javononi tojikiston/#5/2015 by ҶАВОНОН

Шишаи номуси олам дар бағал дорем мо

ҲАФТ РӮЗ 22.01.2015 ВКД Манзура Турсуноваи душанбегӣ, соли таваллудаш 1980 ва Наргис Ҳазратқулова, соли таваллудаш 1994-ро барои мошиндуздашон дастгир кард. 23.01.2015 Эмомалӣ Раҳмон, Президенти мамлакат, ба Салмон ибни Абдулазиз Оли Сауд, Подшоҳи Мамлакати Арабистони Саудӣ нисбат ба даргузашти Подшоҳ Абдуллоҳ ибни Абдулазиз Оли Сауд номаи тасаллият ирсол намуд.

№5 (9379), 29 январи соли 2015

e-mail: javonontj@mail.ru

Аз 5 апрели соли 1930 нашр мешавад

www.javonon.tj

24.01.2015 Тибқи фармонҳои Президенти мамлакат Салимзода Шерхони Одина аз вазифаи Прокурори генералии Ҷумҳурии Тоҷикистон озод ва ба ҷои ӯ Раҳмонов Юсуф Ахмедович таъин шуд. 25.01.2015 Кормандони ВКД Рамазон Абдуллоев, соли таваллудаш 1995, истиқоматкунандаи шаҳри Сарбандро бо гумони содир намудани ҷинояти куштор дастгир карданд. Номбурда дар ноҳияи Бохтар бо бародарон Анвар ва Дилшод Сафаровҳо ҷанҷол намуда, бо корди хоҷагӣ ба онҳо ҳуҷум кардааст. Дар натиҷа, Анвар Сафаров ҷароҳати вазнини ҷисмонӣ бардошта, дар беморхона ба ҳалокат расидааст. Дилшод бошад, дар беморхона бистарӣ гардидааст.

ДАСТУР

26.01.2015 Бо ташаббуси Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсӣ дар ҳавзаи интихоботии Шоҳмансур №3 семинари омӯзишӣ доир гашт. 27.01.2015 Дар Китобхонаи бачагонаи ҷумҳуриявии ба номи Мирсаид Миршакар бахшида ба ёдбуди шоири бачагона Наримон Бақозода маҳфили адабӣ баргузор гардид.

Паёми

Президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон. 23.01.2015, шаҳри Душанбе ШОДБОШӢ

Зебунисо Рустамова 60-сола шуд

Зебунисо Рустамова, Қаҳрамони мутлақи ҷаҳон дар риштаи камонварӣ (1975), дорандаи медали биринҷии Бозиҳои XXI олимпӣ дар Монреал имрӯз – 29 январ ба синни 60 расид. Ӯро ба ин муносибат кормандони Кумитаи ҷавонон, варзиш ва сайёҳии назди Ҳукумати ҷумҳурӣ самимона шодбош гуфта, барояш тани сиҳат, умри бобаракати бардавом ва дар тарбияи шогирдон «ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015 муваффақиятҳо таманно мекунанд.

28.01.2015 Эмомалӣ Раҳмон, Президенти мамлакат ба Подшоҳи Арабистони Саудӣ, Ходими Ҳарамайни Шарифайн Салмон ибни Абдулазиз Оли Сауд барқияи табрикӣ фиристод, ки дар он, аз ҷумла, омадааст: «Аз даргоҳи Худованди муттаол хоҳони онам, ки Шуморо дар хидмати Ҳарамайни Шарифайнаш муваффақ намояд , қадамҳои Шуморо дар ҷодаи роҳбарӣ ба мардуми бародари Шоҳигарӣ ҷиҳати дастёбӣ ба пешрафту шукуфоии бештари кишвар, ҳаллу фасли пирӯзмандонаи масоили уммати исломӣ ва орзуҳову ормонҳои он устувор гардонад. Эҳтирому сипоси моро бипазиред».

ҶАВОНОН ВА ҶАҲОН

Парвиз беҳтарин донишҷӯи хориҷии Тотористон

25 январи соли равон дар шаҳри Қазон бахши ниҳоии даҳумин ҷоизаи ҷашнии “Донишҷӯи сол” дар Ҷумҳурии Тотористон баргузор гардид. Дар номинатсияи “Донишҷӯи хориҷии сол” донишомӯзи тоҷикистонӣ Парвиз Хоҷаев (дар акс) ғолиб омад.

ҶАМЪБАСТИ СОЛ

КОММУНИКАТСИЯ

Маҷлиси васеи Ҳукумати ҷумҳурӣ Нимаи дуюми 23 январ таҳти раёсати Президенти ҷумҳурӣ, Раиси Ҳукумати мамлакат Эмомалӣ Раҳмон маҷлиси васеи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон доир ба натиҷаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии кишвар дар соли 2014 ва вазифаҳои асосӣ барои соли 2015 баргузор шуд.

Ба иттилои Хадамоти матбуоти Президенти кишвар, дар оғоз ҳисоботи Сарвазири кишвар Қоҳир Расулзода, вазири молия Абдусалом Қурбонов, раиси Кумитаи андоз Нусратулло Давлатзода, сардори Хадамоти гумрук Рустами Эмомалӣ, директори Агентии нафақа ва суғуртаи иҷтимоӣ Сафаралӣ Наҷмиддинов шунида шуд. Зимни ҳисобот ва пурсишу посухҳо таваҷҷуҳи асосӣ ба роҳҳои коҳиш додани таъсири манфии омилҳои берунӣ ба иқтисоди Тоҷикистон, афзун намудани истеҳсолоти ватанӣ ва иқтидори содиротӣ, муҳайёсозии ҷойҳои корӣ, иҷрои пурра ва бо-

сифати қисми даромади буҷети давлатӣ, сарфакорона ба роҳ мондани хароҷоти маблағҳои буҷетӣ ва кам кардани хароҷоти дуюмдараҷа зоҳир карда шуд. Таъкид гардид, ки соҳаҳои иҷтимоӣ, аз ҷумла, маошу нафақа ва стипендияҳои имсол зиёдшаванда бояд пурра ва сари вақт маблағгузорӣ шавад. Дастур дода шуд, ки корҳо барои муайян ва бекор намудани нафақаҳои бо роҳҳои қалбакӣ таъингардида идома дода шавад. Тавре зикр гардид, то имрӯз 5600 нафақаи ғайриқонунӣ таъингардида бекор карда шудааст. Сипас, Шавкат Бобозода, вази-

ТУРИЗМ

ри саноат ва технологияҳои нав, Усмоналӣ Усмонзода, вазири энергетика ва захираҳои об, Рустам Раҳматзода, раиси ширкати “Барқи тоҷик”, Далер Ҷумаев, роҳбари ширкати “Помир энерҷӣ”, роҳбарони марказҳои татбиқи лоиҳаҳои инвеститсионӣ дар соҳаи энергетика ва Хайрулло Сафаров, директори Ҷамъияти саҳомии “Нерӯгоҳи барқи обии Роғун” ҳисобот доданд. Ҳамчунин, ҳисоботи Қосим Роҳбар, вазири кишоварзӣ, Ҷамшед Шодихон, раиси Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, Қиматгул Алибердиева, раиси шаҳри Хоруғ, Абдураҳмон Қодирӣ, раиси вилояти Суғд ва Давлатшоҳ Гулмаҳмадзода, раиси вилояти Хатлон шунида шуд. Дар охир Сарвари давлат Эмомалӣ Раҳмон вазифаҳои аввалиндараҷа ва ҳалталаби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои соли 2015 мушаххас намуд. Зикр гардид, ки барои коҳиш додани таъсири омилҳои манфии беруна ба ҳаёти сиёсию фарҳангӣ ва иҷтимоию иқтисодии мамлакат ва таъмини рушди босуботу бонизоми сарзамини аҷдодӣ аз тамоми имкону захираҳои мавҷуда ва нерӯи бузурги мардуми шарифи кишвар пурсамар истифода бояд бурд.

ЭНЕРГЕТИКА

Соли 2014 1321,7 млн. кВт/соат барқ содирот шуд Соли 2014 ҳаҷми истеҳсоли барқ дар нерӯгоҳҳои барқи обӣ ва марказҳои барқу гармидиҳии Ширкати “Барқи тоҷик” 13 млрд. 757 млн. кВт/соат ва истеҳсоли энергияи гармӣ 117,2 ҳазор гкалро ташкил додааст. “Барқи тоҷик” соли сипаришуда дар маҷмӯъ аз ҶСК “НБО Сангтӯда-1”, НБО “Сангтӯда-2” ва аз Ҷумҳурии Қирғизистон 2494,2 млн. кВт/соат энергияи барқро бо маблағи 56,9 млн. доллари ИМА харидорӣ намудааст.

Муаррифии имкониятҳои туристии кишвар дар Туркия 22-25 январи соли равон дар шаҳри Истанбули Ҷумҳурии Туркия 19-умин Намоишгоҳи байналмилалии туристии «Emitt» баргузор гардид. Он 5-умин намоишгоҳи ка- да аз 70 кишвари дунё иштилонтарини Аврупо ба ҳисоб рок карда, 4000 нафар онро рафта, намояндагони Кумитаи тамошо карданд. ҷавонон, варзиш ва сайёҳии Зимни намоишгоҳ назди Ҳукумати Ҷумҳурии вохӯрии ширкатҳои туриТоҷикистон, 8 ширкати туристӣ стии Тоҷикистон бо намоянва осоишгоҳҳои “Баҳористон”-у дагони ширкатҳои туристии “Зумрад” имкониятҳои бойи Ҷумҳурии Туркия доир гардитаърихию фарҳангии киш- да, ҳамкориҳо ва масъалаҳои варро дар масоҳати 18 метри соҳаи туризми ду кишвар мавквадратӣ муаррифӣ намуданд. риди баррасӣ қарор гирифДар чорабинии мазкур зиё- танд.

Рустам Раҳматзода, раиси ширкат иброз дошт, ки дар давраи ҳисоботӣ ҳаҷми содироти энергияи барқ ба хориҷи кишвар 1321,7 млн. кВт/соатро ташкил дод. Аз ин 1095 млн. кВт/ соат ба Ҷумҳурии Исломии Афғонистон ва 226,7 млн. кВт/соат ба Ҷумҳурии Қирғизистон рост меояд. “Нерӯи барқ асосан дар фаслҳои гарм, ки мо барқи зиёдатӣ дорем, ба хориҷ содирот мешавад”, - таъкид шуд дар нишасти матбуотӣ. Зикр гардид, ки қарзи КВД “Ширкати алюминийи Тоҷик” 376,7 млн. сомонӣ, корхонаҳои Агентии беҳдошти замин ва обёрӣ 25,7 млн. сомонӣ, хоҷагиҳои кишоварзӣ 59,1 млн. сомонӣ, муассисаю ташкилотҳои буҷетӣ 20,2 млн. сомонӣ, КВД “Обу корезӣ” 18,2 млн. сомонӣ, қарзи аҳолӣ 356,4 млн. сомониро ташкил медиҳад. Рустам Раҳматзода гуфт, ки Ширкати “Барқи тоҷик” аз ҶСК “НБО Сангтӯда-1” ва НБО “Сангтӯда-2” беш аз 60 млн. сомонӣ қарздор аст. “Мо барқро аз ширкатҳои мазкур қимат мехарем ва ба аҳолӣ бо нархи арзон мефурӯшем. Ин ба хотири халалдор нашудани вазъи иҷтимоии аҳолӣ аст”, - афзуд раиси Ширкати “Барқи тоҷик”.

Сабаби ҷамъшавии об дар “Истиқлол” муайян шуд Имрӯз дар кишвар 29000 километр роҳҳои автомобилгард мавҷуданд, ки 14500 километри он дар тавозуни Вазорати нақлиёт буда, боқимонда дар ихтиёри мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлати шаҳру ноҳияҳоянд. Аз соли 2009 барои таъмиру навсозии роҳҳо 1,7 миллиард доллари ИМА сарф шуд. Барои навсозии роҳҳои ба таъмир ниёздошта 7,5 миллиард доллар зарур аст. Соли ҷорӣ амалисозии ду лоиҳаи нав - таҷдиди роҳи Дарвоз-Ванҷ-Рӯшон ва навсозии роҳи ХуҷандКонибодом-Исфара пешниҳод шудааст. Хайрулло Асозода, вазири нақлиёти ҷумҳурӣ 26 январи соли равон дар бораи ҳолати бади роҳи Душанбе-Айнӣ-Ҳисор сухан ронда, гуфт, ки соли ҷорӣ қисматҳои вазнини ин роҳ, дар маҷмуъ, 5 километр мумфарш хоҳад шуд. Барои таъмиру нигоҳубини роҳҳо аз ҳисоби буҷети ҷумҳурӣ ба ҳар ноҳия 2-3 миллион сомонӣ ҷудо шудааст. Роҳи зикршуда дар ҳудуди ноҳияҳои Ҳисору Рӯдакӣ воқеъ аст. Агар муассисаҳои нигоҳдории роҳи ноҳияҳои мазкур қисматҳои ба худашон вобастаро хушсифат таъмир кунанд, рафтуомади нақлиёт беҳтару осон мешавад. Дар сурати ҳар сол 5 киллометри пурра ва хушсифат мумфарш кардани ин роҳ дар се сол он нав хоҳад шуд. Дар самти роҳи Исфара-Ворух аз ҷониби Тоҷикистон 1,3 киллометр роҳ пурра мумфарш гардид. Ҷониби Қирғизистон омодааст, роҳи ҳудуди худро то Ворух мумфарш намояд. Соли 2014 ҷониби Русия барои таҳсили донишҷӯёни тоҷик дар донишгоҳҳои соҳа 10 ҷой пешниҳод кард. Дар натиҷа, 7 нафар фиристода шуданд. Имсол бо ин мақсад 21 ҷой ҷудо шудааст. Нақлиёт соҳаест, ки танҳо бо илму технологияи нав пеш меравад. Дар натиҷаи ташхиси мутахассисони соҳа сабабҳои ҷамшавии об дар нақби «Истиқлол» муайян шуд. Соли 2014 1605 метр канали обпарто паст ва ғунҷоишашон зиёд гардид. Дар натиҷа оби нақб хушк шуд. - Соли 2013 дар ҷумҳурӣ бо сабаби зиёд гузаштани мошинҳои барашон аз меъёр зиёд 31 купрӯк ва соли 2014 18 купурӯк садамавӣ гардиданд, - гуфт Хайрулло Асозода. - Аз ин рӯ, масъулонро вазифадор кардем, ки аз ронандагон ҷарима наситонида, онҳоро ба риояи меъёрҳои муқарраршуда водор намоянд. Соли сипаришуда тавассути нақлиёти автомобилӣ 13 миллион тонна ва тавассути роҳи оҳан 6,8 миллион тонна бор кашонида шуд. Албатта, арзиши аслии интиқоли бор тавассути роҳи оҳан арзонтар аст, аммо дар шароити имрӯза минтақаҳои ҷумҳурӣ миёни ҳам тавассути роҳи оҳан пайваст нестанд. Баъди ба истифода додани роҳи оҳани Ваҳдат-Ёвон ин мушкилот ҳал мегардад. Роҳи мазкур соли 2016 дар арафаи 25-солагии Истиқлолияти давлатии ҷумҳурӣ ба истифода дода хоҳад шуд. С. НАҶМИДДИНЗОДА, “ҶТ”

МАОРИФ

Сифати пасти таҳсилот сабаби иҷро нашудани нақшаи қабул - Дар Донишкадаи давлатии санъати Тоҷикистон ба номи Мирзо Турсунзода 1730 донишҷӯ – 1086 нафар дар шуъбаи рӯзона ва 644 нафар аз тариқи ғоибона таҳсил мекунанд, иттилоъ дод ректори донишкада Диловар Латипов зимни нишасти матбуотӣ. Номбурда афзуд, ки дар ҷумҳурӣ вобаста ба тамоюли ҷаҳонишавии фарҳанг зарурати омода намудани кадрҳои соҳа дар хориҷи кишвар ба миён омада, ҳоло 7 донишҷӯи фаъол бо тавсияи роҳбарияти донишкада ва роҳхати Вазорати фарҳанг барои идомаи таҳсил ба Донишкадаҳои фарҳангу ҳунари шаҳрҳои Маскав, СанктПетербург, Челябинск, Хабаровски Русия ва Ҷумҳурии Қазоқистон фиристода шудаанд. Инчунин, 2 нафар дар магистратураи Санкт-Петербург ва 1 нафар дар Ҷумҳурии Исломии Эрон таҳсил доранд. Ректори донишкада иброз

дошт, ки соли 2014 376 довталаб қабул шудааст, ки 71,6 дарсади нақшаро ташкил медиҳад. Ин нишондод ҳам баъд аз он ба даст омад, ки ба донишкада бори дуюм имтиҳон гирифтанро иҷозат доданд. “Ба ҷуз Донишгоҳи давлатии тибии Тоҷикистон ягон муассисаи олии кишвар нақшаи қабулро пурра иҷро карда натавонист. Аммо сабаб дар Марказии миллии тестӣ нест, ки бори аввал имтиҳоноти қабул тариқи он сурат гирифт, балки сабаб дар паст будани сифати таҳсилот аст”, - таъкид кард Диловар Латипов. М. УСМОНОВ, “ҶТ”

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

ХИЗМАТРАСОНӢ

ХАҶАГИИ ҶАНГАЛ

Ҷалби 10 000 нафар ба корҳои мавсимӣ Аз таъсиси Агентии хоҷагии ҷангали назди Ҳукумати ҷумҳурӣ як сол сипарӣ шуда бошад ҳам, корҳои зиёде ба анҷом расидаанд. Азизулло Исматзода, директори агентӣ зимни нишасти матбуотӣ дар бораи бурду бохти ин ниҳоди навтаъсис иттилоъ дод.

Афзоиши парвозҳои транзитӣ ба манфиати кор аст Яке аз сохторҳои соҳаи авиатсияи граждании Ҷумҳурии Тоҷикистон КВД «Тоҷикаэронавигатсия» ба шумор меравад. Муассисаи мазкур ба 310 ширкати ҳавопаймоии сохторҳои мухталифи ватаниву хориҷӣ хизматҳои аэронавигатсионӣ пешкаш мекунад. Иброҳим Ҷобиров, директори ге- давлатии ҷумҳурӣ зиёда аз 20 милнералии КВД «Тоҷикаэронавигатсия» лион сомониро ташкил дод, ки нисдар нишасти матбуотӣ иброз на- бат ба соли 2013 дар маҷмуъ 29,65% муд, ки соли сипаришуда муасси- бештар аст. са ба 54 640 ҳавопаймо хизматҳои Соли 2014 барои таҳсили аэронавигатсионӣ пешкаш намуд, мақсадноки донишҷӯён ва такмили ки нисбат ба соли 2013 11 433 адад ихтисоси мутахассисон зиёда аз 320 (17%) кам мебошад. Дар ин давра 000 сомонӣ сарф гардид. Аз ҷониби даромади умумии муассиса нисбат омӯзгорони Донишкадаи аэронавиба соли 2013 (16%) зиёд гашт. гатсияи Маскави Федератсияи Русия Бинобар камшавии теъдоди қабули тест оид ба донистани запарвозҳо ба самти Федератсияи бони англисӣ тибқи талаботи ИКАО Русия аз ҷониби ширкатҳои ва- аз 103 мутахассиси корхона сурат таниву хориҷӣ бо мақсади беш- гирифта, барояшон сертификати тар вобаст нашудан аз ин масир байналмилалӣ дода шуд. роҳбарияти муассиса тасмим гирифРоҳбарияти муассиса мақсад дотааст, ки дар фазои ҳавоии киш- рад, ки давра ба давра таҷҳизоти вар масирҳои нав кушояд. Афзои- муҳлати истифодабариашон гузашши парвозҳои транзитӣ аз фазои таро бо таҷҳизоти муосиру дақиқ болоии кишвар ба манфиати кор коркунанда иваз намояд. Дар ин аст. Соли гузашта пардохтҳои КВД самт корҳо оғоз ёфтаанд. «Тоҷикаэронавигатсия» ба буҷети

МОЛИЯ

Қарзи берунаи Тоҷикистон – 2,1 млрд. доллар Шавкат Соҳибов, муовини вазири молияи ҷумҳурӣ зимни нишасти матбуотӣ ба хабарнигорон иттилоъ дод, ки соли 2014 ҳаҷми умумии даромади буҷети давлатӣ 102,1% таъмин гашта, ба он зиёда аз 13,3 миллиард сомонӣ маблағ ворид гардид, ки нисбат ба нақша 268,3 миллион сомонӣ зиёд мебошад. Аз ҷумла, аз ҳисоби даромадҳои ҷорӣ 11,5 миллиард сомонӣ, маблағҳои махсус 730,9 миллион сомонӣ, қарзу грантҳо барои амалӣ намудани лоиҳаҳои муштараки инвеститсиноӣ ба маблағи 1,0 миллиард сомонӣ ба буҷет ворид гардидааст. - Мувофиқи нишондиҳандаҳои натиҷаҳои ҷамъбасти соли сипаришуда феълан дар ҷумҳурӣ 60 лоиҳаи муштараки инвеститсионӣ бо ташкилотҳои байналмилалии лоиҳавӣ ба маблағи 1,9 миллиард доллари ИМА амалӣ шуда истодааст, – гуфт Шавкат Соҳибов. – Қарзи берунаи Ҷумҳурии Тоҷикистон 2,1 миллиард доларро ташкил медиҳад, ки ба 22,5% маҷмуи маҳсулоти дохилӣ баробар мебошад. Аз ин миқдор қарз аз Ҷумҳурии Мардумии Чин 901,5 миллион доллар, Бонки ҷаҳонӣ 326 миллион доллар, Бонки осиёии рушд 277 миллион доларро ташкил медиҳад. Қарзи Тоҷикистон дар назди Комиссияи Аврупо ва Ҷумҳурии Бе-

лорус пурра пардохт гардида, аз 200 миллион доллар қарзи назди Ҷумҳурии Ӯзбекистон ҳамагӣ 8 миллион доллар боқӣ мондааст, ки имсол пурра пардохт хоҳад шуд. Новобаста аз натиҷаҳои бадастомада ва таъмини барзиёди қисми даромади буҷет, ҳоло ҳам дар ин самт як қатор камбудиҳо ҷой дошта, на ҳамаи захираҳои мавҷудаи молиявӣ ба буҷет пурра карда шудаанд. Дар натиҷа, буҷети давлатӣ аз рӯи 5 намуди андоз ба маблағи 284,2 миллион сомонӣ иҷро нагардид. Ҳаҷми зиёди маблағи бақияпулиҳо (279,4 миллоион сомонӣ – 47,8%) ба корхонаҳои азими ҷумҳурӣ, аз ҷумла, ба ШСХК «Барқи Тоҷик» тааллуқ дошта, маблағи он то 1 декабри соли сипаришуда 135,5 миллион сомониро ташкил додааст. Ҳиссаи он дар ҳаҷми умумии бақияпулиҳои андоз ба 23,0% баробар мебошад. Маблағи қарзи ҶСК «Сангтӯда-1» 26,3 миллион сомониро ташкил медиҳад.

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

Соли сипаришуда аз ҷониби кормандони агентӣ ва ташкилоту муассисаҳои зертобеи он дар шоҳроҳоҳои ДушанбеВаҳдат-Кӯлоб, Душанбе-Хуҷанд, Душанбе-Қӯрғонтеппа ба миқдори 14,7 ҳазор бех ниҳоли сояафкану ороишӣ шинонида шуд. Соли 2014 дар майдони 1233 гектар ҷангалзори нав бунёд гардида, 752 гектар ҷангалзори куҳна барқарор гардиданд. Ҷамъоварӣ ва захираи тухмиҳои гуногун 28740 килоро ташкил дод. Аз тарафи корхонаи воҳиди давлатии хоҷагиҳои ниҳолпарварӣ ба миқдори 2 миллиону 285,5 ҳазор кӯчати ниҳолҳои дарахтони мевадиҳанда, сояафкан, ороишӣ ва буттаҳоро парвариш намуда, ба миқдори 1 миллиону 37,3 ҳазор ниҳоли гуногуни аз ду то панҷсоларо барои фурӯш тайёр карданд. Соли сипаришуда ба ташкилоту муассисаҳо

ва аҳолӣ 309,9 ҳазор бех ниҳол ба маблағи 438,1 ҳазор сомонӣ фурӯхта шуд. Бо мақсади таъмини сабзиши хуби ниҳолҳо ва ҷамъшавии намӣ тирамоҳ чуқурӣ канда, оғози баҳор ниҳолҳо шинонида мешаванд. Чанд сол аст, ки дар хоҷагиҳои ҷангали ба номи Н. Ҳувайдуллоеви ноҳияи Ашт, муассисаҳои хоҷагиҳои ҷангали вилояти Суғд, хоҷагии ҷангали ноҳияи Қубодиён тухми саксавул кишт мешавад. Имсол кишти саксавул дар фасли замистон ба роҳ монда шуд. Саксавул дар бобати пешгирии биёбоншавӣ нақши муҳим бозида, ғизои хуби чорво ба шумор меравад. - Хоҷагиҳои ҷангали ҷумҳурӣ ҳар сол ба миқдори муайян растаниҳои шифобахшро ҷамъоварӣ карда, ҳамчун ашёи хом ба корхонаҳои дорусозӣ мефиристанд, - гуфт Азизулло Ис-

матзода. - Мо бо корхонаи дорусозии «Тиб барои Шумо» ҳамкории хуб дорем. Дар доираи Барномаи рушди хоҷагиҳои ҷангал баҳри бунёди плантатсияҳои сафедор 2 миллион сомонӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ ҷудо шудааст. Бо ин мақсад дар майдони 200 гектар 1 миллион бех сафедор парвариш меёбад. Бо амалӣ шудани нақшаи мазкур оянда як қисми эҳтиёҷоти ҷумҳурӣ ба чӯб қонеъ карда хоҳад шуд. Соли сипаришуда 474 нафар сайёҳи хориҷӣ ба ҳудудҳои табиии махсус муҳофизатшаванда меҳмон шуданд, ки ба буҷети ҷумҳурӣ 16 000 сомонӣ ворид гардид. Дар мавсими ҷамъоварии чукриву сиёҳалаф, пиставу чормағз, настаран (хуч) ва дигар маҳсулот ҳар сол аз 6 то 10 ҳазор нафар ба корҳои мавсимӣ ҷалб мешаванд.

ЭНЕРГЕТИКА

Кай ба истиқлолияти энергетикӣ ноил мегардем? Усмоналӣ Усмонзода, вазири энергетика ва захираҳои оби ҷумҳурӣ дар нишасти матбуотӣ изҳори қаноатмандӣ кард, ки зимистони имсол вазъи таъмини аҳолӣ бо нерӯи барқ нисбатан беҳтар гаштааст. Бо ба кор андохтани иқтидормулоқот сурат гирифт. ҳои нави истеҳсоли нерӯи барқ Соли сипаришуда ба ҷумҳурӣ ба андозаи 210 МВТ имрӯз ак294 ҳазор тонна гази моеъ ворид сар минтақаҳои кишвар дар як шуд, ки нисбат ба соли 2013 32,5 шабонарӯз зиёда аз 10 соат бо ҳазор тонна зиёд буда, суръабарқ таъминанд. Дар сурати пурра ти афзоиш 112%-ро ташкил дод. ба кор даромадани навбати дуюми Алҳол шумораи умумии нуқтаҳои Маркази барқу гармидиҳӣ (МБГфурӯши гази моеъ дар ҷумҳурӣ 2)-и шаҳри Душанбе иқтидори 819 ададро ташкил медиҳад. он ба 300 МВТ хоҳад расид. Ҳоло - Барои беҳтар таъмин кардаиқтидори он 100 мегаватро ташни аҳолӣ ва корхонаю муассисаҳо кил медиҳад. бо нурӯи барқ имкониятҳои нав - Вақте мардуми кишвар 365 пайдо шуда истодаанд, - гуфт рӯз бо нерӯи барқ таъмин шавад Усмоналӣ Усмонзода. - Масава мо имкони ба хориҷа содир лан, дар сурати таъмини пурраи кардани нерӯи барқи изофиро 4 агрегати нерӯгоҳи «Сарбанд» пайдо кунем, ба истиқлолияти иқтидори он 40 мегават меафэнергетикӣ ноил мегардем, - гуфт зояд. Ҳангоми таҷдиди тамоми Усмоналӣ Усмонзода. - Соли сиагрегатҳои нерӯгоҳи Қайроққум паришуда, моҳҳои май-сентябр 1 бошад, иқтидори он 48 МВТ зиёд миллиард КВТ/соат барқи изофӣ мешавад. Таҷдиди агрегатҳои ба Афғонистону Қирғизистон нерӯгоҳи «Норак» самараи аз ин интиқол дода шуд. Оби барои дан ба истиқлолияти энергетикӣ ҳам бештар медиҳад. истеҳсоли 3 миллиард КВТ/соат замина мегузоранд. Барои пурра дар фасли зимиТайи соли сипаришуда стон бо нерӯи барқ таъмин карданерӯи барқ кифояткунанда, бинобар набудани харидор ба дарё истеҳсоли нерӯи барқ дар ҷумҳурӣ ни аҳолии мамлакат 2 миллиард 16,4 миллиард КВТ/соатро ташкил КВТ/соат нерӯи барқи иловагӣ рафт. Дар даврони истиқлолият дод. Содироти нерӯи барқ ба 1 лозим аст. Бо зиёд шудани шумоиқтидорҳои нави истеҳсоли нерӯи миллиарду 321 миллион КВТ/соат раи нерӯгоҳҳо масрафи барқ низ барқ ба 1000 мегават расид. Ин расид, ки нисбат ба соли 2013 меафзояд. Агар солҳои пеш дар рақам дар Қирғизистон ҳамагӣ 356,5 миллион КВТ/соат зиёд аст. ҳар хонавода як телевизор бошад, Дар заминаи дастуру имрӯз бисёриҳо 2 телевизор, тер120 мегаватро ташкил медиҳад. Соли 2014 дар соҳаи электроэ- супоришҳои Ҳукумати ҷумҳурӣ мекс, антенаҳои моҳвораӣ, комнергетика корҳои лоиҳакашӣ, сох- вазорат ҳисоботи пешакии техни- пютер, марказҳои мусиқӣ ва дигар тмон ва насбу васлкунӣ дар доираи киву иқтисодии лоиҳаҳои «Сох- таҷҳизоти барқӣ доранд. Ило7 лоиҳаи сармоягузорӣ ба маблағи тмони хати баланшидати интиқоли ва бар ин, талафоти техникӣ ва 622 миллион доллар идома дошт. барқи 500 КВ дар ноҳияҳои тобеи тиҷоратии барқ низ рӯй медиҳад, Дар доираи ин лоиҳаҳо корҳо дар ҷумҳурӣ», «Сохтмони нерӯгоҳи ки бар зарари соҳа аст. самти таҷдиди зеристгоҳи барқии барқи обии «Нуробод-1», «НуроБо иқтидори пурра ба ис500 КВ «Регар», барқарорсозии бод-2», «Шӯроб» ва «Айнӣ»»-ро тифода додани Маркази барқу зеристгоҳи 220 КВ «Қайроққум», омода намуда, ҳоло ҳисоботи пе- гармидиҳии шаҳри Душанбе ва ба «Ашт», «Румӣ», «Бойғозӣ» ва шакии техникии лоиҳаи «Сохтмо- кор даромадани агрегатҳои якуму зеристгоҳи Шарҳринав-220 КВ ни марказҳои барқи ҳароратии дуюми нерӯгоҳи «Роғун» умед аст, ба роҳ монда шуд. Амалишавии “Фон-Яғноб” ва «Шӯроб» оғоз ки лимити барқ ба тамом аз байн лоиҳаҳои мазкур ва бунёди иншо- гардид. Баҳри амаликунии лоиҳаи меравад. оти дигари энегетикӣ баҳри раси- мазкур бо сармоягузори Малайзия С.СУННАТӢ, “ҶТ”

АДЛИЯ

САНОАТ

Вазорати адлия 9132 ҳолати бекор кардани ақди никоҳро ба қайд гирифтааст Рустам Шоҳмурод, вазири адлияи мамлакат, 21 январ зимни нишасти матбуотӣ зикр кард, ки соли сипаришуда идораҳои нотариалии сабти асноди ҳолати давлатӣ 600 262 амалиёти нотариалиро ба расмият даровардаанд, ки ба буҷаи давлат 47 030 747 сомонӣ ворид гардид. Ин рақам нисбат ба ҳамин давраи соли гузашта 2 278 806 сомонӣ зиёд мебошад. Аз тарафи мақомоти сабти асноди ҳолати шаҳрвандӣ дар давраи ҳисоботӣ 513 310 санад, аз ҷумла, 231 834 сабти таваллуд, 71 589 сабти таваллуди мӯҳлаташ гузашта, 32 210 сабти вафот, 1015 сабти вафоти муҳлаташ гузашта, 95 478 сабти никоҳ (193 адад шаҳрванди хориҷӣ), 9 132 сабти бекор кардани ақди никоҳ (28 адад хориҷӣ),

33 251 сабти муқаррар намудани падарӣ, 1 296 сабти фарзандхонӣ, 37 505 сабти иваз намудани насаб, ном ва номи падар ба қайд гирифта шуданд. Вазир иброз дошт, ки ба Вазорати адлия ва сохторҳои он 74 535 дархост вобаста ба масъалаҳои ҳуқуқӣ ворид гардид, ки нисбат ба соли 2013 6714 адад зиёд аст.

КОРРУПСИЯ

Нафақагирони сохта муайян шуданд Абдуфаттоҳ Ғоиб, директори Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсияи ҷумҳурӣ зимни нишасти матбуотӣ изҳор дошт, ки соли гузашта дар вазорату идораҳо ва ташкилотҳои гуногун 1275 санҷишу тафтиш гузаронида шуд. Маблағи зарари молиявии ошкоршуда 365,8 миллион сомониро дар бар мегирад, ки нисбат ба соли 2013 ба андозаи 124,6 миллион сомонӣ зиёд аст. Абдуфаттоҳи Ғоиб дар қатори сохторҳои аз ҳама беш ва ҳар моҳ барояш ба андозаи 1815 сомонӣ нафақа муайян фасодзада вазоратҳои маорифу илм ва тандурустиро ном- шудааст. бар кард. Ӯ ба масъалаи таъмини нодуруст ва ғайриқонунии Тавре роҳбари агентӣ иттилоъ дод, соли гузашта беш нафақа дахл намуда, гуфт, ки дар ин ҷода ба сохтакориҳои аз 37 ҳазор нафар нафақагирони маъюбро аз ташхис гузиёд роҳ дода, ғайриқонунӣ беш аз 14 миллион сомонӣ зарондаанд. Маълум гардид, ки зиёда аз 7 ҳазор нафари маблағ ба буҷа зарар расонда шудааст. эшон пурра сиҳату саломатанд. Инчунин, маъюбии беш аз - Масалан, Наталя Назаршоева, ки роҳбари Бонки руш- се ҳазор нафар тағйир дода шуда, аз гурӯҳи як ба ду ва аз ди Тоҷикистон маҳсуб меёбад, муддати чор сол, ҳар моҳ ду ба се гузаронда шудаанд. Ҳолатҳое низ ошкор гардид, ки ба андозаи 17 ҳазор сомонӣ нафақа гирифтааст, - гуфт нафақаи ашхоси мурда муддати чанд сол пардохт шудааст. Абдуфаттоҳи Ғоиб. – Чунин «имтиёз»-ро собиқ роҳбари Ин ҳолат дар ҳамкорӣ бо кормандони бонк сурат гирифтаРоҳи оҳани Тоҷикистон Амонуллоҳи Ҳукуматулло низ доро аст.

ЗАН ВА ҶОМЕА

Ҷинояти занон кам шудаасту вайроншавии оилаҳо зиёд

Махфират Хидирзода, раиси Кумитаи занон ва оилаи назди Ҳукумати ҷумҳурӣ 26 январ дар нишасти матбуотӣ аз намояндагони ВАО ҷиҳати пайваста ва фаъолона инъикос намудани масоили вобаста ба оилвау оиладорӣ дар соли гузашта изҳори миннатдорӣ намуд. Зикр гардид, ки Соли оила эълон намояд. гардидани соли 2015 далели он аст, ки Иттилоъ дода шуд, ки соли гузашҲукумати мамлакат ба оила ҳамчун як та ҷинояткорӣ дар байни занон 350 ниҳоди асосии ҷамъият ва институти ҳолат, худкушӣ 49 ҳолат, содиршавии муҳими иҷтимоӣ таваҷҷуҳи хоса зоҳир ҷиноят нисбат ба занон 918 ҳолат ва менамояд. зӯроварӣ дар оила 217 ҳолат нисбат Раиси Кумитаи занон ва оила ёдрас ба соли 2013 кам шудааст. Вале бекоршуд, ки ният доранд дар ҳамоҳангӣ шавии ақди никоҳ дар соли 2014 9132 бо ниҳодҳои дигар ва дастгирии ВАО ҳолатро ташкил додааст, ки нисбат ба нақшаи мушаххасе таҳия намуда, соли соли 2013 938 ҳолат бештар мебошад. 2015-ро ба таври комил ва фарогири тамоми масоили марбут ба оила сипарӣ М. УСМОНОВ, “ҶТ”

Шавкат Бобозода, вазири саноат ва технологияҳои нави ҷумҳурӣ, 22 январ зимни нишасти матбутӣ қайд кард, ки дар ёздаҳ моҳи соли сипаришуда ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ дар ҷумҳурӣ 9 миллиарду 241 миллион сомониро ташкил дода, суръати афзоиш дар миқёси кишвар нисбат ба ҳамин давраи соли 2013 105 фоиз баробар шуд. Рушди саноат ғайр аз ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ (71 фоиз) дар дигар минтақаҳои мамлакат таъмин гардида, афзоиши ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ дар ВМКБ 106 фоиз, Суғд 129,6 фоиз, Хатлон 115,6 фоиз ва шаҳри Душанбе 121,1 фоизро ташкил дод. Дар саноати истихроҷ ба маблағи 1283,9 миллион сомонӣ ё 13,9 фоиз ва дар саноати коркард ба маблағи 6 миллиарду 23 сомонӣ (65,2) маҳсулот истеҳсол гардид. Ӯ, ҳамчунин, зикр кард, ки дар ёздаҳ моҳи соли гузашта афзоиши ҳаҷми истеҳсоли маҳсулот дар соҳаҳо таъмин гардида, дар саноати ангишт 153,3 фоиз (43,6 миллион сомонӣ зиёд), саноати маъдани кӯҳӣ 112,3 фоиз (182,9 миллион), саноати масолеҳи сохтмон 2,2 баробар (493,4 миллион), саноати мошинсозӣ 100,1 фоиз (0,3 миллион), саноати табъу нашр 131,3 фоиз (21,0 миллион) ва электроэнергетика 107,4 фоиз (229,7 миллион)-ро ташкил дод. Дар ин давра ҳаҷми маҳсулоти содиршуда дар ҷумҳурӣ 888,6 миллион доллари ИМА мебошад.

МАОРИФ

Ҳамкорӣ бо муассисаҳои хориҷи кишвар меафзояд Соли сипаришуда Донишкадаи молия ва иқтисоди Тоҷикистон бобати рушди муносибатҳои байналхалқӣ бо зиёда аз 18 муассисаи таҳсилоти олӣ ва ташкилотҳои дохил ва хориҷи кишвар шартномаҳои ҳамкорӣ ба имзо расонд. Инчунин, соли хониши 2014-2015 ба донишкада намояндагони зиёда аз 7 муассисаи таълимӣ ва илмии хориҷи кишвар ташриф оварда, хоҳиши ҳамкорӣ намудан карданд.

КИШОВАРЗӢ

“Тоҷикагролизинг”: маблағгузории буҷавӣ қатъ ёфт Корхонаи воҳиди давлатии «Тоҷикагролизинг» соли сипаригардида бобати таъмини амнияти озуқавории кишвар, дастрас намудани техника ва таҷҳизоти кишоварзӣ, гузарондани амалиёти иҷораи молиявӣ (лизингӣ) ва хизматрасонии техникӣ ба хоҷагиҳои деҳқонии шаҳру навоҳии кишвар, оқилона ва самаранок истифода бурдани маблағҳои мавҷуда корҳои назаррасро ба сомон расонд. Ба иттилои С. Хайриддинов, сарвари корхонаи мазкур, ҳоло дар 33 шаҳру ноҳияи кишвар марказҳои хизматрасонии техникӣ фаъолият доранд. Кормандони онҳо шуруъ аз маъракаи шудгор то давраи ҳосилғундорӣ ба деҳқонон ёрӣ расонда, дар таъмини амнияти озуқаворӣ саҳм мегузоранд. - Ба ин марказҳо айни ҳол 180 техникаи гунонунтамға ва 543 таҷҳизоти гуногуни кишоварзӣ вобаста шудааст, - иброз дошт Саидмурод Хайриддинов. - Соли гузашта корхона ба 128 хоҷагии деҳқонӣ тариқи шартномаи иҷораи молиявӣ 128 техника, 99 таҷҳизоти гуногун ҷудо кард. Ҳамчунин, дар ин давра аз ҳисоби фаъолияти хоҷагидорӣ (маблағҳои бозгашт) 109 техника ва 90 таҷҳизот харидорӣ шуд, ки нисбат ба соли 2013 8 техника зиёд мебошад. Дар ин давра аз ҳисоби буҷа 23 техника кам харидорӣ шуд. Сарвари корхона чунин вазъро дар он мебинад, ки маблағгузории буҷавӣ аз ҷониби Вазорати молия сол то сол кам гашта, соли 2014 пурра қатъ ёфт. - Ҳарчанд корхона тибқи муқаррароти муайяншуда, ҷиҳати маблағгузорӣ ҳуҷҷатҳои лозимаро ба Сарраёсати хазинадории Вазорати молия сари вақт пешниҳод кард, аммо маблағ ҷудо нагардид, - бо таассуф изҳор дошт С. Хайриддинов. – Ин ба пешрафт ва рушди муносибатҳои лизингӣ зарбаи калон аст. Т. ДАВЛАТ, «ҶТ»

Дар ҳаҷми 9 млн. 241 сомонӣ маҳсулоти саноатӣ истеҳсол шуд

Ашурбой Солиев, ректори донишкада, зимни нишасти матбутӣ, ки 22 январ доир гашт, зикр кард, ҳамкорӣ бо муассисаҳои илмӣ ва таълимии таҳсилоти олии касбии хориҷиву ватанӣ, асосан дар самти таҷрибаивазкунӣ, пешбурди якҷояи корҳои илмию методӣ, тайёр намудани кадрҳои илмӣ-педагогии дорои дараҷаи илмидошта, мубодилаи донишҷӯён, баргузории конфронсҳо ва иштирок дар лоиҳаҳои грантӣ ба роҳ монда шудааст. Имрӯз беш аз 12 нафар донишҷӯи донишкада дар доираи барномаҳои мубодилаи донишҷӯён дар муассисаҳои таълимии Федератсияи Русия, Чин ва

Қибрис дар зинаҳои бакалавр ва магистратура таҳсил мекунанд. Ҳамзамон, имрӯз дар донишкада 16 нафар донишҷӯи хориҷӣ дар зинаи бакалавр таҳсил намуда истодаанд. Дар оянда, шуъбаи робитаҳои байналмилалӣ корро дар самти ҷалби донишҷӯёни хориҷӣ ҷоннок намуда, тасмим гирифтааст, шумораи онҳоро зиёд намояд. - Дар оянда донишкада давом додани ҳамкориро бо муассисаҳои олии хориҷи кишвар ва ташкилотҳои илмӣ-тадқиқотии давлатҳои Ҷопон, ИМА ва ғайра ба нақша дорад, - афзуд А. Солиев. Ҳасан АЗИЗОВ, “ҶТ”

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

Муҳтарам аъзои Маҷлиси миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагон! Ҳамватанони азиз! Паёми имсола ба Маҷлиси Олӣ бо дарназардошти муайян кардани самтҳои фаъолияти соҳаҳои иқтисодиву иҷтимоии мамлакат, ҳалли саривақтии масъалаҳои вобаста ба таъмини нишондиҳандаҳои дурнамои соли 2015 ва таъкиди афзалиятҳо барои давраи миёнамуҳлат дар оғози сол пешниҳод мегардад. Тавре борҳо таъкид карда будам, мо азму талош дорем, ки барои ҳар як сокини мамлакат шароити зиндагии шоистаро муҳайё созем ва ҳамаи нақшаву барномаҳоямон маҳз ба хотири амалӣ гардонидани ҳамин ҳадафи олӣ қабул ва амалӣ карда мешаванд. Зеро мардуми шарифи Тоҷикистон масъулияти имрӯзу фардои кишвар, аз ҷумла, ҳифзи истиқлолият, ҳимояи манфиатҳои миллӣ, таҳкими минбаъдаи пояҳои давлатдорӣ, таъмини амнияту оромии давлату ҷомеа ва ободиву пешрафти кишвари азизамонро ба зимаи мову шумо вогузор намудаанд. Аз ин рӯ, ҳар яки мо вазифадорем, ки тамоми азму ирода ва нерӯву имкониятҳои худро барои хизмат ба халқу Ватани маҳбубамон ва минбаъд низ сазовор будан ба эътимоди мардуми кишвар сафарбар намоем. Ҳукумати мамлакат дар асоси ҳадафу вазифаҳои дар паёми соли гузашта баёнгардида иборат аз 52 банд нақшаи мушаххаси чорабиниҳоро таҳия ва тасдиқ карда, иҷрои онҳоро таҳти назорат қарор додааст. Барои таъмини рушди минбаъдаи соҳаҳои афзалиятноки кишвар, инчунин вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо 233 санади меъёрии ҳуқуқӣ, аз ҷумла, 15 қонун, 97 тағйиру иловаҳо ба қонунгузории ҷорӣ, 26 консепсияву стратегия ва барномаҳо, 77 шартномаву созишнома ва протоколҳои байналмилалӣ, 18 созишномаи қарзиву грантӣ таҳияву қабул гардиданд ва татбиқ шуда истодаанд. Дар натиҷа соли 2014, дар маҷмӯъ, бо натиҷаҳои назаррас ҷамъбаст гардид ва кишвари мо ба сӯи пешрафти босуботи иқтисодӣ боз як қадами устувор гузошт. Бо вуҷуди таъсири манфии равандҳои сиёсиву иқтисодии ҷаҳон ва минтақа дар соли 2014 мо тавонистем, ки рушди иқтисоди мамлакатро дар сатҳи устувор нигоҳ дошта, иҷрои дигар нишондиҳандаҳои макроиқтисодӣ ва иҷтимоиро тибқи ҳадафҳои афзалиятнок таъмин намоем. Дар ин давра маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ 45,6 миллиард сомонӣ ва афзоиши воқеии он 6,7 фоизро ташкил кард. Даромадҳои пулии аҳолӣ нисбат ба соли пешин 12 фоиз зиёд шуда, ба 23,8 миллиард сомонӣ баробар гардид ва пасандозҳои аҳолӣ дар бонкҳо 21 фоиз афзоиш ёфтанд. Чораҳои сари вақт андешидаи Ҳукумат имкон доданд, ки сатҳи таваррум дар доираи меъёри барномавии пешбинишуда ва ҳатто камтар аз он нигоҳ дошта шавад. Соли 2014 дар қаламрави мамлакат беш аз 252 ҳазор ҷойи нави кори доимӣ, мавсимӣ ва муваққатӣ таъсис дода шуданд. Ҳамаи ин

рушди соҳаҳои мухталиф, хусусан, соҳаҳои истеҳсолӣ, инчунин, пешбурди ислоҳот дар самти дастгирии соҳибкориву сармоягузорӣ тадбирҳои иловагиро амалӣ намояд.

Паёми

Вакилони муҳтарам! Ҷиҳати таҳкими заминаҳои рушди босуботу дарозмуддат мо дар стратегияву барномаҳои давлатӣ барои давраи то соли 2030 баланд бардоштани самаранокии истифодаи дороиҳои миллӣ, махсусан, нерӯи инсонӣ ва воситаҳои асосӣ, инчунин, тақвияти институтсионалии рушди кишварро самтҳои афзалиятнок мешуморем. Дар ин раванд, ба масъалаҳои пурра ва самаранок ба кор андохтани имкониятҳои истеҳсолӣ, ҳарчи бештар ҷорӣ намудани технологияҳои муосир, беҳтар гардонидани сифати молу маҳсулот ва хизматрасонӣ,

Президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон. 23.01.2015, шаҳри Душанбе дастовардҳо боиси аз 35,6 ба 32 фоиз поён рафтани сатҳи камбизоатӣ гардиданд. Дар ин сол аҳолии кишвар дуюним фоиз афзуда, дарозумрии миёнаи шаҳрвандон 73,4 солро ташкил дод, ки нисбат ба соли 2000-ум беш аз 5 сол зиёд аст. Мувофиқи маълумоти оморӣ фавти модарону кӯдакон низ нисбат ба солҳои пешин хеле кам шудааст. Аз ҷумла, дар давраи солҳои 2000-2014 фавти кӯдакони то 5-сола ва фавти модарон ҳангоми таваллуд ду баробар кам гардидааст. Соли 2014 дар сатҳи 102 фоиз иҷро гардидани буҷети давлатӣ имкон дод, ки Ҳукумати кишвар уҳдадориҳои худро дар бобати пардохти саривақтии маош, нафақа, стипендия ва кӯмакпулиҳо ба аҳолӣ, маблағгузории соҳаҳои иқтисодиву иҷтимоӣ, аз ҷумла, соҳаҳои таъминкунандаи амнияти мамлакат, сохтмон, энергетика, инфрасохтор ва роҳҳо пурра иҷро намояд. Бояд зикр кард, ки дар доираи Стратегияи идоракунии қарзи давлатӣ таносуби қарзи берунаи Тоҷикистон нисбат ба маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ дар даҳ соли охир 1,7 баробар кам гардида, ҳоло 22,8 фоизро ташкил медиҳад. Дар Стратегияи миллии рушд барои давраи то соли 2015 ислоҳоти идораи давлатӣ, пешрафти бахши хусусӣ, ҷалби сармоя ва рушди нерӯи инсонӣ ҳамчун афзалиятҳои миллӣ муайян шудаанд, ки барои тавсеа ёфтани озодиҳои иқтисодӣ, густариши ҳамкориҳои давлат ва бахши хусусӣ, инчунин, афзоиши ҳаҷм ва сатҳу сифати хизматрасониҳои иҷтимоӣ амалӣ гардонида мешаванд. Имсол муҳлати амали Стратегияи миллии рушд ба охир мерасад ва мо барои

ташкили арзёбии натиҷаҳои бадастомада, аз ҷумла, ҷиҳати истифодаи механизми танзими рушд ва асосноксозии самтҳои минбаъдаи фаъолият кӯшиш мекунем. Ҳукумати Тоҷикистон бо дарназардошти таҳдиду хатарҳои торафт афзояндаи глобаливу минтақавӣ ва бо мақсади пайгирӣ намудани вазифаҳои дар паёмҳои Президенти кишвар муайяншуда ҷиҳати ноил гардидан ба ҳадафҳои стратегӣ, пеш аз ҳама, таъмини истиқлолияти энергетикӣ, пурра аз бунбасти коммуникатсионӣ баровардани мамлакат ва ҳифзи амнияти озуқаворӣ мунтазам чораҷӯӣ карда истодааст. Ҳадафҳои стратегӣ ва самтҳои афзалиятнок, инчунин, иҷрои чорабиниҳои дар стратегияву консепсияҳо ва барномаҳои давлатӣ пешбинишуда таҳти назорати қатъӣ қарор доранд. Дар ин раванд зарур аст, ки мушкилоту камбудиҳо сари вақт бартараф гардида, баробари натиҷагирӣ аз иҷрои барномаҳо нақшаи фаъолияти Ҳукумати мамлакат мушаххас гардонида шавад. Зеро соли ҷорӣ шиддат гирифтани вазъи сиёсии минтақаҳои гуногуни олам, таъсири буҳрони иқтисодиву молиявии ҷаҳонӣ, ноустувории бозорҳои ҷаҳонии молия ва ашёи хом, инчунин, дигар мушкилот ҳамчун омилҳои манфии ба рушди минбаъдаи иқтисоди миллӣ таъсиррасонанда пешбинӣ мегарданд. Дар чунин шароит Ҳукумати мамлакат вазифадор аст, ки бо истифода аз ҳамаи захираву имкониятҳои мавҷуда доир ба нигоҳ доштани рушди босуботи иқтисодӣ, самаранокии идораи давлатӣ, татбиқи сиёсати ҳадафманди молиявӣ, таъмини пурраву саривақтии уҳдадориҳои иҷтимоии давлат,

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

кам кардани хароҷоти барзиёд ва истифодаи дурусту мақсадноки захираҳо, содда ва шаффоф гардонидани тартиби танзими фаъолияти соҳибкорӣ ва аз байн бурдани монеаҳои маъмурӣ аҳамияти махсус дода мешавад. Бояд гуфт, ки дар доираи татбиқи Стратегияи миллии рушд барои давраи то соли 2015 бо азму талоши Ҳукумат, шарикони рушд ва заҳмати софдилонаи мардуми шарифи Тоҷикистон бисёр масъалаҳои иқтисодиву иҷтимоӣ пурра ё қисман ҳал карда шуданд. Дар баробари ин, бо сабаби вақт ва захираҳои зиёдро талаб кардани ҳалли баъзе масъалаҳо ва мавҷудияти монеаҳои муайян дар ин самт, инчунин, вобаста ба вазъи зудтағйирёбандаи минтақа ва ҷаҳон ҳоло ҳам дар роҳи пешрафти кишвар як қатор мушкилот боқӣ мондаанд. Бинобар ин, мо бояд сиёсати иқтисодии худро тарзе ба роҳ монем, ки тавассути истифодаи самараноки захираву имкониятҳои мавҷуда ва дигар дороиҳо рақобатнокии иқтисоди миллӣ баланд бардошта шавад. Ҳоло натиҷаҳои Стратегияи миллии рушд барои давраи то соли 2015 дар сатҳи вазорату идораҳо, вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо бо ҷалби ҷомеаи шаҳрвандӣ арзёбӣ шуда истодаанд. Мо ба нақша гирифтаем, ки моҳи феврали соли ҷорӣ ҳисоботи фосилавии стратегияи зикршударо дар Шӯрои миллии рушди назди Президенти кишвар ва Форуми рушд баррасӣ карда, ҷиҳати таъмин намудани пешрафти босуботи мамлакат барои давраи то соли 2030 силсилаи ташаббусу пешниҳодҳоро муҳокима кунем. Дар иртибот ба ин, бори дигар изҳор медорам, ки ҳамаи захираву имкониятҳои

мавҷуда ба ҳалли масъалаҳои ҳифзи фазои орому осудаи зиндагии шаҳрвандон, расидан ба меъёрҳои баландтари некӯаҳволии мардум ва шароити боз ҳам беҳтари иҷтимоӣ, тақвияти қонуният ва адолат ва дар маҷмӯъ, ба таъмини амнияти давлат, шаҳрвандон ва ҷомеа равона карда мешаванд. Сиёсати буҷетии давлат дар давраи миёнамуҳлат ба таъмини рушди устувори иқтисоди миллӣ, амалӣ намудани афзалиятҳои стратегии давлат ва ҳалли масъалаҳои иҷтимоии аҳолӣ равона гардидааст. Бояд гуфт, ки танҳо дар 7 соли охир даромади буҷети давлатӣ беш аз 4 баробар афзоиш ёфта, пешбинӣ мегардад, ки ҳаҷми он соли 2015 ба 15,3 миллиард сомонӣ расонида мешавад. Вобаста ба ин, ба маблағгузории соҳаҳои иҷтимоӣ диққати махсус дода шуда, имсол танҳо ба ин мақсад қариб 8 миллиард сомонӣ равона карда мешавад, ки ин рақам зиёда аз 50 фоизи хароҷоти буҷети давлатиро ташкил медиҳад. Инчунин, бо мақсади таъмини уҳдадориҳои иҷтимоии давлат, аз ҷумла, пардохти музди меҳнат, нафақа, ҷубронпулӣ ва кӯмакпулиҳо дар соли 2015 аз ҳисоби буҷети давлат зиёда аз 6 миллиард сомонӣ равона мегардад. Ба Ҳукумати мамлакат муяссар гардид, ки танҳо дар 5 соли охир музди меҳнати кормандони соҳаҳои буҷетӣ, аз ҷумла, илму маориф, тандурустиву фарҳанг, ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ ва мақомоти ҳифзи ҳуқуқро аз дуюним то се баробар зиёд намояд. Бо дарназардошти рушди иқтисодиёти мамлакат ва имкониятҳои имрӯзаи молиявӣ аз 1 сентябри соли равон марҳалаи навбатии зиёдшавии музди меҳнати кормандони соҳаҳои буҷетӣ амалӣ карда мешавад. Аз ҷумла, музди меҳнати кормандони мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ, кормандони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва хизматчиёни ҳарбӣ 15 фоиз, кормандони муассисаҳои маориф, аз ҷумла, муассисаҳои таҳсилоти томактабӣ, миёнаи умумӣ ва олӣ, дигар муассисаҳои соҳаи маориф, илм, фарҳанг, варзиш ва тандурустӣ 20 фоиз, муассисаҳои соҳаи ҳифзи иҷтимоӣ, аз ҷумла, хона-интернатҳо барои пиронсолону маъюбон, шуъбаҳои кӯмаки иҷтимоӣ дар хона ва истироҳатгоҳу осоишгоҳҳо барои собиқадорони Ҷанги Бузурги Ватанӣ, меҳнат ва шахсони ба онҳо баробаркардашуда 25 фоиз зиёд карда мешавад. Ҳадди ақал ва ҳадди ниҳоии нафақа аз рӯи синну сол ва нафақаи заминавӣ, инчунин, нафақаҳои меҳнатии шаҳрвандон ба ҳисоби миёна то 20 фоиз зиёд карда мешаванд. Дар баробари ин, стипендияи донишҷуён ва дигар намудҳои стипендия 30 фоиз, инчунин, музди меҳнати ҳадди ақал 60 фоиз зиёд гардида, андозаи он аз 250 сомонӣ то 400 сомонӣ баробар мегардад. Қисми суғуртавии нафақаҳои суғуртавӣ низ индексатсия карда мешавад. Танҳо барои маблағгузории ин чорабиниҳо аз буҷети давлатӣ дар як сол 1 миллиарду 320 миллион сомонӣ равона мегардад. Бинобар ин, ба Вазорати молия супориш дода мешавад, ки якҷо бо сохтору мақомоти дахлдор иҷрои

ДАСТУР саривақтиву сифатноки даромад ва хароҷоти буҷети давлатиро таъмин карда, ҷиҳати истифодаи шаффофу самараноки маблағҳои он барои амалисозии афзалиятҳои рушди кишвар чораҷӯӣ намояд. Инчунин, ҷиҳати ҳарчи зудтар ҷорӣ намудани стандартҳои байналмилалии ҳисоботи молиявӣ бояд тадбирҳои зарурӣ амалӣ карда шаванд. Таъмини назорати доимӣ ва қатъии истифодаи мақсадноки маблағу воситаҳои давлатӣ вазифаи аввалиндараҷаи Палатаи ҳисоб ва Агентии назорати давлатии молиявӣ ва мубориза бо коррупсия мебошад. Дар шароити кунунӣ мо барои таъмин намудани устувории сатҳи нархҳо, низоми бонкӣ, гардиши пул ва низоми пардохтҳо сиёсати пуливу қарзии самаранокро татбиқ мекунем. Маълум аст, ки бинобар таъсири омилҳои беруна, махсусан, коҳишёбии иқтисодиёт ва қурби пули кишварҳои шарики тиҷоратии мо вақтҳои охир қурби пули миллӣ таҳти фишор қарор дорад. Бинобар ин, Бонки миллӣ вазифадор аст, ки барои татбиқи босамари сиёсати пуливу қарзӣ ва асъорӣ дар асоси таҳлилҳои асоснок бо дарназардошти манфиатҳои иқтисоди ватанӣ тадбирҳои зарурӣ андешад. Дӯстони азиз! Бо дарназардошти он ки энергетика яке аз соҳаҳои афзалиятноку муҳимми иқтисоди кишвар ба шумор меравад, солҳои охир барои инкишофи он як қатор тадбирҳои муассир, аз ҷумла, азнавсозиву барқароркунии иқтидорҳои истеҳсолӣ ва шабакаҳои интиқоли нерӯи барқ амалӣ карда шуданд. Танҳо соли 2014 агрегати дуюми нерӯгоҳи барқи обии «Сангтӯда-2» ва агрегати якуми навбати аввали Маркази барқу гармидиҳии “Душанбе-2” бо иқтидори 220 мегаватт ба кор дароварда шуда, сохтмони навбати дуюми он оғоз гардид, ки соли 2017 бо дарназардошти навбати аввал бо иқтидори 400 мегаватт ба истифода дода мешавад. Инчунин, ташхиси мустақили байналмилалии лоиҳаи сохтмони нерӯгоҳи барқи обии “Роғун” ва арзёбии таъсири экологиву иҷтимоии он дар муддати ҳафт соли охир аз ҷониби Бонки Умумиҷаҳонӣ, коршиносони мустақили байналмилалӣ ва ширкату мутахассисони хориҷии соҳа гузаронида шуд. Имрӯз ба ҳама маълум аст, ки норасоии нерӯи барқ яке аз монеаҳои асосии рушди иқтисодиву иҷтимоии кишвари мо мебошад ва айни замон дар ҳаёти иҷтимоии мардум мушкилоти зиёд эҷод мекунад. Ҷиҳати ҳалли норасоии шадиди нерӯи барқ ва бо ҳамин роҳ таъмин намудани рушди босуботи иқтисодӣ ва баланд бардоштани сатҳи некӯаҳволии мардум мо корҳои барқарорсозиву сохтмонро дар ин иншооти тақдирсоз тибқи талаботи меъёрҳои байналмилалӣ идома медиҳем. Вақтҳои наздик татбиқи як қатор лоиҳаҳои муҳими давлатӣ, ки аҳамияти минтақавӣ доранд, аз ҷумла, сохтмони лоиҳаҳои бузурги байнидавлатии хатти интиқоли барқи баландшиддати “КАСА-1000” ва лӯлаи гази Осиёи Марказӣ – Ҷумҳурии Халқии Хитой оғоз ме-

гардад. Ҳоло аз ҷониби Ҳукумати кишвар корҳои лоиҳакашии нерӯгоҳҳои барқи обии “Шӯроб”, “Нуробод-1”, “Нуробод-2”, “Айнӣ”, “Фондарё”, “Санобод” ва “Себзор” идома дошта, сохтмони хатҳои интиқоли барқ ва бунёду барқарорсозии зеристгоҳҳои барқии ба нақша гирифташуда ба итмом расонида мешавад. Дар баробари ин, таҷдиду

танҳо барои истифодабарандагони телефонҳои мобилӣ қариб 22 миллион киловатт/соат барқ зарур аст. Дар даҳ соли охир ҷиҳати ноил гардидан ба истиқлолияти энергетикии кишвар ва азнавсозии шабакаҳои энергетикӣ аз ҳисоби ҳамаи сарчашмаҳои маблағгузории давлатӣ 13,4 миллиард сомонӣ равона карда шудааст. Дар соли 2014 ба ин мақсад зиёда аз 1,8 милли-

Паёми

созишномавиро мунтазам назорат карда, дар сурати иҷро нашудани шартҳои онҳо доир ба бозхонд кардани иҷозатномаҳо чораҳои дахлдор андешад. Ҳоло дар қаламрави кишвар 18 ширкати ватаниву хориҷӣ дар 14 кон бо истихроҷи ангишт машғул аст. Бояд гуфт, ки солҳои охир истихроҷи ангишт тадриҷан афзоиш ёфта, соли 2014 истеҳсоли он ба 875 ҳазор тонна

Президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон. 23.01.2015, шаҳри Душанбе

барқарорсозии нерӯгоҳи “Норак” идома дошта, соли 2015 корҳои таҷдиду барқарорсозии нерӯгоҳҳои “Қайроққум” ва “Сарбанд” шурӯъ мегарданд. Танҳо барои амалисозии ин се лоиҳа, яъне таҷдиду барқарорсозии нерӯгоҳҳое, ки зиёда аз 40-50 сол боз хизмат мекунанд, якуним миллиард сомонӣ равона карда мешавад. Умуман, дар даврони истиқлолият даҳҳо нерӯгоҳҳои хурду бузург ва Маркази барқу гармидиҳӣ бо иқтидори 1020 мегаватт сохта, ба истифода дода шудаанд, ки ин ба 24 фоизи иқтидорҳои аз замони шӯравӣ то имрӯз истифодашаванда баробар аст. Имрӯз Тоҷикистон дар ҳоли рушд қарор дорад ва ин ҳолат масъалаи пайдо шудани истифодабарандагони нави нерӯи барқро ба миён мегузорад, ки таъмини онҳо бо нерӯи барқ вазифаи Ҳукумати мамлакат мебошад. Дар давраи истиқлолият шумораи аҳолии кишвар беш аз 65 фоиз афзоиш ёфта, садҳо ҳазор оилаҳои нав ба вуҷуд омаданд, садҳо ҳазор манзили истиқоматии нав бунёд шуданд. Фақат дар давоми солҳои 2013-2014 2 миллиону 100 ҳазор метри мураббаъ манзил сохта, ба истифода дода шудааст. Илова бар ин, дар ин давра 17320 корхонаву коргоҳи нави истеҳсоливу хизматрасонӣ ба кор оғоз карданд, ки ин ҳама истеҳсоли нерӯи барқи иловагиро тақозо дорад. Масалан,

ард сомонӣ ҷудо карда шуд ва ин нишондиҳанда дар се соли оянда 7 миллиард сомониро ташкил хоҳад кард. Бо вуҷуди ин, Вазорати энергетика ва захираҳои об ва Ширкати “Барқи Тоҷик”-ро зарур аст, ки ҷиҳати баланд бардоштани самаранокии истифодаи иқтидорҳои мавҷудаи соҳа ва кам кардани талафоти нерӯи барқ татбиқи босифати лоиҳаи “Ҷорӣ намудани системаи ҳисоби яклухти интиқоли нерӯи барқ ва беҳдошти шабакаҳои интиқоли барқ”-ро таъмин намоянд. Барои бартараф намудани норасоии нерӯи барқ Ҳукумати мамлакат то имрӯз корҳои муайянеро анҷом дода, барои солҳои оянда нақшаи нави амалӣ кардани лоиҳаҳои энергетикиро тарҳрезӣ намудааст, ки дар ояндаи наздик расидан ба ҳадафи стратегӣ, яъне таъмини истиқлолияти энергетикиро воқеӣ мегардонад. Имсол дар маркази ҳамаи шаҳру ноҳияҳо, мактабу беморхонаҳо барқ ҳаст, корхонаҳои саноатӣ пурра кор мекунанд ва умуман лимити интиқоли барқ нисбат ба 2-3 соли пеш қариб 5 соат зиёд аст. Имрӯзҳо дар ҳудуди мамлакат 21 ширкати ватаниву хориҷӣ дар соҳаи нафту газ ба корҳои иктишофӣ, пармакунӣ, истихроҷ ва коркард машғул аст. Аз ин рӯ, Ҳукумати мамлакатро зарур аст, ки масъалаи аз ҷониби ширкатҳои зикршуда иҷро гардидани шартҳои

расонида шуд, ки ин нишондиҳанда нисбат ба соли 1991-ум 3 баробар зиёд мебошад. Имсол истеҳсоли ангишт ба 1 миллион тонна расонида, талаботи дохилӣ пурра қонеъ карда мешавад. Ҳозирини гиромӣ! То имрӯз барои раҳоӣ бахшидани кишвар аз бунбасти коммуникатсионӣ тадбирҳо ва лоиҳаҳои зиёди инфрасохториву ислоҳотӣ амалӣ карда шудаанд, аммо ин ниҳояти кор нест, зеро татбиқи пурраи ҳадафи мазкур барои кишвари мо аҳмияти аввалиндараҷа дошта, дар солҳои оянда низ ҳамчун самти муҳиму афзалиятноки фаъолияти Ҳукумат боқӣ хоҳад монд. Бо ин мақсад танҳо дар панҷ соли охир 5 миллиард сомонӣ, аз ҷумла, соли 2014 зиёда аз як миллиард сомонӣ равона гардида, дар се соли оянда ҷудо намудани беш аз 3 миллиард сомонӣ пешбинӣ шудааст. Дар ин раванд, азнавсозии роҳи мошингарди Душанбе-Турсунзода, роҳҳои Душанбе - Қӯрғонтеппа - Панҷи Поён, Айнӣ – Панҷакент, Душанбе – Хоруғ - Кулма (қитъаи ШӯроободДарвоз), Восеъ – Ховалинг, бунёди роҳи оҳани Душанбе-Қӯрғонтеппа (қитъаи Ваҳдат-Ёвон), таҷдиду сохтмони роҳҳои байналмилалӣ ва минтақавӣ амалӣ шуда истодаанд. Ҳоло лоиҳаи роҳҳои Дарвоз – Ванҷ (сарҳади ноҳияи Рӯшон) ва Хуҷанд – Исфара омода шуда

истодааст. Татбиқи ин лоиҳаҳо Тоҷикистонро бо дигар кишварҳои ҳамсоя, яъне, бо инфрасохтори коммуникатсионии минтақавӣ пайваст хоҳад кард. Аз ин лиҳоз, ба Ҳукумати мамлакат супориш дода мешавад, ки бо мақсади боз ҳам вусъат додани ҳамкориҳо, таҳкими робитаҳои минтақавӣ ва истифодаи самараноки имкониятҳои транзитии Тоҷикистон доир ба маблағгузории татбиқи лоиҳаҳои зикршуда тадбирҳои зарурӣ андешад. Зеро мавҷудияти шоҳроҳҳои байналмилалии нақлиётӣ барои пешрафти минтақаҳои кишвар имконияти васеъ фароҳам меорад ва зарур аст, ки ҷиҳати табдил додани онҳо ба шоҳроҳҳои байналмилалии иқтисодӣ низ чораҷӯӣ карда шавад. Бинобар ин, вазоратҳои рушди иқтисод ва савдо, нақлиёт, Кумитаи давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатӣ ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ вазифадоранд, ки дар ра-

ванди таҳияи барномаҳои рушди иқтисодиву иҷтимоии минтақаҳои мамлакат имкониятҳои нақлиётиву транзитии кишварро ҳамчун заминаи тараққиёти минбаъда ба инобат гиранд. Илова бар ин, ба роҳбарони вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо зарур аст, ки дар ҳамкорӣ бо соҳибкорону сармоягузорон ба масъалаи нигоҳдорӣ ва таъмиру барқарорсозии роҳҳои дохилии ноҳияҳо ва маҳалҳои аҳолинишин, инчунин, таъмини аҳолӣ бо оби босифати нӯшокӣ ва ҳалли дигар масъалаҳои иҷтимоӣ аҳмияти аввалиндараҷа диҳанд. Барои ҳалли масъалаи бо оби тозаи нӯшокӣ таъмин кардани аҳолии шаҳру ноҳияҳои Душанбе, Хуҷанд, Чкалов, Бобоҷон Ғафуров, Исфара, Конибодом, Қайроққум, Хоруғ, Истиқлол, Ҳисор, Рӯдакӣ, Шаҳринав, Турсунзода, Ёвон, Ҷалолиддини Румӣ, Восеъ, Кӯлоб, Фархор, Панҷакент, Зафаробод, Шаҳристон, Истаравшан, Панҷ ва Ҳамадонӣ дар солҳои 2010-2018 беш аз як миллиард сомонӣ пешбинӣ гардида, то имрӯз хеле корҳо иҷро шудаанд ва корҳои барқарорсозии шабакаҳои обрасонӣ дар шаҳру ноҳияҳои зикршуда тибқи нақша амалӣ карда мешаванд. Татбиқи чунин барномаҳои бо оби тозаи нӯшокӣ таъмин намудани аҳолӣ дар дигар шаҳру ноҳияҳои мамлакат низ дар назар аст. Ҳозирини гиромӣ!

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

ДАСТУР Маълум аст, ки инкишофи минбаъдаи соҳаи саноат, аз ҷумла, соҳаҳои коркард ҳамчун таъминкунандаи рушди иқтисод аз сатҳи таъминот бо ашёи хоми маҳаллӣ ва истифодаи технологияҳои муосир вобастагии амиқ дорад. Дар даврони соҳибистиқлолии мамлакат доир ба рушди соҳаҳои зикршуда корҳои назаррас анҷом ёфта, тавассути воридоти техникаву технологияҳои муосир солҳои 2012-2014 зиёда аз 1000 коргоҳҳои доимӣ, мавсимӣ, инчунин корхона ва иқтидорҳои нав таъсис дода шудаанд. Дар ноҳияи Ёвон корхонаҳои истеҳсоли семент, криолит, фториди алюминий, кислотаи сулфат ва дар ноҳияҳои Фархор, Данғара, Вахш ва Ҳисор корхонаҳои коркарди нахи пахта сохта шуда истодаанд. Ин имконият медиҳад, ки солҳои наздик ҳаҷми коркарди нахи пахта дар дохили кишвар ба 70 фоиз расонида шавад. Иқдомоти зикршуда бевосита ба болоравии иқтидори истеҳсолии мамлакат ва ҳалли масъалаҳои иҷтимоии он, махсусан, зиёд намудани истеҳсоли маҳсулоти рақобатпазир дар асоси коркарди ашёи хоми ватанӣ, ташкили ҷойҳои нави корӣ ва афзоиши даромади буҷети давлатӣ мусоидат менамоянд. Ҷиҳати боз ҳам вусъат додани корҳо дар ин самт вазоратҳои саноат ва технологияҳои нав ва кишоварзӣ бояд дар ҳамкорӣ бо дигар вазорату идораҳо ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ барои ҳалли мушкилоти соҳа ва рушди минбаъдаи он чораҳои муассир андешанд. Захираҳои маъдан ва ашёи хоми кишвар имконият медиҳанд, ки дар оянда як қатор корхонаҳои металлургияи ранга ба кор дароварда шуда, тараққиёти минбаъдаи иқтисодиёт ва афзоиш додани иқтидори содиротии мамлакат таъмин карда шавад. Дар ояндаи наздик сохтмон ва ба истифода супоридани корхонаи металлгудозӣ дар ноҳияи Ҳисор бо иқтидори истеҳсолии 150 ҳазор тонна оҳани сохтмонӣ ва дар шаҳри Истиқлоли вилояти Суғд бо иқтидори 100 ҳазор тонна корхонаи металлургии истеҳсоли металли сурбу руҳ идома дорад. Умуман, дар ин минтақаи саноатӣ бунёди 5 корхонаи нави истеҳсолӣ ба нақша гирифта шудааст. Дар корхонаи коркарди маъдани Анзоб корхонаи металлургии истеҳсоли сурма бо иқтидори 5 ҳазор тонна сохта, ба истифода дода шуд ва дар таърихи саноати металлургии Тоҷикистон бори аввал истеҳсоли сурмаи металлӣ оғоз гардид. Амалисозии ин тадбирҳо ба рушди соҳаи саноати металлургии тоҷик ва ҳалли масъалаҳои ташкили ҷойҳои корӣ такони ҷиддӣ мебахшад. Инчунин, дар ноҳияи Ёвон корхонаи истеҳсоли семент ба истифода супорида шуда, тибқи нақша соли ҷорӣ боз се корхонаи сементбарорӣ дар шаҳру ноҳияҳои Бобоҷон Ғафуров, Ваҳдат ва Ёвон бо иқтидори 3 миллион тонна сохта, ба истифода супорида мешавад. Имсол дар ноҳияи Данғара бунёди корхонаи сементбарорӣ бо иқтидори 1,8 миллион тонна ва дар шаҳри Исфара бо иқтидори

1 миллион тонна оғоз мегардад. Иқдомоти зикршуда имкон медиҳанд, ки воридоти семент аз хориҷи кишвар ба содироти он иваз гардад. Бо мақсади иҷрои нақшаҳои пешбинигардида Ҳукумати мамлакат бояд истифодаи ҳамаи захираву имкониятҳои мавҷударо ҷиҳати ба роҳ мондани фаъолияти мунтазаму самараноки иқтидорҳои

аст, ки барномаи нави рушди боғу токпарварӣ ҳарчи зудтар таҳия ва ба Ҳукумати мамлакат пешниҳод карда шавад. Инчунин, бори дигар таъкид менамоям, ки ҷиҳати иҷрои пурраву саривақтии барномаҳои қабулнамудаи Ҳукумати Тоҷикистон доир ба соҳаи кишоварзӣ, аз ҷумла, масъалаҳои баланд бардоштани маданияти истифодаи замин, дуруст ба роҳ мондани фаъолияти

Паёми

Бинобар ин, Вазорати кишоварзӣ ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ бояд якҷо бо соҳибкорон ва роҳбарони хоҷагиҳои деҳқонӣ ҷиҳати бартарафсозии камбудиву норасоиҳои ҷойдошта, бо дарназардошти талаботи бозор ба нақша гирифтани кишти зироатҳо, воридоти техника, ҷорӣ намудани натиҷаи таҳқиқоти илмӣ дар истеҳсолот, истифодаи

Президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон. 23.01.2015, шаҳри Душанбе саноатӣ ва коркарди ҳарчи бештари ашёи хоми ватанӣ таъмин намояд. Илова бар ин, ҷиҳати рушди корхонаҳои саноатӣ дар деҳот ва ноҳияҳои дурдаст тавассути истифодаи технологияҳои мутобиқ ба шароити минтақаҳои кӯҳистон чораҳои зарурӣ андешида шаванд. Ҳамзамон бо ин, Ҳукумати мамлакатро зарур аст, ки бо дарназардошти Стратегияи рушди миллӣ барномаи дарозмуддати пешрафти соҳаи саноатро таҳия ва қабул намояд. Дӯстони азиз! Нақш ва саҳми соҳаи кишоварзӣ дар таъмини амнияти озуқавории мамлакат, рушди соҳаҳои саноат, афзоиши имконияти содиротии кишвар ва таъсиси ҷойҳои нави корӣ бисёр муассир мебошад. Дар

соҳаҳои тухмипарварӣ, зотпарварӣ, картошкапарварӣ ва азхудкунии заминҳои нав чораҷӯӣ карда шавад. Ҷиҳати рушди соҳаҳои агросаноатӣ дар панҷ соли охир аз ҳисоби буҷети давлатӣ 1,7 миллиард сомонӣ равона гардидааст ва дар се соли оянда аз ҳисоби ҳамаи сарчашмаҳои молиявӣ барои рушди онҳо ҷудо намудани зиёда аз як миллиард сомонӣ ба нақша гирифта шудааст. То имрӯз дар кишвар 52 корхонаи коркарди гӯшту шир сохта, ба истифода дода шудааст ва раванди бунёди чунин корхонаву коргоҳҳо бомаром идома дорад. Дар баробари ин, бояд гуфт, ки рушди инфрасохтори истеҳсолии соҳаи кишоварзӣ, аз ҷумла сохтмони сардхонаҳои

роҳҳои инноватсионӣ ва таъмини ҳарчи беҳтари бозори дохилӣ бо маҳсулоти истеҳсоли худӣ чораҳои зарурӣ андешанд. Ҳар сол дар таркиби маҷмӯи маҳсулоти саноатии Тоҷикистон ҳиссаи соҳаи саноати коркард на кам аз 60 фоиз ва дар сохтори маҳсулоти саноати коркард ҳиссаи истеҳсоли озуқаворӣ на кам аз 50 фоизро ташкил менамояд. Лекин бо вуҷуди захираву имкониятҳои зиёд ҳанӯз ҳам ҳиссаи маҳсулоти озуқаворӣ дар таркиби молҳои воридотӣ то 20 фоиз ё тақрибан 3,5 миллиард сомониро ташкил медиҳад, ки ин ҳолат таваҷҷуҳи хоси масъулон ва сохтору мақомоти марбутаро талаб менамояд. Вобаста ба ин, зарур аст, ки ҷиҳати афзоиш додани истеҳсолоти дохилӣ

панҷ соли охир масоҳати заминҳои боғу токзор қариб 20 фоиз ва кишти сабзавот 30 фоиз, ҳаҷми истеҳсоли меваю сабзавот 50 фоиз зиёд гардида, тамоюли афзоиши ҳаҷми истеҳсоли дигар намудҳои маҳсулоти кишоварзӣ низ ба назар мерасад. Танҳо дар натиҷаи амалисозии Барномаи давлатӣ оид ба бунёди боғу токзорҳо беш аз 54 ҳазор гектар боғҳои нав бунёд карда шуданд. Яъне, ин барнома пурра иҷро гардид ва зарур

ҳозиразамони нигаҳдории меваю сабзавот, ҷойгиркунии корхонаҳои хурди коркарди маҳсулот ва банду басти он ҳоло ҳам дар сатҳи паст қарор дошта, боиси талафи зиёди маҳсулоти истеҳсолшуда мегардад. Мувофиқи маълумот соли 2014 дар истеҳсоли бисёр намудҳои маҳсулоти кишоварзӣ, аз ҷумла, ғалладонагиҳо, картошка ва пахта ба пастравӣ роҳ дода шудааст, ки чунин вазъ дар шароити имрӯза боиси нигаронӣ мебошад.

ва ба ин васила тадриҷан таъмин намудани қисми асосии бозори истеъмолӣ бо маҳсулоти ватанӣ чораҷӯӣ карда шавад. Яъне, вобаста ба таъмини амнияти озуқавории кишвар мо бояд кӯшиш кунем, ки дар солҳои наздиктарин талаботи мамлакатро ба аксарияти молҳои озуқаворӣ тавассути афзоиш додани истеҳсоли дохилӣ қонеъ намоем. Ҳамзамон бо ин, бо мақсади ҷорӣ намудани дастгирии давлатии молистеҳсолкунандагони

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

ватанӣ ва дар ин замина афзоиш додани ҳаҷми маҷмӯи маҳсулоти дохилӣ Ҳукумати Тоҷикистонро зарур аст, ки барои таъмини эҳтиёҷоти ҳамаи соҳаҳои аз буҷет маблағгузоришаванда доир ба ҷойгир намудани фармоишҳои давлатӣ дар корхонаҳои саноатӣ ва хоҷагиҳои кишоварзӣ, сарфи назар аз шакли моликияти онҳо, тадбирҳои мушаххас андешад. Дар доираи татбиқи лоиҳаҳои давлатии сармоягузорӣ ҷиҳати таъмини рушди устувори кишвар ба иқтисодиёти мамлакат танҳо дар соли 2014 ба маблағи зиёда аз 3,7 миллиард сомонӣ қарзҳои имтиёзнок ва грантҳо ҷалб гардидаанд. Дар панҷ соли оянда татбиқи як қатор лоиҳаҳои муҳими афзалиятнок дар назар дошта шуда, ба ин мақсад аз ҳисоби ҳамаи сарчашмаҳои маблағгузорӣ 70 миллиард сомонӣ, аз ҷумла, тавассути сармоягузории мустақим беш аз 40 миллиард сомонӣ ҷалб карда мешавад, ки ба рушди соҳаҳои мухталиф ва дар маҷмӯъ, ба таъмини ҳадафҳои стратегии давлат мусоидат хоҳад кард. Дар ҳафт соли охир ба иқтисодиёти Тоҷикистон зиёда аз 11 миллиард сомонӣ сармояи мустақими хориҷӣ ворид гардидааст, ки қисми бештари он ба соҳаҳои энергетика, алоқа, сохтмон, истихроҷи канданиҳои фоиданок ва бунёди роҳҳо равона карда шудааст. Дар шароити имрӯза азхудкунии самараноку оқилонаи захираҳои қаъри замини Тоҷикистон, маблағгузорӣ барои истихроҷ ва коркарди маъдан, инчунин, корҳои ҷустуҷӯиву геологӣ ва иктишофии конҳои нав тавассути ҷалби сармояи ватаниву хориҷӣ аз ҷумлаи самтҳои муҳими рушди соҳаи саноат ва ҳалли масъалаҳои иҷтимоӣ, хусусан, ташкили ҷойҳои нави корӣ маҳсуб меёбад. Барои ин, зарур аст, ки ҷиҳати тақвият бахшидан ба ҷараёни татбиқи механизми шарикии давлат ва бахши хусусӣ ва ба таври назаррас зиёд намудани саҳми сармоягузории мустақими хориҷӣ чораҳои иловагӣ андешида шаванд. Дастгирии соҳибкорӣ ва дар навбати аввал соҳибкории истеҳсолӣ аз ҷумлаи самтҳои асосии фаъолияти сохтору мақомоти давлатӣ ба ҳисоб меравад. Ҳукумати кишвар то имрӯз бо мақсади фароҳам овардани фазои мусоиди соҳибкорӣ ва ҷалби сармоя ислоҳоти иқтисодиро бомаром идома бахшид, ки дар натиҷа Тоҷикистон тибқи арзёбии ташкилотҳои байналмилалии молиявӣ ба рӯйхати 10 кишвари пешсафи ислоҳотгари ҷаҳон дохил гардид. Соли 2014 аз ҷониби бонкҳо ба соҳибкорон 8,2 миллиард сомонӣ, аз ҷумла ба соҳибкории истеҳсолӣ 5,1 миллиард сомонӣ қарз дода шудааст, ки нисбат ба соли 2013-ум 17 фоиз зиёд мебошад. Дар 5 соли охир аз ҳисоби буҷети ҷумҳуриявӣ барои дастгирии соҳибкории хурду миёна беш аз 720 миллион сомонӣ қарзҳои имтиёзнок ҷудо карда шудаанд. Дар ин давра аз ҳисоби бонкҳо ба соҳибкорон 31 миллиард сомонӣ қарз дода шудааст ва тавассути пешниҳоди имтиёзҳои

андозӣ барои дастгирӣ ва пешрафти соҳибкорӣ 16 миллиард сомонӣ равона гардидааст. Ҳукумати мамлакатро зарур аст, ки ҷиҳати боз ҳам соддаву оммафаҳм намудани низоми андозбандӣ ва беҳтар намудани шароит барои рушди соҳибкорӣ чораҳои зарурӣ андешад. Муҳтарам аъзои Маҷлиси миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагон! Ҳукумати кишвар бо вуҷуди таъсири манфии буҳронҳои молиявӣ ва иқтисодиву сиёсии ҷаҳонӣ ба ҳалли масъалаҳои соҳаҳои муҳими иҷтимоӣ, аз ҷумла, илму маориф, тандурустиву фарҳанг, шуғл ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ таваҷҷуҳи махсус зоҳир менамояд ва ин муносибатро минбаъд низ пайгирона идома медиҳад. Як нукта мусаллам аст, ки нақши кормандони соҳаҳои иҷтимоӣ дар амри баланд бардоштани сатҳи донишу маърифатнокии наврасону ҷавонон, фарҳанги мардум, ҳифзи саломатии аҳолӣ, табобату нигоҳубини беморон ва дигар гурӯҳҳои ниёзманди ҷомеа ниҳоят арзишманд мебошад. Ҳукумати мамлакат гурӯҳҳои осебпазиру эҳтиёҷманди ҷомеаро низ мунтазам дастгирӣ менамояд. Дар соли 2014 афзун намудани маблағгузорӣ дар ин самт, ёрмандӣ ба ятимону маъюбон, нафақахӯрон, дастгирии оилаҳои камбизоат, парастории пиронсолони ниёзманд, таъмиру таҷдиди мактабинтернатҳо, хонаҳои кӯдакону пиронсолон ва бо таҷҳизоти муосир таъмин намудани онҳо амалӣ гардида, ин сиёсат имсол ва солҳои оянда низ идома меёбад. Таъсиси ҷойҳои нави корӣ яке аз самтҳои муҳимми сиёсати иҷтимоии Ҳукумати мамлакат мебошад. Чунонки болотар зикр намудам, соли 2014 дар кишвар беш аз 252 ҳазор ҷойҳои нави кории доимӣ, муваққатӣ ва мавсимӣ таъсис дода шудаанд. Соли 2015 бояд на кам аз 200 ҳазор ҷойҳои нави корӣ муҳайё карда шаванд. Бинобар ин, Ҳукумати Тоҷикистон, роҳбарони вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо вазифадоранд, ки якҷо бо бахши хусусӣ ҷиҳати вусъат бахшидани ҷараёни таъсиси ҷойҳои нави корӣ мунтазам чораҷӯӣ намоянд. Тибқи супориши Роҳбари давлат дар литсею коллеҷҳо, марказҳои таълими калонсолон, баъзе муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ ва муассисаҳои таълимии кӯтоҳмуддати бахши хусусӣ ҳар сол зиёда аз 100 ҳазор нафар шаҳрвандон аз курсҳои касбомӯзӣ гузашта истодаанд ва зарур аст, ки ин раванд дар оянда низ идома дода шавад. Танзими масъалаҳои вобаста ба муҳоҷирати меҳнатӣ яке аз ҳадафҳои асосии Ҳукумат ва роҳбарони мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо мебошад. Дар ин самт зарур аст, ки ҷиҳати коҳиш додани муҳоҷират муҳайё намудани ҷойҳои нави кориро дар дохили кишвар ҳарчи бештар тавсеа бахшида, доир ба масъалаҳои танзими муҳоҷирати меҳнатӣ, аз ҷумла ҳифзи ҳуқуқи шаҳрвандони мо ҳамкорӣ бо мақомоти марбутаи кишварҳои қабулкунандаи нерӯи

Паёми

Президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон. 23.01.2015, шаҳри Душанбе

корӣ беш аз пеш тақвият бахшида шавад. Илова бар ин, дар бобати азхуд кардани касбу ҳунарҳои ҷавобгӯ ба талаботи бозори меҳнат ва забономӯзии шаҳрвандон чораҳои иловагӣ андешида, ҷиҳати такмили масъалаҳои муҳоҷирати меҳнатӣ ва таъмини ҳифзи ҳуқуқу манфиатҳои муҳоҷирони меҳнатӣ дар хориҷи кишвар то охири соли ҷорӣ лоиҳаи қонун “Дар бораи муҳоҷирати меҳнатӣ” ба Ҳукумати мамлакат пешниҳод карда шавад. Ҳукумати мамлакат бо мақсади рушди босуботи соҳаи маориф ҳамчун самти афзалиятноки сиёсати иҷтимоӣ тамоми тадбирҳои заруриро амалӣ менамояд. Соли гузашта ҷиҳати пешрафти соҳа беш аз дуюним миллиард сомонӣ ҷудо гардида, соли равон ба ин хотир ҷудо намудани се миллиард сомонӣ пешбинӣ шудааст. Бо мақсади инкишофи зинаи аввали таҳсилот Ҳукумати мамлакат дар асоси супориши Паёми соли гузаштаи Президенти кишвар “Барномаи рушди муассисаҳои таҳсилоти томактабӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 20142019”-ро қабул намуд ва ҳоло татбиқи он идома дорад. Соли гузашта шумораи кӯдакистонҳо дар кишвар аз 508 ба 527 расида, шумораи кӯдаконе, ки дар ин муассисаҳо ба таълиму тарбия фаро гирифта шудаанд, қариб 80 500 нафарро ташкил дод, ки нисбат ба соли 2013 беш аз 4000 нафар зиёд мебошад. Ё худ дар кишвар соли 2012 711 марказҳои инкишофи кӯдакон амал мекарданд ва соли 2014 шумораи онҳо ба 1061 расида, 26 000 нафар кӯдаконро фаро гирифтаанд. Илова бар ин, дар мамлакат 12 кӯдакистони махсусгардонидашуда бо фарогирии қариб сеюним ҳазор кӯдак ва 34 кӯдакистони хусусӣ барои дуюним ҳазор нафар кӯдак амал мекунад. Яъне, имрӯз барои қариб 115 ҳазор кӯдак шароити муосири таълиму тарбияи томактабӣ

фароҳам оварда шудааст. Бо вуҷуди ин, Вазорати маориф ва илм, мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо вазифадор карда мешаванд, ки бо ҷалби имкониятҳои ташкилоту созмонҳои ғайриҳукуматӣ, бахши хусусӣ ва шахсони эҳсонкор доир ба таъсиси шаклҳои алтернативии муассисаҳои томактабӣ, таъмиру таҷдид ва таҷҳизонидани онҳо тадбирҳои муассир андешанд. Аз ҷониби Ҳукумати кишвар то ба имрӯз масъалаҳои муҳиму аввалиндараҷаи зинаи таҳсилоти миёнаи умумӣ ҳаллу фасл шудаанд. Бо вуҷуди ин, масъалаҳои баланд бардоштани сатҳу сифати таълим ва дар низоми таҳсилоти миёнаи умумӣ ҷорӣ намудани усулҳои инноватсионӣ ва фаъоли таълим, инчунин, баланд бардоштани сатҳи касбии омӯзгорон таваҷҷуҳи боз ҳам бештари масъулонро тақозо мекунад. Омӯзгор дар раванди таълиму тарбия ҳуқуқи хато карданро надорад, зеро тақдири насли ояндасоз ва пешбарандаи давлату ҷомеа дар дасти ӯст. Яъне, омӯзгор дар раванди таълиму тарбия баробари падару модар ва шахсоне, ки онҳоро иваз мекунанд, нақши асосӣ дорад ва ҳамчун роҳнамои маънавӣ барои ба камол расонидани насли шоистаи даврон масъул аст. Аз ин рӯ, ҷиҳати боз ҳам баланд бардоштани маҳорат ва малакаи касбии омӯзгорон ба таври доимӣ ташкил кардани курсҳои такмили ихтисос, бозомӯзӣ ва ҳарчи бештар шинос намудани онҳо бо технологияҳои муосири таълим амри зарурӣ мебошад. Соли гузашта бори аввал қабули довталабон ба муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ тавассути Маркази миллии тестӣ роҳандозӣ шуд, ки он талаби замон буда, омили асосии коҳишёбии шиддати кирдорҳои коррупсионӣ дар ин соҳа гардид. Масалан, солҳои қаблӣ то 20 фоизи довталабон ва

падару модарони онҳо аз натиҷаи имтиҳонҳои дохилшавӣ шикоят мекарданд, вале соли гузашта аз 52 ҳазор нафар довталабон танҳо 400 нафар шикоят намуданд, ки ин рақам ҳатто як фоизро ҳам ташкил намедиҳад. Дар робита ба ин, мехоҳам як масъалаи муҳимро хотирнишон намоям. Падару модарон бояд на дар як рӯзи имтиҳон, балки аз рӯзи таваллуди фарзандашон ба таълиму тарбияи ӯ диққати ҷиддӣ диҳанд, барои дуруст ба камол расидани ӯ шароит фароҳам оваранд, асбобу ашёи таълимашро таъмин намоянд ва завқи ӯро барои интихоби дурусти касб бедор созанд. Вале, мутаассифона, то ба имрӯз аксари падару модарон баъди ёздаҳ сол, яъне, танҳо дар давраи имтиҳоноти хатми мактаб ва озмоишҳои тестӣ огоҳ мешаванд, ки фарзандашон бояд соҳиби касбу ихтисосе шавад. Дар ҷомеаи имрӯзаи мо ин воқеиятест, ки бояд ҳатман ислоҳ гардад. Имтиҳоноти тестӣ, инчунин, то андозае сатҳу сифати таълимро дар муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумии кишвар муайян намуданд. Баробари ин, маълум гардид, ки дар ин зинаи таҳсилот таълими фанҳои табииву риёзӣ ба беҳбудии ҷиддӣ ниёз дорад ва масъулони Вазорати маориф ва илм, роҳбарону масъулони муассисаҳои таълимиро зарур аст, ки доир ба ин масъала чораҳои муассир андешанд ва ба хонандагон дар бобати интихоби дурусти касбу ҳунар, аз ҷумла ихтисосҳои муҳандисӣ ва техникиву технологӣ, ки барои иқтисоди миллии мо хеле муҳимманд, ёрии амалӣ расонанд. Илова бар ин, роҳбарону масъулони Маркази миллии тестӣ ва муассисаҳои таълимиро зарур аст, ки камбудиву норасоиҳои соли қаблиро бартараф карда, дар ҳар як мактаби таҳсилоти умумӣ бо ҳар яке аз хатмкунандагон ва падару модарони онҳо машғулиятҳои омӯзишӣ ташкил намоянд,

масъалаҳои марбут ба ин низомро омӯзонанд ва минбаъд дар асоси омӯзиши таҷрибаи пешқадами ҷаҳонӣ сифати имтиҳоноти тестиро беҳтар гардонанд. Ҳоло дар мактабҳои миёнаи кишвар як миллиону 750 ҳазор хонандагон таҳсил мекунанд ва ҳар сол қариб 110-112 ҳазор нафар мактабро хатм мекунанд. Дар зинаи таҳсилоти миёнаи умумӣ бо мақсади пурра ба таълим фаро гирифтани духтарону писарон масъалаҳои гузариш ба низоми дувоздаҳсолаи таҳсилот, аз нуҳсола ба даҳсола гузаронидани таҳсилоти асосӣ, ба муассисаҳои таҳсилоти умумии асосӣ табдил додани муассисаҳои ибтидоӣ ва аз ҷониби мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ пурра татбиқ гардидани низоми маблағгузории сарикасӣ аз ҷумлаи тадбирҳое мебошанд, ки бояд дар оянда амалӣ карда шаванд. Дар ин ҷо бори дигар хотирнишон месозам, ки дастгирии соҳаи маориф ва баланд бардоштани мақоми омӯзгор, дар навбати аввал, аз он ҷиҳат муҳим мебошад, ки аҳли маориф дар рушди нерӯи инсонӣ саҳми бевосита дошта, яке аз қувваҳои пешбаранда ва фаъоли ҷомеаи имрӯза ба шумор меравад ва гузашта аз ин, пешрафти тамоми соҳаҳои ҳаёти ҷомеа ва давлат ба сатҳи рушди маориф вобастагии мустақим дорад. Бо сабаби ба низоми кредитӣ гузаштани муассисаҳои таҳсилоти олии касбии кишвар роҳбарони ин муассисаҳоро зарур аст, ки меъёрҳои дар сатҳи байналмилалӣ эътирофшударо пурра татбиқ намоянд ва доир ба масъалаи омӯзиши технологияҳои инноватсионӣ, ворид намудани таҷҳизоти ҳозиразамон ва ба ин восита самаранок гардонидани сифати таълим тадбирҳои ҷиддӣ андешида, ба забономӯзии донишҷӯён ва ба ҷойи кор ҳозир шудани хатмкунандагон диққати махсус диҳанд. Ҳамчунин, ҷиҳати ҷалби донишҷӯён ба маҳфилҳои илмии мубоҳисавӣ, таҳияи лоиҳаҳои инноватсионӣ ва кашфиёту ихтироъкорӣ грантҳои хурд ҷудо карда шаванд. Дар баробари ин, вазоратҳои рушди иқтисод ва савдо, маориф ва илм, роҳбарони муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ, роҳбарони вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо, инчунин дигар мақомоти давлатӣ вазифадор карда мешаванд, ки то соли 2018 муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумиро бо омӯзгорони сатҳи баланди касбӣ пурра таъмин карда, ба Ҳукумат ҷиҳати тайёр кардани мутахассисони дигар соҳаҳо пешниҳод манзур намоянд. Баробари таълим масъалаҳои тарбияи наврасону ҷавонон ва дар рӯҳияи ватандӯстиву инсонпарварӣ ва худогоҳиву худшиносӣ ба воя расонидани онҳо ниҳоят муҳим мебошад. Масъалаҳои таҳкими робита миёни ҷомеа, муассисаи таълимӣ ва падару модарон тавассути як қатор қонунҳо, аз ҷумла Қонун “Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд” ба танзим дароварда шудаанд. Вале то ба ҳол механизми дурусти татбиқи он муайян нагардидааст. Бинобар ин, ҷиҳати ба роҳ мондани назорати иҷрои Қонуни Ҷумҳурии

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

ДАСТУР Тоҷикистон “Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд” ва ҳамоҳангсозии фаъолияти мақомоти дахлдор дар Дастгоҳи иҷроияи Президенти кишвар воҳиди нави сохторӣ таъсис дода шавад. Вобаста ба ин, вазоратҳои адлия, маориф ва илм, корҳои дохилӣ, Прокуратураи генералӣ, кумитаҳои оид ба корҳои дин ва танзими ҷашну маросимҳо, кор бо занон ва оила, ҷавонон, варзиш ва сайёҳӣ, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ якҷо бо ин сохтори навтаъсис татбиқи қонуни мазкур ва дигар санадҳои меъёрии ҳуқуқиро дар соҳаи таълиму тарбияи кӯдак пурра ва ҳаматарафа таъмин намоянд. Инчунин, бо мақсади таъмини ҳифзи ҳуқуқи кӯдак дар Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод менамоям, ки институти Ваколатдор оид ба ҳуқуқи кӯдак таъсис дода шавад. Ҷараёни татбиқи барнома ва нақшаҳое, ки доир ба рушди илм қабул шудаанд, зери назорати доимии Ҳукумати кишвар қарор дорад. Дар ин самт то имрӯз тадбирҳои зиёде амалӣ гардида, таҷдиди сохтории Академияи илмҳо ва академияҳои соҳавӣ бомаром амалӣ шуда истодааст. Бо вуҷуди дастовардҳои муайяни илмӣ, робитаи илм бо истеҳсолот, воридшавии инноватсия дар низоми илмӣ ва муҳимтар аз ҳама, рушди илмҳое, ки бо иқтисодиёти кишвар робитаи бевосита доранд, ҳамчун масъалаҳои мубрами рӯз боқӣ мондаанд. Ҳамчунин, омода намудани кадрҳои ҷавон ва ҷалби онҳо ба корҳои илмиву роҳбарӣ беҳбудӣ мехоҳад. Дар баробари ин, Академияи илмҳо бояд ҳамкории парки технологӣ ва инноватсиониро бо паркҳои муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ вусъат бахшида, ҷиҳати аз соли равон дар истеҳсолот ба роҳ мондани дастовардҳои инноватсионӣ тадбирҳо андешад. Аз ин лиҳоз, вазоратҳои саноат ва технологияҳои нав, энергетика ва захираҳои об, кишоварзӣ, дигар вазорату идораҳо ва корхонаҳои истеҳсолӣ вазифадор карда мешаванд, ки ҳамкориро бо Академияи илмҳо тақвият бахшида, ҷиҳати татбиқи дастовардҳои илм дар истеҳсолот тадбирҳои зарурӣ андешанд. Дар робита ба ин, як масъаларо хотирнишон кардан мехоҳам, ки имрӯз баробари донишмандони муътабари мо олимону муҳаққиқон ва таҳлилгарони ҷавон, яъне, насли зиёиёни давраи истиқлол ба воя расидаанд ва мо аз онҳо умеди зиёд дорем. Вобаста ба равандҳои ҷаҳонишавӣ ва шиддат гирифтани муборизаҳои иттилоотӣ, ҳамчунин, воридшавии мафкураи бегона ба зеҳни ҷомеа институтҳои илмиву таҳқиқотии Академияи илмҳо, академияҳои соҳавӣ, Маркази таҳқиқоти стратегӣ, дигар марказҳои илмӣ ва кафедраҳои ҷомеашиносии муассисаҳои таҳсилоти олии касбиро зарур аст, ки ба таҳқиқу таблиғи масъалаҳои худшиносиву худогоҳӣ, ҳифзи арзишҳои миллии таърихиву фарҳангӣ, тавсеаи ҷаҳонбинии демокративу дунявӣ, пойдории ваҳдат ва суботи ҷомеа таваҷҷуҳи бештар зоҳир намоянд. Омӯхтани

сабаб ва омилҳои сар задани ҷанги шаҳрвандӣ дар кишварамон яке аз вазифаҳои муҳимтарини олимони ҷомеашинос мебошад. Зеро доир ба ин масъала андешаву таҳқиқоти муътамади олимон бояд нақши ҳалкунанда дошта бошад, то ин ки ҳодисаҳои даҳшатноку фоҷиабори гузашта барои наслҳои ояндаи халқамон дарси ҳушёрӣ ва ибрат гарданд. Бо дарназардошти вазъи ҳассосу печидаи ҷаҳони муосир олимону донишмандони мамлакат бояд ба масъалаҳои тавсеаи мафкураи миллӣ, таҳкими давлатдорӣ ва рушди иҷтимоиву сиёсии ҷомеа, иттиҳоди нерӯҳои созандаи кишвар ва ҳифзи манфиатҳои стратегии Тоҷикистон, мубориза бар

маблағҳои аз буҷет ҷудошуда 107 лоиҳаи сармоягузории давлатӣ ба маблағи умумии қариб 3 миллиард сомонӣ татбиқ гардидааст. Ҳоло дар соҳаи тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии кишвар илова ба маблағҳои буҷетӣ татбиқи 38 лоиҳа ба маблағи 570 миллион сомонӣ идома дорад. Чораҳои зикршуда, аз ҷумла ворид намудани таҷҳизоти муосир ва технологияҳои замонавӣ боиси беҳтар шудани сифати ташхис, муоина ва табобати беморон гардиданд. Натиҷаи ҳамин аст, ки имрӯз ба кишварҳои хориҷӣ барои табобат рафтани шаҳрвандони мо хеле кам шудааст. Бо вуҷуди ин, бояд гуфт, ки таъмини муассисаҳои тандурустӣ

Паёми

иҷтимоии аҳолӣ, такмили ихтисос ва бозомӯзии кадрҳо аз ҷумлаи масъалаҳое мебошанд, ки бояд таҳти назорати доимии Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ қарор дода шаванд. Ҳозирини гиромӣ! Ҳукумати кишвар ба инкишофи бонизоми фарҳанг ва махсусан масъалаҳои боло бурдани фарҳанги ҷомеа, эҳтиром ба арзишҳои милливу фарҳангӣ, эҳёи анъанаву ҳунарҳои мардумӣ, рушди санъату мусиқӣ ва театр таваҷҷуҳи хос зоҳир менамояд. Ҳукумат дар муддати даҳ соли охир танҳо барои таъмиру таҷдиди ёдгориҳои таърихӣ қариб 3 миллиард сомонӣ равона карда, аксари осорхонаҳо, қасру

Президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон. 23.01.2015, шаҳри Душанбе

зидди терроризм ва экстремизм, хурофотпарастиву ифротгароӣ, инчунин таҳқиқи масоили демократикунонии ҳаёти иҷтимоиву сиёсии Тоҷикистон эътибори аввалиндараҷа диҳанд. Ҳукумати мамлакат дар сиёсати иҷтимоии худ навсозиҳои соҳаи тандурустиро идома дода, маблағгузории соҳаро дар соли 2015 нисбат ба соли гузашта 10 фоиз зиёд пешбинӣ намудааст. Соли 2014 шароити инфрасохтори соҳаи тандурустӣ хеле беҳтар гардида, кумакҳои аввалияи тиббию санитарӣ тавсеа ёфтанд. Дар ин давра як қатор муассисаҳои соҳаи тандурустӣ бунёд ва таъмиру азнавсозӣ гардиданд. Ҳамчунин, барои пешгирӣ ва паст намудани шиддати бемориҳои сироятӣ, таъмини шаҳрвандон бо маводи босифати доруворӣ, ҳифзи саломатии модару кӯдак ва омода намудани мутахассисон як қатор тадбирҳои муассир амалӣ карда шуданд. Дар даврони истиқлолият барои рушди соҳаи тандурустӣ илова ба

бо кадрҳои баландихтисос, сатҳи дониши касбии хатмкунандагони муассисаҳои таҳсилоти оливу миёнаи тиббӣ, аз ҷумла доир ба истифодаи таҷҳизоти ҳозиразамони тиббӣ ва ташхису табобати як қатор бемориҳо беҳбудиро тақозо мекунад. Фаъолияти муассисаҳои ҳифзи иҷтимоӣ вобаста ба дастгирии маъюбон ва дигар гурӯҳҳои осебпазир ба ислоҳоти ҷиддӣ ниёз дорад ва масъулони соҳа вазифадоранд, ки дар асоси таҳлили ҳаматарафа доир ба рафъи камбудиву мушкилоти ҷойдошта тадбирҳои зарурӣ андешанд. Умуман, Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолиро зарур аст, ки якҷо бо мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ҷараёни татбиқи санадҳои барномавии соҳаро зери назорати қатъӣ қарор дода, барои боз ҳам беҳтар кардани хизматрасонии тиббӣ ба аҳолӣ чораҷӯӣ намояд. Ҳамчунин, тақвият бахшидани имкониятҳои соҳа, баланд бардоштани сатҳи касбии мутахассисони соҳаи тандурустӣ ва ҳифзи

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

марказҳои фарҳангӣ, қалъаву шаҳрҳои бостонӣ, мақбараҳои шахсиятҳои таърихиву ирфонӣ ва дигар мероси моддиву маънавии халқамонро азнавсозӣ намуд. Вале бояд гуфт, ки бо вуҷуди тадбирҳои то ба ҳол андешидашуда ҳанӯз ҳам баъзе масъалаҳои ҳалталаб, аз қабили костагии фарҳанги гурӯҳҳои алоҳидаи ҷомеа ва гароиши онҳо ба мафкураи бегона мавҷуданд. Инчунин, таъминоти муассисаҳои фарҳангӣ бо таҷҳизоту технологияҳои муосир ва амсоли инҳо ҳалли саривақтии худро талаб менамоянд. Дар ин росто, кинои тоҷик ба рушди ҷиддӣ ниёз дошта, филмҳои ҳозиразамони мустанаду бадеӣ, ки гузаштаву имрӯзро воқеъбинона инъикос намоянд, масъалаҳои муҳими ҳаёти ҷомеаро тасвир созанд ва ахлоқи ҳамидаву анъанаҳои неки халқамонро тарғиб кунанд, кам ба назар мерасанд. Бинобар ин, Вазорати фарҳанг, Кумитаи телевизион ва радио ва иттифоқҳои эҷодӣ вазифадор карда мешаванд,

ки бо мақсади таблиғи ғояҳои миллӣ, тарбияи зебоипарастӣ ва ҳифзи мероси таърихиву фарҳангӣ ҷиҳати таҳияи асарҳои нави саҳнавӣ ва филмномаҳои таърихӣ чораҳои зарурӣ андешанд. Дар баробари ин, Ҳукумати мамлакат вазифадор карда мешавад, ки ҷиҳати инкишофи ин санъати муҳим иҷрои барномаи давлатии рушди кинои тоҷикро таҳлил карда, минбаъд ҳарсола барои эҷоду наворбардории филмҳои нав ва тайёр кардани мутахассисони соҳа маблағҳои махсус пешбинӣ намояд. Илова бар ин, доир ба ҳалли саривақтии масоилу мушкилоти соҳа ва рушди он, интихобу ҷобаҷогузории барномаҳо зарур аст, ки аз ҳисоби намояндагони мақомоти дахлдор ва мутахассисон комиссияи давлатӣ таъсис дода шавад. Дар рушди ҳаёти иҷтимоӣ нақши занон ва ҷавонон ҳамчун нерӯи пешбарандаи ҷомеа ниҳоят арзишманд мебошад. Ташаббусҳои онҳо аз ҷониби Ҳукумати кишвар ҳамеша дастгирӣ ёфта, занону ҷавонон ба корҳои роҳбарӣ дар ҳамаи шохаҳои ҳокимият ва сохтору мақомоти давлатӣ ҷалб карда мешаванд. Ҳамчунин, фарогирии занону ҷавонон ба соҳибкории хурду миёна тавсеа ёфта, бо ин мақсад аз ҷониби Ҳукумат лоиҳаҳои имтиёзнок ва дигар тадбирҳои судманд роҳандозӣ шудаанд. Ҷавонон ҳамчун давомдиҳандагони татбиқи ҳадафҳои олии мо имрӯзҳо бо азму иродаи қавӣ ба хотири пешрафти ояндаи Ватани маҳбубамон саъю талош карда, дар бештари соҳаҳо ба дастовардҳои назаррас ноил гардидаанд. Аксари ҷавонони бонангу номуси кишвар дар пайи таҳсил, интихоби касб ва азхуд кардани техникаву технологияҳои муосир талош намуда, дар дохилу хориҷи мамлакат илму донишҳои муосир ва барои кишварамон заруриро азбар карда истодаанд. Имрӯзҳо беш аз 12 ҳазор нафар ҷавонони соҳибистеъдоду лаёқатманди мо дар хориҷи кишвар аз ҳисоби давлат таҳсил карда истодаанд. Ҳоло дар дохили кишвар зиёда аз 200 ҳазор нафар донишҷӯён таҳсил доранд. Қисме бо азму иродаи матин дар соҳаҳои истеҳсолӣ ва сохтмонҳои бузурги кишвар заҳмат мекашанд, дар сафҳои Қувваҳои Мусаллаҳ, аз ҷумла, дар ҳифзи марзу буми Ватан ва таъмини амнияту оромии давлат ва ҷомеа қарор доранд ва иддае парчами Тоҷикистони азизро дар мусобиқаҳои байналмилалӣ ва минтақавӣ баланд мебардоранд. Барои рушди солими ҷомеаи кишвар ва ҷалби наврасону ҷавонон ба варзиш тайи панҷ соли охир 19 варзишгоҳ, 621 майдонча ва 110 толори варзишӣ, 11 ҳавзи шиноварӣ ва 9 маҷмааи варзишӣ сохта, ба истифода дода шудааст. Инчунин, 2700 майдонча ва 635 толори варзишӣ, 14 ҳавзи шиноварӣ ва 5 маҷмааи варзишӣ таъмиру азнавсозӣ гардидааст. Вобаста ба ин, таъкид менамоям, ки бо мақсади оммавигардонии варзиш ва таблиғу ташвиқи тарзи ҳаёти солим иншооти зикршудаи варзишӣ дар ҳолати хуб нигоҳ дошта, самараноку мақсаднок истифода бурда шаванд.

ДАСТУР Ҳукумат ғамхориро нисбат ба наврасону ҷавонон минбаъд низ идома бахшида, ба ин нерӯи тавонои кишвар, ки марзу буми Тоҷикистонро ҳимоя мекунад, кишварро ободу зебо мегардонад ва номи ватани аҷдодиро боз ҳам баланд мебардорад, ҳамеша такя менамояд. Ҳукумати кишвар ба занону бонувон эҳтироми хоса зоҳир менамояд ва дар якчанд барномаи давлатӣ, стратегия ва консепсияҳо дурнамои фаъолияти занон ва нақши онҳоро дар мақоми роҳбарӣ, таҳкими давлатдорӣ, солимии ҷомеа ва пойдориву устувории оила таъкид намудааст. Мо ин сиёсатро дар оянда низ давом дода, занонро ҳамчун чароғи оила, нерӯи созандаи ҷомеа ва ҳимоятгару идомабахши беҳтарин анъанаҳои миллӣ дастгирӣ менамоем ва дар сохтору мақомоти давлатӣ сафи онҳоро бештар мегардонем. Бо вуҷуди дастгирӣ аз ҳуқуқу манфиатҳои занону ҷавонон дар ин самт проблемаҳои ҳалталаб ҳанӯз зиёданд. Аз ҷумла, масъалаи пош хӯрдани оилаҳои ҷавон, ки шумораи онҳо сол ба сол зиёд мегардад, ташвишовар мебошад. Мувофиқи маълумоти оморӣ соли 2014 аз 95500 ақди никоҳи ба қайд гирифташуда 9 ҳазори он бекор шудааст, ки нисбат ба соли 2013-ум 9,5 фоиз зиёд аст. Сабаби ин ҳолат, пеш аз ҳама, омода набудани ҷавонон ба зиндагии мустақилона мебошад. Дар миёни ҷавонон ҳолати никоҳи хешовандони наздик низ зиёд шуда, боиси таваллуди кӯдакони маъюб гардида истодааст. Имрӯз дар қаламрави кишвар қариб 13 ҳазор нафар кӯдакону наврасони маъюби то 18сола аз ҷониби давлат нигоҳубин карда мешаванд. Бештари ин кӯдакон маъюби модарзод буда, аз никоҳи хешовандӣ, инчунин, аз волидайни гирифтори нашъамандӣ ба дунё омадаанд. Бемории масунияти норасоии бадан бемории шадид буда, имрӯз яке аз сарчашмаҳои асоси хатар ба ҳаёт ва саломатии инсон дар сайёра гаштааст. Бори аввал ин беморӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон соли 1991 ба таври расмӣ ба қайд гирифта шуд. Гирифторони он дар кишвар имрӯз беш аз шашуним ҳазор нафарро ташкил медиҳанд, ки чунин вазъ боиси ташвиши ҷиддии Ҳукумати мамлакат ва аҳли ҷомеа мебошад. Пешгирии ин беморӣ бояд яке аз вазифаҳои аввалиндараҷаи Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ бошад. Сабаби дигари пош хӯрдани оилаҳо дар он аст, ки бисёре аз падару модарон фарзандонро бе муоинаи пешакии тиббӣ хонадор карда, вазъи саломатии онҳоро ба эътибор намегиранд. Тибқи моддаи 15 Кодекси оилаи Ҷумҳурии Тоҷикистон муоинаи тиббии шахсони никоҳшаванда, инчунин, додани машварат доир ба масъалаҳои тиббиву генетикӣ ва масъалаҳои солимгардонии оила аз ҷониби муассисаҳои давлатии нигаҳдории тандурустии маҳалли истиқоматии онҳо ба таври ройгон ва танҳо бо ризоияти шахсони никоҳшаванда анҷом дода мешавад. Вале онҳо аз ин ҳуқуқи муқаррарнамудаи

қонун истифода намекунанд. Аз ин рӯ, вазоратҳои тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоӣ, адлия, кумитаҳои кор бо занон ва оила, оид ба корҳои дин, танзими анъана ва ҷашну маросимҳои миллӣ вазифадор карда мешаванд, ки масъалаи муоинаи ҳатмии пешакии тиббии издивоҷкунандагон ва пешгирӣ намудани никоҳи байни хешовандони наздикро якҷо бо мардум ва ҷомеаи шаҳрвандӣ ҳаматарафа омӯхта, ба Ҳукумат таклиф пешниҳод намо-

лим аз оилаи солим ва насли солим ташаккул меёбад. Вобаста ба ин, пешниҳод менамоям, ки соли 2015 дар кишвар “Соли оила” эълон карда шавад. Ҳамватанони азиз! Якуми марти соли ҷорӣ дар кишварамон маъракаи муҳими сиёсӣ - интихоботи Маҷлиси Олӣ, маҷлисҳои маҳаллӣ ва ҷамоатҳо баргузор мегардад. Ин чорабинии сиёсӣ бояд дар доираи та-

Паёми

миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагон! Мақомоти қонунгузори кишвар – Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагон, субъектҳои ташаббуси қонунгузорӣ ҳарсола барои рушди қонунгузорӣ корҳои хубу босамар анҷом медиҳанд ва қобили зикр аст, ки фаъолияти аъзои Маҷлиси миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагон дар панҷ соли охир хеле назаррас буд. Дар баробари ин, мехоҳам ба

Президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон. 23.01.2015, шаҳри Душанбе

янд. Ин масъала барои хушбахтии оилаҳои ҷавон бисёр муҳим аст. Мо ҳама - падару модарон, бародарону хоҳарон ва дӯстон оилаҳои ҷавонро доимо дуои нек мекунем, ки саломат бошанд, хушбахт шаванд, умри дарозу бобаракат бинанд, соҳиби фарзанд ва набераву абера гарданд. Бояд гуфт, ки масъалаҳои маърифати оиладорӣ, баланд бардоштани масъулияти падару модарон дар таълиму тарбияи фарзанд, омода кардани фарзандон ба ҳаёти мустақилона ва пойдории оила аз ҷумлаи проблемаҳое мебошанд, ки диққати доимии тамоми мақомоти давлатӣ, муассисаҳои таҳсилотӣ ва кулли аъзои ҷомеаро тақозо мекунад. Бо дарназардошти аҳамияти масъала, мувофиқи мақсад аст, ки дар синфҳои болоии мактабҳои таҳсилоти умумӣ курсҳои махсуси таълими маърифат ва одоби оиладорӣ ба роҳ монда шавад. Мусаллам аст, ки ҷомеаи со-

лаботи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳои амалкунанда, дар сатҳи баланди ташкилӣ ва маърифати ҳуқуқӣ, шаффофу озод, ба таври демократӣ ва бо иштироки фаъолонаи интихобкунандагон доир гардад. Сохторҳое, ки ба баргузории ин чорабинӣ масъуланд, бояд ба ҳамаи ҳизбҳои сиёсии дар интихобот ширкаткунанда ва ба номзадҳои пешбаришуда шароити баробар муҳайё созанд. Интихоботи навбатӣ бояд ба омили муттаҳидкунандаи халқи Тоҷикистон, таҳкими сулҳу субот, ваҳдати милливу сарҷамъии мардуми кишвар ва болоравии эътибору обрӯи давлати мо дар арсаи ҷаҳонӣ гардад. Ман бори дигар хотирнишон менамоям, ки ҳамаи мо барои фардои давлату миллат, сулҳу субот, ваҳдати миллӣ, хулоса, барои ояндаи осудаи Тоҷикистон масъулият дорем. Муҳтарам

аъзои

Маҷлиси

ҳамаи вакилоне, ки тайи панҷ сол дар Маҷлиси Олӣ заҳмат кашида, дар қабули қонунҳо ва дигар санадҳои муҳими давлатӣ фаъолона иштирок намуданд, изҳори сипос намоям. Умед аст, ки фаъолияти қонунгузорӣ аз тарафи Маҷлиси миллӣ ва Маҷлиси намояндагони тозаинтихоб боз ҳам густариш дода мешавад. Тоҷикистон ҳамчун давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд ва дунявию иҷтимоӣ узви ҷомеаи ҷаҳонӣ буда, дар ҷараёни таҳаввулоти босуръати ҷаҳонишавии муносибатҳои иқтисодиву иҷтимоӣ ва рушди соҳаҳои гуногуни ҳаёт қарор дорад. Имрӯз дар як қатор давлатҳо ҷангҳои харобиовар идома дошта, боиси афзоиши шумораи фирориёни иҷборӣ, бекорӣ, гуруснагӣ ва шиддат гирифтани проблемаҳои дигари иҷтимоӣ гардидаанд. Терроризм ва ифротгароӣ беш аз ҳарвақта авҷ гирифта, бо

оқибатҳои даҳшатбору бераҳмонаи худ ба проблемаи ҷиддитарини инсоният дар асри бистуяк табдил ёфтааст. Бинобар ин, роҳбарияти мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва сохторҳои низомии мамлакатро зарур аст, ки дар самти мубориза бар зидди терроризм, ифротгароӣ, муомилоти ғайриқонунии воситаҳои нашъадор, таъмини амнияти давлат ва ҷомеа, баланд бардоштани иқтидори мудофиавии мамлакат ва ҳифзи боэътимоди сарҳади давлатӣ, инчунин омодабошии ҷангии Қувваҳои Мусаллаҳ тадбирҳои иловагӣ андешанд. Вазъияти ҷаҳони имрӯза моро водор мекунад, ки фаъолияти самараноки тамоми сохторҳои давлатиро барои таъмини боэътимоди сулҳу субот ва амнияти кишварамон равона созем ва барои ҳар як сокини кишвар шароити арзандаи зиндагӣ ва ҳаёти осиштаро муҳайё кунем. Бори дигар хотиррасон менамоям, ки ҳар як шаҳрванди кишвар бояд ба қадри давлати

соҳибистиқлол ва зиндагии орому осуда расида, ҳеҷ гоҳ зиракии сиёсиро аз даст надиҳад ва ҳаргиз фирефтаи таблиғоту ақидаҳои бебунёди ифротӣ нашавад. Ҳукумати мамлакат вазифадор аст, ки бо мақсади таъмини амнияти давлат ва ҷомеа маблағгузориро барои таъминоти мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва сохторҳои низомӣ бо техникаву технологияҳои замонавӣ ва таҷҳизоту дастгоҳҳои муосир, бунёди иншооти сарҳадӣ, мустаҳкам намудани заминаҳои моддиву техникӣ, муҳайё кардани тамоми шароити зарурии зиндагӣ ва хизмат барои сохтору мақомоти зикршуда сол ба сол зиёд намояд. Ба хотири ҳифзи сулҳу оромӣ ва пойдории суботи сиёсии ҷомеа мо ҳама бояд муттаҳид бошем ва ба фаъолияти сохтору мақомоти давлатӣ ҳамаҷониба мусоидат намоем. Ҷиҳати пешгирии паҳн намудани намудҳои нави воситаҳои нашъадор, такмили усулҳои мубо-

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

ДАСТУР риза дар ин самт, тарзи офиятбахшии шахсони гирифтори бемории нашъамандӣ, таҳкими ташаккули афкори ҷомеа бар зидди воситаҳои нашъадор ва умуман пурзӯр намудани мубориза бар зидди ин хатари марговар ба мақсад мувофиқ аст, ки қонунгузорӣ дар соҳаи назорат ва мубориза бо муомилоти ғайриқонунии чунин воситаҳо бо дарназардошти таҷрибаи кишварҳои пешрафта ва талаботи санадҳои ҳуқуқии байналмилалӣ таҷдиди назар карда шавад. Ҳамзамон бо ин, ҳамкориҳои байналмилалӣ, махсусан бо кишвари ҳамсоя - Афғонистон дар самти таъмини амният дар хатти сарҳади миёни ду давлат ва мубориза бо муомилоти ғайриқонунии воситаҳои нашъадор густариш дода шавад. Дар баробари ин, тарбияи кадрҳои худшиносу ватандӯст, дорои масъулият ва малакаи баланди касбӣ, соҳиби донишу таҷриба ва ҷаҳонбинии муосир, фидокор ва содиқ ба Ватану миллат, ҳушёру зирак, муборизи роҳи ҳақиқату адолат вазифаи муҳимтарини Ҳукумат ва роҳбарияти мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, сохторҳои низомии кишвар ва умуман Қувваҳои Мусаллаҳ мебошад. Бо ин мақсад бояд сатҳу сифати таълим ва корҳои тарбиявӣ дар муассисаҳои таҳсилоти олии касбии вазоратҳои корҳои дохилӣ, мудофиа, Кумитаи давлатии амнияти миллӣ ва дигар сохтору мақомоти низомӣ, инчунин тайёрии касбии кормандони мақомоти мазкур бояд бо дарназардошти талаботи замони муосир ва вазъи ҷаҳони имрӯза баланд бардошта шавад. Мо дар паёмҳои гузашта ва дар дигар мулоқоту чорабиниҳо доим хотирнишон месозем, ки кирдорҳои коррупсиониро маҳкум мекунем ва мубориза бо ин зуҳуроти номатлубро яке аз самтҳои афзалиятноки фаъолияти давлат мешуморем. Тақвияти фаъолияти ҳокимияти судӣ яке аз самтҳои асосии сиёсати давлатӣ мебошад, зеро фаъолияти суд бо инсон ва ҳуқуқу озодиҳои ӯ пайванди ногусастанӣ дорад ва ин нуктаро ман борҳо изҳор намудаам. Бо мақсади таҳкими минбаъдаи ҳокимияти судӣ 5-уми январи соли 2015 бо Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Барномаи нави ислоҳоти судӣ-ҳуқуқӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2015-2017 тасдиқ гардид. Татбиқи барномаи мазкур барои боз ҳам устувор шудани сохтори мақомоти судӣ ва пешрафту пурсамар гардидани фаъолияти онҳо, таҳкими ҳамкории мақомоти судӣ бо дигар мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, ҳамчунин ҷиҳати иҷрои санадҳои судӣ такони ҷиддӣ хоҳад бахшид. Итминон дорем, ки роҳбарият ва кормандони Суди Олӣ, Суди Олии иқтисодӣ, Шӯрои адлия ва Прокуратураи генералӣ бо дарки масъулияти баланди касбӣ ҷиҳати амалисозии адолати судӣ, таъмини волоияти қонун ва гузашта аз ин, дар роҳи ҳимояи ҳуқуқу озодиҳои инсону шаҳрванд ва ташкилотҳо тамоми чораҳои заруриро меандешанд. Муҳтарам аъзои Маҷлиси миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагон! Ман дар паёмҳои пеши-

на ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва суханрониҳои худ дар якчанд маросиму мулоқотҳо оид ба масоили байналмилалӣ ибрози назар карда, вазифаву ҳадафҳои сиёсати хориҷии кишварро муфассал шарҳ дода будам. Ҳоло мехостам таъкид намоям, ки то имрӯз усулу асосҳо ва афзалиятҳои ин сиёсат, ки аз ҳимояти манфиатҳои миллӣ, ҳифзи озодиву истиқлолияти кишвар, амнияту суботи ҷомеа ва таъми-

будам ва имрӯз бори дигар изҳор менамоям, ки номи поки исломро бо зуҳуроти даҳшатноку нафратовари терроризм олуда кардан иштибоҳи маҳз аст. Тамоюли торафт қувватгирифтаистодаи сиёсӣ намудани ислом фақат бар зарари он сурат гирифта, дар назди оламиён симои поки аҳли онро манфур намоиш медиҳад. Имрӯз мо ниёз ба тақвияти ҳарчи бештари асли таҳаммулгароӣ дорем, ки мардуми мусулмонро чун мардуми

Паёми

қарори нави Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид дар Душанбе конфронси байналмилалии сатҳи баландро доир намояд. Мақсад аз он баррасии мушкилоти глобалии нарасидани оби нӯшокӣ дар сайёра, андешидани чораҳои зарурӣ дар ҷавоби он, таъкиди зарурат ва талқини ғояи ҳамкории созанда дар ҳалли масъалаҳои марбут ба об буда, ба хотири рушди устувори кишварҳои минтақа ва ояндаи неки мардумони он доир карда мешавад.

Президенти Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон. 23.01.2015, шаҳри Душанбе ни рушди Тоҷикистон иборатанд, тағйир наёфтаанд. Муҳтаво ва ҳадафҳои сиёсати дарҳои кушода, ки бо амалӣ намудани он сарзамини мо сафи дӯстони худро пайваста зиёд намудааст, ҳамоно мисли пештара боқӣ хоҳанд монд ва барои тақвияти равобити Тоҷикистон бо тамоми кишварҳои дунё хизмат хоҳанд кард. Имрӯз ҳамаи шумо огоҳед, ки соли сипаришуда ва чанд соли пеш пур аз таҳаввулоту рӯйдодҳои ногаҳонӣ ва дигаргун шудани асосҳои қаблан хеле устувори низоми байналмилалӣ буданд. Сар задани алангаи нави мухолифату низоъҳо дар Шарқи Наздик ва минтақаҳои дигари дунё, густариши бесобиқаи терроризми байналмилалӣ ва ҷинояткории муташаккил, муомилоти ғайриқонунии воситаҳои нашъадор ва силоҳ, шиддат гирифтани проблемаҳои экологӣ ва хуруҷи бемориҳои наву басо хатарноки сирояткунанда, коҳиш ёфтани нуфузи ниҳодҳо ва асосҳои ҳуқуқи байналмилалӣ аҳмияти масъалаҳои марбут ба таъмини амнияти миллӣ ва минтақавиро ба маротиб зиёд мегардонанд. Ҳамаи ин воқеияту рӯйдодҳо ҳақиқатеро таъкид менамоянд, ки мушкилоти аср ва таҳдидҳои нав ба тамаддуни башарӣ мунтазам афзоиш ёфта, амнияти давлатҳои хурду бузурги олам ва ҳатто тақдири тамоми аҳли башарро бо хатарҳои ҷиддӣ рӯ ба рӯ сохтаанд. Ин ҳодисаҳо бори дигар исбот намуданд, ки терроризм ва экстремизм, аз як ҷониб, чун вабои аср хатари глобалии ҷиддӣ буда, аз ҷониби дигар, аъмоли он гувоҳ аст, ки террорист ватан, миллат ва дину мазҳаб надорад, балки як таҳдиде ба ҷомеаи ҷаҳонӣ ва ҷони ҳар як сокини сайёра аст. Ин зуҳуроти фалокатбор ҳеҷ умумияте бо дин, аз ҷумла бо дини мубини ислом надорад ва бо истифода аз номи ислом ба хотири ҳадафҳои сиёҳу ғаразноки сиёсӣ содир карда мешавад. Ман ин масъаларо дар чорабиниҳои сатҳи олӣ, аз ҷумла аз минбари баланди Созмони Милали Муттаҳид борҳо иброз дошта

мутамаддин ва фарҳангиву илмпарвар таҷассум намояд ва ҷиҳати ҳамкории ҳамаи нерӯҳои солими башарият хизмат кунад. Бинобар ин, мо бояд тамоми василаву воситаҳоро истифода кунем, ки эҳтироми ғояву андешаҳои солиму созанда ва таҳаммули фикри якдигар тамоюли асосии дунёи имрӯз гардад. Вале чунин ба назар мерасад, ки “сиёсати дугона”, шиддати бесобиқаи муборизаи геосиёсӣ, бахусус барои дастёбӣ ба захираҳои ҳаётиву стратегӣ ва таъмини назорат аз болои минтақаҳои муҳимми геостратегӣ падидаи аз ҳама хатарноки солҳои охир мебошад. Мо чунин мешуморем, ки бо талоши якҷоя ва дастаҷамъона эмин нигоҳ доштани сайёра ва минтақаи мо аз ин офатҳо аз ҷумлаи вазифаҳои бетаъхир ва муҳимтарини давлатҳои миллӣ ва созмонҳои байналмилалист. Ин вазъ аз ҳамаи мо татбиқи сиёсати санҷидаву мутавозинро тақозо мекунад, то ки кишварҳои мо ба арсаи бесуботӣ табдил нагарданд. Аз ин рӯ, мо мисли пештара тамоми саъю талоши хешро ба харҷ хоҳем дод, то минтақаи мо қаламрави дӯстиву ҳамкорӣ ва ҳамёриву кӯмаки байниҳамдигарӣ бошад. Дар ин росто, такя ба тадбирҳои дастаҷамъӣ ва ҳамкории муассир бо шарикони стратегии санҷидаву боэътимод мисли пештара мазмуни асосии сиёсати хориҷии Тоҷикистонро ташкил хоҳад дод. Робитаҳои муассир ва созанда бо созмонҳои байналмилалӣ, аз ҷумла ниҳодҳои бонуфузи молиявӣ, ки мо тӯли солҳои истиқлолият бо онҳо ҳамеша ҳамкориҳои судманд доштем, ба таври устувор идома хоҳанд ёфт. Дар ин чаҳорчӯба мо минбаъд низ бо роҳандозии густурдаи дипломатияи ҳамкорӣ дар соҳаи об нақши пешбарандаи Тоҷикистонро оид ба ин масъалаҳо дар арсаи байналмилалӣ тақвият хоҳем бахшид. Бинобар ин, кишвари мо дар идомаи ташаббусҳои созандаи қаблӣ ният дорад, ки ба мақсади арзёбии фарогири раванди татбиқи Даҳсолаи байналмилалии амалиёти “Об барои ҳаёт 20052015”, ки бо ташаббуси Тоҷикистон роҳандозӣ шуда буд, имсол тибқи

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

Бо зикри ҳамаи ин афзалиятҳо ва самтҳои асосии сиёсати хориҷӣ мо набояд фаромӯш кунем, ки тақвияти минбаъдаи ҳамкориҳои муассир ва тавсеаи доираи онҳо бо кишварҳои ҳамсояи мо, аз ҷумла Афғонистон, дорои аҳмияти хоса мебошад. Мантиқист, ки дар шароити ба вуҷуд омадани воқеияти нав, яъне, баъди хуруҷи нерӯҳои эътилофӣ аз сарзамини ин кишвари дӯсту бародари мо робитаҳоямон бояд дар ҳамаи бахшҳо вусъати тоза пайдо намоянд, зеро тавре, ки медонем, масъалаҳои суботу амнияти Афғонистон ва вазъи эмину осоишта дар Осиёи Марказӣ бо якдигар сахт алоқаманданд. Ба таври хулоса, сиёсати хориҷии кишвар мисли анъана бояд бо дарназардошти манфиатҳои олии миллӣ татбиқ карда шавад, ки он, дар ниҳояти амр, ба пешрафту ободии сарзамини азизи мо ва мардуми шарифи он равона гаштааст. Муҳтарам аъзои Маҷлиси миллӣ ва вакилони Маҷлиси намояндагон! Ҳамватанони азиз! Вазифаҳое, ки дар Паёми имрӯза ба мақоми олии қонунгузори кишвар доир ба ҳалли масъалаҳои аввалиндараҷаи ҳаёти мамлакат, пеш аз ҳама, ноил шудан ба ҳадафҳои стратегӣ ва татбиқи афзалиятҳои миллӣ гузошта шуданд, танҳо бо такя ба нерӯи созандаи мардуми Тоҷикистон ва бо заҳмати содиқонаву софдилонаи онҳо амалӣ хоҳанд шуд. Дар маҷмӯъ, вазифаҳои соли ҷорӣ моро водор мекунанд, ки ҷиҳати дар сатҳи устувор нигоҳ доштани нишондиҳандаҳои иқтисодӣ, аз ҷумла таҳти назорати доимӣ қарор додани вазъи молиявӣ, дастгирии молистеҳсолкунандагони ватанӣ, рушди соҳибкории хурду миёна, ташкили ҷойҳои нави корӣ, ҳарчи бештар таъмин кардани аҳолӣ бо молҳои ниёзи аввал, ҳалли саривақтии мушкилоти мардум, инчунин доир ба пешгирии таҳдиду хатарҳои ҷаҳони муосир чораҳои мушаххасу саривақтӣ андешем. Бовар дорам, ки мо якҷо бо халқи шарифу сарбаландамон им-

сол ва солҳои минбаъда низ ба хотири рушди босуботи иқтисодиву иҷтимоии давлатамон, таҳкими ваҳдати миллӣ ва фароҳам овардани шароити мусоид барои зиндагии шоистаи халқамон ҷаҳду талоши бештар намуда, Тоҷикистони азизамонро дар арсаи олам ба таври сазовор муаррифӣ мекунем. Итминон дорам, ки вакилони Маҷлиси Олӣ, аъзои Ҳукумат, тамоми хизматчиёни давлатӣ, аҳли зиёи мамлакат, бонувони соҳибмаърифат, ҷавонони бонангу номус ва худшиносу ватандӯст, кормандони далеру ҷасури мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва сохторҳои низомӣ, соҳибкорони ҳимматбаланд, ҳамватанони бурунмарзиамон ва ҳар як фарди меҳандӯсти кишвар ба хотири ободии сарзамини аҷдодиамон, пешрафти давлати соҳибистиқлоламон, баланд бардоштани обрӯи он дар арсаи байналмилалӣ ва ҳимояи манфиатҳои миллату давлат бо дасту дилу нияти пок ва содиқонаву поквиҷдонона хизмат мекунанд ва бо ин амали неку созандаи хеш қарзи виҷдониву инсонии худро адо менамоянд. Яъне, ҳифзи содиқонаи манфиатҳои милливу давлатӣ, аз тамоми манфиатҳои дигар афзал донистани манофеи давлату миллат, саъю талоши пайваста ба хотири мустаҳкам намудани пояҳои давлати миллӣ, ҳифзи соҳибистиқлолии Ватан, суботи иҷтимоӣ, амнияти давлат ва ҷомеа, ваҳдати миллӣ ва иқтидори иқтисодии давлат вазифаи шаҳрвандӣ ва масъулияти фарзандии ҳар яки мову шумо – аъзои Ҳукумат, вакилони мардумӣ, роҳбарону масъулони идораҳо ва ташкилоту муассисаҳо, хизматчиёни давлатӣ ва умуман тамоми халқи Тоҷикистон мебошад. Мо медонем, ки дар зиндагии ҷомеаи мо ва ҳаёти халқамон ҳанӯз мушкилоту масъалаҳои зиёди ҳалталаб мавҷуданд. Лекин ман ба азму иродаи мустаҳкам, нияти неку хиради азалии мардуми солору сарбаланди тоҷик итминони комил дорам ва дилпурона изҳор менамоям, ки ҳамаи мо дар солҳои наздик мушкилоти мавҷударо бартараф карда, Тоҷикистони маҳбубамонро ба як кишвари ободу пешрафта табдил медиҳем ва барои зиндагии шоистаи сокинон шароити мусоид фароҳам месозем. Мо бояд Ватани худро сидқан ва баробари ҷони хеш дӯст дорем, ватандӯсту меҳанпарасти воқеӣ бошем, шукронаи неъмати бузургтарин ва муқаддаси инсонӣ, яъне соҳибватанӣ ва озодиро ба ҷо орем, барои ҳимояи сарзамини аҷдодӣ ҳамеша омода бошем, ба хотири пешрафту ободии давлати соҳибистиқлоламон ва рӯзгори осудаву ороми ҳар як хонадони кишвари азизамон шабу рӯз заҳмат кашем. Дар раванди созандагии Ватан ва таҳкими иқтидору обрӯи Тоҷикистони маҳбубамон ба тамоми мардуми шарифи кишвар ва ҳамаи шумо, ҳозирини гиромӣ, сиҳатмандӣ ва барору комёбиҳои рӯзафзун орзу менамоям. Ҳамеша саломату сарбаланд бошед, ҳамватанони азиз!

ПАЁМ-2015 Давлат САФАР

Паймони паём (Ба ифтихори Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ба Маҷлиси Олӣ) Вусъати сарсабзии мо аз Паём омад падид, Лаҳни паймони сиёсатро чунин бояд шунид. Якдиливу якзабонӣ шаҳсутуни муттакост, Зиндагиро баъд аз ин бо чашми дил бояд, ки дид. Кӯҳро хоҳем агар арзан намояд дар назар, Оташи меҳри Ватан бояд фурӯзем аз шарар. Худ фурӯзему фурӯ созем фурсатро зи вақт, Оби ҷӯ, ки рафт асло пас намеояд дигар. Пай наафтад то ба паймоне, ки моро раҳ кушод, Пай бигирем аз Паёми Сарвари Олинажод. Кӯҳро аз зарраву аз қатра дарё сохтан, Дарку эҳсоси Паём аст ин барои иттиҳод. “Зинда бодо Тоҷикистон ”, то бигӯем аз ниҳод, Ин садо бояд шунид аз минбари кӯҳи мурод. Ганҷи миллат омад аз рӯзи азал дасти ба даст, Ҳарчи мерос аст бар мо, пас чу меросаш бидод. Тарҳи тармиме, ки тарҳи куҳнаро нав мекунад, Худшиносиро ба дил оина партав мекунад. Бояд аз меҳри Ватан бигрифт роҳи зиндагӣ, Меҳри модар тифлро якбора раҳрав мекунад. Аз Паёме то Паём азми дигар бояд зи нав, Тоҷи миллатро ҷилои шуълавар бояд зи нав Коми миллатро, ки тамъи найшакар бояд зи нав, Тоҷикистонро садои баҳру бар бояд зи нав. Бонги тӯфони сиёсат дар ҷаҳон дорад хурӯш, Ҳар нафас, ҳар лаҳза овои дигар ояд ба гӯш. Сар зи зонӯи хамушиат бигир, эй ҳамватан! Чашми дил бикшову чашми бемурувватро бипӯш. Оташи даъвову даъвобозиҳо дар гирудор, Мекашад бар ком хушку тар, намегирад қарор. Аз садоқат ҳарф мегӯянду дар дил кина аст, Чашми поизанду ҳамчун дидаи кӯри баҳор. Зин сабаб ҳам ҳушдоре баҳри мо беҳуда нест, Ҳар касе ҷӯяд канор аз ин агар, осуда нест. Азми мо рамзи саодатмандии рӯзи нав аст, Зиндагӣ пайроҳаи пайхурдаву паймуда нест. Маншаи фархундагии рӯзи мо бошад Паём, Дар баҳори зиндагӣ наврӯзи мо бошад Паём. Олами андешаи пирӯзи мо бошад Паём, Офтоби зиндагиафрӯзи мо бошад Паём.

Паёми Президенти мамлакат ба Маҷлиси Олӣ имсол дар моҳи январ ироа гардид, ки ба оғози сол мутобиқ омада, солномаи воқеие барои ҳидояти ҷомеаи имрӯзаи мо, махсусан, ҷавонон гардид. Таваҷҷуҳи Сарвари давлат ба масъалаҳои ҳалталаби соҳаҳои хоҷагии халқи мамлакат, аз ҷумла, маорифу фарҳанг, сиёсати давлатии ҷавонон, хоса тарбияи ҷавонон дар рӯҳияи худшиносии миллӣ, ҷилавгирӣ аз шомилшавии онҳо ба ҳизбу ҳаракатҳои тундрав, таъмини амнияти миллӣ ва амсоли ин аз ҷумлаи бахше аз масоили мубрами имрӯз буданд, ки дар Паёми Сарвари давлат ба таври возеҳ шарҳу тавзеҳ пайдо намуданд.

онҳоро ба мактаб - зинаи дуюми таълиму тарбия ҳидоят кунад. Дар ин замина, аз кӯдакӣ ба донишҳои аввалин фаро гирифтани инсонҳо метавонад шароитро барои камолоти маънавӣ, маърифатӣ ва ахлоқии онҳо ҳамвор намояд ва мо изҳори умед мекунем, ки бар пояи таъсири пурфайзи муассисаҳои томактабӣ имрӯз дар кишвар насли воқеан созандаву бунёдкор ва ба таъбири Сарвари давлат «созандагони ояндаи Ватан» тарбия ва ба камол мерасанд. Дар Паёми Сарвари давлат ба масъалаи беҳбуди сатҳу сифати таълим дар муассисаҳои таҳсилоти миёна низ аҳамияти махсус дода шудааст. Махсусан, аз ҷониби Роҳбари давлат муқаррар шудани вазифаҳои муқаддаси омӯзгор на танҳо аз муаллимони макотиби таҳсилоти умумӣ, балки аз устодони донишгоҳу донишкадаҳои олӣ низ тақозои онро дорад, ки ин рисолат бар асоси ҳикмати раҳнамоянда қабул намудани суханони Сарвари кишвар дар мавриди шинохти чеҳраи омӯзгори имрӯз софдилона ва бо камоли одамият ба иҷро расонанд. Пре-

шта, яке аз қувваҳои пешбаранда ва фаъоли ҷомеаи имрӯза ба шумор меравад ва гузашта аз ин, пешрафти тамоми соҳаҳои ҳаёти ҷомеа ва давлат ба сатҳи рушди маориф вобастагии мустақим дорад». Гуфторҳои Сарвари давлат дар мавриди рисолати ҳақиқии омӯзгори имрӯз дар тарбияи насли наврас, ки нақши он камтар аз падару модар нест ва бовари онҳо нақши пуртаъсири омӯзгор ба сарнавишти ояндаи насли имрӯз бо сарчашмагирӣ аз афкор ниёкони шарафманди мо дар мавриди таъини ҷойгоҳ ва мақоми муаллим воқеан устодону омӯзгорро ҳидоят ба иҷрои ин вазифаҳои муқаддас ва пуршараф мекунад. Ин барномаҳои амал, пеш аз ҳама, тақозои онро мекунанд, ки бо дасту дили соф, такмили донишу маърифат, иҷрои рафтору гуфтори накӯ ояндаи насли наврасро ба самти таҳкими худшиносиву худогоҳии маънавӣ, худафрӯзӣ дар роҳи илму маориф, баҳрагирӣ аз донишҳои пешқадами замон ва дар баробари ин, омӯзиши амиқи мероси ниёкон ва дар маҷмӯъ расидан ба мақоми инсони комили имрӯз тамоюл диҳем.

Албатта, таҳқиқ ва таҳлили матолиби марбут ба масоили сиёсиву иқтисодӣ ва иҷтимоӣ пешаи коршиносони ин соҳа аст, ки аллакай дар саҳифаҳои расонаҳои хабарии чопиву электронӣ дар ин маврид назарҳои шоистае мунташир мешаванд. Ҳамчун омӯзгор мехоҳам бештар дар заминаи масоили мубраме, ки роҷеъ ба соҳаи маориф ва тарбияи насли созандаву офаринанда дар Паём шарҳу тафсир шуданд ва қобили аҳамияти муҳим барои кормандони соҳа, хоса, баланд бардоштани ахлоқ ва саводи ҷавонон, нақши падару модарон дар тарбияи фарзанд дар хонавода, ҷилавгирӣ аз тахриби тафаккури ҷавонон бар пояи таъсири ақоиди ҳизбу ҳаракатҳои тундрав ва амсоли ин андешаҳои хешро баён намоям. Таваҷҷуҳи густардаи Сарвари давлат ба ҷанбаҳои мухталифи тарбия, умуман, ҳаллу фасли муаммоҳои соҳаи маориф дар навбати аввал мақоми инсонгароёна касб намудани Паёмро бозгӯӣ мекунанд. Зинаҳои ба таҳсил фаро гирифта шудани кӯдакону наврасон аз марҳилаи томактабӣ то ба дараҷаи олиму баъдаздипломӣ ба таври возеҳ ва бо нишон додани вазифаҳои муҳимтарини роҳнамову омӯзгор ва устод шарҳу тафсир ёфтаанд. Тавре Сарвари давлат таъкид намуд, соли гузашта зимни ироаи Паём ба Маҷлиси Олӣ бо мақсади инкишофи зинаи аввали таҳсилот Ҳукумати мамлакат “Барномаи рушди муассисаҳои таҳсилоти томактабӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2014-2019”-ро қабул намуд ва ҳоло татбиқи он идома дорад. Маҳз, қабули ҳамин барномаи давлатӣ имконият дод, ки дар заминаи таҷдиди фаъолияти муассисаҳои томактабӣ ва ташкили шаклҳои нави кӯдакистонҳо, аз ҷумла, кӯдакистонҳои хусусӣ дар қаламрави кишвар барои қабули 115 ҳазор кӯдак шароити мусоид фароҳам оварда шавад. Маҳз ҳамин шеваи муносибат ба фарогирии кӯдакон ба муассисаҳои томактабӣ метавонад раванди тарбияи инсони фикран ва маънаван солимро таъмин намуда,

зиденти кишвар ба маврид дар ин бора таъкид намудаанд, ки «Омӯзгор дар раванди таълиму тарбия ҳуқуқи хато кардан надорад, зеро тақдири насли ояндасоз ва пешбарандаи давлату ҷомеа дар дасти ӯст. Яъне, омӯзгор дар раванди таълиму тарбия баробари падару модар ва шахсоне, ки онҳоро иваз мекунанд, нақши асосӣ дорад ва ҳамчун роҳнамои маънавӣ барои ба камол расонидани насли шоистаи даврон масъул аст». Аз ин рӯ, ҷиҳати боз ҳам баланд бардоштани маҳорат ва малакаи касбии омӯзгорон ба таври доимӣ ташкил кардани курсҳои такмили ихтисос, бозомӯзӣ ва ҳарчи бештар шинос намудани онҳо бо технологияҳои муосири таълим амри зарурӣ мебошад. Ин нуктаҳои муҳим бояд барои ҳар омӯзгор паёми фаъолиятҳои эҷодкорона ва масъулиятшиносона дар тарбияи насли ояндасоз бошад ва аз ҳар як омӯзгор тақозои онро дорад, ки ҳаррӯза дар чунин айёми ҷаҳонишавӣ ва нуфузи рӯзафзуни иттилооти илмиву маърифатӣ ва суҳулати дастрасӣ ба он тариқи расонаҳои электронӣ, пеш аз ҳама, ба такмили донишҳои худ бикӯшад ва бо камоли тасаллут бар омӯзаҳои навин, ахбори тоза, андешаҳои хирадварзона, маърифати ҳамаҷонибаи муассир дар тарбияи маънавии насли наврас ба синфхона ворид шавад. Дониш ва маърифат, ахлоқу маънавиёти муаллим дар навбати аввал бояд барои талаба ва ҳатто донишҷӯ дар шароити имрӯза бояд намунаи ибрат бошад ва баробари донишандӯзӣ аз қадамҳои нахустини устод ва омӯзгор ба синфхона бояд толибилм ва донишҷӯ ҳам дарси маърифат ва ҳам аз рафтору гуфтори он дарси ахлоқу одоб биомӯзад. Роҳбари давлат ба унвони раҳнамои ҷомеаи имрӯзаи мо бо масъулиятшиносии баланд дар Паём боз ҳам бо ишорат ба ин мақом ва ҷойгоҳи муҳим ба маврид таъкид намудаанд, ки «дастгирии соҳаи маориф ва баланд бардоштани мақоми омӯзгор, дар навбати аввал, аз он ҷиҳат муҳим мебошад, ки аҳли маориф дар рушди нерӯи инсонӣ саҳми бевосита до-

Эълони соли 2015 ҳамчун Соли оила дар Паёми имсолаи Сарвари давлат низ дар навбати аввал аз ҷанбаи муҳими тарбиявӣ ва инсонгароёна доштани ин номаи ҳидояти Президенти кишвар ба ҷавонони тоҷик паём мерасонад. Мутобиқ бар таъкиди Сарвари давлат, пеш аз ҳама, ин ҳадаф барои ташкили оилаҳои солим дар миёни ҷавонон, таъмини суботу оромиш дар хонавода, нақши пуртаъсири модарон дар тарбияи маънавӣ ва ахлоқии фарзанд ва амсоли ин аз сар гирифта шудааст. Дар заминаи ин таваҷҷуҳи Сарвари давлат ба фарҳанги хонавода ва таъмини хушбахтии оилаҳои ҷавон бар пояи иҷрои муҳимтарин рукнҳои фарҳанги оиладорӣ боз ҳам мавзӯи пайванди мактаб ва хонавода, робитаи мустақими муаллим ва падару модар нақши муассир дар ҳаёти ҷомеа касб мекунад, ки ин ҳадаф ҳам ба самти тарбияи инсони фикран, маънаван ва ҷисман солим равона шудаанд. Умедворам, ки устодону омӯзгорон, ки дар навбати аввал худ падару модар ҳастанд, барои иҷрои ин вазифаҳои муқаддас ҳам дар мактаб ва ҳам дар хонавода бо масъулияти тамом иқдом хоҳанд намуд. Дар маҷмӯъ, дар Паёми имсолаи Сарвари давлат нуктаҳои фаровоне дар заминаи ҳаллу фасли масоили муҳими ҷомеа тафсир ёфтаанд, ки ба баланд бардоштани фарҳанги инсонӣ, такмили донишу маърифат, таъмини амнияти миллӣ, тарбияи ҷавонон дар рӯҳияи худогоҳиву худшиносӣ ва муҳимтар аз ҳама бо шукргузорӣ аз ин замонаи осоиштаву тантанаи ваҳдати миллӣ иқдом бар ҳифзи якпорчагӣ ва арзишҳои муҳими Истиқлолияти давлатӣ равона шудаанд. Боварии комил дорам, ки бо камоли масъулиятшиносӣ мардуми шарифи Тоҷикистон, хоса, ҷавонон дар иҷрои ин вазифаҳои муқаддаси худ дар соли оила дар кишвар кӯшиш ба харҷ намуда, ҷомеаи имрӯзро бештару пештар ба сӯи бузургтарин арзишҳои ҳаётан муҳим барои зиндагии шоиста мекашонанд.

Солномаи равшангари роҳи ҷавонон

Нуралӣ НУРЗОД, «ҶТ»

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

ФУТБОЛ. ҶОМИ БАҲОРИСТОН-2015

ҲАМКОРӢ

ФФТ ҳамкориро бо Кореяи Ҷанубӣ оғоз кард Рустами Эмомалӣ, Президенти Федератсияи футболи кишвар дар Душанбе бо Чун Мон Гу, сарвари Ассотсиатсияи футболи Кореяи Ҷанубӣ мулоқот кард.

“Истиқлол” - барандаи Ҷоми “Баҳористон” Тими “Истиқлол”-и Душанбе бори дуюм Ҷоми Осоишгоҳи “Баҳористон”-ро ба даст овард. Бозиҳои даври охири мусобиқаи пешазмавсимӣ барои дарёфти Ҷоми Осоишгоҳи “Баҳористон” имрӯз доир гаштанд. Дастаи “Истиқлол” ба дарвозаи тими ҷавонони “Жетису”-и Қазоқистон 7 голи беҷавоб зада, бо 11 хол дар ҷои аввал қарор гирифт. Мақоми дуюм насиби дастаи “Хайр”-и Ваҳдат шуд. “Хайр” дар ин давр тими ҷавонони то 19-солаи кишварро бо ҳисоби 2:1 шикаст дод. Дар бозии дигари давр дастаи “Хуҷанд” бар тими “Эсхата” бо ҳисоби 6:0 ғалаба кард.

ФУТБОЛИ КӮДАКОН

Дар ҷараёни вохӯрӣ масоили ҳамкориҳои дуҷонибаи федератсияҳои футболи ҳар ду кишвар мавриди баррасӣ қарор гирифтанд. Рустами Эмомалӣ изҳор намуд, ки ҷониби Тоҷикистон ба ҳамкасбони кореягии худ, ҷиҳати маркетинг, алоқаҳои байналмилалӣ, маълумоти мураббигӣ, футболи кӯдакону наврасон ва дар дигар самтҳо барои мубодилаи таҷриба таваҷҷуҳ зоҳир менамояд. Чун Мон Гу таъкид кард, ки Ассотсиатсияи футболи Кореяи Ҷанубӣ омода аст, ба ФФТ кӯмак намояд. Роҳбари ФФТ Рустами Эмомалӣ ҳамтои худ Чун Мон Гуро ба муносибати ба бозии ниҳоии Ҷоми Осиё-2015, ки дар Австралия ҷараён дорад, баромадани тими мунтахаби миллии Кореяи Ҷанубӣ табрик кард. «Тими мунтахаби Кореяи Ҷанубӣ дар майдонҳои футболи Австралия бозии аъло нишон медиҳад. Футболбозони

САМБО

Мактаббачагони Хуҷанд дар таътил футбол бозиданд Бо ибтикори Бахши ҷавонон, варзиш ва сайёҳии шаҳри Хуҷанд, бо ҳадафи рушди футбол, таъмини тарзи ҳаёти солим ва бо мақсади ҷалби наврасону кӯдакон ба варзиш бо истифода аз фурсати таътили зимистонаи мактаббачагон мусобиқа оид ба футбол миёни мактаббачагон ва навравони соли таваллудашон 2000-2001 ва 20022003 баргузор гардид. Тавре аз Базши ҷавонон, вар- ра” сазовори ҷои дуюм ва дастаи зиш ва сайёҳии шаҳри Хуҷанд ит- МТМУ №14 сазовори ҷои сеюм тилоъ доданд, ин мусобиқа барои гардиданд. Дар мусобиқа байни дарёфти Ҷоми «Бойчечак-2015» наврасони соли таваллудашон дар майдони варзишии Муассисаи 2000-2001 низ 10 даста ширкат давлатии «Мактаби варзишии ба- варзиданд, ки дар натиҷа дастаи чагон ва наврасони №1»-и шаҳри “Лининг” сазовори мақоми аввал, Хуҷанд доир шуд. Миёни наврасо- дастаи МТМУ №14 ҷои дуюм ва ни соли таваллудашон 2002-2003 дастаи “Садаф” сазовори мақоми 10 даста иштирок намуданд. Дар сеюм шуданд. натиҷа, дастаи “Лининг” сазовори ҷои аввал, дастаи “ШароСуҳроб КАЁНӢ, «ҶТ»

шумо муваффақ шуданд, ки дастаи мунтахаби Ироқро мағлуб карда, ба бозии ниҳоӣ бароянд. Аз таҳти дил, ба дастаи мунтахаби шумо дар Ҷоми Осиё ғолиб шуданро таманно дорам!», – гуфт Рустами Эмомалӣ. «Ташаккур! Ман аз бори аввал дар Тоҷикистон буданам бисёр шодам. Мо омодаем, ки дар омӯзиши

мутахассисони тоҷик кӯмак кунем. Дар оянда мо вохӯриҳои мунтазамро дар сатҳи мутахассисон, гузаронидани машғулиятҳоро барои мураббиён ва баргузории вохӯриҳои дӯстонаро миёни тимҳои мунтахаби синну солашон мухталиф дар нақша дорем», – гуфт дар навбати худ Чун Мон Гу.

ФУТБОЛ. ҶОМИ ИТТИҲОД

Ҷоми иттиҳод-2015: Тоҷикистон дар ҷои 8-ум 25 январ мусобиқаи байналмилалии Ҷоми иттиҳод-2015 анҷом ёфт. Тими ҷавонони кишвар (U-21), таҳти роҳбарии сармураббӣ Алишер Тухтаев мақоми 8-умро сазовор гардид.

Медали тиллои Акмалиддин дар Қазоқистон

Дар бозии ниҳоӣ барои ҷойҳои 7-8 футболбозони ҷавони кишвар аз тими Қазоқистон бо ҳисоби 0:2 шикаст хӯрд. Дар ҳоле ки дар даври гурӯҳӣ ин дастаро бо ҳисоби 1:0 шикаст дода буд. Ёдвар мешавем, ки соли гузашта тими ҷавонони кишвар дар ин мусобиқа ҷои ёздаҳумро соҳиб шуда буд. Ғолиби мусобиқа дастаи ҷавонони Ҷумҳурии Африқои Ҷанубӣ гардид, ки дар финал тими Финландро бо ҳисоби 2:1 шикаст

дод. Ҷои сеюм насиби дастаи Белорус гашт. Ин тим бар дастаи Туркманисон бо ҳисоби 4:0 ғалаба кард. Дар бозӣ барои ҷойҳои 11-12 Эстония Литваро бо ҳисоби 2:1 шикаст дод. Барои ҷойҳои 9-10 Молдова бо Латвия рақобат карданд. Замони асосии бозӣ мусовӣ – 1:1 анҷом ёфт. Дар силсилаи зарбаҳои ёздаҳметра бахт ба рӯи молдовиҳо хандид – 6:5. Барои ҷойҳои 5-6 Русия Қирғизистонро мағлуб кард – 3:1.

Акмалиддин Каримов, паҳлавони маъруфи кишвар, дар Ҷоми ҷаҳонии самбо барои дарёфти Ҷоизаи Президенти Қазоқистон Нурсултон Назарбоев медали тилло ба даст овард. Ин мусобиқа дар шаҳри Алмаато доир гардид. Акмалиддин дар вазни 57 кило Зимни қувваозмоии ниҳоӣ Алмаз Сулаймонови қазоқро шикаст дод. Дар ин мусобиқа 400 варзишгар аз 23 кишвари ҷаҳон ширкат доштанд.

ФУТБОЛ. ҶОМИ ОСИЁ-2015

Кореяи Ҷанубӣ ва Австралия дар финали Ҷоми Осиё-2015 Имрӯзҳо дар Австралия мусобиқаи қаҳрамонии Ҷоми Осиё-2015 ҷараён дорад. Дирӯзу имрӯз даври нимниҳоии мусобиқа доир гашта, иштирокчиёни даври финалӣ маълум гаштанд. Дар даври нимниҳоӣ Кореяи Ҷанубӣ бар дастаи Ироқ ва Австралия бар тими Амороти

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

Муттаҳидаи Араб бо ҳисоби якхелаи 2:0 ғолиб омаданд. 31 январ дар даври ниҳоӣ Кореяи Ҷанубӣ бо Австралия вомехӯранд. Ироқ ва АМА барои ҷои сеюм мубориза мекунанд.

ПУРСИШУ ПОСУХ

РУШДИ ВАРЗИШ

Киҳо ба гирифтани “Тӯби тиллоӣ” мушарраф гардидаанд? Ман мухлиси ашадии бозии футболам. Зимни дарсҳои тарбияи ҷисмонӣ дар мактаб ва фориғ аз машғулиятҳо низ гоҳ-гоҳ бо дӯстону ҳамсолон бо шавқ футбол бозӣ мекунам. Инчунин, барои огаҳии бештар пайдо кардан, тавассути дӯст ва ҳамсинфам А. Самандар, ки падараш дар рӯзномаи Шумо кор мекунад, ҳар шумораи “Ҷавонони Тоҷикистон”-ро дастрас карда, бахусус, саҳифаҳои варзишии онро мутолиа мекунам. Чанде пеш, аниқтараш, аз шумораи рақами 3 (9377) аз 15 январи соли 2015-и ҳафтанома иттилоъ гирифтам, ки ба гирифтани Ҷоизаи “Тӯби тиллоӣ-2014” Криштиан Роналдо, ҳамлагари дастаи “Реал”-и Мадрид ноил гардид. Он ҳар сол ба беҳтарин футболбози ҷаҳон дода мешавад. Аз ин рӯ, мехоҳам бидонам, ки то кунун ба ин ҷоиза киҳо соҳиб шудаанд ва он кай таъсис ёфтааст. Ҷавшан РАСУЛОВ, хонандаи синфи ҳафтуми мактаби рақами 60-и ноҳияи Синои шаҳри Душанбе Ҷоизаи “Тӯби тиллоӣ” бо пешниҳоди Габриэл Ано, сармуҳаррири маҷаллаи варзишии “Франс футбол” таъсис ёфтааст. Он дар оғоз, аз соли 1956 то соли 1995 ба бозингари беҳтарини Аврупо дода мешуд. Сипас, аз соли 1995 тибқи барномаи нав онро метавонист намояндаи ҳар миллат ба даст оварад, ба шарте ки дар клубҳои футболи Аврупо бозӣ мекард. Соли 2007 ба барномаи он аз нав тағйирот ворид шуд ва онро метавонист ҳар бозингар ба даст оварад, новобаста ба миллату халқият ва дар кадом клуби футболи ҷаҳон фаъолият карданаш. Ҳамин тариқ, аз рӯи версияи “Франс футбол” соли 2010 “Тӯби тиллоӣ”-ро бо мукофоти “Бозингари соли Федератсияи байналмилалии футбол” якҷо карданд. Аз ҳамон сол ба беҳтарин бозингари сол аз тарафи Федератсияи байналмилалии футбол супорида мешавад. Барои муайян кардани барандаи “Тӯби тиллоӣ” тамоми сармураббиёну сарварони дастаҳои яккачини давлатҳои олам, ки аъзои Федератсияи байналмилалии футбол мебошанд, ҳамчунин, журналистони соҳа овоз медиҳанд. Аз ҷумла, бо шарофати соҳибистиқлолии мамлакат сармураббӣ ва капитани дастаи мунтахаби кишвари офтобрӯяи мо низ. Аз ҳама зиёд Ҷоизаи “Тӯби тиллоӣ”-ро Лионел Мессӣ, ҳамлагари дастаи “Барселона” чор маротиба пайи ҳам (солҳои 2009-2012) ба даст овардааст. Инчунин, ба гирифтани ин ҷоиза футболбозони зерин мушарраф гардидаанд: 1956 - Стэнли Мэттюз (Англия, «Блэкпул») 1957 - Алфредо Ди Стефано (Испания, «Реал») 1958 - Раймон Копа (Фаронса, «Реал») 1959 - Алфредо Ди Стефано (Испания, «Реал») 1960 - Луис Суарес (Испания, «Барселона») 1961 - Омар Сивор (Италия, «Ювентус») 1962 - Йозеф Масопуст (Чехословакия, «Дукла») 1963 - Лев Яшин (ИҶШС, «Динамо» Москва) 1964 - Денис Лоу (Шотланд, «МЮ») 1965 - Эйсебио (Португал, «Бенфика») 1966 - Бобби Чарлтон (Англия, «МЮ») 1967 - Флориан Алберт (Венгрия, «Ферентсварош») 1968 - Ҷорҷ Бест (Ирландияи Шимолӣ, «МЮ») 1969 - Ҷиани Ривера (Италия, «Милан») 1970 - Герд Мюллер (ҶФО, «Бавария»)

1971 - Йохан Кройф (Ҳолланд, «Аякс») 1972 - Франс Беккенбауэр (ҶФО, «Бавария”) 1973 - Йохан Кройф (Ҳолланд, «Барселона») 1974 - Йохан Кройф (Ҳолланд, «Барселона») 1975 - Олег Блохин (ИҶШС, «Динамо» Киев) 1976 - Франс Беккенбауэр (ҶФО, «Бавария”) 1977 - Аллан Симонсен (Дания, «Боруссия-М”) 1978 - Кевин Киган (Англия, «Гамбург») 1979 - Кевин Киган (Англия, «Гамбург») 1980 - Карл-Хайнтс Румменигге (ҶФО, «Бавария») 1981 - Карл-Хайнтс Румменигге (ҶФО, «Бавария») 1982 - Паоло Россӣ (Италия, «Ювентус») 1983 - Мишел Платинӣ (Фаронса, «Ювентус») 1984 - Мишел Платинӣ (Фаронса, «Ювентус») 1985 - Мишел Платинӣ (Фаронса, «Ювентус») 1986 - Игор Беланов (ИҶШС, «Динамо» Киев) 1987 - Рууд Гуллит (Ҳолланд, «Милан») 1988 - Марко ван Бастен (Ҳолланд, «Милан») 1989 - Марко ван Бастен (Ҳолланд, «Милан») 1990 - Лотар Маттеус (Олмон, «Интер») 1991 - Жан-Пер Папен (Фаронса, «Марсел») 1992 - Марко ван Бастен (Ҳолланд, «Милан») 1993 - Роберто Баҷо (Италия, «Ювентус») 1994 - Христо Стоичков (Булғористон, «Барселона») 1995 - Ҷорҷ Веа (Либерия, «Милан») 1996 - Маттиас Заммер (Олмон, «Боруссия») 1997 - Роналдо (Бразил, «Барселона»/«Интер») 1998 - Зинедин Зидан (Фаронса, «Ювентус») 1999 - Ривалдо (Бразил, «Барселона») 2000 - Луиш Фигу (Португал, «Барселона»/«Реал») 2001 - Майкл Оуэн (Англия, «Ливерпул») 2002 - Роналдо (Бразил, «Интер»/«Реал») 2003 - Павел Недвед (Чехия, «Ювентус») 2004 - Андрей Шевченко (Украина, «Милан») 2005 - Роналдинйо (Бразил, «Барселона») 2006 - Фабио Каннаваро (Италия, «Ювентус»/«Реал») 2007 - Кака (Бразил, «Милан») 2008 - Криштиан Роналдо (Португал, «МЮ») 2009 - Лионел Мессӣ (Аргентина, «Барселона») 2010 - Лионел Мессӣ (Аргентина, «Барселона») 2011 - Лионел Мессӣ (Аргентина, «Барселона») 2012 - Лионел Мессӣ (Аргентина, «Барселона») 2013 - Криштиан Роналдо (Португал, «Реал») 2014 - Криштиан Роналдо (Португал, «Реал»)

Иқдоми ҷавонони деҳот Сол то сол ҳарчи бештар ба варзиш рӯ овардани ҷавонону наврасон дар кишвар ба худ шакли тоза мегирад. Иловар бар ин, бунёди иншооту майдонҳои варзишӣ ба чунин иқдомот заминаи мусоид фарҳам меорад. Солҳои охир дар деҳот низ варзиш торафт оммавитар мегардад. Аз ҷумла, дар ҳудуди деҳоти Арали ноҳияи Абдураҳмони Ҷомӣ. Ин ҷо ҷавонон ба иқдоми хеле хуб даст задаанд. Ҳар сол бо ҷаҳд ва саъю кӯшиши онҳо мусобиқаи футбол сурат мегирад. Чанде пеш мусобиқаи имсола байни дастаҳои футболи деҳот сурат гирифт. Саидбек Алимардонов яке аз ташкилотчиёни ин мусобиқа маҳсуб ёфта, дар гузарондани он ҳар сол саҳми арзанда дорад. - Мусобиқа имсол 20 рӯз идома ёфт ва дар он 13 даста байни ҳам зӯр озмуданд, - нақл кард зимни суҳбат Саидбек Алимардонов. – На танҳо дастаҳои ҳудуди деҳот, балки аз дигар деҳоти ноҳия ҷавонон таклифи моро пазируфта, дар мусобиқа фаъолона ширкат намуданд. Ба даври ниҳоии мусобиқа дастаҳои деҳаҳои Якуми май ва Арал баромаданд. Футболбозони дастаи деҳаи Якуми май маҳорати

баланд нишон дода, ҳарифони хеш, дастаи деҳаи Аралро бо ҳисоби 3:2 мағлуб намуда, ҷомро ба даст оварданд. Барои ҷойи сеюм дастаҳои деҳаҳои Шарифобод ва Зафаробод бо ҳам зӯр озмуданд. Футболбозони деҳаи Шарифобод ба гирифтани ҷойи сеюм ноил шуданд. Дар мусобиқоти имсола Маҳмадзариф Холов ва Акрам Зоғаков футболбозони беҳтарин дониста шуданд. Мусобиқотро Миралӣ Дӯстхонов, Тоҳир Табаров, Бахтиёр Холов, Ҷамшед Тағоев ва Аламшо Шомаҳмадов мунсифона доварӣ намуданд. - Ташкил ва гузарондани мусобиқаи варзишӣ доир ба футбол бевосита ташаббуси худи ҷавонони деҳоти мост, - иброз дошт Саидбек Алимардонов. – Онҳо худашон маблағ ҷамъ намуда, майдонҳои футболро ба мусобиқот омода месозанд. Ҳамчунин, барои футболбозон сару либоси варзишӣ дастрас менамоянд. Масалан, капитани дастаи деҳаи Зафаробод Умед Турдиев ҳамроҳи чанд дӯсти соҳибкораш, аз ҷумла, Акрам Зоғаков аз шаҳри Маскави Федератсияи Русия ба футболбозони дастаи худ сару либос харида овардаанд. Ҳамаи ин баҳри боз ҳам оммавитар гардидани варзиш мусоидат менамояд. Т. ДАВЛАТ, «ҶТ»

Диққат, озмун!

Кумитаи ҷавонон, варзиш ва сайёҳии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Кумитаи миллии олимпӣ бо мақсади таҳияи тарҳи либоси ягонаи миллии варзишӣ барои дастаҳои мунтахаби ҷумҳурӣ аз рӯи намудҳои мухталифи варзиш озмун эълон менамоянд. Ғолиби озмун бо ҷоизаи пулӣ дар ҳаҷми 5 ҳазор сомонӣ қадрдонӣ мегардад. Дар тарҳи (эскизи) либосҳои варзишӣ рамзи муқаддасоти миллӣ (парчами давлатӣ, нишон), таҷассумкунандаи хиради ниёгону муосир тасвир шаванд. Ҳар як қисмати либоси варзишӣ бояд мазмуни мушахасси худро дошта бошад. Ранг, аломатҳои алоҳидаи дарҷшуда, на-

муди берунии либос бояд дар худ рукнҳои таърихию муосири давлатдории тоҷиконро дар алоқамандӣ бо унсурҳои муосири варзиши ҷаҳонӣ тараннум намоянд. Тарроҳон тарҳи либосҳои варзишии мавсимиро (курта, пиҷак ё болопуш, шим, калапуш, ҷӯроб, пойафзол, борхалта) дар нақша ва шакли тайёр бо нишонии кӯчаи Спортивная-6, Кумитаи ҷавонон, варзиш ва сайёҳии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба «Озмуни тарроҳон» пешниҳод намоянд. Муҳлати пешниҳод то 30 январи соли 2015 муайян гардидааст.

Телефонҳо: 236-31-66, 907-58-73-60

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

ВАРЗИШИ АҚЛ Љои таомхўрї ва тўйгузаронї

Чуќур Велосипеди мотордор

Муаллифи "Мазњакаи илоњї"

Президенти собиќи Амрико Авраам …

... Назаров, гурзпартои тољик

Њаќиќатгў

«…и бад - балои љон»

Каљпањлу

Марњум Моёншо …, арбоби сиёсии тољик

Интиќомљўй

Муќобили катод

… Деол, ситораи кинои њиндї

Яке аз номњои Иблис

Карашмаи духтар

Давлат дар Африќо

Паррандаи мурѓобимонанд

Бањр дар байни Балкан ва Аппенин

Ваќт, лањза

Ба мурод норасида, ноумед

Љаноби эронї

«Куртаи нав … бошад!»

Актёри тољик … Муњаммадљонов

Нањр, дарёча

Иёлат дар ИМА

Саросема

Мор аз китоби Р.Киплинг «Маугли»

Ба њамин наздикї, њозиракак

Тирезача дар боми мошин (русї)

Модда, элемент

... у мулк Хуб, наѓз Њаракати моњї

Бепарастор

Падар (лањљ.)

«Мењмон»и тропикї дар бозорњои Душанбе Ѓолиби озмуни мусиќии Евровидение -2009

Гурўњи эстрадии рус

Фан, дониш

Вилояти Бадахшон мухтасаран

Боѓайрат

Шањри ќадимаи арманњо

Шутурговпаланги африќої

Садои гўсфанд

Ноњия дар вилояти Хатлон

Мори зањрноктарини олам Њиссачаи ишоратии лањљавї

... Холова, овозхон

Хитоб, фарёд

Одами дорои истеъдоди барљаста

Резини чархи мошин

Оби дањан

бемории шадиди рўда

Њашароти хунмак

…и Султон, сароянда

Шўру ѓавѓо Ширкати мобилии «918»

Тамѓаи охирини «Жигулї»

Асбоби ќассоб

Дўзах ба русї

Яке аз мазњабњои Ислом

Ин сулоларо Ардашери Бобакон шикаст дод

Лои хушки кулўла

Санги сахт, гранит

Рашкин

Пойтахти Венесуэла

... Газманов, овозхони рус

Муќобили «лалмї»

... у зиннат

Гуноњ, љурм

Найчаи хунгард

«... –так», ќанди хориљї

Президенти собиќи ИМА

«Ѓарб» бо забони бањрнавардон

Боѓи њайвонот ... Кўњзод, адиби тољик

Њайвони хоси Австралия

Музей

Нўшокии сањарї

Моњи толеънома ;

Тунду тез, асабонї Забони сунъї

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015

далер

Дугонаи сањнавии Бика

Хирад Ошкоркунї

Эњтиёљ, хоњишмандї

Пойтахти Венгрия

Наќора, асбоби зарбї

Тиреза, мўрї

Чароѓи деворї

Сафари љангї

Бахшиш пурсидан

Ангушти калонї

ЭЪЛОН

АКСИ РӮЗ

ЭЪТИБОР НАДОРАД МУАССИС:

Варақаи техникии (техталон) гумшудаи КV 0000165 ки ба автмоболи сокини ноҳияи Ҳамадонӣ Исмоилов Баҳодур Гадоевич (рақами давлатиаш 4980АТ03) мутааллиқ аст, эътибор надорад.

Кумитаи ҷавонон, варзиш ва сайёҳии назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

САРМУҲАРРИР

Номаи камоли гумшудаи Т-ШТУ 0967125, ки онро МТМУ рақами 27-и ноҳияи Файзобод соли 2010 ба Муҳиддинзода Юсуф додааст, эътибор надорад.

Самариддин АСОЕВ

ҲАЙАТИ ЭҶОДӢ: Умаралӣ САФАРАЛӢ

Шартномаи туҳфаи гумшуда бо феҳрасти 1ш-1126, ки 7 ноябри соли 2007 дар идораи нотариалии ноҳияи Исмоили Сомонии шаҳри Душанбе бо суроғаи кӯчаи Чапаев-10, хонаи 4 ба номи Ҷобирова Зумрад Шамсуддиновна ба расмият дароварда шудааст, эътибор надорад.

(котиби масъул),

Толибшоҳи ДАВЛАТ

(муҳаррири шӯъбаи сиёсат ва иттилоот),

Сайфиддин СУННАТӢ

(муҳаррири шӯъбаи варзиш ва сайёҳӣ),

Номаи камоли гумшудаи №149767, ки МТМУ рақами 7-и ноҳияи Қубодиён соли 1991 ба Атаев Шукрулло додааст, эътибор надорад.

Наврӯз ҚУРБОНОВ (муҳаррири шуъбаи ҳаёти ҷавонон),

Номаи камоли гумшудаи №037917, ки МТМУ рақами 7-и ноҳияи Қубодиён соли 1984 ба Атоева Бибисайлона додааст, эътибор надорад.

Ашрафи АФЗАЛ (мудири шӯъба),

Маҳмудҷон УСМОНОВ, Ҳасан АЗИЗОВ

Номаи камоли гумшудаи №116813, ки МТМУ рақами 7-и ноҳияи Қубодиён соли 1989 ба Муҳиддинов Мирзоулуғбек додааст, эътибор надорад.

(хабарнигорон, Душанбе),

Нуралӣ НУРОВ (хабарнигор, Суғд),

Раҳим РАФИЕВ,

(хабарнигор, Хатлон),

Кӯйбек ЮСУФБЕКОВ, (хабарнигор, Хатлон),

ШЕРАВГАН ХУРСАНҚУЛОВ, БАХТИҶАМОЛ РАҲИМЗОДА

(муовинони котиби масъул)

Рӯзнома таҳти рақами 0120/рз аз 4 феврали соли 2008 дар Вазорати фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон сабти ном шудааст. Ба хотири чандандешӣ матолибе низ ба табъ мерасанд, ки хилофи назари ҳайати эҷодист. Дурустии арқому далелҳо бар дӯши муаллифон аст. Ҳангоми таҳияи хабарҳо аз матолиби интернет истифода шудааст. Индекси обуна 68857 Тел: (918) 67-82-13, 238-54-14, 238-51-09, 238-53-03 Ҳафтанома дар чопхонаи ҶДММ «Аниса-95» (кӯчаи Шерализода-2) бо теъдоди 7608 нусха ба нашр расид. Нишонӣ: 734018, шаҳри Душанбе, хиёбони Саъдии Шерозӣ, 16 ҲИСОБИ БОНКӢ: Р/С№20202972500232101000, КОР/С 20402972316264 ИНН 030000301, МФО 350101626 Бонки давлатии амонатгузории Ҷумҳурии Тоҷикистон «Амонатбонк»

Дар Майамӣ даври ниҳоии озмуни байналмилалии “Зебосанами олам-2014” доир гашт, ки дар он Паулина Вега аз Колумбия ғолиб гардид. Ҷойҳои дуюм ва сеюмро Ниа Санчес аз ИМА ва Диана Гаркушаи украинӣ соҳиб шуданд. АНДАРЗ

Ман нобиноям... Марди роҳгузаре дар назди девори боғ талбандаеро, ки ҳамсинну солаш буд, дучор омад. Назди талбанда овезае бо навиштаҷоти “Ман нобиноям” меистод. Аз косаи холии садақот маълум буд, ки навиштаи овеза ба сокинони кӯча ва сайёҳоне, ки дар шаҳр сайру гашт доранд, беасар аст. Ин манзара мардро ба фикр бурд ва каме ғамгин ҳам кард. “Чаро одамон ба ин марди муҳтоҷ аҳамият намедиҳанд?”, - аз худ суол кард ӯ. Сипас, ба назди марди талбанда рафт: - Бубахшед, ки ман ба шумо пул дода наметавонам. Маъзурам доред, ки хиҷолатмандам аз ин ҳол, чун ду моҳи охир ҷое кор намекунам. Вале агар зид набошед, ба шумо дигар хел кӯмак расонданиам. Метавонам дар овезаатон бо навиштани чанд калима тағйирот ворид созам. Талбанда аз ин пешниҳод ҳайрон шуда, каме шарм дошт, вале баъдан розӣ шуд: - Майлаш ҳар чӣ дилат мехоҳад

бикун. Лекин суханеро, ки шафқати ин одамони сангдилро биёрад, пайдо кардан душвор аст! Роҳгузар аз ҷайбаш қаламе бароварда, дар овеза чанд калима илова намуд ва роҳашро давом дод. Охири рӯз роҳгузар бори дигар аз назди марди талбанда гузар кард, то бубинад, ки калимаҳояш нафъ расонданд ё не. Вале дид, ки суханоне, ки дар овезаи талбанда ворид карда буд, ҳам дили сокинону сайёҳонро кушодаасту, ҳам ҷайбу ҳамёнашонро. Косаи садақот, ки субҳ холӣ буд, пур шуда, на танҳо танга дошт, балки

пулҳои қоғазин ҳам дида мешуд. - Офарин, дар корҳоятон пешрафт ҳаст, - гуфт мард ба талбанда аз манзараи дидааш шод шуда. - Бале. Аммо, бигӯед, ки Шумо овезаи моро чӣ кор кардед, ки ба дили роҳгузарон раҳм овард? - пурсид талбанда каме хиҷолат кашида. - Аслан, чандон коре ҳам накардам, фақат чанд калима илова сохтам, - фаҳмонд ҷавон. - Аммо дурӯғ набуд, балки ҳақиқат дошт. Навиштам, ки: “Дар кӯча баҳор аст, аммо ман нобиноям...” Ҳасан АЗИЗОВ, “ҶТ”

Номаи камоли гумшудаи №635229, ки МТМУ рақами 7-и ноҳияи Қубодиён соли 1987 ба Ризоева Салтанат Комиловна додааст, эътибор надорад. Номаи камоли гумшудаи №834580, ки МТМУ рақами 37 (ҳозира 18)-и ноҳияи Қубодиён соли 1981 ба Шокиров Жаборалӣ Муродович додааст, эътибор надорад. Номаи камоли гумшудаи №527056, ки МТМУ рақами 47-и ноҳияи Қубодиён соли 1990 ба Сафаров Сафаралӣ Зиёвиддинович додааст, эътибор надорад. Номаи камоли гумшудаи №586684, ки МТМУ рақами 7-и ноҳияи Қубодиён соли 1991 ба Ҳамроқулова Малоҳат додааст, эътибор надорад. Номаи камоли гумшудаи №045232, ки МТМУ рақами 11-и ноҳияи Қубодиён соли 1987 ба Юлдошев Абдулҳамид Абдукаримович додааст, эътибор надорад. Шиносномаи техникии ҳавлидории гумшудаи шаҳрванд Ҳомидов Зоир, сокини ноҳияи Қубодиён, кӯчаи Биноӣ-19, ҳавлии 11, ки 2 октябри соли 2006, таҳти рақами 420 дар КФББТ-и ноҳияи Шаҳритус тартиб дода шудааст, эътибор надорад. Иқтибос аз Феҳристи ягонаи давлатии шахсони ҳуқуқии гумшуда (РЯМ 0210018775, РМА 020041814), ки ба Муассисаи хусусии «Фермер ва соҳибкорони Ҷумҳурии Тоҷикистон» дода шуда, санаи 11.07.2013 ба қайд гирифта шудааст, эътибор надорад. Дипломи гумшудаи ИВ 976112, ки Донишгоҳи омӯзгории Тоҷикистон ба Давлатов Мухторҷон Раҳматуллоевич додааст, эътибор надорад.

«ҶАВОНОНИ ТОҶИКИСТОН», №5 (9379), 29 ЯНВАРИ СОЛИ 2015