Spis treści
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
1. Przygotowanie do rozmowy kwalifikacyjnej . . . . . . . .
7
Punkt widzenia rekrutera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gdy zadzwoni rekruter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przygotowanie do spotkania z potencjalnym pracodawcą . . . . . . . Trasa dojazdu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zaplanuj czas na spotkanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Informacje na temat firmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Informacje na temat stanowiska pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oferta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Osoba rekrutera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Certyfikaty, referencje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kalendarz, długopis, notes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Symulacja rozmowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wiedza merytoryczna przydatna podczas spotkania . . . . . . . . .
9 13 15 16 16 16 18 18 21 21 21 22 23
2. Autoprezentacja podczas rozmowy kwalifikacyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27
Ubiór na rozmowę kwalifikacyjną . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dla panów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dla pań . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Autoprezentacja podczas rozmowy telefonicznej . . . . . . . . . . . . . . . Gdy pojawisz się w firmie – pierwsze wrażenie . . . . . . . . . . . . . . . . . Pierwszy kontakt z rekruterem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Komunikacja werbalna i niewerbalna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Aktywne słuchanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dopasowanie się do rozmówcy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
28 29 29 30 31 33 34 35 35
3. Przebieg rozmowy kwalifikacyjnej
...................
39
Rozpoczęcie rozmowy kwalifikacyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozmowa, czyli pytania i odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zakończenie rozmowy – twój czas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
40 41 42
3
ROZMOWA.indb 3
2012-07-06 15:48:58
O co warto pytać? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bądź ostrożny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Po rozmowie – co dalej? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
43 45 46
4. Pytania zadawane podczas rozmów kwalifikacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51
Pytania dotyczące treści zawartych w CV . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dane osobowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wykształcenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kursy zawodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Doświadczenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Luki w życiorysie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zmiany miejsc pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nieścisłości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Krótkie doświadczenia zawodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Praktyki i staże . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prace wakacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wolontariat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dodatkowe umiejętności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Znajomość języków obcych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Zainteresowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podsumowanie zawodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pytania dotyczące wybranych kompetencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wiedza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Umiejętności . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Motywacja do pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dopasowanie do stanowiska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Współpraca/praca w zespole . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bezkonfliktowość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Myślenie analityczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kreatywność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Planowanie i organizacja pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nastawienie na realizację celów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Autoprezentacja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Odporność na stres . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Samodzielność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Spostrzegawczość i samokontrola . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Skłonność do ryzyka i podejmowanie decyzji . . . . . . . . . . . Odporność na monotonię . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Budowanie pozytywnych relacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozwój osobisty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podejmowanie inicjatywy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stosowanie się do poleceń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Postawy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
52 53 55 59 61 63 64 66 67 68 69 70 70 71 71 72 73 73 74 75 78 80 82 84 85 88 90 91 97 99 100 102 103 106 109 111 113 115
4 www.samosedno.com.pl
ROZMOWA.indb 4
2012-07-06 15:48:58
Pytania ogólne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Oczekiwania finansowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Gotowość do podróży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dostępność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dyspozycyjność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fizyczne warunki pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kwestie zdrowotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dojazd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Przyczyny zmiany lub podjęcia pracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Największy sukces . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Największa porażka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Co wiesz o firmie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pytania nietypowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Pytania zakazane . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5. Inne sposoby sprawdzania kandydatów
116 117 119 120 121 121 122 123 123 124 126 126 127 129
.............
133
Zadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Testy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Assessment Center . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Formy stosowane podczas Assessment Center . . . . . . . . . . . . . . Sposoby nietypowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
134 136 137 137 138
6. Błędy popełniane podczas spotkań z potencjalnym pracodawcą . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
141
Zachowania, które mogą cię zdyskwalifikować w oczach pracodawców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ubiór, biżuteria i inne elementy, których należy unikać . . . . . . . . . Pytania, których lepiej nie zadawać . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
142 146 148
Podsumowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wskazówki od doświadczonych rekruterów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wskazówki od kandydatów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
151 151 152
5
ROZMOWA.indb 5
2012-07-06 15:48:59
Rozdział 2 Autoprezentacja podczas rozmowy kwalifikacyjnej
Z tego rozdziału dowiesz się: jak dobrać odpowiedni ubiór na rozmowę kwalifikacyjną; jak wywrzeć dobre pierwsze wrażenie na rozmówcy; co zrobić, aby zbudować profesjonalny wizerunek podczas spotkania; jak aktywnie słuchać i jak właściwie komunikować się z rekruterem.
ROZMOWA.indb 27
2012-07-06 15:49:01
Trudne pytania na rozmowie o pracę
Wskazówki zamieszczone w pierwszym rozdziale pomogły ci solidnie przygotować się do rozmowy, która cię czeka. Jednak samo przygotowanie to nie wszystko. Pamiętaj, że nawet jeśli masz do sprzedania najlepszy produkt na całym rynku, prawdopodobnie nikt go nie zechce, jeśli nie będziesz umiał odpowiednio go zaprezentować. Abyś mógł właściwie zacząć spotkanie, zadbaj o swój wygląd i stosowny strój.
Ubiór na rozmowę kwalifikacyjną Oczywiście zasady związane z ubiorem będą różne w zależności od płci. Pewne z nich powinny jednak obowiązywać wszystkich: Nie jesteś w stanie do końca przewidzieć, z kim spotkasz się podczas rozmowy kwalifikacyjnej. Będą osoby, które preferują pokazywanie siebie i swojej osobowości poprzez dobór stroju, będą również tradycjonaliści, którzy nie tolerują żadnych ekstrawagancji. Dlatego zawsze lepiej wybrać klasyczny, elegancki i minimalistyczny strój niż nietypową, wyszukaną kreację. Oczywiście ubranie musi być czyste i schludne – żadnych plam i pogniecionych kołnierzyków. Najlepiej sprawdzą się stonowane kolory – klasyczna biel, czerń, odcienie szarości i brązów. Jeżeli lubisz wyrażać siebie przez żywe kolory, ogranicz je do pojedynczych dodatków. Załóż ubranie oraz obuwie, w których dobrze się czujesz. Unikaj szczególnie nowych i niesprawdzonych butów, aby nie wejść na rozmowę, utykając. W przypadku pań należy uważać zwłaszcza na buty na wysokim obcasie. Jeśli do tej pory nie chodziłaś w takich butach i nie nabrałaś wprawy, nie ucz się tego w dniu rozmowy kwalifikacyjnej. Wskazówka >> Jeśli masz wątpliwości, jak ubrać się na rozmowę kwalifikacyjną, zdecydowanie wybierz ubiór bardziej elegancki. Lepiej bowiem, żebyś podczas spotkania zaprezentował się jako osoba nieco zbyt elegancka, niż żebyś miał się źle czuć tylko dlatego, że jako jedyny spośród kandydatów nie założyłeś garnituru.
28 www.samosedno.com.pl
ROZMOWA.indb 28
2012-07-06 15:49:01
Rozdział 2. Autoprezentacja podczas rozmowy kwalifikacyjnej
Dla panów W przypadku rozmowy kwalifikacyjnej, tak jak w wielu innych życiowych sytuacjach, panowie nie powinni mieć większego problemu z doborem stroju. Dobrze widziany jest garnitur o klasycznym kroju, niekoniecznie czarny − panowie dobrze będą wyglądali również w innych kolorach, choć najlepiej stonowanych. Do tego jasna koszula oraz krawat w jednolitym kolorze. Krawaty w autka, serduszka czy inne floresy tego dnia warto zostawić w domu.
Dla pań W przypadku pań sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana. Podobnie jak w strojach męskich umiar i klasyka są mile widziane. Świetnie sprawdzą się jasne koszule i marynarki. Dobre wrażenie sprawią zarówno spódnice, jak i spodnie, szczególnie te z kantem. Unikaj jednak bluzek zbyt wydekoltowanych lub na ramiączkach. Zarówno zbyt krótkie spódnice, jak i te do kostek nie prezentują się najlepiej. Najodpowiedniejsza będzie długość do kolan. Wszystko w stonowanych kolorach, uszyte z jednolitych tkanin. Jeżeli zależy ci na profesjonalnym wyglądzie, lepiej załóż żakiet, spódnicę i buty na obcasach niż bluzkę, spódnicę i baleriny. Warto na rozmowę zrobić lekki makijaż podkreślający urodę. Zdecydowanie unikaj jaskrawych cieni i różów. Wyjątkiem mogą być mocno podkreślone czarną kredką oczy lub ciemniejszy kolor ust, który doda ci powagi oraz bardziej „biznesowego” wyglądu. Również w przypadku paznokci przesada nie będzie dobra. Zapomnij o długich, kolorowych tipsach. Jaskrawe oraz ciemne lakiery pozostaw na inne okazje. Najlepiej zaprezentują się zadbane dłonie i jednolicie pomalowane paznokcie. Dobrze będzie wyglądał również francuski manicure. Wybierając buty, najlepiej postaw na klasyczne, niezbyt wysokie czarne szpilki. Nawet w lecie źle widziane mogą być sandały. Również te eleganckie, ale z odkrytymi palcami, przez niektórych rekruterów są uznawane za nietakt. Jeżeli wybrałaś spódnicę lub sukienkę, koniecznie załóż rajstopy. Najlepiej w cielistym lub beżowym odcieniu. Czarne rajstopy są uznawane za wieczorowe.
29
ROZMOWA.indb 29
2012-07-06 15:49:01
Rozdział 4 Pytania zadawane podczas rozmów kwalifikacyjnych
Z tego rozdziału dowiesz się: jakich pytań możesz spodziewać się podczas rozmowy kwalifikacyjnej; jakie kompetencje i umiejętności sprawdzane są przez poszczególne pytania; jak właściwie odpowiadać na pytania rekruterów.
ROZMOWA.indb 51
2012-07-06 15:49:02
Trudne pytania na rozmowie o pracę
Podczas rozmowy kwalifikacyjnej z pewnością usłyszysz wiele pytań. Wbrew pozorom znaczną część z nich możesz przewidzieć. Co więcej, możesz się do nich przygotować. Pomimo panującego stereotypu, jakoby rekruterzy zadawali bezsensowne, do niczego nieprowadzące pytania, wiedz, że większość będzie zadana w bardzo konkretnym celu. Poniżej przedstawiono długą listę pytań (wraz z ich interpretacjami), które możesz usłyszeć podczas rozmowy w sprawie pracy. Podane zostały również wskazówki, które podpowiedzą ci, jak przygotować się do odpowiedzi. Warto, żebyś wiedział, czego możesz się spodziewać.
Pytania dotyczące treści zawartych w CV Bez względu na to, jakie cechy czy umiejętności będzie chciał sprawdzić rekruter podczas rozmowy kwalifikacyjnej, prawie na pewno zacznie od dokładnej analizy twojego życiorysu. W jakim celu? Przecież mógł się z nim zapoznać przed spotkaniem i nie zadawać ci pytań, kiedy odpowiedzi może znaleźć w CV. Teoretycznie to prawda, ale jest kilka powodów, dla których potencjalny pracodawca będzie wypytywał o treści zawarte w życiorysie: 1. Będzie chciał sprawdzić wiarygodność danych. 2. Część z informacji na pewno szczególnie go zainteresowała, dlatego poprosi, abyś o nich opowiedział, i potraktuje to jako wstęp do dalszej rozmowy. 3. Może się zdarzyć, że osoba, która z tobą rozmawia, posiada zupełnie inne wykształcenie i doświadczenie zawodowe i dlatego musisz jej wyjaśnić pewne treści zawarte w CV, np. te opisane językiem typowo technicznym lub prawniczym. 4. Być może rekruter jest już na piątej rozmowie tego dnia. Pomimo przygotowania boi się, że pamięć może go zawieść, i dlatego woli posłuchać o tobie jeszcze raz. 5. Możliwe, że kiedy będziesz opowiadał o sobie, potencjonalny pracodawca sprawdzi, w jaki sposób potrafisz się zaprezentować.
Przykład
Sytuacja z rozmowy kwalifikacyjnej Jeden z moich znajomych usłyszał niedawno podczas rozmowy kwalifikacyjnej pytanie:
52 www.samosedno.com.pl
ROZMOWA.indb 52
2012-07-06 15:49:03
Rozdział 4. Pytania zadawane podczas rozmów kwalifikacyjnych
Jaki bilet kupił Pan na festiwal Nowe Horyzonty? Zaskoczony odpowiedział, że nie kupował żadnego biletu. Rekruter jednak nie odpuszczał: Jest Pan fanem kina niezależnego, a nie kupił Pan biletu na ten festiwal? Przecież odbywa się on rzadko. Znajomy jeszcze długo tłumaczył się rekruterowi, że w tej chwili szuka pracy i nie stać go na takie wydatki. Mimo to rekruter sprawiał wrażenie osoby, która nie do końca mu wierzy. Dlaczego podczas rozmowy padło takie pytanie? Ponieważ mój znajomy, wpisując w CV zainteresowania, wymienił m.in. kino niezależne. Rekruter uznał w związku z tym, że fan koniecznie powinien był czynnie uczestniczyć w festiwalu Nowe Horyzonty. Pytanie miało oczywiście sprawdzić wiarygodność kandydata. Osoba prowadząca spotkanie chciała się upewnić, czy wpisał on w CV prawdziwe treści, czy może jedynie to, co jako pierwsze przyszło mu do głowy lub wydawało mu się atrakcyjne.
Tworząc dokumenty aplikacyjne oraz przygotowując się do rozmowy na ich temat, trzeba pamiętać, by: pisać w nich prawdę, nie koloryzować − w trakcie rozmowy najdrobniejsze wykryte kłamstwo szybko może się obrócić przeciwko tobie, przypomnieć sobie, co zamieściłeś w swojej aplikacji. Szczególnie jeśli masz duże doświadczenie zawodowe i nie wpisywałeś wszystkich swoich miejsc pracy, przeczytaj jeszcze raz swoje CV, list motywacyjny oraz ofertę pracy, na którą odpowiadasz. Aby sprawdzić, jakich pytań dotyczących życiorysu możesz się spodziewać, wydrukuj go i przeanalizuj krok po kroku wszelkie informacje w nim zawarte. Zastanów się, co rzuca się w oczy i co wygląda niewiarygodnie. Warto również dać CV do przeczytania bliskiej osobie i poprosić ją o opinię. Przypatrz się teraz elementom, które znajdują się w twoim CV.
Dane osobowe Pierwsze informacje, które zawarłeś w swoim życiorysie, to zapewne dane osobowe, takie jak imię, nazwisko, adres czy dane kontaktowe. Niektórzy zamieszczają w tym
53
ROZMOWA.indb 53
2012-07-06 15:49:03
Trudne pytania na rozmowie o pracę
miejscu również informacje o wieku i stanie cywilnym, lecz nie jest to konieczne. Twój życiorys to nie ogłoszenie matrymonialne. Czy jest możliwe, że już na tym etapie analizy twojego CV rekruter się zatrzyma i będzie chciał zadać jakieś pytanie? Oczywiście, że tak. Może zapytać np.: Czy to jest Pana/Pani stałe miejsce zamieszkania? Wbrew pozorom pytanie o miejsce zamieszkania jest dosyć częste i całkowicie zasadne. Wielu kandydatów podaje ten adres, pod którym są zameldowani. Zatem czasami rekruter widzi w tym miejscu miasto, które jest oddalone np. 50 km od przedsiębiorstwa, do którego szuka pracowników. W związku z tym będzie się chciał dowiedzieć, czy kandydat zamierza codziennie dojeżdżać do pracy taką odległość. A jeśli okaże się, że tak, to czy jest świadomy zagrożeń z tym związanych. Czy np. wie, że firma nie zapewnia transportu pracowniczego, a na tej trasie nie kursują stałe autobusy, lub czy zdaje sobie sprawę z tego, że firma oferuje transport, ale trzeba za niego dodatkowo zapłacić (np. opłata jest pobierana z pensji). A w dodatku, jadąc do pracy, przejeżdża się przez różne mniejsze miejscowości, aby zbierać pracowników, przez co droga wydłuża się do prawie dwóch godzin. Nawet jeśli mieszkasz w tym samym mieście, pracodawca może być ciekawy, czy wiesz, ile czasu będziesz codziennie potrzebował na dojazd do pracy. Natomiast to pytanie może się okazać szczególnie zasadne, jeśli spotkanie prowadzi przedstawiciel agencji rekrutacyjnej. Będzie chciał się upewnić, czy jesteś świadomy tego, że firma, w której ubiegasz się o pracę, leży w pewnej odległości od twojego miejsca zamieszkania. Czy jest Pan żonaty? Czy jest Pani mężatką? Jeśli pracodawca zada ci takie pytanie, wiedz, że nie wolno mu tego robić. Pytania o stan cywilny czy liczbę dzieci są niezgodne z prawem. Kłopot w tym, że nawet jeżeli jesteś tego świadomy, i tak będziesz się bał nie odpowiedzieć na nie, gdyż może to zostać źle odebrane. Niestety, niekiedy możesz mieć rację, dlatego jeżeli ci to nie przeszkadza, udziel takich informacji. Natomiast jeśli nie chcesz odpowiadać na takie pytania, bo np. boisz się, że mógłbyś być później dyskryminowany, zapytaj rekrutera: „Czy wie Pan/Pani, że zgodnie z obowiązującym nas prawem nie może Pan/Pani zadać takiego pytania?”. Zadbaj jednak, aby nie zabrzmiało to złośliwie i wyzywająco. Potraktuj to jak informację dla rozmówcy, który być może naprawdę nie zapoznał się z aspektami prawnymi.
54 www.samosedno.com.pl
ROZMOWA.indb 54
2012-07-06 15:49:03