poPolsku 5, March 2013

popolsKU nUMeR 5 • MaRZec 2013 • € 1,00

WSPÓŁCZEŚNI LUDZIE WSPÓŁCZESNE NIEWOLNICTWO W HOLANDII • HOROSKOP • TRIATHLON PRZEDSTAWIAMY GOSIĘ BRUINS • PRZEDSIĘBIORCA I JEGO OBOWIĄZKI EUROPEJSKIE MISTRZOSTWA W ZAPASACH • ROZWIĄŻ SUDOKU KRZYSZTOF FLOREK: OD SPRZĄTACZA DO WŁAŚCICIELA FIRMY WARTEJ MILION

Mężczyzna. Kobieta.

Życie.

Kultura.

KARTING

POLACY

IDHEM

SPORT MOTOROWY DLA KAŻDEGO

5

PIĄTEK 8 MARCA MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ KOBIET

9

WALCZĄ O POPRAWĘ WARUNKÓW

INTEGRACJA EUROPEJSKICH MIGRANTÓW W HADZE

11 18

Czy ulegli Państwo wypadkowi w Holandii?

Specjaliści w odszkodowaniach powypadkowych Tijbout jest biurem zajmującym się reprezentacją prawną ofiar wypadków drogowych, w pracy lub innych wypadków spowodowanych przez osoby trzecie włącznie z błędami o charakterze medycznym. Nasi doświadczeni doradcy są Państwa przewodnikami po labiryncie procedur odszkodowaniowych. Nasza ekspertyza dotyczy nie tylko wszelkich aspektów prawnych, ale równieź medycznych, socjalnych i komunikacyjnych

Reprezentujemy wyłącznie interesy ofiary wypadków

• bezpłatna reprezentacja prawna ofiar wypadków • badanie kwestii winy • określanie materialnych i niematerialnych szkód • wyliczenia modelowe szkód w przyszłości • fachowa reprezentacja prawna • dochodzenie szkód związanych z dochodami

Zadzwoń po informacje w języku holenderskim: +31 (0)75 6401040 W języku polskim: +31 (0)20 6715270 www.tijbout-letselschade.nl

PoPolsku numer 5 Marzec 2013

04 Mężczyzna 06 Sport 07 Show 08 Kobieta 10 Relaks 11 Życie 13 Praca 15 Kariera i rozwój 16 Rekreacja 17 Zdrowie 18 Kultura i Sztuka 20 Książka 21 Lekcja holenderskiego 22 W kraju i za granicą 24 Czas wolny STOPKA REDAKCYJNA REDAKCJA Victor Brenntice, Arnold Nienhuis, Marjolein van Driel, Rebecca van der Voort, Fred Steenbergen, Minnie, Angelique van ‘t Riet KONCEPCJA Guido Keutgen & Angelique van ‘t Riet WSPÓŁPRACA Mikołaj Pawłowski, Carolus Kręcichwost, Bożena Kwiecień, Marjolijne van ’t Hof, Jeroen Ledoux, Anna Knapen-Potyrała, Hans Pannekeet, Jakub Bartyński (DTP) DRUK Janssen/Pers Rotatiedruk POPOLSKU Geerweg 7, 2461 TS Ter Aar E-mail: redactie@popolsku.nu Strona internetowa: www.popolsku.nu Numer Kvk: 24308228 Nakład: 40.000

OBSERWUJ POPOLSKU: @gazetapopolsku

poPolsku

najświeższe wiadomości z Holandii znajdziesz codziennie przed 8:30 na stronie www.popolsku.nl!

POPOLSKU NUMER 6 • MARZEC 2013 • € 1,00 4 • LUTY 2013 • € 1,00 POPOLSKU NUMER POPOLSKU

• € 1,00 • LUTY 2013 NUMER 4

OŚMIELAJĄCO RZEŚ KI ZIE LUD WSPÓŁCZENŚNI ZIE D LU I Ś ŁCa.ZE PÓzyzn WSMężc Kobie

WSPÓŁCZESNE NIEWO PRZEDSTAWIAMY GOSIĘLNICTWO W HOLANDII • HOROSKOP • TRIATHLON EUROPEJSKIE MISTRZ BRUINS • PRZEDSIĘBIORCA I JEGO OBOWI OSTWA W ZAPAS LON ĄZKI OP • TRIATH KRZYSZTOF FLOREK HOROSK • ROZWIĄ LON W HOLANDII •ACH : ODNICTWO Ż SUDOK ZKI U SPRZĄTACZA TRIATH OBOWIĄ DO WŁAŚCI JEGO A OPI •FIRMY CIELA WSPÓŁCZESNE NIEWOL IĘBIORC OSK ZKI MILION WARTEJ BRUINS • PRZEDS Ż SUDOKU ANDII • HOR O OBOWIĄ • ROZWIĄ HOL CHI JEG PRZEDSTAWIAMY GOSIĘ ta.

OW W ZAPASA Życie IORCA SUDOKU OSTWA MILION . IELA LNICTW IĘB MISTRZ WARTEJ WO EDS WIĄŻ Kultu JSKIE FIRMY NIE PRZ ra.

ROZ EUROPE • NE WŁAŚCIC • DO ZES CH SPRZĄTACZA TEJ MILION OD INS WSPÓŁC OFYFLOREK: GOSIĘ BRU KRZYSZT W ZAPASA IELA FIRMY WAR .

IAM Życie WA TAW OST ŚCIC .

EDS PRZ ta. DO WŁAPraca IE MISTRZ . Kobie JSKzyzna Życie.

SPRZĄTACZA Mężc EUROPE FLOREK: OD Praca.

KRZYSZTOF ta.

nUMeR 6 dostępnY jUŻ 5od 22 9 MaRca! . Kobie

yzna Mężcz KARTING

PIĄTEK 8 MARCA

SPORT MOTOROWY DLA KAŻDEGO

WALCZĄ O POPRAWĘ WARUNKÓW

POLACY

PIĄTEK 8 MARCA

SPORT MOTOROWY DLA KAŻDEGO

KARTING

POLACY

MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ KOBIET

KARTING

5 5

ROWY SPORT MOTO EGO DLA KAŻD

MIĘDZYNARODOWY KOBIET

MIĘDZ T DZIEŃ KOBIE

WALCZĄ O WARUNKÓW

IDHM

INTEGRACJA EUROPEJSK ICH MIGRANTÓ IDHM W W HADZE CH INTEGRACJA EUROPEJSKI INTEGRACJAW W HADZE MIGRANTÓ

11 18 1 99 111

WALCZĄ O POPRAWĘ

CY POLAWARUNKÓW POPRAWĘ

99

DZIEŃ MARCA PIĄTEK 8 ODOWY YNAR

ICH IDHMMIGRANTÓW W HADZE EUROPEJSK

„Wierzę w siłę ludzi.”

GOSIA BRUINS

Gosia Bruins to urodzony przedsiębiorca. Już jako dwudziestolatka założyła swoją pierwszą firmę – studio fitnessu w Krakowie. Oprócz prowadzenia firmy uczęszczała na dzienne studia psychologiczne i pracowała jako niezależny konsultant i trener zarządzania. Po ukończeniu studiów pracowała jako nauczyciel akademicki i badacz w zakresie zarządzania zosobami ludzkimi, psychologii pracy i zarządzania, polityki migracji i międzynarodowego rynku pracy, a jednocześnie jako specjalista ds. marketingu politycznego. W końcu miłość zagnała ją do Holandii.

Gosia prowadzi aktywne życie, wiele czasu poświęca promocji demokracji. Obecnie pracuje jako niezależny doradca ds. polityki rynku pracy, imigracji i integracji. Czerpie zadowolenie ze wszystkich zajęć dających poczucie, że jej praca przynosi określone efekty społeczne. Polityka jest jej największym hobby, ma nadzieję, że kiedyś uda jej się zajmować nią zawodowo, bo to jej prawdziwa pasja. Jej marzeniem jest wniesienie czegoś pozytywnego do wizerunku Polaków w Holandii. „Bardzo chciałabym być ambasadorem obu kultur, zbudować między nimi pomost”. Od marca można czytać Gosi felietony w poPolsku, gdzie w każdym numerze będzie poruszać tematy związane z życiem, mieszkaniem i pracą w Holandii.

Kiedy pytamy o jej motywację, Gosia odpowiada zdecydowanie: „Wierzę, że każdy może, jesli chce, wykorzystywać własną siłę i możliwości. Dorastałam w totalitarnej, komunistycznej Polsce, w której jednostka nie miała głosu. Demokracja nie istniała, można było głosować wyłącznie na jedną partię. Kraj był na skraju bankructwa, w sklepach brakowało żywności. Przerażało mnie to. Potem przyszła wiosna – zmiana systemu. Złapałam swoją szansę za rogi. Moją pierwszą firmę założyłam jeszcze w trakcie studiów, kiedy miałam 20 lat. Sytuacja polityczna i ekonomiczna w Polsce tamtych czasów uformowała mnie. Nauczyłam się, że mogę

wziąć sprawy w swoje ręce. Ani rząd, ani nikt inny nie zadbają o moje szczęście – sama muszę to zrobić”.

Gosia widzi się jako optymistkę i prawdziwą działaczkę. Ma potrzebę zarażania innych swoim entuzjazmem. Jak prawdziwa łączniczka uważa jednoczenie ludzi za wspaniałe zajęcie. „Spełniam się, kiedy mogę angażować się społecznie.

Najchętniej wykorzystuję swoje siły, nie słabości. Dzięki temu mogę osiągnąć znacznie więcej”.

Gosia uważa, że ´poPolsku` za wspaniałą inicjatywę. „Rocznie w Holandii mieszka i pracuje pomiędzy 170 000 a 300 000 Polaków. ‘poPolsku’ jest pierwszą polską nowoczesną gazetą w Holandii, która dociera do czytelników nie tylko tradycyjną, ‘papierową’ drogą, ale także za pośrednictwem mediów społecznościowych. ‘poPolsku’ ma więc szansę, by odegrać znaczącą rolę w łączeniu polskiej i holenderskiej kultury. Ta gazeta ma duże znacznie dla skutecznej integracji Polaków w Holandii. Przekazując holenderskie wiadomości i informacje o tym pięknym kraju, gazeta dba o zmniejszenie efektu „nieznane czyni nielubianym” i zwiększenie poczucia „czuję się tu jak w domu”. Według niej niezwykle ważny jest informacyjny i edukacyjny charakter tej gazety. Publikacja szczegółowych artykułów na temat mieszkania, pracy i życia w Holandii jest niezbędna. Dzięki temu gazeta ma możliwość przekazania Polakom informacji na temat m.in. ich praw i obowiązków, tego, co mogą zrobić, gdy te prawa nie są przestrzegane i jak sami mogą wziąć odpowiedzialność za własne życie.

Na koniec pytamy ją, co chciałaby przekazać Polakom odnośnie mieszkania, pracy i życia w Holandii. Odpowiedź jest prosta i pięknie zamyka wywiad z tak entuzjastyczną osobą, jaką jest Gosia: „Jeżeli chcesz pozostać tu na dłużej, zadbaj o dobrą znajomość języka niderlandzkiego i zaangażowanie się w sprawy holenderskiego społeczeństwa. Pozostań jednak dumny z tego, że jesteś Polakiem. Dzięki temu zniknie wrażenie ‘nigdzie nie czuję się w domu’ i szybciej znajdziesz swoje miejsce w tym kraju. Po prostu odważ się wziąć to holenderskie życie w swoje ręce”. •

poPolsku nr 5 • 04

ŻELAZNE MAŁŻEŃSTWO MOŹDZIERZY I ARMAT W HOLANDII Moździerze i armaty w Holandii zostały zebrane w jedną jednostkę, pod jednym komendantem, tzw. Vuursteuncommando (Vustco; jednostka wsparcia ogniowego), która będzie odpowiedzialna za wsparcie ogniowe całych sił zbrojnych. W Vustco pod jednym dachem znalazły się baterie wsparcia ogniowego, szkolenia, wsparcie kształcenia oraz dowództwo oddziału strzelców artyleryjskich. nowa jednostka składa się z dawnych korpusów artylerii polowej oraz Zmechanizowanej artylerii i oddziałów moździerzy 11 brygady sił powietrznych i piechoty Morskiej. posiadając 3 baterie wsparcia ogniowego, jednostka jest mniejsza w stosunku do swoich poprzedników. „nadwyręża to naszą siłę ataku i zdolność kontynuacji go”, powiedział szef obrony, generał tom Middendorp. nie mniej jednak jednostka ma wystarczające wsparcie sił ogniowych, by móc zaoferować szeroką obronę. jednym z największych priorytetów nowej jednostki jest także intensywniejsza współpraca na poziomie międzynarodowym. •

GADGET SHOW LIVE

od 3 do 7 kwietnia w angielskim birmingham odbędzie się Gadget show live. Gospodarze wydarzenia obiecują na stronie internetowej, że będzie ono „większe, niż kiedykolwiek”. Więcej informacji znajdziesz na www.gadgetshowlive.net/birmingham/. •

RAMZES II: NAJBARDZIEJ WPŁYWOWY I NAJWIĘKSZY FARAON WSZECHCZASÓW

Miał na koncie wiele sukcesów militarnych i wydał polecenie budowy świątyni Abu Simbel, wpisanej na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Świątynia była niegdyś niemym świadkiem powstania pierwszego udokumentowanego traktatu pokojowego w historii świata.

Ramzes II, postrzegany jest jako największy i najbardziej wpływowy egipski faraon.

NARODZINY I TŁO HISTORYCZNE Ramzes II urodził się około roku 1303 przed narodzeniem Chrystusa. Tron objął przypuszczalnie już we wczesnej młodości. Był to początek jego panowania, w którego trakcie uczynił tyle wielkich rzeczy dla Egiptu, że jeszcze wiele lat po jego śmierci, ludzie zwykli o nim mawiać, jako o „Wielkim Przodku”.

SUKCESY MILITARNE Jeden z pierwszych sukcesów militarnych Ramzes II odniósł już w drugim roku swojego panowania, w walce z Szardana – piratami, którzy terroryzowali egipskie wybrzeże Morza Śródziemnego, napadając na statki handlowe będące w drodze do Egiptu. Stacjonowało tam wiele okrętów wojennych, które początkowo cierpliwie czekały, aż piraci zaatakują swoje ofiary, by następnie podjąć akcję w celu uniemożliwienia piractwa. Takie podejście zakończyło się spektakularnym sukcesem: Szardana zostali definitywnie pokonani.

Ramzes II prowadził też wiele wojen przeciw Królestwu Hetyckiemu, w których odniósł wiele sukcesów. Okazało się jednak, że obie armie dorównują sobie walecznością i w pewnym momencie faraon zdecydował o zawarciu pokoju z Hetytami. Tak powstał pierwszy udokumentowany traktat pokojowy, w którym obie strony zobowiązały się do przestrzegania go.

ABU SIMBEL Najbardziej znaną, pochodzącą z czasów Ramzesa II budowlą, jest świątynia Abu Simbel, która znalazła się na Światowej Liście Dziedzictwa UNESCO. Prawdopodobnie zaczęto ją budować około roku 1244 przed Chrystusem,

a sama budowa tej przepięknej świątyni zajęła około 20 lat. Zajęło więc do 1264 roku przed Chrystusem, zanim ukończono ten monumentalny projekt budowalny.

LEGENDARNA POSTAĆ HISTORYCZNA Ramzes II w chwili śmierci osiągnął wiek ponad 90 lat. Po ponad 66 latach panowania, m.in. dzięki łupom zdobytym na pokonanych wrogach, uczynił Egipt bardzo bogatym państwem. Przeżył wiele swoich żon i dzieci.

Dzięki wielu przepięknym świątyniom i innym budowlom, zostawił ogromne dziedzictwo kulturowe dla swojego kraju. Dziś mumię faraona można oglądać w Muzeum Egipskim w Kairze. •

Czytaj cały artykuł Victora Brenntice o Ramzesie II na stronie: http://plazilla.com/ramses-ii-de-grootste-en-machstigste-farao-aller-tijden.

KARTING: SPORT MOTOROWY DLA KAŻDEGO Od imprezy dla dzieci do wieczoru kawalerskiego: karting to popularny sposób na świętowanie. Opowiemy dziś o ekscytującym sporcie samochodowym, który jest dostępny dla każdego.

CO TO JEST KARTING? Karting to wariant sportów motorowych, w którym zawodnicy ścigają się w małych, czterokołowych pojazdach jednoosobowych, nieposiadających karoserii. Są to tzw. gokarty.

Wyścigi odbywają się na specjalnych torach wyścigowych, które mogą się znajdować zarówno na zewnątrz, jak i wewnątrz budynku.

Długość toru wyścigowego waha się pomiędzy 265 a 1300 metrów. Pomimo relatywnie małych wymiarów toru wyścigowego i samych pojazdów, w czasie zawodów rozwijane są prędkości do ponad 100 km na godzinę.

OCHRONA W kartingu obowiązkowe jest noszenie kasku i odzieży ochronnej.

Odzież składa się z kombinezonu ochronnego o wysokiej odporności na ścieranie, rękawic i butów za kostkę.

Ochraniacz na żebra chroni przed ich stłuczeniem. Zawodnicy zakładają też ochraniacz karku. Obowiązek noszenia go mają w Holandii wszyscy poniżej 16. roku życia.

Dla dzieci do 15. roku życia, biorących udział w (między-

narodowych) wyścigach obowiązkowe jest także noszenie specjalnych, lekkich kasków.

DOSTĘPNY, ALE DROGI Karting to ogólnodostępny sport motorowy. Tory do ścigania się na gokartach są otwarte dla każdego, włączając w to młodzież i osoby nieposiadające prawa jazdy. Do jednorazowej jazdy nie potrzebne są także żadne dyplomy. Wielu znanych kierowców Formuły 1 zdobywało swoje pierwsze doświadczenia na wyścigach kartingowych.

Niektórzy nadal jeżdżą na gokartach, by zachować formę.

Niestety karting nie należy do najtańszych: za 2 x 15 minutowe wyścigi płacisz 45 euro. •

poPolsku nr 5 • 05

KRZYSZTOF FLOREK: OD SPRZĄTACZA TOALET

DO WŁAŚCICIELA FIRMY WARTEJ MILIONY Przedstawiliśmy go już w poprzednim numerze: Krzysztof (Kris) Florek, polski przedsiębiorca, który odniósł sukces w Holandii.

Nasza redakcja postanowiła jeszcze raz się z nim skontaktować, aby dowiedzieć się więcej o historii jego sukcesu. „W 2005 roku wciąż sprzątałem toalety, byłem zmywaczem i władałem wyłącznie językiem polskim. Ale 4 lata później miałem już firmę wartą 1,5 miliona euro, której wartość, według szacunków, wzrośnie w 2013 roku do 6 milionów euro” – mówi Krzysztof, który w trakcie rozmowy telefonicznej potwierdza swoją świetną znajomość niderlandzkiego. „Często prowadzę bezpłatne seminaria dla Polaków, by dzielić się z nimi moimi doświadczeniami i pomagać im. Nie mam zamiaru nikogo pouczać, ale sprawia mi przyjemność bycie mentorem i zadbanie o to, by ludzie poznali moje błędy i dzięki temu sami ich nie popełnili” – kontynuuje swoją historię. „Raz na dwa miesiące podróżuję też do Wielkiej Brytanii, aby opowiedzieć młodym (polskim) przedsiębiorcom, jak odnieść sukces”.

Naturalnie chcemy poznać tajemnicę sukcesu Krzysztofa. Szybko wyjaśnia: „W ciągu minionych 8 lat, które spędziłem w Holandii, wciąż towarzyszyła mi jedna myśl: ‘nie da się’ nie istnieje. Swoją motywację czerpię też z faktu, że często wielu Holendrów ma negatywne wyobrażenie o Polakach. Bardzo chcę zmienić ten obraz poprzez ciężką pracę i odnoszenie sukcesów w Holandii. W międzyczasie zacząłem współpracę z ponad 200 holenderskimi i polskimi firmami”.

Krzysztof podkreśla też, że firmy budowalne, które zapewniają wysoką jakość zawsze mogą zgłaszać się do niego po zlecenia. Chcesz się z nim skontaktować?

Wyślij e-mail na adres: info@florek.nl lub zadzwoń na numer: 079-3239-028. Jeżeli dzwonisz z zagranicy, nie zapomnij o dodaniu numeru kierunkowego do Holandii: 0031 oraz o niewybieraniu 0 przed numerem głównym. •

poPolsku nr 5 • 06

TRIATHLON: TYLKO DLA PRAWDZIWYCH SPORTOWCÓW Większość osób orientuje się w takich sportach jak piłka nożna, tenis i koszykówka. Podstawowe dyscypliny atletyczne także są ogólnie znane. Niewiele jednak wiemy na temat triathlonu, choć - jak na ironię - to jedna z najcięższych istniejących dyscyplin sportowych.

CO TO JEST TRIATHLON? Triathlon, którego pierwsze zawody zostały zorganizowane pomiędzy 1920 a 1930 rokiem we Francji, to sport, który jest kombinacją pływania, jazdy na rowerze i biegania. Jeśli zdecydujesz się na uczestnictwo w triathlonie, musisz mieć naprawdę świetną kondycję, bo 3,8 kilometra pływania, następnie 180 kilometrów jazdy na rowerze i 42,195 kilometry biegu (prawdziwy maraton!) na pewno da ci się we znaki!

SPORT OLIMPIJSKI Triathlon jako dyscyplina olimpijska zadebiutował na Igrzyskach Olimpijskich w Sydney w 2000 roku. Standardowe dystanse olimpijskie są jednak krótsze: 1,5 km pływania, 40 kilometrów jazdy na rowerze i 10 kilometrów biegu.

REKORDZISTA ŚWIATA Rekord świata w triathlonie należy do Niemca Andreasa Raelerta.

Z fenomenalnym czasem 7 godzin, 41 minut i 36 sekund, wygrał on 10 lipca 2011 roku triathlonowe zawody Challenge Roth. A to wystarczyło, by pobić stary rekord. •

ZBLIŻAJĄ SIĘ EUROPEJSKIE MISTRZOSTWA W ZAPASACH Dobra wiadomość dla miłośników sportów walki: od 19 do 24 marca w gruzińskiej stolicy Tbilisi, odbędą się Mistrzostwa Europy w Zapasach.

STYL GRECKO-RZYMSKI I STYL WOLNY Mistrzostwa organizowane są zarówno dla stylu grecko-rzymskiego (klasycznego) jak i stylu wolnego. Różnicę pomiędzy oboma stylami stanowi dozwolona technika walki.

W stylu klasycznym dozwolone są wyłącznie chwyty powyżej pasa (ramiona, tułów i głowa). Natomiast w stylu wolnym można chwytać przeciwnika również za nogi.

ZASADY WALKI W walce zapaśniczej chodzi o to, by każdy z zawodników starał się – przy zastosowaniu przepisowych chwytów – położyć przeciwnika na łopatki. Inaczej niż w wielu sportach walki, w zapasach zabronione jest użycie takich technik walki, które sprawiają ból lub mogą spowodować urazy. •

poPolsku nr 5 • 07

ALI B I MR POLSKA WSPÓŁPRACUJĄ Z HET GOEDE DOEL W piątym odcinku programu ALI B. OP VOLLE TOEREN, doszło do niecodziennego spotkania pomiędzy Henkiem Westbroekiem i Henkiem Temmingiem z zespołu „Het Goede Doel” oraz Alim B i polskim raperem Mr Polską.

Już podczas pierwszego spotkania został określony jego charakter, po tym, jak Mr Polska postawił na stole własną flaszkę wódki. Panowie niewiele rozumieją ze swoich własnych tekstów. Mr Polska określił nawet Henka i Henka

jako „parę niedorozwiniętych gości”. Stopniowo zaczęło się okazywać, że Panowie mają dużo więcej wspólnego, niż mogło się to wydawać na początku. A to dało podstawę do niezwykłej współpracy.

Mr Polska jest zadowolony z życia w Holandii, ale kiedyś chciałby wrócić do Polski. W piosence „Berghuis” śpiewa o swoim przyszłym domu w ojczyźnie i chęci zakupu pralki automatycznej dla swojej matki. Mr Polska jest bardzo wdzięczny swojej mamie za to, że gdy osiągnął 16 lat, powiedziała mu, że jego holenderski tata nie jest jego biologicznym ojcem. Podobne doświadczenia ma Henk Westbroek – w wieku 16 lat dowiedział się, że został adoptowany. W utworze België - jednym z największych hitów Het Goede Doel - śpiewa o tym, że nie pragnie niczego bardziej niż opuszczenia Holandii. Ali B. i Mr Polska nie do końca zrozumieli pobudki autorów, dlatego postanowili stworzyć własną wersję przeboju. Dają w nim do zrozumienia duetowi Henk & Henk, że jeśli nie podoba im się w Holandii, faktycznie powinni wyjechać. Z kolei muzycy z Het Goede Doel znaleźli w piosence „Berghuis”, której autorem jest Mr Polska, ukryty przekaz. Na tej bazie powstał zupełnie nowy utwór, który stał się swoistą odą do wszystkich matek. •

RACOON WYGRAŁ NAGRODĘ POPPRIJS 2012

Tą prestiżową nagrodę dla holenderskiej muzyki pop zespół otrzymał na początku tego roku, podczas 27. edycji festiwalu Noorderslag. Nagroda składa się z obrazu namalowanego przez artystę Theo Mackaaya i czeku o wartości 10 000€.

Według jury, żaden holenderski zespół ani artysta nie zamanifestował swojej obecności w 2012 roku tak dobrze, jak Racoon. W czerwcu 2012 roku, a więc ponad rok od ukazania się na rynku, ich ostatni album dotarł na pierwsze miejsca list przebojów. Jury uznało za rzecz nadzwyczajną, że jedna płyta odnosi sukces przez tak długi czas, w dodatku bez wsparcia potężnych wytwórni płytowych.

Każdego roku, nagroda Popprijs przyznawana jest dla zespołu lub artysty, którzy w poprzedzającym ją roku wnieśli ważny wkład w holenderską muzykę pop. •

SIÓDMY ROK Z RZĘDU ROŚNIE EKSPORT HOLENDERSKIEJ MUZYKI

KRÓLOWA BEATRIX

NAJBARDZIEJ AKTYWNA Z RODU ORANJE

Jak wynika z podsumowania wszystkich wystąpień publicznych, królowa Beatrix była w 2012 roku najbardziej aktywną osobą z całej rodziny Oranje.

Książę Willem-Alexander i księżna Màxima osiągnęli niższe wyniki w tym podsumowaniu. Wielu z ich wystąpień nie da się jednak zarejestrować, ponieważ nieznane są szczegóły wielokrotnych zagranicznych wyjazdów, związanych w ramach MKOl czy ONZ. Rzeczywista liczba jest znacznie wyższa.

Pod koniec 2012 roku, Willem-Alexander miał na swoim koncie 200 wystąpień publicznych, a Màxima – 185. Królowa Beatrix wystąpiła 240 razy, przy czym osobno policzono odwiedziny na poziomie oficjalnym i roboczym, a także odwiedziny każdego ambasadora.

Mimo wszystko, liczba publicznych wystąpień królowej Beatrix wypada blado, w porównaniu z brytyjską królową Elżbietą (425).

A już na pewno w porównaniu z brytyjskim właścicielem rekordu z ubiegłego roku, księciem Karolem (596). • Źródło: www.trouw.nl

To już siódmy rok z rzędu, odkąd rośnie wartość eksportowa holenderskiej muzyki popularnej. W porównaniu z rokiem 2010 w roku 2011 wzrosła o 23%. Holandia dobrze sobie radzi w przypadku takich gatunków muzycznych jak klasyka popularna, punk – metal – rock oraz dance.

Zwłaszcza w przypadku muzyki dance, mająca takich artystów jak Tiësto, Armin van Buuren czy Afrojack, Holandia należy do światowej czołówki. Pomimo choroby w 2010 i 2011 roku wysoką wartość na rynku klasyki popularnej osiąga też wciąż André Rieu. Na scenie, określonej ogólnie jako punk-metal-rock, ogromne sukcesy odnosi Within Temptation. Tradycyjnie liczby te podała na początku roku agencja Perfect & More, podczas 27. edycji festiwalu Eurosonic Noorderslag. •

poPolsku nr 5 • 08

przygotowanie: • Odkrój spód bulwy fenkuła i zdejmij 4 wierzchnie warstwy wraz z łodygą w taki sposób, by powstały muszelki gotowe do wypełnienia.

• Pokrój resztę fenkuła i szalotki w drobną kostkę i zrumień, dodając nieco oleju.

• Dodaj mleko, bulion, liście laurowe i lubczyk. Gotuj 25 minut na małym ogniu.

• Wyjmij liście laurowe i zblenduj powstały wywar. Dopraw zupę solą i pieprzem.

• Gotuj muszelki fenkuła al dente przez ok. 8 minut.

• Zblanszuj ząbki czosnku 3 razy w wodzie.

• Następnie dodaj cukier i niewielką ilość wody i zagotuj w tym czosnek.

• Pokrój pieczarki na małe kawałki, usmaż je w niewielkiej ilości oleju i dopraw do smaku solą i pieprzem.

• Doprowadź zupę do wrzenia i spień ją nieco blenderem.

• Wrzuć do zupy pieczarki i połowę krewetek. Po chwili dodaj czosnek i resztę krewetek.

• Najlepiej smakuje z ciemnym chlebem żytnim, typu roggebrood.

John Smeets – szef kuchni

PRZEPIS

ZUPA Z FENKUŁA Z KANDYZOWANYM CZOSNKIEM

DOLLE MINA W AKCJI

NA RZECZ TOALET W SPRINTERZE Już wcześniej, bo w styczniu 1970 roku, Dolle Mina przeprowadziła akcję na rzecz „Prawa do Toalet Publicznych” dla kobiet.

W owym czasie członkinie Dolle Miny zamknęły wejście do publicznych, męskich toalet różowymi wstążkami.

Chciały przez to zwrócić uwagę na fakt, że publiczne toalety były dostępne głównie dla mężczyzn, natomiast kobiety musiały załatwiać swoje potrzeby w kawiarni lub za opłatą w domach towarowych. Akcja zdobyła międzynarodowy rozgłos. Dolle Mina to grupa feministyczna, która od wczesnych lat 70. przeprowadza akcje na rzecz walki o równe prawa mężczyzn i kobiet. Tym razem Dolle Miny podjęły akcję, ponieważ pociągi typu Sprinter nie posiadają toalet.

Dokładnie w 43. rocznicę przeprowadzenia pierwszej akcji, Dolle Miny wsiadły do pociągu Sprinter jadącego z Amsterdamu do Almere. Przy pomocy czterech patyków i rozpostartych na nich prześcieradeł skonstruowały polową toaletę, po czym, w pełnej prywatności, załatwiły swoją potrzebę. Przecież to nie jest normalne, że w dzisiejszych czasach musimy się powstrzymywać albo łamać prawo, żeby - mówiąc brzydko – móc się wysikać? To nadużycie musi zostać powstrzymane. Dlatego też Dolle Miny złożyły doniesienie na NS Sprinter o ograniczanie swobód obywatelskich. •

WESTERN UNION JEST ŚWIATOWYM LIDEREM W ZAKRESIE BEZPIECZNYCH PRZESYŁEK PIENIĘŻNYCH OD PONAD 135 LAT. AGENCJA WESTERN UNION OFERUJE CI WYJĄTKOWĄ OKAZJĘ DO SKORZYSTANIA Z DUŻEGO POPYTU NA TRANSAKCJE GOTÓWKOWE.

Studio koning

SKŁADNIKI: 4 BULWY FENKUŁA (KOPRU WŁOSKIEGO) • 2 ŁYŻKI OLEJU • 12 ZĄBKÓW CZOSNKU • 12 PIECZAREK • 150 GR KREWETEK • 5 DL MLEKA • 5 DL BULIONU Z KURCZAKA • 100 GR CUKRU • 2 SZALOTKI • 2 LIŚCIE LAUROWE • 2 GAŁĄZKI LUBCZYKU • PIEPRZ I SÓL

• Źródła dochodów • Otrzymywanie prowizji za każdą wysłaną lub odebraną transakcję w Twoim sklepie • Poprawa relacji z istniejącymi klientami • Pozyskiwanie nowych klientów

Chcesz założyć swoją placówkę Western Union w swoim sklepie lub lokalu?

Skontkatuj się z Sylwią Broncel tel. 06-81345250. DOŁĄCZ DO NAS!

poPolsku nr 5 • 09

BIEGNIJ NA SZPILKACH

Z VROUW!

Targi Vrouw! będą miały miejsce od 8 do 10 marca w WTC Expo Leeuwarden. Na rozpoczęcie targów w dniu 8 marca, kiedy obchodzony jest także Międzynarodowy Dzień Kobiet, organizatorzy targów zapowiadają bieg na szpilkach. Jest to zorganizowana, sponsorowana akcja, podczas której sto kobiet musi przebiec wyznaczoną trasę. Warunek: uczestniczki biegną w wyścigu na szpilkach o wymiarach minimum 7 cm wysokości i maksimum 1,5 cm szerokości obcasa!

Całkowity dochód z wyścigu zostanie przeznaczony dla Mama Cash. Mama Cash to organizacja, która zajmuje się prawami kobiet z całego świata. Na całym świecie dziewczynki i dorosłe kobiety spotykają się z niesprawiedliwością, przemocą i dyskryminacją. Doświadczają nierówności społecznej, ucisku i bezprawia. Organizacje dla kobiet i dziewcząt wspierane przez Mama Cash nie przyglądają się temu bezsilnie, tylko podejmują walkę o to, co można i trzeba zmienić. Koncentrują się na zmianach strukturalnych, zarówno dla ich kraju czy społeczeństwa, jak i dla siebie. Pokazują, jak trzeba i powinno się przeprowadzać te zmiany. Poza opisanym wyżej celem dobroczynnym, organizatorzy biegu zapraszają do wzięcia udziału w akcji, bo to sama przyjemność ścigać się z innymi kobietami w walce o wieczną sławę! Powiedz sama: czy jest coś bardziej kobiecego niż piękne szpilki? Dla pań, które przybiegną na pierwszych trzech pozycjach, przewidziano też atrakcyjne nagrody. I tak pani z numerem trzecim otrzyma „High Wine” dla czterech osób. Miejsce drugie (podobnie jak osoba, która zdobędzie najwięcej pieniędzy od sponsorów) zostanie nagrodzone profesjonalnym makijażem i sesją zdjęciową. Zwyciężczyni biegu otrzyma natomiast nagrodę główną w postaci całkowicie zorganizowanego weekendu dla dwóch osób w Welness Weekend. Wszystkie uczestniczki biegu zostaną też nagrodzone bezpłatnym wstępem na teren targów.

Bieg na zabójczych obcasach? Któż nie staje się od tego wielki? •

WIOSENNE TRENDY W MAKIJAŻU 2013 Zima już prawie za nami, a więc najwyższy czas by zorientować się w najnowszych trendach w makijażu, który będzie modny na wiosnę.

Przeczytaj je tu, byś mogła wkrótce paradować po bulwarach w najmodniejszym, olśniewającym makijażu.

JASKRAWORÓŻOWE USTA W roku 2013 jaskraworóżowe usta znowu są w modzie. Jeśli chcesz, by szminka dłużej się trzymała, radzimy najpierw nałożyć na usta korektor i następnie nanieść szminkę pędzelkiem do malowania ust.

KOLOROWY EYELINER Tej wiosny kolory pojawią się nie tylko w modzie. Możesz spodziewać się ich także w makijażu, m.in. jeśli chodzi o zastosowanie eyelinerów. Niebieskie oczy pięknie podkreślisz kontrastującym kolorem, jak brąz, czy róż. Jeśli użyjesz szarych lub niebieskich odcieni, twoje oczy szybko wydadzą się… mniej niebieskie.

Przy brązowych oczach najlepiej użyć odcieni fioletu,

niebieskiego lub zielonego. Masz zielone oczy? Wybierz ciemną zieleń, złoty brąz i rudy. Ponieważ nie wszystkie oczy mają dokładnie takie same odcienie, sama musisz poeksperymentować, by dobrać najlepsze dla siebie kolory. Pamiętaj jednak, że jeśli użyjesz kolorowego eyelinera, reszta makijażu powinna pozostać stonowana.

OCZY LALKI Jeśli chodzi o sposób tuszowania rzęs, tej wiosny mają być one ekstra widoczne. Nie żałuj tuszu i nałóż dodatkową jego warstwę nad i pod okiem. W ten sposób uzyskasz tzw. „efekt lalki”. Brwi mogą na wiosnę pozostać grube i pełne. Jeśli chcesz wyglądać olśniewająco, podkreśl je dodatkowo ołówkiem do brwi. •

COŚ JESZCZE PODAĆ?

TAK, KOSZYK PROSZĘ! co tydzień robię zakupy w aldi lub lidlu i co tydzień mam ten sam problem. szału od tego dostaję! niestety ciągle zapominam o tym, że te dwa supermarkety nie posiadają koszyków. co w zasadzie nie jest katastrofą, dopóki nie uświadomię sobie, że zawsze płacę za wszystko kartą i nigdy nie mam przy sobie monet na wózki. jeszcze lepiej – niezmiernie się cieszę, jeśli faktycznie mam akurat przy sobie kartę. tak, tak, zdaję sobie sprawę z istnienia specjalnych żetonów, które można przyczepić do kluczy i którymi uwalnia się wózki. ale cóż mi po nich, kiedy ciągle je gubię? co gorsza, o braku koszyków przypominam sobie zwykle w momencie, kiedy jestem już za sklepową bramką. cholera, znowu bez torby na zakupy, bez koszyka i bez wózka. idę więc dalej, obładowana jak muł, oczywiście na wysokich obcasach, przy każdej półce dodając coś nowego. Kiedy podchodzę wreszcie do kasy, zza góry zakupów, którymi balansuję pomiędzy rękami, nawet nie widzę kasjerki. i za każdym razem, po raz setny obiecuję sobie, że nigdy, ale to przenigdy nie będę robiła zakupów na szpilkach! okazuje się, że sklepy nie posiadają koszyków z powodu oszczędności. Klienci zabierają je bowiem do domu i zamiast odnieść z powrotem, używają jako pojemników na stary papier. Zrozumiałe, że supermarkety chcą na tym zaoszczędzić. Zwłaszcza, jeśli weźmie się pod uwagę, że mają stosunkowo tanie produkty. na czymś trzeba oszczędzać. niestety oszczędzają też najwyraźniej na długości taśmy przy boksach kasowych. co za dramat! przeżyjesz człowieku koszyki i wysokie obcasy, a na mecie znowu bariera. podczas gdy albert Heijn od dawna oferuje ci przestrzeń, byś mogła w spokoju zapakować swoje zakupy, lidl i aldi wciąż muszą się tego nauczyć. Zawsze ogarnia mnie nieopisane poczucie pośpiechu, bo po przeskanowaniu produktów nagle kurczy się przestrzeń. i zaczyna się wyścig z czasem, żeby wszystko prędko, prędko, prędko wrzucić do reklamówki (kupowanej na miejscu, bo własnej torby przecież zapomniałam). dzięki temu ziemniaki lądują oczywiście na sałacie, a wspaniałe, świeże kremowe ciasteczka wpadają do siatki w pozycji pionowej. czy to mnie czegoś uczy? oczywiście, że nie! jestem okropnie zapominalska i naprawdę nie pamiętam tego wszystkiego w momencie, kiedy wsiadam do samochodu, żeby pojechać do supermarketu. Może powinnam wozić z tyłu torbę na zakupy i parę butów na płaskim obcasie? albo po prostu robić zakupy w sieci albert Heijn? Mam lepszy pomysł: będę zamawiać zakupy w internecie! •

poPolsku nr 5 • 10

HOROSKOP BARAN (21 marca – 20 kwietnia) Dobry miesiąc. Jesteś gotowa na nowe wyzwania, pojawią się nowe możliwości. Zastanów się dobrze, zanim spalisz za sobą wszystkie mosty. Podejmuj przemyślane kroki i nie forsuj wszystkiego wokół.

BYK (21 kwietnia – 21 maja) Wspaniały miesiąc. Jesteś teraz tak pewna siebie, że z łatwością wszystkich przekonasz.

Rada: zostaw trochę miejsca i szacunku dla innych. W tym miesiącu króluje miłość!

BLIŹNIĘTA (22 maja – 21 czerwca) Zawsze dajesz sobie radę. Ale w marcu możesz stać się tak cięta, że sprowokujesz konflikty. Uważaj więc i nie bierz na siebie zbyt wiele obowiązków. Utrzymają się lekki stres, zakłócenia snu i bóle głowy.

RAK (22 czerwca – 22 lipca) Ukryte sprawy wypłyną niespodziewanie na powierzchnię. W twojej rodzinie pojawią się przez to małe problemy. Poświęć trochę czasu tylko dla siebie.

LEW (23 lipca – 22 sierpnia) Miesiąc wzlotów i upadków, przez co masz trudności z koncentracją. W pracy będzie ciężko, będziesz źle zorganizowana i mniej wydajna. Pogorszą się relacje z kolegami lub szefem. Uwaga: nie daj sobie w kaszę dmuchać.

PANNA (23 sierpnia – 23 września) Nie będziesz chciała się dostosować i przekabacisz wszystkich na swoją stronę. Spróbuj zachować profesjonalizm i elastyczność. Uważaj na finanse.

WAGA (24 września – 23 października) W pracy przygnębiająca atmosfera i skomplikowane obowiązki, ale dasz sobie z tym radę.

W dziedzinie zdrowia będziesz walczyła z małymi dolegliwościami. W domu musisz zmierzyć się z problemami finansowymi.

SKORPION (24 października – 22 listopada) Wszyscy wiedzą, że uwielbiasz trudności.

W marcu będziesz mieć ich pod dostatkiem.

Wytyczyłaś sobie zawodowe cele? Nie bądź zbyt energiczna i okiełznaj swoje ambicje.

Uważaj na nieoczekiwany finansowy cios.

STRZELEC (23 listopada – 21 grudnia) Zachowaj spokój w pracy, bo w marcu musisz znaleźć równowagę pomiędzy własną dojrzałością, a ugryzieniem się w język.

KOZIOROŻEC (22 grudnia – 20 stycznia) Marzec to okres, w którym powinnaś urzeczywistnić swoje plany, nawet jeśli nie obędzie się bez walki. Ale wszystko się uda! W domu atmosfera nieporządku i złożoności. Będzie to miało wpływ na relacje z partnerem lub rodziną.

WODNIK (21 stycznia – 19 lutego) Miesiąc pełen ruchu, pomysłów, nowości i interesujących kontaktów! Zawodowo dajesz z siebie wszystko. To przynosi rezultaty - każdy chce z tobą pracować. W tym miesiącu uważaj na wydatki.

RYBY (20 lutego – 20 marca) Marzec będzie wszystkim oprócz spokoju.

Napięcie wielokrotnie sięgnie zenitu, a to największa twoja pułapka. Realizujesz projekty?

Najpierw sprawdź, czy na pewno możesz je sfinansować!

FILMOWY TYP: „PIANISTA” pianista to dramat historyczny z 2002 roku, w reżyserii Romana polańskiego. jako młody chłopak polański był świadkiem zajęcia polski przez nazistów, Holokaustu i bombardowania Warszawy.

Własne doświadczenia podczas Holokaustu, zainspirowały go do nakręcenia filmu.

FABUŁA Jest 23 września 1939 roku. Młody pianista Władysław Szpilman, gra koncert radiowy „Nokturn cis-moll” Fryderyka Szopena. Przez hałas wyjących bomb ledwie może sam siebie słyszeć. Pół godziny po tym występie, w salę koncertową radia trafia bomba i w eterze zalega cisza.

Następstwa zajęcia Warszawy są przerażające. W trakcie ukrywania się, Szpilman jest świadkiem okrucieństw okupacji. Wśród nich, powstanie w warszawskim getcie w 1943 roku i krwawa odpowiedź Niemców. Podczas gdy cała rodzina i wielu przyjaciół Szpilmana zostaje wymordowanych, jemu samemu udaje się przeżyć w zniszczonym mieście. Otrzymuje pomoc od polskich powstańców.

W miarę upływu czasu pogarsza się jednak jego zdrowie.

Gdy Szpilman szuka żywności, natyka się na niemieckiego oficera, kapitana Wilma Hosenfelda. Wygłodzony wyja-

śnia mu, że jest pianistą, a oficer prowadzi go do pianina.

Hosenfeld jest oczarowany grą Szpilmana i postanawia pomóc artyście, regularnie przynosząc mu jedzenie. Kiedy nadchodzi Armia Czerwona, Niemcy biorą nogi za pas.

Ostatecznie wielu z nich, w tym Hosenfeld, zostaje aresztowanych i deportowanych. Po wojnie Szpilman znów jest odnoszącym sukcesy pianistą. Hosenfeld umiera w 1952 roku, w obozie jenieckim na terenie Związku Radzieckiego.

ODTWÓRCY GŁÓWNYCH RÓL W roli pianisty Szpilmana wystąpił Adrien Brody. Thomas Kretschmann zagrał Wilma Hosenfelda, a Frank Finlay odegrał rolę ojca Szpilmana. • Film od lat 12.

W 2014 ROKU EKRANIZACJA “50 ODCIENI SZAROŚCI” Bestseller „50 odcieni szarości” autorstwa E.L. James zostanie w przyszłym roku zekranizowany. Według oczekiwań, film ma się pojawić w kinach latem 2014 roku.

Universal Pictures kupiło prawa do filmu już w marcu ubiegłego roku, ale jak dotąd nie wyznaczono reżysera i scenarzysty. Za te opóźnienia w realizacji filmu Universal zebrała wiele krytyki. Szef wytwórni Adam Fogelson przyznaje, że ekranizacja stanowi dla nich wysoki priorytet. Nie potwierdza jednak, jakoby o reżyserię filmu, mającego powstać na motywach książki o namiętnych i podszytych seksem relacjach młodej kobiety i miliardera, miał poprosić Angelinę Jolie. „Przeprowadziliśmy wiele interesujących rozmów z utalentowanymi, poważnymi twórcami filmów” – powiedział Fogelson.

Na to, czy ekranizacja okaże się równie wielkim sukcesem, co książka, przyjdzie nam więc jeszcze poczekać. •

SUDOKU Wypełnij cyfry od 1 do 9. Każdy numer może pojawić się tylko 1 raz w każdym rzędzie, każdej kolumnie i bloku 3x3. Rozwiązanie znajdziesz w polach A, B, C, D i E. Rozwiązaniem sudoku jest kod cyfrowy. Na naszej stronie internetowej www.popolsku.nu możesz wpisać rozwiązanie w zakładce Relaks. Wśród wszystkich nadsyłających prawidłowe rozwiązanie, wylosujemy 4 zwycięzców, którzy otrzymają karty wstępu do muzeum Kröller – Müller. •

poPolsku nr 5 • 11

Po nadaniu przez holenderską telewizję programu, w którym pokazano skandaliczne warunki pracy zagranicznych pracowników, zatrudnionych m.in. przy produkcji pieczarek, zrobiło się wiele szumu.

Bezpośrednio po programie temat był wałkowany przez media i organizacje zaangażowane społecznie. To między innymi dzięki temu uzyskaliśmy w końcu wgląd w nadużycia, do których często dochodzi za zamkniętymi drzwiami. Będące wciąż na pierwszych stronach gazet incydenty, to niestety tylko małe ogniwo w łańcuchu sytuacji, w których dochodzi do nadużycia władzy i ucisku. Od lat pracownicy narażani są na złe warunki pracy, a z nieuczciwymi praktykami pracodawców często mają do czynienia także migranci zarobkowi z Polski. Najwyższy więc czas, by poświęcić uwagę tej współczesnej formie niewolnictwa.

W serwisach informacyjnych zwłaszcza trzy przedsiębiorstwa pojawiły się w bardzo negatywnym świetle. Zatrudnieni w nich pracownicy z Polski byli zbyt nisko opłacani, mieszkali w skandalicznych warunkach i byli zmuszani do wielogodzinnych dni pracy. Krótko mówiąc, warunki pracy i zamieszkania w żaden sposób nie spełniały holenderskich standardów.

Po nagłośnieniu sprawy w mediach, jedna z tych firm zawarła porozumienie ze związkami zawodowymi. Na jego mocy, Polacy dostają teraz wynagrodzenie zgodne z holenderskim układem zbiorowym pracy CAO. To porozumienie było ważne jeszcze z innego powodu: winę ponosił nie tylko nieuczciwy pracodawca.

Także jego zleceniodawcy przymykali oczy na panujące warunki, co czyni ich współwinnymi. Jeśli pracodawca zbankrutowałby przez nałożone na niego sankcje, pracownicy znaleźliby się na ulicy. Dzięki podpisaniu porozumienia, ludzie mają pracę i pewność, że będą traktowani jako pełnoprawni pracownicy.

Niestety istnieje jeszcze wiele firm, wśród których znajduje się duża sieć supermarketów, których dyrekcja zamyka się na rozmowy ze związkami zawodowymi. Wśród zatrudnionych tam pracowników dystrybucji panuje ogromna presja i duża niepewność, co do utrzymania pracy. Jest to spowodowane umowami czasowymi. Problemów przysparza pracownikom także wysokość wypłacanej pensji, przez którą ledwo wiążą koniec z końcem.

Polacy zaczynają się buntować. Czują, że nie są traktowani poważnie, zbyt nisko opłacani, zaszczuci i zastraszeni. Mówią o sobie „plof-Polen”, jako odniesienie do „plof-kippen”, tj. brojlerów – intensywnie tuczonego i przeznaczonego na ubój drobiu, który w bardzo krótkim czasie ma uzyskać ciało dorosłego osobnika. Zmanipulowany, napompowany, chory. Polacy mówią, że doświadczają czegoś podobnego.

Po roku pracy zsiadają z karuzeli, wyczerpani i wypluci.

Mówi się, że Polacy to ciężko pracujący ludzie. Także i z tego powodu dochodzi do nadużyć. Żądają więc poprawy warunków pracy. Supermarket i powiązane z nim biuro pośrednictwa pracy, odebrały w międzyczasie swoistą nagrodę, przekazaną im przez polskich pracowników tymczasowych. Nazwano ją „Platina Plof-Pool”. To nagroda dla holenderskich firm i agencji pośrednictwa pracy, które wykorzystują pracowników i źle traktują ich w pracy, ale też za niezgodne z normami warunki zakwaterowania.

Innym przykładem jest dyrektor pewnej pieczarkarni, który został zatrzymany w związku z podejrzeniami o stosowanie nieuczciwych praktyk w stosunku do pracowników. Inspekcja pracy wydała nawet komunikat prasowy informujący o tym, iż ma dowody na to, że mężczyzna wykorzystuje pracowników i fałszuje dokumenty.

Podejrzewa się, że polscy pracownicy otrzymują zaniżone strukturalnie wynagrodzenie, mają zbyt długie dni pracy i prawie nie dostają wolnych dni. Oprócz tego, muszą obowiązkowo oddawać część swojego wynagrodzenia na zakwaterowanie, posiłki i ubezpieczenia. Zatrzymano nie tylko dyrektora, ale też jego prawdopodobnego wspólnika, 40-letniego mężczyznę z Holandii. Miał on pomagać w fałszowaniu godzin pracy polskich pracownic, przez co dostawały one zbyt niskie pensje. •

pracownicy, którzy czują się źle traktowani w pracy, mają wiele możliwości, co do uzyskania informacji. często takie nieprawidłowości nie są zgłaszane ze względu na obawę utraty pracy. W tym celu stworzono bezpieczne kanały, które bardzo ostrożnie obchodzą się ze zgłoszonymi problemami. skontaktuj się np. www.sncu.nl, www.migrada.nl albo punktem zgłoszeniowym nieuczciwych agencji pośrednictwa pracy: www.inspectieszw.nl, tel: 0800-5151.

poPolsku nr 5 • 12

GRAFIK ’POPOLSKU’ poPolsku tworzy i przygotowuje 14 osób.

Połowa z nich to Holendrzy, połowa Polacy. Jednym z naszych niezwykłych kolegów jest Kuba Bartyński. Od pierwszego wydania zajmuje się składem graficznym.

Co dwa tygodnie Kuba zamienia wszystkie teksty i zdjęcia w naszą wspaniałą gazetę. Pomyśleliśmy więc, że fajnie będzie go Wam przedstawić.

KUBA, JESTEŚ ODPOWIEDZIALNY ZA FORMĘ GRAFICZNĄ POPOLSKU, GAZETY PRZYGOTOWANEJ SPECJALNIE DLA POLAKÓW W HOLANDII. CO MYŚLISZ O TEJ INICJATYWIE? - Gazeta poPolsku to świetny pomysł! Dla polaków, którzy żyją tu już od lat, ale i dla tych którzy zamierzają się w Holandii osiedlić. To wiarygodne źródło informacji o Holandii w zakresie mieszkania, pracy, kultury, wydarzeń, przepisów prawa i wielu, wielu innych. Myślę, że na taką gazetę czekało wiele osób. Cieszę się, że mogę brać udział w tej inicjatywie, bo dzięki temu pracuję w swoim zawodzie. A także spotykam interesujących ludzi, rozwijam swoje umiejętności, a przede wszystkim – robię to, co lubię.

CO POWIESZ O SWOICH POLSKICH KORZENIACH? - Pochodzę z Nysy, miasta położonego w południowo-zachodniej Polsce. Tam się urodziłem i wychowałem. Moi dziadkowie przybyli ze Wschodu, z terenów dzisiejszej Ukrainy. Do Holandii przyjechałem w 2010 roku. Podjęcie tej decyzji nie było dla mnie łatwe.

Miałem jednak cel – zadbać o lepsze życie dla mnie i mojej rodziny.

JAK OPISAŁABYŚ SAMEGO SIEBIE? - To trudne! Ale jeśli miałbym coś powiedzieć, to jestem typowo rodzinnym człowiekiem. Najchętniej spędzam czas w domu, z moją rodziną (żoną Nelą i córką Julią). Próbuję optymistycznie patrzeć na świat i otaczających mnie ludzi. Staram się nie oceniać niczego pochopnie, zawsze chcę najpierw poznać lepiej ludzi lub sytuację.

CZY PRACA W POPOLSKU TO TWOJE JEDYNE ZAJĘCIE W HOLANDII? - Jestem pracownikiem centrum dystrybucyjnego jednego z holenderskich supermarketów. Niedawno rozpocząłem własną działalność. Mam teraz firmę, która zajmuje się grafiką reklamową i prasową.

W Polsce również pracowałem jako grafik w agencji reklamowej.

JAKIE MASZ WYKSZTAŁCENIE? - Wykształcenie zdobyłem w Polsce. W szkole średniej uczęszczałem do klasy o profilu plastycznym.

A potem ukończyłem studia pedagogiczne o specjalności edukacja artystyczna.

CZY ZAUWAŻASZ JAKIEŚ RÓŻNICE POMIĘDZY PRZEDSIĘBIORCZOŚCIĄ W POLSCE I W HOLANDII? - Ciężko mi wypowiadać się na ten temat, ponieważ dopiero zacząłem przygodę z własną działalnością.

Wydaje mi się jednak, że przedsiębiorcy mają nieco łatwiej w Holandii niż w Polsce. A to dlatego, że praca jest tu dużo bardziej doceniana, jest więcej szacunku dla doświadczenia i ludzie są bardziej ze sobą związani na poziomie zawodowym.

DORADZIŁBYŚ INNYM POLAKOM W HOLANDII, BY ZAŁOŻYLI TU WŁASNĄ DZIAŁALNOŚĆ?

- Jeśli ktoś ma dobry pomysł na własną firmę, to naprawdę warto spróbować! W Holandii mieszka wielu

OD DŁUŻSZEGO CZASU POSZUKUJESZ MIESZKANIA W HOLANDII?

OFERUJEMY RÓŻNE MIEJSCA ZAKWATEROWANIA W ROTTERDAMIE I OKOLICACH.

Mijnsherenlaan 88 d, Rotterdam: przestronny, dwupokojowy apartament na parterze, z ogródkiem; cena 64.500 €

Overijsselsestraat 11, Rotterdam: przestronny, czteropokojowy domek jednorodzinny z ogródkiem; cena 159.000 €

Willem Molenbroekplein 55, Rotterdam: luksusowe mieszkanie trzypokojowe z widokiem na port; cena 199.500 €

Reggestraat 38, Ridderkerk: luksusowe mieszkanie dwupokojowe, piękny widok, w budynku winda; cena 82.500 €

POMYŚL O ZAKUPIE. KONKURENCYJNE CENY! www.adwil.nl

umów się na spotkanie, tel.: 010-4818187

Polaków, którzy wykonują tu pracę poniżej zdobytego wykształcenia. Mieszkający tu polscy profesjonaliści i specjaliści mają naprawdę dużo do zaoferowania!

JAKIE MASZ HOBBY, PASJE I MARZENIA NA PRZYSZŁOŚĆ?

- Grafika komputerowa jest dla mnie nie tylko sposobem zarabiania pieniędzy, ale również moim hobby. Staram się cały czas rozwijać w tym kierunku.

Ogólnie interesują mnie wszelkie przejawy twórczości artystycznej. Największą moją pasją jest malarstwo.

W przyszłości chciałbym także zająć się tworzeniem muzyki. Moja twórczość utrzymana jest w klimacie surrealizmu, którym jestem zafascynowany od wielu lat. Tematem moich prac jest najczęściej człowiek a także surrealistyczny pejzaż. W moich pracach wykorzystuję różne techniki plastyczne, często eksperymentuję łącząc je ze sobą. Przypadek jest istotnym elementem mojej twórczości. Malując wyrażam wewnętrzne emocje. Nie robię niczego programowo.

Nie próbuję też nikomu narzucać swojej interpretacji.

Przeciwnie, wolę żeby to odbiorca opisał mi jakie są jego odczucia. Każda interpretacja jest ciekawa i na swój sposób właściwa.

CO CHCIAŁBYŚ PRZEKAZAĆ CZYTELNIKOM POPOLSKU? - Wszyscy ludzie są kowalami własnego szczęścia i sukcesu. To, jak będzie wyglądało ich życie, zależy tylko od nich. Przynajmniej ja tak to widzę. Moja rada?

Idź na całość!

Na koniec pytam Kubę, czy jest szczęśliwy i czy chciałby coś zmienić w swoim życiu. Bez zastanowienia odpowiada: - Tak, jestem bardzo zadowolony z tego, jak wygląda moje życie. Mam wspaniałą rodzinę, ukochaną żonę i córkę, a to jest dla mnie najważniejsze. I nawet gdybym miał taką możliwość, niczego bym nie zmienił. Jest dobrze tak, jak jest. •

poPolsku nr 5 • 13

Nie będziesz pierwszą osobą, która pewnego dnia dostanie mniejszą wypłatę, bo twoje wynagrodzenie zostało zajęte przez komornika.

Przy czym nie masz zielonego pojęcia, o co chodzi.

Wszystko było jednak poprzedzone procesem, na który mogłeś mieć wpływ.

GDZIE JEST MOJA POCZTA? Często taka sytuacja wiąże się z aktualnością wpisu w Gminnej Administracji Podstawowej. Holenderskie instytucje wysyłają bowiem pocztę na ten adres, pod którym ostatnio byłeś zameldowany. Jeśli więc kiedykolwiek dokonałeś wpisu do administracji gminnej w Holandii, a następnie przeprowadziłeś się pod inny adres, bardzo ważne jest, byś poinformował o tym swoją gminę.

Często zdarza się, że Urząd Podatkowy wysyła powiadomienia odnośnie wysokości podatku od dochodu albo dodatków. Ponieważ administracja urzędu podatkowego jest powiązana z gminną administracją podstawową, powiadomienia te wysyłane są na ostatni znany adres.

Od każdej decyzji podatkowej możesz odwołać się w określonym przez urząd terminie. Często jest to okres 6 tygodni. Po upływie czasu odwołanie się nie jest możliwe. W takim wypadku, nawet jeśli nie zgadzasz się z decyzją urzędu, będziesz musiał dokonać określonej opłaty. No chyba, że urzędnik zgodzi się przymknąć oko na termin odwołania się – w każdym innym przypadku masz problem. Jeśli mimo wszystko nie dokonasz opłaty, zostaną do ciebie wysłane ponaglenia. Następnie urząd podatkowy wliczy kwoty, które ty masz do zapłacenia, w kwoty, które urząd podatkowy miał wypłacić tobie. Jeżeli jednak nie będziesz miał żadnych środków, urząd podatkowy przystąpi do pobrania należności.

Najpierw otrzymasz „Nakaz płatniczy od Królowej”. Prawdopodobnie po 30 kwietnia br. nazwa tego dokumentu zmieni się na „Nakaz płatniczy od Króla”, gdyż, jak pewnie już wiesz, Holandia będzie miała od tej daty króla. Wracając do procedury: po nakazie płatniczym urząd podatkowy będzie próbował zająć twoje dobra – rzeczy materialne lub twoje wynagrodzenie.

Pracodawca, dla którego aktualnie pracujesz, otrzyma list, w którym zostanie zobowiązany do przekazania zaległej płatności urzędowi podatkowemu, w terminach, w których powinien wypłacić ci twoją pensję. I dopiero kiedy dostaniesz pasek wy-

płaty i sprawdzisz stan konta, zorientujesz się, że nie wszystko jest w porządku. Jeśli tak się stanie, nie pozostaje ci nic innego, jak spłacenie należnej kwoty w wymieniony wyżej sposób albo też jednorazowe uregulowanie całej należności w urzędzie podatkowym. W międzyczasie kwota ta jest oczywiście wyższa od początkowej, bo powiększona o wszystkie dodatkowe koszty. Także osoby, które zdecydują się powrócić do własnego kraju, muszą pamiętać o tym, by wypisać się ze starej gminy i podać nowy adres zamieszkania.

Oprócz przedstawionego wyżej przykładu z urzędem podatkowym niedopilnowanie formalności związanych ze zmianą adresu może bowiem mieć także inne przykre skutki. Na przykład pracując w Holandii opłacasz składki emerytalne. Składają się na nie dwa komponenty: AOW (Powszechne Prawo Emerytalne, czy inaczej: emerytura państwowa) oraz emerytura uzupełniająca. W momencie, w którym uzyskasz wiek emerytalny, Społeczny Bank Ubezpieczeń (Sociale Verzekerings Bank, SVB) i ubezpieczyciel, u którego opłacasz składki na emeryturę uzupełniającą, wyślą do ciebie list informacyjny. Oczywiście na ostatni, znany adres. Naprawdę szkoda byłoby, gdybyś nie dostał tego listu i przez to nie mógł aktywować swojej emerytury! •

Zajęcie pensji: co zostaje dla ciebie?

Komornik nie może skonfiskować twojej całej pensji. Musi liczyć się z tzw. „stopą wolną od egzekucji”. Jest to ta część twojej wypłaty, którą możesz zatrzymać na potrzeby życiowe i bieżące wydatki. Wysokość stopy wolnej od egzekucji określona jest prawem i zależy m.in. od dochodów całej rodziny. Stopa wolna od egzekucji to – przy wystarczających dochodach – minimum 90% zasiłku socjalnego dla twojej sytuacji, włączając w to pieniądze na wakacje. Masz partnera, czy jesteś samotnym rodzicem? Zwróć uwagę, by wyliczono ci odpowiedni zasiłek.

poPolsku nr 5 • 14

Jako początkujący czy urzędujący już przedsiębiorca, powinieneś zadbać o potrzebne zezwolenia. Nie zawsze jest to przyjemne, czasem nastręcza trudności, ale zapoznanie się z tym tematem jest absolutnie konieczne. Może tu chodzić o pozwolenie dotyczące miejsca budowy, zgodę na budowę albo zezwolenia na zajęcie przestrzeni publicznej (na reklamę zewnętrzną), czy też zezwolenia związane z ochroną środowiska. Będziesz ich potrzebował, jeśli zamierzasz otworzyć kawiarnię, sklep internetowy czy świetlicę dla dzieci, przeprowadzić remont, a nawet tylko powiesić reklamę.

ZEZWOLENIA I OBOWIĄZKI PRZEDSIĘBIORCY ZWROT PODATKU DOCHODOWEGO ADMINISTRACJA I KSIEGOWOŚĆ ZORGTOESLAG HUURTOESLAG KGB, SVB I INNE Z NAMI NIE PŁACISZ VAT-U

PROFESJONALNA I SZYBKA OBSŁUGA

TAXREX Groningseweg 1 2994 LC Barendrecht info@taxrex.eu www.taxrex.eu

BEZPOŚREDNIE ŁĄCZE Z BELASTINGDIENST

ROZLICZ SIĘ NIE WYCHODZĄC Z DOMU NIE ZWLEKAJ WYŚLIJ E-MAIL LUB ZADZWOŃ

NIE POTRZEBUJESZ ŻADNYCH KODÓW

(Pin code lub Digidi code)

+31 180 642 798 +31 655 343 066

Prowadzisz sklep i chcesz latem wystawiać przed nim stolik konsumpcyjny? Na to też będziesz potrzebował zezwolenia. Zezwolenia lub zwolnienia są oficjalnym (i koniecznym) pozwoleniem rządu na prowadzenie danej działalności. Prawo może nawet zdecydować, że wykonywanie pewnych czynności bez zezwolenia jest zakazane. Przed wprowadzeniem sytemu zezwoleń, w wielu przypadkach daną działalność można było podejmować nie posiadając zezwolenia. W szczególnych przypadkach, prowadzenie własnej działalności było początkowo w ogóle zakazane.

WSZYSTKIE ZEZWOLENIA Niestety nie jest możliwe wymienienie tu wszystkich zezwoleń, jak i podanie, kiedy będziesz ich potrzebował. Jeśli jednak wpiszesz w wyszukiwarkę hasło „wszystkie zezwolenia dla przedsiębiorców” (alle vergunningen voor ondernemers), tylko na stronie ministerstwa wyświetli ci się 249 rezultatów. Na szczęście istnieją jeszcze Izba Handlowo-Gospodarcza (KvK) i gmina. W obu możesz zapytać o poradę. Istnieje wiele zezwoleń, które mogą być wymagane w ramach wykonywania działalności twojej firmy. Na przykład pozwolenie na rozbiórkę, pozwolenie na bramę wjazdową lub miejsce parkingowe, pozwolenie na budowę, pozwolenie na wycinkę, zezwolenie na posiadanie automatów do gier hazardowych, pozwolenia środowiskowe czy zezwolenie na używanie krótkofalówek. Każdą firmę obowiązują zobowiązania ogólne. Czasem masz też do czynienia ze sprawami, które są specyficzne dla twojej branży. Dodatkowe kryteria będą cię obowiązywały w dziedzinie gastronomii, ale też w handlu detalicznym czy sektorze transportowym.

DLA PRZYKŁADU: Przy prowadzeniu sklepu internetowego musisz zadbać o jednoznaczne informacje na stronie internetowej. Tożsamość firmy musi być w pełni zrozumiała dla Twoich klientów. Na stronie muszą się też znaleźć rozszerzone dane firmy i numer KvK. Te sprawy są obowiązkowe. Oprócz tego musisz podać cenę i ogólne cechy produktu, informację o sposobie zapłaty oraz informacje na temat gwarancji i sposobu dostarczenia produktu. Na stronie musi być także informacja, czy podane ceny zawierają podatek BTW (i jeśli tak – w jakiej wysokości procentowej), a także informacja na temat ewentualnych kosztów dodatkowych, do których wlicza się koszty przesyłki. Posiadaczom sklepu internetowego przyda się też zamieszczenie na stronie ogólnych warunków sprzedaży. Przykłady, które możesz wykorzystać, znajdziesz na stronie KvK. Jeśli chcesz prowadzić działalność gastronomiczną lub hotelarską (horeca), także musisz posiadać na to stosowne zezwolenia: tzw. horecavergunning, terrasvergunning czy omgevingsvergunning. Będziesz także musiał zapisać się do branżowego zrzeszenia Horeca en Catering. Mówiąc krótko: zdobądź informacje dotyczące swojej branży i dziedziny, którą chcesz się zajmować. Dowiedz się, jakie zezwolenia będziesz musiał załatwić, by nic nie było w stanie cię zaskoczyć! • Źródło: mkbservicedesk.nl oraz kvk.nl

poPolsku nr 5 • 15

SAMOKONTROLA Jeśli tylko chcesz, możesz zrobić wszystko… prawda, czy fałsz? Ile razy próbowałeś już rzucić palenie? Ciężko ci odmówić sobie wieczornego drinka?

Rzucanie palenia jest – obok próby utrzymania właściwej wagi – jedną z najtrudniejszych zmian, dotyczących modelu zachowania współczesnego człowieka. Czas nauczyć się samokontroli!

Oprzeć się pokusom – łatwiej powiedzieć niż zrobić. Bardzo ważnym czynnikiem jest tutaj siła woli. Jeśli często wystawiasz ją na próbę, zbyt często postępujesz wbrew sobie i twoje utrzymanie silnej woli staje się dużo trudniejsze. A więc: • trenuj silną wolę • buduj samokontrolę małymi krokami • naucz się rozpoznawać, kiedy twoja silna wola słabnie • spróbuj robić mniej rzeczy jednocześnie.

Ustal dobre nawyki i rutynę, by odciążyć swoją siłę woli. Naucz się robić efektywne listy z rzeczami do zrobienia. Ludzie o słabej sile woli używają ich, by wygrzebać się z problemów, natomiast ludzie o silnej woli – aby w te problemy nie popaść. Będąc regularnym, zmotywowanym i trenując, naprawdę zajdziesz daleko.

Możesz np. założyć dziennik, w którym na pierwszej stronie zapiszesz swój cel (rzucenie palenia, upragnioną wagę czy inne). Na kolejnych stronach skrupulatnie zapisuj, co robisz, by osiągnąć zamierzony cel. Zapisywanie tego, co robisz jest niezmiernie ważne. Jeśli po prostu robisz plany bez zapisywania, co robisz w tym kierunku, nic z tego nie wyniknie.

Przeprowadzaj zmiany wtedy, kiedy wszystko w twoim życiu dobrze się układa. Wybór dobrego momentu jest bardzo ważny. Zdaj sobie sprawę z tego, że podejmowanie decyzji i wyborów także osłabia siłę woli. Według niektórych szacunków, 4 godziny dziennie poświęcamy na uleganie pokusom (oglądanie telewizji zamiast uprawiania sportu, zjedzenie czekolady zamiast jabłka, sprawdzanie, co się dzieje na Facebooku zamiast wykonywania obowiązków służbowych). I chociaż większość z tych pokus daje nam bezpośrednią satysfakcję, to jednak stoją one w sprzeczności z założonymi celami długoterminowymi (bycie sprawniejszym, uważanie na wagę, bycie produktywnym)!

Siła woli potrzebna jest, by móc pokonać pokusy i pozostać uprzejmym. Licz się z tym. Jeśli wiesz, że pod koniec dnia będziesz musiał podjąć ważne decyzje, oszczędzaj swoją energię na ten moment.

Bardzo ważne: im więcej regularności w twoim życiu i codziennych sprawach, tym więcej energii zostaje ci na inne rzeczy. •

szukasz dobrej pracy?

popolsku.nl/oferty-pracy

poPolsku nr 5 • 16

FUTURELAND VONDELFESTIVAL Futureland to centrum informacyjne organizacji Maasvlakte 2. Możesz tu wiele zobaczyć, zrobić i dużo się nauczyć. Futureland jest dobry dla każdego: młodych i starych, szczurów lądowych i wodnych, wielbicieli portu i graczy, rodzin i grup. W interaktywnym otoczeniu Futureland zawsze coś się dzieje.

Zobacz, jak Maasvlakte 2 będzie wyglądać z lotu ptaka w 2035 roku, kiedy obszar będzie w pełni zagospodarowany. Przeleć ponad statkami, portami i dźwigami kontenerowców we Future Flight Experience. Pod naturalnej wielkości globusem dowiedz się, dlaczego rotterdamski port musi się rozwijać. Albo stań za sterami statku i zobacz, jak ląd wynurza się z wody! Dla relaksu udaj się do wodnego teatru i obejrzyj film „Maasvlakte 2”. • GODZINY OTWARCIA: wt-pt 10:00–17:00 oraz nd 11:00–17:00.

W każdą niedzielę o godzinie 13:00 bezpłatna wycieczka z przewodnikiem dla turystów indywidualnych. Wycieczka trwa około 1 godziny.

Niemal co miesiąc FutureLand otwiera swe podwoje w soboty na dodatkowe atrakcje. Dokładny program podany jest na stronie internetowej.

TELEFON: +31 10252 25 20.

ADRES: Europaweg 902, Rotterdam WEBSITE: http://www.maasvlakte2.com/nl/futureland

WIELBŁĄDZIA

MLECZARNIA SMITS

W piątek 15 i sobotę 16 marca br. odbędzie się druga edycja festiwalu Vondelfestival. Jest to festiwal teatralny, odbywający się w sekretnych miejscach najbardziej znanego parku w Amsterdamie. Odwiedzający przechodzą trasę poprzez Vondelpark, by w ciągu wieczora obejrzeć trzy pokazy teatralne, każdy o długości pół godziny. Dokładne miejsca spektakli owiane są tajemnicą.

Dopiero na dzień przed rozpoczęciem festiwalu, odwiedzający dostają hasło – klucz i niezbędne instrukcje. Każdy wieczór kończy się wspólną zabawą, która także odbywa się w utrzymanych w tajemnicy miejscach. •

WIĘCEJ INFORMACJI I REZERWACJE: www.vondelfestival.nl POCZĄTEK FESTIWALU: 19:30.

ZAKOŃCZENIE: 22:30.

Początek imprezy na zakończenie: 22:30.

BILETY25€, włączając napój w przerwie.

Szukasz pomysłu na miłe spędzenie dnia? Co powiesz na dzień na wielbłądzim safari? Naprawdę nie musisz w tym celu odbywać męczących i wielogodzinnych lotów do tropików.

Wystarczy przyjazna Brabancja Północna. Tam oto znajduje się jedyna uznana wielbłądzia mleczarnia w Europie, w której mieszka 70 wielbłądów. I możesz je odwiedzić! Razem z rodziną, przyjaciółmi lub kolegami. Wielbłądzia mleczarnia to nauka i zabawa dla wszystkich: młodych i starych. Mleczarnię warto odwiedzić także przy brzydkiej pogodzie. Wielbłądy znajdują się wtedy w budynku, ale i tam warto je zobaczyć.

Co drugi tydzień organizowane są dni dla odwiedzających. Zaleca się wcześniejszą rezerwację, by mieć pewność, że na pewno dostaniemy się do środka.

Daty dni dla odwiedzających podane są na stronie internetowej. Jednocześnie codziennie, pomiędzy godziną 12:00 a 17:00 możliwe są wycieczki audio, w których możesz zwiedzać mleczarnię samodzielnie, wysłuchując informacji poprzez słuchawki. Koszty zwiedzania wynoszą 5€, konieczna jest wcześniejsza rezerwacja. Mleczarnię można odwiedzić każdego dnia tygodnia, pod warunkiem uprzedniej rezerwacji.

Więcej informacji na temat programu zwiedzania, rezerwacji oraz atrakcji w okolicy znajdziesz na stronie internetowej www.kamelenmelk.nl •

RESTAURACJA

KLEIN ZAKOPANE

Oryginalne góralskie przysmaki:

kwaśnica z żeberkiem, placek po zbójnicku, żebro Janosika z miodem oraz inne polskie dania jak żurek z jajkiem i białą kiełbasą, barszcz z uszkami, golonka z chrzanem, bigos, pierogi i tradycyjny kotlet schabowy

Piątek, sobota od 1700, niedziela od 1300

Tel. 0313 - 632928

Kerkstraat 55, Giesbeek (koło Arnhem)

www.kleinzakopane.nl

Telefoniczny coaching po polsku odpowiadamy na wszystkie pytania 24 godziny dziennie, 7 dni w tygodniu

Dzwoń (0900) 21 12 2012 (0,80 centów/minuta)

wybierz język polski i polskiego coacha, z którym chcesz rozmawiać

poPolsku nr 5 • 17

PODRAŻNIONE NOSY I CZERWONE OCZY:

SEZON NA KATAR SIENNY taaaak, nadchodzi wiosna. Wszędzie radość i wesołość… prawie dla wszystkich. jak tylko słońce zaczyna wyglądać zza chmur i częściej wychodzimy z domu, wielu z nas dopada katar sienny. pyłki kwiatowe, trawy i drzewa zaczynają pylić, powodując podrażnione nosy. na katar sienny cierpi 15 20 procent holenderskiego społeczeństwa. niestety tego alergicznego nieżytu nosa nie da się (na razie) całkowicie wyleczyć. Można mu jednak zapobiegać albo przynajmniej zmniejszyć związane z nim dolegliwości. Wiosna jest przecież zbyt piękna, by biegać z zaczerwienionymi oczami i podrażnionym nosem.

Jest wiele gatunków drzew, traw czy kwiatów, które mogą wywołać katar sienny. Olsza i leszczyna to dwa gatunki drzew, które zaczynają wcześnie kwitnąć. I budzić sezonowe alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa. W marcu w czasie kwitnienia olszy z drzewa zwisają pąki (tzw. kotki), które produkują pyłki. Także leszczyna zaczyna kwitnąć wcześnie - mniej więcej w połowie marca.

Jednak za najgorsze objawy kataru siennego wśród drzew odpowiedzialna jest brzoza. Rozpoznasz ją po białym pniu. Kwitnąca brzoza ma na końcu gałęzi żółte kotki, które pod wpływem wiatru rozpylają pyłki. A te powodują alergię.

Również trawa należy do grupy największych winowajców, wywołujących katar sienny. A pokryta nią jest większa część Holandii. Rośnie jej 140 gatunków, a 29 z nich zwykle między majem a lipcem powoduje objawy alergii.

Wśród pacjentów uskarżających się na katar sienny po-

strach wywołuje także bylica pospolita. Chwast ten możesz rozpoznać po malutkich żółtych kwiatkach. Kwitnie późnym latem, a jej największy wykwit pojawia się w sierpniu. Okres kwitnienia bylicy pospolitej zamyka okres alergii dla większości osób cierpiących na katar sienny.

RADY Przeciwciała formują się nie tylko w twoim nosie, ale i w twoich oczach. Aby zapobiec eskalacji swędzenia, możesz w czasie wysokiego stężenia pyłków nosić okulary słoneczne i jak najrzadziej dotykać oczu. Unikniesz w ten sposób dostawania się do oczu niedostrzegalnych pyłków kwiatowych, znajdujących się na twoich rękach.

Tarcie oczu może także spowodować zapalenie spojówek. Jeśli masz podrażnione oczy, połóż na nie mokry, zimny ręcznik albo zapuścić krople. Postaraj się też, aby pyłki nie znalazły się w twojej sypialni. Możesz temu zapobiec często myjąc i czesząc włosy. Zwłaszcza tuż przed tym, zanim udasz się do łóżka. Jeśli podejrzewasz, że twoje ubrania miały styczność z pyłkami, regularnie odkurzaj sypialnię.

WAŻNE Pamiętaj, aby w wietrzne dni nie otwierać okien na oścież.

W sklepach dostępne są także specjalne ekrany, które zatrzymują pyłki kwiatowe. Jeśli takich nie posiadasz, a zależy ci na dobrym wietrzeniu pokoju, staraj się otwierać okna wczesnym rankiem lub późnym wieczorem. W tych porach dnia stężenie pyłków jest najmniejsze. Spróbuj także unikać niektórych substancji, jak chlor, amoniak, roztocza, dym z papierosów, lakier do włosów czy spaliny.

One też mogą nasilać objawy kataru siennego. Jeśli jesteś właścicielem ogródka, dobrze przemyśl jego wystrój. Licz się ze swoją alergią i o ile to możliwe unikaj sadzenia kwiatów, które nasilają jej objawy.

Chcesz wiedzieć, czego możesz się spodziewać? Sprawdzaj prognozy pogody na temat stężenia pyłków. Możesz je śledzić na Twitterze albo na stronie www.weeronline.nl.

LECZENIE Katar sienny jest bardzo nieznośny. Oprócz swędzenia w nosie i podrażnionych oczu możesz też stać się niespokojny i poirytowany. Dużą rolę odgrywa też zmęczenie, które często jest spowodowane bezsennymi nocami. Na szczęście istnieje wiele różnych środków, które łagodzą objawy tej alergii: spreje do nosa, krople do oczu i tabletki.

Poproś lekarza lub aptekarza, by doradził ci, który z tych środków będzie dla ciebie najlepszy. •

FAST FOODY PRZYCZYNĄ ASTMY I EGZEMY Z międzynarodowego badania wynika, że od jedzenia fast foodów dzieci nie tylko tyją, ale mogą też uskarżać się na problemy z astmą i egzemą. o wyniku badań poinformował wcześniej tego roku britisch Medical journal. badanie pokazuje, że istnieje zależność pomiędzy spożywaniem trzech lub więcej porcji niezdrowego jedzenia tygodniowo i wymienionymi problemami zdrowotnymi. U nastolatków szansa na poważne kłopoty z astmą wzrasta wtedy o 40 procent, a u dzieci – 27 procent. badanie przeprowadzono wśród 300 000 dzieci pomiędzy 6 a 14 rokiem życia, w 31 różnych krajach.

Wydaje się, że działanie ochronne przeciw tym dolegliwościom mogą mieć owoce. przy spożywaniu ich, szansa na wystąpienie ww. objawów spadała wg badania od 11 do 14 procent. naukowcy twierdzą, że ich ustalenia da się łatwo wyjaśnić. Fast foody są bogate w niezdrowe tłuszcze nasycone i nienasycone kwasy tłuszczowe, które niszczą układ odpornościowy. owoce zawierają wiele antyoksydantów i innych korzystnych substancji. osoby cierpiące na astmę nie muszą stosować specjalnej diety. czasami wystarczy rezygnacja z niektórych produktów żywnościowych, takich jak mleko krowie, jaja, ryby, owoce morza, drożdże, orzechy, niektóre barwniki i konserwanty. Wymienione produkty mogą nasilać objawy astmy. naukowcy nie podjęli jednak ryzyka, by z całą pewnością zapewnić, że istnieje związek przyczynowy pomiędzy jedzeniem fast foodów i występowaniem alergii. jeśli jednak mają rację, to – biorąc pod uwagę rosnącą popularność fast foodów na całym świecie – może to mieć ogromne konsekwencje dla systemu opieki zdrowotnej. •

Źródło: trouw

poPolsku nr 5 • 18

IDHEM - INTEGRACJA EUROPEJSKICH MIGRANTÓW W HADZE IDHEM oznacza „Integrację europejskich migrantów w Hadze”.

W większości języków słowiańskich skrót brzmi jak wyraz „idę”. W ten sposób fundacja chce podkreślić, że nie tylko ona jest „w drodze” do lepszej integracji, ale stara się też zachęcić wszystkich migrantów zarobkowych, aby do niej „zmierzali”. Najwyższy czas, by przedstawić ją naszym czytelnikom.

potrzebne. W centralnym miejscu stoi współpraca.

Wszystkie projekty powstają dzięki współpracy z innymi instytucjami i organizacjami. Zwiększa to wiedzę instytucji i współpracujących partnerów na temat grupy docelowej, dzięki czemu przyczynia się do strukturalnej poprawy w zakresie udzielania pomocy. Zaangażowanie to jest również doceniane przez policję, opiekę społeczną, szkoły, instytucje opieki nad dorastającą młodzieżą, inspekcję mieszkaniową czy instytucje na rzecz pracy społecznej i integracji.

IDHEM nie byłoby w stanie wykonywać tej pracy bez pomocy wolontariuszy, którzy otrzymują tu możliwość uczestnictwa w kursach i szkoleniach.

IDHEM to fundacja, która kieruje swą działalność do dużych grup mieszkańców Hagi, pochodzących z Europy Środkowo-Wschodniej. Emigracja do innego kraju to ogromny krok. I chociaż większości udaje się znaleźć tutaj swoje własne miejsce, niektórzy mają mniej szczęścia. IDHEM stawia sobie za cel, aby właśnie tą grupę migrantów informować o prawach i obowiązkach, mając nadzieję, że dzięki temu wpłynie na ich samodzielność i integrację w Hadze.

Przykładami takich projektów są: polski miesiąc w Bibliotece Segbroek, czy projekt Perspektywa, gdzie opieką objęto osoby czasowo bezdomne, wspierając je w drodze do znalezienia pracy. Fundacja jest też autorem projektu Jegudbegeleiding w szkole Hojan de Witt College oraz współpracy z haską Pandbrigade, w której wolontariusze z IDHEM towarzyszą podczas odwiedzin domowych, by informować mieszkańców o przepisach dotyczących mieszkania w Hadze.

Wykorzystując takie środki, jak godziny przyjęć organizowane w wielu miejscach w Hadze, infolinia (gdzie w języku polskim lub bułgarskim można skontaktować się telefonicznie z wolontariuszem) i wiele spotkań informacyjnych w ciągu roku, starają się przekazać jak najwięcej użytecznych informacji. Oprócz tego każdego roku rozpoczynają związane z tym tematem projekty.

Wszystkie z tych projektów realizowane są przez wolontariuszy. Z wielką pasją i przyjemnością oddają się oni swoim zadaniom. Projekty powstają na bazie pytań pomocniczych oraz sygnałów pochodzących z instytucji i od przedstawicieli grupy docelowej. Mogą zmieniać się każdego roku, ale - co bardzo ważne – fundacja zawsze próbuje pomóc tam, gdzie jest to

IDHEM oferuje na przykład intensywny kurs nauki języka niderlandzkiego NT2 albo szkolenie na konsultanta prac społecznych. • chciałbyś pracować jako wolontariusz w idHeM? skontaktuj się z nami! Więcej informacji o idHeM znajdziesz na stronie internetowej www.idhem.nl lub na Facebooku: @idhem.

poPolsku nr 5 • 19

HEBBAN

OLLA VOGALA

Hebban olla vogala nestas hagunnan hinase hic anda thu, wat unbidan we nu?

Jest to niderlandzkie zdanie, choć wiele osób, które je właśnie przeczytało, nie rozpozna tu nic z języka niderlandzkiego. Jest to prawdopodobnie najstarszy zachowany tekst staroniderlandzki, liczący około tysiąca lat. W dosłownym tłumaczeniu oznacza: „Czy wszystkie ptaki założyły już gniazda oprócz mnie i ciebie; na co czekamy?” albo też „Wszystkie ptaki zakładają już gniazda, oprócz ciebie i mnie; na co jeszcze czekamy?”. Prawdopodobnie są to dwa wersy z piosenki miłosnej. Można więc powiedzieć, że to najstarsza niderlandzkojęzyczna pieśń miłosna.

TYPOWO HOLENDERSKIE Kiedy turyści myślą o typowych obrazkach z Holandii, zazwyczaj oczami wyobraźni widzą porcelanę z Delft, drewniaki, tulipany i wiatraki.

PORCELANA Z DELFT Niebiesko zdobiona porcelana z Delft jest typową ceramiką holenderską, wyrabianą w tym mieście. Powstała w późnym XVI wieku jako tańsza alternatywa dla niebiesko-białej porcelany z Chin. Porcelana z Delft szybko zdobyła popularność w Holandii. Jej rozkwit przypada na lata 1650 – 1750, kiedy to w Delft działały setki fabryk produkujących ceramikę. Około 1800 roku przemysł ceramiczny znów został zastąpiony tańszymi wyrobami, tym razem pochodzącymi z Anglii. Współcześnie w Delft funkcjonuje zaledwie jedna fabryka, która produkuje prawdziwą delficką porcelanę.

DREWNIAKI Drewniaki, czy też jak mówią Holendrzy – klompen – to rodzaj istniejącego od wieków obuwia, wykonanego z drewna.W okresie Średniowiecza noszone były w wielu częściach Europy, głównie przez robotników i rolników.

Chodzenie w drewniakach wymaga specjalnej techniki.

Komuś, kto nigdy wcześniej ich nie nosił, może nastręczać wielu trudności – wtedy szybko zgubi swoje drewniaki.

Aby temu zapobiec, podczas podnoszenia stopy należy skurczyć nieco palce u nóg, dzięki czemu but utrzyma się na nodze. Ludzie, którzy często noszą drewniaki, robią to podświadomie.

WIATRAKI Na świecie jest wiele krajów, w których stoi więcej wiatraków niż w Holandii. A jednak to te, które zdobią holenderski krajobraz, stały się sławne na cały świat.

Jak to się stało, że właśnie holenderskie wiatraki zdobyły aż taką sławę? Holandia znana jest w świecie jako kraj posiadający wiele zasobów wodnych. Musi więc robić wszystko, by utrzymać je pod kontrolą. Wiatraki polderowe odegrały ważną rolę w walce z wodnym żywiołem. Wielu obcokrajowców uważa takie wykorzystanie wiatraka za niezwykłe.

Zdanie zostało zapisane około roku 1100 przez flamandzkiego mnicha, który przebywał w angielskim klasztorze. Jego codzienne życie wypełnione było w większości przepisywaniem łacińskich i staroangielskich tekstów. Pisał ostro zakończonym gęsim piórem, które zamaczał w tuszu. Od czasu do czasu wierzchołek pióra musiał być zaostrzony. Na ostatniej stronie księgi, którą właśnie przepisywał, próbował więc, czy jego pióro znów było wystarczająco ostre, by mógł dalej pracować. W większości były to słowa pisane po łacinie, lecz w tym momencie mnich zapisał prawdopodobnie to, co właśnie chodziło mu po głowie - miłosny wers, który pamiętał jeszcze z czasów młodości we Flandrii: Hebban olla vogala…

Jest więc czystym przypadkiem, że właśnie ten tekst stanowi najstarszy zachowany niderlandzki tekst, odkryty pomiędzy słowami zapisanymi po łacinie. Język niderlandzki jest znacznie starszy, ale do około roku 1100 był wyłącznie językiem mówionym. Holenderskie opowieści istniały wyłącznie w ludzkich umysłach, a nie na papierze.

Nie jest jednak przypadkiem, że rzeczone zdanie zostało zapisane w klasztorze. Bardzo długo sztuka pisania znana była wyłącznie zakonnikom. Teksty, które tworzyli, były głównie tekstami kościelnymi, przepisywanymi po łacinie.

Zdanie zapisane w klasztornej księdze jest początkiem języka niderlandzkiego jako języka pisanego. •

TULIPANY Dla dobrego wzrostu tulipany potrzebują chłodu. To dlatego holenderski klimat jest idealny dla kwitnienia i uprawy tulipanów. Chociaż tulipany znane są jako „typowo holenderskie” kwiaty, to jednak pochodzą z gór Kazachstanu. Pierwszy tulipan pojawił się w Holandii w 1593 roku i przywędrował tu przez Persję, Chiny, Turcję i Antwerpię. •

BROODJE KROKET Holandia jest prawdziwym krajem krokietów. Jest to najczęściej spożywana w czasie lunchu przekąska. W ciągu roku zjada się ich tutaj 300 milionów. Oznacza to, że w ciągu roku jedna osoba zjada średnio 25 porcji tego przysmaku. Najpopularniejsze dni na spożywanie tych przekąsek to piątki i soboty.

Krokiet, a właściwie: kroket, to typowo holenderska potrawa, która od typowego polskiego krokieta różni się tym, że ma mięsne nadzienie w rodzaju ragout. Często jedzony jest wprost z ręki lub w kombinacji z bułką. Najlepiej smakuje z dodatkiem musztardy. Holendrzy preferują spożywanie krokietów w restauracjach, barach, barach z przekąskami lub firmowych stołówkach. Także w supermarketach sprzedaje się ich 100 milionów rocznie. Największy wybór holenderskich krokietów oferują bary szybkiej obsługi i bary

z przekąskami. Znajdziesz tam średnio cztery do sześciu rodzajów krokietów.

Ciekawostki na temat holenderskich krokietów W roku 1998 Jaap ter Naam ustanowił rekord w jedzeniu holenderskich krokietów. W ciągu jednej godziny zjadł ich aż 68! W roku 2007 producent krokietów Van Dobben ustanowił z kolei rekord wielkości, produkując krokieta o długości 1,3 metra. Ten gigantyczny krokiet ważył aż 250 kilogramów! •

poPolsku nr 5 • 20

POMOC Hans Pannekeet

W rozdziale 4 przeczytaliśmy, jak przebiegało śledztwo w sprawie zamordowanej kobiety. Jong i Zoutkamp natrafili na nowe wskazówki i postanowili, że się nie poddadzą. Oraz o tym, że kucharz okazał się być ważnym szefem mafii. Zoutkamp dostał sygnał, że trwa przebudowa pewnego statku na potrzeby przemytu narkotyków i śledził pewną tajemniczą kobietę aż do Belgii.

Rozdział 5 W ten weekend życie Zoutkampa miało obrać całkowicie nowy kierunek.

Telefon, który otrzymał był krótki i rzeczowy.

‘Panie Zoutkamp, w sobotę wieczorem będziemy musieli porozmawiać. Proponuję, żebyśmy spotkali się u mnie w domu. Mógłby Pan nie rozmawiać z nikim o naszym spotkaniu, dopóki nie porozmawiamy?’

Telefonował De Vries, dyrektor dużej międzynarodowej firmy. Już parę razy spotkali się podczas śledztwa w sprawie włamań do jego firmy.

Zoutkamp zawsze bardzo chętnie z nim współpracował, a między nimi powstała szczególna więź, oparta na zaufaniu i wzajemnym szacunku. Zoutkamp miał wolny weekend, więc nie ryzykował, że będą towarzyszyć mu pytania ciekawskich. Czuł, że nie może pytać o nic więcej. Przyjął zaproszenie, po czym De Vries podał mu swój adres.

‘Możemy spotkać się o ósmej?’

‘Dobrze, będę.’

Wiedział, że De Vries bardzo docenił jego zaangażowanie w śledztwo w firmie i wyraźnie podkreślił to w liście z podziękowaniami do komendanta. Zoutkamp nie miał jednak pojęcia, o co może chodzić tym razem. Nie dotarły bowiem do niego żadne informacje o nowych problemach w firmie De Vriesa.

Dzięki przejęciom w Europie, Ameryce i Azji w ostatnich latach firma ta bardzo się rozwinęła i zdążyła znaleźć się w pierwszej trójce przedsiębiorstw działających w tym sektorze oraz robiła interesy na całym świecie.

Zoutkamp miał wrażenie, że wolna sobota trwa w nieskończoność i cieszył się, że w końcu nadszedł czas, by wyjść z domu. Gdy przybył do mieszkania De Vriesa drzwi otworzyła mu kobieta, która przywitała go serdecznie i zaprowadziła do salonu.

Oprócz De Vriesa w salonie siedziało jeszcze dwóch mężczyzn w średnim wieku.

Tak jak De Vries, mieli na sobie luźne sportowe stroje i patrzyli z zainteresowaniem. Przyglądali mu się badawczo i najwyraźniej wyrobili już sobie pierwsze zdanie na

temat Zoutkampa. De Vries przedstawił go pozostałym gościom.

‘Williams jest dyrektorem największego oddziału w USA. Nicolet jest dyrektorem największego oddziału we Francji i jednocześnie zasiada w Zarządzie na Europę.

Mężczyźni przyjaźnie kiwnęli głową.

Po krótkim przedstawieniu Zoutkampa wszyscy usiedli i na stół trafiły napoje. Atmosfera była przyjazna i nieoficjalna, ale było oczywiste, że ci mężczyźni przyjechali do Holandii w pewnym konkretnym celu.

‘Czy możemy kontynuować tę rozmowę po angielsku?’ spytał De Vries.

Zoutkamp skinął zgadzając się.

De Vries poprosił Zoutkampa, by ten krótko powiedział coś o sobie. Zoutkamp szybko opowiedział swoją historię i uznał, że De Vries lepiej przybliży jego doświadczenia w firmie.

‘Chętnie’ powiedział de Vries.

‘Widziałem, jak pracujesz w naszej firmie nad śledztwem dotyczącym włamań. Także podczas naszych wspólnych podróży do Turcji i Niemiec zwróciłem uwagę, jak łatwo nawiązujesz kontakty z policją, celnikami i wymiarem sprawiedliwości na każdym poziomie. Potrafiłeś się szybko dogadać nawet z tureckimi detektywami, którzy nie znali żadnego języka - za pomocą rąk i nóg oraz prostych rozmówek. Wykonywałeś swoją pracę bardzo dyskretnie i to doprowadziło do zatrzymania i skazania wszystkich sprawców a nazwa naszej firmy nigdy nie została przedstawiona w mediach w negatywnym świetle. Rozmawiałem z kilkoma osobami z Zarządu Światowego i dlatego tu jesteśmy. Chcemy złożyć ci propozycję, której niestety nie będziesz mógł z nikim przedyskutować. Wszyscy zawsze będziemy zaprzeczać, że kiedykolwiek doszło do tego spotkania.

Będzie to propozycja, nad którą tylko ty będziesz musiał się zastanowić i jeszcze dzisiejszego wieczoru będziesz musiał podjąć decyzję.’

‘Po tych wszystkich komplementach, które od ciebie usłyszałem nie pozostaje mi nic innego, jak dobrze wysłuchać, co macie mi do zaproponowania. To, że na początek nie rzuciliście na stół umowy o zachowaniu poufności oznacza, że wierzycie w zachowanie przeze mnie dyskrecji a ja tego zaufania na pewno nie nadużyję.’

Napełniwszy szklanki, De Vries zaczął mówić.

‘Jak już z pewnością zauważyłeś, w ostatnich latach nasza firma bardzo się rozwinęła i na całym świecie po-

ku 2012 w Polsce.

rana na Grę Ro Kolejka została wyb

Grę można kupić za jedyne 25 euro Wystarczy wysłać e-mail o nazwie „Gra Kolejka” ze swoim imieniem, nazwiskiem i adresem na: redactie@popolsku.nu

wstały nowe szlaki logistyczne.

Ma to swoje zalety, ale niesie też ze sobą różnego rodzaju problemy. Ludzie, którzy mają złe intencje próbują dostać się do naszej organizacji i zauważyliśmy, że grupy kryminalne wykorzystują dużą organizację, gdzie, anonimowo, mogą wcisnąć swoich ludzi i informatorów.’

‘Zważywszy że za wszelką cenę chcemy utrzymać dobrą reputację naszej firmy na rynku, na którym panuje silna konkurencja, musimy podejść do sprawy profesjonalnie. W tym celu potrzebujemy kogoś, kto swobodnie może poruszać się po wszystkich oddziałach firmy i tam, gdzie to będzie konieczne, potajemnie będzie ujawniał nam wszelkie nadużycia. Osoba ta będzie musiała także dopilnować, żeby wszystkie informacje trafiały do właściwych instytucji oraz żeby zachowany został najwyższy stopień poufności. Wiemy, że konkurencja będzie się cieszyć, gdy jedna z wiodących firm zostanie wplątana w śledztwo kryminalne, nad którym nie będzie miała żadnej kontroli.

Chcieliśmy poprosić o to ciebie. Zostaniesz zatrudniony jako manager projektu z jednej z zagranicznych spółek i będziesz odpowiadał bezpośrednio przede mną. Założyliśmy spółkę w Singapurze. Na tę spółkę wszystkie oddziały wpłaciły łącznie, proporcjonalnie do ich wielkości, dziesięć milionów dolarów, z których będziesz mógł finansować wszystko, czego będziesz potrzebować. Kwota ta co roku będzie uzupełniana. Na papierze dyrektorem jest Nicolet, ale będziesz upoważniony do swobodnego dysponowania tym budżetem. Będziecie się regularnie spotykali a Nicolet na bieżąco będzie informował cię o sytuacji. Będzie też zlecał ci sprawy, którymi będziesz musiał się zająć.’ ciągnął De Vries. ...

Zaprezentowany fragment pochodzi z książki Pomoc, której autorem jest Hans Pannekeet.

Cały tekst możesz przeczytać na stronie www.popolsku.nu, w zakładce Książka.

Zapraszamy do przeczytania kolejnego rozdziału książki, który ukaże się za dwa tygodnie, w następnym numerze naszej gazety!

poPolsku nr 5 • 21

TELWOORDEN

LICZEBNIKI

W każdym numerze poPolsku znajdziesz lekcję języka niderlandzkiego, przygotowaną przez Talen Training Centrum www.talentraining.nl. Na końcu lekcji znajduje się praca domowa, którą możesz rozwiązać i wysłać.

Wyślemy ci odpowiedź, czy poprawnie wykonałeś zadanie.

Telwoorden geven een hoeveelheid aan (de hoofdtelwoorden) of een volgorde (de rangtelwoorden).

Rozwiązując pracę domową masz szansę na wygraną! Co dwa tygodnie każdy nadsyłający będzie miał możliwość wygrania nagrody, którą zaprezentujemy na ostatniej stronie poPolsku. Zwycięzca, z którym osobiście się skontaktujemy, będzie losowany komputerowo. Zadania pracy domowej możesz także wypełnić na stronie www.popolsku. nu w zakładce „Lekcja Holenderskiego”.

Liczebniki (telwoorden) określają ilość (liczebniki główne, hoofdtelwoorden) lub kolejność (liczebniki porządkowe, rangtelwoorden).

Ook hier zijn er bepaalde en onbepaalde. Bij de bepaalde weet je de hoeveelheid of de volgorde precies, bij de onbepaalde niet.

Także tutaj występują liczebniki określone (bepaalde) i nieokreślone (onbepaalde). Liczebniki określone określają dokładną ilość czegoś, a nieokreślone nie.

We schrijven hoofdtelwoorden aaneen tot aan het woord duizend. Na duizend schrijven we een spatie.

DZIAŁANIA MATEMATYCZNE optellen

- dodawanie

aftrekken

- odejmowanie 20 – 5 = 15 twintig min vijf is vijftien

vermenigvuldigen

- mnożenie

3x2=6 drie maal (keer) twee is zes

delen

- dzielenie

10 : 2 = 5 tien gedeeld door twee is vijf

Hoeveel is 3 x 3 ?

- Ile jest 3 x 3 ?

Liczebniki główne do słowa tysiąc zapisujemy łącznie, a kolejne ze spacją.

0 nul

10 tien

20 twintig

30 dertig

1 een

11 elf

21 eenentwintig

40 veertig

2 twee

12 twaalf

22 tweeëntwintig

50 vijftig

3 drie

13 dertien

23 drieëntwintig

60 zestig

4 vier

14 veertien

24 vierentwintig

70 zeventig

5 vijf

15 vijftien

25 vijfentwintig

80 tachtig

6 zes

16 zestien

26 zesentwintig

90 negentig

7 zeven

17 zeventien

27 zevenentwintig

100 honderd

8 acht

18 achttien

28 achtentwintig

200 tweehonderd

9 negen

19 negentien

29 negenentwintig

1000 duizend

1 000 000 256 1148

miljoen tweehonderd zesenvijftig elfhonderd achtenveertig

Liczebnik een może się mylić z rodzajnikiem een.

Dla jasności wypowiedzi zapisuje się więc często liczebnik een jako één: Hij koopt één boek.

Hij koopt een boek.

On kupuje jedną książkę.

On kupuje książkę.

15 + 3 = 18 vijftien en (plus) drie is achttien

PRACA DOMOWA Które liczebniki napisane są poprawnie: 1. a. veertien 7. a. hondert b. viertien b. honderd c. veertein c. hunderd 2. a. achttig 8. a. miljoen b. tachtig b. miljon c. tagtig c. milioen 3. a. dertig b. drietig 9. a. duizenttweehonderdachc. dirtig tendertig 4. a. tweentwintig b. twaalfhonderdachtenb. tweeëntwintig dertig c. tweëntwintig c. twaalfhondertachten5. a. negenënvijftig dertig b. negenenvijftig c. negennvijftig 10. a. drieduizendzesenzestig b. dertighonderdzesen6. a. twaalf zestig b. twalf c. drieduizentzesenzestig c. twaalv

11. a. zeventig b. zeventug c. seventig 12. a. duizent b. duizend c. duisend 13. a. driehondert b. driehonderd c. dreihonderd 14. a. tweehonderdenéén b. tweehondertenéén c. tweehonderdén 15. a. negenenzestig b. neugenenzestig c. negenenzestich

FELIETON

poPolsku nr 5 • 22

OD POLSKIEGO BOHATERA DO ANTYPOLSKIEGO PORTALU:

EFEKT GRY POLITYCZNEJ

Był taki czas, że prawie każdy Holender znał nazwiska generałów Maczka i Sosabowskiego. Był też czas, że Polacy byli synonimem wyzwolicieli.

Breda została wyzwolona 29 października 1944 roku, dzięki 1 Dywizji Pancernej pod dowództwem generała Maczka.

Następnie oswobodzono południowy brzeg rzeki Maas, od Tholen, przez Moerdijk, aż do ‘s-Hertogenbosch.

Ta sama dywizja wyzwoliła też Emmen, Veendam i Stadskanaal.

A któż nie słyszał powiedzenia „o jeden most za daleko”? Mowa o bitwie o Arnhem we wrześniu 1944 roku, w której polscy spadochroniarze pod wodzą generała Sosabowskiego walczyli o wyzwolenie Holandii.

Trzy generacje później. W holenderskich mediach „niegdysiejszy polski bohater” zostaje zastąpiony „współczesnym pijanym Polakiem”. Pojawiają się artykuły o Polakach, którzy jeżdżą pod wpływem alkoholu i powodują wypadki. Polenmeldpunt, czyli punkt przyjmowania skarg na Polaków, gdzie można zameldować zakłócenia porządku, pijaństwo, degenerację lub utratę pracy. Albo tsunami Polaków, którzy przyjeżdżają do Holandii, by robić zbiorowy zamach na „nasze” świadczenia socjalne.

SKĄD SIĘ TO BIEŻE? Strach i negatywne wiadomości mogą silnie wpływać na ludzkie postawy i opinie.

Politycy, związkowi przywódcy i spin doktorzy często robią z tego użytek. Prowokując wywołujesz ostre reakcje, dzięki czemu nagle stoisz w centrum uwagi mediów. A jeśli jeszcze dostaniesz miejsce w gazecie czy talk-show, możesz się zaprezentować. Możesz

bezpośrednio zwracać się do określonej grupy odbiorców, w taki sposób, by mogła odnieść wrażenie: ten mówi prawdę, temu wierzę, na tego chcę głosować, tą organizację poprę.

Takie polityczne komunikaty, czasami ocierajace się o granice dyskryminacji, umożliwiją politykowi własna prezentację. Pomimo, że taka stygmatyzacja negatywnie wpływa na wizerunek Polaków w Holandii, ma ona też pozytywny efekt uboczny, a mianowicie temety tabu czyni tematami rozmów i dyskusji polityków. Tak też się dzieje z Polakami, symbolem migracji zarobkowej w Unii Europejskiej.

CZEGO BOJĄ SIĘ HOLENDRZY? Ludzie mają naturalną tendencję obarczania innych winą za własne problemy. Tym bardziej w czasach kryzysu, kiedy to wiele osób traci pracę, spada siła nabywcza, a perspektywy na przyszłość wyglądają ponuro. To na pewno wina Greków, Polaków, liberałów lub socjalistów.

Pierwsi są leniwi i zbyt łatwo wydają pieniądze ciężko pracujących Holendrów, drudzy zabierają nam pracę, trzeci ponoszą za to winę, a ostatni dopuścili do zadłużenia państwa.

POLITYCZNA GRA W poprzedniej kadencji gabinetu Rutte I, jeden z radnych chcial zabłysnąć w mediach jako krytyczny opozycjonista, mówił wiec o „tsunami Polaków”. Jego miasto miało zostać zalane Polakami, którzy tylko czyhali na zasiłki i przytułki dla bezdomnych. Ten sam radny mówi teraz dumnie o tym, jak jego miasto rozwiązuje problemy związane z migra-

cją zarobkową. Wyraża sie pozytywnie o Polakach i podziwia pionierską pracę Marii Skłodowskiej-Curie.

Chce wspierać integrację między Polakami i Holendrami. Przypadek, czy nie? Jego własna partia tworzy teraz rząd, krytyczny ton opozycji już mu nie przystoi.

Od tej pory patrzy więc na swiat przez różowe okulary.

Wymyślony przez PVV i mistrza populizmu Geerta Wildersa Polenmeldpunt miał służyć zwróceniu uwagi na jego partię. W czasie rządów Rutte I, PVV oficjalnie nie była częścią rządu, a tylko go wspierała. VVD i CDA stanowiły mniejszość i PVV miała zapewnić potrzebne głosy dla niektórych ustaw. Wilders wykorzystywał tą sytuację do granic możliwości – mówił co chce, bez obawy narażenia się na publiczną reprymendę ze strony rządu.

Jako holenderskiej Polce, nie sprawia mi żadnej przyjemności obserwowanie po raz setny ataku na Polaków w Holandii. Ale rozumiem tą grę. Nie będę na to reagować, a już szczególnie powodowana strachem czy złością. Nie chcę reagować, bo nie chcę podtrzymywać życia tych tematów w mediach. Odkąd prowokatorzy zadbali o to, aby Polacy i migracja zarobkowa, wyzysk i nieuczciwe agencje pracy czy fatalne warunki zakwaterowania stały wysoko na liście tematów dla polityków, mogę spokojnie zająć się szukaniem konstruktywnych rozwiązań dla tych problemów.

W międzyczasie szukam nowego polskiego bohatera albo przyjaciela Polaków w Holandii. Z przyjemnością też rozpoczynam pozytywną ofensywę w mediach.

Pozdrawiam ciepło, Gosia Bruins Ambasador poPolsku, członek komisji partyjnej ds. Polityki pracy i spraw społecznych (centralny punkt: integracja). •

lebara.nl/pl

NOWE niskie stawki po doładowaniu w Lebara

1

cent /min

44 krajów

na numery stacjonarne

Połączenia krajowe na numery stacjonarne

Plus DARMOWE rozmowy i SMS-y do innych numerów telefonów komórkowych Dutch Lebara JUŻ TERAZ KUP KREDYT W TARYFIE Po doładowaniu w taryfie Lebara One zawsze będziesz dzwonić i wysyłać SMS-y w niskich stawkach taryfy Lebara One. Doładowanie nie powoduje podwojenia kredytu taryfy Lebara One. Stawka startowa za każde połączenie w taryfie Lebara One wynosi 9 centów. Darmowe połączenia z numerami w sieci Lebara stawka startowa nie jest naliczana. Opłaty są naliczane w cyklu minutowym. Wszystkie dane i stawki taryfy Lebara One można znaleźć w witrynie www.lebara.nl/one. Dzwonienie lub wysyłanie SMS-ów z sieci Lebara pod inne numery Dutch Lebara jest bezpłatne przez 14 dni po każdym doładowaniu za €10. Stosuje się zasadę limitu minut na połączenia. W przypadku wykrycia nadmiernego wykorzystywania usługi, Lebara ma prawo zaprzestania jej świadczenia. Po zakończeniu ważności okresu darmowych połączeń, stosuje się standardowe stawki taryfy Lebara One za połączenia z komórkami i SMS-y. Produkty firmy Lebara są przeznaczone wyłącznie do użytku osobistego i nie mogą być używane do celów komercyjnych. Niniejsza publikacja nie stanowi oferty handlowej w myśl przepisów kodeksu cywilnego. Warunki mogą ulec zmianie i mogą zawierać błędy powstałe podczas drukowania. Ogólne warunki korzystania z sieci Lebara podano pod adresem www.lebara.nl/en

NL3558P_14c Promo Ad_Popolsku_PL_21-2.indd 1

21/02/2013 14:08

poPolsku nr 5 • 24

KALENDARZ IMPREZ

W ubiegłym tygodniu odwiedziliśmy Muzeum Kröller-Müller, znajdujące się w Parku Narodowym De Hoge Veluwe.

RÓŻNE Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

WIOSENNY OGRÓD I TARGI MIESZKANIOWE IJSSELHALLEN ZWOLLE (OVERIJSSEL) 8 - 10 MARCA 088-8833450, WSTĘP - 7,50€ Targi odbędą się również w Goes w dniach 15/16/17 marca. ADRES: Da Vinciplein 1, Zeelandhallen

Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

PARADA HALFVASTENOPTOCHT OOSTWAL OSS 10 MARCA, GODZINA 13:11 www.halfvastenoptochtoss.nl

Co? Gdzie?

TARGI BIŻUTERII ARNHEM, KOŚCIÓŁ EUSEBIUSKERK W AMSTERDAMIE: BL 46 Kiedy?

2-3 MARCA - AMSTERDAM 9-10 MARCA - ARNHEM Informacje: www.sieradenbeurs.nl Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

WYSTAWA RODZINNA „SNEL GELD” LEIDSEWEG 90, 3531 BG UTRECHT MARZEC www.geldmuseum.nl, WSTĘP - 9€

DE BAZAAR – Beverwijk Już od 30 lat jest miejscem spotkań rozbieżnych kultur i przeróżnych bazarów: Zwarte Markt, Oosterse Markt, Grand Bazaar, Hal 30, De Beursvloer i Buitenmarkten. Na De Bazaar handluje się w każdy weekend. Oprócz zakupów, darmowe malowanie twarzy dla dzieci, przejażdżki na kucykach i inne atrakcje dla dzieci. W niektóre weekendy De Bazaar oferuje dodatkowe rynki lub rozrywkę.

Wstęp: 2,30€ od osoby. Dzieci do lat 12 – gratis. Informacje: www.debazaar.nl Maarten van Rossem otworzy piątą, uroczystą edycję Amsterdamskich Nocy Książki 2013 „Złote Czasy, Czarne Strony” – 22 marca o godzinie 19.30, przy Lieverdje na het Spui. Będzie to jedna z imprez 78. Tygodnia Książki (16-24 marca 2013). Tematem Tygodnia Książki i Nocy Książki są „Złote Czasy, Czarne Strony”, co ma przywodzić na myśl jasne i ciemne strony z przeszłości.

Masz informację, która powinna znaleźć się w naszym kalendarzu imprez? Prześlij ją na adres: redactie@popolsku.nu

KOMIKS Autor: Jeroen Ledoux

MIKOLAJ & CAROLUS W:

MUZEUM KRÖLLER-MÜLLER ÖLLER-MÜLLER

Miejsce: Lokalizacja

:

Cena biletu

Muzeum znane jest na całym świecie, ze względu na posiadanie obszernej kolekcji dzieł sztuki z XIX Godziny otwarcia: i XX wieku. Znajduje się tam także jedna z najUwagi: większych na świecie kolekcji obrazów i rysunków Vincenta van Gogha (znanego holenderskiego malarza, który w 1888 roku obciął sobie ucho) oraz prac innych znanych artystów, jak Picasso, Renoir, Monet czy Mondriaan.

Cała kolekcja, dla której w 1938 roku wybudowano muzeum, została zebrana przez Helene Kröller-Müller (1869-1939). Później dobudowano jeszcze jedno skrzydło budynku, w którym obecnie prezentuje się dzieła współczesnych artystów oraz wystawy okresowe. Najbardziej uderzył nas ogród rzeźb. Mając 25 hektarów wielkości i ponad 150 rzeźb, jest jednym z największych w Europie! Ogród otwarty jest przez cały rok. Pamiętaj, aby założyć wygodne buty, bo ogród jest naprawdę duży. W zupełnie niespodziewanych miejscach natrafiasz na unikalne rzeźby Auguste`a Rodina, Henry`ego Moore`a czy Jeana Dubufeta. Szczerze mówiąc, nigdy wcześniej o nich nie słyszeliśmy, ale są cudowne!

Także dla dzieci przewidziano wiele atrakcji. W muzeum zagrasz w jedną grę detektywistyczną, a kolejną znajdziesz w parku rzeźb. Dzieci mogą też rozwiązywać ciekawe zadania, w opracowanym specjalnie pakiecie dla szkół podstawowych „Filozofowanie z rzeźbami, obrazami i/lub przyrodą”, który kupisz w muzealnym sklepiku.

W centrum informacyjnym możesz opracować i wydrukować własną trasę zwiedzania. W ten sposób dowiesz się wszystkiego na temat muzeum i jego zbiorów. Znajdziesz tam też grę „Kolekcjonuj jak Helene”. Jest to ciekawa gra komputerowa, w której (śladem Helene Kröller-Müller) poszukujesz niezwykłych dzieł sztuki do swojej kolekcji.

Nasza wizyta w Muzeum Kröller-Müller była naprawdę niesamowita.

Zwłaszcza dzięki unikalnemu parkowi rzeźb, który możesz odwiedzić o każdej porze roku. Więcej informacji znajdziesz na stronie internetowej: www.kmm.nl.

Jeśli znudzi ci się oglądanie rzeźb, możesz bezpośrednio przejść do Narodowego Parku de Hoge Veluwe. Czeka na ciebie 5400 hektarów lasu, wrzosowisk, mokradeł i lotnych piasków. Wstęp na teren parku wliczony jest w cenę wstępu do muzeum.

Mikołaj & Carolus •

NAJŚWIEŻSZE WIADOMOŚCI Z HOLANDII znajdziesz codziennie przed 8:30 na stronie www.popolsku.nl!

Wysyłając nam zadanie z lekcji języka niderlandzkiego, masz szansę na wygranie tego Apple iPad mini. odpowiedzi zadania domowego możesz wypełnić na stronie www.popolsku.nu. spośród wszystkich osób, które nadeślą nam dwa rozwiązane zadania z danego miesiąca, wysłane ze strony internetowej, komputer wylosuje co miesiąc jednego zwycięzcę. Wygrany będzie miał prawo do odebrania nagrody Apple iPad mini pod warunkiem okazania nam wydania gazety, w którym zamieszczono zadanie. Zwycięzcę poinformujemy o wygranej mailowo.

:

Kröller M üller Museum Otterlo, H olandia Dzieci do 6 lat: za darmo Dzieci 6-12 la Dorośli: 16 t: 8,40€ ,8 Parking: 3, 0€ 00 - 6,00€ wt-nd 10:0 0 - 17:00 Park rzeźb 10:00 - 16:3 0 Vincent van Gog h, Picasso, Rodin