&
Strategie Accenten ... voor het beheer van uw persoonlijk en familiaal vermogen
2 Thema Hou uw hospitalisatieverzekering betaalbaar
5
Klopt dat ? De centrale banken: een mannenbastion
6 Strategie
Conjunctuur heeft de tunnel verlaten (en ja, er brandt licht)
12
In focus
aandelen
Drie invalshoeken voor de waardering van aandelen
14
In de kijker
Voor wie denkt aan later
15
In de kijker Kwaliteit wereldwijd!
Maandelijkse uitgave van KBC Bank & Verzekering • Nr. 02 - 10 februari 2014
Thema
Hou uw hospitalisatieverzekering betaalbaar Klemtonen ❯❯ Latere premies van de hospitalisatieverzekering zijn veel hoger. ❯❯ Het KBC-Hospitalisatieplan zorgt voor financieel comfort. ❯❯ Een flexibele formule op uw maat.
Of u nu jong bent of oud, de kans dat u in uw leven een of meerdere malen in het ziekenhuis terechtkomt is reëel. Een ongeval is vlug gebeurd. Of misschien denkt u wel aan gezinsuitbreiding? En omdat ook de gemiddelde levensverwachting in België almaar toeneemt, wordt de kans op (meerdere) ziekenhuisopname(s) op latere leeftijd groter. Het is dus een goed idee er even bij stil te staan of u en uw familie goed zijn voorbereid op de financiële gevolgen van een eventuele ziekenhuisopname.
2
Strategie & Accenten
Thema
Wanneer u in het ziekenhuis terechtkomt, betaalt de wettelijke ziekteverzekering een deel van de kosten. Als u een collectieve hospitalisatieverzekering hebt bij uw werkgever, kunt u (en eventueel ook uw gezinsleden) rekenen op een financiĂŤle tegemoetkoming voor die kosten die de wettelijke ziekteverzekering u niet terugbetaalt bij een ziekenhuisopname. Hebt u geen hospitalisatieverzekering, of wordt uw collectieve hospitalisatieverzekering stopgezet omdat u met pensioen gaat of ontslag neemt, dan moet u voor een groot deel van die kosten zelf opdraaien. Tenzij u de nodige stappen onderneemt om u daartegen te wapenen.
•
Hebt u nog geen hospitalisatieverzekering, dan kunt u die bij KBC sluiten. De KBCHospitalisatieverzekering biedt een ruime dekking bij ziekenhuisopname wegens ziekte, ongeval of bevalling. Ze vergoedt ook de kosten voor ambulante medische zorgen als de verzekerde lijdt aan een aandoening uit de lijst van 31 zware ziektes. Iedereen tot de leeftijd van 65 jaar kan zich aansluiten. Neem contact op met uw KBCrelatiebeheerder voor de specifieke aanvaardingsvoorwaarden.
•
Misschien hebt u op dit moment al een collectieve hospitalisatieverzekering bij uw werkgever. Het is evenwel mogelijk dat u het voordeel van die collectieve verzekering verliest. Bijvoorbeeld wanneer u met pensioen gaat, ontslag neemt of uw werkgever beslist om de collectieve verzekering stop te zetten. In dat geval hebt u het recht om de collectieve verzekering onder bepaalde voorwaarden individueel verder te zetten. Maar de premies betaalt u vanaf dan zelf.
En zeker als u bij uw pensionering plots terugvalt op een veel lager inkomen. Met een KBC-Hospitalisatieplan kunt u de stijging van de hospitalisatiepremies opvangen. Wilt u weten hoeveel u moet sparen om uw hospitalisatieverzekering betaalbaar te houden? Vraag een simulatie op uw maat aan uw KBC-relatiebeheerder.
Plan voor de toekomst Of u nu individueel verzekerd bent of collectief via uw werkgever, met het KBC-Hospitalisatieplan* spaart u nu al voor een betaalbare hospitalisatieverzekering later. Door periodiek te sparen in een KBC-Hospitalisatieplan bouwt u een reserve op waarmee u de latere premies van uw hospitalisatieverzekering financiert, bijv. wanneer u met pensioen bent. Zolang u collectief verzekerd bent via uw werkgever, blijft uw individuele hospitalisatieverzekering inactief en spaart u alleen maar. Nadat uw hospitalisatieverzekering via uw werkgever is stopgezet, kunt u uw individuele hospitalisatieverzekering bij KBC Verzekeringen activeren. De premies voor de hospitalisatieverzekering worden dan betaald uit het spaarpotje dat u met het KBC-Hospitalisatieplan hebt opgebouwd.
De premie voor een hospitalisatieverzekering wordt bepaald op basis van uw leeftijd. Hoe hoger uw leeftijd, hoe hoger de premie voor de hospitalisatieverzekering. Dat is ook logisch, want vooral op latere leeftijd zijn de verwachte medische kosten hoger. Dure hospitalisatiepremies komen altijd ongelegen.
Strategie & Accenten
3
Thema
De voordelen van het KBC-Hospitalisatieplan op een rijtje: Uw hospitalisatieverzekering blijft ook op lange termijn betaalbaar. U bouwt in alle veiligheid een spaarreserve op. U geniet een gegarandeerd rendement van 2,5%** én komt in aanmerking voor een jaarlijkse niet-gegarandeerde winstdeling, afhankelijk van de bedrijfsresultaten van KBC en de economische conjunctuur. De medische acceptatie gebeurt bij het ondertekenen van het KBC-Hospitalisatieplan en niet bij uw pensionering. Is de collectieve hospitalisatieverzekering bij KBC*** gesloten? Dan is er zelfs bij aanvang van het Hospitalisatieplan geen medische acceptatie. In geval van een individuele hospitalisatieverzekering vragen we u een medische vragenlijst in te vullen. U kunt uw KBC-Hospitalisatieplan onder bepaalde voorwaarden onderbreken – bijvoorbeeld bij verblijf in het buitenland – en achteraf opnieuw activeren. U blijft in alle omstandigheden zelf eigenaar van uw opgebouwde spaarpotje. Als u overlijdt, wordt het gespaarde bedrag uitbetaald aan de door u gekozen begunstigde. Activeert u de verzekering later toch niet bij KBC? Dan kunt u uw gespaarde reserve opvragen. U kunt ook een aanvullende overlijdensdekking inbouwen. Zo hebt u de zekerheid dat uw naasten boven op de reserve een extra uitkering ontvangen bij uw overlijden.
• • • • • • •
* Het KBC-Hospitalisatieplan is een tak 21-levensverzekering aangeboden door KBC Verzekeringen, waarbij de stortingen worden gekapitaliseerd tegen een gewaarborgde rentevoet. ** Voor elke storting garandeert KBC Verzekeringen een interestopbrengst tot 21-03-2036. Op 01-01-2013 bedraagt de interestvoet voor alle stortingen 2,5%. Voor toekomstige stortingen kunnen de gegarandeerde interestvoet en de vervaldag van de interestvoet wijzigen. Winstdeling is niet gegarandeerd. *** Zetel van de vennootschap: KBC Verzekeringen NV, Professor Roger Van Overstraetenplein 2, 3000 Leuven, België, BTW BE 0403.552.563, RPR Leuven, IBAN BE43 7300 0420 0601, BIC KREDBEBB, FSMA 038571 A.
4
Strategie & Accenten
Klopt dat?
De centrale banken: een mannenbastion
Sinds 1 februari staat Janet Yellen aan het hoofd van de Federal Reserve (Fed), de Amerikaanse centrale bank. Hoewel ze niet de eerste vrouw is die aan het hoofd van een centrale bank komt te staan, schrijft ze toch geschiedenis met haar benoeming. De voorzitter van de Amerikaanse centrale bank is namelijk een van de invloedrijkste personen ter wereld. Op 23 december 2013 mocht de Federal Reserve honderd kaarsjes uitblazen. In 1913 had de Amerikaanse president Woodrow Wilson zijn handtekening geplaatst onder de Federal Reserve Act waarmee hij het Federal Reserve System heeft geïnstalleerd. De oprichting kwam er na een zware financiële crisis in 1907 toen de uitbarsting van een speculatieve zeepbel rond een koperaandeel tot paniek op de financiële markt had geleid. De voorbije honderd jaar heeft de Fed zeker geen foutloos parcours gereden. Toch geniet de instelling nog van een ijzersterk vertrouwen. Ben Bernanke, Yellens voorganger, heeft door het wagenwijd openzetten van de geldkraan allicht vermeden dat de crisis van 2007 – 2009 uitmondde in een deflatiescenario. Aan Janet Yellen de taak om dat beleid tot een happy end te brengen. Geen gemakkelijke opdracht voor de zeldzame vrouw in wat nog altijd een mannenbastion is.
Strategie & Accenten
5
Strategie
Conjunctuur heeft de tunnel verlaten (en ja, er brandt licht) Klemtonen • De aandelenkoersen stegen in 2013 sneller dan de bedrijfswinsten. De winstgroei moet dit jaar overtuigend genoeg zijn om deze koersklim te blijven ondersteunen. • Als de risico’s verminderen bouwen we aandelen wat op
Zowat iedereen trekt de groeiverwachtingen over de hele lijn op. Het conjunctuuroptimisme is gematigd, maar vooral verfrissend. Voor het eerst in zeven jaar spreken beleggers over een groei van de wereldeconomie die kan uitstijgen tot boven de “trendgroei”, een fase die net aan “hoogconjunctuur” vooraf gaat. Alle aandacht gaat nu uit naar de manier waarop de centrale banken een einde maken aan hun agressief ondersteunend beleid.
Aandelen zijn duurder geworden … Door de sterke koersstijging en de magere winstgroei in 2013 zijn de koers-winstverhoudingen opgelopen. In 2014 moet winstgroei van de bedrijven weer de motor worden die de aandelenkoersen omhoog duwt. In de VS steeg de S&P 500 aandelenindex met 27,4% in 2013. De toename van de bedrijfswinsten bleef beperkt tot 5,6%. In Europa was de tegenstelling nog frappanter. Eind 2013 stond de MSCI Europe 17,7% hoger dan eind 2012, de winst per aandeel kromp met 1,8%. Aandelen zijn dus duurder geworden …
Luk Van Heden Strategist KBC Asset Management
… obligaties in de loop van 2013 wat goedkoper In de loop van 2013 steeg de Amerikaanse tienjaarsrente met 1,25 procentpunt, de Duitse met 0,65 procentpunt. Daardoor is de waarderingskloof tussen aandelen en obligaties maar een beetje kleiner geworden. Het huidige peil van de aandelenkoersen roept bij sommige beleggers hoogtevrees op. Ze negeren evenwel dat de koersstijgingen in 2010, 2011 en 2012 (maar niet in 2013) achterbleven op de toename van de winst per aandeel. De conclusie is dat de waarderingskloof in het voordeel blijft van aandelen. De winstgroei die de beleggers vandaag voor ogen houden is niet overdreven, maar moet vooral werkelijkheid worden in 2014.
Hoe laag kan de inflatie zakken? Inflatie is in geen enkel westers land een probleem. Dat is al lang zo en het zal vrijwel zeker nog voor een langere periode zo blijven. Het stelt de centrale banken in staat vast te houden aan hun extreem on-
6
dersteunende beleid. Een lage inflatie is positief, want het geeft extra zuurstof aan de economie. Dalende grondstoffenprijzen, stabiele olieprijzen, zwakke economische groei, de globalisering (en voor wat de eurozone betreft, een sterke euro…) het draagt allemaal bij tot de lage inflatie. We verwachten zelfs dat de inflatie enkele maanden zal flirten met de nul-grens. De lonen stijgen zelfs sneller dan de toename van de prijzen. Dat krikt de koopkracht van de gezinnen op.
Centrale banken nemen geen risico’s De centrale bankiers liggen niet wakker van de inflatie. De houdbaarheid van de economische groei blijft het voornaamste risico. Omdat oplopende marktrentes de groei kunnen bedreigen, moeten die koste wat het kost laag blijven. De context voor centrale bankiers was zelden zo eenvoudig. ECB-voorzitter Mario Draghi herhaalt bij elke gelegenheid “alles” in stelling te brengen om een eventuele opflakkering van de crisis te onderdrukken. De Amerikaanse centrale bank (Fed) besliste op 18 december 2013 om de omvang van haar steunaankopen vanaf januari 2014 te minderen van 85 miljard USD naar 75 miljard USD per maand. Als de gezondheid van de Amerikaanse economie gunstig ontwikkelt, kunnen de steunaankopen in de loop van 2014 verder verminderen.
De obligatierente heeft zijn bodem verlaten De aankondiging dat de Amerikaanse centrale bank haar steunaankopen zou minderen (tapering) was zowat het enige dat de obligatierente in 2013 deed bewegen, zowel in de VS als in Europa. Een toename van het conjunctuuroptimisme bij de beleggers of een toename van de risicobereidheid kan de glans van
Strategie & Accenten
Strategie 200 180
18
Winst per aandeel (basis = 100, linkse schaal) Koersontwikkeling (basis = 100, linkse schaal) Koers-winstverhouding (rechtse schaal)
16
160
14
140 12 120 10
100
8
80 60 01-2009
Bron: Datastream 01-2010
01-2011
01-2012
01-2013
6 01-2014
Koersstijging + winstdaling = hogere koers-winstverhouding voor Europese aandelen obligaties van de meest solvabele overheden doen afnemen. Daardoor kan de marktrente voor obligaties stijgen. De vastberadenheid van de Fed. om de rente onder controle te houden, begrenst het stijgingspotentieel. Daarom verwachten we een hooguit licht stijgende obligatierente in de VS en zelfs in Europa. Onzeker is hoe de beleggers zullen vooruitlopen op het moment dat de Amerikaanse centrale bank het geweer van schouder verandert en een remmend beleid voert.
Economische groei verstevigt Sinds midden 2013 verbetert het conjunctuurnieuws. Eerst verbeterden de vertrouwensindicatoren bij ondernemers en gezinnen. Nu stijgen de cijfers die de economische activiteit meten. Het economische herstel heeft een brede basis gekregen. Groeivooruitzichten worden naar boven bijgesteld. Wat meer koopkracht door de lagere inflatie en wat minder besparen op de overheidsuitgaven zijn de voornaamste redenen. De groei van de wereldeconomie zou in 2014 kunnen uitkomen op 3,6%, hoger dan het langetermijngemiddelde.
Strategie & Accenten
We rekenen op hogere bedrijfswinsten De barometers van het ondernemersvertrouwen wijzen zowat overal ter wereld in de richting van hoogconjunctuur. Resulteerde het strenge winterweer in een dipje in de groei van het aantal arbeidsplaatsen in de VS? We blijven het op de voet volgen. In de VS zal de winstgroei van de bedrijven moeten aantonen dat dat het vertrouwen terecht was. De bedrijven publiceren volop hun resultaten over het vierde kwartaal van 2013. Veel te vroeg om een conclusie te trekken. Deze keer bleef een vliegende start met opwaartse verrassingen uit. In Europa ebt de laatste recessievrees weg. In ItaliĂŤ en Spanje veerde het ondernemersvertrouwen verrassend sterk op. Frankrijk is een uitzondering waar de conjunctuur ontgoochelt. We verwachten dat de gerapporteerde kwartaalresultaten in Europa flink achter lopen op die in de VS. Dat heeft veel te maken met de uiteenlopende conjunctuurontwikkeling, de sterkte van de euro en met de negatieve weerslag van de eurocrisis op de resultaten in de bankensector.
7
Strategie Samenstelling van de portefeuille
Aandelen zonder kapitaalbescherming
67
26
5 2
Zeer dynamisch
Obligaties
Alternatieve beleggingen
38
Aandelen met kapitaalbescherming
40
15
15
37
38
5 2
5
Dynamisch
Defensief
5
Vastgoed
25
Liquiditeiten
0
28
20
40
Als de risico’s wijken, bouwen we het aandelenrisico (licht) op. We blijven evenwel met beide voeten op de grond en geven een hoog gewicht aan formules met kapitaalbescherming. We zijn ook een uitgesproken voorstander van hogedividendaandelen. Er blijven heel wat goede redenen om de kaart van aandelen te trekken. Hoewel de winstgroei vertraagt blijven de bedrijfswinsten hoge toppen scheren. Over meerdere conjunctuurcycli heen, ligt de winstgroei hoger dan de nominale groei van het wereld-bbp (5,5 à 6%) en merkelijk hoger dan de korte- of de langetermijnrente (niet hoger dan 3%). Op zoek naar rendement zijn er bovendien weinig alternatieven. De cashrente is zo goed als onbestaande. De minste stijging van de obligatierente zorgt ervoor dat koersverlies het lopende rendement opvreet. Een zucht van koersstijging doet aandelen al beter presteren. Als een Duitse tienjaarse obligatie een rendement van minder dan 2% biedt, zijn aandelen misschien een betere bescherming tegen het rente- en inflatierisico op langere termijn. We zijn voorzichtig met obligaties, omwille van de extreem lage marktrente. We vrezen op korte termijn geen forse stijging van de obligatierente, maar we geven toch de voorkeur aan obliga-
8
Zeer defensief
47
60
80
100
ties met een relatief korte restlooptijd. We verlaten de sterke voorkeur voor bedrijfsobligaties. De premie voor het debiteurenrisico is klein geworden. De zoektocht naar rendement brengt ons bij de opkomende markten. De renteniveaus liggen er veel hoger dan in de oude industrielanden. In de beleggingsportefeuille is maar plaats voor een minimale positie in cash. We reserveren die om later tegen betere voorwaarden in de markt te stappen. In euro levert het nauwelijks rendement op. Voor die beleggers waar hun profiel als belegger het toelaat, kiezen we de Amerikaanse dollar.
Strategie & Accenten
Strategie
Accenten in de portefeuille
Accent - Amerikaanse dollar
Accent - Luxegoederen
We staan positief tegenover de Amerikaanse dollar. Daarmee dekken we ons in tegen eventuele nieuwe vlagen van de eurocrisis, maar dat is niet de enige en zeker niet de belangrijkste reden. Zolang de wisselkoers boven 1,00 à 1,10 USD per EUR blijft, is de dollar ondergewaardeerd. Meer loonmatiging en een betere productiviteitsontwikkeling in de VS duwt de evenwichtskoers in de richting 0,90 à 1,00 USD per EUR. Ondanks het conjunctuurherstel in Europa, blijven de groeivooruitzichten zwakker dan in de VS. Ook zal de Amerikaanse centrale bank eerder dan de ECB haar beleid omschakelen van een conjunctuur-ondersteunend in een afremmend beleid. Bovendien zal de ECB een versteviging van de euro tegengaan.
De winstmarges in de sector van de luxegoederen staan veel minder onder druk dan in andere sectoren. Producenten van luxegoederen zijn veel minder conjunctuurgevoelig dan algemeen wordt aangenomen en ze beschikken over een sterke prijszettingsmacht. De drempel voor nieuwe spelers op de markt is heel hoog, omdat sterke merknamen kunnen bogen op een lange traditie en moeilijk te onttronen zijn. In een omgeving van aftoppende bedrijfswinsten en winstmarges, heeft een sector met stabiele marges en ‘zekere’ winstgroei een steentje voor. De sector is niet goedkoop, maar de premie ten opzichte van de brede aandelenmarkt is gerechtvaardigd. De sector bevat bovendien veel Europese bedrijven, een perfecte aanvulling bij het accent small & mid caps uit de eurozone.
Accent – small & mid caps uit de eurozone We verkiezen Europese aandelen boven Amerikaanse. We zijn niet negatief voor Amerikaanse aandelen maar we hebben een uitgesproken vertrouwen in het groeiherstel in Europa. Daarvoor zijn er voldoende signalen. Na het jongste conjunctuurnieuws is de goedkopere waardering niet langer te rechtvaardigen. De eurocrisis is niet opgelost maar ze is wel van de radar verdwenen. De recessie in Europa heeft ertoe bijgedragen dat de winstontwikkeling de voorbije twee jaar ongeveer 25% achterbleef op die in de VS. De tijd van een inhaalbeweging is aangebroken. Dankzij terugnames van voorzieningen op kredietverliezen heeft het conjunctuurherstel in de VS de winsten van de banken al fiks opgedreven. Dat moet nu in Europa kunnen gebeuren. Het lopend onderzoek naar de gezondheid van de bankensector in Europa (“Asset Quality Review”) moet duidelijkheid scheppen over hun kwetsbaarheid.
Strategie & Accenten
9
Strategie
Economische vooruitzichten
Economische vooruitzichten 30-01-2014
EMU
VK
VS
Japan
Economische groei (%) 2013
-0,4
1,4
1,9
1,8
2014
1,1
2,5
2,9
1,7
2015
1,7
2,4
2,9
1,3
2013
1,3
2,6
1,5
0,4
2014
1,0
2,3
1,6
2,3
2015
1,3
2,1
2,1
2,2
0,25
0,50
0,25
0,10
1,83
2,87
2,82
0,65
1 EUR = GBP
1 EUR = USD
1 EUR = JPY
0,82
1,36
139,32
Inflatie (%)
Beleidsrente (%) (*) 30-01-2014 04-2014 07-2014 Tienjaarsrente (%) (*) 30-01-2014 04-2014 07-2014 Wisselkoers (**) 30-01-2014
-
04-2014
-
07-2014
-
(*)
stijging van ongeveer 25 basispunten vanaf huidig niveau; stijging van ongeveer 50 basispunten vanaf huidig niveau; enz;
(**)
appreciatie van ongeveer 2,5% t.o.v. de euro vanaf huidig niveau appreciatie van ongeveer 5% t.o.v. de euro vanaf huidig niveau; enz.
10
Strategie & Accenten
Strategie
Obligatieselectie
In de loop van 2013 is de Amerikaanse langetermijnrente gestegen nadat de Amerikaanse centrale bank (Fed) aankondigde om haar monetair beleid wat bij te sturen. Een stijgend conjunctuuroptimisme kan de obligatierente nog wat meer doen stijgen. Maar de opstelling van de Fed beperkt het stijgingspotentieel. Daarom verwachten we hooguit een licht stijgende obligatierente in de VS. Europa laat zich inspireren door de VS. Dus ook hier verwachten we geen fors hogere rente. De renteverschillen tussen de verschillende Europese landen kunnen misschien nog wat dalen. Maar veel kan dat niet meer zijn na de ontwikkelingen van de voorbije maanden.
Onze obligatieselectie(1) Munt
Lening
Uitgifteprijs of indicatieve koers
Coupon- Rating datum
Rendement Tegenwaar(in %) de in EUR (*)
Primaire markt AUD
KBC IFIMA NV 4,00% 2014 - 2018
101,50
28/02
A-
3,59
1Â 298,62
Secundaire markt EUR
LA LORRAINE BAKERY GROUP 4,00% 2013 - 2020
104,95
23/12
-
3,19
1Â 053,66
AUD
COMMONWEALTH BANK AUSTRALIA 5,00% 2013 - 2019
102,40
24/09
AA-
4,50
666,28
USD
PETROBRAS GLOBAL FINANCE 4,375% 2013 - 2023
90,05
20/11
BBB
5,79
668,00
USD
VODAFONE GROUP PLC 2,95% 2013 - 2023
94,40
19/08
A-
3,69
703,45
PLN
EIB 4,25% 2012 - 2022
103,50
25/10
AAA
3,77
2483,49
(1) (*)
zie voetnoot (2) op laatste bladzijde Tegenwaarde in EUR van de minimum coupure inclusief verlopen rente. Indicatieve wisselkoers: 29/01/2014
Strategie & Accenten
11
In focus aandelen
Drie invalshoeken voor de waardering van aandelen Klemtonen ❯❯ Aandelen zijn goedkoop in vergelijking met obligaties. Dat staat buiten kijf. ❯❯ In verhouding tot de winstgroeiverwachtingen is de huidige waardering van aandelen aanvaardbaar
Het economisch herstel rust nu, vier jaar in de cyclus, eindelijk op meer stevige fundamenten. Sinds midden 2013 verbeteren de conjunctuurindicatoren en nu komt de betere economische omgeving stilaan ook tot uiting in de activiteitsindicatoren. De groeivooruitzichten voor de wereldeconomie zijn verhoogd en een aantal bedreigingen zoals de begrotingsperikelen in de VS en de eurocrisis zijn fors afgezwakt in de voorbije maanden.
De aandelenbeurzen hebben niet gewacht op die betere cijfers om hoger te klimmen. Na de koersstijgingen van 2012 en 2013 vragen sommigen zich af of de beurzen niet te sterk zijn geklommen. Een vraag die een genuanceerd antwoord verdient. We bekijken die vraag daarom vanuit drie verschillende invalshoeken.
Op basis van absolute maatstaven Een eerste manier om te evalueren of iets goedkoop is duur is, gebeurt op absolute maatstaven van waardering. We gaan daarbij na of de waarde van de maatstaf hoger of lager ligt dan het gemiddelde op lange termijn. Dat kan bijvoorbeeld aan de hand van de koers-boekwaardeverhouding*, het dividendrendement* of de koers-winstverhouding*. Op basis van die maatstaven kunnen we de waardering als vrij normaal beschouwen.
•
Zeker op het vlak van prijs-boekwaardeverhouding en koers-winstverhouding. Maar toch enige nuance: voor de opkomende Aziatische markten is de waardering veeleer goedkoop, voor Europa en de VS is ze toch wat aan de dure kant. Op het vlak van dividendrendement zijn de drie regio’s uitgesproken goedkoop. Dat is een gevolg van een gebrek aan interessante investeringsprojecten (tenminste naar het inzicht van de ondernemingen). Op zijn beurt een reden waarom we het buy back-thema blijven uitspelen waarbij we beleggen in bedrijven die hun eigen aandelen inkopen.
•
12
Op basis van relatieve maatstaven De aandelenmarkten staan in concurrentie met de obligatiemarkten. Beleggers staan namelijk voor de keuze om te beleggen in aandelen dan wel in obligaties. Een hogere vraag naar het ene zorgt voor een lagere vraag naar het andere.
Er zijn verschillende manieren om te evalueren of iets duur of goedkoop is
Relatieve maatstaven van waardering vergelijken de waardering van aandelen met de rente. Met een min of meer gemiddelde waardering en een historisch lage rente ligt de uitkomst voor de hand. Het dividendrendement ligt overal hoger dan de geldmarktrente. Dat is niet uitzonderlijk, maar het verschil tussen beide is vandaag toch aanzienlijk hoger dan gebruikelijk in de voorbije vijftien jaar. Dat is ook de conclusie als we het winstrendement (d.i. het omgekeerde van de koers-winstverhouding) vergelijken met de tienjaarsrente. Volgens beide maatstaven is Europa nog goedkoper dan de VS en nemen de opkomende Aziatische markten een middenpositie in.
• •
Strategie & Accenten
In focus aandelen
Op basis van de winstvooruitzichten De waardering van aandelen moet worden beoordeeld tegen de achtergrond van de vooruitzichten voor de winststijgingen van de bedrijven. Een sterke groei rechtvaardigt een duurdere waardering. Bij een zwakke winstgroei moet de waardering evenredig lager zijn. De huidige macro-economische omgeving is er een van een flauwe nominale groei. De verwachte winststijging zou dan logisch gezien ook wat bescheidener zijn dan het historisch gemiddelde. Dat is zo voor de Amerikaanse beursindex S&P500 en voor de MSCI Emerging Asia, die de koersontwikkeling van de Aziatische opkomende markten weergeeft. Maar het verschil is bescheiden.
In Europa hebben de aandelenmarkten een groot potentieel voor een inhaalbeweging
Voor de MSCI Europe, die de koersontwikkeling in Europa weergeeft, is de verwachte winstgroei zelfs hoger dan het historisch gemiddelde. Een hele uitdaging voor 2014, maar niet geheel onmogelijk. Europa maakt een conjuncturele omslag mee waarbij het continent weer aanknoopt met groei na een jarenlange recessie. In die omslagfase van de conjunctuurcyclus is de winstgroei traditioneel het sterkst. Europa is
Strategie & Accenten
ook de regio waar de winstontwikkeling het voorbije anderhalf jaar een grote achterstand opliep tegenover de rest van de wereld. Daardoor is het een regio waar de aandelenmarkten een groot potentieel voor een inhaalbeweging hebben.
Conclusie Aandelen zijn goedkoop in vergelijking met obligaties (relatieve waardering). Dat staat buiten kijf. In absolute termen zijn aandelen ook min of meer fair gewaardeerd en is de waardering in verhouding tot de huidige winstgroeiverwachtingen aanvaardbaar. Die verwachtingen zijn niet overdreven hoog, maar ze moeten zich wel voltrekken in 2014. Waardering kan niet langer de enige drijfveer van de aandelenmarkten zijn. *Verklarende woordenlijst Koers-winstverhouding:
verhouding van de aandelenkoers tot de winst per aandeel (koers gedeeld door de winst per aandeel of de verwachte winst per aandeel). Hoe hoger (lager) de K/Wverhouding, hoe duurder (goedkoper) het aandeel.
Koers-boekwaardeverhouding:
verhouding tussen de koers van het aandeel en het eigen vermogen per aandeel. Als een onderneming haar winst niet uitkeert aan de aandeelhouders, stijgt het eigen vermogen per aandeel.
Dividendrendement:
het dividend is het deel van de winst dat periodiek (jaarlijks, op kwartaalbasis) door een onderneming aan haar aandeelhouders wordt uitgekeerd. Het rendement op jaarbasis, behaald uit de inkomsten van dividenden, wordt aangeduid met de term dividendrendement.
13
In de kijker Instelling voor Collectieve Belegging(1)
Voor wie denkt aan later Klemtonen ❯❯ Minstens maandelijks wordt de weging herschikt. Als het aandelengedeelte beter (slechter) presteerde dan het obligatiegedeelte, wordt het aandelengedeelte opgebouwd (afgebouwd).
In een beleggingsportefeuille zorgt het obligatieluik doorgaans voor zekerheid. Het aandelenluik is volatieler en kan voor extra rendement zorgen als de beurzen het goed doen. Maar door de lage rente is de koersontwikkeling van obligaties vandaag allicht wat minder zeker dan in het verleden. Als de rente gaat stijgen, zal dat namelijk leiden tot een daling van de koersen van overheids- en bedrijfsobligaties. Daarom is het nodig om u te wapenen tegen de negatieve gevolgen van een rentestijging. Dat kan door te kiezen voor een belegging waarvan de samenstelling afhangt van het sentiment op de financiële markten.
Flexible Plan Het compartiment Plan van het gemeenschappelijk beleggingsfonds (1) Flexible streeft naar een mogelijk rendement door, rechtstreeks of onrechtstreeks, overwegend te beleggen in een wereldwijde selectie van aandelen en obligaties. Jaarlijks op de laatste bankwerkdag van januari belegt het compartiment minder in aandelen dan in obligaties. Minstens maandelijks wordt de weging herschikt. Als het aandelengedeelte beter (slech-
14
ter) presteerde dan het obligatiegedeelte, wordt het aandelengedeelte opgebouwd (afgebouwd). Op die manier kan het compartiment tot 85% zijn samengesteld uit aandelen of obligaties. Flexible Plan is een belegging zonder eindvervaldag en biedt geen kapitaalbescherming. Door de aanwezigheid van financiële instrumenten die in aandelen en obligaties beleggen, is een negatieve koersontwikkeling van het compartiment mogelijk. (1) Zie voetnoot 1 op de laatste bladzijde. Er kan dagelijks toe- en uitgetreden worden. Toetredingskosten: 3%. Uittredingskosten: geen. Bedrag tot ontmoediging van een uittreding die volgt binnen één maand na toetreding: max. 5%. Beursbelasting: geen. De financiële dienst wordt verleend door KBC Bank NV, CBC Banque SA. Meerwaarden (kapitalisatieaandelen) zijn niet onderworpen aan roerende voorheffing. De netto-inventariswaarde wordt o.m. gepubliceerd in de financiële pers (De Tijd en L’Echo) en op www.kbc.be/fondsenzoeker. Het prospectus, de essentiële beleggingsinformatie (KIID) en de laatste periodieke verslagen zijn kosteloos ter beschikking in het Nederlands bij KBC Asset Management NV en zijn voor het publiek toegankelijk op www.kbcam. be. Neem het document Essentiële Beleggersinformatie door, voor u beslist om te investeren in dit compartiment.
Strategie & Accenten
In de kijker Tak 23-beleggingsverzekering(3)
Kwaliteit wereldwijd! Klemtonen
In 2012 en 2013 zijn de aandelenkoersen mooi gestegen. De huidige aandelenkoersen roepen bij sommigen hoogtevrees op. Ze wijzen er terecht op dat de winsten van de bedrijven in 2013 nauwelijks zijn gestegen. In Europa zijn ze zelfs verscheidene kwartalen op een rij gedaald. Daarbij wordt wel eens vergeten dat in de voorafgaande jaren de koersstijgingen waren achtergebleven op de ontwikkeling van de bedrijfswinsten. Voor 2014 verwachten we een matige winststijging in de VS en een duidelijk herstel van de winsten van de Europese bedrijven. Europa maakt namelijk een conjuncturele omslag mee. De recessie ligt achter ons en het herstel lonkt. Dat is een fase waarin de stijging van de bedrijfswinsten traditioneel het sterkst is. Een positieve omgeving voor de aandelenmarkten, op voorwaarde dat het herstel van de bedrijfswinsten zich effectief manifesteert.
tie hebben met als beleggingsdoelstelling op de einddatum 150% van de eventuele stijging* van de korf van 20 aandelen in rekening te brengen. De eventuele daling* wordt voor 100% in rekening gebracht, met een maximum van 10%. Een van de beleggingsdoelstellingen bestaat er m.a.w. in dat op de einddatum minstens 90% van de netto geïnvesteerde premie (exclusief taks en instapkosten) wordt behouden. De initiële inventariswaarde van het fonds bedraagt 1 000 euro. Het fonds heeft een looptijd van 5 jaar en 2 maanden. * (eindwaarde – beginwaarde) gedeeld door startwaarde Voorwaarden: Emissieperiode van 3-2-2014 tot en met 2-3-2014 (behoudens vervroegde afsluiting). Betaaldatum: 7-3-2014. Initiële inventariswaarde: 1 000 EUR. Minimum storting 2 500 EUR. Instapkosten: 3% per storting, afgetrokken van het intekenbedrag. Verzekeringstaks op stortingen: 2% . Uitstapkosten vóór de einddatum: 1%, op de einddatum: 0%. Beheersvergoeding: tot 2,4% op jaarbasis (al verrekend in de inventariswaarde). Wettelijke risicoklasse:3 op een schaal van 0 (laag risico) tot 6 (hoog risico) / Risicoprofiel: defensief. Bij een gedeeltelijke opvraging moet minimum 1 250 EUR belegd blijven. Minimaal opgevraagd bedrag: 1 250 EUR.
Global Selection Comfort Booster-3 KBC-Life MI+ Security Global Selection Comfort Booster-3 is verbonden is met de tak23-beleggingsverzekering KBC-Life Multinvest. Het rendement ervan wordt gekoppeld aan een korf van 20 aandelen van kwaliteitsbedrijven die een hoge beurskapitalisa-
Strategie & Accenten
15
❯❯ Verwacht herstel van de bedrijfswinsten ❯❯ Korf van 20 kwaliteitsbedrijven
Briefwisseling aan: KBC BANK NV, KBC Asset Management, Havenlaan 2, 1080 Brussel Dit document is een publicatie van KBC Asset Management NV (KBC AM), gebaseerd op beleggingsaanbevelingen van KBC AM en/of samenvattingen van analyserapporten van KBC Securities NV (KBC Sec) en wordt verspreid door KBC Bank. Deze publicatie valt niet onder de noemer ‘onderzoek op beleggingsgebied’ zoals bedoeld in het koninklijk besluit van 3 juni 2007 tot bepaling van nadere regels tot omzetting van de richtlijn betreffende markten voor financiële instrumenten, doch is een publicitaire mededeling, zodat de wettelijke voorschriften ter bevordering van de onafhankelijkheid van onderzoek op beleggingsgebieden niet van toepassing zijn. Deze aanbevelingen vormen op zich geen gepersonaliseerd beleggingsadvies. De fondsbeheerders van KBC AM kunnen vóór de verspreiding van deze aanbevelingen handelen in het financieel instrument. De verloning van de medewerkers of aangestelden die voor KBC AM en/of KBC Sec werkzaam zijn en die bij het opstellen van de aanbevelingen betrokken waren, is niet direct gekoppeld aan zakenbanktransacties. Het prospectus, de essentiële beleggingsinformatie (KIID) en de laatste periodieke verslagen die kosteloos ter beschikking zijn bij KBC Asset Management NV en voor het publiek toegankelijk op www.kbcam.be. De informatie in dit document was geldig op het ogenblik waarop ze werd opgesteld maar kan zonder kennisgeving worden gewijzigd en biedt geen garantie voor de toekomst. De resultaten van de weergegeven financiële instrumenten en financiële indices zijn resultaten behaald in het verleden en vormen als zodanig geen betrouwbare indicator voor toekomstige resultaten. Indien de resultaten van de weergegeven financiële instrumenten en financiële indices uitgedrukt zijn in een andere valuta dan EUR, kan het rendement door valutaschommelingen hoger of lager uitvallen. Niets in dit document mag gereproduceerd worden zonder de voorafgaande uitdrukkelijke en schriftelijke toestemming van KBC AM. Deze informatie is onderworpen aan het Belgisch recht en aan de uitsluitende rechtsmacht van de Belgische rechtbanken. Voor een aantal essentiële elementen van de beleggingsaanbevelingen (waaronder de belangenconflictenregeling), die wegens plaatsgebrek niet in dit document zijn opgenomen, kunt u voor KBC Sec de «Disclosures» raadplegen op www.kbcsecurities. com/disclosures en voor KBC AM de «Algemene richtlijnen m.b.t. de beleggingsaanbevelingen van KBC Asset Management» op www.kbcam.be/aandelen. Verantwoordelijk uitgever: KBC Groep NV, Havenlaan 2, 1080 Brussel, België. BTW BE 0403.227.515, RPR Brussel. www.kbc.be Feiten versus andere informatie met betrekking tot beursgenoteerde bedrijven: Voor de beursgenoteerde bedrijven die in deze publicatie vermeld worden, publiceert KBC AM een aandelenfiche op zijn website. Deze aandelenfiche bestaat enerzijds uit puur feitelijke informatie en anderzijds uit de mening van de analist over dat bedrijf. Die laatste tekstgedeelten hebben een gekleurde achtergrond. Wijzigingsfrequentie van de aanbevelingen: De analisten van KBC Asset Management volgen de gebeurtenissen in de financiële wereld op de voet. Het aandelenadvies is een conclusie van een zorgvuldige afweging van drie dimensies: het aandeel zelf, de sector waartoe het bedrijf behoort en de regio waarin het gevestigd is. Elke wijziging in één van die drie componenten kan aanleiding geven tot een advieswijziging. De methodiek van de aanbevelingen: Een uitvoerig omschrijving van onze adviesmethodiek staat in de editie van Strategie & Accenten nummer A01 van 6 januari 2011. Deze editie is raadpleegbaar op www.kbcam.be/aandelen/adviesmethodiek. Een exemplaar van deze brochure is ook verkrijgbaar in elk KBC-kantoor. Gebruikte foto’s: www.shutterstock.com Redactie beëindigd op 31-01-2014 (1) Een gemeenschappelijk beleggingsfonds (GBF) is een collectieve belegging (ICB) van het contractuele type. Het vermogen van de een GBF vertegenwoordigt een onverdeelde eigendom van alle deelnemers. De deelbewijzen van het fonds vertegenwoordigen het mede-eigendomsrecht van de belegger. Een deelbewijs gekocht in een GBF geeft recht op een deel van het resultaat in verhouding tot het belegde bedrag. Het belegde kapitaal kan evenwel in waarde verminderen. De belegging in een GBF laat toe om het beleggingsrisico te spreiden en de toegang tot de beurzen en buitenlandse markten te vergemakkelijken. Beleggingen in ICB’s worden gedekt door het beschermingsfonds voor deposito’s en financiële instrumenten. Dit betekent dat een tegemoetkoming kan bekomen worden bij het beschermingsfonds ten belope van maximaal € 20.000 indien een kredietinstelling of een beursvennootschap rechten van deelneming van ICB’s aanhoudt voor rekening van haar cliënten en deze niet kan leveren of teruggeven aan de rechtmatige eigenaars. Er wordt opgemerkt dat het eventuele verlies aan waarde van een ICB ten opzichte van zijn aanschaffingsprijs niet wordt gedekt door het Beschermingsfonds. (2) Een obligatie is een schuldtitel uitgegeven door een onderneming, een overheidsinstelling of een staat, terugbetaalbaar op een datum en voor een bedrag dat op voorhand werd vastgelegd en dat een interest opbrengt. (3) KBC-Life Multinvest is een Tak 23-levensverzekering waarvan het rendement gekoppeld is aan één of meerdere beleggingsfondsen. Het doel van het onderliggende fonds is om een meerwaarde te realiseren, maar de netto-inventariswaarde (NIW) van dit fonds kan schommelen. Het financiële risico verbonden aan de schommelingen van de NIW van het onderliggende fonds, wordt gedragen door de verzekeringnemer. De verzekeringsmaatschappij biedt noch een garantie voor de terugbetaling van de gestorte premies, noch een rendementsgarantie. Meer informatie vindt u in het beheersreglement en op de financiële infofiche bij uw KBC tussenpersoon. Het beheersreglement en de financiële infofiche zijn gratis verkrijgbaar bij KBC Verzekeringen NV met maatschappelijke zetel in België. Zetel van de vennootschap: KBC Verzekeringen NV – Professor Roger Van Overstraetenplein 2 – 3000 Leuven – België. BTW BE 0403.552.563– RPR Leuven – IBAN BE43 7300 0420 0601 – BIC KREDBEBB FSMA 038571A. Een onderneming van de KBC-groep.
WWW Meer info op: www.kbc.be/beleggers
Het volgende nummer verschijnt op 10 maart 2014