Sayı: 2 Mart 2011
ISSN: 2146-2151 1,5 TL
Tayyip’in Sonu “Mübarek” Olur mu?
2
Türkiye Kıbrıs’tan Elini Çekmelidir
10
CHP’nin Seçim Vaadi: Aile Sigortası
3
Casper İşçileri Artık Sendikalı
11
8 Mart’ta Sokaktayız! Artık Yeter, Artık Örgütlü!
4
Patronlar Yasalardan Destek Alarak İşçileri Daha Fazla Sömürüyor!
12
Newroz Piroz Be! Yaşasın Newroz!
5
Daxwazen Mafen Gele Kurd Daxwazen Me Ne Ji!
5
Tezkoop-İş Sendikası’nda Yargı Şoku: Şubenin İçinin Boşaltılmasına Karşı Tedbir Kararı
13
Torbaya Düşen Emek Örgütleri
6
Halk İsyanları Türkiye’yi de Vurabilir
7
İstanbul Belediyesi İtfaiye Işçileri: ‘İşçinin Yanında Değil, Koltuk Derdindeydiler, Hak-İş’e Geçtiler!’
14
Arap Halklarının Devrimi Sürüyor
8
Parisli İşçilerin Ortak Çığlığı: Komün
16
İşçile rin Se s i
TAYYİP’İNSONU “MÜBAREK”OLURMU? “TayyipSonun‘Mübarek’Olsun”,sonhaftalardaki muhalifgösterileringözdesloganı.Burada“mübarek”kelimesietrafındadönenbiranlamoyunuolsada,göstericiler,halkayaklanmasısonucuiktidarıbırakmakzorundakalanMısıreskidevletbaşkanıHüsnüMübarek’ikastediyorveAKPiktidarının da yıkılması arzularını dile getiriyorlar. Bunun mümkün olup olmadığını sorgulamadan önce bir Kızılderilisözünedikkatçekmekgerekiyor.“Sular, yükselince balıklar karıncaları yer, sular çekilince dekarıncalarbalıklarıyer.Hiçkimsebugünküüstünlüğüne ve gücüne güvenmemelidir. Çünkü kiminkimiyiyeceğine‘suyunakışı’kararverir.”Bütüngüçveiktidarsahiplerininzihinlerineyerleştirmelerigerekenbuözlüsöz,songünlerdekipolitik gelişmelerledesürekliolarakdoğrulanıyor.Yirmi, otuz, kırk yıldan beri iktidarda olan ve halklarını baskı altında inleten despot yöneticiler, halkların isyanı sonucu birer birer iktidardan uzaklaştırılıyor.Çünküartık“suyunakışı”değişmiştir. Şimdi, Türkiye’nin son yıllarda yaşadığı ekonomik büyümeyi ve kamuoyu eğilimlerini ortaya koyansonanketleriilerisürüp,AKPiktidarınınne kadarfarklıkonumdaolduğunuilerisürenlerolacaktır. O zaman devrilen ülkelerden örnekler vermek gerekecek. Tunus ve Mısır ekonomileri sononyıldırsüreklibüyümüşveyüksekbüyüme oranları yakalamış. Tunus’ta son on yılın ortalaması yıllık yüzde 5’lik büyüme iken, Mısır, 2006–2008yıllarıarasındaheryılyüzde7büyümüş. Türkiye ekonomisinin yüzde beş oranında küçüldüğü2009yılındaiseyüzdebeşeyakınbüyümeyi yakalamış. Nitelikli sanayi bölgelerinden ABD’yetekstilürünleriihracatısıfırgümrükleyapıldığından, 2005–2008 yılları arasında Mısır’dan buülkeyeyapılantekstilihracatıheryılyüzde57 oranında artmış. Bu gelişmelerden ağzı sulanan çoksayıdabüyüktekstilsanayicisininTürkiye’dekitesisleriniMısır’ataşıdığınıvebuülkeyeyatırım yaptığınıbiliyoruz. SonyıllardaMısır’dada,Türkiye’deolduğugibi,çokhızlıvegenişçaplıözelleştirmeleryaşanmış.Devletişletmelerieldeğiştirirken,kamukesiminde çalışan yüz binlerce işçi işini kaybetmiş. Ancakbuyüksekbüyümeninyaşandığıkoşullarda, kişi başına düşen milli gelir artarken, yoksulların oranı da artmış. Yani ekonomik büyümeden en zenginler,burjuvazi,faydalanırkenyoksullardaha da yoksullaşmış. Resmi rakamlara göre yoksullarınoranı2008yılındayüzde20iken,2009yılında yüzde24’eçıkmış. Kısacası, kapitalist gelişmişlik ve kişi başına düşenmilligelirbakımındanTürkiye,Mısır’danileriisede,neoliberalekonomikpolitikalarınegemenolmasınabağlıolarak,gelirdağılımıadaletsizliği, işsizliğin, kayıt dışı ve güvencesiz çalışmanın yüksek oranlara ulaşması, gelecekten umudunu kesmişgençnüfusuntoplamnüfusiçindekiağırlı2
ğıbakımdanbuülkeyleciddibenzerliklergösteriyor.Buda,ekonomikaçıdanTürkiye’ninfarklıolduğutezinibüyükölçüdegeçersizkılıyor.
Başbakankendibindiği dalıkesiyor Türkiyeilehalkayaklanmalarıyaşananülkeleri bir de siyasi açıdan karşılaştıralım. Türkiye’de genelkabulgörengörüş,Araphalklarınındespot yöneticilerialaşağıettiği;bunakarşılıkTürkiye’de gelişmiş demokratik bir işleyişin var olduğudur. Türkiye’ningelişmişbirdemokrasiolduğutambir safsatadır.Işleyentemsilidemokrasiyanisiyasiiktidarların seçimle işbaşına gelip gitmesi, antidemokratiksiyasipartilerveseçimkanununedeniyle çok fazla bir anlam ifade etmemekte, halkın gerçekiradesiniyansıtmamaktadır.Bunundaötesinde,buişleyişhalkıntaleplerininkarşılanmasını vesorunlarınınçözülmesinisağlamamakta,aksine sorunlarının, yaşam koşullarının her geçen gün dahadazorlaşmasınıgetirmektedir. Ayrıcasıradankitlegösterileriveişbaşındaki yöneticileriprotestoeylemleribaskıveşiddetyoluyla engellenmekte, pankart açan, yöneticilere yumurta atan gençler hapis cezalarına çarptırılabilmektedir.Muhalifyadahükümetletersdüşen siyasetçi,aydın,gazetecivebürokratlarterörörgütlerineüyeolduklarıiddiasıylahapsedoldurulmaktadır.Siyasiiktidarülkedetekseslibiryapıoluşturmayayönelikolarak,yargıyıveötekidevlet kurumlarını ele geçirmek için elinden ne gelirse yapıyorvemuhaliftekbirsesinçıkmayacağıtotaliter bir düzen yaratmaya çalışıyor. Ülkede bir “korkuimparatorluğu”kurmayıhedefliyor. Işçiveemekçilerinkazanımlarıyasadeğişikliklerivefiiliuygulamalarlabirerbirerellerindenalınıyor, bunlar üzerindeki sömürü yoğunlaşıyor. Heryılbinlerceişçipatronlarınbaskıvesömürülerinetepkigösteripsendikalaştığıiçiniştenatlıyor.İşsizlerözellikledegençişsizlerinsayısıher geçengündahadaartmaktaveyüksekişsizlikolgusu, işçilerin, patronların dayatmalarına boyun eğmelerinisağlamaküzerebaskıaracıolarakkullanılmaktadır. Kürtlerinanadildeeğitimtalebigibiendoğal istemleri reddediliyor. Hiçbir talepleri karşılanmadığıgibi,partilerikapatılıyor,vekillerininmilletvekillikleridüşürülüyor,siyasetçileri,seçilmişbelediyebaşkanları,gençleriveçocuklarıhapsedolduruluyor.Bunlarınsayısıikibinigeçiyor.BDP’li milletvekilleri salt siyasi demeç ve açıklamaları dolayısıyla yüzlerce yıllık hapis cezası talebiyle yargılanıyor. Millet iradesini her şeyin üzerinde tuttuğunu söyleyenBaşbakan,Kürtseçilmişlerinhapseatılmasınıhalkınkarşısındadasavunuyor.Başbakan, Batman gezisinde, bu ilin belediye başkanının
KCKüyesiolduğuiddiasıylahapseatılmasınıprotesto eden “Milli iradeyle gelen yargılanamaz” pankartına göndermede bulunarak, “Anayasayı çiğnerse yargılanır” diyerek bir yandan kendisini savcıveyargıçyerinekoyarkendiğeryandanBelediye Başkanına yapılan uygulamayı savunuyor. Milletiradesiniherşeyinüzerindetuttuğuifadesiningerçekolmadığıortayaçıkıyor.Eğermilletiradesikendisininlehineoluşursamakbuldürdeğilsehiçbirdeğeriveönemiyoktur.KısacasıBaşbakankendinedemokrattır.Ayrıcakendikonumuna ve gücünün kalıcılığına o kadar güveniyor ki, “suyunakışının”değişeceğinivesöylediğibusözlerin“bumerang”gibidönüpkendisinivurabileceğini hesaba katmıyor. Bu sözleriyle kendi bindiği dalıkestiğinifarketmiyor. Kısacası,halkayaklanmalarınınolduğuülkelerleTürkiyearasında,emekçilere,ezilenlerevemuhaliflereuygulananbaskıveşiddetiletotaliteryönelimlerbakımındanciddibenzerliklervardır.Demokratikgelişmişlikfarkıbiçimseldirvegörüntüdedir.
“Suyunakışını”değiştirecek olanhalktır 1916yılısonunda,sürgündebulunduğuIsviçre’de yapılan bir toplantıda, Lenin, “Büyük ihtimalle bizim nesil Rusya’da bir proleter devrimin gerçekleştiğini göremeyecek” der. Ancak bunun üzerindenikiaygeçmeden1917Şubatdevrimiyle,RushalkıÇarlıkrejiminiyıkar.Dahabiryıldolmadanda,Bolşevikdevrimiileişçisınıfıiktidarıelegeçirir.Buolgu,Lenin’inöngörüdenyoksunolduğunugöstermez.Toplumsalgelişmelerinkendi iç hareket yasalarına göre işlediğini, toplumsal devrimlerin hiç beklenmedik bir biçimde açığa çıktığınıkanıtlar.Halkınnabzınıelindetutansiyasetçiler,devrimibirihtimalolaraköngörebiliramatamdanezamanvenasılortayaçıkacağınıbilemez,bunuplanlayamaz.Kimideğişkenlerebağlı olarakbirkezortayaçıktığındaiseonayönvermeye,kendidamgasınıvurmayaçalışır. MısıryadaTunus’tahalkayaklanmalarınınbaşlamasındanbirayönceseçimleryapılsaydımuhtemelenyinedevrikdiktatörler,HüsnüMübarekve Zeynel Abidin Bin Ali seçimleri kazanırdı. Ancak budurumonlarınakıbetinideğiştirmezdi. Bugününyerelişçieylemlilikleriningenelleşerek,baskı,sömürü,yoksullukveadaletsizliğekarşıtopyekûnbirkarşıçıkışadönüşmesi,güçlüKürt dinamiğininhareketegeçmesivehattabugünekadar hiç hesaba katılmayan Kıbrıs Türk halkının Türkiye’ye çekeceği rest, rejimi sarsma ve siyasi iktidarı alaşağı etme potansiyeli taşımaktadır. O nedenle, işçi sınıfı sosyalistleri, kendi dışındaki güçlere,tesadüfvemucizelerebelbağlamayıp,işçisınıfıveemekçileriçindemevzilenmeli,onlarla birliktegeleceğehazırlanmalıdır.
İşçile rin Se s i
CHP’NİNSEÇİMVAADİ: AİLESİGORTASI CHP 40 yılda bir de olsa emekçileri düşünüyorsa, “Aile Sigortası” yetmez! BirsüredirCHP’ninseçimvaadiolarakortayaattığı “aile sigortası” tartışılıyor. CHP Başkanı KemalKılıçdaroğlu’nunherfırsattadeğindiği“ailesigortası”,“yoksulstatüsündeolduğutespitedilen 3milyonaileve13milyonkişiyi”kapsayacakmış. BuyardımlariçinAileSigortasıKurumuAS-KUR oluşturulacakmış.Yoksullaraherayyoksullukderecesi ve çocuk sayısına göre belirlenen 250 ila 1.200TLcivarındaücretödenecekmiş;işegirene kadar… CHP’nin seçim vaadi karşısında, AKP’nin cevabıgecikmedi.BaşbakanYardımcısıAliBabacan “hesaphatasıveyanıltmavar”,ÇalışmaveSosyal GüvenlikBakanıÖmerDinçer“600TLalankimse işe girmek istemez, kayıt dışı istihdam artar”, BaşbakanTayyipErdoğanise,“hesapbilmiyorlar, önceCHP’libelediyelerversin”dedi.Tartışmalar seçimlerekadardevamedecekgibi.CHPsonolarakmazotfiyatınınyarıyaindirileceğini,1lira50 kuruşolacağınıaçıkladı. CHP;AKPiktidarının,dağıttığıyardımlarlasadakakültürüyarattığını,oyavcılığıyaptığınıbelirtiyor.“Ailesigortası”ilesadakakültürününminnetduygusunuortadankaldırıp,“hak”olarakyasal zemine kavuşturacağını iddia ediyor. Bugüne kadarkihükümetlerinbusigortayıuygulamadıklarını,40yılsonraCHP’ninuygulamayakoyacağını söylüyor.
CHP’ninaklına40yıldabiryoksullarveişsizlergelmiş!Umutlananlarolabilir.“Ailesigortası” vaadidezatenCHP’ninoyavcılığı.Giderekartan işsizlikveyoksulluk,1980’liyıllardanbuyanauygulanankapitalizminneo-liberalpolitikalarınınsonuçlarıdır.Neo-liberalpolitikalarakarşıçıkmayan CHP’nin,sonuçlarıylamücadeleetmesidegöstermelik olacaktır. CHP’nin, “işsizlik ve yoksulluk” yaratanalınterihırsızlarıdüzeniylebirsorunuyok vekendiiktidarındaneo-liberalpolitikalaradevam edeceğinipatronlarınörgütüTÜSIAD’aaçıkçabildirdi.AKPHükümetinceuygulanmaktaolanekonomiprogramınınmucidideCHP’liKemalDerviş değil miydi? Derviş, TBMM’de yaptığı konuşmadaAKP’ninekonomipolitikalarınıbaşarılıbulduğunu açıklamıştı. AKP döneminde arka arkaya çıkartılankanunlarlaişçiveemekçilerinkazanılmış haklarıgaspedilirken,CHP’ninciddibirmuhalefetideolmadı. “Ailesigortası”,emekçilerveezilenlercephesindengaspedilenhaklarıtazminetmeyeveyeni gasplarıengellemeyeyetmez.AKP’ninsadakakültürünü yasallaştırır. Oysa gereken, sermayenin; IMF ve Dünya Bankası’nın direktifleriyle hazırlananve1Ekim2008’deyürürlüğegiren5510sayılı SosyalSigortalarveGenelSağlıkSigortasıKanun ileortadankaldırılanvekısıtlananhaklarıngeriverileceğini açıklamasıdır! Bu kanun, emeklilik yaşı 65’eyükseltmiş,primgünsayısınıkademeliolarak
ERBAKAN, SADECE AKP’NİN DEĞİL; KANLI PAZAR’DAN HİZBULLAH’A SİYASAL İSLAM’IN LİDERİDİR 1Mart’tagerçekleşencenazetöreni,MilliGörüş lideriNecmettinErbakan’ınnasılbirsiyasiakımın lideriolduğuhakkındabizebirfikirveriyor.
hemdesiyasiaçıdan,birtür“geçişdönemi”lideri de sayılır. Taktik açıdan Islamcı hareketin savunmahalindensaldırıhalinegeçişteErbakandaCenazede siyasal Islam’ın bütün renklerinin ha temkinli davranmış, silahlı kuvvetlere ve laik yanısıra,“BinOperasyon”unicracısıMehmetA- sisteme karşı hamlelerinde Tayyip Erdoğan gibi ğar’ı Erbakan’a methiyeler dizerken gördük. atakolmamıştır.Siyasibakımdanise,“milliIslam” “Devlet”inyetkilibürokratlarıdayeraldı.Silahlı çizgisi izleyerek, milliyetçi akımlardan kadrolar kuvvetlerin çelenk gönderip, bir grup subayıyla almayı ihmal etmemiştir. Nitekim ilk kurduğu camitöreninekatılmasıda“yenikonsept”inbir partilerin isimleri “milli” (ulusal) eki taşır. Milli Nizam,MilliSelametgibi.Yayınorganlarınınismi parçasısayılır. MilliGazete’dir. İstanbulBüyükşehirBelediyesizabıtavebele12Eylül’densonraErbakan“milli”kısmınıisdiyeçalışanlarındanyüzlercekişilikekipkurarak cenazeyesahipçıkarken,AKPBakanlarKurulua- mindençıkartmış,sosyaltabanınıgenişletmekve deta mezarlık görevlileri gibi çalışmalara katıldı. yoksullara seslenmek amacıyla “Refah, Fazilet, Çokaçıkki,Erbakan’dansonrakiliderarayışında Saadet”gibiisimleralmıştır.Nitekimbusayedir ki,yüzde3-5oyasahipbirpartideniktidarpartiAKPkurmaylarırolçalmakisteyecektir. NecmettinErbakansiyasalIslamcıhareketin sihalinedönüşüp,başbakanolabilmiştir. kurucu siyasi liderlerindendir. Said-i Nursi gibi. Erbakantarikatlarınpotansiyelgücünüaçıksiyasal bir güç haline dönüştürmüştür. Hem taktik
Erbakan, Komünizme Karşı Mücadele Dernekleri’nin1968KanlıPazarı’ndanMilliTürkTalebeBirliği’nindöktüğüdevrimcikanından,Akın-
7bin200’eçıkartmış,18yaşınüstündekiçocuklariçinprimödemezorunluluğugetirmiş,emzirme,sakatlıkyardımıgibizatensınırlıolanbirçok soysalyardımdahadakısmış,sağlıkhizmetleriiçinkatkıpayıödenmesinizorunlukılmış,primödemeyenlerin sağlık hizmetinden yararlanmasını engellenmiş, emeklilik maaşı bağlama oranlarını kademeli olarak düşürmüş ve emekli maaşlarını yüzde23-33oranındaazaltmayıplanlamıştır. Yine sermayenin çıkarları doğrultusunda hazırlanan ve 25.Şubat 2011’de yürürlüğe giren “TorbaYasa”ileemekçilerinelindenalınanhaklarıngeriverileceğiaçıklanmalıdır!Bukanunla;esnekçalışmakuralhalinegetirilmiş,özelliklekadın işçileriçinkısmi/yarızamanlıçalışmabiçimidayatılmış, 18-29 yaş arası işçileri istihdam edenlerin sigorta primlerinin işveren hisselerine ait tutarının Işsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanması düzenlenmiş,kamuemekçileriningeçicigörevadıaltında sürgün edilmesine olanak tanınmış, devlet memuriyetindençıkarılmakolaylaştırılmıştır. Işsizlik ve yoksulluğun çözüm yolları açık ve nettir:Ücretleraynıkalmakkoşuluylaçalışmasaatlerikısaltılarak,vardiyasayılarıartırılarakherkeseişsağlanabilirveişsizlikönlenebilir.Iştenatmalaryasaklanarakgüvenceliişkoşullarıyaratılabilir. AKPHükümeti’ninsadakakültürünüyasallaştıran veseçimyatırımındanbaşkabirşeyolmayan“aile sigortası”yetmez.Umutdaolamaz! cılarDerneği’ninestirdiğiterörekadarbirdizisiyasalIslamcıörgütlerin1960-1980arasındakifikri lideridir; hocasıdır. Bugün AKP’nin kadroları AkıncılarDerneği’nden,MilliTürkTalebeBirliği sıralarındangeliyorlar. Cenazeye halkın katılımı ise, tarikatların cenazeyesahipçıkmasınınyanısıra;basınınsoniki gündür“cenazeye1milyonkişibekleniyor”şeklindekianonsları,siyasalIslam’ınkullandığı“mağdur” edilmiş lider rolünün Erbakan’a uyması, AKPhükümetinin,IstanbulBelediyesi’ninkatılımı teşvikiylemümkünolmuştur. SonuçolarakErbakan,kendisiyolsuzluklara karışmışolsada,yoksullarındiniduygularınıve yoksulluklarınıistismaretmeyibaşaran;Genelkurmay ve Kemalist devlet yapısı karşısında “pasifist”birdirenişçizgisiizleyen;AKP’niniktidarolacağıpartizemininivekadrolarıyetiştiren; ABD’nin antikomünist politikalarına destek veren; burjuvazinin ulusalcı sanayici çizgisindevetaşrasermayesininsözcülüğünü(OdalarveBorsalarBirliğiBaşkanıolarak)yapangerici-burjuvabirlideridir.Bunedenledecenazesinebütünsiyasiveresmierkantarikatlarlabirliktekatılmıştır. 3
İşçile rin Se s i
8MART’TASOKAKLARDAYIZ! ARTIKYETER,ARTIKÖRGÜTLÜ! Buyıldageçenyıllardaolduğugibi,başta hükümetadınakonuşansözcülerolmaküzere,büyükmedyadabirikigünü,belkibir haftayı kadınlara ayıracak. Kadınların ne kadar yüce varlıklar olduğu, bin bir türlü hamasiaçıklamalarlailanedilecek.Artıkbu ikiyüzlügösterilerdensıkıldık! Birdediğerönemlibirkonuolanve herresmiraporda,ABkriterlerineyaklaşmak için, torba yasada da önemli bir yer tutan “kadın istihdamı” vurgusuyla hükümet,“kadınsöylemi”nigüncelleştirecek! Ancak gerekli tedbirler alınmazsa, önümüzdekiyıllardahükümet,üzerinesiyasetüreteceğikadınnüfusungiderekazaldığınıgörecek! Adalet Bakanlığı’nın raporlarına göre, sadece 2009yılınınilkyediayında953,2010yılınınilkyedi ayında ise 226 kadın öldürüldü. Başbakan ve AKP milletvekilleri hâlâ kadın cinayetlerinin “adli vaka” olduğunu,“ikikişiarasında”yaşandığınıilanetseler de,sistemlibirbiçimdekadınların,hemdeenyakınları tarafından evde, işyerinde, sokak ortasında öldürülmeleriniaçıklayamaz.Budurumbirvahşettir. Katillerde,kocalar,babalar,ağabeyler,küçükerkek kardeşlervesevgililerdir. Geçen8Mart’tanbuyanayüzlercekadınhayatlarınıkaybetmeklekalmadı,şiddetintürlütürlüsüne maruzkaldı:Binlercekadınyinetacize,tecavüzeuğradı.Tesadüfmü? Sonolaylardanbiri,22ŞubatSalıgünüdörtçocukannesiArzuOdabaşı’nın,Üsküdar’daayrıyaşadığıeşiMustafaOdabaşıtarafındanvurularaköldürülmesi. Evlerdetemizlikyaparak,dörtçocuğunungeçimini sağlayan Arzu Odabaşı adeta göz göre göre katledildi.KısabirzamanöncebenzerbirsonupaylaşanAyşePaşalıgibi,Arzudasavcılığa,boşanmadavasınıgörenmahkemeyevepoliseeskieşitarafındantehditedildiğinidefalarcabildirmişti.Ancakyetkililerherzamanki gibihiçbirönlemalmamıştı. 15günönceöldürülenArzuYıldırımcinayetinde Ümraniye savcısının ihmalinin çok açık olduğu ortada.Adana’da51yaşındakiSemihaK.dayıllarca şiddetgördüğükocasınıdevletin yetkilimakamlarınabildirmişti.Devlet,kadınıkoruyacakönlemleralmadı ve Semiha K. öldürüldü. Gebze Yavuz Selim mahallesinde ÇiğdemKise,kocasıtarafındanpompalıtüfekleöldürüldü.Özlemeskikocasındankurtulmakiçin850kmuzağagittiamabıçaklanmadan kurtulamadı, şimdi hastanede ağır yaralı olarak ölümlepençeleşiyor. Sononyılda5bininüzerindekadınöldürülmüş. Öldürülmedenönce,suçduyurusundabulunabilenleriseciddiyealınmamış.Cinayetlergeliyorumdemişamaduyanolmamış. Hükümet, emniyet, jandarma, savcılar, hâkimler, belediyeler, partiler, sendikalar seyirci kaldığı süreceserikadıncinayetlerisürüyor.Cinayetleriçin ileri sürülen bahaneler ise saymakla bitmiyor.
4
ve tacize uğradıklarında sahip çıkılıyorlar mı?Hayır! Mardin’deN.Ç.’nin,2003’te,henüz12 yaşındayken, aralarında kamu görevlilerinindebulunduğuonlarcakişinintecavüzünemaruzkalmasıylailgiliolarak31kişinin yargılandığıdavadaverilenkararainanmak imkânsız.Kararagöre;N.Ç.,eyleminahlakikötülüğününfarkındaydıveisteseydibunakarşıkoyabilir,kendinisavunabilirdi! Ayrıcamahkeme,N.Ç.’yiparakarşılığı birlikte olmaya zorlayan iki kadına, “yaşamlarınıniffetsizolduğu”gerekçesiylecezaindirimiuygulanmazken,erkeksanıklara eski Türk Ceza Kanunu’nun (TCK) 414. Hepmakarnapişiren,tuzluğuuzatmayan,boşanmak mad d e s i n in1.fıkrasındancezaverdi. isteyen,‘namussuz’görülenvb.kadınölümlecezaBufıkra,küçüğün!rızasıvarsauygulanıyor.Hulandırılmayıhakediyor!Savcılıkdilekçeleri,karakol tutanakları,doktorraporlarıçantalarındadururken kuk sistemimiz, suç tarihinde 12 yaşında olan N.Ç.’den,kendisini31erkeğekarşıkorumasınınaöldürülüyorlar. AKP iktidarı döneminde ise kadın cinayetleri sılbekleyebiliyor? Bukararbizebirkezdahagösteriyorki,kadınneredeyseyüzde1400arttı.Ancakhükümet “nelar,ön celiklekendilerinibizzatdevletyadadevletin ler oluyor” diye araştırmak yerine, kadını babaya kocayamahkûmedenyasalaraimzaatıyor,erkeke- organı olan hukuk sisteminden korumalıdır. Tecagemen zihniyeti besleyen açıklamalar yapıyor. Ikti- vüzcüyü koruyan bu kararlarla suçlular, devletten güçalarak,artanbirşiddetlesuçişlemeyedevamedarınBakanı“bunlarmünferit“diyor. Oysameclistoplanıp“kadıncinayetleriniönle- diyorlar. Selçuk Üniversitesi Ilahiyat Fakültesi Anabilim mek acil eylem planı” başlatmadığı sürece devlet DalıBaşkanıProf.Dr.OrhanÇeker’inağzındansadesteklicinayetlerdevamedecek. çılansözlerihatırlayalım.OrhanÇeker,tecavüzsuİnsansevdiğinihiçöldürürmü? çununsorumlusunundekoltegiyenkadınlarolduğuNedenkadınlarhergünbabaları,erkekkardeş- nusöyleyiverdi.Kadınlarayöneliktacizivetecavüzü leri, kocaları, sevgilileri tarafından şiddete, tacize teşviketmekdeğilmi,busözler. uğruyoryadaöldürülüyor?Özelliklesonyıllardaki Biryandandaaynıdevletinkurumupolis,muhaartankadıncinayetlerininnedenlerinelerolabilir? lif politika yapan kadınları kaçırıp, tecavüz edebiliCinayetlerinartmasınınbirkaçnedenivar:Ilksı- yor.Suçlularyineyakalanmıyor! rada,erkekegemenanlayışınbiryüzüolankadınlaGöçmenkadınlarayönelikpolistacizi/tecavüzü ra yönelik şiddetin, yüzyıllardır kadınların kaderiy- artarken,bukadınlarçalıştıklarıevlerdetaciz,tecamiş gibi farklı yöntemlerle uygulanarak devam et- vüzveşiddetkarşısındakendilerininasılkoruyabilemesi. cekler? EşcinsellereyöneliknefretcinayetlerindedekaIkinci sıradaki neden ise kapitalizmin yaratmış til l e r ikollayan“haksıztahrik”indirimiistisnasızuyolduğuyoksulluk,işsizlikveaçlıkarttıkçatoplumdakierkekegemenanlayışındankaynaklananşiddetin gulanırken,biryandandatranskadıncinayetleriarkadınayönelmesi.Bununyanısıra,,aileleritarafın- tıyor. dan“kocandırdöverdeseverde”mantığıyla,katilBüyükmedyakadınlarlailgilihaberleriverirken lerleyaşamayazorlananveyasalartarafındankorun- erkeklerikollayıcı,kadıncinayetlerivecinselşiddemayanınyinekadınlarolması. timeşrulaştırıcıbirdilikullanmaktan,kadınbedeniÜçüncü neden ise, erkek egemen anlayışın nibirmedyamalzemesiolarakkullanmaktançekinmedya ve televizyonlardaki dizilerdeki yansıması: miyor. Kadınlarabiçilenannelikrolü.Pekçokdizideburol 8Martherşeydenöncebirmücadelegünüdür. kendinigösteriyor.Kocasındanayrılmakisteyenka- Yüzyıllaröncesindenbaşlayıp,kadınlarınuğradığıaydından,ayrılsadaevlidekalsaeskikocanındeneti- rımcılık,baskıveşiddetekarşıverdiklerimücadelemindekalmasıisteniyor,baskıgörüyor.Boşananer- ninsembolüdür.Emekçikadınlarınbütündünyakakeklerinçoğuaslındanafakasınıbileödeyemiyor. dınlarınabıraktığıendeğerliarmağandır.KadındaKocasından,sevgilisindenayrılankadınlarerkek yanışmasının, birliğinin ve örgütlü mücadelenin kaegemenanlayışınhedefioluyorlar.Buradakadınla- palıkapılararkasındadeğil,sokaklarda,işyerlerinde, rınbireyselbirisyanıvar.Bütünbucinayetlerkadın- alanlardayüksekseslehaykırılacağıbirgündür.Kalarınkocalarından,sevgililerindenayrılmalarınayine pitalizminkadınlararevagördüğüerkekegemenliğideengelolamıyor. nekarşıisyanınyükseltileceğibirgündür.Haydi,kaKadınlar canlarını kurtarıp, öldürülmediklerin- dınlar,“Artıkyeter!”,“Artıkörgütlü!”demekiçin de, cinsel şiddetten mağdur olduklarında, tecavüz 8Mart’ıkutlayalım!
İşçile rin Se s i
NEWROZPİROZBE! DAXWAZÊN MAFÊN GELÊ YAŞASINNEWROZ! KURD DAXWAZÊN ME NE JÎ! Newrozyananbirgündür.Newroz,sömürüyevesömürgecigüçlerekarşıarınmaateşidir!Newroz,2600yılöncesindenveDemirciKawa’danbu yanabütünOrtadoğuhalklarınınuyanışını,yenibirgünüveyenilenmenin devrimciateşiniyansıtır.2011Newroz’u,OrtadoğuhalklarınınayağakalktığıvegünümüzDehaklarınınzulmünekarşıisyanateşiniyaktığıbirsüreçleörtüşmektedir.Tunus,Mısır;Libya;Intifada,Isyan,Serhıldan!
Newroz:Rojaagir!Newroz:Lihembermijoketîûhêzênmêtîngeragirêpaqijiyê!Newrozji2600salberêûjiKawayêHesinkarvirve,bûyenîşanahişyarbûnagelênRojhilataNavîn,rojanûûagirênûbûnêyêşoreşgeriyê.Newroza2011-yê,rastîpêvajoyakugelênRojhilataNavînradibinpiya,rojakuli hemberzulmaDehaqanagirêserhildanêpêdixintê.Tûnûs,Misir,Lîbya,Întîfada,îsyan,Serhildan!
Ortadoğu sınırlarını aşarak yayılan isyan ateşleri, demokrasi havarisi kesilenemperyalistgüçlerinikiyüzlülüğünü,tekertekerdevrilendiktatörler nezdinde açığa çıkarıyor. Aynı durum, parababaları devlet düzenini temsiledenAKPHükümetiözelindeveTürkiyeiçindegeçerlidir.Mısır halkınındevrimcibaşkaldırısındaHüsnüMübarek’eseslenenve“halkının haklıtaleplerinekulakver”diyerekikiyüzlüpopülizminisergileyenBaşbakanTayyipErdoğan’ın,aynıgünlerdeemekçidüşmanıtorbayasayakarşı çıkansendikavemeslekodalarınıntemsilcilerinepolisisaldırttığınıbizzat görmedik mi? Haklı taleplerine kulak tıkayan AKP Hükümetine karşı emekçilerintepkisiaçıkvenetti:“TayyipSonunMübarekOlsun!”
Agirênserhildanêyênkusînoranderbasdikinûbelavdibin,lisernavên dîktatorên ku yeko yeko diqelibin, durûtiya hêzên emperyalîst yên ku xwe wekhewariyêndemokrasiyênîşandedinderdixinholê.Hemanrewş,bitaybetîjibohukmataAKP-êyakupergaladewletasermayedarantemsîldikeû ji bo Tirkiyê jî derbas dibe. Serokwezîr Tayyip Erdoxanê ku durûtiya populîzmêdike,diserhildanagelêMisirêyaşoreşgerdebangîHusnuMubarek dikeûdibêje:“Guhbidedaxwazêngelêxweyênmafdar,”emdibîninkudi hemanrojêdepolêsênxwedişînesernûnerênodeyênpîşeyîûsendîqayên kulihember“zagonatûrik”yadijminêkedkaranderdiketin.LihemberhukmataAKP-yakuguhênxwejidaxwazanredigre,bertekakedkaranzelalbû: “TayyipbiladawiyateMubarekbe.”
Peki ya Kürt halkının özgürlük ve hak talepleri? Mısır’daki devrimin, Libya’dakiayaklanmanınözgürlüktaleplerinigörenlerin,Kürthalkınınen temelhakveözgürlüktaleplerinigörememelerimümkünmüdür?Alınsizeanalarınınaksütükadartemiz,mücadelelerikadarhelalvenefesalmak kadarhaklıbirtalep:“AnaDildeEğitim!”,“IkiDilliYaşam!” Kürthalkınınhaklıtaleplerineyıllarcakulaklartıkanmaklakalınmadı,silahlarınemniyetmandallarıaçıktutulduvebugünKaddafi’ninyaptığıgibi ellertetiktençekilmedi.Ortadoğuhalklarınınözgürlükiçinayağakalktığı bugünlerde,KürtillerindeaçığaçıkanBosnamanzaralarınıvetoplumezar kalıntılarınıkimgörüyor?Buldozerkepçelerialtındaezilenveyokedilen katliamkalıntılarıdır.Alınsizebirisyançığlığı;“Okepçelerkemikleredeğdiğizamaniçimizedeğmişgibiacıyaşıyoruz.”BuzulümkarşısındaKürthalkınınsessizsakinbirköşedeoturmasınıbeklemekniye?Kürthalkıayaktadırve“HakikatleriAraştırmaKomisyonuKurulsun!” demektedir. Mübarek’tenbaşlayıpKaddafi’yeuzananvaazlarındaBaşbakanTayyip Erdoğan’ınsözünüettiği“halkıniradesi”ve“adilseçimler”değilmi?Yüzde10ülkebarajınınolduğubiryerdenehalkıniradesinden,nedeadilseçimlerden söz edilebilir. Kürt halkı, yaklaşmakta olan seçimlere yine bağımsız adaylarla girmek zorunda bırakılıyor ve kendileri için getirilen “Yüzde10SeçimBarajıKaldırılsın!” diyor.
Başe,lêdaxwazênmafêngelêKurd?Mamumkuneyênkudaxwazênazadiyê yên şoreşa Misirê û serhildana Lîbyayê dibînin, daxwazên azadî û mafênbingehînyênGelêKurdnebînin?Ahajiweredaxwazekekuqasîşîrê dayikawanpaqij,tekoşînawanhelalûhulmstendinêheq;“Perwerdeyabi zimanêdayikê”,“Jiyanaduziman!” BisalanguhênxwejidaxwazênheqyêngelênKurdregirtintêrawannekir,hertimmandalênemniyetênçekanvekirîhîştinûwekkuîroKaddafîdike,tilîkênxwejisertetikênekişandin.DivanrojênkugelênRojhilataNavîn jiboazadiyaxwerabûnepiyade,çavênkêdîmenênBosnayêûbermayiyên gorêngiştîyênliBajarênKurdandibîne?YênkubiheskênBûldozerantêneciqandinûtunekirinbermayiyênkomkujiyane.Ahajiwereqêrînekeîsyanê; “Gavaewhesklihestiyandikeve,wekkulinavadilêmebikevejandide.”Li hember vê zulmê çima em ê li bendê bin ku Gelê Kurd bêdeng bisekine? GelêKurdlipiyayeûdaxwaza“Lijneyalêkolînaheqîqetan” dike. MadiwanwazênwîyênkujiMubarekdestpêdikeûdirêjîKaddafîdibe de,wantiştênkuSerokwezîrTayyipErdoxanbehsdikene“îradeyagel”ûhilbijartinênadîl”in?Gavaliciyekîjisedî10bendawelathebetunedikarîbehsaîradeyagelbikînejîhilbijartinênadîlbikî.GelêKurddîsamecbûrtêhîştin kubiberendamênserbixwetêkevehilbijartinê.Ûjiwêyakujibowanhatiye danînredibêjin“Bilajisedîdehbendahilbijartinêbêrakirin.”
Kürthalkı,21Mart2011Newrozateşinibirçokseçilmişvekanaatönderindenmahrumolaraktutuşturacak.Çünküonlar,“KCKOperasyonu” adı verilen bir devlet düzmecesiyle tutuklandılar. Özgürlük taleplerine, baskıvesindirmepolitikalarıylacevapverilmesinekarşıKürthalkınınisyan ateşihiçsönmüyor.“Egemenleregüvenilmez”tecrübelerindenhareketle ve kurtuluşlarının öznesi oldukları bilinciyle “Demokratik Özerklik!” talepleriniyükseltiyorlar.
GelêKurdwêdi21-êAdara2011-yêdeagirêNewrozêbêyîgelekserokênhilbijartîûgelpêxe.Lewraewbifenekedewletêyabinavê“OperasyonaKCK”yêhatinegirtin.Jiberkubersivadaxwazênazadiyêbipolîtîkayênzulmûzorêdidin,agirêserhildanaGelêKurdqetnatefe.Bihişmendiya kukirdeyêrizgariyêneûbihelwestûtecrûbeyênku“Desthilatdarbêbawer in”daxwaza“XweseriyaDemokratîk” bilinddikin.
Gerek2011Newroz’undagerekse2011seçimlerinde,Kürthalkının haktaleplerininvekendigeleceklerinibelirlemehaklarınınkoşulsuzdestekçisiolacağız.
HetagelêKurdazadiyaxwebidestnexe,aşitiyekeadîlûmayendeçênabe.HimdiNewroza20011-yêdehimjîdihilbijartinên20011-yêdeemê her tim bê şert û şûrt piştgiriya daxwazên heqên gelê Kurd û mafên çarenûsiyawanbikin.
KürtHalkınınHakTalepleriTaleplerimizdir!
5
İşçile rin Se s i
TORBAYADÜŞENEMEKÖRGÜTLERİ “Sendikalar ve meslek odaları neredeler? Kafalarını AKP Hükümetinin torbasına mı soktular?” N. Cemal “Yinegeçkaldık”sızlanmalarını,torbayasatasarısının TBMM’ye gelişi sırasında dile getiren sendikacılardansözetmiştik.Geçkalmanınsefaletiyeniolmadığıgibi,yolaçtığırezaletlerde tekerrürdenibaretti.Emekçileraçısındanhayatikayıplarayolaçacağıaçıkçabilinentorbayasayakarşımücadeledegeçkalmanınneanlama geleceğinisendikalarvemeslekörgütüyöneticileri bilmezler mi? Bilemiyorlarsa, emek örgütleriningerçekgörevlerinidebilmiyorlardemektir. Bu kendini bilmezlik, torba yasanın meclistengeçişiylebirliktesınıfihanetiçizgisini degeçmiştir. Işçidüşmanıtorbayasayakarşıaktifeylem önerileri sunan sosyalistlere karşı burun kıvıranlar da bu sendikacılardı. Rakip olarak gördükleri Herkese Sağlık Güvenli Gelecek Platformu’nu (HSGGP) ve mücadele hattını yok saydılar.Bürokratgözlüklerininarkasındagörmezlikten geldiler. Boş tartışmalarla, daralan zamanda vakit öldürdüler. Bütün sendika ve meslekörgütlerinibirtutmasakbile,enbüyüklerindenbaşlamaksuretiyle“geçkaldık”itiraflarınınardındayatankımıldayacakniyetvemecallerininolmadığıydı.Bazılarıise,asligörevleriolansermayeajanlığınıiçselleştirmişti.Nitekim Türk-Iş yönetimi, mücadele etmek yerine Bakanlıkkoridorlarındazamanharcayarak,birkaçmaddenin“torba”dançıkarılmasıiçinçaba harcamaklayetinmiştir.134maddeliyasanın3 maddesinin çıkarılmasını kazanım saymaktadır. Torbayasayakarşımücadelebirkezdahaturnusolkâğıdıniteliğindeydi. Sendikavemeslekodalarıgibiemekörgütlerinin olumsuzluklarına karşın, yüzünü işçi sınıfına dönen devrimciler mücadeleden yana zorlayıcıçabalargösterdiler.Buçabalarsendika ağalarınca “bölücülük” sayıldı. Görev savan göst erm elik eylemler in ön ün e geç ilem ed i. Gördükleriilkzorkarşısındadaköşelerinesindiler.Ankara’dayaşananpolissaldırısıdışında, düzenle çatışan bir tutumdan kaçındılar. Torbanınyasalaşmasınaseyircikaldılar. EYLEMLER: 26 Aralık 2010’da Türk-Iş Istanbul Şubeler Platformu torba yasaya karşı yürüyüş yaptı, “Türk-Iş Göreve, Işçine Sahip Çık!”diyereksendikamerkezlerinieleştirdiler. Yürüyüş, Belediye-Iş Sendikası merkezliydi ve baş aktörleri, torba yasa Meclisten geçmeden Hak-Iş’egeçtiler! 18 Ocak tarihinde sendika ve meslek örgütlerinin çağrısıyla (HSGGP’nin önerisiydi) torba yasaya karşı forum gerçekleştirildi. 120 kişininkatıldığıforumdatartışmalar,sendikave meslekörgütlerininsosyalistlerlearalarınamesafekoymaçabalarınıaçığaçıkarttı.Siyasiarka planında “birleşik mücadele” ile “sendikal bürokrasiye dayanan” eylem tarzının tartışması 6
yatıyordu. Sendikal bürokrasi ve onun siyasi temsilcisiEMEPbenzerisiyasetlerintemsilcilerigöstermelikeylemlerlekendibaşlarınayolalacaklarınıaçıklarken,birleşikmücadeledende ayrıdurmanınyollarınıaradılar.Devrimcieleştiri netti; göstermelik eylemlerle torba yasaya karşıkoyulamaz! 20 Ocak’ta DISK, torba yasaya karşı Şişli’den Taksim’e yürüdü. Süleyman Çelebi ve DISK yöneticilerini Gezi Parkında karşılayan Türk-Iş 1. Bölge Temsilcisi Faruk Büyükkucak vediğerTürk-Işyöneticilerioldu. 18Ocaktoplantısında,“GüvenliGelecekIçinBirleşikMücadele”şiarıyla26Ocakiçineylem kararı alındı: Galatasaray Taksim arasında yürüyüşvebasınaçıklaması.Eylemintarihi,yeri ve saati önceden ilan edildi. KESK Şubeler Platformu, eylemin bileşenleri arasında görünüyordu.AncakTürk-Işaynıgün,yervesaate başka bir eylem kararı aldı ve KESK Şubeler Platformubileşeniolduğuetkinliğedeğil,TürkIş eylemine destek verdi. HSGGP bileşenlerinin aktif destek verdiği “Güvenli Gelecek Için BirleşikMücadele”vurgulueylemTürk-Işkortejinin gelmesi beklenerek sınıf dayanışmasına çevrildi ve fiilen ortaklaştırıldı. Buna rağmen, Türk-Iş1.bölgetemsilcisiFarukBüyükkucak’ın bazıTürk-Işşubebaşkanlarınınkışkırtmalıyönlendirmeleriyle HSGGP içindeki bazı devrimci vemuhalifsendikacılara“bozguncu”diyesataştığıgörüldü.Kortejinenönsıralarındasendika ağalarıyla kol kola yürüyenlerde sendikal bürokrasiye dayanan bu “sol”culardı. Büyükkucak’ın isim vererek yaptığı sözlü saldırılarının kaynağı da bunlardı. Özveriyle ortaklaştırılan bin kişilik yürüyüş Taksim Meydanına ulaştı, AKP hükümetini uyaran mini bir mitinge dönüştü. DISK, KESK, TMMOB ve TTB merkezleri 27Ocak’takararaldılar:81ildenTBMM’yeortakyürüyüş.81ilkararıIstanbul,Izmir,Diyarbakır ve Samsun olarak “temsili” kılınarak,
“Ankarabuluşması3Şubat2011Perşembegünüsaat11:00’deKurtuluşParkı’ndaolacaktır” denildi.Türk-Işgöstermelikeyleminiçindebileyeralmadı.Hak-Iş,KamuSenveMemurSen tamamen sessizdi. DISK, KESK, TMMOB ve TTB’nin 3 Şubat 2011 tarihli “temsili” Ankara buluşmasınapolismüdahaleetti:Gazlıvecoplu polis saldırılarıyla dağıtıldı. Polis saldırısıyla sonuçlanan“temsili”Ankarabuluşmasıylafinal yaptılar. 18 Ocak toplantısında ortaklaşılan Kadıköy’de “fiili miting”-basın açıklaması kararı da send ik alar tar afınd an görm ezd en gelind i. HSGGP bileşenleri, 13 Şubat’ta Kadıköy’de “torbayasa”yakarşıkitleselbasınaçıklamasıönerdiler.Sendikalaryinesessizkaldı.Torbayasa, 12 Şubat gecesi TBMM’den geçti. Sendikalardanvemeslekodalarındansesyok. 13Şubat’taAltıyol’datoplananHSGGPbileşenleri,binkişiyleKadıköyiskelesineyürüyerek“AKPTorbanıAlBaşınaÇal”dediler.Sendikalar ve meslek odaları eyleme katılmadılar. HSGGPbileşenleri,14Şubat’taŞişli’denMecidiyeköy’deki AKP Ilçe binasına yürüyerek; bir kezdaha“AKPTorbanıAlBaşınaÇal”dediler. Sendikalarvemeslekodalarıbukezdeeyleme katılmadılar. Torbayasa,yasalaştı.KESKGenelMerkezi Cumhurbaşkanına “mektup” yazma “eylemi” yaptı. KESK’in fiili ve meşru sendikacılıktan mektup yazma noktasına gelmiş olmasından dersçıkartmakgerekir. Haklıolarakişçilertepkiylesoruyor;Sendikalar ve meslek odaları neredeler? Kafalarını AKPHükümetinintorbasınamısoktular? Ileride “torba yasa”nın ölümcül ve yıkıcı sonuçlarıyla uğraşmak yerine, bugün bizzat kendisinekarşımücadeleetmekgerekiyor(du). Bunadoğrudanyadadolaylıolarakengelolanlarınyakalarındanbizelimiziçekmeyeceğiz;işçisınıfıdaeliniçekmeyecek.
İşçile rin Se s i
HALKİSYANLARI TÜRKİYE’YİDEVURABİLİR
Mısır’da Mübarek yönetimine “posta koyan” AKP hükümeti, Bahreyn’de demokratik talepleri için meydanlara dökülen halka kurşun yağdırılıp kandökülmesinesesçıkarmadı.Çünkübuküçük adaülkesinin,Basra(Iran)Körfezinikontroleden konumuveABD5.Filosununüssüolmasınedeniyle,ABDemperyalizmiiçinstratejikönemesahipolduğunubiliyor;bunedenleülkeninistikrarının, demokrasi ve halk egemenliği gibi değerlerdenöndegeldiğinidüşünüyordu. Libya’dakihalkayaklanmasınadabenzertepki verdi. AKP hükümetinin Libya konusundaki suskunluğunu, Başbakan Erdoğan’ın Muammer Kaddafi’den “Insan Hakları Ödülü” almış olmasına bağlayıpeleştirenlere,BaşbakanErdoğan,tavrının gerekçesiolarak“ülkeçıkarlarını”gösterdi.“Ülke çıkarları”olaraksunduğuise,çoğuyandaş,sayılarıyüzeulaşaninşaatşirketininLibya’dayürütmekteolduğuvetoplamtutarı15milyardolarıbulan inşaat işleriydi. Böylece, hükümetin, paraya ve burjuvazinin kazancına, insan haklarından ve demokrasidendahafazlaönemverdiğiveekonomik çıkar söz konusu olunca, kitle katliamlarını görmezden gelebildiği ortaya çıktı. “Mavi Marmara” olayındansonra,Israililediplomatikilişkilerdondurulmuşken,buülkeyleticarethacmininbudurumdan etkilenmeyip artmaya devam etmesi, “sözkonusuparaoluncagerisininteferruatolduğunu”dahaöncedeortayakoymuştu.
TürkiyeRolKapmaPeşinde
“
Türkiye, bir yandan emperyalistlerin dümen suyundanayrılmazkendiğeryandanArapülkele-
rindekihalkisyanlarınınortayaçıkaracağısonuçlardanfaydalanmakistiyor.Hükümet,buayaklanmalarınardından,ArapülkelerindesiyasiIslam’ın güçkazanacağını,Islamcırenklertaşıyaniktidarlarınişbaşınageçeceğini,emperyalistlerindebuülkeleridenetimaltındatutabilmekiçin,Türkiye’de iktidardaolan“ılımlıIslamcı”AKP’yiörnekgöstereceğini; böylece Türkiye’nin ve kendi partilerinin,emperyalistleringözündedeğerininartacağını umuyor.Ayrıcaaynısiyasiçizgidekihükümetlerin işbaşındaolacağıbuülkelerleilişkilerinigeliştirerek,siyasiveekonomikçıkareldeetmeyihayalediyor. Birinciolarak,Türkiye’ninbölgeselönemininarttığıveemperyalistlerinkendisineşiddetleihtiyacıolduğutemelsizbiriddiadır,birrivayettir. Çünkü Türkiye, son dönemlerde, uluslar arası kapitalist sistem adına giriştiği tüm diplomatik çaba ve arabuluculuk girişimlerindeneliboşdönmüştür,başarısızolmuştur.Irak seçimlerininardındanyaklaşıkonaysürenhükümet krizi sırasında, ABD’nin de istekleri doğrultusunda, Iyad Allawi’nin başkanlığında birhükümetkurulmasıiçinçabagöstermişama başarısızolmuştur.AynıdurumLübnaniçinde geçerlidir.HizbullahileSünnilerarasındauzlaşmasağlayamamıştır.Batılıemperyalistülkelerle Iran arasındaki nükleer enerji konusundaki anlaşmazlıktaarabuluculukgirişimleridefiyasko ile sonuçlanmıştır. Bütün bunlar ortadayken,emperyalistlerin,bölgedeyenioluşansiyasidengelerçerçevesindeTürkiye’yeönemlibir rol biçmesi beklenmemelidir. Ayrıca Türkiye’ninbuülkelerdesiyasiağırlığınınartmaihtimali, Arap halklarına Osmanlı Devletinin sömürgeci geçmişini hatırlatacağından, tepki ile karşılanacaktır.BundanyirmiyılönceSSCB’nin dağılmasınınardından,Türkiye’ninTürkîCumhuriyetlerdesiyasietkinliğiniarttırmabeklentisinasılfosçıktıysa,bugünküçabalarıdasonuçsuzkalmayamahkûmdur.
“
Araphalklarınınisyanıkarşısında,AKPhükümeti, emperyalist ülkelerin dümen suyunda hareket etti. Bu süreçte ilkeli davranmadı, despot rejimlerinkarşısındavedirenenhalklarınyanında yer almadı. Mısır halkı ayaklandığında, ABD yönetimiilebenzerbirtutumtakınarak,Hüsnü Mübarek’inistifasınıistedi.AncakMübarekistifaedip,orduyönetimielealıncabunaciddibir tepki göstermedi. Her koşulda “askeri vesayete”vedarbelerekarşıolduğunuaçıklayan,darbe tezgâhlayanları yargılamakla övünen AKP, Mısır’dakidarbeyikabullendi.
Türkiye’nin ortaya çıkacak yeni siyasi tablodanekonomikçıkareldeetmeçabaları,“açtavuk, rüyasındakendinidarıambarındagörürmüş”sözünühatırlatıyor.Buülkelerinherbirinineskisö-
Arap halklarının direnişinin tüm bölge ülkelerini ve uluslararası kapitalist ekonomiyi vurması kaçınılmazdır.
mürgecileriyle gelişkin ekonomik ilişkileri var. Italya’nınLibya’da,Fransa’nınFasveTunusileIngiltere’ninMısırileveABD’nindeSuudiArabistanveKörfezülkelerindebüyükçaplıekonomik çıkarvefaaliyetlerivar.Buemperyalistülkelerin, sırf hükümet değişikliği nedeniyle çıkarlarından vazgeçip, bunu Türkiye’ye yedirmeleri beklenemez.
“Dimyat’aPirinceGiderken EvdekiBulgurdanOlmak” Arap halklarının direnişiyle ortaya çıkan siyasikaosun,kısavadede,tümbölgeülkelerinive uluslararası kapitalist ekonomiyi vurması kaçınılmazdır.Petrolüreticisiolanbuülkelerdekisiyasi kargaşa ve belirsizlik, petrol arzına ilişkin kuşkularyaratmışvebununsonucuolarakpetrol fiyatlarında anormal artışlar meydana gelmiştir.Budurum,büyükkrizdensonrayenitoparlanmakta olan ekonomileri vuracak ve ekonomilerin daralarak yeniden krize girmelerine yolaçabilecektir.Mevcutsiyasikarışıklıklarayenileri eklenip, bölgede geçmişten gelen sürtüşme ve anlaşmazlıklarla da birleştiğinde, yaygın bir sıcak çatışma ortamının doğması kaçınılmaz görünmektedir. Işte bütün bu olasılıklar, petrolde dışa bağımlı olan Türkiye’de akaryakıt fiyatlarının hızlı artışınıgetirmiştir.Bununbirsonrakiadımıyükselen enflasyon ve daralan ekonomi olacaktır. Budurum,genişkitlelerinhoşnutsuzluğunudahadaarttıracakvesiyasiistikrarısarsacaktır.Uluslar arası kapitalist çevreler, Türkiye’yi riskli ülke olarak gördüklerinden daha şimdiden sermayekaçışeğilimibelirmiş;budadövizvealtın fiyatlarının yükselmesine, buna karşılık borsa endeksinderadikaldüşüşeyolaçmıştır.Buna,istikrarsızlık yaşayan bölge ülkelerindeki yatırımlarınyarımkalmasınınvebuülkelerleolanticarethacminingerilemesiningetireceğiekonomik kayıplar ile turizm gelirlerinde ortaya çıkması beklenen gerileme olasılığı da eklenince, siyasi iktidarı,ekonomikvesiyasiaçıdansıkıntılıgünlerin beklediğini ileri sürmek kehanet olmayacaktır. Yine bölge ülkelerindeki kaosun boyutlanmasıvebölgedesıcakçatışmalarınyaygınlaşması,emperyalistülkelerin,bölgedekiönemlimüttefikleriolanTürkiyeüzerindekisiyasiveaskeri dayatmalarının artmasına yol açacaktır. En önemlisi, halkların başkaldırılarıyla despot yönetimlerialaşağıedebildiğinigörenTürkiye’dekiezilenvesömürülenler,bunuörnekalıp,patronlara ve siyasi iktidara karşı mücadelelerini yükselteceklerdir. O nedenle, komşu ülkeler “yanarken”budurumdanekonomikvesiyasiçıkar sağlamakşöyledursun,bu“yangının”ülkeyide sarmasıkaçınılmazgörünmektedir. 7
ARAPHALKLARININ DEVRİMİSÜRÜYOR Arap halkları emper yalist yönlendirme çabalarından bağımsız olarak geliştirdikleri inisiyatifleriyle, “sürekli devrim” sürecine girmişlerdir. Bu süreç, tüm dünya halklarının önünü açma potansiyeli taşımaktadır. ÇeşitliArapülkelerindegerçekleştirilenhalkayaklanmalarıile20–30yıldırişbaşındaolandespotlar, iktidardan alaşağı edildi. Tunus ve Mısır’da başlayan bu isyanlar, Kuzey Afrika, OrtadoğuveArapYarımadasındakiülkeleredesirayetetti.IrakKürdistanıbilebugelişmelerdenetkilendiveoradadayolsuzluğavebaskıcıyönetimekarşıbaşkaldırıyaşandı.Diktatörlerideviren bu isyanlar, tüm bölge halklarına örnek olur ve onları mücadelelerinde cesaretlendirirken, despotyöneticilerinyüreğinekorkusaldı.Onlar,bu ayaklanmaların kendi ülkelerine de yayılmasını vevarolanmuhalifhareketlerinboyutlanmasını önlemek için, halklarına çeşitli siyasi ve ekonomik tavizler vermek zorunda kaldılar. Yemen Devlet Başkanı Ali Abdullah Salih bir daha başkanlığaadayolmayacağınıveoğlunudaadaygöstermeyeceğinikamuoyunaaçıkladı.Benzerbiraçıklama Sudan’ın soykırım suçlusu lideri Ömer Beşir’den geldi. Suudi Arabistan hükümeti yoksullar ve öğrencilere dönük 10 milyar dolarlık birsosyalyardımpaketiaçıkladı.Bahreyn’dehükümettekibazıbakanlardeğiştirildi.Bugelişmeleri yenilerinin izlemesi ve bütün bölge ülkelerinde, bundan böyle, yöneticilerin karar alırken halkınduyarlılıklarınıgözetmeleribeklenmelidir.
Mısır’daEkmekveDemokrasi MücadelesiBitmedi Mısırhalkının18günsürenisyanınınardından, DevletBaşkanıHüsnüMübarekiktidarıbırakmak zorunda kaldı. Mübarek’in devrilmesinden sonra, Eylül ayında yapılacak seçimlere kadar ordunun yönetime el koyması, yani bir tür askeri darbe gerçekleştirilmesi,kimilerincegeribiradım,devriminyenilmesi,karşı-devrimingalipgelmesiolarak yorumlanıyor. Ordunun iktidarı almasından sonra, gösteri yapankitleninTahrirMeydanınıboşaltıpevlerine dönmesidebugörüşüdestekleyenbirgelişmeolarakdeğerlendiriliyor. Bunu iddia edenler, süreci bütünsel olarak değerlendirmediklerinden, sadece görüngülere bakarakyanlışsonuçlaravarmaktadırlar.Birincisi, Mısır’dakitlegösterilerivegrevlerdevametmektedir.Işçisınıfıvekamuçalışanlarıartıkdahafazla sahnededir ve ekonomik talepleri için mücadele etmektedirler.Ikincisi,ayaklanankitleler,talepve beklentilerini askeri yönetime deklare ettikten sonraTahrirMeydanınıterkettiler.Şimdibunun gerçekleşmesinibekliyorlar.Taleplerikarşılanmadığında ve beklentileri yerine gelmediğinde, yine kitleler halinde sokağa dökülecekleri bilinmelidir. Onedenle,askeriyönetimhalenayaklanmacıların
8
nefesini ensesinde hissetmektedir. Sistemi koruyabilmekiçinonlarıntemeltaleplerinikarşılamak zorundaolduğununfarkındadır.Kısacası,Mısır’da devrimvereformsüreciiçiçegeçerekilerliyor. Mısırlısolcusiyasetçiveyorumcularagöre,şu anda askeri yönetimin başında bulunan Savunma BakanıMareşalTantawi,1991yılındanbuyanabakanlıkgörevinisürdüren,HüsnüMübarek’in“fino köpeği”olanbirpolitikacıdır.Isyancıhalk,Tantawi’nin ne mal olduğunu biliyor. Ayrıca ordunun da,hernekadarayaklanmasürecindetarafsızgörünmeyeözengöstersede,aslındaeskirejiminen büyük dayanağı olduğunu biliyor. Yine ordunun, kurumsalolaraksahipolduğuçoksayıdasanayiişletmesiyle,bizatihibüyükburjuvaolduğunudabiliyor.Aslındabütünbunedenlerdendolayı,orduyagüvenmiyor. Amahalkkendisinegüveniyor.Ayaklanmanın geldiğinoktadahalkıntalepleriniyerinegetirecek, demokratikbiranayasa,serbestveadilseçimler, örgütlenme ve ifade özgürlüğü, yolsuzluğun sonlandırılması, yoksullar için sosyal yardımları gerçekleştirilmesiiçin,rejimadınaonumuhatapkabul edip,zorluyor.Yüzlercecankaybınayolaçanmilyonlarcainsanınisyanınıngücünün,geçicibirsüreliğinedeolsa,orduyu“tarafsızlaştıracağına”inanıyor.Kısacası,Mısır’daisyancıkitlelergeçicibirsoluklanmayaşıyor,devrimikaldıklarıyerdendevam ettirmekiçingüçbiriktiriyor,buamacayönelikolarak örgütleniyor. Dolayısıyla, Mısır’da devrim bitmedi,sürüyor.
EmperyalistlerSüreci YönetmekIstiyor Halkayaklanmalarıemperyalistleriçinbeklen-
medikbirolaydı.Halkayaklanmalarınınyaygınlaşıp büyümesiüzerine,halklarıteskinetmek,yatıştırabilmek için, o güne kadar destekledikleri despot yöneticileriiktidarıbırakmayazorladılar.Kendilerinebağımlırejimikurtarabilmekiçin,yöneticileri harcadılar. Bununla da kalmayıp, halk isyanlarının sistemezararvermedenbitirilmesiiçinsüreciyönetmeyesoyundular. Bir yandan uygun zamanda uygun kişi ve kurumlarıdevreyesokarakgereklipolitikalarınizlenmesinisağlamayaçalışırkendiğeryandanbuülkelerdekidespotikyapılarınsiyasiveekonomikaçıdan reforme edilmesini istiyorlar. Siyasi açıdan, temsili demokratik bir sistem kurarak, yönetimi birölçüdetabanayaymaksuretiylesiyasiistikrarı sağlamayıönerirken,ekonomikolarakdaortasınıfıngeliştirilmesinivaazediyorlar.Böylecebölgeninekonomikvesiyasiaçıdandahaistikrarlıhale geleceğinidüşünüyorlar.Esasolarakdauluslararasıkapitalistsistemin,enerjikaynaklarınınyoğunlaştığıbustratejikbölgede,ayaklarınınyeresağlam basmasını ve kötü siyasi sürprizlerle karşılaşmamasınıhedefliyorlar. Ancak emperyalistler, devrimin dinamik bir süreç olduğunu, dolayısıyla halk hareketlerinin kendilerinin hiç arzu etmedikleri yönde gelişerek,uluslararasıkapitalistsistemesertdarbeler indirebileceğinideakıldanuzaktutmamalıdırlar. Özetle, Arap halkları emperyalist yönlendirme çabalarındanbağımsızolarakgeliştirdikleriinisiyatifleriyle,“süreklidevrim”sürecinegirmişlerdir.Busüreç,tümbölge,hattadünyahalklarının mücadelesinin önünü açma potansiyeli taşıması nedeniyle,politikbakımdanolağanüstübirdeğer taşımaktadır.
İşçile rin Se s i
ARAPDEVRİMİLİBYA’DA Arapülkelerindeezilenlervesömürülenleronlarca yıllık diktatörleri birer birer alaşağı ediyor.AyaklanmadalgasıbukezKaddafi’ninülkesiLibya’dapatladı.Ülkeyi43yıldırdemiryumruklayönetenKaddafi,kendisonununTunusve Mısır’ın devrik başkanlarına benzememesi için her yolu deniyor. Göstericilere yönelik ölüm tehditleri savurduktan sonra füze ve savaş uçaklarıdahilhertürlüağırsilahıkullanmaktatereddütetmiyor. Libya,batıdaTunusveCezayir,doğudaise Mısır’akomşu.Yaniülke,sonaylardakihalkisyanlarının ortasında yer alıyor. Bu ülkelerdeki devrimcihareketlenmebirkaçhaftaiçindeLibya’yadasıçramışdurumda. Libyaherdönemdeçeşitlinedenlerledünya gündeminde yer alan bir ülke. Uzun yıllar batılı emperyalist devletlerce dışlandı ve ambargo uygulandı. Avrupa ve Ortadoğu’daki silahlı örgütlere destek verdiği gerekçesi ile 1986yılındaABDtarafındanbombalandı.1988 yılındaki Lockerbie faciası olarak bilinen olaydansorumlubulundu.Fakat2008yılındaKaddafi’ninbusaldırıyıüstlenmesiveölenlerinyakınlarına tazminat ödemeyi kabul etmesi, ardından da nükleer çalışmaları durdurması ile birlikte“sorunlar”çözüldü.BundansonraLibyahızlauluslararasısistemlebütünleşmeyolunagirdi.Birkaçyıliçindeülkeyeönemlidüzeydeyabancısermayeakmayabaşladı.2010yılındaLibya’yasatılanIngilizsilahlarınıntutarı300 milyondolaraulaştı. Libya’dakiayaklanmaemperyalistbatıileilgilisorunlarınönemliölçüdeçözüldüğübirdönemdegündemegeldi.Ayaklanmanıntemelnedenleri olarak yoksulluk ve gelir uçurumu ile birliktesiyasibaskılaröneçıkıyor.Ülkepetrol ve doğalgaz kaynakları bakımında dünyada ön sıralardayeralıyor.AyrıcaIMF’yegöreülkenin
ekonomisigeçenyılyüzde10,6büyümüş.Fakat petrolgelirlerininveekonomikbüyümeninetkisiemekçisınıflarayansıtılmıyor.Halkınbüyük kesimi yoksulluk içinde yaşıyor. Diğer yandan tam bir dikta rejimi ile yönetilen ülkede, ifade veörgütlenmeözgürlüğütamamenbaskıaltında.Hapishanelerrejimmuhalifleriiledoluptaşmışdurumda.Siyasisürgünlerinçokyükseksayılardaolduğubiliniyor. Iktidarın acımasız yöntemlerle bastırmaya çalıştığıayaklanmatümülkeyeyayılmış;ülkenin doğukesimindehalk,iktidararaçlarınıveyönetimielegeçirmişdurumda.Birçokyerdeordu birliklerisafdeğiştiripdevrimekatılıyorlar.BunarağmenKaddafiiçsavaşvekatliamtehditlerisavurarakiktidardakikonumunusürdürüyor. Özelliklekendisinebağlıparamilitergüçlerive diğerAfrikaülkelerindengetirttiğiparalıaskerleriayaklanmalarıbastırmakiçinkullanıyor.Bir taraftandarejimintemeliolanaşiretleriönesü-
BAHREYN: KENDİSİ KÜÇÜK ÖNEMİ BÜYÜK ÜLKE Araphalklarınayaklanmasından,küçükbirada ülkesiolanBahreyndenasibinialdı.Yerlinüfusu600bincivarındaolanbuülkede,dışarıdan gelenlerlebirlikteyaklaşık1milyonikiyüzbin kişiyaşıyor.Yaniülkenüfusununyarısınıyabancılar oluşturuyor. Adanın yerli halkının yüzde yetmişiŞii olmasınakarşın,ülkeyiSünnibirhanedanyönetiyor.Şiiçoğunluğunyönetimdesöz ve karar sahibi olmaması, bunların üst düzey devlet görevlerine getirilmemeleri gibi ayrımcı politikalarpotansiyelbirgerginlikkaynağıoluşturuyor. Ayrıca adanın etrafının doldurularak toprak kazanılması ve buralara turistlere ve çevreülkelerdengelenzenginlerehizmetveren lüksotelvealışverişmerkezleriyapılması,ülke halkınıngelenekselgeçimkaynağıolanbalıkçılı-
ğıbitirmiş.Biryandanülkedelükstesisleryapılırveburalardaçalıştırılmaküzereyabancıişçilerülkeyedoldurulurken,yerlihalkyoksullukla karşıkarşıyakalmış.Sonuçolarak,ayrımcılıkve yoksulluk, son ayaklanmayı tetikleyen iki olgu olarakkarşımızaçıkıyor. Bahreyn, Basra Körfezinin ağzında bulunması nedeniyle, Körfezi, dolayısıyla da Iran’ı kontroledenstratejikbirkonumdayeralıyor. OnedenleABD5.Filosuburayaüstlenmişbulunuyor. Iran, Bahreyn’i, ülkenin çoğunluğunu oluşturan Şii nüfus nedeniyle 14.eyaleti olarak görürken, Suudi Arabistan, Iran saldırılarına karşı ileri karakol olarak değerlendiriyor. Bölgeselikigüçarasındakirekabetiççelişkilerlede birleşinceülkedegerilimeksikolmuyor.
rerekiçsavaşıkışkırtmayayönelikadımlaratıyor.Kendikontrolündekiaşiretleregöstericileresaldırmatalimatıveriyor.Şiddetyöntemleri ilebirliktehalkıyatıştırmayayönelikbazıvaatlerdebulunmayıdadeniyor.Sokaktakikitlelere yöneliksaldırılardevamederkendevlettelevizyonundanhalkaparadağıtılacağıilanediliyordu. Bunagöreheraileye800dolarödenecek,kamuçalışanlarınınmaaşlarıyüzde150artırılacak, asgari ücret iki katına çıkarılacaktı. Aynı yöntemlerMısırveTunus’undevrikbaşkanlarıtarafındandauygulanmıştı.Ancakbirkezdevrim yolunagirmişolankitleleridurdurmakbukadar ucuzolamaz.BudurumbileLibyahalkınınşimdidenkazanmayabaşladığınıifadeetmektedir. Kaddafi’ninsonugelmiştir.Ayaklanmayıkitlekıyımıylabastırmasısadecesonunubirsüre geciktirmeyeyarayacakfakatdahaacıbirsonla gitmesinenedenolacaktır.
Sonayaklanmada,yabancılardanoluşanpolis gücünün göstericilere ateş açması sonucu çoksayıdakişiöldüveyaralandı.Göstericilerin toplandığı“InciMeydanı”zorkullanılarakboşaltıldı.Ancaksaldırınınhalktayarattığıtepkiüzerine,meydanıkontrolaltındabulunduranordu geriçekildivehalkyenidenmeydanıişgaletti. Sömürgeci emperyalistler, bölgeyi terk ederken,“BölveYönet”politikasıgereği,OrtadoğuveArabistanyarımadasınışeyhveemirler arasında bölerek yapay devletler oluşturdular. Buçerçevede,Bahreyn’deŞii çoğunluğunbaşınayöneticiolarakSünnibirhanedanıgetirerek, çatışmalara yol açan toplumsal çelişkilerin tohumunu ektiler. Bugün de, Bahreyn’in Iran’ı kontroledenstratejikkonumundandolayı,katliamlaragözyumuyor,despotyönetiminiktidarınısürdürmesini,halkıneşitlikveadalettalebininüstündetutuyorlar. 9
İşçile rin Se s i
TÜRKİYEKIBRIS’TANELİNİÇEKMELİDİR Adanın kuzeyinde yaşayanlar, bu süreci kendi varoluşlarına karşı bir saldırı olarak görüyor. Ekonomik talepler üzerinden şekillenen mücadele giderek politikleşiyor. Yapılan gösteri ve mitinglerde “Ankara, Ne Paranı Ne Memurunu Ne de Paketini Istiyoruz” pankartı açılıyor. KuzeyKıbrısekonomisivesiyasetiKıbrıshalkının,işçiveemekçilerininihtiyaçlarınagöredeğil, Türkiye’nin isteğine uygun olarak şekillendirildi. 1986sonrası,Özal-ANAPhükümetleriilebirlikte, özelleştirmeadıaltındafabrikalar,turizmtesisleri kâretmelerinerağmenkapatıldı. KuzeyKıbrısekonomisi tahrip edildi. Türkiye’de kumarhaneler kapatılırken,turizmyatırımıadıaltında,adanınkuzeyikumarhanemerkezihalinegetirildi.AKP’liBakanCemilÇiçek,aynıgün,sabahcamiyapımıiçin imza atarken, akşam kumarhane açılışı yapmakta bir sakınca görmedi. Ülkenin demografik yapısını bozmak,asimilasyonpolitikalarınıhayatageçirmek ve siyaseten kullanmak amacıyla Türkiye’den Ada’ya getirilen ve ucuz iş gücü olarak sömürülen insanların,istihdam,eğitim,sağlıkvesosyalihtiyaçlarınasahipçıkanolmadı.Budurumülkedekiişsizliğiarttırdı,çalışanlarınücretlerinindüşmesineyol açtıveçalışmakoşullarınıolumsuzetkiledi. Kuzey Kıbrıs’ta işçi ve emekçiler, uygulanan kemersıkmapolitikalarının,özelleştirme,taşeronlaştırma,esnekvegüvencesizçalışmanınsorumlusuolarak,Türkiyehükümetlerinigörüyorlar. Bir başkadeyişleKıbrıslıTürkler,Türkiye’yi,Kuzeyin IMF’siveefendisiolarakdeğerlendiriyorlar.Dolayısıyla tepkilerini de Türkiye’ye yönlendiriyorlar. Kitleler30yıldırhangipartiyiseçerlerseseçsinler, seçilenvehükümetolanpartilerinAnkara’nıntalimatınıuygulamaktanötebirşeyyapmadıklarınıyaşayarak öğrendiler. O nedenle yerel hükümeti kuklaolarakgörüyorlar.
siz,esnek,taşeronçalışmayaygınlaştı.Özelleştirmelerhızlandı.KuzeyKıbrıshükümetiileTürkiye arasındayapılanprotokolegöre,elektrikvetelefonhizmetleriyakınzamandaözelleştirilecek.KuzeyKıbrıs’ınişçiveemekçileribusaldırılarakarşı uzunsüredirdireniyor.Genelgrev,gösteriveyürüyüşleryapıyor. 28Ocak’tayaklaşıkellibinkişininkatıldığı(ki bu Kuzey Kıbrıs’ta yaşayan her beş kişiden birisi demektir)büyükprotestogösterisinitetikleyenisedahaönceTürkiyeileCTPhükümeti,şimdide UBP hükümeti arasında yapılan protokollerdir. 1 Ocak2011’deyürürlüğegirenvesendikalartarafından“GöçYasası”olaraknitelendirilen,kamuya giriştebaşlangıçmaaşlarınıveekmesaiödenekoranlarını yeniden düzenleyen, “Kamu Çalışanlarının Aylık ve Diğer Ödeneklerinin Düzenlenmesi Yasası”nagöre,1Ocak’tansonraişegirenlerücret-maaş ve özlük haklarında % 40’a varan hak kaybınauğrayacaklar.Çalışmakoşullarınınçokdahakötüolduğuözelsektördeişbulmaktazorlanan gençişçileriçin,kamukesimindeçalışmakdaseçenekolmaktançıkıyor.Vebiranlamdagençkuşaklar göçe zorlanıyor. Bundan dolayı da sendikalar buyasayıgöçyasasıolarakdeğerlendiriyor.
Türkiyetarafındandikteedilenpakettekidiğer maddelerin de hayata geçirilmesiyle işçi sınıfı örgütlenmesininvemücadelesiningeriletilmek,sendikalarının bitirilmek istendiği açıkça görülüyor. Kuzey Kıbrıs sivil toplum örgütlerince “istenmeyenadam”ilanedilmesinerağmen,buülkeyebüKuzeyKıbrıslıişçilerinönceliklitaleplerieko- yükelçiolarakatanan,eskiTürkiyeTeknikHeyeti nomik. Neo-liberal saldırılar Türkiye’nin olduğu BaşkanıHalilIbrahimAkça,FortunedergisiŞubat gibiKuzeyKıbrısişçilerinindecanınıyakıyor.Iş, sayısında yayınlanan röportajında, bu durumu, çalışmaveyaşamkoşullarınızorlaştırıyor.Örgüt- “birçokyasadasendikalhaklarındaraltılmasınave lenmekapasitesinitahripediyor.Işsizlikoranıül- kullanım şeklinin düzenlenmesine ihtiyaç var” dikenin tamamında % 15 iken, gençler arasında % yerek, itirafediyor.YaniadayabirtaraftanTür30’ubuluyor.Eskidenücretsizolaneğitimvesağ- kiye’denişçiakışısürüyor,diğeryandanKıbrıslıelıkhizmetleribüyükölçüdeözelleştirildiveparalı mekçilerin ekonomik, sosyal ve kültürel hakları halegetirildi.Emeklilikyaşıyükseltildi.Güvence- geriletilerek,ücretleraşağıyaçekilerek,Adadışına
10
göçhızlandırılıyor.
Türkiye’ninHegemonyasına KarşıTepkiBüyüyor Türkiye,TürkiyeCumhuriyetiYardımHeyeti, Türkiye Büyükelçiliği, Sivil Savunma Teşkilatı gibi örgütlenmelerleAda’dahegemonyakuruyor.Her Bakanınyanında“müşavir”adıaltındaTürkiyeliuzmanlaremiryağdırıyorvegölgekabinegibigörev yapıyor.AdadakiTürkBarışKuvvetleriKomutanının izni olmadan itfaiyeye bir eleman almak bile mümkün olmuyor. Kıbrıslı Türkler, askeri örgüt olan Güvenlik Kuvvetlerinin başına komutan olamıyor. KKTC Merkez Bankasının başında Türkiye’denatananmemurlargörevyapıyor. Tüm bu nedenlerle Adanın kuzeyinde yaşayanlar,busürecikendivaroluşlarınakarşıbirsaldırı olarak görüyor. Ekonomik talepler üzerinden şekillenen mücadele giderek politikleşiyor. Yapılangösterivemitinglerde,(Ankara,NeParanı Ne Memurunu Ne de Paketini Istiyoruz) pankartı açılıyor. (Ankara Elini Yakamızdan Çek!)sloganlarıatılıyor.KuklaUBPhükümetikınanıyor.Mücadeleanti-emperyalist,demokratik biriçerikkazanıyor. AKP hükümeti, Kıbrıs Türk halkının Türkiye hükümetivedevletinekarşıgiderekartantepkilerindenrahatsızoluyor.Başbakan,stadyumaçılışındakendisiniprotestoedenGalatasaraylılarısuçladığı gibi, Kıbrıslıları da “nankörlükle” suçluyor. “Besleme” diyerek aşağılıyor. UBP hükümetini gösteriyeizinverdiğiiçin“fırçalıyor”. Başbakan Erdoğan bir taraftan KKTC’nin bağımsızlığındanbahsedip,öteyandan“oradaşehidim var, gazim var, stratejik çıkarlarım var, sen kimsinbeadam”diyerekaslındaKKTC’yibağımsız bir devlet olarak dikkate almadığını, Kuzey Kıbrıshalkınıniradesinihiçesaydığınıortayakoyuyor.AyrıcaTürkiye’nin,KıbrıslıTürkleriolası saldırılardankorumakiçindeğil,siyasiveaskeri çıkarları gerektirdiği için, Ada’da asker bulundurduğuaçığaçıkıyor.BunakarşılıkKuzeyKıbrıs bütçesinin dörtte birin e denk gelen yıllık 800–900 milyon liralık katkıyı onların başlarına kakıyor. Verilen bu paranın Ada ekonomisini, dolayısıyla Kıbrıslı Türklerin yaşam koşullarını geliştirmeyeyarayanbirkaynakdeğil,Adahalkının,Türkiye’ninhegemonyasınarızagöstermesi içinverilenbirsuspayıolduğugörülüyor.TürkiyedevletiveAKPhükümetişugerçekleribilinceçıkarmalıdır.Bir:Türkiye’nin“stratejikçıkarları”içinödediğibumeblağyüksekbirrakamdeğildir.Iki:Siyasiveaskeriçıkarlarıiçinbununçok daha üstünde bir tutarı ödemeye hazır olanlar çıkabilir.Üç:KıbrıslıTürkler,despotyöneticilerinialaşağıedenAraphalklarındandahaazonurluvedahabilinçsizdeğildirler.Onedenle,Türkiyehükümeti,KıbrıslıTürkleriniradesinesaygı göstermeliveeliniKıbrıs’tançekmelidir.
SENDİKALI! CasperBilgisayarSistemleriAŞ,uluslararasıbilgisayarüretimiyapanbirfirma.Aynızamandaürettiği bilgisayarların pazarlamasını, ticaretini de sürdürüyor.Toplam419işçininçalıştığıCasper’dauygulanan baskı ve hukuksuzluklara karşı, üretim bölümünde çalışan işçiler, Birleşik Metal-Iş sendikasına üyeoldular.
İşyerindekisorunlar… Haftalıkçalışmasaati45olmasınarağmenmesaiücretialmaksızınhaftada35dakikafazlaçalışmayapılıyordu.Yıllıkizinlerson3yılakadar,yalnızcabir haftaolarakuygulanmaktaydı.Herişçininkıdemine göregeriyedönükkullanmadığıve100günevaran yıllıkizinhaklarıgaspedilmişdurumdaydı.Fazlamesailerbordrodagösterilmediğigibi,ödemesidebazen4-6aygecikilerekyapılıyordu.Iştanımıyoktu.Işegiriştekimesleğinizneolursaolsun,işyerindeher işteçalıştırılmanız;işyeriiçindegezginlergibidolaştırılmanızmümkündü. Iştebusorunlarbiryanda;1milyardolardeğerindebirmarkadiğeryanda! Yıllıkbilgisayarüretimininonbinlerleifadeedildiğibirşirket,peşpeşealınankamuihaleleri,dışpazarolanakları,diğeryandaşirketi10yıliçindeMecidiyeköyGülbağ’daküçükbiratölyedenmodernbir plazaya ulaştıran işçiler… ve onların maruz kaldığı haksızlıklar. IştebuişçisömürüsüCasper’ıbirmarkahaline getirdi, Türkiye’nin birinci bilgisayar üreticisi yaptı, ancakişçilerinyasalhaklarıverilmedi.Sendikayabaşvurulmasınınnedenidebudur.Işçiler“artıkyeter” dedi.Sendikayaüyeolmayakararverilmesininardından işçilerin gözünde Casper patronunun Anayasa’yaveyasalarayaklaşımıveyıllarcaşirketeemek vermişişçilereolandüşmanlığı(iştençıkarılanikiişçi neredeyse şirketin kuruluşundan beri çalışan 14
yıllık işçilerdir) daha açık görülmeye başlandı.
“
“
CASPERİŞÇİLERİARTIK
İşçile rin Se s i
Türkiye’de işçilerin yasal ve Anayasal haklarını uygulatabilmeleri için örgütlü ve sendikalı olmaları gerekiyor.
Mayıs ayında başlanan örgütlenmeçalışmalarıAralıkayındasonlandı. 26 Ocak 2011 itibariyle de Çalışma Bakanlığı’ndan çoğunlukyetkisigeldi.Ilkbaştabirbirinegüvenenişçilerdenoluşturulanbirkomitehaftalıktoplantılarla,eğitimçalışmalarıylaişebaşladı.Dahasonrasendikaylatanışıldıveyolabirliktedevamedildi.
Şuçokaçık:Önceişçilerkendiaralarındaveişyerindeörgütlüolmalılarveardındansendikayaüyelikişlemlerinebaşlamalılar.Işçilerarasındaenazındanbirkomitedeyeralacaksayıdaişçi,bilinçlive örgütlüdeğilse,sendikayaüyeyapmanınsonucaulaşmasıçokdahazorolacaktır. Sendika seçimi de önemli. Metal işkolunda üç sendika var. Diğer sendikalara göre DISK Birleşik Metal-Iş’inseçilmişolmasıişçiyiyarıyoldabırakmayacak ve işçilerle birlikte mücadeleyi örgütleyecek birsendikaolmasıdır.Komiteninkurulması,sendika seçiminin yapılması, üyeliklerin tamamlanması ve yetkibaşvurusuiçingeçen8aylıksürede(busürenin2aylıkbölümüaçığaçıkmamakiçin“uykuda”geçirilmiştir), patronun sendikalaşmayı duymamış olmasıise,işçilerinbüyükbaşarısıdır. Casper Bilgisayarın üretim bölümündeki işçilerinmüdürleresezdirmeden%85’inindikkatliceüye yapılmışolması,patronsaldırılarınıgöğüsleyebilmeyi sağladı. Dağılmayı önledi. Sendikanın çoğunluk yetkisininBakanlıktangelmesininardındanüçhafta kadarsessizliğinibozmayanAltanArasFakılı(Casper’ınbüyükhissedarı)18Şubatile27Şubatarasında9işçiyiiştençıkarttı.Bunlardan5’isendikalı.Iştençıkarılan4işçi,21Şubat’tanitibarenfabrikanın önündenöbettutuyorlar.Sabahişegelirgibiişyerininönünegeliyorlarvepaydostaişçilerlebirlikteişyerininönündenayrılıyorlar.
Birhaftaiçindepatronuniştençıkarmaveişçileriyanıltma;tehditetmevesendikadanistifaettirmeyönündeyaptığıbaskılarakarşıişçilersendikaylabirliktekarşıkoydular.Üretimbölümününmesaiye kalmamasından, teknik servisin atılan işçi arkadaşlarınıyalnızbırakmamasına;işçıkışlarındaservislere binmeden önce atılan dayanışma sloganlarından, patronun gözünün içine baka baka işyerinin servislerine değil, sendikanın servislerine binip 100’denfazlaişçiyletoplantıyapılmasınakadar;Casperişçileriarasındabilinçveözgüvenpatlamasıörneklerisergilendi.
Şimdiatılanişçilerinişeiadeedilmesiveörgütlenmeninönündeyasalengellerinaşılmasıgündemde.Patronsüreciuzatıp,işçiçıkartıp;çalışanişçilerdensavunmaalıp,ihtarimzalatıp,tektekişçileriiçeri çekip görüşerek baskı yapıyor. Ancak işçiler bu baskılaraboyuneğmiyor. Yasalarişçilereüyeolmahakkınıtanıyorancak işçilerinkarşılaştığıbaskılarkarşısındayasalarınişverene baskı yaptığını pek ender görüyoruz. Son bir mahkemekararınıhatırlatalım.TEKSIFSendikasının DenizliMenderesTekstil’deyürüttüğüfaaliyetiişyerindeustaolarakçalışanbiryetkilininengellemesiüzerine, mahkeme Ceza Yasasının 118. maddesine görebiryılhapiscezasıverdi. Türkiye’de işçilerin yasal ve Anayasal haklarını uygulatabilmeleriiçinörgütlüvesendikalıolmaları gerekiyor.Casperişçileribirleşip,örgütlenincehaklarınıaramavealmayolundakararlıadımlarınatılacağını gösteriyor. Casper işçisi hak mücadelesinde yalnızdeğildir.
İŞÇİLERİN DAVASI RIDVAN BUDAK’IN İŞVERENLİĞİNİ TESCİLLEDİ Disk/Tekstilsendikasıüyesiyken2007yılındaişten atılan üç işçi tarafından açılan dava sonuçlandı. YargıtayotarihtesendikabaşkanıolanRıdvanBudak’ın“işveren”olduğunahükmetti. Sendika yönetiminde görev aldığı dönemde RıdvanBudak’ınRMSMatbaacılıkLTD.Şirketi’nin ortağıveimzayayetkilimüdürolarakişverensıfatıtaşıdığınıgerekçegösterenYargıtay,RıdvanBudak’ınsendikaBaşkanıolamayacağınakararverdi.
DavaYerelMahkemede Görüldü 2007yılındaçalıştıklarıişyerindesendikalçalışmadan dolayı işten atılmalarında sessiz kalan sendikacılarınyakalarınıbırakmayanişçiler,hukuki süreçte sendikanın başkanı olan Rıdvan Budak’ın
işverenkimliğindendolayısendikabaşkanıolamayacağınıilerisürerek,davaaçmışlardı.2007yılında yapılanGenelKurul’dabirtüzükdeğişikliğiyapılarak,sendikayöneticilerininmerkezveşubedeaynıandayöneticiolmalarısağlanıyorduvenedenolarakdaekonomikkrizilerisürülüyordu.Minareyiçalankılıfınauyduruyor!
Yargıtay’ınbozmasıüzerinedavayenidenmahkemede görüldü. Işçiler aynı gerekçelerini sıralayarak,işverenolanbirininaynızamandasendikacıolamayacağınıyinelediler.Yerelmahkeme8-9Eylül 2007tarihindetoplananGenelKuruldayapılangenel başkan seçimi ve tüzük değişikliğinin iptaline kararverdi.
“Sendikaiçidemokrasiilkelerineaykırı”olduğuiçinGenelKurul’uniptaledilmesiniisteyenişçilerinbutalebinekarşılıkmahkeme,budavaların ayrıayrıaçılmasıgerektiğiniveharçlarınzamanında yatırılmadığını gerekçe göstererek davayı düşürdü.
RıdvanBudakavukatınınYargıtay9.HukukDairesi’nebaşvurusuise,işçilerinlehinesonuçlandı.
İşçilerDavayıYargıtay’aTaşıdı Davalarındakararlıolanişçiler,yerelmahkemeninkararınıtemyizederekYargıtay’ataşıdılar.
Yargıtayyerelmahkemeninkararınınkanuna uygunolduğunahükmederekverilenkararıonadı. BöyleceRıdvanBudak’ınişverenliğiresmikanallarladatescillenmişoldu.Bakalımşimdiyaklaşan genel kurulda, Tekstil Sendikası’nın üyeleri baştaolmaküzeredelegelerbusürecinasılişletecekler?Bizimbukonudatabiikibirfikrimizvar.
11
İşçile rin Se s i
PATRONLARYASALARDANDESTEKALARAK İŞÇİLERİDAHAFAZLASÖMÜRÜYOR! Usta enflasyona göre zam yapıldı bu sene bu kadar deyince biz elektronik eşyanın değil de, ekmeğin fiyatı düşünülerek zam yapılmalıydı, dedik. 50yıllıkgeçmişiolanbirçikolatafabrikasında çalışıyorum. Önceden sadece şeker üretiliyormuşşimdiiseçikolataveşekerlemeçeşitleriüretiliyor.Yaklaşık350işçiçalışıyor.Ikisene önceye kadar çoğunluğu eski işçiydi. Iki yılda fabrikadaişçisayısıarttı.Herildeçikolatasatış mağazasıaçıldı. Öncetekşirketolarakgözükenfabrikabundan4ayönceikicifabrikayıaçtı.Beyazyakalılar veidarikadroeskişirketlekaldı,üretimdeçalışan işçiler de diğer şirkete geçirildi. Bu olay kimseninhaberiolmadanmuhasebecinintektek işçileriçağırıpbaşkaşirketegeçmeleriiçinsözleşme imzalatması ile gerçekleşti. Ayrıca önümüze gelen sözleşmeyi okuma imkânımız bile olmuyor, bütün haklarımız saklı kalarak başka şirketlere geçiriliyoruz. Oysa bu sözleşme patronuntektaraflıyaptığıbirsözleşme,işçilerbununfarkındabiledeğil. Çalışanlarınçoğunluğukadınişçi,“çokişaz ücret”politikasıbufabrikadadadevametmekte. On beş yıllık bir işçinin aldığı ücret 950 1000TLarasında;3-4yıllıkçalışanlarise,asgari ücretin 30 TL üzerinde ücret alıyorlar. Yeni alınanişçilerasgariücretlealınıyor.Patronişçileri sömürerek kârlarına kâr katıyorlar. Işçiler de bunun farkında ama kimse sesini çıkaramıyor.Üçyılöncezamayındazammınıbeğenmeyenişçileryemekhaneyetoplanmışlardı.Patron gelipbenbundan fazlaverememçalışanlarbir tarafa çalışmayanlar diğer tarafa ayrınsın deyip işçileriikiyebölmüştü.Birkadınişçidepatronlatartışmışbenbuşartlardaçalışamıyorumdemiş.Patrondarestibasıpçalışamayangiderdemişti.Işçidetazminatımverilmesitakdirdeçıkarım demişti. Bu tartışma ile işçilerin gözünü korkutanpatronişçilerintekrarişbaşıyapmasınısağlamıştı.Buolayınardından6aysonramaaşlardaiyileştirmezammıyapıldı.
nıyor,hakkımızıdavermesigerekiyor. Ustaenflasyonagörezamyapıldıbusenebu kadar deyince biz elektronik eşyanın değil de, ekmeğinfiyatıdüşünülerekzamyapılmalıydı,dedik.Herkesbirdenkonuşuncaustasusmakzorundakalıp;“arkadaşlarbenpatrondeğilim,ben de sizin gibi işçiyim, ben para işine karışmıyorum”deyipişiniçindensıyrılmayaçalıştı.Işçiler müdürüisteyinceustamüdürüaramakzorunda kaldı. Müdür de şeker katındaki işçilerle konuşuyorumonlarladaPazartesikonuşurumdeyip geçiştirdi.
Çoğu işçi deneyimsiz olduğu için sanıyorlar kibireyselyadabirbölümolarakitirazedersek fazla alırız... Oysaki hep beraber hakkımızı arasaydıkalmaihtimalimizyükselirdi.Patronuyanık haftasonunayakınparayıveriyorkiişçilerinnasılolsahırsıgeçersesçıkarmazlardiyedüşünüyor. Ama bu sefer öyle olmayacak kadın işçiler kararlı. Müdür bizle toplantı yapmadan işbaşı yapmayızdedilervesaat16.00’da;ikisaatönceBuyıldaOcakayındaalınmasıgerekenzam denpaydosettik.PazartesisabahıişbaşıyapmaŞubatayındaalındı.Zammiktarıisteyüzde8-10 dık, dolaplarda diğer bölümlerdeki işçilere de arasıbirşey.Gülünçbirrakam.Bölümlerfarklı “bizikibölümüz,sizdegelinkatılın”dedik.Ama farklı olduğu için “şeker” katı kendi aralarında diğerbölümlerdenkimsegelmedi.Iki,üçişçigeltoplanıpmüdürüçağırıpitirazetmişler,fakatba- di. Müdürü aradık önce gelmek istemedi. Fakat zı bölümlerin haberleri olmadığı için işçiler tek işçilerin kararlı tutumunu görünce gelmek zotekhaklarınıaramayabaşladı.Bizimbölümbir- runda kaldı. Içeri girer girmez sinirli bir tavırla likolmafikriniönesürdü.Birlikiçindehareket “sizinsözcünüzkimkonuşunbakalımneistiyorederseksonucaulaşmamızdahakolayolur,de- sunuz”deyinceişçilerhepbirdenbirkadınişçiyi dik.Onlarıdayanımızaaldık.Spesiyalvekapla- önesürerekkonuşmasınıistediler.Oişçide“armabölümü4çayındansonraişidurdu;kaplama kadaşlar hepimizin sorunu aynı hep birlikte kobölümündetoplanıpustayıaradık.Ustahiçtah- nuşalım” dedi. Bir kaç işçi sorunlarını anlattı. min etmediği kadın işçileri karşısında görünce Müdürhemenyasalardanbahsederek“bizyasaşaşırdı, panikledi. Işçiler sorunlarını anlattı ve larındışınaçıkamayızdeyipdevletyüzde8verdi biz bu parayı kabul etmiyoruz bu kadar yoğun amabizyüzde8ile10arasındaverdik,dahane çalışmanın karşılığı bu olmamalı; gördüğümüz bekliyorsunuz, biz kimsenin hakkını yemedik” kadarıyla kriz yok; işler yoğun önceden sezon dedi.Müdürünkarşısındaduran12yıllıkbirişçiolduğu için iki ay yoğun çalışıyorduk. Şimdi 12 yesen1000TLparaalıyorsunsennedenitiraz ayyoğunçalışıyoruz.Anlıyoruzkipatronkaza- ediyorsun;zatenhakkınıfazlasıylaalıyorsunbuna 12
itirazetmeyehakkınyokdedi.Sonradagereksiz laflaragiriportalığıyumuşatmayaçalıştı. Işçilermüdürünsöylediklerineiknaolmadılar.Ozamanbuzam6aylıkolsun6aydansonratekrarbirzamdahabekliyoruz,dediler.Müdürdebuöneriyiyönetimkurulunasunacağını, yinedekimseninümitlenmemesinitembihetti. Cuma günü siz haklısınız saygı duyuyoruz, hakkınızı arama hakkınız var diyen usta; hafta sonu belli ki birilerinden destek almış. Müdür toplantıyı bitirip gittikten sonra, usta işçilerle tektekkonuşuptehditvehakaretetmiş;bizde birbuçuksaatgecikmeyleişbaşıyaptık.Işyerinde bütün itirazları ifade eden işçilerin hepsi de kadındı. Cumagünüşekerkatındaitirazedenişçilerle sabah ne kadar konuştuysak sabahleyin bize destekvermediler;yinedetoplantımüdürüve ustayıtedirginetti.16.00çayınaçıkıldığındasözcüseçilenişçivediğerbirişçiyemekhanedeotururkenmüdüryanlarınagelipesprilibirbiçimde sabah hep birlikte toplanıp konuşuyorsunuz şimdi gelin bakalım; teke tek konuşalım deyip yanlarına oturdu. Işçiler de tabi konuşuruz deyip sabahki konuştuklarını tekrarladılar. Bu sefermüdürdahaolumlucevapvermeyebaşladı. Müdürüvepatronuişçilergözlerindebüyütüpdeğerligörüyorlar;oysakişimdionlarınne kadar ikiyüzlü olduklarını gördüler. Işçilerin hâlâtepkisibitmişdeğil.Bizde güvendiğimizişçilere“arkadaşlarmademkimüdürbiziyasalarla tehdit ediyor, o zaman biz de yasal yollarla hakkımızı arayalım; birlik olup örgütlenelim sendikagetirelim;ozamanhakkımızıazdaolsa alırız”dedik.Kadınişçilerolurgözlebakıyor;amaerkekleregüvenmiyorlar.Eğerbugüvensizliğiaşarsaksendikaçalışmasıyapılabilir.Madem patronlaryasalarlahareketediyor;bizdeyasal hakkımızıkullanırız.
İşçile rin Se s i
TEZKOOP-İŞSENDİKASI’NDAYARGIŞOKU: ŞUBENİNİÇİNİNBOŞALTILMASINAKARŞI TEDBİRKARARI “…genel yönetim kuruluna Istanbul 2 Nolu Şube üyelerinin Istanbul 5 Nolu Şube’ye bağlanmasına ilişkin tüzüğün 17. maddesi gereğince açık bir yetki verilmediği, böyle bir uygulamanın fiilen 2 Nolu Şube’nin kapatılmasına yol açacağı ve bu suretle telafisi mümkün olmayan sonuçlar ortaya çıkaracağından bu karara yönelik davacının tedbir talebinin kabulüyle, genel yönetim kurulunun 24.06.2009 tarih ve 90 sayılı kararın uygulamasının tedbiren dava sonuna kadar durdurulmasına…” N. Cemal Istanbul2NoluŞubeBaşkanı HulusiUğurcan’laSöyleşi: Süreciözetlermisiniz? SahtebelgeileGenelMerkez’ce2NoluŞube Başkanlığıdanalındım.Belgeninsahteliğihukuken açığaçıktı,göreveiadeedildim.Tezkoop-IşSendikasıGenelMerkezi’ndeentemelhakvehukuk etiğibileyok. “Sahte”dediğinizşubenasıloluştu? GöreveiadekararınınçıkacağınıanlayanGenelMerkez5NoluŞube’yikurarakhukuksuzluğunadevametti.2NoluŞube’yiresmiolarakkapatabilmelerimümkündeğildi.Atanmışsendikacılaraihtiyaçlarıvardı.Buyollaüyelerimizi5NoluŞube’yeaktardılar,2NoluŞube’niniçiniboşalttılar. Mecidiyeköysendikaanabinasıgirişindeki2Nolu Şubetabelasıilekatgirişindeki5NoluŞubetabelasınınortayakoyduğuçelişkibunuyansıtıyordu. “Atanmışlar”konusunuaçarmısınız? Resmiolaraksendikaüyesiolmayanbirineyıllarcanasılşubebaşkanlığıyaptırılır?Üyemizdahi olmayan birini şube başkanlığına atadılar. Tepki gösterdik.Bununüzerine,Rabiahanımyıllarsonraşubebaşkanlığıyaptığısendikayaüyeolmakzorundakaldı!Çıkarilişkilerinigüçlendirmişler.Patronlaşmışlar. “Çıkarilişkileri”,“patronlaşmak”,birazaçarmısınız? Sendikalarıngöreviişçilerinhakvehukuklarını sonuna kadar savunmaktır. Sendika başkanı,
topluişgörüşmesiyaptığıişvereninişletmesinden kenditaşeronşirketeihaleisteyebilirmi?Ihalealdığı ve çıkar alışverişi yaptığı işverenle işçilerin hakları için mücadeleye girişebilir mi? Bizde durumböyle;taşeronsendikacılar,patronsendikacılar,atanmışsendikacılar,sınıfişbirlikçisendikacılarişbaşındalar. “Şubemizibirsüreişgaldenkurtardık”dediğinizsüreçnasılgelişmişti? 24Eylültarihinde,2NoluŞubemizeüyeişçilerimizlebirliktegelerek“işgaleson”dedik.Girişimiz sırasında atanmışlarca provoke edilmek istendik. Fırsat vermeyince de yaygara kopardılar. Sonradatasıtarağıtoplayıpgittiler.5günboyuncasendikayagelemediler. 29Eylül’depolisordusuylakapıyadayandılar. Saat19.30-02.30arasındasendikaşubemizepolis ablukası altında el koymaya çalıştılar. “Atanmış Taşeron - Işbirlikçi Sendikacılara Hayır! Işçiler Sendika Yönetimine” diyen pankartımızdan çok rahatsızolmuşlar.Polisdesteğiylegeldiklerindeilk saldırdıkları bu pankart oldu, falçata ile kestiler. Gecesaat02.30gibi,polislerleberabergeldikleri gibigittiler. Sonrasındaneleroldu? Sendikalarmasasıpolislerince30Eylülakşamı birarayagetirildik.“Savcılıktalimatıylasiziuzlaştıracağız”dediler.Resmivesivilpolisekiplerisendika şubesinin önünde beklemeye başladılar. Çıkaraverantadayalısendikalçarklarınıngetirileri etki alanlarını genişlettiği için, resmi kurumlar nezdindedeanlayışlakarşılanıyorlar. Bu sırada, Genel Merkez Yönetim Kurulu 2
Nolu Şubenin Mecidiyeköy binasından taşınması kararını aldı. Polis, bu karara dayanarak bizlerin sendika şubemize giremeyeceğine karar verdi. Polisinyanlıtutumunakarşı,Valiliğeşikayettebulunduk.Atanmışlar,binagirişindeki2NoluŞube tabelasınıkaldırdılar.Bizisehakvehukukmücadelesinekararlıcadevamedeceğizdedik. Şuankidurumunedir? 21 Şubat’ta Kadıköy 1. Iş Mahkemesi’nden tedbirkararımızçıktı.Tensiptutanağındanokuyayım;“…genelkurulcagenelyönetimkurulunaIstanbul2NoluŞubeüyelerininIstanbul5NoluŞube’ye bağlanmasına ilişkin tüzüğün 17. maddesi gereğinceaçıkbiryetkiverilmediği,böylebiruygulamanınfiilen2NoluŞube’ninkapatılmasınayol açacağıvebusuretletelafisimümkünolmayansonuçlar ortaya çıkaracağından bu karara yönelik davacının tedbir talebinin kabulüyle, genel yönetimkurulunun24.06.2009tarihve90sayılıkararın uygulamasının tedbiren dava sonuna kadar durdurulmasına…”Netdeğilmi? Tedbirdensonraneleroldu? GenelBaşkanGürselDoğru’yuvebazıyöneticileri arayarak kararı ilettik. Başka mecralara çekmeyinvedemirbaşdevirtespitiyleşubeyiteslimedindedik.Yargıkararı,tedbir,hakhukukgibidertlerininolmayacağıgörülüyor. Vegeldikbugüne... 22 Şubat saat 19.00’da 2 Nolu Şubeden beş kişiyleşubemizegittik.Kapıyıaçmadılar.Yinepolisçağırdılar.19.30’dahepbirliktekarakolagetirildik.YinebaşrollerdeRabiaveElvanhanımlarvar. GenelMerkezbukadınlarıkarşımızaçıkarıyorve kullanıyor. Polisintutumuneoldu? Gözaltındaymışız gibi davrandılar. Mahkeme kararıelimizde,yapılacakşeyortada.Yönetimkurulu kararıyla bizi sendikamıza sokmayan polis, mahkemekararınarağmengereğiniyapmamakta. Adaletvegüçilişkisininyeniörnekleribunlar.Ifadelerimizin alınması saat 23.30’u buldu. Gece 24’densonraçıktıkvesizinlebugörüşmeyiyapıyoruz. Bundansonraneolacak? Hakvehukukmücadelesinekararlıcadevam edeceğiz. 13
İşçile rin Se s i
İstanbul Belediyesi İtfaiye İşçilerinden Ömer Sert ve Rahmi Yıldız ile Röportaj:
İŞÇİNİNYANINDADEĞİL,KOLTUK DERDİNDEYDİLER,HAK-İŞ’EGEÇTİLER! İtfaiye işçilerinin sendikalaşma mücadelesinin üzerinden bir yıldan fazla zaman geçti. Sendikalaşmasürecinedairbirdeğerlendirmeyapar mısınız? Ömer: 2008yılındaBIMTAŞ’tabin500civarındaişçivardı.2008sonunda,sözleşmelimemurstatüsünegeçenarkadaşlarlayaklaşık400–500kişiayrıldı,istifaetti,çıkışıverildi.2009’da,BIMTAŞçalışanı olarak 899 kişi kaldık. Sendikalılaşma sürecimiz 2008’de başladı. Bölüp parçalamak için sözleşmeli memurstatüsünüdayattılar.Kısmendebaşardılar. Akabinde, salt çoğunluğu sağladık ve BIMTAŞ’ta yetkisürecitamamlandı.Yüzde51’ioranındansonra,itfaiyedeçalışanbin500kişidenbin300’üsendikayaüyeolmuştu.Iyibirsayı.Bakanlığayetkitalebindebulunuldu:BIMTAŞ’tayetkitalebinegerekolmadığınıöğrendik.BelediyedeBelediye-IşyetkiliolduğuiçinBIMTAŞ’tadayetkilisayıldı.ÇalışmaBakanlığından,devametmekteolanTopluSözleşmelerekatılmamız“uygun”durkararıgeldi.AmaToplu Sözleşmehakkımızverilmedi.Tekraryetkitalebindebulunuldu,vs. 14 Aralık 2009 tarihinde BIMTAŞ önünde ilk basınaçıklamasınıveeylemimiziyaptık.Bizesöylenenler;“sizeylemiçinsokağaçıktınızbuyüzdenihaleyikaybettik,eylemeçıkmayacaktınız”oldu. 17Aralık’taSaraçhane’deyürüyüşyaptık,polis bibergazlarıylasaldırdı.AkabindeSaraçhaneParkınaDemokrasiÇadırıkuruldu.Mücadelesürecimiz başladı. Belediye Iş 5 No’lu Şube ya da Itfaiye Şubesi BaşkanıNihatAtlaşileGenelMerkezveişçilerarasındaenbaştanbiruyumsuzlukortayaçıktı.Sendikanınyanlışları,eksiklikleri,bizeanlatmadı.Biz“öncelikle Toplu Iş Sözleşmesi’ne oturup imzalayalım ve resmileştirelim, başlangıçta zam rakamı önemli değil”diyorduk.SendikaGenelMerkeziveŞubede “Hayır.Yevmiye53liradanaşağıolursaimzaatmayız”diyordu. Zamkonusundaısraredenler,mücadeleyiterk edipyenişirketegeçtiler.Sözleşmeyiöneçıkartan vezammıikinciplandagörenbizlermücadeleyisürdürdükveşirketegeçmedik. Şube Genel Merkeze muhalifti, aynı zamanda mücadeleetmekkonusundadaişçiyemuhalifti.DirenişÇadırımızıgecepolisbastığındaherşeyaçığa çıktı. Baskının Türk-Iş Bölge Başkanlığınca ve şube yöneticilerimizceöncedenbilindiğiöğrendik.Zabıtadaçalışanbirarkadaşımız,“polisingecebaskınyapılacağını öğrendim ve Şube Başkanı Nihat Altaş’a bildirdim”dedi.Hesapsorduk,NihatAtlaş’tanses çıkarmadıvebaşınıöneeğdi. Zamanlasendikayönetimininyanlışlarınıveeksikliklerigördük.Yapılmasıgerekenşeylerisöyledik. Sonuçta,4-5kişikalsakdamücadeleyidevamettirmekararıaldık.Sendikayızorlamayısürdürdük.Başardık da, fotoğraf sergisi en güzel örneği. Bakırköy’denbaşlayarak,Saraçhane,Taksim,Kadıköy’de 4haftalıksergiprogramıyaptık.Saraçhane’ye,Kadir Topbaş’ın baskısıyla izin verilmedi. Gerekçe “yaya vearaçtrafiğiniolumsuzyöndeetkileyeceği”gibiinandırıcıolmayanbirsebepti.Üçhaftalıkprogram boyuncanesendikayöneticileri,nedeşubebaşkanları;“birsıkıntınız,ihtiyacınız,isteğinizvarmı?”diye sordu. “Genel Merkez kesinlikle destek vermeye-
14
ceksinizdiyetalimatverdi”dediler.Suyumuzdançayımıza,iaşemizkadardestekçigruplarcasağladık. Taksim’debasınaçıklamasıyapacağımızıduyurduğumuz gün, Nihat Altaş ve Cafer Serdar Özkul sabahın08.30’dameydandaydı.Basınmensuplarına, “fotoğrafsergisibizimeylemimizdir,basınaçıklamasıdeğil”dediklerinivegelenleritelefonlaengelledikleriniduyduk. Rahmi, sendika üyesi olmaya nasıl karar verdiniz? Rahmi: 2008 Ağustosunda Belediye-Iş Sendikasındangelipgitmeyebaşladılar.Nöbettençıktığım birsabahevimegeldiğimdetelefonumçaldı.Bağcılargrubundaçalışan45kişiydikve“44’ümüzsendikaya imza attık, gelmiyor musun?” dediler. O zamanlar sendika filan bilmiyordum. Arkadaşları satmayalımdiyebendeüyeoldum.Aralıksonugibibelediyedeişinciddiyetinianladı.400kişiyibölparçalayönetşeklindesözleşmeliolarakişealdılar.Bazı arkadaşlarkorkudanistifaetmeyebaşladılar. 2009yenibiryıl,yenisözleşmedemekti.Belediye-IşdeBüyükşehirBelediyesiylegörüşmeyebaşladılar.Belediye25-30liragibibirfiyatteklifediyor, sendika 53 lirada diretiyordu. 53 liradan aşağı olmaz”diyediretenleriseşuandaMalturtemizlikşirketindedahadüşükücretleçalışmaktalar. 2009 sonlarında, Mart 2010’da BIMTAŞ toplu sözleşmeyikabuledecekdenildi.Sendikabunainanıyordu.Biztemkinliydik;“ihalebaşkaşirketeverilirse ne olacak?” diye soruyorduk. Sendika, “öyle birşeyolamaz”diyordu.7Aralık’taihaleoldu,8Aralık’ta ihalenin Maltur şirketine verildiği açıklandı. Bizim direnişimiz nedeniyle ihalenin kaybedildiği suçlaması boştur; BIMTAŞ önündeki eylemimiz 14 Aralık’ta. Basın açıklamasıyla başladı, Saraçhane’de polissaldırısıyladevametti.Yaniihaledensonraeylemegeçtik. Busüreçtesendikaylaişçilerbirliktemihareketediyordu? Rahmi: Evet. BIMTAŞ’la olan ihalenin süresi sonaermeyebaşlayınca,panikhavasıoluştu.Itfaiyecilerin bazıları öfkeyle bağırıp çağırıyorken, yüzde 80’iyenişirketeimzayıçoktanatmıştı. Sendikaişçilerieğitipyönlendirebilirdi,yapmadı. Önce sendikalaşmayı ve örgütlenmeyi başarmak, sonra da ücret pazarlığı yapmak gerekirdi. Ücret pazarlığı yapıldı, sendikal örgütlenme geri planda kaldı. Sendikadanbirnoktadakoptunuz.IşvereninizKadirTopbaşdasizetepkiliydi.Hemsendikayıhemişverenikarşınızaaldınız. Ömer: KadirTopbaş,ikiayrıprogramdayaptığı konuşmada itfaiyecilerin özür dilediğini, peşindenkoştuğumu,yalvardığınısöyledi.Sendikaya,“yalansöylüyor,güvenmiyoruz,cevapverelim”dedik. Sendikadikkatealmadı,çünküpazarlıkyapıyorlardı. Diğerbelediyeişçilerininsözleşmesüreçleridevam ediyordu.Yanibizigözdençıkartmışlardı.Tersdüşmekistemediler.Işçilerolarak,“KadirTopbaşyalan söylüyor”başlığıylaTaksim’debasınaçıklamasıyaptık.Sendikacılarıntekkatıldıklarıeylembuoldu;onudaeylemiengellemekiçinyaptılar. Topbaş’ın“fazlamesailerhariçellerinenetbin 600TLgeçiyor,ikramiyelerhariç2bin500TLbrüt maaşları var” ifadesini yalanladık. “2 bin 500 lira
brüt maaş hiçbir zaman bin 600 lira net maaş etmez” dedik. 830 TL’lik bordrolarımızı gösterdik. Gecemesaileri,ikramiyelerleelimizebin400TLgeçiyordu. “Kadir Topbaş doğru söylüyorsa aradaki farkı birileri çalıyor?” ya da “Kadir Topbaş yalan söylüyor” dedik. Bundan sonra bize cephe alındı. Topbaşsendikayıuyardı;“adamlarınısokaktançek” dedi;sendikacılarıdaiyicekızdırmıştık. Dahasonramahkemesüreçleribaşladı. Ömer: 17’şerkişilikikidavaaçıldı.10kişilikde bizayrıaçmıştık.2kişiözürdiledidöndüve8kişi kaldık. Bir kişi de Bakırköy adliyesinde tek başına dava açtı. 4 ayrı dava oldu. Ilk biten dava bizimki. Yerelmahkemeişeiadekararıverdi.Yargıtayusulenkararıbozduveikincidefamahkemegörüşüyor. Diğer bir dava, Rahmi’de içlerinde olduğu grubun davası.Budavadaişeiadeylesonuçlandı;üsteliktaşerona değil, ana işverene, Belediye’ye iade kararı çıktı. Davalarkesinleşmediancakişeiadekararı çıkacakgibi.Şimdineredeçalışıyorsunuz? Rahmi: Özelbirşirketteitfaiyeciolarakçalışıyorum. Ömer:Birtekstilşirketindeçalışıyorum. Diğerarkadaşlarınız;43davasıaçılanişçine yapıyor? Rahmi: Biri tedavi görüyor, psikolojisi bozuldu. Eşinden ayrılanlar var. Taksicilik yapanlar var. Ruhsağlıklarıbozulduvekötüşeylerolabilir.Beraberkenkontroledebiliyorduk,amaşimdideğil. Mücadelenizindahabaşarılıolmasıiçinnelergerekliydi?Gördüğünüzeksikveyanlışlarnelerdir? Ömer: Sendikanın, örgütlenmenin ne olduğunu, sendikacılığın ne demek olduğunu bilseydik ve buyöndeeğitilseydikfarklıolurdu.Hatalarkarşısındaeleştirip,“sizhatayapıyorsunuz”diyerekhesap sorabilirdik.3-5sendikacıyakalmazdıişvehatayapmalarınaizinvermezdik. ŞubebaşkanınınGenelMerkezemuhalefet ettivekongreyikazanamadı.ŞimdiHizmet-Iş’e geçtiler.Bunlar,AKP’liBüyükşehirBelediyesine karşıhaklarınızısavurgörünensendikacılardıve şimdiAKP’yeyakınlığıylabilinenHak-Işbünyesindeler.Budurumanediyorsunuz? Ömer: Duyduğumzamanhiçşaşırmadım.Nasılinsanlarolduklarınıbiliyoruz.Savunduklarınısöyledikleri idealler peşinde koşmadılar. Hizmet-Iş Hak-iş’ebağlıbirsendika,hükümetedeyakın.Sarı sendikabilediyemiyorum,hükümetsendikası.Işverensendikasıolarakgörüyorum.Neoldudabiryıl içindemücadelecigözükenbusendikacılarHak-Iş’e geçtiler?Bununtekbiraçıklamasıvar:Yanımızdaolduklarındabile,işçidavasınainanmıyorlardıvekoltuklarıriskegirincebirbaşkasendikadakoltukaramayıtercihettiler.Kendimenfaatleridoğrultusundaişçilerisattılar. Rahmi: Ömer’indediğigibi,şaşırmadık.ZamanındaHak-Işsendikasınaağzaalınmayacakküfürler eden,sarısendikadiyebağıranNihatAltaş,HizmetIş’işimdinasılsavunacak?Onur,gurur,şerefnerede?Başındanberi,aralarındadanışıklıdövüşvarmış, diyedüşünüyorum.Işçininyanındadeğil,koltuğayakınolmuşlar.
İşçile rin Se s i
İŞYERLERINDEN... İŞYERLERINDEN... İŞYERLERINDEN... İŞYERLERINDEN... İŞYERLERINDEN... İŞYERLERINDEN... Plastik Torbayasageçtiuyanık patronlarhemenfırsatı değerlendirmeyekalkıyor 500-600 kişilik bir işyerinde patron işçilerintorbayasadanelerinolduğununbilinmemesinifırsatbilip,torbayasadakıdemtazminatları kaldırıldı, geriye dönük tazminat hakkınız kalmadıdiyeişçilereevrakimzalatmayakalktı. Işçilerimzalamakistemedileramakonuyutam bilmedikleri için bir arkadaşlarını aradılar. Arkadaşları, torba yasada tazminatların kaldırılması söz konusu değil, patron sizi kandırıp haklar ın ız ı gasp etm ey e çalış ıy or dey inc e, kâğıtlarimzalanmadı.Bununüzerinepatronbir hafta sonra, işçilerin karşısına işe giriş sözleşmesiniçıkardı. Görüşülenişçiarkadaşabubirişsözleşmesitektaraflıhazırlanmışvesadecepatronunçıkarlarınıkoruyor.Eğeristersenizsizdetaleplerinizin olduğu yeni haklar olan bir sözleşme hazırlayıp, patronla pazarlık edebilirsiniz. Yok bizpatronunsözleşmesiniimzalayacağızdiyorsanız, o zaman bütün arkadaşlar dikkat etsinler.Sözleşmekâğıtlarındatarihkısmıboş,orayasigortabaşlangıçlarınıyazıp,öyleimzalasınlar. Eğer patron bunu kabul etmezse, imzalamamaktayararvar,diyekonuşuldu. (Birişçiylegörüşme)
Uzunsürenbirhakalma mücadelesi Onbeşsenelikişçilikhayatımınsonbeşyılındaplastikişkolundaçalışıyordum.Artıkçalışmıyorumçünküiştençıkartıldım,nedenikadınolmam,hakkımıaramam,hamileykenyasal haklarımdan yararlanmak istemem. Fabrikada enjeksiyonbölümündeonikisaatlikvardiyalarlaçalışıyordum.Birbuçukaylıkhamileykenyasal haklarımdan faydalanmak istedim, üstelik düşükyapmariskidevardı.Doktorraporuyla durumumu belgelememe rağmen daha iki buçukaybenivardiyalıolarakçalıştırdılar.Bunun üzerine zorla idareye dilekçe verdim, idarecilerbundançokrahatsızoldular.
Yasalmevzuattandolayıonsaatçalıştırıldığım montaj bölümüne verildim. Montaj bölümünde de mesai oluyordu, mesaiye kalamayacağımıbelirttim.Idaretepkigösterdi,benioyaladı. Yeniden bir dilekçe yazarak en fazla yedi buçuksaatçalışmahakkımıkullanmakistediğimibelirttim.Yasalhakkımolduğuiçinkabuletmekzorundakaldılar. Idare pes etmedi, enjeksiyon bölümünde onsaatçalışmayazorladılar.Amaçlarıbeniyıldırıp, çıkışımı vermemi sağlamaktı. Bu durum karşısındahastaneyegidip,durumumudoktorlara anlattım, çalışırken zorlandığımı ifade ettim. Bana resmi bir rapor hazırladılar ve yedi buçuk saatten fazla çalışamayacağım belirtildi. Raporun aslını kendime sakladım, kopyasını idareyeverdim.Idarenintepesiattı,diğerkadın işçilereörnekolacağımiçinbuyasalmücadelemin önünü kesmek istediler. Tepki gösterip, karşılıkvermemiçintahrikettiler,bunakarşın sakin davranıp, haklarımı ifade ettiğim için amaçlarına ulaşamadılar. 17’inci maddenin tazminatsızatabilirlerdi.Fabrikadakayırdıklarıişçileri bir bölümden diğer bölüme gönderiyorlar, hamile bir kadın işçi söz konusuysa bunu yapmıyorlar,ayrımcılıkyapıyorlar. Montaj bölümünde işler yoğun diye on dört saat bile çalışma oluyordu. Ben mesaiye kalmayacağım diye hakkımı aradığımda bu bölümdekikadınişçilerhemşaşırdılarhemdebenidesteklediler.Bizimböylehaklarımızmıvar diyesorduklarındaonlarakendilerinezamanayırıp haklarını öğrenmeleri gerektiğini bunu yaptıklarındasorunlarınıçözebileceklerinisöylüyordum. Benden başka hem enjeksiyon hem de montajbölümündehamileişçilervardı.Buişçiler hem vardiyalı çalışıyorlar hem de mesaiye kalıyorlardı.Çıkartılmakkorkusundanveparaya da ihtiyaç duyduklarından haklarını savunmaktankaçınıyorlardı.Hepimizinparayaihtiyacıvar,hamilebirkadınınisesağlıklıbirdoğum yapmayaihtiyacıvardır.Bentercihimibuyöndeyaptım. Çalışma ortamım beni ve doğacak bebeği etkileyecek kadar sağlıksızdı. Plastik kanserojenmaddeleriçeriyordu,fazlamesaiyebırakılmaktastresidoğuruyordu.Budurumdaortaya çıkacaksağlıksorunlarım,işçisağlığınıkorumanınaksinepatrontarafındanhiçesayılıyordu. Doğum iznine ayrıldığım sırada fabrikada sendikalaşma çalışması da başlatmıştık. Iş yeri markaolduğuiçinvepiyasadabilindiğiiçinsendikalörgütlenmegerçekleşebilirdi.Birgrupişçiolarakotuzkadarişçiyeulaştıkveişyerinde patronun keyfiyetine dur diyebilmek için örgütlüolmakgerektiğinivebuörgütlülüğünkalıcı olması için sendikalaşmak gerektiğini ifade ettik.Işçilerarasındabüyükbirgüvensizlikvardı,nekendilerinenedediğerişçileregüvenmiyorlardı. Bire bir görüşmelerle bunu kırmaya çalıştık. Tam işçileri bir araya getirecek duru-
ma geldiğimiz de bir işçinin ihanetine uğradık. Öncüişçilerinadınıidareyebildirmiş. Idarekurnazcahareketetti.Doğrudansendikalaşma yüzünden çıkararak yasal sıkıntıya girmekistemedi.Işçilerebölümdeğiştirmedayatmasıyolunagitti,enjeksiyonişçisiniüretimde,üretimdeçalışanişçiyiiseenjeksiyonbölümüne,ihtiyaçvargerekçesiylegöndermeyeçalıştı.Işçilerbudayatmakarşısındatepkigösterdilervebunukabuletmeyeceklerinisöylediler. Idarebirhaftazamanverdi.Kabuletmeyenişçilerinsonundaçıkışlarıverildi. Çıkartılanişçilerdenbeninasılçıkartırsınız diyerekhakkınıyasalyollardanarayanmücadeleciişçilerintazminatlarıhemenbankayayatırılırken,tepkigöstermeyenişçilerintazminatları taksit taksit yatırıldı. Idare benimde sendikal örgütlenmeniniçindeolduğumuöğrenmiş,doğum iznimin bitmesinden sonra işten çıkarılacağımhaberinialdım.Karşılaştığımişçilerbana çalışmaya devam edip etmeyeceğimi sorduklarında çalışmak zorunda olduğumu söylüyordum… (Devamedecek,birişçi)
Gıda İşçiler,haklarınıtakipediyor Ikisenedirçalıştığımfabrikadailkdefaişçilerinbiryasayıtartıştıklarınaşahitoldum:Torba yasa. Evet, belki tartışmak için geç kalındı, yadazamanındatartışsakneyapılırdı?Burada anladığımız artık bir şeylerin işçiler tarafından farkedildiği.Kendiaramızdabileolsaçeşitlifikirler ileri sürmeleri. Bu yasayı savunan da, karşı gelen olsa da, yasa içeriği hakkında bilgi sahibiolunuyor.Budurumdaişçilerinokadar da bilinçsiz olmadığın, kendilerini doğrudan ilgilendirenyanibaşınageçirilentorbanın,aslındakimlerinişineyaradığınıgörmeleri. Ortada AKP hükümetinin patronlara bir seçimpeşkeşiolduğuveişçiyi,emekçiyitorba içerisinde patronlara sunduğu gözler önünde. Yasayaolantepkimizi,işyerindekendiaramızdakonuşmaklageçirdik.Maalesefbizişçileren azındanspor,magazinleilgileneceğimize,siyasi gelişmeleritakipedebiliriz. Haftanınenazikigünüsabahları,bizimgibi ama siyasileşmiş işçiler işe giderken, bizi bilinçlendirmek için bildiriler, el ilanları, gazeteler dağıtıyorlar. Üstelik hiç bir karşılık beklemedenyapıyorlar.Amabizobildirilerialmıyor yadaçöpeatıyoruz.Biz,ilgisizkalır,haklarımıza sahip çıkmazsak, bizi ezenler, sömürenler, maaşlarımızdan çalanlar başımıza değil torba istediklerini geçirirler. Artık etrafımızda olup bitenlerekulakverip,bilinçlenelim. Geçimsıkıntısı,işsizlikyokluğarağmen,bizi istedikleri gibi yönetip, istedikleri gibi çalıştıramayacaklarını gösterme zamanı. Kurtuluş yoktekbaşınayahepberaberyahiçbirimiz! (Birişçi) 15
PARİSLİİŞÇİLERINORTAKÇIĞLIĞI:
KOMÜN Paris Komünü yeni bir çağın habercisi, yeni devrimlerin öncüsü olmuştur. Paris’teişçisınıfıbirilkigerçekleştirdi.72gün boyunca şehrin yönetimine sahip oldu, dünya işçi sınıfına önderlik etti. 1871’den 2011’e Parisli komünarların açtığı yol, işçi sınıfının deneyimlerinin enönemlikilometretaşlarındanbirinioluşturuyor. Parisliişçiler,sermayeninmilliyetçipropagandalarına,savaşçığırtkanlıklarınakarşı,halkınveişçisınıfının çığlığının sembolü oldular. Paris Komünü’nün 140. yıldönümünde, Parisli işçilerin deneyimlerini birkezdahahatırlamakveanmakgerek.
ParisKomünü’neGidenYol 1848Devrimi’ndeişçiler,burjuvazininihanetineuğradılar.Burjuvazi,işçilersayesindeelegeçirdiğiiktidarışimdiişçileraleyhinekullanıyordu;ilkişiişçilerisilahsızlandırmakoldu.Verilensözlerçiğnendi,proleterleraçıkçaaşağılandı,işsizleruzakbir şehresürülmeyeçalışıldı.Yapılanhaksızlıklarakarşıişçilertepkigösterereksokaklaradöküldüler.Işçilerin5günlükkahramancasavaşı,burjuvazitarafındanezildi. 1848’densonraNapolyon’unyeğeniLouisBonaparte;ordu,polisgibibütünkilitnoktalarıburjuvazininelindenaldı.Burjuvalarıişçilerekarşıkorumabahanesiylesiyasaliktidarıdaaldı. 1871’denöncekiyıllarda,özellikleüçyılönce, işçimücadelelerindeönemligelişmeleroldu.Grevler, asker ve polisle çatışmalar yaşandı. Paris Komünü,bugelişenmücadelelerinulaştığıdoruknoktasıdır. Bonaparte ekonomik krizi ve sömürüyü ört bas etmek için, 1814’te kaybettiği toprakları geri almakbahanesiyle1870’tePrusya’ya(bugünküAlmanya)savaşilanetti.Fransasavaştayenildive4 Eylül’deimparatorlukkâğıttanbirşatogibiyıkıldı. Cumhuriyetyenidenilanedildifakatdüşmankapıdaydı.Prusya,Paris’ikuşatmıştı. KuşatmayakarşıelisilahtutanParishalkıveişçiler Ulusal Muhafızlara katıldılar. Ulusal Muhafızlar, 1789 Fransız Devrimi’nin doruk noktasında, burjuva ve küçük burjuvaların silaha sarılmalarıyla ortaya çıkmıştı. Yani burjuvazinin silahlı milisi idi. 1870’tekitlelerinhareketegeçmesiyleUlusalMuhafızların sosyal yapısı da değişmeye başlamıştı. 1871’deisesilahlıhalkşeklinebüründü. Paris’inteslimindensonrabarışınyapılacağısıralarda, burjuva ve krallık yanlısı yeni Hükümet BaşkanıThiers’di.Parisliişçilersilahlıkaldıklarısürece,büyüktopraksahiplerivekapitalistlerinegemenliğitehlikealtındaolacağından,ilkişiişçilerisilahsızlandırmakoldu. 18MartgünüThiershükümeti,Pariskuşatma-
sısırasındahalktantoplananparalarlayapılanveUlusalMuhafızlaraaitolantoplaraelkoymaemrini vererekordubirliklerinigönderdi.Bugirişimbaşarısızlığa uğradı. Paris kendisini savunmak için tek birvücutgibiayaklandı.BöyleceParisilemerkezi Versailles’de(Versay)bulunanThiershükümetiarasındasavaşbaşladı.
Paris’iİşçilerYönetiyor! 26Mart’taKomünilanedildi.30Mart’taKomün, askere almayı ve düzenli orduyu kaldırarak tümsağlamyurttaşlarınkatılacaklarıUlusalMuhafızı,teksilahlıgüçolarakilanetti.Ardından; *Hemesnafhemişçiler,kiraborcualtındaydılar.1870 Ekim ayı kiralarını, peşin ödenen kiraları hesabageçirerekNisan’adeğinertelediler. * 1 Nisan’da Komün görevlilerinin en yüksek maaşıvasıflıbirişçininücretineeşitlendi. *Ertesigünkiliseiledevletinayrılmasıvedin işleribütçesininkaldırılması,bütünkilisemallarının ulusalmülkiyetedönüştürülmesi,8Nisan’dabütün dinselsimge,dua,kısacası“herkesinbireyselvicdanıileilgiliherşeyin”okullardanuzaklaştırılmasıkararlaştırıldı. Gerçek anlamda laiklik uygulamasına geçildi. *16Nisan’daKomün,sahipleritarafındaçalışması durdurulmuş fabrikaların yönetimini işçilere verilmesiveişçilerintekbirfederasyon(sendika) biçimindeörgütlenmesiüzerineplanhazırlanmasınıkararlaştırdı. *20Nisan’dafırıncılarıngeceçalışmasıveişçi sömürücüsüişbulmabürolarıyasaklandı. * Mayıs’ın ilk günlerinden başlayarak, Versay
hükümetiningitgideçoğalanaskeribirliklerisebebiylesavaş,Parisemekçilerinintekkaygısıdurumunageldi.
Komün’ünYenilgisinin Nedenleri? PrusyaordusutarafındanesirtutulanamaVersayhükümetinceyapılananlaşmaileserbestbırakılmışbirliklerinyavaşyavaşgelmesi,hükümetekesinbirüstünlükkazandırdı. 21Mayıs’taPrusyadevletinindesteğiyleFransız burjuvazisine bağlı ordu, Paris’e girmeyi başardı. Komün’ünsonsavunucuları,8günlükbirsavaştan sonrayenikdüştüler.Savunmasızerkek,kadınve çocuklarınbütünhaftaboyuncakatledildiler.Resmi ölüsayısı6bin500idi.Gerçekrakamiseenaz30 bin.Parissokaklarıişçicesetlerindengeçilmiyordu. 1871’dekapitalizmhenüzgelişmeaşamasındaydı.Veişçisınıfıdeneyimsizdi.ÖrneğinKomünsırasında Merkez Bankası’na el konulmadı. Düşmana karşıdemokratikhareketedildi.Burjuvaziveonun temsilcileri,Parisliişçilerinbudeneyimsizliğinikullandı. Işçisınıfınındeneyimsizolmasınınyanısıraörgütlenme ve önderlik sorunları da bulunuyordu. Komün sırasında Parisli işçi ve emekçilerin sınırlı bir Blanquist örgütlenmesi vardı. Yine Bakunin fikirlerindenetkilenmişsınırlısayıdatoplulukvardı. Bolşevikpartigibiönderlikyapabilecekbirpartiiseyoktu. Sosyalizm, işçi sınıfının kendi siyasal örgütünü kurarakbağımsızbirsınıfeylemivedevrimcibirsınıfmücadelesiizlemesinisavunanMarksizm,işçileri ancak I. Enternasyonal’in kurulmasından sonra etkilemeyebaşladı. Paris Komünü yeni bir çağın habercisi, yeni devrimlerinöncüsüolmuştur.ÇünküParisKomünü;sömürüdüzeniniyıkmanınmümkünolduğunu, budüzeninyolaçtığısayısızbaskıyaveyoksulluğa son verilebileceğini, sosyalizmin bir ütopya değil kapitalist barbarlığın tek alternatifi olduğunu göstermiştir. Not: Fotoğraflar, Versus Kitap Yayınları’nın Paris Komünü’nün 140. yıldönümü anısına yayınladığı “Halkın Çığlığı” isimli çizgi romandan alınmıştır. Iki ciltlik çizgi roman, dünyaca ünlü çizer Tardi tarafından Vautrin’in aynı adlı romanından uyarlanmıştır.
İşçilerinKurtuluşuKendiEseriOlacaktırİşçilerinSesi-AylıkSüreliSiyasiYayın Tarih:Mart2011 Sayı:2 Baskı:YönMatbaacılık DavutpaşaCad.GüvenSanayiSitesiBBlokNo:366Topkapı-IstanbulTel:02125446634 SahibiveYazıişleriSorumlusu:CananMengüloğul(İSYayınevi) Adres:FetihtepeMah.FatihSultanCad.No:149D:13Okmeydanı-Beyoğlu/Istanbul E-mail:iscilerinsesi@gmail.com