Sebastes ruberrimus, de geeloog-roodbaars, leeft in diepe wateren langs de kust van Californië en wordt meer dan 140 jaar oud.
Reportage Foto: the Southwest Fisheries Science Center ROV dive team.
Biologie
Waarom de Pacifische roodbaars stokoud kan worden Roodbaarzen staan vaak op het menu in gebieden rond de Stille Oceaan. Over het algemeen wordt weinig aandacht besteed aan welke van de 137 soorten op het bord ligt. Maar de roodbaarzen hebben een extreme variatie in levensverwachting, die gaat van 10 tot meer dan 200 jaar.
V
eroudering is een onvermijdelijk gevolg van de biologische evolutie en van natuurlijke selectie. In een omgeving met een hoge evolutionaire druk – veel concurrentie, natuurlijke vijanden en ziekten – bevoordeelt veroudering doorgaans kenmerken die individuen een reële kans geven om zich voort te planten. Dit gebeurt door de overlevingskansen tijdens de eerste levensjaren gaaf te houden of door de vruchtbare periode te vervroegen. Dat gaat ten koste van andere eigenschappen, in de vorm van kenmerken die kunnen helpen om een gezegende leeftijd te bereiken. In een onderzoek dat in november 2021 in het tijdschrift Science verscheen, vergeleken biologen van de University of California, Berkeley, de genomen stalen van bijna twee derde van de bekende soorten roodbaars die in de kustwateren rond de Stille Oceaan leven. Ze ontdekten enkele van de genetische verschillen die aan de basis liggen van hun sterk variërende levensduur.
Genoom Het genoom is de complete genetische samenstelling van een organisme, cel of virus. Dit is het totaal aantal genen dat in het DNA aanwezig is en dat alle genetische informatie bevat. Sommige roodbaarzen, zoals de kleurrijke calico-roodbaars (Sebastes dallii), leven nauwelijks meer dan een decennium, terwijl de langstlevende van het geslacht Sebastes, de ruwoog roodbaars (Sebastes aleutianus), meer dan 200 jaar kan rondhangen in de koude, diepe wateren op de zeebodem van Japan tot de Aleoeten. Dit grote verschil in levensverwachting hangt samen met andere verschillen in grootte, gedrag en de ecologische niche die zijn ontstaan in de loop van 10 miljoen jaar. Om de genetische determinanten van de levensduur bij de roodbaars te ontdekken, onderzochten de biologen weefselmon-
sters van 88 soorten met een ultramoderne techniek die bekend staat als Pacbio, SMRT sequencing. Zo stelden ze het volledige genoom van de vissen samen. Zij ontdekten dat een groot aantal genen een positieve invloed had op de levensduur. Een deel ervan was mee verantwoordelijk voor de aanpassing aan het leven op grote diepte en zorgde ervoor dat de vissen groter werden. Dit mechanisme is ook bekend bij zoogdieren: olifanten leven langer dan ratten. Anderzijds vonden ze nog een ander compensatiemechanisme: soorten die langer leven, waren minder talrijk. Ook hier geldt dezelfde analogie met zoogdieren: er zijn meer ratten dan olifanten. De studie toont zowel de genetische oorzaken als de consequenties aan van aanpassing voor een lang leven. De vorsers konden in totaal 137 genen identificeren die duidelijk verbonden zijn met een lange levensduur. Vervolgens elimineerden ze de genen die
Advertentie
Vlaams specialist duikreizen!
www.dive-along.com - info@dive-along.com
16
Hippocampus jan./feb. 2022
