71 minute read
2.3 Brennás
Oftast er ritað Brenniás í prestþjónustubókum á 19. öld, einnig svo í [Bybú bls. 268], en Brennuás kemur einnig fyrir. Jakob Hálfdanarson, sem þar óx upp, ritar jafnan Brennuás [JakH. bls. 17, 20, o. v.], og er þeim rithætti haldið út bókina af útgefendum. Jafnan var sagt Brennás í daglegu tali í æsku minni.
Brennás var í Eyjardalsársókn, en af prestþjónustubók þeirrar kirkju 1817-1847 eru einungis til leifar af bókinni, þ. e. fæðingar 1836-1846 og innkomnir 18371844. Er þetta mjög til baga þegar henda þarf reiður á heimilisfólki frá þessum tíma. Til er bók yfir báðar sóknir Eyjardalsárprestakalls 1848-1858. En kirkja á Eyjardalsá var aflögð 1858, var Brennás eftir það í Lundarbrekkusókn.
Undir Breidamyre segir svo í [Jb.]: „Munnmæli eru að jörðin eigi xH land framarlega á Fljótsheiði með selför í Brenniási, en ekki hefur hún þess notið so menn viti.“
Engir eru hér á manntali 1801 né 1816.
1818 -1827: Jón Jónsson
Í [Sál. Eyj. í apríl 1819] er Jón skráður „húsbóndi, 55,“ í Brennási, með honum eru tvær dætur hans, 16 og 14 ára. Heitir bústaður þeirra Brennisel, ætla má þó að það sé sami staður og Brennás, (það er á réttum stað í bæjaröðinni, milli Kálfborgarár og Jarlstaða). Þetta fólk er í Jarlstaðaseli í mars 1815, en aðalmanntalið 1816 er gert eftir því sálnaregistri. - Jón er gjaldandi þinggjalda í manntalsbók 1819 til og með 1827, árið 1820 móti Ara Árnasyni, má gera ráð fyrir, að um sama Jón hafi verið að ræða.
Jón er á manntali í Landamótsseli 1801 „ , tienistekarl, 38, 1. ægt“ ásamt konu sinni Ingibjörgu Einarsdóttur „ , hans kone, 25,“ og Guðrúnu dóttur þeirra. Þau hjón eru á sama manntali á Eyjardalsá (án Guðrúnar), en það kynni að stafa af því að manntölin hafi ekki farið fram á sama tíma í báðum sóknunum.
Þau Jón og Ingibjörg eru í Holtakoti í Reykjahverfi með Guðrúnu í mars 1804 [Sál. Grenj.], en í mars 1805 og 1806 er hann einn á Þverá [Sál. Grenj.]. Í mars 1807 er hann vinnumaður á Stóruvöllum með Ingveldi, en 1808-1810 á Arndísarstöðum og er Guðrún þar með honum einnig síðasta árið. Árið 1812 (í marsm.) er hann bóndi á Kálfborgará (2. býli) með báðum dætrum sínum [Sál. Eyj.]. Ingibjörg er á manntali í Saltvík 1816 hjá Árna bróður sínum „ , systir bónda, 43,“ sögð fædd í Ytri-Neslöndum.
Við húsvitjun í Jarlstaðaseli í mars 1815 er aldurs dætra Jóns ekki getið í handriti, heldur er aldurinn færður í hina prentuðu útgáfu eftir handriti IÞ.
Jón kemur ásamt Valgerði dóttur sinni 1827 „63 ára, til dóttur sinnar, frá Brennuási að Fremstafelli“ [Kb. Þór.], en Ingveldur dóttir hans hafði flutt að Fremstafelli 1824, sjá hér á eftir. Þau fara 1829 „ , 65, húsmennskumaður frá Hruflu að Ingjaldsstöðum“ en Valgerður „3ia ára, barn frá sama til sama“ [Kb. Þór.]. Jón er burtvikinn úr Einarsstaðasókn 1833 ásamt Valgerði dóttur sinni „Frá Ingjaldstöðum að Arndísarstöðum“ og er þar á manntali 1835 „ , 71, E, húsmaður, lifir af sínu“ ásamt Valgerði „ , 9, Ó, hans barn“. Þau flytja þaðan 1836 að Hólsgerði, þar sem Jón deyr 25. nóv. 1838 „sjálfs sín í Hólsgerði“ [Kb. Þór.], sem sýnir líklega að hann hefur ekki þegið af sveit. Þess er getið í [ÞinKV.] að Jón hafi haft viðurnefnið „kerri“. Dætur Jóns í Brennási 1818-1824:
Guðrún Jónsdóttir er í Brennási (Brenniseli) við húsvitjun í apríl 1819 með föður sínum og systur. Hún fer 1824 „ , 23, vinnukona, frá Brenniási að Ljósavatni“ [Kb. Þór.]. Guðrún var fædd 14. júlí 1801 í Landamótsseli og voru þau Jón og Ingibjörg kona hans foreldrar hennar [Kb. Þór.]. Hún er með foreldrum sínum í Holtakoti í Reykjahverfi í mars 1804 „ , þra barn, 3“ [Sál. Grenj.], en með móður sinni á Laxamýri í mars 1806 og 1808 [Sál. Hús.]. Er með föður sínum og systur á Arndísarstöðum 1810 og á Kálfborgará í mars 1812 [Sál. Eyj.]. Guðrún er á manntali í Jarlstaðaseli 1816 (eftir húsvitjun í mars 1815), sjá þar. Guðrún giftist Páli Örnólfssyni og kemur með honum 1834 „bæði frá austari Krókum að Eyvindará“ [Kb. Flat.] og er þar með honum á manntali 1835 og 1840, en 1845, 1850 og 1855 í Neðribæ í Flatey. Þar deyr Guðrún 29. sept. 1857 „Húsfreyja á Niðribæ, 58 ára, úr brjóstveiki“
[Kb. Flat.]. Þau Páll og Guðrún sýnast ekki hafa átt börn, en hafa líklega alið upp Guðrúnu eldri dóttur Ingveldar systur Guðrúnar. Páll kvæntist að nýju Kristbjörgu, yngri dóttur Ingveldar, og eru þau á manntali í Neðribæ 1860.
Ingveldur Jónsdóttir er í Brennási (Brenniseli) við húsvitjun í apríl 1819 með föður sínum og systur, sögð 14 ára. Hún fer 1824 „ , 21, vinnukona, frá Brenniási að Fremstafelli“ [Kb. Þór.]. Ingveldur var fædd á Laxamýri 16. ágúst 1804[Kb. Hús.]. Þar bjó um þær mundir (á2. býli) Árni Einarsson móðurbróðir Ingveldar. Ekki er hana þar að finna hjá móður sinni í sálnaregistri 1806, en hún er með föður sínum á Stóruvöllum í mars 1807 og 1808-1810 á Arndísarstöðum og 1812 á Kálfborgará. Ingveldur er í Jarlstaðaseli með föður sínum og systur á manntali 1816 (húsv. í mars 1815), sjá þar. Giftist 27. sept. 1825 Jóni Vigfússyni, voru þá bæði vinnuhjú í Fremstafelli [Kb. Þór.]. Þau eru á Landamóti við manntalið 1835 ásamt Guðrúnu dóttur sinni, sem sögð er 7 ára. Þau koma 1839 að Hofi, hún frá Halldórsstöðum, hann frá Hrappstöðum, og eru þar á manntali 1840 ásamt Kristbjörgu yngri dóttur sinni. Aftur koma þau inn í Flateyjarsókn 1844 ásamt Kristbjörgu „frá Pálsgerði að Útibæ“ [Kb. Flat.] og eru á manntali í Neðribæ 1845, þar sem Jón er vinnumaður hjá Páli svila sínum, sjá hjá Guðrúnu. Ingibjörg og Jón flytja 1849 að Grímslandi i Laufássókn [Kb. Flat.] og eru þar á manntali 1850 ásamt Kristbjörgu, þar sem þau eru vinnuhjú, en eru 1855 í húsmennsku á Hofi. Við manntalið 1860 er Ingveldur í Neðribæ „ , 56, E, tengdamóðir bóndans,“ (þ. e. Páls Örnólfssonar). Hún deyr 9. febr. 1876 „Ekkja Gyðugjerði, 72“ [Kb. Flat.].
Dóttir Jóns í Brennási um 1826-1827:
Valgerður Jónsdóttir sýnist að öllum líkum vera fædd í Brennási um 1825, hún fer með föður sínum þaðan að Fremstafelli 1827 [Kb. Þór.]. En þar sem kirkjubók er ekki til frá þessum tíma í Eyjardalsársókn, er hvorki vitað um fæðingardag hennar, né hver móðir hennar var. Valgerður fer með föður sínum frá Hriflu að Ingjaldsstöðum 1829 [Kb. Þór.] og þaðan 1833 að Arndísarstöðum [Kb. Ein.] og er með föður sínum þar á manntali 1835 „ , 9, Ó, hans barn,“. Hún fer með honum að Hólsgerði 1836 [Kb. Þór.]. Valgerður er á manntali í Lásgerði 1840 „ , 15, Ó, matvinnungur“ og fer þaðan 1841 „ , 16, v.kona,“ að Barnafelli þar sem hún er á manntali 1845 „ , 20, Ó, vinnukona,“ þar sögð fædd í Eyjardalsársókn.
Ýmislegt bendir til, að einhver upplausn verði í Brennási 1824, þegar báðar dætur Jóns flytja þaðan.
Vandalausir í Brennási í búskapartíð Jóns Jónssonar 1818-1827:
Guðrún Jónsdóttir kemur 1825 „ , vinnukona, frá Fliotsbacka að Brenniseli“ [Kb. Ein.] og fer þaðan 1826, 41 árs vinnukona að Rauðá [Kb. Þór.]. Að svo stöddu veit ég ekkert um Guðrúnu. En ekki er útilokað, að hún sé móðir Valgerðar. Við manntalið 1816 er á Leikskálaá syðri Guðrún Jónsdóttir „ , vinnukona, 32,“ sögð fædd í Fellsseli. En fæðingarskýrslur í [Kb. Þór.] ná ekki nema aftur til 1785.
Helga Jónsdóttir kemur 1826 „ , 50, vinnukona frá Rauðá að Brenniás“ og kemur þaðan aftur 1827 „51 ára, vinnukona, frá Brennuási að Rauðá, stirkt af hreppnum“ [Kb. Þór.]. Líklega er þetta sú sama Helga, sem er á manntali 1816 (mars 1815) í Stórutungu „vinnukona, 40,“ en þar er fæðingarstaðar ekki getið. Hef ekki fundið hana á manntölum í Ljósavatnssókn né meðal dáinna í Þóroddstaðarprk. næstu árin á eftir. Ekki er heldur neina líklega Helgu að finna í nafnaskrá manntalsins 1845.
Ari er greiðandi þinggjalda í Brennási 1820 ásamt Jóni skv. manntalsbókinni, virðist þá fara að Hrappstaðaseli, þar sem hann er gjaldandi 1821 og 1822. Sjá einnig [ÆÞ. II, bls. 173].
Ari var fæddur 11. ([ÆÞ. II, bls. 173] segir 15.) maí 1791 á Sandhaugum [Kb. Eyj.], sonur hjónanna Árna Markússonar og Hólmfríðar Aradóttur (Ólafssonar á Skútustöðum). Hann er á manntali með foreldrum sínum á Bjarnastöðum 1801, en við manntalið 1816 (mars 1815) er hann „vinnumaður, 24,“ á Eyjardalsá.
Steinunn var fædd11. júlí ([ÆÞ. II, bls. 173] segir 11. júní) 1790 á Stóruvöllum, dóttir hjónanna Þorsteins Þorsteinssonar og Steinunnar Ólafsdóttur [Kb. Eyj.]. Steinunn er með foreldrum sínum 1801 á manntali á Sandhaugum og einnig í mars 1815.
Ari og Steinunn voru gefin saman 14. okt. 1816, sjá um þau hjón í [ÆÞ. II, bls. 173]. Þau koma 1819 frá Kálfaströnd að Jarlsstöðum [Kb. Lund.], virðist Hólmfríður dóttir þeirra þá ekki fædd, þau virðast fara sama ár að Brennási, sjá þar. Þau eignast soninn Sigurð 21. mars 1823, þá á Sigurðarstöðum [Kb. Lund.] og flytja þaðan þ. á. að Fljótsbakka með tveim börnum. Þau flytja þaðan að Halldórssstöðum í Bárðardal 1839 og eru þar á manntali 1840, en 1845 og 1850 í Sandvík með þrem börnum. Ari dó 20. júní 1862 „ , ekkill í vinnumennsku Krossi, 72, dó á ferð á Eyjardalsá“ [Kb. Þór.], en Steinunn 31. okt. 1853 á Öxará.
Dóttir Ara og Steinunnar í Brennási 1819-1820:
Hólmfríður Aradóttir er líklega með foreldrum í Brennási, kynni að vera fædd þar (1819, sjá [ÆÞ. II, bls. 173], en kirkjubók Eyjardalsársóknar frá þessum tíma er glötuð), og fer með þeim að Hrappstaðaseli 1820, sjá þar. Hólmfríður giftist Jóni Þórarinssyni og er með honum á manntali í Holtakoti 1845 ásamt tveim dætrum. Þau eru á manntali á Ljósavatni 1850, þar sem Jón er húsmaður, en 1855 búa þau í Hriflu ásamt fimm börnum og 1860 ásamt sjö börnum. Sjá einnig í [ÆÞ. II, bls. 173] um Hólmfríði.
1827 - 1833: Sigurður Sigurðsson og María Árnadóttir
Sigurður er gjaldandi skv. manntalsbók fyrir Brennás 1828 til og með 1833, og fer María þaðan þ. á. (sjá síðar), enda koma þá Hálfdan og Aðalbjörg í Brennás,
sjá hér neðar. Sigurður var fæddur 25. nóv. 1794 á Lundarbrekku, sonur hjónanna Sigurðar Sigurðssonar og Sigríðar Ketilsdóttur [Kb. Lund.]. Sigurður er með foreldrum sínum á manntali á Lundarbrekku 1801 og með móður sinni og stjúpföður á Halldórsstöðum í mars 1815, þá sagður tvítugur. Eftir að hafa farið í vinnumennsku oftar en einu sinni, kvænist Sigurður 12. apríl 1823, þá „vinnumaður á Sigurðarstöðum 28 ára“. Kona hans er María Árnadóttir „vinnukona samastaðar 30 ára“ [Kb. Lund.].
María var fædd 30. sept. 1792, dóttir hjónanna Árna Markússonar og Hólmfríðar Aradóttur, sem þá bjuggu í Engidal [Kb. Lund.], sjá um þau í [ÆÞ. II, bls. 173-174]. Hún er með foreldrum á manntali á Bjarnastöðum 1801, en 1816 er hún „ , vinnukona, 23,“ á Sörlastöðum. María eignaðist 8. des. 1811 dótturina Maríu með Þorgrími Þorgrímssyni á Íshóli [Kb. Lund.] og varð hún síðari kona Jóns Jónssonar ríka á Mýri, sjá [ÆÞ. IV, bls. 61]. Sú María er á manntali hjá föður sínum á Íshóli í mars 1815 „ , dóttir bónda, 4“. Þá eignaðist María 25. mars 1817 dótturina Jóhönnu, eru foreldrar hennar sögð „María Árnadóttir vinnukona á Sörla Stöðum ógift lýsir Föður Jón Jónsson ógiftan vinnumann á Tiörnum í Eyafirði. sem játar sig föður skrifl{ . . } 19. apríl 1817,“ [Kb. Hálsþ.]. Það mun vera sú Jóhanna Jónsdóttir, sem fer 1817 „ , 1sta árs, Barn, Frá Griótárgerði að Samstöðm í Aungulsstaðahrepp“ [Kb. Hálsþ.], sjá hjá henni hér neðar. En María fer s. á. „ , 24, vinnukona, frá Sörlastöðum til Hrafnstaða í Bárðrdal, hefur átt tvö börn í Lausaleik.“ [Kb. Hálsþ.].
Sigurður og María munu ekki hafa átt börn saman og virðast ekki búa saman eftir 1833, þá kemur María inn í Bægisárprk. „ , 41, vinnukona, gift kona, frá Brenniási á Jökuldal“ (svo!) „að Neðstalandi“. Hún er á manntali á Neðstalandi 1835 „ , 43, G, vinnukona,“ og fer þaðan að Öxnhóli þ. á. og þaðan 1836 að Vatnsenda [Kb. Myrk.], [Kb. Þór.]. María kemur að nýju inn í Þóroddstaðarprk. 1838 „ , 43, vinnuk. gipt frá Reykjahlíð að Úlfsbæ“ og fer þaðan að Arndísarstöðum 1840 [Kb. Eyj.] og er á manntali á Kálfborgará 1840 „ , 48, G, vinnukona, skilin við mann að borði og sæng“. Hún er á manntali á Úlfsbæ 1845 „ , 54, E, vinnukona,“ og flytur árið eftir að Smjörhóli [Kb. Skinn.]. Hún er á manntali á Leifsstöðum 1850 „ , 57, G, gipt kona,“ og í Klifshaga 1855 „ , 61, Sk, húskona,“ og 1860 „ , 67, G, húskona,“ og þar andast hún 14. okt. 1865 „Ekkja frá Klifshaga, 73“ [Kb. Skinn.], sbr. einnig [ÆÞ. XII, bls. 206], sjá þar einnig um Sigurð.
Erfiðara er að henda reiður á Sigurði, m. a. vegna vöntunar á [Kb. Eyj.]. Hann kemur 1843 „ , vinnumaður, frá Fremraseli að Eigilsseli“ [Kb. Áss.], en ekki finnst hans getið í Kirkjubæjarsókn né á manntali þar. Kemur 1845 „frá Egilsseli - Strönd“ [Kb. Vallaness.] og er þar á manntali 1845 „ , 45, E, vinnumaður,“ (aldur að vísu rangur, en sagður fæddur í Lundarbrekkus.). Kemur 1848 „ , 54, vinnumaður,“ frá Hallberuhúsum í Vallanessókn að Bjarnastöðum [Kb. Lund.] og er þar á manntali 1850 „ , 56, Sk, vinnumaður,“. Sigurður er vinnumaður í Brennási 1852-1854, sjá hér nokkru neðar, hann fer 1855 „ , 61, vinnumaður,“ frá „Víðirkjeri að Árbakka“ [Kb. Lund.] og er þar á manntali þ.á. „ , 61, Sk, vinnumaður,“ og á Krossi 1860 „ , 66, E, vinnumaður,“ Hann er í Víðirkeri í fólkstölu 1863 „Sigurður Brennir, 69, niðurseta“ [Sál. Eyj.].
Hinn 4. júlí 1866 deyr „Sigurðr Sigurðsson, gamalmenni í Ljósavatnshrepp, 63“ [Kb. Lund.]. Þó aldur sé fjarri lagi, bendir eftirfarandi til að þetta sé hinn sami Sigurður: Enginn með þessu nafni er fæddur í Eyjardalsárprk. eða Þóroddstaðarprk. 1801-1807. Enginn líklegur Sigurður Sigurðsson er 42ja ára
í nafnaskrá manntalsins 1845. Sjá um Sigurð í [ÆÞ. XII, bls. 206]. [ÞinKV.] getur þess að Sigurður hafi haft viðurnefnið „Brennir“, sem gæti verið dregið af veru hans í Brennási.
Dóttir Maríu í Brennási 1830-1833?:
Jóhanna Jónsdóttir kemur 1830 „ , 13, léttastúlka, Frá Titlingi í Kræklingahlýð að Brennuási“ [Kb. Lund.] (hefði átt að færast í [Kb. Eyj.], í þeirri sókn var Brennás), [Kb. Glæs.]. Ekki er kunnugt, hve lengi hún er í Brennási, né hvað um hana varð. Jóhanna var fædd 25. mars 1817 á Sörlastöðum, sjá hér ofar hjá Maríu. Hún kemur 1817 „ , á 1ta Ári, Barn Bónda , Laungetið, frá Sörlastöðum í Fnioskadal að Samstöðum“ [Kb. Grundars.]. Sama ár koma þangað „Jón Jónsson, 27, Bóndi ógiftr, frá Tjörnum í Hólas:“ einnig „Sigríður Þorláksd, 66, móðr Bónda, frá Úlfsá í Hólas: að Samstöðum“ [Kb. Grundars.]. En við manntalið 1816 eru Sámsstaðir „nú í eyði, bóndaeign“. Jóhanna fer 1824 „ , 8, Laundóttir Bónda,“ ásamt föður sínum, konu hans og móður „þetta Fólk fór allt frá Torfum að Syðri Tjörnm í Staðarbygð.“ [Kb. Grundars.], [Kb. Munk.]. Þau koma 1828 inn í Gæsibæjarprk. „frá Siðri Tjönm að Einarsstöðum“ og fer Jóhanna 1829 „ , 12, Ljettastúlka, frá Einarsstöðm að Syðri Bæsá“ [Kb. Bægisárprk.], [Kb. Glæs.]. Þaðan fer hún 1830 „frá Siðri Bæsá að Titlingi“ [Kb. Glæs.], [Kb. Bægisárprk.], og er burtvikin það sama ár „ , 13, léttast frá Titlingi“ [Kb. Glæs.] og er sagt í athugas. „burtvik sama ár“. Eins og áður segir veit ég ekki hvað varð um Jóhönnu, er þar m. a. kirkjubókarleysi Eyjardalsársóknar 1817-1847 um að kenna.
Hálfdan og Aðalbjörg eru meðal burtvikinna úr Lundarbrekkusókn 1833 „ , frá Sigurðarstöðum að Brenniási“. Þau eru þar á manntali 1835, 1840, 1845, 1850 og 1855. Þau flytja með fjölskyldu sína frá Brennási að Gríms-stöðum við Mývatn 1857 [Kb. Eyjadalsárprk.].
Hálfdan er gjaldandi fyrir Brennás árin 1834-1857 í manntalsbók þinggjalda. Jónas Kristjánsson er þar á skrá yfir búlausa 1857 og 1858.
Hálfdan var fæddur 23. ([Reykj. bls. 557] segir 28.) sept. 1808 á Mýlaugsstöðum, sonur hjónanna Jóakims Ketilssonar og Aðalbjargar Pálsdóttur [Kb. Múlas.], [Laxd.bls. 43]. Meðal bræðra hans var Páll b. í Hólum í Laxárdal, á Grímsstöðum við Mývatn o. v. og Jón b. á Þverá í Laxárdal. Hann er með foreldrum sínum og átta systkinum á manntali á Mýlaugsstöðum 1816. Hálfdan kemur 1830 „ , vinnumaður,“ frá Mýlaugsstöðum að Sigurðarstöðum [Kb. Lund.].
Aðalbjörg var fædd 21. okt. 1811 á Birningsstöðum í Ljósavatnsskarði [Reykj. bls. 557], dóttir hjónanna Sigurðar Ketilssonar og Ingibjargar Davíðsdóttur. Hún er þar á manntali 1816 með foreldrum og fjórum systkinum. Sigurður og Ingibjörg flytja með börnum sínum frá Birningsstöðum að Lundarbrekku 1821 [Kb. Lund.], en búa líklega á Sigurðarstöðum þegar Hálfdan er þar.
Hálfdan Jóakimsson
Aðalbjörg Sigurðardóttir
Hálfdan og Aðalbjörg voru bræðrabörn. Þau voru gefin saman í Lundarbrekkusókn 21. sept. 1832 og flytja vorið eftir að Brennási. Auk þeirra barna Hálfdans og Aðalbjargar sem eru talin hér á eftir, eignuðust þau piltbarn 22. mars. 1838 og 17. nóv. 1839, sem bæði dóu óskírð, svo og andvana stúlkubarn 13. júní (eða 24. ágúst) 1854 [Kb. Eyjadalsárprk.].
Saga Hálfdanar og Aðalbjargar er allvel kunn úr [JakH.]. Aðalbjörg dó á Grímsstöðum 17. okt. 1879 „Gamalmenni á Grímsstöð., 68“ [Kb. Mýv.], [Reykj., bls. 557], en Hálfdan á Þverá hjá Jóni bróður sínum 23. ágúst 1891 [Laxd. bls. 43].
Í húsvitjunarbók Eyjadalsárprk. [Sál. Eyj.] er bókuð umsögn sóknarprests um hegðun og kunnáttu sóknarbarna. Segir svo t. d. 1854 „dánumaður, prýðilega að sér“ um Hálfdan og „siðsemdarkona, eins“ um Aðalbjörgu. Og 1856: vænn maður og vel að sér“ um Hálfdan og „góðlundar kona, líka“ um Aðalbjörgu. Og enn 1857: „ráðsvinnur dugnaðarmaður, greindur og vel að sér“ um Hálfdan, en „siðprúð og hæglát, sæmilega greind“ um Aðalbjörgu.
Jakob Hálfdanarson, f. 5. febr. 1836 [JakH., bls. 17]. Um veru Jakobs í Brennási og ævi hans vísast til [JakH.]. Skv. þeirri heimild fer hann að Grímsstöðum 1856 með hluta af bústofni, en ekki er þess getið í [Sál. Eyj.], hann er talinn til heimilis í Brennási „við Nýár 1857“ og meðal burtvikinna með foreldrum sínum að Grímsstöðum það ár [Kb. Eyjardalsárprk.]. Í [Kb. Mýv.] er hann þó sagður koma 1856 „ , 21, Bóndason, frá Brenniási að Grímsstöð“ ásamt vinnufólki. Jakob var einn þekktasti Þingeyingur sinnar samtíðar fyrir störf sín að kaupfélagsmálum. Sjá einnig þar um í [JakH.].
Um Jakob er m. a. svo sagt í húsvitjunarbók Eyjadalsárprk. „um nýár“ 1854: „siðsamur únglingur, pýðilega vel gefinn og vel að sér.“ 1856: „siðprýðis ungmenni, líka svo“ (þ. e. „prýðilega í andl.“), og 1857: „giæfur og góðlyndur, prýðilega að sér.“ [Sál. Eyj.].
Ingibjörg Hálfdanardóttir, f. 6. sept. 1842 [Kb. Eyj.].
Jón Hálfdanarson, f. 1. ágúst 1844 [Kb. Eyj.].
Ketill Hálfdanarson, f. 2. mars 1846 og Jón Hálfdanarson, f. s. d. „fyrirburar“ [Kb. Eyj.], báðir líklega dánir fyrir 1847.
Jakobína Hálfdanardóttir, f. 23. des. 1848 [Kb. Eyjardalsárprk.]. Er með foreldrum sínum á manntali í Brennási 1850 og 1855 og flytur með þeim að Grímsstöðum 1857. Dó þar 20. des. 1872 „Gipt kona frá Grímsst:, 25. Dó úr gigt og tæringu“ [Kb. Mýv.]. Sjá einnig um hana í [JakH.], einkum bls. 41, þar er dánardagur annar.
Tryggvi Hálfdanarson, f. 2. maí 1851 [Kb. Eyjardalsárprk.]. Tryggvi er á manntali í Brennási 1855 og flytur með foreldrum sínum að Grímsstöðum 1857. Dó þar 21. júlí 1860 úr barnaveiki [Kb. Reykj.].
Jakob Hálfdanarson
Jakobína Hálfdánardóttir
Annað skyldulið Hálfdanar og Aðalbjargar í Brennási 1833-1857:
Aðalbjörg Pálsdóttir, móðir Hálfdanar, f. 29. des. 1779 í Skógum í Reykjahverfi [Laxd. bls. 42]. Ekki sést, hvenær Aðalbjörg kemur í Brennás, en hún er þar við húsvitjun 1837 og á aðalmanntali 1840 „ , 61, E, móðir húsbóndans.“ Hún er þar við húsvitjun 1841 og 1845, en ekki er hún þar við manntalið 1845, þá er hún ráðskona í Heiðarbót, né við húsvitjun 1846. En komin er hún í Brennás við húsvitjun 1849 og er á manntali þar 1850 og 1855. Aðalbjörg er á manntali á Héðinshöfða 1801 með Jóakim manni sínum „ , hans kone, 21, begge i husbondens tjeneste“. Hún er á manntali 1835 í Illugabæ á Húsavík 1835 „ , 55, E, húskona“. Aðalbjörg andaðist 31. maí 1857 „ ekkja á Brenniási, 77.“ [Kb. Eyjardalsárprk.].
Um Aðalbjörgu segir í húsvitjunarbókum [Sál. Eyj.] um hegðan og kunnáttu 1854: „Röggsemdarkona, vel að sér.“ Og „um Níár 1856“: „skörp og hreinskilin, prýðilega í andl.“ og „við Nýár 1857“: „greyndar og gerðarkelling, mun allvel að sér.“
Herdís Sigurðardóttir, f. um 1808 á Draflastöðum, systir Aðalbjargar húsfreyju. Er á manntali í Brennási 1835 „ , 26, Ó, vinnukona“, eini íbúi þar auk þeirra hjóna. Hún er þar aftur vinnukona við húsvitjun 1841 og í mars 1849 og 1850, en við manntalið þ. á. er hún í Engidal. Við manntalið 1845 er hún „ , 37, Ó, vinnukona,“ á Sörlastöðum. Í [Kb. Mýv.] er Herdís sögð koma 1856 „vinnukon frá Brenniási að Grímsstöð“ sjá hér að ofan um Jakob Hálfdanarson. Hún er í Engidal við manntalið 1855 og einnig 1860 „ , 42, Ó, vinnuk“. Er í fólkstali á Grímsstöðum 31. des. 1872 „ , 64, póventukona“ [Sál. Mýv.] og deyr þar 5. maí 1879 „Gamalmenni á Grímsstöð., 70“ [Kb. Mýv.].
Páll Jóakimsson kemur 1857 „ , 10, Fóstursonur, frá Brenniási að Grímsstöð:“ [Kb. Mýv.], en ekki finnst hans getið í bókum Eyjadalsárprk. Kynni að vera sonur Jóakims bróður Hálfdanar, sjá [ÆÞ. II, bls. 240].
Vandalausir í Brennási í búskapartíð Hálfdanar og Aðalbjargar
1833 - 1857:
Reinald Reinaldsson fer 1835 „ , 16, vinnupiltur, frá Mjóadal að Brenniási“ [Kb. Lund.] og er í Brennási við húsvitjun 1837 „Reinold Reinoldsson, vinnupiltur, 18,“ en við húsvitjun 1839 er hann þar ekki. Reinald var fæddur í Stórutungu 11. ágúst 1819, sonur Reinalds Sveinssonar, þá „giptur vinnumaður“ og Kristínar Jónsdóttur. Hann er á Íshóli við fermingu 1834, en á manntali í Mjóadal 1835. Fer 1839 „ , 20, vinnumaður, frá Jallstöðum að Landamóti“ [Kb. Þór.]. Hann lendir síðan norður á Vatnsenda í Svalbarðssókn í Þisilfirði, en er lengst af í Skinnastaðasókn, þar sem hann kvæntist Guðrúnu Einarsdóttur. Deyr 16. des. 1872 „húsmaður frá Smjörhóli, 53.“ [Kb. Skinn.]. (Sjá Sel/Skó/RR hjá R. Á.)
Jón Jónsson kemur 1838 „36, vinnumaður, frá Bjarnastöðum að Brenniási“ [Kb. Eyj.]. Jón Jónsson er í Brennási við húsvitjun 1839 „ , vinnumaður, 29,“ kemur líklega þangað 1838. Hann er þar ekki á manntali 1840. Af þessum upplýsingum er ekki gott að átta sig á, hvort þetta er sami maðurinn. Sé um tvo menn að ræða, er sá fyrri líklega fæddur í Múlasókn 1. des. 1801, dáinn á
Langavatni 11. des. 1860, sjá undir Árbakki; hinn gæti verið sá Jón, sem er „ , 35, G, bóndi,“ á Syðraálandi í Þistilfirði við manntalið 1845, sagður fæddur í Viðvíkursókn, nýlega kvæntur ekkjunni Þórdísi Sigurðardóttur.
Kristján Torfason er á manntali í Brennási 1840 „ , 37, Ó, vinnumaður“ og við húsvitjun þar 1841. Hann er þar enn við húsvitjun 1845, sem líklega fer fram snemma árs, því ekki er hann þar við manntalið 1845 um haustið né á nafnaskrá þess manntals. Kristján mun vera sonur Torfa Jónssonar og Sigurlaugar Helgadóttur, sjá [ÆÞ. I, bls. 416]. Ekki finn ég þó fæðingu hans í [Kb. Þór.], en hann er með foreldrum og systkinum í sálnaregistri „að vorlagi“ 1816 [Mt.] í Holtakoti „ . þeirra barn, 12,“ sagður fæddur á Landamóti. Kristján er á manntali á Grímsstöðum á Fjöllum 1850 „ , 44, Ó, vinnumaður,“ sagður fæddur í Ljósavatnssókn. Samtímis honum er þar Margrét Kristjánsdóttir „ , 38, Ó, vinnukona,“. Þau flytja þaðan þ. á. saman að Gestreiðarstöðum og voru gefin saman í hjónaband 22. júní 1851 [Kb. Hoft.]. Flytja aftur að Grímsstöðum 1853 [Kb. Skinn.], en þaðan flytur Margrét aftur að Gestreiðarstöðum 1854 og eignast þar soninn Sigurjón 6. júní 1854, og er Kristján sagður faðir hans [Kb. Hoft.]. Kristján er hinsvegar á manntali á Grímsstöðum á Fjöllum 1855 (þá sagður „G“ = giftur). Hann fer 1860 frá Víðirhóli að Grímsstöðum við Mývatn [Kb. Skinn.], þar sem hann er á manntali þ. á. „ , 59, Ó, vinnumaður,“ en fer árið eftir að Fagradal [Kb. Skinn.], [Kb. Reykj.]. Kristján deyr 14. júní 1862 „ , 61, Brjóstveiki og fl.“ [Kb. Reykj.], en heimilisfangs er ekki getið. Skipti á db. hans fóru fram 24. okt. 1863 [Skiptabók Þing., XI., C. 9, 1862-1869, bl. 2425], þar er hann sagður „frá Reikjahlýð er andaðist 14. júní 1862“ .
Jón Sigmundarson er á manntali í Brennási 1845 „ , 28, Ó, vinnumaður,“ (þar sagður fæddur í Ljósavatnss.), og við húsvitjun þar 1846. Jón var fæddur 19. jan. 1817, sonur Sigmundar Guðmundssonar og Guðfinnu Eiríksdóttur, sem þá eru „hion við Búhokur á Landamóti“ [Kb. Þór.]. Foreldrar Jóns eru á Landamóti við manntalið 1816 ásamt tveim börnum. Jón er á manntali á Sandhaugum 1835 og á Kálfborgará 1840 „ , 24, Ó, vinnumaður“ og á manntali á Mýri 1860 „ , 44, G, vinnumaður,“ sagður fæddur í Staðarsókn. Deyr 5. okt. 1871 „frá Landamóti, Ekkill, 55“ [Kb. Þór.].
Herdís Jónsdóttir er í Brennási við húsvitjun 1845 og þar á manntali um haustið „ , 22, Ó, vinnukona,“. Hún er þar enn við húsvitjun 1846, en farin 1849. Herdís var fædd 8. nóv. 1824 og voru foreldrar hennar Jón Jónsson og Aðalbjörg Davíðsdóttir „ , hión á Míóadal“ [Kb. Lund.]. Herdís giftist Hallgrími Gíslasyni og fór með honum til Vesturheims frá Rúgsstöðum í Eyjafirði 1873 ásamt þrem börnum sínum, 12, 9, og 6 ára [Vfskrá], [ÆÞ. IV, bls. 80]. Sjá einnig í [Saga Ísl., bls. 322].
Aðalbjörg Jónsdóttir er í Brennási við húsvitjun 1845 og þar á manntali um haustið „ , 14, Ó, vinnukona,“. Hún er þar við húsvitjun 1846, í mars 1849 og 1850 og á manntali það haust. En ekki er hún þar í fólkstölu um nýár 1851. Aðalbjörg var fædd 5. mars 1832 í Mjóadal, alsystir Herdísar hér næst á undan. Hún var fóstruð af Jóni afa sínum og ömmu á Mýri og er þar með þeim á manntali 1835 og 1840 hjá afa sínum „ , 9, Ó, húsbóndans uppeldisdóttir“. Með Jóhanni Bjarnasyni vinnumanni í Hrappstaðaseli eignast Aðalbjörg í Brennási hinn 6. nóv. 1848 soninn Jóhann Benedict, sjá hér næst á eftir. Aðalbjörg giftist Sigurbirni Hanssyni 27. júní 1853 [ÆÞ. I, bls. 399] og bjó með honum í Jarlstaðaseli, sjá þar, og fór með honum þaðan til Vesturheims 1878.
Jóhann Benedict Jóhannsson, f. 6. nóv. 1848 í Brennási, sonur Aðalbjargar hér næst á undan og Jóhanns Bjarnasonar, sem þá var vinnumaður í Hrappstaðaseli [Kb. Eyjadalsárprk.]. Dó í Brennási 15. nóv. 1848 „úngbarn frá Brenniási, fárra nátta“ [Kb. Eyjadalsárprk.].
Sigurður Sighvatsson er „ , vinnum:, 35“ við húsvitjun í Brennási í mars 1849 [Sál. Eyj.]. Flytur þ. á. þaðan að Svartárkoti [Kb. Lund.]. Sigurður var fæddur á Hvarfi 30. sept. 1812, sonur hjónanna Sighvats Þorsteinssonar og Ástþrúðar Grímsdóttur [Kb. Eyj.]. Hann bjó í Grjótárgerði og var fyrsti bóndinn í Stórási, þar sem hann andaðist 2. des. 1866. Sjá nánar um hann undir Grjótárgerði og Stórás.
Jón Sigurðsson er á manntali í Brennási 1850 „ , 18, Ó, vinnumaður,“ sagður fæddur í Skútustaðasókn. Ekki er hans þó getið við húsvitjun þar í mars þ. á., né í fólkstölu um nýár 1851. Þetta mun vera sá sami Jón Sigurðsson, sem kemur 1850 „ , 18, vinnumaður frá Stafni að Heiðarseli“ [Kb. Lund.] og [Kb. Ein.] og er þar í fólkstölu um nýár 1851 „ , vinnumaður, 19,“ líklega á búi Jóns og Guðrúnar systur sinnar, en þau voru öll þrjú á manntali í Stafni 1850, Jón þar einnig sagður fæddur í Skútustaðasókn. Aðeins þessi eini Jón Sigurðsson er fæddur í Mývatnsþingum 1830-1832. Jón var fæddur 1. apríl 1832, voru foreldrar hans Sigurður Sigurðsson og Guðrún Tómasdóttir „hjón á Arnarvatni“ [Kb. Mýv.]. Fluttist með foreldrum að Stafni 1837. Lengi bóndi á Vaði og við þann bæ kenndur. Dó 10. júlí 1906 á Jarlsstöðum í Aðaldal. Sjá nánar um hann í [ÆÞ. VI, bls. 272-280].
Grímur Jónasson er í Brennási í fólkstölu um nýár 1851 „ , vinnum: 25, “ , en ekki er hann þar ári síðar og ekki þar á manntali 1850. - Grímur var frá Heiðarseli, sjá um hann þar.
Guðný Árnadóttir er í Brennási í fólkstölu um nýár 1851 „ , vinnuk: 20,“, þó ekki sé hún þar á manntali 1850. Hún er einnig þar í fólkstölu um nýár 1852 og 1853, en það ár flytur hún að Stafni [Kb. Eyjadalsárprk]. Guðný mun hafa komið að Brennási frá Heiðarseli, þar er hún á manntali 1850. Guðný var fædd í Vindbelg 6. febr. 1831 [Kb. Skú.], dóttir hjónanna Árna Sigmundssonar og Sigurbjargar Jónasdóttur. Hún giftist Sigurði Sigurðssyni í Stafni 14. júní 1852 (þó virðist Guðný vera í Brennási fram yfir áramót) og bjuggu þau þar og í Stafnsholti, sjá um hana þar. Sigurður andaðist 1864. Guðný fór til Vesturheims 1874, en kom þaðan aftur eftir lát sona sinna. Hún andaðist 12. apríl 1887 „ , veitingakona í Húsavík, 56 ára, ekkja, dó af lungnabólgu.“ [Kb. Hús.]. Sjá einnig um Guðnýju í [JakH., bls. 138-139].
Sigurður Sigurðarson er í Brennási í fólkstölu um nýár 1853 „ , 59, vinnumaður,“, hefur líklega komið þangað 1852. Hann er þar einnig í ársbyrjun 1854, en farinn um nýár 1855. Sigurður var fæddur 25. nóv. 1794 á Lundarbrekku, sonur Sigurðar Sigurðssonar og Sigríðar Ketilsdóttur [Kb. Lund.]. Hann og Hálfdan og Aðalbjörg voru því systkinabörn. Sigurður bjó í Brennási 1827-1833, sjá um hann hér ofar.
Sigurbjörg Pálsdóttir kemur 1853 ásamt Jóni syni sínum „ , 38, vinnukona, frá Márskoti að Brenniási“ [Kb. Eyjardalsárprk.] (er í [Kb. Grenj.] sögð fara „frá Hamri að Brenniási“ s. á.) og er þar á manntali 1855 „ , 41, Ó, vinnukona,“. Hún er í Brennási í fólksölu við nýár 1857 [Sál. Eyj.]. Flytur að Arnarvatni 1857 [Kb. Eyjardalsárprk.]. En skv. [Kb. Mýv.] er hún sögð koma 1856 „ , frá Brenniási að Grímsstöð: “, og kemur það betur heim við [JakH., bls. 33]. Sigurbjörg var fædd 1815 í Brúnagerði í Fnjóskadal, dóttir Páls
Sigurður Sigurðarson
Guðmundssonar b. þar og k. h. Sigríðar Markúsdóttur. Hún er á manntali á Þverá í Laxárdal með Jóni syni sínum 1845 „ , 31, Ó, vinnukona,“. Dó 13. maí 1894 „ , móðir bóndans í Hryflu, 78,“ úr inflúensu [Kb. Þór.]. Með Sigurbjörgu í Brennási er sonur hennar.
Jón Kristjánsson, sem kemur með móður sinni 1853 að Brennási og er þar á manntali 1855 „ , 15, Ó, matvinnungur,“ (var „ , 13, léttadreingur,“ í fólkstölu um nýár 1854). Þau eru þar enn í fólkstölu við nýár 1857, en flytja bæði að Arnarvatni það ár [Kb. Eyjadalsárprk.]. En mun hafa farið að Grímsstöðum 1856, sjá hér næst á undan um móður hans. Jón var fæddur 5. ágúst 1841 í Fellsseli og voru foreldrar hans Kristján Jónsson „vinnum: á Stað“ og Sigurbjörg Pálsdóttir „vinnuk: í Fellseli“ [Kb. Þór.]. Jón varð síðar bóndi í Hriflu o. v., faðir Jónasar alþm. og ráðherra og þeirra systkina. Dó 8.
nóv. 1919 [Hraunk. bls. 160].
Jón Jónsson er í Brennási í fólkstölu við nýár 1857, hefur þá líklega komið þangað 1856, „ , 24, vinnumaður.“ Hann flytur frá Brennási að Arnarvatni 1857 segir í [Kb. Eyjadalsárprk.], réttara mun þó það sem segir í [Kb. Mýv.] að hann fari 1856 „ , frá Brenniási að Grímsstöð:“, enda kemur það heim við [JakH., bls. 33]. Í [JakH., bls. 33] kemur greinilega fram að þessi Jón er sonur Jóns Jónssonar(?) og Herborgar Helgadóttur, f. í Máskoti 16. júní 1831, sjá [Skú. bls. 101].
Jónas Kristjánsson kemur 1856 frá Svartárkoti að Brennási [Kb. Lund.] og er þar í fólkstölu við nýár 1857 „ , 29, vinnumaður,“ Flytur frá Brennási að Þverbrekku í Öxnadal 1858 „ , 30, bóndi,“ [Kb. Lund.]. Við fermingu Jónasar 1843 er hann sagður fæddur 28. sept. 1828, en ekki er getið hvar, enda líklega fæddur í Eyjardalsársókn, þar sem fæðingar frá þessum tíma eru glataðar. Hann flytur frá Hlíðarenda að Ingjaldsstöðum með móður sinni 1834. Foreldrar hans voru Kristján Jónsson lengi bóndi í Grjótárgerði og María Ólafsdóttir, sjá um hana við Höskuldsstaðasel.Jónas er í Grjótárgerði við fermingu hjá föður sínum og stjúpmóður, sjá einnig um hann þar. Hann er „ , 18, Ó, vinnumaður,“ í Svartárkoti við manntalið 1845. Er vinnumaður í Hrappstaðseli 1851-1852, sjá þar. Kvæntist 2. júlí 1855, þá 27 ára í Svartárkoti, Sigríði Magnúsdóttur „á Stóruvöllum 17 ára gömul“ og eru þau á manntali í Svartárkoti um haustið, þar sem Jónas er sagður bóndi. Jónas og Sigríður eru á manntali á Gili í Öxnadal 1860, þar sem Jónas er bóndi. Þau koma til baka frá Gili 1864. Svo er þá komið högum þeirra, að þau fara á sinn bæinn hvort; Jónas vinnumaður að Bjarnastöðum, Sigríður að Mýri með Magnús, Kristinn Júlíus niðursetningur að Víðirkeri en Ragnheiður Aðalbjörg „niðurseta“ að Hrappstöðum [Kb. Lund.]. Jónas og Sigríður eru í Grjótárgerði 1871-1874 og í Stórási 1878-1879, sjá þar. Þau fara 1890 frá Hrísum í Eyjafirði að Hvammi í Þistilfirði, þar sem tvö börn þeirra eru þá. Jónas deyr í Hvammi 24. apríl 1910.
Sigríður Magnúsdóttir, kona Jónasar hér næst á undan, kemur með honum að Brennási 1856, „ , 19, kona hans,“ Fer með manni sínum að Þverbrekku 1858. Sigríður var fædd 24. okt. 1837 í Bakkaseli í Fnjóskadal, dóttir hjónanna Magnúsar Bjarnasonar og Ragnheiðar Björnsdóttur [Kb. Ill.]. Hún er með þeim á manntali þar 1840 og 1845 og á Snæbjarnarstöðum við manntalið 1850, þar sem faðir hennar er vinnumaður. Kemur þaðan 1853 „ , 16, vinnukona,“ að Stóruvöllum og á þar heima þegar hún giftist Jónasi 2. júlí 1855. Eru þau hjón á manntali í Svartárkoti um haustið, þar sem Jónas er sagður bóndi. Sigríður var
Jón Kristjánsson og Rannveig Jónsdóttir
með manni sínum í Grjótárgerði og síðar í Stórási, sjá þar. Hún fer 1890 með manni sínum frá Hrísum í Eyjafirði að Hvammi í Þistilfirði þar sem tvö barna þeirra eru þá. Hún andaðist þar 30. júní 1892 úr lungnabólgu [Kb. Svalb.].
Kristinn Júlíus Jónasson, sonur Jónasar og Sigríðar hér næst á undan, kemur með þeim að Brennási og fer með þeim að Þverbrekku 1858. Kristinn Júlíus var fæddur 7. júlí 1856 í Svartárkoti [Kb. Lund.]. Hann kemur aftur úr Öxnadal inn í Lundarbrekkusókn 1864 „ , 8, niðurseta,“ frá Gili að Víðirkeri. Eftir það er hann niðursetningur á ýmsum bæjum í Ljósavatnshreppi; 1890 á Sandhaugum „ , 33, Ó, sveitarómagi, ( . . ), fábjáni“ og við manntalið 1901 er hann í Stórutungu „ , niðursetningur, 45,“. Á manntali á Halldórsstöðum 1920 „ , niðursetningur, Ó, ( . . ), fáviti“ og í Engidal 1930 „ , þurfamaður, ( . . ), Ó, fábjáni“.
Ragnheiður Aðalbjörg Jónasdóttir, f. 21. des. 1857 í Brennási [Kb. Eyjadalsárprk.], dóttir Jónasar og Sigríðar hér ofar. Fer með foreldrum sínum að Þverbrekku 1858. Hún kemur aftur 1864 „ , 7, niðurseta“ að Hrappstöðum, en er með foreldrum í Grjótárgerði 1871-1873. Varð síðar húsfreyja í Hvammi í Þistilfirði, þar sem hún giftist Sigfúsi Vigfússyni bónda 19. okt. 1884 [Kb. Svalb.]. Hún er með honum á manntali í Hvammi 1890 og 1901. Sjá einnig í kafla um Grjótárgerði.
Ragnheiður Björnsdóttir, móðir Sigríðar hér ofar, kemur 1856 „ , 58, vinnukona,“ að Brennási frá Tungu í Fnjóskadal og er í Brennási í fólkstölu við nýár 1857 „ , 58, vinnukona,“. Hún flytur með fjölskyldu Sigríðar að Þverbrekku 1858. Ragnheiður er í manntölum sögð fædd í Draflastaðasókn, en ekki tókst mér að finna fæðingu hennar þar, en Guðrún systir hennar er fædd á Syðra Hóli 24. okt. 1800. Við manntalið 1801 eru þær systur báðar með foreldrum sínum, Birni Benediktssyni og Solveigu Hallgrímsdóttur, í Austari Krókum, Ragnheiður sögð þriggja, en Guðrún tveggja ára. Ragnheiður giftist Magnúsi Bjarnasyni, bjuggu þau í Bakkaseli í Fnjóskadal 1835, 1840 og 1845, en 1850 er Magnús vinnumaður á Snæbjarnarstöðum en húsmaður í Tungu 1855. Ragnheiður er á manntali á Gili í Öxnadal 1860 „ , 63, G, tengdamóðir bóndans,“. Deyr þar 12. júní 1862 „ , vinnukona gipt á Gili, 64“ [Kb. Bægisárprk.]. Hin fimm síðasttöldu virðast vera í Brennási eitt ár eftir ábúendaskiptin.
1857 - 1864: Jón Árnason og Herdís Ingjaldsdóttir
Jón og Herdís eru burtvikin úr Lundarbrekkusókn frá „Mýri að Brenniási“ 1857. Þau eru þar á manntali 1860 og fara þaðan að Arndísarstöðum 1864 [Kb. Lund.]. Jón er gjaldandi þinggjalda fyrir Brennás 1858-1864 í manntalsbók, er þess getið 1862 að hann sé hreppstjóri. Jónasar Kristjánssonar er getið í manntalsbókinni 1857 og 1858 á skrá yfir búlausa, sömuleiðis Sörens Árnasonar 1859 og Elsu Sörinsdóttur 1864.
Jón var fæddur í Heiðarbót 17. júní 1831, sonur Árna Indriðasonar og f. k. h. Helgu Sörensdóttur (eldri) [ÆÞ. II, bls. 72]. Hann ólst upp í Heiðarbót og frá sjö ára aldri að Hóli í Kinn, en kemur 1855 „ , 25, vinnumaður, frá Ljósavatni að Míri“ í Bárðardal [Kb. Lund.].
Herdís var fædd á Mýri 21. jan. 1833, dóttir Ingjalds Jónssonar dbrm. og bónda þar og k. h. Önnu Margrétar Indriðadóttur [ÆÞ. II, bls. 72]. Herdís ólst upp hjá foreldrum á Mýri.
Þau Jón og Herdís eru gefin saman 29. sept. 1855 [Kb. Lund.]. Flytja að Brennási 1857 eins og áður segir og 1864 að Arndísarstöðum, þar sem þau bjuggu þar til Jón andaðist 28. júlí 1895. Herdís dó á Hallgilsstöðum 9. jan. 1904. Sjá nánar um þau hjón og börn þeirra í [NiðJH.] og í [ÆÞ. II, bls. 7088].
Ingjaldur Jónsson, f. 14. júlí 1856 á Mýri [Kb. Lund.]. Flutti með foreldrum að Brennási 1857 og er þar á manntali 1860 „ , 5, Ó,“ og að Arndísarstöðum 1864. Lengi bóndi á Öxará, kvæntur Elínu Kristjánsdóttur frá Úlfsbæ. Dó 14. ágúst 1941.
Sören Vilhjálmur Jónsson, f. 28.([NiðJH.] segir 27.) des. 1857 í Brennási [Kb. Lund.]. Hann er þar með foreldrum sínum á manntali 1860 „ , 3, Ó,“ og fer með þeim að Arndísarstöðum 1864. Sören kvæntist Önnu Jónsdóttur frá Mýri í Bárðardal, bjuggu þau víða, en lengst í Glaumbæjarseli. Sören dó á Brún 22. apríl 1948 [NiðJH.], hafði þá verið blindur alllengi.
Anna Margrét Jónsdóttir, f. 15. apríl 1859 í Brennási [Kb. Eyjardalsárprk.]. Hún er þar með foreldrum sínum á manntali 1860 „ , 2, Ó,“ og fer með þeim að Arndísarstöðum 1864. Anna giftist Stefáni Jónssyni b. á Eyjardalsá. Hún andaðist 10. maí 1941.
Helga Jónsdóttir, f. 31. júlí 1860 í Brennási, d. þar 6. ágúst s. á. [Kb. Lund.].
Tryggvi Jónsson, f. 30. nóv. 1861 í Brennási [Kb. Lund.]. Fer með foreldrum sínum að Arndísarstöðum 1864. Bóndi á Krossi um skeið en lengst á Arndísarstöðum, þar sem hann andaðist 12. maí 1929. Kona hans var Jóhanna Stefánsdóttir.
Helga Jónsdóttir, f. 15. nóv. 1863 í Brennási [Kb. Lund.]. Fer með foreldrum sínum vorið eftir að Arndísarstöðum. Húsfreyja á Hallbjarnarstöðum, gift Sigtryggi Helgasyni bónda þar, til dauðadags 28. jan. 1917. [Skú. bls. 109-112].
Um þessi börn Jóns og Herdísar, svo og önnur börn þeirra, sjá [NiðJH.] og [ÆÞ. II, bls. 74-88].
Annað skyldulið Jóns og Herdísar í Brennási 1857-1864:
Sören Árnason, bróðir Jóns bónda, kemur ásamt konu sinni 1858 „ , húsmaður, Frá Hólsgerði að Brenniási“ [Kb. Lund.]. Hann flytur 1859 með konu sinni frá Brennási að Hallbjarnarstöðum [Kb. Lund.], þar er Helga dóttir þeirra fædd 12. des. 1859, en eru á manntali í Fossseli 1860. Um Sören er getið í
Ingjaldur Jónsson og Elín Kristjánsdóttir
Sören Vilhjálmur Jónsson
Helga Jónsdóttir
manntalsbók þinggjalda 1859 í Brennási, á skrá yfir búlausa. Sören var fæddur 2. febr. 1833 í Heiðarbót. Sjá um hann og afkomendur í [ÆÞ. II, bls. 88-97].
Hólmfríður Sigurðardóttir, kona Sörens hér næst á undan, kemur með honum 1858 að Brennási og fer með honum árið eftir að Hallbjarnarstöðum. Hólmfríður er fædd á Þóroddstað 11. júní 1834. Sjá nánar í [ÆÞ II. bls. 88-97].
Guðrún Sörensdóttir, móðursystir Jóns bónda, kemur líklega að Brennási 1858, hún er þar í fólkstölu við nýár 1859 og á manntali 1860 „ , 52, Ó, vinnukona,“. Fer líklega úr Brennási 1861, hún er ekki þar í fólkstölu við nýár 1862. Guðrún, var fædd 8. ágúst 1808 á Geirbjarnarstöðum, dóttir Sörens Jónssonar og s. k. h. Önnu Sigurðardóttur [Kb. Þór.]. Hún kemur 1854 „ , 44, vinnukona,“ að Arndísarstöðum frá Hálsi [Kb. Eyjardalsárprk.]. Guðrún dó á Sigríðarstöðum 7. apríl 1889, sjá [ÆÞ. VII, bls. 111].
Annað heimilisfólk í Brennási í búskapartíð Jóns og Herdísar
1857 - 1864:
Jónas Kristjánsson,
Sigríður Magnúsdóttir, kona Jónasar,
Kristinn Júlíus og Ragnheiður Aðalbjörg, börn þeirra, og
Ragnheiður Björnsdóttir sýnast öll vera fyrir í Brennási, þegar Jón og Herdís koma þangað, en fara að Þverbrekku 1858. Sjá um þau hér nokkru framar.
Jóhann Guðmundsson. Óvíst er, hvenær eða hvort hann kemur í Brennás, en hann er sagður fara þaðan „ , 20, vinnumaður,“ að Þverbrekku 1858 [Kb. Eyjardalsárprk.]. Þó kynni hér að vera um misritun að ræða, hann var vinnumaður í Heiðarseli í fólkstölu við nýár 1858 og er einnig sagður flytja þaðan að Þverbrekku [Kb. Lund.] (í fyrri bókinni). Jóhann var fæddur 17. mars 1838, voru foreldrar hans Guðmundur Jónsson „giftur bóndi á Ytra Fjalli” og Jóhanna Jónsdóttir „ógift stúlka í Brennisteinshúsum” [Kb. Hús.] (þau finnast ekki á manntali á Húsavík 1840). Hann fer fæðingarárið „ úngbarn, úr Húsavík að Fjalli” [Kb. Hús.] og árið eftir þaðan að Litlulaugum þar sem hann er á manntali 1840-1850 hjá Ólafi Björnssyni og Guðrúnu Hallgrímsdóttur. Hann fer 1852 þaðan að Helluvaði [Kb. Ein.]. Jóhann kemur með Ásmundi og Guðnýju 1854 frá Hofstöðum að Heiðarseli , 17, vinnumaður,“ [Kb. Eyjadalsárprk.] en fer aftur þaðan 1855 að Litluströnd, þar sem hann er á manntali um haustið. Hann kemur þaðan aftur að Heiðarseli 1856 „ , 19, vinnumaður,“ og er þar í fólkstölu við nýár 1857 og 1858 eins og áður segir. Hann flytur 1858 frá Heiðarseli að Þverbrekku skv. [Kb. Lund.], en frá Brennási að Þverbrekku skv. [Kb. Eyjadalsárprk.], [Kb. Bægisárprk.].
Ekki hefur mér tekist að finna hvað um Jóhann varð, hann finn ég ekki á manntali í Bægisárprk. 1860, né meðal burtvikinna eða látinna. Hann er ekki með Jónasi Kristjánssyni og fjölskyldu hans á manntali á Gili 1860.
Guðni Guðmundsson kemur 1858 „ , 15, vinnupiltur,“ frá Rauðá að Brennási [Kb. Lund.] og er þar í fólkstölu við nýár 1859. Fer þaðan það ár skv. [Kb. Lund.], en ekki getið hvert, en er í [Kb. Skút.] sagður koma með foreldrum að Kálfaströnd 1859. Guðni var fæddur 31. (svo í kirkjubók) júní 1844, voru foreldrar hans Guðmundur Jónsson og Halldóra Jóhannesdóttir „hión búandi á Eyvindará“ [Kb. Flat.]. Hann er með foreldrum og Jóni bróður sínum á manntali á Eyvindará 1845, en 1850 á Hömrum. Er á manntali í Víðum 1855 „ , 12, Ó, léttadrengur,“ og fer þaðan 1856 „ , 13, ljettadr.,“ að Rauðá. Er á manntali í Stafnsholti 1860 „ , 17, Ó, vinnumaður,“. Fer þaðan 1861 að Þóroddsstað [Kb. Ein.]. Ekki finnst hann kvæntur, burtvikinn eða dáinn í Þóroddsstaðarsókn til 1880 né á manntali í prestakallinu þ. á. En hann kemur 1890 „ , 44, vmðr, Frá Hrísey að Syðrafjalli“ [Kb. Grenj.] og er þar á manntali þ. á.; telur Konráð Vilhjálmsson það vera þennan sama Guðna. En ekki finn ég afdrif hans að heldur. Guðna er einnig getið í kafla um Stafnsholt.
Ólafur Bjarnason kemur 1859 „ , 22, vinnumaður, Úr Grímsey að Brenniási,“ [Kb. Lund], er þar í fólkstali við nýár 1860, en flytur þ. á. frá „Brenniási að Skógum.“ Hvorki finnst hann á Skógum í Hálssókn né í Nessókn við manntalið 1860. Ólafur var fæddur 29. des. 1837, voru foreldrar hans Bjarni Bjarnason og Margrét Jónsdóttir „vinnu- og húβmensku gipt hión á Skieri“ [Kb. Höfðaprk.]. Ólafur fer með foreldrum sínum 1838 „ frá Skeri á Látraströnd að neðri Sandvík“ [Kb. Grímseyjarprk.] og er með þeim þar á manntali 1840, 1845 og 1850. Fjölskyldan fer úr Grímsey 1855 og segir um Bjarna „bóndi, hætti hér búskap vegna bágjienda og Lasleika. “ [Kb. Grímseyjarprk.].
Guðbjörg Jónsdóttir kemur 1860 frá „Stafnholti að Brenniási“ [Kb. Lund.] og er þar á manntali þ. á. „ , 68, Ó, vinnukona,“. Fer 1862 „ , 69, gamalmenni, frá Brenniási útí Kinn“ [Kb. Lund.]. Guðbjörg var fædd 28. apríl 1793 á Krossi, dóttir Jóns Jónssonar og Guðrúnar Jónsdóttur [Kb. Þór.]. Hún er á manntali með foreldrum á Landamóti 1801 „ , deres datter, 9, ugivt,“, þar sem faðir hennar er „ , tienistekarl, 48,“ hjá Torfa Jónssyni. Er á manntali á Vatnsenda 1816 „ , vinnukona, 22,“. Á manntali á Öxará 1840, á Landamóti 1845 og 1850 í Hriflu, jafnan ógift vinnukona.
Sesselja Jónsdóttir kemur 1860 frá Öxará að Brennási [Kb. Lund.] og er þar á manntali þ. á. „ , 27, Ó, vinnukona,“. Hún er sögð fara 1861 „ , 27, vinnukona, frá Heiðarseli að Daðastöðum“ [Kb. Lund.], en líklega er þar um misritun að ræða, hún er þar næst á eftir Helgu og Grími, sem fara þangað frá Heiðarseli. Sesselja var fædd 6. febr. 1834 og voru foreldrar hennar „hreppstjóri Jón Bergþórs Arnfryðr Jónsd: hjón búandi á Eggsará“ [Kb. Þór.] og er hún með þeim þar á manntali 1835. Hún er einnig á manntali á Öxará 1840, 1845 og 1850, þá er faðir hennar kvæntur að nýju.
Kristján Jónssoner á aðalmanntali í Brennási 1860 „ , 12, Ó, niðursetningur,“. Óvíst er, hvenær hann fer úr Brennási, hann erekkiþarí fólkstölu við nýár 1864. Kristján þessi var fæddur 11. okt. 1848 og voru foreldrar hans Jón Jónsson ekkill og Elín(á) Árnadóttir ekkja á Ljósavatni [Kb. Þór.]. Hann er niðursetningur á Mýri við manntölin 1850 og 1855. Kristján fer 1864 „ , 16, vinnudrengur,“ frá Litlutungu í Kinn [Kb. Lund.], kemur 1865 frá Finnsstöðum að Heiðarseli og
Sesselja Jónsdóttir
fer þaðan 1866 að Ljósavatni [Kb. Lund.], [Kb. Þór.]. Hann fer 1877 „ , v.maðr, 29., frá Yztafelli að Litluvöllum“ [Kb. Þór.], en [Kb. Lund.] segir hann koma þangað 1878. Fer 1879 „ , v.maðr, frá Litluvöllum að Grímsgerði í Fnjóskad.“ [Kb. Lund.]. Ekki finn ég hann þar á manntali 1880, né dáinn eða burtvikinn. Sjá einnig um Kristján í Heiðarseli.
Árni Jónsson kemur 1860 frá Narfastaðaseli að Brennási þar sem hann er á manntali þ. á. „ , 41, Ó, vinnumaður“ sagður fæddur í Helgastaðasókn. Fer árið eftir „Frá Brenniási að Márskoti“ [Kb. Lund.]. Ekki finnst neinn fæddur í Helgastaðasókn með þessu nafni um þessar mundir, er hér líklega um þann Árna að ræða, sem fæddur var 24. eða 27. maí 1820; voru foreldrar hans Jón Jónsson og Ingunn Hallgrímsdóttir „í húsmennsku á Glaumbæ“ [Kb. Ein.]. Árni fer 1862 „ , 41, vinnum, frá Márskoti að Rauðá“ [Kb. Ein.]. Burtviknir eru ekki skráðir í Þóroddsstaðarprestakalli fyrr en 1865, hverfur Árni þar með sjónum og ekki finnst hann á manntali í Suður-Þingeyjars. 1880. Sjá nánar um Árna í kafla um Narfastaðasel.
Páll Guðmundsson kemur líklega að Brennási 1861, hann er þar í fólkstölu við nýár 1862 „ , 30, vinnumaður.“ Fer þaðan 1863 að Hlíðarenda [Kb. Lund.]. Páll var fæddur 12. okt. 1832 og voru foreldrar hans „Guðmundur Halldórss: Kristín Jónsd á Keldum“ í Gufunessókn [Kb. Mosf.]. Við manntalið 1845 er hann „ , 13, Ó, vinnupiltur,“ á Skrauthólum á Kjalarnesi. Hann kemur 1858 „ , 27, vinnumaður, úr Reykjavík að Halldórsst.“ [Kb. Lund.] en fer þaðan í Hrísey 1860, þar sem hann er á manntali í Syðstabæ um haustið. Páll kvæntist Halldóru, sjá hér næst á eftir, 8. júlí 1861, þá vinnumaður í Brennási. Páll og Halldóra koma frá Hlíðarenda að Heiðarseli 1868, sjá þar, en flytja þaðan 1870 „ , húsmennskuhjón, frá Heiðarseli og Suðrá land“ [Kb. Lund.].
Halldóra Hálfdanardóttir, kona Páls hér næst á undan, kemur með honum að Brennási þar sem hún er í fólkstölu við nýár 1862 „ , 30, kona hans.“ Fer með manni sínum að Hlíðarenda 1863. Halldóra var fædd 4. ágúst 1832 og voru „Foreldrar Margret Biornsdóttir á Möðruvalla klaustri, og eptir hennar sögn Hálfdan Halfdanarson á Hæringsstöðum í Svarfaðardal bæði vinnuhiu, viðurkennt“ [Kb. Möðruv.kl.s.]. Hún er með móður sinni í Hlíðarhaga í Miklagarðssókn við manntalið 1845 „ , 14, Ó, léttastúlka,“. Kemur þaðan 1857 „ , 25, vinnukona,“ að Eyjardalsá, en er á manntali á Hrappstöðum 1860 „ , 29, Ó, vinnukona,“. Páll og Halldóra voru gefin saman 8. júlí 1861, þá „vinnumaður“ og „vinnukona í Brenniási.“ [Kb. Lund.]. Þar eignast þau soninn
Baldvin Jóhann Pálsson (eldri), f. 17. maí 1862 í Brennási, sonur Páls og Halldóru hér að ofan. Dó þar 23. maí s. á. [Kb. Lund.].
Anna Jónsdóttir kemur 1862 „ , 31, vinnukona“ frá Laxárdal að Brennási [Kb. Lund.]. Hún fer þaðan 1863 að Laxamýri [Kb. Lund.]. Anna er á manntali á Brettingsstöðum í Lax. 1860 „ , 28, Ó, vinnukona,“ sögð fædd í Fagranessókn. Prestþjónustubækur Fagranessóknar brunnu, en líklega er þetta sú Anna Jónsdóttir, sem er með foreldrum sínum, Jóni Markússyni og Guðnýju Guðmundsdóttur, á manntali í Tungu í Fagranessókn 1835, 1840 og 1845, þá síðast „ , 17, Ó, þeirra barn,“ ásamt tveim bræðrum. Hún er á manntali á Veðramóti 1850 „ , 22, Ó, vinnuhjú,“. Anna kemur 1858 „vinnukona, úr Skagafirði að Hólum“ [Kb. Grenj.], en ekki finn ég hana burtvikna úr prestakallinu. Skv. [Kb. Hús.] kemur hún 1863 „vinnukona, úr Reikjadal að Laxamýri“. Finn hana ekki burtvikna, dána, né á manntali á Húsavík 1880.
Anna Sigurðardóttir kemur 1862 „ , 81, gamalmenni,“ frá Hólsgerði að Brennási [Kb. Lund.]. Hún flytur með Elsu dóttur sinni „ , 82, þrot,“ að Arndísarstöðum 1864 [Kb. Lund.]. Anna var fædd 6. mars 1782 í Holtakoti í Reykjahverfi, dóttir hjónanna Sigurðar Sveinssonar og Guðrúnar Magnúsdóttur [Kb. Grenj.], [ÆÞ. VII, bls. 111]. Dó 30. okt. 1864 á Arndísarstöðum, sjá [ÆÞ. VII, bls. 111] og [Kb. Þór.]. Anna var móðir Guðrúnar Sörensdóttur, sjá hér nokkru framar, og Elsu Sörensdóttur, sjá hér nokkru aftar.
Bjarni Jónsson kemur ásamt konu sinni og dóttur 1863 „ , 33, vinnumaður,“ frá Fornastöðum að Brennási [Kb. Lund.] og er þar í fólkstölu við nýár 1864. Flytur með húsbændum sínum að Arndísarstöðum 1864 [Kb. Lund.]. Bjarni var fæddur 8. júlí 1831 á Ljótsstöðum í Fnjóskadal, d. 17. febr. 1879 á Hofi á Flateyjardal. Kvæntist Elsu, sjá hér næst á eftir, 12. okt. 1853. Þau eru á manntali á Fornastöðum 1860. Sjá [ÆÞ. VII, bls. 112].
Elsa Sörensdóttir kemur með Bjarna manni sínum og dóttur að Brennási 1863 „ , 51, kona hans,“ og fer með honum að Arndísarstöðum 1864. Hennar er getið í manntalsbók þinggjalda í Brennási 1864, á skrá yfir búlausa. Elsa var fædd 1. febr. 1813 á Geirbjarnarstöðum, dóttir hjónanna Sörens Jónssonar og Önnu Sigurðardóttur, sjá hér að ofan. Dó 28. júní 1866 á Fornastöðum. Sjá [ÆÞ. VII, bls. 111-112].
Sörena Anna Bjarnadóttir, dóttir Bjarna og Elsu hér næst á undan, kemur með þeim að Brennási 1863 og er þar í fólkstölu um nýár 1864 „ , 9, dóttir þeirra.“ Fer með þeim að Arndísarstöðum 1864. Kemur aftur frá Arndísarstöðum að Brennási 1880 og er þar á manntali þ. á., sjá síðar. Sörena (líka ritað Sörína) var fædd 25. jan. 1855 [ÆÞ. VII, bls. 112]. Hún er með foreldrum á manntali á Fornastöðum 1860 „ , 6, Ó, barn þeirra,“ sögð fædd í Hálssókn. Hún fer 1873 „ , 18, ljettast.,“ frá Lundarbrekku að Pálsgerði [Kb. Lund.]. Sörena er sögð fara til Vesturheims frá Brennási 1883, sjá síðar.
Sigurlaug Jónsdóttir kemur 1863 „ , 30, vinnukona,“ frá „Drablast að Brenniási.“ [Kb. Lund.]. Flytur með húsbændum sínum að Arndísarstöðum 1864. Sigurlaug var fædd 13. okt. 1834, voru foreldrar hennar Jón Guðmundsson og Guðrún Davíðsdóttir „búandi hión í K:gérði“ (þ. e.Kolgerði) [Kb. Höfðaprk.] og er hún á manntali þar 1835 hjá foreldrum með þrem systkinum, en 1840, 1845 og 1850 er hún hjá foreldrum og systkinum í Miðgerði í Laufássókn; þar er hún einnig 1855 „ , 21, Ó, vinnukona,“ og á Fornastöðum 1860 „ , 26, Ó, vinnukona,“. Sigurlaug fer 1866 „ , 31, vinnuk., frá Arndýsarstöðum að Austarikrókum“ [Kb. Þór.], ([Kb. Hálsprk.] segir eins, nema aldurinn 28). Ekki finn ég hana burtvikna né dána í Hálsprk. til 1880, né þá á manntali þar.
Sigríður Jónasdóttir kemur 1863 „ , 29, vinnukona,“ frá Vöglum að Brennási. Fer með húsbændum sínum að Arndísarstöðum 1864 [Kb. Lund.]. Sigríður var fædd 1. mars 1835, voru foreldrar hennar „bóndi Jónas Magnússon á Miðhálsstöðum, kona hs Rósa Ólafsdóttir ibid:“ [Kb. Bægisárprk.]. Hún er með foreldrum sínum á manntali í Varmavatnshólum 1840, 1845 og 1850, en
1855 búa foreldrar hennar þar enn með yngri systur hennar, en Sigríður farin. Sigríður er á manntali á Þórðarstöðum 1860 „ , 26, Ó, vinnukona,“. Sigríður fer 1866 „ , 31, vinnukona frá Kálfborgará að Arnarvatni“ og kemur 1873 frá Baldursheimi að Arndísarstöðum [Kb. Mýv.], [Kb. Þór.]. Hún fer 1874 „ , vinnuk., 37., frá Arndýsarstöðum óvíst hvert“ [Kb. Þór.], er því frekari leit sjálfhætt.
1864 - 1867: Jón Jósafatsson
Jón flytur frá Arndísarstöðum að Brennási með þrem börnum sínum og systur 1864 [Kb. Lund.]. Árið 1867 taka synir hans hvor við sínu búi (Sigurður 1. bú, Friðrik 2. bú.) [Sál. Eyj., fólkstala við nýár 1868]. Jón er gjaldandi þinggjalda fyrir Brennás í manntalsbók árin 1865-1867, en synir hans 1868.
Jón var fæddur á Hömrum, skírður 1. okt. 1803 [Kb. Helgast.prk.], sonur Jósafats Pálssonar og s. k. h. Guðrúnar Bjarnadóttur [Skú. bls. 117]. Hann er á manntali á Rauðá 1816 „ , fóstraður, 12,“. Jón var seinni maður Herborgar Helgadóttur í Máskoti, bjuggu þau þar frá 1836 til 1849, er þau fluttu að Kálfborgará. Jón flutti þaðan að Arndísarstöðum með börn sín þegar Herborg deyr 16. júní 1862 [Kb. Lund.]. Deyr í Brennási 12. nóv. 1871 „ , ekkill frá Brennási, 67“ [Kb. Lund.].
Börn Jóns Jósafatssonar í Brennási 1864-1867:
Sigurður Jónsson, f. 10. ágúst 1839 í Máskoti [Skú. bls. 121]. Flytur með foreldrum sínum og systkinum að Kálfborgará 1849 og er þar á manntali með þeim 1850, 1855 og 1860. Fer með föður sínum og tveim systkinum að Brennási 1864. Bóndi þar 1867-1868 móti Friðrik bróður sínum, sem er þá á 2. búi. Fer 1868 frá Brennási að Stafni [Kb. Lund.], [Kb. Ein.]. Sjá nánar um Sigurð, konu hans og börn í [Skú. bls. 121-124].
Friðrik Jónsson, f. 9. nóv. 1842 í Máskoti [Kb. Ein.]. Flytur með foreldrum sínum og systkinum að Kálfborgará 1849 og er þar á manntali með þeim 1850, 1855 og 1860. Fer með föður sínum og tveim systkinum að Brennási 1864. Bóndi þar á 2. búi 1867-1868 móti Sigurði bróður sínum. Húsmaður í Brennási 1868-1872, í fólkstölu við nýár 1872 [Sál. Eyj.] sagður bóndi þar á móti Guðna 1871-1872, en í manntalsbók þinggjalda er hann þar þá á skrá yfir búlausa. Kvæntist Guðrúnu Jóakimsdóttur 10. júlí 1871 [Kb. Lund.], fluttu þau að Hrappstaðaseli 1872 (sjá þar), síðan að Hrappstöðum og þaðan að Skógarseli 1883, þar sem þau bjuggu til 1922. Sjá einnig um þau þar og börn þeirra; einnig í [Skú. bls. 124].
Sigríður Jónsdóttir, f. 10. sept. 1845 í Máskoti [Skú. bls. 124]. Flytur með foreldrum sínum og systkinum að Kálfborgará 1849 og er þar á manntali með þeim 1850, 1855 og 1860. Fer með föður sínum og tveim bræðrum að Brennási 1864. Fer 1867 „ , 23, vinnukona, frá Brenniási að Stafni“ [Kb. Lund.], þar sem hún giftist Guðna Sigurðssyni og koma þau að Brennási 1868 og búa þar síðan, sjá hér nokkru neðar. Sigríður dó í Brennási 4. ágúst 1909 en Guðni 1.
okt. 1916. Sjá um þau og afkomendur í [Skú. bls. 124-125] og [ÆÞ. VI, bls. 281-286].
Helga Jósafatsdóttir, systir Jóns, kemur með honum „ , 56, systir bónda“ að Brennási frá Arndísarstöðum 1864. Helga átti heima í Brennási hjá bróður sínum og börnum hans þar til hún andaðist þar 2. jan. 1871 „ , Gamalmenni Brenniási, 63“ [Kb. Lund.]. Helga var fædd á Hömrum, skírð 4. nóv. 1807 [Kb. Helgastaðaprk.], dóttir Jósafats Pálssonar og s. k. h. Guðrúnar Bjarnadóttur. Hún er á manntali á Hjalla 1816 „ , tökubarn, 9,“. Hún virðist vera í vinnumennsku alla ævi, ógift. Hún er á manntali Gautlöndum 1840, í Máskoti 1845, á Sigurðarstöðum 1850 og 1860 í Narfastaðaseli „ , 53, Ó, vinnukona,“.
Kristjana Guðrún Einarsdóttir kemur með Jóni og börnum hans að Brennási 1864 „ , 8, niðurseta.“ [Kb. Lund.]. Hún er í Brennási við fermingu 1871, þá sögð fædd 8. febr. 1856 [Kb. Lund.]. Kristjana var fædd 5. ágúst 1856 á Grímsstöðum við Mývatn, dóttir hjónanna Einars Kristjánssonar (f. í Þóroddsstaðars.) og Marju Magnúsdóttur (f. í Draflastaðas.), sem þar eru þá vinnuhjú [Kb. Mýv.]. Hún er á manntali á Kálfborgará með Brennásfólki 1860 „ , 5, Ó, tökubarn“. Kristjana fer 1876 „ , 20, v.kona, frá Kálfborgará að Sigríðarstöðum“ [Kb. Lund.]. Ekki finnst hún þá í Hálsprk. meðal innkominna, dáinna né burtvikinna til 1880, né þar á manntali þ. á.
Hólmfríður Marteinsdóttir er með syni sínum í Brennási í fólkstölu við nýár 1867 „ , 39, vinnukona,“ en ekki 1866, hefur því líklega komið það ár. Hún flytur 1868 „ , 42, Húsm.kona,“ frá Brennási að Halldórsstöðum í Kinn [Kb. Lund.]. Hólmfríður var fædd í Garði við Mývatn 18. mars 1827, dóttir hjónanna Marteins Jónssonar og Kristvegar Guðmundsdóttur. Faðir Hólmfríðar dó áður en hún fæddist (16. febr. 1827 [Kb. Skút.]). Hún er á manntali í Garði með móður sinni 1835 og 1840. Hólmfríður giftist 6. okt. 1851 [Kb. Skút.] Sigurði Hallgrímssyni frá Víðirkeri, sem var bróðir Jónasar Brasilíufara, þau voru þá bæði í Víðum. Þau flytja 1858 frá Víðum að Halldórsstöðum í Bárðardal með þrem börnum [Kb. Ein.], en fara þaðan að Grjótárgerði í Fnjóskadal 1859 [Kb. Lund.], þá með fjórum börnum. Sigurður andaðist 27. jan. 1860 [Kb. Lund.] og flytur ekkjan það ár að Bjarnastöðum í Bárðardal með Steingrím son sinn. Hún er eftir það á hrakningi með einn eða fleiri sona sinna þar til þeir komast á fullorðinsár. Hólmfríður fór til Vesturheims frá Mjóadal með Hirti syni sínum og fjölskyldu hans 1883 [Vfskrá], [Kb. Lund.].
Steingrímur Sigurðsson, sonur Hólmfríðar hér næst á undan, kemur að Brennási 1866 með móður sinni og er þar í fólkstölu við nýár 1867 „ , 11, son hennar“. Fer með með móður sinni 1868 að Halldórsstöðum í Kinn. Steingrímur var fæddur í Víðum 2. apríl 1857 [Kb. Ein.]. Hann fer með foreldrum að Halldórsstöðum 1858 og að Grjótárgerði 1859 og kemur með móður sinni að Bjarnastöðum 1860. Hann fer 1877 „ , 20, v. m., frá Svartárkoti að Víkingavatni“ [Kb. Lund.].
Hólmfríður Marteinsdóttir
1867 - 1868: Sigurður Jónsson (1. bú) og Friðrik Jónsson (2. bú)
Þeir bræður búa í Brennási í tvíbýli þetta ár. Þeir eru gjaldendur þinggjalda fyrir Brennás í manntalsbók 1868. Árið 1868 fer Sigurður að Stafni [Kb. Lund.] en Friðrik verður húsmaður hjá Guðna mági sínum.
Jón Jósafatsson, faðir þeirra bræðra er á búi Sigurðar, sjá um hann hér ofar.
Helga Jósafatsdóttir, föðursystir, er á búi Friðriks, sjá um hana hér ofar.
Guðný Jónsdóttir (greinilega bókað Jónasdóttir, sem hlýtur að vera rangt, sést það af Sigríði dóttur hennar, sem fylgir henni, sjá hér næst á eftir) er í Brennási í fólkstölu við nýár 1868 „ , 41, vinnukona“, virðist koma þangað 1867. Hún er á búi Sigurðar. Fer með honum frá Brennási að Stafni 1868 [Kb. Ein.], [Kb. Lund.]. Guðný var fædd 3. júní 1827, voru foreldrar hennar Jón Eiríksson og Guðrún Eiríksdóttir „hión búandi á parti á –Stað“ [Kb. Þór.]. Móðir hennar deyr 14. des. 1834 [Kb. Þór.] og er Guðný með föður sínum og tveim systkinum á manntali í Þóroddsstaðargerði 1835 „ , 8, Ó, hans barn“. Guðný er á manntali á Stóruvöllum 1840 hjá Benedikt Indriðasyni og Guðnýju Jónsdóttur „ , 14, Ó, húsbændanna uppeldisdóttir“ og á Stóruvöllum 1845 „ , 19, Ó, vinnukona,“. Guðný, þá vinnukona á Stóruvöllum, giftist Baldvin Jónatanssyni 13. júní 1854, er hann þá „ , vinnum: á Stóruvöllum, 25 ára gamall“ [Kb. Lund.]. Þau eru þar á manntali 1855 ásamt dóttur sinni en flytja 1857 frá Sandhaugum að Jarlstöðum, er Baldvin þá sagður húsmaður [Kb. Eyjardalsárprk.], og fara 1859 frá Stóruvöllum að Grjótárgerði í Fnjóskadal [Kb. Lund.], [Kb. Hálsþ.] (þar sögð koma frá Halldórsst.). Eru á manntali á Vatnsenda 1860 með tveim börnum. Koma 1865 „ , frá Hlíðarhaga að Hrapstöðum“ með þrem börnum [Kb. Lund.]. Þau Guðný og Baldvin fóru 1873 til Brasilíu með þrjú börn sín, fór Baldvin frá Bjarnastöðum í Bárðardal með Sigríði og Karl Albert, en Guðný fór frá Litluvöllum með Sigurgeir [Vfskrá], sjá um þau í Árbók Þingeyinga 2002, bls. 11 og 18. Þar dó Guðný 1911.
Með Guðnýju er í Brennási
Sigríður Baldvinsdóttir „ , 13, dóttir hennar“ er í fólkstölu í Brennási 1868, einnig á búi Sigurðar. Þær flytja báðar með Sigurði frá Brennási að Stafni 1868 [Kb. Lund.], [Kb. Ein.]. Sigríður var fædd 28. maí 1855, voru foreldrar hennar Baldvin Jónatansson og Guðný hér næst á undan „ , gipt vinnuhjón á Stóruvöllum“ [Kb. Lund.]. Sigríður er með foreldrum sínum á manntali á Stóruvöllum 1855 og á Vatnsenda 1860 „ , 6, Ó, barn þeirra,“ og kemur með þeim 1865 frá Hlíðarhaga að Hrappstöðum [Kb. Lund.]. Sigríður fór með
foreldrum sínum og tveim bræðrum til Brasilíu 1873, með föður sínum frá Bjarnastöðum í Bárðardal [Vfskrá], sjá einnig Árbók Þingeyinga 2002, bls. 18. Hún giftist í Brasilíu Sigurbirni Jóakimssyni, sjá um hann undir Hrappstaðasel.
Hólmfríður Marteinsdóttir, er í Brennási í fólkstölu við nýár 1868 „ , 41, Húskona“ á búi Friðriks, sjá um hana hér nokkru ofar. Flytur 1868 „ , 42, Húsm.kona“ frá Brennási að Halldórsstöðum í Kinn [Kb. Lund.], [Kb. Þór.].
Steingrímur Sigurðsson er áfram í fólkstölu við nýár 1868, sjá hér að ofan. Á búi Friðriks. Fer með móður sinni 1868 að Halldórsstöðum í Kinn.
Skarphéðinn Sigurðsson, sonur Hólmfríðar, virðist koma í Brennás 1867, hann er þar í fólkstölu við nýár 1868 „ , 15,“ á búi Friðriks, ásamt bróður sínum Steingrími. Skarphéðinn fer 1868 frá Brennási að Hálsi í Kinn [Kb. Lund.], [Kb. Þór.]. Skarphéðinn var fæddur í Víðum 11. ágúst 1853 [Kb. Ein.]. Hann fer með foreldrum að Halldórsstöðum í Bárðardal 1858 og að Grjótárgerði í Fnjóskadal 1859. Við manntalið 1860 er hann á Ljósavatni „ , 8, Ó, tökubarn“. „Skarphéðinn Sigurðsson, með móður sína Hólmfríði Marteinsdóttur og 2 systkini“ [SÍV. bls. 88] er á skrá Jakobs Hálfdanarsonar frá 21. febr. 1873 um „Fólkið sem afráðið hefur að búast við Brasilíuflutningi í sumar“, sjá Norðanfara 12. mars 1873, bls. 41.
Kristjana Guðrún Einarsdóttir er áfram í fólkstölu við nýár 1868 „ , 12, tökubarn“ á búi Friðriks, sjá nokkru ofar.
Guðni og Sigríður koma að Brennási frá Stafni 1868 „ ,29, Bóndi,“ og „ , 24, kona hans,“ [Kb. Lund.]. Þau búa þar til æviloka. Í manntalsbók þinggjalda er Guðni gjaldandi fyrir Brennás 1869-1899, en þá endar sú skrá. Friðrik bróðir Sigríðar er þó talinn búa móti honum 1871-1872 í fólkstölu við nýár 1872 [Sál. Eyj.]. En í manntalsbókinni er Friðriks getið 1869 í skránni „Búlausir tíundandi“ og 1870-1872 ískrá yfir búlausa. (Í [ÆÞ.] er búskapur Guðna sagður enda 1914, en í [Sál. Eyj.] við lát hans 1916).
Guðni var fæddur 14. maí 1841 í Stafni [ÆÞ. VI, bls. 281], yngsti sonur hjónanna Sigurðar Sigurðssonar og Guðrúnar Tómasdóttur. Hann er á manntali í Stafni 1845, 1850, 1855 og 1860.
Sigríður var fædd 10. sept. 1845 í Máskoti, dóttir hjónanna Jóns Jósafatssonar og Herborgar Helgadóttur; var Jón seinni maður Herborgar. Hún fer með foreldrum að Kálfborgará 1849 og eftir lát móður sinnar með föður sínum og systkinum að Arndísarstöðum og að Brennási 1864, sjá hér ofar. Hún fer 1867 „ , 23, vinnukona, frá Brenniási að Stafni“ [Kb. Lund.].
Guðni og Sigríður, þá í Stafni, voru gefin saman 14. okt. 1867 og koma þau að Brennási árið eftir og áttu þar heima til æviloka. Sigríður dó þar 4. ágúst 1909 en Guðni 1. okt. 1916.
Sjá um þau og afkomendur þeirra í [ÆÞ. VI, bls. 281-286].
Guðni Sigurðsson
Börn Guðna og Sigríðar í Brennási, öll fædd þar:
Jón Guðnason, f. 5. sept. 1868 [Kb. Lund.] (ÆÞ. VI, bls. 282 segir 4. okt.). Bóndi í Brennási, sjá hér síðar.
Jón Helgi Guðnason, f. 30. des. 1869. Dó í Brennási 5. maí 1873 sem „Helgi Guðnason, barn frá Brenniási, 4“ [Kb. Lund.].
Herborg Guðnadóttir, f. 14. sept. 1871 [Kb. Lund.]. Átti heima í Brennási til dauðadags 11. okt. 1935 [ÆÞ. VI, bls. 282].
Jónína Guðnadóttir, f. 14. eða 18. sept. 1873 [Kb. Lund.]. Jónína átti heima í Brennási til 1920, en um það leyti verður hún bústýra hjá Sigurgeir bróður sínum á Jarlstöðum. Dó 17. júlí 1957 [ÆÞ. VI, bls. 282].
Helgi Guðnason, f. 29. okt. 1875 [Kb. Lund.]. Átti heima í Brennási til 1899. Kvæntist 28. nóv. 1898 Þuríði Sigurgeirsdóttur [Kb. Lund.] og fóru þau að búa í Hrappstaðaseli árið eftir. Lengi bóndi á Kálfborgará. Sjá um hann í [ÆÞ. VI, bls. 282-286] og í kafla um Hrappstaðasel. Dó 21. júlí 1947.
Sigrún Guðnadóttir, f. 7. jan. 1878. Dó 15. maí 1881 „ , barn í Brenniási, 3“ [Kb. Lund.].
Sigurgeir Guðnason, f. 26. des. 1879 [Kb. Lund.]. Átti heima í Brennási til 1911; fer þá að Hæli í Gnúpverjahreppi [Kb. Lund.], en er kominn aftur 1912 og, eins og oft áður, sagður „Suður á landi yfir veturinn“ [Sál. Eyj.], og er þar til 1914. Hann bjó lengi á Jarlstöðum. Dó 3. apríl 1961 [ÆÞ. VI, bls. 286].
Sigrún Guðnadóttir, f. 14. des. 1882 [Kb. Lund.]. Átti heima í Brennási til 1941, en var þó bústýra hjá Sigurgeir bróður sínum á Jarlsstöðum 1919-1920 [Sál. Eyj.]. Dó á Jarlsstöðum 2. júní 1979 [ÆÞ. VI, bls. 286].
Jakob Guðnason, f. 10. sept. 1885. Dó í Brennási 1. mars 1891 „ , barn í Brenniási, 6“ [Kb. Lund.].
Jón Jósafatsson, faðir Sigríðar húsfreyju, sjá um hann hér að ofan. Var í Brennási til dauðadags 12. nóv. 1871 [Kb. Lund.].
Helga Jósafatsdóttir, föðursystir Sigríðar húsfreyju, sjá hér nokkru ofar. Var í Brennási frá 1864 til dauðadags 2. jan. 1871 [Kb. Lund.].
Friðrik Jónsson, bróðir Sigríðar, húsmaður í Brennási 1868-1872, í fólkstölu við nýár 1872 [Sál. Eyj.] sagður bóndi þar á móti Guðna 1871-1872, en í manntalsbók þinggjalda er hann þar þá á skrá yfir búlausa. Sjá um hann hér ofar.
Þuríður Sigurgeirsdóttir kemur 1898 „ , til giptingar,“ að Brennási frá Fjósatungu [Kb. Lund.] og er þar á manntali sóknarprests 31. des. 1898. Þuríður giftist Helga Guðnasyni 28. nóv. 1898og fóru þau að búa í Hrappstaðaseli 1899,
Herborg Guðnadóttir
Jónína Guðnadóttir
Sigrún Guðnadóttir
sjá þar.Þuríður var fædd 28. apríl 1876 á Kambsmýrum [ÆÞ. VI, bls. 282] dóttir hjónanna Sigurgeirs Guðmundssonar og Elísabetar Guðnadóttur og er hún þar með foreldrum og systkinum við manntalið 1880, en á Kambstöðum 1890. Hún er meðal burtv. úr [Lund.] 1897 „ , vinnuk, 22?,“ frá Hrappstaðaseli að 1/2 að Fjósatungu.
Hér, og í næsta lið á undan, er búskapartíð Guðna látin ná til andláts hans til einföldunar.
Guðrún Jóakimsdóttir er „ , 24, Ráðskona hanns“ (þ. e. Friðriks sem þá er þar húsmaður) í Brennási í fólkstölu við nýár 1870. Friðrik og Guðrún voru gefin saman 10. júlí 1871, er Friðrik þá sagður „ , húsmaður í Brenniási“, en Guðrún „ , ráðskona hans“ [Kb. Lund.]. Sjá um Guðrúnu í köflum um Hrappstaðasel og Skógarsel.
Kristjana G. Einarsdóttir er áfram í Brennási, síðast við nýár 1873, sjá um hana hér ofar.
Þorsteinn Þorsteinsson er „ , 18, vinnumaður“ í Brennási í fólkstölu við nýár 1869, kemur þangað 1868 frá Máskoti [Kb. Lund]. Hann fer þaðan 1872 „ , 21, vinnumaður“ að Skútustöðum [Kb. Lund.], einnig [Kb. Mýv.]. Þorsteinn var fæddur 20. júlí 1850 í Vindbelg, sonur hjónanna Þorsteins Jóhannessonar og Kristjönu Guðlaugsdóttur. Bjó lengi á Geiteyjarströnd. Dó 22. júní 1922. Sjá nánar í [ÆÞ. I, bls. 370].
Guðrún Grímsdóttir kemur einnig 1868 „ , 21, vinnukona, frá Stafnsholti“ að Brennási og er þar á fólkstali 1869 og 1870. Hún flytur 1870 „ , 22, vinnukona frá Brenniási út í Reikjadal“ [Kb. Lund.] ásamt Sigtryggi syni sínum, sjá hér næst á eftir. Guðrún var fædd 15. okt. 1848 á Bjarnastöðum í Öxarfirði, dóttir Gríms Grímssonar og k. h. Sigríðar Ingiríðardóttur [ÆÞ. I, bls. 375], (í [Kb. Skinn.] sýnist mér ritað um foreldra: „Grímur Grímsson Sigríður Nóa Dóttir vinnuhjón á Bjarnastöðum“). Kemur 1857 að Laugaseli, fermd þaðan 1863. Í Brennási eignaðist Guðrún soninn Sigtrygg 22. apríl 1870 með Þorsteini Þorsteinssyni, sjá hér að neðan og nánar um Sigtrygg og afkomendur hans í [ÆÞ. I, bls. 375]. Guðrún eignaðist 28. nóv. 1877 soninn Sigurjón með Sigurði Hinrikssyni, þá „ , bæði vinnuhjú á Kálfaströnd“. Hún fer 1882 ásamt Sigurjóni „ , Frá Garði í Brunahvamm í V.f.“ [Kb. Mýv.], [Kb. Hofss.]. Sigurjón drukknaði 27. júlí 1885 „ , barn frá Egilsstöðum, 6 ára, drukn“ [Kb. Hofss.]. Guðrún giftist 17. jan. 1886 Birni Jónssyni, sem þá er „vinnum. Egilsstöðum 44 ára. Ekkill“, er Guðrún þá „vinnukona s. b. 38 ára“ [Kb. Hofss.]. Hún fór með honum til Vesturheims 1892 ásamt þrem börnum þeirra, 7, 4 og 1 árs og tveim börnum hans frá Hróaldsstöðum í Vopnafirði [Vfskrá]. Dó í Vesturheimi 13. maí 1934. Sjá um Guðrúnu í [ÆÞ. I, bls. 375] og í kafla um Laugasel, um foreldra hennar í [ÆÞ. IV, bls. 242-243] og um móður hennar og ömmu í handriti R. Á. [Æ-Ingir.Eir].
Sigtryggur Þorsteinsson, f. 22. apríl 1870 í Brennási, sonur Guðrúnar hér næst á undan og Þorsteins Þorsteinssonar næst á undan henni, þá „ógipt vinnuhjú á
Sigtryggur Þorsteinsson
Brenniási“ [Kb. Lund.]. Fer frá Brennási með móður sinni 1870, sjá hjá henni og í [ÆÞ. I, bls. 375-376].
Sigurjóna Jóakimsdóttir, systir Guðrúnar konu Friðriks, er í Brennási í fólkstölu við nýár 1872 „ , 20, vinnukona“, en ekki árið eftir, má ætla að hún hafi verið á búi Friðriks. Sigurjóna var fædd 4. maí 1852 á Sigurðarstöðum, dóttir Jóakims Björnssonar og Guðfinnu Jósafatsdóttur [Kb. Lund.] og er þar á manntali 1855 og 1860. Hún er vinnukona á Hallgilsstöðum við manntölin 1880 og 1890.
Jens Jensson er í Brennási í fólkstölu við nýár 1873 „ , 30, vinnumaður“ [Sál. Eyj.]. Hann fer það ár „ , 30, v.m.,“ frá „Brenniási að Brasilíu“ [Kb. Lund.], [Vfskrá]. Jens var eitt af 14 börnum Jens Kristjáns Nikulássonar Buch og Guðrúnar Finnbogadóttur, sem lengi bjuggu á Ingjaldsstöðum, f. 25. júní 1841 [Kb. Ein.], sjá einnig [ÆÞ. II, bls. 258-259]. Lést af slysförum í Curityba 1891, sjá Árbók Þingeyinga 2002, bls. 19.
Helga Þorsteinsdóttir er í Brennási í fólkstölu við nýár 1873 „vinnumaður“ (svo!) [Sál. Eyj.], en ekki árið eftir. Ekki finn ég Helgu (eða Helga) innkomna eða burtvikna úr sókninni um þetta leyti, né á manntali 1880.
María Jósafatsdóttir kemur 1873 „ , vinnukona, frá Helgastöðum í Brenniás“ [Kb. Lund.]; fer skv. [Kb. Ein.] s. á. „ , 75, frá Helgast. til Bárðardals“. Hún er í Brennási í fólkstölu við nýár 1874 „húskona“, en fer 1874 „ , vinnukona Brenniási að Sauðanesi“ [Kb. Lund.]. María var fædd 11. júlí 1799, voru foreldrar hennar „Josaphat Fimbogas: Ingebiorg Jd: Briamsnes“ [Kb. Mýv.]. Hún er á manntali 1801 á Grænavatni „ , fosterbarn, 2,“ dóttir Jósafats Finnbogasonar í Brjámnesi og Ingibjargar fyrri konu hans, sem þá var látin. Hún er vinnukona á Kambstöðum við manntalið 1816. Fer 1819 „ , 21, vinnukona, frá Garði að Finstöðum í Kinn“ [Kb. Skút.]. María fer 1827 „ , 28, húβkona, frá Naustavík að Skinnastað“ ásamt Gesti Magnússyni [Kb. Skinn]. Þau eru gefin saman 17. sept. 1827, er Gestur þá „vinnumaður á Skinnastöðum 29 a“ en María „Húβkona í Skinnastöðum 28 ára“ [Kb. Skinn.]. Hún flytur ásamt manni sínum 1830 „ , 30, hs. kona frá Skinnastað að Borgum“ [Kb. Svalbarðss.] og eru þau á manntali á Bægistöðum 1835 ásamt þrem börnum, en 1840 eru þau á manntali á Einarsstöðum í Presthólasókn. Þau koma 1844 „ , frá Þjóðstöðm að Hóli“ [Kb. Hús.] (á líkl. að vera Þjófsstöðum) og er María við manntalið 1845 á Bakka í Húsavíkursókn „ , 47, G, hans kona,“ sem þar er „ , 49, G, grashúsmaður,“ með þeim er dóttir þeirra Guðrún, sjá hér næst á eftir. María og Gestur eru á manntali í Tröllakoti 1850, en 1855 Ási, en þar býr þá Jósafat sonur þeirra. Þau eru þar einnig á manntali 1860, er Gestur sagður „ , 63, G, faðir bónda,“ en María „ , 62, G, móðir bónda“. Árið 1872 kemur María „ , 73, móðir bónda frá Fagranesi að Helgast“ með Jósafat og sjö barna fjölskyldu hans [Kb. Helg.]. Þó Maríu finnist ekki getið meðal innkominna í Sauðanessókn árið 1874, sjá hér ofar, deyr hún þar 7. sept. 1879 „ , ómagi, Tungusel, 81 árs“ [Kb. Sauð.].
Guðrún Gestsdóttir kemur 1873 með Maríu hér næst á undan „ , húßkona, frá Helgastöðum í Brenniás“ [Kb. Lund.]; fer skv. [Kb. Ein.] „ , 36, dóttir hennar, frá Helgast. til Bárðardals“. Hún er í Brennási í fólkstölu við nýár 1874 „vinnukona“ [Sál. Eyj.]. Hún fer 1874 „ , vk.“ frá „Brenniási að Sauðanesi“ [Kb. Lund.], en ekki finnst hennar getið í Sauðanessókn þ. á. Guðrún var fædd 21. júlí 1836, voru foreldrar hennar Gestur Magnússon og María hér næst á undan, sem þá voru „híón á Bæistöðum“ [Kb. Svalb.]. Guðrún er með foreldrum á manntali á Bakka í Húsavíkursókn 1845 „ , 9, Ó, dóttir þessara
hjóna,“ ranglega sögð fædd í Sauðanessókn. Hún er einnig með þeim á manntali í Tröllakoti 1850, en ekki er hún með þeim í Ási 1855. Þar er hún hinsvegar á manntali 1860 „ , 24, Ó, systir bónda,“. Guðrún kemur 1872 að Helgastöðum til bróður síns og móður „ , 37, systr bónda, kom frá Grenjaðarstað“ [Kb. Helg.]. Eins og segir hér að ofan um Maríu, finnst Guðrún ekki innkomin í Sauðanessókn 1874, né heldur dáin eða burtvikin þaðan, né á manntali í sókninni 1880.
Guðrún Sigmundsdóttir er í Brennási í fólkstali við nýár 1875 „ , 25, vk.“ [Sál Eyj.], en fer að Hallbjarnarstöðum árið eftir [Kb. Lund.]. Guðrún var fædd á Jarlsstöðum í Bárðardal 17. mars 1851, dóttir Sigmundar Einarssonar og f. k. h. Kristínar Þorgrímsdóttur [Laxd. bls. 91]. Hún eignast soninn Tryggva á Hallbjarnarstöðum 6. nóv. 1876 [Kb. Ein.] með Guðna bónda Sigurðssyni í Brennási (sjá um Tryggva og afkomendur í [ÆÞ. VI, bls. 286-304]). Giftist Kristjáni Jónssyni og bjuggu þau í Grjótárgerði og Stórutungu þar sem Guðrún andaðist 31. júlí 1920 [Laxd. bls. 91]. Sjá einnig um hana undir Grjótárgerði.
Hólmfríður Marteinsdóttir er að nýju í Brennási í fólkstali við nýár 1875 „ , 49, húsk.“ Hún virðist vera farin árið 1877, en 1876 er ekki fólkstal. Sjá um hana hér ofar. Hólmfríður fór til Vesturheims frá Mjóadal 1883 með Hirti syni sínum og fjölskyldu hans [Vfskrá].
Hjörtur Sigurðsson, sonur Hólmfríðar hér næst á undan, kemur 1875 „ , 17, ljettadr.,“ frá Saurbæ að Brennási [Kb. Lund.], en er þó í Brennási á fólkstali við nýár 1875 „ , 17, sonr har“, farinn árið 1877. Hjörtur var fæddur 17. sept. 1858 á Halldórsstöðum í Bárðardal, sonur Sigurðar Hallgrímssonar og Hólmfríðar konu hans. Við manntalið 1860 er hann „ , 3, Ó, tökudrengur,“ á Halldórsstöðum. Þaðan fer hann 1873 „ , 15, fóstursonur,“ (þ. e. sr. Jóns Austmanns) að Saurbæ [Kb. Lund.]. Hjörtur fór til Vesturheims frá Mjóadal 1883 ásamt konu sinni Maríu Sigurðardóttur og tveim dætrum, svo og Hólmfríði móður sinni [Vfskrá].
Herborg Helgadóttir virðist vera í fólkstali í Brennási 1875 „ , 70“ og er þar enn í fólkstali 1877 og 1878 „ , tökukerl.“ og í fólkstölu 1879 „ , 72, gamalm.“ [Sál. Eyj.]. Engin deili veit ég á konu þessari, sem er nokkurn veginn jafnaldra alnöfnu sinnar, sem andaðist á Kálfborgárá 16. júní 1862, en hún er sú eina með þessu nafni og á þessum aldri í nafnaskrá manntalsins 1845. Hvorki finnst lát hennar né burtflutningur í [Kb. Lund.], né finn ég hana á manntali 1880.
Guðrún Herborg Helgadóttir kemur 1875 „ , 15, v. k.,“ frá Hallbjarnarstöðum að Brennási. [Kb. Lund.], en ekki finnst hennar getið í fólkstali. En 1876 er ekki fólkstal. Trúlega er Herborg eitt af Hallbjarnarstaðasystkinunum, síðar húsfreyja á Hjalla. Hún var fædd í Víðum (Guðrún Herborg) 30. júní 1860, dóttir Helga Jónssonar og Sigurveigar Sigurðardóttur [Kb. Ein.]. Dó 28. jan. 1929 [Kb. Grenj.]. Sjá einnig um hana í [Skú. bls. 56-57 og 112].
Margrét Kristjánsdóttir deyr 3. ágúst 1876 „ , húsk. Brenniási, 65“ [Kb. Lund.]. Hennar finnst þó ekki getið þar í sóknarmannatali. Margrét var fædd í apríl (fyrir 12.) 1812 í Auðbrekku í Hörgárdal, dóttir hjónanna Kristjáns Sigurðssonar og Þuríðar Þorsteinsdóttur. Hún er með foreldrum og bróður á manntali á Sílisstaðakoti 1816. Á manntali á Grímsstöðum á Fjöllum 1845 og 1850 og fer þaðan 1850 ásamt Kristjáni Torfasyni að Gestreiðarstöðum, þar sem þau eru gefin saman 22. júní 1851. Þau koma þaðan saman aftur að Grímsstöðum 1853, en Margrét fer að Gestreiðarstöðum að nýju 1854, þar sem
Guðrún Sigmundsdóttir
Hjörtur Sigurðsson og María Sigurðardóttir ásamt dætrum
Guðrún Herborg Helgadóttir
hún eignast soninn Sigurjón þ. á. [Kb. Hoft.], er Kristján sagður faðir hans, sjá hér ofar. Margrét er á manntali með Sigurjón á Geirrauðarstöðum (svo, á að vera Gestreiðarstöðum) 1855 „ , 44, G, vinnukona,“ en 1860 í Ármótaseli „ ,48, Ó, vinnukona,“. Hún kemur 1868 með Sigurjóni syni sínum „ , 57, vinnukona, frá Hlíðarenda að Stórutungu“ [Kb. Lund.]. Margrét var með Sigurjóni syni sínum í Hrappstaðaseli, hjá Oddi og Sigríði upp úr 1874.
Jónína Sigurveig Jónatansdóttir kemur 1877 „ , 18, v. k.,“ frá „Arnarvatni að Brenniási“ [Kb. Lund.] en er samt á fólkstali í Brennási 1877 „ , 18, vk.“ [Sál. Eyj.]. Hún er þar enn í fólkstali við nýár 1879. Fer 1880 „ , 21, vinnuk., frá Brenniási að Meyjarhóli“ [Kb. Lund.]. Sigurveig var fædd 26. nóv. 1858 á Fljótsbakka, dóttir hjónanna Jónatans Jónssonar frá Hörgsdal og Kristínar Tómasdóttur. Lengi farsæl ljósmóðir í Reykdælahreppi. Sjá um hana í [ÆSiÞ., einkum bls. 6-11]. Dó 7. mars. 1931.
Helga Jónatansdóttir, eldri systir Sigurveigar hér næst á undan, kemur 1878 „ , 23, vk,“ frá „Hamri að Brenniási“ [Kb. Lund.] og er þar í fólkstölu við nýár 1879 „ , 23, vk.“ og þar á manntali 1880 og í fólkstali áfram til og með nýári 1888. Helga var fædd á Fljótsbakka 8. júlí 1855, dóttir hjónanna Jónatans Jónssonar frá Hörgsdal og Krisínar Tómasdóttur [Kb. Ein.]. Giftist Steingrími Bjarnasyni á Geldingsá á Svalbarðsströnd [ÆSiÞ., bls. 31]. Sjá nánar um hana í kafla um Hörgsdal.
Sigurjón Kristjánsson er á manntali í Brennási 1880 „ , 27, Ó, vinnumaður,“. Hann er á fólkstali þar við nýár 1881-1883. Fer til Vesturheims 1883 „vinnumaður, 30“ [Vfskrá] og [Kb.Lund.]. Sigurjón var fæddur 6. júní 1854 og voru foreldrar hans Kristján Torfason og Margrét Kristjánsdóttir [Kb. Hoft.]. Fæðingarstaðar er ekki getið og Kristján er meðal burtvikinna úr sókninni 1853. Sigurjón er á manntali á Geirrauðarstöðum (svo, á að vera Gestreiðarstöðum) 1855 með móður sinni „ , 2, Ó, barn vinnukonunnar,“ og er sagður fæddur í Möðrudalssókn. Það ár er þó Möðrudalur talinn með í Hofteigssókn. Við manntalið 1860 eru þau mæðginin í Ármótaseli, er Sigurjón þar „ , 3, Ó, tökubarn“, þá sem síðar sagður fæddur í Möðrudalssókn. Hann kemur með móður sinni 1868 „ , 15, Son hennar,“ frá Hlíðarenda að Stórutungu [Kb. Lund.]. Sigurjón var vinnumaður í Hrappstaðaseli hjá Oddi og Sigríði upp úr 1874, þar sem móðir hans var þá einnig, sjá þar.
Sörena Anna Bjarnadóttir kemur aftur 1880 „ , 25, frá Arndísarstöðum að Brenniási“ [Kb. Lund.] og er þar á manntali það ár og á fólkstali við nýár 1881 og 1882, en ekki 1883. Sjá um hana hér ofar í búskapartíð Jóns og Herdísar 1863-1864. Í [Vfskrá] er frá því skýrt að Sörena Anna fari frá Brennási til Vesturheims 1883 (talin næst á eftir Sigurjóni hér á undan) ásamt Tryggva Sigurjónssyni, sem ekki er orðinn ársgamall, líklega sonur ofannefnds Sigurjóns. Engar vísbendingar er þó að finna um þau í kirkjubók eða sálnaregistri, né finn ég fæðingu Tryggva í [Kb. Lund.], [Kb. Þór.] eða [Kb. Hálss.].
Tryggvi Sigurjónsson, sjá hér næst á undan hjá móður hans.
Jónína Sigurveig Jónatansdóttir
1914? - 1941: Jón Guðnason með systrum
Eins og segir hér að ofan um Guðna, ber heimildum ekki saman um, hvenær Jón tekur við búi. [ÆÞ.] segja það vera 1914, en [Sál. Eyj.] við lát Guðna 1916. Bærinn í Brennási brann 1941 og fór Brennás þá í eyði.
Eins og segir hér nokkru ofar var Jón fæddur í Brennási 5. sept. 1868 og átti hann heima þar til 1941. Herborg systir hans er þar ráðskona hjá honum þar til hún deyr 11. okt. 1935. Eftir það voru Jón og Sigrún systir hans ein í Brennási.
Jón andaðist 20. febr. 1944, sjá [ÆÞ. VI, bls. 282].
Systur Jóns í Brennási 1916-1941, báðar fæddar þar:
Herborg Guðnadóttir, f. 14. sept. 1871 [Kb. Lund.]. Átti heima í Brennási til dauðadags 11. okt. 1935 [ÆÞ. VI, bls. 282], bústýra eða ráðskona þar.
Sigrún Guðnadóttir, f. 14. des. 1882 [Kb. Lund.]. Átti heima í Brennási til 1941, en var þó bústýra hjá Sigurgeir bróður sínum á Jarlstöðum 1919-1920 [Sál. Eyj.]. Dó á Jarlstöðum 2. júní 1979 [ÆÞ. VI, bls. 286].
Vandalausir í Brennási í búskapartíð Jóns og systra hans:
Páll Júlíus Sigurðsson er í Brennási á manntali sóknarprests í árslok 1915 „ v . m., 37“. Hann er þar ekki árið eftir, þá kominn að Jarlstöðum þar sem Sigurgeir bróðir Jóns er bóndi. Telja má víst að Páll þessi sé systkinabarn við Brennássystkinin, fæddur 25. júlí 1877 á Kálfborgará, skírður Páll Júlíus, voru foreldar hans Sigurður Jónsson (bróðir Sigríðar í Brennási) og Sigríður Guðný Halldórsdóttir, sem þá voru „búandi hjón á Kálfborgará“ [Kb. Lund.]. Páll er með foreldrum sínum þar á manntali 1880 og flytur með þeim 1886 að Hjalla ásamt sex systkinum [Kb. Lund.]. Hann er þar á fólkstali við árslok 1889 með foreldrum og systkinum, en ekki finnst hann á manntali þar 1890, né á fólkstali þ. á., er þar þó 1891 og 1896 og 1897 í Víðum. Þaðan fer hann 1898 að Skútustöðum. Hann er víða í vinnumennsku eða lausamennsku, er í Gunnólfsvík á manntali 1901 hjá Helga Pálssyni og Arndísi „ , hjú þeirra, gegnir heyvinnu og jarðyrkju, 24,“. Kemur þaðan að Stóruvöllum 1902, fer frá Sigurðarstöðum að Hallgilsstöðum 1904 [Kb. Lund.], að Káfaströnd 1906 [Kb. Hálsþ.] og 1907 þaðan að „Blikastöðum - Reykjavík“ [Kb. Mýv.]. Páll kvæntist Ingibjörgu Ólafsdóttur og bjuggu þau í Króksseli á Skagaströnd [Skú. bls. 122], sjá þar einnig um börn þeirra.
Halldór Marteinsson er í Brennási á manntali sóknarprest í árslok 1918 „ , v. m. 53“ ásamt konu sinni og dóttur. Þau eru þar einnig árið eftir. Halldór er meðal innkominna í Mývatnsþing 1920 „ , vinnum, 55,“ frá Brennási að Gautlöndum. Halldór var fæddur 21. jan. 1865 á Fornastöðum [Kb. Hálsþ.], d. 25. nóv. 1946 í Hlíð. Sjá um hann og afkomendur í [Reykj. bls. 405-414], einnig í kafla um Grjótárgerði, þar sem þau hjón bjuggu 1895-1905.
Anna Pálína Benediktsdóttir, kona Halldórs hér næst á undan, er einnig í Brennási á manntali sóknarprests í árslok 1918 „ , k. hans, 45“. Þau eru þar einnig 1919. Anna Pálína fer með Halldóri að Gautlöndum 1920. Anna Pálína
Herborg Guðadóttir
Sigrún Guðnadóttir
Páll Júlíus Sigurðsson
Halldór Marteinsson og Guðrún Marteinsdóttir
var fædd 13. maí 1873 á Ytrafjalli, d. 23. júlí 1946 í Hlíð. Sjá um hana og afkomendur í [Reykj. bls. 405-414], einnig í kafla um Grjótárgerði. Hólmfríður Sigríður Halldórsdóttir, dóttir Halldórs og Önnu Pálínu hér næst á undan, er með foreldrum sínum í Brennási við árslok 1918 og 1919 og fer með þeim að Gautlöndum 1920. Hólmfríður var fædd 11. sept. 1908 á Stöng, d. 12. apríl 1983. Lengi húsfreyja á Rauðá. Sjá um hana og afkomendur í [Reykj. bls. 412-414].
Gunnar Skaftason er í Brennási á aðalmanntali 1920, einnig á manntali sóknarprests 31. des. 1920 „ , vinnum.“. Hann er þar einnig á sama árstíma 1921 og 1922. Gunnar var fæddur 6. maí 1904 á Munkaþverá, sonur Skafta Eiríkssonar og Sigríðar Sigurgeirsdóttur [Kb. Grundarþ.]. Hann er vinnumaður í Gafli 1924-1927. Dó 17. ágúst 1983, þá til heimilis að Syðra-Brennihóli í Kræklingahlíð, sjá skrá Hagstofu yfir dána.
Kjartan Sigurtryggvason er í Brennási á manntali sóknarprests 31. des. 1923 „húsm“ ásamt konu sinni og syni. Þau eru farin árið eftir. Kjartan var fæddur 24. des. 1892 á Litluvöllum, sonur Friðlaugs Sigurtryggva Tómassonar og f. k. h. Rannveigar Elínár Magnúsdóttur. Kjartan andaðist 28. febr. 1980. Sjá um hann í [ÆÞ. IV, bls. 173 og 175].
Nýbjörg Þorláksdóttir, kona Kjartans hér næst á undan, er með manni sínum í Brennási eins og lýst er hjá honum. Nýbjörg var fædd á Ísólfsstöðum 21. jan. 1893 [Kb. Hús.], dóttir Þorláks Stefánssonar og Nýbjargar Jónsdóttur. Nýbjörg missti föður sinn ársgömul og flutti þá með móður sinni og systur frá Ísólfsstöðum. Þau hjónin bjuggu í Hrappstaðaseli tvö ár áður en þau fluttu í Brennás. Nýbjörg andaðist 23. nóv. 1968 [ÆÞ. IV, bls. 175].
Haraldur Kjartansson, sonur Kjartans og Nýbjargar hér næst á undan, er með foreldrum sínum í Brennási 1923-24. Haraldur var fæddur 7. júlí 1920 á Mýri í Bárðardal. D. 4. júlí 1978. Sjá um hann og afkomendur í [ÆÞ. IV, bls. 175176].
Halldór Marteinsson er aftur í Brennási á manntali sóknarprests 31. des. 1924 „ , lausam. 60“ [Sál. Eyj.], en ekki er hann þar árið eftir. Sjá um hann hér nokkru ofar.
1. yfirferð lokið 2. nóv. 2005. R. Á. Leiðrétt lítillega 5. jan. 2007. R. Á. Þessi prentun gerð . R. Á.
Hólmfríður Sigríður Halldórsdóttir
Kjartan Sigurtryggvason
Nýbjörg Þorláksdóttir
Ábúendur í Brennási
Til ábúenda teljast hér þeir sem skráðir eru bændur, m. a. í manntalsbók þinggjalda til 1899. Hafi ábúendur verið í húsmennsku fyrir eða eftir ábúð, er ábúðartímabilið að jafnaði einnig látið ná yfir þann tíma.
1818 - 1827: Jón Jónsson 1819 - 1820: Ari Árnason og Steinunn Þorsteinsdóttir 1827 - 1833: Sigurður Sigurðsson og María Árnadóttir 1833 - 1857: Hálfdan Jóakimsson og Aðalbjörg Sigurðardóttir 1857 - 1864: Jón Árnason og Herdís Ingjaldsdóttir 1864 - 1867: Jón Jósafatsson
1867 - 1868: Sigurður Jónsson (1. bú) og Friðrik Jónsson (2. bú)
1914? - 1941: Jón Guðnason með systrum
Skammstafanir og skýringar:
[Bybú]: Byggðir og bú Suður-Þingeyinga 1985, Rvík 1986.
[Hraunk.]: Hraunkotsættin, tekin saman af Skúla Skúlasyni. Rvík 1977.
[Jb.]: Jarðabók Árna Magnússonar og Páls Vídalín, 1712.
[JakH.]: Jakob Hálfdanarson: Sjálfsævisaga. Rvík 1982.
[Kb.]: Prestþjónustubók.
[NiðJH.]: Niðjatal Jóns Árnasonar og Herdísar Ingjaldsdóttur. Þorsteinn Davíðsson tók saman.
[Reykj.]: Reykjahlíðarætt, Rvík 1993.
[Saga Ísl.]: Thorstína S. Jackson: Saga Íslendinga í N. Dakota, Winnipeg 1926.
[Sál.]: Sálnaregistur, húsvitjanir, fólkstala, manntal sóknarpr., fólkstal.
[SÍV.]: Þorsteinn Þ. Þorsteinsson: Saga Íslendinga í Vesturheimi, II, Winnipeg 1943.
[Skú.]: Þura Árnadóttir, Garði: Skútustaðaætt, Rvík 1951.
[Vfskrá]: Júlíus H. Kristinsson: Vesturfaraskrá 1870-1914.
[ÞinKV.]: Konráð Vilhjálmsson: Þingeyingaskrá, handrit í Þjóðskjalasafni Íslands.
[ÆSiÞ.]: Hrólfur Ásvaldsson: Æviágrip Sigurveigar og Þorbergs á Litlulaugum. Prenttækni 1982 og 1991.
[ÆÞ.]: Indriði Indriðason og Brynjar Halldórsson: Ættir Þingeyinga.
