Iatrika Nea by George Vouvakos

προφίλ ΕΤΟΣ 8ο ΤΕΥΧΟΣ 40Ο 2011

ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ «ΙΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ»

ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: ΕΤΑΙΡΕΙΑ ARTWORKS PUBLICATIONS LTD

ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ

ΕΚΔΟΤΗΣ: Γ. ΒΟΥΒΑΚΟΣ

Δρ. Βάσος Οικονόμου – Παθολόγος – Καρδιολόγος ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ

ΔΙΕΥΘΥΝΤΡΙΑ: Β. ΤΣΑΓΓΑΡΗ

Δρ. Μάκης Δεληγεώρογλου, Αναπληρωτής Καθηγητής Μαιευτικής και Γυναικολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών

ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ: Γ. ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Δρ. Απόστολος Μαντίδης – Γαστρεντερολόγος. Διδάκτωρ Παν. Αθηνών

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Ν. ΙΩΑΝΝΟΥ

Δρ. Θάνος Ασκητής – Ψυχίατρος Ιατρικό Κέντρο Σεξουαλικής Υγεία

ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Π. ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ

Μαρίνα Μόσχα – Ψυχολόγος

ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Α. ΔΑΝΙΗΛ Σ. ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗ

Δρ. Σωτήρης Τσαγκάρης – Καρδιοχειρουργός

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ: EFFECTS ART DESIGN ΕΚΤΥΠΩΣΗ: PRESSIOUS ARVANITIDES

Δρ. Ανδρέας Γεωργίου – Πρόεδρος Πνευμονολογικής Εταιρίας Κύπρου Δρ. Κωνσταντίνος Ρόκκας – Χειρουργός / Ανδρολόγος Δρ. Κώστας Καποδίστριας – Παθολόγος / Ηπατολόγος Δρ. Μιχάλης Χίνης – Γενικός Ιατρός

ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΕΥΧΟΥΣ Δημήτρης Λινός, MD, FACS Αμ. Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών Διευθυντής Α’ Χειρουργικής Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ» Consultant Χειρουργικής Massachusetts General Hospital, Η.Π.Α. Lecturer Χειρουργικής Harvard Medical School, Η.Π.Α. American Board Certified

Δημήτρης Ρηγόπουλος

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΣ ΣΥΓΓΡΑΦEIΣ Το περιοδικό ΙΑΤΡΙΚΑ ΝΕΑ δέχεται για δημοσίευση Ανασκοπήσεις φαρμακοϊατρικών άρθρων

Αναπληρωτής καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας Ιατρική Σχολή Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Β. Πανεπιστημιακή Κλινική Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Δρ. Χρίστος Χρίστου MD, FACC, FACCP Δρ.Μαρίνος Χαραλάμπους MD

Επίκαιρα θέματα

Αμερικάνικο Ινστιτούτο Καρδιάς, Λευκωσία Καθ. David Enk και Δρ. Assi Levi, Τμήμα Δερματολογίας, Πανεπιστημιακό

Παρουσιάσεις ενδιαφέροντων περιστατικών

Ιατρικό Κέντρο Hadassh, Ein Kerem,Ιερουσαλήμ.

Ειδήσεις και δραστηριότητες επιστημονικών ιατρικών εταιρειών

Δρ. Andrei Keidar

Ανασκόπηση διεθνούς ιατρικού τύπου Νέα ιατροφαρμακευτικά προϊόντα

υπεύθυνος βαριατρικής χειρουργικής, ανώτερος ιατρός στο τμήμα χειρουργικής του Πανεπιστημιακού Ιατρικού Κέντρου Hadassah, Ein Kerem, Ιερουσαλήμ.

Αγγελίες με φαρμακοϊατρικό περιεχόμενο

Καθ. Οζ Shapira,

Αναφορά σε τοπικά και διεθνή συνέδρια Βιβλιοπαρουσίαση - Βιβλιοκρισία. Διεύθυνση: Δ. Σεβέρη 25-27, METROPOLIS TOWER Λευκωσία - Κύπρος, Tηλ. 22 445846 Φαξ. 22 456125 email. magazines@artworks.com.cy

Διευθυντής του τμήματος Καρδιοθωρακικής Χειρουργικής, Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο Hadassah, Ein Kerem, Ιερουσαλήμ.

Δρ Θεόδωρος Ποταμίτης MB ChB FRCOphth Χειρουργός Οφθαλμίατρος Οφθαλμολογικό Κέντρο Πάνθεο

Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή, η αντιγραφή και γενικότερα η μετάδοση με οποιοδήποτε τρόπο και μέσο μέρους ή ολόκληρης της ύλης του περιοδικού χωρίς την έγγραφη άδεια του εκδότη.

από τη σύνταξη Πιστοί στη δέσμευση που αναλάβαμε συνεχίζουμε την κυκλοφορία του περιοδικού, ανανεώνοντας την υπόσχεση προς τους αναγνώστες μας, ότι ήρθαμε και θα παραμείνουμε, πάντοτε σοβαροί και μελετημένοι στο χώρο της ενημέρωσής σας στον πιο σημαντικό τομέα της ανθρώπινης ζωής, την υγεία. Σημείωση : το κείμενο του Δρ. Οικονόμου γράφηκε πρίν από το τραγικό συμβάν της 11ης Ιουλίου.

Δρ. Βάσος Οικονόμου Πρόεδρος συντακτικής επιτροπής

editorial Μέσα σε βαρύ κλίμα πένθους από όλους εμάς και συμπαράστασης προς τους οικείους των αδικοχαμένων συμπολιτών μας θα θέλαμε και εμείς με τη σειρά μας να αφιερώσουμε λίγες λέξεις για αυτούς που πρόωρα χάθηκαν. Απαίτηση μας είναι όπως όλοι όσοι ευθύνονται πρέπει να πληρώσουν παραδειγματικά για τις εγκληματικές τους αμέλειες και παραλήψεις. Ας αποδοθεί επιτέλους σε αυτόν τον τόπο όποιος και αν ευθύνεται η τιμωρία. Η ζωή όμως συνεχίζεται και πρέπει όλοι σιγά σιγά να μαζέψουμε τα συντρίμμια μας και να ανασυγκροτηθούμε γιατί σίγουρα οι μέρες που έρχονται είναι πολύ δύσκολες. Αγαπητοί συνεργάτες, θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι στο πλαίσιο αναβάθμισης των υπηρεσιών ενημέρωσης που προσφέρουμε στους Κύπριους ειδικούς της Υγείας, τα περιοδικά μας, Ιατρικά Νέα και Φαρμακοεξέλιξη, πρόκειται να ενσωματωθούν σε ένα ενιαίο περιοδικό, το οποίο θα εμπλουτιστεί επίσης με ύλη που αφορά στους οδοντιάτρους. Το περιοδικό θα αποστέλλεται δωρεάν σε όλους τους ιατρούς, φαρμακοποιούς και οδοντιάτρους σε ολόκληρη την Κύπρο. Πρόκειται για ένα τιράζ 4000 αντιτύπων ανά δίμηνο. Η ύλη του νέου, αναβαθμισμένου περιοδικού θα κατανέμεται σε 120 περίπου σελίδες και θα είναι διαχωρισμένη σε δυο κατηγορίες: ιατρική και φαρμακευτική. Την επιμέλεια της ύλης έχουν αναλάβει διακεκριμένοι επιστήμονες από την Κύπρο και το εξωτερικό, με τη συμβολή του ιατρικού, οδοντιατρικού και φαρμακευτικού συλλόγου. Εύχομαι σε όλους καλό καλοκαίρι και στον αγαπητό Πρόεδρο της επιστημονικής συντακτικής μας ομάδας Δρ. Βάσο Οικονόμου καλή και γρήγορη ανάρρωση.

Γ. Βούβακος

περιεχόμενα ιατρικάάρθρα Όγκοι της ονυχαίας µονάδας

Βιταµίνη D Νέα εντυπωσιακά ευρήµατα

Νέα θεραπεία πρώτης γραµµής

Νέο φάρµακο για το διαβήτη τύπου 2

Αγγίζοντας την Καρδιά του Εγκεφαλικού

Φωτοδυναµική θεραπεία

Τι νέο υπάρχει στην Βαριατρική χειρουργική;

Αποτελεσµατικότητα της θεραπείας µε ινφλιξιµάµπη σε ασθενείς µε µέτρια έως σοβαρή ελκώδη κολίτιδα

∆ιαδερµική ∆ιόρθωση Μεσοκολπικού Ελλείµµατος (Atrial Septal Defect)

Νέος υπερυπολογιστής στο Τεχνικό Πανεπιστήµιο της ∆ανίας θα εξετάσει νέα γονίδια

Καινοτοµίες στη Θεραπεία των Πρωτοπαθών Όγκων Καρδιάς

Ελάχιστα επεµβατική θυρεοειδεκτοµή: µια ανασκόπηση των πιο σηµαντικών χειρουργικών τεχνικών

10 χρόνια του Τµήµατος Πυρηνικής Ιατρικής στο Ογκολογικό Κέντρο Τράπεζας Κύπρου Λειτουργία 54 καινούργιας τοµογραφικής γάµµα-κάµερας τύπου SPECT/CT

Τελευταία ∆εδοµένα στην Αντιµετώπιση της ∆ιαβητικής Αµφιβληστροειδοπάθειας

H Biogen Idec έλαβε έγκριση στην ευρωπαϊκή ένωση για το AVONEX PEN®

εκδηλώσεις παρουσίασηεταιρείας Medochemie

ιατρικάνέα Τα επίπεδα της C- αντιδρώσας πρωτεΐνης δεν προβλέπουν την ανταπόκριση στις στατίνες σε ασθενείς υψηλού κινδύνου Εκρίζωση του Helicobacter pylori και ∆είκτης Μάζας Σώµατος

Εκδηλώσεις Μάϊος - Ιούνιος

Ιατρικά Συμπόσια σε Λευκωσία και Λεμεσό

συνέντευξη 36

Ο διαβήτης επηρεάζει δυσµενώς τις εκβάσεις στον καρκίνο του µαστού

Προ-νοσοκοµειακή φροντίδα και εκβάσεις στο οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου

Ο εντατικός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης καθυστερεί την εξέλιξη της σχετιζόµενης µε την υπέρταση νεφρικής νόσου;

Μια εικόνα των παιδιών µε ∆ΕΠΥ

Η χειρουργική επέµβαση γαστρικής παράκαµψης βελτιώνει την καρδιακή λειτουργία

Συµπεριφορική παρέµβαση για την πρόληψη καρδιαγγειακών συµβαµάτων

Συγκριτική Μελέτη: Επιπλέον κλινικά οφέλη για τους ασθενείς µε OAB

Γ. Μαγαλιός: Το κοινό όραμα σφραγίστηκε

ελεύθεροβήμα Ιατρική αμέλεια και ιατρικά λάθη

Παγκόσμιες ημέρες υγείας

Η Κύπρια βιολόγος Μυρτάνη Πιερή

Nικήτρια του διεθνούς διαγωνισμού Πρόγραμμα του JCI για τη Μαλάρια

ιατρικάσυνέδρια

111

2, Amfipoleos Street, 1st floor, 2025 Strovolos P.O.Box 23638, 1684 Nicosia, CYPRUS Tel: +357 22 769946, fax: +357 22 769978 e-mail: info-cyprus@genesispharma.com www.genesispharma.com

ιατρικά

άρθρα

10 Όγκοι της ονυχαίας μονάδας

13 Φωτοδυναμική θεραπεία

16 Τι νέο υπάρχει στην Βαριατρική χειρουργική;

20 Διαδερμική Διόρθωση Μεσοκολπικού Ελλείμματος (Atrial Septal Defect)

22 Καινοτομίες στη Θεραπεία των Πρωτοπαθών Όγκων Καρδιάς

24 Ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή: μια ανασκόπηση των πιο σημαντικών χειρουργικών τεχνικών

27 Τελευταία Δεδομένα στην Αντιμετώπιση της Διαβητικής Αμφιβληστροειδοπάθειας

άρθρα

ΟΓΚΟΙ ΤΗΣ ΟΝΥΧΑΙΑΣ ΜΟΝΑΔΑΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ Αναπληρωτής καθηγητής Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας Ιατρική Σχολή Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Β. Πανεπιστημιακή Κλινική Δερματολογίας - Αφροδισιολογίας Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «ΑΤΤΙΚΟΝ»

Οι όγκοι της ονυχαίας μονάδας αποτελούν ένα από τα πιο δύσκολα στην διάγνωση αλλά και διαχείριση τους, κεφάλαια της ονυχοπαθολογίας. Διαχωρίζονται στους κακοήθεις, καλοήθεις και μεταστατικούς όγκους. ΚΑΚΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ Υπάρχουν ελάχιστα πρωτοπαθή κακοήθη νεοπλάσματα της ονυχαίας μονάδας. Τα συνηθέστερα είναι το κακόηθες μελάνωμα (Κ.M) και το ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα (SCC). Αυτά είναι ασυνήθη μεν, αλλά όχι σπάνια. Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα (BCC), το οποίο είναι ο συνηθέστερος όγκος του δέρματος, μάλλον σπάνια ανευρίσκεται στο νύχι για λόγους άγνωστους. Το συνηθέστερο σύμπτωμα του Κ.Μ είναι η γραμμοειδής μελανονυχία (Γ.Μ), δηλαδή μια γραμμή μαύρη στην ονυχαία πλάκα, η οποία θα πρέπει να ξεκινά από την μήτρα ( ρίζα) του νυχιού και να καταλήγει στο ελεύθερο άκρο της ονυχαίας πλάκας. Ενδείξεις συσχέτισης της Γ.Μ με το Κ.Μ, μπορούν να αποτελέσουν τα πιο κάτω αναφερόμενα σημεία: όταν αυτή εμφανιστεί ξαφνικά μετά τα 50 σε ένα δάχτυλο, όταν υπάρχει ξαφνική αλλαγή στο μέγεθος ή στο χρώμα της, όταν εντοπίζεται στα δάχτυλα με την μεγαλύτερη πιθανότητα για Κ.Μ (αντίχειρας για το χέρι και μεγάλο δάχτυλο για το πόδι), όταν έχει ασαφή όρια, όταν υπάρχει ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό Κ.Μ και τέλος όταν παρατηρηθεί αλλοίωση της ονυχαίας πλάκας. Ακόμη επιβοηθητικός μπορεί να αποδειχθεί και ο ακόλουθος μνημονοτεχνικός πίνακας: ABCDEF, όπου: • A= Age (50-70) • B= Brown-Black ,Breadth, Border • C= Change • D= Digit • E= Extension • F= Family History Φυσικά, είναι απολύτως αυτονόητο ότι δεν είναι όλες οι περιπτώσεις Γ.Μ κακοήθεις. Η δερματοσκόπηση της Γ.Μ είναι μια επιβοηθητική και σε πολλές περιπτώσεις ιδιαίτερα χρήσιμη τεχνική διαφοροδιάγνωσης της. Όταν η Γ.Μ δερματοσκοπικά, είναι ομαλή, μη διακοπτόμενη και με ενιαίο χρώμα, συνήθως είναι καλοήθης. Σε αντίθετη περίπτωση, ο κλινικός πρέπει θα προβεί άμεσα σε ιστολογική εξέταση. Το Κ.Μ της ονυχαίας μονάδας μπορεί να είναι αμελανωτικό (σε ποσοστό το οποίο κυμαίνεται από 15-65% των περιπτώσεων), γεγονός το οποίο καθιστά την διάγνωση δύσκολή και απαιτεί εξαιρετική εμπειρία από τον ειδικό.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

άρθρα

Όσον αφορά το SCC, μόνο 200 περιπτώσεις έχουν αναφερθεί μέχρι σήμερα στην διεθνή βιβλιογραφία και οι μελέτες δείχνουν ότι η HPV λοίμωξη εμπλέκεται στην παθογένεση του και μάλιστα κυρίως ο ιός HPV16. Πρόκειται για όγκο ο οποίος σπάνια μπορεί να εντοπισθεί στα δάχτυλα των ποδιών, ενώ υπάρχει μια αναφορά σε 13χρονο κορίτσι. Οζώδης μορφολογία, αιμορραγία, εξέλκωση κάποιας βλάβης της περιοχής,η οποία δεν ανταποκρίνεται στη θεραπεία,θα πρέπει να αυξήσει την υποψία του ειδικού για ύπαρξη SCC. Οι κλινικοί ιατροί πρέπει να έχουν επίγνωση του γεγονότος πως έχουν αναφερθεί περιπτώσεις SCC, οι οποίες εμφανίστηκαν σε έδαφος άλλων δερματολογικών παθήσεων, όπως σε περιπτώσεις ομαλού λειχήνα ή ψωρίασης. Προσβολή των οστών από υπονύχιο SCC έχει αναφερθεί σε 18-60% των περιστατικών, αλλά το γεγονός αυτό δεν συνδέεται με αυξημένο κίνδυνο μεταστάσεων. Οι μεταστάσεις ανέρχονται σε ποσοστό 17% , ενώ η λεμφαδενική διήθηση σε λιγότερο από 2% . Η παρακολούθηση των ασθενών με SCC της ονυχαίας μονάδας, πρέπει να διαρκεί τουλάχιστον για 10 (!) χρόνια, λόγω του κινδύνου καθυστερημένων μεταστάσεων Προεγχειρητική ακτινογραφία συνιστάται σε όλες τις περιπτώσεις επί υποψίας SCC, προκειμένου να αξιολογηθεί η πιθανή επέκταση του όγκου και η συμμετοχή των οστών. Οι αναφορές δείχνουν ότι τα οστά εμπλέκονται στο 17 - 66% των περιπτώσεων, λόγω πιθανής καθυστερημένης διάγνωσης και στην περίπτωση αυτή απαιτείται ακρωτηριασμός. Το βασικοκυτταρικό καρκίνωμα της ονυχαίας μονάδας, είναι ασυνήθης όγκος ονύχων με μόνον 22 περιπτώσεις στη βιβλιογραφία. Χρόνιο ερύθημα, απολέπιση και μερική ή ολική καταστροφή του όνυχος, είναι τα πιο συχνά συμπτώματα, ενώ τηλαγγειακτασίες και εξέλκωση είναι λιγότερο συχνές. Γ.Μ. έχει επίσης αναφερθεί ως σύμπτωμα του BCC. Απλή χειρουργική αφαίρεση, χειρουργική αφαίρεση κατά Mohs, ακρωτηριασμός αλλά και ακτινοθεραπεία, αποτελούν τις θεραπευτικές επιλογές.

ΚΑΛΟΗΘΕΙΣ ΟΓΚΟΙ Μυρμηγκιές, κερατοακάνθωμα, μυξοειδής κύστη, γλομαγγείωμα, ονυχοματρίκωμα, εξόστωση, πυογόνο κοκκίωμα, χόνδρωμα, ινωκεράτωμα, επιδερμοειδής κύστη, σπίλος, νευροίνωμα, αιμαγγείωμα και εκκρινές πόρωμα, είναι μερικοί από τους πιο συχνούς καλοήθεις όγκους των ονύχων. Οι μυρμηγκιές συχνά εμφανίζονται στις πλαγιές ονυχαίες πτυχές και στο υπονύχιο. Καταστροφή του οστικού ιστού ,αν και σπάνια, έχει αναφερθεί στην διεθνή βιβλιογραφία. Περιονύχιες μυρμηγκιές συνήθως προκαλούνται από τον HPV ιό και τα στελέχη -1,-2 και -4. Προσοχή απαιτείται στις άτυπες κλινικές μορφές, όπως μπορεί να συμβεί με την εμφάνιση μιάς μυρμηγκιάς με την μορφή ερυθηματώδους, επώδυνου οζιδίου της εγγύς ονυχαίας πτυχής, παρόμοιου με αντίδραση τύπου ξένου σώματος ή μια αλλοίωση τύπου μυξοειδούς κύστης. Ακόμη κάποιες βλάβες που παραμένουν επί μακρόν, χάνουν τα χαρακτηρηστικά της μυρμηγκιάς και έτσι παραμένουν για μεγάλο χρονικό διάστημα αδιάγνωστες, όπως π.χ. μπορεί να συμβεί με μια γιγαντιαία μυρμηγκιά. Το υπονύχιο κερατοακάνθωμα είναι ένας σπάνιος καλοήθης όγκος, ο οποίος χρήζει διαφορικής διάγνωσης από το υπονύχιο ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα, για θεραπευτικούς και προγνωστικούς λόγους. Εμφανίζεται σε νεότερες ηλικίες-5η δεκαετία ζωής. Πρόκειται για ένα ταχέως αναπτυσσόμενο ογκίδιο, το οποίο φτάνει σε μέγεθος 1-2 cm, μέσα σε μερικές εβδομάδες και μπορεί να προκαλέσει καταστροφή των οστών, σε όλες τις περιπτώσεις, με αυτόματη επούλωση μετά την υποχώρηση του όγκου. Αντίθετα το SCC εμφανίζεται αργότερα -7η δεκαετία ζωής, είναι ένα αργά αναπτυσσόμενο ογκίδιο, συχνά λανθασμένα διαγνωσμένο σαν χρόνια φλεγμονή, η δε καταστροφή των οστών παρατηρείται στα 2/3 των περιπτώσεων και είναι κακό προγνωστικό στοιχείο. Ακτινογραφικώς στο κερατοακάνθωμα χαρακτηριστηκά βλέπουμε οστεολυτικές αλλοιώσεις, με την μορφή «κυπέλλου», στην τελευταία φάλαγγα του δακτύλου, χωρίς συνοδά σκληρυντικά όρια ή περιοστική αντίδραση.

Η μυξοειδής κύστις ή γάγγλιο είναι ένας συνήθης καλοήθης όγκος, ο οποίος εμφανίζεται συνηθέστερα στον δείκτη και το μέσο δάχτυλο του επικρατιτικού χεριού, συνοδεύεται συχνά με αλλοιώσεις οστεορθρίτιδας στο σύστοιχο δάχτυλο και εντοπίζεται μεταξύ ονυχαίας πλάκας και τελευταίας φαλαγγο-φαλαγγικής άρθρωσης. Υπάρχουν τρεις τύποι μυξοειδούς κύστης: η εν τω βάθει, εντοπιζόμενη πάνω από την άρθρωση, η επιπολής, εντοπιζόμενη στην εγγύς ονυχαία πτυχή και η οποία προκαλεί εμβάθυνση της ονυχαίας πλάκας, ποικίλου βαθμού αναλόγως με το μέγεθος της και η υπονύχια, η πλέον σπάνια μορφή και η πλέον δυσδιάγνωστη. Επαναλαμβανόμενη παρακέντηση της κύστης οδηγεί σε πάνω από 70% ίαση, ενώ ο συνδυασμός με ενδοβλαβική έγχυση κορτκοστεροειδών, αναφέρεται ότι οδηγεί σε ποσοστό ίασης περίπου 60%. Το ποσοστό των υποτροπών όμως με τις μεθόδους αυτές είναι υψηλό, αγγίζοντας ακόμη και το 65-80%. Κρυοθεραπεία, σκληροθεραπεία, διαθερμοπηξία, CO2 Laser, απλή ακινητοποίηση του δακτύλου, τοπική χρήση μεμβράνης κορτικοστεροειδών, απλή χειρουργική αφαίρεση, χειρουργική αφαίρεση με μόσχευμα/κρημνό ή ακόμη με μαρσιποποίηση, είναι μερικές από τις θεραπευτικές επιλογές του ειδικού για την αντιμετώπιση της μυξοειδούς κύστης. Το ονυχοματρίκωμα είναι ένας σπάνιος καλοήθης όγκος της μήτρας του νυχιού. Μπορεί να εκδηλωθεί με την μορφή επιμήκους κίτρινου χρωματισμού, υπερκυρτότητα και πάχυνση τμήματος της ονυχαίας πλάκας. Αφαίρεση της ονυχαίας πλάκας αποκαλύπτει στη μήτρα του νυχιού, ένα ογκίδιο αποτελούμενο από πολλαπλά λεπτά ινίδια. Το 75% των περιπτώσεων γλομαγγειωμάτων, αφορούν σε νύχια χεριών, ενώ το 90% των περιπτώσεων αφορά γυναίκες ηλικίας γύρω στα 45 χρονών. Χαρακτηρίζεται κλινικά από έντονο πόνο, ο οποίος μπορεί να εκλύεται αυτόματα, συνήθως όμως ύστερα από πίεση, και έντονη δυσανεξία στην έκθεση στο κρύο (68%). Ο όγκος, σε κάποιες περιπτώσεις, μπορεί να φανεί μέσω της ονυχαίας πλάκας, σαν μία κόκκινη ή κυανή κηλίδα, ενώ ΜRI αποτελεί την καλύτερη τεχνική απεικόνιση του όγκου. 11

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

άρθρα

Η εξόστωση αποτελεί ένα υπονύχιο, σκληρό οζίδιο, μερικές φορές με μυρμηγκιώδη επιφάνεια. Αποτελεί συχνή αλλοίωση στα νύχια των ποδιών, συχνότερη σε νέα άτομα μετά από τραυματισμό (τύπος1), ενώ ο τύπος 2 συνδέεται με οστεοαρθρίτιδα. Η ακτινογραφία είναι η καλύτερη τεχνική απεικόνιση του όγκου. ΜΕΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι ονυχαίες μεταστάσεις αποτελούν σπάνια κατάσταση. Δεν αναφέρονται πάνω από 150 περιστατικά μέχρι τώρα. Συνήθως έχουν κακή πρόγνωση (μερικοί μήνες επιβίωση-80% πέθαναν μέσα σε 6 μήνες). Η απουσία οστικού μυελού στα οστά των άκρων, μπορεί να είναι η αιτία για την σπανιότητα αυτή. Οι φαλαγγικές μεταστάσεις είναι συνηθέστερες σε άνδρες, 40-60 ετών, ενώ ο αντίχειρας είναι η συνηθέστερη θέση προσβολής. Η μετά-

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

σταση συνήθως συνδέεται με μετάσταση του πρωτοπαθούς όγκου και σε άλλες θέσεις. Μπορεί να προσβάλλει ένα ή περισσότερα δάχτυλα, στο ίδιο χέρι ή πόδι ή σε άλλο. Ο πνεύμονας, στο 40% των περιπτώσεων αποτελεί την πρωτοπαθή εστία με μετάσταση στα χέρια, ενώ ο καρκίνος του ουρογεννητικού συστήματος, μεθίσταται σε ποσοστό 17% στα πόδια (νεφροί 11%, όρχεις, κύστις, μήτρα) Ο μαστός (9%), το ΓΕΣ (κόλον, στομάχι, πρωκτός), το Κ/Μ και η κεφαλή/τράχηλος (παρωτίδα, λάρυγγας, στοματική κοιλότητα), ακολουθούν. Ερύθημα του δέρματος του άκρου, δυσχρωμία της κοίτης του όνυχα, διαταραχές της ονυχαίας πλάκας (δυστροφία, ονυ-

χόλυση, ονυχομάδηση), δυσχρωμία των περιονύχιων μαλακών μορίων, οίδημα του δαχτύλου (ψευδο-πληκτροδακτυλία), “κυανή μάζα”, “κυανό-ερυθρό οίδημα”, “σκούρα μάζα”, δίκην τρούλου ερυθρό ή κυανό ογκίδιο, με πόνο, αιμορραγία, θερμότητα, αποτελούν τα συμπτώματα με τα οποία εκδηλώνεται συνήθως μια μετάσταση στην περιοχή. Η υποψία για μετάσταση εγείρεται και από την πιθανή ασυνέπεια μεταξύ των κλινικών σημείων και του πόνου. Κάθε βλάβη της ονυχαίας μονάδας, η οποία δεν επουλώνεται ή υποτροπιάζει συνεχώς, ειδικά δε εάν εντοπίζεται στα δάχτυλα των χεριών, είναι επώδυνη και εμφανίζεται σαν ερυθηματώδης-κυανή διόγκωση, θα πρέπει να βάλει τον ειδικό σε σκέψεις για περαιτέρω διερεύνηση.

MELANOMA

BOWEN

SCC

BCC

άρθρα

Φωτοδυναμική θεραπεία

Καθ. David Enk και Δρ. Assi Levi, Τμήμα Δερματολογίας, Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο Hadassh, Ein Kerem, Ιερουσαλήμ.

Βασικές αρχές: Η Φωτοδυναμική Θεραπεία (PDT) είναι μια μη – χειρουργική θεραπεία για διάφορες μορφές καρκίνου, η οποία χρησιμοποιείται από τις αρχές της δεκαετίας του 90’. Η θεραπεία συνδυάζει ένα φάρμακο που προκαλεί υπερευαισθησία στο φως με ταυτόχρονη έκθεση σε λέιζερ ή φως ενός συγκεκριμένου μήκους κύματος. Ο συνδυασμός αυτός προκαλεί την καταστροφή των καρκινικών κυττάρων. Η Φωτοδυναμική Θεραπεία απαιτεί την ταυτόχρονη παρουσία ενός παράγοντα που αυξάνει την ευαισθησία στο φως, μια συγκεκριμένη ενέργεια φωτός, και οξυγόνο εντός του προσβεβλημένου ιστού. Το υλικό που αυξάνει την ευαισθησία στο φως συσσωρεύεται μέσα στα στοχευμένα κύτταρα και απορροφά το φως ενός συγκεκριμένου μήκους κύματος. Έτσι, επιφέρει τη δημιουργία μιας όξινης συμφόρησης , που προκαλεί κυτταρικό θάνατο και νέκρωση των ιστών που έλαβαν θεραπεία. Σε άλλες περιπτώσεις και διαφορετικές ενδείξεις χρησιμοποιούνται χαμηλές δόσεις φωτός, όπως για τη θεραπεία φλεγμονωδών παθήσεων του δέρματος, προκαλώντας τη δημιουργία ιστικών μεσολαβητών που ενισχύουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος. Ενδείξεις για θεραπεία: Η θεραπεία PDT εξακολουθεί να ανήκει σε ένα αναπτυσσόμενο και πολλά υποσχόμενο πεδίο και αφορά στο παρόν στάδιο σε μερικούς τύπους καρκίνου που έχουν εγκριθεί από τα αρμόδια ιατρικά σώματα Αυτή τη στιγμή, η PDT είναι εγκεκριμένη από τον Αμερικανικό Οργανισμό Τροφίμων και Φαρμάκων για τη θεραπεία ορισμένων τύπων καρκίνου του οισοφάγου, των πνευμόνων, του παχέος εντέρου, του μαστού και του δέρματος. Η παρούσα μέθοδος σύντομα θα επικεντρωθεί στη χρήση της θεραπείας PDT για τον καρκίνο του δέρματος. Παράγοντες που επιτείνουν την ευαισθησία στο φως: Στη δερματολογία, οι ουσίες που χρησιμοποιούνται στη μέθοδο αυτή είναι το αμινολεβουλινικό οξύ και το μεθύλιο αμινολεβουλινικού, που αποτελούν πρώτες ύλες για την παραγωγή αίμης. Οι ουσίες αυτές μετατρέπονται σε μια ουσία που προκαλεί ευαισθησία στο φως (πρωτοπορφυρίνη-9 ή pPiX9) μετά την εφαρμογή τους στο δέρμα. Η PpIX 9 τείνει να συσσωρεύεται στα κύτταρα καλλιέργειας και, συνεπώς, επιφέρει επιλεκτική καταστροφή τους κατά την ακτινοβολία με φως σε ένα κατάλληλο μήκος κύματος. Πηγές φωτός για την PDT: Περιλαμβάνουν δίοδο και παλμικό λέιζερ χρωστικής ουσίας, καθώς και ασυνήθιστο (μη ενιαίο) φως, όπως το ισχυρό παλμικό φως, κόκκινο φως ευρείας γκάμας και διόδους εκπομπής φωτός. Επειδή διεισδύει στο βάθος της επιδερμίδας, το κόκκινο φως

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

άρθρα

Drug Application & Conversion

(με μήκος κύματος 633 nm) συνιστάται για PDT σε μη μελανωτικούς δερματικούς όγκους. Πρακτικές πτυχές: Λόγω της επιφανειακής τους θέσης, οι καρκίνοι του δέρματος είναι εύκολα προσβάσιμοι στην αγωγή που προκαλεί ευαισθησία στο φως. Μια κρέμα που ονομάζεται Metvix (Galderma) και περιέχει 16% μεθύλιο αμινολεβουλινικού εφαρμόζεται άμεσα στον δερματικό καρκίνο και αφήνεται για τρεις ώρες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, η ουσία μετατρέπεται σε PpIX. Το ποσό των συσσωρευμένων PpIX στον όγκο ελέγχεται με τη βοήθεια του φθορισμού, μετά τον οποίο μπορεί να αρχίσει ο φωτισμός με την PDT. Ανάλογα με την πηγή του φωτός, ο φωτισμός αυτός συνεχίζεται επί 10 έως 45 λεπτά. Ενδείξεις στη δερματολογία: 1. Ακτινικές κερατώσεις – Αυτή η κατάσταση αναπτύσσεται σε περιοχές που εκτίθενται στον ήλιο και αποτελεί τον πιο κοινό τύπο προκαρκινικών νεοπλασιών. Η αντιμετώπιση

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

Light Exposure

τους είναι ζωτικής σημασίας γιατί υπάρχει κίνδυνος να μετατραπούν σε ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα. Η αποτελεσματικότητα της PDT έχει αποδειχθεί σε πολυάριθμες μελέτες και η θεραπεία αυτή συνιστάται σε πολλές μελέτες και κατευθυντήριες γραμμές για θεραπείες. Η PDT είναι πιο αποτελεσματική από τις περισσότερες εναλλακτικές θεραπείες όπως η κρυοθεραπεία, η 5-FU (Aldara) και η ιμικουϊμόδη. 2. Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα – Αποτελεί το 80% όλων των μη μελανωτικών δερματικών όγκων. Περίπου δύο εκατομμύρια νέα κρούσματα διαγιγνώσκονται κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο. Πολλές μελέτες για τη θεραπεία PDT σε αυτό το είδος καρκίνου έχουν δημοσιευθεί τα τελευταία χρόνια, με την έμφαση να δίνεται στην πλήρη θεραπεία σε ένα μέσο όρο πάνω από 90% των επιφανειακών όγκων. Αυτό το ποσοστό θεραπείας επιτυγχάνεται με ένα χαμηλό ποσοστό υποτροπής και την επίτευξη εξαιρετικά καλαισθητικών αποτελεσμάτων. Όταν συγκρίνεται με χειρουργικές εναλλακτικές θεραπείες ,

Cell Injury or Destruction

οι περισσότεροι ασθενείς προτιμούν την PDT επειδή είναι μη επεμβατική μέθοδος. 3. Η νόσος του Bowen είναι ένας in situ ακανθοκυτταρικός καρκίνος. Είναι πολύ ευαίσθητος στην PDT, με ποσοστά ίασης κοντά στο 100% και καλύτερα αισθητικά αποτελέσματα από εναλλακτικές θεραπείες όπως η κρυοθεραπεία και η 5-FU. 4. Μη ογκολογικές ενδείξεις για PDT στη δερματολογία αποτελούν η ακμή, η γήρανση του δέρματος που οφείλεται στην έκθεση στον ήλιο, οι ιογενείς μυρμηγκιές και το Ρόδο της Ιεριχούς (λεϊσμανίαση). Η αποτελεσματικότητα της PDT για τη θεραπεία του Ρόδου της Ιεριχούς παρουσιάστηκε αρχικά στην ομάδα θεραπείας με PDT του Hadassah – Ein Kerem και έκτοτε έχει εγκριθεί για ένα αριθμό ελεγχόμενων επεμβάσεων. Η θεραπεία είναι πολύ αποτελεσματική, μη – τοξική και δεν προκαλεί αντίσταση στη θεραπεία που μπορεί να προκύψει ως αποτέλεσμα των άλλων θεραπευτικών επιλογών.

11 10

1 2

9 8

3 7

11 10

1 2

9 8

3 7

άρθρα

Τι νέο υπάρχει στην Βαριατρική χειρουργική;

Δρ. Andrei Keidar υπεύθυνος βαριατρικής χειρουργικής, ανώτερος ιατρός στο τμήμα χειρουργικής του Πανεπιστημιακού Ιατρικού Κέντρου Hadassah, Ein Kerem, Ιερουσαλήμ.

Τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί μια απότομη αύξηση στα ποσοστά της νοσογόνου παχυσαρκίας στο Ισραήλ και σε όλο τον κόσμο. Το αν είναι κανείς υπέρβαρος καθορίζεται από τον Δείκτη Μάζας Σώματος (βάρος σε κιλά διαιρούμενο με το ύψος στο τετράγωνο). Σύμφωνα με αυτό τον ορισμό, το 65% των ανθρώπων στο Ισραήλ και στον δυτικό κόσμο είναι υπέρβαροι (μέχρι 25 στον ΔΜΣ). Από αυτούς, το 25% - 30% είναι παχύσαρκοι (πάνω από 30 ΔΜΣ) και το 3% - 4% είναι νοσηρά παχύσαρκοι (πάνω από 40 ΔΜΣ). Με το να είναι κανείς υπέρβαρος και πολύ περισσότερο παχύσαρκος, αυξάνεται η πιθανότητα αύξησης στη διάδοση εμφάνισης του διαβήτη τύπου 2, της υπέρτασης, αυξημένης χοληστερόλης και τριγλυκεριδίων , οι καρδιοαγγειακές παθήσεις και μερικές μορφές καρκίνου που συμβάλλουν στην άνοδο της θνησιμότητας που συνδέεται με την παχυσαρκία. Σε ένα συνέδριο στο Εθνικό Ινστιτούτο Καρδιάς, Πνευμόνων και Αίματος των Ηνωμένων Πολιτειών, μεταξύ άλλων ανακοινώθηκε ότι η παχυσαρκία είναι μια χρόνια πάθηση που επηρεάζεται από κληρονομικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες. Σε μια μελέτη διάρκειας 10 χρόνων που εξέτασε τα αποτελέσματα της συντηρητικής θεραπείας σε σύγκριση με αυτά της βαριατρικής χειρουργικής, διαπιστώθηκε ότι υπήρχαν σημαντικές διαφορές ανάμεσα στις δύο ομάδες όσον αφορά στον επιπολασμό σχετικών με το πάχος ασθενειών. Τα αποτελέσματα εκείνων που εγχειρίστηκαν συγκριτικά με την δεύτερη ομάδα, εκείνων που έτυχαν συντηρητικής θεραπείας, ήταν καλύτερα, με την ομάδα που δέχτηκε εγχείρηση για μείωση του όγκου στομάχου να υπερτερεί. Η μη αντιμετωπίσιμη νοσογόνος παχυσαρκία προκαλεί αύξηση στη θνησιμότητα και φυσικά μείωση του προσδόκιμου ζωής. Με βάση όλα αυτά, την τελευταία δεκαετία έχει σημειωθεί μια απότομη αύξηση στην εφαρμογή της βαριατρικής χειρουργικής για τη θεραπεία της νοσογόνου παχυσαρκίας στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες δυτικές χώρες. Η αναγνώριση και αποδοχή από τον ιατρικό κόσμο του γεγονότος ότι είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία για αυτούς τους ασθενείς, δημιούργησε σαφείς κατευθυντήριες γραμμές σχετικά με τους υποψήφιους για επέμβαση. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι μια τέτοια εγχείρηση αναντίλεκτα προκαλεί μείωση των περιστατικών του διαβήτη 2 και παράλληλα φυσικά μείωση στο ποσοστό θανάτων λόγω επιπλοκών που σχετίζονται με το διαβήτη. Ακόμη και στους πάσχοντες που προχωρούν σε χειρουργική επέμβαση παρατηρείται και καταγράφεται ήδη βελτίωση του διαβήτη τους και πιστεύεται ότι μακροπρόθεσμα θα έχουμε ακόμη καλύτερα αποτελέσματα. Οι θετικές επιδράσεις στα επίπεδα της γλυκόζης και της HbA1c (ένας δείκτης των επιπέδων σακχάρου στο αίμα) τεκμηριώθηκαν μέσα από παρατήρηση 16 χρόνων. Όλες οι εγχειρήσεις μείωσης του όγκου του στομάχου επέφεραν βελτίωση στην κατάσταση του διαβήτη, η συχνότητα όμως και το ποσοστό εξαφάνισης του διαβήτη ποικίλει ανάλογα με το είδος της εγχείρησης. Οι πιο αποτελεσματικές χειρουργικές επεμβάσεις για τη βελτίωση του διαβήτη είναι το γαστρικό by-pass και μια

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

άρθρα

επέμβαση για παράκαμψη του δωδεκαδακτύλου. Αυτές οι επεμβάσεις καθιστούν δυνατή την αποκατάσταση των επιπέδων του σακχάρου, της ινσουλίνης και της HbA1c στα φυσιολογικά επίπεδα στο 80% 100% των ασθενών. Η εκπληκτική βελτίωση του διαβήτη εμφανίζεται ακόμη και πριν ο ασθενής χάσει ένα σημαντικό αριθμό κιλών – γεγονός που μπορεί να υποδηλώνει την ύπαρξη κρυφών θετικών μηχανισμών στο ισοζύγιο σακχάρου που ενεργοποιούνται ως αποτέλεσμα των επεμβάσεων. Υπάρχουν αρκετοί μηχανισμοί που εξηγούν αυτό το φαινόμενο, συμπεριλαμβανομένης της απώλειας βάρους σε συνδυασμό με μία βελτίωση στην αντίσταση στην ινσουλίνη, της μείωσης της κατανάλωσης φαγητού, της μικρότερης απορρόφησης των συστατικών των τροφίμων και ανατομικών αλλαγών στο πεπτικό σύστημα που προκαλούν ορμονικές αλλαγές στις ινκρετίνες (μια ομάδα γαστρεντερικών ορμονών που αυξάνουν την ποσότητα της ινσουλίνης που απελευθερώνεται από τα βήτα κύτταρα στο πάγκρεας). Οι μεταβολές στη συχνότητα και το ρυθμό της βελτίωσης του διαβήτη μετά από διάφορες επεμβάσεις οδηγούν τη σκέψη μας στην ύπαρξη κρυφών βοηθητικών μηχανισμών που ενεργοποιούνται με τις επεμβάσεις αυτές. Στο μέλλον η κατανόηση και επεξήγηση αυτών των μηχανισμών μπορεί να επιφέρει την ανακάλυψη καινοτόμων και πιο αποτελεσματικών θεραπειών για τον διαβήτη. Ενδείξεις Το 1991, σε μια διάσκεψη συναίνεσης των νοσηρά παχύσαρκων ασθενών, ο Αμερικανικός Οργανισμός Υγείας δήλωσε ότι τα άτομα που πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα βαριατρικής χειρουργικής για τη θεραπεία της νόσου. Ως αποτέλεσμα του συνεδρίου υπήρξαν περισσότερες συναντήσεις και επιπρόσθετες ενημερώσεις. Σήμερα, έχει συμφωνηθεί ότι η βαριατρική χειρουργική για νοσηρά παχύσαρκα άτομα ενδείκνυται όταν η Μάζα Σώματος είναι πάνω από 40 και σε άτομα με ΔΜΣ 35 και πάνω που αντιμετωπίζουν επιπρόσθετες ασθένειες και έχουν δοκιμάσει χωρίς επιτυχία συντηρητικούς τρόπους για να χάσουν βάρος. Ο ασθενής πρέπει ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

να κατανοήσει ότι μετά την εγχείρηση θα πρέπει να συνεργαστεί και φυσικά να συμμορφωθεί με κάποιους κανόνες διατροφής και γυμναστικής και γενικά τρόπου ζωής, καθώς και με το γεγονός ότι στη συνέχεια θα παρακολουθείται από επαγγελματίες προκειμένου να πετύχει τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα και να τα διατηρήσει μακροπρόθεσμα. Επεμβάσεις Υπάρχουν διάφορες εξηγήσεις για την απώλεια βάρους μετά από βαριατρική χειρουργική. 1. Περιορισμός του όγκου του στομάχου που δεν επιτρέπει την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού. 2. Υπο-απορρόφηση που οδηγεί στη μείωση του λειτουργικού μήκους του λεπτού εντέρου, προκαλώντας μειωμένη απορρόφηση του φαγητού. 3. Νευροενδοκρινολογικές αλλαγές στα πεπτίδια που αποβάλλονται από το πεπτικό σύστημα ως αποτέλεσμα συγκεκριμένων επεμβάσεων που επηρεάζουν την όρεξη και τον ρυθμό του μεταβολισμού. Σε όλες τις εγχειρήσεις υπάρχει ένα στοιχείο που προκαλεί μείωση και όλες διαφέρουν ως προς την επίδραση τους στην ικανότητα απορρόφησης και ενδοκρινολογικής κατάργησης του πεπτικού συστήματος. Οι χειρουργικές τεχνικές για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας αποτελούν ένα πεδίο διαρκούς έρευνας. Σήμερα, στο Hadassah, διενεργούνται τέσσερα είδη επεμβάσεων: Είδη επεμβάσεων Ρυθμιζόμενο γαστρικό δακτύλιο – πρόκειται για μια περιοριστική επέμβαση κατά την οποία ένα ρυθμιζόμενο δακτύλιο σιλικόνης εμφυτεύεται για να «αγκαλιάσει» το στομάχι και να δημιουργήσει μια μικρή τσέπη με όγκο 15 κυβικών εκατοστών στο πάνω μέρος του στομάχου. Ο μικρός όγκος και η αργή κένωση μειώνουν σημαντικά την πρόσληψη θερμίδων. Το πλεονέκτημα είναι η δυνατότητα αλλαγής της περιφέρειας του περάσματος ανάμεσα στο πάνω και το κάτω μέρος του στομάχου. Η διάμετρος μπορεί να ελέγχεται λόγω του γεγονότος ότι το δακτύλιο διαθέτει εσωτερικό χώρο που συνδέεται με ένα σωλή-

να, διασχίζει το μπροστινό μέρος του στομάχου και συνδέεται με ένα μπαλόνι. Το γεγονός αυτό αποτρέπει την κατανάλωση μεγάλης ποσότητας φαγητού και μειώνοντας την πρόσληψη θερμίδων βοηθά το άτομο να χάσει βάρος. Η επέμβαση αυτή μπορεί να επιφέρει μια μείωση περίπου 50% του επιπλέον βάρους, καθώς και την απαλλαγή του ενός δεύτερου των ασθενών από τον διαβήτη. Επέμβαση γαστρικού bypass – Ενσωματώνει αναγωγικά, υπο-απορροφητικά και ενδοκρινολογικά στοιχεία. Αυτή η επέμβαση δημιουργεί μια μικρή κοντινή τσέπη και μια παράκαμψη του μεγαλύτερου μέρους του άνω στομάχου, του δωδεκαδακτύλου και του εντέρου (νήστιδα). Εδώ, δημιουργείται μια κοντινή γαστρική τσέπη με όγκο 15-20 κυβικά εκατοστά. Ο μικρός όγκος της τσέπης και η στενή διάμετρος του περάσματος, αποτελούν το περιοριστικό πλαίσιο της επέμβασης. Η τσέπη γεμίζει γρήγορα με φαγητό και ο ρυθμός της κένωσης είναι αργός λόγω του στενού περάσματος. Το υπο-απορροφητικό στοιχείο της επέμβασης επιτυγχάνεται λόγω του γεγονότος ότι το φαγητό παρακάμπτει το στομάχι, το δωδεκαδάκτυλο και μέρος του λεπτού εντέρου και δεν συναντά τα γαστρικά υγρά μέχρι να φτάσει στη σύνδεση μεταξύ των δύο βρόχων. Η επέμβαση συνοδεύεται από αλλαγές στην έκκριση ορμονών από το πεπτικό σύστημα, που προφανώς συμβάλλουν στην μείωση της όρεξης, στην αύξηση του ρυθμού του μεταβολισμού και στη βελτίωση της ευαισθησίας του σώματος στην ινσουλίνη. Αυτή η επέμβαση μπορεί να οδηγήσει σε 6070% μείωση του επί πλέον βάρους. Με τη μέθοδο αυτή επιτυγχάνεται θεραπεία, ενώ 80% των διαβητικών θεραπεύονται από την ασθένεια. Επιμήκης γαστρεκτομή – αυτή η επέμβαση περιλαμβάνει περιοριστικά και ενδοκρινολογικά στοιχεία. Πραγματοποιείται μερική αφαίρεση του στομάχου κατά τον επιμήκη άξονα με την εξάλειψη της μεγάλης καμπύλης, δημιουργώντας ένα γαστρικό σωλήνα που μοιάζει με μανίκι που στηρίζεται στη μικρή καμπύλη. Ο νέος όγκος του στομάχου κυμαίνεται μεταξύ 50 και 100 κυβικών εκατοστών. Η επέμβαση θεωρείται επέμβαση «φυσιολογίας», καθώς διατηρεί τα πνευμονογαστρικά νεύρα και

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

άρθρα

τον πυλωρό στο πάνω μέρος του στομάχου, καθώς και τη συνέχιση της ανατομίας του πεπτικού συστήματος. Αυτή η επέμβαση προκαλεί επίσης ορμονικές αλλαγές στο πεπτικό σύστημα που προφανώς εξηγούν μέρος των ευεργετικών επιδράσεων της επέμβασης στο σύστημα μεταβολισμού. Η επέμβαση αυτή μπορεί να μειώσει το παραπανίσιο βάρος κατά 60%-70, ενώ 80% των διαβητικών θεραπεύονται. Επέμβαση εκτροπής με παράκαμψη δωδεκαδακτύλου – Η επέμβαση αυτή ενσωματώνει περιοριστικά στοιχεία με σημαντική υπο-αποροφητική μεταβολή και ενδοκρινολογική αλλαγή. Περιλαμβάνει ένα σαφή υπο-απορροφητικό μηχανισμό και σε μια παρακολούθηση 18 ετών έχει παρατηρηθεί ότι μειώνει το παραπανίσιο βάρος κατά 77%. Περιλαμβάνει μερική αφαίρεση του στομάχου. Επιμήκης γαστρική αφαίρεση του στομάχου, ενώ κόβεται το μεγαλύτερο μέρος της μεγάλης καμπύλης και παραμένει ο

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

Επιλέγοντας την επέμβαση σωλήνας / μανίκι. Έτσι, αυξάνεται ο περιορισμός αφήνοντας το στομάχι με ένα όγκο μόλις 50 με 100 κυβικά εκατοστά και μειώνοντας την υπο-απορροφητικότητα επιμηκύνοντας την κοινή σήραγγα μέχρι 75 – 100 εκατοστά. Σε αυτές τις δύο επεμβάσεις, μπορεί κάποιος να περιμένει μια μείωση 80% - 90% του παραπανίσιου βάρους, ενώ πάνω από το 95% των διαβητικών θεραπεύονται. Λαπαροσκοπική χειρουργική – Οι περισσότερες βαριατρικές επεμβάσεις που πραγματοποιούνται σήμερα χρησιμοποιούν λαπαροσκοπικές τεχνικές. Έχουν το πλεονέκτημα να μειώνουν τον χρόνο ανάρρωσης, καθώς και τον κίνδυνο δημιουργίας κήλης κοντά στην περιοχή της ουλής. Ταυτόχρονα, δεν υπάρχει καμιά διαφορά στη μείωση του βάρους ανάμεσα στις ανοικτές επεμβάσεις και τις επεμβάσεις οπών.

Η κοινή αντίληψη σήμερα είναι ότι η περιοριστική χειρουργική επέμβαση (με ρυθμιζόμενο δακτύλιο και γαστρικό μανίκι) είναι πιο εύκολη και λιγότερο επικίνδυνη, ωστόσο τα επίπεδα της αποτελεσματικότητας και της ποιότητας ζωής – κυρίως ως προς τις διατροφικές συνήθειες – μακροπρόθεσμα είναι χαμηλότερα από αυτά στα οποία υπάρχουν επίσης υποαπορροφητικοί μηχανισμοί. Επεμβάσεις που περιλαμβάνουν περιορισμό και υποαπορρόφηση (BPD/DS and RYGB) είναι μεγαλύτερες επεμβάσεις με υψηλότερο χειρουργικό κίνδυνο, προκαλούν όμως πιο σημαντική απώλεια βάρους και διατηρούν τα αποτελέσματα για μεγαλύτερη περίοδο. Κατά την επιλογή της κατάλληλης επέμβασης, πρέπει κανείς να λάβει υπόψη πολλούς παράγοντες, όπως την ηλικία, το φύλο, τις διατροφικές συνήθειες, τον τρόπο ζωής, την προθυμία συνεργασίας, την κατάσταση της υγείας και σχετικές παθήσεις του υποψηφίου και αφετέρου τον μηχανισμό δράσης, την αποτελεσματικότητα και τον χειρουργικό κίνδυνο.

AÌÊÈﬁÏÂˆ˜ 2, 2025 ™ÙÚﬁ‚ÔÏÔ˜, K‡ÚÔ˜, TËÏ: +357 22769946, º·Í: +357 22769978 e-mail: info_cyprus@genesispharma.com, www.genesispharma.com

άρθρα

Διαδερμική Διόρθωση Μεσοκολπικού Ελλείμματος (Atrial Septal Defect)

Δρ. Χρίστος Χρίστου MD, FACC, FACCP Δρ.Μαρίνος Χαραλάμπους MD Αμερικάνικο Ινστιτούτο Καρδιάς, Λευκωσία

επικοινωνία μεταξύ του δεξιού και αριστερού κόλπου είναι η δεύτερη πιο συχνή Συγγενής Καρδιακή Ανωμαλία. Η πάθηση αυτή επηρεάζει το γυναικείο φύλο πιο συχνά από το ανδρικό, κατά αναλογία 2 προς 1. Οι ασθενείς συνήθως παρουσιάζονται με ‘’φύσημα΄΄ που μπορεί να περάσει απαρατήρητο στα αρχικά του στάδια μέχρι να εμφανιστούν συμπτώματα. Μέχρι την ηλικία των 40 ετών, το 90% των ασθενών εμφανίζουν συμπτώματα δύσπνοιας ή αίσθημα παλμών. Αυτή η ανωμαλία μπορεί σήμερα να αντιμετωπισθεί διαδερμικά στο εργαστήριο καθετηριασμού ώστε να αποφευχθεί η παραδοσιακή διόρθωση με εγχείρηση ανοικτής καρδιάς. Εφόσον γίνει η διάγνωση και οι σχετικές μετρήσεις με ηπερηχογράφημα, τότε γίνεται ο προγραμματισμός για την επέμβαση όπου με τη χρήση μιας ειδικής συσκευής συγκλίσεως, επιτυγχάνεται η διόρθωση. Συνήθως η επέμβαση πραγματοποιείται μέσω της μηριαίας φλέβας, με τοπική αναισθησία και σε πολύ λίγο χρόνο, περίπου 45- 60 λεπτά. Η παραμονή στην κλινική συνήθως είναι μόνο 24 ώρες και η ανάρρωση πολύ σύντομη. Ο ασθενής στη συνέχεια χρειάζεται να παίρνει μια ασπιρίνη τη μέρα και προφυλακτική αντιβιοτική αγωγή για τυχόν άλλη επέμβαση το επόμενο τρίμηνο.

Εικόνες από διόρθωση μεσοκολπικού ελλείμματος στο Aμερικάνικο Ινστιτούτο Καρδιάς, Λευκωσία

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

άρθρα

Καινοτομίες στη Θεραπεία των Πρωτοπαθών Όγκων Καρδιάς

Καθ. Οζ Shapira, Διευθυντής του τμήματος Καρδιοθωρακικής Χειρουργικής, Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο Hadassah, Ein Kerem, Ιερουσαλήμ.

Υπάρχουν δύο είδη των σπάνιων ευτυχώς κακοήθων όγκων της καρδιάς. Το πιο συνηθισμένο είναι τα σαρκώματα. Καθώς τα κύρια συμπτώματα δεν είναι τυπικά, οι περισσότεροι ασθενείς διαγιγνώσκονται σε σχετικά προχωρημένο στάδιο της ασθένειας, με ένα τοπικό όγκο να διαχέεται ή να έχει κάνει ήδη μεταστάσεις σε άλλα όργανα. Χωρίς θεραπεία, το προσδόκιμο ζωής των ασθενών που διαγιγνώσκονται με πρωτοπαθή καρκίνο της καρδιάς είναι μόνο λίγοι μήνες. Η χημειοθεραπεία και η ακτινοθεραπεία παρατείνουν τη ζωή μέχρι ένα χρόνο, κατά μέσο όρο, ενώ η πλειονότητα αυτών των όγκων είναι δυστυχώς ανθεκτικοί τόσο στα φάρμακα όσο και στην ακτινοβολία. Ως εκ τούτου, κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων, έχει αναπτυχθεί μια καινοτόμος προσέγγιση διεπιστημονικής θεραπείας για τον πρωτοπαθή καρκίνο της καρδιάς. Ένα βασικό στοιχείο αυτής της προσέγγισης είναι η όσο το δυνατό πιο γρήγορη και εκτεταμένη χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση του όγκου σε όλη του την έκταση αλλά και ένα μέρος του περίγυρου περιβάλλοντος του υγιούς ιστού. Επομένως, ο χειρουργός αντιμετωπίζει δύο προκλήσεις: Η πρώτη είναι να

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

εντοπίσει με ακρίβεια, να απομονώσει και φυσικά να αφαιρέσει τον όγκο και επί πλέον ένα μέρος από τον περιβάλλοντα υγιή ιστό. Η διαδικασία αυτή είναι ιδιαίτερα προβληματική όταν οι όγκοι προέρχονται από την πίσω πλευρά της καρδιάς (αριστερός κόλπος). Η δεύτερη είναι να απομακρύνει τελείως τον όγκο χωρίς να διακόψει τη λειτουργία της καρδιάς. Γι’ αυτό, συχνά πρέπει να ανακατασκευαστούν διάφορα μέρη των αγγείων της καρδιάς μετά την απομάκρυνση του όγκου έτσι που να συνεχιστεί η αιμάτωση, αφού το μυοκάρδιο είναι πολύ ευαίσθητο και απαιτητικό στο οξυγόνο και κατά συνέπεια στην απρόσκοπτη αιμάτωση. Φυσικά, πρόκειται για πολύ μεγάλες και πολύπλοκες επεμβάσεις, που απαιτούν υψηλό επίπεδο ιατρικής σύγχρονα μηχανήματα και εργαλεία, ομαδική και συντονισμένη εργασία και φυσικά επιδεξιότητα και πείρα του χειρουργού. Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, εμείς εδώ στη Hadassah υιοθετήσαμε τη διεπιστημονική προσέγγιση για τη θεραπεία των κακοήθων όγκων της καρδιάς σε στενή συνεργασία με την υπηρεσία απεικόνισης, τα τμήματα καρδιολογίας, ογκολογίας, ακτινοθεραπείας, αναισθησιολογίας, εντατικής θεραπείας

άρθρα

και το νοσηλευτικό προσωπικό. Η συμβολή όλων αυτών υπήρξε σημαντική και αναγκαία. Ενδεικτικά παραδείγματα αυτής της απαραίτητης συνεργασίας είναι οι εξειδικευμένες εξετάσεις απεικόνισης, όπως η αξονική τομογραφία με την τρισδιάστατη απεικόνιση της καρδιάς που δίνει τη δυνατότητα σχεδιασμού της χειρουργικής προσέγγισης και παρακολούθησης των χειρουργικών αποτελεσμάτων, καθώς και η προ-εγχειρητική χημειοθεραπεία που συρρικνώνει τους όγκους και αναστέλλει τη μετάσταση, δίνοντας στον ασθενή τη δυνατότητα να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση με καλύτερα αποτελέσματα. Επιπλέον, έχουμε αναπτύξει μια σχέση με το καρδιοχειρουργικό τμήμα του Μεθοδιστικού Ινστιτούτου Καρδιάς DeBakey και τη μονάδα σαρκωμάτων του Κέντρου Καρκίνου M.D.Anderson στο Χιούστον του Τέξας, γεγονός που υπήρξε μεγάλη βοήθεια. Η βοήθεια περιλαμβάνει συμβουλές σε πραγματικό χρόνο σχετικά με τις διαγνώσεις, τις ενδείξεις για εγχείρηση, το κατά πόσο η περίπτωση είναι εγχειρήσιμη, τις συμπληρωματικές θεραπείες πριν και μετά την εγχείρηση – και κυρίως τη μεταφορά στο Ισραήλ ενός ανώτερου χειρουργού με πολύ μεγάλη εμπειρία, προκειμένου να καθοδηγεί και να πραγματοποιεί αυτές τις περίπλοκες επεμβάσεις μαζί με το τμήμα καρδιοθωρακικής χειρουργικής του. Έχουμε πραγματοποιήσει τις πιο δύσκολες εγχειρήσεις για την αφαίρεση όγκων, μερικές από αυτές για πρώτη φορά στο Ισραήλ - εγχειρήσεις οι οποίες σπάνια έχουν πραγματοποιηθεί οπουδήποτε αλλού στον κόσμο. Ένα παράδειγμα ήταν η εγχείρηση για την αφαίρεση ενός τεραστίου σαρκώματος από τον αριστερό κόλπο σε ένα νεαρό ασθενή που δεν ανταποκρινόταν στη χημειοθεραπεία. Η εγχείρηση για την αφαίρεση ολόκληρου του όγκου απαιτούσε την αφαίρεση της καρδιάς από τη θωρακική κοιλότητα, μετά προχωρήσαμε στην αφαίρεση ολόκληρου του αριστερού κόλπου και στην αντικατάστασή του από μυς αγελάδων. Επίσης προχωρήσαμε σε αφαίρεση των αριστερών πνευμονικών φλεβών και στην αντικατάστασή τους από δύο τεχνητά εμφυτεύματα πολυµερισµένου πολυτετραφθοριοαιθυλένιου (GoreTex). Χρειάστηκε επίσης να προχωρήσουμε και σε αφαίρεση της αρτηρίας που μεταφέρει αίμα στο πίσω μέρος της καρδιάς, παρακάμπτοντάς το με μια αυτόλογη εμφύτευση φλέβας. Μετά την ολοκλήρωση όλων αυτών των πολύπλοκων και δύσκολων διαδικασιών τοποθετήσαμε την καρδιά στη θέση της, προβαίνοντας σε ένα είδος καρδιακής αυτομεταμόσχευσης. 23

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

άρθρα

Ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή: μια ανασκόπηση των πιο σημαντικών χειρουργικών τεχνικών

Δημήτρης Λινός, MD, FACS Αμ. Επ. Καθηγητής Χειρουργικής Πανεπιστημίου Αθηνών Διευθυντής Α’ Χειρουργικής Κλινικής ΔΘΚΑ «ΥΓΕΙΑ» Consultant Χειρουργικής Massachusetts General Hospital, Η.Π.Α. Lecturer Χειρουργικής Harvard Medical School, Η.Π.Α. American Board Certified

Τα

τελευταία 10 χρόνια έχουν προταθεί περισσότερες από 20 διαφορετικές χειρουργικές τεχνικές ελάχιστα επεμβατικής θυρεοειδεκτομής. Δυο όμως από αυτές συγκέντρωσαν κυρίως το ενδιαφέρον των χειρουργών του θυρεοειδούς αδένα και έτυχαν ευρείας εφαρμογής: η ελάχιστα επεμβατική υποβοηθούμενη ρομποτικά θυρεοειδεκτομή (Minimally Invasive Robot Assisted Thyroidectomy – MIVAT)1 με μικρή τομή στο λαιμό και η ενδοσκοπική θυρεοειδεκτομή χωρίς εμφύσηση αερίου από τη μασχάλη χωρίς τομή στο λαιμό. Οι υποστηρικτές της MIVAT ισχυρίζονται ότι α) αυξάνει την ικανοποίηση από τους ασθενείς λόγω της μικρότερης τομής, β) σχετίζεται με μικρότερο μετεγχειρητικό πόνο, γ) χαρακτηρίζεται από μικρότερης διάρκειας μετεγχειρητική νοσηλεία στο νοσοκομείο, δ) η επούλωση του τραύματος είναι ταχύτερη, και ε) η φωνή και η κατάποση βρίσκονται σε καλύτερη κατάσταση από την κλασική ανοικτή θυρεοειδεκτομή2. Αν και έγινε μεγάλη προσπάθεια να διαδοθεί, η τεχνική MIVAT δεν είχε ευνοϊκή ανταπόκριση από τους χειρουργούς διεθνώς. Το υψηλό κόστος, η μεγάλη χρονική διάρκεια της επέμβασης και το μειωμένο ποσοστό των ασθενών που πληρούν τα κριτήρια ώστε να υποβληθούν σε αυτή την επέμβαση αποτελούν μέρος των μειονεκτημάτων αυτής της τεχνικής. Αντίθετα, η χειρουργική αφαίρεση του θυρεοειδούς αδένα μέσω μιας μικρής τομής (<3 cm) στην πρόσθια τραχηλική χώρα σε ψηλότερο σημείο από την κλασσική τομή του Kocher κοντά στον άνω λοβό του θυρεοειδούς αδένα (Fig.1) αποτελεί την ελάχιστα επεμβατική θυρεοειδεκτομή, με χαμηλή νοσηρότητα και θνησιμότητα3. Στην τεχνική αυτή, που την ονομάζουμε MINET (Minimally Invasive Non-Endoscopic Thyroidectomy), δεν απαιτείται η επιπρόσθετη χρήση ενδοσκοπικών εργαλείων, τα οποία αυξάνουν το κόστος της επέμβασης χωρίς απαραίτητα να βελτιώνουν το αποτέλεσμα αυτής. Σε όλους όμως τους ασθενείς που υποβάλλονται στις πιο πάνω επεμβάσεις (MIVAT ή MINET) παραμένει μια μικρή τομή στον τράχηλο που προοδευτικά γίνεται λιγότερο εμφανής. Σε ένα ποσοστό εξ’αυτών εμφανίζεται υπερτροφική ουλή ή χηλοειδές4.

Τα τελευταία χρόνια λόγω αφενός της αλματώδους εξέλιξης της τεχνολογίας και αφετέρου της απαίτησης για το βέλτιστο δυνατό αισθητικό αποτέλεσμα, άρχισαν να εφαρμόζονται χειρουργικές τεχνικές αφαίρεσης του θυρεοειδούς αδένα χωρίς τομή στον τράχηλο5. Οι χειρουργικές αυτές τεχνικές διακρίνονται στις εξής κατηγορίες: ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

άρθρα

χεια η θυρεοειδεκτομή πραγματοποιείται με τους χρόνους της κλασικής θυρεοειδεκτομής. Δυο εργασίες με σύνολο 611 ασθενείς έχουν αναφερθεί έως τώρα στη βιβλιογραφία8, 9. Ο μέσος χειρουργικός χρόνος ήταν 126,8±32,4 min.

Εικόνα 1: Παρασκεύασμα του θυρεοειδούς αδένα αμέσως μετά την εκτομή του μέσω της ελάχιστα επεμβατικής τεχνικής MINET, B. Η τομή στον τράχηλο στη MINET είναι μικρότερη από 3cm.

Εικόνα 3: Θέση του ασθενούς κατά την ενδοσκοπική θυρεοειδεκτομή από τη μασχάλη.

α. ενδοσκοπικές μέθοδοι με προσπέλαση από τη μασχάλη, το πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα, την περιοχή των θηλών και συνδυασμό αυτών, β. ρομποτικές μέθοδοι από τη μασχάλη με ή χωρίς εμφύσηση CO2, γ. πειραματικές μέθοδοι, όπως η τεχνική με προσπέλαση δια του στόματος. Οι 7 βαθμοί ελευθερίας του ρομποτικού συστήματος Da Vinci (Intuitive SI) (Fig.2), η υψηλής ευκρίνειας εικόνα της ανατομίας της περιοχής και η σταθερότητα των κινήσεων που προσφέρει το Da Vinci αποτελούν πλεονεκτήματα που επιτρέπουν στο χειρουργό να πραγματοποιήσει μια ασφαλή επέμβαση με τομή μακριά από τον τράχηλο6, 7. Η ρομποτικά υποβοηθούμενη θυρεοειδεκτομή από τη μασχάλη αν και αποτελεί μια από τις σημαντικές προσθήκες στη θεραπευτική φαρέτρα των χειρουργών την τελευταία δεκαετία, συγκεντρώνει σημαντικά μειονεκτήματα, όπως το υψηλό κόστος και η επιπλέον τομή στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα (2 cm άνωθεν και 6-8 cm έσω της θηλής), μέσω της οποίας γίνεται εισαγωγή του τέταρτου ρομποτικού βραχίονα ώστε να είναι εφικτός ο χειρισμός της λαβίδας σύλληψης6. Αντίθετα, στην ενδοσκοπική θυρεοειδεκτομή χωρίς εμφύσηση αερίου δεν απαιτείται η χρήση ρομποτικού συστήματος, με αποτέλεσμα να μειώνεται αισθη-

Εικόνα 2: Ρομποτικό σύστημα Da Vinci (Intuitive SI)

τά το κόστος και η χρονική διάρκεια της επέμβασης, ενώ ταυτόχρονα αποφεύγεται και η τομή του προσθίου θωρακικού τοιχώματος8, 9. Στην ενδοσκοπική θυρεοειδεκτομή χωρίς εμφύσηση αερίου ο ασθενής αρχικά τοποθετείται σε ύπτια θέση, με μικρή υπερέκταση της κεφαλής και με έκταση του σύστοιχου με τη βλάβη άνω άκρου, με στόχο να μειωθεί η απόσταση από τη μασχάλη έως την πρόσθια τραχηλική χώρα (Fig.3). Το πρώτο βήμα είναι η δημιουργία ενός «τούνελ» από τη μασχάλη μέχρι το θυρεοειδή αδένα. Μέσω μιας μικρής τομής περίπου 4-6 cm στην πρόσθια μασχαλιαία γραμμή και με τη βοήθεια του εργαλείου ηλεκτροκαυτηρίασης, παρασκευάζεται ο χώρος μεταξύ του μυώδους πλατύσματος και της πρόσθιας επιφάνειας του μείζονος θωρακικού μυός μέχρι το πρόσθιο χείλος του σύστοιχου στερνοκλειδομαστοειδούς μυός. Μετά την προσπέλαση ανάμεσα από τη στερνική και κλειδική κεφαλή του στερνοκλειδομαστοειδούς μυός, εισάγονται το ενδοσκόπιο και τα ενδοσκοπικά χειρουργικά εργαλεία με τη βοήθεια των οποίων γίνεται η παρασκευή του θυρεοειδούς από τους μυς. Τοποθετείται ένα trocar 5 mm στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα από όπου μπορούμε να επιτύχουμε καλύτερη έλξη9. Επίσης, με χρήση ειδικού αγκίστρου από τη μασχάλη έχουμε έναν ικανοποιητικό χώρο εργασίας. Στη συνέ-

Η επίτευξη ενδοσκοπικής θυρεοειδεκτομής από τη μασχάλη έχει περιγραφεί και επιτευχθεί με ασφάλεια. Πρόκειται για μια χειρουργική τεχνική που χαρακτηρίζεται από έλλειψη τομών στην πρόσθια τραχηλική χώρα και στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα, απαιτεί μικρότερη καμπύλη εκμάθησης και μικρότερο κόστος από τη ρομποτικά υποβοηθούμενη θυρεοειδεκτομή. Η δική μας εμπειρία10, αν και περιορισμένη, καλύπτει και τις δυο προσπελάσεις από τη μασχάλη. Το αισθητικό αποτέλεσμα είναι όντως εντυπωσιακό μιας και δεν υπάρχει καμία ουλή στον τράχηλο και η μετεγχειρητική πορεία είναι ανάλογη εκείνης της ελάχιστα επεμβατικής μη ενδοσκοπικής θυρεοειδεκτομής (MINET) από τον τράχηλο. Βιβλιογραφία 1.

3. 4.

10.

Miccoli P, Berti P, Conte M, Bendinelli C, Marcocci C. Minimally invasive surgery for thyroid small nodules: Preliminary report. J Endocrinol Invest. 1999;22:849851 Lombardi CP, Raffaelli M, D’Alatri L, De Crea C, Marchese MR, Maccora D, Paludetti G, Bellantone R. Video-assisted thyroidectomy significantly reduces the risk of early postthyroidectomy voice and swallowing symptoms. World J Surg. 2008;32:693700 Linos D. Minimally invasive thyroidectomy: A comprehensive appraisal of existing techniques. Surgery [in press]. 2011 Wolfram D, Tzankov A, Pulzl P, Piza-Katzer H. Hypertrophic scars and keloids--a review of their pathophysiology, risk factors, and therapeutic management. Dermatol Surg. 2009;35:171-181 Tan CT, Cheah WK, Delbridge L. «Scarless» (in the neck) endoscopic thyroidectomy (set): An evidencebased review of published techniques. World J Surg. 2008;32:1349-1357 Kang SW, Jeong JJ, Nam KH, Chang HS, Chung WY, Park CS. Robot-assisted endoscopic thyroidectomy for thyroid malignancies using a gasless transaxillary approach. J Am Coll Surg. 2009;209:e1-7 Kang SW, Lee SC, Lee SH, Lee KY, Jeong JJ, Lee YS, Nam KH, Chang HS, Chung WY, Park CS. Robotic thyroid surgery using a gasless, transaxillary approach and the da vinci s system: The operative outcomes of 338 consecutive patients. Surgery. 2009;146:1048-1055 Kang SW, Jeong JJ, Yun JS, Sung TY, Lee SC, Lee YS, Nam KH, Chang HS, Chung WY, Park CS. Gasless endoscopic thyroidectomy using trans-axillary approach; surgical outcome of 581 patients. Endocr J. 2009;56:361-369 Yoon JH, Park CH, Chung WY. Gasless endoscopic thyroidectomy via an axillary approach: Experience of 30 cases. Surg Laparosc Endosc Percutan Tech. 2006;16:226-231 Linos D, Kiriakopoulos D, Poulos E. Scarless neck by conducting robot-assisted thyroidectomy: Our initial experience. European Congress of Endocrinology. 2010;22 P832

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ ΤΩΝ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΠΟΥ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΣΕ ΣΥΝΤΟΜΕΣ ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΕΙΣ LIPITOR® (ατορβαστατίνη) Επικαλυμμένα με λεπτό υμένιο δισκία 10 mg, 20 mg, 40 mg ή 80 mg Eνδείξεις: Υπερχοληστερολαιμία: Eνδείκνυται ως συμπλήρωμα της δίαιτας για τη μείωση των αυξημένων επιπέδων της ολικής χοληστερόλης, της LDLχοληστερόλης, της απολιποπρωτεΐνης Β και των τριγλυκεριδίων σε ασθενείς με πρωτοπαθή υπερχοληστερολαιμία, συμπεριλαμβανομένης της ετερόζυγης οικογενούς υπερχοληστερολαιμίας και της συνδυασμένης (μεικτής) υπερλιπιδαιμίας (τύπος ΙIα και ΙIβ κατά Fredrickson), όταν η δίαιτα και τα άλλα μη φαρμακολογικά μέτρα δεν επαρκούν. Eνδείκνυται επίσης για τη μείωση της ολικής χοληστερόλης και της LDL - χοληστερόλης σε ασθενείς με ομόζυγο οικογενή υπερχοληστερολαιμία ως συμπλήρωμα σε άλλες υπολιπιδαιμικές θεραπείες (π.χ. LDL αφαίρεση) ή όταν οι θεραπείες αυτές δεν είναι διαθέσιμες. Πρόληψη Καρδιαγγειακής Νόσου: Πρόληψη των καρδιαγγειακών συμβαμάτων σε ασθενείς για τους οποίους εκτιμάται ότι έχουν υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν το πρώτο καρδιαγγειακό σύμβαμα (βλέπε Φαρμακοδυναμικές ιδιότητες), ως συμπλήρωμα στη ρύθμιση άλλων παραγόντων κινδύνου. Αντενδείξεις: Υπερευαισθησία στη δραστική ουσία ή σε κάποιο από τα έκδοχα του φαρμάκου, με ενεργό ηπατική νόσο ή ανεξήγητη, επιμένουσα αύξηση των τρανσαμινασών του ορού μεγαλύτερη από το 3-πλάσιο των ανώτατων φυσιολογικών ορίων, με μυοπάθεια, κατά τη διάρκεια της κύησης και του θηλασμού και σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας που δεν χρησιμοποιούν τα κατάλληλα αντισυλληπτικά μέτρα. Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση: Επίδραση στο ήπαρ: Οι ηπατικές δοκιμασίες πρέπει να εκτελούνται πριν από την έναρξη της θεραπείας και στη συνέχεια περιοδικά. Οι ασθενείς που παρουσιάζουν οποιοδήποτε κλινικό σημείο ή σύμπτωμα ενδεικτικό ηπατικής βλάβης θα πρέπει να υποβάλλονται σε έλεγχο της ηπατικής λειτουργίας. Οι ασθενείς με αυξημένα επίπεδα τρανσαμινασών θα πρέπει να παρακολουθούνται μέχρις ότου οι διαταραχές αποκατασταθούν. Αν μία αύξηση των τιμών των τρανσαμινασών, μεγαλύτερη του 3πλάσιου των ανώτερων φυσιολογικών τιμών επιμένει, συνιστάται μείωση της δόσης ή διακοπή της χορήγησης του Lipitor (βλέπε Ανεπιθύμητες ενέργειες). Το Lipitor πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή σε ασθενείς που καταναλώνουν σημαντικές ποσότητες οινοπνεύματος ή/και έχουν ιστορικό ηπατικής νόσου. Πρόληψη Αγγειακού Εγκεφαλικού Επεισοδίου με Eπιθετική Μείωση των Επιπέδων Χοληστερόλης (Stroke Prevention by Aggressive Reduction in Cholesterol Levels - SPARCL): Σε μια post-hoc ανάλυση υποκατηγοριών αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, σε ασθενείς χωρίς στεφανιαία νόσο που είχαν υποστεί πρόσφατα αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο, υπήρξε μεγαλύτερη συχνότητα εμφάνισης αιμορραγικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου σε ασθενείς οι οποίοι ξεκίνησαν θεραπεία με ατορβαστατίνη 80 mg συγκριτικά με εικονικό φάρμακο. Ο αυξημένος κίνδυνος ήταν ιδιαίτερα εμφανής σε ασθενείς με προηγούμενο ιστορικό αιμορραγικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου ή κενοχωριώδους εμφράκτου κατά την εισαγωγή στην μελέτη. Στους ασθενείς με προηγούμενο ιστορικό αιμορραγικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, η αναλογία μεταξύ κίνδυνου και οφέλους της ατορβαστατίνης 80 mg είναι απροσδιόριστη και ο κίνδυνου και οφέλους της ατορβαστατίνης 80 mg είναι απροσδιόριστη και ο δυνητικός κίνδυνος αιμορραγικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου πρέπει να ληφθεί προσεκτικά υπόψη πριν την έναρξη της θεραπείας. Επίδραση στους σκελετικούς μυς: Η ατορβαστατίνη, όπως και άλλοι αναστολείς της HMG-CoA αναγωγάσης, μπορεί, σε σπάνιες περιπτώσεις, να επιδράσει στους σκελετικούς μυς και να προκαλέσει μυαλγία, μυοσίτιδα και μυοπάθεια, που μπορεί να εξελιχθεί σε ραβδομυόλυση, μία δυνητικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση, που χαρακτηρίζεται από σημαντικά αυξημένα επίπεδα της φωσφοκινάσης της κρεατίνης -(CPK) (> 10 φορές τα ανώτατα

φυσιολογικά όρια), μυοσφαιριναιμία και μυοσφαιρινουρία, που μπορεί να προκαλέσει νεφρική ανεπάρκεια. Πριν την έναρξη της θεραπείας: Η ατορβαστατίνη πρέπει να χορηγείται με προσοχή σε ασθενείς με προδιαθεσικούς παράγοντες για εμφάνιση ραβδομυόλυσης. Στις καταστάσεις που ακολουθούν πρέπει να προσδιορίζονται τα επίπεδα της φωσφοκινάσης της κρεατίνης (CPK) πριν την έναρξη της θεραπείας με στατίνες: - Νεφρική ανεπάρκεια - Υποθυρεοειδισμός - Ατομικό ή οικογενειακό ιστορικό κληρονομικής μυϊκής διαταραχής - Προηγούμενο ιστορικό μυϊκής τοξικότητας με στατίνη ή φιμπράτη - Προηγούμενο ιστορικό ηπατικής νόσου και/ή όταν καταναλώνονται μεγάλες ποσότητες οινοπνεύματος - Σε ηλικιωμένους (ηλικίας > 70 ετών) η χρησιμότητα μιας τέτοιας μέτρησης πρέπει να εξετάζεται με βάση την ύπαρξη άλλων παραγόντων που προδιαθέτουν για ραβδομυόλυση. Σε αυτές τις καταστάσεις θα πρέπει να σταθμίζεται ο κίνδυνος σε σχέση με το πιθανό όφελος της θεραπείας και συνιστάται κλινική παρακολούθηση. Εάν τα επίπεδα της CPK είναι σημαντικώς αυξημένα ( >5 φορές τα ανώτατα φυσιολογικά όρια) πριν από την έναρξη της θεραπείας δεν πρέπει να γίνει έναρξη αυτής. Προσδιορισμός της φωσφοκινάσης της κρεατίνης: Η φωσφοκινάση της κρεατίνης (CPK) δεν πρέπει να προσδιορίζεται μετά από εντατική άσκηση ή παρουσία οποιασδήποτε άλλης εύλογης αιτίας αύξησης της CPK, γιατί αυτό δυσκολεύει την ερμηνεία των αποτελεσμάτων. Εάν τα επίπεδα της CPK, πριν την έναρξη της θεραπείας, είναι σημαντικώς αυξημένα (> 5 φορές τα ανώτατα φυσιολογικά όρια) πρέπει να προσδιορίζονται εκ νέου 5 έως 7 ημέρες αργότερα για την επιβεβαίωση των αποτελεσμάτων. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας: Πρέπει να ζητείται από τους ασθενείς να αναφέρουν αμέσως μυϊκούς πόνους, κράμπες ή αδυναμία, ιδιαίτερα εάν συνοδεύονται από αίσθημα κακουχίας ή πυρετό. Εάν εμφανιστούν τέτοια συμπτώματα, ενώ ένας ασθενής βρίσκεται υπό θεραπεία με ατορβαστατίνη, πρέπει να προσδιορίζονται τα επίπεδα της CPK. Εάν διαπιστωθεί ότι τα επίπεδα είναι σημαντικώς αυξημένα (>5 φορές τα ανώτατα φυσιολογικά όρια) η θεραπεία θα πρέπει να σταματήσει. Εάν τα μυϊκά συμπτώματα είναι σοβαρά και προκαλούν καθημερινές διαταραχές, ακόμα και αν τα επίπεδα CPK είναι αυξημένα σε ≤ 5 x ανώτατα φυσιολογικά όρια, πρέπει να εκτιμάται η ανάγκη διακοπής της θεραπείας. Εάν τα συμπτώματα υποχωρήσουν και τα επίπεδα της CPK επανέλθουν στο φυσιολογικό, τότε μπορεί να εξεταστεί το ενδεχόμενο επαναχορήγησης της ατορβαστατίνης ή η χορήγηση μιας άλλης στατίνης στη χαμηλότερη δόση και υπό στενό έλεγχο. Η ατορβαστατίνη πρέπει να διακοπεί εάν σημειωθούν κλινικά σημαντικές αυξήσεις στα επίπεδα της CPK (>10 φορές τα ανώτατα φυσιολογικά όρια) ή εάν διαγνωσθεί ή υπάρχει υπόνοια ραβδομυόλυσης. Ο κίνδυνος εμφάνισης ραβδομυόλυσης αυξάνει όταν η ατορβαστατίνη χορηγείται ταυτόχρονα με κάποια φάρμακα τα οποία μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα της ατορβαστατίνης στο πλάσμα, όπως: κυκλοσπορίνη, ερυθρομυκίνη, κλαριθρομυκίνη, ιτρακοναζόλη, κετοκοναζόλη, νεφαζοδόνη, νιασίνη, γεμφιβροζίλη, άλλες φιβράτες ή αναστολείς της HIV πρωτεάσης. Ο κίνδυνος μυοπάθειας μπορεί επίσης να αυξηθεί με την ταυτόχρονη χορήγηση ezetimibe. Εάν είναι δυνατό, εναλλακτικές θεραπείες (χωρίς αλληλεπίδραση) θα πρέπει να εξεταστούν αντί αυτών των φαρμάκων. Σε περιπτώσεις που η συγχορήγηση αυτών των φαρμάκων με ατορβαστατίνη είναι απαραίτητη, θα πρέπει να εξεταστούν προσεκτικά τα οφέλη σε σχέση με τους κινδύνους της ταυτόχρονης χορήγησης. Όταν ασθενείς λαμβάνουν φάρμακα τα οποία αυξάνουν την συγκέντρωση της ατορβαστατίνης στο πλάσμα, συνίσταται χαμηλότερη αρχική δόση ατορβαστατίνης. Στην περίπτωση της κυκλοσπορίνης, της κλαριθρομυκίνης και της ιτρακοναζόλης, θα πρέπει να εξετάζεται χαμηλότερη μέγιστη δόση ατορβαστατίνης και συνιστάται η κατάλληλη κλινική παρακολούθηση αυτών των ασθενών. Οι ασθενείς με σπάνια κληρονομικά προβλήματα δυσανεξίας στην γαλακτόζη, έλλειψη λακτάσης Lapp ή δυσαπορρόφηση γλυκόζης-γαλακτόζης, δεν θα πρέπει να λαμβάνουν αυτό το φάρμακο. Ανεπιθύμητες ενέργειες: Οι συχνότερα αναμενόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες προέρχονται κυρίως από

το γαστρεντερικό και περιλαμβάνουν δυσκοιλιότητα, μετεωρισμό, δυσπεψία, κοιλιακό άλγος, και συνήθως υποχωρούν με τη συνέχιση της θεραπείας. Ποσοστό μικρότερο του 2% των ασθενών διέκοψε τη συμμετοχή του στις κλινικές μελέτες εξαιτίας ανεπιθύμητων ενεργειών που αποδόθηκαν στο Lipitor. Με βάση δεδομένα από κλινικές μελέτες και τη σημαντική εμπειρία που αποκτήθηκε μετά την κυκλοφορία του φαρμάκου στην αγορά, ο πίνακας που ακολουθεί παρουσιάζει τις ανεπιθύμητες ενέργειες που εμφανίστηκαν με το Lipitor. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες κατατάσσονται ανάλογα με τη συχνότητα εμφάνισής τους σε: συχνές (≥1/100, <1/10), όχι συχνές (≥1/1.000, <1/100), σπάνιες (≥1/10.000, <1/1.000), πολύ σπάνιες (≤1/10.000). Συχνές: δυσκοιλιότητα, μετεωρισμός, δυσπεψία, ναυτία, διάρροια, αλλεργικές αντιδράσεις, αϋπνία, κεφαλαλγία, ζάλη, παραισθησίες, υπαισθησία, δερματικό εξάνθημα, κνησμός, μυαλγία, αρθραλγία, εξασθένηση, θωρακικό άλγος, οσφυαλγία, περιφερικό οίδημα, κόπωση. Όχι συχνές: ανορεξία, έμετος, θρομβοκυτοπενία, αλωπεκία, υπεργλυκαιμία, υπογλυκαιμία, παγκρεατίτιδα, αμνησία, περιφερική νευροπάθεια, κνίδωση, εμβοές, μυοπάθεια, ανικανότητα, κακουχία, αύξηση σωματικού βάρους. Σπάνιες: ηπατίτιδα, χολοστατικός ίκτερος, μυοσίτιδα, ραβδομυόλυση, μυϊκές κράμπες. Πολύ σπάνιες: αναφυλακτικές αντιδράσεις, αγγειοοίδημα, φυσαλιδώδη εξανθήματα (συμπεριλαμβανομένων του πολύμορφου ερυθήματος, του συνδρόμου Stevens-Johnson και της τοξικής επιδερμικής νεκρόλυσης), δυσγευσία, οπτική διαταραχή, ηπατική ανεπάρκεια, απώλεια ακοής, ρήξη τένοντα, γυναικομαστία. Παρακλινικές εξετάσεις: Σε ασθενείς που έπαιρναν Lipitor παρατηρήθηκε αύξηση των επιπέδων των τρανσαμινασών, γεγονός που συμβαίνει και με άλλους αναστολείς της HMG-CoA αναγωγάσης. Η αύξηση αυτή ήταν συνήθως μικρή, παροδική και δεν χρειάστηκε διακοπή της θεραπείας. Σε ασθενείς που έπαιρναν Lipitor, κλινικά σημαντική αύξηση των τρανσαμινασών του ορού (τρεις φορές πάνω από τα ανώτατα φυσιολογικά όρια) παρατηρήθηκε σε ποσοστό 0.8%. Η αύξηση αυτή, ήταν δοσοεξαρτώμενη, σε όλους δε τους ασθενείς ήταν αναστρέψιμη. Επίπεδα CPK μεγαλύτερα του 3πλάσιου των ανώτατων φυσιολογικών ορίων παρατηρήθηκαν σε ποσοστό 2,5% των ασθενών που ελάμβαναν Lipitor, ποσοστό που είναι παρόμοιο με αυτό που παρατηρήθηκε σε κλινικές μελέτες με άλλους αναστολείς της HMG-CoA αναγωγάσης. Επίπεδα 10 φορές πάνω από τα ανώτατα φυσιολογικά όρια παρατηρήθηκαν σε ποσοστό 0.4% των ασθενών υπό θεραπεία με Lipitor. Κάτοχος Αδείας Κυκλοφορίας: PFIZER HELLAS A.E., ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 243, 154 51, Ν. ΨΥΧΙΚΟ, ΤΗΛ. 210 6785800. ΑΡΙΘΜΟΣ(ΟΙ) ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: Δισκία 10 mg : 49594/24-07-2008, Δισκία 20 mg: 49595/2407-2008, Δισκία 40 mg: 49598/24-07-2008, Δισκία 80 mg: 49599/24-07-2008. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: 2407-2008. ΛΙΑΝΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ: Lipitor f.c. tab 14 x 10mg, Λ.Τ.: 15,33€, Lipitor f.c. tab 14 x 20mg, Λ.Τ.: 24,31 €, Lipitor f.c. tab 14 x 40mg, Λ.Τ.: 41,83 €. Φαρμακευτικό προϊόν για το οποίο απαιτείται ιατρική συνταγή. ΓΙΑ ΠΛΗΡΕΙΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΚΑΛΕΙΣΘΕ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ. LIPI-MA01-September 09.

άρθρα

Τελευταία Δεδομένα στην Αντιμετώπιση της Διαβητικής Αμφιβληστροειδοπάθειας

Δρ Θεόδωρος Ποταμίτης MB ChB FRCOphth Χειρουργός Οφθαλμίατρος Οφθαλμολογικό Κέντρο Πάνθεο

διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι μια από τις κυριότερες αιτίες τύφλωσης στον ανεπτυγμένο κόσμο και η επίπτωση της αναμένεται να αυξηθεί παράλληλα με την παγκόσμια αύξηση της επίπτωσης του σακχαρώδη διαβήτη. Μια σειρά μεγάλων τυχαιοποιημένων μελετών οι οποίες έχουν διενεργηθεί τις τελευταίες δεκαετίες έχουν επιβεβαιώσει ότι η αυστηρή ρύθμιση του σακχάρου είναι το πιο αποτελεσματικό μέτρο στη μείωση του κινδύνου ανάπτυξης και επιδείνωσης της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Φαίνεται επίσης, ότι η ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης είναι ακόμα ένας σημαντικός παράγοντας στην πρόληψη της νόσου. Θεραπείες με βάση το λέιζερ εξακολουθούν να είναι θεμελιώδεις στη θεραπεία της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας , με την παναμφιβληστροειδική φωτοπηξία για την παραγωγική και σοβαρή προπαραγωγική νόσο και την εστιακή φωτοπηξία για το διαβητικό οίδημα της ωχράς κηλίδας. Για τους ασθενείς οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται μπορεί να γίνει υαλοειδεκτομή. Φαρμακευτικές θεραπείες περιλαμβάνουν δύο ομάδες φαρμάκων: τα αντιφλεγμονώδη, όπως οι ενδοϋαλοειδικές ενέσεις κορτικοστεροειδών και παράγοντες έναντι συγκεκριμένων στόχων όπως τον αγγειακό ενδοθηλιακό παράγοντα (VEGF), τον TNF-a και την πρωτεϊνική κινάση (PKC-b2) . Ο ρόλος του VEGF σαν διαμεσολαβητής στην παθολογική αγγειογένεση και στην αγγειακή διαπερατότητα είναι πλέον σαφής. Φάρμακα όπως το Avastin (bevacizumab) και το Lucentis (ranibizumab) σαν αναστολείς του VEGF χρησιμοποιούνται πλέον ευρέως για τη θεραπεία της νεοαγγείωσης στον διαβήτη και του διαβητικού οιδήματος της ωχράς κηλίδας. 27

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

άρθρα

Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι η τρίτη αιτία τύφλωσης στον ανεπτυγμένο κόσμο μετά την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και το γλαύκωμα. Πρόσφατες έρευνες υπολογίζουν ότι ο αριθμός των ατόμων με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια θα τριπλασιαστεί μέχρι το έτος 2050 με τεράστιες προεκτάσεις και επιβάρυνση σε όλα τα επίπεδα της δημόσιας υγείας. Εξοπλισμοί τελευταίας τεχνολογίας όπως η φωτογράφηση βυθού, η αγγειογραφία και ειδικά το OCT έχουν βοηθήσει τόσο στη διάγνωση όσο και στην παρακολούθηση και εκτίμηση της πρόγνωσης των ασθενών με διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια. Ειδικότερα με το OCT γίνεται αξιολόγηση των κυτταρικών στρωμάτων της ωχράς κηλίδας, εντόπιση και μέτρηση υποαμφιβληστροειδικού υγρού και μέτρηση του πάχους της, κάτι εξαιρετικά χρήσιμο στην παρακολούθηση και εκτίμηση της αποτελεσματικότητας της θεραπείας την οποία λαμβάνουν οι ασθενείς. Η σοβαρότητα της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας εξαρτάται από το βαθμό νοσηρότητας των αγγείων του αμφιβληστροειδούς. Το πρώτο στάδιο είναι το μη παραγωγικό το οποίο χαρακτηρίζεται από αυξημένη αγγειακή διαπερατότητα, μικροανευρίσματα, ενδοαμφιβληστροειδικές αιμορραγίες και βαμβακόμορφα εξιδρώματα. Το στάδιο αυτό μπορεί να οδηγήσει στο παραγωγικό στάδιο το οποίο είναι καταστροφικό. Παθολογικά νεοαγγεία εξορμούμενα από την επιφάνεια του αμφιβληστροειδούς προεκτείνονται μέσα στο υαλώδες σώμα προκαλώντας αιμορραγίες και ελκτική αποκόλληση αμφιβληστροειδούς. Η διαβητική ωχροπάθεια είναι μια κατάσταση η οποία οδηγεί σε μείωση της όρασης και μπορεί να εμφανιστεί σε οποιοδήποτε στάδιο. Παρόλα αυτά η συνύπαρξη της με σοβαρή παραγωγική νόσο αγγίζει τα 70%. Γενικά η διαβητική ωχροπάθεια ευθύνεται περισσότερο για μέτρια μείωση της όρασης ενώ η παραγωγική

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

νόσος μπορεί να προκαλέσει σοβαρή μείωση της όρασης και τύφλωση. Για την πρόληψη της νόσου έχει ευρέως αποδειχθεί ότι ο σημαντικότερος παράγοντας είναι η καλή ρύθμιση του σακχαρώδη διαβήτη. Θεωρείται επίσης ότι είναι σημαντικό ο ρόλος και η ρύθμιση της υπέρτασης και της υπερλιπιδαιμίας. Όσον αφορά τη θεραπευτική αντιμετώπιση η καθιερωμένη θεραπεία εδώ και αρκετά χρόνια παραμένει η φωτοπηξία (λέιζερ) η οποία συνίσταται για περιστατικά διαβητικής ωχροπάθειας και περιστατικά στα οποία απειλείται η όραση του ασθενούς. Σύμφωνα με μεγάλες παγκόσμιες μελέτες όπως η Early Treatment Diabetic Retinopathy Study (ETDRS) και η Diabetic Retinopathy Study (DRS) η θεραπεία με λέιζερ μπορεί να πετύχει μέχρι και 50% μείωση της απώλειας της όρασης. Πιθανές επιπλοκές όπως μείωση του οπτικού πεδίου και της αντίληψης των χρωμάτων είναι αποτέλεσμα της ουλοποίησης την οποία προκαλεί το λέιζερ. Μηχανήματα τελευταίας τεχνολογίας όπως το Pascal και το Micropulse Diode Laser έχουν ελαχιστοποιήσει τις επιπλοκές αυτές και βελτιώσει τα αποτελέσματα μειώνοντας την καταστροφή των ιστών. Σε ασθενείς οι οποίοι δεν ανταποκρίνονται στη θεραπεία με λέιζερ, τότε υπάρχει ένδειξη για υαλοειδεκτομή κατά την οποία γίνεται χειρουργική αφαίρεση του υαλοειδούς και των μεμβρανών οι οποίες μπορεί να προκαλούν έλξη του αμφιβληστροειδούς. Ενδείξεις για υαλοειδεκτομή αποτελούν η σοβαρή αιμορραγία υαλοειδούς, η ελκτική αποκόλληση και ορισμένες περιπτώσεις ωχροπάθειας ανθεκτικής στη θεραπεία όπου υπάρχει έλξη στην ωχρά κηλίδα. Οι ενδοϋαλοειδικές ενέσεις έχουν καθιερωθεί τα τελευταία χρόνια στην αντιμετώπιση της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Η ένεση κορτικοστεροειδών όπως η τριαμσινολόνη έχει τύχει ευρείας χρήσης λόγω της ιδιότητας της στην αναστολή της αγγειογένεσης και

της αντιφλεγμονώδους δράσης της. Καινούργιες εξελίξεις αφορούν τη χρήση ενδοϋαλοειδικών φαρμάκων ενάντια στον παράγοντα VEGF. Ο VEGF έχει ενοχοποιηθεί σαν μόριο κλειδί στην δημιουργία νεοαγγείωσης και αύξησης της αγγειακής διαπερατότητας, λειτουργίες με άμεση συσχέτιση με τη παθοφυσιολογία της διαβητικής αφιβληστροειδοπάθειας. Η ισχαιμία και η τοπική υποξία στη νόσο προκαλεί την έκκριση του VEGF ο οποίος μαζί με άλλα μόρια διεγείρει τη δημιουργία νεοαγγείωσης και οιδήματος. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν διάφοροι αναστολείς VEGF διαθέσιμοι, όπως το Macugen,το Lucentis και το Avastin. Το Macugen(Pegaptanib) είναι εκλεκτικός αναστολέας του VEGF165, το Lucentis (Ranibizumab) είναι μη εκλεκτικό μονοσωμικό αντίσωμα το οποίο συνδέεται με όλα τα isoforms του VEGF, το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως και στη θεραπεία της ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς και το Avastin (Bevacizumab) το οποίο είναι και αυτό μονοκλωνικό αντίσωμα το οποίο χρησιμοποιείται ευρέως για πολλές οφθαλμικές παθήσεις οι οποίες προκαλούν νεοαγγείωση. Από αυτούς τους παράγοντες μόνο το Lucentis έχει άδεια για χρήση για περιστατικά διαβητικού οιδήματος της ωχράς, αλλά το μεγάλο του κόστος αποτελεί πρόβλημα στη χρήση του. Άλλοι παράγοντες οι οποίο έχουν δοκιμαστεί είναι παράγοντες ενάντια σ τον TNF-a και την πρωτεϊνική κινάση (PKC-b2). Συμπερασματικά, η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια είναι ένα σοβαρό πρόβλημα το οποίο απειλεί να πάρει τεράστιες διαστάσεις τα επόμενα χρόνια. Πρόοδος για την αντιμετώπιση της έχει γίνει τα τελευταία χρόνια, τόσο στις θεραπείες με λέιζερ όσο και στις θεραπείες με ενδοϋαλοειδικές ενέσεις κορτικοστεροειδών και παραγόντων αντι- VEGF, αλλά πρέπει να δίνεται ιδιαίτερη σημασία στην πρόληψη της νόσου με συχνές οφθαλμολογικές εξετάσεις (diabetic screening) σε όλους τους διαβητικούς. Θεμέλιος λίθος

άρθρα

θεωρείται η καλή ρύθμιση του σακχάρου αλλά και η ρύθμιση άλλων παραγόντων όπως η συστηματικής υπέρταση και η

21.

υπερλιπιδαιμία. Βιβλιογραφία 1. 2. 3. 4.

10.

11. 12.

13.

14. 15. 16. 17. 18. 19.

20.

Resnikoff S, Pascolini D, Etya’ale D, et al. Global data on visual impairment in the year 2002. Bull World Health Organ 2004; 82 (11): 844-51 Mohamed Q, Wong TY. Emerging drugs for diabetic retinopathy. Expert Opin Emerg Drugs 2008; 13 (4): 675-94 Masharani U, Rushakoff RJ. Update on systemic management of diabetes. Int Ophthalmol Clin 2009; 49 (2): 13-33 Nathan DM, Zinman B, Cleary PA, et al., on behalf of the Diabetes Control and Complications Trial/ Epidemiology of Diabetes Interventions and Complications (DCCT/EDIC) Research Group. Modernday clinical course of type 1 diabetes mellitus after 30 years’ duration: the diabetes control and complications trial/epidemiology of diabetes interventions and complications and Pittsburgh epidemiology of diabetes complications experience (1983-2005). Arch Intern Med 2009; 169 (14): 1307-16 Wong TY, Mwamburi M, Klein R, et al. Rates of progression in diabetic retinopathy during different time periods: a systematic review and meta-analysis. Diabetes Care 2009; 32 (12): 2307-13 Klein R, Lee KE, Knudtson MD, et al. Changes in visual impairment prevalence by period of diagnosis of diabetes: the Wisconsin Epidemiologic Study of Diabetic Retinopathy. Ophthalmology 2009; 116 (10): 1937-42 Romero-Aroca P, Ferna´ ndez-Balart J, BagetBernaldiz M, et al. Changes in the diabetic retinopathy epidemiology after 14 years in a population of type 1 and 2 diabetic patients after the new diabetes mellitus diagnosis criteria and a more strict control of the patients. J Diabetes Complications 2009; 23 (4): 229-38 Heintz E, Wire´hn AB, Peebo BB, et al. Prevalence and healthcare costs of diabetic retinopathy: a populationbased register study in Sweden. Diabetologia 2010 Oct; 53 (10): 2147-54 Knudsen LL, Lervang HH, Lundbye-Christensen S, et al. The North Jutland County Diabetic Retinopathy Study: population characteristics. Br J Ophthalmol 2006; 90 (11): 1404-9 Hove MN, Kristensen JK, Lauritzen T, et al. The prevalence of retinopathy in an unselected population of type 2 diabetes patients from Arhus County, Denmark. Acta Ophthalmol Scand 2004; 82 (4): 443-8 Zhang X, Saaddine JB, Chou CF, et al. Prevalence of diabetic retinopathy in the United States, 2005-2008. JAMA 2010; 304 (6): 649-56 Klein R, Knudtson MD, Lee KE, et al. The Wisconsin Epidemiologic Study of Diabetic Retinopathy XXII: the twenty-five-year progression of retinopathy in persons with type 1 diabetes. Ophthalmology 2008; 115 (11): 1859-68 Saaddine JB, Honeycutt AA, Narayan KM, et al. Projection of diabetic retinopathy and other major eye diseases among people with diabetes mellitus: United States, 2005-2050. Arch Ophthalmol 2008; 126 (12): 1740-7 Kempen JH, O’Colmain BJ, Leske MC, et al. The prevalence of diabetic retinopathy among adults in the United States. Arch Ophthalmol 2004; 122 (4): 552-63 Singh A, Stewart JM. Pathophysiology of diabetic macular edema. Int Ophthalmol Clin 2009; 49 (2): 1-11 Gardner TW, Antonetti DA. Novel potential mechanisms for diabetic macular edema: leveraging new investigational approaches. Curr Diab Rep 2008; 8 (4): 263-9 Bhagat N, Grigorian RA, Tutela A, et al. Diabetic macular edema: pathogenesis and treatment. Surv Ophthalmol 2009; 54 (1): 1-32 Chen E, Looman M, Laouri M, et al. Burden of illness of diabetic macular edema: literature review. Curr Med Res Opin 2010; 26 (7): 1587-97 Knudsen LL, Lervang HH, Lundbye-Christensen S, et al. The North Jutland County Diabetic Retinopathy Study (NCDRS) 2: non-ophthalmic parameters and clinically significant macular oedema. Br J Ophthalmol 2007; 91 (12): 1593-5 Klein R, Klein BE, Moss SE, et al. The Wisconsin

22.

23. 24. 25.

26.

27.

28. 29.

30.

31. 32.

33.

34.

35.

36. 37. 38. 39. 40.

41.

42. 43.

Epidemiologic Study of Diabetic Retinopathy. XV: the longterm incidence of macular edema. Ophthalmology 1995; 102 (1): 7-16 Klein R, Knudtson MD, Lee KE, et al. The Wisconsin Epidemiologic Study of Diabetic Retinopathy. XXIII: the twenty-five-year incidence of macular edema in persons with type 1 diabetes. Ophthalmology 2009; 116 (3): 497-503 Shea AM, Curtis LH, Hammill BG, et al. Resource use and costs associated with diabetic macular edema in elderly persons. Arch Ophthalmol 2008; 126 (12): 1748-54 Fong DS, Aiello LP, Ferris 3rd FL, et al. Diabetic retinopathy. Diabetes Care 2004;27 (10): 2540-53 Baskin DE. Optical coherence tomography in diabetic macular edema. Curr Opin Ophthalmol 2010; 21 (3): 172-7 Chan A, Duker JS. A standardized method for reporting changes in macular thickening using optical coherence tomography. Arch Ophthalmol 2005; 123 (7): 939-43 Kroll P, Rodrigues EB, Hoerle S. Pathogenesis and classification of proliferative diabetic vitreoretinopathy. Ophthalmologica 2007; 221 (2): 78-94 ETDRS Research Group. Photocoagulation for diabetic macular edema: Early Treatment Diabetic Retinopathy Study report no. 1. Early Treatment Diabetic Retinopathy Study research group. Arch Ophthalmol 1985; 103 (12): 1796-806 Ahmadi MA, Lim JI. Update on laser treatment of diabetic macular edema. Int Ophthalmol Clin 2009; 49 (2): 87-94 International Council of Ophthalmology. Visual standards: aspects and ranges of vision loss with emphasis on population surveys. Report prepared for the International Council of Ophthalmology at the 29th International Congress of Ophthalmology, Sydney, Australia, April 2002 [online]. Available from URL: http://www.icoph. org/pdf/ visualstandardsreport.pdf [Accessed 2010 May 5] Starita C, Patel M, Katz B, et al. Vascular endothelial growth factor and the potential therapeutic use of pegaptanib (Macugen) in diabetic retinopathy. Dev Ophthalmol 2007;39: 122-48 Gardner TW, Antonetti DA, Barber AJ, et al. Diabetic retinopathy: more than meets the eye. Surv Ophthalmol 2002; 47 Suppl. 2: S253-62 Mortlock KE, Chiti Z, Drasdo N, et al. Silent substitution S-cone electroretinogram in subjects with diabetes mellitus. Ophthalmic Physiol Opt 2005; 25 (5): 392-9 Georgakopoulos CD, Eliopoulou MI, Exarchou AM, et al. Decreased contrast sensitivity in children and adolescents with type 1 diabetes mellitus. J Pediatr Ophthalmol Strabismus. Epub 2010 Apr 30: 1-6 Diabetes Control and Complications Trial Research Group. The effect of intensive treatment of diabetes on the development and progression of long-term complications in insulin-dependent diabetes mellitus. NEngl J Med 1993; 329 (14): 977-86 Zheng L, Du Y, Miller C, et al. Critical role of inducible nitric oxide synthase in degeneration of retinal capillaries in mice with streptozotocin-induced diabetes. Diabetologia 2007; 50 (9): 1987-96 Clarke M, Dodson PM. PKC inhibition and diabetic microvascular complications. Best Pract Res Clin Endocrinol Metab 2007; 21 (4): 573-86 Adamis AP, Berman AJ. Immunological mechanisms in the pathogenesis of diabetic retinopathy. Semin Immunopathol 2008; 30 (2): 65-84 Wirostko B, Wong TY, Simo R. Vascular endothelial growth factor and diabetic complications. Prog Retin Eye Res 2008; 27 (6): 608-21 Kern TS. Contributions of inflammatory processes to the development of the early stages of diabetic retinopathy. Exp Diabetes Res 2007; 2007: 95103 Joussen AM, Poulaki V, Mitsiades N, et al. Nonsteroidal anti-inflammatory drugs prevent early diabetic retinopathy via TNF-alpha suppression. FASEB J 2002; 16 (3): 438-40 Gao BB, Clermont A, Rook S, et al. Extracellular carbonic anhydrase mediates hemorrhagic retinal and cerebral vascular permeability through prekallikrein activation. Nat Med 2007; 13 (2): 181-8 Chen P, Scicli GM, Guo M, et al. Role of angiotensin II in retinal leukostasis in the diabetic rat. Exp Eye Res 2006; 83 (5): 1041-51 Kim JH, Kim JH, Yu YS, et al. Blockade of angiotensin II attenuates VEGF-mediated blood-retinal barrier

44.

45. 46.

47.

48. 49.

50.

51. 52.

53. 54. 55. 56. 57.

58.

59.

60. 61. 62. 63.

64.

65.

66. 67.

breakdown in diabetic retinopathy. J Cereb Blood Flow Metab 2009; 29 (3): 621-8 Diabetes Control and Complications Trial Research Group. Retinopathy and nephropathy in patients with type 1 diabetes four years after a trial of intensive therapy: the Diabetes Control and Complications Trial/Epidemiology of Diabetes Interventions and Complications Research Group. N Engl J Med 2000; 342 (6): 381-9 Mohamed Q, Gillies MC, Wong TY. Management of diabetic retinopathy: a systematic review. JAMA 2007; 298 (8): 902-16 UK Prospective Diabetes Study Group. Tight blood pressure control and risk of macrovascular and microvascular complications in type 2 diabetes: UKPDS 38. BMJ 1998; 317 (7160): 703-13 Keech AC, Mitchell P, Summanen PA, et al. Effect of fenofibrate on the need for laser treatment for diabetic retinopathy (FIELD study): a randomised controlled trial. Lancet 2007; 370 (9600): 1687-97 Lang GE. Laser treatment of diabetic retinopathy. Dev Ophthalmol 2007; 39: 48-68 Diabetic Retinopathy Study Research Group. Indications for photocoagulation treatment of diabetic retinopathy: Diabetic Retinopathy Study Report no. 14. Int Ophthalmol Clin 1987; 27 (4): 239-53 Luttrull JK, Musch DC, Mainster MA. Subthreshold diode micropulse photocoagulation for the treatment of clinically significant diabetic macular oedema. Br J Ophthalmol 2005; 89 (1): 74-80 Moorman CM, Hamilton AM. Clinical applications of the MicroPulse diode laser. Eye 1999; 13 (Pt 2): 145-50 Sivaprasad S, Sandhu R, Tandon A, et al. Subthreshold micropulse diode laser photocoagulation for clinically significant diabetic macular oedema: a three-year follow up. Clin Experiment Ophthalmol 2007; 35 (7): 640-4 Ho T, Smiddy WE, Flynn Jr HW. Vitrectomy in the management of diabetic eye disease. Surv Ophthalmol 1992; 37 (3): 190-202 Helbig H. Surgery for diabetic retinopathy. Ophthalmologica 2007; 221 (2): 103-11 Laidlaw DA. Vitrectomy for diabetic macular oedema. Eye 2008; 22 (10): 1337-41 Powell ED, Field RA. Diabetic retinopathy and rheumatoid arthritis. Lancet 1964; 41: 17-8 ETDRS Research Group. Effects of aspirin treatment on diabetic retinopathy: ETDRS report number 8. Early Treatment Diabetic Retinopathy Study Research Group. Ophthalmology 1991; 98 (5 Suppl.): 757-65 DAMAD Study Group. Effect of aspirin alone and aspirin plus dipyridamole in early diabetic retinopathy: a multicenter randomized controlled clinical trial. Diabetes 1989; 38 (4): 491-8 Effect of topical nepafenac in macular thickening related to pan-retinal photocoagulation [ClinicalTrials.gov identifier NCT00801905]. US National Institutes of Health, ClinicalTrials. gov [online]. Available from URL: http:// www. clinicaltrials.gov [Accessed 2010 Aug 17] Cunningham MA, Edelman JL, Kaushal S. Intravitreal steroids for macular edema: the past, the present, and the future. Surv Ophthalmol 2008; 53 (2): 139-49 Grover D, Li TJ, Chong CC. Intravitreal steroids for macular edema in diabetes. Cochrane Database Syst Rev 2008; (1): CD005656 Kuo CH, Gillies MC. Role of steroids in the treatment of diabetic macular edema. Int Ophthalmol Clin 2009; 49 (2): 121-34 Danis RP, Bingaman DP, Yang Y, et al. Inhibition of preretinal and optic nerve head neovascularization in pigs by intravitreal triamcinolone acetonide. Ophthalmology 1996; 103 (12): 2099-104 Penfold PL, Wen L, Madigan MC, et al. Modulation of permeability and adhesion molecule expression by human choroidal endothelial cells. Invest Ophthalmol Vis Sci 2002; 43 (9): 3125-30 Matsuda S, Gomi F, Oshima Y, et al. Vascular endothelial growth factor reduced and connective tissue growth factor induced by triamcinolone in ARPE19 cells under oxidative stress. Invest Ophthalmol Vis Sci 2005; 46 (3): 1062-8 67. Cheung N, Mitchell P, Wong TY. Diabetic retinopathy. Lancet 2010; 376 (9735): 124-36 68. Silva PS, Sun JK, Aiello LP. Role of steroids in the management of diabetic macular edema and proliferative diabetic retinopathy. Semin Ophthalmol 2009; 24 (2): 93-9

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

παρουσίασηεταιρείας

«Πιστεύουμε και δεσμευόμαστε

με μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και Η Medochemie Ltd. είναι μία διεθνής εταιρία παρασκευής γενοσήμων φαρμακευτικών προϊόντων. Από το 1976 όπου και ιδρύθηκε από τον Δρ. Ανδρέα Πίττα, η εταιρία συνεχίζει να διαπνέεται από την ίδια φιλοσοφία: “Παροχή ποιοτικής και οικονομικά προσιτής φαρμακευτικής αγωγής για όλους”.

την πάροδο των χρόνων μία γρήγορη και υγιή ανάπτυξη.

Η Medochemie έχει την έδρα της στην Κυπριακή Δημοκρατία, διαχρονικό σταυροδρόμι των ευρωπαϊκών εμπορικών οδών. Τα κεντρικά γραφεία της εταιρίας μας και τα εννέα από τα έντεκα συνολικά εργοστάσιά μας βρίσκονται στη Λεμεσό . Το δέκατο εργοστάσιό μας βρίσκεται στην Ολλανδία και άλλο ένα υπερσύγχρονο εργοστάσιο ευρωπαϊκών προδιαγραφών έχει σχεδόν ολοκληρωθεί στο Βιετνάμ.

Η Medochemie παγκόσμια

Στη Medochemie παρασκευάζουμε μία ευρεία γκάμα προϊόντων με 3,800 άδειες κυκλοφορίας και 630 διαφορετικούς συνδυασμούς προϊόντων, τα οποία μπορούν καταταχθούν σε περισσότερες από 10 θεραπευτικές κατηγορίες, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα σε περισσότερους από 150 εκατ. ανθρώπους να χρησιμοποιήσουν τα προϊόντα μας. Η Medochemie έχει τοπικά γραφεία σε 19 χώρες, έχοντας καταφέρει να επιδείξει με

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

Ως εταιρία εξαγωγών, η Medochemie έχει βραβευτεί 13 φορές από την κυβέρνηση της Κύπρου και έχει λάβει 3 βραβεία εξαιρετικής επιχειρηματικής επίδοσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η εταιρία έχει πρόσβαση σε αγορές του χώρου της υγείας 100 κρατών που εκτείνονται και στα τέσσερα σημεία της υφηλίου, ενώ εκκρεμούν αιτήσεις σε ακόμα 20 νέα κράτη. Μέσα από ένα ευρύ δίκτυο επιχειρήσεων η Medochemie διαθέτει τα προϊόντα της σε όλο τον κόσμο: Προώθηση ή συμπροώθηση των επώνυμων προϊόντων μας μέσα από τα γραφεία μας στο εξωτερικό ή τους αντιπροσώπους μας. Διάθεση των φαρμάκων μέσω πλειοδοτικών κρατικών διαγωνισμών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών ανθρωπιστικής βοήθειας. Εκχώρηση ή και αγορά των δικαιωμάτων της άδειας εκμετάλλευσης διαφόρων προϊόντων.

Σύμβαση παρασκευής προϊόντων για τους επιχειρηματικούς μας εταίρους. Στόχος της Medochemie είναι να ικανοποιεί τις ανάγκες των ασθενών και των επαγγελματιών υγείας και να τους προσφέρει υψηλής ποιότητας και οικονομικά προσιτή φαρμακευτική αγωγή. Ανθρώπινο Δυναμικό Κινητήριος δύναμή μας είναι το ανθρώπινο δυναμικό μας, απασχολώντας αυτήν τη στιγμή συνολικά 1250 εργαζόμενους, 600 στην Κύπρο και 650 στο εξωτερικό, ενώ από το σύνολο του προσωπικού μας το 60% αποτελείται από επιστήμονες. Όλο το προσωπικό μας εδώ στη Medochemie περνάει από τακτική και σχολαστική εκπαίδευση σε όλες τις πτυχές της εργασίας τους. Επενδύουμε και πιστεύουμε στο ανθρώπινο δυναμικό μας και οι εκπαιδεύσεις γίνονται σε όλα τα επίπεδα, από τους χειριστές έως και τους ειδικευμένους επιστήμονες. Είμαστε βέβαιοι ότι μέσω της συνεχούς βελτίωσης, όλες οι λειτουργίες στις εγκαταστάσεις μας ανταποκρίνονται στις προσδοκίες των ασθενών. Παραγωγή Οι έντεκα ξεχωριστές παραγωγικές μας μονάδες έχουν σχεδιαστεί ώστε να συμ-

Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη Πιστεύουμε και δεσμευόμαστε για ένα πιο υγιές μέλλον με μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής και καλύτερη ποιότητα ζωής. Αισθανόμαστε επίσης μεγάλη υποχρέωση για το περιβάλλον και νοιαζόμαστε για την υγεία των επερχόμενων γενεών. Σεβόμαστε το οικοσύστημα καταβάλλοντας κάθε προσπάθεια για τη μείωση των εκπομπών, των ρύπων και των αποβλήτων.

για ένα πιο υγιές μέλλον

καλύτερη ποιότητα ζωής». μορφώνονται πλήρως με τους ισχύοντες κανόνες Ορθής Παρασκευαστικής Πρακτικής (cGMP) της ΕΕ και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO). Επικεφαλής όλων των διαδικασιών είναι το τμήμα Διασφάλισης Ποιότητας (QA) που επιβεβαιώνει ότι τα προϊόντα παράγονται και ελέγχονται σύμφωνα με τα κριτήρια ποιότητας κατάλληλα για την προτεινόμενη τους χρήση. Η ομάδα Κανονιστικών Υποθέσεων της Medochemie προετοιμάζει τους φακέλους για τα νέα προϊόντα σε μορφή Κοινού Τεχνικού Εγγράφου (ΚΤΕ/CTD) και λαμβάνει εγκρίσεις αδειών κυκλοφορίας μέσα από καλά σχεδιασμένες ρυθμιστικές στρατηγικές ανά την υφήλιο, χρησιμοποιώντας κοινοτικές και εθνικές διαδικασίες έγκρισης. Προϊόντα

Έρευνα και Ανάπτυξη Ο κύκλος ζωής ενός προϊόντος ξεκινά στο τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης, όπου διεξάγονται όλες οι μελέτες προμορφο-

Η Medochemie είναι συν-ιδρυτής της εταιρείας Green Dot - ενός μηκερδοσκοπικού οργανισμού που διαχειρίζεται και ανακυκλώνει απόβλητα συσκευασίας. Η Medochemie προσφέρει αφιλοκερδώς προϊόντα και υπηρεσίες σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών σε όλη την υφήλιο. Σεβόμαστε βαθιά τις πολιτιστικές εκδηλώσεις και είμαστε χορηγοί σε πολλές από αυτές.

ποίησης και ανάλυσης έως ότου αναπτυχθεί η τελική φαρμακοτεχνική μορφή. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στις μελέτες σταδιακής αύξησης στα μεγέθη των παραγόμενων παρτίδων, έως ότου το προϊόν μεταφερθεί στις τελικές μονάδες παραγωγής ανάλογα με την κατηγορία

Φιλοσοφία «Η φιλοσοφία μας είναι η παροχή ποιοτικής και προσιτής φαρμακευτικής αγωγής σε όλους τους ανθρώπους του πλανήτη»

του. Η παραγωγική ικανότητα των εγκαταστάσεων μας είναι πολύ

Βραβεύσεις

σημαντική όταν προγραμματίζουμε τις

Κυπριακό Βραβείο Βιομηχανικών Εξαγωγών 9 φορές 1983-85-87-90-95-200205-07-09

παραγγελίες μας. Στο εργοστάσιο AZ μπορούμε να παράγουμε και να συσκευάσουμε 1 δισεκατομμύριο δισκία και

Τα προϊόντα μας θα μπορούσαν να καταταχθούν σε 10 κύριες θεραπευτικές κατηγορίες, με ιδιαίτερη έμφαση να δίνεται σε προϊόντα κατά των λοιμώξεων, σε σκευάσματα για το κεντρικό νευρικό σύστημα και το καρδιαγγειακό.

300 εκατομμύρια κάψουλες ανά έτος.

Στόχος μας είναι να εκπληρώνουμε τις ανάγκες των επαγγελματιών υγείας και των ασθενών, τους οποίους αξιολογούμε και εκτιμούμε ως συνεργάτες μας.

αδικασίες αποστείρωσης. H συσκευασία πραγματοποιείται με πλήρως αυτοποιημένες μεθόδους από το αρχικό μέχρι το τελικό στάδιο παραγωγής.

Η πλέον πρόσφατη παραγωγική μας εγκατάσταση είναι αυτή για τις φύσιγγες, που έχει ικανότητα παραγωγής και συσκευασίας 30 εκατομμυρίων ενέσιμων φυσίγγων ανά έτος, χρησιμοποιώντας δι-

Βραβείο Εξαιρετικής Επιχειρηματικής Επίδοσης από την Ευρωπαϊκή Ένωση 3 φορές 1991-95-99 Βραβείο Ασφάλειας Χημικών Βιομηχανιών 4 φορές 1996-98-2003-04 Κυπριακό Βραβείο Ειδικών Εξαγωγών 2 φορές 2001-03 Ειδική Αναγνώριση από του Γιατρούς Χωρίς Σύνορα MSF 2003 33

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

Βραβείο “In Business Award 2008”

ιατρικά 36

νέα

49 Νέο φάρµακο για το διαβήτη τύπου 2

Τα επίπεδα της C- αντιδρώσας πρωτεΐνης δεν προβλέπουν την ανταπόκριση στις στατίνες σε ασθενείς υψηλού κινδύνου

43 37 Εκρίζωση του Helicobacter pylori και ∆είκτης Μάζας Σώµατος

Η χειρουργική επέµβαση γαστρικής παράκαµψης βελτιώνει την καρδιακή λειτουργία

44 38

Συµπεριφορική παρέµβαση για την πρόληψη καρδιαγγειακών συµβαµάτων

Ο διαβήτης επηρεάζει δυσµενώς τις εκβάσεις στον καρκίνο του µαστού

50 Αγγίζοντας την Καρδιά του Εγκεφαλικού

51 Αποτελεσµατικότητα της θεραπείας µε ινφλιξιµάµπη σε ασθενείς µε µέτρια έως σοβαρή ελκώδη κολίτιδα

46 39 Προ-νοσοκοµειακή φροντίδα και εκβάσεις στο οξύ έµφραγµα του µυοκαρδίου

Συγκριτική Μελέτη: Επιπλέον κλινικά οφέλη για τους ασθενείς µε OAB

48 40

Βιταµίνη D Νέα εντυπωσιακά ευρήµατα

49 42

Νέα θεραπεία πρώτης γραµµής Μια εικόνα των παιδιών µε ∆ΕΠΥ

52 Νέος υπερυπολογιστής στο Τεχνικό Πανεπιστήµιο της ∆ανίας θα εξετάσει νέα γονίδια

53 10 χρόνια του Τµήµατος Πυρηνικής Ιατρικής στο Ογκολογικό Κέντρο Τράπεζας Κύπρου Λειτουργία καινούργιας τοµογραφικής γάµµα-κάµερας τύπου SPECT/CT

54 H Biogen Idec έλαβε έγκριση στην ευρωπαϊκή ένωση για το AVONEX PEN®

ιατρικάνέα

Εκ νέου ανάλυση της μεγαλύτερης τυχαιοποιημένης μελέτης η οποία έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα με στατίνες, υποδεικνύει μια μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου ανεξάρτητα από τα αρχικά επίπεδα της CRP. Παρότι η C- αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) έχει καταστεί ένας σημαντικός αιματολογικός δείκτης για καρδιαγγειακό κίνδυνο πέραν των παραδοσιακών παραγόντων κινδύνου, το κατά πόσον οι κλινικοί ιατροί θα πρέπει να χρησιμοποιούν τα επίπεδα της CRP προκειμένου να καθοδηγήσουν τη διαχείριση των ασθενών παραμένει αμφιλεγόμενο σημείο. Η μερικώς χρηματοδοτούμενη από την παρασκευάστρια εταιρεία μελέτη καρδιακής προστασίας (Heart Protection Study – HPS) έχει αποδείξει προηγουμένως μια ευεργετική επίδραση της σιμβαστατίνης σε ασθενείς υψηλού κινδύνου η οποία ισχύει για όλα τα επίπεδα της LDL χοληστερόλης. Τώρα, οι ερευνητές της HPS εξέτασαν το κατά πόσον οι επιδράσεις της θεραπείας με στατίνη διαφέρουν ανάλογα με τα αρχικά επίπεδα CRP. Οι 20.536 συμμετέχοντες της μελέτης (ηλικίας 40 -80 ετών, οι οποίοι είχαν μια προηγούμενη διάγνωση οποιασδήποτε αγγειακής νόσου ή διαβήτη ή ελάμβαναν αντιυπερτασικά φάρμακα) τοποθετήθηκαν με τυχαίο τρόπο να λάβουν είτε 40 mg σιμβαστατίνης την ημέρα ή εικονικό φάρμακο για ένα μέσο διάστημα 5 ετών. Οι ασθενείς χωρίσθηκαν σε έξι ομάδες με βάση την αρχική CRP : <1,25 mg/L, 1,25–1,99 mg/L, 2,00–2,99 mg/L, 3,00–4,99 mg/L, 5,00–7,99 mg/L, και 8,00 mg/L. Συνολικά, η θεραπεία με σιμβαστατίνη μείωσε σημαντικά τη συχνότητα του

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

κύριου καταληκτικού σημείου (σύνθετο αποτελούμενο από στεφανιαίο θάνατο, μη θανατηφόρο έμφραγμα του μυοκαρδίου, εγκεφαλικό επεισόδιο ή επαναγγείωση) συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο (19,8 έναντι 25,2%). Η μείωση σε αυτό το καταληκτικό σημείο ή τα επιμέρους συστατικά του, δεν διέφερε σημαντικά ανάλογα με το αρχικό επίπεδο της CRP. Επιπλέον, οι συχνότητες του κύριου καταληκτικού σημείου ήταν σημαντικά μειωμένες με την σιμβαστατίνη ακόμη και σε ασθενείς με αρχικά επίπεδα CRP < 1,25 mg/dL (14,1 έναντι 19,4) και σε εκείνους των οποίων τα επίπεδα και της LDL και της CRP ήταν κάτω από τη διάμεση τιμή (15,6% έναντι 20,9%). Σχόλιο: Αυτά τα ευρήματα αποδεικνύουν ότι η κατάσταση από πλευράς φλεγμονής, όπως μετράται από τα επίπεδα της CRP, δεν επηρεάζει την επίδραση της

θεραπείας με στατίνες στη μείωση του καρδιαγγειακού κινδύνου σε ασθενείς υψηλού κινδύνου. Πάντως, οι ασθενείς οι οποίοι ελάμβαναν σιμβαστατίνη και είχαν αρχικά επίπεδα CRP κάτω από τη διάμεση τιμή είχαν λιγότερα αγγειακά συμβάματα συγκριτικά με εκείνους των οποίων τα επίπεδα ήταν πάνω από τη διάμεση τιμή, ανεξάρτητα από το εάν η LDL ήταν πάνω ή κάτω από τη διάμεση τιμή. Αυξημένα επίπεδα CRP μπορεί να βοηθήσουν την πρόβλεψη του οφέλους μιας στατίνης σε ασυμπτωματικά άτομα με χαμηλά επίπεδα LDL (π.χ., στον πληθυσμό της μελέτης JUPITER), αλλά η μέτρηση της CRP σε ασθενείς υψηλού κινδύνου παραμένει καθαρά ακαδημαϊκού ενδιαφέροντος. Βιβλιογραφικές αναφορές: Heart Protection Study Collaborative Group. C-reactive protein concentration and the vascular benefits of statin therapy: An analysis of 20 536 patients in the Heart Protection Study. Lancet 2011 Feb 5; 377:469.

Εκρίζωση του Helicobacter pylori και Δείκτης Μάζας Σώματος

Ο ΒΜΙ αυξήθηκε μετά από θεραπεία εκρίζωσης αλλά η κλινική σημασία του ευρήματος είναι αμφισβητήσιμη. Κάποιες μελέτες στην Ιαπωνία έχουν δείξει ότι ο δείκτης μάζας σώματος (ΒΜΙ) αυξάνεται μετά από εκρίζωση της λοίμωξης από Helicobacter pylori. Προκειμένου να εξετάσουν αυτό το ζήτημα περαιτέρω, ερευνητές στο Ηνωμένο Βασίλειο διεξήγαγαν μια τυχαιοποιημένη, ελεγχόμενη, χρηματοδοτούμενη από τη βιομηχανία, μελέτη πληθυσμού, η οποία περιέλαβε 10.537 άτομα τα οποία ήταν μη επιλεγμένα για συμπτώματα δυσπεψίας και έκαναν έλεγχο για λοίμωξη H.pylori. Εκ των 1636 ατόμων τα οποία βρέθηκαν να έχουν λοίμωξη, οι 1558 τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν θεραπεία εκρίζωσης (κιτρικό βισμούθιο ρανιτιδίνης 400mg και κλαριθρομυκίνη 500mg δύο φορές την ημέρα για 2 εβδομάδες) ή εικονικό φάρμακο. Το βάρος και τα συμπτώματα δυσπεψίας προσδιορίσθηκαν κατά την έναρξη και 6 μήνες μετά την τυχαιοποίηση. Στην επίσκεψη παρακολούθησης των 6 μηνών, ο μέσος ΒΜΙ είχε αυξηθεί από 27,5 σε 27,8 kg/m2 στην ομάδα θεραπείας και από 27,0 σε 27,2 kg/m2 στην

ομάδα του εικονικού φαρμάκου (διορθωμένη διαφορά 0,2 kg/m2, 95% διάστημα εμπιστοσύνης, 0,11-0,31). Τα συμπτώματα δυσπεψίας ήταν λιγότερο συχνά στην ομάδα της θεραπείας (23% έναντι 29%, λόγος συμπληρωματικών πιθανοτήτων, 0,71, 95% διάστημα εμπιστοσύνης, 0,55-0,93). Οι ερευνητές κατέληξαν ότι ο ΒΜΙ αυξήθηκε σημαντικά στην ομάδα της θεραπείας, πιθανώς λόγω της αποδρομής της δυσπεψίας. Σχόλιο: Οι μη διορθωμένες διαφορές στο βάρος και τον ΒΜΙ δεν ήταν στατιστικά σημαντικές. Παρά το γεγονός ότι αυτές οι διαφορές έφθασαν στατιστική σημαντικότητα μετά από διόρθωση για την ηλικία, το φύλο και τις αρχικές τιμές, η κλινική τους σημασία είναι αμφισβητήσιμη. Επίσης, η διαφορά στη συχνότητα δυσπεψίας μετά βίας φθάνει στατιστική σημαντικότητα. Συνεπώς, είναι ακόμη πιο «τραβηγμένο» να υποδηλωθεί μια σχέση αιτίου – αιτιατού μεταξύ δυσπεψίας και ΒΜΙ σε αυτή την ομάδα. Βιβλιογραφικές αναφορές: Lane JA et al. Randomised clinical trial: Helicobacter pylori eradication is associated with a significantly increased body mass index in a placebo-controlled study. Aliment Pharmacol Ther 2011 Apr; 33:922.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ιατρικάνέα

Ο διαβήτης επηρεάζει δυσμενώς τις εκβάσεις στον καρκίνο του μαστού Η θνησιμότητα από όλα τα αίτια ήταν υψηλότερη μεταξύ γυναικών με διαβήτη και καρκίνο του μαστού συγκριτικά μεταξύ των μη διαβητικών με την αντίστοιχη πάθηση. Η διάγνωση καρκίνου του μαστού και η θεραπεία διέφερε στις γυναίκες με διαβήτη έναντι εκείνων χωρίς. Οι γυναίκες οι οποίες πάσχουν από διαβήτη έχουν υψηλότερη θνησιμότητα σχετιζόμενη με καρκίνο μαστού συγκριτικά με τις γυναίκες χωρίς διαβήτη, πιθανόν λόγω καθυστερήσεων στη διάγνωση, λιγότερο συχνής χρήσης επικουρικής θεραπείας και συννοσηροτήτων. Τώρα, ερευνητές έχουν διεξάγει μια προοπτική μελέτη κοόρτης και μια μετα-ανάλυση προκειμένου να διακρίνουν ανάμεσα σε αυτούς και άλλους παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν τις εκβάσεις του καρκίνου του μαστού σε γυναίκες με διαβήτη. Σε αυτή την πρώτη αναφορά, οι ερευνητές έκαναν ανάλυση σε δείγματα αίματος από τη μελέτη Υγιούς Διατροφής και Διαβίωσης των Γυναικών, στην οποία παρακολουθούνται γυναίκες οι οποίες έχουν επιβιώσει από καρκίνο του μαστού. Μεταξύ 3003 γυναικών των οποίων μετρήθηκαν τα επίπεδα γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c), 6% είχαν επίπεδα > 6,5% (διαγνωστικό κριτήριο χρόνιας υπεργλυκαιμίας). Σε παρακολούθηση με διάμεση διάρκεια τα 7,3 έτη, 503 γυναίκες εκδήλωσαν απομακρυσμένες ή τοποπεριοχικές υποτροπές ή νέους πρωτογενείς όγκους

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

του μαστού. Εκ των 414 θανάτων κατά τη διάρκεια παρακολούθησης με διάμεση τιμή τα 10,3 έτη, οι 372 προκλήθηκαν από καρκίνο μαστού ή άλλους καρκίνους, 22 προήλθαν από άλλα αίτια και 11 προκλήθηκαν από καρδιακή νόσο. Σε διορθωμένη ανάλυση, τα επίπεδα HbA1c > 7,0% συσχετίσθηκαν με μεγαλύτερο από διπλάσιο υψηλότερο κίνδυνο για θνησιμότητα από όλα τα αίτια, συγκριτικά με τα επίπεδα < 6,5%, παρότι δεν συσχετίσθηκαν με υψηλότερο κίνδυνο για υποτροπή καρκίνου του μαστού. Η μετα-ανάλυση περιέλαβε 8 μελέτες εκβάσεων καρκίνου του μαστού σε γυναίκες με προϋπάρχοντα διαβήτη. Τα αθροιστικά αποτελέσματα κατά τη διάρκεια περιόδου παρακολούθησης 1 έως 12 ετών έδειξαν ότι οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού και διαβήτη είχαν υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από όλα τα αίτια συγκριτικά με τις γυναίκες με καρκίνο του μαστού αλλά χωρίς διαβήτη (σχετικός κίνδυνος, 1,5). Σε δύο μελέτες, οι ερευνητές εξέτασαν την ειδική για καρκίνο του μαστού θνησιμότητα – στην μία μελέτη, μεταξύ γυναικών οι οποίες ελάμβαναν χημειοθεραπεία, εκείνες με διαβήτη είχαν ελαφρώς υψηλότερη θνησιμότητα συγκριτικά με εκείνες χωρίς διαβήτη (λόγος συμπληρωματικών πιθανοτήτων, 1,2 – 95% διάστημα εμπιστοσύνης, 1,07-1,35). Εκ των τεσσάρων μελετών στις οποίες αναφερόταν το στάδιο του καρκίνου του μαστού κατά τη διάγνωση, οι τρεις

έδειξαν θετικές συσχετίσεις μεταξύ προϋπάρχοντος διαβήτη και περίσσειας κινδύνου για διαγνώσεις καρκίνου του μαστού προχωρημένου σταδίου. Τρεις μελέτες εντόπισαν διαφορές στη θεραπεία γυναικών με διαβήτη έναντι εκείνων χωρίς διαβήτη. Μια μελέτη έδειξε ότι η ύπαρξη διαβήτη επηρέασε δυσμενώς την ελεύθερη – νόσου επιβίωση. Σχόλιο: Παρότι η θνησιμότητα από όλα τα αίτια ήταν υψηλότερη μεταξύ γυναικών με διαβήτη και καρκίνο του μαστού από ότι στις μη διαβητικές αντίστοιχες γυναίκες, το κατά πόσον και πώς αυτή η συσχέτιση είναι αιτιώδης παραμένει άγνωστο. Οι συγγραφείς της μελέτης κοόρτης εικάζουν ότι μεταβολές των επιπέδων της ινσουλίνης, των αυξητικών παραγόντων προσομοιαζόντων στην ινσουλίνη, των φυλετικών ορμονών και των φλεγμονωδών δεικτών μπορεί να επηρεάσουν άμεσα την εξέλιξη του καρκίνου του μαστού σε γυναίκες με διαβήτη. Χρειαζόμαστε περισσότερες μελέτες σχεδιασμένες ώστε να προσδιορίσουν εάν η επιτάχυνση των διαγνώσεων και ο καλύτερος έλεγχος του διαβήτη θα βελτιώσει τις εκβάσεις στον καρκίνο του μαστού. Βιβλιογραφικές αναφορές: Erickson K et al. Clinically defined type 2 diabetes mellitus and prognosis in early-stage breast cancer. J Clin Oncol 2011 Jan 1; 29:54.

Προ-νοσοκομειακή φροντίδα και εκβάσεις στο οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου

Σε μια μελέτη, ασθενείς με ΟΕΜ είχαν καλύτερη πορεία όταν έγινε αξιολόγησή τους –διαλογή (triage) στο ασθενοφόρο και διακομίσθηκαν απευθείας σε ένα νοσοκομείο το οποίο διεξάγει διαδερμικές στεφανιαίες παρεμβάσεις και σε μια άλλη μελέτη, οι ασθενείς με συμπτώματα για < 2 ώρες είχαν καλύτερη πορεία όταν αντιμετωπίσθηκαν με ινωδόλυση συγκριτικά με πρωτογενή PCI. Σε μια αναδρομική μελέτη ενός περιφερειακού κέντρου διεξαγωγής διαδερμικών στεφανιαίων παρεμβάσεων (PCI) στην Ολλανδία η οποία διήρκεσε από το 1998 έως το 2008, οι ερευνητές συνέκριναν τις εκβάσεις μεταξύ 2840 ασθενών με έμφραγμα μυοκαρδίου με ανάσπαση του ST (STEMI) οι οποίοι μεταφέρθηκαν απευθείας στο κέντρο PCI και 2288 ασθενών οι οποίοι μεταφέρθηκαν σε ένα συνδεόμενο κέντρο όπου δεν διεξάγονταν PCI και στη συνέχεια διακομίσθηκαν στο κέντρο PCI. Οι ασθενείς οι οποίοι μεταφέρθηκαν απευθείας στο κέντρο PCI υπεβλήθησαν σε εκτίμηση – παρέμβαση (triage) στο ασθενοφόρο από πλήρωμα εκπαιδευμένο στη διεξαγωγή και ερμηνεία ηλεκτροκαρδιογραφημάτων και τη χορήγηση ηπαρίνης, ασπιρίνης και κλοπιδογρέλης. Οι ασθενείς οι οποίοι διακομίσθηκαν υπεβλήθησαν σε

παρόμοιες διαγνωστικές και θεραπευτικές παρεμβάσεις στο μη ειδικό για PCI κέντρο. Η ομάδα προνοσοκομειακής εκτίμησης και παρέμβασης είχε σημαντικά χαμηλότερο διάμεσo χρόνο από την έναρξη των συμπτωμάτων έως τη διάταση του μπαλονιού (184 λεπτά έναντι 260 λεπτά), μικρότερο μέγεθος εμφράγματος και χαμηλότερη θνησιμότητα στο 1 έτος (λόγος συμπληρωματικών πιθανοτήτων 0,67). Όλες οι διαφορές μεταξύ της ομάδας προνοσοκομειακής αξιολόγησης και της ομάδας διακομιδής ήταν πιο εκσεσημασμένες στην υποομάδα των ασθενών οι οποίοι διέμεναν > 38 χλμ από το κέντρο PCI. Σε μια άλλη μελέτη, οι ερευνητές έκαναν συνάθροιση δεδομένων από δύο μελέτες (μια Γαλλική και μια Καναδική) οι οποίες είχαν εντάξει ασθενείς με STEMI μέσα σε 6 ώρες από την έναρξη ισχαιμικών συμπτωμάτων. Στη μια μελέτη, οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν σε προνοσκομειακή ινωδόλυση ή πρωτογενή PCI και στην άλλη μελέτη, οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν σε ένα από 3 σκέλη στο σημείο πρώτης επαφής (προνοσοκομειακά ή νοσοκομείο): ινωδόλυση, ινωδόλυση με PCI ή πρωτογενή PCI.

Συνολικά, μεταξύ 1160 ασθενών με πλήρη δεδομένα, η θνησιμότητα στο 1 έτος δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ των συνδυασμένων ομάδων πρώιμης ινωδόλυσης και της ομάδας πρωτογενούς PCI. Παρόλα αυτά, η πρώιμη ινωδόλυση επέφερε σημαντικό όφελος στην θνησιμότητα του 1 έτους στην υποομάδα των ασθενών οι οποίοι προσήλθαν εντός 2 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων (σχετικός κίνδυνος, 0,43). Σχόλιο: Αυτά τα ευρήματα υποστηρίζουν την αλήθεια που υπάρχει πίσω από τον αφορισμό ότι «ο χρόνος είναι μυς» σε ότι αφορά τη θεραπεία ασθενών με έμφραγμα του μυοκαρδίου με ανάσπαση του ST, και τοποθετούν ευθέως την ευκαιρία για βελτιωμένες πιθανότητες επιβίωσης στην αρμοδιότητα της ιατρικής ομάδας αντιμετώπισης επειγόντων. Βιβλιογραφικές αναφορές: Postma S et al. Prehospital triage in the ambulance reduces infarct size and improves clinical outcome. Am Heart J 2011 Feb; 161:276. Medline abstract (Free) Westerhout CM et al. The influence of time from symptom onset and reperfusion strategy on 1-year survival in STelevation myocardial infarction: A pooled analysis of an early fibrinolytic strategy versus primary percutaneous coronary intervention from CAPTIM and WEST. Am Heart J 2011 Feb; 161:283.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ιατρικάνέα Ο εντατικός έλεγχος της αρτηριακής πίεσης καθυστερεί την εξέλιξη της σχετιζόμενης με την υπέρταση νεφρικής νόσου;

Ίσως, σε ασθενείς με πρωτεϊνουρία. Στην παλαιότερα δημοσιευμένη μελέτη Νεφρικής Νόσου και Υπέρτασης σε Αφρο-Αμερικανούς (ΑΑSK), 1094 μη διαβητικοί μαύροι ασθενείς με χρόνια νεφρική νόσο σχετιζόμενη με την υπέρταση, τυχαιοποιήθηκαν είτε σε εντατικό είτε σε συνήθη έλεγχο της αρτηριακής πίεσης (ΒΡ). Παρά τη σημαντικά χαμηλότερη μέση ΒΡ με την εντατική θεραπεία (130/78 mmHg έναντι 141/86 mm Hg), η σύνθετη έκβαση (50% μείωση του ρυθμού σπειραματικής διήθησης, νεφρική νόσος τελικού σταδίου, ή θάνατος) ήταν παρόμοια στις δύο ομάδες στα 4 έτη. Στην μελέτη AASK, οι ερευνητές συνέκριναν επίσης την ραμιπρίλη, τη μετοπρολόλη και την αμλοδιπίνη ως αρχικές θεραπείες και οι εκβάσεις ήταν καλύτερες με τη ραμιπρίλη. Μετά το πέρας της τυχαιοποιημένης φάσης, οι ασθενείς είχαν παρακολούθηση για ακόμη περίπου 6 έτη σε μια «φάση κοόρτης», κατά τη διάρκεια της οποίας η BP στόχος ήταν < 130/80 mm Hg και όλοι οι ασθενείς έλαβαν ραμιπρίλη (συν άλλα φάρμακα εφόσον ήταν αναγκαίο). Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, η

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

κός έλεγχος της ΒΡ συσχετίσθηκε με μια σημαντικά χαμηλότερη επίπτωση του καταληκτικού σημείου, συγκριτικά με τον συνήθη έλεγχο (σχετικός κίνδυνος [hazard ratio-HR], 0,73). Σε αντίθεση, μεταξύ ασθενών με λόγους πρωτεΐνης προς κρεατινίνη <0,22, ο εντατικός έλεγχος συσχετίσθηκε με μια μη σημαντική υψηλότερη επίπτωση του καταληκτικού σημείου, συγκριτικά με τον συνήθη έλεγχο (HR 1,18). BP παρέμεινε ελαφρώς χαμηλότερη στην αρχική ομάδα εντατικού ελέγχου (κατά ένα μέσο όρο 3 mm Hg συστολικής) συγκριτικά με την ομάδα συνήθους ελέγχου. Οι ερευνητές αναφέρουν τώρα τις τελικές εκβάσεις 10ετίας. Η συχνότητα ενός σύνθετου καταληκτικού σημείου (διπλασιασμός της κρεατινίνης ορού, νεφρική νόσος τελικού σταδίου, ή θάνατος) παρέμεινε παρόμοια μεταξύ των δύο ομάδων – περίπου 7 επεισόδια ανά 100 ανθρωπο-έτη. Παρόλα αυτά, σε ασθενείς των οποίων ο λόγος πρωτεΐνης προς κρεατινίνη κατά την έναρξη ήταν μεγαλύτερος από 0,22 (σε αδρές γραμμές ισοδύναμος με 300 mg πρωτεϊνουρίας ημερησίως), ο εντατι-

Σχόλιο: Συνολικά, η μελέτη AASK δεν υποστηρίζει την ιδέα ότι ένας στόχος ΒΡ 130/80 mm Hg προλαμβάνει την εξέλιξη της υπερτασικής νεφρικής νόσου. Παρόλα αυτά, η υποομάδα των ασθενών με σημαντική πρωτεϊνουρία φάνηκε να ωφελείται από τη μείωση της ΒΡ σε αυτόν τον στόχο και επιπλέον έρευνα θα πρέπει να εστιάσει σε αυτή την υποομάδα. Σύμφωνα με τους συγγραφείς, ο μηχανισμός του σχετιζόμενου με την πρωτεϊνουρία διαφορικού αποτελέσματος δεν είναι ξεκάθαρος. Βιβλιογραφικές αναφορές: Appel LJ et al. Intensive blood-pressure control in hypertensive chronic kidney disease. N Engl J Med 2010 Sep 2; 363:918. (http://dx.doi.org/10.1056/ NEJMoa0910975)

IA ™ET °

H™EI™

°Ú‹ÁÔÚ·. E‡ÎÔÏ·. AÍÈﬁÈÛÙ·...

METP

¶ÔÛÔÙÈÎfi˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚÈÛÌfi˜ (%) ÙË˜ °Ï˘ÎÔ˙˘ÏÈˆÌ¤ÓË˜ AÈÌÔÛÊ·ÈÚ›ÓË˜ A1C ÛÂ ÌfiÏÈ˜ 5 ÌÂ ÙÔ ÌÂÙÚËÙ‹ A1CNow+ ÙË˜ Bayer

...ÌÂ ÌÔÓ·‰ÈÎ¿ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎ¿! ¶ÈÛÙÔÔ›ËÛË NGSP ÁÈ· ÙËÓ ·ÎÚ›‚ÂÈ· ÙˆÓ ·ÔÙÂÏÂÛÌ¿ÙˆÓ

AÔÙÂÏ¤ÛÌ·Ù· ÛÂ 5 ÏÂÙ¿ ÁÈ· ¿ÌÂÛË Ú‡ıÌÈÛË ÙÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜

K¿ıÂ ÌÂÙÚËÙ‹˜ Â›Ó·È ‹‰Ë Ú˘ıÌÈÛÌ¤ÓÔ˜ Î·È ‰ÂÓ ¯ÚÂÈ¿˙ÂÙ·È Î·Ì›· ÂÚ·ÈÙ¤Úˆ Ú‡ıÌÈÛË

MÔÚÂ› Ó· ÌÂÙ·ÊÂÚıÂ› ·ÓÙÔ‡

MÔÚÂ› Ó· ·Ú·ÌÂ›ÓÂÈ 4 Ì‹ÓÂ˜ ÂÎÙﬁ˜ „˘ÁÂ›Ô˘ ¯ˆÚ›˜ Ó· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈËıÂ› XÚÂÈ¿˙ÂÙ·È ÌﬁÏÈ˜ 5 ÌI ·›Ì·ÙÔ˜ AÏ‹ ‰È·‰ÈÎ·Û›· ‰ÂÈÁÌ·ÙÔÏË„›·˜

K˘ÎÏÔÊÔÚÂ› ÛÂ ÛÂÙ ÁÈ· 10 ÌÂÙÚ‹ÛÂÈ˜ AÛıÂÓÂ›˜ Ô˘ ·ÓÙ·ÔÎÚ›ÓÔÓÙ·È ¿ÌÂÛ· ÛÙË Ú‡ıÌÈÛË ÙÔ˘ ‰È·‚‹ÙË ÂÙ˘¯·›ÓÔ˘Ó ÌÂ›ˆÛË 1% ÙË˜ A1C.1,2 H ÌÂ›ˆÛË ÙË˜ A1C Î·Ù¿ 1% ÌÂÈÒÓÂÈ ÙÔÓ Î›Ó‰˘ÓÔ ÂÈÏÔÎÒÓ ÛÙ· Ì¿ÙÈ·, ÛÙÔ˘˜ ÓÂÊÚÔ‡˜ Î·È ÛÙÔ ÓÂ˘ÚÈÎﬁ Û‡ÛÙËÌ· Î·Ù¿ 40%.3

BÈ‚ÏÈÔÁÚ·Ê›·: 1. Miller CD et al., Rapid A1C availability improves clinical decision-making in an urban primary care clinic. Diabetes Care 2003; 26:11581163. 2. Cagliero E et al., Immediate feedback of HbA1C levels improves glycemic control in type 1 and insulin-treated type 2 diabetic patients. Diabetes Care 1999; 22:1785-1789. 3. Centers for Disease Control and Prevention, National diabetes fact sheet: general information and national estimates on diabetes in the United States, 2002, Atlanta, GA: U.S. Department of Health and Human Services, Centers for Disease Control and Prevention, 2003.

ιατρικάνέα

Μια εικόνα των παιδιών με ΔΕΠΥ

Περισσότερα από 4 εκατομμύρια παιδιά στις ΗΠΑ έχουν διαταραχή ελλειμματικής προσοχής- υπερκινητικότητας, και τα περισσότερα έχουν συννοσηρές καταστάσεις. Προκειμένου να εξετάσουν την συννοσηρότητα σε παιδιά με διαταραχή ελλειμματικής προσοχής – υπερκινητικότητας (ΔΕΠ-Υ), οι ερευνητές χρησιμοποίησαν δεδομένα από την Εθνική Έρευνα για την Υγεία των Παιδιών του 2007 για τη διεξαγωγή μιας διαχρονικής ανάλυσης 61.779 παιδιών (εύρος ηλικιών, 6-17 ετών), συμπεριλαμβανομένων και 5028 παιδιών (8%) με αναφερόμενες από τους γονείς διαγνώσεις ΔΕΠ-Υ. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ ήταν σημαντικά πιο πιθανό, συγκριτικά με τα παιδιά χωρίς ΔΕΠ-Υ να εμφανίζουν άλλες νευρο-αναπτυξιακές διαταραχές : δυσκολίες μάθησης (46% έναντι 5%), διαταραχή της διαγωγής (27% έναντι 2%), άγχος (18% έναντι 2%) και κατάθλιψη (14% έναντι 1%). Μόνο το 33% των παιδιών με ΔΕΠ-Υ δεν είχαν καμία άλλη συννοσηρή κατάσταση, 33% είχαν μια συννοσηρότητα και 34% είχαν δύο ή περισσότερες. Τα παιδιά οικογενειών με χαμηλά εισοδήματα ήταν σημαντικά πιο πιθανό συγκριτικά με τα

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

παιδιά εύπορων οικογενειών να έχουν ΔΕΠ-Υ και να έχουν τρεις ή περισσότερες συννοσηρές καταστάσεις. Τα παιδιά με ΔΕΠ-Υ ήταν σημαντικά πιο πιθανό σε σύγκριση με εκείνα χωρίς ΔΕΠ-Υ να επαναλάβουν μια σχολική τάξη (29% έναντι 9%), να έχουν προβλήματα σχετιζόμενα με το σχολείο (69% έναντι 27%), να κάνουν χρήση των υπηρεσιών ψυχικής υγείας (48% έναντι 6%) και να χρησιμοποιούν υπηρεσίες ειδικής εκπαίδευσης (49% έναντι 7%). Σχόλιο: Ο προφανής περιορισμός αυτής της μελέτης είναι ότι βασίζεται σε γονεϊκή αναφορά. Παρόλα αυτά, τα στοιχεία σχετικά με την επίπτωση είναι παρόμοια με αυτά που έχουν αναφερθεί σε άλλες μελέτες. Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι περισσότερα από 4 εκατομμύρια παιδιά στις Η.Π.Α έχουν ΔΕΠΥ, τα περισσότερα έχουν συννοσηρές καταστάσεις και περίπου τα μισά χρησιμοποιούν υπηρεσίες ειδικής εκπαίδευσης και ψυχικής υγείας. Βιβλιογραφικές αναφορές: Larson K et al. Patterns of comorbidity, functioning, and service use for US children with ADHD, 2007. Pediatrics 2011 Mar; 127:462. (http://dx.doi.org/ 10.1542/peds.20100165)

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ιατρικάνέα

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

Η χειρουργική επέμβαση συσχετίσθηκε με σημαντική βελτίωση της υπερτροφίας της αριστεράς κοιλίας. Μπορεί η βαριατρική χειρουργική να βελτιώσει την καρδιακή λειτουργία, και με αυτόν τον τρόπο να μειώσει τους σχετιζόμενους με την παχυσαρκία κινδύνους για καρδιακή ανεπάρκεια, κολπική μαρμαρυγή και καρδιαγγειακό θάνατο; Σε αυτή την προοπτική μελέτη από την Utah, έγινε σύγκριση των καρδιαγγειακών εκβάσεων σε 423 σοβαρά παχύσαρκους ασθενείς οι οποίοι υπεβλήθησαν σε χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης με εκείνες σε 733 ασθενείς με σοβαρή παχυσαρκία χωρίς επέμβαση. Στην παρακολούθηση 2-ετίας, οι ασθενείς με τη γαστρική παράκαμψη είχαν απώλεια βάρους κατά μέσο όρο 44 kg έναντι 3 kg της ομάδας αναφοράς. Η χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης συσχετίσθηκε με βελτιωμένη αρτηριακή πίεση, καρδιακή συχνότητα και εξετάσεις χοληστερόλης και με μειώσεις του δείκτη μάζας αριστεράς κοιλίας (LV) [μέτρο της υπερτροφίας της LV] και του μεγέθους του δεξιού κόλπου στο υπερηχοκαρδιογράφημα. Τα ποσοστά των ασθενών με γαστρική παράκαμψη οι οποίοι πληρούσαν κριτήρια υπερτροφίας LV μειώθηκαν σημαντικά, αλλά παρέμειναν υψηλά (από 64% κατά την έναρξη

σε 56% στα 2 έτη),οι μετρήσεις της λειτουργικότητας της αριστεράς και της δεξιάς κοιλίας (π.χ., κλασματική βράχυνση) επίσης βελτιώθηκαν, παρότι τα κλάσματα εξώθησης δεν ήταν σημαντικά διαφορετικά (63% κατά την έναρξη και 65% στα 2 έτη). Το μέγεθος του αριστερού κόλπου ήταν σταθερό στους ασθενείς με γαστρική παράκαμψη και αυξήθηκε σε εκείνους οι οποίοι δεν είχαν υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση. Σχόλιο: Σε αυτή τη μελέτη, η βαριατρική χειρουργική συσχετίσθηκε με μετρήσιμη βελτίωση της υπερτροφίας της αριστεράς κοιλίας (~ 14% μέση μείωση του δείκτη μάζας LV) και σταθεροποίηση ή ακόμη και μερική υποστροφή δυσμενών καρδιακών μεταβολών σχετιζόμενων με την παχυσαρκία. Σε αντίθεση, οι ασθενείς της ομάδας ελέγχου εμφάνισαν ήπια εξέλιξη της καρδιακής αναδιαμόρφωσης. Οι συγγραφείς υποδεικνύουν ότι οι ευνοϊκές μεταβολές οι οποίες καταγράφηκαν σε αυτή τη μελέτη θα μπορούσαν να εξηγήσουν την μεγαλύτερης διάρκειας επιβίωση μετά από χειρουργικά επαγόμενη απώλεια βάρους.

χειρουργική επέμβαση γαστρικής παράκαμψης βελτιώνει την καρδιακή λειτουργία

Βιβλιογραφικές αναφορές: Owan T et al. Favorable changes in cardiac geometry and function following gastric bypass surgery: 2-year follow-up in the Utah Obesity Study. J Am Coll Cardiol 2011 Feb 8; 57:732. (http://dx.doi.org/ 10.1016/j.jacc.2010.10.017)

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ιατρικάνέα

Συμπεριφορική παρέμβαση για την πρόληψη καρδιαγγειακών συμβαμάτων Ευρήματα από μια μελέτη γνωσιακής – συμπεριφορικής θεραπείας υποστηρίζουν αυξημένη προσοχή σε ψυχοκοινωνικούς παράγοντες σε ασθενείς με στεφανιαία αρτηριακή νόσο. Είναι γνωστό ότι οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες επηρεάζουν τις εκβάσεις σε ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο, αλλά οι μελέτες παρεμβάσεων για την βελτίωση των εκβάσεων μέσω αντιμετώπισης αυτών των παραγόντων έχουν δώσει μικτά αποτελέσματα. Σε αυτή την τυχαιοποιημένη μελέτη, οι ερευνητές μελέτησαν τα αποτελέσματα μιας εντατικής γνωσιακής – συμπεριφορικής παρέμβασης σε 362 ασθενείς (μέση ηλικία 61,5 έτη, 23% γυναίκες) μετά από νοσηλεία για οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου, διαδερμική στεφανιαία παρέμβαση ή παράκαμψη στεφανιαίας αρτηρίας με μόσχευμα, στη Σουηδία μεταξύ 1996 και 2002. Η παρέμβαση συνίστατο σε 20 δομημένες δίωρες συνεδρίες κατά τη διάρκεια ενός έτους σε μικρές ομάδες, αποτελούμενες από άτομα ενός φύλου εστιάζοντας στην μόρφωση, τη φροντίδα του εαυτού, την ανάπτυξη δεξιοτήτων, τη γνωσιακή αναδόμηση και την πνευματική ανάπτυξη. Η μέση παρακολούθηση ήταν >91 μήνες και για τις δύο ομάδες. Συγκριτικά με την ομάδα ελέγχου, η ομάδα της γνωσιακής – συμπεριφορικής ψυχοθεραπείας είχε σημαντικά χαμηλότερο κίνδυνο για θανατηφόρα ή μη θανατηφόρα καρδι-

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

αγγειακά επεισόδια (σχετικός κίνδυνος, 0,59), εντούτοις, η θνησιμότητα από όλα τα αίτια δεν διέφερε σημαντικά μεταξύ των δύο ομάδων. Οι επιδράσεις της παρέμβασης ήταν πιο έντονες σε ασθενείς οι οποίοι παρακολούθησαν τις συνεδρίες με μεγαλύτερη συνέπεια, παρόλο που δεν αναφέρεται η στατιστική σημαντικότητα αυτής της σχέσης «δόσης – αποτελέσματος». Σχόλιο: Το μέγεθος της επίδρασης της ψυχοκοινωνικής παρέμβασης σε αυτή τη μελέτη φαίνεται σχεδόν μη πιστευτά μεγάλο, πιθανόν αντανακλώντας τον σχεδιασμό της μελέτης (π.χ., απουσία τυφλής μεθοδολογίας), ή ακόμη και τυχαίο εύρημα (δηλ., σφάλμα τύπου Ι). Επιπλέον, ο εντατικός χαρακτήρας της παρέμβασης περιορίζει τη δυνατότητα κλιμάκωσης της. Παρόλα αυτά, αυτή η μελέτη θα πρέπει να αυξήσει την συνειδητοποίησή μας σχετικά με τη σημαντικότητα των ψυχοκοινωνικών παραγόντων και παρέχει σημαντική ελπίδα ότι αυτοί οι παράγοντες αποτελούν τροποποιήσιμους στόχους για ασθενείς με στεφανιαία αρτηριακή νόσο.

Βιβλιογραφικές αναφορές: Gulliksson M et al. Randomized controlled trial of cognitive behavioral therapy vs standard treatment to prevent recurrent cardiovascular events in patients with coronary heart disease: Secondary Prevention in Uppsala Primary Health Care project (SUPRIM). Arch Intern Med 2011 Jan 24; 171:134.

ιατρικάνέα Συγκριτική Μελέτη: Επιπλέον κλινικά οφέλη για τους ασθενείς με OAB νώτερη αποτελεσματικότητα του Toviaz (φεσοτεροδίνη), σε σύγκριση με την τολτεροδίνη SR 4mg, απέδειξε συγκριτική μελέτη που παρουσιάστηκε σε συνάντηση της Διεθνούς Εταιρίας για την Εγκράτεια (ICS).

Τα αποτελέσματα μιας άμεσα συγκριτικής (head to head) μελέτης, εξ αρχής σχεδιασμένης να διερευνήσει την ύπαρξη υπεροχής, παρουσιάστηκαν σε συνάντηση της Διεθνούς Εταιρίας για την Εγκράτεια (ICS). Τα αποτελέσματα αυτά έδειξαν την υπεροχή του Toviaz® (φεσοτεροδίνη) 8 mg σε σύγκριση με την τολτεροδίνη SR 4mg στα περισσότερα καταληκτικά σημεία σε ασθενείς με Υπερδραστήρια Ουροδόχο Κύστη (ΟΑΒ), με την ολοκλήρωση της μελέτης, τη 12η εβδομάδα.1 Αυτά τα στοιχεία1 έρχονται να επιβεβαιώσουν τα αποτελέσματα μιας προηγούμενης τυχαιοποιημένης, ελεγχόμενης με εικονικό φάρμακο, άμεσης σύγκρισης μελέτης που είχε συγκρίνει τη φεσοτεροδίνη με την τολτεροδίνη SR 4 mg και η οποία είχε δείξει, σε posthoc ανάλυση, ότι το 64% των ασθενών με Επιτακτική Ακράτεια Ούρων (βάσει ημερολογίου 3 ημερών) χρησιμοποιώντας το Toviaz 8 mg, είχε καταφέρει να παραμένει «στεγνό». (Δεν ανέφεραν καθόλου επεισόδια επιτακτικής ακράτειας τη 12η εβδομάδα2). Σε αυτή τη δημοσιευμένη έρευνα των 12 εβδομάδων2, 1.712 ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν σε αναλογία 2:2:1 στη φεσοτεροδίνη, την τολτεροδίνη SR και το εικονικό φάρμακο. Η φεσοτεροδίνη 8 mg βελτίωσε σημαντικά τα επεισόδια Επιτακτικής Ακράτειας Ούρων τη 12η εβδομάδα (πρωτεύον τελικό σημείο) σε σύγκριση με την τολτεροδίνη SR (p=0.017) και το εικονικό φάρμακο (p<0.001). Σύμφωνα με το 3ήμερο ημερολόγιο ούρησης, το ποσοστό των

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ασθενών που δεν ανέφεραν επιτακτική ακράτεια ήταν σημαντικά υψηλότερο σε ασθενείς που έπαιρναν φεσοτεροδίνη (64%) σε σύγκριση με τολτεροδίνη SR (57.2%) (p=0.015).2 Η φεσοτεροδίνη επίσης παρείχε σημαντικά μεγαλύτερη αύξηση του μέσου αποβαλλόμενου όγκου ούρων (μέση μεταβολή με τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων [LS] 32.9 ml) ανά ούρηση, από την αρχική κατάσταση ως τη 12η εβδομάδα σε σύγκριση με την τολτεροδίνη SR (μέση μεταβολή με τη μέθοδο των ελαχίστων τετραγώνων [LS] μέσης αλλαγής 23.5, p=0.005) ή το εικονικό φάρμακο (LS μέσης αλλαγής 16.8, p<0.001).2 Σε σύγκριση με το εικονικό φάρμακο, η φεσοτεροδίνη μείωσε σημαντικά τον αριθμό ακούσιων ουρήσεων ανά 24 ώρες, τα επεισόδια επιτακτικότητας, σοβαρής επιτακτικότητας και το άθροισμα συχνότητας-επιτακτικότητας ανά 24 ώρες (p<0.001), αλλά δεν έδειξε στατιστική σημαντικότητα στην μείωση του αριθμού των νυχτερινών ουρήσεων.2 (νυκτουρία) Οι ασθενείς που ήταν σε θεραπεία με φεσοτεροδίνη 8 mg είχαν επίσης σημαντική βελτίωση σε όλες τις παραμέτρους της ποιότητας ζωής (ανησυχία, αντιμετώπιση, κοινωνική αλληλεπίδραση, ενόχληση από τα συμπτώματα) σε σύγκριση με τη τολτεροδίνη SR 4 mg, εκτός από την παράμετρο του ύπνου, όπου η διαφορά δεν ήταν στατιστικά σημαντική. Για τις μετρήσεις αυτές χρησιμοποιήθηκαν διάφορα κατάλληλα και εγκεκριμένα

ερωτηματολόγια, όπως το ερωτηματολόγιο της αντίληψης του ασθενούς για την κατάσταση της κύστης (PPBC), η κλίμακα αντίληψης επιτακτικότητας (UPS) και ένα ερω τηματολόγιο για την ΟΑΒ (ΟΑΒ-q). Η αντίληψη των ασθενών για την επίδραση που έχουν τα συμπτώματα της ΟΑΒ στην φυσική και τη συναισθηματική τους ευεξία, είναι πολύ σημαντική για την διαχείριση της νόσου.2 Τόσο η θεραπεία με φεσοτεροδίνη όσο και η θεραπεία με τολτεροδίνη SR 4 mg ήταν καλά ανεκτή σε αυτήν την έρευνα.2 Οι πιο συχνά αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες που προέκυψαν στο γκρουπ της φεσοτεροδίνης ήταν η ξηροστομία (28%), ο πονοκέφαλος (6%) και η δυσκοιλιότητα (5%).2 Ο ερευνητής Dr Tim Schneider ανέφερε, «σε συνδυασμό με προηγούμενα ευρήματα, αυτή η μελέτη αποδεικνύει περαιτέρω την ανώτερη αποτελεσματικότητα της φεσοτεροδίνης σε σύγκριση με την τολτεροδίνη SR, μιας και μπορεί να παρέχει επι-πλέον κλινικά οφέλη στους ασθενείς που πάσχουν από ΟΑΒ. Πολλοί ασθενείς θεωρούν ότι τα συμπτώματα της υπερδραστήριας ουροδόχου κύστης αποτελούν εμπόδιο στην κοινωνικότητά τους, ενώ τους προκαλούν και ντροπή και σύγχυση. Η σημασία του να ελέγχεις τέτοια συμπτώματα δεν πρέπει να υποτιμάται». Να αναφέρουμε ότι, σύμφωνα με τις προβλέψεις μέχρι το 2020, 25,5 εκατομμύρια άνθρωποι άνω των 40 ετών

στη Γερμανία, την Ιταλία, την Ισπανία, τη Σουηδία και το Ηνωμένο Βασίλειο θα έχουν κάποια συμπτώματα ΟΑΒ, και από αυτούς 9 εκατομμύρια θα έχουν Επιτακτική Ακράτεια Ούρων. Το προβλεπόμενο συνολικό κόστος για τα συστήματα υγείας σε αυτές τις χώρες ήταν 5,2 δισεκατομμύρια ευρώ. Το TOVIAZ (Fesoterodine fumarate).

Παραπομπές: 1.

παρουσιαστούν σε ασθενείς με σύνδρομο υπερδραστήριας ουροδόχου κύστης.

tolterodine with rapid onset: a prospective, head-tohead, placebo-controlled trial. Abstract presented at

Αντενδείξεις

ICS/IUGA 2010. Toronto. 2.

Herschorn S, et al. Comparison of fesoterodine and tolterodine extended release for the treatment of overactive bladder: a head-to-head placebocontrolled trial. BJU Int 2009;105(1):58-66.

Eίναι διαθέσιμo σε δόσεις των 4 mg και των 8 mg.3 Η συνιστώμενη δόση έναρξης του Toviaz® (φεσοτεροδίνη) είναι 4 mg μια φορά την ημέρα και με βάση την ατομική ανταπόκριση, η δόση μπορεί να αυξηθεί σε 8 mg μια φορά την ημέρα.3

Kaplan S, et al. Superior efficacy of fesoterodine over

TOVIAZ 4 mg prolonged-release tablets and TOVIAZ 8 mg prolonged-release tablets SPC. 2009.

Θεραπευτικές Ενδείξεις Θεραπεία των συμπτωμάτων (συχνουρία ή/και έπειξη για ούρηση ή/και επιτακτικού τύπου ακράτεια) τα οποία μπορεί να

Υπερευαισθησία στη δραστική ουσία ή στo φυστίκι, στη σόγια ή σε κάποιο από τα έκδοχα, επίσχεση ούρων, γαστρική κατακράτηση, μη ελεγχόμενο γλαύκωμα κλειστής γωνίας, βαριά μυασθένεια, σοβαρή ηπατική δυσλειτουργία (ChildPugh C), ταυτόχρονη χορήγηση ισχυρών αναστολέων του CYP3A4 σε άτομα με μέτρια έως σοβαρή ηπατική ή νεφρική δυσλειτουργία, σοβαρή ελκώδης κολίτιδα, τοξικό μεγάκολο.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ιατρικάνέα Βιταμίνη D

Νέα εντυπωσιακά ευρήματα

Η βιταμίνη D αποτελεί τη μοναδική διατροφική μόδα που δεν υπόκειται στη θνησιγενή μοίρα άλλων «θαυματουργών» ουσιών, αλλά αντιθέτως εδώ και 10 χρόνια τροφοδοτείται από συνεχή εξαιρετικά ερευνητικά ευρήματα. Μόνο πέρυσι δημοσιεύτηκαν 3.100 σχετικές επιστημονικές δημοσιεύσεις. Πέραν του ρόλου της στο μεταβολισμό των οστών, επηρεάζει τη λειτουργία τουλάχιστον 38 άλλων σωματικών ιστών, ασκώντας καθοριστικό έλεγχο στην εκδήλωση ή εξέλιξη νόσων όπως διαβήτης, οστεοπόρωση, άνοια, σκλήρυνση κατά πλάκας, πάρκινσον και καρκίνος. Τα παραδείγματα είναι άφθονα: πρόσφατη μεταανάλυση που δημοσιεύτηκε στο British Medical Journal και συνεκτίμησε τα αποτελέσματα όλων των σχετικών διπλών τυφλών κλινικών δοκιμών, κατέληξε ότι η χορήγηση υψηλών δόσεων βιταμίνης D (700–1000 IU ημερησίως) μειώνει κατά 23% τις πτώσεις των ηλικιωμένων, δράση που οφείλεται στη βελτίωση του νευρομυϊκού συντονισμού. Σημειώνουμε ότι οι πτώσεις αποτελούν την κύρια αιτία οστεοπορωτικών καταγμάτων (1). Τα σύγχρονα φάρμακα κατά της οστεοπόρωσης (διφωσφονικά) δε δρουν προλαμβάνοντας τις πτώσεις, αλλά προσφέρουν παθητική ασφάλεια ενισχύοντας την οστική μάζα. Και σε αυτήν την περίπτωση η βιταμίνη D μπορεί να αναδειχθεί σε πολύτιμο σύμμαχο των γυναικών: επιστήμονες από το Kings College του Λονδίνου διαπίστωσαν ότι τα διφωσφονικά ενισχύουν την οστική μάζα του ισχίου (λεκάνη) μόνο σε όσες γυναίκες έχουν επαρκή επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα τους (>30 ng/ml) (2). Δεν είναι τυχαίο ότι το 2010 η Επιστημονική Επιτροπή της Καναδικής Εταιρείας Οστεοπόρωσης αναθεώρησε τις συστάσεις ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

της και προτείνει πλέον τη χρήση συμπληρωμάτων βιταμίνης D3 σε ημερήσιες δόσεις από 800 έως 2000 IU (3). Κάτι που αξίζει να σημειωθεί είναι ότι αυτά τα ευρήματα αφορούν κυρίως τη ζωϊκής προέλευσης βιταμίνη D, δηλαδή τη D3 και όχι τη D2, η οποία υπολείπεται κατά 70% σε βιολογική δραστικότητα (4). Ακόμα πιο εντυπωσιακά είναι τα πρόσφατα επιδημιολογικά ευρήματα που αφορούν τη σχέση βιταμίνης D και καρκίνου. Ερευνητές από το Νορβηγικό Αντικαρκινικό Ινστιτούτο διαπίστωσαν ότι η επιβίωση αντρών με εγκατεστημένο καρκίνο του προστάτη σχετιζόταν άμεσα με τα επίπεδα βιταμίνης D του αίματός τους. Συγκεκριμένα, σε όσους καρκινοπαθείς οι τιμές βιταμίνης D στο αίμα ήταν άνω των 32 ng/ml, οι πιθανότητες θανάτου, στους 44 μήνες που διήρκησε η μελέτη (μ.ο.), ήταν μειωμένες κατά 70% σε σχέση με όσους είχαν 20 ng/ml (5). Παρόμοια ευρήματα δημοσιεύτηκαν προσφάτως και για τον κίνδυνο θανάτου από καρκίνο του μαστού σε γυναίκες άνω των 50 ετών, με τις πιθανότητες μετάστασης ή θανάτου για όσες είχαν υψηλά επίπεδα βιταμίνης D να είναι μειωμένες

κατά 70% και 60% αντίστοιχα (6). Δυστυχώς ακόμα και σε ηλιόλουστες χώρες όπως η Ελλάδα, τα επίπεδα βιταμίνης D στο αίμα δεν ξεπερνούν τα 28 ng/ml ακόμα και το καλοκαίρι, ενώ το χειμώνα μπορεί να πέσουν και κάτω από τα 10 ng (7). Σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία, οι ικανές συγκεντρώσεις των 30 με 40 ng/ml στο αίμα επιτυγχάνονται με καθημερινή πρόσληψη 1.000 με 2.000 IU βιταμίνης D3. Βιβλιογραφία 1.

3. 4. 5. 6. 7.

Bischoff-Ferrari H, Dawson-Hughes B, Stahhelinh H et al. Fall prevention with supplemental and active forms of vitamin D: a meta-analysis of randomized controlled trials. BMJ, 2009, 339: b3692 Deane A, Constancio L, Fogelman I et al. The impact of vitamin D status on changes in bone mineral density during treatment with biphosphonates and after discontinuation folloeing long-term use in postmenopausal osteoporosis. BMC Musc Dis, 2007, 8:3, doi:10. 1186/1471-2474-8-3 Vitamin D in adult health and disease: a review and guideline statement from Osteoporosis Canada. CMAJ, 2010, 182, 1315-19. Armas L, Hollis B and Heaney R. Vitamin D2 is much less effective than vitamin D3 in humans. JCEM, 2004, 89, 5387-91. Tretli S, Hernes E, Berg J et al. Association between serum 25(OH)D and death from prostate cancer. Br. J Can, 2009, 100, 450-4. Goodwin P, Ennis M, Pritchard K et al. Prognostic effects of 25-hydroxyvitamin D levels in early breast cancer. J Clin Oncol, 2009, 27, 3757-63. Lapatsanis D, Moulas A, Cholevas V et al. Vitamin D: a necessity for children and adolescents in Greece. Calcif Tissue Int, 2005, 77, 348-55.

Νέα θεραπεία πρώτης γραμμής Χρόνια Μυελογενής Λευχαιμία (ΧΜΛ) θεωρείται η λευχαιμία των ηλικιωμένων. Διαγιγνώσκεται συνηθέστερα σε άτομα ηλικίας 60-65 ετών, με συχνότητα 1-2 περιστατικά ανά 100.000. Ωστόσο, ενώ κάποτε, η ΧΜΛ αποτελούσε θανατηφόρο νόσημα, σήμερα, οι εξελίξεις στη φαρμακευτική θεραπεία, βελτιώνουν διαρκώς την επιβίωση των ασθενών. «Το προφίλ της ΧΜΛ, ενός από τους τέσσερις συνηθέστερους τύπους λευχαιμίας, έχει αλλάξει δραματικά τα τελευταία χρόνια με την εισαγωγή των στοχευμένων θεραπειών. Ο επιπολασμός της αυξάνεται καθώς οι ασθενείς ζουν περισσότερο», σχολιάζει ο Καθηγητής Michele Baccarani από το Πανεπιστήμιο της Μπολόνια στην Ιταλία. Ο Καθηγητής υπήρξε επικεφαλής της μελέτης DASISION, όπου ένας νέος αναστολέας της BCR-ABL, με το όνομα dasatinib συγκρίθηκε με το imatinib, σε ασθενείς με ΧΦ-ΧΜΛ που δεν είχαν λάβει προηγούμενη θεραπεία. Το dasatinib έδειξε ανώτερη αποτελεσματικότητα, με υψηλότερα και ταχύτερα ποσοστά μοριακής και επιβεβαιωμένης κυτταρογενετικής ανταπόκρισης (CCyR) συγκριτικά με το imatinib, στους 12 μήνες, στους νεοδιαγνωσμένους ασθενείς με ΧΦ-ΧΜΛ. Ποσοστό 77% των ασθενών με dasatinib, έναντι 66% των ασθενών με imatinib, πέτυχαν το κύριο καταληκτικό σημείο της επιβεβαιωμένης CCyR. Με αυτά τα δεδομένα, το dasatinib συνιστά μια επιπλέον επιλογή για τη Νεοδιαγνωσμένη ΧΜΛ σε χρόνια φάση, παρέχοντας στους ασθενείς την ευκολία της από του στόματος λήψης, μία φορά την ημέρα, ανεξάρτητα από τη λήψη τροφής. «Η Ευρωπαϊκή Άδεια Κυκλοφορίας και τα αποτελέσματα της μελέτης DASISION επιβεβαιώνουν το ρόλο του dasatinib ως επιλογής στη θεραπεία πρώτης γραμμής της θετικής στο χρωμόσωμα Philadelphia χρόνιας μυελοειδούς λευχαιμίας», πρόσθεσε ο Καθηγητής Baccarani. Τα αποτελέσματα της ανοιχτής, Φάσης-3, μελέτης DASISION παρουσιάστηκαν ως έκτακτη περίληψη στην 46η Ετήσια Συνάντηση της Αμερικανικής Εταιρείας Κλινικής Ογκολογίας, στη διάρκεια της ενότητας των Καλύτερων Περιλήψεων του Προεδρικού Συμποσίου στο 15ο Συνέδριο της ΕΗΑ και δημοσιεύθηκαν στο The New England Journal of Medicine τον Ιούνιο του 2010. «Η Άδεια Κυκλοφορίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποτελεί μία σημαντική εξέλιξη για τους πάσχοντες από ΧΜΛ και τους γιατρούς τους στην Ευρώπη, που έχουν τώρα μια επιλογή, η οποία έχει βελτιωμένη ανταπόκριση σε σχέση με το imatinib και προσφέρει την ευκολία της λήψης δόσης μία φορά την ημέρα, ανεξαρτήτως από τη λήψη τροφής», είπε ο Elliott Sigal, Executive Vice President, CSO & Πρόεδρος, R&D, Bristol-Myers Squibb.

Νέο φάρμακο για το διαβήτη τύπου 2 Onglyza® δισκία Tο Onglyza ανήκει στην κατηγορία των αναστολέων του DPP-4. Ενδείκνυται Η Αλέκτωρ Φαρμακευτική ανακοινώνει

ως επιπρόσθετη θεραπεία συνδυασμού

τη κυκλοφορία στην κυπριακή αγορά

με μετφορμίνη ή σουλφονυλουρία ή

του Onglyza 5 mg δισκία (σαξαγλιπτίνη),

θειαζολινεδιόνη, όταν η μονοθεραπεία

ενός νέου φαρμάκου για τη θεραπεία του

με αυτά τα φάρμακα, σε συνδυασμό με

διαβήτη τύπου 2 από την Bristol-Myers

δίαιτα και άσκηση, δεν παρέχει ικανοποι-

Squibb και την AstraZeneca.

ητικό γλυκαιμικό έλεγχο. 49

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ιατρικάνέα

Αγγίζοντας την Καρδιά του Εγκεφαλικού

Στη διεθνή εκστρατεία κατά της κολπικής μαρμαρυγής και του σχετιζόμενου με αυτή αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, συμμετέχει η παγκοσμίου φήμης ηθοποιός Jane Seymour. Η ηθοποιός, έχοντας ζήσει και η ίδια στο οικογενειακό της περιβάλλον τις τραγικές επιπτώσεις του εγκεφαλικού επεισοδίου που σχετίζεται με την κολπική μαρμαρυγή, στηρίζει την εκστρατεία 1 Mission 1 Million – Αγγίζοντας την Καρδιά

του Εγκεφαλικού, την πρώτη προσπάθεια στο είδος της, για την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τη νόσο. «Συμμετέχω στην εκστρατεία 1 Mission 1 Million – Αγγίζοντας την Καρδιά του Εγκεφαλικού για πολύ προσωπικούς λόγους. Η μητέρα μου έπασχε από ΚΜ και υπέστη εγκεφαλικό επεισόδιο», δήλωσε η ηθοποιός. «Οποιοσδήποτε έχει χρειαστεί να παρέχει φροντίδα σε άτομο που έχει υποστεί εγκεφαλικό επεισόδιο, γνωρίζει πόσο εξουθενωτικά και τρομακτικά μπορεί να είναι αυτά τα εγκεφαλικά επεισόδια. Είναι απαραίτητη η ανάγκη να ενημερωθεί το κοινό για την κολπική μαρμαρυγή και το πώς αυτή σχετίζεται με το

εγκεφαλικό επεισόδιο. Μέσω της εκστρατείας 1 Mission 1 Million – Αγγίζοντας την Καρδιά του Εγκεφαλικού, το κοινό μπορεί να βοηθήσει ενεργά στην πρόληψη 1 εκατομμυρίου εγκεφαλικών επεισοδίων που σχετίζονται με την κολπική μαρμαρυγή, συμμετέχοντας απλά και μόνο στη διαδικτυακή ψηφοφορία», πρόσθεσε. Η πρόσφατη έρευνα «SPEAK about AF» για την κολπική μαρμαρυγή σε 3.700 συμμετέχοντες, αποκάλυψε ότι απαιτείται περισσότερη εκπαίδευση αναφορικά με τη σχέση της κολπικής μαρμαρυγής και του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Συγκεκριμένα, έδειξε ότι: Η κολπική μαρμαρυγή έχει αρνητική επίπτωση στις ζωές των ατόμων που πάσχουν. Ενώ οι ιατροί γνωρίζουν τον κίνδυνο εκδήλωσης εγκεφαλικού επεισοδίου που σχετίζεται με την ΚΜ, τα άτομα με ΚΜ δεν αντιλαμβάνονται πλήρως τον κίνδυνο στον οποίο βρίσκονται. Είναι αναγκαίο να παρασχεθούν περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τον κίνδυνο του εγκεφαλικού επεισοδίου που σχετίζεται με την ΚΜ και να χρησιμοποιηθούν νέα κανάλια επικοινωνίας με τους πάσχοντες από ΚΜ. Με την πάροδο του χρόνου και με περισσότερη ενημέρωση, τα άτομα με ΚΜ αισθάνονται λιγότερη ανησυχία και ελέγχουν περισσότερο τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίζονται την πρόληψη ενός εγκεφαλικού επεισοδίου. Η παγκόσμια αυτή πρωτοβουλία θα παρέχει έως και 1 εκατομμύριο ευρώ για την υλοποίηση προγραμμάτων που θα αναδειχθούν από την ψηφοφορία του κοινού.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

Αποτελεσματικότητα της θεραπείας με ινφλιξιμάμπη σε ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή ελκώδη κολίτιδα

Βάσει των δεδομένων μιας νέας μελέτης που παρουσιάστηκαν στο 6ο Συνέδριο της Ευρωπαϊκής Οργάνωσης για την Έρευνα της Νόσου του Crohn και της Κολίτιδας, οι ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή ελκώδη κολίτιδα (ΕΚ), που απέτυχαν να ανταποκριθούν στα κορτικοστεροειδή είχαν μεγαλύτερη πιθανότητα να επιτύχουν ελεύθερη στεροειδών ύφεση με θεραπεία με ινφλιξιμάμπη σε συνδυασμό με αζαθειοπρίνη (AZA) συγκριτικά με εκείνους που έλαβαν μία από τις δύο θεραπείες ως μονοθεραπεία. Η μελέτη UC SUCCESS’ (Schering Ulcerative Colitis Comparative & Efficacy Safety Study) έδειξε επίσης ότι μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών που υπεβλήθηκαν σε θεραπευτική στρατηγι-

κή βασισμένη στην ινφλιξιμάμπη πέτυχαν κλινική ανταπόκριση και επούλωση του βλεννογόνου συγκριτικά με εκείνους που έλαβαν μονοθεραπεία με αζαθειοπρίνη. «Τα συγκεκριμένα δεδομένα δείχνουν ότι η εισαγωγή της ινφλιξιμάμπης στη θεραπευτική στρατηγική βελτίωσε τις κλινικές εκβάσεις στα άτομα που έπασχαν από μέτρια έως σοβαρή ελκώδη κολίτιδα και δεν ανταποκρίνονταν πλέον στα κορτικοστεροειδή», ανέφερε ο Remo Panaccione, MD, FRCPC, διευθυντής της Κλινικής Φλεγμονωδών Νόσων του Εντέρου και επικεφαλής του Εκπαιδευτικού Προγράμματος Γαστρεντερολογίας στο Πανεπιστήμιο του Καλγκάρι στην Αλμπέρτα του Καναδά, και κύριος ερευνητής. «Τα εν λόγω ευρήματα είναι

ενθαρρυντικά τόσο για τα άτομα που υποφέρουν από ΕΚ όσο και για τους κλινικούς ιατρούς που δραστηριοποιούνται στην έρευνα, διάγνωση και θεραπεία των φλεγμονωδών νόσων του εντέρου». «Η συγκεκριμένη μελέτη έδειξε ότι η θεραπεία με ινφλιξιμάμπη, ως μονοθεραπεία ή σε συνδυασμό με αζαθειοπρίνη, ήταν περισσότερο πιθανό να επάγει κλινική ανταπόκριση και επούλωση του βλεννογόνου σε ασθενείς με μέτρια έως σοβαρή ελκώδη κολίτιδα συγκριτικά με τη μονοθεραπεία με αζαθειοπρίνη», ανέφερε ο Paul Rutgeerts MD, PhD, FRCP, επικεφαλής της κλινικής και ερευνητικής ομάδας Ιδιοπαθών Φλεμονωδών Νόσων του Εντέρου (ΙΦΝΕ) στο Πανεπιστήμιο του Leuven στο Βέλγιο, και ερευνητής της μελέτης.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ιατρικάνέα

Νέος υπερυπολογιστής στο Τεχνικό Πανεπιστήμιο της Δανίας θα εξετάσει νέα γονίδια

ΠΗΓΗ: Technical University of Denmark (DTU), AlphaGalileo Foundation Με 4.000 φορές περισσότερη μνήμη από ένα συνηθισμένο υπολογιστή, ο νέος υπερυπολογιστής DTU επιτρέπει στους ερευνητές να εντοπίζουν γρήγορα νέα γονίδια και πρωτεΐνες που μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικές βιομηχανικές διεργασίες βιώσιμης βιοτεχνολογίας. Ο υπολογιστής, ο οποίος είναι ένα μοντέλο Altix UV 1000 που διατίθεται από το SGI, έχει ονομαστεί «Anakyklosis», από την ελληνική λέξη ανακύκλωση. Το όνομά του αντικατοπτρίζει τη σημασία του για ένα βιολογικά βιώσιμο μέλλον. « Η Βιολογία Συστημάτων περιλαμβάνει μια έρευνα που συνδυάζει και ενσωματώνει εξαιρετικά μεγάλα σύνολα δεδομένων, συμπεριλαμβανομένων των γενετικών πληροφοριών». Ο νέος υπερυπολογιστής έχει μια τεράστια «κοινή μνήμη», η οποία μας δίνει τη δυνατότητα να χειριζόμαστε αυτά τα δεδομένα πιο γρήγορα και πιο ευέλικτα. Οι δυνατότητες του υπολογιστή θα επεκτείνει σημαντικά την ικανότητά μας να απαντήσουμε τα βασικά βιολογικά ερωτήματα που αντιμετωπίζουμε, όπως για παράδειγμα πως μπορεί ένα κύτταρο να παραγάγει κάτι που δεν προοριζόταν αρχικά να παράγει» εξηγεί ο Soren Brunak, διευθυντής στο Κέντρο Ανάλυσης Βιολογικών Αλληλουχιών στο DTU Συστημάτων Ανάλυσης, ο υπολογιστής «Anakyklosis» έχει ήδη συνδεθεί και με άλλους υπερυπολογιστές. «Έχει γίνει πια επιτακτική η ανάγκη για μεγαλύτερους και ταχύτερους υπολογιστές λόγω της ανάπτυξης του ερευνητικού πεδίου της μεταγονιδιωματικής. Ασχολείται με τη χαρτογράφηση ολόκληρου του πε-

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ριεχομένου του γονιδιώματος των βακτηριακών κοινοτήτων, όπως αυτών που συναντώνται σε βαθείς ωκεανούς, σε υγρά απόβλητα ή στα έντερά μας. Το ποσοστό των δεδομένων που προκύπτουν είναι αρκετές χιλιάδες φορές μεγαλύτερο από ολόκληρο το ανθρώπινο γονιδίωμα» λέει ο ανώτερος ερευνητής Nikolaj Blom από το Novo Nordisk Foundation Centre for Biosustainability στο DTU, το οποίο έχει χρηματοδοτήσει τον υπολογιστή. Τα βιολογικά συστήματα μεταγονιδιωματικής θα είναι μία από τις έξι κύριες περιοχές έρευνας και ο υπερυπολογιστής θα είναι μέρος της έρευνας του κέντρου για νέα ένζυμα για τη βιομηχανία της βιοτεχνολογίας και την κατασκευή βιολογικών εργοστασίων κυττάρων. Ο στόχος της έρευνας του κέντρου είναι να γίνει δυνατή η παραγωγή των χημικών ουσιών του μέλλοντος σε ζωντανά κύτταρα από φθηνές και βιώσιμες πρώτες ύλες και, επομένως, η μείωση της παγκόσμιας εξάρτησης από το πετρέλαιο. «Είναι κυρίως η μνήμη των υπολογιστών μας που περιορίζει προς το παρόν τον όγκο των δεδομένων που μπορούμε να επεξεργαστούμε κάθε φορά και, συνεπώς, την ταχύτητα με την οποία μπορούμε να σημειώσουμε πρόοδο στην ανάλυσή μας», λέει ο Thomas Sicheritz-Ponten, ο οποίος θα διευθύνει την έρευνα στη μεταγονοδιωματική στο Novo Nordisk Foundation Centre for Biosustainability. Ο «υπολογιστής Anakyklosis μπορεί να συγκρατήσει στη μνήμη 2500 ανθρώπινα γονιδιώματα ταυτόχρονα, επομένως δημιουργεί νέες ευκαιρίες για την έρευνα των βιολογικών συστημάτων».

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ 10 χρόνια του Τμήματος Πυρηνικής Ιατρικής στο Ογκολογικό Κέντρο Τράπεζας Κύπρου Λειτουργία καινούργιας τομογραφικής γάμμα-κάμερας τύπου SPECT/CT

Από την 1η Ιουνίου 2011 λειτουργεί στο Τμήμα Πυρηνικής Ιατρικής του Ογκολογικού Κέντρου Τράπεζας Κύπρου, τομογραφική γάμμα κάμερα τύπου SPECT/CT, την πρώτη του είδους στην Κύπρο. Η γάμμα κάμερα τύπου SPECT/CT έχει τη δυνατότητα να διενεργεί, πέραν των κλασσικών εξετάσεων πυρηνικής ιατρικής, τομογραφικές εξετάσεις που μπορούν να συνδυαστούν με εξέταση ακτινολογικής αξονικής τομογραφίας για καλύτερο ανατομικό προσδιορισμό των ευρημάτων του σπινθηρογραφήματος. Το Τμήμα άρχισε να λειτουργεί την 1η Ιουλίου 2001. Στο τμήμα προσφέρονται υπηρεσίες πυρηνικής ιατρικής συμπεριλαμβανομένων θεραπειών Ιωδίου-131 σε ασθενείς με καρκίνο του θυρεοειδούς. Ταυτόχρονα λειτουργεί η κλινική καρκίνου του θυρεοειδούς που περιλαμβάνει την κλινική παρακολούθηση των ασθενών με καρκίνο του θυρεοειδούς. Υπεύθυνος τμήματος είναι ο πυρηνικός ιατρός Δρ. Σάββας Φράγκος. Κατά την διάρκεια των δέκα ετών λειτουργίας του Τμήματος πέραν των 9.500 ασθενών έχουν υποβληθεί σε διαγνωστικές εξετάσεις πυρηνικής ιατρικής, οι περισσότεροι σε εξετάσεις σπινθηρογραφήματος οστών. Κατά την ίδια περίοδο 620 ασθενείς έχουν υποβληθεί σε θεραπεία με Ιώδιο-131 λόγω κακοήθειας στον θυρεοειδή, ενώ οι ασθενείς αυτοί παρακολουθούνται στην κλινική καρκίνου του θυρεοειδούς σε τακτά χρονικά διαστήματα. Έχουν πραγματοποιηθεί επίσης δύο εξειδικευμένες θεραπείες με MIBG. Το Τμήμα έχει επιστημονικές παρουσιάσεις σε διάφορα συνέδρια συμπεριλαμβανομένων τριών Ευρωπαϊκών Συνεδρίων Πυρηνικής Ιατρικής, στο 2ο Διεθνές Συνέδριο Θεραπειών με Ραδιοφάρμακα καθώς και στο Βρετανικό Χειρουργικό Συνέδριο Ενδοκρινών Αδένων. Με την ευκαιρία συμπλήρωσης 10 χρόνων λειτουργίας του Τμήματος Πυρηνικής Ιατρικής και την εγκατάσταση του μηχανήματος SPECT/CT, πραγματοποιείται το Σάββατο 9 Ιουλίου 2011 στο Εκπαιδευτικό Κέντρο της Τράπεζας Κύπρου στα Λατσιά, εκδήλωση με την συμμετοχή του Προέδρου της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Πυρηνικής Ιατρικής (European Association of Nuclear Medicine), Patrick Bourguet και του Πυρηνικού Ιατρού στο Πανεπιστήμιο του Cambridge, John Buscombe. Κατά την διάρκεια της εκδήλωσης θα γίνουν επιστημονικές παρουσιάσεις. 53

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ιατρικάνέα

H Biogen Idec έλαβε έγκριση στην ευρωπαϊκή ένωση για το AVONEX PEN®

Zug, Ελβετία - 7 Ιουνίου 2011 – Η Biogen

πεία ασθενών με υποτροπιάζουσα ΠΣ. Η

Idec (NASDAQ: BIIB) ανακοίνωσε σήμε-

Biogen Idec σχεδίασε το AVONEX PEN για

ρα ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (EC) ενέ-

να βελτιώσει την ευκολία χορήγησης του

κρινε το AVONEX PEN για ασθενείς με

AVONEX απλοποιώντας την ένεση, συμ-

υποτροπιάζουσα ΠΣ (MS) και ασθενείς

βάλλοντας στη μείωση του άγχους για

με ένα μόνο απομυελινωτικό επεισόδιο.

την ένεση αλλά και της ανεξαρτησίας των

«Στη Biogen Idec, η δέσμευσή μας απέ-

ασθενών. Το AVONEX PEN ενσωματώνει

ναντι στην κοινότητα των πασχόντων

την προγεμισμένη σύριγγα του AVONEX

από ΠΣ είναι ακλόνητη. Προσπαθούμε να καλύψουμε τις ανάγκες όλων των ασθενών με ΠΣ αξιοποιώντας την εκτεταμένη εμπειρία μας στη νευρολογία και εστιάζοντας στην έρευνα και την καινοτομία»

και θα συνοδεύεται από βελόνα διαμέτρου 25 gauge και μήκους 16 χιλιοστών. Αυτή η βελόνα έχει δημιουργηθεί ειδικά για το AVONEX PEN και είναι μικρότερη από τη βελόνα του AVONEX PFS.

{

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την πρώτη ενδομυϊκή συσκευή αυτοχορήγησης, μιας χρήσης, η οποία σχεδιάστηκε για να διευκολύνει τη χορήγηση του Avonex

}

οποίοι χρησιμοποιούσαν το AVONEX PFS για τουλάχιστον 12 εβδομάδες πριν από την είσοδο τους στη μελέτη. Η αποτελεσματικότητα του AVONEX PEN αξιολογήθηκε μέσω αντικειμενικών και υποκειμενικών εκτιμήσεων των βασικών πτυχών της χρήσης του AVONEX PEN από τους

δήλωσε ο Douglas E. Williams, Ph.D.,

Το AVONEX PEN αποτελείται από μια

εκτελεστικός αντιπρόεδρος έρευνας και

προστατευτική ασπίδα που κρύβει τη

ασθενείς. Tο συνολικό ποσοστό επιτυ-

ανάπτυξης στην Biogen Idec. «Για πάνω

βελόνα πριν από την ένεση, ένα μηχανι-

χίας των ασθενών με ΠΣ που χρησιμο-

από 10 χρόνια το AVONEX ήταν η θερα-

σμό αυτοματοποιημένης εισαγωγής της

ποίησαν το AVONEX PEN άγγιξε το 89%.

πεία εκλογής για πολλούς ασθενείς με

βελόνας και απελευθέρωσης του φαρ-

Στην ίδια μελέτη, το 94 % των ασθενών

ΠΣ οι οποίοι προτιμούν την ευκολία της

μάκου και διάμετρο και μήκος κατάλλη-

εξέφρασαν την προτίμησή τους για το

εβδομαδιαίας χορήγησης σε συνδυασμό

λα για τη σταθεροποίηση της συσκευής

AVONEX PEN έναντι του AVONEX PFS.

με την αποδεδειγμένη αποτελεσματικό-

αυτοχορήγησης κατά τη διαδικασία της

Η Biogen Idec, θα αρχίσει να διαθέτει το

τητα και ένα καλά καθιερωμένο προφίλ

ένεσης. Επιπρόσθετα ενσωματώνει ένα

AVONEX PEN εντός της Ευρώπης κατά τις

μηχανισμό ασφαλείας που αποτρέπει

προσεχείς εβδομάδες.

ασφάλειας. Δεν πιστεύουμε απλά πως το AVONEX PEN θα διευκολύνει τη θεραπεία με AVONEX, αλλά μπορεί επίσης να βοηθήσει κάποιους ασθενείς να ανακουφιστούν από το άγχος της ένεσης».

σφάλματα κατά τη διαδικασία της ένεσης, και ένα κυκλικό παράθυρο-οθόνη

Τα επόμενα βήματα ώστε να διατεθεί το

που επιβεβαιώνει την ολοκλήρωση της

προϊόν και στην Κύπρο έχουν ως εξής:

έγχυσης. Η έγκριση από την ευρωπαϊκή στηρίζεται, εν μέρει, σε μια

Θα κατατεθεί από το τμήμα κανονιστικών

Το AVONEX PEN (AVONEX 30mcg/50ml

ανοιχτή, πολυκεντρική μελέτη φάσης 3β,

υποθέσεων της εταιρείας μας ο φάκελος

ενέσιμο διάλυμα, σε προγεμισμένη πένα)

η οποία αξιολόγησε την ασφάλεια και την

του Avonex Pen ώστε να πάρουμε κω-

είναι η πρώτη ενδομυϊκή συσκευή αυ-

αποτελεσματικότητα του AVONEX PEN. Η

δικό και κατόπιν θα καταθέσουμε για να

τοχορήγησης μιας χρήσης, για τη θερα-

μελέτη περιελάμβανε ασθενείς με ΠΣ οι

πάρουμε τιμή.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

επιτροπή

ιατρικάνέα

Biogen Idec (NASDAQ: BIIB) ανακοίνωσε τα αποτελέσματα από μια τυχαιοποιημένη, πολυκεντρική, τυφλή ως προς τη δόση κλινική μελέτη η οποία αξιολόγησε την επίδραση της τιτλοποίηση της δόσης ή της σταδιακής αύξησης της δόσης του AVONEX (R) (ιντερφερόνη βήτα-1α) στα γριπώδη συμπτώματα. Τα στοιχεία υποδεικνύουν πως η τιτλοποίηση του AVONEX για διάστημα 3 εβδομάδων είχε ως αποτέλεσμα τη μείωση της βαρύτητας των συμπτωμάτων της γρίπης κατά 76% συγκριτικά με τη μη τιτλοποίηση, (p < 0,001) (σύγκριση έγινε στις τιμές που καταγράφηκαν προ της ένεσης και 4-6 ώρες μετά την ένεση). Η μελέτη έδειξε επίσης ότι η τιτλοποίηση για διάστημα έξι εβδομάδων οδήγησε σε μείωση της βαρύτητας των συμπτωμάτων της γρίπης κατά 50 % συγκριτικά με τη μη τιτλοποίηση (p <0,001). Τα στοιχεία αυτά παρουσιάστηκαν στο 2011 Annual Meeting of the Consortium of Multiple Sclerosis Centers. «Κάποιοι γιατροί τιτλοποιούσαν και στο παρελθόν βασιζόμενοι στην εμπειρία τους με τις ιντερφερόνες. Παραταύτα οι ενδείξεις για το οφέλος της τιτλοποίησης ήταν περιορισμένες σύμφωνα με τον Elliot Frohman, MD, Ph.D., Καθηγητή Νευρολογίας, Neurotherapeutics και Οφθαλμολογίας στο UT Southwestern Medical Center στο Ντάλας, και μέλος του advisory board του AVONEX στις ΗΠΑ.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

«Έχουμε πλέον ισχυρά δεδομένα που δείχνουν ότι οι ασθενείς που τιτλοποιούνται στο AVONEX παρουσιάζουν μείωση στη βαρύτητα αλλά και στην επίπτωση των συμπτωμάτων της γρίπης.” Τα γριππώδη συμπτώματα (π.χ. πυρετός, ρίγη, πονοκέφαλος, μυϊκοί πόνοι και κόπωση) φαίνεται να συσχετίζονται με τη θεραπεία με ιντερφερόνες, και οι γιατροί χρησιμοποιούν διάφορες τακτικές για την ανακούφιση αυτών των συμπτωμάτων. Η Biogen Idec διεξήγαγε μια μελέτη τιτλοποίησης του ΑVONEX για να διερευνήσει την επίδραση της τιτλοποίησης στη βαρύτητα αλλά και την επίπτωση των συμπτωμάτων γρίπης. «Το AVONEX συνταγογραφείται για τη θεραπεία της ΠΣ εδώ και 15 χρόνια και συνεχίζει να προσφέρει ελπίδα στους ασθε-

νείς που πάσχουν από αυτή τη νόσο», δήλωσε ο Aaron Deykin, MD, διευθυντής του τμήματος ανάπτυξης Νευρολογίας στη Biogen Idec. «Τα ευρήματα από τη μελέτη τιτλοποίησης συμπληρώνουν τα στοιχεία αποτελεσματικότητας και ασφάλειας του AVONEX από την κυκλοφορία του προϊόντος και τα στοιχεία αυτά ίσως εμπλουτίσουν τις γνώσεις των ιατρών και καθοδηγήσουν την τακτική έναρξης του AVONEΧ». Σχετικά με τη μελέτη Διεξήχθη μια τυχαιοποιημένη, πολυκεντρική, τυφλή ως προς τη δόση μελέτη (n = 234), διάρκειας οκτώ εβδομάδων (με περαιτέρω παρακολούθηση δύο εβδομάδων), για την αξιολόγηση της επίδρασης της τιτλοποίησης στη βαρύτητα και την επίπτωση των συμπτωμάτων της γρίπης

ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ

H Biogen Idec αναφέρει θετικά αποτελέσματα από τη μελέτη τιτλοποίησης του AVONEX στο 2011 Annual Meeting of the Consortium of Multiple Sclerosis Centers-Τα δεδομένα δείχνουν ότι η τιτλοποίηση του AVONEX οδηγεί σε μείωση της βαρύτητας των συμπτωμάτων γρίπης.

που σχετίζονται με το AVONEX. Το κύριο τελικό σημείο της μελέτης ήταν η μεταβολή στη συνολική βαθμολογία της βαρύτητας των συμπτωμάτων της γρίπης στα χρονικά σημεία προ της ένεσης συγκριτικά με 4-6 ώρες μετά την ένεση. Υγιείς εθελοντές τυχαιοποιήθηκαν σε μία από τις παρακάτω τρεις ομάδες θεραπείας Τιτλοποίηση διάρκειας 3 εβδομάδων, με έναρξη του AVONEX στο ένα τέταρτο της πλήρους δόσης και εβδομαδιαία αύξηση κατά ένα τέταρτο έως την επίτευξη της πλήρους δόσης (30 μg). Εν συνεχεία χορηγήθηκε η πλήρης δόση για τις υπόλοιπες πέντε εβδομάδες. Τιτλοποίηση διάρκειας 6 εβδομάδων, με έναρξη του AVONEX στο ένα τέταρτο της πλήρους δόσης και αύξηση κατά ένα τέταρτο κάθε 2 εβδομάδες έως την επίτευξη της πλήρους δόσης (30 μg). Εν συνεχεία χορηγήθηκε η πλήρης δόση για τις υπόλοιπες δύο εβδομάδες. Χωρίς τιτλοποίηση. Πλήρης δόση των 30-μg χορηγήθηκε εξαρχής και για διάρκεια οκτώ εβδομάδων. Όλοι οι συμμετέχοντες έλαβαν 650 mg ακεταμινοφαίνη από του στόματος εντός μίας ώρας πριν από κάθε ένεση AVONEX, και στη συνέχεια σε 4-6 ώρες, 8-10 ώρες και 12-15 ώρες μετά την ένεση. Βάση μιας κλίμακας 12 σημείων, εκτιμήθηκε η συνολική βαθμολογία των συμπτωμά-

των γρίπης αθροίζοντας τις βαθμολογίες τεσσάρων ανεξάρτητων συμπτωμάτων: πυρετό, ρίγη, μυϊκά άλγη και πόνοι και κόπωση. Δευτερεύοντα τελικά σημεία περιλάμβαναν τη μεταβολή στη συνολική βαθμολογία των συμπτωμάτων γρίπης από πριν την ένεση και 12-15 ώρες μετά την ένεση για περίοδο διάρκειας οκτώ εβδομάδων, και την επίπτωση (ορίζεται ως το ποσοστό των ατόμων που εμφάνισαν αύξηση στη βαθμολογία, προ και μετά ένεσης τουλάχιστον κατά 2 βαθμούς) των συμπτωμάτων γρίπης στις 4-6 και 12-15 ώρες μετά την ένεση. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι κατά τη διάρκεια της θεραπείας, η μεταβολή στη βαρύτητα των γριπωδών συμπτωμάτων προ-ένεσης και 4-6 ώρες μετά την ένεση ήταν μειωμένη κατά 76 % όταν το AVONEX τιτλοποιήθηκε μέσα σε 3 εβδομάδες, και κατά 50 % όταν το AVONEX τιτλοποιήθηκε μέσα σε 6 εβδομάδες συγκριτικά με την ομάδα που δεν τιτλοποιήθηκε. Αντίστοιχα, η μεταβολή στη βαρύτητα των γριπωδών συμπτωμάτων προ-ένεσης και 12-15 ώρες μετά την ένεση ήταν μειωμένη κατά 37 % όταν το AVONEX τιτλοποιήθηκε μέσα σε 3 εβδομάδες, και κατά 32 % όταν το AVONEX τιτλοποιήθηκε μέσα σε 6 εβδομάδες συγκριτικά με την ομάδα που δεν τιτλοποιήθηκε. Τα αποτελέσματα της μελέτης έδειξαν επίσης ότι η τιτλοποίηση μείωσε την επίπτωση των συμπτωμάτων γρίπης μετά

την ένεση. Επιπρόσθετα, οι συμμετέχοντες και στα δύο σκέλη τιτλοποίησης εμφάνισαν σε χαμηλότερη συχνότητα συμπτώματα γρίπης στις 4-6 ώρες μετά την ένεση συγκριτικά με τα άτομα που δεν τιτλοποιήθηκαν. Το αριθμητικά μεγαλύτερο όφελος παρατηρήθηκε στην ομάδα τιτλοποίησης τριών εβδομάδων (odds ratio [OR ] 0,179? διάστημα εμπιστοσύνης 95% [CI] 0,075 - 0,429? Ρ <0,001) έναντι τιτλοποίησης έξι εβδομάδων (OR 0,414? 95% CI 0,194 - 0,884? P = 0,023). Οι συμμετέχοντες και στα δύο σκέλη τιτλοποίησης εμφάνισαν σε χαμηλότερη συχνότητα συμπτώματα γρίπης και στις 1215 ώρες μετά την ένεση συγκριτικά με τα άτομα που δεν τιτλοποιήθηκαν. Και εδώ παρατηρήθηκε αριθμητικά μεγαλύτερο όφελος στην ομάδα τιτλοποίησης τριών εβδομάδων (OR 0,469? 95% CI 0,272 0,807? P = 0,006) από τιτλοποίηση των έξι εβδομάδων (OR 0,562? 95% CI 0,338 - 0,936? p = 0,027). Τα προφίλ ασφάλειας και για τα δύο σχήματα τιτλοποίησης ήταν παρόμοιο με το προφίλ ασφάλειας για το σχήμα μη τιτλοποίησης του AVONEX. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που παρατηρήθηκαν στη μελέτη ήταν παρόμοιες με αυτές που περιγράφονται στο υπάρχον φύλλο οδηγιών του AVONEX. 57

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

εκδηλώσεις

60 Εκδηλώσεις Μΐος - Ιούνιος

63 Ιατρικά Συμπόσια σε Λευκωσία και Λεμεσό

εκδηλώσεις

5 Μαΐου Διαθεματική Ημερίδα

αντιμετώπιση των διαταραχών της ανταλλαγής

Στις 5 Μαΐου ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος διορ-

χρόνου του αναπνευστικού συστήματος, control

γάνωσε σε συνεργασία με την “Epos Iasis Research and Development” και το Ίδρυμα Ιατροβιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών, διαθεματική ημερί-

αερίων) και τις αρχές μηχανικού αερισμού (αντιστάσεις αεραγωγών, ενδοτικότητα πνευμόνων, σταθερά modes of mechanical ventilation, assisted modes of mechanical ventilation, patient - ventilator interactions).

δα με θέμα τις καινοτόμες προσεγγίσεις στην οπτική μοριακή διαγνωστική και στοχευμένη θεραπεία του καρκίνου του παχέως εντέρου.

7 Μαΐου Επιστημονική Ημερίδα Ο Ιατρικός Σύλλογος Λευκωσίας - Κερύνειας «Ιππο-

6-7 Μαΐου Μαθήματα Αναισθησιολογίας Η Αναισθησιολογική Εταιρεία Κύπρου στο πλαίσιο των μαθημάτων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης,

κράτης», διοργάνωσε στις 7 Μαΐου την Επιστημονική Ημερίδα «Ημέρες Ιπποκράτη», με θέμα «Καρκίνος – Πρόληψη και Έγκαιρη Διάγνωση». Οι ομιλητές ανέλυσαν, μεταξύ άλλων, την εθνική στρατηγική για την πρόληψη και την πρώιμη διάγνωση του καρκίνου, την επιδημιολογία των κακοηθειών στην Κύπρο, τον

διοργάνωσε στις 6 και 7 Μαΐου δύο εκπαιδευτικά

πληθυσμιακό έλεγχο του καρκίνου του μαστού, την

σεμινάρια με θέματα την ανταλλαγή αερίων από τον

πρόληψη και πρώιμη διάγνωση του καρκίνου του

πνεύμονα (φυσιολογία - βασικές αρχές, ανταλλα-

πνεύμονα και τις κακοήθειες του γαστρεντερικού και

γή αερίων σε διάφορες παθολογικές καταστάσεις,

του ουροποιητικού.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

εκδηλώσεις

13 – 15 Μαΐου Πραγματοποιήθηκε στις 13 – 15 Μαΐου το 12ο Διεθνές Συνέδριο Νευρολογίας, της Νευρολογικής Εταιρείας Κύπρου. Στο συνέδριο συζητήθηκαν η οφθαλμοπλαστική προοπτική των νευρο-οφθαλμολογικών παθήσεων, τα νεώτερα στη θεραπεία του εγκεφαλικού, ο αιφνίδιος απροσδόκητος θάνατος στην επιληψία (SUDEP), οι νέες θεραπευτικές επιλογές στην σκλήρυνση κατά πλάκας και άλλα νευρολογικά θέματα.

25 Μαΐου Διάλεξη Η Ψυχιατρική Εταιρεία Κύπρου και το Πολιτιστικό Εργαστήρι Αγίων Ομολογητών πραγματοποίησαν στις 25 Μαΐου διάλεξη με θέμα «Η παιδεία ως βάση ολοκλήρωσης της προσωπικότητας κατά τον Αριστοτέλη». Ομιλητής ήταν ο καθηγητής Χαράλαμπος Ιεροδιακόνου.

25- 26 Μαΐου Ιατρικά Συμπόσια σε Λευκωσία και Λεμεσό Διοργανώθηκαν με επιτυχία δύο ιατρικά συμπόσια, στις 25 Μαΐου στο Ξενοδοχείο Hilton στην Λευκωσία και στις 26 Μαΐου στο Ξενοδοχείο Amathus στη Λεμεσό, με την ευγενή χορηγία των εταιρειών BristolMyers Squibb, AstraZeneca και Αλέκτωρ. Ομιλητής στα συμπόσια ήταν ο Επίκουρος Καθηγητής Παναγιώτης Χαλβατσιώτης της Β’ Προπαιδευτικής Παθολογικής Κλινικής & Μονάδας Έρευνας Πανεπιστημίου Αθηνών, Διαβητολογικού Κέντρου, ΠΓΝΑ «Αττικόν». Το θέμα των ομιλιών του ήταν «Η αντιμετώπιση του Διαβήτη τύπου 2: Θεραπευτικά κενά και νέες επιλογές». Ιατροί με ειδικότητα στη Διαβητολογία, την Ενδοκρινολογία καθώς και τη γενική ιατρική παρακολούθησαν με ενδιαφέρον τις διαλέξεις και συμμετείχαν στη συζήτηση που ακολούθησε με ερωτήσεις και απόψεις. Οι επιστημονικές αυτές εκδηλώσεις βρίσκονταν υπό την αιγίδα της Διαβητολογικής Εταιρείας Κύπρου και της Ενδοκρινολογικής Εταιρείας Κύπρου.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

εκδηλώσεις

27 Μαΐου Η Ακτινολογική Εταιρεία Κύπρου και το Διαγνωστικό Κέντρο “Άγιος Θέρισσος” διοργάνωσαν στις 27 Μαΐου διάλεξη με θέμα «Η Μαγνητική Φασματοσκοπία στη διερεύνηση των βλαβών του εγκεφάλου». Ομιλητής ήταν ο Δρ. Στάθης Δ. Γκότσης, Ph.D In Vivo NMR Spectroscopist.

3-6 Ιουνίου Η Ευρωπαϊκή Εταιρεία Παιδιατρικής δερματολογίας σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Παιδιατρικής Δερματολογίας, διοργάνωσε το δεύτερο Καλοκαιρινό Σχολείο Παιδιατρικής Δερματολογίας, εν πλω στο Αιγαίο. Το θέμα θα είναι η διάγνωση και η διαχείριση των δερματοπαθειών σε νεογνά και βρέφη.

15 Ιουνίου Μαθήματα Αναισθησιολόγων Η Αναισθησιολογική Εταιρεία Κύπρου στο πλαίσιο των μαθημάτων συνεχιζόμενης εκπαίδευσης, διοργάνωσε στις 15 Ιουνίου εκπαιδευτικό σεμινάριο με θέμα «Αντιμετώπιση του πολυτραυματία στο ΤΕΠ και το χειρουργείο», με ομιλητή τον Δρ. Δημήτριο Ματάμη, Αναισθησιολόγο – Εντατικολόγο, Διευθ. ΜΕΘ Γ.Ν.Παπαγεωργίου Θεσσαλονίκης.

15 Ιουνίου Διαλέξεις Νέμιτσας Στις 15 Ιουνίου το Πανεπιστήμιο Κύπρου, το Ίδρυμα Τάκης και Λούκη Νέμιτσας και ο Παγκύπριος Ιατρικός Σύλλογος, διοργάνωσαν διάλεξη του καθηγητή Δρ. Ελευθέριου Φ. Διαμαντή με θέμα «30 χρόνια ταξίδι στην επιστήμη και την ιατρική». Ο Δρ. Ελευθέριος Φ. Διαμαντής είναι επικεφαλής κλινικής βιοχημείας στο University Health Network και Mount Sinai Hospital, και Καθηγητής και Επικεφαλής του τμήματος Κλινικής Βιοχημείας, Κλάδος Εργαστηριακής Ιατρικής και Παθοβιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο.

16 Ιουνίου Επιστημονικό Συνέδριο Στις 16 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε από τον Παγκύπριο Σύνδεσμο Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων, υπό την Αιγίδα των Υπουργείων Υγείας και Δικαιοσύνης ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

Δημόσιας – Τάξης και με την ισχυρή στήριξη του Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου, το 1ο Παγκύπριο Συνέδριο για την επαγγελματική ευθύνη και ειδικά την Ιατρική Αμέλεια. Σε αυτό συμμετείχαν ειδικοί και καταξιωμένοι στον τομέα τους, ιατροί και νομικοί. Στόχος του Συνεδρίου ήταν η ανταλλαγή απόψεων για τις σημαντικές εξελίξεις, προσεγγίσεις και εισηγήσεις στο σοβαρό θέμα της Ιατρικής, Νοσηλευτικής και Νοσοκομειακής Αμέλειας.

16 Ιουνίου Παιδοορθοπαιδική Ημερίδα 2011 Η Κυπριακή Εταιρεία Χειρουργικής Ορθοπεδικής και Τραυματολογίας διοργάνωσε στις 16 Ιουνίου την Παιδοορθοπαιδική Ημερίδα 2011. Μεταξύ των θεμάτων που αναλύθηκαν ήταν η αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου, η διαχείριση των πασχόντων με εγκεφαλική παράλυση, η σηπτική αρθρίτιδα και τα υπερκονδύλια κατάγματα σε παιδιά, η ευρωπαϊκή οδηγία για την ελευθερία διακινήσεως των ασθενών και οι βασικές αρχές της λειτουργίας του θεσμού του ειδικού ιατρού για εξωτερικούς ασθενείς.

18 Ιουνίου 2η Ημερίδα Επεμβατικής Καρδιολογίας Το Σιακόλειο Εκπαιδευτικό Κέντρο Υγείας πραγματοποίησε στις 18 Ιουνίου τη 2η Ημερίδα Επεμβατικής Καρδιολογίας. Κατά τη διάρκεια της ημερίδας συζητήθηκαν θέματα όπως οι αναίμακτες και παρεμβατικές μέθοδοι εκτίμησης ενδιάμεσων βλαβών, η διαδερμική ή χειρουργική αντιμετώπιση της πολυαγγειακής στεφανιαίας νόσου και της νόσου στελέχους και οι παρεμβατικές μέθοδοι για αντιμετώπιση παθήσεων εκτός της στεφανιαίας νόσου. Ομιλητές ήταν οι Δρ Ε. Βαβουρανάκης, Δρ. Β. Βούδρης, Δρ. Λ. Μιχάλης, Δρ. Π. Νταβλούρος και Δρ. Γ. Παυλίδης.

23 Ιουνίου Επιστημονική Παρουσίαση Στις 23 Ιουνίου πραγματοποιήθηκε η Επιστημονική Παρουσίαση του Ιατρικού Συλλόγου Αμμοχώστου «Γαληνός». Τα θέματα που αναλύθηκαν ήταν η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια και τα πρώτα θετικά αποτελέσματα στην υγεία από την εφαρμογή της απαγόρευσης του καπνίσματος σε δημόσιους κλειστούς χώρους, ενώ έγινε επίσης παρουσίαση του νέου σκευάσματος “levitra”. Ομιλητές ήταν οι Δρ. Άννα Ζαβού, Πνευμονολόγος και Δρ. Β. Οικονόμου, Παθολόγος – Καρδιολόγος.

εκδηλώσεις

Σύγχρονη αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής Στις 23 Φεβρουαρίου 2011 πραγματοποιήθηκε με μεγάλη επιτυχία στο ξενοδοχείο Le Meridien στην Λεμεσό Διάλεξη με θέμα: Σύγχρονη Αντιμετώπιση της Κολπικής Μαρμαρυγής. Το ενδιαφέρον αλλά και το επίπεδο της διάλεξης ήταν όπως αναμενόταν πολύ υψηλό όπως και η αθρόα προσέλευση των καρδιολόγων από όλες τις επαρχίες της Κύπρου. Κύριος ομιλητής ήταν ο Δρ Θεμιστοκλής Μαούνης MD FAC, Υπεύθυνος Αρρυθμιών και Ηλεκτροφυσιολογίας – Α’ Καρδιολογικού τμήματος του Ωνάσειου Καρδιοχειρουργικού Κέντρου στη Αθήνα. Κατά την διάρκεια της παρουσίασης ο Δρ Μαούνης ανάπτυξε σε βάθος τις σημαντικότερες πτυχές αυτού ενδιαφέροντος θέματος και παρουσίασε τις σύγχρονες διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες αντιμετώπισης του, με αποτελεσματικότητα και ασφάλεια. Ακολούθως αναφέρθηκαν παραδείγματα και εμπειρίες με αποτέλεσμα να φωτιστούν και να ξεκαθαρίσουν αρκετοί προβληματισμοί και ερωτήσεις. Αξίζει να αναφερθεί πως η διάλεξη εντάσσεται στο ετήσιο ενημερωτικό πρόγραμμα της Medochemie Σύγχρονες εξελίξεις στην ιατρική. Την διάλεξη οργάνωσε η φαρμακοβιομηχανία Medochemie και τελούσε υπό την αιγίδα της Καρδιολογικής εταιρείας Κύπρου και του Ιατρικού συλλόγου Λεμεσού. 63

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

Εμπιστοσύνη = Πλήρης έλεγχος σ

Η Fresenius Kabi διατηρεί state of the art παραγ πληρούν τις αυστηρότερες προδιαγραφές, ενώ όλ Fresenius Kabi ελεγχθεί, εγκριθεί και πιστοποιηθεί από ρυθμιστικ Experience and Quality in FDA, IV Therapy όπως οι: MHRA, WHO, TGA.

Ο έλεγχος της ξεκινάει από την πρώτ Working closely withπαραγωγής your needs, we have developed aφαρμακευτική new range of IV Drugs based on our δραστική ουσία (API), και η αξιοπ experience of quality in IV Therapy production. διασφαλίζεται μέσα από λεπτομερείς ποιοτικούς ε τηςFresenius παραγωγής, αποθήκευσης και διακίνησης. Kabi as a healthcare specialist in

λασματικά φάρμ αροπ ακα τ τ Κυ

IV Therapy and you as a professional share

τι Αν

VENESS Trusted Generics: Total Care

τ άσ ατ οκ Υπ

ατ α

λλ

οε

ιδ ή

α, η Fresenius Kabi δραστηριοποιείται και στην παραγωγή μων ογκολογικών φαρμάκων, προσφέροντας πλέον συνολική ώπιση στη φροντίδα του ογκολογικού ασθενή και συμπληρώνοντας rtfolio που μεταξύ άλλων περιλαμβάνει: ενδοφλέβιες θεραπείες, υές χορήγησης, εντερική και παρεντερική διατροφή και υπηρεσίες κον νοσηλείας.

όγ κο υα

ίματο ς

οφ

Κο

ράδοση ετών και ασύγκριτη εμπειρία στην παραγωγή ενέσιμων σμάτων σε παγκόσμια κλίμακα, η Fresenius Kabi κατέχει ηγετική την Ευρώπη, σε ότι αφορά ενδοφλέβιες θεραπείες και κλινική φή. Σκοπός μας παραμένει η παραγωγή αξιόπιστων προϊόντων και η ή υπηρεσιών υγείας στους βαρέως και χρόνια πάσχοντες ασθενείς.

ι ήΔ

τρ

ι ήρ τ οσ υπ ή ικ Διατροφ νικ Κλ ι

Service and Delivery Cost Effectiveness

ξη

στοσύνη = Ολοκληρωμένη Φροντίδα

Ολοκληρωμένη Φροντίδα

Ωςtheαποτέλεσμα τηςof: τεχνολογικής υπεροχής και τω same values in terms παραγωγής, τα κυτταροστατικά προϊόντα της Fres Safety and Quality για την αποδεδειγμένα αυξημένη τους σταθερότη Reliability σημαντικά στην ελαχιστοποίηση της σπατάλης κα

ασ θε νώ ν

α αν ασ ύσ τα ση

DELIVERY

φάρμακα έβια φλ δο ικά Εν βιοτ

Συσκευασί ες ο ρρ ών Ι.V διαλύματ

πλασματική θερα νεο πεί ι τ α Αν

In the context of a wider and more complex offer of products and suppliers in the pharmaceutical world, Fresenius Kabi is the “reference” to meet your every need.

ONCOLOGY

expertise Με παράδοση ετών και ασύγκριτη εμπειρία στην παραγωγή ενέσιμων σκευασμάτων σεSharing παγκόσμιαour κλίμακα, η Fresenius Kabi κατέχει ηγετική θέση στην Ευρώπη, σε ότι αφορά ενδοφλέβιες θεραπείες και κλινική διατροφή. Σκοπός μας παραμένει η Our competitively priced portfolio of generic i.v. and oral form παραγωγή αξιόπιστων προϊόντων και η παροχή υπηρεσιών υγείας στους βαρέως καιcomplements χρόνια πάσχοντες ασθενείς. our existing range of oncology products and ser

Αντιπρόσωπος της Fresenius-Kabi για την Κύπρο

Innopro Medical Services 5-7, Dositheou st., Parabuilding Block C | 1071 Nicosia, Cyprus | P.O.Box 20875, 1664 Nicosia Tel.:+35722766868 | Fax:+35722768168 | E-mail: email: innopro@innopro.com.cy

Headquartered in Bad Homburg, Germany (pictured), Freseni experience in cancer care brings broader benefits to our custo and their patients. We offer a wide range of parenteral and en nutrition products designed to improve the nutritional status patients, as well as i.v. products and medical devices.

συνέντευξη Γ.Μαγαλιός Το κοινό όραμα σφραγίστηκε

Η κάθοδος της Fresenius Kabi Hellas στην Κύπρο μέσω της Innopro Medical Servises

συνέντευξη Το κοινό όραμα σφραγίστηκε

Η κάθοδος της Fresenius Kabi Hellas στην Κύπρο μέσω της Innopro Medical Servises

Γ.Μαγαλιός: «Θέλουμε να ανοίξουμε καινούργιες αγορές για τα προϊόντα μας και να αντιπροσωπεύσουμε με επιτυχία το λανσάρισμα όλων αυτών των προϊόντων σε μια δυναμική και αναπτυσσόμενη αγορά όπως είναι η κυπριακή αγορά»

Της Νικολέτας Χρήστου

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

συνέντευξη Μια συνεργασία που σφραγίστηκε τον Σεπτέμβριο του 2010 με χαρακτηριστικά τη συνέπεια, την προάσπιση και προαγωγή της υγείας σε όλους τους τομείς, η Fresenius Kabi Hellas και η Innopro Medical Services εισέρχονται μαζί δυναμικά στην κυπριακή φαρμακοβιομηχανία. Στόχοι και οράματα κοινά για τις δύο εταιρείες, οι οποίες χαρακτηρίζονται από την γρήγορη ανάπτυξη, την πολύ καλή οργάνωση και την ικανότητά τους να αντιλαμβάνονται και να ανταπεξέρχονται εγκαίρως στις απαιτήσεις που αφορούν το χώρο της υγείας. Άλλωστε, η Fresenius Kabi Hellas (1999) κατέχει την πρώτη θέση στην αγορά της Παρεντερικής διατροφής στην Ελλάδα, των υποκατάστατων όγκου πλάσματος και σημαντικότατα μερίδια αγοράς στους Ορούς, την Εντερική Διατροφή και τα ενδοφλέβια αναισθητικά. Πρόσφατα λανσάρισε στην Ελλάδα μια ευρεία γκάμα γενόσημων ενδοφλέβιων φαρμάκων για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων κ.ά και πολύ σύντομα ξεκινά το λανσάρισμα μιας ευρείας σειράς γενόσημων ογκολυτικών φαρμάκων. Όσον αφορά την εταιρεία Innopro Medical Services, η οποία θα αντιπροσωπεύσει πολλά από τα προϊόντα της Fresenius Kabi Hellas στην Κύπρο, χαρακτηρίζεται από ταχύτατους ρυθμούς ανάπτυξης και υψηλά ποιοτικά standards με σκοπό την ενδυνάμωση της παρουσίας της στην κυπριακή αγορά. Για πρώτη φορά ο Διευθύνων Σύμβουλος της Fresenius Kabi Hellas, Γεώργιος Μαγαλιός, ανοίγει τα χαρτιά του σε μια αποκλειστική συνέντευξη στα «Ιατρικά Νέα». Ποια είναι η άποψη σας για την Innopro Medical Services, η οποία έχει αναλάβει την προώθηση της εταιρείας σας; Είναι μια εταιρεία η οποία διακρίνεται από σύγχρονη οργάνωση, υψηλά ποιο-

τικά standards και υψηλές φιλοδοξίες σε ότι αφορά την κάλυψη των αναγκών των επαγγελματιών υγείας στην κυπριακή φαρμακευτική αγορά, για προϊόντα και υπηρεσίες κορυφαίας ποιότητας Πόσα χρόνια παρουσίας συμπληρώνει η Fresenious Kabi Hellas; Καταρχάς να πούμε ότι η Fresenious Kabi έχει προέλθει από εξαγορά του τμήματος παρεντερικής διατροφής της εταιρείας Pharmacia από τον όμιλο Fresenius . Αυτή η εξαγορά έγινε το 1998 . Η εταιρεία στην Ελλάδα ιδρύθηκε το 1999 όπου και αποτελεί πλήρες υποκατάστημα της Fresenious Kabi, η οποία είναι η θυγατρική εταιρεία και βρίσκεται στη Γερμανία. Πρόκειται για έναν από τους μεγαλύτερους ομίλους παγκοσμίως και ανήκει στο χρηματιστήριο της Φραγκφούρτης. Απαρτίζεται από πέντε υποκατηγορίες: •

Fresenius Medical Care – Παρέχει υπηρεσίες στον τομέα του τεχνητού νεφρού παγκόσμια.

•

Fresenius Kabi – η οποία έχει εξειδίκευση σ’ ότι είναι ενδοφλέβιο. Έχει στόχο τη θεραπεία με διαλύματα χρόνιων και βαρέως πασχόντων ασθενών στο νοσοκομείο και στο κατοίκον περιβάλλον νοσηλείας με ένα ευρύ φάσμα προϊόντων.

•

Fresenius Vamed – εταιρεία η οποία παρέχει υπηρεσίες σε νοσοκομειακές και άλλες μονάδες υγείας, κυρίως στην Γερμανία και στην Αυστρία.

•

Fresenius Helios – η εταιρεία που έχει να κάνει κυρίως με την διαχείριση ιδιωτικών κλινικών και δημόσιων νοσοκομείων τα τελευταία χρόνια στην Γερμανία και την Αυστρία.

•

Fresenius Biotech – η οποία (εταιρεία) έχει ως αντικείμενο την ανάπτυξη και την έρευνα πρωτοποριακών προϊόντων και θεραπειών στον τομέα της βιοτεχνολογίας με στόχευ-

ση τις μέχρι σήμερα ανίατες νόσους, όπως ο καρκίνος. Πού οφείλεται η γρήγορη επιτυχία της Fresenius Kabi; Η Fresenius Kabi είναι μια εταιρεία που βασίζεται στην παροχή κορυφαίας ποιότητας προϊόντων που καλύπτουν πολλές ανάγκες περίθαλψης των χρόνιων και βαρέων πασχόντων ασθενών, με έμφαση στην καινοτομία, τη χρηστικότητα των προϊόντων, την περιβαλλοντική συνείδηση και την συνολική διαχείριση ποιότητας . Όλα μας τα προϊόντα προσπαθούμε να είναι πιστοποιημένα με τα υψηλότερα standards, τα οποία φροντίζουμε να διατηρούμε και ως προς το ανθρώπινο μας δυναμικό, το οποίο είναι αυστηρά προσηλωμένο στην διαρκή βελτίωση και αριστοποίηση των προϊόντων και υπηρεσιών που παρέχει. Ποιοι οι βασικοί στόχοι της Fresenius Kabi; Από τους βασικούς στόχους είναι να διατηρήσει η εταιρεία την ηγετική της θέση στον τομέα της που είναι τα σταθερά ενδοφλέβια διαλύματα, σ’ όλη την Ευρώπη και σε πολλές αγορές της Ασίας, να παραμείνει πρώτη στην παρεντερική και εντερική διατροφή όπου και σήμερα κατέχει πολύ υψηλή θέση και, επιπλέον, να κάνει το μεγάλο άνοιγμα που περιμένουμε με τις εξαγορές που προηγήθηκαν τα προηγούμενα χρόνια στο κομμάτι των γενοσήμων φαρμάκων, τόσο των ενδοφλεβίων φαρμάκων γενικής χρήσης, αντιβιοτικών κ.ά, όσων και των ογκολογικών genetics, τα οποία τελευταία εξαγόρασε μέσω μιας εταιρίας που έχει την έδρα της στην Ινδία και ο σκοπός είναι να μπει δυναμικά σε αυτήν την αγορά. Όσον αφορά την Κυπριακή αγορά υπάρχει κάποιος στόχος; Ο στόχος είναι μέσω της συνεργασίας που έχουμε με την Innopro Medical Services να ενδυναμώσουμε την μικρή

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

συνέντευξη μέχρι σήμερα παρουσία (μας) που έχουμε στην χώρα, να μπορέσουμε να ανοίξουμε καινούργιες αγορές για τα προϊόντα μας και να αντιπροσωπεύσουμε με επιτυχία το λανσάρισμα όλων αυτών των προϊόντων σε μια δυναμική και αναπτυσσόμενη αγορά όπως είναι η κυπριακή αγορά. Σήμερα κατέχετε μια από τις πιο σημαντικές θέσεις της Fresenius Kabi Hellas. Ποια υπήρξε η πορεία σας μέχρι να καταξιωθείτε στην βιομηχανία των φαρμάκων; Σπούδασα χημεία στο Πανεπιστήμιο Πατρών. Ξεκίνησα την πορεία μου στην φαρμακευτική αγορά το 1989, εργαζόμενος ως ιατρικός επισκέπτης στην εταιρεία Farmaser που είναι αποκλειστικός αντιπρόσωπος της Eli Lilly στην Ελλάδα. Το 1991 μέχρι το 1995 εργάστηκα ως Product Specialist στο τμήμα ογκολογικών προϊόντων της εταιρείας Pharmacia που τώρα είναι ενσωματωμένη στον όμιλο Pfizer. Από το 1996 – 2000 ήμουν διευθυντής πωλήσεων ογκολογικών φαρμάκων στην ίδια εταιρεία. Το 2000 λίγο μετά την ίδρυση της Fresenius Kabi στην Ελλάδα ανέλαβα τη θέση του sales Director μέχρι το 2004 . Από το 2004 μέχρι σήμερα είμαι Διευθύνων Σύμβουλος της Fresenius Kabi Hellas. Ποιο είναι το προσωπικό κέρδος όλα αυτά τα χρόνια με την ενασχόληση στο χώρο της φαρμακοβιομηχανίας; Τι έχετε αποκομίσει ; Τα 21 χρόνια της ενασχόλησης μου στο χώρο της φαρμακευτικής αγοράς η σημαντικότερη κατάκτηση – προσφορά, ήταν η ευκαιρία που μου δόθηκε να ζήσω από κοντά το μέγεθος της προσφοράς όλων των επαγγελματιών υγείας στον άνθρωπο και τον ενθουσιασμό, την αγωνία και το πάθος, την ανάγκη για την ανακάλυψη καινούργιων φαρμάκων , προϊόντων και θεραπειών από κάθε άποψη καινούργιου, το οποίο εξυπηρετεί το κορυφαίο αγαθό του ανθρώπου που είναι η υγεία.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ελεύθεροβήμα

72 Ιατρική αμέλεια και ιατρικά λάθη

74 Παγκόσμιες ημέρες υγείας

76 Η Κύπρια βιολόγος Μυρτάνη Πιερή νικήτρια του διεθνούς διαγωνισμού

78 Πρόγραμμα του JCI για τη Μαλάρια

ελεύθεροβήμα

Δρ Βάσος Θ. Οικονόμου Πρόεδρος Επιτροπής Δεοντολογίας Παγκύπριου Ιατρικού Συλλόγου

Μια αθωωτική απόφαση Δικαστηρίου στην Κύπρο για απαίτηση αποζημιώσεων σε ασθενή από ιατρό που αφορούσε ιατρική επέμβαση αφαίρεσης με ακτίνες λέιζερ τατουάζ με αποτέλεσμα να προκύψουν ουλές ,με ώθησε να προβάλω δημόσια κάποιες σκέψεις μου, που κατά καιρούς με βασανίζουν. Επίσης μια ωραία πρωτοβουλία του Συνδέσμου Ιδιωτικών Νοσηλευτηρίων, που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Λεμεσό με θέμα την ιατρική αμέλεια, επίσης μου ξύπνησε σκέψεις που τον τελευταίο καιρό δεν με ταλαιπωρούσαν ενοχλητικά. H νομικά ορθή, κατά τη γνώμη μου απόφαση του δικαστηρίου, στηρίχθηκε στα εξής σημεία τα οποία αποτελούν και πρέπει να αποτελούν ασπίδα των ιατρών κατά αστήρικτων και κατά συνέπεια αχρείαστων αγωγών. 1. Δεν κατάφερε η κατηγορούσα αρχή να αποδείξει πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η συγκεκριμένη μέθοδος αφαίρεσης τατουάζ με λέιζερ είναι ακατάλληλη μέθοδος και κατά συνέπεια εσφαλμένη. 2. Απέτυχε να συνδέσει το ανεπιθύμητο αποτέλεσμα με την επέμβαση. 3. Ο ασθενής δεν ακολούθησε μέχρι τέλους την ενδεικνυόμενη θεραπεία, δηλαδή δεν την ολοκλήρωσε και επισκέφθηκε αρκετούς άλλους ιατρούς, οι οποίοι προφανώς επενέβησαν θεραπευτικά.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

Ιατρική αμέλεια

Με την ευκαιρία αυτή θεωρώ σκόπιμο να δημοσιοποιήσω μερικές απόψεις μου, απευθυνόμενος τόσο στους ασθενείς, όσο και τους ιατρούς, γιατί η θεραπεία αφορά και τα δύο μέρη και η ιερή τους σχέση μπορεί και πρέπει να ελέγχεται με νόμους, κανονισμούς και άλλους τρόπους, έτσι που να διασφαλίζονται τα δικαιώματα και να οριοθετούνται τα καθήκοντα τόσο των ιατρών όσο και των ασθενών. Αν τελικά υπάρχει ιατρική αμέλεια κρίνεται από το δικαστή και μόνο από το δικαστή, ο οποίος καλείται να αποφασίσει αν αυτό που έκανε ή παρέλειψε να κάνει ο ιατρός προέκυψε από έλλειψη κανονικής μέριμνας και φροντίδας, από ανεπαρκή βαθμό επιδεξιότητας και γνώσης και αν υπάρχει αιτιώδης συνάφεια της ιατρικής πράξεως με τη βλάβη που προκλήθηκε. Ο δικαστής κρίνει λαμβάνοντας υπόψη του τις περιστάσεις και το τι θα έκανε ένας λογικός,συνετός ιατρός (Δικαστής MacNair 1957). Το μέτρο της οφειλόμενης εκ των περιστάσεων περίσκεψης είναι η προσοχή εκείνη που καταβάλλει συνήθως ο μέσος ιατρός,όταν βρίσκεται αντιμέτωπος με τις ίδιες ή παρόμοιες περιστάσεις,με τις οποίες βρέθηκε και ενήργησε ο κρινόμενος ιατρός. Εκείνο που στην ουσία καταλογίζεται στον ιατρό σε περίπτωση αμέλειας,είναι όχι βασικά η απροσεξία,αλλά η απερι-

σκεψία,το γεγονός δηλαδή ότι προχώρησε σε ορισμένες ενέργειες με την επιπόλαιη ελπίδα ότι δεν θα επακολουθούσε το αποτέλεσμα ( Ανδρουλάκης 1979 ). Υπό την νομική έννοια ιατρικά λάθη (medical malpractice) είναι ιατρικές διαγνωστικές ή θεραπευτικές πράξεις που οδηγούν σε βλάβη η ζημία του ασθενούς και στις οποίες ο δικαστής διαπίστωσε αμέλεια. Αμέλεια είναι το κριτήριο του λάθους. Η ιατρική πλάνη (error) δεν ταυτίζεται με το ιατρικό λάθος. Όταν ο γιατρός καταβάλει την αναλόγως των περιστάσεων επιμέλεια και κάθε δυνατή προσπάθεια,αλλά δεν κατορθώσει να θέσει τη σωστή διάγνωση ή να προσφέρει την ενδεδειγμένη θεραπεία και προκύψουν δυσμενείς συνέπειες για τον ασθενή αυτό δε σημαίνει αμέλεια. Οι αρχές που καθιερώθηκαν και έγιναν αποδεκτές από την Ευρωπαϊκή και Αγγλοαμερικανική Νομολογία,βοηθούν στο χαρακτηρισμό μιας ιατρικής συμπεριφοράς ως αμελούς,αλλά παράλληλα προστατεύουν τον ιατρό από αψυχολόγητες, βιαστικές και κάποτε άδικες, ακόμη και κακόβουλες αξιώσεις των ασθενών και συγγενών : 1. Δεν υπάρχει ιατρική ευθύνη σε περίπτωση βλάβης του ασθενούς, όταν η ενέργεια του ιατρού δεν οφείλεται σε υπαίτια άγνοια ή αμέλεια. 2. Δεν υπάρχει ιατρική ευθύνη όταν ο ιατρός έκανε ευσυνείδητα τη διάγνωσή του και ακολούθησε την πρέπουσα φαρμακευτική αγω-

και

ιατρικά λάθη

γή,σύμφωνα με τους καθιερωμένους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και τέχνης. 3. Δεν υπάρχει ευθύνη για διαγνωστικά ή θεραπευτικά σφάλματα,όταν τα σφάλματα αυτά δεν οφείλονται σε άγνοια ή παράλειψη των απαραίτητων ιατρικών γνώσεων. 4. Ο κίνδυνος των τυχαίων και ανυπαίτιων σφαλμάτων του ιατρού βαρύνει τον ασθενή. Χαρακτηριστική είναι η παραδοχή του Ελβετικού Ακυρωτικού Δικαστηρίου από το 1927,καθώς και η καθιερωμένη άποψη των Αγγλοσαξονικών Δικαστηρίων,σύμφωνα με τα οποία : H προσφυγή στις υπηρεσίες του ιατρού σημαίνει χωρίς άλλο και την ανάληψη ορισμένων κινδύνων από πλευράς ασθενή. Σε απόφαση Πρωτόδικου δικαστηρίου του Λονδίνου , ο δικαστής λόρδος Denning απεφάνθη ότι θα προσφέραμε πολύ κακή υπηρεσία στο ευρύ κοινό αν δεχόμασταν την ευθύνη του ιατρού για οτιδήποτε συμβαίνει να εξελίσσεται κακώς. Σε μια τέτοια περίπτωση οι ιατροί θα σκέπτονται περισσότερο την ιδίαν αυτών ασφάλεια παρά το καλό των ασθενών των και θα εκλονίζετο κάθε εμπιστοσύνη. Θα πρέπει λοιπόν να εμμείνουμε στην αξίωση της δέουσας επιμέλειας πάντα υπέρ του ασθενούς, αλλά δεν θα πρέπει να θωρήσουμε ως αμέλεια του ιατρού και πάν ότι συμβαίνει απλώς, αναποφεύκτως και τυχαίως. 73

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ελεύθεροβήμα

8 Ιουλίου - Παγκόσμια Ημέρα Αλλεργίας Η Παγκόσμια Ημέρα Αλλεργίας γιορτάστηκε για πρώτη φορά στις 8 Ιουλίου του 2005, με απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Αλλεργιολογίας, σε μια προσπάθεια ευαισθητοποίησης του κόσμου για τις συνέπειες των αλλεργιών στην ανθρώπινη υγεία. Οι αλλεργίες αποτελούν σοβαρό πρόβλημα της εποχής μας λόγω της ατμοσφαιρικής ρύπανσης που «μεταλλάσσει» τη γύρη των φυτών και την καθιστά αλλεργιογόνο, αλλά και του σύγχρονου αστικού τρόπου ζωής που αποκλείει τον άνθρωπο από την επαφή του με μικρόβια σε μικρή ηλικία, με αποτέλεσμα το ανοσοποιητικό σύστημα να εκλαμβάνει ως εχθρό ακόμη και «αθώα» στοιχεία, όπως τη σκόνη και τη γύρη. - Οι αλλεργίες (αλλεργικό άσθμα,

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

αλλεργική ρινίτιδα και αλλεργικά εκζέματα) υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής του ανθρώπου. - Το 22% του παγκόσμιου πληθυσμού πάσχει από κάποιο είδος αλλεργίας. - Οι αλλεργίες προκαλούν τον θάνατο 180.000 ανθρώπων κάθε χρόνο, παγκοσμίως. - 300.000.000 άνθρωποι πάσχουν από άσθμα. - Η ετήσια φαρμακευτική δαπάνη για τη θεραπεία των αλλεργιών ανέρχεται σε 8 δισεκατομμύρια δολάρια. 1-7 Αυγούστου – Παγκόσμια Εβδομάδα Θηλασμού Η Παγκόσμια Εβδομάδα Θηλασμού καθιερώθηκε το 1992 από την Παγκόσμια Συμμαχία για Δράση Υπέρ του Θηλασμού, με στόχο την ενημέρωση

του κοινού για τη σημασία που έχει η προστασία και η υποστήριξη των μητέρων που θηλάζουν, ιδιαίτερα όταν υφίστανται τις συνέπειες κάποιας έκτακτης κατάστασης. - Ο βέλτιστος μητρικός θηλασμός τα πρώτα δύο χρόνια της ζωής του παιδιού και ειδικότερα ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός για τους πρώτους έξι μήνες, μπορεί να έχει τη μεγαλύτερη επίδραση στην παιδική επιβίωση από οποιαδήποτε άλλη προληπτική παρέμβαση, δίνοντας τη δυνατότητα πρόληψης του 12% 15% όλων των θανάτων παιδιών κάτω των 5 ετών στον αναπτυσσόμενο κόσμο. - Ο θηλασμός συμβάλλει στην προστασία της υγείας της γυναίκας, μειώνοντας τον κίνδυνο καρκίνου του στήθους ή των ωοθηκών, της αναιμίας από σιδηροπενία και της οστεοπόρωσης. 8η Αυγούστου – Παγκόσμια Ημέρα Οργασμού

ΠΑΓΚΟΣΜΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΥΓΕΙΑΣ

Η Παγκόσμια Ημέρα Οργασμού καθιερώθηκε το 1998, με πρωτοβουλία του Αμερικανού εικαστικού καλλιτέχνη και ακτιβιστή του σεξ, Άλεξ Χίρκα. Σύμφωνα, με τον Χίρκα ήταν αναγκαία η καθιέρωση μιας τέτοιας μέρας, έτσι ώστε να αποθεώνονται ο οργασμός που αποτελεί το ανώτατο στάδιο της σεξουαλικότητας, αλλά και οι χαρές του σώματος. 13η Αυγούστου – Παγκόσμια Ημέρα Αριστερόχειρων Η 13η Αυγούστου καθιερώθηκε το ως Παγκόσμια Ημέρα Αριστερόχειρων το 1992 από το Κλαμπ Αριστερόχειρων της Μεγάλης Βρετανίας και με το χρόνο απέκτησε παγκόσμια εμβέλεια. Ως στόχο έχει την ενημέρωση του κοινού για τα πλεονεκτήματα αλλά και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι αριστερόχειρες ζώντας σ’ ένα κόσμο δεξιόχειρων…

- Οι αριστερόχειρες αποτελούν το 10% του παγκόσμιου πληθυσμού. - Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της Παγκόσμιας Ημέρας Αριστερόχειρων: -

υπάρχει σχέση ανάμεσα στο αν είναι κάποιος δεξιόχειρας ή αριστερόχειρας και στην επαγγελματικές του επιλογές.

σχεδόν ένα τρίτο των αριστερόχειρων θεωρούν ότι κατέχουν μειονεκτική θέση στη δουλειά.

20 Αυγούστου – Παγκόσμια Ημέρα κατά των Κουνουπιών Η 20η Αυγούστου έχει καθιερωθεί ως η Παγκόσμια Ημέρα κατά των Κουνουπιών από την Αμερικανική Ένωση για τον Έλεγχο των Κουνουπιών (AMCA), με στόχο την ενημέρωση και την

ευαισθητοποίηση του παγκόσμιου κοινού σχετικά με τη βλαβερή συμπεριφορά των κουνουπιών και άλλων συναφών εντόμων απέναντι στον άνθρωπο. Η 20η Αυγούστου επελέγη, γιατί την ημέρα αυτή το 1897, ο Άγγλος ιατρός Ρόναλντ Ρος ανακοίνωσε μια σημαντική ανακάλυψη που έσωσε εκατομμύρια ζωές έκτοτε, ότι: για την μάστιγα της ελονοσίας ευθύνονται τα κουνούπια. - Πάνω από ένα εκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως πεθαίνουν κάθε χρόνο από ασθένειες που προέρχονται από τα κουνούπια. - Τα κουνούπια δεν μεταφέρουν μόνο ασθένειες που πλήττουν τον άνθρωπο αλλά και ασθένειες και παράσιτα που πλήττουν τα σκυλιά και τα άλογα. - Ένα παιδί πεθαίνει κάθε δευτερόλεπτο από ελονοσία.

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ελεύθεροβήμα

Η Κύπρια βιολόγος Μυρτάνη Πιερή νικήτρια του διεθνούς διαγωνισμού

Η Κύπρια βιολόγος Μυρτάνη Πιερή είναι

στην «Ανθρώπινη Φυσιολογία και

η νικήτρια του διεθνούς διαγωνισμού για

Γενετική» από το Πανεπιστήμιο της

την επικοινωνία της επιστήμης Famelab

Οξφόρδης. Υπήρξε μεταδιδακτορική

International που πραγματοποιήθηκε

συνεργάτης ερευνήτρια για περίοδο

στις 11 Ιουνίου 2011. Ο διαγωνισμός

δύο χρόνων στο Πανεπιστήμιο της

γίνεται κάθε χρόνο στο πλαίσιο του επιστημονικού φεστιβάλ του Cheltenham στην Αγγλία και πρόκειται για τον μεγαλύτερο διαγωνισμό παγκοσμίως για την επικοινωνία της επιστήμης.

Οξφόρδης, ενώ από το 2009 είναι μεταδιδακτορική συνεργάτης ερευνήτρια στο Τμήμα Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Κύπρου, όπου ερευνά τους βιολογικούς παράγοντες που οδηγούν συγκεκριμένες οικογένειες

Στο διαγωνισμό η Κύπρια βιολόγος είχε να αντιμετωπίσει νικητές εθνικών διαγωνισμών από άλλες δεκατρείς χώρες. Φέτος, νικητές από την Αυστρία, Βουλγαρία, Κροατία, Κύπρο, Τσεχική Δημοκρατία, Αίγυπτο, Γερμανία, Ελλάδα, Χονγκ Κονγκ, Ισραήλ, Λιθουανία, Πορτογαλία, Ρουμανία και Σερβία διαγωνίστηκαν σε θέματα σχετικά με την επιστήμη τους. Οι διαγωνιζόμενοι έπρεπε σε μόλις τρία λεπτά να τεκμηριώσουν μια επιστημονική άποψη

Η Μυρτάνη σπούδασε βιολογία στο

στην Κύπρο να εκδηλώνουν νεφρική

με σαφή και χαρισματικό τρόπο, ώστε

Πανεπιστήμιο Πατρών και έλαβε PhD

ανεπάρκεια.

να γίνει κατανοητή στο ευρύ κοινό,

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

αποδεικνύοντας ότι διαθέτουν την

οποίος χρησιμοποίησε τις ιδιότητες

ικανότητα επικοινωνίας. Η παρουσίαση

ενός γυροσκοπίου γυροσκόπιο για να

της Μυρτάνης είχε τίτλο «Πόσο βαθιά

μιλήσει μεταφορικά για την πρόσφατη

είναι η αγάπη» και εξηγούσε το ρόλο του

επανάσταση στη χώρα του.

ανοσοποιητικού συστήματος της μητέρας κατά την εγκυμοσύνη.

Η Μυρτάνη Πιερή είχε κερδίσει αρχικά το πρώτο βραβείο στον διαγωνισμό

Οι κριτές επέλεξαν τη συγκεκριμένη

FameLab Cyprus που πραγματοποιήθηκε

παρουσίαση λόγω του συνδυασμού

στις 17 Απριλίου 2011, γεγονός που της

σαφήνειας, περιεχομένου και

έδωσε την ευκαιρία να εκπροσωπήσει

χαρισματικότητας. Όπως ανάφερε

την Κύπρο στο FameLab International

η Kathy Sykes, μέλος της κριτικής

2011, στο Cheltenham της Αγγλίας.

επιτροπής, «Η Μυρτάνη ήταν εύθυμη και μας έκανε να σκεφτούμε. Παρουσίασε

Βασισμένο στο επιτυχημένο μοντέλο

κάτι οικείο, την εγκυμοσύνη, αλλά

του FameLab UK, το FameLab Cyprus

κάλυψε ένα μέρος της που οι άνθρωποι

είναι ένας κυπριακός διαγωνισμός

δε γνωρίζουν. Συγκινήθηκα γιατί το θέμα

ταλέντων που αποσκοπεί στην εύρεση

ήταν τόσο προσωπικό, τόσο σχετικό’’.

του καλύτερου νέου ταλέντου στον τομέα της επικοινωνίας της επιστήμης.

Το δεύτερο βραβείο πήγε στην Karen

Το FameLab Cyprus διοργανώνεται από

Lavi (Ισραήλ) που μίλησε για τα

το British Council σε συνεργασία με το

φάρμακα που «σβήνουν» την ανθρώπινη

Ευρωπαϊκό Γραφείο Κύπρου. Στόχος

μνήμη, ενώ την τρίτη θέση κατέλαβε

του FameLab Cyprus είναι να καταστεί

ο Αιγύπτιος Mahmoud Abu-khedr, ο

θεσμός για την Κύπρο ο συγκεκριμένος

διαγωνισμός και γίνονται προσπάθειες να επαναληφθεί και το 2012 στο νησί μας. Στόχος του FameLab είναι να ενθαρρύνει νέους επιστήμονες και να τους εμπνεύσει να μεταδώσουν το όραμα τους για την επιστήμη και τεχνολογία του 21ου αιώνα. Το FameLab Cyprus αναζητεί τα νέα πρόσωπα της επιστήμης στην Κύπρο που θα είναι σε θέση να αναπτύξουν τις ιδέες τους με σαφήνεια και παραστατικότητα μπροστά σε ένα τηλεοπτικό και ανειδίκευτο κοινό. Δικαίωμα συμμετοχής: Ο διαγωνισμός είναι ανοιχτός σε ενήλικες 18 ετών και άνω και απευθύνεται σε ανθρώπους που σπουδάζουν ή εργάζονται στον τομέα της επιστήμης, τεχνολογίας, μηχανολογίας, μαθηματικών, ή ιατρικής – καθηγητές θετικών επιστημών, προπτυχιακοί ή μεταπτυχιακοί φοιτητές, επιστήμονες, ή ερευνητές. 77

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

ελεύθεροβήμα

Πρόγραμμα του JCI για τη Μαλάρια Μαλάρια Η μαλάρια είναι η σοβαρότερη παρασιτική λοίµωξη παγκοσµίως. Προκαλείται από παρασιτικά πρωτόζωα του γένους πλασμώδιο (plasmodium) και μεταδίδεται στον άνθρωπο μόνο από το θηλυκό κουνούπι του είδους ανωφελές (anopheles). Η νόσος ενδηµεί σε περισσότερες από 100 χώρες της Αφρικής, Ασίας, Κεντρικής και Νότιας Αµερικής, και Νότιου Ειρηνικού. Σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, το 50% περίπου του πληθυσμού της Γης απειλείται από τη νόσο, ενώ καταγράφονται περισσότερες από 300 εκατομμύρια περιπτώσεις μαλάριας ετησίως. Η μαλάρια είναι μία από τις κύριες αιτίες θανάτου σε παιδιά κάτω των 5 ετών. Περίπου 800.000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από τη νόσο, ενώ το 90% περίπου των θανάτων αυτών καταγράφονται στην υποσαχάρια Αφρική όπου η μαλάρια είναι υπεύθυνη για το ένα έκτο περίπου όλων των θανάτων παιδιών. Έκθεση των Ηνωμένων Εθνών αναφέρει ότι πάνω από 3.000 παιδιά πεθαίνουν κάθε μέρα στην Αφρική από μαλάρια, παρόλο που τα μέτρα για τον έλεγχο της εξάπλωσης της ασθένειας είναι σχετικά απλά και φθηνά. Παρά τη σημαντική πρόοδο που έχει επιτευχθεί στην προσπάθεια εξάλειψης της μαλάριας, η ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

νόσος εξακολουθεί να αποτελεί μάστιγα για την Αφρική και να αναχαιτίζει την ανάπτυξή της. Η λοίμωξη από μαλάρια κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σχετίζεται με σοβαρή αναιμία και άλλες ασθένειες στη μητέρα και συμβάλλει στο χαμηλό βάρος γέννησης στα νεογνά. Η μαλάρια είναι η ασθένεια της φτώχειας. Πλήττει κυρίως φτωχούς ανθρώπους που ζουν σε αγροτικές περιοχές και μένουν σε πρόχειρα καταλύματα με ελάχιστα ή καθόλου μέσα ενάντια στα κουνούπια. Κουνουπιέρες Η νόσος μπορεί να προληφθεί αλλά και να θεραπευθεί, εάν υπάρχει πρόσβαση σε όλα τα προληπτικά και θεραπευτικά μέσα που είναι διαθέσιμα σήμερα. Εμποτισμένες με εντομοκτόνα κουνουπιέρες τοποθετούνται πάνω από τα κρεβάτια των παιδιών για προφύλαξη από το τσίμπημα του ανωφελή κώνωπα που προκαλεί τη μαλάρια. Η χρήση εμποτισμένων κουνουπιέρων μπορεί να μειώσει την παιδική θνησιμότητα καρά 20%. Υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι όταν οι κουνουπιέρες χρησιμοποιούνται συστηματικά και ορθά μπορούν να σώσουν τη ζωή έξι παιδιών κάθε χρόνο για κάθε χίλια παιδιά που κοιμούνται κάτω από αυτές. Άμεση πρόσβαση σε

αποτελεσματική θεραπεία μπορεί να μειώσει τους θανάτους ακόμη περισσότερο. Διαλείπουσα προληπτική θεραπεία της μαλάριας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να μειώσει σημαντικά το ποσοστό του χαμηλού βάρους γέννησης στα νεογνά αλλά και τη μητρική αναιμία. Δυστυχώς, πολλά παιδιά, κυρίως στην Αφρική, συνεχίζουν να πεθαίνουν από μαλάρια, καθώς δεν κοιμούνται κάτω από εμποτισμένες με εντομοκτόνα κουνουπιέρες και δεν έχουν πρόσβαση σε σωτήριες θεραπείες μέσα στο πρώτο εικοσιτετράωρο από την έναρξη των συμπτωμάτων. Τα πιο πρόσφατα στοιχεία για την οικιακή χρήση των εμποτισμένων κουνουπιέρων αποκαλύπτουν χαμηλά ποσοστά κάλυψης που αφορούν μόλις το 5% για ολόκληρη την Αφρική. Υπάρχουν συνεχώς αυξανόμενες ενδείξεις ότι η μαλάρια και ο ιός HIV αλληλεπιδρούν όταν εμφανίζονται ταυτόχρονα. Η μαλάρια επιδεινώνει το HIV αυξάνοντας το ιικό φορτίο στους ενήλικες και στις εγκύους, ενδεχομένως επιταχύνοντας την εξέλιξη σε AIDS και αυξάνοντας τον κίνδυνο μετάδοσης του HIV στους ενήλικες και ανάμεσα στη μητέρα και το παιδί. Η UNICEF είναι ο μεγαλύτερος παραγωγός και προμηθευτής εμποτισμένων κουνουπιέρων παγκοσμίως, έχοντας προμηθεύσει πάνω από 24 εκατομμύρια

{

κουνουπιέρες μέσα στο 2006. Γίνονται σημαντικές προσπάθειες για την αύξηση της διαθεσιμότητας των εμποτισμένων κουνουπιέρων στη Αφρική, οι οποίες παρουσιάζουν εντυπωσιακά αποτελέσματα.

από τη νόσο. Η επίτευξη του στόχου αυτού θα συνεισφέρει περαιτέρω στη μείωση της παιδικής θνησιμότητας παγκοσμίως και ειδικότερα στην Αφρική. JCI Lemesos

Η UNICEF συνεργάζεται με Υπουργεία Υγείας, μη κυβερνητικές οργανώσεις (ΜΚΟ) καθώς και με εργαζομένους στον τομέα υγείας σε μικρές και μεγάλες κοινότητες, προκειμένου να αναπτύξει τοπικά συστήματα διανομής των εμποτισμένων κουνουπιέρων. Ο πληρέστερος έλεγχος της μαλάριας είναι επιτακτική ανάγκη, ώστε να επιτευχθεί ο παγκόσμιος στόχος του 2010 για τη γενική κάλυψη όλων των ενδημικών χωρών, που ορίζεται ως μία κουνουπιέρα για κάθε δύο άτομα που κινδυνεύουν

Στο πλαίσιο του προγράμματος του για ενίσχυση της προσπάθειας παροχής βοήθειας στα παιδιά που μαστίζονται από τον ιό της μαλάριας, το JCI Lemesos υπέβαλε υποψηφιότητα για το βραβείο JCI Best Fund Raising Program by a Local Organization, το οποίο και κέρδισε. Το βραβείο απονέμεται κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια του Ευρωπαϊκού Συνεδρίου του JCI (JCI European Convention) που φέτος πραγματοποιήθηκε στην Τarragona της Ισπανίας στις 4 Ιουνίου 2011.

Μέσα στο πλαίσιο του προγράμματος του JCI International για συλλογή χρημάτων για την καμπάνια των Ηνωμένων Εθνών “Nothing But Nets” ενάντια στη μαλάρια που μαστίζει την Αφρική, το JCI ΚύπρουΛεμεσός, διοργάνωσε σε συνεργασία με τη Φωτογραφική Εταιρεία Κύπρου – παράρτημα Λεμεσού, έκθεση φωτογραφίας από τις 8 μέχρι τις 11 Δεκεμβρίου 2011. Όλα τα έσοδα από την έκθεση θα διατεθούν στην καμπάνια “Nothing but Nets”.

}

Το JCI Lemesos εκφράζει τις θερμές του ευχαριστίες προς τη Φωτογραφική Εταιρεία Κύπρου – παράρτημα Λεμεσού, στα μέλη του JCI Κύπρου, για την όλη στήριξη και βοήθεια που προσέφεραν προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του προγράμματος, αλλά και στο κοινό που επισκέφθηκε την έκθεση και αγόρασε φωτογραφίες συνδράμοντας με αυτό τον τρόπο στην προσπάθειά για συλλογή όσο το δυνατό περισσότερων χρημάτων για την αγορά των κουνουπιέρων. Παράλληλα, το JCI Lemesos απευθύνει έκκληση προς όλους τους φορείς για οποιαδήποτε βοήθεια μπορεί να συνδράμει στη συνέχεια του έργου του. JCI Lemesos, Cyprus

ΙΑΤΡΙΚΑΝΕΑ

No mercy for pimples ÃˆÚ›˜ ¤ÏÂÔ˜ ÁÈ· Ù· Û˘Ú¿ÎÈ·

Golgi Pharmaceuticals Ltd ∆ËÏ: 22329959

επιστημονικά θέματα

Μείζων κατάθλιψη και εμμηνόπαυση Τα μείζονα καταθλιπτικά επεισόδια γίνονται πιο συχνά κατά τη διάρκεια και αμέσως μετά την εμμηνοπαυσιακή μετάβαση. Η εμμηνόπαυση θεωρείται ότι αυξάνει τον κίνδυνο για κατάθλιψη. Εντούτοις, οι μελέτες έχουν δείξει αντικρουόμενα αποτελέσματα και παρουσίαζαν σφάλματα στη μεθοδολογία, όπως τη μέτρηση καταθλιπτικών συμπτωμάτων και όχι μείζονος κατάθλιψης, την απουσία ελέγχου για προηγούμενα επεισόδια, την έλλειψη παρακολούθησης των γυναικών προοπτικά κατά τη διάρκεια της εμμηνοπαυσιακής μετάβασης και έλλειψη επέκτασης της παρακολούθησης στην μετεμμηνόπαυση. Σε αυτή τη μελέτη διάρκειας 10 ετών, οι ερευνητές εξέτασαν την εκδήλωση μειζόνων καταθλιπτικών επεισοδίων κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης σε 221 προεμμηνοπαυσιακές γυναίκες οι οποίες συμμετείχαν σε μια διαχρονική μελέτη σχετικά με την υγεία στην εμμηνόπαυση και τη γήρανση (144 λευκές γυναίκες, 77 μαύρες, εύρος ηλικίας κατά την ένταξη στη μελέτη, 4252 ετών).

Οι συμμετέχουσες είχαν τουλάχιστον μια επίσκεψη κατά την περιεμμηνόπαυση και 131 είχαν τουλάχιστον μια επίσκεψη κατά την μετεμμηνόπαυση. Στον 10ο χρόνο, το 30% των λευκών και το 34% των μαύρων γυναικών είχαν τουλάχιστον ένα επεισόδιο μείζονος κατάθλιψης. Οι υψηλότερες συχνότητες μείζονος κατάθλιψης εμφάνισαν ανεξάρτητη συσχέτιση με το ιστορικό μείζονος κατάθλιψης, τη χρήση ψυχοτρόπων φαρμάκων, τον υψηλό δείκτη μάζας σώματος και με γεγονότα που διαταράσσουν τη ζωή (αλλά όχι με συχνά αγγειοκινητικά συμπτώματα ή τα επίπεδα των αναπαραγωγικών ορμονών). Ακόμη και μετά από διόρθωση για σημαντικούς παράγοντες, η μείζων κατάθλιψη ήταν δύο έως τέσσερις φορές πιο πιθανή κατά τη διάρκεια της περιεμμηνόπαυσης και της μετεμμηνόπαυσης συγκριτικά με την προεμμηνόπαυση. Η κατάθλιψη ήταν πιο συχνή τα δύο πρώτα χρόνια μετά την εμμηνόπαυση (αλλά όχι αργότερα) συγκριτικά με την περιεμμηνόπαυση.

μείζονα κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της εμμηνοπαυσιακής μετάβασης, κυρίως μέσα στα δύο πρώτα έτη μετά την εμμηνόπαυση. Άλλοι παράγοντες (π.χ., ιστορικό κατάθλιψης, συμβάντα της ζωής) οι οποίοι αυξάνουν τον κίνδυνο σε άλλα στάδια της ζωής επίσης αυξάνουν ανεξάρτητα τον κίνδυνο. Δεδομένου αυτού του σχετικά μικρού μεγέθους του υπό μελέτη δείγματος, χρειάζονται περαιτέρω μελέτες για να προσδιορίσουν με βεβαιότητα εάν τα συχνά η σοβαρά αγγειοκινητικά συμπτώματα ή τα επίπεδα ορμονών συμβάλλουν στον κίνδυνο. Οι κλινικοί ιατροί θα πρέπει να αντιμετωπίζουν την εμμηνοπαυσιακή μετάβαση και την έναρξη της μετεμμηνόπαυσης ως περιόδους υψηλού κινδύνου για επεισόδια μείζονος κατάθλιψης και να λαμβάνουν υπόψη τους τα αντικαταθλιπτικά και / ή την ψυχοθεραπεία, μέτρα τα οποία παραμένουν θεμέλιος λίθος της αντιμετώπισης, δεδομένων των αντιφατικών αποτελεσμάτων σχετικά με το όφελος των ορμονικών παρεμβάσεων.

Σχόλιο: Αυτή η προσεκτικά εκτελεσθείσα, μακροχρόνια, προοπτική μελέτη κοόρτης δείχνει αυξημένο κίνδυνο για

Βιβλιογραφικές αναφορές: Bromberger JT et al. Major depression during and after the menopausal transition: Study of Women’s Health Across the Nation (SWAN). Psychol Med 2011 Feb 9; [e-pub ahead of print]. (http:// dx.doi.org/10.1017/S003329171100016X)

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

επιστημονικά θέματα

Σύνδρομο Υπερδραστήριας Κύστης Η πάθηση που «βαραίνει» την ψυχή των ασθενών

Σύμφωνα με τη μελέτη EpiLUTs, που παρουσιάστηκε στο πρόσφατο Πανευρωπαϊκό Ουρολογικό συνέδριο στη Βιέννη, η πάθηση επηρεάζει την ποιότητα ζωής των πασχόντων με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους. Εξαιτίας της, οι ασθενείς αποφεύγουν τις κοινωνικές δραστηριότητες, απομονώνονται και παθαίνουν κατάθλιψη (47,5% για τους άνδρες, 37,9% για τις γυναίκες). Η παραγωγικότητά τους μειώνεται, σε ποσοστό που φτάνει το 16-18%. Ορισμένοι άνθρωποι, στην πλειοψηφία τους άνδρες, σκέφτονται ακόμη και να παραιτηθούν από την εργασία τους, εξαιτίας του προβλήματος, ενώ οι νεότεροι ασθενείς φοβούνται μήπως τη χάσουν. Όταν βγαίνουν από το σπίτι, ένα νέο μαρτύριο ξεκινά. Όλη η εκτός σπιτιού δραστηριότητα περιστρέφεται γύρω από καταστήματα που έχουν εύκολα προσβάσιμη τουαλέτα. Σε πολλούς ασθενείς, η σεξουαλική δραστηριότητα μειώνεται ή περιορίζεται η ευχαρίστηση που αντλούν από αυτήν. «Η ντροπή είναι ένα επιζήμιο συναίσθημα, που επιδρά σημαντικά στην αυτοπεποίθηση και μπορεί να εμποδίσει την ανάπτυξη και την διατήρηση μιας υγιούς οικειότητας με τους άλλους ανθρώπους», εξηγεί ο Κλινικός Ψυχολόγος, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο James Madison της Βιρτζίνια των ΗΠΑ, δρ David Reid. Είναι χαρακτηριστικό ότι το 50% των γυναικών που πάσχουν, διστάζουν να αποκαλύψουν το πρόβλημα στο σύντροφό τους. Η ντροπή είναι ο λόγος για τον οποίο οι περισσότεροι ασθενείς φτάνουν στο γιατρό με σημαντική καθυστέρηση. Ντρέπονται να μιλήσουν για το πρόβλημα, αρνούνται να το δεχθούν, ενώ μεγάλος αριθμός ασθενών θεωρεί πως πρέπει 82

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

να μάθει να ζει με αυτό. Το 50% των γυναικών που πάσχουν, δεν φτάνει ποτέ στο γιατρό, θεωρώντας το σύμπτωμα αναπόφευκτη συνέπεια της γήρανσης και άρα μη αντιμετωπίσιμο. Ένα 20% των ασθενών ταλαιπωρούνται για τουλάχιστον ένα χρόνο, πριν αναζητήσουν βοήθεια. Όταν οι ασθενείς αυτοί λάβουν τελικά θεραπεία, η αλλαγή που βιώνουν στην καθημερινότητά τους είναι σημαντική. Χαρακτηριστικό είναι το περιστατικό που περιέγραψε ο μαιευτήρας – γυναικολόγος, καθηγητής του Imperial College του Λονδίνου, κ. Vik Khullar. Μία ασθενής του έφτασε κλαίγοντας στο ιατρείο του για να του ανακοινώσει, πως μετά από δέκα ολόκληρα χρόνια θα πήγαινε και πάλι διακοπές! Μέχρι τότε, ούτε κι η χρήση πάνας δεν μπορούσε να την προφυλάξει από τα ατυχήματα. Τα στοιχεία αυτά, αποκτούν ακόμη μεγαλύτερη σημασία -κι αυτό είναι ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της μελέτης EpiLUTs- ότι σε πολύ μεγάλο ποσοστό, το σύνδρομο υπερδραστήριας κύστης αφορά ανθρώπους παραγωγικής ηλικίας. Υπολογίζεται ότι περίπου 20 εκατομμύρια Ευρωπαίοι ηλικίας άνω των 40 ετών πάσχουν από επιτακτική ακράτεια. Ο αριθμός αυτός αναμένεται να φτάσει τα 25,5 εκατομμύρια το 2025, τα 9 εκατομμύρια εκ των οποίων θα πάσχουν από επιτακτική ακράτεια. Οικονομικό κόστος Σημαντικό είναι και το οικονομικό κόστος της πάθησης, που αγγίζει σε πανευρωπαϊκό επίπεδο τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ. Πέρα από το άμεσο κόστος, που αφορά στην αγορά πανών και την

απουσία από την εργασία (το κόστος από χαμένες εργατοώρες στον Καναδά, τη Σουηδία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Ισπανία ανέρχεται σε 1,1 δισεκατομμύρια ευρώ /χρόνο), το έμμεσο κόστος της πάθησης είναι δυσβάστακτο. Φανταστείτε έναν ηλικιωμένο ασθενή που τρέχει προς την τουαλέτα, να γλιστράει και να πέφτει. Σύμφωνα με έρευνες, οι ηλικιωμένοι ασθενείς με επιτακτική ακράτεια έχουν 30% μεγαλύτερο κίνδυνο να νοσηλευτούν στο νοσοκομείο και δύο φορές περισσότερες πιθανότητες να καταλήξουν σε κάποιον οίκο ευγηρίας, σε σχέση με τους ομηλίκους τους που δεν πάσχουν από την πάθηση. Οι πάσχοντες από επιτακτική ακράτεια έχουν επίσης 30% μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν κάταγμα ισχίου και 25% περισσότερες πιθανότητες να πέσουν. Αντιμετώπιση Στο «οπλοστάσιο» των γιατρών για την ανακούφιση από τα ενοχλητικά συμπτώματα της υπερδραστήριας κύστης και της επιτακτικής ακράτειας περιλαμβάνονται: συμπεριφορικές παρεμβάσεις, όπως εκπαίδευση της κύστης, αλλαγές στον τρόπο ζωής (π.χ. απώλεια βάρους, διατροφικές παρεμβάσεις, μείωση της πρόσληψης υγρών). Η θεραπεία πρώτης γραμμής για την υπερδραστήρια κύστη περιλαμβάνει αντιμουσκαρινικούς παράγοντες, που σαν κύριο στόχο έχουν να προσφέρουν ανακούφιση από τα συμπτώματα της υπερδραστήριας κύστης και να βελτιώσουν την ποιότητας ζωής του ασθενούς. Η θεραπεία μπορεί μάλιστα να εξατομικευτεί, ανάλογα με τις ανάγκες του ασθενούς, τις συννοσηρότητές του και τις αλληλεπιδράσεις με τα άλλα φάρμακα που πιθανότατα λαμβάνει.

επιστημονικά θέματα

{

Πώς πρέπει να αντιδράσουν οι γιατροί 1. Πρέπει να είναι υποστηρικτικοί προς τους ασθενείς και να τους δείχνουν κατανόηση. 2. Πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους τα συναισθήματα ντροπής και ενοχής που αισθάνονται οι ασθενείς τους. 3. Να παραπέμπουν τους ασθενείς τους για ψυχοθεραπεία, όταν θεωρούν ότι είναι αναγκαίο, όταν βλέπουν έναν ασθενή να νιώθει πολύ μεγάλη ντροπή και ενοχή και να κατηγορεί τον εαυτό του για το πρόβλημα. Δυστυχώς, οι παραπομπές από τους γενικούς γιατρούς στους ουρολόγους και από τους τελευταίους, στους ψυχολόγους, προκειμένου να υπάρξει μια ολιστική αντιμετώπιση του προβλήματος, είναι σπάνιες.

4. Να συζητούν μαζί τους για το πρόβλημα και να αφιερώνουν χρόνο ώστε ο ασθενής να μπορεί να κάνει ερωτήσεις και να μπορεί να μάθει περισσότερα για την κατάστασή του. Η πλειοψηφία των πασχόντων αγνοεί ότι υπάρχει ακόμη και θεραπεία! 5. Να μην μιλούν στον ασθενή σαν να είναι μικρό παιδί. 6. Να μην διατάζουν τον ασθενή να κάνει το τάδε ή το δείνα, αλλά να του το προτείνουν ευγενικά. 7. Να μην αποκλείουν την οικογένεια ή τον φροντιστή από τη θεραπευτική διαδικασία. 8. Η παρηγοριά του ασθενούς πρέπει να είναι πάντα προτεραιότητα του γιατρού. Οι επιπτώσεις της υπερδραστήριας κύστης sτο σώμα του ασθενούς: Ο

Άγχος και κατάθλιψη βιώνουν σε σημαντικό ποσοστό, οι πάσχοντες από σύνδρομο υπερδραστήριας κύστης, που συνοδεύεται από επιτακτική ακράτεια. Τείνουν να οργανώνουν τη ζωή τους ανάλογα με το πού υπάρχει τουαλέτα, χάνουν στην πραγματικότητα την ανεξαρτησία τους, διστάζουν να ταξιδέψουν ή να κοινωνικοποιηθούν, ενώ τα συχνά ατυχήματα τους προκαλούν συναισθήματα ντροπής και ενοχής. Ο φόβος του ατυχήματος που θα τους φέρει σε δύσκολη θέση ενώπιον φίλων και γνωστών, «στοιχειώνει» τη ζωή τους.

}

ασθενής περιορίζει ή σταματά τις σωματικές του δραστηριότητες. Στη σεξουαλική του ζωή: Αποφεύγει την σεξουαλική επαφή και την οικειότητα με το άλλο φύλο. Στον επαγγελματικό του βίο: Απουσία από την εργασία, μειωμένη παραγωγικότητα. Ψυχολογικές επιπτώσεις: Ενοχή και κατάθλιψη, μείωση της αυτοεκτίμησης του ατόμου, φόβος για την έλλειψη ελέγχου στην κύστη του. Κοινωνικές επιπτώσεις: Απομόνωση, σχεδιασμός ταξιδιών ανάλογα με τη διαθεσιμότητα τουαλέτας. Στο σπίτι: Ειδικός ιματισμός και προφυλάξεις, ειδικά προστατευτικά για το κρεβάτι.

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

επιστημονικά θέματα

Καρκινογόνες ουσίες Οκτώ ουσίες έχουν προστεθεί στον κατάλογο

«12η Έκθεση για τις Καρκινογόνες Ουσίες» Εθνικό Τοξικολογικό Πρόγραμμα, Αμερικανικό Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών. Συγγραφέας: Christian Nordqvist

Οκτώ ουσίες έχουν προστεθεί στον κατάλογο των καρκινογόνων ουσιών από το Αμερικανικό Υπουργείο Υγείας και Ανθρωπίνων Υπηρεσιών (HHS). Η Έκθεση για τις Καρκινογόνες Ουσίες πρόσθεσε στον κατάλογο τη φορμαλδεΰδη, τα αριστολοχικά οξέα, το o-νιτροτολουόλιο, την καπταφόλη, το καρβίδιο κοβαλτίου- βολφραμίου (σε μορφή σκόνης ή σκληρού μετάλλου), τη riddelliine, ορισμένες εισπνεύσιμες ίνες υαλοβάμβακα και το στυρένιο. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν 240 καρκινογόνες ουσίες στον κατάλογο. Η Linda Birnbaum, Ph.D., διευθύντρια του Εθνικού Ινστιτούτου Επιστημών Περιβαλλοντικής Υγείας (NIEHS) και του Εθνικού Προγράμματος Τοξικολογίας (NTP), δήλωσε: «Η μείωση της έκθεσης σε καρκινογόνες ουσίες είναι κάτι που επιθυμούμε όλοι και η Έκθεση για τις ουσίες αυτές παρέχει σημαντικές πληροφορίες για τις ουσίες που ενέχουν κίνδυνο για καρκίνο. Το NPT είναι ιδιαίτερα ευχαριστημένο που έχει τη δυνατότητα να συνεισφέρει σε αυτή την προσπάθεια». «Η έκθεση αυτή υπογραμμίζει την καίρια σχέση ανάμεσα την υγεία του έθνους μας και στο τι υπάρχει στο περιβάλλον μας», πρόσθεσε ο John Bucher, Ph.D., αναπληρωτής διευθυντής του NTP. Το NTP ετοιμάζει την Έκθεση για τις Καρκινογόνες Ουσίες, για τη Γραμματέα του HHS. Πρόκειται για ένα έγγραφο το οποίο έχει ζητηθεί από το Κογκρέσο και προσδιορίζει τις ουσίες, τους συντελεστές, τα μίγματα ή τις συνθήκες έκθεσης σε δύο κατηγορίες: Αυτά που είναι γνωστά ανθρώπινα καρκινογόνα Αυτά που ευλόγως αναμένεται να αποδειχθούν ανθρώπινα καρκινογόνα Εάν μία ουσία συμπεριλαμβάνεται στον κατάλογο της Έκθεσης για τις Καρκινογόνες Ουσίες δεν σημαίνει αποκλειστικά ότι μπορεί από μόνη της να προκαλέσει καρκίνο. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν καρκίνο, όπως το διάστημα έκθεσης του ατόμου και η ευαισθησία του απέναντι σε μια συγκεκριμένη ουσία.

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

Κιλκίς 35, 2234 Λατσιά, τηλ. 22490305

επιστημονικά θέματα

Μόλις μια ουσία προβληθεί από τον

και σε κάποιες χώρες. Πολλά φυτικά

διάφορες τοποθεσίες ιστών σε ποντίκια

ιδιωτικό ή τον δημόσιο τομέα και

προϊόντα περιέχουν αριστολοχικά

και σε αρουραίους.

επιλεγεί για εξέταση, αξιολογείται

οξέα, όπως αυτά για τη θεραπεία της

εκτενώς, κατά τη διάρκεια μια

φλεγμονής, της ουρικής αρθρίτιδας και

Καρβίδιο κοβαλτίου- βολφραμίου (σε

διαδικασίας που προσφέρει διάφορες

της αρθρίτιδας.

μορφή σκόνης ή σκληρού μετάλλου)

ευκαιρίες για επιστημονική και δημόσια

– χρησιμοποιείται για την κατασκευή

συνεισφορά. Για κάθε ουσία, το HHS λέει

Φορμαλδεΰδη - Αρχικά είχε

εργαλείων κοπής και λείανσης και

ότι δόθηκαν τουλάχιστον έξι ευκαιρίες

συμπεριληφθεί στον κατάλογο της 2ης

ανθεκτικών στη φθορά προϊόντων

για συμβολή του κοινού.

Έκθεσης για τις καρκινογόνες ουσίες ως

για αρκετές βιομηχανίες. Στις Η.Π.Α,

Για κάθε υποψήφια υπό εξέταση

μία ουσία που εύλογα αναμενόταν να

τα σκληρά μέταλλα κοβαλτίου-

ουσία, το NPT χρησιμοποίησε

αποτελεί καρκινογόνο για τον άνθρωπο,

βολφραμίου αναφέρονται συχνά ως

καθορισμένα κριτήρια προκειμένου να

αφού διαπιστώθηκε σε πειράματα με

τσιμεντοποημένα ή πορώδη καρβίδια.

αξιολογήσει τα επιστημονικά στοιχεία.

αρουραίους ότι προκαλεί ρινικό καρκίνο.

Διάφορες ομοσπονδιακές υπηρεσίες

Υπάρχουν πλέον αδιάσειστα στοιχεία από

Ορισμένες εισπνεύσιμες ίνες

συμμετείχαν στις αξιολογήσεις,

ανθρώπινες μελέτες που αποδεικνύουν

υαλοβάμβακα – μερικές ίνες

συμπεριλαμβανομένων των CDC, NIH,

ότι τα άτομα με μεγαλύτερη έκθεση

συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο

FDA, EPA, της Επιτροπής Ασφάλειας

στη φορμαλδεΰδη, έχουν μεγαλύτερο

έπειτα από πειραματικές μελέτες σε

Καταναλωτικών Προϊόντων και της

κίνδυνο να αναπτύξουν καρκίνο του

ζώα. Το HHS τονίζει ότι μόνο μερικές

Υπηρεσίας Επαγγελματικής Ασφάλειας

ρινοφάρυγγα, καρκίνο των ιγμορείων,

τεχνητές ίνες και ίνες υαλοβάμβακα

και Υγείας.

και μυελογενή λευχαιμία.

συμπεριλήφθηκαν στον κατάλογο

Ο χημικός τύπος της φορμαλδεΰδης

των καρκινογόνων ουσιών και όχι

«Η δύναμη αυτής της έκθεσης έγκειται

είναι CH2O. Πρόκειται για μία

όλες. Σε αυτή την τελευταία έκθεση,

στην αυστηρή διαδικασία επιστημονικής

άχρωμη, εύφλεκτη, δυνατή χημική

οι ίνες υαλοβάμβακα που έχουν

κριτικής. Η έκθεση αυτή δεν θα

ουσία που χρησιμοποιείται ευρέως

επαναπροσδιοριστεί περιλαμβάνουν

μπορούσε να είχε ολοκληρωθεί χωρίς τη

για την κατασκευή ρητινών για

μόνο εκείνες που είχαν αναφερθεί

σημαντική βοήθεια που λάβαμε από τις

σύνθετα προϊόντα ξύλου, συνθετικές

προηγουμένως και που μπορούν

κοινό, τις βιομηχανίες, την ακαδημαϊκή

ίνες, φινιρίσματα υφασμάτων, και

να εισέλθουν στο αναπνευστικό

κοινότητα και άλλες κυβερνητικές

επιστρώσεις προϊόντων χαρτιού.

σύστημα, είναι εξαιρετικά ανθεκτικές

υπηρεσίες», δήλωσε η Ruth Lunn,

Χρησιμοποιείται επίσης ως συντηρητικό

και παραμένουν στους πνεύμονες

διευθύντρια του Γραφείου του NTP για

σε νεκροτομεία, ιατρικά εργαστήρια,

για μεγάλο χρονικό διάστημα

την Έκθεση για τις Καρκινογόνες Ουσίες.

μερικά προϊόντα ισιώματος μαλλιών και

(βιοανθεκτικές).

Αριστολοχικά οξέα - τα άτομα με

άλλα καταναλωτικά αγαθά.

νεφρική ανεπάρκεια που κατανάλωσαν

Υπάρχουν δύο κύριες κατηγορίες ινών

βοτανικά προϊόντα τα οποία περιείχαν

Καπραφόλη- Πρόκειται για ένα

υαλοβάμβακα, όσον αφορά στους

αριστολοχικά οξέα, βρέθηκαν να

μυκητοκτόνο που χρησιμοποιείται για

καταναλωτές:

έχουν υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης

την προστασία των φρούτων, των

• Χαμηλού κόστους, γενικής χρήσης

καρκίνου της ουροδόχου κύστης και

λαχανικών, των διακοσμητικών και των

ίνες - κυρίως υαλοβάμβακας που

καρκίνου του ανώτερου ουροποιητικού.

αγρωστωδών φυτών. Χρησιμοποιείται

χρησιμοποιείται για τη μόνωση σπιτιών

Μερικά είδη φυτών φέρουν εκ φύσεως

επίσης στην κατεργασία σπόρων. Το

και κτηρίων. Αυτός ο τύπος είναι

κάποια ποσοστά αριστολοχικών οξέων.

1999 απαγορεύτηκε στις Η.Π.Α, αλλά

λιγότερο ανθεκτικός και λιγότερο

Αν και το 2001 ο FDA συνέστησε

προηγούμενες εκθέσεις μπορούν να

βιοανθετικός.

να σταματήσουν οι άνθρωποι να

συνεχίσουν να επηρεάζουν την υγεία

• Ίνες ειδικής χρήσης (premium)

χρησιμοποιούν οποιαδήποτε βοτανικά

σήμερα. Εργαστηριακά πειράματα

προϊόντα περιέχουν αριστολοχικά οξέα,

έδειξαν ότι η έκθεση σε τέτοιες τροφές

Ο-νιτροτολουόλιο - εργαστηριακές

πωλούνται ακόμη στο διαδίκτυο αλλά

προκάλεσε τη δημιουργία όγκων σε

μελέτες σε αρουραίους και ποντίκια

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

επιστημονικά θέματα

έδειξαν σχηματισμό όγκων σε πολλές

και κοντά σε εγκαταστάσεις στρατιωτικής

ανθρώπου σε αυτά μπορεί να προκύψει

διαφορετικές τοποθεσίες ιστών.

εκπαίδευσης.

με την κατανάλωση τσαγιού, μελιού,

Η ουσία αυτή χρησιμοποιείται ως

φυτικών φαρμάκων, ή τροφών από ζώα

ενδιάμεσο κατά την προετοιμασία

Riddelliine - εργαστηριακές μελέτες σε

των αζωχρωμάτων και ορισμένων

ζώα συνέδεσαν αυτό το βοτανικό προϊόν

άλλων βαφών, συμπεριλαμβανομένων

με υψηλότερο κίνδυνο ανάπτυξης

της ματζέντας και αρκετών θειικών

καρκίνου του ήπατος και λευχαιμίας

βαφών για χαρτί, δέρμα, μετάξι, μαλλί

στους αρουραίους, και καρκίνο του

και βαμβάκι. Το o-νιτροτολουόλιο

πνεύμονα στα ποντίκια. Η riddelliine

χρησιμοποιείται στα γεωργικά χημικά,

δεν πρέπει να συγχέεται με το φάρμακο

τα φυτοφάρμακα, τα πετροχημικά, τα

Ritalin για ADHD. Η riddelliine βρίσκεται

Η έκθεση του ανθρώπου σε αυτό μπορεί

χημικά από καουτσούκ, τις εκρηκτικές

σε ορισμένα φυτά του γένους Senecio,

να προκύψει με την εισπνοή στυρενίου

ύλες και τα φαρμακευτικά προϊόντα.

ανήκει στην οικογένεια της μαργαρίτας

από το κάπνισμα, τα οικοδομικά υλικά

Αμερικανοί εργαζόμενοι εκτίθενται στο

και αναπτύσσεται σε αμμώδεις

και άλλα προϊόντα. Περιορισμένα

ο-νιτροτολουόλιο μέσω της αναπνοής

περιοχές στο δυτικό τμήμα των Η.Π.Α.

στοιχεία δείχνουν υψηλότερο κίνδυνο

ή μέσα ή μέσω του δέρματος κατά την

Παραδείγματα φυτών αποτελούν το

λεμφο-αιματοποιητικό καρκίνο και

παραγωγή και τη χρήση. Η ουσία αυτή

groundsel και το ragwort. Τουλάχιστον

έχει επίσης βρεθεί στο νερό και κοντά

γενετικές βλάβες στα λεμφοκύτταρα

13 είδη Senecio έχουν εντοπιστεί

σε εγκαταστάσεις πυρομαχικών, αλλά

σε φυτικά φάρμακα. Η έκθεση του

μεταξύ των εργαζομένων που εκτίθενται

που τρέφονταν με τέτοια φυτά. Στυρένιο - ένα συνθετικό χημικό που χρησιμοποιείται παγκοσμίως για την κατασκευή πλαστικών, μονώσεων, fiberglass, σωλήνων, δοχείων τροφίμων, χαλιών και ανταλλακτικών αυτοκινήτων.

σε στυρένιο. ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

επιστημονικά θέματα

Επιτέλους, αποδείξεις ότι τα αντηλιακά αποδίδουν Πρωτογενή μελανώματα εκδηλώθηκαν λιγότερο συχνά με ημερήσια χρήση αντηλιακού συγκριτικά με χρήση κατά βούληση. Η συστηματική χρήση αντηλιακής προστασίας για την πρόληψη του μελανώματος είναι μια σύσταση σχεδόν «γραμμένη στο ευαγγέλιο». Τα ηλιακά εγκαύματα συσχετίζονται με τον κίνδυνο μελανώματος, και τα αντηλιακά σχεδιάσθηκαν για να ελαχιστοποιούν τα εγκαύματα, αλλά η λογική, όχι οι αποδείξεις, είναι αυτή που υπαγόρευε ότι η χρήση αντηλιακού θα μείωνε τον κίνδυνο του μελανώματος. Τώρα, άμεσες κλινικές αποδείξεις μπορεί επιτέλους να είναι διαθέσιμες. Μεταξύ 1992 και 1996, 1621 τυχαία επιλεγμένοι κάτοικοι της Αυστραλίας ηλικίας 25 έως 75 ετών τυχαιοποιήθηκαν σε ημερήσια ή κατά βούληση χρήση αντηλιακού, με παράλληλη συμπληρωματική χορήγηση 30 mg βήτα καροτένιου ή εικονικού φαρμάκου και υποβλήθηκαν σε παρατήρηση για επίπτωση πρωτογενούς μελανώματος. Τα άτομα της ομάδας συστηματικής χρήσης αντηλιακού έλαβαν απεριόριστη ποσότητα αντηλιακού με SPF 16 και οδηγίες να το εφαρμόζουν στο κεφάλι, τον αυχένα, τους βραχίονες και τα χέρια. Ο προσδιορισμός της συμμόρφωσης έγινε μέσω αποτελεσμάτων από ερωτηματολόγια και με ζύγιση των επιστρεφόμενων συσκευασιών αντηλιακού. Παρότι δεν παρείχετο αντηλιακό μετά το 1996, οι συμμετέχο-

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

ντες συνέχισαν να απαντούν σε ερωτήσεις σχετικά με την έκθεση στον ήλιο, τη χρήση αντηλιακού και την εκδήλωση μελανώματος μέχρι το 2006. Οι νέες διαγνώσεις μελανώματος επιβεβαιώθηκαν με παθολογοανατομικές εξετάσεις και από το Μητρώο Καταγραφής Καρκίνων του Queensland. Μέχρι το τέλος της μελέτης, 846 άτομα (52%) συμπλήρωναν ενεργά τα ερωτηματολόγια, 600 (37%) ήταν παθητικοί συμμετέχοντες και 173 (11%) είχαν αποβιώσει. Δεν παρατηρήθηκαν διαφορές μεταξύ των ομάδων κατά τη διάρκεια ή μετά τη μελέτη σε ότι αφορά την έκθεση στον ήλιο ή προστασία από τον ήλιο άλλου χαρακτήρα εκτός από τη χρήση αντηλιακού. Ένδεκα άτομα στην ομάδα καθημερινής χρήσης αντηλιακού και 22 στην ομάδα της χρήσης κατά βούληση ανέπτυξαν πρωτογενές μελάνωμα μέχρι το τέλος της παρακολούθησης. Ο κίνδυνος ανάπτυξης οποιουδήποτε μελανώματος μειώθηκε κατά 50% και ο κίνδυνος για επιθετικό μελάνωμα μειώθηκε κατά 73% στους καθημερινούς χρήστες αντηλιακού συγκριτικά με όσους έκαναν επιλεκτική χρήση (P=0.051 και P=0.045, αντιστοίχως). Δεν υπήρχαν σημαντικές διαφορές μεταξύ των ομάδων είτε για τα μη διηθητικά (in situ) μελανώματα είτε για μελανώματα στα σημεία εφαρμογής σύμφωνα με τις οδηγίες. Δεν έγιναν διακριτές άμεσες επιδράσεις από το βήτα καροτένιο.

Σχόλιο: Αυτή η μεγάλη μελέτη κοινότητας σχετικά με το αντηλιακό είναι πιθανότατα η τελευταία που έγινε σε αυτό το πεδίο. Τα ευρήματα δεν θα αλλάξουν τις συστάσεις σχετικά με το αντηλιακό αλλά παρέχουν ξεκάθαρη υποστήριξη για τη χρήση του. Το αντηλιακό από μόνο του δεν επαρκεί για την εξαφάνιση του κινδύνου μελανώματος και οι επιδράσεις της προστασίας από τον ήλιο με όλους τους τρόπους στην θνησιμότητα από μελάνωμα δε είναι γνωστές. Επίσης, αυτά τα ευρήματα αφήνουν αναπάντητο το ερώτημα σχετικά με τη χρήση αντηλιακού σε λιγότερο ηλιόλουστες τοποθεσίες και σε πληθυσμούς με άλλους τόνους δέρματος. Παρόλα αυτά, αυτή η προσεκτικά εκτελεσμένη και φιλόδοξη μελέτη είναι αξιέπαινη. Η ίδια μελέτη έχει ήδη δείξει μειωμένο κίνδυνο καρκίνου εκ πλακωδών κυττάρων, συνεπώς οι κλινικές της επιπτώσεις είναι αδιαφιλονίκητες. Κάποιος θα μπορούσε να αμφισβητήσει την οριακή σημαντικότητα των μειώσεων του κινδύνου ή να παρατηρήσει ότι η επίπτωση του μελανώματος έναντι μη μελανωματικών καρκίνων υπονόμευσε την ισχύ της μελέτης από την αρχή, αλλά ο συγγραφέας ενός συνοδού editorial προσεκτικά περιγράφει την στατιστική δύναμη αυτής της μελέτης. Βιβλιογραφικές αναφορές: Green AC et al. Reduced melanoma after regular sunscreen use: Randomized trial follow-up. J Clin Oncol 2011 Jan 20; 29:257.

Professional Protection

Επαγγελματική προστασία. 30 Face Anti-Ageing Formula 20 Sensitive Glimmer Formula 20 Sports Clear Gel Formula Aftersun Cooling & Hydrating 30 Reflex Kids Formula 50+ Extreme Formula

Τα προϊόντα Ultrasun πωλούνται μόνο σε φαρμακεία και επιλεγμένα καταστήματα.

Αντιπρόσωπος Κύπρου 2281 8087

επιστημονικά θέματα

Αλλεργία στις πενικιλλίνες Ένας διαδεδομένος μύθος

Του Γρηγόρη Λάσκαρη Αναδημοσίευση από την ελληνική εφημερίδα Pharmanews

Yπάρχουν κάποιες ιατροφαρμακευτικού περιεχομένου δοξασίες που έχουν επαναληφθεί από τόσους πολλούς, τόσο συχνά, που πλέον έχουν εντυπωθεί στο συλλογικό υποσυνείδητο. Για παράδειγμα, υπάρχει άνθρωπος που να μη γνωρίζει ότι η αλλεργία στην πενικιλλίνη είναι κάτι συνηθισμένο και επικίνδυνο; Η συγκεκριμένη αντίληψη είναι τόσο διαδεδομένη μεταξύ γιατρών και ασθενών που η παραμικρή κοκκινίλα στο δέρμα είναι ικανή να χαρακτηρίσει κάποιον ως αλλεργικό στην πενικιλλίνη και να του στερήσει διά βίου όχι, μόνο την πενικιλλίνη, αλλά και κάθε άλλο β-λακταμικό αντιβιοτικό, συνήθως της κατηγορίας των κεφαλοσπορινών. Ως αποτέλεσμα, ασφαλή και φθηνά αντιβιοτικά αντικαθίστανται χωρίς δεύτερη σκέψη από άλλα ακριβότερα και αμφιβόλου αποτελεσματικότητας, συμβάλλοντας στην ανάπτυξη πολυανθεκτικών μικροβίων και στην αύξηση του κόστους υγείας. Υπολογίζεται ότι τα αντιβιοτικά που χορηγούνται σε ασθενείς αλλεργικούς στις β-λακτάμες είναι ακριβότερα κατά 60% σε σχέση με αυτά των μη αλλεργικών (1), ενώ αναφέρονται όλο και περισσότερες περιπτώσεις ανάπτυξης στελεχών ανθεκτικών στα αντιβιοτικά που αντικαθιστούν τις β-λακτάμες, όπως ο ανθεκτικός στη βανκομυκίνη Staphylococcus aureus (VRSA). Επίσης, πολλά από τα αντιβιοτικά που καλούνται να πάρουν τη θέση των πενικιλλινών και των κεφαλοσπορινών συχνά αποτυγχάνουν να εκριζώσουν ισχυρά παθογόνα μικρόβια του αναπνευστικού, όπως ο Haemophilus influenza. Η αποτυχία μπορεί να ανέλθει και στο 25% των περιπτώσεων (2).

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

Τι είναι αλλεργία Περίπου το 5 με 10% του πληθυσμού αναφέρει παρενέργειες μετά από χρήση πενικιλλινών. Οι παρενέργειες αυτές αποδίδονται σχεδόν πάντα λανθασμένα, με τον όρο «αλλεργική αντίδραση» ή «αντίδραση υπερευαισθησίας» στις πενικιλλίνες. Γενικά υπάρχουν τεσσάρων ειδών αντιδράσεις υπερευαισθησίας, οι οποίες αναφέρονται ως τύπου Ι-IV. Από αυτές μόνο η τύπου Ι αποτελεί πραγματική άμεση αλλεργική αντίδραση και πρέπει να οδηγεί σε διακοπή της φαρμακευτικής αγωγής που την προκάλεσε (3). Στην περίπτωση των αντιβιοτικών τύπου β-λακτάμης, οι αντιδράσεις τύπου Ι προκύπτουν όταν το μόριο του φαρμάκου ή οι μεταβολίτες του (απτένια) σχηματίσουν συμπλέγματα με πρωτεΐνες του πλάσματος, τα οποία στη συνέχεια συνδέονται με ειδικά IgE αντισώματα που βρίσκονται στην επιφάνεια των μαστοκυττάρων. Η σύνδεση απτενίωνIgE-μαστοκυττάρων ενεργοποιεί τα τελευταία, τα οποία απελευθερώνουν φλεγμονογόνους μεσολαβητές που προκαλούν τα θορυβώδη και μερικές φορές επικίνδυνα αναφυλακτικά συμπτώματα της αλλεργικής αντίδρασης τύπου Ι: κνίδωση, αγγειοοίδημα, λαρυγγικό οίδημα, βρογχόσπασμος, καρδιαγγειακές εκδηλώσεις και σπανίως θάνατος. Η πιθανότητα συστηματικών άμεσων αλλεργικών αντιδράσεων έχει εκτιμηθεί στις 1 ανά 10.000 θεραπευτικά σχήματα πενικιλλίνης, ενώ οι πιθανότητες θανάτου από αναφυλακτικό σοκ είναι σπάνιες, περίπου 1 με 2 επεισόδια ανά 100.000 θεραπείες. Τα συμπτώματα των αντιδράσεων υπερευαισθησίας τύπου

ΙΙ-IV συνήθως μεσολαβούνται από IgG ή IgM αντισώματα ή από κύτταρα Τ και εκδηλώνονται με μη κνιδωτικά εξανθήματα, χωρίς όμως να αποκλείονται και κνιδωτικές αντιδράσεις ή αγγειοοίδημα. Σε αυτού του είδους τις αντιδράσεις ανήκουν και το πολύ σπάνιο σύνδρομο Steven-Johnson και η αποφολιδοτική δερματίτιδα. Ο διαχωρισμός των αντιδράσεων υπερευαισθησίας σε άμεσες (τύπου Ι) και μη (ΙΙ-IV) είναι πολύ σημαντικός για την αξιολόγηση της σοβαρότητας των συμπτωμάτων καθώς και για το χαρακτηρισμό του ασθενούς ως αλλεργικού στην πενικιλλίνη ή όχι. Αυτό που διαχωρίζει σαφώς την αντίδραση τύπου Ι από τις υπόλοιπες είναι ο χρόνος έναρξης των συμπτωμάτων: οι επικίνδυνες αναφυλακτικές αντιδράσεις τύπου Ι είναι άμεσου χαρακτήρα και εκδηλώνονται το πολύ μέσα σε μία ώρα μετά τη λήψη του φαρμάκου, ενώ οι αντιδράσεις τύπου II, ΙΙΙ και IV, εμφανίζονται μετά από 72 ώρες (4). Οι ενδιάμεσες αντιδράσεις (1-72 ώρες) υπερευαισθησίας ονομάζονται επιταχυνόμενες και συνήθως δεν είναι απειλητικές για την υγεία του ασθενούς. Τι δεν είναι αλλεργία Περίπου το 4% των χρηστών πενικιλλινούχων φαρμάκων εμφανίζει μη αλλεργικά εξανθήματα (rashes), ποσοστό που στην περίπτωση της αμπικιλλίνης μπορεί να ανέλθει και στο 9%. Η πιο κοινή μη αλλεργική δερματική αντίδραση στα αντιβιοτικά τύπου β-λακτάμης είναι το κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα, το οποίο θεωρείται ιδιοπαθές και λόγω ασαφούς ανοσοβιολογικής προέλευσης, συνήθως

επιστημονικά θέματα

δεν εντάσσεται στις αντιδράσεις υπερευαισθησίας (5). Η υψηλή συχνότητα εμφάνισης αυτών των, συνήθως ακίνδυνων, εξανθημάτων συνδυαζόμενη με το φόβο θανάτου από αναφυλακτικό σοκ, οδηγεί συχνά τους γιατρούς να διακόπτουν τη θεραπεία με πενικιλλίνες, θεωρώντας εξορισμού ότι, οι αντιδράσεις είναι τύπου Ι και ο ασθενής αλλεργικός στις πενικιλλίνες. Εξαιρούμενης της περίπτωσης σαφούς ιστορικού (π.χ. βροχόσπασμος, ρόγχος, κνίδωση εντός μίας ώρας), ο μόνος ασφαλής τρόπος διάγνωσης υπερευαισθησίας τύπου Ι είναι η υποβολή του ασθενούς σε ειδικές δερματικές δοκιμασίες (prick test και intradermal test), κατά τις οποίες ενίονται στο δέρμα οι πιθανές αλλεργιογόνες ουσίες (στην περίπτωση της πενικιλλίνης, μείζονες και ελάσσονες προσδιοριστές, ενώ στην περίπτωση των κεφαλοσπορινών τα αυτούσια φάρμακα). Αν ο ασθενής εμφανίσει τοπικό ερύθημα στο σημείο του τσιμπήματος, τότε η δερματική αντίδραση χαρακτηρίζεται θετική, γεγονός που υποδηλώνει ισχυρή πιθανότητα ύπαρξης ειδικών IgE αντισωμάτων, οπότε το άτομο θεωρείται πραγματικά αλλεργικό στα συγκεκριμένα φάρμακα. Το ερώτημα είναι πόσο συχνά ένας ασθενής που έχει χαρακτηριστεί γενικά και αόριστα αλλεργικός στην πενικιλλίνη, αντιδρά θετικά στο συγκεκριμένο τεστ, δηλαδή, είναι πραγματικά αλλεργικός. Το 1988, παιδίατροι από το Karolinska Institute της Σουηδίας εξέτασαν 298 παιδιά που είχαν προσέλθει στο νοσοκομείο με αναφερόμενα συμπτώματα αλλεργικής αντίδρασης (εξανθήματα, κνίδωση, οίδημα προσώπου και αρθρώσεων) κατόπιν από του στόματος λήψης πενικιλλίνης. Οι δερματικές δοκιμασίες ήταν αρνητικές για όλα τα παιδιά, υποδεικνύοντας ότι πιθανώς καμία από τις εκδηλώσεις δεν ανήκε στις αναφυλακτικές αλλεργικές αντιδράσεις τύπου Ι. Οι Σουηδοί γιατροί προχώρησαν περισσότερο και χορήγησαν πενικιλλίνη V σε 297 από τα 298 παιδιά (ελεγχόμενη πρόκληση), έχοντας λάβει όλα τα μέτρα για να αντιμετωπίσουν πιθανό αναφυλακτικό σοκ. Τελικά δε χρειάστηκε να επέμβουν σε καμία περίπτωση επειδή κανένα από

τα παιδιά δεν εμφάνισε αναφυλακτικό σοκ και μόνο το 10% εκδήλωσε κάποια από τα συμπτώματα -κυρίως δερματικής φύσης- που τα είχαν οδηγήσει εξ’ αρχής στο νοσοκομείο. Οι γιατροί παρακολούθησαν για τα επόμενα 4 χρόνια 110 από τα παιδιά και διαπίστωσαν ότι τα 103 από αυτά έλαβαν στη διάρκεια της τετραετίας, σε μία ή περισσότερες περιπτώσεις, πενικιλλίνες χωρίς να εμφανίσουν καμία αντίδραση, ενώ 7 εκδήλωσαν κάποια δερματικά εξανθήματα που σε καμιά περίπτωση δεν εντάσσονταν στις άμεσες αλλεργικές αντιδράσεις τύπου I. Το συμπέρασμα των επιστημόνων ήταν ότι οι πραγματικές αλλεργικές αντιδράσεις στη πενικιλλίνη είναι σπάνιες και ότι γίνεται ευρεία κατάχρηση του όρου «αλλεργία στην πενικιλλίνη» (6). Σε μία άλλη μελέτη ασθενών πασχόντων από αφροδίσια νοσήματα, διαπιστώθηκε ότι μόνο το 2,9% όσων είχαν καταγεγραμμένο ιστορικό αλλεργίας στις πενικιλλίνες, εκδήλωσαν θετική δερματική δοκιμή και ορθά δεν τους χορηγούνταν πενικιλλίνες. Το υπόλοιπο 97% των περιστατικών αποτελεί σαφή περίπτωση ψευδοδιάγνωσης που οδηγεί σε χορήγηση άλλων αδόκιμων για τη νόσο και δαπανηρών αντιβιοτικών (7). Εξ’ ορισμού, όσοι επιδεικνύουν θετική δερματική δοκιμασία στην πενικιλλίνη πρέπει να θεωρούνται αλλεργικοί. Αυτό που πρέπει να τονισθεί είναι η υψηλή αξιοπιστία του αρνητικού αποτελέσματος, δηλαδή η ακρίβεια του τεστ να προβλέπει με ακρίβεια την περίπτωση μη αλλεργίας. Ερευνητές του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργίας και Λοιμωδών Νόσων των ΗΠΑ, υπέβαλλαν σε ελεγχόμενη πρόκληση με από του στόματος πενικιλλίνη 566 ενήλικες ασθενείς με θετικό ιστορικό αλλεργίας σε πενικιλλίνη και αρνητική δερματική δοκιμασία. Διαπίστωσαν ότι μόνο το 1,2% αυτών εκδήλωσε τύπου I δερματικές αντιδράσεις, οι οποίες σε καμιά περίπτωση δεν ήταν απειλητικές για τη ζωή του ασθενούς (8). Τότε γιατρέ, γιατί βγάζω σπυράκια; Αφού δεν ευθύνονται οι β-λακτάμες, πού

μπορεί να οφείλονται οι μη αλλεργικού τύπου δερματικές αντιδράσεις; Το 2010 δημοσιεύτηκαν στο επίσημο περιοδικό της Αμερικανικής Ακαδημίας Αλλεργίας, Άσθματος και Ανοσολογίας τα αποτελέσματα μίας μελέτης από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της Γενεύης. Οι Ελβετοί επιστήμονες εξέτασαν 88 παιδιά που προσήλθαν στο Νοσοκομείο με αρχική διάγνωση κνίδωση ή κηλιδοβλατιδώδες εξάνθημα, μέσα σε 72 ώρες μετά από λήψη αμοξικιλλίνης ή κεφαλοσπορίνης. Δύο μήνες μετά την ίαση της λοίμωξης όλα τα παιδιά υπεβλήθηκαν σε ελεγχόμενη πρόκληση με το «ένοχο» αντιβιοτικό. Αν τα εξανθήματα ήταν αλλεργικής φύσης τότε εξορισμού θα έπρεπε να αναπαραχθούν κατά την επαναχορήγηση του αντιβιοτικού. Μόνο 6 από τα 88 παιδιά (6,8%) επανεμφάνισαν τα δερματικά εξανθήματα, επιβεβαιώνοντας -για ακόμα μία φορά- ότι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων το αντιβιοτικό δεν ευθύνεται για τις δερματικές εκδηλώσεις και ότι η αλλεργία στις β-λακτάμες αποτελεί μία ακόμα περίπτωση ιατρικής υπερδιάγνωσης. Οι Ελβετοί επιστήμονες στην προσπάθειά τους να ανακαλύψουν τα αίτια της δερματικής αντίδρασης, έστρεψαν την προσοχή τους στην πιο κοινή αιτία πρόκλησης εξανθημάτων, στους ιούς. Χρησιμοποιώντας ανοσολογικές εξετάσεις και PCR ανακάλυψαν ότι περίπου το 70% των παιδιών ήταν προσβεβλημένα και από ιούς, κυρίως εντεροϊούς, οι οποίοι πιθανώς μέσω μηχανισμών κυτταρικής ανοσίας τροποποίησαν την ανοσολογική αντίδραση του οργανισμού, η οποία τελικά εκδηλώθηκε κατά τρόπο που να θυμίζει αλλεργική αντίδραση στις β-λακτάμες (9). Ο πιο γνωστός ιογενής παράγοντας πρόκλησης φαρμακευτικού εξανθήματος είναι ο ιός Epstein-Barr, ο οποίος απομονώθηκε από το 50% των παιδιών με θετική ελεγχόμενη πρόκληση. Τα ευρήματα των ιατρών του Πανεπιστημίου της Γενεύης, ενισχύουν τη θεωρία του Matzinger περί σημάτων «κινδύνου», σύμφωνα με την οποία οι φαρμακευτικές -και όχι μόνοαλλεργικές αντιδράσεις οφείλονται στη διέγερση ειδικών Τ-κυττάρων, τα οποία πυροδοτούν αλλεργική αντίδραση μόνο

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

επιστημονικά θέματα

αν συνυπάρχει κάποιος εξωτερικός ή εσωτερικός «κίνδυνος», όπως μία σιωπηρή ιική λοίμωξη που προκαλεί την έκκριση κυτοκινών (10). Κεφαλοσπορίνες: είναι όλες ίδιες; Οι κεφαλοσπορίνες εμφανίζουν μεγάλη δομική ομοιότητα στον κεντρικό δικυκλικό δακτύλιο του μορίου τους με τις πενικιλλίνες. Με βάση το αντιμικροβιακό τους φάσμα, τη φαρμακοκινητική και τη δομή τους, διακρίνονται σε 1ης, 2ης και 3ης γενιάς. Οι κεφαλοσπορίνες 1ης γενιάς, καθώς και η κεφαμανδόλη, μοιράζονται με τις πενικιλλίνες και μία ομοειδή πλευρική αλυσίδα, η οποία διαφέρει στις κεφαλοσπορίνες 2ης και 3ης γενιάς. Λόγω της χημικής συγγένειας των δύο ομάδων φαρμάκων, και επειδή οι αλλεργικές αντιδράσεις καθορίζονται από τη δομή του φαρμάκου, άτομα με αλλεργία στις πενικιλλίνες θεωρούνται εξορισμού αλλεργικά και στις κεφαλοσπορίνες (διασταυρούμενη ευαισθησία). Ιστορικά αναφέρεται ότι άτομα με αλλεργία στις πενικιλλίνες έχουν 10% πιθανότητα να εμφανίσουν αντίστοιχη αντίδραση και στις κεφαλοσπορίνες. Σύμφωνα με μία πρόσφατη μεταανάλυση από το Τμήμα Μικροβιολογίας και Ανοσολογίας του Πανεπιστημίου του Rochester, το ποσοστό αυτό είναι ανακριβές, επειδή αφενός προέκυψε από έρευνες της δεκαετίας του 60 και 70, εποχή κατά την οποία -λόγω ατελών μεθόδων παραγωγής- τα κεφαλοσπορινούχα φάρμακα ήταν επιμολυσμένα με πενικιλλίνες και αφετέρου επειδή στις μελέτες χαρακτηρίσθηκαν αλλεργικά άτομα χωρίς αποδεδειγμένη αντίδραση υπερευαισθησίας τύπου Ι που, υπενθυμίζουμε, είναι η μόνη πραγματική αλλεργική αντίδραση (11). Οι Άγγλοι ερευνητές περιέλαβαν στη μετα-ανάλυσή τους 6 μελέτες στις οποίες συμμετείχαν 2.387 ασθενείς με αναφερόμενη αλλεργία στις πενικιλλίνες και 44.897 ασθενείς χωρίς ιστορικό αλλεργίας. Διαπίστωσαν ότι η πιθανότητα διασταυρούμενης ευαισθησίας εξαρτάται από τη γενιά της κεφαλοσπορίνης. Συγκεκριμένα, ο λόγος πιθανοτήτων εμφάνισης διασταυρούμενης αλλεργίας ανερχόταν στο 4,79

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

για τις κεφαλοσπορίνες 1ης γενιάς και την κεφαμανδόλη (95% CI 3,71-6,17), ενώ ήταν μη στατιστικά σημαντικός για τις κεφαλοσπορίνες 2ης και 3ης γενιάς (1,13 [95% CI 0,61-2,12] και 0,45 [95% CI 0,18-1,13]), αντίστοιχα. Πολύ διαφωτιστική ήταν η προοπτική μελέτη Ιταλών και Γάλλων επιστημόνων, οι οποίοι εξέτασαν 128 ασθενείς με επιβεβαιωμένο ιστορικό άμεσης αντίδρασης τύπου Ι στις πενικιλλίνες, η οποία επιβεβαιώθηκε και με δερματική δοκιμασία. Οι συμμετέχοντες υποβλήθηκαν σε δερματικό έλεγχο με κεφαλοσπορίνες και των τριών γενιών και διαπιστώθηκε ότι 14 από αυτούς αντέδρασαν θετικά τουλάχιστον σε μία κεφαλοσπορίνη, επιβεβαιώνοντας το ιστορικό ποσοστό 10% διασταυρούμενης αλλεργίας μεταξύ κεφαλοσπορινών και πενικιλλινών. Το ενδιαφέρον ήταν ότι από τους 14 θετικούς ασθενείς, οι 9 εμφάνισαν δερματική αντίδραση μόνο σε κεφαλοσπορίνη 1ης και όχι 2ης ή 3ης γενιάς. Όταν σε 7 από αυτούς (οι άλλοι 2 αρνήθηκαν) χορηγήθηκε (ελεγχόμενη πρόκληση) από του στόματος κεφουροξίμη (2η γενιά) ή ενέσιμη κεφτριαξόνη (3η γενιά), δεν καταγράφηκε ουδεμία αλλεργική αντίδραση. Το γεγονός αυτό υποδεικνύει ότι οι πιθανότητες διασταυρούμενης ευαισθησίας μεταξύ πενικιλλινών και νεώτερου τύπου κεφαλοσπορινών είναι πολύ μικρότερες απ’ ό,τι αρχικά πιστευόταν (12). Παρόλα αυτά, εξαιτίας της -έστω και μικρής- πιθανότητας εμφάνισης επικίνδυνων αναφυλακτικών αντιδράσεων, δεν υπάρχει ούτε ένας επίσημος επιστημονικός οργανισμός που να συνιστά τη χορήγηση ακόμα και νεότερων κεφαλοσπορινών σε άτομα με τεκμηριωμένη αλλεργία τύπου Ι στις πενικιλλίνες. Η χορήγηση 2ης και 3ης γενιάς κεφαλοσπορινών σε τέτοιου είδους ασθενείς μπορεί να αποπειραθεί μόνο σε περίπτωση λοιμώξεων απειλητικών για τη ζωή του ασθενούς και μόνο όταν δεν υπάρχει κάποια άλλη εναλλακτική λύση (13). Σημειώνουμε ότι η Αμερικανική Ακαδημία Παιδιάτρων στις οδηγίες της περί αντιμετώπισης της οξείας βακτηριακής παραρρινοκολπίτιδας και της οξείας μέσης ωτίτιδας, προβλέπει ότι σε περίπτωση μη σοβαρής αντίδρασης στην πενικιλλίνη (όχι κνίδωση ή αναφυλαξία τύπου Ι), μπορούν να χορηγηθούν οι νεώτερες κεφαλοσπορίνες κεφνιδίρη,

κεφπροδοξίμη, κεφτριαξόνη και κεφουροξίμη (14). Επίλογος Οι άμεσες αναφυλακτικές αντιδράσεις εμφανίζονται μέσα σε μία ώρα μετά τη λήψη πενικιλλινών ή κεφαλοσπορινών. Τα δερματικά εξανθήματα που εμφανίζονται σε πιο ύστερο χρόνο συνήθως δεν εγείρουν ανησυχίες επειδή στις περισσότερες των περιπτώσεων δεν αποτελούν αντιδράσεις αναφυλαξίας. Παρόλα αυτά, συνήθως χρησιμοποιούνται λανθασμένα ως τεκμήρια αλλεργικής αντίδρασης. Έτσι, από τους 1000 ανθρώπους που χαρακτηρίζονται αλλεργικοί στις πενικιλλίνες μόνο 30 είναι πραγματικά αλλεργικοί και από αυτούς μόνο 3 εμφανίζουν ευαισθησία στις κεφαλοσπορίνες και μάλλον μόνο στις παλαιότερες από αυτές. Βιβλιογραφία 1.

3. 4. 5. 6. 7. 8.

10.

11.

12.

13.

14.

Sade K, Holtzer Y, Kivity S et al. The economic burden of antibiotic resistance of penicillin-allergic patients in internal medicine wards of a general tertiary care hospital. Clin Exp Allergy, 2003, 33, 502-6. Anon JB, Jacobs MR, Poole MD, et al. Antimicrobial treatment guidelines for acute bacterial rhinosinusitis. Otolaryngol Head Neck Surg, 2004,130 (1 Suppl), 1-45. Gell P, Coombs R. Classification of allergic reactions underlying disease. Clinical aspects of immunology. Philadelphia PA: FA Davies, 1963, 317-37. Torres M, Blanca M, Fernadez J et al. Position Paper. Diagnosis of immediate allergic reactions to betalactam antibiotics. Allergy, 2003, 58, 961-72. Salkind A, Cuddy P, Foxworth J. Is this patient allergic to penicillin? JAMA, 2001,285 (19), 2498-505. Graff-Lonnevig V, Hedlin G, Lindfors A. Penicillin allergy – a rare pediatric condition. Arch Dis Child, 1988, 63, 1342-6. Gadde J, Spence M, Wheeler B et al. Clinical experience with penicillin skin testing in a large inner-city STD clinic. JAMA, 1993, 270, 2456-63. Sogn D, Evans R, Shepherd G. Results of the National Institute of Allergy and Infectious Diseases Collaborative Clinical Trial to test the predictive value of skin testing with major and minor menicillin derivatives in hospitalized adults. Arch Intern Med, 1992, 152, 1025-32. Caubet JC, Kaiser L, Lemaitre B et al. The role of penicillin in benign skin rashes in childhood: A prospective study based on drug rechallenge. J Allergy Clin Immunol, 2010, 127(1), 218-22. Anderson C, Matzinger P. Danger: the view from the bottom of the cliff. Semin Immunol, 2000, 12(3), 2318, Pirmohamed M. Pathogenesis of penicillin allergy. EJHP, 2006, 12, 62-4. Pichichero M, Casey J. Safe use of selected cephalosporins in penicillin-allergic patients: A metaanalysis. Otolatyngology-Head and Neck Surgery. 2007, 136, 340-7. Romano A, Gueant-Rodriguez RM, Viola M et al. Cross-reactivity and tolerability of cephalosporins in patients with immediate hypersensitivity to penicillins. Ann Intern Med. 2004, 141, 16-22. Pegler S, Healy B. In patients allergic to penicillin, consider second and third generation cephalosporins for life threatening infections. BMJ, 2007, 335, 991-2. American Academy of Pediatrics Subcommittee on Management of Sinusitis and Committee on Quality Improvement. Clinical practice guideline: management of sinusitis. Pediatrics 2001, 108(3), 798-808.

ελεύθεροβήμα

Η Κυπριακή Ουρολογική Εταιρεία ιδρύθηκε το 1990 και ξεκίνησε τη δραστηριότητά της με 20 μέλη τα οποία μέσα σε μια 20ετία έχουν διπλασιαστεί σε αριθμό.

ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΡΟΕΔΡΟΥ

ΣΤΟΧΟΙ

Ο Κώστας Μαυρομμάτης γεννήθηκε στην Πάφο το 1958. Το 1985, έλαβε το δίπλωμα Physician (M.B.) και το 1992 απέκτησε την ειδικότητα της Ουρολογίας. Από το 1992 εξασκεί την ειδικότητα της Ουρολογίας στην Πάφο, ενώ από τον Οκτώβριο του 1997 εργάζεται στα νοσοκομεία Λεμεσού και Πάφου. Από τον Οκτώβριο του 2007 ανέλαβε τη διεύθυνση της νεοσυσταθείσας Ουρολογικής κλινικής στο Νοσοκομείο Πάφου. Αρκετές επιστημονικές του εργασίες έχουν δημοσιευθεί σε διάφορα επιστημονικά περιοδικά ή έχουν παρουσιασθεί σε συνέδρια τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Έχει αναπτύξει έντονη κοινωνική και πολιτική δραστηριότητα και διετέλεσε πρόεδρος των Συνδέσμων Γονέων Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Γονέων Μέσης Εκπαίδευσης Πάφου, αντιπρόεδρος της Παγκύπριας Συνομοσπονδίας Μέσης Εκπαίδευσης (1999-2003), γραμματέας Δ.Σ του Ιατρικού Συλλόγου Πάφου και μέλος του Δ.Σ της ΠΑΣΥΚΙ. Επί του παρόντος είναι πρόεδρος του Αθλητικού Πολιτιστικού Συλλόγου «Προοδευτικός» Πάφου και πρόεδρος της Κυπριακής Ουρολογικής Εταιρείας.

Η Κυπριακή Ουρολογική Εταιρεία αποτελεί την επίσημη επιστημονική έκφραση των Κύπριων Ουρολόγων. Οι στόχοι της Εταιρείας είναι η ανάπτυξη της ιατρικής ειδικότητας της ουρολογίας στην Κύπρο, η διοργάνωση επιστημονικών συναντήσεων και εκδηλώσεων και η σύσφιξη των σχέσεων μεταξύ των μελών. Επιπλέον, στόχος της Εταιρείας είναι η ενημέρωση των Κυπρίων ασθενών και γενικά των πολιτών πάνω σε βασικά ουρολογικά θέματα, όπως είναι ο καρκίνος του προστάτη και γενικά οι παθήσεις του προστάτη, ο καρκίνος του όρχεος, οι ουρολοιμώξεις, οι λιθιάσεις του ουροποιητικού, η ακράτεια ούρων, η σεξουαλική δυσλειτουργία στους άντρες και πολλά άλλα σημαντικά θέματα.

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

ΜΕΛΗ Σήμερα η Κυπριακή Ουρολογική Εταιρεία αριθμεί περίπου 40 μέλη και πρόεδρος της είναι ο Δρ. Κώστας Μαυρομμάτης. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ – ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Τον Μάιο του 2010 η Ουρολογική Εταιρεία φιλοξένησε στην Κύπρο την ετήσια συνάντηση των εκπροσώπων των Ουρολογικών Εταιρειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και Ανατολικής Ευρώπης, η οποία

σημείωσε μεγάλη επιτυχία και άφησε άριστες εντυπώσεις. Η φετινή συνάντηση, στην οποία φυσικά συμμετείχε η Ουρολογική Εταιρεία, πραγματοποιήθηκε στην Πορτογαλία στις 27 και 28 Μαΐου. Ταυτόχρονα, η Εταιρεία συμμετέχει στο Πανευρωπαϊκό Ουρολογικό Συνέδριο που γίνεται κάθε χρόνο, καθώς και στο τμήμα Νοτιοανατολικής Ευρώπης της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας. Κάθε Σεπτέμβριο έχει καθιερωθεί σε ολόκληρη την Ευρώπη η Ευρωπαϊκή Ουρολογική Εβδομάδα, με σκοπό την ενημέρωση των ευρωπαίων πολιτών για τα προβλήματα που αφορούν στον καρκίνο του προστάτη και γενικά στις παθήσεις του προστάτη. Φέτος, η Ευρωπαϊκή Ουρολογική Εβδομάδα θα διεξαχθεί στις 12 – 16 Σεπτεμβρίου και στο πλαίσιο αυτό η Ουρολογική Εταιρεία προγραμματίζει δημοσιογραφική διάσκεψη, διαλέξεις, παρεμβάσεις στα Μέσα Ενημέρωσης και έκδοση ενημερωτικών φυλλαδίων με στόχο την καλύτερη ενημέρωση του πληθυσμού. Η Κυπριακή Ουρολογική Εταιρεία έχει καθιερώσει επίσης μηνιαίες επιστημονικές συναντήσεις των μελών της, κατά τις οποίες συζητούνται διάφορα επιστημο-

ΠΗΓΗ: ΑΠΕ-ΜΠΕ

νικά θέματα και γίνεται παρουσίαση και συζήτηση ενδιαφερόντων περιστατικών. Το πρόγραμμα αυτό έχει ενταχθεί στο σύστημα μοριοδότησης της συνεχιζόμενης Ιατρικής Εκπαίδευσης της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας (ACME). ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ Τα τελευταία χρόνια Η Ουρολογική Εταιρεία έχει αναπτύξει σε μεγάλο βαθμό τις σχέσεις της με την Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία, με αποκορύφωμα τη φιλοξενία στη Λεμεσό του πολύ επιτυχημένου Πανελλήνιου Ουρολογικού Συνεδρίου στις 23 – 27 Οκτωβρίου 2010, το οποίο παρακολούθησαν πέραν των χιλίων συνέδρων. Επίσης, η Εταιρεία συμμετέχει ενεργά σε διάφορες επιστημονικές και άλλες εκδηλώσεις της Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας. Επιπλέον, ιδιαίτερα στενές είναι οι σχέσεις της Εταιρείας με την Ευρωπαϊκή Ουρολογική Εταιρεία (EAU) και τα τελευταία χρόνια έχει σημειωθεί σημαντική επέκταση της συμμετοχής της στα διάφορα όργανά της. ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

ελεύθεροβήμα

Η Αγγειολογική Εταιρεία Κύπρου ιδρύθηκε στις 12 του Δεκέμβρη του 1979

ΑΓΓΕΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ

με έδρα τη Λευκωσία.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΠΡΟΕΔΡΟΥ Ο Δρ. Νίκος Αγγελίδης πραγματοποίησε τις προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές του στην Ελλάδα, την Αγγλία και την Αμερική. Έχει τρεις αναγνωρισμένες ειδικότητες, της Γενικής Χειρουργικής, της Αγγειοχειρουργικής και της Θωρακοχειρουργικής. Είναι Διδάκτορας Ιατρικής του Πανεπιστημίου Αθηνών (MD), Διδάκτορας Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Λονδίνου(PhD), Εταίρος του Βασιλικού Κολεγίου Χειρουργών Αγγλίας (FRCS), του Αμερικανικού Κολεγίου Αγγειοχειρουργών (FACA), της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Αγγειοχειρουργών (FESVS) και του Ευρωπαϊκού Συνδέσμου Χειρουργών (ESA). Είναι επίσης πρόεδρος του Μεσογειακού Συνδέσμου Αγγειολογίας και Αγγειοχειρουργικής (ΜLAVS), μέλος πολλών ξένων Ιατρικών Εταιρειών, πρόεδρος της Αγγειολογικής Εταιρείας Κύπρου και της Αθλητιατρικής Εταιρείας Κύπρου. Στο παρελθόν υπήρξε πρόεδρος του Μεσογειακού Συνδέσμου Καρδιολογίας-Καρδιοχειρουργικής (MACCS) και του Ιατρικού Συμβουλίου Κύπρου, καθώς και διευθυντής του Χειρουργικού Τμήματος Καρδιάς Αγγείων και Θώρακα του Γενικού Νοσοκομείου Λευκωσίας από την ίδρυσή του το 1985 μέχρι το 2004. Υπό 98

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

την ιδιότητα του αυτή ξεκίνησε να πραγματοποιεί εγχειρήσεις ανοικτής καρδίας στην Κύπρο. Ο Δρ. Ν. Αγγελίδης έχει οργανώσει πολλά διεθνή και τοπικά Ιατρικά Συνέδρια και έχει εκπροσωπήσει την Κύπρο σε πάρα πολλά διεθνή και τοπικά Συνέδρια με 270 ιατρικές ανακοινώσεις. Έχει εκδώσει μέχρι τώρα 12 Ιατρικά και 8 λογοτεχνικά βιβλία. ΣΤΟΧΟΙ Βασικός στόχος της Αγγειολογικής Εταιρείας Κύπρου είναι η πρόληψη παθήσεων που σχετίζονται με τα αγγεία. Προς την κατεύθυνση αυτή σημαντική υπήρξε η συμβολή της Αγγειολογικής Εταιρείας στην πρόληψη της αρτηριοσκλήρωσης και την εξάλειψη των προδιαθεσικών παραγόντων της νόσου (κάπνισμα, υπερχοληστεριναιμία, διαβήτης, παχυσαρκία, υποκινητικότητα) με την έκδοση σχετικών φυλλαδίων και ανακοινώσεων, είτε με πρωτοβουλία της Εταιρείας είτε σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας και το Καρδιολογικό Ίδρυμα. Σε ανάλογες γραμμές κινήθηκε μια έντονη προσπάθεια ενημέρωσης του κοινού σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας για τα άμεσα επακόλουθα της εν τω βάθει φλεβικής θρόμ-

βωσης και τα απώτερα επακόλουθα του μεταθρομβωτικού συνδρόμου, τα οποία πέραν των ιατρικών επιπτώσεών τους, ασκούν και επιπτώσεις επί της οικονομίας. Επίσης, με την αποστολή επιστολών και υπομνημάτων η Αγγειολογική Εταιρεία συνέβαλε στην αναγνώριση της αγγειοχειρουργικής σαν ανεξάρτητης ειδικότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και, κατ’ επέκταση στο νησί μας, όπου θεσμοθετήθηκε δια νόμου η εξειδίκευση ιατρών στην αγγειοχειρουργική. Το γεγονός αυτό συνέτεινε στην αύξηση του αριθμού των αγγειοχειρουργών στην Κύπρο τα τελευταία χρόνια. ΜΕΛΗ Με βάση το καταστατικό, μέλη της Εταιρείας ορίζονται τα ιδρυτικά μέλη και οι εξασκούντες την Αγγειολογία και την Αγγειοχειρουργική ιατροί στην Κύπρο κατά την 12η Δεκεμβρίου 1979. Νέα τακτικά μέλη, μετά την ίδρυση της Εταιρείας, δύνανται να εγγραφούν ιατροί κάτοχοι διπλώματος ειδίκευσης ή πιστοποιητικού μετεκπαίδευσης στην αγγειοχειρουργική και την αγγειολογία. Πρόεδρος της Αγγειολογικής Εταιρείας Κύπρου είναι ο Δρ. Νίκος Αγγελίδης.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ – ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ Αμέσως μετά την ίδρυσή της, η Αγγειολογική Εταιρεία Κύπρου ανέλαβε την διοργάνωση ενός μεγάλου διεθνούς Συνεδρίου (First International Vascular Seminar), το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Λευκωσία το 1981 με την οικονομική και την ουσιαστική συμπαράσταση του Υπουργείου Υγείας και του Γραφείου Προγραμματισμού. Το Συνέδριο αυτό υπήρξε ιστορικό από άποψη αριθμού και ποιότητος ξένων συνέδρων, θεματολογίας και οργανωτικής υποδομής, σε μια εποχή που η οργάνωση μεγάλων Συνεδρίων στη Κύπρο ήταν πολύ περιορισμένη και πρωτόγνωρη. Αξίζει να αναφερθεί ότι οι τελικές λεπτομέρειες, τις οποίες επεξεργάστηκαν και υλοποίησαν οι Γιώργος Γιωργής και Πατρήσια Οικονόμου του ΡΙΟ, περιλάμβαναν μέχρι και την έκδοση γραμματοσήμου, σχετικού με το Συνέδριο, με ημέρα πρώτης κυκλοφορίας την ημέρα έναρξης του Συνεδρίου. Το Συνέδριο έδωσε στη συνέχεια τη δυνατότητα στην Αγγειολογική Εταιρεία να κινηθεί στον διεθνή χώρο και να εξακολουθήσει έκτοτε να συμμετέχει ενεργά στα διεθνή ιατρικά

δρώμενα της Αγγειολογίας και της Αγγειοχειρουργικής. Επίσης η Αγγειολογική Εταιρεία Κύπρου έχει οργανώσει το 17o Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Αγγειολογίας και Αγγειοχειρουργικής (EUROCHAP) το 2004, με μεγάλη επιτυχία. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΕΣ Η Αγγειολογική Εταιρεία εκπροσωπείται στο Διοικητικό Συμβούλιο της Διεθνούς Αγγειολογικής Εταιρείας, ενώ παράλληλα συνέβαλε ως ιδρυτικό μέλος, στην ίδρυση της Μεσογειακής Εταιρείας Αγγειολογίας-Αγγειοχειρουργικής (1989). Έκτοτε συμμετέχει στο Διοικητικό της Συμβούλιο ενώ προ πενταετίας, ο Πρόεδρος της Αγγειολογικής Εταιρείας Κύπρου Ν. Αγγελίδης έχει εκλεγεί Πρόεδρος της Μεσογειακής Εταιρείας ΑγγειολογίαςΑγγειοχειρουργικής, αξίωμα το οποίο διατηρεί μέχρι σήμερα. Η Μεσογειακή Εταιρεία Αγγειολογίας-Αγγειοχειρουργικής έχει διοργανώσει μέχρι σήμερα 20 ετήσια συνέδρια, από τα οποία τα τρία πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία στην Κύπρο. (7ο - Λεμεσός, 1996), (12ο - Πάφος,

2002), (17ο – Λευκωσία, 2007). Το 21ο Μεσογειακό Συνέδριο θα πραγματοποιηθεί φέτος 1-3 Δεκεμβρίου στη Γένοα. Η Κυπριακή Αγγειολογική Εταιρεία διατηρεί ανέκαθεν στενές σχέσεις με την Ελληνική Εταιρεία Αγγειολογίας και Αγγειοχειρουργικής, ενώ η κυπριακή συμμετοχή στα Ελλαδικά Συνέδρια με ανακοινώσεις υπήρξε πάντοτε αξιόλογη. Σε τοπικό επίπεδο, ο καθηγητής Π. Μπάλας και άλλοι κορυφαίοι Έλληνες αγγειοχειρουργοί έχουν παραχωρήσει διαλέξεις σε εσπερίδες, τις οποίες διοργάνωσε η Αγγειολογική Εταιρεία Κύπρου άλλοτε μόνη και άλλοτε σε συνεργασία με ιατρικούς συλλόγους (Λεμεσού, Πάφου) και με άλλες κυπριακές ιατρικές Εταιρείες (Γυναικολογίας, Χειρουργικής, Αναισθησιολογίας). Στόχος των συνεδρίων αυτών είναι η παρακολούθηση της εξέλιξης της Αγγειοχειρουργικής στο διαγνωστικό και θεραπευτικό τομέα με την παρουσίαση και ανάλυση όλων των σύγχρονων μεθόδων ανοικτής και ενδο-αγγειακής χειρουργικής.

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

φαρμακευτικά νεα

Θετική γνωμοδότηση πήρε το FAMPYRA για τη βελτίωση της βάδισης σε ασθενείς με κατά πλάκας σκλήρυνση

ΠΗΓΕΣ: European Medicines Agency - Medical News Today Στις 19 Μαΐου του 2011 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Φαρμακευτικών Προϊόντων για Ανθρώπινη Χρήση (CHMP) υιοθέτησε θετική γνωμοδότηση, συνιστώντας την έκδοση άδειας κυκλοφορίας υπό αίρεση για το φαρμακευτικό προϊόν FAMPYRA 10mg δισκίο παρατεταμένης αποδέσμευσης, το οποίο ενδείκνυται για τη βελτίωση της βάδισης ενήλικων ασθενών που πάσχουν από πολλαπλή σκλήρυνση με αναπηρία στα πόδια (Διευρυμένη Κλίμακα Κατάστασης Αναπηρίας 4-7). Ο αιτητής για αυτό το φαρμακευτικό προϊόν είναι η εταιρεία Biogen Idec Ltd. Biogen Idec Η Biogen Idec χρησιμοποιεί προηγμένες επιστημονικές μεθόδους για την ανακάλυψη, ανάπτυξη, κατασκευή και αγορά θεραπειών στη νευρολογία, ανοσολογία και αιμοφιλία. Είναι η παλαιότερη ανεξάρτητη εταιρεία βιοτεχνολογίας, με πελάτες σε όλο τον κόσμο και έσοδα πάνω από $4 δις. Ασθενείς σε όλο τον κόσμο εμπιστεύονται την Biogen ως μια αξιόπιστη πηγή για ζωτικής σημασίας θεραπείες που αφορούν στην κατά πλάκας σκλήρυνση. Τι είναι το FAMPYRA Το FAMPYRA είναι ένα δισκίο παρατεταμένης αποδέσμευσης της δραστικής ουσίας φαμπριδίνης (4- αμινοπυριδίνη, 4- AP ή δαλφαμπριδίνη). Η φαμπριδίνη δημιουργήθηκε από την Acorda Therapeutics, Inc, η οποία κυκλοφορεί το φάρμακο αυτό με την ονομασία AMPYRA (10mg, δισκία παρατεταμένης αποδέσμευσης). Στο παρελθόν έχει μελετηθεί ως πιθανή θεραπεία για την κόπωση και τα γνωστικά προβλήματα, που περιλαμ-

100

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

βάνουν συμπτώματα όπως η έλλειψη μνήμης, συγκέντρωσης και προσοχής. Η φαμπριδίνη είναι ένας αναστολέας των διαύλων του καλίου. Με τον αποκλεισμό των διαύλων του καλίου, το FAMPYRA μειώνει τη ροή του ιοντικού ρεύματος μέσα από αυτούς τους διαύλους, παρατείνοντας την επαναπόλωση και, επομένως, ενισχύοντας τη δημιουργία δυναμικού δράσης στους απομυελινωμένους άξονες και τη νευρολογική λειτουργία. Υποθετικά, ενισχύοντας τη δημιουργία δυναμικού δράσης, περισσότερες ωθήσεις είναι πιθανό να πραγματοποιηθούν στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα. Μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2010 στις Η.Π.Α, περίπου 40.000 ασθενείς με κατά πλάκας σκλήρυνση είχαν λάβει μια συνταγή για δισκία παρατεταμένης αποδέσμευσης φαμπριδίνης. To FAMPYRA δημιουργήθηκε με τη χρήση της τεχνολογίας Elan’s Matrix Drug Absorption System και κατασκευάζεται από την Elan. Το πλεονέκτημα που παρατηρήθηκε με το FAMPYRA ήταν η δυνατότητα του να βελτιώνει το περπάτημα, σύμφωνα με τις μετρήσεις του τεστ ποσοτικής μέτρησης Timed 25 Foot Walk και την κλίμακα 12item Multiple Sclerosis (μέτρο έκβασης που δίνεται από το ασθενή). Οι πιο συχνές παρενέργειες που παρατηρήθηκαν ήταν λοιμώξεις του ουροποιητικού, αϋπνία, άγχος, ζάλη, κεφαλαλγία, διαταραχή ισορροπίας, παραισθησία, τρόμος, δύσπνοια, φαρυγγολαρυγγικό άλγος, ναυτία, έμετος, δυσκοιλιότητα, δυσπεψία, πόνος στην πλάτη και αδυναμία.

Το FAMPYRA έχει αποδειχθεί αποτελεσματικό και στις τέσσερις κύριες μορφές της κατά πλάκας σκλήρυνσης (υποτροπιάζουσα διαλείπουσα, δευτεροπαθής προοδευτική, προοδευτική υποτροπιάζουσα και πρωτοβάθμια προοδευτική). Το FAMPYRA μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο του ή σε συνδυασμό με τις υπάρχουσες θεραπείες, συμπεριλαμβανομένων και των ανοσορυθμιστικών φαρμάκων. Κλινικές μελέτες Στις δύο κλινικές δοκιμές φάσης ΙΙΙ, σημαντικά μεγαλύτερο ποσοστό (p <0,001) των ασθενών που έλαβαν θεραπεία του FAMPYRA είχαν συνεχή βελτίωση στην ταχύτητα βαδίσματος, σε σύγκριση με αυτούς που είχαν λάβει placebo (34,8% έναντι 8,3% και 42,9% έναντι 9,3%, αντίστοιχα) . Το αυξημένο ποσοστό ανταπόκρισης στην ομάδα FAMPYRA παρατηρήθηκε σε όλες τις μορφές της κατά πλάκας σκλήρυνσης που περιλήφθηκαν στις δοκιμές. Οι ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με το FAMPYRA και είχαν συνεχή βελτίωση στις δύο μελέτες, παρουσίασαν μια μέση αύξηση στην ταχύτητα βαδίσματος του 25,2% και 24,7% σε σύγκριση με το 4,7% και 7,7%, αντίστοιχα, για αυτούς που έλαβαν placebo. Στις δύο μελέτες, 31.7% και 34.5% των ασθενών που έλαβαν θεραπεία με το FAMPYRA έδειξαν 20% βελτίωση σε σύγκριση με 11.1% και 15.3%, αντίστοιχα, για την ομάδα που έλαβε placebo. Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων στις δοκιμές αυτές, λάμβαναν επίσης ανο-

σορυθμιστικά φάρμακα, συμπεριλαμβανομένων των ιντερφερόνων, της οξικής γλατιραμέρης, και της ναταζιλουμάμπης. Ωστόσο, το μέγεθος της βελτίωσης στην ικανότητα βάδισης ήταν ανεξάρτητο από την ταυτόχρονη θεραπεία. Οι ασθενείς επιβεβαίωσαν την κλινική σημασία της βελτίωσης του βαδίσματος, χρησιμοποιώντας την 12 Item Multiple Sclerosis Walking Scale (MSWS-12), μία κλίμακα που βασίζεται σε ένα ερωτηματολόγιο το οποίο συμπληρώνεται από τους ασθενείς. Τα συμπεράσματα παρέχουν μετρήσεις σχετικά με την επίδραση της εξασθένισης του βαδίσματος στην ικανότητα των ασθενών να εκτελούν καθημερινές δραστηριότητες. Κυκλοφορία στις Η.Π.Α To FAMPYRA είναι ήδη διαθέσιμο στις ΗΠΑ, με την εμπορική ονομασία AMPYRA και κυκλοφορεί από την Acorda Therapeutics. Η Acorda έχει λάβει την έγκριση της Αμερικανικής Υπηρεσίας Τροφίμων και Φαρμάκων στα τέλη Ιανουαρίου 2010, για την εμπορία του AMPYRA στις Η.Π.Α για τη βελτίωση της ταχύτητας του βαδίσματος σε ασθενείς που πάσχουν από κατάς πλάκα σκλήρυνση.

Έγκριση στην Ευρωπαϊκή Ένωση Ένα σχέδιο φαρμακοεπαγρύπνησης για το FAMPYRA πρόκειται να υλοποιηθεί ως μέρος της άδειας κυκλοφορίας. Η εγκεκριμένη ένδειξη είναι: «το FAMPYRA ενδείκνυται για τη βελτίωση της βάδισης σε ενήλικες ασθενείς με σκλήρυνση κατά πλάκας και αναπηρία στα πόδια (EDSS 4-7)». Λεπτομερείς συστάσεις σχετικά με τη χρήση του FAMPYRA θα περιγράφονται στην περίληψη των χαρακτηριστικών του προϊόντος (SmPC), η οποία θα δημοσιευθεί στην Ευρωπαϊκή Δημόσια Έκθεση Αξιολόγησης(EPAR) και θα είναι διαθέσιμη σε όλες τις επίσημες γλώσσες της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετά την χορήγηση άδειας κυκλοφορίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Η CHMP, με βάση τα δεδομένα ποιότητας, ασφάλειας αποτελεσματικότητας που έχουν υποβληθεί, θεωρεί ότι υπάρχει θετική σχέση οφέλους / κινδύνου για το FAMPYRA και, ως εκ τούτου, έχει συστήσει την υπό αίρεση χορήγηση άδειας κυκλοφορίας.

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

101

φαρμακευτικά νεα

Η Bayer αναπτύσσεται και προωθεί νέο προϊόν που λειτουργεί με διπλάσια ταχύτητα

Πηγή: Bayer Healthcare

Η Bayer υπήρξε ανέκαθεν συνδεδεμένη με τη γρήγορη ανακούφιση από τον πόνο όσον αφορά σε μια ποικιλία παθήσεων, έχοντας παρουσιάσει την ασπιρίνη της το 1899. Τώρα όμως η εταιρεία καινοτομεί και ανακοινώνει την προώθηση της Bayer Advanced Aspirin, η οποία έχει αποδειχθεί κλινικά ότι ανακουφίζει τον δυνατό πόνο δύο φορές γρηγορότερα από τα προηγούμενα δισκία ασπιρίνης Bayer. Δύο μελέτες αποτελεσματικότητας πραγματοποιήθηκαν προκειμένου να αξιολογηθούν τα δισκία της Bayer Advanced Aspirin των 500 και 325mg. Και οι δύο έδειξαν ταχύτερη έναρξη της ανακούφισης του πόνου σε σχέση με τα προηγούμενα δισκία ασπιρίνης της Bayer. Τα 102

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

αποτελέσματα έδειξαν ότι η Bayer Advanced Aspirin προσφέρει ουσιαστική ανακούφιση από τον πόνο δύο φορές γρηγορότερα από τα προηγούμενα δισκία ασπιρίνης Bayer. O Barton Warner, Αντιπρόεδρος Μάρκετινγκ και Νέων Επιχειρήσεων στην Bayer HealthCare αναφέρει: «Με την Bayer Advanced Aspirin, η Bayer παρουσιάζει τη μεγαλύτερη καινοτομία στην ασπιρίνη μετά την ανακάλυψή της. Έχουμε εφαρμόσει τη νέα προ- κυκλοφορίας τεχνολογία, η οποία επινοήθηκε εδώ στην Bayer, σε ένα δοκιμασμένο και αληθινό μόριο, προκειμένου να δημιουργηθεί μια ασπιρίνη που να προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο δύο φορές πιο γρήγορα από πριν». Μέσα από μια εθνική μελέτη του 2009 ανάμεσα σε 1204 Αμερικανούς καταναλωτές, διαπιστώθηκε ότι το 44% των ερωτηθέντων υπέφεραν από οξύ πόνο μέσα στις προηγούμενες δύο εβδομάδες, ποσοστό το οποίο αντιστοιχεί ουσιαστικά σε περίπου 45 εκατομμύρια ενήλικες. Η Advanced Aspirin αναπτύχθηκε με στόχο την παροχή ταχύτερης έναρξης της ανακούφισης του πόνου από τα προηγούμενα δισκία ασπιρίνης Bayer, δίνοντας στους

καταναλωτές μια νέα και καλύτερη ασπιρίνη για το δυνατό πόνο. Οι επιχειρηματικές δραστηριότητες της Bayer όσον αφορά στην ασπιρίνη συνεχίζουν να αναπτύσσονται και σημείωσαν διψήφια και ετήσια αύξηση στις πωλήσεις το πρώτο τρίμηνο του 2011. Ωστόσο, ενώ η Bayer συνεχίζει να είναι ο ηγέτης στην κατηγορία, για πολλούς Αμερικανούς καταναλωτές η ασπιρίνη Bayer είναι κυρίως συνώνυμη με την καρδιοπροφυλακτική χρήση. Η ασπιρίνη μειώνει την παραγωγή ουσιών που μοιάζουν με ορμόνες που ονομάζονται προσταγλανδίνες, οι οποίες παράγονται σε ιστούς σε όλο το σώμα. Οι προσταγλανδίνες έχουν διάφορες λειτουργίες. Αποτελούν μέρος του συστήματος των χημικών αγγελιοφόρων που εμπλέκονται στο αίσθημα του πόνου, του πυρετού, της ερυθρότητας και του οιδήματος που μπορεί να συνοδεύει τους τραυματισμούς, ακόμη και τη συστολή συγκεκριμένων μυών, για παράδειγμα της μήτρας. Καθώς η ασπιρίνη μειώνει τα επίπεδα των προσταγλανδινών, μπορεί να βοηθήσει στην ανακούφιση καταστάσεων όπως ο πόνος, ο πυρετός και η δυσφορία που προκαλούν οι κράμπες της περιόδου. Η ασπιρίνη μειώνει επίσης την παραγωγή ουσιών που συμμετέχουν στα πρώιμα στάδια του μηχανισμού πήξης του αίματος. Αυτός είναι ο λόγος που οι γιατροί μπορεί να συστήσουν την ασπιρίνη ως μέρος της αγωγής σε κατάλληλα άτομα, προκειμένου να μειώσουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων, όπως η καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο. Ο Wes E. Cetnarowski, M.D., Ανώτερος Αντιπρόεδρος γα την Έρευνα και Ανάπτυξη στην Bayer HealthCare, προσθέτει: Όταν πρόκειται για την αποτελεσματική

αντιμετώπιση του πόνου, η ταχύτητα της ανακούφισης είναι τόσο σημαντική όσο και η αντοχή του προϊόντος. Η προκυκλοφορίας τεχνολογία διευκολύνει την επιτάχυνση της αποσύνθεσης του δισκίου, της απορρόφησης του στο αίμα και, κυρίως, του χρόνου που χρειάζεται για την ανακούφιση του πόνου. Με τη νέα, ταχύτερης δράσης ασπιρίνη Bayer, εκατομμύρια Αμερικανών μπορούν να επιστρέψουν στις καθημερινές τους δραστηριότητες, αντιμετωπίζοντας γρήγορα τον πόνο. Κανένα αναλγητικό OTC (μη συνταγογραφούμενο) δεν έχει αποδειχθεί πιο αποτελεσματικό από την ασπιρίνη. Κατ΄ακρίβειαν, η δοσολογία δύο ασπιρίνων Bayer Extra-Strength έχει αποδειχθεί εξίσου αποτελεσματική στον έντονο πόνο όσο και η πιο συχνά συνταγογραφούμενη δοσολογία τυλενόλης με κωδεΐνη #3 για τον πονοκέφαλο και τις μελέτες οδοντικού πόνου. Είναι γεγονός ότι η ασπιρίνη είναι μια πολύ καλή επιλογή για τους δραστήριους ανθρώπους, είτε πρόκειται για πόνο στα γόνατα από την κηπουρική είτε παλλόμενο αγκώνα μετά από ένα σκληρό παιχνίδι τένις. Επιπλέον, μόνο η ασπιρίνη προσφέρει υψηλής αποτελεσματικότητας ανακούφιση από τον πόνο και ταυτόχρονα επιπρόσθετα πλεονεκτήματα όταν λαμβάνεται υπό την καθοδήγηση γιατρού – την ικανότητα να μειώνει τη φλεγμονή και το πρήξιμο της αρθρίτιδας, να αποτρέπει μια δεύτερη καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό, ακόμη και να σώζει ζωές όταν λαμβάνεται κατά τη διάρκεια μιας υποτιθέμενης καρδιακής προσβολής. H Bayer Advanced Aspirin είναι τώρα διαθέσιμη σε λιανικούς εμπόρους σε όλη τη χώρα σε regular και extra strength δοσολογίες των 325 και 500 mg.

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

103

φαρμακευτικά νεα

Marty Ray, Γενικό Νοσοκομείο Μασαχουσέτης Η αυξημένη πρόσβαση σε παράνομα online φαρμακεία – αυτά που διανέμουν φάρμακα χωρίς συνταγή γιατρού – αποτελεί ίσως ένα σημαντικό παράγοντα για την ραγδαία αύξηση της κατάχρησης των συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Σε μία έκθεση που δημοσιεύθηκε στις 12 Μαΐου στο διαδίκτυο από την εφημερίδα Health Affairs, η οποία θα δημοσιευθεί επίσης στο τεύχος Ιουνίου της εφημερίδας, ερευνητές από το Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης (MGH) και το Πανεπιστήμιο της Νότιας Καλιφόρνιας (USC) διαπίστωσαν ότι τα κράτη με τη μεγαλύτερη εξάπλωση στη διαδικτυακή πρόσβαση μεγάλων ταχυτήτων από το 2000 μέχρι το 2007 είχαν επίσης τη μεγαλύτερη αύξηση στην κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Γνωρίζουμε ότι αντιμετωπίζουμε ένα διαρκώς αυξανόμενο πρόβλημα όσον αφορά στην κατάχρηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων στις Ηνωμένες Πολιτείες. «Χρειάζεται μόνο να δούμε τα στατιστικά των πανεπιστημιουπόλεων, όπου τα συνταγογραφούμενα φάρμακα αντικαθιστούν ραγδαία παράνομες ουσίες, προκειμένου να αντιληφθούμε το μέγεθος του προβλήματος», αναφέρει η Dana Goldman, PhD, διευθύντρια στο Κέντρο Schaeffer για την Πολιτική της Υγείας και τα Οικονομικά στο USC και κύρια συγγραφέας της μελέτης. «Τα ευρήματά μας υποδηλώνουν ότι η εξάπλωση της χρήσης του διαδικτύου μπορεί να εξηγεί εν μέρει την αύξηση στην κατάχρηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, καθώς είναι γνωστό ότι αυτά τα φάρμακα είναι εύκολα διαθέσιμα στο διαδίκτυο». H Goldman είναι επίσης 104

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

η πρόεδρος Ιατρικής και Δημόσιας Πολιτικής των Εθνικών Ιατρικών Επιχειρήσεων Norman Topping στο USC. Στην έκθεσή τους, οι Goldman και ο επικεφαλής συγγραφέας Anupam B. Jena, MD, PhD του Ιατρικού Τμήματος του Γενικού Νοσοκομείου Μασαχουσέτης, σημειώνουν ότι η πρόσφατη σημαντική αύξηση στην κατάχρηση των συνταγογραφούμενων ναρκωτικών παυσίπονων – φάρμακα όπως το Percocet και το Oxycontin – αντιστοιχεί στην αύξηση της παρουσίας των διαδικτυακών φαρμακείων, πολλά από τα οποία δεν συμμορφώνονται με τους κανονισμούς που απαιτούν τη συνταγή γιατρού. Φάρμακα στα οποία γίνεται συχνά κατάχρηση παυσίπονα, διεγερτικά, καταπραϋντικά και ηρεμιστικά - συχνά μπορούν να αγοραστούν από ιστοσελίδες οι οποίες μπορεί να βρίσκονται έξω από τις ΗΠΑ. Η παρούσα μελέτη έχει σχεδιαστεί για να εξετάσει την πιθανή σχέση μεταξύ της διαθεσιμότητας στο διαδίκτυο και της κατάχρησης των συνταγογραφούμενων φαρμάκων, μια σχέση που έχει διατυπωθεί σαν υπόθεση αλλά δεν έχει διερευνηθεί εις βάθος. Οι ερευνητές, χρησιμοποιώντας δεδομένα διαθέσιμα από την Ομοσπονδιακή Επιτροπή Συγκοινωνιών, συγκέντρωσαν πρώτα στατιστικά σχετικά με την πρόσβαση σε υψηλής ταχύτητας υπηρεσίες διαδικτύου σε κάθε κράτος κατά τη διάρκεια των ετών που διήρκησε η μελέτη. Καθώς τα πραγματικά ποσοστά της κατάχρησης συνταγογραφούμενων φαρμάκων θα ήταν δύσκολο, αν όχι αδύνατο, να υπολογιστούν, χρησιμοποίησαν πληροφορίες σχετικά με τις εγγραφές σε υπηρεσίες θεραπείας

με κατάχρηση ουσιών από μια βάση δεδομένων έξω από τις ΗΠΑ. Κατάχρηση ουσιών και Διαχείριση Πνευματικής Υγείας. Κατά τη διάρκεια επτά χρόνων αναλύθηκαν αλλαγές και στα δύο μέτρα με βάση το κάθε κράτος, ενώ οι εγγραφές για θεραπεία ταξινομήθηκαν με βάση τα συγκεκριμένα είδη των ουσιών στις οποίες παρατηρήθηκε κατάχρηση. Η ανάλυση έδειξε ότι για κάθε 10% αύξηση στη διαθεσιμότητα των υψηλής ταχύτητας υπηρεσιών διαδικτύου σε κάθε κράτος υπήρχε μια αύξηση 1% στις εγγραφές για κατάχρηση συνταγογραφούμενων φαρμάκων. Οι αυξήσεις ήταν εντονότερες για τα ναρκωτικά παυσίπονα, ακολουθούμενες από αγχολυτικά φάρμακα, διεγερτικά και ηρεμιστικά. Κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου, εγγραφές για τη θεραπεία της κατάχρησης αλκοόλ, ηρωίνης ή κοκαΐνης, ουσίες που δεν είναι διαθέσιμες ηλεκτρονικά, έδειξαν ελάχιστη αύξηση ή μειώθηκαν. «Η απουσία αύξησης στην κατάχρηση φαρμάκων που δεν είναι διαθέσιμα μέσω του διαδικτύου δείχνει ότι μια γενική αύξηση στην αναζήτηση φαρμάκων δεν μπορεί να ερμηνεύσει την αύξηση στην κατάχρηση των συνταγογραφούμενων φαρμάκων», αναφέρει ο Jena. «Περαιτέρω μελέτες πρέπει να αξιολογήσουν καλύτερα πόσο εύκολα μπορούν να εξαγοραστούν συχνά συνταγογραφούμενα φάρμακα από το διαδίκτυο και να ερευνήσουν τη σημασία του προβλήματος των ξένων online φαρμακείων, τα οποία βρίσκονται έξω από τη δικαιοδοσία της κυβέρνησης των Η.Π.Α».

Η εύκολη online διαθεσιμότητα των ελεγχομένων φαρμάκων μπορεί να συμβάλει στα επίπεδα της αυξημένης κατάχρησης

Οι συγγραφείς σημειώνουν ότι η νομοθεσία των Η.Π.Α περί προστασίας των καταναλωτών φαρμάκων, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 2009, απαγορεύει ρητά την παράδοση ελεγχόμενων ουσιών που δεν έχουν συνταγογραφηθεί από ιατρό μετά από κατ’ ιδίαν εξέταση. Τον Νοέμβριο του ίδιου χρόνου, ο FDA εξέδωσε επίσης προειδοποιήσεις σε περισσότερα από 100 online φαρμακεία για παραβιάσεις, συμπεριλαμβανομένης της πώλησης ελεγχόμενων ουσιών και μη εγκεκριμένων φαρμάκων. Η επίδραση αυτών των μέτρων, αναφέρει ο Jena, είναι άγνωστη προς το παρόν. Η μελέτη της Health Affairs χρηματοδοτήθηκε από το Εθνικό Ινστιτούτο Γήρανσης και τον Οργανισμό για την Έρευνα και την Ποιότητα της Υγειονομικής Περίθαλψης.

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

105

φαρμακευτικά νεα

Η Watson Pharmaceuticals εξαγόρασε την Specifar

Μια μεγάλη εξαγορά στο χώρο της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας ολοκληρώθηκε χθες με την απόκτηση της Specifar από τον αμερικανικό όμιλο Watson Pharmaceuticals Inc, έναντι 400 εκατ. ευρώ. Η Specifar δραστηριοποιείται στην έρευνα και ανάπτυξη, παραγωγή, διανομή και προώθηση γενοσήμων φαρμάκων. Μέχρι τον Ιανουάριο του 2011, είχε εξασφαλίσει περισσότερες από 600 άδειες κυκλοφορίας στην Ευρώπη, Νότια Αφρική, Καναδά, Μέση Ανατολή και Ασία. Σήμερα, έχει 10 προϊόντα υπό ανάπτυξη ενώ συνεργάζεται με περισσότερες από 200 εταιρείες σε 36 χώρες, κυρίως στην Ευρώπη. Οι εξαγωγές της, κυρίως σε Γαλλία, Γερμανία, Ισπανία, Βρετανία και Πολωνία, αποτελούν σχεδόν το 80% των συνολικών της εσόδων. Έδρα της είναι η Ελλάδα, απασχολεί 460 εργαζομένους και διαθέτει γραφεία σε διάφορες πόλεις της Ευρώπης. Οι ετήσιες πωλήσεις της για το 2010 ανήλθαν σε 83 εκατ. ευρώ. H Specifar διαθέτει ένα σύγχρονο εργοστάσιο στην Αθήνα (έτος ανέγερσης 2001) και το οποίο έχει τη δυνατότητα παραγωγής 1,3 δις δισκίων ετησίως, ενώ στον ίδιο χώρο στεγάζεται το τμήμα Έρευνας και Ανάπτυξης. Επίσης, έχουν ξεκινήσει οι εργασίες για την ανέγερση νέας παραγωγικής μονάδας, η οποία βρίσκεται στο Σχηματάρι, με δυνατότητα παραγωγής 3-5 δις δισκία ετησίως.

106

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

Η Watson Pharmaceuticals Inc. είναι μία εκ των κορυφαίων πολυεθνικών φαρμακευτικών εταιριών -συγκαταλέγεται μεταξύ των πέντε μεγαλύτερων, βάσει συνταγογραφήσεων, φαρμακευτικών εταιριών στις Ηνωμένες Πολιτείες – με τις πωλήσεις της για το 2010 να ανέρχονται σε 3,7 δις δολάρια, ενώ για το 2011 εκτιμάται ότι θα ανέλθουν σε 4,2 δις. Σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας μέσω αυτής της εξαγοράς, η Watson αποκτά μία ισχυρή παρουσία στην ελληνική αγορά –σε μια ευνοϊκή περίοδο, καθώς οι κυβερνητικές προθέσεις είναι η αύξηση της συνταγογράφησης γενοσήμων-, ενώ η ευρωπαϊκή εμπειρία της Διοίκησης της Specifar θα συμβάλλει στην εμπορική επέκταση ομίλου στην Ευρώπη. Επιπλέον, η συμφωνία προβλέπει πως, οι πρώην μέτοχοι της Specifar θα λάβουν, επίσης, ποσοστό επί των μικτών κερδών για τις πωλήσεις της esomeprazole των πέντε (5) πρώτων ετών, με ανώτατο όριο τα 40 εκατ. ευρώ. Χρηματοοικονομικοί σύμβουλοι της Specifar ήταν η Rothschild και η Eurobank Equities, ενώ Σύμβουλος της Watson σε αυτή τη συναλλαγή η Jefferies. Νομικοί σύμβουλοι των πωλητών της Specifar ήταν η Δικηγορική Εταιρεία KLC Law Firm, η Δικηγορική Εταιρεία Καρατζάς & Συνεργάτες και η διεθνής Δικηγορική Εταιρεία Simmons & Simmons.

Ο Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Φαρμακοβιομηχανίας (ΠΕΦ) κ. Θεόδωρος Κωλέτης, με αφορμή την εν λόγω εξαγορά κάλεσε την Πολιτεία να στηρίξει την ελληνική φαρμακοβιομηχανία, καθώς αποτελούν ελκυστική επενδυτική επιλογή ξένων κεφαλαίων, τα οποία χρειάζεται η ελληνική οικονομία στην παρούσα, δύσκολη οικονομική συγκυρία. «Με ανάμικτα αισθήματα υποδεχτήκαμε την είδηση για την εξαγορά της SPECIFAR από τη Watson. Το ενδιαφέρον πολυεθνικών εταιρειών και η προσέλκυση των ανάλογων επενδυτικών κεφαλαίων αποτελούν, γενικώς, ένα καλό νέο για τη χώρα. Ειδικότερα, όμως, αναδεικνύουν τη σημαντική αξία της εγχώριας φαρμακοβιομηχανίας και την αναγνώρισή της σε παγκόσμιο επίπεδο. Με εξαγωγική δραστηριότητα σε 60 χώρες της τάξεως των 310 εκατ. (2010) και με συνολικό κύκλο εργασιών 949,1 εκατ. ευρώ (2010) οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες παράγουν ανταγωνιστικά προϊόντα, περιζήτητα στις αγορές του εξωτερικού και συμβάλλουν θετικά στο εμπορικό ισοζύγιο της χώρας και στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας. Πλην των επενδύσεων που πραγματοποιούν οι ίδιες (300 εκατ. ευρώ για το διάστημα 2006-2009) αποτελούν ελκυστική επενδυτική επιλογή ξένων κεφαλαίων που τόσο έχει ανάγκη, σήμερα, η ελληνική οικονομία», τόνισε ο κ. Κωλέτης.

φαρμακευτικά νεα

Η μετακίνηση προς τα γενόσημα φάρμακα επιβραδύνει τις προβλέψεις για παγκόσμια αύξηση των δαπανών σε φάρμακα ΠΗΓΗ: Medical News Today

108

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

Οι παγκόσμιες δαπάνες για τα φάρμακα θα αυξηθούν με βραδύτερο ρυθμό μέσα στα επόμενα χρόνια, κυρίως λόγω μιας κίνησης προς τα γενόσημα φάρμακα και πολιτικές αλλαγές σε πολλά έθνη, σύμφωνα με μια νέα έκθεση που δημοσιεύτηκε από το Ινστιτούτο IMS, με τίτλο «Παγκόσμια Χρήση των φαρμάκων: Το Outlook μέσα από το 2015». Οι παγκόσμιες δαπάνες για τα φάρμακα αναμένεται να φτάσουν το 1.1 τρισεκατομμύριο δολάρια μέχρι το τέλος του 2015. Ενώ οι παγκόσμιες δαπάνες για τα φάρμακα έχουν αρχίσει να αυξάνονται κατά μέσο όρο 6.2 % ετησίως τα τελευταία πέντε χρόνια, οι συγγραφείς προβλέπουν ότι η αύξηση αυτή θα μειωθεί μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια στο 3% με 6%. Οι ακόλουθοι παράγοντες πρόκειται να επηρεάσουν τις παγκόσμιες δαπάνες: Αργή αύξηση των δαπανών στις Η.Π.Α. Λήξη πατέντων σε βιομηχανικές χώρες. Σταθερή ζήτηση σε αναδυόμενες αγορές. Πολιτικές αλλαγές σε διάφορες χώρες. Ο Murray Aitken, εκτελεστικός διευθυντής του Ινστιτούτου IMS για την Πληροφορική της Υγείας, ανέφερε: «Το μέλλον των δαπανών σε φάρμακα θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στα συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και τους φορείς λήψης πολιτικών αποφάσεων σε όλες τις αναπτυγμένες και αναδυόμενες οικονομίες. Προηγούμενα μοντέλα δαπανών προσφέρουν λίγες ενδείξεις για το επίπεδο της αύξησης εντός του 2015. Υπάρχουν πρωτοφανείς δυναμικές στο όλο θέμα, οι οποίες προωθούν ραγδαίες αλλαγές στη σύνθεση των δαπανών ασθενών και πληρωτών ανάμεσα στα επώνυμα και τα γενόσημα προϊόντα τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναδυόμενες αγορές. »

Οι ακόλουθες δυναμικές εντοπίστηκαν από το Ινστιτούτο IMS: Μάρκες – αυτές θα έχουν δημιουργήσει ένα προοδευτικά μικρότερο κομμάτι στην αγορά. Παρόλο που τα άτομα μεγάλης ηλικίας στις βιομηχανικές χώρες θα χρησιμοποιούν περισσότερα επώνυμα φάρμακα, η επίδραση της λήξης των πατέντων θα αντισταθμίσει με το παραπάνω αυτή την αύξηση. Οι συγγραφείς προβλέπουν ότι το 2015 οι δαπάνες σε επώνυμα προϊόντα δεν θα είναι μεγαλύτερες από ότι το 2010. Το 2005 περίπου 70% των δαπανών σε φάρμακα αφορούσε επώνυμα προϊόντα, σε σύγκριση με 64% το 2010 – το μερίδιο της αγοράς αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 53% μέχρι το τέλος του 2015. Παρόλο που θα υπάρξει σημαντική αύξηση στις δαπάνες σε επώνυμα προϊόντα στις αναδυόμενες οικονομίες, θα ξοδέψουν το 80% των χρημάτων τους σε γενόσημα προϊόντα το 2015. Λήξη πατέντων σε αναπτυγμένες αγορές – οι πληρωτές σε αναπτυγμένες χώρες θα εξοικονομήσουν 98 δισεκατομμύρια δολάρια λόγω της λήξης διαφόρων πατέντων μέχρι το τέλος του 2015, σε σύγκριση με 54 δισεκατομμύρια δολάρια μεταξύ 2005 και 2010. Οι Η.Π.Α αναμένεται να δουν μια τεράστια εξάπλωση στις δαπάνες σε γενόσημα φάρμακα. Νέες θεραπείες – νέες θεραπείες αναδύονται για ανικανοποίητες ανάγκες των ασθενών. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν από του στόματος φάρμακα για την σκλήρυνση κατά πλάκας, δύο νέα φάρμακα για την αρρυθμία, θεραπείες για το μεταστατικό μελάνωμα που μειώνουν σημαντικά τη θνησιμότητα και το πρώτο θεραπευτικό εμβόλιο κατά του καρκίνου του προστάτη. Αναδυόμενες αγορές – γνωστές ως “pharmerging” αγορές. Αυτές οι αγορές προσεγγίζουν ραγδαία τις Η.Π.Α όσον αφορά στα επίπεδα των δαπανών σε φάρμακα. Αναμένεται να διπλασιάσουν τις δαπάνες σε φάρμακα μέσα στα

επόμενα πέντε χρόνια σε 285 – 315 δισεκατομμύρια δολάρια (έναντι 151 δισεκατομμύρια το 2010). Οι pharmerging αγορές αναμένεται να ξεπεράσουν αυτές της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, της Ισπανίας και του Ηνωμένου Βασιλείου μέχρι το 2015. Πολιτικές για την Υγεία – οι πολιτικές των κυβερνήσεων σε ολόκληρο τον κόσμο θα επηρεάσουν σημαντικά τις παγκόσμιες δαπάνες σε φάρμακα μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν τη νομοθεσία των Η.Π.Α για την προσιτή υγειονομική περίθαλψη, τους ελέγχους τιμών στην Κίνα, τις μειώσεις τιμών στην Ιαπωνία και σημαντικές μετακινήσεις προς τα γενόσημα φάρμακα σε διάφορες αναπτυγμένες χώρες. Βιοϊσοδύναμα (biosimilars) – το Ινστιτούτο IMS προβλέπει ότι οι δαπάνες σε βιοϊσοδύναμα φάρμακα θα υπερβούν τα δύο δισεκατομμύρια τον χρόνο, ποσό που αντιστοιχεί περίπου στο 1% των παγκόσμιων βιολογικών δαπανών. Νέα βιοϊσοδύναμα που εισέρχονται στις αγορές των Η.Π.Α και της Ευρώπης θα τροφοδοτήσουν αυτή την περιορισμένη αύξηση. Το Ινστιτούτο IMS έχει προβεί σε προβλέψεις για τις ακόλουθες θεραπευτικές κατηγορίες για το 2015: Τμήμα Ογκολογίας - η αύξηση θα μειωθεί σε 5% - 8%. Αναμένεται ότι θα συνεχίσει να αποτελεί την κύρια θεραπευτική κατηγορία. Άσθμα και θεραπείες COPD – η αύξηση θα επιβραδυνθεί μεταξύ 2% και 5%. Θεραπεία διαβήτη – η αύξηση θα είναι από 4% μέχρι 7%. Η διάδοση του διαβήτη αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται. Θα υπάρξουν νέα από του στόματος αντιδιαβητικά φάρμακα. Ρυθμιστές λιπιδίων – οι δαπάνες θα μειωθούν στα 31 δισεκατομμύρια, από 37 δισεκατομμύρια το 2010. ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

109

φαρμακευτικά νεα

Merck και Roche συνάπτουν στρατηγικές συμφωνίες συνεργασίας για την αντιμετώπιση της Χρόνιας Ηπατίτιδας C

Η Merck, γνωστή και ως MSD εκτός των Ηνωμένων Πολιτειών, ανακοίνωσε ότι προχώρησε σε σύναψη συμφωνιών με τη Roche, μέσω των θυγατρικών τους, με στόχο τη βελτίωση της θεραπείας της διάγνωσης και της ενημέρωσης σχετικά με τη χρόνια ηπατίτιδα C (Hepatitis C Virus ) στις αναπτυγμένες και αναδυόμενες αγορές. Επιπλέον οι ερευνητές και των 2 εταιριών θα συνεργαστούν για να διερευνήσουν νέους συνδυασμούς φαρμάκων που ήδη κυκλοφορούν ή βρίσκονται σε ερευνητικό στάδιο προκειμένου να επισπεύσουν τη διαθεσιμότητα πιθανών νέων θεραπευτικών σχημάτων για τους ασθενείς με HCV. Σύμφωνα με τους όρους των μη αποκλειστικών συμφωνιών, η Roche θα προωθεί την μποσεπρεβίρη στους γιατρούς ως τμήμα ενός τριπλού σχήματος συνδυασμένης θεραπείας συνδυασμού, αρχίζοντας με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Η Merck και η Roche θα συνεργαστούν για να εκπαιδεύσουν γιατρούς και ασθενείς σχετικά με την ηπατίτιδα C, συμπεριλαμβανομένης της διάγνωσης. Οι εταιρείες εργάζονται επίσης από κοινού για να επεκτείνουν τη συμφωνία και σε άλλες ανεπτυγμένες και αναδυόμενες αγορές παγκοσμίως.

110

ΦΑΡΜΑΚΟΕΞΕΛΙΞΗ

«Οι συμφωνίες αυτές υπηρετούν τον κοινό στόχο και των δύο εταιρειών για τη βελτίωση των αποτελεσμάτων της παρεχόμενης υγειονομικής φροντίδας για τους ασθενείς με χρόνια ηπατίτιδα C», δήλωσε ο Adam H. Schechter, Executive Vice President and President, Global Human Health της Merck. «Η ηπατίτιδα C συχνά περνάει απαρατήρητη για πολλά χρόνια. Δουλεύοντας μαζί, θα είμαστε σε θέση να παρέχουμε σε γιατρούς, νοσηλευτές και ασθενείς εκπαίδευση σχετικά με την ασθένεια, τη διάγνωση και τις θεραπευτικές επιλογές, συμπεριλαμβανομένης της κατάλληλης χρήσης της μποσεπρεβίρης». «Η τριπλή θεραπεία συνδυασμού για την ηπατίτιδα C σηματοδοτεί μια μεγάλη αλλαγή στον τρόπο που αντιμετωπίζεται αυτή η νόσος», δήλωσε ο Pascal Soriot, Roche Pharmaceuticals Division, Chief Operating Officer. «Η χρήση αυτών των φαρμάκων σε συνδυασμό προσφέρει καλύτερα αποτελέσματα στη θεραπεία των ασθενών. H Roche θα συνεργαστεί με τη Merck για να παρέχει στους επαγγελματίες υγείας και στους ασθενείς καλύτερη ενημέρωση σχετικά με τη διαχείριση της Ηπατίτιδας C. Οι δύο εταιρείες θα συνεργαστούν επίσης για την ανάπτυξη βελτιωμένων θεραπειών για αυτή τη σοβαρή ασθένεια».

συνέδρια 23

Ιουλίου

Αυγούστου

RECENT ADVANCES IN DERMATOLOGY AND INTERNAL MEDICINE

The Arctic, Greenland INFO: Dr D Czarnecki Tel.: 613-9887-0066, Fax: 613-9887-0044 E-mail: dbczarnecki@gmail.com

3-7 Αυγούστου

2011 SUMMER (ACADEMY) MEETING OF THE AMERICAN ACADEMY OF DERMATOLOGY

New York, NY, United States INFO: American Academy of Dermatology Tel.: 866-503-SKIN (7546) / 847-240-1280 Fax: 847-240-1859 E-mail: MRC@aad.org

Αυγούστου

Σεπτεμβρίου

13th EARA CONFERENCE EUROPEAN ASSOCIATION FOR RESEARCH ON ADOLESCENCE

2011, Σπέτσες INFO: Triaena Tours & Congresses E-mail: congress@triaenatours.gr Website: www.triaenatours.gr

2-3 Σεπτεμβρίου

FALK SYMPOSIUM 178, DIVERTICULAR DISEASE, A FRESH APPROACH TO A NEGLECTED DISEASE

Germany Gurzenich Cologne INFO: Tel: +49(0)221/82 89 52 89 Fax: +49(0)221/82 89 52 91 E-mail: kruis@evkk.de Website: www.drfalkpharma.de/veranstaltungen/ internationale-falk-symposien-und-ws/2011

3 Σεπτεμβρίου

ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑ 2011: ΟΧΥΡΩΣΤΕ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΣΑΣ!

Νεάπολη, Ξενοδοχείο: Limira Mare Οργάνωση: Ιατρικός Σύλλογος Λακωνίας - Σε συνεργασία με: Γενικό Νοσοκομείο Μολάων Λακωνίας, Κέντρο Υγείας Νεάπολης Λακωνίας, Διαβητολογικό Κέντρο Τζάνειου Νοσοκομείου INFO: GK advertising, Tηλ: 6945 597848, 2731026731, E-mail: info@gkad.gr Website: www.belife.gr

4-9 Σεπτεμβρίου

ESB 2010-ANNUAL CONFERENCE OF EUROPEAN SOCIETY FOR BIOMATERIALS

Dublin, Ireland INFO: ESB Conference Secretariat Tel.: 35-314-003-660, Fax: 35-314-003-692 E-mail: info@esb2011.org

8-10

AMERICAN SOCIETY FOR SURGERY OF THE HAND ANNUAL MEETING

Σεπτεμβρίου

40th ANNUAL MEETING OF THE EUROPEAN SOCIETY FOR DERMATOLOGICAL RESEARCH (ESDR)

Helsinki, Finland INFO: ESDR Secretariat Tel.: 41-22-321-4890 Fax: 41-22-321-4892 Website: www.esdr.org

9-11

ICE 2011-International Congress of Endoscopy

Σεπτεμβρίου

14-17 Σεπτεμβρίου

EUROPEAN BURNS ASSOCIATION CONGRESS 2011

The Hague, Netherlands INFO: Rob Zikkenheimer Tel.: 31-73-690-1415 Fax: 31-73-690-1417 E-mail: r.zikkenheimer@congresscare.com

«ΕΠΙΚΑΙΡΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΜΑΣΤΟΥ, ΤΩΝ ΕΝΔΟΚΡΙΝΩΝ ΑΔΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΛΑΠΑΡΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ»

Ξενοδοχείο Astir, Αλεξανδρούπολη INFO: PRC Congress & Travel, Μιχαλακοπούλου 102, Tηλ: +30 210 7711673 Fax: +30 210 7711289 E-mail: congress2@prctravel.gr

22-25 Σεπτεμβρίου

4η ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΑ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΟΥΡΟΔΥΝΑΜΙΚΗΣ, ΝΕΥΡΟΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ ΚΑΙ 8η ΦΘΙΝΟΠΩΡΙΝΗ ΟΥΡΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ

Ιωάννινα, Ελλάδα, Ξενοδοχείο Du Lac Οργάνωση: Ελληνική Ουρολογική Εταιρεία - Τμήμα ΟΝΟΓΟ, Πληροφορίες: Erasmus Conferences Tours & Travel AE, Tηλ. 210-7414700, Fax: 210-7257532 Email: info@onogo2011.gr Website: www.onogo2011.gr

27-30 Σεπτεμβρίου

L.A. USA, LA Convention Center Organizer: OMED, ASGE, EAES, A-PSDE, International Society for Digestive Surgery, Canadian Association, Society of American Gastrointestinal and Endoscopic Surgeons, ESGE, SSAT, J GES INFO: Tel: +49-30-300669-23 E-mail: ice2011@cpo-hanser.de, Website: www.ice2011.org

OSTEOSYNTHESE INTERNATIONAL 2011

Thessaloniki, Greece Organization: Gerhard Kuntscher Society INFO: CITY CONGRESS,Tel.: 210 3232433, Fax: 210 3232338 E-mail: info@aktinacitycongress.com gks2011@aktinacitycongress.com Website: www.aktinacitycongress.com www.kuentschersociety.org

Σεπτεμβρίου

Las Vegas, Nevada, ASSH Central Office INFO: Tel: (847) 384-8300 Fax: (847) 384-1435 E-mail: info@assh.org, meetings@assh.org Website: http://www.assh.org/AnnualMeeting/ Pages/default.aspx

9-11

14-17 Σεπτεμβρίου

9th INTERNATIONAL SCIENTIFIC MEETING OF THE ROYAL COLLEGE OF OBSTETRICIANS AND GYNAECOLOGISTS

Αθήνα, Ελλάδα, Μέγαρο Διεθνές Συνεδριακό Κέντρο Αθηνών, Οργάνωση: Royal College of Obstetrics and Gynaecology (RCOG), Ελληνική Μαιευτική και Γυναικολογική Εταιρεία INFO: Erasmus Conferences Tours & Travel AE Tηλ.: 210-7414700, Fax: 210-7257532 Email: info@rcog2011.com, Website: www.rcog2011.com

29 Σεπτεμβρίου

2nd INTERNATIONAL MEETING ON INNOVATIONS & EVIDENCE BASED MEDICINE (EBM) IN UROLOGY

Αθήνα, Ελλάδα, Ξενοδοχείο Crowne Plaza Οργάνωση: Department of Urology of AMC Hospital in Amsterdam, A & B Ουρολογικές Κλινικές της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών INFO: Erasmus Conferences Tours & Travel AE Tηλ.: 210-7414700, Fax: 210-7257532 Email: info@rcog2011.com, Website: www.rcog2011.com

συνέδρια 30

Σεπτεβρίου

Οκτωβρίου

2ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΔΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ

Ηράκλειο, Κρήτη, Ξενοδοχείο Candia Maris INFO: ERA E.Π.Ε. Τηλ.: 2103634944, Fax: 2103631690 E-mail: info@era.gr Website: www.era.gr, www.dermresearch2011.com

01 Οκτωβρίου

2nd HELLENIC EDUCATIONAL SEMINAR INBORN ERRORS OF METABOLISM IN NOENATES, CHILDREN & ADOLESCENTS FROM THE SYMPTOM TO THE DIAGNOSIS “MITOCHONDRIAL DISORDERS”

Athens, Biomedical Research Foundation Academy of Athens, Organization: Hellenic College of Paediatricians Metabolic Clinic & Laboratory for Metabolic Diseases, Choremio Research Institute Director: E.Drogari, 1st Department of Paediatrics, Medical School University of Athens INFO: Free Spirit: Schismenou Maria Tel.: +30-210-6048260, E-mail: mschismenou@free-spirit.gr Website: http://www.free-spirit.gr/index.php?/gr/Conference/56

01 Οκτωβρίου

3η Επιστημονική Ημερίδα του Τμήματος Παιδιατρικής Αιματολογίας Ογκολογίας του Νοσοκομείου Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» Λοιμώξεις σε παιδιά και νεαρούς ενήλικες με αιματολογικά νοσήματα

Αθήνα, Ξενοδοχείο Ηilton Oργάνωση: Tμήμα Παιδιατρικής Αιματολογίας - Ογκολογίας του Νοσοκομείου Παίδων «Η ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ» Συνδιοργάνωση: Ελληνική Eταιρεία Παιδιατρικής Αιματολογίας Ογκολογίας INFO: GK advertising, Website: www.belife.gr E-mail: info@gkad.gr, Tel: 6945597848, 2109710130

5-8 Οκτωβρίου

10th CONGRESS OF THE EUROPEAN FEDERATION OF INTERNAL MEDICINE (EFIM)

Athens, Greece, Athens Hilton Hotel Organization: European Federation of Internal Medicine, Hellenic Society of Internal Medicine INFO: C & C International Group of Companies Tel.: +30 210 6889130, Fax: +30 210 6844777 E-mail: efim2011@candc-group.com Website: www.efim2011.org

6-9 Οκτωβρίου

EFIM 2011 (EUROPEAN FEDERATION OF INTERNAL MEDICINE)

Αθήνα, Athens Hilton Hotel ΙΝFO: AC&C, Professional Congress Organiser Tηλ.: 210 6889100, Fax: 210 6844777 Website: www.candc-group.com

08 Οκτωβρίου

ΓΝΩΡΙΣΕ, ΠΡΟΛΑΒΕ, ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΕ ΤΟΝ ΚΑΡΚΙΝΟ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ. ΜΠΟΡΕΙΣ! II

Θεσσαλονίκη, Ξενοδοχείο: Electra Palace Οργάνωση: Ελληνική Εταιρεία Πρώιμου Διαγνώσεως και Αντιμετώπισης του Καρκίνου του Μαστού INFO: GK advertising, Website: www.belife.gr E-mail: info@gkad.gr, Tel. 6945 597848, 210 9710130

9-14 Οκτωβρίου

EANS 2011, 14th EUROPEAN CONGRESS OF NEUROSURGERY

Rome, INFO: KENES International Tel.: +41 22 908 0488 Fax: +41 22 732 2850 E-mail: eans@kenes.com Website: www.kenes.com/eans

12-16 Οκτωβρίου

67ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ

Αθήνα, Ξενοδοχείο Αthens Hilton Oργάνωση: ΕΛΛΗΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΡΑΥΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ (ΕΕΧΟΤ) INFO: CITY CONGRESS Τηλ.: 210 3232433, Fax: 210 3232338 E-mail: info@eexot2011.gr, Website: www. eexot2011.gr, www.aktinacitycongress.com

13-15 Οκτωβρίου

10th CONGRESS BANTAO 2011 (BALKAN CITIES ASSOCIATION OF NEPHROLOGY, DIALYSIS, TRANSPLANTATION AND ARTIFICIAL ORGANS)

Χαλκιδική, Ξενοδοχείο Sani Beach Hotel Οργάνωση: Balkan cities Association of Nephrology, Dialysis, Transplantation and Artificial Organs INFO: http://www.bantao2011.org

13-15 Οκτωβρίου

2ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΚΛΙΝΙΚΗΣ ΝΕΥΡΟΨΥΧΟΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΑΣ

Ξενοδοχείο “Royal Olympic”, Αθήνα INFO: PRC Congress & Travel, Μιχαλακοπούλου 102 Tηλ: +30 210 7711673, Fax: +30 210 7711289 E-mail: congress2@prctravel.gr ASA 2011: AMERICAN SOCIETY OF ANESTHESIOLOGISTS ANNUAL MEETING, 15-19 October 2011, Chicago, IL, United States, INFO: Meeting Organiser E-mail: annmtg@asahq.org

19-23

20th EADV CONGRESS

Οκτωβρίου

Lisbon, Portugal INFO: Website: www.eadv.org

21-26 Οκτωβρίου

THE CANADIAN CARDIOVASCULAR CONGRESS 2011

Vancouver, BC, Canada INFO: Jacqueline Lane Tel.: 613-569-3407 ext 404 Fax: 613-569-6574 E-mail: lane@ccs.ca

22 Οκτωβρίου

«ΜΑΣΤΟΣ: ΤΟ ΑΡΧΑΙΟΤΕΡΟ ΣΥΜΒΟΛΟ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΚΟΣΜΟ ΤΟΥ ΔΙΑΔΥΚΤΙΟΥ»

Αίγλη Ζαππείου, INFO: PRC Congress & Travel, Μιχαλακοπούλου 102 Tηλ: +30 210 7711673, Fax: +30 210 7711289 E-mail: congress2@prctravel.gr

22-27 Οκτωβρίου

CHEST 2011: AMERICAN COLLEGE OF CHEST PHYSICIANS (ACCP) ANNUAL MEETING

Honolulu, HI, United States INFO: Meeting Organiser Tel.: 847-498-1400 or 800-343-2227

27-30 Οκτωβρίου

5o ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΣΠΟΝΔΥΛΙΚΗΣ ΣΤΗΛΗΣ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΤΗΣ ΚΥΠΡΙΑΚΗΣ ΟΡΘΟΠΑΙΔΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ

Πάφος, Κύπρος INFO: Business and Pleasure, Travel & Congress Organisers Τηλ. 210 6721004 (10 γραμμές), Fax. 210 6721044 Email: info@spine2011.gr, info@businessandpleasure.gr Website: www.spine2011.gr