Stichting Mara

tekst Lisan Jansen Lorkeers fotografie Arjan Spannenburg

Karlijn Bunnig (31) is werkzaam als geestelijk begeleider bij Stichting Mara, een levensbeschouwelijke instelling die werkt vanuit de overtuiging dat iedereen van waarde is en dat verbondenheid tussen mensen van levensbelang is. Ze zet zich in voor mensen me een migrantenachtergrond die hiv hebben. “Door aandachtig te luisteren en niet te oordelen, kun je de ander al zoveel helpen.”

Warm kritisch luisteren

Stichting Mara zet zich in voor mensen in een kwetsbare positie. Er werken achttien mensen bij de stichting en daarnaast zijn er veel vrijwilligers actief. De stichting opereert vanuit de overtuiging dat iedereen van waarde is en dat verbondenheid tussen mensen van levensbelang is. Hierbij laat Stichting Mara zich nadrukkelijk inspireren door het gedachtegoed van het Katholiek Sociaal Denken, waarbij concepten als goed samenleven, menselijke waardigheid en subsidiariteit centraal staan. Subsidariteit gaat uit van het idee dat de staat geen zaken naar zich toe mag trekken die particulieren zelf kunnen regelen. De stichting voert momenteel verschillende projecten uit die specifiek gericht zijn op drie verschillende doelgroepen, namelijk mensen met een migrantenachtergrond, mensen die uitsluiting ervaren en jongeren. Eén van die projecten is Positieve krachten bundelen, waarmee Mara participeerde in het landelijke ADHeRo-project van het Aidsfonds. Het doel van dit project is om de therapietrouw van hivpositieve mensen met een migrantenachtergrond te verbeteren.

Puzzelstukje

Karlijn heeft een universitaire achtergrond in de Humanistiek met specialisatie Geestelijke verzorging en is nu geestelijk begeleider bij Stichting Mara. “Van huis uit heb ik sterk meegekregen om altijd om te kijken naar kwetsbare mensen en niet te oordelen. Nieuwsgierigheid, compassie en barmhartigheid stonden in mijn opvoeding centraal. Dit heeft mij gevormd. Ik heb een fascinatie voor het mysterie van het leven. Iedereen is zo anders op aarde gekomen, aandacht voor zingeving is daarom belangrijk. Misschien heb ik daarom gekozen voor de opleiding Geestelijke verzorging.” Toen Karlijn de vacature voor geestelijk begeleider voorbij zag komen, zag ze dit als haar

droombaan. “Het was als een puzzelstukje dat op zijn plaats viel. Ik had net mijn opleiding afgerond. Bovendien had ik een ingrijpende periode in ZuidAfrika achter de rug.

“Ik heb een fascinatie voor het mysterie van het leven”

Toen ik daar woonde ben ik mijn partner verloren aan hiv. Verschrikkelijk, helemaal omdat mijn partner zich altijd voor 100% heeft ingezet voor de pre- ventie van hiv. Eenmaal terug in Nederland wilde ik niets liever dan mij inzetten voor kwetsbare mensen, hiv-preventie en geeste- lijke ondersteuning.”

Kritisch luisteren

De werkzaamheden van Karlijn zijn erg divers. “Ik krijg wel eens de vraag wat ik doe als geestelijk begeleider. Logisch; het is een vrij abstracte term. Ik antwoord dan dat ik mij bezighoud met ‘warm kritisch luisteren’ naar de ander. We hebben het in een gesprek over uiteenlopende onderwerpen, van zingeving en identiteit tot alledaagse onder- werpen als boodschappen doen. Het belangrijkste in mijn functie is om niet oordelend te luisteren en om signalen op te pikken als iemand ergens, bewust of onbe- wust, mee worstelt.”

“De meerwaarde van een maatje dat ook hiv heeft, is dat niet geoordeeld wordt”

In haar functie werkt Karlijn in het project Positieve krachten bundelen, een peer-to-peer-onder- steuningsproject. “In dit project koppel ik een vrijwilliger aan ie- mand die moeite heeft om te leven met hiv. Deze vrijwilliger, ook wel aangeduid als ‘maatje’, is sociaal onderlegd, kan goed met zijn of haar hiv-diagnose leven en wordt getraind om een soort rolmodel te worden. De deelnemer wordt doorgestuurd via de consulent van het ziekenhuis of de GGD. Het maatje en de deelnemer spreken elkaar gemiddeld één keer in de twee weken gedurende een jaar. Ik blijf op de achtergrond betrokken. Als het jaar verstreken is, maken we de balans op: in hoeverre heeft het project de deelnemer geholpen in zijn of haar proces en therapie- trouw?”

Waardering

Maatjes en deelnemers waarderen deze hulpverlening enorm. “Hiv is zo’n complexe ziekte. De bege- leiding roept bij het maatje vaak veel herkenning op en dit helpt bij de eigen verwerking. Boven- dien vindt het maatje het vaak erg prettig om iets voor iemand anders te kunnen betekenen. Omgekeerd ervaren de deelnemers veel steun en gaan ze vaak meer ondernemen. De meerwaarde van een maatje dat ook hiv heeft, is dat niet geoordeeld wordt. Bij de deel- nemer valt een deel van de angst weg. Bovendien krijgt de deelne- mer, door een maatje met hiv, vaak een ander beeld van hiv. Wat de maatjes vaak horen, is: ‘Heb jij ook hiv?’, ‘Ik geloof het bijna niet’, ‘Je ziet er zo goed uit’ en ‘Je hebt ook een partner gevonden?’. De deel- nemers durven door te gaan met leven, dat is zo mooi om te zien. Ook bijzonder aan dit project is dat maatjes en deelnemers verschil- lende culturele achtergronden hebben. Dit zie je ook terug in hun omgang met hiv. De Nederlandse cultuur is bijvoorbeeld individu- alistisch. Als je hiv hebt, dan heb je het zélf te dragen. In andere culturen, bijvoorbeeld in bepaalde Afrikaanse culturen, wordt meer als gemeenschap gedacht en heb je niet alleen jezelf, maar ook de

hele familie te schande gemaakt. Bovendien mag het wood hiv daar onder geen beding worden genoemd. Je kunt je hiv-status dus niet delen met je omgeving. Dit maakt het erg moeilijk.”

Zelfstigma

Volgens Karlijn hebben mensen met hiv erg veel last van het stigma rondom hun ziekte. “Ik zie vaak dat mensen zich terugtrekken, zich afsluiten van de buitenwereld. Dit komt vaak door een overheersend gevoel van schaamte, maar ook door gebrek aan informatie en weinig vertrouwen in de medemens en organisaties. Hun zelfstigma wordt daardoor alsmaar groter. Mensen zitten vast en worden overgelaten aan hun eigen gedachten. Iedere gedachte waar geen lucht bij komt, wordt vanzelfsprekend donkerder.

“Iedere gedachte waar geen lucht bij komt, wordt vanzelfsprekend donkerder”

Ook hier zie ik culturele verschillen. Mensen met een Nederlandse achtergrond hebben vaak iets meer kennis over hiv en meer sociale contacten en bezigheden om op terug te vallen. Deelname aan het project Positieve krachten bundelen vermindert het zelfstigma; deelnemers kunnen beter omgaan met hun hiv en veroordelen zichzelf minder. Echter, het maatschappelijke stigma rondom hiv blijft. Dit maakt mij kwaad. We moeten dit met z’n allen blijven bestrijden. Geef bijvoorbeeld voorlichting op basisscholen aan kinderen die nog niet zo veroordelend zijn. Blijf erover praten. Als we het stigma niet weg kunnen nemen, dan moeten we er in ieder geval over in gesprek blijven. Hier zet ik mij voor in, voor nu en hopelijk nog voor heel lang!”

Heb je interesse om vrijwilligerswerk te doen bij Stichting Mara? Stuur ze dan mail: info@maraprojecten.nl

PASPOORT

NAAM

Karlijn Bunnig

LEEFTIJD

31 jaar

INSPIRATIE

“De mens”

LEVENSMOTTO

“Be the change you want to see in this world”