e
11 SEP 2019 DAGKRANT #HTF19
Terug in de tijd met Bruno en Raven De nieuwe huid van Hannah De Meyer Een dag in de voetsporen van Globe Aroma
© Danny Willems
© Dries Segers
r
Het paradijs van Living Theatre uit 1968
How (not) to preach to the choir Audio-archeologie van Nástio Mosquito
www.theaterfestival.be
© Danny Willems
O uder Kind Raven Ruëll & Bruno Vanden Broecke
11 sep 2019 1
Twintig jaar, tien voorstellingen Het was liefde op het eerste gezicht, toen acteur Bruno Vanden Broecke en regisseur Raven Ruëll elkaar in het RITCS voor het eerst tegen het lijf liepen. In de twintig jaar die volgden ontstond een hechte vriendschap, die het onderwerp werd van hun tiende voorstelling, Ouder Kind. Tien monologen, dialogen, tragedies en jeugdproducties: het zijn er zoveel dat Ruëll aan de telefoon zelfs even twijfelt of het er eigenlijk geen elf waren. We zetten ze voor u op een rij. Emmanuel van der Beek
2 11 sep 2019
1. In de eenzaamheid van de katoenvelden De eerste samenwerking tussen Vanden Broecke en Ruëll is meteen het eindwerk van deze laatste aan het RITCS in Brussel. Naast Vanden Broecke staat ook Johan Heldenbergh op het podium. De tekst is een vertaling van het gelijknamige stuk van de Franse auteur BernardMarie Koltès uit 1987, Dans la solitude des champs de coton. In het holst van de nacht ontmoeten twee heren elkaar. Hoewel ze niets met elkaar gemeen hebben, gaan ze in gesprek. Het drietal herneemt de voorstelling in 2007.
2001
© Danny Willems
Ouder Kind Raven Ruëll & Bruno Vanden Broecke
2. Jan, mijn vriend Het verhaal is gebaseerd op het Zweedse boek Janne, min vän van Peter Pohl, waarin de dertienjarige Krille vertelt over een geheimzinnige vriend die hem af en toe bezoekt. In de versie van Ruëll is niet Krille, maar Bruno zelf aan het woord, van wie ook autobiografische elementen in de voorstelling belanden. De jeugdvoorstelling gaat in première in De Smaakmakerij in Schaarbeek, waar BRONKS op dat moment tijdelijk onderdak vindt. In 2012 voert een amateurgroep de tekst van Ruëll opnieuw op in het kader van het het BRONKS Eredivisiefestival.
2002
3. Het leven en de werken van Leopold II De voorstelling, gebaseerd op de gelijknamige toneeltekst uit 1970 van Hugo Claus, is een satirisch portret van de tweede koning van België, stichter en eigenaar van de Onafhankelijke Congostaat. Het stuk wordt meteen geselecteerd voor het TheaterFestival in Brussel en gaat daarna op tournee in Kinshasa en parochiezalen in Vlaanderen en Wallonië. Vijftien jaar na de première wordt de voorstelling op vraag van KVS-directeur Michael De Cock hernomen. Anders dan de eerste speelreeks kan de herneming op veel kritiek rekenen. Met name een blackface-scène zorgt voor deining, ook binnen de KVS. De Cock blijft de herneming verdedigen.
2003
4. Roberto Zucco Nadat de KVS jarenlang moest uitwijken naar De Bottelarij, opent de vernieuwde schouwburg met een voorstelling van Ruëll, die opnieuw een stuk van Koltès onder handen neemt. Roberto Zucco (1990) – met z – gaat over de Italiaanse seriemoordenaar Roberto Succo – met s. Het stuk, dat gebaseerd is op waargebeurde feiten, zorgde bij de première in 1990 voor een schandaal. Veertien jaar later behoort het werk tot de canon.
2004
5. Pakman Ook Pakman, een jeugdvoorstelling, gaat over een oude vriendschap. Vier vrienden keren na twintig jaar terug naar de plaats waar ze ooit de geheime organisatie Pakman vormden. In deze voorstelling, gemaakt bij Theater Artemis, staan Vanden Broecke en Ruëll zelf op scène, samen met Michiel Van Cauwelaert en Nico Sturm. De voorstelling stond in 2007 op het TheaterFestival, dat in dat jaar in Brussel doorging.
2006
11 sep 2019 3
O uder Kind Raven Ruëll & Bruno Vanden Broecke
© Danny Willems
2007
6. Missie Missie gaat in 2007 in première in de KVS. De voorstelling wordt lovend onthaald en zal daarna negen seizoenen lang meer dan 250 keer te zien zijn in vier talen in België, Frankrijk, Duitsland, Nederland, Zwitserland en Oostenrijk. De tekst is een monoloog van historicus en schrijver David Van Reybrouck, bekend van non-fictieboeken zoals Congo en Tegen verkiezingen. Aan het woord is missionaris André Vervecken, die vertelt over zijn werk in Congo.
2010
2016
7. Philoktetes
8. Para
Philoktetes, een klassieke tragedie van Sophocles, speelt zich af ten tijde van de Trojaanse oorlog. Neoptolemos, gespeeld door Bruno Vanden Broecke, moet Philoktetes naar Troje brengen omdat diens wapens voor de overwinning zouden kunnen zorgen. Nico Sturm en Dirk Van Dijck spelen de andere rollen. Aanvankelijk wil Ruëll de tragedie letterlijk opvoeren, maar tijdens de repetities veranderen de plannen. Spanningen in de aanloop naar de première zorgen ervoor dat de twee vrienden elkaar na de voorstellingen vier jaar niet zien. Vanden Broecke en Ruëll gaven onlangs in De Standaard toe dat Philoktetes niet hun meest geslaagde project was.
Negen jaar na Missie werken Ruëll, Vanden Broecke en Van Reybrouck opnieuw samen in de KVS. In de nieuwe monoloog neemt een militair het woord die diende tijdens de Belgische militaire interventie in Somalië in 1992-1993. Hoopvolle idealen komen tegenover de smerige realiteit te staan. Ook de opvolger van Missie werd een succes en toerde door heel België en Nederland. Op het Nederlands Theaterfestival 2018 leverde het stuk Vanden Broecke zelfs een Louis d'Or op voor beste mannelijke hoofdrol. Vorig jaar was het ook te zien op het TheaterFestival in deSingel, geplukt uit de keuze van de Nederlandse jury.
2017
9. Semmelweis In Semmelweis staan Bruno Vanden Broecke, Jos Verbist en Silke Thorrez samen op scène. Ze vertellen het verhaal van Ignaz Philipp Semmelweis (1818-1865), een Hongaarse arts die vandaag bekend staat als de vader van de ontsmetting. Hij ontdekte dat het sterftecijfer in een kraamkliniek drastisch daalt wanneer de artsen hun handen ontsmetten, maar niemand luisterde naar de jonge rebel. De voorstelling is een productie van Theater Antigone.
2019
10. Ouder Kind Tien producties resulteerden in een mooie vriendschap, die het uitgangspunt vormt van Ouder Kind, dat vandaag en morgen speelt tijdens het TheaterFestival. Vóór de première, op 24 januari 2019 in de KVS, weten enkel de twee acteurs en enkele technici wat het publiek te wachten staat. Blijkbaar kunnen de beide vrienden, na negen producties samen en een veelvoud daarbuiten, zich wat geheimzinnigheid permitteren. De voorstelling wordt lovend onthaald in de pers.
4 11 sep 2019
new skin Hannah De Meyer
Vervellen met new skin Nadat new skin u vanavond meevoert naar een wereld ver boven de onze, zal deze voorstelling vast nog wel even resoneren in uw dagelijkse leven. Hannah De Meyer houdt haar vinger aan de pols van de tijd en gaat in deze solo op zoek naar verandering. Ans Van Gasse
In een video- en audioportret, gemaakt in het kader van Dramaqueens (Toneelhuis), lacht De Meyer: ‘Ik was op een concert van Patti Smith. Hoe zij dan zegt "we need to take care of each other, we need to take care of our waters, of our children!"’ De Meyer imiteert schalks Smiths heesgerookte gebrul. ‘Ik weet niet of theater dat kan, maar zo wil ik daar wel staan.’ Ze heeft misschien niet Smiths punkgehalte, haar zorg om de wereld is even echt. De Meyer is belezen. Ze kan in interviews moeiteloos refereren aan denkers als Donna Haraway of Achille Mbembe, maar stelt in haar werk ook een amalgaam van haar eigen overtuigingen voorop. Ze wordt dan ook vaak omschreven als ecofeministisch en anti-racistisch. In haar boekje new skin/ levitations brengt ze die tweespalt naar voren. Naast haar eigen teksten verwijst ze naar inspiraties en overpeinzingen. Haar theater lijkt op die manier meer te zijn dan een culturele uiting. Het lijkt een vorm van activisme – al weet ze niet of theater dat écht kan. Alleszins staat het vast dat een trip naar de diepte van new skin iets doet dansen in ons hoofd. De Meyer nestelt zich in een hoekje van uw brein en krijgt, zonder daarover expliciet te moeten worden, haar geliefde denkers binnen in je wereldbeeld. Ontstaan uit een mengvorm van intuïtieve en bestudeerde dramaturgie, is new skin een theoretische, maar tegelijk erg beweeglijke en zintuiglijke voorstelling.
© Dries Segers - Ward Heirwegh
Tussen vergeten en vertoeven Een zwarte donkerte maakt plaats voor een klikklakkend insect met vrouwelijke proporties. De Meyer kijkt onverstoorbaar voor zich uit, beweegt met romp en leden en maakt een onnabootsbaar geluid – naar verluidt ontdekte ze dit talent tijdens een Ayahuascatrip. Wie de techniek wil kennen, heeft er het raden naar. Tegelijkertijd dringt ze tot je door en bezweert ze als een oerkracht het toneel. Ze gidst je door een scheppingsverhaal waarin hemel en aarde tot stand komen bij gratie van haar woorden en golvende lichaam. Haar gezicht ademt tegelijkertijd focus en vervoering, terwijl ze haar zinnen herhaalt, doet stilstaan of halverwege afbreekt. Ze beschrijft een wereld die op het punt van ontstaan is en een figuur die daarin meedeint.
n ew skin Hannah De Meyer / De Grote Cultuurquiz
Ze wiegt voort op de stemmen van de wereld en incarneert de teksten en denkers die haar inspireren. Ze probeert de aarde en natuur vorm te geven, als een vrouwelijke kracht. Ze verbeeldt een geboorte die tegelijkertijd een wedergeboorte lijkt te zijn. Vervuld van de wereld komt ze er opnieuw in terecht. Het is een nieuwe wereld met een nieuwe figuur, maar toch kan die figuur spreken over museums en restanten van oudere tijden. Het is tegelijkertijd nieuwsgierig zijn én weten. Het is een geboren worden én voelen dat er meer is. Ze spreekt. Is dat tegen zichzelf of tegen het publiek? Haar blik is ongericht. Haar woorden deinen op het zacht gezoem van de soundscapes. In new skin staat De Meyer als eenzaat op het speelvlak, een lege ruimte die des te meer vorm krijgt door haar spel.
Een symbiose van hoofd en lichaam Geschreven en gesproken in Amerikaans Engels is het soms opletten. new skin is een tekstuele voorstelling, maar is tegelijkertijd niet wat we daar doorgaans van verwachten. Van begin tot eind zijn woorden, hun echo’s en bijbehorende nabeelden aanwezig. De taal is kort, helder – soms snedig. Ze kabbelt voort in stiltes en bochten. De Meyers stijl is veelzeggend in haar minimalisme. Met een arsenaal aan frasen die uitblinken in eenvoud roept ze het ene beeld na het andere op, waarbij een toeschouwer al snel het stuur over eigen lichaam verliest. ‘You are a body now.’ De zin overmeestert ons. Ze stuurt ons aan om te her-lichamen en we worden samen met haar stem herboren wanneer die het donkere speelvlak doorklieft. De lege enscenering biedt zo ruimte om de dingen tot ons te laten komen. Het gaat De Meyer, volgens datzelfde portret van Dramaqueens, echter niet om een primeren van tekst. Tekst en beweging vormen een organisch geheel, waarin de twee afwisselend het woord voeren. Wanneer ze in interviews en besprekingen flarden citeert, kan ze haar lichaam niet in toom houden: haar gekronkel is van binnenuit verweven met haar zegging. De betekenis die teksten meedragen, is volgens De Meyer rationeel van aard. Die van lichaam, licht en geluid is zintuiglijk. Toch lijkt haar taal aan dat rationele te ontsnappen. Wanneer ze ons in de wedergeboorte duwt, is de taal enorm performatief – de taal lijkt te handelen op zichzelf. Ze werkt wervend, als een spandoek op een mars. new skin probeert ons dan ook die twee interpretatielagen – die in het westen van elkaar zijn afgescheurd – opnieuw samen te brengen. Het is een 53 minuten durende terugplooiing van lichaam op geest, waarin de twee elkaar vergeten en opnieuw tegenkomen. Hierin vinden we De Meyers activistisch intellectualisme terug: de stemmen van elders en van oudsher sporen de performer, naast de crisissen van vandaag, aan om te herevalueren. Het is een voorstelling die doet twijfelen tussen het passieve en het actieve en in vraag stelt wat het actieve nu net is. Kijk je naar De Meyer, vol begeestering, maar kan je na afloop de woorden niet meer bijeen puzzelen? Is dat een probleem? Moeten we dat verhelpen? Het politieke bewustzijn van De Meyer zit
11 sep 2019 5
vaak verwikkeld in haar fanatieke zoektocht naar andere, veelal verguisde manieren om de wereld te beleven.
New knowledge In haar introductiefilmpje als maker van Toneelhuis verwijst ze bijvoorbeeld naar Boubo, een verzamelnaam voor vruchtbaarheidsbeeldjes uit culturen waar vrouwelijke goden aanbeden werden. Alleen de vrouw kan leven genereren en onderhouden, en de voluptueuze beeldjes zijn een laatste restant van de waardering die daarbij hoorde. Zo kan je new skin ook lezen als een feministisch herschrijven van de schepping. Niet alleen is de assertief-zelfverzekerde houding van De Meyer iets wat lijkt op een reclaimen van het discours, haar streven naar een samenspel van woord en (zintuiglijk) lichaam is de getuige van een hoop op verzoening tussen traditioneel mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten. Haar inspiratiebron Boubo en de focus op het geboren worden en scheppen, vormen zo een gezond tegenwicht voor het patriarchale idee van het passieve (want tijdens seks de ontvangende partij) vrouwenlichaam. De actieve, vrouwelijke functie van het creëren van levende organismen wordt zo bovenaan geplaatst. Daarnaast speelt new skin met een spanning tussen actief en passief kijken. De Meyer gebruikt haar stem, de woordelijke herhalingen en haar ledematen op een manier die vaak enigmatisch en trancematig werkt. De tekst stapelt op tot ze niet meer bij te houden valt, het klikken en klakken lijken wel echo’s uit het regenwoud die ons verbinden met een soort natuurlijkere beginfase. Toch is haar maatschappelijke betrokkenheid en de theoretische basis van haar voorstelling net sturend in de vorm. De zintuiglijke beleving die u zo opdoet is immers een vorm van kennis, die traditioneel op weinig aanzien kan rekenen. De Meyers voorstelling geeft u de kans om dat te herevalueren. new skin laat de kijker een opening om zich te herpositioneren binnen de wereld, zoals De Meyers lichaam en stem dat doen in de materie van de voorstelling. Het is een uitnodiging om uit het zijn te stappen en jezelf te bevragen – desnoods via een Ayahuascatrip, al kan de trance van de voorstelling misschien al voor genoeg trilling in uw wereldbeeld zorgen. Haar taal, lichaam en ideeën zet De Meyer volop in om via het theater een nieuwe zijnswijze te introduceren. U mag u dan niet herboren voelen op de manier dat een lekker warm bad met zeezoutscrub dat kan veroorzaken, u maakt misschien kennis met een andere vorm van kennis en betekenis. Op die manier is new skin, net als het werk van Haraway of Mbembe – of De Meyers verplaatsing van de première, van Troubleyn naar V36 – een vorm van teder activisme. ‘We zijn allemaal met elkaar verbonden, en met de natuur’, zegt De Meyer. We need to take care of each other. Of our waters. Of our children. Zorg. De mens is geen heerser, maar een drijvend element in de lege ruimte die De Meyer met taal en beeld oproept. Het is zaak om onze verbintenis opnieuw aan te sterken. .
Lekker Quizpelen wint brons Door de band genomen zijn wij heel bescheiden. Wij maken, in de schaduw van het hele festivalgebeuren, elke dag in onze cocon dagkranten, blogartikels en radioshows. Maar soms willen we het van de daken schreeuwen. Zoals nu, omdat we toch een tikje trots zijn dat onze (toegegeven) verder totaal nutteloze kennis over nineties dance classics en Pluk van de Petteflet-personages toch tot iets heeft geleid. Gisteren eindigde ons team, met de naam ‘Lekker Quizpelen’ op de derde (!) plaats in De Grote Cultuurquiz van rekto:verso, op slechts één punt van de tweede tafel (een professioneel quizteam) en op ruime afstand van de winnaar (een afvaardiging van Kunstenpunt). Een bronzen medaille op 36 deelnemende teams, dat hadden we hoegenaamd niet verwacht. De trofee — een pop gemaakt door het Gentse figurentheater Ultima Thule — staat te blinken in onze redactieruimte, waar quizzers Timon, Lotte Lola, Tijsje en Filip nog naglunderen van hun intellectuele tour de force. Dank rekto:verso voor de fijne quiz en om ons zonder blamage weer vrij te laten uit de Balzaal!
6 11 sep 2019
Underneath Which Rivers Flow Globe Aroma & Decoratelier Jozef Wouters
‘Globe Aroma is een fantastisch antidotum tegen wat er ons buiten de muren soms overkomt’ Globe Aroma was vorige week met een aantal van haar kunstenaars te gast op het TheaterFestival. Enkelen van hen maken ook deel uit van de performance Underneath Which Rivers Flow, die vanaf vandaag hernomen wordt in Brussel in het Decoratelier van Jozef Wouters. Wij liepen een dag mee in hun spoor. Danny de Jong
Omdat hun meeste kunstenaars geen idee hebben wat het TheaterFestival precies inhoudt, komt Globe Aroma alvast een kijkje nemen in de Vooruit. Voor wie dan weer geen idee heeft wat Globe Aroma precies inhoudt: het is sinds 2002 een prachtige artistieke werkplek voor kunstenaars die gevlucht zijn uit hun thuisland, maar ook andere Brusselaars zijn er van harte welkom. Net zo is Globe Aroma hartelijk welkom op het TheaterFestival. Ik ben alleszins benieuwd hoe hun kunstenaars die eerste ontmoeting met het festival ervaren, dus ga ik in gesprek met drie van hen. Ze spreken geen Nederlands of Engels, enkel Frans. An Vandermeulen, directeur van Globe Aroma, is erbij om alles te vertalen. Ondertussen zetten de andere artiesten op een veldje in de buurt hun tenten op. Na een lange dag van voorstellingen kijken in Gent, zullen ze er gezamenlijk kamperen. Zo is de festivalervaring compleet. ‘Je bent toch een journalist? Waarom spreek je dan geen Frans?’ Terwijl we in de hal van de Vooruit op iemand wachten, word ik door een jongeman met een rode leren jack met m’n neus op de feiten gedrukt. Ik spreek inderdaad nauwelijks Frans. We lachen vriendelijk naar elkaar. Ik probeer hem duidelijk te maken dat ik als Hollander in België de taal minder gewend ben, maar het voelt als een slap excuus. Ik kom ook niet uit mijn woorden, beweeg me stil van de ene naar de andere voet. Ik draag een flashy t-shirt van het TheaterFestival. In mijn hand state of the art opnameapparatuur.
Ze speelden pingpong Gelukkig komt vertaler An snel aangelopen. Ze zegt dat de vrouw waar we op wachten, nog druk schrijft aan de dingen die ze in het interview wil vertellen. We kunnen maar beter alvast beginnen. Onderweg naar de nok van de Vooruit passeren we de festivalorganisatie. Dit is het kloppend hart van het festival, zeg ik, en An vertaalt. Omdat Barry slecht te been is, nemen we met vier de kleine lift. Tussen de bureaus wachten we even tot de vergaderzaal beschikbaar is. An en Sergio, de jongen met het rode jack, maken van de gelegenheid gebruik om even te spelen op de pingpongtafel. Mijn ogen gaan naar de druk werkende Vooruit-medewerkers, die perfect op een rij zitten, allen typend met een hoofdtelefoon op. Het pingponggeluid weerklinkt luid. Ik weet niet of het wel de bedoeling is dat die tafel bespeeld wordt? We zitten in de vergaderzaal. Barry spreekt. Hij spreekt met zijn ogen. ‘Ik ben nu twee jaar in België en Brussel, en ben nu een jaar en een paar maanden actief bij Globe Aroma. Ik ben een artiest. Mijn individuele praktijk bestaat uit beeldend werk. Typografie, maar ook kleine constructies. Voor mij is Globe Aroma een zeer belangrijke plek geweest. Het is mijn rustpunt in de stad en tegelijkertijd ook een rustpunt in het leven. Ik kreeg hier de ruimte om dingen achter me te kunnen laten en soms even te vergeten. Globe Aroma hielp me om langzaam mijn mentale toestand te stabiliseren.’
Broers en zussen © Illias Teirlinck
© Illias Teirlinck
Ook wanneer Sergio zich voorstelt, vallen zijn indringende ogen me meteen op. ‘Ik zit nu een jaar bij Globe Aroma. Ik speel vooral theater en ik dans. Momenteel repeteer ik aan de voorstelling van Niko Hafkenscheid, Landscape Orchestra, die op 10 oktober in première gaat bij Kaaitheater. Daarin nemen we het publiek mee op een tocht door verschillende landschappen. Alle mensen die aan dit project meedoen, zijn op een heel verschillende manier naar hier gekomen. Ofwel via boot, te voet of per vliegtuig. Die reisweg is waarover de voorstelling zal gaan. Het wordt een migratieverhaal over de landschappen die alle mensen hebben doorkruist en zal verteld worden via muziek. Alle vijftien mensen spelen een instrument dat ze voordien nog nooit hebben gespeeld. Zelf zal ik piano, cello, viool, gitaar en percussie spelen. Samen vormen we een ensemble: landscape orchestra.’ Net als voor Barry is Globe Aroma ook voor Sergio meer dan alleen een plek voor kunst en expressie. ‘Globe Aroma is mijn familie. Iedereen zit daar samen als broers en zussen, we ondersteunen elkaar.’ Ik vraag Sergio naar het klimaat bij Globe Aroma sinds de politie-inval in februari 2018, die toen heel wat verontwaardiging veroorzaakt. ‘De politie-inval gebeurde voordat ik erbij kwam. Maar uiteraard is dat een verschrikkelijk verhaal dat mij ook erg raakt. Globe Aroma is een plaats waar je elkaar ontmoet. Iedereen is daar om te ontdekken en zichzelf uit te drukken, zodat iedereen als kunstenaar
Underneath Which Rivers Flow Globe Aroma & Decoratelier Jozef Wouters
11 sep 2019 7
elkaar kan inspireren en ideeën kan uitwisselen. Binnen de groep is er een gigantische samenhorigheid. De collectiviteit, vrijheid en solidariteit van Globe Aroma hoort voor mij net zo hard bij de samenleving als het politieke klimaat waar we ons in bevinden. Al is Globe Aroma wel een fantastisch antidotum tegen wat er ons buiten de muren soms overkomt.’
Larissa’s laatste woord Wanneer ik probeer te polsen wat ze vinden van het Vlaamse theaterwereldje, antwoordt Barry nuchter. ‘Ik moet niet in een theaterzaal of in die theaterwereld zitten om theater te zien. Ik zie overal theater. Gewoon in de straat wandelen is voor mij al theater. Er gebeurt zoveel dat zeer theatraal is. De wereld in mijn hoofd, maar ook de werelden in de hoofden van al die mensen. Het is allemaal theater.’
‘Ik moet niet in een theaterzaal of in een theaterwereld zitten om theater te zien’ Na drie kwartier gaat de telefoon van An af. De tekst van Larissa is klaar. Ze wil hem graag voorlezen. Even later komt er een dame op leeftijd binnen. Als ik Larissa vraag hoe oud ze is wordt ze even stil. Ze zegt ‘150 jaar’, waarna ze luidkeels begint te lachen. ‘Maar ik ben 50 in mijn hart’, voegt ze eraan toe. Ze haalt haar handgeschreven briefje boven. Met haar hartelijke glimlach en bruisende ogen leest ze het ons voor. ‘Ik ben Larissa, ik kom uit Oezbekistan. Ik kom erg graag naar Globe Aroma. Omdat ik een schilder en kunstenaar ben. Ik ben blij om andere artiesten te ontmoeten. En vervolgens met alle artiesten samen te werken. Ik ben gelukkig. Dank u Globe Aroma. Ik ben tevreden. Over An en Brecht, en Mahshid. Alles is mooi. Het is prachtig, geweldig. Dat is prachtig. C’est tout!’ Terwijl we onze spullen inpakken, laat Larissa me wat tekeningen van haar zien op haar gsm. In haar studententijd studeerde ze onder andere aan de kunstacademie van Moskou. De tekeningen zijn prachtig en ze is trots om haar werk te mogen tonen op de exposities die Globe Aroma elk jaar organiseert. Even later stap ik lachend de redactie binnen. Alles is mooi, en alles is theater. Een jaar lang werkte het Decoratelier van Jozef Wouters samen met Globe Aroma aan Underneath Which Rivers Flow. Een groep vrouwen en mannen – bouwers, dichters en dromers – kwam wekelijks samen in het Decoratelier in Molenbeek. Samen bouwden ze er verhalen, een geheime tuin vol wormgaten naar onvermoede werelden. De voorstelling werd geselecteerd voor het TheaterFestival en is te zien van 11 tot 14 september in Brussel (wachtlijst). Landscape Orchestra van Niko Hafkenscheid gaat in première op 10 oktober in het Kaaitheater.
© Illias Teirlinck
8 11 sep 2019
Paradise Now (1968-2018) Michiel Vandevelde
De revolutie gaat Met Paradise Now (1968-2018) brengt fABULEUS hun versie van het iconische stuk uit 1968 van The Living Theatre. Die theatergroep uit New York begon klassiek, maar groeide later uit tot een anarchistisch collectief van vredelievende aard. Samen met theaterkenner Johan Thielemans keren we terug naar het jaar ‘68, toen de première van Paradise Now op het Festival d’Avignon voor heel wat opschudding zorgde. Sanne Stassijns
‘The Living Theatre werd opgericht in 1947 en bestaat nog altijd’, legt Johan Thielemans uit. ‘Het collectief stond onder leiding van Julian Beck en zijn vrouw Judith Malina, die een grote interesse hadden in poëzie en het werk van schrijvers als Antonin Artaud en William Carlos Williams. Toen in de jaren 60 de protestbewegingen tegen de oorlog in Vietnam hun opwachting maakten, kantten zij zich radicaal tegen de Amerikaanse macht en het kapitalisme. Toen de politie in ’64 bij het collectief binnenviel omdat ze weigerden belastingen te betalen, vluchtte een deel van hen naar Europa. De rest van de groep die in New York bleef, maakte echt mooi theater rond de protesten. Maar degenen die naar Europa trokken, hadden zo veel last met de autoriteiten dat ze heel openlijk politiek en anarchistisch werden’, aldus Thielemans.
Paradise Now In ’68 creëerde The Living Theatre dan zijn voorstelling Paradise Now, die in première ging op het Festival d’Avignon. ‘Dat was een ongeziene opvoering’, vertelt Thielemans. ‘Ze scandeerden slogans zoals: “Ik wil geen oorlog”, “Ik wil vrij zijn van politie”, “Ik wil vrij zijn om marihuana te roken”, “Ik wil vrij zijn om mij te ontkleden op de scène”,… Ze stonden dan ook allemaal halfnaakt op het podium en voerden spirituele rituelen op. Terwijl de groep in een kring zat, riep leider en goeroe Julian Beck intussen: “Revolutie, revolutie!” Voor alle duidelijkheid: die revolutie was geen marxistische revolutie, maar een vredelievende, anarchistische revolutie. Die zou volgens hen peis, vrede en geluk brengen.’ Volgens Thielemans waren ze ook specialisten in het betrekken van het publiek. ‘Ze gingen rond in de zaal en vroegen: “Wat denkt u?” Vragen waar niet iedereen altijd
een antwoord op had. Maar dat was hun idee: je mag als publiek niet gewoon zitten en kijken, je moet echt actief meedoen.’ ‘De politie stond ook altijd klaar om tussenbeide te komen. Helemaal naakt op scène staan was in die periode trouwens nog verboden. Het was vooral de jeugd die hen geloofde en echt dacht: “Dit zijn de nieuwe tijden.” Met de titel Paradise Now wilde Living Theatre dan ook aan het publiek duidelijk maken dat, wanneer je leefde zoals hen - in een commune -, je een beter leven tegemoet gaat. Ze riepen op om hen te helpen en ook anarchist te worden.’
Avignon Met hun première in ’68 palmden ze het Festival van Avignon volledig in, weet Thielemans. ‘Ze waren tégen de structuur van het festival, tégen het theater dat daar gemaakt werd en tégen de grote belangrijke Franse directeur van het festival, Jean Vilar. En die was daar zwaar door aangedaan. Want zijn festival ontglipte hem totaal. The Living Theatre vond dat het festival enkel voor de bourgeoisie was, terwijl Vilar zélf een zeer belangrijke linkse theatermaker was. Ook tijdens het filmfestival in Cannes hield The Living Theatre zich dat jaar niet in. Ze kloegen aan dat het té burgerlijk en niet radicaal genoeg was. En ze proclameerden dan ook dat zij de grote weg naar vrede en geluk kenden.’
Brussel Paradise Now speelde in december ‘68 ook in Brussel, in Théâtre 140 in Schaarbeek. Een recensie uit Het Volk getiteld ‘Een onsmakelijke vertoning’ zegt daarover het volgende:
11 sep 2019 9
Paradise Now (1968-2018) Michiel Vandevelde
nu gewoon door ‘Geen verkwikkend schouwspel. Daarbij zijn deze stedelingen helemaal niet mooi. Magere lijven, lijkblank, want het is winter en we zijn hier niet aan het strand. August Vermeylen had gelijk, zo dachten wij: “Mensen zijn lelijk, met hun lijf mismaakt.”’ Over het spel was Het Volk ook niet lovend: ‘Wat geschuifel en getrappel en gerol over de vloer, en een soort van mislukte circuspyramide bouwen met lelijke menselijke lichamen.’
'De première van Paradise Now in ‘68 was ongezien: de acteurs scandeerden slogans, stonden halfnaakt op het podium en voerden spirituele rituelen op' Ook van het publiek kwam er maar weinig reactie: ‘De Brusselaar laat immers betijen. De dames en heren begonnen over de kapitalistische maatschappij en over de bourgeoisie te roepen. Geen reactie, of amper. Allemaal bourgeois in de zaal... “Waarom beweegt er niemand in de zaal? U bent onnozelaars”. Kennelijk wilde het Living Theatre het publiek provoceren, maar het was boter aan de galg.' 'Eindelijk stond een moedige jonge vrouw op, die het toch allemaal wat te gortig begon te vinden en ze wees de mensen van het Living Theatre op het dwaze van hun gedrag. Julian Beck had soms een mager succes met zijn rake replieken, die hij waarschijnlijk overal gebruikt. Ook de Vlaamse actrice Els Cornelissen plaatste een hartig woordje (in het Engels) maar ze noemde Julian Beck “minister Beckett”. “Wat komen jullie hier eigenlijk doen in een zaal vol bourgeois? Ga liever naar het volk toe."', eindigt de recensie.
fABULEUS Aan fABULEUS dus om vanavond en morgen een tweede poging te wagen en het publiek wél te betrekken in hun utopisch verhaal. Choreograaf Michiel Vandevelde zei er in een interview met Kaaitheater alvast het volgende over: ‘Het publiek zat toen duidelijk in de traditionele positie, maar werd continu in het stuk getrokken, of het probeerde deel te worden van de voorstelling. Die beweging wil ik behouden.” Ook het spirituele wil hij meenemen in het stuk: ‘Ik wil met de jongeren op zoek gaan naar wat spirituele praktijken in de 21ste eeuw kunnen betekenen, door er nieuwe uit te vinden, door onze verbeelding te gebruiken, en zo misschien zelfs een utopische manier te vinden om samen te leven – wie weet?’ fABULEUS zal tenslotte ook de naaktheid niet schuwen: ‘Ik wil nadenken over de intimiteit tussen die jonge lichamen. We leven in een vreemde tijd: aan de ene kant gaan we in de publieke ruimte extreem conservatief om met onze lichamen. En aan de andere kant heb je de pornoficatie van reclamecampagnes. We hebben al gewerkt rond dit soort conservatisme, de manier waarop we elkaar benaderen en met onze lichamen omgaan, door de grenzen tussen lichamen open te breken. Natuurlijk zijn al die pogingen van The Living Theatre mislukt, maar ik denk dat het net de mislukking is die het zo interessant maakt.’ Theaterkenner Johan Tielemans is benieuwd: ‘De ideeën van toen zijn natuurlijk allemaal voorbij. Ik ben dus benieuwd of de jongeren van nu er nog mee bezig zijn, en vooral op welke manier.’
© Kurt Van der Elst
10 11 sep 2019
Different responses to race on stage
Escaping the echo chamber? There’s no shortage of work tackling racial issues at Het TheaterFestival and it’s encouraging to see so many artists of colour being given a high-profile platform. But are we simply preaching to the choir?
response proves the need for theatre like this to exist and engage with a wider audience who may not automatically agree with us. Al Timimi and Ocloo took the jeers in their stride, explaining after the show that they themselves had gone through the same limiting school system (like ‘a concentration camp’ in Al Timimi’s words) as the boys in the audience. The system is inherently exclusive, discouraging curiosity and creativity amongst minority groups and simply pigeonholing them
Liam Rees
If There Weren’t Any Blacks You’d Have To Invent Them is a razor-sharp adaptation of the 1968 film of the same name in which the diverse ensemble expose the absurdity of racism, the apparent need for an ‘other’ and the arbitrary nature of who is deemed ‘other’. It’s a smart, slick and stylish satire whose staging expands upon the already absurd script. However, I agreed with everything it had to say - not surprising given the source material is from the 60s and we’ve made progress since (even if it doesn’t feel like it!). Which means it makes for a disappointingly easy target and pats the audience on the back for the simple task of not being an overt racist. So just how effective is satire as a tool in the liberal social justice movement? If you already agree with the show then it will simply confirm your beliefs and if you disagree with it then why would you buy a ticket in the first place?
accessible to everyone. Can’t afford a ticket? Let them in for free. Engage with every local school. Invite the kids into rehearsals and ask them what they’re interested in. Let them shape your program and art. Give them some ownership over the theatre. Diversify your staff (that applies to class as well as race and gender). Don’t just view them as potential audiences but as active participants in the work.
It’s not enough for theatre to represent society anymore, it needs to be a space where we shape society When Mathieu Charles was asked what a decolonized theatre would look like, he said that he had no idea because he’d been indoctrinated into the dominant, Westerncapitalist system of thinking. We’ve all been indoctrinated, so let’s use the arts to challenge our preconceptions, experiment and come up with ideas and propositions we may think are crazy or impossible. After all it’s the arts’ job to play with the impossible! We can believe an actor is someone else onstage so why can’t we imagine an alternative? Flemish theatre is used to experimentation. Let’s take it to another level.
© Bart Grietens
Thinking back of Sarah Moeremans State of the Union, maybe we should make and see more theatre that we disagree with. Theatre that tests our convictions and preconceptions so that we can better argue what we genuinely believe in and agree on. That way we’ll also know what alternatives we’ve rejected and be broader, more fully-rounded people. We can’t have a dialogue if we don’t understand each other’s position and that means we’ve got to be open to what they have to say and invite them in to listen to us. Studio Shehrazade was a striking example of this as it’s quite resolutely not made to please either the white gaze or the white gays. Tackling something altogether more complicated: the intersection of racism, colonialism, and homophobia, Haider Al Timimi and Gorges Ocloo have made a piece of rough, popular theatre that speaks to young people of colour. Though whether they’re open to the show’s message is another matter - the audience of teenage boys largely from ethnic minority communities heckled and booed in response to seeing two gay characters of colour. It’s confronting but such a visceral
© Wannes Cre
into technical roles. Al Timimi and Ocloo’s priority isn’t the well-to-do white audience who politely nod along with them (and I include myself in that category) but the people who ordinarily wouldn’t come to the theatre in the first place. That’s how you escape the echo chamber of cerebral, apolitical, pseudo-Zen theatre that seems so prevalent in Flanders. Back in my home country, Scotland, we often look enviously at the generous arts funding Flanders receives. But while the lack of public funding may have resulted in less experimental theatre it means that anyone who does receive it understands just how privileged they are and their huge responsibility to make sure that the art they make is relevant. The world is on fire. Literal fascists are taking over. Now is not the time for cool, cleverly constructed comments on the state of the world. It’s not enough for theatre to represent society anymore, it needs to be a space where we shape society and that starts by making it
11 sep 2019 11
Roel Verniers Pitch / Nástio Mosquito
De audioarcheologie van Nástio Mosquito Het TheaterFestival en Amplo, HR-bureau voor de podiumkunsten, ondersteunen samen jong podiumtalent. Hiervoor gingen ze op zoek naar frisse concepten van beginnende en afgestudeerde podiumkunstenaars uit alle hoeken: theater, dans, slam, performance, tekstschrijven… Deze namiddag vonden de pitches plaats. Simon Baetens Na een open call die verspreid werd begin juli, stuurden de makers die het aandurfden, een voorstel in. Deze plannen werden gelezen door een vakkundige leesjury. Zij nomineerden de beste concepten en hun bedenkers. De genomineerden presenteerden vandaag in CAMPO Victoria hun concept live voor een jury die bestaat uit Helga Baert (wpZimmer), Kristof Blom (CAMPO), Yasmina Boudia (Hiros), Veerle Decroos (CC Casino) en Kopano Maroga (Vooruit). De winnaar van de Roel Verniers Prijs 2019 wordt vanavond bekendgemaakt - na het drukken van deze dagkrant. De namiddag werd gepresenteerd door Emma Lesuis, die vorig jaar de Roel Verniers Pitch won met haar voorstelling Aardappelbloed, die morgen in première gaat op het TheaterFestival.
De genomineerden van dit jaar waren: Younes van den Broeck, slamkunstenaar Luanda Casella, theatermaker en -performer, bracht dit jaar de State of the Youth en werd met Short of Lying geselecteerd voor het luik #NieuwJong op het TheaterFestival Mathieu Charles, theatermaker en -performer, op TheaterFestival te zien met Fanon Mixtape Fleur Khani, actrice die ook muziek maakt en zingt Seppe Decubber & Lobke Leirens, beiden vaak te zien in voorstellingen van Lisaboa Houbrechts en Kuiperskaai Ahilan Ratnamohan, de man achter performancecollectief A Cultured Left Foot Sien Vanmaele, actrice en theatermaker die interactieve performances maakt waaronder Witlof from Syria Michel Kiyombo Zabiti, fysieke performer Rob Smorenberg, performer, te zien in Vincent Rietveld gaat voor de Louis D’Or van de Warme Winkel, vorige week te zien op het TheaterFestival De winnaar van de Roel Verniers Pitch krijgt 6.000 euro productiebudget en staat gegarandeerd op het TheaterFestival 2020.
Computerachtige stemmen uit een opgegraven verleden: tijdens het TheaterFestival en nog lang daarna loopt aan de ingang van Vooruit een audio-installatie van de Angolese kunstenaar Nástio Mosquito: No.One. Gives.A.Mosquito’s.Ass.About. Embrace. Simon J. Bellens Achter de verticale gele strepen op de ramen bij de inkomhal van Vooruit, zowaar vlakbij het redactielokaal van deze krant, biedt de installatieruimte naast een heleboel merkwaardige stemmen ook de uitzonderlijke gelegenheid om de redactie dagelijks voor u, liefste lezer, te zien zwoegen. Op een opgehangen papiertje lees ik dat graafwerkers tijdens de renovatiewerken van Vooruit in deze vroegere Snoepwinkel oude geluidsopnamen ontdekten. Het zijn gesprekken met Vooruit-bezoekers die door de tand des tijds flink vervormd zouden zijn. Nástio Mosquito nam deze archeologische vondst onder handen en doopte hen No.One.Gives.A.Mosquito’s.Ass. About.Embrace. Ik zit neer in een van de twee stoelen, zet de koptelefoon op en neem een gebroken stukje chocolade dat klaar ligt op een lage ronde tafel. Een vrouw die een beetje computerachtig klinkt, vertelt dat ze zich van zichzelf vervreemd voelt en dat er een tijd was waarin ze haar lichaam en wie ze was verachtte. ‘Ik hoop dat mijn kinderen geen leven lang bezig zullen zijn met aan witte mensen te bewijzen dat ze waarde hebben’, zegt ze, waarna reggaemuziek inzet, haar ‘gids uit die donkere periode’. ‘Welcome to Embrace’, heet een nog verfomfaaider stem de luisteraar welkom. ‘We vonden deze opnames’, legt hij uit, ‘tijdens de renovatiewerken van Vooruit. Ze klinken shit, maar de inhoud is rijk. Enjoy streams of consciousness in favour of lived life.’ In een rieten mand wachten nog twee bananen om gepeld te worden en zes wijnglazen rusten omgekeerd op een servette. Er is geen wijn, maar wel een gevulde waterkan. Achter me voel ik hoe de spanning in het redactielokaal toeneemt. De deadline van deze krant komt dichterbij. Een vrouw verloor haar droom om professioneel basketbalspeler te worden, maar is niet nostalgisch van aard. Iemand was als kind geobsedeerd om ‘een belangrijk persoon te zijn’. Buiten zie ik hoe het binnenregent bij een balkon waarvan de ramen openstaan. Een zilvergrijze Renault Scenic parkeert en een moeder en dochter laden aarden fruitschalen uit de koffer. Een oude man in een erg korte oranje short wandelt met hiking stokken voorbij. De redactie wenkt me weer naar binnen, ze vragen zich af waar mijn stuk blijft. Dat hebt u nochtans net hier kunnen lezen.
12 11 sep 2019
De inspiratiebron / Quizvraag van de dag
z i Wat inspireert Qu ag a Raven Ruëll? vr n a ve d g a d Simon Bellens
Dat is een hele grote vraag die me eigenlijk overvalt’, zegt Raven wanneer we hem vanochtend belden. ‘Er schiet me eigenlijk niets te binnen, maar het wordt gepubliceerd in de dagkrant dus ik wil ook niet eender wat antwoorden. (lacht) Er worden al genoeg onnozelheden verteld.’ ‘De basis voor onze laatste voorstelling Ouder Kind lag eigenlijk bij de Vlaamse dichter Leonard Nolens, volgens zowel Bruno als ik een van de grootste dichters die er zijn. We wilden iets doen met een Nolens-achtige figuur, dus in die zin heeft hij ons wel geïnspireerd. Dan denk ik vooral aan zijn dagboeken (Dagboek van een dichter, red.), die bijzonder ontroerend en genadeloos eerlijk zijn. Hij spaart zichzelf niet en toont zeker niet alleen de goede kanten van het schrijverschap, maar hij leeft wel in totale toewijding aan zijn kunst. Dat is onder andere wat me in hem aantrekt.’ ‘Aanvankelijk wilden we een soort literair dubbelgesprek doen, waarbij Bruno een Nolens-achtige dichter zou spelen en ik zijn zoon, die non-fictie schrijft bij dezelfde uitgeverij. Het zou een boekpresentatie van beide mannen worden die steeds persoonlijker wordt. Maar omdat we de absolute eerlijkheid wilden opzoeken, zagen we niets meer in die omweg via literaire personages. Wij zijn gewoon toneelspelers. We wilden het eerlijker, directer en rauwer maken.’
‘Tijdens een maakproces verander je soms compleet van gedacht. Na een optelsom van kleine overwegingen — zoals het feit dat Bruno en ik qua leeftijd niet zoveel verschillen, zouden mensen die vader-zoonrelatie dan wel geloven? — zijn we daar helemaal vanaf gestapt. Maar het was bijna helemaal geschreven, dus wie weet halen we dat ooit nog wel eens uit de hoed.’
Welke voorstelling won de eerste prijs van de jury op het TheaterFestival in 2005?
A.
Platonov - ‘t Barre Land
B.
Diep in het bos - Eric De Volder
C.
De Cid - Gerardjan Rijnders & Toneelgroep Amsterdam
D.
Reigen - Dirk Tanghe
Het juiste antwoord is De Cid
Vanavond staat regisseur en acteur Raven Ruëll samen met zijn goede vriend Bruno Vanden Broecke op de scène van NTGent met Ouder Kind. Hiervoor lieten ze zich inspireren door twintig jaar vriendschap en negen eerdere samenwerkingen. Maar wat inspireert Ruëll nog meer?
redactie Emmanuel van der Beek, Liam Rees, Simon J. Bellens, Mahdieh Fahimi, Lotte Lola Vermeer, Simon Baetens, Danny De Jong, Sophie van den Bergh, Celine Vermeulen, Ben Ghyselinck, Sanne Stassijns, Ans Van Gasse, Lars Brinkman, Matthias Corneillie hoofdredactie dagkrant en blog Filip Tielens hoofdredactie radio Timon Van De Voorde grafisch ontwerp festival Bureau BoschBerg grafisch zetwerk dagkrant Tijsje Revalk V.U. het TheaterFestival Vlaanderen, Kathleen Treier, Jan Van Rijswijcklaan 155, 2018 Antwerpen
Emma Lesuis presenteert:
Live-documentaire winn aar
I N P R E M I E R E O P O E R O L & H E T T H E AT E R F E S T I VA L 12-13 sept Het TheaterFestival Gent 20 sept KAAP Brugge 17 okt Grand Theatre Groningen
24 okt 28 okt 2 nov 29 nov
DE Studio Antwerpen Compagnietheater Amsterdam Nieuwe Kerk Amsterdam Theater Rotterdam
Professioneel actief in de podiumkunsten? Lees elke maand over: • residenties, • audities & masterclasses • werksessies & uitwisselingsprogramma’s • context & onderzoek • premières • updates over spelers, organisaties en • het Kunstendecreet •…
Schrijf je in op de nieuwsbrief kunsten.be/nieuwsbrief
Lees de artikels uit deze festivalkrant en andere artikels op theaterfestival.be/blog en discussieer mee via #HTF19! f Het TheaterFestival t @theaterfestiva1 en #HTF19 hettheaterfestival
Biechtstoel Heb je na een voorstelling ook zo de behoefte om je hart te luchten? Om na te praten over wat je net gezien hebt en je mening te geven over hoe fantastisch of vervelend die productie wel niet was? Kom dan biechten in De Biechtstoel, een installatie van het multimediale kunstkritiekcollectief De Zendelingen. Je vindt De Biechtstoel vandaag bij: Paradise Now @Vooruit
TS E K TIC INFO www.theaterfestival.be
Seizoenstip Louis Janssens & Ferre Marnef Girl from the Fog Machine Factory Thom Luz & Bernetta Theaterprod. Louis Janssens en Ferre Marnef vormen sinds 2012 het collectief Desnor. Momenteel werken ze aan hun nieuwe voorstelling Toverberg (rond De Toverberg van Thomas Mann) die in première gaat op 19 september in Troubleyn tijdens Love at first Sight. ‘Wij willen graag naar Girl from the Fog Machine Factory van Thom Luz & Bernetta Theaterproduktionen. We hebben nog nooit een voorstelling gezien van Thom Luz, maar ontdekten zijn werk via het internet. Zijn beelden prikkelen ons erg, net als de materialen die gebruikt worden en het licht in combinatie met geluid.’ ‘We herkennen veel van de materialen die op scène staan en hoe ze gebruikt worden. Het praktische, het bewegende... Een andere voorstelling van hem, Unusal weather phenomena project kwamen we tegen in het werkproces van Galileo (voorstelling van Desnor uit 2017, red.).’ ‘Het kan natuurlijk zijn dat het er online beter uitziet dan in het echt. Daarom zijn we blij dat er nu een Belgische première is van deze voorstelling. We zagen wel dat de voorstelling uitverkocht is, en we hebben nog geen kaartjes. Kan iemand ons helpen?' (lacht) Girl from the Fog Machine Factory speelt 12 en 13 december in deSingel. Toverberg speelt 19 en 20 september in Troubleyn en gaat daarna op tournee door Vlaanderen en Nederland. Simon Baetens
wo 11 september
do 12 september
13u00 Roel Verniers Pitch & Prijs 2019 CAMPO Victoria 19u00 Underneath Which Rivers Flow G lobe Aroma & Decoratelier Jozef Wouters Decoratelier (Brussel) 20u00 new skin Hannah De Meyer KOPERGIETERY 20u00 Ouder Kind R aven Ruëll & Bruno Vanden Broecke NTGent Schouwburg 20u00 Zomergasten CAMPING SUNSET De Lübeck 20u30 Craquelé Studio ORKA Sint-Machariuskerk 20u30 Paradise Now (1968-2018) M ichiel Vandevelde Vooruit Theaterzaal
09u30 On the Road Ghent 2019 IETM Vooruit Mokabon 10u00 OverBruggen De Brakke Grond & DutchCulture Vooruit Foyer Theaterzaal 14u00 Het charter fair practices in de praktijk Vooruit Balzaal 19u00 new skin H annah De Meyer KOPERGIETERY 19u00 Underneath Which Rivers Flow Globe Aroma & Decoratelier Jozef Wouters Decoratelier (Brussel) 20u00 Ouder Kind Raven Ruëll & Bruno Vanden Broecke NTGent Schouwburg 20u00 Zomergasten C AMPING SUNSET De Lübeck 20u30 Aardappelbloed E mma Lesuis Vooruit Domzaal 20u30 Paradise Now (1968-2018) Michiel Vandevelde Vooruit Theaterzaal
doorlopend Expo LUCA School Of Arts festivalcentrum Vooruit
Bachelor Beeldende Vormgeving
theaterfestival.be/blog