. บางรกั 10 รกั .
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
ษ ศ เ � พ บ ั ฉบ ร หนงั สอื พม� ปาก
ÊืèอÊร้างÊรรคì นíาÊังคÁ ฉบับพิเศษ 10 ป ไอซีที 70 ป ศิลปากร ฉบับเดือน ตุลาคม 2556
2
ช่างท�ากุญแจ
4
แรงงานพลัดถิ่น
5
ท่าเรือสี่พระยา
6
บางรัก ในวันที่ ไม่รักกัน
7
การเดินทางของกาลเวลา
8
เครื่องเงินระดับประเทศ
9
จากเรือข้ามฟาก สู่เรือน�าเที่ยว
10
วินมอ’ไซค์ ผู้ยิ่งใหญ่ ของชาวบางรัก
11
พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น
12
เสียงไวโอลินครั้งสุดท้าย
13
เฮียเอก นิวเฮงกี่
14
ลุงพลอย ขวัญใจมหาชนบางรัก
15
ฮั่งไต๋ โอสถ
รัก
“บางรักทีค่ ณ ุ หลงรัก ย่านเก่า ทีร่ งุ่ เรืองมาตัง้ แต่อดีตจนถึง ปัจจุบนั ผสมผสานกลิน่ อาย ของวัฒนธรรมไทยและต่าง ชาติอย่างลงตัว”
บาง
หลงรัก
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
หลงรัก.. บางรัก
ร หนงั สอื พม� ปาก
2
. บางรกั 10 รกั .
ฉบับพ�เศษ
‘ไข’
ช่างท�ำกุญแจเงินล้าน!
ครื ด ครื ด ครื ด ...สองมื อ ของชายวั ย กลางคนง่ ว นอยู่ กั บ การตะไบเหล็ ก ชิ น้ เล็ ก ๆ ท่ า มกลางกองเครื่ อ งไม้ เครื่ อ งมื อ หลายสิ บ ชิ น้ ในร้ านรถเข็ น เล็ก ๆ สภาพเก่ า โทรม ที่ ตัง้ อยู่ข้ า งโรบิ น สัน บางรั ก ผู้ คนเดิ น ขวั ก ไขว่ ผ่ า นหน้ าชายคนดั ง กล่า วไปอย่า งไม่ส นใจ หลายคนเร่ ง รี บ ตรง ดิ่ ง ขึ น้ รถไฟฟ้ า แต่ ก็ มี บ างคนเลื อ กที่ จ ะ หยุ ด หน้ ารถเข็ น เล็ ก ๆ คัน นี ้ เพราะเขาไม่ สามารถเปิ ดประตูพ าตัว เข้ า ไปพัก ผ่ อ นใน ที่ อัน แสนสุข ได้ โดยปกติ ถ้ าไม่ มี เ หตุ ก ารณ์ ขั ด ข้ องกั บ การ “ไข” คงไม่ มี ใ ครสนใจร้ านท� ำ กุ ญ แจ เท่ า ใดนัก แต่ ทั น ที ที่ กุ ญ แจออกอาการอิ ด ออด เกเร คงต้ อ งพาไปรั ก ษากั บ ช่ า งท� ำ กุ ญ แจ ทัน ที !
สหรั ฐ อเมริ ก าที่ ตัง้ อยู่ใ นประเทศไทย และ การท� ำ กุญ แจรถไฟ เจ้ า ของร้ านรถเข็ น เล็ ก ๆ ค่ อ ยๆ เติ บ โต ในวงการช่ า งท� ำ กุญ แจ ก่ อ นจะค่ อ ยเป็ นที่ รู้ จั ก มากขึ น้ จากการบอกเล่ า ปากต่ อ ปาก ต่ อ มาโรงเเรมโอเรี ยนเต็ ล ได้ ติ ด ต่ อ มาที่ บ้ านขอให้ ช่ ว ยเปิ ดกระเป๋ าเดิ น ทางของผู้ เข้ าพั ก ต่ า งชาติ ที่ ท� ำ กุ ญ แจหาย เขาและ พี่ ชายเป็ นคนไปจัดการแก้ ไขและท� ำกุญแจ ดอกใหม่ ใ ห้ นั บ แต่ นั น้ ครอบครั วนี ก้ ็ ไ ด้ รั บความ ไว้ ว างใจจากโรงแรมชัน้ น� ำ ของประเทศให้ ซ่ อ มเเซมเเละท� ำ กุ ญ เเจกระเป๋ าเดิ น ทาง เเก่ ผ้ ูม าเยื อ นประเทศไทยที่ ม าพัก โรงแรม แห่ ง นี อ้ ย่ า งต่ อ เนื่ อ ง จากร้ านเล็ ก ๆ ก็ ไ ด้ กลายเป็ น หนทางที่ ชัก น� ำ ให้ พี่ ช ายคนรองเข้ า สู่ธุ ร กิ จ บริ ษั ท รั บ ซ่ อ มกระเป๋ าเดิ น ทาง ส่ ว นพี่ ช าย ฝึ กท�ำ กุ ญ แจ ค น โ ต ก็ ข ยั บ ข ย า ย ไ ป เ ปิ ด บ ริ ษั ท ผ ลิ ต สุช าติ ฉั ต รเเก้ ว วรวงศ์ หรื อ “ลุง ชาติ ” ลูก กุญ แจส� ำ หรั บ ส� ำ นัก งาน ช่ า งท� ำ กุญ แจ วัย 53 ปี เล่ า ให้ ฟั ง ว่ า ร้ าน เเม้ จะเป็ นคนละเเนว เเต่ จุ ด เล็ ก ๆ แห่ ง นี ้ ได้ รั บ สื บ ทอดกิ จ การต่ อ จาก เริ่ ม ต้ น ทัง้ หมดล้ ว นมาจาก “กุญ เเจ” รุ่ น พ่ อ และตัง้ อยู่ที่ นี่ ม ากว่ า 60 ปี แม้ ร ถเข็ น คัน เล็ ก ๆ จะดูเ ก่ า โทรมไปสัก ลงมื อ “ไข” นิ ด ทว่ า กลับ สร้ างรายได้ ร่ ว ม 5 แสนบาท เเม้ วัน นี บ้ างรั ก จะเเตกต่ า งกั บ วัน วาน ต่ อ เดื อ น!!! มากเช่ น ไร ร้ านลุง ชาติ ก็ ยัง คงปั ก หลัก อยู่ที่ “ผมท� ำ กุญ แจตัง้ แต่อ ายุเ พี ย ง 8-9 ขวบ เดิ ม เพราะความต้ อ งการของพ่ อ กับ เเม่ ที่ เพราะเป็ นกิ จ การของครอบครั ว ทุ ก วั น อ ย า ก จ ะ รั ก ษ า ร้ า น เ อ า ไ ว้ เ ป็ น เ ส มื อ น หลัง เลิ ก เรี ย นผมต้ อ งกลับ บ้ า นมาช่ ว ยกั ด รากเหง้ า ของครอบครั ว ลูก กุญ แจ ไม่ค่อ ยได้ ไ ปวิ่งเล่นที่ ไ หนเหมื อ น ทว่าลุงชาติไม่ได้ หยุดตัวเองที่ การ เด็ ก คนอื่ น ๆ” ลุง ชาติ เล่า ถึ ง ที่ ม าของความ เป็ นช่ า งท� ำ กุญ เเจเเบบเดิ ม เท่ า นัน้ เเต่ เ ขา เป็ นสุด ยอดช่ า งท� ำ กุญ แจ เป็ น “ช่ า งท� ำ กุ ญ เเจรถเเบบรี โ มตให้ เเก่ เดิ ม ที พ่ อ ของเขาเดิ น ทางมาจาก ศูน ย์ ร ถน� ำ เข้ า ” ประเทศจี น เพื่ อ ท� ำ การค้ า แต่ ด้ ว ยนิ สัย รั ก น่ า แปลกใจว่ า เหตุใ ดร้ านรถเข็ น เล็ ก ๆ การประดิ ษ ฐ์ และสัง เกตเห็ น ว่ า เมื อ งไทย ที่ ดู อ ย่ า งไรก็ แ สนธรรมดา ถึ ง ได้ รั บ ความ ไม่ ค่อ ยมี ช่ า งท� ำ กุญ แจ จึง ถื อ โอกาสเรี ย นรู้ ไว้ วางใจจากศูนย์ รถยนต์ ที่มักมี ช่างประจ�ำ ฝึ กฝน และลงมื อ เริ่ มต้ นอาชี พ ใหม่ นั บ อยู่แ ล้ ว ให้ ท� ำ กุญ แจรถราคาแพงๆ ด้ ว ย ตัง้ แต่ บัด นัน้ ลุง ชาติ เ ล่ า ว่ า เดิ ม ตนเริ่ ม ต้ น ท� ำ กุญ เเจ และเมื่ อ ถึง จุด หนึ่ง ช่างรุ่ นพี่ ที่ ส นิ ทสนม รถญี่ ปุ่ น ก่ อ นจะเกิ ด การเปลี่ ย นเเปลงครั ง้ กั น อิ่ ม ตั ว ก็ ไ ด้ โอนกิ จการบรรดางาน ส� ำ คัญ โดยเมื่ อ 10 กว่ า ปี ที่ เ เล้ ว คนหัน มา กุญ แจให้ พ่ อ ของลุง ชาติ ทัง้ การท� ำ กุญ แจ ประกอบอาชี พ ช่ า งท� ำ กุ ญ เเจมากขึ น้ ด้ ว ย ให้ กั บ องค์ ก รรั ก ษาความปลอดภั ย ของ หลายปั จจัย เช่น การน� ำ เข้ า เครื่ องจักรจาก
ประเทศจี น มาในราคาถูก ระบบล็ อ กของ รถญี่ ปุ่ นที่ ง่ า ยต่อ การศึก ษา เเละที่ ส� ำ คัญ ค่ า ตอบเเทนดี 300-400 บาทต่ อ คั น ท� ำ ให้ มี คู่เ เข่ ง เยอะขึน้ จึ ง ต้ อ งเริ่ ม ฉี ก หนี คู่ แข่ ง “ผมไม่ เ คยคิ ด จะสู้ กั บ คู่ เ เข่ ง ด้ วยการ ตั ด ราคาเเต่ ผ มทิ ง้ ห่ า งพวกเขาจากการ ย ก ร ะ ดั บ ตั ว เ อ ง ” ลุ ง ช า ติ เ อ่ ย อ ย่ า ง หนั ก เเน่ น เฉกเช่ น คนที่ ช อบมองไปข้ าง หน้ า เขาเริ่ ม หัน ไปศึ ก ษาระบบล็ อ กของรถ ยุ โ รป โดยกุ ญ เเจที่ รั บ ท� ำ มี 2 ลั ก ษณะ เเบบเเรกเป็ น เเมคคานิ ก ส์ หมายถึ ง กุ ญ เเจบ้ านหรื อ กุ ญ เเจส� ำ นั ก งานทั่ ว ไป ไม่ มี ค วามซั บ ซ้ อน ส่ ว นอี ก เเบบเป็ น อิ เ ล็ ก ทรอนิ ก ส์ หมายถึ ง กุ ญ เเจเเบบ รี โ มต มี ร ะบบภายในลูก กุญ เเจที่ ซับ ซ้ อ น เเละต้ องตั ง้ โปรเเกรมการท� ำ งาน ซึ่ ง กุญ เเจเเบบที่ ส องนี ไ้ ม่ รั บ ท� ำ หน้ า ร้ าน เเต่ จะติ ด ต่ อ กับ ลูก ค้ า โดยตรง ส่ ว นใหญ่ เ ป็ น ศูน ย์ ร ถน� ำ เข้ า (รถยุโ รป) “ผมได้ ลองซ่ อ มกุ ญ แจรถเบนซ์ คัน หนึ่ง เเต่ไ ม่ส ามารถซ่อ มได้ เจ้ า ของรถ ก็ ใ จดี พาไปหาช่ า งเยอรมัน ซึ่ง มาประจ� ำ การในไทยเพื่ อ ดู เ เลรถลี มู ซี น ให้ โรงเเรม โอเรี ย นเต็ ล ชื่ อ ว่ า มิ ส เตอร์ ค องโก้ ซึ่ง เขา อธิ บายว่ า กุ ญ เเจเเบบรี โมตของรถ ยุ โ รปเเต่ ล ะยี่ ห้ อ จ ะ มี โ ป ร เ เ ก ร ม ภายในลูก กุญ เเจ ที่ เ เตกต่ า งกัน จะ ต้ อ งตัง้ โปรเเกรม ในกุ ญ เเจให้ ตรง กั บ รถคัน นั น้ ๆ จึ ง จะสามารถใช้ งานได้ ” ลุง ชาติ เ ล่ า ถึ ง คี ย์ แ มนที่ เ ปิ ดประตูค วามรู้ ใหม่ ๆ ให้ เ ขา นับ จากนัน้ ลุง ชาติ ก็ ช่ ว ยงานมิ ส เตอร์ คองโก้ อ ยู่พัก หนึ่ ง เพื่ อ เรี ย นรู้ เทคนิ ค เพิ่ ม เติ ม ก่ อ นจะหั น มาจั บ งานอย่ า งเต็ ม ตั ว โดยเฉพาะรถจากค่า ยเยอรมัน เช่น เบนซ์ บี เ อ็ ม ดับ เบิ ล ยู ออดี ้ โฟร์ ค สวาเกน มิ นิ คูเ ปอร์ เเละ ปอร์ เ ช่ เป็ นต้ น งานของลุ ง ชาติ มี ร าคาสู ง เมื่ อ เที ย บ กั บ ช่ า งคนอื่ น ๆ เพราะเป็ นงานคุ ณ ภาพ ทัง้ ในเเง่ วัส ดุท่ี ใ ช้ เเละความสวยงามเชิ ง ศิ ลปะ อี กทัง้ ไม่ใ ช่เ เค่อาศัยความละเอี ยด
อินทร์แก้ว โอภานุเคราะห์กุล อุบลวรรณ ทองศรีโชติ
ประณี ต ในการท� ำ เท่ า นั น้ เเต่ ยั ง ต้ องมี ความรู้ ด้ านโปรเเกรมของระบบภายใน ยิ่ ง เมื่ อ บวกกั บ ค่ า วั ส ดุ ที่ ล งทุ น บิ น ไปซื อ้ เองถึ ง เเหล่ ง ผลิ ต ทั ง้ เยอรมั น อิ ต าลี สิ ง คโปร์ จี น ฮ่ อ งกง เเละญี่ ปุ่ น จึ ง ท� ำ ให้ ราคางานค่ อ นข้ างเเพง เเต่ ก ลุ่ ม ลู ก ค้ า ประจ� ำ จะเข้ า ใจเเละจ่า ยราคาเต็ม โดยไม่ ต่ อ รอง เพราะเชื่ อ มั่น ในฝี มื อ อย่ า งไรก็ ดี ใ นการท� ำ งานฝี มื อ ความ ผิ ด พลาดสามารถเกิ ด ขึน้ ได้ ลุง ชาติ ก็ เ คย ประสบปั ญหานั น้ แต่ เ ขาบอกว่ า เป็ น เรื่ อ งปกติ บางครั ง้ กุญเเจที่ เ ขาท� ำก็ เ อาไป ใช้ ง านไม่ ไ ด้ “เเต่ ห น้ าที่ ข องช่ า งเก่ ง คื อ หาจุ ด บกพร่ อ งให้ เ จอเเละเเก้ ไ ขให้ ไ ด้ ” ลุง ชาติ ย� ำ้ ในฐานะที่ เ ขามี ป ระสบการณ์ ใ นอาชี พ นี ม้ ากว่ า ครึ่ ง ศตวรรษ ทุก ๆ ครั ง้ ก่ อ นลงมื อ ท� ำ งาน ลุง ชาติ จ ะ พิ จ ารณางานชิ น้ นัน้ เพื่ อ จัด ล� ำ ดับ ความ คิ ด ใ ห้ เ ป็ น ขั ้น ต อ น เ มื่ อ เ กิ ด ปั ญ ห า เเละเเก้ ไขได้ จ ะท� ำ การจดบัน ทึ ก ลงสมุด รวมถึ ง รวบรวมภาพถ่ า ยอุ ป กรณ์ ต่ า งๆ เเละข่ า วเกี่ ย วกับ นวัต กรรมยานยนต์ จ าก หนั ง สื อ พิ ม พ์ เพื่ อ เอาไว้ ใช้ ประโยชน์ ใ น ครั ง้ ต่ อ ไป ปั จ จุ บัน ลุง ชาติ มี ร ายได้ ห ลัก เดื อ นละ ประมาณ 300,000-400,000 บาท จาก
“ผมไม่ เ คยคิ ด จะสู ้ กั บ คู ่ แ ข่ ง ด้ ว ยการตั ด ราคา แต่ ผ มทิ้ ง ห่ า ง พวกเขาจากการยกระดั บ ตั ว เอง” การท� ำ กุ ญ เเจรถเเบบรี โมต ส่ ว นงาน กุ ญ เเจทั่ว ไปท� ำ รายได้ อี ก กว่ า 100,000 บาท เปลื อ กภายนอกที่ ห้ ุม ร้ านธรรมดานี ไ้ ว้ ใครจะรู้ ว่ า เมื่ อ ไขเข้ าไปจะเต็ ม ไปด้ วย ความเชี่ ย วชาญ สมกับ คติ ข องลุง ชาติ ที่ ว่ า “ทุก ครั ง้ ที่ เ รี ย นรู้ อะไรก็ ต าม ต้ อ งเรี ย น รู้ ให้ จ ริ ง ” หลั ง คุ ย กั บ ลุ ง ชาติ เ สร็ จ เราได้ รั บ “กุญ แจ” ดอกใหม่ ก ลับ บ้ า น และคงได้ เวลาเริ่ ม “ไข” ประสบการณ์ ชี วิ ต ที่ ผ่ า นมาว่ า เราเป็ นใคร และก� ำ ลัง ท� ำ อะไร
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
หลงรัก.. บางรัก
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
ร หนงั สอื พม� ปาก
!
. บางรกั 10 รกั .
ฉบับพ�เศษ
3
ที่ ป รึ ก ษา
อาจารย์ อ ริ น เจี ย จัน ทร์ พ งษ์ อาจารย์ ณัฐ สรวงพร ทองเนื อ้ นวล ผศ.มัท นา เจริ ญ วงศ์
บทบรรณาธิการ
บรรณาธิ ก าร
กมลพร สุน ทรสี ม ะ
บรรณาธิ ก ารฝ่ ายศิ ล ป์ นนทิ ช า ศรี แ จ้ ง
หลงรั ก …บางรั ก การเดินทางจากวันวานสู่วันพรุ่งนี้ การเดินทางของวันเวลาบางครัง้ เชื่องช้ าในความรู้สกึ หากบางครัง้ ก็ วิ่งเร็ วจนต้ องรี บก้ าวตาม 7 ปี คื อ ระยะเวลาที่ ค ณะ เทคโนโลยี ส ารสนเทศและการ สื่ อ ส า ร ส า ข า นิ เ ท ศ ศ า ส ต ร์ มหาวิ ท ยาลัย ศิ ล ปากรเข้ ามาตัง้ หลักแหล่งที่บางรัก 10 ปี คือช่วงเวลาครบรอบการ ก่อตังคณะที ้ ่พยายามพัฒนาตัวเอง อย่างไม่หยุดยัง้ เเละ 7 x 10 ก็ เ ท่ากับ 70 ปี มหาวิทยาลัยศิลปากร มหาวิทยา ลัยเเห่งการสร้ างสรรค์ บางรัก..พื ้นที่ประวัตศิ าสตร์ ของ บางกอก เเหล่งรวมตัวของชุมชนที่ ผสมผสานวัฒนธรรม 3 ศาสนา พุทธ คริ สต์ เเละอิสลาม มานานหลาย ร้ อยปี อาคารอนุรักษ์ หลายเเห่งไม่ ว่าจะเป็ นโบสถ์อสั สัมชัญ สถานทูต ฝรั่ ง เศส ท� ำ เนี ย บเอกอัค รราชทูต
โปรตุเกส รวมถึงชุมชนบ้ า นเรื อน ต่ า งๆ บนถนนเจริ ญกรุ ง ถนน ลาดยางสายเเรกของเมืองไทย ล้ วน เล่าขานเรื่ องราวจากวันวาน ในอดี ต บางรั ก เป็ นเมื อ งท่ า ส�ำคัญ ด้ วยชัยภูมิที่ตงอยู ั ้ ่ริมเเม่น� ้ำ เจ้ าพระยา มีทา่ เรื อขนส่งสินค้ า โดย เฉพาะชาวจี นมักน� ำเรื อส�ำเภามา จอดเทียบท่า เเล้ วถ่ายสินค้ าเข้ าสู่ ตลาด เกิดเป็ นร้ านค้ า โรงเเรม เเละ บ้ านเรื อนของชาวต่างชาติที่เข้ ามา รับราชการในไทย กาลเวลาได้ หมุนผ่านหลายสิ่ง หลายอย่ า งเปลี่ ย นเเปลงไป เช่ น ตลาดบางรั ก สถานที่ จ่ า ยสิ น ค้ า ของชาวต่ า งชาติ ก็ ก ลายเป็ น ห้ างสรรพสินค้ าโรบินสัน หรื อความ สวยงามของตึกเก่าต่างๆ ก็ร่วงโรย ไปตามกาลเวลา เพราะไม่ ไ ด้ รั บ การดูเเลเท่าที่ควร เเต่สิ่งหนึ่งที่ยังคงอยู่ คือหัวใจ
ของชาวบางรัก ผู้ร่วมเดินทางเเละ พัฒนาชุมชนให้ ไปสูว่ นั พรุ่งนี ้ ตัว ตนคนเล็ ก ๆ 13 เรื่ อ งราว คัด สรรที่ ช่ ว ยขับ เคลื่ อ นบางรั ก ให้ เดินทางไปข้ างหน้ า ฝี มือนักศึกษา คณะเทคโนโลยีสารสนเทศเเละการ สือ่ สาร สาขานิเทศศาสตร์ ผู้ย้ายเข้ า มาอยู่ในบ้ านบางรักแล้ วตกหลุมรัก ชุมชนเก่าเเก่เเห่งนี ้ เปิ ดประตูไขบ้ านบางรั กพร้ อม กัน เเล้ วจะพบวิถีชวี ติ ความคิด เเละ จิตวิญญาณ ที่เต้ นไปอย่างไม่มีวนั หยุดพัก วันแล้ ววันเล่า ณ ที่แห่งนี ้
กมลพร สุ น ทรสี ม ะ บรรณาธิ ก าร
พิ สู จ น์ อั ก ษร สุธ ารา รั ก ษา
กองบรรณาธิ ก าร
นฤภร ตนเจริ ญ สุข นาฏศจี ศรี เ มื อ ง อิ น ทร์ แ ก้ ว โอภานุเ คราะห์ กุล อุบ ลวรรณ ทองศรี โ ชติ กมลพรรณ สุข ปาน ปณัฐ นัน ท์ ดวงจิ ต ระวิ ว รรณ วรรณึ ก กุล รุ่ ง ทิ ว า มัง กาละ ชยาพร รั ต นโชติ นัน ท์ นิ ช า ค� ำ แหวน ณัฐ รดา โพธิ ร าช ธนกร สุว รรณรมย์ วรรณพรรณ หวัง ซะ ทรงวุฒิ กลางนุรั ก ษ์ ชี ว าพร โกศลสุวิ วัฒ น์ นัท ธมน กวี ศ รศัก ดิ์ พาทิ น ธิ ด า เจริ ญ สวัส ดิ์ สาวิ ต รี เดชบุญ สุว นัน ท์ อัศ วสื บ สกุล ธี ร ภัท ร์ เจนใจ ปณชัย อารี เ พิ่ ม พร พิ ม พ์ ช นก วิ ฑูร รั ต น์ ภัท รกัน ย์ เสวะกะ ธนภัท ร อี ส า ภูมิ พัฒ น์ พรมจัน ทร์ วัช ราภรณ์ เกษรจัน ทร์ อรพิ ม ล สุว รรณวาล คณะเทคโนโลยี ส ารสนเทศ และการสื่ อ สาร มหาวิ ท ยาลัย ศิ ล ปากร ชัน้ 8 อาคาร กสท.โทรคมนาคม จ� ำ กัด (มหาชน) ถนนเจริ ญ กรุ ง เเขวงสี่ พ ระยา เขตบางรั ก กทม. 10500 โทรสาร : 0-2233-4995-7 โทรศัพ ท์ : 0-2233-4995-7
ภาพ : Pantip.com
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
หลงรัก.. บางรัก
ร หนงั สอื พม� ปาก
4
. บางรกั 10 รกั .
ฉบับพ�เศษ
แรงงานพลั ด ถิ น ่ คนตัวเล็กที่ดิ้นรนในเมืองใหญ่ ว่ากันว่าไม่มีถนนสายใดในกรุ งเทพฯ ที่ ขาดแผงลอยขายอาหารข้ างทาง ยิ่งไปกว่านัน้ ผู้คนยังสามารถดื่มกิ นได้ ตลอด 24 ชัว่ โมงด้ วยซ� ้ำ จนมีการเปรี ยบเปรยว่า “บางกอก เป็ น มหานครที่ไม่เคยหลับใหล” ที่ บ างรั ก ก็ เ ป็ นย่ า นหนึ่ ง ที่ มี ผ้ ู คนหลาย ชาติ ห ลายภาษาผลั ด เปลี่ ย นหมุ น เวี ย น มาเยี่ ย มเยื อ นไม่ เ คยขาด เพราะเป็ น ศูน ย์ ก ลางธุร กิ จ การค้ า และบริ ก ารใจกลาง กรุงเทพมหานคร นอกจากจะมี ผ้ ู แวะเวี ย นมาท่ อ งเที่ ย ว หาความส� ำ ราญแล้ ว ในอี ก ด้ านหนึ่งก็ เป็ น แหล่งแสวงหาโอกาสความเจริ ญในชีวิตและ หน้ าที่การงานด้ วยเช่นกัน เสียงต่อราคาของนักช้ อปกับแม่ค้าสาวเล็ก สาวใหญ่มีให้ ได้ ยินไม่ขาดสาย เมื่ อ เงิ น ตราเปลี่ ย นมื อ แม่ บ้ านหิ ว้ ถุ ง ผลไม้ กลับไป ทิ ้งภาพเบื ้องหลังเป็ นแม่ค้าวัย ใส ที่ยงั คงร้ องเรี ยกลูกค้ าด้ วยเสียงภาษาไทย ชัดถ้ อยชัดค�ำ “เงาะสวยๆ โลละสามสิบ” เมื่อชีวติ ต้ องพลัดถิ่น “เราจากบ้ านมาไกล” แม่ค้าสาววัย 22 ปี เอ่ยบอกเรา ตอนก�ำลังหยิบผลไม้ ใส่ถงุ ส่งให้ อาซิ ้มที่ยืนรออยูข่ ้ างๆ ครัง้ หนึ่งเธอก็เหมือนวัยรุ่ นทัว่ ไปที่ใช้ ชีวิต อย่างสนุกสนาน มีเงินเที่ยว มีเงินกินมีเงินใช้ อย่างฟุ่ มเฟื อย เพื่อนฝูงห้ อมล้ อม ผ่านไปแบบ นี ้วันแล้ ววันเล่า จนกระทัง่ วัยผู้ใหญ่เดินเข้ ามาเอ่ยเตือนสติ
ให้ มีความคิดอยากแบ่งเบาภาระพ่อแม่ “เราเป็ นลูกสาวคนโตของบ้ าน ก็เลยต้ อง ออกหางานท�ำส่งเงินให้ น้องอีก 2 คน ได้ มี โอกาสเรี ย นหนัง สื อ ” เธอตอบด้ ว ยแววตา ครุ่ นคิดอะไรในใจ ราวกับว่ามีใครไปสะกิ ด ความทรงจ�ำของเธอเข้ า เมือ่ หญิงสาวเริ่มหางานท�ำ โชคกลับไม่เข้ า ข้ าง ทีบ่ ้ านเกิดของเธอนันหางานยากมาก ้ ด้ วย อัตราการจ้ างงานอันแสนต�ำ่ ค่าตอบแทนที่ให้ ก็ไม่ค้ มุ ค่ากับหยาดเหงื่อที่ลงแรงไป รายรับจึง ไม่พอกับรายจ่าย เธอและเพื่ อ นจึ ง ตัด สิ น ใจเดิ น ทางเข้ า กรุงเทพมหานคร เมืองหลวงของประเทศบ้ าน ใกล้ เรื อนเคียง ดินแดนที่เปรี ยบเหมือนสวรรค์ ในการขุดทอง “เราไม่ใช่คนไทย” เธอบอกตัวเองเมื่อต้ อง เดิ น ทางเข้ า มาท� ำ งานแบบผิ ด กฎหมาย มี เพียงหนังสือเดินทางท่องเที่ยวติดตัวมาเป็ น เพื่อนเท่านัน้ เพื่อให้ ประกอบอาชีพได้ เธอต้ องฝึ กภาษา ไทยจากเพื่ อ นชาวเวี ย ดนามที่ ม าอยู่ ก่ อ น ประมาณ 3-4 เดือน ด้ วยการอ่านออกเสียง ส�ำเนียงเวียดนามแต่เป็ นค�ำภาษาไทย แม้ วนั นี ้จะออกเสียงภาษาไทยได้ อย่างคล่องแคล่ว แต่เธอก็ยงั เขียนภาษาไทยไม่ได้ อยูด่ ี จากวั น นั น้ เวี ย นมาครบ 1 ปี กั บ ชี วิ ต พลัดถิ่น ท่ามกลางปั ญหาการประกอบอาชีพ ที่ไม่ค่อยราบรื่ นเท่าใดนัก แม้ จะมีรายได้ ต่อ เดือนตกประมาณ 6,000 บาท แต่รายจ่ายอัน ตามมาเป็ นกระบุงท�ำให้ ไม่สมหวังอย่างที่คดิ “เราต้ องจ่ า ยค่ า รถเข็ น ให้ เจ้ าหน้ าที่
ทางการของเขตเดือนละ 1,000 บาท และ เสียเงินให้ เจ้ าหน้ าที่ทางการอื่นๆ อีกหลาย แห่ง คราวละ 500 บาท เขาจะส่งคนนอก เครื่ องแบบมารั บเงิน” เธอบอกพร้ อมกับท�ำ สัญญาณมือขยุกขยิกให้ ดู เมื่ อ บวกลบคู ณ หารแล้ ว คิ ด เป็ นเงิ น ประมาณเดือนละ 2,000 บาท ที่เธอต้ องจ่าย เป็ นใบเบิกทางให้ เธอท�ำงานในประเทศไทย ได้ อย่างสงบ แต่ถ้าหากวันใดมีเจ้ าหน้ าที่จาก ทางการที่ไม่ค้ นุ เคยเข้ ามาสร้ างปั ญหา “เจ้ า นาย” จะเป็ นคนจัดการทุกอย่าง รวมไปถึงหา ที่พกั ให้ เธออาศัยด้ วย เธออยากกลับไปอยูบ่ ้ านไหม? “อยู่เมืองไทยก็สบายดี อาหารการกิ นก็ เยอะ แม้ จะต้ องจ่ายแต่เงินก็ดีกว่าอยู่ที่บ้าน เรายังอยากท�ำงานที่นี่ต่อไป” เธอตอบพร้ อม กับผงกหัวรับ มาไกลจากสุวรรณเขต อี ก หนึ่ ง ผู้ แสวงหาความมั่ น คงในชี วิ ต แม่ค้าน� ้ำส้ มวัย 24 ปี เดินทางมาไกลจากเมือง
สุวรรณเขต ประเทศลาว หญิ ง สาวก้ า วเข้ า สู่แ ดนสยามผ่ า นการ ชักชวนของ “เจ้ านาย” ซึง่ เป็ นแรงงานชาวลาว ที่เคยท�ำงานในไทย ก่อนจะเก็บเงินสร้ างเนื ้อ สร้ างตัวกลายมาเป็ นนายจ้ าง ชักน�ำเพือ่ นบ้ าน เข้ ามา โดยชวนคนจากหมูบ่ ้ านละ 4-5 คน เข้ า มาทีละประมาณ 1 คันรถทัวร์ “เจ้ านายจะจัดการทุกอย่าง ตังแต่ ้ เตรี ยม หนังสือเดินทางเข้ าประเทศไทย จัดหางาน รวมไปถึ ง หาที่ พัก ให้ ด้ ว ย ซึ่ง หลัง จากขาย น� ้ำส้ มเสร็ จ จะต้ องน�ำเงินที่ได้ จากการขายไป ให้ เขา แล้ วเขาจะให้ ค่าตอบแทนวันละ 350 บาท” แม้ เงิน 350 บาท จะมากกว่าค่าแรงงาน ขัน้ ต�่ำในบ้ านเราอยู่นิดหน่อย แต่ในสายตา ของเธอนัน้ ถือเป็ นเงินจ�ำนวนมากเมื่อเทียบ กับ ค่ า จ้ า งในประเทศลาว ส่ ว นเรื่ อ งค่ า ใช้ จ่ายด้ านอื่นๆ เช่น จ่ายให้ เจ้ าหน้ าที่ทางการ และค่าเช่าที่ตงร้ ั ้ านรถเข็น “เจ้ านาย” เป็ นคน จัดการทังหมด ้ เธอบอกว่า ประเทศไทยนันมี ้ เศรษฐกิจที่ ดี อาหารการกินก็สมบูรณ์ จึงเป็ นจุดหมาย ปลายทางส�ำคัญที่แรงงานต่างด้ าวนันอยาก ้ จะเข้ ามาหางาน ซึ่งการข้ ามมาในบ้ านเราก็ ไม่ได้ ยุ่งยาก นี่จึงเป็ นอีกสาเหตุหนึ่งที่ท�ำให้ แรงงานต่างด้ าวชื่นชอบ “ผู้คนมันเยอะ มีการจับจ่ายซื ้อของเยอะ ยิ่งแหล่งชุมชนด้ วยแล้ ว ขายอะไรก็ขายได้ ยิ่ง ขายของกินยิ่งขายดี” หญิงสาวจากประเทศ เพื่อนบ้ านบอก ที่ บ างรั ก มี ทัง้ ส� ำ นัก งาน มี ทัง้ โรงแรม สถานที่ท่องเที่ยว มีคนหลายเชือ้ ชาติหลาย ภาษา เธอบอกว่ า ถ้ าได้ ตัง้ แผงท� ำ เลดี ๆ นักท่องเที่ยวฝรั่งมังค่า หนุ่มสาวชาวไทยใส่ เนคไทใส่กระโปรงท�ำงานห้ องแอร์ มากันเป็ น กลุม่ ๆ ไม่อดตายแน่ หรื ออย่างน้ อยๆ ก็พออยู่ พอกิน เก็บเล็กเก็บน้ อยได้ ชีวติ ของแรงงานพลัดถิ่น ยังคงผจญภัยอยู่ ในเมืองใหญ่ที่เต็มไปด้ วยการไหลเวียนของ เม็ดเงินที่ยกั ย้ ายถ่ายเทจากกระเป๋ าสูก่ ระเป๋ า ความเหนื่อยยากในการแสวงหาโอกาสในการ ด�ำเนินชีวติ ของคนตัวเล็กๆ แลกมากับการจ่าย ส่วยให้ ผ้ มู ีอ�ำนาจในเมืองใหญ่ สิ่งหล่อเลี ้ยง คือความฝั นและความหวัง ที่อยากให้ คนที่ บ้ านสุขสบาย แค่คนที่เรารักอิ่มท้ องก็พอใจ
กมลพรรณ สุขปาน ปณัฐนันท์ ดวงจิต
. บางรกั 10 รกั .
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
หลงรัก.. บางรัก
ร หนงั สอื พม� ปาก
“เราผ่ า นอะไรเหนื่ อ ยๆ มาทั้ ง วั น ทุ ก คนก็ อ ยากกลั บ ให้ ถึ ง บ้ า นเร็ ว ๆ ดั ง นั้ น จึ ง เลื อ กสร้ า งท่ า เรื อ นี้ ใ ห้ เ ป็ น ทางกลั บ บ้ า น เมื่ อ คนเข้ า มา ใช้ บ ริ ก ารแล้ ว รู ้ สึ ก สบายใจ และผ่ อ นคลาย”
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
ฉบับพ�เศษ
ท่ประตูาเรืบ้านชาวบางรั อสี่พระยา ก
5
ชยาพร รัตนโชติ นันท์นิชา ค�ำแหวน
“สี่พระยา
สีพ่ ระยา” เสียง ตะโกนของคน เก็บตัว๋ เรือด่วนเจ้ าพระยา ท่ามกลางเสียงผู้คน เสียงเครื่ องยนต์ สายน� ้ำถูกแหวกว่ายและลม เย็นที่มาปะทะหน้ าโดยพาหนะการเดินทาง บอกให้ เรารู้วา่ ได้ มาถึงที่หมายแล้ ว เจ้ าพระยาหล่อเลี ้ยงชาวกรุงเทพมหานคร มาเนิ่นนาน หลายชัว่ อายุคนรุ่นแล้ วรุ่นเล่า จะ มีสกั กี่ “ประตูบ้าน” ที่ใส่ใจผู้ใช้ บริ การในทุก รายละเอียด ดัง่ ท่าเรื อสี่พระยา ที่มีการตกแต่งภายใน อย่างเป็ นเอกลักษณ์ และในทุกสัดส่วนยัง แฝงไปด้ วยห้ วงค�ำนึกของความคิดไว้ มากมาย เพียงลดเวลาความเร่ งรี บ และค่อยๆ ซึมซับ บรรยากาศบ้ านๆ อันละมุนละไมของที่นี่ เราอาจค้ นพบบางสิ่งที่เราก�ำลังตามหา อยูก่ ็ได้ วนิ ช แก้ วแสงส่ า น วัย 53 ปี ผู้ ดู แ ล ท่ า เรื อ ด่ ว นสี่ พ ระยา และเจ้ าของกิ จ การ เรื อ น� ำ เที่ ย ว เล่ า ว่ า ก่ อ นจะมาท� ำ อาชี พ ที่ เ กี่ ย วข้ องกั บ สายน� ำ้ เคยท� ำ หน้ าที่ เ ป็ น ห น่ ว ย สื บ ส ว น พิ เ ศ ษ สั ง กั ด อ ง ค์ ก า ร สหประชาชาติ เคยท�ำงานขุดเจาะน� ้ำมัน และ เคยบริ การรถตู้ให้ เช่า แต่ สุ ด ท้ ายเขาก็ เ ลื อ กอาชี พ ที่ เ คี ย งคู่ เส้ นเลือดใหญ่ของประเทศ “เมือ่ ถึงเวลาเลิกงานหรือหลังเลิกเรียน เรา ผ่านอะไรเหนือ่ ยๆ มาทังวั ้ น ทุกคนก็อยากกลับ ให้ ถึงบ้ านเร็ วๆ ดังนัน้ จึงเลือกสร้ างท่าเรื อนี ้
ให้ เป็ นทางกลับบ้ าน เมื่อคนเข้ ามาใช้ บริ การ แล้ วรู้สกึ สบายใจและผ่อนคลาย” วนิชบอกเล่า ความตังใจแรกในการออกแบบท่ ้ าเรื อ ท่าเรือของวนิชไม่เหมือนทีอ่ นื่ ๆ ด้ วยมีการ จัดให้ คล้ ายมุมหนึ่งในบ้ านไม้ ทรงไทย วัสดุ ส่วนใหญ่ท�ำด้ วยไม้ ไม่วา่ ตู้ โต๊ ะ เก้ าอี ้ การ ปูพื ้น หรื อ ของเล็กๆ กระจุกกระจิก ก็ล้วนท�ำ ด้ วยไม้ หรือดินเผา แถมยังมีจกั รยานรุ่นเก่าให้ ดูเพื่อย้ อนร� ำลึกอีกหนึง่ คัน “เรียกว่าเป็ น แอนนิก มาจากค�ำว่า แอนทีค (Antique) + นิดหน่อย” วนิชหัวเราะเสียงดัง เมื่อเล่าถึงคอนเซปต์อนั แปลกแตกต่าง “ผมชอบสะสมของเก่าโบราณ จึงน�ำมา ตกแต่ง แบบโบราณนิ ด ๆ ให้ เ กิ ด ความต่า ง จากที่อื่น” จริ งอย่างที่วนิชว่า เพียงแค่ทางเดินเข้ าสู่ ท่าเรื อก็เรี ยงรายด้ วยต้ นไม้ ขนาบสองข้ างทาง ลมพัดโชยตลอดเวลา ให้ บรรยากาศแสนร่มรื่น ถัดเข้ ามาเป็ นศาลพระภูมิ ให้ ความรู้ สกึ ว่าที่ แห่งนีไ้ ม่ใช่ท่าเรื อ แต่คือบ้ านหลังหนึ่ง เมื่อ ก้ าวเข้ ามาในส่วนท่าเรื อ มีลกั ษณะเป็ นพื ้นไม้ ตกแต่งด้ วยของเก่าโบราณ เปิ ดเพลงถิ่นเหนือ คลอไปอย่างรื่นรมย์ ระหว่างนัง่ รอเรือเลยรู้สกึ เหมือนนัง่ อยู่ชานบ้ าน บ่อยครัง้ ก็คล้ อยตาม จนแทบจะหลับก็มี
แนวคิดหลักที่วนิชใช้ เป็ นหัวใจของการ ท�ำท่าเรื อและใช้ ในการด�ำรงชีวิต คือปรัชญา เศรษฐกิ จพอเพียง ตามแนวพระราชด�ำรั ส ของในหลวง “พยายามประยุก ต์ ท่ า เรื อ โดยการจัด ของตกแต่งต่างๆ ให้ สื่อถึงค�ำว่าพอเพียง เช่น มุมผักสวนครั วที่ปลูกเองกินเองได้ หรื อมุม บ่อปลา ท�ำจากเรื อเก่า ก็เป็ นสิง่ เล็กๆ น้ อยๆ ที่เราท�ำตาม” ใ น แ ต่ ล ะ มุ ม ถ้ า ม อ ง ดี ๆ จ ะ รู้ ว่ า มี ความหมายสอดแทรกอยู่ อย่างเช่นมุมหิ ้งพระ นอกจากจะมีพระพุทธรูปแล้ ว ยังมีไม้ กางเขน รู ปปั น้ พระเยซู และคัมภีร์อัลกุรอาน สื่อให้ เห็นว่าทุกศาสนาสอนให้ คนเป็ นคนดีเหมือน กัน ทุกคนเท่าเทียมกันไม่ว่าจะรวยหรื อจน หรื อนับถือศาสนาใด เป็ นต้ น ยิ่งคนต่างชาติ ที่ตา่ งศาสนาและวัฒนธรรมเข้ ามาเที่ยวเมือง ไทย ก็ยงั รู้สกึ เหมือนอยูบ่ ้ าน ด้ วยมิตรไมตรี ที่ คนไทยมอบให้ นอกจากนี ้ข้ าวของหลายชิ ้น เช่น กรอบรูป แผ่นโฆษณา หรื อแม้ แต่แผ่นฝ้า วนิชเป็ นคน ออกแบบและลงมือท�ำเอง แม้ วา่ จะไม่ได้ เรียน ด้ านการออกแบบมาเลย แต่ด้วยใจรั กและ รักใจคนอื่น จึงพยายามสร้ างสรรค์ท่าเรื อนี ้ ให้ แตกต่าง
โดยหวังเพียงว่าคนที่ใช้ บริ การท่าเรื อนี ้จะ มีรอยยิ ้ม และรอยยิ ้มนันก็ ้ อาจจะช่วยสังคม บ้ านเมืองให้ ดีขึ ้นบ้ าง “การที่ผมผ่านมาหลายอาชีพ ก็เหมือน ผ่ า นมาหลายโลก สุ ด ท้ ายโชคดี ที่ ค้ นพบ ตัวเอง” วนิชเหลียวมองบรรยากาศรอบข้ าง ด้ วยแววตาสุขใจ การท�ำธุรกิจท่าเรื อด่วนและเรื อน�ำเที่ยว สิง่ ส�ำคัญที่ต้องมีคือใจบริ การ “ผมยึ ด ความจริ ง ใจกับ ลูก ค้ า เป็ นหลัก นอกจากการพูดดีและให้ ข้อมูลที่เป็ นจริ งแล้ ว การพยายามตกแต่งท่าเรื อให้ มีบรรยากาศที่ ดี ก็เรี ยกได้ ว่าเป็ นการบริ การลูกค้ าอีกอย่าง เช่นกัน” ความสุขตอนนี ้? “ก็สุขที่ได้ เป็ นนายตัวเอง แต่ที่สุขมาก ที่สุดคือการได้ ดูแลคนอื่น ส่งเขาให้ ถึงบ้ าน อย่างปลอดภัย” วนิชเอ่ยด้ วยรอยยิ ้มกว้ าง 20 ปี ของท่าเรื อนี ้ คงเป็ นอายุที่บอกถึง ปริ มาณความสุขของวนิชได้ และเขายังไม่ หยุดยังที ้ ่จะพัฒนาท่าเรื อสี่พระยา แต่จะตกแต่งทีน่ ใี่ ห้ เป็ นประตูบ้านของชาว บางรักยิ่งขึ ้นไปเรื่ อยๆ ด้ วยความตังมั ้ น่ ว่า จะส่งผู้ใช้ บริการให้ ถงึ “บ้ าน” อย่างปลอดภัย
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
หลงรัก.. บางรัก
ร หนงั สอื พม� ปาก
6
. บางรกั 10 รกั .
ฉบับพ�เศษ
บางรักในวันที่เรา..(ไม่)รักกัน “เขตบางรั กจัดงานวาเลนไทน์ แจก ทะเบียนสมรสทองค�ำ 12 ฉบับ” ส�ำนัก ข่าวไทย “วาเลนไทน์คกึ คัก บางรักแน่น ตังเป ้ ้า คูร่ ักจดทะเบียนพันคู”่ วอยซ์ทีวี พาดหัวข่าวข้ างต้ นจะหมุนเวียนมา ทุ ก ค รั ้ง เ มื่ อ ถึ ง วั น ว า เ ล น ไ ท น์ 1 4 กุมภาพันธ์ วันที่ดอกกุหลาบ ตุ๊กตา หรื อ ของขวัญ รู ป หัว ใจ จะขายดี เ ป็ นพิ เ ศษ ตังแต่ ้ รุ่ งสางเพื่อมอบถึงมือคู่รักตังแต่ ้ ยงั ไม่เคารพธงชาติ ส่ว นคู่ไ หนถื อ ฤกษ์ แ ต่ง งานหรื อ จด ทะเบี ย นสมรสในวัน นี ้ พวกเขามี จุด หมายเดียวกัน...ที่นี่ “บางรัก” ชื่อนามอันเป็ นมงคล เปิ ด บ้ านต้ อนรับทุกสองหัวใจจากทุกสารทิศ ตังแต่ ้ คืนวันที่ 13 กุมภาพันธ์ ว่ากันว่าบางคูม่ ารอต่อคิวจดทะเบียน ตังแต่ ้ 5 ทุม่ !!! ยามรั กน�ำ้ ต้ มผักก็ว่าหวาน “ไปจดทะเบี ยนกันที่ เขตบางรั กกัน เถอะ” ภรรยาหมาดๆ เอ่ยปากขอสามี ว่า กันว่า ถ้ าจดทะเบียนทีบ่ างรัก ความรักจะ ยืนยาว ครองรักกันไปอีกนานเท่านาน กระแสการจดทะเบียนสมรสในวัน วาเลนไทน์ ณ เขตบางรัก เริ่ มสร้ างเป็ น พิธีกรรมใหญ่โตขึ ้นเรื่ อยๆ ในช่วง 10 ปี ที่ ผ่านมา เพราะนอกจากชื่อเขตที่ฟังดูเข้ า กับ บรรยากาศและเป็ นมงคลแล้ ว ยัง เป็ นการจับมือกันขนานใหญ่ของหน่วย งานต่างๆ เพื่อประชาสัมพันธ์องค์กร เช่น เมื่อเดือนกุมภาพันธ์ ปีนี ้ ส�ำนักงานเขต บางรักร่วมกับกสท.โทรคมนาคม จัดงาน “เคียงคู่ สู่ฝัน ในวันใหม่” ซึง่ มีบ่าวสาว จูงมือกันมาจดทะเบียนกว่า 190 คู่ แจก ของก�ำนัลกันอย่างมโหฬาร อาทิ ทะเบียน สมรสทองค�ำทุกชัว่ โมง รวม 11 ใบ บัตร รั บ ประทานอาหารจากโรงแรมในเขต บางรัก กรมธรรม์ประกันชีวิต บางปี (2555) ถึงขันแจกคอนโดก็ ้ มี มาแล้ ว!! แต่ก็ใช่ว่าวันธรรมดา ส�ำนักงานเขต บางรักจะไม่ได้ รับความนิยมในการเปิ ด ฉากชีวิตคูต่ ามกฎหมาย เจ้ าหน้ าที่เขตรายหนึง่ บอกมาว่า วัน อื่นๆ จะมีค่รู ักมาจดทะเบียนกันมากถึง
วันละ 30-40 คู่ นอกจากนี ้ยังมีค่ทู ่ีจด ทะเบียนสมรสกันที่ต่างประเทศมาก่อน กลับมาขอจดทะเบียนทีเ่ ขตบางรัก แต่ไม่ สามารถท�ำได้ เพราะเป็ นการจดทะเบียน ซ� ้ำซ้ อน เล่นเอาคู่รักจากแดนไกลเซ็งไป ตามๆ กัน ยามชังน�ำ้ ตาลยังว่ าขม แต่บางรั กก็ใช่ว่าจะมีแต่คู่รักมาจด ทะเบียนกันอย่างเดียว หลายคู่ก็มาที่นี่ เพื่อจดทะเบียนหย่า แถมบางคูก่ ็เคยมา จดทะเบียนสมรสกันที่นี่ด้วยซ� ้ำ!! ข้ อ มูล สถิ ติ จ ากส� ำ นัก งานปกครอง และทะเบียน ส�ำนักปลัดกรุงเทพมหานคร พบว่า ในปี 2556 ในจ�ำนวน 50 เขต เขต ที่ มี ก ารจดทะเบี ย นหย่ า มากที่สดุ คือ เขตสายไหม มีจ�ำนวน 409 คู่ รองลงมา คือเขตหนองจอก จ�ำนวน 365 คู่ ตามด้ วยเขต บางขุ น เที ย น และเขต บางเขน ส่วน “บางรัก” จดทะเบียนหย่า 235 คู่ แม้ เทียบกับเขตอื่นๆ อาจจะดูน้อยกว่า แต่ก็ใช่วา่ จะไม่มี หากทีน่ ี่ไม่ได้ มชี ื่อว่า “บางรัก” การจด ทะเบียนสมรสในวันวาเลนไทน์ของเขตนี ้ อาจกลายเป็ นเรื่ องธรรมดาเสียด้ วยซ� ้ำ “เป็ นเรื่องปกติ สังคมไทยไม่คอ่ ยชอบ เรื่ องเศร้ าๆ เท่าไหร่ ชื่อเขตเองก็พ้องกับ เรื่ อ งรั ก ๆ ใคร่ ๆ คนก็ เ ลยแห่ กัน มาจด ทะเบียน เห็นว่าชื่อดี เป็ นมงคล ทางเขต เองก็เห็นเป็ นเรื่ องดี เพราะสื่อมวลชนให้ ความสนใจ ก็เลยจัดเป็ นกิจกรรมขึ ้นมา” อ� ำนาจ ฤทธิ์ อิ่ม หัว หน้ า ฝ่ ายทะเบี ยน ส�ำนักงานเขตบางรัก แสดงทรรศนะ เขาบอกว่ า ทุก ๆ เทศกาลวัน แห่ ง ความรั ก ส� ำ นั ก งานเขตจะขอความ ร่ วมมือห้ างร้ านต่างๆ มาช่วยสนับสนุน โดยผู้อ�ำนวยการเขตก็เคยให้ นโยบายไว้ ว่า กิจกรรมที่จะท�ำควรส่งเสริ มใน 3 ด้ าน คือ สถาบันครอบครัว ประเพณีที่ดีงาม “และที่ส�ำคัญคือพะยี่ห้อเลยว่า ช่วง วาเลนไทน์ ใ ห้ มาจะทะเบี ย นที่ เ ขตนี ้ ชาวต่างชาติก็มาได้ ถ้ าไม่ได้ จดทะเบียน มาก่อน” อ�ำนาจ เล่า ส่วนเรื่ องความเชื่อที่วา่ ชื่อบางรักเป็ น
ชื่อมงคลนัน้ อ�ำนาจกลับมองว่าเป็ นเรื่ อง ปกติส�ำหรั บเขา เพราะบางครั ง้ ก็ไม่ได้ ช่วยให้ คน 2 คนไปกันได้ ตลอดรอดฝั่ ง “คู่ที่มาจดทะเบียนหย่าบางคู่ถึงขัน้ ตบตีกันก็มี ทัง้ ๆ ที่สองสามปี ก่อนเดิน จับมือกันมาจดทะเบียนสมรส ดังนัน้ เรื่ อ งชี วิ ต คู่จึ ง เป็ นเรื่ อ งของคนสองคน มากกว่า แต่ถ้ามาจดแล้ วสบายใจ เป็ น ความทรงจ�ำครัง้ หนึง่ ในชีวิต ทางเขตเอง ก็ไม่ขดั มาจากทัว่ ประเทศนัน่ แหละ บาง คูก่ ็ชกั ภาพโดยมีป้ายเขตเป็ นสักขีพยาน” หัวหน้ าฝ่ ายทะเบียนเขตบางรักให้ ข้อคิด หันไปดูเขตที่มีชื่อเป็ นคู่ตรงข้ ามกับ บางรักอย่างเขต “บางพลัด” เขตนี ้ไม่มสี อื่ ใดให้ ความสนใจน�ำเสนอข่าวในท�ำนอง
วรรณพรรณ หวังซะ ทรงวุฒิ กลางนุรักษ์ ชีวาพร โกศลสุวิวัฒน์
เรื่องชีวิตคู่จึงเป็นเรื่องของคนสองคนมากกว่า แต่ถา้ มาจดแล้วสบายใจ เป็นความทรงจ�ำครัง้ หนึง่ ในชีวิต ทางเขตเองก็ ไม่ขัด ว่ า ผู้ คนนิ ย มไปจดทะเบี ย นหย่ า ที่ นี่ เพราะชื่อพ้ องกับค�ำว่า “พลัดพราก” ที่ส�ำคัญเขตบางพลัด ก็ไม่ได้ เป็ นเขต ที่มีการจดทะเบียนหย่ามากที่สดุ ฉะนันชื ้ ่อจึงไม่เกี่ยว! อ�ำนาจเล่าเสริมว่า แต่ละคูท่ มี่ าขอจด ทะเบียนหย่า ตนหรือนายทะเบียนทีจ่ ะลง นามในเอกสาร และเป็ นสักขีพยานจะ ถามก่อนว่า “แน่ใจหรื อไม่” “ไตร่ ตรอง มารอบคอบแล้ วหรื อเปล่า” “ให้ คิดถึง ครอบครัวนะ” เขาบอกอีกว่า บางคู่ต้องช่วยกันพูด จนยอมคืนดีขอโทษขอโพยทังน� ้ ้ำตากลับ ไป ถ้ าดึงดันที่จะหย่า เขตก็จะจัดการให้ แต่จ ะกลับมารั กกันอี กก็ ต้ องรอให้ เ กิ น 310 วัน ตามข้ อก�ำหนดของกฎหมาย ถึงบางรัก ก็อาจรักร้ าง แม้ บางพลัด อาจมิพลัดพราก ชื่อในการประกอบพิธีมงคล ไม่วา่ จะ เป็ นสถานทีห่ รือเทศกาล อาจเป็ นเพียงแค่ องค์ประกอบหนึง่ ของการเริ่ มต้ นชีวิตคู่ แต่ที่ส�ำคัญกว่านันคื ้ อความเข้ าใจซึง่ กันและกัน และความอดทนอดกลัน้ อัน จะเป็ นสิ่งที่ประคับประคองวันชื่นคืนสุข ให้ ยืนยาวจนถึงปลายทาง
เมื่อรักก็จด รักหมดก็หย่า - สถิติการจดทะเบียนสมรสในวันวาเลนไทน์ (จ�ำนวนทังสิ ้ ้น 50 เขต) ปี 2556 จ�ำนวน 2,184 คู่ - 5 อันดับเขตที่มีการจดทะเบียนสมรสมากสุด ได้ แก่ 1.เขตบางรัก 548 คู่ 2.เขตบางซื่อ 114 คู่ 3.เขตสายไหม 63 คู่ 4.เขตจอมทอง 61 คู่ และ 5.เขต ลาดกระบัง 60 คู่ - เขตสาทร ครองต�ำแหน่งจดทะเบียนน้ อยที่สดุ คือ 9 คู่ - ในวันเดียวกันมีคสู่ มรสเดินทางมาจดทะเบียน หย่า ทังหมดจ� ้ ำนวน 8,405 คู่ - 4 อันดับเขตที่มีการจดทะเบียนหย่ามากสุด ได้ แก่ 1.เขตสายไหม 409 คู่ 2.เขตหนองจอก จ�ำนวน 365 คู่ 3.เขตบางขุนเทียน จ�ำนวน 348 คู่ 4.เขต บางเขน จ�ำนวน 345 คู่
. บางรกั 10 รกั .
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
หลงรัก.. บางรัก
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
ฉบับพ�เศษ
7
ร หนงั สอื พม� ปาก
พิมพ์ชนก วิฑูรรัตน์ ภัทรกันย์ เสวะกะ
การเดิท่ามกลางความเชื นทางของกาลเวลา ่อและเทคโนโลยี
ในขณะที่ ค นส่ วนใหญ่ ตื่ น เต้ น ทั น ที เ มื่ อแอปเปิ ล (Apple Inc.) ประกาศเปิ ดตัวไอโฟนรุ่ นใหม่ หรื อ ซั ม ซุ ง (Samsung) ผลิ ต แท็บ เล็ ต ดีๆ ออกมาท้ าชนพร้ อม ฟั งก์ ชันที่หลากหลาย หรื อแอพพลิเคชั่นหน้ าใหม่ ที่พา กันเดินพาเหรด มาท�ำให้ ผ้ ูบริโภคติด กันงอมแงม ก็ ล้ ว น เ ป็ น ค ว า ม ก้ า ว ล� ้ำ ข อ ง วิ ท ยาศาสตร์ และเทคโนโลยี ใน ศตวรรษที่ 21 ทัง้ สิน้ แต่ ส่ ิงหนึ่งที่ไม่ เคยจางหายไป แม้ เทคโนโลยีจะก้ าวไกลแค่ ไหนก็ตาม นั่นคือ...ความเชื่อที่ต้องใช้ หัวใจ สัมผัส เรามาเยื อ นวั ด พระศรี ม หาอุ ม า เทวี หรื อ วั ด แขก อี ก ครั ้ง เพื่ อ ขอ พรบางประการ แม้ ว่ า จะเลื อ กใช้ เทคโนโลยีการเดินทางที่ก้าวล�ำ้ อย่ าง รถไฟฟ้ า แต่ ก ระนั น้ เลยความเชื่ อ ในสิ่ ง ศั ก ดิ์ สิ ท ธิ์ ก็ ยั ง ไม่ หายไปจาก ชาวไทย “เราศรั ทธานะ” เสี ยงผู้ มาเยือน คนหนึ่งเอ่ ยบอก “มั น ได้ ค วามสบายใจนะ” ผู้ ม า เยือนอีกคนเอ่ ยตาม บนถนนสายการค้ าที่พลุกพล่ าน ที่ สุ ด แห่ ง หนึ่ ง ในกรุ ง เทพมหานคร
วั ด แ ข ก เ ป็ น วั ด ที่ โ ด ด เ ด่ น ใ น ง า น สถาปั ตยกรรมราวกั บ สรวงสวรรค์ ขั ด กั บ ความครึ ก โครมและขั ด แย้ ง จากตึ ก สมัยใหม่ โดยรอบ เสี ย งสวดของพราหมณ์ และเสี ย ง กระดิ่งดังขึน้ เป็ นระยะๆ จากการประกอบ พิธีกรรมในวัด ควันธูปสีขาวลอยอบอวล ไปทั่วบริ เวณนั น้ รู ปปั ้นทวยเทพต่ างๆ เป็ นศิลปะของอินเดียตอนใต้ (ทมิฬนาดู) ในขณะที่บานประตูแกะสลักปูนปั ้นเป็ น รู ปเทพต่ างๆ “มั น น่ าลุ่ มหลงนะ เวลาเราดู ร้ ู สึ ก เหมือนถูกดึงเข้ าไปในอะไรบางอย่ าง ไม่ สามารถละสายตาได้ เป็ นความสวยงาม ที่หาไม่ ได้ จากที่ไหน” ผู้มาเยือนคนหนึ่ง ถ่ ายรู ปสถาปั ตยกรรมอย่ างสนอกสนใจ หลังจากนัน้ เธอก็แชร์ ลงเฟซบุ๊ก และ อินสตาแกรม ซึ่งจะว่ าไปแล้ วพฤติกรรม นี ้ ก็ไม่ ได้ ต่างจากคนอื่นทั่วไปที่แทบจะ อัพโซเชียลเน็ตเวิร์กแบบตลอดเวลา ฉัน ท�ำอะไร ที่ไหน อย่ างไร เพื่อนๆ ของเรา ย่ อมรู้ หมด จนเป็ นภาพชินตาเสี ยแล้ ว ที่เราจะ เห็นคนที่มากราบไหว้ ด้วยความศรั ทธา หรื อขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์ในวัดแขก ยืนถือ ไอแพดและกล้ องถ่ ายรู ปเพื่อเก็บภาพ น่ าแปลกใจ ที่ เราก้ าวหน้ าทาง วิ ท ยาศาสตร์ มาก จนขนาดเดิ น ทาง ขึน้ ยานอวกาศออก ไปนอกโลก ท�ำไมยัง ต้ อ งมานั่ งสั ก การะ ขอพรกั บ ทวยเทพ กันอีก? ส่ วนหนึ่งคงเป็ น เพราะแม้ โลกจะ ก้ า วไปไกลแค่ ไ หน สุ ด ท้ า ยแล้ ว คนเรา ก็ยังโหยหาที่พ่ งึ ทาง จิ ต ใจอยู่ ดี เพราะ เทคโนโลยี ไ ม่ อาจ ช่ วยปลอบประโลม ความเศร้ า หรื อ สร้ างความสงบให้ จิตใจเราได้ เพียงพอ อ า ชี พ ห นึ่ ง ที่ เกี่ ย วข้ อ งกั บ ความ ศรั ทธาก็คือ อาชีพ
ที่เ ขามองว่ า แปลก เขาไม่ เ คยเห็น กัน ถ่ ายเสร็ จก็เอาไปลงเว็บไซต์ ว่า วัดสวยยังไง มีพธิ ีแปลกๆ ของฮินดู คนอื่นมาอ่ านก็อยากมาที่วัดนี ต้ าม เขาบ้ าง” ป้าขายดอกไม้ เล่ าให้ ฟัง ซึ่ง แทบจะเห็นว่ าเทคโนโลยีกับชีวิตคน ยุคใหม่ ไม่ เคยห่ างกันไปไหน ถ้ าเป็ นอย่ างนัน้ วัยรุ่ นที่มาวัดเป็ น เพราะเหตุใด “อาจเป็ นเพราะสภาพแวดล้ อมที่ เปลี่ยนแปลงไป เดี๋ยวนีม้ ักจะพบแต่ ข่ าวที่ไม่ น่ายินดี อาจท�ำให้ คนหนุ่ ม สาวต้ อ งหั น หน้ าเข้ ามาพึ่ ง ศาสนา เพื่อให้ ยึดเหนี่ ยวจิตใจไม่ ให้ หลงไป ในทางที่ผิด
ขายดอกไม้ และเครื่ องไหว้ ต่างๆ ที่แทบ ตัง้ คู่ขนานไปกับวัดแขก เมื่อเราเดินเข้ าไปใกล้ จะพบดอกไม้ สีเหลือง แดง มะพร้ าว กล้ วย นม น�ำ้ มัน ธูปและเทียน ที่ต้องมีประจ�ำเหมือนกัน อยู่ทุกร้ าน “ป้ าขายดอกไม้ มานานกว่ า 13 ปี ความศรั ทธาของผู้ คน ประกอบกั บ ความศักดิ์สิทธิ์ของเทพองค์ ต่างๆ ท�ำให้ ผู้ คนเดิ น ทางมาเรื่ อยๆ ไม่ ขาดสาย” เสาวลั ก ษณ์ หนึ่ งในแม่ ค้ าร้ านดอกไม้ แสดงทรรศนะถึ ง ความเชื่ อ และความ ศรั ทธา เสาวลักษณ์ ยังเล่ าต่ อไปอีก ว่ า ทุกคนจะพบเจอสิ่งศักดิ์สทิ ธิ์ เดี๋ ย วนี้ มั ก จะพบแต่ ได้ ถ้ ามีความศรัทธาในตัวเอง มี สติ มีสมาธิ และจิตใจที่ตัง้ มั่น ข่ า วที่ ไ ม่ น ่ า ยิ น ดี แ ส ด ง ว่ า ก า ร เ ค า ร พ สิ่ ง อาจท� ำ ให้ ค นหนุ ่ ม สาว ศักดิ์สทิ ธิ์ไม่ ได้ จำ� กัดเพศหรือวัย “ไม่ ส่ วนใหญ่ คนที่มาก็เป็ น ต้ อ งหั น หน้ า เข้ า มาพึ่ ง ศาสนา ผู้ ป กครอง นั ก เรี ย นนั ก ศึ ก ษา เพื่ อ ให้ ยึ ด เหนี่ ย วจิ ต ใจ ที่ จ ะมาขอพรเรื่ องการเรี ย น กั บ พระพิ ฆ เนศวร เพราะว่ า ไม่ ใ ห้ ห ลงไปในทางที่ ผิ ด พระพิฆเนศวรเป็ นเทพเจ้ าแห่ ง ความรู้ เป็ นผู้มีปัญญาเป็ นเลิศ ปราดเปรื่ องในศิ ล ปวิ ท ยาทุ ก แขนง” ส่ วนเหตุผลนอกจากนีค้ งเป็ นการ ยิ่งในช่ วงใกล้ สอบ หรื อช่ วงสอบเข้ า เข้ าวัดเพื่อกราบไหว้ เทพที่ตนนับถือ มหาวิทยาลั ย จะยิ่งเห็นเด็กวัยเยาว์ มา เพื่ อให้ สบายใจ จิ ต ใจสงบขึ ้น พร้ อมพ่ อแม่ ขอพรพระพิฆเนศวรกันไม่ แตกต่ างไปตามเหตุผลของแต่ ละคน” ขาดสาย ท่ ามกลางกาลเวลาที่เทคโนโลยี ส่ ว น เ ท พ อี ก อ ง ค์ ที่ ไ ด้ รั บ ค ว า ม หมุนเข้ ามาอยู่กับชีวติ ความเชื่อและ นั บ ถื อ เช่ นกั น คื อ พระแม่ อุ ม า เพราะ ความศรั ท ธาที่เ ป็ นมิ ต รแท้ อ ยู่ ก่ อ น ว่ า พระองค์ เ ป็ นเทพแห่ ง ความรั ก และ แล้ ว ก็ยั ง ไม่ ไ ด้ ห ายไปไหน เพราะ ยั ง ทรงประทานพรด้ า นความสมบู ร ณ์ คนเราเต็ ม ไปด้ วยความต้ องการ ค ว า ม อิ่ ม เ อ ม ค ว า ม ผ า สุ ก ใ น ก า ร ส่ ว นลึ ก ที่โ หยหาธรรมชาติ โหยหา ครองเรื อน ครอบครั วที่เปี่ ยมสุข ตลอด ที่พกั พิงทางจิตใจ ยามที่ตนเหนื่อยล้ า จนการคุ้มครองผู้ศรัทธาให้ ปลอดภัยจาก อ่ อนแอ ผิดหวัง และท้ อถอย ภยันตรายทัง้ ปวง แ ละ ที่ ส� ำ คั ญโม งยาม ที่ เรา คนอยากมี ค วามรั ก หรื อ คนขอพร ต้ องการให้ ส่ ิงที่ปรารถนาเป็ นไปตาม ให้ ครอบครั ว ก็มักจะกราบไหว้ บูชาสิ่ง หวั ง เราก็ขอพรไว้ เพื่อความมั่ นใจ ศักดิ์สิทธิ์องค์ นี ้ ความสบายใจ หากวันหนึ่งมันไม่ ได้ แล้ วคนไหว้ สมั ยก่ อนกับสมั ยนี แ้ ตก เราจะได้ กล่ าวโบ้ ยไปให้ โชคชะตา ต่ างกันไหม? ...เมื่อชั่วครู่ ฉันอธิษฐานอยู่หนึ่ง “สิ่งที่แตกต่ างก็จะเป็ นพวกเทคโนโลยี อึดใจ ใหม่ ๆ ที่เขาน�ำเข้ ามา และเดี๋ยวนีว้ ัยรุ่ น “ขอให้ สอบวิ ช าพรุ่ งนี ้ผ่ านได้ จะเข้ าวัดกันมากกว่ าคนมีอายุ แต่ จะมา สาธุ” ยืนถือไอแพด ไอโฟนถ่ ายรู ปวัด พิธีกรรม
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
หลงรัก.. บางรัก
ร หนงั สอื พม� ปาก
8
. บางรกั 10 รกั .
ฉบับพ�เศษ
บางรัก..แหล่งส่งออก
เครื่องประดับเงินระดับประเทศ ใครมาเดินเล่นในย่านบางรั ก สิ่งหนึ่งที่ ล้ วนสังเกตพบก็คือ ที่นี่เต็มไปด้ วยร้ านสูท ร้ านเครื่ องประดับเงิน ร้ านเฟอร์ นิเจอร์ และ คนต่างชาติ ร้ านรวงเล่ า นี ม้ ี ป ระวั ติ ก ารก่ อ เริ่ ม มา นานหลายสิ บ ปี โดยเฉพาะอย่ า งยิ่ ง ร้ าน เครื่ องประดั บ เงิ น ต้ องย้ อนกลั บ ไปต้ น ก�ำเนิดเมื่อ 30 ปี ที่แล้ ว ที่ ย่ า นสี ล มจนถึ ง บางรั ก เป็ นแหล่ ง ส่ง ออกเครื่ อ งประดับ และอัญ มณี ที่ ส� ำ คัญ ของประเทศ .... บรรยากาศเงี ยบสงบริ มถนนเจริ ญกรุ ง ช่างแตกต่างกับปริ มาณรถยนต์ บนถนนไป เสียหน่อย ด้ วยยวดยานพาหนะหลากหลาย ยี่ห้อ หลากหลายรุ่ น ล้ วนใช้ ถนนเจริ ญกรุ ง เป็ นเส้ นทางผ่านไปยังจุดหมาย หากส� ำ หรั บ คนเดิ น การมาซื อ้ ของใน ร้ านค้ าย่านนี ้ล้ วนมีจดุ มุ่งหมายที่ส�ำคัญ คือ การเดินดูเครื่ องประดับ เ ช่ น เ ดี ย ว กั บ ลู ก ค้ า ช า ว ไ ท ย แ ล ะ ชาวต่างชาติ ในร้ าน “ไอ โอ จิวเวลรี่ ” หนึ่ง ในร้ านเครื่ อ งประดับ เงิ น เก่ า แก่ อี ก ร้ านบน ถนนสายเก่าแห่งนี ้ มังคลา ตังอั ้ ศวเวช วัย 52 ปี พี่ชายของ เจ้ า ของร้ านที่ เ ข้ า มาช่ ว ยดูแ ลกิ จ การ ยิ ม้ ทักทายผู้มาเยือนอย่างเป็ นมิตร ร้ านแห่งนี ้ เปิ ดมานานกว่า 15 ปี แล้ ว ถือเป็ นธุรกิจของ ครอบครัว ที่ได้ น้องเขยของเขาคือ ดานุพงษ์ จันศิริ ศิษย์เก่าจากพาณิชยศาสตร์ และการ บัญชี มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้หลงรั ก เครื่ องเงิน เข้ ามาบุกเบิกร้ าน ประกอบกับ น้ องสาว มัลลิกา ตัง้ อัศวเวช จบทางด้ าน เคมีปฏิบตั ิ จึงน�ำเอาความรู้ มาประยุกต์ใช้ ร่ วมกัน เปิ ดเป็ นธุรกิจที่มีวี่แววท�ำเงินแห่งนี ้ ขึน้ มา แล้ วท�ำไมต้ องเปิ ดร้ านเครื่ องประดับเงิน ในย่านบางรั ก? “ช่วง 30 ปี ที่แล้ ว เครื่ องประดับเงินของ ไทยได้ รั บการยอมรั บจากตลาดต่ า ง ประเทศมาก คุณเล็ก นานา เจ้ าของที่ดิน เขาอยากให้ แถวนี เ้ ป็ นแหล่งส่งออกเครื่ อง ประดับและอัญมณีที่ส�ำคัญ จึงค่อยๆ มีการ เติบโต ก่อตัง้ ร้ านค้ าขึน้ มาเรื่ อยๆ” มังคลา อธิ บายเรื่ องราวให้ ฟัง จุดเริ่ มต้ นของการได้ รับการยอมรับจาก ตลาดโลกนีเ้ อง ที่ท�ำให้ ตลาดเครื่ องประดับ เงินของไทยเติบโตอย่างก้ าวกระโดด จนใน ที่สดุ ถนนย่านสีลม-บางรักก็เต็มไปด้ วยร้ าน
ขายเครื่ อ งประดับ และอัญ มณี ที่ พ ร้ อมส่ ง ออกเครื่ อ งประดั บ ไปต่ า งประเทศ ยิ่ ง กิจการเติบโตไปด้ วยดีมากเท่าไหร่ ก็ยิ่งเพิ่ม จ�ำนวนร้ านค้ าจนแน่นขนัดเต็มสองข้ างทาง อย่างที่เห็น ย่านบางรั กจึงกลายเป็ นศูนย์ กลางการ ส่งออกเครื่ องประดับเงินของกรุ งเทพฯ และ เป็ นตัว เลื อ กอัน ดับ หนึ่ง ที่ เ พื่ อ นน้ อ งเขย ผู้ เป็ นดี ไ ซน์ เ นอร์ ออกแบบเครื่ องประดั บ แนะน�ำให้ มาเปิ ดร้ านที่นี่ ถึ ง แม้ ร้ านไอ โอ จิ ว เวลรี่ จ ะเน้ นการ ส่ ง ออกเป็ นหลัก แต่ ก็ ต้ อ งมี ห น้ า ร้ านเพื่ อ สร้ างความน่ า เชื่ อ ถื อ ให้ กั บ ลูก ค้ า อี ก ทัง้ ละแวกนี ล้ ้ วนเป็ นที่ ตั ง้ ของโรงแรมชื่ อ ดั ง หลายแห่ง เช่น โรงแรมโอเรี ยนเต็ล ท�ำให้ ลูกค้ าขาประจ�ำสามารถเดินทางได้ สะดวก และชาวต่างชาติที่เป็ นลูกค้ าขาจร ก็สงั เกต เห็นได้ ง่าย ถือเป็ นการโฆษณาร้ านไปในตัว หากจะถามว่ า ลูก ค้ า จากประเทศไหน คือแขกขาประจ�ำของทางร้ าน “ลู ก ค้ าเยอรมั น สิ เขาบอกว่ า เครื่ อ ง ป ร ะ ดั บ เ งิ น ข อ ง ไ ท ย มี คุ ณ ภ า พ แ ล ะ มีชื่อเสียงได้ รับการยอมรั บเป็ นอันดับ 1 ที่ นั่น เพราะเครื่ องเงินไทยมีคุณภาพดี เวลา โดนน� ้ำจะไม่เหลืองหรื อด�ำง่าย ฝี มือประณีต บางร้ านใช้ มือท�ำทุกชิ ้น ลูกค้ าจึงแนะน�ำกัน ปากต่ อ ปาก” มัง คลาบอกเล่ า ด้ ว ยความ ภาคภูมิใจ โดยเครื่ องประดับเงินที่ได้ รับความนิยม คื อ ลายไทย เช่ น ลายกนก กระจัง และ ดอกไม้ แต่ก็ ใ ช่ ว่า การท� ำ ร้ านเครื่ อ งประดับ จะ ไม่มีอุปสรรคเลย ขวากหนามที่ส�ำคัญคือตลาดผลิตภัณฑ์
เครื่ องเงินและเครื่ องประดับเงิน จ�ำเป็ นต้ อง ผลิ ต จากแรงงานที่ มี ฝี มื อ ค่ อ นข้ า งสูง แต่ เมืองไทยยังขาดดีไซน์ เนอร์ ที่มีความรู้ ด้ าน การออกแบบเครื่ องเงิน ส่วนที่มีก็ค่อนข้ าง น้ อยเมื่อเทียบกับความต้ องการในตลาด “ต้ องยอมรั บ ว่ า เป็ นงานที่ ใ ช้ ความ ละเอียดอ่อนและความอดทนสูง จริ งๆ แล้ ว เรื่ อ งฝี มื อ ฝึ กฝนเพี ย งหกเดื อ นก็ ส ามารถ ประกอบอาชีพได้ แล้ ว” ผู้มาเยือนแสดงทรรศนะว่า ระยะเวลา หกเดือนมันไม่น้อยไปหรื อ แต่มังคลายืนยันว่า “เรื่ องพวกนีม้ ันอยู่ ในสายเลือดของคนไทย เรามีความถนัดใน ด้ า นการออกแบบและการคิด ค้ น ลวดลาย ไม่ว่าจะเป็ นผู้หญิงหรื อผู้ชายก็ตาม คนของ เรามีศกั ยภาพเพียงพอ” ส่วนในเรื่ องของเทคโนโลยี ในการผลิต เช่ น เครื่ องหลอม ต้ องน� ำ เข้ าจากต่ า ง ป ร ะ เ ท ศ ท� ำ ใ ห้ ผู้ ผ ลิ ต ร า ย ย่ อ ย ไ ม่ มี งบประมาณเพี ย งพอต่อ ส่ว นนี ้ รั ฐ บาลจึง ควรให้ การสนับสนุน
เครื่องประดับเงินไทย สู่อันดับ 1 ของโลก - ไทยถื อ เป็ นประเทศที่ ผ ลิ ต และ ส่ ง ออกเครื่ อ งประดับ เงิ น มากที่ สุ ด ใน โลก สินค้ า Made in Thailand ได้ รับ การยอมรั บ ในรู ป แบบและขึ น้ ชื่ อ เรื่ อ ง ฝี มือมายาวนาน จนอาจเรี ยกได้ ว่า ไม่ เพี ย งสร้ างรายได้ ม หาศาลเข้ า ประเทศ แต่ยงั น�ำมาซึ่งความภาคภูมิใจ - ในปี 2555 อุ ต สาหกรรมการ ส่ ง ออกเครื่ องประดั บ เงิ น ของไทยมี มูลค่าการส่งออกทังสิ ้ ้น 14,101.42 ล้ าน บาท มี ย อดการจ้ างแรงงานกว่ า 1.2 ล้ า นคน และสัด ส่ ว นในการส่ ง ออกมี แนวโน้ มเพิ่มขึ ้นอย่างต่อเนื่อง โดยตลาด ภายในประเทศมี สัด ส่ว นประมาณร้ อย ละ 20 และตลาดต่างประเทศ มีสดั ส่วน ประมาณร้ อยละ 80 ของปริ มาณทังหมด ้ (ข้ อมู ล จากสมาคมผู้ ส่ ง ออกเครื่ อง ประดับเงินไทย) - กลยุท ธ์ ใ นการท� ำ ให้ ป ระเทศไทย ก้ าวเข้ าสู่ ก ารเป็ นผู้ ผลิ ต และส่ ง ออก เครื่ อ งประดั บ เงิ น อั น ดั บ 1 ของโลก ประการแรกคือ ฝี มื อ คนไทยมี ฝีมื อใน ก า ร อ อ ก แ บ บ ที่ ป ร ะ ณี ต บ ร ร จ ง มี เอกลั ก ษณ์ เ ฉพาะตั ว เช่ น ลายไทย ประการที่ ส อง คื อ ราคาเครื่ อ งประดับ เ งิ น ข อ ง ไ ท ย มี ค ว า ม ใ ก ล้ เ คี ย ง กั บ ประเทศอื่ น ๆ ท� ำ ให้ ส ามารถแข่ ง ขัน ได้ และประการสุด ท้ า ย คื อ ความสัม พัน ธ์ อั น ดี ร ะ ห ว่ า ง ผู้ ซื อ้ แ ล ะ ผู้ ข า ย ช า ว ต่างชาติชอบมาเมืองไทย เพราะคนไทย มีอธั ยาศัยดี ยิ ้มแย้ มแจ่มใส และมีความ เต็ ม ใจในการบริ ก าร ซึ่ ง แตกต่ า งจาก ประเทศอื่นที่สนใจแต่การขายสินค้ าให้ ได้ ปริ มาณมากๆ เพียงอย่างเดียว
เรื่ อ งพวกนี้ มั น อยู ่ ใ นสายเลื อ ดของคนไทย เรามี ค วามถนั ด ในด้ า นการออกแบบ และการคิ ด ค้ น ลวดลาย ดังนัน้ การผลิตเครื่ องเงินไทย จึงต้ องมี การพัฒนาทังทางด้ ้ านเทคโนโลยี และสร้ าง แรงงานฝี มือที่ประณี ตเพื่อสร้ างชื่อเสียงให้ เป็ นที่ยอมรับของนานาชาติ อันจะน� ำมาซึ่ง รายได้ มหาศาลเข้ าสู่ประเทศและธุรกิจการ ส่งออกเครื่ องประดับเงินในย่านบางรั ก
ระวิวรรณ วรรณึกกุล รุ่งทิวา มังกาละ
. บางรกั 10 รกั .
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
หลงรัก.. บางรัก
ร หนงั สอื พม� ปาก
“พอ
จากเรือข้ามฟาก
สู่เรือน�ำเที่ยว การปรับตัวในโลกที่เปลี่ยนแปลง ธีรภัทร์ เจนใจ ปณชัย อารีเพิ่มพร
“คนไทยไม่ ค ่ อ ย ให้ ค วามส� ำ คั ญ กั บ เรื อ เพราะรู ้ สึ ก เป็ น การเดิ น ทาง แบบคนไม่ มี ส ตางค์ ต่ า งกั บ ฝรั่ ง นะ เขากลั บ ยกให้ แ ม่ น�้ ำ เจ้ า พระยา ของเราเป็ น เหมื อ น แม่ น�้ ำ เวนิ ส ของโลกตะวั น ออก”
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
ฉบับพ�เศษ
รถไฟฟ้าเข้ ามาที่นี่ ก็ ท� ำ ใ ห้ บ า ง รั ก เ ป ลี่ ย น ไ ป ห ล า ย อ ย่ า ง ” ไ พ ศ า ล เสวกตะบาลย์ วัย 46 ปี อดีตคนขับ เรื อข้ ามฟากท่าเรื อสะพานตากสิน เปิ ด ฉากเล่าหลังพาแขกฝรัง่ คนสุดท้ ายขึ ้นฝั่ ง ที่ ว่ า เปลี่ ย นไปนั น้ อย่ า งน้ อยๆ ส�ำหรับตัวเขาคือ ที่นี่เคยเป็ นประตูที่พา คนจากฝั่ งพระนครและธนบุรีมาพบกัน จนกระทั่ ง มี ก ารพั ฒ นาระบบขนส่ ง สาธารณะขนาดใหญ่เชื่อมสองฟากฝั่ ง แม่น� ้ำ ก็ได้ เปลี่ยนแปลงวิธีการเดินทาง ของผู้คนให้ หนั มาใช้ รถไฟฟ้า เพราะเห็น ว่ารวดเร็ วและเดินทางได้ ระยะไกลกว่า ส่วนเรื อข้ ามฟากเหลือหน้ าที่เพียง แค่พาหนะเฉพาะถิ่นเท่านัน้ แต่ อี ก ด้ านหนึ่ ง การมาถึ ง ของ รถไฟฟ้าก็สร้ างมุมมองใหม่ให้ กบั ท่าเรื อ สะพานตากสิ น กลายเป็ นจุด หมาย ส�ำคัญของการท่องเที่ยวทางเรื อ เกิด เป็ นเส้ นทางอาชีพใหม่ที่แสนถูกใจนัก ท่องเที่ยวชาวต่างชาติ ธุรกิจ...เรือน�ำเทีย่ วแม่น� ้ำเจ้ าพระยา …. อาชีพเรื อน�ำเที่ยวเจ้ าพระยาเริ่ มมา จากกลุ่มคนที่เคยขับเรื อโดยสารข้ าม ฟากแล้ ว หัน ไปท� ำ งานกับ บริ ษั ท ทัว ร์ เหตุผลที่คนเรื อหันมาประกอบอาชีพนี ้ กันเยอะ เพราะไม่ต้องแบกภาระต้ นทุน เอง ทังค่ ้ าน� ้ำมันและค่าบ�ำรุ งรักษาเรื อ ประกอบกับนักท่องเที่ยวชาวต่างชาติที่ เข้ ามาเที่ยวประเทศไทยนิยมการนัง่ เรื อ ล่องเจ้ าพระยามากขึ ้นเรื่อยๆ ความเสีย่ ง ในการขาดทุน เพราะไม่มีลกู ค้ าจึงน้ อย ลง “ตอนแรกผมขับเรื อข้ ามฟาก แต่พอ รถไฟฟ้าต่อขยายไปจนถึงฝั่ งธนบุรี จาก ที่เคยมีคนใช้ บริ การเกือบหมื่นคนต่อวัน ก็ลดลงไปเกือบครึ่ง เพราะคนหันไปใช้ บริ ก ารรถไฟฟ้ า” ไพศาลเริ่ ม เล่ า ถึ ง สาเหตุทเี่ ปลีย่ นมาประกอบอาชีพเรือน�ำ เที่ยวล่องแม่น� ้ำเจ้ าพระยา พลางชี ้มือ บอกว่ า คนที่ ท� ำ เรื อ น� ำ เที่ ย วในกลุ่ม เดียวกัน ก็ล้วนผ่านเรื อข้ ามฟากมาแล้ ว ทังนั ้ น้ “แสดงว่า รถไฟฟ้ าไม่ดี เ หรอครั บ ” นักศึกษาหนุ่มผู้อาศัยรถไฟฟ้าในการ เดินทางเป็ นประจ�ำเอ่ยถาม “มี ทั ง้ ข้ อดี แ ละข้ อเสี ย แหละ แต่ ส�ำหรับผม ถ้ ามองภาพรวมก็เห็นว่ามัน ท�ำให้ ประเทศเราพัฒนาไปอีกขันหนึ ้ ่ง ” ไพศาลเหลือบมองรถไฟฟ้า ก่อนจะหัน มาถามเราบ้ างว่า “เชื่อไหมล่ะ บีทีเอส ท�ำให้ ธรุ กิจเรือท่องเทีย่ วดีขึ ้น จ�ำนวนนัก ท่องเที่ยวเพิ่มขึ ้นเท่าตัวเชียวนะ” เขาเล่า ว่า แต่ก่ อ นพื น้ ที่ บ ริ เ วณนี ้
ค่อนข้ างเงียบ ไม่มผี ้ คู นสัญจร อีกทังเป็ ้ น ซอยลึก เข้ าถึงยาก แต่เมื่อมีรถไฟฟ้า พืน้ ที่เลยเปิ ดกว้ างขึน้ เดินทางสัญจร ง่ายขึ ้น เป็ นการเชื่อมต่อระบบคมนาคม ที่ ดี นี่ จึ ง เป็ นเหตุ ผ ลหลั ก ที่ ท� ำ ให้ นักท่องเที่ยวเลือกใช้ บริ การเรื อน�ำเที่ยว จากท่าเรื อสะพานตากสิน เพราะลงรถไฟฟ้าปุ๊ บก็ลงเรื อเที่ยว ต่อได้ ทนั ที บริบทด้ านการคมนาคมที่เปลีย่ นไป ท�ำให้ เขาต้ องเปลี่ยนจากนายตัวเองมา เป็ นลู ก น้ องบริ ษั ท ทั ว ร์ แต่ ไ พศาลก็ ไม่ร้ ูสกึ เปลี่ยนแปลงเท่าไรนัก เพราะแม้ จะไม่ได้ เป็ นนายจ้ างตนเอง แต่ก็ท�ำใน ส่วนธุรกิ จของพี่ ชาย จึงอยู่ตรงกลาง ระหว่างลูกจ้ างกับคนในครอบครัว เวลา พูดคุยกันก็จะถ้ อยทีถ้อยอาศัย “ถ้ าเป็ นคนอื่น ลดตัวจากนายจ้ าง มาเป็ นลูกจ้ าง มันก็อาจจะไม่เป็ นอย่าง นี ้ก็ได้ แต่ด้วยความที่ธุรกิจเรื อของเรา มันวิง่ อยูล่ ำ� เดียวไม่ได้ ต้ องวิง่ ไปด้ วยกัน พึง่ พาอาศัยกัน คล้ ายๆ วินรถตู้ ผมว่า มันอบอุน่ นะ อยูก่ นั แบบพี่น้อง เรื่ องเงิน ทองที่ได้ ก็ไม่ตา่ งกันหรอก” แล้ วท�ำไมไพศาลถึงยังรักอาชีพการ เดิ น เรื อ อยู่? เขายิ ม้ ก่ อ นตอบด้ ว ยน� ำ้ เสียงสบายๆ ว่า “โอ้ ย...เราอยูก่ บั แม่น� ้ำ อยูก่ บั เรื อมา ตังแต่ ้ เกิด จะเรียกว่าผูกพันเข้ าสายเลือด ก็ได้ ” ส่ ว นความแตกต่ า งของการให้ บริ การเรื อข้ ามฟากกับเรื อน�ำเที่ยวนัน้ ไพศาลบอกว่า เป็ นเรื่ องภาษาอังกฤษที่ ต้ องใช้ สอื่ สารกับลูกค้ าบ่อยขึ ้น และการ บริการทีต่ ้ องมากกว่าการขับเรือโดยสาร ข้ ามฟาก “เวลาคุยกับฝรั่งก็เหมือนเราฟั งเพลง นะ ฟั งแล้ วก็ร้องตามได้ บางทีก็ฟังจาก ที่ไกด์พดู ผมอาศัยความเคยชินจนคุ้นหู มากกว่า ก็มบี ้ างทีซ่ ื ้อหนังสือสอนภาษา มาอ่าน ใช้ ทกุ วันมันก็ต้องพูดได้ สกั วัน” เขาแนะน�ำเทคนิคการพูดภาษาอังกฤษ อย่างคล่องแคล่ว ส่วนเรื่ องการให้ บริ การนัน้ เขาเน้ น ว่า ต้ องรู้ ความต้ องการของลูกค้ าและ พัฒนาให้ ดีขึ ้น “สมมติว่าเราเป็ นเขา เราต้ องการ อะไรล่ะ นี่ไม่ยากเลย อีกอย่างคือเรายึด มาตัง้ แต่ แ รกแล้ ว ว่ า ท� ำ ธุ ร กิ จ ต้ อ งมี บริ การที่ดี ธุรกิจอะไรก็ตามบริ การไม่ดี ก็จบกัน มันไม่ยากหรอกที่จะบริ การคน ผมว่าอยู่ที่เราปรับตัวหรื อเปล่า เพราะ โลกก็เปลีย่ นแปลงอยูต่ ลอดเช่นกัน” พูด จบก็มีชาวต่างชาติเข้ ามาสอบถามราย ละเอียดเรื อทัวร์ เขาจึงขอตัวไปท�ำงาน สักครู่
9
เห็นเขาคุยรายละเอียดทัวร์ กบั ลูกค้ า อย่างคล่องแคล่ว จึงลองถามถึงกลเม็ด เคล็ดลับในการเรี ยกลูกค้ า เขานิ่งไปสักพักแล้ วก็ตอบว่า “ไม่มี เทคนิคเลย” “ผมไม่ร้ ูวา่ มันเรี ยกว่าเทคนิคได้ ไหม ที่ ผ มท� ำ ก็ แ ค่ ใ ห้ บริ ก ารอย่ า งเต็ ม ที่ ” ไพศาลยกตัวอย่างว่า ถ้ าลูกค้ าเหมา 2 ชัว่ โมง ก็ต้องวิ่งให้ ลกู ค้ าคุ้มที่สดุ ไปให้ ได้ หลายๆ ที่ ไม่ชกั ช้ า ไม่กกั๊ ถ้ าเวลาเกิน ไป 10 - 15 นาทีก็ไม่ต้องไปเก็บเงินเพิ่ม ถือเป็ นการซื ้อใจ “เคยมี อ ยู่ค รั ง้ หนึ่ ง สมัย ที่ โ รงแรม โอเรี ยนเต็ลเพิง่ เปิ ดท่าเรื อใหม่ๆ มีลกู ค้ า ชาวอเมริ กนั พาลูกเดินมาหาผม เพราะ ว่าได้ ยินค�ำบอกเล่าจากพี่น้องที่เคยมา ใช้ บริการ ก่อนกลับเขาก็ขอทีอ่ ยูบ่ ้ านผม ไป ผ่านไปไม่นานก็ส่งของฝากจากที่ อเมริ กามาขอบคุณเรา ผมก็ไม่เคยนึก หรอกว่าการบริ การจะซื ้อใจคนได้ ขนาด นี ้” ไพศาลเล่าด้ วยรอยยิ ้มกว้ าง รู้ สึก ยินดีในมิตรภาพของคนต่างถิ่น นาฬิกาบอกเวลาเลยเที่ยงวันได้ ไม่ นาน ผู้ คนเริ่ มหนาตาขึ น้ เรื่ อยๆ ชาวต่างชาติทงที ั ้ ่มาแบบแบ็กแพค คูร่ ัก จนถึงครอบครัว ต่างทยอยกันเดินมาที่ ท่าเรื อราวกับต้ องมนต์สเน่ห์ของสายน� ้ำ เจ้ าพระยา “เสน่ห์ของอาชีพนี ้... ผมว่า แม่น� ้ำ ท�ำให้ จิตใจคนสงบ ผ่อนคลาย การล่อง เรื อจึงเย็นสบายมากกว่าการเดินทาง แบบอื่นๆ ที่ตรรกะของเทคโนโลยีเองก็ คื อ ความเร่ ง รี บ ” ไพศาลเหลื อ บมอง สายน� ้ำที่ไหลเอื่อยๆ “ผมมีความสุขกับตรงนี ้ถึงแม้ วา่ มัน จะเปลี่ยนแปลงไปบ้ าง แต่เราก็ยงั เลี ้ยง ครอบครัวได้ อยากท�ำงานนีไ้ ปเรื่ อยๆ จนกว่ า จะตาย แต่ ค นไทยไม่ ค่ อ ยให้ ความส�ำคัญกับเรื อ เพราะรู้สกึ เป็ นการ เดินทางแบบคนไม่มีสตางค์ ต่างกับฝรั่ง เขากลับยกให้ แม่น� ้ำเจ้ าพระยาของเรา เ ป็ น เ ห มื อ น แ ม่ น� ำ้ เ ว นิ ส ข อ ง โ ล ก ตะวันออก โลกาภิวตั น์ น�ำความเจริ ญ เข้ ามา ก็อย่ามองข้ ามเอกลักษณ์ ของ เรา” เจ้ าตัวทิ ้งท้ าย ในอนาคตอาจจะมีเทคโนโลยีใหม่ๆ เข้ ามาทดแทน แต่เชือ่ ว่าอาชีพทีด่ ำ� รงอยู่ กับสายน� ำ้ จะยังคงอยู่คู่กับสังคมไทย แม้ จะต้ องปรับตัวรับความเปลีย่ นแปลง เพื่ออยู่รอด แต่จิตวิญญาณของคนเรื อ ที่มีสายน� ้ำหล่อเลี ้ยง จะเหนี่ยวรัง้ ไม่ให้ พวกเขาจากไปไหน ถึงอย่างไรการเลือก เส้ น ทางชี วิ ต ที่ ตัว เรามี ค วามสุข และ สามารถสร้ างชีวิตได้ ก็เป็ นเส้ นทางที่เราเลือกเดิน
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
หลงรัก.. บางรัก
ร หนงั สอื พม� ปาก
10
. บางรกั 10 รกั .
ฉบับพ�เศษ
เสียงเล็กๆ ของวินมอ’ไซค์
ผู้ยิ่งใหญ่ของชาวบางรัก บ
างรั ก ศูนย์กลางการค้ า การท่อง เที่ยว การบริ การ ชัยภูมิอนั เป็ นที่ พบปะของผู้คนมากหน้ าหลายตา หลากเชื ้อ ชาติ ศาสนา เป็ นหนึ่งในเขตที่มีผ้ ูอาศัยอยู่ หนาแน่น พอๆ กับประชากรรถยนต์ที่คบั คัง่ เต็มถนน สภาพรถติดนิง่ สนิทเป็ นภาพทีช่ นิ ตา แต่เจ้ าถิ่นและผู้มาเยือนต่างก็ต้องจ�ำทน แม้ บางคนจะเลือกปรับตัวด้ วยการตืน่ เช้ า ขึ ้น หรื อเลี่ยงไปถนนสายอื่น แต่สดุ ท้ ายก็ต้อง มาอยูร่ ่วมกันที่นี่ อย่างไรก็ตาม ผมได้ ค้นพบอีกหนึง่ วิธีทคี่ น นิยมใช้ บริการมากในช่วงสถานการณ์ที่เร่งรี บ และถ้ าผมจะเรี ยกเขาว่า “ฮีโร่” ก็คงไม่ผิด สักเท่าไหร่ “ไปมัยน้ ้ อง” บรรดาชายใส่เสื ้อกัก๊ บนอาน “รถเครื่ อง” ชวนออกเดินทาง ไม่วา่ จะรีบไปเรียน ท�ำงาน หรือไปตามนัด ขอเพี ย งโดดขึ น้ พาหนะ 2 ล้ อ เขาจะพา ซอกแซกทั่วทุกตรอกซอกซอยในกรุ งเทพฯ เพื่อให้ ถงึ ที่หมายทันเวลา …. เช้ าวันหนึ่งผมลองเดินตังแต่ ้ แยกบางรัก ไปจนเกื อ บถึ ง หั ว ล� ำ โพง ได้ เจอกั บ วิ น มอเตอร์ ไ ซค์ ม ากหน้ าหลายตา แต่ ที่ น่ า แปลกใจ คือวินฯ หน้ าธนาคารกสิกรไทย สาขา มหาพฤฒาราม เพราะทังวิ ้ นฯ มีลงุ แกเพียงคนเดียว!!! รันท์ จิตเย็น วัย 51 ปี เล่าให้ ฟังว่า ตนจาก บ้ านเกิ ดที่ โคราชมาหางานท�ำในกรุ งเทพฯ ตังแต่ ้ ปี 2516 ตอนนัน้ อายุ 16 ปี สะพาย กระเป๋ าเสื ้อผ้ าใบเล็ก พกเงินมาเพียงไม่กี่บาท คิดในใจว่า ขอเข้ าเมืองไปตายเอาดาบหน้ า หลังจากนัง่ รถไฟมาลงหัวล�ำโพง งานแรก ที่ได้ ท�ำคือเป็ นเด็กปั๊ ม จากนัน้ ก็ไปแบกปูน แบกเกลืออยู่แถวสะพานพุทธฯ กลายสภาพ เป็ นคนเร่ร่อน ไม่มีบ้านอยู่ ไม่มีที่ไป ใครให้ ท�ำ อะไรก็ท�ำ จนวัน หนึ่ง ก้ า วผ่า นความยากล� ำ บาก ด้ วยการเก็บหอมรอมริ บ น�ำเงินก้ อนหนึ่งมา ซื ้อมอเตอร์ ไซค์ขบั รับจ้ างเพราะเห็นปริ มาณ รถยนต์ที่เพิ่มขึ ้นทุกวันในเมืองหลวงแห่งนี ้ “พอมาขับวินฯ รายได้ กข็ ึ ้น มีเงินพอจะเช่า ห้ องอยู่” ชายวัยกลางคน เริ่ มต้ นเล่าถึงวันที่ ท้ องฟ้าแจ่มใส ชีวิตของรันท์ก้าวไปตามสเต็ป สามารถ
เก็บเงินไปสูข่ อสาวที่รักได้ ในที่สดุ “ดีใจสิ ใครจะรู้ จากเด็กจนๆ คนหนึง่ วัน หนึง่ จะมีเมีย มีลกู อีก 2 คน” เขากล่าวด้ วย รอยยิ ้มเมื่อพูดถึงผู้เป็ นที่รัก อย่ า งไรก็ ดี กว่ า จะมาถึ ง วัน นี ้ รั น ท์ ไ ด้ ตระเวนขอเข้ าวินฯ ใหญ่ๆ โดยหวังว่าจะสร้ าง เนื ้อสร้ างตัวให้ ได้ กบั เขาบ้ าง แต่สดุ ท้ ายก็ส้ ู ค่าเสื ้อกัก๊ ที่แพงแสนแพงไม่ไหว “โอ้ ย...ไม่ไหว เป็ นแสนเชียวนะ ลุงจ่ายไม่ ไหวหรอก” รั นท์ บ่นพลางส่ายหน้ าและเล่า เสริ มว่า การเข้ าสูอ่ าชีพนี ้ ถ้ าอยากจะขับตรง ไหนก็ไปขอเข้ าร่วมด้ วย ผู้จดั ตังวิ ้ นฯ ก็มีสทิ ธิ บังคับให้ จา่ ยเงิน เพราะเขาเป็ นเจ้ าของท�ำเล ยิง่ ท�ำเลดี คนใช้ บริการเยอะค่าเสื ้อยิง่ แพง แต่ ก็ได้ รายได้ แต่ละวันมากเช่นกัน “ถ้ าผมจะเข้ ามาขับที่วนิ ฯ ของลุง ผมต้ อง ท�ำอะไรบ้ าง” ผมถาม “ก็ต้องเซ็นรับแล้ วพาไปท�ำเรื่ องที่กรมการ ขนส่งว่า น้ องจะมาวิ่งที่เดียวกันกับลุง แต่ลงุ ก็จะบอกว่า อยากได้ 30,000 บาท น้ องก็ต้อง จ่ายเงินให้ ลงุ ไปเพื่อให้ ได้ วิ่งที่นี่” รันท์ขยาย ความ ข้ อเท็จจริ งที่ทราบกันทัว่ ไปคือ ที่เรี ยกค่า เสื อ้ วิ น ฯ ก็ คื อ เงิ น ใต้ โ ต๊ ะ ที่ ต้ อ งจ่ า ยให้ ผ้ ูมี อิทธิพลทีต่ งตั ั ้ วเองขึ ้นมานัน่ เอง ซึง่ อาจจะเป็ น เจ้ าหน้ าทีร่ ัฐ หรือผู้มอี ทิ ธิพลในละแวกนันก็ ้ ได้ เมื่อโอกาสในความเจริ ญก้ าวหน้ าในชีวิต ถูกขัดขวางด้ วยความอยุติธรรม เขาจึงเลือก ท�ำเลที่นี่ ตังวิ ้ นฯเสียเอง!! “ขัน้ ตอนมัน ไม่ ย าก เราไปท� ำ ใบขับ ขี่ ประเภทจั ก รยานยนต์ รั บ จ้ าง แล้ วก็ จ ด ทะเบี ย นให้ เ ป็ นรถบริ ก ารสาธารณะ ป้ าย ทะเบียนสีเหลือง แล้ วก็ไปท�ำเรื่ องขอจัดตัง้ วินฯ ที่เขตการขนส่ง ไปบอกเขาว่า จะตังวิ ้ นฯ ที่นี่นะ มีใครบ้ าง” รันท์ เล่า เขาบอกอีกว่า สมัยก่อนยังไม่ต้องใช้ หรื อ พึ่งพาผู้มีอิทธิ พลในการจัดตัง้ วินฯ เท่ากับ สมัยนี ้ ตอนแรกมีพวกกันอยู่ 7 คน แต่เมื่อ ท�ำเลไม่ดีเท่าวินฯ ใหญ่ๆ ซึง่ อยูใ่ กล้ เคียง คน นัง่ เลยน้ อย สุดท้ ายเพื่อนๆ ก็แยกย้ ายกันไป ท�ำอาชีพอื่นหมด บ้ างก็ไปขับแท็กซี่ บ้ างก็ กลับต่างจังหวัด จนสุดท้ ายเหลือเขาเพียงคน เดียว “ระบบการตังวิ ้ นฯ แบบผู้มีอิทธิพลท�ำให้ เกิดปั ญหารถผี หรื อรถที่ไม่ได้ ขึ ้นกับวินฯ ไหน
เลย” รันท์ วิเคราะห์ เขายังวิจารณ์วา่ รถผีพวกนี ้นัง่ เป็ นกลุม่ ๆ ตามมุมถนน หรื อบางครั ง้ ก็นั่งรวมกับวินฯ อื่นๆ แต่ไม่มีทงป ั ้ ้ ายทะเบียนและเสื ้อกัก๊ ก็ไม่ ได้ ท�ำให้ ถกู ต้ อง แต่ก็แอบๆ วิ่งรับส่งผู้โดยสาร เหมือนมอเตอร์ ไซค์รับจ้ างปกติ แต่พอไปเฉี่ยว ชน ผู้บาดเจ็บกลับไปตามหาตัวไม่เจอ คนนัง่ ก็เสียประโยชน์ “แต่ลงุ ก็ยงั ขับอยู่ที่นี่แหละ ไม่เลิกหรอก เราท�ำถูกต้ องตามกฎหมายทุกอย่าง ไม่ได้ ท�ำ นาบนหลังใคร” เขาประกาศจุดยืน ทุกวันนี ้รันท์ยอมรับว่ารายได้ ไม่ดเี ท่าเมื่อ ก่อน แต่ด้วยความที่อธั ยาศัยดี ลูกค้ าที่ถกู ใจ ตัวเขาก็ยงั มาใช้ บริ การอยู่เนืองๆ บางครัง้ ก็ จะวานให้ ขบั รถไปส่งอะไหล่บ้าง วันหนึ่งได้ 500-600 บาท แต่ถ้าวันไหนโชคดีได้ ไปส่งที่ ไกลๆ หน่อย ก็จะได้ ถึง 1,000 บาท พอหัก ค่าน� ้ำมัน 300 บาทแล้ ว ที่เหลือก็เป็ นก�ำไรที่ ได้ พอเลี ้ยงลูกเลี ้ยงเมีย เพียงแต่เมื่อท�ำเลไม่ ดีนกั ก็ต้องสู้ ในยามที่ ก ารจราจรหนาแน่ น อาชี พ มอเตอร์ ไซค์รับจ้ างเหมือนเป็ นพระเอกขี่ม้า ขาวส�ำหรับคนกรุง แต่ในยามที่อิทธิพลคับคัง่ ใครจะเป็ นฮีโร่ ของพวกเขาได้ นอกจากหัวใจตนเอง
ธนภัทร อีสา ภูมิพัฒน์ พรมจันทร์
“ระบบ การตั้ ง วิ น ฯ แบบผู ้ มี อิ ท ธิ พ ล ท� ำ ให้ เ กิ ด ปั ญ หา ‘รถผี ’ หรื อ รถที่ ไม่ ไ ด้ ขึ้ น กั บ วิ น ฯ ไหนเลย”
. บางรกั 10 รกั .
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
หลงรัก.. บางรัก
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
ฉบับพ�เศษ
11
ร หนงั สอื พม� ปาก
“พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น” ของดีที่ถูกละเลย
เราอยู่กนั มาอย่างไร เคยก้ าวเดินไปทาง ไหน เป็ นค� ำ ถามถึ ง ร่ อ งรอยความสัม พัน ธ์ ระหว่างมนุษย์กบั สังคม เพื่อให้ เข้ าใจตนเอง และชุมชนให้ ดีขึ ้น แต่ ปั ญ หาคื อ แล้ ว จะไปสื บ หาค้ น คว้ า จากที่ใด หนังสือ? ต�ำรา? หรือค�ำบอกเล่าจากคนรุ่น เก่า? ต่างเป็ นเพียงส่วนหนึง่ ของแหล่งข้ อมูลที่ ดูจดื ชืด ต่างกับการรับรู้ด้วยทุกประสาทสัมผัส ที่จะเพิ่มอรรถรสได้ เป็ นเท่าตัวราวกับได้ ย้อน อดีตไป ณ ที่แห่งนันจริ ้ งๆ พิพิธภัณฑ์ ท้องถิ่นจึงถื อก� ำเนิดขึน้ เพื่อ บอกทุกคนว่าอย่าลืม “รากเหง้ า” ของตนเอง ท่ามกลางถนนสายธุรกิจ ซอยเจริ ญกรุ ง 43 ตรงข้ ามไปรษณีย์กลาง บางรัก เป็ นซอย เล็กๆ ที่ยงั คงมีกลิ่นอายแบบเก่าอยู่ เนื่อง ด้ วยมีบ้านโบราณของชาวบางกอกสมัยช่วง สงครามโลกครัง้ ที่ 2 ที่ยงั คงรักษาสภาพไว้ เหมือนเมื่อวันวานไม่มีผิด หลายคนคงคิ ด ว่ า บ้ า นหลัง นี เ้ ป็ นบ้ า น ธรรมดา ไม่สามารถจับต้ องได้ แต่แท้ ทจี่ ริงแล้ ว คือ “พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอก” หรื อเรี ยกอีกชื่อ หนึง่ ว่า “พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นกรุ งเทพมหานคร เขตบางรั ก” อั น เต็ ม ไปด้ วยเรื่ องราว ประวัติศาสตร์ ของชุมชนเก่าแก่ ที่ถกู ตัดผ่าน ด้ วยถนนสายแรกของกรุงเทพมหานคร จุดประสงค์ของกรุ งเทพมหานครในการ ตัง้ พิ พิ ธ ภัณ ฑ์ ท้ อ งถิ่ น คื อ เพื่ อ สร้ างความ แข็งแกร่ งและเสริ มรายได้ ให้ กับชุมชน โดย การดึงเอาคนในท้ อง ถิ่นเข้ ามามีสว่ นร่วม อ ย่ า ง ไ ร ก็ ดี แม้ แนวคิ ด จะเป็ น ประโยชน์ แต่ ใ น ภ า ค ป ฏิ บั ติ ก ลั บ พบว่ า พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ท้ องถิ่นทัง้ 7 แห่งทัว่ กรุงเทพมหานคร ก็มกั ถูก ละเลยจากภาครัฐ “ผมมีโอกาสไปดูงานที่พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่น อื่นๆ หลายพิพิธภัณฑ์ต้องปิ ดตัวลงเพราะ ไม่มีคนเข้ าชม ทางรัฐก็ไม่ให้ ความสนใจดูแล มากเท่าไรนัก” สุเมธ เมฆขัณฑูรย์ เจ้ าหน้ าที่ พิพธิ ภัณฑ์ชาวบางกอก เกริ่นกับเราถึงปั ญหา ท่ามกลางเสียงกระรอกและใบไม้ ไหวเสียดสี กัน อันบ่งบอกถึงความร่มรื่ นของที่นี่ ปั ญหาหลักอันดับหนึง่ ก็คือ ค่าใช้ จา่ ย “รัฐมีให้ เบิกได้ ก็จริ ง แต่กว่าจะได้ ก็นาน เหลือเกิ น” สุเมธตัดพ้ อ พลางส่ายหน้ าให้
ระบบราชการ ในแต่ละเดือนรัฐจะรับผิดชอบเงินเดือน ของเจ้ า หน้ า ที่ ซึ่ ง คนจะมาเป็ นเจ้ า หน้ า ที่ ได้ ต้ องเข้ าสมั ค รเป็ นอาสาสมั ค รกั บ ทาง ส�ำนักงานเขตก่อน มีรายได้ วนั ละ 240 บาท นอกเหนื อจากนี ก้ ็ มีค่า จ้ า งเจ้ า หน้ า ที่ รักษา ความปลอดภัย แม่บ้าน ค่าน� ้ำค่าไฟ และค่า ซ่อมบ�ำรุงที่ต้องเบิกเป็ นครัง้ ๆ ไป เช่น ค่าล้ าง เครื่ องปรับอากาศหรื อค่าก�ำจัดปลวก ท�ำให้ เงินที่ต้องใช้ ไม่เป็ นตัวเลขตายตัว เขาบอกอีกว่า บางอย่างมัวแต่รอก็ไม่ได้ เช่น การจัดกิจกรรมหรื อซ่อมแซมของ ทาง เจ้ าหน้ าที่พิพิธภัณฑ์ก็ต้องช่วยกันออกเงินไป ก่อน ยิ่งบางที่ถ้าเจ้ าหน้ าที่ไม่มีใจจะท�ำจริ งๆ ก็ปล่อยไปเลย สุดท้ ายเมื่อรัฐพึง่ ไม่ได้ ก็ต้องช่วยตัวเอง!! วิธีการหนึ่งที่พิพิธภัณฑ์ท้องถิ่นแห่งนีใ้ ช้ แก้ ปัญหาคือการประชาสัมพันธ์เชิงรุก เพราะ โดยปกติ นอกจากลงข้ อมูลในเว็บไซต์หลัก ของพิพิธภัณฑ์ ท้องถิ่นแล้ ว ทางรัฐก็ไม่ได้ มี การประชาสัมพันธ์อื่นนอกเหนือไปจากนี ้ แต่ โชคดีทพี่ พิ ธิ ภัณฑ์ชาวบางกอกใช้ กลยุทธ์แบบ “ป่ าวประกาศ” อย่างต่อเนื่อง ท�ำให้ มผี ้ เู ข้ าชม ค่อนข้ างมาก “เฉลี่ยวันละประมาณ 20-30 คน บางวัน มีโรงเรี ยนพานักเรี ยนมาทัศนศึกษา หรื อมี ทัวร์ มาลง คนเข้ ามาชมก็มีเป็ นร้ อย” สุเมธ ให้ ข้ อมูลเพิ่มเติมถึงท่อน� ้ำเลี ้ยง แต่ที่น่าเศร้ าใจคือ ครัง้ หนึ่งสุเมธ เคยไป
นัทธมน กวีศรศักดิ์ พาทินธิดา เจริญสวัสดิ์
ล่าสุดเรื่ องเปิ ดมุมขายของที่ระลึก ทางเขต ไม่เห็นด้ วย แต่จริ งๆ แล้ วตามมาตรฐานของ พิพธิ ภัณฑ์ระดับสากลต้ องมี และทางเราก็ไม่ ได้ หวังผลก�ำไร” สุเมธยืนยันในเจตนา รายได้ จากส่วนนี ้จะมีการน�ำมารวมเป็ น ทุนพัฒนาพิพิธภัณฑ์เวลาที่คา่ ใช่จา่ ยไม่พอ นอกจากนันก็ ้ น�ำสินค้ าโอทอปทีท่ �ำขึ ้นโดย ชาวชุมชนบางรัก ทังไข่ ้ วจิ ติ ร ดอกไม้ ประดิษฐ์ จากยางพารา และผลิตภัณฑ์จากผ้ าไหม มา วางขายตามจุดประสงค์ของพิพิธภัณฑ์ท้อง ถิ่น ที่มงุ่ ส่งเสริ มรายได้ ให้ คนในชุมชน “ทางเราก็พยายามท�ำให้ สินค้ าเป็ นที่ร้ ู จกั
อยูใ่ นความดูแลของเขตบางรัก “ ก ว่ า จ ะ เ ป็ น อ ย่ า ง ทุ ก วั น นี ไ้ ด้ ก็ ไ ด้ อาจารย์วราพร กับเจ้ าหน้ าที่ทกุ คนก็ช่วยกัน ปลุกระดมคนในชุมชน เริ่ มจากการเดินเคาะ ประตูของคนในละแวกนันเพื ้ ่อขอความร่ วม มือทีละบ้ าน” สุเมธมองตัวบ้ าน ก่อนเล่าย้ อน ถึงความหลัง ตลอด 9 ปี ที่ผา่ นมา ถ้ าไม่ได้ ความร่วมมือ ของคนในชุมขน โดยการเข้ ามาเยี่ยมชม มา ให้ ค�ำแนะน�ำเกี่ยวกับการซ่อมบ�ำรุ ง ช่วยกัน ดูแลสวน และเข้ ามาร่วมกิจกรรม พิพิธภัณฑ์ แห่งนี ้คงไม่สามารถเติบโตมาได้ ถงึ ทุกวันนี ้ ยิ่ ง ก รุ ง เ ท พ ฯ มี นโยบายให้ พพิ ธิ ภัณฑ์ ท้ องถิ่ น จั ด กิ จ กรรม 6 กิ จ กรรมในระยะ เวลา 1 ปี ท�ำให้ ต้อง มี ก า ร คิ ด กิ จ ก ร ร ม เ พิ่ ม ขึ ้ น อ ย่ า ง ต่ อ มากขึ ้น เพราะคนในชุมชนเองหลายคนยัง เนื่อง ตัวอย่างกิจกรรมที่ผา่ นมา คือประกวด ไม่ร้ ูด้วยซ� ้ำว่าบางรักมีสนิ ค้ าโอทอป” เขาบอก แต่งกายย้ อนยุค ฝึ กท�ำขนมไทย ดูดวงตาม พลางเลิกคิ ้วถามผู้มาเยือน หลักโหราศาสตร์ โบราณ รวมไปถึงการจัดเวที ส�ำหรั บพิพิธภัณฑ์ ชาวบางกอก แต่เดิม เสวนาทางประวัตศิ าสตร์ เป็ นบ้ า นของ “วราพร สุร วดี ” ที่ ไ ด้ รั บ เป็ น จนถึงตอนนี ้ พิพิธภัณฑ์ชาวบางกอกได้ มรดกจากนางสอางค์ สุรวดี (ตัน บุญเต็ก) ผู้ กลายเป็ นส่ ว นหนึ่ ง ที่ ร วบรวมผู้ค นในย่ า น เป็ นมารดา ต่อมาได้ ริเริ่ มด�ำเนินการให้ กลาย บางรั กให้ มาท�ำกิ จกรรมร่ วมกัน กลายเป็ น เป็ นพิพิธภัณฑ์ จนเมื่อโครงการพิพิธภัณฑ์ สถานที่อนั รวมใจของคนในชุมชน ท้ อ งถิ่ น กรุ ง เทพมหานคร เขตบางรั ก เกิ ด ท่ามกลางการถูกทิ ้งขว้ างจากภาครัฐ ขึ น้ จึ ง ได้ ร วมไว้ ใ ห้ อ ยู่ใ นสถานที่ เ ดี ย วกัน และมอบพิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ นี ใ้ ห้ เป็ นสมบั ติ ข อง กรุ งเทพมหานครเมื่อ 1 ตุลาคม 2547 โดย
การไปเขตครั้ ง นี้ ท� ำ ให้ ท ราบว่ า ที่ นี่ เ คยได้ ร างวั ล มาก่ อ นแล้ ว แต่ ส� ำ นั ก งานเขตน� ำ ไปเก็ บ ไว้ ใ นห้ อ งเก็ บ ของ โดยไม่ แ จ้ ง ให้ พิ พิ ธ ภั ณ ฑ์ ท ราบ! ที่ส�ำนักงานเขตบางรักเพื่อยื่นเรื่ องในการเข้ า ประกวดพิพธิ ภัณฑ์ สาขารางวัลอนุรักษ์ศลิ ปะ สถาปั ตยกรรมดีเด่น ปรากฏว่า การไปเขตครัง้ นี ้ท�ำให้ ทราบว่า ที่นี่เคยได้ รางวัลมาก่อนแล้ ว แต่ส�ำนักงาน เขตน�ำไปเก็บไว้ ในห้ องเก็บของ โดยไม่แจ้ งให้ พิพิธภัณฑ์ทราบ!! ส่วนวิธีต่อลมหายใจแบบอื่ นๆ นัน้ ที่ นี่ อาศัยการขายของที่ระลึกเพิ่มเติม แต่ใช่ว่า จะไม่มีอปุ สรรค “ผมเป็ นผู้ติดต่อกับส�ำนักงานเขต คุยกัน จนทะเลาะกับเจ้ าหน้ าที่รัฐมาแล้ วหลายครัง้
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
หลงรัก.. บางรัก
ร หนงั สอื พม� ปาก
12
. บางรกั 10 รกั .
ฉบับพ�เศษ
เสียงไวโอลินครั้งสุดท้าย ของชายชราผู้ ไม่ยอมแพ้ ใครใคร่ ใ ห้ เ ท่ า ไหร่ ก็ ใ ห้ เพี ย งบริ จ าค เงินคนละเล็กคนละน้ อย ก็ท�ำให้ พวกเขา ได้ รับก�ำลังใจแล้ ว เช่ น เดี ย วกั บ ชา ย ช ร า ผู้ ยึ ด อ า ชี พ “วณิพก” ขับกล่อมท่วงท�ำนองก้ องกังวาน ของไวโอลิ น ให้ ค นฟั ง หลากหลายวัย ที่ ผ่านไปมา อาชีพของเขาไม่ใช่ขอทาน แต่คืองาน ที่สร้ างความสุขให้ คนฟั ง และเพลงที่เขาเล่น มีทัง้ เสียงสูงเสียง ต�่ำสลับไปมา ไม่ต่างกับชีวิตของชายชรา ผู้มีชีวิตขึน้ ๆ ลงๆ ราวกับท่วงท�ำนองของ ดนตรี ตัวโน้ ตที่หนึ่ง เสื ้อคอปกสีขาว กางเกงขายาวบ้ าง ขา สั น้ บ้ าง แล้ วแต่ ส ภาพอากาศ พร้ อม ไวโอลิ น คู่ใ จ คื อ เครื่ อ งแบบประจ� ำ ของ สุร ะ พรรธนะจรั ส วัย 72 ปี นัก ดนตรี พเนจรผู้ไม่ยอมแพ้ ต่อโชคชะตา ด้ วยการ ยึดอาชีพวณิพก เล่นไวโอลินเปิ ดหมวก หา รายได้ เลี ย้ งตั ว เองและครอบครั ว ด้ วย ความภาคภูมิใจ สุ ร ะมัก เล่ น ไวโอลิ น ขั บ กล่ อ มผู้ คนที่ เดินผ่านไปผ่านมาเป็ นประจ�ำบริ เวณป้าย รถเมล์ ต รงข้ า มห้ า งสรรพสิ น ค้ า โรบิ น สัน ซึ่ง ถ้ า เป็ นคนอื่ น ในรุ่ น ราวคราวเดี ย วกัน อาจจะนั่งๆ นอนๆ อยู่กับลูกหลานที่บ้าน ไปแล้ ว แต่ ส� ำ หรั บ เขายั ง ต้ องออกมา ท�ำงานหาเลี ้ยงปากท้ อง “เล่นดนตรี ได้ ตงั ค์มนั ก็ดีกว่าใช้ ชีวิตอยู่ เปล่าๆ” เขาเอ่ยขึ ้นหลังจากเพลงล่าสุดสิ ้น เสียง สุระบอกว่า บางครั ง้ เขายืนเล่นอยู่ถึง 3 ชั่วโมงเพื่อหารายได้ ซึ่งส�ำหรั บคนอายุ ครบ 6 รอบ การยืนนานๆ แบบนีถ้ ือว่าทน ทรหดมาก แต่ เ จ้ าตั ว บอกว่ า แค่ นี ไ้ ม่ ล�ำบาก แม้ จะเคยนึกสงสารตัวเองเหมือน กันว่าท�ำไมต้ องมามีชีวิตตกต�่ำแบบนี ้ แต่ พอคิ ด ว่ า เราหาเลี ย้ งชี พ ได้ เอง ไม่ เดือดร้ อนใคร และยังมีรายได้ พอที่จะเลี ้ยง ลูกเลี ้ยงหลาน ก็ฮึดขึน้ “ลุงจะเล่นต่อไปจนกว่าจะไม่ไหว ชีวิต ไม่สิ ้นก็ต้องดิ ้นต่อไป” แววตาของสุระทอด มองไปข้ างหน้ า หลังจากผ่านถนนชี วิตที่ เขาบรรเลงมาจนถึงท่อนฟิ นาเล่ (finale)
ตัวโน้ ตที่สอง สุระร้ องเพลงมาตังแต่ ้ อายุ 10 ขวบ โดย เริ่ มต้ นจากการเป็ นนักร้ องในกองเชียร์ ร�ำวง ตามงานวัด ต่อมาสนใจการเล่นดนตรี จึง ใช้ วิธีฝึกฝนด้ วยตัวเองแบบครู พักลักจ�ำ จน สามารถเล่นไวโอลิน กีตาร์ กลอง คีย์บอร์ ด รวมถึงอ่านโน้ ตสากลได้ อย่างคล่องแคล่ว หลัง จากใช้ ชี วิ ต ด้ ว ยการเป็ นนัก ร้ องจน อายุ 34 ปี สุระเปลี่ยนมาท�ำงานในต�ำแหน่ง เสมี ย นคลัง สิ น ค้ า ขององค์ ก ารรั บ ส่ง สิ น ค้ า และพัสดุภัณฑ์ (ร.ส.พ.) ด้ วยความต้ องการ ชี วิ ต ที่ มั่น คงขึ น้ จากหน้ าที่ ก ารงานที่ มี เ งิ น เดื อ นประจ� ำ เมื่ อ ต้ องเลี ย้ งปากท้ องของ ภรรยาและลูก ตลอด 26 ปี ที่วางมือจากการเล่นดนตรี ห า เ ลี ย้ ง ชี พ แ ล้ ว หั น ม า เ ป็ น พ นั ก ง า น รั ฐ วิ ส าหกิ จ ชี วิ ต เหมื อ นจะลงตัว หากเมื่ อ เกษี ยณอายุราชการ ทางหน่วยงานประกาศ ปิ ดตัวลงจากหนี ้สินสะสมหลายพันล้ านบาท ท� ำ ให้ เ ขาไม่ ไ ด้ รั บ เงิ น ก้ อ นหลัง เกษี ย ณเลย
วัชราภรณ์ เกษรจันทร์ อรพิมล สุวรรณวาล
ความหวั ง ที่ จ ะฝากชี วิ ต บั น้ ปลายไว้ กั บ ลูกชายก็ไม่สมหวัง เพราะลูกชายคนเดียว ก็ เ รี ย นหนัง สื อ ไม่จ บ ไม่มี ง านท� ำ และเป็ น นักพนัน!!! การพนัน ไม่ เ คยเป็ นผลดี กับ ใคร สุร ะ ต้ องดิ น้ รนชี วิ ต ด้ วยการน� ำ หนั ง สื อ และ ส.ค.ส. เก่าๆ มาขายตามสะพานลอย ได้ เงิน เพี ยงวันละ 30-40 บาท ใช้ ชีวิตอย่างยาก ล�ำบากอยู่ 3-4 เดือน “โชคดีที่มีคนแนะน�ำให้ ลงุ ไปเล่นไวโอลิน ให้ ฝรั่ งฟั ง ครั ง้ แรกได้ เงินมา 500 กว่าบาท ก็คิดว่า เออ...เล่นดนตรี เปิ ดหมวกมันไม่ได้ หนักหนาอะไร แค่เมื่อยกับต้ องทนตากหน้ า เท่ า นั น้ เอง” สุ ร ะเล่ า ถึ ง ช่ ว งเวลาที่ ก ลับ สู่ วงการอีกครั ง้ “ส่วนเพลงที่เล่น ก็พวกเพลงที่เคยร้ อง ได้ ส มัย ยัง หนุ่ม ทัง้ เพลงสากล ไทยสากล และไทยลูก ทุ่ง ” สุร ะให้ ค� ำ ตอบพร้ อมหยิ บ ไวโอลินพาดไหล่พร้ อมกับขยับคันชักขึน้ อีก ครั ง้
“วณิ พ กแตกต่ า งจากขอทาน คื อ เรามี สิ่ ง แลกเปลี่ ย น ลุ ง มี เ สี ย งดนตรี ม อบให้ ” ตัวโน้ ตที่สาม แม้ แต่ บ าทเดี ย ว ซึ่ ง สุร ะไม่ ไ ด้ ฟ้ องร้ องแต่ ช่ ว งแรกของอาชี พ นั ก ดนตรี ข้ างถนน อย่างใด เพราะต้ องเสียค่าทนาย แถมเพื่อน ที่ เ คยรวมตั ว กั น ฟ้ องหลายคน สุ ด ท้ ายก็ สุระใช้ ป้ายรถเมล์บริ เวณท่าช้ างเป็ นเวที เริ่ ม แสดงตังแต่ ้ 7 โมงเช้ ายัน 2 ทุ่ม วันหนึ่งจะ สูญเปล่าไปเช่นกัน ซ� ้ำร้ ายมรสุมชีวิตก็ซดั สาดใส่เขาอย่างไม่ ได้ เงินประมาณ 200 กว่าบาท แต่เมื่อเวลาผ่านไป รายได้ ก็ลดน้ อยถอย หยุดหย่อน เมื่อภรรยาที่รักด่วนจากไป ส่วน
ลง เพราะผู้ที่รอรถเป็ นคนกลุ่มเดิมๆ เขา จึงใช้ วิธีออกทัวร์ ตระเวนเล่นไปเรื่ อยตาม ที่ต่างๆ ทังโรบิ ้ นสันบางรัก ท่าเรื อสี่พระยา ตรอกวังหลัง ซอยจรั ญสนิทวงศ์ 13 ซอย รางน� ้ำและสถานที่ชมุ ชนที่มีคนพลุกพล่าน ทุกวันนี ้สุระมีรายได้ จากการเปิ ดหมวก เฉลี่ยเดือนละ 15,000 บาท หรื อเฉลี่ยวัน ละประมาณ 500 บาท แฟนเพลงของเขา คือคนธรรมดาที่เดินผ่านไปมา ส่วนใหญ่ ก็จะให้ เป็ นเหรี ยญ ได้ สูงสุดเป็ นแบงก์ พนั ก็มี แต่มีเหตุการณ์หนึ่งที่เจ้ าตัวจ�ำได้ ขึ ้นใจ “เคยไปเล่น ดนตรี แ ล้ ว ถูก แม่ ค้ า เคาะ กระทะไล่ เขาคงไม่ ช อบเสี ย งไวโอลิ น ” สุระเล่าถึงความสะเทือนใจครั ง้ อดีตที่เขา คิ ด ว่า เมื่ อ ต่า งคนต่า งก็ ต้ อ งท� ำ มาหากิ น เหมือนกันก็น่าจะถ้ อยทีถ้อยอาศัยกันได้ นอกจากนี ้ อุปสรรคไม่ใช่เพียงเพื่อน ต่ า งอาชี พ เพื่ อ นร่ ว มอาชี พ ของเขาก็ มี มากมาย ซึ่ง เจ้ า ตัว บอกว่ า ถ้ า วัน ไหนมี วณิ พ กคนอื่ น มาเล่ น อยู่ ก่ อ นแล้ ว ก็ ค วร เปลี่ยนสถานที่ ไม่ค วรไปเล่น แข่ง กับเขา ไม่ เ ช่ น นัน้ รายได้ ข องทัง้ คู่จ ะน้ อ ยลงตาม กัน สิ่ ง ที่ น่ า เศร้ าอี ก ประการหนึ่ ง ส� ำ หรั บ วณิ พ กคื อ การโดนดู ถู ก “จริ ง ๆ แล้ วก็ ปฏิเสธไม่ได้ แต่ลงุ ไม่เคยเอ่ยปากขอ อย่า ลืมว่า วณิพกแตกต่างจากขอทาน คือเรา มีสิ่งแลกเปลี่ยน ลุงมีเสียงดนตรี มอบให้ ” สุระยืนยันคุณค่าอาชีพขายเสียงเพลงของ เขา ชายวัยชราผู้ขายเสียงไวโอลินยังบอก ว่า ตัวเขาเองเป็ นวณิ พกคนหนึ่ง และไม่ เสียใจแม้ ใครจะมองว่าเป็ นขอทาน สุดแท้ แต่ความคิดของคน ฟั งแล้ วถ้ าชอบใจก็ให้ สตางค์ แม้ ในใจผู้ให้ จะสงสารหรื อคิดว่า ตนแก่แล้ วก็ตาม สิ่ง เล็กๆ ในอาชี พ วณิ พ กคื อ ความสุข ในอาชีพสุจริ ต ที่ได้ แสดงความสามารถใน สิ่งที่ตนรั กทุกๆ วัน ไม่จ� ำ เป็ นจะต้ อ งได้ ร างวัล ศิ ล ปิ นแห่ง ชาติ ที่ ท างการมอบให้ เป็ นศิ ล ปิ นแห่ ง มวลชนเขาก็พอใจแล้ ว จากการนั่ ง คุ ย กั บ สุร ะ ชายชราผู้ ไม่ ยอมแพ้ ค นนี ้ ความคิ ด เรื่ อ งภาพลัก ษณ์ ภายนอกที่ ค นรอบข้ างมองคงไม่ ใ ช่ สิ่ ง จ�ำเป็ นอีกต่อไป เสี ย งดนตรี ข องสุร ะยัง คงท่ ว งท� ำ นอง ไพเราะต่อไป วันพรุ่ งนีย้ งั คงเดินหน้ า แม้ จะท้ อ หรื อ จะแพ้ อย่ า ได้ จ มไปกับ ความ รู้ สกึ นัน้ แต่ผลักดันให้ เป็ นพลังจนก้ าวหน้ า ต่อไป เหมื อ นดั่ง ชายชราที่ จ ะขับ กล่อ มโลก ด้ วยเสี ย งเพลงจนกว่ า จะถึ ง ลมหายใจ สุดท้ ายของชีวิต
. บางรกั 10 รกั .
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
หลงรัก.. บางรัก
ร หนงั สอื พม� ปาก
กว่าจะเป็น “เฮียเอก นิวเฮงกี่” เลยเวลาพักเที่ยงไปนานพอสมควรแล้ ว แต่ร้านอาหารเจ้ าประจ�ำของนักศึกษาไอซีที ศิลปากร ก็ยงั คลาคล�่ำไปด้ วยผู้คนมากหน้ า หลายตาแวะเวี ย นมาอุ ด หนุ น กั น อย่ า ง ต่อเนื่อง ว่า กัน ว่า คนเยอะหรื อ ท� ำ ช้ า ไม่เ คยเป็ น อุปสรรค เพราะลูกค้ ากลัวว่าจะอดกินของ อร่อยมากกว่า ส่วนส�ำหรับเด็กไอซีที มาร้ านนี ้ไม่เคยอด เพราะ “เฮียเอก” เจ้ าของร้ านแสนใจดี มักจะ แถมข้ าวหรื อกับข้ าวให้ พวกเราเสมอ กว่ าจะเป็ นนิวเฮงกี่ วีรเอก ฤชุตระกูล หรื อที่ร้ ู จกั กันในนาม เฮียเอก เจ้ าของร้ านอาหารจีนกวางตุ้ง “นิว เฮง กี่” ในซอยเจริ ญกรุง 43 ร้ านเก่าแก่ที่อยูค่ ู่ บางรั กมากว่า 60 ปี เล่าว่า หลังอาก๋งย้ าย ถิ่ น ฐานจากเมื อ งจี น มาเมื อ งไทยในช่ ว ง สงครามโลกครัง้ ที่ 2 ก็ได้ อาศัยอยู่กบั ญาติ แถวสี่แยกเฉลิมบุรี ซึง่ ขณะนันท� ้ ำร้ านอาหาร จีนอยู่ หลังจากนันอาป๊ ้ าหรือพ่อของเฮียเอก และ พี่น้องอีกสองคนก็อพยพตามมาอยู่ด้วยกัน ไม่นานตึกแถวในซอยเจริ ญกรุ งก็เปิ ดให้ เช่า จึงมีร้านอาหารจีนของครอบครัวนี ้ไปตัง้ ช่วง แรกใช้ ชื่อว่า “เฮงกี่” ในสมัยนันคนจี ้ นมักไม่ค่อยให้ ลกู เรี ยน หนังสือ แต่จะให้ ชว่ ยท�ำมาหากิน อาก๋งจึงให้ อาป๊ าไปฝึ กงานในภัตตาคารชื่อดังแห่งหนึ่ง ตังแต่ ้ อายุ 10 ขวบ จนถึงอายุ 17 ปี ก็ออกมา สืบทอดกิจการร้ านอาหาร ยุคทองของนิวเฮงกี่ หลังจากอาป๊ าและหม่าม้ าสืบทอดกิจการ ร้ านอาหาร ก็ได้ เปลี่ยนชื่อร้ านเป็ น “นิวเฮงกี่” ซึ่งในตอนนัน้ ถื อว่าย่านบางรั กครึ กครื น้ ไป ด้ วยผู้คน ด้ วยความเป็ นแหล่งฟลอร์ ลีลาศที่ นิ ย มที่ สุ ด ในยุ ค นั น้ และตั ง้ อยู่ ต รงข้ าม ไปรษณีย์กลางบางรัก ศูนย์ไปรษณีย์ที่ใหญ่
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
ฉบับพ�เศษ
13
เป็ นของคนงาน จนเกือบจะครบหนึง่ ปี จึงได้ เข้ าครัว “ช่วงแรกลูกค้ าก็ไม่ยอมรับฝี มือ เพราะ ที่สดุ เพียงแห่งเดียว ในซอยนี ้จึงเต็มไปด้ วย ออกแบบ ในวิทยาลัยศิลปะพระนคร พอเรียน ไม่เชื่อว่าเด็กที่เพิง่ เข้ ามาท�ำงานได้ แค่ปีเดียว ร้ านอาหารและหาบเร่ แต่ร้านที่เด็ดที่สดุ คง จบ ด้ วยความคิดอยากมีธรุ กิจเป็ นของตนเอง จะท� ำ อาหารรสชาติ ส้ ู คนเก่ า ได้ แถม หนีไม่พ้นร้ านอาหารจีนกวางตุ้งของครอบครัว ท�ำให้ ตดั สินใจไปฝึ กงานที่โรงงานท�ำเสื ้อผ้ า ไปรษณีย์กลางยกเลิกโทรเลขและย้ ายไปเปิ ด ฤชุตระกูล แห่งหนึง่ จนรู้กรรมวิธีการผลิตเสื ้อผ้ า แล้ วจึง ท� ำ การไปรษณี ย์ ศูน ย์ ร าชการแจ้ ง วัฒ นะ “ตอนนันขายดี ้ มาก ผัดอาหารกันแทบ 24 ตัดสินใจลาออกเพือ่ จะมาเปิ ดกิจการเป็ นของ ลูกค้ าหลักๆ จึงหดหาย” กิจการช่วงรอยต่อนี ้ไม่คอ่ ยดีนกั ชั่ว โมง” เฮี ย เอกเล่า ความทรงจ� ำ ช่ ว งร้ าน ตนเอง อย่ า งไรก็ ต ามในความโชคร้ ายก็ ยัง มี คึกคักให้ ฟัง “ป๊ าเป็ นคนออกเงินทุนให้ ก้อนหนึง่ ก็เป็ น หากตอนนั น้ ประเทศไทยเน้ นระบบ จ�ำนวนหลักล้ านอยู่ ในตอนนันยอมรั ้ บว่า คิด ความโชคดีอยู่บ้าง หลังจากนักศึกษาคณะ อุตสาหกรรมกันมาก ตลาดแรงงานส่วนใหญ่ ว่าตัวเองเก่ง ตัวเองมีประสบการณ์มากพอใน เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร สาขา นิเทศศาสตร์ ของมหาวิทยาลัยศิลปากรรุ่ น จึงแห่ไปสมัครเป็ นพนักงานโรงงาน อาป๊ ากับ การท�ำธุรกิจ” หม่าม้ าจึงต้ องท�ำร้ านกันเพียง 2 คน ท�ำให้ แต่เฮียเอกลืมไปว่าสิง่ ส�ำคัญอย่างหนึง่ ใน แรกได้ ย้ายมาเรี ยนที่ตกึ กสท. โทรคมนาคม ท�ำให้ ได้ ลกู ค้ ารุ่นใหม่ๆ ทีไ่ ม่เคยชิมฝี มอื อาป๊ า อาหารที่สงั่ ได้ ช้าบ้ าง การท�ำธุรกิจคือการบริ หารจัดการเงิน “ป๊ าจะยึดหลักที่วา่ ของอร่อยต้ องใช้ เวลา “โอ้ ย ตอนนันฟุ่ ้ มเฟื อยมาก น�ำเงินบริ ษัท มาทดแทน หากสิง่ ส�ำคัญยิง่ กว่านัน้ ก็คอื การสู้อดทน อยากกินของอร่ อยก็ต้องรอ รอได้ ก็รอ รอไม่ มาใช้ ลว่ งหน้ าก่อน พอเกิดวิกฤตเศรษฐกิจใน ฝึ กฝนตัวเองมานานหลายปี ได้ ก็ไม่เป็ นไร เพราะถ้ าอร่ อยจริ ง ในวันข้ าง ปี 40 ก็ต้องดิ ้นรนหมุนเงินตลอดเวลา” “ตอนนี ้ลูกค้ าเก่าๆ ของป๊ า เขาก็กลับมา หน้ าลูกค้ าก็จะกลับมาเอง และอาหารที่ร้าน หลังจากดิ ้นรนด้ วยวิธีการนี ้มาได้ 10 ปี ก็อร่อยและราคาถูก ท�ำให้ ลกู ค้ าแน่นทุกวัน” ครอบครัวก็ได้ เตือนสติวา่ ถ้ ายิ่งท�ำก็ยิ่งไปไม่ กินฝี มือเราแล้ ว” เฮียเอกยิ ้มบอกด้ วยความ ภาคภูมิใจ เฮียเอกร� ำลึกถึงปณิธานของป๊ า รอด เฮียเอกเลยตัดสินใจปิ ดกิจการ ร้ านนิ ว เฮงกี่ เ มื่ อ ต้ อ ง ทุกๆ วันจะมีลกู ค้ า ผลั ด เปลี่ ยน “ป๊ า จะยึ ด หลั ก ที ่ ว ่ า ของอร่ อ ยต้ อ งใช้ เ วลา แวะเวี ย นมาทาน มือ ในบรรดาพี่ อยากกิ น ของอร่ อ ยก็ ต ้ อ งรอ รอได้ ก็ ร อ รอไม่ ไ ด้ ก็ ไ ม่ เ ป็ น ไร อาหารอย่ า งไม่ ขาดสาย โดยยึด น้ อ ง 3 คน พี่ เพราะถ้ า อร่ อ ยจริ ง ในวั น ข้ า งหน้ า ลู ก ค้ า ก็ จ ะกลั บ มาเอง” หลั ก ส� ำ คั ญ ที่ สุ ด ชาย พีส่ าว และ อยู่ส องอย่า ง คื อ เฮี ย เอก ไม่ มี ใครอยากจะรับช่วงต่อร้ านอาหารสักคน อา “เราไม่ได้ มีเงินทุนมาส�ำรองมากเหมือน ความเป็ นเองกับลูกค้ า ดูแลกันเหมือนคนใน ป๊ าจึงตังกฎไว้ ้ วา่ ถ้ าไม่อยากท�ำร้ านอาหารก็ กับเจ้ าของธุรกิจรายใหญ่ ประกอบกับป๊ ากับ ครอบครัว และการไม่หวงวัตถุดบิ มีเท่าไหร่ก็ ต้ องเรี ยนหนังสือให้ เก่งๆ ซึง่ พี่ชายและพี่สาว หม่าม้ าเริ่มอายุมาก พีช่ ายและพีส่ าวจึงขอให้ จัดเต็มเท่านัน้ การท�ำธุรกิจอย่างหนึ่ง นอกจากจะมีใจ ของเฮียก็ท�ำได้ พี่ชายเรี ยนจบแพทยศาสตร์ มารับช่วงต่อร้ านอาหาร โดยจะยกรายได้ ของ จากมหาวิทยาลัยมหิดล ส่วนพี่สาวเรี ยนจบ ร้ านให้ ทงหมด ั้ ส่วนทังสองจะรั ้ บผิดชอบค่า รั ก เพื่ อ อยู่กับ สิ่ ง ที่ ท� ำ ทุก วัน ยัง ต้ อ งขยัน จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยและได้ ทนุ ไปเรี ยน ใช้ จา่ ยในการดูแลป๊ ากับหม่าม้ าเอง ขอแค่ให้ อดทน ต่อสู้ตอ่ อุปสรรคต่างๆ เพื่อให้ ได้ มาซึง่ การยอมรับ ต่อต่างประเทศ ท�ำให้ ทบี่ ้ านเหลือเฮียคนเดียว ตามใจและดูแลป๊ ากับหม่าม้ าให้ ดีที่สดุ ” หากใครฝ่ าฟั นอุปสรรคนี ้ไปได้ ก็จะเป็ น เพราะมีอายุหา่ งกับพี่ๆ เกือบ 10 ปี ด้ วยเหตุนี ้ความฝั นของอาป๊ าและหม่าม้ า ธุรกิจที่ครองใจทุกคน เหมือนที่ร้านนิวเฮงกี่ “ยอมรับว่าช่วงนัน้ ติดเพื่อน แต่เราก็ยงั ที่จะมีคนมารับช่วงกิจการต่อก็เป็ นจริ ง ช่วยงานทีร่ ้ านบ้ างในบางครัง้ ” เฮียเอกยอมรับ ในช่วงแรกของการเข้ ามารับช่วงต่อ เฮีย ท�ำมาได้ ตลอด 60 กว่าปี ว่าช่วงชีวิตวัยซนก็เกเรมิใช่น้อย ต้ องไปเป็ นคนงานในร้ านของตนเอง ท�ำงาน ณัฐรดา โพธิราช เฮียเอกเลือกเรี ยนต่อสาย ปวช. ด้ านการ ตังแต่ ้ ล้างจาน เสิร์ฟอาหารในทุกๆ หน้ าที่ที่ ธนกร สุวรรณรมย์
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
หลงรัก.. บางรัก
ร หนงั สอื พม� ปาก
14
. บางรกั 10 รกั .
ฉบับพ�เศษ
ค่อยๆ เก็บหอมรอมริ บจากผลก� ำไรที่ได้ ใน แต่ละวันมาซื ้อโต๊ ะ เก้ าอี ้ให้ ลกู ค้ านัง่ ในที่สดุ แม้ วี่แววการค้ าขายจะเป็ นไปด้ วยดี หาก สิง่ ที่เหนื่อยล้ าที่สดุ ไม่ใช่แค่การต้ องต�ำส้ มต�ำ วันละหลายสิบครก หรื อการยืนปิ ง้ ไก่ย่างวัน ละหลายสิบไม้ แต่คือผลก�ำไรที่ได้ ไม่ค้ มุ เอาเสียเลย! เพื่อให้ สามารถเลี ้ยงชีพต่อไป ภรรยาของ เขาจึงเสนอให้ ลองเปลี่ยนร้ านส้ มต�ำมาเป็ น ร้ านข้ าวแกง ลุงพลอยเห็นด้ วยทันที ซึ่งการ เปลี่ยนแปลงครัง้ นี ้ก็แทบไม่ต้องลงทุนอะไร เพิ่ม เนื่องด้ วยข้ าวของอุปกรณ์ก็มีอยูแ่ ล้ ว ถ้ าถามว่าเสน่ห์ของร้ านข้ าวแกงคืออะไร น้ องนักศึกษาหน้ ามนคนเดิมตอบมาว่า “ลุงเขายิ ้มตลอดเลยค่ะ ใบหน้ าแกไม่เคย หุบยิ ้มเลย” ไม่ใช่แค่น้องนักศึกษาเท่านันที ้ ่คดิ แบบนี ้ บรรดาแขกขาประจ�ำต่างก็ยืนยันเป็ นเสียง เดียวกันว่า รอยยิม้ นี่แหละคือเสน่ห์ของลุง พลอย ซึง่ ไม่วา่ ใครจะขออะไร แกก็ไม่เคยบ่น แม้ ลกู ค้ าจู้จี ้บ้ าง แกก็ไม่เคยโมโห คนแถวนันจึ ้ งยกให้ ลงุ พลอยเป็ นขวัญใจ ชาวบางรัก ปั จจุบนั ทังคู ้ ม่ รี ายได้ พอมีพอกิน แม้ เราจะ สงสัย ขนาดหนัก ว่ า ข้ า วที่ เ พิ่ ม แบบไม่ อัน้ เหมือนแจกฟรี จะเอาผลก�ำไรมาจากไหน ลุงหัวเราะเบาๆ ก่อนตอบค�ำถามที่ท�ำให้ เราประหลาดใจว่า ได้ ก�ำไรวันละ 800-1,000 บาท!! แม้ จะฟั งดูเยอะ แต่พอมาจ่ายค่าเช่าบ้ าน ย่านบางรักและค่าน� ้ำค่าไฟ ก็ทะลุหลักหมื่น บาทต่อเดือน “โชคดีที่เจ้ าของที่เขาไม่เรี ยกเก็บค่าเช่า ร้ านเพิ่ม ไม่อย่างนันคงไม่ ้ ได้ ลืมตาอ้ าปาก” หนุม่ ใหญ่บอก ทุกวันนี ้กิจการของเขาอยู่ตวั แล้ ว ก�ำไรที่ ได้ จากการเก็บหอมรอมริ บเป็ นเวลานาน หลายสิบปี ออกผลมาเป็ นรถกระบะคันหนึ่ง ส่วนที่เหลือเก็บไว้ เพื่ออนาคต
ผู้บริโภคโวยแพ้ยาหลังซื้อผ่านเน็ต! ความสุขฉบับกะทัดรัดของ “ลุงพลอย”
ขวัญใจมหาชนบางรัก
ทุกชีวิตต่างดิ ้นรนต่อสู้ทา่ มกลางโลก ทุนนิยมอุตสาหกรรมที่ยดึ ถือก�ำไรเป็ นสรณะ ไม่วา่ จะมองไปทางไหน ผู้คนต่างท�ำงานอย่าง หนัก เงินทุกบาททุกสตางค์มีความหมายกับ พวกเขามาก เพราะข้ าวของเครื่ องใช้ อาหาร การกินในวันนี ้แพงหูฉี่ หลายคนใช้ จา่ ยอย่างประหยัดพอประทัง ชีพไปได้ ในแต่ละวัน หลายคนเลือกบริ โภค “คุณค่า” ที่แฝงมา กับสินค้ าอุปโภคบริโภค ยอมเสียค่าใช้ จา่ ยกับ การเสพสัญลักษณ์ตา่ งๆ ที่จะท�ำให้ เขาได้ รับ การยอมรั บ จากสัง คม เงิ น ทองกลายเป็ น ปั จจัยหลักในการแสวงหาความสุข ยิ่งมีเงินมาก ก็ยิ่งซื ้อความสุขได้ มาก ตาม ฝั นของใครของมัน แต่ถ้าเงินน้ อย วันหนึ่งมีไม่ถึง 50 บาท เพียงแค่จะเอาน� ้ำลูบท้ องก็ยากแล้ ว!! “ตักข้ าวได้ ตามสบายเลยน้ อง” เสียงของ ใครคนหนึ่งดังขึ ้นเบื ้องหน้ า ขณะที่เสียงท้ อง เริ่ มร้ องประท้ วงเพราะใกล้ เวลาเที่ยงเข้ าไป ทุกที พลอย ปาปะไกร วัย 64 ปี เป็ นเจ้ าของร้ าน ขายข้ าวแกงเล็กๆ ซอยตรงข้ ามโรงเรี ยนอัส สัมชัญ บางรัก เกือบ 20 ปี ที่เพิงเล็กๆ แห่งนี ้ เป็ นที่ฝากท้ องของชาวบางรัก ซึง่ ถ้ าเป็ นร้ าน ขายอาหารธรรมดาคงไม่มีใครสนใจเท่าไรนัก แต่ส�ำหรับร้ านข้ าวแกงลุงพลอยมีจดุ ขาย ทีข่ ายข้ าวราดแกงราคาถูกแบบไม่เน้ นก�ำไร ไม่ กลัวขาดทุน เพียงพกเงินมา 25 บาท ร้ านขาย ข้ าวแกงแห่งนีก้ ็เปิ ดต้ อนรั บ ด้ วยราคาที่ถูก แสนถูก แถมตักให้ อย่างไม่มีงก “ไม่ร้ ูจะอันไว้ ้ ทำ� ไม ขายข้ าวก็ต้องท�ำให้ คน ทานอิ่มสิ” ลุงพลอยตอบด้ วยรอยยิ ้มกว้ าง ร้ านของลุงขึ ้นชือ่ ลือชาไปหลายหัวมุมถนน มีลกู ค้ าทุกเพศ ทุกวัย ทุกอาชีพ ตังแต่ ้ หนุ่ม
สาวออฟฟิ ศ นักเรี ยน นักศึกษา ชาวบ้ าน หรื อ แม้ แต่กลุม่ คนงานและช่างฝี มือ ต่างก็ยกให้ ลงุ เป็ นขวัญใจของพวกเขา สิ่งที่ ท�ำให้ ลูกค้ าติดใจ นอกจากรสชาติ อาหารฝี มือของป้าอรธินี ภรรยาของลุงพลอย ที่ ท� ำ อร่ อ ยแบบไม่ ห วงวั ต ถุ ดิ บ แล้ ว เด็ ด มากกว่านันต้ ้ องเป็ นข้ าวที่สามารถตักได้ แบบ ไม่อนั ้ หิวข้ าวแค่ไหน เชิญตักแบบจัดเต็มได้ เลย “งันหนู ้ ตกั ข้ าวสูงเท่าหม้ อแกงได้ ไหม” นักศึกษาขาประจ�ำเอ่ยแซว “ได้ เลย ตักเยอะ ตักมาก แต่ช่วยตักพอ ประมาณตามที่ตนต้ องการ ข้ าวเหลือสงสาร ชาวนา แถมยังสร้ างขยะอี กแน่ะ” แกตอบ พร้ อมเสียงหัวเราะอารมณ์ดี ย้ อยกลับไปเมื่อ 20 ปี ที่แล้ ว ลุงพลอยเป็ น ช่างฝี มือของบริ ษัท อเล็กซ์ จิลเวลรี่ ในซอย โรงแรมโอเรี ยนเต็ล ด้ วยวุฒิ ม.ศ. 3 เงินที่ได้ มาตอนนันก็ ้ พอมีพอกิน ไม่ขดั สนอะไรมากนัก ที่ นี่ เ อง ลุง ได้ พ บกับ ภรรยาผู้เ ป็ นคู่ทุก ข์ คูย่ ากไม่ทิ ้งกันไปไหน จนกระทัง่ ปี 2540 เกิดวิกฤตต้ มย�ำกุ้ง จาก ชีวิตที่มนั่ คง ต้ องมาหักเห สัน่ คลอน ลุงพลอย เลยเลือกลาออกจากงาน “ลุงไม่มนั่ ใจเลยที่ตดั สินใจแบบนัน้ ฐานะ ทางบ้ านก็ล�ำบากมาก ยิ่งป้าเขามาป่ วยด้ วย โรคหัวใจ ญาติพนี่ ้ องทีพ่ อมีกต็ ายไปแล้ ว เหลือ แค่ลงุ กับป้าที่ต้องสู้กนั ต่อ ตอนนันไม่ ้ ร้ ูเลยว่า จะมีชวี ติ ต่อไปได้ อย่างไร” ลุงพลอยย้ อนเล่าถึง จุดเปลี่ยนในชีวิต ด้ วยความเครี ยดที่รุมเร้ า คงเป็ นอีกสาเหตุ หนึง่ ทีท่ ำ� ให้ ลกู รักซึง่ ทังสองเฝ ้ ้ ารอไม่มาเกิดสัก ที “เขาไม่มาก็ดแี ล้ ว จะได้ ไม่ต้องล�ำบาก” ลุง พลอยเอ่ยด้ วยแววตาเศร้ าสร้ อย
ในตอนนัน้ ลุงพลอยคิดว่าต้ องพยุงปาก ท้ องของตนและภรรยาให้ ได้ จึงตระเวนสมัคร งานตามที่ต่างๆ ไม่ว่าจะเป็ นงานอะไร เขาก็ พร้ อมท�ำทังนั ้ น้ แต่ทว่าด้ วยสภาวะเศรษฐกิจฝื ดเคืองที่ แม้ แต่หลายร้ อยหลายพันกิจการยังเอาตัวไม่ รอด แล้ วจะมีงานไหนที่ให้ เขาท�ำ “เขามีแต่ผลักพนักงานออกไปมากกว่า” น� ้ำเสียงขมขื่น บอกเล่าช่วงเวลาที่ลำ� บากที่สดุ ในชีวิต “ยอมรับว่าเครียดมาก แต่จะท�ำยังไงได้ ลุง ไม่ได้ จบสูง เศรษฐกิจตอนนันก็ ้ ไม่เอื ้ออ�ำนวย ลุงท�ำได้ แค่อดทนและพยายามต่อไป กลืน น� ้ำตาให้ มนั ไหลกลับเข้ าไปในอก” ลุงพลอยกับภรรยา ไม่คิดจะจบปั ญหา ทังหมดด้ ้ วยการคิดสัน้ ด้ วยกลัวว่าหากตาย ไปแล้ วจะล�ำบากกว่าเดิม ถ้ ายังมีชีวิตมีแขน และขาครบถ้ วน ก็ จ�ำเป็ นต้ องสู้ตอ่ ไป ขออย่าได้ ยอมแพ้ ในที่สดุ แสง สว่างปลายอุโมงค์ ก็เปิ ดขึ ้น ลุงพลอย ทุบกระปุกออมสินรวบรวมเงินทุกบาททุก สตางค์จากน� ้ำพักน� ้ำแรงออกมาได้ ประมาณ 1,000 บาท เริ่ มต้ นท�ำกิจการเล็กๆ เป็ นร้ าน รถเข็นขายส้ มต�ำ ไก่ยา่ ง จากเสน่ห์ปลายจวัก รสแซ่บของภรรยาที่เป็ นชาวอีสาน จ�ำนวนเงินที่เอามาลงทุนอาจจะฟั งดูน้อย ในสมัยนี ้ แต่ถ้าเมือ่ 16 ปี ทแี่ ล้ วถือว่าเยอะมาก ไหนจะค่ารถเข็น ค่าอุปกรณ์จาน ช้ อน ส้ อม แก้ วน� ้ำ และอื่นๆ ให้ ลกู ค้ า ถือเป็ นการลงทุนที่ สูงพอสมควร เรี ยกว่าทุบหม้ อข้ าวแบบไม่มี อะไรจะเสีย จากส้ มต� ำ จานละไม่เ กิ น 10 บาท เขา
“ไม่ รู ้ จ ะอั้ น ไว้ ท� ำ ไม ขายข้ า วก็ ต้ อ งท� ำ ให้ ค นทานอิ่ ม สิ ” ลุ ง พลอย ตอบด้ ว ยรอยยิ้ ม กว้ า ง ลุงพลอยยอมรับว่า ด้ วยอายุทเี่ พิม่ ขึ ้น ไม่ร้ ู ว่าจะมีก�ำลังขายข้ าวแกงอีกนานแค่ไหน ที่ ขยันขันแข็งกันจนถึงทุกวันนี ้ ก็เผื่อไว้ วา่ ถ้ ามี ใครเกิดเจ็บป่ วยก็จะพอมีเงินไว้ รักษาและมีไว้ กินไว้ ใช้ ในช่วงบันปลายชี ้ วิต ทังหมดนี ้ ้คือความสุขฉบับกะทัดรัดของลุง พลอย เจ้ าของร้ านข้ าวแกงราคาแสนถูก ผู้ท�ำ มาค้ าขายด้ วยใจ ไม่หวงปริ มาณแห่งย่าน บางรัก
สาวิตรี เดชบุญ สุวนันท์ อัศวสืบสกุล
. บางรกั 10 รกั .
ม พเ� ศษ หลง พเ ล
หลงรัก.. บางรัก
ร หนงั สอื พม� ปาก
“ฮั่งไต๋ โอสถ”
เยี่ยมเยือนย่านบางรักมากว่าครึ่งศตวรรษ แต่ สิ่ ง หนึ่ ง ที่ อ าจท� ำ ให้ คนไข้ กั ง วลคื อ ความ ปลอดภัย ของยาจี น แต่เ จ้ า ของร้ านยาจี น ดังเดิ ้ มที่เหลือเพียงแห่งเดียวในย่านบางรัก ชี ้ ให้ ดูใ บประกาศนี ย บัต ร พร้ อมยื น ยัน ด้ ว ย ความมัน่ ใจว่า “เรารับยามาจากเอเย่นต์ใหญ่ ที่ เ ยาวราช เป็ นยาคุ ณ ภาพที่ น� ำ เข้ าจาก รุ่ นพ่อของผมที่เป็ นหมอมาจากเมืองจีน เมื่อ ประเทศจี น โดยตรง มี ใ บรั บ รองเเละใบ ย้ ายถิ่นฐานมาตังรกรากในเมื ้ องไทย เลยมา อนุญาตถูกต้ อง เหมือนการน�ำเข้ ายาฝรั่งเลย เปิ ดร้ านขายยาจีนตามศาสตร์ ที่ได้ ร�่ำเรี ยนมา และถ้ าไม่มีใบอนุญาตก็เปิ ดร้ านไม่ได้ เพราะ ก็มาอยู่ที่บางรักตังแต่ ้ แรก” สมหวัง เริ่ มท้ าว ผิดกฎหมาย” ความถึงที่มาที่ไปของร้ าน ซึง่ วันนี ้เข้ าปี ที่ 53 ปั จจุบนั ร้ านขายยาจีนพากันปิ ดตัว ด้ วย แล้ ว คนรุ่ นเก่าล้ มหายตายจากไปทุกวัน หมอรุ่ น ท่ามกลางความนิยมการแพทย์สมัยใหม่ ใหม่ก็ยงั ไม่มีความช�ำนาญเท่าหมอรุ่นเก่า จึง ร้ านขายยาจีนที่มีวิธีรักษาแบบโบราณยังคง มักไม่คอ่ ยได้ รับความเชื่อถือจากคนป่ วย ได้ รับการยอมรับและสามารถสืบทอดกิจการ “ที่ ยัง อยู่ไ ด้ จ นถึง ทุก วัน นี ้ เพราะลูก ค้ า มาจนถึงทุกวันนี ้นัน้ เจ้ าของร้ าน “ฮัง่ ไต๋โอสถ” ประจ�ำส่วนหนึง่ อีกส่วนหนึง่ เพราะคนหันมา บอกว่า เพราะยาจีนไม่มีผลข้ างเคียงเหมือน สนใจยาสมุนไพรมากขึ ้น อย่างที่บอกมันไม่ ยาแผนปั จจุ บั น ที่ เ ป็ นสารเคมี แถมยั ง มี อันตรายเท่ายาฝรั่ง ไม่สะสมในตับหรือไต ไม่มี อันตรายน้ อยกว่า รวมถึงไม่มีสารตกค้ าง ผลข้ างเคียง และมีใบรั บรองจากกระทรวง เขายังยืนยันว่า ไม่ว่าจะเป็ นโรคเล็กโรค สาธารณสุข (กรมพัฒ นาการเเพทย์ เ เผน น้ อย หรื ออยากบ�ำรุ งร่ างกาย สมุนไพรจีนมี โบราณเเละการเเพทย์ ท างเลื อ ก) คนเลย สรรพคุณเยียวยาได้ หมด พอคนไข้ กินยาจน เชื่อถือมากขึ ้น” สมหวัง ย� ้ำ หายป่ วย เขาก็จะกลับมาใช้ บริการอีกในคราว ส่วนคนที่กินยาจีนแล้ วได้ รับผลข้ างเคียง หน้ า นัน้ ภรรยาของสมหวังที่ก�ำลังง่วนอยู่กบั การ “สมัยตอนคุณพ่อยังแข็งแรงอยู่ ท่านก็จะ จัดยาอยู่ข้างๆ อธิบายว่า บางครัง้ เมื่อซื ้อยา เเมะ ซึง่ เป็ นวิธีตรวจหาโรคด้ วยการจับชีพจร จี นไปต้ มกิ นเองโดยไม่ถูกสูตร ยาก็ จะล้ าง ด้ วย จากนันผมก็ ้ จะช่วยจัดยาให้ แต่ตอนนี ้ กั น เองจนเป็ นพิ ษ ท� ำ ให้ เป็ นอัน ตรายต่ อ คุณพ่ออายุมากแล้ วเลยไม่ได้ ลงมาตรวจ ที่ ร่ างกาย บางคนก็ ไ ด้ ข้ อมู ล ผิ ด ๆ จาก ร้ านจึงขาดหมอแมะประจ�ำ” ผู้สบื ทอดกิจการ อินเทอร์ เน็ต ฉะนันต้ ้ องตรวจสอบให้ ดีก่อน ร้ านขายยาจีนรุ่น 2 เล่า ส� ำ หรั บ ลูก ค้ า ที่ ม าซื อ้ ยาที่ นี่ มัก จะป่ วย แม้ ทนี่ ี่จะดูแลผู้คนทีอ่ ยูป่ ระจ�ำหรื อแวะมา เเบบทัว่ ไป เช่น ไข้ หวัด ปวดท้ อง ปวดหัว เเต่
กว่าครึ่งศตวรรษที่รับใช้ชาวบางรัก
ทั น ที ที่ ผ ลั ก บานประตู อ ะลู มิ เ นี ย ม เข้ า ไปในร้ าน ก็ มี ก ลิ่ น ฉุน ลอยเตะจมูก สะกิดความทรงจ�ำสมัยครัง้ ยังเด็กที่ชอบ เข้ าไปนัง่ เล่นในห้ องอาม่าให้ ผดุ พรายขึ ้นใน หัว เมื่ อ กวาดตามองรอบๆ บรรยากาศ ภายในร้ านเต็มไปด้ วยของเก่าเเก่ทบี่ ง่ บอก อายุการใช้ งานมานาน ไม่วา่ จะเป็ นลิ ้นชัก ไม้ ที่ตงั ้ เรี ยงรายอยู่เต็มข้ างฝา เเต่ละชัน้ เเปะกระดาษใบน้ อยเขียนค�ำภาษาจีนบอก ชื่อของทีอ่ ยูใ่ นนัน้ ขวดโหลใส่พชื หน้ าตาไม่ คุ้นวางเรี ยงรายเรี ยกความสนใจจากแขก แปลกหน้ า รวมถึงก้ านไม้ อนั เล็กๆ ความยาวราว 1 ศอก ด้ านหนึง่ ห้ อยจานขนาดฝ่ ามือเด็ก อีก ด้ านหนึง่ เป็ นลูกตุ้มถ่วงน� ้ำหนัก ที่เรี ยกว่า “ก่ า นเชิ่ ง ” อุป กรณ์ ส� ำ หรั บ ชั่ง ตวง วัด สมุนไพร วางไว้ ข้างกัน “ฮัง่ ไต๋โอสถ” ตังอยู ้ ่ตรงข้ ามไปรษณีย์ กลาง เป็ นร้ านขายยาจีนแห่งเดียวในย่าน บางรักทีย่ งั ขายสูตรยาจีนดังเดิ ้ ม มี “สมหวัง ประวิตรภิญโญ” หนุม่ ใหญ่วยั 51 ปี เป็ น เจ้ าของร้ าน ท�ำหน้ าทีท่ งให้ ั ้ คำ� ปรึกษาเกี่ยว กับสุขภาพ ปรุงยา และจ่ายยา “ร้ านนี ้เปิ ดมาก่อนผมเกิดเสียอีก ตังแต่ ้
ซที ี 70 ป ศลิ ป ไอ
ฉบับพ�เศษ
15
ถ้ าอาการหนักมาก เจ้ าของร้ านจะแนะน�ำ ให้ ไปพบเเพทย์ก่อน เเล้ วค่อยเอาใบสัง่ ยา ของเเพทย์มาให้ จากนันถึ ้ งจะจัดยาจีนให้ กลับไปทาน ซึง่ ถูกกว่ายาฝรั่ง เเละเห็นผล เร็วกว่าประมาณ 2-3 วัน ระหว่ า งที่ พ วกเราพู ด คุ ย กั น อยู่ นั น้ ลูกค้ าหลายวัยก็เข้ ามาจับจ่ายยาจีนกันอยู่ ไม่ น้ อย ซึ่ ง ก่ อ นจะขายยาต้ องมี ก าร สอบถามอาการเจ็บป่ วยก่อนจะจัดยาให้ ถูกต้ องเหมาะสม ระหว่างนันก็ ้ ไม่มกี ารท�ำ หน้ าเคร่ งหรื อหน้ าบึ ้ง เเต่เป็ นเจ้ าของร้ าน ใจดี ที่ มี ร อยยิ ม้ ให้ ค นซื อ้ ท� ำ ให้ ร้ ู สึ ก ถึ ง บริ การที่อบอุ่น เป็ นมิตร เเละส่วนใหญ่ ราคายาชุดหนึง่ ประมาณ 30-40 บาท ถูก กว่ายาเเผนปั จจุบนั มาก สมหวังบอกด้ วยว่า ทุกวันนี ้ลูกค้ าหลัก ของร้ านเป็ นคนทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะ คนเฒ่าคนเเก่ที่ถือเป็ นเเขกขาประจ�ำ ราย ได้ ต่อเดือนก็ประมาณ 15,000-17,000 บาท ซึง่ พออยูไ่ ด้ ส�ำหรับธุรกิจนี ้ “ผมเลือกที่จะสานต่อกิจการนี ้ เพราะ ผมรั กอาชีพนีแ้ ละเรี ยนจบมาทางด้ านนี ้ โดยตรง ได้ ชว่ ยเหลือผู้คนในชุมชนทีผ่ มอยู่ ผมก็ มี ค วามสุข แล้ ว ” ผู้สื บ ทอด “ฮั่ง ไต๋ โอสถ” รุ่น 2 ตอบค�ำถามสุดท้ ายด้ วยรอย ยิ ้มภาคภูมิ น่ า ดี ใ จที่ ยั ง มี ค นเห็ น คุ ณ ค่ า เเละ เชื่ อมั่นในประสิทธิ ภาพของสมุนไพรจี น ท่ามกลางวิทยาศาสตร์ การแพทย์สมัยใหม่ ที่เป็ นกระแสหลักในการรักษาโรค จนการ รักษาแบบดังเดิ ้ มเหลือพื ้นที่เป็ นเพียงแค่ ทางเลือก
สมุนไพรจีน ยอดนิยม
รู้จัก ‘การเเมะ’
ภาษาจีนเเมนดาริ น เเปลว่า การตรวจ หาโรคโดยวิธีการจับชีพจร เป็ นวิ ธี ก ารตรวจอาการทั่ ว ไปของ ร่างกายว่ามีสว่ นใดผิดปกติหรื อไม่ โดยวัด ค่าการเต้ นของหัวใจ ความเกร็ ง ความตึง ความยืดหยุน่ ของผนังเส้ นเลือด ฯลฯ
การตรวจลักษณะของการเดินเหิน การ แสดงท่วงท่า สีหน้ า สีผิว เพื่อประกอบการ วินิจฉัยโรค วิเคราะห์อาการโรคและท�ำการ รักษา การรั ก ษาด้ ว ยแพทย์ แ ผนจี น โบราณ อย่างถูกวิธี เป็ นการรักษาที่ปลอดภัยและ ให้ ผลการรักษาที่มีประสิทธิภาพ องค์การอนามัยโลกให้ ความเห็นว่า การ
รั ก ษาด้ วยแพทย์ แ ผนจี น โบราณ เป็ น ประโยชน์ ต่อการรั กษาโรคที่หลากหลาย สามารถน�ำมาเสริ มกับการรั กษาด้ วยวิธี อื่นๆ หรื อใช้ เป็ นเพียงวิธีเดียวก็ได้
นฤภร ตนเจริญสุข นาฏศจี ศรีเมือง
ห่ วยซัว อาหารที่ดีต่อสุขภาพของผู้สงู อายุ ใช้ รากเป็ นยา สรรพคุณช่วยย่อยอาหาร แก้ ท้องร่ วง ลดเหงื่ อ บ� ำ รุ ง ไต และใช้ ไ ด้ ผ ลมากกับ อาการอันเกิดจากเบาหวาน เก๋ ากี ้ สมุนไพรเม็ดแดงๆ ที่เมื่อบิออกดูด้าน ใน จะพบกับเม็ดเล็กๆ สีขาวอยู่ภายใน สามารถรับประทานได้ ทงเม็ ั้ ด ภาษิ ตจีนบทหนึ่งกล่าวถึงเก๋ากี ไ้ ว้ ว่า “เก๋ากี ้โลกอยูท่ ี่เมืองจีน เก๋ากี ้จีนต้ องที่หนิง เซี่ย” เเปลว่า เขตปกครองตนเอง หนิงเซี่ย เป็ นเเหล่งก� ำเนิ ดเเละเเหล่งผลิตเก๋ากี ท้ ี่ ส�ำคัญของประเทศจีนเเละของโลก สรรพคุ ณ ช่ ว ยบ� ำ รุ งสายตา ลด การกระหายน� ำ้ ในผู้ ป่ วยที่ เ ป็ นโรค เบาหวาน ลดระดับน� ้ำตาลในเลือด เป็ นต้ น
คณะเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร มหาว�ทยาลัยศิลปากร
ว�ทยาเขตสารสนเทศเพชรบุร� เลขที่ 1 หมูที่ 3 ถนนชะอำ-ปราณบุร� ตำบลสามพระยา อำเภอชะอำ จังหวัดเพชรบุร� 76120 โทรศัพท/โทรสาร 0-3259-4033 ศูนยประสานงานบางรัก ชั้น 8 อาคาร กสท.โทรคมนาคม จำกัด (มหาชน) ถนนเจร�ญกรุง แขวงสี่พระยา เขตบางรัก กรุงเทพฯ 10500 โทรศัพท/โทรสาร 0-2233-4995