poPolsku 10 May 2014

€100 Foto: Anja Pilarska

WIADOMOŚCI I INFORMACJE NA TEMAT ŻYCIA I PRACY W HOLANDII

POPOLSKU NUMER 10 • CZERWIEC 2014 • € 0,70

STRUKTURA WŁADZY WYKONAWCZEJ

w Holandii

str. 5

Poznaj szczeble władzy. Przeczytaj artykuł w tym wydaniu poPolsku!

Jola SMaRkala, lEkaRz MEdYcYnY altERnatYwnEJ • HOLENDERSKiE DiWY FUndacJa idHEM • BiWAKOWANiE: JAK W NiEBiE, CZY JAK W PiEKLE? HoRoSkoP • PRACA JAKO KONSULTANT W AGENCJi PRACY TYMCZASOWEJ Szkolnictwo w Holandii: HaVo i Vwo • WYGRAJ TABLET Z LEKCJĄ NiDERLANDZKiEGO

Kobieta.

Życie.

9

str.

ŚlUB w Holandii czY w PolScE? KATALOG ŚLUBNY GLOSSY GRATiS!

caŁa Holandia NA ROWERZE

str.

Kultura.

12

str.

19

PoMaRaŃczowa wSPÓlnota i POMARAŃCZOWi KiBiCE

W kraju.

str.

22

PolScY PRacownicY i PRawo do RÓWNEGO WYNAGRODZENiA

PoPolsku numer 10 Czerwiec 2014

04 06 07 08 10 11 14 15 16 17 18 20 21 22 24

Mężczyzna Sport Show Kobieta Relaks Życie Praca Kariera i rozwój Rekreacja Zdrowie Kultura i sztuka Książka Lekcja holenderskiego W kraju i za granicą Czas wolny

STOPKA REDAKCYJNA REDAKCJA Carolus, Gosia Bruins, Rafał Długosz, Anna Knapen-Potyrała, Victor Brenntice, Arnold Nienhuis, Charlotte de Meyere, Fred Steenbergen, Rebecca van der Voort, Angelique van ‘t Riet, Welmoed Post, Minnie, Sytse Bruinsma, Mateusz Siedlecki, Kasia Łyczkowska KONCEPCJA Guido Keutgen & Angelique van ‘t Riet WSPÓŁPRACA Mikołaj Pawłowski, Bożena Kwiecień, Jeroen Ledoux, Hans Pannekeet, Nela Bartyńska (DTP), Jakub Bartyński (DTP) DRUK Janssen/Pers Rotatiedruk POPOLSKU Geerweg 7, 2461 TS Ter Aar E-mail: redactie@popolsku.nu Strona internetowa: www.popolsku.nl Numer Kvk: 24308228 Nakład: 40.000 chcesz zaprenumerować poPolsku?

A może chcesz dać prenumeratę gazety w prezencie? To możliwe! Wyślij maila na adres guido@popolsku.nu, a co dwa tygodnie znajdziesz poPolsku w swojej skrzynce!

OBSERWUJ POPOLSKU: @gazetapopolsku

GazetaPoPolsku

Najświeższe wiadomości z Holandii znajdziesz codziennie przed 8:30 na stronie www.popolsku.nl!

WIADOMOŚCI I INFORMACJE NA TEMAT

NA TEMAT WIADOMOŚCI I INFORMACJE

WIADOMOŚCI

ŻYCIA I PRACY W HOLANDII

ŻYCIA I PRACY W HOLANDII

DII W HOLAN POPOLSKU NUMER 11 • CZERWIEC ŻYCIA I PRACY NA TEMAT 2014 • € 0,70 I INFORMACJE

• € 0,70 11 • CZERWIEC 2014 POPOLSKU NUMER

WSZYSTKO NA TEM 0,70 2014 • €

AT PŁYWANIA W HOLA WAN PŁYAN TEM ND IA IA NA II AT YW WSZYSTKO TEMIIAT PŁ NA O TK str. 12 YSSMARK ND JOLA HOALA,LA WSZ W LEKARZ MEDYC POPOLSKU

• CZERWIEC NUMER 11

Zapobiegajmy dramatycz nym sytuacjom, jak te z lata ubiegłego roku.

Przeczytaj artykuł w tym wydaniu poPolsku!

DII

W HOLAN

str. 12 str. 12

roku. ubiegłego YNY ALTERN jak te z lata CAŁA HOLANDIA NA ATYWNEJ • HOLEND ym sytuacjom, ROWERZE • BIWAKO ERSKIE DIWY Zapobiegajmy dramatyczn WANIE: JAK W NIEBIE, wydaniu poPolsku!

HOROS artykuł KOPw •tymPRACA Przeczytaj CZY JAK W DIWY ubiegłego roku.

JAKO PIEKLE? KONSU z lata LTANT WATYWNE HOLENDERSKIE SZKOLNICTWO AGENCJJI•PRACY cjom, jak te Y SOWEJ sytua W HOLAND DIW TYMCZA MEDYCY HAVO I NY W PIEKLE? ERSKIE dramatycznym VWOALTERN LEKARZ JAK LA,niu • ANIE: CZY jmySMARKA poPolsku!II: WYGRAJ NIEBIE, JOLA JAKTABLET • HOL Zapobiega ZEND JW LEKCJĄ ł w tym wydaNA ROWERZE • BIWAKOWATY WNE PIEKLE? NDZKIEGO WNIDERLA artyku SOWEJ JAKTYMCZA zytaj HOLANDIA PRACY PrzecCAŁA NY ALTERN EJ NIEBIE,I CZY TANT W AGENCJ

Kobieta.

Kultu

ra.

YCY W Kultu SOWDZKIEGO KONSUL JAKO ra. LEKCJĄ NIDERLAN ARZ MED • PRACA TYMCZA ANIE: JAK W KOP kraju HOROS TABLET LA, LEK .

PRAZCY BIWAKOW I VWO •WWYGRAJ SMARKACTWO ERZEI:•HAVO AGENCJI RLANDZKIEGO HOLANDI WROW JOLA SZKOLNI TANT Z LEKCJĄ NIDEW kraju.

ANDIA NA O KONSUL WYGRAJ TABLET ra.

Kultu CAŁA HOL ra. • PRACA JAK OP •ta.

W kraju.

HAVO I VWO Kobie II:Kultu HOROSK O W HOLAND Kultura.

SZKOLNICTW

NUMER 9 1118DOSTĘPNY 19 22 19 2222 JUŻ OD 9 1318CZERWCA! 19 18 Kobieta. str.

Kultura.

ŚLUB W HOLANDII CZY W POLSCE? KATALOG ŚLUBNY str.

GLOSSY GRATIS! ŚLUB W HOLANDII POLSCE? CZY Wstr. ŚLUBNY II KATALOG B W HOLAND ŚLUGLOSSY GRATIS! SCE? CZY W POL BNY KATALOG ŚLU TIS! GLOSSY GRA

9

str.

str.

str.

str.

str.

POMARAŃCZOWA POLSCY str. str.

WSPÓLNOTA str.PRACOWNICY IPOLSCY PRAWO DO ICY PRACOWN str.AŃCZO I POMARA POMAR ŃCZOWA WI RÓWN OWN EGO PRAC DOICY PRAWO I CY KIBICE NOTA POLS WSPÓL WYNAG RODZEN ARAŃCZOWA WO DO GO IA POMI POMARA RÓWNE I PRA ŃCZOWI TA O ODZENIA NO NEG PÓL WSKIBICE WYNAGR OWI RÓW ENIA I POMARAŃCZ WYNAGRODZ KIBICE

“Każdy pacjent to nowe wyzwanie, nowe zadanie.

Dojście do tego, dlaczego ktoś zachorował to prawdziwa zagadka i poszukiwanie.”

JOLA SMaRkala Dzięki swojej poradni, anestezjologii i akupunkturze, Jola Smarkala w końcu czuje, że jako lekarz medycyny alternatywnej może lepiej pomagać pacjentom. Wychowała się w małej wsi w Polsce, gdzie jej babcia przekazała jej wiedzę na temat leczniczych roślin. Jola Smarkala już wtedy wiedziała, że w przyszłości będzie chciała pomagać innym ludziom.

– Nie wiedziałam tylko, w jaki sposób – mówi. Polska lekarka medycyny naturalnej od 2005 roku prowadzi własną praktykę medycyny konwencjonalnej i alternatywnej. Doświadczenie zdobyła pod okiem nieżyjącego już Tona van Geldera, którego postrzega jako swojego nauczyciela. – To od niego nauczyłam się, że pacjent jest czymś więcej, niż tylko chorym ciałem, a tego głównie uczono mnie podczas studiów. Jola ukończyła medycynę w Lublinie. To tam po raz pierwszy miała kontakt z anestezją, a towarzyszące jej napięcie i działanie okazały się świetnie pasować do Joli. – Walka z bólem bardzo mnie interesowała, jednak w tym czasie nie wiedziałam jeszcze, że istnieje w Polsce taki kierunek, jak akupunktura.

TRUDNE POWiTANiE Po egzaminie na pierwszy stopień specjalizacji anestezjologicznej miłość przywiodła ją do Holandii. Przedtem nie myślała o emigracji. – Czułam się dobrze w Polsce, mimo wszystkich socjalistycznych ograniczeń tamtych czasów. Przeskok do Holandii był prawie jak szok. Najtrudniejszy dla mnie był nadmiar wyborów. Wszędzie wybory, za dużo wyborów i pytanie ‘Czego chcesz’? To było całkowite przeciwieństwo tego, do czego przywykłam w Polsce: nikt nie pytał, czego chcesz, po prostu mówiono ci, co musisz i tyle. Do tego jeszcze trudny język, uciążliwy wiatr, prawie cały czas szarość i wilgoć. Wszystko, co mi drogie i znane, było daleko stąd. Krótko mówiąc, było to trudne powitanie – opowiada.Jola szybko zaczęła kurs językowy, nawiązała nowe kontakty i zaczęła budować swoje inne życie. Jej mąż jest Polakiem, dzięki czemu nie czuła się aż tak oddalona od wszystkiego. Zadomowienie się zajęło trochę czasu, uczucie bycia u siebie przyszło dopiero kilka lat później.

AKUPUNKTURA Dwa lata po przyjeździe do Holandii zaczęła pracować na szpitalnym oddziale anestezjologicznym; przepracowała tam cztery lata. Szybko jednak uznała, że zawód anestezjologa nie jest dla niej. Zbyt mało kontaktu z pacjentami, dużo stresu, napięcia i praca na zmiany. Po urodzeniu dzieci nawiązała kontakt z poradnią pediatryczną i ta praca bardzo jej się podobała. Pracowała tam przez trzynaście lat jako lekarz.

– Praca z małymi i zazwyczaj zdrowymi dziećmi była bardzo przyjemna. Jednak znowu chciałam czegoś więcej. Tęskniłam za wyzwaniami. Wtedy też zobaczyłam ogłoszenie ‘Kurs akupunktury dla lekarzy’ i zrozumiałam. To było to, czego podświadomie szukałam”. Po trzech latach nauki spotkała Van Geldera. Zbudowała własny krąg pacjentów. – Niebywale przyjemny i inspirujący okres – mówi o czasie, gdy w końcu mogła praktykować. – Dzięki temu rozwijałam się duchowo i osobiście. Holistyczna wizja poświęcenia uwagi ciału, duchowi oraz duszy bardzo mocno do mnie przemawia.

PRZESUWANiE GRANiC Jola zauważyła, że sama akupunktura nie wystarcza, by komuś pomóc. Był to dla niej powód, by uczestniczyć w dodatkowych kursach na tematy takie, jak: homeopatia, suplementy diety i dietetyka. – Teraz w końcu mam poczucie, że mogę lepiej pomagać pacjentom. Moje doświadczenie pozwala mi przesuwać pewne granice, ale inne nadal istnieją. W swojej poradni przyjmuje pacjentów z różnego rodzaju dolegliwościami.

Sporo pacjentów z bólem, ale również dzieci, które leczy homeopatycznie czy pacjentów, którzy mają dość tradycyjnych lekarzy. – Moja praktyka miała dobry start dzięki świetnej reklamie szeptanej, ale i tak było ciężko – opowiada Jola. – Dużo więcej jest doglądania biznesu, czyli spraw administracyjnych czy przestrzegania medycznych i lokalnych przepisów, niż właściwego zajmowania się pacjentami. Jako osoba prowadząca własną działalność, sama muszę robić wszystko, na szczęście cały czas pomagają mi dzieci i osoby z mojego otoczenia.

TĘSKNOTA Rotterdam stał się jej miastem. Brała udział w rozwoju Rotterdamu i uważa, że stał się on ciekawym, żywym miastem z interesującymi projektami architektonicznymi. – Czuję się ‘Polkenderką’ i w obu krajach czuję się jak u siebie. Zawsze trochę tęsknię za Polską i gdy tylko tam jestem, czuję się jak w domu, jednak po kilku dniach tęsknię już za czymś innym i gdy tylko wracam do Holandii, znowu czuję się jak w domu. Odczuwam jednak dużą radość i wdzięczność za to, że mogę wykonywać swój zawód. Pomoc pacjentowi to dla mnie niesamowite uczucie, którego nie da się porównać z niczym innym. • PRAKTYKA AKUPUNKTURY Nieuwe Binnenweg 109b 3014GH Rotterdam www.smarkala.nl

poPolsku nr 10 • 04

koBiEtY UwaŻaJĄ cHRaPiĄcYcH MĘŻczYzn za EGoiStÓw Złe wieści dla chrapiących panów: wygląda na to, że kobiety uważają chrapiących mężczyzn za egoistów. Tak wynika z badania przeprowadzonego przez Klinikę Chrapania i Bezdechu (nid. Kliniek voor Snurken en Apneu). istnieją różne metody poskramiania chrapania, między innymi spraye czy specjalne klamerki.

Niemniej jednak tylko 40% mężczyzn z własnej woli odwiedza klinikę. Liczba ta mocno kontrastuje z liczbą kobiet, które szukają rozwiązania problemów z chrapaniem (80%). Co ciekawe, mężczyźni chętniej poddają się kuracji w chwili, gdy mają nową partnerkę czy kochankę. •

SklEP intERnEtowY BiERnaViGatiE PREzEntUJE nowE Piwo Kilka tygodni temu sklep internetowy BierNavigatie (brouwerij.biernavigatie.nl) z okazji 3. rocznicy swojego powstania wypuścił na rynek nowe piwo nazwane Alpha iPA. Piwo to jest warzone z mocnych, aromatycznych chmieli Amarillo, Simcoe i Citra, dzięki czemu jest bardzo lekkie. Ponadto, nadają one piwu świeży smak owoców. Może to być na przykład mieszanka owoców cytrusowych, brzoskwini i liczi.

Piwo Alpha iPA można kupić na wyżej wymienionej stronie. •

HOLENDRZY I ICH ROWERY

SĄ NIEROZŁĄCZNI

WiELE ZALET W Holandii rowery słyną ze swoich wielu zalet. Po pierwsze – co jest niezwykle ważne dla wielu Holendrów – rower to bardzo tani środek transportu. Od czasu do czasu trzeba pokryć koszty naprawy, ale to w zasadzie wszystko. Ponadto, w tym kraju w wielu miejscach łatwiej jest poruszać się na rowerze niż samochodem. A nawet jeszcze nie zaczęliśmy mówić o tym, że rower jest dużo bardziej przyjazny dla środowiska. Wszystko to jest wystarczającym powodem, by wybrać rower jako swój środek transportu. iNiCJATYWY Ze względu na to, że w Holandii liczba rowerzystów jest naprawdę duża, powstały różne inicjatywy, by ułatwić im życie. Można na przykład w różnych miejscach wynająć rower, organizowane są wycieczki rowerowe i w całym kraju wytycza się ścieżki rowerowe. W Utrechcie znajduje się sklep rowerowy Fietspunt, który czyni rower jeszcze bardziej przyjaznym dla środowiska poprzez recykling zepsutych rowerów i sprzedaż ich w niskich cenach. Fietspunt wydaje się być bardzo udanym pomysłem, ponieważ w samym roku 2013 sklep sprzedał 15 000 rowerów.

W Holandii już od 1884 znany jest tandem. Stworzony dla dwóch lub więcej osób, gdzie osoba jadąca z przodu nazywana jest kapitanem lub pilotem, a osoba jadąca z tyłu – palaczem (nid. stoker). Oprócz tego, że przyjemnie jest jechać w dwie osoby na rowerze, jest to świetny pomysł dla osób niepełnosprawnych, które dzięki temu mają możliwość jazdy na rowerze; istnieją nawet Holenderskie Zawody tandemów (nid. Nederlands Kampioenschap) oraz klub tandemów.

Na stronie www.tandemclub.nl znajdziesz dużo informacji w wielu językach na temat tandemów, wycieczek i nowości. A nawet dwukołowe tandemy dla więcej niż dwóch osób; modele dla trzech, czterech, a nawet pięciu rowerzystów. Najciekawszym rowerem jest na pewno rower piwny (nid. bierfiets). Jest to rower, na którym zamontowany jest barek przeznaczony dla 10 do 20 osób, które podczas siedzenia przy barze zajmują się napędem.

3 czerwca 2008 roku ogłoszono, że rowery piwne będą zabronione w centrum Amsterdamu ze względu na niedogodności, jakie powodują. Jednak rok później gmina zezwoliła na użycie tych rowerów, z tym, że ich użytkownicy muszą otrzymać specjalne pozwolenie. •

ADWOKAT DLA POLAKÓW W HOLANDII www.schelstraete-wawrzyniak.nl www.prawopracy.nl Kontakt Dr. Hub van Doorneweg 181 5026 RD Tilburg The Netherlands Tel: 0031 (0) 13-5114420 Fax: 0031 (0) 13-5114290 E-mail: info@schelstraete.nl

poPolsku nr 10 • 05

StRUktURa wŁadzY wYkonawczEJ w Holandii:

POZNAJ SZCZEBLE WŁADZY W wiadomościach słyszysz coś o prowincji Overijssel. W skrzynce pocztowej znajdujesz list od gminy Rotterdam. Co jednak dokładnie oznaczają terminy prowincja i gmina?

RZĄD CENTRALNY Najwyższym szczeblem władzy wykonawczej w Holandii jest Rząd Centralny (nid. Rijksoverheid), w skład którego wchodzą wszystkie ministerstwa oraz organizacje wykonawcze, podlegające pod ministerstwa. Rząd zajmuje się wykonywaniem planów swoich i parlamentu. Siedziby obu tych organów władzy znajdują się w Hadze.

PROWINCJE Holandia podzielona jest na 12 prowincji (Holandia Północna, Holandia Południowa, Zelandia, Brabancja Północna, Limburgia, Utrecht, Geldria, Flevoland, Overijssel, Drenthe, Groningen i Fryzja), które odpowiadają za politykę na poziomie regionalnym, tworząc tym samym drugi w kolejności szczebel władzy w naszym kraju. Sprawują władzę na dużym obszarze, który jest „za mały” dla władzy państwowej, ale „za duży” dla gminy. Do ich kompetencji należy na przykład tworzenie ścieżek rowerowych lub pomoc młodzieży. Prowincja ściśle współpracuje z innymi szczeblami władzy.

GMINY Trzeci szczebel władzy stanowią gminy. Gmina jest grupą ośrodków mieszkalnych (wsi i miast) z przylega-

jącymi do nich terenami, które zarządzane są wspólnie przez jedną jednostkę polityczną. Na przykład położona w prowincji Overijssel wioska Glanerbrug jest częścią gminy Enschede. Gminy zorientowane są na zarządzanie w swoich granicach, przy czym muszą liczyć się z prawodawstwem państwowym i lokalnym.

Jednym z najważniejszych zadań gminy jest troska o odpowiednią ilość przestrzeni mieszkalnej. Jako obywatel, w większości przypadków będziesz mieć do czynienia właśnie z tym szczeblem władzy.

WATERSCHAPPEN Oprócz gmin w Holandii istnieje jeszcze jeden szczebel władzy wykonawczej, który tworzą waterschappen (pol. zarządy wodne). Podobnie jak prowincje i gminy, waterschappen również są zdecentralizowanymi podmiotami rządowymi. istnieje jednak duża różnica, ponieważ o ile zadania i obowiązki prowincji oraz gmin dotyczą szerokiego pola, to waterschappen (których w Holandii jest 24) mają tylko jedno zadanie: zarządzanie gospodarką wodną, na co składa się przede wszystkim zabezpieczenie przed powodzią, ale też zapewnienie dostaw wystarczającej ilości dobrej jakościowo wody.

oSadzEni SAMi ZROBiĄ DRZWi DO CEL

W Zwolle i Veenhuizen więźniowie w szczególny sposób są zaprzęgani do pracy: mianowicie sami zadbają o to, by powstało 731 nowych drzwi do cel w Zaanstad (prowincja Holandia Północna). To praca na ponad 20 000 roboczogodzin. W Holandii przyjęte jest, by osadzeni wykonywali różne prace. A nawet więcej: wszystkich 29 holenderskich więzień specjalizuje się w wytwarzaniu określonych produktów. W ten sposób powstają na przykład meble ogrodowe, rowery, drewniane zabawki, ale też płoty, ogrodzenia boisk piłkarskich, bramki i inne urządzenia dla obiektów sportowych. Do prac więźniów należy też pieczenie chleba. •

PRZYSZŁOŚĆ HOLENDERSKIEJ STRUKTURY RZĄDOWEJ W Umowie koalicyjnej (nid. Regeerakkoord) z roku 2012 przyjęto założenie, by w trybie długoterminowym przekształcić 12 prowincji w 5 regionów, przy czym waterschappen będą wchodzić w skład tych regionów. Cel średnioterminowy to redukcja liczby waterschappen mniej więcej o połowę. •

NAUCZYCIEL MATEMATYKI

POTRAFI Z ŁATWOŚCIĄ UCISZYĆ UCZNIÓW Hałaśliwi uczniowie zwykle są solą w oku nauczycieli, którym nie zawsze udaje się uciszyć swoją klasę. Francuski nauczyciel matematyki wymyślił jednak świetny plan, by utrzymać swoich uczniów w ryzach. „Kto z was ogląda Grę o tron?” zapytał swoją klasę, po czym ręce uczniów masowo wystrzeliły w górę. Po tym nauczyciel obwieścił, że przeczytał wszystkie książki z sagi i zagroził, że wypisze na tablicy imię postaci, która zginie jako następna. Początkowo nie potraktowano jego „groźby” serio i niektórzy uczniowie z powrotem zaczęli rozmawiać. Zanim się zorientowali, pierwsze imię pojawiło się na tablicy. Potem w klasie było już cicho jak makiem zasiał… •

poPolsku nr 10 • 06

PiŁKARZ RATUJE ŻYCiE

PRzEciwnikowi

Jeden pokłada drugiemu nogę, a inny dosłownie wkopuje swojego przeciwnika do szpitala. To tylko mały ułamek szerokiego spektrum niesportowych zachowań, wśród których prowadzi piłka nożna, niejednokrotnie pojawiając się w wiadomościach.

RODZICE:

ZABAWY NA DWORZE I SPORT

SĄ NIEBEZPIECZNE

Na szczęście można inaczej, czego dowiódł pomocnik Jaba Kankava z ukraińskiego klubu piłkarskiego FC Dnipro Dniepropietrowsk, który podczas meczu przeciwko Dynamie Kijów uratował życie swojemu przeciwnikowi, Olegowi Gusiewowi. Ten ostatni zderzył się z bramkarzem Dnipro, po czym zaczął dławić się własnym językiem. Czujny Kankava w porę zauważył niebezpieczeństwo i natychmiast włożył Gusiewowi palce w gardło, czym uratował mu życie. Trochę później Gusiew został zniesiony z boiska na noszach przy wtórze głośnych braw, ale również Kankava otrzymał zasłużoną owację na stojąco. •

Coraz więcej rodziców nie pozwala dzieciom uprawiać sportów.

Powód: to może być zbyt niebezpieczne.

Rodzice boją się, że ich dziecko może się zranić podczas uprawiania sportu.

Tak wynika z przeprowadzonego przez Daily Mail, brytyjską gazetę, badania wśród 2000 rodziców. 1 na 7 rodziców pozwala swojemu dziecku uprawiać sport, jeśli tylko nie jest to według nich sport niebezpieczny. Interesujące jest to, że również zabawa na świeżym powietrzu jest uznawana za niebezpieczną, ponieważ jedna trzecia dzieci bawi się na dworze przez mniej niż 5 godzin tygodniowo, a 7% procent rodziców nigdy nie pozwala dzieciom na taką zabawę.

Wymieniony trend ma negatywny wpływ na zdrowie dzieci; sprawność dzieci jest średnio o 15% mniejsza niż ich rodziców, gdy byli w tym samym wieku.

Ponadto, nie potrafią biegać tak szybko, jak dzieci sprzed 30 lat i częściej muszą walczyć z nadwagą.

W Holandii 20% dzieci wcale nie bawi się na dworze, lub ma na to okazję tylko raz w tygodniu. Uderzające jest to, że jednocześnie taki sam procent dzieci twierdzi, że nie bawią się na zewnątrz tak często, jak by chciały. Sportem interesują się głównie dzieci do 14. roku życia. Później zapał do sportu spada, ponieważ dzieci są wtedy bardziej zainteresowane pracą dorywczą i wychodzeniem na miasto. •

ALERGIA NA

ORGANIZUJEMY IMPREZY URODZINOWE FIRMOWE OKOLICZNOSCIOWE

GASTHUISSTRAAT 36, 5961GB HORST

WŁASNY POT

Istnieją niezliczone rodzaje alergii. Z niektórymi łatwo jest żyć, z innymi – niestety nie. Tego ostatniego dowodzi 20-letnia amerykańska piłkarka Caitlin McComish, która ma alergię na własny pot. Dowiedziała się tego, gdy pewnego dnia postanowiła pobiegać w słońcu. Po jakimś czasie zaczęła ciężko oddychać, a w końcu upadła. Dopiero po przyjeździe do szpitala jej alergia wyszła na światło dzienne. Na szczęście, McComish może kontynuować swoją piłkarską karierę dzięki kamizelce chłodzącej, którą nosi podczas uprawiania sportu. •

poPolsku nr 10 • 07

MaRliES dEkkERS

i BiUSTONOSZ

HAUTE COUTUR Zawsze chciałaś mieć coś od „Marlies Dekkers”? Być może właśnie nadszedł ten moment! Królowa bielizny zamierza zaprojektować niezwykłą kolekcję. To pierwszy raz, kiedy przygotuje kolekcję coutur. „Wszystko będzie wykonane ręcznie i w niewielkich ilościach. Normalnie, uszycie biustonosza zajmuje 12 minut, jednak produkcja tych z nowej kolekcji potrwa nawet do pięciu godzin. Kolekcja będzie przeznaczona dla kobiet, które uwielbiają niezwykłość i niepowtarzalność oraz kochają stroje od projektantów”. Będziesz wprawdzie musiała głęboko zajrzeć do portfela, gdyż ceny takiej bielizny będą się wahały w przedziale pomiędzy 350 a 400 euro, ale na pewno warto. Marlies zapoczątkowała modę na „noszenie bielizny, jako odzienia wierzchniego”, a jej projekty uważane są w kraju i za granicą za prekursorskie, innowacyjne i przełomowe. Chcesz się przekonać na własne oczy? Odwiedź jej stronę: www.marliesdekkers.com. •

DOUTZEN KROES

NAJPIĘKNIEJSZĄ

HOLENDERSKĄ MODELKĄ W kwietniu Doutzen Kroes została okrzyknięta najpiękniejszą modelką w Holandii. World Fashion Festival zapytał o zdanie 2.000 Holendrów, a ci – podobnie, jak rok wcześniej – wskazali Kroes jako pierwszą.

Obecnie 29. letnia Kroes (będąca w ciąży z drugim już dzieckiem) ma na swoim koncie występy u największych producentów mody. Uczestniczyła m.in. w pokazach takich projektantów, jak Versace, Yves Saint Laurent i Viktor & Rolf. Od wielu lat jest też jedną z twarzy firmy Victoria’s Secret. Drugie miejsce przypadło Ymre Stiekemie, a trzecie – Marlous Horst. Na Festiwalu World Fashion, który w tym roku odbył się po raz pierwszy, 21 maja zaprezentowano ogromne show poświęcone Michelle Obamie, która – jak twierdzi organizator – jest „prawdziwą ikoną stylu”. Podczas wydarzenia świata mody w Amsterdamie, różni projektanci zaprezentowali kreacje, stworzone specjalnie z myślą o żonie amerykańskiego prezydenta. •

HOLENDERSKiE diwY Zadaj pytanie „kogo uważasz za diwę?”, a posypią się międzynarodowe nazwiska. Od Kleopatry i Marylin Monroe, przez Dolly Parton, Madonnę po Beyoncé. Nie zmienia to faktu, że diwy istnieją także w Holandii. i nawet, jeśli status diwy przypisujemy głównie kobietom, w Holandii jest dwóch mężczyzn, którzy także zastrzegają sobie (i zasługują nań) ten tytuł. Mowa oczywiście o Gordonie i Gerardzie Jolingu. Jeśli chodzi o diwy płci żeńskiej, naprawdę możemy nimi nazywać Conny Breukhoven (Vanessa), Patricię Pay, Patty Brard i Tatjanę Šimic. Wszystkie one mają reputację słynącą z dziwactw, osobliwości i niezwykłości, którą utrzymują na właściwym sobie wysokim poziomie!

Conny zasłynęła jako piosenkarka o pseudonimie „Vanessa” i żona właściciela sieci sklepów Free Record Shop, Hansa van Breukhovena oraz właścicielka salonu piękności Clinic for injectables w Hadze, którego udziały sprzedała w 2008 roku.

Patricia także rozpoczęła karierę jako piosenkarka. Na swoim koncie ma dziesiątki muzycznych hitów, ale sukcesy odnosiła także jako członkini grupy The Star Sisters. Przez wielu nazywana „holenderską królową glamour”. Często zasiada w jury holenderskich programów telewizyjnych.

Patty Brard to absolutna holenderska osobowość telewizyjna, prezenterka i była wokalistka żeńskiej grupy „Luv”. Jest bardzo bezpośrednia, a jej życie prywatne możemy śledzić w nadawanym w holenderskiej telewizji reality show. Dzięki niemu wszyscy dowiedzieli się, że zmagała się z bankructwem, z którego udało jej się wygrzebać i ponownie stanąć na nogi.

W ubiegłym roku odważnie wzięła udział w programie „Sterren

Springen”, do którego zawitała także w roku obecnym. Tym razem jednak gościnnie, w charakterze członkini jury.

Tatjana Šimic, to chorwacko-holenderska modelka, piosenkarka i aktorka, która złamała wiele męskich serc występując w filmie „Flodder”. W roku 1979 przybyła do Rotterdamu i rozpoczęła karierę modelki. Wtedy wygrała konkurs modelek zorganizowany przez jedno z holenderskich czasopism. Później zasłynęła także zmysłowymi fotoreportażami w Playboyu, w którym to jej zdjęcia ukazywały się 12 razy w wydaniu holenderskim i 4 razy w niemieckim.

Wydała także własne kalendarze, do których pozowała od 1994 do 2003 roku. W roku 2009, w wieku 45. lat jej zdjęcia ukazały się także w magazynie dla panów FHM. Diwy Brard, Paay i Šimic stanowiły w 2011 roku oś telewizyjnego reality-show „De Diva’s”. Wykonywały w nim zlecenia dla firm, których właściciel był w danym momencie nieobecny. •

olcaY GUlSEn zaPRoJEktowaŁa tEGoRocznĄ SUkiEnkĘ na MŚ!

Właścicielka marki SuperTrash w tym roku ponownie zaprojektowała sukienkę na Mistrzostwa Świata w piłce nożnej. Sukienkę można nabyć w sklepach Albert Heijn oraz w sklepie internetowym SuperTrash. Jest to pomarańczowa sukienka ze streczu, która posiada głęboki dekolt w kształcie litery V, a z tyłu napis 14 SUPERTEAM i pozwala na dużą dowolność w noszeniu. „14 oznacza oczywiście rok, w którym odbędą się mistrzostwa, ale także numer noszony na koszulce przez Johana Cruijffa, najlepszego holenderskiego piłkarza wszechczasów. Dlatego z numerem 14, holenderska jedenastka – wbrew oczekiwaniom – na pewno wygra te mistrzostwa”. i, cytując dalej Gulsen: „Słowo widoczne na sukience nie odnosi się wyłącznie do piłki nożnej, ale także do związków, rodzin i Holandii”.

Pomarańczową sukienkę Gulsen możesz mieć już za jedyne 9,95€! •

MaŁŻEŃStwo SHow-BiznESU Wendy van Dijk wypowie w tym roku sakramentalne „tak” Erlandowi G a l j a a rd o wi. Dyrektor programowy RTL i Wendy wezmą w tym roku ślub.

Wendy i Erland są razem od sześciu lat i mają razem córkę, Lizzy. Erland ma jeszcze dwie córki z poprzedniego małżeństwa, a Wendy ma syna ze związku z piosenkarzem Xanderem de Buisonjé.

Dzień przed zawarciem związku małżeńskiego z tym ostatnim, odwołała ceremonię, bo dowiedziała się, że Xander ją zdradził. Według magazynu Quote, Wendy należy do grona pięciorga najlepiej opłacanych prezenterów telewizyjnych. Jej zarobki mają sięgać około 350.000 euro rocznie. •

poPolsku nr 10 • 08

PRZEPIS:

SAŁATKA Z SEREM i KUKURYDZĄ

SKŁADNiKi:

400 G DOJRZAŁEGO SERA • 1 PUSZKA KUKURYDZY (300 G) • 4 DUŻE ZiEMNiAKi • 1 ZiELONA PAPRYKA i 2 POMiDORY • 8 KORNiSZONÓW 4 ŁYŻKi STOŁOWE CEBULEK MARYNOWANYCH SREBRNYCH • 3 CEBULKi DYMKi LUB 1 ZWYKŁA CEBULA • 1 OBRANE (LEKKO) KWAŚNE JABŁKO DO SOSU: • 2 ŁYŻECZKi MUSZTARDY • 4 ŁYŻKi MAJONEZU • 3 ŁYŻECZKi JOGURTU

SÓL, PiEPRZ, PAPRYKA W PROSZKU

przygotowanie: • Ugotuj ziemniaki, ostudź je i pokrój w małą kostkę.

• Ser także pokrój w małą kostkę. Jeśli wolisz młody ser, wybierz taki. Do sałat-

ki nadają się wszystkie rodzaje twardych serów.

• Pokrój paprykę, pomidory, korniszony, jabłka i dymkę na małe kawałki.

• Wrzuć wszystkie składniki do dużej miski. Jeśli chcesz dodać sałatce nieco świe-

żości, możesz dodać sałatę lodową, pokrojoną w cienkie paski.

• Wymieszaj wszystkie składniki do sosu w osobnej miseczce, a następnie dodaj do reszty.

• Dopraw do smaku przyprawami. Oczywiście ilości wszystkich składników możesz zmieniać według własnego uznania.

• Powstaje pyszna, świeża sałatka, którą najlepiej serwować z bagietką lub pysznym, ciemnym, chrupiącym pieczywem.

ŁAPACZ SNÓW

Opisywaliśmy już sen o brudnych toaletach, ale właśnie otrzymaliśmy list, w którym również pojawia się taki temat senny, choć w jeszcze szerszym ujęciu. Na pewno wart jest tego, by się nim podzielić: „Miałem tak dziwny sen, że naprawdę mam nadzieję, że będziecie w stanie go wyjaśnić!

Byłem na joggingu, czego w rzeczywistości nie robię. Zdarza mi się to jednak we śnie i wtedy zawsze biegam w sportowym stroju. Biegnę w nieznanej sobie okolicy i nagle na mojej drodze staje dom. Aby móc pobiec dalej, muszę przedostać się przez ten dom.

Dzwonię więc do drzwi. Mieszkanką domu okazuje się moja była sąsiadka. Wpuszcza mnie do środka i mogę wydostać się tylnym wyjściem. Na drzwiach znajduje się mnóstwo zamków, muszę je wszystkie otworzyć. Biegnę dalej i zdaję sobie sprawę, że się zgubiłem.

Uświadamiam sobie, że biegam w Londynie. Próbuję sobie przypomnieć, jak mam wrócić do hotelu, w którym prawdopodobnie się zatrzymałem. Spotykam przyjaciół, którzy także wybrali się pobiegać, więc decyduję się biec z nimi. Zapominam jednak zabrać butów. Z gołymi stopami biegnę dalej. Wbiegamy tak do tunelu, który cały jest zalany wodą. Ale na jego końcu znajdują się toalety, z których chcemy skorzystać. Kobietę przy wejściu pytamy, czy woda, przez którą musimy przebrnąć jest bardzo brudna. Okazuje się, że to ścieki z toalety. Idziemy dalej. Wszystkie toalety są otwarte, jest bardzo dużo ludzi i wszystko jest obrzydliwie brudne i śmierdzące. Wtedy się budzę”.

Bieganie z gołymi stopami może wskazywać na zdrowe i wesołe podejście do życia.

Prawdopodobnie jesteś optymistą. Dążysz do celu, nie zważając na przeciwności.

Brudne toalety wskazują na trudności, jakie masz z pokazaniem swoich obaw. Za bardzo je tłumisz. Poszukaj kogoś, komu będziesz mógł opowiedzieć o tym, co się dzieje – to naprawdę pomaga. Zabłądzenie może oznaczać wątpliwości, co do obranej drogi. Zamki wskazują na frustrację związaną ze zmianami oraz fakt, że naprawdę zbyt mało o tym rozmawiasz. Wiesz już więc, co powinieneś zrobić!

Porozmawiaj z kimś, komu na tobie zależy.

Pozdrawiam serdecznie, Minnie • Przyśnił Ci się sen, którym chcesz podzielić się z Minnie? Wyślij maila z jego opisem na adres redactie@popolsku.nu. Oczywiście wszystkie reakcje pozostaną anonimowe.

Smacznego!

Jesteś z Polski lub mówisz po polsku?

Znajdź wymarzoną pracę na terenie UE. Lead Developer C# .NET

Medior .NET C# ontwikkelaar, inhouse

Java Software Engineer, Enterprise Software House

Blaak Selectie for .NET Rotterdam,

Amoria Bond Ltd Overijssel

MES engineer

SAP Programme Manager

Test Engineer - Software House

PearlPeople Veenendaal, Utrecht

Manaco International Amsterdam

Amoria Bond Ltd Utrecht

Security Specialist

Oracle Policy Automation, Rules Author Java developer

Marketing Expert Mobile Network

FastFlex Quality Sourcing Amsterdam

eCRM Euro Ltd Amsterdam

Manning GmbH Poland

SAP QM Consultant - Dutch Speaking

Salesforce Administrator

Elektryk M/F (MBO/poziom 4/VCA/Mechanik)

EurSAP Ltd Arnhem, Gelderland

Amoria Bond Ltd Eindhoven

PearlPeople Wszystkie prowincje Nederlad

Scrum Product Owner MVNO Telecom Project

Scripter

Spawacz M/F (MBO/Poziom 3-4/MIG/MAG/TIG)

ComTech Europe Limited Amsterdam

Amoria Bond Ltd Den Haag

PearlPeople Nederland

Test Coordinator MDM (Testing/Tester)

.NET Engineer

Więcej ofert pracy na naszej stronie internetowej.

Canon Amstelveen

Darwin Recruitment Amsterdam

PearlPeople Nederland

Obserwuj nas na: GazetaPoPolsku i @gazetapopolsku

poPolsku nr 10 • 09

HOLENDRZY RZADZiEJ zawiERaJĄ MaŁŻEŃStwa W Holandii spada liczba ślubów i zarejestrowanych związków partnerskich. Od roku 2000 zawarto tu 23% mniej związków małżeńskich, wynika z danych Centralnego Biura Statystycznego (CBS). W roku 1999 przed ołtarzem stanęło 90.000 par, w roku 2011 było ich 71.000, a rok później – około 69.000.

Jako powód zaistniałej sytuacji, CBS podaje: spadek populacji pomiędzy 20 a 50 rokiem życia (w tej grupie wiekowej najczęściej zawiera się małżeństwa) oraz możliwą rolę kryzysu gospodarczego. Co wcale nie dziwi, jeśli weźmie się pod uwagę, że na przeciętne wesele wydaje się około 10.000€. Pary, które chcą zaoszczędzić na kosztach, udają się na ceremonię zawarcia związku do urzędu miasta. Bez organizowania przyjęcia i całej związanej z nim uroczystej oprawy.

Po godzinie siedzą już razem nad filiżanką

MAMY DLA CIEBIE BEZPŁATNY KATALOG

ŚLUBNY GLOSSY!

Przygotowania do imprezy ślubnej zajmują średnio 12 miesięcy, a przeciętna cena zawarcia małżeństwa, włącznie z kosztami podróży ślubnej, wynosi 15.500 euro.

To, że zorganizowanie ślubu i wesela wymaga dużego zaangażowania, wie każdy. Dlatego bardzo pomocny w przygotowaniach jest katalog ślubny Glossy, wydany przez Toptrouwlocaties. nl! Co więcej, liczący 300 stron katalog możesz zamówić zupełnie bezpłatnie, a wszystko co musisz w tym celu zrobić, to wejść na stronę internetową i podać swoje dane. Katalog ślubny zapewnia szerokie spojrzenie na świat wesel, prezentując miejsca, obrączki, kreacje, wizaż i podróże poślubne. Zaoszczędzi ci to wiele stresu wokół organizacji waszego „wielkiego dnia”.

Bardzo poręczne, zważywszy, że przyszła młoda para spędza przeciętnie 250 do 400 godzin na organizacji wesela! ŚLUBNE FAKTY: • Najbardziej popularnym miejscem podróży poślubnej w Europie jest Hiszpania.

• Kobiety rozpoczynają poszukiwania sukni ślubnej średnio na 8 miesięcy przed ceremonią ślubną. Mężczyźni zaczynają szukać garnituru 3 miesiące później.

• Pierwszym krokiem, jaki wykonują pary po oświadczynach, jest rozpoczęcie poszukiwań idealnego miejsca na ceremonię ślubną i wesele (średnio pary odwiedzają 3 takie miejsca).

• W 88% przypadków mężczyzna oświadcza się kobiecie. 31% oświadczyn odbywa się w domu, a 45% podczas wakacji, wyjazdu na weekend lub jedną noc. •

kawy. Pary często wybierają też zaślubiny w poniedziałek, bo w wielu gminach można wtedy zawrzeć małżeństwo bezpłatnie. Najbardziej popularnym dniem na zawarcie ślubu w Holandii jest wciąż piątek. Ponad 39 procent ceremonii ślubnych miała miejsce właśnie w ostatnim dniu przed weekendem. Z danych wynika także, że pary, które decydowały się na ślub w weekend, wydawały na swoje wesele więcej pieniędzy, niż pary, które powiedziały sobie „tak” w środk u t y g o d n i a . Duże wesela organizuje się zawsze w piątki i soboty. •

POBRAĆ SiĘ

Po Raz dRUGi Liczby nie kłamią: niemalże jedno na trzy pierwsze małżeństwa jest nieudane. Pomimo tego, aż połowa z osób, które się rozwiodły, decyduje się na kolejne małżeństwo. W Holandii (i wielu innych krajach zachodnich) tradycją jest, że panna młoda zakłada białą suknię na swą pierwszą ceremonię ślubną. Niegdyś biała suknia miała oznaczać dziewictwo przyszłej żony.

Jeśli więc decydujesz się na zawarcie drugiego małżeństwa, według tradycji – nie powinnaś zakładać sukni w tym kolorze. i wcale nie ma takiej potrzeby, jest cała masa innych możliwości. Stroną, która pomoże ci dokonać wyboru, jest www.zankyou.com.

Strona jest wielojęzyczna i dostępna także w języku polskim. Poza przeróżnymi rodzajami sukni ślubnych, znajdziesz tu także informacje na temat listy prezentów, ślubnych lokalizacji, porad cateringowych, dekoracji, transportu, muzyki, sukienek wieczorowych, zaproszeń, obrączek oraz podróży poślubnych. Za pośrednictwem Zankyou możesz nawet stworzyć swoją własną stronę ślubną. Jeżeli postanowiliście pobrać się w Polsce, znajdziesz tu wszelkie informacje w języku polskim, z ofertą możliwości w Polsce.

Jeśli jednak wolisz wypowiedzieć sakramentalne „tak” w Holandii, dzięki stronie dowiesz się wszystkiego na temat ślubu w Holandii i w języku niderlandzkim. •

����A ŁYCZKOWSKA niE taki wilk StRaSznY...?

Czy wiecie, że statystycznie ludzie bardziej boją się przemówień publicznych, niż śmierci?

Ja nie wiedziałam, choć mogę to sobie wyobrazić, ponieważ sama boję się na samą myśl o staniu przed publicznością, nie wspominając już nawet o przemawianiu do niej! A czego ty boisz się w swoim życiu? Nie do końca wiem, czego boję się bardziej, niemniej jednak postanowiłam stawić czoła jednemu ze swoich lęków i zdecydowałam się na pójście do Toastmasters! To międzynarodowy klub, w którym można nauczyć się przemawiać publicznie poprzez ćwiczenie na regularnych spotkaniach przed sporą grupą ludzi. Kiedy mówię do 3-4 osób które znam, nie czuję lęku, ale jeśli jest to 20 kompletnie nowych osób to mój mózg od razu topnieje, zamieniając się w miękki kłębek bezużytecznej bawełny. Wtedy zapominam, co chciałam powiedzieć, co nie jest oczywiście ciekawym uczuciem, biorąc pod uwagę 20 par oczu skierowanych prosto na mnie. Dlaczego więc chodzę do Toastmasters? Ponieważ postawiłam sobie za cel pokonanie tego paraliżującego lęku i nauczenie się lepszego komunikowania. Niedawno musiałam przygotować swoje pierwsze przemówienie, które miało trwać jedyne 5 minut. To było chyba najdłuższe 5 minut w moim życiu! Tylko ja wiem jak bardzo się bałam! Mówić non-stop przez tyle czasu do tylu osób? Wielu z was mogłoby pomyśleć, że skoro jestem kobietą to nie powinnam mieć z tym żadnego problemu. Haha, no tak, ale...

Mimo lęku przygotowałam się dobrze. Napisałam przemowę z wyprzedzeniem i ćwiczyłam z uporem maniaka przed moją domową publicznością, wliczając mojego psa, Nukę.

Przygotowanie się do wyzwania zredukowało napięcie i nerwy. Moja przyjaciółka, Tina, rozbroiła mnie swoją rewelacyjną poradą, którą wykorzystałam na początku przemowy. Według Tiny, musiałam sobie wyobrazić wszystkich przed sobą nago, ha, łatwizna! ;-) JAKiE WYZWANiE CHCESZ DZiŚ PODJĄĆ?

Uczucia, jakie poczułam po przemowie były warte przeżycia. Stanięcie twarzą w twarz z wyzwaniem wyzwoliło mnie od strachu. Czułam ulgę, radość dziecka i wszechogarniającą satysfakcję. To doświadczenie przypomniało mi o krótkiej przypowieści o dwóch wilkach, którą chciałabym się z wami podzielić na podsumowanie. Pewien stary indianin nauczał swojego wnuka. Powiedział mu tak: „Wewnątrz mnie odbywa się walka. To straszna walka. Walczą dwa wilki. Jeden reprezentuje: strach, wstyd, poczucie niższości, zazdrość, użalanie się nad sobą, poczucie winy, itd. Drugi to: radość, zadowolenie, chęć nauki, nadzieja, wiara, akceptacja, chęć zrozumienia, prawda.

Taka sama walka odbywa się wewnątrz Ciebie i każdej innej osoby. Wnuk myślał o tym przez chwilę, po czym cichutko zapytał: – Dziadku, a który wilk wygra? – Ten, którego nakarmisz najbardziej – odpowiedział stary indianin”.

Kasia • Kasia Łyczkowska – Coach Rozwoju Osobistego i Zawodowego

poPolsku nr 10 • 10

HOROSKOP BARAN (21 marca – 20 kwietnia) Przyjemny czas, z przyjaciółmi i rodziną. Słońce zaświeciło w twoim życiu pełną parą. Ciesz się pozytywnym rozwojem sytuacji. Dostaniesz szansę, by wziąć w czymś udział. Jedną taką na tysiąc!

BYK (21 kwietnia – 21 maja) Jeśli będziesz czujny i będziesz przestrzegał własnych norm i wartości, pozostanie sobie wiernym będzie dużo mniejszym wyzwaniem. Ostatecznie wyjdziesz na tym lepiej, ale to wymaga czasu.

BLIŹNIĘTA (22 maja – 21 czerwca) Znów jesteś w opałach, uważaj na swoją odporność.

Przyjmuj wystarczającą ilość witamin i pij dużo soków warzywnych, bo teraz naprawdę nie możesz sobie pozwolić na chorobę. Sen to najlepsze lekarstwo!

RAK (22 czerwca – 22 lipca) Już od jakiegoś czasu chodzisz podminowany!

Prowokujesz do dyskusji, które naprawdę mogą pójść w złym kierunku. Zanim się zorientujesz, ktoś odwróci się do ciebie plecami.

LEW (23 lipca – 22 sierpnia) Duma pomaga ci w specyficznych sytuacjach, ale nie zapominaj o innych. Teraz wiesz, jak osiągać cele bez aroganckiego zachowania. Co za piękny balans! Promieniejesz jak nigdy wcześniej.

PANNA (23 sierpnia – 23 września) Twoja ostrożność zostanie doceniona, ale nie przestawaj emanować pewnością siebie. Okaż szacunek ludziom, którzy myślą nieco wolniej. To dla ciebie prawdziwe wyzwanie, ale daj z siebie wszystko.

WAGA (24 września – 23 października) Uważaj trochę na alkoholowe zachcianki, twoja paplanina przy jednej lampce za dużo może mieć poważne i daleko idące konsekwencje. Możesz powiedzieć rzeczy, których nie da się już cofnąć.

SKORPION (24 października – 22 listopada) Nadal kierujesz na coś swoje zmysły, twoje polowanie jeszcze się nie zakończyło. Pamiętaj, że jeśli będziesz działać nieprzygotowany, główna nagroda może przelecieć ci przez palce.

STRZELEC (23 listopada – 21 grudnia) Czas na nowy projekt, nową pracę lub nowe przyjaźnie. Jeśli jesteś niespokojny, być może pomoże ci weekendowy wyjazd. Zajrzyj wreszcie do innej kuchni, wybierz mniej osiągalne wyzwanie.

KOZIOROŻEC (22 grudnia – 20 stycznia) Spróbuj przestać tak bardzo wszystko wyolbrzymiać. Niektórzy naprawdę się starają. A jeśli chcesz być uczciwy, musisz przyznać, że są do ciebie bardziej podobni, niż ci się zdaje.

WODNIK (21 stycznia – 19 lutego) Uważaj na swoje zdrowie, być może jesteś silny, ale i ty masz słabe strony, które mogą dać o sobie znać. Spróbuj spędzać więcej czasu na świeżym powietrzu.

RYBY (20 lutego – 20 marca) Spróbuj zorganizować wspaniałe kulinarne i kulturalne wakacje, by pobudzić nieco zmysły, dać się sprowokować. Nie musi to być daleko, wspaniałe przygody możesz przeżyć nawet w swojej okolicy.

SEKRETNE ŻYCIE WALTERA MITTY FABUŁA Walter Mitty (Ben Stiller) to marzyciel, który zarządza działem negatywów w magazynie „Life”. Przed swoim anonimowym życiem ucieka zatapiając się w świecie fantazji, wypełnionym heroicznymi czynami, romantycznością i przygodami. Jest bardzo nieśmiały i prowadzi raczej nudne życie, urozmaicone jedynie momentami, w których marzy. W marzeniach jest bowiem wielkim bohaterem, który przeżywa fantastyczne przygody. Skrycie podkochuje się w swojej koleżance z pracy, Cheryl Melhoff.

A ponieważ nie ma odwagi, by zagadnąć ją w pracy, próbuje nawiązać kontakt poprzez stronę randkową eHarmony.

Chcesz obejrzeć film, który inspiruje i zawiera przepiękne zdjęcia z podróży?

W takim razie koniecznie musisz zobaczyć „Sekretne życie Waltera Mitty”.

Reżyserem i jednym z głównych aktorów filmu jest Ben Stiller, któremu udało się zobrazować wspaniały potencjał, jaki drzemie w każdym z nas.

Po przejęciu firmy,nowi właściciele decydują się przeistoczyć gazetę w czasopismo internetowe i stanowisko Waltera w Life jest zagrożone.

Walter wie, że chcąc ochronić swojąposadę musi postawić wszystko na jedną kartę. i dokładnie wtedy uderza przeznaczenie. Okazuje się, że zaginął negatyw zdjęcia, które ma się pojawić na okładce ostatniego wydania papierowego Life. Wina za to spada na Waltera. Jedynym sposobem uchronienia się przed zwolnieniem, jest odnalezienie fotografa, Seana O’Connella. A ten jest ekscentrykiem, dla którego nie istnieją nowoczesne środki komunikacji, jak internet czy telefony komórkowe.

Aby dotrzeć do fotografa, Walter musi więc udać się do Afganistanu, po drodze przemierzając Grenlandię i islandię. •

FantaSY

Fantasy charakteryzuje się fikcyjnymi opowieściami, wymyślonymi stworzeniami i wyimaginowanymi światami, w których ważną rolę odgrywają magia i inne nadprzyrodzone elementy. Jeśli wierzysz w bohaterów i ich życiowe cele, walkę dobra ze złem, ludzkość i stworzenia, które być może także gdzieś istnieją, możesz rozkoszować się książkami, filmami, ale także imprezami.

W tym numerze, w rubryce poświęconej panom, piszemy o Elfii – imprezie, która odbyła się w Haarzuilens.

Poniżej przeczytacie natomiast o wydarzeniach, które dopiero przed nami: • Grijze Jager Dag: 1 czerwca w skansenie Archeon, Archeonlaan 1, Alphen aan de Rijn, Holandia Południowa. Weź udział w ekscytujących walkach rycerskich, naucz się strzelać z łuku i daj się porwać 300 Wikingom, którzy przeniosą cię w atmosferę książek Flanagana.

• Fantasyval 2014: 14 i 15 czerwca, Wouwse Plantage, Plantage Centrum 1, Brabancja Północna. Duży Bankiet Rivendel, muzyka na żywo, rozrywka w średniowiecznym stylu i pokaz fajerwerków. W 2014 roku tematem imprezy jest „Fantasy in Wonderland”.

• Ridderspektakel Dordrecht: 14 i 15 czerwca, Hollandse Biesbosch, Baanhoekweg 75, Dordrecht, Brabancja Północna. Krzepcy rycerze na koniach, pełne napięcia pokazy ptaków drapieżnych i kompletna średniowieczna wioska, w której przekonasz się, jak żyli

niegdyś rycerze. Ridderspektakel Paterswolde pojawi się 5 i 6 lipca w Landgoed Vennebroek, Hoofdweg 251b, Paterswolde, Drenthe.Rycerskie pokazy w Amsterdamie można będzie natomiast oglądać w dniach 16 i 17 sierpnia: Nieuwe Kalfjeslaan 23, Amstelveen, Holandia Północna.

• FantasiaFest 2014: od 25 do 27 lipca w De Lindenhorst, Schiphorsterweg 15, De Schiphorst, Drenthe 7966 AB. Warsztaty, demonstracje i muzyka celtycka.

• Elfia Arcen 2014: 20 i 21 września, Ogrody Zamkowe Arcen, Lingsforterweg 26, Arcen, Limburgia. impreza odbywała się wcześniej pod nazwą Elf Fantasy Fair.

Największe wydarzenie fantasy, na którym nie będziesz się nudzić. Czekają na ciebie występy, odczyty, spotkania ze słynnymi pisarzami, którzy będą rozdawać autografy, warsztaty i różne przyjemne stragany.

Dzięki wspaniałemu umiejscowieniu oraz faktowi, że wielu odwiedzających EFF także przychodzi w przebraniu, poczujesz się tu jak w innym świecie. Tematem tegorocznej edycji jest legendarny król Artur. •

SUDOKU Wypełnij cyfry od 1 do 9. Każdy numer może pojawić się tylko 1 raz w każdym rzędzie, każdej kolumnie i bloku 3x3. Rozwiązanie znajdziesz w polach A, B, C, D i E. Rozwiązaniem sudoku jest kod cyfrowy. Na naszej stronie internetowej www.popolsku.nl możesz wpisać rozwiązanie w zakładce Relaks. Wśród wszystkich nadsyłających prawidłowe rozwiązanie wylosujemy 2 zwycięzców, którzy otrzymają bilety wstępu do NEMO o wartości 15€ – www.e-nemo.nl. •

poPolsku nr 10 • 11

Szkolnictwo w Holandii:

HAVO i VWO W serii artykułów na temat szkolnictwa w Holandii przedstawiamy wam najważniejsze różnice pomiędzy holenderskim i polskim systemem nauczania. Tym razem informacje na temat dwóch ścieżek kształcenia: HAVO i VWO. Pisaliśmy już o ścieżce VMBO w holenderskim szkolnictwie średnim. Teraz objaśnimy dwie kolejne ścieżki nauczania; HAVO (wyższa średnia szkoła ogólnokształcąca) i VWO (przygotowawcza szkoła naukowa).

W Holandii około 12. roku życia ucznia wiadomo, który poziom szkoły średniej jest dla niego najlepszy.

Istnieją trzy główne ścieżki w szkolnictwie średnim: • zorientowana na naukę zawodu (VMBO) • ogólnokształcąca (HAVO) • „naukowa” (VWO).

Odpowiednia ścieżka określana jest na podstawie porady szkolnej udzielanej pod koniec szkoły podstawowej; w większości przypadków podchodzi się też do testu końcowego (CITO). 20% wszystkich uczniów w Holandii udaje się do HAVO i VWO, reszta kontynuuje naukę w VMBO lub kształceniu praktycznym.

HAVO oznacza wyższy poziom nauczania, jest to poziom wyższy niż VMBO, ale niższy niż VWO. By móc dostać się do HAVO, należy zdobyć minimum 538 punktów na teście CITO. HAVO trwa 5 lat i kończy się egzaminem państwowym, po którym uczeń (wtedy w wieku 17-18 lat) może rozpocząć naukę w HBO (Wyższa Szkoła Zawodowa).

Tylko po ukończeniu VWO możliwe jest bezpośrednie rozpoczęcie nauki na uniwersytecie. Kandydaci do VWO muszą osiągnąć na teście CITO wynik 545 lub wyższy. Ścieżka VWO trwa 6 lat i po jej ukończeniu uczeń ma 17-18 lat.

VWO można porównać z polskim liceum ogólnokształcącym. W Polsce po ukończeniu liceum i zdaniu matury można ubiegać się o przyjęcie na studia, w Holandii uczeń HAVO po zdaniu egzaminu państwowego musi jeszcze przez dwa lata uczyć się w VWO i zdać egzamin końcowy na poziomie VWO. Dopiero potem może ubiegać się o przyjęcie na studia.

W Holandii istnieją trzy typy VWO: • Ateneum (nid. atheneum) – „zwykłe” VWO. Nazwy ateneum używa się często jako synonimu VWO. • Gimnazjum (nid. gymnasium) – z dodatkowymi przedmiotami, takimi jak kultura klasyczna, łacina i greka. Po egzaminie końcowym w (jednym z) obu językach otrzymuje się dyplom ukończenia gimnazjum. Dyplom ten uznaje się za najwyższy w szkolnictwie średnim.

• Technazjum (nid. technasium) – bierze się tu udział w projektach technicznych i wymagane jest złożenie technicznej pracy profilowej.

Istnieją również klasy dwujęzyczne (nid. TTO, tweetalig onderwijs), w których duża część przedmiotów wykładana jest po angielsku.

Zespoły szkół często oferują klasy HAVO, VWO i VMBO by ułatwić uczniom przechodzenie pomiędzy poszczególnymi poziomami. Istnieją również tak zwane gimnazja kategorialne, które oferują tylko klasy gimnazjum. W niektórych miastach są one tak popularne, że kandydaci są losowani. Szkoły te mogą również stawiać wyższe wymagania odnośnie wyników CITO. Często od kandydatów do gimnazjum, którzy otrzymali najwyższą poradę szkolną, wymaga się o punkt

lub dwa więcej niż od kandydatów do „zwykłego” VWO (czyli ateneum).

Warunki przyjęcia poszczególnych szkół można znaleźć na ich stronach internetowych oraz w przewodnikach szkolnych. Można również wybrać się na dni otwarte. Przyjrzyj się wtedy uważnie poradzie szkolnej i wymaganym wynikom Cito.

Pierwsza klasa w szkolnictwie średnim nazywa się brugklas (pol. „klasa pomostowa”). W niektórych szkołach brugklas trwa dwa lata, w innych nawet trzy i jest to decydujący okres dla ucznia. Po około 8 latach szkoły podstawowej musi nauczyć się uczyć; odrabiać lekcje, pisać prawdziwe testy, planować, przygotowywać się do lekcji, dojeżdżać do szkoły komunikacją publiczną lub pokonywać wiele kilometrów na rowerze.

Nie jest oczywiste, że 12-latek od razu odnajdzie się w holenderskiej szkole średniej. Szkoły podstawowe w Holandii często zadają mało zadań domowych lub nie zadają ich wcale, nie trzeba też pakować czy nosić ze sobą podręczników. W szkole podstawowej wszystko jest dla uczniów przygotowywane, a w szkole średniej jest zupełnie inaczej.

Brugklas istnieje też po to, by uczniowie mogli rozwinąć się z niższego na wyższy poziom (HAVO -> VWO) lub by dopasować poziom z wyższego na niższy, gdy to konieczne (VWO -> HAVO). Kto otrzymuje wysokie wyniki, może po roku lub dwóch zacząć naukę w VWO. Na ucznia, który ma je nieco niższe, czeka HAVO. Pierwsze trzy lata HAVO i VWO nazywa się „podbudową” (nid. onderbouw). Wyższe lata to „nadbudowa” (nid. bovenbouw), czyli druga faza. W drugiej fazie HAVO i VWO oferowane są cztery profile, z których uczeń musi wybrać jeden: • Środowisko i technika • Środowisko i zdrowie • Ekonomia i społeczeństwo • Kultura i społeczeństwo Istnieją też szkoły, które oferują kombinacje powyższych profili: • Środowisko, technika i zdrowie • Ekonomia, kultura i społeczeństwo Poza przedmiotami profilowymi, uczeń uczęszcza również na przedmioty ogólne: wychowanie fizyczne, kultura i sztuka, wiedza o społeczeństwie (HAVO/ VWO), ogólna wiedza o środowisku (VWO) i matematyka.

Poza przedmiotami profilowymi, istnieje też tak zwana „wolna przestrzeń” (=własny wybór; nid. vrije ruimte). W ramach vrije ruimte uczeń może uczęszczać na przedmioty z innego profilu lub oferowane poza profilami. Istnieją szkoły, które zobowiązują ucznia do uczęszczania na konkretne

przedmioty dodatkowe, które na przykład są zgodne z charakterem szkoły, takie jak religia.

Pod koniec szkoły średniej następują egzaminy końcowe. Na egzaminie uczeń musi zdawać niderlandzki, angielski, wiedzę o społeczeństwie i matematykę.

Oprócz tego, na egzaminie pojawiają się przedmioty profilowe obowiązkowe i do wyboru. Uczeń musi też napisać pracę profilową.

By zdać, uczeń musi osiągnąć średnią 5,5 ze wszystkich części egzaminu, przy czym ocena z niderlandzkiego, angielskiego i matematyki nie może być niższa niż 5,0* *Holenderski system ocen w szkolnictwie średnim bazuje na skali 1-10, gdzie 10 jest oceną najwyższą. • Przez: KREDA (www.kreda.nl) Celem stowarzyszenia KREDA jest rozpowszechnianie wiedzy na temat holenderskiego systemu nauczania wśród polskich rodzin w Holandii, by pomóc osiągać polskim uczniom lepsze wyniki i by uświadomić im, jak dobrze wykorzystać dane im szanse. Z Polskiego Centrum Bollenstreek w Lisse (nid. Pools Centrum Bollenstreek in Lisse) Stowarzyszenie KREDA dąży do wspierania polskich rodzin i ich pracodawców, gmin i szkół.

By móc to zrobić, Stowarzyszenie KREDA szuka przyjaciół i sponsorów. Więcej na: www.kreda.nl Więcej informacji na temat edukacji w Holandii znajdziesz na naszej stronie www.kreda.nl oraz pod następującymi linkami: • www.duo.nl • www.rijksoverheid.nl • www.cbs.nl • www.cito.nl • www.cito-score.nl • www.overheid.nl

poPolsku nr 10 • 12

CAŁA HOLANDiA na RowERzE! Holandia to prawdziwy „kraj rowerów”! Ludzi na rowerze widzi się wszędzie: osoby starsze, gospodynie domowe, biznesmeni, dzieci i młodzież – wszyscy jeżdżą na rowerze. Jeżdżą w miastach i na wsiach, gdy świeci słońce i gdy pada deszcz, latem i zimą. Dlaczego wszyscy Holendrzy wsiadają na rower?

Dzieje się tak dlatego, że Holandia jest bardzo płaskim krajem, jest gęsto zaludniona i ma małą powierzchnię, przez co odległości są niewielkie. Ludzie mieszkają w odległości przejażdżki rowerowej od siebie, robią zakupy na rowerze, dzieci jeżdżą na rowerach do szkół, wielu ludzi jeździ na rowerze do pracy i przewożą na rowerze rzeczy. Ponieważ rower jest szybki, tani i zdrowy.

UDOGODNiENiA W Holandii istnieje dużo specjalnych ścieżek rowerowych. Wszystkie stacje kolejowe w Holandii mają szerokie, często zadaszone i czasami strzeżone, parkingi rowerowe. W każdej wsi i mieście znajduje się mechanik zajmujący się naprawą rowerów. Rower można przewieźć w wielu pociągach, podczas gdy małe, składane rowery (tak zwane „składaki”) można przewozić też tramwajem i metrem. ŚRODEK TRANSPORTU Holendrzy wszystko przewożą na rowerze, nawet dzieci! Prawie wszystkie holenderskie rowery mają nad tylnym kołem bagażnik. Wiele osób przymocowuje do niego na stałe torby rowerowe, w których przewożą zakupy. Na bagażniku w Holandii nie można przewozić pasażerów, ale wiele osób i tak to robi. Dla dzieci istnieje wiele specjalnych krzesełek z podpórkami na nogi, które można zamocować na rowerze.

Jest również wiele rowerów, które nad przednim kołem mają bagażnik. Modne jest zamocowanie na nim drewnianego koszyka na rzeczy. Niektórzy przewożą tam nawet swoje psy!

RODZAJE ROWERÓW Holendrzy już dawno temu wymyślili, by wyposażyć rower w duże miejsce na bagaż.

Dlatego skonstruowali rower z dwoma tylnymi kołami: rower transportowy. Obecnie używają ich modni, młodzi rodzice, by odwieźć swoje dzieci do żłobka. Z troski o swoje dzieci, tatusiowie montują plastikowy daszek, by dziecko było suche nawet podczas deszczu. Mamusie szyją nawet małe zasłonki, by nadać rowerowi domowy wygląd. To dopiero wesoły widok! Zakochani przy ładnej pogodzie chętnie wybierają się na wspólne rowerowe wycieczki, podczas których prowadzą głębokie rozmowy.

Przy nich czasem patrzą się sobie głęboko w oczy. To niebezpieczne, bo kierownice rowerów mogą o siebie zahaczyć, co może zakończyć się upadkiem. Dlatego też wymyślono „tandem”: z dwóch rowerów zrobiono jeden: z jednego roweru usunięto przednie koło, a resztę zmontowano w długi rower z dwiema kierownicami, dwoma siedzeniami i trzema kołami za sobą. Dzięki temu można jeździć razem i bezpiecznie rozmawiać. Ponadto, siedzący z przodu pan może wykonywać całą ciężką pracę, jaką jest pedałowanie, a pani z tyłu zatroszczyć się o miłą atmosferę podczas przejażdżki.

ROWER TRÓJKOŁOWY: wymyślono też coś dla dzieci i inwalidów. Dostają oni rower z dwoma tylnymi kołami obok siebie: dzięki temu nie przewracają się gdy się zatrzymają. Wariantem tego rodzaju rowerów są rowery wodne: to dwuosobowe łódki z pedałami, które wprawiają w ruch wirnik zamontowany pod łódką. W ten sposób turyści w Amsterdamie mogą wybrać się na przyjemną wodną wycieczkę po kanałach.

ELEKTRYCZNY: rowery elektryczne to dziś prawdziwy szał. Mają mały silnik elektryczny, który wspomaga naciskanie pedałów: szalenie popularne wśród ludzi starszych, którzy teraz nawet przy wietrze w twarz łatwo prześcigają młodzież. Na rynku dostępne są też sportowe rowery elektryczne. Osiągają one prędkość 50 km/h!

Młodzież uważa je za świetne, co z kolei martwi rząd. Rowery w zasadzie nie mogą przekraczać prędkości 25 km/h w terenie zabudowanym, takim jak miasta i wsie.

ZDROWiE Dla wielu Holendrów jazda na rowerze jest zwykłą codzienną czynnością. Właśnie dlatego tak wielu Holendrów jeździ do pracy na rowerze. Przez to, że to tak zwykła czynność, często zapomina się o tym, że jazda na rowerze jest też bardzo zdrowa!

Ludzie, którzy regularnie jeżdżą na rowerze: • mają kondycję sportowca i ich ciała są dziesięć lat młodsze • są odporniejsi na choroby • mają o pięćdziesiąt procent zmniejszone ryzyko zawału serca • czują się lepiej psychicznie i fizycznie • są odporniejsi na stres • lepiej funkcjonują w pracy • są bardziej czujni, a ryzyko, że doznają wypadku przy pracy jest mniejsze WSZYSCY NA ROWER Holendrzy i ich rowery są nierozłączni. W ich małych miastach i wsiach, w ich płaskim kraju, gdzie wszędzie jest blisko, oczywiste jest to, że rower stał się tak popularnym środkiem transportu. Wielu obcokrajowców mieszkających w Holandii też nauczyło się jazdy na rowerze. Cieszą się z tego i jest tylko jedna rzecz, na którą wszyscy narzekają: holenderska pogoda – z jej silnym wiatrem i deszczem! •

poPolsku nr 10 • 13

ŚLUB W HOLANDII

TO COŚ DLA CIEBIE? Oczywiście fajnie jest wiedzieć, dlaczego nosi się obrączkę na lewym palcu serdecznym (ponieważ według tradycji, jest to jedyny palec z żyłą prowadzącą prosto do serca. „Vain of love”) lub też to, że gdy wychodzisz za mąż po raz pierwszy, ubierasz się na biało, ponieważ biały jest symbolem dziewictwa.

POPOLSKU ZANURZYŁO SiĘ W ŚWiAT DRUHEN i BUKiETÓW – OTO REZULTAT! MAŁŻEŃSTWO LUB ZAREJESTROWANY ZWiĄZEK PARTNERSKi Przy zawarciu ślubu lub zarejestrowanego związku partnerskiego para oficjalnie rejestruje swój związek u urzędnika w urzędzie stanu cywilnego. W Holandii mężczyzna i kobieta, 2 mężczyzn lub 2 kobiety mogą wstąpić w zarejestrowany związek partnerski lub wziąć ślub, jeśli spełnią następujące warunki: • Ty i twój partner musicie mieć co najmniej po 18 lat.

• Ty i twój partner nie możecie pozostawać w innym związku małżeńskim lub zarejestrowanym związku partnerskim.

• Nie możesz być pod opieką kuratora, ponieważ wtedy potrzebna jest zgoda kuratora lub sędziego.

• Określeni członkowie rodziny nie mogą wziąć ze sobą ślubu ani wstąpić w zarejestrowany związek partnerski. Chodzi o rodziców i dzieci, dziadków i wnuki oraz braci i siostry. Kuzyni natomiast mogą wziąć ze sobą ślub lub wstąpić w zarejestrowany związek partnerski.

By wziąć ślub w Holandii, nie musisz być Holendrem. Holender może wziąć ślub z nie-Holendrem, ale również dwie osoby nieposiadające holenderskiego obywatelstwa mogą się pobrać w Holandii. Obowiązują pewne warunki, ale nie są one niemożliwe do spełnienia. Co najmniej jedno z partnerów musi być wpisane do gminnej bazy danych osobowych (nid. gemeentelijke basisadministratie, GBA). Ten warunek nie obowiązuje jeśli jeden z partnerów jest Holendrem. Osoba innej narodowości musi rozumieć niderlandzki na tyle, by podczas ślubu móc odpowiedzieć na pytania urzędnika. Jeśli tak nie jest, na ceremonii musi być obecny tłumacz ustny – inaczej ślub nie może się odbyć. Osoba innej narodowości musi również przedstawić odpowiednią dokumentację – akt urodzenia i zaświadczenie o braku przeciwwskazań do zawarcia małżeństwa. Jeśli jesteś dłużej niż rok wpisany do BRP (Basisregistratie Personen, baza danych osobowych; dawniej GBA), nie musisz ponownie okazywać tych dokumentów. Turyści, którzy chcą pobrać się w Holandii mają pecha, ponieważ nie spełniają tych warunków, przez co nie mogą wziąć w Holandii ślubu.

W przypadku każdego ślubu z osobą innej narodowości sprawdza się, czy ślub jest też możliwy według prawa kraju pochodzenia danej osoby. Robi się to, by zapobiec sytuacji nieuznania holenderskiego ślubu w tym kraju.

CO MUSiSZ ZAŁATWiĆ WCZEŚNiEJ? Jeśli chcesz wziąć ślub, to po pierwsze musisz złożyć deklarację małżeństwa w gminie; wniosek ten nazywa się też „ondertrouw” (pol. zawiadomienie o ślubie).

Jeśli bierzesz ślub w urzędzie, nazywa się to ślubem cywilnym; jeśli chcesz wziąć ślub w kościele, możesz to zrobić dopiero do ślubie cywilnym. Kościół sam zadecyduje, czy zechce pobłogosławić twój związek. Deklarację małżeństwa składa się w gminie, w której się mieszka. Jeśli twój partner mieszka w innej gminie, to możecie sami wybrać, w której gminie złożycie deklarację. Deklarację należy złożyć najpóźniej 14 dni przed ślubem, ale nie wcześniej, niż 1 rok przed planowaną datą

Może jednak bardziej przydatne są praktyczne informacje, o czym musisz pamiętać, gdy chcesz powiedzieć „tak” w Holandii. Co musisz zrobić, gdy nie masz holenderskiego obywatelstwa, mieszkasz w Holandii i chcesz tutaj wziąć ślub albo zarejestrować swój związek partnerski?

ślubu. W deklaracji należy również wskazać osoby, które będą waszymi świadkami (minimum 2 i maksymalnie 4 pełnoletnie osoby).

CZEGO POTRZEBUJĘ?

Gmina, w której będziesz składać deklarację, poinformuje cię dokładnie, jakie dokumenty musisz mieć ze sobą. Czasami są to odpisy waszych aktów urodzenia i ważne dowody tożsamości (twój i partnera), a od świadków – kopia ważnych dowodów tożsamości. iLE ZAPŁACĘ GMiNiE? Gminy stosują różne taryfy, jednak średnio można oszacować: • Ślub w poniedziałek o określonej godzinie jest darmowy, w innych przypadkach zapłacisz 150 € za krótką ceremonię i 550 € za długą.

• Branie ślubu w weekendy jest droższe, tak jak i ślub w specjalnym miejscu. Oczywiście otrzymujesz też trouwboekje (pol. książeczka ślubu), za którą musisz zapłacić około 40 €. •

co JESzczE waRto wiEdziEĆ?

Uważasz, że ślub to krok za daleko? Możesz zdecydować się, by najpierw zawrzeć umowę partnerstwa cywilnego (nid. samenlevingscontract). Jest to trochę bardziej korzystne, niż ślub, ma się jednak mniej praw i obowiązków.

W takiej umowie spisuje się ustalenia dotyczące wkładu finansowego w koszty utrzymania, koszty rozliczeń, użycia rachunków bankowych, podziału majątku w przypadku rozstania, co ma nastąpić w przypadku śmierci i wszystko, co dotyczy waszego mieszkania. Ważnym punktem jest to, co stanie się z waszą własnością, gdy jedno z was umrze. Jeśli nie macie ślubu i nie będzie to uwzględnione w waszych testamentach, nie staniecie się automatycznie swoimi spadkobiercami; najczęściej to rodzina dziedziczy majątek. Może to prowadzić do wielu nieprzyjemnych sytuacji, których można uniknąć poprzez ustalenie i uregulowanie wszystkiego u notariusza. Gdy bierzesz ślub lub zawierasz zarejestrowany związek małżeński, cały majątek i długi są wspólne, a jeśli tego nie chcesz, musisz udać się do notariusza, by spisać intercyzę lub warunki partnerstwa.

poPolsku nr 10 • 14

konSUltant W AGENCJi PRACY TYMCZASOWEJ Chętnie poświęcamy uwagę różnym ścieżkom kariery w Holandii – tym razem skupiamy się na funkcji konsultanta w agencji pracy tymczasowej. Ewelina Pietras pełni taką funkcję i mieliśmy okazję zadać jej kilka pytań na ten temat. Ewelina urodziła się w Warszawie, jej rodzina i większość przyjaciół mieszka w Polsce.

W lutym 2011 roku przyjechała do Holandii; była to spontaniczna decyzja, podjęta w chwili, gdy zmieniała pracę. – Mój przyjaciel z Holandii, którego poznałam wcześniej w Polsce poprzez mojego holenderskiego pracodawcę, zapytał czy nie chciałabym wybrać się na wakacje do Hagi. Kupiłam bilety na samolot, poleciałam do Holandii i do teraz tu jestem, nigdy nie skorzystałam z biletu powrotnego do Polski – opowiada.

W międzyczasie zbudowała sobie też życie w Holandii, mieszka teraz wraz ze swoim chłopakiem w pięknym mieszkaniu i ma pełno planów na przyszłość.

W Polsce Ewelina uzyskała dyplom licencjata na kierunku hotelarstwo i gastronomia, w specjalizacji zarządzanie finansami. Długo pracowała w sieci barów kawowych, najpierw jako pracownik, a po kilku latach awansowała na stanowisko kierownika. Pracowała również jako manager w restauracji hotelowej.

Trochę trwało, zanim znalazła w Holandii pracę, głównie ze względu na brak znajomości języka niderlandzkiego. By szybko go przyswoić, udała się na ośmiomiesięczny staż w domu spokojnej starości, byle tylko nie siedzieć bezczynnie. Stale się rozwijała i próbowała przejąć kontrolę nad swoim życiem i przyszłością.

W końcu dostała pracę jako pracownik administracyjny w agencji pracy tymczasowej. Była to szansa, którą chwyciła obiema rękami.

Dla Eweliny nauka niderlandzkiego była ogromnym wyzwaniem, zrobiła jednak wszystko, by się odnaleźć w holenderskim społeczeństwie. Ukończyła wszystkie oficjalne kursy językowe oferowane za darmo przez holenderski rząd. – Parę rzeczy wymaga ulepszenia, jeśli chodzi o sposób prowadzenia kursów i ich kolejności – mówi. – Kurs integracyjny jest dobry, ale dopiero wtedy, gdy już trochę znasz język, inaczej po prostu go nie zrozumiesz, a to bez sensu!

Z tego względu uważa poPolsku za bardzo dobrą inicjatywę, sama doświadczyła tego, że brakuje polskich gazet w Holandii, takich, które podają dobre (holenderskie) informacje i przetłumaczone wiadomości.

PoPolsku jest bardzo potrzebne. Ma nadzieję, że to przekona polskich pracowników do tego, że nauka języka jest bardzo ważna dla ich przyszłości i że gazeta jest łatwo dostępnym źródłem informacji.

„Opanowanie niderlandzkiego jest niezbędne, by się odnaleźć. Pomyśl o kontaktach z sąsiadami, współpracownikami i pracodawcą. Oprócz tego ważne jest, by dobrze rozumieć przepisy. Dzięki temu stajesz się bardziej świadomy i mniej naiwny. Kiedy słucham opowieści osób, które u polskiego księgowego muszą płacić 25 € za złożenie wniosku o dopłatę do ubezpieczenia zdrowotnego czy ubieganie się o podpis elektroniczny (DigiD), nie wiem, co o tym myśleć. Osoby, które nie chcą uczyć się niderlandzkiego, często płacą dużo pieniędzy za rzeczy i usługi, które są darmowe. Tak być nie musi”.

Ewelina jest konsultantką w agencji pracy tymczasowej, w której zaczynała jako pracownik administracyjny. Jej zadaniem jest znalezienie kandydatów odpowiednich na wakaty, które pracodawcy zgłaszają w biurze. Ponadto, pomaga pracownikom tymczasowym w sprawach administracyjnych, mieszkaniowych, ubezpieczeniowych, transporcie oraz odpowiada na wszystkie ich pytania. •

iNTERESUJE CiĘ PRACA W CHARAKTERZE KONSULTANTA? OTO, CO JESZCZE MUSiSZ WiEDZiEĆ: • 99% imigrantów przyjeżdża do Holandii, by znaleźć pracę. Bez kogoś, kto ich poprowadzi mają małe szanse na zatrudnienie. Konsultant sprawdza kwalifikacje osoby poszukującej pracy i próbuje połączyć daną osobę z wakatem zgłoszonym przez pracodawcę. Konsultant musi dobrze operować językiem i orientować się na rynku pracy, na dodatek nie może nastawiać się na pracę w stałych godzinach. Musisz umieć pracować pod presją ze względu na wiele terminów do dotrzymania. Musisz umieć działać zarówno samodzielnie, jak i w grupie, być zorientowanym na rozwiązywanie problemów, mieć dobre zdolności komunikacyjne, mieć dobre podejście społeczne i handlowe.

• Jako konsultant możesz pracować w agencji pracy tymczasowej, biurze pośrednictwa pracy (nid. detacheringsbureau) lub w firmie rekrutacyjnej. Nawiązujesz ponadto dużo kontaktów z asystentami, opiekunami klienta i innymi ważnymi graczami w tej branży.

• Ważną częścią twojej pracy jest prowadzenie rozmów kwalifikacyjnych z osobami poszukującymi pracy. Aby uzyskać dobry obraz możliwości kandydata, trzeba zadawać odpowiednie pytania oraz przejrzeć ewentualnie dostarczone CV, by uzyskać informacje o doświadczeniu. Dopiero, gdy masz dobry obraz kandydata, możesz szukać ewentualnych odpowiednich dla niego ofert pracy.

• By móc pracować jako konsultant, najlepiej ukończyć szkołę MBO o kierunku personel i praca. Wynagrodzenie waha się od 1750 do 2500 euro brutto miesięcznie, w zależności od wykształcenia, doświadczenia zawodowego i wieku. istnieją możliwości rozwoju, na przykład na stanowisko starszego konsultanta lub kierownika oddziału.

• Studiowałeś w Polsce i tam zdobyłeś dyplom? Zajrzyj na stronę www.pearlpeople.eu. PearlPeople nie jest agencją pracy tymczasowej, lecz organizacją, która zatroszczy się o oszacowanie twojego dyplomu w Holandii, o to byś szybko nauczył się niderlandzkiego (jeśli jeszcze go nie znasz) i pomoże ci znaleźć pracę w branży, w której masz kwalifikacje. Pomogą ci zatem znaleźć pracę na twoim poziomie!

poPolsku nr 10 • 15

POZOSTAJESZ W PEŁNI SIŁ?

Naładować, czy wypompować…?! Na pewno znasz to uczucie: pracowałeś cały dzień, przenosiłeś góry, a mimo to pod koniec dnia czujesz, że jesteś rześki, w dobrej formie i masz jasny umysł. Z drugiej strony, pewnie nie jest ci obce zupełnie przeciwne doświadczenie: w ciągu dnia wydarzyło się niewiele i nic szczególnego, na pewno nie byłeś zbyt zajęty. Pomimo tego czujesz się pusty i wypompowany. Czy może być tak, że to nie to, CO robisz decyduje o tym, jak się czujesz, ale W JAKI SPOSÓB to robisz?

Nasze życie rozgrywa się pomiędzy dwoma biegunami: z jednej strony rzeczy, które nas cieszą i dzięki którym ładujemy nasze akumulatory. Z drugiej natomiast zdarzenia, które zużywają zapasy naszej energii. Oczywiście jedne i drugie wiążą się z życiem. Czasem przydarzają ci się rzeczy, które kosztują cię wiele energii i to także jest bardzo naturalne. Po to właśnie masz energię: aby na coś ją spożytkować.

Czasami czujesz zastrzyk tej energii. To niemal tak, jak z oddychaniem: po wdechu następuje wydech. W jednym momencie dajesz, w innym – bierzesz. Tak długo, jak w tych relacjach zachowany jest balans, tak długo czujesz również równowagę podczas wzlotów i upadków.

O CZYM iNFORMUJE CiĘ RYSUNEK? Na kartce widzisz wiele zielonych i czerwonych kropek. Zastanów się nad nimi spokojnie.

• Co uzmysławia ci ilość kropek zielonych i czerwonych? Co uświadamiasz sobie dzięki pozycjom, w których zostały umieszczone dane osoby?

• Możesz wykonać podobne ćwiczenie, oznaczając zielonymi kropkami dobre, podnoszące energię sytuacje i umieszczając je w specyficznych miejscach. Natomiast niemiłe, stresujące i obniżające energię sytuacje oznacz kolorem czerwonym.

• Co uzmysławia ci tak wykonany rysunek?

Kolorami zielonym i czerwonym, możesz na jednym rysunku oznaczyć zarówno wiele osób, jak i sytuacji. Jeśli obawiasz się, że rysunek stanie się nieprzejrzysty, rozdziel oznaczanie osób i sytuacji wykonując osobne rysunki. Rób tak, by tobie było wygodnie! •

CO DALEJ? Czy zostaje zachowana proporcja pomiędzy tym, co dajesz i tym, co otrzymujesz w zamian? Jeśli nie, mądrze będzie się nad tym zastanowić. Przyjrzyj się temu, co możesz zrobić, by nadać więcej równowagi relacjom „zielone-czerwone”. Może to oznaczać, że niektóre działania zminimalizujesz lub przeciwnie, zintensyfikujesz. Albo też, że niektóre osoby będziesz widywać częściej lub rzadziej. A może nawet, że nie będziesz zmieniać tego „co” i „kto”, ale sposób, w jaki to ty obchodzisz się z innymi ludźmi i sytuacjami.

W praktyce każdy odbiera to inaczej. Co jednej osobie dodaje energii i jest odbierane jako zdarzenie pozytywne, inna osoba może odbierać jako sytuację negatywną i pozbawiającą energii. Zasada ta sprawdza się nie tylko w odniesieniu do wydarzeń, ale także do innych ludzi w twoim życiu. Rozejrzyj się dookoła: kto odgrywa jakąś rolę w twoim życiu? Jeśli przyjrzysz się tym osobom, zdasz sobie sprawę, że czasem męczy cię spotkanie z jednymi z nich, a przy innych czujesz się rześki i wesoły. Czasami czujesz też, że jedni dodają ci pozytywnej energii, a inni – negatywnej.

To mówi samo za siebie: wdech – wydech, pamiętasz?

Weź jednak pod uwagę, co następuje: jeśli masz wrażenie, że oddajesz więcej energii, niż jej dostajesz, powinieneś się zastanowić. Najwyższy czas zrobić sobie „personagram”.

PERSONAGRAM i SOCJOGRAM Co to jest „personagram”? Jest to schemat, w którym wszystkim ludziom odgrywającym jakąś rolę w twoim życiu, nadajesz miejsce w odniesieniu do siebie. Dodają ci energii, czy odbierają ją? Dzięki stworzeniu personagramu uzyskasz przejrzystość, co do swoich relacji z innymi. Jak ważni są dla ciebie i co ci dają? Pozwoli ci to na zachowanie jasności, jeśli chodzi o bliskość w stresujących sytuacjach.

OSOBY • Na kartce papieru narysuj takie okręgi.

• Określ swoje miejsce w tych okręgach, rysując kółko. Logiczne będzie umiejscowienie siebie w centrum.

• Na czerwono zaznacz różne osoby, które odgrywają w twoim życiu negatywną (obniżającą energię) rolę i umieść je w takiej odległości i miejscu, które uważasz za właściwe.

• Na zielono zaznacz różne osoby, które w twoim życiu odgrywają rolę pozytywną, wspierającą, (podwyższającą energię); następnie umieść je w takiej odległości i miejscu, które uważasz za właściwe.

Po raz pierwszy w historii, 10 zasad flirtowania w biznesie, punkt po punkcie. „10 przykazań Flirtu”, z uśmiechem, przedstawia zasady flirtowania i udowadnia, że flirtowanie nie tylko uprzyjemnia twoje życie i pracę, ale wiedzie do sukcesu i dobrobytu. Nie przegap okazji!

E-booka możesz zamówić za 7€ na stronie

www.zakelijkflirten.com/Polish.

poPolsku nr 10 • 16

BIWAKOWANIE: JAK W NIEBIE, CZY JAK W PIEKLE? W Holandii istnieje wiele miejsc, w których możesz zakotwiczyć na dzień lub dłużej. Są tu kempingi, posiadające rozstawione już dla ciebie luksusowe namioty-bungalowy. Możesz też biwakować w gospodarstwie rolnika, czy na kempingu przyrodniczym. Wszystko jest dozwolone i nic nie jest tu zbyt szalone. No w każdym razie, jeśli nie uważasz za straszne chodzenia z rolką papieru toaletowego do ubikacji, a nawet obowiązkowego odstania swojego w kolejce, zanim będzie ci dane załatwić własne potrzeby. Jak i przerażającej konieczności oczyszczania odpływu prysznica z cudzych włosów, w celu uniknięcia stania po kostki w żelu pod prysznic swojego poprzednika. Pewnie zdążyłeś też już zauważyć, że autor tego artykułu nie jest zwolennikiem tego typu spędzania wolnego czasu. Gdyby jednak komuś musiało się to przydarzyć, oto kilka cennych wskazówek i trików.

BiWAKOWANiE NA DZiKO W tym przypadku spędzasz noc w niewyznaczonym miejscu, śpiąc w śpiworze, namiocie, składanej przyczepie namiotowej, samochodzie kempingowym, czy po prostu w samochodzie. A więc nie w oficjalnym miejscu biwakowania, jakim są kempingi. Niestety, w Holandii takie formy biwakowania są niemal wszędzie zakazane, w celu zapobiegania zakłócania porządku publicznego. Ludzie obawiają się, że biwakowicze pozostawią po sobie śmieci i będą zakłócać ciszę. Jeśli chcesz za darmo przespać się w środku lasu, możesz natomiast skorzystać z miejsc biwakowych przy palu, zarządzanych przez Administrację Lasów Państwowych. Zwykle zabronione jest jednak biwakowanie na terenie obszarów przyrodniczych.

Dlatego Administracja Lasów państwowych przygotowała mapę, na której wyznaczyła miejsca bezpłatnego biwakowania. Na stronie tej podano także wiele przydatnych informacji: https://sites.google. com/site/paalkampeerders/locaties#TOC-Staatsbosbeheer.

KEMPiNGi PRZYRODNiCZE W tej chwili w Holandii znajduje się 140 uznanych kempingów przyrodniczych. Mają one zwykle niewielką powierzchnię i są położone w malowniczych zakątkach, często znajdujących się w pobliżu ścieżek spacerowych i rowerowych, a czasami także w okolicy tras kajakowych i szlaków konnych. Do godziny 19:00 dla wędrowców rezerwuje się kilka miejsc biwakowych. Nocleg na kempingu zarządzanym przez Administrację Lasów Państwowych kosztuje zaledwie kilka euro. istnieją trzy kempingi otwarte przez cały rok. Możesz na nich biwakować także zimą, a ciepło zapewnią zadaszone paleniska.

Aby móc biwakować w miejscach kempingów przyrodniczych, należy wykupić kartę biwakową w ANWB, sklepie podróżniczym lub Administracji Lasów Państwowych. Karta obowiązuje dla całej rodziny lub grupy do czterech osób włącznie. Wraz z kartą otrzymuje się książkę z adresami kempingów przyrodniczych.

Karta biwakowa stanowi gwarancję jakości terenów przeznaczonych pod biwakowanie. Nocleg na takim

kempingu możliwy jest więc wyłącznie za okazaniem ważnej karty biwakowej.

BiWAKOWANiE U ROLNiKA Jedną z opcji jest także rozstawienie swojego namiotu na kempingu zorganizowanym na terenie należącym do rolnika. Na pewno jest to tanie rozwiązanie, którego dodatkową zaletą jest rosnąca popularność.

Obecnie stanowi też poważny, dodatkowy dochód przeciętnego rolnika. Do zalet biwakowania u rolnika bezsprzecznie należy zaliczyć ograniczoną liczbę miejsc biwakowych, a także cenę, która waha się pomiędzy 12,50 i 20 euro za noc. Więcej informacji: www.kamperen-bij-de-boer.com. • Wskazówka: na stronie www.kampeerchecklist.nl możesz od razu przygotować własną biwakową listę kontrolną. W poszczególnych kategoriach zaznaczasz wszystko, co uważasz za potrzebne do zabrania, klikasz polecenie wydruku i po chwili twoja lista kontrolna jest gotowa!

ŚWiĘTO wniEBowStĄPiEnia Święto Wniebowstąpienia Pańskiego (nid. Hemelvaartsdag) jest w Holandii dniem oficjalnie wolnym od pracy. W tym roku przypada on na 29 maja – czyli 39 dni po niedzieli wielkanocnej i 10 dni po święcie Zesłania Ducha Świętego (nid. Pinksteren). To dzień, w którym organizuje się liczne, świetne i oryginalne festiwale, wśród których najbardziej znany jest Dauwpop. Festiwal organizowany jest już około 20 lat i zawsze odbywa się w parku rozrywki Hellendoorn (www.avonturenpark.nl). Podczas pierwszych edycji festiwal odwiedzały tysiące osób, a w ostatnich latach liczba ta wzrosła do około 10.000.

Bilety w cenie 45€ możesz zamówić za pośrednictwem strony www.dauwpop.nl, a chętni mogą także zarezerwować miejsce na kempingu za jedyne 10€. Na festiwalu zagrają między innymi: Triggerfinger, The Wombats, Seasick Steve, Chef’Special i Paul Elstak.

Dauwpop nie jest oczywiście jedynym festiwalem organizowanym w trakcie Hemelvaartsdag. Jednym z najbardziej znanych i organizowanych w tym czasie festiwali w prowincji Fryzja jest Oerrock. Odbywa się on w miejscowości Ureterp (po fryzyjsku nazywaną Oerterp, skąd wzięła się nazwa Oerrock). Gwiazdy tego festiwalu, to m.in. Racoon, Miss Montreal, Douwe Bob i różne zespoły typu tribute band. •

PINKSTEREN: 8 I 9 CZERWCA

Aby nieco odświeżyć twoją wiedzę: święto Zesłania Ducha Świętego upamiętnia to, że Duch Święty zstąpił z nieba na apostołów i innych wiernych. Po śmierci Jezusa w Wielki Piątek i jego zmartwychwstaniu podczas Wielkanocy, uczniowie jeszcze przez czterdzieści dni (do Wniebowstąpienia) wspierani byli odczuwaniem jego obecności. Wtedy to Jezus jeszcze raz objaśnił im znaczenie wszystkiego, co zrobił. Czterdziestego dnia po Wielkanocy, Jezus wstąpił do nieba i pozostawił swoich uczniów. Obiecał im jednak, że zstąpi na nich moc Bożego Ducha Świętego, który poprowadzi ich duchowo i doda sił, by mogli stać się świadkami Ewangelii. Zgodnie z obietnicą Jezusa, pięćdziesiątego dnia po Wielkanocy, dziesięć dni po Wniebowstąpieniu, Duch Święty zstąpił na jego uczniów.

Jeśli podczas weekendu Pinksteren masz wolne, możesz udać się na jedną z wielu imprez organizowanych z tej okazji: od festiwali pop i jazz po wiele odbywających się wtedy kiermaszów. W czerwcu w Holandii często jest już piękna pogoda, co zresztą szybko da się zauważyć! W trakcie Pinksteren, wielu Holendrów decyduje się spędzać czas na świeżym powietrzu, albo udaje się wtedy na wakacje. •

poPolsku nr 10 • 17

TAJEMNiCZY EFEKT PlacEBo Wyobraź sobie, że jesteś chory i źle się czujesz. Masz na przykład silny ból głowy i chcesz zrobić coś, by złagodzić nieprzyjemny ból. Może łykasz tabletkę albo wykonujesz ćwiczenia rozluźniające. i spójrz, działa! Już sama wiara w leczniczy efekt czyni cuda!

Jest to zupełnie niezależne od tego, co robisz lub co zażywasz. To po prostu twoje przekonanie, twoja wiara w to, co robisz, sprawia, że to działa! Nazywa się to efektem placebo i dzięki niemu czujesz się lepiej. W ciągu ostatnich 20 lat przeprowadzono wiele badań dotyczących placebo. Rezultaty tych badań mówią nam, że ta dziedzina „leczenia” ma niesamowite możliwości.

Jest jednak wiele spraw, których z obecnymi spostrzeżeniami nie jesteśmy w stanie zrozumieć i wyjaśnić.

WEWNĘTRZNY LEKARZ Co zatem dokładnie dzieje się, gdy działa na ciebie efekt placebo? Można powiedzieć, że wtedy odzywa się twój „wewnętrzny lekarz”! Używasz własnych sił, konkretnie samoleczących możliwości ciała. Twoje ciało dokładnie wsłuchuje się w twojego ducha. Może to się dziać na dwa sposoby: słuchanie rzeczy, o których wiesz, ale również tych podświadomych. Efekt placebo nie może być zatem przypisany świadomemu wyobrażaniu sobie leczniczych efektów. Ponadto, osoba korzystająca z placebo zazwyczaj nie wie, że go używa. W tym przypadku nie może być mowy

o świadomym wyobrażaniu.

Placebo działa też poprzez podświadomość. Twoja świadoma wyobraźnia ustala nowe wzorce rozwoju.

Te impulsy w twoim duchu mają wpływ na zdrowie cielesne. Gdy wykonujesz ćwiczenie rozluźniające czy medytujesz w przyjemnej sytuacji, twoje ciało reaguje. To w mierzalny, pozytywny sposób wpływa na wszystko, co dzieje się w twoim ciele: w ten sposób obniża się na przykład twoje ciśnienie krwi. Nazywa się to „autosugestią” i twoje ciało korzysta na pozytywnej autosugestii.

Placebo aktywuje w ten czy inny sposób rejony twojego mózgu, które odwołują się do leczących zdolności twojego ciała. A te zdolności są ogromne! Pomyśl o chorobach, z których jesteś w stanie wyzdrowieć, chorobach, przed którymi chroni cię twój system immunologiczny i zranieniach, które świetnie się goją.

Placebo każe twojemu „wewnętrznemu lekarzowi” wziąć się do roboty!

WAŻNE Z badań wynika, że różne czynniki mają wpływ na efekt placebo. Gdy lekarz przepisuje ci tabletkę placebo na ból głowy, tabletka działa tym lepiej, im większa twoja wiara w to, że ukoi ona ból. Tabletka placebo działa też tym lepiej, im bardziej ufasz swojemu lekarzowi! Jest jeszcze kilka czynników: • im bardziej entuzjastyczny lekarz, tym lepiej działa placebo; • im więcej uwagi poświęca ci lekarz, tym lepiej działa

PLACEBO Leki i efekt placebo! To gorący temat: czy to substancje czynne, czy twoje ciało robi to samo? Efekt placebo w ciągu ostatnich lat mocno przemawiał do wyobraźni. Otwiera perspektywy na fascynujące nowe metody leczenia chorób. Holenderska prasa opiniotwórcza, taka jak De Volkskrant i NRC, szeroko omawia ten temat w swoich naukowych dodatkach.

placebo; • im bardziej lekarz znany jest jako fachowiec, tym mocniejszy jest efekt placebo; • im większa jest tabletka placebo, którą przepisuje lekarz, tym lepiej działa; • Tabletka placebo znanej i renomowanej marki działa lepiej, niż tabletka placebo nieznanej firmy; • im droższe placebo, tym lepiej działa; • Sam fakt bycia pod opieką lekarza działa jak efekt placebo!

MEDYCYNA ALTERNATYWNA I EFEKT PLACEBO Zwykli, konwencjonalni lekarze używają tylko leków, których działanie dowiedzione jest naukowo. Lekarze medycyny alternatywnej pracują na dużej ilości różnych instrumentów. Efektywnie używają na przykład efektu placebo. To dlatego, że większość z nich jako punkt wyjścia przyjmuje samoleczące możliwości człowieka. Wspierają oni własną metodyką te możliwości. Lekarz medycyny alternatywnej nie tylko poświęca ci więcej czasu. Oprócz twoich dolegliwości, poświęca on również czas tobie jako człowiekowi.

Lekarz medycyny alternatywnej zachęci cię do bycia aktywnym w procesie leczenia! Nie będziesz się już czuł bezsilną ofiarą swojej dolegliwości.

Dlatego też dobrym pomysłem przy przewlekłych schorzeniach jest odwiedzenie nie tylko „zwykłego”, konwencjonalnego lekarza. Oprócz tego odwiedź osobę parającą się medycyną alternatywną, która dostosuje się do twoich życiowych przekonań. Ubezpieczenia często to pokrywają. •

NO LIMIT COACHING coaching dla kobiet

Co rozumiemy pod intrygującym efektem placebo i czym jest „placebo”? Słowo pochodzi z łaciny i oznacza „będę się podobał”. Placebo to tabletka przepisywana jako środek leczniczy, niezawierająca substancji aktywnych. A jednak działa! To znaczy: pacjent doświadcza jej leczniczego działania.

Wyobraź sobie, że idziesz do lekarza z uporczywym bólem głowy. Lekarz przepisuje tabletki, które (z chemicznego punktu widzenia) nie zawierają substancji aktywnych. Wypisuje na przykład nieszkodliwe tabletki z wapniem, ale ty tego nie wiesz. Połykasz tabletki w przekonaniu, że zawierają one substancje, które zwalczą ból głowy. Po jakimś czasie ból przechodzi. W każdym razie, doświadczasz coraz to mniej poważnych napadów bólu. Tabletki działają świetnie!

Spójrz, to własnie jest efekt placebo! Połknąłeś placebo i doznałeś efektu placebo. Mówi się też o efekcie placebo w przypadku leków zawierających substancje aktywne, jednak efekt jest dużo silniejszy niż ten, który powodują substancje aktywne.

Na podstawie wyników badań powoli okazuje się, że efekt placebo jest dużo większy niż dotychczas przypuszczano. Amerykańskie czasopismo naukowe „Science Translational Medicine” na początku tego roku opublikowało wyniki testów placebo przy migrenie. Wynika z nich, że „leki” działają głównie wtedy, gdy uczestnicy badania są przekonani, iż otrzymali prawdziwe lekarstwo.

W badaniu wzięło udział 66 pacjentów z migreną, którzy zostali podzieleni na trzy grupy. Jedna trzecia została poinformowana, że dostanie placebo, jedną trzecią poinformowano, że dostaną prawdziwy lek, a ostatnia grupa nie wiedziała, jaki lek dostanie.

Wnioski z badania są takie, że działanie leku przeciwko migrenie w dużej mierze bazuje na wyobraźni. Według badaczy, to odkrycie może mieć duży wpływ na sposób walki z bólem. •

Poradnictwo dla kobiet, które stanęły w obliczu trudności, pytań lub życiowego zastoju i potrzebują specjalistycznej pomocy, która da im motywację do zmian.

Bożena Kwiecień wysłucha Cię i zachęci do zrozumienia w jakim punkcie życia się znajdujesz, gdzie chcesz dotrzeć oraz jak możesz to możesz osiągnąć.

Bożena pomoże Ci wykorzystując NLP, Strategic Transformation i terapię regresji, dzięki którym znowu będziesz szczęśliwa!

www.nolimitcoaching.nl Tel: 070-3062528

poPolsku nr 10 • 18

FUNDACJA HAGA I EUROPA ŚRODKOWA – IDHEM

CENTRUM iNFORMACYJNE iDHEM 22 kwietnia br., w Urzędzie Gminy Haga Fundacja iDHEM zainaugurowała działalność centrum informacyjnego dla imigrantów zarobkowych z krajów Europy Środkowo-Wschodniej, należących do Unii Europejskiej. Nowi imigranci mogą uzyskać tu praktyczne informacje niezbędne do rozpoczęcia nowego etapu życia w Holandii. Każdy, kto odwiedzi stanowisko iDHEM w ratuszu przy ul. Spui 70, otrzyma tzw. pakiet powitalny, zawierający specjalnie opracowane broszury informacyjne na temat życia i pracy zarówno w całej Holandii, jak i w samej Hadze. Osoby zainteresowane mogą również skorzystać z oferty edukacyjnej w postaci kursów językowych i warsztatów tematycznych albo uzyskać pomoc przy dokonywaniu rejestracji w Gminie.

CZYM ZAJMUJE SiĘ iDHEM? iDHEM to haska fundacja działająca na rzecz dla imigrantów pochodzących z krajów Europy Środkowo-Wschodniej (UE). Nadrzędnym celem jej działalności jest wspieranie imigrantów w ich integracji ze społecznością lokalną, między innymi poprzez sprawny i powszechnie dostępny serwis informacyjny. Poza

W JAKiCH SPRAWACH MOŻNA ZWRÓCiĆ SiĘ DO iDHEM? Wolontariusze fundacji prowadzą konsultacje dotyczące niemal wszystkich dziedzin życia w Holandii.

Pytania imigrantów dotyczą najczęściej prawa lokalowego (umowy najmu, kaucje), prawa pracy (umowy o pracę, zasiłki), systemu zabezpieczeń socjalnych (zapomogi, doradztwo w sprawach zadłużenia) czy szkolnictwa (zapisanie dziecka do szkoły, holenderski system edukacji).

Przeczytaj cały artykuł na www.popolsku.nl WIĘCEJ INFORMACJI O IDHEM: • 070-365 81 83 • www.idhem.nl • iNFO@iDHEM.NL • www.facebook.com/idhem.nl

Sk

&

CENTRUM iNFORMACYJi iDHEM Centrum informacyjne iDHEM realizuje założenia nowej rządowej inicjatywy integracyjnej, do której przystąpiło czternaście holenderskich gmin, m.in. Haga.

Konsekwencją polityki integracyjnej w dotychczasowym kształcie jest fakt, że do fundacji zgłaszają się osoby od dłuższego już czasu mieszkające w Holandii, borykające się z bardzo skomplikowanymi problemami.

Jednym z założeń nowej inicjatywy rządowej realizowanym przez iDHEM jest docieranie do nowych migrantów z niezbędnymi informacjami i propozycją podejmowania kursów językowych i szkoleń wkrótce po ich przybyciu do Holandii. Osoby dłużej przebywające w Holandii lub potrzebujące pomocy w rozwiązywaniu konkretnych problemów, kierowane są przez pracowników centrum do odpowiednich punktów konsultacyjnych. •

p

le

Promocje.nl

w to

ne

gi

r te in

łu Us

-30% % -80

nowo otwartym centrum informacyjnym, iDHEM prowadzi również kilka punktów konsultacyjnych dla imigrantów w różnych dzielnicach Hagi, a także obsługuje telefoniczną linię informacyjną. Dzięki współpracy z wolontariuszami rozmawiającymi w języku polskim, bułgarskim i rumuńskim, konsultacje odbywają się również w językach ojczystych migrantów.

Fundacja ściśle współpracuje z Gminą Miasta Haga oraz wieloma instytucjami społecznymi w mieście.

Realizuje własne projekty społeczne, edukacyjne i kulturalne oraz wspiera prointegracyjne inicjatywy, podejmowane zarówno przez samych migrantów, jak i ich lokalne organizacje.

y

Kody rabatowe, zniżki i gratisy w Holandii

www.polskimarket.nl info@polskimarket.nl

Ekskluzywne rabaty i zniżki PENDRIVE

RABAT

POPOLSKU542842

PMPROPP1

Oferta ważna do: 31.07.2014 r.

Sk

100

p le

minimum

w to

ne

gi

r te in

łu Us

euro

y

W tym miesiącu zaoszczędzisz

Oferta ważna do: 31.07.2014 r.

www.boutiquedaga.com service@boutiquedaga.com

%

Nie wiesz jak skorzystać z rabatu lub promocji?

RABAT

RABAT

Masz ciekawą propozycję?

Napisz do nas! pomoc@promocje.nl

PP02PPD99 Oferta ważna do: 31.07.2014 r.

PP02DAGA50 Oferta ważna do: 31.07.2014 r.

Wszystkie oferty promocyjne zostały przygotowane za zgodą ich właścicieli oraz przy współpracy z magazynem poPolsku i serwisem Promocje.nl. Nie bierzemy odpowiedzialności za błędne lub niewłaściwe użycie kodu.

poPolsku nr 10 • 19

VincEnt Van GoGH

1853-1890 NOWOCZESNY ARTYSTA Każdego roku do Muzeum Van Gogha w Amsterdamie przybywa prawie półtora miliona odwiedzających. Około osiemdziesięciu do dziewięćdziesięciu procent z nich stanowią obcokrajowcy. Holenderski malarz Vincent van Gogh znany jest na całym świecie.

Jednak za życia malarza – w XiX wieku – było inaczej. Van Gogh wiódł ciężki żywot, pełen niepokojów, miłosnych zawodów i kłopotów finansowych.

Zwątpienie doprowadziło go w końcu do samobójstwa. Gwiazda wielkiego artysty zajaśniała dopiero po jego śmierci. Z jednej strony, była to zasługa jego dzieł – kolorowych i wyrazistych obrazów o przekornej wymowie, uznawanych za wyjątkowo piękne przez odbiorców w każdym wieku. Z drugiej strony, ludzi fascynuje historia życia Vincenta van Gogha.

Ten bowiem stał się podręcznikowym przykładem tyleż genialnego, co samotnego artysty.

Van Gogh urodził się w 1853 roku w brabanckiej wiosce Zundert. Już w młodości wiele podróżował po Holandii i Europie. W 1885 roku w mieście Nuenen namalował słynny obraz „Jedzący kartofle”, ponury portret chłopskiej rodziny. Rok później wyjechał do Paryża. Jego brat Theo, miejscowy handlarz dziełami sztuki, pokazał mu obrazy i rysunki impresjonistów – malarzy, którzy traktowali zagadnienia światła i koloru w bardziej wyrafinowany sposób, niż sam do tego przywykł. Van Gogha zafascynowały także ryciny japońskie.

W 1888 roku malarz wynajął atelier w południowej części Francji: „Żółty Dom” w Arles. Do swojej siostry Wil pisał, że niezmierna natura Południa sama prosi się o nowy sposób malowania: „Absolutnie barwna: błękit nieba, róż, pomarańcz, cynober, ciepła żółć, jasna zieleń, jasna czerwień wina, fiolet”. Tworzył więc pejzaże, ale także – ponieważ nie miał pieniędzy na wynajęcie modela – liczne autoportrety.

W pewnym momencie Van Gogha odwiedził francuski artysta Paul Gauguin. Artysta nosił się z zamiarem przenocowania, jednak mężczyźni pokłócili się. Van Gogh był tak oszołomiony, że zagroził Gauguinowi brzytwą. Nieco później Vincent, przez przypadek lub też celowo, odciął sobie kawałek lewego ucha. Na niektórych autoportretach można ujrzeć go właśnie z opatrunkiem na zranionym uchu.

Choroba nerwowa przysparzała Van Goghowi coraz więcej cierpienia. Kazał się nawet zamknąć na pewien czas w zakładzie psychiatrycznym, gdzie stworzył doskonale znane obrazy przedstawiające cyprysy czy gwiaździstą noc. Jednak 27 lipca 1890 roku wyszedł na pole pszenicy i tam postrzelił się w klatkę piersiową. Zmarł dwa dni później.

Obecnie, Vincent van Gogh jest tak bardzo cenionym artystą, że jego dzieła zdobią ściany muzeów na całym świecie i warte są ogromnych pieniędzy.

W 2006 roku namalowany przez artystę portret właścicielki kawiarni z Arles, zatytułowany „Arlezjanka”, został sprzedany podczas aukcji w Nowym Jorku za kwotę 40,3 mln dolarów (33,9 mln euro). Jest to suma porównywalna z ceną samolotu pasażerskiego Boeing 737. •

POMARAŃCZOWA WSPÓLNOTA Co właściwie oznacza w Holandii pojęcie „pomarańczowa wspólnota”?

I dlaczego Holendrzy odczuwają ją podczas dużych międzynarodowych wydarzeń sportowych? Chociaż ogólnie znani są jako ludzie rozsądni, w trakcie takich wydarzeń stają się kompletnie szaleni! Już wkrótce, podczas MŚ w piłce nożnej w Brazylii, kiedy 16 czerwca Holandia rozegra swój pierwszy mecz, pomalują swoje twarze na pomarańczowo i zasiądą na trybunach z plastikowym chodakiem na głowie! i nie tylko na trybunach: poczucie „pomarańczowej wspólnoty” ogarnia wtedy całą Holandię. Powoli, acz zdecydowanie, witryny sklepowe zaczynają wypełniać się pomarańczowymi produktami, ogłoszenia i reklamy telewizyjne zabarwiają się na pomarańczowo. Tak, całe ulice i dzielnice przechodzą pomarańczową metamorfozę. Nawet domowe pieski dostają pomarańczowe wstążki.

W innych krajach kibicom wystarczy piłkarska koszulka i szalik, ale w Holandii sprawa wydaje się wręcz nieco przesadzona. Oczywiście wszystko napędza komercja, handlowcy i biura podróży.

W końcu dzisiaj jest to także „wielki biznes”.

SYMBOL Kolor pomarańczowy wiąże się z holenderską dynastią królewską Van Oranje-Nassau. Zastosowanie koloru pomarańczowego w tym kontekście każe nam cofnąć się do osiemnastego wieku i kontrastów politycznych. Kolor zawsze stanowił potężny symbol, zarówno wtedy, jak i teraz. Na całym świecie kolorów używa się do jednoczenia celów. Taką symbolikę stosuje się na flagach narodowych, broni, korzystają z niej partie polityczne, ale także przedsiębiorstwa, firmy i organizacje. Również w sporcie bardzo ważne jest, jakie kolory noszą poszczególne drużyny, czy zawodnicy. Narodowe reprezentacje Holandii często grają w strojach koloru pomarańczowego.

Poczucie wspólnoty „Pomarańczowa wspólnota” wychodzi także naprzeciw potrzebie, którą odczuwa dziś wiele

osób. Potrzebie wspólnych „intensywnych przeżyć” i masowego dzielenia emocji z podobnie nastawioną grupą. Najwidoczniej w dzisiejszym, coraz bardziej indywidualistycznym świecie, dla ludzi wciąż jest ważne, by gdzieś przynależeć.

Ale już nie w ciasnym gorsecie z przeszłości, tylko jako samodzielnie wybrane „doświadczenie”.

MANiFESTACJE Pojawia się coraz większa „festiwalizacja” społeczeństwa. Wiele krajowych, przyciągających uwagę mediów, wydarzeń zostaje tak zaadaptowanych, by były postrzegane jako wielkoskalowe, zbiorowe przeżycie. Podczas Wielkanocy jest to „Passion”, na gwiazdkę obchodzone z rozmachem święta Bożego Narodzenia. Zmianę roku natomiast Holandia świętuje masowo odpalając fajerwerki.

Kościoły organizują religijne dni młodych, na które przybywają tysiące osób. To pozwala ludziom stawać się częścią wielkiej wspólnoty, z przynależnymi do niej, kolektywnymi emocjami.

SPORT Już wśród starożytnych Greków i Rzymian sport odgrywał taką funkcję. Łączył, podkreślał poczucie wspólnoty i chociaż Holendrzy nie są zbyt nacjonalistyczni, sport daje im poczucie przynależności i więzi. Kolor pomarańczowy jest więc łatwym symbolem holenderskości. W sporcie zwycięstwo i porażkę dzieli cienka linia. Każdy, kto nosi kolor pomarańczowy, staje się wtedy towarzyszem, co określa przysłowie: „Wspólny smutek to połowa smutku, wspólna radość to podwójna radość”! •

KiBiCE

PoMaRaŃczowYcH CHCĄ iMPREZY!

Kiedy tylko pojawiają się objawy „pomarańczowej gorączki”, Holendrzy natychmiast przeobrażają zabawę w dużą imprezę. Jej centralnym punktem była oczywiście ubiegłoroczna uroczystość zaprzysiężenia nowego króla Willema-Alexandra i królowej Máximy. Holandia świętowała wtedy w Amsterdamie największą imprezę Pomarańczowych wszechczasów! Ale także podczas dużych rozgrywek sportowych kibice Pomarańczowych zatracają się w atmosferze święta.

Wszyscy ubierają się na pomarańczowo, zakładając śmieszne kostiumy, pomarańczowe nakrycia głowy czy peruki. Naturalnie wszystko to jest suto zakrapiane alkoholem i okraszone tańcem i zabawą na ulicy.

POMARAŃCZOWY PLAC Już niedługo, bo w czerwcu, około 5.000 kibiców Pomarańczowych wybierze się do Brazylii, by wspierać tam holenderską jedenastkę.

W São Paulo znowu pojawi się „Pomarańczowy plac”: tradycyjnie jest to miejsce spotkań i świę-

towania dla kibiców Pomarańczowych. Dwa lata temu podczas Mistrzostw Europy na Ukrainie, na „Pomarańczowym placu” w Charkowie zgodnie bawiło się około czterdziestu tysięcy Holendrów. Nie zważając na upał sięgający około 35 stopni!

HOLLAND HEiNEKEN HOUSE Znany jest również powstający na potrzeby Olimpiady „Holland Heineken House”, który po raz pierwszy zaprezentowano podczas Letnich igrzysk Olimpijskich w Barcelonie w 1992 roku.

Na przestrzeni lat stał się on miejscem, w którym holenderscy zawodnicy, na równi z osiągnięciami holenderskiej drużyny olimpijskiej, rozkręcają imprezę na dużych obrotach. Podczas ostatniej Olimpiady w Soczi, Holland Heineken House odwiedził nawet prezydent Putin, który uznał panującą tu atmosferę za fantastyczną, mówiąc: „Świetni ludzie i świetne rezultaty, to była świetna impreza”! •

poPolsku nr 10 • 20

PoMoc Hans Pannekeet

W rozdziale 31 przeczytaliśmy o tym, jak szyper z kutra odwiedził willę. Witteman odkrył, że w willi coś nie gra i spróbował przez komórkę wysadzić rozlokowane w willi ładunki wybuchowe. Chwilę później Witteman został zamordowany w Amsterdamie.

Rozdział 32 Zespół ekspertów z GiGN zajął się metodycznym demontażem willi. Zebrane już dowody w zupełności wystarczyły do zajęcia całej willi wraz z wyposażeniem.

Laboratorium ecstasy zostało drobiazgowo sfotografowane i zdemontowane. Ku zaskoczeniu wszystkich w szufladzie biurka znaleziono nie tylko recepturę chemiczną, ale też dowody, że autor był również doskonałym księgowym, bo dla każdej partii zapisano skład i liczbę tabletek oraz datę produkcji. Dziesiątki milionów tabletek opuściły tę fabrykę i trafiły do wszystkich krajów europejskich i do Kanady i USA. Nierzadko wykorzystywano w tym celu luksusowe superjachty.

Pomieszczenia w jaskiniach, w których składowano odpady zaczęły się szybko zapełniać i na podstawie ilości odpadów można było łatwo ustalić, że liczba tabletek rzeczywiście była zgodna z zapisami dotyczącymi wyprodukowanej ilości narkotyków. Po zakończeniu całej operacji wszystkie skonfiskowane towary miały trafić do dużej hali, a zaangażowani w sprawę funkcjonariusze policji mieli poinformować dziennikarzy o ujawnieniu największego przestępczego procederu w historii Francji.

Przeliczono dziesiątki milionów euro i dolarów, a inna grupa otrzymała zadanie sprawdzenia wszystkich paszportów znalezionych w otworzonym sejfie.

Akta z zeznaniami dziewczyn każdego dnia puchły od nowych informacji. Nie było już powodów do strachu, dziewczyny obdarzyły śledczych zaufaniem, w wyniku czego światło dzienne ujrzały straszne rzeczy, o których dziewczyny coraz śmielej mówiły. Udało się również ustalić imiona innych dziewczyn, które krócej bądź dłużej również były więzione w tym samym miejscu. W wielu przypadkach nie dało się ich odnaleźć i liczono, że nowych faktów dostarczą przesłuchania podejrzanych.

Właściciele klubów, sutenerzy i kierowcy czekali na przesłuchania.

Każdego dnia prokuratorzy z różnych krajów brali udział w telekonferencjach, które prowadziła Marga. Jej pewność siebie rosła z każdym kolejnym dniem i coraz lepiej radziła sobie w tej roli. Sieć zarzucona na międzynarodową organizację Wittemana zaciskała się coraz bardziej, a jej zasięg przybierał niespotykane wcześniej formy. Dzięki nowym informacjom i zidentyfikowanym powiązaniom, w każdym kraju europejskim powrócono

do nierozwiązanych wcześniej spraw dotyczących podpaleń, w y m u szeń, w sprawie których nie złożono nawet zawiadomienia na policji.

W pięciu krajach ponownie zajęto się sprawami zamordowanych dziewczyn, których tożsamości nigdy nie udało się ustalić. ich ciała wrzucono do kanałów albo kamieniołomów, tożsamości ani pochodzenia nie ustalono, a na ich bezimiennych grobach pojawiły się litery N.N. Sprawozdanie z rozmowy - Dobrze spałaś?

- Tak, możemy kontynuować.

- Ostatnim razem powiedziałaś, że tylko przy nim mogłaś płakać. Możesz powiedzieć coś więcej na ten temat?

- W czasie sesji SM potrafił być takim sadystą i kazać mi robić takie rzeczy, które nie przyśniłyby mi się nawet w najgorszych koszmarach. Ale potem był zawsze czas pocieszenia i podziękowania. Zawsze też poświęcał czas na wysłuchanie moich opowieści i trosk. Chociaż tego nie chciałam, to jednak płakałam przy nim i miało to ogromny efekt oczyszczający.

- Co było dla ciebie tak stresujące, że dopiero przy nim mogłaś sobie z tym poradzić?

- Moje ciało, które zawsze odczuwało napięcie, potrzeba SM i mężczyzna, który nie był w stanie temu sprostać. Może i chciał, ale po prostu nie potrafił. Pojechał z przyjacielem do Afryki na wakacje i tam mnie zdradził.

To był koniec naszego pożycia intymnego, przynajmniej do momentu uzyskania stuprocentowej pewności, że nie ma HiV. Nie chciałam się z nim kochać bojąc się, że mnie zarazi i nie będę mogła służyć mojemu panu.

Małżeństwem byliśmy krótko i rozstaliśmy się jak przyjaciele. Oboje zrozumieliśmy, że nigdy nie będziemy mogli być razem.

- Czy kiedykolwiek stanowiło to dla ciebie problem w pracy?

- Nie, umiałam ściśle oddzielić życie prywatne od pracy i nie dopuszczałam współpracowników do mojego życia poza pracą. Mój mąż nigdy nie chodził na spotkania czy przyjęcia firmowe, bo szybko się upijał i rozwiązywał mu się język na tematy, które miały zostać tajemnicą. Na szczęście sama mogłam planować swoje zajęcia w pracy, więc zawsze mogłam wziąć wolne i służyć mojemu panu.

- Jak przebiegało szkolenie, które prowadził twój pan?

- Najpierw byliśmy tylko we dwoje.

Bawił się ze mną przez cały czas.

Czasami wyznaczał mi drobne zadania już na kilka dni przed spotkaniem. Albo wysyłał mi wiadomości, co mam mieć na sobie, gdy przyjdzie.

- Masz jeszcze jakieś rzeczy potrzebne do wykonania takich zadań?

- Tak, wszystko jest gotowe i tak pozostanie. Od razu będę gotowa, gdy zadzwoni i każe mi gdzieś przyjechać. Może też zjawić się bez zapowiedzi.

- To się kiedyś skończy?

- Nie, zostanie moim panem aż do śmierci. To dla mnie przysięga ważniejsza niż małżeńska i ważniejsza niż jakikolwiek mój przyszły związek.

- Jak dalej przebiegało szkolenie?

- Po kilku wspólnych sesjach zabrał mnie do klubu SM i pokazał mnie zebranym gościom. Załatwił to tak, że szefowa klubu zorganizowała mój udział w show.

- Jak ci się to podobało?

- Nigdy nie będę aktywną biseksualistką, ale wtedy łatwo osiągnęłam orgazm. Ten wieczór stanowił dla mnie przekroczenie wielkiej granicy, bo po raz pierwszy wystąpiłam publicznie jako niewolnica i, wierz mi, akurat to było najprostsze tego wieczoru. Pracowałam wtedy jako prawnik dla dużej kancelarii. W takiej sytuacji zawsze może się zdarzyć, że trafisz na klienta. Napięcie odbierało dech w piersi, a ja cieszyłam się, że od mojego pana dostałam chociaż maskę, która zasłaniała całą twarz oprócz oczu i nosa i ust. Przykuł mnie do słupka przy barze. Każdy mógł mnie obmacywać. Mój pan w tym czasie zajął się rozmową z innymi dominującymi, a mnie ignorował kompletnie. Gotowałam się z wściekłości i chciałam, żeby się zbliżył. Ale dopiero po godzinie zabrał mnie do pokoju nad klubem. ...

Zaprezentowany fragment pochodzi z książki Pomoc, której autorem jest Hans Pannekeet.

Cały tekst możesz przeczytać na stronie www.popolsku.nl, w zakładce Książka.

Zapraszamy do przeczytania kolejnego rozdziału książki, który ukaże się za dwa tygodnie, w następnym numerze naszej gazety!

(0900) 21.12.2012 Masz pytania dotyczące pracy, rodziny, relacji lub miłości?

Chcesz wiedzieć, czy spotkasz partnera swojego życia?

Zadzwoń do Bożeny 0900 - 21 12 2012.

(0,80 centów/minuta)

Po usłyszeniu wstępnego tekstu w języku holenderskim wybierz 3 na język polski i następnie numer kodu 3 na połączenie z Bożeną. Bożena jest Polką, jasnowidzem i jasnoczujna, odpowiada na pytania związane z miłością, rodziną, pracą i inne sytuacje życiowe. Trafnie i konkretnie.

Nie czekaj dłużej na odpowiedź na Twoje pytania!

Telefoniczny coaching po polsku

www.24hrscoach.nl Strona internetowa jest dostępna w języku polskim. W prawym rogu na górze wybierasz polski.

poPolsku nr 10 • 21

REcHtEn En PlicHtEn

PRAWA i OBOWiĄZKi Ga je in Nederland werken?

Jedziesz pracować w Holandii?

Dan moet je veel regelen.

W takim razie musisz wiele uregulować.

- Wat dan allemaal?

- Co konkretnie?

Je moet je bijvoorbeeld inschrijven bij de gemeente.

Musisz na przykład zarejestrować się w gminie.

Dan krijg je een BSN: een burgerservicenummer.

Wtedy otrzymasz BSN: numer ewidencji obywatela.

Dat noemen ze ook wel sofinummer.

Een makkelijker woord.

Nazywają go też sofinummer. To łatwiejsze słowo.

Zonder zo’n nummer mag je niet werken.

Bez takiego numeru nie możesz pracować.

- Goed om te weten. Wat is nog meer verplicht?

- Dobrze wiedzieć. Co jeszcze jest obowiązkowe?

Een zorgverzekering. Dat is een verzekering voor ziektekosten.

Ubezpieczenie zdrowotne. To jest ubezpieczenie od kosztów choroby.

- Waarom is dat nodig? ik ben nooit ziek.

- Dlaczego to jest potrzebne? Ja nigdy nie choruję.

Stel je voor: je krijgt een ongeluk op je werk.

Wyobraź sobie: przydarza ci się w pracy wypadek.

Je moet naar de dokter en daarna naar het ziekenhuis.

Musisz iść do lekarza, a potem do szpitala.

De behandeling kost veel geld.

Opieka lekarska kosztuje dużo pieniędzy.

Gelukkig betaalt de verzekering dat.

Na szczęście koszty pokrywa ubezpieczenie.

Jij betaalt alleen een vast bedrag per maand.

Ty płacisz tylko stałą kwotę co miesiąc.

Voor kinderen tot 18 jaar is het trouwens gratis.

Zresztą dla dzieci do 18 lat opieka jest bezpłatna.

Maar je moet ze wel aanmelden.

Ale musisz je zarejestrować.

- Goed, dat zal ik doen. Bedankt voor de informatie.

- Dobrze, zrobię tak. Dzięki za informację.

Nederland is een land van regels.

Holandia to kraj zasad.

Bijvoorbeeld: de leerplicht – kinderen moeten naar school.

Na przykład: obowiązek nauki – dzieci muszą chodzić do szkoły. identificatieplicht – je moet altijd je paspoort bij je hebben.

cube WIZYTÓWKI, ULOTKI, PLAKATY PROJEKTOWANIE LOGOTYPÓW SKŁAD DTP: gazety, foldery, katalogi rozmawiamy po polsku cubedesign.dtp@gmail.com +31 647 066 841 +31 659 306 618

Obowiązek identyfikacji – zawsze musisz mieć przy sobie swój paszport.

Ook op het werk gelden regels.

Także w pracy obowiązują zasady. in sommige bedrijven moet je werkkleding aan.

W niektórych firmach musisz zakładać odzież roboczą.

En speciale schoenen of laarzen. i specjalne buty lub kalosze.

Soms moet je een helm dragen.

Czasem musisz nosić kask.

Dat is voor jouw eigen veiligheid.

To dla twojego własnego bezpieczeństwa.

Pas op als je met machines werkt.

Uważaj, jeśli pracujesz przy maszynach.

Wees voorzichtig met zware elektrische apparaten.

Bądź ostrożny przy urządzeniach elektrycznych o dużej mocy.

Ook hygiëne is belangrijk.

Również higiena jest ważna.

Bijvoorbeeld als je in een slachterij werkt: Handen wassen, handschoenen dragen, enzovoort.

Na przykład jeśli pracujesz w rzeźni: mycie rąk, noszenie rękawic, i tym podobne.

Tegenover de plichten staan rechten.

Naprzeciw obowiązków stoją prawa.

Werk je langer dan 8 uur per dag?

Pracujesz dłużej, niż 8 godzin dziennie?

Of meer dan 40 uur per week?

Albo więcej, niż 40 godzin na tydzień?

Dan doe je overwerk.

Wtedy wyrabiasz nadgodziny.

De baas moet jou daarvoor extra betalen.

PRaca doMowa 1.

A. B. 2.

A. B. 3.

A. B. 4.

A. B. 5.

A. B. 6.

A. B. C. 7.

A. B. C. 8.

A. B. C. 9.

ŁĄCZY PRACĘ I POLSKIE RYTMY!

Szef musi ci za to dodatkowo zapłacić.

Natuurlijk heb je recht op vrije dagen en vakantie.

Oczywiście masz prawo do dni wolnych i wakacji.

Als je een vaste baan hebt, krijg je ook loon in je vakantie.

Jeśli masz stałą pracę, otrzymasz także wynagrodzenie podczas wakacji.

Kun je al die regels niet onthouden?

Nie możesz zapamiętać tych wszystkich zasad?

Geen nood. Via websites en brochures kun je alle informatie krijgen.

Nie ma potrzeby. Możesz dostać wszystkie informacje za pośrednictwem stron internetowych i broszur.

Van de werkgever krijg je een BSN. waar nietwaar Een BSN is het zelfde als een sofi nummer. waar nietwaar Een zorgverzekering is verplicht in Nederland. waar niet waar Een behandeling in het ziekenhuis is gratis. waar niet waar Leerplicht betekent: kinderen moeten naar school. waar niet waar Waar moet je je inschrijven? bij de boer bij de gemeente bij de politie Tot welke leeftijd is de zorgverzekering voor kinderen gratis? tot 15 jaar tot 16 jaar tot 18 jaar Waarom moet je in sommige bedrijven een helm dragen? vanwege de regen vanwege het koude weer voor je eigen veiligheid Wat gebruik je voor je identificatie?

A. B. C. 10.

A. B. C.

je pas van de zorgverzekering je paspoort je OV-chipkaart Hoeveel uur werkt men normaal per dag? zes uur acht uur tien uur

Vul het goede woord in.

11. Als je in Nederland gaat werken, moet je veel .....

A. maken B. regelen C. worden 12. … … als je met machines werkt.

A. Ga weg B. Blijf hier C. Pas op 13. Je moet niet door rood rijden. ... niet door rood!

A. Loop B. Rij C. Ga 14. Je moet de tv niet te hard zetten. ... de tv niet te hard.

A. Zet B. Zit C. Zat 15. Je moet je gezond verstand gebruiken. … je gezond verstand.

A. Doe B. Denk C. Gebruik

W każdym numerze poPolsku znajdziesz lekcję języka niderlandzkiego, pochodzącą z pakietu do samodzielnej nauki „Zelf Starten met Nederlands”. Na końcu lekcji znajduje się praca domowa, którą możesz rozwiązać i wysłać. Wyślemy ci odpowiedź, czy poprawnie wykonałeś zadanie.

Rozwiązując pracę domową masz szansę na wygraną! Co dwa tygodnie każdy nadsyłający będzie miał możliwość wygrania nagrody, którą zaprezentujemy na ostatniej stronie poPolsku. Zwycięzca, z którym osobiście się skontaktujemy, będzie losowany komputerowo. Zadania pracy domowej możesz także wypełnić na stronie www.popolsku.nl w zakładce „Lekcja Holenderskiego”. © 2013 Uitgeverij Boom, Amsterdam

Więcej informacji na www.nt2.nl.

poPolsku nr 10 • 22

PolScY PRacownicY i PRawo

DO RÓWNEGO WYNAGRODZENiA Kolegium Praw Człowieka (nid. Het College voor de Rechten van de Mens) przeprowadziło badanie dotyczące problemów, które napotykają polscy pracownicy w Holandii. Kolegium skonstatowało, że problemy te mają różną naturę. Na przykład: nierówne wynagrodzenie, za dużo godzin pracy, niebezpieczne warunki pracy, wysoki czynsz najmu oraz kontrole mieszkania. W tym artykule zagłębimy się w temat równego wynagrodzenia.

Kolegium w swoich zaleceniach z 18 kwietnia 2013 roku wskazuje na fakt, że w Międzynarodowym Pakcie Praw Gospodarczych, Społecznych i Kulturalnych ustalono, iż wszyscy pracownicy mają prawo do równej płacy za tę samą pracę, do bezpiecznych i zdrowych warunków pracy, rozsądnych godzin pracy i płatnego urlopu. Ponadto, wszyscy pracownicy mają prawo do dobrego wyżywienia, ubrania i mieszkania.

Kolegium doradziło rządowi, by lepiej informować polskich pracowników o ich prawach i by poświęcić uwagę sygnalizowaniu problemów na czas.

społeczne, które zawarte są w płacy. Oprócz płacy minimalnej, na podstawie tego prawa masz też zawsze prawo do dodatku urlopowego w wysokości 8% wynagrodzenia rocznego. W niektórych przypadkach, jak na przykład w sektorze metalurgicznym, rząd określa, że pracowników w tym sektorze dotyczy układ zbiorowy pracy (nid. collectieve arbeidsovereenkomst, CAO).

W tym przypadku, ustalenia, do których muszą stosować się pracodawcy i pracownicy, są zawarte w CAO. W CAO ujęta jest także wysokość wynagrodzenia, do którego jest się uprawnionym pracując w danej branży.

Polscy pracownicy mają prawo do wynagrodzenia, które jest równe wynagrodzeniu holenderskich pracowników, jeśli ich sytuacja jest taka sama. Rozumie się przez to, że kiedy dwóch pracowników o takim samym doświadczeniu wykonuje tę samą pracę i ma te same obowiązki, obaj mają prawo do równego wynagrodzenia. W holenderskiej Ustawie o równym traktowaniu (nid. Algemene wet gelijke behandeling) ustalono, że takie same przypadki należy traktować w ten sam sposób.

Holenderski rząd stwierdził, iż w niektórych przypadkach prawo do równego wynagrodzenia jest po prostu fikcją. W wielu przypadkach pracodawcy wymyślają różne konstrukcje, by uniknąć płacy minimalnej.

Zdarza się to na przykład w sytuacji, gdy ktoś nie zatrudnia się jako pracownik, ale jako podmiot gospodarczy (nid. zelfstandige zonder personeel, zzp’er).

Taka osoba ma własną firmę i w takim przypadku nie obowiązuje jej holenderska Ustawa o płaty minimalnej (Wet minimumloon), nie ma prawa do dodatku urlopowego ani do praw przewidzianych w CAO. W tym przypadku na poziomie biznesowym zawiera się kontrakt pomiędzy dwiema firmami i obowiązuje wolność kontraktowa. Jeśli pracujesz dla pracodawcy, a on podaje ci dokładne instrukcje dotyczące obowiązującego cię czasu pracy, sposobu, w jaki masz wykonywać swoją pracę, jak masz zgłaszać prośby o urlop oraz gdy dalej wyposaża cię w dostępne materiały, takie jak na przykład ubranie robocze, to istnieje duże prawdopodobieństwo, że nie jesteś osobą prowa-

Jako polski pracownik, masz zawsze prawo przynajmniej do płacy minimalnej. Wynosi ona dla pracowników w wieku 23 lat i starszych pracujących na pełny etat (czyli 36, 38 lub 40 godzin tygodniowo) 1 485,60 € brutto miesięcznie (od 1 stycznia do 1 lipca 2014). Jeśli chcesz wiedzieć więcej o płacy minimalnej w Holandii odwiedź stronę: http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/minimumloon/vraag-en-antwoord/hoe-hoog-is-het-minimumloon.html. Jak dużo z tego otrzymasz, zależne jest od podatku i składek na ubezpieczenie

dzącą jednoosobową działalność gospodarczą, tylko zwykłym pracownikiem. Jest to tak zwana konstrukcja pozorna (nid. schijnconstructie) mająca na celu uniknięcie obowiązków pracodawcy.

Holenderski rząd wprowadził w 2013 roku w życie Plan Zapobiegania Konstrukcji Pozornej (nid. Actieplan Aanpak Schijnconstructie). Od tego czasu rząd poświęca więcej uwagi inspekcjom u pracodawców, by zapobiec takim pozornym konstrukcjom i ujawnić wszelkie naruszenia. W niektórych przypadkach już nałożono wysokie grzywny na pracodawców, którzy złamali prawo. Nie powinieneś jednak czekać, aż rząd podejmie działania. Jeśli zauważysz, że twój pracodawca nie trzyma się litery prawa, za mało ci płaci lub zatrudnia cię jako podmiot gospodarczy, przez co otrzymujesz niższe wynagrodzenie, możesz wysunąć roszczenie odnośnie do wynagrodzenia i/lub umowy o pracę w sądzie. Jeśli uważasz, że nie otrzymujesz zapłaty zgodnie z prawem albo masz inne pytania, możesz skontaktować się z nami. • Autorzy: Piotr Wawrzyniak i Elise van Pelt, adwokaci w Schelstraete & Wawrzyniak w Tilburgu.

Masz pytania dotyczące tego artykułu? Skontaktuj się z nami poprzez: • www.schelstraete-wawrzyniak.nl • www.prawopracy.nl • info@schelstraete.nl • Telefon: 013-5114420

lebara.nl/one

Dzwoń na telefony komórkowe I stacjonarne w Polsce jedynie za

1

ct /min

TYLKO TERAZ jeszcze NIŻSZA CENA

Uzyskaj najlepsze stawki, korzystając z kredytu na połączenia w Lebara One

Zawsze przy Tobie Wejdź na lebara.nl/one i sprawdź, do kiedy trwa promocja. Dzięki kuponowi Lebara One zawsze będziesz dzwonić i wysyłać SMS-y w niskich stawkach taryfy Lebara One. Doładowanie nie powoduje podwojenia kredytu na połączenia w Lebara One. Wszystkie dane i stawki taryfy Lebara One można znaleźć w witrynie www.lebara.nl/one. *Dzwonienie lub wysyłanie SMS-ów z sieci Lebara pod inne numery Dutch Lebara jest bezpłatne przez 7 dni po każdym doładowaniu za 10 €. Stosuje się zasadę limitu minut na połączenia. W przypadku wykrycia nadmiernego wykorzystywania usługi, Lebara ma prawo zaprzestania jej świadczenia. Po zakończeniu ważności okresu darmowych połączeń, stosuje się standardowe stawki taryfy Lebara One za połączenia z komórkami i SMS-y. Stawka startowa za każde połączenie w taryfie Lebara One wynosi 9 centów. Opłaty są naliczane minutowo. Produkty firmy Lebara są przeznaczone wyłącznie do użytku osobistego i nie mogą być używane do celów komercyjnych. Niniejsza publikacja nie stanowi oferty handlowej w myśl przepisów kodeksu cywilnego. Warunki mogą ulec zmianie i mogą zawierać błędy powstałe podczas drukowania. Ogólne warunki korzystania z sieci Lebara oraz pozostałe stawki podano pod adresem lebara.nl/pl

poPolsku nr 10 • 24

kalEndaRz iMPREz Co? Gdzie?

Kiedy? informacje:

MEGA PCHLi TARG CARBOOTSALE HORST 1 CZERWiEC www.carbootsalehorst.nl, 2,50€

Co? Gdzie?

Kiedy? informacje:

PCHLi TARG CARBOOTSALE REUVER 9 CZERWiEC www.carbootsalehorst.nl, 2,50€

Co? Gdzie?

Kiedy? informacje:

MADURODAM HAGA CAŁY ROK www.madurodam.nl, 15,50€

Co? Gdzie?

OUTDOOR GELDERLAND NATiONAAL SPORTCENTRUM PAPENDAL, ARNHEM Kiedy?

OD 4 DO 9 CZERWCA informacje: www.outdoorgelderland.nl, gratis Co? Gdzie?

Kiedy? informacje:

TANiE ZAKUPY WUTRECHTSE BAZAAR! PAPENDORP-UTRECHT SOBOTA i NiEDZiELA OD 08.30-18.00 www.utrechtsebazaar.nl, 3,50€

Co?

FUTURELAND, CENTRUM iNFORMACYJNE MAASVLAKTE 2 Gdzie?

ROTTERDAM Kiedy?

W KAŻDĄ NiEDZiELĘ MOŻLiWOŚĆ DOŁĄCZENiA DO WYCiECZKi Z PRZEWODNiKiEM O GODZ. 12.00 informacje: www.futureland.nl, gratis Co? Gdzie?

Kiedy?

MiNi WORLD ROTTERDAM ROTTERDAM CAŁY ROK, ALE SPRAWDŹ iNFORMACJE NA STRONiE informacje: www.miniworldrotterdam.com,10€ Masz informację, która powinna znaleźć się w naszym kalendarzu imprez? Prześlij ją na adres: redactie@popolsku.nu

koMikS Autor: Jeroen Ledoux

W porównaniu z Polską, Holandia jest oczywiście dość płaska. Nie ma tu prawdziwych gór, czy skał.

Są za to dolmeny! W prowincji Drenthe, w promieniu 30 kilometrów znajdziesz pozostałości 53 prehistorycznych grobowców, na które składają się głazy ważące ponad 20 ton. Postanowiliśmy je zobaczyć i od razu przejść się Ścieżką Koronami Drzew (nid.

Boomkroonpad). Drenthe to holenderska prowincja znajdująca się w północno-wschodniej części kraju, której stolicą jest Assen. Ponieważ znajduje się tam ponad 50 dolmenów (nid. hunebedden, czyli grobowców megalitycznych), składających się z głazów narzutowych, naniesionych tam w trakcie przedostatniej epoki lodowcowej, istnieją przesłanki, że obszar ten zamieszkany był już w okresie neolitu.

MikolaJ & caRolUS w:

dolMEnY i ŚciEŻka

koRonaMi dRzEw

Miejsce: Adres: Otwarte:

Ceny:

Hunebed den & Boomkr oonpad Exloo & D rouwen Ścieżka ko ronami drzew: od kwietnia do paździ er codzienni nika, e 10:00 – 17 w godz. :00 Dorośli: 4€ , Dzieci 2€ http://ww w denwijzer .hunebed.nl http://ww w.staatsb osbeheer.nl/ bo kroonpad om-

Największa część prowincji znajduje się na terenie obszaru Więcej info : określanego jako Płaskowyż Drenthe i składa się głównie z gliny morenowej. Powyżej znajduje się często niska warstwa piasku z ostatniej epoki lodowcowej i lokalny torf. W wielu miejscach lód pozostawił w krajobrazie podłużne proste grzbiety. ich najpiękniejszym przykładem jest tzw. Hondsrug, znajdujący się w północno-wschodniej części Drenthe. Rozpościera się on od punktu za miejscowością Emmen na południowym wschodzie, aż do miasta Groningen na północy. W miejscowości Schoonebeek, począwszy od 1947 roku, aż po dziś dzień, wydobywa się ropę naftową (nie licząc przerwy w latach 1996 i 2011). Zdecydowaliśmy się odwiedzić dolmen D30 w pobliżu Exloo w Exloërbos (patrz strona internetowa podana pod artykułem). Miłym akcentem oglądania tego typu atrakcji jest to, że są one całkowicie bezpłatne. Każdy może się wspiąć na dolmeny i do woli się przy nich bawić. Dolmen D30 położony jest na łatwo dostępnej drodze, jest tam też wystarczające miejsce do parkowania. Spośród czterech pierwotnych głazów narzutowych zachowały się trzy. Brama, którą tworzyły, jest bardzo dobrze widoczna, dzięki temu, że zachowały się tworzące ją kamienie. Nietrudno również zobaczyć, gdzie znajduje się największa przestrzeń pomiędzy głazami nośnymi. Podczas wykopalisk w krypcie odkryto skorupy ponad 65 dekorowanych garnków, znajdujących się w pobliżu spalonych szczątków ludzkich oraz grot strzałkowy, co jest dość unikalnym znaleziskiem, jak na holenderskie dolmeny.

Przy głazach zaporowych na zewnątrz znaleziono jeszcze 3 misy.

Prawdopodobnie oferowano na nich pożywienie i napoje.

Koło Drouwen, położonego niedaleko Exloo, znajduje się Ścieżka Koronami Drzew. Jest to niezwykła atrakcja turystyczna oferowana przez Administrację Lasów Państwowych (instytucję rządową, która zarządza i opiekuje się holenderskimi lasami i obszarami przyrodniczymi). W pobliżu centrum informacyjnego (Houtvester Kuhnhuis) znajdującego się w leśnictwie Gieten-Borger, znajduje się trasa spacerowa, która wiedzie wzdłuż wierzchołków drzew. Poprzez tunel korzeni i spiralne schody, możesz przejść liczącą 125 metrów ścieżką, biegnącą wzdłuż koron drzew. Ścieżka została otwarta w 1996 roku i stanowi część edukacyjnego parku tematycznego Administracji Lasów Państwowych.

Przy tzw. Zewnętrznym Centrum Ścieżki Koronami Drzew rozpoczynają się różne trasy piesze i rowerowe po rozległym obszarze.

Możesz tam się także udać w poszukiwaniu różnego rodzaju zajęć, obejrzenia prezentacji na temat leśnego życia, czy na zakupy w sklepie oferującym ciekawe (naturalne) rzeczy. Podsumowując, Photos: A rnold Nien huis był to interesujący i ciekawy dzień, idealny dla dorosłych, jak i godna polecenia wycieczka dla rodzin z dziećmi. • Mikołaj & Carolus

NAJŚWiEŻSZE WiADOMOŚCi Z HOLANDii znajdziesz codziennie przed 8:30 na stronie www.popolsku.nl.

Wysyłając nam zadanie z lekcji języka niderlandzkiego, masz szansę na wygranie tabletu. Odpowiedzi zadania domowego możesz wypełnić na stronie www.popolsku.nl. Spośród wszystkich osób, które nadeślą nam dwa rozwiązane zadania z danego miesiąca, wysłane ze strony internetowej, komputer wylosuje co miesiąc jednego zwycięzcę. Wygrany będzie miał prawo do odebrania nagrody, którą jest tablet, pod warunkiem okazania nam wydania gazety, w którym zamieszczono zadanie. Zwycięzcę poinformujemy o wygranej mailowo.