FD_september_2023

VI SI ON PRACT I CE CAREER MANAGEMENT N°

175

18 DE JAARGANG

100% RIJPLEZIER. 100% ELEKTRISCH.

OP E R AT ION S

KOSTEN EN BATEN VAN DUURZAAM WATERBEHEER

+

F IN A NC IË L E P R O C E S S E N

EERST ‘LEAN’ MAKEN, DAN PAS AUTOMATISEREN R I S IC OK A P I TA A L

Milieu­informatie (KB 19/03/04): bmw.be

15,8 - 24,7 KWH/100 KM • 0 G/KM CO2 (WLTP)

OKTOBER 2023 / nr 175 / 18de jaargang / P509168 / Tweemaandelijks magazine / Afgiftekantoor: Gent

MEER RISICO DAN RETURN

S T R AT E G Y

FOCUS OP DE MARGE NINA ÖWERDIECK CFO BRUSSELS AIRLINES

Zo’n elektrische vloot, hoe begin ik…

Chill Ook 1001 vragen over een elektrische vloot? Wees gerust, Ethias Lease helpt jou en je werknemers

W A T E R F R O N T

FREELANCE MANAGEMENT NOT AS YOU KNOW IT. Een consulting partner kies je – terecht – zorgvuldig uit.

Onze getalenteerde freelance managers in finance, hr en supply chain staan klaar om te helpen: tijdelijk of voor een langere periode, voor operationele taken of voor zuiver advies.

overschakelen zonder stress. We geven heldere antwoorden op alle vragen van iedereen binnen

het bedrijf, we bieden optimale begeleiding op maat en zorgen voor een eenvoudig beheer van je vloot en infrastructuur. Zo wordt elektrisch rijden puur plezier voor jou en je collega’s.

Neem intussen al eens rustig een kijkje op ethiaslease.be

Elektrisch zonder stress.

Meer weten? Of wil je als freelance consultant aan de slag?

Laat ons kennismaken! Surf naar www.waterfront.be of bel 03 449 18 54. We vertellen je graag meer.

ED I T O

JO COBBAUT

Ze zijn er, de nieuwe standaarden voor rapporteren over duurzaamheid (p.28).

ESG (environment, social, governance) is niet weg te denken uit uw agenda. Al denkt u dezer dagen wellicht ook na over de mogelijkheden van artificiële intelligentie. Toch bent u waarschijnlijk op geen van beide domeinen een voorloper.

Iedereen experimenteert vandaag met AI-instrumenten om na te gaan of de mogelijkheden effectief zoveel verruimd zijn. De medewerkers van het shared service center van Renewi hebben alvast de smaak te pakken (p. 12, met leuke foto).

Het begon nochtans met weinig gesofistikeerde administratieve robots. Die namen een stuk saai, repetitief werk weg. Wim Van Bael wordt er zelfs een tikje lyrisch van. “De robots zijn eigenlijk gewaardeerde collega’s geworden, met een eigen naam en e-mailadres”, laat hij optekenen. Wie digitaliseren zegt, moet ook processen verbeteren. Daarvoor zoekt het team van Wim Van Bael nu volop naar opportuniteiten met AI. “Ik zie toepassingen als ChatGPT als een manier om snel toegang tot kennis te krijgen. Onlangs moest ik bijvoorbeeld een nieuw strategisch plan maken om door te groeien tot een business services center.

Ik kreeg met die tool snel informatie.” Hij onderzoekt ook het gebruik van AI als hulpmiddel bij financiële analyse. “In de afdeling kredietbeheer analyseren we nogal wat balansen van klanten.” Toepassingen op grote schaal bieden perspectief om te besparen op de aan te kopen handelsinformatie.

De financiële managers aan onze rondetafel (p. 38) zijn wat minder uitgesproken. Zij zien meer toepassingen in marketing en communicatie. Dat is ook de mening van Nina Öwerdieck, cfo van Brussels Airlines (p. 6): “Fi­nance loopt achter op het vlak van AI, zeker ten opzichte

van sales.” Technolo­ gische vernieuwing heeft een veel groter hefboomeffect in de andere afdelingen dan in finance. “De verkoopafdeling kan met analytics bijvoorbeeld beter inspelen op commerciële opportuniteiten. Wanneer we erin sla­gen om hierdoor alle tickets te verkopen voor één euro meer, zouden we gek zijn om dat niet te doen.”

Misschien moet u op 1 december ons event bezoeken over AI for finance. U komt er samen met cfo’s, controllers, risicoanalisten, investeringsmanagers, financiële planners en accountants om inzichten uit te wisselen. (www.fdmagazine. be/events) Vandaag bent u als financieel manager wellicht geen voorloper inzake AI. En hoe is het met de nakende verplichting om te rapporteren over ESG, nu het Europees Parlement standaarden terzake heeft goedgekeurd (p. 28)? Tijdens onze lectuur van duurzaamheidsverslagen, die steeds talrijker worden, zien we zelden een cfo het grote woord nemen.

Opvallend in de huidige duurzaamheidsverslagen is dat ze nog sterk narratief zijn. Dat zal niet zo blijven, weet Ann Jorissen (Universiteit Antwerpen). Zij meldt dat het cursusaanbod aan universiteiten al wordt aangepast. “Ikzelf geef een vak Advanced Financial Statement Analysis aan de masterstudenten. Zij zullen jaarver­slagen én duurzaamheidsverslagen moeten analyseren en de beide types informatie combi­neren om een uitspraak te doen over de toekomstige rendabiliteit en kasstromen van bedrijven.”

Misschien kan AI ook daarbij helpen?

ZE ZIJN ER!

‘Op het vlak van AI en ESG bent u als financieel manager vandaag wellicht geen voorloper’ oktober 2023 / FDmagazine

03

presents

AI FOR FINANCE This conference serves as a unique platform where CFOs, controllers, risk analysts, investment managers, financial planners and accountants come together to exchange insights, share best practices and discuss the groundbreaking applications in the world of finance.

MIX, BRUSSELS FRIDAY DECEMBER 1

2023

TICKETS AVAILABLE NOW

INHOUD

38

06

12

R O N D E TAFEL

ST RAT E GIE

O P E R AT IO N S

Nieuwe technologie voor de financiële afdeling

Nina Öwerdieck

Processen ‘lean’ maken, dan pas automatiseren

Cfo Brussels Airlines

‘Focus op de marge’

Fabrizio Santoro, Facilicom Hakim Souai, Luminus Thierry Michiels, Carrefour Kenny Willems, verschillende techstart-ups Toon Vanagt, Data.be en Fintech Belgium

Wim Van Bael, Renewi: ‘De robots zijn gewaardeerde collega’s geworden.’

28

18

32

RAPPORTE RE N

OPE RAT IONS

COLUMN

Nieuwe standaarden voor duurzaamheidsverslaggeving

‘Waterbesparing is essentieel voor een moderne industrie’

Signalen over kredietwaardigheid erkennen

Slim en duurzaam waterbeheer

Perceptietekort over kredieten risicogevoelige elementen

EU neemt voorsprong op de rest van de wereld

35 T E CH Financiering met IP als onderpand Bart Van Gysegem, AON Belgium: ‘Het blijft aartsmoeilijk om de waarde van intellectueel eigendom correct in te schatten’

+

03 EDITO 36 INTEAM 45 FDCAMPUS 47 EERSTE JOB 48 CARRIÈRESWITCH 50 CIJFER

oktober 2023 / FDmagazine

05

S TR AT EG Y

BRUSSELS AIRLINES

‘ Focus op de marge’ Cfo Nina Öwerdieck van Brussels Airlines moet de winstgevendheid van de luchtvaartmaatschappij na een moeilijke periode snel opkrikken naar acht procent. “Dat cijfer zullen we in 2024 nog niet halen, maar we moeten toch een flink stuk van de weg hebben afgelegd.” Wat zijn de projecten waaraan de cfo werkt om die doelstelling te bereiken?

‘ Finance vertegenwoordigt maar een fractie van de totale kost van de organisatie’

tekst: peter ooms / foto’s: juan wyns

Wat is de strategie van Brussels Airlines?

Nina Öwerdieck: “Brussels Airlines komt uit een heel moeilijke periode. We zijn erg getroffen door de lockdown veroorzaakt door corona en hebben toen zwaar moeten ingrijpen. De belangrijkste maatregel was het verminderen van de personeelsbezetting met twintig procent. Daarnaast hebben we tien vliegtuigen uit de vloot verwijderd.

De laatste jaren waren we genoodzaakt ons te focussen op het overleven van de luchtvaartmaatschappij met als eerste doel om weer break-even te draaien. In ons vorige jaarrapport moesten we wel nog een verlies optekenen. Ook in het eerste en tweede kwartaal van 2023 waren er nog rode cijfers. Toch was het resultaat al erg bemoedigend, in lijn met onze verwachtingen en een stuk hoger dan vorig jaar. Rekening houdend met de variabiliteit door de seizoenen – wij verdienen ons geld in de zomer – zijn we er erg gerust in dat we 2023 met solide zwarte cijfers zullen schrijven.”

06 FDmagazine / oktober 2023

En wat komt er na 2023?

Nina Öwerdieck: “Dan willen we zo snel mogelijk de winstmarge bereiken die we vóór de pandemie al als objectief hadden: acht procent. Die doelstelling zullen we nog niet in 2024 halen, maar we moeten toch een flink stuk van de weg hebben afgelegd. Intussen blijven we werken aan onze toekomst.”

Wat doet het financieel departement om die doelstellingen te bereiken?

Nina Öwerdieck: “We hebben in 2020 de Reboot en Reboot Plus-programma’s uitgevoerd om het hoofd te bieden aan de wereldwijde coronacrisis, met verschillende lockdowns. Een hele tijd werd er niet of bijna niet gevlogen. Daarom hebben we een strenge herstructurering uitgevoerd. Dat programma hebben we vorig jaar afgewerkt en sindsdien werken we aan een plan om continu te verbeteren. Het gaat om kleinere aanpassingen die toch een structurele verbetering van de efficiëntie opleveren.

ID-KIT BRUSSELS AIRLINES :: Omzet 1,2 miljard euro (2022) • Personeel 3.243 (eind 2022) • Vliegtuigen 41, waarvan 32 voor middellange afstand en 9 voor lange afstand (2022)

ID Nina Öwerdieck — FUNCTIE Cfo Brussels Airlines

S TR AT EG Y

BRUSSELS AIRLINES

Zo brengen we bijvoorbeeld ons trainingscentrum over van Charleroi naar de buurt van ons hoofdkantoor in Zaventem. Daarmee besparen we als bedrijf heel wat reisonkosten. Tegelijk is het een besparing van reistijd voor alle betrokken medewerkers, terwijl we ze een nieuwe, ultramoderne trainingservaring bieden.

In mijn vorige functie was ik actief bij Lufthansa Technik, dat instaat voor onderhoud van vliegtuigen. In die ingenieursomgeving is het gebruik van leanmethodes voor continu verbeteren diep ingeburgerd. Daar hebben we toen heel mooie resultaten geboekt op het vlak van werkkapitaal. We streefden ernaar om de facturen uit te sturen zo snel mogelijk nadat de service was verleend. Er zit een grote hefboom in het overbrengen van die methodologie naar Brussels Airlines en onze financiële processen.”

Kunt u daar een concreet voorbeeld van geven?

Nina Öwerdieck: “Op de financiële afdeling werken we intussen de maandelijkse afsluiting drie dagen sneller af. Dat is een operatie die we synchroon binnen Lufthansa Group hebben uitgevoerd omdat het ook een effect heeft op de consolidatie en rapportering. In feite hebben we dit aangepakt volgens de leanmethodologie. We analyseren het proces, vertrekkend van de nodige output: de cijfers die we overdragen aan de groep. Daarna analyseerden we

08 FDmagazine / oktober 2023

elke handeling die we daarvoor hebben verricht. Draagt die bij aan het uiteindelijke resultaat? We identificeren alle overbodige stappen en halen die eruit.

Als je de inspanningen in de financiële afdeling vergelijkt met die in de andere afdelingen, moet je altijd rekening houden met de verschillen in grootte en de leverage. Finance vertegenwoordigt maar een fractie van de totale kost van de organisatie, terwijl de operaties een directe impact hebben op de omzet. Daar gaat het om veel grotere bedragen. Een kleine verbetering van die omzet heeft een zeer grote impact op het uiteindelijke resultaat. Onze focus in finance moet zijn om alle departementen in staat te stellen hun werk beter, efficiënter en zo kostenbewust mogelijk te verrichten. Wij zorgen voor transparante gegevens, monitoring, rapportage en financieel advies. Ik denk dat dit onze grootste meerwaarde is.”

— Nina Öwerdieck: “We voeren kleinere aanpassingen door die een structurele verbetering opleveren.”

‘ We zullen 2023 met solide zwarte cijfers schrijven’

ID-KIT FINANCIËLE AFDELING :: Totaal aantal fte’s in Brussel: 42,3 business controllers: 8,5 business intelligence data-analisten: 4 algemene boekhouders: 6,8 treasurers: 2 purchase-to-pay accountants: 6,6 order-to-cash & revenue accountants: 11,6 taks: 0,8 andere: 2 :: Totaal aantal fte’s in het buitenland: 23

Wat is de invloed van Lufthansa op Brussels Airlines?

Nina Öwerdieck: “Een stuk van de weg die Brussels Airlines moet afleggen, gaat over het gebruik van mogelijke synergieën. Daarbij komt mijn ervaring van 22 jaar binnen de groep goed van pas. Ik weet hoe Lufthansa te werk gaat en ik heb een groot netwerk op groepsniveau en in de dochtermaatschappijen. Een voorbeeld van die synergie is de app voor reizigers om tickets te boeken en andere zaken te regelen. Dat is een performante toepassing met de look-and-feel van Brussels Airlines. In de achtergrond is dat een softwareplatform dat Lufthansa Group hanteert voor al zijn luchtvaartmaatschappijen. Op die manier doet de groep één keer een belangrijke investering, die daarna inzetbaar is voor verschillende bedrijven. Een gelijkaardige aanpak hanteren we voor de aanschaf en het onderhoud van vliegtuigen en motoren.

Dit alles is niet mijn dagelijkse bezigheid. Als directie van Brussels Airlines hebben we duidelijk een lokale verantwoordelijkheid en moeten we een Belgisch bedrijf leiden, met al zijn werknemers en voor onze klanten. De financiële afdeling heeft hier een belangrijke ondersteunende rol. Wij ondersteunen de beslissingen met goede rapporten en informatie die de operationele departementen

‘ We zijn uit de crisismodus en dit moet voelbaar zijn voor werknemers en passagiers’

gebruiken bij hun beslissingen. Die afdelingen beginnen ook weer te investeren. Een voorbeeld is de introductie van de nieuwe uniformen en de verbetering van de dienstverlening in onze businessclass nadat die jarenlang onveranderd was gebleven. Dit gaat niet in tegen onze doelstelling om te streven naar duurzame winstgevendheid, integendeel.

We zijn uit de crisismodus en dit moet zichtbaar en voelbaar zijn voor werknemers, passagiers en onze aandeelhouder Lufthansa Group. Een streefmarge van acht procent brengt ons in de positie om te praten over investeringen, groei en innovatie.”

U zei dat Brussels Airlines werkt aan zijn strategie. Wat mogen we verwachten?

Nina Öwerdieck: “We blijven werken aan onze toekomst. Daarbij zetten we nog steeds in op onze vier strategische pijlers: personeelstevredenheid, operationele wendbaarheid, winstgevende groei en klantgerichtheid.

In workshops werken we samen met vertegenwoordigers van het management, de verschillende departementen en experten. We moeten niet van een wit blad vertrekken: Brussels Airlines heeft een unieke positie in de Lufthansa Group. We blijven ons richten op passagiers en onze rol als Afrikaans competentiecentrum. Dat betekent dat we blijven vliegen naar en vanuit Afrika, gecombineerd met beperkte vluchten naar Noord-Amerika en natuurlijk ons netwerk in Europa. Azië zit niet in de plannen. Ook zullen we ons niet opeens omvormen tot een cargovervoerder.”

Wat zijn de toekomstige uitdagingen voor het financieel departement?

Nina Öwerdieck: “Een van de belangrijkste projecten de komende jaren, is de vervanging van het oude SAP-systeem. Dat bevat ook heel wat software op maat, zodat een vervanging niet eenvoudig zal zijn. Ook dit project aligneren we met Lufthansa Group, om redenen van synergie.

Het project vindt plaats op groepsniveau omdat de voorkeur uitgaat naar één groot systeem. Voor een project van die omvang is het noodzakelijk om goed af te wegen hoe we dat aanpakken. Welk departement of filiaal start eerst?

Krijgt dat dan eerst een basisfunctie die later wordt uitgebreid? Of meteen een big bang?

Zoals gezegd, is een van de taken van de financiële afdeling om alle besluitvormers te ondersteunen met de best mogelijke informatie. We zijn nu al sterk geconcentreerd op het verwerken van zeer veel data uit de verschillende systemen. Daarover rapporteren we aan de verschillende managers. Ons business intelligence-team beschikt nu al over gespecialiseerde data-analisten. Het werkt vanuit het financieel departement, weliswaar in nauwe samenspraak met de medewerkers van IT en andere afdelingen.”

oktober 2023 / FDmagazine

09

S TR AT EG Y

BRUSSELS AIRLINES

Hoe ziet u de invoering van AI in de financiële afdeling?

Nina Öwerdieck: “Finance loopt achter op het vlak van AI, zeker ten opzichte van sales. Dat komt doordat de invoering van technologische vernieuwing een veel groter hefboomeffect heeft in de andere afdelingen dan in finance. De verkoopafdeling kan met analytics bijvoorbeeld beter inspelen op commerciële opportuniteiten door een beter inzicht in de vraag naar tickets. Wanneer we erin slagen om hierdoor alle tickets te verkopen voor één euro meer, zouden we gek zijn om dat niet te doen.

Een belangrijk inzicht hierbij was om niet meer te werken met prijsklassen. Het effect van die dynamische prijszetting was veel groter wanneer we de prijzen aanpasten in een continuüm. Analytics voor forecasting heeft een veel grotere hefboom in revenue management dan in de financiële afdeling. In die omstandigheden is het voor mij duidelijk dat je eerst moet investeren in de operationele en commerciële afdelingen en pas later in de financiële processen. Op onze financiële afdeling gebruiken we wel business intelligence voor financiële prognoses, planning en simulaties.”

Vindt u nog de juiste medewerkers voor het financieel departement?

Nina Öwerdieck: “Gelukkig is dat op dit moment geen enkel probleem. Brussels Airlines is een aantrekkelijke organisatie. Ik stel vast dat we voldoende kandidaturen krijgen van hoge kwaliteit. Daar komt bij dat we vanuit Brussel werken. De stad staat intussen internationaal bekend als een gemakkelijke vestigingsplaats voor een nieuwe loopbaan. Iedereen spreekt Engels. Dat merken wij ook in de eigen organisatie. Niet minder dan 62 verschillende nationaliteiten werken bij Brussels Airlines.

Dat we deel uitmaken van Lufthansa Group is ook erg aantrekkelijk voor kandidaten. Het hangt natuurlijk altijd af van de functievereisten. Sommige specifieke profielen zijn inderdaad niet gemakkelijk te vinden, zoals zeer ervaren personen in boekhouding of fiscaliteit. Een gemeenschappelijke vereiste blijft: alle kandidaten moeten een passie hebben voor luchtvaart.” ¶

10 FDmagazine / oktober 2023

WAT MET DUURZAAMHEID? :: Aan het eind van het gesprek valt op dat duurzaamheid nog niet aan bod is gekomen. Interviews met andere cfo’s staan tegenwoordig vol met verwijzingen naar die thematiek.

“Dat komt omdat we dat thema al grotendeels hebben geïmplementeerd en we de plannen nu volop uitvoeren.

Het zit al in onze dagelijkse werking verankerd. We mikken vooral op de vermindering van de CO2-uitstoot. Dat doen we door de oudere vliegtuigen in onze vloot stilaan te vervangen door vliegtuigen met nieuwe technologie. Een voorbeeld is de gloednieuwe Airbus A320neo die eind dit jaar in onze vloot komt en twintig procent minder brandstof verbruikt.

Ook voeren we de eerste vluchten uit met sustainable aviation fuel ­(duurzame brandstof) die niet afkomstig is van ruwe olie. Die brandstof is nu nog schaars en duur, maar dat verandert hopelijk wanneer de productie op snelheid komt. In ieder geval willen we met Brussels Airlines in 2030 de CO2-uitstoot verminderen met vijftig procent. Tegen 2050 moeten we klimaatneutraal zijn. Daar hoort wel de compensatie bij van de CO2-uitstoot die dan nog overblijft”, zegt Nina Öwerdieck.

J O O S

C O N S U L T I N G

FINANCE CONSULTANCY NOT AS YOU KNOW IT. Een consulting partner kies je – terecht – zorgvuldig uit.

Onze getalenteerde finance, business support en credit professionals staan klaar om te helpen: tijdelijk of voor een langere periode, voor operationele taken of voor zuiver advies.

Meer weten? Of wil je als consultant aan de slag?

Laat ons kennismaken! Surf naar www.joosconsulting.be of bel 03 448 38 64. We vertellen je graag meer.

OPER AT IO N S LEAN

Processen ‘lean’ maken, dan pas automatiseren

— Wim Van Bael: “De robots zijn gewaardeerde collega’s geworden, met een eigen naam en e-mailadres.”

tekst: peter ooms

Wim Van Bael behaalde recent de black belt in lean.

Het is een volgende stap in de jarenlange inspanning om financiële en hr-processen efficiënter te maken aan de hand van de principes van de leanfilosofie in het shared service center (SSC) van Renewi.

“We werken al zes jaar volgens de principes van lean.

Intussen hebben we dertien green belts: personen die de verbetertrajecten uitvoeren. Zij verwijderen alle waste uit processen op de financiële afdeling en het hr-departement.

Met het oog daarop maken we diepgaande analyses van de bestaande situatie. We brainstormen met de betrokkenen om na te gaan hoe we de verbeteringen kunnen realiseren.

12 FDmagazine / oktober 2023

Renewi investeert sterk in de opleiding van de green belts en verwacht dan ook dat ze allen minstens één project per jaar afronden. Intussen lopen er een veertigtal projecten tegelijk. Lean is niet de enige methodologie die we hanteren. We hebben ook Prince2- en agile projecten met korte sprints en snelle interacties”, zegt Wim Van Bael, director van het shared service center van de Renewi Group.

GEMEENSCHAPPELIJKE TAAL

— Wim Van Bael treedt ook op als leidinggevende van het centre of excellence voor lean. “Het behalen van de black belt is daarvan het resultaat. De black belt voert de meer

ID Wim Van Bael — FUNCTIE Director shared service center Renewi

‘ De robots vragen voortdurend onderhoud’

complexe projecten uit en stuurt de green belts aan. Binnen mijn tijdsbesteding is dat nu mogelijk omdat de processen in het SSC al sterk verbeterd zijn met een diep ingebakken routine. Ik besteed nu veel meer tijd aan het coachen van de verbeterteams.”

“We hebben lean hier niet als een project binnengebracht, maar als een filosofie. Alle medewerkers van het SSC volgen de basisopleiding lean, zodat we een gemeenschappelijke taal hebben. Iedereen kent hier de begrippen ‘gemba’, ‘poka-yoke’, ‘waste’. We kunnen allemaal een value stream map interpreteren en weten dat de rode velden op post-its wijzen op afval of waste binnen een proces. We komen ook dagelijks in aanraking met de grote principes van lean, want die laten we op veel plaatsen visueel terugkomen, onder andere op de trappen in ons gebouw.”

Dat gebouw is trouwens ingericht met veel open ruimte voor de dagelijkse werking, maar ook met specifieke brainstormruimtes om de verbeterprojecten door te voeren. Dat wil zeggen: verplaatsbare tafels, stoelen en banken, ruimte voor brownpapersessies, beschrijfbare muren, enzovoort.

MEDEWERKERS HELPEN DE ROBOT ID-KIT RENEWI :: Vestigingen 154: in Nederland, België, het VK, Frankrijk en Portugal • Medewerkers 6.714 • Omzet 1,892 miljard euro • Ebit 132,9 miljoen euro

— “Toen we zes jaar geleden lean hebben geïntroduceerd in de organisatie wilden we beginnen met robotic process automation (RPA). Zo’n administratieve robot is in staat om het werk van een mens precies na te bootsen.

Zo kan je een volledige taak automatiseren, maar als je niet goed oplet, automatiseer je een proces inclusief alle fouten en onvolkomenheden. Het is beter om eerst het proces zo efficiënt mogelijk te maken, met de nadruk op standaardisering en het vermijden van uitzonderingen.

Wij hebben ervoor geopteerd om eerst die verbetering door te voeren. Op die manier drijf je het rendement van de robot nog verder op”, zegt Wim Van Bael.

Hij wijst erop dat leanprocessen zoveel mogelijk papierloos moeten verlopen. “Voor de administratie wil dat ook zeggen dat ze gedigitaliseerd zijn. Dat is een natuurlijk verband tussen lean en RPA.”

De medewerkers van het shared service center stonden eerst wantrouwig tegenover de komst van de administratieve robots. “Al snel merkten ze dat die het saaie, repetitieve werk konden overnemen en zij meer tijd hadden voor de complexe taken met een grotere toegevoegde waarde. Op die manier zijn de robots eigenlijk gewaardeerde collega’s geworden, met een eigen naam en e-mailadres. Dat vereist ook een andere houding van de medewerkers: ze moeten meer in staat zijn die robots te managen. Zij helpen nu de robot om deze nog beter te laten werken.”

‘PLAYMOBIL MAAKT SPEELGOED MET ONZE GRANULATEN’ :: Renewi is een dienstverlener in de afvalsector. Het bedrijf ontstond in 2017 door de fusie van het bekende Van Gansewinkel en de Britse beursgenoteerde Shanks Group. Renewi kreeg een nieuw leven als sleutelspeler in de recyclagesector, onder andere geholpen door steeds strengere regelgeving op dat vlak.

“Renewi richt zich volledig op het hergebruik van afval.

We zijn het enige beursgenoteerde bedrijf in de sector dat geen verbrandingsinstallatie heeft. We halen nu al een ratio van 63,6 procent hergebruik van het opgehaalde afval. Ons streefdoel is 75 procent. Op die manier worden wij een grondstoffenleverancier voor de industrie. Onder andere Playmobil maakt speelgoedmannetjes met granulaten van Renewi. Het spreekt vanzelf dat we hiervoor aan strenge eisen moeten voldoen op het vlak van veiligheid, kwaliteit en volume. We werken intussen steeds meer aan innovatieve toepassingen voor de industrie op basis van de afvalstromen die we ophalen.

Daarnaast ontwikkelen we nieuwe oplossingen voor het inzamelen van afval. In Nederland maken we deel uit van het Green Collective. Samen met PreZero en lokale partijen vervoeren we het afval met dezelfde neutraalgekleurde trucks in dertig gemeentes en steden. Zo verminderen we het aantal transportbewegingen met vijftig procent en realiseren we een flinke CO2-reductie”, zegt Wim Van Bael.

CONTROLE BINNENKOMENDE FACTUREN

‘ Alle medewerkers van het shared service center volgen de basisopleiding lean’

— Het meest recente succesvolle project in het shared service center was de controle van de binnenkomende facturen.

Renewi beschikt niet over een centrale ERP. Daarom waren op verschillende sites in België en Nederland niet minder dan zesentwintig fte’s bezig met het vergelijken van de verschillende items op de facturen ten opzichte van de bestellingen. Door dat proces over te brengen naar het

oktober 2023 / FDmagazine

13

OPER AT IO N S LEAN

shared service center kon dat voortaan verlopen met elf fte’s.

Een cruciale factor in de verbetering was het uniformeren van de processtappen. Intussen verloopt dat project voor de grootste leveranciers zelfs volledig automatisch dankzij robotisering.

Een andere innovatieve oplossing vond Renewi in het kredietbeheer, in nauwe samenwerking met softwareleverancier Onguard. Dat pakket werd uitgebreid met een functie die de opvolging van de facturen koppelde aan het historisch betaalgedrag van klanten. Op die manier kon Renewi de aanmaningen afstemmen op de klant. Als die klant bijvoorbeeld systematisch vier dagen na de vervaldatum betaalt, is het niet nodig om te e-mailen of te telefoneren.

ANALYSE DOORLOOPTIJDEN

— De training voor de black belt vereist dat de deelnemer een volledig proces analyseert, van begin tot einde. “Ik heb de behandeling van klachten over facturen bij Renewi onder de loep gehouden. Dat is een proces waarbij zowel verkoop als de financiële afdeling betrokken is. Samen met de medewerkers op de werkvloer heb ik de value stream map gemaakt die iedereen laat zien waar verbeteringen mogelijk zijn. Daar hoort ook een diepgaande analyse bij van de doorlooptijden op basis van alle mogelijke data in verschillende systemen. Die cijfers hebben een grote bewijskracht. We tonen aan hoeveel uitzonderingen er blijven bestaan en hoeveel tijd het kost om die op te lossen. De analyse is nu gemaakt. In de herfst testen we de oplossing die we hebben uitgewerkt. Eind dit jaar implementeren we een definitieve versie”, zegt Wim Van Bael.

Twee van de green belts in het SSC werken specifiek op de hr-processen. Zij hebben intussen al de onkostenaangiftes aangepakt en het hele proces uniform gemaakt voor alle landen en vestigingen. Ook voor de pensioenopvolging van Nederlandse medewerkers werd een oplossing uitgewerkt.

IT OF ROBOT?

— “Na zes jaar ervaring met het implementeren van RPA hebben we een goed inzicht in de voor- en nadelen. We hebben hele mooie resultaten geboekt door meer processen naar het SSC te brengen en ze zo efficiënter te maken.

Ook merken we dat die robots voortdurend onderhoud vragen. Elke aanpassing aan de systemen kan een impact hebben op de werking ervan. Als je weet dat de moderne cloudsoftware om de zes maanden een update krijgt, dan weet je dat we heel vaak moeten bijwerken.”

Dat inzicht heeft bij Renewi geleid tot een aanpak

14 FDmagazine / oktober 2023

waarbij minder vaak voor de robot wordt gekozen. “We streven ernaar om de aanpassingen in de software zelf door te voeren. Vaak zorgt de robot voor het overzetten van gegevens van één pakket naar een ander. Dat kunnen we ook doen door te zorgen voor de interface tussen die twee softwaresystemen. Dat was vroeger niet zo eenvoudig, maar door het algemeen gebruik van de zogenaamde service bus is dat nu veel makkelijker. Dankzij de software van MuleSoft lukt dat intussen heel goed”, zegt Wim Van Bael.

PLAATS VAN AI

Gebruikt Renewi ook AI bij deze oplossingen? “We hebben al processen verbeterd door het gebruik van AI, bijvoorbeeld bij het behandelen van inkomende betaalherinneringen. We zijn nu volop op zoek naar opportuniteiten van AI binnen finance. Ik zie toepassingen als ChatGPT wel als een handige manier om snel toegang tot kennis te krijgen. Onlangs moest ik bijvoorbeeld een nieuw strategisch plan maken om door te groeien tot een business services center. Met die tool krijg ik snel informatie over de onderdelen van zo’n plan. Een ander idee dat we onderzoeken, is het gebruik van AI als een hulpmiddel bij de financiële analyse. In de afdeling kredietbeheer analyseren we nogal wat balansen van klanten. Daar kunnen de AI-tools heel snel wijzen op mogelijke risico’s. Indien we dat op grote schaal toepassen in het SSC ontstaan perspectieven om te besparen op handelsinformatie die we aankopen”, besluit Wim Van Bael.¶

ID-KIT FINANCE :: Het financieel beheer van Renewi is in handen van de cfo, samen met de financial directors van de divisies én de director van het group shared service center.

Het shared service center in Lommel werkt voor de hele groep.

• Finance, hr, procurement, projectbeheer, masterdata, reporting, RPA • 205 medewerkers • 1,8 miljoen verkoopfacturen • 180.000 actieve klanten

‘ Als je niet goed oplet met robotisering, automatiseer je een proces inclusief alle fouten’

stronger teams

Xavier is een inspirerende locatie voor je teambuilding.

Hier heeft elke hoek zijn eigen unieke uitstraling.

De perfecte plek om je team nog beter te leren kennen.

Onze ruimtes zijn voor een halve of hele dag te reserveren.

Om je wow-experience compleet te maken, sluit je de dag af met een sunset barbecue aan onze vijver.

Meer weten? Laten we kennismaken.

09 274 45 66 charlot.depaepe@xavier-events.be www.xavier-events.be

‘ Hoe vermoeid je ook bent, maak even tijd om te vertoeven in de natuur’

C A R EER

INSIDE

/ HET DRAAIT OM DE FUN/ Steek mij niet in één vakje. Momenteel werk ik als financemanager. Dat is een generalistische rol waarin ik sparringpartner ben voor de operationele directeuren van bijvoorbeeld Bio-Planet en Cru. Ik redeneer met mijn medewerkers mee over accounting en controlling. Louter als specialist fungeren van één domein: dan verlies ik energie. Dat geldt ook voor mijn sportieve keuzes: ik loop, fiets, speel badminton en wandel regelmatig.

Het begon met korte trainingstochten samen met collega’s tijdens de middagpauze. We dagen elkaar uit. Hoe frequenter en langer je traint, hoe beter je conditie wordt. Zo kwamen de marathons in mijn vizier. Lopen is geen individuele sport. Ik train samen met anderen. Van een marathon in het buitenland maken we in het gezelschap van supporters en verzorgers een sportief weekendje weg.

De natuur ontbrak in dat verhaal. Gelukkig is bij trailrunning de natuur inherent aanwezig. Het parcours glooit, de afgelegde tijd is onbelangrijk.

De beleving is verschillend aan die van een competitieve marathonloop.

Trailrunnen: dat is volledig loskoppelen van het dagelijks werk. Ik vind mentale rust door te sporten in de natuur. Wandelen is te traag. Mijn brein raast verder tijdens een wandeling. Een trailrun doet me echt ontspannen en maakt mijn hoofd leeg.

Fenomenen die je aantreft in de sport, herken je ook in het bedrijfsleven, bijvoorbeeld peoplemanagement of omgaan met tegenslagen. Die wisselwerking is inspirerend. In mijn job navigeer ik dagelijks tussen de cijfers. De verleiding is groot om ook met sportdata aan de slag te gaan. Loopen fietstrainingen analyseer ik in de Strava-app. Ik wil echter niet doorslaan in het gebruik van die gegevens. De natuur en samen zijn betekenen het meest voor mij. Het draait om de fun.

Lopen en fietsen zijn relatief eenvoudige sporten, makkelijk in te plannen en leuk om samen met anderen te doen. Ook de bedrijfscultuur bij Colruyt kenmerkt zich door eenvoud, efficiëntie en wederzijdse dienstbaarheid.

En door persoonlijk leiderschap: ik bepaal grotendeels zelf mijn agenda, onderneem initiatieven en vind een gezonde balans tussen werk en privé. Mijn advies? Hoe druk je job ook is en hoe vermoeid je ook bent, maak even tijd om in de natuur te vertoeven. Die momenten maken je opnieuw fris voor de volgende dag. ¶

ID Pieter-Jan Verhaegen

tekst: gert verlinden / foto: wouter van vaerenbergh

— FUNCTIE Financemanager Colruyt Group

oktober 2023 / FDmagazine

17

OPER AT IO N S WATERBEHEER

‘ Waterbesparing is essentieel voor een moderne industrie’ De beschikbaarheid en kosten van water hebben gevolgen voor de wereldwijde welvaart. Ons land moet zich extra zorgen maken, want België staat op de achttiende plaats van landen met de meeste waterstress.

Bedrijven proberen hun nood aan water veilig te stellen en waterschaarste en andere risico’s zoals overstromingen te counteren. Hoeveel kost dat? En wat is de economische en maatschappelijke relevantie van die investeringen? tekst: peter ooms / beeld: tom vanlaere

Duurzaam waterbeheer is in tijden van klimaatverandering een must. Ongeveer de helft van de wereldbevolking krijgt jaarlijks minstens gedurende één maand te maken met waterstress. Dat kan oplopen tot zo’n zestig procent in 2050. België behoort tot de landen met extreem hoge waterstress en staat wereldwijd op de achttiende plaats. Dat blijkt uit nieuwe gegevens van de Aqueduct Water Risk Atlas van het World Resources Institute (WRI). Samen met Cyprus en Griekenland zijn we het enige Europese land in de lijst. Bij waterstress is er weinig water van voldoende kwaliteit om te voorzien in de behoeften van mens en milieu. Hoe kleiner het verschil tussen vraag en aanbod in een land, hoe kwetsbaarder het is.

Vlaanderen verbruikt jaarlijks ongeveer 740 miljoen m³ water (bron: VMM). De industrie (300 miljoen m³/jaar) en de huishoudens (250 miljoen m³/jaar) zijn de grootste verbruikers. De beschikbaarheid van zoet water staat onder druk. Om een mogelijk tekort aan geschikt en voldoende water tegen te gaan, investeren bedrijven in slim waterbeheer.

2.700 LITER ZOET WATER VOOR ÉÉN T-SHIRT

— “Bij Liebaert vinden we dat onze inzet verder moet gaan dan de grenzen van de eigen onderneming”, zegt directeur Mathieu Liebaert. Liebaert Textiles bestaat sinds 1887.

Als vijfdegeneratiefamiliebedrijf en na 135 jaar productie

18 FDmagazine / oktober 2023

in België bedient het bedrijf zijn klanten nog steeds met hoogtechnologische breisels en bandjes. Die worden in het b2b-segment geleverd aan lingerie-, sportswear- en swimwearklanten. Je vindt de producten ook in medische en technische toepassingen. Mathieu Liebaert: “Wij stonden altijd al voor een gezond evenwicht tussen het sociale aspect, het milieuverhaal en de bedrijfsresultaten. Het is redelijk simpel: we moeten rendabel zijn, anders is er geen ruimte voor de noodzakelijke investeringen.”

Die investeringen zijn fors, want de milieunormeringen zijn dat ook. Europa en de lidstaten eisen van de industrie dat ze haar waterverbruik aan banden legt. Voor de productie van textiel is veel water nodig. Om bijvoorbeeld één katoenen T-shirt te maken, is ongeveer 2.700 liter zoet water nodig. Dat komt overeen met wat één persoon in 2,5 jaar drinkt.

De verf en appreteermiddelen in de textielindustrie veroorzaken ongeveer twintig percent van de wereldwijde vervuiling van schoon water.

WATERSTRESS EN -SCHAARSTE NEMEN TOE

— “Waterbesparing is essentieel voor een moderne industrie”, zegt Bart Peeters, senior expert wastewater treatment bij Bayer Crop Science België. “We hebben acht verschillende chemische units waarvan het afvalwater biologisch wordt gezuiverd in een centrale waterzuivering. We wilden na-

‘In Azië gelden de strenge regels niet, wat het een beetje hypocriet maakt’ Mathieu Liebaert

ID Mathieu Liebaert — FUNCTIE Directeur Liebaert Textiles

‘ Het is mijn rol om iedereen scherp te houden en ook voor water een roadmap te ontwikkelen’ Geert Van Aelst

oktober 2023 / FDmagazine

19

OPER AT IO N S WATERBEHEER

‘De toenemende waterschaarste was de trigger om ons investeringsproces in gang te zetten’

gaan of we in de toekomst met het biologisch gezuiverde afvalwater iets beters konden doen dan het te lozen. Dat we niet naast de toenemende waterschaarste kunnen kijken, was de trigger. Ook de strengere wetgeving en normeringen hielpen om het investeringsproces in gang te zetten.”

Overal ter wereld komen zoetwaterbronnen steeds meer onder druk. Tienen ligt in een hoogrisicogebied voor waterstress, weet Geert Van Aelst. Als head of sustainability voor de suikerdivisie van Südzucker AG, is het zijn taak om KPI’s en doelstellingen rond de waterefficiëntie van de suikerproducent te definiëren. “Südzucker AG, het moederbedrijf van De Tiense Suikerraffinaderij, heeft vijftien fabrieken, waarvan er zeven in gebieden liggen met een verhoogd risico.”

Bart Peeters

RISICOLIGGING VOOR EEN OP DRIE COCA-COLA-FABRIEKEN

— Efficiënter omgaan met water is ook de dagelijkse opdracht van Jan Burger, climate & water sustainability director Europe bij Coca-Cola. “Water maakt voor negentig procent deel uit van ons product. Het is ons hoofdingrediënt. De beschikbaarheid ervan is voor ons essentieel.”

Coca-Cola claimt zo'n 1,79 liter water nodig te hebben om 1 liter koolzuurhoudende drank (zoals cola) te fabriceren, terwijl het gemiddelde 1,91 liter zou bedragen.

De sector laat daarbij wel het water voor de productie van grondstoffen buiten beschouwing. De laatste decennia is de waterschaarste alleen maar toegenomen. Dat komt vooral door economische ontwikkelingen, maar ook door de groeiende stedelijke bevolking en de opkomende middenklasse. Jan Burger: “We analyseren onze hele waardeketen en kijken in welke regio’s actie nodig is. We opereren in alle delen van de wereld. Ongeveer een derde van onze fabrieken bevindt zich in gebieden met waterschaarste of locaties waar waterstress heerst.”

In Europa gaat het om zo’n twaalf vestigingen die in zekere mate te maken hebben met waterstress, waaronder ook in ons land. “In Wallonië en Brussel is de situatie goed.

Daar voert de Maas vers water vanuit Noord-Frankrijk aan. Maar we hebben ook fabrieken in regio’s waar grote waterschaarste heerst. Er is veel vraag naar water, maar het grondwater is in veel gebieden zout. Water winnen is dus moeilijk. In Gent en Antwerpen lopen projecten om het watergebruik van onze fabrieken te compenseren.”

SUIKERBIET ZELF LEVERANCIER VAN WATER

— De (Europese) bietsuikersector heeft talrijke stappen ondernomen. Bovendien is er voor de teelt van suikerbieten niet meteen een probleem. “Per groeiseizoen is er gemid-

20 FDmagazine / oktober 2023

deld 600 tot 700 mm (l/m²) water nodig, met een goede distributie over de betrokken maanden. De normale lokale neerslag is voldoende om het gewas in stand te houden.”

De sector is sterk lokaal verankerd, ondanks een stevige consolidatiegolf doorheen de geschiedenis. De telers zijn voor bijna 61 procent eigenaar van het beursgenoteerde Südzucker AG. Het bedrijf is met een omzet van 9,5 miljard euro de grootste suikerproducent ter wereld, goed voor een jaarlijkse productie van zo'n 3,7 miljoen ton.

“Een suikerbiet bestaat voor 75 procent uit water”, doceert Geert Van Aelst. Dat zorgt ervoor dat de suikerbiet zelf de belangrijkste leverancier is van water voor het productieproces. “Bij de verwerking van suikerbieten wordt water gebruikt in verschillende stadia, waaronder reiniging, warmteoverdracht, koeling en verplaatsing van de bieten binnen de fabriek. Tot negentig procent van het water dat we tijdens de verwerking gebruiken, is afkomstig van de suikerbiet zelf. Daarom hebben suikerfabrieken slechts een zeer beperkte hoeveelheid zoet water nodig, vooral voor koeling. Dat is voornamelijk afkomstig van oppervlaktewater”, zegt Geert Van Aelst.

ID Bart Peeters — FUNCTIE Senior expert wastewater treatment Bayer Crop Science België

COMPENSATIE VIA NATUURRESTAURATIE

— “Het water dat we gebruiken in onze dranken, compenseren we door het terug te geven aan de natuur en lokale gemeenschappen via allerhande natuurrestauratieprojecten”, zegt Jan Burger. “In sommige stroomgebieden is dat belangrijker dan in andere. We bekijken het grote plaatje.

In België werken we hiervoor samen met The Coca‑Cola Foundation en partners zoals Natuurpunt en Natagora.”

De compensatie bestaat erin een natuurgebied naar zijn originele staat terug te brengen, waardoor deze van nature waterrijke plaatsen opnieuw water kunnen vergaren. In de Kalmthoutse Heide herstelt Natuurpunt bijvoorbeeld het vroegere landschap met landduinen. Op de zandgrond kan regen goed in de bodem sijpelen, waar het de grondwatervoorraad aanvult. In Europa, op de grens van Kroatië en Hongarije, loopt een waterherstelproject in samenwerking met het WWF.

GEBRUIK VERS WATER VERMINDERD MET TIEN PROCENT

ID Geert Van Aelst — FUNCTIE Head of sustainability suikerdivisie Südzucker AG

— Green Deal, Blue Deal, Sustainable Development Goals (SDG's), Vlarem: aan wetgevende initiatieven geen gebrek.

“De richtlijnen zeggen dat we het waterverbruik zoveel mogelijk dienen te minderen en dat we in de productie zoveel mogelijk water moeten hergebruiken”, aldus Bart Peeters. Hij zette bij Bayer Crop Science België een waterrecoveryproject op, goed voor een investering van zo’n vier miljoen euro. De installatie verwerkt een kwart van het biologisch gezuiverde water en produceert wekelijks 5.500 m3 water van hoge kwaliteit. Dit vermindert het gebruik van vers water op de site met tien procent. Op jaarbasis komt deze reductie overeen met het drinkwaterverbruik van zowat drieduizend gezinnen.

“Het proceswater, het gedemineraliseerde water en de stoom worden naar de verschillende chemische processen geleid. Zo kunnen we onder meer reactoren en destillatiekolommen opwarmen”, duidt Bart Peeters. Ten slotte keert hetzelfde water terug naar de centrale waterzuivering waar het zuiveringsproces opnieuw start. “We creëren op die manier een zogenaamde closed loop met dit water. Dit is niet zo evident als het lijkt, want de membranen zijn heel gevoelig voor vervuiling. Op dat vlak hebben we nog heel wat te leren. In elk geval is waterbesparing essentieel voor een moderne industrie, net daarom zijn we er al zoveel jaren proactief mee bezig.”

Ook de Vlaamse wetgeving is aan het veranderen. Als je een vergunning voor een installatie aanvraagt, is reductie van watergebruik een vast topic. De druk op de industrie om actie te nemen met betrekking tot hergebruik van

‘INVESTEREN IN WATERBEHEER: MAXIMALE AFSCHRIJVINGSTERMIJN VAN VIJF À TIEN JAAR’ :: “Wie waterbeheer onder de loep neemt met de klassieke net present value (NPV)-methode, begint meestal niet aan de investering”, analyseert prof. Rudy Aernoudt.

“De kasstroom gegenereerd door waterinvesteringen is vaak nihil, zodat de NPV negatief wordt, de IRR (internal rate of return) laag of zelfs negatief is en de investering dus niet is aangewezen. De vraag is of de klassieke investeringsanalyse wel toepasbaar is op watermanagementinvesteringen.”

“De kosten voor waterbeheer zijn relatief gemakkelijk in kaart te brengen. Het investeringsbedrag is gekend. Door de gestage technologische evolutie is de afschrijvingsduur minder evident. Bovendien maakt het nog zeer onstabiele reglementaire kader en de voortdurende nieuwe wetgeving het moeilijk om in te schatten hoelang de investering garandeert dat het bedrijf wettelijk conform is. De technologische (r)evolutie en de wettendiarree maken dat de economische afschrijvingsduur voorzichtigheidshalve beter vrij kort wordt ingeschat. Een afschrijvingstermijn van vijf à tien jaar, afhankelijk van het type investering, lijkt het maximum.”

water neemt toe. “De overheid kijkt nauwer toe op onze omgang met water. Logisch, want als de trend zich verderzet en er opnieuw een periode van langdurige droogte aanbreekt, worden de uitdagingen groter.”

TERUGVERDIENEFFECTEN: ENKEL OP LANGE TERMIJN

— “De eisen van Europa en België inzake milieunormen zijn streng, maar te begrijpen”, merkt ook Mathieu Liebaert op. “Het is wel frustrerend dat we hier opgezadeld worden met strenge wetgeving, maar dat er intussen volop textielproducten worden geïmporteerd uit Azië. Daar gelden die regels niet, wat het een beetje hypocriet maakt.” Vorig jaar analyseerde Liebaert Textiles zijn gevoeligheid voor waterstress. “We moeten niet meteen vrezen voor watertekort, al investeren we in de nabije toekomst wel in een installatie om nog meer water te hergebruiken. Hoe je het ook bekijkt, we willen minder afhankelijk worden van water. Dat vergt een goede afweging van de financiële investeringen, want de terugverdieneffecten spelen op de lange termijn.”

Duurzame investeringen zijn niet a priori winstgevend, maar de baten overtreffen meestal ruimschoots de kosten, duidt professor Rudy Aernoudt (zie ook kaderstuk). “Op korte termijn kunnen duurzame investeringen de concur-

oktober 2023 / FDmagazine

21

OPER AT IO N S WATERBEHEER

‘MAATSCHAPPELIJKE KOSTEN-BATENANALYSE IS NOODZAKELIJK’ :: “Bedrijven die aan greenwashing doen of zich van het milieu niets aantrekken, zullen het moeilijk hebben om talent te behouden en nieuw talent aan te trekken”, aldus prof. Rudy Aernoudt. “Duurzaamheid is ook belangrijk voor investeerders. Studies tonen aan dat impactrisicokapitaalfondsen het veel gemakkelijker hebben om investeerders te overtuigen dan niet-impactfondsen.

Bepaalde banken rekenen een lagere intrest op investeringen die duurzaam zijn.”

“Duurzame bedrijven zijn veerkrachtig. Resilience is in tijden van permanente crisis veel belangrijker dan kortetermijnwinst. Minder afhankelijk worden van water, onder andere door hergebruik: je ziet het in zowat alle bedrijven die investeren in waterbeheer. Geen enkel bedrijf kan het zich permitteren om niet aan waterbeheer te doen, zoals Bayer nadrukkelijk stelt. Efficiëntiewinst is gemakkelijk te kwantificeren. Voor de genoemde baten is dat niet zo eenvoudig. Vaak is het een huzarenstukje voor de cfo, die de klus vaak overlaat aan de duurzaamheidsmanager.

Methodes van maatschappelijke kosten-batenanalyse zijn hier noodzakelijk.”

SPANNINGSVELD MILIEU-BEDRIJF

— Elke bietencampagne levert ongeveer één miljard liter water op, zo’n vierhonderd olympische zwembaden. Na intern gebruik als proceswater, vloeit het gezuiverd terug naar beken en rivieren. “Het is onze ambitie dit bietenwater zo goed mogelijk te gebruiken, maar binnen financieel haalbare normen. Dit kan tot een spanningsveld leiden tussen wat goed is voor het milieu en wat goed is voor het bedrijf”, zegt Geert Van Aelst.

“Momenteel zetten we sterk in op het verminderen van de CO2-emissies.” Dit jaar neemt De Tiense Suikerraffinaderij een nieuwe diffusietoren in gebruik. Dit vergt een investering van zo’n 25 miljoen euro, goed voor een besparing tot 5.744 ton CO2-uitstoot. “Dat zijn zware investeringen en die gaan aan de haal met het gros van het duurzaamheidsbudget. Het is daarom mijn rol om iedereen scherp te houden en ook voor water een roadmap te ontwikkelen.

Waterbeheer vergt een eigen businessplan.” Eind vorig jaar nog gaf Südzucker AG met succes een niet-achtergestelde obligatie uit van vierhonderd miljoen euro. Die ‘duurzaamheidsgebonden obligatie’ heeft een looptijd van vijf jaar en een coupon van 5,125 procent.

‘In Gent en Antwerpen lopen projecten om het watergebruik van onze fabrieken te compenseren’ Jan Burger

GEEN KLASSIEKE RETURN ON INVESTMENT rentiepositie aantasten. Daarom is het belangrijk dat de reglementering die opgelegd wordt aan Europese bedrijven ook geldt voor alle bedrijven die op de Europese markt hun goederen en diensten willen slijten. Anders krijg je concurrentievervalsing. Een level playing field heeft slechts zin als alle spelers dezelfde regels moeten respecteren.”

TOENEMENDE DRUK VAN KLANTEN —

Liebaert Textiles zit niet in het fastfashionsegment, maar in een nichemarkt. Daardoor kon het de kaalslag die de sector het voorbije decennium tekende het hoofd bieden. “Elk jaar investeren we meer dan een miljoen euro in geavanceerde technologieën om onze ecologische voetafdruk te verkleinen.

Al het water en de lucht die we in ons productieproces gebruiken, zuiveren we met onze eigen water- en luchtzuiveringsinstallatie. Elk jaar zuiveren we ongeveer 133.000 m3 water, wat overeenkomt met 1,1 miljoen baden”, berekent Mathieu Liebaert. De voorbije drie jaar investeerde het bedrijf tot zo’n zeven miljoen euro in nieuwe machines en technologieën. Meer dan één miljoen euro ging naar het installeren van zonnepanelen en het vernieuwen van de waterzuiveringsinstallatie. Tegelijk lopen er investeringen in nieuwe, duurzamere machines. “Onze klanten zijn daar ook gevoelig voor. We ervaren een toenemende druk vanuit die hoek.”

22 FDmagazine / oktober 2023

— Duurzaamheid vergt inderdaad zware investeringen, maar het alternatief is erger, zegt Bart Peeters. “Mochten we in de toekomst niet voldoende water ter beschikking hebben, dan moeten we de productie mogelijks minderen. De economische kostprijs van zo’n beslissing zou significant zijn.”

Met een heel lange terugverdientijd is het strategisch-operationeel niet makkelijk om binnen een organisatie te pleiten voor dergelijke investeringen. “Anderzijds zijn er de wetgeving en de beschikbare technologie. In België zijn we wel iets strenger dan in andere vestigingen uit de groep”, aldus Bart Peeters.

“Investeringen in duurzaam waterbeheer hebben geen klassieke return on investment, want we verkopen met dergelijke investeringen niet meer frisdranken”, besluit Jan Burger. “Investeerders hebben wel oren naar het verkleinen van risico’s door pakweg waterschaarste, of andere businessgerelateerde risico’s. Dat laat zich aflezen in gunstigere financiële ratings. Bovendien hechten ook investeerders almaar meer belang aan ESG.” ¶

ID Jan Burger — FUNCTIE Climate & water sustainability director Europe Coca-Cola

SUPPLY CHAIN CONSULTANCY NOT AS YOU KNOW IT. Een consulting partner kies je – terecht – zorgvuldig uit.

Onze getalenteerde supply chain professionals staan klaar om te helpen: tijdelijk of voor een langere periode, voor operationele taken of voor zuiver advies.

Meer weten? Of wil je als consultant aan de slag?

Laat ons kennismaken! Surf naar www.supply-change.be of bel 03 361 11 30. We vertellen je graag meer.

K RT FD B O E K E N Let’s talk money

Een praktisch totaalplan om meer uit je geld te halen Djennah Van Nieuwenhove

In een wereld waar het thema ‘geld’ nog te vaak aan mannen wordt overgelaten, wil Djennah Van Nieuwenhove vrouwen aanmoedigen om zelf aan de slag te gaan. Met humor belicht ze aspecten als dagelijks budgetbeheer, het opstellen van een haalbaar spaarplan, spendeergedrag en de persoonlijke relatie met geld. Ze wisselt de nodige financiële theorie af met vragen en praktische opdrachten.

Uitgeverij Lannoo

The Great Crashes

Lessons from Global Meltdowns and How to Prevent Them Linda Yueh

Christine Lagarde, ECB-voorzitter, omschrijft dit boek als ‘een belangrijke bijdrage die ons helpt om potentiële crashes in de toekomst aan te pakken’.

Econome Linda Yueh, onder meer chief business correspondent bij de BBC, vertelt het verhaal van tien financiële meltdowns: de valutacrises van de jaren tachtig en negentig van vorige eeuw, de eurocrisis en de covidpandemie, de Japanse huizencrisis, … Het boek bevat een stappenplan dat helpt om de eerste signalen van een financiële crash te herkennen en de effecten ervan te milderen.

Uitgeverij Penguin Business

24 FDmagazine / oktober 2023

40%

In 2023 zegt veertig procent van de bedrijven altijd datagestuurde beslissingen te nemen. Dat is meer dan een verdubbeling in vier jaar tijd.

EEN OP DRIE BOEKHOUDKANTOREN VERWACHT OMZETTOENAME IN 2023 De boekhoudkantoren in België staan er goed voor: 34 procent geeft aan te verwachten dat hun omzet licht (25 procent), sterk (6 procent) of zeer sterk (3 procent) toeneemt in 2023.

De cijfers tonen een verdubbeling ten opzichte van twee jaar geleden. Toen gaf 16 procent aan een toename in omzet te verwachten. Bovendien denkt 30 procent dit jaar een positieve nettowinstmarge te realiseren.

meer op fdmagazine.be Sterk positief

(E VE N T)TIP

(meer dan 10%)

AI FOR FINANCE Vrijdag 1 december 2023, Mix Brussels Hoe kunnen technologieën een revolutie teweegbrengen in financiële besluitvorming? Hoe klantervaringen verbeteren en nieuwe groeikansen creëren? AI for Finance biedt een platform waar cfo’s, controllers, risicoanalisten, investeringsmanagers, financiële planners en accountants samenkomen om inzichten uit te wisselen en baanbrekende toepassingen in de financiële wereld te bespreken. Het evenement is Engelstalig.

meer op fdmagazine.be

Sterk negatief (meer dan 10%) Licht positief (2% tot 10%)

Licht negatief (-10% tot -2%) Neutraal (-2% tot 10%)

VERWACHTE NETTOWINSTMARGE

WET- EN REGELGEVING Minder goed nieuws is de impact van de inflatie op de Belgische kmo’s. “De helft geeft aan de kosten niet te kunnen doorrekenen aan klanten”, zegt Wilco Kraaij, product line director accountancy bij Exact. “Het bijhouden van wet- en regelgeving is de grootste uitdaging voor vier op de tien boekhoudkantoren, net als het verminderen van handmatige administratieve handelingen (38 procent), gevolgd door het online samenwerken met klanten (34 procent).”

Om hun bedrijfsdoelen te halen, zet 36 procent van de kmo’s in accountancy vooral in op het automatiseren van bedrijfsprocessen.

DIGITALISERING PRIORITAIR Uit de KMO Barometer blijkt verder dat accountants digitalisering beschouwen als een middel om meer cijfermatig inzicht te krijgen, betere zakelijke beslissingen te nemen, efficiënter te werken en meer kwaliteit te leveren.

Wilco Kraaij: “Momenteel spelen data nog een beperkte rol bij de helft van de kmo’s. Voor 61 procent van de boekhoudkantoren is digitalisering van het bedrijf in 2023 een hoge prioriteit. Steeds meer accountants zijn zich ook bewust van de adviesrol die ze kunnen vervullen voor kmo’s.

Van de respondenten geeft 28 procent aan deze adviesrol verder te willen verdiepen.” ¶

KRT F D (AF TER) WORK

SBB en Arteveldehogeschool pakken knelpuntberoep accountant aan Ook dit academiejaar kunnen studenten Accountancy & Fiscaliteit aan Arteveldehogeschool in Gent het vak ‘Samen Slim Ondernemen met SBB’ volgen. Het wordt na positieve feedback verder ingevoerd voor alle laatstejaarsstudenten.

Nathalie Put, customer relationship manager bij SBB: “Een moderne accountant is meer dan een expert financiële verslaggeving. Hij of zij is partner, strategisch partner, zelfs vertrouwenspersoon voor de ondernemer. Dat hebben we in dit keuzevak in het eerste proefjaar getoond, tot grote verbazing van veel studenten. Zij kregen vaak heel theoretisch les over hun vak. Bij SBB zien en horen wij elke dag verhalen van onze klanten/ondernemers.

Die ervaring delen wij in deze opleiding.”

— Elk jaar publiceert de VDAB zijn knelpuntberoepenlijst. Onder meer accountant staat al een tijd op die lijst.

Opvallend is dat het beroep nu ook verschijnt in de top tien. Het beroep is cruciaal voor een stevig economisch weefsel. Vooral in economisch onzekere tijden hebben ondernemers nood aan een goede begeleiding en het juiste advies. Hogescholen proberen in te spelen op de problematiek met aangepaste richtingen.

OGEN GEOPEND —

DIENSTVERLENING EN ADVIES —

Joke Van Bommel, woordvoerder VDAB: “Accountant staat al sinds 2015 op onze knelpuntberoepenlijst. Het is een knelpuntberoep omdat de instroom van jongeren en werkzoekenden in de opleidingen niet voldoet aan de vraag naar accountants. Het profiel van de vroegere boekhouder is de laatste jaren sterk gewijzigd. Door digitalisering verdwijnen routinematige taken zoals cijferwerk, facturatie en terugkerende rapporteringen. De klemtoon ligt vandaag veel meer op analyse en interpretatie van data, dienstverlening en advies.”

VOELEN WAT HET IS OM ONDERNEMER TE ZIJN —

Vanuit die visie heeft accountants- en advieskantoor SBB een samenwerking opgezet met Arteveldehogeschool in Gent. Het doel is om laatstejaars­ studenten Accountancy & Fiscaliteit kennis te laten maken met de realiteit van ondernemerschap. Dat is na één jaar proefdraaien een groot succes.

‘ Accountant staat nu in de top tien van knelpuntberoepen’ Joke Van Bommel woordvoerder VDAB

Laatstejaarsstudente Emma Vanden Bussche: “Dat dit een vak wordt voor alle laatstejaarsstudenten is terecht. Het keuzevak van vorig jaar heeft ons een heel realistisch beeld gegeven over ondernemen in de praktijk. Het is duidelijk dat ondernemers vandaag op accountants-fiscalisten rekenen als copiloot en niet puur als boekhouder. Dat heeft onze ogen geopend het afgelopen jaar.” ¶

WIN -

Wil je je smaakpapillen trakteren op een culinaire ontdekkingstocht? Hier proef je in een ongedwongen sfeer de lekkerste natuurlijke wijnen, onbekende gins, cocktails, frisse bieren én huisgemaakte bar bites. Zin in meer? Je kan ook overnachten in deze 17de-eeuwse parel.

Burgstraat 8, 9000 Gent – barwin.be

Black Smoke -

Uitblazen na een lange werkdag kan op allerlei manieren bij Black Smoke in Antwerpen. Vergeet even tijd en ruimte terwijl je proeft van long & slow gegaarde BBQ-gerechten of geniet met een cocktail in de hand van het geweldige uitzicht vanop de rooftopbar.

Mechelsesteenweg 291, 2018 Antwerpen Berchem – blacksmoke.be

oktober 2023 / FDmagazine

25

RUDY AERNOUDT COLUMN

Risicokapitaal: meer risico dan return RUDY AERNOUDT IS PROFESSOR AAN DE UNIVERSITEIT GENT, DEPARTEMENT ACCOUNTING, CORPORATE FINANCE & TAXATION

MEER COLUMNS OP WWW.FDMAGAZINE.BE

W

e worden overstelpt met berichten over risicokapitaal en hoeveel geld er nog beschikbaar is om te investeren. Dit zogenaamde ‘droog poeder’ is een noodzakelijke, maar geen voldoende voorwaarde om te investeren. Gebrek aan exit en relatief lage return fnuiken de sector.

Veel risicokapitaalfondsen bulken van het geld.

Geld dat opgehaald, maar nog niet geïnvesteerd is, heet in het jargon droog poeder (dry powder). Het droog poeder voor private equity wordt wereldwijd geschat op 1,3 biljoen dollar. Dat van durfkapitaal op 580 miljard dollar (Forbes, maart 2023). Samen is dit vier keer het bruto binnenlands product van België. Je kunt het je amper voorstellen. Ook de AUM (assets under management) zijn gigantisch. Blackstone bijvoorbeeld overschreed in juli de grens van één miljard dollar van vermogen in beheer en beschikt over 200 miljoen dollar droog poeder.

PARADOX VAN HET DROGE GELD Toch laten investeerders het afweten. In 2022 bijvoorbeeld investeerde de Amerikaanse risicokapitaalsector 109 miljard dollar in techbedrijven, tegenover 208 miljard dollar in 2021. Je ziet een gelijkaardige tendens in de Europese Unie: 66 miljard dollar in 2022 tegenover 108 miljard dollar in 2021 (Dealroom, 2023).

De voorlopige cijfers voor 2023 tonen dat die dalende tendens zich voortzet. In de VS daalde de risicokapitaalmarkt in de eerste jaarhelft van 2023 met dertig procent ten opzichte van het jaar ervoor. De Europese markt voor risicokapitaal daalde in de eerste helft van 2023 met zestig procent ten opzichte van dezelfde periode in 2022 (Pitchbook, 2023).

Ook in België speelt dezelfde tendens. Vorig jaar werd in de eerste zes maanden 846 miljoen euro gefinancierd in techbedrijven, tegenover ‘slechts’ 176 miljoen in dezelfde periode in 2023, of een daling met tachtig procent.

RETURN IS KING Terwijl het droog poeder zich opstapelt, gaan venture capitalists op de rem staan en investeren ze slechts

26 FDmagazine / oktober 2023

mondjesmaat. Hoe valt dit te begrijpen? Het sleutelwoord is: return.

Ten eerste kenterde het geopolitieke en macro-economische klimaat. Dat was een gevolg van enerzijds het Oekraïne-conflict en de daaruit voortvloeiende volatiele energieprijzen, en anderzijds van het einde van het geldexpansiebeleid, met rentestijgingen als gevolg.

Ten tweede kregen techaandelen in het jaar 2022 zware klappen, met een prijsdaling van gemiddeld 32 procent. Amazon, Google, Meta en Netflix verloren samen twee biljoen dollar in beurswaarde. Risicokapitalisten die investeren in niet-beursgenoteerde bedrijven volgen die evolutie met argusogen en vrezen voor de impact op de waardering van hun portfoliobedrijven.

Ten derde ligt het rendement van risicokapitaal en private-equityfondsen ver beneden de verwachtingen.

Het minimaal verwachte rendement in de zaaifase is geschat op 75 procent en in de groeifase op 60 procent.

Een analyse van 855 Europese risicokapitaalfondsen kwam tot een gemiddeld gerealiseerd rendement van twaalf procent. De studie concludeerde dat 45 procent van alle investeringen leidt tot verlies (Le Pendeven, et. al, Practices of European vc-funds, 2023).

AMPER VIJF PROCENT IS VOLDOENDE RENDABEL Met een return van twaalf procent haal je, met een fonds dat een klassieke levensduur heeft van tien jaar, een multiple van drie (1,12^10=3). Die multiple betekent dat een investering van honderd euro na tien jaar driehonderd euro waard is. Dat is onvoldoende om het risico en de illiquiditeit te compenseren die investeerders in fondsen erbij moeten nemen, zeker nu de risicovrije return hoog is.

Een studie op wereldschaal kwam tot nog slechtere resultaten. Met een vooropgesteld minimumrendement van twaalf procent, zo stelt de studie, is slechts vijf procent van de fondsen voldoende rendabel. 95 procent van de fondsen slaagt er niet in dat rendement te halen. Tien procent van de fondsen haalt een multiple tussen twee en drie en 85 procent haalt een multiple van minder dan twee (Money Talks, Gil Ben-Artz, 2023).

EXITCRASH Risicokapitaalfondsen moeten tijdig hun participaties verkopen, hun fondsen liquideren en de bedragen, met de gerealiseerde multiple, teruggeven aan de investeerders. Klassiek gebeurt dat in tien jaar tijd.

De exitmarkt is echter niet in goeden doen. De belangrijkste exit is trade sales, de tweede belangrijkste is beursnotering.

Trade sales verlopen heel moeilijk. De belangrijkste reden is de hoge intrest, die leveraged buy-outoperaties bemoeilijkt. Het duurdere geld als gevolg van het einde van de gratisgeldpolitiek leidt niet alleen tot minder operaties, maar ook tot een lagere waardering van de bedrijven. Dat knaagt dan weer aan het rendement van de investeringsfondsen. Ook de andere exitpiste, beursnotering of IPO (initial public offering) in het jargon, is drooggevallen. Er zijn nu meer delistings dan nieuwe noteringen. Voorbeelden zijn Exmar of Telenet. Investeringsfondsen proberen de pil te verlichten door liquidatie uit te stellen. De klassieke levensduur van tien jaar wordt nu de facto twaalf of zelfs veertien jaar. De multiple wordt er niet door beïnvloed, want die houdt geen rekening met het tijdsaspect. Daardoor wordt het moeilijker om een hoge return te garanderen aan de investeerders. Dat is dan weer nefast voor de fondsmanagers, die leven van hun carried intrest (wie zich graag verdiept in het risicokapitaaljargon verwijs ik naar mijn boek, Financieel management toegepast, Intersentia, 2023).

EVERGREEN VERSUS CLOSED-END Terloops: de risicokapitaalsector zit nog steeds gevangen in een closed-endverhaal. De eerste vijf jaar wordt er geïnvesteerd, de volgende vijf jaar gedesinvesteerd en dan volgt de ontmanteling van het fonds.

Deze korte levensduur staat in contrast met de filosofie van duurzaam ondernemen. De zogenaamde zebrabedrijven streven niet naar kortetermijnwinst, maar naar waardencreatie op lange termijn. De sector van het risicokapitaal, die ethiek in het vaandel draagt, zal zich dus moeten omturnen en overgaan naar evergreenfondsen.

— De korte levensduur van closed-endfondsen staat in schril contrast met de filosofie van duurzaam ondernemen.

De sector van het risicokapitaal, die ethiek in het vaandel draagt, zal moeten overgaan naar evergreenfondsen.

Dit impliceert ook een nieuw model voor vergoeding van de fondsbeheerders.

RISICOKAPITAAL EN OVERHEDEN Een van de moeilijkheden om die switch te maken zijn, paradoxaal, de overheden. Overheden proberen de risicokapitaalsector te ondersteunen met publiek geld. Naar schatting is in Europa al 42 procent van de fondsen in risicokapitaalfondsen overheidsgeld. Dat is veel te veel, want het is niet de bedoeling dat het beleid rond risicokapitaal verwordt tot een veredeld subsidiebeleid. Vaak is een van de vereisten dat de fondsen een maximale levensduur van tien plus twee jaar hebben.

Overheden verhinderen op die manier dat risicokapitaalfondsen zich inschrijven in de duurzame economie, wat nochtans de bedoeling is van de overheid.

WERKEN AAN EEN BETER ONDERNEMINGSKLIMAAT Uit bovenstaande analyse blijkt dat niet gebrek aan geld het probleem is, integendeel. De lage return is het probleem. Dat pak je niet aan door nog meer overheidsgeld in de markt te pompen, maar door ervoor te zorgen dat ondernemingen floreren. Werken aan een beter ondernemingsklimaat, met een stabiele en ondernemingsvriendelijke reglementering, is belangrijker voor de toekomst van de risicokapitaalsector dan nog meer publieke fondsen in de markt te gooien.

Vanuit dit perspectief is het falen van de fiscale hervorming een heel goede zaak voor de risicokapitaalsector in België. Die hervorming pakte namelijk ook de DBI-regeling (definitief belaste inkomsten) aan.

Dat zou de facto neerkomen op dubbele belastingen en zo de belastingneutraliteit op de helling plaatsen. ¶

‘Het is niet de bedoeling dat het beleid rond risicokapitaal een veredeld subsidiebeleid wordt’ oktober 2023 / FDmagazine

27

OPER AT IO N S DUURZAAMHEID

Nieuwe standaarden voor duurzaamheidsverslaggeving tekst: peter ooms / illustratie: tom vanlaere

Nu het Europees Parlement ook de standaarden heeft goedgekeurd over hoe bedrijven moeten rapporteren over hun duurzaamheidsactiviteiten, neemt de EU een voorsprong op de rest van de wereld. Europese bedrijven zullen veel meer informatie moeten vrijgeven dan hun concurrenten uit andere werelddelen.

Met de nieuwe delegated acts van de Europese Commissie worden de standaarden voor duurzaamheidsrapportering van kracht voor ondernemingen in de EU. De lidstaten kunnen die niet aanpassen.

Deze regels rond duurzaamheidsrapportering zijn van in het begin zeer uitgebreid. Er zijn twee algemene standaarden (ESRS 1 en ESRS 2) die de algemene principes van duurzaamheidsrapportering vastleggen. Daarnaast heeft de EU tien meer specifieke standaarden goedgekeurd die de hele problematiek van ESG – environment, social, governance – dekken (zie kader).

ISSB: WERELDWIJDE TOEPASSING

— Op dit ogenblik vaardigt de International Sustainability Standards Board (ISSB) ook standaarden voor duurzaamheidsverslaggeving uit. De ISSB mikt op een wereldwijde toepassing. De ISSB heeft op dit moment twee standaarden uitgevaardigd namelijk IFRS S1, met de algemene principes voor duurzaamheidsrapportering, en IFRS S2 met betrekking tot klimaatgerelateerde toelichtingen. De standaarden voor duurzaamheidsverslaggeving uitgevaardigd door de ISSB krijgen de naam ‘IFRS Sustainability Disclosure Standards’. De wereldwijde vereniging van beurs­ toezichthouders (Iosco) heeft al aangekondigd zich achter de principes te scharen. De toezichthouders in de diverse landen kunnen zelf bepalen of de bij hen genoteerde bedrij-

28 FDmagazine / oktober 2023

ven deze standaarden dienen te volgen. De verwachting is dat wereldwijd beurzen deze standaarden opnemen in de informatieverstrekking waaraan beursgenoteerde ondernemingen moeten voldoen.

In de Verenigde Staten legt de toezichthouder voor de beurs, de Securities & Exchange Commission (SEC), eigen standaarden op, met een nadruk op klimaat en werknemers.

STREVEN NAAR GELIJKE INHOUD

— “Er bestaat voorlopig een groot verschil in het toepassingsgebied van die verschillende standaarden”, zegt professor Ann Jorissen van de Universiteit Antwerpen. “De Europese Commissie heeft in één klap twaalf standaarden voor duurzaamheidsverslaggeving goedgekeurd die het hele ESG-gamma omvatten. De ISSB heeft voorlopig alleen een uitgewerkte klimaatgerelateerde standaard. Zowel de EU als de ISSB hebben al te kennen gegeven te willen streven naar een zoveel mogelijk gelijke inhoud van de standaarden. Ze willen vermijden dat bedrijven die zowel ESRS als IFRS moeten toepassen veel werk hebben om aan beide te voldoen. Deze bekommernis wordt het streven naar interoperability genoemd.”

“Op dit moment heeft de ISSB slechts twee standaarden uit (IFRS S1 en IFRS S2). Het gaat enkel om klimaatgerelateerde informatie die beursgenoteerde bedrijven in de EU moeten rapporteren volgens ESRS E1 en volgens IFRS S2. De verschillen zijn hier beperkt gebleven.

Wanneer de ISSB binnen enkele jaren ook het volledige ESG-normengamma opstelt, wordt het voor bedrijven uitkijken of de ESRS-standaarden die in 2023 zijn uitgevaardigd geen verschillen bevatten met de standaarden die de ISSB in 2024 en later uitbrengt”, aldus nog Ann Jorissen.

‘ Er is geen level playing field meer tussen de continenten op het vlak van het verstrekken van duurzaamheids­ informatie.’

Ann Jorissen

Zij is ook lid van Efrag Academic Panel (dat ESRS heeft voorbereid, nvdr.) en van de Hoge Raad voor de Economische Beroepen in België. Ze is ook voorzitter van het Financial Reporting Standards Committee van de European Accounting Association.

MONETAIRE KWANTIFICERING VS NARRATIEF

‘ Het rapporteren van duurzaamheid zal een eigen opvolgingssysteem vragen’

— “De traditionele financiële rapportering gebeurt vooral met cijfers. Bij die cijfers horen wel toelichtingen, maar monetaire kwantificering is een basisprincipe. Bij diverse aspecten van ESG-rapportering is het echter moeilijk om informatie in exacte cijfers te vatten. Dit gaat wel voor de hoeveelheid geloosd afvalwater of de emissie van CO2.

De impact van een bedrijf op de biodiversiteit in een regio uitdrukken, is al een pak ingewikkelder. In de beginjaren zal heel wat informatie daarom op narratieve wijze worden verstrekt. Zowel de regelgevers als de opstellers van duurzaamheidsverslagen hebben hier een leerproces af te leggen. In de komende jaren zullen bedrijven en hun auditors, alsook de regelgevers, hun aanpak verbeteren naarmate ze meer kennis opbouwen over deze nieuwe rapporteringsproblematiek”, zegt Ann Jorissen.

oktober 2023 / FDmagazine

29

OPER AT IO N S DUURZAAMHEID

EUROPESE DUURZAAMHEIDSVERSLAGGEVING ESRS Zij is ervan overtuigd dat het verzamelen en rapporteren van activiteiten op het vlak van duurzaamheid dikwijls heel andere opvolgingssystemen zal vragen. Vooral in het begin zullen die losstaan van het informatiesysteem voor de financiële rapportering.

EFFECT OP DE WERELD

— Een ander verschil tussen de Europese en de internationale standaarden, is het materialiteitsprincipe dat gehanteerd wordt bij de verslaggeving. De ISSB stelt single materiality voorop. Dat houdt in dat informatie wordt verstrekt die de financiële toestand van het bedrijf beïnvloedt. De EU heeft gekozen voor double materiality.

Ann Jorissen: “Een financiële rapportering focust op de risico’s voor het bedrijf: wat kan de impact zijn van bijvoorbeeld overstromingen op de financiële toestand van het bedrijf de volgende jaren? Dit is het outside in-principe of de single materiality-focus. Om de Green Deal kracht bij te zetten, verlangt de EU bij de duurzaamheidsverslaggeving ook een inside out-focus. Wat is het effect van het bedrijf op de wereld? Daarover moet gerapporteerd worden, ook al heeft dat geen voorzienbare financiële impact op het bedrijf. Bijvoorbeeld: vormen de activiteiten van het bedrijf een bedreiging voor de biodiversiteit in een bepaalde regio? De nieuwe Europese regels verlangen dat bedrijven rapporteren volgens zowel het outside in-principe als het inside out-principe.”

Deze omvangrijke visie op duurzaamheidsrapportering vertaalt zich ook in de verplichting voor bedrijven om te rapporteren over de duurzaamheidsactiviteiten van hun hele waardeketen. Het zal dus nodig zijn om informatie op te vragen bij leveranciers en afnemers over hun impact en aanpak van de ESG-thema’s.

BEDRIJFSGROOTTE

— “De EU besloot om de duurzaamheidsrapportering nu op te leggen aan veel meer bedrijven. Vanaf 2025 moeten de grotere beursgenoteerde bedrijven hun duurzaamheidsinformatie over 2024 al rapporteren volgens de nieuwe standaarden. In de jaren erna volgen de kleinere beursgenoteerde ondernemingen en daarna de grote niet-beursgenoteerde ondernemingen. De kleinere firma’s (micro-ondernemingen) dienen zelf geen duurzaamheidsverslag publiek te maken, maar zij zullen gevraagd worden om duurzaamheidsinformatie aan te leveren aan klanten of leveranciers, afhankelijk van de waardeketen waarvan ze deel uitmaken. Ook zij zullen dus te maken krijgen met deze problematiek en gegevens moeten verzamelen en opvolgen”, zegt Ann Jorissen.

30 FDmagazine / oktober 2023

:: Algemene Standaarden • · Algemene vereisten ESRS 1 · Algemene toelichtingen ESRS 2 :: Specifieke standaarden • Standaarden met betrekking tot de omgeving · Klimaatverandering ESRS E1 · Verontreiniging ESRS E2 · Water en mariene hulpbronnen ESRS E3 · Biodiversiteit en ecosystemen ESRS E4 · Gebruik van hulpbronnen en de circulaire economie ESRS E5 • Sociaalgerelateerde standaarden · Eigen personeelsbestand ESRS S1 · Werknemers in de waardeketen ESRS S2 · Getroffen gemeenschappen ESRS S3 · Consumenten en eindgebruikers ESRS S4 • Governancegerelateerde standaarden · Bedrijfsgedrag ESRS G1

LEVEL PLAYING FIELD

— “De verschillen in de regels voor bedrijven maken dat zij in sommige continenten voorlopig veel meer informatie moeten geven dan in andere. Dat gaat ook gepaard met meer inspanningen om daarover te rapporteren. Eigenlijk is er nu geen level playing field meer op het vlak van het verstrekken van duurzaamheidsinformatie.”

ACADEMISCHE AANPAK

— Wat is de impact van die nieuwe regels op het cursusaanbod van de economische faculteiten aan de universiteit?

Ann Jorissen: “Nu de verplichte ESRS uitgevaardigd zijn en er al twee internationale standaarden beschikbaar zijn, zullen deze opgenomen worden in het cursuspakket. Dit academiejaar zal er aandacht zijn voor die nieuwe regels.

Ikzelf geef een vak Advanced Financial Statement Analysis aan de masterstudenten. Zij zullen de jaarverslagen én duurzaamheidsverslagen van bedrijven moeten analyseren. Ze dienen de beide types informatie te combineren om de toestand van een onderneming te evalueren en een uitspraak te doen over haar toekomstige rendabiliteit en kasstromen.” ¶

‘Ook microondernemingen zullen duurzaam­ heids­­gegevens moeten verzamelen’ Ann Jorissen

MIJN MOBILITEIT, MIJN KEUZE

BIED DE BESTE MOBILITEITSOPLOSSINGEN AAN UW MEDEWERKERS AAN www.europcar.be

TOM VANTYGHEM COLUMN

Signalen over kredietwaardigheid erkennen

B

TOM VANTYGHEM IS 35 JAAR ACTIEF ALS KREDIETMANAGER IN INTERNATIONALE ONDERNEMINGEN. BEELD

DAMON DE BACKER MEER COLUMNS OP WWW.FDMAGAZINE.BE

edrijven gebruiken vaak het systeem van bonussen om het behalen van doelstellingen te stimuleren. Voor elke functie gelden andere maatstaven. Bij verkoop is dat natuurlijk het behaalde omzetcijfer. Het is een beproefde methode. Als het halen van een omzetcijfer zo motiverend werkt, rijst de vraag of verkopers nog objectief naar klanten en krediet­risico kunnen kijken. Veel organisaties vragen nog steeds aan de verkoopcollega’s, die dicht bij de klant en de markt staan, om een oordeel te vellen over de kredietwaardigheid.

Dat doen ze als ‘alleenbeslisser’ of in samenspraak met bijvoorbeeld een collega van de kredietafdeling of een hogere verantwoordelijke die de klant niet zelf kent. Deze situatie komt ook voor als de kredietverzekeraar onvoldoende krediet kan geven of als het bedrijf beslist te leveren als er onbetaalde facturen zijn.

PERCEPTIETEKORT Als verkopers hun mening geven over een klant, krijg je dikwijls elementen aangereikt die niet risico-gerelateerd zijn. “Klant X is al vele jaren klant … en daarenboven een trouwe klant die nooit moeilijk doet.” “De klant woont in regio Y en is belangrijk voor onze sector Z”… en – vaak gehoord: “De klant heeft altijd al zijn facturen betaald.”

Dat laatste argument bewijst dat er bij de meeste verkopers een grondig perceptietekort bestaat over wat krediet- en risicogevoelige elementen zijn. Elk bedrijf dat failliet gaat, heeft voordien uiteraard altijd zijn facturen betaald. Zelfs als je vraagt hoe correct de facturen betaald werden, krijg je meestal een gunstig antwoord, terwijl de klant in kwestie soms wel opmerkelijk vertraagd betaalde, en met negatieve evolutie.

Als je aan een verkoper een rangschikking zou vragen van tien klanten in oplopende volgorde van kredietwaardigheid, dan is de kans groot dat die rij

redelijk adequaat is. Verkopers kunnen dus wel degelijk het onderscheid maken. Alleen gaat het hier om de drijfveer. Zullen verkopers die iets negatiefs, laat staan alarmerends aanvoelen dat ook melden? Trekken ze aan de alarmbel als het gevolg kan zijn dat hun krediet – en dus omzet – wegvalt?

INFORMATIEPLICHT Bepaalde bedrijven hanteren een informatieplicht.

Er zijn ook gevallen bekend waar het verborgen houden van cruciale (negatieve) informatie door een verkoper als een zware fout geldt. We moeten de vraag dus anders stellen en ons afvragen hoe we op een adequate manier de verkopers kunnen betrekken in het kredietbeslissingsproces. Het is wettelijk moeilijk om een bonus te schrappen bij klantenverlies. De verkoper alleen laten beslissen, lijkt ook geen goede zaak, tenzij misschien voor de kleinere kredieten.

Soms stellen bedrijven een vragenlijst op, met de juiste, doelgerichte vragen. Onvermijdelijk zullen de antwoorden subjectief zijn en door een roze bril beoordeeld. Wordt het bedrijf goed geleid, zijn er spanningen voelbaar, zijn er negatieve signalen, is het aankoopgedrag normaal …? De verkopers moeten dan wel instaan voor het antwoord, want dat werkt sensibiliserend.

VIER OGEN De beste methode om de kredietwaardigheid te checken, is nog altijd het ‘vierogenoverleg’. Een handige kredietprofessional zal erin slagen om de echte, eerlijke impressies naar boven te halen en die samenleggen met de andere elementen in het dossier. Dat leidt tot het nemen van de best mogelijke beslissing. Een goede overlegstructuur binnen de organisatie maakt het nog effectiever. Dit zal de komende maanden be­langrijk blijken. De algemene verwachting is immers dat de kredietrisico’s zullen stijgen terwijl de omzetcijfers onder druk staan. ¶

‘Veel verkopers kampen met een perceptietekort over krediet- en risicogevoelige elementen’ 32 FDmagazine / oktober 2023

seminars

Seminaries, trainingen, opleidingen. Een dag, een week.

Met 10 of 100 personen. De juiste focus vind je bij Xavier.

In onze ruimtes Theatre Room, Free Podium of The Backstage heb je de mogelijkheid om je event zittend en staand te organiseren. We hebben alle technische equipment in huis.

Meer weten? Laten we kennismaken. +324 71 72 75 12 charlot.depaepe@xavier-events.be www.xavier-events.be

/SHOPPI NG/

Omdat een cfo een meerwaardezoeker is, verzamelen we elke editie producten die het leven aangenamer maken. Deze vijf items bewijzen dat inspanning en ontspanning niet per se tegenpolen zijn. samenstelling: sabrina bouzoumita

1. Deze massage gun biedt zowel spierherstel na een intense work-out als een ontspannende massage / VirtuFit M3 € 89,95 via bol.com 2. Combineer veiligheid met stijl dankzij deze slimme fietshelm die de hulpdiensten belt na een crash / Faro SmartHelmet € 239,90 via unit1gear.com 3. Met deze Garmin 945 LTE kan je elke sportuitdaging aan: van zwemmen in open water tot lange traningsritten, en dat zónder telefoon / €559 via bol.com 4. Geen stress, deze acupressuurmat maakt jou en je spieren helemaal ontspannen/ Shaktimat €79 via shaktimat.eu 5. Zwem met je favoriete muziek in de oren met deze waterdichte bone conduction-koptelefoon met MP3-speler/ Shokz OpenSwim € 175 via coolblue.be

34 FDmagazine / oktober 2023

T EC H

INTELLECTUEEL EIGENDOM

Financiering met IP als onderpand tekst: peter ooms

‘Het blijft aartsmoeilijk om de waarde van intellectueel eigendom correct in te schatten’

Start-ups in de sectoren technologie of life sciences hebben veel kapitaal nodig en zijn op zoek naar alternatieve financieringskanalen. Financiering met IP als onderpand biedt een oplossing.

“Start-ups in de sectoren technologie of life sciences zoeken een alternatief voor kapitaalsverhogingen omdat die leiden tot verwatering van de aandelen. Klassieke bankleningen zijn traditioneel niet mogelijk omdat deze jonge bedrijven geen vaste activa als onderpand kunnen bieden. AON biedt nu een oplossing om intellectueel eigendom (intellectual property of IP) als waarborg in te zetten voor een lening”, zegt Bart Van Gysegem, major accounts director van AON Belgium. AON is een verzekeringsmakelaar die over de hele wereld actief is.

De oplossing bestaat uit twee complementaire onderdelen. Het eerste is een erkende methode om de waarde van het intellectuele eigendom vast te stellen. Daarnaast biedt de makelaar ook een verzekering aan.

HELFT IP ALS LENING

ID Bart Van Gysegem — FUNCTIE Major accounts director AON Belgium

— AON kreeg de waarderingsoplossing in handen na de overname van 601West, een afdeling van het Amerikaanse advocatenkantoor Lee & Hayes in 2018. Dat is gespecialiseerd in intellectueel eigendom. De afdeling had een oplossing uitgewerkt op basis van artificiële intelligentie en computeranalyse van zeer grote hoeveelheden data.

“Intussen is dat een afdeling van een tweehonderdtal specialisten binnen AON. Het blijft aartsmoeilijk om de waarde van intellectueel eigendom correct in te schatten, maar het lukt. De banken die onze waardering gebruiken om een lening toe te staan, bouwen hoe dan ook een voorzichtigheidsmarge in. Ze zijn gewoonlijk bereid om de helft van het IP als lening ter beschikking te stellen. Ze nemen dan wel het volledige actief als onderpand. Bovendien vragen ze gewoonlijk een hoge rente, meer dan tien

procent. Voor de jonge bedrijven die hier gebruik van maken, is het toch een goede oplossing omdat ze zo vermijden dat ze naar nieuwe kapitaalverstrekkers moeten stappen en zo weer een stuk van het eigendom van hun eigen bedrijf afgeven. Deze oplossing is dan ook alleen geschikt voor bedrijven met zeer veel intellectueel eigendom, met nieuwe producten die klaar zijn voor commercialisering”, zegt Bart Van Gysegem.

VOORBEELDEN

— Er zijn nog maar weinig voorbeelden bekend. Het Duitse agrotechbedrijf Indigo was een van de eerste. Een ander voorbeeld is Entrinsic Bioscience. Die transacties verlopen via kantoren in Londen en New York en ook met Amerikaanse financiers zoals Hudson Structured Capital Management of de investeringsbank Jefferies.

In de Entrinsic-deal zit ook een verzekeringspolis om de onderliggende waarborg te beschermen, op maat gemaakt door Markel. Aanbieders zijn Allianz en Aspen.

“Dergelijke IP-liabilityverzekeringen zijn veel breder inzetbaar, bijvoorbeeld ook door industriële bedrijven die zich willen beschermen tegen schade door het ongewild overtreden van een patent.”

WAARDE VAN EEN BEDRIJF

— Welke types intellectuele eigendom komen in aanmerking voor deze deals? “Dat gaat heel breed. Het hoeft trouwens niet om patenten te gaan. Ook bedrijfsgeheimen komen in aanmerking voor deze oplossing. Het is belangrijk om in te zien dat een steeds groter deel van de waarde van een bedrijf bestaat uit intellectuele eigendom. Uit een studie blijkt dat de waarde van de S&P500-bedrijven in 1975 slechts voor zeventien procent bestond uit IP. In 2020 was dat al 85 procent. Die toename versnelt nog”, besluit Bart Van Gysegem. ¶

oktober 2023 / FDmagazine

35

C A R EER IN TEAM

IN TEAM

Q&A met Nathasja Van Bael, cfo Fiberklaar tekst: melanie de vrieze foto: jan locus

‘ Zorgen voor financiering op het moment dat we het nodig hebben’ Fiberklaar werd twee jaar geleden opgericht als joint venture van Proximus en investeringsfonds EQT om de glasvezelinfrastructuur in Vlaanderen aan te leggen.

Nathasja Van Bael kwam aan boord toen de start-up vier medewerkers telde. Intussen zijn er al meer dan honderd medewerkers aan de slag.

Hoe leidt de cfo haar team? Hoe zorgt ze voor betrokkenheid?

De financiële afdeling – waartoe ook aankoop behoort – telt straks twaalf medewerkers en bestaat uit drie teams. Binnen finance zijn er twee teams. Een eerste is business controlling. “We denken mee met de business”, legt Nathasja Van Bael uit. “Het gaat over grote investeringsprojecten, gefinancierd door aandeelhouders en banken. Daar hoort veel opvolging bij.” Het tweede team is financial controlling. Dat zorgt voor maandelijkse rapportering aan aandeelhouders, banken, raad van

36 FDmagazine / oktober 2023

bestuur, managementteam. Ook ESG-rapportering behoort nu tot de taken. Accounting is bijna volledig uitbesteed.

"Het transactionele doen we niet zelf, om twee redenen. Ten eerste zijn accountants moeilijk te vinden en ten tweede zal de workload de uitrol van de glasvezel volgen. Nu schalen we op, maar daarna zullen we afbouwen. Zo ben ik flexibel in mankracht.” De cfo merkte wel dat honderd procent uitbesteden niet de efficiëntste manier van werken is.

“Recent is een accountant aan boord gekomen. Het efficiënter maken van die processen is niet zo gemakkelijk met een derde partij.”

1. Wat zijn uw prioriteiten als cfo?

Nathasja Van Bael: “Een van de prioriteiten is het maximaal ondersteunen van de uitrol, met andere woorden zorgen dat er financiering is op het moment dat we het nodig hebben. Sinds de opstart van Fiberklaar

— het team van Nathasja Van Bael (rechts) bij Fiberklaar

worden ook wij geconfronteerd met een exceptionele inflatie en rentestijgingen. Geld is niet meer gratis. Dit betekent dat we initiële businessplannen moeten bijstellen en aanpassen aan deze realiteit.”

2. Hoe verloopt de samenwerking met de andere afdelingen?

Nathasja Van Bael: “Als startup zitten we samen in een groeiproject. Je kunt dus niet anders dan samenwerken.

Ik ben ook niet de cfo die in een hoekje zit en alleen maar rapporteert. Ik probeer mee te sturen. Dat betekent dat je diep in de operationele afdelingen moet zitten. De meeste interactie gebeurt met het departement van de bouw, maar evengoed met alle andere afdelingen, waaronder legal, hr, de commerciële en de operationele afdeling.”

‘ Iedereen neemt één initiatief om iets innovatiefs te realiseren’

3. Hoe houdt u de betrokkenheid van het financiële team hoog?

Nathasja Van Bael: “Het engagement van de medewerkers ligt mij nauw aan het hart. Het is niet gemakkelijk tegenwoordig.

Ik hoor van mijn controllers dat ze elke week gebeld worden door headhunters. De medewerkers appreciëren onze meeting op maandagmorgen met het hele team. Tijdens die weekstart overloop ik alle beslissingen die de week voordien genomen zijn in de raad van bestuur of het directiecomité. Daarna gaan we door de prioriteiten van de week: wat moet opgeleverd worden, waar is iedereen mee bezig, mijzelf incluis.

Ik vind het fijn om daarover direct terugkoppeling te krijgen, niet om te controleren, maar om te zien of ik zaken kan toevoegen om efficiënter te werken.

Naast het werk is er tijd voor teambuilding. Eind augustus trokken we er nog eens op uit.

De focus lag op het geven van feedback: hoe aan iemand zeggen wat je denkt zonder die persoon persoonlijk te raken? Daarna was er een BBQ bij mij thuis.”

4. Hoe ziet u de financiële afdeling in de toekomst evolueren?

Nathasja Van Bael: “Er is de voorbije jaren al veel veranderd.

Als je even in de tijd teruggaat, dan sta je versteld van de evolutie.

Waar het kan, integreren we al AI-tools, maar het automatiseren verloopt nog niet zo snel als ik zou verwachten. Dat komt waarschijnlijk omdat de meeste AI-tools nog niet zo gebruiksvriendelijk zijn.

Ik hoop dat de Excels op termijn verdwijnen en medewerkers zich echt kunnen bezighouden met wat erin staat, maar daar droom ik al een tijdje van. Het blijft nog altijd veel rapporteren. Ik vind het belangrijk om onze ogen en oren open te houden om te kijken wat er gebeurt en mee te zijn op die trein. Daarom heb ik aan iedereen het objectief gegeven om één initiatief te nemen waardoor we iets innovatiefs realiseren.”

oktober 2023 / FDmagazine

37

R ON D ETA F EL FINTECH

NIEUWE TECHNOLOGIE VOOR DE FINANCIËLE AFDELING ERP, datagovernance, rapportering, low code, artificiële intelligentie … het komt allemaal aan bod in het rondetafelgesprek met financieel verantwoordelijken van Luminus, Facilicom en Carrefour. Ook experten op het vlak van financiële technologie geven hun visie. tekst: peter ooms / foto's: wouter van vaerenbergh

38 FDmagazine / oktober 2023

STAND VAN ZAKEN —

— Van links naar rechts Fabrizio Santoro, directeur business control, Facilicom Hakim Souai, manager credit risk & models, Luminus Thierry Michiels, director customer & operational excellence, Carrefour Kenny Willems, interimcfo-coo in verschillende techstart-ups Toon Vanagt, managing partner Data.be en medestichter Fintech Belgium

Thierry Michiels: “Bij Carrefour hebben we jarenlang gestreefd naar één ERP, namelijk SAP voor al onze afdelingen. De komst van S4Hana heeft de ogen geopend omdat dit opnieuw een grote investering vereiste. Nu hebben we een gevarieerder landschap van toepassingen, die weliswaar naadloos moeten samenwerken. De gebruikers in het bedrijf zien één frontend waar ze alles vinden. Ik stel vast dat een aanpak met verschillende toepassingen veel meer dynamiek brengt. Daarmee overtuigen we ook de sceptici die blijven zweren bij één pakket. Opgelet: er moet wel een onderliggende en uniforme ERP aanwezig zijn. Die vullen we aan met gespecialiseerde toepassingen en eigen ontwikkelingen op basis van low code.”

Kenny Willems: “De openheid die Carrefour nu toont, vind ik positief, want de punctuele oplossingen die nu in de markt verschijnen, zijn vaak heel nuttig, bijvoorbeeld op het vlak van kredietmanagement. Zolang het aantal interacties met andere software beperkt blijft, kan je wel degelijk gespecialiseerde pakketten inschakelen. Ideaal

blijft die toepassing binnen één afdeling of departement.

Dat kan heel goed werken, op voorwaarde dat het ook overzichtelijk blijft.

Voor een start-upsoftwarebedrijf is het wel een grote hindernis. De functionaliteit die het aanbiedt, is vaak aantrekkelijk voor de grote ondernemingen, maar die eisen wel dat het pakket integreert met de andere systemen die al aanwezig zijn. Zonder die interface is het niet makkelijk om binnen te geraken.”

Fabrizio Santoro: “Facilicom maakt een gelijkaardige beweging als Carrefour. Eerst was ook de logica om alles in SAP te doen, vooral gericht op één rapportering. Toen we begonnen, stelden we vast dat de interne verschillen te groot waren, bijvoorbeeld tussen schoonmaak en catering.

Ze zijn moeilijk in één systeem te vatten. De oplossing voor al die activiteiten en entiteiten binnen de groep zit in eerste instantie in de krachtige rapporteringstools. Op die manier kunnen we van de afdeling tot de raad van bestuur op een gelijkaardige manier de cijfers presenteren, zonder dat iemand hoeft te weten uit welk systeem die komen.”

Hakim Souai: “Ook Luminus is een grote gebruiker

oktober 2023 / FDmagazine

39

R ON D ETA F EL FINTECH

van SAP, maar we gebruiken daarnaast steeds meer rapporteringstools zoals PowerBI of Qlik. Ook verschijnen nu onze eerste toepassingen van low code. In een dergelijke context is het belangrijk om het geheel te blijven overschouwen en aandacht te hebben voor de architectuur en datagovernance. Dat vraagt heel wat inzicht in de data achter de cijfers die we presenteren. Het gaat om de brug tussen IT en finance. We moeten tot een huwelijk komen van wat de operationele afdeling wil hebben en wat IT kan maken.”

BEHEER VAN DATA

Toon Vanagt: “Die documentatie is wel cruciaal. Dat is ook een gevaar van low code-projecten die snel opgezet worden, maar nooit goed werden gedocumenteerd op het vlak van interfaces, schaalbaarheid of veiligheid. Zo zijn die toepassingen niet of moeilijk over te zetten naar een andere omgeving.”

Fabrizio Santoro: “De trend naar betere veiligheid is er ook bij ons. Eerst gebeurde dat onder invloed van grote klanten, maar nu doen we de analyse ook voor de hele organisatie. Daarbij stellen we vast dat we toch een aantal lekken hebben moeten dichten, vaak in overgenomen bedrijfjes die ook verbonden zijn met ons centraal systeem.”

—

Toon Vanagt: “De slinger gaat duidelijk weg van de monoliet met één systeem en beweegt meer in de richting van een veelvoud aan pakketten. Al die systemen zijn met elkaar verbonden door interfaces. Om dan tot een goed beheer te komen, is datagovernance nodig: wat komt van waar en wordt gedeeld met wie? Met welk doel? Voor hoelang?

Onze Belgische unicorn Collibra heeft daarvoor een oplossing uitgewerkt. Ook andere jonge techbedrijven weten intussen dat ze hiermee rekening moeten houden en hun toepassingen beschikbaar maken als een webservice met een eenvoudige en standaardinterface. Als je als bedrijf dan die toepassing of datastroom met wat low code integreert, kan je heel snel een oplossing maken om een tijdelijke nood te lenigen of een nieuw proces te testen.

Blijvend aanpassen is nodig, want de noden evolueren nu eenmaal. Toch is dat beter dan grote projecten met veel consultants die veel tijd nemen.

Aan het einde van de rit blijken die oplossingen vaak niet te werken zoals gedacht. Low code maakt het mogelijk om dit veel sneller en in korte cycli te realiseren om het na validatie op een robuuste manier te integreren.”

Thierry Michiels: “Het klopt wel dat de consultants soms niet de juiste vragen stellen, maar die situatie is nog erger wanneer de afdeling zelf niet meer exact weet hoe haar processen precies in elkaar zitten. De invoering van RPA heeft dat aangetoond.

Op dat moment kan je niet anders dan een workflow volledig te beschrijven. Dan komt vaak naar boven dat de afdeling deels anders werkt dan gedacht.”

40 FDmagazine / oktober 2023

LAGE CODE —

Hakim Souai: “Low code is een pragmatische, snelle oplossing als een add-on op het grote systeem. Het is nooit een structurele oplossing, maar je moet er wel dezelfde datagovernance op gebruiken. Je moet weten welke data de nieuwe toepassing gebruikt en welke ze toevoegt. En welke andere systemen of afdelingen gebruikmaken van die nieuwe gegevens.”

FD: Wie zorgt dan voor de low coding: de operationele afdeling zoals finance? Of IT? Hakim Souai: “Bij ons is dat finance. Het team doet dit altijd zelf, natuurlijk met ondersteuning van IT. De tools zijn nu heel erg goed, zodat we heel snel kunnen werken. Met PowerAutomate bijvoorbeeld is dat echt plug-and-play.”

‘We weten dat er een black swan kan verschijnen, een evenement dat je niet kunt voorspellen’ Hakim Souai

‘De snelle stijging van de rente maakt ingrijpen op het werkkapitaal nog dringender’ Guy Haesevoets

‘Schakel gespecialiseerde pakketten in indien het aantal interacties met andere software beperkt blijft’ Kenny Willems

Thierry Michiels: “Bij Carrefour ligt die opdracht bij IT. In mijn huidige verantwoordelijkheid werk ik aan transversale processen die doorheen meerdere afdelingen van de organisatie lopen. Dan zie je dat er heel wat kan mislopen in de communicatie tussen de afdelingen, met soms inzichtelijke hiaten als gevolg. Bij Carrefour wilden we graag de volledige impact van een promotie kennen.

Daar hebben we een low code-toepassing voor ontwikkeld die alle betrokken informatie over promoties van iedere afdeling samenbrengt. Daarmee tonen we snel aan wat de meerwaarde is van een dergelijk rapport. Ik verkies dat IT dit ontwikkelt, omdat die personen binnen een bestaande structuur werken en de knowhow hebben, en dus meteen ook alle voorzieningen treffen op het vlak van documentatie, veiligheid, enzovoort.”

Kenny Willems: “Hoe zit het dan met de aard van die gegevens? Zijn daar ook klantengegevens bij? Dat kan problemen geven op het vlak van privacy.”

Thierry Michiels: “In dit dashboard is individuele klanteninformatie niet opgenomen. Een franchisepartner heeft wel altijd zicht op het koopgedrag van zijn klanten via het gebruik van de klantenkaarten, maar geanonimiseerd.”

Toon Vanagt: “De identificatie van de gebruikers en

‘ De toekomst voorspellen op basis van data uit het verleden blijft verdacht’ Toon Vanagt

de link met bankrekeningen is nog zo’n gevoelig punt in het vrijmaken van de bankdiensten. Itsme is een mooie oplossing, maar alle spelers beginnen nu al de volgende stap voor te bereiden. Vaak moet je als consument of bedrijf facturen ophalen op de platformen van de leverancier, zoals Proximus, Engie, enzovoort. Dat zou anders kunnen wanneer je als individu of bedrijf kan vragen al die documenten in je digitale portefeuille te stoppen en het digitaal verwerkbare formaat van die documenten kan instellen voor automatische afhandeling.”

Fabrizio Santoro: “Met Facilicom gebruiken we nu Peppol om die elektronische facturen te ontvangen en onmiddellijk te matchen met het systeem. Ik stel wel vast dat we er niet meer in slagen om nog efficiënter te worden met dergelijke projecten. Het valt op dat er veel platformen of portalen bestaan en die zorgen voor de nodige complexiteit en interfaces. Dat maakt dat we intussen extra medewerkers nodig hebben om die systemen te onderhouden. Dat kan niet de bedoeling zijn. Ik zie hetzelfde voor SAP: je hebt meer medewerkers nodig om het systeem in stand te houden.”

AI VOOR FINANCE? —

Hakim Souai: “In een wereld die zich snel ontwikkelt, is AI-technologie een opmerkelijke troef. Dat blijkt bijvoorbeeld uit de innovatieve kredietanalysetool van Luminus die wordt aangedreven door kunstmatige intelligentie.

Deze tool had al voor de start van de pandemie zijn doeltreffendheid bewezen door waardevolle inzichten te bieden in bedrijfsdynamieken. Het is van essentieel belang om te erkennen dat de covidperiode ongekende uitdagingen met zich meebracht die afwijkingen veroorzaakten in de voorspellingen van de tool. Deze afwijkingen waren het directe gevolg van unieke omstandigheden, zoals verbeterde overheidssteun en andere externe factoren.

Een opmerkelijke manier waarop AI waarde toevoegt, is het verbeteren van klanttevredenheid. Dankzij AI begrijpen we onze klanten beter en anticiperen we op hun behoeften. Dit leidt tot meer gepersonaliseerde interacties en diensten die naadloos aansluiten op wat onze klanten verwachten. Het vermogen van AI om patronen te herkennen en gegevens te analyseren, stelt ons in staat om proactief oplossingen aan te bieden, zelfs in uitzonderlijke situaties zoals de pandemie. Door voortdurend te leren en zich aan te passen aan veranderende omstandigheden, stelt AI ons in staat om onze klanten een consistente en verbeterde ervaring te bieden, ongeacht de uitdagingen die zich voordoen.”

Kenny Willems: “Weten de medewerkers dan hoe het algoritme werkt en kunnen ze de resultaten bijsturen?”

oktober 2023 / FDmagazine

41

R ON D ETA F EL FINTECH

Hakim Souai: “Ja, de medewerker blijft de laatste beslisser. Anderzijds maakt het algoritme ook een analyse en geeft een score aan bedrijven die klant willen worden.

Vaak is die score rood of groen, dan is er geen twijfel. De medewerkers focussen dan nog op de bedrijven met een oranje score, waar meer interpretatie mogelijk is.”

Toon Vanagt: “Ik wil even terugkomen op de vaststelling van Hakim dat de voorspellingen van het algoritme niet uitkomen ten tijde van corona. Dat fenomeen heeft ook heel wat collega’s in de sector van de handelsinformatie parten gespeeld. Ze voorspelden met de regelmaat van de klok nakende faillissementsgolven die nooit zijn uitgekomen. De onderliggende oorzaak is dat hun forecasts gebaseerd waren op historische datareeksen waar die recente fenomenen gewoon niet inzitten: inflatie, pandemie, overheidsmoratoria … Het is de ene na de andere outlier en die maken hun predictive systeem – om de toekomst te voorspellen op basis van data uit het verleden – verdacht.

Wat is de geloofwaardigheid nog van hun verklaringen?

Uiteindelijk moeten wij nederig zijn en beseffen dat de fout bij ons ligt. Wij hebben die elementen niet in het algoritme gestopt en dus kan het er ook geen rekening mee houden. Tegelijk beseffen we zeer goed dat er zoveel onzekerheid blijft dat dit allicht nooit volledig zal kunnen.”

Thierry Michiels: “Precies. Je kunt niet uitsluitend rekenen op artificiële intelligentie met data uit het verleden.

Een voorbeeld is de oorlog in Oekraïne. Die had een effect op de aanvoer van grondstoffen naar onze leveranciers en dus op volumes, levertermijnen en prijzen. Ook: de vakantieperiodes van de Waalse en Vlaamse scholen zijn nu verschillend. Dat soort elementen zit niet meteen correct in het model en dus kan je er niet blindelings op rekenen.

We werken wel met voorspellingen via algoritmes, maar we houden altijd een slag om de arm.”

Toon Vanagt: “Het zal nooit perfect zijn. In je model moet je daar rekening mee houden en kunnen bijsturen.”

Hakim Souai: “Zo doen wij dat ook. We vertrouwen het systeem in zeventig of tachtig procent van de gevallen.

We weten ook dat er een black swan kan verschijnen, een evenement dat je niet kunt voorspellen. We weten dat zoiets een zeer grote impact kan hebben op de maatschappij en dus ook op ons bedrijf.”

Thierry Michiels: “Wat we daarom wel doen, is via post-mortemanalyses commentaar toevoegen, om bij volgende voorspellingen de data uit het verleden uit te zuiveren. Zo leren we stap voor stap bij.”

Fabrizio Santoro: “Toch is die voorspelling in een normale situatie soms heel krachtig. Ik heb dat nog zelf gedaan voor de restaurants in vakantieparken. Daar zagen we steeds dezelfde aantallen mensen toekomen in dezelfde vakantieperiodes. Zij hadden ook nog eens specifieke ge-

42 FDmagazine / oktober 2023

woontes om uit eten te gaan. Daar hadden we de planning zodanig verfijnd dat we op den duur tot op het kwartier nauwkeurig wisten hoeveel personen kwamen eten, op welk tijdstip en wat ze zouden bestellen. Dat had een zeer grote impact op de planning van de medewerkers en de levering van ingrediënten.”

Hakim Souai: “Dat is ook wat wij doen: forecasten voor een normale situatie. Toch moet je altijd rekening houden met onvoorziene omstandigheden. We willen een efficiëntiewinst boeken in onze werking, maar tegelijk weten we dat je nooit kan zeggen: take it or leave it. Daarom blijven we dit ook verder ontwikkelen. In samenwerking met de Belgische universiteiten doen we nu aan patroonherkenning tussen de verschillende ratio’s die we hanteren.

Daarbij is ook de schaal van de tools enorm uitgebreid.

We brengen nu vierhonderd miljoen gegevens in één tabel samen. Op die manier herkennen we patronen die onmogelijk te vinden zijn voor een mens.”

‘ We hebben extra medewerkers nodig om de systemen te onderhouden. Dat is niet de bedoeling’ Fabrizio Santoro

‘Met low code tonen we snel aan wat de meerwaarde is van een nieuwe toepassing’ Thierry Michiels

FD: In een vorig nummer van FDmagazine vertelde de kredietmanager van BASF over een nieuwe tool voor kredietanalyse waarbij niet langer de financiële analyse het belangrijkste is. De afdeling kijkt in de eerste plaats naar het betalingsgedrag. Doen jullie dat ook?

Hakim Souai: “Natuurlijk. Dat doet trouwens iedereen. Ook de leveranciers van handelsinformatie houden rekening met die aanvullende balansen. Logisch: een klant die niet betaalt, dat is een zeer belangrijk signaal. Aan de andere kant is het ook essentieel om naar een andere realiteit te kijken. Veel kleine bedrijfjes betalen te laat, niet per se door financiële problemen, eerder door een administratieve achterstand.”

Fabrizio Santoro: “Dat geldt niet enkel voor administratieve achterstanden, maar ook voor de langdurige goedkeuringsflows in de publieke sector of bij grote spelers.”

Kenny Willems: “In onze discussie hebben we het nu vooral over een specifieke vorm van artificiële intelligentie, namelijk machineleren, waarbij analyses gebeuren op basis van zeer grote hoeveelheden data. De vraag is ook wat de mogelijkheden van ChatGPT en de andere taalmodellen zijn voor een financiële afdeling.”

Thierry Michiels: “Met dat onderzoek zijn we nu bezig. We zien toch een aantal risico’s. We laten daarom niet toe dat onze financiële gegevens op dergelijke systemen terechtkomen omdat die anders hun vertrouwelijkheid verliezen. Tegelijk zie ik dat marketingmensen wel krachtige boodschappen publiceren om een promotie aan te kondigen met behulp van ChatGPT. Dat laten we wel toe.”

Kenny Willems: “Ik zie het gebeuren dat je specifieke

toepassingen zal krijgen voor elke sector, activiteit of zelfs regio.”

Thierry Michiels: “In de financiële afdelingen denk ik dat het zin heeft om de interne communicatie anders in te vullen in functie van de ontvanger. Wanneer een financiële medewerker iets schrijft voor een collega van dezelfde afdeling zal dat anders zijn dan voor de directeur of een franchisepartner van een winkel. Dat onderscheid kan ChatGPT wel degelijk maken.

Tegelijk denk ik dat artificiële intelligentie heel belangrijk is voor de analyse van operationele processen. We doen dat nu om de productiviteit van de kassa’s in kaart te brengen en de verschillen in efficiëntie te analyseren.

Op die manier kunnen we dat verbeteren. Dat is in eerste instantie een operationele doelstelling die ook grote financiële gevolgen kan hebben. Voor mij is dat de belangrijkste strategie die we zullen hanteren.” ¶

OP WELKE PLATFORMEN DRAAIEN DE NIEUWE SYSTEMEN? :: Hakim Souai: “Een paar jaar geleden was Amazons AWS aanzienlijk krachtiger dan Azure van Microsoft. Daarvoor hebben we gekozen. Nu is de situatie omgekeerd.

Er zijn niet veel platformen die een pakket van AIgerelateerde diensten aanbieden en ze bevinden zich min of meer op hetzelfde niveau. We zorgen er altijd voor dat we de tools selecteren die passen bij onze behoeften en die onze strategie kunnen integreren.”

Toon Vanagt: “Het is wel zo dat je moeilijk weg kunt bij een cloudaanbieder. De toepassingen zijn echt gemaakt in functie van de regels van het platform. Je kunt dus niet overstappen naar een ander platform zonder ook aanpassingen aan de toepassingen door te voeren. Het probleem is dat het nog niet goed geweten is wat die verschillen precies zijn. Net zoals je vroeger vasthing aan de ERP, hang je nu vast aan het cloudplatform. Het is mogelijk om alles op een heel open manier te ontwikkelen, zodat je wel kunt overstappen. Maar dan heb je een extra abstractielaag nodig die weer een kost met zich meebrengt.”

Kenny Willems: “Het probleem daarmee is ook dat je dan aan de kern van de architectuur raakt. Dat heeft een grote impact op de veiligheid en andere aspecten. Als je dat aanpast, moet je haast elk bedrijfsproces aanpassen, inclusief de ISO-certificatie ervan. Dat kost jaren werk.”

oktober 2023 / FDmagazine

43

K RT FD B O E K E N Financieel management toegepast

Hoe financier ik mijn onderneming?

Rudy Aernoudt

In ‘Financieel management toegepast’ ligt de nadruk op de toepasbaarheid van de theorie, gecombineerd met veel praktijk.

In dit boek bespreekt auteur Rudy Aernoudt de basisconcepten van financieel management, de optimale financiering en waardebepaling van een onderneming en alle vormen van schuldfinanciering, met nadruk op de belangrijkste financieringsbronnen. Verder behandelt hij mezzaninefinanciering, business angels, risicokapitaal, crowdfunding en beursintroductie. Hij besluit met een bespreking van de Bazelakkoorden over risicobeheer bij de banken.

“Ik behandel het onderwerp op een praktische manier, met veel cases en oefeningen. Achteraan in het boek zitten een glossarium en de oplossingen van de oefeningen. Vandaar dat het veelvuldig gelezen wordt door cfo’s”, zegt Rudy Aernoudt.

NIEUWE ONDERWERPEN “In deze vierde editie heb ik de cijfers geactualiseerd en bespreek ik relatief nieuwe concepten zoals special purpose acquisition company (SPAC) en reverse factoring. Op vraag van verschillende cfo’s heb ik onderwerpen toegevoegd, zoals concrete informatie over leveraged buyoutoperaties, de evaluatie van een start-up en delisting. De Engelse uitgave is volledig gecorrigeerd door native speakers van Cambridge. Dat is belangrijk omdat een Amerikaanse universiteit van plan is het handboek te gebruiken in zijn opleidingen.

Ik heb intussen weet van acht universiteiten en hogescholen waar dat al het geval is.”

Larcier-Intersentia

44 FDmagazine / oktober 2023

Digitalisering is een zaak van mensen Beltug, de sectorvereniging van IT-managers, stelt vast dat bij een derde van de ondervraagde bedrijven inflatie en personeelstekort een boost geven aan digitalisering. Die bedrijven onderzoeken hoe ze snel meer taken kunnen automatiseren. Een analyse van Danielle Jacobs, ceo van Beltug.

raderen zit. Alle organisaties worden vandaag geconfronteerd met inflatie en krapte op de arbeidsmarkt. Bij een op de drie grote organisaties leidt dit tot uitstel van IT-projecten.

—

Bij een derde van de ondervraagde bedrijven geven inflatie en personeelstekort net een boost aan digitalisering. Zij onderzoeken hoe ze meer taken kunnen automatiseren.

Ik stel met plezier vast dat ook het omscholen of bijscholen van medewerkers bij flink wat organisaties in de lift zit. Dat is de juiste keuze, want het ziet er niet naar uit dat de inflatie of de krapte op de arbeidsmarkt snel voorbij gaan.

In goed tien jaar tijd hebben smartphones, tabletcomputers, sociale media, e-commerce en digitaal betalen ons privéleven grondig veranderd. Ook in bedrijven is dat het geval. Met de komst van generatieve AI-systemen rijst de vraag wat de impact zal zijn op organisaties. Welke banen krijgen een andere invulling? Dat boezemt sommigen angst in. Daarom is het makkelijk om digitale transformatie louter als een zaak van de IT-afdeling te zien.

DIGITALISERING ALS STRATEGIE —

Zo simpel is het niet.

Digitalisering draait niet enkel om efficiënter werken. Vandaag is digitalisering een strategie.

Hoe evolueert onze markt?

Wie zijn onze concurrenten?

Hoe kunnen wij onze klantenervaring, diensten, productie en supplychain verbeteren met nieuwe technologieën? Wat betekent dit voor onze waardeketen? Elke afdeling van het bedrijf is daarbij betrokken.

UITSTEL VAN IT-PROJECTEN —

De ambities en intenties vragen omzetting in de praktijk. Daar stellen we vast dat er zand in de

OM- EN BIJSCHOLEN IN DE LIFT —

Een op drie organisaties stelt zijn IT-projecten uit

AANDACHT VOOR VERANDERINGS­MANAGEMENT —

Om bedrijven in staat te stellen de vruchten te plukken van digitalisering, hebben ze nood aan personen met een grondige kennis van cyberbeveiliging, cloud, data, AI, automatisering en robotica. Digitalisering is eerst een zaak van mensen. Wie een goed gebalanceerd team met zowel interne als externe experts kan samenstellen, versnelt zijn digitaliseringsprojecten. Zorg er dan ook voor dat de finale gebruikers zich gemotiveerd voelen om met de nieuwe digitale tools aan de slag te gaan. Dan creëer je nieuwe, toegevoegde waarde. ¶

/FDCAMPUS/

‘Onze missie? Energiedelen eenvoudig, duurzaam en voordelig maken’ tekst: thomas laureys

ID Ralph Bogaert Quinten Mannaert

Tijdens hun bachelor Kmo en Ondernemen aan de UCLL ontwikkelden Ralph Bogaert en Quinten Mannaert ‘eConnection’ voor een studieopdracht. Nu werken ze dit concept uit tot een volwaardige onderneming. Die zet in op het vergemakkelijken van energiedelen.

Quinten Mannaert

— OPLEIDING Bachelor Kmo en Ondernemen UCLL Ralph Bogaert

1. Kunnen jullie eConnection

kort voorstellen?

— Quinten Mannaert: “Toen we voor een studieopdracht een bedrijfsplan moesten uitwerken, zaten we met de vraag: welk probleem kunnen we oplossen?

Op dat moment was het nog volop energiecrisis. Daardoor kwamen we op het thema energiedelen.

Wie zonnepanelen heeft, gebruikt zelf maar twintig tot dertig procent van de opgewekte stroom. Met de digitale meter krijg je een vergoeding voor de stroom die je niet gebruikt en die terug naar het net gaat, maar die is eerder laag. Wie de energie verkoopt, krijgt daar tien cent per kWh voor, terwijl mensen zonder zonnepanelen dertig cent betalen.

Wij willen beide partijen een betere vergoeding bezorgen.

Via energiedelen kunnen particulieren hun overtollig opgewekte elektriciteit aan andere particulieren verkopen.

Dat proces bestaat al, maar is niet erg toegankelijk. Wij willen dat gemakkelijker maken, vandaar onze slogan: ‘vier clicks tot energiedelen.’ Onze missie bestaat er dus in energiedelen zo eenvoudig, duurzaam en voordelig mogelijk te maken.”

3. Welke tips geven jullie aan

2. Jullie namen deel aan

jongeren die willen starten met ondernemen?

verschillende competities.

Hoe verliepen die en wat hebben jullie geleerd?

— Ralph Bogaert: “We namen deel aan vijf competities. We behaalden goud bij de competitie van Rotary Leuven en de businessplancompetitie van het Network of International Business Schools in Seoul. We werden eveneens verkozen tot beste small business project bij de UCLL en wonnen de Tech4Good-challenge van KPMG. In de Vlajocompetitie eindigden we op de tweede plaats.

We hebben geleerd om een standaardpresentatie te maken.

Daar voegden we telkens elementen aan toe die inspeelden op de specifieke criteria van elke competitie. We hebben ook geleerd uit de keren dat het minder goed ging, door feedback te vragen. Zo beseften we dat we soms met een tunnelvisie zaten, omdat wij zo vertrouwd zijn met de materie van energiedelen. Dat deed ons beseffen dat we heel goed moeten uitleggen wat we doen en willen bereiken en dat niet als een evidentie te zien.”

— Quinten Mannaert: “Maak van in het begin goede afspraken. Of, zoals wij het uitdrukken: manage the divorce before the wedding. We begonnen met vijf personen en dat is vrij veel om alles praktisch goed te regelen.”

“Een tweede tip is om snel over je idee te praten. In onze ogen hadden wij een nieuw idee voor de energiemarkt en dat wilden we te veel beschermen. Daardoor hebben we heel wat kansen tot netwerken laten liggen. We merkten later dat veel mensen bereid zijn je verder te helpen. Praten werkt dus echt”, besluit Ralph Bogaert.

‘ We beseften dat we soms een tunnelvisie hadden, omdat we zo vertrouwd zijn met de materie’ oktober 2023 / FDmagazine

45

K RT Economisch momentum China vertraagt niet STIJGING DETAILHANDELSVERKOOP

De laatste macrocijfers toonden een weinig positief beeld van de economische groeivooruitzichten in China. Een uitgebreidere beoordeling van de Chinese economie nuanceert het beeld.

—

Hoewel de detailhandelsconsumptie tegenviel, steeg de detailhandels­ verkoop met 7,3 procent op jaarbasis.

De omzet uit catering kwam uit op 15,8 procent op jaarbasis. Het Chinese Nationaal Bureau voor de Statistiek heeft een nieuwe indicator gelanceerd, de detailhandelsverkoop van diensten, met sectoren als vervoer, horeca, restaurants, entertainment, sport, onderwijs ... De groei van de detailhandelsverkoop van diensten was bemoedigend, met 20,3 procent op jaarbasis.

— Allianz Global Investors concludeert dat voor China niet het sudden stopscenario geldt, wat sommigen suggereren. Dat​zeggen Allianz-beleggings­ experts Jenny Zeng en Ze Yi Ang. Volgens de jongste cijfers had de economische activiteit in China te lijden onder zware regenval en overstromingen. De nominale groeicijfers waren ook vertekend door de daling van zowel de producentenals de consumentenprijzen.

“De economische cijfers wijzen volgens ons niet op een vertraging van het economisch momentum. Dit is eerder een voortzetting van de trend van de afgelopen maanden.”

VOORUITGANG BIJ OPLEVEREN PROJECTEN —

VERTRAGING KREDIETVRAAG —

De kredietvraag van zowel huishoudens als bedrijven in China vertraagde. De suggestie van een plotselinge verslechtering in China's financieringsbehoefte is volgens Allianz GI echter misleidend.

“De cijfers passen in de trend van de voorgaande maanden.

Banken stonden begin dit jaar onder druk van de centrale bank van China en de overheid om de kredietverlening te versnellen. Dit resulteerde in een recordstijging van de kredietverlening in het eerste kwartaal. Dat de kredietverlening nu daalt vanaf dit hoge niveau is geen verrassing. Beleidsmakers zijn wellicht niet bereid geweest om de kredietverlening tijdens de rest van het jaar te stimuleren. Het uitvlakken van deze vertekeningen laat een veel minder verontrustende trend zien.”

46 FDmagazine / oktober 2023

‘ De groei van de verkoop van diensten kwam uit op 20,3 procent op jaarbasis’

Terwijl vastgoedafhankelijke sectoren zoals de cementsector achteruit bleven gaan, waren andere industriële sectoren over het algemeen stabiel. De groei van de huizenverkoop en de bouwactiviteit bleef laag, wat niet verrassend is.

Het vloeroppervlak van voltooide woningen steeg met 33,1 procent op jaarbasis. Dit suggereert vooruitgang bij het opleveren van voorverkochte, maar onafgewerkte projecten, zonder dat er veel bouwactiviteit wordt gegenereerd. ¶

600.000 € Dit is het bedrag dat Belgian Cycling Factory (BCF), bekend van het merk Ridley, recent ophaalde via crowdlending.

Het bedrijf had behoefte aan financiering van zijn werkkapitaal.

“We investeren om van een racespecialist over te schakelen naar een full supply chain brand”, zegt Jochim Aerts, ceo van BCF. meer op fdmagazine.be

Twaalf biljoen dollar besparingen met hernieuwbare energie Een recente studie van het Institute for New Economic Thinking (Inet Oxford) daagt de consensusvoorspellingen over de energietransitie uit.

— Caroline Cook, hoofd klimaatverandering bij Baillie Gifford: "Het belangrijkste inzicht is dat een 'leercurve' van toepassing is op windturbines, zonnepanelen en andere hernieuwbare technologieën: bij elke verdubbeling van de productie dalen de fabricagekosten met een constant percentage.” De resulterende prijsdalingen evolueren exponentieel. Bij fossiele brandstoffen zijn de bronnen steeds moeilijker te vinden, wat de besparingen tenietdoet.

BEPERKTE HULPBRON Het onderzoek suggereert dat een snelle overgang naar hernieuwbare energie de wereld tegen 2050 ongeveer 12 biljoen dollar zou kunnen besparen. Dit cijfer houdt rekening met de vereiste van een complexer en duurder elektriciteitsnet.

“Fossiele brandstoffen zijn een beperkte hulpbron. Hoe langer we daarvan op grote schaal afhankelijk blijven, hoe waarschijnlijker het is dat de prijzen ervan stijgen.”

/EERSTE JOB/ ‘Afwisseling en diversiteit maken consultancy interessant’

Na een glansrijk academisch traject vond Benoit Everaerdt een eerste job als strategisch consultant bij Oliver Wyman. Voor FDmagazine maakt hij de balans van zijn eerste jobervaring op. tekst: thomas laureys

In zijn functie als strategisch consultant bestrijkt Benoit Everaerdt een breed actieveld. “Ik deed mijn eerste opdracht in de sector van consumptiegoederen. Daarna volgde een project waarbij ik de post merger-integratie van twee banken begeleidde. Op dit moment werk ik aan een project in de publieke sector. Die diversiteit aan taken en industrieën maakt het werk als consultant erg interessant.

Zo leer je veel verschillende opties kennen en ontdek je wat jou het meeste aanspreekt.”

STUDEREN IN HET BUITENLAND

— De jonge starter begon zijn academische loopbaan met een bachelor International Business Management aan de Arteveldehogeschool. “Het laatste jaar van de opleiding vindt volledig in het buitenland plaats. Dat trok me meteen aan. Zo kreeg ik de kans om een halfjaar te studeren in Taiwan en stage te lopen bij Flanders Investment Trade in Melbourne, Australië.”

BALLETJES IN DE LUCHT HOUDEN

— Een eerste job is steeds een aanpassingsproces. “De overgang van het studentenleven naar het werkleven is groot.

Mijn jaar bij Vlerick hielp daarbij. We hadden zeer veel projecten. De opleiding was meer praktijkgericht dan voordien tijdens mijn studies. Dat heeft de overgang gemakkelijker gemaakt. De grootste aanpassing is de verandering qua tijdsindeling. De focus ligt meer op het uitbouwen van mijn carrière, maar daar heb ik eigenlijk niet zoveel problemen mee. Ik keek er allang naar uit om deze fase te starten.”

BELEGGINGSCLUB —

Nadat hij die opleiding magna cum laude afrondde, volgden nog een master Business Administration aan de KU Leuven en een master in International Management & Strategy aan de Vlerick Business School. Beide legde hij cum laude af. Daarnaast was er tijd voor buitenschoolse activiteiten. “Samen met enkele vrienden die interesse hadden in finance hebben we een beleggingsclub, Valorum Investment Club, opgericht. Dat was een leuke manier om samen te komen en bij te leren”, aldus Benoit Everaerdt.

DE VLERICK-CONNECTIE

— “Tijdens mijn studie bij Vlerick kregen we te horen dat Oliver Wyman een kantoor opende in Brussel, waarvoor ze consultants zochten. Ik had sowieso interesse in strategische consultancy. Dat er een nieuw kantoor in België opende, was een ideale kans. Die heb ik meteen gegrepen. Ik mocht op gesprek komen en werd daarna aangenomen.”

LEREN MULTITASKEN

ID Benoit Everaerdt — FUNCTIE Strategisch consultant Oliver Wyman

— Gevraagd naar specifieke uitdagingen, komt leren multitasken naar boven. “Je moet als consultant niet enkel analyses maken, maar ook besluiten trekken en daarover communiceren. Die conclusies en hoe je ze effectief communiceert, zijn twee zeer belangrijke aspecten van het vakgebied. Het leuke is dat je echt vooruitgang boekt naarmate je meer projecten uitvoert en ervaring opbouwt.

Het is een doorlopend proces. Ik heb het gevoel dat ik er elke dag beter in word”, besluit Benoit Everaerdt. ¶

oktober 2023 / FDmagazine

47

K RT CARRI ÈRESWI T CH

Mireille Punt CFO INETUM-REALDOLMEN

::

Inetum heeft een nieuwe cfo in België: Mireille Punt. Ze is daarnaast verantwoordelijk voor business support, legal & compliance en lid van het managementteam.

Graag bedank ik ook Paul De Schrijver voor zijn jarenlange bijdrage aan onze organisatie in België en wens hem veel succes met zijn nieuwe plannen.”

— WAARDE CREËREN

Inetum-Realdolmen, van 2008 tot 2021 Realdolmen, is een Belgisch ICT-bedrijf met hoofdzetel in Huizingen. Het telt ongeveer 1.250 medewerkers. Het is eigendom van Inetum, dat tot 2021 bekendstond als de GFI Informatiquegroep.

Mireille Punt zal zich concentreren op de financiële strategie en het bevorderen van de groei van het bedrijf. Ze heeft meer dan twintig jaar ervaring als financieel leider in multinationale bedrijven in verschillende sectoren.

PASSIE VOOR BUSINESSPARTNERING “We zijn verheugd om Mireille Punt in onze organisatie te verwelkomen”, zegt Johnny Smets, general manager van Inetum België. “Haar ervaring op het vlak van controlling en financieel management, in combinatie met haar passie voor businesspartnering, zal ons ongetwijfeld helpen om verder te groeien.

48 FDmagazine / oktober 2023

‘ Mireille Punt heeft meer dan twintig jaar ervaring als financieel leider in multinationale bedrijven in verschillende sectoren’

“Ik ben trots dat ik mee mijn schouders kan zetten onder de ambities van Inetum in België en de Inetum Groep in het algemeen. Ik kijk ernaar uit om de organisatie, de medewerkers en de klanten beter te leren kennen, de bedrijfsstrategieën te ondersteunen en waarde te creëren voor alle belanghebbenden. Ook kijk ik uit naar de samenwerking met het managementteam”, zegt Mireille Punt.

Mireille Punt was tot haar overstap naar Inetum België actief als cfo bij Rexel Belgium & Luxembourg. Daarvoor bekleedde ze functies als finance director bij Wolters Kluwer en Cummins Filtration. Ze haalde een diploma handelsingenieur aan de Universiteit Antwerpen en een bijkomende master in controllership aan Vlerick Business School.

C A R R IÈ R E S W I T CH IS EEN UITGAVE VAN NMG. Xpand, Galileilaan 18, 2845 Niel Tel.: 052-20 18 81 info@fdmagazine.be www.fdmagazine.be

Julia Lagerqvist

Nico De Meyer

CFO

HEAD OF TAX

DUSTIN

MONTEA

Julia Lagerqvist is aangesteld als nieuwe cfo en lid van het managementteam bij Dustin Group.

Ze neemt de functie over op 11 december 2023 en vervangt Johan Ryrberg die waarnemend cfo is.

Montea is een ontwikkelaar van logistiek vastgoed op maat van bedrijven. Het heeft zijn hoofdkantoor in Erembodegem en ontwikkelt en verhuurt magazijnen in België, Nederland, Frankrijk en Duitsland.

Nico De Meyer is er sinds augustus aan de slag als head of tax. Voordien werkte hij bij Euronav, Lonza en Capsugel in vergelijkbare functies. Hij begon zijn carrière als taxmanager bij Pwc.

::

— Dustin is een onlineverkoopplatform voor informatica en telecommateriaal in Scandinavië en de Benelux. Het bedrijf biedt ongeveer 280.000 producten met bijbehorende diensten aan bedrijven, de overheidssector en particulieren. De omzet voor het boekjaar 2021-22 bedroeg ongeveer 23,6 miljard Zweedse kronen. Meer dan negentig procent van de omzet kwam van de bedrijfsmarkt. Dustin heeft ongeveer 2.500 medewerkers in dienst en staat sinds 2015 genoteerd op de Nasdaq Stockholm.

Het hoofdkantoor bevindt zich in Nacka Strand, net buiten het centrum van Stockholm.

Julia Lagerqvist was tot voor kort cfo bij Scandi Standard. Voordien bekleedde ze een soortgelijke functie bij Kronfågel Zweden en SverigesEnergi Elförsörjning.

INTERNATIONALE ACHTERGROND “Julia heeft een brede internationale achtergrond en ervaring bij bedrijven met een hoge veranderingssnelheid. Met haar competenties en gedrevenheid zal ze een belangrijke rol spelen in de verdere ontwikkeling van Dustin”, aldus Johan Karlsson, voorzitter en ceo van Dustin.

“Voor mij is het belangrijk dat een bedrijf een boeiende groeiagenda heeft, gecombineerd met een sterke cultuur en solide duurzaamheidswerk. Dustin heeft dit allemaal en ik kijk ernaar uit om het bedrijf en de industrie te leren kennen”, zegt Julia Lagerqvist.

::

HOOFDREDACTEUR Jo Cobbaut jo.cobbaut@fdmagazine.be ADJUNCT-HOOFDREDACTEUR Peter Ooms peter.ooms@fdmagazine.be EINDREDACTEUR Christine Huyge WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Rudy Aernoudt, Jo Cobbaut, Peter Ooms, Melanie De Vrieze, Lieven Desmet, Thomas Laureys, Tom Vantyghem en Gert Verlinden BLADCONCEPT Oeyen en Winters / info@oeyenenwinters.be LAY-OUT Tom Vanlaere DRUK EN AFWERKING L.capitan / www.lcapitan.be ADVERTENTIES Evelyne Ferange +32 498 68 23 33 evelyne.ferange@fdmagazine.be

Camille Buelinckx FINANCE & HR-MANAGER AQUASYSTEMS INTERNATIONAL

::

Aquasystems is een leverancier van materiaal voor afvalwaterbehandeling. Het hoofdkwartier bevindt zich in Halle en er zijn fabrieken in de VS, VK en Frankijk.

Camille Buelinckx is sinds juli aan de slag als finance & hr-manager. Voordien was ze associate auditor bij Pwc. Ze begon haar carrière bij Joos Consulting.

MEMBERSHIPS Contacteer Murielle Cosyns via memberships@fdmagazine.be Een membership bij FDmagazine kost 250 euro (excl. 6% btw) (buitenland 300 euro, excl. 6% btw, bij facturatie in België) en omvat 6 nrs/jaar en kan op ieder ogenblik ingaan.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER NMG. Galileilaan 18, 2845 Niel AFGIFTEKANTOOR Gent COPYRIGHT Overname uit de inhoud is slechts toegestaan na schriftelijk akkoord. Uitgever en redactie zijn niet verantwoordelijk voor inhoud van advertenties.

oktober 2023 / FDmagazine

49

K RT CI J F E R

1.880 miljard dollar ‘droog poeder’ Veel risicokapitaalfondsen bulken van het geld. Ze halen grote volumes kapitaal op, maar veel ervan blijft liggen.

Geld dat opgehaald, maar nog niet geïnvesteerd is, heet in het jargon droog poeder (dry powder).

208 mld $ 109 mld $

→ In de VS: van 208 miljard dollar in 2021 naar 109 miljard dollar in 2022

Wereldwijd gaat het om een bedrag van 1.880 miljard dollar ‘droog poeder’. Terwijl dit droog poeder zich opstapelt, gaan venture capitalists op de rem staan en investeren ze slechts mondjesmaat.

108 mld $ 66 mld $

De grafieken geven een idee van de dalende investeringen in risicokapitaal, in de VS, Europa en België. → In de EU: van 108 miljard dollar in 2021 naar 66 miljard dollar in 2022

Hoe valt deze ontwikkeling te begrijpen? Het sleutelwoord is return.

Z

VOOR EEN VERKLARING VAN DEZE ONTWIKKELING: LEES DE ANALYSE VAN PROF. RUDY AERNOUDT OP P. 26 VAN DIT MAGAZINE.

50 FDmagazine / oktober 2023

846 mln $

176 mln $

→ In België: van 846 miljoen dollar in kwartaal 1 en 2 van 2022 naar 176 miljoen in kwartaal 1 en 2 van 2023

Zo’n elektrische vloot, hoe begin ik…

Chill Ook 1001 vragen over een elektrische vloot? Wees gerust, Ethias Lease helpt jou en je werknemers

W A T E R F R O N T

FREELANCE MANAGEMENT NOT AS YOU KNOW IT. Een consulting partner kies je – terecht – zorgvuldig uit.

Onze getalenteerde freelance managers in finance, hr en supply chain staan klaar om te helpen: tijdelijk of voor een langere periode, voor operationele taken of voor zuiver advies.

overschakelen zonder stress. We geven heldere antwoorden op alle vragen van iedereen binnen

het bedrijf, we bieden optimale begeleiding op maat en zorgen voor een eenvoudig beheer van je vloot en infrastructuur. Zo wordt elektrisch rijden puur plezier voor jou en je collega’s.

Neem intussen al eens rustig een kijkje op ethiaslease.be

Elektrisch zonder stress.

Meer weten? Of wil je als freelance consultant aan de slag?

Laat ons kennismaken! Surf naar www.waterfront.be of bel 03 449 18 54. We vertellen je graag meer.

VI SI ON PRACT I CE CAREER MANAGEMENT N°

175

18 DE JAARGANG

100% RIJPLEZIER. 100% ELEKTRISCH.

OP E R AT ION S

KOSTEN EN BATEN VAN DUURZAAM WATERBEHEER

+

F IN A NC IË L E P R O C E S S E N

EERST ‘LEAN’ MAKEN, DAN PAS AUTOMATISEREN R I S IC OK A P I TA A L

Milieu­informatie (KB 19/03/04): bmw.be

15,8 - 24,7 KWH/100 KM • 0 G/KM CO2 (WLTP)

OKTOBER 2023 / nr 175 / 18de jaargang / P509168 / Tweemaandelijks magazine / Afgiftekantoor: Gent

MEER RISICO DAN RETURN

S T R AT E G Y

FOCUS OP DE MARGE NINA ÖWERDIECK CFO BRUSSELS AIRLINES