Հայ Կեանք թիւ 02(15) 20/01/2017

Հայ Կեանք ԱԶԳԱՅԻՆ ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ՄՇԱԿՈԻԹԱՅԻՆ ԵԼԵԿՏՐՈՆԱՅԻՆ ՊԱՐԲԵՐԱԿԱՆ Տարի Բ Թիւ 2(15)

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Բանակի 25-Ամեակի Եւ Մայրենիի Տօնի Վերաբերեալ Նամակ Համայնքներուն

Յարգելի հայրենակիցներ, Հայաստանի տօնացոյցին մէջ Յունուարի 28-ը կը նշուի որպէս Հայոց բանակի տօն։ Այս տարին յոբելեանական է եւ մենք ազգովին պիտի նշենք բանակի կազմաւորման 25-ամեակը։ Այս 25 տարիներու ընթացքին մենք կրցանք ստեղծել հզօր, կուռ եւ մարտունակ բանակ, որ անկասկած, համայն հայութեան հպարտութիւնն է, մեր յաղթանակներու ու վերածնունդի մարմնաւորումը, մեր անվտանգութեան եւ անկախութեան երաշխաւորը, մեր յաջողութիւններու անառարկելի գրաւականը։ Հայ զինուորն ու սպան, իրենց անմնացորդ նուիրումով, անձնուրաց գործողութիւններով ու սխրագործութիւններով, բարձր պատրաստուածութեամբ ու պատասխանատուութեամբ, անցած հերոսական ճանապարհով դարձեր են մեր խաղաղ ու ապահով կեանքի առհաւատչեան, մեր ուժն ու յենարանը։ Այս հրաշալի յոբելեանի առիթով, Հայաստանի եւ Արցախի մէջ պիտի կատարուին բազմաթիւ միջոցառումներ։ Վստահ եմ, որ Սփիւռքի մէջ ապրող մեր հայրենակիցները, նոյնպէս, անմասն չեն մնար այս իրադարձութիւնը մեծ շուքով նշելու պատրաստակամութենէն։ Դիմելով Ձեզ՝ կը խնդրեմ եւ կը յորդորեմ կազմաՇարունակութիւնը էջ՝ 3

Դեսպան Չարչօղլեանի Հանդիպումները Յունաստանի Մշակոյթի Նախարարի և Խալանտրիի Քաղաքապետի Հետ Յունուարի 16-ին Յունաստանում ՀՀ դեսպան Ֆադէյ Չարչօղլեանը հանդիպեց Յունաստանի մշակոյթի նախարար Լիտիա Կոնիորտուի հետ: Հանդիպմանը շօշափուեցին Հայաստանի եւ Յունաստանի միջեւ մշակութային կապերի աշխուժացման եւ նոր նախաձեռնութիւններով հանդէս գալու հարցերը: Իր հերթին նախարար Կոնիորտուն նշեց երկկողմ մշակութային օրեր անցկացնելու անհրաժեշտութիւնը եւ պատրաստակամութիւն յայտնեց Յունաստանում հիւրընկալելու հայկական ֆիլմերի շաբաթ, ինչպէս նաեւ Հայաստանում կազմակերպելու յունական ֆիլմերի ցուցադրութիւն: Երկու եղբայրական ժողովուրդների միջեւ մշակութային դիւանագիտութեան աշխուժացմանը նպաստելու համար նախարար Կոնիորտուն ցանկութիւն յայտնեց այցելել Հայաստան՝ տեղում հայկական մշակոյթին ծանօթանալու եւ մշակութային փոխգործակցութեանը նոր թափ հաղորդելու նպատակով: Նոյն օրը ՀՀ դեսպան Չարչօղլեանը հանդիպեց նաեւ Խալանտրիի քաղաքապետ Սիմոս Ռուսոսին: Ողջունելով միմեանց եւ մաղթելով արդիւնավէտ համագործակցութիւն`

Շարունակութիւնը էջ՝ 2

Հայ Կեանք

Էջ 2

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Եղիշէ Չարենց 1897 - 1937

News in Pages 19-26 «Հայ Կեանք » Ելեկտրոնային Պարբերական Հրատարակման Պատասխանատուներ

Տիգրան Ապասեան Խաչատուր Ադամեան Դոկտ․Համբիկ -Սահակ Մարուքեան

«Χάι Γκιάνκ» Ηλεκτρονική Περιοδική Ενημερωτική Έκδοση Υπεύθυνοι Έκδοσης

Δικράν Αμπασιάν Χατσαδούρ Αταμιάν Δρ. Χαμπίκ-Σαχάκ Μαρουκιάν Αποστέλλεται ηλεκτρονικώς & ατελώς

«Hye Gyank» Electronic Periodical Publication Athens-Greece E-mail: hyegyank@gmail.com Հաւատալով ազատ խօսքի իրաւունքին եւ բազմակարծութեան, հրապարակուած գրութիւնները անպայման չեն արտայայտեր հրատարակիչներու տեսակէտը։

Դեսպան Չարչօղլեանի Հանդիպումները․․․ Շարունակութիւն էջ՝ 1-էն

զրուցակիցներն անդրադարձան հայ եւ յոյն ժողովուրդներին պատմական առնչութիւններին եւ նրանց մշակութային ընդհանրութիւններին: Հանդիպման ընթացքում քաղաքապետ Ռուսոսն անդրադարձաւ քաղաքապետարանի կողմից կազմակերպուող եւ իրականացուող մշակութային ծրագրերին ու միջոցառումներին, ինչպէս նաեւ Եւրոպական միութեան անդամ այլ երկրների քաղաքապետարանների հետ համագործակցութեանն ու եւրոպական ծրագրերում քաղաքապետարանի ներգրաւուածութեանը: Զրոյցի ընթացքում ՀՀ դեսպանը, անդրադառնալով հայ-յունական հարուստ մշակոյթային ժառանգութեանը, ընդգծեց տուեալ ոլորտում շփումների եւ համագործակցութեան աւելի աշխուժացման կարեւորութիւնը: Քոյր քաղաքների համագործակցութեան համատեքստում զրուցակիցները քննարկեցին Խալանտրի քաղաքի եւ Հայաստանի Հանրապետութեան քաղաքների միջեւ համագործակցութեան հնարաւորութիւնները:

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 3

Ցեղասպանութիւն Չկայ, Բանակի 25-Ամեակի Եւ Փոխարէնը Մէկ Դար Հայերու Մայրենիի Տօնի Վերաբերեալ Թաղած Ոսկիները Փնտռող Նամակ Համայնքներուն Միլիոնաւոր Մարդիկ Կան. Շարունակութիւն էջ՝ 1-էն Թուրք Մտաւորականը Հեգնած կերպել Հայոց բանակին ու հայ զինուորին համայնքային միջոցառումներ եւ հաւաքէ Փայլանը Դատապարտողները նուիրուած ներ՝ ներգրաւելով յատկապէս երիտասարդական

Թուրք թատերագէտ եւ սիւնակագիր Հիլալ Նեսինը Թուրքիոյ խորհրդարանի հայ պատգամաւոր Կարօ Փայլանի` ցեղասպանութիւն բառի գործածման համար խորհրդարանի յառաջիկայ 3 նիստին մասնակցելու իրաւունքէ զրկուելէ ետք, Թուիթըրի (Twitter) իր էջին մէջ գրառումով հեգնած է Թուրքիոյ մէջ ցեղասպանութիւնը հերքողները: Հիլալ Նեսինի գրառումը ըստ tert.am-ի կը ներկայացնենք ստորեւ. «Թուրքիոյ մէջ Հայոց ցեղասպանութիւն չկայ, փոխարէնը կայ «հայու դիակի պէս ծանր» արտայայտութիւնը: «Թուրքիոյ մէջ Հայոց ցեղասպանութիւն չկայ, փոխարէնը երկրի ամբողջ տարածքին մէջ կան հայերու կառուցած դպրոցները, եկեղեցիները … «Թուրքիոյ մէջ Հայոց ցեղասպանութիւն չկայ, փոխարէնը մէկ դար շարունակ հայերու թաղած ոսկիները փնտռող միլիոնաւոր մարդիկ կան: «Հայ ըլլալու համար սպանուած Հրանդ Տինքը կայ, անմեղ տեղը բանտ նետուած Սեւան Նշանեանը (գրող, մտաւորական) կայ, բայց հայկական կոտորած չկայ: «Այս գրութիւնը գրելուս համար քիչ անց ինծի անձնական նամակով «վայ դուն հայու սերմ, հայու ապօրինածին» գրողներ պիտի ըլլան, սակայն հայկական կոտորած չկայ: «Սորվեցէ՛ք ապրիլ առանց կեղծիքի: «Հարցուցէ՛ք դուք ձեզի. «Առանց կոտորածի ապրած գոնէ մէկ տարի ունի՞նք»: Յիշեցնենք, որ Կարօ Փայլան խորհրդարանին մէջ սահմանադրական փոփոխութիւններու վերաբերեալ նախագիծի քննարկման ժամանակ յիշեցուցած էր նաեւ Հայոց ցեղասպանութեան մասին: Փայլան, մասնաւորապէս, նշած էր, որ երկրին անհրաժեշտ է այնպիսի Սահմանադրութիւն, որ պաշտպանէ Թուրքիոյ բազմակրօն ու բազմաէթնիկ հասարակութեան բոլոր շերտերուն իրաւունքները: Փայլան յիշեցուցած էր, որ Թուրքիոյ մէջ Սահմանադրութեան առաջին օրինակը կազմուած է հայ-

կազմակերպութիւնները եւ միութիւնները։ Համոզուած եմ, որ նման քայլը մեծապէս կը գօտեպնդէ եւ ա՛լ աւելի կ՛ոգեշնչէ հայոց սահմաններն անառիկ պահող մեր զինուորները եւ սպաները, կը նպաստէ հայ ինքնութեան ամրապնդման Սփիւռքի մէջ։ Կը տեղեկացնեմ նաեւ, որ ինչպէս նախորդ տարիներուն, այս տարի, նոյնպէս, Փետրուարի 21ին թէ՛ Հայաստանի եւ թէ՛ Սփիւռքի մէջ պիտի նշուի Մայրենիի օրը, որ ե՛ւ ԵՈՒՆԵՍՔՕ-ի ե՛ւ Հայոց պետութեան կողմէն սահմանուած տօն է։ Չեմ կասկածիր, որ համայնքի կրթօճախներու մէջ այդ առիթով կը կազմակերպուին “Իմ քաղցր լեզու” խորագիրով շարադրութիւններու մրցոյթ, իսկ Ձեր կողմէն ներկայացուած լաւագոյն աշխատանքները կը խրախուսուին ՀՀ Սփիւռքի նախարարութեան կողմէն (ելեկտրոնային հասցէ՝ allarmenian@mindiaspora.am)։ Հայոց լեզուին նուիրուած ձեռնարկները, միջոցառումները, ուսուցիչներու մեծարման երեկոները կրնան մեծապէս օգնել հայապահպանութեան անչափ կարեւոր գործին։ Յարգանքով՝ ՀՐԱՆՈՅՇ ՅԱԿՈԲԵԱՆ երուն կողմէ, եւ ընդգծած, որ երկիրը ընկղմուեցաւ քաոսի մէջ, երբ իշխանութիւնները սկսան ներկայացնել միայն թուրքերուն շահերէն բխող Սահմանադրութեան օրինակներ, ինչպէս եւ հիմա: «Այդ քաոսային շրջանին մէջ մենք կորսնցուցինք չորս ազգ` հայերը, յոյները, ասորիները եւ հրեաները, որոնք մեծ կոտորածներու եւ ցեղասպանութիւններու հետեւանքով այս հողերէն կա՛մ աքսորուած են, կա՛մ տանջանքներու ենթարկուած»,- ըսած էր Փայլան: Թուրքիոյ իշխող «Արդարութիւն եւ զարգացում» եւ «Ազգայնական շարժում» կուսակցութիւններու պատգամաւորները ընդհատած էն հայ պատգամաւորը` «դաշնակցականներու ահաբեկչութեան» եւ «հայերու ապստամբութիւններու» մասին վանկարկումներով, ու աղաղակած են անոր ելոյթի ընթացքին` սեղաններուն զարնելով: Փայլանը քննադատած են նաեւ ընդդիմադիր Ժողովրդահանրապետական կուսակցութեան ներկայացուցիչները: «Ցեղասպանութիւն» եզրոյթին համար Կարօ Փայլանը պատժած են` զրկելով յառաջիկայ 3 նիստերուն մասնակցելու իրաւունքէն: Փայլանի խօսքերը ջնջուած են նիստի արձանագրութիւններէն:

Էջ 4

Հայ Կեանք

ՆԱՀԱՆԳԱՊԵՏԱՐԱՆԸ ՉԷ ԿՐՑԱԾ ՊԱՇՏՕՆԱԿԱՆ ՊԱՏԱՍԽԱՆ ՅՂԵԼ ՊՈԼՍՈՅ ՊԱՏՐԻԱՐՔԱՐԱՆԻՆ

Պոլսոյ Հայոց պատրիարքարանը տակաւին չէ ստացած Պոլսոյ նահանգապետարանին կողմէ ընդունելութեան թուականին վերաբերեալ պաշտօնական պատասխանը: Սպասուած հանդիպման Պոլսոյ Հայոց նոր պատրիարքի ընտրութիւններուն հետ կապուած պատրիարքարանին կից յանձնաժողովը պէտք է նահանգապետարանին ներկայացնէր ընտրութիւններ կայացնելու վերաբերեալ եկեղեցական խորհուրդին որոշումը եւ յստակացնէր ընտրութիւններու կայացման ժամկէտները։ Ըստ Պոլսոյ Հայոց պատրիարքական փոխանորդ Արամ Աթէշեանի՝ նահանգապետարանը չէ կրցած պաշտօնական պատասխան յղել պատրիարքարանին «չափազանց խիտ ժամանակացոյցի պատճառով»: Ս. Ծննդեան տօնին ընթացքին իր շնորհաւորական խօսքին մէջ Աթէշեան, անդրադառնալով համայնքը յուզող հարցին, յայտնած է, որ եթէ նահանգապետարանի պատասխանը ուշանայ, իրենք նամակը կը փոխանցեն առանց ընդունելութեան սպասելու: Ըստ «Ակօս»ի՝ պատրիարքարանի ներկայացուցիչները դիմում-նամակը նահանգապետարանին կը յանձնեն յառաջիկայ օրերուն: «Մինչդեռ դիմում-նամակին վերաբերեալ համայնքին մէջ տակաւին շարք մը անպատասխան հարցեր կան: Մասնաւորապէս այն, թէ ինչ ձեւակերպումներ կը պարունակէ դիմումը. այնտեղ ընտրութիւն կայացնելու թոյլտուութի՞ւն կը խնդրուի, թէ պարզապէս կ՛ակնկալուի յստակացնել ընտրութիւն կայացնելու թուականը», կ՛եզրափակէ «Ակօս»ը:

Իրադրութիւնն առաջնագծում Յունուարի 16-ին եւ լոյս 17-ի գիշերը ղարաբաղաատրպէյճանական հակամարտ զօրքերի շփման գծում հակառակորդը հիմնականում տարբեր տրամաչա-փի հրաձգային զինատեսակներից շարունակել է խախտել հրադադարի պահպանման կացութիւնը աւելի քան 60 անգամ՝ հայ դիրքապահների ուղղութեամբ արձակելով շուրջ 680 կրակոց:

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հազար Ու Մի Եկեղեցիներու Քաղաք Անին Վեհութիւն Կը Ներշնչէ Նաեւ Այսօր. Express

Այսօրուան Անին ուրուականներու քաղաք է: Հիմա այնտեղ միայն փլատակներ են, որոնք ցոյց կու տան հնագոյն Անիի փառքի ստուերը միայն: Արդէն մօտ 100 տարի է այդ աւերակները աւելի շատ կը քանդուին, եւ քաղաքի աւերակ պատերէն ներս միայն քամին կը շրջի: Երբեմն-երբեմն հնագէտներ կը ժամանեն Անի, News.am-ի փոխանցմամբ՝ կը գրեն խորուաթական Express եւ սերպական B92 պարբերականները: «Ժամանակին Անին յայտնի էր իբրեւ հազար ու մի եկեղեցիներու քաղաք: Կ’ենթադրուի, որ 11-րդ դարուն այնտեղ մօտ 100 հազար մարդ ապրած է: Հայ կառավարիչները յատկապէս կը նախընտրէին եկեղեցիներ կառուցել: Եւ թէեւ հազար ու մի եկեղեցին չափազանցութիւն է, հնագէտները գտած են առնուազն 40 տաճարային շինութեան հետք: «Վարդագոյն եւ սեւ տուֆով կառուցուած Անիի մայր տաճարը այժմ ալ վեր կը յառնի քաղաքին վրայ: Անոր գմբէթը փլուզուած է 1319 թուականի երկրաշարժէն: Քանի մը տարի անց նոր երկրաշարժը կործանեց նաեւ տաճարին միւս մասը, բայց մինչեւ հիմա անիկա կը շարունակէ վեհութեան զգացում ներշնչել»: ՊԲ առաջապահ զօրամասերը տիրապետում են ի զօւու մարտավարական իրադրութեանը եւ շարունակում վստահօրէն իրականացնել իրենց առջեւ դրուած մարտական խնդիրը: Յունուարի 16-ին՝ ժամը 23:55-ի սահմաններում, ՊԲ արեւելեան ուղղութեամբ տեղակայուած զօրամասերից մէկի պահպանութեան տեղամասում զէնքի օգտագործման կանոնների խախտման արդիւնքում հրազէնային վիրաւորում է ստացել զինծառայող, 1997թ. ծնուած Գուրգէն Յարութիւնի Սարգսեանը: Դէպքի մանրամասները պարզելու համար կատարւում է քննութիւն: ԼՂՀ ՊՆ մամուլի ծառայութիւն

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 5

Ծառայութեան Մեկնող Իւրաքանչիւր Երիտասարդ Պէտք է Գիտակցի, որ Կը Դառնայ Հայոց Բանակի Արժանի Զինուոր. ՀՀ ՊՆ

Ձեւաւորուած աւանդոյթին համաձայն` հերթական անգամ զօրակոչի ընթացքը հանդիսաւորութեամբ ազդարարուած է խորհրդանշական վայրի` Սարդարապատի յուշահամալիրին մէջ: ՀՀ պաշտպանութեան նախարարութեան տեղեկատուութեան եւ հասարակայնութեան հետ կապերու վարչութեան հաղորդած տեղեկութիւններով՝ Արմաւիրի մարզէն բանակ զօրակոչուող երիտասարդներուն բարի ծառայութիւն մաղթելու, յիշարժան օրը զօրակոչիկներու եւ անոնց հարազատներու հետ կիսելու գացած են ՀՀ պաշտպանութեան նախարար Վիգէն Սարգսեան, Արմաւիրի մարզպետ, մարզային զօրակոչային յանձնաժողովի նախագահ Աշոտ Ղահրամանեան, Հայ Առաքելական եկեղեցւոյ Արմաւիրի թեմի առաջնորդ Տէր Սիոն եպիսկոպոս Ադամեան, բարձրաստիճան զինուորականներ, այլ պաշտօնեաներ: Ներկաները խոնարհած են եւ ծաղիկներ դրած Արցախեան հերոսամարտին մարտնչած եւ յանուն հայրենիքի կեանքը զոհաբերած մարտիկներու յիշատակը յաւերժացնող խաչքարին մօտ: Արմաւիրի թեմի առաջնորդ Տէր Սիոն եպիսկոպոս Ադամեան օրհնութեան խօսք յղած է զօրակոչիկներուն` կոչ ուղղելով սրբութեամբ ու հաւատով պաշտպանելու եւ անառիկ պահելու հայրենի եզերքի սահմանները: Ողջունելով եւ խաղաղ ծառայութիւն մաղթելով նորակոչիկներուն՝ պաշտպանութեան նախարար Վիգէն Սարգսեան ընդգծած է, որ ծառայութեան

մեկնող իւրաքանչիւր երիտասարդ պէտք է գիտակցի, որ հայրենիքի կողմէն պաշտպանուած քաղաքացիէն այլեւս կը դառնայ հայրենիքի պաշտպան, հայոց բանակի արժանի զինուոր, որուն նայելով՝ հասարակութիւնը կը գիտակցի, որ հայրենիքը պաշտպանուած է: Զինուած ուժերու ղեկավարութիւնն ու հրամանատարութիւնը, իրենց կարգին ամէն ինչ պիտի ընեն, որպէսզի բանակային երկու տարիները ծառայեն ի նպաստ հայ զինուորի գիտելիքներու եւ հմտութիւններու հարստացման, անոր հայրենասիրական յատկանիշներու առաւել բարձրացման: ՀՀ պաշտպանական գերատեսչութեան ղեկավարը շնորհակալութիւն յայտնած է զօրակոչիկներու ծնողներուն՝ այն դաստիարակութեան ու հայրենասիրական ոգիին համար, որմով մեծցուցած են իրենց զաւակները` անկախութեան սերունդի ներկայացուցիչները: Սերունդ, որ քաջ կը գիտակցի հայրենիքի գինը, զինուորական ծառայութեան դերն ու նշանակութիւնը:

Էջ 6

Հայ Կեանք

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

«Ի՛նչ փոփոխութիւն ալ ըլլայ, Լեռնային Ղարաբաղը այլեւս Ատրպէյճանի մաս չի կրնար դառնալ» բանակցութեան սեղանին վրայ կը նստին Հայաստանի եւ Ազրպէյճանի նախագահները, այդ ժամանակ այդ ուժերը որեւէ ձեւով չեն արտօներ լուծման, հանգուցալուծման տարբերակներ գտնել», նշած է Վոտոլացքի:

Ռուսիոյ Պետական Տումայի երեսփոխան, պաշտպանութեան եւ անվտանգութեան հարցերով յանձնախումբի նախկին փոխնախագահ Վիքթոր Վոտոլացքի «Թերթ»-ին յայտնած է, որ Լեռնային Ղարաբաղի տագնապը այն մտացածին իրավիճակն է, որ ձեռնտու է Արեւմուտքին: «Որեւէ տագնապ, որ գոյութիւն ունի յետխորհրդային տարածքին մէջ, պէտք է, անհրաժեշտ է Եւրոպական Միութեան, ՕԹԱՆ-ին, Միացեալ Նահանգներու արտաքին գործոց նախարարութեան: Երբ

Ռուս երեսփոխանը անհամաձայն գտնուած է այն նշումին, թէ Արեւմուտքէն ալ կարծիքներ կը հնչեն, որ ինքնին Ռուսիան է, որ կը փորձէ խոչընդոտել Լեռնային Ղարաբաղի տագնապի լուծումը, որովհետեւ հակառակ պարագային պիտի կորսնցնէ իր ազդեցութիւնը շրջանին մէջ: «Ռուսիան հետաքըրքրուած է մէկ բանով, որ Հարաւային Կովկասը խաղաղ պայմաններ ունենայ: 90-ականներուն, երբ կողմերը կը կրակէին իրարու վրայ, ռուս զինուորներ ալ կը մահանային: «Ռուսիոյ համար ձեռնտու է, որ յետխորհրդային երկիրներուն մէջ տագնապներ չըլլան, որովհետեւ այդ երկիրներուն հետ մենք տնտեսական եւ ապահովական շահեր ունինք: Մենք կ՛ուզենք, որ պատերազմը աւարտի եւ Լեռնային Ղարաբաղը չըլլայ կռուախնձոր: Ի՛նչ փոփոխութիւն ալ ըլլայ, Լեռնային Ղարաբաղը այլեւս Ազրպէյճանի մաս չի կրնար դառնալ»:

Խորհրդարանէն ներս Ցեղասպանութիւն բառը գործածելու համար Փայլան զրկուած է յաջորդ 3 նիստի մասնակցութենէն

Թուրքիոյ խորհրդարանէն ներս սահմանադրական փոփոխութիւններով 11-րդ յօդուածի քննարկման ժամանակ ելոյթ ունեցած՝ ընդդիմադիր հայ պատգամաւոր Կարօ Փայլան անդրադարձած է 19131923 շրջանին Թուրքիոյ փոքրամասնութիւններու ոչնչացման: Փայլան շեշտած է, որ այդ տարիներուն հայերը, ասորիները, յոյները եւ հրեաները ցեղասպանութեան եւ բռնագաղթի ենթարկուելով, հեռացուած են այդ տարածքներէն: Ըստ հայկական «Ակօս» թերթին` Փայլանի կողմէ ցեղասպանութիւն բառը հնչելէ ետք, իշխող «Արդարութիւն եւ զարգացում կուսակցութեան» (AKP) պատգամաւորները ոտքի կանգնած ու սկսած են անոր վրայ պոռալ: Նիստը վարող մէճլիսի փոխ-

խօսնակ Ահմէտ Այտըն Փայլանէն պահանջած է «ուղղել» խօսքը: Փայլան, շարունակելով ելոյթը, ըսած է. «ժամանակին 40 տոկոս կը կազմէինք, հիմա մէկ հազարերորդ մասը կը կազմենք, ուրեմն մեր գլխուն բան մը եկած է։ Ես ցեղասպանութիւն անուանեմ, դուք ինչ ուզէք` անուանեցէք: Եկէք անուանումը միասին որոշենք ու շարունակենք մեր ճանապարհը: Պապիս ու նախնիներուս գլխուն եկածը ես շատ լաւ գիտեմ: Եկէք դուք դրէք անուանումը եւ քննարկենք այդ մասին»: Այս խօսքերուն հակադարձելով, իշխող կուսակցութեան պատգամաւոր Մէթին Քիւլունք գոչած է. «Այդ ցեղասպանութիւն բառը պիտի շտկուի», իսկ որոշ պատգամաւորներ շարժած են դէպի Փայլանը: Լարուածութիւնը զսպելու համար ընդմիջում յայտարարուած է, որմէ ետք շարք մը պատգամաւորներ իրենց ելոյթին մէջ «քննադատած են» Փայլանը` ցեղասպանութիւն բառը խորհրդարանէն ներս օգտագործելու համար: Կը նշուի, որ հայ պատգամաւորին որպէս պատիժ արգիլուած է մասնակցիլ խորհրդարանի յառաջիկայ 3 նիստուն, իսկ նիստի արձանագրութիւններէն ջնջուած է ելոյթին մէջ արտասանուած ցեղասպանութիւն բառը: Նիստի կայացուցած այս որոշումէն ետք Փայլան եւ HDP-ական պատգամաւորները լքած են նիստերու դահլիճը:

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 7

Նոր Տարուան Մտորումներ. Ինքնութիւն եւ իրագործում քրիստոնէական կեանքի մէջ ԴՈԿՏ. ԶԱՒԷՆ Ա. ՔՀՆՅ. ԱՐԶՈՒՄԱՆԵԱՆ Նոր Տարուան եւ Ս. Ծննդեան զոյգ առիթներով հարկ է պահ մը մտածել մեր ինքնութեան մասին որմէ կ՚ակնկալենք իրագործում մեր կեանքի ընթացքին, երկուքն ըլլալով մեր անմիջական հեռանկարներու յաջողութիւններուն զիրար ամբողջացնող լրացուցիչները։ Տարին արագ կը թաւալի եւ Սուրբ Ծնունդը կը վերանորոգէ մեր, շնորհընկալներուս, ջանքերը լարելու դէպի դրական իրագործում։ Որքան ատեն որ մարդուս ինքնութիւնը կը զարգանայ ժամանակի ընթացքին, յոյս կայ որ այդ ընթացքը դէպի Աստուած առաջնորդէ զինք բարի ծրագիրներու իրագործումով, այսինքն իրակա՛ն եւ ոչ թէական կամ ըղձական տեսիլքներով։ Ինքնութիւնը ինքնահնար եւ յայտարարուած որակում մը չէ, այլ Աստուծմէ տրուած պարգեւ մը, իրողութիւն մը, եւ ապրելակերպ մըն է որ մարդս կը մղէ յարաբերելու եւ գործելու իր նմանին հետ՝ հակակշիռը միշտ յարգելով եւ պահելով երկուքին միջեւ։ Եթէ ոմանք անցնող տարիներու արժէքն ու ազդեցութիւնը մոռնալով չեն պահեր ինքնութեան զարգացումի այդ ընթացքը, հեռացած կ՚ըլլան թէ՛ անցնող տարւոյն ընծայած բարիքներէն եւ թէ՛ զրկուած կ՚ըլլան հաւատքի ու հաւատարմութեան վերանորոգ զօրութենէն։ Այդ տեսակ մարդիկ կը վստահին միայն իրենց գիտցածին եւ կարողութեան վրայ, որոնք վաղանցիկ կ՚ըլլան ընդհանրապէս, ու այդ ձեւով ալ ապացոյցը կու տան միակողմանի եւ քմահաճ գործելաոճի մը։ Ինքնութեան ճանաչումը լաւապէս կը հասկնանք, երբ կարդանք Յիսուսի ներթափանց խօսքերը իր տասներկու աշակերտներու ընտրութեան մէջ, քանզի անոնք պատահաբար չեկան միանալու խմբակին, այլ Տէրը ինք կանչեց իւրաքանչիւրին ինքնութիւնը ճանչնալով, նոյնիսկ մատնիչ աշակերտին ինչ ըլլալը գիտնալով՝ կանչեց զինք յանուն նախախնամութեան, քաջ գիտակցելով անոր բաժինը իր առաքելութեան նկատմամբ։ Երբ Նաթանայէլ, օրինակի համար, թզենիի ծառին տակ կը նստէր, գիտնալով անոր ինքնութիւնը Փիլիպպոսի միջոցաւ Յիսուս զինք իր քով կանչեց, ըսելով «Ահա մարդ մը որուն մէջ նենգութիւն չկայ»։ Նաթանայէլ որուն անունն էր նաեւ Բարթողիմէոս, դարձաւ Հայաստան աշխարհի Առաջին Լուսաւորիչը՝ Թադէոս Առաքեալի հետ, որոնց յիշատակը Հայ Եկեղեցին տօնեց անցեալ շաբաթ օր։ Ինքնութենէն իրագործում ընթացքին վրայ Հայաստան ու Հայ Եկեղեցին շնորհքը վայելեցին անցեալ Յունիսի վերջաւորութեան Հռոմի Սրբազան քահանայապետ Նորին Սրբութիւն

Ֆրանսիսկոս Պապին, որ ուխտաւորաբար Հայաստան ու Սուրբ Էջմիածին այցելեց։ Պահ մը աննախընթաց բերկրանքի ալիք մը տարածուեցաւ մեր աշխարհէն ներս, իսկական օրհնութիւն մը, երբ Քրիստոնեայ Քահանայապետը, հետեւելով Քրիստոսի օրինակին, պատասխանատու յանձնառութիւններ կատարելագործեց, բարձրագոյն սահմանում եւ տարածք տալով իր ինքնութեան եւ համաշխարհային դիրքին, երբ ցանկութեամբ եւ ամենայն խոնարհութեամբ եկաւ ու նուաճեց հոգիները բովանդակ հայ ժողովուրդին։ Քահանայապետին այդ օրինակելի ընթացքին բնօրինակը Յիսուս ինք տուաւ անկնկալելով որ Տասներկուքը ուշադիր ըլլային իր ուսուցումներուն նկատմամբ, եւ ոչ թէ աւելորդ խօսքերով աննպատակ հետաքրքրութիւններ ցոյց տային։ Ֆրանսիսկոս Պապը ճիշդ այդ էր որ կատարեց՝ քալելով Տիրոջ ճամբէն։ Աննպատակը ունի նաեւ իր ժխտական դրսեւորումը, ինքնին նաեւ նպատակ մը, երբ մարդուս ինքնութիւնը աժան ճանաչումի եւ կամ հարստութեան անհիմն ուժին վրայ հիմնուած կ՚ըլլայ։ Այդ պարագային որքան աչքառու է մերօրեայ իրականութիւնը, երբ մարդ ընկերային եւ քաղաքական շիլ հաշիւներու զոհ կ՚երթայ, փոխանակ Քրիստոսի հաստատած Եկեղեցիին նպաստելու, ուր ինքնութիւնն ու իրագործումը մարմին կ՚առնեն եւ շնորհներով կը զօրանան։ Սրբազան Քահանայապետը, ինչպէս այլուր, դրսեւորեց այդ զուգորդութիւնը նաեւ մեր երկրին մէջ՝ հայոց ցեղասպանութեան հարիւրամեակին հետքերով` յօրինակ մերազն ժողովրդեան։ Փորձանքը հո՛ն է, երբ կամովին կ՚անգիտանաս «Աստուծոյ Պատկերը» որով սկիզբէն շնորհազարդարուեցար, անգիտանալով նաեւ Աստուծոյ բարերար առաջնորդութիւնը, վստահելով միայն քու ուժերուդ, եւ կը մնաս առանձին։ Այս իրողութիւնը պարզ հարցումի մը ետին Յիսուս հաստատեց, ըսելով եթէ իր աշակերտները կ՚ուզէին իրեն հետեւիլ կամ ոչ։ Պետրոս Առաքեալ իսկոյն պատասխանեց, ըսելով թէ որո՞ւ կրնային հետեւիլ բացի իրմէ, որ ունի յոյսի եւ լոյսի կեանքը որպէս Աստուծոյ Որդին։ Նոր Տարուան եւ Ս. Ծննդեան հրաւէրն է զգաստ ըլլալ եւ լրջօրէն հասկնալ Քրիստոսի կատարած գործին հոգեկան ոլորտը, ուր մարդ կրնայ տեսնել եւ գնահատել միտքի, զգացումի, կամքի, եւ գոյութենական փորձառութեան լիութիւնը։ Եւ այդ լիութիւնը հիմքը կը կազմէ մեր վերեւ կրկնած ինքնութեան եւ իրագործման լիիրաւ դրսեւորման։ Միտքի, զգացումի, կամքի, եւ գործի հրաշագործ հանդիպման խաչմերուկին է, Շարունակութիւնը էջ՝ 8

Էջ 8

Հայ Կեանք

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Ֆրանսայի Խորհրդարանին ՄԷջ Պիտի Քննարկուի Ցեղասպանութեան Ճանաչման Գործին ՄԷջ Թուրքիոյ Հասարակութեան Ներգրաւուածութեան Հարցը Ֆրանսա-Հայաստան բարեկամութեան խումբը Ֆրանսայի Սենատէն ներս պիտի կազմակերպէ «Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման գործին Թուրքիոյ հասարակութեան ներգրաւուածութիւնը» խորագիրով համաժողով` թուրք գործիչներու մասնակցութեամբ: Ինչպէս կը յայտնէ Nouvelles d’Armenie-ն, համաժողովին պիտի մասնակցին յայտնի քաղաքագէտ, սիւնակագիր Ճենկիզ Աքթարը, իրաւապաշտպան Այշէ Կիւնայսուն, տնտեսագէտ Ահմէտ Անսելը, Թուրքիոյ խորհրդարանի հայազգի պատգամաւոր Կարօ Փայլանը: Համաժողովը տեղի պիտի ունենայ 2017 թուականի Յունուար 20-ին:

Թուրքիա Մտադիր է Հայաստանի եւ Իրանի Հետ Սահմանին Պատ Կառուցել

Նոր Տարուան Մտորումներ. Ինքնութիւն եւ իրագործում քրիստոնէական կեանքի մէջ Շարունակութիւն էջ՝ 7-էն

Թուրքիոյ իշխանութիւնները մտադիր են Սուրիոյ հետ սահմանին կրաձոյլ պատ կառուցելէ յետոյ նմանօրինակ պատ կառուցել նաեւ Հայաստանի ու Իրանի հետ սահմանին: Ըստ շրջանառուող տեղեկութիւններուն` պատի կառուցումը պիտի իրականացնէ Թուրքիոյ կառավարութեան կից պետական բնակարանաշինութեան վարչութիւնը (TOKİ): Ան, 5 մայիս, 2016–ին, ստորագրած էր արձանագրութիւն ազգային պաշտպանութեան նախարարութեան եւ ֆինանսներու նախարարութեան հետ երկրի վեց նահանգներուն մէջ սահմանին 3 մեթր բարձրութեամբ եւ 2 մեթր լայնութեամբ կրաձոյլ պատ կառուցելու վերաբերեալ: Երկրի արեւելեան սահմանամերձ քաղաքներուն մէջ, ինչպիսին են Կարսը, Իգտիրն ու Արտահանը, պատի կառուցումը մեկնաբանուած է

որ մարդ պիտի տեսնէ Տիրոջ ճշմարիտ սէրն ու գուրգուրանքը՝ կեանքի եւ յարատեւ նուիրումի վերածուած։ Չմոռնանք Աստուածադիր պատգամը՝ «Մարդ է որ գործէ զերկիր», յիրաւի անկրկնելի եւ անշրջելի պատգամ։ Նոր Տարուան սեմին մեր ականջին թող հնչէ այն պատգամը, թէ Քրիստոնէական հաւատքը երբեք դիւրահաւան կամ «կախարդական» ճամբայ չի քարոզեր կեանքի դժուարութեանց դէմ, այլ Խաչի նուիրական խորհուրդով հիմնական հաւատքի ապահովութիւնը կը շնորհէ օգնելու մարդուն որ գիտակից որոշումներ առնէ՝ ճանչնալով Մարդացեալ Փրկչին միջամտութիւնը մարդոց կեանքին մէջ։ Հայ ժողովուրդի պատմութիւնը մէկ խօսուն օրինակն է այս մեծ պատկերին, Աստուծոյ ուղղակի յարաբերութեանը ընդմէջ հայ աշխարհի, սկսեալ առաջին մէկ օրէն։ Հայ ժողովուրդի պատմութիւնը Խաչին պատգամն իսկ է, որմէ ճառագայթեց մարտիրոսութիւնն ու փրկագործութիւնը։ Կը մնայ մեզի մեր ինքնութիւնը ճշդել Խաչի զօրութեամբ եւ իրագործել ա՛յն ինչ որ կը պահանջէ նժարին միւս կողմը։ Դեկտեմբեր, 2016 «ահաբեկչական խմբաւորումներու եւ մաքսանենգութեան դէմ պայքարելու» անհրաժեշտութեամբ: TOKİ-ի նախագահ Էրկիւն Թուրան յայտնած է, որ արդէն ապրիլին իրենք կ’աւարտեն Սուրիոյ հետ սահմանին պատի կառուցումը:

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 9

Հռոմի Պապին Նուիրակը Փորձած Է Կասեցնել Հայոց Ցեղասպանութիւնը Վատիկանի գաղտնի արխիւները հետազօտող Վալենթինա Վարդուհի Կարախանեան տեղեկութիւններ հաւաքած է, թէ ինչպէ՛ս Հռոմի Պենետիքթ ԺԵ. պապի նուիրակը տեղեկացուցած է Հայոց Ցեղասպանութեան մասին եւ փորձած կասեցնել զայն: Armenpress.am-ի տեղեկութիւններով՝ հետազօտողը «Ռոմ Ռիփորթզ»-ին պատմած է, թէ պատրաստուող գիրքի գլխաւոր դերակատարներէն է Հռոմի պապի ներկայացուցիչ, քարտինալ Անճելօ Մարիա Տոլչին, որ Հայոց Ցեղասպանութեան տարիներուն փորձած է զօրաշարժի ենթարկել Կոստանդնուպոլսոյ դիւանագիտական խումբը, դատապարտած է կատարուող դէպքերը ու թէեւ առանց յաջողութեան, սակայն այդ խնդիրով հասած է նոյնիսկ մինչեւ սուլթանին: «Մենք փորձած ենք փաստաթուղթերը դասաւորել այնպէս, որ անոնք ինքնաբերաբար արդէն փաստեն հայերու կոտորածին մասին: Գիրքի դերակատարներուն մէջ կան հայեր, եպիսկոպոսներ, նուիրակներ եւ դեսպաններ, որոնք ապրած են կամ ականատես եղած են 20-րդ դարու առաջին Ցեղասպանութեան»,

նշած է Վալենթինա Կարախանեան: Ան պատմած է, որ Վատիկան այդ տարիներուն ըրած է կարելի եւ անկարելի ամէն բան, քանի որ նուիրակը հանդիպում ունեցած է նոյնիսկ անոնց հետ, որոնք դուրս են դիւանագիտական շրջանակէն: «Պատուիրակը իրաւունք չէ ունեցած դիմելու բազմաթիւ մարմիններու: Սակայն ան գացած եւ ցոյց տուած է պատուիրակութեան յատուկ փաստաթուղթեր, քանի որ սուլթանին հասնելու համար անհրաժեշտ էր ցոյց տալ Հռոմի պապին ստորագրութիւնը: Ան հանդիպում ունեցած է նախարարներու, գլխաւոր վեզիրին եւ սուլթանին հետ: Ան խօսած է պապին եւ Սուրբ Աթոռին անունով, քանի որ վստահ էր, որ Հռոմի օրուան պապը կ՛ուզէր օգնել եւ փրկել այս ժողովուրդը», դիտել տուած է Կարախանեան: Վատիկանի գաղտնի արխիւէն գտած նիւթերուն մէջ կան այդ տարիներուն արձանագրուած փաստեր՝ իրենց տուներէն վտարուած քրիստոնեաներու ոչնչացման վերաբերեալ: «Որոշ տարածքներու մէջ անոնք կը կոտորէին, միւսները կ՛աքսորուէին անյայտ ուղղութիւններով՝ ճամբաներուն վրայ մահանալով։ Կային մայրեր, որոնք նոյնիսկ իրենց զաւակները կը վաճառէին՝ զանոնք մահուան ճիրաններէն պաշտպանելու նպատակով», պատմած է Վալենթինա Կարախանեան: Ան նշած է, որ Հռոմի պապին պատուիրակը գիտակցած է, որ տեղի ունեցածը ո՛չ միայն հայերուն կը վերաբերէր, այլ այդ տարածքին մէջ ապրող քրիստոնեաներուն դէմ էր։

Երուսաղէմի Հայոց Պատրիարքը Ս. Ծննդեան շնորհաւորական այց կատարած է Յունաց Պատրիարքարան Arevelk.am- 9 Յունուարին, Երուսաղէմի Սրբոց Յակոբեանց Միաբանութիւնը՝ հանդիսապետութեամբ Երուսաղէմի Հայ Պատրիարք Ամեն. Տ. Նուրհան Արք. Մանուկեանի, այցելած է Երուսաղէմի Յունաց Պատրիարաքարան՝ շնորհաւորելու Ս. Ծննդեան տօնի առթիւ: Միաբանութեան անունով Պատրիարք Սրբազանը շնորհաւորած է Յունաց Պատրիարքին եւ Յունաց Միաբանութեան, որմէ ետք իր հերթին Յունաց Թէոֆիլոս III Պատրիարքը իր շնորհակալութեան եւ Ս. Ծննդեան պատգամը փոխանցած է Սրբոց Յակոբեանց Միաբանութեան: Յիշեցնենք, որ Երուսաղէմի մէջ Յոյն Օրթոտոքս եւ Արեւելեան Օրթոտոքս Եկեղեցիները իրենց կրօնական տօները կը նշեն հին տոմարով:

Էջ 10

Հայ Կեանք

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

ԵԱՀԿ ՄԽ Համանախագահները Դատապարտած են Տարեմուտին Ազրպէյճանական Յարձակման Փորձը ԵԱՀԿ Մինսկի Խումբի համանախագահները հանդէս եկած են յայտարարութեամբ՝ Դեկտեմբեր 29 -ին, ազրպէյճանական յարձակման փորձին վերաբերեալ: «Երեւանն ու Պաքուն կը շարունակեն իրար մեղադրել 2016 թուականի Դեկտեմբեր 29-ին հայազրպէյճանական սահմանին պատահած ներխուժման փորձին համար, որուն հետեւանքով զոհեր եղան: Հայաստանի զինուած ուժերը դեռ կը պահեն մարտի ընթացքին սպանուած ազրպէյճանցի զինծառայողի դին: Հրադադարի խախտումը անընդունելի է եւ կը հակասէ կողմերուն ստանձնած պարտաւորութիւններուն: Համանախագահները Հայաստանի ու Ազրպէյճանի առաջնորդներուն կոչ կ’ընեն խստօրէն պահպանելու 2016 թուականին բարձր մակարդակով Վիեննայի ու Ս. Փեթերսպուրկի մէջ ստանձնած պարտաւորութիւնները` ներառեալ կարճ ժամանակի ընթացքին միջադէպերու հետաքննման ԵԱՀԿ կառուցակազմի ստեղծումը: Համանախագահները նաեւ կոչ կ’ընեն անյապաղ վերադարձնելու աճիւնները` 2010 թուականին բարձր մակարդակով Աստրախանի մէջ ձեռք բերուած համաձայնութիւններուն համապատասխան` հաշուի առնելով տուեալ հարցի բացառապէս մարդասիրական բնոյթը: Մենք կողմերուն կոչ կ՝ընենք դադրեցնելու փոխադարձ մեղադրանքներն ու ձեռնարկելու անհրաժեշտ բոլոր քայլերը՝ իրավիճակը կայունացնելու համար: Համանախագահները իրենց ցաւակցութիւնը կը յայտնեն զոհուած զինծառայողներու ընտանիքներուն, որոնց համար Նոր Տարուան հետ կապուած յոյսերը մթագնեցան՝ անիմաստ կորուստի վշտէն»:

Ճէյմի Շի «ՕԹԱՆ կ’աջակցի Լ. Ղարաբաղի տագնապի խաղաղ լուծման» ՕԹԱՆ-ի ընդհանուր քարտուղարի փոխ օգնական Ճէյմի Շի «Թերթ»-ի հետ զրոյցի մը ընթացքին յայտնած է, որ ՕԹԱՆ Լեռնային Ղարաբաղի տագնապի լուծման գործին մէջ դերակատարութիւն չունի` աւելցնելով, որ այդ առաքելութեամբ կը զբաղի ԵԱՀԿ-ը, մասնաւորաբար, ԵԱՀԿ-ի Մինսքի խմբակը` Ռուսիոյ, Ֆրանսայի եւ Միացեալ Նահանգներու համանախագահութեամբ: Շի նաեւ նշած է. «Մենք կ՛աջակցինք Մինսքի խմբակի փորձերուն խաղաղ լուծում գտնելու հարցին մէջ, մենք կ՛աջակցինք տագնապին խաղաղ լուծման եւ, ի հարկէ, յոյս ունինք, որ բոլորը զսպուածութիւն կը ցուցաբերեն»: ՕԹԱՆ-ի ընդհանուր քարտուղարի փոխօգնականը նաեւ յոյս յայտնեց, որ Լեռնային Ղարաբաղի տագնապը պիտի չդառնայ Հայաստանի եւ ՕԹԱՆ-ի միջեւ արդիւնաւէտ համագործակցութիւնը արգելակող խնդիր:

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 11

ԺՈՂՈՎՐԴԱՎԱՐՈՒԹԻՒՆԸ ԻՐ ՀԱԿԱՍՈՒԹԻՒՆՆԵՐՈՒ ԴԷԶԻՆ ՎՐԱՅ ՅԱԿՈԲ ՊԱԼԵԱՆ Ժողովրդավարութիւնը կը յաջողի երբ ընկերութեան մէջ կը տիրէ պարկեշտութիւնը, այլապէս ան կը ծառայէ զանազան լծակներու օգտագործումով եսերու շահերուն: Ժողովրդավարութիւնը, երբ պարկեշտութիւնը հասարակաց վերաբերում չէ, կը վերածուի կէսէն մէկ աւելիի տիրապետութեան, կէսէն մէկ պակասը կը դառնայ ընդդիմութիւն՝ միւս կէսը տապալելու մնայուն լարումով: Ճօճանակի օրօր: Ժողովրդավարութիւնը իր իտէալական պատկերը կը կորսնցնէ եւ ծնունդ կու տայ անհատական կամ խմբակային իշխանութեան, երբ կը միջամտեն նիւթական, փառասիրական եւ անոնց կապուած դիրքապաշտական շահերը, անբարոյականացնելով ժողովրդավարութիւնը: Ժողովրդավարութեան համար հիմնական եւ հիմնարար ժողովուրդի շահերը եւ կարծիքը կ’անտեսուին քուէարկութենէ մը անմիջապէս ետք, քուէներով ձեռք բերուած ներկայացուցչութիւնը կը դառնայ իշխանութիւն, տիրակալութիւն: Յանուն ժողովուրդին ձեռք բերուած իշխանութիւնը կը դառնայ դասակարգային, ընտանեկան, խմբակային եւ ժառանգական, ընկերութեան բոլոր մակարդակներուն: Կը բաւէ դիտել առարկայական եւ քննական հայեացքով: Թեր եւ դէմ դիրքերու վրայ կը յաւերժանան անհատներ եւ ընտանիքներ, ներքին հերթափոխութեամբ, վերանորոգման խաբկանք ցուցադրելով: Խմբակներ կ’ապրին ժողովուրդ ներկայացնելու արհեստով, առանց երբեք ուրիշ աշխատանք կատարելու: Եւ յաւերժացողները բնականօրէն իրենք զիրենք կը շրջապատեն գործակատարներով, ծափահարողներով, անկարծիք փառասէրներով, միշտ վերանորոգուող մեծ եւ պզտիկ «արեւ Ստալին»ի մը լոյսէն բաժին ունենալու համար: Զանգուածներն ալ չեն անդրադառնար, որ ժողովըրդավարական խաղին մէջ իրենք պարզ ասպանդակի դերին կոչուած են, որպէսզի «Արեւ» մը ձիուն քամակը բարձրանայ: Եւ կը ստեղծուի «էսթէպլիշմընթ»ը: Միացեալ Նահանգներու նախագահական ընտրութիւնը եւ Ֆրանսայի մնայուն դարձած ընտրապայքարները ցոյց կու տան, որ ժողովրդավարութիւնը ինքզինք փակուղի կը տանի: Ան դարձած է մեծանուններու եւ այդպէս կարծուածներու զբօսանքը: Եւ ոչ միայն այդ երկիրներու: Փոխանակ ըլլալու ժողովրդային ծառայութեան եւ կամքի արտայայտութիւն, ժողովրդավարութիւնը անհատական-խմբակային փառասիրութիւններու եւ շահերու կրկէս դարձած է, որ ամէն օր մեր տուներուն մէջ է՝ խուժելով հեռատեսիլի պզտիկ պատու-

հանէն, որուն ետին հրմշտուկ կայ: Աթէնքի հրապարակին համար (ակորա) նախատեսուած ժողովրդավարութիւնը շնչահատ է ճարտարագիտական յառաջդիմութեան, դրամի միջազգային կայսերապաշտութեան, վասն հացի, ապահովութեան եւ աշխատանքի համար տեղի ունեցող զանգուածային տեղաշարժերուն պատճառով, որոնք ծնունդ կու տան քաղաքակրթական եւ մշակութային տագնապներու, որոնց սկիզբն է տակաւին, գալիքը՝ անորոշ: Անհանգստութիւն կայ այն պատճառով, որ ժողովրդավարութիւնը դարձած է միջոց ուսումնական, դրամատէր եւ կամ պարզապէս ճարպիկ դաւադրողներու ընտրանիի մը իշխանութեան հասնելու եւ հոն յաւերժանալու փառասիրութեան եւ շահախնդրութեան: Այս՝ ընտրական բեմադրութիւններու բոլոր մակարդակներուն: Այլ խօսքով, զանգուածը կը քուէարկէ մէկուն կամ միւսին, բայց մասնակից չէ իշխանութեան, իշխանութիւնը կը յանձնէ: Այդքա՛ն: Անհատը կ’օգտագործէ միակ ժողովրդավարական իրաւունքը, քուէն, կարծելով որ ազատ է, բայց ոչ ոքի համար գաղտնիք է, որ հանրային կարծիք կազմելու գործիք լրատուամիջոցները կը հակակշռուին նոյն ընտրանին գոյացնող «արհեստավարժ» քաղաքագէտներու եւ ուսումնական «մասնագէտ» խմբակցութիւններուն կողմէ, որոնք կը մնան նոյն դիրքերուն վրայ, կ’ըսուի՝ հերթափոխութեամբ (alternance): Մեր փողոցի փականագործը, սափրիչը, ուսուցչուհին, տպագրիչը, ներկարարը, եւ այդպէս՝ զանգուածը, մասնակից չեն վիճարկումներուն, կողմնորոշումներուն եւ ճակատագրական ընտրանքներուն: Անոնք տուներու կամ սրճարաններու մէջ կրնան դժգոհիլ, բաժակ մը սուրճի կամ բաժակ մը գինիի շուրջ, կշիռքի մէկ նժարէն միւսը կրնան ցատքել քանի մը տարի ետք: Այս ընտրանին, խորքին մէջ, շատ ալ տարբերութիւն չունի ի վերուստ ստացուած իրաւունքով թագաւորներէն (droit divin), քանի որ իրենց կողքին կը գործեն ամուսին, կին, քոյր, եղբայր, կամ պաշտօններու կը տիրանան: Հայաստան կ’ըսեն ԽԾԲ (խնամի-ծանօթ -բարեկամ): Համոզուելու համար անխարդախ ակնոցով դիտեցէք ձեր շուրջը: Հարցը անհատական կացութիւններու չի վերաբերիր, այլ շնչահատ դարձած ժողովրդավարական համակարգի: Մեր պարագային ալ, Հայաստան եւ սփիւռքներ: Այս երեւոյթը նոր չէ, Հռոմի քահանայապետները իրենց ընտանիքի անդամները, մօտիկները, կը նշանակէին հիւթալի պաշտօններու, հին եւ նոր իշխանաւորները, Նափոլէոն կամ նախագահներ, կը հետեւին նոյն ընթացքին: Ֆրանսական մամուլը կը հրապարակէ անուններ: Հայ մամուլը, Հայաստան եւ Շարունակութիւնը էջ՝ 12

Հայ Կեանք

Էջ 12

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

ԺՈՂՈՎՐԴԱՎԱՐՈՒԹԻՒՆԸ ԻՐ ՀԱԿԱՍՈՒԹԻՒՆՆԵՐՈՒ ԴԷԶԻՆ ՎՐԱՅ Շարունակութիւն էջ՝ 11-էն

սփիւռքներ, նման ցանկեր չի հրապարակեր, ծննդեան իրաւունքով ձեռք բերուած իրաւունքներու եւ դիրքերու մասին: Ընդունուած եզրը népotisme-ն է: Ի տես այս պատկերին հաւաքականութիւնները, երկիրները, մեր պարագային սփիւռքներու համայնքները, կ’աճեցնեն դժգոհութիւնը, հեռացումները, բազմապատկելով անտարբերներու համրանքը, որ կը գոյացնէ լուռ մեծամասնութիւնը: Լճացումներու պատճառները հեռուները փնտռելու կարիք չկայ, եթէ դադրինք ինքնագոհութիւնը յաջողութիւն համարելէ, հաւկուրութիւն՝ երբ ծառը կը ծածկէ անտառը: Փակ շրջանակներէ ինչպէ՞ս կարելի պիտի ըլլայ դուրս գալ եւ լսել լուռ մեծամասնութիւնը, ղեկավարումը դարձնել թափանցիկ եւ ապագայակերտ, չբաւարարուելով կողմնապաշտական եւ ամբոխավարական խօսքի ճապկումներով եւ համհարզներով: Ժողովրդավարական իտէալը կանգնած է այս պատին առջեւ: «Ծննդեան իրաւունքով» պաշտօնական աւազակութեան մասին կը խօսուի, բայց անոր դէմ պայքարելու համար հանրային կարծիքը անզօր է, եթէ դեռ լուսաբանուած ըլլայ: Օրին խանդավառուած էի, 2005-ին, ֆիլիփինցի քաղաքական գործիչ կնոջ մը նախաձեռնութեամբ, Միրեամ Տէֆանսոր Սանթիակօ, որ կ’ուզէր օրէնքով վերջ տալ «քաղաքական ընտանիք»ներու (dynasties politiques) իշխանութեան, առիթ տալու համար լաւագոյններու երեւումին: Ան կ’ըսէր, որ ժողովուրդը կը տառապէր քաղաքական կեանքի մէջ կամ պաշտօններու վրայ կարգ մը անձերու երեւումէն, որ կ’արդարացուի պարզապէս անով, որ «իրենց հայրը կամ մայրը իրենց քաղաքի մեծաւոր»ն է, յիշեցնելով, որ «իւրաքանչիւր քաղաքի, գիւղի, քաղաքապետութեան կամ գաւառի մէջ, անխուսափելիօրէն կը գտնուի ընտանիք մը, որ մենաշնորհի կը վերածէ քաղաքական իշխանութիւնը»: Եւ ի հարկէ, ժողովրդավարական դիմակի տակ: Աւատապետական դրութիւնը կը շարունակուի նոր շպարով: Ժողվրդավարութեան չարաշահումը, դեռ աւատապետական եւ նոյնիսկ զարգացած երկիրներու մէջ, նաեւ՝ կազմակերպութիւններու, ընթացիկ երեւոյթ է: Կը բաւէ կարդալ անուանացանկերը, պաշտօններու բաշխումի ցանկերը: Այս կացութիւնը հազուադէպօրէն կ’անհանգստացնէ հայ ընկերային եւ քաղաքական կեանքը, լրատուամիջոցները: Մարդիկ կը խուսափին այս կարգի հարցեր արծարծելէ, որոնք անմիջականօրէն կ’առընչուին ժողովրդավարութեան անխարդախ կենսագործման: Լռութեան հետեւանքը կ’ըլլայ ճահճացումը: Հազուադէպօրէն հայ մամուլը վերլուծական վերաբերում կը ցուցաբերէ այս հարցերուն: «Հայրենիք» թերթին մէջ, 9 յունուար 1992-ին, Յակոբ Կարապենց «Ժողովրդավարութեան Դժուարին

Ծնունդը» խորագրին տակ կ’ադրադառնայ այս հարցերուն, խօսելով վերանկախացած Հայաստանի կացութեան մասին: Կը գրէ. «…Ժողովուրդը ինչ որ վիպական ակնկալութիւններ ունի ժողովրդավարութիւնից, առանց ըմբռնելու, թէ ինչպիսի լուրջ յանձնառութիւններ են անհրաժեշտ նրա պահպանման համար: Նորութիւն ասած չենք լինի եթէ նշենք, որ ժողովրդավարութեան չորս գլխաւոր հուներն են՝ առաջին – երբ ժողովուրդը ուղղակիօրէն մասնակցում է քաղաքական որոշումների կայացմանը՝ մեծամասնութեան իշխանութեան իրաւունքով: Երկրորդ – երբ ժողովուրդը իր ընտրած ներկայացուցիչների միջոցով կառավարում է երկիրը: Երրորդ – երբ ներկայացուցչական ժողովրդավարութեան ներքոյ սահմանադրութիւնը յարգելով հանդերձ մեծամասնութեան որոշումը պաշտպանում է նաեւ փոքրամասնութեան իրաւունքը: Եւ չորրորդ – երբ վարչակարգը շեշտը դնում է քաղաքական եւ ընկերային համակարգի վրայ՝ ջանալով վերացնել նրանց միջեւ գոյութիւն ունեցող տարբերութիւններն ու տարաձայնութիւնները:… Վերջին հաշուով ժողովրդավարութիւնը ամէն մի քաղաքացու պատասխանատուութիւնն է: Ժողովրդավարութիւնը վերուստ տրուած պարգեւ չէ, ոչ էլ իշխող շրջանակների մենաշնորհը: Ժողովրդավարութեան համար կրթական մակարդակ է պէտք, քաղաքացիական դաստիարակութիւն, ինչպէս նաեւ մտածելու գիտակցութիւն: Ժողովրդավարութիւնը մաղ չէ, որ պատից վերցնես-մաղես ու պատից կախես: Այն ամէնօրեայ յարատեւ փորձ է ու փորձարկում, հետզհետէ աւելի յղկելու, աւելի բիւրեղացնելու քաղաքացիների իրաւունքների ու պարտաւորութիւնների ծիրը»:* Շարունակելով Յակոբ Կարապենցի միտքը, կրնանք ընդհանրացնել եւ ըսել, որ այդպէս է բոլոր խմբաւորումներու պարագային, միութիւններու եւ կազմակերպութիւններու, ուր ընտրութիւն տեղի կ’ունենայ: Այսինքն՝ պէտք չէ բաւարարուիլ քուէարկութիւններու բեմադրուած զաւեշտներով, գիտնալով որ ժողովրդավարութիւնը դիւրաթեք է, տկար, դիւրաւ ենթակայ աճպարարութիւններու: Հակասութիւններու եւ անբաւարարութիւններու ակնարկելով կը խօսի նաեւ Ժան-Ժագ Ռուսօ, իր «Ընկերային Ուխտը» գիրքին մէջ:** Կ’ըսէ. «Եզրը ընդունելով իր ճշգրտութեամբ, երբեք գոյութիւն չէ ունեցած իրական ժողովրդավարութիւն»: Միտքը չի գար պահպանողական, կամ ինչպէս այժմ կ’ըսենք «աջակողմեան» մտածողէ մը, այլ հաւասարութեան հաւատացող եւ Ֆրանսական Մեծ Յեղափոխութիւնը ներշնչող իմաստասէրէ մը, որ կը ջատագովէր ժողովուրդի գերիշխանութիւնը: Ան կ’ըսէր նաեւ, նոյն գիրքին մէջ. «Կարելի չէ երեւակայել որ Շարունակութիւնը էջ՝ 13

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 13

ԺՈՂՈՎՐԴԱՎԱՐՈՒԹԻՒՆԸ ԻՐ ՀԱԿԱՍՈՒԹԻՒՆՆԵՐՈՒ ԴԷԶԻՆ ՎՐԱՅ Շարունակութիւն էջ՝ 12-էն

ժողովուրդը տեւաբար հաւաքուած մնայ հանրային գործերով զբաղելու համար, եւ դիւրաւ կարելի չէ տեսնել որ պիտի գիտնար այդ նպատակով յառաջացնել յանձնախումբեր, առանց փոխելու վարչութեան ձեւը: Այսինքն, ստեղծուած են վարչական եւ ներկայացուցչական միջին օղակներ, որոնց վրայ կը կառուցուի իշխանութիւնը: Այլապէս անկառավարելի կ’ըլլան հաւաքականութիւնները: Բայց պարզ է նաեւ, որ իւրաքանչիւր հանգրուանի մաղէն անցնելով, ժողովուրդը մաս առ մաս կը զիջի իր գերիշխանութենէն մասեր, հետեւաբար ժողովրդավարութիւնը իր սկզբունքային անկախութիւնը կը կորսնցնէ, յաջորդական նուազուրդով: Երբեմն ալ ժողովրդավարութիւնը կը դառնայ շպար. յիշել խորհրդային օրերու «Ժողովրդական ժողովրդավարութիւնները»***: Բայց արդար եւ իրատես պիտի ըլլանք, եթէ նայինք մեր շուրջ: Ժողովրդավարութեամբ յատկանշուող ներկայացուցչական դրութիւնը բռնագրաւուած է արհեստավարժներու կողմէ, որոնք ստեղծած են դասակարգ մը, բաղկացած մարդոցմէ, որոնք մէկ դիրքէ միւսը կը փոխադրուին, կը կազմեն վարչամեքենային եւ զանազան ղեկավարումներու օղակները: Այս ձեւով ժողովրդավարութիւնը կը մտնէ ինքնաքանդումի ջրապտոյտին մէջ, քանի որ ծնունդ կու տայ ասպարէզի, ինչպէս սափրիչի, նպարավաճառի, ճարտարապետի: Եւ բնականօրէն մարդիկ կը խորհին որ իրենք չեն ներկայացուած, ի տես ասպարէզային ներկայացուցչութեան, յաճախ նաեւ ժառանգական եւ խմբակցական, որ անսահմանափակ ժամանակով կը ղեկավարէ: Խաղին մէջ մասնակից չըլլալու զգացումը կամ գիտակցութիւնը կը յառաջացնէ ներկայացուած չըլլալու անհանգստութիւն, եւ ժողովրդավարութիւնը կ’իյնայ իր հակասութեան մէջ: Կարելի՞ է յաղթահարել հակասութիւնները: Ինչպէ՞ս յաղթահարել հակասութիւնները: Այս զոյգ հարցումներուն պատասխաններէն կախում ունի արդար եւ մարդկութեան ծառայող եւ անոր ճամբան լուսաւորելու կոչուած ցանկացուած ժողովրդավարութիւնը: Այսօր, այնպէս ինչպէս որ ան գոյութիւն ունի, զանգուածները երազներով կ’օրօրէ, խաբկանք է, կը ծառայէ իշխանութիւն եւ հզօրութիւն նուաճելու, վերջին հաշուով շատ ալ տարբեր չէ ի վերուստ տրուած իրաւունքով արքայական տոհմերու իշխանութենէն եւ աւատապետական դրութեամբ գործած շահագործումներէն: Ազգային ժողովի մը կամ Ծերակոյտի անդամները, եթէ «ոսկի հաւկիթ ալ պիտի ածեն», չորս, ութը կամ տասը տարիէն ածած պէտք է ըլլան: Այլ խօսքով, ընտրովի մարմիններու անդամները սահմանափակ ժամանակէ ետք վերջնականապէս պէտք է վերա-

դառնան քաղաքային կեանքի, փոխանակ ցկեանս արհեստի վերածելէ ժողովուրդի ներկայացուցչութիւնը, իրենք իրենց եւ շրջապատին ներշնչելով անփոխարինելիութեան առասպել: Վերեւ յիշուած Միրեամ Տէֆանսոր Սանթիակօ ֆիլիփինցի կինը ուզած էր վերջ տալ նոյն դիրքերուն ընտանեկան յաջորդութեան գործող դրութեան, երբ հայր եւ որդի, քոյր եւ եղբայր, նոյն դիրքերուն վրայ կը գտնուին միաժամանակ եւ ժառանգութեամբ, անաշխատ հարստացման, ապահովութեան կամ փառքի համար: Իրապէս անկախ, անաչառ եւ իրաւասու արդարադատութեան համակարգ մը պէտք է ըլլայ, ժողովրդավարութիւնը աւերող նիւթական եւ բարոյական չարաշահումներուն վերջ տալու համար: Բոլոր մակարդակներու վրայ քուէով ընտրուած իւրաքանչիւր անհատի հարստացման պայմանները եւ աղբիւրները պէտք է դատական հաշուեքննութեան ենթարկել: Իրենց ամբողջ կեանքը պետական կամ քաղաքական գործի մէջ եղողներու հարստացումը, որ ժողովրդավարութեան ամբարոյացումն է, պէտք է քննել, դատել, դիմակները վար առնել եւ վճռել: Ճիշդ է Վինսթոն Չըրչիլի դատումը, որ ժողովրդավարութիւնը կառավարման լաւ համակարգ մը չէ, բայց նուազագոյն չափով վատն է: Այդ նուազագոյն չափով վատը կարելի է բարելաւել ներկայացուցչական եւ ընտրական համակարգերը բարոյականացնելով: Բարոյականացումը տօնական առիթներով ըսուած տիրացուի քարոզ չէ: Անոր համար պէտք է յաճախել Մահաթմա Կանտիի դպրոցը: Մեր պարագային՝ յաճախելով նաեւ Սիմոն Զաւարեանի դպրոցը: Միշտ կրկնելով իմաստասէրին ազնիւ եւ ազնուական խօսքը, որ «ուրիշին իրաւունքը իմ պարտականութիւնս է»:**** Ժողովրդավարական խաղը Տիկնիկային թատրոնի վիճակէն դուրս պէտք է բերել: Իրաւ մտաւորականութեան եւ հայ հոգեհարազատ մտաւորականութեան այսօրուան դերը այս պէտք է ըլլայ: Այդ ընելու համար, պէտք է յիշել մեծ բանաստեղծ Վիքթոր Հիւկոն, որ ըսած էր. «Կարմիր գլխարկ դրի իմ բառարանիս»:***** ———– * Յակոբ Կարապենց, «Մտորումներ», 2009, Արլինկթըն, Մասաչուսէց, Մ.Ն., էջ 43-44 ** Jean-Jacques Rousseau, «Le Contrat Social», 1762: *** Démocraties populaires: **** «Le droit d’autrui est mon devoir», René Le Senne ***** «J’ai mis un bonnet rouge à mon dictionnaire», Victor Hugo

Էջ 14

Հայ Կեանք

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայաստանի եւ Արցախի Մէջ Կատարած Լուսանկարներուն Համար Սլովենացի Լուսանկարիչը Ոսկէ Մետալի Արժանացած է Սլովաքիոյ մէջ իրականացուող ամէնամեայ լուսանկարչական մրցոյթի սեւ-ճերմակ լուսանկարներու ազատ թեմայով բաժինի ոսկէ մետալակիր դարձած է Լիպոր Շփիմրը` Հայաստանի ու Արցախի մէջ կատարած լուսանկարներուն համար: Մրցանակը ստանալէն ետք՝ «Օրեր» ամսագիրին եւ www.orer.eu -ին տուած հարցազրոյցին ընթացքին Լիպոր ըսած է, որ այս մրցանակին համար խորապէս շնորհակալ է ողջ հայ ժողովուրդին ու մարդոց, որոնք յատկապէս Արցախի մէջ աջակցած են իրեն լուսանկարելու այն, ինչ ներկայացուած է մրցոյթին: Լուսանկարիչը նաեւ յայտնած է, որ ցանկութիւն ունի իր ոսկէ մետալը փոխանցել Արցախ: Յիշեցնենք, որ Լիպոր Շփիմրը նաեւ հեղինակ է Հայաստանի ու Արցախի մասին փաստագրագրական երկու ֆիլմի:

Զարգացած Զբօսաշրջութիւն Ունենալու Համար Պէտք են Զարգացած Ենթակառուցուածքներ եւ Ներդրումներ Տնտեսագէտ Աշոտ Եղիազարեանը կը կարծէ, որ զարգացած զբօսաշրջութիւն ունենալու համար պէտք է ունենալ զարգացած ենթակառուցուածքներ եւ պէտք է ըլլան ներդրումներ` թէ՛ տեղական, թէ՛ օտարերկրեայ: Ըստ Tert.am-ի՝ համեմատական անցնելով Վրաստանի մէջ զբօսաշրջութեան աճին հետ, տնտեսագէտը ըսած է, որ Հայաստանը ենթակառուցուածքներու զարգացուածութեան եւ ներդրումներու իմաստով կը զիջի Վրաստանին, չհաշուած բնակլիմայական պայմանները, ծովի բացակայութեան խնդիրը: «Զբօսաշրջութիւնը ունի տարբեր ուղղութիւններ, եւ ամէն մէկ երկիր ունի իր համեմատական առաւելութիւնները: Զբօսաշրջութիւնը զարգացման իբրեւ արդիւնք կրնայ ապահովել բաւականաչափ եկամուտներ: Ամէն մէկ երկիր իւրօրինակ է` Հայաստանը նոյնպէս ունի իր իւրօրինակութիւնները, առանձնայատկութիւնները, պարզապէս անոնք պէտք է ճիշդ օգտագործել»,- ըսած է ան եւ նշած, որ Հայաստանի մէջ ոչ գրաւիչ պայմաններ են ներդրումներու առումով, որ ունի իր պատճառները: Աշոտ Եղիազարեանը կը կարծէ, որ Հայաստանի զբօսաշրջութեան ենթակառուցուածքներու եւ ներդրումներու խնդիրը կապուած է առարկայական եւ ոչ առարկայական պատճառներու, որոնք փոխկապակցուած են:

«Հայաստան» հիմնադրամը շարունակում է աջակցել Հայաստանի Ազգային գրադարանին Օրերս «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամն իր արժենթինահայ բարերար Յովսէփ Թահթայի ֆինանսաւորմամբ սերվեր եւ 5 համակարգիչ է նուիրաբերել Հայաստանի Ազգային գրադարանին: Ձեռք բերուած սարքաւորումները կհամալրեն գրադարանի թէխնիկական պազան, կընդլայնեն տպագիր տեղեկատուութեան թուայնացման ու պահպանման հնարաւորութիւնները գրադարանում: Շարունակութիւնը էջ՝ 15

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 15

Իւրաքանչիւր Հայու Խնդիրը Պէտք Է Ըլլայ Արցախի Ամրապնդումը. Սերժ Սրապիոնեան

ՀՀ Սփիւռքի Նախարարութիւնը լրագրողներուն հետ համատեղ նախաձեռնած է 2017 թուականը նուիրել Արցախին, լրագրողներուն հետ հանդիպման ըսաւ տուեալ գերատեսչութեան փոխնախարար Սերժ Սրապիոնեան: «2016 թուականի Հոկտեմբերի 22-24-ը տեղի ունեցաւ լրագրողների համահայկական 8-րդ համագումարը, որի երկու օրն անցակցուեց Արցախում: Այդ ընթացքում լրագրողներն այցելեցին առաջնագծեր, ուղղակիօրէն ականատես եղան այն կենցաղային պայմաններին, որում ապրում են զինուորները, եւ հէնց լրագորղների հետ համագումարում միտք ծնուեց շարժում սկսել յանուն Արցախի», – նշեց Ս.Սրապիոնեան: Փոխնախարարը յատուկ ընդգծեց, որ իւրաքանչիւր հայու խնդիրը պէտք է ըլլայ Արցախի ամրապնդումը` թէ՛ ֆիզիքապէս, թէ՛ բարոյապէս, թէ՛ հոգեբանօրէն: Իսկ «Դուն ի՞նչ կ’ընես Ղարաբաղի համար» համահայկական շարժումը կ’ենթադրէ համախմբում յանուն Արցախի, ինչպէս նաեւ պատասխանատուութեան աւելացում հայերու մօտ: Ան նաեւ տեղեկացուց, որ շարժումը արդարացաւ անով, որ տարբեր երկիրներէ, նաեւ Հայաստանէն շատերը կը դիմեն ՀՀ Սփիւռքի նախարարութիւն` Արցախի համար որեւէ բանով օգտակար ըլլալու հարցով: Որպէս օրինակ բերաւ այն, որ, «Դուն ի՞նչ կ’ընես Ղարաբաղի համար» համահայկական շարժման մեկնարկելուն պէս, յայտնի գործարարներ գրութիւններ կ’ուղարկէին իրենց գերատեսչութիւն` թէ ի՞նչ տեսակ ներդրումներ կարելի է ընել Արցախի եւ ո՞ր ոլորտներուն մէջ: Այդ գրութիւնները Սփիւռքի Նախարարութիւնը կ’ուղարկէր Հայաստանի Տնտեսական Զարգացման եւ Ներդրումներու Նախարարութիւն, որ եւ կը զբաղուի նման հարցումներու համակարգմամբ: Բացի այդ, շարժման ծիրէն ներս 2017 թուականի Յունիս ամսուն Արցախի մէջ պիտի իրականացուի «Քեզ համար, Արցախ» փառատօնը, ուր սփիւռքէն պիտի ժամանեն տարբեր երգչախումբեր: Սերժ Սրապիոնեան տեղեկացուց, որ արդէն իսկ

ծրագիրի ծիրէն ներս օրերս Արցախ պիտի ուղարկուի Գերմանիոյ Պատեն-Վիւթենպերկ նահանգի հայ համայքին կողմէ 25 թոն տարողութեամբ հումանիտար օգնութիւն: Առանձնայատուկ նշեց Արմաւիր մարզի, Ջրաշէն գիւղին մէջ բնակող Սիրան Միսաքեան անունով 80-ամեայ կնոջ, որ ամէն ամիս Սփիւռքի նախարարութեան միջոցով ծանրոցներ կ’ուղարկէ զինուորներուն: Աւարտին աւելցուց, որ Միացեալ նահանգներու, Եւրոպայի շարք մը երկիրներու հայ համայնքները արդէն իսկ միացած են շարժումին:

«Հայաստան» հիմնադրամը ... Շարունակութիւն էջ՝ 14-էն

«Անցեալ տարի, երբ պարոն Թահթան այցելեց գրադարան, մեծ յուզմունք ապրեց՝ տեսնելով, որ թուայնացուող պարբերականներից մէկը Պոլսում լոյս տեսնող այն թերթն էր, որն իր մանկութեան տարիներին հայրն ընթերցում էր տանը: Մեր հայրենակիցը որոշեց շարունակել 2013թ.-ի իր գեղեցիկ նախաձեռնութիւնը, ինչի շրջանակներում գրադարանին նուիրաբերել էր այնքան անհրաժեշտ թէխնիկա` սերվեր, լայնաֆորմատ սքաներ եւ 15 համակարգիչ»,-պատմում է Ազգային գրադարանի տնօրէն Տիգրան Զարգարեանը եւ տեղեկացնում, որ նուիրաբերուած թէխնիկայի շնորհիւ՝ այսօր 2 միլիոն մամուլի էջ, 6650 վերնագիր գիրք /1.7 միլիոն էջ/ առցանց հասանելի է հասարակութեան լայն շերտերին: Ներկայումս բարերարի հովանաւորութեամբ Հիմնադրամը մանկապարտէզ է կառուցում Արցախի Նորագիւղ համայնքում /Ասկերանի շրջան/:

Էջ 16

Հայ Կեանք

Ինչո՞ւ եկաք, ինչո՞ւ կ’երթաք ՅԱԿՈԲ ՄԻՔԱՅԷԼԵԱՆ Սուրիական պատերազմէն, յատկապէս, Հալէպի արհաւիրքէն փախչող եւ Հայաստան ապաստանողներուն տեղացիները յաճախ հարց տուած են. «Ինչո՞ւ եկաք», շարունակելով կրկնուող յանկերգը. «Մենք թողնում գնում ենք, դուք ինչո՞ւ էք գալիս, էս երկիրը երկիր չէ…»: Իսկ հիմա, երբ Հալէպ ազատագրուած է հինգ տարիներէ ի վեր քաղաքը շրջապատած ու ամէն օր հրթիռակոծած ծայրայեղականներէն, վտանգը վերացած նկատելով, կարգ մը հայեր որոշած են վերադառնալ իրենց տուները. հիմա ալ նոյն հայաստանցիները «Ինչո՞ւ կ՛երթաք»ի մը պոչը բռնած են ու կարծես թէ վերադարձողները հայրենալքութեամբ կը մեղադրեն: «Ինչո՞ւ եկաք»ը դուք չէի՞ք ըսողը, այն ատեն Հայաստանը ապրելու տեղ չէր, իսկ հիմա երբ կ՛ուզեն վերադառնալ իրենց աւերուած եւ թալանուած տուներուն ու գործատեղիներուն տէր կանգնելու, յանկարծ Հայաստանը քաղցրացա՞ւ, որ գացողները կը քննադատէք ըսելով` չեն մնար ու հաստատուիր, հայաստանցի չեն դառնար… Նասրէտտին Հոճային պատմութիւնը յիշեցի, էշուն վրայ նստի, կը խօսին, էշէն իջնէ, դարձեալ կը խօսին: Դեռ կայ աւելի ցաւալին. հայաստանցին կրնայ ըլլալ որ շատ ծանօթ չէ իրադարձութիւններուն ու իրավիճակին եւ մակերեսայնօրէն դատելով վերադառնալ փափաքողները կ՛այպանէ, հապա ի՞նչ ըսել կարգ մը Հալէպ մնացողներուն, որոնք ամէն ինչէ տեղեակ ըլալով հանդերձ, վերադարձողներուն հանդէպ երբեմն լռելեան, երբեմն բացայայտ, արհամարհական վերաբերմունք մը ունին, քիչ մըն ալ վրէժխնդրական` «Եկա՞ք մը»… «Հապա՞, մենք ինչեր քաշեցինք ու հոս մնացինք, դուք փախաք ու հիմա կու գաք, երբ ապահովութիւնը վերահաստատուած է արդէն»… «Է, այո, ի՞նչ կայ ատոր մէջ, մարդկային ամենաբնական անդրադարձն է վտանգէն հեռու մնալը, ասոր մէջ ի՞նչ այպանելի բան կայ: Ի՞նչ պէտք է ընենք, մնացողներուդ պռաւօ ըսենք, որ չկրցաք, կամ չուզեցիք ելլել…»: Այսպիսի արտայայտութիւններ ականջիս կը հասնին, բայց չեմ ուզեր կողմնակալ ըլլալ, մէկուն իրաւունք տալ եւ միւսը քննադատել:

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

National Geographic-ը Երեւանը Դասած է Համեղ Սնունդ Ունեցող 6 Քաղաքներու Շարքին

Հեղինակաւոր National Geographic ամսագիրը հրապարակած է համեղ սնունդ ունեցող, սակայն այդ տեսանկիւնէն քիչերուն յայտնի քաղաքներուն ցանկը, որուն մէջ ներառուած է նաեւ Երեւանը: NT-ի լրագրող Նենսի Գափթօնը Երեւանի մէջ այցելած է կեդրոնին մէջ գտնուող շարք մը յայտնի ճաշարաններ ու սրճարաններ, ուր համտեսած է տարբեր կերակրատեսակներ` առանձնակի ուշադրութիւն դարձնելով աւանդական տոլմային եւ, անշուշտ խորովածին։ Այս մասին կը փոխանցէ Tert.am-ը: Նշենք, որ Գափթօնը Երեւանի մէջ յատկապէս սիրած է Քասքատը` իր բազմաթիւ հիւրընկալ սրճարաններով: Յայտնի է, որ Երեւանէն զատ` 6 հորիզոնականէն բաղկացած ցանկին մէջ ներառուած են նաեւ՝ Պուտափեշտը (Հունգարիա), Տիթրոյտը (ԱՄՆ), Սանթիակօն (Չիլի), Տաքարը (Սենեկալ) եւ Վելինկթընը (Նոր Զելանտիա): Ուրիշներ կարօտով եւ գրկաբաց կ՛ընդունին վերադարձողը, այս ալ արձանագրենք: Ըստ պաշտօնական տուեալներու, 2016-ին 516 սուրիահայ հասած է Հայաստան, այստեղ գտնուողներուն թիւը բարձրացնելով… մինչեւ հիմա ստոյգ թիւ մը չկայ, միշտ կը յիշուի 13.000-15.000, սակայն այդ թիւը կ՛ուռճանայ պաշտօնական տեղեկագրութիւններուն եւ ՄԱԿ-ի Գաղթականաց գրասենեակին ուղղուած նամակներուն մէջ, որպէսզի ըստ թուաքանակի նախարարութիւնը դրամական օժանդակութիւն ստանայ: Յամենայն դէպս, վերադարձողին կամ Հայաստան մնացողին, Նոր Տարուան առիթով մաղթենք, որ իւրաքանչիւրը, իր որոշումին համար ապագային չզղջայ: Թող տարին ըլլայ բարի ու բարեբեր, թող ամոք­ ուին ցաւակիրները ու նոր ցաւ չտեսնէ ո՛չ Սուրիան, ոչ ալ Հալէպը:

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 17

ԱՄՆ-ի դիրքորոշումը Հայկական Հարցի լուծման վերաբերեալ

ՏԻԳՐԱՆ ՓԱՇԱԲԵԶԵԱՆ Արեւմտեան Հայաստանի Հանրապետութեան Վարչապետ Կը թուի, թէ Հայկական Հարցի լուծման վերաբերեալ ԱՄՆ-ի դիրքորոշման հիմքը պէտք է որ կազմեր ԱՄՆ 28-րդ Նախագահ Ուտրո Ուիլսոնի 22 Նոյեմբեր 1920 թ. կայացուցած Իրաւարար վճիռը: Սակայն, Հայկական Հարցի լուծման վերաբերեալ ԱՄՆ-ի դիրքորոշումը, մինչեւ վերջերս, Եւրոպական խորհրդարանի բանաձեւի բովանդակութեան ու յօդուածներու գործնական իրականացումն է Մերձաւոր Արեւելքի մէջ որոշ յաւելումով այն իմաստով, որ Արարատ լեռն ու Անի հնաբոյր մայրաքաղաքը կ՛ենթադրուի, թէ անցնելու են Հայաստանի Հանրապետութեան: ԱՄՆ-ի դիրքորոշումը Հայկական Հարցի եւ Մերձաւոր արեւելեան խնդիրներու վերաբերեալ ներկայացուած է վերջին տասնամեակներու ընթացքին հրապարակուած տարբեր յօդուածներու մէջ: Անոնցմէ մէկը ԱՄՆ բանակի պաշտօնաթող սպայ Ռալֆ Փիթերսի «Մերձաւոր Արեւելքի նոր քարտէզը ըստ արիւնակցական կապերու եւ հաւատքի նմանութիւններու» յօդուածն է ու կից քարտէզը, որն առաւել ամբողջական կ՛արտայայտէ ԱՄՆ իշխանութիւններու վերաբերմունքը վերոնշեալ խնդիրներու վերաբերեալ (1): Հայկական պահանջատիրութեան եւ իրաւունքներու մասով յօդուածին մէջ մասնաւորապէս ըսուած է. «Իսկ մի սարսափելի չարագործութիւն, ինչպիսին է հայերու հանդէպ հոգեւարքի մէջ գտնուող Օսմանեան կայսրութեան իրականացուցած ցեղասպանութիւնը, երբէք չի կրնար փոխհատուցուիլ տարածքային նուիրատուութեամբ»: Ակնյայտ կը դառնայ այս ձեւակերպման նմանութիւնը Եւրոպական խորհրդարանի բանաձեւի 2-րդ յօդուածի երկրորդ պարբերութեանը, որտեղ յիշեցնենք նշուած է. «Եւրոպական խորհրդարանը… կը նշէ միաժամանակ, որ ժամանակակից Թուրքիան պատասխանատու չի կրնայ յամարուիլ Օսմանեան կայսրութեան հայ բնակչութեան ողբերգութեան համար եւ ամենայն հաստատակամութեամբ կ՛ընդգծէ, որ պատմական այդ իրադարձութիւններու ճանաչումը որպէս ցեղասպանութիւն` առիթ չի կրնար հանդիսանալ քաղաքական, իրաւական կամ նիւթական որեւէ պահանջքի այսօրուայ Թուրքիոյ նկատմամբ» (2):

Ահա թէ ինչու, 2009 թ. Հոկտեմբերին, երբ Շուէտիոյ մէջ կը նախաստորագրուէին Հայաստանի Հանրապետութեան եւ Թուրքիոյ Հանրապետութեան միջեւ յայտնի եւ այնքան աղմուկ հանած արձանագրութիւնները՝ այլ պաշտօնատար անձանց շարքին ներկայ էր նաեւ ԱՄՆ պետական քարտուղար Հիլարի Քլինթօնը: Ճիշդ է, որպէս յաւելում՝ Ռալֆ Փիթերսի քարտէզին մէջ նշուած է, որ Արարատ լեռն ու Անի հնաբոյր մայրաքաղաքը անցնելու են Հայաստանի Հանրապետութեան, ինչպէս նաեւ բաւական ժամանակ է, կը խօսուի այն մասին, թէ Ամերիկեան քաղաքական շրջանակներու մէջ կը քննարկուի իսլամացած հայերու գործօնը շրջանին մէջ: Նկատենք նաեւ, որ 2012 թ. Փետրուարէն սկսած ամերիկեան պետական շրջանակներու մէջ կը հնչեն ելոյթներ ի պաշտպանութիւն Սուրիոյ ու Մերձաւոր Արեւելքի հայութեան (3,4): Սակայն միեւնոյնն է, տեսանելի է, որ այս կարգի դիրքորոշումները նոյպէս չեն արտայայտեր Հայկական Հարցի լուծման թղթածրարի իրաւական-քաղաքական ամբողջական եւ իրական բովանդակութիւնը։ Այնպէս որ այստեղ եւս ստիպուած ենք կրկնելու, որ Հայկական Հարցի լուծման ուղղութեամբ 1918-20 թթ. արդէն իսկ ընդունուած են որոշումներ, որոնց կարգին՝ Ռուսաստանի Կառավարութեան Հռչակագիրը «Թրքահայաստանի մասին» («Արեւմտեան Հայաստանի մասին, 11 Յունուար 1918 թ.), Հայաստան պետութեան անկախութեան փաստացի (de facto) ճանաչումը Փարիզի Վեհաժողովի ժամանակ՝ Դաշնակից Տէրութիւններու Գերագոյն Խորհուրդի կողմէ (19 Յունուար 1920 թ.) եւ դէ յուրէ (de jure) ճանաչումը Դաշնակից Տէրութիւններու Գերագոյն Խորհուրդի կողմէ (11 Մայիս 1920 թ.), Սեւրի Խաղաղութեան պայմանագրի Հայաստանին վերաբերող յօդուածները (10 Օգոստոս 1920 թ.), ԱՄՆ 28-րդ Նախագահ Ուտրո Ուիլսոնի կայացուցած Իրաւարար վճիռը (22 Նոյեմբեր 1920 թ.) եւ այլ որոշումներ, որոնք սակայն հետագային անտեսուած ու մոռացութեան մատնուած են Եւրոպական պետութիւններու ու անոնց կառոյցներու կողմէ (5): Ուստի, Հայոց իրաւունքներու պաշտպանութեան աշխատանքներու ընթացքին պէտք է նկատի ունենալ, որ այս մարզին մէջ եւս հսկայածաւալ աշխատանք կայ կատարելու, նաեւ ամերիկեան պետական շրջանակներուն յիշեցնելու ԱՄՆ 28-րդ Նախագահ Ուտրո Ուիլսոնի կայացուցած Իրաւարար վճռի (ինչպէս նաեւ այլ որոշումներու) Շարունակութիւնը էջ՝ 18

Հայ Կեանք

Էջ 18

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

2016-ին Զուարթնոց Օդակայանի Ուղեւորներու Հոսքը Աճած է 12%-ով ուն թիւը կազմած է 944.373 ուղեւորներ, ժամանածներունը` 935.294: 2016-ին ժամանող ուղեւորներուն քանակը շուրջ 8500-ով գերազանցած է մեկնող ուղեւորներու քանակին: 2016 թուականի Դեկտեմբեր ամսուն ուղեւորներու հոսքը կազմած է 189.018 մարդ` արձանագրելով 23.4 տոկոս աճ նախորդ տարուան նոյն ամսուան ցուցանիշին համեմատ: Զուարթնոց օդակայանին մէջ, 2016-ին, բեռնափոխադրումը կազմած է 18.269 թոն ապրանք, որ 80,4 տոկոսով աւելի է, քան 2015-ին: 2016-ին, 2015-ի համեմատ, ՀՀ օդակայաններուն մէջ արձանագրուած է ուղեւորներու հոսքի 10.4 տոկոս աճ կամ ուղեւորներու հոսքի տարբերութիւնը կազմած է մօտ 200.000 մարդ:

2016-ին Զուարթնոց օդակայանին մէջ տեղի ունեցած է 9266 թռիչք-վայրէջ` արձանագրելով 2,8 տոկոս աճ նախորդ տարուան ցուցանիշներուն համեմատ:

2016-ի Յունուար-Դեկտեմբեր ամիսներուն Զուարթնոց օդակայանին ուղեւորներու հոսքը կազմած է 2.105.540 մարդ` 2015-ի ուղեւորներու հոսքը գերազանցելով 12 տոկոսով։ Այս մասին կը տեղեկացնէ Քաղաքացիական թռիչքուղիներու գլխաւոր վարչութիւնը:

Ութ ամսուան դադարէն յետոյ վերագործարկուած Կիւմրիի «Շիրակ» օդակայանին մէջ, 2016-ին, ուղեւարներու հոսքը կազմած է 12.421, բեռնափոխադրումը` 4.2 թոն ապրանք: 2016 թուականի Դեկտեմբեր ամսուն ուղեւորահոսքը կազմած է 2557 մարդ:

2016-ին Զուարթնոց օդակայանի ուղեւորներու հոսքը հատած է 2 միլիոնի շեմը` 1992-էն ի վեր արձանագրելով ամենաբարձր ցուցանիշը: 2016-ին Երեւանէն մեկնած են1.048.153 ուղեւորներ եւ ժամանած են՝ 1.057.387, իսկ 2015-ին մեկնածներ-

ԱՄՆ-ի դիրքորոշումը Հայկական Հարցի լուծման վերաբերեալ Շարունակութիւն էջ՝ 17-էն

արծարծման ու իրականացման կարեւորութիւնը հայութեան կեանքին մէջ, այսպիսով նոյնպէս նպաստելու կայուն խաղաղութեան ու համագործակցութեան հաստատմանը Մերձաւոր Արեւելքի եւ ամբողջ աշխարհի մէջ: (Մաս 2․Շարունակելի՝ «Ռուսաստանի Դաշնութեան դիրքորոշումը Հայկական Հարցի լուծման վերաբերեալ») 11.12.2016 թ.

———————– Ծանօթագրութիւն 1. Տես, Ռալֆ Փիթերս, «Մերձաւոր Արեւելքի նոր քարտէզը ըստ արիւնակցական կապերու եւ հաւատքի նմանութիւններու» յօդուածն ու քարտէզը, թարգմանութիւնը եւ նախաբանը «Ազգ» օրաթերթի, 25.08.2006թ.: Blood borders, How a better Middle East would look, By Ralph Peters, All content © 2006, Armed Forces Journal /

Terms of Service.

2. Տես, Եւրոպական խորհրդարանի բանաձեւը «Հայկական Հարցի քաղաքական լուծման մասին», 18 Յունիս 1987 թ., «Ուխտ Արարատի» պարբերական, թիւ 1 (19), Մարտ-Ապրիլ, 2010 թ., էջ 10-11: 3. Տես, ԱՄՆ Քոնկրէսը կը ցանկայ օգնել սուրիահայերուն, 02.08.2012 թ., Azatutyun.am: 4. Տես, Քոնկրէսականը կոչ կ՛ընէ պաշտպանել սուրիահայերուն, 10.08.2012 թ., Azatutyun.am: 5. Տես, «Արեւմտեան Հայաստանի հայերու եւ Արեւմտեան Հայաստանի իրաւունքներու պաշտպանութեան իրաւական-քաղաքական միասնական փաթեթ» ժողովածուն (հայերէն, ռուսերէն կամ անգլերէն), որը կրնաք ձեռք բերել «Նոյեան Տապան» հրատարակչութեան զանգահարելով՝ (+374 60) 2764 62: Հասցէն՝ ՀՀ, Երեւան, Իսահակեան 28: – http://nt.am/am/ourpublication/9 Թարգմանութիւնը արեւելահայերէնէ՝ Սալբի Տ, «Լուսաւոր Աւետիս» Լրատուական կայք

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

PM Karapetyan: Territorial Concessions for Karabakh Peace Not an Option

YEREVAN (Aravot) — During the first press conference held this year, Prime Minister Karen Karapetyan expressed his views on the options for the settlement of the Nagorno-Karabakh conflict. He stated that he does not support the option of solving the conflict through territorial concessions.

“I do not support the view of making concessions for the sake of peace,” PM Karapetyan noted adding that he is convinced there is an option to ensure our security and victory through logical negotiations.

In the words of Karapetyan it is illogical to speak about the developments of the peace talks.

In response to a reporter’s observation that the option of concession is currently under discussion, Armenia’s MP noted the following: “It depends on the type of the mutual concession we are talking about. We should turn to it when the time comes. I do not think that the person responsible for making a decision on this issue will adopt one to which our citizens will oppose, as it entails a big responsibility,” he added.

In response to the question whether there are officials he is not willing to work with but has to, PM Karapetyan said that he does not have to face such a problem as there is always a compromise to be reached.

Karen Karapetyan thinks that he will not be offered to lead the campaign of the ruling Republican Party of Armenia. Asked whether he will agree if offered to head the electoral campaign of the ruling party he noted that even if he received such an offer he would not accept it.

In response to another question on the three features due to which people will elect RPA members, PM noted the following: “We know what we want to do, we know how to do it and we will be consistent.”

Armenian PM also commented on the possibility of being included in the ruling party’s election list. He noted that he will convince the society by his actions in the upcoming campaign. Asked whether he has resided in Armenia during the past five years and whether the fact he has worked in Moscow can pre-

Էջ 19

Armenian ambassador: Yerevan confirms strategic alliance with Moscow

Armenia managed to adapt to the conditions, which came about after the fall of the USSR, but its leadership chose the path of convergence with Russia.

Armenian Ambassador to Mexico, Ara Ayvazyan, stated the aforementioned in an interview with Notimex Mexican agency, RIA Novosti reports.

“We have a strategic alliance with the Russian Federation: it is our key economic partner, and we are part of the Eurasian Economic Union, but at the same time we have strategic partnership relations with US, as well as very fruitful and useful cooperation with the EU. Thus, we are trying to compound various interests in our region,” Ayvazyan stated.

In his words, Armenia is a very important geopolitical and strategic zone, where the interests of many global powers have traditionally conflicted. Now the country’s authorities follow the principle of inadmissibility of the logics of dividing the world into two feuding camps, like in the times of the “Cold War,” he noted.

According to the Ambassador, Armenia was able to continue developing as a state exactly thanks to the good relations with Russia.

vent him from being included in the pre-election list of the RPA, Karapetyan said: “I have been a RA citizen during the past five years and I have resided outside Yerevan. I cannot state for sure whether it complies with the limits of days to be included in the list of the ruling party, however, if it does not comply, I will not be included in the list.”

Էջ 20

Հայ Կեանք

Armenian president approves plan to open consulate in Dubai

Armenian President Serzh Sargsyan has signed a decree on opening a consulate in Dubai.

The proposal for launching a diplomatic mission to the UAE capital had earlier received the cabinet’s approval. The high number of the Armenian residing in the city and the increasing number of Armenian citizens travelling to the UAE was cited as a reason justifying the move.

Armenia in UN’s 2017 Honour Roll

Armenia has been included in UN’s 2017 Honour Roll for having paid its regular UN budget assessments in full and on time.

Armenia’s Ministry of Foreign Affairs told Panorama.am that the government of Armenia has made a payment totaling to $15.338.00 as a regular assessment to the UN budget for 2017.

The Honour Roll features all those countries that have paid their regular UN budget assessments in full within the first 30 working days of the current year.

As of 10 January 2017 only 9 out of 193 UN member states are included in the Honour Roll.

Earlier Panorama.am reported that those countries are Angola, Armenia, Benin, Dominican Republic, Hungary, Liberia, Senegal, South Sudan and Ukraine.

“Another 17 State Members have made partial payments,” the statement of the UN Spokesman read.

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

EBRD-Armenia Cooperation Priorities Discussed

YEREVAN — Prime Minister Karen Karapetyan received EBRD (European Bank for Reconstruction and Development) Board of Directors Dutch team leader Frans Weekers.

Appreciating the ongoing effective cooperation with the European Bank for Reconstruction and Development, which numbers several joint projects, the Prime Minister expressed readiness to deepen it on behalf of his government.

Highlighting the need to provide continued support for those projects intended for the private sector, the Prime Minister stated in part, “We are considering several projects during our visits to the regions of Armenia, which imply collaboration with the private sector and, as a tool, we would appreciate if the EBRD could take interest in cooperating in the proposed areas.

The Government seeks to stimulate the business environment in different ways, and this process can change the business environment, since the ideas are being developed based on specific business logic.”

Given the vast experience accumulated by the EBRD in working with investors, the Premier suggested considering the possibility of cooperation in the frame of the Government Strategic Initiatives Center and the upcoming Investment Fund. Karen Karapetyan said the Government would appreciate if the Bank could contribute to the development of public-private partnership-related legislation and the establishment of the Office of Business Ombudsman.

Frans Weekers said Armenia and the EBRD boast long experience of successful cooperation that has led to numerous joint projects and initiatives. He welcomed the government’s steps aimed at improving the business environment and promoting private investment, as well as the short-term and long-term action plans.

Frans Weekers described as quite promising the idea of establishing a center for strategic initiatives and an investment fund and went on to note that the EBRD is ready to develop cooperation in the areas mentioned by the Prime Minister.

The parties took the opportunity to discuss issues related to the current strategy of GoA- EBRD partnership. In this context, they referred to the programs implemented in different fields of activity mediating both the public and private formats.

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 21

Cem Ozdemir to Deliver Keynote Addresses at Hrant Dink Commemorations in Canada Events in Toronto and Montreal to Commemorate 10th Anniversary of Dink’s Assassination

The co-leader of Germany’s Green Party Cem Ozdemir—a German Member of Parliament of Turkish origin and one of the initiators of the Armenian Genocide resolution that was approved by Germany’s Parliament (Bundestag) on June 2, 2016—will be the keynote speaker at events in Toronto and Montreal, commemorating the 10th anniversary of Turkish-Armenian editor, journalist and columnist Hrant Dink’s assassination.

Several community organizations in Toronto have come together for the past 10 years to remember the former editor-in-chief of the bilingual Turkish-Armenian newspaper Agos and to honor his legacy.

Chair of the organizing committee Raffi Bedrosyan said that the commemorations are not merely a remembrance, but rather a way for the community to continue Dink’s pursuit for justice. “Remembering Hrant Dink on the anniversary of his assassination is not simply commemorating a slain Armenian journalist. By remembering, we continue his journey toward reconciliation and justice regarding the Armenian Genocide. We also help realize his vision of dialogue between Armenian and Turkish people—a dialogue that is based on truth and a common body of knowledge,” Bedrosian said.

Many influential figures have attended commemorations in Toronto honoring Dink over the years, including Turkish-German scholar Taner Akcam; lawyer, writer, and human rights activist Fethiye Cetin; and prominent Turkish journalist and writer Hasan Cemal.

“These people share Hrant’s vision and break all taboos in Turkey. They stand against the denial of the truth about the Armenian Genocide,” Bedrosian explained.

Dink was assassinated outside of his Istanbul office on Jan. 19, 2007. He had written and spoken about the Armenian Genocide extensively, and was well known

for his efforts for reconciliation between Turks and Armenians, as well as advocating for human and minority rights in Turkey. At the time of his murder, Dink was under prosecution for violating Article 301 of the Turkish Penal Code and “denigrating Turkishness.” His assassination sparked huge national protests and outrage both in Turkey and internationally.

This year’s keynote Cem Ozdemir was a leading force behind the German Parliament’s June 2016 resolution recognizing the Armenian Genocide and acknowledging German responsibility in not preventing the genocide committed by Ottoman Turkey—Germany’s WWI ally. Born in Bad Urach, West Germany, Ozdemir is ethnically Turkish—his family emigrated from Turkey to Germany as “guest workers.”

Ozdemir delivered a passionate speech in the Bundestag prior to the Armenian Genocide vote, during which he directly addressed the Armenian guests attending the Bundestag’s session: “Just because we were complicit in this horrible crime in the past does not mean that we are going to side with the deniers today.” During that speech, Ozdemir also quoted his good friend Hrant Dink: “If Armenians lived in Van today, that city would be the Paris of the Orient.”

“Despite all the risks and consequences, Ozdemir and his parliamentarian colleagues defended and passed the resolution. He was Hrant’s good friend,” Bedrosian explained.

Before introducing Ozdemir to audiences, Bedrosian will present Wolfgang Gust’s book Armenian Genocide: Evidence from German Archives. “He and his German parliamentarian colleagues were greatly influenced by the German historian’s book, which was financed by the Zorian Institute of Toronto,” Bedrosian said.

The Zorian Institute partnered with Gust to collect, translate, and restore thousands of historical documents from the German Foreign Office Archives that reveal details about Ottoman policy during the Armenian Genocide. Zorian also assisted in the translation, editing, and publishing of the book in English, Turkish, and German. A representative of the Zorian Institute will contextualize the historical meaning of Hrant Dink’s murder during the commemoration event in Toronto.

In his keynote addresses, Ozdemir will explain Hrant’s role in his decision to get involved in the Armenian Genocide resolution, and his journey as one of the most prominent human rights advocates in Europe.

Cont. page 22

Էջ 22

Հայ Կեանք

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

The Story of the Nuncio Who Tried to Stop the Armenian Genocide ROME (Rome Reports) – Valentina Karakhanian is one of two researchers from the Vatican Secret Archives who has gathered every document the Holy See keeps on the Armenian Genocide.

The result is the dramatic chronological account of how the apostolic delegate of the then Pope Benedict XV gradually became aware of the tragedy that was being perpetrated and tried to stop it.

“We have tried to organize the documents so that they themselves account for the massacre of Armenians.

The protagonists include Armenians, bishops, nuncios, and ambassadors who lived or witnessed the first genocide of the 20th century,” Valentina Vartuhi Karakhanian stated in an interview.

The main character of the book is the pope’s representative, Cardinal Angelo Maria Dolci. It shows how he tried to mobilize the diplomatic corps in Constantinople, denounce what happened and reach the Sultan, without much success.

“The Vatican did what it could, and in some cases what it could not, because the Nuncio went to meet with people who were outside the diplomatic sphere.

The apostolic delegate had no right to go to those offices. But he went and showed the delegation’s private documents, because to get to the Sultan it was necessary to show the pope’s signature. He met with ministers, with the Grand Vizier, and with the Sultan. He spoke on behalf of the pope and the Holy See, because he was certain that Pope Benedict XV wanted to help and save these people,” the researcher said.

The first-person accounts from the papal representative give a terribly close-up view of the extermination of Christians expelled from their homes.

“In some regions they have been massacred, others deported to unknown places, left to die along the way.

There are mothers who have even sold their own children to save them from death.”

“At one point he understood that the persecution was not specifically against the Armenians, but against the Christians on the territory. The Christians had to be eliminated from that territory. Together with the Armenians, many Assyrians, Chaldeans, Melkites, Maronites were persecuted and murdered … It was the

pain and persecution that united them,” Valentina Vartuhi Karakhanian concluded.

It is estimated that the deportations and eliminations carried out by the Ottoman Empire between 1915 and 1916 resulted in killing 1,500,000 Armenians.

There are many publications on the horror that these people experienced. But perhaps this is the first piece that gathers details of how the Holy See lived and combated the genocide.

Contact with the publisher: hyegyank@gmail.com

Contact with the publisher: hyegyank@gmail.com

Contact with the publisher: hyegyank@gmail.com

Events in Toronto and Montreal to Commemorate 10th Anniversary of Dink’s Assassination Cont. from page 21

“These commemorations and—more critically—the German Armenian Genocide recognition resolution, demonstrate that the genocide issue is not a historical issue of the past; not just something that happened a hundred years ago. It is, indeed, a current issue, deeply affecting relations between different peoples and different states, sometimes with serious consequences,” Bedrosian said.

The commemoration events will take place in Montreal on Jan. 21, at 8 p.m. at the Montreal Armenian Community Center, Homenetmen “Gamk” Hall, and in Toronto on Jan. 22, at 3 p.m. at the Armenian Community Center of Toronto.

-In Montreal the event is organized by The United Organizations of the Armenian Community of Quebec comprising of 22 Armenian organizations, churches & political party’s -In Toronto the event is organized by the Bolsahay Cultural Association, the Hamazkayin Cultrual and Educational Society, the Armenian General Benevolent Union (AGBU), the Nor Serount Cultural Association, the Armenian Association of Toronto, the Canada -Armenia Business Council, the Tekeyan Cultural Association, and the Mekhitarian Alumni Association.

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 23

First Winter Draft Conscripts Enter Service in Armenia scripts will from now on receive their gear and uniform in the Central Recruitment Office.

Movses Hagopian mentioned the selection of the training base will be made until the selection of the main service base. “This is done so that we are able to dispatch better trained conscripts to military posts”.

Hagopian said according to the new order, conscripts will carry out military service only after completing the 6 month training.

The first conscripts of the winter draft began their service- the launch of the winter draft was given with some changes.

Defense Minister of Armenia Viken Sarksian and Chief of the General Staff of the Armed Forces Movses Hagopian visited the Central Recruitment Office of Yerevan on January 8 to monitor the process of drafting and wish the conscripts safe and peaceful service.

“Once again we admired the spirit, attitude and determination of the boys. We will do everything for them to feel the innovations and changes which were carried out in the Armed Forces”, Sarksian stressed.

Speaking about innovations, the minister said the con-

“Armat” Engineering Laboratory Established In Kashatagh Region

The first group of conscripts of this year were drafted to military service in Gyumri also. The military commissariat of Gyumri organized the recruitment process from the “Mother Armenia” memorial, accompanied by music and dances, in order to maintain the high spirits of the young men.

“For this draft, even two Armenians living in Russia considered their duty to return to the Fatherland and service their country”, Colonel Gagik Khachatrian, military commissar of Gyumri told Armenpress, adding that the drafting process proceeded normally, as expected.

Governor of Shirak Hovsep Simonian, deputy mayor of Gyumri Vagharshak Mkhitarian and Colonel Gagik Khachatrian were present in the “Mother Armenia” memorial and wished safe and peaceful service to the conscripts. construction.

There are “Armat” Engineering Laboratories in 194 schools of the Republic of Armenia (including in Artsakh). There are already about 5,000 schoolchildren studying at the laboratories. These engineering club/ laboratories received the Sustainable Development and Best Supplier of Technological Education awards in 2016.

The students of “Armat” Engineering Laboratories also participate in several events (Summer Technology Camp and DigiCamp Innovation Camp, DigiCode Junior Programming Competition, Mine Seeking Robots and Drone competitions, Open Game competition, etc.) where they apply their skills and become engaged in a wider and more creative environment.

The secondary school in the Vurgavan village of Kashatagh region has opened the “Armat” (Root) engineering laboratory, which is free-of-charge.

The Union of Information Technology Enterprises reports that the students of the laboratory are schoolchildren from Vurgavan and the nearby settlements. With a 3D printer, computers and items for robot construction, the schoolchildren receive a modern engineering education and acquire skills in programming and robot

The “Armat” Laboratory of the secondary school in the Vurgavan village of Kashatagh region was established through funding provided by “Hayrenaser” (Patriot) organization and the Union of Information Technology Enterprises (UITE). The UITE has invested all proceeds from a fundraiser held during the DigiTech exhibition and the entrance fees at the New Year’s event organized by UITE member organizations.

Contact with the publisher: hyegyank@gmail.com

Էջ 24

Հայ Կեանք

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Garo Paylan Appeals to Turkey’s Constitutional Court

ANKARA — HDP Istanbul MP Garo Paylan has appealed to the Constitutional Court of Turkey over hindering his speech at the parliament and being excluded from three sessions by the parliament speaker, Agos reports.

During the discussions of the constitutional changes proposal in Turkey’s parliament on January 13, Paylan talked about the Armenian Genocide which angered the ruling and opposition party members. He was asked to take back his words, which he refused. Consiquently the parliament deputy speaker decided to exclude him from three sessions, and his words were removed from the parliamentary minutes.

In his court apeal, Paylan called what has happened with him as a violation of his parliamentary immunity and restriction of freedom of speech. He also stated that the exculsion ruling against him contradicts to the parliament’s rules of procedure.

In an interview with “Radyo Agos” program of Açik

“We are with you Garo”: Serj Tankian considers Garo Paylan a true hero

Famous American Armenian musician Serj Tankian considers Armenian lawmaker of Turkey’s parliament Garo Paylan a true hero, reports “Armenpress”.

“On a special day like today celebrating MLK [Martin Luther King] and everything he stood for, Erdogan's gov't kicks out an MP in Turkey for mentioning the genocide. Garo Paylan is a true hero because it's quite easy to speak the truth in a society with no repercussions but very dangerous in one that has many repercussions. I had the unique honor of meeting him last year. We are with you Garo”, Tankian writes on Facebook.

Radyo, Paylan gave more details about what happened in the parliament: “After my statements, AKP MPs started to yell.

There was a break for more than one hour. During the break, MHP and AKP MPs came together. They turned the situation into a crisis. MHP said that it won’t be supporting the amendments if I am not punished.

Since AKP leans on MHP now, it hasn’t risen to the challenge. Now, I am excluded from the parliament for 3 sessions.”

“The worst part was that AKP, MHP and CHP MPs made contemptible remarks stating that I cannot use the word genocide. It was like peer pressure; other MPs enthusiastically clapped for showing their support. There was a lynch atmosphere. We left the parliament with my friends, after my punishment was declared.”

“I just said, “100 years ago, the ones who said ‘the constitution of Turks’ caused the destruction of peoples. If you say it again today, the ignored ones will either lapse into silence or revolt. It will do harm us all.” I tried to tell it with reference to the events happened 100 years ago. I talked about the disaster that befell us. I said that we shouldn’t be preoccupied with the naming; I said, ‘I call it genocide and you may call it whatever you want.’ I didn’t mean to provoke anything. Unfortunately, this is just the zeitgeist, I guess.

Other countries had gone through such dark times; now we are going through dark times.”

Hollande to attend dinner organized by Armenian Organizations of France

French President Francois Hollande plans to attend the annual dinner of the Co-ordination Council of Armenian Organizations of France (CCAF). Nouvelles d`Armenie report this year the event is planned on February 8.

To remind, during the last dinner the French President took the occasion to reflect on his initiative to relaunch the bill criminalizing the denial of the Armenian Genocide as well as spoke of issues related to human rights violations Armenians face in the Middle East and security threats in Nagorno Karabakh.

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 25

OSCE/ODIHR Mission to Observe Armenia’s Parliamentary Elections

YEREVAN — Election experts from the Organization for Security and Cooperation in Europe (OSCE) have formally asked the pan-European body to monitor Armenia’s upcoming parliamentary elections after meeting with Armenian government officials, opposition politicians and civil society members.

The OSCE’s election-monitoring arm, the Office for Democratic Institutions and Human Rights (ODIHR), sent a “needs assessment mission” to Yerevan in late November in anticipation of an official Armenian invitation to observe the vote scheduled for April 2.

The ODIHR team met with senior officials from President Serzh Sarkisian’s staff, the Armenian ministries of justice and foreign affairs and the Central Election Commission as well as leaders of major Armenian political parties and civic activists before releasing a report on December 12.

“All OSCE/ODIHR NAM (needs assessment mission) interlocutors underscored the need for a largescale OSCE/ODIHR election observation mission,”

reads the report.

“Based on the findings of this report, the OSCE/ ODIHR NAM recommends the deployment of an Election Observation Mission for the 2 April parliamentary elections, contingent upon the receipt of an official invitation from the Armenian authorities,” it says.

The ODIHR team specifically requested the deployment of 250 short-term and 24 long-term OSCE observers “in addition to a core team of experts.”

The OSCE has monitored the previous Armenian parliamentary and presidential elections with a similar number of mostly Western monitors. Their findings were central to the international legitimacy of those polls marred by opposition allegations of serious fraud.

The ODIHR report notes that the upcoming elections will be held under a new Armenian Electoral Code containing anti-fraud provisions that have long been demanded by the Armenian opposition. “Most OSCE/ ODIHR NAM interlocutors largely welcomed the legal amendments, viewing it as a positive development in building public confidence ahead of the elections,” it says.

But, it cautions, they also voiced “a lack of confidence in the election administration’s impartiality and ability to efficiently administer new procedures.” Many of them, presumably opposition groups, criticized a new complicated system of proportional representation whereby Armenians will be voting not only for political parties but also concrete individuals affiliated with them.

“In addition, some opposition parties and civil society groups expressed concerns that the open lists at the district level could potentially exacerbate the abuse of state resources and vote-buying at the local level,” added the ODIHR mission.

Yerevan Is One Of National Geographic’s 6 Unexpected Cities For The Food Lover The reputable National Geographic has released the list of 6 unexpected cities for the food lover, including Yerevan.

NT-s journalist Nancy Gapton visited several well-known cafes and restaurants in central Yerevan (names are not specified to avoid advertising-Tert.am) where she tasted various types of foods and specifically focused on the traditional dolma and, of course, khorovots (Armenian barbecue).

Let us mention that Gapton especially liked the Cascade with its several hospitable cafes.

Besides Yerevan, the other five cities are Budapest, Detroit, Santiago, Dakar and Wellington.

Էջ 26

Հայ Կեանք

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Hayastan Fund provides technology assistance to National Library of Armenia With support from Argentinean-Armenian benefactor Hovsep Tahta, the Hayastan All-Armenian Fund has donated five computers and one server to the National Library of Armenia. This is the second technology-assistance project for the institution to be carried out through the support of the benefactor. In 2013, Tahta donated a large-format scanner, a server, and 15 computers to the library.

“During his visit to the library last year, as Mr. Tahta was being shown the periodicals and other publications we’ve been digitizing, he was deeply moved when he recognized a newspaper from his childhood — published in Istanbul, it was the newspaper which his father used to read at home,” said Tigran Zargaryan, director of the National Library of Armenia, and continued, “Subsequently Mr. Tahta decided to help expand our library’s digitization capabilities.”

Zargaryan added that thanks to the scanner donated by the benefactor, to date 2 million Armenian-press pages and 6,650 Armenian books (comprising a total of 1.7 million pages) have been digitized and are now accessible online.

Currently the Hayastan All-Armenian Fund is building a kindergarten in Noragyugh, a village in Artsakh’s Askeran Region, through Tahta’s sponsorship.

Hayastan Fund Continues to Support Yerevan’s Tchaikovsky Music School

With support from its French and Eastern US affiliates, the Hayastan All-Armenian Fund has donated one Estonia Grand and nine Petrof pianos to the Tchaikovsky Music School in Yerevan.

“Piano lessons form the base of our students’ musical education, no matter which instrument they specialize in,” said Martun Kostandian, the school’s principal.

“The pianos we’ve received as gifts from our benefactors will certainly further raise the quality of education at our school, even though currently we need 25 additional pianos.”

The Tchaikovsky Music School was completely renovated and modernized during 2015 and 2016, through the financial support of the Hayastan All-Armenian

NKR to Hold Referendum on New Constitution

STEPANAKERT (Armradio) — The NKR National Assembly voted 20 to 7 with one abstention today to approve the President’s proposal to put the draft Constitution of the Artsakh Republic on a referendum.

“All of us are interested in having a better Constitution,” National Assembly Speaker Ashot Ghulyan said addressing the lawmakers.

“We already have certain traditions in the sphere and this maturity should become visible, when adopting the Constitution in 2017,” he said.

President’s representative Ararat Danielyan presented the main changes to the draft Constitution. All in all, 184 proposals had been submitted by factions and MPs, of which 30 were adopted. Another 13 offers were adopted partially, while the other 154 proposals were turned down due to different reasons.

Fund’s Eastern US affiliate. Thanks to the extensive makeover, the school has been transformed into a world-class institution providing both general and music education to around 600 students.

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 27

Ռուբէն Սեւակ Մարդը, Բանաստեղծը եւ Հայը Համամարդկային Գիծը Ռուբէն Սեւակի Ստեղծագործութեան Մէջ ՆՈՒԱՐԴ ՄԱՏՈՅԵԱՆ-ՏԱՐԱԳՃԵԱՆ «Մենք պիտի մեռնինք, որ հայ ազգը ապրի» Ռ.Ս. Գրականութեան մէջ կան այնպիսի առանձնայատկութիւններ, այնպիսի արժէքներ, որոնք գրողի ստեղծագործութեան կու տան մնայուն արժէք մը, եւ գրողը կը բարձրացնեն համամարդկային պատուանդանին վրայ։ Այդ առանձնայատկութիւնները կ՝արտայայտեն զգացումներն ու մտածումները համայն մարդկութեան, որոնք ներգրաւած են ժողովուրդներու պայքարի, երազանքի, հոգեւոր աշխարհի բոլոր դրսեւորումները, եւ ուր կը լսուի ժողովուրդներու իղձերուն եւ երազանքներուն արձագանգը։ Այսինքն, այն ինչ որ հասկնալի է եւ ընդունելի բոլոր ժողովուրդներուն եւ բոլոր ժամանակներուն համար, ունի համամարդկային արժէք։ Այսպէս կարելի է բնութագրել Ռուբէն Սեւակի ստեղծագործութիւնները։ Իր ժողովուրդի ճակատագրով տառապող ու տագնապող բանաստեղծը, բարձր արուեստով եւ հարուստ ներաշխարհով, անկրկնելի ինքնատիպ դէմք մը, ոչ միայն կը նկարագրէ հայ կեանքը, այլեւ ազգային գրականութեան արժէքները կը բացատրէ համաշխարհային իրականութեան մէջ, արձագանգելով մարդկային կեանքի ամենաբազմազան երեւոյթներու, պատկերելով այն ինչ որ ընդհանուր է եւ համամարդկային։ Եւրոպա ուսանած տարիներուն, բանաստեղծը կրցած էր լաւ ըմբռնել Արեւմուտքի իրականութիւնը, հասարակական կեանքի մէջ տիրող հակասութիւնները, դասակարգերու հակամարտութիւնը, դրամին ուժը, որ ստրկացուցած էր մարդը, մեռցուցած էր խիղճն ու մարդկայնութիւնը։ Այս մասին «Մարդերգութիւն» վիպերգին մէջ կ՝ըսէ.Անցեալ տարի էր։ Յոգնած ապաքէն։ Շատ քաղաքակիրթ այս Արեւմուտքէն՝ Ուր խիղճը բառ մ՛է, մարդը մեքենայ, Աշխարհ գործարան մ՛անխոնջ, անխնայ Սէրը հաշիւ մ՛է, կրօնքը՝ դրամ։ Մարդկութեան ճակատագրով մտահոգուած մեծահոգի բանաստեղծը, անձնական նեղ ապրումներէն անդին անցնելով, կ՝երգէ տառապանքը թշուառութեան մէջ տուայտող յոգնատանջ հոգիներուն։ «Մարդերգութիւն» վիպերգին հերոսը իր մօր հետ կ՝երթայ հայրենի գիւղի եկեղեցին, ուր ժողովուրդի խուռներամ բազմութիւնը եկած էր ներկայ գտնուելու գիւղի ջոջի երեխայի մկրտութեան։ Հոն միաժամանակ բերած էին աղքատի մը երեխան։ Հեղինակը նկարագրելով անոնց հակադրութիւնը, մէկը շքեղութեան, միւսը ցնցոտիներու մէջ, կ’ըսէ.Մէ՛կը նորածին որդին մեծատուն,

Մի՛ւսը աղքատի ծնունդը անտուն, Մէ՛կը բեհեզով քնած, միւսը՝ արթուն, Մէկուն ժանեակներ, մետաքսի հիւսկէն, Միւսին ձորձ մը խեղճ՝ հօրը շապիկէն, Առաջնոյն ոսկի, ժանեակ բիւր տեսակ, Երկրորդին ճակտին փուշի սեւ պսակ, Մէկը Տէ՛ր արդէն, միւսը՝ Գրա՛ստ։ Անարդարութեան դէմ իր ընդվզումը կ՝արտայայտէ այսպէս՝.Բայց այս ի՛նչ արդար օրէնք մ՛է խորին Որ յղփացա՛ծ, ճոխ Մեծերը երկրին, Իրե՛նց արգանդին մէջ կը հարուածէ։ Հաւասարութեան խո՛ւլ պէտք մ՛է գուցէ Որ վիժածնունդ սերմերը Մեծին Ի՛ր որովայնին իսկ գո՛գը հիւծին։ «Կարմիր Դրօշակը» բանաստեղծութեան մէջ, ի յայտ կու գայ հեղինակին ըմբոստ կեցուածքը կեանքի օրէնքներուն դէմ.Ո՞ւր, դէպի ո՞ւր…։ Քաղցած կեանքեր համօրէն, Իսպառ լքուած աստուածներէն, մարդերէն, Լուռ կ՝երթային, խուլ բնազդի մը հլու, Նո՛ր Օրէնքի, նո՛ր Նժար մը կերտելու…։ Ու ինձ այնպէս թըւեցաւ թէ լռելեայն Ճակատագրին թեւը կ՝իշխէր իրենց վրան… Բայց կ՝երթաին անոնք, Ի ԶԷՆ, Ի ՊԱՅՔԱՐ, Արդարութեան կը դիմէին խոնջ, տըկար, Արդարութեան որ ա՛յս կերպով պիտի գար…։ Ռուբէն Սեւակի արտայայտած այս միտքը, ընկերաբանական մտածողութեան արտայայտութիւնն է, որ կը յանգի դասակարգային պայքարի գաղափարին՝ տիրողները տապալելու, հասնելու հաւասարութեան յաղթանակին։ Այս Առումով, ան իրապաշտ ընկերվարական մըն է։ Բանաստեղծը խոնարհ խաւին, խեղճին ու տնանկին սատար կանգնելով, մարդասիրական իր գաղափարներն ու մարդկային կեանքի հանդէպ իր սկզբունքները կը հնչեցնէ «Այս Դանակը» վիպերգին մէջ։ Այստեղ արծարծուող նիւթը նոյնպէս դասակարգային հարցն է, Շարունակութիւնը էջ՝ 28

Էջ 28

Հայ Կեանք

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Ռուբէն Սեւակ Մարդը, Բանաստեղծը եւ Հայը Համամարդկային Գիծը Ռուբէն Սեւակի Ստեղծագործութեան Մէջ Շարունակութիւն էջ՝ 27-էն

ընկերային հակադրութեան պատկերն է, թէ ինչո՞ւ ոմանք տէր են ու ոմանք գերի։ Հեղինակը՝ պաշտպանելով աշխատաւորները, բանուոր դասակարգը դիտելով իբրեւ կեանքի կառուցողներ, ընկերային բարոյականութեան կրողներ, կը նկարագրէ շահագործող հասարակութեան մէջ ապրող աշխատաւորին վիճակը՝ իր մտածումներուն հիմնական առարկան դարձնելով մարդուն շահագործումը մարդուն կողմէ.Թէ բանուորն այնքան արտադրեր է շատ, Ինչո՞ւ հաց չունի բանուորն անաշխատ… Մարդկութիւն, պատիւ ու թմբուկներ հնչո՞ւն Աչքըդ գոց հաւատա, մի փնտռեր հնչուն, Մուրալն ամօթ է, գողնալը ոճիր։ «Այս Դանակը» Եւ այսպէս, բանաստեղծը պատկերելով տիրող իրականութիւնը, եւ ընդհանրապէս մարդկային կեանքը, համամարդկային հարցերու ընդմէջէն, ազգային հարցն է, որ կը բարձրացնէ։ Իր տարաբախտ անիրաւուած ազգին տառապանքն է, որ կը հնչեցնէ, թէ ինչ պիտի ընէր անիրաւուած ազգ մը ամբողջ, երբ կը մնայ անօթի եւ անօգնական.Ինչ կ՝ընէ երբ ազգ մը մնայ անօթի, Ձեռքին բահ ու բրիչ կը նետէ մէկդի, Կը զինուի տէգով, կը զինուի սուրով, Ու կ՝երթայ ամէն միջոցներով վատ Ազգի մը կըռիւ մղել յուսահատ…։ «Այս Դանակը» Հայ գրողը կը տագնապէր հասարակական հարցերով, կ՝այրէր իր ժամանակին, իր ժողովուրդին եւ մարդկութեան ճակատագրի հարցերով, երբ նոյն վիպերգին մէջ կ՝ըսէ.Իսկ թէ խելօք ես՝ ոչ ոք չի հաճիր Հաւատալ որ տղադ մեռաւ անօթի, Կը խընդայ վըրադ առանց ամօթի։ Եւ մի՞թէ հայերուն վրայ չխնդացին մեծ տէրութիւնները, որոնք քար լռութիւն պահեցին իրենց շուրջը կատարուածին՝ գործադրուող ջարդերուն ու կոտորածներուն մասին, դառնալով հաւասարազօր մեղսակիցները մեծ ոճիրին։ Անդրադառնալով հայ ժողովուրդի դժբախտ ճակատագրին, ահաւոր սպանդին, հայրենի հողը լքելու փաստին, այդ տառապանքին ցաւն ու վրէժի զգացումը կ՝արտայայտէ ջերմ հայրենասիրութեամբ գրուած, ջարդուող ու յուսալքուող ժողովուրդին ուղղուած իր օրօրոցի երգով.Արիւն-հեղեղ հորդեց այս սուրբ ձորերէն, Բայց չի փախի՛ս, փարէ՛ երկրիդ, զայն սիրէ՛ Հողիդ վրայ գերի մի՛ ըլլար, այլ տիրէ՛… Օրօր ըսեմ քնանաս։ «Վերջին Օրօր» Հեղինակին այս բարի ցանկութիւնները չհասան իրականանալու, այլ միայն ականատեսը դարձաւ հայու արիւնով ողողուած հայոց աշխարհին…։ Բանաստեղծ ընկերներուն ձօնուած «Թրուպատուր» -ներու մէջ, Ռուբէն Սեւակ պայքարի զգացումներով համակուած, կ՝անդրադառնայ հայ ժողովուրդի

տառապանքին, իր դէմ գործադրուող անլուր խժդժութիւններուն, արտայայտելով իր սերունդին տագնապը, իր ժողովուրդին արիութեան շնորհքները.Մենք՝ որ մեր վէրքէն երգեր կը շինենք՝ Մե՛նք, զրկուածներ ճակատագրէն նենգ։ Ու մինչ ուրիշներ առատ կը ջամբեն Խինդի սեղանէն, մուսային ճամբէն Մենք կ՝երթանք ըստոյգ Մահուան անսըւաղ Մե՛նք, հին Մարդկութեան ուշ ծընած-աւաղԹրուպատուրները։ Դառն իրականութիւնը չէր ընկճած, սակայն, հայու ոգին, չէր ընկճած հայուն ապրելու ու գոյատեւելու աննկուն կամքը։ Բանաստեղծը յարատեւելու հաւատք ներշնչելով, իր խօսքը կ՝աւարտէ հայ կեանքի յաղթանակի գովերգով.Հրատապ արեւուն տակ հրապարակին, Ահա՛ կ՝երգեն դեռ, ու մինչ տըղա՛յ, կի՛ն. Կը հասնին քիչ նեղ ճամբաներէ, Գլխարկն անցորդին լուռ կը կարկառէ Իրենց նահապետ երգիչն ալեւոր։ -Տըւէ՛ք, իրե՛նք են, Նոր Մարդկութեան Նո՛ր Թրուպատուրները։ «Վերջին Հայերը» բանաստեղծութեան մէջ կը հնչեն մեռած ընկերներու համար մորմոքի ձայներ, վաղ օրերու յուշ, գալիք լաւ օրերու երազանք, գութ ու սէր մարդկանց հանդէպ։ Հարս ունինք, մեզի հարսնեւոր չիկայ…։ Սուգ ունինք, մեզի սգաւոր չիկայ…։ Ո՞ր մեղքին համար, ո՞վ է անիծեր Հինգ հազար տարուան այս խե՛ղճ ազգը ծեր…։ Չո՛րս միլիոնին մէ՛կ ապաստան չիկայ, Եարիճան, հայ կայ՝ Հայութիւն չիկայ…։ Կ՝երգեն Հայերը…։ Թագն առին, դագաղ մը տուին հայուն, Մեր փառքն անցաւոր, մեր Մահն է կայուն…։ Արշա՛կ մեծ, որու բանակն ահագին Տէգով կը ծածկէր փառքըն արեգին՝ Ոտնակոխ կորած գերեզմանէդ դուն Գլուխդ վերցնէիր, տեսնէիր անտուն, Անտէր Հայերը…։ Շարունակութիւնը էջ՝ 30

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 29

Հայ լեզուի եւ մշակոյթի ամառնային խտացեալ դասընթացք

Վենետիկի Պո-Արաքս Մշակութային Ընկերակցութեան, Վենետիկի «STUDIUM MARCIANUM» հաստատութեան հետ, կազմակերպած հայ լեզուի եւ մշակոյթի ամառնային խտացեալ դասընթացքը տեղի պիտի ունենայ Օգոստոս 1-18: Քննութիւնները՝ Օգոստոս 19ին: Ժամանում՝ Յուլիս 30-31ին, մեկնում՝ Օգոստոս 20-21ին: Դասընթացքը ունի չորս մակարդակ՝ բացարձակ սկսնակներէ մինչեւ յառաջադէմներ: Դասերը տեղի կ’ունենան Երկուշաբթիէն Ուրբաթ, օրը հինգ պահ՝ առաւօտեան: Դասերու ներկայութիւնը ՊԱՐՏԱԴԻՐ է: Մասնակցութեան համար պահանջուած նուազագոյն տարիքն է 18: Դիմումները պէտք է կատարել ԱՆՁԱՄԲ եւ ԳՐԱՒՈՐ՝ նշելով միշտ ՀԵՌԱԽՕՍԻ թիւ մը եւ ԵԼԳՐԱՅԻՆ (EM) հասցէ մը: Դասընթացքին զուգահեռ տեղի պիտի ունենան մշակութային այլեւայլ ձեռնարկներ։ ՓԱՓԱՔՈՂՆԵՐՈՒՆ, կէսօրէ վերջերը, ՁՐԻԱԲԱՐ ՊԻՏԻ ԱՒԱՆԴՈՒԻՆ նաեւ՝ ԴՈՒԴՈՒԿԻ եւ ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՊԱՐԵՐՈՒ ԴԱՍԵՐ: Արձանագրութեան սակն է՝ 790 եւրօ կամ համապատասխանը՝ տարարժոյթով ըստ օրուան սակին: Այս գումարին 500 եւրոյի բաժինը պէտք է վճարուի կանխաւ՝ մինչեւ Մարտի 31ը: Այդ թուականէն ետք պէտք է վճարուի 550 եւրօ մինչեւ ՅՈՒՆԻՍի 30ը, որ արձանագրութեան համար վերջին պայմանաժամն է: Արձանագրութեան մնացեալ մասը ՊԷՏՔ Է ՎՃԱՐՈՒԻ ԱՆՊԱՅՄԱՆ ՄՈՒՏՔԻ ՕՐԸ: ՎԱՐԿԱԹՂԹԱՅԻՆ վճար (Credit card) չ’ընդունուիր: 10% զեղչ մը կը կատարուի անոնց, որոնք նախապէս լաւ արդիւնքով մասնակցած են դասընթացքին, գոնէ երկու անգամ: Նոյն զեղչը կը կատարուի նաեւ միասին յաճախող մօտիկ ազգականներէն մէկուն (ծնողք, քոյր, եղբայր, կողակից): ԱՐՁԱՆԱԳՐՈՒԹԵԱՆ ՍԱԿԸ Ո՛Չ ՄԷԿ ՊԱՐԱԳԱՅԻ ԿԸ ՓՈԽՈՒԻ ԵՒ ԿԱՏԱՐՈՒԱԾ ՎՃԱՐՈՒՄԸ ՈՐԵՒԷ ՊԱՏՃԱՌՈՎ ՉԻ ՎԵՐԱԴԱՐՁՈՒԻՐ: Ամէն վճարագիր (չէք), որ պէտք է անպայման ԴՐԱՄԱՏՆԱՅԻՆ եւ ՄԻՋԱԶԳԱՅԻՆ ըլլայ, պէտք է հասցէագրուի միայն՝ ASSOCIAZIONE PADUS-ARAXES եւ ղրկուի՝ Assoc. Padus-Araxes – c/o Centro di Documentazione della Cultura Armena, Loggia del Temanza, Corte Zappa, Dorsoduro 1602, I-30123 VENEZIA Ընդունելի չեն անձնական եւ փոստային չէքերը: Ամէն չէք պէտք է ունենայ դրամատան երաշխիքը եւ յենու բաժնեկից իտալական դրամատան մը: Անոնք, որ կը նախընտրեն դրամատնային փոխանցումով (bank transfer) վճարել, պիտի ստանան այս մասին հարկաւոր տեղեկութիւնները (հաշուի թիւ, IBAN

եւլն.): Դրամատնային բոլոր ծախսերը դիմողին կը պատկանին: Իսկ փոստի միջոցով փոխանցումը պէտք է կատարուի միայն միջազգային փոխանցագրերու միջոցով, որ է՝ mandat-poste international/ international money-order: Դրամատնային կամ փոստային փոխանցման բոլոր ծախսերը կը պատկանին դիմորդին: Կ’ընձեռուի բնակութեան հնարաւորութիւն համալսարանական ուսանողատուն մը՝ Վենետիկի պատմական կեդրոնին մէջ, օժտուած՝ խոհանոցային յարմարութիւններով: Յուլիս 30 - Օգոստոս 20 ներառեալ: Ամբողջ այս շրջանին համար, բնակութեան սակն է՝ 910 եւրօ առանձին սենեակի մէջ, 790 եւրօ երկու հոգինոց սենեակի մէջ, երկու պարագային ալ՝ լոգարանային յարմարութիւններով օժտուած: Բնակութեան վճարը, տուեալ ժամանակաշրջանի ընթացքին, ենթակայ չէ օրական հաշուարկումի: Ճաշ մը կամ ընթրիք մը, համալսարանի սեղանատան կամ այլ պայմանագրուած հաստատութեան մը մօտ, պիտի արժեն շուրջ 9 եւրօ: Անոնք, որ կը խորհին նշեալ թուականներէն աւելի առաջ ժամանել կամ յետոյ մեկնիլ, պէտք է իրենք հոգան իրենց բնակութեան յարմարութիւնը այդ օրերուն համար: Յաւելեալ ՏԵՂԵԿՈՒԹԻՒՆՆԵՐՈՒ համար ելգիր մը ուղարկել հետեւեալ հասցէներուն՝ daniela@padus-araxes.com; benedettacon@gmail.com: Ի հարկին հեռաձայնել բջիջայնի թիւերուն՝ +39.347.4562981 (Դանիէլա) եւ +39.349.0986027 (Բենեդետտա) Երկուշաբթի եւ Հինգշաբթի առաւօտները ժամը 10:30-13:00, եւ կամ Երեքշաբթի, Չորեքշաբթի եւ Ուրբաթ իրիկունները ժամը 20:00-21:30 (ԻՏԱԼԻՈՅ ԺԱՄՈՎ): Լաւ ստուգել երկիրներու միջեւ ժամերու տարբերութիւնը: Բացակայութեան պարագային կրկին փորձել եւ յստակ ու հասկնալի լուր մը թողուլ բջիջայինի ընկալուչին՝ նշելով անուն եւ հեռախօսի համար: ԵՐԲԵՔ չհեռաձայնել Վենետիկի համալսարանի կամ որեւէ այլ իտալական հիմնարկի գրասենեակներուն:

Էջ 30

Հայ Կեանք

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Բժիշկներու Միջազգային 12-րդ համագումարը տեղի պիտի ունենայ Պուէնոս Այրէսի մէջ

Հայ Բժիշկներու Միջազգային 12-րդ համագումարը տեղի պիտի ունենայ 31 Մայիսէն 2 Յունիս, Արժանթինի մայրաքաղաք Պուէնոս Այրէսի մէջ։ Առաջին անգամ ըլլալով հայ բժիշկները պիտի մէկտեղուին Հարաւային Ամերիկա ցամաքամասին մէջ։ Ինչպէս կը տեղեկացնեն ՀՀ Առողջապահութեան նախարարութենէն, սփիւռքահայ բժիշկներու նախաձեռնութեամբ 1976 թուականին Պէյրութի մէջ կայացած առաջին համագումարէն ետք այս կառոյցն իր վրայ վերցուցած է կարեւոր առաքելութիւն մը` միաւորելով համայն աշխարհի հայ բժշկական ներուժը, զարգացնել հայրենիքի առողջապահական համակարգը։ Համաժողովները մէկ հովանիի տակ համախմբելու նպատակով 1990թ. Մոնրէալի մէջ հիմնուած Հայ Բժիշկներու Միջազգային Կոմիտէն (AMIC) 1992 թուականի Փարիզի համաժողովէն սկսեալ, լուրջ ներդրում ունեցաւ համագումարներու կազմակերպման գործին մէջ: Ներկայիս «AMIC»ի նախագահը Ճերրի Մանուկեանն է (Գալիֆորնիա, ԱՄՆ): Հայ Բժիշկներու Միջազգային համագումարին կազմակերպիչները նոր մարտահրաւէրներուն

զուգընթաց նոր մօտեցումներ որդեգրած են։ Ինչպէս իր ուղերձին մէջ կը նշէ 12-րդ համագումարի նախագահ Դանիէլ Ստամպուլեան, նորարարական մօտեցումներով վերջին տարիներու համագումարներու ուղղուածութիւնը դարձած է աւելի գիտական` ծառայելով ոչ միայն մասնագէտներու կատարելագործման, այլեւ ամբողջ աշխարհի հայկական առողջապահական համայնքին համար կը դառնայ ոլորտի միջազգային նորութիւններու, ձեռքբերումներու եւ նորացուած մօտեցումներու տեղեկատուական հարթակ։ Պուէնոս Այրէսի մէջ կայանալիք 12-րդ համագումարի նշանաբանն է` «Առողջութիւնը խթանելու, ինտեգրելու եւ նորամուծութեան մարտահրաւէրներ»։ Համագումարի նախագահ, Արժանթինի մէջ մեծ ճանաչում ունեցող բժիշկ, վարակաբան, Վարակիչ հիւանդութիւններու դէմ պայքարի «Fidec Armenia» հիմնադրամի հիմնադիր Դանիէլ Ստամպուլեան աշխարհի հայ բժիշկներուն եւ բուժքոյրերուն կոչ կ'ուղղէ օգտուիլ ընձեռնուած հնարաւորութենէն եւ այցելել Պուէնոս Այրէս` լրացնելու գիտելիքները, փոխանակելու փորձը եւ համատեղ քննարկելու Հայաստանի առողջապահական համակարգի մարտահրաւէրները, զանոնք յաղթահարելու ուղիները։ Նշենք, որ Հայաստանի Հանրապետութեան մօտ Արժանթինի դեսպանատունը Հայ Բժիշկներու Միջազգային 12-րդ համագումարի կազմակերպիչներու եւ Արժանթինի հայ համայնքին հետ աշխատանքներ տարած է Հայաստանի բժիշկներու եւ բուժքոյրերու մասնակցութիւնը հնարաւորինս մատչելի եւ հետաքրքրական դարձնելու ուղղութեամբ։

Ռուբէն Սեւակ Մարդը, Բանաստեղծը եւ Հայը Համամարդկային Գիծը Ռուբէն Սեւակի Ստեղծագործութեան Մէջ Շարունակութիւն էջ՝ 28-էն

Հայ կեանքը հաստատող, ոգեկոչող շեշտերով, լուսաւոր ապագայի հաւատքով ու կեանքի ազատութեան շունչով ողողուած «Վերջին Հայերը» բանաստեղծութիւնը, հայ ազատատենչ ոգիին արտայայտութիւնն է.Ո՛չ, Ո՛չ։ Արշալոյսն իրենց պիտի գայ, Ու եթէ չգայ աւօտն ապագայ պիտ կռուին, Մինչ ե՞րբ, մինչեւ յաւիտեան։ Ռուբէն Սեւակ, իր կրակոտ ու բոցավառ բանաստեղծութիւններով, իրականութեան իր խորաթափանց հայեացքով, կ’արձագանգէ այդ օրերու տխուր դէպքերուն եւ իրողութիւններուն, կ’ընդվզի տիրող անարդարութեան դէմ, ցաւն ու վիշտը հերոսաբար յաղթահարելով։ Պարզ ու անպաճոյճ ոճով գրուած իր հայրենասի-

րական բանաստեղծութիւնները, իրենց պարզութեան մէջ իսկ, կը մնան հարազատ ու զգայուն էջերը հայ դիւցազներգութեան։ Ռուբէն Սեւակ հայ մարտնչող մտքի գաղափարախօսն է…։ ՌԱԿ ՄԱՄՈՒԼ

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017

Հայ Կեանք

Էջ 31

Հ. Բ. Ը. Մ. Յ Ո Ւ Ն Ա Ս Տ Ա Ն Ի Կ Ե Դ Ր. Յ Ա Ն Ձ Ն Ա Ժ Ո Ղ Ո Վ Ի ՀՐԱՒԷՐ ԲԱՑԱՌԻԿ ԸՆԴՀԱՆՈՒՐ ԱՆԴԱՄԱԿԱՆ ԺՈՂՈՎԻ Յանձնաժողովիս Վարչութիւնը, կը հրաւիրէ իր բոլոր իրաւասու անդամ – անդամուհիները, ներկայ գտնուելու Բացառիկ Ընդհանուր Անդամական Ժողովին, որ տեղի պիտի ունենայ, Կիրակի 22 Յունուար 2017ի, առաւօտեան ժամը 10ին, Հ. Բ. Ը. Միութեան «Ա. Գալփաքեան» վարժարանի «Հրանդ եւ Լուիզ Ֆէնէրճեան» հանդիսասրահին մէջ, Նաֆփլիու փողոց, թիւ 11, Փալէօ Ֆալիրօ, հեռ.

210-9825685: Մեծամասնութիւն չգոյանալու պարագային, Բացառիկ Ընդհանուր Անդամական Ժողովը պիտի յետաձգուի, որպէսզի վերջնականօրէն գումարուի յաջորդող Կիրակի 29 Յունուար 2017, նոյն ժամուն, նոյն վայրը եւ նոյն օրակարգով: Յիշեցնենք թէ մասնակցելու իրաւունք ունին միմիայն այն անդամ – անդամուհիները որոնք կատարած պիտի ըլլան իրենց տնտեսական պարտաւորութիւնները մինչեւ 2016ը:

ՕՐԱԿԱՐԳ Բարեփոխել Միութեան Ծրագրի ու Կանոնագրի 2րդ յօդուածը, համաձայն ըլլալու համար 4093/2012 օրէնքի պայմաններուն, որ կը վերաբերի ոչ կառավարական կրթութեան ուսումնարաններուն: Յանձնաժողովիս Վարչութեան որոշումով ձեզի ուղարկուած է 7 Դեկտեմբեր 2016 թուակիր նամակը, ուր հնարաւորութիւնը ունիք ձեր անցեալի առկախ հաշիւները կատարել: Այն անդամ – անդամուհիները որ նախորդ տարիներու տնտեսական պարտաւորութիւնները չեն կատարած եւ կը փափաքին ներկայ գտնուելու Բացառիկ Ընդհանուր Անդամական Ժողովին, կրնան կատարել իրենց պարտաւորութիւնները մինչեւ Ընդհանուր Անդամական Ժողովին սկիզբը:

ԱՆԴԱՄՆԵՐՈՒՆ ՆԵՐԿԱՅՈՒԹԻՒՆԸ ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ Է! Ի դիմաց Հ. Բ. Ը. Միութեան Յունաստանի Կեդր. Յանձնաժողովի Ատենադպիր Ատենապետ ՄԱՐԻ ԲՕՆԻՐՈՒ ԴՈԿՏ. ՀԱՄԲԻԿ-ՍԱՀԱԿ ՄԱՐՈՒՔԵԱՆ

Աթէնք, 15 Յունուար 2017 Հիմնուած 1906-ին, Հ.Բ.Ը.Մ.ը (www.agbu.org), աշխարհի մեծագոյն ոչ-շահամէտ հայկական կազմակերպութիւնն է: Միութեան կեդրոնը կը գտնուի Նիւ Եորք, Ամերիկայի Միացեալ Նահանգներ: Հ.Բ.Ը.Մ.ը կը սատարէ հայեցի ինքնութեան եւ ժառանգութեան պահպանումին եւ մշակումին՝ կրթական, մշակութային եւ մարդասիրական ծրագիրներով: Միութեան գործունէութիւնները կ'ընդգրկեն տարեկան աւելի քան 500,000 հայեր, աշխարհի տարածքին:

Established in 1906, AGBU (www.agbu.org) is the world's largest non-profit Armenian organization. Headquartered in New York City, AGBU preserves and promotes the Armenian identity and heritage through educational, cultural and humanitarian programs, annually touching the lives of some 500,000 Armenians around the world.

For more information about AGBU and its worldwide programs, please visit www.agbu.org

Էջ 32

Հայ Կեանք

Ուրբաթ 20 Յունուար 2017