HAZIRLAYANLAR PETEK HALMAN
E. GÖKÇE TANDOĞAN
Psikolojik Danışman
Psikolojik Danışman
EDİTÖR ZEYNEP ENGİN
FMV AYAZAĞA IŞIK ANAOKULU REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMANLIK SERVİSİ
ANNE BABA REHBERİ
ÇATIŞMA ÇÖZÜMÜ ÇATIŞMA NEDİR? Herhangi bir konuda anlaşmazlıktır. Çatışma birbiriyle uyuşmayan iki veya daha fazla güdünün aynı anda bireyi etkilediği anlarda ortaya çıkar. Örneğin; ebeveynler bir yetişkinle konuşurken çocuklarının onlarla konuşmasını istemez ancak çocuk da annesine/babasına kendisi için çok önemli olduğunu düşündüğü bir şeyi anlatmak ister.Burada anne/babanın ihtiyaçlarıyla çocuğun ihtiyaçları çelişmektedir. Bu durumda iki kişinin çatışma yaşamasına neden olur . Çatışma yoğunlaştıkça çocuğun duyduğu endişe artar. Çatışma yoğunlaştıkça “iyi insanlar” da başkalarına zararlı hale gelebilir. Çatışmanın alt evrelerinde etkili olan stratejiler üst evrelerde işe yaramayabilir.
ÇATIŞMANIN YARARLARI •Daha iyi ilişkilerin oluşturulması •Psikolojik olgunluk •Bireyin kendine saygısının gelişmesi •Bireysel gelişim •Etkililiğinin ve verimliliğin gelişmesi •Problemlerin farkına varmak ve problemleri tanımak •Daha iyi çözümler oluşturmak •İlişkilerin önemini kavramamızı sağlar •Çocuğumuzun güçlü yanlarını görmemizi sağlar, •Aile kimliği oluşturmamızı sağlar veya var olan kimliği güçlendirmemize yardımcı olur, •Evde yeni kurallar koymak için önayak olur.
ÇATIŞMANIN BELİRTİLERİ •İletişimde isteksizlik göstermek •Görünürde hiçbir neden olmadığı halde kızmak •Moral bozukluğu •Hastalık gerekçesiyle okula gitmeme isteğinde artış •Görüş ayrılıkları olduğunda bağırıp çağırmaya başlamak, kapıyı çarpmak, ağlamak, denilenin tersini yapmak gibi davranışlar göstermek
Çatışma Yönteminin Aşamaları •Olumlu bir hava oluşturmak •Çocuğu uzlaşmaya-konuşmaya davet etmek •İyi niyetli olduğunuzu göstermek •Çocuğunuzu dikkate aldığınızı ve önem verdiğinizi göstermek •Çocuğu dikkatle dinlemek ve sözünü kesmemek •Durumu iyileştirmek için çalışmak •Sükuneti korumak •Karşılıklı olarak çocuk ve anne/baba için önemli olan hususları ortaya koymak ve duyguları paylaşmak •Etkili konuşma dinleme tekniklerini kullanmak •Gerekiyorsa değerleri,varsayımları ve kaygıları paylaşmak •Olası çözümler için beyin fırtınası yapmak (örn; ben bu konu hakkında bu şekilde düşünüyorum. Sen nasıl düşünüyorsun diyerek çocuğun fikrini almak) •Karşılıklı olarak çocuğun ve ebeveynin ihtiyaç ve çıkarlarının tatmin edilmesi için düşünceleri açıkça belirtmek •Çocuğun düşüncelerini eleştirmemek ve yargılamamak •Düşüncelere açık olmak •“Sen” yerine “biz”, “sen yapmalısın” yerine “biz yapmalıyız” ya da “yapabiliriz” biçiminde ifadeleri kullanmaya özen göstermek •Olası çözümleri değerlendirmek ve uygun çözümleri belirlemek.
Çatışmayla baş edebilmek için en çok tercih edilen yollar •Çatışmadan kaçmak •Saldırgan bir şekilde tepki vermek •Problemi yapıcı bir şekilde çözmek Çatışma-anlaşmazlık çözme basamakları •İlk olarak problem belirlenmeli, •Sonrasında çocuk dikkatle dinlenmeli ve sözü kesilmemeli •Çocuğa duygular anlatılırken bendili kullanılmalı •Çocuğun o anki duyguları anlaşılmalı ve ona net bir şekilde yansıtılmalı •Sorun karşısında çocukla beraber beyin fırtınası yapılmalı ve çözüm yolları bulunmalı. Bulunan çözüm yolları bir liste şeklinde yapılabilir. Yapılan listeden ebeveyn ve çocuk ikisi içinde uygun olan yöntemi seçebilir. •Seçtiğiniz çözüm yollarından birisini o anda uygulamaya koyabilirsiniz.Uygulamaya koyduğunuz çözüm yolu işlemezse o konu üzerine tekrardan neler yapabileceğinizi konuşun.
Çatışma Çözümünde İyi Dinleme • • • • • • • • • • •
Çocuğunuzun gözlerine bakarak konuşun,başka şeylere bakmayın Başka şeylerle ilgilenmeyin Çocuğun dikkatini dağıtacak hareketlerde bulunmayın (ayak sallamak gibi) Kendinizi çocuğunuzun yerine koyun ve ne anlatmaya çalıştığını,neler hissettiğini anlamaya çalışın Çocuğunuzun söylediği önemli şeyleri tekrarlayın,özetleyin Sözünü kesmeyin Söyledikleriyle alay etmeyin,gülmeyin Anlattıklarını anlamadığınız zaman anlamanıza yardımcı olacak sorular sorun Ne hissettiğini anladınız zaman ona söyleyin.”çok kızmışsın” gibi Çocuğunuzu dinlerken empati kurmaya çabalayın. Konuşmanıza başlamadan önce neler söyleyeceklerinizi düşünmeyin