AKADEMİK DÜRÜSTLÜK POLİTİKASI Ekim 2012
Akademik Dürüstlük
İçindekiler I.
Giriş
II.
Akademik Dürüstlük ve Hatalı Uygulama Terimlerinin Anlamı a. Akademik dürüstlük b. Hatalı uygulama
III.
Akademik dürüstlüğün sağlanması a. Okulun felsefesi b. Görev ve sorumluluklar c. Ödevde kopyanın saptanması ve öğrenci çalışmalarında özgünlüğün belirlenmesi
IV.
Ödevde hatalı uygulamanın soruşturulması a. Soruşturma prosedürü b. Suçlama ve cezalar
1
V.
Akademik dürüstlüğün uygulanması
VI.
Uluslararası bakalorya programı akademik dürüstlük politikası
Akademik Dürüstlük
I.
Giriş
Bu yayının amaçları:
Okul genelinde ve Uluslararası Bakalorya Programı çerçevesinde Bakalorya Programı diploma adayı öğrencileri için, akademik dürüstlük ve hatalı uygulama kavramlarının tanımlanması, Öğrencinin çalışmalarında özgünlüğün öneminin vurgulanması, Okul müdürünün, öğretmenlerin, öğrencilerin, ve sınav gözetmenlerinin olası hatalı uygulamaları belirleme ve önlemede görev ve sorumluluklarının belirlenmesi, Öğrenci ve öğretmen arasında oluşabilecek gereksiz gerginliğin önlenmesi ve çözümlenmesi, Hatalı uygulamanın sonuçlarının net bir şekilde ifade edilmesi, Şüpheli görülen çalılşmanın soruşturulmasında okul yönetimi ve IBO tarafından takip edilen prosedürün tanımlanması, Okul disiplin kurulunun, onur kurulunun ve IB ödül komitesinin görevlerinin belirlenmesi, Gerçekleşebilecek hatalı uygulamaları ortadan kaldırmak amacıyla doğru akademik uygulamalar sergilenmesi,
şeklinde sıralanmıştır. Akademik dürüstlüğün sağlanması için, okul yönetimi, rehberlik servisi, zümre/bölümler, Disiplin Kurulu, Onur Kurulu ve Öğrenci Birliği gerekli çalışmaları planlar ve uygular. Bu akademik dürüstlük politikası suçu ortaya çıkarma ve cezalandırmaya
2
Akademik Dürüstlük yoğunlaşmaktan çok, adil akademik uygulamaları desteklemek ve sağlamak için planlanmıştır. Bu kitapçıkta yer alan politika, FMV Özel Ayazağa Işık Lisesinin tüm öğrencileri için geçerlidir.
II. Akademik Dürüstlük ve Hatalı Uygulama Terimlerinin Anlamı a. Akademik Dürüstlük Akademik dürüstlük temel olarak; kişinin kendi görevini yerine getirmesi ve sahip olduğunu iddia ettiği bilgiye ‘gerçek anlamda’ sahip olmasıdır. Tüm öğrenciler, her tip ödev ve çalışmada düzgün bir şekilde ve dürüstçe yürütülmüş bir araştırmanın kendilerine sağlayacağı faydaları anlamalı; özgünlük, fikri mülkiyet ve yaratıcı ifade terimlerinin anlamının farkında olmalıdır. Öğrencilerden; yaratıcılıklarına, bireysel ve orijinal fikirlerine, kendi dillerini ifade ediş tarzlarına dayalı özgün ödev ve projeler sunmaları beklenmektedir. Öğrenciler, bu ödev ve projelerde, başkalarının fikirlerine yer verdiklerinde, bunu doğru ve uygun olarak belirtmeleri gerektiğini de bilmelidir. Akademik dürüstlük sadece öğrencileri değil, öğretmenleri de kapsar. Akademik dürüstlük; doğruluğu, kişisel bütünlüğü, öğretme, öğrenme ve ödev olgularının adil bir biçimde yürütülmesini destekler.
b. Hatalı Uygulama Akademik anlamda hatalı uygulama; öğrencinin akademik bir değerlendirmede adil davrandığında elde edemeyeceği bir avantaj veya sonuç elde etmesidir. Hatalı uygulamalar aşağıdaki gibidir:
3
Kopyalama
Danışıklık
: Bir başkasının fikir veya çalışmasını kendininmiş gibi gösterme. : Yapılan çalışmanın bir başkası tarafından kopyalanmasına ve sunulmasına izin verme.
Akademik Dürüstlük
Çoğaltma Kopya çekme
: Farklı değerlendirme prosedürleri için aynı ödevi sunma. : Sınav anında, herhangi bir kişiden veya kaynaktan gizlice yararlanma.
Öğrencilerin gerçekleştirilebileceği hatalı uygulama örnekleri aşağıdaki gibidir:
Başkasına ait bir çalışmayı kendisininmiş gibi göstererek teslim etme. Bir web sitesinden kaynağını bildirmeden bilgi alıp kullanma. Kullanılan bilgiyi dipnot ya da kaynakçada belirtmeme. Araştırma sonucu ve veri bildirirken URL belirtmeme. Harita, resim, fotoğraf, çizim, grafik v.b. kopyalama. Tescilli tasarım ve markaları sahibini belirtmeden kullanma. Bir kitaptan, dergiden, ansiklopediden, günceden veya web sitesinden tırnak işareti kullanmadan alıntı yapma, söz aktarma. Bilgiyi kaynağını belirtmeden, bir dilden ödev diline çevirme. Bir başka öğrencinin ödevini kopyalama ya da doğrudan kullanma. Sınav salonuna uygunsuz malzeme sokma. Sınav süresince bilgi alışverişi yapma.
Öğretmenlerin gerçekleştirebileceği hatalı uygulama örnekleri aşağıdaki gibidir:
Öğrencinin çalışmasındaki hatalı uygulamayı farketmeme. Alıntı yapılmış ödevi kabul etme. Öğrencilere sınavdan önce sınav içeriği ile ilgili bilgi verme. Sınav kağıtlarını sınavdan önce emniyetli bir şekilde saklamayı ihmal etme. Sınavda öğrencilere yardım etme. Sınav süresince öğrencileri gözetimsiz bırakma. Sınav bitiminde öğrencilere izinsiz ek süre verme. Kopya çeken öğrenciyi görmezden gelme.
III. Akademik Dürüstlüğün Sağlanması a. Okulun Felsefesi FMV Özel Ayazağa Işık Lisesi, felsefesini; dürüst, sorumluluk sahibi ve etik dünya vatandaşı yetiştirme inancına dayandırır. Bizler öğrencilerimizden, akademik dürüstlüğü oluşturan kavramların farkında olmalarını ve yaşamları boyunca doğru akademik davranışlar sergilemelerini bekliyoruz. FMV Özel Ayazağa Lisesinde tüm öğrenciler, her tür fikri mülkiyete saygı 4
Akademik Dürüstlük duymak ve kanunen tescilli malzemenin ( veri, harita, fotoğraf, resim, grafik, vb.) kaynağını bildirmeden kullanamayacağının farkında olmak durumundadır.
b. Görev ve Sorumluluklar Okul müdürü, müdür yardımcıları, bölüm ve zümre başkanları, öğretmenler ve kütüphane sorumlusu; FMV Özel Ayazağa Işık Lisesinin tüm öğrencilerinin, akademik dürüstlük kavramının anlamını ve önemini anladıklarından emin olmalıdırlar. Öğrencilere özgün ödev hazırlama ve sunma konularında rehber olunmalıdır. Aynı zamanda hatalı uygulamanın sonuçları konusunda öğrenciler, Okul Yönetimi tarafından bilgilendirilmelidir. Bilgilendirme görevi sadece Okul Müdürüne ait olmayıp, tüm öğretmenler ve rehberlik birimi tarafından paylaşılmalıdır. FMV Özel Ayazağa Işık Lisesinde öğrencilerimizi ödev hazırlarken zaman zaman arkadaşlarıyla birlikte çalışmaya teşvik ederiz. Ancak, teslime hazır hale gelen ödev, öğrencinin özgün çalışması olmak durumundadır. Öğrenciler birlikte çalışmış ve benzer fikirler üretmiş olsalar, ya da topladıkları bilgilerin kaynağı aynı olsa dahi, ödevin son halini öğrencinin kendi cümleleriyle yazmış olması gerekmektedir. Aksi takdirde bu çalışma ‘yardımlaşma ve işbirliği’ olarak değil, ‘danışıklık’ olarak adlandırılacaktır. Öğrenciler, işbirliği ve danışıklık arasındaki farkı öğrenmelidirler. Öğrencinin çalışmasının özgün olup olmadığını onaylamak, her ders öğretmeninin kendi sorumluluğundadır. Tüm önlemlerin alındığını varsayarak hatalı uygulamanın farkedilmesi görevinin ders öğretmenine düştüğünü belirtmek gerekir. Her öğretmen akademik dürüstlüğü desteklemelidir. Öğrenciler elektronik ortamda bilgi toplarken, hazırladıkları çalışmanın sonuna bilginin alıntılandığı sitenin adıyla birlikte, bilgiyi almış oldukları tarihi de yazmalıdır. Bunun yanı sıra, öğrencilere kaynakçanın, alıntıların ve dipnotların nasıl belirtilmesi gerektiği öğretilmelidir. Öğrenciler ödev ve projelerini teslim etmeden önce, bir başkasının fikrini veya sözünü kullandıklarını kabul etmekle yükümlüdürler. Tüm öğretmenler, öğrencilerinin düzgün alıntı yapma ve doğru kaynak belirtme becerilerine sahip olduğundan emin olmalıdır. Okul kütüphane sorumlusu, hatalı uygulama konusunda uzman sayılabilecek kişidir. Bu nedenle, öğrencilere kaynak kullanırken ve alıntı yaparken düzgün akademik davranışlar göstermelerini öğretmek ve benimsetmek kütüphane sorumlusunun görev tanımı içerisinde yer almalıdır. Kütüphane sorumlusu, internetten bilgi indirirken ya da bilimsel araştırma yaparken öğrenciler için, araştırma becerisinin önemini vurgulayan bir yol gösterici olmalıdır. Öğretmenler de hatalı uygulamaları belirlemede kütüphane sorumlusunun bilgisinden faydalanabilir. 5
Akademik Dürüstlük Velilerinin anlayışı ve işbirliği, akademik dürüstlüğü destekleyen çok önemli bir faktördür. Ödev ve projelerin son teslim tarihine sadık kalmak; hatalı bir uygulama olup olmadığını zamanında tespit etmek ve bu hatayı onaracak süreye sahip olmak açısından, hem öğrencinin hem de öğretmenlerin yararınadır.
c. Ödevde Kopyanın Saptanması ve Öğrenci Çalışmalarında Özgünlüğün Belirlenmesi Bir ödevi, alıntıları ve kaynakçayı doğru bir şekilde belirterek teslim etmek, öğrencinin kendi sorumluluğundadır. Sunulan ödevin özgün olup olmadığını en iyi biçimde yargılayabilecek kişi ise ders öğretmenidir. Özgün bir çalışma hazırlamasında, öğrenciyi yönlendirmek ve fikir vermek ders öğretmeninin sorumluluklarındandır. Öğrencinin kullandığı stili denetlemek (yapılan hataların azlığı ya da çokluğu, yazının fazla akademik olması, çok sayıda sofistike kelime kullanılması v.b.) özgünlüğü anlamanın en iyi yoludur. Bu nedenle; öğretmenin öğrenciyi tanıması, onun dil kullanma becerisini ve yazım tarzını iyi analiz etmesi gerekir. Aynı zamanda ders öğretmeni, bir cümlenin ya da paragrafın alıntı olup olmadığını kontrol edebilmek için, referans olarak kullanılan kitapları da yakından tanımak durumundadır. Öğrencilere sürekli destek ve rehberlik sunmak, onlarla ödevin içeriği ile ilgili olarak düzenli aralıklarla görüşmeler yapmak, takip sürecini kolaylaştıracaktır. Okulumuzda, 2012-2013 eğitim-öğretim yılının başından itibaren, öğrencilerin kaynak belirtmeden alıntı yapmalarını engellemek amacıyla, kopya dedektör sistemi olarak bilinen ‘Urkund Programı’ kullanılmaktadır. Tüm bu denetleme süreci sırasında; öğretmen, öğrencinin sunduğu ödevin özgünlüğü ile ilgili bir şüphesi duyarsa, öğrenciyi bu hareketinin sonuçlarının ne olacağı konusunda uyarmalıdır.
IV.
Hatalı Uygulamanın Soruşturulması a. Soruşturma Prosedürü:
Öğrencinin çalışmasının özgün olmadığından şüphe duyulması halinde, bu çalışma değerlendirmeye alınmaz. Böyle bir durumda, öğrenciden çalışmasını gözden geçirmesi, açıklama yapması ve çalışmayı yeniden hazırlaması istenir. 6
Akademik Dürüstlük Öğrencinin IB öğrencisi olması durumunda, ödevden alması gereken puan son teslim tarihine yetişmeyeceğinden, IBNET üzerinden ‘’F’’ notu girilir. Eğer adayın çalışmasının özgün olmadığı çalışma IBCA’ya gönderildikten sonra farkedilirse, okul tarafından IBCA’ya derhal konuyla ilgili ayrıntılı bir rapor yazılır. Öğretmenin, öğrencinin ödevinin özgün olup olmadığıyla ilgili çekincesi olduğu ya da sınavda kopya çektiğini tespit ettiği durumlarda, aşağıdaki prosedür uygulanır: 1. Bir inceleme kurulu (hatalı uygulamayı farkeden öğretmenin dışında bir öğretmen, bölüm/zümre başkanı, IB koordinatörü, bilgi-işlem uzmanı ve müdür yardımcısı) durumu incelemek üzere toplanır. Şüphe duyulan çalışma, delilleriye/raporuyla birlikte Kurula sunulur. 2. Çalışmasını savunmak üzere öğrenci Kurula çağırılır. Tutanak yazılır; bu tutanak, hem öğrenci hem de öğretmenler tarafından imzalanır. 3. Akademik anlamda hatalı bir uygulama yapılıp yapılmadığını kabul veya reddetmek üzere kurula iki iş günü süre tanınır. 4. Kurul son kararını verir ve bu karar yazılı olarak onay için Okul Yönetimine bildirilir.
b. Suçlama ve Ceza Kurul kararı öğrencinin ödevinde hatalı uygulama/kopya olduğunu veya sınavda kopya çektiğini onaylamışsa, aşağıdaki prosedür uygulanır: a. Sunulan çalışma ödevin son hali değilse ya da ödevin sadece belli bir kısmını oluşturuyorsa, öğrenciye iki iş günü içerisinde çalışmasını yeniden yapma şansı verilir. b. Hatalı uygulama çalışmanın son halinde tespit edilmişse, ödeve puan veilmez. c. Sınavda kopya çeken öğrenci yazılı olarak Okul Müdürlüğüne bildirilir. Okul Müdürü konuyu değerlendirir ve gerek gördüğü takdirde öğrenciyi Onur Kuruluna veya Disiplin Kuruluna sevk eder. d. Adı geçen öğrenci , o akademik yıl içerisinde Öğrenci Kurulunda yer alamaz. e. Öğrenci lise eğitimi boyunca aynı suçu bir defadan fazla işlerse, okuldaki herhangi bir öğretmen tarafından öğrenciye referans mektubu verilirken bu durum göz önünde bulundurulur. Ayrıca, gerekli görüldüğünde, okul tarafından öğrencinin okumayı hedeflediği ya da kabul edildiği üniversiteye, bu durum rapor edilerek bildirilebilir. f. (IB öğrencileri için) Teslim edilen çalışmanın son hali, IB dış değerlendirmelerinden birinin bir parçası ise, bu çalışma IB’ye gönderilmez. 7
Akademik Dürüstlük g. (IB öğrencileri için) Teslim edilen çalışmanın son hali herhangi IB iç değerlendirmelerinden birinin tamamını oluşturuyorsa, çalışma teslim edilmemiş sayılır ve ‘’F’’ notu verilir. h. (IB öğrencileri için) Teslim edilen çalışmanın son hali, IB iç değerlendirmelerinden birinin bir kısmını oluşturuyorsa, değerlendirme aşamasında puan kısmen düşürülür.
V.
Akademik Dürüstlüğün Uygulanması
a. Öğrenci el kitabında akademik dürüstlük kavramının tanımı ve önemiyle ilgili detaylı bilgi ve hatalı uygulamalar sonucunda uygulanacak prosedür yer almaktadır. b. Her yeni eğitim-öğretim yılının ilk günü, öğrenciler ve veliler bir akademik dürüstlük anlaşması imzalarlar. c. Her yeni eğitim-öğretim yılının ilk günü, sabah töreninde öğrencilere akademik dürüstlüğün ne olduğu, anlam ve önemi hatırlatılır. d. Eğitim-öğretim yılının başlamasından kısa bir süre sonra, akademik dürüstlüğün ne ölçüde anlaşıldığını ve ciddiye alındığını tespit etmek amacıyla öğrencilere bir ödev verilir ve sonuçları değerlendirilir. e. Akademik dürüstlük politikası ölçme ve değerlendirme formlarına belirlenen kriterlerle yansıtılır. f. Öğrencilere düzenli olarak çalışma, akademik yazma ve araştırma becerileri konusunda rehberlik edilir. g. Akademik dürüstlük üzerinde tüm öğretmenler tarafından hassasiyetle durulur ve bu olgu teşvik edilir. Tüm öğretmenler kendi derslerine uygun araştırma yöntemleri, doğru alıntı yapma, kaynak gösterme ve yorum yapma konularında öğrencilerini yönlendirerek akademik dürüstlüğü uygular. h.Öğretmen öğrencilere dağıttıkları çalışma kağıtları, hafta sonu ödevleri, testler gibi çoğaltılmış dökümanlarda kullandıkları alıntılar ve görseller için doğru ve düzgün bir şekilde kaynak belirterek öğrencilere örnek olur. 8
Akademik Dürüstlük
i. Öğrencilere verilen günlük ödevler, dönem ödevleri, projeler dikkatli bir şekilde seçilir. İyi bir ödev öğrencinin sadece bilgi toplamasını gerektirmektan daha fazlasını içerir. Doğru seçilmiş bir ödev öğrencinin kendi fikirlerini geliştirmesine ve kendi yorumlarımı yapmasına olanak tanır. j. Öğrencilerin ürettikleri makale, kompozisyon, deneme yazısı, dönem ödevi gibi yazılı çalışmalarda; öğretmen öğrencinin ne yazdığını takip eder ve bu konuda fikir sahibi olur. Eğer çalışma bir başkası tarafından yazıldıysa, ya da internetten kopyalandıysa, bu durum ders öğretmeni tarafından tespit edilir. (Çalışmanın aşırı düzgün, dolayısıyla öğrencinin bilgi seviyesinin üzerinde olup olmadığı ve özgünlüğü, öğrenciyle yapılan ve ona sorulan sorular ile ortaya çıkarılır. k. Okul her eğitim-öğretim yılının birinci döneminde, bir günü ‘’Akdemik Dürüstlük Günü’’ olarak kutlar. Bu gün içerisinde, öğrencilere akademik dürüstlük ile ilgili dökümanlar dağıtılır, hatalı uygulamalara örnekler verilir, akademik dürüstlüğün önemi tartışılır. Tüm derslerde akademik dürüstlük konusuna değinilir. Ayrıca, Uygulamalı Dersler Zümresi tarafından öğrencilere konuyla ilgili resim ve müzik çalışmaları yaptırılır. l. Okulumuzda uluslararası bir kopya dedektör sistemi olan ‘’Urkund Programı’’ kullanılmaktadır. Bu program öğrencilerin, ödevlerinde doğrudan alıntıya başvurmalarında engel oluşturmakta ve kopyacılığı en aza indirgemektedir.
FMV Ayazağa Işık Lisesi’nde kopya ve hatalı uygulama konusu olumlu bir şekilde ele alınmakta, akademik dürüstlüğün önemi her fırsatta vurgulanmaktadır.
9
Akademik D端r端stl端k
10