MA 4 & DI 5 SEP 2017 DAGKRANT #HTF17 © Sofie Jaspers
Dubbeldate met Meester Daan en Buko Dominique The only way is up voor Jonas en Boris 40 jaar Kaaitheater Power Talks: boost je podiumideeën
© Thomas Dhanens
Les cinq premiers gagnants du Prix Roel Verniers Festivalscenograaf Dries Otten
www.theaterfestival.be
CHASSE PATATE © Phile Deprez
Meester Daan in CHASSE PATATE
Buko Domi in BUKO
BUKO © Sofie Jaspers
CHASSE PATATE — BUKO Dominique Van Malder
4 & 5 sep 2017 1
‘Meester Daan zou schrik hebben in het universum van Abattoir Fermé’ — ‘Bij Studio ORKA zou Buko Domi met zijn zatte botten in het moeras belanden’
2 4 & 5 sep 2017
CHASSE PATATE — BUKO Dominique Van Malder
Lieselore Remans Stel: Meester Daan, Buko Domi en Dominique Van Malder gaan samen op stap. Waar gaat die Heilige Drievuldigheid heen?
Met die sjarels? Ik zou met hen naar de zoo gaan, waarmee ik vooral Daan een plezier doe. Die zou dat heel leuk vinden, hij had hetzelfde voor ogen met zijn leerlingen. Ik zou me wel over hem ontfermen. En ik denk dat Buko Domi meteen naar de cafetaria zou gaan, wat zitten brommen met een pintje bier. Met hem zou ik graag even aan een tafeltje zitten om te praten over literatuur, maar op een gegeven moment zou ik hem ook gewoon een eikel vinden. Met hem zou ik het moeilijker hebben. Het wordt niet de simpelste schooluitstap, me dunkt! Maar de zoo lijkt wel een geschikte plek om die twee wat te verspreiden.
Pesten krijgt Meester Daan niet klein! CHASSE PATATE © Phile Deprez
Schizofrenie viert hoogtij op Het Theaterfestival; Dominique (‘Dompi’) Van Malder speelt in elf (!) opvoeringen de twee meest tegengestelde personages uit de hele selectie. In CHASSE PATATE van Studio ORKA belichaamt hij de schuchtere Meester Daan, in BUKO van Abattoir Fermé krijgen we een door dichter Charles Bukowski geïnspireerde, maar vooral ontspoorde versie van hemzelf te zien. Waar begint en eindigt de Dominique die zijn lichaam en stem leent aan die twee kerels? We strikten hem voor een (drie)dubbele date waarin we die identiteitsgrenzen aftasten.
Waar vindt hij rust?
Meester Daan vindt rust in de natuur, maar ook wel in de muziek en het feit dat hij een rocker is geweest. Hij heeft nood om even uit de bol te gaan en om daarna de leerlingen weer wat bij te brengen, als een plichtsbewuste leraar.
In CHASSE PATATE komt hij in een café terecht. Wat bestelt hij daar?
Café De Sportvriend, waar Meester Daan naartoe gaat om te spijbelen, is een plaats van vergane glorie. Het ligt dicht bij de baan waar wandelaars, fietsers en auto’s langskomen. Vroeger was het een florerend café met vele klanten, nu passeert er steeds minder volk. Om op je vraag te antwoorden: Daan bestelt braaf een limonade bij zijn ballekes à volonté.
Herkennen we ergens de echte Dominique in Meester Daan?
Acteurs putten per definitie gretig uit hun eigen ervaringen. Hoe is jouw personage Meester Daan ontstaan?
© Artur Eranosian
Bij Studio ORKA is de locatie steeds de hoofdacteur. De rest ontstaat door improvisatie. We wisten dat we iets wilden doen met een grote omgeving in de natuur, weg van de bewoonde wereld. Daarop plaatsten we een inzakkend café dat als huis diende voor de een en als ontmoetingsplek voor de ander. Die plek inspireerde ons om naar bijpassende figuren te zoeken. Daarbij hoorde ook een personage dat naar dit café komt voor rust en troost. Vrij snel had ik het idee om een leraar te spelen die door zijn leerlingen wordt gepest. Een speelplaats vol kinderen is dikwijls al een gruwelijke jungle. Zeker in digitale tijden zijn ze ook niet mals voor elkaar. De verschuiving van een gepest kind naar een gepeste leraar is dan een interessant gegeven. Daarnaast is mijn rol ook een ode aan een leraar die ik vroeger zelf heb gehad. Een redelijk anarchistische figuur, maar ook een fantastische leraar. Hij had thuis een resem maffe dieren en iedereen mocht langskomen om die te bekijken. Volgens mij heeft hij ooit eens een kauw door de klas laten vliegen. Zo'n leraar is Daan vroeger ook geweest. Maar door het pestgedrag van zijn leerlingen is hij dichtgeklapt.
Is Meester Daan een verdwaalde ziel die een ontsnappingsroute zoekt?
Meester Daan woont vermoedelijk nog bij zijn moeder thuis en durft haar niets te zeggen over de situatie op school. Hij vertrekt ’s ochtends met zijn boekentasje en komt bij de andere personages langs om de school te mijden. In het brede verhaal van rouw en verlies dat CHASSE PATATE toont, is hij de spijbelende leraar die in de bewoonde wereld niet meer durft zijn wie hij is. In het café wel, daar is hij opnieuw de rocker die hij vroeger was.
Hij is alleszins iemand die ik wel graag heb. Zelf ben ik nooit gepest geweest op school. Men heeft het wel geprobeerd, want ik was op het eerste zicht misschien een makkelijk slachtoffer. Maar ik heb die pogingen tot pesten gecounterd met mijn humor. Zo had ik iets anders waarmee ik positief kon opvallen. Mijn humor maakte mij mondiger, ik had iets om mij te verde digen. Hoewel ik me dus nooit als een gepest kind beschouwd heb, ken ik de mechanismen ervan wel van dichtbij. Om mijn personage vorm te geven, vergroot je die herkenningspunten dan uit.
Hoe zou een changement de décor eruitzien? Wat zou er gebeuren als Meester Daan in BUKO belandt?
Hij zou zich echt niet op zijn gemak voelen in het universum van Abattoir Fermé. Daan zou schrik krijgen van Los Angeles. Het is een stad die te veel bonst, die te hard leeft. Als Daan wat drank op heeft, kunnen er misschien wél eens rare dingen gebeuren. Eenmaal bevrijd van zijn demonen heeft hij het misschien wel naar zijn zin in de wereld van BUKO. Dan durft hij wel een nummer van Guns ‘N Roses aan te vragen om mee te zingen. (lacht)
CHASSE PATATE bulkt van de kinderlijke poëzie. Welke quote typeert jouw personage het meest?
Oud-leerling Ulrike, die Meester Daan tegen het lijf loopt in café De Sportvriend, omschrijft hem als de meester die haar talent heeft ontdekt. In die nieuwe ontmoeting met Ulrike, ziet Meester Daan weer waarin het goed was. Op een gegeven moment in het stuk zegt hij zelfs: ‘Ik ben veertig jaar een rups geweest en nu ben ik een vlinder.’ Hij ontpopt zich als het ware opnieuw tot de meester die hij ooit is geweest. De gepeste meester is niet meer, terug naar het rockimago waar zijn vroegere leerlingen naar opkeken!
4 & 5 sep 2017 3
CHASSE PATATE — BUKO Dominique Van Malder
Alcohol stilt de onrust bij Buko Domi!
Waar vindt hij rust?
BUKO © Sofie Jaspers
Buko Domi vindt zijn rust in alcohol, maar hij verdwijnt er ook in. Hij gaat vooral op zoek naar iets dat zijn onrust stilt. Een goede vrouw zou zijn onrust misschien wat temperen. Maar die zal hij toch niet tegenkomen als hij zich steeds in de vuile omgeving van het motel begeeft.
Buko Domi belandt in een groezelig café-motel. Wat bestelt hij daar?
Eerst wilden we een Chinees restaurant gebruiken als decor, maar dat bleek bij nader inzien toch veel te proper. (lacht) We kozen dan maar voor een schmutzig café, waar die twee mannen drinken en zelfs ook wonen. Dat motel toont niet enkel de marginale kant van Los Angeles, het biedt ook meer spelmogelijkheden. Om op je vraag te antwoorden: Buko Domi slokt alles naar binnen waar alcohol in zit. Mogelijk bestelt hij zelfs parfum en drinkt dat op. (lacht)
Herkennen we ergens de echte Dominique in Buko Domi?
Acteurs putten per definitie gretig uit hun eigen ervaringen. Hoe is jouw personage Buko Domi ontstaan?
Voor de Bukowskiaanse Dominique (we noemen hem gemakshalve Buko Domi in het artikel om verwarring tegen te gaan, red.) was de inspiratiebron con creter, namelijk de Amerikaanse schrijver Charles Bukowski. Als achttienjarige was ik enorm door hem gefascineerd. Ik heb toen zijn hele oeuvre uitgelezen. Dat is altijd wel blijven hangen. Toen Bukowski opeens ter sprake kwam tijdens een avond met Tom (Vermeir, zijn medespeler in Buko, red.) beseften we beiden dat we graag een stuk wilden maken over hem. Tom en ik zijn in zekere zin drinkebroers. Die charme delen we met Bukowski, al wendde hij zich tot zwaardere roesmiddelen. Tom en ik gingen op zoek naar iemand die ons kon begeleiden in dat universum. Iemand moest ons regisseren. Dat kon alleen maar Stef (Lernous, artistiek leider van Abattoir Fermé, red.) zijn. Met zijn scherpe pen heeft hij interviews afgeno men met vrouwen en alcohol als thema. Voor zijn tekst vertrok Stef van Bukowski's werk, vermengd met herinneringen en half-slechte moppen van ons. Een stuk of 140 pagina’s leverde hij af. De grootste tekst die ik ooit uit het hoofd heb geleerd! Nu schiet daar uiteraard wat minder van over. Met al dat tekstmateriaal op de theatervloer is Buko Domi ontstaan.
Is Buko Domi een verdwaalde ziel die een ontsnappingsroute zoekt?
Buko Domi leeft ergens in Los Angeles, aan de rand van de samenleving tussen voornamelijk would-be schrijvers die hun hele leven bij elkaar fictionaliseren. De ontsnapping zit dan in het leven in fictie. De personages van Tom en mezelf heb ben elkaar daarin nodig. Want eigenlijk zijn ze heel eenzaam. Ze zijn een soort gemarginaliseerde versie van de Dikke en de Dunne.
Net als Buko Domi ben ik wel iemand die al eens graag drinkt. Ik vertoef met plezier in zulke sferen van roes, maar aan de batida de coco die mijn personage naar binnen kapt, waag ik me liever niet. Natuurlijk herken ik me in hoe Buko Domi mijmert over zijn leven en relaties. Zijn verhalen zijn wel erg geflipt. Als ik daar drie procent van zou hebben meegemaakt, is het al veel. Het is vooral leuker om in je fantasie dat soort verhalen te verzinnen. Bijvoorbeeld een vrouw die bont en blauw geslagen is door haar vriend, louter omdat het hem opwindt. Hoe je in zo’n personage kruipt? Door de marginale versie van jezelf op te zoeken. Al durf ik gerust te stellen dat ik niet echt marginaal ben.
Hoe zou een changement de décor eruitzien? Wat zou er gebeuren als Buko Domi in CHASSE PATATE belandt?
Zet hem in café De Sportvriend en hij wordt zot. Buko Domi zou de wisseling zeker niet zien zitten, hij zou de Orkaëske omgeving niet aankunnen. Hij zou eerst een bak Sparta Pils moeten leegdrinken om de pijn wat te verzachten. De natuur vindt hij ver-schrik-ke-lijk. Wanneer Tom in de voorstelling aan een al te delirante Buko Domi vraagt om even met hem te gaan wandelen, wijst hij dat aanbod resoluut af. Hij overleeft de natuur niet. Hij zou met zijn zatte botten meteen in het moeras belanden. (lacht)
BUKO bulkt van het vulgaire voca bularium. Welke quote typeert jouw personage het meest?
Buko Domi vertelt hoe hij in de biblio theek zit en chat via de webcam. De bibliothecaris zet de computer uit, maar Buko Domi trekt hem mee en verzekert hem dat hij boeken heeft geschreven. Tussen de rijen zoekt hij eigenlijk naar die boeken, maar vindt ook zichzelf niet meer: ‘Waar ben ik, waar ben ik?’. Hij denkt dat hij zichzelf als schrijver kan zien, maar niets is minder waar.
was Musicst love my fir Dompi vraagt plaatjes aan Genadeloos gepikt van zijn eigen plaatjesprogramma Radio Gaga, waarin hij samen met Joris Hessels een rond reizend radiostation bemant, geven we Dominique Van Malder ook eens de kans om liedjes aan te vragen, voor zichzelf en voor de personages die hij belichaamt.
Voor Meester Daan – ‘Gij droeg toen ook grave t-shirts van rozen en geweren!’ – lijkt de keuze voor Guns ‘N Roses evident. Een specifiek nummer zou echter afbreuk doen aan diens repertoirekennis. Voor Domi Buko draait hij maar al te graag The piano has been drinking van Tom Waits. Het is een lied waar de onrustige man zich vermoedelijk wel bij kan ontspannen. Een nummer waarvan Dominique op dit moment zelf heel blij wordt, is Everything Now van Arcade Fire. Ook de tijdloze Elvis-klassieker My Boy mag voor hem altijd bovengehaald worden. Tot slot kan hij de scène van CHASSE PATATE moeilijk verlaten zonder de rockband Needle and the Pain Reaction te noemen, omdat het volgens hem vree wijze gasten zijn met vree wijze topmuziek.
Zomeren met Dompi
Ik ben de afgelopen tijd volle bak bezig geweest aan scenario’s van een nieuwe reeks voor Canvas, een productie van De Wereldvrede. We volgen dertien dikkerds op een veertiendaags dieetkamp in de Ardennen. Zij komen in een Waals dorp terecht waar vreemde dingen met hun lichaam en geest gebeuren. De serie gaat over het loslaten van het verleden en durven kijken naar de toekomst. Het zal een fysieke thriller wor den, met mensen die dik zijn geworden door hun psychologische problemen. Het moet een beetje een kruising worden tussen schrijnend en komisch, iets wat pijn mag en moet doen.
Dompi's glazen bol Joris en ik zijn ook bezig met het derde seizoen van Radio Gaga. We moeten nog twee afleveringen opnemen, maar dit laatste seizoen wordt meteen het meest intense. We bezoeken met onze caravan een paar heftige plekken, zoals een kamp waar kinderen komen om te rouwen. Daarnaast passeren we ook bij jeugddelin quenten, in een afkickcentrum en zelfs in Lourdes. (lacht) In de laatste aflevering gaan we langs bij mensen die we de voorbije drie seizoenen hebben ontmoet. Met sommigen hebben we nog contact en dat willen we graag onderhouden. Ik hoop dat de kijkers het ook mooi zullen vinden.
4 4 & 5 sep 2017
The Only Way is UP Boris Van Severen en Jonas Vermeulen/CAMPO
Een nostalgische blik op de toekomst Ik ontmoet Boris Van Severen op een zondagnamiddag midden in de gezinsdrukte. Bij hem thuis voeren we een hypertechnologisch dubbelinterview met zijn kompaan Jonas Vermeulen, die op dat moment in Antwerpen vertoeft. Het gespreksonderwerp: hun muziekvoorstelling The Only Way Is UP, die al evenzeer op elektronica leunt. Dina Dooreman
© Thomas Dhanens
The Only Way is UP Boris Van Severen en Jonas Vermeulen/CAMPO
Jullie muzikaal afstudeerproject The Great Downhill Journey Of Little Tommy viel in de prijzen op TAZ en het Edinburgh Fringe Festival. Was het succes de aanleiding om ook van The Only Way Is UP een muziekvoorstelling te maken?
Boris: De combinatie van theater en muziek boeit ons enorm. We wilden het muziektheater sowieso samen verder onderzoeken. De vraag wat we precies aan het maken zijn, staat dus centraal. Is het theater, muziek of net een mengvorm? Eigenlijk wilden we theaterliefhebbers naar een concert lokken en mensen die van muziek houden naar theater. Jonas: We hebben eerst twee maan den onderzoek gevoerd en zijn toen met onze plannen naar het Gentse kunsten centrum Campo gestapt. Zij wilden ons project volledig steunen. Uiteindelijk is The Only Way is UP een heel andere voorstel ling dan The Great Downhill Journey Of Little Tommy, maar het is er evenzeer een duidelijke voortzetting van. In het begin wilden we iets helemaal anders maken, maar we merkten dat in Little Tommy veel elementen zaten die goed werkten en waar we ons goed bij voelden. Boris en ik hadden voor onszelf een biotoop gecre ëerd waarin het aangenaam vertoeven was. In The Only Way Is UP trekken we de hele mix van theater en muziek nog net iets verder door.
Een echte openbaring! Door het instru mentarium dat wij gebruikten, kwamen we heel vaak uit bij de originele synths uit de jaren '70 en '80. Maar ik vind niet dat we bewust gekozen hebben om de jaren '80 na te bootsen. We hebben evengoed inspiratie gehaald uit muziek die in onze jeugd veel gedraaid werd, zoals de french house van Daft Punk en Justice. Jonas: Ons onderzoek gaat in twee richtingen. Hoe kan de muziek het verhaal voeden? Maar ook omgekeerd: hoe kunnen we onze inhoudelijke ideeën verklanken in de muziek? Die wisselwerking is het belangrijkst. Zowel de inhoudelijke als de muzikale referenties die we dan kozen, zijn iets ouder dan de muziek van van daag. Zo zijn we bijvoorbeeld beïnvloed door klassieke grootmeesters als Nick Cave, Tom Waits en Jacques Brel. Vooral door de manier waarop ze hun tekstuele inhoud vormgeven. Omdat ze soms vanuit personages vertrekken, worden hun nummers bijna scènes op zich. In de elektronische traditie bestaat zoiets niet echt, met uitzondering van LCD Soundsystem misschien.
© Thomas Dhanens
‘We willen theaterliefhebbers naar een concert lokken en muziekliefhebbers naar theater.’ — Boris Van Severen De thema's uit The Only Way Is UP hebben betrekking op de grote existentiële levensvragen waarmee veel mensen worstelen. Was dat jullie uitgangspunt?
De muziek in Little Tommy had een poprockflow terwijl The Only Way Is UP eerder een elektronische eightiesvibe in zich draagt. Hebben jullie bewust voor een nieuw muziekgenre gekozen?
Boris: Van bij de start hadden we het plan om met elektronische muziek te werken. We wilden het elektronische genre onderzoeken. Het grappige is dat wij weinig van elektronische muziek kenden. We hadden weleens een string synthesizer vastgenomen, maar nu was het echt fijn om op zoek te gaan naar nieuwe klanken.
Boris: Ja, de voorstelling is een reflectie over hoe wij ons voelen op dit moment. We zijn vertrokken vanuit de grote Jambersvragen: wie zijn wij, wat doen we? En natuurlijk krijgen we dan onvermijdelijk te maken met de prestatiemaatschappij waarin we allemaal leven. Ons werk is, kort gezegd, een vertaling van ons gevoel naar een theatervoorstelling. Een nostalgische blik op de toekomst, zou je kunnen zeggen. We wilden nadenken over wat de toe komst zal brengen. Voor ons. Voor ieder een. Dat, maar dan zonder een belerende boodschap te willen overbrengen. De voorstelling zit natuurlijk boordevol uitvergrotingen, maar ik denk dat de levensloop van elk personage zeer herkenbaar is. Je zou die vier personages bijna als één personage kunnen zien. Jonas: De kern van de voorstelling was om een zo normaal mogelijk leven uit te vergroten. Ons vertrekpunt was het idee om een visuele mind map te creëren. Ieder personage moest gerepresenteerd worden door een beeld dat de fantasie van de kijker nog extra zou prikkelen. Als we alles zouden samenbrengen, konden we via licht, geluid en beeld de veelheid uitbeelden die keer op keer op ons afkomt tijdens ons dagelijkse leven. Boris: We wilden iets megalomaans
4 & 5 sep 2017 5 maken. We hadden het idee om met larger-than-life lichtbakken te werken waarnaast wij dan als twee kleine manne tjes op het podium zouden staan. We wilden een soort van overrompeling tot stand brengen. Je krijgt iedere dag zo veel input van buitenaf. Je staat nog maar op of je telefoon begint al te gloeien. Ook het dagelijkse straatbeeld is overtrokken met reclame. De voorstelling moest een Tokyo at night-gevoel oproepen. Jonas: Daarom hebben we vooral beelden uitgekozen die zo uit het straat beeld geplukt kunnen zijn. We zijn eerst zelf op zoek gegaan naar pictogrammen en reclamebeelden die daarbij aanleunen. Van daaruit hebben we beslist om met neonverlichting te werken. Dat was ook een esthetische keuze. We hebben uiteindelijk Sarah Yu Zeebroek, net als in Little Tommy, gevraagd om onze ideeën uit te werken in neontekeningen. Op basis van onze vorige samenwerking voelt ze heel goed aan wat we verwachten en fijn vinden. Dat maakt haar zo straf.
Jullie voorstellingen komen collectief tot stand. Hoe verloopt die samenwerking?
Boris: Die verliep zeer organisch. We zijn goed op elkaar afgestemd: Jonas en ik hebben samen Kleinkunst gestudeerd aan het Antwerpse conservatorium en maakten onze mastervoorstelling samen. We vertrouwen elkaar volledig. Jonas houdt zich evenwel meer bezig met de inhoud en ik met de muziek. Jonas: Onze focus tijdens het maken was dus verschillend, maar stond wel in functie van hetzelfde grotere geheel. We vinden het belangrijk dat er even nauw keurig naar de muziek als naar de inhoud wordt gekeken. Het moet zowel voor de theater- als de muziekliefhebber interes sant zijn. Ik denk dat het moeilijk is om de twee media los van elkaar te lezen of beluisteren. Ze kwamen samen tot stand en vormen één geheel. Boris: Toch denken we erover na om eventueel een cd uit te brengen, net zoals we bij Little Tommy deden. Maar dan beter. Een cd en een voorstelling zijn twee verschillende media. Omdat je het visuele aspect verliest, moet het geluid ten volle benut worden. Met klanken kun je verschillende sferen oproepen en een extra laag creëren. Bovendien krijgen we vaak te horen dat mensen onze muziek mee naar huis willen nemen.
‘De kern van de voorstelling was om een zo normaal mogelijk leven uit te vergroten.’ — Jonas Vermeulen
6 4 & 5 sep 2017
Prix Roel Verniers / 40 years Kaaitheater
Ils ont gagné le Prix Roel Verniers. Et ensuite ? à travers lequel l’homme crée la réalité. Il comptait y faire du mouvement une nouvelle langue. Ses sources d'inspiration étaient l'émission enfantine Tik Tak et l’essai de Barnett Newman The first man was an artist. Le spectacle sera présenté les 20 et 21 décembre au Vooruit de Gand. © Lore Missine
Ce mardi après-midi, les douze candidats en lice pour le Prix Roel Verniers 2017 présentent leur projet face au jury du TheaterFestival. Pour les jeunes artistes de la scène, le festival est aussi une opportunité de se faire connaitre et de bénéficier de son soutien. Le Prix Roel Verniers sera attribué cette année pour la sixième fois. Nous profitons de l’occasion pour jeter un coup d’œil sur le parcours des précédents vainqueurs. Stéphanie Labie En 2012, la première édition du Prix Roel Verniers récompensait le travail de Simon Allemeersch, Barbara Claes et Stefanie Claes grâce à leur spectacle Het fantastische leven van de heilige Sint-Christoffel (La vie fantastique de Saint-Christophe). Depuis lors, Simon Allemeersch s’est lancé dans le projet Rabotatelier qui vise à rassembler les souvenirs des habitants d’un quartier de Gand. En 2013, le Prix Roel Verniers fut décerné à Suzanne Grotenhuis pour son seule-en-scène Zwarte Woud Forever. Trois ans plus tard, en 2016, la cofondatrice de la compagnie De Nwe Tijd revient au TheaterFestival avec un nouveau spectacle ON ICE et c’est grâce au prix remporté en 2013 qu’elle a pu acquérir la patinoire artifi cielle sur laquelle elle performe dans ON ICE. Le Prix Roel Verniers 2014 a été remporté par le duo formé par Jonas Vermeulen et Boris Van Severen pour le spectacle The Great Downhill Journey Of Little Tommy dont le format proche du concert et l’énergie avaient séduit entre autres le jury du TheaterFestival. Cette année, ils reviennent nous rendre visite avec The only way is UP, sorte d’opéra électro surréel. L’édition 2015 du Prix Roel Verniers récompensa ensuite l’artiste belgo-iranienne Sachli Gholamalizad avec son spectacle A reason to talk dans lequel elle revient sur ses origines et sur sa relation avec sa mère. Elle poursuit ensuite son chemin dans (Not) my paradise, spectacle pour lequel elle s’est rendue en Iran sur les traces de ses grands-parents et de ses oncles. L’an dernier, le vainqueur du Prix Roel Verniers fut Geert Belpaeme qui y présenta son projet First avec sa compagnie l'hommmm. Il s’agit d'un solo de danse où il questionne le langage
What would you wish Kaaitheater for its 40th birthday? On Wednesday September 5th, it will be exactly 40 years from the first day of the first Kaaitheater Festival. Founded in 1977 by Hugo de Greef with an aim to nurture and support emerging theatre endeavors of that time, it became one of the biggest pillars of what was considered the alternative and independent scene. Nina Verdulja Even though its mission has changed over decades, its place in Belgian theatre landscape remains undisputable. Five festivals organized between 1977 and 1985 marked a birth of a new era and history in the making. In ‘the prospect of a new theatre climate in Flanders’, Jan Decorte, Anne Teresa De Keersmaeker, Jan Fabre, and Jan Lauwers took their place at this festival next to Gerardjan Rijnders, Jürgen Gosch, The Wooster Group and Steve Paxton. The last Kaaitheater festival from 1985 brought an ambition to evolve into a committed year-long theatre operation at the national level and more. This was the time when bigger changes first had started inside the already established house. In 1983 Kaaitheater obtained its first home, in an old Etoile brewery, nowadays the house of Kaaistudios; in 1988 Kaaitheater and the Flemish artists' association Schaamte merged. New theatre productions were starting to be organized across the city of Brussels, and an urge for their own theatre infrastructure was growing. In 1993, Kaaitheater moved to the Lunatheater. In 1998, Johan Reyniers took over the leading position from Hugo de Greef, with Kaaitheater continuing its artistic service and production twofold, at the Lunatheater and Kaaistudios. In its transition and negotiation between an artist’s centre and an art house, Kaaitheater has been shaping a non-profit, inde pendent theatre, in the same time re-positioning itself in the milieu
of the institutional scene and progressive performing policies on the domestic and international scale. Its productions deal closely with burning societal issues and engage new audiences, yet keeping old ones. In that way, it devotedly gathers and takes care of the community of theatre makers and admirers.
Make sure you show up at the birthday celebration (with the cake!), this Tuesday at 5pm in Kaaicafe! Next to the event on September 5th, the Kaaitheater prepared a three day anniversary program from the 3rd to the 7th of October, details to be announced soon.
4 & 5 sep 2017 7
Festivalscenograaf Dries Otten / Power Talks
Power Talks with Evelyne Coussens
Dina Dooreman
Nina Verdulja en Lieselore Remans
Wie nu via de Leopold II-tunnel onze hoofdstad binnenrijdt, ziet aan zijn linkerzijde vier forse containers voor het Kaaitheater pronken. Wat de rijdende voorbijganger niet ziet, is dat in deze blauwe massieve blokken het gezellige overdekte terras van het TheaterFestival huist. Het concept is van de hand van meubelma ker en interieurvormgever Dries Otten (°1978). Kathleen Treier (directeur TheaterFestival) koos met Otten een vormgever die vertrouwd is met theater. Hij verzorgde onder meer de scenografie voor de producties van tg STAN, Muziektheater Transparant en de Vlaamse Opera. Ook werd hij samen met een team van designers geselecteerd om het Théâtre de l'Ancre in Charleroi in een nieuw vormelijk jasje te steken. Als interieurvormge ver benadert hij zijn ontwerpen steeds vanuit een pragmatische hoek. Voor de scenografie van het ontmoetingscentrum van het TheaterFestival was Ottens eerste impuls om de sfeer van de Kaaitheater-site op te snuiven. Het waren echter vooral smog en fijne deeltjes die zijn neusgaten penetreerden. Het Kaaitheater bevindt zich namelijk op één van de drukste kruispunten van Brussel.
How can we make our cultural field more diverse? This question triggered a lot of organizations to take action. As a reaction, Greentrack Gent, Sectie Mofo, Sociaal Fonds voor de Podium kunsten, rekto:verso, De Centrale and Minderhedenforum sat together to form Duo Dates, an initiative that will take place this week at the TheaterFestival. Evelyne Coussens, the driving force of the project, gave us an insight. The origins of this project go back to a double date – even blind date if you like – Evelyne had with Giovanni Baudonck. There they first talked about the issue. 'As an actor, and so inside the cultural field, he had the impression that young makers often tend to stick to their first ideas concerning the content of their work. Once they have a concept in mind, they surround themselves with people who confirm that idea. By doing that they sometimes lack other references to the project.' The concept of Powertalks is to set up 5 young creators with 5 professional coaches. They have each a different cultural background. Every creator is set up with one of the coaches. This duo will be regularly changed during the project so that each artist will have five different talks, five different point of views, five confrontations about the idea they have in mind. By this, the young creator will get an intellectually richer view. Tonight the opening of the carroussel, as Evelyne like to call it, will take place. The coaches did some detailed preparations and will take all that material with them. Evelyne emphasizes the importance of the project. ‘Powertalks is not about pitching, finding money or logistics. Our main goal is to expand their thinking.’ Though the original question particularly concerned the lack of diversity, Evelyne and Giovanni had troubles with that paradoxical situation. ‘In this story of diversity, we developed a project where diversity isn’t the main topic. In searching for artists and profes sional coaches, we simply wanted the best. We selected them because of their qualities, not because of their diverse backgrounds.’ The call for applicants was widely spread, in multiple languages to appeal artists from all over the world. It didn't matter if they came from renowned institutions or from less traditional places. The only concern was their personal experience, an ideal candidate was an emerging artist who had already left school and had participated in other projects. So far there is no plan to continue with the format, for now it will have a first try-out at the TheaterFestival. Looking forward to a second edition, Evelyne highly recommends to attract bigger organizations. ‘With the start of this project, we were confronted with the same problems young makers have nowadays: no money. We absolutely can not ask the coaches for their professional advice and participation without being able to pay them.’
© Tina Herbots
De drie zotten in Dries Otten
Dries Otten: 'Ik denk dat dit de belangrijkste parameter was waarvan ik vertrokken ben. Als je een rustpunt wilt maken in de stad heb je een soort van afscherming nodig'. De stevige blokken torens dienen als geluidswering die met hun signalisatie de voorbijgangers naar het festival leiden. Binnenin worden ze dan verrast door charmante blauw-wit gestreepte gordijntjes à la Daniel Buren, kleurrijke feestvlaggetjes en sfeervolle kamerplanten die de containers van gezelligheid voorzien. Het lijkt wel alsof een kind de containers tot een soort hand-and-craft poppenhuis omtoverde. Die speelsheid is kenmerkend voor de ontwerpen van Dries Otten. Gewaagde combinaties van felle kleuren en geometrische figuren, die doen denken aan de vormexperimenten van De Stijl en de avant-garde, zijn een rode draad in zijn oeuvre. Met zijn lineaire kleurcollages probeert hij buiten de lijntjes te kleuren van de afgemeten prestige-wereld van de interieuromgeving. Zijn bedrijfslogo met de drie zotten (een woordspeling op zijn naam) is daar een reflectie over. Otten: 'Alles is al zo serieus, ik wil vrolijkheid in de huiskamers binnen brengen. Ik ben ook maar een pion in het leven en als ik bedenk wat ik aan de wereld kan bijdragen, is dit misschien wel het beste wat ik kan doen binnen mijn vakgebied'. Zijn rebelse vrolijkheid heeft zo ook een sociaal doel: hij ziet zijn installatie voor het festival als een geste naar de stad en zijn inwoners toe. Als het van Otten afhangt mogen de containers gerust dienstdoen als shelters waar daklozen onderdak kunnen zoeken tijdens de regenachtige nachten in België. 'Zolang ze het maar proper houden!'
8
4 & 5 sep 2017
ook dat nog
Humans of TheaterFestival Hoe gaat het er achter de schermen van het TheaterFestival aan toe? Wie zijn al die werkkrachten, vrijwilligers en partners die noeste arbeid verrichten om u in theatrale vervoering te brengen? Vandaag: Waly Rooble Dina Dooreman © Milana Vojnovic
Heeft u de heerlijke huisgemaakte limonade in het Kaaicafé al geproefd? Wacht dan tot dé absolute specialiteit van drankenmenger en Kaai-ober Jo, waarvoor The Coca Cola Company aast op het patent, opnieuw beschikbaar is in uw favoriete café. Deze cocktail kenmerkt zich door zijn frisse pompelmoessmaak, geestrijke nadronk en – nu komt ie – hyperoriginele titel: de Jojito. Schol!
Humans of TheaterFestival
Van Lynn over Eline tot Elise en zelfs Lieselore, en van Dina over Nina tot Milana en zelfs Mia en Mies: onze redactie vertoont dit jaar opvallend veel homogene trekjes qua naam. Wat ons niet hindert om meertaliger te schrijven dan ooit. Na Nederlands, Frans en Engels gaan er op onze redactie stemmen op om Servisch als vierde taal te lanceren, nu na Milana ook Nina – from Belgrade – ons sinds vandaag vervoegt. Qua Engels kunnen we nog wat bijleren. En dus geeft directeur Kathleen Treier ons al lunchend Engelse les. Zij was bijvoorbeeld totaal smitten na Another one, wat we na enig gegoogle ontcijferden als ‘getroffen’ of ‘vertederd’, vooral dankzij al die foto's van ontwapenende smitten kittens. Over katten gesproken: toen Kathleen wilde zeggen dat enkele ‘vrijwilligers hun kat stuurden’, verwoordde ze het als the volunteers sent their cats. Wij knikten wijselijk, waren zéér vertederd en aten verder. Van Tone naar Toner: het is een kleine moeite voor (LR), maar een grote hulp voor onze redactie. Na haar diepgaande research voor het artikel én de tijdlijn over Tone Brulin – waar ze ongetwijfeld een Pulitzer Prize voor zal binnenrijven – voelt onze Genkse girl zich niet te beroerd om haar zaterdagavond en haar zondagnamiddag op te offeren om onze printer te bevrouwen, zodat u ook in het weekend trouw uw favoriete dagkrant kon consumeren. Door onverwachte inktuitputting van onze huurmachine (ja, onze abonnementsoplage gaat echt door het dàk) waren we immers genoodzaakt om uit te wijken naar de verderopgelegen letterzetter van het Kaaitheater. Uw bedankings-Jojito staat al koud, (LR)!
The past week I've crossed Wally several times in the hallways of the Kaaitheater. As a volunteer, he is always busy setting up the festival terrace, preparing food for the artists and helping out at the ticket desk. Working at a Flemish institution is important for Wally as it is a good exercise to practice his Dutch in a city that is rather French oriented. Wally enjoys his time at the festival. 'There is a good atmosphere and people are really friendly.' Generally he feels more at ease in Brussels, the way of thinking and living suits him better. 'Belgium is exactly how I imagined it. I feel free and I can do whatever I want. In Yemen everything is so focused on religion and there are so many restrictions.' The situation in Yemen worsened over the last years and for his own safety, it is impossible to visit his grandmother who is still living there. Two years ago Wally was forced to leave Yemen and his family behind because of the war that was terrorizing the country. He believed he would have the best chances in Brussels because of the city's international vibe. The diversity of nationalities and languages helps him to adapt quicker.
Drei
Wally started working at the Kaaitheater last summer where he volunteered as a security guard for Jan Fabre's Mount Olympus. To glorify the cult of tragedy, a 24hour performance. 'I was able to see the show during my shift and it was really strange. It was the first time I actually saw people performing naked on stage. Theatre doesn't exist in Yemen. The people have a very basic life and there is not enough money for theatre. Even drinking water is not so obvious because it is more expensive than fuel, for instance.' Learning Dutch is on the top of Wally's list as he is planning to start a study in pharmacy at COOVI this month. During his studies he will continue volunteering for the Kaaitheater. 'I would like to continue in theatre and maybe one day, if somebody likes to work with me, even perform. I already assisted Miet Warlop and Kate McIntosh during their performances. For Crumbling Down by Miet Warlop I was one of the performers and I had to clap my hands covered in plaster until they broke. I am really proud of it.'
Het aantal telefoontjes dat afging tijdens de voorstelling Risjaar... Drei. Gelukkig lieten de acteurs zich hierdoor niet afleiden. 3 trillende gsm's met ongetwijfeld uiterst boeiende berichten bleken ware anachronismes in het universum van Shakespeare. Nog een geluk dat Peter Van den Begin zijn koelheid wist te bewaren, een vierde telefoontje zou hem fataal zijn geworden. Of nee, die doodssteek ontstond al van de hand van Jan Decleir.
Wil je ook adverteren? Mail dan naar redactie@theaterfestival.be!
Flanders District of Creativity ondersteunt, promoot en verbindt creatieve ondernemers uit Vlaanderen.
ADVIES EN BEGELEIDING Flanders DC geeft gratis advies en begeleiding in alle fasen van je ondernemerschap en op maat van jouw situatie. www.flandersdc.be/nl/advies EVENTS EN WORKSHOPS Flanders DC organiseert events en workshops waarbij vakexperts hun kennis rond zakelijke topics delen. www.flandersdc.be/nl/agenda ONDERNEMERSGIDS Flanders DC biedt een online ondernemersgids rond thema’s zoals financiering, internationaal ondernemen en communicatie. www.flandersdc.be/nl/gids ONLINE MAGAZINE Flanders DC brengt inspiratie van, voor en over creatieve ondernemers in haar online magazine. www.flandersdc.be/nl/magazine
Meer lezen en weten?
www.flandersdc.be
Lees de artikels uit deze festivalkrant en ontdek meer op theaterfestival.be/blog f Het TheaterFestival t @theaterfestiva1 en #HTF17 hettheaterfestival tickets: theaterfestival.be ma 4 september 20u30
BUKO
Abattoir Fermé
Kaaitheater
di 5 september 12u00 20u30 20u30
Roel Verniers Pitch & Prijs 2017 Het TheaterFestival & theater Beursschouwburg BUKO Abattoir Fermé Kaaitheater The only way is UP Boris Van Severen & Jonas Vermeulen/CAMPO Beursschouwburg
Pers en media ‘Men explain things to me van Rebecca Solnit, Gender trouble van Judith Butler, Cyborg manifesto van Donna Harraway en Against interpretation van Susan Sontag.
Benny Claessens geeft op Facebook boekenadvies aan Mieke De Groote, Sanne Samina Hanssen en Ciska Hoet, naar aanleiding van het debat over Risjaar Drei gisteren in de dagkrant.
Biechtstoel ma 4 en di 5 september 22u30 – 23u30 BUKO Na de voorstelling behoefte om je hart te luchten? Om na te praten over wat je net zag? Of je mening te geven over hoe fantastisch of vervelend je het vond? Kom dan biechten in het festivalcentrum! En check andere reacties uit De Biechtstoel op facebook.com/zendelingen.
heater
Podiumtip 2017-2018 Eva Lesage Virginity (fABULEUS & hetpaleis) Tussen de telefoontjes en vergaderingen door grepen we Eva Lesage bij de kraag. De programmator van Jong Werk op Theater aan Zee werd last minute opgebeld om tijdens het TheaterFestival de productie van het contextprogramma te coördineren. Xandry van den Besselaar Naar welke voorstelling Eva uitkijkt komend seizoen? Ze lacht. Er verschijnen pretoogjes en een ondeugende trek rond haar mond (of beeld ik me dat in?). Virginity! Een samenwerking tussen fABULEUS & hetpaleis, die dit weekend in première gaat. ‘Omdat ik een stiekeme Princefan ben’. Een stuk geïnspireerd op popicoon Prince: ‘Dat kan twee kanten uitgaan, ofwel wordt dat superwijs, ofwel wordt dat superfout!’. ‘Ik kijk er vooral naar uit omdat er boeiende mensen aan meewerken. Zo ken ik Marieke Dermul van Theater Aan Zee, waar ze met haar European Citizen Popsong speelde. Ze is iemand die ontzet tend ontwapenend op het podium staat, echt een plezier om naar te kijken! De regie is bovendien in handen van Michai Geyzen, een jonge regisseur van wie ik de twee vorige voorstellingen erg interessant vond.’ Normaal gezien ging Eva dit weekend al kijken naar Virginity. Nu wordt dat plan uitgesteld tot na het TheaterFestival. ‘Misschien kan ik wel een schoolvoorstelling meepikken. Het toffe daaraan is dat kinderen met andere dingen lachen en anders naar theater kijken.’ De komende dagen richt ze zich niet op Jong Werk zoals op TAZ, maar op gevestig de makers die werden geselecteerd als de beste van het afgelopen seizoen. Alhoewel: ‘Morgen pitchen de kandidaten hun idee voor de Roel Verniers Prijs. Zo sluipen die dekselse jonge makers toch weer binnen in het werk dat ik nu aan het doen ben!’
redactie Jonathan van der Horst, Eline Van Lancker, Dina Dooreman, Lynn Elshof, Elise Pierre, Gilles Michiels, Lieselore Remans, Mia Vaerman, Nina Vurdelja, Milana Vojnovic, Xandry van den Besselaar, Stéphanie Labie hoofdredactie Filip Tielens grafisch ontwerp Mies Van Roy identiteit festival Laura Bergans filmteam Kim Snauwaert, Anke Van Meer V.U. het TheaterFestival Vlaanderen, Kathleen Treier, Jan Van Rijswijcklaan 155, 2018 Antwerpen