&
Strategie Accenten ... voor het beheer van uw persoonlijk en familiaal vermogen
Een kijk op 2013 gaat de geschiedenis in als het jaar waarin de eurozone de schuldencrisis achter zich laat. De Belgische beurs klimt met 12%. Dat levert een mooi beursjaar op. In tegenstelling tot de beurzen in de VS, Japan of zelfs Duitsland, waar de koersen weer hoge toppen scheren, is de crisis die begon in 2008, nog niet volledig verteerd in Brussel. De begrotingsperikelen in de VS waren nooit ver weg. De politieke onwil om een akkoord te sluiten resulteert op 1 oktober in de shutdown van de federale overheidsadministratie. De beleggers schrikken als de Amerikaanse centrale bank (Fed) in mei aankondigt dat ze haar steunaankopen op de obligatiemarkt zal afbouwen. Wereldwijde korf van aandelen stijgt flink (start=100)
115
115
110
110
105
105
100
100
Bron: Datastream
95 01-2013
120
03-2013
05-2013
07-2013
09-2013
95
11-2013
2013 werd een mooi beursjaar voor de BEL 20 (start=100)
120
115
115
110
110
105
105
100
100
95
Bron: Datastream
01-2013
03-2013
05-2013
07-2013
09-2013
11-2013
95
Strategie & Accenten is een uitgave van KBC Bank & Verzekering • Bijlage bij Strategie & Accenten 01 • Nr. A01 • 03-01-2014
Een kijk op In september 2012 had de Europese Centrale Bank de beleggers weten te overtuigen dat het voortbestaan van de euro niet ter discussie staat. Dat bracht de beoogde rust op de financiële markten, maar het nam ook de druk weg bij de Europese politici om de Europese constructie te hervormen. Na de zomer van 2013 verschijnen er conjunctuurlichtpuntjes, zelfs voor de zwakke periferie. Met veel vertraging tegenover de VS nemen Europese aandelen een voorschot op de herleving. Europese aandelen herstellen later dan in de VS
125
(start=100)
125
120
120
115
115
110
110
105
105
100
100
95
95
In welke regio leverden aandelen het hoogste rendement op? (in %)
Wereld aandelenmarkten
S&P500
EURO STOXX 50®
Opkomend Azië
90
Bron: Datastream
01-2013
03-2013 VS
05-2013
S&P 500 (USA)
07-2013 Eurozone
09-2013
11-2013
90
Bron: Bron:Datastream Datastream
-10
-5
0
5
10
15
20
25
EURO STOXX 50® (EMU)
De centrale banken blijven in 2013 de marktrente kunstmatig drukken, om de conjunctuur meer ademruimte te geven. De aankondiging dat de Fed haar steunaankopen zou temperen (tapering) leverde een opsprong van de Belgische rente op van 1,93% in mei tot 2,42% eind juni. Tijdens de zomervakantie keerde de rust weer. In november verrast de ECB door haar beleidsrente voor de tweede maal dit jaar te verlagen, nu van 0,5% naar 0,25%. Tegen deze achtergrond sluiten de koersen van Europese obligaties het jaar af met een winst van 2,6%. 0,4
Centrale banken houden rente historisch laag
0,3
0,4
0,3
0,2
0,2
0,1
0,1
Rente omhoog want obligatiebeleggers vrezen tapering 3,0
3,0
2,8
2,8
2,6
2,6
2,4
2,4
2,2
2,2
2,0
2,0
1,8
1,8
1,6
1,6
1,4
1,4
1,2 Bron: Datastream
0,0 01-2013 03-2013 05-2013 07-2013 09-2013 Interbancaire rente op 3 maand in de eurozone Interbancaire rente op 3 maand in de VS EMU 3 month interbank interest rate
2
11-2013
0,0
USA 3 month interbank interest rate
1,2 Bron: Datastream
1,0 01-2013 03-2013 05-2013 07-2013 09-2013 Rente op Duits overheidspapier op 10 jaar Rente op Amerikaans overheidspapier op 10 jaar
11-2013
1,0
Germany benchmark bond 10 year interest rate USA benchmark bond 10 year interest rate
Strategie & Accenten AANDELEN
Een kijk op Vanaf de tweede helft van 2013 laat Europa de recessie achter zich. De kwartaalresultaten van Europese bedrijven leveren geen omzetgroei op, hoogstens blijven de verkopen ter plekke trappelen. De bedrijfswinsten krimpen al zes kwartalen op rij. In de VS is de spectaculaire omzetgroei stilgevallen. De industriĂŤle activiteit zoekt naar een tweede adem. De omzetgroei ontgoochelt, maar door de besparingen bij de bedrijven blijft de winstgroei boven de verwachtingen. Dividend aandelen hoger dan rendement obligaties (EMU)
Eurozone knoopt nog niet aan met winstgroei
4,0
4,0
130
3,5
3,5
120
120
3,0
3,0
110
110
2,5
2,5
100
100
2,0
2,0
90
90
1,5
1,5
80
80
1,0
1,0
70
70
0,5
0,5
60
Bron: Datastream
0,0 01-2013 03-2013 05-2013 07-2013 09-2013 11-2013 Dividendrendement Europese aandelen Rente op Duitse overheidsobligaties
0,0
Dividend yield European Equities
50
(start = 100)
130
60 Bron: Datastream
2007
2008
2009
2010
Noord Amerika
2011
50
2012
Europa
German Bond rate
In de zwakste lidstaten van de eurozone daalt de werkloosheid. De jeugdwerkloosheid vormt allicht nog de grootste uitdaging, omdat de noodzakelijke bezuinigingen de politici maar weinig middelen geven om een passend beleid te voeren. Duitsland ontsnapt niet aan een groeidip maar neemt zijn rol als economische locomotief in de laatste maanden van 2013 weer op. Mogen we ervan uitgaan dat Griekenland US Companies European companies zich binnen afzienbare tijd weer zelf financiert op de markten? Eindelijk daalt de werkloosheid in de zwakste lidstaten 30
30
25
25
20
20
15
15
10
10
5
5
0
2009 2010 Werkloosheid Duitsland
Unemployment Germany
Bron: Datastream
2011 2012 Werkloosheid Griekenland
0 2013 Werkloosheid Spanje
Unemployment Greece
Unemployment Spain
Strategie & Accenten AANDELEN
45
Renteverschillen met Duitsland zijn niet langer astronomisch groot Bron: Datastream (in procentpunten)
40
45 40
35
35
30
30
25
25
20
20
15
15
10
10
5
5
0
012 4-2012 7-2012 0-2012 1-2013 4-2013 7-2013 0-2013 1 1 0 0 0 0 0 BelgiĂŤ Griekenland Spanje
0
01-2
Belgium
Greece
Spain
3
Een kijk op In de VS ontbreekt de politieke eensgezindheid over het begrotingsbeleid. Een begroting met voorlopige twaalfden beperkt de beleidsruimte van de politici, maar het levert een ingrijpende sanering van de staatsfinanciĂŤn op. Het belet de gezinnen en de bedrijfsleiders niet om met meer vertrouwen naar de toekomst te kijken. Het is een van de grote verrassingen van 2013. Het toerental van de Europese groeimotor is laag.
800
Consumentenvertrouwen stijgt samen met de werkgelegenheid
100 80
600
5%
De VS blijven de voortrekker van de wereldeconomie
5%
4%
4%
3%
3%
2%
2%
1%
1%
0%
0%
-1%
-1%
60
400
40
200
20
0
0 -20
-200
-40
-400
-60
-600
-80
-800 12-2008 12-2009 12-2010 12-2011 Groei werkgelegenheid VS (linkse schaal) Consumentenvertrouwen (rechtse schaal)
Job growth (monthly change, left axis)
Bron: Datastream
12-2012
-100 12-2013
Consumer confidence (right axis)
Beste wensen voor
-2%
Bron: Datastream
Q3
-2% Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q Q 2014 2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014 2011 2012 2013 2014 201 0 0 1 1 1 1 2 2 2 2 3 3 3 3
Europa
VS
Europe
USA