Ρήγας Φεραίος (1757-1798)
Τα Δίκαία του Ανθρώπου καί του Πολίτη Ευρωπαϊκό Σχολείο Βρυξελλών ΙΙΙ Εργασία των μαθητών της τάξης S7ELB
Επιμέλεια : Μαρία Καλλιμάνη, Φιλόλογος
25/3/2021
Η Χάρτα του Ρήγα απεικονίζει την ευρύτερη περιοχή της Βαλκανικής χερσονήσου νότια του Δούναβη. Είναι ένα από τα πιο σημαντικά έργα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού. Αποτελείται από δώδεκα φύλλα, (50Χ70) και τυπώθηκε το 1796-97 στη Βιέννη. Ο Ρήγας Βελεστινλής ή Φεραίος ήταν λόγιος (μιλούσε 5 γλώσσες) με πολιτική σκέψη προσανατολισμένη στη δημιουργία ενός ανεξάρτητου κράτους στα Βαλκάνια, που θα προέκυπτε μετά από μία κοινωνική και πολιτική επανάσταση στα πρότυπα της Γαλλικής Επανάστασης. Μία τέτοια επανάσταση όμως προϋπέθετε την πνευματική αναγέννηση του Γένους. Γι’αυτό ο Ρήγας έγραψε και μετέφρασε έργα του Γαλλικού Διαφωτισμού.
The Charta of Rigas is a huge map of the wider area of the Balkan Peninsula south of the Danube. It is one of the most important works of the Greek Enlightenment. It consists of twelve sheets (50x70) and was printed in 1796-97 in Vienna. Rigas Velestinlis or Feraios was a scholar (he spoke 5 languages) with a political mindset oriented towards the creation of an independent state in the Balkans, which would emerge after a social and political revolution by the standards of the French Revolution. Such a revolution, however, presupposed the spiritual rebirth of the Nation. For that purpose, Regas wrote and translated literary and scientific works of the French Enlightenment into Greek.
Ο Ρήγας Φεραίος ή Βελεστινλής (1757-1798) ήταν
ΡΗΓΑΣ ΦΕΡΑΙΟΣ Η ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΓΙΑ ΤΑ ΔΙΚΑΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ εκδ. Βιέννη, 1797
συγγραφέας, πολιτικός στοχαστής και επαναστάτης, πρόδρομος της Ελληνικής Επανάστασης του 1821. Ήταν ένας λόγιος (μιλούσε 5 γλώσσες) με πολιτική νοοτροπία προσανατολισμένη στη δημιουργία ενός ελεύθερου κράτους στα Βαλκάνια, το οποίο θα προέκυπτε μετά από μια κοινωνική και πολιτική επανάσταση στα πρότυπα της Γαλλικής Επανάστασης. Μια τέτοια επανάσταση, ωστόσο, προϋπέθετε την πνευματική αναγέννηση του Έθνους. Για το σκοπό αυτό, ο Ρήγας έγραψε και μετέφρασε λογοτεχνικά και επιστημονικά έργα του Γαλλικού Διαφωτισμού στα Ελληνικά, συμπεριλαμβανομένης μιας Διακήρυξης για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου και του Πολίτη, η οποία αποτελείται από 35 άρθρα.
Άρθρον 2. Τα φυσίκά δίκαία είναί: πρώτον το να είμαστε όλοί ίσοί καί όχί ο ένας ανώτερος από τον άλλο˙ δεύτερο να είμαστε ελεύθεροί, καί όχί ο ένας σκλάβος του άλλου˙ τρίτο να είμαστε σίγουροί στη ζώή μας καί κανένας να μη μπορεί να μας την πάρεί άδίκα˙ καί τέταρτον την περίουσία που κατέχουμε κανένας να μη μπορεί να την αγγίξεί, αλλά να είναί δίκή μας καί τών κληρονόμών μας.
Άρθρον 3. Όλοί οί άνθρώποί, Χρίστίανοί καί Τούρκοί, κατά φυσίκό λόγο είναί ίσοί. Όταν φταίξεί κάποίος, οποίασδήποτε θρησκείας καί αν είναί, οποίασδήποτε κατάστασης, ο νόμος είναί ο αυτός γία το πταίσμα καί αμετάβλητος˙ ήτοί δεν τίμώρείταί ο πλούσίος λίγότερο καί ο πτώχός περίσσότερο γία το αυτό σφάλμα, άλλα ίσία ίσία.
Άρθρον 5. Όλοί οί συμπολίτες να δύνανταί να έχουν πρόσβαση στίς αξίες καί τα δημόσία αξίώματα. Τα ελεύθερα γένη δε γνώρίζουν καμίαν αίτία προτίμησης στίς εκλογές τους, παρά τη φρόνηση καί την προκοπή˙ δηλαδή ο καθένας, όταν είναί άξίος καί προκομμένος γία μία δημόσία εργασία, να μπορεί να την αποκτήσεί.
Άρθρον 6. Η ελευθερία είναί εκείνη η δύναμη που έχεί ο άνθρώπος στο να κάμνεί όλα εκείνα ώστε να μη βλάπτεί τα δίκαία του γείτονά του. […] Το ηθίκό σύνορο της ελευθερίας είναί τούτο το ρητό: Μην κάμνείς στον άλλο εκείνο που δεν θέλείς να σου κάμνουν.
Άρθρον 7. Το δίκαίο του να φανερώνουμε τη γνώμη μας καί τους συλλογίσμούς μας, τόσον με την τυπογραφία, όσο καί με άλλον τρόπον˙ το δίκαίον του να συναθροίζόμαστε είρηνίκά˙ η ελευθερία κάθε είδους θρησκείας, Χρίστίανίσμού, Τουρκίσμού, Ιουδαϊσμού, καί τα λοίπά, δεν εμποδίζονταί με την παρούσα δίοίκηση.
Άρθρον 17. Να μην είναί εμποδίσμένο στους κατοίκους κανένα είδος εργασίας, τέχνης, γεώργίας, εμπόρίο, ή οποίονδήποτε επίχείρημα ώφέλίμο στην κοίνή δίαβίώση˙ η φίλοπονία όλών τών πολίτών μπορεί να εκτείνεταί σε όλες τίς τέχνες καί τίς μαθήσείς.
Άρθρον 18. Κάθε άνθρώπος να μπορεί να δουλεύσεί σε έναν άλλον ώς υπηρέτης, προσφέροντας τον καίρόν του στη χρήση εκείνου, δεν μπορεί όμώς να πώλήσεί τον εαυτόν του, μήτε άλλος να τον πώλήσεί.
Άρθρον 22. Όλοί χώρίς εξαίρεση έχουν χρέος να γνώρίζουν γράμματα˙ η πατρίδα πρέπεί να ίδρύσεί σχολεία σε όλα τα χώρίά γία τα αρσενίκά καί τα θηλυκά παίδίά. Από τα γράμματα γεννίέταί η προκοπή, με την οποίαν λάμπουν τα ελεύθερα έθνη.
Rigas Feraios or Velestinlis (1757-1798) was a
Rigas Feraios REVOLUTIONARY MANIFESTO FOR THE RIGHTS OF A HUMAN AND A CITIZEN VIENNA, 1797
writer, political thinker and revolutionary, a pioneer of the Greek War of Independence. He was a scholar (he spoke 5 languages) with a political mindset oriented towards the creation of a free state in the Balkans, which would emerge after a social and political revolution by the standards of the French Revolution. Such a revolution, however, presupposed the spiritual rebirth of the Nation. For that purpose, Rigas wrote and translated literary and scientific works of the French Enlightenment into Greek, including a Declaration of Human Rights consisting of 35 articles.
Article 2: The natural rights are: first of all, we are all equal, no one is superior to anyone else; second, we are all free, no one is a slave to someone else; third we should be sure of our life, no one can take it unjustly; and fourth our property should not be taken by anyone, it should be ours and our heirs’.
Article 3: All people, Christians and Turks, are equal by nature. When someone is to be accused of a crime, he will be judged by the same law, regardless of his religion or his social status; that is, the rich shall not be punished less than the poor, just as the poor should not be punished more than the rich for the same offense, but equally.
Article 5: All citizens should be able to have access to privileges and public offices. Free people should not be chosen or elected by any other criterion but their wisdom and diligence; that is, if someone is worthy and competent for a public position, he should be able to get it.
Article 6: Freedom is the right that a human has to do whatever he pleases, provided that he does not harm his neighbour. The moral boundary of one’s freedom is as the saying goes: “do not do to others what you do not want them to do to you”.
Article 7: The right to express our opinion and our thoughts, either in writing or in any other way; the right to assemble in peace; the freedom of all religions - Christianity, Islam, Judaism, and others – is not to be restricted by any government.
Article 17: No citizen should be obstructed from any type of work, art, agriculture, trade, or whatever action that may be beneficial to society; all citizens may occupy themselves with any art and study.
Article 18: Any person should be able to work for another as an employee, offering his services to him; however, no one can sell himself as a slave, nor can anybody else sell a human being.
Article 22: All people, without exception, have an obligation to be educated; our country must create schools in all villages, for all male and female children. Education leads to prosperity, through which free countries can thrive.
Rigas Feraios ou Velestinlis (1757-1798) était un
Rigas Feraios MANIFESTE RÉVOLUTIONNAIRE POUR LES DROITS D'UN HUMAIN ET UN CITOYEN VIENNA, 1797
écrivain, penseur politique et révolutionnaire, pionnier de la guerre d'indépendance grecque. C'était savant (il parlait 5 langues) avec une mentalité politique orientée vers la création d'un État libre dans les Balkans, qui émergerait après une révolution sociale et politique selon les normes de la Révolution française. Une telle révolution supposait cependant la renaissance spirituelle de la Nation. A cet effet, Rigas a écrit et traduit en grec des œuvres littéraires et scientifiques des Lumières françaises, dont une Déclaration des droits de l'homme composée de 35 articles.
Article 2. Les droits naturels sont: premièrement d'être tous égaux et non supérieurs les uns aux autres; deuxièmement d'être libres et non esclaves les uns des autres; troisièmement d'avoir confiance en nos vies et que personne pourrait nous la prendre injustement et selon son imagination; et quatrièmement la propriété que nous possédons que personne ne peut nous toucher, mais elle serait la nôtre et celle-là de nos héritiers.
Article 3. Tous les peuples, chrétiens et turcs, sont naturellement égaux. Quand on est en faute, quelle que soit la religion ou la situation, la loi est la même pour le péché et inchangée c'est-à-dire que les riches ne sont pas moins punis et les pauvres plus pour la même erreur, mais juste égaux.
Article 5. Tous les citoyens devraient avoir accès aux valeurs et aux fonctions publiques. Les races libres ne connaissent aucune raison de préférence dans leurs élections, malgré la sagesse et la prévoyance, c'est-à-dire que tout le monde, quand il est digne et avancé pour un emploi public, peut l'obtenir.
Article 6. La liberté est ce pouvoir que l'homme a de faire tout cela pour ne pas nuire aux droits de son prochain. […] La limite morale de la liberté est ce dicton: ne faites pas à l'autre ce que vous ne voulez pas qu'on vous fasse.
Article 7. Le droit d'exprimer notre opinion et notre raisonnement, à la fois dans la typographie et de toute autre manière, le droit de se réunir pacifiquement - la liberté de toutes les religions, le christianisme, le turquisme, le judaïsme, etc. non entravée par cette administration.
Article 17. Aucune sorte d'ouvrage, d'art, d'agriculture, de commerce ou d'argumentation bénéfique à la vie commune ne sera empêchée aux habitants, la culture de tous les citoyens pouvant s'étendre à tous les arts et sciences.
Article 18. Tout homme peut travailler pour un autre comme serviteur, offrant son temps pour l'utiliser, mais il ne peut se vendre, ni quelqu’un d’autre pourrait le vendre.
Article 22. Chacun, sans exception, a le devoir de connaître les lettres: la patrie doit créer des écoles dans tous les villages pour les garçons et les filles. prédestination, avec laquelle brillent les nations libres.
Des lettres naît la
Rigas Feraios oder Velestinlis (1757-1798) war ein
RIGAS FERAIOS DIE REVOLUTIONÄRDEKLARATION FÜR DIE MENSCHEN- UND BÜRGERRECHTE Ausgabe: Wien, 1797
Schriftsteller, politischer Denker und Revolutionär, ein Pionier des griechischen Unabhängigkeitskrieges. Er war ein Gelehrter (er sprach 5 Sprachen) mit einer politischen Einstellung, die auf die Schaffung eines freien Staates auf dem Balkan ausgerichtet war, der nach einer sozialen und politischen Revolution nach den Maßstäben der Französischen Revolution entstehen würde. Eine solche Revolution setzte jedoch die geistige Wiedergeburt der Nation voraus. Zu diesem Zweck schrieb und übersetzte Rigas literarische und wissenschaftliche Werke der französischen Aufklärung auf griechisch, einschließlich einer Erklärung der Menschenrechte, die aus 35 Artikeln bestand.
Artikel 2. Die natürlichen Rechte sind: Erstens: Alle Bürger sind gleich. Niemand ist dem anderen überlegen. Zweitens: Alle sind frei und niemand ist der Sklave des anderen; Drittens: Alle sind zuversichtlich in ihrem Leben, sodass niemand Angst haben muss, dass ihm das Leben genommen wird. Viertens: Was wir an Eigentum besitzen, gehört uns. Es ist unantastbar, gehört uns und unseren Nachkommen.
Artikel 3. Alle Menschen, Christen und Türken, sind von Natur aus gleich. Wenn sich jemand schuldig gemacht hat, so gilt für das jeweilige Vergehen dasselbe Gesetz. Gleichermaßen ist auch das Gesetz gleich für Arme und Reiche.
Artikel 5. Alle Mitbürger sollten Zugang zu Funktionen und öffentlichen Ämtern haben. Für die freien Völker gibt es keine Bevorteilung bei Wahlen, ausschlaggebend ist einzig die Weisheit des und das Vertrauen in den Kandidaten. Jeder, der für ein öffentliches Amt als würdig und geeignet empfunden wird, kann ein solches übernehmen.
Artikel 6. Freiheit ist die Macht, die der Mensch hat, um die Rechte seines Nachbarn nicht zu verletzen. […] Die moralische Grenze der Freiheit ist dieses Sprichwort: Tu dem anderen nicht das an, was du dir nicht selbst antun würdest.
Artikel 7. Das Recht, unsere Meinung und unsere Gedanken sowohl in gedruckter Form als auch auf andere Weise zu äußern, ist unantastbar. Gleiches gilt für die Versammlungsfreiheit, die Freiheit der Religionen (Christentum, Islam, Judentum etc.). Diese Rechte werden von der Regierung garantiert.
Artikel 17. Die Bürger sind frei in der Ausübung von Arbeit, Kunst, Landwirtschaft, Handel oder von Tätigkeiten in anderen Bereichen, die für das gesellschaftliche Leben von Belang sind. Das humane Handeln findet seinen Ausdruck auch in den Künsten und dem Lernen.
Artikel 18. Jeder Mann kann für einen anderen arbeiten und ihm seine Arbeitszeit zur Verfügung stellen. Dabei kann er sich aber weder selbst verkaufen, noch kann ein anderer ihn verkaufen.
Artikel 22. Jeder hat ausnahmslos die Pflicht, lesen und schreiben zu können. Das Heimatland muss in allen Dörfern Schulen für Jungen und Mädchen gründen. Durch das Lernen wird die individuelle Entwicklung gefördert, mit der die freien Nationen glänzen.
Rigas Feraios o Velestinlis (1757-1798) fue un
RIGAS FERAIOS LA PROCLAMACIÓN REVOLUCIONARIA DE LOS DERECHOS HUMANOS Y CIVILES Edición Viena, 1797
escritor, pensador político y revolucionario, pionero de la Guerra de Independencia griega. Era un erudito (hablaba 5 idiomas) con una mentalidad política orientada hacia la creación de un estado libre en los Balcanes, que surgiría después de una revolución social y política según los estándares de la Revolución Francesa. Sin embargo, tal revolución presuponía el renacimiento espiritual de la Nación. A tal efecto, Rigas escribió y tradujo obras literarias y científicas de la Ilustración francesa al griego, incluso una Declaración de Derechos Humanos que consta de 35 artículos.
Artículo 2. Estos derechos naturales son: primero, ser todos iguales y no superiores entre sí; segundo, ser libres, y no ser esclavos los unos de los otros; tercerο, sentirnos seguros de nuestra vida y nadie poder quitárnosla injustamente y arbitrariamente˙ y, en cuarto lugar, nadie puede tocar la propiedad que poseemos, sino pertenece a nosotros y a nuestros herederos.
Artículo 3. Todas las personas, cristianos y turcos, son naturalmente iguales. Cuando alguien, de cualquier religión o situación, está equivocado , la ley es la misma para el pecado y no cambia, es decir, los ricos no son castigados menos y los pobres más por el mismo error, sino de manera igual.
Artículo 5. Todos los ciudadanos deben tener acceso a los valores y oficinas públicas. Las naciones libres no conocen otro motivo de preferencia en sus elecciones que la prudencia y la prosperidad; es decir, todo el mundo, cuando es digno y adelantado para una oficina pública, puede obtenerla˙
Artículo 6. La libertad es el poder que tiene el hombre de hacer todo para no dañar los derechos del próximo. El límite moral de la libertad es este dicho: No hagas a los otros lo que no quieres que te hagan a ti.
Artículo 7. El derecho de expresar nuestra opinión y razonamiento, tanto en tipografía como de cualquier otra forma; el derecho a reunirse pacíficamente; la libertad de religión, cristianismo, turquismo, judaísmo, etc. no se impide por la administración actual.
Artículo 17. No se debe prohibir a los residentes ningún tipo de trabajo, arte, agricultura, comercio o cualquier asunto beneficioso en la vida común; la laboriosidad de todos los ciudadanos puede extenderse a todas las artes y al aprendizaje.
Artículo 18. Cada persona puede trabajar para otra como sirviente, ofreciendo su tiempo para usarlo, pero no puede vender él mismo y tampoco otra persona le puede vender.
Artículo 22. Todos, sin excepción, deben conocer las letras; la patria debe establecer escuelas en todos los pueblos tanto para niños como para niñas. De las letras se nace el progreso, gracias al cual brillan las naciones libres.
Η εργασία για την Επαναστατική Προκήρυξη του Ρήγα ήταν η τελευταία προσθήκη στην έκθεση που οργάνωσε το Ελληνικό τμήμα στο χώρο του σχολείου, για να τιμήσει τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση. Η ιδέα προέκυψε κατά τη διάρκεια του μαθήματος της Γλώσσας και συγκεκριμένα κατά τη συζήτηση της Θεματικής Ενότητας για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, τα οποία περιγράφηκαν και θεσμοθετήθηκαν μεν από τον ΟΗΕ το 1948, αλλά ανιχνεύονται στο φιλελεύθερο πνεύμα των κειμένων του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Κομμάτι αυτής της πνευματικής κίνησης, που αποτέλεσε την ιδεολογική βάση των εθνικο-απελευθερωτικών κινημάτων του 19ου αιώνα, είναι και τα γραπτά του Ρήγα Φεραίου. Ο Ρήγας ανέλαβε να αφυπνίσει τις συνειδήσεις των Ελλήνων, θυμίζοντάς τους ότι αξίες όπως η Ισονομία, η Αξιοκρατία, η Ελευθερία και φυσικά η Δημοκρατία, που προστατεύει τους πολίτες από την αυθαιρεσία της εξουσίας, είχαν όχι απλά θεσμοθετηθεί αλλά εφαρμοστεί στην πράξη στην καθημερινή ζωή των προγόνων τους…
Χρώμεθα γὰρ πολιτείᾳ οὐ ζηλούσῃ τοὺς τῶν πέλας νόμους, παράδειγμα δὲ μᾶλλον αὐτοί ὄντες τισίν ἤ μιμούμενοι ἕτέρους. καὶ ὄνομα μὲν διὰ τὸ μὴ ἐς ὀλίγους ἀλλ’ ἐς πλείονας οἰκεῖν δημοκρατία κέκληται· μέτεστι δὲ κατὰ μὲν τοὺς νόμους πρὸς τὰ ἴδια διάφορα πᾶσι τὸ ἴσον, κατὰ δὲ τὴν ἄξίωσιν, ὡς ἕκαστος ἐν τῳ εὐδοκιμεῖ, οὐκ ἀπὸ μέρους τὸ πλέον ἐς τὰ κοινὰ ἤ ἀπ’ ἄρετῆς προτιμᾶται, […] ἐλευθέρως δὲ τά τε πρὸς τὸ κοινὸν πολιτεύομεν καὶ ἐς τὴν πρὸς ἀλλήλους τῶν καθ’ ἥμέραν ἐπιτηδευμάτων ὑποψίαν, […] τὰ δημόσια διὰ δέος μάλιστα οὐ παρανομοῦμεν, τῶν ἄεὶ ἐν ἀρχῇ ὄντων ἄκροάσει καὶ τῶν νόμων… ΠΕΡΙΚΛΕΟΥΣ ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ - ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ, ΙΣΤΟΡΙΑΙ, 2.37.1-3 https://www.greek-language.gr/
Οί μαθητές της S7ELB που μετέφρασαν τα κείμενα: Αγγλίκά : Δημητρίου Αντώνιος Γαλλίκά : Ζανέ Ζαχαρίας Γερμανίκά : Ναθαναήλ Αθανάσιος Ισπανίκά : Γιαννής Δαμιανός Την προσώπογραφία του Ρήγα ζώγράφίσε ο μαθητής της S6ELB, Κατερέλος Νικόλαος
Πηγές
Χάρτης Ρήγα Γεωγραφική Υπηρεσία Στρατού https://www.gys.gr/hmgs-historic.html
Η Προκήρυξη του Ρήγα στα Ελληνικά http://www.24grammata.com