Oppervlaktetechnieken editie 7 van 2021

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Toeleveranciers en Geassocieerden

Algemeen

Vereniging ION

VOOR ELKE BRANCHE EEN OPLOSSING SPECIALIST IN SPUITAPPARATUUR, DOSEERINSTALLATIES EN ROBOTS

Contact Paint It Da Vincilaan 25 6716 WC Ede

✔ ✔ ✔ ✔

Specialisten op het gebied van straal- en spuitapparatuur

0318-643 260 0318-643 042 info@paintit.nl www.paintit.nl

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl

VERKOOP

Zie ook pagina 31

OND E R H O U D SERVICE VERHUUR

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

Rijksstraatweg 123, 3316 EG Dordrecht E-mail: info@apeqwiwa.nl

+31 (0)78 613 9610 WWW.APEQWIWA.NL

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

Together we make it work!

APEQWIWA_Adv210x297.indd 1 omslag november 2021.indd 1

T: F: E: I:

17-10-18 10:42

Dutch Blast Advert 50x67.indd 2

05/07/2019 09:12:49

02-11-2021 11:56

omslag november 2021.indd 2

02-11-2021 11:56

jaargang 65 nummer 7 november 2021 Hét vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

Thema Duurzaamheid en visie

OT november 2021-def.indd 1

02-11-2021 12:08

DECORRDAL 900-serie dunnelaagtechnologie Fosfaatvrij Vanaf kamertemperatuur toepasbaar Goede lakhechting Minimale slibvorming Nano keramisch Mini-Scuid meet- en regelapparaat Constante monitoring van de procesparameters Data log via SD kaart Moeiteloos in te stellen grenswaarden

INNOVATIEVE METAALVOORBEHANDELING

Diverse alarmsignalen mogelijk Instellingen van doseringen online te volgen en aan te passen

Klausenpass, Switzerland

www.kluthe.com

IGP Benelux BV / Dokter Klinkertweg 10 / 8025 BS Zwolle / Tel: +31 38 4600695 / info.benelux@igp-powder.com

2 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 2

02-11-2021 12:08

JAAP VAN PEPERSTRATEN Hoofdredacteur Oppervlaktetechnieken

Van de hoofdredacteur

In deze OT proberen we zoals altijd het meest belangwekkende actuele nieuws te brengen van ontwikkelingen die voor de branche belangrijk zijn. En dit voornamelijk verzameld aan de hand van het dan geldende thema.

al een jaar of vijf doet met zeer onderscheidende zonnepanelen.

In deze OT laten we zien hoe die gemaakt worden en hoe talloos de mogelijkheden zijn qua ontwerp. Een regelrechte concurrent voor applicateurs van gevelelementen? Waarom niet?

Duurzaamheid mag zich verheugen in een toenemende belangstelling, maar het aantal baanbrekende successen uit de branche lijken op te zijn zodra de ION Borghardt Award voorbij is. De hoop van de redactie is dat wanneer we ééns per jaar een themanummer hebben over duurzaamheid we overladen worden met duurzame ontwikkelingen uit de branche. Maar dat viel even tegen, niet voor het eerst overigens.

Voor een ander aansprekend artikel over duurzaamheid verdiepten we ons in een beits voor hout die voor honderd procent natuurlijk is en ook nog heel goed presteert. Het voornaamste bestanddeel van deze Fungi Force is een schimmel die na het opbrengen op hout gevoed moet worden met een vette olie uit lijnzaad. Deze combinatie gaat succesvol de strijd aan tegen UVstraling en vocht.

Gevolg hiervan is dat we buiten de branche zijn gaan zoeken naar relevante verhalen over duurzaamheid die voor de branche van belang zijn. Deze verhalen kunnen ook makkelijk als inspiratiebron dienen om zelf op dat gebied professioneel actief te worden.

Het meest opzienbarend vind ik het artikel over gekleurde zonnepanelen als gevelelementen.

Waarom vind je zonnepanelen alleen maar horizontaal op daken of in stukken groen die nergens anders voor van betekenis kunnen zijn? Waarom zou je zonnepanelen niet verticaal kunnen bevestigen aan gevels waardoor er veel meer vierkante meters beschikbaar komen? In Nederland is een bedrijf die dit

Verder schenken we in deze editie uitgebreid aandacht aan de succesvolle omschakeling van zinkfosfatering naar Oxsilan in één van de productielijnen bij DAF Trucks. En we staan uitgebreid stil bij HS Protect die bij de uitreiking van de ION Borghardt Award 2021 de tweede prijs in de wacht sleepte met een product dat zich uitermate onderscheidt op het gebied van duurzaamheid. En door een sterke klantengroei plannen maakt voor een heel fikse uitbreiding van de productiecapaciteit.

Verder hebben we weer vier pagina’s met korte en relevante nieuwsberichten. Ik wens u dus weer veel leesplezier! ●

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 3

OT november 2021-def.indd 3

02-11-2021 12:08

Column Een reële stip op de horizon a.u.b.

Ten aanzien van het gebruik van (hulp)stoffen in de industrie bepalen de Europese en Nederlandse overheid binnen welke kaders de industrie bepaalde stoffen mag gebruiken. Maar als iets mag, dan is het toch niet altijd verstandig om dat te doen.

Dat geldt voor het gebruik van SVHC-stoffen in de industrie net zo goed als in het dagelijks leven.

Omdat de industrie vaak de grenzen van het wettelijk toelaatbare opzoekt, zien we ook excessen. Dat deze excessen op enig moment ontsporen en de media gaan beheersen, is bijna een wetmatigheid. Als reactie gaat de politiek dan overcompenseren. Dat gebeurt in de Tweede Kamer en in het Europees Parlement. Vaak met als gevolg een onuitvoerbare uitkomst.

ProdistERP Business: het perfecte huwelijk tussen ERP en Excel Geautomatiseerd, minder foutgevoelig én geen dubbele handelingen meer. Het calculeren van coating in m2 was nog nooit zo makkelijk!

EGBERT STREMMELAAR Directeur Vereniging ION

Ten aanzien van stoffen is er politiek gezien veel meer te halen als de overheid het gesprek aangaat met de industrie over het gebruik van stoffen. Dit vanuit de stelling dat je ambitieuze, maar haalbare doelen moet stellen. En juist de industriebranches kunnen antwoord geven op de vragen: • Is de stof essentieel om de functie van een product te realiseren?

• En indien niet, is het product zo essentieel dat het gebruik van de stof moet worden toestaan?

Benieuwd naar de mogelijkheden voor jouw bedrijf? Neem contact met ons op via:

prodisterp.nl

4 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 7164_ProdistERP_ADV_Business_90x267.indd 1

OT november 2021-def.indd 4

De uitspraken die dan worden gedaan, al dan niet uit het verband getrokken, worden gepresenteerd als stippen op de horizon. Denk daarbij aan uitspraken als “nul verkeersdoden” en “gifvrije samenleving”. Door symboolpolitiek en harde uitspraken is er even aandacht, worden er soms wat symptomen aangepakt, maar haalt verder iedereen de schouders op. Immers, dit soort doelen zijn onhaalbaar en daarom niet motiverend om na te jagen. Het effect is dan meestal het nemen van een (gecalculeerd) risico door betrokkenen.

Dit betekent wel dat de industrie zijn verantwoordelijkheid moet nemen en moet accepteren dat onder de huidige normen en waarden niet meer alles kan, ook als het (nog) wel mag. Maar het betekent vooral dat de overheid luistert naar de informatiedragers over bijvoorbeeld het toepassen en gebruik van stoffen. ION ondersteunt dit proces actief vanuit de filosofie “vervangen als het kan, maar autoriseren als het moet en veilig kan”. Maar het betekent vooral dat we af moeten van het overvragen door de politiek aan de industrie. Immers, niet alles wat (politiek) wenselijk is, is realistisch. ●

25-10-2021 09:41

02-11-2021 12:08

Inhoud Vereniging ION

26 Veel informatie verstrekt op

ION Dag voor de Ondernemer De ION Dag voor de Ondernemer stond in het teken van werkdruk, prijsdruk, energieprijzen, innovatie en omzetvergroting. Deze onderwerpen zijn mede geselecteerd door wat ION-leden tijdens bedrijfsbezoeken vertelden en de meest bezochte pagina’s van de ION-website. Op deze dag werd in een grote verscheidenheid aan presentaties veel informatie verstrekt over de genoemde onderwerpen.

Algemeen

20 Klanten in de rij voor ecologische

coating HS Protect Bij de uitreiking van de ION Borghardt Award 2021 kreeg HS Protect de tweede prijs. Omdat hun gelijknamige product zich uitermate onderscheidt op het gebied van duurzaamheid is er alle reden om voor dit themanummer eens uitgebreid stil te staan bij de kenmerken daarvan. Bij nadere bestudering blijkt dit bedrijf ook nog andere sterk vernieuwende producten te maken.

28 Volledig natuurlijke en effectieve

methode voor houtbescherming Sinds enkele jaren is er een beits voor hout die voor honderd procent natuurlijk is en nog heel goed presteert ook. De biobeits bestaat uit een de zwart gepigmenteerde schimmel die na het opbrengen op hout gevoed moet worden met een vette olie uit lijnzaad. De schimmel beschermt het hout tegen UVstraling, de lijnzaadolie weert het vocht uit het hout.

32 De Inspectie SZW op bezoek

12

bij klein galvanobedrijf Een bezoek van de Inspectie SZW vinden de meeste bedrijven niet leuk. Wat mag je verwachten van zo’n inspectie? We vroegen het Jacobs NCI dat de afgelopen jaren twee keer de Inspectie SZW op bezoek heeft gehad. Hoe gingen die inspecties en wat betekenen ze voor een klein galvanobedrijf?

36 Voorkomen is beter dan genezen:

trainen dus!

Iedere applicateur verricht zijn werk naar eer en geweten, maar toch blijkt uit schadeonderzoeken dat in ongeveer twintig procent van de gevallen de conservering een rol speelt. Had deze schade niet voorkomen kunnen worden als er tijdens de applicatie meer kennis was geweest over de uiteindelijke toepassing van het te behandelen product en de omstandigheden waaraan het wordt blootgesteld?

Voor Stichting Innovat.ION is dit de reden om een nieuwe training aan te bieden.

35 Buitenlandse media 40 Grenzeloos 43 Brancheregister

Bij de voorpagina: Waarom zou je zonnepanelen alleen maar horizontaal toepassen?

Waarom zou je niet de hele gevel van een gebouw daarmee bekleden? En de panelen dan ook een mooie kleur, textuur of ledverlichting meegeven zodat ze extra duurzaam zijn? Zo hebben zo ongeveer vijf jaar geleden gedacht bij het Nederlandse bedrijf Studio Solarix. Steeds meer gebouwen hebben als gevel zonnepanelen. Een regelrechte concurrent van gevelelementen van applicateurs!

DAF Trucks positief over omschakeling naar Oxsilan Na een grondige en uitgebreide voorbereiding is DAF Trucks in één van de productielijnen omgeschakeld van zinkfosfatering naar Oxsilan. Wat brengt zo’n omschakeling allemaal met zich mee in de bedrijfsvoering en wat zijn de milieuvoordelen? Nu men twee jaar ervaring heeft opgedaan met dat product wordt het tijd eens naar de resultaten te kijken.

Met zonnepanelen als gevel sla je drie vliegen in een klap Waarom moeten zonnepanelen altijd horizontaal toegepast worden?

Waarom kun je ze niet omtoveren tot gekleurde gevelelementen?

Hiermee sla je drie vliegen in een klap: corrosiebestendige gevel, winning van schone energie en esthetische uitstraling van gebouwen. In Nederland is een bedrijf die gekleurde zonnepanelen als gevelsystemen levert: een regelrechte concurrent van bijvoorbeeld geanodiseerde gevelsystemen.

16 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 5

OT november 2021-def.indd 5

02-11-2021 12:08

Agenda

Een activiteit melden? Mail de redactie: Oppervlaktetechnieken@ellemmi.nl

Programma Qualicoat online congres bekend Het komende QUALICOAT-congres 2021 wordt een speciaal congres, aangezien QUALICOAT zijn 35e verjaardag viert en QUALIDECO zijn 25e verjaardag. Het congres zal een gelegenheid zijn voor licentiehouders van QUALICOAT en QUALIDECO, houders van goedkeuringen en andere geïnteresseerde belanghebbenden, om huidige marktontwikkelingen en -uitdagingen en vorderingen op het gebied van architecturale poedercoating en afwerking te bespreken en deskundige sprekers te zien en te horen. Sinds kort is het definitieve programma van dit congres bekend. Zie www.qctcongress2021.net

NOVEMBER

● Precisiebeurs 10-11 november, ‘s-Hertogenbosch www.precisiebeurs.nl ● Start klassikale cursus Chemisch voorbehandelen niveau 2 16 november www.vereniging-ion.nl ● Online Learning Lunch ‘Thermisch Verzinkte Stalen Gevels’ Zinkinfo Benelux en Bouwen met Staal 16 EN 18 november www.zinkinfobenelux.com/nieuws ● Qualicoat congres online 17 november www.qctcongress2021.net

● NVDO iTanks Jaarbijeenkomst 19 november, Lelystad www.nvdo.nl/kalender

● Smart Maintenance Congres 8 december, Eindhoven www.mikrocentrum.nl

● QRM Experience Quick Response Manufacturing 23 november, Veldhoven www.mikrocentrum.nl

● Virtual (R)evolution 2021 8 december, Eindhoven www.virtual-revolution.nl

DECEMBER

● Food Technology 2021 1-2 december, ’s-Hertogenbosch www.food-technology.nl ● Jaarsymposium Circulaire Maakindustrie 2021 7 december, Nieuwegein www.circulairemaakindustrie.nl/agenda

● RapidPro 8 -9 december, Eindhoven www.3dproductiondays.nl

FEBRUARI 2022 ● GEVEL 2022 8-10 februari 2022, Utrecht www.gevel-online.nl

● ION-netwerkbijeenkomst Innovatie en duurzaamheid in relatie tot de bouw en onderhoudsopgaven 9 februari 2022, plaats volgt nog.

3D Delta Week: internationale evenementenweek 3D-Manufacturing Een wereldprimeur in de evenementen- en 3D-productiesector: van 6 tot 10 december 2021 vindt voor het eerst een grensoverschrijdend event plaats op het gebied van 3D Manufacturing. Het evenement in Eindhoven en Gent zal verschillende belangrijke 3D-activiteiten uit de Benelux verenigen en versterken en biedt bepaalde organisatoren gelegenheid om hun evenement, workshop of conferentie in die week te organiseren. Doel is om voor alle deelnemers samen een ​​sprong voorwaarts te maken in kennis, ervaring en netwerk op het gebied van 3D. Ook oppervlaktebehandelaars kunnen er kennisnemen van voor hen interessante nieuwigheden.

Meer informatie op www.3ddeltaweek.com/program/

6 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 6

02-11-2021 12:08

ION actueel nieuws

Lees meer nieuws op www.vereniging-ion.nl

Het meest actuele nieuws vindt u op de website en in de nieuwsbrief. Dat geldt zeker ook voor het IONnieuws dat regelmatig geactualiseerd wordt. Op deze pagina wel een kort overzicht van dat nieuws.

Door de QR-code* te scannen, komt u op de website met het uitgebreide en meest actuele nieuws.

Abonneer u op de nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de laatste ontwikkelingen binnen uw branche!

Missie en visie van ION: wat vindt u?

Het afgelopen jaar heeft het ION-bestuur de vereniging tegen het licht gehouden. Niet alleen spraken wij over het ‘wat’ en ‘hoe’, maar ook over het ‘waarom’. Waarom doet de vereniging ertoe? Waarom zou iemand lid moeten zijn van Vereniging ION? Het strategisch plan geeft weliswaar veel informatie over wat wij als vereniging allemaal doen, maar mist verbinding met de missie en visie, die bovendien, in onze optiek, onduidelijk zijn. Als bestuur hebben wij besloten om de missie, visie en kernwaarden van de vereniging te herijken. Het belang van een duidelijke missie en visie is onder andere dat dit de basis biedt voor een strategisch plan dat het ‘wat’ en ‘hoe’ duidelijk omschrijft en ook prioriteiten aangeeft. Wij, het bestuur en bureau, vinden het van belang dat de leden hierin participeren.

Om het traject succesvol te laten zijn, worden wij ondersteund door WagenaarHoes Organisatieadvies en Lijnrecht Business Development. Lijnrecht zal binnenkort een aantal lidbedrijven, willekeurig per sector, benaderen en uitnodigen voor een interview over hun mening over Vereniging ION en mogelijke verbeterpunten. De conceptresultaten van het herijken van de visie en missie willen wij als bestuur tijdens de Algemene Ledenvergadering in 2022 presenteren en met de leden bespreken. ● Heeft u nog vragen of wilt u reageren, dan bent u van harte welkom om te bellen met of te mailen naar Marijke de Vries, voorzitter van de Vereniging ION. T. 06-5369 2975 voorzitter@vereniging-ion.nl

Gouden aanbieding voor ION-leden Op de ION Dag voor de Ondernemer op 10 november is aan alle ION-leden een gouden aanbieding gedaan door Jaap Waalen van het Platform voor de Maakindustrie Tech2B. Hij gaf op die ION Dag een presentatie over de werking de mogelijkheden van dat platform.

De gouden aanbieding houdt voor alle ION-leden een GOLD-abonnement in voor drie maanden.

Het Tech2B Platform voor de Maakindustrie verbindt bedrijven. Dat betekent: • Voor inkopers: bespaar tijd, vind betrouwbare toeleveranciers en digitaliseer jouw complete offertetraject.

• Voor toeleveranciers: laat je expertise zien in je bedrijfsprofiel, wordt online beter vindbaar en creëer zakelijke kansen.

daarvan moet u zelf nog controleren.

Als u dan toch bezig bent: u kunt in uw profiel ook een verwijzing maken naar de kwaliteitslabels Qualicoat, Qualisteelcoat, Qualanod en NEN EN 1090.

Deze zijn nog niet vooraf ingevuld. ●

Momenteel zijn de gegevens ingevoerd die in het ION-bedrijvenregister staan. De actualiteit

MEER INFORMATIE www.tech2b.cc

Definitief geen Stoffendag in 2021 ION komt met alternatief voor leden Veiligheid bij het werken met SVHCstoffen is belangrijk en zal de komende tijd nog meer aandacht krijgen van het bevoegd gezag. Gelet op veilig werken, komt er heel wat af op applicateurs.

Daarom is het jammer dat er dit jaar geen Stoffendag is; voor 2022 zal ION echter een

alternatief aanbieden. Er wordt een aantal ledenbijeenkomsten geprogrammeerd waarbij we niet alleen informatie verstrekken over de veranderende wet- en regelgeving, maar ook over ontwikkelingen in het inspectiebeleid en over ontwikkelingen in maatregelen om het veilig gebruik van SVHC/CMR-stoffen te verhogen. ●

Meer informatie over bovenstaande nieuwsberichten vindt u op de website. *Een QR-code scan je met een smartphone of iPad. Er zijn apps te downloaden om codes te scannen, op nieuwe toestellen werkt de standaard camera-app als QR-scanner.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 7

OT november 2021-def.indd 7

02-11-2021 12:08

Kort nieuws Normontwerp ter commentaar voor het industrieel aanbrengen van duplex-systeem Het in de praktijk genoemde duplexsysteem houdt een natlakverfsysteem op thermisch verzinkte of gesherardiseerde producten in. Dit industrieel aangebrachte systeem is qua normen vervat in de NEN 5254:2003. De normcommissie ‘Metallieke deklagen en corrosie’ heeft nu NEN 5254:2003 herzien. Belanghebbenden kunnen tot 1 januari 2022 commentaar indienen op het normontwerp.

NEN 5254 regelt de afspraken die moeten worden gemaakt tussen opdrachtgever, verzinkerij, deklaaggereedmaker en applicateur van de organische deklaag.

Deze norm is in 2003 voor het laatst herzien. Vanwege ontwikkelingen in de Nederlandse markt en in de internationale normalisatie was een herziening nodig.

Hierbij zijn de volgende wijzigingen doorgevoerd: • NEN-EN 15773:2009 neemt de functie van NEN 5254:2003 over voor poederlaksystemen. NEN 5254 wordt nog gebruikt voor natlak duplexsystemen als aanvulling op NEN-EN-ISO 12944. Daarom is NEN 5254 gewijzigd in een natlaknorm.

• De handeling die plaatsvindt tussen het verzinken en het lakken, het deklaaggereedmaken, is door veranderingen in de markt (wensen van klanten, verdeling van taken tussen ketenpartners, beschikbare technieken) steeds vaker punt van discussie. Daarom is deklaaggereedmaken een apart hoofdstuk geworden in de norm en is er een informatieve bijlage over deklaaggereedmaken toegevoegd.

• Verwijzingen naar andere normen zijn geüpdate.

Tot 1 januari 2022 kan commentaar ingediend worden via normontwerpen.nen.nl. ●

MEER INFORMATIE Voor informatie over deze herziening of over het normalisatieproces: neem contact op met Suzanne Dietz, telefoon 015 2 690 384 of e-mail mb@nen.nl. Dit zijn ook de contactgegevens voor als u wil meepraten als belanghebbende partij over de ontwikkeling van normen op dit gebied. De normcommissie ‘Metallieke deklagen en corrosie’ houdt zich bezig met wereldwijde en Europese normalisatie voor deze onderwerpen.

VMRG Kwaliteitseisen 2022 klaar voor Wet Kwaliteitsborging Vanaf 1 oktober 2021 staan de nieuwste VMRG Kwaliteitseisen en Adviezen weer online. De eisen worden voortdurend aangepast aan nieuwe normen en regelgeving en aan de laatste stand der techniek. Zo is de 2022-versie aangepast aan de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) die per 1 juli 2022 van kracht wordt. Ook zijn er aanpassingen op het gebied van oppervlaktebehandeling, sandwichpanelen en zijn er twee nieuwe hoofdstukken toegevoegd over interne kwaliteitsbewaking en gebogen aluminium delen.

De VMRG Kwaliteitseisen zijn de eisen die gesteld worden aan het VMRG Keurmerk.

Dit Keurmerk wordt door architecten voorgeschreven in bestekken om zeker te zijn van kwaliteitsgevels. Gevels en gevelelementen die geleverd worden door bedrijven met dit keurmerk voldoen gegarandeerd aan de eisen die te vinden zijn op de VMRG-website www.vmrg.nl/ kwaliteitseisen

Deze bedrijven worden ook door een onafhankelijke organisatie gekeurd. Alle gevelbouwers die aangesloten zijn bij de VMRG, hebben het VMRG Keurmerk.

WKB In het hoofdstuk over Oppervlaktebehandeling (hoofdstuk 5) is een aantal wijzigingen doorgevoerd rondom de invloed van het klimaat op de duurzaamheid en is de opbouw van coatings duidelijker toegelicht. Bij Sandwichpaneelconstructies

(hoofdstuk 9) zijn voorwaarden voor het tapen van sandwichconstructies opgenomen en het hoofdstuk is aangepast aan de huidige praktijk. De hoofdstukken 13 en 14 die de bouwplaats betreffen zijn respectievelijk aangepast aan de huidige werkwijze en er zijn wijzigingen doorgevoerd die noodzakelijk zijn in het kader van de Wkb. Het hoofdstuk over Interne Kwaliteitsbewaking (23) is zo opgesteld dat het optimaal aansluit bij de Wkb. Verder is een nieuw hoofdstuk (24) toegevoegd over gebogen (geïsoleerde) aluminium delen voor ramen, deuren en vliesgevels. Vanuit zowel de bedrijven die profielen buigen, als vanuit de gevelbouwers was er behoefte aan specifieke kwaliteitseisen voor deze delen. Officieel gaan de nieuwste VMRG Kwaliteitseisen pas in per 1 januari 2022.

Het staat een gebruiker vrij om de VMRG Kwaliteitseisen 2022 nu al van toepassing te verklaren. ● MEER INFORMATIE www.vmrg.nl/kwaliteitseisen

8 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 8

02-11-2021 12:08

Honderdste schildering voor ‘het museum op straat’ Onlangs werd de honderdste muurschildering van het omvangrijke Blind Walls Gallery project in Breda onthuld.

Eén van de vele kunstwerken die de ‘geschilderde geschiedenis’ van de stad tonen. Het gaat om een tweeluik met als titel “Innovatie komt voort uit een goede traditie”.

Het Spaanse kunstenaarscollectief Reskate schilderde dit bijzondere tweeluik in een week tijd. Ze gebruikten hiervoor de milieuvriendelijke Graphenstone verf. Dit is een muurverf voor buiten zonder fossiele grondstoffen die tijdens de droging CO2

opneemt en een voorbeeld is van een duurzame productiecyclus. Een muurverf bestaande uit kalk en grafeen, een combinatie die zich niet makkelijk laat mengen, want grafeen is niet oplosbaar in water.

In september 2019 hadden we in OT een uitgebreid artikel over Graphenstone.

Door deze muurverf draagt de schildering op meerdere manieren bij aan de leefbaarheid van de wijk. Reskate gebruikte slechts één kleur verf, waardoor het werk in totaliteit bestaat uit twee kleuren: de verf, en de bakstenen ondergrond. Reskate is een internationaal bekend duo dat naast muurschilderingen ook illustraties, ten-

toonstellingen en installaties maakt. Hun werk is over heel de wereld te zien. “Deze muurschildering werd geïnspireerd door het verhaal van twee architecten - Marinus Jan Granpré Molière en Frits Peutz - die ieder een deel van deze Bredase wijk De Heuvel ontwierpen. De ene conservatief, de andere modern, maar beiden geloofden zij in gelijke kansen op huisvesting voor de inwoners van de stad”, aldus Dennis Elbers, oprichter van Blind Walls Gallery. ● MEER INFORMATIE www.blindwalls.gallery/walls/reskate

ROTO neemt PRESTIA Group over Begin oktober heeft ROTO, met hoofdkantoor in Uitgeest, alle aandelen van Franse PRESTIA Group verworven. Deze acquisitie past heel goed in de ROTOstrategie, niet alleen qua activiteiten, maar ook qua geografische ligging.

PRESTIA Group vormt een goede aanvulling op het bestaande ROTO business portfolio van De Boer Staal, Staco, Rotocoat en Rezinal. Het Franse bedrijf is gespecialiseerd in het conserveren van staal, roestvrij staal en aluminium door middel van thermisch verzinken, centri-

fuge verzinken, schooperen, natlakken en poedercoaten. Het bedrijf heeft ongeveer 450 medewerkers, twaalf productielocaties en het grootste verzinkbad van Frankrijk.

PRESTIA Group is vooral complementair aan Rotocoat, dat in Nederland dezelfde oppervlaktebehandelingsactiviteiten uitvoert en het langste verzinkbad van Nederland heeft.

maken. Ditmar Koster, CEO van ROTO: “ Dankzij sterk leiderschap waren de resultaten van PRESTIA Group de afgelopen tien jaar uitstekend en zorgden voor een continue winstgevende groei. ROTO wil deze reis uiteraard graag voortzetten en verwacht door verdere samenwerking te kunnen zorgen voor verdere groei van de kernactiviteiten van PRESTIA Group.” ●

De acquisitie wordt gezien als een versterking die zowel Rotocoat als PRESTIA Group ten goede zal komen. Door samen te werken, kunnen ze hun bedrijven duurzamer

MEER INFORMATIE www.rotogroep.nl www.PRESTIA.fr OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 9

OT november 2021-def.indd 9

02-11-2021 12:08

Kort nieuws Productie zink en aluminium drastisch teruggeschroefd door hoge gasprijs Zinkfabrikant Nyrstar en aluminiumproducent Aldel zagen zich genoodzaakt om begin oktober hun productie sterk terug te schroeven door de sterk gestegen elektriciteitskosten die voor een groot deel het gevolg zijn van de sterk gestegen gasprijs. Zinkfabrikant Nyrstar draait de productie tot maximaal de helft terug.

Het bedrijf zegt dat het op volle capaciteit draaien economisch niet meer haalbaar is door de gestegen elektriciteitskosten. De elektriciteitsprijs volgt voor een belangrijk deel de gasprijs en de hoge CO2-kosten die energiebedrijven maken, worden doorberekend aan hun klanten.

Het gaat om fabrieken in het Brabantse Budel, Balen in België en het Franse Auby.

In Budel werken zo’n 450 mensen. Die hoeven zich voorlopig geen zorgen te maken over hun baan. Het bedrijf benadrukt dat de hoge energieprijzen zeker een impact hebben op de zinkproductie, maar dat deze tijdelijke beperking naar verwachting geen impact zal hebben op de werkgelegenheid bij Nyrstar. Ook zal men de nodige inspanningen leveren om aan de contractuele leveringsverplichtingen te voldoen. Ook de Groningse aluminiumfabriek Aldel legde de productie al voor 60 tot 70 procent stil door de sterk gestegen

gasprijs. De elektriciteitskosten per ton aluminium zijn nu bijna het dubbele van de verkoopprijs per ton aluminium. De directie van Aldel onderzoekt of de onderneming in afgeslankte vorm kan overleven, met voorlopig alleen een gieterij.

Er komt een sociaal plan voor 150 tot 200 medewerkers waar nu geen werk meer voor is. Aldel heeft de elektrolysehal voor de productie van vloeibaar aluminium gesloten. ● MEER INFORMATIE www.nyrstar.com www.aldel.nl

Nieuwe poedercoatinstallatie bij VDL Laktechniek Bij VDL Laktechniek is in de nazomer een nieuwe poedercoatinstallatie geïnstalleerd met allerlei nieuwigheden voor een betere en constante kwaliteit en voor het vergemakkelijken van de bediening door de operators. De installatie heeft bijvoorbeeld 18 afzonderlijk aan te sturen automatische poederpistolen die ook een Z-as beweging kunnen realiseren.

Voordat die pistolen aan het werk gaan, is er een 3D-contourscanning om de contour te lezen van het product/artikel waarop de poederpistolen reageren.

De parameters kunnen realtime worden uitgelezen en een kleurwissel gaat binnen 15 minuten.

Voor het poedertransport van de poederdoos naar de poederpistolen wordt gebruik gemaakt van pompentechniek in plaats van venturi. Vergeleken met de oude cabine is er een snellere laagdiktebeheersing bij de opstart van een nieuwe batch en een meer constante laagdiktebeheersing. Ook heeft de cabine een hoog afzuigingsdebiet en automatisch instelbare mengverhouding vanuit de terugwinning. Data worden realtime vastgelegd waardoor later precies is terug te vinden hoe het proces zich heeft voltrokken.

Het gebruikersgemak wordt bevorderd met een Human Machine Interface en er is een in hoogte verstelbare heftafel om de ergonomie van de coater te verbeteren. ●

MEER INFORMATIE www.vdllaktechniek.nl

Vattenfall wil alle windturbinebladen recyclen per 2030 Vattenfall streeft naar de realisatie van fossielvrij leven binnen één generatie. Een aanzienlijke groei in windenergie is daar een belangrijk onderdeel van evenals het zoveel mogelijk verkleinen van de CO2-footprint bij alle bedrijfsoperaties. Dit wordt onder meer in praktijk gebracht door recycling van windturbinebladen bij einde levensduur. Het doel is dat per 2025 de helft van alle turbinebladen wordt gerecycled en dat per 2030 alle turbinebladen worden gerecycled. Per direct geldt een stortverbod voor ontmantelde windturbinebladen uit de eigen windparken. Over de rol van coatings op de turbinebladen bij de recycling wordt niets gezegd. Het bedrijf onderkent dat er momenteel geen groot-

schalige oplossingen bestaan om de recyclinguitdagingen aan te gaan. Daarom ondersteunt Vattenfall onder andere onderzoek naar materiaalrecycling van composietafval en bevordert ze het gebruik van gerecycled composietmateriaal in nieuwe producten.

Ook wordt de recyclebaarheid van turbinebladen ondersteund via het ontwerp. Verder richt men zich op onderzoeken en initiatieven die verdere technologische innovatie en het testen van meer geavanceerde recyclingtechnologieën stimuleren. ● MEER INFORMATIE www.group.vattenfall.com

10 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 10

02-11-2021 12:08

no m N v i Aw Bo oo nee rd ar rg r d ha 20 rd 21 t IO

Ge

Cleaner MM31:

Oplosmiddelen vervangen, corrosiebescherming en lakhechting

Extend your reach

Integreerbaar in ieder coatingproces

 

◆ In één stap toepasbaar: volledig automatisch of handmatig met een spuitpistool of doek

◆ Multi-metal

  

Resultaten NSS na 1000 uur*

      



* Getest conform Quali(steel)coat standaard

Vraag uw gratis test aan via contact@adinternationalbv.com AD Chemicals is onderdeel van AD International bv

De absolute nummer 1 in metallische straalmiddelen

Vraag nu uw persoonlijke offerte voor prijs en levertijd aan via: info@wabrasives.nl

Algemene informatie: 0341 – 563831

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 11

OT november 2021-def.indd 11

02-11-2021 12:08

Algemeen

Thema Duurzaamheid en visie

DAF Trucks positief over omschakeling naar Oxsilan Na een grondige en uitgebreide voorbereiding is DAF Trucks in één van de productielijnen omgeschakeld van zinkfosfatering naar Oxsilan. Wat brengt zo’n omschakeling allemaal met zich mee in de bedrijfsvoering en wat zijn de milieuvoordelen? Nu men twee jaar ervaring heeft opgedaan met Oxsilan wordt het tijd eens naar de resultaten te kijken.

DAF Trucks bouwt jaarlijks zo’n 60.000 trucks, die je over de hele wereld tegenkomt. De productie vindt voor een belangrijk deel plaats in Eindhoven, waar verschillende productiestraten voor specifieke behandelingen en/of materialen zijn ingericht. Voor de onderdelenlakstraat is DAF in 2017 gaan kijken of er een alternatief te vinden was voor de trikation zinkfosfatering, die een grote rol speelde in de voorbehandeling. Over de feitelijke prestaties van de zinkfosfatering was men tevreden, maar aan het proces kleefde een aantal nadelen waar de onderneming van af wilde.

André Heijlighen, technical lead engineer, Neeltje Boudewijns Groenen, process engineer en Richard van Uden, teamleider Operator groep waren nauw bij de omschakeling betrokken. “Bij zinkfosfatering maak je gebruik van fosforzuur zodat er een zink- en nikkellaag op het substraat komt”, zegt André Heijlighen. “Deze vormt de eerste conversielaag voordat de elektrocoatlaag wordt aangebracht. Zinkfosfatering heeft als voordeel dat je door de etsende werking een heel diepgaande beschermlaag krijg. Dat wegetsen heeft echter als nadeel dat er sludge vrijkomt

met ijzertrioxide. En dát wil je voor het maximale rendement van de zinkfosfatering uit je proces houden.”

Nadeel van het slib is ook dat het zich overal aan hecht, dus ook aan de binnenkant van leidingen, baden, pompen enzovoorts. Bij de toepassing van zinkfosfatering is reinigen daarom een heel belangrijke factor. Verder zijn zink en nikkel in vrij hoge gehalten aanwezig en dergelijke zware metalen zijn slecht voor mens en milieu. Ook moest men bij de zinkfosfatering de temperatuur van het bad op 55 graden houden, wat een relatief

André Heijlighen

hoog energiegebruik met zich meebracht.

Niet bepaald duurzaam dus. Andre Heijlighen: “Gezien al de nadelen zochten we een alternatief dat minstens zo goed werkt, maar een eind maakt aan alle nadelen.

In 2017 kwamen we in contact met een aantal bekende leveranciers. Daaruit bleek al snel dat elke aanbieder zijn eigen oplossing had. We zijn daarmee gaan testen.”

CONVERSIELAAG Complicerende factor bleek dat DAF in de onderdelenlakstraat ‘multimetaal’ werkt.

Voor de productie van onderdelen maakt men gebruik van zowel standaard ijzer als verzinkt ijzer, staal, gietijzer en aluminium.

Al die substraten gaan door dezelfde lijn.

Dat impliceert dat de voorbehandeling een bepaalde bandbreedte moet hebben om al die metalen aan te kunnen.

Dat bleek voor sommige leveranciers een te grote uitdaging. Aan de bedrijven die overbleven, werden representatieve onderdelen ter behandeling gestuurd. Bij terugkomst werden ze getest en beoordeeld.

“In de eerste testfase zijn de testen uitgevoerd onder ideale laboratoriumomstandigheden die niet overeenkomen

12 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 12

02-11-2021 12:08

Veel verschillende substraten in een DAF Truck. met de dagelijkse omstandigheden op onze werkvloer. We zijn daarna in het onderzoek steeds verdergegaan met de vraag hoe het gezochte alternatief goed kan functioneren in ons eigen proces en welke problemen we daarbij tegen zouden komen. Toen kwamen we er vrij snel achter dat onze bestaande ontvetting onvoldoende was. Zinkfosfatering is namelijk zo agressief dat een standaard ontvetting voldoende is. Maar Oxsilan is veel minder agressief. Dat betekent dat de ontvetting veel intensiever moet gebeuren om voldoende benatting op de substraten te bereiken. We zijn dus gaan zoeken naar een ander ontvettingsproduct. Vervolgens hebben we in kleine proefprocessen de voorbehandelde producten door ons hele systeem laten gaan en dan kom je op een gegeven moment op een kwaliteitsniveau waarvan je zegt: dit verwachten wij in een standaard productieproces te kunnen halen.”

immers dodelijk voor Oxsilan. Het vergde twee weken van intensief reinigen om het bad schoon te krijgen. In 2019 liet men voor de eerste keer het bad vollopen met Oxsilan. Dit bleef niet zonder gevolgen voor het werk van de operators. Oxsilan heeft een heel nauwe parameterbandbreedte, wat van de operators een grote nauwkeurigheid vraagt. Daarom moesten de operators bijgeschoold worden.

André Heijlighen: “Ze moesten niet alleen de metingen veel vaker en op een nauw-

keurige manier doen, ze moesten zich ook goed bewust zijn van de fragiliteit van het Oxsilanbad. In het begin hadden ze de opdracht om na de metingen de toevoegingen aan het bad handmatig te doen.

Dit om het hele principe van werken met Oxsilan goed in de vingers te krijgen. Hiermee wilden we bereiken dat als een operator bij een meting een parameter met een onjuiste waarde ziet, hij exact weet wat er gedaan moet worden én weet wat de gevolgen zijn als er niet tijdig wordt ingegrepen. Toen iedereen dat proces in de vingers had, zijn we overgeschakeld naar automatische dosering. Naarmate je het proces beter leert kennen, weet je waar de valkuilen zitten. Dat heeft ook te maken met de belasting van het bad. Doordat we multimetaal werken, komen sommige metalen onregelmatig in de baden. Het is mogelijk dat een hele serie aluminium producten achter elkaar door het bad gaat, wat weer andere parameters naar beneden trekt dan wanneer je bijvoorbeeld gietijzer door je systeem laat gaan.”

HOGE FRICTIE De belangrijkste parameter bij de samenstelling van het Oxsilanbad is de pH. Er zijn enkele ingrediënten die de zuurgraad kunnen doen stijgen. Bij een pH hoger dan 5,4 is het bad ‘om’: de werking van Oxsilan en van het belangrijkste bestanddeel zirkonium is dan weg en dan is de schade niet meer te herstellen: je moet een nieuw bad

Producten gaan het elektrocoatbad in.

GROTE VERSCHILLEN Na nog enkele laboratoriumtesten waarin Oxsilan goed scoorde en verdere afstemming in het eigen productieproces is de knoop doorgehakt. Maar toen moest het bad dat voor de zinkfosfatering werd gebruikt zeer grondig schoon gemaakt worden. Ieder spoortje van zinkfosfatering moest daaruit worden verwijderd. Die is OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 13

OT november 2021-def.indd 13

02-11-2021 12:08

aanmaken. Bij DAF Trucks is dat nog niet gebeurd. Een ander groot verschil is de aangebrachte laagdikte. Bij zinkfosfatering bedraagt die tussen 3 tot 5 micrometer, bij Oxsilan is dat tussen de 0,1 tot 0,2 micrometer, een nanocoating dus die ook bijna onzichtbaar is. Het meten van de laagdikte gaat via een XRF-meting (X-Ray fluorescentie) waarin een radio-isotoop zit. Voor het uitvoeren van de meting komt een medewerker van Chemetall, de leverancier van Oxsilan.

André Heijlighen: “In het hele productieproces is het Oxsilanbad het derde bad. Je begint met ontvetting, dan een spoelbad waarbij je ook kunt zien of de benatting voldoende is en dan het Oxsilanproces.

Daarna weer een spoeling, gevolgd door een demiwaterspoeling en dan naar het dompelbad waarin de elektrocoat wordt aangebracht. De Oxsilanbehandeling zorgt voor een conversielaag tussen het substraat en de elektrocoatbehandeling.

De elektrocoat-behandeling van de delen

Een hoge frictie is belangrijk om te voorkomen dat bouten en moeren kunnen lostrillen.

geeft onderling een hoge frictie om te voorkomen dat bouten en moeren los kunnen trillen. Gelukkig voorziet Oxsilan daarin, zodat de hoge frictie van de elektrocoat gewaarborgd blijft.”

BREDER TOEPASSEN Hij concludeert tot slot: “Een groot voordeel van Oxsilan is dat het milieuvriendelijk is. We hebben niet meer te maken met de zware metalen zink en nikkel en de hoeveelheid slib is met 90 procent gereduceerd. Ook werken we nu met een badtemperatuur van slechts 35 graden Celsius - terwijl dit eerst 55 graden was.

Verder is de retentietijd korter geworden en hebben we nu nog maar de helft van het aantal pompen nodig. In de lijn voor de langsliggersfabricage werken we nog met zinkfosfatering. Dat gebeurt ook in onze fabriek in Westerlo. Als de ervaringen met Oxsilan positief blijven, stappen we daar mogelijk ook over op Oxsilan.” ●

MEER INFORMATIE www.daf.com/nl-nl www.chemetall.com/oxsilan/ Lees verder of reageer

14 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 14

02-11-2021 12:08

Algemeen

Wijzigingen in de Aanvullende RI&E verplichting voorgesteld Een risico inventarisatie- en evaluatie (RI&E) is verplicht voor iedere ondernemer met personeel. Zeker voor bedrijven die nu al onder de BRZO vallen, is de Aanvullende RI&E (ARI&E) niet meer onbekend. Door middel van een aanwijzing wordt bepaald of een bedrijf onder de ARI&E-verplichting valt. Deze is gericht op bescherming van werknemers tegen ongevallen met SVHC-stoffen bij bedrijven die onder de grenswaarden van de BRZO blijven.

Het rijk werkt momenteel aan een ARI&E waarmee naar alle waarschijnlijkheid ook een aantal oppervlaktebehandelende bedrijven te maken krijgt. Hoewel Vereniging ION normaliter pas informatie geeft over een wetswijziging als deze een feit is, zijn er zoveel vragen ontvangen over de ARI&E, dat we er nu al op in willen gaan. Het gaat over een wijziging die naar verwachting op 01-07-2022 van kracht wordt met een overgangsperiode van een jaar. De ARI&E is een Nederlandse kop op Europese regelgeving.

De aanvullende verplichtingen van een ARI&E ten opzichte van een RI&E zijn: • Het uitvoeren van een ARI&E of installatiescenario’s • Het opstellen en implementeren van een Preventie-Beleid-Zware-Ongevallen (PBZO) of een ARI&E-document met daarin het PBZO • Het opstellen en implementeren van een Veiligheids-Beheers-Systeem (VBS) • Het opstellen en in de praktijk oefenen van een Bedrijfs-Nood-Plan (BNP) • Het opstellen en indienen van een ARI&E Kennisgeving bij Inspectie SZW • Het actualiseren van de VBS, ARI&E, PBZO, BNP-documenten bij relevante wijzigingen en deze wijzigingen melden aan de Inspectie SZW • Het communiceren van risico’s naar naburige bedrijven.

Recent zijn enkele wijzigingen voorgesteld aangaande de ARI&E. Deze wijzigingen worden voorgesteld, omdat: • De rekenmethode ter bepaling of een bedrijf ARI&E-plichtig is, ingewikkeld is, mede omdat deze niet aansluit op de CLP-verordening • De scheidslijn tussen de ARI&Everplichting en BRZO niet helder is • Momenteel alleen handhaving mogelijk is via het strafrecht en niet via het bestuursrecht.

niet meer onder vallen. Anderzijds kunnen als gevolg van enkele ontwikkelingen straks meer ondernemingen onder de ARI&E vallen. Die zijn: • Het aantal stoffen dat onder de verplichting valt, neemt per saldo toe. Er worden enkele categorieën toegevoegd.

Daarentegen worden de milieuaspecten (het betreft ARBO) er juist uitgehaald.

• De hoeveelheid stoffen op het terrein is (mede) bepalend voor de verplichting.

De hoeveelheden worden in het nieuwe voorstel verlaagd.

• Er is een discussie of er een extra term “bijna BRZO-bedrijf” aan de verplichting moet worden toegevoegd. Of, en zo ja welke bedrijven hieronder vallen, is nog niet duidelijk.

De teksten die nu rondgaan, zijn voorstellen; ze moeten nog worden besproken en geformaliseerd. De verwachte invoering is op 01-07-2022, waarbij bedrijven die voor het eerst onder de ARI&E-verplichting gaan vallen, een extra jaar krijgen om eraan te voldoen. In totaal zal het in Nederland om ongeveer 800 bedrijven gaan, waarbij het voor 200 bedrijven een nieuwe verplichting is. Het is uiteraard te verwachten dat daar ook een aantal oppervlaktebehandelende bedrijven bijzitten. De extra tijdsbelasting lijkt overigens erg mee te vallen. Als de tekst definitief is vastgesteld, zullen wij dit kenbaar maken. ●

Omdat de rekenmethode verandert, kunnen bedrijven die nu wel onder de ARI&E-verplichting vallen, daar straks OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 15

OT november 2021-def.indd 15

02-11-2021 12:08

Algemeen

Thema Duurzaamheid en visie

Met zonnepanelen als gevel sla je drie vliegen in een klap Waarom moeten zonnepanelen altijd horizontaal toegepast worden? Waarom kun je gevelelementen niet omtoveren tot gekleurde zonnepanelen? Hiermee sla je drie vliegen in een klap: de gevel is corrosiebestendig bekleed, je wint daarmee schone energie en ze zijn belangrijk voor de esthetische uitstraling van gebouwen. In Nederland is een bedrijf die gekleurde zonnepanelen als gevelsystemen levert, een regelrechte concurrent van bijvoorbeeld geanodiseerde gevelsystemen. Waaruit bestaan die gekleurde zonnepanelen en hoe worden ze gemaakt? Wat betekenen ze op het vlak van duurzaamheid?

Het bedrijf dat de gekleurde zonnepanelen ontwerpt, maakt en levert is Studio Solarix. Toepassing daarvan is zowel geschikt voor nieuwbouw als voor herontwikkeling van gebouwen. Dit stimuleert de ontwikkeling van slimme steden waarbij gebouwen meer energie opwekken dan ze verbruiken met navenante daling van de CO2-uitstoot. Volgens Solarix veroorzaakt de gebouwde omgeving momenteel 36% van alle CO2-uitstoot. Met de Solar Design gevels willen ze de energietransitie versnellen. Het bedrijf won in 2017 de Solar Design Challenge van de Dutch Design Week. Zij stellen dat de levensduurverwachting van de aangebrachte kleur op de panelen minimaal dertig jaar is. Solarix zegt de enige ter wereld te zijn met de uniek ontwikkelde collecties voor energieopwekkende gevelpanelen. Deze maken ander gevelmateriaal overbodig. De verwachting is dat zonnepanelendesign een enorme vlucht gaat nemen.

een nieuwe collectie keramisch gekleurde zonnepanelen voor de gevel ontworpen met de natuur als uitgangspunt. Door naar nerfstructuren op bladeren te kijken, begonnen we met handgetekende lijnen en kleuren textuur op de panelen aan te brengen. Juist door onvolkomenheden in de getekende lijnen te behouden, ontstaat een natuurlijk patroon dat de gevel natuurlijk doet ogen als je erlangs loopt.

Naast een gevel die energie levert, kunnen we met LED’s en sensoren ook slimme gevels maken die reageren op weersomstandigheden of op voorbijgangers.”

GELD IN HET LAATJE Bij het ontwerp wordt het andere doel, zo hoog mogelijke energieopbrengst, niet uit het oog verloren. Die energieopbrengst gaat op een gegeven moment geld in het laatje brengen. De ontworpen en geproduceerde zonnepanelen als gevelpanelen zijn het resultaat van een samenwerking tussen architecten, technici en het bouwteam. Studio Solarix is ontstaan vanuit een gezamenlijke ambitie van Reinier Bosch (productontwerper, kunstenaar) en Marloes van Heteren (architect). “Bij zonnepanelen draait het niet alleen om effici-

Diverse gekleurde zonnepanelen.

“Bij onze zonnepanelen voor de gevel vormen kleur- en dieptebeleving het uitgangspunt”, zegt Eefiene WinnubstBolhuis, ontwerper bij Studio Solarix. “We hebben ons hierbij laten inspireren door de structuur van textiel waarin verschillende tinten, kleuren en garens worden gecombineerd voor dieptewaarneming.

Na de basiscollectie hebben wij dit jaar 16 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 16

02-11-2021 12:08

Het Pharos-gebouw met aan de onder- en bovenzijde een horizontale balk met zonnepanelen. ëntie”, heeft Reinier Bosch in een publicatie van FD laten weten. “Mensen moeten ze ook aantrekkelijk vinden zodat ze ze willen hebben. Esthetiek is een belangrijk onderdeel van de stedelijke omgeving, maar het werd niet gezien als een functie van zonnepanelen. Daar wilde ik verandering in aanbrengen. Zonnepanelen hoeven geen objecten te zijn die je wegstopt op het dak, je kunt ze ook zien als de mooie huid van een gebouw.”

Het bedrijf wil met hun zonnepanelen bereiken dat gebouwen meer energie opwekken dan ze verbruiken. Is dat wel realistisch? Eefiene Winnubst-Bolhuis: “Wij geloven dat we door het optimaal benutten van de buitenkant van een gebouw (gesloten geveldelen, ramen, daken) voor het opwekken van energie we al een hele stap kunnen zetten naar een energieneutraal gebouw. Afhankelijk van het gebouw kan er soms zelfs al meer

energie worden opgewekt dan het verbruikt. De technologie voor het opwekken van energie zal zich de komende jaren steeds verder doorontwikkelen met een hoger rendement als gevolg. Daarnaast zijn er steeds meer oplossingen die zorgen voor minder energieverbruik. Door deze combinatie zien wij de gebouwen van de toekomst als energiebronnen en niet als energieslurpers. Door zonnepanelen mooi te maken, willen wij bereiken dat architec-

Gevel bestaande uit zonnepanelen bij ingenieursbedrijf Kuijpers in Helmond.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 17

OT november 2021-def.indd 17

02-11-2021 12:08

Lichtgevende zonnepanelen bij Kuijpers in Helmond. ten en projectontwikkelaars enthousiast worden om ze in de gevel te gebruiken.

Bovendien zorgen we ervoor dat onze panelen aansluiten bij andere materialen die in een gebouw zijn gebruikt.”

AMBITIE Het maken van gekleurde zonnepanelen houdt in hoofdzaak in dat de kleuren en prints keramisch worden geprint op glas en daarna in een oven gebakken. Hierdoor smelt de inkt samen met het glas. De kleur wordt dus aangebracht door middel van een keramische print op de voorkant van het glas. Het bereiken van de diepte- en kleurbeleving ontstaat doordat men de kleur van elke stip afzonderlijk kan bepalen en zo elke stip een iets donkere of lichtere tint kan meegeven. Zo ontstaat er net

als bij veel producten van stof een kleurmelange. Dus niet één effen kleur, maar een kleur met diepte. Het aanbrengen van kleur heeft wel een negatief effect op het energierendement, zo’n 20-30% minder energie afhankelijk van de kleur. Maar als je de energieopbrengst vergelijkt met die van de gebruikelijke gevelelementen, is er toch sprake van een aanzienlijke energiewinst. Ook brengt Solarix naar voren dat door de toepassing van gekleurde zonnepanelen op de gevel er ruimte op het dak ontstaat voor bijvoorbeeld daktuinen die ook een positief ecologisch effect hebben. Bovendien is bij bedrijfsgebouwen het aantal vierkante meters op de gevels meestal hoger dan die op het dak.

De afgelopen jaren zijn er diverse gebouwen gerealiseerd met op de gevel zonne-

Zonnepaneel ontworpen met de natuur als uitgangspunt bij Loskade in Groningen.

panelen van Solarix. De voorbeelden daarvan staan op hun website. Op de gevel van ingenieursbedrijf Kuijpers in Helmond zitten bijvoorbeeld 196 Solarix-panelen die de jaarlijkse energievraag van zo’n drie huishoudens leveren. En ‘s avonds vormen ze een lichtgevend kunstwerk dankzij geïntegreerde ledverlichting. Op de gevel van bedrijfsverzamelgebouw Pharos in Hoofddorp zitten 247 vierkante meter zonnepanelen van Solarix. Dat herontwikkelingsproject heeft onlangs zelfs de gemeentelijke duurzaamheidsprijs SHARE Award 2021 gewonnen. De gevelzonnepanelen daar wekken 21.930 kWh per jaar op, wat gelijk staat aan het jaarlijkse energieverbruik van 7,3 gemiddelde huishoudens en een geschatte jaarlijkse CO2-reductie van 9.450 kilo. Eefiene Winnubst-Bolhuis: “Onze ambitie is om in 2040 zo’n 140 vierkante kilometer solar façades te realiseren, wat gelijk staat aan een CO2-reductie van 7,2 miljard kilo.” ●

MEER INFORMATIE www.studio-solarix.nl Lees verder of reageer

18 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 18

02-11-2021 12:08

Ongeëvenaarde klasse Wij zijn MacDermid Enthone.

Het is ons doel om u van ongeëvenaarde kwaliteit, technische service en klantondersteuning te voorzien. Dit, voor al uw oppervlaktebehandelings- en applicatievraagstukken.

Gecommitteerd aan het ontwikkelen van duurzame-, innovatieve, volledig uitgeteste oplossingen, zijn wij de partner die u helpt de eisen vanuit de markt te verwezenlijken. Daardoor waarde toevoegend aan uw business.

PRODUCT LANCERING

FLEXI-FRAME FOR INDUSTRIAL COATING

FLEXI-FRAME Het demontabele frame is de slimme oplossing voor efficiënte opslag - zowel voor transport als op locatie. Met een flexibel ontwerp en stabiele constructie is Flexi-frame eenvoudig te gebruiken met bestaande ophangsystemen en kan het u helpen uw coatinglijnen te vullen.

U kunt ons bereiken via: salesservice@macdermidenthone.com macdermidenthone.com/industrial

© 2018 MacDermid, Inc. All rights reserved.

MEIS/B22-2018

www.hangon.com/nl/flexi-frame

OP ZOEK NAAR DUURZAME OPLOSSINGEN

Totale ontzorging van afvalstoffen.

Innovatieve en high-performance oppervlaktebehandelingen.

Welk voorbehandelingsproces u ook nodig heeft, Chemetall, een wereldleider en specialist op het gebied van oppervlaktebehandeling, biedt u innoverende en hoogstaande systeemoplossingen.

Leer meer over Chemetall en BASF, samen marktleiders in toegepaste oppervlaktebehandeling. www.chemetall.com

Eigen verwerkingsmogelijkheden van o.a. ontvettings- en beitsvloeistoffen.

Reiniging en onderhoud van sproeitunnels en dompellijnen.

Het geven van veiligheidsadviezen.

NEDWASTE B.V. | De Sikkel 45 | 8181WD Heerde Tel.+31 578 695 393 | M.+31 610 287 434 | Email: info@nedwaste.nl Internet: www.nedwaste.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 19

OT november 2021-def.indd 19

02-11-2021 12:08

Algemeen

Thema Duurzaamheid en visie

Klanten in de rij voor ecologische coating HS Protect Bij de uitreiking van de ION Borghardt Award 2021 tijdens de MES2021 sleepte HS Protect de tweede prijs in de wacht. Omdat hun gelijknamige product zich uitermate onderscheidt op het gebied van duurzaamheid is er alle reden om voor dit themanummer eens uitgebreid stil te staan bij de kenmerken daarvan. Bij nadere bestudering blijkt dit bedrijf ook nog andere producten te maken die sterk vernieuwend zijn. Hoog tijd dus voor een kennismaking.

Het bedrijf bestaat sinds 2012 en heeft een aantal moeilijke jaren gehad, omdat de markt naar eigen zeggen nog niet klaar was voor het innovatieve en ecologische product. Ook komt het bedrijf van oorsprong niet uit de coatingwereld. “Voordat ik met HS Protect begon, heb ik decennialang in de constructie gezeten”, zegt directeur Herman Bertier. “Wij maakten ramen en deuren voor projectontwikkelaars. Bij de oplevering zagen we vaak veel schade aan de kozijnen. Als je dan vroeg: wie heeft dat gedaan, kwam er geen antwoord. En op de vraag: wie gaat dat betalen, bleef het helemaal stil. Toen zijn we eens met onze mensen gaan zitten om na te denken over de ontwikkeling van een product om die problemen te voorkomen. Al snel hadden we daarvoor enkele vereisten opgesteld: het moest zeer gemakkelijk aan te brengen zijn en ook weer zeer gemakkelijk te verwijderen zijn zonder achterblijvend residu. En het moest honderd procent ecologisch zijn.

We zagen immers in de markt dat de groei van bedrijven niet louter gebaseerd was op hun prestaties, maar ook omdat men een antwoord gevonden had op de vraag hoe om te gaan met de ecologische uitdaging in de toekomst. Daarom zijn wij ook begonnen met ecologisch verantwoord te gaan formuleren.”

Na een jaar of drie flink doorwerken in het laboratorium kwam men tot de vaststelling dat er om te beginnen gewerkt moest worden met afvalplastics om daarmee, samen met water, via dispersie de gewenste tijdelijke beschermingscoating te produceren. Ook wilde men niet afhankelijk zijn van de petrochemische industrie of andere lineaire bronnen. Volgens Bertier heeft men tijdens de ontwikkeling met vertrouwen gekeken naar de circulaire economie en van daar uit een cradle-tocradle-systeem ontwikkeld. En zo ontstond HS Protect: een luchtdrogende tijdelijke coating die producten tijdens productie, transport en/of opslag beschermt tegen krassen, beschadigingen, verkleuring en verwering. Het product is geschikt voor alle non-poreuze materialen zoals glas, staal, kunststof en zelfs beton. Aanbrengen gaat het best met een airless verfspuit.

De folie hecht direct op de ondergrond en vormt in circa dertig minuten een dunne filmlaag. Om de volledig sterkte te bereiken, moet het 24 uur uitharden. Is de bescherming niet meer nodig, dan is het product makkelijk van de ondergrond af te trekken.

MILIEUVRIENDELIJK BLIJVEN Herman Bertier: “Het gaat om volledig gerecycleerde plastics in een honderd

procent watergedragen product, volledig vrij van vluchtige organische stoffen en SVHC-vrij. Ook scoort het laag bij het zogenoemde CO2-equivalent. Het gebruik van polyurethaan bijvoorbeeld betekent per kilo polyurethaan een CO2-equivalent van 4,99 kilo. Het CO2-equivalent van een kilo van onze polymeer HS Protect is 0,086 kilo, dus 86 gram. Dat is een heel groot verschil. Zelf bij polyethyleen is het CO2equivalent nog wel 2,4 kilo en bioplastics zitten op 2,1 kilo CO2-equivalent. Deze cijfers komen uit een studie deze zomer, geverifieerd door het bureau Veritas dat is uitgevoerd op basis van ISO 14067. Dat wij de tweede prijs hebben gekregen bij de ION Borghardt Award 2021, zien wij als een erkenning voor de jaren dat wij aan het product hebben gewerkt. Wij zijn daar echt tevreden mee. We zien het ook als een uiting van een groeiend besef dat een volledig circulaire economie waarbij afval in principe niet bestaat en dat we iets moeten doen aan de CO2-uitstoot steeds breder gedragen wordt.” In het kader staat de motivering van de jury voor de tweede prijs.

HS Protect plaatste een bericht over die prijs op LinkedIn en dat bleef niet onopgemerkt. Direct kwamen er reacties uit heel de wereld, onder meer vanuit Rusland

20 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 20

02-11-2021 12:08

HS Protect opbrengen op metaal en Azië, over mogelijkheden om deze tijdelijke beschermcoating te kunnen gaan toepassen. Die prijs heeft dus impact op het bedrijf. Maar op de lauweren rusten is er niet bij, al was het maar omdat er nieuwe vragen uit de markt kwamen en komen. Zo kwam er heel vaak de vraag of HS Protect niet een anti-corrosie coating kon maken. Na een jaar of drie sleutelen aan het product HS Protect is men daar nu in geslaagd. Herman Bertier: “We hebben daar veel onderzoek naar gedaan. Het is niet voldoende om er een paar anti-corrosieve additieven bij te gooien. Wij moesten opnieuw milieuvriendelijk blijven, dus vrij van Chroom-6, van natriumnitriet en vrij

van anti-corrosieve pigmenten. Het is een heel moeilijke oefening geweest, maar we hebben vanuit HS Protect een coating ontwikkeld die het elektrochemisch corrosieproces volledig onderbreekt zodat corrosie geen kans krijgt of heel sterk wordt vertraagd. Dat product richt zich op de onmiddellijke stopzetting van vliegroest op metalen oppervlakken.”

AFPELBARE AUTOVERVEN Deze spatjes roest worden ingekapseld door de tijdelijke beschermcoating en gaan met die coating mee als die van het oppervlak wordt verwijderd. Toepassing van deze coating vindt vooral plaats

bij bepaalde metaalobjecten die per schip getransporteerd moeten worden, maar te groot zijn voor plaatsing in een zeecontainer. Ze komen dan op het dek van het schip te staan en worden volledig ingewikkeld in tapijten en plastics om roestvorming te voorkomen. Toch blijken die producten bij aankomst aan de andere kant van de oceaan vaak volledig aangetast te zijn door vliegroest. Een soortgelijk verhaal geldt voor het transport van wieken voor windmolens. HS Protect heeft ook een vraag uit de voedingswereld gekregen over een beschermingsmethode voor gegalvaniseerde rekken in een magazijn. De poten daarvan beginnen na

JURYRAPPORT OVER HS PROTECT Vanaf de opstart in 2012 werkt HS Protect uitsluitend met gerecycleerde plastics om watergedragen, tijdelijke beschermingscoatings te ontwikkelen en produceren. Nog lang voor de meeste ondernemers en consumenten wakker lagen van het plastic-probleem was HS Protect innovatief en uniek in de marktintroductie. Ook zeer positief is dat HS Protect het materiaal weer inneemt! Dan is er sprake van een cirkel. Positief is ook de CO2-reductie die cijfermatig is onderbouwd en het vermijden van gevaarlijke stoffen tijdens de processen. Wat vroeger gestort afval was, heeft HS Protect omgevormd tot een waardevolle, robuuste, duurzame en ecologisch hoogwaardige oplossing voor de tijdelijke bescherming van schadegevoelige oppervlakken in het licht van een circulaire economie: hierdoor is HS Protect onafhankelijk van petrochemische of andere lineaire materiaalbronnen voor het vervaardigen van hun producten voor de bescherming van uitdagende toepassingen zoals windmolens en installaties van waterzuiveringsstations.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 21

OT november 2021-def.indd 21

02-11-2021 12:08

Aanbrengen HS in een spuitcabine. twee jaar roestvorming te vertonen. Het stoppen van het corrosieproces toont aan dat de ontwikkelde anti-corrosie coating ook daarvoor geschikt is. HS Protect stelt dat die coating tot tien jaar bescherming biedt.

Een andere coating die het bedrijf maakt, is de zogenoemde afpelbare beschermende autoverf. Met die coating zitten volgens Bertier nu drie van de vijf grootst autofabrikanten in de laatste testfase. De autowereld wil ook af van de vluchtige organische stoffen en SVHC-stoffen en de afpelbare beschermende en transparante coating speelt daarop in. Deze coating wordt, op verzoek van de koper, als allerlaatste stap op de auto gespoten voordat die de weg opgaat. Deze autoverf beschermt de auto tegen de kleinste krasjes of verwering. Als je die auto na pakweg vijf jaar wil verkopen, haal je die afpelbare coating van de auto en dan staat daar een auto alsof die gisteren uit de fabriek is gekomen. En weer een andere coating is bedoeld voor het beschermen van spuitcabines bij autoschadeherstelbedrijven.

Het verwijderen van de spuitfolie.

KAPITAALRONDE Herman Bertier: “Wij zijn nu stevig aan het nadenken over het uitzetten van een kapitaalronde, omdat wij merken dat toch wel heel grote bedrijven in ons geïnteresseerd zijn. We willen dit zorgvuldig en stap voor stap doen. We mikken op vijf miljoen euro, maar het gaat niet alleen om geld, maar ook om meedenken over productverbetering en andere toepassingen. Voorop staat dat bedrijven meedoen die denken zoals wij, die dus groene technologie willen toepassen die onder meer een reductie van CO2-uitstoot realiseert. Dit sluit een partner uit de automobielindustrie niet uit. Als de kapitaalronde slaagt, willen we de productiecapaciteit sterk uitbreiden, het personeelsbestand van de huidige vier medewerkers laten groeien naar minimaal vijftien medewerkers en verhuizen naar een grotere locatie. We worden steeds meer een internationaal bedrijf. We zijn zeer actief in het Midden-Oosten en in Zuidoost-Azië. Door de toenemende vraag en stijgende transportprijzen zijn we aan het nadenken over een productielocatie in het buitenland. Het Midden-Oosten lijkt

mij logisch, gezien de winden die daar vaak verrijkt zijn met woestijnzand. Het op één na hoogste gebouw ter wereld komt in Abu Dhabi en dat wordt zowel aan de binnen- als aan de buitenkant helemaal beschermd met HS Protect. Eén van de hoogste gebouwen in Europa is men aan het bouwen in Warschau en dat wordt tijdens de opeenvolgende bouwfases beschermd met HS Protect. De markt begint ons meer en meer te kennen.” ●

MEER INFORMATIE www.hsprotect.be Lees verder of reageer

22 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 22

02-11-2021 12:08

Holland Mineraal is al ruim 35 jaar een begrip op het gebied van oppervlakte behandelingsapparatuur en producent en leverancier van straalmiddelen en straalinstallaties.

Wat we maken en hoe het werkt, laten we u graag zien, in het filmpje op onze website of door de QR code te scannen met uw smartphone of tablet.

Maak nu ook de koppeling met oppervlaktetechnieken.com

www.hollandmineraal.nl

WIJ LATEN U GRAAG ZIEN WAT WE DOEN

Wereldwijde standaard in finish oplossingen NTS Finish is als onderdeel van de NTSGroup een toonaangevende specialist op het gebied van voorbehandelen, natlakken, poedercoaten en bedrukken van metalen en kunststof producten. www.nts-finish.nl

Hét vakblad voor de professional in de oppervlaktetechnologie

Voor nadere informatie en/of reserveringen, kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp van Jetvertising b.v., telefoon (070) 399 00 00 of stuur een e-mail aan arthur@jetvertising.nl

NTS Finish Glasbeek ad 3.pdf 1 7-11-2013 11:36:41

Accelerating your business

Toebehoren

VOOR DE GALVANO INDUSTRIE PRODUCTAANBOD De belangrijkste producten zijn filterpompen, ophangsystemen, gelijkrichters en ultrasone apparaten Alle producten worden geproduceerd met het oog op duurzaamheid, hoge kwaliteit en innovatie Korte levertijden en uitstekende service

C

M

Y

CM

MY

CY

CMY

K

Uw directe contact: Salvatore Bongiorno Galvatore Plating & Equipment GmbH Subbelrather Str. 15 A • 50823 Köln Tel: +49(0)221-65080-4114 • Mobil: +49(0)163-7150038

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 23

OT november 2021-def.indd 23

02-11-2021 12:08

Trots op het werk Binnenkort wordt op de campus van de Technische Universiteit Delft het eerste energieleverende gebouw opgeleverd, genaamd Echo. De TU Delft heeft behoefte aan extra onderwijsruimte voor alle faculteiten. Het gebouw heeft een robuuste open uitstraling en voldoet aan de duurzaamheidsambities van TU Delft. Het gebouw is perfect geïsoleerd, uitgerust met zonnepanelen en een warmte-koudeopslag. Diepe aluminium luifels onderbreken de gevels horizontaal en houden de overtollige zonnewarmte tegen. Voor het kleuren en beschermen van de aluminium gevelpanelen is gekozen voor de Polyester Architectuur poedercoating in de kleur RAL 9006, white aluminium in een zijdeglans uitvoering. De keuze viel op poedercoating, vanwege de optimale combinatie tussen de gewenste kleurrijke afwerking en noodzakelijke bescherming tegen verkleuring door UV-licht.

Als voorbehandeling is er aangestraald en geschopeerd.

Vervolgens is er als eerste laag een ontgassende primer van Eurolacke aangebracht, gevolgd door een laag poedercoaten met een dikte van 120-160 micrometer. De poedercoatings zijn speciaal ontwikkeld voor toepassingen op aluminium, staal en gegalvaniseerd staal en scoren hoog op het gebied van mechanische eigenschappen en weersbestendigheid.

De poedercoatings zijn Qualicoat klasse 1 gecertificeerd en verkrijgbaar in diverse kleuren, glansgraden en structuren.

24 OPPERVLAKTETECHNIEKEN OPPERVLAKTETECHNIEKENNOVEMBER NOVEMBER 2021 2021

OT november 2021-def.indd 24

02-11-2021 12:08

OPPERVLAKTETECHNIEKEN OPPERVLAKTETECHNIEKENNOVEMBER NOVEMBER 2021 2021 25

OT november 2021-def.indd 25

02-11-2021 12:09

Vereniging ION

Veel informatie verstrekt op ION Dag voor de Ondernemer Zeer onlangs, op 10 november, vond de ION Dag voor de Ondernemer plaats. Dit jaarlijkse ION-ondernemersevent stond in het teken van werkdruk, prijsdruk, energieprijzen, innovatie en omzetvergroting. Deze onderwerpen zijn mede geselecteerd door bij de bezoeken van ION aan de leden ook steeds te vragen welke onderwerpen hun aandacht vragen buiten de corebusiness (applicatiewerkzaamheden). De uitkomsten van deze gesprekken werden samengevoegd met de resultaten van het websitebezoek (welke pagina’s worden het meest bezocht) en met de actualiteit. De resultante is dan een programma voor de ION Dag voor de Ondernemer.

Na het welkom werd het programma gestart door Wessel Ouwerling van NieuweStroom. Iedereen weet inmiddels dat het gebruik van zonnepanelen en zelfs de inkoop van windenergie een goede optie is. Maar wat kun je nog meer doen tegen een (te) hoge energierekening? Al in 2018 heeft ION meegewerkt aan een project van Movaris over het omdraaien van een onderneming van vraag-gestuurd naar aanbod-gestuurd. Daar is uitgekomen Samenwerking (foto Ovako)

dat er weliswaar beperkte, maar toch relevante kostenverlagingen zijn te halen als je het proces slim vormgeeft. Mocht een ondernemer dat doen, dan heeft Nieuwestroom een goed instrument om dat te optimaliseren.

Daarna gaf Ilona Koomen van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) een presentatie over samen innoveren en meer eigen business maken.

Deze presentatie was een aanloop naar de verdiepende workshop in de middag waar Ilona versterking kreeg van Arjan de Bruin van Innovat.ION. Dit onderwerp was geprogrammeerd, omdat er veel koudwatervrees is voor het samen innoveren en innoveren in je eentje kan knap lastig zijn. Goed technisch personeel is schaars.

Innoveren lukt vaak beter met een samenwerkingspartner. Soms is samenwerking zelfs een vereiste om voor subsidie in aanmerking te komen. Maar waar vind je een geschikte samenwerkingspartner?

En als je een geschikte partner hebt gevonden, moet je snel goede afspraken maken over de samenwerking. Want bij el-

26 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 26

02-11-2021 12:09

Inwendige van de coatklok, PVD aluminium op kunststof selijkheid voor normen over PVD/CVD. In een paar gesprekken tijdens de Materials+Eurofinish+Surface 2021 is duidelijk geworden dat grotere partijen in Nederland vaak meeliften met onderzoek en ontwikkeling in het buitenland, vaak in Duitsland. Daar is op zich niets mis mee, maar daarmee wordt de situatie in Nederland onderbelicht, en worden de mogelijkheden niet benut. Daarom is het noodzakelijk om naast normalisatie ook wet- en regelgeving en branche-belangenbehartiging te noemen. kaar in de keuken kijken, is best spannend en kan risico’s met zich meebrengen. Tijdens deze interactieve workshop werd ingegaan op de voordelen en valkuilen van samenwerking. Duidelijk is dat hoe meer kennis je hebt over samenwerken, hoe meer business je eruit kunt halen.

De volgende onderwerpen kwamen aan bod: • Wat voor samenwerkingspartner zoek je precies?

• Welke kennis heb je en wat wil je delen?

• Hoe bepaal je de waarde van ieders inbreng?

• Welk risico heeft ieders inbreng op het eindresultaat?

• Wie is de beste eigenaar?

• Hoe kun je meer business creëren met een innovatie?

Voor een netwerkpauze presenteerde Jaap Waalen het Tech2B: het Platform voor de Maakindustrie. Hij vertelde over de waarde van dat platform en presenteerde aan alle ION- leden een gouden aanbieding.

Zie voor meer informatie de pagina ION Nieuws op pagina 7. Na de netwerkpauze was het tijd voor de masterclass “Geef nooit korting” van Jos Burgers. Hij ging

in op onderwerpen als propositie, het beeld van jezelf, klantgerichtheid, garantie geven, het kiezen als ondernemer voor je positie in de waardeketen en uiteraard op zaken als werkdruk en prijsdruk.

Voor wie Jos Burgers nog niet kennen: de titel “Geef nooit korting” verwijst direct naar één van zijn boeken. Met meer dan honderd presentaties per jaar is hij een veelgevraagd spreker over onderwerpen als strategie, marketing en klantgerichtheid. Jos Burgers is onder andere ook de auteur van bestsellers als “Klanten zijn eigenlijk nét mensen!”, “Hondenbrokken”, “No Budget Marketing”, “Gek op gaten”, “De Wet van Snuf”, “Eén fan per dag!” en “Thuis ben ik niet zo leuk!”

Na het ochtendprogramma werd een prima netwerklunch geserveerd. Omdat Congrescentrum/brasserie De Soester Duinen direct aan het gelijknamige natuurgebied ligt, werd er ook nog wel wat gewandeld en uiteraard bijgepraat.

In de middag waren diverse workshops en bijeenkomsten over specifieke thema’s.

Eén bijeenkomst willen we nog specifiek noemen, omdat deze een vervolg gaat krijgen. Dat is het onderzoek naar de wen-

Voor wet- en regelgeving in Nederland is meer invloed mogelijk als er wordt samengewerkt, bijvoorbeeld via de Vereniging ION. Op het gebied van normalisatie kunnen bedrijven uiteraard aansluiten via het buitenland, maar via Nederland zou dat evengoed, en veel indringender, kunnen.

Om een start te maken, is besloten om een brainstormsessie te organiseren voor allen die belang hebben bij of betrokken zijn bij PVD/CVD. Het programma wordt begeleid door Cor Schrauwen (Zuyd Hogeschool - specialist PVD), Stephanie Jansen (NEN - a.i. Clustermanager Materialen & Bouwproducten) en Gertjan van de Braak (Vereniging ION).

Uiteraard zal Vereniging ION haar rol vervullen als deelnemer van de NENcommissie Metallieke Deklagen, ook namens de leden van Vereniging ION die niet-direct aangehaakt zijn bij dit initiatief.

Overigens is het wel belangrijk dat u via het secretariaat laat weten dat u geïnformeerd wilt blijven over de voortgang van dit initiatief. ● MEER INFORMATIE www.vereniging-ion.nl OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 27

OT november 2021-def.indd 27

02-11-2021 12:09

Algemeen

Thema Duurzaamheid en visie

Volledig natuurlijke en effectieve methode voor houtbescherming Alle coatings bevatten onnatuurlijke chemische stoffen om de coating te laten presteren.

Alle coatings? Nee, sinds enkele jaren is er een beits voor hout die voor honderd procent natuurlijk is en nog heel goed presteert ook. De naam? Fungi Force Biofinish. Inderdaad: de kracht van schimmels! Specifiek de zwart gepigmenteerde schimmel Aureobasidium pullulans (u weet wel) die na het opbrengen op hout gevoed moet worden met een vette olie uit lijnzaad (Fungi Force Oilfinish). De schimmel beschermt het hout tegen de vernietigende kracht van UV-straling en houdt andere schimmels weg. De lijnzaadolie voedt de schimmel, maar weert ook het vocht uit het hout.

De wieg van Fungi Force stond ergens in de jaren 90 op de Universiteit van Hamburg. Een zekere Michael Sailer deed daar wetenschappelijk onderzoek naar het beschermen van onbehandeld hout met natuurlijke oliën, zodat dit bij de productie, toepassing en in het afvalstadium geen nadelige effecten heeft op het milieu.

Hierbij ontdekte hij bij toeval de beschermende effecten van de bewuste schimmel.

Joos Heijnis en Frans van Rooijen

Na een succesvol ontwikkelingstraject van ongeveer twaalf jaar verhuisde hij in 2001 naar Nederland en trad in dienst bij TNO. Deze onderzoeksinstelling heeft patent aangevraagd op de biobeits en heeft dat patent sinds 2004 in handen. Maar TNO is niet de organisatie om het product zelf op de markt te brengen. Dus klopte men aan bij allerlei houtbedrijven met de vraag of zij iets zagen in die biobeits.

En zo kwam men in 2011 terecht bij Frans van Rooijen, die destijds een houtbedrijf had voor de grond-, weg- en waterbouw, maar nu directeur is van Fungi Force. “Van huis uit heb ik wel iets met innovatie en toen ik kennismaakte met dit product, vond ik het heel interessant. Ik ben daar dus samen met enkele andere houtbedrijven ingestapt, maar na een aantal lastige jaren in de houtbranche bleef ik alleen over. Dat was niet zo leuk, maar ik ben doorgegaan met ervaring opdoen met de beits, kinderziekten overwinnen, de bedrijfsfilosofie uitwerken en de marketing. In al die jaren is er ter verbetering ook gesleuteld aan de formule van de componenten en dat blijft altijd onze aandacht houden. Zo hebben we ook een nieuw patent aangevraagd. Sinds enkele jaren rammelen we aan de deuren van de markt. Het overgrote deel van onze klanten bestaat uit architecten die op zoek zijn naar nieuwe conserveringsmethoden die passen in deze tijdgeest. Michael Sailer is nu overigens mijn compagnon.”

TOTAAL ANDER CONCEPT Waar haalde Frans van Rooijen zijn motivatie vandaan? “Ik ben altijd al begaan geweest met de omgeving. Toen ik voor

28 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 28

02-11-2021 12:09

Vastgroeien van de beits aan bovenste cellagen van het hout. het eerst van deze biobeits hoorde, dacht ik: dit is een product waarmee je resultaat kunt halen zonder de omgeving geweld aan te doen. Dat vind ik echt briljant van dit product: een coating, beschermer of verduurzamer van hout die totaal biologisch is, waardoor je het hout bij einde levensduur niet hoeft te verbranden, maar als het ware terug kunt gooien in het bos, kunt versnipperen voor een pad of op een andere manier veilig kunt hergebruiken.

Hergebruik van hout lijkt misschien makkelijk, maar is dat helemaal niet. Bijna al het hout dat beschikbaar komt voor mogelijk hergebruik, is belast met chemische middelen ter verduurzaming, of met spijkers, schroeven of lijm. Ik begrijp wel hoe dat zo is gekomen, maar ik wilde nu eens voor hetzelfde doel uitgaan van een totaal ander concept.”

Het doel is dat hout beschermd moet worden tegen de twee belangrijkste ‘moordenaars’: UV-licht en vocht. De schimmel functioneert als een soort zonnescherm, niet alleen voor zichzelf, maar ook voor het hout en de lijnolie. Lijnolie heeft als eigenschap heel snel uit te harden in de zon, maar blijft door die bescherming min of meer vloeibaar in het hout én blijft zijn be-

schermende werk doen – namelijk vocht verdrijven. Tegelijkertijd voedt de lijnzaadolie de schimmel die na het aanbrengen vergroeit met de bovenste cellagen van het hout. De beits komt dus niet op het hout te liggen, maar wordt er een deel van en is er dan ook niet af te krijgen.

UV-BESTENDIGHEID Aan particulieren levert Van Rooijen zijn producten in blik en zij kunnen het dan zelf met een kwast of roller aanbrengen, aan aannemers levert hij behandelde planken, klaar voor montage.

Het zelf aanbrengen van dit tweecomponentensysteem betekent eerst een of twee keer de watergedragen Biofinish aanbrengen en na droging nog een dunne laag lijnolie (een te dikke laag ‘sluit’ de Biofinish van de zuurstof af ). Hierdoor groeit de schimmel en wordt het hout vochtafstotend. Een particulier zal na de behandeling de lijnolie eerst eens per twee jaar, en daarna eens per drie jaar opnieuw moeten aanbrengen. Bij de fabrieksbehandeling van houten planken wordt er met veel meer lijnolie in het hout begonnen, waardoor het onderhoudsinterval eens in de vier tot vijf jaar wordt.

Frans van Rooijen legt de UV-bestendigheid van de schimmel graag uit. “Als de biobeits is aangebracht, gaat de schimmel in de overlevingsmodus, wat betekent dat hij speciale sporen gaat aanmaken, zeg maar overlevingscelletjes. Die zijn zwart en hebben dikke celwanden die bovendien vol zitten met melanine. Dit vormt bij elkaar een heel goede bescherming tegen UV. Ik krijg wel eens de vraag of die schimmel niet gevaarlijk is. Mijn antwoord is dat die schimmel bijna overal ter wereld voorkomt en dat de mens hem elke dag inademt. Het natuurlijke van die schimmel betekent wel dat je de biobeits niet moet verwerken bij regenachtig weer en dat hij na het aanbrengen een paar dagen nodig heeft om goed uit te harden, of liever gezegd, vast te groeien. Verder is de biobeits alleen leverbaar in zwart, maar we willen ook andere donkere kleuren gaan ontwikkelen. Ik denk dat we die over een paar jaar kunnen leveren.”

LEVERTIJD Inmiddels begint de beits langzaam maar zeker meer afnemers te vinden, maar tegelijkertijd moet er nog heel veel zendingswerk worden verricht. Van Rooijen merkt op dat de bouwwereld heel conservatief OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 29

OT november 2021-def.indd 29

02-11-2021 12:09

Frans van Rooijen (l) en Joos Heijnis bij de schuur van laatstgenoemde. is en veel koudwatervrees heeft voor nietingeburgerde materialen en methoden.

“Ik krijg de indruk dat aannemers niet begrijpen voor welke uitdagingen we als maatschappij staan op het gebied van klimaat. Wij maken mee dat afnemers kiezen voor ons product, net als de architect, maar dat de aannemer bewust lang blijft talmen met bestellen, zodat hij op een gegeven moment moet zeggen dat hij het niet meer haalt, en dan kiest voor een traditioneel product. We hebben een redelijk lange levertijd, omdat de natuur moet zorgen dat het vastgroeit. Aan de aannemers leveren wij gereed product.

Wij kopen het hout projectmatig op de juiste lengte in, en dat moet dan eerst in een droogkamer worden teruggedroogd naar 14 tot 16 procent. Daarna behandelen we het met de twee componenten en dan moet het nog vier tot vijf weken staan om vast te groeien. Tegenwoordig kunnen we dat wel versnellen met UV, maar daar twijfelen we nog een beetje over, omdat je daarmee op een andere CO2-footprint uitkomt. Alles bij elkaar hebben we een levertijd van 14 weken.”

NATUURLIJK PLAKMIDDEL Iemand die met die levertijd kennismaak-

te, is Joost Heijnis, bouwtechnoloog bij het architectenbureau Cepezed. “Ongeveer vier jaar geleden hoorde ik Frans op BNR over de biobeits en ik dacht meteen: dit is wat voor mij. Thuis besteden wij heel veel aandacht aan duurzaam leven en de enige zonde hierbij is dat ik veel auto rij. Zes jaar geleden hebben mijn vrouw en ik een huis gekocht en daar moest een schuur bij.

Ik dacht: die ga ik nu eens helemaal zelf bouwen. De keus viel al snel op een gevel van zwart gespoten planken. Op internet ook even gekeken naar Japans gebrand hout, wat er wel mooi uitzag, maar ook gruwelijk duur is. Dus heb ik contact gezocht met Frans en die zei: je krijgt het over 14 weken. Daar keek ik wel van op, maar uiteindelijk is het allemaal goed uitgepakt. Toen ik de behandelde planken in 2018 kreeg geleverd, heb ik ze met veel plezier gemonteerd. Het feit dat je niets op de planken hoeft te smeren wat chemisch is en de natuur zijn werk laat doen, spreekt mij erg aan.”

van Utrecht (met Joost Heijnis in de begeleidingscommissie) dat antwoord moet geven op de vraag hoe schimmelcellen onderling communiceren. Bekend was dat je de biobeits bij droog weer moest aanbrengen. Ging het na één of twee dagen regenen, was je een groot deel van de beits kwijt. Maar als je er dan met een rollertje overheen ging, zat het toch binnen een halve dag weer vast. Van Rooijen: “Blijkbaar krijgt de tweede laag een signaal van het restant van de eerste laag: groei maar vast. Als we kunnen ontcijferen welk ‘sleuteltje’ dit regelt in de natuur en we kunnen dit bij de biobeits aanleveren, dan hebben we een natuurlijk in plaats van een chemisch plakmiddel waarmee we ons product verder kunnen verbeteren.” ● MEER INFORMATIE www.fungiforce.nl www.xyhlo.com Lees verder of reageer

Ondertussen heeft Van Rooijen iets wonderlijks in de praktijk opgemerkt, wat nodig eens wetenschappelijk uitgezocht moest worden. Binnenkort start er een promotieonderzoek aan de Universiteit

30 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 30

02-11-2021 12:09

Kunststof pompen & filtersystemen voor oppervlaktebehandeling Magneetpompen 1.8-130 m3/u Verticale pompen 2.4-104 m3/u Filtersystemen (filterpapier/filterkaarsen/filterzak/micro fiber)

www.corode.eu

www.kinpomptechniek.nl

OP MAAT GESNEDEN KOPEREN NIKKELANODEN UIT KATHODEN

• ELKE GEWENSTE MAAT • SNELLE LEVERING • LAGE PRIJZEN ONS COMPLETE PROGRAMMA VINDT U OP: WWW.GALVAMETALL.DE

Albert-Einstein-Straße 4 · D-63322 Rödermark Telefon +49 (0) 6074 88670 info@galvametall.de

ANODEN VOOR DE GALVANOTECHNIEK · GALVANOTOEBEHOREN

Oplossingen Voor Oppervlaktebehandeling

Airblast Vacuüm Straalmachines Mobiele stofvrije straalsystemen

Waterzuiveringsinstallaties voor de oppervlaktebehandelingsbranche Proceswater • waterrecycling • afvalwaterzuivering Klantgerichte oplossingen en service Duurzaam Kosten besparend Robuust Volautomatisch

◆

Geschikt voor alle straalmiddelen waaronder staalgrit ◆ ◆

Eenvoudig in gebruik

Geïntegreerd stoffilter en straalmiddelreiniging ◆

Slanglengtes tot 50 meter

◆ Uitermate geschikt voor in-situ straalwerkzaamheden en spot-repair +31 72 571 80 02 | www.airblast.com | info@airblast.com

EnviroChemie BV Waarderweg 52c 2031 BP Haarlem Tel: +31 23 5345405 www.envirochemie.nl

Internationaal: Duitsland (hoofdvestiging) · Zwitserland Oostenrijk · Groot-Brittannië · Denemarken Noorwegen · Zweden · Finland · Bulgarije Midden-Oosten · Marokko · Rusland · Brazilië

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 31

OT november 2021-def.indd 31

02-11-2021 12:09

Algemeen

Thema Duurzaamheid en visie

De Inspectie SZW op bezoek bij klein galvanobedrijf Een bezoek van de Inspectie SZW vinden de meeste bedrijven niet leuk. Wat mag je verwachten van zo’n inspectie? We vroegen het Jacobs NCI dat de afgelopen jaren twee keer de Inspectie SZW op bezoek heeft gehad. Hoe gingen die inspecties en wat betekenen ze voor een klein galvanobedrijf? “De inspecties hebben heel veel impact, maar behalve een kleine aanpassing is er uiteindelijk maar weinig veranderd. Toch is het inspectieverhaal nog niet afgerond”, zegt algemeen directeur Petra Conrads.

Zij heeft de bezoeken als ‘best heftig’ ervaren, met wederzijdse irritaties. De eerste keer dat de Inspectie SZW bij Jacobs NCI op bezoek kwam, was in 2019. De inspectie was van tevoren aangekondigd en er kwamen twee inspecteurs. Petra Conrads: “Ook al was het aangekondigd, het voelde voor mij toch een beetje als onverwacht, omdat ik nog nooit bezoek van ze had gehad. De reden kreeg ik meteen te horen: zeswaardig Chroom. Wij gebruiken dat voor de automobielindustrie nog steeds voor het opbrengen van sierchroom, terwijl alle andere klanten daarvoor inmiddels zijn overgestapt op driewaardig

Petra Conrads

Chroom. De Inspectie SZW is bij heel grote productiebedrijven begonnen met inspecties en op een gegeven moment waren ook de galvanobedrijven aan de beurt die met zeswaardig Chroom werken. Ons bedrijf ligt bij de Duitse grens en veel van onze klanten zitten in Duitsland, net als veel van onze concurrenten. En daar wordt nog veel meer met zeswaardig Chroom gewerkt dan hier.”

VERPLICHTE METINGEN Petra Conrads heeft de inspectie ervaren als een intensief gebeuren, waarbij veel overhoop is gehaald. “Het grootste deel van het gesprek vond op kantoor plaats.

Al vrij snel kreeg ik het gevoel dat zij zich afvroegen waarom wij nog zeswaardig Chroom gebruiken. Groot aandachtspunt was vervolgens het voorkomen van blootstelling daaraan bij de medewerkers. Dat is een terecht aandachtspunt. Ik kreeg de indruk dat de Inspectie gealarmeerd is door alle berichten in de media over verf met zeswaardig Chroom bij Defensie en dat ze daarom bij ons kwamen. Maar bij ons gaat het om een metallieke deklaag die door elektrolyse wordt aangebracht, niet om zeswaardig Chroomhoudende verf. Gelet op mogelijke blootstelling aan zeswaardig Chroom bij onze medewerkers hebben wij

allerlei berekeningen gemaakt om dit in kaart te brengen. De inspectie eiste dat we metingen gingen doen, om echt duidelijk te maken dat er geen blootstelling is.”

Die metingen doe je niet zomaar even.

Voor het uitvoeren ervan moet je een bedrijf inhuren dat speciale apparatuur op verschillende plekken opstelt, waaronder bij de medewerkers zelf. Bovendien heeft een meting een negatief effect op de productiecapaciteit. Op de werkvloer constateerden de inspecteurs overigens ook nog dat er te veel werkvoorraad in de productieruimte aanwezig was. En ook de manier waarop het filterpapier van de filterpompen werd vervangen was volgens hen niet juist.

ZIENSWIJZE VAN DE ISZW Om een bruikbaar meetresultaat te krijgen, werd ervoor gekozen het worstcasescenario te gaan meten. De uit te voeren processen die als meest verdacht te boek staan, werden daarom opgespaard, zodat ze een hele dag achter elkaar gedraaid konden worden en niet – zoals gebruikelijk – af en toe. De gedachte hierachter is dat als je de allerergste processen over een hele productiedag meet en je dan nog onder de grenswaarden blijft, alle proces-

32 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 32

02-11-2021 12:09

Verchroomde beugels voor de meubelindustrie. sen veilig zijn. Met dit uitgangspunt ging de Inspectie echter niet akkoord. Er moest vier tot vijf keer gemeten worden op basis van representatieve procesomstandigheden. De uitgevoerde worstcasemeting was dus voor niets gedaan. Petra Conrads: “De Inspectie had gezegd dat we moesten meten, maar daarbij was ons niet duidelijk gemaakt dat dit vaker moest gebeuren.

Wij zijn een klein familiebedrijfje met acht medewerkers. Maar je wordt behandeld alsof je een groot concern bent dat de metingen dan gewoon even opnieuw organiseert en het geld daarvoor in kas heeft. Die houding vond ik best moeilijk.”

“Dit voorbeeld laat zien dat je makkelijk

in lastige discussies komt. Achteraf gezien prijs ik me gelukkig dat ik voor deze inspectie aan Egbert Stremmelaar van ION heb gevraagd of hij erbij kon zijn. Ik kan iedereen aanraden om zo’n inspectiebezoek niet in je eentje te doen. Je kunt beter Egbert of iemand anders van ION bellen, of iemand van een professioneel bureau, dat ik inmiddels ook heb ingehuurd. Want het is best pittig als je zelf niet zo thuis bent in alle vereisten en de logica die daarachter zit. Ik was blij dat Egbert erbij was, want hij kon goed beoordelen wat redelijk en wat niet redelijk is. Van een inspecteur mag je niet verwachten dat hij of zij elk proces goed kent. Heel vaak bleek dat de ziens-

wijze van de Inspectie SZW niet juist was en daar werden ze door Egbert op attent gemaakt. Daar waren ze natuurlijk niet blij mee, maar als je gaat discussiëren kom je meer te weten over de achtergrond van een bepaling en dan blijkt regelmatig dat er met bepaalde aspecten geen rekening is gehouden. Nu eindigde de discussie af en toe met de opmerking van de inspecteurs dat ze gingen uitzoeken of het klopte wat Egbert had gezegd.”

PITTIGE HERINSPECTIE Na de eerste inspectie volgde een jaar later de herinspectie, die eveneens van tevoren werd aangekondigd. Deze inspectie was

Lampenbeugels voor vrachtwagens.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 33

OT november 2021-def.indd 33

02-11-2021 12:09

nog pittiger dan de eerste, omdat ze nu echt gingen inzoomen op gevaarlijke stoffen en de mogelijke blootstelling. Van elke gevaarlijke stof wilde de inspectie weten waarom die noodzakelijk was voor het proces. De conclusie van dat bezoek, van ongeveer zes uur, was dat alle toegepaste gevaarlijke stoffen in beeld moesten worden gebracht, inclusief de blootstelling daaraan en of er alternatieve stoffen beschikbaar zijn. Daarbij werden wel hulpmiddelen aangegeven die je hierbij goed kunt gebruiken. Ook werd Conrads aangeraden hiervoor een professioneel bureau in te schakelen, omdat het een gespecialiseerde klus is. Verder mochten ook de jerrycans waarin chemicaliën hadden gezeten, niet meer gespoeld worden; ook als het ging om jerrycans met alleen glansmiddelen of andere niet als giftig gespecificeerde chemicaliën. Gelet op het milieu is het de bedoeling dat als een jerrycan zo goed als leeg is, je het restant aanlengt met water, een beetje roert en dat alsnog gebruikt. Maar volgens de inspecteurs is dat helemaal verkeerd. Zij zeggen: als je spoelt, is dat voor het personeel een extra blootstelling. En dat mag dus niet. Het probleem daarbij is dat het bedrijf dat de jerrycans terugneemt, dat alleen maar doet als ze gespoeld zijn. Maar daarmee wilde de inspectie geen rekening houden.

ROL BRANCHEVERENIGING Branches met een branchevereniging die actief is op het gebied van veiligheid, scoren op het gebied van veiligheid significant beter dan branches zonder actieve branchevereniging. En binnen de branches die een branchevereniging hebben op het gebied van veiligheid, scoren de leden van die vereniging significant beter dan nietleden. Op termijn wil de Inspectie SZW op basis van big data het inspectieregime zo aanpassen dat dit leidt tot minder inspecties. Momenteel worden inspecties bepaald op basis van ontvangen informatie, zoals het mogelijk gebruik van SVHC-stoffen.

Wat hebben de bezoeken van de Inspectie SZW nu allemaal opgeleverd? Behalve schrik en irritatie is er in de bedrijfsvoering niet veel veranderd. Wel moet het hoofdstuk metingen nog worden uitgevoerd en tot een goed einde gebracht. Petra Conrads ziet dat graag in de vorm van vijf metingen, op vijf achtereenvolgende dagen, aangevuld met een grondig onderbouwde berekening. Dat is makkelijker te organiseren, maar de Inspectie vraagt om in de tijd gespreide metingen. Petra Conrads: “Ik vermoed dat als je dat doet, je iedere keer dezelfde meetresultaten krijgt, omdat de productieprocessen en hoeveelheden steeds hetzelfde zijn. Met behulp van het door mij ingeschakelde bureau willen we dit vraagstuk afronden. Als je de metingen buiten beschouwing laat, hebben we nu alleen wat minder werkvoorraad staan, maar verder is er niks veranderd. Ik geloof zelf dat we al heel goed bezig waren. Als er met gevaarlijke stoffen wordt gewerkt, moeten de medewerkers zich daarvan be-

Verchroomde onderdelen voorkant vrachtauto.

wust zijn. Daarom laat ik alle medewerkers om het jaar een cursus doen over werken met gevaarlijke stoffen. Ze moeten immers beseffen waar ze mee bezig zijn, zelfs als ze op kantoor zitten. Deze cursus wordt in huis gegeven, met de chemicaliën die wij gebruiken en zoals wij die gebruiken.”

ADVIES Wat zou zij, tot slot, andere applicateurs aanraden op basis van de inspecties? “Als je weet dat de Inspectie SZW komt, raad ik aan, zoals gezegd, ervoor te zorgen dat er iemand bij is, vooral als je nog nooit met de ISZW te maken hebt gehad. Er kunnen heel veel punten aan de orde komen waarvan je op dat moment misschien niet precies weet hoe het zit. Dan is het handig als er iemand bij is die weet wat wel en niet gevraagd kan en mag worden, en wat wel en niet van belang is. Dat kan iemand zijn van een bureau dat je in de arm genomen hebt voor de stoffenregistratie of iemand van ION. Het is ook een voordeel dat een derde persoon in discussie gaat met de inspecteurs en niet jijzelf. Op mijn verzoek heeft ION contact opgenomen met de Inspectie, omdat er om een monitoringsdocument werd gevraagd. Dat heeft Egbert toen opgesteld. Daarnaast heeft hij een bezoekverslag gemaakt. Dat vond ik belangrijk en prettig om discussie te voorkomen. Ik was zeer blij met de steun van Egbert.” ● MEER INFORMATIE www.jacobs-nci.com www.inspectieszw.nl Lees verder of reageer

34 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 34

02-11-2021 12:09

Buitenlandse media Noël Ruijters scant de buitenlandse bladen. De belangrijkste ontwikkelingen noteert hij in de rubriek “Buitenlandse Media”. Deze keer de oktobernummers van het Journal für Oberflächentechnik en het European Coatings Journal.

UIT DE BRANCHE Als kleine, maar fijne industriebeurs voor Noord-Duitsland heeft de FMB – Zuliefermesse Meschinenbau zich gemanifesteerd.

In november vindt ze voor de 16e keer plaats, voor het eerst met als zwaartepunt Oppervlaktetechniek. 10-12 november in Bad Salzuflen (bij Bielefeld). ● www.fmb-messe.de WATERGEDRAGEN COATINGS Gegeven de toenemende belangstelling voor sustainability, zal de groei van watergedragen coatings naar verwachting doorzetten. De totale markt voor watergedragen coatings wereldwijd wordt geschat op € 67 miljard en 24 miljard liter.

Dat vertegenwoordigt 51% van de waarde en 57% van het volume van de mondiale coatingmarkt. Het grootste gedeelte hiervan zijn decoratieve coatings, en meer dan 90% van de mondiale markt bestaat uit watergedragen coatings. De grootste nadelen zijn dat ze iets duurder zijn dan coatings op basis van oplosmiddelen, ze hebben langer nodig om te drogen en kunnen dus het productieproces van de klant vertragen. Tenslotte kunnen de eindeigenschappen minder zijn. Lakproducenten werken aan al deze nadelen en de verschillen tussen beide soorten lakken worden kleiner. Daarom verwachten we dat de verkoop van watergedragen coatings sneller stijgen dan die van coatings op basis van oplosmiddelen. ●

SNEEUWSTRAALREINIGING Voor elektrische voertuigen en apparaten zijn lithium-ion batterijen onontbeerlijk.

Bij de reiniging van onderdelen in de productie daarvan is CO2-reiniging een betrekkelijk nieuwe methode. Deze maakt het mogelijk om tot op submicron-niveau te reinigen. Het reinigingsmiddel is vloeibaar, niet-corrosief CO2, dat bij chemische processen en bij energiewinning uit biomassa wordt gewonnen, en daarmee klimaatneutraal is. Omdat zelfs minimale verontreinigingen op de verbindingsvlakken tot onvoldoende contact kunnen leiden, is een betrouwbare verwijdering van verontreinigingen noodzakelijk. ● www.acp-systems.com SLIJPEN EN POLIJSTEN Het afval bij slijpen, borstelen en polijsten van aluminium kan vlamvatten door zelfontbranding. Brandende vrachtauto’s zijn daarbij geen zeldzaamheid. Nietgeoxideerde aluminiumpartikels hebben een grote affiniteit tot zuurstofatomen in zowel lucht als water. De aluminiumpartikels oxideren onder afgifte van warmte.

Die verbrandingswarmte van aluminium is met 31 kJ/g zeer hoog, duidelijk hoger dan die van bruinkool (19 kJ/g) of papier (15 kJ/g). Deze warmte werkt op de oliën en vetten die vaak in slijp- en polijstafval zitten, en die een hoogenergetisch

potentieel hebben. In de nieuwe versie van januari 2021 van de DGUV-regel 109001 (Deutsche Gesetzliche Unfallversicherung) worden de van aluminiumpartikels uitgaande gevaren en mogelijke tegenmaatregelen expliciet beschreven. ● NATLAKKEN De stijgende energie-, materiaal- en personeelskosten hebben een negatieve impact op de winstgevendheid van de lakkerij. Daarom is het goed om naar alle mogelijke besparingsmogelijkheden te kijken. Er is een aantal gemakkelijke items om te checken: 1. Gebruik van lakken van meer dan vijf leveranciers 2. De inzet van meerdere verschillende producten uit dezelfde productklasse 3. Een groot aantal blikken en containers dat over de houdbaarheidsdatum is 4. De duur van het lakproces is (zeer) te lang.

Afslanking van het lakproces leidt niet alleen tot kostenbesparing, maar verbetert ook de kwaliteit en bovendien de klanttevredenheid. ● Noël Ruijters is directeur van Bâton Adviesgroep. www.baton.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 35

OT november 2021-def.indd 35

02-11-2021 12:09

Algemeen

Voorkomen is beter dan genezen: trainen dus!

Iedere applicateur verricht zijn werk naar eer en geweten, maar toch blijkt uit schadeonderzoeken op basis van geconstateerde problemen in de praktijk dat in ongeveer twintig procent van de gevallen de conservering een rol speelt. Had deze schade niet voorkomen kunnen worden als er tijdens de applicatie meer kennis was geweest over de uiteindelijke toepassing van het te behandelen product? De interactie tussen de coating met het substraat evenals de omstandigheden waaraan het behandelde product wordt blootgesteld, zijn bepalend voor het functioneren van de coating in zijn toepassing. Voor Stichting Innovat.ION is dit de reden om een nieuwe training aan te bieden. De training is speciaal bedoeld voor oppervlaktebehandelaars die meer willen weten over het gedrag van hun aangebrachte coating in de praktijk.

Innovat.ION is daarvoor op zoek gegaan naar een onderzoeks- en inspectiebedrijf, met ervaring in praktijkgericht onderzoek van en naar het gedrag van materialen.

Uiteindelijk is MCI in Geleen geselecteerd als uitvoeringspartner voor deze training.

MCI verricht jaarlijks zo’n tweehonderd schadeonderzoeken nadat er problemen opduiken. De kring van opdrachtgevers bestaat uit een gemêleerd gezelschap van allerlei eigenaren van producten en materialen die na verloop van tijd geconfronteerd worden met uiteenlopende schades.

Maurice Hogenboom, de trainer namens MCI, geeft aan dat uit schadeonderzoek blijkt dat coatings een belangrijke rol kunnen spelen. Gebrek aan adequate kennis over het gebruik ontbreekt veelal bij de betrokkenen vóór en tijdens het aanbrengen van het gehele conserveringssysteem.

“In de regel hebben applicateurs en de

mensen op de werkvloer wel voldoende kennis om hun werk goed te doen, maar ontbreekt er vaak kennis en inzicht over de omstandigheden waaraan het substraat in de praktijk wordt blootgesteld. Hetzelfde geldt voor het gedrag van materialen in praktijkomstandigheden en de interactie van de coating met het substraat en de omgeving. Problemen en schades kunnen voorkomen worden als kennis wordt ingezet om gebruiksbewust te ontwerpen, en vervolgens ook ontwerpbewust het ontwerp te gebruiken. Het aanbrengen van het conserveringssysteem vereist dus kennis van de applicateur en de gebruiker!

Coatings laten los, of diverse soorten corrosie worden al snel zichtbaar na het aanbrengen van de oppervlaktebehandeling. Vraag is dan: waar is het fout gegaan en hoe had het voorkomen kunnen worden? Hogenboom haalt een casus aan

van gepoedercoate aluminium hekwerken waar een half jaar na de oplevering al diverse vormen van corrosie werden geconstateerd onder de coating, vooral op de onderste horizontale ligger waar het contactpunt was met de staander. De constructie bleek in elkaar te zijn gezet en daarna gepoedercoat. Bij het contactpunt zit een spleet waar de coating al snel scheurde met als gevolg dat er vocht in komt en corrosie de vrije hand kreeg. Bij de behandeling van het hekwerk is totaal geen rekening gehouden met de dynamische belasting die optreedt doordat bewoners soms op het hekwerk leunen.

De aantasting creëerde ronduit potentieel gevaarlijke situaties voor de flatbewoners.

DYNAMISCHE BELASTING Maurice Hogenboom: “De fout hier is dat er in plaats van een mechanische hechting

36 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 36

02-11-2021 12:09

Maurice Hogenboom een metallische hechting tussen liggers en staanders had moeten zijn. Door het hekwerk op kleur te anodiseren wordt het probleem voorkomen Dit voorbeeld laat zien dat de poedercoater geen rekening hield met de dynamische belasting van het hekwerk. Wij constateren regelmatig dat de applicateur nauwelijks weet waar het behandelde product aan blootgesteld wordt. Denk hierbij aan dynamische belastingen, bepaalde chemicaliën of andere media, wrijving, grote temperatuurschommelingen, gecompliceerde montages en -transport, enzovoorts. Daarnaast is het ook de vraag of de applicateur inzicht heeft in het juiste samenspel tussen voorbehandeling, materiaaleigenschappen, applicatie, hechting en uiteindelijke blootstelling van de conservering. Het gaat om een totaal conserveringssysteem met heel veel details die allemaal moeten kloppen.

Op basis van de bij ons beschikbare expertise met betrekking tot het voorkomen van schade en de beschikbaarheid van een rijke bron aan gedocumenteerd materiaalen schadeonderzoek nam Arjan de Bruin van de Stichting Innovat.ION contact met ons op om voor de coatingwereld een specifieke training te ontwikkelen.”

oppervlak in de toepassing ervan te kennen. De training helpt de applicateur aan een basis van materiaalkennis en corrosievormen en geeft inzicht in wat er fout kan gaan met “zijn coating” als de combinatie fout wordt toegepast. Hij voorkomt daarmee schade die achteraf optreedt, maar waarvoor hij wel aansprakelijk kan worden gesteld. Uiteindelijk wil geen enkele applicateur zich beperken tot het aanbrengen van een applicatie, maar willen we allemaal een succesvolle toepassing. Deze training draagt bij aan het voorkomen van schade door gebruiksbewuste applicaties en applicatie-bewust toe te passen.

Een applicateur dient de systeemeigenschappen van zijn gecoate component of

Voor meer informatie stuur een mail naar training@innovation.nl

TRAINING INNOVAT.ION AWARE De training bestaat uit drie dagdelen; Aanvang: 09.00 uur, 4 tot 6 uur per dag afhankelijk van de interactie en vragen van de cursisten.

Locatie: ION, Einsteinbaan 1, 3439 NJ Nieuwegein Kosten: € 1899 excl. BTW, inclusief trainingsmateriaal.

Bij voldoende aanmeldingen gaat de training door en worden de trainingsdata gecommuniceerd. ●

PROGRAMMA Dag 1: Materiaalkunde Hier wordt een basis gelegd over de fabricage van staal, RVS en nonferro’s, waarom en hoe deze zullen vervormen onder belasting, mechanische- en corrosie eigenschappen, materiaalkeuzes etc. in combinatie met diverse coatings.

Dag 2: Corrosie (engineering) Corrosie wordt begrijpelijk in de basis uitgelegd, waarbij alle corrosievormen aan bod zullen komen. De diverse coatingprincipes als barrièrevormer tussen substraat en coating worden uitgebreid behandeld. De link tussen materiaalgedrag en de diverse coatings wordt na dag 1 en 2 steeds duidelijker.

Dag 3: Schadecases Na een uitleg van schadeonderzoek worden diverse schadecases interactief behandeld op een manier vergelijkbaar met een workshop. De theoretische basis van dag 1 en 2 komen hier bijeen. Cursisten kunnen op deze dag eigen schade-vraagstukken inbrengen. Vele praktijkcases zullen de revue passeren.

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 37

OT november 2021-def.indd 37

02-11-2021 12:09

Algemeen

Thema Duurzaamheid en visie

Toepassing gebruikte bouwmaterialen wordt het nieuwe normaal In de bouw gaan heel veel bouwmaterialen om en gezien de grote woningbouwopgave zal dat alleen nog maar toenemen. Uit milieuoogpunt is hergebruik van bouwmaterialen, in plaats van weggooien en het omsmelten van metalen, zeer aan te bevelen.

Omsmelten heeft een groot negatief effect op de CO2-footprint en is alleen geschikt als er geen andere opties zijn. Een bedrijf dat veel ervaring heeft op dit gebied, is Gebruiktebouwmaterialen.com. Hoe gaan zij te werk en wat is hun verdienmodel?

Gebruiktebouwmaterialen.com (GBM) is een onderdeel van A. van Liempd Sloopbedrijven. Met ruim 30 jaar ervaring, omschrijven zij zich als dé specialist in duurzaam slopen en hoogwaardig hergebruik van bouwmaterialen. Barthel van Dinther, commercieel manager en circulair specialist bij A. van Liempd Sloopbedrijven, omschrijft de kern van GBM als volgt: “Ons streven is om bouwmaterialen uit de sloop een tweede leven te geven, door ze zo hoogwaardig mogelijk terug in de keten te brengen. Daarbij willen we van

het hele bedrijfsproces, van demontage naar afzet, een rendabel businessmodel maken. Tegelijkertijd willen wij de maximale waarde die in een sloopgebouw zit, liquide maken voor gebouweigenaren/ opdrachtgevers. We hebben nu een rendabel businessmodel dankzij onze kennis van circulair slopen en van de afzetmarkt. Het werk is arbeidsintensief, maar wel lonend.

Circulair slopen is goedkoper dan traditioneel slopen. Toch is er nog een wereld te winnen als meer partijen meedoen.”

UITGEBREID ASSORTIMENT De beste manier van hergebruik, en bovendien erg efficiënt, is bouwelementen uit sloop- of renovatieprojecten halen en één-op-één doorzetten voor nieuwbouw op dezelfde locatie. Maar meestal worden de gedemonteerde bouwelementen bij andere projecten ingezet. GBM heeft een uitgebreid assortiment beschikbaar waaruit geïnteresseerden online of ter plekke kunnen kiezen. In de basis voert het bedrijf na het zorgvuldig demonteren en opslaan geen bewerkingen uit op de bouwelemen-

38 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 38

02-11-2021 12:09

MADASTER Om een gestructureerde basis te bieden voor hergebruik van bouwmaterialen bestaat sinds 2017 Madaster: het kadaster voor materialen. Op dit online platform worden gebouwen geregistreerd, inclusief de materialen en producten die zich daarin bevinden. Dit is de basis voor het oneindig beschikbaar houden van materialen. Het registreren en archiveren van materialen in gebouwen en constructies maakt hergebruik eenvoudiger, stimuleert slim ontwerpen en elimineert afval. In Madaster krijgen materialen een identiteit en daarmee vormen ze een bron voor hergebruik. Daarnaast kan elk (bouw)object worden ontworpen en beheerd als een depot van materialen met een vastgestelde waarde. Madaster is er voor eigenaren van vastgoed en infrastructuur én voor organisaties die deze eigenaren bedienen, zoals aannemers, ontwikkelaars, architecten en sloopbedrijven. Madaster ondersteunt gebruikers in het organiseren, beheren en benutten van data gedurende de volledige gebruiksduur van objecten. Vanuit Madaster kan iedereen een beveiligd online paspoort van zijn gebouw(en) laten maken. Daarin staat informatie over de kwaliteit, herkomst en locatie van materialen en producten, en het biedt inzicht in de materiële, circulaire en financiële (rest)waarde van een gebouw. Madaster beschouwt de aarde als een gesloten systeem waar geen afval mag zijn.

ten zelf. De afnemers doen dat in de regel wel, wat refurbishen wordt genoemd. Bij balkonhekwerken bijvoorbeeld, komt dat veelal neer op opnieuw laten stralen en coaten of anodiseren. Meestal is dat makkelijk te doen, zonder dat je het verschil ziet tussen een nieuw of een hergebruikt balkonhek. De kosten van demontage, opslag, oppervlaktebehandeling en transport van diverse bouwelementen naar het nieuwbouwproject kunnen via de hergebruikswaarde terugverdiend worden.

INTERESSANT VERDIENMODEL “Het is niet alleen financieel interessant voor betrokken partijen, maar het wordt ook steeds meer voorgeschreven doordat opdrachtgevers beleidsmatig hebben vastgelegd dat ze richting circulaire bouweconomie gaan. Dat zie je onder meer bij woningbouwcorporaties en gemeenten.

In 2050 moet de bouweconomie helemaal circulair zijn en in 2030 moeten we op de helft zitten. Die beweging komt nu langzaam op gang. Dat is mooi, want hierdoor ontstaat er meer kennis en kunde in de keten over hergebruik van bouwmaterialen.

Dat hergebruik moet het nieuwe normaal worden, in plaats van een uitzondering.

Oppervlaktebehandelaars zullen daar steeds meer mee te maken krijgen. Ook andere partijen zullen een bocht moeten maken. Denk aan staalconstructiebedrijven. Die kopen nieuw staal in en maken

het op maat voor een project. Op die inkoop berekenen ze een marge: die willen ze natuurlijk niet kwijt. Bij die bedrijven zie je dan ook heel veel scepsis tegenover hergebruik. Maar als die bedrijven meegaan in de beweging naar meer hergebruik, is er voor hen een interessant verdienmodel, omdat ze klanten op een andere manier kunnen binden dan puur en alleen op prijs. Bij sloopbedrijven gaat het onder meer om het opleiden van personeel gericht op het zorgvuldig demonteren van elementen, in plaats van slopen en afvoeren. Maar ook bij opdrachtgevers, architecten en aannemers moet het kwartje van hergebruik meer gaan vallen. Er moet nog veel zendingswerk worden verricht, maar er zijn echt kansen voor iedereen om er geld mee te verdienen.”

RESEARCH & DEVELOPMENT Een belangrijke rol bij hergebruik van bouwmaterialen speelt het Madaster (zie kader). Daarnaast kan hergebruik gestimuleerd worden door bij onderzoeks- en ontwikkelingstrajecten van bouwmaterialen de focus meer te verschuiven naar hergebruik. Nu is de focus meestal gericht op nieuwe materialen. Er zijn zeker uitdagingen die via een R&D-traject aangepakt zouden kunnen worden. Het hergebruiken van een kozijn bijvoorbeeld, is nu best lastig vanwege de isolatiewaarde van het glas. Maar daarvoor zou

via een R&D-traject wellicht een oplossing gevonden kunnen worden. Of R&D zou nieuwe verdienmodellen aan het licht kunnen brengen. Volgens Barthel van Dinther is intensivering van onderzoek en ontwikkeling ook al noodzakelijk vanwege de toenemende overheidseisen op het gebied van hergebruik en een kleinere CO2-footprint van producten. “Bij hergebruik moeten dezelfde kwaliteitsgaranties gelden als bij nieuwe producten en ook kostentechnisch moet het uit kunnen.

Eventuele problemen daarbij zouden via een R&D-traject aangepakt moeten worden. Maar ook de praktijkervaringen van steeds meer partijen kunnen hierbij helpen. Als je met een beetje creativiteit, inzet en kunde weer iets moois kunt maken van een gebruikt bouwelement, waarbij je het verschil niet ziet tussen nieuw en hergebruikt, dan is dat fantastisch.” ● MEER INFORMATIE www.zakelijk.gebruiktebouwmaterialen. com www.madaster.nl Lees verder of reageer

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 39

OT november 2021-def.indd 39

02-11-2021 12:09

Grenzeloos In deze rubriek een overzicht van nieuwe technologische ontwikkelingen in het buitenland. Het is een vervolg op de rubriek Op zoek naar samenwerkingspartners, met nu een meer technische insteek. Het overzicht laat zien dat in vele landen op soms heel nieuwe manieren gezocht wordt naar verbeteringen in de oppervlaktebehandelingsprocessen.

Soms zit de oplossing in nieuwe technieken, soms blijken bestaande technieken uit andere werkvelden ineens verrassend bruikbaar voor onze branche. Ook gaat het om verbeterprojecten waarvoor partners in het buitenland worden gezocht (zeker ook in het MKB) om de onderzoeken te optimaliseren.

ZILVERNANODRAAD VOOR GELEIDENDE, FLEXIBELE EN TRANSPARANTE ELEKTRONICA Een MKB-bedrijf uit Singapore heeft een op zilvernanodraad gebaseerde technologie ontwikkeld als coatingmateriaal bij de fabricage van geleidende, flexibele en transparante substraten. Het betreft een geschikte vervanger van indiumtinoxide (ITO).

Het MKB-bedrijf is gespecialiseerd in onderzoek, design en productie van soldeer en chemische producten. Het bedrijf heeft een sterk geleidend, lang zilvernanodraad (AgNW) ontwikkeld dat geschikt is als kern-coatingmateriaal voor het maken van flexibele en transparante substraten. ITO wordt meestal gebruikt in transparante geleidende films (TCF’s) en wordt op grote schaal gebruikt in touchscreens, LCDschermen, elektroluminescente verlichting, OLED-apparatuur en fotovoltaïsche zonnecellen.

Echter, TCF’s op basis van ITO hebben bepaalde beperkingen, zoals de hoge kosten van indium en de noodzaak van gecompliceerde en dure vacuümdepositieapparatuur en -processen. Ook is het materiaal weinig flexibel en buigzaam, doordat het inherent broos is en snel barst, met name

als het wordt aangebracht op flexibele substraten. In tegenstelling tot de ITO films biedt de door het MKB-bedrijf ontwikkelde AgNW TCF een uitmuntende flexibiliteit, buigzaamheid en lage weerstand. Voor transparante, flexibele, geleidende films is AgNW dan ook de vervanger bij uitstek.

Op zilvernanodraad gebaseerde technologie heeft de volgende eigenschappen: • Aanpasbare afmetingen voor verschillende applicaties • Gemiddelde diameter: 30-80 nanometer • Gemiddelde lengte: 40 micrometer • Beschikbare oplosmiddelen: IPA • Standaard concentratie: 1 – 5 mg/ml • Standaard dichtheid: 1 – 1,3 g/cm³.

Nanodraad-gecoate film-eigenschappen: • Velweerstand: <100 Ω/sq • Transparantie: 90-99% • Uithardingstemperatuur: 150°C • Uithardingstijd: 1 – 2 min • Applicatiemethode: Slot-die coating, diepdruk.

Deze technologie is toepasbaar voor (maar niet beperkt tot): • ITO-vervanging • Transparante, flexibele geleidende films

• Mogelijkheid materialen op te nemen in thermovormprocessen om geleidende 3D modellen te maken • Geprint fotovoltaïsch, lichtgewicht, flexibel, mogelijkheid van semitransparantie, geschikt voor wearables, draagbare elektronica en andere applicaties die lichtgewicht moeten zijn en moeten werken in een omgeving met weinig licht • Geprinte verlichting en geprinte verlichtingsstrip • Touchscreens: groot aanraakoppervlak, flexibel aanraken • Geprinte antenne en geprinte verwarming.

Geprinte touchscreens hebben een sterk groeipotentieel dankzij de snelle groei van grote en flexibele aanraak-oppervlakken.

AgNW TCF biedt de volgende voordelen en innovaties: • Uitmuntende flexibiliteit, buigbaarheid en lage weerstand in vergelijking met ITO films • Schaalvoordelen en lagere productiekosten dankzij roll-to-roll verwerking van geprinte elektronica • Mogelijkheden voor diverse nieuwe toepassingen voor flexibele en hybride elektronica • Uitharding bij lage temperatuur, rendabel als coating op allerlei uiteenlopende substraten (PET, PI, papier, glas, etc.).

Het bedrijf is op zoek naar samenwerkingsovereenkomsten met technische ondersteuning met MKB-bedrijven en multinationals van elk omvang, om samen te werken aan gezamenlijke innovatiekansen. ● Aanbieding uit Singapore Referentie: TOSG20210729001

40 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 40

02-11-2021 12:09

mengestelde films en maakt het mogelijk om de fasesamenstelling, microstructuur en mechanische en optische eigenschappen te bepalen. Bovendien leidt HiPIMS tot een verlaagde depositietemperatuur en een verbeterde filmadhesie, waardoor uniforme films kunnen worden afgezet op complex gevormde substraten.

De pulsplasmagenerator regelt het elektromagnetische plasmaveld en dus zelfs het sputterproces van de metalen laag.

Dankzij de brandende ontlading ontstaat een kathodebombardement van positieve ionen en komt een metaaldamp vrij die bijgevolg condenseert op de anode, wat een dunne metaallaag creëert. Op de markt is een tekort aan betaalbare IPG’s voor laboratoria. Deze IPG is ontwikkeld en gebouwd bij een R&D-instelling om dunne metaallagen en hun oxiden te creëren. De methode is uniek te noemen, omdat de krachtige hoog stabiele plasmaontlading plaatsvindt zonder enige oscillatie.

NIEUWE COATINGTECHNOLOGIE MET ANTIBACTERIËLE EN ANTIVIRALE WERKZAAMHEID Een in het Verenigd Koninkrijk gevestigd bedrijf heeft in samenwerking met Britse onderzoeksorganisaties een nieuwe coatingtechnologie ontwikkeld met antibacteriële en antivirale werkzaamheid.

Toegepast op filters maakt het filtratie en deactivering van bacteriën en virussen mogelijk. Het bedrijf wil deze technologie, die is ontwikkeld voor gezichtsmaskers, verder ontwikkelen en opschalen in samenwerking met verschillende organisaties binnen het onderzoeksconsortium Horizon Europe.

Ondanks de ontwikkeling en uitrol van verschillende vaccins tegen de COVIDpandemie, zullen waarschijnlijk nog enige tijd aanvullende maatregelen tegen COVID en andere infecties nodig zijn. De nieuwe nanocoatingtechnologie moet worden gebruikt als een antivirale coating op gezichtsmaskers en industriële filters.

De coating op filters vangt bacteriën en virussen op, waaronder het coronavirus, en deactiveert deze. Het vormt als het ware een extra beschermingslaag. De unieke technologie zorgt voor een hechting van de deeltjes op het oppervlak en voorkomt

dat ze op schadelijke wijze vrijkomen bij de gebruikers. Bij het prototypeproject was de focus gericht op het ontwikkelen van gezichtsmaskers, maar de vinding biedt ook uitgebreide mogelijkheden voor andere toepassingen, zoals industriële filters voor lucht- en waterfiltratiesystemen en antibiofilm-oppervlakken.

Het bedrijf wil zich graag aansluiten bij een consortium om deze technologie verder te ontwikkelen en op te schalen. ● Aanbieding uit het Verenigd Koninkrijk Referentie: TOUK20210625001 PULSPLASMAGENERATOR OM DUNNE METAALLAGEN EN HUN OXIDEN TE CREËREN Onderzoekers van een R&D-instelling in Slowakije hebben een innovatie ontwikkeld op het gebied van industriële apparatuur. Het gaat om High Power Impuls Magnetron Sputtering (HiPIMS), een dunnefilm-afzetting van standaard magnetrons met behulp van gepulseerde plasmaontladingen.

De hoge mate van ionisatie van het afzettingsmateriaal leidt tot de groei van gladde, dichte en reactief afgezette sa-

Voordelen en innovaties • Een sputterlaag van hoge kwaliteit • Betaalbaar voor onderzoekslaboratoria • Hoge prestaties in verhouding tot de afmetingen • Directe verbinding met oscilloscoop beschikbaar • Ingebouwde eigen programmeerbare impulstimer • Mogelijkheid tot externe controle • Een unipolair, bipolair en driecircuitregime zijn mogelijk.

Het R&D instituut is op zoek naar een industriële partner om een licentieovereenkomst te sluiten voor de verdere ontwikkeling en commercialisering van deze technologie, die toepasbaar is op het gebied van industriële apparatuur. ● Aanbieding uit Slowakije Referentie: TOSK20210907003

Als u geïnteresseerd bent in mogelijke samenwerking met één van bovenstaande projecten, kunt u het project onder invoering van het referentienummer vinden op https://een.ec.europa.eu/

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 41

OT november 2021-def.indd 41

02-11-2021 12:09

Nieuwe leden

Colofon Vaktijdschrift voor opdrachtgevers, constructeurs, ontwerpers, applicateurs van oppervlaktetechnieken, verfdeskundigen, onderhoudsfunctionarissen en corrosiedeskundigen. Officieel orgaan van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland (ION). Verschijnt acht maal per jaar in een oplage van circa 2.500 exemplaren.

KONINKLIJKE BAMMENS Koninklijke Bammens is een productiebedrijf dat inzamelingsoplossingen ontwikkelt, produceert en installeert voor huishoudelijk, bedrijfs- en zwerfafval. Hun stalen afvalbakken, rolcontainers en containers spelen veelal ongemerkt een belangrijke rol in publieke ruimten en bedrijven.

Iedere Nederlander kent vaak onbewust hun producten. Hun afvalbakken en (semi)-ondergrondse containers vind je vaak in straten, op parkeerterreinen, schoolpleinen, woonwijken en in winkelcentra. In de Benelux zijn zij marktleider met oplossingen voor bovengrondse- en (semi) ondergrondse afvalinzameling en zij exporteren naar vrijwel alle landen in Europa.

Koninklijke Bammens bv Straatweg 7 3604 BA Maarssen info@bammens.com T: +31 (0) 346 592 411 F: +31 (0) 346 561 174

KUNSTSTOF COATINGS NEDERLAND Dit bedrijf profileert zich als de specialist in duurzame polyurea coating toepassingen. Het bedrijf heeft ruim twintig jaar ervaring met het verwerken en ontwikkelen van gespoten kunststof coatingsystemen en beschikt over ruim 1200 vierkante meter bedrijfsruimte, voorzien van spuitcabines, gritstraalcabine en werkplaatsen. KCN opereert als applicateur, trainingscenter, ontwikkelaar en leverancier van gespoten kunststof coatings, spuitapparatuur en aanverwante artikelen op de Europese markt.

Kunststof Coatings Nederland Noordeinde 57 j 2761 BR Zevenhuizen T. +31 (0) 79 593 12 34 F: +31 (0) 79 593 60 46 verkoop@kunststofcoatings.nl Wij heten deze leden van harte welkom binnen de vereniging!

REDACTIE Jetvertising (hoofdredactie), Jaap van Peperstraten (hoofdredacteur).

REALISATIE Hans de Rond (journalistiek binnenland), Chris Versteeg (ontwerp en opmaak), Armand van Wijck (technologische journalistiek).

COMMUNICATIERAAD Gertjan van de Braak (vereniging ION), Arjan de Bruin (Stichting Innovat.ION), Lester Claassens (Schoen Coating), Rob Koppenol (Jetvertising), Jan Lindenaar (Elcometer), Carolien Nieuwland (Rijkswaterstaat), Jaap van Peperstraten (zelfst.) en Egbert Stremmelaar (vereniging ION).

REDACTIEADRES Jetvertising, Postbus 1890, 2280 DW Rijswijk Bezoekadres: Laan van Zuid Hoorn 37, 2289 DC Rijswijk Tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 oppervlaktetechnieken@jetvertising.nl ABONNEMENTEN Abonnementsprijs: € 89,50, digitaal abonnement: € 44,75. Een abonnement kan ieder moment ingaan per de 1e van de maand en wordt genoteerd tot wederopzegging. Een opzegging voor het abonnement dient vóór 1 december bij Vereniging ION in bezit te zijn, om op te kunnen zeggen voor het eerstvolgende abonnementsjaar. Een aanmelding/opzegging kan gestuurd worden per e-mail naar info@ vereniging-ion.nl of post naar Vereniging ION, Postbus 2600, 3430 GA Nieuwegein. Bij een niet-tijdige opzegging wordt het abonnement automatisch met een jaar verlengd tegen het daarvoor geldende tarief.

ADVERTENTIEVERKOOP Jetvertising Rijswijk tel. 070-399 00 00, fax. 070-390 24 88 Arthur Middendorp, arthur@jetvertising.nl. after-sales: advertenties@jetvertising.nl OPMAAK Chris Versteeg, Projekt C, www.projektc.nl DRUK PreVision, Eindhoven www.pre-vision.nl UITGAVE Oppervlaktetechnieken is een uitgave van Jetvertising in opdracht van de vereniging Industrieel Oppervlaktebehandelend Nederland ION (voorheen Vereniging voor Oppervlaktetechnieken van Materialen, VOM) www.vereniging-ION.nl COPYRIGHT 2021 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, microfilm of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever, vereniging ION en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden geen aansprakelijkheid voor mogelijke gevolgen die zouden kunnen voortvloeien uit het gebruik van de in deze uitgave opgenomen informatie. ISSN 0923-1722

42 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 42

02-11-2021 12:09

Brancheregister Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 / arthur@jetvertising.nl.

Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister

ADVIES PROJECTBUREAU / OPPERVLAKTEBEHANDELING- / COATING-INDUSTRIE

ANODEN (TITAAN) Sir John b.v.

T. 0182-396931 info@sir-john.nl / www.sir-john.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-2620788 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com / www.vecom-group.com MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

BESCHERMKAPJES, PLUGGEN, TAPE

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

ANODEMANDEN (TITAAN)

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

BEITSEN/PASSIVEREN

AFZUIGINSTALLATIES

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

CHEMISCH NIKKEL

ANODISEER (OPHANGREKKEN)

AFVALVERWERKING

NEDWASTE B.V. T: +31 578 695 393 info@nedwaste.nl / www.nedwaste.nl

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

Multinal Group T. 088-2055300 info@multinal.com / www.multinal.com

COATINGINSTALLATIES SERVICE & ONDERHOUD HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

CHEMICALIËN/ OPP. BEHANDELING

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 43

OT november 2021-def.indd 43

02-11-2021 12:09

Brancheregister GLASPARELSTRAALCABINES

DROOGAPPARATUUR

INDUSTRIËLE REINIGING

T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 T.corode@corode.nl +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.eu

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

IST Benelux b.v.

T. 055-5050014 www.ist-uv.nl / info@bnl.ist-uv.com

Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

Aambeeld 19 1671 NT Medemblik The Netherlands T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl www.infraroodtechniek.nl

Hendor Pumps & Filters T. 0497-339389 info@hendor.com / www.hendor.com

Mefiag Filters & Pumps b.v.

Heerenveen T. 0513-630230 mefiagbv@onececo.com / www.mefiag.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

HAKEN

C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

Chemetall b.v.

T. Oss (NL): +31 (0)412 68 18 88 T. Bornem (BE): +32 (03) 740 38 50 www.chemetall.com chemetallbnl.info@basf.com

ELEKTROSTATISCH NATLAKKEN GALVANOTECHNIEK, GLANSMIDDELEN Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-437 0166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

ELEKTROSTATISCH POEDERSPUITEN, INSTALLATIES

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

Parlevinkerweg 34 / 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

HANGBAANSYSTEMEN

GALVANOTECHNIEK, INSTALLATIES Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

FILTERS (ANDREAE, COLUMBUS INDUSTRIES, PAINTSTOP) MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

HARDCHROOM BADEN (KUNSTSTOF)

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

GELIJKRICHTER SYSTEMEN EN BESTURINGEN

FILTERS & POMPEN

Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

Kluthe Benelux b.v.

T. +31 (0)172-516 000 / F. +31 (0)172-439 494 info@kluthe.nl / www.kluthe.nl

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com www.vecom-group.com

INFRAROOD VERWARMINGSAPPARATUUR

Jac. de Vries Infraroodtechniek b.v.

Aambeeld 19 1671 NT Medemblik The Netherlands T. 0299-689020 info@infraroodtechniek.nl www.infraroodtechniek.nl

La Maire Technology T. 0499-219900 / F. 0499-219905 info@la-maire-technology.com www.la-maire-technology.com

44 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 44

02-11-2021 12:09

KLEUR- EN OPPERVLAKTEMETING

Konica Minolta Sensing Europe b.v T. 030-2481193 info.benelux@seu.konicaminolta.eu / www. konicaminolta.eu/measuring-instruments

METAAL OPPERVLAKTEBEHANDELING

Surface Treatment Ned. Maasbracht / T. 0475-463835 www.surfacetreatment.nl info@surfacetreatment.nl

NATLAKSPUITAPPARATUUR Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

ONTBRAMEN / ONTBRAAMMACHINES

Belco P.A.S. B.V.

LAAGDIKTEMETERS

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl www.ontbraammachines.nl

Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl Helmut Fischer Meettechniek b.v.

Tarasconweg 10, Eindhoven T. 040-2482255 / F. 040-2428885 www.helmutfischer.nl info@helmutfischer.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com www.vecom-group.com

METALLISEREN/SCHOOPEREN

LAKSTRATEN

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl C&T Technics T. 0413-331083 www.ct-technics.nl / info@ct-technics.nl

NauMetrics PMI T. 074-3490022 info@naumetrics.nl / www.naumetrics.nl

Verlab-Hitachi Instruments T. 0162-320633 info@verlab.nl / www.verlab.nl

ONTLAKKEN (IN LOON)

Muilwijk Finishing

Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

MOFFELOVENS

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

Thermo-Clean Heusden-Zolder n.v.

T. 0032-13539060 Thermo-Clean Nederland b.v.

T. 0182 37 46 20

ONTVETTINGSMIDDELEN M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

ONDERHOUD AAN STRAALINSTALLATIES EN WERPSTRALERS

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

MacDermid b.v. / Enthone b.v.

T +31 (0)76-5021940 / T+31 (0)73-6280123 www.macdermid.com / www.enthone.com

Surtec Benelux b.v.

T. (077) 308 15 90 heh@surtecbenelux.com / www.surtec.com

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 45

OT november 2021-def.indd 45

02-11-2021 12:09

Brancheregister OPHANGHAKEN VOOR LAKSTRATEN/POEDERCOATEN

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

POEDERCOATING (AFDEKMATERIALEN)

Parlevinkerweg 34, 5928 NV Venlo T. +31 (0)77 396 81 49 info@citakubv.eu / www.citakubv.eu

HangOn b.v.

T. 077-3999630 info@hangon.nl / www.hangon.nl

POEDERSPUITCABINES EUROLACKE Tiel T. 0344-620662 info@eurolacke.nl / www.eurolacke.nl Axalta Coating Systems AVA Luchttechniek b.v.

T. 0546-577430 www.ava-luchttechniek.nl info@ava-luchttechniek.nl IGP Benelux b.v T. 038- 4600696 info.benelux@igp-powder.com www.igp.powder.com T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

POEDERCOATINSTALLATIES OPHANGREKKEN VOOR GALVANO EN LAKTECHNIEK

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

OVENS

AVA Luchttechniek b.v.

T. 0546-577430 www.ava-luchttechniek.nl info@ava-luchttechniek.nl

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com AVA Luchttechniek b.v.

T. 0546-577430 www.ava-luchttechniek.nl info@ava-luchttechniek.nl Indufinish b.v.

T. +31(0)591-630003 www.indufinish.com / info@indufinish.com

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be www.protechpowder.com

TIGER Coatings Belgium b.v.b.a T. +32 (0)89700016 www.tiger-coatings.com

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

POMPEN (MAGNETISCH AANGEDREVEN)

POEDERSPUITAPPARATUUR

MSP Systems b.v.

T. 053-4303937 www.mspsystems.nl

POEDERLAKKEN/ POEDERCOATINGS

AkzoNobel Powder Coatings Benelux T. +32 (0)2 254 77 51 interpon.benelux@akzonobel.com www.akzonobel.com/powder

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 info@technospray.nl / www.technospray.nl

T. +31 (0)411-685500 Corode T. +31 (0)161-244250 T.corode@corode.nl +31 (0)161-244250 corode@corode.nl / www.corode.eu

PROTECTIVE COATINGS

Mol Coatings b.v.

T: +31 (0)318 - 47 20 20 info@mol-coatings.com mol-coatings.com

Wagner Systemen Nederland T.030-2410688 info@wagnersystemen.nl www.wagnersystemen.nl

46 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 46

02-11-2021 12:09

SPUITCABINES

AVA Luchttechniek b.v.

T. 0546-577430 www.ava-luchttechniek.nl info@ava-luchttechniek.nl

T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

STRAALCABINES

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

STRAALMIDDELEN

LTC International Vacuümstraalapparatuur T. 078-641 80 50 info@ltc-international.nl www.ltc-international.nl

Airblast-Abrasives b.v.

T. 072-5715569 info@airblast-abrasives.com www.airblast-abrasives.com

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

STRAALINSTALLATIES

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

T. +32 9218 7180 Metals.benelux@cellmark.com www.ervin.eu T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

STRAALKASTEN

Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Holtrop & Jansma b.v.

Dokkum T. 0519 32 91 00 info@holtrop-jansma.com www.holtrop-jansma.com

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Amitech b.v.

T. 0341-429059 info@amitech.nl / www.amitech.nl

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

STRAALAPPARATUUR

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

TITAAN (BEVESTIGINGS-) MATERIALEN

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com

Clemco Straalapparatuur T. 010-4370592 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

TRANSPORTSYSTEMEN

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Railtechniek van Herwijnen b.v.

T. 0344-616363 info@railtechniek.nl / www.railtechniek.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021 47

OT november 2021-def.indd 47

02-11-2021 12:09

Brancheregister VERWARMINGS- EN KOELELEMENTEN (TITAAN EN RVS)

TWEE-COMPONENTEN APPARATUUR

WATERBEHANDELING

CAP Industrial b.v. tel- 010-4374737 info@cap-industrial.nl / www.cap-industrial.nl MEPACO b.v.

T. 071-5892863 info@mepaco.nl / www.mepaco.nl

Apeq Wiwa b.v.

T. 078-6139610 info@apeqwiwa.nl / www.apeqwiwa.nl

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl

Muilwijk Finishing Muilwijk Finishing Vof T. 078-6136555 info@muilwijkfinishing.nl

Paint It The Application Company T. 0318-643 260 info@paintit.nl / www.paintit.nl

Oxyplast Belgium n.v.

T.+32 9 3267920 info@oxyplast.be www.protechpowder.com

Rasco Verfspuitapparatuur T. 010-4370166 info@rasco-clemco.nl / www.rasco-clemco.nl

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

WERPSTRALERS

Airblast b.v.

T. +31 (0)72 5718002 info@airblast.com / www.airblast.com T. +32 5083 1183 www.belmeko.be

Technospray Spuitapparatuur T. 0168-382111 info@technospray.nl / www.technospray.nl

VERFSPUITAPPARATUUR M?BJ;9 M;HAJ$ EEA LEEH K

Apeq Wiwa b.v.

T. 078 613 9610 www.apeqwiwa.nl / info@apeqwiwa.nl

Vecom Group b.v.

T. +31 10 593 02 99 info@vecom-group.com www.vecom-group.com

WATERSTOF

VOORBEHANDELINGSINSTALLATIES

www.elacoatings.com

VERDUURZAMEN VAN METAAL

VERWERKING AFVALSTROMEN

MAGNETO Special Anodes b.v.

T. 010-26207 88 www.magneto.nl / sales@magneto.nl

Emotech b.v.

T. 053-4301500 info@emotech.nl / www.emotech.nl

Wiltec b.v.

T. 0413-244444 sales@wiltec.nl / www.wiltec.nl Glasbeek Finish b.v.

T. +31 (0)182 322 422 info@glasbeek.com / www.glasbeek.com

Belco P.A.S. B.V. Belco Paint and Air Supplies b.v.

T. 0167-524557 info@belcopas.nl

Hevami Oppervlaktetechniek T. 0413-376602 www.straalinstallaties.nl

Holland Mineraal b.v.

T. 0570-621161 www.hollandmineraal.nl info@hollandmineraal.nl

T. +32 9218 7180 / F. +32 9233 0831 metals.benelux@cellmark.com www.wheelabratorgroup.com

Uw bedrijf in het brancheregister? Voor informatie over een vermelding in het brancheregister kunt u contact opnemen met Arthur Middendorp, tel: 070 399 00 00 / arthur@jetvertising.nl.

Kijk voor alle ION leden op vereniging-ion.nl/bedrijvenregister 48 OPPERVLAKTETECHNIEKEN NOVEMBER 2021

OT november 2021-def.indd 48

02-11-2021 12:09

omslag november 2021.indd 2

02-11-2021 11:56

Organische Deklagen

Elektrochemie en Metallieke deklagen

Toeleveranciers en Geassocieerden

Algemeen

Vereniging ION

VOOR ELKE BRANCHE EEN OPLOSSING SPECIALIST IN SPUITAPPARATUUR, DOSEERINSTALLATIES EN ROBOTS

Contact Paint It Da Vincilaan 25 6716 WC Ede

✔ ✔ ✔ ✔

Specialisten op het gebied van straal- en spuitapparatuur

0318-643 260 0318-643 042 info@paintit.nl www.paintit.nl

straalmiddelen.nl straalinstallaties.nl

VERKOOP

Zie ook pagina 31

OND E R H O U D SERVICE VERHUUR

WAAROM HARDER WERKEN?

WERK SLIMMER

Rijksstraatweg 123, 3316 EG Dordrecht E-mail: info@apeqwiwa.nl

+31 (0)78 613 9610 WWW.APEQWIWA.NL

Elcometer straalapparatuur, gebouwd om langer mee te gaan, intensiever te gebruiken en beter te presteren elcometer.com

Together we make it work!

APEQWIWA_Adv210x297.indd 1 omslag november 2021.indd 1

T: F: E: I:

17-10-18 10:42

Dutch Blast Advert 50x67.indd 2

05/07/2019 09:12:49

02-11-2021 11:56