Javanese - The Book of Genesis

Page 1


PurwaningDumadi

BAB1

1Ingwiwitan,GustiAllahnitahakelangitlanbumi. 2Bumiikutanpawujudlankosong;lanpepetenganaing sadhuwureteleng.LanRohéGustiAllahpindhahing lumahingbanyu

3GustiAllahbanjurngandika,"Mugaanapepadhang!"

4LanGustiAllahmirsanipepadhangikuapik,lanGusti Allahmisahakepepadhangsakapepeteng.

5GustiAllahnimbalipepadhangikuAwan,lanpepeteng kasebutdiaraniWengiLansorelanesukikudinapisanan

6IdaSangHyangWidiWasararisngandikasapuniki:“Ing tengah-tengahesanewentenawang-awang

7GustiAllahbanjurnitahakécakrawalalanmisahaké banyusinganaingsangisorécakrawalakarobanyusing anaingsandhuwurécakrawala;

8GustiAllahbanjurnimbalicakrawalaikuSwarga.Lan sorelanesukikudinakapindho

9GustiAllahbanjurngandika,"Banyu-banyuing sangisorelangitpadhanglumpukakedadisiji,lansupaya garingkaton"

10GustiAllahbanjurnimbalilemahkanggaringikuBumi; lanbanyunenglumpukdiaraniSegara.

11GustiAllahbanjurngandika,"Bumimetoknasuket, tetuwuhankangmetokakéwiji,lanwitwoh-wohankang metokakéwoh-wohan,kangwinihanaingbumi."

12Bumimetokakésuketlantetuwuhansingmetokakéwiji, lanwit-witansingmetokakéwoh,singwijinéanaing njeroné,lanGustiAllahmirsaniyènkuwiapik.

13Ingwayahsorelanésukikudinakatelu

14GustiAllahbanjurngandika,"Anapepadhangingakasa kanggomisahakerinalanwengi;lansupayapadhadadi tandha,lankanggomangsa,lankanggodinalantaun

15Padhadadiapepadhanganaingawang-awangkanggo madhangibumi,laniyakelakonmangkono.

16GustiAllahnitahaképepadhanggedhéloro;pepadhang kangluwihgedhekanggongwasanirina,lanpepadhang kangluwihcilikkanggongwasaniwengi:Panjenengane uganitahakelintang-lintang

17GustiAllahbanjurnetepakewong-wongmauanaing awang-awangkanggomadhangibumi, 18Lankanggongwasanirinalanwengi,lankanggo misahakepepadhanglanpepeteng,lanGustiAllahmirsani yenikuapik.

19Sorelanésukikudinakangkapingpapat

20IdaSangHyangWidiWasararisngandikasapuniki: “Ingtoyapunikangetokangmakhluksaneobah-obahsane kauripan,miwahmanuk-manuksanemaburnginggilring jagateringawang-awang.

21GustiAllahbanjurnitahakéiwakpauskanggedhégedhélansakèhingmaklukuripkangobah,kangdigawa ingbanyuakèh,manutjinisé,lanmanuksingswiwiné manutjinisé.

22GustiAllahmberkahiwong-wongmau,pangandikané, "Padhabebranahanalantangkar-tumangkara,lan ngebakanabanyuingsagara,lanmanuk-manukmugamugatuwuhingbumi"

23Sorelanésukikudinakangkapinglima.

24GustiAllahbanjurngandika,"Bumikarebènmetokaké maklukuripmanutjinisé,kéwan-kéwangumremetlan kéwan-kéwaningbumimanutjinisé."

25GustiAllahbanjurnitahakékéwan-kéwaningbumi manutjinisé,kewankewanlankéwan-kéwankang gumremetanaingbumimanutjinisé.

26IdaSangHyangWidiWasangandikasapuniki:“Ayo kitanitahakenmanusamanutgambarIdaSangHyangWidi Wasa,sanemaruparingIdaSangHyangWidiWasa,sane madosaiwak-iwakringsegara,miwahmanuk-manuk awang-awang,miwahkewan-kewansanewentenring jagatesanewentenringjagate.sabenkewangumremet kanggumremetanaingbumi

27MulanéGustiAllahnitahakémanungsamiturut gambarédhéwé,miturutgambaréGustiAllahsingnitahké dhèwèkélananglanwadonpadhadigawe

28LanGustiAllahmberkahiwong-wongmau,lanGusti Allahngandikamarangwong-wongmau:Bebranahana,lan tangkar-tumangkara,lanngebaknabumi,lanngwasanaiku, lanngwasaniiwakingsegara,lanmanukingawang-awang, lankabehmakhlukurip.singobahingbumi.

29GustiAllahbanjurngandika,"Lah,Akuwismenehi sampeyansabenherbsingngasilakewiji,singanaing salumahingbumi,lansabenwit,singanawohewitsing ngasilakewiji;kanggosampeyanikukanggodaging

30Lankanggosabenkewaningbumi,lankanggosaben manukingawang-awang,lankanggokabehsinggumregah ingbumi,kanganaurip,Akuwismenehisabentetuwuhan ijokanggopangan:laniyaiku

31GustiAllahmirsanisamubarangkangkatitahake,lah ikuapikbangetLanwayahsorelanesukikudinakang kapingnem.

BAB2

1Mangkonorampungelangitlanbumidalahsakehe wadya-balane

2LaningdinakapituGustiAllahmungkasipakaryankang wisdigawe;laningdinakapitulerensakakabehkarya kangdigawe

3GustiAllahmberkahidinakapitulandisucekake,amarga ingdinaikuPanjenenganelerensakakabehpakaryankang digawelandigawedeningGustiAllah

4Ikiturunelangitlanbuminalikakatitahake,nalikaSang YehuwahAllahnitahakebumilanlangit,

5Lansabentetuwuhaningara-arasadurungeanaingbumi, lankabehtetuwuhaningara-arasadurungethukul,amarga PangeranYehuwahAllahdurungnurunakeudaningbumi, lanoraanawongsiji-sijiakangngolahlemah

6Nanginganapedhutmunggahsakaingbumilan mbanyonisalumahingbumi

7PangéranAllahbanjurnitahakémanungsasakalebu lemah,lanngisepakéambeganuripingirungé;lan manungsadadinyawa

8PangéranAllahbanjurgawépatamananingÉdening sisihwétan;lananaingkonoPanjenenganenglebokake wongkangwuskawangun

9PangeranYehuwahAllahbanjurnuwuhakesakehewitwitankangendahingpaningallanbecikkanggopangan; witpanguripanugaanaingsatengahepatamanan,lanwit kawruhbabbeciklanala

10BanjuranakalimetusakaÉdenkanggonyiramikebon; lansakaingkonobanjurkabagidadipapat

11KangkapisanjenengePison,ikukangngubengisatanah Hawila,kanganaemas;

12Lanemasingtanahkonoikuapik:ingkonoana bdeliumlanwatuonyx.

13KalikangkapindhojenengeGihon,ikukangngubengi satanahEtiopiakabeh

14KalisingnomertelujenengeHiddekel,yaikubengawan ingsisihwetanAsyur.Lankalikangkapingpapatyaiku Efrat

15GustiAllahbanjurmundhutmanungsalandilebokake ingpatamananEdenkanggongolahlannjaga

16PangéranAllahbanjurparingdhawuhmarang manungsa,pangandikané,"Sabenwit-witaningpatamanan kowékenamangankanthibebas

17Nangingwitkawruhbabbeciklanalaikuaja kokpangan,amargasamangsasiramanganwohe,sira mesthibakalmati

18PangandikanéPangéranAllah,"Orabecikyènwong lanangikupiyambakan;Akubakalnggawedhewekedadi pitulungankanggodheweke

19PangeranYehuwahAllahbanjurnitahakesakaing lemahsakehekewaningara-aralansakehingmanuking awang-awang;landigawamenyangAdamkanggondeleng apasingbakaldiaraniwong-wongmau,lanapawaesing diaraniAdamkanggosabenmakhlukurip,ikujenenge.

20LanAdammenehijenengkanggokabehkewan,lan manukingawang-awang,lankabehkewaningara-ara; NangingkanggoAdamoraditemokakepitulungansing cocogkanggodheweke

21PangéranAllahndadékakéAdamketuron,temahsaré 22IgasingdijupukdéningPangéranAllahsakamanungsa, didadèkakéwongwadonlandigawamenyangwonglanang 23Adambanjurngandika,"Ikisaikibalungsakabalungku, landagingsakadagingku:dhewekebakalkasebutWanita, amargadhewekedijupuksakawonglanang"

24Mulanéwonglanangbakalninggalbapaknélanbiyungé lanrumaketkarobojoné,lanbakaldadidagingsiji.

25Wonglananglanbojonépadhawuda,oraisin

BAB3

1Ulaikuluwihliciktinimbangkewaningara-ara,sing dititahakédéningPangéranAllah.Panjenenganébanjur ngandikamarangwongwadonmau,"Iya,apaGustiAllah ngandika,kowéajapadhamanganwoh-wohaning patamanan?"

2Wongwédokmauterusngomongmarangsiula:“Wohé wit-witannangkebonkuwiawakédéwébisamangan.

3Nangingsakawohwitkanganaingsatengahepatamanan, GustiAllahwisngandika,"Siraajamanganwohelanaja ndemek,supayasampeyanoramati"

4Ulamaunulimaturmarangwongwadonmau:“Kowé mesthiorabakalmati

5AwitGustiAllahmirsa,yèningdinakowépadha mangan,mripatmubakalkabuka,lankowébakaldadikaya allah,ngertisingbeciklansingala

6Barengwongwadonmaunyumurupi,yènwitikuenak kanggodipanganlannyenengakéingpaningal,sartawit ikundadèkakékawicaksanan,wongwadonmaubanjur njupukwohé,dipangan,sartadiparingakémarangwong wadonmaubojomukarodheweke;landhewekemangan

7Mripatesakaronepadhakabuka,temahpadhasumurup, yenlagiwuda;lanpadhanjahitgodhonganjir,landigawe celengan

8BarengpadhakrunguswaraningPangéranAllahkang lumampahanaingpatamanan,ingwayahawan,Adamlan garwanéndheliksakaingngarsanéPangéranAllahing antaranéwit-witaningpatamanan

9PangéranAllahbanjurnimbaliAdamlanngandika marangAdam,"Kowéanaingngendi?"

10Banjurngandika,Akukrunguswaramuanaing patamanan,lanakuwedi,amargaakuwuda;lanaku ndhelikdhewe

11Panjenenganébanjurngandika,"Sapasingngandhani kowénèkkowéwuda?"Apakowéwismanganwohéwit singDakdhawuhakésupayakowéajamangan?

12Wonglanangmaukandha,”Wongwédoksing kokwènèhkédadisijikaroaku,kuwisingdiwènèhkéwit kayukuwimarangaku,mulaakumangan”

13PangéranAllahbanjurngandikamarangwongwadon mau:“Apasingkoklakoniiki?Wongwédokmauterus ngomong:Ulakuwingapusiaku,mulaakumangan

14PangéranAllahbanjurngandikamarangulamau, "Margakowénglakonimangkono,kowékenaingipat-ipat ngungkulisatokewanlansakèhingkewaningara-ara;ing wetengmukowebakallunga,lanlebubakalkokpangan salawaseuripmu

15Ingsunbakalndhatengakememungsuhanantaranesira lanwongwadon,sartaingantaraneturuniralanturune;iku bakalngremuksirahmu,lansampeyanbakalngremuk tungkekane

16Wongwadonmaubanjurdipangandikani:“Ingsun bakalnambahikasusahaniralanmbobotira;ingkasusahan sampeyanbakalnglairakeanak;lankepinginanmubakal dadibojomu,landhewekebakaldadirajasampeyan.

17PanjenenganébanjurngandikamarangAdam,"Amarga kowéngrungokaképangandikanébojomulanmangan wohéwit-witansingDakdhawuhakémarangkowé,'Sira ajamanganwohéingsedhihsampeyanbakalmangansaka ikusalawas-lawaseurip;

18Erilanerikangbakalmetokakémarangkowé;lan sampeyanbakalmanganwoh-wohaningara-ara;

19Kanthikringetmuanggonmumanganrotingantibali menyanglemah;awitsakaingkonosirakapundhut; 20AdambanjurngaranibojonéKawa;amargadheweke dadiibunekabehsingurip

21PangéranAllahugagawéklambikulitkanggoAdam lanbojoné,lanpadhadipangandikani

22PangandikanéPangéranAllah,"Lah,manungsawis dadikayasijiingantarakita,ngertisingbeciklansingala: 23MulanéYéhuwahngongkondhèwèkésakapatamanan Éden,arepngolahlemah,sakangendidhèwèkédijupuk 24Wongmaubanjurditundhung;laningsisihwetan patamananEdendilebokakekerub-kerublanpedhang murubkangmaburmenyangngendi-endi,kanggonjaga dalanmenyangwitpanguripan

BAB4

1AdamwanuhkaroHawa,bojonébanjurngandheglan nglairakeKain,pangucape:“Kulasampunpikantukpriya sakingPangeranYehuwah”

2LandhewekenglairakemanehAbeladhineLanAbel dadipangonwedhus,nangingKainminangkatukangtani.

3SawusemangkonoKainbanjurnyaosakepametuning bumiminangkapisungsungmarangPangeranYehuwah.

4Abeluganggawapambarepwedhus-wedhusélangajihé. IdaSangHyangWidiWasamidartayangAbelmiwah pisungsungnyane

5NangingKainlankurbanéoradigatèkaké.Kainnepsu banget,lanrainesumungkem

6GustiAllahbanjurngandikamarangKain,"Yagéné kowénesu?lankengingpunapadenepraupanPaduka

7Manawakowétumindakbecik,apakowéorabakal katampi?lanyensampeyanoranindakakekanthibecik, dosaanaingngareplawangLansampeyanbakaldadi kekarepane,lansampeyanbakaldadipanguwasadheweke

8KainbanjurrembugankaroAbel,sadulure,lannalika lagianaingara-ara,KainnglawanAbel,sadulure,banjur dipateni

9PangeranYehuwahbanjurngandikamarangKain:“Abel sadulurmuanaingngendi?Wangsulane:"Akuorangerti: Apaakuikipenjagasedulurku?"

10Panjenenganébanjurngandika,"Apasing koktindakaké?"swaranegetihesadulurmusesambat marangakusakainglemah

11Lansaikikowékenaingipat-ipatsakaingbumi,kang mbukakcangkemékanggonampagetihsadulurmusaka tanganmu;

12Yènkowénggaraplemah,lemahéorabakalngetokaké kekuwatanémarangkowé;sirabakaldadiwongkang ngungsilannglambranganaingbumi

13KainbanjurmaturmarangPangéran,"Paukumanku luwihabottinimbangsingdaktanggung"

14Lah,dinaikikowéwisnundhungakusakalumahing bumi;AkubakalndheliksakaingngarsaPaduka;lanaku bakaldadiburonanlanngumbaraingbumi;lanbakal kelakon,singsapaketemuakubakalmatèniaku

15PangandikanéPangéranmarangdhèwèké,"Mulané, sapawaésingmatèniKain,bakaldibalespingpitu"Ida SangHyangWidiWasaparingtetengerringKain,mangda sanemanggihinDaneKain,sanenentennyedayangDane.

16KainbanjurlungasakaingngarsanéPangéranlan manggoningtanahNod,ingsisihwétanéÉden

17Kainngertibojoné.banjurmbobotlannglairaké Hénokh

18HenokhpeputraIrad,IradpeputraMehuyael,Mehuyael peputraMetusael,lanMetusaelpeputraLamekh.

19Lamekhbanjurmundhutgarwaloro,kangsijijenenge Ada,sijineZila.

20AnapeputraYabal,kangdadileluhurewong-wong kangpadhamanggoningtarublanwongkangdarbekewan 21SadulureasmaneYubal,ikuleluhurewongkangpadha nabuhclempunglanclempung.

22ZilauganglairakéTubal-Kain,gurunésabentukang tembagalanwesi

23Lamekhbanjurkandhamarangbojoné:“AdahlanZila: Rungoknaswaraku!HeparagarwaneLamekh,rungokna pituturku,amargaakuwismateniwonglanangkanggo tatuku,lanwongenommargasakatatuku

24ManawaKainbakalmalespituwas,Lamekhmesthi tikelpitungpuluhpitu.

25Adamwanuhkarobojonémanèh;banjurnglairakeanak lananglandijenengakeSet

26Sètugaduwéanaklanang;banjurdijenengakeEnos; BAB5

1IkikitabturuneAdam.NalikaGustiAllahnitahake manungsa,PanjenenganenitahakemanutrupaneGusti Allah;

2Panjenenganenitahakelananglanwadon;lanmberkahi wong-wongmau,landisebutAdam,ingdinanalikapadha digawe

3Adamumurésatustelungpuluhtaun,nuliduwéanak lanangmanutrupanélandijenengiSet:

4UmureAdamsawusepeputraSetwolungatustaun,lan peputralananglanwadon

5LangunggungeumureAdamsangangatustelungpuluh taun,banjurseda.

6Sètumurésatuslimangtaun,duwéanakEnos

7Sawuseanak-anakEnos,Setisihdiganjarumurwolung atuspitungtaun,landuweanaklananglanwadon.

8UmureSetsangangatusrolastaun,banjurseda 9Enosumursangangpuluhtaun,duweanakKenan

10Sawuseanak-anakKenos,Enosisihdiganjarumur wolungatuslimalastaun,landuweanaklananglanwadon 11UmureEnossangangatuslimataun,banjurseda

12NalikaKenanumurpitungpuluhtaun,duweanak Mahalaleel

13Sawuseanak-anakMahalaleel,Kenanisihdiganjar umurwolungatuspatangpuluhtaun,landuweanaklanang lanwadon

14LangunggungeumureKenansangangatussepuluhtaun, banjurseda.

15NalikaMahalaleelumursewidaklimataun,duweanak Yared

16Sawuseanak-anakYared,Mahalaleelisihdiganjarumur wolungatustelungpuluhtaun,landuweanaklananglan wadon

17GunggungeumureMahalaleelwolungatussangang puluhlimataun,banjurseda

18NalikaYaredumursatussawidaklorotaun,duweanak Henokh.

19Sawuseanak-anakHenokh,Yaredisihumurwolung atustaun,landuweanaklananglanwadon

20UmureYaredsangangatussawidaklorotaun,banjur seda

21NalikaHenokhumursewidaklimataun,duweanak Metusalah.

22Sawuseanak-anakMetusalah,Henokhuripbarengkaro GustiAllahtelungatustaun,landuweanaklananglan wadon

23LangunggungeumureHenokhtelungatussawidaklima taun

24LanHenokhuripkaroGustiAllah,nangingoraana; kanggoGustiAllahnjupukwong

25NalikaMetusalahumurésatuswolungpuluhpitutaun, duwéanakLamekh

26Sawuseanak-anakLamekh,Metusalahisihdiganjar umurpitungatuswolungpuluhlorotaun,landuweanak lananglanwadon

27GunggungeumureMetusalahsangangatussawidak sangataun,banjurseda.

28NalikaLamekhumurésatuswolungpuluhlorotaun, duwéanaklanang

29NuhbanjurdijenengiNuh,pangandikané,"Ikibakal nglipurawakédéwébabpegawéanlanrekasakita,merga bumisingdiipat-ipatidéningPangéran"

30Sawuseanak-anakNuh,Lamekhisihdiganjarumur limangatussangangpuluhlimataun,landuweanaklanang lanwadon

31GunggungeumureLamekhpitungatuspitungpuluh pitutaun,banjurseda.

32NalikaNuhumurlimangatustaun,NuhpeputraSem, KhamlanYafet

BAB6

1Barengwong-wongpadhawiwittuwuhakèhing salumahingbumi,lanpadhaduwéanakwadon

2ParaputraningAllahpadhasumurupparaputrining manungsaikupadhaayu-ayu;lanpadhanjupukgarwasaka kabehsingpadhamilih

3PangandikanéPangéran,"Roh-Kuorabakaltansah mbudidayamarangmanungsa,mergamanungsaikuuga daging,nangingumurébakalsatusrongpuluhtaun"

4Ingwektuikuanaraksasaingbumi;Lansawuse mangkono,nalikaparaputraningAllahpadhasowan marangingngarsaneparaputriningmanungsa,lanpadha nglairakeanak,wong-wongikupadhadadiprawiraing jamanbiyen,wongkangmisuwur

5IdaSangHyangWidiWasamirsadurakanemanusaring jagatepunika,tursakancaniraga-raganesanewentenring atinepunikasanekadiasapunika

6PangeranYehuwahbanjurmratobat,denePanjenengane nitahakemanungsaanaingbumi,temahsedhihatine.

7PangandikanéPangéran,"Ingsunbakalnyirnakaké manungsasingwisDakgawésakasalumahingbumi; manungsa,kewan,kewangumremetlanmanukingawangawang;awitikumratobatmarangIngsunkangwus nitahake

8NangingNuhnemusih-rahmatanaingpaningalingSang Yehuwah

9IkituruneNuh:Nuhikuwongadillansampurnaing turun-temurun,lanNuhuripkaroGustiAllah.

10NuhpeputraSem,KhamlanYapet

11BumiugarusakanaingngarsaneGustiAllah,lanbumi kebakpanganiaya.

12GustiAllahmirsanibumi,lahbumiwisrusak;amarga kabehmanungsawisngrusaklakuneingbumi

13GustiAllahbanjurngandikamarangNuh,"Wekasane kabehmanungsawistekaningngarsaningSun;kanggo bumikapenuhanpanganiayaliwatwong-wongmau;lan, lah,Akubakalnumpeswongkarobumi

14Gaweapethikayugopher;Siragawekamar-kamaring pethi,laningjerolaningnjabasirablerengnganggonata

15Mangkenepolakangsiragawea:Dawanepethitelung atusasta,ambaneseketastalandhuwuretelungpuluhasta

16Pethiikusiragaweacendhela,laningdhuwuresira rampungnaingsaasta;lawangepethiikusirapasangake anaingsisihe;karolantaingisor,kapindho,lankatelu sampeyannggawe.

17LahIngsun,Ingsunbakalndhatengakebanjirgedheing bumi,kanggonumpessakehemanungsakangambegan uripsakaingsangisoringlangit;lansamubarangkangana ingbumibakalpadhamati

18Nangingprejanjian-KubakalDakgawékarokowé;lan siralumebuingprau,siradalahanak-anakira,somahiralan somaheanak-anakira

19Lansakehesakehingkewankanguripikusiragawanen lumebuingprauloro,supayapadhauripbebarengankaro sira;padhalananglanwadon

20Manukmanutjinisélankewankewansinggumremet langumremetingbumi,sabenjinisé,loro-loronepadha sowaningngarsamu,supayabisaurip

21Sadhengahpangankangdipangansiranjupukamarang sira,banjurklumpukakemarangsira;lanikubakaldadi pangankanggosampeyanlankanggowong-wongmau

22MangkonougaNuh;manutsakehingdhawuheGusti Allah,iyaiyaditindakake

BAB7

1PangéranbanjurngandikamarangNuh,"Kowédalah kulawargamukabèhmlebuaingprau;awitPadukasampun kawulasumerepmursidwonteningngarsaningSuning salebetinggolonganpunika

2Sabenkewankangoranajiskudusiranjupukapitung, lananglanwadon,lankewankangoranajisdadiloro, lananglanwadon

3Ugamanukingawang-awangcacahepitu,lananglan wadon;supayawijitetepuripingsalumahingbumi

4Amargaisihpitungdina,Akubakalnekakakeudaning bumipatangpuluhdinapatangpuluhbengi;lansakehing baranguripkangwusSuntiptakakebakalSunsirnakake sakaingsalumahingbumi

5Nuhbanjurnindakakéapasingdidhawuhakédéning Pangéran

6LanNuhumurnematustaunnalikabanjirbanyuing bumi.

7Nuhlananak-anakelangarwanelangarwanepara putranebanjurmlebuingprau,amargaanabanjirgedhe 8Sakakewankangresik,kewankangoranajis,kewan manuklansadhengahkanggumremetanaingbumi, 9Nuhpadhalumebuloro-loroingprau,lananglanwadon, kayakangwuskadhawuhakedeningGustiAllahmarang Nuh

10Sawisépitungdina,banjirgedhénglurugibumi

11IngsasikapingnematusumureNuh,ingsasikapindho, tanggalpitulassasiiku,ingdinaikusakehingsumbering samodragedhepadhabengkah,lancendhela-cendhelane langitpadhakabukak.

12Lanudaningbumipatangpuluhdinapatangpuluh bengi.

13IngdinaikuugaNuh,Sem,KhamlanYafet,anakanakeNuh,langarwaneNuh,langarwanetelukaropara putranepadhalumebuingprau;

14Kewan-kewanmau,kewan-kewan,kewan-kewan,lan kewan-kewankanggumremetanaingbumi,lankewankewankanggumremetanaingbumi,lanmanuk-manuk kabeh

15LanpadhamlebumenyangNuhingprau,loroloro kabehdaging,kangambeganurip.

16Wong-wongkangpadhalumebuikupadhamlebuing sakehingdaging,lananglanwadon,kayakangwus kadhawuhakedeningGustiAllah,temahdikurungdening SangYehuwah

17Lanbanjirgedhepatangpuluhdinaingbumi;banyune sayatambahakeh,praunemundhakmunggah,nganti munggahingndhuwurbumi

18Banyunésayagedhélansayamundhakgedhéingbumi; lanprauikulumakuinglumahingbanyu.

19Lanbanyunempuhbangetingbumi;lansakehing gunung-gunungkangdhuwur,kanganaingsangisoring langit,padhakatutupan.

20Banyunengluwihilimalasasta;langunung-gunung padhakatutupan

21Sakehingmanungsakanggumregahanaingbumipadha mati,yaikumanuk,kewankewan,lankewangumremetlan gumremetanaingbumilansabenmanungsa.

22Sakabehingkangambeganuripanaingirunge,kabeh kanganaingtanahgaring,padhamati

23Lansakehingmakhlukkanganaingsalumahingbumi padhasirna,iyamanungsa,kewankewan,kewan gumremetlanmanuk-manukingawang-awang;lanpadha ditumpessakaingbumi,lanNuhmungsingisihuriplan wong-wongsingpadhakarodhewekeanaingprau

24Lanbanyunempuhingbumisatusseketdina

BAB8

1GustiAllahngèngetimarangNuhlansakèhékewansing padhandhèrèkakéanaingprau;

2Sumberingtelengingsamodralancendhela-cendhelane langitpadhakapendhet,lanudanesakainglangitbanjur kapendhet;

3Banjurbanyunebalisakaingbumiterus-terusan,lan sawisesatusseketdinabanyunesayasuda.

4Ingsasikapitu,ingtanggalpitulassasiiku,prauiku mapananaingpagununganArarat

5Banyunésayasudaterusngantisasikasapuluh:ing tanggalsapisansasikasepuluh,pucuk-pucukgunungpadha katon

6Barengwispatangpuluhdina,Nuhmbukakcendhela praukangdigawe

7Panjenenganénulingongkonmanukgagakkangmblasar, ngantibanyunégaringingbumi.

8Panjenenganénulingiridmanukdarametusakaingkono, kanggomirsaniapabanyunéwissudasakaingsalumahing bumi;

9Nangingmanukdaramauoranemukatentremaning tlapakane,banjurbalimenyangingprau,amargabanyune anaingsalumahingbumikabeh.marangingprau.

10Panjenenganéngineppitungdinamanèh;lanbanjur ngusirmanukdarametusakaprau;

11IngwayahsoremanukdaramaraniPanjenenganéLah, ingcangkemeanagodhongjaitunsingdicabut,mulaNuh ngertiyenbanyunewissudasakaingbumi

12Panjenenganélerebpitungdinamanèh;lanngongkon manukdara;kangorabalimanèhmarangPanjenengané

13Ingtaunnematussiji,ingsasikapisan,tanggalkapisan ingsasiiku,banyudadigaringsakaingbumi,Nuhnyopot tutupeprau,lanndeleng,lah,lemahewisgaring

14Laningsasikapindho,tanggalpitulikursasiiku,bumi garing

15GustiAllahngandikamarangNuh:

16Lungaasakaingprau,kowedalahbojomulananakanakmulansomah-bojomu

17Sakehingkewankanguripbebarengankarokowe, yaikusakehingdaging,manuk,kewan,apadenesakehing kewangumremetanaingbumisupayapadhatuwuhsubur ingbumi,lanbebranahana,lantangkar-tumangkaraing bumi.

18Nuhtumulitindakkaroparaputrane,garwanelan garwaneparaputrane

19Sadhengahkewan,sadhengahkanggumremetlan sakehingmanukkanggumremetanaingbumi,manut jinise,padhametusakaingprau

20NuhbanjuryasamisbyahkonjukmarangPangéran;lan njupuksakasabenkewanresiklansabenmanukresik,lan kurbanobaraningmisbyah.

21PangeranYehuwahtumulimambugandane;Pangeran Yehuwahbanjurngandikaingsajroningatine:Ingsunora bakalngipat-ipatibumimanehmargasakamanungsa; amargaangen-angeningatinemanungsaikualawiwitisih enom;Ingsunorabakalmatenimanehsamubarangkang urip,kayakangwusdaktindakake.

22Nalikabumiisihana,mangsanyebarlanpanen,adhem lanpanas,mangsapanaslanmangsaadhem,awanlan wengiorabakalkendhat.

BAB9

1GustiAllahmberkahiNuhlananak-anaké,lanngandika marangwong-wongmau:Bebranahanalantangkartumangkara,lanngebakibumi.

2Sabenkewaningbumilanmanukingawang-awang bakalpadhawedilangirismarangkowé,lansakehing kewanobahingbumilansakehingiwakingsegara;ing tanganmupadhakaulungake

3Sabenkewanobahsinguripbakaldadipanganankanggo sampeyan;kayatetuwuhanijoanggoningSunmaringi samubarangmarangkowekabeh

4Nangingdagingkaronyawane,yaikugetihe,aja kokpangan.

5Lansatemenegetihmu,yaikunyawamu,bakalDakluwari; ingtangansabenkewanIngsunbakalnjalukiku,laning tanganmanungsa;Ingtanganesabensadulure,Ingsun bakalnjabutnyawanemanungsa

6Singsapangwutahakegetihémanungsa,getihébakal diwutahakedéningmanungsa,amargaPanjenengané nitahakémanungsamiturutgambaréGustiAllah

7Lankowé,bebranahanalantangkar-tumangkara; nglairakelubèringbumi,lantangkar-tumangkaraingkono.

8GustiAllahngandikamarangNuhlananak-anaké, pangandikané:

9LanIngsun,lahIngsunnetepakeprasetyaningSun kalawansiralanmarangturunira;

10Lankarosakèhémaklukuripsinganaingantaramu, yaikumanuk,kewankewanlankéwan-kéwaningbumi singpadhakarokowé;sakakabehsingmetusakaprau, kanggosabenkewaningbumi

11LanAkubakalnetepakeprajanjiankarokowé;lan kabehmanungsaorabakaltumpesmanehdeningbanyu banjir;lanorabakalanabanjirmenèhsingbakalngrusak bumi

12GustiAllahbanjurngandika,"Ikipratandhasaka prajanjiankangDakgawéingantaranéAkulankowé,lan sakèhémaklukuripkanganaingantaramu,turun-tumurun

13GandhewaningSundakpasanganaingméga,dadi pratandhaningprajanjianantaraningSunlanbumi. 14SamangsaIngsunndhatengakemégaingsandhuwuré bumi,gandhewabakalkatonanaingméga.

15LanAkubakalngelingiprasetyaningSun,kanganaing antaraneAkulansampeyanlansabenmaklukuripkabeh daging;lanbanyubakaloradadibanjirmanehkanggo numpeskabehmanungsa.

16Langandhewabakalanaingméga;lanAkubakal ndelengmarang,supayaAkubisangelingiprajanjian langgengantaraneGustiAllahlansabentitahuripkabeh dagingkanganaingbumi

17GustiAllahbanjurngandikamarangNuh,"Iki pratandhasakaprajanjian,kangwisSunsetingantarane Akulankabehdagingkanganaingbumi

18ParaputraneRamaNuhkangmetusakaprauyaikuSem, KhamlanYafet,lanHamikuleluhureKanaan

19IkiteluanakéNuh,lansakawong-wongmaukabèh buminyebar.

20Nuhwiwitdadiwongtanilannandurkebonanggur

21Banjurngombéanggur,lanmendem;landheweke ketutupaningtarub.

22Kham,bapaknéKanaan,weruhkawiranganébapakné, banjurnyritakakémarangseduluréloroanaingnjaba

23SemlanYafettumulinjupukjubahlandisampirakeing pundhake,banjurmundurlannutupikawiranganebapakne; rainepadhamundur,oraweruhkawiranganebapakne

24Nuhbanjurtangisakaangguré,lanngertiapasing ditindakkéanakésingragilmarangdhèwèké

25Wangsulane:“Kenaaingipat-ipatKanaan;ikubakal dadiabdineparasadulure.

26Panjenenganébanjurngandika:“PinujiaPangéran, AllahéSem;lanKanaanbakaldadibature

27GustiAllahbakalnggedhekakeYafet,lanbakal manggoningkemaheSem;lanKanaanbakaldadibature

28Sawisébanjirgedhémau,Nuhisihuriptelungatus sekettaun.

29UmureNuhsangangatussekettaun,banjurseda

BAB10

1Ikiturun-turuneparaputraneRamaNuh,yaikuSem, KhamlanYafet.

2ParaputraneRamaYafet;Gomer,Magog,Madai,Yawan, Tubal,MesekhlanTiras

3ParaputraneRamaGomer;Askenas,RifatlanTogarma.

4ParaputraneRamaYawan;Elisa,Tarsis,Kitimlan Dodanim.

5Anaingkonopulo-pulobangsa-bangsaliyapadhakabagi ingtanahe;sabenwongmiturutbasane,miturut kulawargane,ingbangsane

6ParaputraneRamaKham;Kus,Mizraim,Phutlan Kanaan

7ParaputraneRamaKus;Seba,Hawila,Sabta,Raemalan Sabtekha,lanparaputraneRamaRaema;SyebalanDedan 8KuspeputraNimrod,kangwiwitdadiprakosaingbumi

9Dhèwèkéikupamburukanggagahprakosaanaing ngarsanéAllah,mulanéanapangandikané,"KayaNimrod, pamburukanggagahprakosaanaingngarsanéAllah"

10MulanékarajanéyaikuBabel,Erekh,AkadlanKalné, ingtanahSinéar

11SakaingtanahkonobanjurmetusakaAsyurlan mbangunNiniwe,kuthaRehobotlanKalah, 12LanReseningantaraneNiniwelanKalah,ikukutha gedhe.

13MisraimpeputraLudim,Anamim,Lehabim,Naftuhim; 14Patrusim,Kasluhim,(kangasalesakawongFilisti)lan Kaftorim

15KanaanpeputraSidon,pambajenge,lanHet; 16WongYebus,wongAmori,wongGirgasi, 17LanwongHewi,wongArki,lanwongSini, 18LanwongArwadi,wongZemarlanwongHamati; 19TapelwateséwongKanaanikuwiwitsakaSidon,ing tekaningGerar,ngantitekanGaza;Nalikakowetindak menyangSodom,Gomora,AdmalanZeboim,ngantitekan Lasa

20IkiparaputraneRamaKham,miturutgotrahe,miturut basane,ingnegaranelaningbangsane

21Sem,bapaknesakehingturuneEber,sadulureYafet, kangtuwa,padhalairanak.

22ParaputraneRamaSem;Elam,Asyur,Arpakhsad,Lud lanAram

23LanbaniAram;Us,Hul,GeterlanMas.

24ArpakhsadpeputraSalah;lanSalahpeputraEber 25Eberduwéanaklanangloro,singsijijenengéPeleg; awitingjamanébumidipérang;lanseduluréjenengé Yoktan

26YoktanpeputraAlmodad,Selef,HazarmavetlanYerah; 27Hadoram,Usal,Dikla, 28Obal,Abimael,Syeba, 29Ofir,HawilalanYobab,ikukabehturuneYoktan

30PapanpanggonanewiwitsakaingMesangantitekan ingSepar,yaikugunungingsisihwetan

31IkiparaputraneSem,miturutgotrahe,miturutbasane, ingtanahelanbangsane.

32IkumauturuneRamaNuh,miturutturun-tumurun,ing bangsa-bangsane;

BAB11

1Ingsalumahingbumikabèhpadhanganggobasasijilan basasiji

2Nalikapadhabudhalsakasisihwetan,padhanemu dataraningtanahSinear;lanpadhamanggoningkono.

3Wong-wongmaupadharerasanan:Ayopadhagawebata landiobongngantituntasLanpadhaduwebatakanggo watu,lanslimepadhakanggomoter.

4Wong-wongmaupadhakandha,"Payopadhambangun kuthalanmenara,singpucukengantitekanlangit;lanayo padhandadèkakéjeneng,supayakitaajangantikasebaring salumahingbumi

5GustiAllahbanjurtumedhakarepmirsanikuthalan menarakangdiyasadéninganakingmanungsa.

6Pangéranbanjurngandika,"Lah,bangsaikusiji,lan padhaduwebasasiji;lanikibakalpadhawiwiti:lansaiki orabakalkelangansakawong-wongmau,kangpadha mbayangnokanggonindakake

7Ayopadhamudhun,laningkanapadhagawebingunging basane,supayapadhaorangertibasane

8MulanéGustiAllahbanjurmbuyarakéwong-wongmau sakaingkonomenyangingsalumahingbumi;

9MulanékuthamaudiaraniBabil;AmargaingkonoSang Yehuwahnggegirisibasasalumahingbumi,lansakaing

konoSangYehuwahmbuyarakewong-wongmauanaing salumahingbumi.

10IkituruneSem:Semyuswasatustaun,peputra Arpakhsadrongtaunsawisébanjir.

11Sawuseanak-anakArpakhsad,Semisihdiganjarumur limangatustaun,landuweanaklananglanwadon 12NalikaArpakhsadumurtelungpuluhlimataun,duwe anakSalah.

13Sawuseanak-anakSalah,Arpakhsadisihdiganjarumur patangatustelungtaun,landuweanaklananglanwadon 14NalikaSelaisihumurtelungpuluhtaun,duweanak Eber

15Sawuseanak-anakEber,Salaisihdiganjarumurpatang atustelungtaun,landuweanaklananglanwadon 16Eberisihumurtelungpuluhpatangtaun,duweanak Peleg.

17Sawuseanak-anakPeleg,Eberisihdiganjarumur patangatustelungpuluhtaun,landuweanaklananglan wadon.

18Pelegumurtelungpuluhtaun,duweanakRehu 19Sawuseanak-anakRehu,Pelegisihdiganjarumurrong atussangangtaun,landuweanaklananglanwadon.

20NalikaRehuisihumurtelungpuluhlorotaun,duwe anakSerug

21Sawuseanak-anakSerug,Rehuisihdiganjarumurrong atuspitungtaun,landuweanaklananglanwadon 22NalikaSerugumurtelungpuluhtaun,duweanakNahor 23Sawuseanak-anakNahor,Serugisihdiganjarumur rongatustaun,landuweanaklananglanwadon 24NalikaNahorisihumursangangtaun,duweanakTerah 25Sawuseanak-anakTerah,Nahorisihdiganjarsatus sangalastaun,landuweanaklananglanwadon 26NalikaTerahumurpitungpuluhtaun,duweanak Abram,NahorlanHaran.

27IkituruneTerah:TerahpeputraAbram,Nahorlan Haran;lanHaranpeputraLot

28HaransedasadurungeTerah,ramane,anaingtanah kelairane,ingUringtanahKasdim

29RamaAbramlanNahorbanjurpadharabi,langarwane RamaAbramjenengeSarai;lanasmanegarwaneNahor, yaikuMilka,anakeHaran,bapakeMilkalanbapakeIsca 30NangingSaraigabug;dhewekeoraduweanak 31TerahbanjurmboyongAbram,anaké,Lot,anakéHaran, lanSaraimantuné,garwanéAbramLanpadhabudhalkaro wong-wongmausakaUr-KasdimmenyangtanahKanaan; tekanHaranlanmanggonanaingkono.

32UmureTerahrongatuslimataun,lanTerahsedaana ingHaran.

BAB12

1PangeranYehuwahngandikamarangRamaAbram:“Sira lungaasakaingnagaramu,sakaingsanak-sedulurmulan sakaingomahebapakmu,menyangingnagarakangbakal Sunparingakemarangkowe

2KowébakalDakdadèkakébangsagedhé,lankowébakal DakberkahilanjenengmuDakluhuraké;lankowébakal dadiberkah

3Wong-wongsingmberkahikowébakalDakberkahi,lan wong-wongsingngipat-ipatikowébakalDakberkahi.

4Abrambanjurlunga,kayasingdidhawuhakédéning PangéranmarangpanjenenganéLanLotndherekake

dheweke,lanAbramyuswapitungpuluhlimataunnalika lungasakaHaran.

5RamaAbrambanjurngajakSarai,garwanelanLot, putranesadulure,dalahsakehebandhanekang diklumpukake,apadenenyawakangpadhadiklumpukake anaingHaran;banjurpadhamangkatmenyangingtanah Kanaan;tekaningtanahKanaan

6RamaAbrambanjurngliwatitanahkonongantitekaning panggonaneSikèm,inglebakMoreNalikaikuwong Kanaananaingtanahkono

7PangeranYehuwahbanjurngatingalmarangRama Abramsartangandika:“TurunirabakalSunparingaketanah iki.”Ingkonopanjenenganeyasamisbyahkonjukmarang PangeranYehuwah,kangwusngatingalmarang panjenengane

8Sakaingkonobanjurtindakmenyanggununging sawetaneBetel,banjurngedegaketarube,ingsisihkulon BetellaningsisihwetanHai,nuliyasamisbyahkonjuk marangSangYehuwahlannyebutasmaneSangYehuwah.. 9RamaAbrambanjurbudhalmenyangingsisihkidul 10Ingnagarakonoanapailan,mulaAbramtindak menyangMesirarepmanggoningkana.amargapailan bangetingtanahkono

11BarengwiscedhakareplumebuingtanahMesir, panjenenganebanjurngandikamarangSarai,garwane: “Lah,akusumurup,yenkoweikuwongwadonkangayu rupane

12Mulané,nèkwongMesirweruhkowé,wong-wong kuwibakalngomong:Ikibojoné!

13Kawulanyuwunpangapunten,bilihpanjenenganpunika sadhèrèkkawula.lannyawakubakaluripmargasakakowe. 14BarengRamaAbramtekaningMesir,wongMesir padhaweruhyenwongwadonikuayubanget

15ParapanggedheneSangPrabuPringonugapadhaweruh dheweke,banjurpadhangalemmarangSangPrabu Pringon

16RamaAbramdiparingikasaenanmargasakadheweke, landuwewedhus,sapi,kuldilanang,baturlananglan wadon,kuldiwadonlanunta

17SangYehuwahbanjurndhatengakewewelakkang gedhemarangSangPrabuPringonlansakulawargane margasakaSarai,garwaneRamaAbram

18SangPrabuPringonbanjurnimbaliRamaAbramsarta ngandika:“Apakangkoktindakakemarangakuiki?

Yagenekoweorangandhaniakuyendhewekebojomu?

19Yagenekowekandha:Ikusadulurku?Mulané,saiki bojomutampananalanlungaa

20SangPrabuPringondhawuhmarangparaabdinebab panjenengane,nulididhawuhilungalangarwanelan sabarangkagungane

BAB13

1RamaAbrambanjurtindaksakaingtanahMesir,dalah somahelansabarangkagungane,dalahLotnunggilkaro dheweke,menyangingsisihkidul

2LanAbramsugihbangetingsapi,slakalanemas.

3Panjenenganébanjurbudhalsakaingsisihkidulnganti tekanBetel,ingpanggonanétarubewiwitan,ingantarané BetellanHai;

4Tekaningpanggonanmisbyahkangkawitandigaweana ingkono,banjurAbramnyebutasmaneSangYehuwahana ingkono

5Lutuga,kangndhèrèkakéAbram,duwéwedhus,sapilan tarub.

6Tanahéorabisamanggonbebarengan,mergabandhané akèhbanget,mulanéorabisamanggonbebarengan

7MulanéparapangonéAbramlanparapangonéLutpadha padudon;

8RamaAbramkandhamarangLut:“Siraajangantiana padudonantaraakulankowe,apadeneparapangonkulan pangonmu;awitkitapadhasadulur

9Apaorakabehtanahanaingngarepmu?sumangga panjenenganpisahakenkaliyankula:manawipanjenengan kersangiwa,kulabadhenengen;utawayensampeyan lungamenyangtengen,akubakalngiwa.

10LuttumulitumengalanmirsanisakehingLebakYarden, ingngendi-endibanyuneakeh,sadurungeSangYehuwah nyirnakakeSodomlanGomora,kayapatamananeSang Yehuwah,kayaingtanahMesir,nalikakowetekaning konoZoar

11LutbanjurmilihingsatanahLebakYordan;Lutnuli tindakngétan,banjurpadhamisah

12RamaAbrammanggonanaingtanahKanaan,lanLot manggoningkutha-kuthaingLebak,banjurmasangtarub ingsacedhakeSodom

13NangingwongSodompadhadurakalandosabanget anaingngarsaneSangYehuwah.

14SawuseLotpisahkaroRamaAbram,Pangeran Yehuwahbanjurngandika:“Padhatumengaalandelengen sakaingpapanpanggonanmungalor,mangidul,wetanlan kulon

15Awitdenetanahkangsiradelengikubakal Sunparingakemarangsiralanturuniraingsalawas-lawase.

16Ingsunbakalndadekaketurunirakayalebuningbumi, satemahmanawaanawongkangbisangetunglebuing bumi,turuniraiyabakalkaetang.

17Ngadega,lumakunaingtanahikuingdawalanambane; awitIngsunbakalmaringimarangsira

18RamaAbrambanjurnyingkiraketarube,banjurlereb anainglebakMamre,ingHebron,banjuryasamisbyah konjukmarangPangeranYehuwahanaingkono

BAB14

1AnaingjamaneAmrafel,ratuingSinear,Ariokhratuing Elasar,Kedorlaomer,ratuingElam,lanTidalratuing bangsa-bangsa.

2Wong-wongmaupadhaperangkaroBera,ratuing Sodom,Birsa,ratuingGomora,Shinab,ratuingAdma, Semeber,ratuingZeboim,lanratuingBela,yaikuZoar

3Wong-wongmaukabèhpadhangumpulanaingLebak Sidim,yaikuSegaraAsin

4RolastaunpadhangawulamarangKedorlaomer,laning taunkangkapingtelulaspadhambalela

5Ingtaunkangkapingpatbelasteka,Kedorlaomerlanpara ratukangpadhandherekpanjenengane,banjurmateni wongRefaimingAsyterot-Karnaim,wongZuzimingHam lanwongEmimingSyaweKiryataim

6LanwongHoriingpagununganSeir,tekanElparan,ing sacedhakeara-arasamun

7BanjurpadhabalilantekaningEnmispat,yaikuKadesy, lannggempurkabehnegaranewongAmaleklanugawong Amori,singmanggoningHazezontamar

8RajaSodomlanrajaGomoralanrajaAdmalanrajaing ZeboimlanrajaingBela(yaikuZoar)banjurmetulan perangkarowong-wongmauanaingLebakSiddim; 9karoKedorlaomer,ratuingElam,lankaroTidal,ratune bangsa-bangsa,lanAmrafel,ratuingSinear,lanAriokh, ratuingElasar;papatrajakarolima

10LebakSidimkebakluwanganbledug;Pararatuing SodomlanGomorapadhamlayulanpadhatiwasanaing kono;denekangisihkaripadhamlayumenyanggunung 11SakehebandhaneSodomlanGomorasartasakehe panganepadhadirebut,banjurpadhalunga

12Lut,anakéRamaAbram,kangmanggoningSodom, banjurpadhamboyongikabèh,banjurpadhalunga.

13BanjuranawongsingoncatlanngandhaniAbramwong IbraniamargamanggonanainglebakMamre,wong Amori,sadulureEskollansadulureAner;

14BarengRamaAbrammidhanget,yensadulureditawan, banjurnggegirisiparaabdinekangwisdilatih,kangpadha lairanaingomahedhewe,cacahetelungatuswolulas, banjurdioyakngantitekanDhan

15Wong-wongmaulanparapunggawanepadhapisahpisahingwayahbengi,banjurdipatenilandioyak-oyak ngantitekanHobah,ingsisihkiwaneDamsyik

16Sakehingbarangdarbekedigawabali,lanLot,sadulure, dalahbarang-darbeke,lanwong-wongwadonlanrakyat.

17SawisékondursakamatèniKedorlaomerlanpararatu kangndhèrèkaké,ratuingSodombanjurmethukakéana ingLebakSyawe,yaikuLebakRaja.

18Melkisedek,ratuingSalem,ngetokkérotilananggur, landhèwèkédadiimaméGustiAllahsingMahaluhur

19PanjenenganébanjurmberkahiAbram,pangandikané, "PinujiaAbramdéningAllahKangMahaluhur,kangduwé langitlanbumi

20PinujiaAllahKangMahaluhur,kangwusmasrahake mungsuhmumarangtanganmuDèknéngekèki prasepuluhankabèh

21RajaingSodombanjurngandikamarangAbram: "Wong-wongikuwènèhnamarangaku,lanbarang-barangé ikugawanen"

22AturwangsulaneRamaAbrammarangratuingSodom: “Kawulasampunngangkattangankawuladhateng PangeranYehuwah,GustiAllahingkangMahaluhur, ingkangkagunganlangitlanbumi.

23Ingsunorabakalnjupuksakabenangngantitekantali sepatu,lanorabakalnjupukapa-apasingdadiduwekmu, supayakoweajangantikandha:Ingsunwisgawesugih Abram

24Kejabamungsingdipanganparanom-nomanlan pandumaneparawongsingpadhamèluaku,yaikuAner, EskollanMamre;karebenpadhanjupukpandumane

BAB15

1SawusemangkonopangandikaneSangYehuwahmarang RamaAbramsaranawahyu,pangandikane:“Ajawedi, RamaAbram,Ingsunikitamengiralanganjaranirakang gedhebanget.

2AturwangsulaneRamaAbram:“DhuhYehuwah,Paduka mugikarsaamaringimenapadhatengkawula,denekawula

botengadhahanak,deneingkangdadospanguwasadalem punikaEliezersakingDamsyikpunika?

3AturwangsulaneRamaAbram:“Lahkulasampun panjenenganparingiturunan.

4BanjuranapangandikanéPangéranmarangpanjenengané, mangkéné,"Ikiduduahliwarismu;nangingsapakang metusakaingwetengmu,ikubakaldadiahliwarismu

5Wongmaubanjurdiiridmetulandipangandikani, "Ndelengainglangitlansebutnalintang-lintang,manawa kowebisangetung"

6DhèwèképretyayamarangYéhuwah;lanikudianggep benerkanggowong

7Aturwangsulane:“IngsunikiYehuwahkangngiridsira metusakaingUr-Kasdim,supayatanahikidakparingake marangsiradadiduweke”

8Aturwangsulane:“DhuhYehuwah,kadospundianggen kulasagedmangertosbilihkulabadhetampawarisan?

9Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau,"Aku njupuksapilanangumurtelungtaun,wedhusberoklanang umurtelungtaun,wedhusgibaslanangumurtelungtaun, manukdarasijilanmanukdarasiji"

10Kabehmaubanjurdicekellandiedum-edumingtengahtengahe,lansiji-sijinedilempitakesiji-sijine,nanging manuk-manukkasebutoradipisahake

11Barengmanuk-manukmaupadhamaranimayit-mayit mau,RamaAbramnundhungiwong-wongmau

12Barengsrengéngéwissurup,Abramngantukbanget; Lah,anapepetengkangnggegirisimarangdheweke.

13PanjenenganébanjurngandikamarangAbram,"Padha sumuruptemenan,yènturunmubakaldadiwongmanca anaingtanahsingdududuwèké,lanbakalngawulamarang wong-wongmau;lanbakalpadhanindhespatangatustaun; 14LanbangsasingbakaldiladèniugabakalDakhukumi, lansakwisékuwibakalmetukarobandhanésinggedhé.

15Lankowébakalbalimenyangleluhurmukanthitentrem; sirabakalkakuburingumurtuwa

16Nangingingturunankangkapingpapatbakalpadha balimrene,amargadosanewongAmoridurungtumemen

17Barengsrengéngéwissuruplanwispetengndhedhet, banjuranapawonududlandiyanmurubanaingantarane potongan-potonganmau

18IngdinaikuugaPangeranYehuwahnganakake prajanjiankaroRamaAbram,pangandikane:“Turunira wusSunparingaketanahiki,wiwitingbengawanMesir ngantitumekaingbengawankanggedhe,yaikubengawan Efrat.

19WongKeni,wongKenaslanwongKadmon, 20LanwongHet,wongFerislanwongRefaim, 21LanwongAmori,wongKanaan,wongGirgasilan wongYebus

BAB16

1Sarai,garwaneAbram,oraduweanak,landheweke duwebaturwadon,wongMesir,jenengeHagar

2SaraitumulingandikamarangRamaAbram:“Lah, PangeranYehuwahwusngalang-alangiakunglairakeanak. mbokmenawaakubisaolehanaksakadhewekeRama AbramngrungokaképangandikanéSarai

3Sarai,garwaneRamaAbram,mundhutHagarbature wadonMesir,sawusesepuluhtaunanggonemanggonana

ingtanahKanaan,banjurdiparingakemarangAbram bojonesupayadadigarwane.

4SasampunepunikaDaneHagartumulimbobot

5SarainulimaturmarangAbram:“Kadosaingkangkula aturakendhumatengpanjenengandalem.lannalika dhewekeweruhyendhewekengandheg,akudiremehake deningdheweke

6NangingAbramkandhamarangSarai:“Lah,baturmu wisanaingtanganmu;tumindakamarangdhewekekaya kangdadikeparengmuBarengSaraioranandhangsusah, banjurmlayusakaingngarepe

7MalaékatéPangéranbanjurnemonidhèwèkéanaing sacedhakésumberbanyuingara-arasamun,ingsacedhaké sumberingdalanmenyangSyur

8Wangsulané:"Hagar,baturéSarai,sakangendikowé?" lanarepmenyangngendi?Aturwangsulane:“Kula keplayusakingngarsaningbendarakulaSarai”

9MalaékatéPangérantumulingandikamarangwong wadonmau:“Konduramarangbendaramulanpasrahnaing tanganéwongwadonmau”

10MalaékatéPangérantumulingandikamarangwong wadonmau,"Ingsunbakalnekakakéturunirangantiakèh banget,ngantiorakenakaetangmargasakaakèhé"

11MalaékatéPangérantumulingandikamarangwong wadonmau:“Lahkowélagingandheglanbakalnglairaké anaklanang,kangbakaldijenengiIsmaèl;amargaSang Yehuwahwusmiyarsakakekasangsaranmu

12Lanbakaldadiwonggalak;tanganebakalnglawan sabenwong,lantanganesabenwongnglawandheweke; lanbakalmanggonanaingngarepeparasadulurekabeh

13WongwadonmaubanjurnyebutasmaneSang Yehuwahkangngandikamarangdheweke:“DhuhAllah, Padukaingkangmirsanikawula!”

14MulanésumurmaudiaraniBeerlahairoy;lahikuana ingantaraneKadesylanBered

15HagarnulinglairakeanaklanangmarangAbram,banjur dijenengiIsmael.

16RamaAbramyuswawolungpuluhnemtaun,nalika HagarnglairakeIsmaelkaroRamaAbram

BAB17

1NalikaRamaAbramyuswasangangpuluhsangataun, PangeranYehuwahngatingalmarangRamaAbramsarta ngandika:“IngsunikiAllahKangMahakwasa;lumakuana ingngarsaningSun,landadiasampurna.

2IngsunbakalnganakakeprajanjianingantaraneIngsun lansira,sartaIngsunbakalngakehakesiraakehbanget.

3RamaAbramtumulisumungkem,lanGustiAllah ngandikamarangpanjenengane,pangandikane:

4Ingsunikiprajanjiankarosira,lansirabakaldadi leluhurebangsaakeh.

5KowéorabakaldisebutAbrammenèh,nanging jenengmuAbrahamawitkowéwisDakdadèkakébapaké akèhbangsa

6KowébakalDakdadèkakébebrayangedhé,lankowé bakalDakdadèkakébangsa-bangsa,lansakakowébakal Dakdadèkakéraja-raja

7IngsunbakalnetepakeprasetyaningSuningantarane Ingsunlansiralanturuniraturun-temurundadiprajanjian kanglanggeng,supayadadiAllahiralanturunira sapungkurira

8Ingsunbakalmaringimarangsiralanturunira sapungkurira,tanahkangsiradadiwongneneka,yaiku tanahKanaankabeh,dadidarbekiraingsalawas-lawase; lanAkubakaldadiAllahé.

9GustiAllahbanjurngandikamarangAbraham,"Mulané kowékudunetepiprajanjian-Ku,kowélanturunmuturuntumurun"

10IkiprasetyaningSun,singkudusiralakoni,ingantarane Ingsunlansiralanturunira;Sabenbocahlananging antaramukudutetak

11Kowékudunyunatidagingkulupmu;lanikubakaldadi pratandhaprasetyaningantaraneakulankowe

12Lansingumurwolungdinakudutetak,sabenwong lanangturun-temurun,singlairanaingomahutawasing ditukunganggodhuwitsakawongliyasingdudu turunanmu.

13Singlairanaingomahmulansingditukunganggo dhuwit,kudutetak,lanprejanjian-Kubakalanaing dagingmu,dadiprajanjiansinglanggeng.

14Lananaklanangsingoratetak,singkulitékulitéora tetak,wongkuwikududisirnakakésakabangsané Panjenenganewusnglanggarprajanjianku.

15GustiAllahbanjurngandikamarangAbraham,"Sarai, bojomu,ajanyelukSarai,nangingSarai"

16IngsunbakalmberkahidhewekelanbakalSunparingi anaklanangsakadheweke;ratuningbangsabakaldadi sakadheweke

17RamaAbrahamtumulisumungkemlanngguyu,sarta kandhaingsajroningatine:Apawongkangumurewis satustaunikubakalmiyos?LanapaSarah,singumur sangangpuluhtaun,bakalnglairake?

18AbrahambanjurmaturmarangGustiAllah,"MugamugaIsmaèluripingngarsaPaduka!

19GustiAllahbanjurngandika,"Sara,bojomu,bakal nglairakeanaklanang;lansiranyebutasmaneIskak,lan IngsunbakalnetepakeprasetyaningSunkalawan panjenenganedadiprajanjiankanglanggenglankaro turunesawisedheweke

20DeneIsmaèl,Ingsunwusmiyarsakakésira:Lah,Ingsun bakalmberkahi,sartaIngsunbakalndadèkakébebrayan, sartaIngsunbakalgawéakèhbanget;Pangeranrolasbakal diputrakake,landhewekebakalDakdadèkakébangsa gedhé.

21NangingprejanjianingSunbakalDaktetepakékaroIskak, singbakaldilairakédéningSaramarangkowéingtaun sabanjuré.

22SawusemangkonoRamaAbrahambanjurmungkasi omong-omongankaroRamaAbraham.

23AbrahambanjurnjupukIsmaèlanaké,lankabehsing lairingomahé,lankabehsingtukudhuwit,sabenlanang ingantaranewong-wongingkulawargaAbraham;Laning dinaikuugapadhanyunatikulitkulup,kayakangwus kadhawuhakedeningGustiAllahmarangpanjenengane

24NalikaAbrahamumursangangpuluhsangataun,nalika tetakingkulitkulup

25AnadeneIsmael,putrane,yuswatelulastaun,nalika katetakkulitkulup.

26IngdinaikuugaAbrahamtetaklanIsmaèlanaké

27Lansakèhéwongingomahé,singlairingomahlansing ditukunganggodhuwitsakawongliya,padhaditetaki barengkarodhèwèké

BAB18

1PangeranYehuwahngatingalmarangpanjenenganeana inglebak-lebakingMamre; 2Wongmaubanjurtumengalanndeleng,lahanawong telungadegingsandhinge

3Pangandikane:“DhuhGusti,manawikawulasampun pinaringansih-rahmatwonteningngarsaPaduka,mugi sampunngantosnyingkirakenabdiPaduka

4Muga-mugakowénjupukabanyusathithik,lanwisuh sikilmulanngasoanaingsangisoréwit

5Akubakalnjupukrotisathithikkanggonglipuratimu; sawusemangkonokowebanjurpadhalumaku,awitmulane kowepadhasowanmarangabdimuWong-wongmaunuli padhamatur,"Mulanelakonanakayakangwus kokpangandikakake."

6RamaAbrahamenggal-enggallumebuingtarubmarang Sarasartangandika:“Siranyawisnaglepungalustelung taker,ulenilangawerotiingpawon.

7RamaAbrahambanjurmlayumaranisapi,njupukpedhet kangaluslanalus,diparingakemarangsawijiningnom banjurenggal-enggalmacak.

8Banjurnjupukbutter,susu,lanpedhetsingwisdiolah, disedhiyakakeingngarepewong-wongmau;banjur jumenenganaingsangisorewit,banjurpadhamangan.

9Wong-wongmaunulipadhamaturmarangPanjenengané, "AnaSarahbojomu?"Lanngandika,Lah,ingtarub 10Panjenenganébanjurngandika,"Akumesthibakalbali marangkowéingwektuurip;Lah,Sarahbojomubakal duweanaklanangLanSarahkrunguikuinglawang kémah,kanganaingwingkingipun.

11AnadeneRamaAbrahamlanSarawuspadhasepuhlan wustuwa;lanoraanamanehkaroSarahkayawongwadon 12MulanéSaragumuyuingsajroningati,pangucape: “Apaakuwistuwa,apaakubakalseneng,malah bendaraneugawistuwa?

13PangeranYehuwahbanjurngandikamarangRama Abraham:“YageneSarahgumuyu,pangucape:“Apaaku mesthibakalduweanak,kangwustuwa?

14ApaanaprekarasingangelbangetkanggoYéhuwah? Ingwektusingwisditemtokake,Akubakalbalimenyang sampeyan,miturutwektuurip,lanSarahbakalduweanak lanang.

15Sarabanjurselak,pangandikane:“Akuorangguyu; amargadhewekewediWangsulane:Ora;nangingkowe ngguyu.

16Wong-wongmaubanjurpadhamangkatsakaingkono lanmandengmarangSodom;

17PangandikanéPangéran,"ApaAkubakalndhelikaké apasingDaktindakakémarangAbraham?

18MergaAbrahambakaldadibangsasinggedhélan kuwat,lansakèhébangsaingbumibakaldiberkahi?

19AmargaAkuwanuhmarangPanjenengane,kangbakal ndhawuhianak-anakelankulawarganesawisedheweke, supayapadhanetepidalaneSangYehuwah,nindakake kaadilanlankaadilan;supayaSangYehuwahndhatengake apakangwuskapangandikakakemarangRamaAbraham. 20PangandikanéPangéran,"AmargasesambatéSodomlan Gomoragedhébanget,landosanégedhébanget;

21Saikiakubakalmandhaplanndelengapawong-wong maupadhanindakakeapa-apamiturutsesambatsingwis tekamarangaku;lanyenora,akubakalngerti

22Wong-wongmaubanjurpadhamadhepmenyanging Sodom,nangingAbrahamisihngadeganaingngarsané Allah

23Abrahamnyelakilanmatur:“Apakowéugabakal numpeswongmursidkarowongduraka?

24Mbokmenawaingkuthakonoanawongmursidseket; 25TebihipunPadukanindakakencarapunika,mateni tiyangmursidkaliyantiyangduraka,sahatiyangmursid menikakadostiyangduraka,ingkangtebihsakingPaduka 26PangandikanéPangéranmengkéné,"ManawaIngsun manggihwongmursidanaingSodomanaingkuthakono, Ingsunbakalnglilanisakèhépanggonanikumargasaka wong-wongmau."

27RamaAbrahammangsuli,pangandikane:“Lah,akuwis kersamaturmarangPangeranYehuwah,kangmunglebu lanawu.

28Manawawongmursidseketpadhakekuranganlima, apasirabakalnyirnakakekuthaikumargakuranglima? Wangsulané,"Yènakuketemuanapatangpuluhlima,aku orabakalnyirnakaké"

29Panjenenganébanjurngandikamanèhmarang Panjenengané,"Mbokmanawaanaingkonoanapatang puluh"Wangsulane,"Akuorabakalnindakakeikiamarga patangpuluh"

30Aturwangsulané,"DhuhPangéransampunngantos duka,kulabadhéngandika,bokmanawiwonteningngriku wontentigangdasa"Lanngandika,Akuorabakal nindakake,yenakuketemutelungpuluhana.

31Aturwangsulané,"Lah,akuwiskersamaturmarang Pangéran,bokmanawaanarongpuluhingkono" Wangsulane,"Akuorabakalnyirnakakeikumargasaka rongpuluh"

32Aturwangsulane:“DhuhPangeranYehuwah,mugi sampunngantosduka,kulabadhematurnamungsapisan punika:Mbokmenawawonteningngrikutinemusadasa” Lanngandika,Akuorabakalnyirnakakekanggomarga sakasepuluh.

33SawiséorangandikamarangAbraham,Yéhuwahbanjur tindak,lanAbrahambalimenyangpanggonané

BAB19

1IngwayahsoreanamalaékatlorotekaingSodom;Lut lungguhanainggapuraSodombanjurtumungkulsujud ingbumi;

2Aturwangsulane:“Dhuhparagusti,kulaaturirawuh wonteninggriyanipunabdidalem,nginepsadinten-dinten sahawisuhsikilira,lansiratangiesuklanlumaku.Wongwongmaupadhamangsuli,"Ora;nangingkitabakaltetep ingdalankabehwengi

3Wong-wongmaudidesekbanget;Wong-wongmau banjurpadhamlebuingomahé.Panjenenganébanjur ndadèkaképéstalanngobongrotitanparagi,nulipadha mangan

4Nangingsadurungepadhaturu,wongingkutha,yaiku wongSodom,padhangubengiomah,wongtuwalanenom, kabehwongsakasabenpanggonan.

5Wong-wongmaunulipadhanyelukLotlanditakoni: “Wong-wongkangpadhasowaningngarsamubengiiki anaingngendi?Padhagawanenmetumenyang ngarsaningsun,supayakitapadhangerti

6Lutbanjurmetuanaingngareplawang,banjurnutup lawange,

7Panjenenganébanjurngandika,"Parasadulur,kowéaja padhatumindakala.

8Lahsaikiakuduweanakwadonlorosingdurungkenal karolanang;keparengakulangiridtiyang-tiyangwau dhatengingngarsanipunpanjenengan,sahatumindaka dhatengtiyang-tiyangpunikakadosingkangpanjenengan tampiawitikupadhatekaanaingsangisoring payoningsun

9Wong-wongmaunulipadhamatur,"Ngadega!Wongwongmaupadhakandhamanèh,"Wongikimlebu manggondadiwongneneka,nangingkududadihakim. Wong-wongmaubanjurnyelakiwongmau,yaikuLot,lan nyedhakarepmbobollawang

10Nangingwong-wongmaupadhangacungaketangane, Lotditarikmlebumenyangomah,lawangeditutup

11Wong-wongsinganaingngareplawangpadhawuta, cilikngantigedhe,ngantikeselgoleklawang.

12Wong-wongmaunulipadhamaturmarangLut:“Apa kowéanaingkéné?mantulanang,lananglanwadon, apadeneapabaekanganaingkuthaiku,gawanenmetu sakakene

13Awitdenepanggonanikibakalkitatumpes,amarga panjeritewong-wongmausayagedhebangetanaing ngarsaneSangYehuwah;lanSangYehuwahngutusaku kanggonyirnakake

14Lutbanjurmetulanngandikamarangparamantune kangpadhaomah-omahkaroanak-anakewadon, pangandikane:“Padhatangia,lungaasakaingpanggonan kene!amargaSangYehuwahbakalnyirnakakekuthaiki. Nangingdhewekekatonkayawongsingmoyokimarang mantu-mantune

15Barengésuké,paramalaékatmaunulinyepetakeLut, pangandikané,"Ngadega,gawanenbojomulananakmu wadonlorosinganaingkéné;supayakowéajanganti tumpesmargasakapialanékutha.

16Barengwongéorakèndel,wong-wongmaupadha nyekeltangané,bojonélananakéwadonloro;IdaSang HyangWidiWasasampunkawelasantukIdaSangHyang WidiWasa

17Barengwispadhadiiridmetu,banjurdipangandikani, "Ngungsia,ngluwarinyawamu!"ajanolehingmburimu, lanajanginepingkabehdhataran;ngungsiamenyang gunung,supayakowéajangantitumpes

18Lutbanjurngandikamarangwong-wongmau,"Dhuh Gusti,mbotenkadosmakaten!

19Lah,abdiPadukasampunmanggihsih-rahmatwonten ingngarsaPaduka,lanPadukasampunngluhurakensihkadarmanPaduka,ingkangsampunPadukaparingaken dhatengkawulamarginylametakennyawakawulalanaku orabisaoncatmenyanggunung,supayaoraanapiala,lan akumati

20Lah,kuthaikiwiscedhakkanggongungsi,nanging mungcilik

21Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau,"Lah, akuugawisnampanikowéingbabiki,singakuorabakal mbubrahkuthaiki,singwisngandika"

22Enggal-enggala,ngungsiamrana;amargaakuorabisa nindakakeapa-apasadurungesampeyanteka.Mulané kuthamaudiaraniZoar

23SrengéngéwiswunguingbuminalikaLotmlebuing Zoar.

24SawusemangkonoSangYehuwahnulinurunakeudan waliranglangenimarangSodomlanGomora,sakaing swargasakaSangYehuwah;

25Kutha-kuthamaukabèh,lebak-lebakkabèh,lansakehe wongsingmanggoningkutha-kuthamau,lansingthukul inglemah.

26Nanginggarwanenolehsakamburine,banjurdaditugu uyah

27Esuk-esukRamaAbrahamwungumenyangpanggonan kangjumenenganaingngarsaneSangYehuwah

28PanjenenganénulimandengmenyangSodomlan GomoralanmenyangingsatanahLebakkabèh,banjur mirsani,lah,kumeluningnagaraikumumbulkaya kumelunsakapawon.

29BarengGustiAllahnyirnakakekutha-kuthaingLebak mau,GustiAllahngengetimarangRamaAbrahamlan banjurngutusLutmetusakaingtengah-tengahing karusakan,nalikaPanjenenganembubrahkutha-kuthakang dienggoniLot

30LutbanjurminggahsakaZoarlanmanggoning pagunungankaroanakéwadonloro;amargawedimanggon ingZoar,banjurmanggoningguwa,karoanakwadonloro

31Kangmbarepkandhamarangkangrayi:“Bapakkawula sampunsepuh,laningsalumahingbumipunikaboten wontentiyangingkangmanggihikulakadosadatipuning salumahingbumi.

32Ayo,bapakkitangombeanggur,lankitabakalturukaro dheweke,supayakitabisanglestarekaketurunebapakkita

33Ingbengikuwibapaknédiombéanggur,singmbarep mlebulanturukarobapaknélandhewekeorangertinalika dheweketurulannalikadheweketangi

34Esukekangmbarepkandhamarangkangrayi,“Lah wingikulatilemkaliyanbapakkulalankowemlebualan turuakarodheweke,supayaakubisangreksaturunane bapakku.

35Ingbengikuwiugabapaknédiombéanggurlan dhewekeorangertinalikadheweketurulannalika dheweketangi.

36MangkonougaanakéLotloro-loronémbobotsaka bapakné

37Singmbarepnglairakeanaklanang,dijenengiMoab, singdadibapakewongMoabngantisaiki

38Singragiluganglairakeanaklananglandijenengi Benami.

BAB20

1RamaAbrahambudhalsakaingkonomenyangingtanah kidul,dedalemanaingantaraneKadesylanSyur,sarta manggoningGerardadiwongneneka.

2AnadeneRamaAbrahamngandikababSara,garwane: “Ikisadulurku!”SangPrabuAbimelekh,ratuingGerar, utusannjupukSara

3NangingingwayahbengiGustiAllahngrawuhi Abimèlèhingsajroningimpèn,sartangandikamarang Abimèlèh:“Lahkowéwismati,margasakawongwadon singkokboyong;awitikubojonewonglanang

4NangingAbimelekhdurungnyedhakidheweke,banjur matur:"DhuhGusti,punapaPadukapunapamatenibangsa ingkangmursid?"

5Apadhewekeorakandhamarangaku:Dhewekeadhine? denewongwadonikudhewekangngucap:“Ikisadulurku, kalawantumemeningatikulantanpakaluputaning tanganku.”

6GustiAllahbanjurngandikamarangwongmauliwat impèn,"Inggih,Akungertisingsampeyannindakakeiki sakamursidsakaatimu;AmargaIngsunugangalangalangisirasupayaoranglakonidosamarangIngsun, mulaneIngsunoranglilanisiranggepokdheweke

7Mulanésaikiwonglanangkuwibalinabojoné;amarga ikunabi,lanbakalndedongakanggosampeyan,lan sampeyanbakalurip,lanyensampeyanoramulihake dheweke,sampeyankudungertiyensampeyanmesthi bakalmati,sampeyanlankabehsingduwenira

8Esuk-esukAbimèlèhwungulannimbaliparaabdinélan nyritakakékabèhmaukabèhanaingkupingé,temahwongwongmaupadhawedibanget

9AbimèlèhbanjurnimbaliAbrahamlanditakoni:"Apa singkoktindakakémarangaku?"lanpunapaingkang kawulalampahi,denePadukandhatengakendosaingkang agengdhatengkawulalankarajankawula?Padukasampun nindakakenpakaryandhatengkawulaingkangbotenkedah katindakaken

10AbimelekhtumulingandikamarangAbraham:“Punapa ingkangpanjenenganpirsa,denepanjenengannindakaken prakawispunika?

11RamaAbrahamngandika,"Amargaakumikir: SatemeneoraanarasawedimarangGustiAllahingkene; lanbakalpadhamatèniakumargasakabojoku

12Nangingnyatanedhewekeadhineku;ikuanakébapakku, nangingduduanakéibuku;landhewekedadibojoku.

13BarengGustiAllahnglilaniakusakaingomahe bapakku,akubanjurkandhamarangdheweke:“Ikisihkadarmanmumarangaku.Ingngendi-endisingbakal daklakoni,padhakandhananababaku:Panjenenganéiku sadulurku

14Abimelekhtumulinjupukwedhus,sapi,baturlanang lanwadon,banjurdiparingakemarangRamaAbraham, banjurdibalekakemarangSaragarwane

15Abimelekhngandika:“Lah,tanahkuanaingngarepmu. 16Saratumulingandika:“Lah,kakangmuwus dakwenehakedhuwitsewusekel

17AbrahambanjurndedongamarangGustiAllah,lan GustiAllahmarasakéAbimèlèh,bojonélanparaabdiné; lanpadhanglairakeanak

18AwitdeneSangYehuwahwusnutupkabehguwagarbanebrayateAbimelekhmargasakaSara,garwane RamaAbraham.

BAB21

1IdaSangHyangWidiWasamanggihinSarakayasane sampunkapangandikayang,turIdaSangHyangWidiWasa ngragasanesampunngandikayangringIda

2AmargaSarangandheglannglairakeanaklanangmarang Abraham,nalikawissepuh,ingwektusingwis ditemtokakedeningGustiAllahmarangdheweke.

3RamaAbrahamnyelukputranekangmiyos,kangmiyos deningSara,asmaneIskak

4RamaAbrahambanjurnyunatiIskak,putrane,nalika umurwolungdina,kayasingdidhawuhakedeningGusti Allah

5RamaAbrahamyuswasatustaun,nalikaIskakmiyos putrane.

6Sarakandha,"GustiAllahndadèkakéakungguyu,temah wong-wongsingkrungubakalpadhagumuyukaroaku."

7Aturwangsulane,"Sapakangbakalkandhamarang Abraham,yenSarakudunyusonianak?"amargaIngsun wisnglairakeanaklanangnalikaumurewistuwa

8Anakéwisgedhélandisapih,lanAbrahamnganakaké péstagedhéingdinanalikaIskakdisapih

9LanSarahweruhanakéHagarwongMesir,kanglair sakaAbraham,moyoki

10MulanéwongwadonmaukandhamarangAbraham, "Budhakwadonikilananakénundhung,amargaanaksaka baturwadonikiorabakaldadiahliwariskaroanakku,iya Iskak"

11AnadeneprakaraikunggegirisibangettumrapRama Abrahammargasakaputrane

12GustiAllahbanjurngandikamarangAbraham,"Aja sedhihingpaningalmumargasakabocahlananglan baturmu;ingsakehingpangandikaneSaramarangkowe, rungoknaswarane;amargasakaIskakbakaldisebut turunira.

13LananaksakabaturwadonbakalDakdadèkakébangsa, amargaikuturunmu

14Esuk-esukAbrahamtangi,njupukrotilanbanyugendul, diparingakemarangHagar,ditangkekakeingpundhakelan bocahe,nulididhawuhilungasakaBersyeba

15Banyunewisentek,banjurdicemplungakeanaing sangisorewit-witan

16Wongwadonmaubanjurmangkatlanlungguhanaing ngarepewongwadonmau,adohbangetkayapanah, amargakandha,"Akuajangantiweruhyenbocahemati" Wongwadonmaubanjurlinggihingsandhinge,banjur nguwuh-uwuhlannangis.

17GustiAllahmiyarsakakéswaranébocahmau; MalaékatéAllahbanjurnimbaliHagarsakaingswarga, sartangandikamarangHagar:“Apasingkokkrasakaké, Hagar?ajawedi;awitGustiAllahmiyarsakakéswarané bocahikuanaingkono

18Ngadega,bocahikuangkatenlancekelingtanganmu; amargabakalDakdadèkakébangsagedhé

19GustiAllahmbikakmripaté,lanweruhsumur;banjur lunga,genduldiisènibanyulandiombébocahé.

20GustiAllahnunggilkarobocahmau;banjursayagedhe, lanmanggoningara-arasamun,landadipemanah 21Dhèwèkémanggoningara-arasamunParan,lanibuné mundhutgarwasakaingtanahMesir

22NalikasamanaAbimelekhlanPikhol,panggedhening wadya-balane,padhamaturmarangRamaAbraham, pangandikane:“GustiAllahnunggilkarosiraingsabarang kangsiralakoni

23MulanésaikisumpahmarangakudemiAllah,nèkkowé orabakalngapusiakulananakkuutawaanakkutanah kangsiraenggoni

24Abrahambanjurngandika,"Akubakalsumpah"

25RamaAbrahambanjurndhawuhiAbimelekhmarga sakasumurkangdijarah-rayahdeningparaabdine Abimelekh

26Abimèlèhbanjurngandika,"Akuorangertisapasing nindakakékuwi.

27RamaAbrahambanjurnjupukwedhusgèmbèllansapi, diparingakémarangAbimèlèh;lansakaronepadhagawe prajanjian

28RamaAbrahamtumulimisahakecempéwedhuswadon pitu.

29AbimelekhtumulingandikamarangRamaAbraham: “Punapatategesipuncempéwedhuspituingkang panjenengandalempiyambak?

30Panjenenganébanjurngandika,"Cempéwedhusgèmbèl pituikisiratampananasakatanganKu,supayapadhadadi seksiyènAkundhudhuksumuriki"

31MulanépanggonankonodiaraniBersyeba;amargaing konopadhasupaossakarone.

32Dadinéwong-wongmaupadhagawéprejanjianing Bersyeba

33AbrahambanjurnandurwitAsemaraanaingBersyeba, lananaingkononyebutasmanePangeranYehuwah,Gusti Allahkanglanggeng

34RamaAbrahamlerebanaingtanahFilistingantipirangpirangdina

BAB22

1Sawuselelakonikumau,GustiAllahnyobamarang Abraham,sartangandikamarangAbraham,"Abraham!"

2Panjenenganébanjurngandika,"Siragawanenanakmu ontang-anting,kangkoktresnani,Iskak,menyangingtanah Moria;lansaosnakurbanobarananaingsalahsawijining gunungsingbakalDakdhawuhakemarangkowe

3Esuk-esukAbrahamwungu,kuldinembengipelana,nuli ngejaknom-nomanlorolanIskak,putrane,nulinyuwilnyuwilkayukanggokurbanobaranGustiAllahwis ngandikamarangdheweke

4IngtelungdinaneRamaAbrahambanjurtumengalan weruhpanggonanikusakakadohan

5Abrahamkandhamarangparanom-nomané:“Kowé padhamanggonaingkénékarokuldi;Akulanbocahiku bakallungamranalannyembah,lanbalimanehmarang kowe

6Abrahamtumulinjupukkayukanggokurbanobaranlan ditumpangakemarangIskak,putrane;lannjupukgeniing tangané,lanlading;wongloromaubanjurlunga bebarengan.

7IskakbanjurmaturmarangAbraham,bapakné, "Bapakku!"Unjuké,"Lanigenilankayuné,nanginging ngendicempékanggokurbanobaran?"

8RamaAbrahamngandika:"Anakku,GustiAllahbakal nyawisakecempekanggokurbanobaran."

9Banjurpadhatekaningpanggonankangwus kadhawuhakedeningGustiAllah;RamaAbrahamtumuli yasamisbyahanaingkono,lankayuneditata,banjur ditaleniIskak,putrane,dilebokakeingmisbyahing ndhuwurkayu

10Abrahambanjurngacungakétangané,njupuklading kanggomatènianaké

11MalaékatéPangérantumulinimbalisakaingswarga, pangandikané,"Abraham,Abraham!"

12Pangandikané,"Ajanumpangitanganmarangbocahé, lanajakoktindakakéapa-apamarangdhèwèké,amarga saikiakungertiyènkowéwedimarangGustiAllah,merga kowéoranyélakianakmuontang-antingmarangAku"

13RamaAbrahamtumulitumengalanmirsani,lahanaing mburineanawedhusgèmbèllanangsingsungunékecepit inggrumbul;

14AnadenepapanikubanjurdijenengakedeningRama Abraham:Yehuwa-jireh,kayakangkapangandikakake ngantisaprene:InggunungeSangYehuwahikubakal katon

15MalaékatéPangéranbanjurnimbaliAbrahamsakaing swargakangkapingpindhoné, 16Pangucapé,"Demiawakkudhéwé,Akuwissupaos,-mangkonopangandikanéPangéran,mergakowéwis nglakoniprekaraikilanoranyélakianakmuontang-anting 17Ingsunbakalmberkahisira,sartaIngsunbakalnekakake turunirakayalintanginglangitlankayawedhikangana ingpinggirsagara;lanturunirabakalndarbenigapurane mungsuhe;

18Lanmargasakaturunmukabehbangsaingbumibakal diberkahi;awitkowéwismanutmarangswaraningSun

19RamaAbrahambanjurbalimenyangparanom-nomane, banjurpadhangadegbebarenganmenyangBersyeba;lan AbrahammanggoningBersyeba

20Sawisélelakonmau,Abrahamdikabarimengkéné:“Lah Milka,dhèwèkéugawisnglairakéanakkaroNahor, sedulurmu

21Huzpambajengé,lanBusseduluré,lanKemuèlbapakné Aram;

22Kesed,Hazo,Pildash,JidlaflanBetuel 23BetuelpeputraRibkah.

24LangarwanekangasmaReuma,ikuuganglairake Tebah,Gaham,TahaslanMaakha

BAB23

1NalikaSaraumurésatuspitulikurtaun,ikuumuréSara.

2SarasedaanaingKiryat-Arba;iyaikuHebroningtanah Kanaan

3RamaAbrahambanjurngadegsakaingngarepewong matilanngandikamarangparaputraneHet:

4Kawulapunikatiyangngamancalanwongneneka wonteningngarsapanjenengan,mugikarsaaparing pandumandhatengkula,supadoskulasagednguburpejah kulasakingingngarsaningSun

5ParaputranéHètbanjurmangsulimarangAbraham:

6Dhuhgustikawula,Padukamugikarsaamiyarsakaken! oraanasiji-sijiaingantarakusingbakalngétokkékuburané marangkowé,nangingsupayakowébisanguburwong matimu

7RamaAbrahambanjurjumenenglansujudnyembah marangwongingnagarakono,yaikubaniHet

8Panjenenganébanjurrembugankarowong-wongmau, pangandikané,"Menawakowépadhakepéngin,akubakal nguburwongmatikusakaingngarepku;mugikarsaa miyarsakakensahanyuwunpangapuntendhatengEfronbin Zohar,

9SupayaakudiparingiguwaMakpela,kanganaingpojok pategalane;Dhuwitkuwibakaldiwènèhakémarangaku dadidarbekekuburananaingantaramu.

10EfronbanjurmanggonanaingsatengahebaniHet,lan Efron,wongHet,mangsulimarangRamaAbraham,ana ingngarepebaniHet,yaikukabehwongkangpadha lumebuinggapuraningkuthane:

11Ora,dhuhgusti,mugikarsaamiyarsakaken:pategalan kulaaturakendhatengpanjenengan,sahaguwaingkang wonteningngriku,kulaaturakendhatengpanjenenganIng ngarsaningparaputraningbangsaningSun,Sunparingake marangsira:sirakuburakangmati.

12Abrahamsujudnyembahmarangwong-wongingkono 13EfrontumulingandikamarangEfronanaingngarepe wong-wongingnagarakono,pangandikane:“Nanging manawipanjenengankersaparingwangsulan,mugikarsaa miyarsakakennjupukasakaaku,lanakubakalngubur wongmatikuanaingkono

14EfronbanjurmangsulimarangAbraham:

15DhuhGusti,mugikarsaamiyarsakaken:tanahpunika reginipunpatangatussekelselakaapaikuantaraneakulan kowe?mulanesirakubura

16AbrahamngrungokkéomonganéÉfron.RamaAbraham tumulinimbangiselakamarangEfron,kangwus kapangandikakakeanaingngarepebaniHet,yaikupatang atussekelsalaka,dhuwitkanganaingwongdagang.

17AnadenepategalaneEfronkanganaingMakhpela, kanganaingsacedhakeMamre,yaikuara-aralanguwa kanganaingkonolansakehewit-witaningsakiwatengene, kanganaingsakubenge

18RamaAbrahamdadikagungane,anaingngarepebani Het,anaingngarepewongkangpadhalumebuing gapuraningkuthane

19SawusemangkonoRamaAbrahamnguburSara, garwane,anaingguwaingara-araingMakhpelaing sacedhakeMamre,yaikuHebroningtanahKanaan

20Anadenepategalanlanguwakanganaingkonopadha disantosakakemarangRamaAbraham,supayadikubur deningbaniHet

BAB24

1Abrahamwissepuhlanwistuwabanget,lanYéhuwah mberkahiAbrahamingsamubarangkabèh.

2RamaAbrahambanjurngandikamarangabdinekang tuwaingomahe,kangnguwasanisabarangdarbeke: “Tanganiratulungaanaingsangisorepupuku.

3KowébakaldaksumpahdemiPangéran,Allahélangitlan GustiAllahébumi,yènkowéorabakalmbojoanakku lanangsakaanak-anakwongKanaan,singmanggoning antarané

4Nangingkowékudulungamenyangnegarakulan sedulur-sedulurkulannjupukbojokanggoanakkuIskak.

5Abdimaunulimaturmarangwongwadonmau, "Mungkinwongwadonikuoragelemmèluakumenyang tanahiki

6RamaAbrahambanjurngandikamarangwongmau, "Ati-ati,ajangantianakkudigawamrana"

7PangeranYehuwah,GustiAllahingswarga,kangwus ngentasakeakusakaingomahebapakkulansakaing tanaheparasadulurku,kangwusngandikamarangakulan supaosmarangaku,mangkene:Turunirabakal Sunparingaketanahiki;Panjenenganébakalngutus malaékaténdhisikikowé,lankowébakalnjupukbojo kanggoanakkusakaingkono

8Manawawongwadonikuoragelemnututikowe,kowe bakalluputsakasumpahkuiki:munganakkuajakokgawa mrana

9Abdimaubanjurnumpangitanganeanaingsangisore pupuneAbrahambendarane,lansupaosbabprakaraiku.

10Abdimaunjupukuntasepuluhsakabendarané,banjur lunga;sakehingbarangdarbekebendaraneanaingtangane, banjurjumenenglantindakmenyangMesopotamia, menyangkuthaNahor

11Unta-untanebanjurdidhawuhisujudanaingsajabane kuthaanaingsacedhakesumuringwayahsore,yaiku wayahewongwadonmetuarepnimbabanyu

12Aturwangsulane:“DhuhYehuwah,GustiAllahipun bendarakawulaAbraham,mugiPadukaparingikarahayon ingdintenpunika,sahamugikarsaaparingsih-rahmat dhatengbendarakawulaAbraham.”

13Lah,akungadegingsacedhakesumur;lanparaputri wongingkuthapadhametukanggonimbabanyu

14Lansupayakelakon,bocahwadonsingdakkandhani: Kendhimumudhunake,supayaakungombe;nulikandha: Ngombéa,unta-untamuugadakwènèhingombéMulané akubakalngertinèkkowéwisnduduhkékabecikan marangbendaraku

15Durungrampunganggonengandika,Ribkahmiyossaka BetuelbinMilka,garwaneNahor,sadulureAbraham, nggawakendhianaingpundhake

16Prawanikukatonayubanget,prawan,durunganawong lanangkangwanuhmarangdheweke,banjurmudhun menyangsumur,isikendhinebanjurmunggah

17Wongwadonmaubanjurmlayumethukakéwong wadonmaulanmatur:“Kulakeparengangunjuktoya sakingkendhipanjenengansakedhik

18Aturwangsulane:“DhuhGusti,mugikarsaangunjuka!”

Banjurenggal-enggalngudhunakekendhineanaing tanganelandiparingingombe

19Barengwisrampunganggonéngombé,wongwadon maubanjurkandha,"Unta-untamuugabakaldakdhudhuk, ngantipadharampungngombé"

20Wongwadonmaubanjurenggal-enggalnyedhot kendhineingpalungan,banjurmlayumanehmenyang sumurarepnimbabanyu,lannyusoniuntanekabeh

21Wonglanangmaubanjurnggumunakewongwadon mau,banjurmeneng,apaGustiAllahparingkarahayonapa ora

22Barenguntawisrampungngombé,wongmaunjupuk anting-antingmasbobotésetengahsekellangelangloro kanggotangané,bobotésepuluhsekel;

23Panjenenganébanjurngandika,"Kowéanakésapa?" kandhaamarangaku:apaanaingomahebapakmukanggo nginep?

24Wangsulanewongwadonmau:“AkuikianakeBetuel binMilkakangmiyoskaroNahor”

25Wongwadonmauugakandhamarangwongmau, "Kulasamigadhahjaramilanpakaningkangcekap,saha papankanggenginep."

26Wongmaubanjurtumungkulsujudnyembahmarang SangYehuwah

27Wangsulane:“PinujiaPangeranYehuwah,GustiAllahe bendarakuAbraham,kangoranglirwakakesih-kadarmane lankasetyanebendaraku.

28Bocahwadonmaubanjurmlayulannyritakakébabiki marangwong-wongingomahéibuné

29Ribkahduwésadulurlanang,jenengéLaban.

30Barengweruhanting-antinglangelangkanganaing tanganeadhine,lannalikakrungupangandikaneRibkah

sadulurewadon,mangkene:“Mangkenepangandikane wonglanangmaumarangaku;singtekamarangwong;lan, lah,dhewekengadegingjejereuntaingsumur

31Panjenenganébanjurngandika,"Mêmaa,heh,kang diberkahidéningPangéran!Yagenekowengadeganaing njaba?awitIngsunwusnyawisakeomahlanpapankanggo unta

32Wongmaubanjurlumebuingomah,unta-untaédicopot, unta-untamaudiwènèhijaramilanpakan,sartabanyu kanggongumbahsikilélansikiléwong-wongsingpadha ndhèrèkaké

33Sawiséikudicaosakédhaharananaingngarsané, nangingdhèwèkékandha,"Akuorabakalmangan,nganti akunyritakaképrekaraku"Lanngandika:

34Wangsulané:"AkuikibaturéAbraham"

35GustiAllahmberkahibendarakubanget;Panjenengané wisdadigedhélandiparingiwedhus,sapi,slaka,emas, baturlanang,baturwadon,untalankuldi

36Sara,garwanebendaraku,nglairakeanaklanangkanggo bendarakunalikawissepuh,lankabehkagungane bendaranewisdiparingakemarangdheweke

37Lanbendarakundhawuhiakusupaos,mengkéné:Sira ajambojoanakkusakawongKanaan,kangtanahéaku manggon

38Nangingkowékudulungamenyangomahébapakkulan sedulur-sedulurku,lannjupukbojokanggoanakku

39Akubanjurmaturmarangbendaraku:Mbokmenawa wongwadonikuoragelemnututiaku.

40Pangandikanémarangaku:Pangéran,singdadidalané aku,bakalngutusmalaékatémèlukowé,lanndadèkaké lakumumakmur;lansiranjupukbojokanggoanakkusaka kulawargaku,lansakaomahebapakku

41IngkonosirabakalluputsakasumpahingSuniki, manawasiratekaningsanak-sedulurku;lanyenora menehisampeyansiji,sampeyanbakalluputsaka sumpahku

42Ingdinaikiakutekaningsumurlanmunjuk:“Dhuh Yehuwah,GustiAllahipunbendarakawulaAbraham, manawiPadukamugikarsaanglancarakenlampahkawula 43Lah,Akungadegingsacedhakesumur;Samangsa prawanmaumetuarepnimbabanyu,banjurdakkandhani: Akuwènèhanabanyusakakendhimusathithik;

44Wongwadonmaukandhamarangaku:Ngombéa,untauntamuugadaksembé

45Lansadurungeakurampungngandikaingatiku,lah Ribkahmetukarokendhineanaingpundhake;tumuli mandhapingsumur,nimbabanyu;

46Wongwadonmaubanjurenggal-enggalngudhunake kendhinesakaingpundhakelankandha,"Ngombéa,untauntamuugabakaldakwènèhingombé"

47Akubanjurtakonmarangwongwadonmau:Kowé anakésapa?Aturwangsulane:“PutraneBetuel,putrane Nahor,kangmiyosdeningMilka

48Akubanjurtumungkulsujudnyembahmarang PangeranYehuwah,GustiAllahebendarakuAbraham, kangwusnuntunakuingdalankangbener,nuntunputrane sadulurebendarakukanggoputrane.

49Sapunika,manawipadukabadhetumindakbeciklan temendhatengbendarakula,mugikarsaamaturdhateng kula.supayaakubisanolehnengenutawangiwa.

50LabanlanBetueltumulipadhamangsuli,pangandikane: “PanjenenganmenikapinangkanipunsakingPangeran

Yehuwah,kulabotensagedmaturdhatengpanjenengan ingkangalautawibecik.

51LahRibkahanaingngarepmu,jupuknalanlungaa, supayadadigarwaneputranebendaramu,kayakangwus kadhawuhakedeningPangeranYehuwah.

52BarengabdinéAbrahamkrungupangandikané,banjur sujudnyembahmarangPangéranlansujudingbumi

53Abdimaubanjurngetokakébarang-barangselakalan maslansandhangan,diparingakémarangRibkah,lanuga diparingibarang-barangsingajimarangkakangnélan ibuné

54Wong-wongmaulanwong-wongsingndhèrèkaké dhèwèképadhamanganlanngombé,lannginepingwayah bengiEsuk-esukwong-wongpadhatangi,banjurmatur: “Kulamugikarsaamrana

55Kakangnélanibunékandha,"Karebènbocahwadon maumanggonanaingomahkusawetaradina,palingora sepuluhdina"sawiseikudhewekebakallunga

56Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau: “Ajangalang-alangiaku,mergaPangéranmbélanilakuku; mugikarsaatindakdhatengbendarakula

57Wong-wongmaupadhamatur,"Awakédéwébakal nimbalibocahwadonmaulantakonmarangcangkemé"

58Ribkahterusdiceluklanditakoni:“Apakowéarepmèlu wongiki?Landhewekengandika,Akubakallunga.

59Ribkah,saduluréwadonlanmantriné,abdinéAbraham lanparaabdinépadhadikongkonlunga

60Ribkahbanjurpadhamberkahilankandha,"Kowéiku sadulurkudhéwé,dadiaibunéjutaanyuta,lanturunmu mugandarbenigapuranéwong-wongsingsengitmarang dhèwèké."

61Ribkahlanprawan-prawannulinitihunta,nulimèlu wonglanangmau,lanabdimaubanjurngajakRibkahlan lunga.

62IskaktekasakadalaningsumurLahairoi;amarga manggoningtanahkidul

63Iskaktumulimetukanggosemedianaingara-araing wayahsore

64Ribkahbanjurtumenga,barengweruhIskak,banjur mudhunsakaunta.

65Wongwadonmaukandhamarangbaturmau:“Sapata wongikisingmlaku-mlakunangara-aramethukiawaké déwé?Abdimaubanjurmatur:Ikibendaraku.

66AbdimaubanjurnyritakakémarangIskaksabarang kangditindakaké

67IskakbanjurngiridRibkahmenyangkémahéSara, ibuné,lanRibkahdadigarwanélandheweketresna marangdheweke,lanIskaklipursawiseibuneseda.

BAB25

1RamaAbrahambanjurrabimaneh,jenengeKetura.

2DhewekenglairakeZimran,Yoksan,Medan,Midian, IsybaklanSuah

3YoksanpeputraSyebalanDedanParaputraneRama DedanyaikuAsyur,LetusimlanLeummim

4LanparaputraneMidian;Ephah,Efer,Hanokh,Abida lanEldaahIkukabehpeputraKetura

5RamaAbrahambanjurmasrahakésabarangkagungané marangIskak.

6Nangingmaranganak-anakéselirsingdiduwèni Abraham,Abrahamparingpisungsung,banjurdikongkon

lungasakaIskak,putrané,nalikaisihsugeng,menyang wétanmenyangtanahwétan.

7IkiumuréAbraham,umurésatussawidaklimalastaun 8Abrahambanjursedalanseda,nalikawissepuhbanget, wissepuhlanwiscukupumur;landiklumpukakemarang umate

9ParaputraneIskaklanIsmaelbanjurkasarekakeanaing guwaMakhpela,ingpategalaneEfronbinZohar,wongHet, ingsacedhakeMamre;

10PategalankangditukuAbrahamsakabaniHet,anaing konoAbrahamkakuburlanSaragarwane

11SawiséAbrahamséda,GustiAllahmberkahiIskak, anaké;lanIskakmanggoningpinggirsumurLahairoi.

12Ikiturun-turuneIsmaèl,anakéAbraham,singdilairaké déningHagar,wongMesir,abdinéSara

13IkijenengeparaputraneRamaIsmael,miturutjenengjenengemiturutturun-tumurun:pambajengeRamaIsmael yaikuNebayot;lanKedar,lanAdbeel,lanMibsam, 14Misma,Duma,Masa, 15Hadar,Tema,Yetur,NafislanKedma;

16IkiparaputraneRamaIsmael,lanikijenengemiturut kutha-kuthanelanbeteng-betenge;rolaspangeranmiturut bangsane

17IkiumuréIsmaèlsatustelungpuluhpitutaun,banjur seda.landiklumpukakemarangumate.

18Wong-wongmaupadhamanggonwiwitsakaHawila ngantitekanSyur,ingsacedhakéMesir,nalikatindak menyangAsyur;

19IkiturunanéIskakanakéAbraham:Abrahampeputra Iskak

20Iskakyuswanepatangpuluhtaunnalikamundhutgarwa Ribkah,anakeBetuel,wongSiriaingPadanaram,adhine Laban,wongSiria

21IskakbanjurnyuwunmarangGustiAllahkanggo garwane,amargadhewekegabug

22Bocah-bocahpadharebutananaingjerone;banjur matur,"Yenmangkono,akukokkayamangkono?"Lan dhewekelunganyuwunpirsamarangSangYehuwah 23Pangéranbanjurngandikamarangwongwadonmau, "Wongloroanaingguwa-garbamu,lanwonglorobakal pisahsakawetengmu;lanbangsasijibakalluwihkuwat tinimbangbangsaliyane;lansingtuwakudungladènising enom.

24Barengwistekandinanéarepnglairaké,lahingguwagarbanéanaanakkembar

25Lansingpisananmetuabang,kabehkayasandhangan wulu;banjurdijenengakeEsau

26Sawusemangkonokangmasemetu,tanganenyekel tungkakEsap;lanasmaneYakub,lanIskakyuswasawidak taunnalikalair

27Bocah-bocahmaupadhasayagedhe,deneEsapiku pintermburu,wongingpategalan;lanYakubikuwong biasa,manggoningtarub

28IskaktresnamarangÉsau,amargamangandaging kewané,nangingRibkahtresnamarangYakub

29Yakubbanjurnyedhotdhaharan,nalikaÉsautekasaka ingpategalanlankesel.

30ÉsaunulingandikamarangYakub:“Kulanyuwun tulung,kulaaturiparingiuwuhingkangabritpunika amargaakukesel,mulanedijenengakeEdom.

31Yakubbanjurngandika,"Ingdinaikiwewenangmu dadipambarepedolmarangaku"

32Ésaubanjurngandika:“Lah,akuwismèhmati 33Yakubbanjurngandika:“Sirasumpahmarangakuing dinaiki;PanjenenganebanjursupaosmarangYakub 34YakubbanjurmaringirotilanbuburlentilmarangÉsap; nulimanganlanngombé,banjurtangilanlunga,mulaÉsau ngrèmèhakéhakpambarepé

BAB26

1Ingnagarakonoanapailan,kajabapailankangwiwitan nalikajamanéAbrahamIskakbanjursowanmaranging ngarsaneSangPrabuAbimelekh,ratunewongFilistiana ingGerar.

2PangeranYehuwahbanjurngatingalmarang panjenenganesartangandika:“AjalungamenyangMesir; manggonaingtanahsingbakalDaktuturimarangkowé:

3Padhamanggonaingtanahkene,Akubakalnunggilkaro kowélanbakalmberkahikowé;Awitdenesiralanturunira bakalSunparingakekabehnagaraiku,sartaIngsunbakal netepisupaoskangwusSunprasetyakakemarangRama Abraham,leluhurira;

4Ingsunbakalndadekaketuruniradadiakehkayalintanglintanginglangit,sartabakalSunparingakemarang turunirakabehnagaraiku;lanmargasakaturunmukabeh bangsaingbumibakaldiberkahi;

5AmargaRamaAbrahamngestokakedhawuhingSunlan netepipepakoningSun,pranatan-pranataningSunlan angger-anggeringSun.

6IskakbanjurmanggoningGerar

7Wong-wongingkonobanjurtakonmarangbojoné banjurngandika,"Dhewekeadhineaku."supaya,ngandika, wongingpanggonanbakalmatèniakukanggoRibkah; amargadhewekeadilkanggokaton

8Barengwissuwéanaingkono,SangPrabuAbimèlèh, ratunéwongFilisti,mirsaniingjendhélalanmirsaniIskak lagidolanankaroRibkahgarwané

9AbimèlèhbanjurnimbaliIskaklanmatur:"Lah,mesthi, ikubojomu,lancaranesampeyanbisangandika,iku sadulurku?"DaneIshaktumulingandikaringdane sapuniki:“Santukantitiangmabaossapuniki:“Inggih, mangdatitiangnentenpacangpadem

10SangAbimelekhbanjurngandika:“Apakang koktindakakemarangakuiki?salahsijisakawong-wong maubisadadienthengkarobojomu,lansampeyankudu nekakakekaluputanmarangaku

11SangPrabuAbimelekhbanjurparingdhawuhmarang rakyatekabeh,pangandikane:“Singsapanggepokwong ikiutawasomahe,mesthikaukumpati.

12Iskakbanjurnyebarnyebaringtanahkono,laningtaun ikuugatampatikelsatus,landiberkahidéningAllah

13Wongmaudadigedhelanmajulansayagedhenganti dadigedhebanget.

14Amargadhewekendarbeniwedhus-wedhus,lembulembulanbatur-baturakeh,mulanewongFilistipadha merimarangdheweke

15Sakehingsumurkangdigalideningparaabdinekang ramanalikajamaneRamaAbraham,kangrama,ikupadha kacepengdeningwongFilistilandiebakilemah

16AbimelekhbanjurngandikamarangIskak:awitkowé luwihkuwasatinimbangaku.

17Iskakbanjurbudhalsakaingkonolanngedegakétarub anaingLebakGerarlanmanggonanaingkono

18Iskakbanjurndhudhukmanehsumur-sumurkangdigali nalikajamaneRamaAbraham,ramane;Awitdenewong Filistiwuspadhangalang-alangisawuseRamaAbraham seda;

19ParaabdineIskakbanjurndhudhukanainglebak,lan anaingkonoanasumurkangmancur

20ParapangoningGerarbanjurpadhapadukaropangonpangoneIskak,pangucape:"Banyuikiduwekekita." amargapadhapadukarodheweke

21Wong-wongmaubanjurndhudhuksumurliyane,banjur padharebutansumurmau,banjurdijenengakeSitna

22Banjurlungasakakonolanndhudhuksumurliyane; Mulanéwong-wongmauorapadhapadudon,mulabanjur dijenengiRehobot;pangandikane,"SaikiPangeran Yehuwahwusmaringipapankanggokita,lankitabakal bebranahanaanaingtanahkono."

23SakaingkonobanjurtindakmenyangingBersyeba 24IngbengiikuugaPangeranYehuwahngatingalmarang panjenenganesartangandika:“IngsunikiAllaheRama Abraham,leluhurira,ajawedi,awitIngsunnunggilkaro sirasartabakalmberkahisirasartanekakaketurunira margasakaabdiningSunAbraham.”

25Banjuryasamisbyahanaingkonolannyebutasmane SangYehuwahlanmasangtarubanaingkono

26BanjurAbimelekhsakaGerar,lanAhuzat,kancane,lan Pikol,senapatine

27Iskakbanjurngandikamarangwong-wongmau, "Yagénékowépadhanekaniaku,dénékowépadhasengit marangAku,lanngusirakusakakowé?"

28Wong-wongmaupadhamatur:“Kulasamisumerep, bilihSangYehuwahnunggilkaliyanpanjenengan,lajeng kulasamimatur:Sampunwontenasupaosingantawisipun kulalanpanjenengan,supadoskulasamidamelprajanjian kaliyanpanjenengan.

29Supayaoragawecilakamarangaku,kayadeneakuora nggepokkowe,apadeneakuoranindakakeapa-apamarang kowe,kajabamungkabecikan,lankowepadhadiusir kanthitentrem-rahayu;

30Banjurpadhadianakaképésta,lanpadhamanganlan ngombe.

31Esuk-esukpadhatangilanpadhasupaos,banjur didhawuhiIskaklunga,lanpadhamangkatkalawan tentrem-rahayu.

32IngdinaikuugaparaabdineIskakpadhatekangaturi uningababsumurkangdidhudhukmau,sartamatur:Kula sampunmanggihtoya.

33KuthamaudijenengakéSyéba,mulanékuthamau dijenengakéBersyebangantisaiki.

34Esapumurpatangpuluhtaun,rabikaroYuditanaké BeeriwongHetlanBasmatanakéElonwongHet 35KangdadisusahingatineIskaklanRibkah

BAB27

1BarengIskakwussepuh,mripatewissurem,ngantiora bisandeleng,banjurnimbaliEsap,putranepambareplan dipangandikani:“Anakku!”apaaku.

2Aturwangsulane:“Saikiakuwistuwa,orangertidinane matiku

3Mulanésaikigawanengegamanmu,panahmulan panahmu,lanlungaamenyangpategalan,akunjupuka dagingkewan;

4Akugaweadagingsinggurih,kayasingdaktresnani,nuli gawanenmarangakusupayadakpangan;supayanyawaku mberkahikowesadurungeakumati

5RibkahmirengnalikaIskakmaturmarangEsap,putrane. Ésaulungamenyangara-aramburudagingkewanlan digawa

6RibkahbanjurngandikamarangYakub,anaké:“Lah, kulakrungubapakmungomongkaroÉsaukakangmu mangkene:

7Akugawanendagingkewanlangaweadagingsingenak, supayaakubisamanganlanmberkahikoweanaing ngarsaneSangYehuwahsadurungeakumati

8Mulané,anakku,ngestokakédhawuhkumarangkowé.

9Saikilungaamenyangwedhus-wedhuslanakunjupuka wedhusberoklanangloro;Akubakalnggawepanganan singenakkanggobapakmu,kayasingditresnani.

10Sawusemangkonosiragawanenmarangbapakmu, supayadipangan,sartamberkahikowesadurungeseda

11YakubbanjurmaturmarangRibkah,kangibu:“Lah, Esapkakangkuikuwulu,lanakuikilicin

12Mbokmenawabapakkubakalngrasak-ngrasaaku, temahakukayawongngapusi;lanAkubakalnekakaké ipatmarangAku,lanoraberkah

13Ibunébanjurngandikamarangwongmau:"Ipatku, anakku!

14Wongmaunulimangkatnjupuklandigawamenyang ibuné

15RibkahbanjurnjupuksandhanganéÉsau,anakémbarep, singanaingomahkaroYakub,anakéragil

16Kulitewedhuslanangmaubanjurdilebokakeing tanganelaninggulunekangmulus.

17Dagingkanggurihlanrotikangwisdicawisakémau banjurdiparingakémarangYakub,anaké

18Wongmaubanjursowaningngarsanébapaknélan matur:“Bapakku!”kowesapa,anakku?

19Yakubmaturmarangbapakné:“AkuikiÉsau, pembarepmu;Kawulasampunnindakakenpunapaingkang panjenengandhawuhakendhatengkawula,mugiPaduka jumeneng,lenggahadhahardagingkewankula,supados nyawaPadukamberkahikawula.

20Iskakbanjurngandikamaranganaké,"Yagénékowé kokcepet-cepetnemu,anakku?"Aturwangsulane, "AmargaPangeranYehuwah,GustiAllahmu,wisnggawa ikumarangaku"

21IskakbanjurngandikamarangYakub:"Cedhak,anakku, akunyedhak,apakoweikianakkuEsaputawadudu."

22YakubbanjurnyedhakiIskak,bapakné;nulingrasakngrasakakewongmau,sartangandika:“Swaraikuswarane Yakub,nangingtanganeikutanganeEsap”

23Nangingwongmauoradiweruhi,mergatanganéwulu kayatanganéÉsap,kakangné,mulanédiberkahi

24Wangsulane:“Punapapanjenenganpunika putraningSunEsap?Lanngandika,Aku

25Panjenenganébanjurngandika,"Wongikugawanen nyedekiaku,akubakalmangandagingdagingéanakku, supayanyawakumberkahikowé"Sawusemangkono banjurdicaosakemarangdheweke,banjurdipangan,banjur diwocokakeanggur,banjurngombe

26IskakkangramangandikamarangIskak,"Siranyedhak lanngambungiaku,anakku."

27Wongmaubanjurnyedhaklanngambungi,banjur mambugandanepangagemane,banjurmberkahi,

pangandikane:“Lah,ambuneanakkukayaambune pategalankangdiberkahideningPangeranYehuwah.

28MulanéGustiAllahparingebuninglangitlanlemuné bumi,gandumlananggursingakèh.

29Wong-wongpadhangabektimarangkowé,lanpara bangsapadhasujudmarangkowé;

30BarengIskakrampungmberkahiYakub,lanYakubisih arangninggalRamaIskak,kangrama,Esapkangrayi rawuhsakamburu

31Dhèwèkéugawisgawédhaharansinggurihlandigawa menyangbapakné,banjurdipangandikanimarangbapakné: “Bapakkulakeparengatangi,dhahardagingkewan ingkangputra,supadospanjenenganmberkahikula.

32Iskak,bapakné,terustakon:“Kowékuwisapa? Wangsulane:“Akuikiputramu,Esappambarepmu”

33Iskakgumeterbanget,pangucapé,"Sapa?"Anaing ngendiwongsingnjupukdagingkewanlannggawa menyangaku,lanakuwismangankabehsadurunge sampeyanteka,lanmberkahidheweke?ya,lanbakal diberkahi

34BarengÉsaumidhangetpangandikanékangrama, banjursesambatbangetlangetunbanget,sartamatur marangkangrama:“Dhuh,rama,kawulamugiPaduka mberkahi!

35Wangsulane,"Adhimutekakanthicidra,lanberkahmu dirampas"

36Wangsulané,"ApadudujenengéYakub?"amargawis pingpindhodhewekenggantiaku:dhewekenjupukhak pambajengku;lan,lah,saikidhewekewisnjupukberkahku Panjenenganébanjurngandika,"Apakowéoranyimpen berkahkanggoaku?"

37IskakbanjurmunjukmarangÉsau:“Lah,dhèwèkéwis dakdadèkakébendaramu,lansadulur-sadulurékabèhpadha dakwènèhakédadibaturé;lankarogandumlanangguraku nyukupidheweke:lansaikiapasingkududaktindakake marangkowe,heanakku?

38Ésaunulimaturmarangkangrama:“Punapa panjenengannamungsatunggalberkah,rama?mberkahi aku,malahakuuga,dhuhbapakkuEsaptumulinangis sora.

39Iskakkangramamangsuli,pangandikane:“Lah, panggonanmubakaldadilemunebumi,lansakaebuning langitsakandhuwur;

40Lanpedhangmubakaluriplanngawulamarang sadulurmu;lanbakalkelakonnalikasampeyanduwe panguwasa,sampeyanbakalnyuwilpasanganesakagulu.

41ÉsausengitmarangYakubmergaberkahsingdiberkahi karobapakné.BanjurakubakalmatènisedulurkuYakub.

42RibkahbanjurutusannimbaliYakub,anakésingragil, lanmaturmarangRibkah:“Lah,Ésau,kakangmu,nglipur awakédhéwé,arepmatènikowé

43Mulané,heanakku,ngrungoknatembungku;lantangia, lumayumenyangLabansadulurkumenyangHaran;

44Lantetepakarodhewekesawetaradina,nganti bebendunesadulurmusirna

45Ngantinepsunésadulurmubisasirnasakakowé,lan dhèwèkélalimarangapasingwiskoktindakakémarang dhèwèké,akubanjurkongkonanngeterakékowésakaing kono

46RibkahtumulingandikamarangIskak:“Akuwisbosen uripmargasakaanak-anakeHet?

1IskakbanjurnimbaliYakub,mberkahilanparing piwelingmarangYakub,pangandikane:Siraajambojo bojonewongwadonKanaan.

2Ngadega,menyangPadanaram,menyangomaheBetuel bapakibumu;lannjupukabojomusakaingkonosaka anak-anakeLaban,sadulureibumu.

3LanGustiAllahKangMahakwasamberkahikowé,lan ndadeknakowébebranahana,lantangkar-tumangkara, supayakowédadiwongakèh;

4LanparingberkahmarangAbraham,marangkowélan turunmu.supayakowébisatampawarisantanahsingdadi wongneneka,singdiparingakédéningAllahmarang Abraham

5IskakbanjurngongkonYakublungamenyang Padanaram,nemoniLabananakéBetuèl,wongSiria, seduluréRibkah,ibunéYakublanÉsau

6BarengÉsaumirsa,yènIskakwismberkahiYakub, banjurdidhawuhilungamenyangPadan-Aram,arepmbojo karoYakublannalikamberkahidheweke,dhewekeparing dhawuh,pangandikane:Siraajanggarwawongwadon Kanaan;

7Yakubmanutmarangbapaknélanibunélanlunga menyangPadanaram;

8Ésauweruhyènanak-anakwadonKanaanoragawé senengéIskak,bapakné

9ÉsaubanjurlunganemoniIsmaèllanngepekgarwané Mahalat,anakéIsmaèlanakéAbraham,adhineNebayot, dadigarwané

10YakubbanjurmangkatsakaBersyebamenyangHaran.

11Banjurtekaningpanggonantartamtu,lanngineping konosawengi,amargasrengengewissurupwatu-watuing panggonankonobanjurdijupuki,didadèkakéguling, banjurturuingpanggonankono

12Banjurngimpi,lanweruhanaandhangadegingbumi, lanpucukemunggahinglangit,lanparamalaékatéAllah padhamunggah-mudhuningkono

13Lah,PangeranYehuwahjumenenganaingsadhuwure konolanngandika:“IngsunikiYehuwah,GustiAllahe RamaAbraham,leluhurmu,lanGustiAllaheIskak; 14Wijimubakaldadikayalebubumi,lanbakalnyebaring sisihkulon,ingsisihwetan,ingsisihlorlaningsisihkidul; bumirahayu

15Lah,IngsunnunggilkarosiralanIngsunbakalngreksa siraanaingngendi-endikangsiratindak,sartaIngsun bakalngiridsirabalimenyangnagaraiki;awitIngsunora bakalnilarsira,ngantiIngsunnindakakeapakangwus Sundhawuhakemarangsira

16Yakubbanjurtangisakaturu,lanmatur:"Pangeran Yehuwahanaingpanggonaniki;lanakuorangerti 17Wongmaubanjurwedi,banjurngandika,"Panggonan ikinggegirisibanget!ikioraliyamungpadalemaning Allah,lanikigapuraningswarga

18Esuk-esukYakubwungu,njupukwatusingdidadèkaké guling,didegakédaditugulandiwutahakelengaing pucuké.

19PanggonankuwidijenengiBetel,nangingingwiwitané jenengéLus

20Yakubbanjursupaos,pangandikane:“ManawaGusti Allahnunggilkaroakulanngreksaakuanaingdalankang

daklakoniiki,sartamaringirotikanggomanganlan sandhangankanggonganggo, 21Mulanéakubalimenyangomahébapakkukanthislamet; banjurPangeranYehuwahbakaldadiAllahku.

22Watukangdakdadèkakétuguikibakaldadi padalemaningAllah,lansaprasepuluhebakaldakparingaké marangkowékabèh

BAB29

1Yakubbanjurbudhalmenyangingtanahewongwetan 2Barengweruhsumuranaingpategalan,anawedhus gèmbèltelupadhaglethakakeningpinggiré;amargasaka sumurikupadhangombewedhus-wedhuse,laning cangkemesumurikuanawatugedhe

3Wedhus-wedhusékabèhpadhanglumpukanaingkono, lanwatunépadhadigulungsakaingcangkemésumur, diombéwedhus-wedhusé,nulidilebokakémanèhing cangkemésumur,ingpanggonané.

4Yakubbanjurngandikamarangwong-wongmau:“Para sadulurku,sakangendikowe?Wong-wongmaupadha matur,"KulapunikasakingHaran."

5Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "ApakowépadhangertiLabananakéNahor?Wong-wong mauterusngomong:AwakédéwéngertinèkDèkné.

6Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Apawongikuwaras?"Wong-wongmaupadhamatur: “Wontenwaras.”LahRahel,anakéwadontekanggawa wedhus-wedhusé

7Panjenenganébanjurngandika,"Lah,ikiisihawan, durungwayahesapikududiklumpukake.

8Wangsulanewong-wongmau:“Akuorabisa,nganti wedhus-wedhusekabehpadhadiklumpukakelanwatune padhanggulingakesakacangkemesumur;banjurkita nyiramiwedhus

9Nalikalagirembugankarowong-wongmau,Rakhelteka nggawawedhus-wedhusebapakne,amargadhewekeangon.

10BarengYakubweruhRakhel,anakeLaban,kakang ibunelanwedhus-wedhuseLaban,sadulureibune,Yakub banjurnyedhakilannggulungakewatunesakaing cangkemesumur,lanngombewedhus-wedhuseLaban sedulur

11YakubbanjurngambungiRakhel,banjurnguwuh-uwuh lannangis

12YakubbanjurnyritakakemarangRakhel,yendheweke adhinebapaknelananakeRibkah.

13BarengLabankrungukabarbabYakub,anaké mbakyuné,banjurmlayunemoniYakub,dirangkullan diambungilandigawamenyangomahéSasampunepunika DaneLabantumulinyritayangindikepunika

14WangsulaneLaban:“Pancenkoweikubalungkulan dagingku.”Landhewekemanggonkarodhewekesuwene sasi

15PakLabanbanjurngandikamarangYakub:“Apakowe kudungladeniakutanpapamrih?kandhaa,apaupahmu? 16Labanduwéanakwadonloro,singmbarepjenengéLéa, lansingnomjenengéRahel.

17Léadadialusmripaté;nangingRakhelikuayulan apikan

18YakubtresnamarangRakhel;pangandikané,"Aku bakalngladènikowépitungtaunkanggoRahel,anaké ragil"

19WangsulanéLaban,"Luwihbecikdakwènèhakémarang kowé,ketimbangdakwènèhakémarangwongliya.

20YakubngladèniRakhelpitungtaun;lanpadhakaton mungsawetaradina,amargakatresnankangkanggo dheweke.

21YakubkandhamarangLaban:“Wongkuwènèhna bojoku,mergaumurkuwistekan,akubisaomah-omah karodheweke.”

22Labanbanjurnglumpukakékabèhwongingpanggonan konolannganakaképésta

23Barengwayahsore,dhewekenjupukLea,anakewadon, digawamenyangomahe;Panjenenganébanjurmarani wongwadonmau.

24LabanbanjurmasrahakeZilpabaturewadonLea,anake wadon,dadibaturewadon

25BarengésukéLéa,banjurmaturmarangLaban:“Apa singkoktindakakémarangakuiki?Apaakuorangabdi marangkowémargasakaRahel?Yagenekowengapusi aku?

26WangsulanéLaban,"Ingnegarakitaorakelakonkaya ngono,nèkmbarepngekèkisingenomsadurungesing mbarep."

27Padharampungnamingguiku,lanikiugabakal dakwènèhakémarangkowékanggongladèniakupitung taunmanèh.

28Yakubbanjurnglakonimangkono,lanngrampungi mingguiku,banjurdiparingiRahel,anakewadon,dadi garwane.

29LabanbanjurmaringakeBilhabaturewadonmarang Rakhel,anakewadon,dadibature

30SasampunepunikaDaneRaheltumulimawinanDane Rahel,turDaneRahelsanetresnaasihringDaneLea,tur ngabdimalihpitungtaunmalih

31BarengSangYehuwahmirsayenLeadisengiti,banjur mbikakguwa-garbane,nangingRakhelgabug

32Léabanjurngandheglannglairakéanaklanang,lan dijenengakéRubèn.mulanebojokubakaltresnamarang aku

33Banjurmbobotmanèhlanmbabaranaklanang; pangandikane:“AmargaPangeranYehuwahwusmiyarsa yenakudisengiti,mulanebanjurdiparingianaklanangiki marangaku”banjurdijenengakeSimeon

34Banjurmbobotmanèhlanmbabaranaklanang; pangandikane,"Saikibojokubakaldadisijikaroaku, amargaakuduweanaklanangtelu,muladheweke dijenengakeLewi."

35Wongwadonmaubanjurngandhegmanèhlannglairake anaklanang.lankiwaprewangan.

BAB30

1BarengRakhelweruhyenoraduweanakmarangYakub, Rakhelmerimarangadhine;banjurngandikamarang Yakub,"Akuwènèhanaanak,utawaakumati"

2YakubnepsubangetmarangRakhel,banjurmatur:"Apa akuikidadigantineGustiAllah,singorangetokakéwoh sakaguwa-garbamu?"

3Wongwadonmaubanjurmatur:“Bilha,abdidalem, sowaningngarsanélandhewekebakalnglairakeing dhengkulku,supayaakuugaduweanaksakadheweke.

4WongwadonmaubanjurmasrahakeBilhabaturewadon dadigarwane

5Bilhabanjurngandheglannglairakeanaklanangkanggo Yakub.

6Raheltumulingandika:“GustiAllahwusngadiliakulan miyarsakakeswarakulanmaringianaklanangmarangaku.” MulaneanakemaudijenengakeDhan.

7BilhabaturéRahelmbobotmanèhlannglairakeanak lanangnomerlorokanggoYakub

8Rahelbanjurngandika,"Akuwisperangbangetkaro adhiku,lanakubisangalahake"

9BarengLeamirsa,yenwisoranglairakeanak,banjur njupukZilpabaturewadonlandiparingigarwaneYakub 10ZilpabaturéLeanglairakeanaklanangkanggoYakub

11WangsulaneLea:“Anapasukanteka.”Wongmau dijenengakeGad

12ZilpabaturéLeanglairakeanaklanangnomerloro kanggoYakub.

13WangsulaneLea:“Akuikirahayu,mergaanak-anak wadonbakalngaraniakurahayu”Wongwadonmau dijenengakeAsyer.

14NalikasemanaRubenlungamenyangingpategalan, nemuwohdudaim,banjurdigawamenyangLea,ibune RakhelbanjurkandhamarangLea:“Kawulamugi panjenenganparingiwohdudaimingkangputra 15Wangsulanewongwadonmau:“Punapaprekawis ingkangalitmenawipanjenenganngrebutbojokula?lan apasampeyanugabakalnyopotdudaimanakku?Rahel banjurngandika,"Mulanebengiikidhewekebakalturu karokowekanggodudaimanakmu."

16IngwayahsoreYakubmetusakapategalan,Leametu nemonidhewekelankandha,"Kowekudumaraniaku; satemeneIngsunwusngupadisiranganggowohdudaim anakkuLandheweketurukarodhewekeingwayahwengi 17GustiAllahbanjurmidhangetaképangandikanéLéa, temahmbobotlannglairakéanaklanangnomerlima kanggoYakub

18WangsulaneLea:“GustiAllahwusmaringiopahku marangaku,amargaakuwismasrahakeprawankumarang bojoku”WongikudijenengakeIsakhar

19Léabanjurngandhegmanèhlannglairakeanaklanang singnomerenem.

20Léabanjurngandika,"GustiAllahwismaringimas kawinmarangaku"Saikibojokubakalmanggonkaroaku, amargaakuwisnglairakeanaklanangenem,banjur dijenengakeZebulon

21Sawusemangkonobanjurnglairakeanakwadon, dijenengakeDina.

22GustiAllahngengetiRakhel,lanGustiAllah ngrungokkélanmbikakguwa-garbané.

23Wongwadonmaubanjurngandheglannglairakeanak lanang;pangandikane:“GustiAllahwusngilangake cacadku

24WongmaudijenengakéYusuf;pangandikané, "PangeranYehuwahbakalnambahianaklanangsiji"

25BarengRakhelnglairakeYusuf,Yakubbanjurkandha marangLaban:“Kawulamugikarsaamrana,supadoskula budhaldhatenginggriyakulalaningnagarikula”

26KawulamugiPadukaparingisomahsahaanak-anak kawula,ingkanganggenkawulangabdidhatengPaduka, mugikarsaamangkat,awitPadukamirsapangibadah ingkangkawulatindakakendhatengPaduka.

27WangsulanePakLaban:“Menawikulapikantuksihrahmatwonteningngarsapanjenengan,kulaaturilenggah,

awitsakingpengalamankulasampunmangertos,bilih PangeranYehuwahsampunmberkahikulamergi panjenengan

28Panjenenganébanjurngandika,"Tetepnaupahmu marangaku,akubakalmaringi."

29Wangsulané,"Kowéngertikepriyéanggonkungladèni kowélankewanmukaroaku"

30SadurungéAkuteka,prekara-prekaramumungsithik, nangingsaikisayaakèhlanPangeranYehuwahmberkahi kowewiwitakuteka,lansaikikapanakubakalnyukupi kanggobrayatkudhewe?

31Panjenenganébanjurngandika,"Apasingbakal dakwènèhakémarangkowé?"Jawa1994:Wangsulané Yakub:"Kowéorabakalmènèhiapa-apamarangaku

32IngdinaikiIngsunbakalngliwatikabehwedhusira,lan sakaingkonobakalSunsirnakakesakehekewanbelanglan belang-belang,lansapi-sapikangcoklatingantarane wedhus-wedhusmu,lanwedhus-wedhusbelanglanbelangbelang;

33MangkonougakabeneraningSunbakalparing wangsulantumrapIngsuningmangsangarep,manawa opahingSunanaingngarepira:sabenwongkangoraana belanglanbelangingantaranewedhusjawa,laning antaranewedhus-wedhusku,ikubakalkaanggepdicolong 34WangsulanéLaban,"Lah,akukepénginkayasing diomongké"

35Ingdinaikuugawedhuslanangkangluriklanbelang, lanwedhuswadonkangbelanglanbelang,apadene wedhus-wedhusekangwernaneputih,lanwedhus-wedhuse kangcoklatkabeh,banjurdiulungakeingtanganeputraputranipun.

36Yakubbanjurnetepakeperjalanantelungdinaantarane dhewekelanYakub;

37Yakubtumulinjupukiwitpoplarijo,withazellanwit kesna;lanbleret-bleretputihmaubanjurdicethakake,lan katonputihkanganaingrod-rodmau

38Teken-tekenkangwisdiracikanaingngarepewedhuswedhusmaubanjurdilebokakeanaingpalungan,anaing palungan,nalikawedhus-wedhuspadhangombé,supaya padhangandhegsamangsapadhangombé.

39Wedhus-wedhusepadhangandheganaingngarepe teken-tekenmau,banjurpadhanglairakesapisinglorekrorek,belang-belanglanbelang-belang.

40Yakubbanjurmisahakewedhus-wedhuselanwedhuswedhusmaupadhamadhepmarangwedhus-wedhuskang luriklanwedhus-wedhuseLabankabeh;wedhus-wedhuse dhewe-dhewedidhewekake,oradilebokakeingkewane Laban.

41Lansabenkewansingluwihkuwatlagingandhut, Yakubnglebokakekayu-kayuingngarepemripatekewankewanmauinggot,supayapadhangandhutingantarane

42Nangingmanawakewan-kewanpadharingkih,ora dilebokake,mulanesingringkihdadiduwekeLaban,lan singkuwatdadiduwekeYakub

43Wonglanangmausayatambahakehlannduwènisapi akèh,baturwadon,baturlanang,untalankuldi

BAB31

1BarengkrungupangandikaneparaputraneLaban, mangkene:Yakubwisngrampasbarang-barangebapak

kitakabeh;lansakaapakangdadikagunganeleluhurkita, Panjenenganeangsalkamulyanikikabeh.

2YakubmirsaniraineLaban,nangingorakayabiyen

3PangéranbanjurngandikamarangYakub:“Balika menyangtanahéleluhurmulanmarangsanak-sedulurmu; lanAkubakalkarokowé

4YakubbanjurkongkonannimbaliRakhellanLea menyangingara-arakanggowedhus-wedhuse.

5Lanngandikamarangwong-wongmau,Akuweruh pasuryanbapakmu,singorakanggokulakayasadurunge; nangingGustiAllahebapakkununggilkaroaku

6Kowéngertinèkakuwisngabdimarangbapakmusak kwasaku.

7Nangingbapakmuwisngapusiaku,lanopahkudiganti sepuluhnangingGustiAllahnglilanidhèwèkéoranglarani aku.

8ManawaPanjenenganékandhamangkene:Singbelangbelangikudadiupahmu;sakehingsapibanjurpadhaduwe belang-belang;banjurgundhulkabehsapiringstraked.

9DadinéGustiAllahwismundhutraja-kayanébapakmu landiparingakémarangaku

10Barengkewan-kewanmaupadhangandheg,akubanjur tumengaingsajroningpangimpen,lahwedhus-wedhus lanangkangpadhanumpukisapi-sapiikupadhaloreklorek,belang-belanglanbelang-belang.

11MalaékatéAllahngandikamarangakuingsajroning impèn,pangandikané:Yakub!

12Pangandikane:“Siradelengenlandelengen,wedhuswedhuslanangkangpadhamlumpatingkewan-kewaniku padhalorek-lorek,belang-belanglanbelang-belang

13IngsunikiAllaheingBetel,ingngendisiranjebaditugu tuguikulaningngendisiranglairakenadarmarangIngsun

14RakhellanLeamangsuli,"Apaisihanapanduman utawapusakaingomahebapakku?"

15Apakitaoradianggepwongliya?amargadhewekewis ngedolkita,landhuwitkitaugadipangan

16SakabehingkasugihankangwusdijupukdeningGusti Allahsakabapakkita,ikudadiduwekekitalananak-anak kita

17Yakubbanjurjumeneng,nulinunggangianak-anakélan bojonéingunta;

18Sakehingraja-kayanelansakehebarangdarbeke,yaiku raja-kayanekangdipikolehianaingPadanaram,digawa menyangingtanahKanaan,kangramaIskak

19Labanbanjurlungaarepnyukurwedhuse,deneRakhel nyolongreca-recanebapakne.

20YakubbanjurnyolongLaban,wongSiria,amargaora ngandhaniyendhewekemlayu.

21Mulanébanjurmlayunggawabarang-darbèkékabèh; tumulijumeneng,nyabrangingbengawanEfratlan madhepmenyangingpagununganGilead

22IngtelungdinanéLabandikabari,nèkYakubmlayu.

23SasampunepunikaIdararisngajakparasemetondanene, tumulingoyaksakancanidanesanekantunpitungdina banjurpadhakecekelanaingpagununganGilead

24IngwayahbengiGustiAllahmaraniLabanwongSiria kanthiimpèn,sartangandikamarangLaban,"Padhangatiati,ajangantingandikamarangYakub,becikutawaala"

25LabanbanjurnyusulYakubYakubwismasangtarub anainggunung,lanLabankaroparasadulurepadha masangtarubanainggunungGilead

26PakLabantumulingandikamarangYakub:“Apakang koktindakake,denesiranyolongakulanmboyonganakanakkuwadonkayatawananingpedhang?

27Yagenekowelumayukanthindheliklannyolongaku? lanorangandhaniaku,supayaakubisangusirsampeyan kanthisukacita,lagu-lagu,tabetlanclempung?

28Lanoranglilaniakungambunganak-anakkulananglan wadon?kowesaikiwistumindakbodho.

29Tangankunduwènikekuwatankanggonglaranikowé, nangingAllahébapakmuwingiwingiwingiwingi ngandikamarangaku:“Sirangati-ati,ajangantingucap marangYakub,becikutawaala

30Lansaiki,sanadyansampeyankudulunga,amarga sampeyankepenginbangetmarangomahebapakmu, nangingapasebabesampeyannyolongallahku?

31YakubmangsulimarangLaban,"Amargaakuwedi.

32Sapawaesingkoktemuallahmu,ajangantiurip,anaing ngarepeparasadulurkita,sirapriksaaapakangdadi kagunganmuanaingaku,langawanen.AmargaYakubora ngertiyenRakhelwisnyolongwong-wongmau

33LabanbanjurlumebuingkemaheYakub,ingtarubeLea laningkemaheabdiwadonloromau;nangingoraketemu. BanjurmetusakatarubeLealanlumebuingtarubeRahel

34Rakhelwisnjupukreca-recamaubanjurdilebokakeing sandhingeunta,banjurdilungguhi.LanLabannggolèki kabèhtarub,nangingoraketemu

35Aturwangsulanemarangbapakne:“Dhuhgusti,kula mbotensagedjumenenganaingngarsapanjenengan; amargiadatipuntiyangèstripunikakulaBanjurnggolèki, nangingoraketemugambar

36YakubnesubangetlanpadudonkaroLaban.Punapa dosakawula,denePadukangoyak-oyakkawula?

37Sarèhnébarang-barangkuwisdigolèki,apabarangbarangmusingkoktemu?wenehakeanaingngarepepara sadulurkulanparasadulurmu,supayapadhangadiliana ingantaraneaku

38Rongpuluhtaunikianggonkununggilkarokowé; wedhus-wedhusmulanwedhus-wedhusmudurungpadha nglairakeanak,lanwedhus-wedhusewedhusmudurung dakpangan.

39KewankewansingwissuwekoraDakgawakake marangkowe;AkuBaremundhutsakaiku;sakatanganku kowenjalukiku,apadicolongingwayahawan,utawa dicolongingwayahbengi

40Mangkonougaaku;ingwayahawanmangsagaringlan adhemingwayahbengi;lanturukuilangsakamripatku.

41Mangkonoanggonkunginepingomahmurongpuluh taun;Akungabdimarangkowepatbelastaunkanggo anakmuwadonloro,lannemtaunkanggokewanmu;

42ManawaGustiAllahebapakku,GustiAllaheAbraham, lansingdiwedeniRamaIskak,oranunggilkaroaku, mesthinekowewisngiridakulungatanpabeban.Gusti Allahmirsanikasangsarankulanrekasanetanganku,lan wingibengikowedidukani

43WangsulanéLabanmarangYakub,"Anak-anakwadon ikianak-anakkulananak-anakku,lankewan-kewankuiki dadiraja-kayaku,lanapasingkokdelengkuwiduwèkku. maranganak-anakesingwislair?

44Mulanésaiki,ayopadhagawéprejanjian,akulankowé; landadiaseksiingantaraneakulankowe.

45Yakubbanjurnjupukwatulandidegakéminangkatugu

46Yakubbanjurngandikamarangparasadulure:“Kulaa nglumpuknawatu.banjurpadhanjupukwatulan didadekaketumpukan

47LabanngaraniJegar-Sahaduta,nangingYakubngarani Galed.

48WangsulanéLaban,"Tumpukanikidadiseksiantara akulankowéingdinaiki"Mulanékuthamaudijenengaké Galèd;

49LanMizpa;awitpangandikane:“PangeranYehuwah mirsaniingantaraneakulankowe,manawaakupadhaora ana”

50Manawasiranganiayaanak-anakkuwadon,utawarabi liyanesaliyaneanak-anakkuwadon,oraanawonglanang kangnunggilkarokita;Lah,GustiAllahdadiseksineaku lankowe

51LabanbanjurngandikamarangYakub:“Delengen tumpukanikilantugukangdakbuwangingantaraneaku lankowe;

52Tumpukanikidadiseksi,lantuguikidadiseksi,yen Ingsunorabakalnyabrangtumpukanikimarangsira,lan siraorabakalnyabrangtumpukanikilantuguikimarang ingngarsaningSun,kanggogawepiala.

53GustiAllaheAbrahamlanGustiAllaheNahor,Gusti Allaheleluhure,bakalngadilianaingantaranekitaYakub banjursupaosdemirasawedimarangIskak,bapakne.

54Yakubbanjurnyaosakékurbananainggunung,lan ngundangparasaduluresupayapadhamanganroti,lan padhanginepinggunungsakwengi.

55ÉsukéLabantangi,ngambunganak-anakélananglan wadon,lanmberkahiwong-wongmau

BAB32

1Yakubbanjurtindak,lanparamalaékatéAllah methukaké

2BarengYakubndelengwong-wongmau,banjur ngandika:"Ikiwadya-balaneGustiAllah."

3YakubbanjurutusanndhisikiÉsau,kakangné,menyang ingtanahSeir,tanahÉdom

4Wong-wongmaupadhadidhawuhimangkene:“Sira kandhaamaranggustikuEsap;AbdiPadukaYakub ngandikamangkene:Akuwisdadiwongnenekakaro Laban,lananaingkonongantisaiki.

5Akuugaduwesapi,kuldi,wedhus,baturlananglan wadon;

6ParautusanbanjurpadhabalimarangYakublanmatur: “Kulasampunsowaningngarsanipunkakangpanjenengan Ésau,lanpanjenenganipunbadhénemonipanjenengan dalahtiyangpatangatus

7Yakubwedibangetlansedhih,mulanéwong-wongsing ndhèrèkaké,wedhus,sapilanunta,dipérangdadirong golongan;

8Pangandikane:“ManawaEsapnekanirombongansijilan nggempurrombongane,rombonganliyanekangisihkari bakaloncat

9Yakubbanjurmatur:“DhuhAllahipunbapakula Abraham,sahaAllahipunbapakkulaIskak,Pangeran Yehuwahingkangsampunngandikadhatengkula:Balia menyangingtanahiralanmarangsanak-sedulurira,lan Ingsunbakaltumindakbecikmarangsira.

10Kawulabotenpantesnampisih-rahmatsahakayektèn ingkangPadukaparingakendhatengabdiPadukaamarga

akunyabrangingYardenikinganggotekenku;lansaiki akudadirongband.

11KawulamugiPadukauwalakensakingtanganipun kakangkula,sakingtanganipunEsap,awitkulaajrih,bilih sampunngantosrawuhlanmatenikuladalahibudalah anak-anakipun

12Panjenenganéngandika,"Ingsunbakalgawékabecikan marangkowé,lanturunirabakalDakdadèkakékayawedhi ingsagara,kangcacahéorabisadiétung"

13Lanbengiikuuganginepingkono;lannjupuksakaapa kanganaingtanganéminangkapisungsungkanggoÉsau kakangné;

14wedhusberokwadonrongatus,wedhusberoklanang rongpuluh,wedhusgibasrongatuslanwedhusgibas lanangrongpuluh,

15Untasusutelungpuluhkarokuldine,sapilanangpatang puluhlansapilanangsepuluh,kuldiwadonrongpuluhlan anaklanangsepuluh

16Wong-wongmaubanjurdipasrahakémarangpara abdiné,sabenklèwanédhéwé-dhéwé;nulingandika marangparaabdine,"Siranyabranganaingngarepku,lan wenehanajarakantaranerombonganlanrombongan."

17Panjenenganébanjurparingdhawuhmarangkangluwih dhisik,mangkene:“NalikaÉsaukakangkuketemukowé lantakonmarangkowé:Kowékuwisapa?lankowetindak menyangngendi?lansapasinganaingngarepmu?

18Banjurkandhaa:Wong-wongkuwidadiabdinéYakub; IkiminangkapisungsungmaranggustikuEsap,nanging ugaanaingmburiku

19Mangkonodhawuhemarangkangkapindho,kang katelulanmarangsakehewongkangpadhangetut-unggal wedhus-wedhusemau,mangkene:Mangkene pangandikanemarangEsap,manawakoweketemu

20Lanmalihkandhaa:Lah,abdiPadukaYakubwonten ingwingkingkawulaAmargapangandikane,"Ingsun bakalnglilaniwongikukalawanpisungsungkanganaing ngarepku,lansawusemangkonoakubakalndeleng pasuryane;mbokmenawadhewekebakalnampaniaku

21Pisungsungmaubanjurnyabranganaingngarepe,lan bengiikupiyambakenginepanaingrombongan.

22Ingbengiikuugapanjenenganetangi,banjurnjupuk garwaneloro,baturwadonlorolananaklanangsawelas, banjurnyabrangingsabrangYabok.

23Wong-wongmaubanjurpadhadidhawuhinyabranging kali,lanapakangdadikagungane

24Yakubditinggalpiyambakan;lananawongsinggelut karodhewekengantiawan

25Barengweruhyèndhèwèkéorabisangalahakédhèwèké, dhèwèkéndemekbokongépupunélangorokanpupune Yakubdadipedhot,nalikadhewekegulatkarodheweke

26Wangsulané,"Kulamugikarsaatindak,awitsampun surup."Lanngandika,Akuorabakalnglilanisampeyan lunga,kajabasampeyanmberkahiaku

27Panjenenganébanjurngandikamarangwongmau, "Sapajenengmu?"Wangsulane:Yakub

28Panjenenganébanjurngandika,"Kowéorabakaldisebut Yakubmanèh,nangingIsraèl;

29YakubbanjurtakonmarangYakub,"Kawulanyuwun asmapanjenengan!"Panjenenganébanjurngandika, "Yagénékowékoktakonjenengku?"Lanmberkahi dhewekeanaingkono

30YakubbanjurngaranipanggonanmauPniel,mergaaku wisweruhGustiAllahadhep-adhepan,lannyawakuslamet.

31BarengpanjenenganéngliwatiPnuèl,srengéngénjedhul marangpanjenengané,lanpupunémandheg.

32MulanéwongIsraèlngantisaikioramanganototsing nyusut,singanaingbokongépupu,mergadhèwèké nggepokbokongéYakubingototsingnyiyut

BAB33

1Yakubtumulitumengalanndeleng,lahEsaptekakaro wongpatangatusBocah-bocahmaubanjurdiedum-edum marangLea,Rakhellanbaturwadonloromau.

2Parabaturwadonlananak-anakepadhadiutamakake, Lealananak-anakeanaingmburine,lanRakhellanYusuf ingmburine.

3Panjenenganébanjurnyabranganaingngarepéwongwongmaulansujudpingpituingbumi,ngantitekan saduluré.

4ÉsaubanjurmlayumethukakéÉsau,dirangkul,dirangkul, dirangkullandiambungi,lanpadhanangis

5Panjenenganébanjurtumenga,weruhwongwadonlan bocah-bocah;lanngandika,"Sapasingpadhakaro sampeyan?"Panjenenganébanjurngandika,"Anak-anak singwisdiparingakédéningAllahmarangabdimu."

6Paraabdidalahanak-anakebanjurpadhanyedhak,banjur padhasujud

7Lealananak-anakeugapadhanyedhaklannyembah, banjurYusuflanRakhelpadhanyedhak

8Panjenenganébanjurngandika,"Apamaksudmukaro kumpulansingdaktemoniiki?"Aturwangsulane,"Iki supayaolehsih-rahmatanaingngarsanegustiku"

9Ésaunulimatur:“Kulasampuncekap,sadhèrèkkawula; simpenensingduwekedhewe.

10WangsulanéYakub:"Ora,manawaakuwisolehsihrahmatanaingngarsamu,banjurtampananapisungsungku sakatanganku,amargaakuwisndelengpasuryanmu,kayakayandelengwedananeGustiAllah,lankowewisana senengkaroaku

11MugiPadukatampananaberkahingkangkawula aturakendhatengpanjenengan;amargaGustiAllahwis paringsih-rahmatmarangaku,lanamargaakuwiscukup Landhewekendesekwong,banjurnjupuk.

12Panjenenganébanjurngandika,"Ayopadhabudhal,lan akubakalndhisikikowé"

13Aturwangsulane:“Dhuhgustikawulamirsa,bilihanakanakipunsamialit-alit,sahawedhus-wedhusingkang mbobotwonteningkula.

14Kaparengagustikawulanyabrangwontening ngajengipunabdinipun,kulabadhenglajengakenkanthi lirih,kadosdenekewankewaningkangbadhelumampah wonteningngajengkulasahaanak-anakipun,ngantos kawulasowaningngarsanipungustikawulaingSeir 15Ésaunulingandika,"Saikiakukeparenganimbalikowé sawetarawongsingpadhamèluaku"Banjurngandika, "Apaperluiku?"mugikarsaaparingsih-rahmatwonten ingngarsanipungustikawula.

16IngdinaikuÉsaubalimenyangSeir

17YakubbanjurtindakmenyangSukot,banjuryasa padalemankanggoraja-kayane,mulanepanggonanmau diaraniSukot

18YakubtekaningSalem,sawijiningkuthaingSikhem, ingtanahKanaan,nalikatekaningPadanaram;lanmasang tarubanaingngarepekutha

19Wongmaunulimundhutsabagéyanpategalan,kang dienggongedegakétarub,marangparaputranéHemor, bapaknéSikèm,kanthidhuwitsatus

20Nuliyasamisbyahanaingkono,dijenengakeEleloheIsrael.

BAB34

1Dina,anakéLéa,singdilairakékaroYakub,lunga nemoniparaputriingnagarakono.

2BarengSikhembinHemor,wongHewi,panggedheing nagarakono,weruhwongwadonmau,banjurdicekellan dituronikarowongwadoniku,sartanajisake.

3SangPrabubanjurrumaketmarangDina,anakéYakub, temahtresnamarangbocahwadonmau,sartangandika alusmarangbocahwadonmau.

4SikèmbanjurngandikamarangHemor,bapakné, mengkéné:"Ikinggolèkibojoku"

5LanYakubkrunguyendhewekewisnajisakeDina, putrine,lananak-anakepadhakarokewaneingara-ara,lan Yakubmenengngantipadhateka

6Hemor,bapaknéSikèm,lunganemoniYakubprelu rembugankaroYakub

7BarengkrungukangmangkonoikuparaputraneRama Yakubpadhametusakaingpategalan,banjurpadhasedhih lannepsubanget,mergaPanjenenganenindakake kabodhoananaingIsraelnalikanuronianakewadon Yakub;babapaorakududilakoni.

8Hemorbanjurrembugankarowong-wongmau, pangandikane:“Sikhem,anakku,kepenginbangetkaro anakmuwadon.

9Kowepadhaomah-omahkaroaku,lananak-anakmu wadonwenehnamarangaku,lananak-anakkuwadon wenehnamarangkowe.

10Kowébakalpadhamanggonkaroakulantanahébakal anaingngarepmu;manggonalandedagangananaingkono, lanolèhbandhaingkono.

11Sikèmbanjurmaturmarangbapaknélansedulurseduluré:“Kawulamugikarsaapikantuksih-rahmat wonteningngarsapanjenengan,lanpunapaingkang panjenengandhawuhakendhatengkula,badhékula aturaken”

12Akuoranjalukmaskawinlanpisungsungakeh,aku bakalmenehiapasingbakalsampeyanucapakemarang aku.

13ParaputraneRamaYakubbanjurmangsulimarang SikhemlanHemor,bapakne,kanthingapusi,amarga dhewekewisnajisakeDina,adhine

14Wong-wongmaupadhamaturmarangwong-wongmau, "Kulabotensagednindakakenprakawispunika,mènèhi adhikkuladhatengtiyangingkangmbotentetakawitiku dadicacadtumrapkita

15Nangingakubakalsetujukarokowé:Manawakowé padhakayaaku,sabenwonglanangingantaramukudu tetak;

16Ingkonoanak-anakkuwadonbakalpadhadakwenehake marangkowe,lananak-anakmuwadonbakalpadha dakwenehi,lanakubakalmanggonanaingantaramu,lan akubakaldadibangsasiji

17Nangingnèkkowéoragelemngrungokképiwulangku, akukududisunat.Banjurkitabakalnjupukputrikita,lan kitabakallunga

18TembungéHemorlanSikèmanakéHemorseneng banget.

19Nangingwonganommauorakendhat-kendhatanggone nindakakeiku,amargadhewekesenengkaroanakeYakub, lanluwihmulyatinimbangkulawarganebapaknekabeh.

20HemorlanSikèm,anaké,padhatekaninggapurané kuthané,banjurrembugankarowong-wongingkuthané: 21Wong-wongikipadharukunkarokita;mulanepadha manggonanaingtanahkonolandedagangananaingkono; kanggotanah,lah,ikucukupkanggowong-wongmau; payopadhambojoanak-anakewadon,lanpadhadiparingi anakwadon

22Mungingbabiki,wong-wongmaubakalpadha ngidinakésupayakitapadhamanggonbebarengankaro kita,dadibangsasiji,manawasabenwonglananging antarakitapadhatetak,kayawong-wongmaupadhatetak.

23Aparaja-kayanelanbarang-barangelansakehing kewaneapaorabakaldadiduwekkita?mungpayopadha sarujukmarangwong-wongmau,lanpadhamanggon bebarengankarokita

24LanmarangHemorlanSikhem,anaké,padha ngrungokakekabehsingmetusakagapurakutha;lansaben wonglanangpadhadisunati,yaikusabenwongkangmetu sakagapuraningkuthane

25Ingtelungdinané,barenglagilara,anakéYakubloro, yaikuSiméonlanLèwi,seduluréDina,njupukpedhangé dhéwé-dhéwé,nulinempuhkuthakanthikendellanmatèni wonglanangkabèh.

26HemorlanSikèm,anaké,dipatèniklawanlandheping pedhang,DinabanjurdigawametusakaingomahéSikèm 27ParaputraneRamaYakubpadhanemoniwong-wong kangpadhadipatenilannjarah-rayahkuthaiku,amarga padhanajisakeadhine

28Wedhus-wedhusé,sapilankuldiné,apawaésingana ingkuthalansinganaingpategalanpadhadijupuki 29Sakabehingkasugihane,anak-anakelangarwanekabeh padhaditawanlandijarah-rayahkabehkanganaingomah.

30YakubbanjurngandikamarangSimeonlanLewi: “Kowepadhagawerekasaaku,satemahakupadhagawe bauingantaranewong-wongingtanahkono,yaikuing antaranewongKanaanlanwongFeris;lanakulan omahkubakalsirna

31Wong-wongmaupadhamangsuli,"Apadhewekekudu tumindakmarangsadulurkitakayawongtundel?"

BAB35

1GustiAllahngandikamarangYakub:“Ngadega, munggahamenyangBetellanmanggonaanaingkana,lan anaingkonogaweamisbyahkagemGustiAllah,kangwus ngatingalmarangkowenalikakowelumayusakaing ngarepeEsapsadulurmu”

2Yakubbanjurngandikamarangkulawarganelanmarang sakehewongkangpadhandherekpanjenengane:“Sira padhanyingkirnaallah-allahliyanekanganaingtengahira, padharesikanalansalinsandhanganira

3AyopadhatangilanmenyangBetel;Ingkanaakubakal nggawemisbyahkonjukmarangGustiAllah,kangparing

wangsulanmarangakuingdinakasangsaranku,lannunggil karoakuanaingdalankangdaklakoni.

4Yakubbanjurpadhamasrahakesakeheallahliyanekang anaingtanganelansakeheanting-antingkanganaing kupinge;Yakubndhelikakewong-wongmauanaing sangisorewitoakingpinggirSikhem

5Banjurpadhabudhal,lankutha-kuthaingsakiwa-tengené padhawedimarangAllah,temahorangoyak-oyakanaké Yakub

6YakubbanjurtekaningLus,ingtanahKanaan,yaiku Betel,karosakehewongkangpadhandherekake

7Banjuryasamisbyahanaingkono,lanpanggonanmau dijenengiElbètèl,mergaingkonoGustiAllahngetingal marangpanjenengané,nalikadhèwèkéngungsisakaing ngarepeseduluré

8NangingDeboraembaneRibkahseda,banjurkakubur anaingsangisoreBetelingsangisorewitoak,lanjenenge Allon-Bakut

9GustiAllahngatingalmanèhmarangYakub,nalika dhèwèkémetusakaPadanaramlanmberkahiYakub

10GustiAllahbanjurngandikamarangYakub,jenengmu Yakub;

11GustiAllahngandikamarangwongmau:AkuikiAllah KangMahakwasabangsalankumpulanbangsabakalsaka sampeyan,lanraja-rajabakalmetusakabalung;

12TanahsingDakparingakémarangAbrahamlanIskak, bakalDakparingakémarangkowé,lantanahmaubakal Dakparingakémarangturunmu.

13GustiAllahbanjurminggahsakaingpanggonankang dipangandikakakekarodheweke

14Yakubbanjuryasatuguingpanggonankang dipangandikakakekaroYakub,yaikutuguwatu,banjur diesokakekurbanunjukanlandiesokakelenga

15Yakubbanjurngaranipanggonansingdiomongkaro GustiAllahkarodhèwèké:Betel

16BanjurbudhalsakaBetel;lanmungsawetaradalan kanggotekanEfrata,lanRakhelnglarani,landheweke nglarani

17Lannalikadhewekelaginglarani,bidhankandha marangdheweke:"Ajawedi!koweugabakalduweanak iki

18Barengwisseda,wongwadonmaubanjurdijenengake Benoni,nangingbapaknedijenengakeBenyamin.

19RakhelsedalankasarekakeingdalanmenyangEfrata, yaikuBetlehem

20Yakubbanjurmasangtuguingkuburané,singdaditugu kuburanéRahelngantisaiki

21WongIsraèlbanjurbudhallanmasangtarubeing sabrangémenaraÉdar

22BarengIsraèlmanggonanaingtanahkono,Rubèn tindakturukaroBilha,selirébapakné,lanIsraèlkrungu ParaputraneRamaYakubgunggungerolas.

23ParaputraneRamaLea;Ruben,pambajengeYakub, Simeon,Lewi,Yehuda,IsakharlanZebulon

24ParaputraneRamaRahel;YusuflanBenyamin:

25ParaputraneBilha,abdineRahel;DhanlanNaftali:

26ParaputraneZilpa,abdineLea;GadlanAsyer:ikipara putraneRamaYakub,kangmiyosanaingPadanaram

27YakubbanjursowanmarangingngarsaneRamaIskak, kangramaingMamre,ingkuthaArba,yaikuHebron, panggonaneAbrahamlanIskakdadiwongneneka 28UmuréIskaksatuswolungpuluhtaun

29Iskakbanjurseda,banjurdiklumpukakekarobangsane, amargawissepuhlancukupumur;

BAB36

1IkituruneÉsau,yaikuÉdom

2EsapnjupukgarwasakawongwadonKanaan;Ada anakéElon,wongHet,lanOholibamaanakéAnaanaké Zibéon,wongHewi;

3LanBasmatanakéIsmaèl,adhineNebayot

4AnanglairakéÉsauElifas;lanBasmatnglairakeRehuel; 5OholibamapeputraYeus,YaelamlanKorakh;ikupara putraneRamaEsau,kangmiyosanaingtanahKanaan.

6Ésaubanjurmboyongsomahé,anak-anakélananglan wadon,lansakèhéwongingomahé,raja-kayanélansakèhé raja-kayané,lansakèhébandhanésingdiduwènianaing tanahKanaan;lanlungamenyangnegarasakangarepe Yakubsadulure

7Amargakasugihaneluwihakehtinimbangbisamanggon bebarengan;lantanahkangpadhadadiwongmancaora bisananggungwong-wongmauamargakewané

8KayamangkonoEsapmanggonanaingpagununganSeir: ÉsauikuÉdom

9IkituruneÉsau,bapaknéwongÉdomingpagunungan Seir:

10IkijenengeparaputraneEsap;ElifasanakéAdasomahé Ésau,RehuèlanakéBasmatsomahéÉsau

11ParaputraneRamaElifasyaikuTeman,Omar,Zefo, GatamlanKenas

12TimnaikugarwanéÉlifasanakéÉsau;ikupeputra ElifasAmalek,yaikuparaputraneRamaAda,garwane Esap

13IkiparaputraneRamaRehuel;Nahat,Zerah,Syamalan Miza;ikuparaputraneBasmat,garwaneEsap.

14IkiparaputraneOholibama,anakeAna,anakeZibeon, garwaneEsap

15IkiparapanggedheneturuneEsap:paraputraneRama Elifas,putrapambajengeEsap;adipatiTeman,adipati Omar,adipatiZefo,adipatiKenas, 16Korah,GatamlanAmalek.ikuparaputraneRamaAda. 17IkiparaputraneRehuelbinEsap;panggedheneNahat, panggedheneZerah,panggedheneSyama,panggedhene Miza.ikuparaputraneBasmat,garwaneEsap.

18IkiparaputraneOholibama,garwaneEsap; panggedheneYeusy,panggedheneYaalamlan panggedheneKorakh.

19IkiparaputraneRamaEsap,yaikuEdom,lanikupara panggedhene.

20IkiparaputraneSeir,wongHori,kangmanggoning tanahkono;Lotan,Sobal,Zibeon,Ana, 21Dison,EzerlanDisyan:ikiparapanggedhenewong Hori,baniSeiringtanahEdom.

22ParaputraneRamaLotanyaikuHorilanHemam;lan adhineLotanyaikuTimna

23ParaputraneRamaSobalyaiku;Alwan,Manahat,Ebal, SefolanOnam

24IkiparaturuneZibéon;AjalanAna:ikiAnasingnemu bihalanaingara-arasamun,nalikalagiangonkuldine Zibeon,ramane

25ParaputraneRamaAnayaiku;DisonlanOholibama anakéAna

26IkiparaturuneDison;Hemdan,Esyban,Yitranlan Keran.

27ParaputraneRamaEzeryaiku;Bilhan,Zaawanlan Akan.

28ParaputraneRamaDisanyaiku;Uz,lanAran.

29IkiparapanggedhesakabangsaHori;adipatiLotan, adipatiSyobal,adipatiZibeon,adipatiAna, 30PanggedheneDison,panggedheneEzerlan panggedheneDisyan

31IkipararatukangjumenengratuingtanahEdom, sadurungeanaratukangngerehwongIsrael

32BelabinBeorjumenengratuingEdom,lankuthane jenengeDinaba.

33SawusemangkonoBelaseda,lanYobabbinZerahsaka Bozrajumenengratunggentosipanjenengane

34Yobabseda,lanHusamsakatanahTemanijumeneng ratunggentosipanjenengane

35SawusemangkonoHusamseda,lanSangHadadbin Bedad,kangnggebagMidianingpategalanMoab, jumenengratunggentosipanjenengane,lankuthane jenengeAwit

36SasampunepunikaDaneHadadseda,DaneSamla sakingMasrekahdadosratunggentosipanjenengane

37SawusemangkonoSangSamlaseda,SangPrabuSaul sakaingRehobotingpinggiringkaliikujumenengratu nggentosipanjenengane

38Saulbanjurséda,lanBaalhananbinAkhborjumeneng ratunggentosipanjenengané.

39BaalhananbinAkborseda,lanHadarjumenengratu nggentosipanjenengane,lankuthanejenengePau;lan garwanejenengeMehetabel,anakeMatred,anake Mezahab

40IkijenengeparapanggedheneEsap,miturutgotrahe, miturutpanggonane,jenenge;patihTimna,patihAlvah, patihJetheth, 41AdipatiAholibama,adipatiEla,adipatiPinon, 42PatihKenas,patihTeman,patihMibzar, 43PanggedheningMagdiel,panggedheneIram

BAB37

1YakubmanggonanaingtanahKanaan,panggonané bapaknéwongneneka.

2IkituruneYakubYusuf,nalikaumurpitulastaun,lagi angonwedhuskaroparasadulure;Wonglanangmaukaro anak-anakéBilhalananak-anakéZilpa,bojonébapakné.

3AnadeneIsraeltresnamarangYusufngluwihikabeh anak-anake,amargaYusufikuputranenalikasepuh,banjur digawejubahwarna-warni

4Barengparasadulurepadhasumurup,yenbapaknetresna marangpanjenenganengluwihiparasadulurekabeh,banjur padhadisengitilanorabisagunemankalawantentrem.

5Yusufbanjurngimpi,banjurdicritakakemarangpara sadulure,temahpadhasengitmarangYusuf

6Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Kulaaturingrungoknaimpeningkangkulaimpènipunika

7Lah,akupadhanjiretbentelan-bentelananaingpategalan, lah,bentelankutangilanngadegjejeg;Lah,bentelanbentelanmupadhangadegingsakubengelanpadhasujud marangbentelanku.

8Sadulur-sadulurebanjurpadhamaturmarang panjenengane:“Punapapanjenengansamidadosratukula?

utawaapakowepancenbakalnguwasaniaku?Wong-wong mausayasengitmarangdhèwèkémergaimpènlan tembungé

9Wongmaubanjurngipimanèh,banjurdicritakake marangparasadulure,pangucape:“Lah,akungimpimanèh; lah,srengéngélanrembulanlanlintangsawelaspadha sujudmarangaku

10Banjurdicritakakemarangbapaknelansedulur-sedulure; Apaakulanibumulanparasadulurmubakalpadhasujud nyembahmarangkoweanaingbumi?

11ParasadulurepadhamerimarangPanjenengane; nangingbapakemirsanipangandikane

12Parasadherekepadhalungaangonwedhusebapakne anaingSikhem

13WangsulanéIsraèlmarangYusuf:“ApasedulursedulurmuorapadhaangonwedhusanaingSikèm?teka, lanAkubakalkongkonankanggowong-wongmauLan ngandikamarangwong,Akuiki

14Panjenenganénulingandikamarangwongmau,"Kula aturipriksa,punapasadhèrèk-sadhèrèkpanjenengandalem lanpepandanipunbadhéwilujeng?lanngaturakepitutur marangakumaneh.Mulanédikongkonmetusakalebak Hébron,tekanSikèm

15Lananawongketemuwong,lan,lah,laginglambrang ingara-ara:lanwongikutakonmarang,matur,Apa sampeyannggoleki?

16Aturwangsulane:“Akunggolekiparasadulurku

17Wongéterusngomong:“Wong-wongwispadalunga. amargaakukrunguwong-wongmaupadhamatur:Ayo padhamenyangDotanYusufbanjurngetutaképara sadherekelanketemuanaingDotan.

18BarengpadhaweruhPanjenenganésakakadohan, sadurungePanjenenganényedhak,padhasekuthonarep matènidhèwèké.

19Wong-wongmaupadharerasanan,"Lah,wongngimpi ikuteka"

20Mulané,payopadhadipatènilandicemplungakéing luwangan,lankitabakalkandha:Kewansingalawis dimangsa,lankitabakalweruhapasingbakalkelakon impèné.

21BarengRubenkrungubabiku,banjurdiluwarisaka tanganewong-wongmau;lanngandika,Ajapadhadipatèni 22Rubenbanjurngandikamarangwong-wongmau:"Aja ngwutahakegetih,nangingcemplungnamenyangluweng singanaingara-arasamuniki,lanajanumpangitangan marangdheweke.supayadiluwarisakatanganewongwongmau,supayadiulungakemarangbapaknemaneh

23BarengYusufwistekaningomahéparasaduluré,Yusuf diuculijubahé,jubahékangmawarni-warni

24Wongmaubanjurdicekellandicemplungakemenyang jugangan,nangingsumurekosong,oraanabanyune

25Wong-wongmaubanjurpadhalungguhmanganroti, tumulipadhatumengalanndeleng,lahanagrombolan wongIsmaeltekasakaingGileadkarounta-untapadha nggawarempah-rempahlanbalmlanmur,arepdigawa menyangMesir

26Yehudatumulingandikamarangparasadulure:“Apa gunaneyenkitamatenisadulurkitalanndhelikakegetihe?

27AyopadhadiedolmarangwongIsmaèl,lanajanganti dicekeltangankita;amargaikusadulurkitalandagingkita. Lanparasadulurepadhamarem

28BanjuranawongdagangMidianpadhaliwat;Yusuf banjurdiundhuhsakaingsumur,banjurdidolmarang wongIsmaèlkanthidhuwitselakarongpuluh,banjur digawamenyangMesir.

29Rubenbanjurbalimenyangkuburan;Lah,Yusufora anaingsumur;banjurnyewosandhangane

30Banjurbalimenyangsedulur-sedulurélanmatur: "Bocahéwisoraana;lanaku,arepmenyangngendi?

31Wong-wongmaubanjurnjupukjubaheYusuf,banjur nyembelehwedhusberoksiji,lanjubahedicelupakeing getih;

32Banjurpadhangirimklambimawarni-warni,landigawa menyangbapakne;pangandikane,"Ikiwispadha daktemokake

33Wongmaubanjurngerti,banjurkandha,"Ikuklambiné anakku."kewanalawismanganwong;Yusuftanpa mangu-mangudisewaingpotongan-potongan

34Yakubbanjurnyuwèk-nyuwèkpangagemané,lan ngagembagoringbangkekané,sartangadhuh-adhuhanaké ngantipirang-pirangdina

35Lankabehputranelankabehwadonpadhangadeg kanggonglipurdheweke;nangingoragelemdilipur;banjur ngandika,Akubakalmudhunmenyangkuburanakku sedhihMangkonokangramanangisi

36WongMidianbanjurngedolpanjenenganémenyang MesirmarangPotifar,perwiranéFiraunlankomandhan pengawal

BAB38

1NalikasamanaYehudamangkatninggalparasadhereke lannemonisawijiningwongAdulam,jenengeHira

2IngkonoYehudaweruhanakwadonwongKanaan, jenengéSyua;banjurdicekellandicekel.

3Wongwadonmaubanjurngandheglannglairakeanak lanang;banjurdijenengakeEr

4Wongwadonmaubanjurngandhegmanehlannglairake anaklanang;banjurdijenengakeOnan

5Banjurmbobotmanèhlannglairakeanaklanang;banjur dijenengakeSyela;

6YehudabanjurmundhutgarwakanggoEr,pambajenge, jenengeTamar

7Ér,pambarepéYéhuda,ikudurakaanaingngarsané Pangéran;banjurdipatenideningSangYehuwah

8YehudatumulingandikamarangOnan:“Padhatresno karogarwanekakangmu,lannggarbini,supayabisa nuwuhaketurunesakakakangmu”

9LanOnanngertiyenwijiikudududuweke;Lannalika dhewekerabikarobojonesadulure,dhewekedibuwangake inglemah,supayaoramenehiketurunanmarangsadulure

10Apasingditindakkékuwioragawérenaningpenggalihé Yéhuwah,muladhèwèkéugadipatèni.

11YéhudabanjurkandhamarangTamar,mantuné:“Kowé tetepadadirandhaanaingomahébapakmu,ngantianakku SélahagengTamarbanjurtindaklanmanggoningomahe bapakne

12Oraletsuwé,anakéSuah,garwanéYéhuda,séda. Yehudabanjurlipur,banjurtindakmenyangTimnat menyangTimna,kancaneHira,wongAdulam

13Tamarbanjurdikabarimangkene:“Lah,maratuwamu tindakmenyangTimnatarepnyukurwedhuse

14Sasampunepunikarandhanipunerandapunikararis rariskatutupankudhung,rarislinggihringayun-ayunan sanekamargiangringTimnatamargadhewekeweruhyen Syelawisgedhe,landhewekeoradiwenehibojone.

15NalikaYehudandelengdheweke,dhewekenganggep dheweketunasusila;amargawisnutupiraine

16Wongwadonmaubanjurmingeranaingpinggirdalan lankandha,"Mbok,akukeparengamaranikowé;(amarga dhèwèkéorangertiyèndhèwèkékuwimantuné)Wong wadonmaubanjurmatur:“Punapaingkangbadhe panjenenganparingakendhatengkula,supados panjenengansowandhatengkula?

17Wangsulané,"Akubakalngongkonkowéwedhus berok"Aturwangsulane:“Apakowearepmenehigadai marangaku,ngantikowengirimake?”

18Wangsulané,"Apasingkududakparingakémarang kowé?"Aturwangsulane:“Stepemu,gelangmulan tekenmukanganaingtanganmu”Sawusemangkononuli diparingakemarangwongwadonmau,nulidirawuhi, banjurngandheg

19Wongwadonmaubanjurtangilanlunga,nutupi kudhungé,lannganggosandhanganérandha.

20Yehudabanjurngutuswedhusberokikulumantar kancane,wongAdulam,kanggonjupukganjenesaka tanganewongwadonmau,nangingoraketemu.

21Panjenenganébanjurndangumarangwong-wonging kono,pangandikané,"Endiwanitatuna-susilasinganaing pinggirdalan?"Wong-wongmaupadhakandha,"Ing panggonanikioraanapelacur"

22BanjurbalimenyangYéhudalanmatur,"Akuorabisa nemokakedheweke;Lanugawongingpanggonankono padhamatur,ingpanggonanikioraanatuna-susila

23Yéhudabanjurngandika,"Ayodigawa,supayaawaké déwéoraisin.

24Kira-kiratelungsasisakwisékuwi,Yéhudadikabari mengkéné,”Tamarmantunmuwislakujinalanuga,lah, dhewekembobotdeninglakujina.Yehudangandika, "Wongegawanenmetu,supayadiobong"

25Barengwisdilairake,banjurkongkonanmarani maratuwane,matur:“Akuikingandhegmargasakawong kangduweniiki,lanbanjurkandha,“Siraelinga,endiiki sapa,caplangelang?lanstaf

26Yehudabanjurngakoniwong-wongmaulanngandika: "Wongwadonikuluwihbenertinimbangaku;Amargaiku oraSunparingakemarangSelah,anakkuLandhewekeora ngertimaneh.

27Nalikalaginglarani,anakembaranaingguwa-garbané 28Barengwongwadonnglairakeanak,singsijingetokaké tangané,lanbidhanénjupukbenangabangingtanganélan kandha,"Ikisingmetudhisik"

29Barengdiunduraketangane,adhinebanjurmetu prakaraikibakalanaingkowe,mulanedijenengakePhares. 30Sawusemangkonosadulure,kangtanganenganggo benangabang,jenengeZara

BAB39

1YusufdigawamenyangMesir;lanPotifar,perwiraSang PrabuPringon,panggedheningwadya-bala,wongMesir, nulimundhutpanjenenganesakaingtanganewongIsmael, kangngeterakepanjenenganemrana

2SangYehuwahnunggilkaroYusuf,dadiwongkang makmur;landhewekeanaingomahebendarane,wong Mesir

3Barengbendaranemirsa,yenPangeranYehuwahnunggil karopanjenengane,lanmanawaPangeranYehuwah ndadosakesamubarangkangkatindakakebisakasilanaing tangane

4Yosèfnduwènisih-rahmatingngarsané,mulané dhèwèkéngabdimarangYusuf,landidadèkképangwasané omahé,lansakèhéduwèkédipasrahkémarangdhèwèké

5Lanwiwitnalikapanjenenganendhatengakepanguwasa ingomahelansabarangkagungane,PangeranYehuwah mberkahibrayatewongMesirikumargasakaYusuf;lan berkahsakaSangYehuwahmarangkabehsingkagungan ingomahlaningara-ara

6SakabehingdarbekekabehdiparingakemarangYusuf; lanorangertiapa-apa,kajabarotisingdipanganYosèf kuwiwongsingapiklanapikan

7Sawusemangkono,garwanebendaranebanjurmandeng marangYusuf;banjurmatur:Turukaroaku

8Nangingdhewekeoragelemlankandhamaranggarwane bendarane:“Lahbendaraneorangertiapa-apasinganaing omahku,lankabehbarangkagunganewisdipasrahake marangtanganku

9Ingomahikioraanasingngungkuliaku;lanoraanasing ndhelikakeapa-apasakaakukajabakowe,amargakowe ikugarwane

10Sadina-dinasadina-dinaYusufomong-omongankaro Yusuf,YusuforangguguapasingdiomongkékaroYusuf lanoragelemnuroni

11Kira-kirawektusamanaYusuflumebuingomahprelu nindakakepakaryan;laningnjeroomahoraanawongsijisijia

12Wongwadonmaubanjurnyekeljubahélankandha, "Ayoturuakaroaku!"

13BarengwongwadonmauweruhGustiYésusninggal jubahéingtangané,banjurlumayu.

14Wong-wongmaubanjurnimbaliwong-wongingomahé lanngandikamarangwong-wongmau:"Lah,wongIbrani nggawawongIbranimenyangkitakanggomoyokikita; Panjenenganémaraniakuarepturukaroaku,lanaku nguwuh-uwuhkanthiswaraseru

15Barengkrunguyènakunguwuh-uwuhlannguwuhuwuh,jubahéditinggalanaingngarepku,banjurmlayulan digawametu

16Pangagemanédipendhetingsandhingé,nganti bendaranékondur

17Wongwadonmaubanjurngandikamarangwong wadonmau,mangkene:“AbdiIbranikangkokgawamrana, ikusowaningngarsaningsunarepmoyokiaku

18Nalikaakunguwuh-uwuhlannguwuh-uwuh,jubahé ditinggalanaingaku,banjurlumayumetu.

19Barengbendaranemirengpangandikanegarwane, mangkene:“Ikitumindakebaturmumarangaku;bilih bebendunipunmurub

20SangbendaraneYusufbanjurnjupukYusuflan dilebokakeingpakunjaran,panggonaneparatahanane SangPrabu,landhewekeanaingpakunjaran

21NangingSangYehuwahnunggilkaroYusuflanparing sih-piwelasmarangYusufsartadiparingisih-rahmatana ingngarepekepalapakunjaran

22Sakehingwongtawanankanganaingpakunjaranmau dipasrahakemarangtanganeYusuf;lanapawaesing ditindakakeanaingkana,dhewekesingnindakake

23Lurahpakunjaranoramirsanisamubarangkanganaing tangane;AmargaSangYehuwahnunggilkarodheweke, lanapakangditindakake,SangYehuwahndadosake rahayu

BAB40

1Sawuselelakonikumau,juruunjukeratuingMesirlan jururotinepadhagawedosamaranggustine,ratuingMesir

2SangPrabuPringondukamarangabdinéloro,marang kepalajuruunjukanlankepalajururoti

3Wong-wongmaubanjurdilebokakeingpakunjaranana ingomahepanggedheningprajuritjaga,ingpakunjaran, panggonaneYusufdikunjara

4Panggedheningwadya-balabanjurndhawuhiYusuf supayangladeniwong-wongmau;

5Wongloromaubanjurpadhangipi,sabenbengipadha ngimpèni,mituruttegeséimpèné,yaikujuruunjukanlan jururotinératuingMesir,kangkakurunganaing pakunjaran

6Esuk-esukYusufmaraniwong-wongmaulannyawang wong-wongmau,lahpadhasedhih.

7SangPrabubanjurndangumarangparaabdineSang PrabuPringon,kangpadhaanaingpakunjaraningomahe gustine,pangandikane:“Yagenekowepadhasedhihbanget ingdinaiki?

8Wong-wongmaunulipadhamatur:“Kulasamingimpi, botenwonteningkangnerjemahaken.Jawa1994:Yusuf banjurngandikamarangwong-wongmau,"Apadudu GustiAllahsingnerangakejarwané?"kandhaamarangaku 9Lurahjuruunjukantumulinyritakakeimpenemarang Yusuf,pangandikane:“Ingimpenku,lahanawitanggur anaingngarepku;

10Ingwitanggurikuanapangételu,kaya-kayawisthukul, lankembangémetulangugusanemetokakewohanggur kangmateng

11TuwungeSangPrabuPringonanaingtanganku,banjur dakjupukanggure,banjurdakdesekanaingtuwungeSang PrabuPringon,banjurtuwungkudakparingakemarang tanganeSangPrabuPringon.

12WangsulanéYusuf,"Ikitegesé:Pang-pangteluiku telungdina

13IngsajroningtelungdinaSangPrabuPringonbakal ngangkatsirahmulanmbalekakekowemenyang panggonanmu;

14Nangingelingamarangaku,manawakowebakalslamet, lanmuga-mugamuga-mugaakuwelasasihmarangakulan nyritakakeakumarangSangPrabuPringon,lanngiridaku metusakaomahiki.

15SatemeneakuikidicolongsakaingtanahIbrani,laning keneakuugaoranindakakeapa-apa,supayaaku dilebokakeingpakunjaran

16Barengkepalajururotimirsa,menawategesésae, banjurngandikamarangYusuf:“Kulaugiwontening impènkula,lahingsirahkulawontenkranjangputihtiga

17Ingkranjangsingpalingdhuwuranapanganankanggo SangPrabuPringon;lanmanuk-manukpadhadipangan sakakranjangingsirahku

18WangsulanéYusuf,"Ikitegesé:Kranjangteluiku telungdina.

19MungtelungdinaSangPrabuPringonbakal ngunggahakesirahmusakaingngarepmulannggantung koweingwit;lanmanukbakalmangandagingsaka sampeyan

20Ingdinakateluné,yaikudinaulangtaunéFiraun, dhèwèkénganakaképéstakanggoparaabdinékabèh.

21Dhèwèkémbalèkaképanggedhéningjuru-minumané dadijuruunjukan;tumulimasrahaketuwungmarang astaneSangPrabuPringon

22Nangingkepalajururotidigantung,kayasingwis diterangakekaroYusuf.

23Nangingpangarepingjuruunjukanoraelingmarang Yusuf,nanginglalimarangYusuf

BAB41

1Barengwisrongtaun,SangPrabuPringonngipi,dene panjenenganejumenenganaingsapinggiringkali

2Lahanasapipitusingapik-apiklanlemu-lemupadha mentassakaingkali.lanpadhamanganingMeadow.

3Lahanasapipituliyanepadhametusakaingbengawan bengawan,kangalalankurus;lanjumenengingsapinggire sapiliyaneingpinggirkali.

4Sapi-sapikangalalankuru-kuruikupadhamangansapi pitukangapik-apiklanlemu-lemumauSangPringon banjurtangi.

5Banjurturulanngimpikapingpindho,lankatonanawoh gandumpituingsijitangkai,apiklanapik

6Lah,anawijipitusingkurulanbledosaninganginwetan thukulsakmburine

7Wilenpitusingkurumaunulipadhamanganwulenpitu singgedhlangedh.SangPrabuPringonwungu,lahiku ngimpi

8Barengésuké,nyawanésedhihSangPrabubanjurutusan nimbalisakehetukangsihiringMesirlansakehewong wicaksanaingkononangingoraanawongsiji-sijiakang bisanerangakemarangSangPrabuPringon

9LurahjuruunjukantumulingandikamarangSangPrabu Pringonmangkene:Ingdinaikiakukelinganmarang kaluputanku

10SangPrabuPringondukamarangparaabdine,mulaaku dilebokakeingpakunjarananaingdalemepanggedhening pengawal,akulanjururoti

11Ingsawijiningbengiakulandhewekepadhangimpi. Awakédéwépadhaimpènmituruttegeséimpené

12IngkonoanawongenomIbrani,abdinékomandhan pengawal;Akubanjurnyritakakemarangdheweke,lan dhewekenerangakeimpenkumarangakuSabenwong dijarwakakemiturutimpenedhewe-dhewe

13Lankedaden,kayakangditerangakemarangkita,dadi; Akudibalekakemenyangkantorku,landhewekedigantung

14SangPrabuPringonbanjurutusannimbaliYusuf, banjurenggal-enggaldigawametusakapakunjaran; 15SangPrabuPringontumulingandikamarangYusuf: “Akungimpi,nangingoraanawongkangbisanerangake maknane

16YusufbanjurmangsulimarangSangPrabuPringon, pangandikane:“Ikidudukagunganku; 17SangPrabuPringonbanjurngandikamarangYusuf: “Ingimpenku,lahakungadeganaingpinggirkali

18Lahanasapipitusinglemu-lemulanrupanéapik-apik padhametusakaingkali.lanpadhamanganingpadang rumput

19Lahtumulianasapipituliyane,kangmlaratlanapes bangetlankurusdaginge,kangorataudakdelenganaing satanahMesirkabehkangala

20Sapikangkuru-kurulanalapadhamangansapipitu kanglemu-lemu.

21Barengwispadhadipangan,orabisadiweruhiyènwis dipangannangingisihpadhagerah,kayaingwiwitan Mulaakutangi

22Ingsajroningimpenku,akuweruhwijipituthukuling sijitangkai,gethuklanapik.

23Lahanawulenpitusinggaring,tipislannjeblug katebakanginwetan,thukulsakmburine

24Kupingsingkurumaunulinguntalkupingpitusing apik-apikmaunangingoraanasiji-sijiakangbisa mratelakakemarangaku

25SangYusufbanjurngandikamarangSangPrabu Pringon:“ImpeneSangPrabuPringonikumungsiji 26Lembusingapikpituikupitungtaun;lankupingpitu singapikikupitungtaun:impenikusiji.

27Sapipitukangkurulankuruskangthukulsawiséiku, ikupitungtaun;lanwulenpitukangkothongkang katempuhinganginwetanikubakaldadipailanpitung taun

28IkiprekarasingdakkarepakemarangSangPrabu Pringon:ApasingbakalditindakakedeningGustiAllah bakaldiparingakemarangSangPrabuPringon

29Lah,pitungtaunbakaltekaingsatanahMesir, kalubèrankanggedhé.

30Sawiséikubakalanapailanpitungtaun;lansakehing kaluberanbakaldilalekakeingtanahMesir;lanpailan bakalngrusaktanah;

31Lankaluberanorabakalkaweruhaningtanahamarga pailansabanjuré;amargaikubakalbangetnggegirisi

32Mulané,impènéSangPrabuPringontikelkaping pindho;ikuamargaikuwisditetepakedeningGustiAllah, lanGustiAllahbakalenggalkaleksanan

33Mulané,SangPrabuPringonnggolèkiwongsing wicaksanalanwicaksana,supayangwasanitanahMesir

34KarebenSangPrabuPringonnindakakémangkono, sartangangkatparapanggedhénguwasaninagaraiku,sarta ngetrapakésapralimanétanahMesiringpitungtaun kaluberan

35Lansupayapadhanglumpukakésakehingpanganing taun-taunkabegjansingbakalteka,lanpadhanumpuk gandumanaingtanganeSangPrabuPringon,lanpadha nyimpenpanganingkutha-kutha

36Lanpanganikubakaldisimpenkanggonegarakanggo pitungtaunpailan,singbakalkelakoningtanahMesir; supayatanahorasirnaamargapailan.

37PrakaraikubecikingpaningalingSangPrabuPringon lanparaabdinekabeh

38SangPrabuPringonbanjurngandikamarangpara abdine:“Apakitabisanemuwongkangkayamangkono iku,kangkadununganRohingAllah?

39SangPrabuPringontumulingandikamarangYusuf: “SarehneGustiAllahwusndhawuhakesamubarangkabeh marangkowe,oraanawongkangwicaksanalanwicaksana kayakowe

40Kowébakalngwasanibrayatku,lansakèhébangsaku bakaldikuwasanimiturutjanjimu,nangingakubakal ngungkulidhamparmu

41SangPrabuPringonbanjurngandikamarangYusuf: “Lah,kowéwisDakdadèkakéngwasanisatanahMesir kabèh

42SangPrabuPringontumulinyopotanting-antingsaka ingtangane,banjurdilebokakeingtanganeYusuf,sarta disandhanginganggomorialus,sartadigandhengakerante masinggulune;

43Wongmaubanjurditunggangikrétakangkapindho;lan padhanguwuh-uwuhanaingngarsané,"Sengkuyung dhengkul!"

44SangPrabuPringonbanjurngandikamarangYusuf: “AkuikiSangPrabuPringon,lantanpasiraoraanawong siji-sijiakangngangkattanganutawasikileanaingsatanah Mesirkabeh

45SangPrabuPringonbanjurngaraniYusuf Zafnatpaaneah;banjurdiparingigarwaneAsenat,anake Potifera,imamingOnYusufbanjurtindakmenyanging tanahMesirkabeh

46Yusufyuswanételungpuluhtaunnalikangadeganaing ngarsanéFiraun,ratuingMesirYusufbanjurlungasaka ingngarsaneSangPrabuPringonlantindakmenyanging satanahMesirkabeh.

47Laningpitungtaunsingsubur,bumimetokakésakepel

48PanganankanganaingtanahMesirpitungtaunlawase diklumpukake,lanpanganedisimpenanaingkutha-kutha;

49Yusufbanjurnglumpukakegandumkayawedhiing sagara,akehbanget,ngantioraanacacaheawitikutanpa wilangan.

50Yusufwismiyosanaklananglorosadurungemangsa paceklik,kangmiyossakaAsnat,anakéPotifera,imaming On.

51SangYusufbanjurnyelukanakmbarepManasye,awit pangandikaneGustiAllah,Akuwisnglalekakesakehing rekasakulansakehingbrayatebapakku.

52LankangnomerlorodijenengakeEfraim:Amarga GustiAllahwisndhatengakebebrayaningtanah kasangsaranku.

53Lanpitungtaunkelimpahan,singanaingtanahMesir, wisrampung

54Lanpitungtaunpaceklikwiwitteka,kayasingwis diomongakeYusuf,lankabehnegarangalamipailan; nangingingtanahMesirkabehanaroti

55BarengtanahMesirkabehpadhapailan,wong-wong padhasesambatnjalukrotimarangSangPrabuPringon apakangdidhawuhakemarangkowe,lakonana.

56Ingsalumahingbumianapailan;lanpailansayasaya gedheingtanahMesir

57LankabehnegarapadhamenyangMesirkanggoYusuf tukugandum;amargapaceklikbangetingkabehnegara.

BAB42

1BarengYakubmirsa,yeningMesiranagandum,banjur ngandikamarangparaputrane:“Yagenekowepadha pandeng-pandengan?

2Wangsulane,"Lah,akukrunguyeningMesirana gandum.supayakitabisauriplanoramati.

3Sedulur-seduluréYusufsingsepuluhpadhalungatuku gandumingMesir

4NangingBenyamin,sadulureYusuf,Yakuboradiutus barengkaroparasadulure;awitdèknéngomong:“Kowé ajangantikenapiala”

5Wong-wongIsraèlpadhatekatukugandumingantarané wong-wongsingpadhateka,awitingtanahKanaanana pailan

6Yusufdadigubernuringtanahkono,landhewekesing ngedolmarangwong-wongingkonokabeh,lanpara sadulureYusufpadhatekalannyembahingngarsane

7Yusufweruhsedulur-sedulurélanwanuhkarowongwongmau,nangingdadiwongsingorakenalkarowongwongmaulanngomongkanthikasarPanjenenganébanjur ngandikamarangwong-wongmau,"Kowésakangendi?" Wong-wongmaupadhamatur,"SakaingtanahKanaan areptukupangan"

8Yusufwanuhkarosedulur-seduluré,nangingpadhaora kenalkarodhèwèké

9Yusufbanjurkèlinganmarangimpèn-impènsing diimpènibabwong-wongmau,lankandhamarangwongwongmau:"Kowékuwitelik!Kowétekakanggondeleng wudanénegara

10Wangsulanewong-wongmau,"Boten,gusti,nanging paraabdidalembadhetumbastedha"

11Kitakabèhikianakéwongsiji;kawulapunikatiyang ingkangtuhu,paraabdiPadukadudutelik.

12Panjenenganébanjurngandikamarangwong-wongmau, "Ora,nangingkowépadhatekakanggondelengwudané negara."

13Wong-wongmaupadhamatur:“Paraabdipanjenengan punikasadhèrèkrolas,anakéwongsijiingtanahKanaan; lan,lah,singragilsaikikarobapakku,lansingsijiora.

14Yusufbanjurngandikamarangwong-wongmau,"Iki singdakkandhakakémarangkowé:Kowékuwitelik

15Ingbabikikowébakalpadhakabukti:Demiuripé Firaun,kowéorabakallungasakakéné,kajabasedulurmu singragiltekamrene

16Sirakongkonanasalahsijisakapanunggalanmu,supaya njupuksadulurmu,supayakowepadhakatahaning pakunjaran,supayatetembunganmubisadibuktèkaké,apa kowéikubener,utawayènora,demiuripéFiraun,kowé mesthidaditelik

17Wong-wongmaubanjurdilebokakéingpakunjaran telungdina.

18IngtelungdinanéYusufbanjurkandhamarangwongwongmau:"Ikilakonana,supayauripmu!awitakuwedi marangGustiAllah.

19Nèkkowéwongsingbener,sedulurmukuduketangkep ingomahpakunjaranmu.

20Nangingsedulurmusingragilgawanenmréné;satemah tembungmubakalbener,lankowéorabakalmatiLan padhanglakonimangkono

21Wong-wongmaubanjurpadharerasanan,"Satementemenekitapadhakaluputantumrapsadulurkita,amarga kitapadhasumerepkasusahaningnyawane,nalika panjenenganenyuwunmarangkita,nangingkitapadhaora ngrungokake;mulanékasusahanikinekaniawakédéwé 22Rubenbanjurmangsuli,pangandikane:“Apaakuora kandhamarangkowe:Ajagawedosamarangbocahiku; lansampeyanorakrungu?mulané,lah,getihéuga dibutuhaké.

23Wong-wongmauorangertinèkYusufngertiamarga Panjenenganéngandikamarangwong-wongmaunganggo jurubasa

24Panjenenganébanjurninggalwong-wongmaulan nangis;banjurbalimanehlanrembugankarowong-wong mau,lannjupukSimeonsakawong-wongmau,landitaleni ingngarepemripate

25Yusufbanjurdhawuhsupayakarung-karungédiiseni gandumlanmbalekakedhuwitesabenwongmenyang karungé,sartadiparingibekalkanggodalan,laniya mengkonomarangwong-wongmau

26Wong-wongmaunulidimunggahigandummenyang kuldi,banjurpadhabudhalsakaingkono.

27Nalikasalahsijisakawong-wongmaumbukakkarung kanggomenehipakankuldineanaingpanginepan, dhewekeweruhdhuwite.kanggo,lah,ikuingcangkeme karungkang

28Dèknéterusngomongmarangsedulur-seduluré: “Dhuwitkuwisdibalèkaké.Lah,ikuugaanaingkarungku, nangingatinepadhasemplah,banjurpadhawedi,banjur padharerasanan:“ApakangditandukakedeningGusti Allahmarangkita?

29BanjurpadhasowanmarangingngarsaneRamaYakub, kangramaingtanahKanaan,lanpadhanyritakakeapa kangdialamideningwong-wongmau;ngandika,

30Wongkangnguwasaninagaraikungandikamarangaku kanthikasar,mulaakudianggepteliknagaraiku

31Awakédéwéterusngomong:Awakédéwéikiwong singbenerkitadudutelik:

32Awakédéwéikisedulurrolas,anakébapakkusijiora, lansingragilsaikikarobapakkuanaingtanahKanaan.

33Wonglanangsingnduwèninegaramauterusngomong marangawakédéwé:“Ikiakubakalngertinèkkowékuwi wongsingbener.Titipnasalahsijisakasadulurmuanaing kenekaroaku,lannggawaapangankanggopaceklik kulawargamu,lanlungaa

34Adhimukangwuragilpadhagawanenmrana,supaya akubakalsumurup,yenkoweikududutelik,nanging koweikuwongtemen

35Barengwong-wongmaupadhangosongakékarungkarungé,sabenwongsiji-sijiaanaingkarungédhéwédhéwé,banjurpadhawedi

36Yakub,bapakné,nulingandikamarangwong-wong mau,"Kowéwispadhangilangakéanak-anakku,Yusufwis oraana,lanSiméonwisora,lanBenyaminbakaldigawa lunga.

37Rubenbanjurmaturmarangkangrama:“Anakkuloro patenana,manawaoradakgawamenyangingngarsamu.

38Wangsulane:“Anakkuorabakalmelukoweawit sadulurewismati,mungkaridhewe,manawaana kacilakananaingdalankangpadhakoklakoni,mula rambutkukanguwanenkudupadhamudhunamenyanging kuburkalawansusah

BAB43

1Anaingtanahkonoanapailanbanget.

2Barengwispadhamangangandumkangdigawametu sakaingtanahMesir,bapaknebanjurngandikamarang wong-wongmau:“Padhabalia,tukupangansathithik kanggokita”

3Yehudatumulingandikamarangpanjenengane, pangandikane:“Wongikumratelakakekanthitemen-temen marangaku,pangucape:Koweorabakalbisandeleng pasuryanku,kajabasadulurmununggilkarokowe.”

4Yènkowéngongkonsedulurkundhèrèkaku,akubakal padhamaranitukupangankanggokowé

5Nangingmanawakoweorangutusdheweke,akuora bakalmandhap,amargawongikukandhamarangaku: Koweorabakalbisandelengpasuryanku,kajaba sadulurmununggilkarokowe

6WangsulanéIsraèl:“Yagénékowépadhagawépiala marangaku,ngantinyritakakémarangwongiku,apakowé isihduwésadulur?

7Wangsulanéwong-wongmau,"Wongkuwitakon tenananbabkahanankulansedulur-sedulurku,"Apa bapakmuisihurip?"koweduwesedulurliyane?Aku banjurmaturmarangdhewekemituruttembung-tembung kasebut:Apaakubisangertimanawadhewekebakalujar: Adhimugawanenmudhun?

8YehudabanjurngandikamarangIsraèl,kangrama: "Bocahikukongkonanndhèrèkakéaku,supayakitapadha tangilanlunga."supayaakubisauriplanajangantimati, akulankowelananak-anakku

9Ingsunbakaldaditanggungjawabe;sakaing tanganingsunsiranjalukamarangsira,manawaIngsunora ngaturakemarangsiralanoraSunaturakemarangsira, mulaneIngsunkarsaanandukakekaluputaningsalawaslawase.

10Awitsaupamaakuorapadhangendheg,mesthiakuwis balikangkapingpindhone

11RamaIsraèlbanjurngandikamarangwong-wongmau: "Yèniyamangkono,lakonana!njupukawoh-wohansing palingapikingtanahingpraumu,lanwonglanangiku gawanenpisungsung:balsemsathithik,madusathithik, rempah-rempah,mur,kacanglanalmond

12Lannjupukdhuwitpindhoingtangan;landhuwitsing digawamanehingcangkemekarungmu,gawanenmaneh ingtanganmu;mbokmenawaikukelalaian:

13Sadulurmuugagawanen,tangia,baliamaraniwong mau.

14GustiAllahKangMahakwasaparingsih-rahmat marangkoweanaingngarepewonglanangiku,supaya sadulurmusijilanBenyamindikonlunga.Yenaku kelangananak-anakku,akukelangan

15Wong-wongmaubanjurpadhanggawapisungsungmau landhuwittikellorolanBenyamin;nulijumenenglan mangkatmenyangMesirlanngadeganaingngarsane Yusuf.

16BarengYusufweruhBenyaminbebarengankarowongwongmau,banjurdhawuhmarangpanggedheningomahe: “Wong-wongikugawanenmulih,nyembelehlannyawisna; amargawong-wongikibakalmangankaroakuingwayah awan

17Wongmaubanjurnglakoniapasingdidhawuhaké déningYusuf;Wong-wongmaubanjurdigawamenyang omahéYusuf

18Wong-wongmaupadhawedi,amargapadhadigawa menyangomaheYusuf;Wong-wongmaupadhangucap: "Amargadhuwitsingwisdibalekakeingkarungnalika wiwitan,akupadhadigawamlebu;supayabisanggolèki alesankanggonglawankita,lannyerangkita,lannjupuk kitadadibaturlankuldikita

19Wong-wongmaunulipadhanyedhakmarang panggedhéningomahéYusuf,lanpadharembugankaro Yusufanaingngareplawang

20Wong-wongmaupadhamatur:“Dhuh,Gusti,kulasami mandhapingkawitanbadhetumbaspangan.

21Barengakuwistekaningpasanggrahan,karungku dakbukak,lahdhuwitesiji-sijineanaingcangkeme karungedhewe-dhewe,bobotesacukupe..

22Dhuwitliyanepadhadakgawamenyangtanganku dhewekanggotukupangan,akuorangertisapasing nglebokakedhuwitingkarungku

23Wangsulane:“Tentremrahayu,ajawedi,GustiAllahmu, lanGustiAllahebapakmu,wismaringibandhaanaing karungmuSasampunepunikaDaneSimeontumulingirid mamargi

24Wong-wongmaubanjurngiridwong-wongmaumlebu ingomahéYusuf,diwènèhibanyulanwisuhsikilékuldine padhadiparingipakan

25LanpadhanyawisakepisungsungnalikaYusuftekaing wayahawan,amargapadhakrunguyenpadhaarepmangan rotiana

26BarengYusufbalimenyangomah,wong-wongmau padhanggawapisungsungsinganaingtanganemenyang ingomah,banjurpadhasujudingngarsane

27Panjenenganébanjurndangubabkarahayonéwongwongmau,pangandikané:"Bapakmu,wongtuwasingkok omongaké?"Apadhewekeisihurip?

28Wangsulanéwong-wongmau,"Abdimubapakkulagi waras,isihurip"Lanpadhatumungkullansujud

29BanjurtumengalanweruhBenyamin,seduluré,anaké ibuné,banjurmatur:"Apaikiadhimusingkokomongkaro aku?"Aturwangsulane:“GustiAllahmugiPadukawelasi, anakku”

30Yusufbanjurenggal-enggal;amargaatinekangen marangsadulurebanjurlumebuingkamarelannangisana ingkono

31Panjenenganébanjurmisuh-misuhraine,banjurmetu, banjurngendheg,pangandikané,"Nyedakakéroti!"

32Wong-wongmaubanjurnyawisakédhéwé,kanggo wong-wongmau,lanwongMesirsingpadhamangan bebarengankaropanjenengané,mergawongMesirora kenamangankarowongIbraniawitikunisthatumrap wongMesir.

33Wong-wongmaupadhalenggahanaingngarsané,kang mbarepmanutpambarepé,lankangwuragilmanut pambarepé,lanwong-wongmaupadhagumun.

34Dhèwèkénjupuklanngirimakéomben-ombensakaing ngarepéwong-wongmau,nangingpandumanéBènyamin luwihtikellimatinimbangwong-wongliyanéLanpadha ngombélanpadhabungah-bungahkaroPanjenengané

BAB44

1Wong-wongmaubanjurdhawuhmarangpanggedhening omahe,pangandikane:“Karung-karungewong-wongmau padhaisinanapanganngantibisadigawa,landhuwite sabenwongsijineingcangkemekarungedhewe-dhewe.

2Tuwungku,tuwungsalakaikusiraleboknaingcangkeme karungekangwuragil,dalahdhuwitgandumeLan dhewekenindakakekayasingdiomongakedeningYusuf.

3Barengwisesuk,wong-wongmaulankuldi-kuldine padhadikongkonlunga

4Barengwispadhametusakakutha,durungadoh,Yusuf kandhamarangpunggawane:“Ngadega,nututiwong-wong mau;lanyenwiskecekel,tuturanamarangwong-wong mau:Yagenekowemalesalamarangkabecikan?

5Apaduduikisingdiombédéningbendaraku,lan nduwèniramalan?anggonmunglakonipialaiku

6Wong-wongmauterusdicekellandiomongikayangono

7Wong-wongmauterustakon:“Yagénégustikungandika mangkono?Mugi-mugiparaabdiPadukambotenkersa nindakakenprakawispunika

8Lah,dhuwitsingdaktemokakeanaingcangkeme karungku,padhadakgawabalimenyangingtanahKanaan 9Sapawaeingantaraneparaabdinirakeparengapejah,lan akuugabakaldadibaturegustiku

10Panjenenganébanjurngandika,"Saikikelakonana miturutpangandikanmu:singsapaketemu,ikudadi baturku;lankowébakalpadhatanpacacad

11Wong-wongmaubanjurenggal-enggalngudhunaké karungémenyanglemahlanmbukakkarungé.

12Banjurnggolèki,wiwitsakasingmbareplansingragil, lantuwungkasebutditemokakeingkarungéBenyamin

13Wong-wongmaubanjurnyuwèk-nyuwèkpangagemané landimomotimarangkuldine,banjurbalimenyangkutha 14YehudalanparasadulurepadhatekaingomaheYusuf; AmargaPanjenenganéisihanaingkono,banjurpadha sujudinglemahanaingngarsané

15Yusufbanjurngandikamarangwong-wongmau:"Apa singkoklakoniiki?"Apakowéorangertinèkwongsing kayaakuikibisangramal?

16Yéhudabanjurngandika:“Apasingbakaldakkarepaké maranggustiku?apasingbakalkitaomongake?utawa caranekitabisangresikiawak?IdaSangHyangWidi Wasasampunmidartayangkaluputaneparaabdinepunika, sanemangkin,kadiasapunikatalerkadiasapunika.

17Wangsulané,"DhuhAllah,mugikarsaaparing pangapunten"Denekowe,padhatangiamarangbapakmu kanthitentrem.

18Yehudatumulinyedhaksartamatur:“Dhuhgusti kawula,kawulamugiPadukamugikarsaangunjukaken pangandikawonteningkupingipungustikawula,saha sampunngantosdukadhatengabdidalem,awitPaduka punikakadosSangPrabuPringon

19Bendarakutakonmarangparaabdine:Apakoweduwe bapakutawasedulur?

20Akubanjurmaturmaranggustiku:Kulasamigadhah bapak,tiyangsepuh,lananakingkangsampunsepuh,alit. denekangmasewusmati,mungkariibune,kangramane tresnamarangdheweke.

21Panjenenganébanjurngandikamarangparaabdinira: “Wongikugawanenmrénémarangingngarsaningsun, supayabisadakdeleng

22Akubanjurmaturmaranggustiku:Bocahikuorabisa ninggalbapakne,mergayenninggalbapakne,bapakne mesthimati

23Panjenenganébanjurngandikamarangparaabdinira: Manawaadhimukangwuragiltekandhèrèkkowé,kowé orabakalbisandelengpasuryankumanèh.

24Barengkawulasamisowandhatengabdidalem,bapak kawula,kawulasamingaturakenpangandikanipungusti kawula.

25Bapakkubanjurngandika:“Mbalika,tukupangan sathithikkanggokita”

26Kawulasamimangsuli:Kulabotensagedmandhap, manawiadhikulaingkangragilndhèrèkkula,kulabadhe mandhap,awitkulambotensagedningalipasuryanipun tiyangpunika,kajawiadhikkulaingkangragilndhèrèk kula.

27Abdidalemingkangramangandikadhatengkula: “Kowepadhasumurup,yenbojokunglairakeanaklanang loro.

28Lankangsijimetusakaingaku,lanakungandika, "Satemenewissuwek;lanakuoraweruhdhewekewiwit:

29ManawakowéugapadhanjupukikisakaAku,lan wongékenakacilakan,rambutkusingubanankudu diturunakémenyangkuburkanthisusah.

30Mulané,manawaakusowaningngarsanéabdidalem, bapakku,lanbocahmauoraanaingantaranéaku; nyumurupiyenuripekaiketinguripebocah;

31Barengweruhyènbocahmauoraanaingantarakita, mulanébakalmati,lanparaabdidalembakalnundhungi ubun-ubuneabdidalem,bapakkawula,dhatengingkubur kanthisusah

32Amargiabdidalempunikasampundadostanggung jawabipunanakdhatengbapakkula,aturipun:Manawa panjenenganipunbotenkulaaturakendhatengingngarsa panjenengan,kulabadhenandukakenkaluputandhateng bapakkulaingsalawas-lawase.

33Mulané,keparengaabdidalemnggantosilarepunika dadosbaturipunbendarakawula;lanbocahikukareben munggahkaroparasadulure.

34Kadospundianggenkulabadhesowandhatengbapak kula,menawilarepunikabotenwonteningkula?mbok menawaakuweruhbilaikangbakalnekanibapakku.

BAB45

1Yusuforabisangendhalèniawakédhéwéanaing ngarepéwong-wongsingpadhangadegingsandhingénuli nguwuh-uwuh:“Sabenwongpadhalungaasakaing ngarsaku”Nangingoraanawongsiji-sijiasingngadeg bebarengankaroYusuf,nalikaYusufwanuhmarangpara sadulure.

2WongMesirlanbrayatéFiraunkrunguswarané

3Yusufbanjurngandikamarangparasadulure:Akuiki Yusuf;apabapakkuisihurip?Parasadulurepadhaorabisa mangsuli;awitwong-wongpadharepotanaingngarsane

4Yusufbanjurngandikamarangparasadhereke:“Padha nyedhakamarangaku.Lanpadhanyedhaki.Atur wangsulane:“AkuikiYusufsadulurmu,kangkokdol menyangMesir.”

5Mulané,ajasedhihlanajanesu,dénékowépadhangedol akuingkéné,awitGustiAllahngutusakundhisikikowé supayabisaurip

6Awitrongtaunikipaceklikanaingnagarakono,nanging isihanalimangtaun,singorabakalanapanenutawapanen

7GustiAllahngutusakundhisikikowé,kanggo nylametakékowéturun-temurunanaingbumi,lan nylametakényawamusranapangluwarangedhé

8Mulané,dudukowésingngutusakumrene,nanging GustiAllah,lanPanjenenganéwisndadèkakéakudadi bapaknéFiraun,singdadipanguwasaingsatanahMesir kabèh.

9Enggal-enggalmaranibapakkulankandhaa:Mangkene pangandikaneanakmuYusuf:GustiAllahwusngangkat akudadipanguwasaingtanahMesirkabeh

10KowébakalmanggoningtanahGosyenlancedhakkaro Aku,kowédalahanak-anakmulananak-anakmu,wedhuswedhusmu,sapimulansakèhébandhanmu

11IngkanaAkubakalngopenikowé;amargaisihana limangtaunpailan;supayakowelanbrayatmulan sabarangdarbekmu,ajangantimlarat

12Lah,mripatmundelenglanmripatesadulurku Benyamin,yencangkemkusingngomongkarokowe

13Kowépadhanyritakakémarangbapakkubab kaluhurankuingtanahMesirlankabèhsingkokdeleng;lan koweenggal-enggalnggawabapakkumrene

14SasampunepunikaDaneBenyamintumulingranggeh gulunipunsadherekeBenyaminsahanangis.lanBenyamin nangisinggulu

15SasampunepunikaIdaSangHyangWidiWasararis ngarasringparasemetondanene.

16AnaingomahéFiraunkrungukabarbabkuwi,uniné: “ParaseduluréYusufwisteka

17SangPrabuPringontumulingandikamarangYusuf: “Kandhaamarangparasadulurmu:Ikipadhalakonana! kewan-kewanmupadhadiunggahnalanlungaamenyang ingtanahKanaan;

18Bapakmulanbrayatmupadhasowanasowaning ngarsaningSun;

19Saikikowéwisdidhawuhi,lakonana!Kowepadha njupukakretametusakaingtanahMesirkanggoanakanakmulankanggosomahmu,bapakmupadhamrana

20Ugaajanggatèkakébarang-barangmu;awitkabecikan ingsatanahMesirkabehdadikagunganmu

21WongIsraèlbanjurpadhanglakonimangkono,Yusuf maringikretamarangwong-wongmau,manutdhawuhé SangPrabuPringon,sartadiparingibekalkanggodalan 22Wong-wongmaupadhadiparingisandhanganganti; NangingBenyamindiparingidhuwittelungatusselakalan sandhanganlimangganti

23Lanmarangkangramangirimcaraiki;kuldisepuluh dimunggahibarang-barangsingapiksakaMesir,lankuldi wadonsepuluhdimomotigandumlanrotilandaging kanggobapakneingdalan

24Banjurpadhangongkonsedulur-sedulurélunga,banjur dipangandikani:“Kowéajangantikleruingdalan

25BanjurpadhamangkatsakaingtanahMesirlantekan ingtanahKanaansowanRamaYakub,bapakne.

26Lanmaturmarangdheweke,mangkene:Yusufisihurip, landadigubernuringtanahMesirkabeh.AtineYakub sedhih,amargaorangandelmarangwong-wongmau

27Wong-wongmaupadhanyritakakésakehing pangandikanéYusufmarangwong-wongmau;

28WangsulaneIsrael:“Cukup!Yusuf,anakkuisihurip, akubakallungandelengdhewekesadurungeakumati

BAB46

1Israèlbanjurbudhaldalahsabarangdarbékabèh,tekan ingBersyebalannyaosakékurbanmarangGustiAllahé Iskak,bapakné

2GustiAllahngandikamarangIsraèlingwahyuingwayah bengi,"Yakub,Yakub!"Lanngandika,Akuiki

3Pangandikane:“IngsunikiAllah,Allahebapakmu,aja wedimenyangMesir.awitingkonoIngsunbakal ndadekakesiradadibangsakanggedhe

4IngsunbakalmelusiramenyangingtanahMesir;Lan akumesthibakalnggawasampeyanmunggahmaneh,lan Yusufbakalnumpangitanganeingmripatmu

5YakubbanjurbudhalsakaingBersyeba,lanparaputrane IsraelpadhangusungiYakub,bapakne,anak-anakelan garwane,ingkretakangdiutusSangPrabuPringonkanggo ngeterakepanjenengane

6Bawanelanbarangdarbekekangpadhaditukuanaing tanahKanaanpadhadigawamenyangMesir,yaikuYakub dalahsakeheturune.

7Anak-anakelananglananaklanang-lananglanang bebarengankarodheweke,anak-anakewadonlananakanakelananglankabehturunedigawamenyangMesir.

8IkijenengeparaputraneRamaIsraelkangpadhatekaing Mesir,yaikuYakublanparaputrane:Ruben,pambajenge RamaYakub.

9ParaputraneRamaRuben;Hanokh,Phallu,Hezronlan Karmi

10ParaputraneRamaSimeon;Yemuel,Yamin,Ohad, Yakin,Zohar,lanSaulanakewongwadonKanaan 11ParaputraneRamaLewi;Gerson,KehatlanMerari

12LanparaputraneYehuda;Er,Onan,Syela,Phareslan Zerah,nangingErlanOnanpadhamatianaingtanah KanaanParaputraneRamaPharesyaikuHezronlan Hamul.

13ParaputraneRamaIsakhar;Tola,Phuwa,Ayublan Simron

14ParaputraneRamaZebulon;Sered,ElonlanYahleel.

15IkiparaputraneRamaLea,kangmiyosmarangYakub ingPadanaram,dalahDinaanakewadon;

16ParaputraneRamaGad;Zifion,Hagi,Syuni,Ezbon,Eri, ArodilanAreli

17ParaputraneRamaAsyer;Yimna,Yishua,Yisui,Beria, Serah,sadulurewadon,lanparaputraneRamaBeria; HeberlanMalkiel

18IkiparaputraneRamaZilpa,kangdiparingakedening LabanmarangLea,anakewadon,kangpeputraYakub, cacahenembelasjiwa

19ParaputraneRahel,garwaneYakub;Yusuflan Benyamin.

20AnadeneYusufanaingtanahMesirpeputraManasye lanEfraim,kangpeputraAsenat,anakePotifera,imaming On.

21ParaputraneRamaBenyaminyaikuBela,Bekher, Asbel,Gera,Naaman,Ehi,Ros,Mupim,HupimlanArd.

22IkiparaputraneRamaRahel,kangmiyossakaRama Yakub,gunggungegunggungepatbelas

23ParaputraneDaneDhan;Husim

24ParaputraneRamaNaftali;Yahzeel,Guni,Yizerlan Silem

25IkiparaputraneRamaBilha,kangdiparingakedening LabanmarangRakhel,anakewadon,kangpadha mbabarakemarangYakub,gunggungepitu

26SakabehingjiwakangmeluYakubmenyangMesir, kangmetusakaingbangkekane,kajabaparagarwanepara putraneRamaYakub,gunggungesawidakenem;

27ParaputraneSangYusuf,kangmiyosanaingMesir, gunggungeloro;

28DaneYudatumulingutusDaneYehudandhisikiDane Yusup,ngaturangraganeringkotaGosyen.banjurpadha tekaningtanahGosyen

29Yusufbanjurnyawisakékrétané,banjurmethukaké Israèl,ramané,menyangGosyen,lanngatonakédhèwèké. nulinyemplunginggulunelannangisiguluné

30WangsulanéIsraèlmarangYusuf,"Saikiakukeparenga pejah,mergakowéisihurip."

31Yusufbanjurngandikamarangparasadherekelan marangbrayatebapakne:“AkubakalmaraniFiraunlan maturmarangSangPrabu:Parasadulurkulanbrayate bapakkukanganaingtanahKanaanpadhasowaning ngarsaku;

32Wong-wongmaupadhadadipangon,mergadagangané padhaangonsapi;lanpadhanggawawedhus,sapi,lan kabehsingduwe.

33BarengSangPrabuPringonnimbalikowelanditakoni: Apapagaweanmu?

34Kowepadhakandhaa:Paraabdimuikupadhangopeni raja-kayawiwitcilikngantisaiki,akulanparaleluhurku, supayakowepadhamanggoningtanahGosyen;awitsaben pangonikunisthatumrapwongMesir.

BAB47

1SangYusufbanjursowanlanmaturmarangSangPrabu Pringon,pangucape:“Bapakkulansadulur-sadulurku apadenewedhus-wedhuselansapi-sapilansabarang kagunganekabehpadhatekasakaingtanahKanaan;Lah, lagianaingtanahGosyen

2Panjenenganébanjurnjupuksedulur-sedulurélima, digawamenyangngarsanéFiraun

3SangPrabuPringonbanjurngandikamarangpara sadhereke:“Pagaweanmuapa?Jawa1994:Wong-wong maupadhamaturmarangSangPrabuPringon:"Paraabdi dalemsamiangonangon,kulasahaleluhurkula" 4Wong-wongmaupadhamaturmarangSangPrabu Pringon,"Kawulasamisamirawuhdhatengingnegari punikasupadosmanggenwonteningnegaripunikaawit paraabdiPadukabotengadhahpangonankangge wedhusipun;AwitsakingpailaningtanahKanaanpunika sampunnggegirisi

5SangPrabuPringonbanjurngandikamarangYusuf: “Bapakmulanparasadulurmupadhasowaningngarsamu 6TanahMesiranaingngarepmu;Ingtanahsingpaling apik,bapaklansadulurmupadhamanggona;anaingtanah Gosyen,supayawong-wongmaupadhamanggoningtanah Gosyen,lanmanawasampeyanngertianawongsing sregepingantarané,banjurdadiawong-wongmaudadi panguwasamarangraja-kayaku

7YusufbanjurngiridYakub,bapakné,dikoningngarepé Firaun,lanYakubmberkahiFiraun.

8SangPrabuPringonbanjurngandikamarangYakub: “Sampeyanumurpira?

9YakubbanjurngandikamarangSangPrabuPringon: "Taun-taunanggonkulelanaikusatustelungpuluhtaun; bapak-bapakkuingdina-dinaziarah.

10YakubmberkahiSangPrabuPringon,banjurlungasaka ingngarsaneSangPrabuPringon

11SangYusufbanjurmapanakekangramalansadulursadulure,padhadiparingitanahdarbekeanaingtanah

Mesir,ingtanahkangbecik-becik,ingtanahRameses, kayakangwuskadhawuhakedeningSangPrabuPringon.

12Yusufnulinyukupipanganmarangbapakné,sadulursadulurelansakulawarganékabèh,miturutkulawargané.

13Ingsalumahingtanahkonooraanaroti;amargapailan banget,ngantitanahMesirlantanahKanaankabehpadha semaputmargasakapailan

14SangYusufbanjurnglumpukakesakehedhuwitkang anaingtanahMesirlaningtanahKanaan,kanggogandum kangpadhadituku,banjurdigawamenyangingomahe SangPrabuPringon

15BarengdhuwitanaingtanahMesirlaningtanah Kanaanpadhakentekan,wongMesirkabehpadhasowan ingngarsanéYusuflanmatur:“Kulasamiwènèhiroti,awit menapakawulasamikedahpejahwonteningngarsa Paduka?kanggodhuwitgagal.

16Yusufbanjurngandika:lanakubakalmenehisampeyan kanggosapi,yendhuwitgagal

17BawanepadhadigawamenyangngarsaneYusuf,banjur diparingirotikanggoijol-ijolanjaran,wedhus-wedhuselan sapi-sapilankuldi,lanpadhadiparingirotikanggo sakehingraja-kayaneingtauniku..

18Barengwisrampungtauniku,wong-wongmaupadha sowaningtaunkangkapindholanpadhamaturmarang panjenengane:“Kawulabotenbadhendhelikakendhateng bendarakula,bilihartakulasampunentek;gustikawula ugigadhahpepanthansapi;oraanakangkarianaing ngarsanegustiku,kajabamungbadankulantanahku.

19Kengingpunapakawulasamibadhepejahwontening ngarsaPaduka,kawuladalahtanahkawula?Akulan tanahkupadhatukuroti,lanakulantanahkubakaldadi batureSangPrabuPringon,lanwenehanawiji,supayaaku bisauriplanajangantimati,supayatanahikioradadisepi

20YusufbanjurmundhuttanahMesirkabehkanggoSang PrabuPringon;AmargawongMesirpadhangedol pategalanedhewe-dhewe,amargapadhakakehanpailan, mulanetanahikudadikagunganeSangPrabuPringon.

21Denewong-wongmau,padhadipindhahmenyang kutha-kuthasakapojokingtapelwatesingtanahMesir ngantitekaningpojokliyane.

22Mungtanaheparaimamoradituku;Amargaparaimam padhakaparinganpandumansakaSangPrabuPringon, sartapadhamanganpandumaneSangPrabuPringon, mulaneorangedolpalemahane

23Yusufbanjurngandikamarangwong-wongmau:Lah, ingdinaikikowépadhadaktukulantanahmukanggoSang PrabuPringon

24Ingwektutumemen,sapralimanékowékudumènèhi marangSangPrabuPringon,lanpatangbagéanbakaldadi milikmu,kanggowijiingpategalanlankanggopanganmu lankanggokulawargamulankanggopangankanggo bocahcilik.

25Wangsulanéwong-wongmau,"Padukasampun nylametakennyawakawula,mugikawulasamipinaringan sih-rahmatwonteningngarsaninggustikawula,saha kawulasamidadosabdinipunSangPrabuPringon"

26Yusufndadèkakéwèt-wètékanggotanahMesirtekan sepréné,supayaFiraunnduwènisapralimané;kajabamung tanaheparaimam,kangoradadikagunganeSangPrabu Pringon.

27LanIsraelmanggoningtanahMesir,ingnegaraGosyen; lanpadhandarbenibandhaingkono,lansayatambahakeh lantambahakeh

28YakubmanggonanaingtanahMesirpitulastaun,mula umureYakubngantisatuspatangpuluhpitutaun.

29BarengwiscedhakwektuneIsraelkudumati,banjur nimbaliYusuf,putrane,landipangandikanimangkene: Manawaakuwisolehsih-rahmatanaingngarsamu, keparengatulungtinulungatanganmuanaingsangisore pupuku,lantumindakakanthibeciklantemen-temenkaro aku;AjanguburakuanaingMesir

30Nangingakubakalturukaroparaleluhurku,lankowe bakalngiridakumetusakaMesirlannguburakuanaing kuburaneWangsulané,"Akubakalnindakakekayasing wiskandha

31Panjenenganébanjurngandika,"Sumpahamarangaku." LandhewekesumpahmarangdhewekeLanIsraelsujud ingendhaspaturon

BAB48

1Sawuselelakonikumau,anawongkangkandhamarang Yusuf:“Lahbapakmulara,banjurngeterakeanakeloro, yaikuManasyelanEfraim

2BanjuranawongsingngandhaniYakub,mangkene: “Lah,anakmuYusuftekamaranikowe”Israelbanjur kuwatlanlungguhingpaturon

3YakubbanjurngandikamarangYusuf:“GustiAllah KangMahakwasangatingalmarangakuanaingLusing tanahKanaan,sartamberkahiaku

4Panjenenganébanjurngandikamarangaku:Lahkowé bakalDakdadèkakébebrayanlantangkar-tumangkara;lan bakalmenehitanahikikanggoturun-turunmudadidarbeke ingsalawas-lawase.

5Saikianakmulanangloro,yakuwiEfraimlanManasye, singlairingtanahMesir,sakdurungéAkunemonikowé ingMesir,kuwianakku.kayaRubenlanSimeon,ikubakal dadiduwekku

6Anakmukangbakalkoklairakésawisewong-wongmau, ikudadiaanakmu,lanjenengésadulur-sadulurémaubakal padhadijenengakémiturutwarisané

7Deneaku,nalikaakutekasakaPadan,Rakhelsedaana ingsandhingkuanaingtanahKanaan,anaingdalan,nalika isihanadalansingcedhakkaroEfrata,banjurdakkubur anaingkonoingdalanmenyangEfrata;iyaikuBetlehem 8Israèlweruhanak-anakéYusuf,terustakon:“Ikisapa?

9SangYusufbanjurmaturmarangkangrama:“IkianakanakkukangdiparingakedeningGustiAllahmarangaku anaingkenePanjenenganébanjurngandika,"Sira gawanenmrana,akubakalmberkahi"

10SaikimripateIsraelwissuremamargaumure,nganti orabisandeleng.Wong-wongmaubanjurdicedhakaké; banjurdiambungilandirangkul

11WangsulanéIsraèlmarangYusuf,"Akuorangirabakal weruhraimu

12Yusuftumulingiridwong-wongmaumetusakaing antaranedhengkullantumungkulsujudingbumi.

13Yusufbanjurnyekelwongloromau,Efraimingsisih tengene,ingsisihkiwaneIsrael,laningtanganekiwane Manasye,ingsisihtengeneIsrael,landigawanyedhaki dheweke

14Israèlbanjurngacungakéastanétengenlannumpangaké ingsirahéÉfraim,singluwihenom,lantanganékiwaana ingsirahéManasye,kanthikarsanuntuntanganéamarga Manasyeikupembarep.

15PanjenenganébanjurmberkahiYusuf,pangandikané, "DhuhAllah,ingkangdipunlampahidéningleluhur kawulaAbrahamlanIskak,GustiAllahingkangparing pangandhatengkawulasajegipungesangkawulangantos dumugisapunika

16Malaékatsingngluwariakusakasakèhingpiala, mberkahibocah-bocah;lansupayaasmaningSunpadha disebutakelanasmaneleluhuringSunAbrahamlanIskak; lansupayapadhatuwuhdadiakehingtengahbumi.

17BarengYusufmirsa,yènkangramanumpangakéastane kangtengeningsirahéÉfraim,ikuorakeparengé,mulané Yusufbanjurngangkatastanekangramaarepdipindhah sakaingsirahéÉfraimmenyangsirahéManasye

18Yusufbanjurmaturmarangbapakné:“Orangono, bapakku.pasrahnatanganmutengeningsirahe.

19Nangingkangramaoragelem,pangandikane:“Anakku, akungerti,ikuugabakaldadibangsa,lanbakaldadigedhe, nangingkangrayibakalluwihgedhetinimbangdheweke, lanturunanebakaldadigedhepirang-pirangbangsa 20IngdinaikuPanjenenganemberkahiwong-wongmau, pangandikane:“IngsirabakalmberkahiwongIsrael, mangkene:GustiAllahndadekakekowekayaEfraimlan Manasye”

21WangsulanéIsraèlmarangYusuf:“Lah,akubakalmati, nangingGustiAllahbakalnunggilkarokowélanbakal ngiridkowémanèhmenyangtanahleluhurmu

22ApamanehsirawusSunparingipandumansijingluwihi parasadulurira,kangSunrebutsakaingtanganewong AmorikalawanpedhanglanpanahingSun

BAB49

1Yakubbanjurnimbalianak-anakélandipangandikani: "Padhanglumpuk,supayaakubakalngandhanikowéapa singbakalkelakoningdinawekasan"

2Padhakumpulalanrungokna,heparaputraneRama Yakub;lanngrungoknamarangbapakmuIsraèl

3Ruben,koweikupembarepku,kakuwatankulan wiwitaningkekuwatanku,kaluhuraningkamulyanlan kaluhuraningkekuwatan

4Awetkayabanyu,siraorabakalunggul;amargakowe munggahingpaturonebapakmu;banjursiranajisake: dhewekemunggahingpaturonku

5SimeonlanLewiikusadulur;pirantipanganiayaanaing omahe

6Dhuhnyawakawula,sampunngantoslumebeting wadinipun;Padukamugikarsaamanunggaldhateng pasamuwanipun,dhuhkawula,awitsakingnepsunipun samimatenimanungsa,sahambedhahtembokkanthikarsa piyambak

7Kenaaingipat-ipatnepsuné,amarganepsunébanget;lan bebendune,amargakejem:IngsunbakalmisahakewongwongmauanaingYakub,lanbakalSunbuyarakeanaing Israel

8Yehuda,kowekangbakaldipujideningparasadulurmu; anak-anakebapakmubakalsujudingngarsamu.

9Yehudaikuanaksinga,héanakku,kowéwismetusaka pamangsa;sapasingbakalnggugahdheweke?

10TedhakéYehudaorakenadiusir,lanjuruangger-angger sakaingantaranésikilé,ngantitekanéSilo;lanmarang Panjenenganébakalkumpulwong

11Anakediikatingwitanggur,lananakkuldiingwit anggurpilihan;pangagemanedikumbahnganggoanggur, lansandhanganenganggogetihanggur

12Mripatebakalabangmargasakaanggur,lanuntune bakalputihmargasakasusu.

13Zebulonbakalmanggonanaingplataraningsagara;lan dhewekebakaldadipelabuhankapal;tapelwatesétekan ingSidon

14Isakharikukayakuldigagah,kangnglempaking antaranemomotanloro.

15Landhewekeweruhyenpapanistirahatikuapik,lan tanahsingnyenengake;lannyembahpundhakekanggo nanggung,landadiabdikanggopajeg.

16DhanbakalngadilibangsanékayatalerIsraèl

17Dhanbakaldadiulaanaingpinggirdalan,ulaanaing dalan,kangnyakottumitjaran,temahkangnunggangitiba ingmburi

18DhuhYehuwah,kawulangantos-antoskarahayon Paduka.

19Gad,pasukanbakalngalahakedheweke,nanging pungkasanebakalngalahake

20SakaAsyerrotinébakallemu,lanbakalmetokaké dhaharanraja

21Naftaliikumenjangankangkacemplungake;

22Yusufikupang-pangkangsubur,pang-pangkangsubur anaingpinggiringsumur;kangcabang-cabangelumaku ingtembok:

23Parapamanahpadhasedhihbanget,banjurmbedillan sengitmarangdheweke

24Nanginggandhewanétetepkakuwatan,lantangané dikuwatakédéningastaneYakubsingkuwasa;(sakaing konoikupangon,watuIsrael:)

25DemiAllahébapakmu,singbakalnulungikowé;lan demiKangMahakuwasa,kangparingberkahsakaing swargaingsadhuwure,berkahsakasamodraingsangisore, berkahsakadhadhalanguwa-garba

26Berkahebapakmuikungluwihiberkaheparaleluhurku, ngantitekaningtengger-tenggerkanglanggeng;

27Benyaminbakalnggegirisikayaasuajag,ingwayah esukbakalmanganmangsane,laningwayahbengidibagibagibarangrampasan

28IkikabèhtalerIsraèlrolassabenwongdiberkahi miturutberkahe.

29Wong-wongmaubanjurdidhawuhimangkene:“Aku bakaldiklumpukakekarobangsaku.

30Ingguwakanganaingara-araMakhpela,ingsacedhake Mamre,ingtanahKanaan,kangditukudeningRama AbrahamkaropategalaneEfron,wongHet,kanggo dikuburake.

31AnaingkonopadhanguburRamaAbrahamlanSara garwane;anaingkonopadhanguburIskaklanRibkah garwane;laningkanaakunguburLea

32Pategalanlanguwakanganaingkonopadhadituku sakabaniHet.

33BarengYakubwisrampungparingdhawuhmarang anak-anaké,banjurnglumpukakésikiléanaingpaturon, banjurseda,banjurdiklumpukakekaroumaté.

1Yusuftumulisumungkemingrainebapakne,nangislan ngambung.

2SangYusufbanjurdhawuhmarangparaabdine,para tabib,supayangembalsemkangrama;

3Lanpatangpuluhdinawisrampungkanggowong; awitdenengantitumekadinanewong-wongkangdibalsem, lanwongMesirpadhanandhangtangispitungpuluhdina

4Barengwiskliwatdinasesambate,Yusufbanjur ngandikamarangomaheSangPrabuPringonmangkene:

“Manawikulasampunpikantuksih-rahmatwontening ngarsapanjenengan,mugipanjenengankersamaturwonten ingkupingipunSangPrabuPringonmangkene:

5Akudidhawuhisupaosdeningbapakku,pangucape:Lah, akubakalmati;Sapunikakeparengakulaminggahngubur bapakkula,lajengkulabadhewangsul

6SangPrabuPringonbanjurngandika,"Munggahalan nguburramamu,kayakangwusdidhawuhisupaos."

7Yusufbanjurmunggahkanggonguburkangrama,lan kabehabdineSangPrabuPringon,parapinituwaing omahelankabehtuwaingtanahMesir.

8LanturuneYusufkabeh,sadulur-sadulurelan kulawarganebapakne,munganak-anake,wedhus-wedhuse lansapi-sepinekangpadhaditinggalanaingtanahGosyen.

9Kréta-krétalanwadya-balajarananpadhanglurug bebarengankaropanjenengané

10SatekanéingpanutonAtad,ingsabrangéKaliYardèn, wong-wongmauanaingkonopadhangadhuh-adhuh kanthipangadhuhkangbangetlanbanget;

11BarengwongKanaankangmanggoningnagarakono padhaweruhpasedulurananaingpayonAtad,banjur padhangucap:“IkisedhihbangettumrapwongMesir, mulabanjurdijenengakeAbel-Mizraim,ingsabrange bengawanYarden

12Paraputranepadhanindakakeapakangdadidhawuhe

13Awitdeneparaputranepadhadiboyongmenyanging tanahKanaanlandikuburanaingguwaingara-araing Makhpela,kangditukudeningRamaAbrahamkaro pategalaneEfron,wongHet,kanggokuburane,ingngarepe Mamre

14SawiséYusufnguburbapakné,YusuflansedulursedulurékabèhbanjurbalimenyangMesir.

15BarengparasadherekeYusufpadhasumurup,yen bapaknewusseda,banjurpadhamatur:“BangsaYusuf bakalsengitmarangkitalanbakalmalessakehingpiala kangwuskitalakonimarangpanjenengane”

16BanjurpadhakongkonanutusanmarangYusuf,matur: “Bapakmuwisdhawuhsadurungeseda:

17MulanékowékudungomongmarangYusuf:Nyuwun pangapuntensadulur-sadulurmulandosanéawittiyangtiyangwausampunnindakakenpiawondhateng panjenengan,punapakemawon,mugikarsaangapunten kalepatanipunparaabdinipunGustiAllahipunrama panjenenganYusufbanjurnangisnalikapadhamatur marangdheweke

18Parasadherekeugapadhamangkatlansujuding ngarsane;nulipadhamatur,"Lahkawulapunikaabdi Paduka"

19Yusufbanjurngandikamarangwong-wongmau:“Aja padhawedi,awitakuikinggentèniAllah?

20NangingkowépadhanganggepalamarangAku; NangingGustiAllahwisngrancangikukanggokabecikan, kanggondadékaké,kayaingdinaiki,kanggonylametake wongakeh.

21Mulanésaikikowéajapadhawedi,kowélananakanakmusingisihcilikbakalDakparingipanganan Panjenenganébanjurnglipurlanngandikamarangwongwongmau.

22YusuflankulawarganébapaknémanggoningMesir, lanumuréYusufsatussepuluhtaun

23Yusufmirsanianak-anakeEfraimkangturuntelu,uga anak-anakeMakhirbinManasyepadhadigedhekakeing dhengkuleYusuf.

24Yusufbanjurngandikamarangparasadulure:“Aku bakalmati,lanGustiAllahmesthibakalnilikikowélan ngiridkowémetusakatanahikimenyangingtanahsing diprasetyakakékarosumpahmarangAbraham,Iskaklan Yakub

25YusufbanjursupaosmarangwongIsraèl,pangucapé, "GustiAllahmesthibakalnilikikowé,lanbalung-balungku bakalpadhadigawamunggahsakaingkono"

26Yusufseda,nalikayuswasatussepuluhtaun,banjur diembalsamakakelandilebokakeingpetianaingMesir

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.