ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ ΗΡ. ΚΑΛΕΝΤΖΗ
ΕΦΙΠΠΗ ΤΟΞΟΒΟΛΙΑ
Πολεμική τέχνη,
ή,
άθλημα (sport / game) ;
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ ΑΘΛΗΣΗ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΣΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ Ο ΤΟΠΟΣ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ Ο ΤΟΠΟΣ ΣΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΩΣ ΕΠΙΜΕΤΡΟΝ: ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΕΦΙΠΠΗΣ ΤΟΞΟΒΟΛΙΑΣ
ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ «Το Τόξο, ακόμη και κατά τον ισχύοντα νόμο στις περισσότερες χώρες, είναι ό π λ ο, άρα, a priori, μιλάμε για μία πολεμική τέχνη! Και μπορεί κάποιοι να το …μεταβαπτίζουν σε «αθλητικό όργανο» για λόγους «εξορκισμού» νομικής «ευθυγραμμίσεως», αλλά κανενός αθλητικού οργάνου το έργον δεν είναι ο θάνατος και του Τόξου, είναι όπως, άλλωστε, είπε και ο Ηράκλειτος: «Τω ουν Τόξω όνομα βίος, έργον δε θάνατος!». Επιπλέον, όπου κυριαρχεί ένα όπλο, όπως στην περίπτωση της Έφιππης Τοξοβολίας, εκεί, δεν νοείται κανένα … «παιγνίδι» (game) διότι με τα όπλα, όπως και με την ζωή, δεν παίζουμε!» Έτσι ξεκινά η διατύπωση του τελικού συμπεράσματος μετά από έναν διεξοδικό προβληματισμό περί του εάν η Έφιππη Τοξοβολία είναι πολεμική τέχνη ή άθλημα και το, κατά τεκμήριον, εξαγόμενο είναι ότι πρόκειται περί πολεμικής τέχνης και μόνον και ολόκληρο το σκεπτικό καταγράφεται στις σελίδες του νέου εγχειριδίου της Ομάδος μας «ΕΦΙΠΠΗ ΤΟΞΟΒΟΛΙΑ, πολεμική τέχνη, ή, άθλημα (sport / game);» το οποίο συνέγραψε ο Ιδρυτής των «Ελλήνων Κενταύρων». Με το εγχειρίδιο αυτό, το 15ο κατά σειρά, επιτυγχάνεται μία καταλυτική απάντηση σε όσους ταλαντεύονται αναφορικώς με την πραγματική φύση αυτής της αρχέγονης τέχνης η οποία, από ιστορικής καταβολής της υπήρξε πολεμική, διατηρώντας αυτούσιο τον χαρακτήρα της ως τις ημέρες μας παρά τις, όποιες, … «πασιφιστικές» τάσεις φαλκιδεύουν τις πολεμικές τέχνες σε «γλυκερές» σκηνικές …χορογραφίες! Συνοψίζοντας τις δύο βασικές συνισταμένες του πολέμου, το πυρ (Τοξοβολία) και την κίνηση (Ιππασία), η Έφιππη Τοξοβολία εκφράζει τον ίδιο τον πόλεμο, εναποθέτοντας στον Εφιπποτοξότη – διάκονό της την βαρύτατην ευθύνη του διαχειριστή της ζωής. Η Σχολή των «Ελλήνων Κενταύρων» είχε το προνόμιο εκ της ιδρύσεώς της (2015) να θεωρήσει την Έφιππη Τοξοβολία ως πολεμική τέχνη και να αποφύγει κάθε αθλητικοποιητικό εκφυλισμό. Όμως, αυτό είχε ως προέκταση την αναθεώρηση πολλών εκπαιδευτικών παραμέτρων που αποτολμήσαμε, πειραματικώς στην αρχή, δοκιμάζοντας κι επιβεβαιώνοντας τις «αντοχές» των ερευνών μας οι οποίες συνεχίζονται μέχρι σήμερα.. Ευγνώμονες μαθητές προς τον Δάσκαλό μας Kassai Lajos και αναβιωτή της Έφιππης Τοξοβολίας, ευπειθέστατοι προς τις διεθνείς Αρχές της Έφιππης Τοξοβολίας και τιμώντας όλους όσους διεκρίθησαν σε αυτή, οι «Έλληνες Κένταυροι» καταθέτουμε σήμερα με σεμνότητα και χωρίς οιήσεις, υπό την κρίση τους, την άποψή μας, έτοιμοι να αποκαταστήσουμε οποιοδήποτε συλλογιστικό λάθος εκπορεύεται από την περιορισμένη μας γνώση του ιερού, για μας, εφιπποτοξοτικού αντικειμένου!
ΠΟΛΕΜΟΣ Το ατυποποίητον του πολέμου Ο πόλεμος δεν χαρακτηρίζεται από σύμφυτες δομικές τυποποιήσεις κι αυτό σημαίνει ότι κάθε πόλεμος είναι μοναδικός! Κάθε πόλεμος διεξάγεται υπό τις δικές του συνδυαστικές συνθήκες, στο δικό του χώρο (επίγειο-μάχη, εναέριο-αερομαχία ή θαλάσσιο-ναυμαχία), στο δικό του χρόνο, στο δικό του πλαίσιο πολιτιστικών Αξιών, στο δικό του πλαίσιο ιδεολογικο-κοινωνικών αντιλήψεων, στο δικό του καιρικό πλαίσιο, στο δικό του τεχνολογικό πλαίσιο, στο δικό του οικονομικό πλαίσιο κλπ κλπ δηλαδή, σε τόσα πολλά και ποικίλα «δικά του» που τον καθιστούν μοναδικό και μη επαναλαμβανόμενο ώστε να παραμένει, διαχρονικώς, ατυποποίητος! Και του πολέμου παραμένοντος ατυποποιήτου, γίνεται αντιληπτό ότι, προς διεκπεραίωσή του και ο πολεμιστής δεν μπορεί να είναι τυποποιημένος διότι, όπως είναι φυσικό, άλλες οι απαιτήσεις μιας αερομαχίας κι άλλες οι απαιτήσεις μιας ναυμαχίας! Εφ’ όσον, λοιπόν, ο πόλεμος χαρακτηρίζεται από το ατυποποίητον, απελευθερώνοντας άπειρα σενάρια υλοποιήσεως, συγχωρείται η όποια τυποποίηση στις διάφορες τέχνες οι οποίες τον συνοψίζουν; Ασφαλώς, όχι! Η φιλοσοφία του πολέμου Κάθε πόλεμος, όπως προανεφέρθη, χαρακτηριζόμενος από ίδια πλαίσια πολιτιστικών Αξιών και ιδεολογικοκοινωνικών αντιλήψεων, μοιραίως, αναπτύσσει και χαρακτηρίζεται από ίδια φιλοσοφία και η μη συμμετοχή στην φιλοσοφία συγκεκριμένου πολέμου καθενός που θα ήθελε να συμμετάσχει θα έχει ως αποτέλεσμα στην αναποτελεσματικότητα υπηρετήσεως των αναγκών του. Η δικαίωση του πολέμου δεν αρκείται στην τελεία χρήση του όπλου, αλλά στην επίγνωση της ηθικής της χρήσεώς του.
ΑΘΛΗΣΗ Η τυποποίηση της αθλήσεως Η ανθρωποκεντρική λογική της βαθμολογικής αποτιμήσεως του άθλου ο οποίος αποτελεί τον πυρήνα της αθλήσεως, επιτάσσει την τυποποίηση της αθλήσεως όπου, για κάθε άθλημα, προβλέπεται τυποποιημένος τρόπος, χώρος και χρόνος καθώς και τυποποιημένοι κανόνες διεξαγωγής, προϋποθέσεις που επιτάσσουν και την τυποποίηση της αντιμετωπίσεώς τους από πλευράς του αθλητή. Εν προκειμένω και για κάθε άθλημα έχουμε την τυποποιημένη επανάληψη του ιδίου πλαισίου διεξαγωγής του, για το οποίο ο αθλητής προετοιμάζεται, αντιστοίχως, επί ιδίου πλαισίου αντιμετωπίσεως. Μέσα στο πλαίσιο της αθλήσεως, η δίκαιη βαθμολόγηση του άθλου προϋποθέτει κοινούς κανόνες και απόλυτες τυποποιήσεις ώστε όλοι οι αθλούμενοι κάθε αθλήματος να αντιμετωπίζουν κοινές συνθήκες δυσκολίας αποκλειομένου κάθε οργανωτικού αιφνιδιασμού! Η μη φιλοσοφία της αθλήσεως Η μηχανική εφαρμογή γνωστών και επαναλαμβανομένων κανόνων διεκπεραιώσεως ενός αθλήματος, ασφαλώς, ούτε προϋποθέτει, ούτε και διαμορφώνει στον αθλητή καμία ιδιαίτερη φιλοσοφία διότι, εδώ, μόνον η βελτίωση της ατομικής τεχνικής είναι απαιτητή.
Ο Χ Ρ Ο Ν Ο Σ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ Ο πόλεμος βασίζεται στο στοιχείο του α ι φ ν ι δ ι α σ μ ο ύ μέσα στον οποίο περιλαμβάνεται και η απόκρυψη της στιγμής που θα ξεσπάσει. Ο πραγματικός σχεδιαστής του, αυτό ακριβώς το στοιχείο φροντίζει να αποκρύψει πάση θυσία ώστε να έχει με το μέρος του τον αιφνιδιασμό του αντιπάλου του τον οποίο επιδιώκει όσο πιο απληροφόρητο, κάτι που σημαίνει κι απροετοίμαστο! Μια ματιά στην ιστορία των πολέμων θα μας πείσει ότι όσοι τον επεδίωξαν προς επίλυση των διαφορών τους με έναν αντίπαλο ουδέποτε επέδειξαν …ιπποτική βούληση προειδοποιήσεως ως προς τον χρόνον ενάρξεως, αλλά τον ξεκίνησαν όσο πιο κεραυνοβόλα προϋποθέτει εκ των πραγμάτων το πλεονέκτημα νίκης.
Ο Χ Ρ Ο Ν Ο Σ ΣΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ Τα ακριβώς αντίθετα απ΄ όσα ισχύουν στην περίπτωση του πολέμου για τον χρόνο, ισχύουν στην περίπτωση της αθλήσεως κατά την οποία η διεξαγωγή των αθλημάτων είναι από καιρού, χρονικώς καθορισμένη και απολύτως συγκεκριμενοποιημένη ώστε όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες (οργανωτές, αθλητές, κριτές, προπονητές, θεατές κλπ) να είναι π ρ ο ε τ ο ι μ α σ μ έ ν ο ι και να μη διακυβεύεται η εμφιλοχώρηση κανενός αιφνιδιασμού που θα μπορούσε να αποτελέσει και παράγοντα ακυρότητος της αθλητικής διοργανώσεως. Στην άθληση η προπόνηση έχει συγκεκριμένο χρόνο ενάρξεως και λήξεως, το ίδιο και η διεξαγωγή ενός αθλητικού αγώνος όπου όλοι οι αθλητές ξέρουν επακριβώς τι ώρα θα αρχίσουν και πόσην ώρα καθένας έχει στη διάθεσή του να ολοκληρώσει την προσπάθειά του, Τα πάντα, στην άθληση, είναι χρονικώς προκαθορισμένα και οριζόμενα, άλλως οι δράσεις της πάσχουν από ακυρότητα και κάθε εμπλεκόμενος σε αυτές διατηρεί το δικαίωμα της εγέρσεως αξιώσεων κάτι,
βεβαίως, που δεν είναι δυνατόν στην περίπτωση του πολέμου.
Ο Τ Ο Π Ο Σ ΣΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ Εκ των πραγμάτων, ο τόπος (πεδίο) ενός πολέμου, ακόμη και εάν κατά προσέγγιση είναι γνωστό, ποτέ και τίποτε δεν εγγυάται την επικέντρωσή του στα όρια μιας αρχικής εκτιμήσεως γεωγραφικών συντεταγμένων. Πάντοτε εμφιλοχωρεί η διεύρυνση ή και η μετατόπιση του πεδίου του κέντρου βάρους των εχθροπραξιών όχι μόνον λόγω απροβλέπτων διαμεσολαβήσεων παραμέτρων, αλλά και λόγω αιφνιδιαστικής συμμετοχής επιπροσθέτων εμπλεκομένων. Και όπως το πεδίο διεξαγωγής ενός πολέμου μπορεί να είναι είτε επί γης, επί θαλάσσης ή και επί αέρος, συχνά δε και επί συνδυασμού δύο ή και περισσοτέρων εξ αυτών είναι προφανές ότι το στοιχείο του αιφνιδιασμού του εχθρού το οποίο αποτελεί πλεονέκτημα νίκης επιτάσσει την πλήρη απόκρυψη μέχρι τελευταίας στιγμής του πεδίου επικειμένων εχθροπραξιών.
Ο Τ Ο Π Ο Σ ΣΤΗΝ ΑΘΛΗΣΗ Οι αθλητικές δραστηριότητες διεξάγονται σε ορισμένο και συγκεκριμένο αθλητικό χώρο, ή, εγκατάσταση και, ειδικώς, οι αθλητικοί αγώνες! Εν αντιθέσει με την περίπτωση του πολέμου, η περίπτωση της αθλήσεως περιορίζει αυστηρώς την διεξαγωγή του εύρους των δραστηριοτήτων της σε συγκεκριμένα σημεία αναλόγως του κάθε αθλήματος (στίβος, γήπεδο, αρένα, πισίνα κλπ). Και τα σημεία αυτά δεν χαρακτηρίζονται απλώς από «γεωγραφικές συντεταγμένες», αλλά και από προκαθορισμένες διαστάσεις, μορφολογία επιφανείας, προσανατολισμό κλπ κλπ.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΩΣ Ο πόλεμος, ο κάθε πόλεμος, εμφανίζεται συνεχώς με δικό του σενάριο διεξαγωγής χαρακτηριζόμενο από το στοιχείο του αιφνιδιασμού το οποίο αποκλείει σταθερότητα χαρακτηριστικών, ενώ η άθληση εμφανίζεται συνεχώς με επαναλαμβανόμενο τυποποιημένο σενάριο δράσεων που καθορίζεται από τα ίδια συγκεκριμένα χαρακτηριστικά (κανόνες αθλημάτων). Ο πόλεμος εμφορείται από φιλοσοφία την οποία διαμορφώνουν, συν τω χρόνω, αδήριτες κοινωνικοπολιτικές παράμετροι οι οποίες, άλλωστε, αποτελούν και τα εναύσματα της κηρύξεώς του, ενώ η άθληση δεν εμφορείται από φιλοσοφία, αλλά διέπεται από τον ωφελιμισμό της σωματικής βελτιώσεως και / ή της ψυχαγωγίας. Π.χ., πίσω από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξε σύγκρουση αντιθετικών φιλοσοφιών άνευ της οποίας αυτή η αναμέτρηση ουδέποτε θα γίνονταν πραγματικότητα, ενώ, πίσω από έναν αγώνα ποδοσφαίρου ή έναν αγώνα golf, ουδεμία φιλοσοφία υπάρχει ή μπορεί να υπάρξει! Εν τέλει, η φύση των αγώνων μιας πολεμικής τέχνης χαρακτηρίζεται από τις ίδιες αρχές και τους ίδιους κανόνες του πολέμου, που δεν έχουν καμία σχέση με της αρχές και τους κανόνες της αθλήσεως, ευθυγραμμιζόμενη με την αποφυγή κάθε τ υ π ο π ο ι ή σ ε ω ς και πάντοτε επί του άξονος του α ι φ ν ι δ ι α σ μ ο ύ.
Ε Π Ι Μ Ε Τ Ρ Ο Ν: ΟΙ ΑΓΩΝΕΣ ΕΦΙΠΠΗΣ ΤΟΞΟΒΟΛΙΑΣ Το Τόξο, ακόμη και κατά τον ισχύοντα νόμο στις περισσότερες χώρες, είναι ό π λ ο, άρα, a priori, μιλάμε για μία πολεμική τέχνη! Και μπορεί κάποιοι να το …μεταβαπτίζουν σε «αθλητικό όργανο» για λόγους «εξορκισμού» νομικής «ευθυγραμμίσεως», αλλά κανενός αθλητικού οργάνου το έργον δεν είναι ο θάνατος και του Τόξου, είναι όπως, άλλωστε, είπε και ο Ηράκλειτος: «Τω ουν Τόξω όνομα βίος, έργον δε θάνατος!». Επιπλέον, όπου κυριαρχεί ένα όπλο, όπως στην περίπτωση της Έφιππης Τοξοβολίας, εκεί, δεν νοείται κανένα … «παιγνίδι» (game) διότι με τα όπλα, όπως και με την ζωή, δεν παίζουμε! Καταλήγοντας, λοιπόν, ότι η Έφιππη Τοξοβολία είναι π ο λ ε μ ι κ ή τ έ χ ν η και όχι άθλημα, πως αντιμετωπίζουμε την αθλητική προέκταση που της προσδίδουν πολλοί και σοβαροί διάκονοί της με την μορφή της διοργανώσεως αγώνων; Πως θα μπορούσε να εκληφθεί αυτή η παρά φύση «αθλητικοποίησή» της από όλους, όσους σεβόμαστε την πολεμική φύση της; Ασκούν οι αγώνες Έφιππης Τοξοβολίας την οιανδήποτε δικαίωση επ’ αυτής της αρχέγονης πολεμικής τέχνης ή, απλώς, την απομειώνουν στο επίπεδο ενός «game»; Αμείλικτα τα παραπάνω ερωτήματα και απαιτεί πολύ προσοχή η πλήρης απάντησή τους. Διότι, δυστυχώς, η κατάσταση δεν είναι «μαύρο» ή «άσπρο» αλλά η απόχρωση περνά μέσα από πολλά φίλτρα και διαβαθμίσεις, εάν θέλουμε να είμαστε ακριβείς. Λοιπόν,
Όπως και κατά την διάρκεια της ειρήνης ο πολεμιστής προετοιμάζεται για τον πόλεμο μέσα από προσομοιωτικές διαδικασίες φανταστικών σεναρίων τα οποία δεν συνιστούν υλοποιήσεις πραγματικών νελλοντικών πολεμικών ενδεχομένων, έτσι και ο Εφιπποτοξότης δεν αναμένει την εμπλοκή του σε μια πραγματική εφιπποτοξοτική αναμέτρηση για να εκπαιδευθεί και να αναπτύξει τις εφιπποτοξοτικές δεξιότητές του, αλλά δράττεται της ευκαιρίας διαφόρων προσομοιωτικών σεναρίων ώστε να τις προαγάγει. Κι ένα από αυτά τα σενάρια είναι και οι αγώνες Έφιππης Τοξοβολίας όπου μπορεί να διαγνώσει τις ατομικές δεξιότητές του αλλά και να διαπιστώσει την αντικειμενική του κατάταξη εν μέσω της χορείας των ομοτέχνων του. Οι αγώνες Έφιππης Τοξοβολίας, λοιπόν, έστω και αθλητικοποιημένοι με όλες τις αντινομίες της αθλήσεως έναντι μιας πολεμικής τέχνης, είναι, κατά την άποψή μας, ανεκτοί για την κοινωνία των απανταχού Εφιπποτοξοτών, όμως, «ανεκτοί» δεν σημαίνει και «κατά πως έπρεπε να είναι». Πώς, θα έπρεπε, όμως, να είναι, κατά την γνώμη μας, οι αγώνες μιας πολεμικής τέχνης όπως της Έφιππης Τοξοβολίας, οι οποίοι δεν νοούνται ως απλοί βαθμολογικοί όπως των κοινών αθλημάτων, αλλά ως αξιολογούντες τις πολεμικές δ ε ξ ι ό τ η τ ε ς, πρωτίστως δε, το πολεμικό π ν ε ύ μ α ενός αγωνιζομένου; Δύο είναι οι βασικές συνισταμένες του πολέμου, το π υ ρ και η κ ί ν η σ η και αυτές οι συνισταμένες αποτελούν και τις συνισταμένες της Έφιππης Τοξοβολίας με το «πυρ» να υλοποιείται δια του Τόξου και την «κίνηση» να υλοποιείται δια του Ίππου. Συνεπώς, μεταφέροντας αυτά τα απαρέγκλιτα δεδομένα στο πλαίσιο των αγώνων Έφιππης Τοξοβολίας και πάντοτε επί της παραδοχής αυτής ως πολεμικής τέχνης, θα πρέπει να αναπαραστήσουμε σενάρια αγώνων βασιζόμενα επί του
αιφνιδιασμού, τόσο εις ό,τι αφορά στο πυρ, όσο και στην κίνηση. Συνεπώς, προκειμένου περί αγώνων Έφιππης Τοξοβολίας θεωρούμε ως σωστότερο, την αποφυγή κάθε τυποποιητικού ίχνους διαδρομής και την εναλλασσόμενη διάταξη στόχων, προκαλώντας τον αιφνιδιασμό εμφανίσεως στον αγωνιζόμενο. Αυτό σημαίνει ότι η διεύθυνση του Ίππου («κίνηση») δεν θα αυτοματοποιείται βάσει της υποχρεωτικότητος προκαθορισμού ίχνους διαδρομής (ταινίες, αυλάκι κλπ) αλλά θα επαφίεται στην εξατομικευμένη διευθυντική δεξιότητα του αγωνιζομένου ενώ, ταυτοχρόνως, θα συνεγείρεται η ετοιμότητά του προς αντιμετώπιση ενός εκάστου στόχου, όπως ακριβώς και στον πόλεμο όπου, ούτε οι κινήσεις, ούτε τα πλήγματα στόχων είναι εκ των προτέρων γνωστά και προδιαγεγραμμένα.