Hivos magazine oktober 2011

magazine Jaargang 17 | Nummer 3, oktober 2011 | www.hivos.nl

Vrouwen in ontwikkelingslanden dragen een zware werklast Tanzaniaanse vrouwen onderhandelen met Unilever

Petra Stienen: “Vrouwen laten heel duidelijk hun stem horen�

Inhoud

Women@Work: 4-5 Vrouwen dragen een zware werklast

In de vrijhandelszones in Midden-Amerika werken duizenden vrouwen onder barre omstandigheden.

Partnerorganisaties Codemuh uit Honduras en Ormusa uit El Salvador strijden voor betere arbeidsrechten.

Bloemen plukken in Kenia

8

Van de bloemenbedrijven in Kenia is 85 procent in buitenlandse handen. Anders dan in Nederland en Europa zijn de arbeidsomstandigheden echter slecht. Hivos werkt met ReactAfrica samen in haar campagne Women@Work.

Colofon Hivos Magazine Jaargang 17/nummer 3/oktober 2011 Hivos Magazine is een vierjaarlijkse uitgave van Hivos, en wordt toegezonden aan donateurs en overige geïnteresseerden.

Aan dit nummer werkten mee: Ilse Ambachtsheer, Roman Baatenburg de Jong, Fleur de Bruijn, Gerdien ten Cate, Kathelijn Fenger, Yvonne Gispen, Amanda van Nieuwenhoven, Christine Wagner, Catherine van der Wees, Caroline Wildeman, Ginet Vargas, Francis Vollebregt Redactie: Global Village Media, Amsterdam Tekst: Margreet van der Hel, Selma Kers, Manuela Monteiro Fotografie: Widhi Cahya, Hivos, Hollandse Hoogte, Hans Hordijk, LeineRoebana, Eldad Mark, Caroline Wildeman Vormgeving: Groep merkcreatie & communicatie, Utrecht Druk: Zwaan Printmedia, Wormerveer ISSN: 0169-0337

9

Onderhandelen met Unilever

In het noorden van Tanzania verzamelen vrouwen en ook steeds meer mannen de oliehoudende zaden van de Allanblackia boom. Door de slimme aanpak van Hivos-partner Faida Market Link maken vrouwen actief deel uit van de nieuwe handelsketen die is ontstaan.

“Vrouwen laten heel duidelijk hun stem horen”

11

Arabist, publicist en voormalig diplomaat Petra Stienen belicht de huidige situatie van vrouwenrechten in Egypte.

Samen met maatschappelijke organisaties in ontwikkelingslanden werkt Hivos aan een vrije, eerlijke en duurzame wereld. Daarin hebben vrouwen, mannen en kinderen gelijke toegang tot middelen en kansen voor ontwikkeling. Onze projecten hebben tot doel mensen actief en gelijkwaardig te laten deelnemen aan de besluitvorming die bepalend is voor hun leven en hun samenleving.

Zo geeft Hivos mensen een stem.

Hivos Postbus 85565 2508 CG Den Haag tel: 070 376 55 00 fax: 070 362 46 00 info@hivos.nl www.hivos.nl Rabobank 133.133.133

Het werk van Hivos wordt mede mogelijk gemaakt door de deelnemers van de Nationale Postcode Loterij.

#3 2011

Column Koop een Kus!

10

Manuela Monteiro Algemeen directeur

De Zweedse conceptueel kunstenaar Sven schilderde zo’n honderd kussende lippen. De serie heeft een duidelijke boodschap: iedereen heeft recht van spreken, en iedereen die een kus krijgt of geeft, is gelijk. Wie online een van zijn kunstwerken koopt, steunt Hivos.

Korte berichten

6-7

Het Hivos Klimaatfonds en Climate Neutral Group ­bundelen hun krachten. En wie op een verjaardag, bruiloft, buurtfeest of vereniging geld wil inzamelen voor Hivos, kan het gratis ‘Sterker met een stem’ pakket aanvragen.

Ondertitel de tiran De internetactie ‘Ondertitel de tiran’, waarmee Hivos protesteert tegen de censuur die dictators toepassen, is een groot succes. Binnen een week maakten bezoekers van de actiewebsite meer dan 1000 filmpjes die de draak steken met de Iraanse president Mahmoud Ahmadinejad, de Libische leider Moammar Gaddafi en het Noord-Koreaanse staatshoofd Kim Jong-Il. Hivos moest overstappen naar een nieuwe server om de stroom van bezoekers te kunnen blijven bedienen; op piekmomenten werden per uur gemiddeld 11.000 filmpjes bekeken. Met de actie vraagt Hivos aandacht voor activisten, kunstenaars en bloggers die zich – niet zonder risico – uitspreken voor vrijheid, gerechtigheid en welvaart in hun land.

Doe ook mee: www.hivos.nl/ondertiteldetiran

Jongeren aller lande…

De spirit van de Arabische lente kent geen grenzen. Overal ter wereld lijken jongeren, al dan niet georganiseerd, plotseling aangestoken door het revolutionaire elan. Dat domino-effect is fascinerend en de röring beperkt zich allerminst tot het MiddenOosten. In Oeganda en Malawi trokken jonge burgers de straat op om hun onvrede van zich af te schreeuwen. In India liepen ze massaal uit om hun steun te betuigen aan Anna Hazare, een soort nieuwe Ghandi die corruptie wil uitbannen. Jongeren in Griekenland en Spanje deden hetzelfde. Of het nu gaat om een schrijnend gebrek aan vrijheid of hoge broodprijzen, zonder uitzondering is het verzamelde ongenoegen gericht tegen verouderde politieke en economische instituties. Het is verleidelijk om te speculeren over welke diepere motieven er achter de onvrede schuilgaat. Zijn we getuige van een nieuwe mobilisatiegolf met als doel sociale verandering? Zijn de protesten en de sit ins op een of andere manier met elkaar gelinkt? Voelt een jonge Spanjaard zich verbonden met een demonstrant op het Tahrirplein in Caïro? Het zijn voor ons relevante vragen. Ontwikkelings­ organisaties ontketenen geen revoluties. Wel hebben we kunstmest aangedragen daar waar de grond voor maatschappijkritiek en verandering vruchtbaar was. En dat blijven we nog altijd doen. Waar het gaat om verbinden en het betrekken van jongeren hier met de problematiek daar zetten we eigentijdse middelen in. Onze hit op internet, de webactie ‘Ondertitel de tiran’ laat dat op een speelse manier zien. Ook wij hebben ons met deze interactieve actie laten inspireren door de Arabische lente.

“We hebben kunstmest aangedragen daar waar de grond voor maatschappijkritiek en verandering vruchtbaar was.”

Volg ons OP

#3 2011

Women@Work: Vrouwen in ontwikkelingslanden dragen een zware werklast

Vrouwen in de textielindustrie in Midden-Amerika

“Ik vouw 2.800 kledingstukken per dag” In de vrijhandelszones in Midden-Amerika staan duizenden textielfabrieken. In grote fabriekshallen worden bekende kleding­merken geproduceerd, zodat wij in het Westen er volgens de laatste mode bij kunnen lopen. “Wij strijden voor betere arbeids­rechten, samen met Hivos en de Fair Wear Foundation”, vertellen partnerorganisaties Codemuh uit Honduras en Ormusa uit El Salvador. “Kledingconcerns moeten goede arbeidsomstandigheden eisen van de textiel­ fabrieken. Het helpt als ook consumenten daarom vragen.”

In de textielfabrieken werken vooral vrouwen die tegen schamel loon lange dagen maken. “Ik ben 27 jaar en woon in Olocuilta.

Sinds drie jaar werk ik in de plaatselijke textielfabriek. Ik sta om 5 uur ‘s ochtends op, om eten te maken voor mijn man en twee kinderen. Van 7 uur ‘s ochtends tot 5 uur ‘s middags werk ik op de inpakafdeling, waar ik minstens 2.800 kledingstukken per dag moet vouwen en verpakken”, vertelt Marta Martínez uit El Salvador.

Minimumloon “We verdienen het minimumloon”, voegt Roxana Portillo eraan toe. “Maar ik ben al twee dollar per dag kwijt aan reiskosten”.

Het minimumloon bedraagt 187,68 dollar per maand (130 euro), mits de arbeidsters voldoende stuks produceren. Als ze hun target niet halen, worden ze gekort of ontslagen. “Als we meer produceren, krijgen we een bonus. Maar alles is zo duur geworden.

Zelfs met bonus hebben we maar net genoeg om eten te kopen”, verzucht Portillo. “Ik denk erover om ontslag te nemen en zelf tortilla’s te gaan verkopen.”

Zeventig uur De arbeidsters maken veel overuren om in hun levensbehoeften te kunnen voorzien. “Zij werken soms bijna zeventig uur per week om voldoende te verdienen”, legt Hivos-partner Codemuh uit.

Codemuh maakt de vrouwen bewust van hun rechten en pleit op alle niveaus voor goede arbeidsomstandigheden. “Wettelijk is 44 uur per week in Honduras het maximum, dus dat zou voldoende moeten opleveren om van te leven. De fabrieken behoren pauzes door te betalen en moeten vrouwen die kampen met gezondheidsproblemen lichter werk aanbieden.”

46 aanklachten Fanny Rossibel Lopez Alfaro heeft echter geen tijd voor pauzes.

Ze naait mouwen aan sweatshirts en zet er zakken op. Duizenden repeterende bewegingen per uur maakt ze, met pijnlijke armen en schouders tot gevolg. Ze is pas 21 jaar, maar houdt het moordende tempo niet vol. Fanny krijgt een mondelinge ­waarschuwing omdat haar prestaties onder de maat blijven. Na een schriftelijke reprimande neemt ze gedwongen ontslag, omdat ze de druk niet meer aankan. #3 2011

“Zij werken soms bijna zeventig uur per week om voldoende te verdienen” De verhalen van Fanny en andere arbeidsters komen via Codemuh terecht bij het Hondurese Instituut voor Sociale Zekerheid, dat moet toezien op de naleving van het arbeidsrecht, maar schromelijk tekortschiet. Namens 46 arbeidsters heeft Codemuh de textielfabriek aangeklaagd bij de Inter-Amerikaanse Commissie voor de Mensenrechten.

“Ook consumenten kunnen bijdragen”, vult partnerorganisatie Ormusa aan. “Bijvoorbeeld door projecten te steunen die betere rechten afdwingen. Maar ook door kleding te kopen die onder goede arbeidsomstandigheden is geproduceerd.”■ #3 2011

Check uw favoriete merk Rank a Brand is de grootste merken­vergelijkingssite van Nederland. Hier ziet u in één oogopslag hoe goed uw favoriete merk scoort. “Hoe meer mensen kiezen voor de hoogst gerankte merken, hoe groter de prikkel voor bedrijven“, aldus Rank a Brand. Met steun van Hivos heeft Rank a Brand een applicatie ontwikkeld voor de i-phone.

Check uw favoriete merk tijdens het winkelen. Download de app op www.rankabrand.nl/home/mobile.

Gedragscode voor bedrijven Kledingconcerns kunnen zich aan­sluiten bij de Fair Wear Foundation, om samen de arbeidsomstandigheden in de textielfabrieken te verbeteren. De concerns hebben een intentieverklaring ondertekend om zich te houden aan een vastgestelde gedragscode. Zie www.fairwear.org.

Korte berichten

Daladala TV, razend populair in Tanzania Op hun wereldreis langs goededoelenprojecten die steun ontvangen van de Nationale Postcode Loterij, stapten Sijmen Tenwolde en Rikus Wegman in een Tanzaniaanse daladala.

Dit is niet zomaar een lokale minibus, maar dé Daladala.

Met steun van Hivos is deze veertienzitter omgebouwd tot een mobiele tv-studio, waarin de gewone man dagelijks zijn zegje kan doen. Deze baanbrekende en vernieuwende talkshow is uitgegroeid tot een fenomeen.

Internationaal Goede Doelen ambassadeurs Sijmen en Rikus zijn laaiend enthousiast over hun bezoek aan Daladala TV: “Het is een revolutionaire talkshow want nog nooit werd de lokale bakker, slager of taxichauffeur een platform geboden om over sociale en politieke vraagstukken mee te praten. Daladala TV geeft gewone Tanzanianen een stem.” Het tv-programma trekt iedere dag ruim drie miljoen kijkers. De twee presentatoren, Daniel Kijo en de kleine comédienne Bibi Kiroboto, zijn razend populair, en de minibus kan niet langer ongemerkt door het land. Dat zagen Sijmen en Rikus met eigen ogen. In augustus reden ze vlak buiten Dodoma, het politieke hart van Tanzania, mee met de Daladala.

“Lachende gezichten en verheugde agenten die trots Daladala schreeuwen naar ons naderende busje. ‘Jullie moeten een keer een programma maken over de uitbereiding van de universiteit en de gevolgen voor de stad Dodoma’, oppert een van de agenten. En zo gaat het overal. Waar we ook rijden, mensen lijken trots op het programma en dragen sociale issues aan. Daladala TV leeft, heeft

veel invloed op het sociale bewustzijn in Tanzania, en oefent druk uit op de politiek. Civil society in the making… Tof om dit van dicht bij mee te maken”, schrijven de heren in hun reisverslag.

Hivos ondersteunt het Daladala-project en werkt aan uitbreiding ervan in buurland Kenia en in Oeganda.

Internationaal Goede Doelen Ambassadeurs Rikus en Sijmen laten met hun wereldreis zien wat er gebeurt met het geld dat ruim 25 goede doelen ontvangen van de Nationale Postcode Loterij.

Volg hun belevenissen via > www.internationaalambassadeur.nl

Vrijkaartjes voor Ghost Track Vanaf 18 november is de voorstelling Ghost Track te zien op de Nederlandse podia.

LeineRoebana, het moderne dansgezelschap van Andrea Leine en Harijono Roebana, werkt hierin samen met de Indonesische componist Iwan Gunawan. Hij combineert traditionele Indonesische gamelanmuziek met moderne compositietechnieken en live elektronica.

‘Verwacht van LeineRoebana geen afgebakende weergave van Indonesische traditie tegenover westerse moderniteit; Ghost Track is ontstaan uit een wederkerige nieuws­ gierigheid die de vooroordelen danig door elkaar schudt’, meldde het Nederlandse dansgezelschap na het repetitieproces. Dit vond afgelopen zomer plaats in Indonesië.

Met steun van het Hivos Cultuurfonds reist Iwan Gunawan in november af naar Nederland, met zijn zevenkoppige gamelan ensemble Kyai Fatahillah. In Ghost Track spelen zij live, onder andere op snaarinstrumenten als de rebab, slaginstrumenten als de kendhang, en op bamboe-instrumenten.

Na de première in het Chassé Theater in Breda op 18 november, gaat de voorstelling Ghost Track op tournee door Nederland. Zie voor de speeldata > www.leineroebana.com Hivos mag enkele vrijkaartjes weggeven, hou onze website in de gaten > www.hivos.nl

#3 2011

WAT DOE JIJ UIT op 10 oktober?

Compenseer uw vakantie

10:10 The Energy Challenge is een baanbrekend initiatief om heel Nederland achter één idee te krijgen: bespaar zelf 10% op je energieverbruik in één jaar en verlaag de CO2-uitstoot! Dat is goed voor het klimaat én voor de portemonnee.

Op 10 oktober aanstaande lanceert 10:10 de unieke nationale elektriciteitsmeter, die live laat zien hoeveel Nederland die dag bespaart. Hoe? Gewoon, door iets uit te doen. Met de nieuwe actie ‘WAT DOE JIJ UIT’ geven alle deelnemers de wereld een signaal: energiebesparing is noodzakelijk én mogelijk. Duizenden huishoudens, bedrijven en gemeentes staan al in de startblokken om iets ‘uit te doen’; van stofzuigers en vaatwassers tot het licht in de toiletten en computers tijdens de lunch. Als partner van 10:10 ondersteunt Hivos deze actie.

Wie in het najaar de CO2-uitstoot van zijn of haar vakantie compenseert, krijgt een leuke fairtrade autosleutelhanger uit Madagaskar cadeau (zolang de voorraad strekt). Kom dus snel in actie: bereken met onze klimaatcalculator uw CO2-uitstoot én met welk bedrag u die kan compenseren. Uw geld wordt geïnvesteerd in duurzame energieprojecten van het Hivos Klimaatfonds.

Doe mee op > www.1010nl.org Hier is een handige checklist voor thuis en op het werk te downloaden.

Vul onze klimaatcalculator in via > www.hivos.nl/energie

Nieuwe huisbank Hivos: nieuw rekeningnummer voor donaties De Rabobank is sinds kort Hivos’ nieuwe huisbank. Een bank die mensenrechten, milieu en duurzaam ondernemen hoog in het vaandel heeft staan. En een bank die het doen van betalingen wereldwijd mogelijk maakt. Dit betekent ook dat er een nieuw rekeningnummer is voor giften: 133.133.133.

Donateurs ontvangen binnenkort een persoonlijk bericht over wat dit voor hen betekent.

Hivos op je feestje Krachtenbundeling voor klimaatneutraal ondernemen In hun streven naar een 100% klimaatneutrale wereld bundelden het Hivos Klimaatfonds en Climate Neutral Group (CNG) onlangs hun krachten. CNG - in 2001 opgericht door Stichting DOEN en de Triodos Bank - is marktleider in de Benelux in de verkoop van emissierechten. Deze emissierechten worden gerealiseerd via duurzame energieprojecten, en garanderen de koper dat zijn CO2uitstoot op de juiste wijze wordt gecompenseerd, met oog voor de lokale bevolking en positieve effecten op het milieu.

Sinds 1 september 2011 neemt CNG de verkoop van emissierechten aan Nederlandse bedrijven over van Hivos. Zo kan het Hivos Klimaatfonds zich nóg beter concentreren op waar het goed in is: het investeren in duurzame energieprojecten in ontwikkelingslanden, zoals in zonnepanelen, kleinschalige waterkrachtcentrales, biogasinstallaties en zuinige houtfornuizen. Zo krijgen arme bevolkingsgroepen toegang tot schone en duurzame energie en dus tot een welvarender toekomst. #3 2011

Wie op een verjaardag, bruiloft, buurtfeest of vereniging geld wil inzamelen voor Hivos, kan het gratis ‘Sterker met een stem’ pakket aanvragen. Het pakket maakt gegarandeerd de tongen los en voorziet uw feest of evenement van een goed doel en een goed verhaal. De inhoud: een kartonnen spaarpot om geld in te zamelen, posters, Hivos Magazines, flyers en Hivos-hartjes. Om uw gasten te bedanken, sturen wij een aantal voicepins mee die u de gulle gevers op kunt spelden. Stuur een e-mail naar info@hivos.nl (o.v.v ‘Sterker met een stem-pakket’, naam, adres, telnr).

Nederlandse bloemen komen vooral uit Afrika

Keniaanse pluksters komen op voor hun rechten Van de bloemenbedrijven in Kenia is 85 procent in buitenlandse handen. Vijftien kwekerijen hebben een Nederlandse eigenaar, van de driehonderd in totaal. ”Anders dan in Nederland en Europa worden de arbeidsomstandigheden echter slecht gecontroleerd”, vertelt Joyce Gema van ReactAfrica. Hivos werkt met ReactAfrica samen in haar campagne Women@Work.

Supermarktrozen komen tegenwoordig voor 80 tot 85 procent uit Afrika, Middenen Zuid-Amerika. Afrika alleen levert meer dan de helft van alle bloemen die in Nederlandse winkels te koop zijn. De meeste plukkers zijn vrouwen die lange dagen maken tegen een laag loon. Zij hebben geen vast contract en durven niet voor hun rechten op te komen uit angst om hun werk te ver­liezen. Geregeld hebben zij te maken met (seksuele) intimidatie.

Bedrijven en consumenten lijken zich niet druk te maken over de omstandigheden waaronder de bloemen zijn geteeld.

Ongestoord Het is hoog tijd dat daar verandering in komt, vindt Joyce Gema. “Zo’n 70 procent van de bloemenbedrijven in Kenia maalt niet om de arbeidsomstandigheden van hun werkers. Zij leveren hun bloemen aan Nederlandse veilingen, die nog onvoldoende vragen stellen over de arbeidsomstandigheden. De kopers weten niet onder welke barre omstandigheden de bloemen soms zijn geteeld. Bedrijven moeten daar meer op aangesproken worden.”

Campagnes Joyce Gema werkt als consultant om de eerlijke handel in Oost-Afrika te bevorderen. “Wij voeren campagnes om alle partijen hun verantwoordelijkheid voor eerlijke handel te laten nemen, de produ-

centen, maar ook de handelaren en de consumenten. Keniaanse vakbonden zijn helaas niet zo heel erg gevoelig voor de rechten van vrouwen. Het zijn mannen bolwerken. Wij trainen de vrouwen, zodat zij zich bewust worden van hun rechten en hier samen voor durven opkomen. Vrouwen moeten een actieve rol gaan spelen bij onderhandelingen over loon en werk.”

Goed loon Volgens Gema zijn er een stuk of dertig bedrijven in Kenia die bereid zijn te investeren in betere arbeidsomstandigheden. “Zij leveren vaak rechtstreeks aan supermarkten, die wel eisen stellen aan de manier waarop de bloemen zijn geproduceerd.” Arbeiders van bijvoorbeeld fairtrade bloemenbedrijven mogen lid

worden van een vakbond. Zij werken onder veilige omstandigheden en krijgen meer betaald dan het CAO-loon dat de vakbonden in Kenia hebben uitonderhandeld. Is het vakbondsloon 35 euro per maand, dan betaalt een fairtrade bedrijf bijvoorbeeld 42 euro, plus een huurtoeslag van ruim 12 euro. “Dat is beter dan op de meeste bedrijven”, erkent Gema. Maar dan vervolgt ze fel: “Geen enkel bedrijf betaalt een loon waar de vrouwen echt goed van kunnen leven. Loon dat voldoende is om de basisbehoeften te betalen zoals huisvesting, voeding, gezondheidszorg en schoolgeld voor de kinderen. Daarvoor hebben we nog een lange weg te gaan.

Ik verwacht wel dat vrouwen op fairtradebedrijven eerder een goed loon durven eisen.

Daar voeren we nu campagne voor.” ■

Waar te koop?

Sinds 2009 zijn er fairtrade bloemen in Nederland te koop. Vrouwen die op fairtrade bedrijven werken, kunnen rekenen op fatsoenlijke arbeidsomstandig­heden.

Ondersteun de pluksters door eens een eerlijk bloemetje te kopen. Rond moederdag verspreidde Hivos kortingsbonnen voor fairtrade bloemen. De actie was een groot succes en zal een vervolg krijgen met Valentijnsdag. Fairtrade rozen zijn onder meer verkrijgbaar via www.stuurbloemen.nl.

Voor de groothandel zijn gecertificeerde bloemen te koop via Fair Flowers Fair Plants (FFP). Hieraan hangt geen label voor de consument, maar u kunt in de bloemenwinkel wel vragen naar FFP-bloemen.

#3 2011

DAAR

Tanzaniaanse vrouwen onderhandelen met Unilever In het noorden van Tanzania verzamelen vrouwen en ook steeds meer mannen de oliehoudende zaden van de Allanblackia boom. Zij verkopen ze aan Unilever, die de olie verwerkt in margarines. Door de slimme aanpak van Hivos-partner Faida Market Link maken vrouwen actief deel uit van de nieuwe handelsketen die is ontstaan.

Eigenlijk was de Allanblackia boom een tamelijk waardeloze boom. Het hout heeft niet de kwaliteit van tropisch hardhout en de zaden bleven nutteloos op de grond liggen. Unilever ontdekte echter dat de olie uit de Allanblackia zaden op kamertemperatuur stolt. Dat maakt het een uitstekende grondstof voor smeerbare producten. “Bij vloeibare palmolie zijn allerlei chemicaliën nodig om margarine te produceren. Allanblackia olie wordt vanzelf vast”, legt Tom Sillayo van Faida Market Link (Faida MaLi) uit.

De afgelopen tien jaar groeide de vraag naar Allanblackia olie.

De prijs vervijfvoudigde. Boeren in Tanzania, Ghana, Nigeria en Liberia ontdekten de nieuwe inkomstenbron. Zijn er momenteel elfduizend producenten, Unilever denkt de olie van een half miljoen producenten te kunnen verwerken.

Positief “Het heeft de nodige overredingskracht gekost om een minimum quotum voor vrouwen er bij alle partijen door te krijgen”, herinnert Sillayo zich. “Toen we de districtsoverheden mee kregen, zijn we samen naar de dorpsbestuurders gegaan. Uiteindelijk is de rol van vrouwen in de handelsketen geaccepteerd.” Dat blijkt positief uit te pakken voor de vrouwen, maar ook voor de mannen en voor het bedrijfleven. Gezinnen hebben er baat bij dat man én vrouw bij de teelt betrokken zijn. De zekere inkomsten motiveert hen om nieuwe bomen aan te planten om de productie te verhogen. En daar is de margarineproducent natuurlijk weer blij mee. ■

Quota voor vrouwen In Tanzania begeleidt de Hivos-partnerorganisatie inmiddels zestig producentengroepen van meer dan drieduizend boeren. Zij verzamelen de Allanblackia zaden in de bossen, maar planten ook nieuwe bomen aan. Faida MaLi is erin geslaagd om harde eisen te stellen aan de deelname van vrouwen in de nieuwe handelsketen.

Minstens veertig procent van de producenten moet vrouw zijn, ook in de producentenorganisaties. Hierdoor kunnen zij daadwerkelijk invloed uitoefenen op de prijsafspraken met Unilever, de kwaliteitscontroles en de inzamel­locaties. Faida MaLi organiseert trainingen die voor echtparen gratis zijn. Mannen die alleen komen, moeten voor de training betalen.

Ruggensteun Recente cijfers onderstrepen het nut van de gemaakte afspraken.

Door de stijgende prijs krijgen steeds meer mannen interesse in de productie van de zaden. Het aantal vrouwelijke producenten daalde daardoor van 53 tot 43 procent. “Het vereiste deelname quotum geeft vrouwen een steun in de rug. Als Faida MaLi geen minimumeisen had gesteld aan de deelname van vrouwen, dan hadden mannen de hele productie naar zich toe getrokken. Daar ben ik van overtuigd”, aldus Tom Sillayo. #3 2011

“Het heeft de nodige overredingskracht gekost om een minimum quotum voor vrouwen er bij alle partijen door te krijgen”

Online kunstverkoop voor Hivos

Koop een Kus! De Zweedse conceptueel kunstenaar Sven schilderde zo’n honderd kussende lippen. De serie heeft een duidelijke boodschap: iedereen heeft recht van spreken, en iedereen die een kus krijgt of geeft is gelijk. Wie online een van zijn kunstwerken koopt, steunt Hivos.

Anne de Vries van Bubble Projects

“In Stockholm bezocht ik onlangs het atelier van Sven, een conceptueel kunstenaar uit Zweden. Daar hing een hele muur vol ‘monden’ van 12 bij16 cm. Echt een monnikenwerk, indrukwekkend”, vertelt Anne de Vries. Met zijn Nederlandse bedrijf Bubble Projects organiseert hij nu samen met Hivos de online verkoop van Sven’s serie monden. Deze online kunstverkoop startte op 1 september en loopt een jaar. Een deel van de opbrengst gaat naar Hivos.

Homo of hetero “Toen Sven me uitlegde wat hij met zijn kunstwerken bedoelde, kwam ik op het idee om Hivos te benaderen, omdat beiden opkomen voor dezelfde idealen: gelijkwaardigheid en het recht van spreken. Sven’s filosofie is dat ondanks de vele verschillen tussen mensen - man, vrouw, kort, lang, Chinees of Ier, homo of hetero - de mond universeel is. Zodra er een ‘kus’ wordt gegeven, maakt het niet uit wie of wat je bent. Daarnaast ziet hij de mond als het middel om je stem te laten horen. Met zijn serie brengt Sven onder de aandacht dat het normaal lijkt dat iedereen kan zeggen wat hij wil, maar dat dat natuurlijk niet overal het geval is.”

Kus op maat De Vries: “Op de website van Bubble Projects hebben potentiële kopers de keuze uit zo’n honderd monden, maar ze kunnen ook hun individuele wensen kenbaar maken. Bijvoorbeeld: ‘Ik wil díe kleur lippen, en een gele of blauwe achtergrond.’ De levertijd voor zo’n ‘kus op maat’ is wel iets langer, omdat Sven die eerst in zijn atelier moet maken en het kunstwerk dan pas vanuit Zweden naar Nederland komt.” ■

10

Online kunstverkoop Wilt u het werk van Hivos steunen én een mooi kunstwerk aan de muur?

Koop dan online één of meer kussende lippen van de Zweedse conceptuele kunstenaar Sven. Met zijn serie ‘monden’ van 12 cm x 16 cm vraagt hij aandacht voor gelijkwaardigheid en het recht op vrije meningsuiting.

Van de opbrengst gaat 30 procent naar Hivos; uw geld komt ten goede aan initiatieven op het gebied van kunst en cultuur, en homo-emancipatie.

Eén kus kost € 35,- (inclusief verzendkosten).

Eén of meer kussende lippen bestellen?

Ga naar de webwinkel > www.hivos.nl/kus

#3 2011

Petra Stienen over vrouwenrechten in Egypte

“Vrouwen laten heel duidelijk hun stem horen” Arabist, publicist en voormalig diplomaat Petra Stienen belicht de huidige situatie van vrouwenrechten in Egypte.

“Dat dictator Mubarak wegmoest, daar is iedereen het over eens. Onder zijn regime waren de Egyptenaren zo wanhopig en lethargisch. Sinds zijn val is de Egyptische samenleving totaal gepolitiseerd. In het huidige maatschappelijk debat laten vrouwen heel duidelijk hun stem horen, vooral in de media. Denk maar aan Esraa Abdel Fatah, alias de Facebookgirl, die als eerste dit sociale medium als politiek actiemiddel inzette in Egypte. Of neem Mona el-Shazly. Zij presenteert dé talkshow van de avond op Dream TV, een Egyptische satellietzender. Ook hebben enkele vrouwen zich prominent kandidaat-gesteld voor de presidents­ verkiezingen in 2012.”

Petra Stienen ziet nog meer ‘lichtpuntjes’ voor de positie van vrouwen: “Jonge mannen en vrouwen willen echt op een andere manier hun leven inrichten. Deze progressieve generatie ziet elkaar niet alleen als seksuele wezens, maar wil als partners samenwerken. Dat heb ik ook echt gezien en gevoeld bij de revolutionaire jongeren op het Tahirplein.”

Harde werkelijkheid Er zijn zeker kansen voor Egyptische vrouwen, maar de realiteit is weerbarstig. “De euforie na Mubaraks val is inmiddels bekoeld en de harde werkelijkheid dient zich aan. Het land gaat door heel veel chaos, pijn, en verdriet. Vrouwelijke activisten maken zich terecht zorgen over de invloed van radicaal denkende islamitische groeperingen zoals de Moslimbroederschap.” Deze salafisten zijn een gevaarlijke machtsfactor bij de parlementsverkiezingen en het opstellen van een nieuwe constitutie; zij zijn fel gekant tegen gelijke rechten voor mannen en vrouwen.

“Voor de toekomst van Egypte is het van belang om de positie van de hele bevolking te verbeteren, en dus ook die van vrouwen”, benadrukt Stienen. “De meeste Egyptenaren willen #3 2011

gewoon betaald werk, eten op de plank en fatsoenlijke scholing voor hun kinderen. Verbetering van het onderwijs, de arbeidsmarkt, en de gezondheidszorg zijn cruciale vraagstukken. Op al deze terreinen moeten vrouwen gewoon kunnen meedoen. Zo zal hun stem doorklinken in de hele maatschappij, en krijgen ze geleidelijk meer invloed en macht.”

Op de agenda “Progressieve vrouwenorganisaties in Egypte en andere Arabische landen hebben veel behoefte aan partnerschappen en netwerken”, signaleert Stienen. Voor ontwikkelingsorganisaties zoals Hivos ziet zij een belangrijke faciliterende rol weggelegd.

Adviseren, ondersteunen van vernieuwende initiatieven en werken aan capaciteitsversterking is al onderdeel van het palet.

“Het is ongelooflijk belangrijk dat vrouwelijke activisten kunnen samenkomen om onderling ervaringen uit te wisselen. Hivos biedt ook ondersteuning bij het gebruik van sociale media zoals Twitter en Facebook. Sociale media zijn echt van groot belang als communicatiemiddel, ze zijn de thermometer van wat er in de gepolitiseerde samenleving speelt. Daarnaast is er behoefte om in Nederland, Europa en de Verenigde Naties de Arabische wereld op de agenda te houden, specifiek de vrouwenrechten.” ■

Vrouwenconferentie Caïro Ruim 90 vrouwelijke activisten uit 11 Arabische landen kwamen van 13-16 mei bijeen in de Egyptische hoofdstad Caïro. Op de mede door Hivos georganiseerde conferentie stond de versterking van vrouwenrechten centraal.

11

Persoonlijker en aantrekkelijker doneren Vindt u het werk van Hivos belangrijk en wilt u ons daarom structureel steunen? Hivos biedt u de mogelijkheid om volgens uw eigen wensen, fiscaal aantrekkelijk een bijdrage te leveren aan een wereld die vrijer, eerlijker en duurzamer is. Welke manier past bij u?

Schenken U schenkt jaarlijks een bedrag voor een periode van vijf jaar of langer. Dit wordt officieel vastgelegd in een notariĂŤle akte.

Het bedrag van een schenking is ieder jaar geheel aftrekbaar van het inkomen. Op deze manier betaalt de fiscus mee en kunt u mensen in ontwikkelingslanden een aanzienlijk bedrag extra bezorgen. Zonder dat het u iets extra kost.

Nalaten In uw testament legt u vast wat er met uw bezit zal gebeuren als u er niet meer bent. Uw nalatenschap komt natuurlijk allereerst ten goede aan de mensen die u dierbaar zijn, maar misschien ook aan de dingen die u belangrijk vindt. Door middel van een

erfstelling kunt u het deel van uw bezit dat normaalgesproken naar de fiscus gaat nalaten aan Hivos. Ook kunt u ervoor kiezen om Hivos een vooraf vastgesteld deel van de erfenis te schenken, een zogenaamd legaat.

Ontwikkelingsfonds op naam Met een Ontwikkelingsfonds op Naam kunt u volgens uw eigen wensen, fiscaal aantrekkelijk bijdragen aan een betere wereld. U kunt een Ontwikkelingsfonds op Naam instellen vanaf â‚Ź 50.000 met een looptijd van bijvoorbeeld 5 jaar. Het rendement van het fonds komt ten goede aan het werk van Hivos maar u bepaalt zelf de bestemming van het geld.

Neem contact op met Kathelijn Fenger of Francis Vollebregt via 070 376 55 00.

U vindt ook meer informatie op www.hivos.nl