Processen 1st Masteryear

Processen Dossier ‘langs tramlijnen’

Elke Dolfen Tamara Dobbelaere Jana Van der hoeven

INHOUDSOPGAVE 1. MOSCOU - Situering

- Openbaar vervoer - Oorsprong (18e eeuw - 20e eeuw) - De Porre vandaag - Beleid - Media - Interviews - Fotoreportage

2. MILJOENENKWARTIER - Situering

- Bezienswaardigheden - Openbaar vervoer - Oorsprong (18e eeuw - 20e eeuw) - Beleid - Media - Interviews - Fotoreportage

3. VERGELIJKING

- Toestand weg/voetpad - Gevels - Statistische gegevens

4. BESLUIT

MOSCOU

Situering

Macro - Zuid-oostelijk van de stadskern - Op 4 km van het historisch centrum - Gesitueerd in het gebied Gentbrugge - Ledeberg - Omgeven door de verkeerswegen E17, E40 en R4 en de waterwegen Ringvaart en de Schelde

Fig.1

Meso - Het plangebied bevindt zich tussen de spoorwegen Gent-Aalst en Gent-Antwerpen en de Brusselse Steenweg

Micro - Ten noorden, tussen de spoorweg en de E17 bevindt zich een industriegebied - Aan de overzijde van de E17 bevindt zich een woongebied (= Veldwijk) - Zuidelijk wordt het plangebied omgeven door spoorweginfrastructuur en de woonwijk Flora - Tussen de zuidoostelijke grens van het BPA en de Brusselsesteenweg ligt een gemengde woonwijk en de sociale woonwijk Vogelhoek - Ten oosten van de Brusselsesteenweg bevindt zich het stadion van Gent dat omringd wordt door een woonwijk

Fig.2

MOSCOU

Situering

MOSCOU - Vogelhoek Macro

Fig.3

Fig.6

Fig.4

Fig.7

Fig.5

Fig.8

Meso

Micro

MOSCOU Openbaar vervoer

Daglijnen: Gent Zwijnaardebrug - Gentbrugge Moscou

lijn reisweg belangrijkste haltes frequentie overdag (in minuten)

Gentbrugge Moscou → Zuid → Korenmarkt → Muide → Rabot → Gent Sint-Pieters → Gent Zwijnaardebrug

Gent Zwijnaardebrug → Gent Sint-Pieters → Rabot → Muide → Korenmarkt → Zuid → Gentbrugge Moscou

Hundelgemsesteenweg, Zuid, Korenmarkt, Muidebrug Rabot, Bernard Spaelaan, Sint-Pietersstation, De Pintelaan

Weekdagen: 6’ Za: 7,5’ à 10’ Zon-en feestdagen: 10’ à 12’

Nachtlijnen: Zuid - Gentbrugge (via oude bareel)

Fig.11

P+R

Fig.9

Fig.10

alle nachtlijnen in Gent

1 nachtlijn in de buurt van Moscou, de N2

park + ride Jozef Vervaenestraat, vanaf dan kan je verder met tram 4.

MOSCOU

Oorsprong 18e eeuw

Fig.12 Plan routier de la ville et commune de Gand divisĂŠ en six sections door Louis De Vreese

zoom Moscou 1799

Slechts enkele boerderijen Slechts 2 wegen: - Brusselsesteenweg - Gontrodestraat

Fig. 13 Ferraris 1770

Fig. 14 Brusselsesteenweg 18e eeuw

MOSCOU In 1814 kwamen de Perzische en Russische Kozakken naar Gent om de troepen van Napoleon te verdrijven. Na de nederlaag van Napoleon verbleven de Kozakken nog enkele maanden in Gent. Ze sloegen hun tentenkampen op langs de velden gelegen op het hoogste gedeelte van Gentbrugge. De naam van het gebied Moscou is dus te danken aan het verblijf van de Kozakken.

Het gebied bleef landelijk tot de aanleg van de spoorweg (1872). Door deze aanleg ontwikkelde de wijk zich geleidelijk aan. In 1881-1884 werd de centrale werkplaats van de NMBS opgericht. Ten zuiden en oosten hiervan ontwikkelden zich arbeiderswijken (tussen de Heidestraat en de Gontrodestraat, en langs de Jules de Sint Genoisstraat). De textielfabriek tussen de Sint Genoisstraat en de Peter Benoitlaan, opgericht door Ernest de Porre en zonen n.v, ontstond en het vormingsstation van Merelbeke werd opgericht.

Fig. 15 Kaart Gent door Bauron J. Saurelle - Zoom Moscou :1878

Fig. 16

Fig. 18 De Porre 1907 Fig. 17 Zoom moscou (aanduiding vormingsstation) - 1910 ICM

Fig. 19 Gentbrugge - sociĂŠtĂŠ de tramways 1907

Oorsprong 19e eeuw

MOSCOU Door de vernielingen van de Eerste Wereldoorlog ontstond er een grote woningsnood te Gent. Om aan deze tegemoet te komen werd in 1922 Tuinwijk ter Heide, naar een ontwerp van de architect Oscar Van Voorde, tussen de textielfabriek en de Gontrodestraat, in Moscou gebouwd. Ook de bouw van de arbeiderswijk tussen de Peter Benoitlaan en het vormingsstation dateert uit deze periode.

Fig. 20

Fig. 21

De bebouwing in de werkhuizenstraat, Oscar De Guyterstraat en in het noordelijk deel van de Peter Benoitlaan is gerealiseerd in de jaren ‘60.

Hier overheerst private woningbouw. Deze woningen zijn ruimer opgevat dan de woningen in de arbeiderswijken.

Fig. 22

Fig. 23

Fig. 24

In de jaren ‘60 werd de gelijkgrondse spoorwegovergang aan de Gontrodestraat en de Peter Benoitlaan onmogelijk gemaakt. Er werd een voetgangersbrug en tunnel gebouwd. Om de verbinding tussen Ledeberg en Merelbeke te behouden werd de Moscouviaduct aangelegd.

Fig. 25

Fig. 26

Fig. 27

Oorsprong 20e eeuw

MOSCOU

Oorsprong 20e eeuw

In de jaren ‘70 werd de Brusselsesteenweg verbreed tot 2x2 rijvakken met tramsporen op de middenberm.

Fig. 28

De textielfabriek de Porre sloot in 1982 de boeken en het terrein bleef lange tijd braak liggen. Uiteindelijk werd het opgekocht door stad Gent.

De stad schreef een architectuurwedstrijd uit voor het terrein van de oude textielfabriek.. De bedoeling van de stad was dat dit gebied een cultureel centrum werd voor de buurt. Het winnend ontwerp behoudt heel wat elementen van de historische fabriek, o.a. de koeltoren. De structuur van het winnend ontwerp werd als basis opgenomen in het BPA. In 2001 startte de verbouwing van de site. Er werden 70 nieuwe woningen voorzien, een polyvalente ruimte, een kinderkribbe, uitbreiding van de sportschool, een wijkpark en een aantal parkeerplaatsen.

Fig. 29

Fig. 30

Fig. 31

Gebouw waar de oude stoomturbine zich vroeger bevond

Oude stoomturbine en machines

Fig. 32

Oude koeltoren

MOSCOU De Porre

anno vandaag

Van...

Fig. 34

Naar...

Fig. 35 Fig. 33

MOSCOU De Porre

anno vandaag

Van...

Fig. 34

Naar...

Fig. 36

Fig. 35

MOSCOU De Porre

anno vandaag Van ...

Oude spinnerij en weverij ‘De Porre’

Naar ...

Een gemengde ontwikkeling: - Wijkpark met gemeenschappelijke voorzieningen

Situering: aan de Jules de Saint

Fig. 37

Fig. 38

Fig. 39

Fig. 40

Genoisstraat

- Sociale en particuliere woningbouw

Situering: aan de Peter Benoitlaan

Met ...

Behoud van historische elementen zoals de koeltoren en oude muren

MOSCOU

Beleid

1. Beleidsvisies 1.1 Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen Het RSV duidt op een aantal problemen aan in verband met de stedelijke ontwikkeling.

Volgende problemen zijn relevant met betrekking tot het plangebied van de BPA Moscou:

- De versnippering van de open ruimte - Niet optimaal ruimtegebruik in de periferie - Privatisering en banalisering van de openbare ruimte - Sociale segregatie - Grote milieuverstoring in steden - Een gebrek aan beeldwaarde van en in steden.

Relevante doelstelling in het RSV met betrekking tot het plangebied:

- Het stimuleren en concentreren van activiteiten - Het vernieuwen van de stedelijke woon- en werkstructuur door strategische stedelijke projecten - Het ontwikkelen van nieuwe woontypologieĂŤn en kwalitatieve woonomgevingen - Het leefbaar en bereikbaar houden door andere vormen van stedelijke mobiliteit

Relevante ontwikkelingsperspectieven met betrekking tot het plangebied:

Fig. 41

- Opvangen van de behoefte aan bijkomende woongelegenheden - DifferentiĂŤren en verbeteren van de woningvoorraad - Kantoorvoorzieningen omwille van hun hoge verkeersgeneratie zoveel mogelijk aan knooppunten van het openbaar vervoer concentreren - Gemeenschapsvoorzieningen maximaal verweven met woonfuncties - Bundelen en verweven van kleinhandel met andere functies - Beter zorgen voor collectieve en openbare ruimten - Culturele, maatschappelijke en historische waardevolle elementen in de stedelijke gebieden behouden en uitbouwen - Duurzame mobiliteit ontwikkelen

MOSCOU

Beleid

1.2 Het Provinciaal Ruimtelijk Structuurplan Oost-Vlaanderen Specifiek geĂŻdentificeerde knelpunten in verband met Gent (relevant voor het plangebied) zijn:

- De overbelasting van de verkeerssituatie door het economisch verkeer van andere regio’s - Plaatselijke verkeershinder door het ontbreken van schakels in weg- en spoorinfrastructuur - Stijgende prijzen veroorzaakt door suburbanisatie - Dichtslibben van de open ruimte

De relevante visies voor het plangebied voor Gent zijn:

- Voldoende ruimten bieden aan sociale woningbouw - Een gemengde woningvoorraad voorzien met grote / kleine woningen, koop- / huurwoningen - Voldoende ruimte laten voor de bouw van nieuwe woningen - Het uitbouwen van een voorstedelijk (metro)net met de trein ook aangesloten op het intercitysysteemen park-and-ride projecten

1.3 Het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan In het Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan van de Stad Gent wordt het plangebied Moscou ingedeeld bij de randstad. In de randstad staan vooral een kwaliteitsvolle verdichting van het wonen, het inbrengen van een heldere structuur en een goede afwerking van de stadsrand voorop.

De Beleidsdoelstellingen die voor Moscou vooropgesteld worden, zijn:

- De aantrekkelijke woonlobben zijn functioneel zelfvoorzienende stadsdelen

- Vier hoofdsteenwegen met een tram- en fietsverbinding zorgen voor een hoogwaardige aansluiting tussen het

randstedelijk gebied en de kernstad

- Het realiseren van kwaliteitsvolle woonomgevingen binnen het grootstedelijk gebied door het invullen van bouwreserves

- Het duurzaam ontwikkelen, goed gespreid, van een kwalitatieve regionale bedrijvigheid

- Het geven van kansen voor de kwalitatieve ontwikkeling van natuurwaarden in vallei- en bosgebieden en in de samenhangende kleinere

groenere ruimten in de randstad (groenassen, groene dwarsrelaties)

- Het afwerken van de stadsrandgebieden

Fig. 42

MOSCOU

Beleid

Fig. 43

MOSCOU

BPA G-04_Moscou_Februari 2013 (bron bpa g-04)

Beleid

2. Begrenzing en situering BPA - OOSTEN: - ZUIDEN: - NOORDEN: - OOSTEN:

spoorweg Gent - Antwerpen spoorweg Gent - Aalst as Brusselsesteenweg grillige as langsheen Peter Benoitlaan, Rode kruisstraat, Werkhuizenstraat

Het BPA gebied Moscou strekt zich uit over twee verschillende sectoren: Vogelhoek en Arsenaal. De sector Arsenaal omvat enkel spoorwegeninfrastructuren en telt slechts een handvol inwoners.

Het centrale gedeelte van het plangebied is woongebied. In het zuiden van het woongebied vindt men de oudste bebouwing. Dit is vooral gesloten bebouwing. Centraal in de woonband is een tuinwijk gebouwd en bevindt zich de oude textielfabriek de Porre. Vandaag bevinden zich nieuwe functies op de site. Op de site zijn 70 nieuwe woningen gebouwd, een polyvalente ruimte, een kinderkribbe, een wijkpark en een parking. Het noordelijk deel van de woonband kent een meer open structuur.

Het terrein van de NMBS ten noorden van de Jules de Sint Genoisstraat is bestemd als industriegebied. De werkplaats van de NMBS ten zuiden van de Peter Benoitlaan is bestemd als gebied voor openbare nutsvoorzieningen.

BPA Moscou

Fig. 44

BPA G-04_Moscou_Februari 2013 (bron bpa g-04)

MOSCOU

Beleid

3. Analyse van bestaande rechtstoestand - Oorspronkelijk BPA goedgekeurd bij K.B. op 26/10/48, dit werd twee maal gewijzigd.

Het plan werd volledig herzien en goedgekeurd bij M.B. op 22/5/87.

Door de specifieke nood van het herbestemmen van het centrale terrein, wordt het plan opnieuw in wijziging gesteld in 1997.

- Slechts 2 verkavelingen binnen het gebied goedgekeurd en nog steeds rechtsgeldig. Deze verkavelingen zijn de Gontrodestraat en Werkhuizenstraat.

- De Brusselsesteenweg (N9) is een gewestweg. Alle andere wegen in het plangebied zijn gemeentelijke wegen.

- Er zijn geen geklasseerde waterlopen binnen het plangebied.

- De dienst industriële archeologie van de Afdeling Monumenten en Landschappen duidt de twee torens op het fabrieksterrein “De Porre” aan als ‘waardevol’ en ‘te behouden.’

MOSCOU

BPA G-04_Moscou_Februari 2013 (bron bpa g-04)

Beleid

4. Opmerkingen huidige BPA Het BPA had als doel de éénvormigheid van de wijk en daarmee haar stedenbouwkundige kwaliteiten te bewaren. Maar de bestemmingen zijn over het algemeen te weinig gedefinieërd en kunnen hierdoor op verschillende manieren worden geïnterpreteerd. De voorschriften in verband met de inplanting zijn enkel voor de woonzones volledig uitgewerkt. De voorschriften in verband met de morfologie en de architectuur zijn eenvoudig en bondig geformuleerd.

Door deze onduidelijkheden of door het niet naleven van de bouwvergunning of door het uitvoeren van werkzaamheden waarvoor geen vergunning werd aangevraagd zijn een aantal kwaliteiten recent aangetast.

Enkele voorbeelden van aangetaste kwaliteiten:

1. Doordat het BPA niets vermeld over het plaatsen van een garage in de voorgevel van een woning zijn bestaande gevelwanden aangetast.

Figuur 45 geeft een nieuwbouwproject in de Peter Benoitlaan weer. De woning past morfologisch gezien in het straatbeeld, maar breekt met de typische stijl. (zoals op figuur 46)

Fig. 45

Fig. 46

2. De gevelopbouw wordt in het BPA zeer beknopt omschreven. Er staat enkel in vermeld dat ‘volwaardige gevelmaterialen’ moeten gebruikt worden, maar deze worden niet verder gespecificeerd. Er wordt enkel gesteld dat ‘helle kleuren’ niet toegelaten zijn. In de wijk zijn heel wat gevels herbouwd zonder de bestaande gevels te respecteren.(figuur 48). Bovendien stelt het plan niets over bepleistering en de geleding van de gevel. Door deze ingrepen daalt de kwaliteit van het gehele straatbeeld.

Fig. 47

3. Het plan biedt onvoldoende bescherming voor het bewaren van de architecturale eenheid van de tuinwijk. Aanpassingen worden hier best onderworpen aan strengere regels. Ook met betrekking tot de bestemmingen wordt de tuinwijk best apart belicht.

Fig. 49

4.Tenslotte staat in het plan niets vermeld over de aanleg van het openbare domein en over de kwalitatieve eisen voor de invulling van binnengebieden.

Fig. 48

MOSCOU

BPA G-04_Moscou_Februari 2013 (bron bpa g-04)

Beleid

5 Aangehaalde probleemstellingen in het BPA Moscou 5.1 Aangehaalde zwaktes in het BPA Moscou

Fig. 50

Fig. 53

Fig. 51

Fig. 54

Fig. 52

Fig. 55

MOSCOU

BPA G-04_Moscou_Februari 2013 (bron bpa g-04)

Beleid

5.2 Aangehaalde sterktes

Fig. 56

Fig. 57

Fig. 58

Fig. 59

Fig. 60

BPA G-04_Moscou_Februari 2013 (bron bpa g-04)

MOSCOU

Beleid

5.3 Bedreigingen van het plangebied -> Mogelijke bedreigingen voor het plangebied zijn:

de leefkwaliteit voor de woon- en schoolomgeving verlaagt als gevolg van mobiliteitsgenererende en/of belastende functies in het centrum van het plangebied het verschralen van de eigenheid en herkenbaarheid van de tuinwijk (door onaangepast verbouwen en het verdwijnen van hagen en beplantingen) het verder verdichten van de binnengebieden het verharden en/of verwaarlozen van de voortuinstroken de toenemende verkeersdrukte en parkeerproblemen

5.4 Kansen voor het plangebied -> Mogelijke kansen voor het plangebied zijn:

de invulling van het centraal gelegen fabrieksterrein biedt grote troeven voor de buurt de draagkracht van de buurt kan versterkt worden door nieuwe functies en woningen aan te trekken, wat een boost zal zijn voor de aanwezige handelszaken het herbestemmen van deze zone biedt ook kansen om de schoolomgeving aan te passen en looplijnen doorheen het hart van de buurt te creĂŤren

-> Wil men de omgevingskwaliteiten en de totale leefkwaliteit vergroten, is het noodzakelijk dat men:

de kwaliteiten van de tuinwijk versterkt (dit o.a. door het park her aan te leggen) de binnengebieden ontpit en vergroent zorgt voor een herwaardering van de voortuinstroken zorgt voor een herwaardering van het openbaar domein de laanbeplanting in de Peter Benoitlaan versterkt een bufferzone aanlegt langs de werkplaatsen (en de betonnen scheidingswand aanpast)

-> Om de bestaande verkeerssituatie te verbeteren zal men:

de kwaliteit en toegankelijkheid van de voetgangersbrug en tunnel moeten verbeteren, zodat deze ook door fietsers kunnen gebruikt worden bijkomende parkeerplaatsen langs de rand van de werkplaatsen moeten aanleggen nieuwe paden en routes moeten creĂŤren om zo de bestaande looplijnen te wijzigen

BPA G-04_Moscou_Februari 2013 (bron bpa g-04)

MOSCOU

Beleid

6. doelstellingen 6.1 Een duurzame stedelijke omgeving als uitgangspunt

6.1.1 Natuurlijke systemen versterken De tuinen, parken en spoorwegbermen vormen de groene elementen binnen het plangebied. Het belang van de spoorwegbermen als natuurverbindingsgebieden moet onderzocht worden.

Dit is noodzakelijk om een aangepast ecologisch beheer toe te passen en om de ecologische diversiteit van het gebied te stimuleren.

6.1.2 Kwaliteit van de woonomgeving verhogen Eén van de elementen hierin bestaat uit het zo weinig mogelijk belasten van het milieu en het zo goed mogelijk benutten van de beschikbare oppervlakten. Door een aangepaste vergroting van de bouwdichtheid kunnen groene aaneengesloten ruimten binnen en buiten het plangebied beschermd en versterkt worden.

6.1.3 Water respecteren De hoeveelheid verharding moet binnen het plangebied zoveel mogelijk worden beperkt. Hierdoor wordt het verdrogen van de bodem en de hoge belasting van de riolering beperkt.

Hemelwater en afvalwater moeten bij grotere nieuwe woonprojecten zoveel mogelijk gescheiden worden. Voor alle nieuwbouw projecten is de opslag van regenwater verplicht.

6.1.4 Terugdringen van het energiegebruik Het energiegebruik in en om woningen moet worden teruggedrongen. De invloed van een Bijzonder Plan op het toekomstig energiegebruik kan zeer groot zijn. Vooral bepalingen in verband met de oriëntatie naar de zon, het isoleren van woningen, het gebruik van collectieve warmtelevering en het compact bouwen zijn van grote invloed op de totale energiebehoefte.

6.1.5 Aanmoedigen van het begroenen van gebouwen Door het begroenen van gebouwen, kan de esthetische kwaliteit en de beleving van een buurt verhoogd worden.

Het gebruik van vegetatiedaken heeft vele voordelen. Zo verlengt het bijvoorbeeld de levensduur van de dakbedekking, heeft het een gunstige invloed op het plaatselijk stadsklimaat, enzoverder.

6.1.6 Creëren van hoogwaardige ruimtelijke kwaliteit.

Ruimtelijke kwaliteit kan voor een deel gecreëerd worden door de gebruiks- en belevingswaarde te verhogen. Dit kan gerealiseerd worden door plannen flexibel, compact en met een positieve identiteit op te stellen. In het Bijzonder Plan worden mogelijkheden gelaten voor het verweven van functies. Het creëren van een positieve identiteit door het eigen karakter en herkenbaarheid van buurten en straten te accentueren verhoogt de waardering van de bewoners voor hun omgeving en leidt hierdoor tot een meer duurzaam karakter van de ruimtelijke omgeving.

BPA G-04_Moscou_Februari 2013 (bron bpa g-04)

MOSCOU

Beleid

6.2 Specifieke doelstellingen 6.2.1 Doelstellingen met betrekking tot het voormalige fabrieksterrein “De Porre”

Zoals eerder vermeld bij het hoofdstuk ‘Oorsprong’ werd voor het terrein “De Porre” een architectuurwedstrijd georganiseerd. Dit gebied zou moeten uitgroeien tot een écht centrum van de buurt.

Op dit terrein moeten zowel buurtgerichte (niet-woonfuncties) als woonfuncties komen. De bestaande ontmoetingsruimten moeten ook in een nieuw geheel geïntegreerd worden. Het terrein moet toegankelijk zijn langs de bestaande toegangen. Een toegang naar de tuinwijk wordt gecreëerd zodat het terrein ook vanuit deze wijk door fietsers en voetgangers toegankelijk wordt.

Er komen zowel woningen voor jongeren en alleenstaanden (studio’s en flats), als woningen voor jongere gezinnen (woning met tuintje), bejaardenwoningen als lofts of luxe appartementen. Doordat de woningen dicht bij mekaar worden gebouwd, zal een groot deel van het terrein kunnen worden gebruikt als publieke recreatieruimte. Deze publieke recreatieruimte wordt nog groter door ze te koppelen aan de buitenruimte van de sportschool die buiten de schooluren zouden worden opengesteld voor het publiek.

6.2.2 Doelstellingen voor het volledige plangebied

Het BPA wil de woon- en omgevingskwaliteiten in het volledige plangebied behouden en versterken. De Brusselsesteenweg dient ontwikkeld te worden als een drager van stedelijk functies.

Kleinhandel vermengd met een verplichte woonfunctie kan hier ontwikkeld worden.

De optie om de terreinen van de NMBS, gelegen langs de Brusselsesteenweg, gedeeltelijk om te vormen tot een kleinhandelszone, voortvloeiend uit het structuurplan Gent, wordt in dit BPA niet toegepast aangezien dit het lokale niveau overstijgt en hiervoor een afzonderlijk RUP zal opgemaakt worden. De oude bestemming (zone voor openbaar nut) blijft bestendigd.

Niet efficiënt benutte ruimtes (zoals de oude fabrieksterreinen van “De Porre” en de smalle strook van de NMBS aan de Werkhuizenstraat) worden bestemd als woonzones om de gewenste verdichting te bereiken. Hierbij gaat ook aandacht naar het creëren van bijkomend openbaar groen.

Binnengebieden in het gehele plangebied worden ontpit zodat de tuinen weer uitgroeien tot volwaardige rustgebieden.

De randen van het plangebied worden van een groenscherm voorzien. Deze worden ingeplant langsheen de Moscouviaduct en de afsluitingen met de terreinen van de spoorwegen. De voortuinen worden opgenomen in een apart voorschrift. Deze tuinen oefenen een belangrijke functie uit. Bestaande kwaliteiten moeten worden behouden, verschraling van deze tuinen moet worden vermeden.

Verweving van functies wordt nagestreefd. Nevenfuncties zijn altijd mogelijk.

De bestaande tuinwijk krijgt een graad van bescherming. Hiertoe worden voorschriften uitgewerkt die enkel betrekking hebben op deze woonwijk. De bepalingen hebben eveneens betrekking op het centraal gelegen park en de parkeervoorzieningen. De voorschriften met betrekking tot de groenaanplantingen worden concreter uitgewerkt. Bestaande morfologieën worden zo veel mogelijk behouden.

RENTELOZE LENINGEN VOOR GROEPSPRAKTIJKEN HUISARTSEN In enkele wijken in Gent, o.a. in de wijk Moscou in Gent is een tekort aan huisartsen vastgesteld. Om dit probleem aan te pakken biedt de stad Gent renteloze leningen aan voor wie een groepspraktijk in een van deze wijken opent.

JOD, ‘Renteloze leningen voor groepspraktijken huisartsen’, Het Nieuwsblad, 27/11/2013, p. 22

EINDELIJK HERAANLEG VOOR SLECHTSTE STRAAT VAN GENT GONTRODESTRAAT BLIJFT WACHTEN De Gontrodestraat in Moscou staat al jarenlang bekend als een van de slechtste stroken asfalt in Gent. Het wegdek zit vol putten en kuilen, vaak snel opgevuld met stukken asfalt. De Gontrodestraat en enkele zijwegen zullen in 2014 eindelijk onder handen genomen worden.

BVSG, ‘Eindelijk heraanleg voor slechtste straat van Gent’, Het Laatste Nieuws, 15/10/2013, p.17 Het Laatste Nieuws, 18 Feb. 2013, Pagina 14

MINST AANTAL BUURTWINKELS IN MOSCOU-VOGELHOEK Uit cijfers blijkt dat er in de wijk Moscou-Vogelhoek het minst aantal buurtwinkels aanwezig zijn in vergelijking met de andere wijken in Gent.

MVP, ‘Minst aantal buurtwinkels in Moscou-Vogelhoek’, Het Nieuwsblad, 14/09/2013, p.41

GRAFFITI-JAM IN MOSCOU De grauwe betonnen afsluiting van de NMBS-loods werd opgefleurd met kleurrijke graffiti meesterwerken. Dit werd georganiseerd door de stad Gent om ruimte te bieden voor mooie en kunstzinnige graffiti in de stad.

BVSG, ‘Graffiti-Jam in Moscou’, Het Laatste Nieuws, 31/08/2011, p.16

Fig. 61

Fig. 62

MOSCOU KRIJGT RUIM WIJKPARK 1,5 MILJOEN VOOR RENOVATIE EN UITBREIDING SPORTSCHOOL NIEUWE FASE IN WIJKPROJECT DE PORRE START Gentbrugge Moscou krijgt een ruim wijkpark. De terreinen van de oude textielfabriek de Porre in de wijk Moscou in Gentbrugge zijn klaar om omgevormd te worden. Er is een uitbreiding voorzien voor de scholen met sportvelden, een buitenschoolse kinderopvang , een wijkcentrum, een buurtpark en zestig woningen.

JCG, ‘Moscou krijgt ruim wijkpark’, Het laatste Nieuws, 02/06/2010, p.19 EDG, ‘1,5 miljoen voor renovatie en uitbreiding Sportschool’, Het Laatste Nieuws, 02/08/2011, p.17+ DVL, ‘Nieuwe fase in wijkproject De Porre start’, Het Laatste Nieuws, 14/10/2013, p.16

FEEST IN MOSCOU De dekenijfeesten in Moscou: met de Texas Lonestar Dancers, een springkasteel, een rommelmarkt, Miss en Little Miss Moscou die kaarten verkochten voor de tombola.

VUIJLSTEKE, M., ‘Feest in Moscou’, www.gentblogt.be (datum laatste aanpassing 04/09/2006, laatst geconsulteerd op 18/12/2013).

Fig. 63

Fig. 64

Fig. 65

MOSCOU

Media

MOSCOU Interviews

“De straat waar wij wonen is nog van uit de tijd van het Interbellum denk ik. (...)

Als er een camion hierover rijdt davert het huis volledig mee.”

Interview met meneer F. De Baets (Gontrodestraat 171, 9050 Gentbrugge) “Al 30 jaar woon ik hier, ik woon hier heel graag.

Wat ik positief vind is dat de tram en bus heel nabij zijn. Het is hier rustig, ‘t school is niet ver, je kan er naartoe wandelen. Voor mij is er hier niets negatiefs.”

Interview met mevrouw N. Nevejans (Tuinwijk ter Heide 27, 9050 Gentbrugge) “Ik woon hier al 15-16 jaar. Ik woon hier graag, maar er is een zekere verloedering opgetreden de laatste tijd. Bepaalde huisjes behoren tot de Gentse Haard (een sociale huisvestigingsmaatschappij), dit zijn sociaal zwakkere mensen en veroorzaken soms hinder. Vroeger was de wijk vooral bewoond door onderwijzers, politieagenten, machinisten, maar momenteel zijn er een aantal huisjes gekraakt. Geluidsoverlast, feestjes, niet aangepast sociaal gedrag is wekelijkse kost. Wat wel positief is, is dat jonge mensen huisjes kopen in de tuinwijk en deze huisjes renoveren.”

Interview met meneer W., De Smet (Peter Benoitlaan 50, 9050 Gentbrugge) “Ik woon hier 35 jaar. Ik woon hier graag. Wat positief is is dat het hier redelijk rustig is, zeker nu AA Gent is verdwenen. Wat dan weer negatief is, is dat de straten er slecht bij liggen, we zitten precies in Oost-Europa.”

Interview met mevrouw A. Masscheleyen (Priesterstraat 14, 9050 Gentbrugge) “Ik woon hier heel graag. Het meest positieve is dat je heel dicht bij ‘t stad woont en toch het gevoel hebt dat je even buiten Gent bent. Het is een heel rustige wijk, behalve tijdens de schooluren. Er worden ook genoeg buurtactviteiten georganiseerd; rond elke feestdag is er wel iets te doen. Wat negatief is... De straat waar wij wonen is nog van uit de tijd van het Interbellum denk ik. Het is verschrikkelijk om hier over te fietsen. Als er een camion hierover rijdt davert het huis volledig mee.”

MOSCOU Fotoreportage

1973

Fig. 66

Fig. 68

1973

2013

Fig. 67

Fig. 69

2013

MOSCOU Fotoreportage

Fig. 70-77

MOSCOU Fotoreportage

Fig. 78-84

MILJOENENKWARTIER

Situering

Fig. 88

Fig. 85

Fig. 86

Fig. 87

MILJOENENKWARTIER

Situering

Fig. 88

Fig. 89

MILJOENENKWARTIER

Situering

Macro - Maakt deel uit van het gebied dat tot het centrum van Gent wordt gerekend - In het zuiden van het stadscentrum

Fig. 88

Meso - Behoort tot de wijk Stationsbuurt Zuid - De wijk wordt onderverdeeld in statistische sectoren, waarin het Miljoenenkwartier deel uitmaakt van Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer - Het Sint-Pietersstation bevindt zich op loopafstand en de wijk ligt vlakbij de belangrijkste uitvalswegen en de autosnelweg Brussel-Oostende

Micro - Op 18 april 1994 werd het Miljoenenkwartier als stadsgezicht beschermd - Ook verschillende huizen zijn geklasseerd, ondermeer op het Paul De Smet – De Naeyerplein, in de Onafhankelijkheidslaan, de Congreslaan, de Vaderlandstraat en de Krijgslaan. Ook de kerk van Sint-Pieters-Buiten is geklasseerd, evenals de hoeve op de hoek van de Tuinwijklaan en de Voskenslaan - Een deel van het Miljoenenkwartier (tussen de spoorwegberm, de Sint-Pietersaalststraat, de Krijgslaan en de Kortrijksesteenweg) is volgens het gewestplan gelegen in “woongebied met culturele, historische en/of esthetische waarde”

Fig. 90

MILJOENENKWARTIER

Bezienswaardigheden Paul de Smet - de Naeyerplein

- Op deze plaats vond de Wereldtentoonstelling van 1913 plaats.

- Na afbraak van de Wereldtentoonstelling werd het terrein verkaveld en aangelegd volgens een strak patroon.

- Het plein werd vernoemd naar de voormalige Belgische eerste minister Paul de Smet - de Naeyer (1843-1913).

- Het plein wordt omgeven door bomen, een ringweg en villa’s in de meest uiteenlopende stijlen, gaande van klassiek tot art-déco, kubistisch en modernistisch.

- Centraal op het plein bevindt zich een vijver met daarin de bronzen beeldengroep “ ‘t ros Beiaard en de Vier Heemskinderen”. Deze beelden bevinden zich nog steeds op dezelfde plek als in 1913.

Fig. 91

Fig. 92

Fig. 95

Fig. 93

Fig. 94

Fig. 96

Fig. 97

MILJOENENKWARTIER

Bezienswaardigheden Paul de Smet - de Naeyerplein

Fig. 98 - 103

MILJOENENKWARTIER

Openbaar vervoer Halte Krijgslaan

Daglijnen: Gent Zwijnaardebrug - Gentbrugge Moscou lijn reisweg belangrijkste haltes frequentie overdag (in minuten)

Gentbrugge Moscou → Zuid → Korenmarkt → Muide → Rabot → Gent Sint-Pieters → Gent Zwijnaardebrug

Gent Zwijnaardebrug → Gent Sint-Pieters → Rabot → Muide → Korenmarkt → Zuid → Gentbrugge Moscou

Evergem/Wondelgem → Flanders Expo

Flanders Expo → Evergem/Wondelgem

Hundelgemsesteenweg, Zuid, Korenmarkt, Muidebrug Rabot, Bernard Spaelaan, Sint-Pietersstation, De Pintelaan P+R Botestraat P+R Industrieweg Rabot Brugsepoort Korenmarkt Sint-Pietersstation P+R Flanders Expo

Weekdagen: 6’ Za: 7,5’ à 10’ Zon-en feestdagen: 10’ à 12’

Weekdagen: 5’ à 6’ Zaterdagen: 7,5’ à 10’ Zon-en feestdagen: 10’ à 12’

Nachtlijnen: zuid - gentbrugge (via oude bareel)

Fig. 106

P+R

Fig. 104

Fig. 105

alle nachtlijnen in Gent

2 nachtlijnen in de buurt van het Miljoenenkwartier, de N4 en de N6.

park + ride

1) Flanders Expo (Henri Crombezlaan) 2) Jozef Vervaenestraat

MILJOENENKWARTIER

Oorsprong 18e eeuw en vroeger

7e eeuw en vroeger - De wijk was vroeger een Frankische nederzetting.

- Koning Dagobert l schonk deze echter in de 7e eeuw aan de Sint-Pietersabdij.

8e eeuw - 18e eeuw - Door de ligging van de wijk (buiten de stadsmuren en op de doortocht naar twee belangrijke zuidelijke stadspoorten) kende de Sint-Pieters-Aalst-wijk een bewogen geschiedenis. Iedere keer opnieuw kozen aanvallende legers voor dezelfde zwakke plek in het Gentse verdedigingssysteem, nl. de kant van de Overpoort (ook wel Heuvelpoort genoemd) en de Kortrijkse Poort.

- Tot 1795 maakte de Sint-Pieters-Aalst-wijk deel uit van het Sint-Pietersdorp-extra-muros.

- Bij de afschaffing van de kerkelijke goederen onder de Franse overheersing kwam het Sint-Pietersdorp onder het gezag van de Stad Gent.

Fig. 107

MILJOENENKWARTIER

Oosprong 19e eeuw + begin 20e eeuw

- Voor de verkaveling in 1926 bestond de wijk vooral uit een eerder arme plattelandsbevolking, die leefde van de opbrengst van de verkoop van groenten in de stad.

- In 1877 werden voor de Sint-Pieters-Aalst-wijk de buurtwegen vastgelegd en benoemd, nl. de Sint-Pietersaalststraat, de Mussenstraat en de Kievitstraat.

Wereldtentoonstelling 1913

- Door de snelle industriële groei kende Gent in de 19e eeuw een bevolkingstoename, met daaraan gekoppeld een stijging van de bebouwde oppervlakte. De industrie verplaatste zich van het stadscentrum naar het noorden. Het centrum werd geleidelijk ingenomen door beluiken, volksbuurten en arbeiderskazernes.

- Het gevolg was dat de burgerij wegtrok uit het centrum, en verhuisden naar nieuwe residentiële wijken ten zuiden van de stad, waaronder de woonwijk in Sint-Pieters-Aalst.

- De eerste plannen voor de verkaveling van de wijk werden reeds in 1902 opgemaakt en stonden in functie van nieuw aan te leggen legerkazernes op de ‘Galgenkouter’. (Dit gebied komt ongeveer overeen met campus ‘de Sterre’ van UGent.)

De inplanting van de nieuwe woonwijk werd gepland tussen dat militaire domein en de spoorlijn Gent-Oostende.

De kern van de wijk zou de ‘Grondwetplaats’ (= het Paul de Smet-de Naeyerplein van nu) worden, van waaruit radiaal 4 of 9 straten vertrokken.

Door de Wereldtentoonstelling van 1913 en de Eerste Wereldoorlog werd dit project echter nooit uitgevoerd. Sommige straatnamen, zoals de Krijgslaan, verwijzen echter nog naar deze oudste plannen.

Fig. 108

Fig. 110

Fig. 109

- De Wereldtentoonstelling van 1913 vond voor een gedeelte plaats op de terreinen van de Sint-Pieters-Aalst-wijk. In 1909 werd Oscar Vande Voorde aangesteld als officieel architect van deze Wereldtentoonstelling. Hij was verantwoordelijk voor het algemeen plan van aanleg en voor een groot deel van de gebouwen. Vande Voorde liet zich vooral inspireren door de Wereldtentoonstelling van Chicago in 1893, die een zeer planmatige aanleg had en een grote stijlhomogeniteit. Vooral in de wijk rond het Paul de Smet-de Naeyerplein valt deze planmatige aanleg sterk op.

- Het enige dat momenteel nog overblijft van de Wereldtentoonstelling zijn de twee beeldengroepen ‘het Ros Beyaert’ en de ‘Sagesse, Force et Beauté’ die zich bevinden in het park.

Fig. 111

- Het is pas in 1926 dat een nieuw -sterk gewijzigd- plan de goedkeuring kreeg. Zo’n 250 grond werden verkaveld en verkocht. In korte tijd werden op het terrein 252 woningen opgetrokken. 126 architecten waren in die periode in de wijk werkzaam!

- Een hele reeks reglementen en voorwaarden voor de bebouwing verzekerden het prestigieuze en esthetische karakter van de luxueuze villawijk.

Fig. 112

MILJOENENKWARTIER

Oorsprong 20e eeuw

- De wijk werd in korte tijd verder gebouwd (tussen 1926 en 1940). Je kan er een zeer grote verscheidenheid aan stijlen waarnemen.

- Het Miljoenenkwartier kan men dus eigenlijk zien als een soort staalkaart van de Gentse interbellum-architectuur. Men vindt er zowel traditionele, moderne, als Art Deco-gebouwen. Een aantal architecten en ingenieurs bouwden er zelfs een eigen woning. Deze woningen fungeerden als visitekaartje en waren meestal architecturale manifesten.

- De stad zelf zorgde voor parkaanleg en aanplanting van bomen.

Fig. 113

Fig. 114

Fig. 115 Fig. 116 - 118

MILJOENENKWARTIER

Beleid

Fig. 119

Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Gent Miljoenenkwartier als ‘kennispoort met groene ring’

De zuidelijke mozaïek Het Miljoenenkwartier maakt deel uit van de sector Stationsbuurt Zuid: De Smet-De Naeyer. Deze sector wordt in het ruimtelijk structuurplan Gent verdeeld onder ‘de zuidelijke mozaïek’. De ‘zuidelijke mozaïek’ ligt in het zuidwesten van de stadsrand. Ze definiëren dit gebied vooral door de aanwezigheid van grote infrastructuren (klaverblad E17-E40, station Gent Sint-Pieters, Flanders Expo, campus De Sterre,…). Het Gentse stadsplan richt zich voor dit gebied dan ook vooral op het verbinden van losse elementen met deze grote infrastructuren ( vb: nieuwe lijnen van openbaar vervoer) en de economische activiteit op te waarderen. De buurt van het Miljoenenkwartier komt hier niet aan bod. Op figuur 120 schema kan wel afgeleid worden waar deze buurt naartoe moet.

Fig. 120

MILJOENENKWARTIER

Media

MILJOENENKWARTIER “Naast een staalkaart van traditionele stijlen weerspiegelen de schitterende huizen in het Miljoenenkwartier de (toen) vooruitstrevende, vaak zelfs licht bizarre ideeën van talentrijke architecten ten tijde van de Wereldtentoonstelling van 1913.

Een schouwspel om zich uitgebreid aan te vergapen.”

ONBEKEND, ‘Miljoenenkwartier’, http://www.visitgent.be/nl/miljoenenkwartier?context=tourist (datum laatste aanpassing: 2013, laatst geconsulteerd op 18/12/2013).

20-TAL GEBOUWEN IN GENTS “MILJOENENKWARTIER” BESCHERMD Het Miljoenenkwartier is al sinds 1994 als stadsgezicht beschermd. Vlaams minister voor Binnenlandse Aangelegenheden en Cultuur Paul Van Grembergen heeft nu de beschermingsprocedure opgestart voor 23 “monumenten” uit de wijk, waaronder de bekende Villa De Bondt (op de Krijgslaan).

ONBEKEND, ‘20-tal gebouwen in Gents “Miljoenenkwartier” beschermd’, Het Belang van Limburg, 17/05/2004, p. 7

MILJOENENKWARTIER UIT GENT IN DE KIJKER TIJDENS OPENMONUMENTENDAG In het kader van de Openmonumentendag organiseert de juwelengalerie Villa De Bondt, samen met de vereniging Interbellum een kleine expositie over het Miljoenenkwartier.

SWIMBERGHE, P., ‘Miljoenenkwartier uit Gent in de kijker tijdens Openmonumentendag’, www.weekend.knack.be (datum laatste aanpassing: 04/09/2013, datum laatst geconsulteerd: 18/12/2013).

Fig. 122

VILLA’S MOETEN WIJKEN VOOR FLATS Op de hoek van de Maaltebrugstraat en de Kortrijksesteenweg wordt een oude villa gesloopt.

Ze wordt vervangen door een flatgebouw met 17 wooneenheden. Het is wellicht niet de laatste villa die zal moeten wijken.

DE STANDAARD, ‘Villa’s moeten wijken voor flats’, http://www.standaard.be/cnt/dmf20131023_00806318 (laatst geconsulteerd op 14 december 2013).

Fig. 121

MILJOENENKWARTIER

Media

DUURSTE VILLA VAN GENT VERKOCHT VOOR 4 MILJOEN EURO De Villa Cento Passi in het Miljoenenkwartier is eindelijk verkocht. Het vroegere revalidatiehotel stond jarenlang te koop voor net geen vier miljoen en was daarmee het duurste pand van Gent.

EDG, ‘Duurste villa van Gent verkocht voor 4 miljoen euro’, Het Laatste Nieuws, 28/02/2013, p.19

KOPEREN HUIS IN VOSSENBERGLAAN In de Vossenberglaan bouwt aannemer Jo Van der Vorst zijn huis in koper. Zowel het dak als de gevel is in het metaal opgetrokken. In het Miljoenenkwartier staan wel meer opmerkelijke huizen, maar een huis in koper is zelfs daar speciaal.

IND, ‘Koperen huis in Vossenberglaan’, Het Laatste Nieuws, 15/03/2013, p. 19

WIJKFEEST Naar aanleiding van de honderste verjaardag van het Miljoenenkwartier worden er Dekenijfeesten georganiseerd.

SITTE, ‘Wijkfeest’, De Zondag, 25/08/2013, p. 11

HET MILJOENENKWARTIER EEN GENTS PARADIJS Vele rijke Gentenaars zijn tijdens de Industriële Revolutie het stadscentrum ontvlucht doordat er steeds meer een meer fabrieken en arbeiderswijken werden opgetrokken. Velen van hun bouwvilla rond het Paul De Smet - De Naeyer plein, vlakbij het Sint-Pietersstation.

Deze woningen bevonden zich in een veel groenere en ruimere omgeving dan hun vorige woningen. Bovendien waren ze veel comfortabeler dan hun oude herenhuizen in het centrum.

ONBEKEND, ‘Het Miljoenenkwartier een Gents paradijs’, Knack, 05/06/2013, p.42

PARK IN MILJOENENKWARTIER LOPEN TUSSEN DE TEMPELS Het park dat zich bevindt in het Miljoenenkwartier (De Smet - De Naeyerplein) was vroeger de hoofdingang van de Wereldtentoonstelling van 1913.

ONBEKEND, ‘Park in Miljoenenkwartier lopen tussen de tempels’, Het Nieuwsblad, 28/07/2008, p.62

MILJOENENKWARTIER

Interviews

Baas van De Luyker Services (Congreslaan 4 9000 Gent) “Ik werk hier enkel , ik woon hier niet. Het is een hele mooie omgeving om te werken. Er staan veel mooie huizen, langs binnen en buiten. Ook is het hier rustig.

Wel is de weg in slechte staat.”

Naast de baas van De Luyker Services was niemand anders bereid te antwoorden op onze vragen. Iedereen had het ‘te druk’, was ‘net aan het eten’, ofwel was er niemand thuis.

MILJOENENKWARTIER

Fotoreportage

Fig. 123 - 132

MILJOENENKWARTIER

Fotoreportage

Fig. 133 - 142

Vergelijking

Toestand weg/trottoir

Moscou

Fig. 143 - 150

Miljoenenkwartier

Vergelijking

Gevels

Moscou

Fig. 151 - 158

Miljoenenkwartier

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Algemeen, 2012 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Stationsbuurt Zuid: Aaigem

Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer

Stationsbuurt Zuid: De Sterre

Stationsbuurt Zuid: Kauwplein

Totaal aantal inwoners 1999 [aantal]

1265

775

887

1979

Totaal aantal inwoners 2005 [aantal]

1260

784

861

2083

Totaal aantal inwoners 2012 [aantal]

1267

721

839

1949

Stationsbuurt Zuid: Over De Meersstraat

Stationsbuurt Zuid: Rekencentrum

Stationsbuurt Zuid: Sint-Pieters - Aalst

Totaal aantal inwoners 1999 [aantal]

163

x

2361

Totaal aantal inwoners 2005 [aantal]

163

24

2409

Totaal aantal inwoners 2012 [aantal]

164

13

2500

Moscou - Vogelhoek: Merelbeke Station

Moscou - Vogelhoek: Vogelhoek Moscou - Vogelhoek: Arsenaal

Totaal aantal inwoners 1999 [aantal]

1128

3717

7

Totaal aantal inwoners 2005 [aantal]

1167

3697

x

Totaal aantal inwoners 2012 [aantal]

1244

3697

x

Conclusie: Het totaal aantal inwoners per sector in de wijk Stationsbuurt Zuid en Moscou - Vogelhoek is licht gedaald over een tijdsperiode van 13 jaar (1999-2012). Vele buurten zijn quasi gelijk gebleven of licht gedaald. In de wijk Stationsbuurt Zuid is het vooral Sint-Pieters-Aalst dat opvalt door de positieve groei. Voor Moscou - Vogelhoek is er ook een positieve stijging voor de sector Merelbeke Station. Onze 2 onderzoeksbuurten zijn negatief (De Smet-De Naeyer en Vogelhoek).

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Algemeen, 2012 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Fig. 159

Statistische gegevens

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Algemeen, 2012 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Stationsbuurt Zuid: Aaigem

Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer

Stationsbuurt Zuid: De Sterre

Stationsbuurt Zuid: Kauwplein

Aantal huishoudens [aantal]

604

369

430

1071

Gemiddeld aantal personen per huishouden [pp/hh]

2,1

1,95

1,95

1,82

Stationsbuurt Zuid: Over De Meersstraat

Stationsbuurt Zuid: Rekencentrum

Stationsbuurt Zuid: Sint-Pieters - Aalst

72

10

1241

2,28

x

2,01

Aantal huishoudens [aantal] Gemiddeld aantal personen per huishouden [pp/hh]

Moscou - Vogelhoek: Merelbeke Station

Moscou - Vogelhoek: Vogelhoek Moscou - Vogelhoek: Arsenaal

Aantal huishoudens [aantal]

578

1611

x

Gemiddeld aantal personen per huishouden [pp/hh]

2,15

2,9

x

Conclusie: Een eerste algemeen beeld over de bevolking en het aantal huishoudens binnen de 2 wijken is gekend. Het gemiddeld aantal personen per huishouden ligt in de wijk Moscou hoger (>2) dan in de Stationsbuurt Zuid (slechts 3 sectoren van de 7 scoren hoger dan 2). Deze vergelijking gaat ook op als we Moscou ten opzichte van het Miljoenenkwartier vergelijken (Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer).

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Algemeen, 2012 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Fig. 160

Fig. 161

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Algemeen, 2012 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Stationsbuurt Zuid: Aaigem

Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer

Stationsbuurt Zuid: De Sterre

Stationsbuurt Zuid: Kauwplein

Aantal huishoudens [aantal]

604

369

430

1071

Gemiddeld aantal personen per huishouden [pp/hh]

2,1

1,95

1,95

1,82

Aantal alleenstaanden [aantal]

246

185

198

556

Gehuwden/samenwonenden met thuiswonende kinderen [aantal]

148

83

83

168

Gehuwden/samenwonenden zonder kinderen [aantal]

175

86

128

278

Gehuwden/samenwonenden met 1 thuiswonend kind [aantal]

68

38

36

83

Gehuwden/samenwonenden met 2 thuiswonende kinderen [aantal]

60

30

36

57

Gehuwden/samenwonenden met 3 thuiswonende kinderen [aantal]

13

11

9

25

Gehuwden/samenwonenden met 4 thuiswonende kinderen [aantal]

6

x

x

x

Gehuwden/samenwonenden met 5> thuiswonende kinderen [aantal]

x

-

-

-

Vergelijking

Statistische gegevens

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Algemeen, 2012 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Stationsbuurt Zuid: Over De Meersstraat

Stationsbuurt Zuid: Rekencentrum

Stationsbuurt Zuid: Sint-Pieters - Aalst

72

10

1241

2,28

x

2,01

Aantal alleenstaanden [aantal]

22

8

612

Gehuwden/samenwonenden met thuiswonende kinderen [aantal]

21

x

247

Gehuwden/samenwonenden zonder kinderen [aantal]

24

-

300

Gehuwden/samenwonenden met 1 thuiswonend kind [aantal]

7

x

103

Gehuwden/samenwonenden met 2 thuiswonende kinderen [aantal]

12

-

104

Gehuwden/samenwonenden met 3 thuiswonende kinderen [aantal]

x

-

31

Gehuwden/samenwonenden met 4 thuiswonende kinderen [aantal]

-

-

5

Gehuwden/samenwonenden met 5> thuiswonende kinderen [aantal]

-

-

x

Aantal huishoudens [aantal] Gemiddeld aantal personen per huishouden [pp/hh]

Vergelijking

Statistische gegevens

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Algemeen, 2012 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Moscou - Vogelhoek: Merelbeke Station

Moscou - Vogelhoek: Vogelhoek Moscou - Vogelhoek: Arsenaal

Aantal huishoudens [aantal]

578

1611

x

Gemiddeld aantal personen per huishouden [pp/hh]

2,15

2,29

x

Aantal alleenstaanden [aantal]

216

519

-

Gehuwden/samenwonenden met thuiswonende kinderen [aantal]

148

447

-

Gehuwden/samenwonenden zonder kinderen [aantal]

136

489

-

Gehuwden/samenwonenden met 1 thuiswonend kind [aantal]

179

193

x

Gehuwden/samenwonenden met 2 thuiswonende kinderen [aantal]

64

175

-

Gehuwden/samenwonenden met 3 thuiswonende kinderen [aantal]

54

56

-

Gehuwden/samenwonenden met 4 thuiswonende kinderen [aantal]

17

18

-

Gehuwden/samenwonenden met 5> thuiswonende kinderen [aantal]

x

5

-

Conclusie: Het nader bestuderen van de huishoudens levert een verschil op tussen Moscou en Stationsbuurt Zuid. Het aantal gehuwden of samenwonenden zonder kinderen ligt bij elke wijk uit Stationsbuurt Zuid hoger dan het aantal gehuwden of samenwonenden met thuiswonenden kinderen. Bij de wijk Moscou is dit verschil veel kleiner en zelf lager in het geval van Merelbeke Station. Bij de gezinnen in Moscou valt er op dat het aantal thuiswonende kinderen per gezin hoger is dan Stationsbuurt Zuid. Gehuwden of samenwonenden met 5 of meer kinderen komen niet voor in het Miljoenenkwartier, maar wel in Moscou - Vogelhoek.

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Geboortes, 2012 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Stationsbuurt Zuid: Aaigem

Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer

Stationsbuurt Zuid: De Sterre

Stationsbuurt Zuid: Kauwplein

Aantal geboortes [aantal]

12

5

6

27

Aantal geboortes per 1000 inwoners [/1000 inwoners]

9,5

6,9

7,2

13,9

Stationsbuurt Zuid: Over De Meersstraat

Stationsbuurt Zuid: Rekencentrum

Stationsbuurt Zuid: Sint-Pieters - Aalst

x

-

37

6,1

-

14,8

Aantal geboortes [aantal] Aantal geboortes per 1000 inwoners [/1000 inwoners]

Moscou - Vogelhoek: Merelbeke Station Aantal geboortes [aantal] Aantal geboortes per 1000 inwoners [/1000 inwoners]

Moscou - Vogelhoek: Vogelhoek Moscou - Vogelhoek: Arsenaal

19

42

x

15,3

11,4

x

Conclusie: Het aantal geboortes per 1000 inwoners ligt voor Moscou telkens boven de 10, terwijl dit voor Stationsbuurt Zuid maar 2 keer het geval is van 7 elementen. Het miljoenenkwartier heeft 6,9 geboortes per 1000 inwoners, wat lager ligt dan het cijfer voor Moscou - Vogelhoek (11,4). Er vinden dus meer geboortes plaats in de wijk Moscou.

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Geboortes, 2012 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Fig. 162

Fig. 163

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Overlijdens, 2012 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Aantal overlijdens [aantal] Aantal overlijdens per 1000 inwoners [/1000 inwoners]

Aantal overlijdens [aantal] Aantal overlijdens per 1000 inwoners [/1000 inwoners]

Stationsbuurt Zuid: Aaigem

Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer

Stationsbuurt Zuid: De Sterre

Stationsbuurt Zuid: Kauwplein

6

x

5

14

4,7

5,5

6

7,2

Stationsbuurt Zuid: Over De Meersstraat

Stationsbuurt Zuid: Rekencentrum

Stationsbuurt Zuid: Sint-Pieters - Aalst

x

-

40

6,1

-

16

Moscou - Vogelhoek: Merelbeke Station Aantal overlijdens [aantal] Aantal overlijdens per 1000 inwoners [/1000 inwoners]

Statistische gegevens

Moscou - Vogelhoek: Vogelhoek Moscou - Vogelhoek: Arsenaal

9

24

x

7,2

6,5

x

Conclusie: Er is weinig verschil merkbaar tussen het aantal overlijdens per 1000 inwoners voor Stationsbuurt Zuid en het aantal overlijdens per 1000 inwoners voor de wijk Moscou. Het aantal overlijdens per 1000 inwoners ligt rond een gemiddelde van 7,4. Er is 1 sector met een hoger aantal overlijdens per 1000 inwoners, namelijk Stationsbuurt Zuid: Sint-Pieters-Aalst.

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Overlijdens, 2012 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Fig. 164

Fig. 165

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Totale migratie, 2010 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Stationsbuurt Zuid: Aaigem

Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer

Stationsbuurt Zuid: De Sterre

Stationsbuurt Zuid: Kauwplein

-6

-40

19

8

-4,7

-52,5

20,9

3,9

Stationsbuurt Zuid: Over De Meersstraat

Stationsbuurt Zuid: Rekencentrum

Stationsbuurt Zuid: Sint-Pieters - Aalst

Totaal migratiesaldo [aantal]

-3

-3

137

Totaal migratiesaldo per 1000 inwoners [/1000 inwoners]

-18

x

52,9

Totaal migratiesaldo [aantal] Totaal migratiesaldo per 1000 inwoners [/1000 inwoners]

Moscou - Vogelhoek: Merelbeke Station Totaal migratiesaldo [aantal] Totaal migratiesaldo per 1000 inwoners [/1000 inwoners]

Moscou - Vogelhoek: Vogelhoek Moscou - Vogelhoek: Arsenaal

23

-20

-

18,9

-5,3

-

Conclusie: Het totaal migratiesaldo is de som van het intern en extern migratiesaldo. Het migratiesaldo is het verschil tussen het aantal ingeweken (geïmmigreerde) en uitgeweken (geëmigreerde) personen.

Een gebied met een positief migratiesaldo heeft meer inwijkelingen dan uitwijkelingen en vertoont dus een ‘vestigingsoverschot’. Een negatief migratiesaldo betekent dat er meer mensen het gebied verlaten dan dat er nieuwe mensen zich komen vestigen. Zo’n gebied vertoont een ‘vertrekoverschot’. Bij verschillende buurten is er een negatief migratiesaldo, zoals de vergelijkende buurten De Smet De Naeyer en Moscou - Vogelhoek.

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Totale migratie, 2010 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Fig. 166

Statistische gegevens

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Algemeen, 2013 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Stationsbuurt Zuid: Aaigem

Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer

Stationsbuurt Zuid: De Sterre

Stationsbuurt Zuid: Kauwplein

Aantal niet-werkende werkzoekenden [aantal]

34

31

23

117

Werkloosheidsdruk [%]

4,3

6,1

3,8

8,4

Stationsbuurt Zuid: Over De Meersstraat

Stationsbuurt Zuid: Rekencentrum

Stationsbuurt Zuid: Sint-Pieters - Aalst

Aantal niet-werkende werkzoekenden [aantal]

-

-

89

Werkloosheidsdruk [%]

-

-

5,3

Moscou - Vogelhoek: Merelbeke Station

Moscou - Vogelhoek: Vogelhoek Moscou - Vogelhoek: Arsenaal

Aantal niet-werkende werkzoekenden [aantal]

69

161

-

Werkloosheidsdruk [%]

8,5

6,9

-

Conclusie: De werkloosheidsdruk van de verschillende buurten ligt rond een gemiddelde van 5,2%, met twee uitzonderingen: Stationsbuurt Zuid Kauwplein en Moscou Vogelhoek Merelbeke Station (> 8%). Het verschil tussen de 2 onderzoekende buurten is vrij klein (De Smet-De Naeyer: 6,1% en Moscou Vogelhoek: 6,9%), met een kleine grotere waarde voor Moscou-Vogelhoek.

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Algemeen, 2013 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Fig. 167

Statistische gegevens

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Algemeen, 2011 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Stationsbuurt Zuid: Aaigem

Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer

Stationsbuurt Zuid: De Sterre

Stationsbuurt Zuid: Kauwplein

Aantal rechthebbenden op een leefloon of levensminimum bij het OCMW Gent per 1000 inwoners

11

8

9

29

Aantal steuntrekkende Belgen

6

x

x

28

Aantal steuntrekkende niet-Belgen

8

x

x

28

Stationsbuurt Zuid: Over De Meersstraat

Stationsbuurt Zuid: Rekencentrum

Stationsbuurt Zuid: Sint-Pieters - Aalst

Aantal rechthebbenden op een leefloon of levensminimum bij het OCMW Gent per 1000 inwoners

-

x

10

Aantal steuntrekkende Belgen

-

x

7

Aantal steuntrekkende niet-Belgen

-

-

17

Moscou - Vogelhoek: Merelbeke Station

Moscou - Vogelhoek: Vogelhoek Moscou - Vogelhoek: Arsenaal

Aantal rechthebbenden op een leefloon of levensminimum bij het OCMW Gent per 1000 inwoners

8

12

-

Aantal steuntrekkende Belgen

7

28

-

Aantal steuntrekkende niet-Belgen

x

15

-

Conclusie: Het aantal rechthebbenden op een leefloon bij het OCMW concentreert zich vooral in 3 sectoren: Stationsbuurt Zuid Kauwplein, Stationsbuurt Zuid Sint-Pieters-Aalst en Moscou - Vogelhoek. Enkel in Stationsbuurt Zuid Sint-Pieters-Aalst en Aaigem ligt het aantal steuntrekkende niet-Belgen hoger dan het aantal steuntrekkende Belgen. Voor het Miljoenenkwartier liggen deze cijfers erg laag (of zelfs onder de drempelwaarde).

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Algemeen, 2011 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Fig. 169 Fig. 168

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Bebouwingsgraad, 2008 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Stationsbuurt Zuid: Aaigem

Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer

Stationsbuurt Zuid: De Sterre

Stationsbuurt Zuid: Kauwplein

Bebouwingsgraad (2008) [%]

13,4

20,7

17,4

36,1

Oppervlakte [km²]

0,95

0,17

0,36

0,30

Stationsbuurt Zuid: Over De Meersstraat

Stationsbuurt Zuid: Rekencentrum

Stationsbuurt Zuid: Sint-Pieters - Aalst

Bebouwingsgraad (2008) [%]

7,4

14,4

31,1

Oppervlakte [km²]

0,13

0,22

0,53

Moscou - Vogelhoek: Merelbeke Station

Moscou - Vogelhoek: Vogelhoek Moscou - Vogelhoek: Arsenaal

Bebouwingsgraad (2008) [%]

22,3

27,5

21,4

Oppervlakte [km²]

0,29

0,70

0,39

Conclusie: De bebouwingsgraad gaat voor deze 2 wijken vrij gelijk op en bevindt zich rond een gemiddelde van 21,2%. Als er ingezoomd wordt op de vergelijking tussen Moscou en het Miljoenenkwartier, dan bezit de statistische sector Moscou - Vogelhoek een iets hogere bebouwingsgraad naar de cijfers van 2008 (20,7% voor Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer en 27,5% voor Moscou - Vogelhoek: Vogelhoek).

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Bebouwingsgraad, 2008 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Fig. 170

Statistische gegevens

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Comfortniveau woning, 2001 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Stationsbuurt Zuid: Aaigem

Stationsbuurt Zuid: De Sterre

Stationsbuurt Zuid: Kauwplein

Aandeel woningen met groot comfort (2001) [%]

Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer

62,1

61,8

65,4

37,1

Aandeel woningen met middelmatig comfort (2001) [%]

18,4

12,9

18,2

19,7

Aandeel woningen met klein comfort (2001) [%]

16,8

24,1

13,6

38

Aandeel woningen zonder comfort (2001) [%]

2,7

1,2

2,8

5,2

Stationsbuurt Zuid: Over De Meersstraat

Stationsbuurt Zuid: Rekencentrum

Stationsbuurt Zuid: Sint-Pieters - Aalst

76,8

-

45,8

Aandeel woningen met middelmatig comfort (2001) [%]

4,3

-

16,4

Aandeel woningen met klein comfort (2001) [%]

15,9

-

32,1

Aandeel woningen zonder comfort (2001) [%]

2,9

-

5,7

Aandeel woningen met groot comfort (2001) [%]

Aandeel woningen met groot comfort (2001) [%]

Moscou - Vogelhoek: Merelbeke Station

Moscou - Vogelhoek: Vogelhoek Moscou - Vogelhoek: Arsenaal

39,5

32,6

x

Aandeel woningen met middelmatig comfort (2001) [%]

10,8

11

x

Aandeel woningen met klein comfort (2001) [%]

46,2

50,1

x

Aandeel woningen zonder comfort (2001) [%]

3,5

6,4

x

Conclusie: Het valt op dat het hoogste cijfer voor Stationsbuurt Zuid telkens terug te vinden is bij het aandeel woningen met groot comfort, en zo telkens gestaag afneemt. Een andere trend doet zich voor bij de wijk Moscou. Hier zien we dat het aandeel woningen met klein comfort vooral het grootste gedeelte innemen. Bij beide wijken is er ook nog steeds een klein percentage woningen zonder comfort (ongeveer rond de 3%).

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Comfortniveau woning, 2001 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Fig. 171

Statistische gegevens

Vergelijking

Gent in cijfers: Bevolkingsregister Stad Gent. Autobezit [huishoudens], 2001 - Sectoren uit Wijken Moscou - Vogelhoek en Stationsbuurt Zuid

Statistische gegevens

Stationsbuurt Zuid: Aaigem

Stationsbuurt Zuid: De Sterre

Stationsbuurt Zuid: Kauwplein

Percentage huishoudens zonder auto [%]

Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer

21,9

16,1

16,5

33,4

Percentage huishoudens met 1 auto [%]

60,1

57,7

63,9

53,5

Percentage huishoudens met 2 auto’s [%]

15,9

22,9

18

11,4

Percentage huishoudens met 3 of meer auto’s [%]

2,1

3,3

1,5

1,7

Stationsbuurt Zuid: Over De Meersstraat

Stationsbuurt Zuid: Rekencentrum

Stationsbuurt Zuid: Sint-Pieters - Aalst

15,7

-

29,5

Percentage huishoudens met 1 auto [%]

47,1

-

57,5

Percentage huishoudens met 2 auto’s [%]

34,3

-

12,1

Percentage huishoudens met 3 of meer auto’s [%]

2,9

-

0,9

Percentage huishoudens zonder auto [%]

Percentage huishoudens zonder auto [%]

Moscou - Vogelhoek: Merelbeke Station

Moscou - Vogelhoek: Vogelhoek Moscou - Vogelhoek: Arsenaal

19,7

26,8

x

Percentage huishoudens met 1 auto [%]

60,9

58,5

x

Percentage huishoudens met 2 auto’s [%]

17,2

13,7

x

Percentage huishoudens met 3 of meer auto’s [%]

2,3

1

x

Conclusie: De groep dat het meest vertegenwoordigd is, is het percentage huishoudens met 1 auto, dit geldt voor alle buurten. Wanneer de vergelijking gemaakt wordt tussen Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer en Moscou - Vogelhoek valt op dat het percentage aan huishoudens zonder auto hoger ligt bij Moscou - Vogelhoek. En het percentage aan huishoudens met 2 of meer auto’s lager ligt in Moscou - Vogelhoek ten opzichte van het Miljoenenkwartier (Stationsbuurt Zuid: De Smet - De Naeyer).

Besluit MOSCOU ... ... Ontstaan dankzij de komst van de Kozakken om het leger van Napoleon te verdrijven + het aanleggen van spoorwegen langs deze wijk omstreeks de 19e eeuw. ... GeĂŤvolueerd naar een arbeiderswijk; met veel gesloten bebouwing, vaak woningen met klein comfort, gemiddelde en lage inkomens,... ... Met expliciete doelstellingen voor deze wijk in het plan van Stad Gent (BPA Moscou). ... Weinig groen aanwezig

MILJOENENKWARTIER ... ... Ontstaan door het aanleggen van belangrijke wegen (Sint-Pietersaalststraat, de Mussenstraat en de Kievitstraat) op het einde van de 19e eeuw. ... GeĂŤvolueerd tot een prestigieuze wijk; met veel vrijstaande grote woningen met tuin, hoge inkomens, een hoger gemiddelde van de totale woonoppervlakte,... ... Zonder expliciete doelstellingen voor deze wijk in het plan van Stad Gent. (geen BPA) ... Omgeven door groen (park De Smet-De Naeyerplein).

Fig. 171 - 180

Bronnen Internet [Anoniem], ‘Feest in Moscou’, http://www.gentblogt.be/2006/09/04/feest-in-moscou (geraadpleegd op 08/11/2013).

[Anoniem], ‘Lijst van oude kaarten van Gent’, http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_oude_kaarten_van_Gent (geraadpleegd op 25/10/2013).

[Anoniem], ‘Lokale statistieken Gent’, www.lokalestatistieken.be (geraadpleegd op 20/11/2013).

[Anoniem], ‘Miljoenenkwartier’, http://www.visitgent.be/nl/miljoenenkwartier (geraadpleegd op 14/12/2013).

[Anoniem], ‘Ros Beiaard - Gent - België’, http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ros_Beiaard_-_Gent_-_Belgi%C3%AB.jpg (geraadpleegd op 11/11/2013).

[Anoniem], ‘THEMA 2007: WIJK 18... Ledeberg’, http://www.ajuinmarkt.be/thema2007.html (geraadpleegd op 08/11/2013).

DE LIJN, ‘Op één lijn met Gent’, www.gent.delijn.be (geraadpleegd op 08/11/2013).

DIERICK, D., ‘Graffitikunst op muur NMBS-loods Moscou’, http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=BLDDI_20110903_003 (geraadpleegd op 08/11/2013).

DE STANDAARD, ‘Villa’s moeten wijken voor flats’, http://www.standaard.be/cnt/dmf20131023_00806318 (geraadpleegd op 14/12/2013).

HET NIEUWSBLAD, ‘Buurt Pacificatielaan maakt zich zorgen over villa’s die sneuvelen’, http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=dmf20131023_00805749 (geraadpleegd op 14/12/2013).

MVP, ‘Minst aantal buurtwinkels in Moscou-Vogelhoek’, http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF20130913_00739962 (geraadpleegd op 08/11/2013).

SOGENT, ‘De Porre’, http://www.sogent.be/projecten/stadsdelen/de-porre (geraadpleegd op 06/12/2013).

STAD GENT, ‘Openbaar vervoer’, http://www.mobiliteitgent.be/openbaar-vervoer (geraadpleegd op 08/11/2013).

Boeken MEGANCK, L., POULAIN, N., DEMEY, A., Het miljoenenkwartier, een Gentse woonwijk in het Interbellum (Gent: Kleine Cultuurgidsen, 1995).

VAN KEYMOLEN, K., Gent Morgen. 35 Jaar dromen, plannen en bouwen in de stad (Gent: Dienst Stedenbouw en Ruimtelijke Planning, 2006).

BALTHAZAR, T., Het Ruimtelijk Structuurplan Gent (Gent: Dienst Stedenbouw en Ruimtelijke Planning, 2010).

Dossiers DE MUYNCK, D.(2003): BPA nr. G-04 Moscou. Gent, onbekend. s.e., 30/10/2003.

STAD GENT, DIENST STEDENBOUW EN RUIMTELIJKE PLANNING (2002): Ruimtelijk structuurplan Gent, Gent, s.e., 03/05/2002.

Originele figurenlijst

Fig. 1: Aanduiding Moscou in stad Gent (eigen verwerking, kaart Gent dienstencentra) Fig. 2: Vogelperspectief wijk Moscou (https://maps.google.be) Fig. 3 - 8: Topview wijk Moscou (https://maps.google.be) Fig. 9, 10, 11: Aanduiding openbaar vervoer in Moscou (www.delijn.be) Fig. 12: Plan routier de la Ville et commune de Gand divisé en six séctions, Louis De Vreese, 1799 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_oude_kaarten_van_Gent) Fig 13: Ferraris Kaart Gent, 1770 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_oude_kaarten_van_Gent) Fig. 14: Brusselsesteenweg 18 e eeuw (http://www.ajuinmarkt.be/thema2007.html) Fig. 15: Kaart Gent, Bauron J. Saurelle, 1878 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_oude_kaarten_van_Gent) Fig. 16: Kaart Gent, ICM, 1910 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_oude_kaarten_van_Gent) Fig. 18: De Porre 1907 (DESIMPELAERE, Nele, ‘Een stukje geschiedenis in woord en beeld’, Casus, nummer106, 1-47) Fig. 19: Gentbrugge – société de tramways 1907 (http://blog.seniorennet.be/eriktram/archief.php?ID=465) Fig. 20 – 29: Wijk Moscou ( Eigen foto’s 11/10/2013)

Fig. 85 – 87: Topview wijk Miljoenenkwartier (https://maps.google.be)

Fig. 30 -31: stadsvernieuwingsproject de Porre (www.sogent.be)

Fig. 88: Aanduiding Miljoenenkwartier in stad Gent (Eigen verwerking, kaart Gent dienstencentra)

Fig. 32: Koeltoren fabrieksgebouw de Porre (http://www.dekenijmoscougentbrugge.be/index.php?a=7&b=2)

Fig. 89: Aanduiding wijk Miljoenenkwartier (www.wikimapia.org)

Fig. 33: Aanduiding site de Porre (gebaseerd op: https://maps.google.be)

Fig. 90: Vogelperspectief wijk Miljoenenkwartier (www.wikimapia.org)

Fig. 34- 35: stadsvernieuwingsproject de Porre (www.sogent.be)

Fig. 91 - 94: Park de Smet de Naeyer (http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Ros_Beiaard_-_Gent_-_Belgi%C3%AB.jpg)

Fig. 36: Schematische indeling site de Porre (DESIMPELAERE, Nele, ‘Een stukje geschiedenis in woord en beeld’, Casus, nummer106, 1-47)

Fig. 95: Aanduiding park de Smet - de Naeyer (www.wikimapia.org)

Fig. 37 - 40: stadsvernieuwingsproject de Porre (www.sogent.be) Fig. 41: Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen) Fig. 42: Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Gent, 2003 (GRS Gent) Fig. 43: Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Gent, structuurschets voor de randstad, november 2001 (GRS Gent) Fig. 44: BPA Vogelhoek (BPA Nr. G-04 Moscou, 2013) Fig. 45: Gevels Peter Benoitlaan (BPA Nr. G-04 Moscou, 2013) Fig. 46: Tuinwijkstijl (Nieuwsblad 13/03/2013) Fig. 47: Gevels Moscou (BPA Nr. G-04 Moscou, 2013)

Fig. 96-97: Park de Smet - de Naeyer ( Eigen Foto’s 11/10/2013) Fig. 98 -103: Gevels Miljoenenkwartier (Eigen Foto’s 11/10/2013) Fig. 104 – 106: Aanduiding openbaar vervoer in het Miljoenenkwartier (www.delijn.be) Fig. 107: Ferraris kaart 1770 (http://nl.wikipedia.org/wiki/Lijst_van_oude_kaarten_van_Gent) Fig. 108 - 109: Straatnamen Miljoenenkwartier (Eigen foto’s 11/10/2013) Fig. 110: Kaart Expo 1913, Aheins, 1913 (CAPITEYN, A., Gent in weelde herboren: wereldtentoonstelling 1913 (Gent: Stadsarchief, 1988)) Fig. 111: Kaart Expo 1913, Pharus, 1913 (CAPITEYN, A., Gent in weelde herboren: wereldtentoonstelling 1913 (Gent: Stadsarchief, 1988))

Fig. 48: Gevels Moscou (Eigen foto’s 11/10/2013)

Fig. 112: wereldtentoonstelling 1913 (CAPITEYN, A., Gent in weelde herboren: wereldtentoonstelling 1913 (Gent: Stadsarchief, 1988))

Fig. 49: Tuinwijk (BPA Nr. G-04 Moscou, 2013)

Fig. 113 – 115: Sfeer Miljoenenkwartier (Eigen foto’s 11/10/2013)

Fig. 50 - 55: Zwaktes Moscou (BPA Nr. G-04 Moscou, 2013)

Fig. 116 – 118: Stalen afsluitingen Miljoenenkwartier ((MEGANCK, L., POULAIN, N., DEMEY, A., Het miljoenenkwartier, een Gentse woonwijk in het Interbellum (Gent: Kleine Cultuurgidsen, 1995))

Fig. 56 - 60: Sterktes Moscou (BPA Nr. G-04 Moscou, 2013) Fig. 61 - 62: Graffitimuur Moscou (Het Laatste Nieuws, 31/08/2011) Fig. 63 - 65: Buurtfeest Moscou (www.gentblogt.be) Fig. 66: Tram Jozef Vervaenestraat, 1972 (http://blog.seniorennet.be/eriktram/archief.php?ID=465) Fig. 67: Tram Jozef Vervaenestraat, 2013 (Eigen foto 11/10/2013) Fig. 68: Tram Jozef Vervaenestraat, 1973 (http://blog.seniorennet.be/eriktram/archief.php?ID=465) Fig. 69: Tram Jozef Vervaenestraat, 2013 (Eigen foto 11/10/2013) Fig. 70 - 84: Sfeerbeelden Moscou 2013 (Eigen Foto’s 11/10/2013)

Fig. 119, 120: Gemeentelijk Ruimtelijk Structuurplan Gent, 2003 (GRS Gent) Fig. 121: Villa’s moeten wijken voor flats (De Standaard, 20/02/2012) Fig. 122: Miljoenenkwartier uit Gent in de kijker tijdens Openmonumentendag (Weekend Knack, 04/09/2013) Fig. 123 - 142: Sfeer Miljoenenkwartier (Eigen foto’s 11/10/2013) Fig. 143 - 150: Toestand weg Miljoenenkwartier en Moscou (Eigen foto’s 11/10/2013) Fig. 151 - 158: Toestand gevels Miljoenenkwartier en Moscou (Eigen foto’s 11/10/2013) Fig. 159 - 171: Statistische gegevens Miljoenenkwartier en Moscou (Bevolkingsregister stad Gent 2012) Fig. 172 – 180: Sfeer Miljoenenkwartier en Moscou (Eigen foto’s 11/10/2013)

Dossier ‘langs tramlijnen’ - Elke dolfen - Tamara dobbelaere - Jana Van Der Hoeven Processen van ruimtelijke ontwikkeling - P. de decker - 2013-2014