Jaargang 17 | Nummer 4, december 2011 | www.hivos.nl
Child Labour Free zones werken echt De straat op voor vrouwenrechten
Dictators kopen graag spionagetechnologie
Inhoud
4-5
10 EU verdient aan spionagetechnologie
Hivos geeft vrouwen en meisjes de kans hun verhaal te vertellen, stemmen tegen onrecht die gehoord moeten worden.
Met spionagetechnologie wordt grof geld verdiend: vooral beruchte dictators betalen er grif voor. Dat blijkt uit onderzoek in opdracht van Hivos.
“Ze kregen me niet te pakken”
Kinderarbeid de wereld uit, het kan!
8-9
“De solidariteit was hartverwarmend”
11
In een ‘Child Labour Free zone’ bestaat geen kinderarbeid. Dit klinkt utopisch, maar het werkt écht. Een succesvol voorbeeld uit Oeganda.
Corina Straatsma liep mee met een protestmars van indianen in La Paz: “Hele families en scholen waren gekomen om de groep aan te moedigen.”
Colofon
Samen met maatschappelijke organisaties in ontwikkelingslanden werkt Hivos aan een vrije, eerlijke en duurzame wereld. Daarin hebben vrouwen, mannen en kinderen gelijke toegang tot middelen en kansen voor ontwikkeling. Onze projecten hebben tot doel mensen actief en gelijkwaardig te laten deelnemen aan de besluitvorming die bepalend is voor hun leven en hun samenleving. Zo geeft Hivos mensen een stem.
Hivos Magazine Jaargang 17/nummer 4/december 2011 Hivos Magazine is een vierjaarlijkse uitgave van Hivos, en wordt toegezonden aan donateurs en overige geïnteresseerden. Aan dit nummer werkten mee: Siebe Anbeek, Roman Baatenburg de Jong, Gerdien ten Cate, Ireen Dubel, Kathelijn Fenger, Tabitha Gerrets, Jessie Hexspoor, Amanda van Nieuwenhoven, Francis Vollebregt, Christine Wagner. Redactie: Global Village Media, Amsterdam Tekst: Margreet van der Hel, Selma Kers, Manuela Monteiro Fotografie: Marcel Bakker, Gerdien ten Cate, Hivos, Hollandse Hoogte, Dhyaa Khaled, Tunggal Pawestri, Rank a Brand, Marjolein van Rotterdam, Kristien Verhoeyen Vormgeving: Groep merkcreatie & communicatie, Utrecht Druk: Zwaan Printmedia, Wormerveer ISSN: 0169-0337
Hivos Postbus 85565 2508 CG Den Haag tel: 070 376 55 00 fax: 070 362 46 00 info@hivos.nl www.hivos.nl Rabobank 133.133.133
Het werk van Hivos wordt mede mogelijk gemaakt door de deelnemers van de Nationale Postcode Loterij.
#4 2011
Column Korte berichten
6-7
Manuela Monteiro Algemeen directeur
Hivos wil onze overconsumptie van energie aanpakken. Niet met de zoveelste bewustwordingscampagne, maar met het nieuwe Seduction Project. En wil je in de decembermaand bewuster inkopen? Surf dan eens naar www.rankabrand.nl en zoek uit hoe transparant, groen en fair uw favoriete merk is.
Waar blijft de Afrikaanse Lente?
Op zoek naar spanning? Hivos zoekt avonturiers voor Expeditie Sumba! > Lees verder op pagina 6.
Als dominostenen vielen ze om, de oude dictaturen in Noord Afrika. Weer de Arabische Lente, zult u denken? Inderdaad. Want met het slinken van de massaprotesten verdwijnen ook de vette krantenkoppen. Het leven van alledag valt terug in haar gewone ritme. Tegelijkertijd begint nu pas de taaie strijd voor daadwerkelijke verandering, voor meer banen, meer rechten. Voor waardigheid. Waar de politieke veranderingen in Noord Afrika over elkaar heen buitel(d)en is bezuiden de Sahara – vooralsnog − eerder sprake van politieke stagnatie. Hivos-partners uit Oeganda en Zimbabwe die onlangs naar Den Haag kwamen om te praten op de jaarlijkse Afrikadag van de Evert Vermeer Stichting verwoordden hun ongeduld. Als iets duidelijk werd uit hun verhalen is het wel dat verandering in Afrika uiterst langzaam gaat. Zo blijven de al een kwart eeuw regerende presidenten Museveni en Mugabe nog steeds aan de macht, ondanks toenemende onvrede van de bevolking. Wanneer slaat de Arabische vonk over? Volgens onze gasten zijn daar drie ingrediënten voor nodig: moed, waardigheid en inspiratie. Ik kijk naar de gewone man en vrouw in Afrika en denk: dat zit wel goed. Ik kijk naar onze partners en denk: daar zal het niet aan liggen. Of ontbreekt het misschien aan een nieuwe Mohammed Bouazizi?
“Als iets duidelijk werd uit de verhalen van onze partners is het wel dat verandering in Afrika bezuiden de Sahara uiterst langzaam gaat.”
Volg ons OP
#4 2011
Vrouwenrechten
Op het Tahrirplein in Bagdad eisen vrouwen meer vrijheid, democratie en politieke hervormingen.
De straat op voor gelijke rechten
“ Ze kregen me niet te pakken” Tijdens de Arabische lente streden vrouwen zij aan zij met mannen voor meer vrijheid, democratie en gelijke rechten. Zij speelden een cruciale rol in het neerhalen van totalitaire regimes. Nu willen zij deelnemen aan verkiezingen en hun rechten vastleggen in nieuwe grondwetten. Hivos geeft vrouwen en meisjes de kans hun verhaal te vertellen, stemmen tegen onrecht die gehoord moeten worden. Een dapper meisje uit Iraaks Koerdistan vertelt hoe zij ontsnapt aan haar besnijdenis. Helga en Shera uit Indonesië demonstreren tegen het brute geweld dat hen is overkomen. Aya uit Irak staat pal voor de democratie - met als gevolg dat zij is ontvoerd en mishandeld.
#4 2011
Bijna driekwart van de vrouwen in Iraaks Koerdistan is besneden, genitaal verminkt door een tante of een vroedvrouw toen ze ergens tussen de 4 en de 12 jaar waren. Filmmaker Nabaz Ahmad maakte een documentaire, waarin Koerdische vrouwen en meisjes openhartig over hun ervaringen vertellen (zie www.stopfgmkurdistan.org). “Ik moest in een jurk naar het huis van mijn tante”, vertelt een meisje van een jaar of tien. “Daar pakten twee vrouwen me vast om mij te besnijden. Maar ik greep een mes en dreigde te steken. Toen ze me loslieten, holde ik weg. Ze hebben me niet te pakken gekregen.” Hivos partner Wadi voert al zeven jaar campagne tegen genitale verminking. Met dit jaar een klinkend succes, want sinds 21 juni is vrouwenbesnijdenis in Iraaks Koerdistan officieel verboden. “Maar we blijven alert”, vertelt Falah Moradkhin, projectcoördinator van Wadi. “Nog steeds protesteren veel religieuze leiders tegen de wet en de regering aarzelt om deze daadwerkelijk uit te voeren.” Tahrirplein Niet alleen Egypte heeft een Tahrirplein waar gedemonstreerd wordt voor vrijheid en mensenrechten. Op het Tahrirplein in Bagdad eisen vrouwen en mannen al maandenlang meer vrijheid, democratie, politieke hervormingen en toegang tot basisvoor zieningen. Hivos steunt de Iraakse vrouwenrechtenorganisatie OWFI die hier elke vrijdag demonstreert. Yanar Mohammed, directeur van OWFI: “Jonge vrouwen vragen om democratie, samen met honderden anderen die geloven in een democratisch Irak dat mensenrechten respecteert. De wetgeving in Irak is nog steeds zo vrouwonvriendelijk. Wij willen dat dit verandert! We blijven net zolang demonstreren tot de beloofde hervormingen realiteit zijn.” Door de openlijke agressie van politie in burger durven inmiddels nog maar weinig vrouwen vrijdags te demonstreren. De twintigjarige Aya al-Lami liet zich hierdoor echter niet tegenhouden, vertelt Yanar Mohammed: “Aya stond erop om haar gezicht als vrouw te laten zien tijdens het vrijdagprotest. Maar op vrijdag 30 september is zij hardhandig ontvoerd en mishandeld. Haar roep om gelijke rechten voor vrouwen is letterlijk neergeslagen.”
Televisie voor vrouwen In november ging Zanantv.org live, een alternatieve televisiezender voor vrouwenrechten en democratie in Iran. “De zender laat de stem van vrouwen horen, hun eisen, hun verhaal”, vertelt initiatiefneemster Mahboubeh Abbasgholizadeh. “Wij willen een dialoog aangaan met andere voorvechters voor democratie en mensenrechten en zorgen dat de rechten van vrouwen in alle bewegingen specifiek doorklinken.” De activiste voor vrouwenrechten is zelf ook filmmaker. Op zanantv.org publiceert zij documentairefilmpjes, maar ook livetelevisie, ondertiteld in het Engels.
Demonstratie in minirok in Jakarta
Demonstratie in minirok
“De wetgeving in Irak is nog steeds zo vrouwonvriendelijk. Wij willen dat dit verandert!” 16 Dagen Campagne Partnerorganisaties van Hivos zetten zich wereldwijd in om geweld tegen vrouwen en meisjes zichtbaar te maken en te stoppen. Zij doen hier nog een schepje bovenop tijdens de jaarlijks terugkerende 16 Dagen Campagne. Deze begint op 25 november, de Internationale dag tegen Geweld tegen Vrouwen, en duurt tot 10 december, de Dag van de Mensenrechten. Sinds 1991 hebben meer dan 3.700 organisaties in 164 landen deze zestien dagen actie gevoerd. Zij benadrukken hiermee symbolisch dat vrouwenrechten mensenrechten zijn. ■ #4 2011
Tunggal Pawestri werkt op het Hivos-regiokantoor in Jakarta en organiseerde met haar collega’s op 18 september een demonstratie in minirok. Zij vroeg drie demonstranten waarom zij meeliepen. Vivi Widyawati (35): “Er zijn in Indonesië zoveel wetten die vrouwen discrimineren en criminaliseren. De minirok dragen wij als symbool van onze strijd tegen staat en de intolerantie in de samenlevring.” Helga Worotidjan (38) is als kind misbruikt en verschillende malen aangerand. “Het raakt me persoonlijk als een ambtenaar zegt dat een minirok verkrachting uitlokt. Daarom loop ik mee, uit solidariteit met alle andere slachtoffers.” Shera R. Pringgodigdo (26) vult aan: “Het is tijd om de stilte te doorbreken. Ik ben verkracht en heb het overleefd. Nu wil ik iets doen om dit type verschikkingen te stoppen. We moeten campagne voeren, ervaringen delen, zorgen dat wetten veranderen, slachtoffers bijstaan en bewustmaken. Vrouwen, doe iets om te helpen, laten we met z’n allen strijden voor vrouwenrechten.”
Korte berichten
Strijd mee om een plaats Dancing on in Expeditie Sumba The Edge Festival Hoe gaat het nu op Sumba? Het Indonesische ‘Iconic Island’ waar Hivos met zon, wind, water en biomassa laat zien hoe groene energie kan en moet. Afgelopen zomer won Edwin van Unen met zijn krachtige foto van ‘het jongetje met het bananenblad’ een avontuurlijke reis als fotojournalist naar Sumba. In oktober bezocht hij de 100% duurzame energieprojecten die Hivos daar ontplooit. Zijn fotoreportage wordt in januari gepubliceerd in het tijdschrift OneWorld en Columbus magazine. Ook op ontdekkingsreis naar Sumba? Strijd dan mee om een plaats in Expeditie Sumba! In juni 2012 reist een team van ontdekkingsreizigers naar dit bijzondere eiland. Voor Expeditie Sumba geeft Hivos vóór de jaarwisseling al het eerste ticket weg. Ontdek op Facebook hoe met de eerste proef een expeditieplek te bemachtigen is. Doe mee, of word onderdeel van het basiskamp door ons te liken op Facebook.
Van 7 tot en met 18 december vindt in Amsterdam, Utrecht, Groningen, Den Haag en Rotterdam de derde editie plaats van het Dancing on The Edge Festival. Met steun van het Hivos Cultuurfonds presenteert dit festival dans-, theater- en muziekvoorstellingen uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika. In sommige landen van deze regio gelden sterke taboes op lichamelijkheid, waardoor vooral eigentijdse dans en modern bewegingstheater nauwelijks zijn ontwikkeld of een ‘ondergronds’ bestaan leiden. Dancing on The Edge steunt artiesten uit deze regio met het aanbieden van speelplekken, residenties, workshops en coproducties. Ook werkt het festival mee aan het programma ‘Cultural Activism in the Middle East’, dat De Balie op 9,10 en 11 december in Amsterdam organiseert. Meer festivalinformatie > www.dancingontheedge.nl
Like Expeditie Sumba op > www.facebook.com/expeditiesumba Zie ook > www.hivos.nl/sumba
Seduce to Reduce Ons klimaat- en energieprobleem laat zich vooral voelen in ontwikkelingslanden. Hivos wil daarom onze overconsumptie van energie aanpakken. Niet met de zoveelste bewustwordingscampagne, maar met het nieuwe Seduction Project: we experimenteren met kleine ingrepen in het dagelijks leven die ons verleiden om minder energie te gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan strepen op de vloer die mensen ongemerkt de trap op lokken, zodat ze de lift laten staan. Op seductionproject.nl en op Facebook voegt Hivos het komende half jaar steeds nieuwe experimenten en inspiratiebronnen toe. Volg onze resultaten op > www.seductionproject.nl en www.facebook.com/seductionproject
Haagse Harry onder de kerstboom Op zoek naar een origineel cadeau voor de Kerst? Maak uw dierbaren blij met het bijzondere roze Hivos t-shirt, de Haagse versie welteverstaan. Ik ben vrè om me ège te zèn!! De Haagse vertaling van ‘I’m free to be me’ waarmee Hivos al enige tijd aandacht vraagt voor gelijke rechten en kansen van homo’s, lesbiennes biseksuelen en transgenders wereldwijd. Met de aanschaf van dit t-shirt steunt u hen bij hun strijd. Met een donatie van € 15,- geeft u iemand, of uzelf, dit t-shirt cadeau. Ga voor meer info en bestellen naar > www.hivos.nl/roze #4 2011
Koop meer ‘goed goed’ Decembermaand koopmaand: onvoorstelbaar veel producten die wij rond de feestdagen kopen, komen uit verre landen zoals China, India, Kenia, Ghana en Bangladesh. In de winkel is niet terug te zien of deze producten onder goede arbeidsomstandig heden zijn gemaakt. Hivos geeft enkele tips zodat u bewust kunt kiezen: wat is ‘goed goed’ en waar is het te koop? Surf eens naar www.rankabrand.nl de grootste merkenvergelijkingssite van Nederland en zoek uit hoe transparant, groen en fair uw favoriete merk is. Met steun van Hivos maakte Rank a Brand een app voor de iPhone. Hiermee kunt u tijdens het winkelen in één oogopslag zien hoe duurzaam uw favoriete merk is. Download de app op > www.rankabrand.nl/home/mobile
Kijk eens op www.schonekleren.nl De Schone Kleren Campagne gaat voor een wereld waarin alleen kleding te koop is die onder goede arbeidsomstandigheden is gemaakt. U kunt meedoen. Teken bijvoorbeeld de petitie tegen zandstralen: om jeans een gedragen look te geven, worden nieuwe broeken gezandstraald. Dit gebeurt vaak zonder goede bescherming, waardoor de arbeiders acute silicose oplopen (stoflongen). G-Star en WE zijn door de petitie al gestopt met deze techniek. Ook CoolCat, Kuyichi, Scotch & Soda, H&M, Levi’s en C&A zeggen dat zij hiervan geen gebruik meer (zullen) maken. Teken de petitie op > www.schonekleren.nl/zandstralen
Wereldfilms op het IFFR Op de 41e editie van het International Film Festival Rotterdam (25 januari t/m 5 februari 2012) gaat een nieuwe reeks films van het Hubert Bals Fonds (HBF) in première. Met steun van het Hivos Cultuurfonds maakt dit speciale filmfonds de productie en distributie van films mogelijk, die zijn gemaakt voor regisseurs die in Afrika, Azië en Latijns-Amerika wonen en werken. Samen met het HBF presenteert Hivos één van de nieuwe films op donderdag 26 januari 2012. U kunt erbij zijn. Hou onze website in de gaten > www.hivos.nl Meer festivalinformatie > www.iffr.nl #4 2011
Hivos op uw feestje Wie tijdens de feestdagen − of op een verjaardag, bruiloft, buurtfeest of vereniging − geld wil inzamelen voor Hivos, kan het gratis ‘Sterker met een stem’ pakket aanvragen. Het pakket maakt gegarandeerd de tongen los en voorziet uw feest of evenement van een goed doel en een goed verhaal. De inhoud: een kartonnen spaarpot om geld in te zamelen, posters, Hivos Magazines, flyers en Hivos-hartjes. Om uw gasten te bedanken, sturen wij een aantal voicepins mee die u de gulle gevers op kunt spelden. Stuur een e-mail naar info@hivos.nl (o.v.v ‘Sterker met een stem’-pakket, naam, adres, telefoonnummer).
Rabobank nieuwe huisbank In het vorige Hivos Magazine kondigden we aan dat de Rabobank Hivos’ nieuwe huisbank is, en dat er een nieuw rekeningnummer is voor giften. Omdat de overgang naar de nieuwe huisbankier iets langer duurt dan gepland, verandert er voorlopig niets voor donateurs. Zodra dit wel het geval is, krijgt u hierover alsnog een persoonlijk bericht. De redenen dat Hivos heeft gekozen voor de Rabobank als nieuwe huisbankier van de organisatie, zijn als volgt: de eerste voorwaarde die wij stelden is dat via de bank overal ter wereld betalingen kunnen worden gedaan; noodzakelijk om ons werk te kunnen uitvoeren. Aan die voorwaarde voldoen Triodos Bank en de ASN Bank helaas niet. Helaas, omdat deze banken inderdaad goed scoren op thema’s zoals transparantie en duurzaamheid. Vervolgens hebben wij met Oxfam Novib, dat ook een nieuwe huisbankier zocht, via een openbare aanbesteding, met de Eerlijke Bankwijzer als richtsnoer, gekeken welke instelling het beste scoorde. Dat bleek de Rabobank te zijn. Vandaar dat de Rabobank onze nieuwe huisbankier is. Wel blijven wij natuurlijk samenwerken met de Triodos Bank op het terrein van kredietverstrekking. Zie voor meer informatie over onze Noord-Zuid Spaarrekening > www.triodos.nl
DAAR
Aanstekelijk succes van Child Labour Free zones in Afrika
Kinderarbeid de wereld uit, het kan! In een ‘Child Labour Free zone’ bestaat geen kinderarbeid. Dit klinkt utopisch, maar het werkt écht. Een succesvol voorbeeld is Kitubulu Village, in Oeganda. Met dank aan de bewoners in het dorp zijn honderden kinderen gestopt met werken. Door te leren en een diploma te halen, werken de kinderen nu zélf aan een betere toekomst. “Elke dag, van 7 uur ’s ochtends tot 8 uur ’s avonds, werkte ik in een restaurantje, ik was altijd moe en voelde me slecht.” Zahara Abdulkarim (15) woont in Kitubulu Village, aan de kust van het machtige Victoriameer. Zoals veel leeftijdsgenootjes verrichtte ze kinderarbeid. Met goedkeuring van haar oma, die voor Zahara en nog een hele rij kleinkinderen zorgt. Sinds kort gaat Zahara weer naar school. Haar dorp is namelijk een ‘Child Labour Free zone’. Child Labour Free zones zijn plekken waar geen kinderarbeid bestaat. Binnen zo’n zone is iedereen - ouders, werkgevers, kinderen, leraren, overheidsinstanties ervan overtuigd dat kinderen niet horen te werken, maar recht hebben op voltijds regulier dagonderwijs. Kinderarbeid is namelijk niet zozeer het gevolg van armoede, maar bestaat vooral vanwege vastgeroeste opvattingen, sociale onrechtvaardigheid en politieke onwil.
Drop-outs Visser Kitaka Daudi (32) is een van de dorpscomitéleden die zich hard maakt voor het uitbannen van kinderarbeid in Kitubulu Village. “Vroeger was ik zelf een drop-out, ik ging niet naar school en was al heel jong een fisherboy. Dat zijn jongetjes die hier voor een habbekrats vis verzamelen bij het Victoriameer, als de vissers ’s nachts terugkeren met hun vangst. Toen ik zelf visser werd, gaf ik ook altijd wat geld aan deze fisherboys. Maar door het werk van de organisatie Kids in Need raakte ik ervan overtuigd dat die jongetjes terug naar school moesten. Nu hou ik ze als comitélid in de gaten; ik bezoek de jongens thuis en praat ook met hun ouders. Op eentje na gaan ze nu allemaal naar school.” Geld komt later “Dankzij de Child Labour Free zone in Kitubulu Village hebben wij 272 nieuwe
Samen sterk Eind september ontmoetten afgevaardigden van lokale organisaties uit Oeganda (Kids in Need), Ethiopië, Ghana, Kenia, Marokko en Zimbabwe elkaar in Oeganda. Ze bezochten de projecten van Kids in Need en wisselden onderling kennis en ervaringen uit over de Child Labour Free zones. Een van de aanwezigen was Pascal Masocha, coördinator van de Coalition Against Child Labour (CACLAZ) in Zimbabwe: “Over vijf jaar hoop ik dat alle kinderen met een lach op hun gezicht naar school gaan, en zichzelf permanent aan de armoede kunnen onttrekken. Child Labour Free zones beloven een betere toekomst voor ons allemaal.”
#4 2011
Wat kunt u doen? Juist hier in Europa kunt u helpen de Child Labour Free zones te beschermen en uit te breiden. Als consument heeft u een krachtige stem. Bedrijven willen niet geassocieerd worden met kinderarbeid en zijn gevoelig voor slechte publiciteit en voor acties van consumenten. Als u niet zeker weet waar een product vandaan komt of hoe het is geproduceerd... vraag het na in de winkel! Hoe meer mensen zich inzetten tegen kinderarbeid, hoe groter Child Labour Free zones wereldwijd worden.
Ssimba Moses, hoofd van de Entebbe-basisschool in Oeganda.
leerlingen uit dit dorp verwelkomd”, zegt Ssimba Moses. Hij is hoofd van de Entebbe-basisschool. “Veel van die kinderen zijn wezen, en noodgedwongen al op heel jonge leeftijd gaan werken; ze hadden geen ouders die ze stimuleerden om onderwijs te volgen, of geld voor een schooluniform, boeken en pennen. Deze drop-outs zijn geïdentificeerd, en aangemoedigd om tóch naar school te gaan. Nu is het onze taak om ze ervan te overtuigen op school te blijven en láter aan geld te denken.” Toekomstige leiders Moses en zijn lerarenteam werken hard om de leerlingen uit Kitubulu Village binnen boord te houden. “In de les en tijdens speciale projecten laten we zien dat de school de beste plaats voor ze is. Door te leren en een diploma te halen, werken de kinderen zélf aan een betere toekomst. We geven ze ook voorbeelden van succesvolle oud-leerlingen uit hun dorp, zoals de dokter of de leden van het dorpscomité. Dat overtuigt ze! En tijdens vakanties organiseren we extra activiteiten, zoals leiderschapstraining. Op onze school lopen nu al goede toekomstige leiders rond.” ■ Bekijk het filmpje van de Child Labour Free zones in Oeganda op > www.stopkinderarbeid.nl #4 2011
Wilt u op de hoogte blijven van onze activiteiten en acties in 2012? Meld u aan voor onze nieuwsbrief op > www.stopkinderarbeid.nl Wilt u onze partners financieel steunen? Maak dan een bedrag over op rekening 716000 o.v.v. KIN
Campagne Stop Kinderarbeid ‘Stop Kinderarbeid - School, de beste werkplaats’ is een internationale campagne, gecoördineerd door Hivos. De campagne werkt samen met lokale partners in ontwikkelingslanden. In Nederland wordt de campagne gevoerd met de Algemene Onderwijsbond (AOb), FNV Mondiaal, ICCO & Kerk in Actie, de Landelijke India Werkgroep (LIW) en Stichting Kinderpostzegels Nederland. Stop Kinderarbeid heeft als doel het uitbannen van ALLE vormen van kinderarbeid en het verzorgen van regulier dagonderwijs voor kinderen tot tenminste 15 jaar. In Nederland en Europa roept de campagne consumenten, overheden, internationale organisaties en bedrijven op zich in te zetten tegen kinderarbeid en deel uit te maken van de oplossing. In Azië, Afrika en Latijns-Amerika werken lokale organisaties aan het uitbannen van kinderarbeid door het creëren van zogenaamde ‘Child Labour Free zones’.
EU verdient aan spionagetechnologie Onze overheid weet alles van spionage. Als zij het wil, worden onze gesprekken afgeluisterd en onze mails gelezen. Met spionagetechnologie wordt bovendien grof geld verdiend: vooral beruchte dictators betalen er grif voor. Dat blijkt uit onderzoek van het European University Institute in opdracht van Hivos.
Op nieuwssite Bloomberg.com staan schokkende voorbeelden van mensen die opgepakt worden na het aftappen van telefoon en internet in Iran. Iranian Police Seizing Dissidents Get Aid Of Western Companies, luidt de veelzeggende kop op 31 oktober. In opdracht van Hivos onderzoekt Ben Wagner van het European University Institute welke bedrijven aan welke landen censuur- en opsporingstechnologie verkopen. Duidelijk is dat Europese bedrijven zaken doen met Iran, Wit-Rusland, Tunesië en Egypte. In het Hivos-rapport dat begin 2012 verschijnt zullen de gevolgen voor de mensenrechtensituatie ter plaatse uitgebreid worden toegelicht. Mijn mobiele telefoon was mijn vijand De Iraanse Mansoureh Shojaee (53) zat een maand in de beruchte Evingevangenis in Teheran. De activiste voor vrouwenrechten kreeg al haar internet- en telefoonverkeer onder de neus geduwd. Het afluisteren gebeurde zelfs openlijk: “Wanneer ik een afspraak maakte met medestanders, belde de politie om te zeggen dat ze wisten waar we mee bezig waren. Mijn mobiele telefoon was mijn vijand, mijn laptop was mijn vijand en mijn vaste nummer was mijn vijand”, vertelt Shojaee, die uiteindelijk alleen nog maar munttelefoons gebruikte voor ze in 2009 naar Duitsland vluchtte. Geen voorbeeld “Medewerkers van Europese bedrijven maken zich zelf zorgen. Sommige bedrijven denken na over een mensenrechtenbeleid”, signaleert Ben Wagner. “Er is nog geen enkel bedrijf dat als voorbeeld kan dienen. We zouden het autoritaire staten moeilijker moeten maken om deze technologie te kopen. Dat is mogelijk, maar het vergt politieke inzet en een breed gedragen publiek debat. Bedrijven en regeringen moeten voorkomen dat regimes deze technologieën misbruiken, door een pro-actief beleid te ontwikkelen.” ■
10
Internet café in Teheran
Iraanse politie arresteert dissidenten met behulp van Westerse bedrijven
Betaalbaar internet “Landen mogen nooit, onder geen enkel beding, beperkingen opleggen aan discussies over regering en politiek, mensenrechten, corruptie, verkiezingen, politieke activiteiten, de vrijheid van meningsuiting, religie en geloof”, stelt Frank la Rue, VN-rapporteur voor de vrijheid van meningsuiting. Hivos werkt nauw samen met Frank la Rue, die voorheen directeur was van de Guatemalteekse mensenrechtenorganisatie CALDH. Volgens La Rue moeten overheden het recht op vrijheid van meningsuiting faciliteren, door internet betaalbaar en toegankelijk te maken voor alle burgers.
#4 2011
Corina Straatsma over succesvol indianenprotest
“De solidariteit was hartverwarmend”
Half oktober arriveerde een protestmars van indianen in La Paz. Corina Straatsma, directeur van het regiokantoor, liep een stuk mee: “Hele families en scholen waren gekomen om de groep aan te moedigen. Er waren meer dan honderdduizend mensen op de been.”
Van augustus tot oktober marcheerden 1300 vrouwen, mannen en kinderen dwars door Bolivia om de aanleg van een weg door hun leefgebied tegen te houden. De weg zou het noorden met het zuiden van het land verbinden en de inheemse bevolking toegang tot scholen, gezondheidszorg en markten brengen. Zo stelde althans de regering. Maar de indianen waren bezorgd om de verdwijning van het bos en vreesden dat kolonisten en cocaboeren hun grond zouden innemen. Mensenmassa’s “Eind september arresteerde de politie de leiders van de mars. Vliegtuigen stonden klaar om hen terug naar huis te vliegen”, stelt Corina Straatsma. “De regering had echter geen rekening gehouden met de solidariteit van de bevolking, die onmiddellijk de luchthaven blokkeerde. Bijna overal werd de mars met open armen ontvangen, werden scholen klaar gemaakt voor over nachtingen, en gaven de Bolivianen water, voedsel en kleding. De inheemse bevolking was hier erg van onder de indruk.” Na aankomst van de protestmars in La Paz duurde het twee dagen voor president Evo Morales zwichtte voor de mensenmassa’s voor zijn paleis. “Niemand had verwacht dat de president zo snel van gedachten zou veranderen. De weg gaat niet door en er mogen geen nieuwe nederzettingen of olie-exploraties komen!” Emancipatie Hivos en haar partnerorganisaties steunden de protestmars met raad en daad, en voorzagen de demonstranten van water, voedsel en medicijnen. Emancipatie van de inheemse bevolking en in het #4 2011
bijzonder van vrouwen is een belangrijke rode draad door het werk van het regiokantoor. Organisaties zoals de Coordinadora de la Mujer trainen inheemse vrouwen, waardoor zij beter in staat zijn om leiderschap uit te oefenen. Andere partners, zoals de Catolicas, maken abortus bespreekbaar. “Het feminisme in Bolivia is alive and kicking”, stelt Corina Straatsma. “De vrouwenbeweging heeft zichtbaar gemaakt dat vrouwen op de werkvloer, in de politiek of op basis van uiterlijk ongelijk behandeld worden en heeft zich ingezet voor wetgeving om dat te veranderen. Rechten verankerd Inheemse vrouwen worden nu minder gediscrimineerd en er wordt naar ze geluisterd in de media, de politiek, op het werk. Vrouwen hebben hun rechten weten te verankeren in de nieuwe grondwet en zijn meer vertegenwoordigd in gemeenteraden, belangenorganisaties en het parlement.” De indiaanse vrouwen en mannen van de protestmars hebben zich in La Paz alvast laten rondleiden door dat parlement. “Binnenkort komen we hier terug als volksvertegenwoordigers!” ■
Emancipatie van de inheemse bevolking is een rode draad door het werk van het regiokantoor 11
ALS WIJ HAAR NÚ NIET STEUNEN HEEFT ZE STRAKS NIETS TE VERTELLEN
Elke revolutie heeft zijn helden. In de Arabische Lente zijn het de vrouwen. Nu begint de taaie strijd voor daadwerkelijke verandering. Wiens wil wordt wet? Als het aan Arabische vrouwen ligt, krijgen zij gelijke rechten en een stem in de nieuwe samenleving. Hivos strijdt met deze vrouwen tegen conservatisme en voor meer vrijheid. Steun hen nú. Voor € 5,- draag je bij aan hun strijd voor gelijke rechten, eerlijke kansen en een veilig leven. Doe een gift op rekeningnummer 716.000 of ga naar hivos.nl/nu