Volume 5 - Issue #49 - Mar/Apr 2019 Price Outside Toronto: $2 www.kheradmand.ca Tel: (416) 676-9-676
82 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
82 Kheradmand
عکاسی و فیلمبرداری
مدیا و رسانه ها
81 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
81 Kheradmand
وام مسکن
مهاجرت و وکالت
80 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
80 Kheradmand
79 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
79 Kheradmand
مشاور امال ک
78 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
78 Kheradmand
مشاور امال ک
77 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
77 Kheradmand
مشاور امال ک
76 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
76 Kheradmand
دندانپزشکی
خدمات روان درمانی
چشم پزشکی و عینک
تعمیرگاه
75 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
75 Kheradmand
گوناگون
خدمات برای منزل شما
74 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
74 Kheradmand
حسابداری
خدمات ساختمانی
73 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
73 Kheradmand
بازرسی ساختمان
بیمه وسرمایه گذاری
72 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
72 Kheradmand
آرایشگاه و لیزر
آژانس مسافرتی
71 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
71 Kheradmand
خدمات ارزی
آموزشگاه ها
70 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
70 Kheradmand
67 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
67 Kheradmand
66 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
66 Kheradmand
65 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
65 Kheradmand
64 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
64 Kheradmand
63 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
63 Kheradmand
62 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
62 Kheradmand
61 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
61 Kheradmand
60 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
60 Kheradmand
اند Seabuckthorn .منبع بســیار غنی از فالونوییدها امــگا 7ماده اعجاب آوری اســت که در ســالهای اخیر جلوگیریازعفونتوتقویتسیستمایمنیبدن
،ویتامیــن ث و کاروتنوییدهــا اســت کــه بــا اثرات انتــی اکســیدانی و ضــد التهابــی قوی نقش بســیار مهمــی در مبارزه با ســلولهای ســرطانی دارند .روغن seabuckthornبــا کمــک به اثر ســم زدایــی کبد در کاهش احتمال بروز ســرطانها موثر بــوده و فالونویید هــای موجــود در روغن بــه بیماران ســرطانی کمک میکند تــا زودتــر از اثــرات جانبی شــیمی درمانی و رادیــو تراپی خالصــی یابند.
شناسایی شــده و نقش غیر قابل انکاری در پیشگیری از بیناریهای قلبی عروقــی و دیابت دارد. امگا 7ریســک مبتال شــدن بــه بیمــاری دیابت تیپ 2را بــا کاهــش مقاومــت ســلولهای بدن نســبت به اثــر انســولین و پاییــن اوردن قند خــون ،کاهش می دهــد همچنین میزان کلســترول بدرا کاهــش داده و میــزان کلســترول خوبــرا افزایش می دهــد با کاهش جذب و ذخیره ســازی چربی در بدن ریسک گرفتگی
اثر معجزه آسا بر روی پوست
امــروزه محققین بــه اثرحیاتــی آنتی اکســیدانها در مقابلــه با رادیکالهــای آزاد در جلوگیری از عفونت پی برده اند .وجود میــزان باالی کاروتنوییدها (تقریبا 2/4 برابــر بیش از مــواد دیگر) اثــر قابل مالحظــه ای در مبارزه بــا عفونت های ویروســی ،انگلی و باکتریایی دارد .یک مطالعه آزمایشــگاهی نشــان داده است که عصــاره بــرگ seabuckthornموجــب توقف رشــد باکتریها در زخمهای پوســتی شــده است.
نکاتــی از طــب ســنتی در مورد اثــرات درمانــی seabuckthorn
اســتفاده از میوه ،پودر کنســتانترهی Seabuckthornمنبع بسیار غنی از میــوه بــه صــورت خوراکــی و یــا اثرات روغن seabuckthornدر درمان است کاروتنوییدها و ث ویتامین فالونوییدها، مصــرف مســتقیم روغــن و یــا کــرم زخمهای گوارشــی درطب سنتی کامال seabuckthornبــر روی پوســت بــه شــناخته شــده است .پزشــکان چینی که نقش بسیار مهمی در مبارزه خاطــر وجودمقادیــر زیــاد ویتامیــن از روغــن seabuckthornبرای درمان دارند سرطانی سلولهای با ث ،فالونوییــد هــا و کاروتنوییدهــا آفــت و ســایر زخمهای داخــل دهان اثرات شــگفت آوری بر روی پوســت اســتفاده مــی کردنــد درمان آســم و بــدن دارد.مقــدار فــراوان ویتامین ث ســرفه های مزمن و بیماریهای تنفسی در seabuckthornبــه خاطر خاصیت کالژن ســازی، دیگــر یکی از صدها مــورد اســتفاده seabuckthorn پوســت صورت را صاف نگه داشته و چین و چروکهای در طب سنتی اســت .روغن seabuckthornسرشار از صــورت را به طور قابــل مالحظــه ای کاهش خواهد اســیدهای چرب ضروری و امگا 3اســت که اســتفاده داد .از روغــن seabuckthornبــرای درمان اکنه ،انواع مســتمر از ان با اثر نــرم کنندگی باعــث جلوگیری از درماتیــت ،ضایعات پوســتی و روزاســه اســتفاده می یبوست میشود. شــود این اثــرات بــه خاطر وجــود اســیدهای چرب اختصاصــی ،فالونوییدهــا ،پروتییــن و ویتامینهــای نکاتی کــه در مصــرف seabuckthornباید به موجــود در seabuckthornاســت .امــگا 3باعــث آن دقــت کرد کاهــش التهــاب و قرمزی ،خارش و ســوزش پوســت مقــدار مصــرف seabuckthornبــه فاکتورهــای شــده و ویتامین Eموجودباعث التیام ســریع ضایعات متعددی نظیر ســن ،میزان ســامتی فــرد و وجود یا مــی گردد .کاهش التهاب ناشــی از افتاب ســوختگی ،عــروق را پاییــن آورده و مهم تر از آن میــزان فاکتور عــدم وجود بیماریهای زمینه ای در فرد بســتگی دارد. کمک بــه التیام زخم بســتر و درمــان stretch markالتهابــی( )CRPکه نقش مهمی در بروز ســکته های مطالعــات نشــان داده اســت مصرف مربا ،شــربت، هــا از اثــرات دیگــر روغــن seabuckthornاســت .قلبی و مغــزی دارد را کاهش می دهــد در واقع امگا ّآب میــوه و غذاهــای دیگــری که بــا seabuckthorn اســتفاده از روغن seabuckthornپوســت بدن را در 7موجــود در seabuckthornهمان اثــرات داروهای درســت میشــوند و یا مصرف کرم های پوستی ،ضرری مقابــل رادیکالهــای آزاذ محیطــی و رادیکالهــای آزاد شــیمیایی ضد چربی پایین اورنده قند خــون را بدون نخواهد داشــت ولی اگــر seabuckthornرا به عنوان تولید شــده از متابولیســم داخلی بدن محافظت می بســیاری از اثــرات جانبــی انهــا در بــدن اعمال می دارو جایگزیــن کــرده اید بایــد به بعضی نــکات در کنــد .وجــود طیف گســترده ی کاروتنوییــد ها نظیر کند.وجود انتی اکســیدانهای قوی در seabuckthornمصــرف آن بــه عنــوان دارو دقت کنیم: بتا کاروتــن و همچنییــن ویتامین ث فــروان موجب میتوانــد از تجمع پالکت ها در عــروق خونی و ایجاد • بــا توجــه به اثر کاهنده ی فشــار خــون ،در افرادی کالژن ســازی در بــدن بدون وجود التهاب اولیه شــده لخته جلوگیری کند بر اســاس ایــن یافته ها محققین که فشــار خون پاییــن دارنــد seabuckthornباید با و وجــود اســیدهای چــرب غیر اشــباع مثــل امگا ،3معتقدند مصرف روزانــه seabuckthornمی توانددر احتیاط مصرف شــود. 6،7،9پوســت را مرطوب نگه داشــته و کشــش آن را جلوگیــری ازبیماریهــای قلبی عروقــی و دیابت نقش • بــا توجه به خاصیــت ضد انعقــادی و ضد لخته در حفــظ می کند با وجود فالونوییدهای انتی اکســیدان مهمــی ایفا نماید. بیماران بازخمهای عمیــق و خونریزی دهنده و یا قبل روغــن seabuckthornاثرضــد التهابــی داشــته و از از جراحی های بزرگ اســتفاده نشود • بــه خاطــر خاصیت ضــد انعقــادی نباید بــه طور رشــد باکتریهــای مضر جلوگیــری کــرده و در واقع به کاهش خستگی و باال بردن سطح انرژی عنــوان یــک انتــی باکتریــال طبیعی عمل مــی کند Seabuckthorn .با وجــود مقادیر باالی ویتامین ث و همزمــان بــا داروهــای ضــد انعقــادی دیگرمثــل روغــن seabuckthornمانع جــذب امواج ماورابنفش ویتامین Eباعث کاهش تنشــهای عضالنی بعد از یک اســپرین،بروفن ،دیکلوفناک ویا وارفارین مصرف شود. خورشــید توسط پوســت شــده و به راحتی می توان روز کار عضالنی سخت می شــود .مقادیر باالی امگا • 7مصــرف در زمان حاملگی حتما با مشــورت پزشــک از ان بــه عنــوان یک کرم ضد آفتاب طبیعی اســتفاده در کنار اســتراحت کافی و کم کــردن میزان اضطراب انجام شود. کرد. و استرســهای روزانه ،انرژی از دســت رفته ی بدن شما ----------------------------------- را بــاز میگرداند .به خاطر داشــته باشــید موادی مثل برای اطالعات بیشــتر میتوانید به وبســایت و یا شناره قهوه و شــکر و غذاهای فرآوری شــده انرزی شما را از تلفن زیر مراجعه نمایید: معجزه بر روی قلب و عروق Seabuckthornسرشــار از اسیدهای چرب غیر اشباع ،بین مــی بردکه بهتر اســت با غذاهای حــاوی امگا www.acegardener.ca 3 انــواع امگاهــا و منبع منحصــر به فرد امگا 7اســت .نظیر روغن ماهی و seabuckthornجایگزین شــوند416-602-8070 .
59 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
59 Kheradmand
Seabuckthornمعجزه ای ناشناخته
در طــی قــرون متمــادی Seabuckthornبــه عنوان میــوه ای مغذی با خواص اعجاب آور درمانی در اســیا و اروپا شــناخته شــده بود با این وجود سالهای زیادی از معرفــی آن بــه عنــوان میــوه ای اعجــاب انگیز به مــردم امریکای شــمالی نمی گذرد. امــروزه ایــن گیــاه کــه زادگاه اصلــی ان در هیماالیا اســت نه تنها در بســیاری از نقاط جهان شناخته شده اســت بلکه محصــوالت ان از مربا و آبمیــوه و ژله تا کرم های محافظت کننده پوســت روز بــروز در میان مردم محبوبیت بیشــتری پیدا می کنــد .در این گیاه
اعجــاب آور بیش از 190مــاده ی بیولوژیک فعال نظیــر 6ویتامیــن 22 ،نوع اســید چــرب 42 ،نوع چربی و 36نــوع فالونوییدوجود دارد.
تاریخچه
نام علمی ایــن گیاه HIPPOPHAاســت .در دوران
داری کمپرس شــده و آبمیوه جدا می شــود باقیمانده میــوه هــا کــه press – cakeنامیــده می شــودبرای اســتخراج روغن و رنگهای طبیعــی زرد و نارنجی و یا درســت کردن مربا و ژله و مارمــاالد و صدها محصول مختلف دیگر اســتفاده می شــود امروزه اب میوهدر بســیاری از کشورهای اســیایی و اروپایی شناخته شده اســت مثال در جنوب فرانســه از اب میوه برای درست کردن نوشــابه های الکلی و غیر الکلــی و در ایتالیا در ســاخت نوعی لیکور معروف به نام لیکور توســکانی از ان اســتفاده می کنند. در المپیک پکــن قهرمانان چینی برای تقویت عضالت و مقاومــت بــدن در برابــر خســتگی ناشــی از یک تورنمنت فشــرده ،آب میوه ای می نوشیدندکه شرکت کننــدگان دیگر ان را نمیشــناختند ایــن مایع دوپینگ چینی چیزی جــز اب میــوه ی seabuckthornنبود.
باســتان از بــرگ و شــاخه ی ایــن درخت بــه عنوان چرا seabuckthornیک super foodاست؟
غــذای مکمــل ،بــرای قویتر شــدن عضــات و مقاوم شــدن بدن اســبهای جنگی در مقابل عفونتهای ناشی از زخم استفاده می شــده است .جنگجویان یونانی از عصاره SEABUCKTHORNبرای درخشــانتر شدن بدن اســب ها اســتفاده مــی کردند به همیــن دلیل این گیاه را که ازترکیــب دو واژه ی HIPPOبه معنای اســب و PHAOSبه معنای درخشانHIPPOPHA، نامیــده اند .ایــن گیاه در اروپــا به نامهای: ,Siberian pineapple, Sea berry, Sand thorn شــناخته میشــود .در ایــران نیــز بــه نامهای ســنجد صحرایــی ،ســنجد تلــخ ،کام و خــوالن دریــا خوانده میشــود و اعراب به آن عاســول رومی لقــب داده اند.
میوه Seabuckthorn
میوه ها ترش مزه و گس هســتند و معموال به صورت خــام مصــرف نمــی شــوند و از میــوه ها بــه خاطر اســیدیته زیــاد ان در تهیه آب میوه و شــربت و مربا اســتفاده میشــود .به طور معمول میوه هــا برای نگه
میــوه کوچــک و نارنجــی رنــگ seabuckthornکه تقریبــا نصف یک بلوبری اســت دوازده برابر بیشــتر از یــک پرتقــال متوســط ویتامین ث و ســه برابر یک هویج متوســط ویتامیــن Aدارد مقــدار زیاد پروتیین ،فیبــر ،آنتــی اکســیدان ،ویتامینهــا و مــواد معدنی موجــوددر seabuckthornان را بــه یــک superfood تبدیــل کرده اســت seabuckthorn.یک رژیم ویژه ی گیاهخوران و در واقع میوه ای اســت که همه ی انچه بــدن به ان نیــاز دارد را فراهــم می کند.
روغن Seabuckthorn
روغن کــه از میوه یا دانه بدســت می ایــد از هزاران سال پیش شناخته شــده و در یونان باستان برای التیام زخم بدن جنگجویان اســتفاده می شده است در تبت بــه آن مایع طالیی می گفتنــد در طب چینی از روغن seabuckthornبــرای درمان انواع بیماریهای پوســتی، خشــکی پوســت ،کنترل عفونتهــای پوســتی ،درمان ســوختگی های شیمیایی و افتاب ســوختگی استفاده
58 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
می شــود .روسیه در طی 50ســال اخیر چندین مرکز بــزرگ تحقیقاتی در مــورد seabuckthornراه اندازی کــرده اســت و سالهاســت که فضانــوردان روســی از کــرم های حــاوی seabuckthornبــرای محافظت در برابر اشــعه های کیهانی اســتفاده می کنند اثر مجزه اســای روغــن seabuckthornبــر روی ســرما زدگی درکشــورهای سردســیر شــمال اروپــا کامال شــناخته شده اســت .روغن seabuckthornدارای ویتامینهای C,D,K,,E,B2,A,B1انــواع کاروتنوییــد ،فالونوییــد ، اســیدهای ارگانیــک و بیش از بیســت مــاده معدنی اســت Seabuckthorn .تنها گیاهی در طبیعت است که همــه انواع امگا یعنــی امگا 3،6،9،7را داراســت و ترکیــب این مــواد معجونی قوی در التیام بخشــی است.
استفاده از برگ به عنوان چای گیاهی
از بــرگ درخت seabuckthornبعد از خشــک کردن مــی توان بــه عنــوان یک چــای گیاهی خــوب و با خــواص بســیار مفید بــرای ایمنی بدن اســتفاده کرد. نکتــه جالــب این اســت کــه فراینــد خشــک کردن تغییــری در مــواد موجــود در برگها نمــی دهد .برگ seabuckthornتقریبــا حاوی تمام مــواد داخل میوه اســت و شــگفت اور اینکــه بــرگ حــاوی 24درصد پروتییــن اســت .عصــاره برگ گیــاه حاوی مــواد ضد التهابــی اســت و از ان در درمــان التهــاب مفاصل و محافظــت از کبد اســتفاده می شــود. چای فاقد کافیین مزه ای شــبیه چای ســبز دارد و می توانــد به عنوان یک نوشــیدنی نشــاط آور به صورت سرد یا گرم اســتفاده شود.
چگونه seabuckthornبا بروز ســرطان مقابله می کند؟ امروزه دانشــمندان از اثرات رادیکالهــای آزاد بر بروز بسیاری از ســرطانها و نقش آنتی اکسیدانهای طبیعی در جلوگیــری و یا بــه تاخیر انداختن ان بســیار گفته
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
58 Kheradmand
57 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
57 Kheradmand
56 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
56 Kheradmand
آســایش و خلوتشــان را بــه هم نزنیــد .گرچه اختالل افسردگی همیشــه مشکلساز نیســت ولی در صورتی که احســاس کردیــد فرد دچــار تغییر در عالئم شــده حتمــا مراقبتهــای الزم را بــه عمل آورید ،شــاید الزم باشــد در همان ایام به پزشــک اعصاب و روان مراجعه کنید .همه بیمارانی کــه دارای اختالالت اعصاب و روان هســتند و دارو مصرف میکنند باید قبل از شــروع تعطیالت به پزشــک خود مراجعــه و آخرین توصیههــا را دریافــت کننــد. معموال روانپزشــکان تغییری در دوز دارو ایجــاد نمیکننــد. مهــم اســت کــه بیمــاران نیز داروهــای مصرفــی خــود را به انــدازه کافــی تهیــه کننــد و به هیچوجــه زمــان مصــرف را فرامــوش نکنند .تغییر از نظر تشــدید یا بهبود نســبی مشــکالت روان ممکــن اســت ناشــی از تغییــر فصل باشــد .ورود به فصل بهــار ،تغییر در ســاعتهای روز و روشــنایی هوا برای بعضــی از بیماریهای اعصاب و روان بهخصوص افســردگی و حتی افــراد دارای خلق و خوی پایین مثبت محســوب میشــود .افزایش ساعات روز و حضــور افــراد در فضای باز باعث میشــود فرد کمتــر بتواند بــه نکات منفــی زندگی خــود فکر کند. البتــه شــواهد نشــان میدهد احتمــال عــود اختالل دوقطبــی اواخــر فصل زمســتان و شــروع فصــل بهار
بیشــتر میشود.
عید و اضطراب
بــرای کنتــرل اضطــراب ،بایــد اضطــراب را مدیریت کــرد .البتــه ایــن کار از عهــده هر کســی برنمیآید و سزا ،مضطرب میشــوند. اغلب مردم در شــرایط اســتر
کمتری به یک فــرد خاص وارد میکنــد .انتظار از خود باید بجا و منطقی باشــد .بیش از تــوان از خودتان کار نکشــید .اگر در اعضــای خانواده فرد مبتــا به اختالل اضطرابــی وجود دارد ،همه اعضای خانواده باید ســعی کنند فشــارها از روی او کمتر شــود و سعی کنند کمتر سزا را بــه او محول کنند. کارهای دشــوار و اســتر
بهتر است در این ایام افراد افسرده را تنها نگذارید و حتما فردی در کنار آنها بماند آنچــه باعــث میشــود اضطراب تشــدید یابــد تفکر ایدهآلگرایانــه اســت .اینکه همه چیز بایــد به خوبی و بهدرســتی تا آخر ســال به اتمام رســد تفکری ایدهآل اســت .ایــن کار واقعــا الزامــی نیســت و میتوانیــد بخشــی از کار را به بعــد از عید موکــول کنید یا اینکه بــه جــای یکــی -دو هفته مانده بــه عید نــوروز ،از 2 مــاه قبل کارهای عقبمانده را شــروع کنید .همیشــه ضریــب خطا را بــرای کارهــای خود در نظــر بگیرید. بــرای انجام کارهای روزمره ســعی کنیــد ،کارها را بین اعضــای خانواده تقســیم کنید .تقســیم کارها فشــار
55 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
عید و شیوه زندگی
خانوادههــا باید دقــت کنند که رفتن به سفر و دید و بازدیدهای عیــد باعــث غفلــت از بیماران نشــود .همچنیــن زندگــی این افــراد باید به همان شــکل قبل و با همــان عادات قبــل از نظر نحــوه تغذیه و ســاعات خواب و بیــداری در طول تعطیــات ادامه یابــد ،ولی بهطور کلــی اگر افراد به توصیههای پزشــک خــود توجه کنند تقریبا هیچکــدام از اختالالت روانپزشــکی در این ایام تشــدید نخواهنــد شــد ،بنابراین تاکید میشــود همه مــردم از جملــه بیمــاران مبتال به اختــاالت اعصاب و روان ســعی کنند برنامههای روتین خــواب و بیداری را رعایت کنند .از نشســتن طوالنیمدت جلوی تلویزیون یــا کار دائم با گوشــیهای همراه پرهیــز کنند و حتما زمانــی از روز را بــه فعالیتهای فیزیکــی و پیادهروی اختصاص دهند.
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
55 Kheradmand
عید با اعصاب ما چه میکند؟
دکتر حمید یوسفی ،روانپزشک تعطیــات فرصتی اســت تــا مــردم چنــدروزی را از مشــکالت روزمــره زندگی فاصله بگیرنــد و در واقع با روحیــه بهتــر و شــادابتری زندگی را از ســر گیرند تعطیــات رســمی و طوالنی در همه کشــورها وجود دارد .ایــن تعطیالت در همه مردم تقریبا تاثیر مشــابه و مثبتــی دارد .تعطیــات فرصتــی اســت تــا مــردم چندروزی را از مشــکالت روزمره زندگی فاصله بگیرند و در واقــع با روحیه بهتــر و شــادابتری زندگی را از سر گیرند . همانطــور کــه در محیط خانه و محل کار مشــاهده میکنیم افراد با نزدیک شــدن بــه عید جنب و جوش زیادی پیدا میکنند و بیشــتر شــبیه این اســت که در یک مســابقه شــرکت میکنند کــه حتما بایــد پیروز شــوند .تعجیــل در کار و عوامل بیرونی ممکن اســت تاثیراتــی در خلــق و خــو و بعضی از اختــاالت روان ایجــاد کنــد که الزم اســت مردم اطالعاتی نســبت به آن داشــته باشــند تا با رعایــت اصولــی بتوانند بدون دغدغــه و ناراحتــی عیــد را شــروع کنند و بــه اتمام برسانند.
بســیاری از مردم ســعی میکنند کارهایی که در طول یک ســال به تعویــض انداختهاند ،در چنــد روز مانده بــه عید نــوروز انجام دهنــد یا تغییر در دکوراســیون خانــه و برنامهریزیهــای امور روزمره که بســیار هم وقتگیر هســتند را در زمان بســیار کوتاهی به اتمام برســانند ،در حالــی کــه این قبیــل کارهــا وقتگیر، سزا هســتند و اضطراب زیادی به افراد دشــوار و استر وارد میکننــد .پس افــرادی که دچار مشــکالت روان و اعصــاب هســتند و نیاز بــه آرامش بیشــتری دارند، اگــر وارد این چرخه شــوند طبیعی اســت کــه دچار مشکالت بیشــتری شوند. امــا اگــر بخواهیم بــه این ســوال که تعطیــات چه تاثیــری روی اعصاب و روان ما خواهد داشــت پاســخ دهیــم ،باید گفت کــه احتمال تغییرات در شــدت یا حاالت بیماران وجــود دارد.
عید و وسواس
در افراد دچار اختالل وســواس ممکن اســت مشــکل در طــول تعطیــات عیــد شــدت یابــد .در نوعی از وســواس ،افراد عالقه زیــادی به تمیــز و مرتب کردن اشــیاء دارنــد و طبیعــی اســت کــه خانهتکانــی این
54 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
فرصت را بیشــتر برای آنها مهیــا میکند .نتیجه اینکه روزهای پایانی ســال بــرای اطرافیان چنین اشــخاصی به معضلــی آســیبزننده تبدیل میشــود و این نوع وســواس به شــدت روی ارتباطات خانوادگی شــخص بیمــار تاثیــر میگــذارد و آن را تضعیــف میکند ،در نتیجه بهتر اســت مراجعه به مشــاور در اولویت قرار گیرد.
عید و افسردگی
بهتر اســت در ایــن ایام افراد افســرده را تنها نگذارید و حتمــا فــردی کنــار آنهــا بمانــد ،بهخصــوص در افســردگیهای شــدید کــه در آن احتمــال اینکه فرد بتواند به خودش آســیب برســاند وجــود دارد .اگر فرد تمایل داشــته باشــد ،بهتــر اســت او را در مهمانیها و ســفرها شــرکت دهیــد .اطرافیــان باید نســبت به نحــوه تفکــر آنهــا در مــورد تعطیــات و دغدغــه و نگرانیهایشــان مطلــع باشــند .هرگــز ســعی نکنید ســلیقه خــود را به آنها تحمیــل کنید .باید حواســتان باشــد که فرد افســرده شــاید حوصله رفت و آمد زیاد و محیطهای شــلوغ را نداشــته باشــد. بهتــر اســت بــه حریــم آنهــا احتــرام بگذاریــد و
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
54 Kheradmand
53 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
53 Kheradmand
اســتعدادها در حال خشک شدن هستند.
۱۵ـ اســتقبال ایرانیان دور از وطن از خوانندگان را چطور می بینید؟
ظهــور یک خواننده شــجاع زن به نام قمــر که برای ۲۵ـ بزرگترین ترس زندگیتان؟
نخســتین بــار بــدون حجــاب روی صحنــه رفت در حالیکه مــردم مخالــف و دولت موافــق بود.
من از چیزی نمی ترسم.
۲۶ـ نقــش رســانه هــا را در زندگــی هنرمندان بــه نظر می رســه ترجیحشــان یک ســری موســیقی ۲۰ـ اگر آتش به خانه شــما رســیده باشــد تنها چگونه مــی بینید؟ در حــال حاضر و با این تکنولــوژی هنرمندان در مرکز ها ی بــه اصطالح شــاد که می تونن برقصند بیشــتر چــه چیــزی را با خود بر مــی دارید؟
هســت و متاســفانه برای موســیقی فاخر نــه در این طــرف آبها و نــه در ایران بهــای زیادی نمــی دهند، خواننــده ای میــاد در یک بــازه زمانــی،گل می کنه و فرامــوش میشــه ولی فرامــوش نکنیم که تا همیشــه تاریخ موســیقی ،بنان همیشــه بنان هســت.
تمــام عکســهایی که بــا اســتادانم دارم و این خاطره را بــه خاطــر دارم کــه روزی به دنبال بگــو مگویی با همســرم ،قصد تــرک خانه را برای رفتن به آموزشــگاه داشــتم و تنها عکســها را با خود برداشتم.
- ۱۶خودتــان را در پنج ســال آینده چگونه می ۲۱ـ اگــر می توانســتید از دنیــای مردگان،یک خواننــده را به زندگــی برگردانید،او چه کســی بینید؟ هدفهای بلنــدی دارم و امیــدوارم جبــر زمانه مانعی بود؟ نباشــد،اهدافی که نیاز بــه کمکهای مالــی دارد ،مثال CDزمســتان هزینه سنگینی برایــم داش ،یــک هنرمنــد بایــد راههایــی بــرای تامیــن ایــن برنامــه ها برایــش وجود داشــته باشــد .دوســت دارم برای کارضبط شــده و بســیار زیبــا و ماندگار(هــوای تو) که شــعرش از غزلهــای حســین منزوی اســت واز ساخته های اســتاد ضرابیــان مــی باشــد، ویدیو کلیپ مناســب درســت کنــم .دیگــر هدفــم حمایت ازشــاگردان خوش استعدادم به صحنه هست ،در حال تکمیل و تلفیــق و آمــوزش ادبیــات فارسی با موســیقی به کودکان هســتم .و چنــد کار اجرایــی خوب و تاثیرگــذار که امیدوارم به همــه اهدافم برســم.
- ۱۷روزتان را چطور می گذرانید؟
صبــح ها معمــوال زود بیدار می شــوم پــس از انجام امــور عــادی زندگــی ،صدایــم را گــرم می کنــم و به توصیه اســتادم دو تــا از کارهای قدیمــی را گوش می کنــم که خوب گوش کردن هنری اســت که گم شــده، در واقــع روزم را بــا کارهــای قدیمــی نو مــی کنم و ســعی می کنم حتمــا غزل یا شــعری را حفــظ کنم.
۲۷ـ ســه مــورد را کــه در زندگــی بــا آنهــا خداحافظــی کــرده ایــد؟ اول آنکــه دیگر در مورد افــراد پیش داوری و قضاوت نکنــم و دوم آنکه به حرفهای دیگــران اهمیتی ندهم و سوم از کســی به دل نگیرم.
قمــر را،چرا که قمــر ،عارف ،درویش خــان ،نی داود ۲۸ ،ـ پسندیده ترین صفت شما؟
معرفــت و قدرشناســی و اهمیــت نــدادن بــه مادیات.
۲۹ـ آخریــن بار کــه از ته دل خندیدید؟ ســه ماه پیــش وقتی نــوه دار شدم.
۳۰ـ آخریــن بــار که گریه کردید؟ تقریبا هــر روز برای شــرایط کنونی مردم کشــورم ،اشکم در می آید.
و میــرزاده عشــقی را دیده ،پس وقتی قمــر را بیاورم یعنی همه آنهــا را آورده ام.
۳۱ـ بــرای ایــن کــه بــه اصطالح ترانه ای گل کند و به دل مردم بنشــیند کدام عامــل را موثرتر می دانید؟ ترانه ســرا ،تنظیــم کننده، خواننده یا شــانس؟
من شــانس را بســیار مهم می دانــم و مجموعه ای از عواملی که گفتید.
۲۲ـ اگــر قــدرت داشــتید کدامیــک از مظاهر - ۳۲ژان پل ســارتر مــی گوید :هنر اگر چه نان نمی شــود ولی شراب زندگی اســت .چقدر این تکنولــوژی را نابــود مــی کردید؟ موبایل و گوشیهای همراه را که انسانها را از همراهی جمله را باور دارید؟ با یکدیگرجدا کرده است.
۱۸ـ دوســت داریــد چــه اتفاقی در موســیقی ۲۳ـ در چه مهارتهایی خود را استاد می دانید؟ هنر مادر بودن و به طور کلی هنر زندگی کردن را. ایــران بیفتد؟ خیلی دوســت دارم تمــام هنرمندان خوب و عاشــق
دور هــم جمــع شــده و ارکســتر بــزرگ و قابلــی را ۲۴ـ برای سالمتیتان چقدر وقت می گذارید؟
تشــکیل دهند بــا چند خواننــده ،هر کــدام رنگ کار خودشــان و همه پشــت هم باشــند( با طنز و خنده :ما ایرانیها فقط در ترافیک پشــت ســر هم هستیم )
توجه هســتند گاهی فردی فقط عکســی را با استادی مــی اندازد و رســانه ها به آن بــال و پر می دهند.
یــک زمانی قدر ســامتی را نمی دانســتم ولی پس از تالش و کوشــش برای مبــارزه با یک بیمــاری ،االن به خوبی برای ســامتیم وقت مــی گذارم.
۱۹ـ بزرگترین اتفاق در تاریخ خوانندگان ایران؟ 52 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
خیلی زیاد
میکروفــن آزاد ،بــه عبارتی هر چــه می خواهد دل تنگت بگو : از شــما برای این مصاحبه اســتثنایی سپاســگزارم ،از ماهنامــه وزین خردمند سپاســگزارم و بــه عنوان یک شــهروند ایرانی از خوانندگان این نشــریه می خواهم پشــتیبان هنر و هنرمندان باشــند و پیشاپیش سال پر شــگونی را برای همه ایرانیان عزیــز خواهانم.
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
52 Kheradmand
کردم ،صدای شــجریان در نوجوانــی و صدای بنان هم منقلبــم می کرد.
در ســال ۱۳۷۲بــدون هیــچ مجوزی و بــرای بیماران مبتــا به ســرطان کــه فقط با دف و ســه تــار بود.
۱۱ـ حدودا چند کنســرت اجــرا کردهاید و کدام ۷ـ سه تا از اسطوره های آهنگسازی ایران؟ در موســیقی پــاپ واروژان،بابــک بیــات،و حســن بیشــتر به دل خودتان نشست؟ شــماعی زاده و در موســیقی ســنتی و کالسیک واقعا نمــی توان فقط نام ســه نفر را برد پرویز مشــکاتیان، کیهــان کلهر،حســین علیــزاده و محمدرضا لطفی.
۸ـ مربیان آواز شما چه کسانی بودند؟
تعــداد را بــه خاطر نــدارم در ایران کنســرت با جالل ذوالفنــون و مجیــد درخشــانی وزمســتان بــا حمید متبســم در کانادا اجرا در مــوزه آقاخان و تیرگان ۲۰۱۷ با شــاهرخ مشــکین قلم،قطعه از خزر تا خلیج فارس.
در آواز محســن کرامتــی و هنگامــه اخــوان که حال ۱۲ـ آیــا خوانندگــی پیشــه و حرفــه اصلــی عجیب و غریبی دارند و اســتاد شــجریان ،نمی توانم شماســت؟ و آیــا راضــی هســتید؟ به دکتــر عمومی و احمــد ابراهیمی اشــاره نکنم.
۹ـ کدامیک جنس صدای شــما را بهتر شناختند و پرورش دادند؟
بله و کامال راضی هســتم .خوانندگی و حرفه تدریسم در هــم ادغام هســتند،خوانندگی را در حد اســتادی پیشه کردم و شــیوه استاد شــجریان و دیگر استادانم را دنبــال می کنم.
آقای دادبه جانســوز در بم خواندن ،حســین عمومی - ۱۳سازی هم می زنید؟
قاضی و فریدون مشــیری،من برای رسیدن به کالسهای اســتاد شــجریان،از پل این ســه اســتاد گذر کــردم و وقتی به اســتاد شجریان رسیدم ایشــان تعجب کردند و مــی گفتند صدای تــو اوج دارد و می توانید در جای صــدای مــن بخوانیــد و تعلیــم دهید .دکتر حســین عمومــی وادارم کردند که از صدای کســی تقلید نکنم صدای خودم را بشناســم و جای صدای خودم بخوانم، ردیف را هم مدیون اســتاد محســن کرامتی هستم.
خیلــی دوســت داشــتم پیانــو بزنــم ولی بــه دلیل مــرگ زودهنگام پدر و گران بودن پیانونشــد،من ســه تار،تنبــک و دف را کار کــردم.
۱۴ـ اگــر شــرایط خوانــدن در ایــران آزاد بشه،دوســت داریــد برگردیــد و در اونجا ادامه فعالیــت بدید؟ ایــن آرزوی هر خواننــده دور از وطن هســت که در ســالنهای کشــور خودش بخونه البته کــه حاضرم ،به این شــرط کــه حرمت و کرامت خواننــده کامال حفظ بشه و شرایط مطلوب باشــه ولی متاسفانه هم اکنون
۱۰ـ اولین کنســرت را در کجا و برای چه کسانی اجرا کردید؟ 51 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
51 Kheradmand
گپ و گو از جنسی دیگر با ،فریبا داودی
مسروره بنی هاشمی
شغلی می دیدید؟
من از کودکی تخیلی قوی داشــتم و دوســت داشــتم نویسنده شــوم،یا بازیگر و یا کار معلمی را پیشه کنم.
بانــو فریبــا داودی،یکی ازســتاره های آواز ســنتی که ۲ـ پدر و مادر برای شــما چه آینــده حرفه ای را از کودکــی در عرصه موســیقی و خوانندگی گام نهاده می خواستند؟
بــا تعلیم از بزرگان موســیقی کنونی ،رشــد کرده و قد کشــیده تا جایی که اســتاد محمدرضا شجریان ،حاضر بــه تدریــس و تعلیــم او شــد ه اســت .او در درازای زندگیــش یــا در حــال آمــوزش دیدن موســیقی بوده ویا در حــال آمــوزش دادن آن ،یا در محضر اســتادان شــاگردی می کــرده و یــا در محضرش شــاگردان می آموختنــد .او هــم اکنون در شــهر تورنتــو زندگی می کند و به عبارتی همشــهری ماســت،حضور دگر بار او در برنامــه تیــرگان ،انگیزه ای را برای دعوت از ایشــان در من ایجاد کرد تا بنشــینیم و گپــی خودمانی با هم داشته باشــیم ،گپی که هنجارها و ساختارهای کلیشه ای را بشــکند و طرحی نو در انداخته شــود.
مــادرم جــزو نخســتین فــارغ التحصــان دانشــگاه آذرآبــادگان تبریز بود و متاســفانه در هشــت ماهگی او را از دســت دادم ولــی پدرم دوســت داشــت چون مــادرم حرفــه تدریس را پیشــه کنم.
۳ـ چطور کشــف شــده و وارد دنیای خوانندگی شدید؟ من از هفت ســالگی در جشنهای مدرسه می خواندم و در کالس پنجم ابتدایی در هنرســتان عالی موسیقی خانم سرکیسیان از من تســت صدا گرفت و پدرم برای یک ســال نام نویســی کرد ،زنــده یاد عاشــورپور هم می گفت گوشــم دزد است و مرا تشــویق به خواندن موســیقی می کرد ولی پدرم ســخت معتقــد بود باید ریاضــی بخوانم من پس از دانشــگاه موســیقی را به
۱ـ وقتی دختر بچــه ای بودید خودتان را در چه 50 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
صورت جدی دنبــال کردم.
۴ـ اگر خواننده نمی شدید چکاره می شدید؟
اگرایــن نعمــت را ذات هســتی به من نمــی داد،کار معلــی و یــا بازیگــری تاتر را دنبــال می کــردم و در کنــارش به پــرورش و فــروش گل مــی پرداختم.
۵ـ چگونه آمــوزش خوانندگی را به صورت حرفه ای شروع کردید؟
در دوره راهنمایی آقای بنان از من تســت صدا گرفت و فریدون فرخزاد هم عالقمند بود در شــو او شــرکت کنــم ولی به صــورت حرفه ای در ســال ۱۳۶۹شــاگرد اســتاد هنگامه اخوان شدم.
۶ـ تاثیرگذارترین فرد زندگیتان که بود؟
پدرم بــا صدای زیبایی که داشــت ،در کنــار رودخانه ای بــه نام قزل اوزن،در این ســوی رودخانه می خواند و از ســوی دیگــر آذربایجانیهــا مــی خواندنــد و این صداها همیشــه در گوشــم بود،پدرم وقتی می خواند از شــدت حالــی که در مــن ایجاد می شــد گریه می
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
50 Kheradmand
49 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
49 Kheradmand
48 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
48 Kheradmand
شــنبه سوری اســت که در آن دختران جوان نیت کرده و سپس پشــت یک دیواری می ایســتند و به صحبت های رهگذران گوش می دهند؛ ســپس با تفســیر این ســخن ها ،مثل یک فال پاســخ نیت خــود را پیدا می کنند .گفتنی اســت که امروزه این رسم قدیمی و کهن کامال منســوخ شــده و دیگــر کســی آن را انجام نمی دهد .آخرین آیین چهارشــنبه ســوری ،خــوردن آجیل مشــکل گشا است .در گذشته رســم بوده است که در پایان آتش بازی ،اهل خانه و دوســتان و خویشــاوندان در کنــار هم جمع شــده و آخرین دانه های شــیرین و نباتی مثــل تخم هندوانه ،تخم کدو ،پســته ،فندق، بــادام ،نخود ،تخم خربــزه ،گندم و شــاهدانه را که از ذخیره زمســتانی شــان باقــی مانده اســت روی آتش حــرارت داده و ســپس بــا نمــک متبرک کــرده و می خوردند .متاســفانه این رســم هم امروزه منسوخ شده و در بهتریــن حالــت ،افراد خانــواده در کنار یکدیگر جمع شده و آجیل خریداری شــده از مغازه را در کنار هــم میل مــی کنند .به طور کلی ،جشــن چهارشــنبه ســوری یکــی از کهن تریــن و زیبا ترین جشــن های ایرانی اســت کــه در گذر زمان دســتخوش تغییر های زیادی شــده و بســیاری از آیین های اصلــی و فرعی خــود را از دســت داده و تبدیــل به یک ســری آتش بــازی هــای خطر ناک یــا مهمانی های خانگی شــده اســت .این جشن هر ســال در آخرین چهارشنبه سال (سه شــنبه شــب) در سراســر ایران برگزار می شود.
جالب ترین رسم ها در چهارشنبه سوری: آجیل مشگل گشــای چهارشنبه سوری :در گذشته پــس از پایان آتش افروزی ،اهل خانه و خویشــاوندان گــرد هــم مــی آمدنــد و آخریــن دانــه هــای نباتی مانند:تخــم هندوانه ،تخم کدو ،پســته ،فنــدق ،بادام، نخــود ،تخم خربــزه ،گندم و شــاهدانه را که از ذخیره زمســتان باقی مانده بــود ،روی آتش مقــدس بو داده و بــا نمک تبــرک می کردنــد و می خوردنــد .آنان بر ایــن بــاور بودند که هر کــس از این معجــون بخورد، نســبت به افراد دیگــر مهربان تر می گــردد و کینه و رشــک از وی دور می گردد. ســال نو-کوز ٔه نو :ایرانیان در شب چهارشنبه سوری کــوزه های ســفالی کهنه را بــاالی بام خانه بــرده ،به زیــر افکنده و آن ها را می شکســتند و کــوز ٔه نویی را جایگزین می ســاختند .این رســم اکنون نیز در برخی از مناطــق ایران معمول اســت و بر ایــن باورند که در طول ســال بالها و قضاهــای بد در کــوزه متراکم می گردد که با شکســتن کوزه ،آن بالها دور خواهد شــد. فال گوشــی :یکی از رســم های چهارشــنبه ســوری اســت کــه در آن دختران جوان نیت می کنند ،پشــت دیواری می ایســتند و به ســخن رهگذران گوش فرامی دهند و ســپس با تفسیر این ســخنان پاسخ نیت خود را می گیرند. قاشــق زنی :در این رســم دختران و پســران جوان، چــادری بــر ســر و روی خود می کشــند تا شــناخته
نشــوند و به در خان ٔه دوســتان و همســایگان خود مــی رونــد .صاحبخانه از صــدای قاشــق هایی که بــه کاســه ها مــی خــورد بــه در خانه آمــده و به کاســه های آنان آجیل چهارشــنبه ســوری ،شیرینی، شــکالت ،نقــل و پول مــی ریزد. شــال انداختن :پــس از خاموشــی آتــش و کوزه شکســتن و فالگوشــی و گره گشــایی و قاشق زنی جوانــان نوبت به شــال انــدازی می رســد .جوانان چندین دســتمال حریــر و ابریشــمی را به یکدیگر گــره زده ،از آن طنابــی رنگیــن به بلندی ســه متر مــی ســاختند .آنــگاه از راه پلــکان خانه هــا یا از روی دیــوار ،آنــرا از روزنــه دودکــش وارد منزل می کننــد و یک ســر آن را خود در باالی بام در دســت می گرفتند ،آنگاه با چند ســرفه بلنــد صاحبخانه را متوجه ورودشــان می ســازند .صاحبخانه که منتظر آویختــن چنیــن شــال هایی هســتند ،بــه محض مشــاهده طناب رنگیــن ،آنچه قب ًال آمــاده کرده ،در گوشــه شــال می ریزند و گره ای بــر آن زده ،با یک تــکان مالیم ،صاحــب شــال را آگاه می ســازند که هدیه ســوری آماده اســت .آنگاه شــال انداز شال را باال می کشــد. گره گشــایی :کسانی که بخت ایشــان گره خورده و عقــده ای در کارشــان روی داده اســت چــاره ای جز آن ندارند که شــب چهارشــنبه ســوری گوشــه دســتمالی یا چارقدی یا گوشــه دیگــر از جامه خود و یا پارچه ای را گره زنند و بر ســر راهی بایســتند و از اولین کســی که بر ایشــان گذشت خواستار شوند که آن گره را بدســت خود بگشــاید . دفع چشــم زخم و بخت گشــایی :برای بخت گشــایی در شب چهارشنبه ســوری تدابیری معمول اســت و از همه شــگفت تر آن اســت که بــه د ّباغ خانــه می رونــد و از آب دبــاغ خانــه اندکی برمی دارنــد و با خود بــه خانه می آورند و برای گشــوده شــدن بخت بر ســر می ریزند. قلیا ســودن :یکی از وســایل دفع جادو در شــب چهارشــنبه ســوری قلیا ســودن اســت اندکی قلیای خشــک در هــاون برنجیــن کوچکــی مــی ریزنــد و هفــت دختــر نابالــغ دســته مــی زننــد و با آب می ســایند و بــر آن بول مــی کننــد و آن آب را در چهارگوشــه صحن خانه ای کــه آن را جادو کرده اند مــی ریزند و یقیــن دارند که به همیــن تدبیر جادو باطل می شــود. کندر و خوشــبو :یکی از آداب چهارشــنبه سوری آن اســت که زنان بر در دکان عطــاری می روند و از او «کندر وشــابرای کارگشــا» می خواهند و تا عطار برود بیاورد فرار می کننــد این دکان باید رو به قبله باشــد ســپس به دکان دیگری که رو به قبله باشــد می روند و «خوشــبو» می خواهند که مراد اســفند اســت و چون عطــار پی آن بــرود باز مــی گریزند و ســپس به دکان ســومی که رو به قبله باشــد می روند و مقــداری کندر و اســفند می خرنــد و در خانه برای دفع چشــم زخم و حل مشــکل خــود دود می کنند.
47 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
47 Kheradmand
تاریخچه چهارشنبه سوری در شاهنامه فردوسی اشاره هایی به بزم و جشن چهارشنبه نزدیک و سال نو شده است که این موضوع ،نشان دهنده کهن و قدیمی بودن این جشن دارد به مناســبت های مختلف مثل مذهبی ،عقیدتی ،ســوگواری و بزرگداشــت ،جشن هــا ،عزاداری ها و مراســم کوچــک و بزرگی برگزار می شــود .برای مثــال می توان به جشن کریســمس (سالروز میالد مسیح) جشن شــکرگزاری کشور هند و بسیاری مــوارد دیگر اشــاره کرد .ایران هم مثل دیگر کشــور های جهان ،ســاالنه مراســم و جشــن های زیادی را برگزار می کند که هریک ،شــرایط تاریخی ،مناســبتی و حتی برگــزاری خاصی دارند؛ برای مثال دراول فروردین ماه هر ســال ،جشــن نوروز برگزار می شــود .چهارشــنبه ســوری ،یکی از جشــن های مهم و ســنتی ایران است که از زمان های خیلی دور تا به امروز ،نســل به نســل بین مردم منتقل شــده اســت. این ســنت امروزه دســتخوش تغییرات زیادی شــده و شکل و شــمایل قدیمی خود را از دســت داده اســت و تبدیل به یک ســری آتش بازی های صرفا خطرناک شــده که نه تنها باعث شــادی و جشــن عموم مردم نمی شــود؛ بلکه باعــث ایجاد رعب و وحشــت بین مردم و همچنین آســیب رســاندن بــه یکدیگر می شــود .با اینکه نیروهــای امنیتــی و انتظامی ،تالش زیادی بــرای جلوگیری از آســیب هــا و رفتارهای خطرنــاک بعضی از افــراد انجام می دهنــد؛ اما همچنان شــاهد از این دســت اتفاق هــا در این جشن بزرگ ســاالنه هستیم. 
تاریخچهچهارشنبهسوری
چهارشــنبه سوری که با نام های جشــن چهارشنبه پایان سال و شــب چهارشنبه سرخ هم شــناخته می شود؛ یکی از جشم های بزرگ ایرانی اســت که در شــب آخرین چهارشــنبه هر ســال (ســه شــنبه شــب) برگزار می شــود که در اصل اولین جشــن پیش از نوروز اســت .به طــور کلی واژه چهارشــنبه ســوری از ترکیــب دو واژه چهارشــنبه (نام یکــی از روز های هفته) و ســوری به معنای جشــن و پایکوبی ســاخته شــده است. بر اســاس آیین باســتانی ایــران ،در ایــن روز ،آتــش بزرگی برافروختــه شــده و تا صبح فردا که خورشــید طلوع می کند ادامه دارد .از ظهر روز ســه شــنبه که آتش روشــن می شــود ،مردم از روی آن می پرنــد و جملــه «زردی من از تو ،ســرخی تو از مــن» را با خود تکــرار می کنند؛ این جمله به معنای تطهیر و پاکســازی مذهبی اســت؛ از ســوی دیگر مردم با گفتن این جملــه ،از آتش می خواهند تا زردی و مشــکالت و بیماری های آن ها را از بین ببرد
46 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
و ســرخی ،گرمی و همچنین نیروی جدیدی را برای آغاز ســال نو به آن ها ببخشــد. در شــاهنامه فردوســی اشــاره هایی به بزم و جشــن چهارشــنبه نزدیک و سال نو شــده اســت که این موضوع ،نشــان دهنده کهن و قدیمی بودن این جشــن دارد. مراســم و آداب ســنتی این جشــن ملی ،از گذشــته تا بــه امــروز در فرهنگ مردم ایران جا افتاده اســت .از ســوی دیگر کتایون مزداپور ،نویســنده و پژوهشــگر آیین زرتشــتی درباره جشــن چهارشــنبه سوری گفته اســت که « جشــنها و آیینهای ایرانــی به همــه ایرانیان تعلق داشــتهاند و دارند .بســیاری از آنها بــه دوران پیش از مهاجــرت آریاییــان بــه این ســرزمین بازمیگردند و خیلی از آنها هرگز زرتشــتی نبودهاند ،مثل چهارشــنبه ســوری».
آیین های چهارشنبه سوری
جشــن چهار شــنبه ســوری در کنار جشــن و پایکوبی ،چهار آیین اصلی و مشخص دارد که هرچه از این جشــن می گــذرد ،پایبندی مردم به این آیین کمتر شــده و در اصل این جشــن کهن در حال از دست دادن شــکل ســنتی اش اســت .چهار آیین اصلی چهار شنبه ســوری عبارت اند از افروختن آتش ،قاشــق زنی ،فال گوشــی و گــره گشــایی و آجیل مشــکل گشــا که هر یــک اصول و روش اجرایی خاص خودشــان را دارنــد .افروختن آتش عنصر بنیادین و اصلی آیین چهارشــنبه ســوری است .در این جشن در سراســر ایــران ســه کپه آتش به نشــانه ســه پنــد بزرگ ایرانیان باســتان یعنــی پندار نیک ،کردار نیــک و گفتار نیک یــا هفت کپــه آتش بر پــا می شــود و مــردم از روی آن ها می پرند. رســم دوم چهارشنبه ســوری ،قاشق زنی اســت؛ در این رسم زیبــا ،دخترهــا و پســرهای جــوان ،پارچــه ای بر ســو خود کشــیده تا ظاهر آن قابل تشــخیص نباشــد و ســپس به در خانه دوســتان و همســایه های خود می روند؛ صاحب خانه با شــنیدن صدای خوردن قاشــق به کاســه ،به بیرون از خانه آمده و داخل کاســه آجیل چهار شــنبه ســوری ،شــیرینی ،شــکالت و پول می ریزد. در زند اوســتا آمده اســت کــه در پنج روز آخر ســال تا پنــج روز اول فروردین ماه، ارواح از دوزخ رها می شــوند و در اصل قاشــق زنی ،اســتفاده ارواح از زبان بدنی به جای زبان گفتار اســت .فال گوشــی و گره گشــایی ،یکی دیگر از رســم های چهار
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
46 Kheradmand
همــوار اســت و از چاهی که بر فــراز آن قــرار دارد، روشــنی بیرون آید.
-۶یکی از قلههای خطرناک دنیا
در ســال ۱۳۹۰خورشــیدی ،مجله نشــنال جئوگرافی طــی اعالم رســمی ۱۰کــوه و قله خطرنــاک دنیا ،در ردهبندی خود کوه دماوند در شــمال ایــران را در رتبه دهم قــرار داد.
-۷اولین صعود به دماوند در ســال ۲۹۲هجری بوده گفتــه میشــود ابودلف خزرجــی اولین فردی اســت کــه مدعی صعــود به دماوند اســت .او در ســفرنامه خــود در ســال ۲۹۲هجری به صعودش اشــاره کرد ه و قلــه دماوند را توصیف کرده اســت.
-۸کوهی مملو از یخچالهای طبیعی
یخچالهــای معــروف دماوند شــامل ســیوله (جبهه شــمالی) ،دوبــی ســل (جبهه شــمالی) ،عروســکها (جبهه شــمالی) ،دره یخار (شــمال شــرقی) ،خورتاب ســر ،یخچال شــمال غربــی و یخچال غربی هســتند.
-۹اولین فوران آتشفشانی دماوند
دماونــد را یــک کوه آتشفشــان نیمه فعــال میدانند و گفته میشــود که نخســتین فــوران آن نزدیک به ۲ میلیون ( )۱٫۷۸ســال پیش رخ داده اســت .بر اســاس
روشهــای زمی نشــناختی ،عمر این کــوه را حدود ۳۸ هزار و ۵۰۰ســال تخمیــن زدهاند. البته بد نیســت اشــاره کنیم که فعالیت آتشفشــانی عمدهای که باعث شــکلگیری این آتشفشــان شــده اســت در حــدود ۱۰هزار ســال قبل روی دادهاســت. چشــمههای آبگــرم و گوگردی شــاهدانی بــرای نیمه فعال بودن این آتشفشــان هســتند.
-۱۰جشن روز ملی دماوند
جالب اســت بدانید که در اســتان مازندران ،در شــب ســیزدهم آبانمــاه هر ســال روز ملی دماونــد برگزار میشــود .این جشــن به ثبــت ملی نیز رسیدهاســت.
-۱۱باد با سرعت ۱۵۰کیلومتر در ساعت
در کوه دماوند ،ســرعت توفــان گاهی از ۱۵۰کیلومتر در ســاعت هم میگذرد .ســرعت بــاد در کوهپایهها گاه به ۷۰کیلومتر در ســاعت میرســد .بیشــتر بادها از غرب و شــمال غربــی میوزند.
-۱۲آبشار یخی
در جبه ٔه جنوبی کوه دماوند آبشــاری یــخ زده وجود دارد که در جهان منحصر به فرد اســت .بلندی آبشــار یخــی ۷متــر و قطر آن ۳متر اســت و نکته جالب در مــورد این آبشــار این اســت که یخ آن هیــچگاه ذوب نمیشود. جالــب اینجاســت که در فصل تابســتان ،هــر روز بر
45 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
اثر تابــش آفتاب در حدود ظهر و یک ســاعت بعد از ظهــر ،دمــای هوا به بــاالی صفر میرســد و به دنبال آن آب بســیار کمــی جــاری میشــود و در حــدود ۴ بعــد از ظهــر ،دمای هوا بــه زیر صفر میرســد و یخ ذوب شــده دوباره منجمد میشــود و بــه این ترتیب آبشــاری یخی پدیــد میآید که همواره یخ زدهاســت. آبشــار یخی دماوند در ارتفاع ۵هــزار و یکصد متری از ســطح دریا قــرار دارد و به این لحــاظ ،مرتفعترین آبشــار در خاورمیانه بشمار میرود.
-۱۳دشت شقایق
دامنه کــوه دماوند در ارتفاع ۲هزار تــا ۳هزار و ۵۰۰ متری پوشــیده از شــقایق اســت .این شقایق منحصر بــه فرد در دنیا شــناخته شدهاســت و با نام شــقایق الر و رینــه در کتابهای معتبر گیاهشناســی جهان به ثبت رســیده است.
-۱۴حیوانات وحشی
خرس ،روباه ،شــغال ،ســگ ،گرگ از جملــه جانورانی هســتند که در پیرامون دماونــد پراکندهاند و تا ارتفاع ۴هــزار متــری کــوه دماوند هــم دیده میشــوند .از پرندگان شــکارچی هم میتــوان عقاب طالیی ،جغد و خفــاش را میتوان نــام برد که در قلــه دماوند زندگی میکنند.
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
45 Kheradmand
کوه دماوند ،مظهر پایداری در ایران کــوه زیبای دماوند با شــکل مخروطی خــود نزدیک بــه ۵هــزار متر به قلب آســمان قد کشــیده و از آن ارتفــاع دلبریایــی میکنــد .دماونــدی که بر اســاس اســطورههای ایرانــی ،محــل به بند کشــیده شــدن ضحــاک اســت و هنــوز هــم برخــی مــردم تصــور میکننــد ،او در آنجــا زندانیاســت تــا در آخرالزمان، بنــ ِد اســارت را پــاره کــرده و کشــتن خلــق را آغاز نماید؛ تا در نهایت به دســت گرشاســپ کشــته شود. دماونــد برای ما نامی آشناســت؛ بلندتریــن کوه ایران و خاورمیانــه و بلندترین قل ٔه آتشفشــانی آســیا که در بخش مرکزی رشــتهکوه البرز جای خوش کرده اســت. قلــه دماوند در فرهنگ کشــور ایران مظهــر پایداری و اســتواری اســت و یک نماد ملی و ارزشــمند بشمار میرود. کــوه دماوند ،تیرمــاه ســال ۱۳۸۷به عنــوان یک اثر ملــی ثبت شــد .زمانــی که آســمان صــاف و آفتابی باشــد ،از شــهرهای تهــران ،ورامیــن ،قم و ســواحل جنوبی دریای خزر قابل مشــاهده اســت .این قله بر اساس تقســیمات کشوری ،در بخش الریجان شهرستان آمل در اســتان مازندران قــرار دارد. بــا این مقدمه ،از شــما دعــوت میکنیم تــا در ادامه ایــن مطلــب ،بــا واقعیتهای جالبــی در مــورد قله دماوند آشــنا شــوید که شــاید تاکنون نمیدانســتید.
-۱نام تاریخی دماوند« ،دنباوند» بوده است
نام این کوه ســربهفلک کشــیده اغلب منابع تاریخیِ ، را به دو صــورت «دنباوند» یا «دماونــد» یاد کردهاند. امــا در برخــی مســتندات نامهــای کامــا متفاوتی
همچــون «بیکنی» یــا «جبــل الجورد» نیز بهچشــم میخورنــد .از دیگــر نامهــای باســتانی ایــن کــوه آتشفشــانی میتــوان بــه «دباوند» اشــاره کرد. دماوند در لغت به معنی دم و دود و بخار است.
-۲ارتفاع دماوند
ارتفــاع قله دماونــد از باالترین تا پســتترین نقطه، ۴۶۶۱متــر اعالم شــده اســت .این در حالیســت که انجمن ملی آمــار ایران ،ارتفاع این کوه آتشفشــانی را ۵۶۱۰متر و ناســا ۵۶۷۰متر ذکــر کردهاند .دماوند ،در فهرســت بلندترین ق ّلههای دنیا در جایــگاه دوازدهم قرار گرفته اســت.
-۳نماد ملی ایران
دماونــد را میتــوان بهعنــوان یکــی از نمادهای ملی ایــران بشــمار آورد .بهطوری که در قــرن اخیر ،عکس آن بارهــا بــر روی یــا پشــت اســکناسهای رســمی منتشــره ایران بــه چاپ رسیدهاســت.
-۴سرمای شدید
قله دماوند دمای بســیار پایینــی دارد به طوری که بر
44 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
اســاس گزارشــات ،کمترین درجه هوا در روزهای سرد زمســتانی در ارتفاعات این کوه آتشفشــانی به منفی ۶۰درجه ســانتیگراد هم میرســد .این در حالیســت کــه در تابســتان ،دمای هــوا منفی یک یــا دو درجه ســانتیگراد اســت .یعنی هر روز از ســال به این قله صعود کنید ،با هوای نســبتا ســردی مواجــه خواهید شد .
-۵پیشینه ادبی
دماونــد در ادبیــات و افســانههای ایــران جایــگاه ویــژهای دارد .نام ایــن کوه را در آثار ادبی فارســی به وفــور میتوان دیــد .از جملــه میتوان به شــاهنامه فردوســی ،گرشاسپنامه از اسدی طوســی ،قصیدهای از ناصرخســرو ،قصیدهای از خاقانــی و منظوم ٔه ویس و رامیــن از فخرالدیــن اســعد گرگانی اشــاره کرد .در اســطورههای ایرانــی هــم دماوند بســیار یاد شــده اســت .از جملــه اینکــه گفته میشــود فریــدون (از شــخصیتهای اســاطیری ایــران) ،ضحــاک را در آنجا در غــاری به بنــد کشیدهاســت .در تاریخ بلعمی هم محــل زندگی کیومرث کــوه دماوند اعالم شدهاســت. برخی عوام معتقد هســتند که در قلــ ٔه دماوند ،زمین
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
44 Kheradmand
41 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
41 Kheradmand
درباره زنان جریانساز در شعر فارسی
بخشــی از زندگــی رابعه بنت کعب دســت مایه یکــی از اپیزودهای فیلــم سینمایی«ســمفونی نهــم» در ســیوهفتمین جشــنواره فیلم فجر شــده اســت .این شــاعر راکه با نام «رابعه بلخی» هم شــناخته میشــود ،نخســتین شــاعر زن فارســی میدانند .طبق اســناد ،او در ســده چهارم هجــری زندگی می کــرده و هم عصر رودکی پدر شــعر فارســی بوده اســت .عطار نیز در حکایت بیســتویکم الهی نامه از عالقه وی به ســرودن شــعر و هنر نقاشــی میگوید .رابعــه بلخی را بهانــه کردیم تا از زنان جریان ســاز شــعر فارســی بگوییم.
علــوم جدیــد و ...در قالــب روایتهای گفتاری بزند و همین شــیوه، شــعر او را مانــدگار کرده اســت .از پروین 34ســاله تنهــا یک دیوان شــعر برجای مانده است.
فروغ شعر نو با «فروغ»
مجال زندگی فروغ فرخــزاد کوتاه بود اما صدای شــعر او همیشه بلند .او در فرصــت اندک عمر توانســت با فرمول نگاه نو و البته قائل به احســاس زنانه، چهره پرفروغ شــعر عصر خــود و بعد از آن باشــد .اخوان ثالث ،شــعر فروغ را نجیــب و نــاب میدانــد و اســتاد شــفیعی کدکنی معتقد اســت او وزن شــعر را گســترش داد .غــاده ســلمان شــاعر معروف ســوری ،فــروغ را یکی از شــاعران الهام بخش خــود میداند و احمد شــاملو بر این باور اســت که با مرگ فروغ ،موســیقی درخشانی که خــاص شــعر معصومانه او بود غیــر قابل تقلید ماند و شــاعر دیگری مانند فروغ تکرار نشــد.
«رابعه»؛ طالیه دار زنان شعر فارسی
رابعــه بلخی یــا رابعه بنت کعــب ُقزداری ،اولین شــاعر زن فارســی «طاهره صفارزاده»؛ شاعر مفاهیم انقالبی
زبــان در قرن چهارم هجری اســت .پــدرش ،کعــب ،از فرمانروایان آن روزگار بود و نوشــتهاند رابعه عاشــق غالم بــرادرش ،بکتاش بود .گویا همین عشــق ،رابعه را به وادی شــعر کشــاند ولی غیــرت و تعصب بــرادر باعث شــد که از اشــعار او چیــزی باقی نماند جــز چند غزل و قطعه .ذوق سرشــار و تســلط رابعه به شــعر از همین اشعار باقی مانــده او مشــهود اســت .محمــد عوفی در کتــاب «لبــاب االلباب» ســخنی کوتــاه دربــاره رابعه نوشــته که زنی عاشقپیشــه بــود و به پارســی شعر میسرود .مســلماً گفتن رابعه از عشــق باعث غزلهای لطیف اوست.
«پروین»؛ راوی مفاهیم مدرن
یکــی از اولیــن شــاعران معاصر کــه مفاهیــم اعتقادی را وارد شــعر اجتماعــی کــرد ،طاهــره صفــارزاده اســت .در اشــعار صفــارزاده دغدغههــای عدالتخواهــی و انقالبیگــری مــوج میزنــد و بــه خصوص در دهه 50این مضامین در اشــعار او اوج میگیرد .صفارزاده بیشــتر با شــعر «کودک قــرن» در میــان جامعه ادبی ایران شــناخته شــد؛ شــعری که در آن بــه زندگی زنان مدرن اشــاره شــده بود و فرح پهلوی این شــعر را ممنوعاالنتشــار کــرد چــون آن را توهین به اشــراف میدانســت .او شــاعری نیست که به شــعر عاشــقانه شــناخته شــود امــا جایی هــم که حاضر میشــود عمیق و محســوس جلــوه میکند.
«سیمین بهبهانی»؛ معمار بنای نو غزل
پروین اعتصامی راوی مناظرههای بلند باالســت .شــیوه او در شاعری توگــو میگــذرد .او دوران کودکی خــود را به بیشــتر به شــکل گف همــراه پدر در کنار بزرگانی چون دهخدا و ملک الشــعرا بهار گذراند توگــو و نقــد را میداند .یک و بــه همین دلیل بــه خوبی زبان گف دوره تحصیــل پرویــن در خارج از کشــور باعث شــد تا او در شــعر دســت بــه انتخاب مفاهیــم مدرنی مانند مبــارزه با خرافه ،ســتایش
40 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
«برای من زندگی همیشــه تجربه اســت .شــعر من هم بر پایه تجربه و آزمایش اســت .از غزل ساده شــروع کردم و به دو بیتیهای نیمایی رســیدم .از چهارپارههای نیمایــی باز به غزل پختهتری دســت یافتم. قانــع شــدم به آن و بــه غزلهایی بــا وزنهای تازهتر دســت یافتم». اینهــا حرف هــای زندهیاد ســیمین بهبهانی اســت .کمتر شــاعری جرئــت میکنــد ماننــد او در ایــن همه وزنهای مختلف شــعر ســنتی، طبعآزمایــی کند .شــعر بهبهانی زبان ویژه اوســت که اندیشــه و خیال را با هــم آمیخته و غــزل ســنتی را از زیر غباری چند صد ســاله بیــرون آورده و با چهــره و مضمونی تــازه ارائه کرده است.
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
40 Kheradmand
دیــده ایــن حوزه انجام شــود زیــرا انجام ایــن اعمال در محیطهــای آرایشــگاهی هم به لحاظ بهداشــتی و هــم از نظر اســتفاده از مــواد نامرغــوب میتواند خطــرات جبرانناپذیری را به دنبال داشــته باشــد که حتــی بعضاً قابلیت پیگیری قضایی هــم ندارد .جالب اینجا اســت که در بســیاری مــوارد خدمــات زیبایی در ســالنهای آرایشــی بــا قیمتی به مراتــب باالتر از مطبها ارائه میشــود .متأســفانه زودباوری و اعتماد بــه تبلیغات میتواند آســیبهای زیــادی را به دنبال داشــته باشد.
بــا مجوز انجام میشــود اما تتوی بدن کــه این روزها طرفــداران زیــادی پیــدا کــرده در مکانهایــی بدون مجوز و شــاید زیر دســت افرادی غیرحرفــهای انجام شــود .نــرخ ایــن قبیــل خدمات هــم که بــه نوعی کام ًال ممنوعه هســتند نامعلوم هســتند و متأســفانه در صــورت بــروز عــوارض و عفونــت که بیشــتر به دلیل آلودگی ابــزار و محیط ایجاد میشــود ،غیرقابل پیگیــری قضایی و شــکایتهای قانونی اســت. دردالک را شــاید خیلیهــا هنــوز در خیابانهــا و مناطــق شــهری ندیده باشــید ولــی این نــوع مدل مو در بیــن دختران جــوان و حتی پســران طرفداران زیــادی را به خــود اختصاص داده و در بیشــتر مواقع هــم در آرایشــگاههای معمولــی انجام نمیشــود و در مکانهایــی خصوصــی ماننــد جاهایی کــه تتو و پیرســینگ انجام میشــوند ،دردالک میزنند .این نوع بافــت که با کمک موها و اکستنشــن یعنــی افزودن مــو انجام میشــود اگــر توســط فــردی غیرحرفهای انجام شــود ممکن است سبب ریزش شــدید مو و در نهایــت کچلی فرد مورد نظر شــود تا جایی که ممکن اســت برای رســیدن به بهبــودی فرد مجبور شــود از
در چنیــن جوامعــی زنها بــرای زیبایی بیشــتر تالش نمیکننــد بلکــه برای توانمند شــدن تــاش میکنند. به گفته این اســتاد دانشــگاه ،در کشــور ما تبلیغات در زمینــه بــاال بــردن میــل افــراد بــه زیبایــی نقش بســیار داشــتند ،حتی ذهنیت افراد مذهبــی هم در خیلــی مــوارد به این ســمت گرایــش دارد بــه عنوان مثــال فــرد مذهبی معتقد اســت کــه زن بایــد خود را برای شــوهرش زیبا کنــد و باید همیشــه به زیباتر شــدن خود فکر کنــد .او در ادامه میافزایــد :در این خصوص آرایشــگاههای زنانه تبلیغات دائمی میکنند که همیــن تبلیغات موجــب ایجاد انگیــزه و میل به زیباترشــدن در زنان میشــود در حالی کــه در نهایت ممکن اســت فرد با مراجعه به آرایشــگاه حتی زیباتر هم نشــود و قبل از آن زیبایی بیشــتری داشــته باشد اما چنان تحت تأثیــر تعریف و تمجیدهای غیرواقعی آرایشــگر و کارکنان قرار میگیرد کــه با انکار واقعیت تصــور میکند که به راســتی زیباتر شــده اســت .این افــراد حتی آیینه را هــم باور ندارنــد .در حالی که ما بایــد خــود را در آیینــه خــود ببینیم دلیــل همه این احساســات غلــط در زنــان ،نبــودن و یا پاییــن بودن
نگین روی لب ،بینی ،گوش ،ناف و )...بسیار مهم است این اســت که بــه دلیل ممنوع بودن در آرایشــگاهها، چــون در مکانهایی بیمجوز انجام میشــوند معلوم نیســت ابزار الزم از کجا تهیه میشــود .ابزار پیرسینگ باید از فروشــگاههای تجهیزات پزشــکی خریده شود امــا چون این لــوازم در فروشــگاههای لوازم آرایشــی بــازار با قیمت بســیار پایینتر ارائه میشــود احتمال ایــن کــه فردی کــه پیرســینگ انجــام داده بــه دلیل اســتفاده از ابــزاری بیکیفیت و بدون اســتانداردهای بهداشــتی دچــار عفونتهای شــدید و حاد پوســتی شــود و ماهها از مشکالت ناشــی از آن رنج برد ،بسیار باال است. پیرســینگ عملی اســت که بایــد در محیطــی کام ًال بهداشــتی انجــام شــود بــه همیــن دلیــل هــم به آرایشــگاهها مجوز انجام پیرســینگ داده نمیشود در زمینــه تتو هم فقط برخی آرایشــگاهها مجــوز دارند، از ایــن رو به دلیل شــمار زیــاد افراد خواهــا ن تتو و پیرســینگ ،اغلب در مکانهایی بدون تابلو و مجوز و کام ًال ناشــناخته این قبیل کارها انجام میشــوند .البته تتوهــای ابرو و چشــم و لب در برخی آرایشــگاههای
تــه موهای خــود را بزند .جالب این که برخی پســرها ایــن روزها عالوه بر موی ســر ریشهای خــود را هم دردالک میزننــد!
میــزان اعتماد به نفس اســت. افشــارنادری با اشــاره به ایــن که باید میــزان اعتماد بــه نفــس را در زنــان جامعــه افزایــش دهیــم بیان میکنــد :باید بــا اســتفاده از تبلیغات و نشــان دادن زنانــی کــه بیآرایــش و در حالی که مایل نیســتند با آرایــش زیبایی خود را باال ببرنــد ،فرهنگ غلطی را که بیــن زنان جا افتــاده به تدریج تغییر دهیــم .البته در حــال حاضر بــا افزایش ســفرهای ایرانیهــا به خارج از کشــور و دیدن افــرادی که بــدون زیباییهایی که حاصــل از رنگ کردن مو و آرایشهای آنچنانی اســت، در کار و زندگــی اجتماعی و خانوادگی موفق هســتند و تنهــا به توانمندیهــای خود تکیه میکننــد ،تعداد افــرادی که تمایل به ســاده بــودن دارند نیــز افزایش یافتــه اســت .وی در خاتمه میافزاید :بــه اعتقاد من با روند ســریع رشــد تکنولوژی و افزایــش تبلیغات در این حــوزه میتوان در عــرض حدود 5ســال از میزان تمایــل شــدید زنــان بــه مراجعه بــه آرایشــگاهها و ســالنهای زیبایی تا انــدازه زیادی کاســت .و این امر یعنــی ارتقــای اعتماد به نفــس در زنان ایــران زمین. روزنامه ایران
تتو و پیرسینگ ،ممنوعههای آرایشگاهی
تتو ،پیرســینگ و مدل مــوی جدیدی به نــام دردالک کــه نوعی بافــت آفریقایی اســت در آرایشــگاههایی بــدون مجوز و غیرمجــاز انجام میشــوند .هرکدام از این روشهــا میتوانند بســیار خطرناک باشــند .ولی به دلیل شــدت عالقهای که بویژه در ســنین نوجوانی و جوانــی وجــود دارد ،ایــن اعمــال هم آمار بســیار باالیــی از مراجعان را به خــود اختصاص داده اما آنچه در خصوص پیرسینگ (ســوراخ کردن و نصب حلقه یا
چــرا زنهای ایرانــی تغییرات چهره را دوســت دارند؟ در فرهنــگ مــا بویــژه وقتــی صحبــت از ازدواج به میــان میآید ،اولیــن فاکتوری که توجههــا را به خود جلــب میکند ،زیبایی است.دکترافســر افشــارنادری، جامعهشــناس در زمینه این معضــل جامعه میگوید: متأســفانه زنی کــه از نعمــت زیبایی محروم باشــد، نمیتوانــد بــه فکــر ازدواج خوب و حتی پیــدا کردن شــغل خوب باشــد .معیــار زیبایی زن از گذشــته در کشــور ما وجــود داشــته در حالی که در کشــورهای دیگر توانمندیهای زن و مرد اهمیت دارد .در جوامع دیگــر زیبایی ،فاکتــور مثبتی اســت اما برای کســی که میخواهــد مانکن ،هنرپیشــه یا ...باشــد و برای دســتیابی به مشــاغل دیگر و حتی مقولــه ازدواج به هیچ عنــوان به زیبایی اهمیت داده نمیشــود و تنها بــه توانمندیهــا و درک افراد اهمیت داده میشــود.
39 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
39 Kheradmand
چرا زنهای ایرانی تغییرات چهره را دوست دارند؟ مهسا قوی قلب هــر روز ترفندهای جدیــدی برای کشــاندن خانمها به آرایشــگاههای زنانه به کار گرفته میشــود .در هر زمینــهای که فکــرش را بکنیــد ،از مو گرفته تــا ابرو و ناخن و ماســاژ و ایــن اواخر هم آرایشــگران کارهایی که بیشــباهت به کار پزشــکان پوســت نیســت هم انجــام میدهند انواع پاکســازیها و بــه قول معروف جوانســازی پوســت .همین موضوع بــود که موجب شــد به چند آرایشــگاه شــهر ســری بزنم تا از نزدیک دربــاره روشهــای عجیــب و غریب جدیــدی که این اواخر شــنیده بودم پــرس و جو کنم. ســاعت 6عصــر وارد آرایشــگاهی در منطقه فرمانیه شــدم .گوش تــا گوش خانمهــا کنار هم نشســتهاند. هــر کســی کاری دارد .از براشــینگ و کاشــت مژه و کاشــت ناخــن گرفته تــا اصالح و ابــرو .امــا بروبیای این آرایشــگاه بــرای ابــروکارش اســت .تکنیک خاص ایــن ابــروکار که به رشــد ابــرو کمک میکند ســبب معروف شــدن او شــده ،جالب اینجاســت که فقط از طریــق خراشهای کوچکــی که به مناطــق خاصی از ابــرو زده میشــود و یک قیچی و در نهایت ماســاژی بــا اســتفاده از یک محلــول گیاهــی در منطقه باالی بینــی و طرفین چشــم موجــب میشــود در چندین جلســه ابروها رشد بیشــتری داشته باشــند.این روزها در بعضی از آرایشــگاههای زنانه مثل همین آرایشگاه حتــی وقت قبلی هم بــه هیچ عنوان داده نمیشــود دقیقاً شــبیه برخــی مطبهــای پزشــکان متخصص و جــراح بایــد آنقــدر منتظر شــوی تا نوبتت شــود، گاهی بیشــتر از یک نیمروز طول میکشــد تا بتوانی از خدمــات چنین آرایشــگاههایی مخصوصــاً اگر هم معروف باشــند اســتفاده کنی. هر ابــرو 30هزار تومان به نظر خیلــی گران نمیآید ولــی با یک پــرس و جوی ســاده متوجه میشــوم در این ســالن روزی صد مشــتری ابرو مراجعــه میکند. یعنــی بهطور میانگیــن دخــل روزانه حاصــل از کار ابروکار ســالن چیزی در حدود 3میلیون تومان اســت. بــه نظــر درآمــد چنیــن آرایشــگاههایی از هــر نوع بیزینســی بیشتر است.
عجیب و غریبهای آرایشگاههای باالی شهر
اوالپلکس ،بوتاکــس تراپی ،کراتینه تراپی ،صافی ژاپنی، گلت ،پروتئین تراپی ،ریباندینگ مو ،آگاوه تراپی ،آرگان تراپــی ،تریپل تراپی و ....از جمله خدماتی هســتند که امروزه در آرایشــگاههای معروف برای تقویت و رشــد موها انجام میشــوند .کمتریــن خدماتی که در چنین آرایشــگاههایی انجام میشــود«کراتینه تراپی» اســت که تقریباً هم مرســوم اســت .گاه هزینه هــر کدام از
ایــن روشها به بــاالی 2میلیون تومان هم میرســد. مینا که صاحب آرایشــگاهی در منطقه شــهرک غرب اســت و اعتقادی به انجام خیلی از ایــن روشها برای تغییر ســاختار مو یا تقویت آنها ندارد ،معتقد اســت: بعضــی از ایــن روشهــا میتواند بشــدت عــوارض داشــته باشــد به عنوان مثال از عوارض ریباندینگ این اســت که مدتها باید مــوی صاف را تحمــل کنید و حتــی نمیتوانید از کش هم اســتفاده کنید هم چنین حرارتــی که برای صاف شــدن مو اســتفاده میشــود احتمــال دارد بــه پوســت آســیب برســاند و موها را شکننده کند. ســحر مدیر آرایشــگاه بزرگی در محدوده غرب تهران اســت کــه حــدود 300متــر زیربنــا دارد .همه جور خدمــات زیبایی هم در این ســالن انجام میشــود ،از رنــگ و مــش و الیت مــو و خدمات ناخــن گرفته تا مــژه و میکروبلیدینگ ابرو. ســحر درباره مشــتریها و قیمتهــای خدمات خود میگویــد :قیمت رنــگ و مشها از حــدود 400هزار تومان شــروع میشــود و بســته به بلندی و حجم مو قیمــت به بــاالی یک میلیون و بیشــتر هم میرســد. مشــتریهای این آرایشــگاه خــاص هســتند و تقریباً گلچیــن شــدهاند .بــه گفتــه این آرایشــگر بــه دلیل مشــکالت اقتصادی تعداد مشــتریها از سال گذشته حدود 10درصد کاهش داشــته ولی چون مشــتریها بیشــتر قدیمی هســتند هم چنان به صــورت مداوم مراجعــه میکنند. ســحر دربــاره افزایــش ســاالنه قیمتهــا توضیــح میدهــد :اتحادیه هر چندســال یک بــار قیمتها را افزایــش میدهد و ما که به صــورت قانونی و با تابلو و مجــوز کار میکنیــم نمیتوانیم ســاالنه قیمتها را بــاال ببریــم در حالی که بــا افزایش قیمــت دالر تمام مواد آرایشــی بشــدت گران شده اســت .چه در زمینه مــو و چــه در زمینه خدمات کاشــت ناخــن و مژه و تمــام مــوارد دیگر بــا افزایش شــدید قیمــت کاالها روبــهرو بودیــم در حالــی که خدمات بــا قیمتهای قبلی ارائه میشــوند. در ایــن بیــن آرایشــگاههای بیتابلو کــه در منطقه غرب حدود 80درصد آرایشــگاهها را شــامل میشوند بــا افزایش قیمتها ســودهای چندین برابــری دارند. البته چنین آرایشــگاههای غیرمجــازی اغلب تبلیغات باالیــی در فضاهای مجــازی دارنــد و در خیلی موارد هــم کار خوب ارائــه نمیدهند. وی دربــاره فشــردگی کارهــای قبــل از عیــد توضیح میدهــد که امســال هــم مانند ســالهای گذشــته مشــتریها بــرای عیــد از همیــن حــاال وقــت رزرو کردهانــد .شــبهای نزدیــک عیــد تقریباً دو و ســه
38 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
شــیفته کار میکنیم و همه وقتهــا تقریباً در بهمن مــاه پر میشــوند. این آرایشــگر دربــاره تبلیغاتــی کــه در زمینه صاف کردن مادامالعمــر موها این روزهــا در فضای مجازی میشــود ،میگوید :مویی که روی آن کار شــده ممکن اســت حالت مورد نظــر و آن صافی و به قول معروف شــاقی بودن را داشــته باشــد ولــی با رشــد موهای جدیــد دوباره حالــت مجعد باز میگــردد هیچ عقل ســلیمی قبول نمیکند که بتوان جنــس موها را تغییر داد.
کراتینهچند؟
مینــا دربــاره کراتینــه کردن هــم برعکــس خیلی از آرایشــگرها کــه آن را برای مو مفیــد میدانند توضیح میدهد :بــرای کراتینه کردن یا روشهای پیشــرفتهای که ایــن روزهــا به این حــوزه وارد باشــد بایــد مواد مرغوب اســتفاده شــود بــه همین دلیــل قیمتهای این خدمات بســیار باال اســت مث ًال کراتینه کردن موی کوتــاه و کم حجــم حداقــل 500تا 700هــزار تومان هزینــه دارد ولی در خیلی از آرایشــگاهها مواد خوب هم اســتفاده نمیشــود و قیمــت باال هــم دریافت میشــود در حالــی که اثــر آن هم بــه مراتب ممکن اســت موقتیتــر از آنی باشــد که فکــر میکنید. بــه گفته متخصصــان پوســت و مــو ،مــواد کراتینه بشــدت بــه ریههــا آســیب میرســانند و فــرد اگر مســتعد بیماریهای ریوی باشــد ممکن اســت دچار مشــکالت زیادی شــود .به خاطر داشــته باشید موی آســیبدیده هیچ درمانی نــدارد و باید اجــازه دهید موها رشــد کــرده و جایگزین شــوند. دکترســعید زحمتکش مقدم با اشــاره بــه حجم باالی تبلیغــات غیرواقعــی در فضاهــای مجــازی میگوید: تبلیغــات در زمینه تقویت مو و ریشــه مــو با کمک جــذب ویتامین بــه هیچ عنــوان نمیتواننــد کارآیی داشــته باشــند زیــرا مــو ک ًال قابلیت جــذب ویتامین را بــه حــد الزم ندارد و بــا اصالحاتی ماننــد ویتامینه کــردن ،فقط بافت مو نرم میشــود و مو از خشــکی درمیآیــد دقیقــاً همــان کاری کــه یــک نــرم کننده میکنــد ایــن در حالی اســت که 99درصــد تبلیغات میتواننــد کام ًال خطرآفرین باشــند .بعضــاً مراجعینی داشــتم کــه در نتیجه اســتفاده از مــواد نامرغوب در آرایشــگاه دچار ریزش مو و کچلی شــدید شده بودند. این مشــاور پوســت ،مــو و زیبایی در ادامــه توصیه میکنــد که به هیچ عنــوان مردم نبایــد این تبلیغات گســترده را بــاور کننــد بویــژه در حوزه پوســت؛ این روزهــا حتــی در برخــی آرایشــگاهها بوتاکــس هم انجــام میشــود .توجه داشــته باشــید انــواع اعمال زیبایــی ماننــد بوتاکس باید توســط پزشــک آموزش
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
38 Kheradmand
ویتگنشتاین و پاپ بندیکت شــانزدهم مورد تحسین قرار گرفتهاســت.
مادام بواری
گوستاو فلوبر /ترجمه ی مهدی سحابی داســتان با وارد شــدن شــارل بووآری به عنوان شاگرد تازه ای به یک دبیرســتان شهرســتانی آغاز میشــود و ســپس خواننده مســیر زندگی حقیر این پســربچه را دنبــال میکنــد کــه به عنــوان طبیب بهــداری به کار مــی پــردازد و بــا بیوه زنی کــه مادرش بــرای او میگیــرد عروســی میکنــد .زن از او بزرگتر اســت، او را هــم دوســت دارد ،ولــی در مورد او مســتبدانه ب بیشــک مشــهورترین و عمــل میکنــد .ایــن کتا مقبولتریــن اثر فلوبر اســت .به گفته امیــل زوال که از ســران جنبش واقــع گرایی و از نویســندگان بزرگ قرن نوزدهم ادبیات غرب اســت ،همــه کتابهایی که مــا می نویســیم و به نظرمــان واقعی مــی آیند ،در مقایســه با اثر فلوبر کارهایی ســطحی و احساساتی انــد و به درد تماشــاخانه می خورنــد .نظراتی از این قبیــل در بــاره نقش و اهمیت فلوبــر و دو اثر عمده او "مادام بووآری" و "تربیت احساســات" بســیار بیان شده و کم نیستند نویســندگان و منتقدانی که فلوبر را آغازگــر رمــان مدرن و این دو اثر را ســنگ زیربنای شــیوه داستانســرایی امروزی می دانند.
بلندی های بادگیر
امیلی برونته /ترجمه ی رضا رضایی راوی رمــان بلنــدی هــای بادگیــر ،زنــی ســت کــه ماجراهــای عجیــب و شــورانگیزی از عشــق در دو خانــواده را شــرح مــی دهد .داســتان اصلــی کتاب، همانطــور کــه از نــام دوم آن نیز میتــوان دریافت، داســتان عشــ ق و دلدادگــی اعضــاء و خدمتــکاران دوخانواده ارنشــا و لینتون ،و همچنیــن کینه و عناد میــان آنهــا اســت .عشــق نــا فرجــام هیتکلیف به کارترین ارنشــا و در پی آن رشــد حــس انتقام جویی نســبت به خانواده ارنشاء در هیت کلیف اصلیترین منشــأ حوادث داســتان اســت .و الن به عنوان کسی که از هنگام خردســالی تا به حــال در این دو خانواده خدمتــکار بــوده ،وقایع را بــا جزئیات و حساســیت هرچــه تمامتــر نقــل میکند .داســتان زیبــای رمان بلندیهــای بادگیر و نثر شــاعرانه آن بــرای مخاطبان بســیار جذاب است.
بازار خودفروشی
ویلیام تکری /ترجمه ی منوچهر بدیعی ویلیام تکری امروزه از نویســندگان کالســیک ادبیات جهان به حســاب میآیــد و رمان بازار خودفروشــی، یکــی از مهمترین رمانهــای او و همچنیــن یکی از مهمتریــن رمانهــای قــرن نوزدهم انگلیس اســت. منوچهر بدیعی در مقدمــهای خواندنی که بر ترجمه فارســی این رمان نوشــته اســت ،درباره ایــن رمان و درونمایــه و زمینــه تاریخی-اجتماعــی آن اینگونه
توضیح میدهــد« :داســتان بازار خودفروشــی یک دوره تقریبــا بیستســاله (از حــدود 1811تا حدود )1830را دربرمیگیــرد .معمــوال از لحــاظ تاریــخ تحــوالت اجتماعــی اروپــا ســال 1830را آغــاز قرن نوزدهــم میداننــد .تا آن ســال بــورژوازی صنعتی و تجــاری و مالــی ،قــدرت اقتصــادی و سیاســی را یکســره قبضه کرده بود .اشــراف فئــودال از میدان وقایع تاریخی و اجتماعی ناپدید گشــته و به خلوت خود رانده شــده بودند .شــکی نبود که بورژوازی به پیروزی رســیده است».
صومعه پارم
استاندال /ترجمه ی اردشیر نیک پور نویســنده ،در فصــل اول کــه عنــوان آن «میالن در »۱۷۹۶اســت ،بــر مبنــای اعترافهــای یــک ســتوان فرانســوی ،به نام روبــر ،ما را با مارکــی دل دونگو ی پیــر ،هوادار اتریــش و مرتجع ددمنــش ،و مخصوصاً دو زن ،ماکیــز جــوان و خواهــر مارکــی ،یعنی ژینا آشــنا میکند .نویســنده با اشارههای ســریع ،تلقین میکند کــه قهرمان جوان داســتان« ،مارکــی جوان» فابریس دل دونگو ،ثمره رابط ٔه روبر و مارکیز اســت. ایــن پــس در دوره پرهیجــان و پرافتخــار جنگهــای ناپلئــون بزرگ میشــود. در قصــر گریانتا در ســاحل دریاچه کــوم ،که پدر و بــرادر بزرگش نماینــده ارتجاع و تاریکاندیشــیاند، ســخت به مــادر و عمه ژینــای خود (کــه بیوه یکی از افســران ناپلئون اســت) دل بسته اســت .فابریس، در ،۱۸۱۵به شــنیدن خبر بازگشــت ناپلئون از جزیره الــب ،از خانه میگریزد تا به اتفــاق وی بجنگد .پس از ماجراهــای افســانهای ،عصــر روز نبــرد واترلو ،به واترلو میرســد؛ بیآنکــه چیز مهمی دریابد .شــاهد نبــرد و بعــد گرفتار ســیل عقبنشــینی میشــود. در بازگشــت چــون مارکــی دل دونگــو او را از قصر م یرانــد بــه نزد عمــهاش در پــارم پناه میبــرد .در واقــع ،ژینــای بســیار زیبا که بیــوه مانده اســت ،با نخســتوزیر شــاهزاده پارم ،کنت موســکا ،آشنایی پیدا کرده و برای حفظ ظاهر ،با دوک دو سانســورینا ی پیــر ازدواج کرده اســت و زینت دربار حاکم ظالم و کوچک پارم اســت.
سرگذشت هاکلبری فین
مارک تواین /ترجمه ی نجف دریابندری مــارک تواین ،با داســتان های پرماجــرای خود مانند «تــام ســایر» و «هاکلبــری فیــن» به نویســنده ای جهانــی بــدل شــد و در سراســر جهــان خوانندگان فراوانــی یافت«.ارنســت همینگــوی» در اثــر خود بــه نام «تپــه های ســبز آفریقا» می نویســد« :تمام ادبیــات نویــن آمریــکا از یک کتاب سرچشــمه می گیــرد و آن «هاکلبری فین» اثر مارک تواین اســت… و بهتریــن کتابی اســت کــه در دســت داریم».
37 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
37 Kheradmand
هفت رمان بزرگ دنیا به انتخاب روزنامه گاردین محمودرضا حائری
و او بیشــتر از قبل خــودش را غــرق مطالعه میکند. به گفت ٔه ســروانتس بــر اثر مطالع ٔه زیــاد و خواب کم، مغــز دنکیشــوت آب مــیرود و هــوش و حواســش را از دســت میدهــد .رؤیای کیشــانو این اســت که شــوالیهای ماجراجو شــود و ســوار بر اســب و زره بر تــن در دنیا ماجراجویــی کند .با این هــدف که تمام اشــتباهات عالم را درســت کند.
روزنامه مشــهور گاردین در فهرســتی منتخبی از رمان هــای برگزیده جهــان را معرفی کرده اســت در اینجا برگزیــده هفــت رمان از این فهرســت را گــرده آورده ایم.
دن کیشوت
سروانتس /ترجمه ی محمد قاضی آلونسو کیشانو پنجاهســاله و نه چندان ثروتمند ،الغر اندام و با صورت اســتخوانی ،به همراه خواهرزادهاش، آنتونیا و خدمتکار بداخالقش در روســتای اســپانیایی المانشــا زندگی میکند .کیشــانو در اغلــب کارهایش مــردی عملگراســت .او نســبت بــه همردههایش در جامعه ،کشــیش روســتا و طبق ٔه خدمتــکاران مهربان اســت .کیشــانو برای طبق ٔه حاکم احترام ویژهای قائل اســت و آنهــا را بــدون چون و چــرا از خــود باالتر میدانــد .او نــه میلی به ثروت و مقــام دارد و نه فقر آبرومندانــهاش مای ٔه کجخلقیاش میشــود.
برادران کارامازوف باارزشتریــن دارایی کیشــانو که کتابخــوان و اهل تفکــر اســت ،کتابهایش هســتند .او تحــت تأثیر کتابهایــش ،ابتدا بــه آیینها ،ماجراهــا و قصههای شــوالیهگری عالقهمند میشــود و ســپس بــه تدریج شــیفت ٔه شــوالیههای ماجراجویی میشــود که دنبال مأموریتــی شــرافتمندانه و آرمانی هســتند .اشــتهای کیشــانو به داســتانهای شوالیهگری تشــدید میشود و بــرای خریــد کتابهــای بیشــتر زمینهایــش را میفروشــد .کتابها پشــت ســر هم قطار میشوند
36 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
فئودور داستایفسکی /ترجمه ی احد علیقلیان داســتان کتاب ماجــرای خانــوادهای عجیب و شــرح نحــو ٔه ارتباطی اســت کــه بین فئــودور کارامــازوف، پیرمــرد فاســداالخالق و متمــول بــا ســه پســرش به نامهــای میتیا ،ایوان و آلیوشــا و پســر نامشــروعش به نام اســمردیاکوف وجــود دارد .بــرادران کارامازوف رمانی فلســفی اســت که به طــور عمیقــی در حوز ٔه الهیــات و وجود خدا ،اختیــار و اخالقیات میپردازد .از زمان انتشــار این رمان توسط بســیاری از اندیشمندان و دانشــمندان هماننــد آلبــرت اینشــتین ،زیگمونــد فرویــد ،مارتیــن هایدگــر ،کــورت ونــگات ،لودویگ
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
36 Kheradmand
متهمان مبالغ فروش محصوالت پتروشیمی را وارد کشور نکردهاند و با تصاحب ارزهای حاصل از صادرات آن را به ریال تسویه کردهاند هیئــت مدیره شــرکت بازرگانی پتروشــیمی)؛ علیرضا عالئــی رحمانی (عضو هیئت مدیره شــرکت بازرگانی پتروشیمی)؛ محسن احمدیان (بازنشسته پتروشیمی)؛ ســید امین قریشی سروســتانی؛ ســام حامد ساعدیان درایــن میان عدهای هــم به اتهام معاونــت در اخالل کالن در نظــام اقتصــادی حضور دارند؛ ســید علیرضا حســینی (مدیرعامل شــرکت پتروشیمی شــانگهای)؛ علــی اشــرف ریاحــی؛ معصومــه دری (مدیرعامــل شــرکت بازرگانــی پتروشــیمی دفتر دبی)؛ ابوالفضل ملکی شــمسآبادی (تولیدکننــده نایلــون و نایلکس)؛ ســعید خیر یزاده (مدیر مالی ســابق شــرکت بازرگانی پتروشــیمی) , محمد حســین شــیرعلی. پــس مرجان شــیخ االســامی در کجای ماجراســت؟ او مدیرعامــل شــرکت بازرگانــی دنیــز و هتــرا تجــارت و بــه عنــوان شــریک اصلی حمزه لــو معرفی میشــود. گفته میشــود متهمان با سوءاســتفاده از تحریمهــای بانکــی و بــا معرفــی شــرکتهای خود به خریــداران خارجی اقــدام بــه انتقــال منابــع ارزی حاصل از صــادرات محصــوالت شــرکتهای پتروشیمی به حســابهای شرکت خود در خــارج از کشــور کــرده و با تصاحب ارزهای حاصل از محصوالت شرکتهای شــاکی در خارج به نفع خــود و با عدم تحویــل ارزها بــه صاحبــان محصوالت پتروشــیمی باعث ناتــرازی موازنه ارزی کشور شــدهاند. عملکــرد متهمــان بــه عنــوان مدیران شــرکتهای پتروشــیمی حکایــت از آن دارد کــه علی رغم مکاتبات مســئوالن و مدیــران وزارت نفــت دایر بر اینکــه از هر گونه دخل و تصــرف در ارزهــای محصــوالت صادراتی جلوگیری کننــد ،امــا آنهــا توجــه نکردهانــد و به نفــع خود برداشــت کردهانــد .متهمان مبالغ فــروش محصوالت پتروشــیمی را وارد کشــور نکردهانــد و بــا تصاحــب ارزهــای حاصــل از صــادرات آن را بــه ریال تســویه کردهانــد؛ بنابراین هرچند رقم اصلی اخــال در نظام اقتصادی کشــور ۶میلیارد و ۶۵۶میلیون یورو اســت؛ امــا به ایــن معنا نیســت که تمــام این رقم توســط متهمان تصاحب شــده باشــد. بنابــر ایــن بحث اختــاس مطرح نیســت بلکه بحث اخالل در نظــام اقتصادی مطرح اســت.
مرجان شیخ االســامی مدیر عامل شرکتهای دنیز و هتــرا تجارت یعنی همان شــریک اصلی رضا حمزهلو، وجــوه حاصلــه را بــه بهانــه تحریمهــا به حســاب شــرکتهای خــود واریز میکــرده اســت .این متهم مبالغی بــه میزان ۷میلیــون و ۵۶هــزار و ۵۲۹یورو که معــادل ۸میلیــون و ۷۱۰هزار و ۳۸۴دالر اســت تحصیل کرده اســت.
شــیخ االســامی که در تابســتان ۹۶ابتدا بــه ترکیه و ســپس به کانادا رفته است اکنون شبکههای اجتماعی را نیــز بــه تکاپوانداختــه اســت .عــدهای باردیگر از کاســبان تحریم ســخن گفتهاند و او را سردســته این روال دانســتهاند .عدهای از ســکوت برخی رسانههای عمدتــا اصولگرا انتقاد کردهاند و دلیل این ســکوت را قرابــت او در دورهای به اصولگرایان توصیف میکنند، عــدهای هــم اصالحطلبان را بــه نقــد درآوردهاند که چــرا بــه طور کلــی منکر نزدیکــی شیخاالســامی به خودشــان شــدهاند و از در انکار ،افــکار عمومی را به آدرسهــای دیگر حوالــه میدهند؟ رســوایی مالی یا شــخم زدن بیتالمال توسط مرجان
35 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
شــیخ االســامی آل آقا ،هرچه که نامش را بگذاریم آیا باید او را با بابک زنجانی و رقم اختالســی که اکنون از آن میگویند مقایســه کنیم؟
با بابک زنجانی نمیشود مقایسه کرد
نکتــهای کــه حمیــد گرمابــی نایــب رئیــس کمیته پتروشــیمی کمیســیون صنایع و معادن مجلس بــا آن موافق نیســت .او درباره این موضــوع به آفتــاب یــزد میگوید: «قاعدتــا وقتــی تحریم پیــش میآید و از مســیرهای معمولــی نمیتــوان کار صــادرات و واردات را انجام داد ،احتمال وقــوع ایــن تخلفــات کالن افزایش پیدا میکنــد». او ادامــه میدهــد« :احتمــال ســپردن مباحــث کالن ارزی به تعــداد معدودی افــراد که همیشــه دراین مــوارد ،امکان فســاد به روشهای غیــر قانونی را پدید مــیآورد .وقتــی وارد اینگونــه معامالت ارزی میشــویم یکــی از تبعــات چیزی اســت کــه امــروز در اینباره شــاهد آن هســتیم ».وی درادامــه قیــاس شــیخ االســامی را بــا بابــک زنجانــی منطقی نمیدانــد و میگویــد« :درجریان بابک زنجانــی برگشــت پولی را از ســمت وی شــاهد نبودیم ،امــا در این بــاره اخالل در مباحــث اقتصادی مطرح اســت ،این موضوع متفاوت با اقــدام بابک زنجانی است». او اعــام کــرد« :رســانهها ایــن روزهــا تــاش دارنــد تــا با کنــار هم قــراردادن شــیخ االســامی و بابک زنجانی شباهت عینــی میــان تخلفــات پتروشــیمی بــا ماجــرای بابک زنجانی ایجاد کنند .این در حالی اســت که اساســا چنین مقیاســی بیشــتر شــبیه به کارهای ژورنالیســتی اســت .اما تخلفات و نام و عنوانی که به تخلفــات در حوزه پتروشــیمی صورت گرفته اســت را باید مراجــع قضایی تعییــن کنند». گرمابــی در ادامــه درباره اینکه آغاز اخــال اقتصادی درحــوزه پتروشــیمی به قبــل از ســال ۹۰برمی گردد گفــت« :اینکــه بعد از این ســالها اکنــون پرونده به شــکل کنونی در آخرین ماه ســال ۹۷انجام میشــود موضوعی قابل بحث اســت .اما امیــد داریم پولهایی که باید بــه بیتالمال بازگردنــد ،برگردد». برگرفته از سایت روزنامه آفتاب یزد
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
35 Kheradmand
رابطه مرجان شیخ االسالمی آل آقا و اختالس پتروشیمی مرجان شــیخ االســامی ســوژه جذاب این روزهاست. نامــش در کنار نــام خیلیها میآید ،رســانههای چپ میخواهنــد او را بــه جریان ضد نظــام وصل کنند و از اصالحطلبــی جدا ،رســانههای راســت میخواهند صبغــه اصالحطلبــی اش را یــادآوری کننــد تا بلکه خاطرات مجلس هشــتم او را از ذهن پــاک کنند. روزنامــه آفتاب یــزد :به یــک بــاره نامــی که در میانههــای تابستان سال ۹۶ رهسپار کانادا شــده بــود طــی روزهای گذشــته در صــدر اخبــار رســانهها قــرار گرفــت .یعنــی یکســال و نیم بعد. ایــن بــار پای یــک زن درمیــان اســت .حــاال دیگر همــه اورا میشناســند .خیلــی بیشــتر از زمانــی کــه در روزنامههــای اصالحطلب «صبــح امروز» و «همبســتگی» حضــور داشــت .خیلــی بیشــتر از زمانــهای کــه بــه واســطه آشــنایی بــا ســید محمــد بهشــتی ،مدیــر خبرگزاری میراث فرهنگی شــد .خیلی بیشــتر از زمانــی کــه در انتخابــات مجلــس ششــم در لیســت مشــارکت قرار گرفــت و خیلی بیشــتر از آنکــه ناگهــان بــه ســمت راســت گرایــش پیــدا کرد و نزدیــک شــد بــه یــاران اصولگــرا و از لیســت «ائتــاف اصولگرایان مســتقل تهران» و بعد هم لیســت انتخاباتی جریان اصولگرای جمعیــت زنــان جمهــوری اســامی بــرای انتخابات مجلــس هشــتم ســردر آورد. مرجان شــیخ االســامی ســوژه جذاب این روزهاست. نامــش در کنار نــام خیلیها میآید ،رســانههای چپ میخواهنــد او را بــه جریان ضد نظــام وصل کنند و از اصالحطلبــی جدا ،رســانههای راســت میخواهند صبغــه اصالحطلبــی اش را یــادآوری کننــد تــا بلکه خاطــرات مجلــس هشــتم او را از ذهــن پــاک کنند،
همکاران ســابق روزنامــه نگارش نیز بــرای آنکه خود مرجان شیخ االسالمی ،زن هزار چهره کیست؟ را درایــن البه ال معروف کنند داســتان بدهیهای وی به خودشــان و تخلفــات دیگری از او نقــل میکنند.
اما همانگونه که همســر او تبدیل شــد بــه چهرهای رســانهای در شــبکههای ماهوارهای ،داســتان خود او نیــز ســر دراز دارد .همانطــور که یک بــار تصاویرش روی پوســترهای انتخاباتی اصولگرایان و اصالحطلبان نقــش میبنــدد و یکبــار در ردای مدیــران توانمند و روشــنفکران روزنامهنــگار در رســانههای آن روزگار دســت بــه دســت میشــود و یک بــار هــم بدون حجــاب به عنــوان کارآفریــن و صاحب شــرکتهای تجــاری در شــبکههای اجتماعی.
34 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
داســتان شــهرت امروز این زن همان ماجرای معروف دورزدن تحریمهاست. شــیخ االســامی این روزها شــاید به واســطه رفتنش به همانجایی کــه خاوری رفته-یعنــی کانادا- شــاید به واسطه نقشــی که شبیه به بابک زنجانی داشــته و شــاید هــم صرفــا بــه واســطه زن بودنــش هــم جذ ا بیتهــا ی زیــادی بــرای خــو ر ا ک ر ســا نها ی شــدن پیــدا کرده اســت. حــاال کــه پرونــده اتهــام مشــارکت و معاونــت در اخالل کالن اقتصادی در حوزه پتروشــیمی به مبلغ شــش میلیارد و ۶۵۶میلیون یورو مطرح شــده نــام او در میان ۱۳متهــم دیگر به چشــم میآیــد .عــدهای در رسانههایشــان اینگونــه گفتهانــد کــه او یــک تنه این میــزان را اختالس کرده و فــرار کــرده؛ یعنی رقمی بیــش از ســه برابــر بابک زنجانــی .زن هــزار چهــره اخاللگر پتروشــیمی ،اکنون از دید رســانهها بــه عنوان بزرگترین کالهبــردار ایران نــام گرفتــه اســت. امــا آیا همــه چیــز درباره شــیخ االســامی همانــی اســت که جریانات رسانهای ســعی در انعکاس آن دارند؟ مرجان متــواری امروز آیا همــان اختالســگر ۶میلیارد یورویی اســت؟
جرم زن هزار چهره
شــیخ االســامی تنها نیســت ...در پرونده اخالل کالن در حــوزه پتروشــیمی پــای خیلیهــا درمیان اســت؛ رضــا حمزهلــو (مدیرعامــل ســابق شــرکت بازرگانی پتروشــیمی)؛ عبــاس صمیمــی (عضو هیئــت مدیره شــرکت بازرگانــی پتروشــیمی و مدیرعامل شــرکت ســرمایهگذاری ایــران)؛ مصطفی طهرانــی صفا (عضو
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
34 Kheradmand
ستارههای برتر سال خوک:
محل قرارگیری ســتارههای برتر ســال خوک بر اســاس طالع بینی چینی در وســط و گوشــهی شــمال غربی آســمان قــرار دارنــد .به همیــن دلیل در ســال خوک چینیهــا عقیــده دارنــد کــه بهتــر اســت در مرکز و شــمال غربــی خانه باشــید ،آن جا کار کنیــد ،درس بخوانید و اســتراحت کنید .همچنین جالب اســت بدانید آنهــا برای رفع بال و حــوادث بنا بر اعتقاد آبــاء و اجدادیشــان ،این نقاط خانه را پــر از گل و گیــاه میکننــد .به نظــر چینیها حتی مســافرت به مناطــق مرکزی یا به ســمت شــمال غربی هم خــوش یمن خواهــد بود.
عدد :بر اســاس زودیاک چینی در ســالی ،چون ســال ۲۰۱۹میــادی اعــداد ۸ ،۵ ،۲عددهــای خــوش یمن هســتند و ۹ ،۳ ،۱عددهــای نــا مبــارک ســال خوک هستند . رنــگ :بــر همیــن اســاس چینیهــای معتقــد به
خوش یمنها و بد یمن ها:
گل و گیاه:
چینیهــا گل داوودی و گل ادریــس را در ســال خوک بســیار مبارک و خوش یمــن میدانند.
ســال خوک بــرای افــراد متولد ســال خوک چگونــه خواهــد بود؟
فعالیتهای خوش یمن:
یک اســتاد فنــگ شــویی در این بــاره میگوید: این ســال ســال خاک اســت و بهتر است بیشتر بــه کــوه نــوردی و پیــاده روی برویــد و تا جای ممکــن از تفریحــات مرتبــط بــا آب رودخانه یا دریــا دوری کنیــد .بــر همیــن اســاس چینیها اعتقــاد دارند در این ســال ســفر به کشــورهای آســیایی بســیار خوش یمن اســت و جالب است بدانید ســفر به ایاالت متحده آمریکا و بریتانیا را اگرچــه بد و نحــس نمیدانند ،اما عقیــده دارند از آن جا که شــاید بــا ماجراجوییهایی نا خواســته همراه شــود ،بهتر است قید سفر به این دو کشــور را بزنیم.
رنگها بســنده کننــد .از طرف دیگــر رنگهای قرمز، آبی و ســبز رنگهایی هســتند که بهتر است در سال خوک سراغشــان نروید.
طالع بینی چینی میگوید سال خوک سالی مملو از باال و پایین در تمام جنبههای زندگی خواهد بود زودیــاک چینی بــاور دارند رنگهای زرد ،خاکســتری، قهــوهای و طالیی رنگهــای خوش یمن ســال خوک هســتند و ســعی میکننــد در انتخــاب لبــاس ،رنگ دیوارهــای خانــه یــا رنــگ ماشــین جدیــد بــه این
33 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
طالــع بینــی چینــی میگوید ســال خوک ســالی مملــو از بــاال و پاییــن در تمام جنبههــای زندگی خواهد بود .این ســال از طرفی ســالی خواهد بود کــه از همــکاران و یا حتی رئیس خــود حمایت و دلگرمی دریافــت خواهید کــرد و از طرف دیگر ممکن اســت قوانین زیاد و دســت و پا گیر منجر بــه زندگی همــراه با اضطراب و اســترس شــود. حتمــا خوشــحال خواهید شــد اگر بدانید ســال خــوک از نظر مالی ســال پربــاری خواهــد بود. بهتر اســت انتظار اضافه حقوق ،بــاال رفتن ارزش ســهام و معاملههای پر ســود را داشــته باشــید. در نهایــت طالع بینی باســتانی چینی این ســال را ســال مناســبی برای شــروع رابطه بــرای خانمهای متولد ســال خــوک میدانــد و معتقد اســت احتمال شــروع یک رابطهی شــیرین و پایدار در این سال برای این افراد چشــمگیر اســت.
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
33 Kheradmand
سال خوک ،چگونه سالی است؟!
در این مقاله قصد داریم با هم خصوصیات سال خوک را مرور کنیم و ببینیم بر اساس طالع بینی چینی در این سال چه اتفاقاتی انتظار ما را میکشد. شــاید عبارت فنگ شــویی به گوشــتان خورده باشد. اگــر بخواهیم بــه طور خالصــه تعریفی بــرای فنگ شــویی در نظــر بگیریم میتــوان گفت :بــه مطالعه محیــط اطــراف و تاثیر اشــیاء و دکوراســیون بر روی احوال و روح و روان افراد فنگ شــویی گفته میشــود. موضوعــی کــه در فنــگ شــویی مــورد توجــه قرار میگیــرد جریان انــرژی حیاتــی یا (چــی) در محیط اطــراف و تاثیر چیدمــان بر بهتر شــدن وضع جریان چی اســت .در فرهنگ چینی ،عالوه بر فنگ شــویی، رمالی یا پیشــگویی در مــورد آینده و سرنوشــت فرد بر اســاس ســال تولد که بر اساس نشــانههای زودیاک چینــی انجــام میشــود نیز بســیار پرطرفــدار و رایج اســت و از آنچه که فکر میکنید پیچیدهتر میباشــد. برخــاف بــاور عمومی طالــع بینی چینــی در اطالق یک حیوان به ســال بر اســاس یک ســیکل ۱۲ســاله عمل نمیکند بلکه یک ســیکل ۶۰ســاله هــم در نام گذاری ســالها موثر اســت که ترکیبی اســت از یکی از ۱۰ریشــهی بهشــتی و یکی از ۱۲شــاخهی زمینی.
بــر اســاس همیــن توضیحات اســت که ســال ۲۰۱۹ میــادی بر اســاس طالع بینــی و زودیاک چینی ســال جیهــای ( )Ji Haiنامیــده شــده اســت .واژه (های) نماد شــاخه زمینی و بــه معنی خوک اســت و زمانی کــه در کنار (جی) قــرار میگیرد معنــی خوک زمینی میگیرد. از نظــر طالع بینــی چینی ،در این ســال خیانت ها و بــی اعتمادی ها بســیار کــم خواهد بود .ســال صلح طلبی عمیق ،ســالی که دعوا و اقامه دعــوا در مراجع ذیصــاح جای بحث هــای تند و دعــوا و جنگ را می گیرد .ســالی کــه ادبیات بر تارک آن خواهد درخشــید و نویســندگان و شــعرا بــه دور از دغدغه هــای رایج به موفقیت های چشــمگیری نائل خواهند شــد .بچه هایــی که در بهار و تابســتان ســال خــوک متولد می شــوند در رفاه و آســودگی زندگی خواهنــد کرد .البته به دلیل ســادگی بیش از حد خوک امــکان زودباوری، فریــب خــوردن و نومیدی هــم وجــود دارد .از بدی های ســال خــوک این اســت که افــراد از هــم دیگر تقاضــای کمک کمتــری می کننــد و احتماال آســیب بیشــتری می بینند. خوک ســمبل ثــروت و فراوانــی اســت! از نظر طالع بینی چینی ســال خوک بهترین ســال برای تمام مردم دنیاســت چــون در ایــن ســال کار فراوان بــرای همه
32 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
وجــود دارد و گــردش پول عادالنه خواهد بود .ســالی که از دســت گرفتاری های سیاســی و اداری می توان نفســی به راحتی کشــید .ســالی که برای روشنفکران و اهــل حســاب و کتاب به یــک اندازه خوب اســت. یعنی ســال تعادل و تناســب. در ایــن مقالــه قصد داریــم با هم خصوصیات ســال خــوک را مــرور کنیم و ببینیــم بر اســاس طالع بینی چینی در این ســال چه اتفاقاتی انتظار ما را میکشــد.
سالی سرشار از موفقیت یا سالی با خطرشکست؟ بــر اســاس دســتورالعمل طالــع بینی چینــی عنصر غالــب ایــن ســال خــاک یــا همــان زمین اســت .بر همین اســاس امسال ســال خوبی برای کسب و کارها و فعالیتهایــی خواهــد بود کــه به نوعی بــا زمین مرتبــط باشــد .از طرف دیگــر طبق قوانیــن این نوع خــاص از طالــع بینی در ســالی که عنصــر اصلی اش خاک اســت ،آب عنصر نیکویی نیســت .پس کســانی کــه به ایــن قوانیــن معتقدنــد احتیاط بیشــتری در برخــورد بــا آب خواهند داشــت و منتظــر رخ دادن اتفاقهای طبیعی مانند ســیل ،سیالب ،ســونامی و ... خواهنــد بود.
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
32 Kheradmand
31 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
31 Kheradmand
تمدید مهلت درخواست
اجازه کار برای دانشجویان خارجی در کانادا
دانشــجویان خارجی که امیدوار بودند از طریق اجازه کار پــس از فــارغ التحصیلــی یــا Post-Graduation Work Permitدر کانــادا بماننــد ،اکنون پس از اینکه گواهــی فراغــت از تحصیل خــود را دریافــت کردند، شــش ماه فرصــت خواهند داشــت تا برای اجــازه کار درخواســت دهند. این گروه از دانشــجویان خارجــی فارغالتحصیل ،برای ارائه درخواســت اقامت ،دیگر نیازی به داشــتن ویزای تحصیلــی معتبــر ،پــس از فارغالتحصیلــی نخواهند داشت. بــه اینترتیــب مقدار زمــان الزم بــرای فارغالتحصیالن جدید ،بــرای ارائه درخواســت PGWPپس از صدور ریــز نمرات و تأیید اتمام تحصیــات از ۹۰روز به ۱۸۰ روز افزایش داده شــده است. وزارت مهاجرت و شــهروندی کانادا اعالم کرده اســت ویزای تحصیلی باید در بخشــی از مهلــت ۱۸۰روز که متقاضی باید تقاضانامــه PGWPرا ارائه دهد ،معتبر باشد.
ویــزای تحصیلــی معموالً بــرای مدت زمــان تحصیل در دوره آکادمیــک دانشــجو صادر میشــود .با حذف شــرط داشــتن ویزای تحصیلی معتبر برای تمام مهلت شش ماهه ارائه درخواســت ،دانشجویان فرصت کافی بــرای تهیه مدارک الزم را بــدون نگرانی در مورد اعتبار ویزای تحصیلی خواهند داشــت. اجــازه کار پــس از فارغالتحصیلی یک مجــوز کار آزاد اســت که بــه فارغالتحصیــان خارجی از مؤسســات آموزشــی تأیید شــده کانادایــی اجازه میدهــد برای مدت زمان حداکثر ســه ســال پس از تکمیل تحصیالت خود در کانــادا بمانند و بتواننــد کار کنند. دورههای آموزشــی مورد تأیید ،جهت ایــن نوع اجازه کار ،در کنار دیگر شــرایط الزم بایســتی حداقل هشت ماه به طــول بیانجامند. یکــی از امتیــازات PGWPایــن اســت کــه فــارغ التحصیــان خارجــی در زمــان ارائه درخواســت خود نیازی به داشــتن پیشــنهاد شــغلی در کانادا نخواهند داشت.
30 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
بــا داشــتن مجــوز آزاد کار ،فارغ التحصیــان خارجی میتواننــد در هر شــغلی و در هــر مکانــی از کانادا مشــغول به کار شــوند و در هر زمانــی میتوانند کار خــود را هم تغییــر دهند. وزارت مهاجرت ،شــهروندی و پناهندگــی کانادا اعالم کــرده اســت ،تجربــه کاری حرفــهای در کانــادا ،در مشــاغلی کــه تحــت سیســتم ردهبندی شــغلی ملی کانــادا در ســطوح Aو Bو یــا نــوع مهــارت 0قــرار دارنــد ،میتوانــد به فــارغ التحصیــان خارجی کمک کنــد تا برای درخواســت اقامــت دائم کانــادا از روش Canadian Experience Classحائز شــرایط شــوند. سیســتم Canadian Experience Classیکی از ســه برنامــه مهاجرتــی فدرال بــرای افراد متخصص اســت کــه از طریق سیســتم «ورود فوری» کانــادا مدیریت میشــود ،و تقاضانامههــای درخواســت اقامت دائم بــرای کارگران ماهــر خارجی را سریعتر میکند.
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
30 Kheradmand
ویزای ِشنگن برای شهروندان کانادا و آمریکا اجباری میشود از روز اول ژانویــه ســال ،۲۰۲۱شــهروندان آمریــکا، کانــادا ،اســترالیا و دیگــر کشــورهایی که برای ســفر بــه منطقه شــنگن نیاز بــه دریافت ویــزا ندارند ،باید مجوز ETIASیــا (European Travel Information )and Authorization Systemرا داشــته باشــند. اتحادیــه اروپا ســال گذشــته اعــام کرده بــود که در حال ایجاد این سیســتم اســت و هــدف آن ،غربالگری قبل از ســفر ،برای کاهش خطرات امنیتی و مهاجرتی، مســافرانی اســت که میتواننــد به محدوده شــنگن بدون ویزا تــردد کنند. پارلمــان اروپا در ماه جوالی گذشــته بــرای ایجاد این سیســتم موافقت خود را اعالم کــرده بود. کمیســر امــور مهاجــرت ،شــهروندی و امــور داخلی اتحادیــه اروپــا در آن زمــان گفتــه بود که بــه دالیل امنیتــی نیاز بــه ایجاد چنین سیســتمی وجــود دارد. در حال حاضر ،شــهروندان آمریکا و کانادا و بســیاری
از دیگر کشــورها برای مدت حداکثر ۹۰روز میتوانند بدون داشــتن ویزا وارد کشورهای حوزه شنگن بشوند. مجــوز ســفر ETIASباعــث تغییر در ایــن وضعیت خواهد شــد. پارلمان اتحادیــه اروپا ،روز جمعه ۸مــارس اعالم کرد، از روز اول ژانویــه ســال ،۲۰۲۱تمــام افــرادی که برای ورود به منطقه شــنگن نیــاز به ویزا ندارنــد ،از جمله شــهروندان کانــادا و آمریــکا بایــد پیش از آغاز ســفر خــود ،از طریق آنالین مجــوز ETIASرا درخواســت کنند . ایــن افــراد میتواننــد تقاضانامــه خود را بــه صورت آنالیــن و با وارد کردن اطالعات گذرنامه خود و پاســخ به تعــدادی پرســش و پرداخت مبلغ ۷یــورو ،تکمیل کنند . پــس از تکمیل درخواســت مجوز ســفر ،جواب مثبت یــا منفــی ،به صــورت ایمیــل بــرای متقاضی ارســال
خواهد شــد. در صورت قبولی درخواســت ،ETIASاین مجوز برای مدت ســه ســال اعتبار خواهد داشــت و در این مدت دارنــده ایــن مجوز میتوانــد به دفعــات وارد منطقه شــنگن شــود ،و در هر بار ورود تا حداکثــر ۹۰روز در منطقه شــنگن اقامت داشته باشد. کمیســیون اروپا در بیانیهای اعالم کرده است«:تکمیل تقاضانامــه آنالین بــه طور معمول بیــش از ده دقیقه به طول نخواهد کشــید ،و در بیش از ۹۵درصد موارد، درخواســتها مورد تأیید قــرار خواهند گرفت». ایــاالت متحــده آمریــکا ،کانــادا ،و اســترالیا نیــز در حــال حاضر دارای سیســتم مشــابهی هســتند که در آمریــکا ESTAو در کانادا و اســترالیا نیز eTAنامیده میشــوند.
تراژدی مرگ و عروسی دو جوان ایرانی آمریکایی از روز یکشــنبه ۱۰مارچ بســیاری از رســانههای ایالت تنسی آمریکا ،خبرها و گزارشهای مشــروحی در باره تراژدی کشــته شــدن یک جوان دانشــجوی ایرانی-آمریکایی ۲۴ســاله بنام محمد شــریفی ،در روز ۱۹فوریه گذشــته را دوباره منعکــس کردهاند. توجــه دوباره رســانههای شــهر نشــویل در ایالت تنســی به تراژدی کشــته شــدن محمد شــریفی به این دلیل اســت که قرار بود روز یکشنبه گذشته با نامزدش ســارا بلوچ ۲۲ســاله ازدواج کند. به گزارش پلیس ،محمد شــریفی ،دانشــجوی دانشگاه تنسی در شهر چاتانوگا در روز ۱۹فوریــه در محوطــه پارکینگ مجتمع آپارتمانی Hixsonبا شــلیک گلوله کشــته شــد و جوان ۲۰ســالهای بنام D’Marcus Whiteمتهم به این قتل شــده است. محمــد شــریفی ،از طریــق آگهی در فیس بوک مشــتری برای دســتگاه بازی Xboxخــود پیــدا کــرده بــود و هنگامیکــه برای تحویل دســتگاه بــازی به مشــتری و گرفتن بهای آن به محوطه پارکینگ مجتمع مســکونی محل اقامت خود رفته بود با شــلیک گلوله کشــته شــد. به گزارش Free Press ،Chattanooga Timesســارا بلوچ ،روز یکشــنبه گذشــته که روز موعود برای ازدواج با نامزدش محمد بود ،لباس عروســی خود و تور ســفید آنرا به تن کرد ،اما به جای قدم زدن در راهرو محل مراســم عروســی ،از ســرباالیی باران زده و خیس قبرســتان شــهر نشــویل در ایالت تنســی ،برای رفتن به ســر مزار نامزد بیســت و چهار ســاله خود ،محمد شــریفی باال میرفت. مراســم بســیار احساســی و تأثر برانگیز حضور زن جوانی با لباس عروســی در گورســتان ،بر مزار نامزد کشت ه شــدهاش ،توجه بسیار رســانههای آمریکایی را جلب کــرده و تصویرهای زیادی از این مراســم غمانگیز منتشــر کردهاند. محمد شریفی قرار بود در پایان فصل بهار از دانشگاه تنسی فارغالتحصیل شود. 29 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
29 Kheradmand
اخبار و گزارشهای مختلف مرتبط با زندگی ایرانیان در کانادا با همکاری سایت پرشین میرور www.PersianMirror.ca -
سه کمپانی تولید سیگار کانادا باید بیش از 1۵میلیارد دالر خسارت پرداخت کنند
دادگاه تجدیدنظــر اســتان کبک با صدور یــک رأی تاریخی ،شکســت بزرگی برای صنعت ســیگار ســازی کانادا رقم زده است. بــر اســاس رأیی کــه روز جمعه گذشــته از طــرف دادگاه تجدیدنظر اســتان کبک صادر شــد ،ســه شــرکت تولید ســیگار ،Imperial Tobacco،JTI-Macdonaldو Rothmans-Benson&Hedgesملــزم بــه پرداخــت میلیاردها دالر خســارت به مصرفکنندگان ســیگار این ســه کمپانی شــدهاند. در مــاه ژوئن ســال ،۲۰۱۵آقای برایــان ریوردان ،یکی از قضات دادگاه عالی اســتان کبــک ،دســتور داده بود تا این ســه کمپانی بیــش از ۱۵میلیارد دالر به مشــتریان خــود اعــم از اینکه بیمار شــدهاند و یا اعتیــاد پیدا کردهانــد ،پرداخت کنند. در آن زمــان ،ایــن حکم به عنوان بزرگتریــن دعوی حقوقی تاریــخ قضایی کانادا، که نتیجه آن متوجه گروه بخصوصی از مردم میشــود ،شــناخته شــد. خانــم لیــز ب ِلــز ،بیوه یکــی از افرادی که بــر اثر بیماری ناشــی از مصرف ســیگار ایــن کمپانیهــا فوت کــرده ،گفته اســت از اینکه همســر وی نمیتوانــد در این لحظــه حضــور داشــته باشــد متأســف اســت .ژان ایو ب ِلز ،همســر ایــن زن ،که یکی از شــاکیان اصلی ایــن پرونده بود، در سپتامبر سال ۲۰۱۲در سن ۶۸سالگی بــر اثر ســرطان ریه جان ســپرد. همســر ایــن فــرد گفتــه اســت«:در طــول دادگاه ،کمپانیهــای تولیــد ســیگار میگفتنــد کــه مقصــر خــود مصرفکننــدگان بودهانــد ،اما من چنین اعتقادی نــدارم .آنها با ســیگاریها قایم موشــک بــازی کردند». وی گفته است همســر او در سال ۱۹۵۰ هنگامــی که مــردم از خطرات ســیگار اطالع نداشتند ،شــروع به مصرف سیگار کــرده بــود ،و بهرغم ســهبار تــاش برای ترک ســیگار ،موفق نشــده بــود اعتیاد به ســیگار را تــرک کند .او گفته اســت که کمپانیهای تولید ســیگار «دروغگو» هســتند. آقــای فیلیپ ترودل ،وکیل شــاکیان ســیگاری ،کــه این دعوی حقوقــی را به جریان انداختــه اســت ،تصمیــم دادگاه تجدیــد نظر اســتان کبــک را یک پیــروزی کامل خوانــده اســت .به گمــان او پــس از رأی صادره ،مجموع خســارت قابــل پرداخت توســط کمپانیهای تولید ســیگار بــه بیــش از ۱۷میلیارد دالر خواهد رســید. وی اضافــه کرده اســت «:این خبر بســیار فوقالعــادهای برای قربانیانی اســت که مــدت زمان زیــادی در انتظــار بودند .واضح اســت که ما از این نتیجه خوشــحال هستیم». گــروه پنــج نفره قضــات دادگاه تجدیــد نظر تأییــد کردند که این ســه کمپانی در انجــام وظیفه خود برای مطلع کردن مشــتریان از خطرات مصرف ســیگار کوتاهی 28 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
کردهاند و در مورد اینکه نشــان دهند مشــتریان آنها نیز از خطرات مصرف ســیگار آگاه شــدهاند ،نیز کوتاهــی کردهاند. کمپانــی Rothmans-Benson&Hedgesاین رأی دادگاه را مردود دانســته و اعالم کرده اســت که به دادگاه عالی کانادا درخواســت تجدیدنظــر خواهد داد. پیتر لوونگو ،مدیر عامل این شــرکت تولید کننده ســیگار ،در بیانیهای گفته است«: تصمیم دادگاه تجدید نظر اســتان کبــک تغییرات عمدهای در اصــول قانون دعوی حقوقی دســته جمعــی ایجاد خواهــد کرد و اجازه خواهد داد تا خســارت بســیار گســتردهای ،بــدون اثبات حــق حتی یک نفــر از گروه شــاکیان ،به آنهــا پرداخت شــود .ما بر این باور هســتیم که این تغییر بیســابقه در قانون توسط دادگاه عالی کانادا بررســی و برگشــت داده خواهد شد». از ســوی دیگــر ،اریک گونیــون ،ســخنگوی کمپانــی Imperial Tobaccنیز گفته اســت که این شــرکت از رأی دادگاه ناامید شــده اســت .وی در گفتگو با خبرنگاران گفته است«:ما نشــان دادیم که مصرفکنندکان بزرگســال برای دهههای متوالی از خطــرات همراه با مصرف ســیگار مطلع بودهانــد .مــا میدانیــم که ایــن دولت فدرال بوده اســت که به مــا مجوز داده اســت تا در این بــازار فعالیــت کنیم و پیــرو قوانین و مقــررات بودهایم». کمپانــی JTI-Macdonaldنیــز در بیانیــهای گفتــه اســت کــه«:از پایه و اســاس با تصمیم دادگاه مخالف است». دو شــرکت JTIو Imperialنیــز اعــام کردهانــد کــه درخواســت تجدیــد نظر بــه دادگاه عالــی کانــادا را مدنظر قرار دادهانــد .رأی روز جمعه آخرین مرحله در پرونــدهای بوده اســت کــه بیش از بیســت ســال اســت در دادگاه مطــرح بوده اســت. این پرونده در ســال ۱۹۹۸باز شــده اســت ولی در ســال ۲۰۱۲در دادگاه به بحث گذاشــته شــد ،و حدوداً یکصد هــزار نفر مصرف کننده ســیگار که بین ســالهای ۱۹۵۰و ۱۹۹۸ســیگار میکشــیدهاند را شــامل میشــود .ایــن ســه کمپانی تولید ســیگار در دو پرونــده بــه طــور همزمان مورد شــکایت قــرار گرفتــه بودند .یک پرونــده توســط افرادی کــه به مصرف ســیگار اعتیاد پیــدا کرده بودنــد و قادر به تــرک نبودنــد و پرونده دوم توســط افرادی که بر اثر مصرف ســیگار به ســرطان و بیماریهای تنفســی مبتال شده بودند .حدود ۷۶شــاهد در دادگاه عالی استان کبک در ایــن پرونده شــهادت دادهاند ،و تقریباً ۴۳هزار مدرک به عنوان ســند ،از جمله اســناد داخلی این ســه کمپانی که نشــان میداد مصــرف کنندگان از خطــرات همــراه با مصرف ســیگار اطالع نداشــتند و یــا متوجه آنها نمیشــدند ،وجود داشــته است. Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
28 Kheradmand
بصورت مجــازی نیز از این بنا دیــدن و عکس ها ،فیلم ها و فایــل های مربوطــه را نیز دریافــت کنند.رضایی منفرد به بهســازی فضای ســبز این مجموعه و همچنین افزایش تعــداد بلیت فروشــی ها بــرای راحتــی بازدیــد کنندگان نــوروزی از این میراث جهانی اشــاره و اضافــه کرد :درحال حاضر زیرســاخت و ظرفیت بازدید 100هزار نفر در روز از مجموعه تخت جمشــید فراهم است ولی در حقیقت این بنای تاریخی آســتانه طاقتــی مشــخص دارد و نباید بیش از حد اســتاندارد که تقریبــا روزانه حــدود 40هزار بازدید کننده است تعداد بیشــتری وارد این مجموعه شود.رضایی منفــرد اظهار کرد :نتایج آخریــن کاوش ها و آثاری که اخیرا از مجموعه تخت جمشــید کشــف شــده نظیر کاوش تل آجــری و کانال هــای زیرزمینی نیز بصورت نمایشــگاه در ایــام تعطیالت نــوروز در معرض دید عمــوم بازدید کننده ها قرار خواهد گرفت .تخت جمشــید در شــش کیلومتری شــمال شهرســتان مرودشــت و حدود 55کیلومتری شمال شرقی شــیراز قرار دارد. میــراث جهانــی تخت جمشــید خدمات ارائــه کنند.وی با اشــاره بــه اینکه مســیر بازدیدها مشــخص و تابلوهای این مجموعه نیز بهســازی شــده ،بیان کرد:نوشــته هایی حــاوی نحوه اســتفاده از امکانات و خدمــات جانبی تهیه شــده کــه در بدو ورود گردشــگران نوروزی بــه این مجموعــه در اختیار آنها قرار خواهــد گرفت. وی بــه ایجاد تورهای مجازی برای نخســتین بار در مجموعه تخت جمشــید اشــاره کــرد و افزود :بازدیــد کنندگان با تهیه اپلیکیشــن هایی کــه از طریق بلوتــوث در محوطه تخــت جمشــید آن را دریافت خواهند کــرد می توانند
27 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
بنای تخت جمشید یکی از مهمترین میراث تاریخی بشر است و این سازه چند هزار ساله نشان از شکل گیری اولین تمدن جهان در ایران دارد
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
27 Kheradmand
تختجمشید یادمانی ایرانی ،میراثی جهانی
تخــت جمشــید به عنــوان دهکده پر رمــز و راز هخامنشــیان مملو نظام اداری و منظم
ازعجایبی اســت که هرســاله با کشــف آنها بعد دو هزارو 500ســال تحســین جهانیان را برمــی انگیزد ،نــوروز مجالی به مــردم می دهد کــه از این یادمــان تاریخی که به ثبــت جهانی رســیده ،بازدید کنند. به گــزارش ایرنا ،یادمــان تاریخی تخــت جمشــید کــه متعلــق به دوره هخامنشــیان در سال 1979 میالدی با شــماره 114در سازمان جهانی ملل متحد(یونسکو) ثبت شــده است. 518ســال پیش از میالد با دستور داریــوش هخامنشــی مبنــی بر ســاخت بنایی باشــکوه و پر رمز و راز در ســرزمین پــارس ،تعداد زیــادی از معمــاران ،هنرمنــدان و مهندســان چهــار گوشــه عالم فراخوانده شــدند تا با مشــارکت یکدیگــر اولیــن بنــای شــگفت انگیز دنیا که نمــاد صلح ،برابری و وحــدت جهانــی باشــد را بــر صخــره ای عظیــم در دامنه کوه مهــر در منطقه اســتخر و حوالی مرودشــت امروزی بنــا کنند.آغاز ســاخت بنای تخت جمشــید در دوران حکومــت داریــوش کلیــد خــورد امــا تکمیــل ایــن ســازه عظیم در دوران ســلطنت پسرش خشایار شــاه و اردشیریکم نوه او ادامه داشــت و هر کــدام از این امپراتورهــا ســازه هــای جدیدی را به ایــن تخت گاه اضافــه کردند و وجــود بناهای نیمه تمامی در این محل نشــان دهنده این اســت که تــا روزهای پایانی حکومت هخامنشــیان ســاخت و تکمیل مجموعه تخــت جمشــید ادامه داشــته و هیــچ گاه به پایان نرســیده اســت.
مجتبی درودی باســتان شــناس و متخصص خط ایران باســتان اعالم کــرد :لــوح های زریــن ،ســیمین و ِگل نبشــته هایــی از کاوش های تخت جمشــید به دســت آمده که از اســناد تاریخی این بنا و دوران هخامنشــی به شــمار می روند. این پژوهشگر دوران ایران باستان افــزود :بــر اســاس ایــن اســناد مکتوب مشــخص شــده کــه در ســاخت تخت جمشــید از هیچ بــرده ای اســتفاده نشــده و بــه همه کارگران و معماران دســتمزد پرداخت می شــده ،حقــوق زن و مــرد برابر بــوده ،حــق کار زنان به رســمیت شــناخته می شده و همچنیــن در ایــن دوران تاریخی زنــان از مرخصــی زایمــان نیــز برخــوردار بــوده اند. وی ادامــه داد :بی شــک اســناد بــه جــا مانــده از ایــن دوران ســند قطعی بــر وجــود نظامی اجتماعی و اداری مــدرن در 500 ســال پیش از میالد در ایران بوده اســت.درودی بیــان کــرد :بنــای تخت جمشــید یکی از مهمترین میراث تاریخی بشــر است و این ســازه چند هزار ســاله نشــان از شکل گیری اولین تمدن جهان در ایــران دارد .وی اظهــار کرد :بعد گذشــت دو هزار و 500ســال از ســاخت این بنــای ارزشــمند هر ســاله در پــی کاوش های انجــام شــده در این محل مســایل تازه ای کشــف می شــود که موجب شگفتی جهانیان می شــود و امسال نیز کشــفیات قابل توجهی در این مجموعه به دســت آمده که بســیار با اهمیت اســت.
آمادگی برای نوروز
26 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
مدیر پایگاه میراث جهانی تخت جمشــید دربــاره کارهای انجام شــده در ایــن مجموعه جهانی بــرای آمادگی پذیرایی از میهمانان نــوروزی گفت :از اوایل دی مــاه اقدامات اولیه ای صورت گرفته نظیر تشــکیل کارگروه های ویژه که شــرح وظایــف هر کدام نیز مشــخص شــده اســت .این مجموعه آمادگی کامــل برای میزبانی گردشــگران داخلــی و خارجی دارد و برنامــه هــای جانبی نظیر نوروزگاه (آشــنایی با آداب و رســوم کهن ایرانی) ،نمایشگاه دســتاوردهای پایگاه تخت جمشــید ،نمایشــگاه صنایع دســتی و برنامه های ویژه نور و صدا در شــب پیش بینی شــده که مســافران نوروزی می تواننــد در حاشــیه بازدید از تخت جمشــید از آنها اســتفاد کنند. وی ادامــه داد :از اوایــل بهمــن 96بــه تعــدادی راهنمای گردشــگری افتخــاری آموزش هــای الزم داده شــد و در پی برگــزاری آزمون 120نفــر از میان آنها انتخاب شــده اند که بــه صورت رایــگان به مســافران نــوروزی و بازدید کنندگان
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
26 Kheradmand
گاهشــمار گریگوری نیــز میگویند.
گا هشمارچینی
این گاهشــمار را نه میشــود به طور کامل در دســته تقویمهــای قمری قرار داد و نه تقویمهای شمســی بلکه گاهشــمار چینــی تلفیقی از هر دو این هاســت و یــک تقویــم قمری-شمســی بــه حســاب میآید و تلفیقــی از هــردوی آنهــا به حســاب میآید به همیــن خاطــر در چیــن از تقویم میالدی بــه عنوان تقویم رســمی و از تقویم چینی برای مناســبات سنتی و قدیمی خــود چین اســتفاده میکنند.
گا هشمارحیوانی
عده بســیاری به این تقویم عالوه گاهشــمار حیوانی، تقویــم ترکی هم میگوینــد .این در حالی اســت که عــده زیــادی معتقدند در ســالهای دور تــرکان نام دوازده حیــوان را بــرای دوازده ســال انتخاب میکنند تا جایــی که در جایــی در این باره گفته شــده«:برای ســالهای عمر کــودکان ،تاریخ نبردهــا و قهرمانیها و دیگــر چیزهــا را بــا گــردش ســالهای دوازدهگانه حیوانــات میشــمارند ».اما خــوب اســت بدانید که رایج شــدن ایــن تقویم در کشــور ما به زمــان یورش مغول بــه ایران برمــی گردد.
تقویم ها همیشه بخش قابل توجهی از زندگی روزمره
جوامع مختلف را به خود اختصاص می دهند .تقویم هایی که اگر خوب به آنها نگاه کنید خواهید فهمید که هرکدامشان آینه فرهنگ و تاریخ یک اقلیم اند.
گا هشمارهند یها
اینجــا هــم با یــک تقویم قمــری رو به رو هســتیم. ایــن ســالنامه قدمت آن به هزار ســال قبــل از میالد مســیح برمی گــردد تا جایی که هنوز که هنوز اســت هندوهــا بــرای به جا آوردن مراســم مذهبــی در این کشــور به این تقویــم رجوع میکنند و میشــود این گاهشــمار را از قدیمیتریــن تقویمهــای حال حاضر در دنیا دانســت که همچنان هم مورد اســتفاده قرار میگیرد.
گا هشماربربری
ایــن تقویــم را بیشــتر به کشــاورزهای شــمال قاره آفریقا نســبت میدهنــد .این تقویــم همچنان میان کشــورهای آفریقایــی و عربــی نیــز بــرای تنظیــم فعالیتهــای کشــاورزان نیــز مــورد اســتفاده قرار میگیــرد .ایــن تقویــم در زبانهــای دیگــر بــا نام تقویم«فالحــی» نیز شــناخته میشــود. مجله مهر
25 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
25 Kheradmand
مردم دنیا سالشان را چه طور اندازه می گیرند؟
رویا سادات هاشمی تقویــم ها همیشــه بخــش قابــل توجهــی از زندگی روزمــره جوامــع مختلــف را بــه خود اختصــاص می دهنــد .تقویم هایــی که اگر خوب به آنهــا نگاه کنید خواهید فهمید که هرکدامشــان آینه فرهنگ و تاریخ یک اقلیــم اند. یکــی از لذتهــای پیــش از عیــد بــرای هــر ایرانی خریــدن گاهشــمار یا همان تقویم ســال نو اســت تا بــا آن بشــود پیش ،پیــش روزهــای قرمز را شــمرد و محاســبه کرد که مبــادا یکی از روزهای تعطیل ســال بــا روزهای جمعه تقارن پیدا کرده باشــد .از همین رو میشــود به قدمت چندین و چندســاله تقویمها روی طاقچههــای ایرانی پی برد .تقویم هجری خورشــیدی تقویــم رسمیایرانیهاســت طوری کــه از این جهت میتــوان گفت کــه ایران جــزو معدود کشــورهایی اســت که بر خالف بقیه جهان گاهشــمار رسمی آن به جای تقویم میالدی یک تقویم ایرانی -اســامی اســت. همیــن موضوع بهانهای شــد تا ســراغ گاهشــمارهای مختلــف در دنیــا برویم تقویمهایی کــه در صفحات هــر کدامشــان شــروع و پایــان و اتفاقات یک ســال شمســی یا قمری با یکدیگــر توفیــر دارد و آدمهایی مختلف جهان بســته به ســرزمین و آیین شان از آنها اســتفاده میکنند.
گا هشمارهجری
تقویــم هجــری ســالهای ســال اســت کــه عنــوان گاهشــمار رایــج در زندگــی ایرانیهــا مورد اســتفاده قــرار میگیرد .تقویمی که مبدأ آن اســامی اســت و
بر اســاس هجــرت پیامبر از مکــه به مدینــه تنظیم تقویمخورشیدی
شــده اســت .تقویمی که هم قمری و هم خورشیدی است و برای تعیین مناســبات مختلف زندگی ایرانیان طــی ســال در نظر گرفته میشــود.
تقویمقمری
گاهشــمار هجــری قمــری را میتوان تقویم مشــترک تمــام مســلمانان جهــان دانســت تا جایــی که همه مســلمانان اتفاقات و مناســک مذهبی خودشــان از قبیل مراســم حج ،روزهداری در رمضان و یا جشــنها و عــزاداری هایشــان را مطابــق با همیــن تقویم در نظــر میگیرنــد .نکته قابــل توجه دربــاره این تقویم
این گاهشــمار،تقویمی است که بر اســاس روزهای آن میشــود محل قرار گرفتــن کره زمیــن در چرخش به دور خورشــید را متوجه شــد .گاهشــماری که در حال حاضــر نیز مبنــای تقویــم مــا ایرانیها به حســاب میآیــد؛ امــا خوب اســت بدانیــد که گاهشــمار حال حاضــر ایرانیان به تقویم جاللی محســوب میشــود. تقویمی که زمان ملکشاه ســلجوقی توسط عمرخیام و جمعــی از ریاضیدانهــای ایرانی تنظیــم شــد؛ ولــی نکتــه جالــب توجه اینجاســت کــه تا قبــل از تاریخ مشــروطه این تقویــم در ایران چنــدان جایگاه رســمیای پیدا نمیکرد .تا اینکه در ســال 1289هجری خورشــیدی در ایــران به کار گرفته و بــه عنوان تقویم رسمی کشور شــناخته شــد از جمله ویژگیهای این تقویم نام ماههاســت که از اســامی تقویــم ایرانی و اوســتایی گرفته شــده و از طرف دیگر شروع آن است کــه بــا پیدایش بهــار در طبیعت همراه میشــود.
گا هشمارمیالدی
این اســت که این گاهشــمار به دلیل مبنا قــرار دادن حرکــت مــاه و متغیر بــودن روزهــای آن بــه عنوان تقویم دوم در کشــورهای اســامی مورد استفاده قرار میگیرد.
24 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
ایــن تقویــم را در حال حاضر شــاید بشــود به عنوان تقویــم رســمی در تمــام جهان دانســت طــوری که عــاوه بر کشــورهای مغــرب زمین کشــورهای خاور دور و عربــی و اســامی نیــز از آن به عنــوان تقویم رســمی و اداری اســتفاده میکنند .مبدأ این تقویم به میالد حضرت عیســی(ع) برمــی گردد طراحــی اولیه این تقویم توســط یک پزشــکی ایتالیایی شکل گرفت کــه بعدها اصالح و لحاظ کردن ســالهای کبیســه در زمان پاپ«گریگوری ســیزدهم» اتفــاق افتاد به همین خاطــر به ایــن تقویم ،عــاوه بــر گاهشــمار میالدی
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
24 Kheradmand
ما جهان ســومیم .همینه که انقدر عقــب موندهایم. من بــرم کار دارم کلــی .خداحافظی کردیــم و رفتیم. جانــان گفت عمه ســبزه چی شــد .گفتــم عمه ولش کــن .میریــم خونــه بــا مــداد رنگیهای قشــنگت برامون ســبزه میکشــی میذاریم ســر سفره. رفتیــم فروشــگاه ،گفتــم چنــد تــا کارت تبریک عید بگیــرم .بدم به خانواده یــادگاری .رفتم تو مغازه به آقا گفتــم کارت تبریک عیــد دارید؟ نگاهــم کرد و گفت عیــد؟ کارت تبریک عید نداریــم .کارت تبریک نوروز داریــم .غربزده ،از خود گمشــده ،بیوطن .مگه روح آریایــی تو رگهای تو نیســت؟ یه ســریهاتون میاید میگید کارت تبریک ولنتاین میخوام ،یه ســری کارت عیــد میخوان .بابا نوروز باســتانی .بیهویت .از خود گمشــده .گفتم نخواســتم بابا بذار برم .داشــتم دست از پــا درازتر میرفتــم بیرون که دختر توی فروشــگاه بــا من اومــد بیرون .گفت ببیــن ناراحت نشــو ،بابام ایــن چند وقته خیلــی ناراحته ،اوضاع کارتپســتال و یــادگاری خرابــه .وقتی میتونــی تو تلگــرام یه گروه تبریک نوروز درســت کنی و همه دوست و فامیل رو تــوش عضو کنی دیگه چه کاریــه کارت بخری .خالصه کــه اوضاع بــده خواهر .به دل نگیر .گفتــم نه عزیزم، عیب نــداره .امروز زیاد خوردم .مرســی. خالصــه راهمــون رو گرفتیــم برگردیــم کــه تــو راه دخترخالــه زنــگ زد .چــه حــال و چه احــوال؟ گفتم ببیــن حالم خوب نیســت ،بــذار رســیدم خونه حرف میزنیــم .گفــت کاریــت نــدارم .فقط ســیزده بهدر برنامــهات چیه؟ گفتــم هیچی مثل همیشــه میریم یه باغی بوســتانی ،ســبزه گره میزنیم ،آرزو میکنیم. ای وای که آتش جنگ روشــن شد .گفت آخه بیکالس، خرافاتی ،دیگه کی ســبزه گــره میزنه .خجالت بکش.
100ســالته .گفتم بابا آدم دلش به آرزو خوشــه .بامزه اســت دیگه .خندید و گفت وای خیلــی ضایعی .برو. آدم خجالت میکشــه بگــه همچین فامیالیــی داره. خداحافظــی کردیم و قطع کردیم. بــه ســامتی مایه آبروریــزی خانم فالنی و پســرعمو فالنی و دخترخاله فالنی که شــدم ،دســت از پا درازتر دســت بچه رو گرفتم و برگشــتیم خونه .دیدم جونی تو راه دلخوره از اینکه دســتخالی برگشــتیم ،گفتم بــرم مغــازه براش یه شــکالت بگیــرم .رفتیــم و بچه خوراکیاش رو برداشــت .اومدم حســاب کنم که ناگه بــا قیمتی عجیب مواجه شــدم .گفتم آقا یه شــکالت برداشــتم ،کیســه برنج که نیست. نــه خانم دم عیــده ،نمیخــوای بذارش ســر جاش.همیــن مونــده بــود شــکالت رو هم از دســت بچه بگیرم .حســاب کردم داشــتم میومدم بیرون که دیدم یــه خانــم داره با فروشــنده دعــوا میکنه.
23 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
– بابــا انصافت کجا رفته آخه ،یه زمین شــور میخوام یــه ماهه دارم میرم و میام. – بابا خانم کمبوده .نداریم .نیست. خانــم با شــکوه و شــکایت به همــراه مــن از مغازه خــارج میشــد که یــک نفر یواشــکی دوروبــرش رو نــگاه کرد و بــه ما نزدیک شــد ،زیر لب بــه ما گفت مایــع شستوشــوی زمین ،پودر رختشــویی ،هرچی بخواهیــد دارم .خانم گفــت قیمتش چند؟ – شــما بگیــد چــه جنســی میخواهید با هــم کنار میایــم .من و جانان بــا بهت و حیرت بــه این منظره نــگاه میکردیم .شــکالت دســت بچــه مونــده بود. تاکســی گرفتیــم رفتیم خونــه دو تا برگ بذاریم ســر هفتســین ،بچــه هم یه ماهی نقاشــی کنــه دلمون خوش بشــه .امســال کــه چنین بــود .تا ببینیم ســال جدید چه شــود.
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
23 Kheradmand
سالی که نکوست از کجایش پیداست؟
چطور شد که ماهی خریدن ،تدارک سبزه عید، تهیه کارت تبریک و برپایی سیزده بهدر خز شد؟!
شمیمشرافت رفته بودیــم تجریش خرید بندوبســاط عید ،دســت جانــان کوچولــو رو گرفتــم کــه ذوقــش فقــط برای ماهــی قرمــزی بــود .تجریش شــده بود شــهر رنگ. رنگووارنــگ .از گل و ماهــی تــا پارچــه و ظرفهای ت ســین .بیــن راه خانم فالنی رو دیدیم ،دوســت هف قدیمــی مــادر جان .ســام و حــال و احوال که شــما کجا اینجــا کجا ،گفتیــم اومدیم خرید ســفره هفت ســین .خانم فالنی کــه انگار منتظر بود مــا یه چیزی بگیم کــه اونم یه چیزی بگه ،گفــت چی مثال؟ ما هم بیخبــر از همهجــا گفتیــم ماهــی و گل و اینا .خانم فالنــی هم شــروع کــرد .ماهــی؟ ماهی واســه چی؟ یــه ماهی مصنوعــی بگیرید خیال خودتــون رو همه دنیــا رو راحت کنید دیگه .همین شــماهایید که نابود کردیــد حیوونا رو .جانــان یه نگاهی به مــن کرد و با بغــض گفت عمه ماهی نمیگیریــم؟ خانم فالنی هم
گفــت نه جونی جــون .دیگه از ماهی خبری نیســت. دســت از ایــن قتلعامتون بردارید .شــما بــا هیتلر و امثالهم هیــچ فرقی ندارید .جونــی گفت عمه هیتلر کیــه؟ خانــم فالنــی هم گفــت عمتــه جانــان جان. عمــهات .خالصه خداحافظــی کردیــم و رفتیم .گفتم عمه امســال ماهی عید رو بیخیال شــو .شــاید حق بــا اونا باشــه ،ما کــه نمیدونیــم .دودل شــده بودم. گفتــم ولش کــن .یــه عروســک میذاریم تو ســفره. راســت میگن ماهــی گلی بیچاره شــده اســیر تنگ هفت سین. یکــم که رفتیــم جلوتر فالنــی رو دیدیم پســرعموی گــرام .شــب عیــد تجریــش میشــه عیــد دیدنــی، ســفره بچینیم جمع شــیم همونجا ســال رو تحویل
22 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
کنیــم دیگه ،چــه کاریه .فالنــی هم کــه از دور ما رو شــناخته بود اومد و ســام و علیک و حــال و احوال. خــب بچههــا تجریــش چــی کار میکنیــد؟ جونــی گفــت ،اومدیم ماهــی بگیریم ،اما چــون عمه هیتلره نمیخریــم .فالنی گیج نگاهم کــرد ،گفت نمیفهمم. گفتــم هیچی اومدم ســبزه بگیــرم .اخمــاش رفت تو هم .به مــن گفت تو هم؟ گفتم من چــی؟ این دفعه من بــودم کــه نمیفهمیــدم چــی میگــه .گفت یه گلــدون تــو اون خونــه ندارید بذارید ســر اون هفت ســین؟ دو تا برگ درخت نمیتونی بذاری ســر هفت ســین؟ به این بچه بده دو تا شــیوید نقاشی کنه بذار ســر ســفره .گفتم چــی کار کردم مگه؟ ســبزه اســت دیگه؟ گفت نه .شــماها درستبشــو نیستید .همینه
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
22 Kheradmand
21 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
21 Kheradmand
این اســت که کریســمس یــک آیین مذهبــی خاص مفهوم معنایــی خود در روزگار نوروز به وســعت کل ســاجقه شد .ملکشاه دســتور تصحیح تقویم را صادر و براســاس یــک مبنای دینــی خاص شــکل گرفته و با زمین گســترده می شــود تا تمام کســانی کــه به این کــرد ،منجمین گــرد هم آمدنــد ،از مشــهورترین آنها پدیــده ها و نمادهای خاص خود شــناخته می شــود ،آییــن اعتقاد دارند بــر مبنای باور و ارزش های شــان عمر خیام نیشــابوری بود. این منجمین شــروع به تصحیح ذبــح و تقویم کردند. در حالــی که در مورد نوروز مهــم ترین موضوع تنوع در یــک نقطه ذهنــی و معنوی گــرد هم آیند. اســت .البته نوروز نمــادی مثل حاجی فیــروز را دارد ما شــاهد تغییر در زمان برگزاری نوروز در طول تاریخ این منجمین براســاس گردش هفت ســاله ای این کار که بیش از چهار هزار ســال اســت که بــه عنوان پیک هســتیم .نوروز در اصل در ابتدای تابســتان برگزار می را صــورت دادنــد .ایــن تقویم هفت ســاله به تقویم شــود .یعنی زمانــی که مــردم توان پرداخــت مالیات جاللــی معــروف اســت و از همیــن زمان اســت که بهار مــی آید. در لبــاس قرمــزی که نشــانه زندگی اســت و صورت داشــتند .جشــن های نوروز جدا از جشــن های آغاز نــوروز در موقعیت فعلی قــرار می گیــرد .این اتفاق ســیاهی که نشــانه آمدن از دنیای مردگان است و در بهــار بود و جشــن هــای آغاز بهار براســاس رســم و باعث شــد که شکل نوروز و جشــن های بهار منطبق شــکل دایره زدنی که مــی گوید من آمــده ام .حاجی سنت های قدیم در دوران ساسانی و پیش از آن برقرار بــر هم قرار بگیرند .عبدالرحمــن خازنی منجم بزرگی فیــروز به یک اســطوره قدیمی باز می گــردد .او الهه بود و ســپس در دوران اســامی به حیــات خود ادامه بــود که اصــاح تقویم را که از زمان ملکشــاه شــروع شــده بــود ،براســاس گــردش و خــدای زراعــت اســت که به مشــتری (که پنجاه ســال است) زیرزمین می رود و سپس خدای انجام داد .او تقویمی را که تهیه خدایان ،تصمیــم می گیرد که او در تقویم شمسی زمان ساسانی هر یکصد و بیست سال کــرده بــود در مرو به ســلطان شــش ماه در زیر زمین بماند و شــش ماه به روی زمیــن بیاید .کبیسه می شد و در سال صد و بیست ،سال سیزده ماهه ســنجر هدیه کرد .وجود نسخه خطــی این ذیج و خط شــخص زمانــی که او بــه روی زمین می می شد و مجددا نظم تقویم برقرار می شد خازنــی در کتابخانه سپهســاالر آید بــه این شــکل کــه حاجی حقانیت این مــرد را که در گذر فیــروز را مــی شناســیم ،مــی ایام محو شــده بود ،آشکار کرد. آیــد و همــگان را به ســرور و تقویمــی کــه هنــوز هــم از جشــن و امید دعــوت می کند. درواقع نــوروز نیز مانند همه آیین هــا و پدیده های داد .امــا ابتدای بهار فقیرترین زمان زندگی کشــاورز و صحت بســیار برخــوردار اســت .تقویمی که بســیار فرهنگــی ایران مبتنی بر امید اســت ،پایان ســیاهی و دامدار و باغدار اســت و رســیدن بهار نوعی شــادی و علمــی و شــامل 12مــاه 30روز و یک پنجــه اضافه تاریکی ،آمدن روشــنایی و تابیدن امیــد بر دل مردم و امید برای زندگی کســانی اســت کــه در این وضعیت است .بعد از انقالب مشــروطیت و در مجلس شورای بیــان اینکــه روزگار بهتر خواهدآمد و بایــد به زندگی اجتماعی هســتند .این زمان موقعیــت مطلوبی برای ملی اول طبق تغییر و تصحیح و تعیین تقویم رســمی پرداخــت مالیــات و حضــور در این سلســله آیین ها پنجــه اضافــه بــه داخل مــاه ها جــذب شــده و به ادامه داد. صــورت اعتبــاری 6ماه 31روزه 5مــاه 30روزه و یک نــوروز دو اثــر مهــم ملــی و جهانــی دارد ،اثــر اول نبود .چه اتفاقــی برای نوروز تابســتانی افتاد؟ همگرایــی میــان اقوام ایرانــی و اثر دوم همزیســتی تقویــم شمســی زمان ساســانی هر یکصد و بیســت مــاه 29روزه تعریف شــد .زمان تحویل ســال امروزه میــان مــردم در جهــان اســت .زیــرا از اصلــی ترین ســال کبیســه می شــد و در ســال صد و بیست ،سال بســیار نزدیــک به آن چیزی اســت کــه خازنی تعیین ویژگــی های نوروز بازگشــت به مبدا انســان اســت .ســیزده ماهه می شــد و مجددا نظم تقویم برقرار می کرده اســت. بــه عبارتی در نوروز اســت که انســان ها بــه زادگاه شــد .پادشــاهی که در زمــان او این اتفاق مــی افتاد ،نــوروز عالوه بــر اینکه یک آیین کهن محســوب می خویــش باز مــی گردند و صله ارحام به جــا می آورند نــام خود را بــه تقویم مــی داد تا 120ســال بعد که شــود ،در برخی مــوارد به عنوان مبــدا تاریخی برخی و خانــدان های خویش را می بیننــد .با در نظر گرفتن مجــددا تقویم تغییر می کــرد .آخرین پادشــاهی که وقایــع نیز عنوان می شــود ،این روایات چقدر ریشــه این موضوع ،ســفر در نــوروز امری اســت مخالف با نــام خود را بر تقویــم ثبت کرد ،یزدگرد ســوم بود .به در واقعیات تاریخی دارد؟ ویژگــی این آییــن .زمانی ســفر منطبق اســت که به همین دلیل تقویم این دوره ایــران به تقویم یزدگردی نوروز آنقــدر از اهمیت برخوردار اســت که ما ایرانی جهت رفتن زادگاه و دیدن خویشــان و اقوام و خاندان معروف اســت .جا دارد بــه این نکته هم اشــاره کنم هــا و همه کســانی که به نــوروز اعتقــاد دارند ،همه باشــد .بنابراین باید تشــویق ســفر را به شکلی دیگر که ایــن ضــرب المثل که «صد و بیســت ســال زنده رویدادهــای مهم را در نوروز می بینند .بخشــی از آن مطــرح کرد .یعنی با گذشــت 3تا 6روز اول تشــویق باشــی» به همین امر بــاز می گردد .یعنی 120ســال اعتبار بخشــی به نوروز و اعتباربخشــی به آن حادثه به ســفر کنیــد .در روزهای ابتدایی نــوروز اگر هم به زنده باشــی که ســال ســیزده ماهه ای را شاهد باشی اســت و تعدادی نیز ریشــه در واقعیت تاریخی دارد. ســفر مــی روند بــرای این باشــد کــه همگرایی خود که ماه ســیزدهم آن فقط اختصاص به جشــن و سرور مثــا روایت اســت که پیدا شــدن انگشــتر ســلیمان در نــوروز اتفــاق می افتد ،هبــوط انســان در نوروز را تقویــت کنند و دیدارشــان با خانــواده را تازه کنند .دارد و در آن کار و امــور جاری انجام نمی شــود. نــوروز در طول هزاران ســال چقدر دســتخوش تغییر وقتی مســلمین در ایــران حاکم شــدند ،دیگر تقویم اســت .رسیدن کشــتی نوح به ســاحل در نوروز است. کبیســه نشــد .همین امر باعث به هــم ریختن نظم هر اتفــاق مهمی در نوروز اســت .اما بعضــی از این شده است؟ در مــورد نــوروز مــا بــا یــک پدیــده فرهنگــی هم ســال شــد .و نوروز از تابســتان و اول تیر به روزهای مــوارد حقیقیت اســت تاریخــی ،واقعــه ای مثل عید مواجهیــم کــه متعلق بــه هیــچ دیــن و ایدئولوژی اول بهــار منتقــل شــد .این زمــان مصادف بــا حضور غدیــر خم دقیقا در اولین روز بــرج حمل و منطبق با خاصی نیســت .همــگان در یک زمان مــی توانند این ملکشاه ســلجوقی به عنوان ولیعهد در اصفهان است .نوروز ا افتاده اســت .و بدیــن ترتیب نوروز از اهمیت آییــن را با وجود تنوع فرهنگی به جا آورند .ســفره در جشــن های آغاز بهار در اصفهــان از ویژگی و اهمیت و ویژگی های بســیار برخوردار اســت .البته در بعضی این آیین برگرفته از فرهنگ و ســنت عشــایری اســت خاصــی برخوردار بود .زمانی که ملکشــاه ولیعهد بود ،مــوارد رویدادهــای مهــم را در نوروز رقم مــی زنیم. کــه به صورت یک مفهوم فرهنگی در شــهر درآمده و نــوروز بــر اول برج حمل منطبق شــد ،امــا زمانی که آغامحمدخــان در نــوروز تهران را به عنــوان پایتخت دیگر مبتنی بــر ویژگی مادی و کالبدی خود نیســت .ملکشــاه به ســلطنت رســید ،پس از قتل پدرش آلب انتخاب مــی کند .بنابرایــن نوروز را می توان جشــن در واقع ســفره مکانی اســت که همــه در اطراف آن ارســان ،مجددا نوروز جا به جا شــد و به ماه اســفند تولد پایتخت ایران و شــهر تهران دانست ،درواقع روز گــرد هم می آینــد تا به وفاق برســند .این ســفره در رفــت .این امر باعث اصالح تقویم شمســی در عرصه تهران همان نوروز اســت.
20 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
20 Kheradmand
مختلفی نوروز را برگزار می کنند .در میان کشــورهای مختلف هم همین طور اســت .در شــمال غرب ایران «تکم گردانی» داریم ،از ســویی دیگر در تاجیکســتان آیینــی می بینیم که در آن اســب جوبــی می گردانند، در کشــوری ممکن اســت مردم در خانه ســنت های نــوروز را بــه جا بیاورند و در کشــوری دیگــر آیین به شــکل عمومی در سطح شــهر اجرا شود. تفــاوت در آیین هــای نوروز به تفاوت میــان افراد بر مــی گــردد .افــرادی که یک هویــت ملــی دارند ولی دارای پاره فرهنگ های خودشــان هســتند .حفظ پاره فرهنــگ هــا از ارزش های نوروز اســت .امــا چرا این آییــن ادامــه پیدا کرده اســت؟ به دلیــل اینکه مقابل فــرد نمی ایســتد .بــه فرد کمــک می کند تــا خود را پیدا کند .نوروز ســنت ها و مناســک خود را به کسی تحمیــل نمی کند .بلکه بســتری برای حیــات یک فرد و فرهنگــی کــه در آن زندگی می کنــد ایجاد می کند. می توانیــم بگوییم تنوع ،مزیت این آیین اســت .چرا که هرکســی این آیین را با معیارهــای خود برگزار می کند .تنــوع و انعطافی که به آن اشــاره کردید با تالش برخــی افراد برای ایجاد یک شــکل و نمــاد واحد برای ایــن آییــن تا حــدی همخوانی نــدارد ،اصــوال آیا می توانیم بــرای نوروز یک شــکل برگزاری یــا نماد واحد در نظر بگیریم؟ برخــی به دنبــال نمــاد واحد ملــی برای نــوروز می گردنــد .اما واقعیت این اســت که در هزار ســال اخیر مــردم نمــاد واحدی بــری ایــن آیین نداشــتند .حتی
بــزرگان فرهنگــی مــا در شــعر و ادب و فرهنگ هم ویژگــی خاص و نماد مشــترکی برای ایــن آیین تعیین نکرده اند و در زمان های مختلف جشــن ها به شــکل هــای گوناگون برگزار شــده اســت .در هیــچ دوره ای یک ویژگی خاص برای برگزاری ســنت هــای نوروز به مردم دیکته نشــده است. کســی که مسلمان اســت ،قرآن را بر ســفره قرار می دهد .کســی که بــاورش تورات و انجیل و اوستاســت کتاب مقدس خود را بر ســفره می گذارد .اگر بپرســند چه چیزی باید بر ســفره نــوروز قرار گیرد پاســخ این اســت« :آنچه برای شــما از اهمیت برخودار اســت». شــاید تصویر پدر خانواده مهم باشــد ،شاید کسی به حافظ عالقه مند باشــد و دیوان شــعر را بر سفره قرار دهــد .به همین دلیل گشــتن بــه دنبال نمــاد واحد نــوروز امری اســت مغایر بــا ویژگی نــوروز ،چرا که نــوروز مبتنی بر تنوع فرهنگی اســت. همیــن تنوع در فرهنگ ها موجــب تنوع نمادها هم می شــود .همان موضوعی که در ســفره هفت ســین شــاهد هســتیم ،به طور مثــال در بعضــی نقاط مثل بلوچســتان به جای سفره هفت سین ،ســفره نوروزی پهن می شــود .این تنــوع یک وحدت ذهنــی و رویه مشــترک را برای مردمان به دنبــال دارد ،بنابراین نوروز نــه تنهــا کارکــرد قبلی خــود را بــرای جهان نــوروز، یعنی جهانی که مــردم در آن به نــوروز اعتقاد دارند، بــه همــراه مــی آورد .بلکه ایــن جهان مــی تواند به وسعت جهان گسترده شــود و شرایطی را برای نزدیک
19 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
شــدن مردم ایجاد کند که نتیجه آن صلح باشــد .امری مهــم که هر پدیــده فرهنگی باید جســت و جو کند. گاهــی نگرانی هایــی در مــورد آیین هــای اصیل از جملــه یلــدا و نــوروز مطرح می شــود کــه تغییرات ایجاد شــده در برگــزاری این آیین ها بــه اصالت آنها آســیب می زنــد ،ایــن نگرانی هــا تا چه حــد به جا است؟ میــراث ناملموس براســاس نیــاز انســان و رفتارهای مختلــف تغییر مــی کند .البتــه مقاومــت در مقابل تغییــر بد نیســت .در ســال هــای اخیــر بعضی می گوینــد بــه دلیل مســائل محیط زیســتی ماهی قرمز در هفــت ســین نگذاریــم ،امــا من شــخصا معتقدم چیزی که دوســت دارم و یادآور گذشــته است و به آن تعلــق خاطر دارم باید روی هفت ســین قرار دهم؛ به همیــن دلیل ماهــی قرمز هم برای هفت ســین تهیه می کنم .هرکــدام از بخش های نوروز نکتــه ای دارد. هرکدام جنبــه خاصی دارد ،و بعضی از این ســنت ها حیف اســت که فراموش شــود یا تغییر کند .البته این نگرانــی در مورد یلدا هم وجــود دارد؛ در گذشــته مهمترین نماد شــب یلدا هندوانه بود ،اما جوانــان امــروز بــا انار و نمادهــای مرتبط بــا آن این شــب را برگــزار می کنند .امــا این موضــوع مغایرتی بــا اصل آییــن یلدا نــدارد .این میوه یک میــوه ایرانی اســت ونشــان از ادامه حیات و شــکرانه نعمت های خداونــد دارد .گاه بــه مقایســه دســت مــی زنند که چرا کریســمس پاپانوئل دارد و نوروز ما ندارد .پاســخ
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
19 Kheradmand
تنوع؛ مزیت آیین نوروز است فرزانه قبادی
گفتگو با :سید احمد محیط طباطبایی نوروز از مهم ترین آیین ها و ســنت هایی اســت که در میان جوامعی که ســاکن نیمکره شــمالی هستند، همچنــان ادامــه یافته و به شــکل زنــده و اثرگذار به حیــات خــود ادامه مــی دهــد .درواقــع در این آیین مــا با دو پدیــده فرهنگی و اقلیمــی ،همزمان مواجه هستیم . از شــهر کلنو هند تا جزیره رویایی زنگبار ،از بیشکک قرقیزســتان تــا اســتانبول ترکیــه ،آغاز بهــار در حوزه جغرافیایی وســیعی بــه نام حــوزه نــوروز ،همزمان اســت بــا آغاز یکــی آییــن .نــوروز نامی آشــنا برای جهانیــان و از معدود آیین هایی اســت کــه عالوه بر یــک گســتره فرهنگی ،گســتره ای جغرافیایــی را هم شــامل می شــود .آیینی که هر فرهنگ برایش ســنت
ها و مراســم متناســب با خود را تعریف می کند ،بی آنکــه آیینی بــه اصل آیین وارد آید .آیینی ســاده و در عیــن حال پیچیده ،آیینی که گــذرش از دوران مختلف نه تنهــا از شــکوهش نکاســته بلکه باعث گســترش آن در فراســوی مرزهای قراردادی کشــورها نیز شــده است. بررســی ابعــاد مختلف این آییــن نشــان از انعطاف و گســتردگی دامنــه این آییــن دارد .آیینــی که روزی جهانــی را به خــود اختصــاص داده و همین موضوع نشان از گســتردگی دامنه تاثیرگذاری آن دارد .اما دلیل این ماندگاری و گســتردگی در حوزه جغرافیا چیست؟ «ســید احمد محیط طباطبایی» پژوهشــگر برجسته حــوزه میراث فرهنگی در گفت و گــو با ما ،با نگاهی متفاوت این موضوع را تشــریح کرده اســت. نــوروز از معــدود آیین هایی اســت که یک گســتره جغرافیایی را شــامل می شــود ،علت این گستردگی و تنــوع در این حوزه جغرافیایی چیســت؟ نــوروز از مهم ترین آیین ها و ســنت هایی اســت که در میان جوامعی که ســاکن نیمکره شــمالی هستند، همچنــان ادامــه یافته و به شــکل زنــده و اثرگذار به
18 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
حیــات خود ادامه می دهــد .درواقع در این آیین ما با دو پدیده فرهنگی و اقلیمی ،همزمان مواجه هســتیم. از ســویی برگزاری آن هم زمان با انقالب ربیع و تغییر فصل زمســتان بــه بهار اســت و از ســوی دیگر آیین های فرهنگی مختلفی در این حــوزه جغرافیایی برای نوروز تعریف شده اســت .تغییر موقعیت فصل برای کســانی که زندگی شان برمبنای کشــاورزی و دامداری و باغداری اســت ،از اهمیت بســزایی برخوردار است. تقویم شمســی کــه براســاس گــردش زمین بــه دور خورشید طراحی شده اســت ،برای جوامع روستانشین و دامدار و عشــایر اهمیت ویــژه ای دارد. زیــرا بایــد بدانند چه زمانــی کوچ بهــاره را آغاز کنند و چــه زمانــی کوچه پاییزه را ،چه زمانــی بکارند و کی درو کننــد و چــه زمانی زمیــن را دوباره برای کاشــت ســال بعد آمــاده کنند .علــت ماندگاری و گســتردگی ایــن آییــن همیــن تنــوع فرهنگ هاســت .نــوروز براســاس مزیت های فرهنگی هر کشــور تعریف می شــود و یک هویت مشــترک به وجود مــی آورد .این تنوع در شــهرها و کشــورهای مختلف وجود دارد .در ایــران می بینیم که شــهرهای مختلف با ســنت های
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
18 Kheradmand
کــه به علــت طرز تلفظ ناقــص و نامأنوس واژههــا و طبع شادىطلبشــان ،مردم را به خنده و شــادى و امید وامىداشــتهاند. امــا اینکه داســتان این مــرد اجرا کننده حــرکات موزیکال و طراحــى خاص از کجا نشــئت گرفته ،به داســتان عاشــقانهاى برمىگردد که روایتکننده ازدواج عمونوروز اســت .او منتظــر زنى اســت که بــا او ازدواج کنــد .محققان معتقدند ایــن ازدواج نمادیــن میان عمونوروز و زن بىنام (ســال) به داســتان ازدواج مقدس الهه و شــاه مربوط مىشــود .عمونوروز نماد کســى اســت که برکت مىدهد؛ حال شــاه باشد یــا هر کس دیگــر؛ و آن زن منتظر هم «زمین» اســت ،چراکه زن همیشــه با زمین همهویت اســت و آن هــم به بارورى و روح زایندگى در هــر دو جنس بازمىگردد. اما در باب ســیاهى ســر و صورت حاجىفیــروز ،مرحوم بهار حدسهایــى زده بود، مبنى بــر اینکه این ســیاهى باید به بازگشــت او (حاجىفیــروز) از دنیاى مردگان مربوط باشــد .اخیرا شــیدا جلیلونــد ،با یافتههاى جدیــد و ترجمه لــوح اکدى ،به همین داســتان فرود «ایشــتر» به زمین رســیده است. دکتــر مزداپور داســتان این حرکــت نمادین و اســطورهاى را کــه بنیادىترین نماد نوروز اســت ،چنین شــرح داده اســت« :ایشــتر» که همان الهه «تموز» است ،شاه دومــوزى -را بــراى ازدواج برمىگزینــد .یک روز الهه «ایشــتر» به زمیــن مىرود.علت این تصمیم هنوز معلوم نیســت .برخى حدس زدهاند شــاید خودش ،الهه زیر زمین نیز باشــد .با ورود الهه بــه زیر زمین ،بارورى در روى زمین متوقف مىشــود. دیگــر نه درختى ســبز مىشــود و نه دیگــر گیاهى مىرویــد و زندگــى از جریان طبیعــى بازمىایســتد و هیچ کس نیســت کــه براى معبــد خدایان هدیــه بدهد؛ از ایــن رو خدایــان که از ایســتایى جهان ناراحــت بودند ،براى پیدا کــردن راه حل، جلســهاى ترتیب مىدهند و قرار مىشــود دومــوزى نیمى از ســال را به زیر زمین بــرود و وقتــى به روى زمیــن مىآید ،نیم دیگر ســال را خواهرش که «گشــتىننه» نــام دارد ،بــه جاى برادر بــه زیر زمین برود .وقتــى دوموزى بــه روى زمین مىآید، بهار مىشــود و تمام مراســم نوروز هم احتمــاال به دلیل آمدن اوســت .وقتی او را از زیــر زمیــن بیرون مىفرســتند ،لبانش را قرمــز مىکنند و دایره و تنبک و ســاز و
17 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
نىلبک به دســتش مىدهند و این یعنــى خود حاجىفیروز .دکتــر مزداپور معتقد اســت با ترجمه این لوح اکدى از اســطوره حاجىفیروز رازگشــایى شــد.
بابانوئل در مقابل حاجیفیروز
چرا بابانوئل کادو میدهد ،ولی عمونوروز ما گدایی میکند؟ شــاید این جملــه در نگاه اول درســت به نظر برســد و برای ما مــردم تنبل که هر چیز دمدســتی را بــدون مطالعه و تحقیق قبول میکنیم بســیار قابل قبول باشــد؛ بــرای مــا مردمــی که قدرتــش را داریــم از همین لحظه تــا صبح فردا بنشــینیم و درباره کاســتیهای فرهنــگ خودمان و مزایای فرهنگ اروپاییها داد ســخن بدهم و در آخر هم برای خودمان متاســف باشــیم .به نظر اســتاد مختاریان ،پژوهشگر و اسطورهشــناس ،در منابع قدیمی مســیحی آمده است که شــخصی در ماه دسامبر بــا چوب قطوری بر دوش و ســوار بر ســورتمهای به همراه شــخصی کــه نمادی از ابلیــس بود ،در کــوی و برزن به راه میافتاد و از خانهها دیــدار میکرد و از والدین نحــوه رفتار کودکان را جویا میشــد. بعدها به فکرشــان رســید بــه بچههایی که بــه حرف والدینشــان گــوش دادهاند جایــزه داده شــود .بابانوئلــی که امروزه در آیینها و مراســم فرنگــی رواج دارد ،به شــخصیت ســینترکالس هلندی برمیگــردد و تصویر رایج کنونی این شــخصیت که لباس ســرخی به تن دارد مربوط میشــود به نقاشــی که ســال 1931برای تبلیغات نوشــابه کارخانه کوکاکوال کشــید .و اما حاجیفیــروز در ایران ما ،بازنمود نمایشــی بازگشــت مردگان در پایان زمســتان و خوشآمدگویی به زنده شــدن طبیعت است. بخشــش به ایــن ارواح همانطور کــه فروردینیشــت (یکی از بخشهای اوســتا) ت اســت .گفتــه میشــود ارواح مقدس بــه پرواز بهروشــنی میگویــد ،باعث برک درمیآینــد و 10روز بــا هم میچرخند تا بدانند چه کســی آنها را میســتاید ،چه کســی شادمان میشــود و برایشان با دســتان بخشنده ،شــیر و غذا میآورد .آنکه بــه ارواح نیــاکان خــود هدیه دهد ،بــرای خود غذای جــاودان فراهم کرده اســت؛ بنابرایــن گدای ی تعبیر کردن حرکت امروزی او نادرســت اســت.
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
17 Kheradmand
ی فیروز؛ مردی نیکسیرت و سیا ه صورت حاج
حاجیفیــروز یکی از نشــاط انگیزترین پیامآوران نوروز اســت .او با خواندن شــعر «ابــراب خودم ،ســامبولی علیکم /ابراب خودم ســرتو بــاال کن /ابراب خــودم بزبز قنــدی /ابراب خودم چــرا نمیخندی» و «حاجیفیروزه ،ســالی یه روزه» نشــاط و خنــده را برای مردم بــه ارمغان میآورد .حاجیفیروز با آن لبــاس رنگین (قرمزرنگ) و کاله کلهقنــدی ،دایرهزنگــی و صــورت ســیاهکرده برای مــردم ،بهخصوص بچهها و نوجوانان ،بســیار جذاب و نشاطافزاســت .فلســفه حاجیفیروز چیست؟ نکتهای که مهــرداد بهار ،نویســنده و پژوهشــگر ایرانــی ،به آن اشــاره میکنــد ،میتواند راهگشــای ما باشــد .به اعتقــاد او به احتمال زیــاد حاجیفیروز کــه فقط در چند روز اول و آخر ســال پیدایش میشــود و شادی و ســرور را به ارمغان میآورد ،نمادی از بازگشــت ســیاوش به جهان پرجنبوجوش مادی اســت .به ایــن ترتیب ،صورت ســیاهش نشــانه توقــف او در جهــان تیرهوتار مردگان اســت و جامــه قرمزش نیز عالمــت خون و زندگی مجدد اســت.
میرنوروزی و کوسه برنشاندن
آیینهای میرنوروزی ،سیاوشــی ،کوســه برنشــاندن و حاجیفیــروز همگی با کمی تفاوت مفهومشــان بازگشــت خــدای نباتــی در بهار اســت .ابوریحــان بیرونی در «التفهیم» مینویســد« :مردی بیامد کوســه ،برنشســته بر خری و به دســت کالغی گرفتــه و به بادبیزن خویش باد همیزدی و زمســتان را وداع همیکــردی و ز مردان بدان چیزی یافتی »...از دیدگاه اســطورهای همه این مراســم با گرم شــدن خورشــید و تشــویق او بــه گرمی و دور کردن زمســتان و ســرما مربوط میشــود؛ کوســه را میتوان نمادی از خشــکی و ناباروری به حســاب آورد .در ســرما نیز به گرما و عرق ریختــن تظاهــر میکند تا به قول معروف خورشــید را ســر غیرت بیاورد و آســمان را به باریدن تشــویق کند. این خود نوعی جادوی باران اســت و ناگفته نماند که از دیرباز رســم آبپاشــی در نوروز نیز رایج بوده اســت .مراســم کوسه برنشــاندن و آیینهای مشابه آن معموال در چند روز آخر ســال برگزار میشــده و در آن به مردم نوید رفتن زمســتان و آمدن بهــار را میدادند .این مراســم در نقــاط مختلف ایران برگــزار و در هر منطقهای با نــام خاص معرفی میشــد .در کتاب انجوی شــیرازی به نمونههایی از این مراســم
16 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
در مناطق مختلف اشــاره شــده؛ بهعنوان مثال مراسم رشــکی و ماسی در شهرستان اراک کــه در دهم بهمنماه ( 50روز مانده به نوروز) برگزار میشــده اســت. رشــکی و ماســی ماننــد حاجیفیروز لبــاس میپوشــند و مثل او عمــل میکنند و بــا شــادی خبر پایان زمســتان را میدهند و مــردم اراک از آنها به گرمی اســتقبال میکننــد .مراســم دیگر جشــن ناقالی اســت کــه پنج نفــر در زمــان چلهکوچک (دهم بهمن) همراه میشــوند و با ســاز و دهل مراسمی شــبیه کوسه برنشاندن یا حاجیفیــروز را اجــرا میکنند.
شادی الزمه حیات است
از پیدایــش نــوروز تا تــداوم آن در طــول تاریخ آنچه مشــترک بوده ،روح شــادى و شــادمانى اســت؛ به صورتــى که در کتــاب «مزدیســنا» ،نوروز جشــنی بزرگ و مهم براى ایرانیان معرفى شــده اســت .شــادى نــزد ایرانیان اهمیت بســیار زیادی دارد .آنگونــه کــه معتقدند ،خداوند در آفرینش ،پس از آســمان و زمین ،نشــاط را نیــز خلــق کرد .ایــن رتبهبندى بیانگر این واقعیت اســت کــه خداوند شــادى را از شــرایط زیســتى انســان و الزمه ادامه حیات دانسته اســت .پس نوروز که روزهاى شــادى طبیعت اســت ،باید با شــادى و خنده آغاز شــود تا خانواده در تمام ســال خنده بر لب و شــاد باشــد که اگر شــاد نباشــد ،فـَــروَهَ رهاى مهمان خانواده خانه را تــرک مىگویند و برکــت از آن مــى رود .از این رو افرادى با شــکلهاى خندهدار و ســرودهاى خوش و اجراى حرکات نمایشــى و موزیکال شــاد ،خنده و شــادى به خانــه مىآوردند و بــا حرکات و آوازهاى خــود مردم خانه و کوچه و بازار را شــادى مىبخشیدند. او که فردى نیکســیرت و ســیاهصورت اســت ،حاجىفیــروز خوانده مىشــود .از نظــر برخــى محققان ،انتخاب رنگ صورت و پوشــیدن لباس ســرخ خــود نمادى از یک تحول عظیم طبیعى اســت .اینکه بهار شــکوفههاى ســرخ را در میان ســیاهى ســرما بــه ارمغان مــىآورد ،الهامبخش طراحى صــورت و لباس حاجىفیروز اســت. صورت سیاهشــده او نمادى از ســیاهى ســرماى زمســتان اســت و لبان و لباسهاى ســرخش نمادى از بهار که بر پیکره این ســرما مىنشــیند و حرکات و آوازخوانیاش نیــز دلیلى بر همین ادعاســت .گویا ایــن کار در قدیم به عهده غالمان ســیاه بوده Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
16 Kheradmand
شــدند ولــی بســیاری از آنها بــه دلیل حکومــت چند ســده تازیها در ســدههای نخســتین ،آرام آرام شــکوه و قــدرت خــود را از دســت دادند و به دیار فراموشــی خزیدنــد و در الک تاریــک زمــان ،از یاد رفتند چرا که ،تنها تصــور آن بود که از دین پیشــینیان ایران برخاســته اند و دیگر دلیلــی بر بقا و زنده نگاهداری آنها نیســت. بدیــن ســان و در بــازه زمانی دراز ،از بســیاری از ایــن آیین ها ،جز یک نــام ،اثری دیگــر باقی نمانده اســت .تعــدادی از آنهــا نیز با پافشــاری ایرانیــان ماندند ولی به ســبب کهنســالی تمدن و فرهنگ ایــران و نبود و فقــدان آگاهیهای تاریخی ،شــکل و اجرای نخســتین خــود را از دســت داده و گرفتــار تغییــر و دگرگونی شــدند و در برخی دیگر ،سالهاســت که آداب و رسوم آن دیگر انجام نمی شــود و تنها سایه ای از آن در یاد پیــران آیین کهن ایــران یعنی زرتشــتیان باقی مانده اســت و بدین جا رســیده ایم کــه هم اکنــون از ۹۴ آیین باســتانی ،جز معدودی باقی نمانده اســت .اما آنچه مســلم اســت هر آداب و هر آیینی ،چنانچه بر نهاد پاکی بنیان نهاده شــده باشــد و بــا نیکی همراه باشــد ،نه تنهــا نبایــد از ذهنها و فرهنگ آن کشــور پاک شــود بلکه باید در محتوای ادیــان پاک و دلهای پاک نیز ،پذیرفته شــوند. در پژوهشــهای گوناگــون ،از دوران دیریــن تا روزگار کنون ،جامعه ها ،کشــورها و اقوام گرفتار کجروی و کج رفتاریهای بســیار شــده اند که بیشــتر آن ،ناشــی از ناآگاهی ،نســبت به درســت کرداری و به غربت کشــیده شــدن نیکی ها و غریبه ماندن خوبیها در جامعه اســت که برون رفت از آن ،قطعا حفــظ و نگاهــداری از این آیین های نیک نهاد اســت که بر ذات خوبی اســتوارند. آییــن هایی که نیاکان ما با وســواس به پاسداشــت آنهــا پرداخته انــد و آنها نیز با حفظ امانتداری به فرزندانشــان ســپردند و در درازای دراز تاریــخ ایران زمین ،آداب
15 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
و رســوم و ســنتها چرخیدند و چرخیدند تا به ما و دوران ما رســیدند و اکنون ما در قبــال این میــراث گرانبها و نادر که خرد و درایت پیشــکامان و پیشــینیانمان در آن تابان اســت ،به راســتی چه وظیفه ای داریم؟؟؟ چنــد روز پیــش در یکی از فروشــگاههای ایرانی ،ســر صحبت با یک هــم زبان باز شــد ،او تاکید بر مســولیت ســنگین نســل پدرها و مادرهای کنونی و پدربزرگها و مادربزگها داشــت ،باالخص که روزگار دور از وطن را مــی گذرانیم و در گذر روزگار، انتخاب همسر از ســوی فرزندانمان ،لزوما بر تعصب ازدواج بــا یــک هموطن نیســت و از ایــن رو خطر، کمرنــگ و کــم قدرت شــدن و بــی اهمیــت جلوه کردن این آداب بیشــتر حس میشــود تا در گذر زمان و شــتاب روزگار ،از خاطرها و خاطره ها بروند و محو شوند. بیاییــد همه با هم با تالشــی به بلنــدای تاریخ ایران کهــن ،نگذاریــم بــا فراموش شــدن آییــن هایمان، بخشــی از تاریخ و فرهنــگ ایران فرو بریــزد چرا که قریــب به یقیــن ،آیین های کشــور میزبــان و جلوه و جــال و جبــروت آنهــا ،آرام آرام جــای خــود را با جشــنهای ما عوض خواهد کرد کــه امیدوارم هیچگاه هیچ ایرانی شــاهد آن نباشــد. مطمن هســتم که شــما خوانندگان گرانقدر و فکور، به درســتی به اهمیت جشــن هایمان که قســمتی از فرهنگ دیرین و کهن ماست پــی بردهاید و هرگز راضی نخواهید شــد کــه آنها به راحتی مغلــوب زمان و مکان گردند .باید چاره ای اندیشــید و راهکارهای مناســبی را دنبال کرد و در پاسداشــت این گوهر گرانقدر باید بســتری قدرتمندتــر فراهم کنیم. شــما گرامیــان در ایــن بــاره چگونه می اندیشــید؟ چگونــه عمل میکنیــد و چه پیشــنهادهایی را بــرای نســل آینده خواهید داشــت؟
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
15 Kheradmand
آیینهای ایرانی و نسلهای آینده
جشــن ها ،ســبب قرابت ،نزدیکی و شناخت بیشــتر مردمان میشد. از دیگر ســو ،این مراســم را راهی می دانســتند برای گذران شــبهای مسروره بنی هاشمی دراز زمســتان و روزهای بلند تابســتان تا در کنــار یکدیگر با همراهی و همگامــی ،بهتر و ســریع تــر بگذرنــد و کمتر گرفتار مشــکالت و خطرات ناشــی از حوادث آن روزگاران شــوند تا از قدرت آنها کاســته، همه ما از ســرزمینی هستیم که روزی پرشیا و هم اکنون ایران نامیده راه غلبه را ســهل تــر کرده و رنج مصایب روزگار ،با پشــتوانه دلگرمی مــی شــود .وقتی تاریخ ایــران را ورق می زنیم ،در بخش جشــنها می به یکدیگر ،آســان تر تحمل شــود. ایســتیم و بــا نگاهی کنجکاوانــه و عمیق به آنها مــی نگریم بخوبی دیگر انگیزه برپایی جشــن هــا و آیین های ایرانی و باســتانی ما ،در در مــی یابیم که انتخاب جشــن ها ونام آنهــا و چکونگی بر پایی هر پیونــد تنگاتنگ با آب و هوا و شــرایط زیســت بــوم و اقلیم بوده که محصــول نیــاز آن دوره به حســاب می آمده اســت و به شــکلی به یــک ،چه حکیمانه و از ســر تعقل و تفکر بر گزیده شــده اند. ایــران و آیین هــای ایرانــی ،دیرینگی و قدمتــی چند هزار ســاله را یــاری طبیعت شــتافته تا نگاهبان و نگاهدار آن شــوند. به دوش کشــیده انــد ،در مورد بســیاری از آنهــا ،از چگونگی و زمان بــدون تردید برخــی از این آیین ها ،مــی تواننــد از باورهای کیهانی درســت پیدایششــان آگاهی و اطالع دقیق و درستی در دست نیست ،و ماورا الطبیعه برخاســته باشــند و شــاید بعضی دیگر نیــز در پیوند در مــورد برخی هم به افســانه ها و قصه های ســینه به ســینه اکتفا بــا باورهای آیینی و مذهبی شــکل گرفته و حتی بــر نوآوریهای دینی مــی کنیم ،در برخی دیگر بــه گمانه زنیها می پردازیــم و در تعدادی و آیینی چون زرتشــت اســتوار گردیده باشــند ،اما تقریبــا تمامی آنها به شــکلی به یــاری طبیعت دیگر ،با کشــف سنگ نبشته شــتافته تا نگاهبان و نگهدار هــا و کتیبــه هــا ،نحــوه و گذشتگان، های آیین از هیچیک در آن باشند. چگونگی پیدایش آنها توسط در هیچیــک از آییــن هــای پژوهشــگران و محققــان، طبیعت به رسانی آسیب از نشانی گذشتگان ،نشــانی از آسیب روشــن و محقق شــده است رســانی بــه طبیعــت و یــا کــه البته پیش آمــده و کامال و یا حیوانات دیده نمی شود حیوانــات دیده نمی شــود، علمی اســت که آنهــا نیز در چــرا که احتــرام بــه گیاهان گزارشــها و تعبیر هــا ،گرفتار تفاوتهــا و تناقض ها شــده باشــند ولی بــا وجود تمام ایــن تفاوتها و و درختــان و بطور کلی رســتنی هــا و جانوران ،ســودمند برای جهان دیگرگونیها ،از بررســی تمامی جشــن ها چنین برمی آید که نیاکانمان هســتی می باشــند که ایــن امر بخوبــی در میان ایرانیان رســم بوده بــا هدف و انگیزه های درســتی به ایــن پدیده ها که هــم اکنون به اســت و گویا ایــن احترام ،بــه آیین عیالمیان باســتان و اقــوام بومی ایــران قبــل از ورود آریایی هایــی که دارای عقاید مهر پرســتی بودند صــورت جشــنهای آیینی در آمــده اند دســت زده اند. یکی از انگیزه های قومی در ایجاد و برگزاری این مراســم ،ایجادشادی و احتــرام به رســتنیها و جانوران ،برای جهان هســتی ،در میانشــان و شــادمانی ،دست افشــانی و پایکوبی و انبساط خاطر بوده است که بوده اســت نســبت داده شده اســت که در گذر زمان ،دچار دگرگونی هر جامعه توانمندی به درســتی نیاز آنرا حس کرده و در پی رســیدن و تغییر شــده و شــکل نخســتین خود را از دســت داده اســت. بــه آن اســت.از دیگــر انگیــزه ها می تــوان بــه جوامع نــه چندان همانطــور که بخوبــی آگاهی داریــد ،برخی از جشــنها و آیین های پیچیده و نه چندان گســتردهی آن زمان اشــاره کرد که این مراســم و ایرانــی ،پس از اســام و تازش تازیان و چیرگی شــان بر ایــران ماندگار
14 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
14 Kheradmand
13 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
13 Kheradmand
ماهنامه اجتماعی ،ف رهنگی ،هنری خردمند ناشر :انت شارات خردمند -تورنتو سردبیر :محمد ُسهی امور دا خلی و اداری :حامد خ ّرم ب خ ت / تای پ: م ری م ُسهی طراحی و صفحه آر با تشکر ایی :انتشارات خردمند از :مسروره بن یهاشم ی ال هه ش هب از ی م ح خبیر مد تاجدولتی -خسرو ی -فهیمه شیرمحمد - آر زو و فـا ف ره اد کا شانی نگینکبیر -رضا میرفخرایی عبدالله و همه کسانی که در ای ن ش ما ره ما ر ا یار و یاور بودند.
National Ethnic
Press and Media ada Council of Can
er of d is a Memb Kheradman d nic Press an National Eth a ad an C f o cil Media Coun
ماهنامــه ارســالی خردمنــد در ویرایش و ا ص الح م طال ب ار سـ ـال ی بایـ طگیری شــده و به اختیــار دارد .مقاالت شــوند .ـد حتماً تایــپ و غل آ در س نظ ای ر ا می ت ل ن م وی ج له ارســال ســندگان مقاالت ،الزامــاً ب یان نی گر د یــ دگ س اه ــئ ما ســت .م ولیت قیمت ها، هنامه خردمند سـ ـر وی س ها، ن ح وه ارائه درج شــ ده در آگهــی ها بــه عهده صاحب آگهی ا خدمات و کلیه مطالب ســ ت. -676 el: 416-676-9 T • 3 8 2 2-8 dmand.ca • Tel: 647-93 • www.khera a .c d n a m d • info@khera ite 207 e Street, Su g n o Y 1 3 1 8 • 6 tario L3T 2C Thornhill, On
شماره - ۴۹ا
سفند /۱۳۹۷
فرور دین - ۱۳۹۸ مارچ /آپری
ل ۲۰۱۹
آی ینها ی ایران ی و نسلها ی آین ده . . . . . . . . . . . . حا ج ی فیروز ؛ مرد ی نی ۱۴ . . . . . . . . . . كسیر ت و سیا ه ص ور ت . . . . تنوع ؛ مزی ت ۱۶ . . . . . . . . . . آیی ن نورو ز است. . . . . . . . . . . . . . سالی ۱۸ . . . . . . . . . که نکوست از کجایش پ ید اس ت؟. . . . . . . . . مرد م دنی ۲۲ . . . . . . . . . . ا سالشا ن ر ا چ ه طو ر ان داز ه م ی گ یرن د؟ . . . ت . ختجمشی د یادمان ی ای ر ۲۴ . . . . . . . . . . ان ی ، می ر اث ی ج هان ی . . . . . . اخبار و گزار ۲۶ . . . . . . . . . . شهای مختلف م رتب ط با زن دگ ی ای ر انی ان در ک سال خوک، انادا ۲۸ . . . . . . . . چگونه سالی است؟! . . . . . . . . . . . راب طه مرجان شیخ االسالم ۳۲ . . . . . . . . . . ی آل آقا و ا خ تال س پ تروشیمی هف ت رما ن بزر ۳۴ . . . . . . . . . . گ دنی ا ب ه انتخا ب ر وزن ام ه گا ردی ن. . . . چر ا ۳۶ . . . . . . . . . . زنها ی ایران ی تغییرا ت چهر ه ر ا د وس ت دار ند ؟. . . درب . ار ه زنا ن جریانسا ز د ر ۳۸ . . . . . . . . . شع ر فا رس ی . . . . . . . . . كو ه دماو ۴۰ . . . . . . . . . . ند ،مظه ر پایدار ی د ر ای ر ان . . . . . . . . . تاریخچ ه چها ۴۴ . . . . . . . . . . رشنب ه سوری. . . . . . . . . . . . . . . . بریده ۴۶ . . . . . . . . . تاریخ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . گ پ و گ و ا ۴۸ . . . . . . . . . . ز جنس ی دیگ ر با ،فریب ا دا ود ی . . . . . . . عی د ب ا اعصا ب م ۵۰ . . . . . . . . . . ا چ ه میكند؟. . . . . . . . . . . . . . . عکس ۵۴ . . . . . . . . های دیدنی این ماه . . . . . . . . . . . . . . kthorn ۵۶ . . . . . . . . . . Seabucمعجز ه ا ی ناشنا خت ه . . . . . . . . . بچه ۵۸ . . . . . . . . . . ها سالم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . لطفا زی ۶۰ . . . . . . . . . . اد جدی نگیرید . . . . . . . . . . . . . . . . هوش و خالقی ۶۲ . . . . . . . . . . ت های ذهنی . . . . . . . . . . . . . جد . ۶۴ . . . . . . . . . ول . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . در ضیاف ۶۶ . . . . . . . . . . ت واژه ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . بازارچه -دایرکتو ۶۸ . . . . . . . . . . ری مصور مشاغل. . . . . . . . . . . . . ۷۰ . . . . . . . .
هر روزتان نوروز نوروزتان پیروز
نوروز از راه رســید .در مورد این زیباترین جشن جهان و زیباتریــن ســال نوی مــردم کره خاکــی در ویکیپدیا نوشــته اســت« :نوروز اولین روز ســال خورشــیدی ایرانی برابر با اول فروردین ماه، جشــن آغاز ســال نوی ایرانی و یکی از کهنترین جشــنهای به جا مانده از دوران ایران باســتان است. خاســتگاه نــوروز در ایران باســتان اســت و هنوز هم مردم مناطــق مختلف فالت ایــران ،نوروز را جشــن میگیرند .زمــان برگزاری نوروز ،در آغاز فصل بهار اســت که امروزه بــه آن برابری بهاری یا اکیونــوس میگویند». همه ما میتوانیم در بیشــتر شناساندن این زیبایی به دیگران سهیم باشیم .اقداماتی در ســطح مقامات بلند پایه انتاریو در جهت شناســایی و به رسمیت شناختن نوروز
انجــام پذیرفتــه اســت ولی ما کــه در جامعه مهاجــر زندگی میکنیــم میتوانیــم ( اگرچــه با دامنه محــدود) اما بــه راحتی در بین همســایگان محله مان و یا در مدارســی که فرزندانمان تحصیل میکنند ،سفیری باشیم برای بیشــتر شناســاندن نوروز به غیــر ایرانیان .چنانچه دخترم چند ســال پیــش توانســت با کمــک من نوروز را بطور خیلی خالصه و در عرض چند دقیقه به همشــاگردیهایش بشناســاند طوری که بســیار مورد اســتقبال معلمشــان نیز قرار گرفت. امــا بیاییــد در این روز نــو ،رختهای کهنه دلگیری و کــدورت را به دور بیاندازیم و بــا رختی نو به پیشــواز بهار برویم .چنانچه میتوانید کســی را ببخشــید و پایانی بر دلگیری باشــید ،اکنــون بهترین زمان برای این کار اســت.
11 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
11 Kheradmand
10 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
10 Kheradmand
8 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
8 Kheradmand
7 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
7 Kheradmand
6 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
6 Kheradmand
4 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۴۹اسفند | ۹۷فروردین ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 49 - Mar/Apr 2019 - Tel: 647-932-8283
4 Kheradmand