Orthogeriatrie voorziet zorg op maat

Beland je als 75-plusser met een gebroken heup in het ziekenhuis? Dan volgen zowel chirurg als (ortho)geriater je nauw op. Orthogeriater dr. Ine Westhovens legt uit.

Waarom die opvolging door orthopedist én (ortho)geriater?

Dit is vooral het geval bij 75-plussers die een ‘fragiliteitsfractuur’ oplopen; een breuk als gevolg van de broosheid van de patiënt en van zijn of haar beendergestel. Deze patiënten bereiken moeilijker terug hun vroegere activiteitsniveau en zelfstandigheid en er doen zich regelmatig complicaties voor na de operatie. Om risico’s op complicaties zoveel mogelijk te beperken, hebben we een zorgpad heupfractuur uitgewerkt. De diensten orthopedie en geriatrie hebben hiervoor nauw samengewerkt met spoedgevallen, anesthesie en fysische geneeskunde. Zo krijgt iedere patiënt precies de juiste zorg van alle betrokken zorgdisciplines.

Dr. Ine Westhovens

Wat zijn de taken van de orthopedist? De orthopedist voert als hoofdverantwoordelijke de operatie uit. Hij streeft naar een situatie waarbij de patiënt zo snel mogelijk mag steunen op het geopereerde been. Na de operatie geeft de ortho- pedist ons instructies én groen licht zodra de patiënt mag beginnen te revalideren. Die snelle start van de revalidatie is héél belangrijk (zie tips in kader).

Wat is jullie rol als geriater?

Heel wat 75-plussers hebben onderliggende aandoeningen. We bekijken daarom het hele dossier van de patiënt. Ook de oorzaak van de val wordt onderzocht. Na de operatie proberen we te voorkomen dat er complicaties optreden en we starten de revalidatie op zodra dat kan. Een geriater alleen is trouwens onvoldoende. De patiënt wordt behandeld door een groot interdisciplinair team met o.a. een ervaren verpleegkundige, kinesist, ergotherapeut, diëtist, logopedist,… (zie pagina 18).

Hoe behandelen jullie de pijn?

We zoeken samen met de verpleegkundigen en kinesisten én met de feedback van de patiënt dag na dag naar de juiste dosis pijnstilling. Een te sterke pijnstilling kan risico’s veroorzaken zoals verwardheid. Daarom zal er in de toekomst bij heupoperaties meer en meer ingezet worden op ‘locoregionale’ anesthesie (verdoving door een lokale zenuwblokkade). We hebben de expertise hiervoor in ons ziekenhuis, maar dit wordt nog volop verder uit- gebouwd.

Hoe lang verblijft de patiënt gemiddeld op de afdeling?

Op orthogeriatrie is dat gemiddeld 7 tot 10 dagen. Sommige patiënten kunnen dan naar huis, voor anderen wordt een (herstel)verblijf in een woonzorgcentrum geregeld of ze gaan naar het revali- datiecentrum in Herk-de-Stad of de geriatrische intensieve revalidatie-afdeling (GIRA) op campus Salvator (zie pagina 17). We zoeken voor iedere patiënt de best mogelijke, haalbare oplossing.

3 belangrijke tips!

1.

Vroegtijdige diagnose van osteoporose (botontkalking) kan breuken voorkomen.

Ben je 65 jaar of ouder? Bespreek dit met je huisarts (zeker als vrouw, roker of patiënt met diverse aandoeningen).

2.

Bewegen voorkomt osteoporose en

zorgt dat je minder snel valt. Ook tijdens een ziekenhuisopname en na een operatie is het belangrijk zo veel en snel mogelijk terug te bewegen (in overleg met het behandeld team). Snel starten met revalidatie is belangrijk omdat: - je in bed veel spierkracht en soepelheid verliest. Elke dag in bed = drie dagen revalidatie. - bot sneller herstelt als het belast wordt. - het risico op complicaties verkleint.

3.

Heb je (veel) pijn? Pijn heeft een belang-

rijke signaalfunctie. Bespreek dit altijd met je behandelend (huis)arts en vertel waar en wanneer je die pijn voelt.