Angst om te vallen? Zo overwin je het

Els Vuerstaek

Na een zware val hebben ouderen vaak angst om opnieuw te vallen. Heel begrijpelijk! Maar valangst kan je kwaliteit van leven sterk verminderen. Dus toch maar proberen om van die angst af te geraken? Psychologe Els Vuerstaek geeft tips hoe je dit doet.

“Wie angst voelt, zal er vaak alles aan doen om die angst zo weinig mogelijk te moeten ervaren”, vertelt Els. “Er treedt dan een mechanisme in werking: je gaat de gedachten en situaties die de angst veroorzaken, zoveel mogelijk vermijden. Soms is dat vermijdingsgedrag gezond. Het behoedt ons voor gevaarlijke situaties zoals boven op een gammele ladder gaan staan. Bovendien zorgt vermijdingsgedrag voor een beloning op korte termijn: je voelt de angst niet. Toch is dit vaak een minder helpende manier om met je angst om te gaan op lange termijn.”

Vermijd vermijdingsgedrag

Waarom is dat niet zo een goede manier? “Door angst te vermijden, blijft de angst bestaan en wordt die zelfs groter. Je geeft jezelf het signaal ‘ik kan dat niet’. Daardoor krijg je steeds minder vertrouwen in je lichaam én worden je spieren gaandeweg zwakker. Dit zorgt voor een steeds groter valrisico. Op langere termijn brengt vermijdingsangst ook andere negatieve gevolgen mee. Je geraakt niet meer waar je wil zijn en je kan steeds minder de activiteiten doen die je de moeite waard vindt. Het vermijdingsgedrag zorgt er dan voor dat je kwaliteit van leven sterk vermindert. Het is daarom belangrijk dat je je kwaliteit van leven afweegt tegen het valrisico: geef ik toe aan mijn angst of wil ik toch liever zoveel mogelijk kwaliteit van leven behouden?”

Stappen vooruit

Hoe zet je nu – ondanks de valangst - letterlijk en figuurlijk stappen vooruit? “Informeer om te beginnen je zorgverleners eerlijk over je valangst, ook als je terug thuis bent. Zo kan de kinesist aan huis je op jouw tempo verder begeleiden. Het kan ook heel zinvol zijn dat een ergotherapeut aan huis komt kijken welke hulpmiddelen (bv. arm- leuningen, handvaten, …) je in huis kunnen helpen bij je dagelijkse activiteiten. Is je angstprobleem heel ernstig? Dan kan psychotherapie mogelijk een oplossing bieden. Ook deze professionals kunnen eventueel aan huis komen.

Tips voor meer zelfvertrouwen

> Oefen samen met de kinesist stapje voor stapje. Zo verleg je je grenzen.

Door iets vaak te oefenen, groeit je zelfvertrouwen. > Heb je de goedkeuring van arts of kinesist om bepaalde handelingen alleen te doen? Oefen ze dan zeker ook regelmatig als je alleen bent. Zo word je steeds minder afhankelijk van hulp. > Lukt stappen niet zonder hulpmiddel?

Niet prettig, maar hulpmiddelen geven je wel een houvast en bieden je een grotere vrijheid en kwaliteit van leven. > Ook als je nog geen val doormaakte, kan je best veel bewegen en oefenen om je spierkracht, lenigheid en vertrouwen in je lichaam te behouden. > Tip voor de familie: stimuleer bewegen, maar met respect voor de oudere en diens keuze. Ga het gesprek aan op een niet veroordelende manier.