Հայ Կեանք թիւ 08(21) 14/04/2017

Հայ Կեանք ԱԶԳԱՅԻՆ ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ՄՇԱԿՈԻԹԱՅԻՆ ԵԼԵԿՏՐՈՆԱՅԻՆ ՊԱՐԲԵՐԱԿԱՆ Տարի Բ Թիւ 8(21)

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հանրապետական, «Ծառուկեան», «Ելք» եւ Դաշնակցութիւն մուտք կը գործեն Ազգային Ժողով

Քրիստոս Յարեաւ ի մեռելոց։ Օրհնեալ է Յարութիւնն Քրիստոսի։ Կեդրոնական Ընտրական Յանձնաժողովը հրապարակած է Ապրիլ 2-ի Հայաստանի Ազգային Ժողովի ընտրութիւններուն նախնական արդիւնքները․ Հայաստանի նոր Ազգային Ժողովը պիտի ունենայ 105 աթոռ։ - Հանրապետական կուսակցութիւն (ՀՀԿ)՝ 49,12% 58 աթոռ, - «Ծառուկեան» դաշինք՝ 27,32% 31 աթոռ, - «Ելք» դաշինք՝ 7,77% 9 աթոռ, - Դաշնակցութիւն (ՀՅԴ)` 6,57% 7 աթոռ։ Ընտրութիւններուն մասնակցած միւս հինգ ուժերը չկրցան յաղթահարել Ազգային Ժողով մտնելու նուազագոյն արգելքը։ Յիշեցնենք, որ կուսակցութիւններուն անհրաժեշտ էր առնուազն 5%, իսկ դաշինքներուն՝ 7%։ Եւ այսպէս, Ազատ Դեմոկրատները ստացան շուրջ 1%, Հայաստանի Համայնավար Կուսակցութիւնը գրեթէ նոյնքան, Կոնգրէս-ՀԺԿ դաշինքը շուրջ 1,5%, ՕՐՕ դաշինքը շուրջ 2% եւ Ազգային Վերածնունդը շուրջ 4%։ Պաշտօնական տուեալներով ընտրութիւններուն մասնակցած է քուէարկութեան իրաւունք ունեցող 2.567.706 քաղաքացիներէն՝ 1.574.947 քաղաքացի, կամ քուէարկելու իրաւունք ունեցող քաղաքացիներուն 60,89%։ Ներկայ կառավարութիւնը վար պիտի դնէ իր լիազօ-

Բարի Ս․ Զատիկ

24 Ապրիլ 2017 100 + 2 րութիւնները նոր խորհրդարանի առաջին նիստին օրը։ Իսկ առաջին նիստը տեղի պիտի ունենայ խորհրդարանը ձեւաւորուելէն ետք, երրորդ հինգշաբթի օրը։

Էջ 2

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Սբ. Յարութեան տօն

News in Pages 15-22 «Հայ Կեանք » Ելեկտրոնային Պարբերական Հրատարակման Պատասխանատուներ

Տիգրան Ապասեան Խաչատուր Ադամեան Դոկտ․Համբիկ -Սահակ Մարուքեան

«Χάι Γκιάνκ» Ηλεκτρονική Περιοδική Ενημερωτική Έκδοση Υπεύθυνοι Έκδοσης

Δικράν Αμπασιάν Χατσαδούρ Αταμιάν Δρ. Χαμπίκ-Σαχάκ Μαρουκιάν Αποστέλλεται ηλεκτρονικώς & ατελώς

«Hye Gyank» Electronic Periodical Publication Athens-Greece E-mail: hyegyank@gmail.com Հաւատալով ազատ խօսքի իրաւունքին եւ բազմակարծութեան, հրապարակուած գրութիւնները անպայման չեն արտայայտեր հրատարակիչներու տեսակէտը։

Յիսուս Քրիստոսի հրաշափառ Յարութեան տօնը կոչուում է նաեւ Զատիկ, որը նշանակում է զատում, բաժանում, հեռացում մեղքերից եւ վերադարձ առ Աստուած: Զատիկը Հայ Առաքելական Սուրբ Եկեղեցուոյ 5 տաղաւար տօներից մէկն է: Յիսուս Քրիստոսի խաչելութիւնից եւ մահից յետոյ` երեկոյեան, բարեպաշտ մարդիկ Նրա մարմինը իջեցրին խաչից եւ դրեցին վիմափոր գերեզմանի մէջ՝ փակելով մեծ քարով: Երեք օր յետոյ` կիրակի առաւօտեան, իւղաբեր կանայք` Մարիամ Մագտաղենացին, Յակոբի մայր Մարիամը եւ Սողոմէն, գնացին գերեզման՝ անուշաբոյր իւղերով օծելու Քրիստոսի մարմինը, սակայն զարմանքով տեսան, որ քարայրի մուտքի քարը հեռացուած է, իսկ գերեզմանը` թափուր: Մինչ նրանք տարակուսում էին, երեւացին երկու հրեշտակ եւ ասացին. «Ինչո՞ւ եք ողջին մեռելների մէջ փնտրում: Այստեղ չէ, այլ Յարութիւն առաւ» (Ղուկ. 24:5-6): Յարութեան լուրը կանայք աւետեցին առաքեալներին, որից յետոյ Յիսուսը երեւաց նրանց: Քրիստոսի Յարութիւնը դարձաւ քրիստոնէական վարդապետութեան եւ հաւատքի հիմքը: «Եթէ մեռելների յարութիւն չկայ, ապա եւ Քրիստոս յարութիւն չի առել: Եւ եթէ Քրիստոս Յարութիւն չի առել, իզուր է մեր քարոզութիւնը, իզուր է եւ ձեր հաւատը» (Ա Կորնթ. 15:13-14): Ս. Յարութեան տօնի նախընթաց երեկոյեան եկեղեցիներում մատուցուում է Ճրագալոյցի ս. պատարագ, որով սկսուում են զատկական տօնակատարութիւնները: Առաւօտեան եկեղեցիներում կատարուում է ժամերգութիւն, Անդաստանի արարողութիւն, ապա մատուցուում տօնական ս. պատարագ: Սուրբ Յարութեան տօնին հաւատացեալները միմիանց ողջունում են «Քրիստոս Յարեաւ ի մեռելոց» աւետիսով, պատասխանում՝ «Օրհնեալ է Յարութիւնն Քրիստոսի»: Զատկի տօնին հաւատացեալները ձու են ներկում: Ներկուած ձուն համարուում է Յարութեան եւ նոր կեանքի խորհրդանիշ: Կարմիր գոյնը խորհրդանշում է խաչեալ Յիսուսի կենդանարար արիւնը, որ թափուեց մարդկութեան փրկութեան համար: Ըստ ս. Գրիգոր Տաթեւացու՝ «Միայն Զատկին ենք ձու ներկում, որովհետեւ ձուն օրինակ է աշխարհի», եւ ինչպէս իմաստուններն են ասում. «Դրսի կեղեւը նման է երկնքին, թաղանթը՝ օդին, սպիտակուցը՝ ջրին, դեղնուցն էլ երկիրն է: Իսկ կարմիր գոյնը խորհրդանշում է Քրիստոսի արիւնը: Եւ մենք կարմիր ձուն մեր ձեռքերի մէջ առնելով` հռչակում ենք մեր փրկութիւնը»: Յիսուս Քրիստոսի հրաշափառ Յարութեան տօնը Հայ Եկեղեցին նշում է յիսուն օր շարունակ՝ մինչեւ Հոգեգալստեան (Պենտեկոստէ) տօն: Այս ընթացքը կոչուում է Յինանց շրջան կամ Յինունք, որը ծագում է «յիսունք» բառից: Յինանց շրջանի քառասուն օրերը Յարուցեալ Քրիստոսի՝ աշակերտներին երեւալու եւ Աստուծոյ արքայութեան մասին վկայութիւններ տալու յիշատակութիւնն են (Գործք 1:3), իսկ վերջին տասն օրերը նուիրուած են Քրիստոսի Համբարձմանը: Յինանց շրջանը աւարտուում է Հոգեգալստեան տօնով: Համբարձումից տասն օր յետոյ, ըստ Քրիստոսի խոստման, առաքեալների վրայ իջաւ Աստուծոյ Սուրբ Հոգին, եւ զօրացած առաքեալները վկայեցին Քրիստոսին ամբողջ աշխարհով:

ՔՐԻՍՏՈՍ ՅԱՐԵԱՒ Ի ՄԵՌԵԼՈՑ: ՕՐՀՆԵԱԼ Է ՅԱՐՈՒԹԻՒՆՆ ՔՐԻՍՏՈՍԻ: Qahana.am

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 3

Ծաղկազարդի տօնը Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածնում կան օրհնութիւնը բաշխեց իր հրաւէրով Սուրբ Էջմիածին ժամանած Հրազդանի Երեխաների աջակցութեան հիմնադրամի ցերեկային կենդրոնի հաշմանդամութիւն ունեցող շուրջ 130 երեխաներին:

Ապրիլի 9-ին Հայաստանեայց Առաքելական Ս. Եկեղեցին տօնախմբեց մեր Տէր Յիսուս Քրիստոսի` Երուսաղէմ յաղթական մուտքի յիշատակը` Ծաղկազարդը: Տօնը տարիներ առաջ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ Ծայրագոյն Պատրիարք եւ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի օրհնութեամբ նաեւ հռչակուել է որպէս մանուկների օրհնութեան օր: Այս կապակցութեամբ Առաւօտեան ժամերգութեան աւարտին, Մայր Տաճարի շրջափակում, Գարեգին Բ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի հանդիսապետութեամբ, կատարուեց Անդաստանի արարողութիւն եւ մանուկների օրհնութեան կարգ: Վերջում Վեհափառ Հայրապետն իր օրհնութիւնը բաշխեց տօնի առիթով Մայր Աթոռում համախմբուած բազում մանուկներին: Հայոց Հայրապետը ներկայ փոքրիկներին խաչեր նուիրեց, իսկ հաւատաւոր ժողովրդին բաժանուեցին Անդաստանի ընթացքում օրհնուած ուռենու ճիւղեր:

Ապա Մայր Տաճարում տօնի առիթով մատուցուեց Սուրբ եւ Անմահ Պատարագ: Պատարագիչն էր Մայր Աթոռի Արտաքին յարաբերութիւնների եւ արարողակարգի բաժնի տնօրէն Տ. Նաթան արքեպիսկոպոս Յովհաննիսեանը, ով իր քարոզում մասնաւոր անդրադարձ կատարեց տօնի խորհրդին: Ս. Պատարագի աւարտին վերստին կատարուեց մանուկների օրհնութեան արարողութիւն, որի ժամանակ տաճարում ներկայ երեխաները հրաւիրուեցին ատեան, ուր արժանացան Ամենայն Հայոց Հայրապետի աղօթքին եւ օրհնութեանը: Մայր Տաճարի առջեւ Նորին Սրբութիւնը նաեւ իր հայրա-

Վերջիններիս համար Մայր Աթոռի Սոցիալական ծառայութեան գրասենեակի կողմից կազմակերպուեց ընդունելութիւն, որի ընթացքում Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսի անունից մանուկներին նուէրներ ընծայուեցին: Երեխաները Մայր Աթոռի «Հրաչ եւ Սիւզան Թուֆաեան» հայորդեաց տանը ներկայ գտնուեցին իրենց համար հայորդեաց տան սաների կողմից նախապատրաստուած համերգին: Տօնի առիթով Վեհափառ Հայրապետի տնօրինութեամբ Մայր Աթոռ Ս. Էջմիածինը 2.000.000 ՀՀ դրամի աջակցութիւն կցուցաբերի Հրազդանի Երեխաների աջակցութեան հիմնադրամի ցերեկային կենդրոնին:

Նոյն օրը Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսն ընդունեց տարբեր թեմերի եկեղեցիներում ծառայող մանուկ դպիրներին, ովքեր Մայր Տաճարում մասնակցեցին Ծաղկազարդի Ս. Պատարագին: Իր օրհնութիւնը բերելով նրանց` Նորին Սրբութիւնը գովեց պատանիներին իրենց հաւատաւոր նկարագրի համար եւ մաղթեց նոյն ոգով շարունակել եկեղեցանուէր ծառայութիւնը Տիրոջ Ս. Խորանին: Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին, Տեղեկատուական համակարգ, 9 Ապրիլի, 2017

Էջ 4

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

ԱՄՆ-ի Գոնկրէսականները Կոչ Կ’ընեն Թրամփին Ճանչնալ Հայոց Ցեղասպանութիւնը

Միացեալ Նահանգներու Գոնկրէսի աւելի քան 80 անդամներ կոչ ըրած են նախագահ Տօնալտ Թրամփին ճանչնալ Հայոց ցեղասպանութիւնը: Իրավիճակը եզակի է քանի որ նախագահ Թրամփին ուղղուած նամակի տակ իրենց ստորագրութիւնները դրած են Գոնկրէսի Ներկայացուցիչներու պալատի Արտաքին յարաբերութիւններու եւ Ազգային անվըտանգութեան հարցերով յանձնաժողովներու կարեւոր ղեկավարներ՝ հանրապետական Էտ Ռոյսը եւ Տեւին Նունէզը եւ յանձնաժողովի ղեկավարի տեղակալներ, դեմոկրատ գոնկրէսականներ Էլիոթ Էնկէլը

եւ Ատամ Շիֆը: Տօնալտ Թրամփին ուղղուած կոչին միացած են նաեւ շարք մը սենաթորներ: Անոնցմէ է Մասաչուսէթսը ներկայացնող սենաթոր Էտ Մարքին. «Ես նամակ պիտի ուղղեմ նախագահ Թրամփին, կոչ պիտի ընեմ անոր հետեւիլ Հանրապետական կուսակցութեան առաջնորդներուն եւ ճանչնալ Հայոց ցեղասպանութիւնը»: Սենաթորը յիշեցուցած է, որ Հայոց ցեղասպանութեան փաստը անցեալին ճանչցած են ԱՄՆ-ի շարք մը հանրապետական առաջնորդներ. «Նախագահ Ռէկընէն մինչեւ սենաթոր Պոպ Տոլ, Հանրապետական կուսակցութիւնը ունի Հայոց ցեղասպանութեան ճանաչման հսկայական ժառանգութիւն»: Նամակը ստորագրած Գոնկրէսի Ազգային անվտանգութեան հարցերով յանձնաժողովի անդամ գոնկրէսական Ատամ Շիֆը լաւատեսօրէն տրամադրուած է. «Սա մեր լաւագոյն հնարաւորութիւնն է կոչ ընելու այս նախագահին ճիշդ քայլ կատարել եւ ճանչնալ Ցեղասպանութիւնը»:

Որքան Մարդ Լքած է Հայաստանը Վերջին 3 Տարիներուն

Հայաստանէն գաղթի հոսքերը ընդհանուր առմամբ նուազած են, սակայն աճած է անվերադարձ մեկնողներու թիւը: Այս մասին լրագրողներու հետ հանդիպման նշած է «Վերադարձ եւ պաշտպանութիւն» սոցիալ-իրաւական ՀԿ նախագահ Տաթեւիկ Բեժանեան: Ան ներկայացուցած է վերջին երեք տարիներուն արտագաղթի եւ ներգաղթի տուեալները՝ ըստ իրենց հետազօտութեան, խօսած է փոխանցումային հոսքերու նուազման պատճառներու ու հետեւանքներու մասին: Անոր խօսքով՝ գաղթի տեղաշարժի մէջ մեծ տոկոս կազմած է երկարաժամկէտ աշխատանքային գաղթի համար մեկնողներու եւ անվերադարձ մեկնողներու թիւը:

«Տարեկան կտրուածքով՝ երկրից անվերադարձ հեռանում է 35 հազար մարդ, սակայն 2016 թուականին անվերադարձ մեկնողների թիւը դարձաւ 37 հազար: Նրանց 47 տոկոսը կազմում են աշխատանքային միկրանթները, իսկ մշտականը՝ 53 տոկոս: Միտում է նկատւում նաեւ բարձր որակաւորում ունեցող մասնագէտների արտահոսքի։ Յուսադրող չեն տուեալները, քանի որ միտումը ցոյց է տալիս, որ կարող է կրկնուել 90-ականների սկզբի իրականութիւնը, այսինքն՝ ուղեղների արտահոսք»,- նշած է Բեժանեան: Անոր հաւաստմամբ՝ Հայաստանէն աշխատանքային գաղթողներու հիմնական հոսքը կ’ըլլայ դէպի ՌԴ: Ըստ որուն՝ վերջին տարիներուն աշխատանքային գաղթողներու հոսքը նուազած է, բայց այդ պայմանաւորուած է ոչ թէ Հայաստանի ընկերային-տնտեսական վիճակի բարելաւմամբ, այլ ՌԴ տնտեսութեան թուլացմամբ։ Բեժանեանի խօսքով՝ ընդհանուր գաղթի տարիքը 25-54 տարեկանն է, այսինքն՝ վերարտադրողական տարիքն է: «Միկրացիոն հոսքերի նուազումը բերել է դրամական փոխանցման նուազման, ինչը նոյնպէս պայմանաւորուած է արտաքին գործօններով՝ ՌԴ տնտեսութիւնը վերջին տարիներին վատթարացել է, ռուբլու արժէքը ընկել է: Նուազել են նաեւ առողջապահութեան եւ կրթութեան վրայ ծախսուող գումարները»,- ընդգծած է Տաթեւիկ Բեժանեանը՝ աւելցնելով, որ փոխանցումներու 80 տոկոսը կենցաղային խնդիրներու լուծման համար ծախսուած են:

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 5

ՌԱՄԿԱՎԱՐ ԱԶԱՏԱԿԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԻՒՆ ԿԵԴՐՈՆԱԿԱՆ ՎԱՐՉՈՒԹԻՒՆ ՅԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ Հայրենի պետական կառոյցներուն Հայրենի պետական, քաղաքական եւ հասարակական հաստատութիւններուն Հայ կրօնապետերուն, նուիրապետական աթոռներուն եւ կրօնական հաստատութիւններուն Սփիւռքի քոյր կազմակերպութիւններուն եւ միութիւններուն Հայրենի եւ Սփիւռքահայ մամուլի պատասխանատուներուն Ի տես վերջին շրջանին Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան աւանդական ուղեգիծէն շեղած եւ պառակտումի ձգտող կարգ մը անկարգապահ անհատներու հանրային կարծիքի մօտ ստեղծած շփոթին՝ Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան օրինական ղեկավարութեան եւ կառոյցին շուրջ, ՌԱԿ Կեդրոնական Վարչութիւնս՝ պատմութեան եւ հայ ժողովուրդին ընդ առաջ՝ պարտադրուած կը զգայ հետեւեալ գիրը ուղղելու հայ պետական, քաղաքական, ազգային, կրօնական եւ հասարակական կազմակերպութիւններու պատասխանատուներուն եւ Հայրենի ու Սփիւռքի մամլոյ ներկայացուցիչներուն՝ միանգամընդմիշտ յստակացնելու հետեւեալ յոյժ կարեւոր կէտերը՝ առաջքը առնելու ամէն տեսակի թիւրիմացութեան եւ շփոթի. Ա. Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան օրինական ղեկավար մարմինը կը հանդիսանայ՝ Հայրենիքի մէջ 2016 տարուան Մայիս ամսուն պատմական եւ աւանդական յաջորդականութեամբ գումարուած՝ ՌԱԿ 27-րդ Ընդհանուր Պատգամաւորական ժողովէն բխած ՌԱԿ Կեդրոնական Վարչութիւնը: Հայրենիքի մէջ առաջին անգամ գումարուող պատմական այս ժողովին գումարման առիթով իրենց ողջոյնի խօսքն ու օրհնութեան գիրերը յղած էին ՀՀ Վսեմաշուք նախագահ Սերժ Սարգսեանը, Ամենայն Հայոց Վեհափառ Հայրապետ ՆՍՕՏՏ Գարեգին Բ. Կաթողիկոսը եւ Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Վեհափառ Հայրապետ ՆՍՕՏՏ Արամ Ա. Կաթողիկոսը: ՌԱԿ Կեդրոնական Վարչութեան իշխանութենէն դուրս գործող կամ հանդէս եկող ոեւէ անձ կամ որեւէ մարմին չի կրնար ներկայացնել Ռամկավար Ազատական Կուսակցութիւնը: Բ. ՌԱԿ-ի անունը օգտագործող կանոնագրականօրէն խորթ, ապօրինի եւ արհեստածին մարմիններ ու անոնց միջոցով հայ աւանդական կուսակցութիւններէն մէկը պառակտել կամ իւրացնել փորձող անհատները ոչ միայն կը փորձեն տկարացնել Ռամկավար Ազատական Կուսակցութիւնը, այլ նաեւ կը սպառնան Սփիւռքի գոյութեան, որուն ներկայութենէն ու քաղաքական ուժէն կը սարսափի հայ ժողովուրդի թշնամին եւ որուն կազմակերպ վիճակը աւելի քան կենսական է ինչպէս սփիւռքահայութեան եւ մեր քոյր կառոյցներուն համար, այնպէս ալ անշուշտ Հայրենիքին: Այդ միեւնոյն անհատներու ազգակործան եւ պառակտիչ գործելաձեւը նորութիւն մը չէ անշուշտ եւ ոչ ալ գաղտնիք մըն է այսօր: Ամէն պարագայի, ի՞նչ կարելի է յուսալ անցեալ դարու պաղ պատերազմի հետեւանքներէն մին

հանդիսացող եղբայրասպան կռիւներու արիւնով տակաւին սնանող մարդոցմէ, որոնք իրենց լուր տարածելու միջոցներով առիթը չեն փախցներ փառաբանելու եղբայրասպան այդ օրերը, անտեղի հակառակութիւն փորձել ստեղծելով քոյր կազմակերպութիւններու հետ, եւ աւելին՝ հայրենի պետութեան դէմ անհաւասար եւ անպատասխանատու ընդդիմութիւն կը խաղան, հայրենիքին ապահովութեան սպառնացող կասկածելի կողմերու հետ աշխատելու գնով իսկ: Գ. Վերոյիշեալ պառակտումի շարժումները անկախ անյայտ եւ կասկածելի աղբիւրներէ, կը ֆինանսաւորուին նաեւ ատենին իրենց վստահուած՝ սակայն, այսօր ազգային եւ մարդկային խիղճէ զուրկ՝ կարգ մը անհատներու ձեռնարկած կուսակցապատկան կառոյցներու վաճառքի հասոյթներէն: Դ. Շրջանառութեան մէջ դրուած ՌԱԿ «Գերագոյն Խորհուրդ» անունով մարմին մը գոյութիւն չունի 95-ամեայ Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան կանոնագրութեան մէջ: Անիկա արհեստածին է իսկ անոր գլուխը ինքզինք դասող Վարդան Նազիրեանը՝ ինքնակոչ նախագահ մըն է պարզապէս, այսպէս կոչուած ղեկավարութիւն խաղցող իր խմբակին հետ մէկտեղ: Ե. Կուսակցութեան ինչ անուանումով ալ ներկայանայ ան կամ կոչէ իր գլխաւորած մարմինը՝ Հայաստանի մէջ գործող Յակոբ Աւետիքեանի կուսակցութեան հետ, աշխարհասփիւռ եւ աւանդական Ռամկավար Ազատական Կուսակցութիւնը ոչ մէկ կապ ունի այսօր: Ընդամէնը քանի մը տարի առաջ ստեղծուած այդ խմբակը, այսօր վատաբար կը փորձէ իւրացնել 95-ամեայ կուսակցութեանս անունը, դրօշն ու զինանշանը: Ամէն պարագայի վերոյիշեալները ո՛չ մէկ ձեւով ներկայացուցած են կամ կը ներկայացնեն աշխարհասփիւռ Ռամկավար Ազատական Կուսակցութիւնը: ՌԱԿ Կեդրոնական Վարչութեանս Հայաստանաբնակ եւ Հայրենիք յաճախակի այցելութիւն տուող անդամները լաւագոյնս կը ներկայացնեն աշխարհասփիւռ ՌԱԿը՝ յաչս հայրենի պետութեան եւ ժողովուրդին: Զ. ՌԱԿ Արեւելեան Ամերիկայի եւ Գանատայի Շրջանային վարչութիւն անունով մարմին մը գոյութիւն չունի այսօր: Այդ շրջանակը 11 տարիներ առաջ՝ 22 – 26 Փետրուար 2006-ին Աթէնքի մէջ գումարուած ՌԱԿ 24-րդ Ընդհանուր Պատգամաւորական Ժողովին որոշումով կազմալոյծ յայտարարուած է, որուն փոխարէն կազմուած են Արեւելեան Շարունակութիւնը էջ՝ 6

Հայ Կեանք

Էջ 6

Ռ․ Ա․ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԻՒՆ ԿԵԴՐՈՆԱԿԱՆ ՎԱՐՉՈՒԹԻՒՆ ՅԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ Շարունակութիւն էջ՝ 5էն

Ամերիկայի եւ Կեդրոնական ու Արեւելեան Գանատայի երեք Շրջանային վարչութիւններ: Է. Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան պաշտօնական օրկանները հետեւեալներն են.

1․ «ՌԱԿ Մամուլ»ը (ragmamoul.net) – ՌԱԿ Կեդրոնական Վարչութեան պաշտօնական խօսափող` աշխարհատարած առցանց կայքը: 2․ «Զարթօնք» օրաթերթը՝ տպագիր եւ առցանց – Լիբանանի եւ Միջին Արեւելքի ՌԱԿ-ի պաշտօնաթերթը: 3․ «Նոր Օր» շաբաթաթերթը՝ տպագիր եւ առցանց – Արեւմտեան Ամերիկայի հայահոծ գաղութի ՌԱԿ-ի պաշտօնաթերթը: 4․ «Սարդարապատ» շաբաթաթերթը՝ տպագիր եւ առցանց – Արժանթինի եւ Հարաւային Ամերիկայի ՌԱԿ-ի պաշտօնաթերթը: 5․ «Հայ Կեանք» ելեկտրոնային շաբաթաթերթը – Յունաստանի եւ Եւրոպայի ՌԱԿ-ի պաշտօնաթերթը: Վերոյիշեալ թերթերէն բացի որեւէ թերթ կամ մարմին, որ այսօր կը փորձէ ինքզինք ներկայացնել, որպէս ՌԱԿ-ի խօսափող, կա՛մ այն է, որ շեղած է իր աւանդական եւ օրինապահական ուղեգիծէն եւ կամ արհեստածին է եւ յերիւրածոյ: Յոյսով ենք, որ վերոյիշեալ լուսաբանութիւնները առաջքը կ՛առնեն ամէն տեսակի թիւրիմացութեան եւ մոլորեցնող լուրերու պատճառած կամ պատճառելիք շփոթին: Այս առիթով հայրենի թէ սփիւռքահայ մամուլին ուշադրութեան կը յանձնենք իրենց առած լուրերուն հաւաստիութիւնն ու աղբիւրին վստահելիութիւնը լաւապէս ստուգելու պարագան՝ առաջքը առնելու համար անհիմն, պառակտող եւ խնդրայարոյց լուրերու ակամայ հրապարակումին ու տարածման: Մեր կուսակցութեան վերաբերող լուրերու որպէս աղբիւր որդեգրելով վերոյիշեալ մեր մամուլը եւ մեր պաշտօնական յայտարարութիւններն ու հաղորդագրութիւնները: Ի Դիմաց՝ ՌԱՄԿԱՎԱՐ ԱԶԱՏԱԿԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԵԱՆ ԿԵԴՐՈՆԱԿԱՆ ՎԱՐՉՈՒԹԵԱՆ ՍԵՒԱԿ ՅԱԿՈԲԵԱՆ Ատենադպիր

ՍԵՐԽԻՕ ՆԱՀԱՊԵՏԵԱՆ Ատենապետ 30 Մարտ 2017

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Յայտարարութիւն՝ Ապրիլեան պատերազմի առաջին տարելիցի առթիւ

Ապրիլեան Քառօրեայ պատերազմի առաջին տարելիցի առթիւ հերոս նահատակներու յիշատակը կ՚ոգեկոչեն հայ ազգային երեք կուսակցութիւններու՝ Սոցիալ Դեմոկրատ Հնչակեան Կուսակցութեան, Հայ Յեղափոխական Դաշնակցութեան եւ Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան Արեւմտեան Ամերիկայի բոլոր շարքերը եւ յանուն անոնց, երեք կուսակցութեանց շրջանային ղեկավար մարմինները՝ • Կը խոնարհին հայրենիքի հողի պաշտպանութեան նուիրական առաքելութեան ընթացքին Հայոց Բանակի զոհուած, վիրաւորուած եւ մարտական առաջադրանքները յառաջ տանող զինուորներու սխրանքին առջեւ • Կը յայտարարեն իրենց ամբողջական զօրակցութիւնը Հայոց Բանակի հզօրացման ի խնդիր բոլոր նախաձեռնութիւններուն • Հայաստանի իշխանութիւններէն կ՚ակնկալեն մեր սահմաններու պաշտպանութեան գործին նուազագոյն վնասն իսկ պատճառող կաշառակերութեան կամ իւրացումներու երեւոյթներուն հանդէպ ցուցաբերէ օրէնքի խստագոյն վերաբերում • Կը դատապարտեն Ատրպէյճանի իշխանութիւններու յարձակողապաշտ, մարդկային իրաւունքները կոպտօրէն խախտող վարքագիծը • Կոչ կ՛ընեն շրջանիս համայն հայութեան միանալու Արցախի եւ Հայաստանի անվտանգութեան, պետականութեան ամրապնդման ի խնդիր աշխատանքներուն եւ ծրագիրներուն, գործով արտայայտելով մեր յարգանքն ու երախտագիտութիւնը նահատակ եւ այսօր դիրքերու վրայ արթուն հսկող հերոսներուն հանդէպ: ՍՈՑԻԱԼ ԴԵՄՈԿՐԱՏ ՀՆՉԱԿԵԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԵԱՆ ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ ԱՄԵՐԻԿԱՅԻ ՎԵՐԻՆ ՄԱՐՄԻՆ ՀԱՅ ՅԵՂԱՓՈԽԱԿԱՆ ԴԱՇՆԱԿՑՈՒԹԵԱՆ ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ ԱՄԵՐԻԿԱՅԻ ԿԵԴՐՈՆԱԿԱՆ ԿՈՄԻՏԷ ՌԱՄԿԱՎԱՐ ԱԶԱՏԱԿԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԵԱՆ ԱՐԵՒՄՏԵԱՆ ԱՄԵՐԻԿԱՅԻ ՇՐՋԱՆԱՅԻՆ ՎԱՐՉՈՒԹԻՒՆ 28 Մարտ 2017

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 7

Տեղի Ունեցաւ Հայաստան-Սփիւռք 6-րդ Համաժողովը Նախապատրաստող Հաւաք

Ապրիլ 10-ին ՀՀ սփիւռքի նախարարութեան մէջ` նախարար Հրանոյշ Յակոբեանի գլխաւորութեամբ տեղի ունեցաւ սեպտեմբեր 18-20 Երեւանի մէջ իրականացուելիք Հայաստան-Սփիւռք 6-րդ համաժողովի կազմակերպական հաւաք, որուն մասնակցեցան 21 համահայկական եւ եկեղեցական կառոյցներու ղեկավարներ եւ ներկայացուցիչներ, քննարկուեցան համաժողովի կազմակերպական եւ օրակարգային հարցեր: Ողջունելով ներկաները` սփիւռքի նախարարը կարեւոր համարեց 3 տարին մէկ գումարուող համա-

հայկական համաժողովը` որպէս սփիւռքի հետ կապերը սերտացնելու, միասնական համահայկական օրակարգ, երկխօսութիւն ձեւաւորելու հարթակ: Ան մասնաւորապէս նշեց. «Հայաստան Սփիւռք երկխօսութեան ամենակարեւոր առարկան համահայկական կառոյցների հետ աշխատանքն է: Այս համաժողովը պէտք է աւելի յստակեցնի, վերակազմակերպի թիրախային, մասնագիտական եւ հայկական օրակարգը, համահայկական առաջնահերթութիւնների վերաբերեալ նոր առաջարկներ, մօտեցումներ, տեսակէտներ ձեւաւորի: Պէտք է կարողանանք Սփիւռքի ներուժը տեղափոխել Հայաստան: Մեր երկու հայկական հանրապետութիւններին նոր սլացք, նոր զարգացում է պէտք: Համահայկական կառոյցների ներկայացուցիչների ելոյթների բազմազանութեան մէջ մենք պէտք է գտնենք, ընդգծենք առաջարկները` սփիւռքում հայապահպանութեան խնդիրները լուծելու, համահայկական օրակարգը թարմացնելու, ՀայրենիքՍփիւռք գործակցութեան հայեցակարգը լրամշակելու համար: Համաժողովի պատասխանատուն բոլորս ենք, պէտք է շատ լաւ կազմակերպենք»:

Human Rights Watch. Շնորհակալութիւն «Խոստում» ֆիլմին Human Rights Watch իրաւապաշտպան կազմակերպութիւնը երախտագիտութիւն յայտնած է Հայոց ցեղասպանութեան մասին պատմող «Խոստում» ֆիլմը ստեղծողներուն: «Շնորհակալութիւն Էրիկ Իսրայէլեանին եւ «Խոստում» ֆիլմին՝ ամենասարսափելի յանցագործութեան դէմ պայքարին մէջ Human Rights Watch-ի աշխատանքներուն աջակցելու համար»,- ըսուած է կազմակերպութեան միքրոպլոկին մէջ: Յիշեցնենք, որ «Խոստում» ֆիլմը ԱՄՆ-ի մէջ մեծ պաստառին պիտի բարձրանայ 21 ապրիլին: Ժապաւէնի բեմադրիչը Թերրի Ճորճն է, որ նաեւ «Ռուանտա հիւրանոց» յայտնի ֆիլմի հեղինակն է: «Խոստում»-ի արտադրողը Քըրք Քըրքորեանն է, իսկ երաժշտութիւնը գրած է Սերժ Թանքեանը: Արտադրողներէն մէկն ալ Էրիք Իսրայէլեանն է: Ֆիլմին մէջ նկարահանուած են Քրիսթիան Պէյլը, Օսքար Այզէքը եւ Շարլոթ լը Պոնը:

Հակառակորդը Հրադադարը Խախտած է Աւելի Քան 25 Անգամ Ապրիլ 11 լոյս 12-ին Արցախա-ազրպէյճանական հակամարտ զօրքերու սահմանագիծին վրայ, հակառակորդը տարբեր տրամաչափի հրաձգային զինատեսակներէ՝ հրադադարը խախտած է աւելի քան 25 անգամ` հայ դիրքապահներու ուղղութեամբ արձակելով շուրջ 400 կրակոց: ԱՀ ՊՆ մամուլի ծառայութեան հաղորդած տեղեկութիւններով` ՊԲ առաջապահ զօրամասերը ձեռնպահ մնացած են պատասխան գործողութիւններէն եւ շարունակած են վստահօրէն իրականացնել իրենց առջեւ դրուած մարտական

Էջ 8

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայաստանի Մէջ Առաջին Անգամ Ոսկրածուծի Փոխպատուաստում Կատարուած Է Առաջին անգամ Հայաստանի մէջ իրականացուած է ոսկրածուծի` արիւնաստեղծ ցօղունային բջիջներու երկու փոխպատուաստում: «Այդ երկու անձը միելոմային հիւանդներ են, քիմիաբուժութենէն ետք հիւանդութիւնը կրկնուեցաւ: Այդ հիւանդներուն մօտ ցուցուած է ցօղունային բջիջներու փոխպատուաստումը»,- ըսած է Եոլեանի անուան «Արիւնաբանական կեդրոն»-ի տնօրէն Սմբատ Դաղբաշեան: Բժշկին խօսքով, փոխպատուաստումը միակ հնարաւորութիւնն է այս պարագային, որպէսզի կարենան երկարացնել անոնց կեանքը: Հիւանդներէն մէկը Արցախէն է, միւսը` Հայաստանէն: Փոխպատուաստումը իրականացուած է Համպուրկ Էփենտորֆ հիւանդանոցի փոխպատուաստման բաժնի ղեկավար, փրոֆէսոր Նիքոլայուս Քրեօկըրի ղեկավարութեամբ: Անոր խօսքերով` սա ամբողջ աշխարհի մէջ իրականացուող նորարարական մեթոդ է: Հայաստանի մէջ փոխպատուաստման կարիք ունի տարեկան 60 հիւանդ:

Ֆրանսահայ Բժիշկը Ստեփանակերտի Մէջ Անվճար Վիրահատութիւններ Կ’իրականացնէ Ֆրանսական «Հայ-մեդ» կազմակերպութեան ոտնաբոյժ Մկրտիչ Կարապետեան Արցախի հանրապետական բժշկական հիւանդանոցին մէջ կ’իրականացնէ անվճար ընդունելութիւն, խորհրդատուութիւն, ինչպէս նաեւ կը կատարէ վիրահատութիւններ: Ըստ Artsakhpress.am-ի՝ Մկրտիչ Կարապետեան ըսած է, որ ինքը արդէն 6-րդ անգամ ըլլալով Արցախ կ’այցելէ: «Մենք այստեղ ենք, որպէսզի տեղի մեր գործընկերներուն ներկայացնենք վնասուածքաբանութեան վերջին նորութիւնները, ինչպէս նաեւ հաղորդակցուինք փորձի փոխանակումով»,- նշած է Մ. Կարապետեան: Արցախի հանրապետական բժշկական հիւանդանոցի վնասուածքաբան Կարէն Դաւթեան, իր կարգին, տեղեկացուցած է, որ արդէն անոր կողմէն հետազօտուած է 50 հիւանդ: «Ամէն անգամ գալով Արցախ` Մ. Կարապետեան իր ներդրումը կը բերէ. ան անվճար կ’իրականացնէ հիւանդներու ընդունելութիւն, հետազօտութիւն եւ վիրահատութիւն: Ճիշդ է, մեր հիւանդանոցին մէջ կան վիրահատութիւններու համար սարքեր, պարզապէս մեզի քիչ մը կը պակսի մասնագիտական փորձը»,ըսած է Կ. Դաւթեան` յայտնելով, որ Մ. Կարապետեանի կողմէ նախատեսուած է կատարել 5 վիրահատութիւն:

«Տէր, Ողորմեայ»-ն` Թանգեանի Կատարումով Շուշիի Ղազանչեցոց Եկեղեցւոյ Մէջ Արցախ այցելած Սերժ Թանգեան Շուշիի Ղազանչեցոց եկեղեցւոյ մէջ կատարած է «Տէր, Ողորմեայ» շարականը: Թանգեան յայտարարած է, որ իր մենահամերգը Արցախի մէջ պիտի չուշանայ: «Ես շատ կը ցանկայի, օր մըն ալ գալ Արցախ, նուագել. եւ եթէ կարենամ, ուրիշ արուեստագէտներ ալ հետս պիտի բերեմ: Հիմա ամենակարեւորը Արցախի մասին խօսիլն է եւ զայն ներկայացնելը տարբեր վայրերու եւ մարդոց: Պէտք է բոլորը իմանան, որ Արցախը շատ գեղեցիկ երկիր է եւ այստեղի ժողովուրդը բոլորին կը սպասէ ժպիտներով եւ մեծ սիրով: Յոյսով եմ, որ իմ մենահամերգս Արցախի մէջ չ՛ուշանար»,- ընդգծած է երգիչը:

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 9

ՀԱՂՈՐԴԱՄԻՋՈՑՆԵՐ, ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ.ԼՈՒՍԱԲԱՆՈՒԻԼ ԵՒ ՇՈՒԱՐՈՒՄԻ ՄԱՏՆՈՒԻԼ ԼՈՒՐԵՐՈՎ ՅԱԿՈԲ ՊԱԼԵԱՆ «Դրամի ախորժակը եւ մեծութեան հարցերը գործած էին միաժամանակ, Ֆրանսայի տալու համար մամուլ մը որ, բացի հազուագիւտ պարագաներէ, այլ նպատակ չունէր քան ոմանց մեծութիւնը եւ բոլորի բարոյական վատթարացումը: Ուրեմն այդ մամուլին համար դժուար չեղաւ ըլլալ այն որ եղաւ 1940-էն 1944, այսինքն երկրին ամօթը»: Ալպէր Քամիւ ՉՈՐՐՈՐԴ ԻՇԽԱՆՈՒԹԵՆԷՆ ԱՆՑՈ՞ՒՄ ԴԷՊԻ ԲՌՆԱԿԱԼՈՒԹԻՒՆ Զանգուածային լրատուամիջոցներուն եւ մամուլին համար, գոհունակութեամբ կ’ըսէինք, որ ան «չորրորդ իշխանութիւն» էր: Այս թերեւս ճիշդ էր Միացեալ Նահանգներու վերջին նախագահական ընտրութենէն եւ ներկայիս ընթացող Ֆրանսայի նախագահական պաշտօնի տիրացման ընտրապայքարէն առաջ: Այժմ, նկատի ունենալով անոր տեղը եւ շեշտուած ձգտումնաւոր դերակատարութիւնը հանրային կարծիքի ձեւաւորման մէջ, մանաւանդ քաղաքական կեանքի, կը տարուիմ մտածելու ան կը դառնայ տեսակ մը «նոր բռնատիրութիւն», կ’այլասերի, կը մերժուի, եւ կը փոխարինուի համացանցային այլազանութեամբ յատկանշուող անհակակշռելի դարձող լրատուութեամբ: Աշխարհի բազմաթիւ երկիրներու մէջ նախագահական կամ երեսփոխանական ընտրութիւններ տեղի ունեցան կամ տեղի պիտի ունենան: Հանդիսատես ենք: Վկայ: Դերակատար: Այլեւս ոչ ոք կը կասկածի, որ հաղորդամիջոցները, յաճախ դուրս կու գան իրենց լուսաբանողի դերէն, կը սրեն կիրքեր, իրենց նախասիրութիւնները կը դառնան «հալածանք» եւ «մոլեգնութիւն», անհատներու եւ խմբակցութիւններու դէմ, շուարումի կը մատնուի «ընտրող» քաղաքացին: Զարմանալի է, եւ իրաւ, որ շարքային քաղաքացին փոխանակ լուսաբանուելու, շուարումի կը մատնուի, կ’անդրադառնայ որ զինք նկատի կ’ունենան որպէս միջոց: Եթէ իրատեսութիւն եւ քաջութիւն ունենալ եւ փորձուի անմիջականէն այլ ոլորտ բարձրանալ, կը դադրի հաղորդամիջոցներու զոհը ըլլալէ, անոնց կողմէ լարուած գործիք չ’ըլլար: Կեցուածք՝ որ զանգուածային չ’ըլլար: Վերջապէս, օրինակելի կեցուածք որդեգրելով, Ֆրանսայի ազգային ժողովի կարգ մը երեսփոխաններ որոշած են նոր ընտրուելիք խորհրդարանի անդամութեան թեկնածու չըլլալ: Մէկ, երկու կամ երեք շրջան բաւ կը համարեն, այսինքն չեն ուզեր արհեստավարժ երեսփոխան ըլլալ: Այդպէս պէտք է ըլլայ քաղաքական ասպարէզը ընդհանրապէս,

որպէսզի ժողովրդավարութիւնը դադրի շահերու եւ փառասիրութիւններու միջոց ըլլալէ եւ ժողովուրդի ցանկութիւններուն եւ կարիքներուն ծառայէ: Որքան լաւ պիտի ըլլար, որ բոլոր երկիրներու երեսփոխանները եւ ծերակուտականները կամովին այդպէս վարուէին, իսկ աւելի լաւ պիտի ըլլար եթէ այդ սահմանափակումը օրէնքով ճշդուէր, ամենուրեք ուր ժողովրդավարական շղարշի տակ ընտրութիւններ տեղի կ’ունենան: Ընդհանրացնելով, կրնանք խորհիլ որ օգտակար պիտի ըլլար եթէ քաղաքական համակարգը ձերբազատուէր արհեստավարժ (պրոֆեսիոնալ) քաղաքական գործիչներէ, որոնք իրենց ամբողջ կեանքը կ’անցնեն այս կամ այն քաղաքական պաշտօնը վարելով, յաճախ նաեւ որդւոց որդի, այն աստիճան որ «ներկայացուցչութիւն» ըմբռնումը իմաստազուրկ կ’ըլլայ, կը փոխարինուի իր անունը չըսող աւատապետութեամբ, տեւաբար վերանորոգուող շահակցական մեքենայութիւններով, «քոմպինացիա»: Ֆրանսայի մէջ, դատելով այս խաթարուած մթնոլորտը, նախագահական պաշտօնի թեկնածու մը կ’առաջարկէ նոյնիսկ, որ փոխանակ ընտրելու, ղեկավարները վիճակով նշանակուին, մեկնելով այն մտածումէն որ ընտրութիւնները կը կատարուին մրցակիցներու որոշ խաւի շրջանակին մէջ, զոր կը կոչեն «էսթէպլիշմընթ», որ կը կառչի իր շահերուն եւ դրամագլուխին: ՊԱՐԶ ՀԱՍՏԱՏՈՒՄՆԵՐ Դիրքերու վրայ յաւերժանալու ծաղրանկարային պատկերը կը հրամցնեն երրորդ աշխարհի «նախագահ»ները,- դժբախտաբար ոչ միայն անոնք,- որոնք օրէնք կը փոխեն վերընտրուելու համար, ցոյցերու եւ բախումներու պատճառ դառնալով: Քաղաքական կեանքի մէջ դիրքի վրայ յաւերժացումը եւ անոր հունով ընթացող «ծննդեան իրաւունքով» (nepotisme) դիրքերու տիրացումը կը ստեղծեն անփոխարինելիութեան առասպել, որ կը կռթնի խմբակային գործակցութիւններու վրայ: Եւ կը զիջի մարդկային, պատրաստութեան, տեսիլքի եւ դատումի որակը, կը խախտի վստահութիւնը: Ցարդ մարդիկ կը հաւատային, որ ընդհանուր ըմբռնումով մամուլը (թերթ, ձայնասփիւռ, հեռատեսիլ) կը ծառայէր հանրային կարծիքի լուսաբանման: Հոլովոյթ մը տեղի ունեցած է: Այսպէս, Միացեալ Նահանգներու, Ֆրանսայի եւ այլ մեծ եւ փոքր երկիրներու թերթերը եւ լրատուամիջոցները (media) կը հակակշռուին զանազան բնոյթի խմբակներու կողմէ,- դրամական-դասակարգային, քաղաքականկուսակցական, իշխանական,- եւ կը հաստատուի կողմնապաշտութիւնը, որուն դէմ արտայայտութիւնը ներկայիս կը դրսեւորուի համակարգիչներու «ընկերային ցանցեր»ուն վրայ, գայթակղութիւնները Շարունակութիւնը էջ՝ 10

Էջ 10

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

ՀԱՂՈՐԴԱՄԻՋՈՑՆԵՐ, ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ.ԼՈՒՍԱԲԱՆՈՒԻԼ ԵՒ ՇՈՒԱՐՈՒՄԻ ՄԱՏՆՈՒԻԼ ԼՈՒՐԵՐՈՎ Շարունակութիւն էջ՝ 9էն

անկարելի կ’ըլլայ թաքցնել, եւ ճիշդ կամ սխալ վարկաբեկումները եւ աղմկալի յայտնաբերումները կը բազմապատկուին: Լրատուական աշխարհը տաք հացի պէս կը փնտռէ ցնցող լուրը, գայթակղութիւնը, անով կը սնանի՝ ոտքի մնալու համար: Կարեւորագոյն լուրը առաջին էջի մեծատառ վերտառութիւնն է, «մանշէթ»ը, որ կը տպաւորէ: Սկզբունքով, մամուլի աշխատաւորները, լրագրողները, հաղորդավարները, հնարաւոր չափով պարկեշտ վերաբերում պէտք է ունենան իրադարձութիւններու մասին, այսինքն հաղորդուած լուրը պէտք է ըլլայ վաւերական: Այս է բնական ըմբռնումի բարոյականը: Սակայն հաղորդամիջոցները եւ լրագրողները չեն բաւարարուիր «լուրը տալ»ով, կը մեկնաբանեն, կը շեշտեն, կը մեղմացնեն եւ կը բացատրեն ըստ կամս, միշտ այն համոզումով, որ «կը լուսաբանեն» ընթերցողը, քաղաքացին: Թէեւ, ազնիւներու պարագային անգամ, որքան որ ալ ճիգ ընէ լրագրողը, անկարելի է որ ան կարենայ խուսափիլ «ենթակայական» ճնշումէ կամ իր գաղափարական թեքումներէն: Ինչ որ կը նշանակէ լրատուական դաշտի մէջ փոքր կամ մեծ ծաւալով խաթարում: Եւ հարց կը ծագի, թէ ո՞ւր կը գտնուի ճշմարտութիւնը, ո՞ւր կը սկսի շահադիտական խեղաթիւրումը: Իսկ շարքային քաղաքացին ինչպէ՞ս կրնայ ճիշդ դատել եւ կողմնորոշուիլ, երբ «zapping» կ’ընէ, անցնելով հեռատեսիլի մէկ կայանէն միւսը: Դրամական-դրամատիրական խումբերու տիրապետութիւնը եւ նոյն հունով քաղաքական շահակցութիւններու ազդեցութիւնը հաղորդամիջոցներու վրայ, եւ անոնց գիտակցումը, զանգուածներու մօտ կը զարգացնեն այն համոզումը, որ անոնք առաւել կամ նուազ համեմատութիւններով խաթարուած են, ապականած, ոչ բոլորովին ճիշդ է ինչ որ կը գրեն եւ կ’ըսեն: Կը բաւէ կարդալ եւ լսել նոյն իրադարձութեան մասին հակառակ դիրքերու վրայ գտնուող հաղորդամիջոցներու լուրերու ընտրութիւնը, անոնց ծաւալը եւ տրուած տեղի չափը, մեկնաբանութիւնները: Հետեւաբար, ընթերցող քաղաքացին, եթէ իր կողմնապաշտութենէն կարենայ դուրս գալ, կը մտածէ որ զինք իր քիթէն բռնած կը տանին: Ինչ որ կ’ընեն նաեւ քաղաքական գործիչները, մանաւանդ ընտրապայքարի ընթացքին: Այս պայմաններուն մէջ հանրային կարծիքը կը տատանի, եւ ինչպէս սովորութիւն է ըսել, «նուազ վատ» համարուածին կ’երթայ իր ընտրութիւնը: ԹԱՓԱՆՑԻԿԻ, ՃՇՄԱՐԻՏԻ ԵՒ ՍՈՒՏԻ ԹՈՀՈՒԲՈՀԻՆ ՄԷՋ Շատ կը սիրենք խօսիլ թափանցիկութեան մասին, որ կը յիշեցնէ ֆրանսացի իմաստասէր Միշէլ Մոնթէնյի հռչակաւոր խօսքը. «Ի՜նչ ճշմարտութիւն, զոր այս լեռները կը սահմանափակեն, որ ստութիւն

է անդին գտնուող աշխարհին համար»: Հետեւաբար ըսուած եւ լսուած խօսքի թափանցիկութեան պէտք է մօտենալ զգուշութեամբ, քննադատական ոգիով, կարենալ ճիշդ կողմնորոշուելու համար: Մանաւանդ «ընտրապայքար»ներու ընթացքին եւ քաղաքական դիրքորոշումներու պարագային, պէտք է գիտնալ որ հաղորդամիջոցները եւ քաղաքական դէմքերը կը գրեն եւ կը խօսին «համոզելու» եւ «ազդելու» համար, պարզ՝ քուէ որսալու համար: Այսինքն, հաղորդամիջոցները կը գործեն լարուած մեքենաներու պէս, մէկուն կամ միւսին ծառայելու համար: Լրագրողը եւ հաղորդամիջոցները տեւաբար հեւքի մէջ են լուրը առաջին հաղորդողը ըլլալու եւ իրենց թերթին, ձայնասփիւռին կամ հեռատեսիլին «յաճախորդութիւն»ը աւելցնելու համար: Օրինակ, հեռատեսիլի պարագային, լսողներու համրանքը (audimat) կարեւոր է հիւթալի ծանուցումներ ունենալու համար: Այդպէս է պարագան նաեւ թերթերու: Քանի մը հարիւր տպաքանակ ունեցող թերթին ծանուցումներ չեն տրուիր, կամ եթէ տրուին՝ այդ կ’ըլլայ բարեսիրական կամ կողմնապաշտական մղումներով: Լրագրողը ճնշման տակ է, նոյնիսկ երբ լուրը չի փոխեր, տուրք կու տայ այլ նպատակներու, զանոնք շեշտելով, կրկնելով, չափազանցելով, մեղմացնելով, տրամադրութիւն ստեղծելով, երկրորդական դարձնելով, պատկերներ օգտագործելով: Յոգնած եւ զբաղած ընթերցողը, լսողը եւ դիտողը կրկնուած լուրերու նկատմամբ համոզում կը գոյացնեն, թեր կամ դէմ, միաժամանակ մտածելով, որ պետութեան ղեկավարները կամ անոնց հակադըրուողները խեղաթիւրումներով կ’ուզեն զիրենք սիրաշահիլ, իրենց դատին լծել, կը փորձեն սուտը իրաւէն զատել: Երբ կողմնապաշտ է, կը սիրէ լսել այն՝ որուն համար արդէն համոզուած է: Լրագրողները, նոյնիսկ երբ առարկայական ըլլալու ճիգ կ’ընեն, կը մեղանչեն այլ պատճառով մըն ալ: Ուշադրութիւն գրաւելու եւ մեծ թիւով ընթերցողներ ունենալու համար, լուրերուն կու տան սուր արտայայտութիւն, կը չափազանցեն իրենց ներկայացման ձեւին մէջ, կը փնտռեն գլխաւոր լուրին ուշագրաւ վերտառութիւնը եւ անոր ընկերացող պատկերը: Պատկերը անմիջականօրէն վիճելի չէ, իրականութիւնը կը բերէ, իրապաշտութեան փաստ է: Երբեմն նոյնիսկ պատկերը կը սարքեն, կ’օգտագործեն ըստ նկարման անկիւնի: Լրատուամիջոցներուն համար, թերթի առաջին էջը կամ հեռատեսիլի առաջին լուրը բոլորովին նոր եւ ցնցող պէտք է ըլլայ, ինչպէս կ’ըսեն՝ «scoop», որ յաջողութիւն եւ տարածում կ’ապահովէ, այսինքն նաեւ նիւթական կամ քարոզչական շահ: Քաղաքական տեղեկատուութեան պարագային, լրագրողը քաղաքական մարդոց կարծիքներուն երբ կ’արձագանգէ, կամայ ակամայ կը դառնայ անոնց խօսափողը, անոնց կարծիքներուն տեղ տալով, ազդելով հանրային կարծիքին վրայ: Շարունակութիւնը էջ՝ 11

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 11

ՀԱՂՈՐԴԱՄԻՋՈՑՆԵՐ, ՔԱՂԱՔԱԿԱՆՈՒԹԻՒՆ.ԼՈՒՍԱԲԱՆՈՒԻԼ ԵՒ ՇՈՒԱՐՈՒՄԻ ՄԱՏՆՈՒԻԼ ԼՈՒՐԵՐՈՎ Շարունակութիւն էջ՝ 10էն

Քաղաքական գործիչին եւ քաղաքացիին միջեւ հաղորդակցութիւնը կ’անցնի լրատուամիջոցներէն, որոնք տնտեսական կառոյցներ են կամ խմբակներու ծառայող գործիքներ, տէրեր ունին, անհատ կամ խմբակ, եւ անձնակազմերը չեն կրնար անգիտանալ անոնց շահերը: Այլ խօսքով, երբեք մտահան պէտք չէ ընել քաղաքական աշխարհի, պետական շրջանակներու եւ առեւտրական-ճարտարարուեստական մեծ ընկերութիւններու եւ հաղորդակցական միջոցներու կապերը, որոնք այս ձեւով, կը կորսնցնեն կամ վտանգեն լուսաբանող ըլլալու իրենց կուսութիւնը: Պէտք է գիտնալ նաեւ, որ լրագրողները եւ հաղորդամիջոցները հակակշռողները նոյն ընկերային եւ ուսումնական շրջանակներէն կու գան, նոյն ընտրանիէն: Թերեւս օր մը պէտք է մտածել, կրթական համակարգին մէջ, հաղորդամիջոցները լսելու եւ հասկնալու մանկավարժութեան մասին: ԴԱՏԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ ԸՆԿԵՐՈՒԹԻՒՆԸ ԴԻՏԵԼ ՄԵԾԵՐՈՒ ԼՈՒԱՄՈՒՏԷՆ Մեծ գրող Ալպէր Քամիւ, այս մասին խորհրդածելով, ըսած է հետեւեալը. «Դրամի ախորժակը եւ մեծութեան հարցերը գործած էին միաժամանակ, Ֆրանսայի տալու համար մամուլ մը որ, բացի հազուագիւտ պարագաներէ, այլ նպատակ չունէր քան ոմանց մեծութիւնը եւ բոլորի բարոյական վատթարացումը: Ուրեմն այդ մամուլին համար դժուար չեղաւ ըլլալ այն որ եղաւ 1940-էն 1944, այսինքն երկրին ամօթը»: Փաստ՝ որ մեծերը միշտ ուզած են ստրկացնել հաղորդամիջոցները, զանոնք ծառայեցնել: Հաղորդամիջոցները կարենալ ապրելու համար ծանուցումներու պէտք ունին եւ անկարելի է խուսափիլ որոշ ենթակայութենէ: Իսկ առեւտրական ընկերութիւնները պէտք ունին հաղորդամիջոցներուն առնել-ծախելու եւ շահելու համար: Այսպէս կը բացատրուի «media»ի, քաղաքականութեան եւ դրամի շահակցութիւնը, որ կը ճնշէ հանրային կարծիքին վրայ եւ կը խաթարէ ազատ ըլլալու կոչուած «ընտրութիւններ»ը : Պէտք է նաեւ գիտնալ այն պարզ իրողութիւնը, որ հաղորդամիջոցներու տէրերը, անոնք ըլլան անհատներ թէ խմբակցութիւններ, կը հսկեն, ուղղութիւն կու տան, կը զտեն (կը գրաքննեն): Հետեւաբար, ըսուածին եւ լսուածին պէտք է մօտենալ զգուշութեամբ: Այս դատումները գիտակից ընթերցողին, լսողին եւ դիտողին մօտ կը զարգացնեն վերապահութիւն լրատուամիջոցին նկատմամբ, որուն հետեւանքով ան կամ չի հետեւիր, կամ հեռատեսիլին առջեւ նստած ալիք կը փոխէ, «զափփինկ» կ’ընէ: Հաղորդամիջոցները (media) ապականմանկողմնակալութեան տխրութեան ցանցին մէջ են, առաւել կամ նուազ շեշտուած կերպով: Հարցական է այն՝ որ կրնա՞ն զերծ մնալ:

Այս խաթարումները եւ ապականութիւնները մասնաւորաբար կը շեշտուին մեծ իրադարձութիւններու նախօրեակին, օրինակ՝ նախագահական կամ երեսփոփանական ընտրութեան ընթացքին, եւ երբ հասնի արդարացման եւ հաշուետուութեան պահը, խօսքի աճպարարութիւնները եւ ճապկումները կը տիրեն, արդարութիւն, իրաւունք, ճշմարտութիւն կը կորսուին շահերու եւ կիրքերու ճնշման տակ, եւ այդ բոլորին բեմահարթակը կը հանդիսանան հաղորդամիջոցները, թերթերը, ձայնասփիւռը, հեռատեսիլը: Ի հարկէ խօսքը կը վերաբերի զանգուածային լրատուամիջոցներուն, ոչ թաղային-համայնքային «կազէթ»ներուն, անոնք ըլլան թուղթ, ձայնասփիւռ եւ հեռատեսիլ, որոնք մանր փառասիրութիւններու եւ շահերու կը ծառայեն, մանկապարտէզի հանդէսի ֆինլանտական պար գովերգելու պէս: Անոնք կ’իյնան միւս ծայրայեղութեան մէջ, մարդ չվշտացընելու եւ «ընթերցող չկորսնցնելու»: Զանգուածային լրատուամիջոցները կարելի կ’ըլլա՞յ ազատագրել դրամագլուխի, քաղաքականութեան, աւատապետութեան, «nepotisme»ի ստրկացումէն: Այդ կ’ըլլայ արդարութեան, հաւասարութեան եւ ճշմարտութեան անկեղծ յաղթանակը, որուն համար հաւասարապէս պատասխանատու ենք, հաւասարապէս յանձնառու ըլլալու պայմանով: Եթէ այս մտածումներու լոյսին տակ դիտէինք եւ դատէինք «հայկական media»ն, Հայաստան՝ ի հարկէ, բայց մանաւանդ բազմերանգ սփիւռքներ, հայ ազգային քաղաքացիի որակ կը նուաճէինք:

Ս. Փեթերսպուրկի Պայթիւնէն Ետք Երեւանի Մեթրոյի Կայարաններուն Մէջ Հսկողութիւն Կ’իրականացուի․ Քաղաքացիները Կը Ստուգուին Ռուսիոյ Դաշնութեան Ս․ Փեթերսպուրկ քաղաքի մեթրոյին մէջ տեղի ունեցած պայթիւնէն ետք` Երեւանի մեթրոյի կայարաններուն մէջ ոստիկանութեան ծառայողները խստացուցած են հսկողութիւնը: «Անվտանգութիւնն աւելի ուժեղացուցած ենք, ինչ որ կը բխի մեր քաղաքացիներու շահերէն»,- նշած է Մեթրոփոլիտէնի տնօրէն Փայլակ Եայլոյեան` աւելցնելով, որ իրենք պարբերաբար նման ստուգումներ կ’իրականացնեն: Փայլակ Եայլոյեան յայտնած է, որ ոստիկանութեան ծառայողները խստացուցած են հսկողութիւնը, կը ստուգեն կասկածելի չափերու ուղեբեռերը: Յիշեցնենք, որ Ս․ Փեթերսպուրկի մեթրոյի կայարաններէն մէկուն մէջ պայթիւն տեղի ունեցած է, որ խլած է 14 մարդու կեանք: Վիրաւորներուն թիւը կը գերազանցէ 50-ը:

Էջ 12

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայաստան – Եւրոպական Միութիւն համաձայնագիրը պիտի ստորագրուի Նոյեմբերին Հայաստանի եւ Եւրոպական Միութեան միջեւ նախաստորագրուած փաստաթուղթը հաւանաբար Պրիւքսէլի մէջ պիտի ստորագրուի Նոյեմբերին` Արեւելեան գործընկերութեան վեհաժողովին ընթացքին, երէկ յայտարարեց Եւրոպական խորհրդարանի պատուիրակութեան ղեկավար Հէյտի Հաուտալան: Եւրոպական խորհրդարանի պատուիրակութեան ղեկավարը ընդգծեց, որ 2 ապրիլին տեղի ունեցած ընտրութիւններուն վերաբերեալ ԵԱՀԿ-ի Ժողովրդավարական հաստատութիւններու եւ մարդու իրաւունքներու գրասենեակի յանձնարարականներու կատարումը իրենք կը դիտեն իբրեւ շրջանակային համաձայնագիրի իրականացման մաս:

Ըստ Freedom House-ի Հայաստան Կիսահաստատուած Մենատիրական Համակարգով Պետութիւն Է

«Ազատութեան Տուն» (Freedom House) իրաւապաշտպան կազմակերպութիւնը հրապարակած է «Անցումային շրջանի մէջ գտնուող երկիրներ» ամենամեայ` 22-րդ զեկոյցը: Զեկոյցին մէջ ներառուած 29 երկիրներու կէսէն աւելին նահանջ արձանագրած են ժողովրդավարութեան գետնի վրայ: Ըստ նոր զեկոյցին, Հայաստանը վերստին կիսահաստատուած մենատիրական համակարգով պետութիւն է: Ժողովրդավարական եւ ոչ-ժողովրդավարական համակարգերու տարբերութեան ցուցանիշը կը հանդիսանայ ընտրութիւններու եղանակով իշխանութիւնը փոխելու հնարաւորութիւնը: «Հայաստանը, ինչպէս նաեւ Ղըրխըիզստանը անցած երկու տարիներուն նախագահականէն խորհրդարանական համակարգի կ’անցնին` փորձելով աւելի դժուար դարձնել այդ քաղաքական փոփոխութեան հնարաւորութիւնը», – ըսուած է զեկոյցին մէջ: Երկու նախագահները` Սերժ Սարգսեան եւ Ասլամբեկ Աթամբաեւը, կը հաւաստիացնեն, թէ համակարգը պէտք է փոխել խորհրդարանի դեմոկրատական ուժը հզօրացնելու համար: Բայց, ըստ Freedom House-ի, փոփոխութեան գործնական արդիւնքը կ’ըլլայ այդ երկիրներուն մէջ նախագահական կուսակցութիւններու եւ օլիկարխներու վերնախաւի դիրքերու հզօրացումը:

Զեկոյցը կազմուած է հայաստան խորհրդարանական ընտրութիւններէն օրեր առաջ: Եւ զեկոյցին մէջ կայ բաւական ճիշդ կանխատեսում. – «Հայաստանի մէջ կը ստեղծուի կառավարութիւն եւ խորհրդարան, ուր գերակայողը կ’ըլլայ Սերժ Սարգսեանի Հանրապետական կուսակցութիւնը, եւ Սարգսեանը կ’ունենայ կամ պաշտօնապէս, կամ քուլիսներու ետեւէն ղեկավարելու հնարաւորութիւն»: Զեկոյցին մէջ երկիրները դասուած են 1-7 միաւրով: Որքան բարձր է թիւը, այնքան այն աւելի բացասական է: Հայաստանին վերաբերող գնահատականներըհետեւեալն են. ընտրական գործընթաց` 6 միաւոր, քաղաքացիական հասարակարգ` 3.75, անկախ մամուլ` 5.5, պետական դեմոկրատական կառավարում` 6, տեղական դեմոկրատական կառավարում` 5.75, դատական համակարգի անկախութիւն` 5.5, կաշառակերութիւն` 5.25: Դեմոկրատական միջինացուած գնահատական` 5.39: Փաստօրէն Հայաստանի մէջ վատթարացում կը նկատուի, քանի որ ցուցանիշներով երկիրը ընդհուպ կը մօտենայ կիսահաստատուած մենատիրական վարչաձեւերու խումբին: Հարեւան Վրաստանի մէջ ժողովրդավարութեան մակարդակը նոյնը մնացած է‘ 4.61 միաւոր: Սակայն Ատրպէյճանի մէջ նուազած է‘ 6.86-էն մինչեւ 6.93, իսկ Ռուսիոյ մէջ‘ 6.50-էն մինչեւ 6.57:

Կապ Հրատարակութեան հետ: hyegyank@gmail.com

Կապ Հրատարակութեան հետ: hyegyank@gmail.com

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 13

Ուաշինկթընի մէջ Հայոց Ցեղասպանութեան գրադարան բացուած է նութեան մասին:

Հայոց Ցեղասպանութիւնը ուսումնասիրող պատմաբաններուն եւ հետազօտողներուն այսուհետեւ հնարաւորութիւն կ’ընձեռուի օգտուիլ Ուաշինկթընի Հայոց ցեղասպանութեան գրադարանի մօտ 5000 հրատարակութենէն: «Ամերիկայի ձայն»-ի հաղորդմամբ, Ուաշինկթընի մէջ Ապրիլ 5-ին տեղի ունեցաւ Հայկական ազգային հիմնարկի Հայոց ցեղասպանութեան գրադարանի բացումը: Ներկայացուած հայերէն եւ անգլերէն գիրքերը չեն արտացոլեր Հայոց պատմութիւնն ու ազգային նկարագիրը, սակայն ատոնք ծաւալուն տեղեկատուութիւն կը տրամադրեն Հայոց պատմութեան ամենացաւալի իրադարձութեան` Ցեղասպա-

Հայկական ազգային հիմնարկի տնօրէն Ռուբէն Ադալեան նշած է, որ գրադարանին մէջ ներկայացուած է 5000-է աւելի հրատարակութիւն, յոյս ունին թիւը աւելցնելու: «Հայոց ցեղասպանութեան գրադարանը ամբողջական հետազօտական կեդրոն ստեղծելու միայն մէկ մասն է, մենք կը ստեղծենք համակարգ մը, որուն միջոցով հետազօտողները պիտի կարենան օգտուիլ վերջին 40 տարիներու ընթացքին Ամերիկայի հայկական համագումարի եւ Հայկական ազգային հիմնարկի ձեռքբերած արժէքաւոր հաւաքածուէն»,- ըսած է ան: Գրադարանի բացման ներկայ եղած է Հայոց ցեղասպանութեան թանգարան-հիմնարկի տնօրէն Հայկ Դեմոյեան: «Ուաշինկթընի մէջ գրադարանի բացումը կարեւոր իրադարձութիւն է. նախ այդպիսի կեդրոնը կը բացուի ԱՄՆ մայրաքաղաքին մէջ, որ արդէն լուրջ ձեռքբերում է, երկրորդ` այսպիսի կեդրոնը պիտի դառնայ հանդիպման, քննարկումներու վայր, համադրուած աշխատանք կազմակերպելու կեդրոն: Այս առումով աւելին է, քան գրադարան, տեղեկատու կեդրոն»,- ըսած է ան:

Գորիսը Հռչակուած է 2018 Թուականի ԱՊՀ Մշակութային Մայրաքաղաք Հայաստանի արտաքին գործոց նախարար Էդուարդ Նալպանտեան Թաշքենթի մէջ մասնակցած եւ ելոյթ ունեցած է ԱՊՀ ԱԳ նախարարներու խորհուրդի նիստին: Արտաքին գործոց նախարարներու խորհուրդի նիստը սկսած է նեղ ձեւաչափով, ապա շարունակուած ընդլայնուած կազմով՝ պատուիրակութիւններու մասնակցութեամբ: ԱԳՆ մամուլի ծառայութեան հաղորդմամբ` նիստի օրակարգին մէջ ընդգրկուած եղած են կազմակերպութեան գործունէութեան արդիւնաւէտութեան բարձրացման, արտաքին քաղաքական գերատեսչութիւններու միջեւ խորհրդատուութիւններու իրականացման, արդի իրողութիւններուն կառոյցի արդիականացման հարցեր: Արտաքին գործոց նախարարները յայտարարութիւն ընդունած են քրիստոնեաներու, մահմետականներու եւ այլ դաւանանքներու ներկայացուցիչներու նկատմամբ անհանդուրժողականութեան եւ խտրականութեան անթոյլատրելիութեան մասին: ԱՊՀ անդամ երկիրներու արտաքին քաղաքական գերատեսչութիւններու ղեկավարները անդրադարձած են իրաւապահ, համացանցային անվտանգութեան, մշակութային, կրթական ոլորտներու մէջ համագործակցութեան սերտացման հարցերուն: ԱԳ նախարարներու խորհուրդը որոշած է հաւանութիւն տալ Հայաստանի Գորիս քաղաքը որպէս 2018-ի ԱՊՀ մշակութային մայրաքաղաք հռչակելու մասին որոշման նախագիծին: Նիստին մասնակիցները քննարկած են եւ հաւանութեան արժանացուցած են 16 փաստաթուղթերու նախագիծեր:

Էջ 14

Հայ Կեանք

Պատերազմին Պատրաստ՝ Խաղաղութեան Մասին ՆՈՐԱՅՐ ՅՈՎՍԷՓԵԱՆ Հայկական երկու հանրապետութիւններուն փոխգործակցութեան ծիրէն ներս՝ աշխատանքային այցով Արցախի Հանրապետութիւն գտնուող ՀՀ նախագահ Սերժ Սարգսեան Բակօ Սահակեանի, հայկական երկու հանրապետութիւններու պաշտպանութեան նախարարներու եւ զինուած ուժերու բարձրաստիճան հրամկազմի ներկայացուցիչներու հետ Մարտ 25-ին ներկայ եղած է հարաւային ուղղութեամբ տեղակայուած զօրավարժարաններէն մէկուն մէջ իրականացուած գնդային մարտավարական զօրավարժութիւններու եզրափակիչ` մարտական հրաձգութեան փուլին: Սերժ Սարգսեան՝ Բակօ Սահակեանի հետ՝ այցելած է նաեւ զօրամասեր, հանդիպած զինծառայողներու, անոնց ծնողներու հետ, անոնց հետ՝ ներկայ գտնուած նոյն զօրամասին մէջ կազմակերպուած համերգին՝ հայկական էսդրատայի աստղերու մասնակցութեամբ: Նախագահի օրակարգը աւելի շատ տօնական էր, իսկ Արցախէն անոր ուղերձները ունէին յստակ քաղաքական ուղղուածութիւն: Սերժ Սարգսեան կը հերքէ այն միտքը, աւելի ճիշդ՝ մեղադրանքը, թէ հայկական կողմը դէմ է հակամարտութեան կարգաւորման բովանդակային բանակցութիւներուն, սակայն կ’աւելցնէ, որ բովանդակային բանակցութիւներ սկսելէն առաջ՝ անհրաժեշտ է անոր համար պահանջուող միջավայրը ստեղծել: «Միջազգային միջնորդներու հետ միասին մենք պիտի շարունակենք մեր ջանքերը` հասնելու արցախեան հիմնախնդրի խաղաղ ու արժանապատիւ կարգաւորման, կարգաւորում, որ պիտի արձանագրէ Արցախի ժողովուրդի` իր պատմական հայրենիքին մէջ ազատ ապրելու եւ արարելու անխախտ ու անվիճարկելի իրաւունքը եւ պիտի երաշխաւորէ տեւական ու կայուն խաղաղութիւն»,Արցախի զօրամասերէն մէկուն մէջ, զինծառայողներու եւ անոնց այցելութեան եկած ծնողներու հետ հանդիպման ընթացքին ունեցած ելոյթին ժամանակ նշած է ՀՀ նախագահը: Միւս կողմէն, սակայն, նախագահ Սարգսեան յիշեցուցած է, որ թէեւ միջնորդները այսօր կը շարունակեն տարածաշըրջանին մէջ կայունութիւնը պահպանելու ջանքերը, այնուամենայնիւ, ազրպէյճանական յարձակումը զսպող իրական ուժը՝ այս պահուն ալ՝ կը մնայ հայկական բանակը: Իսկ հայկական կողմին պատերազմի սպառնալիքով շանթաժի ենթարկելը անիրական քաղաքականութիւն կը համարէ: «Շատ պարզ ու հասկնալի կը յայտարարեմ. մեր զինուած ուժերը` մեր հաւաքական պատիւն ու արժանապատուութիւնը, պիտի շարունակեն իրենց պատրաստուածութեամբ, սպառազինութեամբ ու մարտական անգերազանցելի ոգիով հակառակորդին պարտադրել խաղաղութիւն»,- վստահեցուցած է

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

BBC – Հայաստան. Փոքրիկ Եւրոպական Երկիր՝ Հարուստ Հոգեւոր Պատմութեամբ

Բրիտանական BBC-ի կայքը ճամբորդութիւններու մասին բաժնին մէջ Հայաստանի մասին յօդուած եւ վառ լուսանկարներու շարք հրապարակած է՝ «Եւրոպական երկիր, որ քրիստոնէութիւնը որպէս պետական կրօն ընդունած է 301 թուականին» վերնագիրով: Յօդուածին մէջ նշուած է, որ Հայաստանը աշխարհի ամենափոքր երկիրներէն է, բայց հարուստ հոգեւոր պատմութիւն ունի, որ տեսանելի է մինչ օրս: Հրապարակման մէջ նշուած է Գրիգոր Լուսաւորիչի կեանքի մասին, որ քրիստոնէութիւնը Հայաստան բերած է: Յօդուածը մանրամասն կը պատմէ նաեւ Գառնիի տաճարի, Էջմիածնի, Գեղարդի վանական համալիրի, խաչքարերու, Քարահունջի եւ Եղենիս գիւղի եկեղեցւոյ մասին: Սերժ Սարգսեան, աւելցնելով, որ բանակի արդիականացման, նոր սպառազինութեան ձեռքբերման գործընթացը շարունակական պիտի ըլլայ: Ի դէպ, հայկական կողմը այսօր հնարաւորութիւն ունի եւ անհրաժետ պարագային կանգ պիտի չառնէ անգամ խոր թիկունքին ազրպէյճանական ռազմավարական կեդրոնները հարուածելէն. «Այսօր պատերազմատենչ հարեւանի տարածքի բոլոր ուղղութիւններով, ընդհուպ մինչեւ ամենակարեւոր ենթակառուցուածքներ, ուղղուած է գերժամանակակից հզօր հարուածային ուժ: Եւ Հայաստանի զինուժի գերագոյն գլխաւոր հրամանատարը աչքը պիտի չթարթէ, հարկ եղած պարագային, «Իսկանդեր»-ի համազարկի հրաման արձակելու»,- ընդգծած է Սերժ Սարգսեան: Եւ ատիկա քմահաճոյք չէ, այլ ցեղասպանութիւն տեսած, ցեղասպանութենէն յետոյ պետութիւն ստեղծած ազգի պահուածք: Իր խօսքին մէջ՝ ՀՀ նախագահը հերթական անգամ ընդգծած է, որ Արցախը հայութեան համար պարզապէս տարածք չէ, այլ իբրեւ ազգ ապրելու կարեւոր պայման: Արցախի սահմանին ամուր կանգնելով՝ մենք ցեղասպանութիւն կը կանխենք, նշած է Ս. Սարգսեան: Ստեփանակերտ

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 15

‘Our Spirit is Firm, Our Will is Unshakeable’Artsakh President Bako Sahakyan

President of Artsakh Bako Sahakyan released an address on the anniversary of the April 4-day War. Following is the text of the message: “Dear compatriots, A year ago on the night of April 1 Azerbaijan undertook a large-scale military operation along the whole perimeter of the Karabakh-Azerbaijani border.

The official Baku again tried to solve the AzerbaijaniKarabakh conflict by force, destroy the independent Artsakh statehood, and commit a new genocide of the Armenian people.

The enemy’s aggression completely failed and it suffered considerable human, material and moral losses unable to realize any of its treacherous programs.

The adversary faced our armed forces, our valiant soldiers, our population that had consolidated into an army, the entire Armenian people, the Mother Armenia and the Diaspora, who immediately stood next to Artsakh.

Armenian Genocide Library Opens in Washington

WASHINGTON, DC — Historians and researchers studying the Armenian Genocide will have a chance to use over 5000 publications in the Armenian Genocide library in Washington, DC Voice of America reported.

The opening ceremony of the Armenian National Institute’s (ANI) Genocide library was held on April 5. The Armenian and English books presented here provide detailed information on the Armenian Genocide.

“The Armenian Genocide library is only one part of a

The Armenian people have proved once again that free and independent homeland is the highest value for us and that we are capable of defending our state from any encroachments.

Unfortunately, in the result of the insidious and provocative actions of the adversary we had irretrievable losses. Dozens of servicemen and civilians perished.

Eternal honor and glory to all our martyrs! Their bright memory will always remain in our hearts, their bravery and heroism will become a guideline for the future generations.

Defeated in the battlefield, Azerbaijan has not abandoned its expansionist programs. It continues to conduct anti-Armenian policy, does not refrain from implementing offensive operations in political, information and diplomatic spheres, and keeps violating the ceasefire regime in different sectors of the borders almost on a daily basis.

The authorities of Azerbaijan do not hide that they are pursuing a revanchist policy. Such a stance is nothing else than a terrorism, another heinous and inhuman manifestation of genocidal policy.

All these once again confirm a century-long truth for our people: we must always be strong and united, protect our freedom and independence and build a worthy future for the generations to come.

Dear people, Our spirit is firm, our will is unshakeable, our purposes are just. We defend our native land, our homes and families, develop our country by painstaking work.

This is a sacred mission that our people will always carry out with dignity”. program on establishing a complete research center.

We create a system through which the researchers can make use of the valuable collection acquired by the Armenian Assembly of America and the Armenian National Institute within the last 40 years”, Ruben Adalyan, the director of ANI said.

Director of the Armenian Genocide Museum-Institute Hayk Demoyan also attended the library opening ceremony. He welcomed the creation of the library and the cooperation prospect with Armenia.

“The opening of Armenian information center-library in Washington is a very important event. Firstly, the establishment of such center in the US capital is already a serious achievement, and secondly this center will become a place for meetings and discussions, as well as a center for organizing coordinated activities. This is more than a library and information center”, Hayk Demoyan said.

Although the library will not be available to the public, it will provide comprehensive information to historians and researchers studying the Armenian Genocide.

Էջ 16

Հայ Կեանք

Electoral Commission presents distribution of seats in Armenia parliament

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Final results of Armenia parliamentary vote announced

YEREVAN. – Armenia's Central Electoral Commission presented information of distribution of seats in the Armenian parliament.

The Republican Party of Armenia gets 58 seats, three of them go to the representatives of ethnic minorities (Assyrian, Kurd and Yezidi), Tsarukyan bloc gets 31 mandates, one of them is a representative of the Russian community, Yelk bloc gets 9 seats and ARF 7 seats.

U.S. Congratulates Armenia on ‘Orderly’ Vote YEREVAN (RFE/ RL) — The United States on Tuesday gave a largely positive assessment of the conduct of the weekend parliamentary elections in Armenia.

“The U. S. Embassy [in Yerevan] congratulates the people of Armenia on their April 2 parliamentary election, following a period of widespread competition among various parties and blocs in an environment that allowed all viewpoints access to the media,” read a statement released by the mission. “Election day was generally calm and orderly across Armenia and voters were able to freely exercise their right to vote.”

The statement backed the preliminary findings of an OSCE-led monitoring team which said that the vote was “well administered” but “tainted by credible information about vote-buying” and pressure on voters. But it also said that electronic anti-fraud equipment installed in the Armenian polling stations helped to prevent more serious irregularities.

“With the help of this new technology, procedures within polling stations on April 2 were generally administered without major incident and within guidelines set forth by Armenian electoral laws,” added the U.S.

YEREVAN. – Armenia's Central Electoral Commission issued final results of the April 2 parliamentary elections.

The results were announced during an emergency meeting on Sunday.

Republican Party of Armenia got 770,440 votes Tsarukyan bloc – 428,836 Yelk – 122,065 ARF Dashnaktsutyun – 103,048 Armenian Revival – 58,265 Ohanyan-Raffi-Oskanian bloc – 32,508 Congress-PPA bloc – 25,950 Free Democrats – 14,739 Communist Party of Armenia – 11,741 The voter turnout in the parliamentary election was 60.93 percent.

Five political parties and four blocs ran for parliament on Sunday. Political parties have to get 5 percent of votes, whereas the blocs need 7 percent to be elected to the National Assembly of Armenia. mission.

It referred to the verification of voters’ identity through special electronic devices and online broadcasts of voting and ballot counting. The U.S. and the European Union financed the purchase of this equipment earlier this year. It was primarily meant to preclude multiple voting by government supporters — one of the most serious forms of fraud reported during previous Armenian elections.

The OSCE-led mission, which also included representatives of the European Parliament and the Council of Europe, did not report significant instances of multiple voting in its preliminary election verdict delivered on Monday.

U.S. officials have repeatedly stressed the importance of the proper conduct of Sunday’s vote in recent months. Richard Mills, the U.S. ambassador in Yerevan, said in February that it “will shape the future of Armenia.”

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 17

Nagorno Karabakh Conflict Cannot be Settled

by Military Means: French MFA Statement PARIS — Spokesperson of French Ministry of Foreign Affairs and International Development on April 5 issued a statement over the anniversary of military operations launched in Nagorno Karabakh (Artsakh Republic) in April, 2016, the French Embassy reports.

The statement reads: “A year ago, the military operations launched in Nagorno Karabakh on April 2-5 and surrounded people of the region with pain were ceased.

As a Minsk Group Co-Chair, France with its Russian and American partners mobilized its forces to stop the clashes and resume the talks between Armenia and Azerbaijan.

France reaffirms its belief that the existing status quo is not defensible, and that the conflict cannot be solved through military means. France calls on the sides to respect the commitments on the ceasefire, installation of trust mechanisms and resumption of talks reached in Vienna on May 16, 2016 and in St. Petersburg on June 20, 2016.

Recently, during his meetings with Armenian and Azerbaijani partners, the President of France reaffirmed France’s full commitment to find a favorable solution for the conflict’s negotiated and long-lasting settlement, for the stability and prosperity of entire region”.

Cyprus Parliament calls for Armenian Genocide recognition Ahead of the 102nd anniversary of the Armenian Genocide, the Parliament of Cyprus has called on the international community to recognize the Armenian Genocide, Ermenihaber reports citing Kibrispostasi news agency.

At the beginning of the Parliament session, Speaker Demetris Syllouris delivered a speech noting that Turkey has implemented a policy of ethnic cleansing against the Armenian people, and although 100 years have passed since the committal of the Armenian Genocide, Turkey continues to deny it.

Syllouris noted that Cyprus was among the first states in the world to recognize and condemn the Armenian Genocide, and in 1990, the Parliament of Cyprus declared April 24 as Armenian Genocide Remembrance Day. The Parliament has also adopted the law on the criminalization of the genocide denial and the war crimes against the humanity.

Armenian MP Vartkes Mahdessian also delivered a speech at the Parliament, noting that the perpetrators of the Armenian Genocide still remain unpunished.

“More than one hundred year has passed. We do not seek vengeance, we seek justice. We want the historical facts over this tragedy to be unanimously accepted,” he added.

Artsakh Defense Army: Adversary breaks the ceasefire 50 times The Azerbaijani forces broke the ceasefire across the Line of Contact between Nagorno Karabakh and Azerbaijan 50 times overnight to April 10-11, firing more than 1,620 shots toward the Armenian positions from firearms of different calibers. Defense Army of the Artsakh (Nagorno Karabakh) Republic reported in a released statement on Tuesday According to the source, Defense Army frontline units control the situation on the frontline and continue the reliable protection of the combat positions.

Էջ 18

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Bipartisan Group of Members Brazil’s São Miguel Arcanjo from Congress Urge has recognized President Trump to Affirm the Armenian Genocide Armenian Genocide

WASHINGTON, D.C. – A bipartisan letter signed by 84 Members of Congress was sent to President Donald Trump urging him to affirm the Armenian Genocide, reported the Armenian Assembly of America (Assembly). Armenian Caucus Co-Chair Representative Frank Pallone, Jr. (D-NJ) spearheaded the letter asking the White House to honor the United States’ historic leadership in defending human rights and to properly characterize the events of 1915 as a genocide in this year’s presidential statement on April 24th.

“More than 100 years have passed since the start of the Armenian Genocide and the time is long overdue to acknowledge the atrocities committed against the Armenian people for exactly what they were – genocide,” Rep. Pallone stated. “It would be a powerful statement by President Trump in his early presidency to commemorate this anniversary and remember the lives of the one and a half million Armenians who were needlessly slaughtered by Ottoman Turks during the 20th century’s first genocide,” he added.

The letter to President Trump states: “In leading an honest and accurate American remembrance of this known case of genocide, you will stand with President Reagan, who recognized the Armenian Genocide in 1981, and the Eisenhower Administration, which did the same in a 1951 submission to the International Court of Justice.”

During his time in office, President Ronald Reagan squarely acknowledged the Armenian Genocide stating that “Like the genocide of the Armenians before it, and the genocide of the Cambodians which followed it – and like too many other such persecutions of too many other peoples – the lessons of the Holocaust must never be forgotten.”

Additionally, the letter references America’s humanitarian intervention, adding: “Among the proudest chapters in our shared history is America’s remarkable record of protesting the Genocide and in caring for the survivors of this crime.” The letter highlighted the Near

The Brazilian city of São Miguel Arcanjo has recognized the Armenian Genocide, reported founder of the Armenian Chamber of Commerce of Brazil Sarkis Karamekian.

“On 21 March, the city passed a law on recognition of the Armenian Genocide. Unfortunately, Brazil still hasn’t recognized the Armenian Genocide by federal law.

We are actively working in that direction, and we have only succeeded at the municipal level. We expect laws on recognition to be passed in other cities of Brazil soon,” Sarkis Karamekian said.

According to him, from now on, April 24th is marked as Armenian Genocide Day on the official calendar of the city. The law states that what happened to the Armenians in 1915 is genocide.

The municipal authorities have expressed their support to the Armenian community and stated that they will ensure all the necessary conditions to organize the commemorative events.

The law was passed by the city council and signed by Mayor Paulo Ricardo. The author of the law is MP Jiu Salis Albaki.

Sarkis Karamekian stated that their goal was to place a cross-stone commemorating the victims of the Armenian Genocide in the city.

Contact with the publisher: hyegyank@gmail.com East Relief, a Congressionally chartered humanitarian organization which raised $116 million (over $2.5 billion in 2017 dollars) to aid the victims of the Ottoman Empire’s mass murder of millions of Armenians, Assyrians, Chaldeans, Greeks, Pontians, Syriacs, and other persecuted peoples.

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

EU Expects “Deep Reforms” In Armenia

Էջ 19

and government” in an effort to “strengthen our political dialogue and continue our support to economic and social reform.” It cited the EU-Armenia Comprehensive and Enhanced Partnership Agreement (CEPA) which was initialed in Yerevan two weeks before the elections.

Echoing a statement by President Serzh Sarkisian, Switalski said the agreement is likely to be signed in November. Armenia and the EU will also finalize two other cooperation agreements this summer, added the envoy.

The CEPA is a less ambitious alternative to an Association Agreement negotiated by Armenian and EU officials in the summer of 2013. Sarkisian scuttled that deal with his unexpected decision in September 2013 to make Armenia part of the Russian-led Eurasian Economic Union (EEU).

YEREVAN (RFE/RL) — The European Union stands ready to help Armenia’s government implement significant reforms following this month’s parliamentary elections, a senior EU diplomat said on Monday.

Piotr Switalski, the head of the EU Delegation in Yerevan, declined to comment on the official results of the April 2 elections that gave victory to the ruling Republican Party of Armenia (HHK).

“I was hoping that during the election campaign I will hear interesting ideas on how to reform the education system in Armenia,” Switalski told news conference. “I didn’t. But it’s never too late.”

“Now I am hearing from all sides that Armenia is entering a period of deep and comprehensive reforms. The country’s economy and governance need to undergo serious reforms. We are ready to assist Armenians in conducting deep reforms,” he said. The reforms should include a tougher fight against corruption, added the diplomat.

The EU cautiously praised last week the conduct of the Armenian elections, while echoing the findings of around 300 European monitors deployed in the country. The OSCE-led monitoring mission reported “credible information about vote-buying” and voter intimidation.

“The election result nevertheless reflects the overall will of the Armenian people,” a spokesperson for Federica Mogherini, the EU foreign policy chief, said in an April 4 statement.

The statement insisted that electronic equipment installed in Armenia’s polling stations prevented other, more serious irregularities such as multiple voting. The EU allocated over $7 million for the purchase of that equipment earlier this year.

Mogherini’s office also said the EU will work closely with Armenia’s “democratically elected new parliament

Switalski addressed the press as he announced the release of 1.5 million euros ($1.6) in fresh EU grants to Armenian non-governmental organizations. He said the recipients of the funding will monitor the government to gauge the efficiency of its use of economic aid provided by the EU.

Simon Martirosyan Wins Gold at European Weightlifting Championships

SPLIT, CROATIA — Armenia’s Simon Martirosyan has won the European weightlifting title in Men’s 105 kg division in Split, Croatia.

Rio 2016 Olympic silver medalist Martirosyan lifted a combined weight of 414 kg (184 kg in the Snatch and 230 kg in the Clean & Jerk) to win the gold medal. He also won small gold medals in both the Snatch and the Clean & Jerk competitions.

Bulgaria’s Vasil Gospodinov (397kg) won second place, with Arkadiush Michalski of Poland (387kg) coming in third.

In Men’s 105+ kg division Armenian weightlifters Gor Minasyan, 446kg (211+235) and Ruben Aleksanyan, 434, (190+244) have won silver and bronze medals respectively.

Earlier, Sona Poghosyan (Women’s 75 kg) and Tatev Hakobyan (Women’s 90 kg) had won bronze medals in their respective weight divisions.

Էջ 20

Հայ Կեանք

Georgia Hails New EU-Armenia Accord

YEREVAN (RFE/RL) — Georgia’s Foreign Minister Mikheil Janelidze welcomed a new agreement on deepening Armenia’s relations with the European Union during an official visit to Yerevan on Tuesday.

“We discussed the process of Georgia’s European integration and cooperation within the framework of the EU’s Eastern Partnership program,” he said after talks with his Armenian counterpart Edward Nalbandian. “We noted with satisfaction the conclusion of negotiations between Armenia and the EU on a new framework agreement.”

Janelidze referred to the Comprehensive and Enhanced Partnership Agreement (CEPA) that was finalized in Yerevan last month and is due to be signed later this year. The CEPA is a less ambitious alternative to an Association Agreement which Armenia planned to sign with the EU before unexpectedly deciding in 2013 to join a Russian-led trade bloc of exSoviet states.

Unlike Armenia, Georgia signed a similar Association Agreement with the EU in 2014. The deal involving far -reaching free-trade provisions came into effect in July 2016.

Armenian and Georgian leaders have repeatedly said that Armenia’s membership in the Eurasian Economic Union (EEU) and Georgia’s European integration will not prevent the two neighboring states from strengthening their relations. According to official Armenian statistics, Georgian-Armenian trade rose by almost 28 percent to $245 million last year.

Nalbandian said there has been major progress in bilateral political and economic ties in the last few years.

“The two sides periodically reiterate that there are no problems between Armenia and Georgia,” he told a joint news briefing with Janelidze. “There are only issues that are solved with joint efforts. Our meeting today is further proof of that.”

“We underlined our desire to further intensify our political dialogue,” Janelidze said for his part. He said they also discussed ways of boosting Georgian-Armenian

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

L.A. County Dedicates April as ‘Armenian History Month’

LOS ANGELES — A motion by Los Angeles County Supervisors Kathryn Barger and Janice Hahn, and unanimously approved by the Board of Supervisors the County has proclaimed the month of April as “Armenian History Month”.

“With this proclamation, the Board of Supervisors recognizes the vast contribution of the Armenian community to our county’s economy and culture,” Supervisor Barger said. “The month of April holds significant meaning for our Armenian friends and neighbors and this resolution acknowledges the challenges and accomplishments of their rich history.”

“During Armenian History Month, L.A. County will celebrate the rich culture and heritage of the Armenian people worldwide and their contributions to our society as well as recognize the dark days of the Armenian Genocide,” said Supervisor Hahn.

Supervisor Barger will honor a distinguished leader of the Armenian community every Tuesday meeting of the Board through April and will culminate with a presentation to observe the Armenian Genocide Day of Remembrance at the Board’s April 18 proclaiming the “Day of Remembrance” for the Armenian Genocide.

The first honoree for Armenian History Month at the April 4 meeting will be Dr. Garbis DerYeghiayan for his work in the county and the region on behalf of the Armenian community. cooperation on transport, energy and tourism. He spoke of “great untapped potential” in these and other areas.

The Georgian minister also held separate talks with President Serzh Sarkisian and Prime Minister Karen Karapetian. A statement by the Armenian presidential press office said Sarkisian and Janelidze “noted with satisfaction that Georgian-Armenian relations are dynamically developing.”

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 21

Hayastan Fund unveils ultra-modern Oncology Center in Stepanakert

On April 2, the Hayastan All-Armenian Fund officially unveiled the newly built Oncology Center of Stepanakert. The ultra-modern facility was built with the financial support of French-Armenian benefactor Richard Ohanessian, in memory of his late parents Vartan and Koharig Ohanessian, with additional support from the government of Artsakh.

Mr. and Mrs. Richard Ohanessian, along with Bedros Terzian, chairman of the fund’s French affiliate and his wife, had traveled to Artsakh in order to participate in the unveiling of the Oncology Center. The opening ceremony was attended by Bako Sahakyan, president of the Republic of Nagorno-Karabakh; Arayik Harutyunyan, prime-minister of the Republic of NagornoKarabakh; Ara Vardanyan, executive director of the Hayastan All-Armenian Fund; government officials; guests; and a large number of local residents.

The Oncology Center will serve patients from throughout Artsakh and Southern Armenia. The three-story facility comprises general and clinicalpathomorphology laboratories, X-ray and mammography sections, and departments of surgery and intensive therapy. The facility will have 35 patient beds.The in-patient ward is designed to accommodate day and overnight patients for surgical and chemotherapy services. Patients who require other types of care can be transported to the adjacent State Hospital through a ground-floor connection. The ground floor of the Oncology Center also includes several reserve rooms, intended to accommodate large numbers of patients in case of a national emergency.

“It’s a joy to see Artsakh growing day by day, adding new and wonderful institutions, and the living standards of its residents rising accordingly. I convey my gratitude to all those who have made this great center possible,” said benefactor in his remarks during the opening ceremony. For his great contribution to the Hayastan Fund’s projects in Artsakh, Richard Ohanessian was awarded with a Medal of Gratitude by the President Bako Sahakyan prior to the opening event.

“It’s no accident that the opening of this facility is being held on April 2,” said Bedros Terzian as he welcomed the attendees and added, “This is a symbolic day. It’s also a message to all, that we must continue to build on the soil of Artsakh and help empower its advancement and prosperity.”

“Artsakh has long needed a modern oncology center,” said Dr. Armen Hayriyan, the republic’s top oncologist and executive director of the new Oncology Center.

“Annually, some 650 cancer patients in Artsakh need specialized care. Since the 1960s, diagnostic and treatment services have been provided to such patients in an inadequate structure that falls far short of modern standards.”

The new Oncology Center will soon be provided with furniture and state-of-the-art medical equipment, through the support of the Hayastan All-Armenian Fund’s French affiliate. To date, patient beds have been installed; and medical machinery and instruments will be delivered to the facility within the next few weeks. The fund and the government of Artsakh will continue to work together to make sure that the center has everything else it needs for its work. Currently, the Oncology Center’s medical staff is receiving advanced trainings in France. The trainings are being provided by the France-based Hi -Med organization, with the support of the fund’s French affiliate.

The new Oncology Center of Stepanakert is part of a large medical plaza that includes the Polyclinic (built in 2006 with the financial support of the Hayastan AllArmenian Fund’s US Eastern Region affiliate) and the State Hospital (built in 2013 with the sponsorship of Russian-Armenian benefactor Samvel Karapetyan).

“It’s no accident that the opening of this facility is being held on April 2,” said Bedros Terzian as he welcomed the attendees and added, “This is a symbolic day. It’s also a message to all, that we must continue to build on the soil of Artsakh and help empower its advancement and prosperity.”

Cont. page 22

Էջ 22

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Hayastan Fund unveils ultra-modern Oncology Center in Stepanakert Cont. from page 21

“Artsakh has long needed a modern oncology center,” said Dr. Armen Hayriyan, the republic’s top oncologist and executive director of the new Oncology Center.

“Annually, some 650 cancer patients in Artsakh need specialized care. Since the 1960s, diagnostic and treatment services have been provided to such patients in an inadequate structure that falls far short of modern standards.”

The new Oncology Center will soon be provided with furniture and state-of-the-art medical equipment, through the support of the Hayastan All-Armenian Fund’s French affiliate. To date, patient beds have been installed; and medical machinery and instruments will be delivered to the facility within the next

few weeks. The fund and the government of Artsakh will continue to work together to make sure that the center has everything else it needs for its work. Currently, the Oncology Center’s medical staff is receiving advanced trainings in France. The trainings are being provided by the France-based Hi -Med organization, with the support of the fund’s French affiliate.

The new Oncology Center of Stepanakert is part of a large medical plaza that includes the Polyclinic (built in 2006 with the financial support of the Hayastan AllArmenian Fund’s US Eastern Region affiliate) and the State Hospital (built in 2013 with the sponsorship of Russian-Armenian benefactor Samvel Karapetyan).

Charles Aznavour: Armenia needs help Armenia needs help, it is a small country which is surrounded by other countries: some friends, some enemies, Famous French-Armenian singer Charles Aznavour said during a Russian evening talk show.

Legendary chansonnier noted that proceeds from the concert in Moscow will be donated to “Aznavour for Armenia” charity foundation.

“Armenia needs help. It is a small country which is surrounded by other countries: some friends, some enemies.

I would like to see only friends around … The main thing, a person should remain a human being,” Aznavour said.

Asked, what the star on the Hollywood Walk of Fame means for him, Charles responded: “When I am given something, I accept it. At first, a lot of bad things were said about me in France, and now, I accept everything that I am given to take revenge. This is a great revenge.”

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 23

Հայերէնի Շեշտադրումը (Առոգանութեան Նշաններ) Տոքթ․ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ Առոգանութեան նշանները թիւով երեք են եւ միշտ կը դրուին բառին նո՛յն դիրքին վրայ. օրինակ՝ բարա՛կ, բարա՞կ, բարա՜կ: Առաջինը կը կոչուի շեշտ, եկրորդը՝ պարոյկ, երրորդը՝ երկար: Ուրեմն երբ կ’ակնարկենք ասոնցմէ մէկուն, պէտք է գիտնալ, որ ըստ արտասանութեան՝ միւս երկուքը կը գրաւեն նոյն դիրքը: Իբրեւ ընդհանուր կանոն՝ ի մտի ունենալ, որ մեր լեզուին մէջ բառերը կը շեշտուին իրենց վերջին ձայնաւորին վրայ. օրինակ՝ բանա՛կ, դասարա՛ն, քաղաքակա՛ն եւ այլն: Երբ նոյն բառը կ’աճի, շեշտը ըստ այնմ կը տեղափոխուի՝ միշտ գրաւելով վերջին վանկին ձայնաւորը. օրինակ՝ բանա՛կ-բանակայի՛ն, հա՛տհատի՛կ-հատապտո՛ւղ, ա՛զգ-ազգագի՛ր-ազգագրակա՛ն եւ այսպէս շարունակ: Մեր աւելի քան հարիւր հազար բառերը կը շեշտուին ա՛յս սկզբունքով: Հարցը սակայն այսքան պարզ չէ, կան արտականոն ուսանելի բաւական երեւոյթներ, որոնց վրայ պարտինք հակել մեր հէգ գլուխները, որպէսզի ձերբազատինք մեզ անհանգստացնող անորոշութիւններէ (առաքինութիւն մը, որ միշտ երաշխաւորուած չէ, դժբախտաբար--ԱԵ), անհաճոյ անակնկալներէ եւ խայտաբղէտ ու մա՛նաւանդ սխալ կէտադրութենէ: ***** 1. Հարցական բառերու շեշտադրումը Խնդրոյ առարկայ բառերն են ո՞ր, ի՞նչ, ինչպէ՞ս, որքա՞ն եւ նմանները: Ասոնց առոգանական նշաններու զետեղումը կը կատարուի խայտաբղէտ ձեւով՝ ի՞նչու-ինչո՞ւ, ի՞նչպէս-ինչպէ՞ս, ո՞րքան-որքա՞ն եւ այլն: Այս բազմաձեւութեան պատճառները երկուք են: Նախ այն իրողութիւնը, թէ ինչ եւ որ բառերը ի բնէ հարցական ներունակ երանգ մը ունին՝ ի՞նչ եւ ո՞ր, եւ այս «տրամաբանութեամբ» ալ այս արմատները իրենցմով բաղադրուող նոր բառերուն մէջ կը շարունակեն մեքենաբար օժտուիլ պարոյկով մը՝ ի՞նչու, ի՞նչպէս, ի՞նչքան, ո՞րքան: Կայ սակայն երկրորդ հիմնական պատճառ մըն ալ, որ թրքերէնի ազդեցութիւնն է, որ մենք դարերով կրած ենք՝ իբրեւ լեզուական լուծ, եւ կը պահենք մեր ենթագիտակիցին մէջ: Արդարեւ, թրքերէնը ասոնց համարժէքները կ’արտասանէ՝ նէ՞ նի՞յա նա՞սըլ նէ՞քատար օ՛ քատար ի՞նչ ի՞նչու ի՞նչպէս ի՞նչքան, ո՞րքան ա՛յնքան Ինչպէս նկատելի է, համապատասխանութիւնը ամբողջական է: Այս արտասանութիւնը տիրապետած է համայն հայութեան մէջ՝ արեւելահայ թէ արեւմտահայ: Ռաֆֆի, Թումանեան, Աբեղեան, Ահարոնեան, Մալխասեան ի՞նչպէս կը գրէին: Բայց ահա 1920-ականներէն սկսեալ, երբ թրքերէնի ազդեցութիւնը սկսաւ նուազիլ Հայաստանի մէջ, արեւելահայերը հետզհետէ, քանի մը տասնամեակ անց, վերջնականապէս թօթափեցին այս խորթ առոգանութիւնը եւ անցան հայեցի արտասանութեան, որ հարցական շեշտը կը դնէ բառին վերջին վանկին վրայ. ուրեմն սկսաւ ամէնուր տիրապետել հետեւեալը՝ ի՞նչ-ինչո՞ւ-ինչպէ՞ս-ինչքա՞ն-որքա՞ն: Ինչ կը վերաբերի արեւմտահայերուս, ապա մենք եւս սկսանք կամաց-կամաց թօթափել թրքական ազդեցութիւնը, եւ մեծ է թիւը անոնց, որոնք ներկայիս կը շեշտեն բառերուն վերջին վանկը, սակայն փոքր չէ նաեւ թիւը անոնց, որոնք կը շեշտեն առաջին վանկը, այսինքն՝ կը հետեւին թրքական արտասանութեան, յատկապէս պոլսահայերը. ականջը խօսի Ռ. Հատտեճեանին (որ ինքնիր աշխարհին մէջ ամփոփուած եւ անցած-դարձածէն անտեղեակ, անբարդոյթ կը գրէ ի՞նչպէս, ի՞նչու, ո՞ւրկէ): Այս հետեւողութիւնը կը հիմնուի քիչ մը սեփական արտասանութեան վերլուծումին վրայ, սակայն մեծ մասով կը հիմնուի անցեալի դասագիրքերու կոյր ընդօրինակութեան վրայ, քանի որ պոլսահայ հին դասագիրքերը կէտադրած են թրքական կամ այն օրուան արտասանութեան հետեւողութեամբ, եւ արդի դասագիրք պատրաստողը կուրօրէն կ’ընդօրինակէ այդ շեշտադրումը՝ առանց անդրադառնալու, թէ մեր արտասանութիւնը զգալիօրէն փոխուած է: Չի բաւեր զայն ընդօրինակելը, այս թրքաբանութիւնը նաեւ կ’ուսուցուի մեր դպրոցներուն մէջ՝ կրթական մարմիններու անտարբեր աչքերուն առջեւ: Ուրեմն ժամանակն է, որ անդրադառնանք այս իրողութեան եւ որոշ ճիգով մը իւրացնենք ու ընդհանրացնենք հայեցի շեշտը՝ ի՞նչ, ինչո՞ւ, ինչպէ՞ս, ինչքա՞ն, որքա՞ն: Նաեւ՝ ո՞ւր, ուրկէ՞, ուրտե՞ղ: Ունինք քանի՞երորդ հարցականը, որ լրիւ կը համապատասխանէ թրքերէնի քա՞չինճի-ին եւ որուն հայեցի արտասանութիւնը աշխարհաբարի մէջ կարելի չէ եղած հաստատել: Միւս կողմէ՝ յատկանշական է, որ քանիակա՞ն բաշխական հարցականը առաջին մէկ օրէն հայեցի արտասանութիւն ունեցած է ու անփոփոխ պահած է զայն, այսինքն՝ շեշտը կը կրէ վերջին վանկին վրայ. այսպէս է, քանի որ այս բառին թրքերէն համարժէքը գոյութիւն չունի, հետեւաբար ոչ մէկ ատեն ու ձեւով ան ազդուած է թրքերէնէն: Երբ այս բառերը այս կամ այն ձեւով աճին, ապա պարոյկը, ըստ հայեցի արտասանութեան, կը տեղափոխուի միշտ դէպի բառին վերջը. Շարունակութիւնը էջ՝ 24

Հայ Կեանք

Էջ 24

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայերէնի Շեշտադրումը (Առոգանութեան Նշաններ) Շարունակութիւն էջ՝ 23էն

- ո՞վ, ովքե՞ր - ո՞րը, որո՞ւ, որմէ՞, որո՞նք, որո՞նց, որոնցմէ՞, որոնցմո՞վ - ի՞նչ, ինչի՞, ինչէ՞, ինչո՞վ, ինչե՞ր, ինչերո՞ւ, ինչո՞ւ - ո՞ր, որքա՞ն, որքանի՞, որքանէ՞ - ի՞նչ, ինչպէ՞ս, ինչպիսի՞, ինչքա՞ն, ինչքանի՞, ինչքանէ՞ - քանի՞, քանիի՞, քանիակա՞ն, բայց՝ քանի՞երորդ, ո՞րերորդ - ո՞ւր, ուրկէ՞, ուրտե՞ղ, ուրտեղէ՞ն Երբ նախադասութիւնը երանգ կը փոխէ կամ անուղղակի հարցում կ’ուղղուի, պարոյկին փոխարէն կիրարկուող շեշտը կամ երկարը կը դրուի ճիշդ հոն, ուր դրուած է պարոյկը. օրինակ՝ - ի՞նչ-ի՛նչ-ի՜նչ...ինչո՞ւ-ինչո՛ւ-ինչո՜ւ - ո՞ր-ո՛ր-ո՜ր...որքա՞ն-որքա՛ն-որքա՜ն ...եւ այլն Ծանօթ.-- ա) Կարգ մը շեշտուած հոլովաձեւեր սովորաբար որոշիչ յօդ չեն կրնար առնել. օրինակ՝ որո՞ւ, որմէ՞, որոնցմէ՞, ինչի՞, ինչէ՞, որքանի՞, որքանէ՞, ուրկէ՞...օրինակ՝ որո՞ւ տուիր, որմէ՞ ստացար, ինչի՞ կը ծառայէ, ինչէ՞ բաղկացած է, որքանի՞ գնեցիր եւ այլն. ասոնց յօդաւոր գործածութիւնը ռամկաբանութիւն է եւ յատուկ է ժողովրդական անմշակ ոճին: բ) Երբ որու բառը կը կիրարկուի իբրեւ յարաբերական դերանուն, այդ պարագային ազատօրէն կրնայ որոշիչ յօդ առնել. օրինակ՝ «Այն ծառը, որուն շուքին նստած էիր...»: գ) Այս նոյն բառերը կրնան ազատօրէն ստացական յօդ ստանալ. օրինակ՝ ինչի՞սինչի՞դ-ինչի՞ն, ինչէ՞ս-ինչէ՞դ-ինչէ՞ն, ինչո՞վս-ինչո՞վդ-ինչո՞վը, ասոր որքանի՞ն, անոր որքանէ՞ն ... եւ այլն. օրինակ՝ «Անոր ինչի՞ն է պէտք»: 2. Զարտուղի շեշտադրում Այսպէս կը կոչենք պարագան այն բառերուն որոնց շեշտադրումը վերջավանկային չէ: Այսպիսիները կը կազմեն փոքր խումբ մը՝ յարաբերաբար ընդհանուր կանոնին հետեւող, այսինքն՝ վերջին վանկի ձայնաւորին վրայ շեշտուող բառերու: ա) Երբ բառ մը կը վերջանայ ը-ով, շեշտը կ’իյնայ նախորդող ձայնաւորին վրայ. օրինակ՝ հա՛ցը, պա՛տը, քաղա՛քը, վա՛ղը, եօ՛թը, ի՛նը, տա՛սը եւ այլն, որովհետեւ ը ձայնաւորը չի կրնար շեշտուիլ: Սակայն ան կը շեշտուի, եթէ բառի մը միակ ձայնաւորն է. այս կը պատահի ձայնարկութիւններու մէջ. օրինակ՝ հը՛, հը՜, հը՞, ըհը՛, զը՛րթ, փը՛թ, պը՛րթ, չը՛խկ եւ այլն: բ) Կարգ մը եղանակաւորող բառերու, ինչպէ նաեւ քանի մը դերանուններու եւ շաղկապներու շեշտադրումը նմանապէս վերջավանկային չէ. ինչպէս՝ գո՛նե, գրե՛թէ, գո՛ւցեէ մի՛գուցէ, ե՛րբեւէ, ե՛րբեւիցէ, ի՛հարկէ, ի՛նչեւիցէ, մա՛նաւանդ, մի՛գուցէ, մի՞թէ, մի՛այն, մի՛միայն, նա՛եւ, նա՛մանաւանդ, նո՛յնիսկ, նո՛յնպէս, նո՛յնքան, որպէ՛սզի, ո՛եւէ, ո՛րեւէ , ո՛րեւիցէ, ո՞րերորդ, քանի՞երորդ եւ այլն։ Վերջավանկային չէ նաեւ -աբար, -ապէս, -օրէն, -ովին ածանցներով կազմուած մակբայներու շեշտը. օրինակ՝ քա՛ջաբար, կատարե՛լապէս, դանդա՛ղօրէն, ամբո՛ղջովին եւ այլն: Ասոնք կը նոյնանան ֆրանսերէնի ու անգլերէնի շեշտադրութեամբ. օրինակ՝ parfai՛tement եւ perfe՛ctly, ուր շեշտը կ’իյնայ մակբայակերտ ածանցէն առաջ: Դժուար է ենթադրել որեւէ փոխազդեցութիւն այս լեզուներու միջեւ, թերեւս հնդեւրոպական շատ հեռաւոր շեշտադրութեան մը ցոլացումն են այս բոլորը: գ) Շեշտը վերջին վանկի վրայ չ’իյնար նաեւ իա-ով վերջացող տեղանուններուն, ինչպէս՝ Աւստրա՛լիա, Արմէ՛նիա, Գերմա՛նիա, Դա՛նիա, Թասմա՛նիա եւ այլն, բայց՝ Լիբանա՛ն, Հայաստա՛ն, Պաղեստի՛ն, Եգիպտո՛ս եւ այլն: դ) Հինգերորդ թուականէն սկսած՝ դասական թուականներու շեշտը նմանապէս վերջին վանկի վրայ չ’իյնար. այսպէս՝ *** առաջի՛ն, երկրո՛րդ, երրո՛րդ, չորրո՛րդ *** հի՛նգերորդ, վե՛ցերորդ, եօ՛թներորդ, ո՛ւթերորդ, տասնմէ՛կերորդ, տաս-ներկո՛ւերորդ... եւ այլն. նաեւ՝ ո՞րերորդ, քանի՞երորդ Նկատել, որ շեշտը վերջընթեր ձայնաւորին վրայ ևս չ’իյնար, այլ կ’իյնայ ածանցին նախորդող ձայնաւորին վրայ. ճի՛շդ այսպէս է նաև թրքերէնի մէջ. օրինակ՝ օնպի՛րինճի-տասնմէ՛կերորդ: 3. Բայերու շեշտադրումը ա) Բայերը պարզ ժանակներու մէջ կը հետեւին ընդհանուր կանոնին. այսպէս՝ ունի՛մ- ունէի՛ունեցա՛յ-ունեցի՛ր-ունեցա՛ծ-ունեցե՛ր-ունեցո՛ղ եւ այլն: Հետեւաբար նաեւ՝ ունի՞մ...ունի՜մ եւ այլն: Շարունակութիւնը էջ՝ 25

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 25

Հայերէնի Շեշտադրումը (Առոգանութեան Նշաններ) Շարունակութիւն էջ՝ 24էն

բ) Տարբեր են բաղադրեալ ժամանակներն ու ձեւերը: Օժանդակ բայի դրական ձեւերը չեն շեշտուիր, օրինակ՝ եկա՛ծ եմ, խմա՛ծ եմ, գացա՛ծ ես, խօսե՛ր ենք եւ այլն, իսկ ժխտական ձեւերը ընդհակառակը կը շեշտուին. օրինակ՝ չե՛մ եկած-եկած չե՛մ, չե՛մ խմած-խմած չե՛մ, չէ՛ք գրեր, չե՛նք խաղացեր եւ այլն: Ուրեմն՝ եկա՛ծ եմ ... եկած չե՛մ կամ չե՛մ եկած գ) Դժուարագոյնը, որ արեւմտահայը չ’ըմբռներ, դժբախտաբար,-- ու նաեւ չի՛ յաջողիր սորվիլ ու յիշել,-ձայնաւորով սկսող բայերու սահմանական ներկայի եզակի երրորդ դէմքի ժխտականի շեշտադրումն է. այսպէս՝ կ’առնէ-չի առներ-չ’առներ-չի՞ առներ-չ’ա՞ռներ-չ’ա՛ռներ-չ’ա՜ռներ կ’երգէ-չի երգեր-չ’երգեր-չի՞ երգեր-չ’ե՞րգեր-չ’ե՛րգեր-չ’ե՜րգեր կ’առաջնորդէ- չի առաջնորդեր-չ’առաջնորդեր- չի՞ առաջնորդեր-չ’ա՞ռաջնորդեր կ’արտասանէ- չի արտասաներ-չ’արտասաներ- չի՞ արտասաներ-չ’ա՞րտասաներ կ’արդարանայ – չի արդարանար-չ’արդարանար- չի՞ արդարանար-չ’ա՞րդարանար Նաեւ՝ չ’ո՞ւտեր, չ’ի՞ւրացներ եւ այլն: Արեւմտահայ մտաւորականը հակամէտ է ասոնց նշանները եւս դնելու բառին վերջը. չեմ նախատեր, սորվեցնող չէ եղած, գիտցող ալ չկայ, մանաւանդ ասոնք ուսուցող դասագիրք եւս չկայ: Դասագիրքը ինչի՞ կը ծառայէ,-- այդ ալ ուրիշ հարց է: Եթէ հանդարտօրէն ու մանաւանդ հայեցի արտասանէք, յատկապէս երկար բառերը, ու հետեւիք ձեր սեփական արտասանութեան, կամաց-կամաց պիտի անդրադառնաք, որ բերուած բայերուն առաջին ձայնաւորն է որ կը շեշտէք: Եւ պիտի տպաւորուիք ու վերջապէս սորվիք: Բայց անդին տակաւին ձեզի կը սպասէ գերագոյն դժուարութիւն մը, որ հետեւեալն է: Բերուած բոլոր օրինակները սահմանական ներկայի բայաձեւեր են, այսինքն՝ գործողութիւններ, որոնք տեղի կ’ունենան ներկայիս, հիմա, խօսած պահուդ: --Եղբայրդ հիմա լռած է, չ’արտասաներ այլես: --Չ’ա՞րտասաներ...ինչո՞ւ: Անդին ունինք ըղձական անցեալ կոչուած բայաձեւերը, որ ահաւասիկ՝ առնէի-առնէիր-առնէր-առնէինք-առնէիք-առնէին --Ամէն մարդ առաւ, դո՛ւն ալ առնէիր: --Առնէինք ալ ի՞նչ ընէինք: Ասոնց ժխտականը կը կազմուի պարզ չ-ի կցումով՝ բային անփոփոխ ձեւին վրայ. սա՛պէս՝ չառնէի-չառնէիր-չառնէր-չառնէինք-չառնէիք-չառնէին Իսկ ասոնք իրենց շեշտը կ’առնեն վերջին ձայնաւորին վրայ, այսպէս՝ չառնէի՞-չառնէի՞ր-չառնէ՞ր-չառնէի՞նք-չառնէի՞ք-չառնէի՞ն չարտասանէի՞-չարտասանէի՞ր-չարտասանէ՞ր չուսումնասիրէի՞-չուսումնասիրէի՞ր-չուսումնասիրէ՞ր Հիմա բաղդատենք սահմանական ներկայի եւ ըղձական անցեալի եզակի երրորդ դէմքերը՝ չ’ա՞ռներ եւ չառնէ՞ր չ’ա՞րտասաներ եւ չարտասանէ՞ր Ահա ասոնց զանազանումին մէջ կը կայանայ արեւմտահայերէնի ուղղագրութեան (Ձեր շատ սիրած ու գուրգուրացած Մեսրոպեան ուղղագրութեան) գերագոյն դժուարութիւններէն մին: Կարելի չէ հարեւանցի ընթերցումով ու մանաւանդ հայագէտի հովերով (վասնզի ո՞ր արեւմտահայը հայագէտ չէ) կարդալ ասոնք ու անցնիլ...հասկցած ըլլալու ինբնախաբէութեամբ: Թակարդը ամէն վայրկեան լարուած է ձեր առջեւ ու կը սպասէ: Ուրեմն պէտք է քիչ մը յոգնիլ, ճիշդ այնպէս, ինչպէս կը յոգնիք սորվելու համար արաբերէնի, ֆրանսերէնի, անգլերէնի եւ չինարէնի ու զիմբաբուերէնի նրբութիւնները: Ամէն բան իր գինը ունի, վերջին հաշուով, չէ՞: Երբ Հրանոյշ Յակոբեանին ձեռքէն համեստաբար շքանշան(ներ) կը ստանաք (տարին քանի մը անգամ), քիչ մըն ալ մտածեցէք, թէ ատոր արժանի քանի՞ քայլ առած էք ձեր կեանքին մէջ: Կարելի չէ հայութիւն դաւանիլ՝ առանց տարրական գին մը վճարելու այդ դաւանանքին: Եւ Տէր ընդ ձեզ՝ ընդ ամենեսեանդ: Ամէն... Յ. Գ. Ասոնք բաներ են, որոնք մէկ ընթերցումով չեն իւրացուիր՝ անկախ այն փայլուն իմացականութենէն, որ Շարունակութիւնը էջ՝ 28

Էջ 26

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

ԵՂԻՇԷ ՉԱՐԵՆՑԻ ԵՒ ԶՕՐԱՎԱՐ ԱՆԴՐԱՆԻԿԻ ՆՈՒԻՐՈՒԱԾ ՅՈԲԵԼԵՆԱԿԱՆ ՓԱՌԱՇՈՒՔ ՀԱՆԴԻՍՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ՊԷՅՐՈՒԹԻ ՄԷՋ «Պէյրութի «Ծաղիկ» գրական-մշակութային հանդէսի խմբագրապետ Յակոբ Տիւնեայեանին Հայաստանի Հանրապետութեան մշակոյթի նախարարութեան «Ոսկէ մետալով պարգեւատրելու մասին հրամանը, գրականութեան եւ արուեստի տարածման, զարգացման, հանրահռչակման, հայագիտութեան ասպարէզում ունեցած նշանակալի աւանդի համար»՝ զայն պարգեւատրելով մշակոյթի նախարարին կողմէ:

Այս տարի Մարտ 13-ը Եղիշէ Չարենցի ծննդեան 120-ամեակն էր: Հայաստանի մէջ զանազան տօնախմբութիւններով, միջոցառումներով բարձր հնչեցին ու տակաւին կը շարունակեն հնչել մեծ բանաստեղծին յոբելենական հանդիսութիւնները սփիւռքահայ զանազան համայնքներէ ներս: Արդարեւ Սփիւռքի հայահոծ ու հայախօս մայրաքաղաքը համարուող Լիբանան հանդիսացաւ առաջինը, երբ բանաստեղծին ծննդեան օ՛րն իսկ, համայնքէս ներս կազմակերպուած Չարենցեան միջոցառումը՝ զօրավար Անդրանիկի մահուան 90-րդ տարելիցին հետ համատեղ, առաւել հնչեղութիւն տուաւ գարնանամուտի բարեբեր անձրեւին, «Ծաղիկ» գրական ազգային հանդէսի կազմակերպութեամբ: Այսպէս, Անթիլիասի շրջանը Հ.Բ.Ը.Մ.ի «Տեմիրճեան» կեդրոնի «Ասպետներու սրահ»-ին մէջ երեկոյեան ժամը 8:00-ին, հանդիսաւորապէս նշուեցաւ հանճարեղ բանաստեղծին ծննդեան 120 եւ Ազգային անկրկնելի Հերոս Զօրավար Անդրանիկի մահուան (31 Օգոստ. 1927) 90-ամեակը: Արդարեւ, հանդիսութիւնը՝ որ կը վայելէր բարձր հովանաւորութիւնը Հայաստանի Հանրապետութեան մշակոյթի վսեմաշուք նախարար Տիար Արմէն Ամիրեանի, նախաձեռնող եւ կազմակերպիչ «Ծաղիկ» Գրական Ազգային հանդէսը Երեւանէն այս առիթով իբրեւ բանախօս հրաւիրած էր Եղիշէ Չարենցի անուան Գրականութեան եւ Արուեստի Թանգարանի տնօրէն, գրականագէտ եւ գրող, Անդրանիկագէտ եւ Չարենցագէտ Դոկտ. Կարօ Վարդանեանը, որ համապարփակ կերպով խօսեցաւ երկու նիւթերու մասին. առաջին՝ «Ինչո՞ւ սպաննեցին Եղիշէ Չարենցը. ի՞նչ էր հանճարեղ բանաստեղծին «մեղքը». Երկրորդ՝ «Հայրենադարձութեան 70-ամեակի մտորումներու զուգահեռ՝ Զօրավար Անդրանիկի Հայահաւաքի եւ Հողահաւաքի բանաձեւը»: «Ծաղիկ»ի խմբագրապետին բացման խօսքէն ետք հրաւիրուեցաւ Դոկտ. Կարօ Վարդանեան, որ նախ ընթերցեց այս առիթով ՀՀ մշակոյթի նախարար Արմէն Ամիրեանի յղած «Ողջոյնի Գիրը», ապա

Այնուհետեւ ցուցադրուեցաւ Եղիշէ Չարենցի կեանքին ու ստեղծագործութեան նուիրուած տեսերիզ, որուն մէջ մեծ պոէտին մասին տպաւորիչ խօսքեր արտասանեցին հայրենի ծանօթ գրողներ ու արուեստի գործիչներ՝ Հրանդ Մաթեւոսեան, Ազատ Գասպարեան, Լեւոն Անանեան, Անահիտ Չարենց՝ բանաստեղծին դուստրը եւ ուրիշներ: Գեղարուեստական յայտագիրով երաժշտական կտորներ (Չարենցի Ես Իմ Անոյշ Հայաստանի եւ Կոմիտասի Վաղարշապատի Պարը) նուագեցին Արէն (կիթառ եւ ջութակ), Ալեք (ջութակ) եւ ԱռնօՄովսէս (թաւ ջութակ) Տօնէրեան պատանի եղբայրները՝ արժանանալով ներկաներուն հիացումին եւ ծափահարութեանց: Իս ասմունքով հանդէս եկաւ գաղութիս տաղանդաւոր արուեստագիտուհիներէն Թուխիկ Աւետիսեան, որ ապրումով ասմունքեց Չարենցի «Տաղ Անձնական», «Երբ Էս Հին Աշխարհը Մտայ Ես», «Մինչեւ Էգուց» եւ «Ես Իմ Անոյշ Հայաստանի» բանաստեղծութիւնները: Հայրենի գրականագէտ եւ պատմագէտ Դոկտ. Կարօ Վարդանեան շուրջ 40 վայրկեան ներկայացուց վերոյիշեալ երկու խորագիրներու շուրջ իր խօսքը, անդրադառնալով ստալինեան ժամանակաշրջանի անհատի պաշտամունքի ծանրածանր տարիներուն ապրած եւ ստեղծագործած Չարենցի մահուան նախորդող եւ յաջորդող ժամանակներուն, մեծ պոէտին սպանութեան գործով «մեղք»ին եւ պարագաներուն...: Դոկտ. Վարդանեան իր երկրորդ նիւթով, Զօրավար Անդրանիկի Հայահաւաքի եւ Շարունակութիւնը էջ՝ 28

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 27

ԼԻԲԱՆԱՆԻ ՆԱԽԱԳԱՀ ԶՕՐ. ՄԻՇԵԼ ԱՈՒՆ ԸՆԴՈՒՆԵՑ «ԾԱՂԻԿ»Ի ԽՄԲԱԳՐԱՊԵՏ ՅԱԿՈԲ ՏԻՒՆԵԱՅԵԱՆՆ ՈՒ ՀԱՅՐԵՆԻ ԳՐԱԿԱՆԱԳԷՏ ԴՈԿՏ. ԿԱՐՕ ՎԱՐԴԱՆԵԱՆԸ

Երեքշաբթի, 14 Մարտ 2017-ի կէսօրէ առաջ ժամը 11:00-ին, «Ծաղիկ» գրական ազգային հանդէսի խմբագրապետ Յակոբ Տիւնեայեան եւ հայրենի իր հիւրը՝ գրականագէտ, պատմագէտ, գրող, Անդրանիկագէտ, Եղիշէ Չարենցի անուան Գրականութեան եւ Արուեստի Թանգարանի (ԳԱԹ) տնօրէն Դոկտ. Կարօ Վարդանեան այցելեցին Լիբանանի նախագահական ապարանք, ուր զիրենք ջերմօրէն ընդունեց հանրապետութեան նախագահ զօրավար Միշել Աուն: Զրոյցին սկիզբը, «Ծաղիկ»ի խմբագրապետը ծանօթացնելէ ետք հայրենի հիւրը հանրապետութեան նախագահ զօր. Աունին, վերջինին փոխանցեց Հայաստանի ղեկավարութեան, ՀՀ մշակոյթի նախարարին եւ հայրենի ժողովուրդին ջերմ ողջոյնները: Նախագահ Աուն շնորհակալութիւն յայտնելով՝ իր հերթին Դոկտ. Վարդանեանին փոխանցեց իր լաւագոյն մաղթանքները հայրենի ղեկավարութեան եւ ժողովուրդին, ընդգծելով, որ հայ ժողովուրդը Լիբանանը կրնայ համարել իր երկրորդ հայրենիքը:

Դոկտ. Վարդանեան նախագահ Աունին յայտնեց ասպնջական Լիբանանի եւ հիւրասէր ու հիւրընկալ լիբանանցիներուն հանդէպ Հայաստանի եւ հայ ժողովուրդին երախտագիտական անմարելի զգացումները: Միւս կողմէ, նախագահ զօրավար Միշել Աուն բարձր գնահատելով «Ծաղիկ»ի խմբագրապե-

տին Լիբանանի եւ Հայաստանի միջեւ գրականմշակութային ոսկի կամուրջ ստեղծելու էական դերակատարութիւնը, նշեց որ հայերն ու լիբանանցիները պատմութեան ընթացքին եղած են ճակատագրակից ժողովուրդներ, որոնք Ա. Աշխարհամարտի տարիներուն օսմանեան կայսրութեան լուծին տակ՝ Հայաստանի ե՛ւ Լիբանանի մէջ, ենթարկուեցան սովի, հալածանքի, բայց տոկացին եւ յաղթահարեցին ծանր տառապանքները՝ շնորհիւ իրենց անխախտ հաւատքին, ապրելու զօրաւոր կամքին: Տիւնեայեան նախագահ զօր. Աունին յայտնեց Դոկտ. Վարդանեանի Լիբանան հրաւիրուելու նպատակը: «Ծաղիկ»ի խմբագրապետն ու Դոկտ. Վարդանեան շնորհակալութիւն յայտնեցին նախագահ Աունին՝ վերջին ջերմ ընդունելութեան համար: Դոկտ. Վարդանեան Լիբանանի նախագահին նուիրեց լիբանանցի աշխարհահռչակ, փիլիսոփայ բանաստեղծ եւ գրող Ժպրան Խալիլ Ժպրանի հայերէնի թարգմանուած երկու գիրքերը՝ «Մարգարէն» եւ «Խենթը», նշելով որ Ժպրան Խալիլ Ժպրանի գրական ժառանգութիւնը կը պահպանուի Ե. Չարենցի անուան ԳԱԹ-ի մէջ եւ հանճարեղ բանաստեղծին արձանը կանգնեցուած է Երեւանի հրապարակներէն մէկուն մօտ, իսկ Տիւնեայեան հանրապետութեան նախագահին մակագրելէ ետք «Ծաղիկ»ի 2017 Բացառիկ հատորէն օրինակ մը, այս առիթով անոր նուիրեց Լիբանանի եւ Հայաստանի միջեւ եղբայրական ու պատմական յարաբերութիւններու արտացոլումը հանդիսացող յուշաքանդակ մը՝ Հայաստանի Արարատի եւ Լիբանանի Սաննինի ողջագուրումը պատկերող: Նոյն օրը, այլ լուրերու շարքին, Լիբանանի հեռատեսիլի կայանները արձագանգեցին հանրապետութեան նախագահին տրուած սոյն այցելութեան: «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային Հանդէս Պէյրութ

Հայ Կեանք

Էջ 28

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայերէնի Շեշտադրումը (Առոգանութեան Նշաններ) Շարունակութիւն էջ՝ 25էն

դուք կրնաք ունենալ, որուն վստահ էք եւ որուն հանդէպ խոր յարգանք ունի այս տողերը գրողը: Պէտք չէ մոռնալ, սակայն, որ նաեւ մարդ էք եւ մարդկային ամէն տկարութիւն յատուկ է հաւասարապէս բոլորիս: Homo sum, humani nihil a me alienum puto (Terence). Հետեւաբր, պահեցէ՛ք զայն ձեր հասողութեան մէջ, փակցուցէ՛ք ձեր դիմացը, եթէ գրասենեակի մէջ կը ծառայէք, եւ ատենը մէյ մը վերընթերցեցէ՛ք զայն, քանի մը օրինակ ալ գրեցէ՛ք թուղթի վրայ, ձեռքը լաւագոյն դաստիարակն է. դաստ՝ պարսկերէն կը նշանակէ ձեռք: Եթէ խմբագիր էք, հրատարակեցէք զայն ձեր թերթին մէջ՝ գեղեցիկ ու ըմբռնելի էջադրումով մը, փոխանցեցէ՛ք զայն ձեր շրջապատին, մանաւանդ ուսուցիչ բարեկամներուն, որպէսզի անոնք ալ սորվին ու մանաւանդ սորվեցնեն իրենց աշակերտներուն: Գիտելիք հաւաքելու տարրական ձեւ մըն է այս, դուք աւելին գիտէք վստահաբար: Շնորհակալութիւն:

Վատիկանի Մէջ Ցուցադրուած է Հայոց Ցեղասպանութեան Մասին Պատմող «Խոստումը» Ֆիլմը

ԵՂԻՇԷ ՉԱՐԵՆՑԻ ԵՒ ԶՕՐԱՎԱՐ ԱՆԴՐԱՆԻԿԻ ՆՈՒԻՐՈՒԱԾ ՅՈԲԵԼԵՆԱԿԱՆ ՓԱՌԱՇՈՒՔ ՀԱՆԴԻՍՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ՊԷՅՐՈՒԹԻ ՄԷՋ Շարունակութիւն էջ՝ 26էն

Հայոց Ցեղասպանութեան մասին պատմող հոլիվուտեան «Խոստումը» ֆիլմը Ապրիլ 4-ին ցուցադրուած է Վատիկանի մէջ: Ըստ Armenpress.am-ի՝ Variety հաղորդած է, թէ ցուցադրման ներկայ եղած են ֆիլմի բեմադրիչ Թերի Ճորճը, արտադրող Էրիք Էսրաիլեանը, ֆիլմի սաունդթրեքի հեղինակ Քրիս Քորնելը, յայտնի դերասաններ Շորեհ Աղտաշլուն եւ Ճէյմս Քրոմուէլը: Էրիք Էսրաիլեան յիշատակած է նախորդ տարի Հռոմի Ֆրանչիսկոս պապի` Հայաստան կատարած այցը` պատմելով, թէ ինչպիսի հիացմունք առաջացուցած է հաւատաւոր հայերու մէջ անոր կողմէ «ցեղասպանութիւն» եզրոյթին կիրառումը: «Երբ Վատիկանի մէջ տեղեկացան ֆիլմի պատրաստման մասին, կապուեցան մեր հետ` կազմակերպելու ֆիլմի ցուցադրութիւնը»,- յայտնած է ան: Յիշեցնենք, որ «Խոստումը» ֆիլﬕ նկարահանման ծախսերը հոգացած է աﬔրիկահայ գործարար, ﬕլիառատէր Գըրգ Գըրգորեանը, որուն մասին յայտնի -դարձած է անոր մահուան օրը:

Հողահաւաքի բանաձեւը շաղկապեց 30-ական թուականներու Ա. հայրենադարձութեան, ապա երկրորդ (1946) եւ երրորդ ամենաուժգին (1947) հայրենադարձութեան ալիքներուն, միշտ կոչ ընելով մեր ազգին միաւորուելու՝ ինչպէս յետագային Չարենց գաղտնագիրով ըրաւ այդ մէկը, ամենահզօր եւ մարգարէական, բոլոր ժամանակներու իր մեծագոյն պատգամով. «Ո՜վ Հայ ժողովուրդ, քո միակ փրկութիւնը քո հաւաքական ուժին մէջ է»: Բանախօսութեան աւարտին Դոկտ. Վարդանեան պատասխանեց ներկաներու հարցումներուն: Չարենցեան եւ Անդրանիկեան երեկոն շարունակուեցաւ յայտագիրէն ետք, բանախօսին հետ ներկաներուն զրոյցով, հիւրասիրութեան կողքին: «ԾԱՂԻԿ» Գրական Ազգային Հանդէս Պէյրութ

Շնորհաւորութիւններ Ջերմապէս կը շնորհաւորենք՝ «Ծաղիկ» գրական ազգային շաբաթաթերթի արժանաւոր խմբագրապետ՝ Յակոբ Տիւնեայեանի ոսկեայ մետալով պարգեւատուութիւնը ՀՀ Մշակոյթի նախարարութեան կողմէ, «գրականութեան եւ արուեստի տարածման, զարգացման, հանրահռչակման, հայագիտութեան ասպարէզում ունեցած նշանակալի աւանդի համար»։ Կը մաղթենք՝ քաջառողջութիւն եւ գրական / մշակութային ու յարանման նուաճումներով օծուած բեղուն ներշնչումներ: «Հայ Կեանք»

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Թալիշ. Արցախի «Հիւսիսային Դարպաս»ները Կը Վերականգնուին

Արցախի Թալիշ գիւղը, որ ամենաշատը տուժած է 2 Ապրիլ, 2016-ին Ազրպէյճանի ծաւալած յարձակումէն, կը վերականգնուի ու կը բնակեցուի: Գիւղի վերականգնման գլխաւոր ծրագիրը հաստատուած է ու աստիճանաբար կ’իրականացուի: Գիւղին մուտքի մօտ հիւրերը կը դիմաւորէ աղբիւրը` հայկական գիւղերու հնամենի խորհրդանիշը: Այդ աղբիւրը վերջերս կառուցուած է եւ կը ծրագրուի, որ ապագային դառնայ վայր, ուր երեկոյեան պիտի հաւաքուին գիւղացիները: Գլխաւոր ճանապարհէն քիչ մը հեռու կը գտնուի գիւղապետարանը: Անոր մօտ կը կառուցուի հանդիսաւոր արարողութիւններու սրահը: Արցախի Հանրապետութեան կառավարութեան լիազօր ներկայացուցիչ Լեւոն Ապրեսեանի խօսքով` Թալիշ գիւղին մէջ գլխաւոր ծրագիրի համապատասխան, կը ծրագրուի ժամանակակից բնակարաններու կառուցումը մօտ 120 ընտանիքներու համար` ապաստաններու առկայութեամբ: Ըստ պահանջարկի աճի` բնակարաններուն քանակը կրնայ շատնալ: Տուներուն կառուցումը կը նախատեսուի սկսիլ շուտով: «Թալիշի բնակչութիւնը ստիպուած եղած է շատ բաներու մէջէն անցնիլ, գոյք կորցնել: Անոնք պէտք է պետութեան հոգատարութիւնը զգան», – նշած է Ապրեսեան: Գիւղի տուները ելեկտրականութիւն ունին, ճանապարհի շինարարութիւնը ընթացքի մէջ է: Կը լուծուի տուներու ջրամատակարարման հարցը: «Մարդիկ չեն լքած տուները: Ճիշդ է, մեծաւ մասամբ կանայք ու երեխաները մշտական գիւղին մէջ չեն ապրիր, սակայն պարբերաբար կու գան, կը հետեւին տնամերձ հողամասերուն», – ըսած է Լեւոն Ապրեսեան: Նախապէս գիւղացիները կը զբաղէին անասնաբուծութեամբ, կը պահէին ոչխարներ ու խոշոր եղջերաւոր անասուններ, ցորեն կը ցանէին: Սակայն այստեղ, ինչպէս սահմանամերձ գիւղերու մեծ մասին մէջ, հակառակորդի պարբերաբար գնդակոծութիւններուն պատճառով՝ հողի մշակման

Էջ 29

«Թուֆէնքեան Հիմնադրամ»-ը Կ՚աջակցի Արցախի Վերաբնակեցուած Միջնաւան Քաղաքին

«Թուֆէնքեան հիմնադրամ»-ի միջոցներով, Մարտ 28-ին, Արցախի ազատագրուած Միջնաւան քաղաք հասան վերաբարձ մեքենաներ, շրջանի գիւղացիներուն երկրագործական աշխատանքներուն օգնելու համար։ Այս մասին կը հաղորդէ Քանատայի «Հորիզոն» շաբաթաթերթը։ Մեքենաները Արաքսի ափին գտնուող Արցախի վերոնշեալ ազատագրուած տարածքի հողերը պիտի հարթեցնեն, մաքրեն եւ ցանքի պատրաստեն։ Միջնաւան հաստատուած գիւղացիները այդ հողերուն վրայ ցորեն, գարի եւ եգիպտացորեն պիտի ցանեն։ Համայնքը ունի 480 հեքթար անջրդի եւ 327 հեքթար ոռոգելի վարելահողեր։ Նշենք, որ 1995-ի Օգոստոս 8-ին Միջնաւանի վերաբընակեցումը սկսած է 15 հոգիով: Այսօր Միջնաւանի մէջ կ՚ապրի 123 ընտանիք, 483 հոգի։ Բնակչութիւնը կը զբաղի գիւղատնտեսութեամբ անասնապահութեամբ եւ հողագործութեամբ։ Քաղաքի միջնակարգ դպրոցին մէջ կ՚ուսանի մօտ 80 աշակերտ։ Միջնաւանի մէջ կը գտնուի համանուն անունով երկաթուղային կայարան, որով կ՚անցնին այժմ չգործող Ջուղա-Հորադիզ եւ Միջնաւան-Կապան երկաթուղային ճիւղերը։ խնդիր կայ: «Այս պատճառով մօտաւորապէս 1.5 հազար հեքթար ոռոգելի հողատարածքէն, գիւղացիները կրնան օգտագործել մէկ երրորդը», – նշած է ան: Մինչ ապրիլեան իրադարձութիւնները՝ գիւղին մէջ մօտ 140 ընտանիք կը բնակէր: «Թալիշը մեր «հիւսիսային դարպասն» է, եւ մենք կը պատրաստուինք լիարժէքօրէն վերականգնել զայն: Մտադիր ենք աւելի շատ բնակիչներ ներգրաւել: Ծրագիրներուն մէջ կայ նաեւ գործարանի կառուցում, գիւղատնտեսական տարբեր ոլորտներու զարգացում»,- նշած է Արցախի Հանրապետութեան կառավարութեան ներկայացուցիչը:

Էջ 30

Հայ Կեանք

ՀԱՅԿԱԶԵԱՆ ՀԱՄԱԼՍԱՐԱՆ ՀԱՂՈՐԴԱԳՐՈՒԹԻՒՆ Լոյս տեսաւ Հայկազեան Համալսարանի Հայկական Սփիւռքի Ուսումնասիրութեան Կեդրոնի «Հայկական Սփիւռք» Մատենաշարի երկրորդ հատորը՝ -Լիբանանի Հայերը (Բ.) Գիտաժողովի Նիւթեր (14-16 Մայիս 2014) վերնագրով: Հատորը իր 366 էջերուն մէջ կը բովանդակէ 14-16 Մայիս 2014-ին Համալսարանին մէջ, Կեդրոնին կազմակերպութեամբ տեղի ունեցած Լիբանանի Հայերը. Բ. գիտաժողովին նիւթերը, յայտագիրը, բացման ելոյթները, մասնակիցներուն համառօտ կենսագրութիւնը, «Հիմնական տեղեկութիւններ Լիբանանի մասին», «Համառօտ ուրուագիծ Լիբանանի հայօճախին» վերնագրեալ նիւթերը, ինչպէս նաեւ համառօտ մատենագիտութիւն մը Լիբանանի եւ լիբանահայութեան պատմութեան վերաբերեալ, գիտաժողովին մամլոյ հաղորդագրութիւնը, հատորին անգլերէն եւ արաբերէն ամփոփագրերը եւ Հայկազեան Համալսարանի Հրատարակչատան գիրքերուն ցանկը: Հատորը կ’ընդգրկէ լիբանահայութեան տարբեր երեսակներուն անդրադարձող հետեւեալ ուսումնասիրութիւնները.Claude Mutafian, “Quelques alliances arménolibanaises à l’époque des croisades”, Hratch Kestenian, “Armenian student life at the Syrian Protestant College (1885-1918)”, Irina Papkova, “The Lebanese Armenian Church and its milieu”, Անդրանիկ Տագէսեան, “Լիբանահայ մամուլին ընտելացնող դերը նորահաստատ հայ գաղթականութեան (19271952)”, Roupen Avsharian, Esq., “Armenian MPs throughout the Lebanese parliaments: An assessment from within”, Vahram Shemmassian “The settlement of Musa Dagh Armenians in Anjar, Lebanon, 19391940”, James Stocker, “The United States Government and the Armenian community in Lebanon, 19431975”, Yeghia Tashjian, “The Third Track in the Lebanese Armenian community, 1956-1960”, Vahakn Keshishian, “Armenians in the Lebanese public administration”, Ohannes Geukjian, “An ignored relationship: The role of the Lebanese Armenian Diaspora in conflict resolution (1975-1990)”, Araz Kojayan, “Public affect in times of crises: GeziPark events as reflected among Lebanese Armenians”, Արմէն Իւրնէշլեան, «Լիբանահայ դպրոցի հայագիտական դասանիւթերու ուսուցիչը», Անահիտ Տօնապետեան, «Արեւմըտահայերէնի վիճակը Լիբանանի մէջ այսօր. Իրողութիւններ եւ պատկերացումներ», Շանթ Վարդանեան «Սուրիահայ գաղթականները Լիբանանի մէջ»,

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Քանատացի Երաժշտահանը Գրիգոր Լուսաւորիչի Մասին Օփերա Գրած է Քանատացի երաժշտահան Ռոն Հաննահ օփերա գրած է Գրիգոր Լուսաւորիչի մասին։ Ըստ Culture.am-ի՝ բեմադրութիւնը իրականացնելու նպատակով, Մշակութային կրթութեան աջակցութեան հիմնադրամի ներկայացուցիչները, հեղինակները եւ խմբավար Յարութիւն Արզումանեանը լսումներ իրականացուցած են ՀՀ մարզերու եւ Երեւանի երաժշտական, արուեստի դպրոցներու եւ այլ ուսումնական հաստատութիւններու մէջ: Իբրեւ արդիւնք ընտրուած են քամերային նուագախումբի երաժիշտներ, դերակատարներու երկու կազմ, ինչպէս նաեւ պարախումբ` կազմուած Երեւանի պարարուեստի պետական գոլէճի սաներէն եւ երգչախումբ` կազմուած Երեւանի Սպենդիարեանի անուան երաժշտական մասնագիտական դպրոցի սաներէն: «Լուսաւորիչ» օփերայի առաջնախաղը տեղի պիտի ունենայ Յ. Պարոնեանի անուան երաժշտական կատակերգութեան պետական թատրոնին մէջ` Ապրիլ 3-ին: Օփերան նուիրուած է Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչին եւ կ’անդրադառնայ Խոր Վիրապի մէջ անոր անցուցած տարիներուն: Օփերային բեմականացումը կը նուիրուի Հայաստանի հանրապետութեան եւ Աւստրիոյ Հանրապետութեան, Հայաստանի եւ Քանատայի միջեւ դիւանագիտական յարաբերութիւններու հաստատման 25-ամեակներուն: «Լուսաւորիչ» օփերան ՀՀ մշակոյթի նախարարութեան եւ «Աջակցութիւն մշակութային կրթութեան» հիմնադրամին համատեղ նախագիծն է: Արման Եղիազարեան, «Լիբանանի հայ համայնքը եւ մոդէլային սփիւռքի խնդիրը հայ իրականութեան մէջ» եւ փաստաթուղթերու յաւելուած մը: Գիրքը առաջինն է ծրագրուած եօթ-հատորանի շարքին, որ պիտի ընդգրկէ Միջին Արեւելքի հայօճախներուն նուիրուած Կեդրոնին կազմակերպած եւ կազմակերպելիք գիտաժողովներուն նիւթերը: Հայկազեան Համալսարանի Հայկական Սփիւռքի Ուսումնասիրութեան Կեդրոնը հիմնուած է 2012-ին, Տիար Երջօ Սամուէլեանի նուիրատուութեամբ: Հայկական Սփիւռքի Ուսումնասիրութեան Կեդրոն

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Հայ Կեանք

Էջ 31

Ստեփանակերտում հանդիսաւորութեամբ բացուեց նորակառոյց ուռուցքաբանական կենդրոնը պարգեւատրուեց «Երախտագիտութիւն» մետալով՝ «Հայաստան» հիմնադրամի արցախեան ծրագրերում ներդրած մեծ աւանդի համար: «Պատահական չէ, որ այս կենդրոնի բացումը տեղի է ունենում ապրիլի 2-ին: Սա խորհրդանշական է եւ ուղերձ՝ բոլորին, որ պէտք է շարունակենք կառուցել Արցախի հողում եւ մասնակցել նրա վերելքին»,ողջունելով ներկաներին` ասաց Հիմնադրամի Ֆրանսայի տեղական մարմնի ատենապետ Պետրոս Թերզեանը: Ապրիլի 2-ին, «Հայաստան» համահայկական հիմնադրամը Ստեփանակերտում հանդիսաւորութեամբ բացեց նորակառոյց ուռուցքաբանական կենդրոնը, որը կեանքի է կոչուել Ֆրանսահայ բարերար Ռիշար Օհանեսեանի հովանաւորութեամբ՝ ի յիշատակ ծնողների՝ Վարդան եւ Գոհարիկ Օհանեսեանների: Կենդրոնի կառուցումը համաֆինանսաւորել է ԼՂՀ կառավարութիւնը: Հանդիսութեանը մասնակցելու նպատակով Հիմնադրամի Ֆրանսայի տեղական մարմնի ատենապետ Պետրոս Թերզեանի եւ իր տիկնոջ ուղեկցութեամբ Արցախ էր ժամանել բարերար Ռիշար Օհանեսեանը՝ տիկնոջ հետ: Բացման արարողութեանը ներկայ էին ԼՂՀ նախագահ Բակօ Սահակեանը, ԼՂՀ վարչապետ Արայիկ Յարութիւնեանը, «Հայաստան» հիմնադրամի գործադիր տնօրէն Արա Վարդանեանը, բարձրաստիճան այլ պաշտօնեաներ, հիւրեր: Նորակառոյց կենդրոնը կսպասարկի Արցախի եւ Հայաստանի հարաւային շրջաններին: Եռայարկ ժամանակակից բուժհաստատութիւնում կգործեն ընդհանուր, դարմանատնային պաթոմորֆիական գիտաշխատանոցներ, ռենտգեն ախտորոշման, մամոգրաֆիայի աշխատասենեակներ, վիրահատարաններ եւ յարատեւ բուժութեան սենեակ, որտեղ կիրականացուեն արդի բուժական միջամտութիւններ եւ ախտորոշիչ հետազօտութիւններ: Կենդրոնը նախատեսուած է 35 հիւանդի համար: Կանոնաւոր բաժանմունքում կբուժուեն թէ՛ վիրաբուժական եւ թէ՛ բուժելի (քիմիոթերապիա) հիւանդները: Բուժական այլ ծառայութիւնների անհրաժեշտութեան դէպքում հիւանդները ստորգետնեայ անցումով կտեղափոխուեն յարակից Հանրապետական բժշկական կենդրոն: Նկուղային յարկում կառուցուել են լայնարձակ պահուստային հիւանդասենեակներ՝ նախատեսուած արտակարգ իրավիճակների համար: «Մեծ ուրախութիւն է տեսնել, որ օրեցօր Արցախը զարգանում է, ստեղծուում է նորը, բնակիչների կենսամակարդակն էլ զուգահեռաբար բարձրանում է: Շնորհակալութիւն բոլոր նրանց, ում շնորհիւ այս կենդրոնն իրականութիւն է դարձել»,- ողջոյնի խօսքում ասաց բարերար Ռիշար Օհանեսեանը, ով նոյն օրը ԼՂՀ նախագահ Բակօ Սահակեանի կողմից

ԼՂՀ գլխաւոր ուռուցքաբան, ուռուցքաբանական կենդրոնի գործադիր տնօրէն Արմէն Հայրիեանն էլ ներկայացնում է. «Ժամանակակից առողջապահական կենդրոնի կարիք Արցախում վաղուց կար: Այստեղ տարուայ կտրուածքով ուռուցքաբանական խնդիրներ ունեցող շուրջ 650 հոգի մասնագիտացուած բուժման կամ վերահսկողութեան կարիք է ունենում: 60-ական թուականներից սկսած՝ այս հիւանդները սպասարկուում էին այլ նպատակով կառուցուած մի շէնքում, որը չէր համապատասխանում առողջապահական ոլորտի պահանջներին»: Ֆրանսայի տեղական մարմնի օժանդակութեամբ բուժհաստատութեանը կնուիրաբերուի կահոյք եւ նորագոյն բուժտեխնիկա: Արդէն տեղադրուել են մահճակալները: Յռաջիկայ շաբաթների ընթացքում էլ Արցախ կհասնեն անհրաժեշտ սարքաւորումներ: Արցախի կառավարութիւնը Հիմնադրամի հետ համատեղ կշարունակի հոգալ մնացած կարիքները: Կենդրոնում արդի չափանիշներին համապատասխան բուժսպասարկում իրականացնելու նպատակով բուժմասնագէտների մի խումբ ներկայումս վերապատրաստուում է Ֆրանսայում: Հայ-Մեդ ֆրանսական բժշկական կազմակերպութեան տեխնիկական աջակցութեամբ իրականացուող այս նախաձեռնութիւնը շարունակական կլինի: Նորակառոյց ուռուցքաբանական կենդրոնը, 2006 թ.-ին կառուցուած բազմադարմանատունը /հովանաւոր՝ ԱՄՆ արեւելեան շրջանի տեղական մարմին/ եւ 2013թ.-ին կառուցուած Հանրապետական բժըշկական կենտրոնը /հովանաւոր՝ Սամվէլ Կարապետեան/ միասին առողջապահական խոշոր համալիր են կազմում մայրաքաղաք Ստեփանակերտում:

Էջ 32

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 14 Ապրիլ 2017

Երեւանի Աւագանիի Ընտրութիւններուն Պիտի Մասնակցի 3 Քաղաքական Ուժ Երեւանի աւագանիի ընտրութիւններուն մասնակցելու յայտ ներկայացուցած է երեք քաղաքական ուժ՝ Հայաստանի Հանրապետական կուսակցութիւնը, «Ելք» դաշինքը եւ «Երկիր ծիրանի» կուսակցութիւնը: Հայաստանի Հանրապետական կուսակցութեան համամասնական ցուցակը պիտի գլխաւորէ Երեւանի գործող քաղաքապետ Տարօն Մարգարեան, «Ելք» դաշինքի ցուցակը` «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցութեան վարչութեան անդամ, Ազգային ժողովի պատգամաւոր Նիկոլ Փաշինեան, իսկ «Երկիր ծիրանի» կուսակցութեան ցուցակը` Զարուհի Փոստանջեան: Երեւանի աւագանիի ընտրութիւնները տեղի պիտի ունենան 2017-ի Մայիս 14-ին: Նախընտրական քարոզարշաւը պիտի սկսի Ապրիլ 21-ին եւ պիտի աւարտի Մայիս 12-ին: Ընտրութիւններուն մասնակցելու յայտ ներկայացուցած քաղաքական ուժերու համամասնական ցուցակներու արձանագրութեան գործընթացը Կեդրոնական ընտրական յանձնաժողովը պիտի իրականացնէ 2017-ի Ապրիլ 9-14:

Թուրքիոյ Վճռաբեկ Դատարանը Դադրեցուցած է Տիարպէքիրի Սուրբ Կիրակոս Եկեղեցւոյ Պետականացման Գործընթացը Պետականացումը կը հակասէ նաեւ Լոզանի պայմանագրին»,–նշուած էր հայցադիմումին մէջ:

Թուրքիոյ վճռաբեկ դատարանը որոշում կայացուցած է դադրեցնելու Տիարպէքիրի հայկական Սուրբ Կիրակոս եկեղեցւոյ պետականացման գործընթացը: Ինչպէս կը տեղեկացնէ Պոլսոյ «Ակօս» պարբերականը, Սուրբ Կիրակոսի եկեղեցւոյ հիմնադրամի փաստաբանները պետականացման դէմ հայց ներկայացուցած են վճռաբեկ դատարան` շեշտելով, որ եկեղեցւոյ պետականացումը կը հակասէ օրէնքին: «Պետականացման որոշումով արհամարհուած են նախարարներու խորհուրդի որոշումը կապուած մշակութային ժառանգութիւններու պահպանութեան հետ: Բացի վճռաբեկը նման անօրինական պետականացումները չեղարկելու վերաբերեալ դրական ընդունուած շարք մը որոշումներ ունի:

Վճռաբեկը բաւարարած է Սուրբ Կիրակոս եկեղեցւոյ հիմնադրամի հայցը` եկեղեցւոյ պետականացման գործընթացը կանգնեցնելու որոշում կայացընելով: Վճռաբեկի որոշման մէջ նշուած է, որ պետականացման հետ կապուած հարցում ուղարկուած է համապատասխան մարմիններուն, սակայն պատասխան չեն ստացած, թէ ինչ հիմքերով կը պետականացնեն եկեղեցին: Նշենք, որ Թուրքիոյ նախարարներու խորհուրդի որոշումով՝ Տիարպէքիրի Սուրի շրջանին մէջ գտնուող բոլոր կառոյցները, որոնց մէջ նաեւ Տիարպէքիրի Սուրբ Կիրակոսը, պետականացուած են: Պատճառաբանութիւնն այն էր, որ քիւրտ զինեալներուն հետ բախումներու հետեւանքով վնասուած Սուրի շրջանը պէտք է պետական միջոցներով վերականգնուի: Մերձաւոր Արեւելքի ամենամեծ եկեղեցիներէն մէկուն` Սուրբ Կիրակոսի վերաբացումն ու օծումը տեղի ունեցած է 22 Հոկտեմբեր 2011-ին, իսկ առաջին պատարագը մէկ օր անց` 23 Հոկտեմբերին: Սուրբ Կիրակոսի վերանորոգումը իրականացուած է տիարպէքիրցի հայերու եւ Տիարպէքիրի քաղաքապետարանի աջակցութեամբ: Սուրբ Կիրակոսը վերաբացուած է որպէս գործող եկեղեցի: