Lifestylemagazine van De Hart&Vaatgroep
Magazine van en voor mensen met een hart- of vaatziekte • 6e jaargang • nummer 5 • november 2014 • winkelwaarde € 4,95 N ee, . n ee!..
De revolutionaire behandeling van spataderen • Quiz: 5 vragen aan u in de vorm van een quiz • Alles moest gezonder van sterrenchef Dick Middelweerd • Onderzoekers en patiënten samen in gesprek • Het belang van een goede mondhygiëne bij hart- en vaatproblemen
WIN
ke fondeuse pakketp.30
Oliebollen
maar dan gezonder
‘Wrok is pas echt slecht voor je gezondheid’
In het hart Zorgverzekering 2015 (vanaf pagina 15)
GRATIS RECEPTE N
In kees, een lekkere variant op kaas, vervangen we de verzadigde melkvetten door plantaardige oliĂŤn. Deze unieke samenstelling zorgt ervoor dat kees 60% minder verzadigd vet* bevat en rijk is aan onverzadigd vet. Daarom is kees goed voor je cholesterol. Bovendien bevat kees 30% minder zout* en dat is goed voor je bloeddruk.
60% MINDER VERZADIGD VET* belegen Goudse 48+ kaas
Verzadigd
22
belegen light 30+ kaas
13
kees gerijpt
9
30% MINDER ZOUT* Onverzadigd
11 6
belegen Goudse 48+ kaas
kees gerijpt
21
2,2
belegen light 30+ kaas
gram vet per 100 gram
Vraag nu het online receptenboekje aan op:
2,1 1,5 gram zout per 100 gram
www.keesmakers.nl/receptenboekje
* vergeleken met een 48+ kaas van dezelfde leeftijd
KEES, GOED VOOR JE CHOLESTEROL
Van twee kanten
Anne-Marieke van Beurden (50 jaar):
‘Die spataderen pasten totaal niet bij mij’ U kreeg last van spataderen. Wat waren de klachten? ‘Na twee zwangerschappen kreeg ik spataderen aan de binnenkant van mijn onderbenen. Het was niet genetisch bepaald en behalve dat het geen fraai gezicht was, had ik er in eerste instantie geen last van. De spataderen begonnen in mijn knieholtes en na verloop van tijd liepen ze steeds verder door naar beneden. Aanvankelijk dacht ik: “ach, niemand die het ziet”, maar na ongeveer tien jaar veroorzaakten die spataderen klachten. Ik kreeg last van een pijnlijk strak gevoel rondom de spataderen, had sneller vermoeide benen en er schoot regelmatig kramp in. Daarnaast jeukten de aderen en hield ik vocht vast in mijn onderbenen en enkels. Toen ik ook ’s nachts steeds meer pijnklachten kreeg, ben ik naar de huisarts gegaan.’
BEELD: Erik van der Horst
Welke behandeling kreeg u? ‘De huisarts verwees mij door naar dermatoloog Kees-Peter de Roos. Hij maakte een echo van de kleppen in mijn aderen en constateerde dat deze niet meer goed sloten. Zijn advies was de spataderen poliklinisch te laseren. Dat is inmiddels een paar weken geleden gebeurd. Sindsdien is de pijn over en zijn de spataderen helemaal verdwenen. Het was een kleine ingreep van ongeveer 45 minuten, waarna ik alweer
snel naar huis mocht. Om de onderbenen te ondersteunen, hoefde ik maar een week speciale elastische kousen te dragen.’
Durfde u uw benen nog wel te tonen? ‘Het was voor mij een logische stap om met mijn lichamelijke klachten naar de huisarts te gaan. Ik ondervond veel pijn en had last van onrustige benen. Spataderen zien er misschien niet zo mooi uit, maar daar kon ik goed mee leven. Ze hebben mij ook nooit weerhouden van het sporten: hockey, hardlopen en sinds kort Pilates.’
Wat zou u anderen willen adviseren? ‘Ik zou iedereen met dezelfde klachten een laser behandeling aanraden. Na één week heb je al resultaat, echt wonderlijk. Vroeger waren de ingrepen veel intensiever. Dan kreeg de patiënt na afloop steunkousen die hij zes weken moest dragen. Bij de laserbehandeling wordt de ader eerst verdoofd, zodat je amper iets merkt van de behandeling. Ook ben ik door de kliniek gedurende het hele traject van voorlichting, voorbereiding, behandeling tot en met de nazorg erg goed begeleid. Ik heb nog één nacontrole te gaan en dan kan ik dit hoofdstuk sluiten.’
Op pagina 31 vertelt dermatoloog Kees-Peter de Roos over de behandeling van spataderen >>>
Vida 3
Vragen over hart- en vaatziekten?
Bel de Infolijn Hart en Vaten Heeft u vragen over hart- en vaatziekten of gezonde leefstijl, bel dan de Infolijn Hart en Vaten. De voorlichters van de Infolijn Hart en Vaten staan u graag te woord over zaken zoals: • hart- en vaatziekten • risicofactoren voor hart- en vaatziekten • mogelijkheden voor onderzoeken of behandelingen
• het voorbereiden van uw bezoek aan uw arts • vragen naar aanleiding van uw bezoek aan uw arts • een gezonde leefstijl
Wij zijn er voor u! De voorlichters van de Infolijn Hart en Vaten zitten elke werkdag van 9.00 tot 13.00 uur klaar om uw vragen te beantwoorden. U kunt ook een mail sturen.
U kunt ons bereiken:
@ infolijn@hartstichting.nl
☎0900-3000 300
(tijdens kantooruren van 9.00 tot 13.00 uur)
De Infolijn Hart en Vaten is de gezamenlijke informatielijn van de Hartstichting en patiëntenvereniging De Hart&Vaatgroep.
Inhoud Nr.5 2014
3 Van twee kanten Anne-Marieke van Beurden: ‘Wonderlijk, na één week heb je al resultaat.’
6 Van & voor leden
8 Bekend met…
Rob van Someren: ‘Ik mocht sporten op 70% van mijn kunnen. Maar wat is 70%?’
Het laatste nieuws van De Hart&Vaatgroep
14 Lekker & gezond Oliebollen
24 Gezond nieuws 25 Column
15 In het hart 11 Vijf vragen aan u in de vorm
Wakker worden! De zorgverzekering verandert
12 Persoonlijk
van een quiz
Tweesterrenchef Dick Middelweerd volledig op de gezonde toer
26 Mijn specialisme Eveline Haisma-van Rossum du Chattel, mondhygiënist: ‘Hart- en vaatziekten en tandvleesontsteking beïnvloeden elkaar negatief.’
29 Service 30 Puzzel & win!
20 Reportage Onderzoekers al wandelend in gesprek met hart- en vaatpatiënten
Evy van Kempen
Een keesfonduepakket
Komt u dit icoon tegen, dan kunt u meer informatie vinden op www.hartenvaatgroep.nl
Vida 5
31 Van twee kanten Dermatoloog Kees-Peter de Roos: ‘Spataderbehandeling heeft een revolutie ondergaan.’
BEELD: Mladen Pikulic
Beste Vidalezer,
Samen beslissen
Waar mensen bij elkaar zijn, worden verhalen verteld. Want verhalen vertellen is onze manier om grip te krijgen op een ingewikkelde wereld of een ingrijpende gebeurtenis, zoals het krijgen van een hart- of vaataandoening. Een verhaal kan iemand raken, betrekken en inspireren. Gebruik daarom de kracht van het verhaal en deel uw ervaringen om uzelf en anderen te helpen.
Een biologische of een mechanische hartklep? Doorbehandelen of stoppen? Bepaalt de arts of beslist u dat samen? De Hart&Vaatgroep vindt dat u altijd samen met uw arts moet kunnen beslissen. Dit kan ook betekenen dat u besluit om de keuze aan de arts over te laten. Ook als er maar een behandeling mogelijk is, heeft u een keuze. Niet behandelen of afwachten. Deze optie wordt soms vergeten. Samen beslissen is in de praktijk niet altijd vanzelfsprekend. Uit onderzoek blijkt dat ongeveer veertig procent van de patiënten een keuze krijgt voorgelegd. Dat is erg weinig, zeker als je bedenkt dat bijna alle patiënten betrokken willen zijn bij de behandelingskeuze.
Dit deed bijvoorbeeld chef-eigenaar Dick Middelweerd van tweesterrenrestaurant De Treeswijkhoeve in Waalre. In 2009 werd hij getroffen door een hartinfarct. Waarna hij het roer drastisch omgooide. Het eten moest gezonder, meer groenten, minder boter en suiker. Voor hemzelf, maar ook voor zijn gasten. Hij vertelt zijn verhaal in ‘Persoonlijk’. Ook Wouter Duinisveld deelde zijn verhaal. Hij kreeg een virale myocarditis waardoor zijn hart compleet werd verwoest. Een harttransplantatie heeft zijn leven gered. Om dit een plekje te geven en anderen te helpen, schreef hij zijn verhaal op en bracht een boek uit. ‘Wat mij is overkomen en hoe ik daarmee om ben gegaan, wil ik mijn kinderen vertellen als ze wat ouder zijn. Ik wil ze belangrijke levenslessen meegeven, net zoals mijn vader dat met mij heeft gedaan.’ Ervaringsverhalen zijn ook erg waardevol voor wetenschappers. Zij kunnen door de inbreng van patiënten nog beter onderzoek doen. De Hart&Vaatgroep brengt patiënten en wetenschappers graag bij elkaar. Door mee te werken aan evenementen, zoals Puls 2014. Maar ook door bijvoorbeeld wandelingen te organiseren. Hierover kunt u lezen in de ‘Reportage’. Wees dus niet terughoudend en vertel uw verhaal. Om uzelf, uw naasten, lotgenoten én de wetenschap te helpen! Margo Weerts Directeur De Hart&Vaatgroep
Vida 6
Wilt u samen beslissen? Stel dan deze drie vragen aan uw arts:
1. 2. 3.
Welke (behandel) opties heb ik?
Welke resultaten kan ik verwachten?
Wat zijn de risico’s voor mij?
Wist u dat… ... het Spataderkeurmerk 2014 is uitgereikt? Bekijk welke ziekenhuizen en zelfstandige behandelcentra het keurmerk hebben gekregen. Ga naar: www.hartenvaatgroep.nl/kiesuwvaatzorg
Van & voor leden
Wist u dat… ... Vida is genomineerd voor beste patiëntenblad?
Eerste Hartpunt van Nederland geopend
Puls Op 3 november organiseerden de Hartstichting en De Hart&Vaatgroep het unieke evenement Puls. Deze dag stond in het teken van interactie. Ruim 400 patiënten, onderzoekers en bedrijven gingen met elkaar in gesprek over onderzoek naar harten vaatziekten.
Een patiënt:
‘Er zou een marktplaats moeten komen waar patiënten, wetenschappers en bedrijven elkaar kunnen vinden.’
Samen willen we bereiken dat patiënten en bedrijven in een eerder stadium betrokken worden bij hart- en vaatziekten. De inbreng van onder meer ervaringen van patiënten kan ervoor zorgen dat de maatschappelijke impact en relevantie van het hart- en vaatonderzoek nog groter wordt. Door bedrijven eerder te betrekken kunnen nieuwe vindingen sneller doorontwikkeld worden, zodat patiënten er zo snel mogelijk baat bij hebben. Puls was voor ons een bevestiging dat patiënten het verschil kunnen maken. Voor ons geen onderzoek zonder patiëntenparticipatie. Samen met ons College van Ervaringsdeskundigen blijven we ons hier sterk voor maken.
Een wetenschapper:
‘Dit is voor het eerst dat ik op een congres ben waar ook patiënten komen.’
Op 18 september 2014 is het eerste Hartpunt van Nederland officieel geopend. Het Hartpunt heeft De Hart&Vaatgroep opgezet samen met het Westfriesgasthuis in Hoorn. Het hartpunt is gevestigd in het ziekenhuis. Mensen met een hartziekte, hun familie en zorgverleners en andere belangstellenden zijn eens in de maand van harte welkom. Zij kunnen ervaringen uitwisselen, informatie en tips opdoen en zorgen met elkaar delen. Ervaringsdeskundigen van De Hart&Vaatgroep staan klaar voor de bezoekers en organiseren een keer in de maand voorlichtingsmiddagen met diverse sprekers. Iedereen kan gratis deelnemen aan de activiteiten van het Hartpunt. Wilt u meer informatie? Kijk dan op de regiosite van NoordHolland-Noord: www.hartenvaatgroep.nl/regios/ noord-holland-noord of www.westfriesgasthuis.nl.
Meer informatie, vragen of reacties?
?
Kijk op www.hartenvaatgroep.nl of mail naar vida@hartenvaatgroep.nl
Een medewerker van een hogeschool:
‘Ik ben benieuwd of we allemaal met dezelfde vragen worstelen.’ Vida 7
‘Ik moest een berg overwinnen toen ik weer mocht sporten’
Bekend met…
Rob van Someren herstelt na hartinfarct en moeilijke tijd
‘Wrok is pas echt slecht voor je gezondheid’ Het bleek achteraf een licht hartinfarct. Een schampschot, volgens Rob van Someren, vooral bekend als diskjockey van zijn radioprogramma Somertijd. Toch zijn de gevolgen groot. ‘Stress is een sluipmoordenaar. Dat moet je zoveel mogelijk voorkomen. Helaas heb je het niet altijd in de hand.’ Het gebeurde op vrijdag 16 mei 2014. ‘Een enorme druk op mijn borst en pijn die uitstraalde naar mijn linkerarm. Ik was net thuis van het sporten en wist meteen dat het niet goed was.’ Al jaren sport Rob twee keer in de week met zijn personal trainer. Naast DJ is hij namelijk ook veertien uur in de week politieman, in de noodhulp. ‘Ik moet wel een sprintje kunnen trekken. En fit genoeg zijn voor de jaarlijkse fysieke vaardighedentest. Aangezien ik al aankom als ik kijk naar Heel Holland Bakt, is sporten voor mij echt een must.’ Na de training op die bewuste vrijdag merkte Rob al snel dat het mis was. ‘Het voelde echt niet goed, ik zei tegen Patries, mijn vrouw: ik denk dat het slim is om even naar de Eerste Harthulp te gaan. Maar ik ga zelf niet rijden, ga jij mee? Dat was wel even schrikken voor haar.’
Vrouwelijke kant Uit het onderzoek dat volgde, bleek dat Rob inderdaad een licht hartinfarct heeft gehad. ‘De enzymwaarden bleken verdubbeld, dat wijst erop dat er een infarct heeft plaatsgevonden. Ik kreeg meteen bloedverdunners om de kans op herhaling te verkleinen. En ik werd opgenomen op de afdeling Hartbewaking. Ik had het volste vertrouwen dat ik er snel weer bovenop zou zijn. De volgende ochtend bleken de enzymwaardes verdubbeld. Dat verbaasde de cardioloog en het maakte mij ook wat nerveus. Zou er dan toch meer aan de hand zijn?’ Om zekerheid te krijgen, werd Rob na het weekend
gekatheteriseerd. De katheterisatie viel erg tegen. ‘Het deed enorm veel pijn, echt niet normaal. En wat bleek? Ik had een spasme van het bloedvat, iets wat veel vaker bij vrouwen voorkomt dan bij mannen. Het zal mijn vrouwelijke kant wel zijn... Hoe dan ook, het bloedvat trekt samen als er iets doorheen gaat. Daardoor deed het zoveel pijn om de katheter in te brengen. Vervolgens lukte het de cardioloog bijna niet om het eruit te krijgen. Gelukkig was de uitslag van het onderzoek wel goed. Waarschijnlijk heeft mijn hoge bloeddruk, in combinatie met medicijnen die niet langer toereikend zijn, een rol gespeeld bij het krijgen van een hartinfarct.’
Rauw op mijn dak Het was dus vooral een kwestie van samen met de arts zoeken naar een juiste dosering van de medicijnen. ‘Dat lijkt misschien makkelijk, maar het viel me allesbehalve mee. In het begin was mijn bloeddruk veel te laag, waardoor ik om de haverklap flauw viel. Ik weet nog dat ik naar een WK-wedstrijd van het Nederlands elftal keek en opsprong omdat ze scoorden. Binnen no time lag ik op de grond.’ Door het hartinfarct kreeg Robs zelfvertrouwen een flinke knauw. ‘Vooral omdat je het niet voelt aankomen, het kwam voor mij totaal onverwachts. Ik had medicijnen vanwege een hoge bloeddruk, maar juist omdat je die medicijnen slikt, denk je het onder controle te hebben. Dit viel echt rauw op mijn dak. De eerste keer sporten was ook wel even >
Vida 9
xxx
een dingetje. Een kleine berg die ik moest overwinnen. De arts zei destijds dat ik wel weer kon sporten, maar niet voluit. Tot zeventig procent mocht ik gaan. Maar wat is zeventig procent? Wie zegt dat je niet net te ver gaat en opnieuw in de problemen komt met je hart? Nu is er geen risico meer en mag ik me zonder beperking inspannen.’
Hartkloppingen vanwege werk
De tweede klap die Rob kreeg, kwam van zijn werkgever Radio Veronica. ‘Ik was net begonnen met revalideren toen ik plotseling alarmerende berichtjes binnenkreeg van collega’s. “Ze zijn met DJ Van Inkel in gesprek”, was de strekking. Het gaat vast om een ander tijdstip dacht ik nog, maar later werd duidelijk dat het toch echt om de middag ging. Op het tijdstip van Somertijd. Zo kwam ik met hartkloppingen bij mijn huisarts terecht. Hij adviseerde me om eens te gaan praten met mijn werkgever, misschien was er wel niks aan de hand. Dat heb ik gedaan. In eerste instantie werd ik gerustgesteld, maar een paar dagen later kreeg ik te horen dat ze inderdaad met Jeroen van Inkel verder gingen. De ontbindingsverklaring zou zo snel mogelijk naar me worden opgestuurd…’
Rob van Someren (50) Woont Samen met Bekend van
Genomineerd voor Werkt ook als
in Diemen. vrouw Patricia en zoon Tom (19). zijn radioprogramma Somertijd, elf jaar lang op Radio Veronica. een Zilveren Radioster. politieman en buitengewoon trouwambtenaar in de gemeente Diemen.
Dat was het begin van een hele ellendige tijd, die zo’n vijf maanden heeft geduurd. ‘Ik stond ermee op en ging ermee naar bed. Stress is een sluipmoordenaar die je niet zomaar aan en uit zet. En dit in combinatie met een hoge bloeddruk is niet goed voor je hart. Uiteindelijk heeft de rechter een uitspraak gedaan die in mijn voordeel is; wat hem betreft had ik niet op zo’n manier ontslagen mogen worden. Daarmee heb ik mijn baan nog niet terug, want hij oordeelde ook dat de verhouding dusdanig verstoord is dat we beter uit elkaar kunnen gaan. Ik denk daar anders over. Als ze me morgen bellen, zou ik zeker in gesprek gaan. Er zal wel wat moeten veranderen, maar ik heb geen enkele moeite met Veronica. Sterker nog, ik vind het een leuke club met hele capabele mensen. Met de meesten heb ik goed contact. Zo hoop ik van harte dat Rick van Velthuysen de Gouden RadioRing wint, dat gun ik hem als geen ander. Ik heb enkel moeite met de manier waarop ik door een aantal mensen bij Veronica behandeld ben. En ook tegen hen koester ik geen wrok. Gelukkig niet, want dat is pas echt slecht voor je gezondheid. Het gaat nu weer goed met mij. Ik ga gewoon lekker door met mijn leven.’
Y
Vida 10
BEELD: Erik van der Horst
Geen wrok
vragen:
De Infolijn Hart en Vaten krijgt dagelijks uiteenlopende vragen over hart- en vaatziekten. Mensen zijn vaak onzeker als ze getroffen worden door een hart- of een vaatziekte. Men vraagt zich af wat nog wel mag en wat niet. Ook scholieren stellen vragen over het hart. Dat levert soms bijzondere vragen op. We hebben een aantal voor u geselecteerd, wat zou u antwoorden?
aan u in de vorm van een quiz Wie heeft het hartinfarct ‘uitgevonden’?
1
a. Er is geen uitvinder, meerdere artsen en wetenschappers hebben bijgedragen aan de kennis over het opsporen en behandelen van een hartinfarct. b. Prof. dr. H.A. Snellen, oprichter van de Hartstichting. c. Willem Einthoven, fysioloog (1860-1927).
2
Mag je je haar verven na een TIA?
a. Beslist niet. b. Jazeker. c. Alleen met een speciale haarkleuring verkrijgbaar via De Hart&Vaatgroep.
Heeft roken invloed op de pacemaker? a. Ja, de pacemaker raakt ontregeld. b. Nee, er is geen directe invloed op de pacemaker. Roken is wel slecht voor de gezondheid. c. Ja, de pacemaker gaat minder lang mee, omdat de batterij eerder opraakt.
4
Is er een middel om de bloedvaten plaquevrij te maken, vergelijkbaar met de waterleiding ontkalken?
Mag ik met een pacemaker naar het casino?
a. Ja, door veel alcohol te drinken. b. Ja, de arts borstelt de vaten schoon met een speciaal borsteltje (net als een schoonsteenveger). c. Nee, maar als een stent niet goed geplaatst kan worden, verwijdert de cardioloog soms eerst de plaque met een klein schuurbolletje.
a. Nee, dit levert teveel stress op. b. Ja, maar alleen onder begeleiding. c. Ja, de pacemaker wordt niet beïnvloed door gokapparaten.
Antwoorden: 1:a, 2:b, 3:b, 4:c, 5:c
De Infolijn Hart en Vaten beantwoordt vragen en geeft voorlichting over hart- en vaatziekten, risicofactoren, onderzoek, behandeling, preventie en reanimatie. De voorlichters zitten elke werkdag van 9.00 tot 13.00 uur klaar om uw vragen te beantwoorden. U kunt ons bereiken: infolijn@hartstichting.nl of 0900 3000 300.
Vida 11
Persoonlijk
Sterrenchef Dick Middelweerd gooide na zijn hartinfarct het roer helemaal om
‘Nu weet ik weer hoe ik moet genieten’ Chef-eigenaar Dick Middelweerd van tweesterrenrestaurant De Treeswijkhoeve in Waalre werd in 2009 getroffen door een hartinfarct. ‘Soms moet je wat overkomen om te beseffen dat je niet goed bezig bent.’ ‘Opeens voelde ik een zware druk op mijn borst, alsof er een olifant op stond. Misselijk, duizelig en gewoon een heel erg raar gevoel. Ik was aan het voetballen met mijn zoontjes op het strand en wist dat er iets niet in orde was. Na een groot glas rosé ging het gelukkig weer iets beter. Mijn huisarts belde die dag toevallig over een afspraak van die week. Hij schrok toch wel van mijn verhaal en nog geen uur later lag ik met hevige pijn op de afdeling Eerste Harthulp. Ik kende die afdeling niet eens. Een hartinfarct, daar had ik echt nooit aan gedacht. Toen kwam een periode van zes maanden waarin ik helemaal niks kon en alleen maar bezig was met herstellen. Een periode die voor mijn gevoel veel te lang duurde.’
Ik ontmoet nu ook mensen buiten mijn restaurant. En alles moest gezonder. Niet alleen bij mij, maar ook in mijn restaurant. Ik maak nu veel gezondere gerechten. Minder vet en suiker en veel meer pure ingrediënten. Uiteindelijk ben ik door minder werken en gezond eten een stuk productiever geworden. Ik heb meer focus en kan de verbeterpunten in mijn restaurant veel beter herkennen. Hiervoor was ik veel te vermoeid waardoor ik de details niet meer zag. Nu bedenk ik de meest mooie gerechten en geniet echt van alles. Af en toe moet ik nog langs het ziekenhuis voor controle. Dat is dan ook het enige wat ik nog van mijn hartinfarct merk.’
Y
BEELD: Erik van der Horst
Verstand op nul ‘Soms moet je iets overkomen om te beseffen dat je veel meer uit het leven moet halen. Voor het hartinfarct werkte ik keihard, van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat en zes dagen per week. Ik was altijd maar bezig met geld verdienen. De avonden die ik wel vrij was, wachtte ik thuis op de bank totdat ik weer aan de bak mocht. Ik leefde alleen voor mijn restaurant en genoot niet. Een hartinfarct liet me inzien dat het echt niet goed met mij ging en dat ik het heel anders moest gaan aanpakken. En daar heb ik naar geluisterd. Ik kocht een gave racefiets en fiets nu stukken van 200 kilometer; verstand op nul en gaan. Ik geniet volop van het leven en doe alleen nog maar dingen die ik leuk vind.’
Alles moest gezonder
Hartinfarct Dagelijks sterven er 107 mensen aan een hart- of vaatziekte. Bij een hartinfarct of hartaanval wordt de bloedtoevoer in de kransslagader helemaal afgesloten. Dit is het gevolg van vernauwingen in de kransslagaders. Een aantal factoren verhoogt de kans op vernauwingen van de kransslagaders. Enkele risicofactoren zijn: • roken; • hoge bloeddruk; • een verhoogd cholesterolgehalte; • diabetes (suikerziekte). >
‘Ik ben in plaats van zes, vijf dagen per week gaan werken. Dit heeft mij zoveel positieve en mooie dingen gebracht.
Vida 13
Lekker & gezond Tijdens Oud & Nieuw mogen de oliebollen op tafel zeker niet ontbreken. Door ze op deze wijze te bereiden, zijn ze niet alleen gezonder, maar ook echt héél lekker!
Oliebollen maar dan gezonder
Boodschappenlijstje voor [40] oliebollen
• 1 kilo bloe m • 70 gram gist • 50 gram basterdsuiker • 5 gram zout • 1 ei • 450 cc handwarm water • 450 cc melk • 80 gram roomboter (of dieetmargarine) 2 • flessen Zonnebloemolie om te frituren
Geef u op voor de kookwork shop De Hart&Vaatgroep organiseert regelmatig kookworkshops. Hier leert u hoe u met minder zout een gezonde lekkere maaltijd op tafel zet. Ga naar www.hartenvaatgroep.nl/ kookworkshops om te zien of er binnenkort een workshop bij u in de buurt is.
Oliebollen met 75% minder zout Bereiding: Maak een giststarter voor het beslag door 100 cc warm water met het suiker en de gist te mengen in een beslagkom. Laat dit even staan en begin dan aan het beslag. Pak een nieuwe beslagkom en meng daarin de bloem, het zout, de melk en het ei. Smelt de boter (of dieetmargarine) en meng al deze ingrediënten, inclusief de rest van het handwarme water, door elkaar. Is het beslag soepel en zacht, voeg dan als laatste de giststarter toe. Meng dit nog een keer goed door elkaar en laat het deeg 45 minuten tot een uur rijzen. Frituur de oliebollen in ongeveer vijf minuten, in een verhitte pan van 175 graden, gaar. Gebruik hiervoor een grote pan met een dikke bodem. Keer de oliebollen met een spatel, zodat ze aan alle kanten mooi bruin kleuren. Schep de oliebollen, na vijf minuten, met schuimspaan uit de pan en laat ze op keukenpapier uitlekken.
Bereidingstip: rozijnenoliebollen! Laat rozijnen 20 minuten wellen in lauwwarm water, dep ze goed droog met keukenpapier of laat ze enige tijd uitlekken. Dit kan ook al de dag ervoor. Voeg de rozijnen naar smaak toe aan het oliebollendeeg.
Vida 14
Zorgverzekering 2015
Misschien niet zo interessant, wel super belangrijk
In het hart
Kom in actie: de zorgverzekering verandert
N ee,.. n ee!.
‘Word wakker!’ Met die tekst is patiëntenfederatie NPCF onlangs een campagne gestart. Waarom? Omdat we ons weinig bezig houden met onze zorgverzekering. Terwijl dat juist nu wel nodig is, vindt ook De Hart&Vaatgroep. Er verandert immers nogal wat. Vida 15
>
Ja, r m aa ...
er, Men ef v oor d e l e z o l is ft u h ee raBu dge t Pd er U l t ozen zón e ge k vu ll end g. A a n sDe k k in er rt me Ta ndan en n i ks . un n.. Wij kv oor u d o e
Gezien de veranderingen is het belangrijk naar uw zorg verzekering te kijken
Bijna de helft van de Nederlanders kijkt nauwelijks om naar zijn zorgpolis, omdat men erop vertrouwt dat de polis een goede dekking biedt tegen medische kosten. Dat blijkt uit onderzoek onder ruim 11.000 mensen dat de patiëntenfederatie NPCF onlangs liet uitvoeren. Uit dat onderzoek kwam ook naar voren dat één op de drie door de bomen het bos niet meer ziet en een kwart van de deelnemers aan het onderzoek het kiezen van een goede zorgverzekering niet interessant vindt. Toch is het zeer de moeite waard om naar uw zorgverzekering te kijken. Er verandert immers nogal wat. Wat verandert er? Grofweg zijn er twee veranderingen die een rol spelen.
Zelf kiezen De eerste verandering is de tendens dat zorgverzekeraars niet langer met
Vida 16
iedere zorgaanbieder een contract afsluiten. Het gevolg kan zijn dat patiënten onverwacht moeten bijbetalen. Marc Soeters van ZorgmarktAdvies: ‘De zorgverzekeraar mag zelf bepalen welke zorgaanbieders hij contracteert. Dat doet hij op basis van kwaliteit en/ of prijs. Zo biedt een budgetpolis over het algemeen veel minder keuzevrijheid dan een basis- of uitgebreide polis en is daarom goedkoper. De verzekeraar houdt het simpel: u kunt daar en daar terecht, want met die zorgverleners hebben we goede afspraken kunnen maken. Natuurlijk kunt u wel voor een andere zorgaanbieder kiezen, maar dan vergoeden we minder.’
Inzicht in kwaliteit Welke zorgaanbieders wel en niet gecontracteerd zijn, vindt u terug op de website van de verzekeraar. Het lees verder op pagina 19 >
足 Zorgverzekering 2015
In het hart
Zorverzekering: dit verandert er voor u! Thuiszorg gaat van de AWBZ naar de Zorgverzekeringswet. De overheid wil dat ouderen en chronisch zieken langer thuis kunnen blijven wonen in hun vertrouwde omgeving. Heeft iemand thuis verpleging of verzorging nodig, dan wordt dat niet langer betaald uit de AWBZ, maar uit de basispolis van de Zorgverzekeringswet.
De rol van de wijk足 verpleegkundige. De wijkverpleegkundige bekijkt samen met een oudere of chronisch zieke wat voor verpleging en verzorging er nodig is. En zorgt ook voor de afstemming met andere zorg- en hulpverleners, zoals de huisarts, een medisch specialist of een maatschappelijk werker. Dat hele traject van de wijkverpleegkunde komt nu in het basispakket van de zorgverzekering.
De AWBZ-premie gaat omlaag. De premie voor de AWBZ gaat in 2015 omlaag naar 9,65 procent van uw belastbaar jaarinkomen, voor zover dit niet hoger is dan bruto 33.363 euro. In 2014 was dit nog 12,65 procent.
Het wettelijk verplicht eigen risico stijgt van 360 euro naar 375 euro per jaar. Als u medische zorg nodig heeft, moet u de eerste 375 euro uit eigen zak betalen. Pas nadat u dit bedrag heeft opgemaakt, begint de dekking door de basisverzekering. Bezoek aan de huisarts valt overigens niet onder het eigen risico, net als kraamzorg en verloskunde en, met ingang van 2015, wijkverpleegkundige zorg.
De basispremie gaat (waarschijnlijk) omhoog. Zorgverzekeraars stellen zelf hun premie vast, maar de politiek verwacht een stijging van tien euro per maand.
Word wakker, lees de keuzegids! Een verkeerde zorgpolis kan u duur komen te staan. Neem daarom de tijd om te kijken of uw huidige zorgverzekering wel aansluit bij uw wensen. De website www.zorgverzekering.npcf.nl kan u daarbij helpen. Hier vindt u onder meer ervaringen van anderen en een keuzegids met alle informatie op een rij. Bent u van plan over te stappen dan heeft u tot en met 31 december 2014 de tijd om uw huidige verzekering op te zeggen.
Vida 17
Het Hart en Vaatpanel van De Hart&Vaatgroep deed onderzoek naar hoe u nu verzekerd bent en waarom u al dan niet overstapt naar een andere zorgverzekering. De belangrijkste uitkomsten op een rij.
Hoe bent u verzekerd? 79% van u is uitermate tevreden over de huidige verzekering
44%
een combinatiepolis
restitutiepolis
39%
van u is nog nooit overgestapt van zorgverzekering
‘Ik kies graag zelf kwalitatief goede zorg als mijn eigen vertrouwde zorgverlener tekort schiet’
75%
22%
6%
heeft een
wil een uitgebreidere verzekering
40%
weet het niet
van u wenst geen polis waarbij hij alleen een zorgaanbieder kan kiezen waarmee zijn zorg verzekeraar een contract heeft afgesloten
26% 33% 40%
33%
van u heeft een naturapolis
‘Ik ben 81 jaar en vind het voor mij rustiger om bij mijn huidige verzekeraar te blijven’ denkt niet geaccepteerd te worden voor een andere aanvullende verzekering vindt kostenbesparing de belangrijkste reden om over te stappen weet nog niet of hij kiest voor een andere zorgverzekering
‘Met mijn hartprobleem ben ik het beste af bij mijn huidige cardioloog. Daarom wil ik absolute vrijheid hebben’
Bent u nog geen lid van het Hartenvaatpanel? Meld u aan op: www.hartenvaatpanel.nl
Vida 18
Zorgverzekering 2015
In het hart vervolg pagina 16 kan overigens nog een stuk transparanter, aldus Winny Toersen, senior beleidsmedewerker bij patiëntenfederatie NPCF. ‘Zorgverzekeraars zijn verplicht om duidelijk te maken aan verzekerden wie zij contracteren. Wij pleiten ervoor dat verzekeraars ook vertellen hoe zij tot hun keuze zijn gekomen. Waarom sluiten ze wel een contract met die kliniek en niet met die andere? Dat geeft veel inzicht. Bijvoorbeeld in de kwaliteit van zorgverleners, want de keuze van verzekeraars heeft vaak te maken met kwaliteit.’
Gelukkig is dat niet van invloed op de kosten die u maakt voor wijkverpleging en verpleging aan huis. Soeters: ‘Net zoals dat eigen risico niet geldt voor de huisarts, valt ook wijkverpleging daar straks buiten. Ook de eigen bijdrage voor verpleging en verzorging komt te vervallen. Er is dan ook geen reden om aan te nemen dat u straks duurder uit bent als het gaat om verpleging aan huis. Aangezien veel langdurig zieken gebruik maken van die vorm van zorg, is dat goed nieuws.’
Wijkverpleging bij de zorgverzekeraar De tweede grote verandering is te danken aan hervormingen vanuit het kabinet. Daar is bepaald dat de AWBZ fors kleiner wordt, doordat bepaalde onderdelen vanaf 1 januari 2015 vallen onder de zorgverzekeringswet of de gemeente. De verschuiving van verpleging en persoonlijke verzorging naar de zorgverzekeringswet is een van de meest ingrijpende. Soeters: ‘Verpleegkundige zorg aan huis valt straks onder uw zorgverzekering. De verwachting is dat die wijziging de verzekerde een aantal voordelen oplevert. Zo werkt de zorgverzekeraar, in tegenstelling tot de AWBZ, niet met een indicatiestelling, die aangeeft hoeveel zorg u nodig heeft. Waarschijnlijk heeft u daardoor sneller toegang tot de zorg die u nodig heeft. Wel zo prettig, als u na ontslag uit het ziekenhuis thuis zorg nodig heeft.’
Niet duurder uit Het eigen risico gaat omhoog volgend jaar (zie het kader op pagina 17).
Overstappen of niet? Waar moet u op letten als u bepaalt of u wel of niet wilt overstappen naar een andere zorgverzekeraar? De ‘ideale zorgverzekering’ is voor iedereen anders, dus een algemeen advies is er niet. Stel uzelf in ieder geval de volgende vragen: - Is uw zorgverlener (of: zijn uw zorgverleners) gecontracteerd door uw zorgverzekeraar? En blijft dat volgend jaar zo? - Verwacht u dat u volgend jaar veel zorg nodig hebt? - Hoe staat u er financieel voor? Wie financieel voldoende ruimte heeft, kan kiezen voor een minder uitgebreide dekking van de aanvullende verzekering en/of meer eigen risico. - Hoe tevreden bent u over uw huidige zorgverzekeraar? Hoe is bijvoorbeeld de service, bieden ze wachtlijstbemiddeling en voldoende transparantie? - Krijgt u bij uw huidige verzekeraar collectiviteitskorting? Zo nee, kunt u ergens anders misschien wél collectiviteitskorting krijgen? - Hoe uitgebreid wilt u uw aanvullende verzekering? Wilt u een uitgebreide aanvullende verzekering, let dan op toelatingseisen en dien op tijd uw aanvraag in. - Bent u chronisch ziek? Zo ja, is elk jaar overstappen dan wel slim? Als u veel zorg nodig heeft, wordt u bij een andere zorgverzekeraar misschien niet meer geaccepteerd voor de aanvullende verzekering.
Vida 19
Onderzoekers en patiënten wandelend in gesprek
‘Door deze wandeling sta ik anders in mijn onderzoek’ Onderzoekers met een niet-medische achtergrond komen nauwelijks in contact met patiënten. Dat moet anders, bedacht Hester den Ruijter, onderzoekster in het UMC Utrecht. Zij organiseerde samen met De Hart&Vaatgroep een wandeling voor patiënten en onderzoekers.
Henk te Nuijl (67) kreeg in 2000 een hartinfarct, waarop vijf bypasses gedaan werden. Vorig jaar ontstonden er opnieuw hartproblemen, waarna hij gedotterd werd en er twee stents werden geplaatst. Henk is sinds 2001 bestuurslid van De Hart&Vaatgroep, regio Utrecht en ’t Gooi. Hij was voor zijn hartinfarct eigenaar van een fysiotherapiepraktijk.
BEELD: Erik van der Horst
Hester den Ruijter (35) leidt een onderzoek dat zich richt op diastolisch hartfalen, een vorm van hartfalen die vaker voorkomt bij vrouwen. Het onderzoeksteam is op zoek naar nieuwe stofjes in het bloed (biomarkers) die de diagnostiek bij vrouwen met diastolisch hartfalen sterk moet verbeteren. Ze is lid van de Jacob Jongbloed Talent Society en een van de initiatiefnemers van deze wandeling.
Vida 20
Reportage
Hester:
‘Regelmatig contact tussen onderzoeker en patiënt vind ik niet meer dan logisch, maar in de praktijk werkt het anders’ Samen een wandeling maken, levert vaak een ongedwongen gesprek op. Vandaar dat de initiatiefnemers, jonge talentvolle onderzoekers van het UMC Utrecht, ervoor kozen om op deze manier in gesprek te gaan met patiënten. In koppels wandelen ze over het terrein van De Uithof in Utrecht. Vier deelnemers vertellen over hun ervaringen.
Koppel 1: Hester den Ruijter en Henk te Nuijl Henk: ‘Ik mankeer wat en de arts zoekt voor mij de juiste behandeling – zo stonden patiënten er vroeger in. Maar patiënten krijgen een steeds belangrijkere rol, ook bij onderzoek. Onderzoekers ontvangen doorgaans subsidie. Voor het verkrijgen van subsidie is vaak vereist dat patiënten
betrokken zijn bij het onderzoek. En dat vind ik terecht. Patiënten worden steeds mondiger en beter geïnformeerd, dus ze kunnen ook een zinvolle bijdrage leveren aan onderzoek. Soms ook als proefpersonen. Vaak weten we niet waar wetenschappers mee bezig zijn, terwijl het best interessant is.’ Hester: ‘Voor mij is het heel prettig om op zo’n relaxte manier te praten met iemand die uit eigen ervaring weet hoe het is om hartpatiënt te zijn. Regelmatig contact tussen onderzoeker en patiënt vind ik niet meer dan logisch, maar in de praktijk werkt het anders. Terwijl je van dit soort gesprekken veel meer leert over de patiënt dan uit boeken. Bovendien levert het heel veel inspiratie en motivatie op, omdat je weer eens uit
Vida 21
de eerste hand hoort en ziet waarvoor je het doet. Aan Henk heb ik dan ook gevraagd wat hem drijft om hieraan mee te doen en hoe zijn leven eruit ziet. Allemaal waardevolle informatie voor mij en mijn collega’s.’
>
Hayfaa:
‘Het is altijd goed om te communiceren over je onderzoek zonder al teveel jargon te gebruiken’ Koppel 2: Saskia de Jager en Hayfaa Abdul Aziz
College van Ervaringsdeskundigen De Hart&Vaatgroep vindt het belangrijk patiënten te betrekken bij wetenschappelijk onderzoek. Zo willen we bereiken dat onderzoek goed aansluit bij de dagelijkse praktijk en de wensen van patiënten. De Hart&Vaatgroep is in oktober 2012 gestart met het College van Ervaringsdeskundigen. Hierin zitten leden die persoonlijk ervaring hebben met hart- en vaatziekten en die willen meedenken en praten over wetenschappelijk onderzoek. Het College wordt betrokken in alle fasen van het onderzoek. Activiteiten zijn: • onderzoekers inspireren; • onderzoekers adviseren; • subsidiegevers adviseren. Wilt u meer weten over het College van Ervaringsdeskundigen? Kijk dan op: www.hartenvaatgroep.nl/cve
Vida 22
Hayfaa: ‘Ik heb lang in het ziekenhuis gelegen en daar veel gezien. Goede dingen, maar ik zag ook veel misgaan. Vooral op het gebied van communicatie, met name in complexe situaties. Met Saskia heb ik het gehad over communicatie en over hoe ze haar onderzoek bij het publiek onder de aandacht kan brengen. Nú is het zo dat Saskia pas met patiënten in aanraking komt als zij informatie over haar onderzoek naar buiten brengt. Dan moet zij kunnen uitleggen wat de patiënt eraan heeft, zonder al teveel jargon te gebruiken. Daarin kunnen patiënten en het College van Ervaringsdeskundigen van De Hart&Vaatgroep wat voor elkaar betekenen. Verder heb ik aangegeven dat het altijd goed is om
Reportage
Samen een wandeling maken, levert vaak een ongedwongen gesprek op
te communiceren over je onderzoek, ook als je onderzoek niet direct een concrete oplossing oplevert of als die oplossing nog ver weg is.’ Saskia: ‘Hayfaa stelde me behoorlijk kritische vragen, bijvoorbeeld over hoe ik zorg dat mijn onderzoek onder de aandacht van patiënten komt. Mijn werk speelt zich voornamelijk af op het lab. Ik kom daardoor niet veel in aanraking met patiënten, dus ik vond dit echt een heel leuk en zinvol initiatief. Verder is haar eigen verhaal me echt bijgebleven – een jonge vrouw die geconfronteerd wordt met een hartziekte met alle gevolgen van dien. Dat motiveert en zet mij anders in mijn onderzoek. Het lijkt me dan ook heel goed om dit initiatief voort te zetten, ook voor de jonge garde onderzoekers.’
Hafyaa Abdul Aziz (46) is geoloog. In 2008 werd er bij haar acute bacteriële endocarditis geconstateerd, waarna ze met spoed geopereerd moest worden aan haar aorta- en mitralisklep. Samen met een aantal bijwerkingen en een andere aandoening zorgt dit ervoor dat ze anderhalf jaar uit de roulatie is. Hayfaa is lid van het College van Ervaringsdeskundigen van De Hart&Vaatgroep. Saskia de Jager (36) is assistent professor in het UMC Utrecht en recent toegelaten tot de Jacob Jongbloed Talent Society. Ze houdt zich bezig met het ontstaan en de progressie van slagaderverkalking en hartfalen. Ze onderzoekt hoe verschillende ontstekingscellen daarbij een rol spelen.
Vida 23
Gezond nieuws Studie naar het plaatsen van ICD van start Patiënten die risico hebben op plotselinge hartdood, kunnen een ICD geplaatst krijgen om dat te voorkomen. Het is nog niet in alle gevallen duidelijk voor wie een ICD de beste oplossing is en welke patiënten daar niet mee geholpen zijn. Er gaat een driejarig onderzoek van start waarin dat beter onderzocht wordt. Dat leidt mogelijk tot minder onnodige plaatsingen van ICD’s. Dat is prettig voor patiënten en bovendien leidt het tot kostenbesparing. Het onderzoek wordt deels door ZonMW en deels door het ZorgInstituut gefinancierd.
Broccoli: lekker en gezond! Broccoli is goed voor uw hart en bloedvaten. Broccolizaailingen (broccoliplantjes van een week oud) bevat de bioactieve stof sulforafaan die eiwitten, betrokken bij de ontwikkeling van vaatwandontsteking, afremt. Volgroeide broccoli bevat onder andere veel vezels, calcium en vitamine C. Ook zitten er glucosinolaten in broccoli. Glucosinolaten beschermen het lichaam tegen kankerverwekkende stoffen. Maar glucosinolaten uit ongekookte koolsoorten kunnen ervoor zorgen dat de schildklier minder goed gaat werken. U kunt de koolsoorten dus het beste kort koken. De beschermende werking blijft dan gewoon bestaan.
Boekentip
Leven met ‘De hartslag van een ander’ Wouter Duinisveld is een gezonde, sportieve jongeman totdat een virale myocarditis zijn hart compleet verwoest. Totaal onverwacht hangt zijn toekomst aan een zijden draadje. Na een jaar balanceren op het randje van de dood krijgt hij een donorhart en daarmee een tweede kans in het leven. Een aantal maanden geleden joeg Wouter zijn grootste droom na: deelnemen aan de Ironman van Frankfurt (3,8 km zwemmen, 180 km fietsen en 42,2 km lopen). Moe maar voldaan behaalde hij de finish. Dat is al een wereldprestatie voor gezonde professionele topatleten, laat staan voor een amateursporter met een donorhart. Hij draagt zijn boek op aan zijn zoontje en dochtertje. ‘Mijn kinderen zijn het mooiste wat mij is overkomen na de transplantatie’, vertelt Wouter. ‘Dankzij hen en mijn vrouw heeft mijn leven een extra Vida verloot drie exemplaren van het dimensie gekregen. Ik hoop dat ik nog lang boek ‘De hartslag van een ander’. Stuur van ze mag genieten. Wat mij is overkomen een mail met adresgegevens naar en hoe ik daarmee om ben gegaan, wil ik vida@hartenvaatgroep.nl. Het boek mijn kinderen vertellen als ze wat ouder is ook verkrijgbaar in de boekhandel zijn. Ik wil ze belangrijke levenslessen en via www.uitgeverijlucht.nl en meegeven, net zoals mijn vader dat met mij www.wouterduinisveld.nl heeft gedaan. Maar als ik die tijd niet krijg, want mijn levensverwachting is helaas beperkt, staat alles in dit boek.’
Vida 24
Gezond nieuws & Column
Vier de jaarwisseling. Altijd! Evy van Kempen
Misschien ben ik volgend jaar wel dood. Wie weet. Daarom probeer ik elke dag te genieten. Vooral met de feestdagen in december ben ik graag gezellig samen met familie en vrienden. Omdat ze me dierbaar zijn. En omdat elke kerst of jaarwisseling ook mijn laatste kan zijn.
…medicijnen BEELD: Erik van der Horst
combineren gevaarlijk kan zijn? Het risico op maag
bloedingen kan meer dan vertienvoudigen bij gelijktijdig gebruik van een
lage dosis aspirine of bepaalde NSAID’s (voorbeeld: ibuprofen, diclofenac en naproxen) met een ander
genees middel.
Vraag daarom altijd advies van de huisarts of apotheker.
Nu ben ik absoluut geen doemdenker, integendeel; mensen die mij kennen, weten dat maar al te goed. Daarom ga ik er ook niet van uit dat ik er volgend jaar ineens niet meer zou zijn, toch sta ik er wel altijd eventjes bij stil. Want het kan zomaar gebeuren. Helemaal in mijn geval. Want wat ik allemaal heb meegemaakt, is niet niks. Botkanker,
‘Stappen met vriendinnen? Nee, ik zat thuis met een steunhart met accu’ steunhart, donorhart, donornier. Bovendien zijn de laatste twee jaar in mijn omgeving te veel mensen op jonge leeftijd overleden. Vrienden met, net als ik, een donororgaan die dezelfde medicatie gebruiken met dezelfde vervelende bijwerkingen. Wat dat betreft, prijs ik me elk jaar weer gelukkig dat ik kerst en oud en nieuw mag vieren. Het besef hoe dankbaar ik mag zijn, heb ik al sinds mijn zestiende. Terwijl mijn vriendinnen voor het eerst gingen stappen met de jaarwisseling, was ik aan huis gekluisterd. Met mijn steunhart met accu, zo groot als een boodschappenkarretje. Goh, wat was ik daar verdrietig om op dat moment. Maar hoe gelukkig ben ik nu. En dat vier ik. Elk jaar weer. Met kerst en oud en nieuw. Met de mensen die me dierbaar zijn.
Evy van Kempen (1986) is directeur van buitenschoolse opvang Linda & Evy en voorzitter van de Evy van Kempen Foundation. Evy werd in 2013 wereldkampioen zwemmen op diverse afstanden tijdens de World Transplant Games. Ter bestrijding van botkanker onderging zij op vijftienjarige leeftijd chemotherapie. Als gevolg daarvan werkte haar hart nog maar voor tien procent. Op haar zeventiende kreeg Evy een donorhart, nadat zij tijdelijk was gered met een steunhart. Met haar leven hoopt Evy te laten zien wat een donorhart kan betekenen.
Vida 25
Eveline Haisma-van Rossum du Chattel, zelfstandig mondhygiënist, is voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten. Eerder was zij operatieassistent cardiochirurgie. Zij kent het belang van een goede mondhygiëne voor mensen met hart- en vaatproblemen.
Persoonlijk >>>
‘Non-stop mogen snoepen na het avondeten’ ‘Na de opleiding tot mondhygi ënist ben ik operatieassistent geworden. In de opvolgende jaren heb ik het vak van operatieassistent en mondhygiënist regelmatig afgewisseld met management- en beleidsfuncties. In 2002 heb ik mij gespecialiseerd in de cardio thoracale chirurgie en dat resulteerde later weer in de opleiding tot operatieassistent met chirurgische vaardigheden. Sinds een paar jaar heb ik het ziekenhuis vaarwel gezegd en mij helemaal op de mondzorg gestort.’
Mijn tijd om carrière te maken ‘Ik ben 55 jaar en al onze vier kinderen zijn het huis uit en studeren of werken. Toen zij klein waren, werkte ik nog parttime. Nu kan ik fulltime aan de slag en dat vind ik heerlijk. Het is nu mijn tijd om carrière te maken, zo voelt dat. Drie dagen in de week ben ik voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten. Ik houd me dan bezig met wetten en regels en ontwikkelingen binnen Europa ten aanzien van de mondzorg. Mijn
doel is het beroep goed op de kaart te zetten. Patiënten weten vaak niet wat wij anders doen dan een tandarts. De mondhygiënist zet zich met name in voor de preventieve mondzorg.’
Allemaal in de zorg ‘Toen de kinderen klein waren, moest ik er voor mijn werk vaak ’s nachts uit. Dat ging gelukkig goed. Mijn man en ik hadden daar afspraken over gemaakt. De kinderen waren ook niet anders gewend dan dat mama op de meest vreemde tijden moest werken. Het heeft ze er niet van weerhouden om zelf in de gezondheidszorg te gaan werken: drie van hen zijn in die sector beland! Ik heb ze wel altijd voorgehouden dat het best pittig is en niet zo romantisch. Mijn kinderen heb ik altijd opgevoed met bewust eten: veel fruit en overdag géén snoep. Pas na het avondeten mochten ze snoepen. Maar dan moesten ze wel aan tafel blijven zitten. En dat hielden ze dus nooit lang vol. Ze gingen liever spelen.’
Naam: Eveline Haisma-van Rossum du Chattel (55) Functie: Mondhygiëniste en voorzitter Nederlandse Vereniging van Mondhygiënisten Is opgeleid: tot Mondhygiënist in Utrecht en tot operatieassistent in Den Haag
Vida 26
Mijn specialisme
<<< Professioneel
‘Bijbrengen mondverzorging vereist een lange adem’ ‘De voornaamste taak van de mond hygiënist is preventieve mondzorg. Bij de jeugd geef ik zoveel mogelijk voorlichting en bij volwassenen kijk ik met name naar de situatie van het tandvlees en kaakbot. Ook aan volwassenen probeer ik het belang van een goede mondverzorging over te brengen, maar dat vereist een lange adem. Bepaalde gewoontes zitten zo bij mensen ingesleten. Het is net als stoppen met roken of afvallen. Je moet als arts toch blijven herhalen’.
Schadelijke bacteriën ‘Bij mensen met diabetes of hart- en vaatziekten is het van nóg groter belang om voorlichting te geven om infecties in de mond te voorkomen of te behandelen. Zij moeten de mondhygiëne goed op orde hebben, omdat vastgesteld is dat diabetes en/of harten vaatziekten en tandvleesontstekingen elkaar negatief kunnen beïnvloeden. Als een patiënt in mijn stoel plaatsneemt, vraag ik daarom naar de gezondheid en of er sprake is van bepaald veranderd medicijngebruik. Wanneer het gaat om hart- en vaatziekten is het belangrijk om zoveel
mogelijk bacteriën in de mond weg te nemen. Bacteriën die via de mond binnenkomen, kunnen in de bloedbaan terechtkomen en schade aanrichten. Nieuwe of gebrekkige hartkleppen kunnen bijvoorbeeld aangetast raken. Je moet er echt op doorvragen, want mijn ervaring is dat mensen niet uit zichzelf deze informatie geven.’
Lifestyle bespreken ‘Ik ga graag met mensen in gesprek. Zij dienen geïnformeerd te worden over de risico’s van een slechte mondverzorging. Als ik praktische tips moet meegeven, zeg ik: “Gebruik bij voorkeur een elektrische tandenborstel”. Met een elektrische tandenborstel maak je meer poetsbewegingen dan met een handtandenborstel mogelijk is. Daarnaast is het belangrijk om álle ruimtes tussen de tanden en kiezen minstens één keer per dag vrij van bacteriën te maken door een tandenstoker of -rager te gebruiken. Beperk het aantal eet- en drinkmomenten tot maximaal zeven keer per dag. Het bespreken van de lifestyle is altijd een onderdeel van het behandelplan van iedere mondhygiënist.’
BEELD: Exxx
Gespecialiseerd in: mondhygiëne en is operatie assistent met chirurgische vaardigheden in de cardiothoracale chirugie Zet zich in voor: de mondgezondheid
Meer informatie over mondgezondheid vindt u op: www.allesoverhetgebit.nl Vida 27
De Hart&Vaatgroep bedankt onderstaande organisaties voor plaatsing van hun logo in Vida.
Wat biedt De Hart&Vaatgroep? De Hart&Vaatgroep is de patiënten-
Lifestylemagazine van De Hart&Vaatgroep
vereniging van en voor mensen met een hart- of vaataandoening. Zowel
Magazine van en voor mensen met een hart- of vaatziekte • 6e jaargang • nummer 5 • november 2014 • winkelwaarde € 4,95 N ee, nee!...
De revolutionaire behandeling van spataderen • Quiz: 5 vragen aan u in de vorm van een quiz • Alles moest gezonder van sterrenchef Dick Middelweerd • Onderzoekers en patiënten samen in gesprek • Het belang van een goede mondhygiëne bij hart- en vaatproblemen
landelijk als regionaal richt De
WIN
Hart&Vaatgroep zich op informatievoorziening, lotgenotencontact, leefstijlmanagement en belangenbehartiging.
kees fondu epakket p.30
Oliebollen
maar dan gezonder
De Hart&Vaatgroep en de
‘Wrok is pas echt slecht voor je gezondheid’
In het hart Zorgverzekering 2015
Hartstichting werken sinds 2013
(vanaf pagina 15)
samen aan de behartiging van belangen van hart- en vaatpatiënten.
die werken aan bijvoorbeeld betere zorg, goede en betaalbare
Een greep uit de activiteiten:
medicatie en een passende
• www.hartenvaatgroep.nl:
zorgverzekering voor iedereen.
informatie, actualiteiten en
Tip: veel zorgverzekeringen
allerhande tips voor het dagelijks vergoeden dit lidmaatschap. leven • Lifestylemagazine Vida met
Adres:
persoonlijke verhalen, achter-
De Hart&Vaatgroep
grondartikelen en nieuws van en
Postbus 300
voor leden
2501 CH Den Haag
• Folders en brochures met uitgebreide informatie over hart- en
T (088) 11 11 600
vaatziekten
E info@hartenvaatgroep.nl
• Themabijeenkomsten, kookwork-
www.hartenvaatgroep.nl
shops en cursussen Redactieadres: Wilt u De Hart&Vaatgroep steunen Redactie Vida Postbus 300 door lid te worden? Dat kan voor slechts € 20 per jaar. Aanmelden
2501 CH Den Haag
kan via de website of bel: (088) 11 11 600. Met uw bijdrage maakt u
Uitgever De Hart&Vaatgroep
het mogelijk om vertegenwoor-
Bladmanagement Monique
digd te worden door deskundigen
Helderman, Ilse Eijkmans Realisatie LVB Networks, Amersfoort P rojectcoördinatie
Hier kan ook uw advertentie staan. Interesse? Neem contact op met Ilse Eijkmans of Hier kanMonique ook uw Helderman advertentievan staan. Interesse? Neem contact op De Hart&Vaatgroep:
met Bureau Van Vliet B.V.
De Hart&Vaatgroep telefoon: 023-5714745 Postbus 300 e-mail: zandvoort@bureauvanvliet.com 2501 CH Den Haag website: www.bureauvanvliet.com T (088) 11 11 600 E vida@hartenvaatgroep.nl www.hartenvaatgroep.nl
en eindredactie Günther Robben Redactie Esther Berendsen, Lisette Brom, Josefine Calma Redactieraad De Hart& Vaatgroep Riet Alaverdy-v an der Knijff, Johan Durge, Karin Idema, Charlotte de Jong, Sent Wierda Fotografie en illustraties Erik van der Horst, Walter van Kalsbeek, Mladen Pikulic Drukwerk Senefelder Misset, Doetinchem Lithografie Willem Teunissen Grafische Bewerkingen
Service Schrijf u in voor de digitale nieuwsbrief 9, 12 en 13 december 2014 Kerst kookworkshops De Hart&Vaatgroep organiseert regelmatig kookworkshops door het land. Met de feestdagen in aantocht geven we drie kookworkshops die in het teken staan van het kerstdiner. Aan de hand van speciaal samengestelde recepten, kookt u met de andere deelnemers een heerlijke maaltijd. Als afsluiting eet u deze maaltijd gezamenlijk op. Het beloven feestelijke kookworkshops te worden!
De diagnosegroepen van De Hart&Vaatgroep geven ongeveer twee keer per jaar een digitale nieuwsbrief uit. We hebben een nieuwsbrief voor mensen met: Raynaud, Hartritmestoornissen, FH, ROW, Hartfalen, Cardiomyopathie en hartklepaandoeningen en Erfelijke hartaandoeningen. Ga voor meer informatie naar: www.hartenvaatgroep.nl/nieuwsbrieven
Datum, locatie en tijd: - 9 december 2014 Maastricht UMC+, Maastricht Tijdstip: 16.00 uur tot 21.00 uur - 12 december 2014 Hof van Puiflijk, Druten Tijdstip: 13:45 uur tot 17:30 uur - 13 december 2014 Revalidatiecentrum Reade, Amsterdam Tijdstip: 13:00 uur tot 18:00 uur Voor wie? De kookworkshops zijn voor iedereen die minder zout en vet bij het koken wil gebruiken. U hoeft geen lid van De Hart&Vaatgroep te zijn. Kosten: De kosten bedragen (inclusief diner + kookschort): € 15,- per persoon voor (gezins)leden van De Hart&Vaatgroep € 20,- per persoon voor niet-leden
De Hart&Vaatgroep wenst u een hartverwarmend 2015!
Meer informatie: www.hartenvaatgroep.nl/kookworkshops
Bent u lid? Geef uw mailadres door Bent u lid van De Hart&Vaatgroep? Dan krijgen we van u graag uw e-mailadres. We kunnen u dan eenvoudig en snel informeren over zaken rond uw lidmaatschap. Heeft u uw e-mailadres nog niet doorgegeven of is uw e-mailadres gewijzigd? Laat het ons weten. Stuur een mail met uw lidmaatschapsnummer en uw contactgegevens naar: info@hartenvaatgroep.nl
Een mevrouw (1964) met de secundaire vorm van Raynaud is op zoek naar mensen met Raynaud om ervaringen mee uit te wisselen. Het liefst in de omgeving van Den Haag. Heeft u belangstelling? Neem dan contact op via lotgenoten@hartenvaatgroep.nl of bel naar de Infolijn Hart en Vaten, 0900 3000 300, bereikbaar op werkdagen van 9.00 uur tot 13.00 uur.
Vida 29
1 fase tussen twee hartslagen
8 spanning in de bloedvaten
Puzzel & win! 2 afsluiting van een vat 3 slagader
5 het weer tot leven wekken
Vul de goede antwoorden in. Gelijke getallen zijn gelijke letters. Bij juiste invulling leest u in de gearceerde kolom de oplossing.
6 hartspecialist
1 2 3 4
fase tussen twee hartslagen
5 het weer tot leven wekken
slagader hetvan hart deel het hart
7 vervoert zuurstofarm bloed naar het hart 8 spanning in de bloedvaten
7afsluiting vervoert zuurstofarm bloed naar van een vat 6 hartspecialist
1 11
2
9
9
6
8
8
13
3
10
9
8
1
5
8
10
3 4
4 5
9
11
4
7
6 7
5
13
12
9
10 4
9
4
2
9
2
6
8
13
7
12
11
3
5
Stuur de oplossing van de puzzel voor 15 oktober naar: Redactie Vida Postbus 300 2501 CH Den Haag of naar vida@hartenvaatgroep.nl
12
Š DENKSPORT PUZZELBLADEN
Zweedse puzzel
4 deel van het hart
1
WIN | keesfonduepakket Kaasfondueliefhebber en cholesterolbewust? Voor u is er nu kees! kees is een gezonde variant op kaas met 60% minder verzadigd vet en 30% minder zout dan een gewone 48+ kaas. Tijdens de productie worden de verzadigde melkvetten vervangen door plantaardige oliĂŤn die rijk zijn aan onverzadigde vetten. Hierdoor is kees goed voor je cholesterol. kees smaakt, schaaft en smelt als kaas en is dan ook heel geschikt om bijvoorbeeld een fondue mee te bereiden. Een lekker keesfonduerecept vindt u op www.keesmakers.nl. In samenwerking met Keesmakers beloont Vida 4 juiste inzendingen met een keesfonduepakket.
En de winnaars zijn...
De winnaars van de Dress Red Day actieproducten zijn: J.R. Alberts uit Emmen, E.M.H. Gijsbers uit Gendt, A. Stok uit Spijkenisse, N. Rijpers-Bakx uit Breda. Gefeliciteerd, de actieproducten worden naar u opgestuurd!
Vida 30
Van twee kanten
Dr. Kees-Peter de Roos [54]
‘Spataderbehandeling heeft revolutie ondergaan’ Hoe is mevrouw Van Beurden bij u terecht gekomen?
Hoe gaat zo’n laserbehandeling in z’n werk?
BEELD: Erik van der Horst
‘Mevrouw Van Beurden werd door haar huisarts naar mij doorverwezen. Ik heb haar verhaal gehoord en geïnformeerd naar haar ziektegeschiedenis. Al bij het eerste consult heb ik haar spataderen onderzocht met behulp van een echo-apparaat. Hieruit bleek dat ze lekkage had in beide bovenbenen. Spataderen ontstaan doordat de kleppen in de aderen niet of minder goed functioneren. Het gevolg is dat het bloed niet volledig naar boven stroomt, maar gedeeltelijk in het been zakt. De aderen worden dan groter. Dit noemen we lekkage.’
‘Er wordt een draad in de ader gebracht en vervolgens wordt het gebied rondom de ader ingespoten met een verdovingsvloeistof. Daarna wordt de ader dichtgebrand. Er zijn grofweg drie methoden om de ader dicht te branden: met behulp van laserlicht, “gloeidraad” of stoom. Bij mevrouw Van Beurden hebben we laserlicht gebruikt. Voorheen werden spataderen onder narcose operatief verwijderd, nu wordt de patiënt plaatselijk verdoofd in een korte poliklinische ingreep. Wat dat betreft heeft de spadaderbehandeling in korte tijd een revolutie ondergaan.’
Wat was de oorzaak van haar spataderen?
De kliniek waar u werkzaam bent, heeft het Spataderkeurmerk. Wat betekent dit voor u?
‘Spataderen hebben grofweg drie oorzaken: familiaire aanleg, staande beroepen en zwangerschappen. Zwangere vrouwen maken meer bloed aan, waardoor de aderen tijdens de zwangerschap onder druk komen te staan. Vrouwen hebben sowieso vaker last van spataderen: 75 tot 85 procent, tegen 15 tot 25 procent bij mannen. Bij mevrouw Van Beurden waren haar zwangerschappen de oorzaak. Gezien de aard van de spataderen hebben we gekozen om ze te laseren.’
‘Het Spataderkeurmerk geeft aan de hand van dertien kwaliteitscriteria aan waar het goed geregeld is voor de patiënt. Bijvoorbeeld: waar is er veel aandacht en zorg, waar kun je op één dag onderzocht en behandeld worden? Het keurmerk geeft een goede indruk van de kwaliteit van de zorg in de Nederlandse ziekenhuizen en klinieken. Ik ben dan ook erg blij dat het er is en dat DermaPark dit keurmerk draagt.’
Y
Op pagina 3 vertelt Anne-Marieke van Beurden over leven met spataderen <<<
Vida 31
Heeft u te maken met hart- of vaatproblemen? Wilt u ook dat uw stem gehoord wordt in de zorg en de politiek? Wilt u profiteren van alle informatie, de begeleiding en het lotgenotencontact van De Hart&Vaatgroep? En vijf keer per jaar lifestylemagazine Vida in de bus?
bij n a a ú n Sluit u roep g t a a V & De Hart het s i t a r g g en ontvan nder zout, Mi k e o b k o o k ak. meer sma
Bent u al lid? Geef deze bon dan een familielid, vriend of kennis die lid wil worden. Of verwijs naar: www.hartenvaatgroep.nl/helpmee Stuur onderstaande bon naar De Hart&Vaatgroep, Antwoordnummer 24564, 2490 VB Den Haag. Een postzegel hoeft niet, mag wel. Aanmelden kan ook eenvoudig en snel via: www.hartenvaatgroep.nl/helpmee
JA, ik word lid van De Hart&Vaatgroep en ontvang gratis het kookboek: ‘Minder zout, meer smaak’ Voorletters: Achternaam:
Tussenvoegsel:
m/v
Geboortedatum: Adres: Postcode:
Woonplaats:
Telefoonnummer: E-mail: Ik machtig De Hart&Vaatgroep om tot wederopzegging jaarlijks € 20,- af te schrijven van IBAN-nummer*: Ten name van:
Datum:
De Hart&Vaatgroep gaat zorgvuldig om met uw gegevens en verstrekt deze niet aan derden.
Handtekening: *) Kijk voor IBAN op: www.ibanservice.nl.