ICOOKGREEK - MAY 2010

ΜΑΪΟΣ 10

Ostalgie Το «λαοκρατικό» design είναι trendy Flash back Ένα σούπερ μάρκετ γεννιέται Pop Surreal Δυο πακέτα μακαρόνια Discounts Markets Τα ράφια που αγάπησα Private label Το νέο μας καταφύγιο Λυκοπένιο; Όχι ευχαριστώ, προτιμώ τα γεμιστά! Αλκοτέστ Cheap, cheap wine

ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ

32

www.icookgreek.com

EDITORIAL

Ξέρω εγώ κάτι που μπορούσε, Καίσαρα, να σε σώσει....

Editorial Ξέρω εγώ κάτι που μπορούσε Καίσαρα να σε σώσει…

03

Hungry Editor’s Choice Τα γευστικά κολλήματα του μήνα

04

Τάσεις Ostalgie: το «λαοκρατικό» design είναι trendy

06

Pop Surreal Δυο πακέτα μακαρόνια

09

Flash back Ένα σούπερ μάρκετ γεννιέται

10

Discounts Markets Τα ράφια που αγάπησα

12

Κρίση, με πιάνει κρίση Private label το νέο μας καταφύγιο Mamma Mia Αυτό και «Αυτό»

14 16

6+Έξι Σπιτικές συνταγές μεσογειακής κουζίνας

17

Mix n' Match Ποιο κρασί να ανοίξουμε

32

Αλκοτέστ Cheap, cheap wine

34 36 40

No meat Today Λυκοπένιο; Όχι ευχαριστώ, προτιμώ τα γεμιστά! Άντρες στην κουζίνα Μαζί τα φάγαμε; Βιβλιοφαγία Σελίδες για …φάγωμα Τα καλά της πόλης Ακρόπολη στο πιάτο

41 42

Cook n’ Roll Η μουσική του σούπερ μάρκετ

44

Μαϊντανοί Πάλι αυτοί μπροστά μας;

45 46 47

Pantopolion Ό,τι πουλιέται, ό,τι αγοράζουμε Ταυτότητα Ποιοι είμαστε, πού θα μας βρείτε

...αλλά δεν είναι να πεταχτείς στο σούπερ μάρκετ να πάρεις μουστάρδα και σαμπουάν. Ας έλεγε ο John Kenneth Galbraith ότι όποιος πάει σούπερ μάρκετ για να αγοράσει συνηθισμένα πράγματα βρίσκεται σε επαφή με τα βαθύτερα συναισθήματά του. Με όλο το σέβας στον αποθανόντα οικονομολόγο, μου φαίνεται ψιλομπούρδα. Επειδή επιβεβαιώθηκε μια φορά στον Andy Warhol, που έβλεπε ράφι με συνηθισμένα πράγματα κι έπεφτε σε καλλιτεχνική έκσταση –το οποίο από μια άποψη μπορείς να το θεωρήσεις επαφή με τα βαθύτερα συναισθήματα– δεν αρκεί για να αναγορεύσουμε αυτή την παρατήρηση σε γενικής ισχύος. Αν ήτανε διαπιστώσεις όπως «Πάλι κάηκε η λάμπα» ή «Φτου, να πάρει, τέλειωσε ο καφές» να μας οδηγούν στα ανοιξιάτικα ή χειμωνιάτικα μονοπάτια της ψυχής, θα είχαν πεινάσει οι ψυχίατροι. Μόνο οι διαφημισ τές συνηθισμένων πραγμάτων φαίνεται να συμφωνούν και να υπερθεματίζουν, προωθώντας με κάθε ευκαιρία το μήνυμα ότι ο δρόμος της ευτυχίας και ο διάδρομος του σούπερ μάρκετ αποτελούν ο ένας προέκταση του άλλου. Βέβαια από την εποχή τού «Είναι κεφάτη...» η εξέλιξη των ειδών υπήρξε θεαματική. Κι όταν λέω είδη, εννοώ τη μαγιονέζα, το απορρυπαντικό, τέτοια είδη. Σήμερα πια δεν αγοράζουμε απλώς μια μαγιονέζα, έστω μια νόστιμη μαγιονέζα, αλλά μια «έξυπνη» μαγιονέζα, πιθανώς εξυπνότερη από μας, μια σχεδόν βαθυστόχαστη μαγιονέζα, ικανή, ας πούμε, να φέρει πίσω τις «αληθινές Παρασκευές», που εμείς οι ηλίθιοι χρήστες αγνοούσαμε και το ίδιο το γεγονός ότι τις είχαμε χάσει και ένας θεός ξέρει τι ακριβώς ζούσαμε μεταξύ Πέμπτης και Σαββάτου πριν την άφιξη των τετραπέρατων προϊόντων στο σπίτι μας. Προφανώς βιώναμε Παρασκευές για ανίδεους, φθηνές απομιμήσεις των «αληθινών», αφού κάναμε ό,τι μας κατέβαινε στο κεφάλι: κάτι θέατρα, κάτι σινεμά, κάτι μπαράκια με φίλους – κουταμάρες του ασχέτου, που τις έβλεπαν οι έξυπνες μαγιονέζες και θλίβον ταν, μέχρι που αποφάσισαν να παρέμβουν. Αντίστοιχη θεαματική εξέλιξη είχαν και οι σκόνες καθαρισμού, που πλέον ανήκουν στα είδη με εξέχοντα βαθμό συναισθηματικής ευφυΐας. Το απορρυπαντικό πια δείχνει βαθιά κατανόηση για τη γυναίκα που τρίβει τον αναθεματισμένο το λεκέ της σοκολάτας, της συμπαραστέκεται, της

μιλάει, τη συμβουλεύει! Τη συμπονάει τη σύγχρονη νοικοκυρά τόσο ειλικρινά και επιδεικνύει τέτοια διάθεση συμμετοχής στις καθημερινές ασχολίες του σπιτιού, το πλύσιμο, το άπλωμα, το σιδέρωμα, ώστε είναι να αναρωτιέται κανείς γιατί σε τελική ανάλυση η αρχόντισσα του σπιτιού δε χωρίζει τον αχαΐρευτο να παντρευτεί το απορρυπαντικό, να τελειώνουμε. Ξέρω εγώ κάτι που μπορούσε, Καίσαρα, να σε σώσει... αλλά δε θα το πω γιατί ίσως θεωρηθεί γκρίζα διαφήμιση. Πάντως στο ράφι δεν πουλιέται.

SED-SCHOENES EINHEITSDESIGN, EKΔ. TASCHEN

HUNGRY EDITOR’S CHOICE... (

)ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΜΑΚΡΥΩΝΙΤΟΥ ( )ΑΚΗΣ ΟΡΦΑΝΙΔΗΣ

Let’ s go party Cool νοστιμιές για να συνοδεύσουμε το ποτό με γούστο και να εντυπωσιάσουμε την παρέα Φλογέρες με γκούντα

Τραγανές γλυκές πιπερίτσες

Ακατέργαστο κακάο

Παξιμαδάκια μπαγκέτας

Λαχταριστές τραγανές κρεπούλες, γεμισμένες με ένα κρεμμώδες, βελούδινο μείγμα γκούντας που γλυκίζει υπέροχα στο τελείωμά τους. Πάνε πολύ με ουίσκι, κονιάκ, παλαιωμένο ρούμι και κόκκινο κρασί.

Gavottes, Mini Flutes Gouda, Cucao, Εθν. Αντιστάσεως 214, Καισαριανή, τηλ.: 210 7252595.

Γλυκές πιπερίτσες, τραγανές, νόστιμες και αλμυρές, ιδανικές για να συνοδεύσουμε το ποτάκι. Ταιριάζουν με κόκκινο κρασί, αλλά και με κοκτέιλ.

Sonoio, Tronchetti di peperone dolce, Degustation, Κουμπάρη 5 Κολωνάκι, τηλ.: 210 3627744.

Γνήσια, ακατέργαστη, όλη η γεύση του κόκκου του κακάο, με μια ελαφριά πίκρα, σε μικρά κριτσανιστά, πικάντικα κομματάκια που σπάζουν στο στόμα και το γεμίζουν με την καβουρβτισμένη και μεστή τους γεύση. Ταιριάζουν πολύ με το ουίσκι και το κονιάκ.

«4 Εποχές», Νίκης 30 Σύνταγμα, τηλ.: 210 3229078.

Croquants τραγανά, φτιαγμένα από γαλλική μπαγκέτα, ζυμωμένη με ελαιόλαδο, μυρωδικά και αμύγδαλα, που συνοδεύουν κοκτέιλ με τζιν και ρούμι, αλλά και κρασί ή τσίπουρο. Σε τρεις γεύσεις: με μαύρες ελίτσες, με πολτό αντσούγιας και με βασιλικό.

A l’ Olivier, Salt Sugar Spices, τηλ.: 23930 26036, www.salt-sugar-spices.gr

Κρύσταλλοι τζίντζερ Η ιδιόρρυθμη, γλυκοπικάντικη γεύση του θα εκπλήξει τον ουρανίσκο, χωρίς όμως να τον ξενίσει. Έχει έντονη αίσθηση λεμονιού, που θα μας φανεί αρκετά οικεία, παρά το γεγονός πως το τζίντζερ δεν συνηθίζεται στην καθημερινή μας κουζίνα. Έχει ενδιαφέρον να το προσφέρουμε μαζί με τζιν τόνικ, καϊπιρίνια, μοχίτο ή άλλα δροσιστικά καλοκαιρινά κοκτέιλ.

Buderin Ginger, στα σούπερ μάρκετ Θανόπουλος, Ελαιών 38, Νέα Κηφισιά, τηλ.: 210 6201878, Αίαντος και Χαριλάου Τρικούπη 164, Νέα Ερυθραία, τηλ.: 210 6254504, Αδριανού 6 και Δραγούμη, σταθμός ΗΣΑΠ Κηφισιάς, τηλ.: 210 6233267.

4

ΤΑΣΕΙΣ... (

) ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΤΣΑΜΟΥΡΑ (

) SED-SCHOENES EINHEITSDESIGN, EKΔ. TASCHEN

Ostalgie

Το «λαοκρατικό» design είναι trendy Το Τείχος έπεσε, αλλά η Club Cola –η «σοσιαλιστική» απομίμηση του δυτικού αναψυκτικούσυμβόλου– αποδείχτηκε πολύ σκληρή για να πεθάνει μαζί του. Ο γαλλικός Τύπος απορεί: «Είναι δυνατόν οι Γερμανοί να νοσταλγούν τις "παλιές καλές μέρες" της Λαϊκής Δημοκρατίας;». Οι New York Times σημειώνουν το διπλό πρόσωπο του Βερολίνου και μιλούν για retro μπαρ που θυμίζουν ψυχροπολεμικά καταφύγια. Μοδάτοι Βερολινέζοι καπνίζουν ανατολικογερμανικά τσιγάρα και δεν βρίσκουν πλέον τίποτα κιτς στη συσκευασία τους. Το ιδιαίτερο ντιζάιν των ειδών καθημερινής χρήσης της άλλης μεριάς του Τείχους αποθεώνεται. Οι καταναλωτές αναζητούν τρόφιμα και ποτά που κοσμούσαν τα ράφια των σούπερ μάρκετ του Ανατολικού Βερολίνου και οι διαφημιστές μιλούν για soviet sick style. Τα γυαλιά του Χόνεκερ είναι όλα τα λεφτά... Το 1989 μια έκθεση στην γκαλερί Habernoll κοντά στη Φρανκφούρτη με θέμα της τα είδη καθημερινής χρήσης στο πρώην Ανατολικό Μπλοκ και συγκεκριμένα στην τότε Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας είχε απροσδόκητη επιτυχία. Πρωτίστως επειδή έδωσε τη δυνατότητα στους Δυτικογερμανούς να δουν μέσα από την κλειδαρότρυπα τη ζωή των συμπατριωτών τους σε αυτή την παντελώς άγνωστή τους χώρα, που απλωνόταν πίσω από το Τείχος. Όμως, η επιτυχία και η συγκίνηση που προκάλεσε είχε εν μέρει τις ρίζες της σε μια άλλη διάσταση, που έπρεπε να περάσουν κάποια χρόνια για να φανεί το βάθος της: Με απροσδόκητο τρόπο τα αξιοπερίεργα αυτά εκθέματα έφεραν τους επισκέπτες πρόσωπο με πρόσωπο με το προπολεμικό τους παρελθόν. Από μια δυτική σκοπιά πολλά από τα προϊόντα της Ανατολικής Ευρώπης ανακαλούσαν στη μνήμη των θεατών ένα παρελθόν εμπορικών δοσοληψιών ολότελα ξεχασμένο, ανέγγιχτο από στρατηγικές μάρκετινγκ, τακτικές διαφήμισης και μελετημένες συσκευασίες. Στα αντικείμενα της έκθεσης, που αποτύπωναν την καταναλωτική κουλτούρα των Ανατολικογερμανών και στο πρώιμο ντιζάιν τους, που μαρτυρούσε μια ευθύγραμμη σχέση υποταγής στην κυρίαρχη ιδεολογία, περικλειόταν όλη η ιστορία μιας οικονομίας που τράβηξε έναν τελείως διαφορετικό δρόμο από εκείνον που οι επισκέπτες γνώριζαν.

6

Από το Bauhaus στο «κιτς» Στις αρχές του 1950 designers βαθιά επηρεασμένοι από τη σχολή Bauhaus, όπως ο ολλανδικής καταγωγής Mart Stam, διευθυντής της Ακαδημίας των Τεχνών και της Ανώτατης Σχολής Χειροτεχνίας της Δρέσδης, έβαλαν ανεξίτηλα τη σφραγίδα τους στο ύφος και το στιλ του «λαοκρατικού» ντιζάιν. Βασική τους επιδίωξη –η ιδέα που τους ενέπνεε– ήταν μέσα από τις λειτουργικές φόρμες και τα σχήματα των καθημερινών αντικειμένων να πετύχουν να αναβαθμίσουν το πολιτισμικό επίπεδο και να εξελίξουν την κουλτούρα και τους ορίζοντες των εργατικών και των λαϊκών στρωμάτων, στα οποία αναφέρονταν και για τα οποία δημιουργούσαν. Αυτό το νέο είδος ανθρώπου-πολίτη που οραματίστηκαν δεν το είδαν βέβαια ποτέ να εκφράζεται με υλικούς όρους. Τα επόμενα χρόνια η ανατολικογερμανική οικονομία, βυθισμένη στα έξοδα της ανοικοδόμησης και εξαρτημένη από την ΕΣΣΔ, αποδυναμωνόταν συνεχώς, με εμφανείς συνέπειες και στην ποιότητα ζωής και την προσφορά σε καθημερινά αγαθά. Το 1953 το Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα της Γερμανίας επιλέγει να τοποθετηθεί ιδεολογικά απέναντι στις αισθητικές επιρροές της Δύσης. Με τις αποφάσεις του 3ου Συνεδρίου του χαρακτηρίζει τα πρότυπα που λανσάρουν τα προϊόντα της και ο τρόπος ζωής της «ξένα προς τον άνθρωπο» και «όπλα του ιμπεριαλισμού» και απαιτεί εθνοκεντρικό σχεδιασμό. Οφείλοντας να συμμορφωθεί στις κρατικο-κομματικές επιταγές, η εγχώρια δημιουργική κοινότητα προσπαθεί να αντλήσει έμπνευση και στοιχεία για τη δουλειά της μόνο μέσα από τα εθνικά χαρακτηριστικά της χώρας και το ντόπιο πεδίο. Αυτό που στη συνέχεια αποκαλέσαμε, με το δέοντα σνομπισμό, ως Δυτικοί ειδήμονες του στιλ, «ανατολικοευρωπαϊκό κιτς» –υπονοώντας ένα μείγμα οικονομικής φτώχειας, επαρχιωτισμού και απουσίας πρωτογενούς αισθητικού κριτηρίου– στην πραγματικότητα ήταν το αποτέλεσμα της ρητής εντολής του κρατικού μηχανισμού προς το χώρο του ντιζάιν να οριοθετηθεί με κάθε τρόπο από τον «αλλοτριωτικό κοσμοπολιτισμό της Δύσης». Και, οφείλουμε σίγουρα να παραδεχθούμε, ότι παρά τη δυτική δαιμονοποίηση, τα ασχημούλικα

ΤΑΣΕΙΣ...

ανατολικά προϊόντα δεν έκαναν καθόλου… άσχημα τη δουλειά τους, παρά το γεγονός ότι ήταν πολύ φθηνότερα από τα «δικά μας», τα «ωραία». Οι συνέπειες των ’60s Η δεκαετία του ’60, για τη Δύση, δεν έμεινε στην ιστορία μόνο ως μια περίοδος ισχυρών πολιτικών εντάσεων και ανακατατάξεων, αλλά και ως η δεκαετία που θεμελίωσε το σύγχρονο τρόπο ζωής. Κάθε τομέας της ανθρώπινης δραστηριότητας επηρεάστηκε καθοριστικά – από την παραγωγή προϊόντων καθημερινής χρήσης μέχρι τα ανώτατα επιτεύγματα στην επιστήμη και την τεχνολογία. Παρότι η δομή του σοσιαλιστικού μπλοκ δεν επέτρεψε στις κοινωνίες του να μετέχουν πρωταγωνιστικά σε αυτό το οικονομικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και τεχνολογικό big bang, στάθηκε αδύνατον να ελέγξουν τις συνέπειές του. Από το ’60 και μετά η επιβεβλημένη μέχρι τότε «ιδεολογική καταδίκη» των προτύπων που λανσάρει το αντίπαλο στρατόπεδο του Ψυχρού Πολέμου, αρχίζει να περνάει σε δεύτερη μοίρα για τους Ανατολικογερμανούς και κανείς δεν φαίνεται διατεθειμένος να υποστηρίξει ούτε θεωρητικά ούτε σχεδιαστικά ότι υπάρχουν δύο κατευθύνσεις στο ντιζάιν: μια που υπηρετεί τις κοινωνικές ανάγκες και μια που υμνεί τις ατομικές επιθυμίες. Η άφιξη της τηλεόρασης είναι καθοριστική στο να εξοικειώνει μέρα με τη μέρα τους Ανατολικoύς με συνήθειες της καθημερινής ζωής της Δύση, αφού είναι αδύνατον να ελεγχθούν τεχνικά οι δέκτες, οπότε σε πολλά σημεία του λαϊκοδημοκρατικού εδάφους η δυτικογερμανική TV εκπέμπει κανονικά. Θυμάται ο Ίν γκο Σούλτσε, διάσημος συγγραφέας και κάτοικος της τότε Ανατολικής Γερμανίας: «Η Δύση μπήκε στο κεφάλι μου από τις διηγήσεις των δικών μου, από τα αυτοκινητάκια Matchbox, τα ξύλινα τουβλάκια, τα Lego, αργότερα δίσκους, βιβλία, φυσικά την τηλεόραση, τις ταινίες, τη μουσική, τα ρούχα, τα αυτοκίνητα, την τεχνολογική πρόοδο που για εμάς ήταν άπιαστη…». Οι εικόνες πλέον υπάρχουν, το ιδεολογικό πρόταγμα έχει ατονήσει, τι λείπει για να απογειωθεί ο τομέας του ντιζάιν και της συσκευασίας, που κρίνοντας κανείς από τα αντικείμενα στο ράφι του σούπερ μάρκετ μοιάζει πεισματικά καθηλωμένος στην προπολεμική εποχή; Σίγουρα όχι η δημιουργικότητα. Καθήλωση ελλείψει αντιπάλου Εκείνο που λείπει είναι ο ανταγωνισμός. Ας μην ξεχνάμε ότι αυτό που στις ΗΠΑ ή τη Μεγάλη Βρετανία χαρακτηρίστηκε «έκρηξη» της δημιουργικότητας στον τομέα του Σχεδιασμού και των Γραφιστικών Τεχνών

7

...ΤΑΣΕΙΣ

οφειλόταν στον ύψιστο βαθμό του στις πιέσεις που δημιουργούσε ο φρενήρης ανταγωνισμός μεγάλων εταιρειών ιδιωτικών συμφερόντων (πολυεθνικών ή εγχώριων, αλλά πάντως ιδιωτικών) που υποχρέωσε τους μετέχοντες, εφόσον ήθελαν να παραμείνουν στο παιχνίδι, να επενδύουν τεράστια ποσά προκειμένου να διαφημίζονται και να αλλάζουν συνεχώς συσκευασίες, μοντέλα, σχεδιασμό προϊόντων, ώστε να κερδίζουν και να ανανεώνουν την εύνοια του καταναλωτή. Αντιθέτως, στην Ανατολική Γερμανία –και κατά αντιστοιχία σε όλο το Ανατολικό Μπλοκ– υπήρχαν μόνο εταιρείες κρατικών συμφερόντων με σαφώς μοιρασμένα τα πεδία δραστηριοποίησής τους, οπότε το ενδιαφέρον προβολής των παραγόμενων προϊόντων ήταν μηδαμινό. Αν σκεφτεί κανείς ότι η πρώτη διαφήμιση εμφανίζεται μόλις το 1975 και αφορά τις μαγειρικές χρήσεις ενός τυποποιημένου ψαριού από την ΕΣΣΔ, που έπρεπε να γνωστοποιηθούν στο γερμανικό κοινό προκειμένου να αγοράσει την κονσέρβα, κατανοεί ότι επί 40 τουλάχιστον χρόνια η σοσιαλιστικού τύπου διευθέτηση της αγοράς ακύρωνε τη γενεσιουργό αιτία του ντιζάιν στο χώρο της διαφήμισης και της συσκευασίας: Τον ανταγωνισμό των βιομηχανιών προκειμένου να κερδίσουν τον καταναλωτή. Κωδικός: Ostalgie Η κατάρρευση του Τείχους το 1989 βρίσκει τους Ανατολικογερμανούς επισκέπτες με 100 γερμανικά μάρκα («welcome money») στο χέρι, ένα φιλικό κέρασμα των «τυχερών» της μιας μεριάς προς τους «άτυχους» της άλλης, προκειμένου να πάρουν μια πρώτη γεύση από shopping στο δυτικό παράδεισο. Υπό το σλόγκαν «Test the West» χιλιάδες άνθρωποι γεμάτοι όνειρα για μια άλλη ζωή ξεχύθηκαν στα σούπερ μάρκετ και τα εμπορικά κέντρα της πόλης. Το Τείχος του Βερολίνου πέφτοντας δεν γκρέμιζε μόνο ένα θλιβερό αστικό παράδοξο που χαρακτήρισε επί χρόνια τη γερμανική πρωτεύουσα, αλλά φαινόταν να σφραγίζει με ένα τελεσίδικο, βροντερό και άκρως λαϊκό ΟΧΙ το ερώτημα αν μια άλλου τύπου οικονομική οργάνωση της κοινωνίας ήταν εφικτή και επιθυμητή. Το ΟΧΙ αυτό πανηγυρίστηκε όσο ελάχιστα ιστορικά γεγονότα του 20ού, σε τέτοιο βαθμό που κανείς εκπρόσωπος της «ελεύθερης αγοράς» εκείνη την εποχή δεν μπορούσε να διανοηθεί ότι προϊόντα παραγόμενα στην πρώην Ανατολική Γερμανία όχι μόνο θα επιβίωναν, αλλά θα γίνονταν αυτό που η Δύση αποκαλεί trend. Ότι μια ολόκληρη τάση που στα γερμανικά κωδικοποιήθηκε ως «Οstalgie» (σύντηξη των Οst και Νostalgei, που σημαίνουν ανατολή και νοσταλγία αντίστοιχα) θα υποχρέωνε την παραγωγή να ξαναστραφεί σε μάρκες που θεωρητικά

8

είχε έρθει το τέλος τους μαζί με το «τέλος της Ιστορίας».

Goodbye, Lenin and… welcome! Κ ι όμως! Σύν τομα η Rot käppfchen, ανατολικογερμανικός οίνος ευρείας κατανάλωσης, θα εξαγόραζε τον έναν μετά τον άλλον του Δυτικογερμανούς ανταγωνιστές της. Η Club Cola, η «σοσιαλιστική» συγγενής της Coca Cola, που θεωρούνταν τελειωμένη υπόθεση, θα έκανε την επανεμφάνισή της στο ράφι με σημαντικότατες πωλήσεις πανηγυρίζοντας περιπαιχτικά «Hooray, I’m still alive». Τα «κομμουνιστικά» τσιγάρα f6 θα σάρωναν την αγορά με το διπλό τους μήνυμα «the flavour remains», που από μια άποψη σημαίνει «η ουσία παραμένει». Τα Μέσα της παραδοσιακής Δύσης άρχισαν να ψάχνονται... Γιατί άραγε το συγχωνευμένο πλέον γερμανικό καταναλωτικό κοινό θέλει να κρατήσει ζωντανό κάποιο κομμάτι αυτού του «ανελεύθερου, ολοκληρωτικού, καταπιεστικού, βάρβαρου» πειράματος που τόσο πολύ είχε πανηγυρίσει την κατάρρευσή του 20 χρόνια πριν μαζί με ολόκληρο τον κόσμο; Γιατί δίνει λεφτά για να αγοράσει αυτές τις «κιτσαρίες»; Είναι δυνατόν να νοσταλγούν τις μέρες εκείνες; Μήπως κάνουν πλάκα; Ο Σούλτσε, πάντως, ο συγγραφέας που όρκισε τον εαυτό να κρατήσει ζωντανές στα βιβλία του –που τα είδε να μεταφράζονται σε 25 γλώσσες– τις αναμνήσεις του από την καθημερινότητα της Ανατολικής Γερμανίας, δεν κάνει καμία πλάκα όταν λέει: «Τώρα τα έχω όλα. Και είναι υπέροχο. Είμαι ευτυχισμένος και επιπλέον είμαι ελεύθερος. Αλλά μερικές φορές σκέφτομαι ότι θα ήταν ίσως καλύτερα να είχαμε λιγότερα αγαθά, μα να τα αγοράζαμε με πιο ήσυχη συνείδηση. Ξέρετε, στη Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας ήξερες τουλάχιστον πως ό,τι αγόραζες αποκλείεται να έχει παραχθεί με εκμετάλλευση ανηλίκων ή από ανθρώπους που πληρώθηκαν ένα δυο δολάρια την ημέρα. Θα ήθελα η αφθονία που απολαμβάνω να μην είναι ηθικά προβληματική». Ξέρουμε, ξέρουμε… Όπως ξέρουμε ότι στην Ανατολική Γερμανία κανείς δεν βίωσε το φόβο της απόλυσης, ενώ σήμερα το Βερολίνο ανήκει στις πόλεις με τα υψηλότερα ποσοστά ανεργίας της Ευρώπης. Φαίνεται πως είκοσι χρόνια «δυτικού παράδεισου», και μάλιστα τελευταία βυθισμένου σε οικονομική κρίση, ήταν αρκετά για μια μερίδα του καταναλωτικού κοινού να γυρίσει την πλάτη στα Marlboro και να αρχίσει να ξανακαπνίζει Juwel. Αυτά τα παλιά ανατολικογερμανικά τσιγάρα, το σλόγκαν των οποίων με μια κουβέντα συμπυκώνει όλη την ουσία της ostalgie: «I smoke Juwel, because I’ ve already tested the West».

POP SURREAL (

) ΛΕΥΤΕΡΗΣ ΔΩΡΟΒΙΝΗΣ

Δύο πακέτα μακαρόνια...

Πρέπει να εξηγηθώ από την αρχή, γιατί αλλιώς δεν θα με καταλάβετε. Εγώ πιστεύω στην αγορά. Από τότε που ήμουν πολύ μικρός, στο πανεπιστήμιο ακόμα, τότε που μας κυβερνούσαν πάλι Παπανδρέου και Καραμανλής, οι παππούδες των σημερινών, πίστεψα ότι ακόμα και αν η αγορά δεν είναι μια καλή επιλογή, είναι σίγουρα καλύτερη από όλες τις άλλες που έχουμε. Και την πίστεψα την αγορά σε μια εποχή που οι περισσότεροι συνομήλικοί μου πίστευαν στο κράτος. Για μένα όμως το πράγμα έγινε καθαρό όταν διάβασα σε εκείνο το παλιό εγχειρίδιο της σχολής «για τη μεγαλειώδη αποτελεσματικότητα της αγοράς που διασφαλίζει κάθε μέρα την υπερεπαρκή τροφοδοσία μιας κολοσσιαίας πόλης σαν τη Νέα Υόρκη, χωρίς κανέναν κεντρικό έλεγχο και σχεδιασμό». Από τότε ένιωσα πως οι συμφοιτητές μου που κήρυσσαν το σοσιαλισμό, ο οποίος στη συνέχεια καταπλακώθηκε από τα μπάζα του Τείχους του Βερολίνου, και επαγγέλλονταν την κοινωνική δικαιοσύνη και την ανθρώπινη ευτυχία, πάλευαν για ένα στόχο που στην πραγματικότητα δεν χρησίμευε σε τίποτα. Το ζητούμενο δεν είναι η δικαιοσύνη, αλλά η ευημερία και ευτυχία, που δεν μπορούν να υπάρξουν στους επίγειους παραδείσους με τις ουρές και τα δελτία τροφίμων. Στη συνέχεια, συνειδητοποίησα ότι η ανισότητα δεν είναι απλώς μια προβληματική πλευρά ενός κατά τα άλλα εύρυθμου συστήματος, αλλά βασικός παράγοντας για την ευρυθμία του συστήματος. Χωρίς ιδιαίτερη επιβράβευση της ατομικής ικανότητας και χωρίς η αποτυχία να έχει συνέπειες, δεν μπορεί να υπάρξει πρόοδος, αφού η κοινωνία θα βουλιάξει στα λιμνάζοντα ύδατα της συλλογικής μετριότητας. Στο τέλος, δηλαδή εδώ και κάποια χρόνια, βεβαιώθηκα ότι η ίδια η έννοια της κοινωνικής ευτυχίας είναι απλά ανύπαρκτη. Η ευτυχία είναι πάντα προσωπική υπόθεση: ένα κορίτσι που αποκοιμιέται στο στέρνο σου αποκαμωμένο από τις ηδονές ή ένα κορίτσι που μόλις χτες έκλεινε τα μάτια του με ευχαρίστηση όταν το έκανες μπάνιο τα βράδυ πριν πιει το γάλα του και τώρα να που γυρνάει την Τρίτη από την Αγγλία με μια βαλίτσα ξέχειλη από πτυχία και μέλλον.

Το κορίτσι με τα μεγάλα μάτια… Όπως έγινε αρκούντως σαφές, δεν τον συμπαθώ το σοσιαλισμό, πόσο μάλλον την πιο εξωφρενική και χιλιαστική εκδοχή του, την αναρχία… Έτσι, όταν βρέθηκα εκείνο το Σάββατο στην οδό Καλλιδρομίου στα Εξάρχεια, κι εκείνο το άλλο κορίτσι με το μαντίλι στο πρόσωπο και τα τεράστια, έμπλεα βεβαιοτήτων, μάτια μού έδωσε την προκήρυξη, δεν μου γεννήθηκε κάποιου είδους συναίσθημα συμπάθειας. Για την ακρίβεια, το πρώτο που σκέφτηκα ήταν τι μαλάκας που είμαι να συναντήσω τον ξεκούτη το σκηνοθέτη της παπάρας στα Εξάρχεια και θα 'ρθουν τώρα τα μαλακισμένα να μού σπάσουν το αμάξι. Γρήγορα όμως κατάλαβα ότι η κουκουλοφόρος παρέα του κοριτσιού με τα μεγάλα μάτια δεν έσπαγε αμάξια, αλλά μοίραζε στον κόσμο της λαϊκής, τα Σάββατα έχει στην Καλλιδρομίου λαϊκή, τα εμπορεύματα που μόλις είχε βουτήξει («απαλλοτριώσει» στη γλώσσα του σοσιαλισμού) από το παρακείμενο σούπερ μάρκετ. Η προκήρυξη που μοιράζανε ξεκίναγε με ένα στίχο του Άσιμου: «Χιλιάδες σούπερ μάρκετ γεμάτα πράγματα, γιατί δεν τα βουτάμε για τα γεράματα;». Στις επόμενες αράδες καταγγέλλανε τον καπιταλισμό, τη φτώχεια κ.τ.λ., και καλούσαν τον κόσμο να «πάρει όσα του ανήκουν» (χωρίς να διευκρινίζουν βέβαια ποιος του τα έδωσε του «κόσμου»...). Κάτι που θεωρώ τον Άσιμο πολύ μέτριο καλλιτέχνη (μια εξαρχειακή εκδοχή του έντεχνου έκανα – μελωδία – με – δυόμισι - νότες τραγουδιού), κάτι που το όλο χάπενιγγκ μου φάνηκε τελείως λαϊκίστικο, για την ακρίβεια μου θύμισε το Σουλτάνο που πετάει γρόσια στο πλήθος, ένιωσα μια ορισμένη αποστροφή. Βέβαια, το κορίτσι με τα τεράστια μάτια και το κρυμμένο πρόσωπο μου τραβούσε την προσοχή, αλλά αυτό δεν λέει και πολλά πράγματα. Ανεξάρτητα από αν έχουν μεγάλα μάτια ή κρύβουν το πρόσωπό τους, οι άντρες στην ηλικία που είμαι εγώ γενικά θέλγονται από τα κορίτσια στην ηλικία που είναι αυτή σαν τους βρικόλακες που τρελαίνονται να κατασπαράσσουν τη φρέσκια σάρκα.

Και μια γιαγιά κλεπταποδόχος... Ωστόσο, την κατάσταση δεν την ανέτρεψε το κορίτσι, αλλά μια γιαγιά λίγο πιο πέρα που γράπωσε δύο πακέτα μακαρόνια από αυτά που μοιράζανε οι κουκουλοφόροι και τα έχωσε γρήγορα στο καρότσι της. Από πάνω έβαλε κατευθείαν και μια σακούλα με χόρτα, μάλλον για να καμουφλάρει τα κλοπιμαία. Η κλεπταποδόχος γιαγιά συμπεριφέρθηκε σαν έμπειρη γκάνγκστερ και απομακρύνθηκε από τον τόπο του εγκλήματος περίπου με την ίδια ταχύτητα που το έπραξαν και οι κουκολοφόροι συνεργοί της. Η έκπληξη και η αμηχανία πήραν τη θέση της αποστροφής και με συνόδευσαν και μετά, στο ωραίο διανοουμενίστικο γαλλικού τύπου καφέ, όπου άκουγα το μεγάλο καλλιτέχνη φίλο μου να μου αναλύει το καινούργιο θεατρικό σχέδιο, που όπως συνήθως είναι τελείως πρωτοποριακό και δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ στην Ελλάδα. Έκανα ότι άκουγα βέβαια για να κρατήσω τις προφάσεις, αλλά στην πραγματικότητα δεν πρόσεχα. Η σκέψη μου είχε κολλήσει στη γιαγιά που έκρυψε στο καρότσι της τα δύο πακέτα μακαρόνια. Στην πραγματικότητα αυτό που δεν έχει ξανασυμβεί ποτέ στην Ελλάδα είναι να βουτάνε οι άνθρωποι μακαρόνια ή, τουλάχιστον, να παίρνουν τα μακαρόνια που κάποιοι άλλοι είχαν βουτήξει πιο πριν. Τα μακαρόνια είναι το πρωτοφανές και όχι η παράσταση του φίλου μου.

Παράξενες εποχές, ε; Όπως είπα και στην εισαγωγή, που ελπίζω τώρα να αντιλαμβάνεστε τη χρησιμότητά της, δεν με ενδιαφέρουν ούτε η δικαιοσύνη ούτε η ισότητα. Σε μια πραγματική κοινωνία, που αποτελείται από πραγματικούς ανθρώπους, δεν μπορούν να έχουν όλοι Μερσεντές ή να στρογγυλοκάθονται σε χρυσούς θρόνους. Όμως, αυτό που είχε καταφέρει η αγορά, τουλάχιστον όσο θυμάμαι εγώ, είναι να μη νοιάζεται κανένας για τα μακαρόνια, ούτε καν οι γιαγιάδες. Γιατί η αγορά είχε προσφέρει σε όλους, ακόμα και στους πιο φτωχούς, τη δυνατότητα να καλύπτουν χωρίς άγχος τις βασικές ανάγκες τους, αλλά και άλλες ακόμα, όχι τόσο αναγκαίες. Στις χώρες τις αγοράς, ακόμα και οι πολύ φτωχοί κατανάλωναν περισσότερα από όσα τους ήταν απολύτως αναγκαία. Οι ουρές και τα κουπόνια τροφίμων ήταν για αλλού: για τους επίγειους παραδείσους της Ρουμανίας και της Βουλγαρίας... Και να που τώρα η σοσιαλιστική Ρουμανία είναι εδώ! Τη βλέπεις στη γιαγιά με το καρότσι που σούφρωσε τα μακαρόνια, παρότι –είμαι σίγουρος γι' αυτό– ποτέ στη ζωή της δεν παρέβη το νόμο και είναι βέβαιο ότι τα βράδια κλειδώνει καλά την πόρτα γιατί φοβάται τους κλέφτες. Παράξενες εποχές. Έρχονται και μας βρίσκουν όλα όσα πάντοτε θεωρούσαμε ότι βρίσκονταν έξω, πολύ μακριά από εμάς. Ό,τι είχαμε θεωρήσει ασφαλές και σταθερό, τώρα εξατμίζεται σαν στήλη καπνού που χάνεται στον ουρανό. Ποιος αλήθεια θα το περίμενε;

9

FLASH BACK... (

) ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΤΣΑΜΟΥΡΑ (

) CORBIS-APEIRON

Ένα σούπερ μάρκετ γεννιέται

Γνήσιο παιδί του αμερικανικού κραχ του ’30, απέκτησε το πρώτο του αδερφάκι στη ρημαγμένη οικονομικά Ευρώπη το ’50. Μέσα σε 70 χρόνια το σούπερ μάρκετ κατάφερε να μετατραπεί από σύμβολο της κρίσης σε σύμβολο της αφθονίας – και να εξελιχθεί σε συνώνυμο ενός «βουλιμικού» πολιτισμού.

Εν αρχή ην η έννοια του self service Τις ρίζες του σούπερ μάρκετ θα πρέπει να τις αναζ ητήσουμε σ την ιδέα της αυτοεξυπηρέτησης. Εμπνευστής της ο Αμερικανός επιχειρηματίας Clarence Saunders, ο έμπορος που πρώτος σκέφτηκε να ανοίξει ένα αλλιώτικο μπακάλικο, στο Μέμφις, το 1916. Δεν ήξερε βέβαια ότι επρόκειτο να αλλάξει την ιστορία των καθημερινών μας ψώνιων, ούτε ότι έβαζε τον ακρογωνιαίο λίθο πάνω στον οποίο θα χτιζόταν το έμβλημα του επερχόμενου «Δυτικού» Κόσμου. Εκείνος έψαχνε απλώς μια απάντηση στο πρόβλημά του, που τύχαινε να είναι και το πρόβλημα ολόκληρου του κόσμου του λιανεμπορίου τροφίμων και ποτών στις αρχές του 20ού αιώνα: Πώς θα ξεπέρναγε το όριο των πωλήσεων στο οποίο τον είχε καθηλωμένο η προσωπική εξυπηρέτηση καθενός πελάτη χωριστά. Ένα «αλισβερίσι» απαράλλαχτο για αιώνες, σύμφωνα με το οποίο ο μπακάλης, ο μανάβης, ο ψαράς, ο φούρναρης, μπορούσε να πουλήσει τη μέρα τόσα ακριβώς τρόφιμα στο «εκλεκτό κοινό» όσα μπορούσαν να περάσουν από τα χέρια του – ίσως κι απ’ το «παραπαίδι» που τον βοηθούσε. Αφού τα προϊόντα παρέμεναν πεισματικά πίσω από τον πάγκο και η καλή πελάτισσα μπροστά από αυτόν, χρειαζόταν οπωσδήποτε ένας άνθρωπος του μαγαζιού να διαμεσολαβήσει την επαφή. Δεδομένου δε ότι το packaging ήταν στα πρώτα του βήματα, ο πρώιμος καταναλωτής έπρεπε να περιμένει επιπλέον το μαγαζάτορα να βγάλει το χύμα προϊόν, να το κόψει, να το μετρήσει, να το ζυγίσει, οπότε η υπομονή γινόταν ένα από τα βασικότερα συστατικά της αγοραπωλησίας. Ο Saunders, κατανοώντας ότι όσο ο πελάτης παρέμενε εξαρτημένος από τον «εκπρόσωπο του καταστήματος» οι πωλήσεις δεν επρόκειτο να αυξηθούν, αποφάσισε να τολμήσει το αδιανόητο για την εποχή του, να αφήσει τον κόσμο να εξυπηρετηθεί μόνος του. Η ιδέα του self service αποδείχτηκε μεγαλειώδης. Και παρά το ρίσκο που ελλόχευε, αφού έτσι η

10

κλοπή γινόταν μια απείρως ευκολότερη υπόθεση, το αντιστάθμισμα που έφερνε από την αύξηση κερδών έκανε τη νέα πρακτική να εξαπλωθεί ταχύτατα. Η αρχή είχε ήδη γίνει. Έστιν ουν σούπερ μάρκετ… Το ότι ο Saunders υπήρξε ο αδιαμφισβήτητος «πατέρας του self service» δεν τον κκαθιστά και «πατέρας της υπεραγοράς», αλλά μάλλον παππού της. Για την πατρότητα του πρώτου χώρου που βάσει ορισμού θα μπορούσε να ονομαστεί «σούπερ μάρκετ» υπήρξε μεγάλη έριδα μεταξύ αρκετών ιστορικών αλυσίδων της Αμερικής. Οι επίδοξοι «γονείς» αφθονούσαν, μα εξέλιπε ο ορισμός. Από τους πλέον σοβαρούς διεκδικητές του τίτλου στην περιοχή της Καλιφόρνια ήταν τα King Kullen και Ralph, αλλά δεν απουσίαζαν και ευρύτερες υποψηφιότητες, όπως οι Big Weingarten και Henke & Pillot. Τέλος στη διαμάχη έφερε το Food Marketing Institute των ΗΠΑ, σύμφωνα με το οποίο έστιν ουν… super market «χώρος εμπορίας τροφίμων και ειδών πρώτης ανάγκης, ο οποίος κατέχει μεγάλο στοκ προϊόντων, διατηρεί ξεχωριστά τμήματα ανά κατηγορία αγαθών, πουλάει σε χαμηλότερες τιμές και στον οποίο ο πελάτης αυτοεξυπηρετείται». Έτσι, το πρώτο «αληθινό» σούπερ μάρκετ στις Ηνωμένες Πολιτείες χρεώνεται στον Michael J. Cullen. Τα εγκαίνια του «King Kullen», όπως ονόμασε το κατάστημά του εμπνεόμενος από το μέγεθος του θρυλικού κινηματογραφικού ήρωα King Kong, έγιναν στις 4 Αυγούστου του 1930, στο Queens της Νέας Υόρκης. Για χώρο διάλεξε ένα παλιό γκαράζ έκτασης 560 τ.μ. και για σλόγκαν του το «Pile it high, sell it low». Παίζοντας όχι μόνο διαφημιστικά αλλά και ουσιαστικά με την αντίθεση της υψηλής συσσώρευσης και των χαμηλών τιμών πώλησης που εξασφάλιζε, ο Cullen μέχρι το θάνατό του πέτυχε να ανοίξει 17 παρόμοια καταστήματα. Αξίζει δε να σημειωθεί ότι έφυγε από τη ζωή μόλις έξι χρόνια μετά την ίδρυση του πρώτου «King Kullen».

King size παιδιά της κρίσης Το κραχ του ’29 - ’30, ένα σοκ για την αμερικανική αγορά, που συγκλόνισε την κοινωνία σπέρνοντας φτώχεια και ανεργία για μια τουλάχιστον 10ετία στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού, ήταν, σύμφωνα με τους μελετητές, ο λόγος που τα σούπερ μάρκετ επεκτάθηκαν τόσο μαζικά στη χώρα. Η έλλειψη ρευστού και η συνεχιζόμενη αδυναμία του κόσμου να ψωνίζει ανάγκασαν το ένα μετά το άλλο παραδοσιακά μεγάλα μπακάλικα, που αρχικά αντιστέκονταν στις καινοτομίες (και στις μειωμένες τιμές) του Cullen, να υιοθετήσουν τελικά την πρακτική του. Η ένδεια των πλατιών στρωμάτων τα μετέτρεψε σε δεινούς κυνηγούς ευκαιριών και απελπιστικά προσεκτικούς με τις τιμές καταναλωτές, με αποτέλεσμα τα ακριβότερα προϊόντα να μένουν –κυριολεκτικά– στο ράφι και εμπορικά να επιβιώνουν μόνο όσοι πουλούσαν φτηνά. Τα παλιά μπακάλικα το ένα μετά το άλλο ή μετατρέπονται σε σούπερ μάρκετ ή κλείνουν. Οι πιο πρωτοπόροι θεσπίζουν καινούριες ιδέες για να τραβήξουν πελατεία, όπως η ύπαρξη άφθονου χώρου για πάρκινγκ περιμετρικά των υπεραγορών, που θεωρείται εξαιρετικό ατού. Μπορεί να βρισκόμαστε μόνο στις αρχές της δεκαετίας του 1930, αλλά ας μην ξεχνάμε ότι μεταξύ 1914 και 1927 η παραγωγή αυτοκινήτων στην Αμερική γνωρίζει την πρώτη της μαζικοποίηση, αποτέλεσμα της οποίας είναι και το σοβαρό κύμα συνένωσης μεμονωμένων κατασκευαστών αυτοκινήτου σε μεγάλες εταιρείες προκειμένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της αγοράς. Αρκεί να αναλογιστεί κανείς ότι από τους 300 κατασκευαστές το 1914, το 1923 έχουν απομείνει μόνο 108, για να περιοριστούν σε 44 το 1926. General Motors, Ford και Crysler το 1930 κατείχαν το 76% της αμερικανικής παραγωγής. Την ίδια ώρα στην Ευρώπη… Όσο στην αντίπερα όχθη του Ατλαντικού οι πολίτες αγωνιούσαν για το πού θα παρκάρουν την Crysler, οι Ευρωπαίοι

αγωνιούσαν για το πότε και πώς θα τελειώσει ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Έπρεπε να περάσουν 10 χρόνια από την εισβολή του Χίτλερ στο Βέλγιο για να ανοίξει τις πόρτες του στις Βρυξέλλες το «Le Lion», το πρώτο ευρωπαϊκό σούπερ μάρκετ. Αυτό συνέβη το 1950, όταν οι μεταπολεμικές ευρωπαϊκές κοινωνίες προσπαθούν να σταθούν ξανά στα πόδια τους. Όπως ακριβώς και στην Αμερική έτσι και στη Γηραιά Ήπειρο η φτώχεια και η οικονομική κρίση θα πυροδοτήσουν –για δεύτερη φορά– την έκρηξη του σούπερ μάρκετ, αυτή τη φορά σε ευρωπαϊκό έδαφος. Την πρώτη μέρα λειτουργίας του «Le Lion», τότε πριν από 60 χρόνια, οι πελάτες στέκονταν με εμφανή σύγχυση μπροστά στα ράφια με τα προϊόντα, αδυνατώντας να πιστέψουν ότι όχι μόνο μπορούσαν να απλώσουν το χέρι τους στα δεκάδες αγαθά και να πάρουν μόνοι τους ό,τι ήθελαν, αλλά ότι αυτό ακριβώς όφειλαν να κάνουν. Η «απροθυμία» των υπαλλήλων να σπεύσουν –όπως πάντα– να τους εξυπηρετήσουν ενίσχυε την ήδη έκδηλη αμηχανία τους για το «περίεργο» κατάστημα. Στο τέλος οι «εκπρόσωποι του καταστήματος» αναγκάστηκαν να κινηθούν οι ίδιοι προς τον κόσμο και, παίρνοντάς τον κυριολεκτικά από το χέρι, τον παρότρυναν να πιάσει από το ράφι τα προς πώληση πράγματα και να τα βάλει στο καλαθάκι του. Χρειάστηκαν συστηματική ενθάρρυνση για αρκετές μέρες μέχρι οι πελάτες να πειστούν ότι όντως κάνουν μια νόμιμη κίνηση για την οποία κανείς δεν θα τους κατηγορούσε ή θα τους κακοχαρακτήριζε. Δεν ήταν εύκολη ιστορία για την οικογένεια Delhaize, που βρισκόταν πίσω από την ιδέα του «Le Lion», να πετύχει το άνοιγμα του πρώτου σούπερ μάρκετ στην Ευρώπη, αφού έπρεπε να αγοράσει και να μεταφέρει τα πάντα, από καροτσάκια μέχρι ταμειακές μηχανές, από την Αμερική. Παρ’ όλα αυτά, τα κατάφερε εισάγοντας μαζί με το Βέλγιο ολόκληρη τη Γηραιά Ήπειρο στην νέα εποχή. Οι Ευρωπαίοι έδειξαν να συμμερίζονται τη γνώμη των Αμερικανών,

...FLASH BACK

που ήδη είχαν παραμερίσει τις παλιές συνήθειες του λιανεμπορίου, θεωρώντας προφανώς κι αυτοί με τη σειρά τους ότι τα αρνητικά της αυτοεξυπηρέτησης (απώλεια της «πολυτέλειας» του προσωπικού σέρβις από κάποιον υπεύθυνο) ήταν ελάχιστα μπροστά στα θετικά της: λιγότερη σπατάλη χρόνου στα ψώνια, μεγαλύτερη ποικιλία και πολύ χαμηλότερες τιμές. Επιστροφή στο μέλλον Μισό αιώνα μετά μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι στην εξέλιξη του σούπερ μάρκετ αποτυπώθηκαν πλήρως οι οικονομικοί και πολιτισμικοί μετασχηματισμοί της ζωής των κοινωνιών που το υποδέχτηκαν. Τις διαμόρφωσε και το διαμόρφωσαν κατά τρόπο σχεδόν αξεδιάλυτο. Βιομηχανία τροφίμων, καλλυντικών, ειδών προσωπικής υγιεινής και οικιακών ειδών, τράπεζες και πιστωτικές, μάρκετινγκ και στρατηγική πωλήσεων, διαφήμιση και πάλι διαφήμιση, λαμπερές, πρακτικές, οικονομικές, οικολογικές συσκευασίες με «έξυπνα ανοίγματα», «προσφορές» και «παροχές» με κάρτες μέλους, point systems και κουπόνια, άλλαξαν ριζικά όχι μόνο τον τρόπο που ψωνίζουμε αλλά και τον τρόπο που σκεφτόμαστε και ζούμε. To σούπερ μάρκετ, κομβικό σημείο αυτών των αλλαγών, τις καθόρισε και καθορίστηκε από αυτές βαθιά. Και μπορεί η ιδέα να εδραιώθηκε στα ΄50s, η υλοποίησή της όμως δεν σταμάτησε εκεί, όπως μπορεί να διαπιστώσει κανείς με μια απλή επίσκεψη στο σούπερ μάρκετ της γειτονιάς του. Σήμερα, στην καρδιά μιας βαθιάς περιβαλλοντικής και οικονομικής κρίσης, τα σούπερ μάρκετ γεμίζουν όλο και περισσότερο τους χώρους τους με «φρέσκα, τοπικά, εποχικά προϊόντα» και «μικρές παραγωγές» και σταδιακά στήνουν όλο και περισσότερους ανεξάρτητους χώρους, όπως το «τυράδικο», το «αλλαντοπωλείο», το «ιχθυοπωλείο», το «μανάβικο», το «χασάπικο». Εκεί ο πελάτης, 100 χρόνια μετά τη γέννηση του self service, θα σταθεί και πάλι μπροστά από τον πάγκο και θα περιμένει υπομονετικά τον «εκπρόσωπο του καταστήματος» να ανοίξει, να κόψει, να ζυγίσει και να τυλίξει το προϊόν, απολαμβάνοντας την «πολυτέλεια» της προσωπικής εξυπηρέτησης. Μπορεί το σούπερ μάρκετ και η πελατεία του 21ου αιώνα να συναλλάσσονται πλέον και on line, αλλά φαίνεται ότι οι σχέσεις αγοραπωλησίας που φαντασιώνονται αμφότεροι δεν ανήκουν καν στο πρώιμο self service των αρχών του 20ού, αλλά χάνονται πίσω στο μπακάλικο του 1900.

11

DISCOUNT SUPER MARKETS... (

) ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΖΙΤΖΗ (

) ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ

Τα ράφια που αγάπησα

Όλα μπερδεύονται …σκληρά τα 2-3 τελευταία χρόνια στο χώρο των σουπερμάρκετ. Ο ανταγωνισμός μεταξύ των «κανονικών» σουπερμάρκετ εντείνεται, ο ανταγωνισμός μεταξύ των «κανονικών» σουπερμάρκετ και των discount supermarkets εντείνεται, ο ανταγωνισμός μεταξύ των discount supermarkets εντείνεται. Τα λιγοστά μας ευρώ φαίνεται πως έχουν μεγαλύτερη δύναμη από αυτήν που νομίζουμε. Όταν η ισπανικής προέλευσης discount αλυσίδα DIA άνοιξε το πρώτο της κατάστημα στην Ελλάδα το 1995, πολύ λίγοι καταναλωτές αποφάσιζαν να κάνουν τα ψώνια τους από τα ράφια της: παρά τις πολύ χαμηλότερες τιμές σε σχέση με τα παραδοσιακά σουπερμάρκετ, η μικρή γκάμα προϊόντων, τα λίγα ταμεία, οι λίγοι υπάλληλοι και οι άγνωστες εν πολλοίς φίρμες απέπνεαν μια «μιζέρια» καθόλου ενθαρρυντική. Η καχυποψία για την ποιότητα των προσφερόμενων προϊόντων σε συνδυασμό με τις αλλεπάλληλες διατροφικές κρίσεις (τρελές αγελάδες, κοτόπουλα με διοξίνες, γενετικά τροποποιημένα προϊόντα), είχαν ταξινομήσει τα discount στην κατηγορία της αγοράς που προοριζόταν για τους φτωχούς. Παρ' όλα αυτά, η επέλαση των discount συνεχίστηκε. Το 1999 ανοίγει το πρώτο της κατάστημα η γερμανική αλυσίδα-κολοσσός LIDL. Το 1998 κάνει την εμφάνισή της η ελληνική αλυσίδα BAZAAR, το 2006 βρίσκουμε καμιά εξηνταριά καταστήματα της γερμανικής αλυσίδας PLUS, κυρίως στη Β. Ελλάδα, που έβαλε μάλιστα στα ράφια της και βιολογικά προϊόντα και από το 2007, η παλαιότερη, μεγαλύτερη και επιθετικότερη ευρωπαϊκή αλυσίδα discount, η γερμανική ALDI, είναι κι αυτή εδώ! Κάθε αρχή… Μπορεί αρχικά, μέσα στη μικροαστική ατμόσφραιρα των δεκαετιών του '80 και του '90 τα discount να αντιμετωπίζονταν μάλλον με σνομπισμό, σαν έσχατη λύση για τους μετανάστες και τους «φτωχούς» - και δεν ήμασταν οι μόνοι Ευρωπαίοι που βλέπαμε τα πράγματα έτσι. Όμως οι καιροί αλλάζουν. Το πορτοφόλι μας (και το πορτοφόλι των Ευρωπαίων φίλων) έχει εδώ και κάποια χρόνια την εμφάνιση ανορεξικής έφηβης, οπότε υπάρχει ένας ισχυρός λόγος για να πυκνώνουμε τις βόλτες μας στους διαδρόμους των discount (αν και λίγοι το παραδέχονται, όπως συμβαίνει με τα κινέζικα: «Εγώ κινέζικα; Ποτέ!» -αλλά αγοράζουν, αλλιώς τα κινέζικα θα είχαν κλείσει…). Τα παραδοσιακά σουπερμάρκετ

12

...DISCOUNT SUPER MARKETS

όμως, στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, δεν κάθησαν με τα χέρια σταυρωμένα. Απάντησαν δυναμικά –και πολύ συμφερτικά για εμάς τους καταναλωτές. Πόλεμος στον πόλεμο Στην Αγγλία, τεράστιες αγγλικές αλυσίδες σουπερμάρκετ όπως η η Tesco και η Safe way έβγαλαν τα δικά τους προϊόντα private label, περιορίζοντας το μερίδιο των LIDL και Aldi στο 8,5%. Στη Γαλλία, τα παραδοσιακά σουπερμάρκετ «απάντησαν» με πληθώρα ποιοτικών προϊόντων private label και φτιάχνοντας τις δικές τους αλυσίδες discount - όπως η Leader Price, που πολύ τις αγάπησαν οι Γάλλοι. Και στην Ελλάδα η μία μετά την άλλη οι μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ απάντησαν δημιουργώντας τα δικά τους προϊόντα private label, που συνδυάζουν την καλή ποιότητα με πιο χαμηλές τιμές, σε μια προσπάθεια να αναχαιτίσουν τη διολίσθηση των καταναλωτών προς τα discount. Στηρίζονταν βέβαια και στο πλεονέκτημά τους ότι έχουν στα ράφια τους γνωστές μάρκες -που δεν είχαν τα discount- τις οποίες ξέρει και εμπιστεύεται ο καταναλωτής από τη διαφήμιση και από τον πολύ χρόνο που τις χρησιμοποιεί. Στηρίζονταν επίσης στο ότι πούλαγαν ελληνικά προϊόντα που ο καταναλωτής ξέρει «από πού κρατάει η σκούφια τους», επομένως είχαν το πλεονέκτημα της ποιότητας σε σχέση με τις ξένες και ύποπτα δυσανάγνωστες φίρμες των discount. Στη μάχη και οι γίγαντες Τα πλεονεκτήματα αυτά, όμως, φαίνεται να ανατρέπονται από δύο κινήσεις: α) γιγαντιαίες επώνυμες εταιρείες όπως η Coca Cola, η Heineken, η Nestle, η Uniliever (Ελαΐς), η Μινέρβα, αποφάσισαν εδώ και 2-3 χρόνια να βάλουν στα ράφια των discount τα προϊόντα τους, β) τα discount έκαναν συμφωνίες με ελληνικές εταιρείες παραγωγής βασικών προϊόντων διατροφής όπως τα όσπρια, τα ζυμαρικά, τα γαλακτοκομικά (γάλα και τυριά), ελαιόλαδο, με αποτέλεσμα να βρίσκονται στα ράφια τους ελληνικά προϊόντα όπως εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο και μάλιστα με πιστοποίηση ή πραγματική φέτα και όχι «άσπρο τυρί», σε πολύ χαμηλότερες τιμές από τα επώνυμα και γνωστά. Το αποτέλεσμα: μπορείς να βρεις πλέον προϊόντα, ας πούμε της Nestle, αλλά και πραγματικά ελληνικά προϊόντα πιο φθηνά σε ένα discound από ό,τι σε ένα «κανονικό» σουπερμάρκετ… Κακό για το «κανονικό» σουπερμάρκετ, καλό για εμάς!

There will be blood Βεβαίως, τώρα που όλα τα discount (και όχι μόνο η DIA, όπως γινόταν στην αρχή) βάζουν ανάμικτα στα ράφια τους άγνωστες

ξένες φίρμες, γνωστές φίρμες και δικά τους private label, όλα σε χαμηλότερες τιμές από τα κανονικά σουπερμάρκετ, είναι σίγουρο ότι θα μας προσελκύσουν πολύ περισσότερο (όλους μας και όχι μόνο τους μετανάστες…) και θα αγοράζουμε και τρόφιμα από αυτά και όχι μόνο απορρυπαντικά, χαρτικά και σνακς, όπως γινόταν μέχρι χθες. Ότι αυτό θα θίξει την ελληνική επώνυμη βιομηχανία τροφίμων, είναι περισσότερο από σίγουρο, αφού τα εισαγόμενα είναι φθηνότερα. Αλλά αυτή είναι μια άλλη ιστορία, που θα φροντίσει να λύσει η μεγάλη ελληνική βιομηχανία τροφίμων. Εμείς ως καταναλωτές, τουλάχιστον προς το παρόν, μόνο όφελος μπορούμε να έχουμε από όλο αυτό τον ανταγωνισμό, που ελπίζουμε στο μέλλον να γίνει δριμύτερος. Θα χυθεί αίμα για το ευρώ μας...

Τι συμφέρει να αγοράσετε και πού συμφέρει να το αγοράσετε

Μια βόλτα στα discount, πέρα από το συμφέρον του πράγματος για γενικές αγορές, παρουσιάζει και ένα αναπάντεχο γαστρονομικό ενδιαφέρον. Η μίνι έρευνα που έκανα, έγινε στις 22 Απριλίου και οι τιμές και τα είδη που αναφέρονται ήταν αυτά που κατέγραψα τη συγκεκριμένη ημέρα. Οι τιμές είναι φυσικά σε ευρώ. Απορρυπαντικά: Στα DIA απορρυπαντικό πλυντηρίου σε σκόνη σε σακούλα, περίπου 1,3/κιλ., στα LIDL και στα ALDI απορρυπαντικό πλυντηρίου σε σκόνη σε κουτί, περίπου 1,7/κιλ. Κατά τα λοιπά, στα ALDI θα βρείτε απορρυπαντικά για πιάτα, για τη λάτρα και τα συναφή, κάτω από 1 ευρώ. Χαρτικά: 12 τεμ. χαρτί τουαλέτας δίφυλλα 1,44 στα LIDL, αλλά το ωραιότερο χαρτί τουαλέτας -αρωματικό, πεν τάφυλ λο, με τύπωμα χρυσαφί- είναι το Solo στα ALDI, 6 τεμ. 3,49 ευρώ (η φτώχεια θέλει καλοπέραση!) Η Solo έχει και 10 τεμ. τετράφυλλα με 4,59 ευρώ. Ζυμαρικά: Εδώ, σας έχω μια έκπληξη. Στα ALDI αγοράστε τα ζυμαρικά Carloni (σπαγγέτι, κριθαράκι, βίδες, φιδές, στριφτά). Είναι ελληνικά, από αλεύρι σκληρού σταριού, προς 0,35/500γρ. και είναι παραγωγή της εταιρείας Κίκιζας. Ποιος είναι ο Κίκιζας; Είναι η εταιρεία Μέλισσα!

Τα γνωστά, καλά ζυμαρικά, μόνο που εδώ κυκλοφορούν με άλλο όνομα και χαμηλή τιμή... Αν πάλι βρεθείτε στα DIA, αγοράστε τα ζυμαρικά Angelica. Eίναι ελληνικά, από αλεύρι σκληρού σταριού, προς 0,43/500 γρ. και είναι παραγωγή της εταιρείας Κίκιζας. (είπαμε ποιος είναι ο Κϊκιζας...). Στα LIDL, ρύζι καρολίνα 1,99/1 κιλ. Όσπρια: Τα φθηνότερα θα τα βρείτε στα ALDI, από 0,63-0,73/500 γρ., αλλά είναι από τον Καναδά αν και έχουν ελληνικό όνομα («ΕΥ ΚΑΡΠΩΝ»). Από 0,89-0,98/500 γρ. τα όσπρια στο BAZAAR. Ελαιόλαδο: Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ΑΡΧΑΪΚΑ στα LIDL 15,35/5lt, εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο με έκθλιψη εν ψυχρώ «Ελαιογεύσεις» στα ALDI, με 15,39/lt. Αλλαντικά - τυριά - γαλακτοκομικά: Στα ALDI έχει μια πολύ μεγάλη ποικιλία deli αλλαντικών σε τιμές μάλλον δελεαστικές: καπνιστά λουκάνικα 4,99/1 κιλ., μίνι σαλαμάκια 2,99/500 γρ. ζαμπόν ωρίμανσης (κάτι σαν προσούτο) 2,79/250 γρ. Θα βρείτε ακόμα μοτσαρέλα 0,59/125 γρ. και τυρί κρέμα 0,79/200 γρ. Στα LIDL θα βρείτε για καθημερινή χρήση ωραία μορταδέλα 2,99/700 γρ., σαλάμι αέρος 4,50/650 γρ. παριζάκι 3,39/1 κιλ., λουκάνικα dulano 2,89/22 τεμ., κατίκι Δομοκού 4,65/500 γρ. Η φέτα και στα ALDI και στα LIDL κοστίζει 7,29/1 κιλ. Στα ΒΑΖΑΑR το φιλέτο γαλοπούλας σε μπουστούνι κοστίζει 3,28/400γρ., η φέτα Προβογάλ 7,22/1 κιλο και το φρέσκο γάλα Paladin 0,89/1 lt.

Oπωσδήποτε: Στα LIDL: Για τις κονσέρβες ψαρικών Nixe: ρέγκες σε διάφορες γεύσεις, σαρδέλες, τόνος. Πάμφθηνες και νοστιμότατες. Για το ωραιότατο τυρί μπρι, μόνο 1,69/200 γρ. Για κρασιά: καλιφορνέζικα 2,79 ευρώ, χιλιάνικα 2,45 ευρώ, νοτιοαφρικάνικα 2,69 ευρώ. Για καταπληκτικές μαύρες σοκολάτες 60-81% 1,19/125γρ. Στα ALDI: Για καταπληκτικές μπίρες γερμανικές και τσέχικες, 3,97/6 κουτιά, για καταπκληκτικούς φυσικούς χυμούς φρούτων sweet valey 0,99-1,49/1 lt, για υπέροχη grana reggiano 14,99/1 κιλ. Στα BAZAAR: Τα ωραιότερα και φθηνότερα συσκευασμένα γλυκά! Μη χάσετε την τούρτα Ζάχερ Τόρτε με γέμιση βερίκοκο 2,27/500 γρ., ωραιότατα μάφινς με γέμιση βατόμουρο, τορτίνι (κεκάκια) 0,98/250 γρ., ωραιότατα σοκολατάκια Baron 1,82 ευρώ, μπισκότα γεμιστά με σοκολάτα και γέμιση πορτοκάλι 0,49 ευρώ. Στα DIA: Ένα φοβερό ρύζι με άρωμα γιασεμί THAI εισαγωγής από την Ταϋλάνδη, 1,80/1 κιλ., μπισκότα digestive 2,78/800 γρ., μαύρη σοκολάτα 72% με καραμελωμένους σπόρους κακά 0,76 ευρώ.

Μίνι discount λεξικό Discount supermarket: Τα σουπερμάρκετ που πουλάνε φθηνά, έχουν περιορισμένη γκάμα προϊόντων, λίγους υπαλλήλους και λίγες ευκολίες (ας πούμε δεν παραδίδουν πράγματα στο σπίτι).

Hard discount super markets: Τα discount που έχουν στα ράφια τους μόνο άγνωστες μάρκες και προϊόντα δικά τους (private label). Το LIDL και το ALDI ήταν μέχρι πολύ λίγο καιρό πριν τέτοια discount.

Soft discount super markets: Τα discount που έχουν στα ράφια τους εκτός από άγνωστες μάρκες και προϊόντα δικά τους (private label), καθώς και επώνυμες μάρκες. Η DIA είναι ένα τέτοιο discount.

Private label: Θα πει «ιδιωτική ετικέτα» και είναι τα προϊόντα που βγάζει ένα σουπερμάρκετ με το δικό του όνομα. Ας πούμε «ρύζι νυχάκι Σκλαβενίτης», «φακή Γαλαξίας», η σειρά «365» του Βασιλόπουλου κ.λπ.

Brand name: Θα πει εμπορική ε π ω ν υ μ ί α κα ι ε ίνα ι τα προϊόντα που βγαίνουν από μεγάλες βιομηχανίες όπως το αναψυκτικό Pepsi (όχι οποιοδήποτε αναψυκτικό), το γάλα ΔΕΛΤΑ (όχι οποιοδήποτε γάλα), το ελαιόλαδο Άλτις (όχι οποιοδήποτε ελαιόλαδο) κ.λπ.

13

ΚΡΙΣΗ, ΜΕ ΠΙΑΝΕΙ ΚΡΙΣΗ... ( ) ΣΥΣΣΥ ΓΕΩΡΓΑΝΤΟΠΟΥΛΟΥ (

) ΓΙΑΝΝΗΣ ΞΕΝΑΚΗΣ

Private label το νέο μας καταφύγιο

Η ραγδαία συρρίκνωση του εισοδήματος, σε συνδυασμό με την αύξηση των τιμών στα τρόφιμα και τα είδη πρώτης ανάγκης, έφερε τη μεγάλη ανατροπή. Σήμερα, ένα στα πέντε προϊόντα που φεύγει από το ράφι ανήκει στις ιδιωτικές ετικέτες του σούπερ μάρκετ. Τα σούπερ μάρκετ παραμένουν οι σύγχρονοι «ναοί» του καταναλωτισμού, η οικονομική κρίση όμως έχει επιφέρει σημαντικές αλλαγές στις αγοραστικές συνήθειες των Ελλήνων, που έχουν κάνει στροφή… 180 μοιρών όσον αφορά τα αγοραστικά τους πρότυπα. Το «ζεστό» χρήμα αποτελεί πλέον… είδος προς εξαφάνιση, και η στροφή των καταναλωτών προς τα φθηνότερα προϊόντα γίνεται μονόδρομος. Η νοικοκυρά, βλέποντας το καλάθι της να αδειάζει, προχώρησε σε στοχευμένες αγορές στα είδη πρώτης ανάγκης, αφήνοντας πίσω την πολυτέλεια. Οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ αναζητούν πλέον με το… μακαρόνι τους πάλαι ποτέ «αυθόρμητους» καταναλωτές, ενώ την ίδια ώρα αρκετοί από τους πελάτες τους βρήκαν παρηγοριά στα μίνι μάρκετ της γειτονιάς μόνο και μόνο επειδή επανέφεραν το… ιστορικό τεφτέρι. Είναι κεφάτη, ψωνίζει pl! Με μότο το «πενία τέχνας κατεργάζεται», ο καταναλωτής βρήκε καταφύγιο στα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας (private label) στην προσπάθειά του να περισώσει ό,τι μπορεί από το εισόδημά του. Μιλάμε βέβαια για τα είδη που έχουν την «ετικέτα» του σούπερ μάρκετ και πολλές φορές παρασκευάζονται από τις ίδιες τις βιομηχανίες που φτιάχνουν και τα επώνυμα. Είναι όμως 20-30% φθηνότερα, επειδή δεν έχουν το ίδιο κόστος προβολής και διαφήμισης. Η συρρίκνωση του εισοδήματος, λοιπόν, σε συνδυασμό με την επιλογή των μεγάλων εταιρειών να αυξάνουν τις τιμές σε δύσκολους οικονομικά καιρούς, έφερε τη μεγάλη ανατροπή. Σήμερα, ένα στα πέντε προϊόντα που πωλείται στα ράφια των σούπερ μάρκετ είναι ιδιωτικής ετικέτας. Από την αρχή του 2010 εκτιμάται πως οι πωλήσεις τους ενισχύθηκαν 2%, ενώ των «επωνύμων» υποχώρησαν κατά 1,5%, στέλνοντας ηχηρό μήνυμα στις εταιρείες που αρνήθηκαν να βάλουν «νερό στο κρασί τους». Αλλάζει το τοπίο Οι μεγάλες αλυσίδες σούπερ μάρκετ, έχοντας αντιληφθεί τις τεράστιες προοπτικές, δεν δίστασαν να επενδύσουν αρκετά

14

εκατομμύρια ευρώ προκειμένου να κεντρίσουν το ενδιαφέρον του καταναλωτή και να τονώσουν τις πωλήσεις τους. Άλλωστε, δεν θα μπορούσαν να βρουν καλύτερο σύμμαχο από τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας απέναντι στις εκπτωτικές αλυσίδες (discounters) που έφεραν πρώτες στη χώρα μας τα προϊόντα PL και κέρδισαν τη μερίδα του λέοντος στις πωλήσεις. Ο όμιλος Carrefour Μαρινόπουλος επένδυσε σημαντικά κεφάλαια στην παραγωγή και διάθεση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Πρόσφατα, μάλιστα, αποφάσισε πάγωμα των τιμών σε περισσότερα από δύο χιλιάδες προϊόν τα όλων των κατηγοριών που φιλοξενούνται στα ράφια, σε τιμή μέχρι και 40% φθηνότερη από τα leader. Ζυμαρικά, χαρτικά, τυποποιημένα αλλαντικά, παγωτά, λαχανικά και κατεψυγμένα θαλασσινά σημειώνουν τις μεγαλύτερες πωλήσεις καθημερινά. Στα Dia, τα οποία υπήρξαν πρωτοπόρα στα προϊόντα PL (στην αρχή της λειτουργίας τους φιλοξενούσαν στα ράφια τους 90% ανώνυμα προϊόντα), εκτός από τα χαρτικά και τα απορρυπαντικά, σημαντικές πωλήσεις έχουν τα αναψυκτικά, οι μπίρες και τα κρασιά, το ψωμί του τοστ, αλλά και οι τροφές για τα κατοικίδια. Στα καταστήματα ΑΒ Βασιλόπουλος οι συνολικές πωλήσεις των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας αγγίζουν το 17%, η γκάμα συνεχώς διευρύνεται με στόχο την επίτευξη του 20%, ενώ ξεκίνησε ήδη η λειτουργία μιας νέας εκπτωτικής αλυσίδας, των Lion Food Stores. Εντυπωσιακή είναι η περίπτωση της γερμανικής Aldi, που μπήκε δυναμικά στην ελληνική αγορά και έχει συνάψει συμφωνίες με 128 Έλληνες παραγωγούς για την παραγωγή των δικών της private label προϊόντων, με την καινοτομία ότι για πρώτη φορά αναγράφεται στη συσκευασία το όνομα του παραγωγού. Επέκταση σε όλες τις κατηγορίες προϊόντων έχει αποφασίσει η ΜΕΤΡΟ ΑΕΒΕ, με συνολικές πωλήσεις που φτάνουν το 9,3%, όπως και η Βερόπουλος με τα χαρτικά, τα όσπρια, τις σοκολάτες και τα είδη προσωπικής υγιεινής στην πρώτη γραμμή. Μπροστά στην «επέλαση» των discounters, νέους κωδικούς ετοιμάζονται να ρίξουν στη μάχη

...ΚΡΙΣΗ, ΜΕ ΠΙΑΝΕΙ ΚΡΙΣΗ

Σκλαβενίτης και Μασούτης, με τον πρώτο να έχει συστήσει κοινή εταιρεία με τη ΓΑΛΑΞΙΑΣ για την εισαγωγή προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας και τη βορειοελλαδίτικη αλυσίδα να βγάζει τα δικά της γαλακτοκομικά. Παρατηρητήριο τιμών Οι κατηγορίες τροφίμων που πρωταγωνίστησαν στο ράλι τιμών, μετά τις μεγάλες αυξήσεις στις πρώτες ύλες καταγράφουν τις σημαντικότερες απώλειες έναντι των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Χαρτικά, απορρυπαν τικά, ζυμαρικά, κατεψυγμένες ζύμες, λαχανικά, τυριά, όσπρια, γαλακτοκομικά και είδη προσωπικής υγιεινής απαρνήθηκαν την… επωνυμία τους για μια θέση στο καλάθι της νοικοκυράς. Το μεγαλύτερο... Βατερλό σημειώθηκε στην κατηγορία των χαρτικών, όπου τα PL έχουν μερίδια αγοράς που φτάνουν έως και το 35%. Αντίστοιχη είναι η κατάσταση στα απορρυπαντικά, όπου οι επώνυμες μάρκες καταγράφουν πτώση έως και 30%. Με αλματώδεις ρυθμούς ανάπτυξης κινείται και το γάλα private label, την ώρα που το αντίστοιχο επώνυμο προϊόν παρουσιάζει κάμψη έως και 15%. Τα επώνυμα ζυμαρικά και όσπρια –ορισμένα εκ των οποίων αυξήθηκαν μέχρι και 50%– παρουσιάζουν πτώση που φτάνει το 17%, ενώ μεγάλη απώλεια κατέγραψαν ζύμες και κατεψυγμένα (15-20%). Σύμφωνα με έρευνα της Nielsen, το δωδεκάμηνο Νοέμβριος 2008-2009 πρώτο στη λίστα με τα 20 πιο δημοφιλή ανώνυμα προϊόντα ήταν το χαρτί υγείας. Τη δεύτερη θέση στις πωλήσεις κατέλαβαν τα τυριά ιδιωτικής ετικέτας, ενώ υψηλά επίπεδα πωλήσεων κατέγραψαν τα κρασιά και οι τροφές για κατοικίδια. Είναι προφανές πως ό,τι δεν κατάφεραν οι «συμφωνίες κυρίων» και τα διάφορα άλλα μέτρα για την αντιμετώπιση της ακρίβειας το πέτυχαν οι αμείλικτοι νόμοι της αγοράς. Από μερίδιο 8% που είχαν το 2004 τα PL βρίσκονται σήμερα στο επίκεντρο της αγοράς και πλησιάζουν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που ανέρχεται στο 35%. Αρκετοί εκτιμούν ότι ορισμένα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας θα είναι στο μέλλον τόσο δημοφιλή που θα εξελιχθούν σε μάρκες! Παγκόσμιο φαινόμενο Η φετινή ετήσια έρευνα του Εργαστηρίου Μάρκετινγκ του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΟΠΑ) επιβεβαίωσε την ευρεία αποδοχή που απολαμβάνουν τα προϊόντα ιδιωτικής ετικέτας και καταδεικνύει ότι ορισμένα ταμπού (όπως λόγου χάρη η χαμηλή ποιότητα) σταδιακά καταρρίφθηκαν. Το ένα στα πέντε προϊόντα του καλαθιού είναι πλέον ιδιωτικής ετικέτας, ενώ το ποσοστό των καταναλωτών που δεν τα αγοράζουν

καθόλου μειώθηκε σε 19,8%. Ένας στους δύο τα θεωρεί ισάξια πλέον με τις ακριβές μάρκες, ενώ η ίδια έρευνα αποκαλύπτει ακόμα πως δεν τα προτιμούν μόνο οι ασθενέστερες εισοδηματικά τάξεις αλλά αγοράζονται και από τις μεσαίες οικονομικά ομάδες του πληθυσμού. Αυξητικές τάσεις στις πωλήσεις των προϊόντων PL διαπιστώνονται παγκοσμίως, όπου το συγκεκριμένο τμήμα της αγοράς είναι πολύ πιο αναπτυγμένο από ό,τι στη χώρα μας. Το μερίδιο στις πωλήσεις των παραδοσιακών λιανεμπορικών αλυσίδων έχει φτάσει το 48%, ενώ στις εκπτωτικές αλυσίδες ανέρχεται πλέον στο 94%. Πέρα απ’ όλα αυτά, το σίγουρο είναι ένα: Το σούπερ μάρκετ καλά κρατεί! Και το λιανεμπόριο γλιτώνει από τη μεγάλη κρίση που βιώνουν άλλοι κλάδοι, τόσο επειδή παρέχει προϊόντα πρώτης ανάγκης όσο και επειδή οι λιανέμποροι προσπαθούν να είναι καινοτόμοι και να προσαρμόσουν τις υπηρεσίες τους στα νέα οικονομικά δεδομένα. Όσο για τους καταναλωτές, απλώς... προσέχουν για να έχουν!

ΜΑΜΜΑ ΜΙΑ (

)ΚΑΛΛΙΑ ΚΑΣΤΑΝΗ

Αυτό και «Αυτό»

Αν το σεξ είναι κάτι τόσο φυσικό, τότε γιατί ιδρώνουμε όταν μας ρωτάνε τα παιδιά γι’ αυτό; Και γιατί μας πιάνει πανικός στη σκέψη πως ένα σφουγγάρι είναι... gay; «Ήρθε να με δει η φίλη μου η Μπέκκη με τη μαμά της. Πήγαμε στο δωμάτιό μου για να τις δείξω τις κούκλες μου. Καθίσαμε χάμω και τα πόδια μας ήταν ανοιχτά.

- Για να δω το βρακάκι σου, μου λέει η Μπέκκη. Της το έδειξα.

- Βγά λε το βρακάκι σου, μου λέει η Μπέκκη. Το έβγαλα.

- Θα βγάλω κι εγώ το δικό μου. Πήγαμε μπροστά στον καθρέφτη χωρίς βρακάκι και με τα φουστάνια μας στον αέρα.

- Το ίδιο έχουμε, μου λέει η Μπέκκη. Θύμωσα. Πήγα να της σκίσω το φουστάνι κα ι π έ ταξα το βρα κά κ ι τ ης α πό το παράθυρο.» (Μαργαρίτα Καραπάνου, Η Κασσάνδρα και ο λύκος) Την Καραπάνου τη γνώρισα σχετικά αργά – κι ακόμα πιο αργά, διάβασα το πρώτο, γοητευτικό, αινιγματικό της μυθιστόρημα, που μίλησε, όπως κανένα άλλο πριν, για τα μυστικά, τα όνειρα, τους εφιάλτες, την κρυφή σκληράδα, τη σεξουαλικότητα της παιδικής ηλικίας. (σ.σ. Υποθέτω ότι θα είχε κάποια σχέση με το γεγονός ότι νεότερη η Καραπάνου είχε δουλέψει νηπιαγωγός. Τέλος πάντων, το βιβλίο του ‘74 επανεκδόθηκε σχετικά πρόσφατα και κυκλοφορεί από τις εκδόσεις «Καστανιώτη». Το συστήνω ανεπιφύλακτα.). Για μένα, το εξαιρετικό αυτό κείμενο λειτούργησε κάπως σαν το όραμα της Αποκάλυψης του Αγίου Ιωάννη – κατέγραψε και αποκωδικοποίησε μια πραγματικότητα που πάντα ήξερα πως υπάρχει, αλλά κανείς ποτέ δε μιλάει γι’ αυτή. Γιατί ναι, το σεξ είναι παντού… Στις σκέψεις, στις κουβέντες μας, κρεμασμένο στα μανταλάκια στα περίπτερα, σε videoclip, ταινίες, πινακίδες, κινητά, στο Internet, σε ολόκληρη την κουλτούρα των media, ακόμα και στο κομμάτι της που εισβάλλει στο σαλονάκι μας μεταμφιεσμένη σε day series ή «οικογενειακή σειρά». Kι ας μην ξεχνάμε το μέγα θέμα, «τελικά είναι gay o Μπομπ

16

Σφουγγαράκης;» που έκανε τις κοινότητες γονέων στην Αμερική να αφρίσουν, επειδή σε ένα επεισόδιο ο Μπομπ φοράει ρόλεϊ και λέει στον Αστερία «Τι ώρα είναι αυτή που γύρισες σπίτι;». Αν κάτσεις λίγο και σκεφτείς ότι κάτι τέτοιο συζητιέται στη χώρα όπου η πρώτη σεξουαλική εμπειρία τοποθετείται γύρω στα 13-14, το πράγμα είναι αστείο. Ή μπορεί και τραγικό. Το τραγικότερο όλων, όμως, είναι να προβάλλουμε στα παιδιά μας την αμηχανία, τα απωθημένα ή τη δική μας ενοχή για το σεξ. Έχω παραδείγματα. Η Κ. –φίλη από το σχολείο– μου έλεγε παλιά πως ένιωθε άβολα όταν ο γιός της, στα δυόμισι, έπαιζε με «Αυτό» και μάλιστα έδειχνε να το ευχαριστιέται. Η Σ. απέφευγε σαν το διάολο να εξηγήσει στο δικό της πεντάχρονο τι θα πει «ομοφυλόφιλος» («Μα δεν είναι πολύ μικρός για κάτι τέτοιο;», επέμενε. «Όταν με ρώτησε "πώς γεννιούνται τα παιδιά", του είπα για το «σποράκι του μπαμπά» και την «κοιλίτσα της μαμάς» - πώς όμως να του εξηγήσω πως ένας άντρας μπορεί να αγκαλιάζει έναν άλλον άντρα και να νιώθει ευχαρίστηση;») Η Α. όταν λείπει απ’ το σπίτι, «κλειδώνει» τη σύνδεση στο Ιnternet με κωδικούς, για να μη σερφάρει ο γιός της σε «περίεργα» sites – προ μηνός, ζήτησε κι από ένα φίλο της που κάνει hacking να “τσεκάρει” τι προγράμματα «τρέχει» το παιδί και με ποιους μιλάει στο Facebook. («Σε τέτοιους καιρούς, πρέπει να τα προσέχουμε αυτά», μου δήλωσε με περισπούδαστο ύφος, σαν λυπημένος Σέρλοκ.) Μετά η Ε., που τα συζητούσαμε, μου ομολόγησε, σε σύγχυση, πως η κόρη της, ετών εννιά, είδε σε κάποιο κινητό στο σχολείο το βίντεο της Τζούλιας - εκείνη, ακόμα, δεν το έχει δει. Εγώ, πάλι, το έχω δει. Κι επίσης παριστάνω πως δεν βλέπω το δικό μου οχτάχρονο να χαζεύει, κρυφά, στα περιοδικά, τα κορίτσια των ροζ γραμμών, γιατί «φαίνονται τα βυζάκια τους». Μάλιστα, πολύ ωραία. Και τώρα; Υποθέτω ότι το μόνο ασφαλές συμπέρασμα που προκύπτει απ’ όλα αυτά είναι πως είναι λάθος να θεωρούμε τα παιδιά μας εκπεσόντες άφυλους αγγέλους ή τη σεξουαλικότητά τους

θέμα ταμπού. Ο έρωτας είναι παρών στις ζωές τους - είτε γιατί η φύση τα σπρώχνει να ανακαλύψουν το σώμα και την ταυτότητα του φύλου μας, είτε γιατί, συνολικά, το περιβάλ λον τα σεξουαλικοποιεί από νωρίς. «Τα σημερινά 14χρονα είναι τα 18χρονα της προηγούμενης γενιάς», λένε οι παιδοψυχολόγοι. Οι ίδιοι, εξηγούν πως τα παιδιά «βομβαρδίζονται από μηνύματα και εικόνες που αφορούν την έκφραση της σεξουαλικοτητας των ενηλίκων». Αλλά με μια διαφορά: παλιότερα, τα παιδιά έβλεπαν ένα πρότυπο ενήλικα κι έλεγαν «Έτσι θέλω να γίνω όταν μεγαλώσω». Τώρα το μήνυμα που λαμβάνουν είναι: «Είστε ήδη ενήλικοι. Μπορείτε να ενδιαφέρεστε για το σεξ».

Κι αυτό πιθανόν δεν αλλάζει, σε μια κοινωνία όπου η πληροφορία διακινείται από παντού, με κάθε τρόπο, και όπου ακόμα και οι Βratz φοράνε δικτυωτά και ζαρτιέρες. (Aχ, καλή μου Α., εσύ ακόμα κλειδώνεις το Internet…)

To μόνο που μπορεί να κάνει τη διαφορά –έτσι τουλάχιστον λένε οι ειδικοί– είναι να βοηθήσουμε τα παιδιά να αποδεχτούν την παιδικότητά τους και να τους μιλήσουμε για τον έρωτα ανοιχτά, χωρίς ενοχές. Όπως και για το σώμα τους, την αυτοεκτίμηση, την ηθική, το σεβασμό, την αγάπη. Όλα αυτά, στην ουσία τους, είναι το σεξ. Και δεν φταίνε αυτά που δεν το ξέρουν, φταίμε εμείς που το ξεχάσαμε.

που αξίζει να μαγειρέψετε από την Κωνσταντίνα Αθανασίου

Φωτογραφίες: Γιώργος Δρακόπουλος, Λάμπρος Μέντζος, Γιάννης Λεπίδας, Visual Photos.

Food styling: Tina Webb, Βίκυ Σμυρλή, Λίντα Αγάλλου.

ΔΕΝ ΤΟ ΠΕΤΑΣ, ΤΟ ΚΡΑΤΑΣ!

ΓΕ Σ ΟΙ ΣΥΝΤΑ ΥΝ ΜΑΣ ΕΧΟ ΕΙ! ΥΤ ΜΑΓΕΙΡΕ

ΜΑΪΟΣ 10

συνταγές ελληνικής κουζίνας

32

Πυργάκια με μοτσαρέλα και ντομάτα Προετοιμασία: 20΄ | Ψήσιμο: 0΄| Εύκολο

Κωνσταντίνα Αθανασίου Για 4 μερίδες

Υλικά

Εκτέλεση

ντομάτες 4 μέτριες, στρογγυλές φρέσκια μοτσαρέλα 4 μπάλες αλάτι όσο θέλετε μπαλσάμικο ξίδι 4 κουταλιές ελαιόλαδο 8 κουταλιές ρίγανη φρέσκια 1 κουταλιά, ψιλοκομμένη βασιλικός 1 κουταλιά, ψιλοκομμένος και μερικά φύλλα για το γαρνίρισμα σπασμένοι κόκκοι πιπεριού για το γαρνίρισμα

1. Σε ένα μικρό μπολ χτυπάτε με το σύρμα των αυγών το ελαιόλαδο με το αλάτι, τα ψιλοκομμένα μυρωδικά και το μπαλσάμικο. Σκεπάζετε το μπολ με διάφανη μεμβράνη και το αφήνετε στο ψυγείο όση ώρα ετοιμάζετε τη σαλάτα.

2. Π λένετε τις ντομάτες, τις σκουπίζετε και κόβετε καθεμία σε τέσσερις χοντρές φέτες. Κόβετε κάθε μπάλα μοτσαρέλας σε 3 χοντρές φέτες. Σε μια πιατέλα βάζετε μία φέτα ντομάτα, την αλατίζετε, κατόπιν μία φέτα μοτσαρέλα και συνεχίζετε βάζοντας εναλλάξ ντομάτα και τυρί φτιάχνοντας ένα πυργάκι. Επαναλαμβάνετε τη διαδικασία φτιάχνοντας συνολικά 4 πυργάκια.

3. Περνάτε στο κέντρο κάθε πύργου ένα ξύλινο καλαμάκι ή μεγάλη οδοντογλυφίδα και αφήνετε στο ψυγείο για 30΄. Περιχύνετε τα πυργάκια με το λαδόξιδο και γαρνίρετε με το βασιλικό. Πασπαλίζετε με το πιπέρι, αφαιρείτε τα καλαμάκια και σερβίρετε.

Σάντουιτς με ψητά λαχανικά και λευκό τυρί Προετοιμασία: 45΄ | Αναμονή: 20΄| Ψήσιμο: 35΄| Μέτριας δυσκολίας

Κωνσταντίνα Αθανασίου Για 6 μερίδες

Υλικά

Εκτέλεση

μελιτζάνες 2 φλάσκες ντομάτες 3 ώριμες, σφιχτές βασιλομανίταρα 4 κολοκυθάκια 2 πιπεριές κόκκινες, πράσινες ή πορτοκαλί 2 ελαιόλαδο 2/3 του φλιτζανιού μανούρι ή κατσικίσιο τυρί 450 γρ., κομμένο σε φετάκια σκόρδο 1 σκελίδα ψιλοκομμένη κρεμμύδι 1 μέτριo, ψιλοκομμένο μαϊντανός ή βασιλικός 2-3 κουταλιές, ψιλοκομμένος αλάτι όσο θέλετε πιπέρι φρεσκοτριμμένο ζάχαρη λίγη (προαιρετικά) φύλλα βασιλικού για το γαρνίρισμα

1.Καθαρίζετε τις μελιτζάνες, τις 2 ντομάτες, τα κολοκυθάκια και τα κόβετε σε ροδέλες. Αφαιρείτε τα πόδια από τα μανιτάρια και τα καθαρίζετε με νωπή πετσέτα. Κόβετε τις πιπεριές σε λωρίδες, αφού αφαιρέσετε τους σπόρους και τα κοτσάνια.

2. Πασπαλίζετε τις ροδέλες της μελιτζάνας με αλάτι και τις αφήνετε σε σουρωτήρι για 20΄ να ξεπικρίσουν. Τις ξεπλένετε και τις στραγγίζετε καλά. Αλείφετε τα λαχανικά με λάδι και τα ψήνετε στο γκριλ (ή τα τηγανίζετε) μέχρι να πάρουν ελαφρύ χρώμα και από τις δύο πλευρές. Τα στραγγίζετε σε απορροφητικό χαρτί.

3. Ζεσταίνετε το υπόλοιπο λάδι και σοτάρετε το σκόρδο και το κρεμμύδι. Ξεφλουδίζετε την τρίτη ντομάτα και την ψιλοκόβετε, αφού αφαιρέσετε τους σπόρους και τα υγρά της. Τη ρίχνετε στο μείγμα του κρεμμυδιού μαζί με αλατοπίπερο και λίγη ζάχαρη (προαιρετικά) και σιγοβράζετε για 20΄ μέχρι να εξατμιστούν τα υγρά. Προσθέτετε το μαϊντανό στο τέλος.

4. Τοποθετείτε εναλλάξ τα ψημένα λαχανικά σε πιατέλα, βάζοντας ανάμεσα και φέτες τυριού. Περιχύνετε με μια γεμάτη κουταλιά σάλτσας κρεμμυδιού - ντομάτας και κατόπιν καλύπτετε πάλι με λαχανικά. Συγκρατείτε, αν θέλετε, το σάντουιτς με οδοντογλυφίδα.

5. Επαναλαμβάνετε τη διαδικασία μέχρι να τελειώσουν τα υλικά. Τοποθετείτε τα σάντουιτς σε ταψί ή πυρίμαχο σκεύος. Ψήνετε στους 200 °C για 3-4΄. Τα βγάζετε από το φούρνο και τα σερβίρετε ζεστά, αφού τα γαρνίρετε με φύλλα βασιλικού.

Μπεσαμελόπιτα με φέτα Προετοιμασία: 50΄ | Ψήσιμο: 1 ώρα 15´| Μέτριας δυσκολίας

Κωνσταντίνα Αθανασίου Για 6 μερίδες

Υλικά

Εκτέλεση

φύλλα για πίτα 8 αυγά 3 φέτα 250 γρ. κεφαλογραβιέρα 200 γρ. τριμμένη βούτυρο λιωμένο 100 γρ. γάλα εβαπορέ λίγο μαϊντανός 2 κουταλιές, ψιλοκομμένος αλάτι λίγο πιπέρι φρεσκοτριμμένο

1. Ετοιμάζετε την μπεσαμέλ ως εξής: Ζεσταίνετε το γάλα και το αφήνετε στην άκρη. Σε άλλη κατσαρόλα ζεσταίνετε το βούτυρο ή τη μαργαρίνη και, ανακατεύοντας συνεχώς, ρίχνετε το αλεύρι. Συνεχίζετε να ανακατεύετε μέχρι να διαλυθεί τελείως. Προσθέτετε το ζεστό ή χλιαρό γάλα και ανακατεύετε συνεχώς με ξύλινη κουτάλα για να μη σβολιάσει. Όταν η σάλτσα δέσει, προσθέτετε αλάτι και πιπέρι.

2. Α ποσύρετε από τη φωτιά και αφήνετε την κρέμα να κρυώσει, ανακατεύοντας συχνά για να μην κάνει κρούστα, και προσθέτετε τα αυγά και τα τυριά.

3. Στρώνετε σε μεγάλο ταψί τα 4 φύλλα κρούστας, αλείφοντας ανάμεσα με βούτυρο και αφήνοντάς τα να προεξέχουν από το ταψί. Ρίχνετε το μείγμα με την μπεσαμέλ και την απλώνετε σε μια ομοιόμορφη στρώση.

4. Σκεπάζετε με τα υπόλοιπα φύλλα, επίσης βουτυρωμένα, και κόβετε αρκετά από τα περισσεύματά τους. Διπλώνετε προς τα μέσα τα φύλλα έτσι ώστε να σχηματίσετε έναν κόθρο. Ραντίζετε με λίγο νερό ή γάλα, χαράζετε την πίτα και ψήνετε στους 180 °C για 45-50΄, μέχρις ότου ροδίσει η επιφάνειά της.

Για την μπεσαμέλ

βούτυρο 5 κουταλιές αλεύρι 6 κουταλιές γάλα 1 λίτρο αλάτι όσο θέλετε πιπέρι φρεσκοτριμμένο

Ατομικές κις με ντομάτα, μοτσαρέλα και βασιλικό Προετοιμασία: 20΄ | Ψήσιμο: 30΄| Εύκολο

Κωνσταντίνα Αθανασίου Για 6 μερίδες

Υλικά

Εκτέλεση

φύλλα σφολιάτας 2 ελαιόλαδο 7 κουταλιές μοτσαρέλα 500 γρ., κομμένη σε φετάκια ντομάτες 4 κομμένες σε ροδέλες σκόρδο 1 σκελίδα λιωμένη ελιές 4-5 κομμένες σε φετάκια φυλλαράκια βασιλικού 2 κουταλιές, ψιλοκομμένα και μερικά ολόκληρα για το γαρνίρισμα αλάτι όσο θέλετε πιπέρι φρεσκοτριμμένο κουκουνάρι 50 γρ., καβουρντισμένο και ψιλοκομμένο

1.Σε ένα μπολ αναμειγνύετε 5 κουταλιές ελαιόλαδο, το σκόρδο, το κουκουνάρι, το βασιλικό και αλατοπίπερο και τα χτυπάτε με πιρούνι για να ανακατευτούν καλά.

2. Κόβετε κάθε φύλλο σε 6 δίσκους διαμ. 10-12 εκατ. Τοποθετείτε τους δίσκους ζύμης σε 12 στρογγυλά φορμάκια ώστε να καλυφτεί ο πάτος και τα πλαϊνά τους. Απλώνετε πάνω στην κάθε βάση φετάκια μοτσαρέλας και από πάνω λίγο από το μείγμα με το ελαιόλαδο και το κουκουνάρι και μοιράζετε από πάνω ροδέλες ντομάτας και φετάκια ελιάς.

3. Περιχύνετε τις κις με το υπόλοιπο ελαιόλαδο και τις ψήνετε στους 200 °C για 25-30΄ περίπου, μέχρι να ροδίσουν. Γαρνίρετε τα σφολιατάκια με φύλλα βασιλικού και σερβίρετε.

Κολοκυθοανθοί τηγανητοί γεμιστοί με τυρί Προετοιμασία: 20΄| Ψήσιμο: 15΄| Μέτριας δυσκολίας Υλικά

κολοκυθοανθοί 20 φέτα 100 γρ. κεφαλογραβιέρα 200 γρ. τριμμένη αυγό 1 αλεύρι λίγο ελαιόλαδο για το τηγάνισμα πιπέρι φρεσκοτριμμένο

Κωνσταντίνα Αθανασίου Για 4 μερίδες

Εκτέλεση

1.Αφαιρείτε από τους κολοκυθοανθούς τον ύπερο και τα φυλλαράκια, προσεκτικά για να μην τους τρυπήσετε, τους πλένετε και τους στραγγίζετε καλά.

2. Σε ένα μπολ τρίβετε τη φέτα με τα χέρια και την ανακατεύετε με την κεφαλογραβιέρα, βάζετε λίγο πιπέρι και με το μείγμα γεμίζετε τους κολοκυθοανθούς.

3. Σε ένα άλλο μπολ φτιάχνετε το κουρκούτι ανακατεύοντας λίγο αλεύρι, λίγο νερό και το αυγό και τα χτυπάτε μέχρι να γίνουν ομοιόμορφος χυλός. Σε ένα τηγάνι ρίχνετε λάδι και το ζεσταίνετε καλά. Βουτάτε κάθε γεμιστό κολοκυθοανθό μέσα στο κουρκούτι και τον τηγανίζετε μέχρι να ροδίσει ελαφρά από όλες τις πλευρές.

4. Α πλώνετε τους τηγανητούς κολοκυθοανθούς πάνω σε πιατέλα στρωμένη με απορροφητικό χαρτί για να τραβήξει το λάδι. Τους σερβίρετε ζεστούς.

Στραπατσάδα με γραβιέρα και κρεμμύδια

Κωνσταντίνα Αθανασίου

Προετοιμασία: 20΄ | Ψήσιμο: 35΄ | Εύκολο

Για 4 μερίδες

Υλικά

Εκτέλεση

ντομάτες 600 γρ., ώριμες αυγά 8 ελαιόλαδο 1/2 φλιτζάνι του κρεμμύδια 2 ψιλοκομμένα πιπεριά πράσινη 1 κομμένη σε λεπτές λωρίδες (προαιρετικά) γραβιέρα Νάξου 200 γρ., τριμμένη σε χοντρό τρίφτη αλάτι λίγο πιπέρι φρεσκοτριμμένο ζάχαρη 1/2 κουταλάκι

1.Αφαιρείτε από τις ντομάτες τις φλούδες, τους σπόρους και τα πολλά υγρά, τις χοντροκόβετε και τις αφήνετε στην άκρη σε τρυπητό. Ζεσταίνετε το λάδι σε βαθύ αντικολλητικό τηγάνι και σοτάρετε τα κρεμμύδια 6-7΄ μέχρι να μαραθούν. Προσθέτετε στο τηγάνι τις ντομάτες μαζί με αλατοπίπερο και λίγη ζάχαρη.

2.Σιγοψήνετε 20-25΄ μέχρις ότου τα υγρά εξατμιστούν εντελώς και κατόπιν προσθέτετε τα αυγά, τα οποία έχετε χτυπήσει με το σύρμα, μαζί με αλατοπίπερο.

3.Ανακατεύετε, πασπαλίζετε με τη γραβιέρα και ψήνετε 4-5΄ μέχρι να σφίξουν τα αυγά και να πάρουν χρυσό χρώμα. Αν θέλετε, προσθέτετε στον καγιανά και πιπεριά ψιλοκομμένη.

PUBLI...

Τα λαχανικά κάνουν καλό

σε όλο τον κόσμο Τα λαχανικά είναι πολύτιμα δώρα της φύσης, που αγαπιούνται από τους ανθρώπους σε κάθε γωνιά της Γης, γιατί είναι νόστιμα, θρεπτικά και υγιεινά. Με ξεναγό μας τον Μπάρμπα Στάθη, τον παραδοσιακό σύμμαχό μας στην ποιοτική σπιτική κουζίνα, ταξιδεύουμε σε θρυλικούς προορισμούς της υφηλίου, γνωρίζουμε τον πολιτισμό τους και τους κατοίκους τους, τρυπώνουμε στις κουζίνες τους και καταγράφουμε τις νοστιμότερες εθνικές συνταγές με λαχανικά. Ισπανία. Ανδαλουσία, Βαλένθια, Καταλωνία, Χώρα των Βάσκων. Δεκάδες οι εκπληκτικοί προορισμοί αυτής της υπέροχης χώρας, που σίγουρα δεν της αρκεί ένα μόνο ταξίδι. Γιατί κανείς θα πρέπει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του να περπατήσει στα ανθισμένα σοκάκια του ισπανικού Νότου, να γευτεί την αλεγκρία του σε ένα ποτήρι σανγκρία, να ανακαλύψει την ανάλφρη πλευρά της ζωής στα tapas bars και τα μποέμικα τραπέζια της ισπανικής ενδοχώρας και των παραλίων, να περιπλανηθεί στα ψαροχώρια του μελαγχολικού Βορρά, να χαθεί στο πάθος του ανδαλουσιανού φλαμένκο ανασαίνοντας για λίγο την αύρα του θρυλικού ποταμού Γουαδαλκιβίρ… Κι όλα αυτά δεν γίνονται με τη μία... Μαδρίτη, Βαρκελώνη, Σεβίλ λη, Γρανάδα, Σαν Σεμπαστιάν, Κομποστέλα. Ισπανικές πόλεις και χωριά που η ιστορία, η πολιτική και ο πολιτισμός τους γίνονται ένα αξεδιάλυτο κουβάρι, που κανείς δε θέλει να ξεδιαλύνει, γιατί είναι το γοητευτικότερο σκηνικό μιας περιπλάνησης. Σαν σκηνές από ταινία περνούν από τον νου του περιηγητή Μαυριτανοί, Τσιγγάνοι και Αλγερινοί, ιππότες και Δουλτσινέες, ο Γκαουντί και ο Μιρό, ο Γκόγια και ο Ελ Γκρέκο, η Γκερνίκα και οι Φάλαγγες του Φράνκο, οι Σταυροφόροι και οι Ιεροεξεταστές, ο Λόρκα κι ο Δον Κιχώτης… Κι ύστερα αρκεί μια μαύρη δαν τέλα από ένα μπολερό και δυο τακούνια που χτυπούν

ρυθμικά το πάτωμα υπό τους ήχους μιας κιθάρας να του θυμίσουν πως η ζωή καμιά φορά απαιτεί πολλά, αλλά αυτό που πάνω από όλα ζητάει είναι νεύρο. Τουλάχιστον στην Ισπανία. Αλά καταλάνα, αλά σεβιγιάνα ή αλά μαδριλένια; Τα διλήμματα συνεχίζονται και στη σπανιόλικη κουζίνα: με το δροσερό γκασπάτσο (κρύα ντοματόσουπα), τα τσορίθος (πικάντικα αλλαντικά) και τα εκπληκτικά μεζεδάκια της, τα δημοφιλή τάπας, δεν ξέρει κανείς τι να πρωτοδιαλέξει… Ο Μπάρμπα Στάθης υψώνει το ποτήρι και… viva Espana! Για την αρχή προτείνει μια λαχταριστή, αφράτη τορτίγια: αυτή η ομελέτα, σήμα κατατεθέν της Ισπανίας, είναι ιδιαιτέρως χορταστική, αφού περιέχει πάντοτε πατάτες. Το μυστικό της είναι ότι μπαίνει και στο φούρνο κι έτσι δε χρειάζεται να τη γυρίσετε στο τηγάνι, ενώ σερβίρεται και κρύα σε κομματάκια –ο τέλειος μεζές. Μια παέγια επιβάλλεται για τη συνέχεια. Ξέρετε, παρότι σήμερα θεωρείται εθνικό πιάτο των Ισπανών, στην πραγματικότητα η διάσημη συνταγή αποτελεί τη γευστική απόδειξη ότι οι Μαυριτανοί πέρασαν κάποτε από την Ισπανία. Οι αραβικές καταβολές είναι εμφανείς σε αυτό το πλούσιο πιλάφι, όπου το ρύζι με σαφράν συνδυάζεται «εκκεντρικά» με το κρέας, τα θαλασσινά και λαχανικά, που δε λείπουν φυσικά ποτέ ούτε από το ιβηρικό τραπέζι.

...PUBLI ΑΣ ΜΑΓΕΙΡΕΨΟΥΜΕ ΤΑ ΛΑΧΑΝΙΚΑ ΟΠΩΣ ΣΤΗΝ ΙΣΠΑΝΙΑ!

Τορτίγια με σπανάκι και τυρί Υλικά για 4 άτομα

Εκτέλεση

8 αυγά 2 πατάτες μικρές, κομμένες σε ροδέλες 250 γρ. Σπανάκι Ψιλοκομμένο Μπάρμπα Στάθης 2 φρέσκα κρεμμυδάκια, ψιλοκομμένα 3 κουταλιές Άνηθος Ψιλοκομμένος Μπάρμπα Στάθης 250 γρ. γραβιέρα τριμμένη 150 γρ. βούτυρο λίγο αλάτι πιπέρι φρεσκοτριμμένο

1. Σε ένα μεγάλο τηγάνι (κατάλληλο και για φούρνο) ζεσταίνετε το 1/3 από το βούτυρο και σοτάρετε τις πατάτες μέχρι να μαλακώσουν. Τις βγάζετε με τρυπητή κουτάλα, ρίχνετε στο τηγάνι το μισό από το υπόλοιπο βούτυρο και σοτάρετε το σπανάκι. Προσθέτετε στη συνέχεια τα κρεμμυδάκια και συνεχίζετε το σοτάρισμα μέχρι να μαλακώσουν. Αποσύρετε από τη φωτιά, αφήνετε το μείγμα να κρυώσει λίγο και προσθέτετε το τυρί.

2. Σκορπίζετε στο τηγάνι ανάμεσα στο σπανάκι τις ροδέλες πατάτας. Σε ένα μπολ χτυπάτε τα αυγά με 2 κουταλιές λιωμένο βούτυρο και 2 κουταλιές νερό. Προσθέτετε τον άνηθο, αλάτι και πιπέρι συνεχίζοντας το χτύπημα.

3. Βάζετε το τηγάνι με το σπανάκι να ζεσταθεί σε χαμηλή φωτιά και ρίχνετε τα χτυπημένα αυγά από πάνω. Ανασηκώνετε λίγο το σπανάκι για να πάει παντού το μείγμα των αυγών. Σκεπάζετε το τηγάνι και αφήνετε την ομελέτα να σιγοψηθεί για 8΄ - 10΄ περίπου.

4. Μόλις η ομελέτα είναι έτοιμη, την περιχύνετε με το υπόλοιπο βούτυρο, τη βάζετε στο γκριλ για λίγο (μέχρι να ροδίσει η επιφάνειά της) και τη σερβίρετε ζεστή ή κρύα.

Παέγια Υλικά για 8 άτομα

Εκτέλεση

400 γρ. ρύζι μακρύκοκκο 3 φλιτζάνια του τσαγιού ζωμός κοτόπουλο 1 κοτόπουλο μέτριου μεγέθους, χωρισμένο σε μερίδες 2 κρεμμύδια 3 σκελίδες σκόρδο 200 γρ. Aρακάς Μπάρμπα Στάθης Extra Fine 20 μεγάλα μύδια 500 γρ. μικρά καλαμάρια 12 καραβίδες ή γαρίδες μεγάλες, ζεματισμένες για 2΄ και καθαρισμένες 2 ντομάτες ξεφλουδισμένες 2 κόκκινες ή κίτρινες πιπεριές 250 γρ. ελαιόλαδο μαϊντανός, λίγο θυμάρι, ένα φύλλο δάφνης αλάτι πιπέρι

1. Ζεματίζετε τον αρακά για 5΄ και τον στραγγίζετε. Κόβετε τις πιπεριές σε λωρίδες, αφού αφαιρέσετε το κοτσάνι και τους σπόρους. Ψιλοκόβετε τα κρεμμύδια και λιώνετε τις σκελίδες του σκόρδου. Πλένετε τα καλαμάρια και τα κόβετε σε ροδέλες.

2. Ζεσταίνετε τα 2/3 από το λάδι σε σκεύος για παέγια (ή ένα τηγάνι με χοντρό πάτο κατάλληλο για το φούρνο, δηλαδή χωρίς πλαστικά χερούλια) και σοτάρετε τις πιπεριές, το κοτόπουλο, το κρεμμύδι και το σκόρδο 10-12΄ ανακατεύοντας. Προσθέτετε τα καλαμαράκια και σοτάρετε 5΄ ακόμη.

3. Ξύνετε προσεκτικά τα μύδια και τα ξεπλένετε με άφθονο νερό, ώστε να καθαρίσουν καλά. Τα βράζετε για 5΄ χωρίς νερό, μέχρι να ανοίξουν τα κελύφη τους. Τα στραγγίζετε και κρατάτε το ζωμό τους. Χαράζετε τις ντομάτες, τις βυθίζετε για 1΄ σε βραστό νερό, τις ξεφλουδίζετε, αφαιρείτε τους σπόρους και τις κομματιάζετε. Τις προσθέτετε στο τηγάνι με το κοτόπουλο και τα λαχανικά και σιγοβράζετε για 20΄ (αν χρειαστεί, ρίχνετε και λίγο νερό).

4. Διαλύετε τον κρόκο σε δύο τρεις κουταλιές της σούπας χλιαρό νερό. Τον προσθέτετε στο ζωμό από τα μύδια και κατόπιν όλο μαζί στο ζωμό του κοτόπουλου. (Πρέπει να έχετε συνολικά 1 λίτρο ζωμό.)

5. Ζεσταίνετε το υπόλοιπο λάδι μέσα σε άλλο σκεύος και καβουρντίζετε το ρύζι ανακατεύοντας. Ρίχνετε το ζωμό (των μυδιών με τη ζαφορά και του κοτόπουλου), τα μυρωδικά, αλάτι και πιπέρι και αφήνετε το ρύζι να βράσει για 10΄, χωρίς όμως να πιει όλα τα υγρά του.

6. Μεταφέρετε το ρύζι με το υγρά του στο σκεύος της παέγια και προσθέτετε τον αρακά και τις καραβίδες ή τις γαρίδες. Βάζετε το σκεύος στο φούρνο και ψήνετε στους 220 °C για 15΄ ανακατεύοντας συχνά. Προσθέτετε τα μύδια και ψήνετε 2΄ μέχρι να απορροφηθεί όλο το υγρό. Αφήνετε την παέγια να κρυώσει 15΄ προτού τη σερβίρετε.

Χωριάτικη σαλάτα με παξιμάδια

Κωνσταντίνα Αθανασίου

Προετοιμασία: 15΄ | Εύκολο

Για 4 μερίδες

Υλικά

Εκτέλεση

ντομάτες 2 αγγούρι 1 πράσινη πιπεριά 1 παξιμάδια σταρένια ή κρίθινα 2 φέτα 200 γρ. κομματιασμένη κρεμμύδι 1 κομμένο σε ροδέλες σκόρδο 1 σκελίδα ρόκα ή μαρουλόφυλλα 1 φλιτζάνι, χοντροκομμένα ελιές Καλαμών 10-12 μαϊντανός 1 κουταλιά, ψιλοκομμένος ελαιόλαδο 6-7 κουταλιές ξίδι 2-3 κουταλιές αλάτι όσο θέλετε

1.Βρέχετε ελαφρά τα παξιμάδια και τα κομματιάζετε. Τα ρίχνετε σε μπολ. Κόβετε τη ρόκα ή το μαρούλι σε μεγάλα κομμάτια (αφού τα πλύνετε και τα στραγγίσετε) και τα σκορπίζετε πάνω από τα παξιμάδια.

2. Λ ιώνετε σε γουδί τη σκελίδα του σκόρδου μαζί με λίγο αλάτι. Κατόπιν τοποθετείτε σε φέτες τις ντομάτες, σε ροδέλες το αγγούρι, την πιπεριά και τα κρεμμύδια και από πάνω σκορπίζετε τη φέτα.

3. Χτυπάτε σε σέικερ ή σε μπολ με πιρούνι το λάδι, το ξίδι, λίγο αλάτι και το μαϊντανό μέχρι να ομοιογενοποιηθούν και περιχύνετε τη σαλάτα. Σκορπίζετε τις ελιές και σερβίρετε.

Κοτοσαλάτα με σάλτσα γιαουρτιού

Κωνσταντίνα Αθανασίου

Προετοιμασία: 20΄ | Ψήσιμο: 10΄ | Εύκολο

Για 6 μερίδες

Υλικά

Εκτέλεση

φιλέτα κοτόπουλου 3, στήθος φύλλα ρόκας 100 γρ., πλυμένα και στραγγισμένα πράσινη σαλάτα 100 γρ. φύλλα, πλυμένα και στραγγισμένα πατάτες 3 βραστές, κομμένες σε ροδέλες

1.Ψήνετε σε αντικολλητικό τηγάνι ή στη σχάρα τα φιλέτα κοτόπουλου για 10΄, γυρίζοντάς τα και από τις δύο πλευρές για να ροδίσουν ελαφρά. Κόβετε τα φιλέτα κοτόπουλου σε μεγάλα κομμάτια.

2.Σε μια σαλατιέρα βάζετε τα φύλλα ρόκας και πράσινης σαλάτας, τις βραστές πατάτες και τα ψημένα φιλέτα του κοτόπουλου.

3.Χτυπάτε στο μπλέντερ το γιαούρτι, το ελαιόλαδο, τη μαγιονέζα, τη μουστάρδα, τον ψιλοκομμένο μαϊντανό, αλάτι και πιπέρι φρεσκοτριμμένο μέχρι να ομοιογενοποιηθούν. Περιχύνετε τη σαλάτα με τη σάλτσα και σερβίρετε.

Για το ντρέσινγκ γιαουρτιού

γιαούρτι στραγγιστό 2 κουταλιές ελαιόλαδο 3 κουταλιές μαγιονέζα 1 κουταλιά μουστάρδα 1 κουταλάκι μαϊντανός 1 κουταλιά, ψιλοκομμένος αλάτι όσο θέλετε πιπέρι φρεσκοτριμμένο

Πεσκανδρίτσα με λαχανικά και κριθαράκι Προετοιμασία: 30΄| Ψήσιμο: 30΄| Εύκολο

Κωνσταντίνα Αθανασίου Για 6 μερίδες

Υλικά

Εκτέλεση

πεσκανδρίτσα 900 γραμ. ουρές, χωρίς κόκαλο λευκό κρασί 1/2 ποτήρι μελιτζάνα 1/2 ψιλοκομμένη κολοκυθάκι 1/2 ψιλοκομμένο καρότα 2 ψιλοκομμένα κρεμμύδι 4 κουταλιές ψιλοκομμένο πιπεριά Φλωρίνης 1/2 ψιλοκομμένη, χωρίς σπόρους κριθαράκι 2 φλιτζάνια, ελαφρά βρασμένο βούτυρο λιωμένο 1 κουταλιά ζωμός λαχανικών 1 φλιτζάνι ή 1 κύβος διαλυμένος σε ζεστό νερό άνηθος ή μαϊντανός 3 κουταλιές ψιλοκομμένος ελαιόλαδο λίγο, για το άλειμμα αλάτι όσο θέλετε πιπέρι φρεσκοτριμμένο

1.Αλείφετε τις ουρές της πεσκανδρίτσας με λίγο ελαιόλαδο και τις σοτάρετε σε μεγάλο τηγάνι ώσπου να ροδίσουν και από τις δύο πλευρές. Προσθέτετε το λιωμένο βούτυρο και όλα τα ψιλοκομμένα λαχανικά. Σοτάρετε 2-3΄ και σβήνετε με το κρασί.

2. Προσθέτετε το ζωμό και αφήνετε να βράσουν σε χαμηλή φωτιά για 2-3΄, ρίχνοντας μέσα και το κριθαράκι και προσθέτοντας αλατοπίπερο. Ανακατεύετε συχνά. Αποσύρετε το φαγητό από τη φωτιά όταν το κριθαράκι μαλακώσει (να είναι αλ ντέντε) και το αφήνετε να ξεκουραστεί για 5-7΄ σκεπασμένο. Προσθέτετε τα μυρωδικά και σερβίρετε.

Φιλέτα αρνίσια πιπεράτα με κονιάκ Προετοιμασία: 20΄ | Ψήσιμο: 25΄ | Εύκολο

Κωνσταντίνα Αθανασίου Για 6 μερίδες

Υλικά

Εκτέλεση

6 φιλέτα αρνίσια 6, πάχους 2,5x3 εκ. βούτυρο 2 κουταλιές κρεμμύδι 1 μανιτάρια 150 γρ., κομμένα σε φετάκια κονιάκ 6 κουταλιές πιπέρι 2 κουταλιές πράσινο ή μαύρο σε κόκκους κορν φλάουρ 1 κουταλάκι κρέμα γάλακτος 200 ml αλάτι όσο θέλετε αρακάς σοτέ και πουρές πατάτας για το σερβίρισμα

1.Αλατίζετε τα φιλέτα. Σπάζετε στο γουδί μερικούς από τους κόκκους του πιπεριού και τους πιέζετε να κολλήσουν πάνω στα φιλέτα. Βάζετε στην εστία ένα αντικολλητικό τηγάνι χωρίς λιπαρή ύλη και μόλις κάψει ρίχνετε τα φιλέτα και τα ψήνετε 5-8΄ από κάθε πλευρά.

2.Τα βγάζετε από το τηγάνι και τα διατηρείτε ζεστά. Χωρίς να πλύνετε το τηγάνι, ρίχνετε μέσα το βούτυρο και τους υπόλοιπους κόκκους πιπεριού (ψιλοκομμένους).

3. Τηγανίζετε 2-3΄ ανακατεύοντας διαρκώς. Προσθέτετε τα μανιτάρια και το κρεμμύδι ψιλοκομμένο και συνεχίζετε το σοτάρισμα 3-4΄. Πασπαλίζετε με το κορν φλάουρ.

4. Σβήνετε με το κονιάκ και βράζετε 5-6΄. Προσθέτετε τα φιλέτα ξανά στο τηγάνι και τέλος την κρέμα γάλακτος και βράζετε 5-6΄ μέχρι να δέσει. Συνοδεύετε τα φιλέτα με αρακά σοτέ και πουρέ πατάτας.

Μοσχαράκι καπαμάς

Κωνσταντίνα Αθανασίου

Προετοιμασία: 20´| Ψήσιμο: 1 ώρα και 30´| Μέτριας δυσκολίας

Για 6 μερίδες

Υλικά

Εκτέλεση

μοσχάρι γάλακτος 1 1/2 κιλό ντομάτες 6 τριμμένες, χωρίς φλούδες και σπόρους κύβος λαχανικών 1 συμπυκνωμένος χυμός ντομάτας 2 κουταλιές ελαιόλαδο 6 κουταλιές βούτυρο ή μαργαρίνη 100 γρ. κόκκινο ή λευκό κρασί 5 κουταλιές πιπεριά κόκκινη 1 ψιλοκομμένη κανέλα 2 ξυλάκια αλάτι όσο θέλετε πιπέρι φρεσκοτριμμένο πατάτες 1 κιλό, χοντροκομμένες

1.Πλένετε το κρέας, το κόβετε σε μπουκιές, το σοτάρετε με το μισό λάδι και το μισό βούτυρο ή τη μαργαρίνη και μόλις ροδίσει απ' όλες τις πλευρές, το σβήνετε με το κρασί.

2.Προσθέτετε 3 φλιτζάνια ζεστό νερό, τον κύβο, το συμπυκνωμένο ντοματοχυμό, την πιπεριά, το αλάτι, το πιπέρι και την κανέλα και τα αφήνετε να βράσουν για 45΄.

3.Μόλις το κρέας μαλακώσει, προσθέτετε τις φρέσκες ντομάτες και αφήνετε το φαγητό να σιγοβράσει για 35΄ μέχρι να δέσει η σάλτσα.

4.Ζεσταίνετε το υπόλοιπο λάδι και το υπόλοιπο βούτυρο και τηγανίζετε τις πατάτες μέχρι να ροδίσουν, τις ρίχνετε στην κατσαρόλα με το κρέας και αφήνετε να πάρουν μια δυο βράσεις. Σερβίρετε το κρέας με τη σάλτσα και τις πατάτες.

Μοσχάρι με λαχανικά στην κατσαρόλα Προετοιμασία: 30´| Ψήσιμο: 1 ώρα και 30´| Μέτριας δυσκολίας

Κωνσταντίνα Αθανασίου Για 6 μερίδες

Υλικά

Εκτέλεση

μοσχάρι γάλακτος 1 1/2 κιλό κομμένο σε μεγάλους κύβους αρακάς 1/2 κιλό κρεμμύδι ξερό 1 ψιλοκομμένο κρεμμυδάκια φρέσκα 3-4 ψιλοκομμένα αγκινάρες 3 καθαρισμένες, κομμένες σε τέταρτα μανιτάρια 200 γρ. κομμένα σε φετάκια κρασί 1/2 φλιτζάνι ελαιόλαδο 1 φλιτζάνι άνηθος 3 κουταλιές, ψιλοκομμένος λεμόνι 1, ο χυμός αλάτι όσο θέλετε πιπέρι φρεσκοτριμμένο αλεύρι 1 κουταλιά φασκόμηλο 2-3 φύλλα για το γαρνίρισμα

1.Πλένετε το κρέας, και το σκουπίζετε. Σοτάρετε το κρέας στο μισό λάδι μέχρι να αλλάξει χρώμα και προσθέτετε το ξερό κρεμμύδι. Ανακατεύετε δυο τρεις φορές μέχρι να μαλακώσει και να αρχίσει να ροδίζει το κρεμμύδι. Πασπαλίζετε με το αλεύρι, προσθέτετε το κρασί, αλάτι, πιπέρι, τον κύβο λαχανικών και ανάλογο νερό για να βράσει το φαγητό.

2. Σε άλλο σκεύος ζεσταίνετε το υπόλοιπο λάδι και σοτάρετε τον αρακά, τα φρέσκα κρεμμυδάκια, τις αγκινάρες και τα μανιτάρια για 10-12΄.

3. Όταν το κρέας έχει σχεδόν βράσει, προσθέτετε στην κατσαρόλα το μείγμα των λαχανικών μαζί με το λάδι τους. Συνεχίζετε το βράσιμο μέχρι να μαλακώσουν τα λαχανικά και να πιει το φαγητό τα υγρά του. Τέλος, προσθέτετε τον άνηθο και το χυμό λεμονιού και βράζετε το φαγητό για 2-3΄ ακόμη. Σερβίρετε αφού γαρνίρετε με τα φύλλα φασκόμηλου.

Mix AND MATCH (

) ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΜΑΚΡΥΩΝΙΤΟΥ

Οι συνταγές είναι από το 6+ΕΞΙ

Ατομικές κις με ντομάτα, μοτσαρέλα και βασιλικό

Θα μπορούσαμε να θεωρήσουμε τούτες τις κις σαν μια ενδιαφέρουσα παραλλαγή της ναπολιτάνικης πίτσας Μαργαρίτα. Και για το λόγο αυτόν θα τις τιμήσουμε με κάποιο νοτιοϊταλικό κρασί από την ερυθρή ποικιλία Nero d’ Avola, με τις γλυκές τανίνες της και τα πικάντικα πιπεράτα της αρώματα.

Κοτοσαλάτα με σάλτσα γιαουρτιού

Ένας λόφος γεμάτος καλοκαιριάτικα αρώματα. Ντομάτα, ρίγανη και βασιλικός συνδυάζονται θαύμα με ένα ροζέ οίνο, κατά προτίμηση από Αγιωργήτικο. Ωστόσο, λόγω της κακής σχέσης που έχει το ξίδι με το κρασί, θα μπορούσαμε να ταιριάξουμε τα νόστιμα πυργάκια με κάποια καραμελένια κόκκινη μπίρα.

Πεσκανδρίτσα με λαχανικά και κριθαράκι

Η κρεμώδης, πλην δροσερή γεύση αυτής της σαλάτας χρειάζεται ένα δυνατό σύμμαχο, ένα λευκό κρασί με δυνατή οξύτητα, καλοδομημένο και στρογγυλό. Τις προδιαγραφές αυτές πληρούν με το παραπάνω τα αυστραλέζικα Chardonnay, αλλά με μια ματιά στον ελληνικό αμπελώνα θα μπορούσαμε να καταλήξουμε σε μια φρέσκια Μαλαγουζιά.

Ένα θαλασσινό γιουβετσάκι με άφθονη γλύκα από την ποικιλία των λαχανικών, που θα το παντρέψουμε με μια φρέσκια Σαντορίνη. Εντούτοις, πρόκειται για ένα πιάτο που θα είχε ενδιαφέρον παρέα και με κάποιο ξηρό αφρώδες κρασί από την ηπειρώτικη ποικιλία Ντεμπίνα.

Τηγανητοί κολοκυθοανθοί γεμιστοί με τυρί

Στραπατσάδα με γραβιέρα και κρεμμύδια

Μπεσαμελόπιτα με φέτα

Σάντουιτς με ψητά λαχανικά και λευκό τυρί

Οι τυρόπιτες με μπεσαμέλ είναι από τις αγαπημένες μου, καθώς δεν μπορώ να αντισταθώ στην κρεμώδη τους γέμιση. Συνήθως τις συνδυάζω με βορειοελλαδίτικα Ασύρτικα κι άλλες φορές με κάποια Ρομπόλα Κεφαλληνίας. Το σίγουρο είναι πως χρειάζονται κρασιά με στιβαρή δομή και αρκετά έντονη οξύτητα.

Από την πηγή της καλλιέργειάς του, τον Βόρειο Ροδανό, το Viognier είναι μια λευκή ποικιλία που δεν χαρακτηρίζεται τόσο για την οξύτητα όσο για τα άφθονα φρουτώδη και ανθικά της αρώματα. Είναι ένα εξαιρετικό ταίρι για το σάντουιτς με τα λαχανικά, μπλέκοντας σε έναν ευχάριστο συνδυασμό τα αρώματα του κρασιού με εκείνα του εδέσματος.

Μοσχαράκι καπαμάς

Χωριάτικη σαλάτα με παξιμάδια

Από τα γευστικότερα και πιο φίνα ελληνικά μεζεδάκια, τα τηγανητά λουλούδια του κολοκυθιού έχουν ταυτόχρονα την επίμονη γεύση του τηγανιού, την πικάντικη γέμιση του τυριού και τη γλυκούτσικη αίσθηση του κολοκυθιού σε ένα λαχταριστό σύνολο που αγαπά κρασιά με τραγανές οξύτητες. Οι «λουλουδένιες» Μαντινείες της Πελοποννήσου ταιριάζουν γάντι.

Ένα από τα πιο λαχταριστά, μαμαδίστικα φαγητά με υπέροχο κανελάτο άρωμα, το οποίο συνδυάζεται ιδανικά με καλοφτιαγμένα ερυθρά κρασιά μέτριας παλαίωσης. Προσωπικά θα προτιμούσα το συνδυασμό του με κάποιο Αγιωργήτικο της Νεμέας, την ευγενική αυτή ποικιλία που με την πάροδο του χρόνου εξελίσσει τα φρουτώδη της αρώματα σε πιπεράτες και μπαχαρένιες νότες.

Μοσχάρι με λαχανικά στην κατσαρόλα

Πανδαισία λαχανικών σε ένα μαγειρευτό φαγάκι όλο χρώματα κι αρώματα. Το λεμονάκι και τα μυρωδικά χόρτα που το παρφουμάρουν, μας κατευθύνουν σε ένα λευκό κρασί, που θα πρέπει οπωσδήποτε να είναι δυνατό αρωματικά. Δοκιμάστε λοιπόν να το συνδυάσετε με κάποιο ξηρό Μοσχάτο της Σάμου ή της Λήμνου.

32

Πυργάκια με μοτσαρέλα και ντομάτα

Τα ροζέ κρασιά που βασίζονται στην οινοποίηση του Ξινόμαυρου βγάζουν συνήθως χαρακτήρα κάπως πιο αρρενωπό, με αρώματα λιαστής ντομάτας και πιπεριάς και με πλούσιο σώμα που προκύπτει από τις άφθονες τανίνες της ποικιλίας. Ο συνδυασμός ενός τέτοιου κρασιού με τη στραπατσάδα μας θα ήταν υπέροχος.

Η πιο οικεία σαλάτα της ελληνικής κουζίνας δεν θα μπορούσε παρά να συνδυαστεί με κάποια από τις αυθεντικότερες και πιο αγαπημένες ελληνικές ποικιλίες. Το Σαββατιανό, όταν οινοποιηθεί με μεράκι, δίνει εξαιρετικά κρασιά υψηλού επιπέδου με φρέσκα φρούτα στη μύτη και σώμα αρκετά στρογγυλό και δροσερό.

Φιλέτα αρνίσια πιπεράτα με κονιάκ

Ένα εκλεκτό έδεσμα με φουλ γεύση, πικάντικη και συνάμα ντελικάτη, που έχει ανάγκη να υποστηριχτεί από ένα κρασί αντίστοιχου επιπέδου. Από τον ελληνικό αμπελώνα ας αναζητήσουμε κάποιο ώριμο Ξινόμαυρο, ενώ από τα διεθνή εδάφη ένα μπορντολέζικο Cabernet.

ΑΛΚΟΤΕΣΤ... (

) ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΜΑΚΡΥΩΝΙΤΟΥ

Cheap, cheap wine Σε καιρούς δύσκολους, να τριάντα αξιοπρεπέστατα κρασιά, ελληνικά και οικονομικά. Με ένα δεκάευρω θα πάρουμε και ρέστα. Ε, ρε, γλέντια… Με τούτα και με κείνα μάς έφαγε η ξενομανία μας. Βάλαμε στην άκρη τη ρετσινούλα γιατί εθεωρήθη passé και αφήσαμε να μαραζώσουν ντόπιες ποικιλίες που υμνούν την ιδιαιτερότητα και τη μοναδικότητα της πατρίδας μας. Να τα Syrah, να τα Cabernet και τα Chardonnay να φυτρώνουν στα ελληνικά εδάφη και να κάνουν φιλότιμες προσπάθειες να ομιλήσουν σπαστά ελληνικά. Δεν λέω, κάποια εγκλιματίστηκαν θαυμάσια – προσωπικά είμαι οπαδός του «όλοι οι καλοί χωράνε» και φυσικά δεν θα γκρίνιαζα εάν οι ντόπιες ποικιλίες δεν είχαν παραγκωνιστεί για χάρη του κοσμοπολίτικου ψώνιου μας. Εν πάση περιπτώσει, τα τελευταία χρόνια γίνεται μια μαζ ική στροφή προς την ανάδειξη των τοπικών ποικιλιών και ένα ξεκαθάρισμα του τοπίου που αποδεικνύει πως τα μεταξωτά… εσώρουχα (δηλαδή, το Chardonnay και οι φίλοι του) θέλουν και επιδέξιους οινοποιούς για να τα... φορέσουν. Το κυριότερο βέβαια γι' αυτή τη στροφή προς τα κρασιά από ελληνικές ποικιλίες είναι σαφώς οι χαμηλότερες τιμές πώλησής τους, πράγμα που τα κάνει ιδιαίτερα προσεγγίσιμα στο καθημερινό τραπέζι. Συνεπώς, ο ταπεινός Ροδίτης παίρνει τα πάνω του και μαζί του τα εξαιρετικά Σαββατιανά, τα ανεπανάληπτα Ασύρτικα, τα Αγιωργήτικα του Νότου και τα Ξινόμαυρα του Βορρά, αλλά και ποικιλίες λιγότερο γνωστές, όπως ο Σιδερίτης, το Κοτσιφάλι, το Πλυτό, η Μονεμβάσια και άλλα πολλά.

15 λευκά

Σαββατιανό 2009, Κτήμα Παπαγιαννάκου, Τοπικός Μαρκόπουλου, ποικι λία Σαββατιανό Κίτρινο λαμπερό με πράσινες ανταύγειες και αρώματα φρεσκάδας, όπου διακρίνονται φρέσκα τροπικά φρούτα, αχλάδι, ροδάκινο και νότες από ξερά βότανα. Στόμα μέτριου όγκου, δροσερό και ελαφρύ με καλή ισορροπία. Γευστικός συνδυασμός: Λευκά κρέατα και θαλασσινά. Τιμή: 7,5€ Σαν τορίνη, Ασύρτικο 2009, Santo Wines, ΟΠΑΠ Σαντορίνης, ποικιλία Ασύρτικο Λευκοκίτρινο κρασί, όπου κυριαρχούν τα αρώματα εσπεριδοειδών με λεπτές νύξεις λευκών ανθών και τσαγιού. Ζωηρό και πλούσιο σώμα, με μεταλλικότητα, τραγανό, με ισορροπημένη γεύση, μακρά και έντονη

34

επίγευση. Γευστικός συνδυασμός: Ψάρι, θαλασσινά και λευκά φρέσκα τυριά. Τιμή: 9,50€ Κτήμα Βογιατζή 2009 , Τοπικός Βελβεντού, ποικιλία Chardonnay και Ροδίτης Απαλό κίτρινο με πράσινες ανταύγειες, μύτη με διακριτικά αρώματα κίτρινων φρούτων, όπως βερίκοκο, μπανάνα και μήλο, αλλά και γλυκές νότες καραμέλας βουτύρου. Στόμα ελαφρύ, δροσερό, με μικρή επίγευση. Γευστικός συνδυασμός: Πατάτες φούρνου ή πατατοσαλάτα, μεζεδάκια και τυρόπιτες. Τιμή: 9€ Αύγουστος 2009, Κατώγι και Στροφιλιά, Τοπικός Πελοποννησιακός, ποικιλία Ροδίτης και Chardonnay Απαλό κίτρινο χρώμα, περίπλοκα αρώματα από θυμάρι, πιπέρι, κίτρινα φρούτα, με έμφαση στο βερίκοκο, και στόμα στρογγυλό, με καλή οξύτητα και φρούτο στην επίγευση. Γευστικός συνδυασμός: Ψάρια, φρέσκα κατσικίσια τυριά, τηγανητά μεζεδάκια. Τιμή: 4,80€ Φολόη 2009, Κτήμα Μερκούρη, Τοπικός Πισάτιδος, ποικιλία Ροδίτης Απαλό λεμονί χρώμα, με διακριτικές πράσινες αποχρώσεις. Σύνθετο άρωμα, που αναδύει μια γλύκα από εσπεριδοειδή, λουλούδια και ροδοπέταλα. Στο στόμα είναι λιπαρό με ωραία οξύτητα που του προσδίδει τραγανάδα, με ευχάριστη και δροσερή επίγευση. Γευστικός συνδυασμός: Σαλάτες, ζυμαρικά με λευκές και σκορδάτες σάλτσες. Τιμή: 7,50€ Λημνία Γη 2009, Κτήμα Χατζηγεωργίου, ΟΠΑΠ Λήμνου, ποικιλία Μοσχάτο Αλεξανδρείας Λαμπερό κίτρινο με πράσινες ανταύγειες. Δροσερά αρώματα λουλουδιών και γλυκών εσπεριδοειδών, αλλά και μοσχάτα και βοτανικά. Τονισμένη οξύτητα και μεγάλη διάρκεια. Γευστικός συνδυασμός: Τυριά σαγανάκι, λευκά κρέατα με φρέσκα μυρωδικά, εξωτικές κουζίνες. Τιμή: 7,50€ Μαντινεία Νασιάκου 2009, Σεμέλη Οινοποιητική, ΟΠΑΠ Μαντινείας,

ποικιλία Μοσχοφίλερο Έχει φωτεινό κίτρινο χρώμα με πρασινογκρί ανταύγειες. Χαρακτηριστικά αρώματα μοσχάτου, τριαντάφυλλο, λεμονανθοί, λουκούμι και λευκά φρούτα. Στόμα όξινο, νευρώδες, με όγκο, ωραίο φρούτο, καλή συνέχεια και αρμονία. Γ ε υ σ τ ι κ ό ς σ υ ν δ υ α σ μ ό ς : Ψά ρ ι α και θαλασσινά, ριζότο, τυρόπιτες και χορτόπιτες. Τιμή: 9€ Η Κυρά της Λίμνης 2009, Οινοποιείο Καραμήτρου, Τοπικός Καρδίτσας, ποικιλία Ροδίτης και Μπατίκι Αχνοκίτρινο χρώμα, λεπτά αρώματα φρέσκων καλοκαιρινών φρούτων και νότες από θυμάρι και αρμπαρόριζα. Στόμα ελαφρύ, ευκολόπιοτο και ισορροπημένο. Γευστικός συνδυασμός: Μεζεδάκια της ελληνικής κουζίνας, λευκά φρέσκα τυριά, σαλάτες. Τιμή: 5€ Νέηλυς Μαλαγουζιά 2009, Αναστασία Φράγκου, Επιτραπέζιος Οίνος, ποικιλία Μαλαγουζιά Χρυσοκίτρινο χρώμα με ελαφριά ύπαρξη φυσαλίδων, ώριμη μύτη με γλυκά φρούτα, εσπεριδοειδή και γιασεμί, αλλά και αλκοολική αίσθηση. Ευχάριστη συνέχεια της μύτης και στο στόμα, το οποίο είναι ισορροπημένο και πλούσιο αρωματικά, στρογγυλό και με φρουτώδη, πικάντικη επίγευση. Γε υσ τι κός σ υνδυασ μός: Σα λάτες, λαχανοντολμάδες, κολοκυθοανθοί, ψητά λαχανικά. Τιμή: 8,50€ Δώρα του Διονύσου 2009, Παρπαρούσης Τοπικός Αχαϊκός Οίνος, ποικιλία Αθήρι και Ασύρτικο Απαλό κίτρινο χρώμα, ιδιαίτερα φινετσάτο άρωμα με πινελιές από φύλλα τσαγιού, εσπεριδοειδή και λευκόσαρκα ροδάκινα. Στόμα με όγκο, καλή οξύτητα και γλύκα, που εξελίσσεται σε μια όμορφη βανιλάτη επίγευση. Γευστικός συνδυασμός: Ψάρια και λευκά κρέατα. Τιμή: 9,90€ Μυλοπόταμος 2009, Μονή Μυλοποτάμου, Τοπικός Αγιορείτικος, ποικιλία Μοσχάτο Αλεξανδρείας και Ροδίτης Λαμπερό κίτρινο, με ζωηρό αρωματικό

χαρακτήρα από φρέσκα κίτρινα φρούτα και βότανα, με όγκο στο στόμα, τραγανή οξύτητα και αρωματική επίγευση. Γευστικός συνδυασμός: Σαγανάκια τυριών, μικρά ψαράκια τηγανητά, χορτόπιτες. Τιμή: 6€ Μαντινεία 2009, Κτήμα Τσέλεπου, ΟΠΑΠ Μαντινείας, ποικιλία Μοσχοφίλερο Γκριζοκίτρινο χρώμα με πρασινωπές ανταύγειες, κομψά αρώματα από τριαντάφυλλο και περγαμόντο, τονισμένη οξύτητα και όμορφη επίγευση. Γευστικός συνδυασμός: Πίτες και λαδερά με φρέσκα μυρωδικά και βότανα. Τιμή: 9€ Κτ ή μ α Ντ ο ύ γ κ ο υ 2 0 0 9, Το π ι κ ό ς Θεσσαλικός, ποικιλία Ροδίτης και Ασύρτικο Λευκοκίτρινο χρώμα και μύτη με ζωηρά τροπικά αρώματα, πεπόνι, μέλι, πορτοκαλόφλουδα, μήλο και αχλάδι, καλοδομημένο και νόστιμο στόμα με φρεσκάδα, έντονα φρουτώδη γεύση και μεγάλης διάρκειας επίγευση. Γευστικός συνδυασμός: Μεζεδάκια της ελληνικής κουζίνας, τυρόπιτες και χορτόπιτες. Τιμή: 9,50€

...ΑΛΚΟΤΕΣΤ

Δάφνιος 2009, Δουλουφάκης, Τοπικός Κρητικός Οίνος, ποικιλία Βιδιανό και Θραψαθήρι Αρκετά έντονο χρυσοκίτρινο χρώμα, μύτη ώριμη, με νότες βανίλιας, εσπεριδοειδών και ψωμιού. Στόμα με ωραία αίσθηση λιπαρότητας, σχετικά καλή οξύτητα, βανιλάτο και με κάποιες νότες φρούτων. Γευστικός συνδυασμός: Ψάρια στα κάρβουνα και τηγανητά ψάρια, σαλάτες με ξηρούς καρπούς. Τιμή: 8€ Primus 2009, Κτήμα Γκλίναβος, ΟΠΑΠ Ζίτσας, ποικιλία Ντεμπίνα Λευκοκίτρινο χρώμα με πράσινες αποχρώσεις, ήπιο αρωματικό σύνολο από κίτρινα φρούτα, δεντρολίβανο και θυμάρι, αλλά και ευδιάκριτες νότες από γιασεμί. Στόμα που τσιμπάει από το διοξείδιο, με καλό όγκο και αναζωογονητική οξύτητα. Γευστικός συνδυασμός: Πατάτες και λευκά κρέατα στο φούρνο, με λεμονάτες σάλτσες και αρωματικά βότανα. Τιμή: 8€

5 ροζέ

Ροδανθός 2009, Κτήμα Λίγα, Τοπικός Πέλλας, ποικιλία Ξινόμαυρο και Merlot Κρυστάλλινο και λαμπερό κερασί χρώμα με μενεξεδένιες ανταύγειες. Σύνθετη μύτη, με αρώματα από ώριμα φρούτα και μαρμελάδα. Έντονη γλύκα, ήπια οξύτητα, με φρουτώδες τελείωμα. Γευστικός συνδυασμός: Ντοματοσαλάτες, σαγανάκια θαλασσινών. Τιμή: 8€ Κυρά Φροσύνη 2009, Κτήμα Γκλίναβος, Επιτραπέζιος ροζέ αφρώδης, ποικιλία Ντεμπίνα, Βλάχικο και Μπεκάρι Ροζ χρώμα με σκούρες ανταύγειες και άρωμα φρέσκου σταφυλιού, βουνίσιων βοτάνων και νότες μπαχαρικών. Δροσερό στη γεύση, με χαριτωμένη αίσθηση από τις φυσαλίδες και φρουτώδες τελείωμα. Γευστικός συνδυασμός: Πίνεται ωραία ως απεριτίφ, αλλά ταιριάζει και με πίτες με χορταρικά, πίτσες και τηγανητά λαχανικά. Τιμή: 8€ G enti li ni Rose 20 0 9, G enitli ni / Κοσμετάτου, Επιτραπέζιος, ποικιλία Μοσχοφίλερο Λαμπερό πορτοκαλί στην όψη με διακριτικές κεραμιδί ανταύγειες. Γλυκιά μύτη, με αρώματα κουμ κουάτ, μανταρίνι, πορτοκάλι γλυκό και νότες βανίλιας. Στόμα πολύπλοκο, με κυρίαρχο το φρούτο, καλή οξύτητα και αρκετά έντονη επίγευση. Γευστικός συνδυασμός: Αστακός, καραβίδες

και γαρίδες, αλλά και πιάτα της ανατολίτικης κουζίνας. Τιμή: 8,5€ Ροζέ Πρόφαση 2009, Κτήμα Ταμιωλάκη, Κρητικός Τοπικός, ποικιλία Κοτσιφάλι και Syrah Λαμπερή φραουλί απόχρωση και έντονα αρώματα καραμέλας βουτύρου, γλυκού κεράσι και ανθέων αμυγδαλιάς. Ιδιαίτερα αρωματικό στόμα, με τη φράουλα να ξεχωρίζει, με καλό σώμα και οξύτητα. Επίγευση φρουτένια και βοτανική. Γε υσ τι κό ς σ υ νδυασ μό ς: Γε μισ τά, κρεατόπιτες, αλλαντικά. Τιμή: 9€ Syrah Λημνιώνα 2009, Οινοποιία Ζαφειράκη, Τοπικός Τυρνάβου, ποικιλία Syrah και Λημνιώνας Λαμπερό κερασί χρώμα με ροζ ανταύγειες. Διακριτικά αρώματα καραμέλας, μαρμελάδας φράουλα και κεράσι. Στόμα φρουτώδες, με νοστιμιά, καλοδομημένο, με καραμελένια επίγευση. Γευσ τικός συνδυασμός: Πιάτα της ασιατικής κουζίνας και πίτσες. Τιμή: 8,5€

10 κόκκινα

Νάουσα 2006, Μπουτάρης Οινοποιητική, ΟΠΑΠ Νάουσας, ποικιλία Ξινόμαυρο Ρουμπινί χρώμα, με μύτη που κυριαρχεί το καπνιστό, με νότες από ντομάτα, ελιά και ώριμα κόκκινα φρούτα. Μέτριου όγκου σώμα, με ζωηρές τανίνες και έντονη αίσθηση βαρελιού και στην επίγευση. Γε υ σ τ ι κ ό ς σ υ ν δ υ α σ μ ό ς : Κ ρ έ α τα μαγειρεμένα με δυνατές κόκκινες σάλτσες ή στα κάρβουνα. Τιμή: 7€ Ραψάνη 2006, Ευάγγελος Τσάνταλης ΟΠΑΠ Ραψάνης, ποικιλία Ξινόμαυρο, Κρασάτο και Σταυρωτό Κόκκινο βαθύ λαμπερό χρώμα και αρωματικό μπουκέτο από μπαχαρικά, σταφίδα και αποξηραμένα δαμάσκηνα. Στρογγυλό και ισορροπημένο στο στόμα, βελούδινο και με τα αρώματα της παλαίωσης να ξεχωρίζουν και στη γεύση. Γευστικός συνδυασμός: Κόκκινα κρέατα, αλλαντικά. Τιμή: 7,50€ Παράγκα 2008, Κτήμα Κυρ Γιάννη, Τοπ ι κός Μακεδον ι κός, ποι κ ι λ ία Ξινόμαυρο, Merlot και Syrah Ανοιχτό κόκκινο χρώμα και περίπλοκο αρωματικό μπουκέτο με ίχνη από βατόμουρο και νότες πράσινου πιπεριού, κακάο, καπνού και ξύλου δρυός. Η γεύση του είναι

ελαφριά, με κυρίαρχη οξύτητα, φινέτσα και καλοδουλεμένες τανίνες. Μεγάλης διάρκειας επίγευση. Γευστικός συνδυασμός: Μπριζόλες ψητές, μπιφτέκια, κοκορέτσι. Τιμή: 10€ Μ υ ρ ά μ π ε λ ο ς 2 0 0 7, M e d i t e r r a Οινοποιητική, ΟΠΑΠ Πεζών, ποικιλία Κοτσιφάλι και Μανδηλαριά Ρουμπινί φωτεινό χρώμα και αρώματα φρέσκων κόκκινων φρούτων, μπαχαρικών, βρεγμένου καπνού, καφέ και κέδρου. Στόμα με ικανοποιητικό όγκο, καλοφτιαγμένο και με φρουτώδη επίγευση. Γευστικός συνδυασμός: Κόκκινα κρέατα μαγειρευτά και πλατό ώριμων τυριών. Τιμή: 10€ Ορεινός Ήλιος 2007, Σεμέλη Οινοποιητική, Τοπικός Πελοποννησιακός, ποικιλία Αγιωργήτικο Διαυγές βυσσινί χρώμα, με διακριτικά αρώματα από κανέλα και πιπέρι, κόκκινα φρούτα και βανίλια. Στο στόμα είναι δροσερό και βελούδινο, καλοδομημένο και αρωματικό. Γευστικός συνδυασμός: Πίτσες, ζυμαρικά με κόκκινες σάλτσες και λαδερά. Τιμή: 7,50€ Νεμέα 2007, Κτήμα Λαντίδη, ΟΠΑΠ Νεμέας, ποικιλία Αγιωργήτικο Βελούδινο κόκκινο χρώμα, περίπλοκα αρώματα με πρωταγωνιστές τα ζαχαρωμένα φρούτα, τη καραμέλα, τα ώριμα μαύρα φρούτα και τα πικάντικα μπαχαρικά. Στόμα στρογγυλό, με καλή οξύτητα και καλής ποιότητας τανίνες, που προσδίδουν στυφάδα. Γευστικός συνδυασμός: Μακαρονάδες με κόκκινη σάλτσα, κρέατα κοκκινιστά ή γιουβέτσι. Τιμή: 9,50€ Δαμασκηνός 2004, Vaeni Νάουσα, ΟΠΑΠ Νάουσας, ποικιλία Ξινόμαυρο Πορφυροκόκ κινο, με αρώματα από δαμάσκηνο, βανίλια, αποξηραμένα φρούτα και μπαχαρικά, αίσθηση καπνισμένου ξύλου και στόμα γεμάτο, με βελούδινες και ώριμες τανίνες. Γευστικός συνδυασμός: Κρέατα κοκκινιστά, στιφάδο, μαγειρευτά στη γάστρα ή ψητά στα κάρβουνα. Τιμή: 10€ Κοτσιφάλι 2007, Κτήμα Μιχαλάκη, Τοπικός Κρητικός, ποικιλία Κοτσιφάλι Σκούρο βυσσινί χρώμα, με βαθιά αρώματα σκούρων κόκκινων φρούτων, όπως μαρμελάδα δαμάσκηνο και βατόμουρο. Στόμα με όγκο, καλές τανίνες και νόστιμη, επίγευση που

διαρκεί. Γευστικός συνδυασμός: Μουσακάς και παστίτσιο, αλλά και λαδερά λαχανικά. Τιμή: 9€ Άνεμος 2009, Κτήμα Παλυβού 2009, Τοπικός Πελοποννησιακός, ποικιλία Αγιωργήτικο Κόκκινο με κερασιές ανταύγειες, διακριτικά αρώματα από κεράσια, βανί λια και κακάο. Στόμα ελαφρύ, ευκολόπιοτο και φρουτώδες. Γευστικός συνδυασμός: Μπιφτέκια, χταποδάκι και όσπρια. Τιμή: 7,50€ Μοσχάτο Αμβούργου 2008, Οινοποιείο Τυρνάβου, Τοπικός Τυρνάβου, ποικιλία Μοσχάτο Αμβούργου Κόκκινο φωτεινό χρώμα, διάφανο. Μύτη με χαρακτήρα που παραπέμπει σε λευκό, με ζωηρές βοτανικές νύξεις και νότες από τριαντάφυλλο, λουκούμι και μαρμελάδα κίτρινων φρούτων. Στόμα ελαφρύ και αρωματικό. Γευστικός συνδυασμός: Ντοματοσαλάτες, κεφτεδάκια τηγανητά, μπάμιες και γενικά λαδερά λαχανικά. Τιμή: 4,50€

ΝO MEAT TODAY... (

) ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΖΙΤΖΗ

Λίγο λυκοπένιο;

Όχι ευχαριστώ, προτιμώ τα γεμιστά Ars longa, vita brevis. «Η τέχνη μακρά (διαρκεί πολύ), η ζωή σύντομη». Ο Ιπποκράτης το είπε. Και εννοούσε πως η ζωή είναι σύντομη, αλλά για να μάθεις ένα επάγγελμα (μια τέχνη) χρειάζεται πολύς καιρός. Στα λατινικά την απέδωσε ο Σενέκας και έμεινε έτσι στη μνήμη, λόγω εκφραστικής λιτότητας. Φυσικά, ο Ιπποκράτης ήξερε τι έλεγε. Μετά από δεκαετίες αφοσίωσης στα συμπληρώματα διατροφής και στο μέτρημα των αντιοξειδωτικών, ανακαλύπτουν μυστήρια πράγματα: Απομονώνοντας ένα συστατικό, για παράδειγμα το αντικαρκινικό λυκοπένιο που βρίσκεται στην ντομάτα, και βάζοντάς το σε ένα συσκευασμένο χυμό λαχανικών δεν έχουμε την ίδια ωφέλεια που μας δίνει το λυκοπένιο όταν τρώμε ολόκληρη την ντομάτα. Φαίνεται ότι η μητέρα Φύση έχει τα δικά της μυστικά και, προφανώς, δεν τα ξέρουμε όλα. Ars longa… Οι άνθρωποι έτρωγαν καλά εδώ και χιλιάδες χρόνια – υπό την προϋπόθεση πως έβρισκαν φαγητό. Για πολύ καιρό, το φαγητό ήταν απλώς φαγητό και, εάν δεν ήταν χαλασμένο, ήταν αυτονόητο πως έκανε καλό. Αυτά μέχρι τη δεκαετία του ’70, οπότε το φαγητό άρχισε να παίρνει τη δεύτερη θέση, ενώ στις πρώτες θέσεις θρονιάστηκαν τα «θρεπτικά συστατικά» Πώς; Το 1977, ο γερουσιαστής George McGovern ήταν επικεφαλής της Επιτροπής της Γερουσίας των ΗΠΑ για την Υγεία. Η Επιτροπή αποφάνθηκε ότι η κατανάλωση μεγάλης ποσότητας κρέατος και γαλακτοκομικών προκαλούσε μεγαλύτερο κίνδυνο για καρδιαγγειακές παθήσεις και έκανε την εισήγησή της: Οι Αμερικανοί πρέπει να τρώνε λιγότερο κρέας και γαλακτοκομικά. Λοιπόν, οι βιομηχανίες κρέατος και γάλακτος άσκησαν τόσο ισχυρή πίεση που πολύ γρήγορα η Επιτροπή επανήλθε με μια ελαφρώς διαφορετική διατύπωση από την αρχική: Οι Αμερικανοί πρέπει «να επιλέγουν κρέας, πουλερικά και ψαρικά που μειώνουν την πρόσληψη των κορεσμένων λιπαρών» (και βεβαίως ό,τι καθιερώνεται στην Αμερική γίνεται τάχιστα θέσφατο και για τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο). Κάπου (δια)πλεχτήκαμε… Σε αυτή τη διατύπωση, λοιπόν, υπήρχαν δύο ενδιαφέροντα σημεία: Το πρώτο ήταν η σύσταση να τρώμε λιγότερο από κάτι (κρέας και γαλακτοκομικά) και περισσότερο από κάτι άλλο (τρόφιμα με λιγότερα κορεσμένα λιπαρά). Το δεύτερο ήταν ότι συγκεκριμένα τρόφιμα που διέθεταν ισχυρά βιομηχανικά λόμπι έπαψαν να είναι στο στόχαστρο. Η διαπλοκή της πολιτικής με την επιστήμη

36

και τη διατροφική κουλτούρα ήταν πλέον γεγονός. Ο George McGovern, τρεις φορές εκλεγμένος γερουσιαστής, ηττήθηκε στην τέταρτη προσπάθειά του και δεν ξαναπάτησε στη Γερουσία. Ένα γερό μάθημα είχε δοθεί: Μην τα βάζεις με τα πανίσχυρα λόμπι τροφίμων! Πλέον, τα μόρια (λιπαρά οξέα, ασβέστιο, σελήνιο, πρωτεΐνες) που δεν αντιπροσωπεύονταν από ισχυρά λόμπι στο Κογκρέσο έγιναν το –ανώδυνο– σημείο τριβής. Το 1982, η Εθνική Ακαδημία Επιστημών των ΗΠΑ (National Academy of Sciences) έδωσε στη δημοσιότητα μια σημαντική ανακοίνωση για τη σχέση της διατροφής με τον καρκίνο. Ακολουθώντας το προηγούμενο της Επιτροπής McGovern, εστίαζε στα θρεπτικά συστατικά και όχι στα τρόφιμα. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης αγκάλιασαν με ενθουσιασμό τη νέα τακτική, οι πίτες, οι μακαρονάδες και οι τούρτες έχασαν έδαφος και επικεφαλής του τραπεζιού βρέθηκαν οι πρωτεΐνες, τα λιπαρά και τα αντιοξειδωτικά. Το άστρο του «διατροφισμού», όπως θα μεταφράζαμε στα ελληνικά τον όρο nutritionism (που επινοήθηκε από τον Αυστραλό κοινωνιολόγο Gyorgy Scrinis και διαδόθηκε από τον ακτιβιστή δημοσιογράφο και συγγραφέα Michael Pollan), είχε ανατείλει! Αγοράζοντας συσκευασμένη ιδεολογία Ο «διατροφισμός» είναι ιδεολογία και όχι επιστήμη, που κατανοεί το φαγητό μέσα από τα θρεπτικά του συστατικά. Όμως, τα τρόφιμα, η διατροφή και η διατροφική κουλτούρα είναι εξαιρετικά πολύπλοκα φαινόμενα για να περιοριστούν σε προσταγές του είδους «τρώτε βιταμίνη C» (όχι πορτοκάλια), τρώτε

...ΝO MEAT TODAY

«β-καροτίνη» (όχι καρότα), ή «μην τρώτε κορεσμένα λιπαρά» (όχι μοσχάρι). Τα τρόφιμα δεν είναι απλά δοχεία που περιέχουν μεμονωμένα θρεπτικά συστατικά. Όλα τα συστατικά τους δρουν σε συνεργασία το ένα με το άλλο. O «διατροφισμός» είναι το φαινόμενο που έφερε στο τραπέζι μας όλα τα είδη των σούπερ ενισχυμένων τροφίμων: γιαούρτια με προβιοτικά, μπισκότα με υψηλή περιεκτικότητα σε ίνες, χυμό πορτοκαλιού ενισχυμένο με ασβέστιο, αυγά ενισχυμένα με ω-3 λιπαρά οξέα κ.λπ. Και όμως, μετά από τόσες αναλύσεις, τόσα προϊόν τα που υπόσχονται θαύματα, τόση αφθονία ενημέρωσης, η υγεία των δυτικών ανθρώπων χειροτερεύει: παχυσαρκία, καρδιακές παθήσεις, διαβήτης... Γιατί; Κομμάτι μόνο ψάχνει παζλ… «Το πρόβλ ημα με τ ην ε π ισ τ ήμ η τ ης διατροφολογίας, που εξετάζει το τρόφιμα σαν άθροισμα μεμονωμένων θρεπτικών συστατικών, είναι ότι αντιμετωπίζει τα θρεπτικά συστατικά έξω από το τρόφιμο ως σύνολο, το τρόφιμο έξω από τη διατροφή ως σύνολο και τη διατροφή έξω από τον τρόπο ζωής ως σύνολο», λέει η διάσημη ακτιβίστρια, διατροφολόγος και καθηγήτρια διατροφολογίας στο New York Univercity, Marion Nestle. Και μια άλλη θρυλική μορφή, η Joan Dye Gussow, καθηγήτρια διατροφής στο Columbia University, εξηγεί: «Εάν το 1940 ξέραμε όσα ξέρουμε σήμερα για τις εκφυλιστικές ασθένειες σε σχέση με τα θρεπτικά συστατικά των τροφών, θα ήταν σχετικά απλό να διδάξουμε στους ανθρώπους να επιλέγουν μετά γνώσεως τι να τρώνε από τα τρόφιμα που ήταν τότε διαθέσιμα». Η Gussow αποδεικνύει πόσο ανόητο είναι να υποστηρίζει κανείς ότι, για παράδειγμα, η βήτα-καροτίνη έχει αντικαρκινική δράση, ενώ υπάρχουν περίπου άλλα 50 καροτενοειδή που βρίσκονται στα φρούτα και τα λαχανικά: «Από τη στιγμή που αυτά τα καροτενοειδή συλλειτουργούν είναι αδύνατον», λέει, «όταν εξετάζεις πώς τρώει κάποιος, να πεις ποιο από όλα ή ποια από αυτά προστατεύουν από τον καρκίνο». Ας ξαναμιλήσουμε για φαγώσιμα Τα συσκευασμένα, επεξεργασμένα τρόφιμα, που περιέχουν μια ατέλειωτη λίστα από δυσκολοπρόφερτα, δυσκολοδιάβαστα, ακαταλαβίστικα συστατικά, δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να αποτελέσουν τη βάση για μια καλή υγεία και δεν έχει καμία σημασία αν είναι «ενισχυμένα» με ίνες, ω-3 λιπαρά οξέα, ασβέστιο ή αντιοξειδωτικά. Αυτό που ξέρουμε με σιγουριά είναι ότι μια διατροφή στηριγμένη σε φρέσκα φρούτα και λαχανικά, όσπρια και δημητριακά ολικής αλέσεως περιέχει μεγάλη σειρά θρεπτικών ουσιών που ενισχύουν την καλή υγεία. Μιλάμε βεβαίως για μήλα, ρεβίθια,

Ποιο, πού, τι Είναι απίστευτο, αλλά όλες αυτές οι πολύτιμες ουσίες, που με τόσο κομπασμό διαφημίζονται ως σωτήριες για την υγεία μας κλεισμένες σε ένα τόσο δα μπουκαλάκι, κουτάκι ή μπολάκι, βρίσκονται σε αφθονία στα πιο συνηθισμένα και πιο φθηνά φρούτα, λαχανικά, φτηνά ψάρια και όσπρια. Ρίξτε μια ματιά στα παρακάτω, και θα ανακαλύψετε (θαύμα, παιδί μου, θαύμα...) ότι το απλό, πραγματικό φαγητό που έτρωγαν και απολάμβαναν οι προ-προ-προ παππούδες μας στο καθημερινό τους τραπέζι, προβάλλεται σήμερα από τη βιομη χανία τροφίμων σαν ανακάλυψη του αιώνα.

βατόμουρα, κακάο, μήλα, φράουλες, σταφύλια, κρασί, φιστίκια, κανέλα (προανθοκυανιδίνες), καλαμπόκι, σόγια, σιτάρι (φυτοστερόλες).

Προστατεύουν από τον καρκίνο Ντομάτες (είναι η πιο πλούσια φυσικ ή πηγ ή λυκοπε ν ίου), καρπούζι, κόκκινες πιπεριές, ροζ γκρέιπ φρουτ, που προστατεύουν ειδικότερα από τον καρκίνο του προστάτη (λυκοπένιο), πίτουρο σταριού, λαχανικά με μακριές ίνες (μαρούλι, σπανάκι, αντίδια κ.λπ.), σπόροι δημητριακών, αλεύρι από αναποφλοίωτα δημητριακά, μακαρόνια από αλεύρι ολικής αλέσεως, που προστατεύουν ειδικότερα από τον καρκίνο του παχέος εντέρου (αδιάλυτες ίνες), σαρδέλα, γαύρος, σολομός, τόνος, Έχουν αντιοξειδωτική ρέγγα, σκουμπρί και γενικώς τα δράση και ισχυροποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα παχιά ψάρια (ωμέγα-3 λιπαρά Καρότα, βερίκοκα, πορτοκαλί οξέα). πιπεριές, πεπόνια, ντομάτα, κίτρινη κολοκύθα (καροτενοειδή), σαρδέλα, Βελτιώνουν την όραση γαύρος, σολομός, τόνος, ρέγγα, Κατσαρό λάχανο, λάχανα, σπανάκι, σκουμπρί και γενικώς τα παχιά καλαμπόκι, αυγά, εσπεριδοειδή ψάρια (ωμέγα-3 λιπαρά οξέα), (λουτεΐνη, ζεαξανθίνη), ξηροί καρποί, ελαιόλαδο (μονοακόρεστα λιπαρά λιναρόσπορος (πολυακόρεστα οξέα), εσπεριδοειδή (φλαβανόνες), λιπαρά οξέα), μήλα, αχλάδια μούρα, κεράσια, κόκκινα σταφύλια (καφεϊκό οξύ, φερουλικό οξύ). (ανθοκυανιδίνες), κρεμμύδια, μήλα, μπρόκολα, τσάι (φλαβονόλες), Βελτιώνουν τη λειτουργία κουνουπίδι, μπρόκολο, λαχανίδες, του πεπτικού συστήματος λάχανο, κατσαρό λάχανο, χρένο Πίτουρο σταριού, λαχανικά με (σουλφοραφάνη), μήλα, αχλάδια, μακριές ίνες (μαρούλι, σπανάκι, (καφεϊκό οξύ, φερουλικό οξύ), αντίδια κ.λπ.), σπόροι δημητριακών, λιναρόσπορος, σίκαλη, σουσάμι, α λ ε ύρι από αναποφλοίωτα ταχίνι (λιγνάνες). δημητριακά, μακαρόνια από αλεύρι ολικής αλέσεως (αδιάλυτες ίνες), κρεμμύδια, σκόρδο, μέλι, Μειώνουν τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων πράσα (προβιοτικά: ινουλίνη, Αναποφλοίωτη βρώμη, κουάκερ φρουτο-ολιγοσακχαρίτες), γιαούρτι, (βήτα γλουκάνη), όσπρια, φρούτα γενικώς γαλακτοκομικά προϊόντα (διαλυτές ίνες), ελαιόλαδο –αυξάνει (προβιοτικά: γαλακτοβάκιλλοι, την καλή χοληστερίνη (HDL) και bifidobacteria). μειώνει την κακή χοληστερίνη (LDL) (μονοακόρεστα λιπαρά οξέα)–, Ενισχύουν τη λειτουργία σαρδέλα, γαύρος, σολομός, τόνος, του εγκεφάλου ρέγγα, σκουμπρί και γενικώς τα Σαρδέλα, γαύρος, σολομός, τόνος, παχιά ψάρια (ωμέγα-3 λιπαρά ρέγγα, σκουμπρί και γενικώς τα οξέα), τσάι, κακάο, σοκολάτα, μήλα, παχιά ψάρια (ωμέγα-3 λιπαρά σταφύλια (φλαβανόλες, κατεχίνες, οξέα), ξηροί καρποί, λιναρόσπορος επικατεχίνες, προκυανιδίνες), (πολυακόρεστα λιπαρά οξέα).

μπάμιες, καρότα, φιστίκια και όχι για πρωτεΐνες, λιπαρά, σελήνιο, βήτα-καροτίνη ή βιταμίνη Ε…

Ψάξ΄ το σε βάθος

«Τρώτε πραγματικό φαγητό. Τρώτε λιγότερο. Κυρίως λαχανικά». Μην τρώτε τίποτα που οι προγιαγιάδες σας δεν θα αναγνώριζαν στα ράφια του σούπερ μάρκετ σαν πραγματικό φαγητό. Αυτό είναι πάνω κάτω το μήνυμα του βιβλίου του καθηγητή δημοσιογραφίας Μichael Pollan In defence of food. Εκδόθηκε το 2008, έγινε μπεστ σέλερ, επηρεάζει τα διατροφικά πράγματα παγκοσμίως, έχει επιχειρήματα και στοιχεία, είναι γραμμένο απολαυστικά και θα το αγοράσετε από το Amazon. Το βιβλίο Οι σωστές τροφές είναι φάρμακα της Jean Carper, διατροφολόγου και υπεύθυνης ιατρικών θεμάτων στο CNN, γράφτηκε το 1988, όταν το αστέρι το «ενισχυμένων τροφίμων» (functional foods) μεσουρανούσε. Εξηγεί με διορατικότητα, γιατί η θεωρία ότι οι τροφές είναι το μεγαλύτερο και πιο πολύπλοκο «φαρμακείο», γεμάτο φάρμακα που παρασκευάζονται με τη μοναδική διαδικασία που έχει ορίσει η φύση, έπαψε να θεωρείται κομπογιαννιτισμός από την επιστήμη και αναλύει περισσότερα από 50 τρόφιμα και τα οφέλη που προσφέρουν στον οργανισμό. Κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις Εκδόσεις Μοντέρνοι Καιροί.

37

...ΝO MEAT TODAY

So,

you want to go meatless? Καλός καιρός για ταξίδια. Με τον σεφ Άντονι Μπουρντέν από την Καμπότζη μέχρι την Κέρκυρα, στη «Μαργαρώ» για κουτσομούρες και flash back στη δεκαετία του ΄60, στη γειτονική Ιταλία για ψαγμένα τυριά. Γεύση και ατμόσφαιρα Μια έξοδος στην ψαροταβέρνα «Μαργαρώ» κάτω στον Πειραιά, πίσω από τη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, είναι σαν να μπαίνεις σε μια μηχανή του χρόνου που σε φέρνει σε χρόνο ρεκόρ πίσω στην Ελλάδα του ΄60, άντε του ΄70: Στενά, πολύ στενά δρομάκια, χαμηλά σπίτια, μπαλκονάκια, αυλίτσες, καρέκλες στα πεζοδρόμια, οι νοικοκυραίοι καθισμένοι έξω σε περιεργάζονται καθώς περνάς και ψιλοκουβεντιάζουν, παιδιά που παίζουν σε μια γωνιά... Περιμένεις από στιγμή σε στιγμή να δεις τη Βασιλειάδου να ξεπροβάλλει από το παράθυρο, τον Αυλωνίτη να γυρίζει τη λατέρνα και τον Φωτόπουλο να ανεβαίνει τα σκαλιά φορώντας στραβά το καπελάκι του. Η «Μαργαρώ» έχει μια μικρή αυλή μπροστά, τα πιο απλά τραπεζάκια και το πιο απλό μενού που θα μπορούσε να υπάρξει: κουτσομούρες τηγανητές, γαρίδες τηγανητές, χωριάτικη σαλάτα και σαλάτα λάχανο με καρότο. Μόνο. Ούτε πατάτες τηγανητές δεν έχει. Και για αυτά ακριβώς τα λίγα και τέλεια μαγειρεμένα, που ποτέ δεν απογοητεύουν, πηγαίνουμε και ξαναπηγαίνουμε. «Τιμαί λογικαί» για ένα πακέτο που συνδυάζει γεύση και ατμόσφαιρα με μοναδικό τρόπο. «Μαργαρώ», Χατζηκυριακού 126, Πειραϊκή, Πειραιάς, δίπλα στη Σχολή Ναυτικών Δοκίμων, τηλ.: 210 4514226. Τυριά με άποψη Προφανώς λατρεύουμε τα δικά μας τυριά (φέτα και ξερό ψωμί...), προφανώς είχε δίκιο ο Ντε Γκολ όταν αναφωνούσε με απόγνωση «πώς να κυβερνήσει κανείς μια χώρα που έχει 400 είδη τυριών», όμως στη γειτονική Ιταλία τα ενδιαφέροντα και γκουρμέ τυριά πηγαίνουν πολύ πιο πέρα από την παρμεζάνα και το προβολόνε. Μια ενδεικτική συλλογή ψαγμένων τυριών για τους φετιχιστές του είδους φιλοξενεί η « Γκαλερί τυριού», στη Δάφνη. Από τη Σαρδηνία το εξαιρετικό Fiore Sardo, από τη Σικελία το Piancentino Di Ena, αρωματισμένο με σαφράν, από την Κορσική το πεκορίνο μπίντζο, με άκρως ιδιαίτερη γεύση (μάλλον αυτό μύρισε ο Ιντεφίξ και έπεσε με τα αυτιά πίσω στην περιπέτεια ο Αστερίξ στην Κορσική), που ωριμάζει κάτω από τη στάχτη… Οι τιμές είναι μάλλον τσιμπημένες, κάπου ανάμεσα

38

στα 22 με 52 ευρώ το κιλό, αλλά δεν είναι για χόρταση: Ένα κομματάκι από το ένα, ένα κομματάκι από το άλλο, μαζί με δυο τρεις κριθαρομπουκιές, δίπλα στα υπέροχα λαδερά, μας κάνουν τη διαφορά «Γκαλερί τυριού», Ηλιουπόλεως 98, Δάφνη, τηλ.: 210 9763129. Η τσουκνίδα αλλιώς Από κει που η τσουκνίδα βρισκόταν στο περιθώριο, ταυτισμένη με την κατοχική πείνα και την… κακία, επανέρχεται ως γκουρμέ υλικό από δημοφιλείς σεφ ενώ γεμίζει με την παρουσία της τα ράφια των εκλεκτών deli καταστημάτων, κυρίως μέσα σε ζυμαρικά, που αποκτούν απροσδόκητο γευστικό ενδιαφέρον. Όμως, εγώ θα σας πρότεινα να πειραματιστείτε με την αποξηραμένη τσουκνίδα. Σε ανύποπτο χρόνο, μια ηλικιωμένη γυναίκα με βλάχικη καταγωγή μου είπε ότι έριχνε ξερή τσουκνίδα ανάμεσα στα φύλλα όταν έφτιαχνε πίτες. Βρίσκοντας έτοιμη ξερή τσουκνίδα στην αγορά, έριξα δυο κοφτές κουταλιές της σούπας στο ζυμάρι που έφτιαξα με μισό κιλό αλεύρι για να ανοίξω φύλλο. Άλλη, δυνατή γεύση. Έριξα και δυο τρεις κουταλιές μέσα στη γέμιση της χορτόπιτας. Δίνει ένα ελαφρό πικάντικο άρωμα. «ΜΑΝΟΥΤΑ», Χρ. Σμύρνης 23, Αργυρούπολη, τηλ.: 210 9914047 και Παντοπωλείο Μεσογειακής Διατροφής, Σοφοκλέους 1 και Αριστείδου 11, Αθήνα, τηλ.: 210 3234612.

Season’s basket Μένουλες Εντελώς αναποφάσιστο ζωντανό. Ξεκινάει ως θηλυκό, ενηλικιώνεται ως θηλυκό και αφού ζευγαρώσει και γεμίσει αυγά, ρίχνει μαύρη πέτρα πίσω του και μετατρέπεται σε αρσενικό! Τότε, λοιπόν, αποκτάει μεγάλες γαλάζιες γραμμές στα πλευρά της και γαλάζια στίγματα στο κεφάλι και στα πτερύγια και από νόστιμη παχουλή μένουλα γίνεται μάλλον άνοστη τσέρουλα. Γιατί τσέρουλα; Διότι τσέρουλα θα πει γαλάζια (cerulean στα αγγλικά είναι η συγκεκριμένη απόχρωση του γαλάζιου χρώματος). Εκτός από τα παραπάνω εξωτικά, η μένουλα είναι ξαδέλφη της μαρίδας και, κατά την άποψή μας, πιο νόστιμη και πιο χορταστική, αν και πιο άσημη.

Moλυβί στη ράχη και με σταχτόασπρη κοιλιά. Αυτά τα χαρακτηριστικά θα αναζητήσετε σε μια νόστιμη, δηλαδή θηλυκή μένουλα. Οι πολλές γαλάζιες γραμμές στα πλευρά θα σας υποψιάσουν ότι πρόκειται για μια άχαρη και μάλλον άνοστη τσέρουλα. Η γλυκύτατη σάρκα τους δεν έχει και τόσα κόκαλα και είναι ιδανική για τηγάνι. Ελαφρό αλεύρωμα, δυνατή φωτιά στην αρχή, χαμήλωμα της φωτιάς για 3-4΄, γύρισμα, άλλα 3-4΄ μαγείρεμα και είναι έτοιμες. Αν υποτεθεί, πάντως, ότι βρισκόσαστε δίπλα στη θάλασσα με κάμποσες μένουλες και κάμποσες μαρίδες, δοκιμάστε μια αξέχαστη σούπα: Βράστε τις μένουλες (εδώ μας κάνουν και οι τσέρουλες) και τις μαρίδες με λαχανικά (σέλινα, καρότα, κρεμμύδια) και σουρώστε το ζουμί. Ρίξτε και ένα ποτήρι θαλασσινό νερό, λάδι και αλάτι, και ξαναβράστε. Είναι τέλεια.

...ΝO MEAT TODAY

Recipes Όταν «η ζωή σάς δίνει λεμόνια», ετοιμάστε ένα υπέροχο ανοιξιάτικο lemon party! Οι συνταγές που σας δίνουμε είναι πανεύκολες, ποντάρουν στα φρέσκα μυριστικά και διατηρούν όλη τη βιταμίνη C και τη φρεσκάδα του λεμονιού, αφού χρειάζονται ελάχιστο μαγείρεμα. Σκεφτείτε βέβαια και μια έτοιμη λέμον πάι ή γλυκό του κουταλιού λεμόνι για επιδόρπιο.

Σαλάτα ταμπούλι σε λεμόνια

Σπαγγέτι με γαρίδες και λεμόνι Υλικά για 6 μερίδες 40 γαρίδες μεσαίου μεγέθους 3/4 του φλιτζανιού ελαιόλαδο 1/2 φλιτζάνι λευκό κρασί αρετσίνωτο 2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένες 3 κουταλιές φρέσκος δυόσμος ψιλοκομμένος 3 κουταλιές μαϊντανός ψιλοκομμένος το ξύσμα από ένα μεγάλο λεμόνι 3 κουταλιές χυμός λεμονιού 1 πακέτο σπαγγέτι ολικής αλέσεως 300 γρ. ανθότυρο ή ανάλατη μυζήθρα θρυμματισμένη με το πιρούνι αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι Εκτέλεση Αν οι γαρίδες είναι φρέσκες, τις βράζετε 2΄ και τις καθαρίζετε. Αν είναι κατεψυγμένες, τις αφήνετε να ξεπαγώσουν (χωρίς να τις βάλετε σε ζεστό νερό), τις ξεπλένετε με νερό και τις αφήνετε να στραγγίσουν καλά. Βράζετε τα σπαγγέτι σε καλά αλατισμένο νερό και τα στραγγίζετε. Ζεσταίνετε το ελαιόλαδο και μαγειρεύετε το σκόρδο σε πολύ χαμηλή φωτιά για να μαλακώσει, προσέχοντας να μη μαυρίσει. Ρίχνετε τις γαρίδες, ανακατεύετε για να αλειφτούν καλά με το λάδι και ανεβάζετε τη φωτιά. Σβήνετε με το κρασί. Μόλις εξατμιστεί, προσθέτετε αμέσως το ξύσμα και το χυμό λεμονιού και το μαϊντανό. Ανακατεύετε απαλά με μια ξύλινη κουτάλα μια δυο φορές και βγάζετε τη σάλτσα από τη φωτιά. Αλατίζετε. Ρίχνετε τη σάλτσα στην κατσαρόλα με τα σπαγγέτι, προσθέτετε τη μυζήθρα ή το ανθότυρο και το δυόσμο και ρίχνετε φρεσκοτριμμένο πιπέρι. Δεν ανακατεύετε αλλά κουνάτε κυκλικά την κατσαρόλα 2-3 φορές, ώστε να ανακατευτεί η σάλτσα με τα σπαγγέτι χωρίς να λιώσει η μυζήθρα. Σερβίρετε σε βαθιά πιάτα και, αν θέλετε, στολίζετε κάθε πιάτο με ένα κλαδάκι φρέσκια ρίγανη. Διατροφική αξία Πολύ μεγάλη ποσότητα βιταμίνης C από το λεμόνι και το μαϊντανό, που, μαζί με τα υπόλοιπα αρωματικά χόρτα και το ελαιόλαδο, προσφέρουν ισχυρή δόση αντιοξειδωτικών ουσιών. Αρκετές πρωτεΐνες, βεβαίως, από τις γαρίδες και το τυρί και πολλές αδιάλυτες

ίνες από τα ζυμαρικά ολικής αλέσεως, που βοηθούν την καλή λειτουργία του πεπτικού συστήματος.

Υλικά για 6 μερίδες 1 φλιτζάνι χοντρό πλιγούρι 2 φλιτζάνια νερό ο χυμός από 1 μέτριο λεμόνι 3/4 του φλιτζανιού ελαιόλαδο 2 μέτρια ψιλοκομμένα φρέσκα κρεμμυδάκια 3 κούπες ψιλοκομμένος μαϊντανός 2 κουταλιές ψιλοκομμένος δυόσμος 2 μέτριες ντομάτες, χωρίς τη φλούδα και τους σπόρους, ψιλοκομμένες 1/2 φλιτζάνι ψιλοκομμένες λιαστές ντομάτες αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι Για το σερβίρισμα 6 μεγάλα χοντρόφλουδα λεμόνια Προαιρετικά: 1/2 κουταλάκι κόκκινο πιπέρι (γλυκιά πάπρικα) 2 κουταλιές ψιλοκομμένο φρέσκο κόλιανδρο 3/4 του φλιτζανιού αγγούρι ψιλοκομμένο 1/2 φλιτζάνι ψιλοκομμένες λιαστές ντομάτες λίγες σταφίδες που έχουν μουσκέψει σε νερό αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι Εκτέλεση Εάν έχετε χρόνο, προτιμήστε το χοντρό πλιγούρι από το ψιλό. Είναι πιο ωραίο στο μάτι και «βαστάει» καλύτερα τα υπόλοιπα υλικά. Μουσκεύετε το πλιγούρι με νερό διπλάσιο από τον όγκο του ώσπου να φουσκώσει καλά και να μαλακώσει (περίπου 50΄ με 1 ώρα το χοντρό, 10΄ το ψιλό). Πλένετε και σκουπίζετε τα λεμόνια. Τοποθετείτε το λεμόνι με το πλάι και κόβετε μια γερή οριζόντια φέτα (αφήνετε δηλαδή τα τρία τέταρτα του λεμονιού άκοπα). Το αδειάζετε από τη σάρκα του και αδειάζετε και τη σάρκα της φέτας. Βάζετε πρώτα σε μεγάλο μπολ όλα τα στερεά υλικά και ανακατεύετε καλά. Προσθέτετε το ελαιόλαδο και το λεμόνι, ξαναανακατεύετε το πλιγούρι και το βάζετε στο μπολ. Ανακατεύετε πάλι για να ενωθούν τα υλικά. Δοκιμάζετε το αλάτι, το πιπέρι, το ελαιόλαδο και το λεμόνι. Γεμίζετε κάθε λεμόνι με ταμπούλι, βάζετε

σε πιάτο την οριζόντια φέτα που κόψατε από το λεμόνι (σαν πιατάκι) και τοποθετείτε πάνω το γεμισμένο λεμόνι. Λίγη προσοχή, παρακαλώ: Είναι βασικό να ετοιμάσετε και να σερβίρετε τη σαλάτα την τελευταία στιγμή, γιατί αλλιώς «λασπώνει» και χάνει τη φρεσκάδα και τα αρώματά της. Βεβαίως, μπορείτε να τη σερβίρετε σε σαλατιέρα αντί για τα λεμόνια, αλλά έτσι είναι πιο θεαματική και έχει πρόσθετο λεμονάτο άρωμα. Για να έχετε μια αυθεντική συνταγή, τα μυριστικά (μαϊντανός, δυόσμος, κρεμμυδάκια) πρέπει να είναι πολύ ψιλοκομμένα, πάνω κάτω στο μέγεθος που έχει το χοντρό πλιγούρι όταν μουσκέψει. Η ποσότητα του λεμονιού που προτείνω είναι ενδεικτική: το ταμπούλι σηκώνει πολύ λεμόνι. Το κόλιανδρο δίνει μια φρέσκια, πιπεράτη γεύση αλλά να το παραλείψετε αν δεν αρέσει σε κάποιους. Η πάπρικα είναι τυπικό συστατικό, αλλά η έλλειψή της δεν θα χαλάσει τη συνταγή. Τέλος, το κους κους μπορεί για εικαστικούς λόγους ή λόγους πειραματισ μού να αντικαταστήσει το πλιγούρι και, όπως βλέπετε στη φωτο, η προσθήκη λιαστής ντομάτας και σταφίδας προσφέρει θέαμα (εις βάρος της αυθεντικότητας βέβαια, αλλά έχει γευστικό ενδιαφέρον). Διατροφική αξία Άφθονη βιταμίνη C από το λεμόνι, το μαϊντανό και τις ντομάτες – οι τελευταίες προσφέρουν επιπλέον το αντικαρκινικό λυκοπένιο και ισχυρή αντιοξειδωτική δράση. Πολλές ίνες από το πληγούρι, τα αρωματικά χόρτα και τα λαχανικά (καλή λειτουργία πεπτικού συστήματος) και γρήγορη αίσθηση χορτασμού.

ΑΝΤΡΑΣ ΣΤΗΝ ΚΟΥΖΙΝΑ (

) ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΦΑΛΛΙΕΡΟΣ

Μαζί

τα φάγαμε; Εδώ και καιρό, διάφοροι μαγειρεύουν με κέφι και μπρίο τα οικονομικά στοιχεία αυτής της δόλιας χώρας, προσπαθώντας να κρύψουν το πραγματικό της έλλειμμα. Το κέφι και το μπρίο μόλις μας τελείωσαν. Τα έφαγε η μαρμάγκα. Όπου μαρμάγκα, βάλτε Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και Ευρωπαίοι εταίροι. «Πλήρωσε, αγάπη μου, να φύγουμε. Γκαρσόν! Το λογαριασμό». Πριν λίγες μέρες το έπαιζα Άντρας στην Κουζίνα προσπαθώντας να φτιάξω ένα νουά γάλακτος. Τότε χτύπησε το τηλέφωνο. «Τελικά προσφύγαμε στο ΔΝΤ», μου είπε η φωνή στην άλλη άκρη της γραμμής. «Τι;» ψέλισσα ξερά. Το τηλεφώνημα κράτησε πέντε λεπτά. Η κατατονία που ακολούθησε κράτησε λίγο περισσότερο. Δεν ξέρω πόσο ακριβώς, αλλά όταν συνήλθα, το νουά είχε καεί. Δε στεναχωριέμαι γιατί το έκαψα, αλλά γιατί κάτι μου λέει πως ό,τι νουά ήταν να φάμε το φάγαμε. Από εδώ και πέρα, πρασόρυζο. Όπως μας πληροφόρησε ο Γιώργος (όπου Γιώργος εσείς βάλτε πρωθυπουργός της Ελλάδας): «Χθες ανακοινώθηκαν τα στοιχεία για το πραγματικό μέγεθος του ελλείμματος του 2009». Όπου χθες βάλτε 22 Απριλίου. Τότε το μάθαμε εμείς το δράμα μας δηλαδή. Μέχρι τότε νομίζαμε ότι το χρέος μας ως χώρα είναι -σε καρτουνικούς όρους- χίλια μύρια ζαμπλουτόνια και 2 πισίνες του θείου Σκρουτζ με υπερχείλιση. Τελικά ήταν κάτι παραπάνω. Και μετά ξεκίνησαν τα βαρύγδουπα: «Είναι ανάγκη εθνική και επιτακτική να ζητήσουμε και επισήμως την ενεργοποίηση του μηχανισμού στήριξης», που πάει να πει «καλημέρα, καινούρια μου αγάπη, καλημέρα καινούρια ζωή, από σήμερα τέρμα τα λάθη, φτάνει να ‘μαστε πάντα μαζί (τραγουδιστά)». Και κάπως έτσι, μεταξύ τυρού και αχλαδίου που λένε και στο Βέλγιο, ανακοινώθηκε η προσφυγή μας στη χρηματοδότηση από τους Ευρωπαίους εταίρους και το ΔΝΤ. Γι' αυτή τη δήλωση, που έκανε πολλά νουά να καούν, ο Γιώργος διάλεξε μια ιστορική τοποθεσία: το Καστελόριζο. Στην αρχή νόμιζα ότι όταν λέμε Καστελόριζο εννοούμε το γνωστό και μη εξαιρετέο ψαρο-εστιατόριο, που έχει χταποδάκι μούρλια και κάτι καραβίδες νααα (όπου νααα, εσείς βάλτε μεγάλες σαν το έλλειμμα). Μετά είδα το ντοκουμέντο και εννόησα. Πήγε στο αληθινό Καστελόριζο, με background τη θάλασσα, πράγμα που σημειολογικά μάλλον σημαίνει «Φίλοι μου, τα κάναμε θάλασσα». Μετά έφαγε μια σαλάτα. Περιττό να εξηγήσω

40

τη σημειολογία. Πάμε Ταμείο; Ναι τελικά, its official. Και όπου Ταμείο, εσείς βάλτε Διεθνές Νομισματικό. Το αστείο της υπόθεσης είναι ότι κανονικά εμείς οι Έλληνες είμαστε γνωστοί για το πόσο γαλαντόμοι γινόμαστε όταν είναι να πληρώσουμε το λογαριασμό. Σε σημείο δηλαδή να τσακωνόμαστε: «Εγώ θα πληρώσω», «Όχι, εγώ», «Μα επιμένω, μη με στεναχωρείς», «Όχι, εσύ άλλη φορά». Μπροστά όμως στο ΔΝΤ, η άρνηση να πληρώσουμε τα σπασμένα παίρνει διαστάσεις Big Mac (γκρίζα δυσφήμιση), και το ερώτημα «Μαζί τα φάγαμε;» γίνεται ρεφρέν που θα έσκιζε στη Γιουροβίζιον. Όχι, δεν τα φάγαμε μαζί, αλλά θα τα χωνέψουμε μαζί. Και τα δάνεια και τα επιτόκια και τα spreads. Που παρεμπιπτόντως spread εγώ νόμιζα ότι είναι αυτό το νόστιμο αλειφόμενο τυρί που απλώνουμε στο ψωμί. Τελικά δεν είναι. Είναι κάτι που υπάρχει απλά για να μας σπάει τα νεύρα και να μας θυμίζει τη διαφορά μεταξύ του επιτοκίου με το οποίο δανείζεται η Γερμανία και του επιτοκίου με το οποίο δανειζόμαστε εμείς. Και γιατί συγκρινόμαστε με τη Γερμανία; Γιατί είναι η μεγαλύτερη οικονομία της ευρωζώνης και θεωρείται από τις πλέον σταθερές. Και τις πλέον άτεγκτες, να προσθέσω εγώ. Η Γερμανία έχει στυλώσει τα πόδια στις σκληρές της θέσεις και η Μέρκελ, την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, έχει ακόμα σηκωμένο το χειρόφρενο στην έγκριση της ευρωπαϊκής βοήθειας προς την Ελλάδα. Φταίμε τώρα εμείς να κόψουμε σε ένδειξη διαμαρτυρίας τα λουκάνικα Φρανκφούρτης και να μην ξαναπάρουμε Mercedes; Βέβαια, όσον αφορά στη Μερσεν τές, αυτό μάλ λον καταραμένη σ τενότης λέγεται παρά μποϊκοτάζ, αλλά τελοσπάντων. Εμείς θα λέμε ότι κάνουμε μποϊκοτάζ. Και θα μαθαίνουμε γερμανικά "διά παν ενδεχόμενον", όπως π.χ. για να μεταναστεύσουμε στη Χώρα της Ανατελλούσης Καγκελαρίου (όπου Καγκελάριος, εσείς βάλτε Μέρκελ). Ήδη έχω μάθει την πρώτη μου λέξη και αυτή είναι γκασταρμπάιτερ - θα μου χρειαστεί

για να συστήνομαι ως μετανάστης. Και πάνω που έκανα αυτές τις σκέψεις μπερδεύοντας λίγο την προσφυγή με την προσφυγιά, άνοιξα τηλεόραση και είδα τις ορδές των πούλμαν και των αυτοκινήτων. Για δευτερόλεπτα νόμιζα ότι το μεταναστευτικό ρεύμα ξεκίνησε. Τελικά ήταν οι οπαδοί του Άρη που κατέβαιναν στην Αθήνα για τον αγώνα με τον Παναθηναϊκό. Το Κύπελλο τους είχε ξεκουνήσει - κανένας φόβος, κανένα Ταμείο, κανένας αποπληθωρισμός. Ήταν οι 23.000 φίλοι του Άρη, στη μεγαλύτερη μετακίνηση φιλάθλων που έχει γίνει στην ιστορία της Ελλάδας. Η ζωή συνεχίζεται. Λίγο πιο δύσκολη ίσως, λίγο πιο εσωστρεφής. Όπως είπε κι ο Σταύρος Θεοδωράκης, «η Ελλάδα δεν έχει πρόβλημα λογιστικό, έχει πρόβλημα υπαρξιακό». Πρέπει να πιστέψουμε λίγο περισσότερο στις δυνάμεις μας, για να μας εμπιστευτούν και οι υπόλοιποι. Να σταματήσουμε να τα ρίχνουμε όλα στις κακές αγορές, τους κερδοσκόπους, τους «τρίτους φταίχτες». Ναι, δεν τα φάγαμε μαζί. Και το ερώτημα είναι, αν δεν ήμασταν μέρος του προβλήματος, πώς θα γίνουμε μέρος της λύσης; Ε;

ΤΑ ΚΑΛΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ... (

) ΝΙΚΟΛ ΛΑΦΑΖΑΝΗ

Βιβλιοφαγία «Δημιουργική χορτοφαγία», Μαρία Ηλιά Φωτογραφίες: Τζόναθαν Γκρέγκσον Σελ.: 176 Τιμή: € 30,04 Εκδόσεις: Τερζόπουλος, 2009 Με πρωταγωνιστές τα λαχανικά Η Μαρία Ηλιά είναι μία από τις 10 κορυφαίες γυναίκες σεφ της υψηλής γαστρονομίας σύμφωνα με την εφημερίδα Independent και τακτική συνεργάτιδα του μαγειρικού τηλεοπτικού παιχνιδιού «Ready Steady Cook» του ΒΒC – κάτι ανάλογο του δικού μας «Στην κουζίνα ολοταχώς». Μεγαλωμένη στην κυριολεξία μέσα στην κουζίνα του εστιατορίου του Ελληνοκύπριου πατέρα της στο Ρίτσμοντ του Λονδίνου, από πολύ μικρή ήξερε ότι θέλει να γίνει σεφ. Έπειτα από μαθητεία στο Cafe Royal's Grill Room και τη δεκάχρονη επιτυχημένη πορεία της ως επικεφαλής σεφ στο λονδρέζικο ρεστοράν «Delfina's», η αγάπη της Μαρίας για τη μαγειρική την ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο. Εργάστηκε στην Ιταλία, την Αμερική και την Αυστραλία. Μαγείρεψε στα εστιατόρια «El Buli» και «Arzak» στην Ισπανία και φοίτησε στη σχολή Oriental Cooking στην Μπανγκόκ. Οι γεύσεις από όλα αυτά τα μακρινά μέρη αποτελούν το χαρακτηριστικό γνώρισμα στις συνταγές της και σε όποια μεριά του κόσμου και να έστηνε την κουζίνα της, είτε στολιζόταν με αστέρια Michelin είτε όχι, πάντοτε πρόσφερε δελεαστικά χορτοφαγικά πιάτα στο μενού. Στη Δημιουργική Χορτοφαγία θα βρούμε μια συλλογή με πάνω από 120 συνταγές για χορτοφάγους ή λάτρεις των λαχανικών. Χωρισμένα σε ορεκτικά, εντυπωσιακά πρώτα πιάτα, δείπνα στον καναπέ, αλλά και γλυκά, τα λαχανικά αποτελούν τους αδιαφιλονίκητους πρωταγωνιστές του λευκώματος. Στις σελίδες του ο αναγνώστης θα βρει συνταγές σε μια μεγάλη γκάμα, που περιλαμβάνει από κορδέλες ζυμαρικών με κάστανα και άγρια μανιτάρια ή τζατζίκι παντζαριού μέχρι ποπ κορν με δεντρολίβανο και σαλάτα παντζανέλα με καρπούζι! Τι καλύτερο, δηλαδή, από έναν οδηγό σαν αυτό την εποχή που ανθίζει η φύση και τα μανάβικα σφύζουν από χρωματιστά καφάσια με κάθε λογής καλά της μάνας γης; Για την υψηλή αισθητική του λευκώματος ειδική μνεία αξίζει να γίνει στο φωτογράφο Τζόναθαν Γκρέγκσον, με το φακό του οποίου οι συνταγές της Ηλιά ζωντανεύουν στην κυριολεξία, όπως επίσης είναι εξαιρετικό

«Μεζέδες», Ρένα Σάλαμαν και το στήσιμο του βιβλίου στο σύνολό του: γεμάτες σελίδες, υπέροχα ταιριασμένα χρώματα, εκπληκτικό εξώφυλλο. Ανακαλύψτε το και… ραντεβού στη λαϊκή!

«Ανακαλύπτω το κρασί», Γιάννος Κωνσταντίνου Φωτογραφίες: Νίκος Λουκάς Σελ.: 160 Τιμή: € 24,00 Εκδόσεις: Μεταίχμιο, 2009 Τα πάντα για το κρασί Ο Γιάννος Κωνσταντίνου, συγγραφέας του καλύτερου οδηγού για το κρασί –κέρδισε με αυτό το βιβλίο για δεύτερη φορά στα Βραβεία Gourmand το Best National Wine Book για την Ελλάδα–, γράφει για τις ποικιλίες, τα αρώματα, τις γεύσεις και το σωστό σερβίρισμά του, για όσους δεν τα γνωρίζουν αλλά και γι’ αυτούς που θέλουν να μάθουν περισσότερα. Ένας κατατοπιστικός οδηγός με όλα όσα πρέπει να ξέρει κάποιος που αγαπά το κρασί για το αγαπημένο του ποτό.

Φωτογραφίες: Πίτερ Κάσιντι Σελ.: 64 Τιμή: € 15,00 Εκδόσεις: Τερζόπουλος, 2010 Χορταστικά συνοδευτικά Μεζέδες ονομάζουμε τα μικρά πιάτα ή ορεκ τικά που σερβίρον ται για να συνοδέψουν την κατανάλωση αλκοόλ και είναι συνηθισμένοι, εκτός από την Ελλάδα, και σε άλλες χώρες της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής, όπως η Τουρκία, η Συρία, ο Λίβανος και το Ιράν. Η λέξη προέρχεται από την περσική μαζέ, που σημαίνει «γεύση». Μια τέτοια συλλογή από εκλεκτές συνταγές για λαχταριστούς μεζέδες μάς αποκαλύπτει στο καινούργιο αυτό βιβλίο η Ρένα Σάλαμαν, εμπνευσμένη από τη ζωή της στην Ελλάδα και τα τακτικά ταξίδια στον Λίβανο. Σερβιρισμένοι ως απλά ορεκτικά ή πλήρες γεύμα, οι μεζέδες «προκαλούν αμέσως ενθουσιασμό, εορταστική διάθεση και τάση προς την υπερβολή», γράφει η συγγραφέας και ουδείς μπορεί να την αμφισβητήσει. Στο βιβλίο συναντάμε τριάντα ενθουσιώδεις συνταγές με παραδοσιακά ορεκτικά πιάτα του μεσογειακού πολιτισμού από την Ελλάδα και το Λίβανο, συνοδευόμενα από κατατοπιστικές φωτογραφίες, που θα μας παρακινήσουν να μπούμε στην κουζίνα και με λίγο κόπο να δημιουργήσουμε κάτι ξεχωριστό για βραδιές με φίλους στο σπίτι. Α ρχ ί ζον τας α πό τ ην παραδ ο σ ια κ ή ταραμοσαλάτα, σελίδα τη σελίδα φτάνουμε στην πρωτότυπη λαχανοσαλάτα με ρόδι και το δελεαστικό χοιρινό με κυδώνι, ενώ δεν λείπουν και μεζέδες όπως η τυρόπιτα Αλοννήσου, η φάβα και οι τηγανητοί κεφτέδες. Μετά την παρέλαση των γνωστών μας ελληνικών μεζέδων, τη σκυτάλη παίρνουν εντυπωσιακές λιβανέζικες σπεσιαλιτέ, οι οποίες περιλαμβάνουν πιάτα όπως τα μπαμπά γκανούς, φαλάφελ, σαμπουσάκ και ψητά κιμπέ.

Antony Bourdain, Η περιπλάνηση ενός μάγειρα - Αναζητώντας το τέλειο γεύμα Εκδόσεις Νάρκισσος Η περιπλάνηση ενός μάγειρα «Κάθομαι οκλαδόν στο δάσος με τους Βιετκόνγκ, βαθιά μέσα στο δέλτα του Μεκόγκ, πίνοντας με ένα πλαστικό μπουκάλι Κόκα Κόλα παράνομο βιετναμέζικο ουίσκι από ρύζι. Είναι σκοτεινά καθώς το μοναδικό φώς έρχεται από μια σκέτη λάμπα που λειτουργεί με γεννήτρια, και πάνω στη λινάτσα από ραμμένα σακιά για λιπάσματα και ρύζι, που είναι στρωμένη μπροστά μου πάνω στο σκληρό έδαφος της ζούγκλας, το δείπνο έχει μόλις σερβιριστεί…». Έτσι γράφει ο Άντονι Μπουρντέν, δηλαδή υπέροχα. Βλέπετε πιθανόν την τη λεοπτική μαγειρικο-ταξιδιωτική του σειρά «Antony Bourdain – No Reservations», που προβάλλεται κάθε Τετάρτη στο ΜEGA, αν και η σειρά « Μπουκιά και συχώριο» του Μαμαλάκη είναι κατά την άποψή μου πολύ καλύτερη, όμως το γράψιμό του δεν παίζεται. Είναι τόσο συναρπαστική η γραφή του «κακού παιδιού» της μαγειρικής που κάνω μια έκπτωση και σας προτείνω να διαβάστε οπωσδήποτε το βιβλίο του Η περιπλάνηση ενός μάγειρα. Σας βεβαιώνω ότι θα αισθανθείτε τη μυρωδιά της ζούγκλας στη μύτη σας και τον ήλιο του Μεξικού να σας καίει την πλάτη, σαν να είσαστε εκεί.

41

ΤΑ ΚΑΛΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ... (

) ΒΑΣΩ ΠΑΠΠΗ

Ακρόπολη στο πιάτο

Αν και δύσκολη στην καθημερινότητά της, η Αθήνα έχει και τις όμορφες στιγμές της. Εκείνες που καθισμένος σε μια όμορφη ταράτσα απολαμβάνεις τη μοναδικότητα της φωτισμένης Ακρόπολης –πράγματι δεν τη χορταίνεις ποτέ–, του Λυκαβηττού και του φωτισμένου λεκανοπεδίου, και ιδανικά το συνδυάζεις με δείπνο! Προτείνουμε οκτώ όμορφες ταράτσες με υπέροχη θέα στην Ακρόπολη, που θα μας ταξιδέψουν τα καλοκαιρινά βράδια. Για ποτό ή φαγητό Kuzina Θέα: Ίσως η ωραιότερη θέα που είδα στο Θησείο. Διότι εδώ δεν απλώνεται μπροστά σας μονάχα η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας, αλλά και το μνημείο του Φιλοπάππου και η Αρχαία Αγορά, με μεγαλόπρεπο πρωταγωνιστή το Ναό του Ηφαίστου, που λάμπει με την κλασική ομορφιά του τόσο κοντά σου που νομίζεις ότι αν απλώσεις το χέρι σου θα τον ακουμπήσεις. Γιατί εδώ; Ο χώρος δεν είναι αχανής αλλά cozy, διαθέτει δε και μπαρ, όπου μπορείτε να απολαύσετε το κοκτέιλ σας. Αν κοιτάξεις την εικόνα του χώρου από λίγο πιο μακριά, υπό τους ρυθμούς των πετυχημένων lounge ακουσμάτων του dj, θα έλεγες ότι μοιάζει με παράσταση με πρωταγωνιστές και κομπάρσους χαρούμενα πρόσωπα, χαλαρωμένα από την ατμόσφαιρα και γελαστά. Το καλύτερο τραπέζι: Τα μπροστινά. Τα πίσω δεν έχουν αντίστοιχη θέα. Τι θα φάτε: Τα πιάτα του μενού φέρουν την υπογραφή του Άρη Τσανακλίδη, ενός ικανότατου σεφ που χρόνια τώρα έχει κερδίσει τη συμπάθεια του κόσμου για τη γευστική, απλή στη βάση της αλλά παιχνιδιάρικη κουζίνα του. Βέβαια, δεν θα μιλούσε κανείς για γκουρμέ κουζίνα αλλά για πιάτα με ελληνικές αναφορές, που φλερτάροντας με ανατολίτικα υλικά, γίνονται πιο παιχνιδιάρικα.

Tip: Μην ξεχάσετε να ζητήσετε τραπέζι στην ταράτσα. Όχι ότι ο πεζόδρομος είναι άσχημος, αλλά άλλο πράγμα! Αδριανού 9, Θησείο, τηλ.: 210 3240133.

Υψηλή γαστρονομία με θέα Δημιουργική ελληνική κουζίνα Electra Θέα:. Η ταράτσα του Electra είναι ένα πραγματικά υπέροχο σημείο, αφού ειδικά η μπροστινή σειρά τραπεζιών στη βεράντα «ακουμπάει» την Ακρόπολη, που με το φωτισμό του Γάλλου Pierre Bideau (το

42

2004) είναι πια σαν όνειρο που πετάει πάνω από την πόλη. Γιατί εδώ; H κουζίνα που μαγειρεύει ο σεφ Γιώργος Βενιέρης είναι καθαρά ελληνική (τα υλικά και το concept των συνταγών), αλλά η ματιά και οι τεχνικές που χρησιμοποιούνται δίνουν πιάτα πιο ελαφριά και φινετσάτα. Το καλύτερο τραπέζι: Εκείνα της μπροστινής σειράς. Τι θα φάτε: Από τα πρώτα πιάτα η ψητή μελιτζάνα με ντομάτα και κρύο ριζότο από γεμιστά είναι ένα πολύ καλό πιάτο με υπέροχες ισορροπίες και γεύσεις, ό,τι καλύτερο δοκίμασα στα πρώτα.

Tip: Ακόμη πιο όμορφα όταν ανοίγει ο καιρός και τα τραπέζια απλώνονται ακόμη πιο έξω στην όμορφη βεράντα. Επίσης, κάποιο από τα ψάρια. Η σφυρίδα με πράσο ήταν αέρινη, φινετσάτη και σωστά ψημένη. Νικοδήμου 18 -20, Π λάκα, τη λ.: 210 3370000.

Ρομαντικό δείπνο για δύο. Πιλ Πουλ Θέα: Ακρόπολη φυσικά, καθαρά και κεντραρισμένα, αλλά και Λυκαβηττός. Γιατί εδώ; Ένα νεοκλασικό του Τσίλερ, σκέτο κομψοτέχνημα, και σαφώς η πιο ρομαντική ταράτσα της Αθήνας. Το καλύτερο τραπέζι: Προσωπικά μου άρεσαν πάρα πολύ και τα τραπέζια του στο πιο ψηλό επίπεδο, εκεί που είναι πιο prive και ο φωτισμός χαμηλός, αλλά εκεί δεν ακούγεται η μουσική. Τι θα φάτε: Για την καλοκαιρινή λειτουργία του Πιλ Πουλ το εστιατόριο ανακοίνωσε την επιστροφή του γνωστού Γάλλου σεφ Jerome Serres, που με executive chef τον Κύρκο Ζήση (συνοδηγό του σεφ και στο Βέλγιο) φιλοδοξούν να ξαναδώσουν στο εστιατόριο την παλιά του λάμψη.

Tip: Ενδιαφέρουσα η οικονομική πρόταση του μενού, που εκτός από το α λα καρτ, θα έχει και μενού πέντε επιλογών με 55€, έξι με 70€ και το μενού «ανακάλυψης» οκτώ

προτάσεων από το σεφ με 85€. Πειραιώς 80, Κεραμεικός, τη λ.: 210 5228800.

Με την παρέα σας Φίλοιστρον Θέα: Βρίσκεται πάνω στην Αρεοπαγίτου και από την ανοικτή ταράτσα βλέπει το αριστερό κομμάτι της Ακρόπολης και άνετα τον Λυκαβηττό. Γιατί εδώ; Μαζεύει νεανικό κοινό και ενώ οι μεζέδες δεν είναι τίποτα το ιδιαίτερο, η θέα αποζημιώνει. Το κα λύτερο τραπέζ ι: Προτιμήσ τε τα μπροστινά τραπέζια στην αριστερή πλευρά. Τι θα φάτε: Σαγανάκι λαδοτύρι Μυτιλήνης, πιπεριές γεμιστές, κολοκυθάκια γεμιστά με αυγολέμονο.

Tip: Ελάτε ηλιοβασίλεμα. Απ. Παύλου 23, τηλ.: 210 3467554.

Βαρούλκο Θέα:. Υπέροχο σκηνικό, με το φεγγάρι να ανατέλλει πίσω από την Ακρόπολη. Γιατί εδώ; Βραβευμένο για δεύτερη χρονιά ως το καλύτερο εστιατόριο ελληνικής κουζίνας, το διάσημο εστιατόριο του Λευτέρη Λαζάρου υπόσχεται καλή δημιουργική κουζίνα. Το καλύτερο τραπέζι: Εκείνα της μπροστινής σειράς. Τι θα φάτε: Ο Λευτέρης φτιάχνει πάντα ένα «tailor made» μενού. Έκπληξη, λοιπόν!

Tip: Ο Νεκτάριος Ντάλας, διευθυντής του εσ τιατορίου, είναι πραγ ματικός θησαυρός. Πειραιώς 80, Κεραμεικός, τη λ.: 210 5228800.

...ΤΑ ΚΑΛΑ ΤΗΣ ΠΟΛΗΣ (

) ΝΙΚΟΛΕΤΑ ΜΑΚΡΥΩΝΙΤΟΥ

Eating out All time classic GB Roof Garden Θέα: Η Βουλή, το Καλ λιμάρμαρο, ο Λυκαβηττός και φυσικά η Ακρόπολη, τα Αναφιώτικα και η Πλάκα αποτελούν αξέχαστο σκηνικό. Γιατί εδώ; Από τα ωραιότερα σημεία της Αθήνας. Πλήρως ανακαινισμένο, με μοντέρνα διακόσμηση και γεύσεις που φέρουν την σφραγίδα του νέου executive chef του ξενοδοχείου, του βραβευμένου Σωτήρη Ευαγγέλου. Το καλύτερο τραπέζι: Εκείνα της μπροστινής σειράς. Τι θα φάτε: Γιατί όχι κάποιο από τα πιάτα ημέρας, εδικά με ψάρι; Tip: Κλείστε τραπέζι στις 27 Μαΐου για να απολαύσετε την πανσέληνο. Ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία, τηλ.: 210 3330766, 210 3330000.

Για μετά το Ηρώδειο Greek House- Αττικός Θέα: Από την μπροστινή πλευρά της βεράντας έχεις το Ηρώδειο και την Ακρόπολη σε απόσταση αναπνοής. Γιατί εδώ; Ένα απλό αλ λά ποιοτικό εστιατόριο, με επώνυμο καλλιτεχνικό πελατολόγιο που έρχεται αμέσως μετά τις παραστάσεις του Ηρωδείου. Το καλύτερο τραπέζι: Το Νο 20, μια στρογγυλή ροτόντα για έξι άτομα. Τι θα φάτε: Μελιτζανομπουρεκάκια, καλοφτιαγμένο σνίτσελ και δικό τους μπακλαβά.

Tip: Κλείστε οπωσδήποτε τραπέζι ειδικά τις ημέρες που έχει παράσ ταση σ το Ηρώδειο. Γαριβάλδη 7, Ακρόπολη, τηλ.: 210 9215256, 210 9216266.

Για σούσι Kyoto Θέα: Ίδια με εκείνη του Greek House (δηλαδή απίθανη), μόνο που στο ένα κομμάτι της βεράντας παρεμβάλλονται κάτι άσχημες κεραίες και η ταράτσα είναι αφρόντιστη. Γιατί εδώ; Γιατί άλλο γιαπωνέζικο με τέτοια θέα δεν θα βρείτε πουθενά και το σούσι του είναι αξιοπρεπές. Το καλύτερο τραπέζι: Το Νο 1 με ανοικτή θέα. Τι θα φάτε: Ποικιλία από σούσι, tempura με λαχανικά και γαρίδες.

Tip: Αν δεν βρείτε εισιτήρια για την αγαπημένη σας μουσική παράσταση, ελάτε εδώ. Κατά πάσα πιθανότητα θα την… ακούσετε. Πάντως, η ταράτσα δεν είναι φροντισμένη. Γαριβά λδη 5, Α κρόπολ η, τ η λ.: 210 9241406.

Dirty Ginger Tavern food για party animals Με την πρώτη ματιά: Άπαντα τα ατίθασα νιάτα τούτης της πόλης έχετε περάσει έξω από το Dirty Ginger και οι πιο ψαγμένοι έχετε πιει ένα κοκτέιλ, ένα μπουκάλι κρασί ή έχετε τσιμπήσει νοστιμιές, ώστε να πάρετε δύναμη για την μπαρότσαρκα στην περίφημη γειτονιά του Γκαζιού. Παρασκευή και Σάββατο γίνεται... της μουρλής και στο πολύχρωμο προαύλιο του DG θα συναντήσετε χαρούμενα πρόσωπα κάθε ηλικίας, φύλου ή εθνικότητας. Προσωπικά μου αρέσουν και οι καθημερινές, αφού απολαμβάνω τη θετική αύρα του χώρου με περισσότερη ησυχία. Η μουσική, από acid jazz, trip hop και ολίγον swing, γυρνάει σε mainstream ακούσματα και γενικά με party διάθεση, ενώ ο χώρος, γεμάτος χρώματα, λαμπιόνιαψείρες, που φωτίζουν τη λατινοαμερικάνικη διακόσμηση, και extreme λεπτομέρειες εδώ κι εκεί, δημιουργεί ανεπανάληπτη αίσθηση ευφορίας. Με την πρώτη γουλιά: Εδώ την κατάσταση παίρνει στα χέρια του ο Νίκος Μαούνης και φυσικά δεν έχετε να φοβηθείτε τίποτα, αφού οι γνώσεις του επί του θέματος περισσεύουν. Η λίστα με τα κρασιά είναι όπως πρέπει και σε ποσότητα αλλά και σε ποιότητα, αν και –προφανώς λόγω περιοχής– με ψιλοτσιμπημένες τιμές. Όμως, το DG φημίζεται και για τα κοκτέιλ του. Ενδιαφέρουσες προτάσεις και πειραγμένες εκδοχές γνωστών κοκτέιλ από τους μπαρτέντερ του εστιατορίου. Στο ψητό: Η κουζίνα, υπό τη διεύθυνση της Έφης Γιαλούση, έχει multi ethnic προσανατολισμό, όμως πατάει τα πόδια της γερά στα ελληνικά εδάφη και έτσι θα ικανοποιήσει τους πάσης φύσεως... Ελληνάρες με τα πληθωρικά γούστα. Άψογη ισορροπία μεταξύ παράδοσης και δημιουργικότητας: Το στόμα μου γέμισε αυθεντικότητα, καλής ποιότητας πρώτες ύλες, νόστιμες τηγανητές πατάτες Τήνου και φρεσκοζυμωμένα ψωμάκια. Δοκίμασα μια αφράτη καπνιστή μελιτζάνα ελαφρώς σκορδάτη, αλλιώτικη φάβα με πράσινο αρακά και επέλεξα τη φανταστική σαρικόπιτα με το κρουστό φύλλο της γεμάτο ζουμερά χορταράκια χωρίς ίχνος λαδιού. Από ορεκτικά πάλι υπάρχει μια ενδιαφέρουσα ποικιλία που... ταβερνίζει: τζατζίκι, χορτοκεφτέδες, σαγανάκι με κασέρι, τυροπιτάκια με δυόσμο, ντολμαδάκια γιαλαντζί κ.ά. Οι σαλάτες επίσης έχουν ενδιαφέρον: νόστιμη χωριάτικη με λαδοκούλουρο, φακοσαλάτα

και ενδιαφέρουσα ρόκα - σπανάκι με βινεγκρέτ φράουλας. Τη μέρα που πήγα δεν είχαν κοκορέτσι, όμως κυκλοφορούν φήμες για τη νοστιμιά του, οπότε αξίζει οπωσδήποτε μια δοκιμή next time. Εντούτοις, πήρα για να παρηγορηθώ ένα κοντοσούβλι που όμως, ενώ είχε θαυμάσιο και χυμώδες ψήσιμο, του έλειπε το κατιτίς για να το απογειώσει. Στο μενού περιλαμβάνονται και δυο τρεις επιλογές σε ζυμαρικά, καθώς κι ένα εύκολο club sandwich. Υπάρχει μεγάλη ποικιλία σε κρέατα της ώρας, που το ψήσιμό τους αγγίζει την τελειότητα, αλλά από το γιαουρτλού κεμπάπ και τις φτερούγες κοτόπουλου με σόγια και μέλι προτίμησα να δοκιμάσω το chop sui με το χοιρινό κι ένα σουβλάκι με κοτόπουλο – κανονικότατο τυλιχτό και με απ’ όλα. Τόσο το κρέας στο chop όσο και στο σουβλάκι ήρθαν άψογα ψημένα και πολύ ζουμερά. Το chop sui ήταν πεντανόστιμα φιλετάκια –βγαίνει σε μοσχάρι και κοτόπουλο–, μαριναρισμένα με μπόλικο κόλιανδρο, μπούκοβο, σκόρδο, δυόσμο και τζίντζερ φυσικά, ενώ το αλάδωτο σουβλάκι περιείχε ολόγλυκες φετούλες ντομάτας, κρεμμυδάκι και απαλό τζατζίκι, όσο πρέπει σκορδάτο για την περίσταση. Οι vegetarian μπορείτε να παραγγείλετε

το σουβλάκι σας με χορτοκεφτέδες και όσοι βρίσκετε ανιαρό το κοτόπουλο πάρτε σουβλάκι με κοντοσούβλι ή με κεμπάπ. Για το τέλος, φυσικά, η περίφημη Παύλοβα της Έφης, που πραγματικά τα παίρνει όλα, με την υπέροχη τραγανή μαρέγκα της αγκαλιά με λαχταριστή βελούδινη κρέμα και φρούτα εποχικά. Νόστιμη και η μαρκίς σοκολάτας, αλλά χαμηλότερου επιπέδου η ζεστή σοκολατόπιτα. €€€: Υπολογίστε να πληρώσετε γύρω στα 50 ευρώ το ζεύγος για να απολαύσετε παρέα μία σαλάτα, δύο ορεκτικά, δύο κυρίως πιάτα και ένα γλυκάκι στη μέση. Δεν είναι κι άσχημα, αν και σίγουρα ο λογαριασμός θα ανέβει γιατί μετά θα πλακωθείτε στα κοκτέιλ και τρέχα γύρευε. Μμμμ (μ’ αρέσει): Ακριβώς δίπλα λειτουργεί πάρκινγκ, που τις δύσκολες μέρες είναι μεγάλη ανακούφιση. Ουφ: Ως γνήσια αγοραφοβική, αποφεύγω τα στριμωγμένα παρασκευοσάββατα που εδώ γίνεται το αδιαχώρητο, ενώ επιπλέον είναι ψιλοάβολο να μασαμπουκώνεις την ώρα που οι συνδαιτυμόνες ξεβιδώνονται στο χορό.

Data: Τριπτολέμου 46 και Περσεφόνης, Γκάζι, 210 3423809.

43

COOK N ROLL (

) ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΣΙΟΥΝΗΣ

Η μουσική

του σούπερ μάρκετ Είναι μια μοναδική σχολή επανεκτέλεσης μουσικών επιτυχιών που έχει τη μαγική ικανότητα να μετατρέπει το πάλαι ποτέ αγαπημένο σου τραγούδι σε μουσική σάλας κρουαζιερόπλοιου ή μουσική ασανσέρ μεγάλου ξενοδοχείου. Νομίζω ότι την ίδια σχολή ακολουθούν και «τα τραγούδια του σούπερ μάρκετ». Βέβαια, οι μουσικοί επιμελητές των υπεραγορών έχουν κι αυτοί τις ιδιαίτερες προτιμήσεις τους. Τις εντόπισα!

Coldplay - Clocks Έχει αποδειχθεί πως η ήρεμη feel-good μουσική, χωρίς ιδιαίτερες εναλλαγές και διακυμάνσεις στην έντασή της, μπορεί να επηρεάσει θετικά την αγοραστική διάθεση των καταναλωτών καθώς προκαλεί αίσθηση γαλήνης και ασφάλειας, που τους κάνει να κάθονται περισσότερη ώρα στο κατάστημα, με αποτέλεσμα να αγοράζουν πιο πολλά προϊόντα. Παράλληλα, σύμφωνα με έρευνα Άγγλων επιστημόνων, έχει παρατηρηθεί πως συγκεκριμένα η μουσική των Coldplay έχει καταπραϋντικές επιδράσεις σε άτομα που πάσχουν από αϋπνίες και νευρικές διαταραχές. Kοινώς, οι Coldplay προκαλούν υπνηλία. Aν συνδυάσετε τα αποτελέσματα των δύο αυτών ερευνών, θα κατανοήσετε τους λόγους για τους οποίους έχετε ακούσει τόσες φορές, σε τόσες διαφορετικές διασκευές, το πασίγνωστο γλυκανάλατο κομμάτι των Coldplay περιπλανώμενοι στους διαδρόμους κάποιου σούπερ μάρκετ.

Υanni - Greatest Hits O ελληνικής καταγωγής γενειοφόρος new age μουσικοσυνθέτης, με τα κατάλευκα δόντια (περίεργο, αλλά αυτό είναι το πρώτο που μου έρχεται στο μυαλό όταν τον σκέφτομαι), τα μακριά μαλλιά και τη Λίντα Έβανς για σύζυγο (αυτό είναι το δεύτερο), είναι ένας από τους πιο πολυπαιγμένους καλλιτέχνες στα σούπερ μαρκετ playlist, μάλλον λόγω της κοσμοπολίτικης εσάνς και της 90s μεγαλοπρέπειας που εκπέμπει η μουσική του.

Σταμάτης Σπανουδάκης - Κύματα Το πασίγνωστο μουσικό θέμα του Σταμάτη Σπανουδάκη, πέρα από το γεγονός ότι ακολουθεί το βασικό κανόνα της lounge αισθητικής, παρουσιάζει και άλλο ένα σημαντικό πλεονέκτημα: Στο μυαλό των περισσότερων καταναλωτών έχει ταυτιστεί με τη διαφήμιση γνωστής μάρκας γιαουρτιού, δημιουργώντας υποσυνείδητα επιθυμία για γαλακτοκομικά προϊόντα. Το συγκεκριμένο εφέ δεν είναι επιστημονικά αποδειγμένο,

44

εκφράζω μια καθαρά προσωπική άποψη βάσει εμπειρίας. Δεν μπορεί να είμαι ο μόνος που στο άκουσμά του θέλω να ανέβω σε ένα βράχο και να φάω γιαούρτι κάτω από τη βροχή… Χμ, τώρα που το σκέφτομαι, ίσως και να είμαι!

παιδικής μας ηλικίας εξακολουθούν να μας καταδιώκουν μετά από τόσα χρόνια ακόμα και στα ψώνια μας, με ή (ακόμα καλύτερα) χωρίς στίχο, σε μορφή karaoke, μετατρέποντας μια βαρετή διαδικασία σε ξέφρενη βραδιά διασκέδασης.

Χατζηγιάννης best of

Κλασικοί

Ένας από τους βασικούς λόγους που ο Χατζηγιάννης έχει επιτυχία σε όλα τα ηλικιακά φάσματα, είτε στο γυναικείο είτε στο ανδρικό κοινό, είναι η σωστή αναλογία νταλκά, έντεχνου και ποπ που έχει καταφέρει σχεδόν σε όλα του τα τραγούδια. Aυτό ακριβώς είναι που τον κάνει δημοφιλή τόσο στις πίστες όσο και στα σούπερ μάρκετ. Με τον Χατζηγιάννη ακόμα και ο πιο δύστροπος πελάτης όχι απλώς θα ψωνίσει, αλλά θα πει κι ένα τραγούδι...

Που να 'ξεραν ο Μπετόβεν, ο Τσαϊκόφσκι, ο Mότσαρτ, ο Μπαχ, ο Βάγκνερ και οι άλλοι μεγάλοι συνθέτες της κλασικής, των οποίων τα έργα παίζονται κυρίως σε high class σούπερ μάρκετ, πως μερικούς αιώνες αργότερα θα γίνονταν θύματα στο βωμό του εμπορίου, με τα αριστουργήματά τους να αποτελούν το ιδανικό χαλί για την αγορά ροκφόρ, φουά γκρα και αφρόλουτρου με άρωμα καρύδας.

Γκρικ Μιούζικ ιν δε μιξ Εδώ έχουμε να κάνουμε με ένα ξεχωριστό genre, που κυρίως συναντάμε σε τουριστικές π εριοχ έ ς. Στο σ υ γ κ ε κ ριμ έ νο ε ίδ ο ς κατατάσσονται διάφορα γνωστά κομμάτια μεγάλων Ελλήνων συνθετών (Χατζιδάκις, Χατζηνάσιος, Θεοδωράκης κ.λπ.), αφού πρώτα υποστούν σχετική επεξεργασία από djs αγνώστων λοιπών στοιχείων, ώστε να αποκτήσουν την επιθυμητή super market friendly ακουστική. Με τον τρόπο αυτό οι ιδιοκτήτες καταφέρνουν να τονώσουν την εθνική συνείδηση των συμπατριωτών τους, αλλά και να διαφημίσουν τον πλούτο της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς στους επισκέπτες από το εξωτερικό. Δύο σε ένα! Σαν τα σαμπουάν...

Best hits of the 80s (και σε karaoke edition) Τα 80s για άλλη μια φορά βγάζουν το φίδι από την τρύπα, καλύπτοντας την αμηχανία της σιωπής και των άχαρων ανακοινώσεων στα σούπερ μάρκετ. Ο Μichael Jackson, η Madonna, ο Βrian Ferry, οι ABBA, οι Bananarama και οι υπόλοιποι ήρωες της

Ραδιοφωνικά παράσιτα Λέγοντας παράσιτα εννοώ τον απροσδιόριστο θόρυβο που ακούγεται από το ραδιόφωνο όταν δεν είναι συντονισμένο σε μια συγκεκριμένη συχνότητα, αλλά ανάμεσα σε πολλές. Το συγκεκριμένο φαινόμενο παρατηρείται σε όχι ιδιαίτερα δημοφιλή σούπερ μάρκετ, κυρίως σε οικογενειακές επιχειρήσεις με

μικρό αριθμό προσωπικού. Τα αίτια που συμβαίνει κάτι τέτοιο ποικίλλουν ανάλογα με την περίπτωση. Μπορεί, για παράδειγμα, ο αφηρημένος ιδιοκτήτης να μην το έχει αντιληφθεί και να είναι ζήτημα χρόνου να το διορθώσει, μπορεί ο σταθμός να έκλεισε εδώ και μήνες και κανένας να μην έδωσε την πρέπουσα σημασία ή, ακόμα χειρότερα, μπορεί να το ακούνε και να μην τους είναι καθόλου ενοχλητικό.

Εορταστικό set Όποια κι αν είναι η μουσική που παίζει κάθε σούπερ μάρκετ, τις περιόδους των γιορτών προσαρμόζεται στις ανάγκες τις εποχής. Έτσι, τα Χριστούγεννα έχουμε από Frank Sinatra και Last Christmas μέχρι Καίτη Γαρμπή (αυτό το «Θα πλέξω τούλι για τον Χριστούλη» με έχει στοιχειώσει) και κάλαντα παιγμένα από τα Ζουζούνια. Το Πάσχα επικρατεί ευλάβεια και κατάνυξη με τον Πέτρο Γαϊτάνο σε πρώτο ρόλο, ενώ τις Απόκριες παραδινόμαστε στους εξωτικούς ρυθμούς του Καρναβαλιού, με τους Gypsy Kings να εναλλάσσονται με Macarena και Lambada.

ΜΑΪΝΤΑΝΟΙ (

) ΤΩΝ ΜΑΪΝΤΑΝΩΝ

ω!... μαϊντανοί Μιλούν ακατάπαυστα κι έχουν άποψη για όλα. Κάποιος πρέπει να τους ξανακλείσει στην κουζίνα τους.

-Πού πας, ξανθέ μου άγγελε, κι αφήνεις το φαΐ στη μέση; -Να το τελειώσεις εσύ, εμένα με κάλεσαν σε μια παρουσίαση βιβλίου και πρέπει να φύγω.

-Εεεμ... ξέρεις, χρυσό μου, στις παρουσιάσεις βιβλίων συνήθως παρουσιάζουν βιβλία. Είσαι βέβαιη ότι θέλεις να πας; -Απολύτως. Θέλω να γίνω άνθρωπος του πνεύματος.

-Καταρχήν θα πρέπει να ρωτήσεις και το πνεύμα, κατά πόσο σε δέχεται για άνθρωπό του, και επιπλέον σκέφτηκες ότι θα χάσεις το αποκαλυπτικό ρεπορτάζ του Αιμίλιου «Διάσημη παρουσιάστρια εθισμένη στο μπότοξ» που αρχίζει σε λίγο; -Το ξέρω κι έχω σ κάσει. Α λ λά σ την παρουσίαση μπορεί να είναι και η διευθύντρια ενημερωτικών εκπομπών του Star, που διάβασε το βιβλίο και ενθουσιάστηκε. Συγκεκριμένα είπε «Επιτέλους, κάποιος μίλησε! Με επιστημονικές αναλύσεις, εκεί όπου η επιστήμη σηκώνει ψηλά τα χέρια...»

-Τότε το βιβλίο πρέπει να είναι υποψήφιο για Νόμπελ! Μιλάμε για κορυφαία ανατροπή στην ιστορία της επιστημονικής κοινότητας: πρώτη φορά στα χρονικά όταν οι επιστήμονες σηκώνουν τα χέρια ψηλά, αρχίζουν οι επιστημονικές αναλύσεις. Μέχρι τώρα τέλειωναν! Πώς το λένε το εκπληκτικό αυτό πόνημα; -Αγάπη μου, απόψε θα αργήσω.

-Το κατάλαβα, ανόητη. Αφού θα πας στην παρουσίαση.

-Όχι, «Αγάπη μου, απόψε θα αργήσω» λένε το βιβλίο.

-Για Άρλεκιν μου μιλάς τόση ώρα; -Δεν είναι Άρλεκιν. Δοκίμιο είναι. Το λέει και η πρόσκληση.

-Αν είναι έτσι τα δοκίμια, μπορείς να γράψεις κι εσύ ένα. Ξεκίνα με το «Αγάπη μου, απόψε πας σούπερ μάρκετ».

-Μα το βιβλίο πραγματεύεται την αντρική απιστία, που βασανίζει τόσες γυναίκες.

-Το δικό σου θα πραγματεύεται την αντρική λούφα, που εξελίσσεται σε κοινωνική μάστιγα.

-Δεν μπορώ να το κάνω, είμαι μια απλή μαγείρισσα. Εδώ όπως σου εξήγησα μιλάει η επιστήμη και δίνει λύσεις. Λέει συγκεκριμένα «Αντρική απιστία: πώς να την προλάβετε, πώς να την αντιμετωπίσετε».

-Άμα ξέρει η επιστήμη πώς θα την προλάβουμε, γιατί πρέπει να μάθουμε και πώς θα την αντιμετωπίσουμε;

To TABASCO® είναι ένα προϊόν με παράδοση από το 1868, μετράει δηλαδή πάνω από 140 χρόνια ιστορίας! Είναι 100% φυσικό, φτιάχνεται από διαλεχτές κόκκινες πιπεριές, αλάτι και ξίδι. Οι πιπεριές μετά τη συγκομιδή τους αναμειγνύονται με το αλάτι και τοποθετούνται για 3 χρόνια σε δρύινα βαρέλια, ώστε να ολοκληρωθεί η φυσική ζύμωση και η παλαίωση του προϊόντος και να αποκτήσει την ασυναγώνιστη γεύση του και το λαμπερό κόκκινο χρώμα του. Χρησιμοποιήστε το TABASCO® για να δώσετε πικάντικη γεύση στα αλμυρά πιάτα με κρέατα, θαλασσινά και λαχανικά. Προσθέστε το στις συνταγές σας την τελευταία στιγμή για να απελευθερώσει το άρωμά του.

Κεφτεδάκια με 2 κιμάδες και TABASCO®

-Γιατί κάτι δύστυχες, σαν την Τζόις Ευείδη, που θα ανοίξει την εκδήλωση, άργησαν να διαβάσουν το «Αγάπη μου, απόψε θα αργήσω» με αποτέλεσμα, όπως είπε χαρακτηριστικά η κωμική ηθοποιός, μετά το χωρισμό της να περάσει «ένα χρόνο στην άβυσσο».

-Ενώ με το «Αγάπη μου, απόψε θα αργήσω» πού θα πέρναγε το χρόνο της μετά το χωρισμό; Στην Ανάβυσσο; -Δηλαδή εσύ λες ότι δεν υπάρχει θέμα με την αντρική απιστία; -Μα, Χριστιανή μου, τι σε έπιασε στα καλά καθούμενα, αφού δεν έχεις καν άντρα…

-Ναι, αλλά αν βρω φέτος; Να μην ξέρω τι να κάνω; Το βιβλίο δίνει οδηγίες για όλους τους τύπους που κυκλοφορούν.

-Εσύ ειδικά να κάνεις το σταυρό σου και να ευχηθείς «γερός να ’ναι κι ό,τι να ’ναι». Σταμάτα, τώρα, κι αρχίζει ο Αιμίλιος…

Υλικά για 6 άτομα: 300 γρ. κιμάς χοιρινός, 300 γρ. κιμάς μοσχαρίσιος, 1 κρεμμύδι ψιλοκομμένο, 2 σκελίδες σκόρδο ψιλοκομμένες, 1/2 φλιτζάνι μαϊν τανός ψ ι λοκομμέ νος, 2 φέτες ψωμί χωρίς κόρα, 1 αυγό, 1/4 φλιτζανιού γάλα, 1/2 φλιτζάνι ελαιόλαδο και επιπ λέον για το τηγάνισμα, 1/2 κουταλάκι Tabasco®, αλάτι, πιπέρι φρεσκοτριμμένο, λίγο αλεύρι Εκτέλεση: 1. Μουσκεύετε τις φέτες του ψωμιού στο γάλα και τις στύβετε πολύ καλά. Σε ένα μπολ ρίχνετε τα δύο είδη κιμά (από το χοιρινό και το μοσχάρι) και προσθέτετε το ξερό κρεμμύδι, το σκόρδο, το ψωμί, το αυγό, το μαϊντανό, το Tabasco®, αλατοπίπερο και το μισό ελαιόλαδο.

2. Ζυμώνετε το μείγμα και πλάθετε μικρά κεφτεδάκια στρογγυλά ή επίπεδα. Τα αλευρώνετε. Τα τηγανίζετε σε καυτό λάδι μέχρι να πάρουν χρώμα από όλες τις πλευρές τους και τα στραγγίζετε σε απορροφητικό χαρτί. Τα σερβίρετε ζεστά ή κρύα. Ιδέα: Μπορείτε να σερβίρετε τα κεφτεδάκια με πατάτες τηγανητές ή ρύζι ή με μια σπιτική σάλτσα ντομάτας. Το μυστικό για να γίνουν αφράτα είναι να αναμείξετε δύο είδη κιμά, έναν άπαχο και ένα πιο λιπαρό (μοσχάρι με αρνάκι ή χοιρινό).

®

Το κόκκινο και το πράσινο TABASCO παράγονται και συσκευάζονται στις ΗΠΑ απο την McILLHENY Co., Avery Island, Louisiana Αντ/ποι:Χατζηπανάγος ΑΕΕ, προέκταση οδού Μάνης, Κάντζα Αττικής, 15 351, τηλ.: 210 6040650 ® TABASCO is a registered trademark and servicemark exclusively of McILLHENY Co., Avery Island, LA 70513

45

PANTOPOLION

100% γεύση με 0% λιπαρά, από τη ΦΑΓΕ! Το Velvet είναι διάσημο για τη βελούδινη κρεμώδη υφή του, τα πολύτιμα θρεπτικά συστατικά του και την πλούσια απολαυστική γεύση του. Τώρα μπορείτε να το απολαμβάνετε και χωρίς καθόλου λιπαρά, καθώς το νέο Velvet 0% έρχεται να συμπληρώσει την γκάμα Velvet, δίνοντάς μας την ευκαιρία να απολαμβάνουμε το αγαπημένο μας επιδόρπιο γιαουρτιού με 4%, με 2% ή και με 0% λιπαρά! Είτε ως snack είτε ως επιδόρπιο μετά το φαγητό είτε ως βραδινό γεύμα, το Velvet παραμένει στη γευστική και διατροφική πρωτοπορία.

Amita Κοκτέιλ Κόκκινο Σταφύλι Η Amita, εξελίσσοντας τη σειρά των χυμών της από φρούτα με αντιοξειδωτική δράση, παρουσιάζει την Amita Κοκτέιλ Κόκκινο Σταφύλι χωρίς προσθήκη ζάχαρης, που οφείλει τη μοναδική της γεύση σε ένα από τα πιο αγαπημένα φρούτα του ελληνικού κοινού. Η Amita, βασιζόμενη στις σύγχρονες επιστημονικές μελέτες που υποστηρίζουν τη σημασία των αντιοξειδωτικών ουσιών για τη διατήρηση και την ενίσχυση της καλής υγείας του οργανισμού μας και παρατηρώντας τη διεθνή αυξητική τάση κατανάλωσης χυμών από κόκκινα φρούτα, με αντιοξειδωτική δράση, όπως το σταφύλι, προσφέρει στο καταναλωτικό κοινό αυτό το νέο προϊόν. Είναι γνωστό ότι το κόκκινο σταφύλι είναι πλούσιο σε αντιοξειδωτικά στοιχεία όπως η ρεσβερατρόλη και οι τανίνες. Με τη νέα, απίθανη γεύση Amita Κοκτέιλ Κόκκινο Σταφύλι μπορούμε τώρα να απολαμβάνουμε κάθε ώρα της ημέρας έναν ξεχωριστό συνδυασμό φρούτων με αντιοξειδωτική δράση.

46

3η συνεχής διάκριση για τη MISKO Η MISKO βραβεύθηκε για τρίτη συνεχόμενη χρονιά στην κατηγορία «Διατροφή και Εστίαση» στην Απονομή Βραβείων Corporate Superbrands 2009-2010, η οποία πραγματοποιήθηκε στις 20 Απριλίου 2010 στο Συνεδριακό Κέντρο του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών. Η βράβευση αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί αποτελεί αναγνώριση εκ μέρους των καταναλωτών των προσπαθειών της MISKO να ανταποκρίνεται με συνέπεια στη δέσμευση ποιότητας και γεύσης, αναδεικνύοντάς τη στην αγαπημένη μάρκα ζυμαρικών στην Ελλάδα. Άλλωστε, η υψηλή διατροφική αξία, η εξαιρετική ποιότητα, ο σεβασμός προς τον καταναλωτή και η υπευθυνότητα απέναντι στο περιβάλλον, που χαρακτηρίζουν τη δραστηριότητα της MISKO, τη διατηρούν στην κορυφή εδώ και 83 χρόνια.

Νέα γενιά ΝOYNOY σε γυάλινη συσκευασία Η Friesland Campina Hellas και τα προϊόντα ΝOYNOY καινοτομούν παρουσιάζοντας τη νέα σειρά συμπυκνωμένου γαλάκτος «Νέα Γενιά ΝΟΥΝΟΥ». Η αποκαλυπτική γυάλινη συσκευασία, η οποία ανοίγει και κλείνει αεροστεγώς, μοντέρνα και παράλληλα πρακτική, δημιουργήθηκε για να μας διευκολύνει περισσότερο στην καθημερινότητα και να διατηρεί αναλλοίωτη την αγαπημένη μας γεύση. Πλήρης ή λάιτ, ανάλογα με τις διατροφικές ανάγκες καθενός, η Νέα Γενιά ΝOYNOY υπόσχεται πλούσια και συγχρόνως πιο ελαφριά γεύση, χωρίς προσθήκη συντηρητικών. Πρόκειται για ιδανική επιλογή συνοδείας του καφέ ή των δημητριακών, αλλά και για τη δημιουργία ενός νοστιμότατου γεύματος ή γλυκού.

Στα ΙΚΕΑ η άνοιξη ήρθε με νέα προϊόντα Η ΙΚΕΑ γιορτάζει την άνοιξη και υποδέχεται το καλοκαίρι με σειρές προϊόντων γεμάτες χρώμα και λειτουργικότητα: Έπιπλα, καθώς και εύχρηστα και διακοσμητικά αντικείμενα για τον κήπο και το μπάρμπεκιου, απόλυτα εναρμονισμένα με το μεσογειακό καλοκαίρι, η άνοιξη στο τραπέζι μας με τα νέα πιάτα και ποτήρια, πετσέτες μπάνιου και σεντόνια για το υπνοδωμάτιο, που πλημμυρίζουν από καλοκαίρι, μας περιμένουν σε όλα τα καταστήματα ΙΚΕΑ για να δώσουν χρώμα και λειτουργικότητα στη ζωή και το σπίτι μας.

Νέο Kerrygold 10 με 10% λιπαρά Το νέο Kerrygold 10 είναι κίτρινο τυρί για τοστ σε φρατζόλα και έχει τα χαμηλότερα λιπαρά για τυρί, μόνο 10%. Η άριστη ποιότητά του υπογράφεται από την εγγύηση Kerrygold. Παράγεται στην Ιρλανδία και χαρακτηρίζεται από ελαφρώς πικάντικη γεύση. Το βρίσκετε στον πάγκο τυριών των σούπερ μάρκετ, κομμένο σε φέτες για τοστ ή τριμμένο για τα ζυμαρικά. Πρόκειται για μοναδικό τυρί που ικανοποιεί απόλυτα τη γεύση ενώ παράλληλα φροντίζει τη σωστή διατροφή.

Δεν βρίσκετε το i CookGreek; ΓΙΝΕΤΕ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ! Το i CookGreek θα φτάνει κάθε μήνα στο σπίτι ή το γραφείο σας. Επιλέξτε τη συνδρομή που επιθυμείτε: εξάμηνη 20 ευρώ - ετήσια 35 ευρώ. Καταθέστε τα χρήματα της συνδρομής στο λογαριασμό 5015-032036-118 της Τράπεζας ΠΕΙΡΑΙΩΣ και στείλτε φωτοτυπία της απόδειξης κατάθεσης στο fax: 210-6981471. Εναλλακτικά, στείλτε ταχυδρομική επιταγή στη διεύθυνση του περιοδικού. Ι COOK GREEK Μυλοποτάμου 4-6 ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 11526 Δώστε τα στοιχεία σας τηλεφωνικά στο 210-6994753 ή μέσω e-mail: info@icookgreek.com και το περιοδικό θα αρχίσει να σας αποστέλλεται αμέσως, ξεκινώντας από το τεύχος που επιθυμείτε.

Έδρα Λ. Δημοκρατίας 48, Δροσιά Γραφεία Δημοκρατίας 11, Μελίσσια Τηλέφωνο: 210-6994753 Fax: 210-6981471 www.icookgreek.com info@icookgreek.com Κείμενα και φωτογραφίες που αποστέλλονται στην εφημερίδα για δημοσίευση δεν επιστρέφονται. Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ή η μετάδοση όλου ή μέρους της ύλης χωρίς την έγγραφη άδεια της εκδότριας εταιρείας. Η άποψη των συντακτών δεν είναι απαραίτητα άποψη της διεύθυνσης του περιοδικού.

Ψάχνετε το iCookGreek; Ψάξτε το στα σωστά μέρη! ΑΤΤΙΚΗ Σταθμός ΗΣΑΠ Μοναστηράκι, Μετρό Σύνταγμα, Μετρό Μέγαρο Μουσικής, Μετρό Εθνική Άμυνα.

www.icookgreek.com

Κ ΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΑΒ CITY / Γαλάτσι (Καραϊσκάκη 19 και Βαλαωρίτου), Ιλίσια (πεζόδρομος Νυμφαίου & Λαοδικείας),Κυψέλη (Φαιδριάδων 4-6), Μαρούσι (Β. Αλεξάνδρου 18 & Πλουτάρχου), Μεταμόρφωση (Πεύκων 26), Πειραιάς (Νικήτα 14), Κέντρο (Μαυρομιχάλη 157 & Διγενή Ακρίτα), Χαλάνδρι (Χίου 5355), Γκύζη (Βαρβάκη 22-26), Ανάβυσσος (Λ. Σουνίου και Καραμανλή 2). ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ COOK SHOP / Αιγάλεω (Σμύρνης 42), Ά. Γλυφάδα (Γούναρη 118), Βριλήσσια (Λ. Πεντέλης 39 Α), Γαλάτσι (Βεΐκου 32), Γλυφάδα (Λαζαράκη 33), Ηλιούπολη (Σοφοκλή Βενιζέλου 27), Καλλιθέα (Ελ. Βενιζέλου 136), Κέντρο Αθήνας (Πανεπιστημίου 41, στοά Νικολούδη), Κολωνάκι (Ηροδότου 26), Λ. Πεντέλης (Λ. Πεντέλης 12-14), Μαρούσι (Διονύσου 24), Ν. Ερυθραία (Ελ. Βενιζέλου 155), Ν. Μάκρη (Λ. Μαραθώνος 80), Ν. Σμύρνη (Ομήρου 46), Παγκράτι (Φιλολάου 60), Πειραιάς (Ηρώων Πολυτεχνείου 31), Χαλάνδρι (Α. Παρασκευής 33 & Αριστοφάνους), Αμπελόκηποι (Λεωφ. Κηφισίας 38 & Κορίνθου), Περιστέρι (ΡΟΥΣΒΕΛΤ 9 & ΑΙΜΙΛΙΟΥ ΒΕΑΚΗ), Πετρούπολη (25ηs ΜΑΡΤΙΟΥ 165), Ρέθυμνο (Τσουδερών και Τσαγρή 3). ΕΜΠΟΡΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ / Golden Hall (Λεωφ. Κηφισίας 37α, Μαρούσι), THE MALL (Α. Παπανδρέου 35), Avenue (Λεωφ. Κηφισίας 41-47), NOTOS GALLERIES (Πλατεία Κοτζιά, Αθήνα), Hondos - Γλυφάδα (Α. Κωνσταντίνου 2 και Λαζαράκη), Hondos - Καλλιθέα (Ελ. Βενιζέλου 108-110), Hondos - Ομόνοια (Πλατεία Ομονοίας 4), Hondos - Πειραιά (Τσαμαδού και Εθν. Αντιστάσεως), Hondos - Ερμού (Ερμού 39 και Ευαγγελιστρίας 2). ΚΑΙ ΑΚΟΜΑ / Hilton Αίθριο (Βασ. Σοφίας 46), Hilton Oasis Pool Bar (Βασ. Σοφίας 46), Chef in Love - Βιβλιοπωλείο Γαστρονομίας (Χαριλάου Τρικούπη και Φειδίου 2), Chef in Love - Πολυχώρος Γαστρονομίας (Εστίας 10, Αμπελόκηποι), Βιβλιοπωλείο Ελευθερουδάκης (Κων/νου Παλαιολόγου 2, Ν. Σμύρνη), Βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ (Σταδίου 24), Βιβλιοπωλείο ΠΑΤΑΚΗ (Ακαδημίας 65), Βιβλιοπωλείο Μικρός Κοραής (Παπάγου 7, Χαλάνδρι), Μουσείο Κοσμήματος Ηλία Λαλαούνη (Καρυάτιδων 4Α & Καλλισπέρη 12, Ακρόπολη), Βαρούλκο (Πειραιώς 80), Πιλ Πουλ (Αποστόλου Παύλου 51, Θησείο), Γιορτή Μπαξεβάνη (Τέρμα Ιεράς Οδού, Δαφνί-Χαϊδάρι), Kuzina (Αδριανού 9, Θησείο), Fragma (Λίμνη Μαραθώνα, 6 χλμ. από Αγ. Στέφανο), Μπέρδεμα (Βασιλίσσης Αμαλίας 20, Κηφισιά), Μέλι (Εθν. Αντιστάσεως 4, Καισαριανή), Κανέλα (Κωνσταντινουπόλεως 70, Γκάζι), Rosebud (Σκουφά 40 και Ομήρου, Κολωνάκι), Hell’s Kitchen (Κλεισθένους 13, πλ. Κοτζιά), Υποβρύχιο (Ασκληπιού 53 και Αραχόβης), Capital (Λεωφ. Κηφισίας 118Α, Αμπελόκηποι), Βασιλόπουλος delicatessen (Σταδίου 19), Brazita (Πλ. Ομονοίας 6 και Γ΄ Σεπτεμβρίου) ΓήΟινος (Αγ. Παρασκευής 55, Χαλάνδρι), Μεσογαία (Νίκης 52 και Κυδαθηναίων), Πανδαισία (Αγ. Ιωάννου 23Β, Αγ. Παρασκευή), Το Παντοπωλείον (Σοφοκλέους 1 και Αριστείδου 11), Φούρνος Σπύρου (Λ. Πεντέλης 55, Χαλάνδρι), Ελληνικά Καλούδια (Χατζηχρήστου 8, Ακρόπολη), Al Milanese (Ξενοκράτους 49, Κολωνάκι), Το Στάχυ (Σπύρου Τρικούπη 12, Εξάρχεια), Το Θυμάρι του Στρέφη (Καλλιδρομίου 32, Νεάπολη). ΘΕΣΣ Α ΛΟΝΙΚΗ Κ ΑΤΑ ΣΤΗΜ ΑΤΑ COOK SHOP / Κέν τρο Θεσσαλονίκης (Τσιμισκή 23), Πανόραμα (Αναλήψεως 3), Εμπ. Κέντρο COSMOS (11ο χλμ. Θες/νίκης-Μουδανιών), Θερμαϊκός (HONDOS SENTER)(Λ.ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ 84). ΚΑΙ ΑΚΟΜΑ / Βιβλιοπωλείο ΙΑΝΟΣ (Αριστοτέλους 7), Βιβλιοπωλείο Ελευθερουδάκης (Νίκης & Γούναρη 1 και Εθνικής Αντιστάσεως 131), Βιβλιοπωλείο Παπασωτηρίου (Τσιμισκή 87 & Γρ. Παλαμά 3), «Αγιολί» (Πλατεία Αριστοτέλους, ισόγειο «Ηλέκτρα Παλλάς»), «Bio» (Μητροπολίτου Ιωσήφ 6), «Β»- Βυζαντινό Μουσείο (Γ’ Σεπτεμβρίου 2), «Calendari» (Οπλοποιού 1 & Κατούνη, Λαδάδικα), «Ζύθος Ντορέ» (Τσιρογιάννη 7, Λευκός Πύργος), «Ζύθος» στα Λαδάδικα (Κατούνη 5), «Meat me» (Ερμού 24-26, Στοά Μοδιάνο), «Μόλυβος» (Ίωνος Δραγούμη 31 & Καπποδιστρίου), «Πανελλήνιον» (Σαλαμίνος 4, απέναντι από το ξενοδοχείο Mediterranean), «YaMas» (Λ. Νίκης 15). ΥΠΟΛΟΙΠΗ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ COOK SHOP / Αγρίνιο (Πλατεία Σουλίου), Βόλος (Ερμού & Σκεδεράνη), Ιωάννινα (Hondos) (28ης Οκτωβρίου 39), Κατερίνη (Τσιμισκή 6), Κεφαλλονιά (Σιτεμπόρων 77, Αργοστόλι), Κοζάνη (Μεγ. Αλεξάνδρου 13), Κως (Πλ. Κονίτσης/Ζερβάνου), Κόρινθος (Κύπρου 65), Λαμία (Χατζοπούλου 9), Λάρισα (4ο χλμ. Λ. Κων/νου Καραμανλή), Λειβαδιά (Μπουφίδου 24), Μύκονος (Αργύραινα Μυκόνου), Μυτιλήνη (Ερμού 35), Ναύπλιο (Άργους 29), Ξάνθη (Βενιζέλου 100Α), Πάρος (Περιφερειακός Παροικιάς), Πάτρα (Kολοκοτρώνη 19-23), Πρέβεζα (Μπιζανίου 7), Ρόδος (25ης Μαρτίου 22), Σέρρες (Χατζηιακώβου 2), Σύρος (Χίου 11), Τρίκαλα (Γαριβάλδη 16), Τήνος (Τριών Ιεραρχών 13), Φλώρινα (Ταγμ. Φουλεδάκη 44), Χαλκίδα (Κριεζώτου 20), Χανιά (Σκαλίδη 70), Χίος (Φιλίππου Αργέντη 6). ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ ΑΒ CITY / Πάτρα (Ναυαρίνου & Παπαφλέσσα), Χαλκίδα (Νεοφύτου και Κοτοπούλη).

Μηνιαία δωρεάν εφημερίδα για την ελληνική κουζίνα που εκδίδεται και διευθύνεται από την iCookGreek ΕΠΕ. Διεύθυνση σύνταξης Αθανασίου Κωνσταντίνα athanasiou@icookgreek.com Τσαμουρά Χριστίνα tsamoura@icookgreek.com Συντακτική ομάδα Γεωργαντοπούλου Σύσσυ Καστάνη Κάλλια Κοσμάς Πάνος Λαζάρου Λευτέρης Λαφαζάνη Νικόλ nlafazani@gmail.com Λιοναράκη Μυρσίνη Μακρυωνίτου Νικολέτα Παππή Βάσω pappi@icookgreek.com Πιέρρου Ντάνυ Τζίτζη Άρτεμις Χατζημιχαήλ Στέλλα Φαλλιέρος Δημήτρης Φουντούλης Ηλίας Ειδικοί συνεργάτες Μαïντανοί Μακρυωνίτου Νικολέτα (κρασί) nikoletamak@yahoo.gr Τσιούνης Γιάννης (ταινίες, μουσική) Φωτογράφοι Δρακόπουλος Γιώργος Καραηλίας Γιώργος Κωστάκης Σταύρος Λαφαζάνη Βίκη Λεπίδας Γιάννης Λάτσης Μιχάλης Άκης Ορφανίδης Food styling Αγάλλου Λίντα Brown Dawn Webb Tina Επιμέλεια-διόρθωση Γιαννόπουλος Νίκος, Κοσμάς Πάνος Συντονισμός Χειμωνάκη Γωγώ Client service Κλειώ Καμπούρη Creative direction Ξενάκης Γιάννης www.xyd.gr yannis.x@xyd.gr Υπεύθυνος λογιστηρίου Ζαμάνης Διονύσης Τηλ: 210 6202894 Fax: 210 6202895 zamanis_d@hol.gr Εκτύπωση-Βιβλιοδεσία Εκτυπωτική Αττικής

47