Reizen langs de Zuidkust

Reizen met Iceland Travel

Reizen langs de Zuidkust

In het zuiden van IJsland bevinden zich veel van de meest gevierde locaties, zoals Gullfoss, Geysir en Þingvellir. De meerderheid van de bezoekers van deze regio zijn geneigd op deze bezienswaardigheden te focussen, maar voor de meer avontuurlijke reiziger valt er aan de zuidkust zoveel meer natuurschoon te ontdekken. De aantrekkingskracht van de kustweg, die van de Markarfljót-vallei tot aan het meest zuidelijke plaatsje Vík loopt, is dat het zich door een aantal van IJslands meest opmerkelijke landschappen kronkelt, een reeks van natuurlijke wonderen aan elkaar rijgend, zoals watervallen, gletsjers en beroemde vulkanen. Het gebied is ook befaamd voor zijn rijke folklore, dus maak veel stops en u kunt zich zomaar op de locatie van zo´n legendarische gebeurtenis bevinden, midden tussen de trollen en de elven!

Langs de kust

Een paar dorpjes aan de zuidkust die niet direct aan de weg nr. 1 liggen zijn toch uw aandacht waard. Deze plaatsjes liggen op korte afstand van de ringweg aan de overkant van het moerasgebied Flói (een broedplaats voor veel vogels), maar worden nogal eens over het hoofd gezien.

Eyrarbakki

Tot 1925 was Eyrarbakki de belangrijkste havenen handelsplaats van zuid IJsland. Bootjes werden letterlijk door de branding heen getrokken om in diepere wateren te belanden. Eyrarbakki is nu vooral bekend om IJslands grootste gevangenis Litla-Hraun, waar de zwaarste criminelen van het land onder strenge bewaking hun straf uitzitten. Laat u zich hierdoor niet afschrikken want het dorpje geeft een waardevol inzicht in IJslands verleden van oude vissersgemeenschappen. Het huist een paar historische bezienswaardigheden, waaronder de oudste lagere school van IJsland, het Maritieme Museum en Húsið (‘het Huis’), een complex met goed onderhouden architectuur en een Scandinavisch ‘bouwpakkethuis’ uit 1765. De jongste dorpskerk is uit 1890 en is vooral bekend om de aandacht die het kreeg toen Koningin Louise van Denemarken het altaarstuk schilderde. Húsið, byggdasafn.is

Stokkseyri

Dit mooie kleine plaatsje met z’n zwarte zandstranden en rijke cultuur werd in het jaar 900 door Hásteinn Atlason gesticht. Net als z’n grotere ‘buur’ Eyrarbakki, was het eens een belangrijk vissersplaatsje. Tegenwoordig staat het vooral bekend om de overheerlijke kreeftensoep, geserveerd in het visrestaurant Fjöruborðið. Eyrarbraut 3, fjorubordid.is Stokkseyri heeft ook een griezelig Ghost Center (tijdens de zomer geopend van 13-18 uur), met elfen, trollen en een noorderlicht presentatie. Hafnargata 9, draugasetrid.is

U kunt dit gebied tot meer in de diepte verkennen door langs de unieke lagoons en waterkanalen aan de kustlijn te kayaken, een goed idee voor vogelliefhebbers! (vertrek vanaf het zwembad van Stokkseyri).

WIE HEEFT HIER DE BROEK AAN? Stokkseyri was de thuishaven van de legendarische vrouwelijke zeevaarder Þuríður Einarsdóttir. Ze was eind 18e, begin 19e eeuw de avontuurlijke, eigenzinnige kapitein van een vissersboot, voor die tijd een unieke bezigheid voor een vrouw! Haar leven (met de broek aan) valt te ontdekken in Þuríðarbúð (‘de hut van Þuríður’), een replica van een oude vissersbarak, die ter nagedachtenis aan haar is gebouwd.

De Westmaneilanden (Vestmannaeyjar)

Veel IJslanders denken bij de Westmaneilanden vooral aan de koddige (en smakelijke) papegaaiduikertjes en het populaire jaarlijkse openlucht festival ‘Verslunarmannahelgi’ (‘winkeliers weekend’), dat in augustus met veel muziek, drank en vuurwerk wordt gevierd. Maar de groep van 15 eilanden op ongeveer 10 km voor de zuidkust heeft ook een grote historische en geologische betekenis. Al in het jaar 870 werden de eilanden bekend toen een groep Ierse rebellerende slaven, (de ‘Westmannen’), hier naar toe vluchtten. Ze hadden hun meester Hjörleifur Hróðmarsson vermoord en werden de eerste bewoners van de eilanden. Toen Hjörleifur’s pleegbroer Ingólfur Arnarson (IJslands eerste permanente bewoner) dit verraad ter ore kwam, achtervolgde hij de slaven en vermoordde ze allemaal. Van de 15 eilanden is Heimaey (‘thuis-eiland’) de grootste en de enige die bewoond is. De eerste eeuwen na de moordpartij groeide het aantal inwoners gestaag totdat Algerijnse piraten het eiland in zicht kregen. Ze kwamen in 1627 aan land bij Ræningjatangi (‘rovers landtong’), vermoordden 40 bewoners en namen de helft van de bewoners (250 mensen) mee. De meeste eindigden als slaven in het Ottomaanse Rijk. Heel IJsland was aangeslagen door deze zogenoemde Turkse overvallen en pas in 1970(!) werd de wet van de doodstraf op elke Turk die voet op IJslands grondgebied zet officieel afgeschaft.

De Westmaneilanden zijn in geologische termen nog maar baby´s. De oudste is meer dan 10.000 jaar geleden uit zee opgerezen bij een vulkaanuitbarsting op de zeebodem. Surtsey is de jongste en begon in 1963 voor de nietsvermoedende ogen van zeelieden te ontstaan aan het begin van een 4 jaar lange durende sessie van onderzeese uitbarstingen. De vissersvloot van 60 technisch hoogstaande schepen maakt het dorp tot één van IJslands belangrijkste vissersplaatsen. Dezelfde vloot speelde in de nacht van 23 januari 1973 een cruciale rol in de plotselinge evacuatie van het hele eiland (toen 5000 inwoners). De uitgestorven gewaande vulkaan Helgafell kwam midden in de nacht tot leven en begon uit te barsten. Toen de uitbarsting een half jaar later uitdoofde was 30% van het dorp onder lava en as bedolven en was er 230 miljoen kubieke meter vulkanisch materiaal aan het eiland toegevoegd. Een dramatische manier van landwinning!

Naast de dagelijkse vluchten naar de Westmaneilanden vanaf Reykjavík, zijn de eilanden te bereiken met de veerboot vanaf Landeyjarhöfn. De boot vertrekt een paar keer per dag en de overtocht duurt maar een half uur. Herjólfur ferry, Landeyjarhöfn, herjolfur.is Hoogtepunten op de Westmaneilanden. Voordat u naar Stórhöfði gaat voor een overvloed aan papegaaiduikertjes kunnen we u een paar tentoonstellingen in het dorpje zelf aanraden. In het Natuurhistorisch Museum (Sæheimar), in het centrum is een interessante verzameling van stenen, opgezette dieren en een levendig aquarium met zeedieren. ‘s Zomers dagelijks geopend van 11-17 uur, Heiðarvegur 12.

In de bioscoop verder aan de weg wordt de Volcanic Film Show gedraaid. Deze informatieve documentaire laat de video-opnames zien van de Surtsey uitbarsting in 1963 en geeft inzicht in het vogelleven op het eiland.

Een andere interessante stop is het Eldheimar Museum, een interactieve tentoonstelling waar bezoekers een indruk krijgen van de levensomstandigheden in Heimaey vóór de uitbarsting in 1973 die het leven van de mensen voor altijd zou veranderen. Suðurvegur/ Gerðisbraut 10, eldheimar.is

Tijdens de uitbarsting van 1973 ontstond de nieuwe berg Eldfell (naast Helgafell). De hete stoom die nog uit de berg komt maakt de klim naar boven des te avontuurlijker.

Sagnheimar is het Historisch Museum waar de uitbarsting van 1973, de visserij en de overvallen van de zeepiraten op het eiland worden getoond. U vindt het in Safnahúsinu, sagnheimar.is

EEN CONCERT VOOR PAPEGAAIDUIKERS? Om de Westmaneilanden van een heel ander perspectief te zien kunt u een boottochtje maken met Viking Tours. Deze vermakelijke excursie langs zeevogels en rotsen heeft als extra attractie een gratis (in ieder geval voor de papegaaiduikers) solo jazz concert als de gids zijn saxofoon tevoorschijn haalt en de akoestiek in een zeegrot demonstreert.

De weg langs de zuidkust

Terug op weg nr. 1 ziet u de met gletsjers bedekte bergen steeds dichter tot de kust reiken. Het landschap wordt tot Vík en verder toenemend dramatisch. Krachtige watervallen storten zich over bergwanden de diepte in om vervolgens in kraakheldere rivieren over te gaan.

De Seljalandsfoss. Vlak voor deze majestueuze waterval staan is een ervaring om stil van te worden, maar u zult nog meer onder de indruk raken als u het pad, dat duizend jaar geleden door de zee werd uitgehouwen, volgt en het neerstortende watergordijn vanuit een heel ander perspectief op u laat inwerken. Regenkledij is aangeraden. Skógar is vooral bekend om het plaatselijke Volksmuseum, het grootste museum buiten Reykjavík. Het is het levenswerk van de curator Þórður Tómasson, die vanaf 1949 kunsten gebruiksvoorwerpen uit heel IJsland, maar vooral uit deze regio heeft verzameld en zo een uniek stukje geschiedenis helpt bewaren. Er zijn ook turfhuizen, compleet met inrichting, een schoolgebouwtje en een kerk te bezichtigen. Dagelijks geopend van 9 tot 18 uur. Skógar, skogasafn.is

Duidelijk zichtbaar vanaf de weg is de Skógafoss waterval (64 m hoog) en deze lokt u dichterbij voor een meer nauwkeurige inspectie. Op een zonnige dag verschijnt een heldere regenboog en als u op de juiste plek gaat staan lijkt het alsof deze uit uw hoed wordt getoverd! Creatieve fotografen hebben hier al vele mooie plaatjes kunnen schieten. Een trap langs de waterval leidt helemaal tot bovenaan de groene hellingen waarvandaan u een prachtig vergezicht heeft over de uitgestrekte vlakten van de zuidkust. Hier is tevens het begin van de befaamde Fimmvörðuháls bergpas.

Glaciale hoogtes

In het zuiden van IJsland valt de meeste neerslag, dit verklaart waarom we hier de meeste gletsjers aantreffen. De Mýrdalsjökull is de vier na grootste gletsjer en op sommige plaatsen wel 700 meter dik. Onder de glinsterende ijskap sluimert de gevreesde Katla, een enorme centrale vulkaan met een kraterdoorsnede van maar liefst 10 km. Sinds de kolonisatie van

IJsland is ze gemiddeld elke 60 jaar uitgebarsten. Elke keer als ze in actie komt smelten er enorme hoeveelheden ijs die als smeltwatervloeden over de vlaktes naar beneden razen en zo de Mýrdalssandur hebben gevormd. Katla is het laatst in 1918 uitgebarsten en wordt al jarenlang nauwlettend in de gaten gehouden.

Hoe verleidelijk gletsjers er ook uit mogen zien, ga er niet alleen op wandelen, of in ieder geval niet zonder training of ervaring. Gletsjers kunnen extreem gevaarlijk zijn. De beste manier om deze ijsgiganten te veroveren is in het gezelschap van een goed geluimde gespecialiseerde gids. U kunt uw tour boeken op uw app of de Iceland Travel website, icelandtravel.is

FILM-WEETJE Als en een fan bent van de t.v. serie Game of Thrones weet u waarschijnlijk al dat de scenes van seizoen 2 bovenop de Mýrdalsjökull gefilmd zijn. Maar wat u wellicht niet weet is dat de lichten en alle actie tijdens het filmen er toe leidden dat de reddingsbrigade werd opgeroepen om de geruchten van een beginnende uitbarsting te onderzoeken!

De afslag vanaf de hoofdweg naar rechts op weg nr. 218 leidt tot Dyrhólaey, een magnifieke standberg met steile kliffen op het meest zuidelijke deel van IJsland. Het meest opvallend is een groot gat wat door de zee is uitgeslepen en naar zeggen groot genoeg is om doorheen te varen. In ieder geval is het onweerstaanbaar voor fotografen en is er ooit een vliegtuigje doorheen gevlogen! Op de ruwe rotswanden en in de groene hellingen nestelen allerlei soorten zeevogels. Dyrhólaey is een beschermd vogelgebied en tijdens het broedseizoen voor menselijke bezoekers gesloten.

VEILIGHEIDSTIP Wees voorzichtig bij het lopen bovenop Dyrhólaey, de grond kan los zijn en er zijn geen uitzichtbedervende hekken die u voor een val behoeden. IJsland is gelukkig geen overbeschermende staat, dus er zullen niet altijd borden en afrasteringen staan om voor overduidelijke gevaren te waarschuwen. De weg naar boven is erg steil en niet geschikt voor kleinere voertuigen, vooral niet als het regent. Maar ook als u onderaan de standberg blijft heeft u bij de parkeerplaats een mooi zeegezicht en de mogelijkheid papegaaiduikertjes van heel dichtbij te zien.

Rondom Vík

Een afslag naar rechts op weg nr. 251 brengt u naar het handelsmerk van Vík: de trollenrotsen van Reynisdrangar. Volgens het volksverhaal zijn deze rij van indrukwekkende basalten pieken (tot 66 m hoog) twee versteende trollen en de mast van een schip. De

trollen waren zo druk het zware schip als buit aan land te trekken, dat ze onaangenaam verrast werden door de opkomende zon en niet ontkwamen aan het lot van elke trol: daglicht verandert ze voor eeuwig in steen. Er wordt wel gezegd dat dit de reden is waarom er zoveel trolvormige rotsen in het IJslandse landschap zijn.

Op dezelfde plek aan het eind van weg nr. 215 is het schitterende strand van Reynisfjara, dat bezaaid is met door de zee gladgeslepen basaltsteentjes en zich over een lengte van 2 km van de berg Reynisfjall naar Dyrhólaey uitstrekt. Onderaan de berg zijn twee prachtig gevormde grotten met basaltzuilen die de spelonkoloog in u wakker zullen maken. De grot om de hoek, Hálsanefshellir, loopt bij vloed onder water.

Op de hellingen bij het informatiebord aan de parkeerplaats werden in de zomer van 2012 tijdelijk druiventakjes geplant voor de film Noah, met Russell Crowe en Anthony Hopkins in de hoofdrollen. Veiligheidstip: Wees voorzichtig op het strand van Reynisfjara en hou afstand van de branding. De golven kunnen plotseling ver het strand op reiken en de stromingen vlak langs de kust zijn extreem gevaarlijk! Vík. Dit rustige plaatsje bevindt zich onder de glooiende helling van de Mýrdalur vallei en is in alle richtingen door natuurpracht omgeven. Ten westen loopt de gletsjerrivier Jökulsá, ten oosten de rivier Blautakvísl, noordelijk ligt de Mýrdalsjökull ijskap en aan de zuidkant het zwarte vulkanische zand aan de Atlantische Oceaan.

Mýrdalur is een gebied met grote kleuren landschapscontrasten en het is een paradijs voor ornithologen. IJsand’s grootste kolonie noordse sterns nestelt hier en in de vroege zomermaanden (mei-juli) bevolken talloze papegaaiduikers, drieteen meeuwen en noordse stormvogels de kliffen ten westen van het dorp.

LET OP, VOGELS! Noordse sterns beschermen hun eieren en jongen met volle kracht en de argeloze bezoeker zal zich al snel een figurant wanen in een Hitchcock film als hij het broedgebied betreedt. De agressieve vogeltjes nemen beurtelings een duik naar uw hoofd (of auto) en aarzelen niet in hun bombardement aanvallen heftig te pikken. Als u toch door hun koninkrijk heen moet lopen, neem dan een stok, hou die boven uw hoofd en ze zullen daar hun snavel op richten.