Gymnorhina Tijdschrift voor Biologen, Biomedici en Psychobiologen
Gymno gaat vreemd Jaargang 25 - Editie 6
Scan de code met je smartphone en ga direct naar onze Facebook pagina
Colofon Gymnorhina. Tijdschrift voor Biologen, Biomedici en Psychobiologen. Eindredactie Annefleur Langedijk Esther Visser Nina van Bruggen Nina van Bruggen Roos Voorn Roos Voorn Yannick Redactie van der Hoek Esther Visser Redactie Jamie Hoefakker CasperOzturk de Wit Kavel Kavel Ozturk Keskin Arikan Keskin Kim de Arikan Wit Kim de Wit Mainah Folkers Mainah Folkers Vera Debeij Vera Debeij Yannick van der Hoek Vigo Schuts redactie@congo.eu Gymno op internet: issuu.com/Gymnorhina
Drukker Blad NL Bestuur CONGO Joeri Bordes Voorzitter Anneliek ter Horst Secretaris Willem-Jan Wreesmann Penningmeester Nienke Koopman Commissaris Onderwijs DesirĂŠe Weijs Commissaris Activiteiten Hylco van Engelen Commissaris PR & Acquisitie Studievereniging CONGO Postbus 94214 1090 GE Amsterdam
020-525 7853/7963 info@congo.eu Gymnorhina
4 Jaargang 25, editie 6 Oplage: 250 exemplaren Gymnorhina is de periodieke uitgave van CONGO, studievereniging voor studenten biologie, psychobiologie en biomedische wetenschappen. Het blad wordt neergelegd in de gebouwen van de Faculteit der Natuurwetenschappen, Wiskunde en Informatica. Als u tien euro overmaakt op rekening 4602231 t.n.v. CONGO o.v.v. Gymno abonnement, wordt de Gymno een jaar lang thuis gestuurd. Niets uit deze uitgave mag worden vermenigvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, fax of op welke wijze dan ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de redactie. De redactie behoudt zich het recht voor stukken in te korten of niet te plaatsen.
Gymno
Inhoud De wereld in 10D
Van de Redactie 7
Kwantum fysica voor beginners
Een ode aan Carvaggio
17
Kunst, kunst en nog eens kunst
Bekenden & Billen
18
Beter dan de Story of de Privé
Ook in deze editie Nutteloos wetenschappelijk onderzoek
22
De wetenschap van vreemdgaan
23
De technologie neemt over
24
Gedicht
25
Congo in het Buitenland
26
Vraag aan de redactie
28
Uitgelicht
29
4
Colum Wim Ghijsen
6
Tijdreizen
10
Wist je dat...
11
Dingen die handig lijken
12
Recept
13
Scheiden
Even niet de VU bashen
14
Column Keskin
15
Interview Marc Slors
20
Gymno gaat vreemd! Een editie over alles wat je normaal gesproken niet in de Gymno verwacht. Voor één keer laten we de biologie ver achter ons en nemen we een kijkje in de wereld van de andere vakgebieden. Natuurlijk is biologie het allerleukste wat er is, maar er is méér. Andere disciplines waar je je misschien nog nooit in verdiept hebt, kunnen soms ook juist bijster interessant zijn. Voor de redactie was het een pittige opgave om deze keer out of the box te denken, maar een frisse blik door onze voorgeprogrammeerde biologen hersentjes kon ook zeker geen kwaad! En dan natuurlijk de letterlijke interpretatie van het thema vreemdgaan. De redactie biecht op met welk lekker hapje ze wel vreemd zouden gaan en verder hebben we er een openhartige column over van Wim Ghijssen. In het kader van vreemdgaan, is trouw blijven natuurlijk ook heel belangrijk. Trouw aan Congo en trouw aan je biertje. Of trouw aan je vakantievriendje voor die ene week. Fijne zomer en tot volgend studiejaar! Annefleur Langedijk Hoofdredacteur Gymnorhina
Gymnorhina
3
Nutteloos wetenschappelijk onderzoek Nutteloos wetenschappelijk onderzoek. Af en toe vraag je je wel eens af in de collegebanken, of al dat wetenschappelijk onderzoek wel even relevant is. Soms is een studie te ver gezocht, soms te fundamenteel en soms vraag je je af of de wereld niet ook zonder deze informatie kan leven.
Ik had die gedachte bijvoorbeeld erg vaak tijdens het vak “Animal Cognition”, in dat onderzoeksgebied lopen mensen maanden lang achter apen aan in de jungle. Om vervolgens na jarenlange studie te concluderen dat minder dominante mannetjes, minder geluid maakten als ze een orgasme hebben dan alfa mannetjes. Gelukkig bestaan er nog veel ergere takken van de wetenschap. Een overzicht van de grootste verspilling van onderzoeksgeld. 1. Mensen liegen over hun seksleven Uit een uitgebreide studie van een zekere Terri Fisher blijkt dat zowel mannen en vrouwen liegen over hun seksuele ervaring. Zij liet 293 studenten een uitgebreide vragenlijst invullen. De helft van de studenten werd aan een zogenaamde leugendetector gekoppeld en de andere helft niet. Vrouwen rapporteerden meer seksuele partners als ze aan de “leu-
gendetector” waren gekoppeld en mannen minder. Terri Fisher concludeerde dat mannen en vrouwen gemiddeld evenveel seksuele partners hebben, ongelooflijk! 2. Als je kan lezen en schrijven, heb je sneller een baan Uit dit zorgvuldig uitgevoerde onderzoek (een internet poll) kwam naar voren dat 95% van de Canadezen het eens was met de stelling, dat geletterdheid essentieel is voor een goede kans op een baan. Waarschijnlijk had de andere 5% de vraag niet goed gelezen.
3. Castratie is de sleutel naar een langer leven Een aantal wetenschappers uit Korea heeft onderzoek gedaan naar Eunuchen (gecastreerde mannen, Varys van Game of Thrones) gedurende de Chosun dynastie. Uit hun onderzoek kwam naar voren dat eunuchen 14 tot 19 jaar langer leefden dan normale mannen. Reden genoeg om te concluderen dat castratie de sleutel is naar een langer leven.
Gymnorhina
4
Gymno
4. Chocola eten verhoogt je kans op het winnen van de Nobelprijs Als je niet meer weet waar je het moet zoeken, kan je altijd nog op zoek gaan naar correlaties. Die zijn er namelijk altijd wel te vinden. Er zijn een aantal studies geweest die hebben aangetoond dat flavonolen (stofjes in chocola), cognitieve achteruitgang kunnen tegengaan. Nu leek het een Amerikaanse onderzoeker een goed idee om dit wereldwijd te onderzoeken. Door aan de ene kant de gemiddelde chocoladeconsumptie per hoofd van de bevolking te nemen en aan de andere kant het aantal Nobelprijswinnaars per hoofd van de bevolking. Suprise! Een correlatie! En dat alles met informatie die gewoon op Wikipedia te vinden is. 5. Vrouwen houden niet van baarden In tegenstelling tot wat je zou verwachten van dit overduidelijke teken van mannelijkheid en testosteron, zijn vrouwen niet aangetrokken tot baarden. Jammer voor de hipsters. Al is een kaalgeschoren kin ook niet alles. De hoogste ranking hadden de mannen met een lichte stop-
pelbaard. Alsof de vrouwen het wel een prettig idee vonden dat de mannen in potentie wel een baard konden groeien. Ook mannen zijn niet positief over baarden: zij vinden andere mannen met baarden er ouder en agressiever uitzien. Toch zijn er ook voordelen, want mannen hebben wel meer respect voor mannen met baarden en associeerden dit uiterlijk met een hogere status. Dus een baard is geen vrouwenmagneet, al hou je er andere mannen wel mee op afstand. 6. Hoe meer country muziek op de radio, hoe meer zelfmoorden Winnaar van de Ig Nobelprijs van 2004. De Ig nobel prijs is een parodie op de Nobelprijs die elk jaar wordt gegeven aan het meest vergezochte of triviale wetenschappelijke onderzoek. Dit onderzoek uitgevoerd in Amerika (waar anders?) kwam tot de conclusie dat in steden waar de lokale radio stations meer country muziek dan normaal speelden, de zelfmoord cijfers ook hoger waren. Gelukkig werd dit onderzoek nog wat genuanceerd. Het bleek namelijk dat dit verband alleen gold voor blanke mensen, de zelf-
moord cijfers van donkere mensen werden niet be誰nvloed door de country muziek. 7. Hamsters zijn sneller van hun jetlag af als ze Viagra gevoerd krijgen Bij dit experiment waar zes hamsters Viagra gevoerd kregen en zes hamsters een gewone zoutoplossing werd een significant effect gevonden. Nadat hun circadiane ritme met zes uur was verschoven, hadden de controle hamsters twaalf dagen nodig om weer in hun normale ritme te komen. De hamsters die een flinke dosis Viagra hadden gekregen hadden slechts zes dagen nodig om weer in hun oude ritme te komen. Dit is echter wel een dosis die vijf tot tien keer zo hoog is als de maximale toegestane dosis voor een man. Een lichtere dosis bleek jammer genoeg geen effect te hebben op de jetlag van de hamsters. Nina van Bruggen
Gymnorhina
5
De geest is gewillig maar het vlees is zwak! Vreemdgaan, eerlijk gezegd een onderwerp waar ik even tegenaan zat te hikken toen me gevraagd werd daar wat over te schrijven. Want we doen het allemaal wel in onze dromen of als we wakker zijn, maar daarover schrijven is toch iets anders.
Welnu, voorzover ik me kan herinneren, werd ik er zo’n 50 jaar geleden voor het eerst mee geconfronteerd tijdens het Carnaval in Cuijk. Cuijk, het Brabantse dorp waar ik geboren en getogen ben, en de laatste tijd beroemd om zijn Internetpedo Frank R. Met Carnaval is het de gewoonte om meestal beneveld door alcohol de stoere meneer/mevrouw uit te hangen door zoveel
mogelijk vrouwen/mannen te versieren. Zo ook de Cuijkse notabelen die weliswaar “gelukkig” getrouwd waren, maar tijdens dit volksfeest de gelegenheid te baat namen om in polonaise achter de vrouw van hun dromen aan te huppelen om daarna schielijk met haar te verdwijnen, de 12-jarige Ghijsen al fantaserend achterlatend van wat ze nu wel zouden gaan uitspoken. Meestal vernam je er daarna niets meer van, maar soms hoorde je ook wel van enkele echtscheidingen van dit soort lieden. Natuurlijk ben ik zelf ook talloze malen vreemdgegaan, zij het meestal in dromenland. Maar soms ook in klaarwakkere toestand, bijvoorbeeld toen ik bijna 30 jaar geleden en inmiddels 8 jaar gelukkig getrouwd, even terug was op mijn postdoc plek in Zwitserland om wat publicaties af te ronden, en door een bloedschone Zweedse collega werd uitgenodigd om een weekendje mee
te gaan skiën. Ik zie me nog met een lijf vol stuiterende hormonen letterlijk en figuurlijk van de piste afdwalen. Vreemdgaan, een kwestie van vooral een flinke verhoging in de testosteronspiegel in het lichaam. Zo wordt ook gedacht dat machtige personen zoals Dominique Strauss-Kahn en Berlusconi door hun verhoogd testosterongehalte vaak vreemdgaan om hun stressvolle leven wat draagbaarder te maken, waarbij natuurlijk ook geldt dat macht vrouwen aantrekt die je als man soms moeilijk kunt weerstaan. Trouwens, die geslachtsdrift door sterk verhoogd testosteron kan in het uiterste geval ook tot brute verkrachting leiden zoals we laatst nog in India hebben kunnen zien. Zo blijkt maar weer eens hoe dicht lust en agressie bij elkaar kunnen liggen! Vreemdgaan lijkt eigenlijk een beetje gek, want de Gymnorhina
6
Gymno
mens is een van de weinige diersoorten die zogenaamd monogaam zijn, wat betekent dat we bij voorkeur een stabiele heteroseksuele relatie met een partner onderhouden zodat de vrouwen zeker zijn dat hun kroost ook verzorgd wordt door hun biologische vader. Maar dat betekent natuurlijk niet dat wij daarom niet vreemdgaan, want met name door het wijdverbreide gebruik van anticonceptiemiddelen behoren wij ook tot de weinige soorten in het dierenrijk die veel meer voor ons plezier seks hebben dan voor onze voortplanting. Vandaar dat nog steeds ruim 90% van onze kinderen de genen bezit van de economische vader. Hoewel we sinds enige tijd ook steeds meer homoseksuele en sinds kort zelfs triseksuele relaties kennen bij mensen, overheerst de heteroseksuele monogamie nog steeds. Vreemdgaan gebeurt dus niet alleen in verleidelijke TV programma’s als Temptation Island, maar ook in het gewone dagelijkse leven. Het begint al s’ochtends vroeg in de trein als vrouwen in te strakke mantelpakjes en semi-casual geklede mannen met koffie hun slaaptekort weg drinkend
en klagend over drukte met hun hockeyende kinderen en het verwennen van hun partners (waardoor ze niet meer hele weekenden kunnen feesten), al flirtend met elkaar naar de Amsterdamse Zuid-as of Amstelveense accountants paleizen reizen. Ghijsen fantaserend achterlatend , ditmaal over waar ze het zullen doen. Natuurlijk niet in hun open kantoortuinen, want humane seks vindt bij voorkeur plaats in intieme privacy, maar wie weet, achter de koffieautomaat of in de bezemkast. Maar hoe zit dat nou? Enerzijds die romantische stabiele monogame relatie die we zo graag in stand willen houden, maar anderzijds de soms onbedwingbare lichamelijke behoefte om met iemand anders seks te hebben. Welnu, in de traditie van meester-oplichter Diederik Stapel heb ik onderzoek gedaan naar dit uiterst belangrijke vraagstuk en wel bij mannen op het Science Park in Amsterdam in de leeftijd tussen 18 en 21 jaar met stabiele heteroseksuele relaties. Mannen, want die gaan het meeste vreemd volgens de statistieken, wat te maken kan hebben met hun hogere testosterongehaltes, en in
de adolescente fase, want daar lopen er nu eenmaal het meeste van rond op die plek. En dan moesten ze ook nog een stabiele heteroseksuele relatie hebben van minstens 2 jaar, dus ik moest zowat alle mannen van die leeftijd interviewen om aan een verantwoord aantal proefpersonen te komen. En nu de resultaten: bijna alle mannen beschouwen de monogame relatie als voorwaarde voor de ware liefde, maar zo’n 25% (dus in werkelijkheid veel meer!) vertelde me dat ze vanaf 3-9 maanden na het begin van hun relatie ook regelmatig heteroseksuele contacten hadden met andere vrouwen. Dit deden ze stiekem om geen risico te lopen dat de relatie uitging. Kennelijk is puur lichamelijke seks naast een stabiele romantische liefde meer regel dan uitzondering. De geest is weliswaar gewillig, maar het vlees is zwak! Wim Ghijsen
Gymnorhina
7
De wereld in 10D Ja, je leest het goed, 10D. Niet 3D, van de leuke brilletjes in de bios, maar tiendimensionaal. We stoppen niet bij drie, we gaan gewoon verder. Tien dimensies lijken er te bestaan, volgens de regels van de kwantum fysica. Deze dimensies zijn slechts “verschillende facetten van de perceptie van het universum”, aldus de fysici. Dit klinkt nu ontzettend vaag en moeilijk te bevatten, maar ik zal mijn best doen of ik het gehele verhaal kan vertalen in iets leesbaars. Om vanaf de onderste trede te beginnen, starten we met een punt. Dit punt op zich is nog niets, maar verbonden met een ander punt, vormt dit de eerste dimensie, namelijk lengte. Vervolgens trekken we nog een lijn, die zich zijwaarts afsplitst van deze lijn. Nu heeft ons ‘object’ een lengte en een breedte: twee dimensies dus. Een wereld met twee dimensies zou bestaan uit platte objecten. Voeg hier de derde dimensie aan toe zoals wij die kennen, en vervolgens bestaan er lengte, breedte en diepte. In deze derde dimensie, zien wij mensen onszelf, hierin leven wij en hier zijn wij ons bewust van. De vierde dimensie omvat tijd en betreft alle versies van ons driedimensionale zelf, gedurende ons hele leven. Wanneer je ons zou zien als een punt, dan zou je alle versies van ons achter elkaar geplakt, kunnen zien als en lijn. Een soort tijdlijn. De vierde en ‘hogere’ dimensies zijn voor ons moeilijk te bevatten,
aangezien wij zelf driedimensionale wezens zijn, en alles om ons heen dus ook driedimensionaal (of minder dimensionaal) waarnemen. Wij zien alleen onszelf in het hier en nu, maar één punt op de tijdlijn van ons hele leven. Nu spreekt het begrip tijd nog wel tot de verbeelding, maar de hogere dimensies vereisen nog flink wat meer verbeeldingskracht. De vierde dimensie, de tijdlijn, kan worden gezien als een lijn zoals we in de eerste dimensie hadden, een pad. Dit pad zou heen en terug bewandeld kunnen worden, in principe, maar er zijn geen andere opties naast dit pad. Tijd voelt voor ons als één rechte lijn. Voeg nu echter een afsplitsing aan dit pad toe, zoals de tweede dimensie aan de eerste, en men creëert zo de vijfde dimensie. Hierin zijn de keuzes die gemaakt worden, gedurende de tijd, bepalend voor welk pad er wordt genomen.
De zesde dimensie zouden wij ons kunnen voorstellen zoals het toevoegen van de derde dimensie aan de tweede, het is de ‘diepte’. Wanneer van een plat velletje papier een ronde koker wordt gevouwen, wordt tweedimensionaal plots driedimensionaal en hebben twee delen die eerst in de lagere dimensie niet verbonden waren, nu wel degelijk een connectie. Zo moet men de zesde dimensie ook zien. Het vormen van de connectie tussen de uitkomst van het ene mogelijke pad en de uitkomst van het andere mogelijke pad, verbindt twee eerst niet verbonden punten. Het ‘vouwen’ van de vijfde dimensie is het toevoegen van diepte aan de lengte en breedte die tijd al had. In de vierde dimensie, hebben wij de eerste drie dimensies geabstraheerd tot één enkel punt, onszelf, wat we vervolgens een lijn konden laten vormen tussen nu en onze toekomstige zelf. Deze Gymnorhina
8
Gymno tijdlijn verbindt eigenlijk twee gebeurtenissen in de tijd met elkaar: in ons geval geboorte en overlijden. Dit kun je ook veel groter trekken. Het verbinden van twee belangrijke punten in tijd, zou betekenen het verbinden van het ontstaan van het universum en de teloorgang ervan. De oerknal met een simpele lijn verbonden met de ondergang. Nu bevinden we ons op een punt waar we verschillende tijdsverlopen hebben, met verschillende keuzes en hierdoor afsplitsingen, én de mogelijkheid om de uitkomsten van deze verschillende keuzes met elkaar te verbinden in de zesde dimensie. Deze zesde dimensie is opnieuw te abstraheren tot een enkel punt, namelijk een punt van alle mogelijke tijdsverlopen, alle mogelijke paden tussen ontstaan en ondergang van ons universum. Al deze mogelijkheden zijn onuitputtelijk en dit punt is dus oneindig. Zouden we nu dit punt van oneindigheid met een lijn willen verbinden met een ander punt, dan betreden wij de zevende dimensie. Maar hoe kan het met iets verbonden worden, als het oneindig is?
Dit punt is er wel degelijk. Een andere oneindigheid met alle mogelijkheden en tijdsverlopen van dien: een ander universum, met andere regels en wetten dan de onze. Een punt van oneindigheid dat compleet losstaat van ons universum, ons punt van oneindigheid. De lijn tussen deze twee oneindigheidspunten in de zevende dimensie, kan heel abstract gezien worden als de lijn waar wij mee begonnen, in de eerste dimensie. Splitsen wij nu af van de zevende dimensielijn, naar een ander punt van oneindigheid, dan creëren wij hier de achtste dimensie. Er is nu immers sprake van lengte en breedte. Vouwen wij deze achtste dimensie, zoals het platte tweedimensionale velletje papier, waardoor er nieuwe connecties ontstaan, dan bevinden wij ons in de negende dimensie. De tiende dimensie, tot slot, zouden wij ons opnieuw kunnen voorstellen zoals wij de vierde bekeken. Van de negende dimensie, met alle mogelijke afsplitsingen van het pad tussen oneindigheidspunt één tot oneindigheidspunt twee, kan opnieuw gezien
worden als een enkel punt. Alle mogelijke tijdlijnen, voor alle mogelijke universums, vormen dit ene punt in de tiende dimensie. Alle mogelijkheden zijn omvat. De tiende dimensie is de laatste punt die gezet kan worden. Want van waaruit zouden wij hier een lijn naartoe trekken, naar welk punt? Dat punt is er niet, zelfs niet in pure abstractie. Zo zijn we uiteindelijk alle tien dimensies doorlopen. Ik hoop dat je onderweg niet bent afgehaakt. Hoe vaker ik het hoor of erover nadenk, hoe logischer het wordt. Al blijft het natuurlijk een super abstract verhaal, vooral als je gaat bedenken dat elke keuze die jij maakt, invloed heeft op het vormen van de vijfde en zesde dimensie. Gelukkig kunnen wij ons dan troosten met de gedachte dat wij maar een heel klein deel uitmaken van dit universum en dat onze dagelijkse beslommeringen en keuzes dus lang niet zo belangrijk zijn. Roos Voorn
Gymnorhina
9
TIJDREIZEN Tijdreizen, hoe vaak kwam het niet voor in de films die je vroeger keek en de stripboeken die je vroeger las. Alsof het de normaalste zaak van de wereld was, stapten de personages in een van allerlei knopjes en hendels voorziene metalen kasten, om vervolgens met één druk op de knop naar de toekomst of het verleden te zoeven. En hoe handig was dat! Gewoon even wat in het verleden gemaakte foutjes ongedaan maken om een wereldramp te voorkomen of een bezoekje brengen aan je vrienden in de toekomst en kunnen lachen om hun grijze haar en wandelstokken. Maar ja, helaas is tijdreizen niet mogelijk en zullen we het maar gewoon met de huidige tijd moeten doen. Of toch wel? In de praktijk is het nog nooit iemand gelukt om in de tijd te reizen, maar in theorie is het alles behalve onmogelijk. De theorie waar ik hier op doel is Albert Einsteins befaamde relativiteitstheorie. Deze theorie verklaart dat de tijd geen constante is, maar dat het beïnvloed wordt door verschillende processen. Zonder al te diep in de details te treden, komt het erop neer dat wanneer een atomische klok met zeer hoge snelheid voortbeweegt, de tijd van deze klok langzamer verloopt dan de tijd van precies zo’n zelfde klok die zich niet voortbeweegt. Hoe hoger de snelheid, hoe groter het verschil en het grootste verschil wordt dan ook gemeten wanneer de lichtsnelheid van 300.000.000 meter per seconde wordt bereikt.
Dit is natuurlijk vrij lastig voor te stellen, omdat wij de tijd nog opvatten op de ‘ouderwetse manier’, namelijk dat de tijd altijd in een constante snelheid verloopt, maar dit is dus niet zo. Hoe gaan we dan met deze info tijdreizen? In theorie zou er, als je gedurende een aantal jaar op lichtsnelheid door de ruimte zou reizen, bij terugkomst op aarde, daar meer tijd verstreken zijn dan de tijd die jij hebt besteed aan je reis. Stel je voor dat je in 2014 vertrekt en volgens jouw tijdzone in 2018 weer op aarde aankomt, dan zou je dus daadwerkelijk rond 2044 op aarde aankomen. Al je vrienden en familie zijn dan dertig jaar verouderd, terwijl jij maar vier jaar ouder bent geworden.
gen die snelheid bij lange na niet halen. Bovendien zou je nooit in één keer van stilstand naar lichtsnelheid kunnen versnellen, aangezien je lichaam die enorme kracht niet aan kan. De versnelling moet dus ook geleidelijk plaatsvinden, wat weer extra tijd zal kosten.
In de praktijk is het helaas nog niet mogelijk om onszelf op lichtsnelheid voort te bewegen, aangezien onze voertui-
Dat is natuurlijk wel erg jammer, want een reisje naar het verleden kan best probleemoplossend werken als
Reizen in de toekomst dus, sluit het nog maar niet uit, want de theorie is er al, en de praktijk zal ongetwijfeld volgen. Maar hoe zit het met reizen in het verleden? Dat is in ieder geval een stuk minder makkelijk te realiseren dan reizen in de toekomst. Hier zou namelijk een snelheid hoger dan lichtsnelheid voor vereist zijn, en het bereiken van die snelheden is naar ons weten onmogelijk.
Gymnorhina 10
Gymno
Wist je dat... je al jouw in het verleden gemaakte fouten ermee kunt herstellen. Een reis in de toekomst lijkt me echter een stuk minder nuttig en eerder vreselijk, aangezien al je vrienden ineens in een totaal andere levensfase zitten dan jij, ze zijn immers heel wat jaren ouder. Bovendien zullen ze je na al die jaren afwezigheid ook niet meer als de beste vriend beschouwen. En oudere familieleden dan? Die zijn misschien wel al overleden als je terugkomt op aarde. Dan heb je dus weinig over na al die moeite voor een tripje in de toekomst. Dus tenzij je je huidige leven zwaar zat bent, zou ik het je niet aanraden. Kim de Wit
• 10 procent van alle kinderen buitenechtelijk is verwekt? • 31 procent van de Nederlanders vreemd gaat, terwijl wereldwijd slechts 22 procent vreemd gaat? • Dominante vrouwen eerder vreemdgaan; hoe dominanter de vrouw, des te groter de kans dat de vrouw vreemd zal gaan. • Een groot verschil in opleidingsniveau binnen een relatie de kans vergroot op vreemdgaan van één van beide partners? • Het aantal vrouwen dat in het zevende jaar van haar huwelijk vreemdgaat opvallend hoog is? Het heet dan ook wel de Seven Year Itch” ! • Homo’s gemiddeld vaker vreemdgaan dan hetero’s? • Iedereen 1 à 2 leugens per dag vertelt? • Een eenzaam leven een groter risico voor de gezondheid is dan roken? • Een vrouw eerder vreemdgaat als haar partner grote testikels heeft? • Minnaars het liefst dineren in het geheim bij een grote restaurantketen? • 1 op de 7 pasgetrouwden vreemdgaan in het eerste jaar van het huwelijk? • De Atlas-vlinder puur en alleen leeft om een partner te vinden: hij vliegt, vindt zijn partner, springt op haar en valt op de vloer. • De Zwarte Aasgier vrijwel zijn hele leven leeft met 1 partner; als hij vreemdgaat wordt hij afgestraft door de hele zwerm vogels. • Ongeveer 10 procent van de mannelijke rammen weigert te paren met een vrouwelijk ooitje, maar dit graag doet met een andere ram? • De Orinocodolfijn het enige dier is in het dierenrijk dat zowel homoseksuele als heteroseksuele penetratie laat zien van het spuitguit, ergo: nasale seks. • Zowel mannelijke als vrouwelijke Bonobo’s meerdere partners hebben om mee te muilen en vrij de liefde te bedrijven, om sociale spanning binnen de groep te verlichten? • Natalie Portman naast haar fantastische acteercarrière vier talen heeft gestudeerd, twee keer in een professioneel wetenschappelijk blad is gepubliceerd en haar bachelor heeft gehaald op Harvard? • Mayim Bialik, Dr. Amy Farrah Fowler, van The Big Bang Theory een PhD heeft in Neurowetenschappen; haar proefschrift ging over een onderzoek naar hypothalamische activiteit in patiënten met PraderWilli Syndroom.
Gymnorhina 11
Dingen die handig lijken maar in werkelijkheid alleen maar veel geld kosten Iedereen heeft wel eens een brakke dag doorgebracht met het kijken naar Tell Sell of Tommy Teleshopping. De Ab King Pro (geen verdere uitleg nodig) en de Ahh Bra (ja, die bh die iedere vrouw zogenaamd past) zijn iedereen ook inmiddels wel bekend.
Teleshopping programma’s smeren je de ene onnozele aankoop na de andere aan. Neem nou de Uroclub, want iedereen kent natuurlijk wel het probleem dat je ineens heel nodig moet plassen tijdens het golfen. Met de uitvinding van de Uroclub kan je nu gewoon pissen in je golfclub. Jeetje, wat zal hier een vraag naar zijn geweest. Dit is nog maar het begin, aangezien de Uroclub nog niks is in vergelijking met de Nicer Dicer of de beruchte Biostabiel. Voor al uw hak, rasp en snijwerk Met de Nicer Dicer kan je één benullige seconde maarliefst op elf verschillende manieren groenten en fruit snijden. Daarnaast kan deze geweldige uitvinding ook nog eens raspen en hakken. Het droomapparaat voor menig huisvrouw. Tegenwoordig is de Nicer Dicer zelfs beschikbaar als de Nicer Dicer plus met tal van extra nutteloze functies.
De ontbrekende schakel in de geneenskunde De Biostabil 2000, in de volksmond ook wel bekend als de Biostabiel, is een hanger voor om de nek met daarin een magneet. Volgens de vele Tell Sell reclames zou deze ketting beschikken over therapeutische eigenschappen. De hanger zou zeldzame aarde uit Zaïre bevatten, ook al heeft nog nooit iemand gehoord dat Zaïre beschikt over een een stuk grond met heilzame werking. Tros Radar toonde bovendien aan dat er helemal geen samengeperst zand uit Zaïre in de hanger zit, maar gewoon een huis-, tuin- en keukenmagneetje van een paar euro. De straatwaarde van het zilver van de ketting is zo’n 40 euro, terwijl de Biostabielt toch voor 119 euro over de toonbank ging. De Biostabiel zou
werkzaam zijn tegen allerlei klachten en kwaaltjes zoals ontstekingen en een te snel werkende schildklier. De Biostabiel zou het lichaam kunnen ontladen van een teveel aan positieve of negatieve spanning, maar volgens menig neuroloog is dit klingklare ontzin. De gebruikers van de Biostabiel in de reclame zijn trouwens familieleden of buren van de uitvinder van de Biostabiel. Knap staaltje oplichtwerk, niet? Annefleur Langedijk
Gymnorhina
12
Gymno
Recept
Limoncello-tiramisu
Niks fijners dan jezelf eens lekker verwennen terwijl je eigenlijk op de bikinifiguur of je bierbuik moet letten. Zomerse lekkernijen die fris, luchtig en zoet zijn, maar stiekem ook paar grammetjes extra met zich meebrengen.
sinaasappels en voeg de Limoncello toe, voeg zoveel toe als je wilt of aankan.
Benodigdheden • 3 perssinaasappels • 1 fles Limoncello • 500 gram mascarpone • 1 reep pure chocolade • 1 doosje aardbeien • zout • 1 pak langevingers Bereiding Rasp allereerst de sinaasappels en doe de sinaasappelrasp in een bakje, houd dit apart voor later. Pers dan twee
Dip nu lange vingers één voor één in dit mengsel. Doe dit niet te lang, zodat ze niet te smeuïg worden, maar nog een ‘bite’ hebben. Leg de lange vingers daarna in de schaal en zet deze alvast koud. Doe de mascarpone in een mengkom en voeg hieraan nog het sap van één sinaasappel en een snufje zout toe. Als je heel gek wilt doen, voeg dan ook nog wat limoncello toe. Pak nu de sinaasappelrasp erbij en voeg deze toe aan het mascarponemengsel.
Haal nu de schaal met lange vingers uit de koeling en verspreid het mascarpone mengsel over de lange vingers. Pak nu de aardbeien erbij en maak ze kort schoon voor gebruik indien nodig. Halveer de aardbeien en duw met de bolle kant naar beneden in het mascarponemengsel in de schaal. Zet de schaal nu circa twee á drie uur in de koeling totdat het goed is opgestijfd. Zodra het genoeg is opgestijfd en klaar om geserveerd te worden, pak dan de chocoladereep erbij. Rasp nog een laagje van chocoladeschilfers over de limoncellotiramisu. Als dit gedaan is kan je eindelijk genieten van dit heerlijk, frisse en zomerse dessert. KookCie
Gymnorhina
13
Even niet de VU bashen Met dank aan mijn collega’s van de redactie ben ik opgezadeld met het schrijven van een stukje over de VU. Ik moest de VU vanuit positief oogpunt benaderen en het was niet de bedoeling, zoals de Advalvas (blad van de VU) destijds mooi verwoordde, de VU te ‘bashen’.
Gelukkig heeft ook de VU aspecten die noemenswaardig zijn. Zo was het juist aan de VU dat docenten en studenten in verzet kwamen tegen de aangekondigde bezuinigingen op de Faculteit der Aard en Levenswetenschappen (FALW). Uiteindelijke hebben studenten zelfs de kerkzaal op de VU voor een week bezet. Tijdens deze bezetting werd er niet alleen geëist dat het eorganisatieplan, ten gevolge van de bezuinigingen, moest worden ontbonden, maar ook dat er een vaste financiëring voor de afdelingen moest komen in plaats van een financiëring op basis van studentenaantallen. Op onze, oh zo geweldige UvA,
is het nog ver zoeken naar een verzet tegen de perverse prikkel, waarbij het hebben van steeds grotere aantallen studenten wordt beloond. Jammergenoeg lijkt een ander mooi aspect van de VU binnenkort te verdwijnen. De UvA lijkt haar jongere broertje het verkeerde voorbeeld te geven: de VU wil het faculteitsbesturingsmodel van de UvA overnemen. De faculteiten hebben op de VU een meerhoofdigbestuur, het faculteitsbestuur, waar ook een student verplicht in plaats neemt. Echter, het college van het bestuur wil naar een eenhoofdig bestuur en hiermee brokkelt ook op de VU de invloed van studenten op beleidsvorming verder af.
Er zullen vast nog veel meer positieve dingen zijn aan de VU. Een VU’er zou vast een boekwerk eraan kunnen besteden, maar er zijn ook heel wat negatieve aspecten aan de VU. Laat ik nou niet de negatieve dingen aan de VU highlighten. Geen enkele universiteit is namelijk perfect. Sterker nog, organisaties zoals Science in Transition, Platform Hervorming Nederlandse Universiteiten en nog enkele anderen, zeggen dat het slecht gesteld is met onze universiteiten. Maar nee, die organisaties zijn gewoon tegendraads en willen tegen alles aanschoppen. Op de UvA gaat in ieder geval alles goed en is alles perfect. In ieder geval vol-
Gymnorhina 14
Gymno
Column Altijd zin met gens de pas gelanceerde ‘We are U’ campagne van de UvA. De zelfverheerlijking op de UvA heeft een nieuw hoogtepunt bereikt. Volgens de campagne zijn wij op UvA: “Curious by nature”, “independent and outspoken” en “intellectual rebels”. Zolang we onszelf maar voorhouden dat we al deze dingen zijn, zullen we het vanzelf wel worden toch? Kavel Ozturk
Keskin
Muziek knalt door de speakers, een biertje, nog een shot tequila en zo goed en zo kwaad als het gaat beweeg je je over de dansvloer tussen al het vrouwelijk schoon dat de club te bieden heeft. Met het uitdoven van de zon, het vloeien van de drank en de stijgende temperaturen vervagen de morele drempels. Flirten gaat steeds een stapje verder en voor je het weet ben je verwikkeld in een heftige tongworstelwedstrijd. Het hek is van de dam, dronken van de alcohol en high van de serotonine sta je als een puberale puistenkop, gierend van de testosteron, verstrengeld in het hoekje van de club alsof het je laatste dag op aarde is. Om vervolgens gezamenlijk naar huis te fietsen. Perfect, als je single bent. Een probleem echter als één van beide een partner heeft. Vreemdgaan, vroeger werd je nog verguisd en uitgekotst als je omgeving er hoogte van kreeg. Tegenwoordig wordt er rijkelijk en ongegeneerd mee geadverteerd op internet, radio en tv. We kennen allemaal het spotje: “ik ben gelukkig getrouwd, jij ook?” en van de 2,2 miljoen singles zitten er 3 miljoen op een datingsite. Maar is er daadwerkelijk een verschuiving van ons moraal aan de gang? Is vreemdgaan in opkomst en is het echt zo slecht? Tussen de 40% en 76% van ons komt vroeger of later in aanraking met vreemdgaan, zo blijkt. Een marge die wat mij betreft in het straatje bezorgtijden van de UPS valt. Ook wordt er gesuggereerd dat 10% van de Nederlandse bevolking buitenechtelijk verwekt is. Al wijst gedegen, genetisch, onderzoek uit dat dit slechts 2-3% is. Tot slot zegt Durex dat 31% van de Nederlanders vreemd gaat. Gymnorhina 15
Afgezien van onomstotelijk genetisch onderzoek blijven alle cijfers natuurlijk puur suggestief. Zelfs wanneer een onderzoek gegarandeerd anoniem afgenomen wordt hebben mensen de neiging te bezwijken onder de sociale controle, de angst voor Big Brother, en doen we ons vromer voor dan we daadwerkelijk zijn. Ik ben hier op geen uitzondering. Ik keur vreemdgaan af maar hou verre van rekening met de relatiestatus van de ander. Zie het eerder als een uitdaging en een overwinning als het lukt en zie het niet als mijn verantwoordelijkheid keuzes te maken voor haar doen en laten. Ik heb mij schuldig gemaakt aan het laten varen van mijn morele principes, maar of ik mij hier daadwerkelijk schuldig over voel.? Misschien op het moment of kort er na nog en natuurlijk ben ik mij ten tijde bewust van mijn acties, maar nu nog? Nee. Een schuldgevoel is een gemoedstoestand waarbij je geweten je een onaangenaam gevoel geeft. Is dat onaangename gevoel wel terecht? Is het geweten
een product van jezelf of wordt deze gevormd tegen willens en wetens in door je omgeving? Is al het vreemdgaan hetzelfde? Onderzoek toont aan dat vrouwen makkelijker klaarkomen bij een minnaar. Een man produceert twee keer zoveel zaadcellen als hij weet dat de vrouw, mogelijk, met andere mannen het bed deelt. Ons immuunsysteem versterkt wanneer wij met verschillende mensen zoenen en we letten meer op ons figuur zodat we beter in de markt liggen. Tekenen genoeg dat onze principes misschien aangescherpt moeten worden. Het afkeuren van vreemdgaan berust eigenlijk op een principe van bezit. De wederhelft is van mij en niemand mag er nu meer aanzitten. Als het op relaties aankomt lijken we wel peuters. Zij spelen ook alleen, kunnen zich nog slecht verplaatsen in een ander en pakken speelgoed van andere kinderen af. Pas vanaf een jaar of 4-5 en onder druk van de ouders beginnen ze te begrijpen dat je speelgoed kan delen en om de beurt kan gebruiken. Dit concept
passen wij toe op alles in ons leven maar waarom is dit anders wanneer het over relaties gaat? Vreemdgaan in deze zin is je lichaam delen met een ander wanneer je een relatie hebt. Alleen een relatie is meer dan fysiek contact. Het is ook een emotionele verbintenis die je aangaat maar wanneer we aan iemand anders denken zien we dit niet als overspel. Toch opmerkelijk. Juist daarom voel ik mij misschien niet zozeer schuldig over de keren dat ik ben vreemdgegaan. Ik deelde eigenlijk alleen maar mijn speelgoed, had hier naast lust, geen andere gevoelens bij en was emotioneel nog altijd monogaam aan mijn vriendin. Ik zorgde voor een sterkere weerstand van ons beide en verhoogde mijn potentie. Tijd voor een wijziging in onze principes? Ik laat het in het midden, zo gul en vrijgevig als ik ben wanneer het aankomt op mijn eigen speelgoed zo materialistisch als een peuter ben ik als het komt op mijn partner. Keskin Arikan Gymnorhina
16
Gymno
Een ode aan Caravaggio Oh Caravaggio, Michelangelo Merisi da Caravaggio, hoe zeer bewonder ik u. Hoe zeer vergaap ik mij aan de kunsten die voort zijn gevloeid uit uw penseel. Ongeëvenaard is uw lichtwerking, het realisme, het drama dat u ons toont. Naturalisme in zo verre doorgevoerd dat het onwerkelijk en betoverend is om te zien. Men noemde u een unieke imitator van de natuur en uw werken noemde men wonderen. Niets hiervan is ook maar overdreven. Hoeveel zou ik er niet voor over hebben om ook maar één schilderij te maken dat aan uw werken zou kunnen tippen.
De meest beroemde schilder in Rome, maar lang niet altijd de toegankelijkste. En hoe grof, grotesk, gruwelijk of afschrikwekkend uw werk ook is, toch weet u ons in te pakken. Met uitzonderlijke precieze zijn heiligen vereeuwigd op uw doek. Op miraculeuze wijze tovert u intieme taferelen tevoorschijn op plekken waar het beeld eerst duister leek. Hoe verrichtte u uw artistieke wonderen? Wat was uw geheim? Waarom heeft u ons niet nog meer nagelaten om te aanbidden? Uw duistere, maar toch verhelderende stijl. Caravaggio,
de man die de oscuro in de Chiaroscura stopte. Die de duisternis en het licht samen liet spelen, liet concurreren om wie de meeste aandacht kreeg. Die het Tenebrism uitvond. Caravaggio, wiens levendige en over dramatische manier van vastleggen dé inspiratie was voor de Barok. Waarom stierf u zo jong, Caravaggio? Waarom veroordeeld worden voor een niet intentioneel begane moord? Waarom, o waarom verliet u deze wereld nog voor uw veertigste levensjaar en liet u ons hier achter, in volle rouw? Het enige wat wij nu nog kunnen is verlangend kijken naar lang geleden verwekte wonderen van kleur en contrast en hopen dat er ooit iemand zal opstaan die u zal kunnen evenaren. Roos Voorn
Gymnorhina
17
Bekenden & Billen Onze Oranjespelers zijn al vertrokken naar Brazilië, voor het WK. Louis van Gaal heeft besloten dit jaar ook hun vrouwen uit te nodigen. In 2011 na de vriendschappelijke wedstrijd tussen Nederland en Uruguay werden namelijk pikante foto’s van Dirk Kuyt, Klaas-Jan Huntelaar, Luuk de Jong en John Heitinga, waarop zij Braziliaanse heupen van Latijns-Amerikaanse vrouwen vastgrepen. De bondscoach wil dit keer schandalen en afleidende verleidingen voorkomen. Op de Raadhorstlaan, de weg naar Villa Eikenhout, het optrekje van Koning WimLex, Koning Maxima en hun 3 lieftallige dochters, zijn vier verkeersdrempels geplaatst. Heel toevallig lag er op dit smalle landweggetje een 80-kilometerzone tussen twee 30-kilometerzones in. De buren van de koninklijke familie hoeven nu gelukkig niet meer wakker te liggen van de scheurende hofauto’s.
inreed op de koninklijke bus. Gelukkig is nu een vrouw, Mirjam van ’t Veld voorgedragen als nieuwe burgemeester van Amstelveen. En hoeft Maxima geen grijpgrage handen meer te vrezen in Amstelveen. Ook in het Verenigd Koninkrijk is een koninklijk achterwerk onder de aandacht gekomen. Toen prinses Catherine met Prins William op sta-
Er is ook positief nieuws voor Maxima, zij kan weer veilig op bezoek in Amstelveen. Toen zij daar dit jaar voor de tweede keer op bezoek ging bij burgemeester Fred de Graaf op Koningsdag, kon ook hij niet van de Latijns-Amerikaanse billen afblijven. Ook in 2009 bleek de koninklijke familie al niet veilig bij Fred, toen hij hen ontving als burgemeester van Appeldoorn, waar het Koninginnedagfeest wreed verstoort werd door Karst T. die met een ontspoorde auto Gymnorhina
18
Gymno
atsbezoek ging in Brisbane, Australië. De wind waaide haar rok omhoog en onthulde wat daaronder verscholen ging. Kate houdt niet veel aan de verbeelding over, want zelfs na meerdere omhoog gewaaide rokken vertikt zij het om een grotere onderbroek te gaan dragen. Ook werden er al eerder foto’s gepubliceerd van haar blote borsten, toen zij lag te zonnen op vakantie
Misschien is Antonio Banderas na 18 jaar wel uitgekeken op de bips van zijn
vrouw Melanie Griffith. Dit voorjaar was Antonio op het filmfestival in Cannes om The Expendables 3 te promoten. Daar dineerde hij met een schone blondine en werd zoenend betrapt door de paparazzi. Zijn huwelijk stond al onder veel spanning en volgens insiders zal het niet lang meer duren voordat hij een scheiding aan zal vragen. Toen Kanye West voor 37 miljoen euro in Florence, Italie zich verbond met Kim Kardashian en haar welgeschapen derrière, was het bevriende stel, Jay-Z en Beyoncé, niet aanwezig bij de plechtigheid. Er gaan geruchten dat Jay-Z wil scheiden van zijn vrouw, met wat genoemd wordt de mooiste billen van de wereld. Ook zou Beyoncé de tatoeage van een Romeinse
vier op haar ringvinger, die staat voor haar verjaardag, Jay-Z’s verjaardag en hun trouwdag, die allen plaatsvonden op de vierde van de maand, al verwijderd hebben.
Toch moeten we erkennen dat deze celebrities ook maar mensen zijn, wie is er nou niet gecharmeerd van mooi geschapen, ronde billen? Iedereen zou daarvan op hol slaan en in de war raken. Wie kan het ze kwalijk nemen? Mainah Folkers
Gymnorhina
19
Even praten met
Marc Slors Marc Slors, hoogleraar cognitiefilosofie aan de Radboud Universiteit Nijmegen. Werkt aan de filosofie faculteit, maar geeft ook les aan de psychologieopleiding en tot voor kort de researchmaster cognitive neuroscience.
Hij houdt zich bezig met de vragen over de menselijke ‘geest’: een verzamelbegrip voor ons vermogen te denken, waar te nemen, bewustzijn te hebben, etc. Hoe kan elektrische activiteit in grijze, zachte massa uiteindelijk gedachten en bewustzijn produceren? Als filosoof werkt hij veel samen met neurowetenschappers, psychologen en onderzoekers op het gebied van artificiële intelligentie.
Welke eigenschappen moet je hebben om academisch carrière te maken zoals jij? “Echte nieuwsgierigheid is belangrijk. De vragen waar het om draait in je vakgebied moeten je niet los kunnen laten. Je moet echt wat kunnen bijdragen aan je vakgebied—eigen ideeën hebben daarover. Verder moet je doorzettingsvermogen hebben. Na je afstuderen moet je een promotieplaats zien te veroveren. Na je promotie zijn er doorgaans geen banen, maar moet je een, of het liefst een paar postdoc plaatsen zien te krijgen. Ik heb drie postdocs gedaan na mijn promotie; dat betekende negen jaar onzekerheid voor ik een vaste baan kreeg, maar dat was wel direct hoogleraar.” Je hebt een boek geschreven, “Dat had je gedacht!”, met welk doel heb je dit geschreven? “Ik heb dat boek in drie maanden geschreven, uit irritatie. Ik was enerzijds geïrriteerd
door het feit dat een super complexe vraag (of we een vrije wil hebben) van sommige (lang niet alle) neurowetenschappers een veel te simpel antwoord kreeg (nee, we hebben geen vrije wil). Natuurlijk krijgt zo’n simpel antwoord veel pers. Maar dat was niet zozeer het punt. Het punt was dat gedaan werd en wordt alsof een filosofisch probleem nu eindelijk een wetenschappelijk antwoord heeft gekregen. Dat is niet zo. Filosofen en wetenschapers hebben het meestal over andere dingen als ze het over vrije wil hebben. Er is meer dan één begrip van vrije wil en voor je het weet praten mensen gigantisch langs elkaar heen. Dat gebeurde en gebeurt nog steeds. Een ander punt van irritatie was dat neurowetenschappers volgens mij hun eigen vak tekort doen door de resultaten van een hele hoop heel goede experimenten samen te vatten als ‘we hebben Gymnorhina
20
Gymno
geen vrije wil’. Ik denk dat we veel meer kunnen leren van die experimenten. In feite schetsen ze een heel goed en genuanceerd beeld van hoe mensen beslissingen maken. Dat is super belangrijke informatie die volledig uit beeld raakt zodra je over zoiets als de vrije wil begint (omdat dat begrip blijkbaar veel emoties oproept). Ik wilde dat iemand dat zou zeggen. Ik heb eerst een jaar of twee gewacht tot een filosoof uit Nederland met een reactie kwam. Toen dat niet gebeurde heb ik het zelf gedaan. Het was uiteindelijk heel leuk om de dingen op te schrijven. Als je dan je eigen boek in hand hebt, is zoiets leuk voor vijf minuten. Daarna ga je de fouten zien die er nog in staan. Ik heb zelf geen exemplaar meer van mijn boek. Nu vind ik het wel weer leuk als ik er een in de winkel zie staan.” Waarom denk je dat filosofie zo onpopulair is bij het grote publiek? En op welke manier zou het populairder kunnen worden gemaakt? Ik denk eigenlijk dat het heel erg meevalt met die onpopulariteit. Als ik kijk hoeveel abonnees Filosofie Magazine heeft, hoe veel mensen er naar de Nacht van de Filosofie komen
of aan hoeveel filosofie er deze maand weer in de NRC staat, dan heb ik niet de indruk dat er een populariteitsprobleem is. Naar aanleiding van mijn boek heb ik ook veel lezingen gegeven, en dat doe ik nog steeds, en ik ben vaak verbaasd over de volle zalen. Van mij hoeft filosofie niet populairder te worden. Wat wel goed zou zijn is als het beeld verdwijnt dat filosofie vaag is. Moet filosofie verplicht zijn op de middelbare school of op de universiteit? “Op school niet, lijkt me. Op de universiteit kan een beetje filosofie geen kwaad. Daarbij zou ik het dan belangrijker vinden om de vaardigheden van filosofie—analytisch denken, vragen tot hun kern terugbrengen, begrippen operationaliseren—in het curriculum op te nemen dan de Grote Oude Dode Filosofen. Filosofie is een vak, een ambacht, een vaardigheid. Ik hou er niet van als filosofie een soort filosofenkunde wordt — Filofologie.”
wordt cognitie nog veel te veel benaderd vanuit de computermetafoor. Biologische benaderingen van cognitie bestaan al vanaf de jaren ’70 maar zijn nog steeds de ‘underdog’ in filosofie en wetenschap. Natuurlijk zijn er filosofen die weerstrand hebben tegen een biologische benadering van cognitie en psychologie en natuurlijk zijn er genoeg wetenschappers die denken dat filosofie vaag is. Wat mij betreft hebben beiden het verkeerd.” Nina van Bruggen
Wat vind je van (psycho) biologie als wetenschap? “Het lijkt me superbelangrijk om cognitie vanuit biologisch perspectief te benaderen. Naar mijn mening Gymnorhina
21
Scheiden Een dure gewoonte
Je groeit uit elkaar, een affaire op het werk, constante ruzie, de aantrekkingskracht is weg of je bent gewoon simpelweg toe aan een nieuwer model. Het zouden allemaal redenen kunnen zijn om de knoop door te hakken en een punt achter je relatie te zetten. Geen probleem, zolang er geen jawoord is gegeven, afgezien natuurlijk van de eventuele snik of manische uitbarsting. Een compleet ander verhaal wordt dit echter na het zetten van je handtekening. Deze krabbel, ooit zelf verzonnen op het hoogtepunt van je nietsvermoedende en onbezorgde creatieve ik, heeft als zo vaak in de grote mensenwereld levens veranderende gevolgen. Na het plaatsen van die vertrouwde krullen ben je voor de staat niet meer ik maar wij. Samen verdeel je de taken, zeker in een huishouden met kinderen zal één van de ouders in moeten leveren op het
maken van carrière en salaris. Het is daarom geheel terecht dat bij het beëindigen van de verbintenis er een compensatie is voor de partij die er het meeste op achteruit gaat. Hier is dan ook alimentatie voor in het leven geroepen. Een mooi maar tegenwoordig toch wat achterhaald concept waar verandering in lijkt te komen. Waar het eerst nog invloed had of één van de partners overspel pleegde, heeft dit al decennia geen effect meer. Wel wordt er nog gekeken naar het gezamenlijk inko-
men en heeft de alimentatiegerechtigde, veelal de vrouw, recht op 60% hiervan. Haar eigen inkomen wordt door de man aangevuld tot 60% van het gezinsinkomen voor de scheiding en dit moet twaalf jaar lang betaald worden. Scheiden, een dure gewoonte. In de tweede kamer worden hier al enige tijd vragen over gesteld. In de huidige geëmancipeerde samenleving werkt dit namelijk ontmoedigend om zelfstandig en financieel onafhankelijk te worden. Daarom wordt er nu voorgesteld om de alimentatie bij korte huwelijken volledig af te schaffen en anders terug te brengen tot 5 jaar. Alimentatie schiet zijn doel voorbij en moet in plaats van een genereuze uitkering veranderen in een overbrugging totdat de partner werk heeft gevonden. Keskin Arikan
Gymnorhina
22
Gymno
De wetenschap van vreemdgaan “Je moet de laatste tijd telkens extra werken” Ondanks dat de meeste mannen het niet willen horen en de meeste vrouwen het niet willen zien, is het een veelvoorkomend probleem binnen relaties. Natuurlijk heb ik het hier over vreemdgaan. De vraag is echter, waarom?
Je zou bijna denken, met de tegenwoordige overspelrage bij beroemdheden, dat het ondertussen de norm is geworden. Wetenschappers kennen echter maar een paar diersoorten die in hun geheel monogaam zijn, bijvoorbeeld de Diplozoön Paradoxum: een platworm die zich vasthecht aan z’n partner tot de dood. Talk about commitment. Volgens onderzoek is ongeveer een kwart van de partners ontrouw geweest, maar dan hebben we het alleen over pure penetratie, want mensen zijn nogal gretig als het gaat om het verdraaien van de term “vreemdgaan”. Wanneer je kijkt naar zaken die meer allesomvattend zijn, een kus of een zwervend oog, stijgt het getal explosief.
dgaan voor meer seks en vrouwen in de zoektocht naar emotionele capaciteiten die hun partner niet bezit! Vaak krijgen huwelijken die voorafgaand aan de affaire door de koppels zelf werden bestempeld als ‘gelukkig’ alsnog hiermee te maken krijgen.
Dat mannen simpelweg kwantiteit zoeken en vrouwen meer gericht zijn op kwaliteit, is wel te stellen. Het onderbewust goedkeurende excuus: mannen moeten wel vreem-
Gelukkig is er een prachtige verontschuldiging voor de stoutmoedige heertjes onder ons. Het blijkt dat een getrouwde man als aantrekkelijker wordt beschouwd
Vrouwen eindigen in ieder geval meestal niet alleen; de kans dat een vreemdgaande vrouw uiteindelijk een relatie zal starten met haar minnaar is veel groter dan de kans bij een vreemdgaande man. Mannen zien een lekkere chick en grijpen hun kans. Ze denken toch iets minder na over de gevolgen van het avontuurtje dan de vrouwen, die veelal aangeven dat ze de relatie allang niet meer zagen zitten.
door een single vrouw. We kunnen er allemaal gewoon niks aan doen, de keuzes vliegen ons om de oren! Een andere reden die je als man zou kunnen vertellen aan je toekomstige expartner, niet dat ik dit aanmoedig, is dat je genetische code je vrijwel dwong. Je moest immers zoveel mogelijk nakomelingen produceren en dit leek de enige optie. De meiden zijn op evolutionair vlak zeker ook geen heilige boontjes, daarentegen zelfs. Vrouwen gaan niet alleen vaker vreemd wanneer ze het meest vruchtbaar zijn, maar ze gaan vreemd met knappere en grotere mannen dan hun eigen partners, want we willen natuurlijk wel de beste genen voor onze nakomelingen. Misschien hebben zij het toch het beste bekeken: altijd zoekend naar het beste koopje in de supermarkt. Jamie Hoefakker Gymnorhina
23
De Classic kt dat vraagt je nog
technologie
neemt
over
buiten spelen. Bestaat dat nog? Het moment dat je je bedenje naar een vriendje drie straten verderop huppelt, aanbelt en aan mama die open doet: “komt ie buiten spelen?” De tijden dat op veldjes voetbalde, kattenkwaad uithaalde of ‘blikkie trap’ deed.
Tegenwoordig zal je dit niet meer zien, want de technologie neemt over. De meeste kinderen worden opgevoed met een iPad en krijgen op hun 5de verjaardag hun eerste smartphone. Het is allemaal snel gegaan. Tientallen jaren geleden konden wij ons niet voorstellen dat de maatschappij overgenomen zou worden door computers en internet. De kinderen van nu zouden doodongelukkig worden als ze niet snel even op google iets kunnen opzoeken of hun connecties niet kunnen bijhouden via allerlei sociale media, als Facebook en Twitter. De technologie heeft enorme stappen gemaakt. Een revolutie. De wetenschap informatica. Het ontstaan van computers heeft de mensheid naar een nieuw leven geleid. In de jaren 80 werd de personal computer voor het eerst geïntroduceerd door IBM met een Microsoft besturingssysteem. Dit was het begin. Een
schermpje waar je op complexe wijze commands moest invoeren om bijvoorbeeld een berekening uit te voeren en dit vervolgens op te slaan op een 1,2MB floppy disc. Dit wilde iedereen hebben. Dit was geweldig, voor maar 4445 gulden. Koopje! Vanaf toen begon de concurrentiestrijd tussen Windows en Apple, waarbij iedere computer zijn eigen voordelen had. De ontwikkeling ging ontzettend snel. Ieder bedrijf verbeterde in de loop van de jaren zijn computer en vervolgens konden steeds meer mensen er eentje veroorloven en er thuis op werken. De computer ging van hobby naar gebruiksvoorwerp. In 1996 werd het World Wide Web geïntroduceerd aan het grote publiek. Elkaar gemakkelijk een mailtje sturen uit je woonkamer werd een feit. Gewoon even aansluiten aan de telefoon, die prachtige herkenbare Windows gelui-
djes afwachten en je bent “online”. Alleen je telefoonrekening werd flink wat duurder, maar daar had je het voor over. Je was online! Op de dag van vandaag niet meer uniek want bijna iedereen zit elke seconde van de dag op het net. Thuis was iedereen voorzien. Maar wat als we buiten lopen, in de bus zitten of in college zitten. Wat moet je dan?! Je moet wel zo snel mogelijk kunnen reageren op al je mail, je bankzaken doen of leuke sites kunnen bekijken! Laten we een zakcomputer maken! De Personal Digital Assistant, PDA, was de aller eerste zakcomputer en daarna volgde de smartphone. De smartphone, de eerste beste uitvinding van deze eeuw en als je er geen eentje hebt hoor je er niet bij, volgens de wereld. Alles wat je thuis kon doen, kan nu ook op verjaardagen, begrafenissen, op je werk of school, strandfeest of blind date. Lekker asociaal Gymnorhina 24
Gymno
Dat op je beeldschermpje kijken, want alles wat je ontvangt is belangrijker dan de verdere gebeurtenissen om je heen. We worden gedomineerd door computers en zullen door de toekomstige ontwikkeling steeds heftiger overgenomen worden. Als de wereld op dit moment offline zou gaan, zal de mensheid het niet kunnen overleven. Alles draait het in contact staan met elkaar en zonder dit zal de economie totaal instorten en wellicht jijzelf ook.
wat
vreemdging
De zon die doorbrak op een herfstdag De puber die zijn moeder vertelde hoeveel hij van haar hield De oude vrouw die op reis ging, de rode koffer achter haar aan rollend De gewoon-vriend die de vriendin op haar voorhoofd kuste Het liep vreemd Ofwel, het liep anders dan de uitgetekende route Het dwaalde af en strandde ergens Het wijdde zich uit en Ik kon niks anders doen dan Niks anders dan meegetrokken worden Ik kon niks anders, jij kon alleen maar anders Je handen knepen in je handen Je angst werd gezien door alles wat je zag Zichtbaar op de kaart waarop de route telkens uitgegumd werd Wanneer jij hem weer, met het puntje van je tong uit je mond, herstelde
Yannick van der Hoek
Dat wat vreemd ging De tegenwind die richting meewind draaide De weduwe die de loterij van nieuwe liefde won De pasgeboren moeder die een twee-, in plaats van éénling kreeg De gewoon-vriendin die de vriend terug op zijn wang kuste Je handen knepen in je handen Niet luisterend naar mijn ‘niet bang zijn’ Nooit, en altijd hetzelfde, jij kon alleen maar anders Tot de zon die doorbrak op een herfstdag Tot de wind, de puber, de weduwe, de oude vrouw, de pasgeborene Tot dat wat vreemd ging Jouw zorgen die je eindelijk van je af liet vallen De kaart met halve uitgegumde lijnen die daarnaast landde De niet-gewoon-vriend en vriendin die samen ergens strandde Vera Debeij Gymnorhina 25
congo in het buitenland Welgewaardeerde medeCongolezen, Waar het enkele uiterst oplettende lezers wellicht al is opgevallen, ontbraken de initialen EV in de afgelopen twee Gymno’s, nadat ze hier ruim drieënhalf jaar vol trots prijkten. De reden hiervoor is dat ik na mijn Bachelor Psychobiologie, een verlengde stage en werk als onderzoeksassistent mijn biezen gepakt heb om een kijkje te nemen aan de andere kant van onze prachtige planeet. Daar ik nog niet zeker ben dat mijn toekomst zich in het onderzoekslab bevindt, maar wellicht wel voor de klas, vertrok ik in maart naar Zuidoost Azië om Engelse les te geven. Na enkele maanden keihard werken en sparen voor mijn reis, vloog ik na bijbehorende Schipholtranen eind maart samen met studiegenootje Marleen naar Bangkok. Vanaf hier zijn we eerst drie weken door Thailand gaan reizen, om vervolgens neer te strijken in Siem Reap, Cambodia. Siem Reap staat voornamelijk
bekend om de tempels van Angkor Wat: ’s werelds grootste religieuze complex, wat jaarlijks meer dan drie miljoen bezoekers trekt, waaronder de film crews van Indiana Jones en Tomb Raider. Verder staat Siem Reap bekend als NGO (Non Governmental Organization) hoofdstad, wat betekent dat er een flink schare vrijwilligers langs Siem Reap trekt. Voor ik vertrok, vond ik het erg belangrijk om iets te gaan doen waar ik niet alleen veel van zou leren, maar vooral iets waar de kinderen hier echt iets aan zouden hebben.
Zoals een oud Cambodjaans spreekwoord zegt: “If you plant papayas, you can’t get mangoes”. Daarom zocht ik het wereldwijde web af naar een organisatie die voorafgaand aan de onderwijsperiode een training aanbood, waarbij je ontzettend veel leert over leren en doceren, de cultuur leert kennen en hierdoor je kennis kan overdragen. Mijn perfecte match vond ik in de organisatie About Asia Schools, die hier in Cambodja op een duurzame manier de educatie van ruim vijftigduizend kinderen ondersteunt.
Gymnorhina
26
Gymno
Na de training begon ik met hele zwerm vlinders in mijn buik aan het lesgeven, in het studiecentrum van de middelbare school in Siem Reap. De studenten stonden vol verwachting nieuwsgierig te kijken naar deze twee lange blonde wezens uit een land waar ze nog nooit van hadden gehoord. Al snel bleek dat het studiecentrum een plek was voor de meest fanatieke studenten, die naast hun reguliere lessen nog meer wilden leren. Naast lessen Engels, was het afhankelijk van waar de leerlingen hulp bij nodig hadden, dus gaf ik daar ook Frans, Biologie en Science. Uiterst gevarieerd, maar het was meer een bijlesinstituut dan voor een klas staan. Daarom ben ik na een maand geswitcht naar een ander project: Smiling Hearts Association for Children, een basisschool voor weeskinderen of kinderen uit erg arme families, die daar de kans krijgen Engels te leren.
De eerste volledige week werken als docent in de verhitte bamboehouten klaslokalen op Smiling Hearts heeft het woord afgepeigerd een nieuwe dimensie gegeven. Het lesgeven vind ik echt helemaal geweldig, maar het kost zeker in de eerste week enorme hoeveelheden energie. Ook niet verwonderlijk met acht uur werken per dag in een klas waar het kwik tot ruim 38 graden stijgt! Op Smiling Hearts sta ik voor klas vier, vergelijkbaar met groep zes in Nederland. Echter, het educatiesysteem in Cambodja baseert klassen op kennis van de Engelse taal en niet op leeftijd, waardoor ik kinderen van 10-17 jaar in de klas heb. Een fantastisch leuke mix! Het ultieme doel van mijn temporele docentschap hier is om de kinderen iets bij te brengen en ze op een leuke manier goed te leren leren. Afgelopen week nam ik de proef op de som met een moment van de waarheid: een
toets met een hoofdletter T. Waar ik bij het vorige tussentijdse toetsje voor spek en bonen nog uiterst creatieve becijferingsmethoden moest toepassen om geen demotiverende onvoldoendes uit te doelen, waren er vandaag louter cijfers waar menig Congolees groen van zou uitslaan. Zelfs een tien met een griffel (of hier in Cambodja twee stickers) werd uitgedeeld! Na dit weekend heb ik nog maar tweeĂŤnhalve week aan lessen over en ik zou maar al te graag langer blijven. Voor eenieder van de fervente Gymnolezers die betwijfeld waar zijn of haar toekomst ligt: een tijd lang in een ander land wonen, werken en leven is absoluut aan te bevelen! Esther Visser
Gymnorhina
27
Vraag aan de redactie Top 3 met wie ik wel vreemd zou gaan.. Jamie 1. Channing Tatum, ik ben al verliefd op ‘m sinds Step Up en She’s the Man… Trouw zijn is ook maar zo relatief, toch? 2. Matt Bomer, hallo Mr. Sexy ! Ik lust wel een stukje van die Fifty Shades 3. Chace Crawford, heb je ooit die ogen gezien? Wie zegt daar nou nee tegen? Yannick 1. Nina Kraviz 2. Emilia Clarke 3. Dat meisje op sciencepark, weet haar naam even niet, best pittig oké.
3. Johnny Depp – Welke rol hij ook speelt, hij blijft echt hot! Ik wil eigenlijk niet weten hoe oud hij is ondertussen. Kim 1. Chris Hemsworth 2. Jude Law 3. Craig Horner
3. Kaká
Mainah 1. Johnny Depp in zijn 20’s 2. Leonardo Di Caprio in zijn 20’s
3. Alle mannen uit het Nederlandse hockeyeftal Roos 1. Ed Westwick, because he’s Chuck Bass 2. Kit Harington, ‘cause you know nothing, Jon Snow 3. Joseph Gordon-Levitt, gewoon daarom. Kavel 1. Sarah Jessica Parker 2. Máxima 3. Maria Sharapova
Keskin 1. Olivia Munn 2. Sasha Grey 3. Je moeder
Nina 1. Jonathan Rhys-Meyers – Henry VIII van de serie The Annefleur Tudors. Iets in zijn uitstraling 1. Michiel maakt hem echt wild aantrekHuisman met kelijk voor mij. stipt op één. 2. Pedro Pascal – Oftewel 2. Dokter Oberynn Martell van Game of Shepherd uit Grey’s Anatomy Thrones… mag er ook wel zijn. Gymnorhina
28
Gymno Gymno
Uitgelicht
Mechanische hartpomp Dit opvallende beeld van een mechanische hartpomp in de borst van een patiënt is aangekondigd als de winnaar van de Wellcome Image Awards 2014. Professor Persson, die de foto maakte, was één van de eersten die het gebruik van 3D beelden van scans introduceerde in de dagelijkse klinische praktijk. Bron: Wellcome Image Awards 2014
Gymnorhina Gymnorhina
2929