Driemaandelijks tijdschrift van Graffiti vzw april – mei – juni 2018 • zeventiende jaargang nr. 72 • v.u. Peter Bosschaert • Dampoortstraat 84 9000 Gent • Afgiftekantoor 9000 Gent X • P2A6209
PB- PP B-
BELGIE(N) - BELGIQUE
72
K R
I
I T
S C H
B U R
G E R S
C H A P
voorwoord Een nieuw jaar, een nieuwe redactie, een nieuwe hoofdredacteur, een nieuwe missie: “Graffiti vzw daagt jongeren uit om van zich te laten horen”, de missie van Graffiti vzw voor de komende jaren mooi samengevat in één zin. De komende jaren geven we met onze vrijwilligers, deelnemers en achterban invulling aan actief burgerschap en bouwen we mee aan een open en democratische samen leving. We kijken uit naar deze boeiende zoektocht vol nieuwe uitdagingen! En hoe kan je beter aan een nieuw avontuur beginnen dan jongeren zelf aan het woord te laten hierover?
voorwoord
2
Oude redactie, gastredactie en nieuwe redactie bogen zich over de vraag: wat betekent kritisch burgerschap? Wat maakt iemand tot een kritisch burger? Dat leverde een bonte verzameling aan inzendingen op: columns, collages, foto’s … Met de meisjes van Bazzz hadden we een aangename babbel over maatschap pelijke en persoonlijke uitdagingen voor 2018. Terwijl oud redactielid Claudia ons met haar collage uitdaagt om kritischer om te gaan met nieuwsberichten, vraagt kersvers redactielid Pieter zich in zijn column af waarom we naarmate we ouder worden steeds minder stilstaan bij het waarom van dingen. Wouter en Thijs leren ons dat individuele beslissingen en kleine acties wel degelijk een verschil kunnen maken. Tenslotte maken gastredacteurs Silke, Stefaan – jawel onze voormalige hoofdredacteur – en Karel er ons elk op hun eigen manier op attent dat het belangrijk is om verder te kijken dan je neus lang is. Veel stof tot nadenken dus! ROMY STRAETMANS
colofon Redactie Claudia Callebaut, Pieter Duyck, Karel Lemaitre, Thijs Polfliet, Wouter Van Dyck, Silke Vermassen, Stefaan Willems Fotografie & Illustratie Claudia Callebaut, Karel Lemaitre, Thijs Polfliet, Pieter Duyck Eindredactie Romy Straetmans & Ellen Theite Vormgeving Katrien Dellafaille Druk Druk In De Weer (Graphius Group) Verantwoordelijk uitgever Peter Bosschaert
inhoud Kritisch burgergerschap Romy Straetmans en Peter Bosschaert
Fotoreportage Karel Lemaitre
Possibility thinking Pieter Duyck
Bright lights, bigger city Stefaan Willems
In the picture! Artiest: Claudia Callebaut
Kritisch burgerschap als een actieve houding
10
4 8 10 14 16
18
18
Wouter Van Dyck
22
3
Wees niet blind voor zwervend afval Thijs Polfliet
In gesprek met Bazzz vzw Romy Straetmans
Silke Vermassen
31
inhoud
De ver van mijn bed show!
24
24 14
kritisch burgerschap
4
Kritisch burgerschap definiĂŤren? TEKST: ROMY STRAETMANS EN PETER BOSSCHAERT
5 kritisch burgerschap
In een ingewikkelde maatschappij waar extremisme, radicalisering en populisme begrippen van alledag zijn, hebben kinderen en jongeren een grote nood om zich uit te drukken. Daarom hebben we als Graffiti vzw onze focus scherper gesteld. Vanaf nu zetten we onze ervaringen en methodieken nog meer in om kinderen en jongeren uit te dagen om van zich te laten horen en stil te staan bij wat er rondom hen gebeurt. Via ons arsenaal aan creatieve technieken verbeelden ze hun mening en stimuleren we hen om iets doen met wat zij te vertellen hebben over de wereld.
Dit is een greep uit de definities die we verzamelden:
kritisch burgerschap
6
We geven de komende jaren met onze vrijwilligers, deelnemers en achterban invulling aan kritisch burgerschap en bouwen mee aan een open en democratische samenleving. Maar wat betekent dat nu kritisch burgerschap? Het is een beladen begrip dat voor iedereen een andere betekenis heeft, dus een hele uitdaging om er één etiket op te plakken. En hoe kan je beter tot een breed gedragen definitie komen dan door te vragen aan je eigen team en achterban wat de term voor hen betekent?
Ellen Fabian
Communicatiemedewerkster
Workshopbegeleider
Kritisch burgerschap betekent niet direct ja of nee zeggen op wat er beslist wordt, een beetje informeren over de geruchten. Iets niet zomaar laten passe ren als het niet kan, en niet zomaar laten afschepen als het wel goed is.
Voor mij is kritisch burger schap in essentie het streven naar gelijkheid voor iedereen, het streven naar een recht vaardige samenleving. Waarbij iedereen zijn ‘streven naar’ individueel invult: sommige leveren een kleine praktische bijdrage, andere gaan op de barricades staan.
Jessie
Karel
Educatief medewerkster vrijwilligersbeleid
Fotoreporter
Claudia Kritisch burgerschap betekent kritisch naar de samenleving kijken en naar wat je anders wil zien, actie ondernemen bij jezelf of in groep. Kritisch omgaan met informatie en open staan voor andere meningen.
Wietse Educatief medewerker projecten
Peter Coördinator
Kritisch burgerschap betekent zaken in vraag durven stellen, en een waakhond zijn, die niet alles voor waar aanziet; gevoe lig zijn voor diverse meningen. Daarbinnen is er een verschil in niveau van bewustzijn en van ageren.
Een kritische burger stelt zijn eigen refenrentiekader en denk wijze in vraag, leeft met een open geest, geeft zijn (doordachte) mening en kan ook omgaan met kritiek op die mening.
kritisch burgerschap
Workshopbegeleidster
Kritisch burgerschap is de kunde om om te gaan met diverse informatiekanalen. Dit zonder onmiddellijk een stempel te drukken op de inhoud of het doel van de boodschap. Het kritische wordt gevormd door het effectief herkauwen van deze informatie, een persoonlijk standpunt vormend, telkens met respect voor een ander standpunt.
7
Een kritisch burger durft zaken in vraag stellen – en heeft een holistische benadering, probeert verbanden te zien en gelooft daarom dat elke kleine inspanning kan zorgen voor verandering.
“I left nothing but footprints”
fotoreportage
8
Met zijn camera in de hand ging Karel Lemaitre op pad om kleine meesterwerkjes en onopvallende details uit de Gentse graffitiscène te vereeuwigen. Vaak overschaduwen grote opvallende pieces deze kleine pareltjes, waardoor ze voor onachtzame voorbijgangers meestal onopgemerkt blijven. Zo zie je maar dat ook bij het bewonderen van streetart een kritische blik van pas kan komen. Als je met open ogen naar de wereld kijkt, zie je dingen die aan anderen voorbij gaan, maar daarom niet minder aandacht verdienen. — Locaties: Grindbakken, Graffitisteegje e.a.
9 fotoreportage
Possibility thinking
10
Possibility thinking TEKST & ILLUSTRATIE: PIETER DUYCK
11 Possibility thinking
Als kind was mijn vader de alles weter, hij met de levenservaring wist een antwoord op al mijn bedenkingen en vragen. Terwijl de taken op de middelbare school zich opstapelden, werd vader enkel grijzer en werd Encarta mijn belangrijkste bron van informatie. Ja, ik ben een kind van de jaren negentig. Encarta was toen hét van hét, met al die diskettes die je alle nodige informatie bezorgde voor je spreekbeurt. Natuurlijk snel achterhaald door de opkomst van het internet, met top of the bill Wikipedia. Copy, paste. Zo snel, wat maakte Wikipedia mijn taken gemakkelijk. Na de middelbare school leerde ik Wikipedia met een korrel zout nemen, maar waar moest ik dan mijn informatie halen?
12 Possibility thinking
Fake news, overal ter wereld. De krant weet niet meer wat ze schrijft en het internet neemt ons zo in de maling. Onlangs zag ik een uiteenzetting, waarin een man aan tien vrienden vertelde dat roken niet de hoofdoorzaak is van longkanker. Twee van zijn vrienden begonnen diezelfde week nog met roken. Woorden zijn enorm krachtig. Met een juiste woordkeuze en voldoende overtuigingskracht praten we mensen zo naar onze mond. Of die uiteenzetting in scène was gezet, weet ik niet; ik kan er evengoed ingelopen zijn. Onderzoek of niet, ik heb alvast beslist: roken is ongezond voor mij. Dus doe ik het maar niet, los van alle pro’s en contra’s; uiteenzettingen of (markt)onderzoeken.
Voorgekauwde informatie, die ooit echt top was voor mijn spreekbeurten, overheerst nog steeds het internet. We worden te weinig getriggerd zelf te beslissen en op te komen voor onze keuzes. Tijdens mijn verdere zoektocht naar betrouwbare informatie stootte ik op een interessante term: Possibility thinking – de mogelijkheid om ons eigen denken een richting te geven. Doe iets en stel jezelf daarna onmiddellijk de vraag: “Waarom ook alweer?”. Stel jezelf die vraag net zo vaak als de presentatrices van het VRT wetenschapsprogramma, Hoe?zo!, die zich bij enkele dagelijkse bezigheden afvroegen: “Oe komt da eigenlijk?”
We worden te weinig getriggerd zelf te beslissen en op te komen voor onze keuzes.
13
We zouden Leerlingen moeten sturen in het concreter stellen van hun “waarom”-vragen. Ik nam de
proef op de som. Ik kaatste de vraag terug naar mijn klas: “Waarom, wat?” “Waarom, hebben wij plastische opvoeding op school?” Een topvraag bij de start van het nieuwe schooljaar. Uiteindelijk bleek het rondje “waarom”-vragen een win-win voor beide partijen: zij hadden wat minder les (als dat al hun doel was) en ik ben er ook wat wijzer uit geworden. Lesgeven is meer dan mijn vak alleen. Via kunst wil ik mijn leerlingen een kritische blik op de wereld laten ontwikkelen. Niet enkel binnen de schoolmuren, maar ook daarbuiten. Door hen te sturen in hun “Waarom”-vragen, moedig ik hen aan om vragende houding aan te nemen bij alles wat ze doen. Zo hoop ik hun kritisch denken te stimuleren en ze – met iets minder Wikipedia – klaar te stomen voor hun verdere (school)carrière.
Possibility thinking
Mijn zus, die kleuterleidster is, zal het graag horen. Haar klas loopt over van de “waarom”-vragen. Toegegeven, ikzelf, als leerkracht in de eerste graad van het secundair onderwijs, krijg er ook nog vaak mee te maken, de “Waarom?”generatie. Bij iedere opdracht, berisping, terechtwijzing of nieuwe stap in de dag vragen de leerlingen mij: “Waarom?”. In een niet zo ver verleden zeiden de ouderen daarop: “Daarom!”, vaak vergezeld met een slag om de oren. Uit onwetendheid of uit verveling vallen de leerlingen hun klasgenoten lastig met hun vraag. Vaak niet echt geïnteres seerd in het antwoord, maar eerder om koppig te doen of de les even op te houden.
Bright lights, bigger city TEKST: STEFAAN WILLEMS
Bright lights, bigger city
14
— Eind september pakte ik mijn biezen en verliet ik na 9 jaar het pittoreske Gent. Tezamen met de betekenis van liefdesverdriet ontdekte ik wat het is om je leven opnieuw vorm te geven. Daarin moet je radicaal zijn. De gulden middenweg is er ééntje van teveel wijn en dralen op dezelfde steen. Een portie grondige zelfkritiek en een reeks drastische beslissingen effenen stilaan een nieuw pad.
Eén vierkante meter huishouden
Brussel is New York niet
Veel nam ik niet mee. Objecten zijn beladen met betekenis. Elk jaar worden ze meer zwanger van ideeën en gevoelens. Niet per sé de dingen die je wil meesleuren op je tocht naar nieuw en anders. Ik bewaarde één vierkante meter met voorwerpen die ik als praktisch bestempel. Kledij, pennen, potloden, tandenborstel, zeep, de bialetti. En cd’s. God weet waarom, sinds Spotify.
Brussel is niet zo afgelikt als New York. Brussel is ook niet Parijs, en ook niet Londen. Gelukkig maar. Want mochten de prijzen van vastgoed en de huurmarkt even hoog liggen, dan zou de populatie van Brussel er helemaal anders uitzien. Brussel is héél gesegmenteerd in haar gemeenschappen. Elke straat is weer anders. Elk quartier heeft zijn eigen kenmerken. En dat levert wat op.
Gare Centrale
Brussel is niet van de Brusselaars, maar van iedereen
Natuurlijk is het niet de eerste keer dat ik afstap in Brussel. Ik werkte er al een aantal jaren in een non-profitruimte voor hedendaagse kunst. Toch voelt het anders. Bij het fluitsignaal en de sluitende treindeuren achter je rest er nog maar één missie: die vierkante meter spullen veilig naar je nieuwe 12 vierkante meter kamer krijgen.
Brussel is Gent niet
Wat je kan doen, is respect opbrengen. Ik geef niet elke bedelaar een euro, maar zal het nooit laten deze mensen vriendelijk te begroeten. Op koude nachten circuleren er nummers op Facebook die je kan aanreiken of zelf bellen. Voorzieningen bieden deze mensen een warm bed aan. Daarnaast richtten een paar Brusselaars een facebook-groep op, waarop je vluchtelingen een bed kan aanbieden in je huis. Sommige mensen springen in de auto, rijden rond, pikken vluchtelingen op, er zijn plekken met grote concentraties zoals het Maximiliaanpark, en zetten ze af aan jouw adres. Je kan de slaapbank uittrekken, of een matrasje leggen met vers bedden goed. Handdoeken bieden. En misschien heb je nog ski-sokken die je nooit draagt. Je kan een boterham smeren. En de dag erna nog een broodje meegeven. Dat kan je alvast doen.
Brussel is gepolariseerd. Onschuldige akke fietjes mondden soms uit in een serie van heftige rellen. Brussel herinnert. De aanslagen van 22 maart 2016 zinderen nog steeds na in het collec tieve geheugen. De Brusselse bevolking herbeleeft die dag bij elk politiek debat dat er gevoerd wordt. Les attentats. Brussel is smerig. Vuilnis stapelt zich op.
Bruxelles ma belle Had ik geen grote crush gehad op Brussel, was ik niet in deze stad komen wonen. Elke dag voel ik me ietsje meer kosmopoliet in mijn mini-metro pool. Het maakt me iets harder. Het zet me meer aan tot nadenken. Elke dag is 1/3 Nederlands, 1/3 Frans en 1/3 Engels spreken. Elke dag is minstens 5 nieuwe mensen leren kennen. Elke dag is er wat spannends. Elke dag is er wat ontwapenends. Brussel is élke dag wel wat. Inwoners van Brussel, nu ook ik, houden het bij hun geijkte uitspraak Bruxelles Ma Belle. En daar kan zelfs geen Amerikaanse president tegen op als-ie het over hell holes heeft.
Bright lights, bigger city
Wat je kan doen
Brussels, we go hard
15
Brussel is Gent niet. Het is allemaal wat groter, wat ruiger en toch wel véél luider. De laatste cijfers stellen dat Gent 259 083 mensen telt. Brussel 1 191 604. Dat is zonder de Sans Papiers gerekend. Die vind je meer in Brussel. Alsook armoede. Geef je een nikkel aan elke bedelaar op weg naar het werk, is je maandloon er na drie dagen door. Toegegeven, dit was de zwaarste opgave: wennen aan de schrijnende situaties waar sommige mensen in vertoeven. Mensen, niet enkel op de rand van de afgrond, maar diep in de put. En wat kan je doen?
Er is veel initiatief in Brussel. Een sociaal weefsel opgezet door verschillende gesubsidieerde organisaties. De bicommunautaire politiek van Brussel draagt bij aan de diversiteit van dat lappendeken. Bovendien bestaat Brussel niet uit één, maar uit 19 gemeentes. Kortom er zijn zoveel niveaus. Zoveel lagen. Naast het gesubsidieerde weefsel telt Brussel ongelooflijk veel zelforgani saties. Sinds mijn vaste voet aan wal in Brussel, is er geen enkele dag voorbij gegaan zonder dat ik iets bijleerde.
16 in the picture!
It’s on the news, so it must be true! Kunstenaar: Claudia Callebaut
17 in the picture!
kritisch burgerschap
18
Kritisch burgerschap als een actieve houding TEKST: WOUTER VAN DYCK
19 kritisch burgerschap
Wat is kritisch burgerschap? Ik zou een theoretische definitie kunnen geven, maar deze zou weinig of niets verklaren. Het gaat hier niet om een bepaalde theorie, maar wel om een houding die wij als mens aannemen tegenover het leven waar wij deel van uitmaken. Je zou het beantwoorden van deze vraag kunnen vergelijken met het beschrijven van liefde. Valt dit gevoel in 1 of 2 regels samen te vatten? Waarschijnlijk niet. En tot de kern van het gegeven zal je al zeker niet doordringen. Je moet het ervaren en vanuit die ervaring vertrekken.
kritisch burgerschap
20
In het leven komen we voor een heel aantal beslissingen te staan. De verantwoordelijkheid om keuzes te maken eindigt niet bij de grenzen van ons eigen leven.
Een kritische houding
Belang van burgerschap
Kritiek gaat over het beoordelen van een bepaalde beslissing, gebeurtenis, uitspraak … Het is belangrijk om het leveren van kritiek als een fundament van de samenleving te erkennen. Om verandering in gang te zetten zijn afwij kende meningen onmisbaar. Deze natuurlijke, kritische houding uit zich in het stilstaan en vragen stellen. Daarvoor is een bepaalde durf nodig, want dit betekent dat je niet zomaar met de groep meeloopt.
In het leven komen we voor een heel aantal beslissingen te staan. De verantwoordelijkheid om keuzes te maken eindigt niet bij de grenzen van ons eigen leven. We maken deel uit van een groter systeem, wat zich weerspiegelt in de keuzes die we maken. Een simpel bezoek aan de supermarkt is hier een perfect voorbeeld van. We staan voor een hele reeks keuzes over welke producten we kopen en welke niet. Kijken we enkel naar de kwaliteit of zijn er ook andere elementen van belang? Neem nu het kopen van eieren. Er zijn verschillende soorten en verschillende merken. Je kan de goedkoopste nemen of degene met de beste kwaliteit. Als je niet verder kijkt, dan negeer je je verantwoordelijkheid. Eieren worden namelijk gemerkt met een bepaald nummer. Uit dit nummer kan je de levenskwaliteit afleiden van de kippen die ze gelegd hebben. Eieren met het nummer 3, komen van legkippen die slechts leven op een oppervlakte met de grootte van één A4- papier. Hoe lager de code, hoe aange namer het leven van de kippen. Bij code 0 genieten de kippen de beste levensomstandigheden.
21
Keuzes maken
kritisch burgerschap
Een simpele actie als het kopen van eieren heeft dus een belangrijke invloed op de wijze waarop je als mens omgaat met de wereld waarin we leven. Je kan deze verantwoordelijkheid nemen of negeren. Het is een spel van vraag en aanbod. Je kan aankopen doen met volgende ingesteldheid: “Ze liggen in de winkel, dus wat je doet, heeft geen effect meer.” Maar klopt dit wel? Draai je de rollen om, dan kan je ook volgende stelling innemen: “Supermarkten bieden deze producten aan, omdat wij ze kopen”. Blijf je eieren kopen met een hoge code, dan zullen er steeds producenten zijn die ze aanbieden.
Leven in de wereld van morgen Naast het uiten van kritiek, gaat kritisch burgerschap dus over een actieve houding die je aanneemt. Het begint bij de vragen die je je stelt, maar belangrijker nog zijn de keuzes die je maakt en de verantwoordelijkheden die je daarbij opneemt. Kies voor de wereld van morgen, niet voor die van vandaag!
— Voor meer informatie in verband met de codes van eieren kan je op volgende website: https:// ecobioliving.eu/gezonder-eten/ stempelcode-op-eieren-biologischvrije-uitloop-scharreleieren/
Wees niet blind voor zwervend afval
wees niet blind
22
ILLUSTRATIE: THIJS POLFLIET
Over deze collage wist Thijs ons het volgende te vertellen: — “2018, een nieuw jaar, nieuwe voornemens! Dit jaar heb ik me voorgenomen om beelden te maken die mensen wakker schudden en problemen belichten, niet alleen ver weg, maar ook dicht bij huis. Zwerfaval is anno 2018 nog steeds een actueel probleem. Hoe vaak ik op mijn wandelingen niet bots op blikjes, plastiek en zelfs allerhande afgedankte meubels of kapotte toestellen. Het is makkelijk om de ogen te sluiten, maar het kan ook anders. Een paar straten van mij woont een familie, die zelf het initiatief heeft genomen om hun straat afvalvrij te houden. Misschien moet ik maar zelf zo’n maandelijkse actie ondernemen op mijn wandelingen? Nog een idee voor 2018.”
23 wees niet blind
bazzz vzw
24
In gesprek met
BAZZZ VZW —
bazzz vzw
TEKST: ROMY STRAETMANS FOTO: BAZZ VZW
25
Na een aantal spontane ontmoetingen was het tijd om de dames van Bazzz vzw, vroeger MSC jeugd onderdeel van MSC, te interviewen. MSC staat voor Mondiaal SocioCultureel Centrum en is een zelforganisatie ontstaan uit de Marokkaanse gemeenschap in Antwerpen, die inzet op positieve identiteitsontwikkeling bij zowel kinderen, jongeren en volwassenen. Bazzz vzw bouwt ze dit jaar verder aan een eigen jongerenwerking en aan een hele reeks projecten over heel Vlaanderen. Ik trof hen in hun kersverse kantoor in Antwerpen-Berchem voor een babbel over polarisering, identiteit en gebrek aan vrije tijd. Zelfs bij zulke zware thema’s is er bij Lamia en Yasmia nog altijd ruimte voor een streepje humor.
26 Hoe hebben jullie elkaar leren kennen?
bazzz vzw
Lamia: Toen ze hier kwam solliciteren. Yasmia: Zij heeft mijn aangeworven. (lacht)
Jullie hebben allebei al heel wat op jullie palmares staan. Jullie lijken enorm gedreven. Waar halen jullie al die energie? L: Dat is al meteen een moeilijke … Doe jij maar! Y: Ik wil mezelf een beetje als rolmodel profileren. Ik ben een jongedame, ik draag een hoofddoek, ik ben een moslima. Vanuit die identiteit vind ik het wel belangrijk om de weg vrij te maken voor andere moslimmeisjes en -jongens. Als ik de dingen die ik heel ambitieus hoop te bereiken ook kan bereiken, dan kunnen andere jongeren dat ook. Ik denk dat ik vanuit die optiek heel vaak ja zeg op dingen, wat mij soms in heel spannende situaties brengt. (lacht)
Kan ik daaruit afleiden dat jullie allebei van mening zijn dat er te weinig rolmodellen zijn voor jonge moslims? Y: Ja! L: Gohja, te weinig … Y: Ja, hoewel ik vind dat er de laatste jaren wel wat actie begint in te komen. Toen ik opgroeide, waren er heel wat minder. Zeker toen jij opgroeide, Lamia? L: Inderdaad, maar mijn rolmodel was mijn
mama. Rolmodellen hoeven niet altijd jonge mensen te zijn die een hoge functie bekleden, of die heel ver van jouw eigen leefwereld staan. Maar inderdaad, je ziet nu heel veel jongeren die opstaan en hun eigen ruimte in de samenleving echt gaan opeisen. Dat vind ik wel een mooi voorbeeld naar onze jongeren toe! Y: Je zou kunnen zeggen dat Lamia ook een beetje mijn rolmodel is!
Denken jullie dat het jeugdwerk een belangrijke rol speelt in het aanleveren van rolmodellen? L: Goh, ik denk dat wij als jeugdwerkers onrecht streeks op verschillende manieren sowieso al rolmodellen zijn. Je kan een rolmodel zijn door gewoon te luisteren naar iemand, dus ik zou geen te hoge definities plakken op wat een rolmodel is. Jeugdwerkers doen zo veel voor jongeren, en dat is op zich al een heel mooie inspiratie voor de jongeren die ze bereiken.
Zien jullie het benoemen en ontdekken van talenten als een rol voor het jeugdwerk? Y: Ja! Je werkt in de vrije tijd en je hebt ruimte om te experimenteren, dus het zou zonde zijn om daar niet op in te zetten.
L: Ik denk dat je daar zelfs zonder het echt te benoemen mee bezig bent. Want jongeren gaan naar een jeugdcentrum omdat ze daar naartoe willen gaan en omdat ze het gevoel hebben dat ze daar wel zichzelf kunnen zijn. Pas als je jezelf kan zijn, durf je je talenten te tonen. In een jeugdhuis hoef je niet bezig te zijn met invloeden uit de samenleving en obstakels in de buitenwereld. Y: Je staat er als jeugdwerker ook niet bij stil dat je aan talenten aan het werken bent. Maar als je achteraf hoort dat één van je jongeren zegt, “Ik heb mezelf echt teruggevonden in de Meetingpoints”, dan weet je dat je geslaagd bent in je opzet!
niet enkel moslimjongeren hebben de behoefte om te praten over wat hen bezig houdt in een samenleving die super neo-liberaal en hyper individualistisch is. Via de Meetingpoints geven we jongeren een stem. Op onze Meetingpoints kunnen jongeren goed met elkaar in gesprek gaan over zaken die hen bezighouden en eens luisteren naar wat andere jongeren over bepaalde maatschappelijke issues denken. Dat is eigenlijk de kern van de Meetingpoints!
Kunnen jullie wat meer vertellen over de Meetingpoints?
L: Wij vinden dat belangrijk, omdat onze jongeren dat belangrijk vinden. Er zijn heel wat frustraties die oplopen; de media plaatsen moslimjongeren keer op keer in een heel negatief daglicht. Zij gaan daar heel erg onder gebukt. Y: Over radicalisering bijvoorbeeld … Heel veel jongeren horen het begrip radicalisering constant in de media, dat dat iets te maken heeft met IS en dit en dat … Maar wat dat begrip echt betekent, is iets heel anders dan dat wat de media voorschote len. Via de Meetingpoints proberen we aan die kennisoverdracht te werken.
L: Dat zijn sowieso heel spijtige uitspraken van Boef! Bovendien voel ik mijzelf, als vrouw, aangesproken. Ook onze jongeren vinden die uitspraken niet ok, maar beseffen tegelijkertijd de hypocrisie die achter de hele heisa schuilt: seksisme is een wereldwijd probleem, en niet enkel van de moslimgemeenschap. Dus voila, moet het probleem aangepakt worden? Ja! En daar gaat Bazzz ook werk van maken. Maar wij gaan dat niet beschouwen als een probleem van de moslimgemeenschap, want dat staat zo haaks op de realiteit. Op onze Meetingpoints rond taboes bespreken wij ook genderissues en het is zeker zo dat sommige aspecten van dat thema nog steeds heel gevoelig liggen! Maar wat wij vooral leren is dat die jongens en meisjes willen evolueren, samen, en dat is wat ons drijft. Wij brengen de meisjes en jongens samen en proberen de genderkloof te dichten.
bazzz vzw
Als ik de dingen die ik heel ambitieus hoop te bereiken ook kan bereiken, dan kunnen andere jongeren dat ook.
Jullie zetten sterk in op positieve identiteitsvorming. Welk gevoel kwam er in jullie op toen hele heisa rond Boef de voorpagina’s haalde? Want Boef is voor veel jongeren echt een rolmodel.
27
Y: De Meetingpoints zijn discussiefora voor moslimjongeren, waarin we telkens aan de slag gaan met een theoloog en een andere expert. De stellingen die we bespreken op zo’n Meetingpoint zijn uitgewerkt door een kleinere focusgroep van jongeren. Zij beantwoorden de stellingen voor de camera. Met behulp van de stellingen en de video gaan we in interactie over verschillende maat schappelijke thema’s: radicalisering, identiteit, taboes en participatie. Afhankelijk van het thema en de locatie zijn er bij elke Meetingpoint tussen de 20 en 60 jongeren aanwezig. Heb je aanvullingen, Lamia? L: Het project is gegroeid als discussieforum voor moslimjongeren, omdat er bij hen een heel grote behoefte bestaat om te praten over wie zij zijn en wat hun plek is in de samenleving. Ondertussen is het gegroeid naar een project waarmee we een veel bredere groep jongeren bereiken. Want
Vinden jullie het belangrijk dat jongeren stilstaan bij wat er rondom hen gebeurt in de maatschappij?
Je leest inderdaad vaak dat het weer de moslimjongeren zijn die de oorzaak zijn. Gemakkelijke manier om de verantwoordelijkheid van een probleem op een specifieke groep te projecteren in plaats van heel de samenleving in vraag te stellen? L: Terwijl Trump zijn uitspraak “Grab them by the pussy” veel meer zou moeten doorwegen dan wat Boef gezegd heeft, is hij uiteindelijk toch president kunnen worden. Dat is al te zot voor woorden! Al bij al waren de reacties toen eerder lauw, maar een Nederlandse rapper die toevallig Moslim is en in een zatte bui domme uitspraken doet, daar zijn we twee weken later nog over bezig.
bazzz vzw
28
Een beetje het probleem van de sensatiepers? L: Ja, dat zorgt enkel maar voor meer polarise ring en veel meer moslimjongeren die denken: deze samenleving moet ons niet meer. De jongeren voelen zich geviseerd. Er heerst een heel grote islamofobie, die alleen maar groter wordt. Zij zijn veel meer boos omwille wat er in die ruime samenleving gebeurd dan om de uitspraken van Boef. Y: Het is jammer dat zij zich moeten blijven verdedigen voor uitspraken van één individu. Daar komt het eigenlijk op neer.
Rolmodellen hoeven niet altijd jonge mensen te zijn die een hoge functie bekleden, of die heel ver van jouw eigen leefwereld staan.
Jullie zijn duidelijk zelf zeer geëngageerd. Van Yasmia zie ik regelmatig artikels passeren op mijn Facebookwall. En Yasmia jij beschouwt Lamia als je rolmodel, dus ik ga er vanuit dat Lamia ook heel geëngageerd is? Y: Ben jij heel geëngageerd? (ironisch) L: Ik, ja! Y: Met Bazzz vooral! L: En mijn gezin! Y: Hoe zij dat combineert! Dat snap ik echt niet! L: Wij doen allebei veel meer dan wij horen te doen. Dat is omdat wij heel hard om onze jongeren en om deze samenleving geven! Als de samenle ving jou niet interesseert dan zit je gewoon niet op je plek in de sociale sector. Y: Dan kan je in een bank gaan werken ofzo. (collectief gelach)
Yasmia, jij bent onder de indruk van Lamia haar planningskills, maar jij combineert zelf ook heel veel: je bent lid van de Raad Van Bestuur bij Amana 1 en je bent ook betrokken bij Muslinked 2. Hoe combineer je dat allemaal? Y: Ik verveel mij niet graag, ik kan echt niet stilzitten. Als ik één dag stilzit word ik echt mise rabel. Ik combineer veel dingen die ik belangrijk vind. Zoals ik daarnet al zei, probeer ik de weg vrij te maken voor andere jongeren, en van deze samenleving een mooiere plek te maken. Daarvoor moet je soms wat opofferingen doen.
Daarbij studeer je ook nog Sociaal Werk aan de UA, dat is soms een lastige combo kan ik me voorstellen? Y: Soms denk ik inderdaad: Shit! Hoe ga ik dit overleven?! Maar ik wil zo veel mogelijk kansen grijpen nu dat ik dat kan. Ik zit in een positie waar ik die mogelijkheid heb. Dus ik zou het jammer vinden als ik op alles nee begin te zeggen. Dus zolang Lamia niet boos kijkt naar mij blijf ik ja zeggen op heel veel dingen. (lacht) L: Ze geeft zich volledig voor alles wat ze doet. Hoe zou ik dan kunnen klagen?
1 Amana is Arabisch voor beloftes nakomen, vertrouwen scheppen. Amana biedt projectmatige en structurele steun aan projecten die onder vier pijlers vallen: voedseldonaties, steun voor kansarme kinderen, educatie, en steun aan dorpen in nood. Om dat allemaal mogelijk te maken doen ze regelmatig inzamelacties. Meer info op: http://amanatrust.be/ 2 Muslinked is een netwerkorganisatie voor en door moslims. Ze organiseren allerlei activiteiten en vormingen om talenten samen te brengen, te ontwikkelen en in te zetten waar ze meest nodig zijn. Hun focus ligt op de thema’s: onderwijs, ondernemerschap en social profit. Zo willen ze jonge moslims de kansen bieden die ze verdienen.
29 bazzz vzw
Dan een totaal andere vraag, hebben jullie goede voornemens voor 2018? L: Ja, meer sporten, eigenlijk terug beginnen sporten! Dat is mijn goede voornemen! Voor de rest wat bewuster met vrije tijd omgaan. Y: Dat laatste ook, bewuster met vrije tijd omgaan! Maar verder, gewoon overleven tot als ik mijn master heb gehaald. Dit jaar overleven zonder tweede zit, dat is mijn goede voornemen! Als alles goed gaat, is dit academiejaar het zwaarste. L: En Bazzz doen bloeien en groeien, en shinen, en …(lacht) Y: Ja sowieso! (lacht) Bazzz is prioriteit nummer één hé.
Het opzetten van groepen tegen elkaar, het zwart-wit denken, het ontmenselijken van mensen. Dat vind ik een heel verontrustende evolutie.
bazzz vzw
30
We hebben het eerder al veel over maatschappelijke thema’s gehad. Maar als jullie één ding moeten kiezen dat jullie in 2018 willen zien veranderen, wat is dat dan? L: Een warmere samenleving waar iedereen zichzelf kan zijn mis ik steeds meer. Ik heb het gevoel dat we steeds meer op onze hoede moeten zijn. Racisme lijkt mij steeds meer een vanzelfsprekendheid te worden. Dat is voor mij bezorgdheid nummer één: het groeiende racisme, de groeiende polarisering. Y: Ja, vooral die polarisering! L: Het opzetten van groepen tegen elkaar, het zwart-wit denken, het ontmenselijken van mensen. Dat vind ik een heel verontrustende evolutie. Y: Ja, ik sluit mij daar eigenlijk volledig op aan. De maatschappij is zo zuur soms. Als ik hier op straat goeiemorgen of goeiemiddag tegen iemand zeg, dan kijken die naar mij: “Huh bent gij tegen mij bezig? Waarom praat gij tegen mij?” Ik wil goeiendag kunnen zeggen en dat mensen gewoon goeiendag terug zeggen. Dat zou fijn zijn! Je voelt echt dat er een vijandig klimaat is hier in Antwerpen. En dat is jammer.
L: Ik kijk er ook naar uit om Bazzz op de kaart te zetten. Dat het een vereniging wordt dat zich echt wel bezighoudt met maatschappelijk problemen. Dat het niet enkel gaat over vrije tijd, maar dat wij vanuit de jeugdsector heel veel kunnen betekenen voor jongeren in een moeilijke, complexe samen leving. Daar droom ik van!
Dus dat jullie op een positieve manier aan de slag kunnen met al het negatieve dat in de maatschappij leeft?
Misschien om met een positieve noot te eindigen, waar kijken jullie naar uit in 2018?
Y: Ja! L: Ja, en dat wij vanuit de jeugdsector zelf zorgen voor een positieve verandering en voor verbinding tussen mensen. Omdat te blijven aangaan! En niet enkel binnen de jeugdsector, maar ook daarbuiten. Y: We beginnen klein binnen de jeugdsector en we verspreiden ons als een virus! Dat mag je als quote gebruiken! (collectieve hilariteit)
L: De Meetingpoints en zorgen voor meer verbin ding tussen mensen via dialoog. Y: En ik ben benieuwd naar wat het logo van Bazzz gaat worden! (gezamenlijk gelach)
Ik wens jullie heel veel succes met al jullie wilde plannen!
— Als je meer wil weten over de werking van Bazzz hou dan zeker hun Facebook-pagina goed in de gaten: www.facebook.com/Bazzzvzw En neem eens een kijkje op de Meetingpoint-toolbox: https://meetingpointtoolbox.be
31 strip
Bezoek onze graffitibib! — E E N COLLE C TIE OVE R GR AFF ITI E N STRE E TART WA A R J E VA N AC H T E R OV E R VA LT !
missie & visie Transparant is een driemaandelijkse uitgave van Graffiti vzw die aan het jeugdwerk wordt aangeboden.
Graffiti vzw is een experimenteerplek die kinderen en jongeren uitdaagt om van zich te laten horen. Want inspraak zit in ons DNA. Door verschillende media aan te reiken, spreekt jong geweld zich uit. Zo wakkeren we kritisch burgerschap aan en bouwen we als jeugdwerk-organisatie mee aan een open en democratische samenleving.