Jess!

JESS!

januari | februari ‘14 Jaargang 5 - nummer 23

Personeelsmagazine Jessa Ziekenhuis

van a tot z

Dossier MedicatieBeheer 8 vragen over de heroriĂŤnteringscel Weer-Werk startschot Jessa Ziekenhuis

januari | februari ‘14

2

Column

Uitmuntende zorg garanderen

In het najaar werd in ons ziekenhuis een herstructurering aangekondigd. Enkele maanden heerste er grote onzekerheid bij onze medewerkers en artsen en deden er wilde geruchten de ronde. Maar ook nu, nadat het plan in december is toegelicht, is deze onrust niet volledig verdwenen. Er zijn nog heel wat medewerkers en artsen die vragen hebben en dat is ook begrijpelijk. In het herstructureringsplan zijn immers de doelstellingen wel uitgetekend maar de manier waarop we deze doelstellingen in de nabije toekomst kunnen realiseren, daarover lopen op dit ogenblik nog onderhandelingen met artsen en ondernemingsraad. Net die onzekerheid, het niet weten wat de maatregelen gaan zijn, weegt soms zwaar.

We beseffen dan ook ten volle dat personeel en artsen een moeilijke periode doormaken. Zo maken medewerkers van heel wat ondersteunende diensten zich ongerust over hun job omdat er een afslankingsoperatie binnen hun team op het programma staat. Om hun leidinggevenden en henzelf zo goed mogelijk bij te staan in het zoeken naar een goede oplossing – en dit zoveel mogelijk binnen onze eigen organisatie! – is er een heroriënteringscel actief (zie pagina 14). Maar ook bij andere groepen kunnen de voorgestelde besparingsmaatregelen onrust veroorzaken. De ‘tering naar de nering zetten’ is geen gemakkelijke boodschap om te brengen en nog minder om ze te realiseren.

MedicatieBeheer

En toch moeten we hier door heen en dat kunnen we ook. Want ondanks de besparingen zie ik iedere dag zorgverstrekkers die onze patiënten uitmuntend behandelen, artsen die het beste van zichzelf geven, teams die nieuwe projecten lanceren en volle koers vooruitgaan, ondersteunende diensten die enthousiast ‘ondersteunen’ en meer doen dan van hen verwacht wordt, … En daar ben ik jullie allen heel erkentelijk voor!

Stabiliseren is immers geen optie.

In het verleden hebben we, mede dankzij jullie dagelijkse inspanningen, telkens opnieuw bewezen dat we een referentie in het ziekenhuislandschap zijn op het vlak van kwaliteitsvolle en veilige zorg. Het is essentieel dat we er alles aan doen om dat ook te blijven. Stilstaan betekent achteruitgaan. Daarom is het nu meer dan ooit belangrijk om die uitmuntende zorg telkens opnieuw te garanderen en verder te versterken. Dat is immers onze grote sterkte en tegelijkertijd dé manier om de toekomst veilig te stellen. Met ons ziekenhuisbreed topteam dat dit al die jaren al gerealiseerd heeft, durf ik erop te rekenen dat we ook de volgende jaren als ziekenhuis een koppositie blijven innemen. We mogen terecht fier zijn op wat we doen en hoe we het doen. Samen kunnen we dat zo houden!

Dr. Yves Breysem Algemeen directeur

Redactie: Erna Desiron, Eef Eerdekens, Miranda Follong, Kristof Hayen, Ludo Hermans, Nydia Leemans, Christa Meekers, Eddy Reners, Ilse Schalenbourg, Katrien Vangrunderbeeck, Lieve Verbiest en Brigitte Celis Hoofd- en eindredactie: Brigitte Celis Verantwoordelijke uitgever: vzw Jessa Ziekenhuis, Salvatorstraat 20, 3500 Hasselt Werkten ook mee aan dit nummer: dr. Yves Breysem, Myriam Jamaer, Martijn Droogmans, Ann Convents, Bart Thomis, Pieter Willems, Thijs Nelis, Kim Nulens, dr. Stefan Wynants, Liliane Swennen, Nicole Penders, dr. Bruno Smeets, Nathalie Nelles, Karel Bosmans, Ingrid Nenczl Op de cover: Lindsay Dekens, operatiekwartier campus VJ Vormgeving: marjanwuyts Grafische Vormgeving

6 12 14 17 18

12

Jessa is ESF-ambassadeur

16

Kabouter Klus op bezoek in Jessa

Dossier MedicatieBeheer Jessa wint Amgen Scientific Award 8 vragen over de heroriĂŤnteringscel

Jessa backstage Transmuraal zorgpad dementie

20

Diabeetweter

19 24 24 28 29

Nieuwe telefoonnummers campus VJ & SA Oogoperaties in Congo Kim Nulens, Vice-Belgisch kampioen Fietsen voor Kom op tegen Kanker Ketnet volgt cliniclowns op kinderafdeling Jessa

22

Medisch archief

Jess! van a tot z

Voorzitterswissel sinds 1 januari 2014 De raad van bestuur van ons ziekenhuis keurde in december een voorzit-

januari | februari ‘14

terswissel goed. Sinds 1 januari 2014 is Willem Descamps opnieuw voor-

4

zitter. Karel Peeters is ondervoorzitter. Voorzitter en ondervoorzitter wisselden hiermee na twee jaar opnieuw van stoel.

86,5%

Dat is het overlevingscijfer vijf jaar na de diagnose van borstkanker bij vrouwen die een behandeling in het Jessa Ziekenhuis kregen. Met dit percentage is ons ziekenhuis koploper in heel Vlaanderen. De ziekenhuiskoepel Icuro presenteerde in december tijdens een symposium een aantal kwaliteitsindicatoren op het vlak van de behandeling van borstkanker. Uit de cijfers bleek dat het borstcentrum van het Jessa Ziekenhuis bij de best scorende ziekenhuizen zit voor zo goed als alle parameters. De bekendmaking van deze cijfers kadert in een open communicatie waarbij Vlaamse ziekenhuizen cijfers over de kwaliteit van hun zorg publiceren (een initiatief waar ons ziekenhuis al diverse jaren geleden mee startte). Je kan alle borstkankerindicatoren van het Jessa Ziekenhuis online bekijken op www.jessazh.be/borstkankerindicatoren.

‘Tuinieren is ook revalideren’ is laureaat wedstrijd Het project ‘Tuinieren is ook revalideren’

wij onze revalidatiepatiënten bieden,” zegt

van onze revalidatiecampus St.-Ursula is in

zorgmanager Luc Claes. “Activiteiten van

de prijzen gevallen bij de wedstrijd Colour

het dagelijkse leven maken deel uit van ons

your hospital. De Belfius Foundation roept

intensief en multidisciplinair revalidatiepro-

voor deze wedstrijd ziekenhuisteams op om

gramma. Naast de hygiënische zorgen en de

projecten in te dienen die gericht zijn op het

huishoudelijke taken behoort ook tuinieren

welzijn van gehospitaliseerde patiënten.

tot dit revalidatiepakket. We gebruiken de

nu een tuinhuis en een serre, die beiden rol-

Een onafhankelijke jury van zorgverleners

tuin enerzijds om met onze revalidanten ver-

stoeltoegankelijk zijn. Dit geeft onze revali-

kiest hieruit een aantal laureaten die een

plaatsingen te oefenen op verschillende on-

danten de mogelijkheid om al heel vroeg in

budget winnen om hun project (geheel of

dergronden en laten hen anderzijds wieden,

het seizoen en ook bij slecht weer actief te

gedeeltelijk) te financieren.

zaaien, oogsten en perken onderhouden als

zijn in de tuin. Ze kunnen dan bovendien zelf

uitbreiding van ons revalidatieaanbod. Bin-

de materialen en het tuingerief in het tuin-

“De therapietuin is al enkele jaren een meer-

nen de huidige therapietuin kan dat echter

huis halen en zo volledig zelfstandig tuinie-

waarde voor het therapeutisch aanbod dat

alleen bij goed weer. Daarom bouwen we

ren, ook buiten de therapie-uren.”

Dr. Philippe Gillis gehuldigd als alumnus van het jaar Jessapediater dr. Philippe Gillis werd op woensdag 4 december in Leuven gehuldigd als alumnus van het jaar. De oud-studenten van de faculteit Geneeskunde van de KU Leuven kozen hem omwille van zijn verde vereniging van alumni van de faculteit geneeskunde van de KU Leuven, op zoek naar een arts met een uitmuntend parcours op vlak van onderzoek, onderwijs en maatschappelijke dienstverlening. “Dokter Gillis wordt beloond omdat hij als stageleider verantwoordelijk is voor de opleiding van de artsen in het zevende en het achtste jaar,” vertelt professor Chris Geens, voorzitter van Alfagen. “Voor de toekomstige specialisten is het heel belangrijk dat ze een degelijke opleiding krijgen in perifere ziekenhuizen. Dat is maatschappelijke dienstverlening, en meteen ook een onderschatte pijler van de missie van de KU Leuven.”

januari | februari ‘14

dienste als stageleider en zijn inzet voor medische ontwikkelingssamenwerking. Sinds 2006 gaat Alfagen,

5

Oncologieteam, bedankt!

Onlangs verscheen in het weekblad Libelle als ‘brief van de week’ een reactie van een borstkankerpatiënte.

In de brief noemt ze ook het oncologieteam van ons ziekenhuis. Een fijne opsteker voor onze collega’s, die we graag via deze weg willen delen.

Wie is waar?

We hebben de afgelopen jaren in ons ziekenhuis heel wat verhuizen van diensten gekend en switchen van leidinggevenden. Daardoor weten medewerkers soms niet meer wie ze waar kunnen vinden.

Op Jessanet staat echter al een hele tijd een rubriek ‘wie is waar’ (links bovenaan op startpagina). De wie is waar geeft een overzicht van alle verpleegafdelingen met de hoofdverpleegkundige erbij. Sinds kort zijn hierin ook de telefoonnummers van de leidinggevenden mee opgenomen (die je uiteraard ook gewoon in de ‘wie is wie’ kan opzoeken). De rubriek ‘wie is waar’ krijgt telkens een update als er verschuivingen van verpleegafdelingen gebeuren. Je vindt daar dus steeds de meest recente informatie.

Brief

K VAN DE WEE

" De steun van mijn familie sleept me door deze moeilijke periode" "Twee jaar geleden was mijn schoondochter aan het herstellen van borstkanker.

Ik voelde me zo machteloos dat ik soms tegen haar zei: 'ik wou dat ik in jouw plaats was'. Een tijdje later werd bij mij een gelijkaardige tumor vastgesteld. De borstkanker was al uitgezaaid tot in het bot. Sindsdien moet ik om de vier maanden onder de scanner, maar ik hoef dat nooit alleen te doen. Mijn dochters dragen me op handen en staan altijd klaar om mee te gaan en bij mijn schoondochter kan ik terecht voor al mijn vragen en angsten. Ook de steun van mijn zoon en schoonzonen is van onschatbare waarde. En dan zijn er nog mijn vriendinnen, de huisdokter en het hele oncologieteam van het Jessa Ziekenhuis. Bedankt, iedereen!" • Lucienne

januari | februari ‘14

DOSSIER

6

MEDICATIEBEHEER

Het medicatietraject in

1

2

Z

oals je in de vorige editie van Jess kon lezen, heeft het ziekenhuis een uniforme werkwijze ontwikkeld waarbij het hele medicatietraject op eenzelfde manier op alle verpleegafdelingen zal gebeuren. Deze uniforme werkwijze is meteen ook een belangrijke stap naar een nieuw elektronisch systeem ‘MedicatieBeheer’ dat de huidige systemen C2P en MCB zal vervangen. Vrijwel alle artsen, verpleegafdelingen en apotheek zullen tegen de zomer met dit systeem werken. We vatten in vijf stappen samen hoe de werkwijze er dan concreet zal uitzien. Het is sterk aanbevolen om deze manier van werken nu al op je afdeling in te voeren.

1

De arts voert informatie in

De arts en/of verpleegkundige verzamelt

3

4

De arts en de apotheker valideren de medicatie

De arts bekijkt welke thuismedicatie ge-

alle informatie over de medicatie die de pa-

stopt moet worden, wat moet wijzigen,

tiënt reeds neemt. Bij een geplande opname

welke bijkomende medicatie de patiënt

geeft de arts bij de consultatie een gestan-

voor zijn behandeling moet krijgen, … Hij of

daardiseerd formulier (te vinden op Jessa-

zij beoordeelt dus alle verzamelde informa-

net) mee waarop de patiënt samen met zijn

tie in MedicatieBeheer en valideert dan de

huisarts of apotheker alle thuismedicatie

medicatie die nodig is. De bestelling ver-

kan invullen. Op het ogenblik van de opna-

trekt naar apotheek.

me overloopt de verpleegkundige deze informatie met de patiënt. De arts, eventueel

Zodra de bestelling bij de apotheker komt,

ondersteund door de verpleegkundige of

bekijkt deze de vervangproducten voor de

secretaresse op de afdeling, voert de infor-

thuismedicatie (bv. Paracetamol wordt Da-

matie in MedicatieBeheer (of huidig elektro-

falgan). Bij onduidelijkheden of vragen over

nisch systeem) in. Ook bij niet-geplande op-

het voorschrift contacteert de apotheker de

names wordt hetzelfde formulier gebruikt

arts voor overleg. De apotheker geeft ook

voor de bevraging van thuismedicatie.

vanuit zijn sterke farmaceutische expertise

! Aandachtspunt: Vermeld ook homeo-

advies: welke geneesmiddelen worden best

pathische middelen en informatie over

niet gecombineerd, welke medicatie is be-

gekende allergieën.

ter geschikt voor patiënten met nierproble-

Verplichte validatie door arts Geen validatie door arts

5

2

in MedicatieBeheer?

Geen bestelling

en levering medicatie!

Noodkast Heeft een patiënt nood aan pijnmedicatie? Heeft hij ’s nachts onverwacht medicatie nodig? De noodmedicatiekast op de afdeling bevat geneesmiddelen die op de afdeling regelmatig gebruikt worden.

Vergeet zeker niet de medicatie die je uit de noodkast gehaald hebt correct te registreren per patiënt!

januari | februari ‘14

5 stappen

7

men, deze pillen mogen niet geplet worden, enz… De apotheker valideert het voorschrift

4

De verpleegkundige zorgt voor bewaring, voorbereiding en toediening van de medicatie

den ingevoerd.

De verpleegkundige gaat bij voorkeur met

Maak de medicatie zo kort mogelijk vóór

is aangepast).

de verpleegkar tot bij de patiënt om de me-

de toediening klaar.

! Aandachtspunt: Valideert de arts de me-

dicatie rechtstreeks vanuit de voorraad van

dicatie niet in MedicatieBeheer, dan gaat

de patiënt toe te dienen. De laptop gaat

er geen bestelling naar apotheek en

mee zodat de verpleegkundige nauwgezet

wordt er geen medicatie voor de patiënt

het gevalideerde voorschrift in Medicatie-

geleverd.

Beheer en de medicatie met elkaar kan ver-

(dat eventueel in samenspraak met de arts

3

gelijken. Medicatie toedienen aan de hand van vooraf afgeprinte lijsten werkt fouten

De apotheek maakt klaar en levert af

in de hand omdat de informatie op de lijsten

5

De verpleegkundige

registreert

de toediening

De verpleegkundige registreert de toedie-

niet de meest recente is. Ook het op voor-

ning van de medicatie onmiddellijk in Me-

hand klaarzetten van medicatie (bv. tijdens

dicatieBeheer. Zo worden fouten en ver-

De apotheek bereidt eventueel de medica-

nachtshift) kan tot fouten leiden. Mede-

getelheden vermeden en kunnen collega’s

tie, maakt de bestellingen klaar en levert ze

werkers ‘delen’ dan immers de verantwoor-

die moeten overnemen meteen zien wat de

op de afdeling af.

delijkheid en tussentijdse updates zorgen

correcte stand van zaken is.

! Aandachtspunt: De apotheek verzamelt

ervoor dat de klaargezette medicatie niet

! Aandachtspunt: Registreer de toedie-

de bestellingen per patiënt in een zakje.

meer conform de meest recente update is.

ning van de medicatie meteen aan de

De aflevering gebeurt in een box per af-

! Aandachtspunt: Zorg dat updates zo

patiëntenkamer, dus niet na het beëindi-

deling.

snel mogelijk in MedicatieBeheer wor-

gen van de medicatietour.

Wat als?

Meer info:

Wat als een patiënt dringend medicatie nodig heeft die nog niet besteld kon worden en die niet beschikbaar is in de noodmedicatiekast? De dienst spoedgevallen op campus VJ, de dienst intensieve zorgen op campus SA en de VANAS-kast op campus SU bieden een noodoplossing.

Meer info over MedicatieBeheer vind je op de startpagina van JessaZorgnet (knop rechts bovenaan). Nieuwe informatie of een stand van zaken kom je regelmatig te weten via de nieuwsbrief MedicatieBeheer.

MEDICATIEBEHEER

januari | februari ‘14

DOSSIER

8

Myriam Jamaer, Kristien Van De Plas, Ann Convents, Bart Thomis en Jos Martens

Key users testen nieuw elektronisch S

inds 9 december testen key users MedicatieBeheer, het nieuwe elektronische systeem dat de huidige systemen MCB en C2P zal vervangen, grondig uit. Intussen werken ze ook aan een goede gebruikershandleiding, zijn ze intensief bezig met de organisatie van opleidingen voor de gebruikers en begeleiden ze de pilootafdelingen.

De key users die zich al enkele maanden met

Knelpunten detecteren

hanteerbare manier voor de verpleegkundige

volle overgave op deze belangrijke taak gooi-

Zo’n testperiode is broodnodig om te zien

om een voorschrift voor te bereiden. Positief

en, zijn Jos Martens (tevens projectmedewer-

of elk onderdeel van het medicatiegebeuren

is dat hierdoor alle manieren van werken goed

ker), Bart Thomis, Myriam Jamaer, Ann Con-

overeenstemt met de verwachtingen van de

uitgetest worden.”

vents, Annick Willems en Kristof Smeysters.

artsen, verpleegkundigen, apothekers en ICT-

Voor de artsen test dr. Stefan Wynants het

medewerkers. Myriam: “Alhoewel dit systeem

systeem grondig uit en ook in apotheek (Kris-

in een aantal ziekenhuizen in gebruik is, heb-

Tip: vertrouwde loslaten

tien Van De Plas en Martijn Droogmans) en

ben we toch nog heel wat knelpunten gevon-

Myriam heeft ook een tip voor alle gebruikers:

ICT (Alfred Claes, Miet Nollet, Inge De Raedt

den, zowel algemene als specifiek voor Jessa.

“Probeer het oude, vertrouwde medicatiesys-

en Karel Mellen) zijn key users actief. Hoofd-

Niet alle meldingen die we doen (kunnen)

teem los te laten. Ook ik focus gemakkelijk

verpleegkundige Myriam Jamaer schetst de

worden opgelost, maar een aantal minpunten

op wat in het oude systeem beter leek. Maar

aanpak van de key users op de verpleegafde-

is er toch uitgehaald. Ziekenhuizen die met

daardoor zie je vaak niet wat het nieuwe te

lingen.

het pakket werken krijgen trouwens regelma-

bieden heeft terwijl ieder systeem zijn pro’s

tig een upgrade met de meest recente aan-

en contra’s’ heeft. Zo gebruikt MedicatieBe-

passingen.”

heer bijvoorbeeld kleurenschema’s en icoon-

Rugzakje met bagage

tjes met uitleg. Even wennen, maar wel heel

Na vier opleidingsmodules en gewapend met

gemakkelijk werken.”

een gebruikershandleiding van 300 pagina’s

Verschillen in benadering

trokken de key users begin december op pad.

Het droogtesten gebeurt op de drie campus-

“Toch voelde het rugzakje vrij leeg. Het is door

sen en dit zowel op heelkundige, inwendige

Opleiding en ondersteuning

veel oefenen dat je kennis groter wordt,” blikt

als revalidatieafdelingen. De key users bunde-

Een tweede grote opdracht voor de key users

Myriam terug. “Als key user hebben we ieder

len iedere week al hun vragen, suggesties en

is het uitschrijven van een handleiding op

minstens twee verpleegafdelingen waar we

foutmeldingen en wisselen onderling ervarin-

maat van de Jessagebruiker en het daarna

droogtesten, onze eigen afdeling inbegrepen.

gen uit. “De conclusies van onze testen ko-

opleiden van de gebruikers. “Iedere afdeling

Droogtesten betekent dat je in een demo-om-

men goed overeen, maar je merkt het verschil

krijgt een opleiding op maat, ongeveer drie

geving van MedicatieBeheer dezelfde bewer-

in bezorgdheden bij gebruikers van het hui-

weken vóór de ingebruikname van Medicatie-

kingen uitvoert als artsen en verpleegkundi-

dige MCB of C2P. Terwijl de ene campus bij-

Beheer op de afdeling. Annelies Nijs van de

gen in MCB of C2P doen en dan kijkt welke

voorbeeld bezig is met ‘wat als de arts dit zo

dienst P&O helpt ons met de organisatie van

resultaten dat geeft.”

voorschrijft’, zoekt de buurtcampus naar een

de opleidingen.” Daarnaast bemannen de key

Bart Thomis

”Systeem heeft gebreken maar zeker ook pluspunten” Bart Thomis: “In het begin was ik verbaasd over het aantal mensen dat bij dit project betrokken is. Intussen besef ik wat een enorm groot project dit is. Het nieuwe systeem MedicatieBeheer is niet hét ideale pakket, het heeft gebreken maar zeker ook pluspunten. Zo krijg je bijvoorbeeld alle medicatie van eenzelfde groep meteen in een goed overzicht. En het werken met kleuren en icoontjes is – zodra je het gewoon bent - een goede toevoeging. De omschakeling is ongetwijfeld een grote stap maar als ik zie dat de referentieverpleegkundigen na twee uur opleiding al vrij vlot met het systeem kunnen omgaan, heb ik er wel vertrouwen in. Als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt, moet dit zeker lukken.”

systeem ‘MedicatieBeheer’ users overdag een helpdesk voor vragen van afdelingen die net opgestart zijn. Ook bij de opstart van de drie pilootafdelingen D1 (SA),

dr. Stefan Wynants:

Reva2 (SU) en E5 (VJ) staan de key users paraat en lopen ze mee op de afdeling. Bij het

”Gebruiksvriendelijk en vrij overzichtelijk”

verschijnen van dit nummer zijn de pilootaf-

Geriater dr. Stefan Wynants test als arts Medica-

delingen net opgestart. De opleiding voor artsen gebeurt door dr. Stefan Wynants.

tieBeheer uit. “Het feit dat er één systeem komt voor het hele ziekenhuis is sowieso een enorme verbetering. Ik denk dat de gebruikers het nieuwe systeem vrij snel gewoon zullen zijn. Het combineert de voordelen van de beide vorige systemen: het gebruiksgemak van C2P en de

Apotheek en ICT denken mee

overzichtelijkheid van MCB. Op termijn hopen we naar een systeem te gaan

Een veelomvattende taak, key user! “Ja toch

dat werkelijk alles kan maar MedicatieBeheer is alvast een goede tussenop-

wel, zeker omdat je werk als verpleegkun-

lossing. Om alle artsen de mogelijkheid te geven het nieuwe systeem te leren

dige, (adjunct)hoofdverpleegkundige of arts

kennen, geef ik een aantal middag- en avondsessies op campussen SA en VJ.

natuurlijk gewoon doorloopt,” beaamt Myriam.

Ook na de omschakeling blijf ik – via de helpdesk - beschikbaar voor vragen

“Gelukkig krijgen we een goede ondersteu-

van artsen.” De eerste opleidingssessies vonden eind januari plaats voor de

ning van projectleider Anita Jans die alle mel-

artsen van de pilootafdelingen, de spoedartsen en de arts-assistenten.

dingen vanuit onze groep nauw opvolgt. Petje af voor wat zij doet, want wij zijn maar één van de tien werkgroepen. Anita zorgt voor de aansturing en coördinatie van het hele project. Ook de apotheek levert puik werk.

Kristien Van De Plas verplaatst zich echt in

Ann Convents:

de schoenen van verpleegkundigen en denkt gericht mee om zo medicatieveilig mogelijk te

”Naast de handleiding komt er een e-learningmodule met filmpjes”

kunnen werken op de afdelingen. Ook met ICT

Ann Convents is adjunct-hoofdverpleegkundige op

hebben we een prima samenwerking. Ieder-

Reva2. “Het is een hele uitdaging om aan dit project mee te werken,” lacht

een is zich sterk bewust van de draagwijdte

ze. “Ik vind het heel tof dat we met het team van de key users onze ideeën

van dit project.”

kunnen uitwisselen en moeilijkheden die we ondervinden kunnen bespreken.

Ik heb ook het gevoel dat er echt rekening gehouden wordt met onze wensen. Ik heb MedicatieBeheer uitgetest op Reva en vind het een heel werk-

Eén ding mag zeker gezegd worden: de orga-

baar systeem met een grotere veiligheid dan ons huidige systeem. Als key

nisatie van dit zeer grote project – met een

users werken we ook een handleiding uit. Daarnaast komt er een e-learning

stuurgroep, een projectgroep en 10 werk-

module met filmpjes over verschillende onderdelen zoals ‘hoe creëer ik een

groepen die op uiteenlopende domeinen ac-

voorschrift’.”

tief zijn - zit bijzonder goed in elkaar!

januari | februari ‘14

Key user en hoofdverpleegkundige neurochirurgie

9

MEDICATIEBEHEER

januari | februari ‘14

DOSSIER

10

Martijn Droogmans en Kristien Van De Plas

Ook apotheek onder hoogspanning N

iet alleen voor artsen en verpleegafdelingen brengt de omschakeling naar MedicatieBeheer een grote verandering mee, ook voor de apotheek is de aanpassing bijzonder groot. Alle medicatieschema’s uniformiseren, de volledige interne distributie herorganiseren, het nieuwe systeem uittesten, de farmaceutische validatie op punt stellen … het zijn maar een aantal van de taken waar de apotheek intensief aan werkt. Adjunct-hoofdapotheker Martijn Droogmans gunt Jess een kijkje achter de schermen.

“Gezien de grote impact op onze werking en

vanuit onze expertise als klinisch apotheker

apotheek, een aantal op de afdelingen. Voor

op onze service naar de afdelingen zijn we op

en houden tegelijkertijd het kostenplaatje

gemakkelijk op te lossen producten kan de

verschillende niveaus betrokken bij dit pro-

in het oog. Uitgangspunt is een evidence-

bereiding bijvoorbeeld op de afdeling gebeu-

ject,” aldus Martijn. “Elke De Troy zit als hoofd-

based medicatieschema waarin de artsen

ren. We stemmen dit uiteraard af met hoofd-

apotheker in de stuurgroep MedicatieBeheer,

zich kunnen vinden en dat tegelijkertijd ge-

verpleegkundigen en het zorgmanagement.”

ikzelf zit in de projectgroep en binnen de apo-

bruiksvriendelijk is voor verpleegkundigen,

theek hebben we een werkgroep apotheek en

rekening houdend met de mogelijkheden van

een werkgroep interne distributie.”

MedicatieBeheer. We zijn nu bezig met de in-

Geneesmiddelen pletten

put van alle nieuwe sets in het nieuwe sys-

Ook voor het pletten van geneesmiddelen

teem. Tegen eind maart moet dit rond zijn.”

komt er een uniforme aanpak. “We hebben

Werkgroep apotheek

naar een kwaliteitsvolle en veilige oplossing

Martijn en collega-apotheker Kristien Van De

Tegelijkertijd bekijkt de apotheek ook de

gezocht zodat de meeste geneesmiddelen

Plas trekken de kar voor de werkgroep apo-

noodkasten kritisch. “Dit gebeurt vooral sa-

op de afdeling kunnen geplet worden zonder

theek. “Net zoals dit op de afdelingen door

men met de hoofdverpleegkundigen. Ook

veel meerwerk voor de verpleegkundigen.”

key-users gebeurt, testen wij MedicatieBe-

daar houden we o.a. rekening met de ‘econo-

heer grondig uit in de apotheek.”

mische’ insteek. We proberen de stocks dus beperkt te houden.”

Werkgroep interne distributie Een aantal apothekers en stafmedewerkers

Medicatieschema’s en noodkasten

analyseren intussen, samen met Pieter Wil-

Samen met de betrokken medische dienst-

Uniforme CIVA-service

lems, het hele proces van de geneesmidde-

hoofden legt de werkgroep kritisch alle me-

Op campus VJ werden tot nu toe de meeste

lendistributie. “Een uniforme en veilige ma-

dicatieschema’s uit de oude systemen onder

intraveneuze antibiotica, antimycotica en an-

nier van werken is ook hier het uitgangspunt.

de loep. “We willen in consensus tot uniforme

tivirale middelen in de apotheek bereid. “Op

Voor ons brengt MedicatieBeheer sowieso

sets komen. Een omvangrijk werk als je weet

de andere campussen was dat minder van

een totaal andere manier van werken mee,

dat er zelfs binnen dezelfde artsengroep vaak

toepassing. Vanaf de start van MedicatieBe-

van het picken van orders tot de aflevering op

met verschillende sets werd gewerkt,” aldus

heer zal dit voor alle campussen uniform zijn:

de afdelingen. Begin april moet het hele sys-

Martijn. “We bekijken de medicatieschema’s

een aantal producten zal bereid worden in de

teem op poten staan,” aldus Martijn.

januari | februari ‘14

Titel

11

Tijdlijn November 2013

Introductie uniforme werkwijze

'voorschrijven en toedienen medicatie' Opleiding key users

Tijdstip van voorschrijven of validatie door arts

gebeuren. Martijn: “We vragen dat artsen en

Intussen buigt de werkgroep zich ook over

del inbrengen en aanvinken dat het om thuis-

‘tijdschema’s’ voor de aflevering van de medi-

medicatie gaat. Zo verschijnt in de lijst van

catie. “Het tijdstip van aflevering hangt af van

ontslagmedicatie automatisch het originele

het tijdstip van voorschrijven of valideren in

product en zal dit bij de patiënt minder ver-

MedicatieBeheer. Is er vóór een bepaald tijd-

warring veroorzaken.”

verpleegkundigen het originele geneesmid-

9 december 2013

Key users testen op 13 test afdelingen waarbij ze de handelingen van verpleegkun- digen, artsen en apotheek- medewerkers kopiëren in MedicatieBeheer

stip voorgeschreven of gevalideerd, dan zorgt

27 januari 2014

de apotheek voor de aflevering op een afge-

Opleiding pilootafdelingen: SA D1, SU Reva 2 en VJ E5

sproken tijdstip. Dit willen we vastleggen in

Aflevering medicatie

service level agreements (SLA’s). Belangrijke

De aflevering van de medicatie zal zoveel mo-

wijziging is dat de apotheek medicatie pas

gelijk individueel per patiënt gebeuren, in een

aflevert na voorschrijven of validatie door de

afgesloten box per dienst met hierin telkens

arts. Voorschrijven door de arts zelf is dus de

bijvoorbeeld een zakje per patiënt. “Indien

aanbevolen manier van werken: patiëntveilig,

een geneesmiddel toch uit de noodkast ge-

geen kans om de validatie te vergeten, en zo

haald wordt (buiten de openingsuren van de

een tijdige levering van medicatie.”

apotheek of bij een dringende eerste toediening) dan is een correcte registratie door de verpleegkundige essentieel.”

Ook apotheker valideert “In MedicatieBeheer gebeurt er ook telkens een farmaceutische validatie van de volledige

Breed draagvlak

medicatietherapie. We hebben deze extra

Martijn is vooral tevreden over de multidisci-

veiligheidsstap ingebouwd omdat Medicatie-

plinaire aanpak die gehanteerd wordt bij de

Beheer bijvoorbeeld geen dosiscontrole en

coördinatie van de omschakeling naar Medi-

interactiecontrole voorziet. Als apotheker zijn

catieBeheer ziekenhuisbreed. “De huidige sys-

we mee verantwoordelijk voor medicatiefou-

temen worden door de leverancier niet meer

ten. Een goede samenwerking met de arts is

ondersteund, dus moesten we naar een nieuw

dus belangrijk.”

systeem. MedicatieBeheer is niet hét ideale systeem, maar werd als goede tussenoplos-

19 februari 2014

Start MedicatieBeheer op D1, campus SA (hoofdverpleeg- kundige Katleen Oris) 19 februari 2014

Start MedicatieBeheer op Reva 2, campus SU (hoofdverpleeg kundige Johan Coppens) 25 februari 2014

Start MedicatieBeheer op E5, campus VJ (hoofdverpleeg kundige Hilde Maes) 10 maart 2014

Opleiding alle afdelingen

1 april 2014

Introductie MedicatieBeheer op campus VJ omschakeling op één dag

sing gekozen. Als apotheek zijn we echter

Thuismedicatie

29 april 2014

slechts één van de gebruikers. Ik vind het dan

Ook het omzetten van thuismedicatie naar

ook een heel goede zaak dat het systeem uit-

Introductie MedicatieBeheer op campussen SA en SU –

een formulariumproduct zal in de apotheek

getest wordt in overleg met alle betrokkenen.”

omschakeling op één dag

januari | februari ‘14

12

Jessa verkozen tot ambassadeur Europees voor revalidatieproject Weer-Werk H

et revalidatieproject Weer-Werk bereidt patiënten die na een ongeval, een ziekte of een aandoening motorische beperkingen hebben vanaf dag één voor op een terugkeer naar de arbeidsmarkt. “Een dakwerker revalideert niet enkel met toestellen en gewichten,” zegt zorgmanager Luc Claes, “we laten hem zijn vroegere job opnieuw uitvoeren. Onder begeleiding en in veilige omstandigheden natuurlijk.” 21 van de 55 patiënten vonden zo al de weg terug naar een job. Het Europees Sociaal Fonds (ESF) heeft het Jessa Ziekenhuis onderscheiden voor dit project en uitgeroepen tot ESF-ambassadeur.

Hoe ziet die specifieke revalidatie er uit?

Sanne Bogaerts: “Bediendes leren we opnieuw arbeidsspecifieke taken zoals tikken, klasseren of dataverwerking aan. Frituuruitbaters begeleiden we bij het bakken van friet en voor een dakwerker heeft onze technische dienst op een trap een skeletstructuur van een dak gebouwd.”

Luc Claes: “Daarnaast hebben we ook aandacht voor het administratief begeleiden van deze patiënten naar hun vorige of een nieuwe

Hoe zou je het doel van ‘Weer-Werk’ sa-

Sanne Bogaerts (ergotherapeute): “Ook vroe-

job. Wij werken daarvoor samen met externe

menvatten?

ger werkten we aan de terugkeer van reva-

partners Arbeids Consulting Team Desiron

Luc Claes (zorgmanager neuro-locomotoriek):

lidanten naar hun vorige job of een andere

(ACT), Gespecialiseerde Trajectbepalings- en

“Met dit traject willen we de kansen van de

baan, maar het accent lag toch meer op de

Begeleidingsdienst (GTB) en de VDAB. Het is

revalidant verhogen als hij later naar zijn oor-

woonsituatie en de activiteiten uit het da-

die combinatie die belangrijk is: de revalida-

spronkelijke job wil terugkeren of een andere

gelijks leven. Met ‘Weer-Werk’ reiken we de

tiefocus vanaf dag één op arbeid leggen én

aangepaste functie wil uitvoeren. We zorgen

patiënt vanaf dag één een screenings- en

de revalidant doeltreffend administratief en

er niet alleen voor dat revalidanten zo zelf-

revalidatieprogramma aan dat gericht is op

praktisch begeleiden naar werk.”

standig en functioneel mogelijk de draad van

hertewerkstelling. Door zo’n vroegtijdige en

hun leven kunnen oppikken maar tegelijker-

doelgerichte interventie kunnen we proactie-

tijd dat ze makkelijker hun weg terugvinden

ve prognoses stellen over haalbare return-to-

Hoe zijn jullie er toe gekomen om de reva-

naar de arbeidsmarkt.”

work-kansen en kunnen we specifieke reva-

lidatie te focussen op hertewerkstelling?

lidatiedoelstellingen opstellen in functie van

Luc Claes: “Volgens de literatuur is de groot-

een terugkeer naar arbeid.”

ste kans op tewerkstelling binnen de honderd dagen na het optreden van het incident.

Wachttijden voor borstkankerpatiënten sterk verminderd in daghospitaal

D

oor te werken met dosisstandaardisatie van Herceptin®, een geneesmiddel bij de bestrijding van borstkanker, is het Jessa Ziekenhuis er in geslaagd om de wachttijd voor borstkankerpatiënten in het daghospitaal sterk te verminderen. Jessa is het eerste ziekenhuis in Vlaanderen dat dit principe toepast. Voor dit project kregen de ziekenhuisapothekers van Jessa op de statutaire dag van de Vlaamse Vereniging voor Ziekenhuisapothekers de Amgen Scientific Award.

Sociaal Fonds

Borstkankerpatiënten die voor een behandeling met trastuzumab, dat is het actieve bestanddeel van de merknaam Herceptin®, naar het daghospitaal komen, hebben hun wachttijd aanzienlijk zien dalen. Vroeger moesten deze patiënten gemiddeld 45 minuten wachten op hun bereiding, maar sinds de medisch oncologen en de apotheek zijn overgeschakeld naar ‘dose banding’ is die wachttijd meer dan gehalveerd. De gemiddelde borstkankerpatiënt krijgt haar dosis trastuzumab nu al na 20 minuten. Dit innoverend project werd geleid door apotheker Liesbeth Decoutere, haar collega’s van de zieken-

Onmiddellijk na een ongeval, ziekte of aan-

huisapotheek in samenwerking met de medisch oncologen.

doening staan zowel revalidanten als werkgevers erg open voor een terugkeer naar de

Voorheen werd de dosis trastuzumab voor elke patiënt op de milligram nauwkeurig bere-

job. Deze betrokkenheid blijkt echter na vier

kend en bereid. Door het systeem van ‘dose banding’ wordt de dosis nog wel individueel

tot zes maanden langs beide kanten sterk af

berekend maar wordt ze in samenspraak met de oncologen en op basis van wetenschap-

te zwakken. De kans op hertewerkstelling

pelijke rekenmethodes afgerond naar een standaard.

neemt dan af met 50%. Na een afwezigheid van meer dan een jaar daalt die zelfs tot 20%.

Deze standaarddosis laat toe dat bereidingen in de ziekenhuisapotheek al beschikbaar

We zijn in 2011 met deze aanpak begonnen.

zijn nog voor de patiënt het ziekenhuis binnenstapt. Het systeem van ‘dose banding’

Van de 55 revalidanten die in aanmerking

heeft in de praktijk nog andere voordelen. Het zorgt voor minder piek- en dalmomen-

kwamen voor dit project zijn er ondertussen

ten in de ziekenhuisapotheek waardoor de werkdruk gespreid wordt en andere berei-

21 weer aan het werk.”

dingen dus ook sneller klaar zullen zijn. Oncologen verzekeren dat deze standaarddosis hetzelfde effect heeft als de individueel bereide variant. Voor de patiënt blijft de chemobehandeling even optimaal, alleen ziet zij haar wachttijd voor deze bereiding in het

Het Europees Sociaal Fonds heeft jullie uit-

daghospitaal meer dan halveren.

geroepen tot ambassadeur. Wat betekent dat?

Tot vandaag paste het Jessa Ziekenhuis dit systeem van doseringen enkel toe bij trastu-

Luc Claes: “Met deze bekroning zet het ESF

zumab voor borstkankerpatiënten. De hematologen starten nu ook met dose banding

Jessa niet alleen in de bloemetjes, maar

met Mabthera® (actief bestanddeel: rituximab) een antilichaam dat gebruikt wordt voor

voorziet het ESF-Agentschap Vlaanderen

de bestrijding van allerlei soorten non-hodgkin lymfomen. Jessa zal in de toekomst deze

ook extra steun om gedurende een jaar dit

methode voor meer types van oncologische bereidingen toepassen waardoor de wacht-

project te verspreiden en kenbaar te maken.

tijden van alle kankerpatiënten in het daghospitaal zullen dalen.

Het ESF geeft deze onderscheidingen aan organisaties die een uitmuntende methodiek

De Amgen Scientific Award wil ziekenhuisapothekers stimuleren om wetenschappelijk on-

of uitmuntend instrument hebben ontwik-

derzoek te verrichten en de resultaten te delen met collega’s. Het Jessa Ziekenhuis maakt

keld om de arbeidsmarkt in Vlaanderen te

daarom deze manier van werken kenbaar aan de andere Vlaamse Ziekenhuizen. Het is de

versterken.”

vierde keer in twaalf jaar dat de apotheek van het Jessa Ziekenhuis deze award wint.

januari | februari ‘14

Jessa wint Amgen Scientific Award voor ziekenhuisapothekers

13

januari | februari ‘14

Heroriënteringscel begeleidt

8 vragen

14

over de

I

n december 2013 legde het Jessa Ziekenhuis een herstructureringsplan voor de volgende jaren op tafel. Het doel: een financieel gezond en aantrekkelijk ziekenhuis blijven, ook als werkgever. Eén van de maatregelen binnen het herstructureringsplan is de afbouw van het equivalent van 50 voltijdse jobs in ondersteunende diensten in 2014. In dat kader werd er een ‘heroriënteringscel’ opgericht. Wat is dat en waarvoor dient het? We vuurden 8 vragen af op directeur P&O Karel Bosmans.

1

Wat is de heroriënteringscel?

“De heroriënteringscel begeleidt medewerkers uit ondersteunende

diensten die omwille van de herstructu-

3

Hoe gaat de heroriënteringscel te werk?

“We willen de afbouw zoveel mogelijk door natuurlijke afvloeiing

realiseren. Daarom hebben alle medewer-

4

Welke criteria bepalen wie in de pool terechtkomt?

“De

directieleden

beschikken

over 10 criteria die ze in willekeu-

rige volgorde en in samenspraak met de be-

rering op hun diensten moeten afvloeien,

kers een brief gekregen om het deeltijds

trokken leidinggevende kunnen toepassen:

naar een andere vrijgekomen job binnen

werken te promoten. Ook personeelsleden

- Resultaten evaluatiegesprekken en af-

de organisatie. Indien dat niet mogelijk is,

die met vervroegd pensioen of brugpen-

zorgen we voor ‘outplacement’ begeleiding.

sioen kunnen gaan, zijn aangeschreven.

- absenteïsme

Dat is begeleiding bij het vinden van een

Daarnaast zijn of worden een aantal con-

- vrijwillig(e) mutatieaanvraag of vertrek

job buiten het ziekenhuis. Al deze mede-

tracten van bepaalde duur niet verlengd.

- anciënniteit

werkers komen in een ‘pool’ terecht van

Hierdoor komen jobs vrij in de organisatie.

- profiel - minst geschikt voor de dienst of

waaruit we dan zoeken naar een aange-

Als heroriënteringscel proberen wij een

meest geschikt voor een andere dienst

paste vacature. Medewerkers kunnen ook

goede match te vinden tussen de mede-

- tewerkstellingsbreuk nodig voor het werk

voor een deel van hun jobtime in de pool

werkers die in de pool komen en de vaca-

- nice to have-functies

terechtkomen of vanuit de pool ingescha-

tures in de organisatie. We houden hierbij

- flexibiliteit: bereid zijn te werken op vrije

keld worden voor het invullen van een tij-

onder meer rekening met CV’s, diploma’s en

delijke vacature.”

competenties maar ook met de wensen of

- niet matchen in het team

voorkeur van de medewerker. Medewerkers

- bereid zijn tot bijscholing en omscholing.

die in de pool terechtkomen kunnen zich

We vragen van de directieleden telkens een

tijdens het heroriënteringsgesprek laten

goede motivering waarom een medewerker

bijstaan door iemand van de werknemers-

naar de pool verwezen wordt.”

2

Wie zetelt in de heroriënteringscel?

werknemersorganisaties ook regelmatig op

directeur), Hilde Goossens (direc-

de hoogte houden van de stand van zaken

directeur), dr. Bruno Van Eesbeeck (externe consultant), Yvette Wilmaerts (adjunct-directeur P&O) en ikzelf. Voor de praktische uitvoering worden we ondersteund door medewerkers van P&O.”

momenten, langer blijven, vroeger komen

organisaties. Vanuit de cel zullen we de

“Piet Vandamme (administratief

teur ICT), Jocelijn Coenegrachts (financieel

spraken functioneringsgesprekken

in de pool.”

5

Hoe worden de vacatures bekend gemaakt?

“We maken de vacatures niet algemeen bekend omdat we willen

vermijden dat de onzekerheid voor medewerkers in de pool nog groter wordt. Het

Oorkonde van voor Jessa en ZOL

Jessamedewerkers naar nieuwe job

Het Jessa Ziekenhuis en het ZOL zijn op maandag 9 december 2013 gelauwerd omdat ze werk maken van het meten

heroriënteringscel

van patiëntenervaringen. Ze kregen hiervoor een oorkonde overhandigd.

‘Verpleegkundigen en artsen gaven mij een begrijpelijke uitleg’ of ‘Ik kreeg vooraf voldoende informatie over de kosten van mijn opname.’ Het zijn maar enkele voorbeelden van vragen uit de enquête van het Vlaams Patiëntenplatform (VPP), een overkoepeling van bijna honderd patiëntenverenigingen in Vlaanderen. In Limburg zijn er twee ziekenhuizen die meewerken aan deze patiëntenpeiling van het VPP. “Die willen we in de bloemetjes zetten,” zegt directeur Ilse Weeghmans van het VPP. “Deelname aan de patiëntenpei-

is niet de bedoeling dat zij ‘in competitie’

minder verantwoordelijkheden meebrengt,

ling is niet verplicht, dus we zijn blij

moeten gaan met anderen. We willen in de

kijken we vooral naar de jobtime. Wordt de

dat Jessa en ZOL bewust kiezen om de

pool werken met een duidelijk afgelijnde

nieuwe functie voor minder dan 50% uitge-

ervaring van patiënten te meten zodat

groep die duidelijk weet welke vacatures

oefend, dan blijft de oorspronkelijke salaris-

ze van daaruit verbeteracties kunnen

er zijn. We houden wel rekening met reeds

schaal behouden, anders niet. We bekijken

invoeren.” Zowel ZOL als Jessa hebben

bestaande mutatie-aanvragen.”

echter ook of we de nieuwe functie kunnen

een lange traditie in het peilen naar

opwaarderen door meer verantwoordelijk-

patiënttevredenheid. Vergeleken met

heden te geven. Op die manier kan het wel

vroeger zorgt de bevraging van het

zijn dat het barema behouden blijft.”

VPP voor een nieuwe invalshoek. “In

6

Kan je als medewerker een aanbod van de

heroriënteringscel weigeren?

“Een aanbod weigeren kan mits een motivering. We doen ons uiterste best om iedere medewerker binnen de pool twee tot drie mogelijkheden aan te bieden, rekening

het verleden werden patiënten ook al

8

bevraagd, maar dat was eerder vanuit

Welke timing houdt de heroriënteringscel aan?

het oogpunt van het ziekenhuis als organisatie,” vertelt directeur patiëntenzorg Ludo Meyers. “Dankzij de input

“Half februari hebben we de na-

van de patiënten zelf bekijken we de

men doorgekregen van de mede-

situatie nu door de bril van de patiën-

werkers die in de pool terechtkomen. Ook

ten en staan hun ervaringen centraal.

houdend met zijn of haar competenties.

de aanvragen voor jobverminderingen, ver-

En dat is het grote verschil: niet alleen

Maar het aantal beschikbare plaatsen is be-

vroegde pensioneringen e.d. zijn intussen

wat wij als zorgverleners doen is be-

perkt. We rekenen dus wel op de flexibiliteit

binnen. We doen nu de oefening om voor

langrijk, maar ook hoe we het doen.” In

van medewerkers. Wie herhaaldelijk een

de medewerkers in de pool zo snel mogelijk

de toekomst wil het Vlaams Patiënten-

aanbod weigert, zullen we eerder begelei-

een goede match te vinden. Zo hoeven ze

platform ook een specifieke bevraging

den naar een job buiten het ziekenhuis.”

niet onnodig lang in onzekerheid te zitten

opstellen voor kinderen en ouderen.

en houden we voldoende tijd om

7

hen effectief te begeleiden in

Kan het zijn dat medewerkers minder

gaan verdienen?

“Ja, dat kan. Indien de nieuwe functie een lager barema heeft dan de vorige en dus ook

hun oriëntering naar de nieuwe job toe, bijvoorbeeld via bijscholing. Tegen 30 juni moet de afbouw volledig gerealiseerd zijn.”

januari | februari ‘14

Vlaamse patiënten

15

januari | februari ‘14

16

Kabouter Klus bezoekt 40 patiĂŤntjes in het Jessa Ziekenhuis G

root bezoek maandagmiddag 23 december op de kinderafdeling van het Jessa Ziekenhuis. Kabouter Klus kwam er op de eerste dag van de kerstvakantie veertig patiĂŤntjes een hart onder de riem steken. Bij elk kind nam de bekende kabouter ruim de tijd voor een praatje en een foto. De kinderen genoten met volle teugen van dit onverwachte kerstgeschenk.

Na anderhalf uur vertrok Kabouter Klus naar Plopsa Indoor. De volledige fotoreportage vind je op onze facebookpagina.

Jessa Backstage

Jessa backstage Voor ieder nummer van Jess plukken we enkele nieuwtjes of leuke de zoekbalk van facebook ‘jessabackstage’ in te tikken of via de

Kristof Hayen 25 december 2013

lekker eten en een glas bubbels erbij. Maar op sommige

januari | februari ‘14

berichten van Jessa backstage. Je vindt Jessa backstage door in

plaatsen gaat het leven gewoon zijn dagelijkse gangetje.

17

link www.facebook.com/groups/jessabackstage. Jessa backstage is een gesloten groep die voorbehouden is voor artsen en mede-

VTM-Nieuws bezocht spoedgevallendienst op kerst-

werkers van ons ziekenhuis.

avond. Voor de meeste collega's betekent kerstavond gezellig samen zijn met vrienden en familie. Liefst met

Hanne Kelgtermans 23 november 2013

Op heel wat afdelingen in ons ziekenhuis bijvoorbeeld.

Een team van het VTM-Nieuws kwam de sfeer opsnui-

HEERLIJK verschil om in te werken, toch!? #labo#campussalvator#jessa#voor&na

ven op onze spoedgevallendienst. Collega's Inge Nell en Ronald Croughs in volle actie in het Nieuws van 13u!

Enkele sfeerbeelden van de opnames...

24 personen vinden dit leuk

25 december 2013

Ingrid Donny 30 december 2013

51 personen vinden dit leuk

23 november 2013

Tim Spelmans 27 december 2013

Tip vd week. Het saldo van op je "Ticket Restaurant"kaart (elektronische maaltijdcheques) te weten komen via je smartphone? Zoek achter "TicketFinder" van Edenred Belgium in de App- en Playstore (Apple en Android) 24 personen vinden dit leuk

27 december 2013

Kristof Hayen 10 januari 2014

Ja, het ergste is ons overkomen en maakt een eind aan onze stoutste dromen.

Laurens, je gaat ons team verlaten maar we zullen altijd over je blijven praten Met je muis altijd aan de linkerkant, oh, wat vonden wij dat ambetant Naast Laurens hadden we nog andere namen voor jou wat wil je dan ook met zoveel vrouwen aan je mouw Lala, de Lau, Laurent'ke en uiteraard Rambo niet te vergeten, wat hebben wij je toch laten zweten!

Niet alleen de tonijngeur zullen we s middags missen, ook je persoonlijkheid zullen we niet kunnen wissen.

Laurens, je bent een geweldige vent, blijf vooral wie je bent!

Voor de rest wensen we je nog veel succes en ben je steeds welkom op ons adres!

Die middag via info@jessazh.be #altijdplezantomtelezen Contact (vraag verstuurd via jessazh.be) Bij deze wil ik heel het team van de bevallingsafdeling dat geholpen heeft bij de bevalling van onze zoon Iskander heel erg bedanken voor de superprofessionele hulp die ze allen hebben gegeven die dag 8/1/2014. Jullie waren ten allentijde begripvol, geduldig, behulpzaam en heel professioneel.

Van een heel dankbare vader, Ives.

30 personen vinden dit leuk

10 januari 2014

56 personen vinden dit leuk

30 december 2013

januari | februari ‘14

18

Jessa werkt mee aan

transmuraal zorgpad dementie H

et Jessa Ziekenhuis gaat samen met een 12-tal partners een transmuraal zorgpad dementie ontwikkelen. Het doel: op een duurzame manier de kwaliteit van leven en van zorg optimaliseren op maat van de persoon met dementie en de mantelzorger. Het zorgpad moet de betrokken hulp- en zorgverleners daarbij ondersteunen. Het is de bedoeling om dit zorgpad ook in ons ziekenhuis toe te passen en dit vooral op geriatrische diensten. Ook op andere diensten waar 65-plussers met tekenen van dementie verblijven kan het zorgpad een hulpmiddel zijn.

Een consulente van ECD Contact fungeert als zorgpadbegeleider. Daarnaast is er een kernteam samengesteld met vertegenwoordigers vanuit de verschillende organisaties die het zorgpad mee ontwikkelen. Later is het de bedoeling om werkgroepen samen te stellen met vertegenwoordigers van de werkvelden.

Ze zullen onder meer concrete voorstellen uittesten.

Initiatiefnemers van het transmuraal zorg-

het zorgproces en is onderverdeeld in twee

pad dementie zijn het Expertisecentrum

luiken. In eerste fase wordt gefocust op het

Meer info

Dementie Contact en LISTEL vzw. Naast het

luik ‘detectie & signalering, diagnosestelling

Meer informatie volgt in de loop van het pro-

Jessa Ziekenhuis werken onder meer ook het

en toegang tot zorg’. Later komt het luik ‘zorg-

ject. Wie nu al graag wat meer wil weten over

OCMW, de huisartsenkring Herkenrode, het

en dienstverlening, palliatieve zorg en nazorg’

dit omvangrijke samenwerkingsinitiatief kan

psychiatrisch ziekenhuis Asster, het Cen-

aan bod.

hiervoor terecht bij zorgpadbegeleider en con-

trum Geestelijke Gezondheidszorg L.I.T.P., het

sulente Greta Mekers, greta.mekers@ocmw

apothekersverbond, de Liberale en Christe-

hasselt.be.

lijke mutualiteit, diensten thuisverpleging, de Vlaamse Alzheimer Liga en Familiehulp mee aan de ontwikkeling van het zorgpad.

Voor wie?

Het zorgpad wordt in eerste instantie ontwikkeld voor een patiëntenpopulatie van 65 jaar

In een latere fase kan er een uitbreiding ge-

Zetelen vanuit Jessa in het kernteam

beuren naar jonge personen met dementie.

• dr. Nina De Klippel en dr. Chris Willems,

en ouder met een vermoeden van cognitieve problemen en/of met een diagnose dementie.

Het zorgpad wordt ontwikkeld en uitgetest in de regio Hasselt, Diepenbeek en Zonhoven.

Als de test succesvol is, kan het ontwikkeld worden in andere Limburgse regio’s.

neurologen – geheugenkliniek (afwisselend) • dr. Mark Lutin en dr. Charlotte De Clerq, geriaters – geheugenkliniek (afwisselend) • Nathalie Nelles, hoofdverpleegkundige psychogeriatrie • Margriet Goltstein, logopedist, en Yolande Baens, ergotherapeut (afwisselend)

Twee luiken Het zorgpad verloopt volgens de fasen van

Nieuw telefoonnummer voor iedereen op campus VJ & SA Op campus St.-Ursula verandert er niets. Zij

campus St.-Ursula 5 cijfers gebruiken en voor

weinig mogelijk gebruik van eigen geprinte

schakelden eerder al over op hun nieuwe te-

de Hasseltse campussen maar 4?

telefoonlijstjes. Voor je het weet is je lijstje

lefoonnummers. Hun nummers beginnen niet

immers achterhaald en komt je bij de verkeer-

met een 3 maar met een 5 omdat Herk-de-

Om al deze ongemakken te vermijden, gebruik

de collega terecht. Voor de correcte en up-to-

Stad in een andere telefoonzone zit.

je best altijd het 5-cijferige nummer, ook als je

date nummers kan je altijd terecht op de wie

naar iemand op je eigen campus belt. Dat num-

is wie op Jessanet.

mer staat in de wie is wie aangeduid als “Te-

Geleidelijke omschakeling

lefoon intern”. Het nummer “Telefoon extern”

Op algemeen verzoek voorziet de dienst com-

De omschakeling naar de nieuwe telefoon-

is het nummer waarop je voor externen, zoals

municatie ook terug een geprinte versie van

nummers gebeurt geleidelijk aan, dienst per

patiënten, leveranciers, … bereikbaar bent.

de wie is wie. Deze printversie wordt echter

dienst. Als alles volgens plan verloopt, dan

pas op het einde van het jaar verspreid. Ook

heeft iedereen tegen eind 2014 een nieuw

Voor de noodnummers verandert er niets. Dit

deze lijst zou immers snel achterhaald zijn

telefoonnummer. De leidinggevenden ont-

blijven 4-cijferige nummers die voor alle cam-

door alle wijzigingen die er dit jaar nog op het

vangen hiervoor tijdig de nodige informatie

pussen hetzelfde zijn (of twee cijfers voor de

programma staan.

om zich op de omschakeling voor te bereiden.

algemeen operator telefooncentrale op jouw

Zo krijgen ze onder andere een beknopte in-

campus).

fobundel met allerlei aandachtspunten. Op voorhand grondig nadenken waar je huidige

Voor meer en up-to-date info over alles wat

telefoonnummer overal vermeld staat is zo’n

Vermijd geprinte telefoonlijstjes

met telefonie te maken heeft, kan je steeds

aandachtspunt. Naamkaartjes? Infopagina’s

Vermits er in de loop van dit jaar nog heel wat

terecht op de deelwebsite telefonie jessanet.

Jessanet of Jessa Zorgnet? Specialisme deel-

nummers gaan veranderen maak je best zo

jessazh.be/telefonie.

website? Formulieren? Patiënteninformatiebrochures, … Het zijn maar enkele van de vele belangrijke dingen waar je zeker aan moet denken.

Gebruik altijd het 5-cijferige nummer Door de geleidelijke omschakeling naar de nieuwe nummers is het niet altijd even duidelijk welk nummer je precies moet gebruiken.

Moet ik de campusprefix gebruiken als ik naar een collega op dezelfde campus bel? Waarom krijg ik op campus Salvator zo vaak telefoons die bestemd zijn voor iemand op campus Virga Jesse of omgekeerd? Waarom moet ik voor

Noodnummers: 11 Telefooncentrale 5555 Security 9600 Interne Mug 9999 Brandmeldingen

januari | februari ‘14

S

inds december zitten we in de laatste fase van het project interne telefonie. In deze fase krijgt iedereen op beide Hasseltse campussen een nieuw telefoonnummer, dat steeds met een "3" zal beginnen. Dit nieuwe nummer is niet meer gebonden aan een specifieke campus en verhuist gewoon mee indien de betrokken dienst verhuist naar een andere campus. De focus ligt initieel op campus Salvator om daar zo snel mogelijk de oude telefooncentrale uit dienst te kunnen nemen.

19

januari | februari ‘14

20

DiabEETweter: Brecht,

Diëtiste Astrid

10 jaar

Hannelore, 9 jaar Nienke, 10 jaar

Charlotte,11 jaar

Z

oals je in het vorige nummer van Jess kon lezen, heeft het kinderdiabetescentrum van ons ziekenhuis een eigen website met daarop een diabEETweter. Dat is een leuk spel waarmee kinderen met diabetes – maar ook hun familieleden, leerkrachten of leiders bij de jeugdbeweging - heel wat leren over voeding en diabetes. Maar is dit spel ook echt op maat van de kinderen? Diëtiste Astrid Vanoppen liet diabetespatiëntjes Brecht (10 jaar), Nienke (10 jaar), Charlotte (11 jaar) en Hannelore (9 jaar) de test doen. Dit is wat zij ervan vonden.

“ is keicool gemaakt.

Dit spel

"

Charlotte: “Hé, over de spijsvertering

januari | februari ‘14

ook getest op kinderen

21

hebben we ook geleerd in school. Iek, wat is dat? Oh, is dat de dikke darm?

Cool, dat lijkt op een smiley!”

Hannelore: “Maar dan wel eentje met een dikke neus.”

Ze schateren het alle vier uit.

Charlotte: “Waarvoor dient vet?

Om dik te worden.”

Opnieuw schatergelach.

Charlotte en Nienke: “Wat is dat hier eigenlijk?

Ik denk dat het een groente is, maar ik weet niet hoe het heet. O, een aubergine, wat een rare naam.”

Nienke: “De spelletjes met twee sterretjes zijn nog niet zo moeilijk, maar soms is er wel een moeilijk vraagje bij. Als je op het vraagteken klikt, staat er uitleg.

Dat is ook uitleg voor mijn mama en papa.”

Brecht: “Het spel is leuk om nog eens te herhalen wat je allemaal al over diabetes weet.

Hannelore: “Ik vind dit spel keicool gemaakt! Staat het op de website?

Sommige dingetjes was ik vergeten, maar nu weet ik ze opnieuw.”

Oh, dan kan ik het thuis ook spelen.

En samen met mijn opa! Ik mag van mijn mama niet bij opa blijven slapen omdat mijn opa niet genoeg weet over diabetes. Nu kan ik samen met hem oefenen!”

Hannelore: “O, kijk: wat staat er op de verpakking? Dat moet ik thuis ook altijd bekijken van mijn mama.”

Als ze horen dat de mama’s staan te wachten om terug naar huis te gaan: “We willen nog een spelletje doen. Echt superleuk!”

Nienke, Brecht, Hannelore en Charlotte kregen voor het komen uittesten van het spel een leuke, kleine verrassing.

Je kan de diabEETweter zelf ook uitproberen op www.jessazh.be/diabeetweter.

Liliane Swennen,

januari | februari ‘14

verantwoordelijke van het centraal medisch archief

22

820 palletboxen met niet-actieve medische documenten

Bijna drie miljoen pagina’s medische I

edere gehospitaliseerde patiënt heeft een medisch en een verpleegkundig dossier. Deze dossiers moeten respectievelijk 30 en 20 jaar bewaard blijven. Dit mag op papier en/of elektronisch gebeuren. Ook elke daghospitalisatie en raadpleging moet terug te vinden zijn in het medisch dossier. Het centraal medisch archief werkte de afgelopen jaren een efficiënt systeem uit om deze dossiers te beheren. Het elektronisch patiëntendossier en de mogelijkheid om papieren documenten te digitaliseren zijn hierbij belangrijke elementen.

de vroegere patiëntennummers niet herkenbaar zijn door de huidige Poema-databank.

Toch maken ook heel wat van deze artsen intussen gebruik van onze centrale medische archiefruimte in Ekkelgaarden. Komt er een patiënt van hen waarvan het medisch dossier in Ekkelgaarden bewaard wordt, dan vraagt de secretaresse dat bij ons op en digitaliseren wij het aan de hand van het huidige inschrijvingsnummer in Poema.”

Medische dossiers

dossiers altijd centraal in het medisch archief.

“Bijna alle medische diensten werken op dit

Al die dossiers zijn opgenomen in onze elek-

Legaal vernietigen

ogenblik volgens het principe van ‘paperless

tronische databank die gelinkt is aan Poema

“Na het inscannen van de dossiers doen we

office’,” legt Liliane Swennen, verantwoorde-

en Ultragenda. Op het ogenblik dat een pa-

steekproeven op kwantiteit en kwaliteit van

lijke van het centraal medisch archief (CMA)

tiënt ingeschreven wordt voor een consultatie

de gescande documenten. Nadien vernietigen

uit. “Nieuwe dossiers worden meteen elek-

of (dag)opname en hij in de afgelopen vijf jaar

we de papieren dossiers op een legale manier

tronisch aangemaakt. Als de patiënt papieren

nog bij de betreffende artsengroep geweest

en vermelden in onze databank dat het dos-

documenten bij heeft, scannen we die in. Voor

is, wordt het bestaande dossier automatisch

sier gescand is.” Medische dossiers bestaan

kleine hoeveelheden doet het secretariaat

via het systeem opgevraagd. Zodra we de

trouwens niet alleen uit documenten. Ook

van de afdeling dat, bij meer dan vijf pagina’s

aanvraag binnen krijgen, zorgen we dat het

glazen plaatjes en paraffineblokjes met weef-

gebeurt dat met de centrale scanner op onze

dossier gedigitaliseerd wordt zodat de arts

sels van de afdeling pathologische anatomie

dienst.”

het kan raadplegen in het elektronisch pa-

of röntgenfoto’s en tracés maken onderdeel

tiëntendossier C2M. Voor campussen SA en

uit van het medisch archief. Na het verstrijken

Elektronische databank

SU hanteren we hetzelfde principe maar daar

van de wettelijke en afgesproken bewaar-

Maar wat als de patiënt al een papieren me-

moeten we op een iets andere manier te werk

termijn worden ook deze legaal vernietigd.

disch dossier uit het verleden heeft? “Op cam-

gaan. Dit komt omdat iedere arts op campus

“Onze belangrijkste doelstelling is nog steeds

pus VJ gebeurde de bewaring van de medische

SA en SU vroeger zelf zijn archief beheerde en

niet het digitaliseren van alle bestaande pa-

2 870 000

25 000

348

Het aantal gescande pagina's sinds 2006

Het aantal gescande documenten per maand

Het aantal medische dossiers dat per maand in Ekkelgaarden toekomt. In 2007 waren dat nog 2 810 nieuwe dossiers per maand.

januari | februari ‘14

23

605

strekkende meters actieve medische dossiers in hangklassement

3 000 strekkende meters niet-actieve medische documenten, dossiers en weefsels

documenten centraal gedigitaliseerd pieren documenten maar wel het stoppen van

CMA een andere aanpak. Liliane: “De meeste

lopen jaren een mooi parcours afgelegd. "We

de aangroei van het papieren archief en het

verpleegafdelingen werken op dit ogenblik

kunnen nu met minder personeel en ruimte,

overschakelen naar het volledig elektronisch

nog met een papieren verpleegkundig dos-

maar met meer ICT-ondersteuning en reor-

medisch dossier. En daar slagen we goed in,”

sier. Na het ontslag van de patiënt bewaart

ganisatie meer diensten ondersteunen. En

aldus Liliane.

de afdeling het dossier tot na de MVG-periode.

dat proberen we zo verder te zetten,” aldus

Het bewaren gebeurt in een enveloppe met

Liliane. “We bewaren niet zomaar alles maar

een identificatievignet met barcode. Na de

houden ons aan de wettelijke regels. Als dien-

Voordelen

MVG-periode komen deze dossiers in speciale

sten documenten brengen bekijken we samen

Een digitaal archief biedt een aantal voor-

bakken naar het verpleegkundig archief waar

kritisch of die documenten moeten bewaard

delen. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk om de

we ze inventariseren door met een leespen

en gearchiveerd worden en hoe lang.” Voor

stockruimte maximaal te beheren, zijn dos-

de barcode in te lezen. Zo beschikken we over

de praktische regels zijn er procedures op

siers die opgevraagd worden zonder zoek-

een elektronische inventaris waar we ook re-

JessaZorgnet beschikbaar. Daarnaast is het

werk terug te vinden en worden documenten

gistreren in welke genummerde doos de dos-

uiteraard heel belangrijk dat medische en ver-

niet langer bewaard dan nodig. “Een ander

siers zitten. We doen dan meteen ook een con-

pleegkundige dossiers op een correcte manier

belangrijk voordeel is dat een elektronisch

trole of we alle dossiers ontvangen hebben

gearchiveerd worden zodat ze meteen terug

dossier voor iedere behandelende arts perma-

van de patiënten die tijdens die drie maanden

te vinden zijn. “We hebben bijvoorbeeld net

nent en overal zichtbaar is. We zien de laat-

op die afdeling ontslagen zijn. Indien nodig

een controle van de FOD (Federale Overheids-

ste 15 jaar een grote evolutie: van papieren

krijgt de hoofdverpleegkundige een lijstje van

dienst) achter de rug. De inspecteurs sturen

dossiers die uitsluitend beschikbaar waren

de ‘spoorloze’ dossiers. In de toekomst is het

enkele dagen vóór de controle een lijst door

voor de arts-eigenaar van het dossier, naar

de bedoeling dat ook de verpleegkundige dos-

van dossiers die ze willen inkijken. Het is dan

dossiers die raadpleegbaar waren voor de

siers elektronisch worden aangemaakt, maar

kwestie deze snel terug te vinden. Daarnaast

artsengroep, tot elektronische dossiers waar-

op dit ogenblik stijgt het aantal papieren ver-

vragen verpleegdiensten, stafmedewerkers

toe elke behandelende arts en zorgverstrek-

pleegkundige dossiers nog steeds door het

en artsen dossiers op maar ook patiënten

ker nu toegang heeft.”

stijgend aantal daghospitalisaties.”

hebben het recht om hun dossier in te kijken of een afschrift ervan op te vragen. Het afgelopen jaar hebben we zo’n 400-tal dossiers

Verpleegkundige dossiers

Niet zomaar archiveren

opgezocht op vraag van patiënten of hun na-

Voor de verpleegkundige dossiers heeft het

Het Centraal Medisch Archief heeft de afge-

bestaanden."

400

1 350

220

Het aantal dossiers dat in 2013 opgevraagd werd door patiënten of hun nabestaanden.

Het aantal strekkende meters centraal verpleegkundig archief.

Het aantal strekkende meters RX-mappen.

D

januari | februari ‘14

r. Bruno Smeets, oogarts in ons ziekenhuis, trok in november voor de vijfde keer als vrijwilliger naar Congo. Als lid van een team van Ophthalmology World Wide (OWW) voerde hij er in Nioki gedurende twee weken oogoperaties en consultaties uit. “Het lijkt misschien spectaculair wat we doen, maar er zijn tal van mensen die zich als vrijwilliger inzetten. Kijk bijvoorbeeld maar naar de vele vrijwilligers die in ons ziekenhuis een helpende hand bieden.”

24

Het team van OWW in Nioki, met dr. Smeets (2de links vooraan)

Oogoperaties in Congo, maar: “vrijwilligerswerk kan overal” Op de vraag hoe hij ertoe gekomen is om aan

zaal. Met ons team van vier oogchirurgen wer-

brilaanpassingen. “Tijdens de raadpleging

dergelijke missies deel te nemen, zegt dr.

ken we in een beurtrol: telkens drie halve da-

zien we iedere dag 100 nieuwe patiënten

Smeets: “Ik heb dit altijd al willen doen. De

gen operaties en één halve dag raadpleging.”

en 25 patiënten waarbij we de dag ervoor

wereld hiermee veranderen kunnen we niet.

een ingreep hebben gedaan. We worden dan

Het percentage blinden in Congo blijft enorm

bijgestaan door tolken. Ook in de ‘brillenboe-

hoog, maar voor de mensen die geholpen

220 cataractoperaties

tiek’ is er een tolk. Voor het eerst hadden we

worden maakt het uiteraard wel een verschil.

Het Belgische team kan tijdens de missie re-

dit jaar trouwens steeds een oogarts in de

Zo’n ervaring verandert trouwens ook jezelf.

kenen op de vaste hulp van plaatselijke men-

brillenboetiek, waardoor de kwaliteit van de

In onze Westerse wereld staan we er zelden

sen voor bijvoorbeeld de sterilisatie van het

brilaanpassingen verbeterd is. Ook nieuw is

bij stil, maar het is wel zo: je bent wie je bent

materiaal, twee omloopverpleegkundigen in

dat we afspraken hebben gemaakt met een

dankzij de kansen die je hier krijgt. Wat zou

de operatiezaal, …. “Eén van die verpleegkun-

groothandelaar geneesmiddelen waardoor de

dat ginder zijn? Door enkele weken in de

digen doet de ‘algemene’ anesthesies voor

verkoop van betaalbare glaucoomdruppels op

meest primitieve omstandigheden te leven

onder meer kinderen onder de 15 jaar of te

poten kan gezet worden.”

en te werken – omstandigheden die al bij al

pijnlijke ingrepen zoals volledig verwijderen

nog luxueuzer zijn dan die van de plaatselijke

van een totaal verzweerde oogbol. Dit jaar

bevolking – kom je jezelf ook wel eens tegen.”

hebben we 220 cataractoperaties gedaan en

Voorinschrijvingen volzet

72 ‘kleine’ ingrepen en dit gelukkig zonder

De komst van het Belgische team naar Nioki

één infectie. En met de hulp van de verpleger-

wordt ruim op voorhand in de kerk aangekon-

Op drie fronten actief

anesthesist hebben we verschillende blinde

digd. “Voor het eerst hebben we gewerkt met

Maar wat houdt zo’n missie precies in? “We

kinderen kunnen opereren die nu terug zien.”

voorinschrijvingen. Een maand vooraf zaten

werken er op drie fronten: operaties, raadple-

de raadplegingen al vol. Heel wat mensen lo-

gingen en bijscholing van plaatselijke artsen

geren een maand in het dorp tot ze aan de

en verpleegkundigen,” vertelt dr. Smeets. “In

125 raadplegingen per dag

beurt zijn. Om te vermijden dat mensen da-

het veldhospitaal van de Broeders van Liefde

Naast de oogchirurgen doen ook de twee

genlang in de warme zon op het domein van

beschikken we over drie operatietafels in één

meegereisde oogartsen raadplegingen en

de broeders zaten te wachten, hebben we dit

dr. Bruno Smeets, dr. Tim en dr. Charles

Klaarmaken voor de operaties

cijfers •

4 oogchirurgen, 2 niet-chirurgische oogartsen, 2 oogartsen in opleiding, 2 optiekers, 2 administratieve krachten en 2 verplegers; dat was het team van OWW dat in november naar Nioki vertrok.

1312 Congolese patiënten kwamen tijdens de missie in Nioki op consultatie.

• Het team voerde 292 ingrepen uit, waaronder 220 cataractoperaties.

• Bijna 500 brillen werden uitgedeeld.

• 2 Congolese artsen en een verpleegkundige kregen bijscholing door intensief met het •

team van OWW samen te werken. Zij nemen de opgedane kennis mee naar hun streek en kunnen daar zo zorgen voor een betere diagnose en behandeling.

• In 2013 deed OWW 3 missies in Congo. Naast Nioki trok er een team naar Mbuji-Mayi om

dr. Richard Hardy bij te staan in zware operatieprogramma’s en gingen 9 OWW-vrijwilligers op missie naar Basankusu in het Congolese regenwoud.

• OWW verscheepte dit jaar 11 ton aan materiaal. Dit was meer dan andere jaren, omdat het voor Basankusu de eerste missie was en al het vast materiaal zoals een operatiemicroscoop mee moest. De vzw werkt hiervoor samen met firma’s, oogartsen, ziekenhuizen …

jaar lijsten uitgehangen. Alleen mensen die

kundige opleiding (in Uganda in het Engels!).

je stuk. Maar voor de mensen in Nioki is dat

zich op de juiste dag aanboden werden op het

Een zeer bekwame en handige oogarts die

niet meer dan ‘een klein probleempje’. In feite

domein toegelaten. Dat was zeker een verbe-

bijzonder blij was met de spleetlamp en met

is er voor hen maar één groot probleem: als

tering.”

wat we hem konden leren over de phacotech-

een familielid ernstig ziek wordt en de dokter

niek voor cataractoperaties. OWW gaat er mee

en het ziekenhuis mijlen ver verwijderd zijn.

voor zorgen dat hij een operatiemicroscoop

We zien in Nioki soms mensen die samen met

Kennis delen

krijgt. Het is de bedoeling dat dr. Charles als

een blind familielid wel 1000 kilometer met

De missie is meteen ook een prima gele-

professor aan de universiteit gaat werken.

boot, fiets en bromfiets tot aan ons veldhos-

genheid om plaatselijke zorgverleners bij te

Elke hoofdstad van elke Congolese provincie

pitaal gereisd hebben en die dan een maand

scholen in oogziekten. “Zr. Silvie, een ver-

krijgt een universiteit en in Kindu komt er een

in het dorp logeren. Tegen het moment van

pleegkundige die elders in een ziekenhuis

opleiding tot arts. Er is dus echt wel een evo-

de operatie moeten ze soms geld lenen om

oogverzorging verleent, kreeg vorig jaar een

lutie gaande. Het is fijn om te zien dat er in

de (heel goedkope) operatie nog te kunnen

spleetlamp van ons, maar die was al snel stuk.

het domein van opthalmologie het hele jaar

betalen. Gelukkig is de solidariteit tussen de

We hebben haar nu uitgelegd wat ze moest

door beter werk geleverd wordt dankzij de

mensen heel groot. Zo zitten bijvoorbeeld

doen om deze te herstellen en ze heeft nog

kennis die we de plaatselijke zorgverleners

’s zondags tijdens de misviering duizenden

wat bijkomende kennis kunnen opdoen. Ver-

kunnen bijbrengen.”

mensen samen te bidden en te zingen voor

der assisteerde dr. Tim Mayala ons. Hij was

de oogpatiënten. Hun geloof geeft hen heel

vorig jaar nog huisarts, maar is nu – dankzij

veel kracht. Een dankjewel de dag na een ge-

de spleetlamp en het Kanskiboek dat we hem

Andere wereld

slaagde operatie hoor je bijna nooit, maar wel

vorig jaar gaven – beter geschoold in oogziek-

De missie naar Nioki is voor dr. Smeets telkens

aan het einde van de ingreep in het Lingala

ten. Hij voerde nu onder onze supervisie al

terechtkomen in een totaal andere wereld.

(de lokale taal) een ‘que dieu vous bénisse’

heel goed raadplegingen uit. Daarnaast maak-

“Zo lijkt het transport per vliegtuigje naar het

recht vanuit het hart!”

ten we ook kennis met dr. Charles van Kindu.

binnenland in het begin ronduit gevaarlijk.

Hij is – als 40-jarige vader van vier kinderen

En als de eerste keren de stroom uitvalt tij-

- pas afgestudeerd als oogarts met een heel-

dens een operatie ben je toch wel even van

Oude zonnebrillen Heb je nog oude zonnebrillen liggen (zonder sterkte) of oude brillen met ‘enkel-zicht’ (dus geen multifocale of progressieve glazen), dan mag je deze steeds bezorgen aan dr. Smeets. Dat kan via de oogkliniek op campus Salvator. Zo kan je ook een bijdrage leveren voor de mensen in Nioki.

De dag na de ingreep worden de oogverbanden verwijderd

januari | februari ‘14

enkele

25

E

januari | februari ‘14

ind 2010 kreeg Kim Nulens (CCU) te kampen met gezondheidsproblemen. Diabetes type 1, luidde het verdict. Maar ze bleef niet bij de pakken zitten: met een ijzeren discipline houdt Kim haar diabetes onder controle en verbaast ze iedereen met haar sportieve resultaten die ze als duatlonatlete neerzet. Enkele maanden geleden werd ze Vice-Belgisch kampioen duatlon op de lange afstand, binnenkort neemt ze voor de tweede keer deel aan de Franse Grand Prix.

26

CCU-medewerker Kim

Nulens Vice-Belgisch kampioen, Voordat ze diabetes had, fietste Kim wel re-

opnieuw een kluwen aan vragen. Zo weet ik

zijn kennis over diabetes en beweging met

gelmatig, maar dat was puur recreatief. “Ik

hoeveel koolhydraten ik moet eten en hoe-

haar.

kreeg echter de smaak te pakken en fietste

veel insuline ik nodig heb. In het begin was

steeds meer. Uiteindelijk sloot ik me aan bij

dat een moeilijke oefening, maar je leert uit

Een apart gevoel

een duatlonclub en waagde ik mij aan mijn

de fouten en met de nodige discipline en veel

Die kennis kan Kim goed gebruiken, want haar

eerste wedstrijden. Maar toen kreeg ik plots

metingen leer je je lichaam lezen. Natuurlijk

sportief programma voor 2014 is niet van de

te horen dat ik diabetes had. Gelukkig ben ik

zijn er dagen dat ik het beu ben, maar ieder-

minste. Op nationaal niveau werkt ze toe naar

omringd door de juiste mensen en kan ik stel-

een heeft wel eens een off-day, toch?”

de Belgische kampioenschappen. “Nu ik vice-

len dat een normaal leven als diabeet perfect

kampioen van België ben, zijn er deuren open-

mogelijk is, op voorwaarde dat je bewust en

gegaan. Ik ben aangesloten bij ETZ, de duat-

Hartcentrum ondersteunt

lonclub van Wevelgem. In Limburg betekent

Kim toont haar insulinepomp die ze altijd bij

duatlon niet zoveel, maar hoe meer je richting

zich heeft. “Hiermee kan ik een scherpe dia-

West-Vlaanderen en Frankrijk trekt, hoe meer

Een kluwen aan vragen

betesregulatie bereiken. In de pomp kan een

het leeft. Zeker in Frankrijk zijn de budgetten

“De eerste twee jaren als diabetespatiënte

sensorfunctie geactiveerd worden. Met be-

veel groter, waardoor het met zijn Grand Prix

waren intense leerjaren”, vertelt Kim. “Ik

hulp van een sensor kan de pomp dan een

een competitie op topniveau aanbiedt.” Atle-

moest veel metingen doen om de werking van

grafiek weergeven van mijn suikerspiegel. Zo

ten uit verschillende landen nemen deel aan

mijn lichaam en metabolisme te doorgronden

hoef ik maar enkele keren per dag vingerprik-

de Grand Prix, de kwaliteit is hoog en de top-

en mijn kennis over voeding bijspijkeren. Ik

jes uit te voeren, nodig om de sensor te ijken.

pers meten zich er aan elkaar. Voor hen is het

plan nu ook elke dag nauwgezet mijn acti-

Vooral bij wedstrijden is dat handig. Ik verlies

een goede voorbereiding op het EK en WK.

viteiten. Telkens als ik eet, ga ik na hoeveel

dan geen tijd en weet meteen of ik iets moet

“Het geeft een apart gevoel om daar tussen

ik heb bewogen en hoeveel ik de uren erna

eten of inspuiten. Bovendien is een prikje

te staan”, glundert Kim. “En ik krijg ook veel

zal bewegen. Heb ik een intervaltraining of

slechts een momentopname.” De sensors zijn

respect omdat ik ondanks mijn diabetes op dit

een duurtraining, moet ik naar het werk, zal

prijzig en worden niet terugbetaald door het

niveau sport. Als ze mijn insulinemeter zien,

ik het huishouden doen, is het warm of koud

ziekenfonds, maar het Hartcentrum Hasselt

grappen ze soms dat ik wel een heel erg grote

buiten,… In mijn hoofd overloop ik steeds

geeft Kim financiële ondersteuning en deelt

gps bij me heb.”

gezond leeft.”

Diabetes type 1 Kim lijdt aan diabetes type 1, een chronische aandoening waarbij het afweersysteem zich tegen de eigen cellen keert waardoor het lichaam geen januari | februari ‘14

insuline meer aanmaakt. Hierdoor blijft er glucose in het bloed en wordt de bloedsuikerspiegel ernstig verstoord. De internationale Diabetes Federatie schat dat 8,0% volwassenen in België diabetes (type 1 of 2) hebben. Tegen 2030 zou dat verder oplopen tot 9,6% of 1op 10.

27

ook met diabetes!

Zaaien op vruchtbare grond

de Grand Prix in de middenmoot, ik ben be-

Kim zit ook in een Franse ploeg, Les Tritons

nieuwd wat het dit jaar zal geven. Mijn trainer

Meldois. Daarnaast heeft ze zich aangesloten

Jos zegt me dan: ‘Ge zijt nu aan het zaaien op

bij een atletiekclub, waar ze voor het eerst

vruchtbare grond, we zien wel wat de oogst

scholing krijgt van trainer Jos Maes. Op het

gaat zijn’.”

programma: coördinatie, stabilisatie, looptechniek en pistetraining. “Het is wel gek om

De Grand Prix bestaat uit vijf wedstrijden van

nu pas te leren lopen, maar op training zien

eind maart tot begin oktober. Wij duimen al-

we progressie dus hopelijk vertaalt zich dat

vast voor Kim en wensen haar mooie resulta-

ook in de competitie. Vorig jaar eindigde ik bij

ten op nationaal en internationaal niveau!

RX’ers

behalen brons op Super Prestige Quiz In het vorige nummer van Jess kreeg je een leuke fotoreportage en een

ze mijn insulinemeter zien, “ Als grappen ze soms dat ik wel een heel grote gps bij me heb. "

“

Ze zorgen op CCU niet alleen goed voor de patiënten, maar ook voor de collega’s.

"

kort verslagje mee van de vriendschappelijke strijd die 29 Jessateams aangingen tijdens de Super Prestige Wisselbeker op 12 oktober 2013. Ook de teams die de top 3 haalden kregen een vermelding. Daar speelde het zetduiveltje ons echter parten. Niet team ‘het foute antwoord’ behaalde immers brons, maar wel onze collega’s van den RX. Beide teams eindigden met eenzelfde score, maar de RX’ers haalden

Diabetes op de werkvloer Kim kan gelukkig op veel begrip en steun van haar collega’s op CCU rekenen. Ze kennen haar ook goed genoeg om te zien hoe ze het stelt. “Een tijdje geleden moesten we rond etenstijd een reanimatie doen. Tijdens de hartmassage vroeg een collega aan mij of het wel ging. Ik voelde niets en zei dus dat alles oké was. Maar blijkbaar zag ze aan mij dat mijn suikerspiegel toch niet goed zat.

Ze nam vlug drie dextro’s en gaf die aan mij. Na de reanimatie toen ik mijn suikerspiegel ging meten, bleek dat ik echt wel kantje boordje stond. Ze zorgen hier dus niet alleen goed voor de patiënten, maar ook voor de collega’s”, glimlacht Kim.

het dankzij de schiftingsvraag. Onze excuses voor deze misser, collega’s van de RX. Op de foto zie je de RX’ers glunderen met hun prijs.

januari | februari ‘14

V

erpleegkundige Griet Depré van Reva3 campus SU fietst regelmatig in haar vrije tijd. Vorig jaar bracht deze hobby haar ertoe om als enige vrouw in een mannenteam mee te rijden in de ‘1000 km van Kom op tegen Kanker’. Dit jaar heeft Griet zich zelfs geëngageerd om met twee teams deel te nemen en zo via sponsoring opnieuw een mooie som geld in te zamelen voor het goede doel.

28

Griet Depré fietst voor Kom op tegen Kanker Jessamedewerker

Het initiatief ‘de 1000 km van Kom op tegen

steun bij elkaar. Iedereen heeft zijn eigen ver-

begeleid. Iedereen die vertrekt, komt ook aan.

Kanker’ vindt dit jaar plaats tijdens het week-

haal en zijn eigen reden om deze tocht mee

Ook de aankomst in Mechelen vorig jaar was

end van OH Hemelvaart, van donderdag 29

te maken. De organisatie van dit evenement

hartverwarmend met al die sympathisanten

mei tot en met zondag 1 juni. Griet vertelt

is trouwens schitterend! Alle straten zijn voor

die er staan te juichen. Op dat vlak lijkt het

hoe dit initiatief werkt: “Je schrijft je in met

de fietstochten afgezet en je wordt heel goed

wel een wielerkoers (lacht).”

een groep van 8 personen en engageert je om met jouw team 5000 euro sponsorgelden te verzamelen.”

Afzien Iedere deelnemer kan één of twee ritten van

Griet steunen?

125 km per dag afleggen. Griet: “Sommige

Vooraleer Griet aan het fietsevenement kan deelnemen, moeten er eerst

mensen fietsen zo op vier dagen 1000 km bij

nog heel wat euro’s in het laatje komen (5000 euro per team). Daarom

elkaar." Griet waagde zich vorig jaar aan 250

organiseert ze een aantal acties:

km. “We komen regelmatig in de Ancienne

• Op campus SU in het cafetaria: ‘spaarpot’ voor 1000 km van Kom op

Belgique en een aantal mannen daar vroegen

tegen Kanker.

me om met hun team mee te rijden. Ik steun

• Op campus SU: pannenkoekennamiddag op zondag 30 maart tussen

sowieso regelmatig goed doelprojecten en dit

13u30 en 17u – voor revalidanten, familie, collega’s en sympathisanten

initiatief raakt me des te meer omdat ik onder

prijs: 5 euro voor 2 pannenkoeken met koffie.

mijn naaste vrienden al twee mensen – Erica

Inschrijven kan rechtstreeks bij Griet (griet_depre@hotmail.com of 0477

Thijs en ex-collega Josiane Mulkers - aan kan-

55 36 89) of op Reva3 campus SU.

ker verloren heb. Daarom wou ik hiervoor ook

• 23 maart 2014 in de parochiezaal in Neerlinter ontbijt tussen 8u en

echt graag lichamelijk afzien en tegelijkertijd

12u. Prijs: 16 euro voor volwassenen, 9 euro voor kinderen tussen 5 en

geld inzamelen. Dit jaar rijd ik opnieuw mee

10 jaar

met het herenteam van de AB, maar daar-

• Zelfde dag, zelfde plaats pannenkoeken tussen 15u en 18u.

naast heb ik zelf ook een damesgroepje van

Prijs: 4 euro voor 2 pannenkoeken.

acht verzameld in de fietsclub van Tienen

Inschrijven voor ontbijt en/of pannenkoeken kan bij Griet.

waar ik lid van ben.”

• Ook vrije giften zijn altijd meer dan welkom op rekeningnr: 733-1999999-83 (Kom op tegen Kanker). Vermeld dan wel de referen-

Iedereen heeft verhaal

tie: 170 – 003 – 485. Dit is de referentie van de teams waar Griet in meerijdt. Giften vanaf 40 euro zijn fiscaal aftrekbaar.

“Tijdens de fietstocht samen met je team-

Griet zelf stort 1 euro per kilometer die ze fietst (250 euro) en verzamelt

leden vertrekken kan, maar in praktijk is het

het hele jaar door kleingeld in een spaarpot voor dit goede doel. Daar-

heel moeilijk om samen te blijven,” weet Griet

naast is ze nu al aan het trainen voor het fietsevenement.

uit ervaring. “Dat hoeft ook helemaal niet. Tijdens de tocht kom je continu met onbekenden in contact maar toch vinden al die onbekenden

De dienst materniteit trok op 6 november en 12 november in twee groepen op teamactiviteit naar Brussel. Onze collega’s bezochten daar, geheel in de lijn van hun beroep, ‘birth day’ de fototentoonstelling van Lieve Blancquaert. Het was een boeiende expositie, die nog maar eens duidelijk maakt in welke luxepositie onze Westerse vrouwen kunnen bevallen! Wist je trouwens dat je iedere 1e woensdag van de maand vanaf 13u de musea in Brussel gratis kan bezoeken?

De groep van 6 november maakte daar dankbaar gebruik van om het Margritte museum te bezoeken.

Ketnet volgt cliniclowns op kinderafdeling Jessa Geweldig leuk bezoek op vrijdag 31 januari voor de kinderen op de kinder- en jeugdafdeling. Dit keer kreeg de doortocht van de cliniclowns op de afdeling immers een heel apart tintje. Een cameraploeg van Ketnet volgde een jong kijkertje dat samen met Ketnet-wrapper Sander een dagje het beroep van cliniclown wou uitoefenen. Eén van onze jonge patiëntjes schrok wel even van al dat cameragedoe, maar voor de rest vonden de kinderen deze extra aandacht een geweldig leuke afwisseling. Wil je het zelf even mee bekijken? Stem dan op zondag 2 maart om 8u30 af op Ketnet voor het programma King Size.

januari | februari ‘14

Materniteit bezoekt 'birth day'

29

januari | februari ‘14

PREVENTIE FLASH

Culinair N

Psychosociale belasting

30

Oorzaken?

icole Penders, medewerker schoonmaakdienst, bezorgde ons voor dit nummer het recept van een overheerlijke kaastaart. Probeer dit receptje zeker zelf eens uit.

Stress / werkdruk

Kaastaart

Ongewenst gedrag

Ingrediënten deeg

Bereidingswijze deeg:

Pesterijen

• 125 gr speculaaskoekjes

• Doe de koekjes in een diepvrieszakje en plet ze goed met

Problemen met collega’s / leidinggevende

Geweld op het werk

…

• 125 gr Petit Beurrekoekjes

een deegrol.

• 150 gr gesmolten boter

• Meng 150 gr gesmolten boter met de koekjes. Doe dit

Ingrediënten vulling

• Doe alles in een springvorm en duw goed aan. Bak in een

met je handen.

• 1kg volle platte kaas • 125 gr suiker

voorverwarmde oven op 200° gedurende 10 à 15 minuten.

Gevolgen?

• 3 eieren

Slaapproblemen

• 3 volle soeplepels Maïzena

Hoge bloeddruk

Hoofdpijn

Ademhalingsmoeilijkheden

• 3 potjes volle slagroom

Spijsverteringsstoornissen

• 6 eetlepels suiker

• Klop het eigeel met één lepel suiker op en voeg dit toe.

…

• 2 citroenen (citroenschil raspen)

• Klop het eiwit met 6 soeplepels suiker stijf en meng het

Waarheen?

Hoe melden?

Vertrouwenspersonen voor (verbaal of fysisch) grensoverschrijdend gedrag

zijn er om jou te helpen

• Laat afkoelen Bereidingswijze vulling:

Versiering

• Doe de kaas in een kom en klop goed op.

• Vers fruit naar keuze

• Meng de Maïzena en de suiker en voeg dit mengsel bij de kaas. Klop het geheel goed op.

lichtjes onder de kaas (niet meer opkloppen).

• Doe het mengsel in de springvorm en tik de springvorm een paar keer lichtjes op tafel zodat de luchtbellen eruit gaan.

• Bak in een voorverwarmde oven op 200° gedurende 45 minuten.

• Zet de oven uit en laat de taart een tiental minuten staan.

Zijn gebonden door het beroepsgeheim

• Haal de taart uit de oven en laat ze goed afkoelen.

Meer info: JessaNet/Personeel/ Vertrouwenspersoon

Versiering

Begeleidingsprogramma's?

• Rasp twee citroenschillen en meng dit onder de room.

Jessa biedt verschillende begeleidingsprogramma’s aan:

Omgaan met stress

• Doe de room in een kom en klop deze met 6 soeplepels suiker goed op. Zet in de koelkast.

• Haal de afgekoelde taart uit de springvorm en smeer de boven- en zijkant in met de slagroom.

• Beleg met fruit naar keuze en zet één uur in de diepvries.

Met goesting aan het werk?!

Infosessies werk(stress) beleving voor leidinggeven- den en medewerkers

Nicole Penders werkt al 31 jaar in de dienst schoonmaak van ons ziekenhuis. Tegen-

Individuele begeleiding

stress / burnout

woordig houdt ze huis 9 op campus Virga Jesse ‘spic & span’. Nicole is gehuwd en

Meer info: JessaNet/Personeel/ Gezondheidspromotie

van ‘genieten van de kleine dingen van het leven’.

heeft vier kinderen. In haar vrije tijd houdt ze van kokerellen samen met haar man en

Huwelijken 28-12-12

Danny Senden en Sofie Meynen

orthopedie

Salvator

Op 16 januari vond het jaarlijkse

14-12-13

Henri Dielkens en Mariette Jacobs

dispatch

Virga Jesse

Nieuwjaarsdiner van de JOZ-senioren

11-12-13

Özlem Dagli en Yalçin Gönendi

pneumologie

Virga Jesse

plaats in zaal Lorka in Hasselt. Om

14-01-14

Zühre Turan en Muhittin Güzel

operatiekwartier

Virga Jesse

12u45 stroomden 181 genodigden toe. In de receptieruimte kon ieder-

Personeelsweetjes

een klinken op het nieuwe jaar. De obers waren gul met de drankjes en de hapjes waren niet te versmaden.

Ook dit jaar kon men kiezen met welk gezelschap men graag samen aan tafel wou zitten. De vorstelijke maaltijd kreeg een verrassend toemaatje: een grote ijstaart met vuurwerk! Voorzit-

Geboorten

ter Richard nam even het woord om nieuwjaarswensen te uiten en een verrassing aan te kondigen. Conferencier “Lowieke” (Ludo Hermans, rampencoördinator in het Jessa Zie-

21-08-13

Louis

Martijn Droogmans

apotheek

Virga Jesse

20-10-13

Karan Kaan

Hicran Kaplan

geriatrie 4

Salvator

nier foto’s uit de oude doos - gepro-

06-11-13

Jaak

Karel Mellen

ICT

Virga Jesse

jecteerd op een groot scherm - van

13-11-13

Lokman

Saloua El Ouariachi

schoonmaak

Virga Jesse

commentaar. Zo te horen was dit naar

24-11-13

Korneel

Dorien Byloos

labo

Virga Jesse

10-12-13

Stan

Marga Bogaert operatiekwartier

Salvator

16-12-13

Femke

Annemarie Janssen

hart-long-vaatchirurgie

Virga Jesse

17-12-13

Filien

Evy Van Bael

oncologie

Virga Jesse

23-12-13

Feline

Elsie Stroobants gastro-enterologie

Salvator

08-01-14

June

Annelies Troonbeeckx nucleaire geneeskunde

Salvator

18-01-14

Loekas

Robrecht Reynders

Salvator

geriatrie 4

Pensioen 20-02-14

Rob Opdencamp apotheek

Salvator

30-03-14

Annie Claes

keuken

Virga Jesse

01-04-14

Lutgarde Teuchy

lopende waak

Salvator

kenhuis) voorzag op een ludieke ma-

de zin van iedereen want er werd heel wat gelachen! Om 18u keerde iedereen met een goed gevoel huiswaarts.

januari | februari ‘14

JOZ-Senioren vieren feest

31

32 januari | februari ‘14