Dlaczego warto bronić gotówki?

dowy przyrost wartości pieniądza w obiegu – o 34,8% w stosunku do roku poprzedniego.

Dlaczego warto bronić gotówki?

Brak możliwości płacenia gotówką oznacza wykluczenie społeczne wielu osób. Warto zwrócić uwagę, że gotówka jest najbardziej „demokratyczną” formą płatności, jedyną niewymagającą posiadania konta bankowego, dodatkowych urządzeń (jak chociażby telefon komórkowy), wiedzy czy umiejętności. Dlatego tak ważne jest zapewnienie wszystkim prawa dostępu do gotówki.

Jak sytuacja wygląda w Polsce?

Od listopada 2021 r., kiedy to weszła w życie Ustawa z dnia 17 września 2021 roku o zmianie ustawy o usługach płatniczych, również w Polsce prawo do zapłaty gotówką jest zagwarantowane prawnie. Wyniki badań opinii publicznej wskazywały jednocześnie na nasilenie zjawiska odmowy przyjęcia zapłaty gotówką oraz na generalny brak zgody na wycofanie gotówki z obiegu. Według analizy zwyczajów płatniczych Polaków zrealizowanego w 2020 roku, aż 8,3% osób uczestniczących w badaniu w pandemii doświadczyło sytuacji, w której realizacja płatności gotówkowych była utrudniona.

Obrońcy gotówki zwracają uwagę na bezpieczeństwo w sytuacjach katastrofy i kryzysów.

Gotówka jest jedynym środkiem płatniczym, działającym w sytuacjach wojen i katastrof naturalnych, jak powodzie czy pożary, gdy nie działa infrastruktura niezbędna do innych form płatności. W związku z tym gotówka cieszy się największym zaufaniem.

Warto przypomnieć, że rekordowy poziom pobrań gotówki w Polsce (6 mld zł) został osiągnięty 13 marca 2020 roku, a więc na początku pandemii COVID-19, a w całym roku 2020 odnotowano rekor-

Pozwolę też sobie na osobiste wspomnienie. Już w roku 2007 na Currency Conference w Bangkoku przedstawiciele Banku Centralnego Tajlandii wygłosili prezentację o tym, jak podczas i bezpośrednio po tsunami nie działała żadna infrastruktura. Wówczas jakiekolwiek płatności były możliwe tylko za pomocą gotówki.

Czy są jakieś niezawodne alternatywy dla gotówki?

Każda forma e-waluty zastępująca gotówkę, musiałaby funkcjonować w systemie, który byłby też odporny na czasowe wyłączenia prądu, problemy z zasięgiem czy przerwy w dostawach Internetu, a wreszcie ataki hakerskie, cyberataki czy wszelkiego rodzaju wirusy.

Co jeszcze przemawia za gotówką?

Warto wspomnieć, że banknoty i monety stanowią swoistą „wizytówkę” danego kraju. Zazwyczaj przedstawiają postaci bądź wydarzenia ważne w historii kraju (ewentualnie też zjawiska powszechnie z nim kojarzone). Wraz z rozwojem zabezpieczeń przed fałszowaniem mamy do czynienia z nowymi trendami w projektowaniu banknotów na niespotykaną wcześniej skalę. Stają się one małymi dziełami sztuki i także z tego powodu nie chciałbym, aby zniknęły.

Zwolennicy likwidacji gotówki powołują się na walkę z szarą strefą. Co Pan na to?

Brak jest jakichkolwiek dowodów na to, że płatności gotówkowe sprzyjają szarej strefie i przestępczości. W raporcie Currency Research można przeczytać szczegółowy wywód na ten temat, ja natomiast przytoczę kilka wypowiedzi ekspertów z dyskusji w Polsce.

Wielu specjalistów podkreślało, że wśród 10 europejskich krajów o najniższym udziale szarej strefy w gospodarce tylko w dwóch (Dania i Francja) istnieją limity dla płatności gotówkowych, zaś w pozostałych ośmiu (Szwajcaria, Austria, Holandia, Wielka Brytania, Finlandia, Niemcy, Islandia, Szwecja) limitów takich brak. Za to w 10 państwach o wysokim udziale nieoficjalnej gospodarki aż w sześciu wprowadzono ograniczenia w płaceniu gotówką (Bułgaria, Grecja, Polska, Włochy, Hiszpania, Portugalia).

Jerzy Dziemidowicz – od ponad 20 lat związany zawodowo z Polską Wytwórnią Papierów Wartościowych S.A. Koordynował m.in. modernizację banknotów polskich, przygotowanie banknotu o nominale 500 zł. Autor publikacji z zakresu banknotów i ich zabezpieczeń przed fałszowaniem.

Eksperci z Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową pod kierownictwem dr. Bohdana Wyżnikiewicza jako główne przyczyny powstawania szarej strefy wskazują nadmiar regulacji oraz wysokie koszty prowadzenia działalności gospodarczej.

Rozmawiał Rafał Górski

Bronimy gotówki przed likwidacją. Pomóż nam!

Przekaż 1,5% podatku na Instytut Spraw Obywatelskich, żebyśmy mogli bronić gotówki w Twoim imieniu.

Wpisz w rozliczenie PIT nr KRS 0000191928