Հայ Կեանք թիւ 20(33) 27/10/2017

Հայ Կեանք ԱԶԳԱՅԻՆ ՀԱՍԱՐԱԿԱԿԱՆ ՄՇԱԿՈԻԹԱՅԻՆ ԵԼԵԿՏՐՈՆԱՅԻՆ ՊԱՐԲԵՐԱԿԱՆ Տարի Բ., թիւ 20(33)

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

ՌԱԿ Կեդրոնական Ժընեւի մէջ տեղի ունեցան Հայաստանի վարչութեան ատենապետ ընկ. Սերխիօ Նահապետեան եւ Ատրպէյճանի Լիբանանի մէջ նախագահներուն առաջին շաբթուան ընթացքին բանակցութիւնները Հոկտեմբերի Լիբանանի մայրաքաղաք Պէյրութ կը գտնուէր

ԵԱՀԿ Մինսկի խումբի համանախագահներու նախաձեռնութեամբ Ժընեւի ՄԱԿ-ի գրասենեակի եւ այլ միջազգային կազմակերպութիւններու Զուիրցերիոյ մէջ մշտական ներկայացուցիչի կեցավայրին մէջ տեղի ունեցան Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահ Սերժ Սարգսեանի ու Ատրպէյճանի Հանրապետութեան նախագահ Իլհամ Ալիեւի բանակցութիւնները:

Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան Կեդրոնական վարչութեան ատենապետ ընկ. Սերխիօ Նահապետեան, Արժանթինէն, որուն ընթացքին ան պաշտօնական հանդիպումներ ունեցած է պետական թէ ազգային վերին կառոյցներու ղեկավարութիւններու հետ, ընկերակցութեամբ ՌԱԿ Լիբանանի Շրջանային վարչութեան ատենապետ՝ ընկ. տոքթ. Աւետիս Տաքեսեանի, Լիբանանեան Խորհրդարանի մէջ ՌԱԿ-ի նախկին երեսփոխան, ԹՄՄ Հիմնադիրներու Մարմնի ատենապետ՝ ընկ. Յակոբ Գասարճեանի եւ ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենադպիր, «Զարթօնք» օրաթերթի խմբագիր՝ ընկ. Սեւակ Յակոբեանի։ Լիբանանի նախագահ Միշէլ Աուն ընդունեց ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենապետը

Հանդիպումը տեղի ունեցաւ երկու երկիրներու արտաքին գործոց նախարարներ Էտուարտ Նալպանտեանի եւ Էլմար Մամետեարովի, ինչպէս նաեւ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբի համանախագահներ Իկոր Փոփովի (Ռուսիա), Էնտրիւ Շէֆըրի (ԱՄՆ), Սթեֆան Ուիսքոնթի (Ֆրանսայ) ու ԵԱՀԿ գործող նախագահի անձնական ներկայացուցիչ Անճէյ Քասփրչիկի մասնակցութեամբ: Հանդիպումէն ետք տեղի ունեցաւ նաեւ նախագահներուն առանձնազրոյցը:

NOTE: In Yerevan’s “Tekeyan Centre”, on Sunday 17th September 2017, in the presence of a numerous audience and visitors who had arrived in Yerevan in order to participate in the 6th “Armenia-Diaspora” Conference (18-20 September 2017), engineer Hagop Nazarian, former chairman of the ADL Party’s western US regional committee, presented his “Panarmenian Ideology” guide (pages 19-29).

Due to its timeliness we present it to our dear readers.

“Hye Gyank” editorship

Չորեքշաբթի, 4 Հոկտեմբեր 2017-ին Պաապտայի Նախագահական ապարանքին մէջ Լիբանանի Հանրապետութեան նախագահ Զօր. Միշէլ Աուն ընդունած է ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենապետ Ընկ. Սերխիօ Նահապետեանը, ընկերակցութեամբ ՌԱԿ-ի պատուիրակութեան։ Խօսակցութիւնը կեդրոնացած է երկուստէք հետաքրքրող հարցերու շուրջ, որոնք վերաբերած են լիբանանահայութեան եւ Արժանթինի լիբանանեան գաղութին: Հանդիպումը առիթ եղած է միասնաբար քննարկելու Լիբանանն ու տարածաշրջանը յուզող Շարունակութիւնը էջ 5

Հայ Կեանք

Էջ 2

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

ՊԱՇՏՕՆԱԿԱՆ ՅԱՅՏԱՐԱՐՈՒԹԻՒՆ Սիրելի ընկերուհիներ եւ ընկերներ, ՌԱԿ Մամուլ-ի յարգելի բարեկամներ, ՌԱԿ ՄԱՄՈՒԼ-ի նպատակը իր հիմնադրութեան առաջին իսկ օրէն եղած է եւ է ազգային մեր յոյզերն ու յոյսերը տարածել աշխարհի չորս ծագերը՝ հրապարակելով Հայրենի թէ Սփիւռքահայ մտաւորականներու յօդուածները, հայրենիքի եւ զանազան գաղութներու վերաբերող լուրեր եւ թղթակցութիւններ, ինչպէս նաեւ ՌԱԿ-ի հետ առնչուող հաղորդագրութիւններ ու յայտարարութիւններ:

News in Pages 15-30 “Հայ Կեանք”

Ելեկտրոնային Պարբերական Հրատարակման Պատասխանատուներ

Տիգրան Ապասեան Խաչատուր Ադամեան Դոկտ․Համբիկ-Սահակ Մարուքեան

Աթէնք - Յունաստան

“Χάι Γκιάνκ”

Ηλεκτρονική Περιοδική Ενημερωτική Έκδοση Υπεύθυνοι Έκδοσης

Δικράν Αμπασιάν Χατσαδούρ Αταμιάν Δρ. Χαμπίκ-Σαχάκ Μαρουκιάν

Αποστέλλεται ηλεκτρονικώς & ατελώς

“Hye Gyank” Electronic Periodical Publication Athens - Greece E-mail: hyegyank@gmail.com Հաւատալով ազատ խօսքի իրաւունքին եւ բազմակարծութեան` կ՛ընդունինք, որ հրապարակուած գրութիւնները անպայման չարտայայտեն հրատարակիչներուս տեսակէտը։ Հրատարակիչներուն կը վերապահուի յղուած յօդուածները յապաւելու կամ չհրատարակելու իրաւասութիւնը։

ՌԱԿ ՄԱՄՈՒԼ իրեն վստահուած առաքելութիւնը կատարած է սիրով, լրջութեամբ եւ բծախնդութեամբ՝ արժանանալով մօտիկին ու հեռուին գնահատանքին: ՌԱԿ ՄԱՄՈՒԼ միշտ ալ փորձած ինքզինքը վեր պահելով ներկուսակցական ցեխարձակումներէ: Վերջերս սակայն ցաւով իմացանք ապա ստուգեցինք, որ մեր սիրելի կուսակցութեան անունը եւ խորհրդանշանները իւրացնող կողմին պատկանող մարդիկ վատոգի նոր գործողութեան մը եւս ձեռնարկած են իւրացնել փորձելով ՌԱԿ ՄԱՄՈՒԼ-ը, որուն գոյութեան, գոյատեւումին, աշխատանքներուն ու վերելքին ոչ միայն մասնակցած կամ նպաստած չեն, այլ ամէն առիթով անիրաւաբար ու անխնայ հարուածած են զայն ու անոր ետին կանգնողները: Մենք բնականաբար անցած ենք արդէն հակադարձի վերականգնելու այն ինչ, որ կը փորձուի ամենավատ կերպով իւրացուիլ: Ինչպէս նաեւ կ՛աշխատինք օրինական ճամբաներով պատիժի արժանացնելու այս հանրայայտ ու բացայայտ ոճիրին պատասխանատուները: Մենք պիտի չլռենք եղածին համար անշուշտ եւ ամէն գնով պիտի հետապնդենք եղածին պատասխանատուները, մինչ այդ կը մնայ մեր ազնիւ ընթերցողներուն ձգել պիտակաւորումը այն անձերուն, որոնք ուրիշին իրաւունքը, նիւթական զոհողութիւններն ու տարիներու ազգօգուտ տքնաջան աշխատանքը կը փորձեն իւրացնել…: Կեցցէ՛ Ռամկավար Ազատական Կուսակցութիւնը Կեցցէ՛ ՌԱԿ ՄԱՄՈՒԼ-ը Յարգանքներով՝ ՌԱԿ ՄԱՄՈՒԼ-ի Տնօրէնութիւն

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 3

Զուիցերահայ համայնքի Բակօ Սահակեան. հետ հանդիպումի Արցախի ճակատագիրը ընթացքին նախագահ չի կրնար որոշուիլ առանց Սերժ Սարգսեան անոր անմիջական ներկայացուց ժնեւեան մասնակցութեան բանակցութիւններու արդիւնքները

Հայաստանի եւ Ատրպէյճանի արտաքին գործերու նախարարները եւ ԵԱՀԿ Մինսկի խումբի համանախագահները բանակցութիւններու արդիւնքներով հանդէս եկան համատեղ յայտարարութեամբ։

Պաշտօնական Ստեփանակերտը հաւատարիմ է Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան խաղաղ կարգաւորման ԵԱՀԿ Մինսկի խումբի ծիրին մէջ: «Արմէնփրէս»-ի փոխանցմամբ, Արցախի Հանրապետութեան նախագահի 2017-2020թթ. ծրագիրի հիմնական դրոյթներու ներկայացման նուիրուած ընդլայնուած խորհրդակցութեան ժամանակ շեշտած է Արցախի Հանրապետութեան նախագահ Բակօ Սահակեան: «Մենք շարունակելու ենք սկզբունքային դիրքորոշում ցուցաբերել բանակցային գործընթացի լիարժէք ձեւաչափի վերականգնման ուղղութեամբ: Արցախի ճակատագիրը չի կարող որոշուել առանց նրա անմիջական մասնակցութեան բանակցային գործընթացի բոլոր փուլերին: Եւ այստեղ մայր Հայաստանի հետ մէկտեղ մենք շարունակելու ենք համապատասխան քայլեր ձեռնարկել»,- ըսած է Արցախի նախագահը: Անոր խօսքով,ազատ, անկախ եւ հզօր, իր անվտանգութիւնը սեփական ուժերով ապահովելու ունակ Արցախի Հանրապետութեան յետագայ զարգացումն ու զօրացումը գերխնդիր է, որմէ, առանց չափազանցութեան, կախուած է նաեւ համայն հայութեան ապագան:

Իր խօսքին մէջ նախագահը շեշտած է «Սակայն մի հարցում էլ ուզում եմ, որ բոլորդ վստահ լինեք` մեզ համար չկայ լուծում, որը կարող է որեւէ կերպով խաթարել Ղարաբաղի անվտանգութիւնը: Մեզ համար միակ լուծումն այն է, որ Ղարաբաղը լինի Ատրպէյճանից դուրս»։

«Անկախութիւնն ու անվտանգութիւնը մեզ համար անձեռնմխելի արժէքներ են եւ հանդիսանում են Արցախի Հանրապետութեան պետականաշինութեան հիմնարար սկզբունքները»,աւելցուցած է Բակօ Սահակեան։

Հոկտեմբեր 16-ին Զուիցերիոյ Համադաշնութեան, Ժնեւի Հայաստանի Հանրապետութեան դեսպանատան մէջ, նախագահ Սերժ Սարգսեան հանդիպում ունեցաւ նաեւ զուիցերահայ համայնքի ներկայացուցիչներուն հետ: Հանրապետութեան Նախագահը հանդիպման ժամանակ իր ներածական խօսքի ընթացքին ներկայացուց նաեւ Ատրպէյճանի նախագահի հետ բանակցութիւններու արդիւնքները։ Քննարկուած են Լեռնային Ղարաբաղի հիմնախընդիրի կարգաւորման բանակցային գործընթացի առաջ մղման հնարաւորութիւնները ուր նախագահները համաձայնած են միջոցներ ձեռնարկել բանակցային գործընթացը ակտիվացնելու եւ յաւելեալ քայլեր կատարելու շփման գիծի լարուածութիւնը նուազեցնելու նպատակով: Համանախագահները գոհունակութիւն յայտնած են երկար ընդմիջումէ յետոյ կայացած ուղղակի բանակցութիւններու առթիւ: Ընդգծած են, պատրաստակամութիւնը կողմերու հետ շարունակել միջնորդական աշխատանքը Լեռնային Ղարաբաղի հակամարտութեան խաղաղ բանակցային կարգաւորման ուղղութեամբ:

Էջ 4

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը հանդիպումներ ունեցաւ Գերմանիոյ նախագահի եւ Պերլինի հայ համայնքի հետ դատապարտման գործին մէջ հայ ժողովուրդին սատարելուն համար: Նոյն օրը Նորին Սրբութիւնը հանդիպած է Գերմանիոյ Հայոց թեմի Պերլինի հայ համայնքին հետ, Պերլինի Լուիզըն եկեղեցւոյ մէջ: «Հրաշափառ»-ի արարողութենէն ետք բարի գալուստի խօսքով Նորին Սրբութեան ողջունած է թեմի առաջնորդ, Կ. Պոլսոյ Հայոց պատրիարքութեան պատրիարքական տեղապահ Գերաշնորհ Տ. Գարեգին արքեպիսկոպոս Պեքճեան, ապա հրաւիրած է Վեհափառ Հայրապետն իր հայրական օրհնութեան խօսքն ու պատգամն ուղղելու պերլինահայ հաւատացեալներուն: 18 Հոկտեմբերին Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ծայրագոյն Պատրիարք եւ Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը, Եւրոպայի մէջ Բարեփոխման 500-ամեայ յոբելեանի յիշատակութեան ծիրին մէջ իրականացուող պաշտօնական միջոցառումներու շրջագիծէն ներս, Արեւելեան Ուղղափառ Եկեղեցիներու պետերուն հետ պաշտօնական հանդիպում ունեցած է Գերմանիոյ Դաշնային Հանրապետութեան նախագահ Ֆրանք-Վալթեր Շթայնմայերի հետ: Վեհափառ Հայրապետը մասնաւորապէս իր գնահատանքն ու շնորհակալութիւնը յայտնած է Գերմանիոյ ժողովուրդին ու իշխանութիւններուն, Հայոց Ցեղասպանութեան ճանաչման եւ

Նորին Սրբութիւնն իր խօսքին մէջ մասնաւորապէս ըսած է. «Գոհունակութիւն եւ քաջալերութիւն է Մեզ համար, որ ամուր է ազգանուիրումի եւ եկեղեցասիրութեան ոգին Գերմանիայում բնակուող աստուածասէր մեր հաւատաւոր զաւակների: Ամենայն գնահատանքի է արժանի թեմի շինութեանն ու ազգային-եկեղեցական կեանքի առաջընթացին ձեր բերած նպաստը, ինչպէս նաեւ նոր սերնդի հայեցի դաստիարակութեան կարեւոր գործի հանդէպ ձեր նախանձախնդրութիւնն ու հոգածութիւնը, ազգային ոգու փոխանցումը ձեր զաւակներին, ինչի վկայութիւնն է ձեր համախմբումը դարաւոր մեր Շարունակութիւնը էջ 8

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 5

ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենապետ ընկ. Սերխիօ Նահապետեան Լիբանանի մէջ Շարունակութիւն էջ 1-էն

հարցեր: Աւարտին Ընկ. Նահապետեան շնորհակալութիւն յայտնելով զինք հրաւիրած է Արժանթին։ Այցելութիւն Խորհրդարանի նախագահ Նապիհ Պըրրիին

Երեքշաբթի, 3 Հոկտեմբեր 2017-ին Այն Էլ Թինիի իր նստավայրին մէջ Լիբանանի Խորհրդարանի նախագահ Նապիհ Պըրրի ընդունած է ՌԱԿ Կեդրոնական Վարչութեան ատենապետ՝ ընկ. Սերխիօ Նահապետեանը, ընկերակցութեամբ ընկերներ Յակոբ Գասարճեանի, տոքթ. Աւետիս Տաքեսեանի եւ Սեւակ Յակոբեանի։ Հանդիպումը առիթ հանդիսացած է միասնաբար քննարկելու Լիբանանն ու տարածաշրջանը յուզող հարցեր: Ընկ. Սերխիօ Նահապետեան դրուատիքով արտայատուած է Պըրրիի արժանիքներուն մասին, յիշելով, որ ան ի պաշտօնէ դժուարին առաքելութիւն մը կը կատարէ նախագահելով համայնքային դրութեամբ խորհրդարանի մը: Խօսակցութեանց ընթացքին զուգահեռներ գծուած են հայկական եւ լիբանանեան սփիւռքներու, ինչպէս նաեւ Արժանթինի եւ Լիբանանի օրէնսգիտութեանց միջեւ: Լիբանանի խորհրդարանի նախագահը մեծ գովեստով խօսած է լիբանանահայութեան, Լիբանանի հանդէպ անոնց տածած հաւատարմութեան եւ ցուցաբերած մեծ նպաստին մասին: Վարչապետ Հարիրի ընդունեց ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենապետը Երկուշաբթի, 2 Հոկտեմբերին, Վարչապետարանին մէջ Լիբանանի վարչապետ Սաատ Հարիրի ընդունած է ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենապետ ընկ. Սերխիօ Նահապետեանը, ընկերակցութեամբ ՌԱԿ-ի պատուիրակութեան։ Ընկ. Սերխիօ Նահապետեան գնահատած է վարչապետին պետական մարդու արժանիքները, նշելով, որ ան ոչ մէկ ճիգ կը խնայէ Լիբանանը հեռու պահելու շրջանին սպառնացող խնդիրներէն, միեւնոյն ժամանակ հսկելով անոր ապահովութեան ու տնտե-

սական զարգացումին վրայ: Ընկ. Նահապետեան երախտագիտութեամբ արտայայտուած է նահատակ վարչապետ Ռաֆիք Հարիրիի հայասէր ու մարդասէր արժանիքներուն մասին եւ ուրախութեամբ կարեւորած, որ անոր ձգած այս աւանդը կը շարունակուի իր զաւակին կողմէ: Վարչապետ Սաատ Հարիրի իր կարգին բարի գալուստ եւ Լիբանանի մէջ բարի կեցութիւն մաղթելով ընկեր Նահապետեանին, խօսած է հայ ժողովուրդի հաւատարմութեան եւ Լիբանանի հանդէպ ունեցած անսակարկ սիրոյն մասին: Հանդիպում՝ Հայաստանի դեսպան Սամուէլ Մկրտչեանին հետ

Հոկտեմբեր 6-ին, ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենապետ՝ ընկ. Սերխիօ Նահապետեան իրեն ընկերակցող ՌԱԿ-ի պատուիրակութեան հետ, այցելութիւն մը տուած է Լիբանանի մէջ Հայաստանի Հանրապետութեան դեսպանատուն, ուր ընդունուած է ՀՀ Լիազօր եւ արտակարգ դեսպան Սամուէլ Մկրտչեանի կողմէ: Հանդիպումին ներկայ գտնուած է նաեւ հիւպատոս Աշոտ Վարդանեան: Ընկ. Նահապետեան դեսպանին հետ արծարծած է Արժանթինի հայագաղութին այսօրը, ինչպէս նաեւ անոնք քննարկած են հայրենիքն ու սփիւռքը յուզող հարցեր։ Շարունակութիւնը էջ 6

Հայ Կեանք

Էջ 6

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենապետ ընկ. Սերխիօ Նահապետեան Լիբանանի մէջ Շարունակութիւն էջ 5-էն

Այց՝ Մ. Տանն Կիլիկիոյ Արամ Ա. Կաթողիկոսին

Այլ հանդիպումներ Լիբանանի մէջ իր այցելութիւններուն եւ հանդիպումներուն ծիրէն ներս ընկ. Սերխիօ Նահապետեան եւ իրեն ընկերակցող պատուիրակութիւնը հանդիպած են նաեւ ՍԴՀԿ-ի ղեկավարութեան, ՀՅԴ Պիւրոյի անդամ Բենիամին Պչաքճեանին, Պուրճ Համուտի քաղաքապետ՝ Մարտիկ Պօղոսեանին, ՄԱՀԱԵՄ-ի նախագահ Վերապատուելի Մկրտիչ Գարակէօզեանին, Հայկազեան Համալսարանի նախագահ Վերապատուելի դոկտ. Փօլ Հայտոսթեանին եւ շարք մը այլ ազգայիններու հետ։ Հանդիպում կուսակցական ընկերներու հետ

Հինգշաբթի, 5 Հոկտեմբերի առաւօտեան, Պիքֆայայի վանքի իր նստավայրի գրասենեակին մէջ` Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոս Արամ Ա. Վեհափառը ընդունած է ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենապետ՝ ընկ. Սերխիօ Նահապետեանը ՌԱԿ-ի պատուիրակութեան ընկերակցութեամբ։ Խօսակցութիւնը կեդրոնացած է հայրենիքն ու սփիւռքը յուզող հարցերու վրայ, մանաւանդ 6-րդ համաժողովի անմիջական ազդեցութեան տակ։ Տեսակէտներն եւ մտահոգութիւննները եղած են նման: Արամ Ա. կարեւորած է աւանդական կուսակցութիւններուն դերը պատմութեան ընթացքին, շեշտը դնելով միասնական եւ միակամ գործելաձեւի կարեւորութեան վրայ, միասնաբար դիմակալելու հայ ժողովուրդին սպառնացող մարտահրաւէրները: Ընկ. Նահապետեան իր կարգին բարձր գնահատած է Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկոսութեան դերն ու առաքելութիւնը: Ակնարկելով անցեալին վերաբերող տխուր եղելութիւններուն, ան շեշտած է, թէ կեանքը սառած պատկեր մը չէ, այլ՝ շարժանկար եւ անառողջ գտած է հին պատկերին մէջ սառած մնալու եւ անցեալը ապրիլ յամառող տակաւին գոյութիւն ունեցող մտայնութիւնը: Անդրադարձ եղած է նաեւ Հայաստան-Սփիւռք Համահայկական 6-րդ Համագումարին, որ վերջերս տեղի ունեցաւ Երեւանի մէջ: Աւարտին Արամ Ա. Վեհափառը յաջողութիւն մաղթած է ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենապետին ու անոր գլխաւորած վարչութեան, Ռամկավար Ազատական Կուսակցութեան դիմակալած դժուարին օրերու ընթացքին դէպի ապահով ափեր նաւարկելու աշխատանքին մէջ, կարեւորելով անոր պատմական դերն ու ազգային ու գաղափարական տեսլականը դէպի ապագայ:

Երեքշաբթի, 3 Հոկտեմբեր 2017-ին, Պէյրութի Թէքէեան կեդրոնին մէջ, տեղի ունեցած է ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենապետ՝ ընկ. Սերխիօ Նահապետեանի հանդիպումը ռամկավարազատական շարքային ընկերներու հետ։ Հանդիպումին ներկայ գտնուած են ՌԱԿ Լիբանանի Շրջանային վարչութեան ատենապետ՝ ընկ. տոքթ. Աւետիս Տաքեսեան եւ վարչութեան անդամներ, ԹՄՄ Հիմնադիրներու մարմինի ատենապետ՝ ընկ. Յակոբ Գասարճեան, ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենադպիր, «Զարթօնք» օրաթերթի խմբագիր՝ ընկ. Սեւակ Յակոբեան եւ մեծ թիւով վեթերան թէ երիտասարդ ընկերներ: Ընկ. Նահապետեան անդրադարձած է Կուսակցութեան ներկան յուզող հարցերու, լաւատեսօրէն դիտելով ապագան: Ան կոչ ուղղած է հոգ տանիլ երիտասարդութեան, որոնք ապագան են ինչպէս մեր կուսակցութեան, այդպէս ալ՝ հայ ժողովուրդին: Աւարտին տեղի ունեցած է հարց-պատասխան, որոնց սիրով պատասխանած է ՌԱԿ Կեդրոնական վարչութեան ատենապետը։ ՌԱԿ Մամուլ

Կապ Հրատարակութեան հետ: hyegyank@gmail.com

Կապ Հրատարակութեան հետ: hyegyank@gmail.com

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 7

Բակօ Սահակեանը ՀՀ ՍՓԻՒՌՔԻ ՆԱԽԱՐԱՐ ՀՐԱՆՈՅՇ ՅԱԿՈԲԵԱՆԻ հանդիպում ունեցած է Նատիա Գործունեանի ՄԱՍՆԱԿՑՈՒԹԵԱՄԲ ԵՌԱԿՈՂՄ ՀԱՆԴԻՊՈՒՄ եւ Նիկոլայ Դաւիթեանի հետ ԿԻՊՐՈՍԻ ՄԷՋ

Հոկտեմբեր 20-ին Կիպրոսի նախագահական նստավայրին մէջ տեղի ունեցած է եռակողմ հանդիպում ՀՀ Սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեանի, Կիպրոսի նախագահի հումանիտար եւ արտերկրեայ հարցերով յանձնակատար Ֆոթիս Ֆոթիուի եւ Յունաստանի Արտաքին գործոց նախարարի տեղակալ Թէրենս Նիքոլաոս Քուիքի միջեւ: Հանդիպման ընթացքին կողմերը պատրաստակամութիւն յայտնած են` նպաստելու հայկական, կիպրական եւ յունական սփիւռքներու միջեւ կապերու աշխուժացման ու համագործակցութեան սերտացման, որոնք անհրաժեշտութեան պարագային կրնան հանդէս գալ միասնական գործողութիւններով եւ աջակցիլ իրար տարբեր խնդիրներու լուծման գործին մէջ: Հրանոյշ Յակոբեան իր խօսքին մէջ նշած է, որ համագործակցելով` կարելի է առաւել արդիւնաւէտ օգտագործել երեք երկիրներու սփիւռքի ներուժը: Կողմերը համաձայնած են նպաստել ակադեմականհիմնարկներու, մշակութային կեդրոններու, լրատուական խումբերու եւ գիտական կեդրոններու միջեւ համատեղ տեղեկատուական փոխանակման նախաձեռնութիւններու եւ նախագիծերու խթանման, որոնք նպատակ ունին նպաստելու սփիւռքի հետ կապուած հարցերու աշխուժացման: Հանդիպումէն ետք տեղի ունեցած է մամլոյ ասուլիս, որուն ժամանակ ՀՀ Սփիւռքի նախարար Հրանոյշ Յակոբեան, Կիպրոսի նախագահի հումանիտար եւ արտերկրեայ հարցերով յանձնակատար Ֆոթիս Ֆոթիուն եւ Յունաստանի Արտաքին գործոց նախարարի տեղակալ Թէրենս Նիքոլաոս Քուիքը լրագրողներուն ներկայացուցած են քննարկուած նիւթերը:

Արցախի Հանրապետութեան Նախագահ Բակօ Սահակեան, Հոկտեմբեր 19-ին, Պրիւքսելի մէջ հանդիպում ունեցած է Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միութեան (ՀԲԸՄ) Եւրոպայի գրասենեակի նախագահ Նատիա Գործունեանի եւ կազմակերպութեան Եւրոպայի գրասենեակի տնօրէն Նիկոլայ Դաւիթեանի հետ: Այս մասին կը հաղորդէ ԱՀ նախագահի մամուլի եւ տեղեկատւութեան վարչութիւնը։ Հանդիպման ընթացքին քննարկուած են Արցախի մէջ շարք մը ծրագիրներու իրականացման առնչուող հարցեր: Նախագահ Սահակեան գնահատած է ՀԲԸՄ-ի աշխոյժ մասնակցութիւնը հանրապետութեան հասարակական-տնտեսական զարգացման, միջազգային տարբեր ատեաններու մէջ Արցախը ճանաչելի դարձնելու ու մեր երկրի մասին ճշմարտացի տեղեկութիւններ ներկայացնելու գործին:

Հայ Կեանք

Էջ 8

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը հանդիպումներ ունեցաւ Գերմանիոյ նախագահի եւ Պերլինի հայ համայնքի հետ Շարունակութիւն էջ 4-էն

մէջ, արտացոլուում եկեղեցանուէր ու ազգասէր ձեր կեանքի ընթացքներում»: Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը ջերմութեամբ վերյիշած է Գերմանիոյ Հայոց հովուութենէն ներս բերած իր ծառայութիւնը, Պերլինի մէջ մատուցած պատարագները, ինչպէս նաեւ այդ տարիներուն գերմանաբնակ հայորդիներու բարի աջակցութիւնը: Ուրախութեամբ անդրադառնալով Գերմանիոյ հայ համայնքի ազգային-եկեղեցական կեանքին մէջ նկատուող դրական զարգացումներուն, առաջընթացին եւ նոր ձեռքբերումներուն, Վեհափառ Հայրապետը բարձր գնահատած է համայնքի անդամներու աստուածասիրութեան եւ հայրենասիրութեան ոգին ու անկէ ծնած Եկեղեցու շուրջ եւ աքթիվ մասնակցութիւնը բարի գործերը, յորդորելով մշտապէս զօրավիգ ազգային-եկեղեցական կեանքին: ու զօրակից կանգնիլ Հայրենիքին: Նորին …Եկեղեցին դուք էք, սիրելի հաւատաւոր զաւա- Սրբութիւնն իր օրհնութիւնն ու գնահատանքը կներ, հաւատաւոր ձեր կեանքով ու աստուածա- փոխանցած է նաեւ թեմակալ առաջնորդին, հաճոյ գործերով, առաքելական խօսքի համահոգեւոր դասին, թեմական, համայնքային վարձայն` «տաճար Հոգւոյն Սրբոյ» էք, անդամները չութիւններու անդամներուն, մաղթելով առաւել Քրիստոսի խորհրդական մարմնի: Յիրաւի, մեր կորով ու եռանդ, Գերմանիոյ հայոց թեմի դարաւոր պատմութիւնը նման է Փրկչի երկրաազգային-եկեղեցական կեանքը նոր իրագորւոր կեանքի ընթացքին: Եղել են չարչարանքներ, ծումներով հարստացնելու եւ համայնքին մէջ զրկանքներ ու փորձութիւններ, ցեղասպանուպայծառութիւն ու բարօրութիւն աւելցնելու թեան Գողգոթա, բայց Փրկչի հետ հաւատքի համար: զօրութեամբ յարութիւն է առել մեր ժողովուրդը՝ Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին, կերտելով իր վերածնուած կեանքը: Այդ յաղթաՏեղեկատուական համակարգ, նակն է, որ այսօր երեւում է Գերմանիայի տիրա19 Հոկտեմբեր, 2017 խնամ թեմում արձանագրուած ձեռքբերումների

Արցախի սահմանին 19-ամեայ զինծառայող զոհուած է 19 Հոկտեմբերին՝ ժամը 15:50-ի սահմաններուն, ՊԲ հիւսիսարեւելեան ուղղութեամբ տեղակայուած զօրամասերէն մէկուն ուղղութեամբ, հակառակորդի կողմէ արձակուած կրակոցէն մահացու հրազէնային վիրաւորում ստացած է ՊԲ զինծառայող, 1998-ին ծնած Տիգրան Արմէնի Խաչատրեանը: Դէպքի մանրամասները պարզելու համար կը կատարուի քննութիւն: Արցախի Հանրապետութեան պաշտպանութեան նախարարութիւնը կը կիսէ կորստեան ծանր վիշտը եւ իր զօրակցութիւնը կը յայտնէ մահացած զինծառայողի ընտանիքի անդամներուն, հարազատներուն եւ ծառայակիցներուն:

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 9

Իրաքի քիւրտերը եւ անկախ Քիւրտիստանի երազը ՀԱՄԲԱՐՁՈՒՄ ԱՂՊԱՇԵԱՆ Իրաքի Քիւրտիստանը երկրի հիւսիսային մասն է, որ կ՚ընդգրկէ Արպիլ, Սուլէյմանիէ եւ Տհոք քաղաքները՝ ըստ Իրաքի պետութեան, սակայն քիւրտերը Քերքուքը եւ այլ վիճելի տարածքներ եւս անոր սահմաններուն մէջ կ՚առնեն։ Մեծն Քիւրտիստանի միւս մասերը կը գտնուին Թուրքիոյ, Իրանի եւ Սուրիոյ մէջ: Քիւրտերուն ընդհանուր թիւը 30 միլիոնէն աւելի կը նկատուի, բայց անոնք երբեք անկախ պետութիւն չեն ունեցած: Քրտերէնը մէկէ աւելի բարբառներ ունի. քիւրտերուն մեծամասնութիւնը սիւննի իսլամ է. կան ալաուի քիւրտեր Թուրքիոյ մէջ եւ ֆէյլիշիի քիւրտեր՝ Իրաքի մէջ. նաեւ կան քրիստոնեայ, հրեայ, պահայի եւ քաաքայի քիւրտեր. եզիտիներն ալ ազգութեամբ քիւրտ են: Քիւրտերը Իրաքի 38 միլիոն բնակչութեան 15-20 առ հարիւրը կը ներկայացնեն: 1919 թուականին եւ անկէ ետք, շէյխ Մահմուտ էլՀաֆիտ ապստամբութիւններ կազմակերպեց Սուլէյմանիէի մէջ, սակայն անգլիացիները վերջ դրին անոր ապստամբութիւններուն: 1930-ական թուականներուն, մուլլա Մուսթաֆա էլ-Պարզանի ապստամբեցաւ կառավարութեան դէմ եւ աքսորուեցաւ, բայց 1942-ին փախուստ տուաւ Պարսկաստան, ուր 1945-ին պարսկահպատակ քիւրտ ղեկավար Քատի Մուհամետի հետ, Պարսկաստանի հիւսիսային շրջանին մէջ՝ սովետներու աջակցութեամբ հիմնեց քրտական «Մահապատ Հանրապետութիւնը», որ սակայն երկար կեանք մը չունեցաւ։ Քատի Մուհամետ կախաղան բարձրացուեցաւ, իսկ Պարզանի ապաստանեցաւ Ռուսաստան, ուր 1946-ին հիմնեց Քրտական դեմոկրատ կուսակցութիւնը: 1958-ին, Իրաքի թագաւորութեան տապալումէն ետք, զօրավար Ապտուլ Քերիմ Քասեմ ներում շնորհեց Պարզանիին, եւ վերջինս Իրաք վերադարձաւ. սակայն այդ «մեղրալուսինը» շատ երկար չտեւեց… Իրաքի կառավարութիւնը մերժեց Պարզանիի ինքնավարութեան ծրագիրը, ուստի, 1961-ին, ան զինուած պայքար հռչակեց պետութեան դէմ: 1963-ին, «Պաաս» կուսակցութեան յեղաշրջումը հաշտութեան նոր յոյսեր ներշնչեց, սակայն արաբ ազգայնամոլ նախագահ Ապտուլսալամ Արիֆը, որ «Պաաս»-ը դուրս մղեց եւ Իրաքի ղեկավարութիւնը ստանձնեց, համաձայնութեան մը չկրցաւ յանգիլ քիւրտերուն հետ, եւ քիւրտերուն պայքարը շարունակուեցաւ։ Ապտուլսալամէն ետք իր եղբայրը՝ Ապտուլռահման Արիֆ եւս հաշտութեան փորձեր ըրաւ, բայց՝ ի զուր: 1969-ին, «Պաաս» կուսակցութեան 2-րդ յեղաշրջումէն ետք, նոր կառավարութիւնը քիւրտերուն առաջարկեց դադրեցնել զինեալ պայքարը եւ անոնց տալ ինքնավար մարզի կարգավիճակ։ Այդպիսով, 11 Մարտ 1970-ին կնքուած համաձայնութեան շնորհիւ՝ Իրաքի քիւրտերը ինքնավար մարզ ունեցան։ Սոյն համաձայնութիւնը ունէր 3 տարուան պայմա-

նաժամ, որմէ ետք անիկա պիտի վերաքննուէր։ Քերքուք դուրս մնացած էր այդ դաշինքէն, եւ պարզ էր, որ երկու կողմերն ալ խաղաղութեան շրջանի մը կարիքը ունէին՝ իրենց դիրքերը ամրապնդելու համար։ 1974-ին այդ համաձայնութիւնը խախտեցաւ. արդարեւ, Քերքուքի պատկանելութեան եւ այլ անլոյծ մնացած լուրջ հարցեր կային. ուստի, զինեալ պայքարը կրկին ծագեցաւ։ Այդ ժամանակ քիւրտերու շարքերուն մէջ եւս անհամաձայնութիւն եղաւ, ինչ որ պառակտումի առաջնորդեց, եւ յայտնի քաղաքական գործիչ Ճալալ Թալապանին հիմնեց Քիւրտիստանի հայրենասիրական միութիւնը: 1975-ին, Ալճերիոյ մէջ, Իրաքի նախկին նախագահ Սատտամ Հիւսէյն Պարսկաստանի շահին հետ համաձայնութիւն մը ստորագրեց՝ Շաթ Էլ-Արապ կոչուած սահմանագետին վերաբերեալ, ուր Thalweg գիծը, որ գետը երկու մասի կը բաժնէր, իբրեւ սահման ընդունուեցաւ։ Իբրեւ արդիւնք, Սատտամ Շաթ Էլ-Արապի կէսը շահին զիջեցաւ, իսկ անոր դիմաց՝ շահը դադրեցուց իր աջակցութիւնը քիւրտերուն, որոնց պայքարը ժամանակաւորապէս վերջ գտաւ. սակայն 1978-ին, Խումէյնիի օրով, քիւրտերը վերըսկսան իրենց գործողութիւններուն: Այդ ժամանակ, Իրաքի թշնամիները կ՚աջակցէին քիւրտերուն: 1980-ին, Իրաք-Իրան պատերազմի ընթացքին, քիւրտերը Իրանին նեցուկ կանգնեցան. բան մը, որ Իրաքի կառավարութեան շատ մեծ զայրոյթ պատճառեց եւ իբրեւ հետեւանք՝ իրականացաւ «Անֆալ» գործողութիւնը, երբ հարիւր հազարաւոր քիւրտեր տեղահան եղան, իսկ Հալապչէ գիւղաքաղաքը քիմիական զէնքի ենթարկուեցաւ: 1990 թուականէն ետք, քիւրտերը ամերիկեան եւ դաշնակից ուժերու պաշտպանութիւնը վայելեցին, սակայն շրջանը զարգացնելու փոխարէն՝ երկու Շարունակութիւնը էջ 10

Էջ 10

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Իրաքի քիւրտերը եւ անկախ Քիւրտիստանի երազը Շարունակութիւն էջ 9-էն

մասի բաժնուեցան. Արպիլը՝ Մասուտ Պարզանիի ղեկավարութեամբ, իսկ Սուլէյմանիէն՝ Ճալալ Թալապանիի. եւ այսպէս, 1994-ին ծագեցաւ խռովութիւն մը, որուն իբրեւ հետեւանք քիւրտերը չորս տարի իրարու դէմ կռուեցան՝ եղբայրասպանութիւն կատարելով: 2003-ին, ամերիկեան ուժերը Իրաք ներխուժեցին, Սատտամը տապալեցին եւ երկիրը գրաւեցին, ապա նշանակեցին իշխող խորհուրդ մը, որ ամերիկացիներուն կողմէ թելադրուած սահմանադրութիւն մը որդեգրեց: Երկիրը ունեցաւ նոր կառավարութիւն մը, ուր քիւրտերը իրենց նախարարներուն եւ խորհըրդարանի անդամներուն կողքին՝ երկրի նախագահի պաշտօնն ալ ստանձնեցին. աւելի՛ն, 2005-ին Իրաքի Քիւրտիստանը ինքնավար մարզ յայտարարուեցաւ՝ իր մէջ ընդգրկելով Արպիլը, Սուլէյմանիէն եւ Տհոքը. իրողութիւն մը, որ արդէն իսկ ձեռք բերուած էր, սակայն այս անգամ յստակ կերպով օրինականացաւ։ Նոյն ժամանակ որոշուեցաւ, որ վիճելի տարածքներուն մէջ՝ Քերքուք, Խանաքին, Տիալա, Մուսուլի դաշտային մաս եւ Սինճար, վիճակագրութիւն մը տեղի պիտի ունենայ, հաստատելու համար այդ շրջաններուն պատկանելութիւնը՝ Պաղտատի կառավարութեա՞ն, թէ Քրտական ինքնավար մարզին։ Այս քայլը սակայն միշտ յետաձգուեցաւ… քիւրտերը աշխատեցան իրենց թիւը բարձրացնել Քերքուքի մէջ՝ Քիւրտիստանի նորածինները հո՛ն արձանագրելով. արդարեւ, տարիներ առաջ Սատտամ Հիւսէյն նո՛յնը ըրած էր, երբ տարբեր քաղաքներէ արաբներ բնակեցուցած էր Քերքուք, տեղի արաբ բնակչութեան թիւը բարձրացնելու համար: Ներկայիս, Քիւրտիստանի ամբողջ տարածքին, քիւրտերու կողքին կ՚ապրին նաեւ թիւրքմէններ, արաբներ, եզիտիներ, շապաքներ եւ քրիստոնեաներ, որոնց մէկ մասը հայեր են: Ինքնավար մարզի նախագահը Մասուտ Պարզանին է, որուն նախագահութեան երկրորդ շրջանը վաղուց աւարտած է արդէն։ «Փեշմերկէ»-ն ներկայիս Քիւրտիստանի օրինաւոր բանակն է։ Քիւրտիստանը Իրաքի եկամուտէն կը ստանայ 17 տոկոս, նոյնպէս նաեւ՝ Փեշմերկէի ամսականները. բացի ասկէ, Քիւրտիստան եկամուտ կ՚ապահովէ իր վաճառած քարիւղէն եւ ստացած տուրքերէն: Թուրքիա երկար տարիներէ ի վեր սերտ յարաբերութիւններ ունէր Քիւրտիստանի հետ. Պարզանին Էրտողանի ամենամօտ եւ հաւատարիմ դաշնակիցն էր շրջանին մէջ. Թուրքիա միլիառներով առեւտուր կ՚իրականացնէր քիւրտերուն հետ եւ ի՛նքն էր, որ քաջալերեց Պարզանին անջատողական քայլեր առնելու ու Քիւրտիստանի քարիւղը, հակառակ Իրաքի պետութեան կամքին՝ անօրինական ճամբով վաճառելու։ Թուրքիա հզօր Քիւրտիստան մը կ՚ուզէր Պաղտատի դէմ, սակայն՝ ի՛ր խնամքին տակ… Բայց այդպէս չեղա՛ւ։ Ներկայիս, Թուրքիա մտավախութիւն ունի, որ իր սահմանին վրայ անկախ Քիւրտիստան մը կրնայ խթանել իր քիւրտերը նո՛յնը ընելու։

Միացեալ Նահանգներ Իրաքի քիւրտերէն պահանջեց անկախութեան հանրաքուէն յետաձգել, այլ ոչ թէ՝ ջնջել, եւ թուրքերը կը կասկածին, թէ Ամերիկան Սուրիոյ եւ Իրաքի քիւրտերուն համար կը պատրաստէ ծրագիր մը, որուն կայծերը իրենց քիւրտերուն պիտի հասնին։ Ռուսերուն դիրքը եւս յստակ չէ. անոնք կը բաւարարուին խրատելով։ Իսկ թիւրքմէնները ոտնակոխ պիտի ըլլան Իրաքի մէջ: Կասկած կայ նաեւ, որ մէկէ աւելի արաբական երկիրներ համամիտ են քիւրտերու անկախութեան, այն յոյսով, որ ատիկա պիտի ազդէ Թուրքիոյ քիւրտերուն վրայ. այս երկիրները, բնականաբար, Թուրքիոյ քայքայումը կը ցանկան: Քիւրտիստան ամէն օր 555.000 տակառ քարիւղ կ՚արտածէ Թուրքիոյ ճամբով, եւ եթէ Թուրքիա փակէ այդ ճամբան, ապա Քիւրտիստան անտարակոյս պիտի սնանկանայ, սակայն, միաժամանակ թուրքե՛րն ալ մեծ վնասներ պիտի կրեն: Արդարեւ, ռուսական հսկայ Rosneft ընկերութիւնը վերջերս ստորագրեց բազմամիլիառ տոլարնոց պայմանագիր մը, որուն համաձայն՝ Քիւրտիստանի քարիւղը եւ կազը պիտի անցնին Թուրքիոյ ճամբով, եւ անշուշտ, այս բոլորի ծիրին մէջ, Թուրքիա եւս իր տնտեսական շահերը պէտք է ապահովէ: Գալով Իրանին, ապա ան եւս դէմ է Քիւրտիստանի անջատման. չ՞է որ ինք Իրաքի շիի կառավարութեան հովանաւորն է… Թէեւ քիւրտերը իր երկրին վտանգ չեն ներկայացներ, սակայն վախը ա՛յն է, որ Իսրայէլ կարենայ հոն թափանցել եւ մօտէն ազդել իր վրայ. հետեւաբար, անկախ Քիւրտիստան մը արգելք պիտի ըլլայ դէպի Իրաք եւ Սուրիա Իրանի հարթած ճամբուն վրայ։ Միաժամանակ, սակայն, անկախ Քիւրտիստան մը ապահով ապաստան կրնայ ըլլայ Իրանի անջատողական քիւրտերուն համար, որոնք կրնան հոն տեղափոխուիլ, եւ այդպիսով՝ Իրան անոնցմէ կ՚ազատի: Իսրայէլ միակ երկիրն է, որ յայտնած է իր դրական դիրքը եւ նեցուկ կանգնած է քիւրտերուն: Ըստ քիւրտ վեթերան քաղաքագէտ եւ բժիշկ Մահմուտ Օսմանի, ինք եւ Մուսթաֆա Պարզանին, 1968-ին եւ 1973-ին միասին այցելած են Իսրայէլ եւ զէնք ստացած են անկէ. ան կ՚աւելցնէ, որ Մասուտ Պարզանին գոնէ երեք անգամ այցելած է Իսրայէլ, իսկ անոր որդին՝ Մասրուրը, տեւականօրէն կ՚այցելէ Իսրայէլ։ Արդարեւ, Իսրայէլ յաճախ օգնած է քիւրտերուն՝ ամէն ձեւով. անոնց միջեւ սերտ բարեկամութիւն կայ՝ յայտնի պատճառներով: Քիւրտերը անտարակոյս ունին իրենց տուեալները, եւ յենուելով ու վստահելով արտաքին ուժերու խոստումներուն՝ դիմեցին այս քայլին, թէեւ ուրիշներ այս քայլը քիւրտերուն կողմէ ինքնասպանութիւն կը համարեն: Քիւրտիստան կը յուսայ, որ Իրանն ու Թուրքիան, որոնք իր ամենամեծ սպառնալի սահմանակիցներն են, պիտի հետապնդեն իրենց տնտեսական ու այլ շահերը եւ վերջապէս պիտի ընդունին Շարունակութիւնը էջ 14

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Պոլսոյ Պատրիարքի ընտրութիւնները դեռ անորոշ են, Սթամպուլի Նահանգապետարան ուղարկուած նամակը անպատասխան մնաց

Էջ 11

Ամէն տարի 30-40 եւրոպացի գործիչ հրաւիրած են Պաքու...

Նորվեկիական «Aftenposten» թերթն ընդարձակ յօդուած հրապարակած է ԵԽԽՎ-ի մէջ Ատրպէյճանի կաշառակերութեան մասին: Թերթը հետաքննութիւն կատարած է, պարզելով ատրպէյճանական կաշառակերութեան նախագիծերը:

Պոլսոյ պատրիարքարանի կողմէ պատրիարքի ընտրութիւններու վերաբերեալ Սթամպուլի նահանգապետարան ուղարկուած նամակը այդպէս ալ անպատասխան մնաց: Այս մասին` ըստ “Արմէնփրէս”-ի՝ տեղեկացուցած է «Ակօս» շաբաթաթերթի հայերէն բաժնի գլխաւոր խմբագիր Բագրատ Էսդուգեան: «Հիմա կը փորձենք պետական մարմիններու ներկայացուցիչներու հետ նոր հանդիպում ապահովել, որպէսզի անձնապէս, տեղւոյն վրայ խնդիրը ներկայացուի: Ինչպէս գիտէք, խնդրի վերաբերեալ առաջին անգամ գրաւոր նամակ ներկայացուեցաւ, նշուած էր, որ երկու ամսուան մէջ պատասխան պիտի ըլլայ, սակայն տեսաք, որ Հոկտեմբեր 9-ը վերջնաժամկէտն էր, եւ պետական խողովակէ ոչ մէկ արձագանգ եղաւ: Հիմա հնարաւորութեան պարագային անձնապէս պիտի ներկայացուի խնդիրը»,-ըսած է Բագրատ Էսդուգեան: Ան տեղեկացուցած է, որ հնարաւոր հանդիպման պիտի ներկայանայ տեղապահը: Անձամբ տեղապահի ներկայանալուն, ինչպէս նաեւ խնդիրը բացատրելու պարագային արդեօք որեւէ փոփոխութիւն հաւանակա՞ն է. հարցին ի պատասխան Բագրատ Էսդուգեան նշած է, որ քիչ հաւանական կը համարէ: «Ոչ մէկ պատասխան ալ չստացանք, ամէն ինչ կը կատարուի գործընթացը ձգձգելու ու անորոշ վիճակը պահելու համար: Այսօր խնդիրը ճգնաժամի մատնուած է: Յետագայ քայլերը դեռ պարզ չեն, սպասենք հանդիպումին»,- ըսած է Բագրատ Էսդուգեան: Պատրիարքական ընտրութիւններու կազմակերպչական նախաձեռնող մարմինը Պոլսոյ նահանգա-

«Aftenposten» պատմած է, որ կաշառելու համար Ատրպէյճան կ’ընտրէ տարեց պատգամաւորները, որոնք այլեւս հեռանկար չունին սեփական երկիրներուն մէջ: «Խաւիարային դիւանագիտութեան» նախագիծը հետեւեալն է. նախ եւրոպացի պատգամաւորները կը հրաւիրեն Պաքու համաժողովի: Զանոնք կը դիմաւորեն լիմուզիններով, կը տանին Պաքուի լաւագոյն հիւրանոցներու շքեղ սենեակները, կը կերակրեն լաւագոյն եւ թանկարժէք ուտելիքներով, իսկ վերադարձին կը նուիրեն ոսկէ ժամացոյցներ, գորգեր, քիլօկրամներով խաւիար: Այս մեխանիզմ-ը ԵԽԽՎ գլխաւոր քարտուղարին 2009 թուականին պատմած է կառոյցին մէջ ատըրպէյճանական պատուիրակութեան ղեկավար Արիֆ Մամատով: Վերջինս այժմ Եւրոպա կ’ապրի եւ կը վախնայ իր անվտանգութեան խաթարումէն: Եակլանտ Աֆթենփոսթընին պատմած է. «Կը մտածեմ, թէ ինչպէս դեսպանը կրնայ այդպէս խօսիլ իշխանութիւններուն մասին, զորս կը ներկայացնէ: Ամէն անգամ դուրս կու գայի աշխատասենեակէս, լսածէս զարմացած»: 2012 թուականին Եակլանտ հարցազրոյցի ժամանակ յայտնած է, որ ատրպէյճանական խաւիարային դիւանագիտութիւնը սպառՇարունակութիւնը էջ 14

պետարան ուղարկուած դիմումով ներկայացուցած էր ինչպէս նախաձեռնող մարմնի կազմը, այնպէս ալ ընտրութիւններու օրը: Ընտրական գործընթացի յառաջխաղացման համար անհրաժեշտ է, որ պատասխան տրուի պատրիարքութեան նամակին եւ յանձնարարութիւն` ընտրութիւնը կազմակերպելու համար: Պոլսոյ Հայոց պատրիարքարանին մէջ 2016 թուականի Հոկտեմբեր 26-ին կայացած եկեղեցական ժողովի ժամանակ որոշուած է դիմել թրքական իշխանութիւններուն նոր պատրիարք ընտրելու արտօնութիւն տրամադրելու խնդրանքով:

Էջ 12

Հայ Կեանք

Նշուեցաւ Երեւանի հիմնադրութեան 2799-ամեակը

«Երեւան` սիրոյ քաղաք» կարգախօսով «ԷրեբունիԵրեւան-2799» տօնական ձեռնարկները սկսան Հոկտեմբեր 14-ի առաւօտեան: Օրուան ընթացքին Երեւանի Հանրապետութեան հրապարակին վրայ, այլ ձեռնարկներու կողքին, տեղի ունեցան օդապարիկներու` ճոպաններով կապուած սահմանափակ բարձրութեամբ թռիչքներ` երեկոյեան գեղեցիկ լուսաւորութեամբ: Այս առիթով Երեւանի քաղաքապետ Տարօն Մարգարեան յղած է ուղերձ մը, որուն մէջ կը նշէ. «Սիրելի՛ երեւանցիներ, քաղաքամայր Երեւանը այսօր կը դառնայ 2799 տարեկան, որուն առիթով կը շնորհաւորեմ բոլորս: Այսօր աշխարհի ամբողջ հայութիւնը «Սիրոյ քաղաք» կարգախօսով կը տօնէ համայն հայութեան սիրելի մայրաքաղաքի ծննդեան տարեդարձը` անթաքոյց հպարտութեամբ, որ մեր հինաւուրց, բայց միշտ երիտասարդ ոստանը բոլորիս միացեալ ջանքերուն շնորհիւ տարուէ տարի աւելի վստահ ու հպարտ կը ներկայանայ աշխարհին` ամրապնդելով իր տեղն ու դերը կայուն զարգացող մայրաքաղաքներու շարքին: Երեւանը աշխարհի մէջ այսօր ճանաչելի է իբրեւ անվտանգ, յարմարաւէտ, համաչափ զարգացող, ջերմ ու բարի, հիւրընկալ քաղաք: Ասիկա փաստ է, որ իրենց մասնագիտական գնահատականներով ամրագրած են միջազգային հեղինակաւոր շարք մը կազմակերպութիւններ»: Նոյն առիթով Հայաստանի վարչապետ Կարէն Կարապետեան եւս ուղղած է ուղերձ մը, որուն մէջ նշած է. «Սիրելի՛ երեւանցիներ, այսօր կը նշենք մեր արեւաշատ մայրաքաղաքի 2799-րդ տարեդարձը: Վստահ եմ, որ իւրաքանչիւրս ունինք Երեւանի մեր սիրելի անկիւնները, որոնց հետ ջերմ ու անփոխարինելի յուշեր կան: Սրտանց կը շնորհաւորեմ բոլորը եւ կը մաղթեմ, որ Երեւանի մէկ մասնիկը միշտ ապրի մեր մէջ, որ երբեք չկասկածինք, որ կ՛ապրինք աշխարհի ամէնէն

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Պոլսոյ մէջ Արա Կիւլերի անունով փողոց վերանուանուած է

Պոլսոյ Պէյօղլու թաղամասի Թոսպաղայ փողոցը վերանուանուած է պոլսահայ աշխարհահռչակ լուսանկարիչ Արա Կիւլերի անունով: Ինչպէս կը տեղեկացնէ «Ակօս»-ը, Պոլսոյ քաղաքային խորհրդարանը ձայներու մեծամասնութեամբ որոշած է Թոսպաղայ փողոցը անուանել Արա Կիւլերի անունով: Արա Կիւլեր երկար ժամանակ ապրած է Թոսպաղայ փողոցին մէջ: Նոյն փողոցին մէջ կը գտնուի նաեւ Արա Կիւլերի արուեստանոցը: Նշենք, որ «Դարու լաւագոյն լուսանկարիչ» ճանչցուած Արա Կիւլեր, որ կ՛անուանուի նաեւ «Իսթամպուլի աչք», ծնած է 1928-ին: 1950-ին սկսած է լրագրողական գործունէութիւնը Yeni İstanbul պարբերականին մէջ: Արա Կիւլերը ստացած է բազմաթիւ մրցանակներ եւ տիտղոսներ թէ՜ Թուրքիոյ եւ թէ՜ աշխարհի ամենայայտնի կազմակերպութիւններու կողմէ:

ջերմ, գեղեցիկ, իւրայատուկ քաղաքին մէջ, իրեն բնորոշ համ ու հոտով, եւ մենք մեր գործուն մասնակցութիւնը կրնանք ունենալ մեր հին ու նոր մայրաքաղաքը աւելի լաւը դարձնելու գործին մէջ»:

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 13

ԹՈՒՐՔԻԱ ԻՐ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ԱՐԽԻՒՆԵՐԸ ԵՒ ՓԱՍՏԱԹՈՒՂԹԵՐԸ ԻՆՉՊԷ՞Ս ՈՉՆՉԱՑՈՒՑԱԾ ԿԱՄ ՁԵՐԲԱԶԱՏԱԾ Է ԱՆՈՆՑՄԷ ՅԱՐՈՒԹ ՍԱՍՈՒՆԵԱՆ «Քալիֆորնիա Քուրիըր» թերթի հրատարակիչ եւ խմբագիր Քանի մը տասնամեակ շարունակ թրքական կառավարութիւնը եւ անոր քարոզիչները կը յայտարարեն, որ պետական փաստաթուղթերը, մասնաւորապէս օսմանեան արխիւները, ամբողջովին բաց են եւ հասանելի՝ ամբողջ աշխարհի ոեւէ հետազօտողի համար: Սակայն թուրք պաշտօնեաներն ու անոնց կողմնակիցները կը լռեն այն մասին, որ օսմանեան արխիւներու բազմաթիւ փաստաթուղթեր հեռացուած, ոչնչացուած, վաճառուած կամ մշակուած են: Բացի ասկէ, որոշ գաղտնի արխիւներ դեռ փակ կը մնան օտարներու համար: Անցեալ ամիս թրքուհի լրագրող Ուզայ Պուլութ Philos Project.org կայքի մէջ բացայայտող յօդուած մը տեղադրեց՝ «Թուրքիա առանց գրաքննութեան. գրաքննութեան եւ արգելքներու պատմութիւն» վերնագրով, քանի մը հարիւրամեակներու անցեալ ունեցող թրքական արխիւներու եւ փաստաթուղթերու կարգավիճակին վերաբերեալ: Պուլութ ազատ է նման գաղտնիքներ բացայայտելու, քանի որ ան այլեւս չ՛ապրիր Թուրքիա եւ ներկայիս հաստատուած է Ուաշինկթըն: Այսօր, Թուրքիոյ մէջ պետական պատուէրով արգելափակուած է Վիքիփետիայի կայքը, քանի որ Վիքիփետիա հրաժարած է ջնջելէ այն յօդուածները, որոնք կը բացայայտեն, որ թրքական իշխանութիւնները կը զօրակցին Իսլամական պետութեան ահաբեկիչներուն: Ասկէ բացի, Թուրքիոյ կողմէ արգելափակուած են 127 հազար կայքեր եւ 95 հազար անհատական web կայքեր, կը տեղեկացէ լրագրող Պուլութ: Այսօրուան հազարաւոր կայքերու արգիլումը շարունակութիւնն է օսմանեան Սուլթան Պայազիտ Բ.-ի 1485-ի հրամանագիրին, որով մահապատիժի կը դատապարտուէին բոլոր անոնք, որոնք գիրքեր կը տպագրէին թրքերէն կամ արաբերէն լեզուներով: Այդ արգելքը մնաց աւելի քան երկու դար, կը յայտնէ Պուլութ: «Այդ արգելքը պատմաբաններու կողմէ լայնօրէն կը վկայակոչուի իբրեւ իսլամութեան մտաւոր եւ գիտական փլուզման հիմնական պատճառներէն մէկը՝ արդիւնաբերական յեղափոխութեան արշալոյսին»: Թուրքիոյ Հանրապետութիւնը 1923-էն ի վեր, իր հիմնադիրին՝ Քեմալ Աթաթուրքի օրօք, շարունակեց գրաքննութեան աւանդոյթը՝ արգիլելով «առնուազն 130 թերթ, ամսագիր եւ գիրք՝ ըստ Մուսթաֆա Եըլմազի եւ Եասմին Տորէնի «Գրաքննութիւնը հանրապետական ժամանակաշրջանին (1923-1973)»

գիրքին»: Պուլութի տեղեկացմամբ, Թուրքիոյ երկրորդ վարչապետ Ատնան Մենտերես՝ 1950-60-ական թուականներուն արգիլած է 161 հրատարակութիւն: Վերադառնալով արխիւային գրաքննութեան, Պուլութ մեջբերած է թուրք հրեայ պատմաբան Ռիֆաթ Պալին, որ «կը բացատրէ մշակուած կամ ոչնչացուած պետական արխիւներու պատմութիւնը իր 2014 թուականի գիրքով՝ «Թալանի ոչնչացման պատմութիւնը. տպագրուած կամ գրուած բառեր, մեռած տառեր, արխիւները մէկ կողմ նետած են (կամ վաճառած) որպէս թափօններ» … Շատ կուսակցութիւններու, ծերակոյտի եւ քանի մը այլ կառավարական կամ ոչ կառավարական հաստատութիւններու արխիւներ կա՛մ փակ են հանրային օգտագործման համար, կա՛մ այլեւս գոյութիւն չունին»: Ըստ Պալիի՝ «Թուրքիոյ մէջ կուսակցութիւններու արխիւները փակուած են 1980 Սեպտեմբեր 12-ի պետական յեղաշրջման ժամանակ եւ ուղարկուած SEKA (բուսական (cellulose) եւ թուղթի գործարաններ), որպէս թուղթի թափօն»: Թուրքիոյ Ժողովրդահանրապետական կուսակցութեան (CHP) արխիւը ամէնէն կարեւորն է, քանի որ անիկա հանրապետութեան հիմնադրման տարիներու կուսակցութիւնն է: Ինչպէս Պալի կը գրէ. «Ոմանք կ՛ըսեն, որ անիկա [արխիւը] վառած է, իսկ ոմանք՝ որ անիկա մէկ կողմ նետուած է Սեպտեմբեր 12-ին: Քանի մը անձեր ալ կը պնդեն, որ արխիւը չէ շպրտուած, այլ՝ հոս է: Այսպէսով, այսօրուան դրութեամբ այդ մէկը առեղծուած մըն է: Արխիւին մեծ մասը գոյութիւն չունի»: Ասկէ զատ, Պալի տեղեկացուցած է, որ «նախագահութեան, Ազգային հետախուզական կազմակերպութեան (MIT) եւ Ներքին գործերու նախարարութեան արխիւները փակ են»: Հետաքրքրական է, Պալի գրի առած է տարօրինակ պատմութիւն մը, թէ ինչպէս «1998 թուականին Անգարայի մէջ արտաքին գործոց նախարարութեան գաղտնի փաստաթուղթերը յայտնաբերուած են թափօններ ծախողի մօտ: Նախարարութիւնը անոր վաճառած էր երկաթեայ, չհրկիզուող 15 պահարաններ: Յետոյ պարզուած է, որ նախարարութիւնը այդ պահարանները ծախած էր՝ շէնքէն ներս ազատ տարածքներու բացակայութեան պատճառով, նոյնիսկ առանց նայելու, թէ ի՛նչ կար ատոնց մէջ»: Պալի իր գիրքին մէջ կը ներկայացնէ նաեւ կարեւոր փաստաթուղթերու ոչնչացման այլ օրինակներ.

– «Թուրքիոյ պատմութեան հիմնարկի փաստաթուղթերէն շատերը, ներառեալ՝ Աթաթուրքի մէկ նամակը, ոչնչացուած են».

– «1961ին Սահմանադրութեամբ ստեղծուած Շարունակութիւնը էջ 14

Էջ 14

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

ԹՈՒՐՔԻԱ ԻՐ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ԱՐԽԻՒՆԵՐԸ ԵՒ ՓԱՍՏԱԹՈՒՂԹԵՐԸ ԻՆՉՊԷ՞Ս ՈՉՆՉԱՑՈՒՑԱԾ ԿԱՄ ՁԵՐԲԱԶԱՏԱԾ Է ԱՆՈՆՑՄԷ Շարունակութիւն էջ 13-էն

Ծերակոյտի նիստերու բոլոր արձանագրութիւնները, որոնք աշխատունակ էին մինչեւ 1980 Սեպտեմբեր 12ի պետական յեղաշրջումը, ուղարկուած են բուսական եւ թուղթի գործարաններ (SEKA)».

– «1965-ին երբ նոր շէնք մը փոխադրուեցաւ Կրօնական հարցերու (Տիեանէթ) պետական ֆինանսաւորմամբ նախագահութիւնը, անոր ղեկավարութիւնը ըսաւ, որ «հին փաստաթուղթերը չեն տեղաւորուիր նոր շէնքի մէջ» եւ արխիւի փաստաթուղթերուն մէկ մասը ուղարկեց SEKA».

– «Երբ 1980-ական թուականներուն SEKA-ի մէջ թուղթի պակաս յառաջացաւ, պետական կառոյցներուն կոչ եղաւ իրենց հին թուղթերը ուղարկել գործարան: Այսպէսով, շատ արխիւներ օրինական մակարդակով ոչնչացուեցան».

– 2013-ին Թուրքիոյ ազգային գրադարանի յունարէն, եբրայերէն եւ ասորերէն լեզուներով հին գիրքերը թոներով վաճառուեցան՝ այն պատճառաբանութեամբ, «որ չկային գրադարանավարներ, որոնք կրնային այդ լեզուներով կարդալ»: Որպէս հետաքննող լրագրող՝ Ուզայ Պուլութ եզրակացուցած է. «թրքական հասարակութենէ թաքուն պահուած այսքան շատ տեղեկութեան միջոցով,

Իրաքի քիւրտերը եւ անկախ Քիւրտիստանի երազը Շարունակութիւն էջ 10-էն

նոր կացութիւնը ու քուլիսներու ետին հարցը լուծեն գերտէրութիւններու հետ: Ուստի, Իրաք ամենամեծ վնաս կրողը պիտի ըլլայ՝ բոլո՛ր պարագաներուն։ Եթէ քիւրտերը այս քայլը սառեցնեն կամ նոյնիսկ չեղեալ համարեն, ինչ որ անհաւանական է, ապա անոր դիմաց տակաւին ինչե՜ր պիտի պահանջեն, իսկ եթէ շարունակեն իրենց ճանապարհը դէպի անկախութիւն՝ նախ թիրախ պիտի դառնան տնտեսական շրջափակումի, ապա նաեւ՝ ռազմական գործողութիւններու։ Թէ թուրքերն ու պարսիկները որքանո՛վ լուրջ են իրենց սպառնալիք-յայտարարութիւններուն մէջ՝ այդ պիտի իմանանք ապագային։ Իսկ Իրաքի փտած կառավարութիւնը, որ ո՛չ ներսէն, ո՛չ ալ դուրսէն ամուր է ու կը գտնուի օտար երկիրներու ազդեցութեան տակ, կարող չէ՛ շատ բան որոշելու կամ գործելու… Վերջնական որոշումը՝ ուրիշներո՛ւնը պիտի ըլլայ: Լոս Անճելըս, Քալիֆորնիա

թրքական քարոզչութիւնը ստեղծած է այնպիսի զանգուածներ, որոնք կուրօրէն կը հետեւին որեւէ պետական իշխանութեան, որոնք կորսնցուցած են բարոյական կողմնացոյցը եւ երբեք չեն առարկած կամ արտայայտուած, նոյնիսկ երբ ականատես եղած են մարդկային իրաւունքներու կոպիտ խախտումներու, որոնք չեն յարգեր հայեացքներու տարբերութիւնը կամ այլակարծութեան իրաւունքը, եւ պէտք է ըսել՝ որոնք առաջ կը շարժին պատմութեան ծայրայեղ սխալ տարբերակով»: Յաջորդ անգամ, երբ թրքական կառավարութեան քարոզիչները գրեն, որ «մեր արխիւները բաց են», դուք կրնաք անոնց յղել այս յօդուածի պատճէնը. հոն գտնուող նշանաւոր թուրք լրագրող Ուզայ Պուլութի բացայայտումները կը փակեն անոնց բերանները…

Արեւելահայերէնի թարգմանեց՝ Ռուզաննա Աւագեան Արեւմտահայերէնի վերածեց՝ Սեդա Գրիգորեան

Ամէն տարի 30-40 եւրոպացի գործիչ հրաւիրած են Պաքու... Շարունակութիւն էջ 11-էն

նալիք է ԵԽԽՎ անկախութեան: Թերթը գրած է, որ հակառակ անոր, որ Եակլանտ բազմիցս քննադատած է Ատրպէյճանը մարդու իրաւունքներու խախտման համար, սակայն խաւիարային դիւանագիտութեան հարցը չէ բարձրացուցած: Թերթը յիշել տուած է, որ 2006 թուականին Ատրպէյճանի հարցով զեկուցող Անտրէաս Կրոս 2006 թուականին Ատրպէյճանի մէջ խորհրդարանական ընտրութիւններէ ետք առաջարկած է Ատրպէյճանը զրկել ձայնէն, սակայն ԵԽԽՎ պատգամաւորներու մեծամասնութիւնը դէմ քուէարկած է: Կրոս հրաժարած է աշխատանքը շարունակելէ: Զինք փոխարինած է Ատրպէյճանի հանդէպ դրական տրամադրուած Մալթայի ներկայացուցիչը: Անկէ ետք Ատըրպէյճանի հասցէին քննադատութիւնը ոչ միայն դադրած է, այլեւ սկսած են գովել բռնատիրական վարչակարգը: Աֆթենփոսթըն զրուցած է ԵԽԽՎ շարք մը պատգամաւորներու հետ, որոնք կապուած են խաւիարային դիւանագիտութեան հետ: Ոմանք ափսոսանք յայտնած են, որ թանկարժէք նուէրներ ընդունած են: Անոնք պատմած են, որ ամէն տարի Ատրպէյճան հրաւիրուած են 30-40 եւրոպացի քաղաքական գործիչներ: Նուէրներէն բացի անոնք նաեւ 50 հազարական եւրօ ստացած են Ատրպէյճանի օգտին հանդէս գալու եւ քուէարկելու համար:

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 15

Negotiations between Joint Statement by the Armenian and Azerbaijani Foreign Ministers of Presidents kick off Armenia and Azerbaijan in Geneva

and the Co-Chairs of the OSCE Minsk Group

On the initiative of the OSCE Minsk Group co-chairs, negotiations between President of the Republic of Armenia Serzh Sargsyan and President of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev started today at the residence of Switzerland’s Permanent Representative to the UN Office in Geneva and other international organizations.

The meeting is attended by the Foreign Ministers of the two countries, Edward Nalbandyan and Elmar Mammadyarov, as well as OSCE Minsk Group CoChairs Igor Popov (Russia), Andrew Schofer (USA), Stefan Visconti (France) and Personal Representative of the OSCE Chairperson-in-Office Andrzej Kasprzyk.

Presidents Serzh Sargsyan and Ilham Aliyev are due to hold a private meeting following the talks.

Transparency International: Council of Europe Must Act on “Azerbaijani Laundromat” Scandal, Sanction the Corrupt

GENEVA, Switzerland, 16 October 2017- The President of the Republic of Armenia Serzh Sargsyan and the President of the Republic of Azerbaijan Ilham Aliyev held a summit today in Geneva, Switzerland. Foreign Ministers Edward Nalbandian and Elmar Mammadyarov also attended the meeting, which was organized under the auspices of the Co-Chairs of the OSCE Minsk Group (Igor Popov of the Russian Federation, Stephane Visconti of France, and Andrew Schofer of the United States of America). The Personal Representative of the OSCE Chairperson-inOffice Andrzej Kasprzyk also participated in the summit.

The meeting took place in a constructive atmosphere.

The Presidents agreed to take measures to intensify the negotiation process and to take additional steps to reduce tensions on the Line of Contact.

The Co-Chairs expressed their satisfaction with these direct talks, which took place after a long interval.

They remain ready to work with the sides on mediating a peacefully negotiated settlement of the NagornoKarabakh conflict. As a next step, the Co-Chairs will organize working sessions with the Ministers in the near future.

BERLIN — Transparency International is calling for tough anti-corruption measures, including sanctions on corrupt members, to restore trust in the Parliamentary Assembly of the Council of Europe (PACE) in the face of a series of corruption allegations and the resignation of its president.

Transparency International welcomes this week’s scheduled vote by PACE to pass a resolution to strengthen its anti-corruption rules. But it calls on the organisation to move swiftly on current allegations.

The Council of Europe’s mandate is to uphold and strengthen democracy and human rights across its 47 member states.

On 4 September, investigations by the Organized Crime and Corruption Reporting Project and its partners revealed that current and former members of PACE allegedly received payments to launder the image of Azerbaijan abroad. On 6 October, the presiCont. on page 18

Էջ 16

Հայ Կեանք

Istanbul Hosts First-Ever Celebration of Armenia’s Independence Anniversary

ISTANBUL (Armradio) — The first ever celebration of Armenia’s independence anniversary was held in Istanbul Saturday. The event was organized at the initiative of Armenia’s Permanent Representation to the Black Sea Economic Cooperation Organization (BSEC) with support from the Armenian community of Istanbul.

The event featured Cadence Ensemble from Armenia and “Maral” Dance Ensemble from Istanbul. Attending the event were clergymen from the Armenian Patriarchate of Istanbul, Armenian Members of the Turkish Parliament Garo Paylan and Selena Dogan, and others.

Organizer of the event, editor-in-chief of the Istanbul-based “Jamanak” daily Ara Gochunyan says the celebration of Armenia’s independence anniversary in Istanbul was an unprecedented event in history.

“It was a very warm evening. Armenian spirit was everywhere, even the alcoholic drinks were Armenian,” Ara Gochunyan told Public Radio of Armenia on phone.

Manager of Cadence Ensemble Nika Babayan said “the event was unexpected to all, including Armenians.”

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

New Documentary on Paramaz “RED” Premiered in Istanbul

Red, a documentary, directed by Mr. Kadir Akin, about the life, views and struggles of Matteos “Paramaz” Sarkissian, a leader of the Social Democrat Hunchakian Party, who was executed in 1915 along with his 19 Hunchakian comrades at Beyazıt Square, premiered in Istanbul on October 12, 2017.

The documentary, based on the book written by Mr. Akin “Armenian Revolutionary Paramaz – Armenian Socialists and Genocide from Abdulhamid to Ittihat Terakki” examined Paramaz’s statements, ideas, and actions, along with the Armenian Question in the Ottoman Empire and the subsequent Armenians Genocide.

Among those attending the premier were; Mr. Garo Paylan member of the Grand National Assembly of Turkey, Mr. Alex Keushkerian, member of the Social Democrat Hunchakian Party Central Committee, representatives of Turkey’s; Peoples’ Democratic Party (HDP), Republican People’s Party (CHP), Socialist Party of Refoundation (SYKP) and Party of Labour (EMEP), representatives of various institution, intellectuals and writers, as well as large number of Turkish citizens of Armenian descent.

After thanking the audience, Mr. Akin stated the documentary will be entered into international film festivals and be shown at special screenings throughout Turkey and the world.

Contact with the publisher: hyegyank@gmail.com

Contact with the publisher: hyegyank@gmail.com

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 17

#HelpArtsakh Campain Continues: AGBU to Donate Reanimation Equipment to Military Hospital in Armenia Hospital in Yerevan. The donation is part of the AGBU Help Artsakh campaign and is made possible by the generous support of the Cherchian Family Foundation and AGBU Marseille.

“Upgraded capacity and professionalism are the essential preconditions for the Armenian Armed Forces’ ability to deter aggression and promote peace. Together with the Ministry of Defense, we are proud to have the joint responsibility of strengthening Armenia’s preparedness level and cultivating leadership. AGBU welcomes all types of support from individual donors and institutions to accomplish this very important mission,” said Vasken Yacoubian, AGBU Armenia President and AGBU Central Board member.

Vasken Yacoubian, president of AGBU Armenia, and Gayane Hovhannisyan, head of Military Medical Department of Armenia’s Armed Forces, exchange copies of signed agreement.

October 13, 2017, Yerevan – The Armenian General Benevolent Union (AGBU) Armenia and the Ministry of Defense of the Republic of Armenia signed an agreement under which AGBU will donate two ventilators for artificial respiration and a defibrillator monitor to the Medical Department of the RA Armed Forces to upgrade the intensive care unit of the Central Military

Since 2012, AGBU has been helping to enhance educational capacities of the Armed Forces. It provides scholarships to cadets and officers taking leadership and English language courses at the Extension Program of the American University of Armenia (AUA).

Earlier this year, AGBU donated 1,000 kindles with over 160 books, including non-fiction and professional literature, to graduating officers and cadets.

After the four-day war in April 2016, AGBU launched #HelpArtsakh campaign, aiming to provide aid to the people of Armenia and Artsakh, and the Armenian Armed Forces. To help the Ministry of Defense provide urgent and effective medical service, AGBU donated two mobile digital X-ray machines to military hospitals in Yerevan and Stepanakert, two thousand combat application tourniquets, and two stretchers fully equipped with intensive care devices and customized for air transportation. AGBU also provided financial aid to families affected by the four-day war. To contribute to the AGBU #HelpArtsakh campaign, please visit http://www.agbu.am/en/help-artsakh.

The Armenian General Benevolent Union (AGBU) is the world's largest non-profit Armenian organization.

Established in 1906 and headquartered in New York City, AGBU preserves and promotes the Armenian identity and heritage through educational, cultural and humanitarian programs, annually touching the lives of 500,000 Armenians around the world. For more information about AGBU and its worldwide programs, please visit www.agbu.org. More about AGBU Armenia at www.agbu.am.

Էջ 18

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

RA Minister of Diaspora Artsakh Republic President met in Brussels with Hranush Hakobyan participates in trilateral leadership of AGBU Europe meeting in Cyprus

On October 20, the Presidential Residence of Cyprus hosted a trilateral meeting with RA Minister of Diaspora Hranush Hakobyan, Presidential Commissioner for Humanitarian Affairs and Overseas Cypriots Fotis Fotiou and Deputy Minister of Foreign Affairs of Greece Terens- Nikolaos Quick.

During the meeting, the sides expressed willingness to foster the revitalization of the relations among the Armenian, Cypriot and Greek diasporas and strengthen the cooperation of those diasporas, which may, if necessary, take joint actions and assist each other in the solutions to various issues.

Hranush Hakobyan stated that the potential of the diasporas of the three countries can be used more effectively through cooperation.

The sides agreed to help promote the projects and initiatives for the exchange of information of academic institutes, cultural centers, media groups and scientific

Transparency International: Council of Europe Must Act on “Azerbaijani Laundromat” Scandal, Sanction the Corrupt Cont. from page 15

dent of PACE, Pedro Agramunt resigned before facing a motion to remove him.

“The new president of PACE must act fast against wrongdoing. It dragged its feet in the past when this issue first surfaced in 2012. It must not make the same mistake again,” said Patricia Moreira, managing director of Transparency International. “Members and former members of the parliamentary assembly who are proven to have received questionable financial benefits from Azerbaijan should be investigated and eventually prosecuted by their national authorities.”

Politicians have been implicated in Belgium, Germany, Italy and Slovenia, while reports of reputational laun-

On 19 October Artsakh Republic President Bako Sahakyan had a meeting in Brussels with Nadia Gortzounian, President of the Armenian General Benevolent Union (AGBU) Europe and Nicolas Tavitian Director of AGBU Europe to discuss issues related to the implementation of a range of programs in Artsakh.

President Sahakyan acknowledged the active participation of the AGBU in the socioeconomic development of the Artsakh Republic, as well as in making Artsakh recognizable at various international institutions and providing truthful information about our country. centers with the aim to work more actively to solve Diaspora-related issues.

The meeting was followed by a press conference during which RA Minister of Diaspora Hranush Hakobyan, Presidential Commissioner for Humanitarian Affairs and Overseas Cypriots Fotis Fotiou and Deputy Minister of Foreign Affairs of Greece Terens-Nikolaos Quick presented the topics that had been discussed. dering touch Bulgaria, Czech Republic, Denmark, Estonia, France, Hungary, Russia, Switzerland and the United Kingdom.

Rather than wait for the independent external body appointed by the Council of Europe to finish its investigation into the wrongdoing, authorities in these countries should launch their own probes into the reports of political corruption, in addition to cooperating fully and effectively with this Council of Europe investigation and other such future investigations.

The member states of the Council of Europe should ensure that investigators can access all the information and documents they need, and have the authority to conduct on-the-spot checks and inspections.

Transparency International also calls upon the Council of Europe to establish a permanent investigative office as an effective mechanism to uncover future reputational laundering and bribery.

The Council of Europe and its member states must also adopt procedures that allow it to expel member who flout integrity rules and take bribes.

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 19

ARMENIAN RIGHTS COUNCIL OF AMERICA

PAN-ARMENIAN IDEOLOGY (PAI) Witten by HAGOP NAZARIAN Special Contribution by GEVORK NAZARIAN Reviewed by MINAS KOJAYAN, Ph.D. RAFFI BALIAN KEVORK KRIKORIAN MIHRAN TOUMAJAN PAN-ARMENIAN IDEOLOGY Pan-Armenian Ideology (PAI) is an all-Armenian ideology that reflects the aspirations of the global Armenian nation, in its efforts to recover Western Armenian lands currently under occupation, and ultimately establish a united Armenian homeland. PAI is focused on empowering the Republics of Armenia and Artsakh, as well as the global Armenian nation through the strengthening of sociopolitical, economic, and cultural foundations. PAI endeavors to unite the Armenian people of the homeland and diaspora by leveraging their prolific and shared history and heritage, in addition to experiences and lessons learned from previous eras. PAI's goal is to present the mutually advantageous potential and benefits inherent in its creation for our compatriots in the homeland and diaspora. PAI is developed as a guideline comprised of eight fundamental points with commensurate recommendations and suggestions.

PAI EIGHT POINT PROGRAM 1. Stable Statehood 2. Defense of the Homeland 3. Strengthening Relations with Neighboring Countries 4. Repatriation 5. Education 6. Fostering and Preserving Cultural Values 7. Defining Armenian Self-Identity 8. Homeland and Diaspora Unity Commentary Conclusions INTRODUCTION The basic objective of the Pan-Armenian Ideology (PAI) is to facilitate and contribute towards the Armenian nation-building process by shaping the necessary Note: This project was undertaken by the Armenian Rights Council of America (ARCA) as a major project on the occasion of the 100th Anniversary of the Armenian Genocide. Working under the jurisdiction of the ADLP Western District Committee, ARCA pursues matters related to the fundamental human rights of Armenian-Americans locally, statewide, and nationally.

foundations for a national and united homeland (hereon, the de facto Republic of Artsakh, in addition to the Republic of Armenia, shall be inferred as part of "the homeland"), focused on the development and prosperity of all Armenians. The ideology is based upon Armenia's treasured history and national experiences of past eras. Lessons from the distant and recent past have been studied carefully, in order to craft the PAI of the present century. The main tenets of PAI are predicated upon creating a patriotic and spiritual bond between all Armenians living in the Republic of Armenia and throughout the Armenian diaspora. PAI also aims at uniting all Armenian organizations worldwide under one umbrella, in addition to enhancing the Armenian language, culture, traditions, and national ideals. Finally, PAI strives to become the motivational force to attract younger generations of Armenians to its ideals and to the Armenian Cause in general.

The underlying objective of the Pan-Armenian Ideology is to provide a basis for developing, defining, and protecting Armenian national interests, as well as to prevent Armenians from being susceptible to foreign ideologies promoted by other nations or non-state entities.

The importance and urgency of implementing the main tenets of this ideology is galvanized by the present Cont. on page 20

Հայ Կեանք

Էջ 20

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

PAN-ARMENIAN IDEOLOGY (PAI) Cont. from page 19

condition of the third Armenian Republic, established after the collapse of the Soviet Union. Presently, the Republic of Armenia is experiencing the trials, tribulations, and difficulties of a new nation-building process, including the challenges of mass migration, rampant poverty levels, and blockaded borders by neighboring countries straddling Armenia's eastern and western borders. If we add to these predicaments the precarious conditions of some communities in the Armenian diaspora, where civil wars and political upheavals necessitate the resettlement of populations, we realize that serious efforts by a united Armenian polity are necessary to prevent the contemporary Armenian experience from becoming a failure. In the wake of over 600 years of subjugation by various empires, history has granted Armenians a welcome yet narrow window of opportunity, in order to persevere, develop, and succeed as a modern nation-state.

Considering the aforementioned factors, we have developed an eight point program, which forms the basis of implementing the PAI. It is of paramount importance to attain the commitment and cooperation of the government of the Republic of Armenia, as well as major Armenian organizations throughout the diaspora, in order to realize the successful implementation of this program.

The main text of this report provides an outline and discussion of major topics to be considered and implemented. There is also a section entitled "Commentary" where further clarifications are provided with respect to main topics of the text.

The eight main topics that we present are as follows: Stable Statehood; Defense of the Homeland; Strengthening Relations with Neighboring Countries; Repatriation; Education; Fostering and Preserving Cultural Values; Defining Armenian Self-Identity; and, Homeland and Diaspora Unity.

1. STABLE STATEHOOD The following statements summarize the PAI's objectives regarding Armenian Statehood: 1. To protect the independence and sovereignty of the Armenian homeland.

2. To reestablish sovereignty over western Armenian lands presently under the occupation of the Turkish government.

3. To pursue the recognition of the Armenian Genocide by the international community, as well as restitution for property rights, and financial compensation from the Turkish government for monetary losses.

4. To establish a system of governance based on democratic principles, and respect for the fundamental rights of people to own property and practice free enterprise.

5. To work for the improvement of Armenia's economy, democratic institutions, political system, and the

socioeconomic status of her people.

6. To create favorable conditions for repatriation to the homeland.

7. To endeavor to unite all political, national, and democratic forces around Armenia's supreme national interests and objectives.

8. To work towards the mitigation of poverty in Armenia, by creating a secure safety net, effective social programs, and viable employment opportunities for the unemployed and underemployed.

In conjunction with the aforementioned objectives and considering the new nation-building efforts in the homeland, it is mandatory that the Armenian government be responsive to the needs of its citizens, and deploy the motto "of the people and for the people."

Further, elected officials should follow through on their commitment of service to their constituents by applying the law equally to all citizens, and by conducting a foreign policy that meets the national interests of the homeland.

In order to reinvigorate the Armenian economy, the government should pass laws that encourage and support the initiation of small and medium-sized businesses, which manufacture products for both local consumption and export purposes. By producing items locally instead of importing similar goods from neighboring countries, many new manufacturing and service-oriented jobs could be created, thus providing employment for citizens who might otherwise immigrate to foreign countries in search of stable jobs. Another benefit of this strategy would be the creation of a larger and active middle class, which would become the backbone of the new economy.

Foreign investment in the Armenian economy should be encouraged as long as investments provide benefits to the host country, and refrain from violating environmental and labor laws. In turn, the Armenian government must provide assurances and respect laws, in order to protect investments by diaspora-based Armenians, who tend to invest in the homeland not simply for the sake of making a profit, but rather due to patriotic duty. Further, the Armenian government should facilitate and encourage diaspora-based Armenians to become citizens of the Republic of Armenia. The main obstacle potentially quashing the realization of the aforementioned initiatives is rampant corruption at all levels of the Armenian government, as well as within various enterprises connected to or controlled by government officials. As part of government policy, and in line with efforts to increase the size of the Armenian population, new laws should be enacted, in order to incentivize young couples to have large families.

An integral part of the Armenian government's foreign policy should continue to be its focus on the Armenian Cause. The Arbitrary Award recommended by then Cont. on page 21

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 21

PAN-ARMENIAN IDEOLOGY (PAI) Cont. from page 20

United States President Woodrow Wilson, which marked the borders of the Republic of Armenia (more than 160,000 sq. km), is still binding and valid as an internationally approved document. According to this document, the Republic of Armenia was specifically allowed to have access to the Black Sea, as well as a modicum of territory that would be sufficient for the peaceful and prosperous development of a portion of the historically Armenian homeland. The Award was also made by President Wilson and the victorious Allies, as a form of restitution for the victims of the Armenian Genocide, and for the dispossession of Armenia's three millennia-old heritage, perpetrated by the Ottoman Turkish Empire.

2. DEFENSE OF THE HOMELAND In order to achieve the objectives of PAI, it is necessary to maintain a peaceful environment in the Republic of Armenia, and craft government policies that will provide security to the homeland. The supreme guarantor of both internal and external security for the homeland is a strong national army. Such a force would also act as a deterrent lest enemy states plan acts of aggression against the homeland. What are the requirements and necessary steps to provide security and maintain a strong national army?

1. Compulsory military service, for the duration of two years, must be instituted for both males and females.

2. Patriotic education coupled with high quality training must be an integral part of military service, and must be aimed at enabling a strong army to maintain a military edge over potential adversaries.

3. Guerrilla tactics, as well as fighting in unfamiliar territory, extreme environmental conditions, and mountainous terrain, should be part of basic training.

4. The government should procure and provide the latest advanced missiles and armaments to the army.

To ensure the continuous supply of arms and ammunition during a potential confrontation, locally manufactured supplies should also be available.

5. The government should establish military industrial complexes, and maintain research and development facilities for advanced weaponry, including unmanned aerial vehicles (i.e. drones).

6. The national army, as well as the government, should have reliable and superior intelligence, counterintelligence, and counterterrorism services at their disposal, each with modern, high tech equipment and instruments.

7. In addition to active military personnel, veteran servicemen should have special social and health-care benefits as a reward for serving the homeland.

8. To augment defense capabilities, civil defense training must be introduced, thus creating a powerful force of reserves. All military personnel who have completed their active service should automatically be

part of a reserve force.

9. Both the government and the military should be experienced in conducting psychological warfare, and should use both social and mass media effectively for this purpose.

Contributions of the Armenian diaspora, in defense of the homeland, should be provided in several areas.

One option would involve volunteering one's services to the Armenian national army. Providing technical support or supplying high tech equipment are additional options. Other means of contribution include lobbying various world governments in support of issues impacting the security of the Armenian homeland. Presently, the two main issues at the forefront of Armenia's security concerns include Azerbaijan's incessantly bellicose political and military policies, and Turkey's blatant denial of the Armenian Genocide.

With its tendency to engage in psychological warfare, brazenly purchase billions of dollars worth of armaments and weapons systems from Russia, Israel, and Ukraine, among other sources, and with its penchant for keeping border areas in a state of undeclared war, Azerbaijan is in gross violation of the 1994 ceasefire agreement, and is overtly challenging the tenuous status quo. Not to be outdone, with its refusal to acknowledge and remit restitution for the Armenian Genocide, the Turkish government continues to pursue its century-old yet deliberately veiled Pan-Turanic plan aimed at creating a new empire consisting of Turkic nations, and commensurately neutralizing or eliminating the present-day Republic of Armenia, in order to remove the main barrier to Ankara's expansionist policies.

Considering the current turmoil throughout the Middle East, across North Africa, and in Ukraine, and each conflict zone's potential impact on the Republic of Armenia's national security and territorial integrity, the creation of an emergency plan addressing both projected and unforeseen situations is critical. At the same time, Armenia must be ready to deal with situations whereby the status of occupied western Armenian lands could be discussed without Armenia having a seat at the negotiating table. For example, the Turkish government and leaders of its Kurdish minority could forge an agreement on the future status of present-day predominantly Kurdish-speaking areas of western Armenia without the participation of Armenians.

3. STRENGTHEN RELATIONS WITH NEIGHBORING COUNTRIES An important aspect of the PAI program is to create a peaceful and secure environment within the Republic of Armenia, as well as productive relations with neighboring countries. To achieve these goals within Armenia itself, the government must plan, promote, and pass legislation that will facilitate the creation of Cont. on page 22

Հայ Կեանք

Էջ 22

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

PAN-ARMENIAN IDEOLOGY (PAI) Cont. from page 21

new employment opportunities, and provide financial and tax incentives for the establishment of small and medium-sized businesses. Bilateral relations with neighboring countries should be conducted on the basis that commerce, trade, and cultural exchanges stand to benefit all trading partners, in addition to meeting their respective national interests. Ideally, an uptick in the volume of commerce and trade should strengthen relations between Armenia and neighborring countries, and simultaneously provide stability for the greater region. Nevertheless, as observers, we continue to bear witness to the fact that existing conditions are far from ideal, and present many challenges to the government of the Republic of Armenia, especially from the perspective of providing defense and economic security to its citizens. In general, Armenia's foreign and domestic policies should be based on selfreliance, serve its national interests, and prevent from potentially becoming subservient to the whims and interests of other nations. Unfortunately, as a landlocked country, the Republic of Armenia does not have a direct maritime outlet, and, therefore, must depend upon its neighbors for access to the sea, in order to conduct commerce and transfer goods and services. It was precisely for the aforementioned reasons that United States President Woodrow Wilson allocated sufficient land, as well as an outlet to the sea, in order to ensure that Armenia survives, protects its independence, and precludes potential aggression from her neighbors. In light of the abovementioned concerns, PAI advocates for the continued pursuit of the Armenian Cause, and concomitant justice for the Armenian people.

In light of the present-day tense security concerns at and near the Republic of Armenia's borders, and upon examination of the efficacy of Armenia's potential in strengthening relations with neighboring countries, it is fair to deduce the following conclusions:  Normal, good-neighborly relations continue to be carried out by the Republic of Armenia with the Islamic Republic of Iran, as well as with the Republic of Georgia.  On the eastern side of Armenia and Artsakh's borders, there are daily provocations and violations of the ceasefire treaty signed by Armenia and Azerbaijan in 1994. The unrest is primarily instigated by Azerbaijani snipers and saboteurs.  Azerbaijan's purchase of massive amounts of military armaments, ammunition, and weapons systems from Russia, Israel, Ukraine, and other sources, is in gross violation of the 1994 ceasefire treaty, and tests the integrity of the Conventional Forces in Europe (CFE) Treaty, as well as other European conventions on armaments.  Azerbaijan's propaganda machine threatens Ar-

menia's national security on a daily basis, promotes hatred towards Armenians on a global scale, and blatantly falsifies widely accepted historical facts and figures.  With respect to Turkey's relations with the Republic of Armenia, there are no direct relations between the neighbors, due to Turkey's policy of blockading Armenia's borders, in common cause with Azerbaijan, and Ankara's preconditions stipulating a resolution to the Nagorno-Karabakh conflict prior to the establishment of diplomatic relations.  The Turkish government continues its policy of denial vis-a-vis the Armenian Genocide, and foments hatred towards Armenians.  Due to the production and distribution of oil and natural gas in Azerbaijan's littoral waters of the Caspian Sea, both western powers and Russia have devalued the earned independence and right to selfdetermination of the Republic of Artsakh.

Considering the past two decades of crude-driven, one-sided decisions by the international community in favor of Azerbaijan, and due to existing conditions on the ground, PAI fully supports the Republic of Artsakh's independence and democratic form of government, as well as Artsakh's jurisdiction over all liberated lands. Moreover, Artsakh must maintain its independence at all costs. Under no circumstances should Artsakh be transferred back to Azerbaijan's brutal jurisdiction, especially in light of the latter's tendency to consistently renege on assurances that it is interested in a peaceful resolution of the Nagorno-Karabakh conflict.

4. REPATRIATION One of the main problems facing the homeland is the high rate of emigration from the Republic of Armenia, which poses challenges to the country's security and defense capabilities. In order to implement the PAI ideology, the hemorrhaging trend of migration from Armenia must be stopped first. The main factor precipitating emigration from Armenia is the scarcity of gainful employment opportunities for a skilled work force. It is difficult to seriously discuss, let alone plan for repatriation, without the Armenian government's efforts to initially remove major legal, customs, and monopolistic obstacles preventing the creation of sufficient new jobs, especially in the manufacturing, information technology, and service sectors. Comprehensive plans for repatriation to Armenia, akin to the successful repatriation efforts to Soviet Armenia after World War II, must be implemented, in tandem with fundamental and binding changes in economic policies by the Armenian government. The benefits of repatriation include the potential addition of skilled and well-educated professional cadres, the introduction of technological advances in different spheres of the Cont. on page 23

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 23

PAN-ARMENIAN IDEOLOGY (PAI) Cont. from page 22

economy, possible new investments, and additional human and technological resources dedicated to the defense of the Republic of Armenia. The United States of America is a prime example of the aforementioned concept, whereby an influx of post-WWII skilled immigrants, professionals, and scientists from throughout the globe, in conjunction with America's liberal democratic policies, have made the country a superpower.

Since repatriation is a complex undertaking, the first step must be taken by the Armenian government, with the goal of developing a comprehensive policy for repatriation. The plan should include methods of financing the costs of transportation, housing, employment, and other humanitarian needs of repatriates. Further, previous repatriation experiences and best practices should be utilized in developing Armenia's new repatriation policy. Moreover, the creation of a repatriation endowment fund should be considered for emergency situations, in order to properly address the plight of Armenian refugees forcibly displaced from their hearths throughout the unstable Middle East region.

Contributions to this fund could be made from a combination of the Republic of Armenia's state budget, Armenian philanthropists and oligarchs, and rank-andfile diaspora-based Armenians participating in a telethon. Essentially, the Armenian government should facilitate the repatriation of any Armenian, who wishes to relocate to Armenia. Most importantly, special financial incentives promoting repatriation should be provided to families with three or more young children.

Another category of repatriates, who should be offered financial and educational incentives to return to their homeland, are current and former citizens of the Republic of Armenia presently living in Russia, Europe, North America, and other countries of the former Soviet Union. Ideally, the Republic of Armenia should serve as a safe haven for any Armenian, residing throughout the globe, who wishes to relocate to the homeland, but may not have the means to do so.

In the future, if and when the Turkish government accepts the crime of genocide committed by its Ottomanera ancestors against its Armenian minority, and provides financial compensation to the descendents of the victims of the genocide, potential restitutory funds could also be used to repatriate large numbers of Armenians to the homeland. Finally, there are humanitarian funds available specifically for refugees via the United Nations.

5. EDUCATION Another component of the PAI is the necessity to properly educate current and future generations of Armenians. The educational foundations of the Republic of Armenia should be based on a value system, which emphasizes patriotism, hard work, civic responsibility, and respect for the rule of law. It would be in-

cumbent upon the Armenian government to initiate a major educational program, which incorporates basic responsibilities and duties expected of its citizens, thus instilling young Armenians with a sense of patriotism and pride for their heritage. With respect to higher education, universities should be equipped with the latest computers, handheld devices and gadgets, as well as technical instruments and equipment necessary for conducting research and keeping pace with recent technological innovations. Taking into account Armenia's dearth of natural resources compared to some of its neighbors, it is imperative that Armenia's higher educational, technical, and research-based institutions develop new and pioneering technologies and capabilities in the engineering, IT, and scientific fields for utilization both within Armenia, and as potential export commodities. University students in scientific and engineering fields should be encouraged to major in disciplines, for which there could be skilled employment opportunities in Armenia, such as computer science, electrical and chemical engineering, biotechnology, military technology, and various medical specialties. Further, in order to be able to communicate with research and scientific institutions of other countries, it is important to develop basic language skills in Russian and English. Moreover, in order to prepare future leaders of Armenia's public, diplomatic, and military services, special partnership and training programs should continue to be developed between Armenian and foreign higher educational institutions.

Another important medical discipline that is becoming an integral part of modern society is the field of psychology. Psychological expertise is highly in demand in various tangential disciplines, including by military and political institutions for the purpose of conducting psychological warfare, by organizations and companies that are interested in motivating its work force, and by the mass media, which transmits messages and influences its audience using widely accepted psychological techniques. In the case of the PAI, new national and collective psychological characteristics should be developed and incorporated into the educational field, in order to prepare future generations of Armenians to be freethinking, disciplined, patriotic, and responsible citizens of the homeland.

6. FOSTERING AND PRESERVING CULTURAL VALUES Fostering and preserving Armenian cultural values and traditions are an integral part of PAI, as well as an important factor for uniting Armenians throughout the world. Based on historical records, Armenian civilization dates back to nearly five millennia. Over the centuries, it has created and developed an active, modern, and sophisticated civilization at the junction of east and west. Significant features of Armenian culture are reflected in its prehistoric and early Christian Era Cont. on page 24

Հայ Կեանք

Էջ 24

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

PAN-ARMENIAN IDEOLOGY (PAI) Cont. from page 23

monuments, cross-stones, needlework, carvings, and manuscript designs. The adoption of Christianity as Armenia's state religion in 301 A.D., and the invention of the Armenian alphabet in 405 A.D., helped preserve unique Armenian cultural traditions. Armenian architecture, for example, is considered to be a major component of world culture, especially ecclesiastical architecture. Today, as a matter of policy, the Republic of Armenia rightly promotes tourism by welcoming potential pilgrims to visit Armenia and experience life in an open-air cultural museum. In addition to the Republic of Armenia, other samples of Armenian architecture are readily found throughout modern-day Turkey, the Republic of Georgia, and Azerbaijan (specifically Nakhichevan). Unfortunately, despite surviving earthquakes and erosion throughout the centuries, historically Armenian churches, monasteries, and cemeteries are today often subjected to planned and systematic destruction or disorientation by successive governments of the aforementioned countries, in order to eliminate all historical traces of Armenians' presence and culture in the greater region.

Modern architectural monuments are found throughout the Republics of Armenia and Artsakh. In Armenia's capital, Yerevan, notable architectural accomplishments include Republic Square, the Matenadaran or repository of delicate Armenian books, the State Opera House, the Hamalir sports complex, the Armenian Genocide Memorial and Museum, and other monuments. Examples of Armenian art include miniature paintings, sculptures, frescoes, mosaic and ceramic art, metal works, and engravings. Of course, Armenian cuisine is well-known throughout the world, while literature has always played a vital role in Armenians' cultural and national identity. The Armenian Church's liturgical music, distinctive melodies performed by folk music ensembles using traditional instruments, as well as world-renowned Armenian composers like Sayat Nova, Father Komitas, and Aram Khachaturian have all contributed to the awareness and rise of Armenian national music.

The Armenian Apostolic Church has contributed substantially towards the preservation of Armenian culture, literature, and music. In addition to liturgical music, Armenian language and literature were able to survive and flourish throughout the centuries, despite being susceptible to successive and suppressive foreign empires, including Byzantine, Persian, Arab, Seljuk, Mameluke, Ottoman, Safavid, Tsarist Russian, and Soviet empires, mainly due to the sacrifices made

by Armenian monks and clergymen.

Other Armenian cultural traditions passed from generation to generation include staunch religious beliefs, strong family values and structures, the sanctity of marriage, the honoring of elders, and readiness to help the underprivileged, in addition to natural hospi-

tality and generosity. PAI strongly supports all efforts to preserve and perpetuate our culturally rich Armenian milieus, and transfer our heritage to future generations. In the present environment, our challenge is to prevent all foreign cultural and religious influences from negatively affecting the behavior of future generations of Armenians.

7. DEFINING ARMENIAN SELF-IDENTITY Since PAI is applicable to the Armenian nation spread throughout the world, clarification becomes necessary as to who could consider oneself an Armenian. By factoring historical migrations and assimilation, in addition to atrocities and massacres endured by Armenians, a more general definition could be adopted, which takes the aforementioned factors into consideration. Thus, in accordance with PAI's definition, an Armenian is a person, who regards himself or herself to be part of the Armenian nation, and works towards the success of Pan-Armenian national goals. Therefore, with this description, many types of Armenians could be brought under one large umbrella.

With the aforementioned general description regarding self-identity, members of the following groupings should be considered Armenian: the three main Armenian religious denominations, including adherents of the Apostolic, Roman Catholic, and Protestant faiths.

In addition, citizens of Armenia, immigrants who moved from Armenia to other countries, the handful of survivors of the Armenian Genocide and their descendants, and offspring of mixed marriages whose family surnames denote their Armenian origin. Further, Islamized or secret Armenians, such as the people of Hemshin, ought to be considered members of the Armenian diaspora. The last grouping could number in the millions, and members of this grouping should be encouraged to return to their roots, and openly declare their identity as "Armenian" at their discretion.

A more specific definition of those who qualify as an Armenian is provided by Dr. Armen Ayvazyan, as follows: 1. A person who accepts that his/her motherland is Armenia. In this definition, the motherland of Armenians includes the area of the present-day Republic of Armenia, as well as the occupied lands of western Armenia.

2. Personally he/she shares responsibility for the destiny of Armenia, and is willing to make commitments to protect the country.

3. He/she has a strong spiritual attachment to the country, as well as its culture and language.

4. As a diaspora Armenian, he/she is seriously thinking and planning to immigrate to and become a citizen of the Republic of Armenia.

5. He/she already uses or endeavors to learn the Armenian language and culture. In addition, he/she strives to educate their children and future generations Cont. on page 25

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 25

PAN-ARMENIAN IDEOLOGY (PAI) Cont. from page 24

about the Armenian language and culture.

According to Dr. Ayvazyan's definition, individuals who are born to Armenian parents but are not involved or interested in any of the aforementioned indicators, are simply Armenian by name.

8. HOMELAND AND DIASPORA UNITY Homeland and Diaspora Unity is also an important aspect of PAI. Benefits of such unity include the political and cultural strengthening of Armenian communities throughout the world, and of the Republic of Armenia. In order to achieve such unity, the Republic of Armenia and the Armenian diaspora should strive to resolve all outstanding issues, amid an atmosphere of cooperative spirit, mutual patience and understanding, and political maturity. Some of the present challenges facing both the homeland and diaspora include addressing the blockades of the Republics of Armenia and Artsakh by Turkey and Azerbaijan, two decades of continuous emigration from Armenia, the disturbingly quick assimilation of Armenian immigrants within their respective host countries, and rampant corruption and poverty in the Republic of Armenia. If some of the aforementioned problems are not resolved in the immediate future, they will eventually affect the very existence of Armenia's statehood.

Although diaspora Armenian communities have some cultural differences, as well as variations in their outlooks and traditions, a number of unifying factors, including the primacy of the Armenian language, common cultural values and aspirations, and common historical experiences outweigh the brunt of the differences. The application of the PAI to the subject of unity requires a special approach, due to the fact that each Armenian community in the diaspora has unique conditions and realities, which should be taken into consideration. Hence, Armenian communities throughout the world should be separately studied through various statistical and empirical analyses. PAI, therefore, advocates flexibility by taking into account different realities and specifications particular to each and every diaspora Armenian community.

Certain elements that act as potential barriers to unity, or threaten divisiveness within the global Armenian polity should also be carefully examined. For example, our precious language should be a unifying factor for Armenians. Similarly, emphasis should be placed throughout the diaspora that Armenia is the homeland and ancestral birthplace of all Armenians.

The Republic of Armenia should also focus on eliminating psychological and emotional barriers that are prone to divide Armenians. PAI endeavors to assist in the removal of obstacles, strengthen Armenian cultural and educational institutions in Armenia and throughout the diaspora, and introduce special programs that will foster Armenian unity. In addition, the Internet, as well

as social and mass media should be utilized effectively to emphasize the importance of Armenian unity.

Fostering programs that are geared towards presserving the Armenian identity among members of the diaspora should be initiated. This effort directly correlates to creating stronger and active ties between members of the diaspora, especially among its youth, and their counterparts in the homeland. Diaspora Armenians should be encouraged to forge closer ties with the homeland by visiting and volunteering there as often as possible, and ultimately considering repatriation, which is the only effective way to fight assimilation.

COMMENTARY Stable Statehood The main PAI objectives regarding Armenian statehood are listed in Section 1 of this report. In this commentary section, three subjects will be discussed to clarify the intent of PAI. The subjects include: 1.) The effects of corruption.

2.) The effects of monopolies.

3.) The importance of pursuing the Armenian Cause.

Corruption at all levels of Armenian society, and within the government structure of the Republic of Armenia, is a roadblock that prevents the normal growth of the Armenian economy, distorts the true value of goods and services, and solely benefits criminal elements within society. Monopolistic tendencies are similarly damaging to Armenia's long-term economic growth.

Whenever the price of products are decided by a few individuals or by a single enterprise, devoid of the rigors of free and fair competition in the marketplace, the system ends up arbitrarily rewarding a handful of individuals, who control their respective markets without checks and balances. In turn, those who control monopolies tend to either display their financial gains through their lavish lifestyle, or hide their windfall by transferring profits to offshore banks, as opposed to investing in and creating new jobs for the citizens of Armenia. In order for a genuinely democratic form of government and market economy to come to fruition, it is essential to have checks and balances at all levels of the decision-making process and business transactions. Further, it is imperative to create a transparent and accountable commercial environment, thus spurring the manufacturing or procurement of the best quality of products at competitive prices. In this case, the Armenian government has the power to protect and enforce applicable laws, and enact businessfriendly legislation to encourage new investments in the economy.

With respect to the pursuit of the Armenian Cause, the Armenian government should consider it as part of its national policy, in order to proactively pursue justice for the Armenian people both in the Homeland and Cont. on page 26

Հայ Կեանք

Էջ 26

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

PAN-ARMENIAN IDEOLOGY (PAI) Cont. from page 25

diaspora, as well as provide for the security of the Republic of Armenia. By denying the Armenian Genocide, the present-day Turkish government is becoming an accessory to the crime. It is the PAI's intention to pursue the Armenian Cause to its satisfactory conclusion for the benefit of the Armenian nation.

Defense of the Homeland The PAI advocates the maintenance and buttressing of a strong national army, capable of defending Armenia's borders. The Armenian national army should always be ready and able to respond decisively to hostile actions by either neighboring countries or nonstate terrorist groups. On the Republic of Armenia's western border with Turkey, a Russian military force currently guards the border, and acts as a deterrent against Turkey's aggressive rhetoric and behavior. Of equal importance if the necessity of the Armenian government to maintain a high level of readiness and positive morale among members of the military, and prevent potential negative factors from affecting a soldier's fighting ability. Some of these factors are as follows: 1. Foreign religious sects advocating against the twoyear compulsory service in the Armenian national army.

2. Potential lack of moral and popular support for the army.

3. Potential lack of proper support by the government for military veterans, and especially for veterans who defended the people of the Republics of Artsakh and Armenia, in the face of Azerbaijani aggression and bombardment in the early 1990s.

4. Potential corruption in the ranks of the military, and unexplained deaths of soldiers unrelated to combat duty.

5. Psychological warfare conducted by enemy countries.

6. Potentially irresponsible and selfish actions of Armenian oligarchs.

In addition, the Armenian government must plan for the protection of strategic sites, such as the Medzamor Nuclear Power Plant, and hydroelectric and thermal power plants, lest there be a targeted attack, or one involving chemical or biological weapons, by those who wish to harm Armenia. It is imperative that the Armenian military must possess technologically advanced offensive and defensive weapons, and have access to real-time human and signals intelligence revealing potential adversaries' intentions. With respect to a potential propaganda and media war, the Armenian government must take advantage of the national aspirations of minorities within Turkey, including those of the Kurds, Alevis, Zazas, Circassians, and the Laz, as well as minorities within Azerbaijan including the Talysh, Lezgins, Tats, Avars, and Kurds, by promoting their unique cultures and identities, empow-

ering each minority with platforms advocating selfdetermination, and by regularly broadcasting radio and television programming in the aforementioned minorities' respective languages.

Strengthen Relations with Neighboring Countries PAI advocates an Armenian foreign policy towards neighboring countries based on mutual respect for the sovereignty and self-determination of nations in the region, in addition to constructive dialogue without preconditions, which is paramount for the peaceful resolution of existing problems. Further, the development of bilateral ties based on mutually beneficial relations in the spheres of commerce, trade, transportation, energy, environment, and culture are goals which the Republic of Armenia and its neighbors can meet, if the political will to do so exists on both sides.

Unfortunately, to date, the Republic of Armenia's genuine willingness to forge bilateral relations without preconditions with Turkey, and to a lesser extent with Azerbaijan, have been fruitless. By leveraging its substantial hydrocarbon revenues, Azerbaijan continues to brazenly acquire large quantities of modern weaponry for potential usage in a new war against the Republics of Armenia and Artsakh. Turkey, on the other hand, continues to unabashedly deny the genocide of its Armenian minority in 1915, perpetrated by its predecessor Ottoman Turkish government. On the contrary, Ankara is adept at and continues making unreasonable demands and preconditions prior to the potential opening of the Armeno-Turkish border. On occasion, Turkish leaders also make irresponsible threats against the security of the Republic of Armenia. Considering the aforementioned factors, it is imperative that Armenia maintains a strong national army and develops additional deterrents, in order to discourage the resumption of hostilities on its borders.

Repatriation With respect to repatriation, the PAI's objective is to initiate a special program, whereby thousands of diaspora Armenians would be afforded an opportunity to settle in the Republics of Armenia or Artsakh. Presently, as we witness the uprooting of Armenians, Assyrians, Chaldeans, Yazidis, Kurds, and other displaced minorities throughout Syria and Iraq, it is clear that the lives of those who have remained in both countries are in grave danger. The PAI advises Armenians, who are planning to immigrate to a relatively safer country from Syria or Iraq, consider the Republics of Armenia and Artsakh as their first choice. Unfortunately, the Armenian government's current capacity to accept large numbers of immigrants is limited. More importantly, there is a growing need at the government level to generate a comprehensive immigration policy, in order to eventually accommodate large numbers of Armenian repatriates.

Cont. on page 27

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 27

PAN-ARMENIAN IDEOLOGY (PAI) Cont. from page 26

Towards the end of World War II, an opportunity was created to liberate western Armenian lands. Even during the turbulent war years and its immediate aftermath, the leadership of then-Soviet Armenia planned and organized initiatives aimed at the repatriation of all refugee status and displaced Armenians, with the ultimate goal of eventually settling the repatriates on liberated western Armenian lands. Due to United State President Harry Truman's policies in favor of Turkey, however, the potential repatriation of Armenians to western Armenia failed to materialize.

In accordance with recent polling conducted in Armenia, 40% of participants have indicated a desire to emigrate from Armenia. Moreover, their justification for emigration included the following factors: lack of meaningful employment; dissatisfaction over the functioning of the government; uncertainty about their children's future in Armenia; and prospects of higher salaries and better living conditions in other countries.

To put things in proper perspective, it is imperative to examine the challenges that consecutive Armenian governments have had to face since 1988, and refrain from taking knee-jerk reactions centering blame upon successive Armenian governments. The first real challenge was the 1988 Spitak Earthquake, which was soon followed by the war of liberation in Artsakh, and a tenuous ceasefire in 1994. Of course, the two decade-old blockade of Armenia, essentially an act of war initiated by Azerbaijan and Turkey, continues to this very day. In order to avert its neighbors' aggressive actions and to protect its national security, a large and active army was created in the Republics of Armenia and Artsakh, which, to date, maintains a modicum of stability on Armenia's and Artsakh's borders with Azerbaijan, yet requires large resources to maintain. Other internal and external difficulties include large-scale corruption, monopolies, and a crony capitalistic system of governance, coupled with a diaspora that is unable or unwilling to muster a massive repatriation program. The aforementioned difficulties and challenges could be overcome by following the clearly defined platform of the PAI. Education Based on the PAI's educational program, through their actions and performances all government officials of the Republic of Armenia should act as examples of a new spirit of service to the people of Armenia. By using mass media resources, the government should conduct special educational programs aimed at discouraging corruption in all phases of government transactions, as well as in the conduct of private commerce. The government should also introduce special laws to prohibit corruption, and impose fines and/or jail terms for violators. Such a law should also apply to illegal offshore bank accounts, potentially held by go-

vernment officials, in foreign countries. It is imperative that profits earned in Armenia through monopolies or corporate conglomerates should be invested in Armenia, in order to start new businesses and create more jobs.

For the education of younger generations, Armenia's Education Ministry should embark on a new program that emphasizes patriotic and spiritual values versus material rewards. The program should be galvanized using new textbooks, interactive media, video documentaries, and modern means of communication, in order to emphasize Armenians' pride in traditional characteristics, such as honesty, hard work, quality workmanship, initiative and drive, patriotism, honor, and military and civil service for the security and betterment of the homeland. The end goal of the program should be to motivate citizens to help shape Armenia as a strong, responsible, and modern nation. In addition, encouraging younger generations to stay and work in Armenia, while simultaneously forming large families, will ultimately help Armenia become relatively more self-sufficient with respect to providing security and prosperity to its citizens.

Fostering and Preserving Cultural Values PAI advocates the introduction of certain refinements to Armenian cultural traditions, in order to make them more compatible with the global environment of the 21st century. In addition, increasing attention should be focused upon younger generations of Armenians, in order to protect them from potentially negative influences of foreign cultures. Specifically, closer attention should be turned to politically impressionable youth, who could be used as tools by nefarious foreign elements to degrade the security and stability of Armenia.

Starting with the First World War and continuing in the wake of the Armenian Genocide, both Ottoman and Kemalist Turkish governments adopted, as state policy, the removal of all indicators of an Armenian presence in western Armenia. The implementation of this policy included the demolition and looting of thousands of churches and monasteries, the conversion of some religious edifices to mosques or barns, and the removal of Armenian inscriptions. In addition, Armenian-owned and built educational structures, private residences, multi-story buildings, shops and farms, were illegally transferred to Turkish government use, as well as to private individuals. Today, only a handful of the thousands of Armenian-owned spiritual and secular structures remain standing. In order to address and raise awareness of the aforementioned reality on the ground in present-day Turkey, the United States Congress initiated and approved legislation stipulating that the Turkish government transfer all remaining confiscated and previously non-Turkish owned religious properties to their rightful Christian Cont. on page 28

Հայ Կեանք

Էջ 28

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

PAN-ARMENIAN IDEOLOGY (PAI) Cont. from page 27

owners of Armenian, Hellenic, or Assyrian descent.

Not surprisingly, a similar policy of wanton degradation and annihilation has been used by Azerbaijan to destroy traces of the nascent Armenian cultural heritage, including cross-stones and religious structures in Nakhichevan, as well as by fanatical members of the Georgian Orthodox Church hell-bent on erasing or "Georgianizing" similar indicators of the Armenian heritage throughout the Republic of Georgia.

Armenian Self-Identity PAI's definition for an Armenian is fairly general, and intended to accept as many individuals who consider themselves Armenian to be identified as Armenian. In recent memory, some Islamized (or secret) Armenians - the Hemshin people included - are openly declaring their Armenian roots and heritage, as well as their desire to be considered Armenian. It is important to note that such secret Armenians, who were forced to renounce their Christian faith and ethnic background, are the original inhabitants of lands in western Armenia upon which they reside. Therefore, they have inherent rights to request the return of these lands to their rightful owners: the Armenian nation. Considering the aforementioned facts, the government of the Republic of Armenia should develop a special policy towards these secret Armenians.

Turning to an issue impacting the Armenian diaspora, assimilation has been and continues to be of growing concern in the overall struggle to maintain one's Armenian identity. Indeed, assimilation is a reality on the ground, which PAI has taken into serious consideration in formulating its objectives. Traditional methods that have been used to help maintain an individual's Armenian identity include: Enrollment in Armenian day or Saturday schools from an early age; Armenian Church attendance and participation in Sunday school; the use of the Armenian language at home; and the perpetuation of the Armenian cultural heritage through dramatic, artistic, scouting and athletic programs. In general, established Armenian communities have fared relatively better in delaying assimilation.

Unfortunately, the recent wave of emigration from Armenia has subjected many immigrants, especially those residing away from established Armenian strongholds, to greater and faster assimilation.

Homeland and Diaspora Unity By following PAI's action plan, emigration from Armenia can be controlled. An improved economic and security situation in Armenia will also improve homelanddiaspora relations and lead to greater unity in purpose.

In order to strengthen homeland-diaspora unity, PAI envisions the creation of an ad-hoc committee comprised of experts in various fields, including politics, military sciences, economics, psychology, and other disciplines, who would be tasked to list and delineate all outstanding issues between the homeland and the

diaspora, and propose commensurate solutions. Additionally, PAI envisages the formation of a more centralized structure for Armenian diaspora communities, in addition to incorporating representatives of the diaspora within Armenian governmental structures. Of course, the aforementioned idea has been considered and addressed in the past. For example, in 1970 there were efforts to create a Pan-Armenian central structure in the diaspora, which would have a political status, in addition to being recognized as an authority to represent diaspora Armenians at the United Nations. During that era, naturally, Armenia was part of the Soviet Union, and Armenians could not represent themselves at the United Nations. The Reverend James Krnouzian was the sponsor and promoter of the aforementioned idea. Similarly, in the more distant past, there have been proposals to issue "Nansen" identity cards to all Armenian refugees under the sponsorship of a "Congress of Exiled Armenians," with concomitant rights to address the confiscation of their properties by successive Turkish governments within international judicial fora. The main initiator of this idea was the Lebanese-Armenian attorney, Kaspar Derderian.

CONCLUSIONS The Pan-Armenian Ideology (PAI), as well as the implementation of its objectives, has been presented and discussed in this report. In this section, some concluding remarks will be made, with the hope of contributing to the overall improvement of conditions in the Republics of Armenia and Artsakh, and in the diaspora, as we continue our progress in nation-building.

In order to better serve the needs of the Armenian people, improve the political and economic environment in the country, and create a more citizen-friendly and transparent government, the authorities of the Republic of Armenia should strive to remove all sources of corruption, monopolies, and special privileges. In addition, a system of selective justice must be replaced by providing due process and equal justice for all.

It is critical to continue maintaining a strong national army capable of providing the necessary security for the Republics of Armenia and Artsakh, as well as the defense of their respective borders. In this vein, it is advisable to maintain an active civil defense force, as well as an active military reserve force. Under the present conditions on the eastern borders of the Republic of Artsakh, it is also advisable to develop deterrent tactics, in order to discourage, disrupt and degrade instances of enemy aggression. Moreover, all necessary measures must be taken, in order to protect Armenian citizens from the destructive actions of nonstate terrorists, and shield them from neighboring countries' threats of using chemical or biological Cont. on page 29

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 29

PAN-ARMENIAN IDEOLOGY (PAI) Cont. from page 28

weapons. As long as dialogue and negotiations with neighbors benefit the Republic of Armenia politically and economically, and serve the country's national interests, the Armenian government should always be ready to conduct such negotiations, even with aggressive neighbors such as Azerbaijan and Turkey. A more liberal yet cautious attitude might be warranted when dealing with the Russian Federation, especially in light of its recent sale of armaments and weapons systems, amounting in the billions of dollars, to Azerbaijan.

As a matter of state policy, the Armenian government should incorporate a comprehensive repatriation program. Such a policy should include provisions that would allow any diaspora Armenian to settle in the homeland, if he or she desires to do so. Further, this policy should include provisions for serious repatriation programs aimed at addressing the latest wave of Armenian and Yazidi refugees displaced throughout the Middle East.

In order to better prepare the educational foundation of future generations of Armenians, today's authorities must initiate a transformational education program, whereby Armenian youth would be taught to act as responsible, law-abiding, and patriotic citizens, proud of their rich cultural heritage, ready to defend their homeland at all cost, and prepared to face potential hardships and sacrifices for the greater good of a unified homeland.

The strong bonds and patriotic feelings created between individuals of Armenian heritage are key ingredients, which, in the past, have united Armenians throughout the globe. Indeed, the intrinsic and moral values of the Armenian culture heritage, language, and traditions should be transferred to younger generations of Armenians both in Armenia and the diaspora. Such are the characteristics that will ensure the continuity of the Armenian nation.

In order to ensure the preservation and perpetuation of the Armenian identity throughout the global diaspora and combat increasing assimilation, innovative new projects must be formulated and implemented with the assistance of the government of the Republic of Armenia. Short of repatriation to Armenia, diaspora communities will inevitably lose their Armenian identity unless a concerted effort is made to address and forestall assimilation.

In order to improve homeland and diaspora unity, a special and impartial ad-hoc committee must be formed. This committee should include representatives from the Armenian government, as well as from diaspora communities. The committee's tasks would involve the identification and investigation of all possible problem areas disrupting efforts at homelanddiaspora unity, a scientific study of the committee's

findings, and proposals with concrete solutions. Due to relatively improved relations, spanning the past two decades, between both parties, greater assistance from the diaspora could be provided to the homeland in such sectors as higher education, information technology, finance and accounting, energy and the environment, and sustainable agriculture, to name a few.

The aforementioned committee could also study and recommend ways to better organize the diaspora to lobby more effectively in their respective countries, in support of pro-Armenian issues and candidates running for public office, and as a counterweight to xenophobic Turkish and Azerbaijani anti-Armenian propaganda and falsehoods.

In the course of time, the implementation of the objectives of the Pan-Armenian Ideology will require a serious master plan with, at least, two components. The first plan should address issues related to the present state of the Republic of Armenia and the diaspora.

The second and more long-term plan should address the future of the Republic of Armenia, as well as pathways towards the resolution of the Armenian Cause.

Both projects ought to be undertaken by a special task force, comprised of experts from the Republic of Armenia and the diaspora.

END

Էջ 30

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Dr. Vladimir Boghossian

The Launching of the 37th Volume of the Haigazian Armenological Review On Thursday, October 5, 2017, the 37th volume of the Haigazian Armenological Review was launched in Beirut in the presence of Armenian intellectuals, scholars and a host of guests.

At the center of the Haigazian University Auditorium the books of the late Fr. Antranik Granian, editorin-chief of the Haigazian Armenological Review were exhibited. Fr. Granian had joined the university faculty in 1978. He headed the editorial board of the Review since 1990 and secured its regular publication with his prudent guidance. During his leadership both the content and qualitative depth of the Review were further enriched, thus making it one of the most sought for Armenian studies periodicals.

The ceremony started with the opening words of Dr. Nanor Karageozian, Director of the Armenian Department of Haigazian University. Dr. Karageozian welcomed the audience and grieved that she joined the Review editorial board lately, and had barely collaborated with Fr. Granian, who passed away on September 27, 2017.

Dr. Karageozian shared with the audience the distinctive characteristics of the work mode and ethic of the editorial board of the Review. She stressed that “working collectively and benefiting from the skills of experts coming from various fields and backgrounds, and completing editing from a multifaceted perspective … are especially important in the field of Armenian Studies, where research is undertaken in numerous places around the world, is disseminated by means of multilingual publications and conferences, and is conducted through multidisciplinary efforts and communication among different experts.” Dr. Karageozian stated that, as a manifestation of that diversity, the 37th volume covers a wide range of topics in

the form of 18 research articles, 5 investigative articles, 3 unpublished documents, 7 briefings, 6 book reviews and 16 obituaries. These are authored by 43 scholars coming from the Armenian Diaspora, the Republic of Armenia, and Artsakh.

Dr. Antranik Dakessian, the executive secretary of the Review conducted a power point presentation, which showed the path Fr. Granian had taken at Haigazian University in general and with the Haigazian Armenological Review in particular.

Dr. Vladimir Boghossian, the cultural attaché of the Embassy of the Republic of Armenia in Lebanon, mapped the educational and research centers of the Diaspora, briefed the historical development of the Armenian Studies and argued that the discipline should grow and develop in line with the needs and demands of the time. Dr. Boghossian emphasized the role Hiagazian University plays in the Diaspora, highlighted the contribution of Haigazian’s Armenian Department, the Derian Armenological Library and the Armenian Diaspora Research Center to the growth of Armenian Studies.

The President of Haigazian University, Rev. Dr. Paul Haidostian, commemorated late Fr. Granian, and mentioned that Fr. Granian’s presence had an ennobling, encouraging and advancing impact. Rev. Dr. Haidostian stressed that Armenian studies is a part of the Haigazian University mission, because “this discipline is science and science improves the performance of every Armenian.” He reminded that universities and contemporary civilizations cannot generate contemporary concepts, curricula and science without research and research centers.

Rev. Dr. Haidsotian noted that the Haigazian Armenological Review has become the main address to all those who publish papers in Western Armenian language. Dr. Haidostian thanked the editorial board of the Review and wished them success in their Armenological endeavor.

The ceremony was concluded with the cutting of the traditional cake.

It is worth mentioning that the Review has newly acquired its ISSN (2518-9697).

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 31

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Հայրապետի այցելութիւնը Արեւմտեան թեմի հաւատացեալներուն Արեւմտեան թեմի 90-ամեակի փառաշուք տօնակատարութիւնը ԽԱՉԻԿ ՃԱՆՈՅԵԱՆ «Բարեխօսութեամբ Վերին քո զօրացդ Միշտ անշարժ պահեայ զԱթոռն Հայկազեան»: (Շարական) Հայց. Առաքելական Մայր Եկեղեցւոյ Արեւմտեան թեմի հիմնադրման 90-ամեակի պանծալի տարեդարձին առիթով, բարեջան եւ մեծագործ առաջնորդ՝ Գերշ. Տ. Յովնան արք. Տէրտէրեանի ղեկավարութեամբ՝ բազմաթիւ, բազմաբնոյթ եւ բազմամակարդակ ձեռնարկներով պիտի նշեն թեմի պատմական այս տարեդարձը: Այս օրերուն թեմի բոլոր պատասխանատուները հոգեւոր, աշխարհիկ, երիտասարդական, աշակերտական, բարերարներ, թեմի 51 ծուխերու եւ եկեղեցիներու, ինչպէս նաեւ՝ Արեւմտեան թեմէն ներս գործող 40-է աւելի մարմիններն ու յանձնախումբերը, միասնականութեան գեղեցկագոյն մթնոլորտի մէջ եւ ժամացոյցի ճշդապահութեամբ լծուած են տենդագին աշխատանքի մը, թեմի 90-ամեակի տօնակատարութիւնը անմոռանալի օրերու վերածելով: Հոկտեմբեր 24-էն Նոյեմբեր 5-ի օրերը, Արեւմտեան Նահանգներու հայութեան համար պատմական բացառիկ օրեր պիտի ըլլան: Այդ օրերուն թեմի 90-ամեակի տօնակատարութեան առիթով կազմակերպուած ձեռնարկները պիտի վայելեն Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Հայրապետին նախագահութիւնը եւ որոշ ձեռնարկներ ալ՝ օրհնաբեր ներկայութիւնը: Արդէն մեր գաղութը, ամիսէ մը ի վեր մեծ սիրով եւ ակնածանքով, անհամբեր կը սպասէ անգամ մը եւս տեսնելու Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը եւ Անոր Աջը համբուրելով, արժանանալու Հայոց Շնորհազարդ Հայրապետի օրհնութիւններուն: *** Նոյեմբեր 28, 1927ին, լուսոյ խորան Ս. Էջմիածնի Ամենայն Հայոց Հայրապետ, երջանկայիշատակ Գէորգ Ե. Կաթողիկոսի կոնդակով հիմը դրուեցաւ Քալիֆորնիոյ թեմին, որ յետագային անոր քանի մը նահանգներ միանալով վերանուանուեցաւ ԱՄՆ-ի Արեւմտեան թեմ: Այդ օրերու Հայաստանեայց Առաքելական Եկեղեցւոյ զաւակներուն ջանքերով կառուցուած էին հինգ եկեղեցիներ Ֆրեզնոյի եւ անոր շրջակայ քաղաքներուն մէջ: Այս հինգ եկեղեցիները օծուած էին եւ ենթակայ էին Արեւելեան թեմի առաջնորդին, որ իր հերթին ենթակայ էր Ս. Էջմիածնի Աթոռին: Այդ հինգ եկեղեցիները կորիզը կազմեցին Արեւմտեան թեմին: Ամենայն հպարտութեամբ կու գանք յիշելու թէ Արեւմըտեան թեմի գոյառման, հաստատման եւ ձեւաւորման մէջ, իր անփոխարինելի դերը կատարած են ՌԱԿ-ի մեր շարքայինները եւ «Նոր Օր» պաշտօնա-

թերթը, խորունկ հաւատքով եւ մեծ նուիրումով անոնք եկեղեցաշինութեան եւ եկեղեցական մարմիններուն մէջ ծառայեցին, այն վստահ հաւատքով որ հայուն համար՝ «Եկեղեցին հայկական մէն մի քարին տակ գետնի, Դէպի երկինք բարձրացող գաղտնի ճամբայ մը ունի…»։ Եւ այսպէս ալ գործեցին մեր սքանչելի նախորդ սերունդները, որոնք այս ափերուն վրայ կրցան պահել իրենց ինքնութիւնը եւ հաւատքը հարիւր տարիէ ի վեր, շնորհիւ կառուցուած Հայաստանեայց Առաքելական եկեղեցիներու: Այդ հինգ եկեղեցիներով սկսած, այսօր 51 ծուխէ եւ եկեղեցիներէ կազմուած հոգեւոր հոյակապ հաստատութիւն մըն է Արեւմտեան Թեմը, որ կը շարունակէ գործել ընդ հովանեաւ մեր Վեհափառին՝ Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Կաթողիկոսի։ Արեւմտեան թեմը իր գոյութեան 90 տարիներուն, ունեցած է ութը առաջնորդներ, որոնք իրենց Աստուածատուր շնորհքներով մեր Եկեղեցւոյ պարծանքն են: Թեմիս առաջին Առաջնորդն է Գերշ. Տ. Գարեգին արք. Խաչատուրեան (Տրապիզոնցի), որ Առաջնորդ եղաւ Մայիս 26, 1928-ին, յետագային Պոլսոյ Պատրիարք ընտրուեցաւ, իսկ Մայիս 3, 2003-ին Արեւմտեան Թեմի պատգամաւորական ընդհանուր ժողովը ընտրեց ութերորդ Առաջնորդը՝ Գերշ. Տ. Յովնան արք. Տէրտէրեան, որ 14 տարիներէ ի վեր արտակարգ ձեռնհասութեամբ կը ղեկավարէ մեր թեմը, անոր ՈՍԿԵԴԱՐԸ ԿԵՐՏԵԼՈՎ: Շարունակութիւնը էջ 32

Էջ 32

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Հայրապետի այցելութիւնը Արեւմտեան թեմի հաւատացեալներուն Շարունակութիւն էջ 31-էն

թեամբ:

Արդարեւ, մեր սիրելի Առաջնորդին կատարած ծառայութիւններուն նոյնիսկ արագ եւ ամփոփ թւումը բազմաթիւ էջերու կը կարօտի: *** Մեր թեմի կազմակերպումը, ձեւաւորումը եւ ամուր ու անսասան հիմերու վրայ դնողը եղաւ, թեմի 7րդ շինարար Առաջնորդը՝ Գերշ. Տ. Վաչէ արք. Յովսէփեան, որ արտակարգ նուիրումով 32 տարի՝ 19712003 ծառայեց եւ եկեղեցիներուն թիւը 5-էն հասցուց 17-ի, բազմաթիւ եւ բազմաբեղուն ծառայութիւններ կատարելով: Նախորդ Առաջնորդներն էին՝ Գերշ. Տ. Եղիշէ եպս. Սիմոնեան, Գերշ. Տ. Թորգոմ արք. Մանուկեան, որ յետագային Երուսաղէմի Պատրիարք ընտրուեցաւ, Գերշ. Տ. Բաբգէն արք. Վարժապետեան, Գերշ. Տ. Շնորհք արք. Գալուստեան, որ յետագային Պոլսոյ Պատրիարք ընտրուեցաւ, Գերշ. Տ. Մամբրէ եպս. Գալֆայեան: *** 18 տարի առաջ, Ս. Էջմիածնի մէջ տեղի ունեցաւ Հայ Եկեղեցւոյ համաշխարհային ընդհ. Պատգամաւորական ժողովը, ընտրելու համար վախճանեալ Գարեգին Ա. Վեհափառի յաջորդ Կաթողիկոսը:

Կազմակերպեց Ս. Էջմիածնի վանքը, Գէորգեան ճեմարանը հոգեւոր եւ կրթական աննախընթաց բարձունքի մը հասցնելով: Կրօնականներու հսկայ բանակ մը պատրաստեց ծառայելու համար աշխարհասփիւռ հայութեան, բազմաթիւ եկեղեցիներ նորոգուեցան եւ հիմնուեցան նորեր Գարեգին Բ. Շինարար հայրապետի օրերուն, քրիստոնէական դաստիարակութիւնը զարկ առաւ, հոգեւոր եւ գրական բազմաթիւ հրատարակութիւններ լոյս տեսան Էջմիածնի կամ աշխարհատարած թեմերու մէջ։

27 Հոկտեմբեր 1999-ին 132-րդ Ամենայն Հայոց Հայրապետ ընտրուեցաւ Արարատեան թեմի կաթողիկոսական փոխանորդ՝ Գերշ. Տ. Գարեգին արք. Ներսիսեան, որուն օծումը տեղի ունեցաւ 4 Նոյեմբեր 1999-ին, ներկայութեամբ եւ մասնակցութեամբ մեծ թիւով կղերականներու եւ աշխարհականներու: Վեհափառ Գարեգին Բ. Հայրապետը ծնած է Էջմիածնի Ոսկեհատ գիւղին մէջ 1951-ին: Աշխարհականի անունն է Կտրիճ: 1972-ին կուսակրօն քահանայ ձեռնադրուելով վերանուանուեցաւ Գարեգին, իսկ Ամենայն Հայոց վեհափառ ընտրուելէ ետք կոչուեցաւ Գարեգին Բ. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս: Վեհափառը ուսանած է Գէորգեան ճեմարան եւ Վիեննայի համալսարանը, ուսանած եւ ծառայած է Գերմանիոյ Պոնն քաղաքի Աստուածաբանական քոլէճի մէջ, անցած է Զոկորսք, Ռուսաստան, ուսանելու համար: Վերադարձած Ս. Էջմիածին եւ նշանակուած է Արարատեան թեմի փոխանորդի պաշտօնին, ծառայելով Գէորգեան ճեմարանէն ներս:

Հայրենիքի, Արցախի եւ Սփիւռքի հայութեան համար բազմատեսակ օժանդակութիւններ ծրագրած է յատկապէս Իրաքի եւ Սուրիոյ հայութեան նիւթական եւ բարոյական նպաստներ հասցնելով: Կրօնական պետերու, նախագահներու եւ քաղաքական գործիչներու հետ ունեցած շփումներուն ատեն վեհափառը միշտ ալ արծարծած է Հայոց Ցեղասպանութեան հարցը: ՄԱԿի ղեկավարներուն, մարդասիրական եւ բարեսիրական բազմաթիւ կազմակերպութիւններու հետ ունեցած շփումներով, կրցած է այս կազմակերպութիւնները հետաքրքրել եւ քաջալերել, որ Հայաստանին եւ հայութեան օգտակար ըլլան: Մեր մաղթանքն է, որ բոլոր կենաց եւ տաղանդներու աղբիւր՝ Աստուած միշտ ծաղկած եւ կանգուն պահէ մեր մայրենի եկեղեցին եւ Առաքելական մեր Աթոռը: Մեր սիրելի Վեհափառին հովուապետական եւ կաթողիկոսական Գաւազանը ջահաւորէ եւ հանդարտեցնէ բազմախռով եւ բազմատանջ, բայց իր եկեղեցիով եւ հայրենիքով հպարտ հայութեան կեանքը՝ խաղաղութիւն, բարօրութիւն եւ միասնականութիւն պարգեւելով մեր ժողովուրդին: Վեհափառ Տէր, մեր սրտի խորքէն Ձեր Վեհափառութեան բարի եկաք կ՚ըսենք, մաղթելով մեր Շնորհաշատ Հայրապետին կենսառողջ կեանք եւ հովուապետական բազում տարիներ, ի փառս Աստուծոյ եւ ի պայծառութիւն մեր դարաւոր եկեղեցիին, հայրենիքին եւ ժողովուրդին:

1989-ին հիմնած է Վազգէնեան դպրեվանքը Սեւանայ լիճի կղզիին վրայ: 1993-ին ձեռնադրուած է եպիսկոպոս, նոյն տարին ալ ձեռնադրուած է արքեպիսկոպոս, անշուշտ միշտ հոգելոյս Վազգէն Ա. Վեհափառի ձեռամբ:

Մեր թեմի աշխարհիկ եւ հոգեւոր բոլոր պատասխանատուները, հին եւ նոր հոգեւորականները, դպրաց դասի անդամները, վարչական պատասխանատուները, գլխաւորութեամբ մեր սիրեցեալ Առաջնորդ՝ Գերշ. Տ. Յովնան արք. Տէրտէրեանի, սրտանց կը շնորհաւորենք բոլորը թեմի 90-ամեակին առիթով, մաղթելով նորանոր տարեդարձներ՝ մեր ժողովուրդի հոգեւոր կեանքի հարստացման համար:

Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը փոքր տարիքին եղած է շատ ուշիմ աշակերտ մը, բացառիկ ընդունակութիւններու տէր պատանի մը: 48 տարեկանին Գարեգին արք. Ամենայն Հայոց կաթողիկոսի պաշտօնին ընտրուեցաւ եւ այդ օրուընէ ի վեր մեր հայրապետը կը գործէ մեծագոյն նուիրումով եւ վճռականու-

«Ամէն հայի սրտից բխած Լսիր այս ձայն, ով Աստուած, Երկար կեանք տուր հայրապետին, Երկար օրեր հայոց հօր: Տէր, անսասա՛ն պահիր դու միշտ Քո իսկ հիմնած Մայր Աթոռ»։

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Հայ Կեանք

Էջ 33

Լեւոն Հայրապետեանի Մահ՝ բարերար անունը ոսկէ տառերով Լեւոն Հայրապետեանի գրուած է բոլորիս սրտերուն մէջ. Արցախի Պետական նախարար

Հոկտեմբեր 18-ին` երկարատեւ հիւանդութենէ ետք, Մոսկուայի Մորտովիոյ բանտին մէջ, կեանքէն հեռացած է ռուսաստանաբնակ հայ գործարար, բարերար Լեւոն Հայրապետեան: Ան 68 տարեկան էր եւ կը տառապէր ծանր հիւանդութենէ: Մեծ բարերար Լեւոն Հայրապետեանի մահը մեծ կորուստ է համայն հայութեան համար: Այս մասին «Արմէնփրէս»-ի հետ զրոյցի ընթացքին նշած է Արցախի Հանրապետութեան պետական նախարար Արայիկ Յարութիւնեան: «Խորին ցաւով տեղեկացայ հայ ազգի մեծ բարերար Լեւոն Հայրապետեանի մահուան մասին: Անխօս, սա մեծ կորուստ է համայն հայութեան համար: Անգնահատելի է Լեւոն Հայրապետեանի նուիրումն ու աւանդը Արցախի զարգացման եւ պաշտպանութեան ապահովման գործին: Անոր անունը վաղուց ոսկէ տառերով գրուած է հայոց պատմութեան մէջ եւ բոլորիս սրտերուն մէջ: Համոզուած եմ, որ հայ ժողովուրդի մօտ երկար տարիներ վառ կը մնայ անոր պայծառ յիշատակը, որու խօսուն վկաները պիտի ըլլան անոր կողմէ կատարուած բազմաթիւ գործերը հայրենիքի մէջ»,-ըսած է Արայիկ Յարութիւնեան:

TELEGRAPH ՊԱՐԲԵՐԱԿԱՆԻ «ՕՐՈՒԱՆ ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ»-Ը

Լեւոն Հայրապետեան աշխոյժ մասնակցութիւն ունեցած՝ է Արցախի Հանրապետութեան ստեղծման գործին եւ կը համարուի անոր գլխաւոր հովանաւորներէն մէկը: Կը համարուի ամենամեծ ներդրողը Լեռնային Ղարաբաղի ժամանակակից պատմութեան մէջ: Անոր ծրագիրները իրագործուած են Ստեփանակերտի, Մարտակերտի շրջանի Վանք գիւղին մէջ: Գործարարի միջոցներով 2000-2002 թուականներուն վերակառուցուած է հայկական հռչակաւորԳանձասարի վանական համալիրը (13-րդ դար), որ այժմ Ղարաբաղի ամենաբարեկարգուած սրբավայրերէն մէկը կը համարուի: Մեծ միջոցներ ներդրուած է Վանք գիւղի վանական համալիրի շուրջ տեղակայուած ենթակառուցուածքներու զարգացման համար: 2008-ի Հոկտեմբեր 16-ին Շուշիի եւ Գանձասարի մէջ բարերարը կազմակերպած է նորապսակներու համատեղ պսակադրութիւն: Այդ արարողութիւնը, 700 երիտասարդներու մասնակցութեամբ, իր տեսակով առաջինն էր ոչ միայն Արցախի, այլեւ ողջ Հայաստանի համար: Մեծ հարսանիքի օրը 200 զոյգ պսակադրուած է Գանձասարի մէջ: Քանի մը ժամ անց եւս 500 զոյգ պսակադրուած է Շուշիի Ղազանչեցոց եկեղեցւոյ մէջ: Ան ցանկութիւն յայտնած էր յուղարկաւորուիլ ծնողներուն կողքը՝ Մոսկուայի հայկական գերեզմանատան մէջ:

Բրիտանական Telegraph պարբերականը Երեւանի 2977-րդ տարեդարձի օրը Երեւանի բար-

ձունքէն նկարուած լուսանկարը տեղադրած է «Օրուան լուսանկար» բաժինին մէջ: Լուսանկարին մէջ օդապարիկ պատկերուած է` Արարատ լերան ֆոնին: Յիշեցնենք, որ 14 Սեպտեմբերին Երեւանի մէջ տեղի ունեցաւ Օդագնացութեան միջազգային փառատօն` նուիրուած Երեւանի 2799-րդ տարեդարձին: Օդ բարձրացան 13 օդապարիկներ:

Էջ 34

Հայ Կեանք

Ուրբաթ, 27 Հոկտեմբեր 2017

Ս. Սարգսեան բանակի արդիականացման 7-ամեայ ծրագիր կը պահանջէ

Մետվետեւ. «Ռուսիա կը շարունակէ մնալ Հայաստանի առաջատար գործընկերը»

Հոկտեմբերի 24-ին կայացած Պաշտպանութեան Նախարարութեան Պաշտպանական ազգային հետազօտական համալսարանի (ՊԱՀՀ) կրթական նոր ծրագիրի մեկնարկը ազդարարող նիստի ընթացքին նախագահ Սերժ Սարգսեան յայտարարած է որ, Հայկական բանակն այսօր ուժեղ է եւ մարտունակ եւ ունակ է կատարելու իր առջեւ դրուած խնդիրները: «Մեր բանակն այսօր ուժեղ է եւ մարտունակ, սակայն դա չի նշանակում, թէ մեր զինուած ուժերը չպէտք է կատարելագործուեն եւ զարգանան: Մենք այսօր սահմանում ենք նոր՝ անհամեմատ բարձր նշաձող: Հայաստանի Հանրապետութեան զինուած ուժերի կտրուկ արդիականացումը ժամանակի պահանջն է: Դա նաեւ թելադրուած է ինչպէս այսօրուայ, այնպէս էլ ապագայի մարտահրաւէրներով: Ես այսօր խնդիր եմ դնում մշակել բանակի արդիականացման նոր եօթնամեայ ծրագիր՝ 2018-2025 թուականների համար: Այդ ծրագիրը պէտք է իրականութիւն դարձնենք համատեղ ուժերով՝ ես, որպէս գլխաւոր հրամանատար, Պաշտպանութեան նախարարը, զինուած ուժերու հրամանատարական կազմը, մեր զինուորները եւ ողջ հասարակութիւնը»,յայտնած է Սերժ Սարգսեան: Սերժ Սարգսեան ՀՀ Պաշտպանութեան նախարարին յանձնարարած է երկամսեայ ժամկէտի մէջ զեկուցել այս ուղղութեամբ իր կատարած աշխատանքին մասին: Քննարկումներէ եւ լրամշակումներէ ետք այդ ծրագիրը պիտի հաստատուի 2018 թուականի Յունուարի 28-ին, այսինքն ՝ Բանակի հիմնադրման օրը: «Ծրագիրը պէտք է լինի այս փուլում մեր պետութեան գլխաւոր խնդիրներից մէկը, եթէ ոչ ամենագըլխաւորը: Եօթ տարի յետոյ ներկայումս արդէն իսկ մարտունակ բանակը պէտք է հասած լինի որակական նոր՝ բացառիկ մակարդակի»,-շեշտած է Սերժ Սարգսեան:

Հայաստանի եւ Ռուսիոյ միջեւ դաշնակցային յարաբերութիւնները տարուէ տարի տինամիք կերպով կը զարգանան: Լրագրողներու հետ հանդիպման ժամանակ յայտարարած է ՀՀ վարչապետ Կարէն Կարապետեան ամփոփելով Ռուսիոյ վարչապետ Տմիթրի Մետվետեւի հետ ունեցած զրոյցի արդիւնքները: Ան նշած է, որ տուեալները կը վկայեն աճի առկայութեան մասին, սակայն հանդիպման ժամանակ արձանագրած են, որ առաւել մեծ աճի հնարաւորութիւններ կան: «Քննարկուել են համատեղ ներդրումային ու այլ ծրագրերի իրականացման հնարաւորութիւնները»,նշած է Կարապետեան: Ստորագրուած փաստաթուղթերն ալ, ըստ կառավարութեան ղեկավարին, պիտի նպաստեն երկու երկիրներուն միջեւ յարաբերութիւններու յետագայ զարգացման ու ամրապնդման։ Առեւտրատնտեսական յարաբերութիւններուն մէջ կարեւորած են միջկառավարական յանձնաժողովի դերը։ Նշած են, որ վերջին շրջանին հանդիպումները կառուցողական են ու նոր խթան կը հանդիսանան յարաբերութիւններու զարգացման համար: «Մեր բանակցութիւնները, ինչպէս միշտ, շատ կառուցողական էին, բարեկամական: Վստահ եմ, որ մեր պայմանաւորուածութիւնները շուտով իրականութիւն կը դառնան եւ մենք միայն առաջ կ’ընթանանք»,- նշած է Կարապետեան, աւելցնելով, որ գոհ են կատարուած աշխատանքներէն: Ռուսիոյ վարչապետ Տմիթրի Մետվետեւ յայտարարած է, որ հանդիպման ընթացքին համոզուած են, որ բոլոր ուղղութիւններով երկու երկիրներու յարաբերութիւններուն մէջ զարգացում կայ, ամէն ինչ շատ լաւ է: «Ռուսիա կը շարունակէ մնալ Հայաստանի արտաքին առեւտրատնտեսական առաջատար գործընկերը, երկկողմ առեւտրաշրջանառութեան ծաւալները կ’աւելնան, ընդ որում աճը լաւ թէմփերով կ’ընթանայ»,-յայտնած է ան: