Zajrzyj

Page 1


SPIS TREŚCI WSTĘP

4

UNIT 1 TYPES OF ENGLISH

5

UNIT 2 BEING HUMAN

21

UNIT 3 HOME & FAMILY

35

UNIT 4 EDUCATION

51

UNIT 5 JOBS

66

UNIT 6 BUSINESS

81

UNIT 7 FOOD

95

UNIT 8 SHOPPING & SERVICES

109

UNIT 9 TRAVELLING

125

UNIT 10 CULTURE

141

UNIT 11 SPORT

155

UNIT 12 HEALTH

169

UNIT 13 THE CITY

183

UNIT 14 SOCIETY

197

UNIT 15 THE LAW

209

UNIT 16 NATURE

223

UNIT 17 SCIENCE & TECHNOLOGY

237

KLUCZ DO ĆWICZEŃ

251

www.jezykiobce.pl

3


UNIT 1 TYPES OF ENGLISH tu put off to postpone car park parking lot a drop in the bucket a drop in the ocean drugstore chemist’s defense defence analyze analyse labor labour elevator lift

W tym rozdziale: poznasz najważniejsze różnice między amerykańską i brytyjską odmianą angielszczyzny; dowiesz się, jakie są charakterystyczne cechy stylu formalnego, a jakie – nieformalnego.


ANGIELSKI dla zaawansowanych NIE GRYZIE!

I. BRYTYJSKA I AMERYKAŃSKA ODMIANA ANGIELSKIEGO Język angielski ma kilka odmian, z których najbardziej znane są brytyjska i amerykańska, chociaż nie należy zapominać o australijskiej czy kanadyjskiej. Ponadto w obrębie głównych odmian istnieje wiele dialektów i akcentów, takich jak irlandzki czy szkocki angielski. W tym rozdziale skupimy się nad różnicami pomiędzy dwiema podstawowymi odmianami: brytyjską i amerykańską. 1

1. RÓŻNICE W WYMOWIE Amerykański (AmE) i brytyjski (BrE) angielski zdecydowanie różnią się wymową. Mimo że różnice występują także w zależności od regionu, w każdej z obydwu wyżej wymienionych odmian możemy wyróżnić kilka największych rozbieżności: t XJFMF T ØX LPǩD[njDZDI TJǗ OB -ile: AmE: mobile /‫ۉ‬PRօEO/

hostile /‫ۉ‬Kđ‫ڴ‬VWO/

volatile /‫ۉ‬Yđ‫ڴ‬OȪWO/

BrE:

hostile /‫ۉ‬hĴstál/

volatile /‫ۉ‬YĴOȪWD́O/

mobile /‫ۉ‬PȪօED́O/

t XZNPXB MJUFSZ a w niektórych słowach: Brytyjczycy wymawiają ją jako długie /đ‫ڴ‬/, Amerykanie – jako bardziej otwarte /æ/: AmE: bath /E ј/

can’t /N QW/

chance /Wԙ QV/ after /‫ۉ‬ IWȪU/

glass /ʪOđ‫ڴ‬V/

BrE:

can’t /Nđ‫ڴ‬QW/

chance /Wԙđ‫ڴ‬QV/ after /‫ۉ‬đ‫ڴ‬IWȪ U /

glass /ʪO V/

bath /Eđ‫ڴ‬ј/

t XZNPXB MJUFSZ o w niektórych słowach: Brytyjczycy wymawiają ją jako bardziej okrągłe /Ĵ/, Amerykanie – jako /đ‫ڴ‬/ brzmiące bardziej jak krótkie a: AmE: not /Qđ‫ڴ‬W/

honest /‫ۉ‬đ‫ڴ‬Q́VW/

coffee /‫ۉ‬Nđ‫ڴ‬ɹ/

problem /‫ۉ‬SUđ‫ڴ‬EOȪP/

BrE:

honest /‫ۉ‬ĴQ́VW/

coffee /‫ۉ‬NĴɹ/

problem /‫ۉ‬SUĴEOȪP/

not /QĴW/

t XZNPXB MJUFSZ r: Brytyjczycy bardzo często całkowicie ją eliminują (jeśli następny wyraz zaczyna się od spółgłoski) lub wymawiają w zredukowanej formie; Amerykanie – podkreślają w wymowie: AmE: hard /Kđ‫ڴ‬UG/

where /ZHU/

BrE:

where /ZHȪ U / bar /Eđ‫ ڴ‬U /

hard /Kđ‫ڴ‬G/

bar /Eđ‫ڴ‬U/

chair /WԙHU/

cure /NMօU/

chair /WԙHȪ U /

cure /NMօȪ U /

t XZNPXB S[FD[PXOJLØX [BLPǩD[POZDI OB -isation/-ization:

6

AmE: organization /‫ۈ‬ƥ‫ڴ‬UʪȪQȪ‫]ۉ‬H́ԙQ/

globalization /‫ۈ‬ʪORօEȪOȪ‫]ۉ‬H́ԙQ/

BrE:

globalisation /‫ۈ‬ʪOȪօEȪOD́‫]ۉ‬H́ԙQ/

organisation /‫ۈ‬ƥ‫ڴ‬ʪȪQD́‫]ۉ‬H́ԙQ/


ANGIELSKI dla zaawansowanych NIE GRYZIE!

W brytyjskim angielskim często, jeśli mamy na myśli czasownik, to zapisujemy go jako license, natomiast rzeczownik licence. W amerykańskim angielskim obie części mowy zapisuje się jako license. Inne przykłady to: BrE:

to practise – a practice

AmE: to practise – a practise t QJTPXOJB OJFLUØSZDI S[FDXPOJLØX [BLPǩD[POZDI OB -ogue/-og: brytyjska ortografia dopuszcza wyłącznie formę -ogue, w pisowni amerykańskiej stosowane są obie formy, choć preferowana jest forma -og: AmE: catalog/catalogue

dialog/dialogue

monolog/monologue

BrE:

dialogue

monologue

catalogue

t QJTPXOJB XZSB[ØX LUØSF X CSZUZKTLJFK PSUPHSBöJ [BQJTZXBOF Tnj [B QPNPDnj [CJULJ TBNPH PTFL ae/oe: Amerykanie stosują tylko samogłoskę e: AmE: leukemia

estrogen

pediatric

BrE:

oestrogen

paediatric orthopaedic gynaecology

leukaemia

orthopedic

gynecology

3. RÓŻNICE LEKSYKALNE Angielszczyzna amerykańska i brytyjska różnią się także zasobem leksykalnym. O ile nieznajomość zasad ortografii jednej z odmian nie wpływa na rozumienie języka, o tyle posługiwanie się słownictwem brytyjskim w rozmowie z Amerykaninem (i odwrotnie) może utrudniać wzajemną komunikację. Poniżej najpopularniejsze i najczęściej używane słowa oznaczające to samo. 2

8

American English

British English

parking lot

car park

fall

autumn

French fries

chips

apartment building

block of flats

legal holiday

bank holiday

check

bill

cookie

biscuit

trunk (of a car)

boot

drugstore

chemist’s

movie theater/the movies

cinema

drunk driving

drink-driving


UNIT 1 TYPES OF ENGLISH

driver’s licence

driving licence

apartment

flat

sled

sledge

elevator

lift

Również niektóre idiomy mające to samo znaczenie różnią się w amerykańskim i brytyjskim angielskim: 3

American English

British English

a skeleton in the closet

a skeleton in the cupboard

peaks and valleys

peaks and troughs

know-it-all

know-all

knock on wood

touch wood

can't see the forest for the trees

can't see the wood for the trees

take with a grain of salt

take it with a pinch of salt

sweep it under the rug

sweep it under the carpet

beating a dead horse

flogging a dead horse

blow one's own horn

blow one's own trumpet

a drop in the bucket

a drop in the ocean

Różnice widoczne są również w formach czasowników: 4

American English

British English

get – got – got/gotten

get – got – got

dive – dove/dived – dived

dive – dived – dived

learn – learned – learned

learn – learnt/learned – learnt/learned

dream – dreamed – dreamed

dream – dreamt/dreamed – dreamt/dreamed

www.jezykiobce.pl

9


UNIT 1 TYPES OF ENGLISH

AKCENT W WYRAZACH ZŁOŻONYCH (COMPOUNDS) W języku angielskim istnieje wiele wyrazów złożonych (compound words), które zazwyczaj składają się z dwóch elementów. W większości przypadków silniej akcentowane jest pierwsze słowo. 8

grandmother

keyboard

waterfall

newspaper

bookstore

toothbrush

Tak samo wygląda sytuacja ze słowami złożonymi pisanymi oddzielnie. Jeżeli pierwszy wyraz ma więcej niż jedną sylabę, to akcentujemy pierwszą sylabę pierwszego słowa: 9

writing desk

swimming pool

credit card

stop sign

high school

Nie zawsze wyrazy stojące obok siebie w zdaniu to wyrazy złożone (compounds), które należy traktować jako całość, czasem to po prostu dwa oddzielne słowa. Najczęściej są to kolokacje (free collocations): przymiotnik/imiesłów + rzeczownik (adjective/participle + noun). W takich połączeniach akcent pada zazwyczaj na rzeczownik: 10

Compound words

Free collocations

evening dress

evening sky

living room

living composer

greenhouse

green house

walking stick

walking man

hot dog

hot coffee

mobile phone

mobile person

Istnieje kilka wyjątków, kiedy w wyrazach złożonych akcentujemy silniej nie pierwszą, ale inną sylabę, np. afternoon czy mankind; w niektórych przypadkach obydwa człony wyrazu złożonego są wymawiane z jednakowym naciskiem, jak w easy-going, man-made czy apple pie.

www.jezykiobce.pl

13


UNIT 1 TYPES OF ENGLISH

IV. JĘZYK OFICJALNY I NIEOFICJALNY Jak w każdym innym języku, także w angielskim możemy się wypowiadać ustnie bądź pisemnie w sposób formalny (formal) lub nieformalny (informal). Najważniejsze różnice, które naszą wypowiedź czynią formalną lub nieformalną/potoczną to: t GPSNZ TLSØDPOF o unika się ich w języku formalnym: Informal: wasn’t

hadn’t

can’t

they’re

we’ve

Formal:

had not

cannot

they are

we have

was not

t TUSPOB CJFSOB J LPOTUSVLDKF CF[PTPCPXF są charakterystyczne dla stylu formalnego: Informal:

Formal:

We gave the students instructions.

Students were given instructions.

People think he killed his wife.

He is thought to have killed his wife.

You have probably misunderstood us.

There might have been a misunderstanding.

t [EBOJB X[HMǗEOF (relative clauses) są zwykle stosowane w pełnej formie w stylu formalnym – w nieformalnym często pomija się zaimki względne:

Informal:

Formal:

The researcher believes it is necessary…

The researcher believes that it is necessary…

We think it is important to…

We think that it is important to…

t [BJNFL X[HMǗEOZ whom jest częściej stosowany w języku formalnym; w nieformalnym preferowany jest zaimek who:

Informal: They have chosen the man who you haven’t met before. Formal:

They have chosen the person whom you have not met before.

t USZC SP[LB[VKnjDZ może występować w języku nieformalnym, należy go jednak unikać w stylu formalnym lub „złagodzić”, dodając please:

Informal:

Formal:

Remember to …

Please remember to…

Don’t speak to the driver.

Passengers are asked not to speak to the driver.

www.jezykiobce.pl

17


ANGIELSKI dla zaawansowanych NIE GRYZIE!

EXERCISE 6 Paraphrase the sentences using the words given. The meaning should remain the same or very similar. 1. Everyone must obey the rules. ALL PARTIES It is essential 2. You may ask what we are getting at. ONE what we are implying. 3. You can’t touch the goods. BE Goods 4. We can do nothing about that stuff. PROBLEM Nothing 5. If you come up with an idea, please share. SUGGESTIONS Should

to make, do not hesitate to share them.

6. The company stopped producing that model years ago. CEASED The company

that model a long time ago.

7. We used two different methods to carry out the research. THERE of research. 8. We think it is a very good solution. THIS a very good solution. 9. The new software is a piece of cake. FRIENDLY The new software is 10. Hope to hear from you soon. FORWARD I

20

from you soon.


UNIT 9 TRAVELLING like moths to a flame scarce resources earn one’s spurs largess let-down to make a gesture lodge leisure wonder creepy-crawlies riparian scenery cobbled streets to exploit thin on the ground scorched murky tainted veld

W tym rozdziale: poznasz słownictwo przydatne w podróży; nauczysz się zmieniać szyk zdania za pomocą inwersji.


UNIT 9 TRAVELLING

EXERCISE 1 Read the text and choose the correct answer. 1. For a few decades... a) tourism has been a source of income for many countries b) tourism has rapidly developed on scarce resources c) tourism has been facing problems on a mass scale 2. In the late 1960s and early 1970s... a) the citizens of Northern European countries started to travel to the south of Europe b) everyone wanted guaranteed sunshine for their summer holidays c) the idea of mass tourism started to disappear 3. Thanks to tourism... a) many historical and natural sites have been neglected b) many success stories have been produced c) many ancient and natural sites have been preserved and rejuvenated 4. Dubai and Sochi... a) are the two holiday resorts most often described by tabloids b) have both outrun all their competitors c) have both undergone a huge and rapid transformation

EXERCISE 2 Read the text again and decide whether the statements are true or false. 1. Tourism on a mass scale has developed over the last 20 years.

T/F

2. The idea of tourism has been around since the 19th century.

T/F

3. Tourism became a fundamental way of modern life in the late 20th century.

T/F

4. The tourism sector first started to develop in North Africa.

T/F

5. In the 1980s the British would spend their holidays in Asia.

T/F

6. Many countries that emerged after periods of instability or dictatorship were eager

T/F

to enter the tourism market. 7. The developing countries based their activities on Western success stories.

T/F

8. Sochi has successfully undergone a transformation and it is believed that it has

T/F

staying power.

www.jezykiobce.pl

127



Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.