จดหมายข่าว สุวรรณภิงคาร (ปีที่ 11 ฉบับที่ 3 ประจำเดือนกุมภาพันธ์ – มีนาคม 2559)

¥ u· ¥

§zw¥

«

{

·Å´°° ­Á ¿° ¡¸®¿¯ Ó¿´Ë«ÄÓº ¿°¨°½ ¿·¾®«¾¦¥× ½®¦Å¶¯µ¿·¢°× ®¸¿´Á¤¯¿²¾¯¦Ë°µ´° ¨Â¤ÂÓ §¾§¤ÂÓ Å®­¿«¾¦¥× ®Â¦¿ ®

lª Ü w Ø ª ÒÙ ­}x |z ¡ Ù ¡ w Ð Øz ¢ ¡ Ù ¡ m Ú¥i h } Ð Ù Í ¡ Ð «wi } Ð Ý} x ¡ ª ª ¢ ­ i z ¡ Ý Ù w zØÝ w Ð }¤ |w ØÐ ¡

ÿčüøøèõĉÜÙćøĂĂîĕúîŤ

ðĎĝôüďÚĂċ ÝìóíĎÝìĉúòđĂûāċăîüġ üĆàÝìóíĎöĝċûóüčĄċü üĆàÝìóíĎöĝċûĀčãċÚċüĖþĉÚčáÚċüîĝċàôüĉĕðā üĆàÝìóíĎöĝċûĀčáĊûĖþĉóüčÚċüĀčãċÚċü üĆàÝìóíĎöĝċûĖõòĖþĉôüĉÚĊòÝđìùċ÷ üĆàÝìóíĎöĝċûÚčáÚċüòčăčî

óüüìċñčÚċü íü ĆüĆđĂċ

ăđĀüüìôüĉĕðā

ÚĆàóüüìċñčÚċü íü ĆĊáâüċ íü ùċÝùĒúč íü áđêċúċā Ćċáċüûġ ăđĀüüìĎ ดร.สุ วรรณี ĆċáċüûġíĀà÷ü

ĆďĞàîüĉÚĒþ ăđÛĕáüčæ óđæãĒ ðĆàüĆí ทองรอด ðĆàòĞĆû

āčþôÚüüú ìĊéĀđëč

òþčòüĊîòÚđþ

ĕþÛċòđÚċü ăđüĎûġ÷ü

ãđúĖăà

àċòôüĉãċăĊú÷Ċòñġ ÝìĉúòđĂûāċăîüġ úĄċĀčðûċþĊûòĕüāĀü Ć ĕúĐĆà á ÷čĂìđėþÚ ėðüāĊ÷ðġ ĖøÚäġ KWWS ZZZ KXPDQ QX DF WK

§¤§°° ¿¥Á ¿° คนรุนใหมโดยทั่วไปอาจจะคิดวาโลกเราทุกวันนี้เจริญกาวหนามาไกลได ก็เพราะวิทยาศาสตร เขาเหลานัน้ จึงใหคา ความสําคัญกับวิทยาศาสตรจนอาจลืมคิด ไปวาเพียงแควิทยาศาสตรโดยลําพังนั้นไมครอบคลุมไปถึงความเปนไปในชีวิตมนุษย ที่มีวัฒนธรรมและอารยธรรมสูง ในการทําความเขาใจระบบและกลไกของโลกและ จักรวาล เราจึงจําเปนตองมีศาสนา เราตองมีปรัชญา เราตองมีศิลปะ และเราตอง มีวรรณคดีดวย สุวรรณภิงคารฉบับนี้ จึงขอเปนสื่อกลางในการนําเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับ เทพปกรณัม วรรณคดี และศิลปะ ซึ่งเปนผลผลิตทางวัฒนธรรมของมนุษยที่สื่อ สะทอนใหเห็นถึง “ความคิด” ของมนุษยตั้งแตยุคบรมโบราณสืบเนื่องมาจนถึง ปจจุบัน “แวดวงมนุษยศาสตร” ฉบับนีแ้ สดงใหเห็นถึงความสําคัญของเทพปกรณัมอินเดีย ตอการศึกษาดานมนุษยศาสตร ทัง้ นีเ้ พราะเทพปกรณัมอินเดียเปนตนกําเนิดวรรณคดี และวรรณกรรม อีกทั้งมีความสัมพันธตอศาสนาและปรัชญา และแขนงวิชาอื่นๆ ที่ เกีย่ วของกับมนุษย ผูท ศี่ กึ ษาดานมนุษยศาสตรจงึ ควรมีความรูแ ละความเขาใจในเรือ่ ง เทพปกรณัมเปนพืน้ ฐานจะทําใหเขาใจแกนแทของการศึกษาวิชาตางๆ ไดอยางลึกซึง้ “คลังปญญา” นําเสนอบทวิเคราะหวรรณคดีเกาหลีโบราณเรือ่ ง “ยังบันจอน” แสดงใหเห็นถึงบทบาทหนาที่ของวรรณคดีในการเปนชองทางในการ “สื่อสาร” ขณะเดียวกันก็สามารถเปนชองทางในการ “เสียดสี” ไปถึงคนบางกลุมในสังคม วรรณคดีจึงเปนขอมูลสําคัญในการ “ศึกษา” และทําความเขาใจสังคมไดในอีก มุมมองหนึ่ง สําหรับ “เก็บมาฝาก” ในฉบับนี้ เปนการถายทอดความประทับใจในศิลปะ ของสถาปตยกรรม “โบสถไมสักกลางนํ้า” ที่วัดคันธาพฤกษา หรือวัดแมกําปอง จังหวัดเชียงใหม ศิลปะในทามกลางความสงบทําใหเกิดศรัทธาและความสุขไดอยางไร มีคําตอบอยูในเลม ทายนี้ กองบรรณาธิการขอแสดงความยินดีกับ ผูชวยศาสตราจารยวรารัชต มหามนตรี ทีไ่ ดรบั รางวัลดานการวิจยั จากสภาวิจยั แหงชาติ รางวัลผลงานวิจยั ระดับดี ประจําป 2558 ซึ่งไดเขารับมอบรางวัลในพิธีมอบรางวัลสภาวิจัยแหงชาติ : รางวัล นักวิจยั ดีเดนแหงชาติ รางวัลผลงานวิจยั รางวัลวิทยานิพนธ ประจําป 2558 เมือ่ วันที่ 2 กุมภาพันธ 2559 ณ Event Hall 102-103 ศูนยนิทรรศการและการประชุม ไบเทค บางนา กรุงเทพมหานคร นับเปนอีกหนึง่ ความภาคภูมใิ จของชาวมนุษยศาสตร ที่ตองจารึกไวใน “Hall of Fame” ดร.อรอุษา สุวรรณประเทศ บรรณาธิการ onusas@nu.ac.th

Ì´¡´ ®¦Å¶¯µ¿·¢°×

ĭČçîëÑóãāñýĄéČäąò

óĉŘĐ÷ŘĐñŗñąČúŏòĮ Ô÷Ăñú]ÔāÝÒý×ČçîëÑóãāñýĄéČäąòåŗýÑĂóøŐÑùĂäŘĂéñéĈùòøĂúåóś

ÀÒ³ØÇѲ¹ Ê¡ØÅÊ׺1

เ มื่ อ วั น ที่ 2 1 พ ฤ ศ จิ ก า ย น 2 5 5 8 เมือ่ วันศุกรที่ 4 มีนาคม 2559 ผูเ ขียนมีโอกาสเขารวมโครงการสรางเสริมการประกอบอาชีพสงเสริมทักษะการไดรบั การจางงาน กิจกรรมเชิญ วิทยากรบรรยายความรูของภาควิชาคติชนวิทยา ปรัชญา และศาสนา ณ อาคารปราบไตรจักร หอง 43 มหาวิทยาลัยนเรศวร โดยกิจกรรมดังกลาว ไดรับเกียรติจากวิทยากร คือ ผูชวยศาสตราจารย ดร.ชานปวิชช ทัดแกว อาจารยประจําสาขาวิชาภาษาเอเชียใต ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะ อักษรศาสตร จุฬาลงกรณมหาวิทยาลัย บรรยายพิเศษในหัวขอ “เทพปกรณัมอินเดีย...รูไวไมมีเสีย” ซึ่งกิจกรรมนี้ไดรับความสนใจจากผูฟงเปน จํานวนมาก มีผเู ขารวมโครงการทัง้ ทีเ่ ปนศิษยปจ จุบนั และศิษยเกาของภาควิชา คณาจารยในคณะมนุษยศาสตรและตางคณะ ตลอดจนบุคคลภายนอก ที่สนใจเขารวมฟงรวมทั้งสิ้นกวา 200 คน หลังจากที่ไดรับฟงและแลกเปลี่ยนเรียนรูกับวิทยากรแลว ผูเขียนรูสึกประทับใจในความเปนผูเชี่ยวชาญเรื่องเทพปกรณัมอินเดียของทาน วิทยากรเปนอยางมาก เพราะนอกจากทานจะสามารถแสดงใหเห็นถึงพัฒนาการของเทพปกรณัมอินเดียที่มีความเปนมายาวนานกวา 2,500 ปกอน คริสตกาลใหเขาใจไดงา ยภายในเวลาอันจํากัดแลว ทานยังสามารถเชือ่ มโยงใหเห็นถึงความสําคัญของเทพปกรณัมอินเดียทีม่ ตี อ การศึกษาและทําความ เขาใจอารยธรรมตางๆ อีกทั้งยังมีขอคิดและมุมมองที่เฉียบคมในการตอบคําถาม และใหขอเสนอแนะที่เปนประโยชนแกผูฟงอีกดวย ผูเขียนจึงอยาก นําขอมูลความรูท ไี่ ดจากการฟงบรรยายมาแบงปนแกนสิ ติ นักศึกษา คณาจารย ตลอดจนผูส นใจ เพือ่ นําไปใชประโยชนในการศึกษาดานมนุษยศาสตร ตอไป คําวา “เทพปกรณัม” มาจากคําวา เทพ คือ เทวดา รวมกับคําวา ปกรณ คือ เรื่องราว ดังนั้น คําวา เทพปกรณัม ถาแปลตามรูปศัพท ก็จะแปลวา เรื่องราวของเทพเจา อยางไรก็ดี ในภาษาสันสกฤตไมใชคําวา “เทวปกรณ” หรือ “เทพปกรณัม” แตใชคําวา “ปุราณ” หมายถึง mythology, myth แปลวา “เรื่องราวในอดีต ประวัติศาสตร เรื่องราวความเปนไปในอดีตที่เลาสืบตอกันมาตามขนบ” ปุราณะ เปนวรรณคดีสันสกฤตประเภทหนึ่ง มีความสําคัญในฐานะ “ประวัติศาสตร” หรือ “เรื่องจริง” มีลักษณะ 5 ประการ ไดแก การ สรางจักรวาล (สรฺค) การเสื่อมสูญของจักรวาล (ปฺรติสรฺค) วงศ (วํศ) ของเทวดา ษี พระราชาตางๆ เรื่องสมัยพระมนูแตละพระองค (มนฺวนฺตร) เรื่องราวที่เกิดขึ้นในวงศกษัตริยตางๆ (วํศานุจริต) โดยเฉพาะของสุริยวงศและจันทรวงศ จะเห็นไดวา แมในภาษาสันสกฤตจะไมมีคําวา “เทพปกรณัม” แตคนอินเดียใหความสําคัญกับเทพปกรณัมเปนอยางมาก โดยยกยองให เทพปกรณัมมีความสําคัญในฐานะ “ประวัติศาสตร” และใหคุณคาในฐานะ “เรื่องจริง” ไมใชเรื่องงมงาย ชาวอินเดียเปนผูที่รักและเคารพเทพปกรณัมอยางยิ่งและจะไมแยกเทพปกรณัมออกจากชีวิตประจําวัน สําหรับความเคารพที่ชาวอินเดียมี ตอเทพปกรณัมนั้นสะทอนใหเห็นไดจากความมั่นคงในการประกอบพิธีสังเวยเทพเจา ดังเปนที่ประจักษชัดวา แมเวลาจะผานลวงเลยไปกวาหาพันป แลวก็ตาม แตไฟแหงการทํายัญพิธีที่อินเดียตั้งแตแรกเริ่มนั้นยังคงถูกจุดขึ้นจนถึงปจจุบัน ขอบเขตของเทพปกรณัมอินเดีย หากกลาวถึงเทพปกรณัมของอินเดีย สิ่งที่คนมักจะนึกถึงทันที คือ เทพปกรณัมพราหมณ-ฮินดู (Hindu Mythology) ที่เปนเรื่องของ เทพเจาฮินดู เชน พระศิวะ พระวิษณุ พระพรหม และพระคเณศ เปนตน รวมถึงจักรวาลวิทยาแบบฮินดู แตในความเปนจริงแลวเทพปกรณัมอินเดีย ยังครอบคลุมถึงเทพปกรณัม-จักรวาลวิทยาพุทธศาสนา เทพปกรณัมของศาสนาเชน และเทพปกรณัมในตํานานทองถิ่นอื่นๆ ที่แพรหลายในอินเดียอีกดวย 1

¹ÔÊÔμ´Øɮպѳ±ÔμÊÒ¢ÒÇÔªÒ¤μÔª¹ÇÔ·ÂÒ ¤³ÐÁ¹ØÉÂÈÒÊμà ÁËÒÇÔ·ÂÒÅѹàÃÈÇà ®¤µ¥ ɵªÁ¡ºÉ° µ¦ ¦³ µ­´¤¡´ Í Úđúùċ÷Ċòñġ úĎòċÝú

·Å´°° ­Á ¿°

เทพปกรณัมคืออะไร

3

·Å´°° ­Á ¿°

เทพปกรณัมพราหมณ-ฮินดู เทพปกรณัมของศาสนาพราหมณ-ฮินดู จะแบงออกเปน 2 ยุค ไดแก 1. ยุคพระเวท เรื่องราวตางๆ จะปรากฏในวรรณคดีพระเวท ที่เปนหลัก ไดแก คัมภีรฤคเวท คัมภีรอาถรรพเวท คัมภีรพราหมณะ และคัมภีรอุปนิษัท โลกและจักรวาลในสมัยพระเวทจะแบงออกเปน 3 สวน ไดแก พื้นดิน (ภู) บรรยากาศ (ภุวะ, อันตริกษะ) และ สวรรค ทองฟา (สฺวรฺ) โลกและจักรวาลมี “ฤตะ” หรือ กฎเกณฑ ทีท่ าํ ใหจกั รวาลมีความสมดุล ดําเนินไปอยางเรียบรอย เทวดาใหญ เชน พระวรุณ พระอินทร เปนผูรักษาความสมดุล เทพเจาในยุคพระเวทจะมีจาํ นวนทัง้ สิน้ 33 พระองค สวนใหญจะเปนเทพเจา ทีม่ คี วามเกีย่ วของกับธรรมชาติ มีเทพบิดรแหงทองฟา “เทฺยาสฺ-ปตฤ” (Dyaus-PitrÚ) และเทพมารดาแหงผืนดิน “ปฤถวี-มาตฤ” (สามารถเชื่อมโยงเปรียบเทียบกับเทพ ปกรณัมของ Uranos&Gaia : Dyaus-PitrÚ = Zeus Pater = Jupiter (lu-Pater)) และมีเทพพระองคอื่นๆ เชน พระพิรุณ (ฝน) พระอัคนี (ไฟ) พระอินทร (สายฟา) พระพาย (ลม) เทพแตละพระองคก็จะมีปกรณัมที่เกี่ยวของ เชน ตํานานเรื่องฝนตกฟารอง เทพปกรณัมเรื่องพระอินทรสังหารวฤตะและวละ ตํานานเรื่องพระวรุณและ ศุนะเศป เปนตน มีขอ สังเกตวา ในสมัยพระเวทยังไมปรากฏคติความคิดเรือ่ ง “ศักติ” หรือพลังอํานาจของเทพนารีที่เปนพลังคูกับเทพเจาอยางในสมัยหลัง เทวีที่มีชื่อ เอยถึง เชน ปฤถวี อทิติ วาคเทวี สรัสวตี อุษัส ราตรี เปนตน เทวีเหลานี้ มีบทบาท ตางๆ กัน ในฤคเวทมีบทสรรเสริญเทวีอยูดวยแตเมื่อเทียบกับเทวะแลว บทบาทที่มี อิทธิพลตอชีวิตมนุษยจะนอยกวา 2. ยุคมหากาพย-ปุราณะ เรือ่ งราวตางๆ จะปรากฏในมหากาพยสาํ คัญของ อินเดีย 2 เรื่อง ไดแก มหาภารตะ และรามายณะ ซึ่งความจริงแลว มหากาพย (Epic) ทัง้ สองเรือ่ งนีต้ ามประเภทของวรรณคดีสนั สกฤตไมเรียกวา “มหากาวฺย” (มหากาพย) ทัง้ นี้ รามายณะ ไดชอื่ วา “อาทิกาวฺย” ในขณะที่ มหาภารตะ ไดชอื่ วาเปน “อิตหิ าส” หมายความวา “เปนแลว เกิดแลวอยางนัน้ จริง” ทัง้ สองมีความยาวยิง่ กวามหากาพย อีเลียด (Iliad) และ โอดิสซีย (Odyssey) ของกรีกผนวกกันหลายเทา จึงเปนแหลง รวบรวมความรูโบราณ ตํานาน เรื่องเลา และเรื่องแทรกตางๆ ไวมากมาย นอกจากมหากาพยแลว เทพปกรณัมในยุคนี้ยังมีปรากฏในปุราณะที่สําคัญ เชน อัคนิปุราณะ ภาควตปุราณะ ศิวปุราณะ ปทมปุราณะ (ถือกันวามีปุราณะทั้งสิ้น 18 ฉบับ) เทพเจาในยุคมหากาพย-ปุราณะ จะมีวงศของตน มีลักษณะเปนคลายบุคคลมากกวาเดิม มีลักษณะเปนครอบครัว มีโอรส ธิดา มีเรื่องราวที่ ซับซอนขึ้นกวาในยุคพระเวท มีพระพรหม พระวิษณุ พระศิวะ เปนเทพเจาสูงสุดเรียกวา ตรีมูรติ แทนที่ ตรีมูรติในสมัยพระเวทซึ่งไดแก พระอัคนี พระ วายุ และพระสูรยะ มีการปรากฏของความคิดเรื่อง “ศักติ” หรือ พลังของเทวนารี ซึ่งเปนคูกับฝายเทวะ เชน พระสรัสวตี (ศักติของพระพรหม) พระ ลักษมี (ศักติของพระวิษณุ) พระปารวตี (ศักติของพระศิวะ) เปนตน ลักษณะสําคัญประการหนึ่งคือเทวดา-เทวีในยุคนี้ มีการแบงภาคของตน มีการ อวตาร มีภาคดี-ภาคดุราย ที่คนไทยรูจักดีไดแก การอวตารแหงพระวิษณุ ที่พระวิษณุแบงภาคลงมาในรูปลักษณตางๆ เชน มัตสยาวตาร-อวตารเปน ปลา กูรมาวตาร-อวตารเปนเตา รามาวตาร-อวตารเปนพระราม ที่นาสนใจ คือ มีภาคที่พระวิษณุอวตารลงมาเปนพระพุทธเจาดวย คือ พุทธาวตาร พระวิษณุอวตารลงมาเพื่อมีหนาที่สั่งสอนผิดๆ ใหแกคนที่ไมมีศรัทธาให ออกไปจากศาสนาฮินดู

4

เทพเจาในคัมภีรพระไตรปฎก ในคัมภีรพระไตรปฎกก็มีการเอยชื่อเทพเจาอยูหลายพระองค เชน ในธชัคคสูตร มีการเอยถึง พระอินทร พระปชาปติ พระอีสาน พระวรุณ เปนตน ดังจะเห็นไดวา พระอินทร เปนเทพที่มีความสําคัญในพระพุทธศาสนาเปนอยางมาก นอกจากนี้ ในพระไตรปฎกยังกลาวถึงเทพ พระองคอื่นๆ ที่เปนที่รูจักในฝายฮินดู เชน สนังกุมาร มาตลี เอราวณะ พระยม เวสสุกัมมะ เวณหุ วาสุเทวะ และยังมีการกลาวถึงอมนุษยอื่นๆ ที่มีใน ทางเทพปกรณัมฮินดูดวยเชนกัน เชน คนธรรพ นาค ยักษ อสูรตางๆ รวมถึงครุฑ ในมหายาน ตันตรยาน ก็มีการผนวกเทวะ เทวี พวกกึ่งเทพตางๆ ในความเชื่อฮินดู เขามานับถือในพุทธศาสนาอีกมากมายดวยเชนกัน ®¤µ¥ ɵªÁ¡ºÉ° µ¦ ¦³ µ­´¤¡´ Í Úđúùċ÷Ċòñġ úĎòċÝú

เทพปกรณัมอินเดีย...รูไวไมมีเสีย เหตุที่กลาววา เทพปกรณัมอินเดีย...รูไวไมมีเสีย นั้น ทานวิทยากรไดสรุปขมวดทายวา ก็เพราะเทพปกรณัมอินเดียเปนตนกําเนิดวรรณคดีและ วรรณกรรม มีความสัมพันธตอศาสนาและปรัชญา และแขนงวิชาอื่นๆ ที่เกี่ยวของกับมนุษย เชน ศิลปกรรม จิตรกรรม สถาปตยกรรม นาฏศิลป ดนตรี และมีความสําคัญตอวิถชี วี ติ วัฒนธรรมของบุคคล รวมทัง้ อารยธรรมตางๆ ไมเพียงเฉพาะอารยธรรมอินเดีย แตมตี อ อารยธรรมจีน เอเชียตะวันออกเฉียงใต และแมแตอารยธรรมตะวันตก เทพปกรณัมเปนลมหายใจของคติชนวิทยา อักษรศาสตร วรรณคดีวทิ ยา ศาสนวิทยา ฯลฯ ดังนัน้ ผูท จี่ ะศึกษาศาสตรตา งๆ เหลานี้ หากไมมีความเขาใจในเรื่องเทพปกรณัมแลวก็จะไมสามารถเขาใจถึงสารสาระอันสําคัญของวิชาตางๆ เหลานี้ไดเลย ความนาสนใจของเนื้อหาการบรรยายในครั้งนี้ยังมีอีกมาก เชน ทําไมเทวดาในศาสนาพุทธจึงตายได, วาดวยเรื่องเทวดาประจําทิศ, การเปรียบเทียบเทพปกรณัมอินเดียกับเทพปกรณัมกรีก, อิทธิพลของเทพปกรณัมอินเดียที่มีตอวรรณคดีและนาฏศิลปไทย, การใหพรและคําสาป ฯลฯ และที่เหนือสิ่งอื่นใดคือ ความตั้งใจของวิทยากรที่ไมหยุดพักเลยทําใหผูฟงทุกคนตระหนักไดถึงความเปนผูคงแกเรียนและการเตรียมตัวมาอยางหนักของ ทานเปนอยางดี ซึ่งนั่นทําใหทุกคนที่มาฟงการบรรยายในวันนี้ “มีแตได ไมมีเสีย” จริงๆ ครับ

ČçîëÑãāñýĄéČäąò

ýŗĂéýĀĐóäą

·Å´°° ­Á ¿°

ìĉŘÚŒ÷òøĂúåóĂØĂóòś äó ÚĂéëŖ÷ĄÚÚŖ çāäčÑŘ÷ ĐäŘčéĀéăûéā×úőýçąĔúĂñĂóæďÚœČëşéčûõŗ×ÒŘýñĉõ ďéÑĂóÔŘéÔ÷ŘĂûĂÔ÷ĂñóĉŘČîĄĔñČåĄñČÑąĔò÷ÑāêČçîëÑóãāñýĄéČäąòĐ÷Ř ØĆ×ÒýéăñĂčêŗ×ëŝéčÑŗìĉŘçąĔúéďØäā×éąĕ

®¤µ¥ ɵªÁ¡ºÉ° µ¦ ¦³ µ­´¤¡´ Í Úđúùċ÷Ċòñġ úĎòċÝú

5

v§ ± ª ª ¦º ®|´ ¦ ³ ¢

v ª «v §}§v y ª±v§ ª³ § ± ¬¹¢|c ¦| ¦ }¢ d (양반전/兩班傳) Í.ÈÔÇÑÊÇ ÊØáԨºÇÃ1

·Å´°° ­Á ¿°

สังคมของเกาหลีในสมัยโบราณเคยมีระบบการปกครองดวยพระมหากษัตริย และมีชั้นวรรณะมากอน ในชวงสมัยโชซอนตอนปลาย (ค.ศ.1608-1862) นั้นเกิด ปจจัยหลายอยางที่ทําใหระบบชนชั้นวรรณะของเกาหลีเกิดความสั่นคลอน อาทิ ผลกระทบจากสงครามปมะโรง2 (넹덹뀑ꄵ/⭻房⊼ℑ)ในสมัยโชซอนตอนตน นโยบาย นโยบายสนับสนุนกําลังทางทหารของโชซอนในขณะนั้น รวมทั้งความเจริญกาวหนา ทางการเกษตรและการคาขายที่พัฒนาตามยุคสมัยที่เปลี่ยนไป ดวยเหตุดังกลาว ทํ า ให ช นชั้ น สู ง ของเกาหลี ที่ มี ฐ านะเป น ชนชั้ น ปกครองหรื อ เรี ย กว า ชนชั้ น ‘ยั ง บั น (꽆ꗍ/⏸䙼)’ เริม่ คอยๆ เปลีย่ นสถานภาพกลายเปนผูไ รความสามารถในการดํารงชีวติ กลาวคือขาดทักษะในการทํามาหาเลีย้ งชีพ จําเปนตองพึง่ พาระบบเงินตราทีม่ อี าํ นาจมากขึน้ ทุกวัน ชนชัน้ ยังบันในสมัยนัน้ อาจกลาวไดวา มีความคลายคลึง กับ ‘ผูดีตกยาก’ ของสังคมไทย ดวยเหตุที่บรรพบุรุษอาจจะหลงเหลือทรัพยสมบัติไวใหเก็บกินไมมากนัก ประกอบกับความเจายศเจาอยาง ถือศักดิ์ศรี จนจมไมลง และไมยอมทํางานลําบากหรืองานที่ตองใชแรงกาย ในขณะที่สังคมของโชซอนตอนปลายนั้นมีความเปลี่ยนแปลงเนื่องดวยปจจัยภายนอก อยางรวดเร็ว ทําใหชนชั้นสูงหลายๆ คนไมสามารถปรับตัวใหเขากับความเปลี่ยนแปลงของสังคมในสมัยนั้นไดทัน จะหลงเหลืออยูเพียงแคยังบันที่ไดเขา รับราชการเปนขุนนางหรือมีทรัพยสมบัตลิ น ฟามาแตเดิมที ดังนัน้ เราจึงสามารถเรียกปรากฏการณทางสังคมรูปแบบนีไ้ ดวา เปน‘ยุคแหงการสัน่ คลอนทาง ชนชั้น’ของสมัยโชซอนตอนปลาย เนื่องดวยผลกระทบจากการถูกญี่ปุนเขายึดครองในระหวางปค.ศ.1592-1598 สวนราชการของโชซอนถูกเผาทําลายไปมาก เอกสารที่ใชยืนยัน สถานะของประชาชนไดรับความเสียหายจนยากที่จะแยกไดวาใครเปนทาส (鬭ꟹ/Ⰳ⳱) ใครเปนไพร (꽆ꖱ/哾㺠) เมื่อประชาชนเกิดความทุกขยาก ประกอบกับไมสามารถแยกแยะไดวาใครอยูในชนชั้นใดไดโดยงาย การเก็บภาษีเพื่อนําไปบํารุงการทหารนั้นจึงเกิดปญหาขึ้นมากมาย ในยุคนี้จึงมีการ ขาย ‘เอกสารไรนาม (險ꐺ뙞/䴉⚜ゥ)’ จากทางการเพื่อนํารายไดจากสวนนี้ไปบํารุงงบประมาณทางการทหาร เอกสารไรนามคือเอกสารที่ไมมีการ ระบุชื่อ ซึ่งผูที่จายเงินซื้อจะสามารถนําไปใสชื่อของตนเพื่อเลื่อนชนชั้นเปนชนชั้นสูงหรือยังบันได เอกสารไรนามนี้จึงไดรับการขนานนามวาเปนกระดาษ ที่ทําลาย ‘ระบบการแสดงฐานะทางสังคม (겕ꜹ덽꫑/愺⒕䱸ㄞ)’ ของโชซอนในสมั ย นั้ น นั ก เขี ย นนาม‘พั ก จี ว อน 3 (ꗊ덵낅/㧃恍䄟)’ ได ทํ า การ เสียดสีสังคมโชซอนตอนปลายผานเรื่องสั้นชื่อ‘ยังบันจอน’ ยังบันจอนเปนนิยายเกาหลีโบราณที่ถูกประพันธขึ้นโดยใชอักษรจีนหรือที่เรียกวา ‘นิยายอักษรจีน (뼑ꓭꭁ꫙/䆱㠖⺞崹)’ มีเนื้อหาเสียดสีความ ไมเอาไหนของชนชัน้ ยังบันอยางเผ็ดรอน อีกทัง้ ยังสะทอนปญหาของการซือ้ ขายฐานะทางสังคมในสมัยโชซอนตอนปลายอยางตรงประเด็น เรือ่ งยังบันจอน มีตัวละครหลักคือยังบัน เศรษฐี (ꜵ녅/⹛劔) และขุนนางทองถิ่น (霥ꯍ/捰⸗) ฉากของเรื่องอยูที่เมืองชอนซอน จังหวัดคังวอน ยังบันคนนี้มีฐานะ ยากจน แตไมประกอบสัมมาอาชีพอะไร เอาแตอานหนังสือไปวันๆ แมเขาจะมีความรูมากแตก็ไมไดเขาสอบเปนขุนนางเพื่อทําประโยชนใหแกบานเมือง ในแตละปก็มักจะกูยืมเสบียงจากคลังหลวงมากินใช และไมสามารถใชคืนทั้งตนและดอกได อยูมาวันหนึ่งผูตรวจการ (隵뗥ꩡ/屏⹮∎) ไดเขามาตรวจ บัญชีเสบียงและพบวาอาหารไดรอ ยหรอลงไปมาก จึงเรียกขุนนางทองถิน่ ทีด่ แู ลอําเภอมาซักถาม สุดทายไดความวามียงั บันผูห นึง่ ไดยมื เสบียงจนเปน หนี้สะสมทั้งหมดหนึ่งพันส็อก (꫒/䪂) 4 แตไมมีการชดใชคืนเลย ผูตรวจการโกรธมากจึงบอกใหขุนนางทองถิ่นจัดการปญหานี้เสีย หากเขาไมสามารถ

6

1

ÍÒ¨Òà»ÃШÓÊÒ¢ÒÇÔªÒÀÒÉÒà¡ÒËÅÕ ÀÒ¤ÇÔªÒÀÒÉÒμÐÇѹÍÍ¡ ÁËÒÇÔ·ÂÒÅѹàÃÈÇà Ãкº¡ÒùѺ»‚Ẻà¡ÒËÅÕâºÃÒ³¨ÐÁÕÃͺ¡ÒùѺ 60 »‚ â´ÂàÃÕ§μÒÁ»‚¹Ñ¡ÉÑμÃẺ¨Õ¹ â´Â»‚·ÕèàÃÔèÁà¡Ô´Ê§¤ÃÒÁ¡ÞÕè»Ø†¹¤×Í »‚ ¤.È.1592-1598 (»‚¤.È.1592 ¹Ñé¹à»š¹»‚·Õè 29 ¨Ò¡ 60 »‚«Öè§μç¡Ñº»‚ÁÐâç) 3 ¤.È.1737-1805 4 ˹Ö觾ѹ¡ÃÐÊͺËÃ×Í»ÃÐÁÒ³ 24-32 μѹ 2

®¤µ¥ ɵªÁ¡ºÉ° µ¦ ¦³ µ­´¤¡´ Í Úđúùċ÷Ċòñġ úĎòċÝú

²¾ ¨¾ ¿

ผลงานของพักจีวอนมีอีกหลายเรื่องที่จงใจเสียดสีคนชนชั้นยังบัน ซึ่งเรื่องยังบันจอนนี้เปนหนึ่งในผลงานอันเลื่องชื่อของเขา เรียกไดวาเรื่องสั้น เรื่องนี้ชวยกระเทาะเปลือกของชนชั้นสูงอยางยังบัน ทําใหผูอานสามารถเห็นถึงแกนแทของคนเหลานี้ไดหลายแงมุม ทั้งความไมเอาไหน ความจอม ปลอม ความเอารัดเอาเปรียบ ความยโสโอหัง อีกทั้งยังสะทอนปญหาการซื้อขายฐานะทางสังคมในสมัยโชซอนตอนปลายที่กระทํากันอยางโจงครึ่ม จนเกิดความสั่นคลอนทางชนชั้น ปรากฏการณน้ีนับไดวาเปนดาบสองคม กลาวคือในแงมุมหนึ่งก็ทําใหประชาชนทั่วไปมีสิทธิ์ไดเลื่อนฐานะเปน ชนชั้นสูง ทวาหากมองในแงของการปกครองแลว สิ่งนี้ทําใหสังคมโชซอนตอนปลายเกิดความวุนวายและไรระเบียบ เพราะในขณะที่ชนชั้นสูงเพิ่ม จํานวนขึ้นอยางรวดเร็ว ประชาชนทั่วไปที่ทําหนาที่จายภาษีก็มจี ํานวนลดนอยลง สงผลใหโชซอนเกิดความวุนวายตามมาอีกระลอกใหญ จนทําใหเกิด ความเปลี่ยนแปลงทั้งทางดานการปกครองและโครงสรางทางสังคมอยางถาวร

®¤µ¥ ɵªÁ¡ºÉ° µ¦ ¦³ µ­´¤¡´ Í Úđúùċ÷Ċòñġ úĎòċÝú

·Å´°° ­Á ¿°

ชดใชเสบียงอาหารทีก่ ยู มื ไปไดใหขนุ นางจับเขาคุกไดทนั ที เมือ่ ยังบันไดทราบขาวถึงกับกินไมไดนอน ไมหลับ รูส กึ เศราโศกเสียใจทําไดแคเพียงรองไหทงั้ วันทัง้ คืน จนภรรยาของยังบันถึงกับเหน็บแนมวา “เอาแตอานหนังสือจนไมมีปญญาทําอะไร ไอการเปนยังบันของทานนี่มันไมมีคาแมแตสตางค แดงเดียว” เมื่อเศรษฐีในแถบนั้นไดทราบขาววายังบันผูนี้ไมสามารถคืนหนี้ที่ยืมมาได จึงปรึกษา กับครอบครัวและปรารภวาตนแมจะมีทรัพยสินมากมาย แตก็มิอาจไดรับความเคารพนับถือจาก คนทัว่ ไปเทายังบัน อีกทัง้ เวลาเดินผานพวกยังบันก็ยงั ตองคุกเขาเอาหนาผากแตะพืน้ ดินอีกตางหาก หากเราชวยยังบันผูนี้ใชหนี้ได เราก็สามารถขอตําแหนงยังบันเอามาเปนของตัวไดเลย ซึี่งทุกคนใน ครอบครัวของเศรษฐีกเ็ ห็นดีเห็นงามกันหมด เศรษฐีจงึ เดินทางไปหายังบันและแกปญ  หาเรือ่ งหนีส้ นิ ใหเขา พรอมทัง้ ยึดเอาตําแหนงชนชัน้ สูงมาเปนของตัวเอง อยูม าวันหนึง่ ขุนนางทองถิน่ บังเอิญเจอ ชายคนหนึง่ ทีม่ รี ปู รางหนาตาแสนคุน เคย ทวาเขากลับแตงตัวมอซอ อีกทัง้ ยังหมอบกราบขุนนางเวลา เดินสวนกันดวย ขุนนางไดเอยทักวา “ทานจะทําความเคารพยังบันดวยกันทําไม” อดีตยังบันจึง ไดเลาเรื่องราวการซื้อขายสถานภาพของยังบันใหขุนนางฟง ขุนนางเลยอาสาจะทําเอกสารรับรอง ในการซื้อขายครั้งนี้ให ขุนนางไดเชิญเศรษฐีที่กลายเปนยังบันมาทําสัญญาใหเปนลายลักษณอักษร และเขียนสัญญาฉบับหนึง่ ขึน้ มาพรอมทัง้ ระบุหนาทีท่ ตี่ อ งทําตลอดทุกวัน รวมทัง้ เงือ่ นไขของการจะ เปนยังบันหนึ่งรอยขอ เชน ตองตื่นเชามืดเพื่ออานหนังสือ ตองอดทนตอความหิวหรือความหนาว และหามพูดวาตนยากจนอยางเด็ดขาด เวลาลางมือแลวหามกํามือมาถูกนั เวลาแปรงฟนก็หา มใหมี เสียง ตองอานหนังสือทีเ่ ขียนดวยอักษรจีนยากๆ และคัดคําเหลานัน้ แถวละรอยจบทุกตัว หามใชมอื สัมผัสเงินและหามถามราคาสินคา ในระหวางกินขาวหามดืม่ นํา้ แกงกอนและหามซดนํา้ แกงเสียงดัง เศรษฐีไดยนิ ดังนัน้ จึงบังเกิดความไมพอใจและทวงถามวาหากไดเปนยังบันแลวจะมีสทิ ธิเหนือ ผูอ นื่ อยางไร ขุนนางจึงเขียนสัญญาเพิม่ วาดวยเรือ่ งสิทธิพเิ ศษของยังบันความวา “ยังบันคือบัณฑิต ผูป ราดเปรือ่ ง ดังนัน้ จึงหามทํางานในไรนาหรือคาขาย ยังบันทีส่ อบเขารับราชการได ก็จะไดเปนขุนนาง มีเงินทองมากมาย แมจะสอบไมผา นแตกย็ งั เปนบัณฑิตบานนอกทีท่ าํ อะไรตามใจได เชน ยืมวัวควาย ชาวบานมาไถนาของตัวเองกอน อีกทั้งยังสามารถเกณฑคนมาทํานาใหตนก็ยังได ถาหากมีใครไม ทําตามสั่ง ยังบันก็สามารถทําโทษอะไรก็ไดโดยที่ชาวบานหามบนสักคํา” เมื่อเขียนไปไดประมาณ ครึ่งหนึ่ง เศรษฐีก็บอกใหขุนนางหยุดเขียน พลางปาหมวกแสดงตําแหนงยังบันทิ้ง แลวก็แลบลิ้น ใสขุนนางพรอมกับพูดวา “พอ พอไดแลวทาน ไมรูมากอนเลยวาพวกยังบันมันทุเรศขนาดนี้ นี่ทานกําลังจะทําใหขากลายเปนพวกโจรใชไหม” เมื่อพูดเสร็จเขาก็สายหนาแลวเดินจากไปและ ไมคิดจะพูดคําวายังบันออกมาจากปากอีกเลย

7

Ë Ò§®¿ª¿

ÈÔÅ»Š ÈÒ¹μÔ ÈÃÑ·¸Ò : ©³ ³ ´ ¦ «´Ã­m º  ´

·Å´°° ­Á ¿°

ดร.สุวรรณี ทองรอด 1

8

วัดคันธาพฤกษา หรืออีกชือ่ หนึง่ เรียกวาวัดแมกาํ ปอง สรางขึน้ ในราวป พ.ศ. 2473 เปนศาสนสถาน ที่ตั้งอยูทามกลางขุนเขาใน หมูบานเล็กๆ ณ ตําบลหวยแกว อําเภอแมออน จังหวัดเชียงใหม สถานที่แหงนี้เปนศูนยรวมจิตใจและศรัทธาของชาวบานแมกําปอง ถือเปนวัดเดียวในหมูบานที่สรางขึ้นในชวงที่ชุมชนชาวดอยสะเก็ด อพยพเริ่มเขามาตั้งรกรากถิ่นฐานใหมเมื่อราวรอยปกอน ดวยความงามตามแบบสถาปตยกรรมของลานนา เสนหของวัดแหงขุนเขาอยูที่สภาพภูมิประเทศโอบลอมดวยนําตกทามกลางผืนปาเขาเขียวชอุม ดวยสภาพ อากาศทีเ่ ย็นและชุม ชืน้ ตลอดทัง้ ป วัดคันธาพฤกษาจึงมีความงามแบบมีเอกลักษณ เรียบงายและกลมกลืน กับธรรมชาติไดอยางลงตัว ความนาหลงใหลของวัดคันธาพฤกษา อยูที่ “โบสถไมสักกลางนํ้า” ลักษณะโครงสรางทั่วไปเปน สถาปตยกรรมของภาคเหนือ โดยมีพระอุโบสถตัง้ อยูบ นพืน้ หินกลางนํา้ หรือเรียกวาอุทกสีมา - สีมา หมายถึง “ขอบเขตดินแดนทีศ่ กั ดิส์ ทิ ธิแ์ ละสําคัญ ทีส่ ดุ ของพระสงฆคกู บั อุโบสถ ใชเปนทีท่ าํ สังฆกรรม” หากกลาวถึง ประเภทของสีมา จะพบวาแบงเปน 3 ประเภทไดแก พัทธสีมา อพัทธสีมา และ วิสงุ คามสีมา โบสถกลางนํา้ จัดวาเปนอพัทธสีมาชนิดหนึ่ง เหตุวาเปนสีมาที่กําหนดเขตขึ้นในนํ้า เขตชุมนุมที่สงฆไมไดกําหนดขึ้นเอง แตถือเอาเขตที่กําหนดไวตามปรกติของบานเมือง อาจจะเปน เขตบาน ตําบล แมนํ้า นิคม เปนตน จุดที่ถือเปนเสนหคือ โบสถไมสักกลางนํ้าทามกลางผืนปาเขาเขียวชอุม และดวยสภาพอากาศที่เย็น และชุมชื้นตลอดทั้งป อุโบสถหรือโบสถไมสักกลางนํ้า ถือเปนสถานที่ทองเที่ยวแบบ Unseen Thailand เนื่องดวยความสวยงามแปลกตา ในประเทศไทยมีเพียงไมกี่แหง เปนงานสถาปตยกรรมที่สําคัญของชุมชน เปนโบสถทใี่ ชประกอบพิธกี รรมทางศาสนา พระพุทธรูปองคพระประธานทีส่ งบ สงา มีพลังแหงความเมตตา แกผูที่พบเห็น ผูคนที่เขาไปกราบไหวสักการะหรือไปเที่ยวชมจะไดรับความสุขทั้งทางกายและใจ โดยปลูก โบสถไวกลางนํ้าและมีนํ้าเปนใบเสมา ในภาคเหนือเทาที่พบเหลืออยู 2 แหง คือ ที่ อําเภอแมแจม และ ที่ วัดคันธาพฤกษา ตําบลหวยแกว อําเภอแมออน จังหวัดเชียงใหม ภายในวัดยังมีเจดียขาวหรือพระธาตุเจดีย ที่เพิ่งสรางแลวเสร็จในปพ.ศ. 2556 โดยทางวัดไดจัดงานสรงนํ้าพระธาตุ ในชวงเดือนแปดเปง หรือเดือน มิถุนายนเปนประจําทุกป ถือเปนพิธีกรรมทางพุทธศาสนาที่ชาวลานนามีความเชื่อและความศรัทธามา แตอดีต หากมองบรรยากาศโดยรอบของวัดจะพบลําธารเล็กๆ ทีไ่ หลผาน เปนลําหวยสาขาของหวยแมกาํ ปอง ตั้งแตในอดีตที่มาของชื่อแมกําปอง มาจากดอกไมสีเหลืองแดงผสมกัน มีขนาดเล็ก สวยงาม ภาพธรรมชาติ ในผืนปาจึงประกอบทั้งความสมบูรณของผืนปา ผืนนํา และความงดงามจากพฤกษานานาพันธุ นอกจากนี้ยังมีเรื่องราวมิตรภาพที่นารักระหวางสุนัขแสนรูและนักทองเที่ยวที่ไดแวะเวียนผานไป นั่นคือเจาสุนัขสีนํ้าตาลแดงที่อาศัยอยูภายในบริเวณวัดจะหยอกลอดวยการคาบกอนหินในลําธาร มาให นักทองเที่ยว หากเราชมเชยหรือเลนดวยเจาสุนัขก็จะวนเวียนเปนเจาบานที่ดี รอตอนรับทุกคนอยางดี เปน ที่ประทับใจแกผูที่ผานไปมา การไปทองเที่ยวหมูบานแมกําปอง นอกจากจะไดรับความงามทางธรรมชาติแลว การไดเขาไป วัดคันธาพฤกษาหรือวักแมกําปอง ยังทําใหเราไดเรียนรู “ธรรมะจากธรรมชาติ” หลายสิ่งอยาง ความสุข ของมนุษยไมไดเกิดจากการมีเงิน มีเกียรติ มีลาภยศแตเพียงเทานั้น หากเราไดลองมองชีวิตในอีกแงมุม หนึง่ เราจะพบความสุขทีเ่ รียบงาย อันเกิดจากความเมตตา ธรรมชาติรอบตัว และจิตใจทีส่ งบ ศิลป ศานติ และศรัทธา เกิดขึ้นไดหากเพียงไดเปดใจเปดรับธรรมชาติรอบตัวเรา 1

ÍÒ¨Òà»ÃШÓÀÒ¤ÇÔªÒÀÒÉÒä·Â ¤³ÐÁ¹ØÉÂÈÒÊμà ®¤µ¥ ɵªÁ¡ºÉ° µ¦ ¦³ µ­´¤¡´ Í Úđúùċ÷Ċòñġ úĎòċÝú

+DOO RI )DPH

¼ÙŒª‹ÇÂÈÒÊμÃÒ¨ÒàÇÃÒÃѪμ ÁËÒÁ¹μÃÕ ¡ÑºÃÒ§ÇÑÅÊÀÒÇÔ¨ÑÂáË‹§ªÒμÔ : ÃÒ§ÇÑżŧҹÇÔ¨ÑÂÃдѺ´Õ »ÃШӻ‚ 2558 ´Ã.ÀÒ¤ÀÙÁÔ ÊØ¢à¨ÃÔÞ1

Hall of fame ฉบับนี้เชิญชวนทุกทานรวมแสดงยินดีและภาคภูมิใจอีกหนึ่งวาระกับบุคลากรผูทรงคุณคาคือ ผูชวยศาสตราจารย วรารัชต มหามนตรี อาจารยประจําภาควิชาภาษาไทย คณะมนุษยศาสตรของเราทีค่ วา “รางวัลสภาวิจยั แหงชาติ : รางวัลผลงานวิจยั ระดับดี ประจําป 2558” กับงานวิจยั ทรงคุณคาเรือ่ ง “โลกทัศนของคนไทยจากภาษิต” โดยจากบทสัมภาษณทา นไดกลาวไวสาํ หรับความเปนมาและ ขอมูลเกี่ยวกับงานวิจัยนี้วา งานวิจัยนี้เปนผลงานวิจัยในชุดโครงการวิจัยเรื่อง “โลกทัศนของอาเซียนจากภาษิต” โดยมี รองศาสตราจารย ดร.สุภาพร คงศิริรัตน เปนหัวหนาชุดโครงการและเปนผูกําหนดประเด็นการวิจัยใหการวิเคราะหเปนไปในแนวทางเดียวกัน เพื่อเตรียม ความพรอมในโอกาสที่ประเทศไทยกาวเขาสูประชาคมอาเซียน เราควรตองทราบขอมูลของเราในสวนหนึ่งและควรตองเรียนรูขอมูลของ ประเทศสมาชิกอื่นๆ ไปพรอมๆ กันเพื่อเปนพื้นฐานในการพัฒนาประชาคมอาเซียนใหกาวทันกับสังคมโลกในอนาคต ผูช ว ยศาสตราจารยวรารัชต มหามนตรี ไดกลาวทิง้ ทายไวสาํ หรับแนวทางผูท สี่ นใจในการทํางานวิจยั เอาไววา “สวนหนึง่ ทีท่ าํ ใหงานวิจยั ครัง้ นีป้ ระสบความสําเร็จอาจเปนเพราะไดทาํ วิจยั เกีย่ วกับเรือ่ งทีส่ นใจและมีความถนัด ทําใหมคี วามสุขในการศึกษาคนควาหาขอมูล นอกจากนี้ ยังสอดคลองกับทิศทางการวิจัยที่สภาวิจัยแหงชาติตองการ เพราะเปนเรื่องเกี่ยวกับภาษาและวรรณกรรมไทยที่แสดงใหเห็นรากเหงาของ ความเปนไทย การเปดโอกาสใหตนเองและกลาทดลองทําสิง่ ใหมๆ ทีท่ า ทายความสามารถ และอาจเปนอีกปจจัยหนึง่ ทีท่ าํ ใหประสบความ สําเร็จ ไดรับรางวัลอันทรงเกียรติในครั้งนี้ ขอเปนกําลังใจใหกับบุคลากรทานอื่นๆ ในการทํางานวิจัยตอไป” 1

ÍÒ¨Òà»ÃШÓÀÒ¤ÇÔªÒÀÒÉÒä·Â ¤³ÐÁ¹ØÉÂÈÒÊμà ®¤µ¥ ɵªÁ¡ºÉ° µ¦ ¦³ µ­´¤¡´ Í Úđúùċ÷Ċòñġ úĎòċÝú

·Å´°° ­Á ¿°

âÅ¡·Ñȹ ¢Í§¤¹ä·Â¨Ò¡ÀÒÉÔμ “ÇÃÒÃÑªμ ” ÇÔà¤ÃÒÐË ¤Ô´ »ÃÐÊÔ·¸ÔìäÇŒ à´‹¹ÃÒ§ÇÑÅ ÊÃä ÊÌҧ¤‹Ò “ÊÀÒÇԨє ªÒÇÁ¹ØÉÂ Ï Ã‹ÇÁÀÙÁÔ㨠㹼ŧҹ

9

Ó¿´ Á °°® ผูชวยศาสตราจารย ดร.จันทิมา ซิมปสัน รองคณบดีฝายวิชาการและกิจการตางประเทศ ใหเกียรติเปนประธานในพิธเี ปดโครงการสงเสริมวิชาการและทักษะชีวติ กิจกรรม บรรยาย เพื่อเตรียมความพรอมภาษาอังกฤษ สําหรับ ศศ.บ. สาขาวิชาภาษาอังกฤษ จัดโดย ภาควิชาภาษาอังกฤษ คณะมนุษยศาสตร โดยไดรบั เกียรติจาก ดร.เสาวภาคย กัลยาณมิตร อาจารย ป ระจํ า ภาควิ ช าภาษาอั ง กฤษ คณะมนุ ษ ยศาสตร เป น วิ ท ยากรให ค วามรู ณ หอง Slope HU 1103 อาคารคณะมนุษยศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร

ผูชวยศาสตราจารย ดร.สุดสรวง ยุทธนา รองคณบดีฝายบริหาร เปนประธานในพิธี เปดโครงการสงเสริมดานวิชาการและทักษะชีวติ หลักสูตรภาษาจีน กิจกรรม วัฒนธรรมจีน เนื่องในวันตรุษจีน ภายในงานมีการแสดงจากนิสิตสาขาวชาภาษาจีน จํานวน 4 ชุด การแสดง และวั ฒ นธรรมการถั ก เชื อ ก เขี ย นอั ก ษรจี น และตั ด กระดาษ เป น ต น ณ ลานเอนกประสงคคณะมนุษยศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร

·Å´°° ­Á ¿°

รองศาสตราจารย ดร.วัฒนา พัดเกตุ คณบดีคณะมนุษยศาสตร เปนประธานในพิธเี ปด การสัมมนาการเรียนการสอนภาษาญีป่ นุ สําหรับครูอาจารย ครัง้ ที่ 1 จัดโดย หลักสูตรสาขา ภาษาญี่ปุน ภาควิชาภาษาตะวันออก คณะมนุษยศาสตร มหาวิทยาลัยนเรศวร รวมกับ มหาวิทยาลัยทะคุโชคุ ประเทศญี่ปุน โดยมี Mr.Tomoharu Ebihara ผูอํานวยการสํานักงานมหาวิทยาลัยทะคุโชคุ ประจําประเทศไทย เขารวมพิธีเปด ซึ่ง การสัมมนาครัง้ นี้ ไดรบั เกียรติจาก Assoc. Prof. Toru Iida อาจารยจากมหาวิทยาลัย ทะคุโชคุ ประเทศญี่ปุน เปนวิทยากรใหความรู อาทิ การสอนหัวขอเกี่ยวกับไวยากรณ วิธีการเขาสูบทเรียนและการฝกโดยวิธีการสอนแบบ Direct Method การสอนอักษร ฮิรางานะ และอักษรคันจิ เปนตน ณ หอง Main Conference อาคาร CITCOMS มหาวิทยาลัยนเรศวร

10

สาขาหลักสูตรภาษาเกาหลี ภาควิชาภาษาตะวันออก รวมกับองคกร KOICA จัดโครงการ “เทศกาลอาหารและวัฒนธรรมเกาหลี” เพือ่ ใหนสิ ติ หลักสูตรภาษาเกาหลีไดมปี ระสบการณ ในการทําอาหารเกาหลีและนําความรูที่ไดเรียนในชั้นเรียนมาปฏิบัติจริง ตลอดจนเปนการ เผยแพรวัฒนธรรมเกาหลีใหสาธารณชนไดรูจัก ณ อาคารเรียนรวม เฉลิมพระเกียรติ 72 พรรษา บรมราชินีนาถ มหาวิทยาลัยนเรศวร (QS)

®¤µ¥ ɵªÁ¡ºÉ° µ¦ ¦³ µ­´¤¡´ Í Úđúùċ÷Ċòñġ úĎòċÝú

ผูช ว ยศาสตราจารยแกวกร เมืองแกว หัวหนาภาควิชาดนตรี พรอมดวยคณาจารยและ นิสิต สาขาวิชาดุริยางศาสตรไทย เดินทางไปศึกษาดูงานหลักสูตรการเรียนการสอน ทั้งดานทฤษฎีและปฏิบัติของสาขาวิชาดนตรีไทย คณะมนุษยศาสตรและสังคมศาสตร มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ ที่ไดรับการรับรองจาก สํานักงานคณะกรรมการ การอุดมศึกษาและคุรุสภา พรอมทั้งไดรวมแสดงดนตรี 2 สถาบันในงานเลี้ยงรับรอง ดนตรี 2 สถาบัน ณ มหาวิทยาลัยราชภัฏอุตรดิตถ

ผูชวยศาสตราจารยแกวกร เมืองแกว หัวหนาภาควิชาดนตรี นําคณาจารยและนิสิต สาขาวิชาดุรยิ างคศาสตรตะวันตก เดินทางไปศึกษาดูงาน ณ สถาบันดนตรีกลั ยาณิวฒ ั นา, กรมศิลปากร กรุงเทพฯ และคณะดนตรีและการแสดง มหาวิทยาลัยบูรพา จังหวัดชลบุรี เพื่อเสริมสรางศักยภาพทางดานดนตรีแกนิสิตและอาจารย ใหเกิดองคความรูใหม นอกเหนือจากบทเรียน ตลอดจนสรางเครือขายทางดนตรีระหวางสถาบันอีกดวย

รองศาสตราจารย ดร.วัฒนา พัดเกตุ คณบดีคณะมนุษยศาสตร มอบเงินรางวัลสําหรับ นิสิตที่ไดรับรางวัลการประกวดโครงรางวิทยานิพนธ ดังรายชื่อตอไปนี้ รางวัลที่ 1 นายพรเทพ คัชมาตย โครงรางวิทยานิพนธเรือ่ ง Apology Strategies Used by English Major Students Naresuan University ไดรบั เงินรางวัล 5,000 บาท รางวัลที่ 2 นายณัฐภัทร สุรินทรวงศ โครงรางวิทยานิพนธเรื่อง การสื่อสาร ระหวางมิติ : กรณีศึกษา พิธีกรรมฟอนผีมด บานดอกบัว ไดรับเงินรางวัล 3,000 บาท รางวัลที่ 3 นางสาวปยหทัย สิงหศักดิ์ โครงรางวิทยานิพนธเรื่อง การศึกษาความ เปนไทยในงานเขียนเชิงเลาเรื่องของนิสิตระดับบัณฑิตศึกษาเอกภาษาอังกฤษไดรับเงิน รางวัล 2,000 บาท คณะมนุษยศาสตร ขอแสดงความยินดีมา ณ ที่นี้

®¤µ¥ ɵªÁ¡ºÉ° µ¦ ¦³ µ­´¤¡´ Í Úđúùċ÷Ċòñġ úĎòċÝú

·Å´°° ­Á ¿°

ดร.ภาคภูมิ สุขเจริญ และ ดร.สุวรรณี ทองรอด นํานิสิตภาควิชาภาษาไทย คณะมนุ ษ ยศาสตร การเข า ร ว มการแข ง ขั น กลอนสดราชมงคลรั ก ษ เ หลื อ งจั น ท ณ มหาวิทยาลัยราชมงคลภาคตะวันออก วิทยาเขตจันทบุรี โดยไดรบั รางวัลดังตอไปนี้ มหาวิทยาลัยนเรศวรทีม 1 ไดรบั รางวัลชมเชย ประกอบดวย นายชินภัทร หนูสงค นายสิธิชัย เหมือนยา และ นางสาวจุฑารัตน พันธไผ มหาวิทยาลัยนเรศวรทีม 2 ไดรบั รางวัลชมเชย ประกอบดวย นายกิตตพงษ พรมปก นายชนะภัย ชะนะภักดิ์ และ นางสาวสุปรียา พุมเมือง คณะมนุษยศาสตร จึง ขอแสดงความยินดีมา ณ ที่นี้

11

§zw¥

¡¸®¿¯ Ó¿´Ë«ÄÓº ¿°¨°½ ¿·¾®«¾¦¥× ½®¦Å¶¯µ¿·¢°× ®¸¿´Á¤¯¿²¾¯¦Ë°µ´°

«

·Å´°° ­Á ¿°

{

¥ u· ¥

À°½ Ó¿ª¿ ·Ó ˨Ҧ°¿¯Ë¡Äº¦ Χº¦Å ¿¢Ë² ¤ÂÓ «Á¶ ÅͲ