poPolsku edition 7, April 2014

WIADOMOŚCI I INFORMACJE NA TEMAT ŻYCIA I PRACY W HOLANDII

POPOLSKU NUMER 7 • KWIECIEŃ 2014 • € 0,70

CIĄŻA W HOLANDII Część 4: Wieloraczki, poronienia i depresja poporodowa.

Przeczytaj artykuł w tym wydaniu poPolsku!

str. 12

WYWIAD Z ANNĄ OŚRODEK • CORPUS: PODRÓŻ PO TWOIM WŁASNYM CIELE DZIEŃ MATKI I OJCA • HOLENDRA KUSI UCHYLANIE SIĘ OD PŁACENIA PODATKÓW POLSKI LEKARZ PRACOWAŁ 175 GODZIN BEZ PRZERWY • EUROWIZJA 2014 POPOLSKU NR 8 - WYDANIE SPECJALNE, POŚWIĘCONE PRACY – NIE PRZEGAP!

Show.

Życie.

str.

7

PRADA W OUTLECIE HOLENDERSKICH PROJEKTANTÓW

str.

Praca.

13

VMBO ŚREDNIA SZKOŁA ZAWODOWA

str.

Rekreacja.

14

HOLANDIA CHCE ZATRZYMAĆ POLAKÓW!

str.

16

NOC KRÓLA, DZIEŃ KRÓLA I PCHLE TARGI 26 KWIETNIA

PoPolsku numer7 Kwiecień 2014

04 06 07 08 10 11 14 15 16 17 18 20 21 22 24

Mężczyzna Sport Show Kobieta Relaks Życie Praca Kariera i rozwój Rekreacja Zdrowie Kultura i sztuka Książka Lekcja holenderskiego W kraju i za granicą Czas wolny

STOPKA REDAKCYJNA REDAKCJA Carolus, Gosia Bruins, Rafał Długosz, Anna Knapen-Potyrała, Victor Brenntice, Arnold Nienhuis, Marjolein van Driel, Charlotte de Meyere, Fred Steenbergen, Rebecca van der Voort, Angelique van ‘t Riet, Minnie, Welmoed Post, Sytse Bruinsma, Mateusz Siedlecki KONCEPCJA Guido Keutgen & Angelique van ‘t Riet WSPÓŁPRACA Mikołaj Pawłowski, Bożena Kwiecień, Marjolijne van ’t Hof, Jeroen Ledoux, Hans Pannekeet, Nela Bartyńska (DTP), Jakub Bartyński (DTP) DRUK Janssen/Pers Rotatiedruk POPOLSKU Geerweg 7, 2461 TS Ter Aar E-mail: redactie@popolsku.nu Strona internetowa: www.popolsku.nl Numer Kvk: 24308228 Nakład: 40.000 Chcesz zaprenumerować poPolsku?

A może chcesz dać prenumeratę gazety w prezencie? To możliwe! Wyślij maila na adres guido@popolsku.nu, a co dwa tygodnie znajdziesz poPolsku w swojej skrzynce!

OBSERWUJ POPOLSKU: GazetaPoPolsku

@gazetapopolsku

Najświeższe wiadomości z Holandii znajdziesz codziennie przed 8:30 na stronie www.popolsku.nl!

WYDANIE SPECJALNE

Nie przegap !

WIADOMOŚCI I INFORMACJE NA TEMAT

ŻYCIA I PRACY W HOLANDII

W HOLANDII NA TEMAT ŻYCIA I PRACY WIADOMOŚCI I INFORMACJE POPOLSKU NUMER 8 • KWIECIEŃ 2014 • € 0,70 W HOLANDII ŻYCIA I PRACY NA TEMAT I INFORMACJE WIADOMOŚCI

Nie przegap ia! tego wydan gap Nie przep ania! gayd w e go JAK rz te PR p ZET !

RWAĆ Nie ania WydKR AINIE tego w € 0,70 8 • KWIECIEŃ 2014 • POPOLSKU NUMER

0,70 2014 • € • KWIECIEŃ NUMER 8 POPOLSKU

WIAĆTRAKÓW WA JAK PRZETR AĆ TRAKÓW? ?

ETR IEWWIA RZAIN KR KP JAW AKÓW? YM IE WIATRJA W URZĘDZIE IMIGRACEKNYJNIESZ !

W KRAIN UCI II NIMI NIE • REJESTRAC

WYNAGRODZENIA W HOLANDII • REJEST RACJA W URZĘDZIE JAK OTWORZYĆ WŁASN IMIGRACYJNYM NAUKA NIDERLANDZK Ą FIRMĘ? • PODATKI: PRZED NIMI NIE UCIEKN IEGO • UWV/EURES YJNYM IESZ! IE IMIGRAC – POSZUK WRACASZ DO POLSKI W URZĘDZ IWANIE PRACY REJESTRACJA II •TURY: • EMERY W HOLAND IESZ! II HOLAND UCIEKN ZAPOMNIANA NIMI NIE A-SKAR WYNAGRODZENIA W II !

FIRMĘ? • PODATKI: PRZED ŚWINK BONKA HOLAND IWANIE PRACY WAND JAK OTWORZYĆ WŁASNĄ II • UWV/EURES – POSZUK HOL AND GO ONKA! I: PRZED NDZKIE CY W-SKARB ATKZAPOM NIDERLA ŚWINKA IA W HOL NAUKA NIANA NIE PRA A! • POD ZEN IWA Ę?

URY: ONK ROD ZUK FIRM EMERYT • ARB POLSKI SNĄ E SPEC WYNAG Z DO WŁA JALN WRACAS /EURES – POSNIANA ŚWINKA-SK YĆ GO • UWV OM JAK OTWORZ URY: ZAP ERLANDZKIE NAUKA NID POLSKI • EMERYT DO str 4 PO RAZ PIERWSZY PRZYJEŻDŻASZ WRACASZ (NA

NUMER WYDANIE 8 DOSTĘPNY JUŻ WYDANIEOD 2 MAJA! SPECJALN ANIE WYDJA LNE

E

DO HOLANDII DO PRACY?

str str

str

W HOLANDIIstr

O PRACY HOLA Y ACNDII OWPR II W HOLAND

KRÓTKO)

8 ZOSTAJESZ W HOLAND ŻASZ (NA KRÓTKO) II NA DŁUŻEJKO) RAZ PIERWSZY PRZYJEŻD NIŻ 4 MIESIĄCE? 4 PO HOLANDII DO PRACY? ŻASZ (NA KRÓT 11 DO DLA OSÓB PRZYJEŻD MAJĄCY NIŻ 4 MIESIĄCE? PIERWSZY SOBĄ DŁUŻEJ I NA PRACĘ Y? CH ZA PO8RAZ W HOLAND W HOLANDI SZPRAC IĄCE? II DO ZOSTAJE MIES NDII str 4 16 DLA OSÓB MIESZKAJĄCYCH DO HOLA ŻEJ NIŻ 4 str I PRACUJ II NA DŁU W HOLANDII ĄCYCH W HOLANW ANDCHCĄ PRACĘ DII, HOL SOBĄ KTÓRE ZA H SZ MAJĄCYC SIĘ ZINTEGRO DLA OSÓB HOLANDII 11 ZOSTAJE str WWAĆ 8 22 str Ą PRACĘ str

O PRACY

SPEC

DLA OSÓB WRACAJ SOB I PRACUJĄCYCH ZA ĄCYCH ĄCYCH ĄCYCH DOZINTEGRO OSÓB MIESZKAJ POLSKI DLA OSÓB MAJII, KTÓRE CHCĄ SIĘCUJĄ CYCHWAĆ DLA W HOLAND str 16 str 11 ĄCYCH I PRA EGROWAĆ B MIESZKAJ SIĘ ZINT DO POLSKI DLA OSÓ E CHCĄCYCH WRACAJĄ DLA OSÓB II, KTÓR str 22 KI W HOLAND str 16 H DO POLS CAJĄCYC WRA B OSÓ str 22 DLA

ANNA

OŚRODEK Anna i jej rodzina pochodzą ze Zduńskiej Woli – niewielkiego miasteczka położonego w województwie łódzkim. Do Holandii przyjechała, wraz z partnerem i córką, dokładnie 7 lat temu. Głównym powodem emigracji było wsparcie swojego taty, który mieszkał w Holandii już od dłuższego czasu, a w 2005 roku zdecydował się otworzyć tu własną piekarnię. Anna Ośrodek z wykształcenia jest pilotem wycieczek krajowych i zagranicznych i jak sama przyznaje – na wszystkich tajnikach piekarnictwa poznała się dopiero tutaj.

„Praca jest dla mnie bardzo ważna, ponieważ dzięki niej mogę godnie i uczciwie żyć.”

Po przyjeździe do Holandii rozpoczęła więc intensywną naukę zawodu. Na efekty nie trzeba było długo czekać – firma, która początkowo była inicjatywą jej taty, szybko przekształciła się w nad wyraz dobrze prosperujące, rodzinne przedsiębiorstwo. Pomysł okazał się więc strzałem w dziesiątkę, ponieważ zapotrzebowanie na ich produkty wzrastało z każdym dniem: „Obecnie wszyscy pracujemy w piekarni. W Holandii jest bardzo dużo polskich sklepów, więc mamy sporo stałych odbiorców. Rozwozimy nasze produkty do około 50 sklepów na terenie całej Holandii. Pieczemy tradycyjny polski chleb, bułki, rogale, chałki, drożdżówki, pączki i wiele innych. Aktualnie zatrudniamy czterech piekarzy i dwóch kierowców. Produkcja odbywa się w godzinach nocnych, ponieważ świeże pieczywo musi być dostarczane do sklepów każdego ranka”.

Jak zatem łatwo wywnioskować, czuwanie nad procesem produkcji i zapewnienie swoim odbiorcom regularnych dostaw, pochłania zdecydowaną większość jej czasu. Jak sama przyznaje: „Najwięcej czasu zajmuje mi praca, ponieważ mój tata, ze względu na wiek, nie zajmuje się już firmą w takim stopniu, jak kiedyś i większość obowiązków spadła na mnie. Mam tu na myśli przede wszystkim pełny zakres prac biurowych i administracyjnych – piszę faktury, zbieram zamówienia na pieczywo, zajmuję się wypłatami dla pracowników, opłacaniem rachunków oraz przygotowywaniem dokumentów dla księgowych. Czasami muszę też wspomagać naszych piekarzy przy produkcji (np. przy krojeniu chleba).

Poza tym, jak większość kobiet – zajmuję się również dzieckiem i domem: sprzątam, piorę, gotuję - to lubię najbardziej.

Praca jest dla mnie bardzo ważna, ponieważ dzięki niej mogę godnie i uczciwie żyć”.

Pogodzenie obowiązków zawodowych z życiem rodzinnym jest więc w przypadku Anny bardzo trudne, niemniej jednak, dla chcącego – nic trudnego. Dobra organizacja czasu i staranne planowanie wszystkich zadań mają tu kluczowe znaczenie, a zdobyte na przestrzeni lat doświadczenie i umiejętne balansowanie pomiędzy tymi dwiema sferami życia sprawia, że momentami udaje się jej również wygospodarować małą chwilkę dla siebie, którą spędza na realizacji swoich planów i pasji. „Z powodu natłoku codziennych obowiązków, nie mam zbyt wiele czasu na realizację swoich pasji, ale jeżeli już się uda – najchętniej spędzam ten czas w zaciszu domowym, z dobrą książką w ręku. Nad spełnianiem mo-

„Praca jest dla mnie bardzo ważna, ponieważ dzięki niej mogę godnie i uczciwie żyć.” ich marzeń pracuję niemal codziennie – przede wszystkim chciałabym, aby piekarnia prosperowała najlepiej jak to możliwe. Chciałabym także, aby zrealizowało się marzenie mojej córki, która bardzo chce ukończyć studia prawnicze i zostać renomowanym adwokatem w jednej z holenderskich kancelarii. Moim prywatnym marzeniem jest natomiast opanowanie języka holenderskiego w stopniu, który umożliwiłby mi swobodne nawiązywanie kontaktów biznesowych z holenderskimi przedsiębiorcami, a co za tym idzie – znacznie poprawiłby wyniki finansowe naszej piekarni”.

Anna, poproszona o podanie najważniejszych cech swojego charakteru, stwierdza dość nieśmiało: „Chyba każdemu jest ciężko opisywać samego siebie. Myślę jednak, że jestem dobrym człowiekiem, skoro nasi pracownicy zwracają się do mnie: „nasza kochana szefowo”. Na pewno jestem osobą empatyczną, bardzo wrażliwą na krzywdę innych, szczególnie dzieci. Na co dzień staram się myśleć optymistycznie i iść przez życie z podniesionym czołem, niestety – nie zawsze się to udaje.

Zapytana o to, czy zdarza jej się tęsknić za Polską, odpowiada: „Moje serce jest po części w Polsce, ponieważ mieszka tam moja mama. Z drugiej jednak strony, w Holandii jest nam bardzo dobrze, ludzie są tu życzliwi i czuję się tu jak w domu”. Anna i jej rodzina na razie nie myślą o powrocie do Polski, ponieważ tutaj mają dobrze prosperującą firmę: „W tej chwili jestem bardzo zadowolona z mojego życia.

Mamy tutaj dobrą pracę. Poza tym – moja córka chodzi tu do szkoły i nie wyobrażam sobie, żeby nagle musiała rozpocząć naukę w szkole polskiej. W Polsce szkoły są bardzo stresujące. Tutaj nauka wygląda zupełnie inaczej, zdecydowanie bardziej na luzie, w formie zabawy”.

Na koniec poprosiliśmy Annę o skierowanie kilku słów do naszych rodaków pracujących na terenie Holandii. „Chciałabym, aby Polacy zdecydowanie bardziej doceniali swoją pracę, ponieważ czasami zdarza się, że po uzyskaniu zatrudnienia, pracują tak, aby zbytnio się nie namęczyć. Dla przykładu – pracownicy naszej piekarni są wysoko wykwalifikowanymi piekarzami, a ich lojalność i uczciwość dostarczają mi codziennej dawki energii, której tak bardzo potrzebuję”. •

poPolsku nr 7 • 04

NAJWIĘKSZY INTERNETOWY

SKLEP SAMOCHODOWY HOLANDII POLSKI LEKARZ PRACOWAŁ 175 GODZIN BEZ PRZERWY Może i pomógł wyleczyć w tym czasie wielu ludzi, ale nasuwa się jednak pytanie, czy neurolog ze szpitala powiatowego w Nowym Sączu nie zaszkodził swojemu własnemu zdrowiu.

Polska inspekcja pracy odkryła, że ów lekarz pracował przez 175 godzin bez przerwy. Według holenderskiej gazety Metro, sytuacja ta mogła mieć miejsce ze względu na to, iż polska służba zdrowia cierpi na chroniczny niedobór lekarzy. •

NAUKOWCY STWORZYLI SZTUCZNE PŁUCO Naukowcom z amerykańskiego stanu Teksas udało się stworzyć sztuczne płuco. Użyli do tego celu wyhodowanych w specjalnej cieczy komórek płuc. Jeśli sztuczne płuco będzie skutecznie działać, według przewidywań minie jeszcze 12 lat, zanim będzie można go używać przy operacjach transplantacji płuc. •

Planujesz zakup nowego samochodu i chcesz najpierw poszperać w internecie w poszukiwaniu najlepszego wyboru? Najlepszym rozwiązaniem będzie wejście na stronę nieuweautokopen.nl. Ten internetowy sklep samochodowy niedawno zdobył nagrodę Thuiswinkel Award Publiekprijs XS (pol. Nagroda Publiczności w sektorze zakupów na odległość, kategoria XS). •

SZOKUJĄCO NIEMORALNE ZACHOWANIA

W HOLANDII I BELGII

Przy okazji premiery filmu „Adwokat” (The Counselor), w którym bogatego prawnika zwodzi władza towarzysząca wielkim pieniądzom, w wyniku czego wplątuje się on w biznes narkotykowy, wytwórnia 20th Century Fox we współpracy z uniwersytetem w Tilburgu, przeprowadziła badanie, którego celem było sprawdzenie, jak duża jest chciwość i skłonność do niemoralnych zachowań wśród Holendrów i ich południowych sąsiadów. W przeprowadzonym w krajach Beneluksu badaniu wzięło udział 2000 respondentów. Jego wyniki są szokujące...

MĘŻCZYŹNI PONIŻEJ 35 ROKU ŻYCIA: U NICH CHCIWOŚĆ NAJSZYBCIEJ BIERZE GÓRĘ Trzy czwarte holenderskich badanych nie uważa się za chciwych, wśród Belgów liczba ta wynosi 65%. Różnice widać jednak gdy weźmiemy pod uwagę wiek; chciwość i chęć posiadania coraz większej ilości rzeczyw obu krajach spada wraz z wiekiem. Ponadto okazuje się, że to nie kobiety, a mężczyźni wykazują większe skłonności do chciwości (62% zarówno holenderskich jak i belgijskich mężczyzn twierdzi, że nie są chciwi, wśród pań te liczby to odpowiednio 68% procent w Belgii i 71% w Holandii).

HOLENDRA KUSI MIGANIE SIĘ OD PODATKÓW, BELGA – ZNALEZIONE PIENIĄDZE Połowa Holendrów stwierdziła, że kupowanie miękkich narkotyków dla Belgów, bez zezwolenia, nie jest dla nich problemem. Z badania wynika, że również Belgowie bywają czasem wodzeni na pokuszenie. 34% uważa, że mają prawo do „uczciwego” znaleźnego, w przypadku znalezienia czyjegoś portfela, mianowicie do jego zawar-

tości. Na dodatek, głównie mężczyźni w Holandii i w Belgii (w obu przypadkach 40%) uważają, że niezgłaszanie dodatkowych dochodów fiskusowi jest w porządku. Co ciekawe, mamy tu do czynienia ze znaczną różnicą wieku. Im starsi są Holendrzy, tym łatwiej akceptują uchylanie się od podatków, wśród Belgów jest dokładnie na odwrót.

BADANIE PRZYNOSI DOWODY: ZWIĄZEK POMIĘDZY CHCIWOŚCIĄ A NIEETYCZNYMI ZACHOWANIAMI Terri Seuntjes, która pisała doktorat na temat chciwości, twierdzi: Najbardziej interesujące dla nas jest przede wszystkim to, że im bardziej chciwy jest dany człowiek, tym częściej przejawia zachowania uznawane za nieetyczne. Chciwym ludziom łatwiej przychodzą oszustwa podatkowe, zatrzymywanie znalezionych pieniędzy czy pomaganie Belgom w zakupie narkotyków (mimo że to nielegalne). Chciwość to nienasycona żądza posiadania coraz więcej, najwyraźniej takim osobom łatwiej jest przekroczyć pewną granicę. •

poPolsku nr 7 • 05

NAUKOWCY Badania wykazały, że lekcja życia każdego człowieka biegnie tak, jak tykanie zegara.

Ten zegar nazywa się zegarem wszechświata i może być postrzegany jako zegar życia. Stwierdzono, że istnieje luka w czasie, kiedy to lekcja życia każdego człowieka ulega opóźnieniu, a widać ją w nawykach i wzorcach. Zajmujący się tym problemem naukowcy odkryli, jak można zamknąć taką lukę. Badanie rozpoczęło się na początku tego wieku, trwało kilka lat, a teraz ukazało się w formie książki.

POWTÓRZENIA I STAŁE WZORCE Z badań wynika, że mamy do czynienia z luką w zegarze, a co za tym idzie – z luką w czasie. Znamy tę lukę jako uczucie ignorancji. Powoduje ona opóźnienie procesu nauki człowieka. W miejsce zegara, który ciągle idzie do przodu i pomaga nam się rozwijać, w życiu człowieka pojawia się luka czasowa i człowiek powtarza swój styl życia. Wyraża się to w powtarzaniu rozmów, rozrywek, związków i obojętności w stosunku do przeszłości. Powstają stałe wzorce.

KAŻDY PRZECHODZI ŻYCIOWE LEKCJE Raport z badania pokazuje, jak człowiek może zmienić linię swojego życia. Jasne jest, że co się

ODKRYWAJĄ LUKĘ W CZASIE

odwlecze, to nie uciecze i k a ż d y m u s i przejść swoją lekcję. Jeśli nie stanie się to przed śmiercią cielesną, to nastąpi później. Raport z jednej strony podsumowuje błędy, których można uniknąć. Z drugiej strony – otwiera bardzo szczegółowy temat o istnieniu wymiarów, których człowiek na ziemi jeszcze nie zna, ale które są częścią życiowej lekcji.

NAUKOWCY SAMI BYLI BADANYMI Nacisk położono na badania empiryczne. Każda godzina na zegarze ma inną naturę. Na podstawie tej struktury poczyniono obserwacje, z których powstał

uniwersalny obraz faz nauki i życia człowieka. Zarówno charakter jednostki, jak i uwarunkowania kulturowe, były postrzegane jako zegar. Naukowcy sami byli badanymi. Przeżywali godziny wyznaczane przez zegar i odkryli ramowy program, który daje wgląd w drogę życiową każdego człowieka. Sami mówili o tym odkrytym „sensie życia”.

UNIWERSALNY JĘZYK Badacze korzystali z faktu, że wszystko jest proste. Dzięki temu odkryli jeszcze nieznaną warstwę (czy wymiar) w języku niderlandzkim. Ta warstwa pozostawała nienamacalna. Odkryto ją dzięki temu, że użyto niderlandzkiego jako instrumentu.

Naukowcy nazwali nową warstwę języka językiem uniwersalnym, ponieważ można używać jej we wszystkich językach świata. Kto nauczy się tego uniwersalnego języka, ma wgląd w działanie zegara wszechświata.

SKĄD TAKIE BADANIE? Powodem rozpoczęcia takiego badania był rozwój ludzkiego ducha. Człowiek posiadł umiejętność przetwarzania dużej ilości wiedzy w niewielkim czasie. Ze względu na to, na początku tego wieku różni naukowcy dostali zadanie zbadania i zebrania w formie książki informacji na temat lekcji życia człowieka.

Opublikowana właśnie wiedza dała im możliwość zrewidowania istniejących przekonań naukowych, religijnych i społecznych. •

PAPUGA POMOGŁA ROZWIĄZAĆ

ZAGADKĘ MORDERSTWA Papuga pomogła rozwiązać zagadkę morderstwa. Brzmi mało prawdopodobnie, ale to naprawdę zdarzyło się w Indiach. Kobieta i jej pies zostali znalezieni martwi w mieszkaniu. Za każdym razem, gdy w mieszkaniu pojawiał się kuzyn zamordowanej kobiety, papuga zaczynała głośno skrzeczeć – coś, co robiła również, gdy usłyszała wypowiadane imię tego kuzyna.

Mąż kobiety nabrał podejrzeń i powiadomił o nich policję, która przesłuchała kuzyna. Szybko przyznał się on do winy. Opowiedział między innymi, że psa zabił, ponieważ ten ciągle szczekał. W trakcie zbrodni papuga milczała, dlatego oszczędził jej życie, dzięki czemu pomogła wskazać sprawcę. •

poPolsku nr 7 • 06

PIŁKA NOŻNA: POLACY I HOLENDRZY

WSKAZÓWKI PRZY PROWADZENIU TRENINGU FITNESS

ODNOSZĄ W OBU KRAJACH SUKCESY Jeśli chodzi o piłkę nożną, Holendrzy i Polacy odnoszą w obu krajach wzajemne sukcesy. I tak w latach 1999 – 2002 Tomasz Rząsa grał dla holenderskiego klubu Feyenoord. Już w pierwszym sezonie naszego obrońcy klub wygrał 3:2 ze swoim największym rywalem Ajaxem i zdobył nagrodę Johan Cruijff Schaal (holenderska nagroda, którą otrzymuje zwycięzca meczu pomiędzy aktualnym mistrzem kraju i zdobywcą pucharu ligi).

Już 3 lata później wraz ze swoim rodakiem, Euzebiuszem Smolarkiem, zdobyli następną nagrodę z rotterdamskim klubem: pod okiem tysięcy szalejących fanów Feyenoord wygrał na własnym stadionie Puchar UEFA. Z drugiej strony mamy też Holendrów, którzy odnosili sukcesy sportowe w Polsce.

Nie tak dawno temu, bo w 2011 roku, trener Robert Maaskant zdobył mistrzostwo kraju z Wisłą Kraków. Nie należy oczywiście zapominać o Leo Beenhakkerze, który w latach 2006-2009 był trenerem polskiej reprezentacji. Podczas pełnienia tej funkcji, zapisał się w historii polskiej piłki jako pierwszy selekcjoner polskiej reprezentacji, który w 2007 roku wywalczył z nią awans do Mistrzostw Europy. Za olbrzymie sukcesy z reprezentacją ówczesny prezydent, Lech Kaczyński odznaczył go w 2008 roku Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. •

Masz ochotę trochę poćwiczyć? Słusznie! Zanim jednak zaczniesz, weź sobie do serca następujące kwestie: • Nigdy nie zaczynaj ćwiczyć bezpośrednio po posiłku. Jeśli dopiero co jadłeś, odczekaj minimum godzinę.

• Nie przesadzaj z ilością ćwiczeń na pierwszym treningu, bo następnego dnia zapłacisz za to bólem mięśni w postaci zakwasów. Na początku lepiej jest robić mniej powtórzeń.

• Podczas wszystkich ćwiczeń siłowych zwracaj uwagę na prawidłowy sposób oddychania. Wiele osób ma skłonności do wstrzymywania oddechu podczas podnoszenia lub podciągania ciężarów. Prowadzi to do podniesienia ciśnienia, zakwasów i w konsekwencji – bólu mięśni. Prawidłowy oddech jest bardzo ważny także podczas biegania. Wdychaj powietrze przez nos, wydychaj ustami – dzięki temu unikniesz kolki.

• Wprowadzaj urozmaicenie do ćwiczeń siłowych, aby zapobiec przeciążeniu mięśni. Jeśli przykładowo na początku wykonałeś ćwiczenia na mięśnie ramion, jako następne wykonaj ćwiczenia na mięśnie nóg lub brzucha.

• Podnoś zawsze z nóg, a nie z pleców.

• Przerwy pomiędzy ćwiczeniami nie powinny być zbyt krótkie ani zbyt długie. Zaleca się przerwy o długości od 30 do 40 sekund.

• Pamiętaj, by na trening zabrać butelkę wody.

• Jesteś nastolatkiem i jeszcze rośniesz? Dbaj o to, by nie forsować się na treningach. Zbyt ciężkie treningi w młodym wieku grożą komplikacjami w przyszłości. •

HERACLES ALMELO POWIĘKSZY STADION Klub piłkarski Heracles Almelo nie miał możliwości wybudowania nowego stadionu, jednak możliwe będzie powiększenie już istniejącego. Wszystko dzięki radzie gminy Almelo, która dużą przewagą głosów zadecydowała (28 osób za, 5 przeciw) o pożyczeniu na ten cel 8,2 milionów euro.

Do lata 2015 roku klub chce powiększyć liczbę miejsc siedzących z 8 500 do 13 500. •

MINDBALL: SPORT PRZYSZŁOŚCI ORGANIZUJEMY IMPREZY URODZINOWE FIRMOWE OKOLICZNOSCIOWE

GASTHUISSTRAAT 36, 5961GB HORST

Sport, w którym piłka porusza się po stole tylko dzięki sile twojego mózgu. Brzmi futurystycznie, ale niedawno nabrało rzeczywistych barw w formie mindball (pol. piłka umysłowa).

Dwóch graczy rywalizuje ze sobą, a celem gry jest przejęcie kontroli nad piłką i wbicie jej do bramki przeciwnika. By to zrobić, musisz być jak najbardziej zrelaksowany, ale i skupiony. O całą resztę zadba technologia. •

poPolsku nr 7 • 07

ZDOBĄDŹ PRAWDZIWĄ BURBERRY LUB PRADĘ

W holenderskich sklepach vintage (szyk z drugiej ręki), od czasu do czasu można trafić na prawdziwe skarby. Również na portalach typu Marktplaats i Ebay można znaleźć torebki i buty od znanych projektantów. Jeszcze łatwiej będzie zajrzeć na założoną w Holandii stronę Designer-vintage.com. Prawdziwy rynek projektantów, który wszystko sprawdza pod względem autentyczności. Dzięki temu wiesz na pewno, że nie kupisz tam podróbek Chanel.

Kolekcje projektantów dostaniesz także w outletach, które znajdują się w wielu miejscach w Holandii oraz w internecie. Stroną, której naprawdę warto poświęcić chwilę, jest www.dutchdesignersoutlet.com. To tzw. Lingerie Outlet, w którym znajdziesz przepiękną bieliznę holenderskich projektantów, w niezwykle przystępnych cenach. •

EKSCENTRYCZNE RIDERY W świecie teatru i muzyki rider oznacza listę życzeń i wymagań, które stawiają artyści przed występem. Spełnienie tych życzeń należy do gospodarza imprezy, na której występuje dany artysta. Kilka z najbardziej ekscentrycznych riderów od jakiegoś czasu krąży w postaci plotek, zaspokajających apetyt zainteresowanej tematem gawiedzi.

I tak, jak głosi plotka, holenderski zespół Van Halen (właściwie amerykański zespół hardrockowy, założony przez braci pochodzenia holenderskiego, Eddiego i Alexa van Halenów) zasłynął z riderów, w których napisano, że muzycy nie życzą sobie brązowych cukierków M&M. Jak się okazało, dowcipni bracia umieścili informację o cukierkach tylko po to, by mieć pewność, że ktoś naprawdę czyta ridery. Wikipedia zamieszcza całą listę tego typu życzeń specjalnych, umieszczanych w riderach przez muzyków. I tak: • Eric Clapton zawsze chce mieć w swojej garderobie miejsce na stolik do gry w piłkarzyki.

• Paul McCartney zażądał, by scena została sprawdzona przez psy policyjne, których zadaniem jest wykrywanie ładunków wybuchowych.

• Elton John zażyczył sobie, by temperatura w jego garderobie latem wynosiła 15,5°C, a zimą – 21,1°C. Wymaganiem stawianym przez zespół Razorlight jest natomiast chleb pełnoziarnisty oraz wiele numerów czasopisma NME, w którym znajdują się oni sami. •

„TANI” I „DRODZY” ZNANI HOLENDRZY? Jeśli wkrótce wydajesz przyjęcie i zastanawiasz się nad zaproszeniem „znanego Holendra”, który miałby uświetnić jego rangę, mamy dla ciebie radę: dobrze się nad tym zastanów. Ich kalendarze są wypełnione po brzegi, a płacąc za przeciętny, 45-minutowy występ, szybko stracisz 3000€. Plotki głoszą nawet, że za krótki, godzinny występ Marco Borsato, trzeba zapłacić aż 60.000€. Czy warto? Cóż, na pewno zakup CD i dobrego sprzętu wyniesie cię znacznie taniej. •

ARMIN W MUZEUM MADAME TUSSAUDS

FESTIWAL PIOSENKI

6-8 MAJA 2014 Święto oglądania, a w Holandii prawdziwy „Camp”*, nadzwyczaj popularny na scenie gejowskiej. W tym roku, swoich przedstawicieli na konkurs wysłały, zarówno Polska, jak i Holandia. Polskę reprezentować będą Donatan & Cleo, natomiast Holandię – Ilse DeLange i Waylon. Festiwal Piosenki Eurowizja 2014 odbędzie się w Kopenhadze we wtorek 6, czwartek 8 i sobotę 10 maja. W Kopenhadze odbędzie się już 59. edycja tego festiwalu. To właśnie Dania, z piosenką Emmelie de Forest „Only teardrops”, wygrała ostatni festiwal piosenki. Wysoką punktację dla Polski mają nadzieję zapewnić Donatan & Cleo, którzy zaprezentują piosenkę „My Słowianie” („Slavic Girls”). Piosenka trafiła na rynek w październiku 2013 roku i niemal od razu zdobyła miejsce w pierwszej dziesiątce polskiej listy przebojów, dodatkowo umacniając swą pozycję ponad 38-milionową liczbą odsłon na kanale YouTube!

Holandię w tym roku reprezentować będą Ilse DeLange i Waylon, którzy wystąpią na Eurowizji jako The Common Linnets (zespół z gatunku muzyki country-folk-bluegrass).

Ilse DeLange już od 15 lat jest aktywną piosenkarką i autorką tekstów, która ma na swoim koncie wiele dużych przebojów, takich jak: „I’m not so tough”, „The great escape”, „So incredible”, „Miracle” czy jej ostatni singiel „Blue bittersweet”. Poza własną karierą, DeLange jest także obecnie aktywna jako trenerka w programie „The Voice of Holland”.

Waylon zdobył popularnośćw Holandii, zajmując w 2008 roku drugie miejsce w programie „Holland’s Got Talent”.

Rok później ukazał się jego pierwszy duży przebój „Wicked Way”. Od tego czasu nie sposób wyobrazić sobie holenderskiego przemysłu muzycznego bez obecności Waylona. W roku 2012 piosenkarz otrzymał nagrodę 3FM Award dla „Najlepszego Piosenkarza”. • (Źródło i więcej informacji: www.songfestival.nl). *Camp (obóz) to zbiorcza nazwa dla wydawnictw kulturalnych, które świadomie korzystają z elementów kiczu.

Tym samym Camp obejmuje kulturę masową, wraz z jej artystycznymi, ukrytymi celami.

Armin van Buren zamieścił na swoim Instagramie informację: „Wkrótce dam show w Madame Tussauds”. Towarzyszyło jej zdjęcie, na którym van Buren patrzy na… samego siebie. W tym znanym na całym świecie amsterdamskim muzeum znajduje się już jego kolega, Dj Tiësto. Oprócz uhonorowania go figurą woskową, Van Buren jest także Oficerem Orderu Oranje-Nassau, czterokrotnie został też obwołany najlepszym didżejem na świecie.

Zespół rzeźbiarzy i fotografów z Tussauds Studio w Londynie, zadecydował o pozie i wyrazie twarzy didżeja, na podstawie setek pobranych pomiarów i zdjęć Armina. Ustalono także odcienie jego skóry i włosów oraz wykonano odcisk dłoni i odcisk dentystyczny. Woskowa figura Armina powinna pojawić się w amsterdamskim Muzeum Madame Tussauds w połowie września.

Muzeum Madame Tussauds znajduje się w Amsterdamie i jest otwarte codziennie.

Kupując bilet wstępu za pośrednictwem internetu zapłacisz 20€, co daje ci okazję do spotkania się z wieloma znanymi osobami z całego świata! • www.madametussauds.com

poPolsku nr 7 • 08

SKŁADNIKI: 200 G BRUKSELKI • 1 DUŻA CEBULA • CZOSNEK • 400 G PIECZAREK • 10 POMIDORÓW CHERRY • 1 ŻÓŁTA PAPRYKA • SÓL, PIEPRZ, SPROSZKOWANA PAPRYKA • SEREK KREMOWY • EWENTUALNIE SZCZYPIOREK LUB NATKA PIETRUSZKI • 100 ML ŚMIETANY • 250 G NIEGOTOWANEGO RYŻU

przygotowanie:

• Oczyść brukselkę odcinając kawałki jej końcówki i usuwając wierzchnie liście.

Po umyciu przekrój na pół.

• Posiekaj cebulę i razem z czosnkiem podsmaż ją w oliwie z oliwek. Dodaj brukselkę i smaż wszystko przez chwilę na niezbyt wysokim ogniu – inaczej szybko się przypali. Dodaj pokrojone pieczarki i paprykę, nadal smażąc. Dodaj sól, pieprz i paprykę w proszku do smaku, przykryj danie pokrywką i duś wszystko na małym ogniu.

• Ugotuj ryż według wskazówek na opakowaniu.

• Kiedy brukselka stanie się miękka, dodaj serek kremowy, śmietanę i ewentualnie kostkę rosołową, jeśli będzie taka potrzeba. Pozostaw jeszcze przez chwilę na wolnym ogniu i dobrze wszystko wymieszaj.

• Do sosu dodaj ryż i pokrojone na kawałki pomidory cherry. Ewentualnie dodaj także natkę pietruszki i szczypiorek.

• Powyższy przepis jest bezmięsny, ale oczywiście możesz dodać do dania smażone kawałki boczku.

Smacznego!

PRZEPIS HOLENDERSKIE

NASI

ŁAPACZ SNÓW

Wasze reakcje na rubrykę Łapacz Snów są bardzo pozytywne i cieszymy się, że ciągle przysyłacie do nas nowe sny. Mamy nadzieję na otrzymywanie jeszcze większych ilości, piszcie!

Spośród wielu nadesłanych, tym razem wybraliśmy sen o stanie błogosławionym. „Śniłam o tym, że jestem w ciąży. Czułam się bardzo szczęśliwa. Wręcz zalewał mnie rodzaj euforii, czułam wyłącznie miłość i bardzo cieszyłam się tym, że pojawi się dziecko. Co jednak dziwne, to fakt, że w prawdziwym życiu wcale nie chcę mieć dzieci. Kiedy więc budzę się po tym regularnie pojawiającym się śnie, czuję się zdezorientowana. Czyżby to moja podświadomość kierowała mnie w stronę posiadania dzieci?”.

Istnieje wiele różnych rodzajów snów o ciąży. Nawet mężczyznom zdarza się śnić o tym, że są w ciąży – takie sny na ogół wywołują panikę. Paniczne sny przydarzają się oczywiście także kobietom. Już sam pomysł, że zaszły w ciążę, nie będąc na to gotowymi, może być dla nich dość uciążliwy.

Ten specyficzny sen podkreśla twój rozwój osobisty albo też jakąś część twojego życia, która jest w stadium rozwoju. W zasadzie nie ma wiele wspólnego z prawdziwym życzeniem posiadania dzieci. Raczej jest to rodzaj narodzin nowej części twojego istnienia, zmiany, którą obecnie żyjesz. Może też być tak, że zajmuje cię obecnie nowy cel w życiu, nowy kierunek, o którym stale myślisz. Ponieważ wciąż zaprząta on aktywnie twoje myśli, ale jeszcze nie przekłada się na prawdziwe życie, objawia ci się właśnie w taki sposób – we śnie.

Poczucie euforii może wskazywać na to, że podchodzisz do tego rozwoju z entuzjazmem. To coś, czego nie możesz się doczekać, ale jednocześnie coś, co wywołuje u ciebie napięcie. Być może dobrze byłoby, gdybyś w prawdziwym życiu porozmawiała o swoich odczuciach na ten temat z kimś, komu ufasz. Wtedy zrzucisz z siebie część napięcia, które odczuwasz w związku z nadchodzącymi zmianami.

Pozdrawiam serdecznie, Minnie • Przyśnił Ci się sen, którym chcesz podzielić się z Minnie? Wyślij maila z jego opisem na adres redactie@popolsku.nu. Oczywiście wszystkie reakcje pozostaną anonimowe.

Jesteś z Polski lub mówisz po polsku?

Znajdź wymarzoną pracę na terenie UE. Przedsiębiorcze osoby

Javascript / Front End Developer

Technische C# backend developer gezocht

Trifork NL

Career Value Hoofddorp

Pracownika Field service k/m

Front end Developer

Frontend Developer Vacature Haarlem

TecLine International Amsterdam

thefrontendlab Utrecht

thefrontendlab Haarlem

Kursy VCA dla Polaków

JAVA Developer - Utrecht / Nieuwegein

C# .Net Ontwikkelaar/Developer - 55K

NCE - Neele Consultancy & Expertise NL

Blake & Partners NL Utrecht

Blake & Partners NL Rotterdam

WNMPoland NL/PL

Technical Support Specialist, PL, DE, ENG speaking

Node.JS Software Engineer: Node.js .Net/ASP.Net Developer/Ontwikkelaar

Omnitracs Europe Waalre NL

thefrontendlab Schiphol

Blake & Partners Amsterdam

Poszukiwani pokojowi/pokojowe do Hotelu w A’dam

Junior Front-end Developer

Mobile App Developer

Afwascompany Amsterdam

thefrontendlab Haarlem

E-office Houten Utrecht

.NET Developer - Solve complex technical pro thefrontendlab Hilversum

Unieke Wordpress kans! Reageer direct. Więcej ofert pracy na naszej stronie internetowej.

Obserwuj nas na: Career Value Arnhem GazetaPoPolsku i @gazetapopolsku

poPolsku nr 7 • 09

DZIEŃ OJCA DZIEŃ MATKI

PIELUCHY I DZIEŃ OJCA Ojcowie chcą poświęcić opiece nad swoimi dziećmi całą swoją miłość. Jednak zmienianie pieluch na ulicy od zawsze stanowi temat wielu domowych dyskusji. Dlatego wymyślono teraz specjaln ą t o r b ę dla ojców, w której w ciągu tygodnia można nosić wszelkiego rodzaju „męskie rzeczy” i która w weekend z powodzeniem może spełniać funkcję torby na pieluchy i rzeczy dla niemowlaka. Mowa o filcowej „journey pack”, dostępnej na stronie www.petunia.com za niebagatelną kwotę 147€.

Być może trzeba będzie na nią nieco zaoszczędzić, za to świetnie nadaje się na prezent z okazji zbliżającego się Dnia Ojca. W tym roku, w Holandii obchodzimy go oficjalnie 15 czerwca. To dzień, w którym matki i dzieci upamiętniają niezwykłą rolę, jaką przyjmuje na siebie w rodzinie ojciec. Trzeba zaznaczyć, że rola ojca jako mężczyzny, który cały tydzień pracował, a w niedzielę kroił przy stole mięso, znacznie zmieniła się w minionych latach.

Pomysł święta powstał w XX wieku, z inicjatywy Amerykanki – Sonory Smart Dodd, która w ten sposób chciała uczcić swojego ojca. Po śmierci jej matki, to on przejął na siebie wszelkie jej obowiązki. W Dniu Ojca, tata otrzymuje tradycyjne śniadanie do łóżka i naturalnie – prezenty.

Specjalnie na tę okazję, dzieci przygotowują coś niezwykłego w szkole lub ośrodkach opieki dziennej dla dzieci.

DZIEŃ MATKI Mamy są pierwsze w kolejce do rozpieszczania! W niedzielę 11 maja w Holandii obchodzimy bowiem Dzień Matki. Święto ma swoje korzenie w Ameryce. Anna Jarvis (1864 - 1948), samotna nauczycielka z Filadelfii, zainicjowała obchodzenie tego dnia w 1914 roku. Przyczyną był jej podziw dla roli matek w społeczeństwie.

Kiedy w 1905 roku jej własna matka zmarła w pierwszą niedzielę maja, postanowiła zorganizować Generalny Dzień Pamięci Wszystkich Matek. Miał on być obchodzony w pierwszą niedzielę po dniu, w którym jej matka wydała ostatnie tchnienie. Od tej pory Anna Jarvis organizowała taki dzień pamięci dla matek każdego roku.

Trzeba przyznać, że zrobiła wszystko, aby dopiąć swego. W rezultacie, w 1914 roku udało jej się doprowadzić do tego, że Dzień Matki stał się oficjalnie uznawanym świętem. •

LETNIE TRENDY 2014 Najwyższy czas, by definitywnie pożegnać się z zimą! Tego lata zobaczymy wiele jasnych kolorów. Wyróżnianie się znów jest dozwolone!

Jeśli chcesz nosić kolory pastelowe, połącz je z pięknymi metalicznymi odcieniami, a także złotem, srebrem, brązem lub czymkolwiek, co się błyszczy! T-shirtowe sukienki, które skazałaś na banicję w ciemnym kącie szafy, znów wracają do łask, podobnie jak twój stary prochowiec. •

MODNE PUDEŁKO NA LUNCH Masz ochotę na zapakowanie przekąski na lunch w coś, co jest szalenie t re n d y ? D o b r y m pomysłem powinno być prezentowane pudełko na lunch.

Z wyglądu przypomina ono bowiem bardziej kopertówkę lub kosmetyczkę. Tak naprawdę przeznaczone jest jednak na przechowywanie kanapki, jabłka i batonika musli. Puste łatwo jest zwinąć, z powodzeniem umyjesz je także w zmywarce do naczyń! Dostępne w czterech kolorach pudełka znajdziesz na stronie www.compleat.no. •

(Źródło: moederdag.net).

JAK MIŁO! SMS!

FAKTY NA TEMAT BYCIA I ZACHODZENIA

W CIĄŻĘ W HOLANDII

W Holandii aż jedna na pięć kobiet chcących po raz pierwszy zajść w ciążę, udaje się do lekarza, gdy tylko uzna, że jej zdaniem, zbyt długo nie dochodzi do zapłodnienia.

Spośród kobiet, które posiadają już jedno dziecko, jedna na dziesięć kobiet udaje się do lekarza, z powodu niemożności ponownego zajścia w ciążę.

U wielu kobiet problemy z niepłodnością są na tyle poważne, że konieczna jest ingerencja medyczna. Jedna na dziesięć kobiet poddaje się takiej ingerencji, by móc zajść w ciążę z pierwszym dzieckiem. Niemal zawsze ingerencji medycznej poddawana jest właśnie kobieta. Liczba mężczyzn, którzy poddają się leczeniu jest około 20 razy niższa.

Leczenie zazwyczaj kończy się sukcesem: około 80% kobiet zachodzi w jego wyniku w ciążę. Dzięki możliwościom medycyny, szansa na nieplanowaną bezdzietność wśród kobiet powyżej trzydziestego roku życia, w praktyce wynosi zaledwie 8%. Wśród kobiet poniżej trzydziestego roku życia, szansę na zajście w ciążę bez pomocy medycznej ma 91% kobiet. Od roku 1970 – dzięki wydłużeniu się okresu kształcenia oraz życzeniu, by najpierw kilka lat przepracować – średni wiek, w którym kobieta spodziewa się swojego pierwszego dziecka, wzrósł z 24 do 29 lat. Jeśli jednak kobieta czeka z zajściem w ciążę do momentu, aż ukończy trzydzieści lat, szansa na nieplanowaną bezdzietność wzrasta z 3 do 8%. • (Źródło: CBS).

Otrzymanie wiadomości tekstowej przeważnie jest bardzo miłe, ale może także zakłócić prowadzoną właśnie przez ciebie rozmowę. Strona internetowa www.scentee.com wymyśliła sposób, pozwalający temu zaradzić. Z nową aplikacją i nasadką Scentee, w momencie otrzymania połączenia lub wiadomości tekstowej, poczujesz wspaniały zapach, dochodzący z twojego telefonu. Rodzaj tego zapachu możesz wybrać sam. Aplikacja zostanie podłączona za pośrednictwem wejścia dla słuchawek.

W ofercie przewidziano następujące zapachy: róży, mięty, cynamonu, lawendy, jaśminu, bekonu, kawy, curry, kokosu i zupy kukurydzianej.

Możesz je mieć już za około 28€! •

poPolsku nr 7 • 10

KENAU

HOROSKOP BARAN (21 marca – 20 kwietnia) Ukochany nie będzie otwarty na falę twojej krytyki. To nienajlepszy okres na pożyczanie pieniędzy przyjaciołom lub rodzinie. Czeka cię napięte spotkanie.

HAARLEM, GRUDZIEŃ 1572.

Podczas gdy wojska Alvy żelazną ręką tłumią powstanie, wdowa Kenau Hasselaer prowadzi swoją stocznię okrętową w taki sposób, jakby wcale nie było wojny. Dopiero kiedy jej najmłodsza córka – Gertruide, angażuje się w działania ruchu oporu i wpada w ręce Hiszpanów, kobieta nie może dłużej pozostawać na uboczu. Kenau dostarcza drewno do wzmocnienia bram miasta i wraz z kobietami Haarlemu walczy ile sił z Hiszpanami. Dziś polecamy wam film, którego premiera odbyła się w marcu i który ma tyluż zwolenników, co przeciwników.

BYK (21 kwietnia – 21 maja) Możesz zneutralizować swoją pozycję finansową, stawiając na swoje cechy. Nie próbuj teraz forsować swoich pomysłów czy komentarzy. Uważaj, by nie reagować przesadnie na problemy osobiste!

BLIŹNIĘTA (22 maja – 21 czerwca) Nawet jeśli masz napięte plany, znajdź czas dla siebie i swojej rodziny (i nie zapominaj tu o swoim partnerze!). Wizyta w teatrze przyniesie ci odprężenie, którego tak bardzo potrzebujesz. W miejscu zatrudnienia docenią twoją ciężką pracę.

Kenau Simonsdochter Hasselaer (1526 – 1588/89) była budowniczą okrętów i handlarką drewnem. Zasłynęła dzięki legendzie o jej oporze podczas obrony Haarlemu w trakcie Wojny Osiemdziesięcioletniej. Kiedy Kenau przyszła na świat, jej ojciec Simon Gerritszoon Brouwer był burmistrzem Haarlemu. Jej szwagier, Hadrianus Junius, był lekarzem Willema van Oranje. Podczas oblężenia Haarlemu, kobieta dostarczała drewna na okręty, które poprzez jezioro Haarlemmermeer utrzymywały kontakt z księciem. Jej kuzyn Pieter Hasselaer służył jako posłaniec księcia.

RAK (22 czerwca – 22 lipca) Możesz świetnie komunikować się z instytucjami lub dużymi przedsiębiorstwami, od których czegoś potrzebujesz. Twoje finanse przysparzają ci zmartwień. Uważaj przy podejmowaniu decyzji, lepiej najpierw prześpij się z decyzją.

LEW (23 lipca – 22 sierpnia) Spory na froncie rodzinnym będą w tym okresie raczej trudne do uniknięcia. Uważaj na swoje zdrowie i odpocznij na czas. To dobry okres, żeby sprawdzić inwestycje.

PANNA (23 sierpnia – 23 września) Pomyśl o swoich uczuciach. Spróbuj podejmować działania z ludźmi, których lubisz, by w ten sposób umocnić więzi. Skup się na sobie, nie na innych.

WAGA (24 września – 23 października) Uważaj, jeśli przyjaciel zapyta cię o radę. Zachowaj cierpliwość w rozmowach z szefem.

Uczestnicząc w spotkaniach nawiążesz nowe przyjaźnie.

SKORPION (24 października – 22 listopada) Kreatywne zajęcia sprawią ci wiele radości. Zadbaj o to, by na rozmowy z instytucjami rządowymi mieć komplet dokumentów. Nie daj się im pospieszać.

STRZELEC (23 listopada – 21 grudnia) Użyj swojego wrodzonego ciepła i wdzięku, by zdobywać serca. Potrafisz to jak nikt inny! Spróbuj zachować swoją opinię dla siebie. Siedź cicho.

KOZIOROŻEC (22 grudnia – 20 stycznia) Jeśli jesteś gotowy odpuścić, czeka cię ekscytujące spotkanie. Zachowaj dyskrecję i nie przekazuj osobistych informacji innym. Zaakceptuj nieuniknione.

WODNIK (21 stycznia – 19 lutego) Twoje serce zacznie bić mocniej, kiedy do twojego życia powróci stare uczucie. Odwiedź znajomych, których rzadko widujesz. Skoncentruj się na swojej pracy.

RYBY (20 lutego – 20 marca) Nie przestawaj się uśmiechać! Może w tym momencie nie jesteś gotowy na zmianę kariery, ale na dłuższą metę, dostrzeżesz zalety. Twój partner w pełni zdaje sobie sprawę z sytuacji.

Podczas oblężenia Haarlemu, wszyscy mieszkańcy miasta (mężczyźni, kobiety i dzieci), pomagali w naprawie murów miejskich, uszkodzonych przez hiszpański ostrzał armatni. Wiemy o tym dzięki relacji ówczesnych naocznych świadków. Z ich sprawozdań wynika między innymi, że niejaka Kenau przodowała w swoim zaangażowaniu przy donoszeniu ziemi do naprawy murów miejskich. W tych samych relacjach napisano również, że oprócz tego, społeczeństwo Haarlemu obrzucało hiszpańskich oblężycieli płonącą słomą i wrzącym pakiem węglowym (tak zwanymi „smolnymi wieńcami”). Po jakimś czasie pojawiły się także opowieści, jakoby to właśnie Kenau walczyła w ten sposób przeciwko Hiszpanom. (Źródło: Wikipedia).

Projekt Kenau rozpoczął się od filmu fabularnego. Dołączyło do niego wiele grup, chcących uhonorować swą narodową bohaterkę. W roku 2014, kobieca Armia Kenau będzie walczyć dla stowarzyszenia Plan Nederland.

Na stronie www.kenaudefilm.nl, znajdziesz historię filmu, zaprezentowaną przy pomocy wielu pięknych zdjęć, informacji o obsadzie i pracującej przy filmie załodze, książkach i wystawach, trasę spacerową po lasach Haarlemu oraz grę Kenau.

Możesz tam także nagrać własny film wideo dla swojej „silnej” przyjaciółki, zagrać w grę, wygrywać nagrody, jednocześnie wspierając Plan Nederland. Jest to wspaniała inicjatywa, która angażuje się w pomoc milionom dziewcząt z krajów rozwijających się, które są zmuszane do podporządkowania się, wykorzystywane i dyskryminowane. Tylko dlatego, że są dziewczętami.

Niezależnie od tego, czy film do ciebie przemawia czy też nie, nie da się zaprzeczyć, że Kenau stał się niezwykłym projektem o sile kobiet. •

JEDNO HOLENDERSKIE SŁOWO, WIELE ZNACZEŃ • Niektóre holenderskie kobiety określa się jako „kenau”, czyli „babochłop”. Objaśnienie używane jest do opisania kobiety, która jest silna i krzepka, a jednocześnie dzielna i odważna. W tym samym szeregu znajdują się słowa: feeks, tang,haaibaai, pin czy loeder.

• Dla około 23 milionów osób, niderlandzki jest językiem ojczystym. Około 16 milionów z nich mieszka w Holandii, 6 milionów w Belgii i 400.000 w Surinamie.

• Niderlandzki jest jednym z 40 najczęściej używanych języków na świecie (globalnie rozmawia się w 6000 językach).

• Niderlandzki jest jednym z dziesięciu najważniejszych języków w internecie i mediach społecznościowych. • (Źródło: www.taalunieversum.org).

SUDOKU Wypełnij cyfry od 1 do 9. Każdy numer może pojawić się tylko 1 raz w każdym rzędzie, każdej kolumnie i bloku 3x3. Rozwiązanie znajdziesz w polach A, B, C, D i E. Rozwiązaniem sudoku jest kod cyfrowy. Na naszej stronie internetowej www.popolsku.nl możesz wpisać rozwiązanie w zakładce Relaks.

Wśród wszystkich nadsyłających prawidłowe rozwiązanie wylosujemy 2 zwycięzców, którzy otrzymają bilety wstępu do Teylers Muzeum – www.teylersmuseum.nl. •

poPolsku nr 7 • 11

Ze względu na to, że poPolsku informuje o sprawach związanych z mieszkaniem, pracą i życiem w Holandii, chętnie rozmawiamy z Polakami zamieszkałymi w tym kraju, którzy chcą opowiedzieć swoje historie.

Rozmawialiśmy z Tessą Dronzek, która pracuje jako doradca ds. PR w MissPublicity i jest bardzo ceniona za swój talent organizacyjny. Specjalizuje się w sektorze gastronomicznym, dba o PR różnych wydarzeń i jest odpowiedzialna za autorskie wydarzenie MissPublicity, nazwane Pink Mistletoe Party. Jest urodzoną działaczką i perfekcjonistką, a do tego jest wyjątkowo ambitna. Praca sprawia jej przyjemność, czuje się w niej jak ryba w wodzie.

W sektorze Public Relations (PR) nie ma stałych godzin pracy od 9 do 17. Elastyczność jest niezbędną cechą, jeśli chcesz funkcjonować w tej branży. Wiele porozumień zawieranych jest poza godzinami pracy, a obecność specjalisty od PR przy nich jest bardzo potrzebna.

Oprócz zajęć poza biurem wiele czynności wykonuje się w biurze. To na przykład przygotowywanie i wysyłanie informacji dla prasy, czy wysyłanie zaproszeń na otwarcie, dajmy na to, nowego lokalu gastronomicznego, kawiarnianego ogródka czy nowo otwartego, szczególnego sklepu. Wszystko to, by wzbudzić zainteresowanie. Dlatego też w pracy specjalisty od PR ważne jest, by trzymać rękę na pulsie wydarzeń, natychmiastowo reagować na nowości, ale też, by wiedzieć, jakie informacje o kliencie lub firmie, dla których pracujemy warto i można przekazywać mediom.

Tessa ukończyła kierunek Zarządzanie czasem wolnym (nid. Vrijetijdsmanagement) w holenderskim HBO. W trakcie nauki zainteresowała się marketingiem i komunikacją. W branży PR bardzo ważne dla rozwoju jest uzyskanie podstawowego wykształcenia z zakresu komunikacji, ale też otrzymanie stażu, który zapewni nam odpowiednie doradztwo.

Korzenie Tessy sięgają do Polski, gdzie urodził się jej ojciec. Ona sama nigdy nie była w Polsce, ale bardzo chce odwiedzić ten kraj. Jest bardzo zadowolona ze swojej pracy, zajęć w czasie wolnym i z możliwości realizacji swoich marzeń. „Uważam, że mam naprawdę bogate życie i chcę wszystkim przekazać moje życiowe motto: ‘Myśl pozytywnie, ponieważ jeśli gdzieś zamkną się przed tobą drzwi, to gdzie indziej otworzą się nowe’. Jestem o tym przekonana!”. •

TESSA

DRONZEK

WIĘCEJ INFORMACJI NA TEMAT

PRACY JAKO DORADCA DS. PR

Skrót PR oznacza Public Relations i oznacza relacje, jakie firma lub instytucja ma z otaczającym ją światem. Jako doradcy ds. PR, twoim zadaniem jest doradzanie firmom i instytucjom, jak powinny się publicznie komunikować poprzez różne kanały, takie jak prasa drukowana (gazety i czasopisma), radio, telewizja oraz internet z coraz bardziej znaczącymi mediami społecznościowymi, takimi jak Twitter i Facebook, dzięki którym bardzo łatwo dotrzeć do docelowego grona odbiorców. Ponadto, doradca ds. PR zaangażowany jest w organizację giełd, wydarzeń, kampanii i kongresów.

Twoim zadaniem jako doradcy ds. PR jest znajdowanie kreatywnych metod informowania opinii publicznej o firmie i o tym, co ona robi. Praca doradcy ds.

PR na wielu polach pokrywa się ze stanowiskami menadżera ds. komunikacji oraz rzecznika prasowego.

Jesteś tłumaczem i osobą przekazującą informacje, dbasz o komunikację twojej firmy z otoczeniem i sprawdzasz, jakie jest zapotrzebowanie na informacje. W wielu przypadkach musisz pogodzić ze sobą

wszystkie te strony. Czasami poprzez organizację konferencji prasowych, innym razem poprzez stworzenie newslettera.

Empatia, kreatywność, wyczucie handlowe, odporność na stres, elastyczność i zorientowanie na wyniki są najważniejszymi cechami doradcy ds. PR. Jednak prawdopodobnie najważniejszą cechą jest umiejętność osiągnięcia najlepszych rezultatów przy pracy ze wszystkimi zaangażowanymi stronami jednocześnie.

Na poziomie HBO specjalistyczne kształcenie z zakresu PR nie jest dostępne. Istnieją jednak inne kierunki, na których poświęca się dużo uwagi tematyce PR, takie jak komunikacja na poziomie HBO, różne kierunki w School voor Journalistiek (Utrecht, Ede), Dziennikarstwo i Informacja (nid. Journalistiek en Voorlichting) w HBO w Wyższej Szkole Chrześcijańskiej (nid. Christelijke Hogeschool) w Ede, Ekonomia (nid. Economie) w HBO w Wyższych Szkołach Fontys (nid. Fontys Hogescholen). Oprócz tego kierunek SRM-Dyplom C (nid. C-Diploma) Public Relations, NIMA Komunikacja A i Komunikacja B (nid.

Communicatie A, Communicatie-B). Kierunki NIMA oferowane są przez różne instytucje, są to kierunki bazujące na samokształceniu; instytucje takie jak LOI i NTI oferują możliwość zdobycia dyplomu HBO w trybie samokształcenia. NCOI oferuje też krótki i zorientowany na naukę praktyki program HBO Public Relations i Relacje Medialne (nid. Public Relations en Mediarelaties).

Wszystkie te kierunki można znaleźć w internecie, jednak strony internetowe dostępne są zazwyczaj tylko w języku niderlandzkim. Jeśli masz pytania dotyczące konkretnego kierunku, możesz je zadać redakcji poPolsku. Jesteśmy bardzo aktywni na Facebooku i Twitterze, nasi fani są tak samo aktywni i szybko reagują na wiadomości. Ponadto, jesteśmy inicjatorem funduszu szacowania dyplomów, co również może pomóc w rozwoju twojej kariery.

Wynagrodzenie doradcy ds. PR uzależnione jest od twojego doświadczenia i roli w firmie, ale zaczyna się od około 1 700 euro na początek. Z czasem potrafi ono wzrosnąć do ponad 2 300 €.

poPolsku nr 7 • 12

W CIĄŻY W HOLANDII! I CO DALEJ? CZĘŚĆ 4: CIĄŻA MNOGA, PORONIENIA I DEPRESJA POPORODOWA U wielu kobiet ciąża przebiega prawidłowo, nie występują żadne komplikacje, a dziecko przychodzi na świat bez problemów. Niestety, nie zawsze jest tak dobrze – może dojść do poronienia, nagle możemy się dowiedzieć, że zamiast jednego dziecka, będziemy mieć dwoje lub więcej albo walczymy z depresją poporodową. Tym trzem rzeczom poPolsku poświęca uwagę w tej części W ciąży w Holandii! I co dalej?.

PORONIENIE Największy koszmar każdej przyszłej mamy... poronienie. Poronieniem nazywamy utratę martwego zarodka. Jednym z pierwszych i najłatwiej rozpoznawalnych objawów poronienia jest krwawienie – w prawie połowie przypadków dużego krwawienia faktycznie ma miejsce poronienie.

Wczesne poronienie można rozpoznać też często po bolesnych skurczach macicy i wzmagającym krwawieniu (tak jak przy intensywnej miesiączce). Gdy z macicy zostaje wydalony worek owodniowy, mamy do czynienia z poronieniem. Jeśli to możliwe, warto złapać martwy zarodek i udać się z nim do lekarza rodzinnego lub ginekologa.

Jeśli wiesz wcześniej, że płód w twoim brzuchu obumarł (do 12 tygodnia), możesz zrobić kilka rzeczy: poczekać, aż twoje ciało samo się go pozbędzie (samoistne poronienie), zażyć środek przyspieszający poronienie (Misoprostol) lub udać się do ginekologa, który pod narkozą wykona zabieg usunięcia zarodka z macicy za pomocą pewnego rodzaju łyżeczki. To ostatnie robi się, gdy ciąża nie została usunięta samoistnie lub organizm wydalił ją tylko częściowo. Większość kobiet pozwala na-

turze wykonać jej pracę i czeka, dzięki czemu mogą w spokoju, we własnym domu, przeżyć swoją stratę i pogodzić się z nią.

Poronienie może być spowodowane wieloma rzeczami. Zazwyczaj są to zaburzenia przy zagnieżdżaniu się zarodka. Nienarodzony zarodek nie jest „prawidłowy” i natura troszczy się o to, by nie rozwijał się dalej – ciało go odpycha. Wczesne poronienia zdarzają się dość często; w przypadku jednej ciąży na dziesięć. Jeśli przydarzyło ci się kiedyś poronienie, szansa na kolejne jest odrobinę większa, ale i tak największa pozostaje szansa na udaną ciążę.

CIĄŻA MNOGA Okazuje się, że nie masz jednego dziecka, tylko dwoje, troje, a nawet więcej. To duże zaskoczenie i wielka zmiana. Nie tylko ciąża przebiega inaczej, musisz też urodzić w szpitalu, a po porodzie twoje życie bardzo się zmieni.

Większość bliźniaków i wieloraczków rodzi się za wcześnie (średnio około 37 tygodnia). Jeśli dzieci nie urodzą się do 38 tygodnia, czeka cię cesarskie cięcie. Robi się tak ze względu na to, że jakość łożyska spada, a w twoim brzuchu jest coraz mniej miejsca, co nie jest dobre dla dzieci. Jeśli wieloraczki urodzą się wcześniej niż w 37 tygodniu (+/- 35 tydzień), prawdopodobnie będą musiały spędzić dwa lub więcej tygodni w inkubatorze, ponieważ takie dzieci nie są jeszcze wystarczająco rozwinięte. Jeśli jesteś w ciąży mnogiej, to zawsze musisz urodzić w szpitalu. W przypadku takiego porodu, wzrasta ryzyko i czasem niezbędna jest nagła interwencja, taka jak cięcie cesarskie. W szpitalu można szybko przedsięwziąć niezbędne kroki.

Poród pierwszego dziecka przebiega podobnie jak w przypadku zwykłej ciąży. Możesz przeć, kiedy tylko czujesz skurcze. Po urodzeniu pierwszego dziecka twoja macica się kurczy, do łożyska dopływa mniejsza ilość krwi i drugie dziecko otrzymuje mniej tlenu. Narodziny drugiego dziecka zazwyczaj mają miejsce krótko po urodzeniu pierwszego.

Depresja poporodowa Po porodzie powinnaś siedzieć na różowej chmurce i cieszyć się swoją nowo powiększoną rodziną, ale niestety nie zawsze tak jest. Niektóre kobiety po porodzie są przygnębione i cierpią na depresję poporodową. Około dziesięć procent młodych matek ma ten problem.

Jesteś drażliwa, dużo płaczesz i często masz problemy ze snem. To zupełnie normalne po ciąży. Zauważasz, że twoje hormony szaleją, na szczęście to szybko przechodzi. Przy prawdziwej depresji poporodowej tak nie jest, negatywne uczucia tylko się wzmagają. Taka depresja może trwać do czterech do sześciu miesięcy. Kobiety z depresją często czują się winne, boją się, że zrobią krzywdę swojemu dziecku i nie mają ochoty się nim zajmować ani go przytulać. Są zmęczone, nie czują się matkami i potrafią myśleć tylko negatywnie.

Nie ma bezpośredniej przyczyny depresji. Może ona być spowodowana wieloma czynnikami. Stres, obawa przed macierzyństwem, źle funkcjonująca tarczyca, ekstremalne wahania hormonów, nierozwiązane traumy, a nawet niezbyt entuzjastyczne nastawienie partnera są czynnikami ryzyka. Jeśli podejrzewasz u siebie depresję, zwierz się komuś zaufanemu. Nie czuj się winna, ponieważ te negatywne uczucia są częścią choroby, na którą cierpisz. Umów się z lekarzem rodzinnym albo położną, oni wiedzą, gdzie powinnaś się skierować ze swoimi dolegliwościami. • W następnym odcinku serii W ciąży w Holandii! I co dalej? napiszemy o masażu dziecięcym, ciekawostkach i faktach o niemowlętach, nianiach i żłobkach. Źródła: http://www.gezondheidsnet.nl/ http://www.oudersvannu.nl/ http://www.verloskundigenkampen.nl/

poPolsku nr 7 • 13

SZKOLNICTWO

W HOLANDII:

VMBO (ŚREDNIA PRZYGOTOWAWCZA SZKOŁA ZAWODOWA) W serii artykułów na temat szkolnictwa w Holandii przedstawiamy wam najważniejsze różnice pomiędzy holenderskim i polskim systemem nauczania. Tym razem przedstawiamy informacje o ścieżkach kształcenia VMBO. Wcześniej omówiliśmy już obowiązek szkolny i tak zwane “kwalifikacje startowe”. Tym razem poświęcamy uwagę szkołom VMBO. W Holandii około 12. roku życia dziecka wiadomo, czy będzie ono kontynuować naukę pod kątem zawodowym (vmbo), ogólnym (havo) czy „naukowym” (vwo) do ukończenia 18. roku życia lub do uzyskania tak zwanych “kwalifikacji startowych”. Holenderskie szkolnictwo średnie charakteryzuje się mnogością ścieżek edukacyjnych – VMBO jest najczęściej wybieraną z nich. W roku 2013 połowa uczniów spośród trzecich klas szkół średnich uczyła się w VMBO. Holenderska średnia przygotowawcza szkoła zawodowa oferuje następujące ścieżki nauczania: • Teoretyczna ścieżka zawodowa (VMBO-TL, nid. theoretische beroepsgeoriënteerde leerweg). Ścieżka ta jest oferowana w wielu zespołach szkół obok havo i vwo. To najlepszy wybór dla zmotywowanego ucznia, ponieważ z mavo może łatwiej przejść do havo (średnia szkoła ogólnokształcąca, nid. hoger algemeen voortgezet onderwijs).

• Mieszana ścieżka zawodowa (VMBO-GL, nid. gemengde beroepsgeoriënteerde leerweg). Ta ścieżka kształcenia oferuje uczniowi w 3. i 4. roku nauki, oprócz przedmiotów teoretycznych, również kilka godzin przedmiotów zawodowych tygodniowo.

• Ramowa ścieżka zawodowa (VMBO-KB, nid. kader beroepsgeoriënteerde leerweg) – w 3. i 4. roku nauki około 12 godzin poświęca się na przygotowawcze zajęcia zawodowe.

• Podstawowa ścieżka zawodowa (VMBO-BB), przeznaczona dla uczniów, którzy chcą skupić się na zajęciach praktycznych i nie chcą poświęcać zbyt wiele czasu na naukę teorii.

Poza czterema wymienionymi wyżej ścieżkami, istnieje jeszcze jedna równoległa, wspierająca naukę (LWOO, nid. leerwegondersteunend traject), oferująca indywidualne wsparcie i poradę uczniom ze specjalnymi potrzebami. Przeznaczona jest dla uczniów z zaległościami w nauce, uczniów z niższym IQ i tych z problemami społeczno-emocjonalnymi. Również od nich oczekuje się uzyskania dyplomu szkoły średniej.

Osoby, które nie są w stanie go zdobyć, przechodzą do szkół praktycznych, które nie oferują uzyskania dyplomu państwowego. Szkoły te dają jednak możliwość praktycznej nauki zawodu i 1/3 ich uczniów może, po spełnieniu określonych warunków, dostać się na poziom 1 MBO. W pierwszych dwóch latach VMBO wszyscy uczniowie mają takie same lekcje. Nazywa się to podstawą programową. Wykładane są takie przedmioty, jak: niderlandzki, angielski, matematyka, wiedza o społeczeństwie, sztuka oraz wychowanie fizyczne. Pod koniec drugiego roku nauki ponownie, razem z uczniem, sprawdza się, która ścieżka nauczania i który obszar jest najbardziej dla niego odpowiedni.

VMBO obejmuje następujące podstawowe obszary: • Ekonomia • Ekologia • Technika • Opieka i Zdrowie Zainteresowanym uczniom oferuje się również ścieżki łączone (międzysektorowe).

Pomiędzy szkołami VMBO istnieją duże różnice. Większość z nich umawia się między sobą, w czym będzie specjalizować się każda szkoła w regionie. Sprawia to, że istnieją szkoły wyspecjalizowane w obszarze ekologii lub usług gastronomicznych, albo takie, które oferują tylko jedną lub dwie ścieżki kształcenia.

VMBO jest mniej wymagającą szkołą niż szkoła ogólnokształcąca (havo) czy szkoła „naukowa” (vwo). Istnieją jednak określone wymagania, które uczeń musi spełnić, by móc uczęszczać do VMBO. Wymagania te stawiane są w dwóch momentach. Po raz pierwszy – pod koniec grupy ósmej szkoły podstawowej, po raz drugi – w drugim roku nauki w tak zwanym okresie przejściowym (nid. brugperiode) VMBO. Na początek, każdy uczeń otrzymuje poradę szkolną w ósmej grupie, opierającą się na następujących czynnikach: osiągnięcia naukowe (raporty z systemu informacji o uczniach), zachowanie/nastawienie do pracy i własna motywacja, oraz ewentualnie wynik testu końcowego. Szkołom średnim łatwiej jest uznać test końcowy – przeprowadzany w ponad 80% holenderskich szkół podstawowych – za kryterium przyjęcia do szkoły niż poradę szkolną, na której teoretycznie są zobowiązane bazować. W tej chwili przyjmuje się, że następujące wyniki przypisują ucznia do różnych poziomów: • 501-522: VMBO-BB, • 522-527: VMBO-BB/VMBO-KB, • 524-528: VMBO-KB, • 528-532: VMBO-KB/VMBO-GL/VMBO-TL, • 530-535: VMBO-GL/VMBO-TL, Od przyszłego roku szkolnego (2014-2015) będzie inaczej, ponieważ wszystkie szkoły podstawowe w Holandii będą zobowiązane do przeprowadzenia testu końcowego dopiero w maju. Dla większości szkół średnich to za późno, by mogły na podstawie

Więcej informacji na temat edukacji w Holandii znajdziesz na naszej stronie www.kreda.nl oraz pod następującymi linkami: • www.duo.nl • www.rijksoverheid.nl • www.cbs.nl • www.cito.nl • www.cito-score.nl

wyników testu określić poziom ucznia. Porada szkolna będzie zatem znowu najważniejsza i szkoły będą musiały się do niej stosować.

Mimo że wszystkie ścieżki kształcenia w VMBO trwają 4 lata, nie jest to czas wystarczający, by w wieku 16 lat zdobyć kwalifikacje startowe. Po ukończeniu VMBO, uczeń musi przejść do kolejnej fazy, by uzyskać kwalifikacje startowe. Zazwyczaj udaje się do średniej szkoły zawodowej (MBO). Niektóre szkoły VMBO starają się myśleć przyszłościowo i poza ścieżką VMBO oferują również zdobycie kwalifikacji startowych na poziomie 2 MBO. Osiąga się je w ciągu 5 lat. Po czwartym roku nauki zdobywa się dyplom VMBO, a po piątym – kwalifikacje startowe.

Tego typu średnie szkoły zawodowe nie są obowiązkowe w Polsce, ponieważ obowiązek szkolny kończy się po ukończeniu polskiego gimnazjum, w wieku około 16 lat.

By przejść ze „zwykłego” VMBO do MBO, trzeba spełnić następujące warunki: • Ze ścieżki VMBO-BB -> poziom 1&2 MBO • Ze ścieżki VMBO-KB -> poziom 1, 2, 3 i czasami 4 MBO • Ze ścieżki VMBO-TL -> poziom 1-4 MBO, poziom 4 HAVO Ponadto, na wszystkich ścieżkach VMBO trzeba odbyć staż. W VMBO-TL, VMBO-GL i VMBO-KB odbywa się „snuffelstage” (staż testowy), staż zawodowy, przygotowawczy staż zawodowy, natomiast w VMBO-BB dodatkowo częścią kształcenia jest ścieżka praktyczna.

Kiedyś więcej uczniów uczęszczało do VMBO. Obecnie liczby te są mniejsze, na korzyść havo oraz vwo. • Za: www.kreda.nl

poPolsku nr 7 • 14

HOLANDIA CHCE ZATRZYMAĆ POLAKÓW! Branża ogrodnicza jest zadowolona z Polaków! Ponad osiemdziesiąt procent firm z branży ogrodniczej nie może się już obyć bez polskiej siły roboczej. Zeszłoroczne badanie Agencji Społeczno-Kulturowej (nid. Sociaal Cultureel Planbureau) wykazało, że połowa zarejestrowanych Polaków planuje zostać w Holandii. Co za wspaniałe dopasowanie!

Firmy ogrodnicze są przede wszystkim zadowolone z polskiej kultury pracy i nastawienia polskich pracowników. Na rynku prawie nie ma wykwalifikowanych Holendrów o takiej samej produktywności. Dzięki temu, Polakom powierza się coraz bardziej odpowiedzialne zadania, na przykład koordynację produkcji lub role liderów zespołu. Z biegiem lat, będzie to wykwalifikowana kadra niezbędna pracodawcom. Agencja pracy tymczasowej Holland Contracting w zeszłym roku przeprowadziła badania w tej sprawie.

Wielu polskich pracowników ma dobre wykształcenie, ale w Holandii pracują oni poniżej swojego poziomu. Jeśli nabrali doświadczenia w trakcie kilku lat pracy w ogrodnictwie i znają język niderlandzki, bez problemu mogą otrzymać stanowiska wymagające większej odpowiedzialności. Większość przedsiębiorców z branży ogrodniczej oczekuje, że ich pracownicy z Polski zostaną w Holandii dłużej niż 6 lat.

WIELU POLAKÓW TEŻ CHCE ZOSTAĆ W HOLANDII Liczba „MOE-landers” (MOE – Midden- en Oost-Europese EU landen, określenie pracowników z krajów Europy wschodniej i środkowej należących do UE) w Holandii wynosi 340 000 osób (prawie 5% ludności), z czego około 170 000 to Polacy. W sezonie znacząco wzrasta też liczba pracowników tymczasowych. Wówczas liczba

Polaków się podwaja. Wielu imigrantów z nowych krajów członkowskich UE ma zbyt wysokie kwalifikacje w stosunku do wykonywanej pracy (80-90%), z wykształceniem zawodowym na poziomie MBO (>70%), ale też wyższym zawodowym HBO i uniwersyteckim WO (25-40%). W ujęciu średnim, są oni lepiej wykształceni niż imigranci z krajów spoza UE, często są wręcz lepiej wykształceni niż lokalne społeczeństwo.

Chociaż większość imigrantów przebywa w Holandii tymczasowo, liczby wskazują, że ponad 40% chce osiedlić się w Holandii na stałe. Wielu Polaków ma pracę, ale prawie nikt nie ma stałej umowy: prawie wszyscy pracują poprzez biura pośrednictwa pracy. Większość imigrantów sezonowych przebywa w Holandii maksymalnie siedem miesięcy, a zazwyczaj krócej.

Niektórzy co roku wracają do pracy w Holandii (to tak zwana „migracja wahadłowa”, nid. Cirkelmigratie). Przeczytaj też artykuł o funduszu szacowania dyplomów (nid.

Diplomawaarderingsfonds) p o Polsku w numerze 6 oraz na www.popolsku.nl.

Są też imigranci, którzy pierwotnie planują zostać krótko, jednak w końcu decydują się na dłuższy pobyt. Okazuje się, że połowa Polaków zarejestrowanych w Holandii przewiduje, że już tu zostanie. Tak podaje Agencja Społeczno-Kulturowa w opublikowanym w zeszłym roku badaniu „Nowy w Holandii”(nid. Nieuw in Nederland). Dotyczy to głównie osób, które mieszkają tu z partnerem i dziećmi. Dwie trzecie polskich rodzin w Holandii chce tu zostać. Ich dzieci chodzą tu do szkoły i oni często uczą się niderlandzkiego.

DLACZEGO HOLANDIA? Dla niektórych Polaków to, gdzie będą pracować nie jest kwestią wyboru. Są na przykład werbowani przez biuro pośrednictwa pracy w Polsce i wysyłani do Holandii. Albo pracują w firmie, która wykonuje pracę w Holandii. Inni Polacy świadomie wybierają właśnie ten kraj. Ale właściwie dlaczego? Czy Holandia rzeczywiście jest bardziej atrakcyjna niż inne kraje UE? Wysokość wynagrodzenia jest ważnym powodem przyjazdu do Holandii. Holenderskie pensje są średnio cztery razy wyższe niż w Polsce. Jest też dużo pracy, której Holendrzy (czasem) nie chcą wykonywać, takiej jak zrywanie papryk, wykopywanie szparagów czy praca w nocy. Właśnie takie prace wykonują Polacy.

Mimo że wielu polskich imigrantów w Holandii tęskni za swoją rodziną i przyjaciółmi, to 80 procent z nich jest zadowolonych z życia w tym kraju. Uwielbiają wolność i tolerancję, przyjaznych ludzi, dobrą infrastrukturę, holenderski porządek i schludność.

Widzą jednak też nieprzyjemne strony, takie jak jedzenie, pogoda i zdystansowane podejście do życia.

Innym powodem przybycia tu do pracy może być fakt, że rodzina lub przyjaciele danej osoby mieszkają lub mieszkali w Holandii. Mówią, że to dobre miejsce do życia.

INNE KRAJE? Polacy wybierają też inne kraje, na przykład Niemcy czy Anglię. Niemcy są bliżej i dzięki temu łatwiej można odwiedzać dom i rodzinę. W niektórych sektorach w Niemczech nie ma płacy minimalnej. Zarabia się wtedy może trochę mniej, ale łatwiej dostać taką pracę. Przyczyną wyjazdów zarobkowych do Anglii często jest język. Polacy mają problemy z niderlandzkim. To sprawia, że trudniej jest im się zaadaptować i poczuć jak w domu. •

Też planujesz zostać w Holandii na dłużej albo wręcz na stałe? Masz średnie lub wyższe wykształcenie zawodowe? Może fundusz szacowania dyplomów jest czymś dla ciebie! Przeczytaj artykuł o tym, jak poświadczyć twój dyplom, odebrać kurs języka niderlandzkiego, wykształcenie zawodowe i szansę na pracę na twoim poziomie. Artykuł dotyczący funduszu znajdziesz w numerze 6 poPolsku oraz na naszej stronie www.popolsku.nl.

poPolsku nr 7 • 15

OTWARTA PRZESTRZEŃ BIUROWA MOJE BIURKO MA STAĆ TUTAJ!

JAK NA CIEBIE WPŁYWA? Jeśli pracujesz w biurze w Holandii, jest bardzo prawdopodobne, że wraz z grupą kolegów z pracy, urzędujecie w jednym, dużym pomieszczeniu: tzw. „otwartej przestrzeni biurowej”. Czasy, kiedy miałeś dla siebie jeden pokój albo dzieliłeś go zaledwie z jednym kolegą, już dawno minęły! Firmy mają ku temu różne powody. Oczywiście, jednym z nich są finanse. Współcześnie, pracownicy biurowi, w ramach tzw. „nowego stylu pracy”, nie siedzą już statycznie w jednym miejscu. Popularne stały się elastyczne formy zatrudnienia: praca w różnych lokalizacjach i miejscach, które pracownicy dzielą z kolegami z pracy. Twój pracodawca nie ma więc już powodu, by zapewnić każdemu pracownikowi jego własne, kosztowne miejsce pracy. Przy znacznym zmniejszeniu miejsc pracy i wyższym stopniu ich wykorzystania, twoja firma oszczędza na ogromnych kosztach, ponoszonych w związku z wynajmem budynków i ich wyposażeniem.

OTOCZENIE BIURA Jeśli masz tu w Holandii pracę biurową, w jakim otoczeniu pracujesz? Czy siedzisz w otwartej przestrzeni biurowej? Jak się z tym czujesz? Szybko irytują cię przeszkadzające dźwięki lub głośno rozmawiający przez telefon koledzy? A może ty sam, pod względem dźwięku, jesteś jednym z tych bardzo obecnych pracowników? Jak się czujesz, kiedy ktoś zwróci ci na to uwagę?

To tylko kilka pytań, a twoje odpowiedzi na nie są oczywiście uzależnione od twojego charakteru. Mówiąc inaczej: od tego, czy jesteś introwertykiem czy też ekstrawertykiem. Jeśli pracujesz w otwartej przestrzeni biurowej, dużą rolę odgrywa także rodzaj wykonywanej przez ciebie pracy. Jeżeli często musisz porozumiewać się z kolegami, jest bardzo praktyczne, że masz ich w pobliżu. Trochę hałasu spowodowanego telefonami i rozmowami nie powinno ci wtedy przeszkadzać. Ale kiedy twoja praca wymaga wiele myślenia i zwiększonej koncentracji, cisza i spokój wydają się niezbędne!

INTROWERTYK, CZY EKSTRAWERTYK? Największy wpływ ma twój charakter: jesteś typem „introwertyka” czy „ekstrawertyka”? Człowiek introwertyczny kieruje raczej swoją energię do środka, niż na zewnątrz, to znaczy – na własne myśli i uczucia. Introwertycy najpierw przetwarzają informacje sami i dopiero wtedy, kiedy uporządkują własne myśli i wszystko trafi na właściwe miejsce, podejmą próbę komunikacji. Osoba introwertyczna często najpierw dogłębnie pomyśli, zanim coś powie. Introwertycy często odbierani

są jako osoby ciche i w nieznanym towarzystwie nieprędko czują się, jak w domu.

Potrzebują czasu, by pobyć samemu.

Ekstrawertyk kieruje swoją energię na zewnątrz. Tę energię pobiera ze skupiania się na interakcji z innymi. Przy nastawieniu ekstrawertycznym, energia skierowana jest na zewnątrz: na ludzi, na zadania i działania. Ekstrawertycy mówią o tym, co ich zajmuje, a poprzez rozmowę, porządkują własne myśli. Zazwyczaj reagują szybciej i celniej, niż introwertycy. Są jednak mniej dokładni w faktach. Ekstrawertyczne osoby są energiczne, rozmowne, entuzjastyczne i zorientowane na działanie. Często są także asertywne.

CO DAJE CI ENERGIĘ?

Jeżeli pracujesz w otwartej przestrzeni biurowej, powinieneś zastanowić się nad tym, co dodaje ci energii, a co męczy. Naturalnie, nigdy nie jest tak, że ktoś jest w 100 procentach ekstrawertyczny lub introwertyczny – raczej skłaniasz się bardziej w jedną, czy drugą stronę. Jeśli jednak przeważają u ciebie cechy introwertyka, jest oczywiste, że otwarta przestrzeń biurowa nie jest dla ciebie najbardziej optymalnym miejscem pracy! I nie ma tu znaczenia, czy jesteś zorientowany społecznie. Za to ogromne znaczenie ma fakt, że jesteś bardziej wyczulony na impulsy z zewnątrz (dźwięk, ruch, itp.). Introwertyk może nawet przez to doświadczać stresu. Jeśli skłaniasz się bardziej ku cechom ekstrawertyka, przeważnie potrafisz także świetnie funkcjonować w dość stresującym środowisku.

Oczywiście, w życiu codziennym często nie masz żadnego wyboru. Ale postaraj się przyjrzeć sobie i własnym reakcjom, licz się z innymi i ich odmiennością charakterów. W ten sposób będziesz mógł możliwie najlepiej radzić sobie w przestrzeni pracowniczej dzielonej z innymi. Zrozumienie i uprzejmość jednego typu charakteru, w stosunku do innego, naprawdę pomaga!

UPRZEJMOŚĆ DLA INNYCH • Licz się ze swoimi kolegami z pracy, kiedy rozmawiasz, konsultujesz coś lub telefonujesz. Możliwe, że naradę czy rozmowę telefoniczną możesz także przeprowadzić w innym miejscu?

• Jeżeli często musisz telefonować, postaraj się być świadomym tego, czy głośno rozmawiasz. Jeśli tak, postaraj się kontrolować ton swojego głosu. Nic tak nie przeszkadza innym w pracy, jak kolega, który głośno rozmawia przez telefon.

• Kiedy musisz przeprowadzić rozmowę prywatną, wstań i zrób to w miejscu oddalonym od reszty pracowników.

• Gdy jesteś introwertykiem, postaraj się podzielić swój dzień: być może od czasu do czasu będziesz mógł się oddalić do zacisznego miejsca, albo trudniejsze zadania zabierać do domu? Jeśli praca na to pozwala, opuść na chwilę swoje stanowisko i zrób coś, co cię relaksuje.

• Miej odwagę, by przyjaźnie i spokojnie porozmawiać z kolegami z pracy na temat ich głośnego zachowania. •

Po raz pierwszy w historii, 10 zasad flirtowania w biznesie, punkt po punkcie. „10 przykazań Flirtu”, z uśmiechem, przedstawia zasady flirtowania i udowadnia, że flirtowanie nie tylko uprzyjemnia twoje życie i pracę, ale wiedzie do sukcesu i dobrobytu. Nie przegap okazji!

E-booka możesz zamówić za 7€ na stronie

www.zakelijkflirten.com/Polish.

poPolsku nr 7 • 16

PCHLI TARG

© RVD Marcel Vogel

NOC KRÓLA I DZIEŃ KRÓLA

W Holandii noc przed obchodami Dnia Króla (Koningsdag) określana jest jako Noc Króla (Koningsnacht). W Hadze, ten ostatni wyraz wymawia się nieco inaczej, a konkretnie: Koningsnach.

Jeśli chcesz zobaczyć, jak bawią się Holendrzy i uwielbiasz dobre imprezy z piwem, mamy dla ciebie tylko jedną radę: wsiądź do pociągu jadącego w kierunku jednego z większych miast (Amsterdam, Haga lub Utrecht są w tej kwestii ulubionymi miejscami większości holenderskich imprezowiczów). Najlepiej zrób to w piątek 25 kwietnia, baw się na jednej z licznych imprez zorganizowanych pod szyldem Nocy Króla, wytrzymaj i baw się dalej na Dniu Króla, po czym – w miarę możliwości – złap jak najpóźniejszy pociąg powrotny w niedzielę 27 kwietnia. Miasta, w których na pewno czeka cię świetna zabawa z okazji Nocy i Dnia króla, znajdziesz tutaj: http://www.koningsdag27april.info/koningsnacht/. •

TARGI NA ZEWNATRZ 4 MAJ 1 CZERWIEC 13 LIPIEC

Horst Horst Horst

MEGA WYPRZEDAZ MEGA WYPRZEDAZ MEGA WYPRZEDAZ

10 SIERPIEŃ 31 SIERPIEŃ 21 WRZESIEN

Horst Horst Horst

MEGA WYPRZEDAZ MEGA WYPRZEDAZ MEGA WYPRZEDAZ

WIECEJ INFORMACJI ZNAJDA PANSTWO NA NASZEJ STRONIE INTERNETOWEJ LUB POD NUMEREM TELEFONU MCC EVENTS 0031(0)654345123

DZIEŃ KRÓLA! JAK SIĘ UBRAĆ?

Dzień Króla 2014 to dzień, w którym będziemy obchodzić pierwszy Dzień Króla w Holandii. Normalnie przypada on na 27 kwietnia (urodziny króla Willema-Alexandra), ponieważ jednak w roku 2014 data ta wypada w niedzielę, będziemy go świętować dzień wcześniej, w sobotę 26 kwietnia. W tym roku rodzina królewska będzie gościć w Amstelveen i De Rijp (ale bez trzech księżniczek). Na oficjalnej stronie www.amstelveenoranje.nl przeczytasz m.in., że para królewska przybędzie o godzinie 12:00 i odjedzie o godzinie 13:00. Jeśli także chcesz tam być, po prostu się wybierz! Holendrzy zwykle spędzają ten czas przed ekranami telewizorów, by dowiedzieć się, co też założyła na siebie tym razem królowa Màxima, odsypiają kaca z „Nocy Króla”, albo zapuszczają się na pchle targi, które organizowane są niemal w każdym miejscu Holandii.

Jeżeli chcesz na bieżąco i przez cały rok śledzić, jaką garderobę wybiera Màxima oraz którzy projektanci należą do jej ulubionych, zajrzyj na stronę: www.modekoninginmaxima.nl.

A jeśli wolisz wziąć udział w pomarańczowym szaleństwie, które zalewa w tych dniach Holandię, pasujący strój znajdziesz na stronie: http://huphollandhip.nl/. •

© ANP

PCHLE TARGI CARBOOTSALES 2014

I jeszcze słówko o pchlich targach. W Holandii zakazana jest samowolna sprzedaż towarów na ulicy. Jeśli uda ci się przebrnąć przez długie procesy związane uzyskaniem zezwolenia, będzie to jednak możliwe. Zasady te zupełnie nie obowiązują jednak na pchlim targu podczas Dnia Króla! W całym kraju, w tym zwłaszcza w dużych miastach, tuż przed świtem, a często nawet jeszcze w trakcie Nocy Króla, ludzie ponownie rozłożą koce. Na chodniku, czy w parku, rozłożą na nich swoje szpargały. Za kilka dziesięciocentówek, dwudziestocentówek lub euro, przez cały dzień możesz szperać i szukać wśród oferowanych rzeczy cennych skarbów. Pamiętaj, żeby zabrać ze sobą wystarczającą ilość toreb na zakupy, bo szybko zorientujesz się, że kupujesz o wiele za dużo! Znane są prawdziwe historie ludzi, którzy za kilka euro wyszperali na pchlim targu przedmioty, które później okazały się być dziełami projektantów lub słynnymi dziełami sztuki. Tego rodzaju historie znajdziesz zresztą w programie telewizyjnym AvroTussen Kunst & Kitsch (Pomiędzy Sztuką & Kiczem): w każdą środę o godzinie 20:30 na Nederland 1. •

OD REDAKCJI: Ponieważ 8 numer poPolsku będzie wydaniem specjalnym, którego 24 strony wypełnimy informacjami na temat pracy w Holandii, poniżej zamieszczamy artykuł, w którym informujemy o ważnych wydarzeniach maja. Wydania specjalnego, poświęconego pracy, naprawdę nie możesz przegapić! Począwszy od 2 maja możesz je zamówić na stronie www.popolsku.nl albo w sklepach na terenie całego kraju.

ŚWIĘTO NARODOWE 4 I 5 MAJA 4 maja w Holandii obchodzony jest Dzień Pamięci Poległych. O godzinie 20:00 w całym kraju obowiązuje 1 minuta ciszy, podczas której wspominamy i czcimy ofiary wszystkich ofiar II Wojny Światowej. A więc także żołnierzy polskich, którzy stracili życie w walce o wyzwolenie Holandii.

Na stronie 18 poPolsku przeczytasz więcej na ten temat. W tym czasie w Holandii wiele flag opuszczonych jest do połowy masztu. 5 maja flagę (dosłownie) podnosi się na szczyt masztu, by w ten sposób świętować Dzień Wyzwolenia. To dzień, w którym świętuje się zakończenie II Wojny Światowej. Obchodzimy je tutaj 5 maja, na pamiątkę 5 maja 1945 roku – dnia, w którym armia niemiecka podpisała w Holandii akt kapitulacji.

FESTIWALE 5 MAJA W Holandii 5 maja jest oficjalnym świętem państwowym. W całym kraju odbywają się tzw. „festiwale i festyny wyzwolenia”. Przegląd tych imprez znajdziesz na stronie: www.bevrijdingsfestivals.nl. •

poPolsku nr 7 • 17

OD DŹWIĘKU DO HAŁASU Holandia jest gęsto zaludnionym krajem. Gdzie powinieneś się udać, jeśli szukasz spokoju? Czy jest miejsce, w którym nie zobaczysz ani nie usłyszysz innych ludzi? Na małej powierzchni jest nas bardzo dużo, dlatego nawet na łonie natury jest tłoczno! Wybieramy się na takie wycieczki w poszukiwaniu spokoju, jednak cisza w takich miejscach nie jest oczywistością!

W wielu krajach istnieją niegościnne okolice, w których mieszka mało ludzi lub nie ma ich wcale. Jest tam cicho i jedyne, co można usłyszeć, to dźwięki przyrody.

Holandia nie ma takich miejsc. Dlatego spokój i cisza są tutaj wysoko cenionymi dobrami. Chwile bez hałasu ruchu ulicznego czy radia i telewizji, przeszkadzających komórek i remontujących sąsiadów są rzadkie. Wszyscy jednak potrzebujemy naszych chwil ciszy. Cisza jest składnikiem niezbędnym do osiągnięcia spokoju wewnętrznego oraz fizycznej regeneracji. Potrzeba ciszy jest jedną z pierwotnych ludzkich potrzeb i dlatego jest prawem każdego człowieka!

HAŁAS Człowiek oczywiście toleruje pewne dźwięki, zwłaszcza gdy są one uzasadnione i przestrzega się potrzebnych okresów spokoju. Przy hałasie powyżej określonego poziomu, nasz układ nerwowy bije na alarm: przyspiesza bicie naszego serca, ciśnienie krwi rośnie i nie możemy nic z tym zrobić. Skutkiem ciągłego hałasu może być na stałe podwyższone ciśnienie krwi. Następstwem wysokiego ciśnienia mogą być dolegliwości sercowe, choroby układu oddechowego oraz dolegliwości reumatyczne i psychiczne.

Najbardziej oczywistym niebezpieczeństwem jest utrata słuchu. Wielu ludzi ma dzisiaj do czynienia z hałasem w pracy, a w domu lub w jego pobliżu młodzież zbyt głośno słucha muzyki. Szacuje się, że przez to, od stu tysięcy do miliona ludzi w Holandii jest narażonych na utratę słuchu. Uszkodzeniu może ulec nawet słuch nienarodzonego dziecka, jeśli matka w czasie ciąży pracuje w bardzo głośnym otoczeniu.

SZKODLIWY HAŁAS Natężenie dźwięku mierzy się w decybelach. Nie jest to jednostka, tylko wielkość stosunkowa. Różnica pomiędzy 10dB i 20dB nie jest taka, że dźwięk jest 2x głośniejszy, tylko 10x głośniejszy. Uszkodzenie słuchu spowodowane hałasem też jest mierzalne.

• Dźwięki na poziomie poniżej 75 dB (to mniej więcej hałas odkurzacza) nie powodują żadnych szkód, nawet przy długotrwałej ekspozycji.

• Od 80 – 85 dB (czyli 5 do 10x głośniej: to mniej więcej odgłos wydawany przez stojącą blisko nas ciężarówkę) uszkodzenie słuchu może wystąpić przy długotrwałej ekspozycji na takie dźwięki.

• Im głośniejszy dźwięk, tym krócej musisz być wystawiony na jego działanie, by doszło do uszkodzenia twojego słuchu. Można być wystawionym na działanie dźwięków o natężeniu 85 dB przez jeden dzień roboczy, trwający 8 godzin, bez ryzyka uszkodzenia słuchu. Dźwięków o natężeniu 90 dB możemy bezpiecznie słuchać przez 3 godziny. W hałasie o natężeniu 100 dB (to na przykład dźwięki ciągnika rolniczego) możemy spędzić maksymalnie 15 minut.

poczucie i zdrowie. Zacznij sam brać za to odpowiedzialność! To znaczy: staraj się, by wydawane przez ciebie dźwięki były jak najmniej uciążliwe dla otoczenia. Bądź świadomy hałasów i dźwięków dookoła ciebie. Informuj innych o hałasie, którego są źródłem. Powinieneś przedsięwziąć pewne kroki i regularnie szukać ciszy! • [Więcej informacji znajdziesz na http://www.nsg.nl/nl/home.html]

NO LIMIT COACHING coaching dla kobiet

PRZYKŁADY Dzięki kilku przykładom możesz wyobrazić sobie efekty hałasu.

CISZA • Szept, tykający zegar

30 dB

DŹWIĘKI ŚREDNIE • Deszcz

50 dB

BARDZO GŁOŚNE DŹWIĘKI • Golarka elektryczna, budzik, suszarka do włosów, odkurzacz

70-85 dB

RYZYKO USZKODZENIA SŁUCHU • Przenośne radio, walkman na pełnej głośności

90-115 dB

SZKODLIWE • Radio samochodowe na pełnej głośności

140 dB

WNIOSKI Holenderskie Stowarzyszenie Uciążliwości Dźwięków (nid. NSG, Nederlandse Stichting Geluidhinder) uważa, że w Holandii mamy do czynienia z coraz większym „zanieczyszczeniem dźwiękami”. Coraz częściej towarzyszy nam hałas: na ulicy, w domu, podczas wakacji, na łonie natury i w pracy. Hałas wpływa na nasze samo-

Poradnictwo dla kobiet, które stanęły w obliczu trudności, pytań lub życiowego zastoju i potrzebują specjalistycznej pomocy, która da im motywację do zmian.

Bożena Kwiecień wysłucha Cię i zachęci do zrozumienia w jakim punkcie życia się znajdujesz, gdzie chcesz dotrzeć oraz jak możesz to możesz osiągnąć.

Bożena pomoże Ci wykorzystując NLP, Strategic Transformation i terapię regresji, dzięki którym znowu będziesz szczęśliwa!

www.nolimitcoaching.nl Tel: 070-3062528

poPolsku nr 7 • 18

HISTORIA

TEO VEERMANA Biorąc pod uwagę odbywające się w przyszłym miesiącu uroczystości związane z 4 i 5 maja, uznaliśmy za odpowiednie, by w tym miejscu opowiedzieć historię Teo Veermana. To niezwykły człowiek, który całe swoje życie był zafascynowany II Wojną Światową. Dzięki pracy międzynarodowego kierowcy ciężarówki, trafił do Polski. Tam poznał piękną Polkę. Miłość sprawiła, że coraz częściej przyjeżdżał do tego kraju. Zakochał się nie tylko w pięknej dziewczynie, ale i w samym kraju, ludziach oraz kulturze. Swoją pasję przełożył na wykłady i wieczory informacyjne. Dzięki jego opowieściom, nie tylko słuchasz o Polsce, ale wręcz doświadczasz cierpienia Polski i jej zaangażowania w wojnę oraz tego, co to wszystko oznaczało dla holenderskiej wolności.

Podczas rozmowy z nami, Teo opowiada o generale Maczku, który był pierwszym polskim generałem, walczącym pod dowództwem brytyjskim oraz o zapomnianych wyzwolicielach: Polakach. Poprzez swoje wykłady, Teo chce zadbać o to, by każdy w Holandii dowiedział się, czego dokonała Polska i jakie to miało znaczenie dla wolności w Holandii. Historie o Polakach opowiada więc w szkołach, albo odwiedzając prywatne domy. Niejednokrotnie pokazuje także filmy dokumentalne na dany temat. „Chciałbym bardzo, by ludzie patrzyli na siebie innymi oczami, a w szczególności by Polacy zdobyli miejsce, na które zasługują. Naprawdę wszyscy powinni dowiedzieć się i nigdy nie zapomnieć o tym, że Holandia w dużej mierze zawdzięcza im swoją wolność”.

Szczególne miejsce w jego sercu, zajmuje Kapelsche Veer* położone blisko Waalwijk. W tym miejscu wspólnie walczyli Polacy, Anglicy i Kanadyjczycy. Jest to jedno z wielu miejsc w Holandii, w których, gdy je odwiedzasz, czas staje w miejscu.

Motywacja Teo nie zna granic. Tam, gdzie tylko chcą go słuchać, pełen pasji i miłości opowiada swoją historię.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej na temat wykładów, filmów dokumentalnych lub filmu fabularnego o polskich wyzwolicielach z lat 1944 – 1945, skontaktuj się z Teo Veermanem pod numerem telefonu: 0181-321958 lub 06-26036694. Możesz też wysłać maila na adres: pollze45@gmail.com. •

*Jednostki 1 Polskiej Dywizji Pancernej broniące tego sektora, zrobiły rozpoznanie na wyspie w nocy z 28 na 29 grudnia 1944 roku. Natrafiły na zacięty opór Niemców. Z tego powodu zdecydowano o wysadzeniu przyczółka. Pierwszy atak Polaków w nocy z 30 na 31 grudnia był dla atakujących katastrofalny w skutkach.

Stracili oni 49 ludzi, z czego 11 poniosło śmierć. Drugi polski atak przeprowadzono w nocy z 6 na 7 stycznia 1945 roku.

Także i tym razem niemiecka obrona przyczółka okazała się zbyt silna. Straty po stronie Polaków były bardzo wysokie: 134 ludzi, wśród których 34 poległych.

Stało się jasne, że ofensywa w Ardenach nie powiodła się. (Źródło: Wikipedia).

...KIEDYŚ MOŻE BYĆ BARDZO BLISKO; JEŚLI TYLKO SIĘ ODWAŻYSZ!

Wellness International Network (WIN) rozpoczyna działalność w Polsce!

W związku z tym, do rozwinięcia nowej organizacji WNMPoland poszukuje od zaraz :

PRZEDSIĘBIORCZYCH OSÓB (w pełnym/niepełnym wymiarze czasu pracy) które są zainteresowane rozwinięciem własnej organizacji marketingowej, osób z umiejętnościami menedżerskimi na rynek polski w Polsce oraz polski rynek w Holandii, Niemczech i Wielkiej Brytanii.

Produkty będą dostarczane przez Wellness International Network (WIN).

Jest to jedna z większych organizacji Marketingu Wielopoziomowego na całym świecie, aktywna w ponad 39 krajach. Do grona tych produktów zaliczają się wysokiej jakości suplementy diety i witaminy. System rekompensat jest niezwykle atrakcyjny i może być uważany za jeden z najlepszych w branży!

Co oferujemy?

- Prowadzenie międzynarodowych interesów na rozwijającym się rynku skoncentrowanym na polskiej grupie docelowej - Wykształcenie, szkolenia i wsparcie z centrali firmy - Niskie koszty rozpoczęcia działalności - Stałe dochody z tantiemów Fakt, że WIN nie jest jeszcze aktywna na polskim rynku, stanowi niepowtarzalną szansę dla prawdziwych gwiazd wśród najlepszych marketingowców, którzy razem z nami mogą rozwinąć polską grupę docelową na cały świat! Zainteresowany? Wyślij nam list motywacyjny w języku angielskim na adres mailowy: info@WNMpoland.pl

www.wnmpoland.pl

ŁĄCZY PRACĘ I POLSKIE RYTMY!

cube WIZYTÓWKI, ULOTKI, PLAKATY PROJEKTOWANIE LOGOTYPÓW SKŁAD DTP: gazety, foldery, katalogi rozmawiamy po polsku cubedesign.dtp@gmail.com +31 647 066 841 +31 659 306 618

poPolsku nr 7 • 19

MAKS HAVELAAR 1860

125 LAT OD ŚMIERCI VINCENTA VAN GOGHA

OSKARŻENIE O NADUŻYCIA W INDIACH WSCHODNICH W 1859 roku rozczarowany urzędnik z Holenderskich Indii Wschodnich, Eduard Douwes Dekker, pod pseudonimem Multatuli, napisał książkę „Maks Havelaar, czyli Aukcje kawy Holenderskiego Towarzystwa Handlowego” (tytuł oryginalny: Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandsche Handelmaatschappij). Dzieło to było gwałtownym oskarżeniem wobec nadużyć, jakie miały miejsce pod rządami Holendrów w Holenderskich Indiach Wschodnich.

Książka ukazała się rok później, w 1860 roku.

Dzieło stanowi narrację ramową, w której poszczególne wątki przeplatają się ze sobą. Rozpoczyna się opowieścią Batavusa Droogstoppla, maklera kawy. Jest on podręcznikowym przykładem drobnomieszczanina – bezmyślnego i chciwego, symbolizującego sposób, w jaki Holandia wzbogacała się i czerpała korzyści z posiadania kolonii w Indiach.

Pewnego dnia, Droogstoppla odwiedza kolega z ławy szkolnej, Sjaalman, który prosi go o opublikowanie pewnego manuskryptu.

W przyszłym roku, 29 lipca 2015, minie dokładnie 125 lat od dnia, w którym zmarł Vincent van Gogh (1853 - 1890).

W wielu miastach w Holandii, Belgii, Francji i Wielkiej Brytanii, przez cały rok będą z tej okazji organizowane różne wydarzenia. Przygotowania do nich ruszyły już pełną parą.

MONS 2015 Od 24 stycznia do 17 maja 2015 roku, Stowarzyszenie Mons 2015 organizuje w Mons (Bergen), które zostało okrzyknięte Kulturalną Stolicą Europy, wystawę Van Gogh w Borinage, narodziny artysty, która odbędzie się w BAM (Muzeum Sztuk Pięknych). Obejrzymy na niej około 70 obrazów i rysunków, pochodzących z różnych, międzynarodowych kolekcji.

MUZEUM KRÖLLER-MÜLLER Od 25 kwietnia do 27 września 2015 roku, w muzeum Kröller-Müller odbędzie się wystawa Van Gogh & Co, na której prace Van Gogha zostaną zestawione z dziełami współczesnych mu artystów.

MUZEUM VAN GOGHA W dniach od 25 września 2015 roku do 17 stycznia 2016 roku, muzeum zaprezentuje ambitną wystawę Munch : Van Gogh. Zarówno Vincent van Gogh, jak i Edward Munch (1863-1946) tworzyli naładowane emocjonalnie obrazy i rysunki, wynikające z życia w niedostatku. •

VAN

GOGH Holenderski malarz Vincent van Gogh (1853 1890) nie dożył późnej starości – żył zaledwie 37 lat. W przyszłym roku będziemy obchodzić 125-lecie jego śmierci. Ostatnie lata swojego życia Van Gogh spędził w Arles, miasteczku znajdującym się we francuskiej Prowansji. Stworzył tam najpiękniejsze w całym swoim dorobku obrazy, pełne kolorów i ekspresji! Co tak bardzo go tam zainspirowało?

Następnie poznajemy – przerywaną przez komentarz Droogstoppla – spisaną w manuskrypcie opowieść, która w dużej mierze przedstawia prawdziwe doświadczenia Multatulego lub też Maksa Havelaara, pełniącego funkcję asystenta-rezydenta w Holenderskich Indiach Wschodnich (w znacznej części jest to historia, jaką przeżył pisarz Eduard Douwes Dekker, który sam pełnił funkcję urzędnika).

Jako asystent-rezydent, Havelaar opowiada się po stronie uciśnionych tubylców, Jawajczyków. Trafia jednak na opór swoich holenderskich przełożonych oraz lokalnych wyzyskiwaczy, którzy spekulowali z Holendrami.

W fabułę książki wpleciono także kilka lokalnych legend, jak słynne opowiadanie o Saidżah i Adindzie (Saïdjah en Adinda). Pod tą poruszającą historią miłosną, kryje się wyraźne oskarżenie dotyczące wyzysku i okrucieństw, jakie musieli znosić Jawajczycy.

Na końcu książki Multatuli kieruje swoją płomienną rozprawę bezpośrednio do króla Wilhelma III, który – jako głowa państwa – był ostatecznie odpowiedzialny za nadużycia i korupcję w holenderskich koloniach.

Na początku książka spotkała się z krytyką. Szybko jednak zrobiła furorę, a kolejne jej wydania pojawiają się po dziś dzień. W międzyczasie dzieło zostało przetłumaczone na 42 języki, a w 1999 roku indonezyjski pisarz, Pramoedya Ananta Toer, okrzyknął ją w dzienniku The New York Times „Książką, która zabiła kolonializm”. •

Van Gogh miał dość melancholijny charakter.

Przez pewien czas mieszkał w Belgii, w miejscowości Borinage, gdzie pracował jako pomocnik kaznodziei wśród biednych górników. Dotknięty otaczającymi go ubóstwem i nędzą, zaczął przenosić je na swoje obrazy, co sprawiło, że i one stawały się dość ponure. Po spędzeniu jakiegoś czasu w Anglii, ostatecznie zamieszkał ze swoim bratem Theo, który handlował sztuką na Montmartre w Paryżu. Theo zapoznał Vincenta z wieloma malarzami i impresjonistami. W ten sposób poznał on Gauguina, Seurata i Toulouse-Lautreca, podziwiając sposób, w jaki postrzegali

W ARLES

oni światło i kolor. Van Gogh był tym tak zafascynowany, że całkowicie zmienił swój styl malarski: z ciemnego i ponurego, na jasny i kolorowy.

W lutym 1888 roku, postanowił przeprowadzić się do Prowansji. Pragnął założyć kolektyw artystyczny w Arles. Wynajął tam więc dom (znany z jego obrazów „żółty dom”) i zaprosił swojego przyjaciela Gauguina, by z nim zamieszkał.

Van Gogh był zafascynowany wiosną w Prowansji.

Malował zarówno krajobrazy, jak i kwitnące drzewa owocowe. Często wybierał się na wieś. Kiedy tylko zaczynało się lato, pracował dużo na świeżym powietrzu. Czasami malował swoje płótna w ciągu jednej, długiej sesji. Chciał wydobyć esencję tego, co widział i uchwycić swoje uczucie na ten temat. Nie zawsze to się udawało, co sprawiało, że ogarniały go bezsilność i rozpacz. Zwłaszcza w jego ostatnich pracach, ta walka stała się widoczna i namacalna. To sprawiło tylko, że stały się one jeszcze bardziej intensywne i wielkie! •

SZTUKA I KICZ PODCZAS PCHLEGO TARGU Z OKAZJI DNIA KRÓLA W Holandii mieszka wielu znanych i nieznanych artystów. Ich prace można oglądać na całym świecie.

Zdarza się, że ludzie nie są świadomi tego, że są w posiadaniu pracy stworzonej, przez któregoś z nich. W ostatnich latach, podczas nagrywania programu telewizyjnego Tussen Kunst & Kitsch (pomiędzy sztuką, a kiczem), odkryto kilka niezwykłych przedmiotów. I ty możesz na takie natrafić, jeśli tylko zechcesz trochę pomyszkować na pchlich targach, organizowanych w trakcie Dnia Króla.

Najbardziej niezwykłym znaleziskiem programu okazał się obraz zatytułowany „Het Kantwerkstertje” („Koronczareczka”)! Obraz Joosta van Geela odkryto w 2010 roku. Obraz, o którego autorstwo początkowo podejrzewano mistrza Metsu, okazał się być namalowany przez Joosta van Geela, ucznia Metsu. Wyceniona wartość: 250.000 euro!

RZEŹBA Z GWOŹDZIAMI Podczas nagrywania programu w 2012 roku, jeden z odwiedzających przyniósł do wyceny drewnianą figurę Kongijskiego Przodka, całą nabijaną gwoździami i z umieszczonym na brzuchu lusterkiem. Rzeźba okazała się kombinacją lustra

i gwoździanego fetyszu. Wykonano ją w XIX wieku i jej wartość oszacowano na 150.000 euro.

KOLIA Z DIAMENTAMI I SZMARAGDAMI W roku 2013 na stół trafił wyjątkowy naszyjnik, wysadzany diamentami i 142 szmaragdami. Jego wartość wyceniono na 125.000 euro.

BROSZKA RENÉ LALIQUE I w końcu pojawiła się broszka René Lalique.

Niezwykły unikat, ponieważ wyszła bezpośrednio z rąk francuskiego złotnika i artysty jubilera tworzącego w szkle Lalique i nigdy wcześniej nie była prezentowana publicznie. Wyceniona na 100.000 euro i sprzedana za 120.000 euro. •

poPolsku nr 7 • 20

POMOC Hans Pannekeet

W rozdziale 30 przeczytaliśmy o dalszym przebiegu badania psychiatrycznego, któremu poddana została podejrzana.

Rozdział 31 Następnego ranka do siedziby GIGN i na Wapiti powrócił spokój. Kontynuowano przesłuchania podejrzanych zatrzymanych we Francji, a biegły one nadzwyczaj gładko.

Zaangażowani w sprawę francuscy funkcjonariusze organów ścigania uwijali się jak w ukropie. Żadnego z podejrzanych nie trzeba było długo przekonywać do mówienia. W końcu nikomu nie uśmiechało się spędzenie wielu długich lat we francuskim więzieniu. Prokuratorzy rozkoszowali się bogactwem zeznań, a eksperci finansowi zostali zasypani danymi do przetworzenia. Ujawniono dziesiątki mających związek ze sprawą nieruchomości, rachunków bankowych i powiązanych ze sobą transakcji. Wszędzie przygotowywano nakazy zajęcia majątku, które miały nastąpić w momencie, gdy Witteman i jego partnerzy wpadną w zarzuconą na nich sieć.

Na pokładzie Tirama Baker przygotowywał ponton do przepłynięcia na brzeg. Czekał na telefon od Wittemana z dokładnymi instrukcjami. Z pokładu Wapiti, za pomocą zaawansowanych technologicznie lunet, obserwowano każdy ruch Bakera na kutrze. François musiał się nie lada natrudzić, aby straż wybrzeża i celnicy nie ruszyli do akcji. Oczekiwali bowiem wielkiej zdobyczy i chcieli mieć swój udział w tym olbrzymim sukcesie.

Zoutkamp siedział w centrali i podekscytowany czekał na rozmowę Wittemana z Bakerem. Niemal zerwał się z krzesła, gdy telefon Bakera zadzwonił, a taśmy w rejestratorach poszły w ruch.

- Baker.

- To ja - był to głos Wittemana.

- Jak tam?

- Świetnie. Rzuciliśmy kotwicę w bezpiecznym miejscu.

- Pięknie. Masz jeszcze miejsce na podkładzie, żeby zabrać trzy torby z lekami?

- Pewnie.

- Prześlę ci teraz sms z adresem. Udasz się tam.

Sprawdź, jak się sprawy mają i jeśli wszystko będzie ok, to weźmiesz ze sobą trzy duże torby. Trzeba będzie je przez miesiąc przechować. Jeśli coś cię zaniepokoi, wyjdź na zewnątrz. Od razu dzwoń. Nie chcę już ryzykować. Oddal się na bezpieczną odległość, bo wkrótce potem zrobi się wielkie bum. Zrobi się na tyle duże zamieszanie, że bez przeszkód będziesz mógł wrócić na kuter. A potem po prostu wyjdź w morze.

- Przestałeś im ufać?

Zbyt wielu ludzi znika, a ja nie mam pojęcia, gdzie się podziewają.

Brandsmy nie ma, z Bettine nie mam kontaktu już od kilku dni, a w willi telefon odbiera tylko gospodyni, a powinni być tam strażnicy.

- A ci pozostali ludzie w willi?

- Nic nam po nich. Do niczego już się nie przydadzą.

Wątpię, żeby kiedykolwiek ktoś ich odnalazł w jednym kawałku.

- Będę miał ten telefon przy sobie. W razie czego dzwoń.

- Ok, zadzwonię, jak dowiem się czegoś więcej.

Połączenie zostało przerwane, Zoutkamp przetłumaczył Françoisowi treść rozmowy, a ten natychmiast powiadomił o niej ludzi w willi.

- François, mam nadzieję, że znalazłeś wszystkie materiały wybuchowe - powiedział Zoutkamp.

- Też mam taką nadzieję, w pełni ufam moim ludziom.

Zobaczymy, z jakiego numeru dzwoniono na centralkę, do której podpięto ładunki. Jeśli będzie to numer Wittemana, to go mamy.

- Wyślę grupę uderzeniową w pobliże Wittemana i każę im go aresztować, gdy tylko spróbuje zdalnie wysadzić ładunki. Nie wywinie się z użycia telefonu.

Baker w pontonie wypłynął w kierunku brzegu i w małym porcie rybackim Gagnes sur Mer zamówił taksówkę.

W bezpiecznej odległości za nim ruszyło czarne Renault. W tym samym czasie Philipe i Peter Kok postanowili zabić trochę czasu gruntownie sprzątając kuter.

Zoutkamp zadzwonił do Dirka i Margi z prośbą o objęcie Wittemana obserwacją. Sprawa została załatwiona w pół godziny. Każdy ruch, każdy telefon i każde spotkanie były skrupulatnie rejestrowane. Na szczęście przestępca bardzo ułatwiał pracę obserwującym go policjantom.

Udał się swojej ulubionej kawiarni przy Museumplein i zajął miejsce przy oknie, skąd miał dobry widok i nic nie mogło ujść jego uwadze. Z rozbawieniem przyglądał się zakochanej parze, siedzącej kilka stolików dalej. Dla tej dwójki świat nie istniał. Dwaj ochroniarze Wittemana zajęli miejsce przy barze i sącząc colę nieustannie rozglądali się po wnętrzu kawiarni wypatrując oznak zagrożenia dla ich szefa. W kaburach mieli broń, której z pewnością nie zawahaliby się użyć w sytuacji zagrożenia.

Taksówka w iście francuskim tempie zbliżała się do willi, gdzie wszystko było już przygotowane na wizytę Bake-

(0900) 21.12.2012 Masz pytania dotyczące pracy, rodziny, relacji lub miłości?

Chcesz wiedzieć, czy spotkasz partnera swojego życia?

Zadzwoń do Bożeny 0900 - 21 12 2012.

(0,80 centów/minuta)

Po usłyszeniu wstępnego tekstu w języku holenderskim wybierz 3 na język polski i następnie numer kodu 3 na połączenie z Bożeną. Bożena jest Polką, jasnowidzem i jasnoczujna, odpowiada na pytania związane z miłością, rodziną, pracą i inne sytuacje życiowe. Trafnie i konkretnie.

Nie czekaj dłużej na odpowiedź na Twoje pytania!

Telefoniczny coaching po polsku

www.24hrscoach.nl Strona internetowa jest dostępna w języku polskim. W prawym rogu na górze wybierasz polski.

ra. Dzięki kamerom przesyłającym obrazy do centrali zobaczyli, jak Baker dzwoni do drzwi willi. Po chwili drzwi otworzyła Jeanne, nowa gospodyni, a przy okazji agentka GIGN. Usłyszeli, jak Baker się przedstawia i wyjaśnia powód wizyty. Jeanne zareagowała spokojnie. Łamanym angielskim opowiedziała, że już od kilku tygodni nie widziała madame. Również obecni zawsze strażnicy wyjechali z willi i już nie wrócili. Nie wiedziała, co zrobić, bo nie znała nikogo, kogo mogłaby poprosić o pomoc.

Próbowała przekonać Bakera, że wraz z mężem starali się zrobić wszystko, aby utrzymać willę w czystości i aby nikt obcy się tu nie kręcił. Martwiła się, że straci pracę, ale też o to, że za poprzedni miesiąc nie dostała pensji.

Zapytała, czy Baker może coś z tym zrobić, bo sama nie odważyła się wejść do pokoju madame.

Baker uspokoił ją.

- Najpierw rozejrzyjmy się trochę, a potem rozwiążemy twój problem. Mój szef kazał mi zabrać parę rzeczy i musimy ich poszukać, bo nigdy wcześniej tu nie byłem.

- Na pewno ma pan na myśli, monsieur Wittemana.

- To prawda - usłyszeli odpowiedź Bakera.

Zoutkamp i François spojrzeli na siebie z uśmiechem.

Właśnie usłyszeli kolejny dowód potwierdzający udział Wittemana w działalności willi.

Jeanne poszła o krok dalej.

- Czy wie pan, gdzie jest teraz siostra pana Wittemana?

Zniknęła tak nagle.

- Nie - odpowiedział Baker.

Mojego szefa to nie interesuje. Willa należy do niego, a jego siostra tylko z niej korzysta. Chce po prostu mieć pewność, że jego sprawy przebiegają bez zakłóceń i że może wam nadal ufać. Jeśli go o tym nie zapewnię, to źle się to dla was skończy, więc gęba na kłódkę i dopilnuj, żeby nikt tu nie wszedł. ...

Zaprezentowany fragment pochodzi z książki Pomoc, której autorem jest Hans Pannekeet.

Cały tekst możesz przeczytać na stronie www.popolsku.nl, w zakładce Książka.

Zapraszamy do przeczytania kolejnego rozdziału książki, który ukaże się za dwa tygodnie, w następnym numerze naszej gazety!

poPolsku nr 7 • 21

WERK IN DE TUINBOUW PRACA W OGRODNICTWIE ‘We maken lange dagen,’ zegt Agnieszka.

“Pracujemy wiele godzin”, mówi Agnieszka.

‘Zes uur beginnen we, dus we moeten om vijf uur opstaan.’

“Zaczynamy o szóstej, więc musimy wstać o piątej”.

Ze werkt sinds eind april bij een Nederlandse boer, met haar man Jedrek: Ona pracuje od końca kwietnia u holenderskiego rolnika, razem ze swoim mężem, Jędrkiem: ’s morgens vroeg asperges steken, daarna aardbeien plukken. wcześnie rano wydłubywanie szparagów, a potem zrywanie truskawek.

Om twaalf uur is het pauze voor de werknemers.

O godzinie dwunastej jest przerwa dla pracowników.

Een half uurtje om te lunchen en te praten.

Pół godziny, żeby zjeść lunch i porozmawiać.

Agnieszka komt al jaren bij dit bedrijf.

Agnieszka już od lat pojawia się w tej firmie.

‘Werk in de tuinbouw is zwaar, maar we verdienen goed.

“Praca w ogrodnictwie jest ciężka, ale dobrze tu zarabiamy.

We sparen voor een huis in ons eigen land.

Oszczędzamy na dom we własnym kraju.

In het begin was het moeilijk.

Na początku było ciężko.

Ik kreeg pijn in mijn rug.

Miałam ból w plecach.

Ik moest me een keer ziek melden.

Raz musiałam zameldować się chora.

Nu gaat het beter.’

Teraz jest lepiej”.

Haar werkgever zorgt voor goed onderdak.

Jej pracodawca zapewnia dobre zakwaterowanie.

Dat vind je niet bij alle werkgevers.

Nie znajdziesz tego u wszystkich pracodawców.

Hier is een badkamer, een slaapkamer en een kleine keuken.

Tutaj jest łazienka, sypialnia i mała kuchnia.

‘Door het stof word je heel vuil, bijna zwart.

“Od kurzu stajesz się bardzo brudny, niemal czarny.

Gelukkig kunnen we lekker douchen na het werk.’

Na szczęście po pracy możemy wziąć przyjemny prysznic”.

Agnieszka herinnert zich haar eerste bezoek aan Nederland.

Agnieszka pamięta swoją pierwszą wizytę w Holandii.

‘Ik sprak geen Nederlands, maar wel Duits.

“Nie mówiłam wcale po niderlandzku,

ale za to po niemiecku.

Daardoor kon ik mijn collega’s een beetje verstaan.’

Dzięki temu mogłam trochę zrozumieć moich kolegów z pracy”.

Op de werkvloer waren er misverstanden.

W pracy zdarzały się nieporozumienia.

‘De baas zei bijvoorbeeld: “Szef powiedział na przykład: “Ga de schuur maar schoonvegen, “Idź pozamiatać szopę, de spullen staan bij het andere gereedschap.” rzeczy znajdziesz przy innych narzędziach”.

Dat begreep ik niet.

Nie rozumiałam tego.

Ik dacht dat ik de machine moest schoonmaken.

Myślałam, że mam posprzątać maszynę.

Nu versta ik het Nederlands veel beter.’

Teraz rozumiem niderlandzki dużo lepiej”.

Ze blijven hier drie of vier maanden.

Pozostaną tu trzy do czterech miesięcy.

Als er op de boerderij geen werk meer is,

Jeśli w gospodarstwie nie będzie więcej pracy, gaan ze terug naar huis. powrócą do domu.

Maar dat duurt nog heel lang.

Ale to jeszcze długo potrwa.

Gramatyka Ik sprak vroeger geen Nederlands. Ik kon mijn collega’s niet verstaan. Er waren misverstanden op de werkvloer. Ik begreep de baas niet. Hij zei: Ga Nederlands leren.

Dat heb ik gedaan. Ik spreek nu gelukkig een beetje Nederlands. En ik kan mijn collega’s redelijk verstaan. Er zijn daardoor minder misverstanden. Ik begrijp de chef nu goed. Hij zegt regelmatig: ‘Je spreekt al goed Nederlands.’

Meestal zijn slechts de vormen van de verleden en de voltooide tijd onregelmatig. De vormen van de tegenwoordige tijd (‘nu’) zijn bijna altijd regelmatig.

Zazwyczaj tylko formy czasu przeszłego i dokonanego są nieregularne. Formy czasu teraźniejszego („teraz”) są prawie zawsze regularne.

PRACA DOMOWA

PONAD

100 STRON PORAD, STRATEGII I TECHNIK!

1. De werknemers gaan eerst aardbeien plukken.

A. waar B. niet waar 2. Asperges steken is geen zwaar werk.

A. waar B. niet waar 3. Niet bij alle werkgevers is er goed onderdak.

A. waar B. niet waar 4. Soms zijn er misverstanden op de werkvloer.

A. waar B. niet waar 5. De baas geeft commentaar, als je fouten maakt.

A. waar B. niet waar

NOWY PORADNIK NA

BIUROREKLAMOWE.NL

6.

A. B. C.

Hoe lang duurt de pauze op de boerderij? drie kwartier een half uur een uur

7.

A. B. C.

Wat moet je doen als je ziek bent? je ziek melden naar het ziekenhuis gaan medicijnen nemen

8.

A. B. C.

Waar kreeg Agnieszka pijn? in haar armen in haar hoofd in haar rug

9.

A. B. C.

Waardoor word je vuil bij asperges steken? door het gereedschap door het stof door de collega’s

10. Welke taal spreekt Agnieszka behalve Pools en Nederlands?

A. Duits B. Engels C. Frans 11. In het begin was het moeilijk. Ik … pijn in mijn buik.

A. krijg B. kreeg 12. Haar werkgever ..... haar toen ze kwam meteen goed onderdak.

A. geeft B. gaf 13. Ze … aankomende zomer drie of vier weken.

A. blijven B. bleven 14. Gisteren ..... hij ook onder de douche.

A. moet B. moest 15. Hoe laat … de werknemers op de boerderij?

A. beginnen B. begonnen

W każdym numerze poPolsku znajdziesz lekcję języka niderlandzkiego, pochodzącą z pakietu do samodzielnej nauki „Zelf Starten met Nederlands”. Na końcu lekcji znajduje się praca domowa, którą możesz rozwiązać i wysłać. Wyślemy ci odpowiedź, czy poprawnie wykonałeś zadanie.

Rozwiązując pracę domową masz szansę na wygraną! Co dwa tygodnie każdy nadsyłający będzie miał możliwość wygrania nagrody, którą zaprezentujemy na ostatniej stronie poPolsku. Zwycięzca, z którym osobiście się skontaktujemy, będzie losowany komputerowo.

Zadania pracy domowej możesz także wypełnić na stronie www.popolsku.nl w zakładce „Lekcja Holenderskiego”. © 2013 Uitgeverij Boom, Amsterdam Więcej informacji na www.nt2.nl.

poPolsku nr 7 • 22

ALKOŚPIĄCZKA Od 1 stycznia tego roku weszły w życie zmiany w holenderskiej Ustawie o sprzedaży napojów alkoholowych i gastronomii (nid. Drank- en Horecawet). Najważniejszą zmianą jest zakaz sprzedaży alkoholu młodzieży poniżej 18. roku życia oraz zakaz posiadania alkoholu przez młodzież do 18 lat. Co więcej: jest to karalne. Zakaz obowiązuje na ulicach oraz we wszystkich innych miejscach publicznych. Czyli również w pubach, centrach handlowych, na dworcach kolejowych czy w parkach. Ponadto, karalne jest również publiczne pijaństwo oraz zakłócanie porządku publicznego w stanie upojenia alkoholowego. Obowiązuje też zakaz sprzedaży alkoholu osobom, które są w widoczny sposób pijane. Prowadzenie samochodu pod wpływem to całkowite tabu. Prawo ruchu drogowego (nid. Wegenverkeerswet) określa, że kierowca nie może mieć więcej niż 0,5 promila alkoholu we krwi, jeśli chce wsiąść za kółko; norma dla początkujących kierowców jest jeszcze niższa – wynosi 0,2 promila. Zabronione jest też nadawanie reklam napojów alkoholowych w telewizji i radiu w godzinach od 6:00 do 21:00.

Surowe przepisy to jedno, ale ich przestrzeganie to już zupełnie inna bajka! No bo jak może być mowa o ich przestrzeganiu w zatłoczonym barze, gdzie pełnoletni przyjaciele przynoszą ci piwo albo na festiwalach, gdzie przewijają się tysiące ludzi i łatwo być niewidocznym w tłumie? Trudno to kontrolować, ale jeśli cię złapią, masz problem! Kary pieniężne zaczynają się od 90 €. Za prowadzenie samochodu pod wpływem alkoholu zapłacimy od 360 €, natomiast za prowadzenie skutera pod wpływem – od 180 €. Jeśli chcesz poznać dokładniejsze informacje na ten temat, znajdziesz je na stronie prokuratury (nid. openbaar ministerie, www.om.nl/onderwerp/boetes).

Do tego w ostatnich miesiącach doszło często pojawiające się w mediach pojęcie „alkośpiączki” (nid. comazuipen, ang. binge drinking). Chodzi o młodych ludzi, którzy upijają się do nieprzytomności albo wręcz zapadają w śpiączkę. Zdarza się to niestety coraz częściej!

Młodzież cały czas szuka rozrywek. Najnowsza gra to zawody, kto może wypić więcej w najkrótszym możliwym czasie. Ma to miejsce przed wyjściem na miasto, kiedy to młodzi kupują mocne alkohole i wypijają całe butelki w szybkim tempie. Młodzież od zawsze piła dużo alkoholu, jednak trzeba pamiętać, że efekty picia alkoholi wysokoprocentowych są bardzo poważne.

Konsekwencje alkośpiączki są długotrwałe i daleko idące. To na przykład uszkodzenia mózgu, żołądka, wątroby i/lub przełyku, ryzyko otyłości i wysokiego ciśnienia krwi. • 11 MARCA TEGO ROKU WWW.VEILIGHEID.NL PODAŁO NASTĘPUJĄCE LICZBY: W roku 2012 na Szpitalne Oddziały Ratunkowe (SOR - nid. Spoedeisende Hulpafdeling, SEH) z objawami zatrucia alkoholowego zgłosiło się 5 300 osób. W ponad połowie przypadków (3 200 interwencji medycznych) były to osoby w wieku 10-24 lat. Tym samym, wyrównały się niechlubne rekordy z roku 2011. Większość osób zgłaszających się na SOR z objawami zatrucia alkoholowego to mężczyźni (63%). Dziewczęta są większością jedynie w grupie dzieci od 10 do 14 lat. Prawie połowa (44%) pacjentów z objawami zatrucia alkoholowego została z SOR przyjęta do szpitala.

lebara.nl/one

Dzwoń na telefony komórkowe I stacjonarne w Polsce jedynie za

1

ct /min

TYLKO TERAZ jeszcze NIŻSZA CENA

Uzyskaj najlepsze stawki, korzystając z kredytu na połączenia w Lebara One

Zawsze przy Tobie Wejdź na lebara.nl/one i sprawdź, do kiedy trwa promocja. Dzięki kuponowi Lebara One zawsze będziesz dzwonić i wysyłać SMS-y w niskich stawkach taryfy Lebara One. Doładowanie nie powoduje podwojenia kredytu na połączenia w Lebara One. Wszystkie dane i stawki taryfy Lebara One można znaleźć w witrynie www.lebara.nl/one. *Dzwonienie lub wysyłanie SMS-ów z sieci Lebara pod inne numery Dutch Lebara jest bezpłatne przez 7 dni po każdym doładowaniu za 10 €. Stosuje się zasadę limitu minut na połączenia. W przypadku wykrycia nadmiernego wykorzystywania usługi, Lebara ma prawo zaprzestania jej świadczenia. Po zakończeniu ważności okresu darmowych połączeń, stosuje się standardowe stawki taryfy Lebara One za połączenia z komórkami i SMS-y. Stawka startowa za każde połączenie w taryfie Lebara One wynosi 9 centów. Opłaty są naliczane minutowo. Produkty firmy Lebara są przeznaczone wyłącznie do użytku osobistego i nie mogą być używane do celów komercyjnych. Niniejsza publikacja nie stanowi oferty handlowej w myśl przepisów kodeksu cywilnego. Warunki mogą ulec zmianie i mogą zawierać błędy powstałe podczas drukowania. Ogólne warunki korzystania z sieci Lebara oraz pozostałe stawki podano pod adresem lebara.nl/pl

poPolsku nr 7 • 24

POMARAŃCZOWE TARGI W CAŁEJ HOLANDII 26 KWIETNIA (DZIEŃ KRÓLA) www.marktlijst.nl, gratis

Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

ŚCIEŻKA KALOSZY CHRISTOFFELHOEVE ELSENDORP (BRABANCJA PÓŁNOCNA) CAŁY ROK www.christoffelhoeve.com, wstęp 7,50€

Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

FESTIWAL TULIPANÓW PROFYTODSD CREYL (GMINA NOORDOOSTPOLDER) OD 16 KWIETNIA DO 4 MAJA www.stepnop.nl/tulpenfestival, gratis

Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

FESTIWAL PAASPOP SCHIJNDEL, BRABANCJA PÓŁNOCNA OD 18 DO 20 KWIETNIA www.paaspop.nl, od 39€

Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

HASKIE FESTIWALE 2014 HAGA, RÓŻNE LOKALIZACJE OD 25 KWIETNIA DO 29 CZERWCA www.thehaguefestivals.com

Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

PCHLI TARGCARBOOTSALE REUVER, (BEESEL), LIMBURGIA 27 KWIETNIA EN 4 MEI www.carbootsalehorst.nl, 2,50€

Masz informację, która powinna znaleźć się w naszym kalendarzu imprez? Prześlij ją na adres: redactie@popolsku.nu

MUZEUM CORPUS

Adres do nawigacji: Otwarte: Bilety:

© CORPU S

NAJŚWIEŻSZE WIADOMOŚCI Z HOLANDII znajdziesz codziennie przed 8:30 na stronie www.popolsku.nl.

Wysyłając nam zadanie z lekcji języka niderlandzkiego, masz szansę na wygranie tabletu. Odpowiedzi zadania domowego możesz wypełnić na stronie www.popolsku.nl. Spośród wszystkich osób, które nadeślą nam dwa rozwiązane zadania z danego miesiąca, wysłane ze strony internetowej, komputer wylosuje co miesiąc jednego zwycięzcę. Wygrany będzie miał prawo do odebrania nagrody, którą jest tablet, pod warunkiem okazania nam wydania gazety, w którym zamieszczono zadanie. Zwycięzcę poinformujemy o wygranej mailowo.

S

CORPUS, z jego wszystkimi nowinkami, zajęciami, wycieczkami i oczywiście, robiącym ogromne wrażenie, budynkiem, ma jeszcze jedno, głębokie znaczenie. Przyjmuje bowiem filozofię, że dobrze poinformowani ludzie są także bardziej świadomi tego, jak powinni obchodzić się z własnym ciałem. W ten sposób CORPUS chce wpłynąć na promowanie zdrowego stylu życia, dobrego samopoczucia i wiedzy na temat ludzkiego ciała. • Mikołaj & Carolus

Wt-Nd, 09 :00-19:00 Dorośli – 17, 50€, Dzieci 6-14 (dzieci po lat – 15,25€ niżej 6 lat nie mają wst Parking 6, ępu) 00€ http://ww w.corpus experienc e.nl

© CORPU

CORPUS: „Rejs po ciele człowieka”, to interaktywne doświadczenie, świetne także dla dzieci, ponieważ niemal wszystkiego możesz tu dotknąć, usłyszeć i zobaczyć. CORPUS jest tak podzielony, że możesz odkrywać działanie poszczególnych Więcej info: narządów w każdej części ludzkiego ciała. „Rejs po ciele człowieka” przeżywasz w gronie 16. osobowej grupy. I właśnie w oparciu o czas wyruszenia kolejnej grupy działa muzeum. Średnio co 7-8 minut wyrusza jedna grupa zwiedzających (np. o 9:30, 9:38, 9:45, itd.). Jeśli nie zadbasz o wcześniejsze zarezerwowanie biletów, może się zdarzyć, że przy kasie ich zabraknie, albo będziesz musiał długo czekać na wolne miejsce w grupie. Warto więc zarezerwować bilety na stronie internetowej. Także dlatego, że taka rezerwacja oznacza bilet tańszy o 1 euro, niż przy zakupie w kasie.

Podczas rezerwacji biletów na „Rejs po ciele człowieka”, pamiętaj, że zamawiasz je na określoną godzinę. Ważne więc, abyś był na miejscu minimum 20 minut przed ustalonym czasem. Jeśli bowiem przybędziesz do muzeum CORPUS za późno, nie będziesz miał możliwości przebukowania swoich biletów na późniejszą godzinę. „Rejs po ciele człowieka” zajmuje około 5 minut. Następnie, we własnym tempie możesz zwiedzać interaktywną część muzeum, tzw. Medyczną Infotekę. Licz się z tym, że rezerwując jeden z ostatnich czasów wymarszu grupy, pozostanie ci zaledwie godzina na obejrzenie przestrzeni interaktywnej. Nie ma też możliwości zwiedzenia tej części muzeum przed „Rejsem po ciele człowieka”.

Po przebyciu pierwszej części trasy, poddajemy ciało ludzkie własnym badaniom. W teatrze serca 5D, podróżujemy po ciele jako czerwone ciałka krwi, słyszymy szum przepływającej krwi i bicie serca. W spektaklu mózgu odkrywamy następnie działanie ludzkiego mózgu. Jak jelita reagują na kanapkę z serem? Co się dzieje, kiedy kichasz lub kiedy twój język próbuje cukru lub soli? Na wystawie zobaczyliśmy również, co stało się ze śniadaniem, które zjedliśmy rano.

W jaki sposób organizm ludzki wykorzystuje substancje, które z nich uważa za materiały odpadowe i dlaczego? Odpowiedzi na te wszystkie pytania (i wiele więcej), uzyskaliśmy podczas naszej wyprawy poznawczej. Druga część wizyty składała się z quizów, testów i gier na temat człowieka, żywienia i zdrowia, dzięki którym mogliśmy opuścić muzeum z wiedzą niemal równą znakomitym naukowcom.

MUZEUM C ORPUS Willem Eint hovenstraa t 2342 BH Oegstgee 1 st Ingenieur G. Tjalmaw eg Lejda

RPUS

Autor: Jeroen Ledoux

MIKOLAJ & CAROLUS W:

Miejsce: Adres:

© CO

KOMIKS

Za każdym razem, kiedy jechaliśmy z Hagi w kierunku północnym, po prawej stronie autostrady A44 widzieliśmy szklany budynek z ogromną, wysoką na 30 metrów, figurą siedzącego człowieka.

Zadawaliśmy sobie wtedy pytanie: cóż to może być?

Niedawno dowiedzieliśmy się, że znajduje się tam muzeum, w którym odwiedzający dosłownie mogą odbyć poznawczą podróż po ludzkim ciele.

Po prostu musieliśmy tego doświadczyć!

© CORPUS

Co? Gdzie?

Kiedy?

Informacje:

© CORPUS

KALENDARZ IMPREZ