82 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 82
مهاجرت و وکالت
To advertise here Call: (416) 676-9-676
عکاسی و فیلمبرداری
To advertise here Call: (416) 676-9-676
81 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ بهمن | اسفند- ۶۰ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 81
وام مسکن
To advertise here Call: (416) 676-9-676
رسانه ها
80 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ بهمن | اسفند- ۶۰ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 80
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
تعمیرگاه اتومبیل
79 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
79 Kheradmand
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
78 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ بهمن | اسفند- ۶۰ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 78
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
77 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ بهمن | اسفند- ۶۰ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 77
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
76 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ بهمن | اسفند- ۶۰ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 76
خدمات برای منزل شما
To advertise here Call: (416) 676-9-676
تعمیرگاه اتومبیل
To advertise here Call: (416) 676-9-676
75 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ بهمن | اسفند- ۶۰ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 75
حسابداری
To advertise here Call: (416) 676-9-676
74 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ بهمن | اسفند- ۶۰ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 74
دندانپزشکی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
رواندرمانی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
گوناگون
To advertise here Call: (416) 676-9-676
73 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ بهمن | اسفند- ۶۰ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 73
بیمه و سرمایه گذاری
To advertise here Call: (416) 676-9-676
بازرسی ساختمان
To advertise here Call: (416) 676-9-676
72 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ بهمن | اسفند- ۶۰ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 72
آرایشگاه و لیزر
To advertise here Call: (416) 676-9-676
آژانس مسافرتی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
71 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ بهمن | اسفند- ۶۰ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 71
خدمات ارزی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
آموزشگاه ها
To advertise here Call: (416) 676-9-676
70 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ بهمن | اسفند- ۶۰ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 70
روزانــه شــما را ناراحت میکند با کســانی کــه به آنها اعتمــاد داریــد صبحت کنیــد ایــن کار میتواند تا حد بســیار زیادی نگرانیهــای شــما را کاهش دهد. همه چیز را نبینید :یکــی از بخشهای بازگو کردن یک خبر توســط رســانهها پخش تصاویر و یــا ویدئوهایی از لحظــه وقــوع آن رخداد و یــا تعــداد قربانیان یک حادثه اســت که در شــبکههای اجتماعی هم دســت به دســت میشــود؛ یادتان باشــد که الزم نیست حتماً همــه آن تصاویــر را ببینید و یک اطالع کلــی از ماجرا هــم بــرای بی اطــاع نبودن شــما کفایــت میکند. مراقب کودکان باشــید :همیشه به اخبار تلخ فقط مختــص به یکی از اخبار تلخ و ناگوار این روزها در کشور ما خاطر داشــته باشــید که کودکان از بالیــای طبیعی و یــا اتفاقات تلخی بیش از قبل شده است به نوعی که روحیــات و احساســات لطیفتری کــه این روزهــا شــاهد آن بودهایم نســبت به بزرگســاالن برخوردارند نمیشــود .گاه محتوای احساســی است کرده درگیر آن با را افراد همه و تأثیــر اتفاقــات تلــخ بــر روی یــک فیلم و یــا برنامــه تلویزیونی روحیات آنهــا به مراتب بیشــتر از نیــز میتوانــد بر ســامت روانی و بزرگساالن اســت بنابراین وقتی که روحیه ما تأثیرات مستقیم گذاشته؛ میخواهیــد از یک رخداد تلخ اطــاع پیدا کنید مراقب قرار نیســت برای شــما و یا یکی از اعضــای خانواده و روحیه مــان هم بر جنبههــای مختلف تفکــر و رفتار باشــید که کودکان در دورترین نقطه نســبت به تصویر یا دوســتانتان رخ دهد. ما اثــر میگــذارد .اگــر برنامــه تلویزیونــی تجربیات و صــدای آن خبر تلخ قرار داشــته باشــند. انجام کارهایی که به شــما احســاس بهتــری میدهند :روحی منفــی مانند (اضطــراب ،ناراحتــی ،عصبانیت، اســتفاده از موبایل در زمان اســتراحت ممنوع :ســعی بــا پیوســتن به کمیپــن هــا و فعالیتهــای اجتماعی تنفر) را به همراه داشــته باشــد؛ این تجربیات با تعبیر کنید عــادات خود بــرای پیگیــری اخبار را بشناســید .میتوانیــد بــر حس منفی ناشــی از خبرهــای بد غلبه شــما از رویدادهای زندگــی خودتان و نــوع خاطراتی قرار نیســت کــه خودتــان را با اخبــار ناگــوار احاطه کنیــد و گامی مثبت در راســتای موضوعــی بردارید که کــه به یــاد میآورید به میــزان نگرانی تان نســبت به کنیــد ،بنابراین اگر عــادت بردن تلفن همــراه خود به برای شــما اهمیت دارد و یا اینکــه میتوانید خود را با رخــداد آن اتفــاق برای خــود و یا اعضای خانــواده تان رختخواب را دارید آن را ســریعاً کنار گذاشــته .ســعی کار و انجــام دادن فعالیتهایی که به شــما احســاس اثر خواهد گذاشــت. کنیــد در زمان اســتراحت به چیزی جــز آن فکر نکنید بهتــری میدهنــد احاطــه کنیــد تا اخبــار تلــخ تأثیر مجله مهر به خصوص شــبها؛ به یاد داشــته باشــید که نباید با افــکار مشــوش بخوابید چرا کــه توانایی پــردازش مغز شــما در روز بعدی به شــدت کاهــش مییابد. اتفاقــات ناگــوار لزومــاً بــرای شــما رخ نمیدهد :به محــض رخداد یــک رویــداد تلــخ تقریباً همــه مردم صــرف نظر از نحــوه وقــوع آن اتفاق خــود و یا یکی از اعضــای خانــواده خود را در شــرایط مشــترکی با آن رخــداد تصــور کــرده و بیــش از پیش آشــفتگیهای ذهنی خود را گســترش میدهند؛ لزومــاً آن اتفاق تلخ
کمتری بر روی زندگی شــما داشــته باشــد. وقــت بیشــتری را بــا خانواده خــود بگذرانیــد :همه مــا زمانــی کــه از کار روزانه بــه منزل بــاز میگردیم به ســراغ شــبکههای تلویزیونــی و یا اجتماعــی برای اطــاع از اخبــار میرویم .به خاطر داشــته باشــید که شــما میتوانیــد به جــای اســتفاده از این شــبکهها و بیشــتر کردن احساســات ناگوار برای خــود و خانواده تان ســاعات بیشــتری را بــه بحث و گفت وگــو با آنها بپردازید و ســعی کنید ســاعات خوشــی را برای خود و آنها رقــم زنید.
بقیه از صفحه 15
چه تفاوتی بین دوســتان قدیمی و دوســتان جدید قائل هستید؟
پیشــرفت برســیم ،چون همه ما ها در درجه اول انســان هســتیم و بعد بــه گروه های دیگر تقســیم می شــویم امــا آن ارزش هــای انســانی ما اســت کــه مــا را به هم پیوند می دهد .ما باید کاری کنیم که بشــریت پیشــرفت کند .راه رشــد بشــریت ممکن اســت حتــی در کمک به حیوانات باشــد ،در احتــرام به طبیعت باشــد ،همانطور که بشــر امــروز به ایــن ارزش ها واقع شــده اســت .یه موقعــی بــود که بشــر چنیــن ارزشهایی نداشــت ،یک زمانی بشــر عقیده داشــت که همه حیوانات برای بشــر آفریده شــدهاند ،برای اینکــه ما بتوانیم از آنها اســتفاده کنیم ،در حالی که چنین چیزی درســت نیســت اســت و مــا امروزه میدانیــم که حیوانات هم موجوداتی هســتند کــه در روی کــره خاکی زندگــی می کننــد و این عقیده که آنها در خدمت بشــر هســتند بســیار اشــتباه است. متاســفانه قانــون طبیعت فع ًال چنین اســت کــه ما باید از بعضــی از حیوانات ارتزاق کنیم اما امیــدوارم روزی فرا برســد که بشــر چنان متمدن شــود که دیگــر حتی برای ارتــزاق هم از حیوانات اســتفاده نکند.
من قب ًال بیشــتر برای سوشــیال مدیا وقت می گذاشــتمامــروزه به موازات افزون شــدم مســيئولیتهایم مقدار آن کمتــر شــده اســت ولــی به هر حــال من هــم برای آگاهــی از اینکه در جهــان چه میگذرد باید از سوشــیال مدیــا اســتفاده کنــم .فکر می کنــم روزی یک ســاعت یک ســاعت و نیم وقــت بگذارم مخصوصاً برای بررســی کارهــای تیرگان مجبور هســتم ایــن کار را انجام دهم.
در زندگیتــان بــا چــه چیزهایــی مجبور شــده اید خداحافظــی کنید؟
ســابقه دوســتی شــما با قدیمی ترین دوست تان چند ســال می باشد؟
بزرگتریــن خداحافظــی کــه کــردهام با کشــورم بودهاســت با وطنــم ولی هیچ وقــت اون رو کنار گذاشــتم و فراموشــش نکردم مــن هر روز بــا اون زندگــی کردم
چقدر اهل فیــس بوک و توییتر و اصــو ًال بودن در فضای مجازی هستید؟
قدیمی ترین دوســت من از کالس پنجم دبستان استکــه با هم ارتبــاط داریــم .ایشــان اوتاوا هســتند و من ســالی که داشــتم ازدواج میکردم ایشــان را پیدا کردم.
69 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
برای دوســتان قدیمی ،شــما زیاد نیاز ندارید که خودتان را زیاد برایشــان توضیح بدهید ،البته ممکن اســت شــما بــا یک نفر ســابقه دوســتی طوالنی مدتی هم نداشــته باشــید اما به او احســاس نزدیکی بیشــتری داشته باشید چون ممکن اســت تجارب مشترک بیشــتری داشته اید یا نگاهی مشــترک و نزدیــک به یکدیگر به زندگی داشــته باشــید .بنابر ایــن به نظر من به نوع دوســتی بســتگی دارد و بــه جدید و قدیم بودن دوســتی زیاد ارتباط ندارد.
اگــر قرار باشــد فقط یک جملــه از مهــرداد آرین نــژاد بماند آن جملــه چیزی خواهــد بود؟ فرهنگ و هنر عصاره بشــریت و انســانیت است و بایدبــه آن خیلی اهمیت داد.
و حاال میکروفون آزاد ،هرچه میخواهید بگویید...
خیلــی ممنــون از شــما که بــرای گفتگو بــا من وقتگذاشــتید و دعوت میکنم از خوانندگان ماهنامه خردمند که امســال به این جشــنواره تشــریف بیاورند و در کنار یکدیگرنــوروز امســال را جشــن بگیریــم و امید داشــته باشــیم به آینده هــم برای ایــران و هم بــرای ایرانی که آینده روشــنی در انتظارمان باشــد.
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
69 Kheradmand
چگونه با تاثیر اتفاقات تلخ بر زندگی روزمره مقابله کنیم؟
ایــن روزها اخبــار تلخ و ناگوار در کشــور مــا بیش از پیــش نمود پیدا کرده اســت بــه نوعی که همــه افراد جامعه با آن درگیر شــدهاند و نیازمند اســتفاده شما از شــبکههای اجتماعی و یا پیگیری اخبار از خبرگزاریها نیســت .اخبــار بد ایــن روزهــا در میان اهالــی کوچه و بــازار هــم نقل محافل اســت و تبدیل بــه روزمرگی شد هاند. در دنیــا اتفاقــات بد زیادی میافتد و شــاید درســت باشــد که مردم از این اتفاقات آگاه شــوند این اتفاقات تلخ شــامل جنایــات ،قحطــی ،فقر ،گرســنگی ،جنگ، خشــونت ،ناآرامیهای سیاســی و بی عدالتی میشود. در ایــن میــان رســانههای خبــری هــم تمایل بســیار بیشــتری برای احساســی کردن اخبار خود پیدا کردهاند و بــرای همیــن نتیجــه منفی یــک داســتان را صرف نظــر از کم بــودن احتمــال وقــوع دوبــاره آن پررنگ میســازند و با احساســی کردن اثر یک داســتان خبری، از هــر موقعیتی برای ایجاد رعب و وحشــت اســتفاده میکنند . تأثیــر اخبار تلخ به مراتــب بر روی زندگــی افرادی که به طور معمــول و روزانه آنها را دنبال میکنند بیشــتر از افــرادی اســت کــه ایــن خبرهــا را دنبــال میکنند. تحقیقات نشــان داده افرادی که اخبار منفی را تماشــا کردهانــد زمــان بســیار بیشــتری را بــه فکر کــردن و حــرف زدن و یــا جایگزینی خــود و یا یکــی از اعضای خانواده شــأن در آن واقعه صــرف کردهاند و به مراتب از نگرانیهــای خود فاجعه ســاختند .فاجعه ســاختن؛ زمانــی اتفــاق میافتد که آنقــدر به یــک نگرانی فکر میکنیــد که کم کــم از قبل آن به نظرتان بدتر رســیده و از واقعیــت اصلــی خــود بســیار ناراحــت کننده تر میشــود و این دقیقاً مصداق همــان جمله از «کاه کوه ساختن» است! بنابرایــن برنامههــای خبــری منفــی نــه تنها شــما را ناراحتتــر و مضطــرب تــر از قبــل میکنــد ،بلکــه نگرانیها و اضطرابهای شــخصی شــما را نیز تشدید میکننــد .تصور میشــود کــه موضوعات خبــری مثل جنــگ ،فقــر و قحطی افــراد را بــه فکر کــردن به این موضوعــات تحریــک میکنــد امــا تأثیر اخبــار منفی
بســیار گســتردهتر از این اســت تــا جایی کــه ممکن اســت نگرانیهای شــخصی افــراد را کــه حتی ممکن اســت بی ارتباط با موضوع خبر باشــد تشــدید کند؛ از ایــن رو منفی گرایی و وجود اخبار تلــخ تأثیرات روانی واقعــی بــر زندگــی مــردم دارد .اما به راســتی چگونه میتــوان بــا تأثیرات اخبــار ناگــوار بر زندگــی روزمره خود مقابلــه کرد؟
تأثیر اتفاقات ناگوار بر روی زندگی روزمره
محمدرضــا ایمانی ،روانشــناس و مشــاور خانــواده در خصــوص تأثیر اتفاقات ناگــوار بر روی زندگــی روزمره افــراد جامعــه گفــت :حوادث غیــر مترقبه کــه منجر به کشــته شــدن افراد زیادی میشــود وقایعــی مانند جنــگ ،فقر ،حــوادث ناگــوار تبعات اجتماعی بســیار زیــادی را بــه همراه خواهد داشــت. وی در ادامــه اظهــار کــرد :حــوادث غیــر مترقبــه ای کــه تبعــات اجتماعی باالیــی دارند به عنوان شــاخص ریســک زندگی شــناخته میشــوند؛ زمانی کــه به این شاخص نگاه میکنیم ریســک و تبعات بیشتر را شاهد هســتیم به طــور مثــال در همین واقعه اخیر ســقوط هواپیما تبعات اجتماعی فقط مختص کشــور ما نبوده و ایــن حادثــه تبعات بیــن المللی را با خــود به دنبال داشــت ،بنابراین طبیعی اســت که ناراحتــی عمیقی را در افــراد ایجاد کند. ایمانی با اشــاره به پرداخت رســانهها و بیشــتر شــدن تبعــات اجتماعی یــک حادثه بیــان کــرد :در حوادثی ماننــد ســاختمان پالســکو ،ســانچی و یا حادثــه اخیر شــاهد همدردی عمیق عمــوم جامعه با ایــن حوادث بودیم در این مواقع مســؤوالن و رســانهها باید بیشتر از قبل متوجه باشــند کــه چه اطالعات و یــا اخباری را در رســانه منتشــر میکنند تا بتوانند مردم را با شرایط تطبیق دهند. وی در خصــوص آمادگــی عمــوم جامعه بــرای پذیرش اتفاقــات تلخ گفــت :باید به ایــن نکته اشــاره کرد که ظرفیــت افراد بــرای پذیرش وقایع تلخ متفاوت اســت؛ گاه در کشــوری کــه درگیر فجایع گوناگون باشــد افراد توانایی پذیــرش اتفاقات ناگوار را ندارند و این مســئله
68 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
باعــث بــروز رفتارهایی همچون پریشــانی و اضطراب میشــود؛ متأســفانه ما آمادگی برای پیامدهــای وقایع ناگوار نداریم و نســبت به مســئولیت اجتماعی و نوع رفتار افراد در پذیرش اتفاقات تلخ غفلت شــده اســت.
خودکنترلی گام اول تأثیر پذیری کمتر از وقایع تلخ
ایمانــی در آخر در خصوص راههای تأثیر کمتر اتفاقات تلخ بــر روی زندگی روزمره بیان کرد :مســلماً زمانی که شــما در جامعــهای زندگی میکنید کــه درگیر اتفاقات تلخ متفاوتی اســت نمیتوانید از اخبار دور باشــید در این میان دسترســی آســان بــه شــبکههای اجتماعی و تلویزیونــی نیز مزید بر علت هســتند و تنهــا راه حل بــرای تأثیــر پذیری کمتــر از این وقایع تلــخ در زندگی «خود کنترلی» اســت. همــه افراد جامعه باید نســبت به ایــن نکته که مرگ بخشــی از حقیقت زندگی اســت و هــر لحظه ممکن اســت بر اثر حادثــهای رخ دهد واقف باشــند اما لزوماً ایــن اتفاق قرار نیســت با یــک حادثه مشــابه با یکی از وقایــع تلــخ جامعه برای شــما و یا یکــی از اعضای خانــواده تان رخ دهد .احساســاتی مانند غم و ناراحتی در برابــر رخدادی ناگوار واکنشــی کام ًال طبیعی اســت اما افــراد بایــد همــواره بدانند کــه در برابــر زندگی، اعضای خانواده و جامعه چه مســئولیتی داشته و دارند و همــواره نباید اجــازه دهند که اتفاقــات تلخ بر روی کیفیت زندگی آنان تأثیر داشــته باشــد.
راههای مقابله با تأثیر اخبــار ناگوار بر زندگی روزمره
اتفاقات تلخ و ناگوار ممکن اســت هر روزه در کشــور مــا و یا سراســر دنیا وجود داشــته باشــد ،اتفاقاتی که ممکــن اســت در کیفیــت زندگــی شــما و روحیه تان اثرات بســیار زیادی را داشــته باشــد اما شــاید بتوان با انجــام راههایــی از ایــن نگرانیهــا کم کرد تــا بهتر از قبل بتوانیم به زندگی و مســئولیتهای اجتماعی خود رســیدگی کنیم راههایی از قبیل: نگرانــی خود با دیگران را تقســیم کنیــد :اگر خبرهای
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
68 Kheradmand
67 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 67
66 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 66
چیــزی نزدیک بــه ۵۰ســال وزارت فرهنــگ امریکا برنامهریــزی کرد کــه بتوانــد در ایالتهــای جنوبی، فرهنــگ و رفتــار زبانی مــردم را ارتقا دهــد که با این برنامهریزیهــا شــرایط بهتر شــد؛ بنابرایــن معتقدم، یکســری برنامهریزیهای زبانی الزم اســت برای اینکه بتوانیم روی فرهنگ زبانــی و رفتاری جامعه کار کنیم و آن را بــه ســمت تغییرهای مثبــت هدایت کنیم. بهعنــوان یک زبانشــناس ،با تحلیل زبان نســل امروز ما ،حــال ایرانیان را چگونــه توصیف میکنید؟ تغییراتــی را کــه در زبــان بهوجود میآید باید نســل به نســل بررســی کرد .بنابرایــن ،نمیتوانــم بگویم از امــروز به فــردا مــردم دروغگوتر یا خشــنتر یا اینکه امیدوارتــر شــدهاند .از طریــق رفتارهــای فــردی که توسط روانشــناس بررسی میشــود ،زودتر میتوان به چنیــن تحلیلی رســید .وقتــی رفتارهای فــردی را کنار هــم بگذاریم و بــه آنها بهصورت «رفتــار اجتماعی» بنگریم ،جامعهشــناس میتواند به تحلیلی از وضعیت روانشــناختی جامعه دســت پیدا کند. بنابرایــن ،برای بررســی ویژگیهای روانشــناختی یک
نســل قبل این مســیر در حال استمرار اســت و مردم پیوســته ناامیدتر ،خشــنتر و بیتفاوتتر شــده اند. اگر ۴۰ســال پیش از کســی میپرســیدم که قرار است ده ســال آینده چــه کار کنیــد؟ تقریبــاً در یک جمع صد نفــری هر کــدام ،برنامــهای برای ده ســال آینده داشــتند؛ بهعنوان مثال میخواســتند خلبــان ،ناخدای کشــتی ،معلم ،نویســنده ،تاجــر و ...شــوند ،ولی اگر همیــن امروز این پرســش را در برابر افــراد بگذارید از هر صد نفر ،هشــتاد نفر میگویند «ای بابــا!».ای بابا، بــرای یک زبانشــناس به این معنی اســت که من برای آینــده برنامهریزی ندارم و حتی بــه آینده هم چندان خوشبین نیســتم. فــرض کنیــد مــا وارد جامعــه میشــویم و مطالعــه میدانــی درباره زبان آن جامعــه انجام میدهیم و بعد نتیجــه تحقیقــات میدانی به مــا میگوید کــه میزان باالیــی از مردم در زمان ســخن گفتن ،بســیار قســم میخورند؛ تا آنجا که حتی وقتی از کســی میپرســیم: ســاعت چند اســت؟ در پاســخ میگوید« :واال ساعت هشــته» یا مث ًال وقتی از کســی میپرسیم :فالن خیابان کجا اســت؟ در پاســخ میگوید« :به خــدا نمیدانم».
زبانشناس میتواند بر اساس حدس و گمان بگوید که بهعنوان مثال مردم ما خشنتر یا نسبت به هم بی تفاوتتر شدهاند جامعــه نخســت «روانشــناس» بــه تحلیل میرســد، چون بــا تک تک مــردم ســر و کار دارد و رتبه بعدی، این «جامعهشــناس» اســت که با مطالعــه کل جامعه بــه ویژگیهای روانشــناختی یک جامعه دســت پیدا میکنــد و در نهایــت ایــن «زبانشــناس» اســت کــه میتوانــد چنیــن تحلیلــی را ارائه دهد؛ چــون کارکرد زبان امــری زمانبر اســت. زبانشــناس میتواند بر اســاس حــدس و گمان بگوید کــه بهعنوان مثال مردم ما خشــنتر یا نســبت به هم بی تفاوتتر شــدهاند .بــه همین دلیل ،اگر کســی از من بپرســد که چــه دلیلی بــرای این ادعا کــه «مردم دروغگــو ،خشــن و بیتفاوت شــدهاند» داریــد؟ باید بگویــم صبــر کن تا ۵۰ســال دیگــر دلیلــم را بگویم؛ چــون زبانشــناس باید بررســی کند کــه واژههایی که امــروز بــهکار مــیرود ،بســامد وقوعشــان در آینده چقدر خواهد شــد. بنابراین ،حتی در حوزه زبانشناســی هم «روانشناسی زبــان» زودتر بــه وضعیــت روانشــناختی جامعه پی میبــرد ،بعــد «جامعهشناســی زبــان» اســت که به ایــن ویژگیهــای روانشــناختی میرســد و در نهایت «زبانشناســی نظری» بــه تحلیل دســت مییابد. بــا همه ایــن احــوال میتوانــم بگویم که بر اســاس شــکل اســتفاده از زبــان در نســل امــروز احتمــال میدهــم که حــال مــردم مــا اینگونه باشــد. نخســت اینکه؛ همه چیــز برای ما بیاهمیت اســت. دوم ،چنــدان بــه آینده امیدی نداریم .ســوم ،بســیار دروغ میگوییــم .چهــارم ،خیلــی خشــن شــدهایم. اینهــا یــک زنگ خطر اســت؛ چرا که از ســه – چهار
جالب اینجا اســت که بر اســاس اینکه آن حرف چقدر ارزش دارد ،قســمها هــم قویتــر میشــوند؛ بهعنوان مثــال وقتی به یــک نمایشــگاه اتومبیــل میرویم و میپرســیم :آقا این ماشــین رنگ نشــده است؟ طــرف پاســخ میدهد کــه «جفــت بچههــام رو با دســت خودم کفن کنم ،رنگ نشــده» با بررســی این جمالت و مشــابه اینها درمییابیم که افراد بر اســاس ارزش جملــهای که میگویند ،قســمی را بهکار میبرند که ارزش باالتری داشــته باشد. ما ایرانیان به همه چیز قســم میخوریــم؛ پدر ،مادر، برکت ،فرزندانمــان و ...این دادهها برای زبانشناســی کــه در حــوزه «جامعهشناســی زبــان» کار میکند به این معنا اســت که این جامعه دروغ زیــاد میگوید و افراد پیوســته میکوشند با «قســم خوردن» خود را از روند متــداول دروغگویی مبرا کنند. بنابراین ،بر اســاس ســاختهای زبانــی میتوانیم به این تحلیل و تعبیر برســیم که مــردم یک جامعه دروغ میگوینــد یــا خیر؟ در این راســتا ،میتــوان مثالهای متعــددی زد؛ در نظــر بگیریــد که یک نفــر از طبقه ســوم آپارتمان یک کیســه زبالــه را به داخــل خیابان پرتاب میکنــد ،وقتی به او اعتــراض میکنید ،به جای عذرخواهی به شــما میگوید« :حاال مگر چی شــده؟» یا مثال دیگر این اســت کــه در یک مجتمع آپارتمانی، همســایهها از کنار هم رد میشــوند ،اما به هم ســام نمیکننــد .وقتی ایــن رفتارها و جملههایــی را که در جریــان این ارتباطــات رد و بــدل میشــود ،کنار هم میگذاریــم ،متوجــه میشــویم که چقــدر تعامل در جامعه ما ضعیف شــده اســت.
65 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
65 Kheradmand
چرا همه ما پرخاشگر و عجول شدهایم؟ مهسارمضانی کوروش صفوی از زبانشناسان برجسته و استاد دانشگاه عالمه طباطبایی اســت که در کنار زبانشناســی ،توجه ویژهای هم به فلســفه دارد و کوشیده تا ضمن تخصص در حــوزه مطالعاتــی خــود ،بــا نگاهی میانرشــتهای بــه حوزههــای دیگر هــم ورود کند .صفــوی در حوزه تألیف و ترجمــه کارنامه پربــاری دارد؛ از جمله آثار او میتــوان به کتابهــای «روایت»« ،اســتعاره از نگاهی دیگــر»« ،ســرگردان در فلســفه ادبیــات»« ،آشــنایی بــا معنیشناســی»« ،زبانهــای دنیــا» و «آشــنایی با نظامهای نوشــتاری» اشــاره کرد و از جمله کتابهایی کــه به همــت او جامه پارســی به تن کردنــد میتوان از «بوطیقای ســاختارگرا»« ،زبان و اندیشــه» و «محفل فیلســوفان خاموش» نام برد. جنــاب صفــوی ،آیــا بــا مطالعــه زبــان یــک جامعه میتــوان بــه ویژگیهــای روانشــناختی آن جامعه پی برد؟ وقتــی زبــان را در چارچوب «ســاخت زبــان» مطالعه میکنیــم بــه این معنا اســت کــه ما یک نظــام زبانی با مجموعــه واحدهایی اعم از واژههــا ،هجاها ،واجها و ...داریــم کــه از بین آنهــا انتخاب و ســپس آنها را ترکیب میکنیم و اینچنین «ســاخت زبانی» را به وجود میآوریــم .بنابراین ،آن ســاختی که در مقابــل ما قرار میگیــرد به ما نشــان میدهد که انتخابهــای ما چه
بودهانــد و چگونه مــا آنها را ترکیــب کردهایم. بهعنــوان مثال ،وقتــی ما با هم صحبــت میکنیم من متوجــه میشــوم کــه شــما در ۲۰جملهای کــه بهکار بردهایــد واژه «پــول» در آنهــا بســامد باالیــی دارد؛ بنابرایــن بــه این نتیجه میرســم که شــما بــرای پول ارزش زیــادی قائل هســتید .یــا اینکــه در ۱۵جملهای کــه بــهکار میبرید ،مرتب بــه نیچه ارجــاع میدهید؛ بــر این اســاس ،من بــه این تعبیر میرســم کــه گویا فیلســوف مورد عالقه شــما ،نیچه اســت. یــا اینکه مرتــب از ضربالمثلهایی همچــون «تا که فــردا شــود ،فکر فــردا کنیــم»« ،از این ســتون به اون ســتون فرج اســت» اســتفاده میکنید ،بر این اســاس در مــورد شــما به این دید میرســم که چنــدان درگیر برنامهریــزی برای آیندهتان نیســتید. بــه ایــن اعتبار ،میتــوان گفت :مــا از طریــق «زبان» قادر هســتیم مجموعــهای از رفتارهای یــک جامعه را بررســی کنیــم؛ اگر زبان یــک جامعه خوب بــود رفتار جامعــه را هم رضایتبخــش ارزیابی کنیــم و چنانچه رفتــار زبانی جامعهای را خوب تشــخیص ندادیم ،زنگ خطــر را به صدا درآوریم و بگوییــم مث ًال مردم دروغگو و پرخاشــگر یا ناامیــد شــدهاند .اینچنین میتــوان از تحلیــل زبان یک جامعــه به ویژگیهای روانشــناختی آن جامعــه پی برد. رســیدن بــه چنیــن تحلیــل زبانــی و رفتــاری در یک جامعــه چــه کمکی به مــا میکنــد؟ آیا زبان یــا رفتار
64 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
یــک جامعــه قابــل برنامهریزی اســت تا با تشــخیص عیــوب آن ،بتوانیــم مجدد زبــان و رفتار جامعــه را در مســیر درســت هدایت کنیم؟ یــک جامعه باید بــرای آینده برنامهریــزی کند و نباید صرفــاً به ایــن داده که مــردم دروغگو و پرخاشــگر یا ناامید شــدهاند ،بســنده کرد. وقتــی اعــام میکننــد کــه خانمهــا نمیتواننــد به ورزشــگاه بروند ،چــون آقایان در ورزشــگاه حرفهای زشــتی میزنند ،اینجا ما باید بررســی کنیــم چرا چنین رفتار خشــنی از مردان جامعه ما ســر میزند تا بتوانیم برنامهریــزی الزم را بــرای آن انجام دهیــم .با یک مثال منظــورم را روشــن و تبیین میکنم: دوره بعــد از جنگهای داخلی در امریــکا ،ایالتهای جنوبــی علیــه ایالتهای شــمالی میجنگیدنــد .بعد از اتمــام جنــگ داخلــی و پیــروزی آبراهــام لینکلن، شــمالیها بر جنوبیهــا پیروز شــدند ،مــردم نواحی جنوبــی از جملــه تگــزاس و نواحــی کــه به ســمت مکزیــک میرســید ،بســیار «بددهــن» بودند. دلیــل بددهنیشــان هــم بــه خاطــر ارتباطشــان با بردههــا بــود و یکی از راههای تحمیل کردن خودشــان بــر بردهها ،خشــن صحبت کردنشــان بــود و همین خشــونت زبانی بــرای آنان بــه یک عادت بدل شــده بــود .بهعنوان مثال ،بــه جای اینکه بگوینــد «آقا اینجا را بیل بزنید» میگفتند «مردک بیل بزن» شــمال کشور بــه این نوع افــراد که با این ادبیــات صحبت میکردند «تگزاســی» میگفتند.
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
64 Kheradmand
63 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 63
62 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 62
وجــود نــدارد .رویایــت در آن لحظه بــه واقعیت تبدیل شــده و این لحظه ســرآغاز همه چیز اســت». برایانــت همچنیــن در طــول دوران حضــورش در ترکیــب لیکرز ،از حضــور در کنار اســطوره هایی ،چون مجیک جانســون و کریم عبدالجابر شــگفت زده شــده است: «در واقع وقتی من با مجیک یا کریم مقایســه میشــوم یعنی «من موفق شــده ام و همیــن برایم کافی اســت» .من از کودکی یک لیکری تمام عیــار بوده ام .همین کافی اســت .بی نهایت خوش شــانس بوده ام .چنــد تا بچه میتوانند وقتی بزرگ شــدند، نــه تنها برای تیم محبوب شــان بازی کننــد ،بلکه تمام دوران حرفهای شــان را هم در این تیــم بگذرانند؟ این تحقق یک رویاســت».
کوبیکنجکاو
برایانــت کــه دوران کودکیش را در ایتالیا گذرانده ،گفــت و گویش با جورجیو آرمانی، طــراح لباس مشــهور را بازگــو میکند؛ گفــت و گویی کــه آرمانی بــه او کمک کرد تــا بتوانــد آینده بازیکنیش را ترســیم کنــد« :بزرگتریــن چالش برای بســیاری از ما ورزشــکاران این اســت که بفهمیم در آینــده چه پیش خواهدآمد .من بســیار خوش شــانس بودم که توانســتم این ســوالها را در اوج جوانی یعنی ۲۱ســالگی بپرســم. ســخت و دشــوار است .شــما در چرخهای گیر میفتید که نمیدانید بزرگترین بازاری کــه میتوان در آن وارد شــد ،کجاســت و چگونــه میتوان بیشتر درآمد داشــت .بی شــک اینها تماما ســوالهای اشــتباه است. وقتــی در میالن بودم ،میخواســتم با جورجیو آرمانی مالقات و کمــی در مورد کارش بــا او صحبت کنم .میخواســتم از او بپرســم چگونــه در تجارتش بــه این موفقیت دســت یافته اســت .او در چهل ســالگی تجارتش را آغاز کرده بود .آن زمان ۲۱ســاله بــودم .بــه خودم گفتم «احتماال من تا ۳۷ ،۳۶ســالگی بازی خواهم کــرد .او تمام این کســب و کارش را در چهل ســالگی ساخته اســت .اما من با ادامه زندگیم چه خواهم کرد؟ بعــد از دوران بازیم چه پیــش خواهد آمد؟» از همان لحظه شــروع بــه هضم قضایا و اتفاقات کردم .چیزهــای مختلف را امتحان کردم .هیچ چیزی به آســانی بســکتبال نبود .من متولد شــده بودم تا بســکتبال بازی کنــم .مــن باید خیلی ســخت کار میکــردم تا بفهمم بعــدش چه خواهد شــد .این خیلی ســخت اســت .این ســختترین کاری اســت کــه ما ورزشــکاران بایــد انجام دهیم».
کوبیافسونگر
بســیاری بازیکنان NBAهراســی ندارنــد که بگویند کوبی برایانــت بازیکن محبوب آن هاســت یــا پیــش از آن کــه وارد لیگ شــوند ،او را الگــوی خود قــرار میدادند. برایانــت بــا بازیکنانی که میخواهند از تجربیات و ذهن او اســتفاده کنند ،در تماس اســت و داســتانهای جالبی هم در مــورد واکنشهای رقیبانش تعریف کرده اســت: «جالبتریــن چیز ،پیامهایی اســت که از دیگــر بازیکنان دریافت میکنــم .آنها از روحیــه و درسهایــی که به آنهــا داده ام ،تشــکر میکنند .اینها چیزهایی اســت کــه ارزش زیــادی برایــم دارد .وقتی برای بازی بــه دیترویت رفته بودیــم ،واقعا گیج شــده بــودم .پیش از بــازی ،زمان مالقات کاپیتانهــای تیم بود .تنهــا کاپیتانهای دو تیــم اجازه حضــور در این مالقات را داشــتند .من بــاالی صحنه رفتــم .در آنجا آندر درومونــد و یک کاپیتان دیگر بود .یک بازیکن دیگری هم حضور داشــت که پشــت آندر دروموند بود و نمیتوانســتم ببینم کیســت .مسئوالن مســابقه گفتند «سه نفر نمیتواننــد بــاال روند و فقط دو نفر اجــازه دارند» و آن وقت بود که شــنیدم آن نفر پشــتی میگوید« :نه ،من فقط میخواســتم با او دســت بدهم ».نتوانســتم صورتش را ببینم و فقط دیدم دســتش از پشــت آنــدر آمد و من به او دســت دادم. «در پورتلنــد بــا دیم لیالرد ،ســی جی مک کالــوم و بقیه یاران شــان از جمله جیمز هــاردن ،کایری آیروینــک و کورین دورانت صحبت کردم .آنهــا به من زنگ میزنند و ســوالهای مختلفی از من میپرســند .اینها برای من خیلی ارزشــمند اســت .فکر میکنــم بــازی در پورتلنــد بود که بچــهای روی نیمکــت به من گفت« :ما امشــب شــما را شکســت میدهیم ».و مــن پاســخ دادم« :من یــک قانــون دارم :اگر زمانی کــه من بســکتبال حرفهای را آغــاز کردم ،تو هنوز بــه دنیا نیامده بــودی ،پس اجازه نــدادی چرت و پرت بگویی! یک قانون ســاده اســت .او فقط نــگاه کرد و بدون هیچ 59 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
مخالفتــی گفت «بله آقــا .بله آقا»».
کوبیبیمیل
یکــی از دالیلــی که برایانــت تکلیف بازنشســتگی اش را پیشتر مشــخص نکرده بود ،این بود که نمیخواســت بــا تعریــف و تمجیدها در شــهرهای دیگر بمباران شــود« :ایــده برگزاری یــک تــور خداحافظی، واقعا غیرقابل تحمل اســت .میزان احترامی که من برای هــواداران در طول راه دارم، بی انــدازه اســت ،امــا هرچقدر هم تــاش کنــم ،نمیتوانــم به انــدازه کافــی از آنها تشــکر کنــم .آنها در طــول این ســالها مشــوق و محرک اصلــی من بــوده اند».
کوبی واقعگرا
در طول مصاحبــه مطبوعاتی، برایانــت بــه فیل جکســون، مربی چندین ســاله اش اشاره کــرد و توضیــح داد کــه بــه توصیه جکسون ،برنامههای آخر فصل را بــه بخشهای کوچکتــر تقســیم خواهد کــرد .او همچنیــن بــه صــورت غیرمســتقیم از جکســون به عنوان اســتاد ذن (فرقــه بودایــی طرفدار تفکــر ،عبــادت و ریاضت) یاد کرد؛ او بیــش از نیمی از زندگی حرفه ایــش را با این روش پشــت ســر گذاشــته اســت« :دوســت نــدارم دائمــا در حال اســتفاده از تکنیکهــای ذن باشــم ،اما حقیقتا وقتی برای مدیتیشــن مینشــینم ،ذهنــم منحــرف میشــود .همیشــه ذهنــم بــه بسکتبال منحرف میشــد .همیشه. امــا االن ایــن اتفاق کمتــر میفتد .برای من این اولین نشــانه بود کــه بازی چیزی نیســت کــه بتوانــم رویــش بیشتــر از این وســواس بــه خــرج دهم».
کوبیخودبزرگبین
کوبــی برایانــت ۳۷ســاله ،یکــی از بزرگ ســالترین بازیکنــان NBAاســت و در یک ســال اخیــر معموال ســن باالیش را خودش به ســخره میگرفت .اما کوبی در کنفرانس مطبوعاتی اعالم بازنشســتگیش ،پا را فراتر از شــوخی گذاشــت و گفت دیگــر «پیری» بــا او با عدالــت رفتار نخواهد کــرد« :من «اون پســر پیره» نیســتم .من هنوز هم واســه خــودم غولی هســتم .حاال لبرون و بقیــه بعد از مــن میشــوند «پســر پیرها» و مــن خیلی خیلــی از آنها بزرگتر هســتم»».
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
59 Kheradmand
کوبی برایانت از زبان خودش کوبــی برایانــت مــرد افســانهای NBAبه دلیــل ســقوط هلیکوپتــر در کاالبازاس کالیفرنیا درگذشــته است .اســطوره آمریکایی لسآنجلس لیکرز در یک هلیکوپتر بر فــراز کالیفرنیــا در حــال حرکت بوده که هلیکوپتر دچار ســانحه شــده و تمام افراد حاضــر در آن جــان خود را از دســت داده اند .یکی از دختران کوبــی برایانت در این ســانحه هوایی جان باخته اســت. به همین مناســبت و به یاد این بسکتبالیســت اســطورهای ،گزارشی قدیمی از مجله «دنیــای فوتبــال» را بازخوانی میکنیم ،گزارشــی که مربوط به روزهای بازنشســتگی کوبــی برایانت بود: «مصاحبــه نزدیــک به نیم ســاعت طول کشــید ،به ســه زبان مختلف برگزار شــد و بدون هیچ اشــک و آهی به پایان رســید .لرزشــی در صدایش شــنیده نمیشــد و با شــانههای افتاده ،متن آماده شــده اش را کنار دســتش نگه داشته بود .وقتی مصاحبه تمــام شــد ،به همــراه همســر و دو دخترش و همچنین عوامل و دســت انــدرکاران ســاخت فیلم مســتند از اتاق خارج شدند. در شــب شکســت لیکرز برابر پیســرز ،کوبــی برایانت در حالــی که به اتــاق پر از خبرنــگار خیره شــده بــود ،در مورد دو دهه گذشــته اش و به ویژه ســه ســال اخیر صحبــت کــرد؛ صحبتهایی که مدتهــا تالش میکــرد مدتها در مــورد آن چیزی نگوید .چند ســاعت پس از آن که برایانت بازنشســتگیش تا انتهای فصل ۲۰۱۵-۲۰۱۶ را رســما اعــام کــرد ،گفــت« :من فقــط بایــد ایــن موضــوع را قبول کنــم که دیگر نمیخواهــم این کار را ادامــه دهــم و بــا ایــن موضوع مشــکلی ندارم ...بار بزرگی از شانه هایم کــم میشــود .کار و تصمیم درســتی بود .کامــا از این موضوع رضایت دارم». برایانت به ســوالهای انگلیســی، اســپانیایی و ایتالیایی پاسخ میداد و این یــادآور مصاحبههای تاریخی مایکل جــوردن و جورجیــو آرمانی بود .کوبی در حالی پاســخ سوالها را مــیداد که همچون ورزشــکاران حرفــهای غــرق دردهــای فیزیکی بــود و از افتخاراتــش از جمله پنج عنــوان قهرمانــی ،NBAیک جایزه ( MVPباارزشتریــن بازیکــن) و هفده عنوان مســابقات NBA All- ،Star Gameلــذت میبرد .بازیکن ۳۷ســاله NBAتاکیــد دارد که یک «قصه گو» اســت و کنفرانس خبری بعد از بازیش داســتان بسیار جالبی دارد. از آن جایــی کــه لیکرز تــا این جا، فصلــی گیج کننده ،طاقت فرســا و 58 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
غالبا ناامیدکنندهای پشــت ســر گذاشــته ،حاال برایانت از نگه داشــتن هر رازی خود را آزاد احســاس میکنــد و هر آن چــه بخواهد را برمال میکند؛ و ایــن هم ده ویژگی کوبــی برایانت به گفته کوبــی برایانت.
کوبیمصمم
ســال هاســت کوبی به خلق و خوی رقابت جویی و پشــتکار فراوان مشــهور است. او بارهــا در مــورد تالش هایش برای نگه داشــتن آمادگی بدنیــش در NBAو به زانو درآوردن کهنســالی ،ســخن گفته اســت« :خیلی ســخت کار میکنم و بســیار بسیار ســختتر بــه کارم ادامه میدهم .تمام تالشــم را بــه کار میگیرم تا بــازی افتضاحی بــه نمایــش نگــذارم .در یک کالم ســعی میکنم تمام آن چــه در تــوان دارم را انجام دهــم و از ایــن بابت حس خیلــی خوبی دارم .صبحهــا با وزنه تمرین میکنم .ســه بــار در روز تمرینات کشــتی خواهم کــرد و حمام یخ خواهم گرفــت .صبح که بیدار شــدم ،دوباره پیش از هــر کاری با وزنهها تمرین میکنم .ایــن کارها را ترک نخواهم کــرد .به تالشــم ادامه میدهم و هیچ وقت تســلیم نمیشــوم .یاد گرفتــه ام که باید خــودت را ارزیابــی کنــی .من در این مورد تقریبا با خودم خشــن رفتــار میکنم .هر آن چــه در تــوان دارم به کار میگیرم تا بهتر شــوم .پــس از آن در حالی که برای بهتر شــدن تــاش میکنم ،بــا اتفاقات خودم را وفق میدهم .من بســیار بســیار ســخت تــاش میکنم .مطمئنم و از این بابت خیالم راحت اســت کــه از هیچ کاری کوتاهی نکرده ام».
کوبیمازوخیستی
وقتی از کوبی برایانت ســوال شــد که آیا اعالم بازنشســتگیش باعث فوران احســاس ناراحتی در او شــده اســت ،جوابی کامال غیرمنتظره داد؛ او گفت از به چالش کشیده شــدن لذت میبرد« :نه ،بســیار زیباســت .در ایــن کار زیبایی خاصی نهفته اســت. ایــن گــذر از یک چرخه اســت ،پیشــرفتی طبیعی در راه بــزرگ و بالغ شــدن .هیچ موضــوع ناراحــت کننــدهای در این چرخــه وجود نــدارد .من لحظات فــوق العاده بســیار زیادی داشته ام .من زیبایی را دیگر گذشــتن از مدافعان نمیبینم .من زیبایی را در صبــح بــا درد بیدار شــدن میبینــم .میدانم تمام ســخت کوشــی هایم برای این لحظه بوده اســت .از این موضوع ناراحت نیســتم .من ســپاس گزار آن هســتم».
کوبیقصهگو
برایانت میگوید دو شکســتی که در فینال مســابقات در تمام طول دوران بازیکنیش به دســت آورد ،باعث شــد تا ایــن دوران برایش رضایت بخشتر و ارضاکنندهتر شــود. «مشــقات مســیر ،تکمیل کننده ســفر اســت .اگر شــما مــدام قهرمــان شــوید ،آن گاه دیگر رقیبــی ندارید .هیچ فراز و نشــیبی وجود ندارد .این لحظات تلخ هســتند که زیبایــی را خلق میکنند .اینها همان لحظاتی اســت که مــن با تمام وجــود به آن احتــرام میگذارم». او همچنین تصمیمش برای بازنشســتگی را در شــعری با عنوان «بســکتبال عزیز» اعالم کرد؛ شــعری که مســتقیما بازی را مخاطب قرار داد اســت« .مــن هیچ وقت با بازی صحبــت نکرده ام .همیشــه تنها هــواداران ،هم تیمیها یــا چیزهایی از این دســت مخاطب من بــوده اند .هیچ وقت بــه خود بازی نگفتــه ام چه احساســی در موردش دارم .یک بار تصمیم گرفتم از این زاویه بنویســم و لغات پشت ســر هم روی کاغذ آمدند».
کوبیدلتنگ
شــماره ۲۴لیکرز ،دوســت داشــتنیترین خاطــره اش را ورود به NBAدر ســال ۱۹۹۶میدانــد« :هیچ خاطرهای به لذت بخشــی این نیســت .هیــچ چیزی باالتــر از این Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
58 Kheradmand
57 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 57
56 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 56
بایــد رفت البتــه به جایی خواهیم رســید. مارســل به قطب نما نــگاه كرد و به فراســت دریافت كه مــا باید به طرف جنوب شــرقی برویــم بنابراین به چــاروادارن امر كرد كه در همان امتــداد بروند .پس از یك ســاعت راه پیمایــی دیوارهای خــراب دهكدهای از دور نمایان شــد .چاروادارها از دیدن آن خوشحال شده و اطمینــان پیدا كردند كه به منزل رســیدند. مــن نیــز از دیــدن این خرابهها شــاد شــدم زیــرا كه ش با اســب و خوابیدن روی قلوه ســنگها از كشــمك احســاس ميكردم كه ستون فقراتم شكســته و پاهایم خرد شــدهاند .جراحت پایم وســعت یافته و درد شدت كــرده اســت و خالصــه آنكه قــوای خود را بــه كلی از دست دادهام. باالخره پس از ســیزده ســاعت راهپیمایی االغداران آوه را بــه ما نشــان دادند .من بــه خیال افتادم كــه زودتر به منزل ذســیده و در گوشــهای بیفتم .بنابراین آخرین توانایــی خــود را بــه كار انداختــم و به اســب ركاب زدم و با مارســل و حســین ســرباز بــه اول قصبــه آوه رســیدیم در مدخل قصبه ،پیرمــردان ریش قرمز روی سكوی گلی نشسته و كنفرانسی داشتند و برای منزل جایــی را در خارج از آبادی بــه ما نشــان دادنــد .اینجا باغ تــازهای بــود و درختــان آن قابــل ســایه اندازی نبودند .خیال منزل كــردن در این مكان آن هم در وســط آفتاب ســوزان ،حزن و یــاس فوق العــادهای در مــن ایجاد كرد و خوشــبختانه حســین ســرباز به این پیرمرد گفتــه بود كه اینها مهندســین فرنگــی هســتند كه بــه امر شــاه برای تعمیر سد ســاوه آمدهاند .از شنیدن این خبــر پیرمردان بلند شــده و با هیجان و حــرارت از مــا پرســشهایی ميكردند. مارســل گفت :فقط اراده شاه كافیست تا این دشــت وســیع مشــروب گردد. ایــن مــردم كه تا لحظــه قبل بــا قیافه عبوســی به ما نــگاه می كردنــد ،اكنون خوشــرویی و محبــت فوق العــادهای نســبت به مــا بــروز ميدهنــد و برای تندرســتی ما دعا ميكننــد و حتی لباس مــا را گرفته و ميبوســند و ميگویند خداوند شــما را بــرای نجات ما فرســتاده اســت .البته مــا در هر پنج نوبــت نماز دعا خواهیــم كرد كه خداونــد بال را از جان شــما دور كند. بســیار خوش آمدید ،قدم شــما روی چشــم همه ماها باشد ،خواهشــمندیم بر ما منت گذارده و به كلبههای مــا فــرود آیید و ما را ســر افــراز نمایید .یكــی از آنها كــه به نظر ميآمــد محترمتر از دیگران اســت به جلو آمــد و در خانه را بــاز كرد .دیگران هم عنان اســبان را گرفتــه و ما پیاده شــدیم و به باالخنه قشــنگی رفتیم. من احســاس كردم كه دیگــر نميتوانم قدم بــردارم و بــدون اینكــه منتظر فرش شــوم در پهلــوی تكه چوب قطــوری افتادم به خیال آنكه آنــرا بالش خود قرار دهم و از فــرط خســتگی و كوفتگــی بیهوش افتــادم .هنوز هــم وقتی كــه به فكر مســافرت آن شــب و صدماتی
كــه كشــیدیم ميافتم لــرز مختصــری در اعضایم پیدا ميشود. پس از ســه ساعت ســر از خواب برداشــتم و احساس كــردم كه گرســنگی به مــن آزار ميدهد .آشــپز حاضر بــود گفتــم زود چیزی بیــاور كه ما ســدجوع كنیم ،او هــم فوراً ظــرف بزرگی كه پــر از میوه بــود در مقابل مــن گــذارد و گفت اینهــا را اهالــی دهكده به شــما تقدیــم كردهاند .من مشــغول خــوردن شــدم .در این ضمــن صاحبخانــه هــم به بــاال خانه آمــد و پس از احوالپرســی گفت :خواهش ميكنــم ناهار را در حیاط میــل كنیــد تا تمــام جمعیتی كــه در اطــراف خانه ما روی بام آمدهاند بتوانند از دیدار شــما بهرهمند شــوند. حــس كنجكاوی و تفتیــش زنان هم به شــدت تحریك شــده بود زیــرا كه ســرباز به آنهــا گفته بــود یكی از این دوفر فرنگی ،زن اســت .مخصوصــاً زنان خانه میل وافــری به دیــدن زنان فرنگی داشــتند .پــس از صرف مختصــر میــوه ،خدمتكار منــزل آمد و مــرا دعوت به
انــدرون كــرد .بــا كمــال بيمیلی بــه دنبــال او رفتم. زنــان به اســتقبال من آمدنــد و انتهای انگشــتان را به طــرف مــن دراز كردند و دســتم را گرفته بــه لب خود چســبانیدند و با بوســههای گرمــی نــوازش دادند و با نهایــت مهر و لطافت خوش آمد گفتنــد و باالی اتاق را برای نشســتن من نشــان دادند .همینكه نشستم تمام چشــمان بــه طرف من دوخته شــده بود .مــن نیز این افــواج كنجــكاو را به دقت ســان دیدم. زن صاحبخانــه كــه فاطمه نــام دارد به نظر بیســت و پنــج ســاله ميآید .چهار قد ابریشــمی ســفیدی بر ســر دارد كه با ســنجاق ســر فیروزهای در زیر گلویش بسته شــده است .مقداری از گیســوانش مانند منگوله ابریشــمی در روی پیشــانی ریختــه و بقیــه كــه بــا رشــتههای باریكــی بافته شــده در پشــت ســر افتاده است .پیراهن گاز نازكی پوشــیده كه در جلو چاك دارد
55 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
و سینه و پســتانش را نمایان ميسازد .تنبانش از پارچه ابریشــمی بنارسی اســت و تا زانو ميرســد .سایر زنان هم بههمین طریق لباس پوشــیدهاند .تنها زنان مســن تنبانهایــی از متقــال و چلوار ســفید دارنــد كه دامن آنها تا روی پا اســت. دو طفل هشــت الی نه ســاله هم بــه خدمتكار كمك كرده و چای و شــیرینی آورده .من متوجه اطفال شدم، فاطمــه گفت :ایــن مریم كوچكترین فرزند من اســت، علی هم پســر یكی از دوســتان آقا ميباشــد كه دختر من نامزد اوســت. مــن گفتم چگونه شــما ایــن بچهها را با این ســن كم بــه ازدواج وا ميدارید؟ فاطمــه گفت :حــاال كه نه ...ســال آینده آنهــا را ازهــم جدا ميكنیــم و مدتی بایــد یكدیگــر را نبینند و بعد اگــر والدین رضایت بدهند عروســی خواهند كرد. آیــا لذتی كــه اینها در باز ي كردن بــا هم دارند باعثآن خواهد شــد كــه بعدها هــم دیگر را دوست بدارند؟ فاطمــه :مگــر زنــان عاقلــه خانوادهآنهــا را از زیــر نظــر دور ميكننــد؟ البتــه مواظــب آنهــا هســتند و آنها را به دوســت داشــتن یكدیگر تشــویق و ترقیــب ميكننــد. اگــر اینها پس از عروســی همدیگر رانخواهند تكلیف چیســت؟ فاطمــه :اهمیتــی نــدارد مــرد زن راطــاق ميدهــد و بــا دیگــری ازدواج ميكنــد و زن هم با مــرد دیگری پیوند زناشــویی ميبنــدد .بعد روی به پســر كــرده ،گفت :علی بیــا اینجا خانم خیال ميكند كه تو ســواد نــداری .آن تقویم را از روی طاقچــه بــردار و بــه مــا بگو كه امــروز برای چه كاری خوب اســت. علی نظری به تقویــم انداخته و گفت: امروز پذیرایی دوســتان خوب و حضور مهمانــان موجب تندرســتی و ســامت است. البته فاطمه پیشگویــی این تقویم را از صبح ميدانســته و برای خاطر من علی را بــه خوانــدن آن وادار كــرد .به هر حــال این دقت و باریــك بینی فاطمــه را یكی از خصائص خــوب ایرانی اســت كه من تمجیــد ميكنم. مــن گفتم :آیا ابتــدا خوانــدن تقویم را بــه اطفال یاد ميدهند؟ فاطمــه :نــه ...اول قــرآن خوانــدن را بــه آنهــا یــادميدهنــد و در ضمــن خوانــدن تقویم را هــم به آنها ميآموزنــد تا ســاعات خوب و بــد را بــرای اهل خانه معییــن كنند. بعضی از قســمتهای این تقویــم چیزهایی دارد كهخوب نیســت بچههــا از حاال بدانند .دانســتن اینگونه مطالب با ســن آنها تناســبی ندارد. از شــنیدن این حــرف تمام زنان با نظــر تعجب به من نگرســتیتند و با صدای بلند خندیدند.
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
55 Kheradmand
ق
سمت آخر
ایران كلده و شوش قســمت هایــی از کتــاب «ایــران ،کلــده و شــوش» کــه شــامل خاطــرات خواندنــی «مــادام دیوالفــؤا» ( )Dieulafoyدر مــدت حضــورش در ســاوه و آوه در دهــه 1880میــادی (نزدیــک به 120ســال پیش) است. تألیف مادام ژان دیوالفؤا شوالیه لژیون دونور ،افسر اكادمی ترجمه: شادروان علی محمد فره فروشی (مترجم همایون) خالصــه صحبت طول كشــید و من نميتوانســتم زنان را وادار كنــم كــه بــه نوبــت حــرف بزنندو بــه عالوه چون پرســشهای آنــان را درســت نميفهمیدم مجبور ميشــدم كه آنها را واردم ســوال خود را تكــرار كنند و آنهــا هم دقت داشــتند كه جمالت مــرا خوب بفهمند و چــون ميفهمیدنــد جمله مــرا دوباره با بیــان خود تكــرار ميكردنــد یعنی حــرف زدن مرا اصــاح كرده و افعــال را با زمان شایســته تلفظ ميكردنــد .و كلماتی را كــه پس و پیش گفتــه بودم درســت ميكردند و در همیــن حال از بــه كار بردن فرمولهــای ادب و احترام مضایقــه نداشــتند .من اســم و فعل مصــدر را خوب اســتعمال ميكردم ولی در اســتعمال فاعــل و مفعول و مضافالیــه و غیــره اشــتباه ميكردم و درســت و به موقــع نميآوردم ودر زمانهای حال و گذشــته و آینده هم اشــتباهاتی داشتم و البته آن فصاحت بیان معلمین تــازه خود را نداشــتم و خالصه آنكه زبان فارســی را با آن شــیرینی كه دارد نميتوانســتم درســت تلفظ كنم. اكنون ســاعت پنج اســت .آفتاب رو بــه زوال ميرود. موقعی اســت كه بایــد از پذیرایی فاطمه تشــكر كرده و دردســر را كم كنــم .بنابراین برخاســتم و از او اظهار امتنان كردم .او در پاســخ گفت :من كنیز شــما هســتم و خانه ما به شــما تعلــق دارد. باری چون شــب شــد مارســل مرا امر كرد كه اســبا نرا زیــن كنند ولی االغدارن متعذر شــدند كــه چون قبایل چادر نشــین برای چراندن گوســفندان بــه این نواحی آمــده و به چند كاروان كوچك دســتبرد زدهاند بهتر آن اســت كه در روز حركــت كنیم .مارســل گفت :ممكن نیســت باید شــب كه هوا خنك اســت راه پیمود .روز
نميشــود در این بیابان لــم یزرع و در آفتاب ســوزان طــی راه كرد ،و باالخره به راه افتادیم و تجربیات دیروز مــا را از جلو افتادن مانع گردید ،به عــاه االغداران هم وحشــت داشــتند و با فی الجمله پیش آمــدی خود را به زین اســبان ميچسباندند. ناگهــان چــاروادار باشــی گفت :مــن راه را گــم كرده ام و ماننــد وكالی پارلمــان كــه به موكلین خــود دروغ ميگوینــد گفت :ما بيخــود زحمت ميكشــیم .بهتر آن اســت بــه دهكد ه نزدیك كــه صدای ســگان در آن بلند اســت برویم و راه را بپرســیم. چــون شــب بــود و مــا راه را هــم نميدانســتیم به پیشــنهاد او تــن در دادیــم و طولــی نكشــید كــه به قلعــهای رســیدیم .چاروادار باشــی در قلعــه را محكم كوبیــد و با صدای آمرانهای گفت :باز كنید .ولی كســی بــه فرمانــش اطاعت نكــرد .بعــد با مالیمــت گفت: دوســتان عزیز ،مــا راه را گم كردهایــم به ما ترحم كنید از تشــنگی در شــرف هالكت هستیم. ایرانیان نســبت بــه رنج و خســتگی چنــدان ترحمی بزروز نميدهند ولی نســبت به تشنگی كه شاید غالباً مــزه آن را چشــیده و رنــج آ نرا دیدهاند بیشــتر توجه ميكننــد .بنابر ایــن یك نفر مرد با رحمی از دیوار ســر بلند كرد و گفت « :در عقب شــما قناتی هســت بروید آب بخوریــد ».چاروادار بر عجــز و الحاح افزوده گفت: ایــن آب شــیرین نیســت خواهش ميكنم بــه ما رحم كنید و در را به روی ما بگشــایید آخر ما هم مثل شــما مســلمان هســتیم« .رحم خوب اســت اگر در دل كافر باشــد ».ولی التماس و تضــرع او بينتیجه ماند و دیگر پاســخی نشــنید .یكی از كوچكترین معایب شــرقیان عدم اعتماد آنهاســت .پس از آنكه قلعه نشــینان كام ًال بــه التماسهــای چــاروادار گــوش دادند یكــی از آنها گفت :دســت از ســر ما بكشــید و بیهوده به خود و ما زحمــت ندهید بروید در جلــوی قلعه بیفتید. االغدارن از ایــن جــواب مایوس شــدند و حالت رقتی به آنها دســت دادو من هم برای اینكه آنهــا را از دروغ گفتــن تنبیه كــرده باشــم .به نوكــران خــود گفتم كه مفرشهــا را پاییــن آوردن و در نزدیكــی در قلعــه باز كنند و گلیم و لحــاف را به زمین بیاندازند و مثل اینكه بــه یك مهمانخانه عالی وارد شــده باشــم روی لحاف
54 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
دراز كشــیدم و چقدر خوشبخت شــدم كه اثاث سفری خوبی متناســب با این زندگی بیابان گردی همراه دارم. چون ســه ســاعت از نصف شــب گذشــته االغداران از تــرس حرارت آفتاب روز به ما گفتند بهتر آن اســت كه زودتــر حركت كنیم. اشــخاص كم جرئت به دیدن روشــنایی شــجاعتی پیدا كردنــد و بــه او مالمت نمودند كه تو تــرس راه خود را كج كــردی و همه را به زحمــت انداختی. آشــپز ما به او گفت :چه عیب داشــت كه ما شــب با روشــنایی مهتاب مســافرت ميكردیم و امروز از آفتاب رنج نميبردیم؟ چاروادار عصبانی شــده و با تغییر گفــت« :اگر در این ســاعت ســرت از تنت جدا شــده بود با این شــجاعت حرف نميزدی». خالصه مســافرت كــردن در ماه ژویــه آن هم به دنبال كاروان االغ و در بیابان لم یزرع قم كار دیوانگان اســت. بــرای اینكه تا انــدازهای از صدمه آفاتاب بركنار باشــیم تصیــم گرفتیم كــه اثاثته و تفنگها و ســه هزار فرانك پــول نقــره را به دیانــت چــاروادارن و نوكران ســپرده و جلوتــر برویــم و اگر اســبان نایب الســلطنه هم در تاخت و تاز تلف شــوند باكی نیســت ،بایــد كاری كرد كه قبل از ســاعت هشــت به قم برســیم .بنابــر این با حسین ســرباز حركت كردیم. وقتــی كه چشــم بــاز كــردم هوا روشــن شــده بود و تعجــب كردم كــه چگونه در این زمین ســنگالخ افتاده بــودم .البته مارســل هم بــه درد من گرفتار شــده بود و مــدت دو ســاعت در روی ایــن تختخــواب فنری كه مجاناً در بیابان به ما تقدیم شــده بود اســتراحت كرده بودیم. ناگهان صــدای زنگوله االغها به گوش رســید االغداران رســیدند و گفتنــد زودتر ســوار شــوید نباید تــا منزل مســافت زیادی داشته باشــیم .من گفتم دیروز شنیدم كه از ســد تــا آوه هشــت ســاعت راه بیشــتر فاصله نیســت .ما تمام شــب راه پیمودیم و معلوم نیست چه وقت به منزل خواهیم رســید .یكــی از االغداران گفت: ما مدتی شــب بــه دنبال شــما آمدیم و به جســت و جــوی شــما پرداختیــم و راه را گم كردیم بــه هر حال
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
54 Kheradmand
53 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 53
بقیه از صفحه 27
حرمنصــوری اظهار داشــت :هم اکنون مردم منطقه نیز نســبت به تــداوم تلفات پرنــدگان و احتمال ســرایت آن به انســان دچار نگرانی شــدیدی هســتند که باید دامپزشــکی اطالع رســانی دقیق تری نسبت به این بیماری داشــته باشد تا مردم به اطمینــان خاطر مبنی بر عدم ســرایت این بیماری به انســان برســند.
ورود تشکل های زیست محیطی برای بررسی علت
مســئول تشکل زیست محیطی دیده بان در شــرق مازندران گفت :اطالعات قطره چکانی نســبت به دالیل تلفات پرندگان وحشی زمســتان گذران از سوی دامپزشکی ،تشــکل های زیســت محیطی شرق اســتان را بر آن داشــت تا خودشان دست به کار شــوند و با تشــکیل گروهــی در فضای مجــازی ،ارتباطات خود را بــا برخی از متخصصــان این حــوزه در داخل و خارج برقرار کردیم و با تشــریح وضعیت منطقه و چگونگــی مــرگ پرندگان اطالعاتــی را به این افــراد می دهیم تا آنهــا نیز گمانه زنی خود را داشــته باشند. حر منصــوری اضافه کرد :تعــدادی از افراد ما حضور فیزیکــی در منطقه خواهند داشــت و مــا کارمــان را از امــروز ۱۱بهمن مــاه در منطقه قلعه پایان شهرســتان گلــوگاه که کانــون اصلی تلفــات پرندگان بوده شــروع مــی کنیــم و امیدواریم با اطالعاتی که از کارشناســان دامپزشــکی اســتان مــی گیریم بتوانیم بــه یک نتیجه گیری ســریع برای بررســی علل تلفــات و چگونگی جلوگیری از آن برســیم. وی تاکیــد کــرد :در شــرایط فعلــی آنچه برای ما مبهم شــده این کــه چگونه می توانیــم جلوی تلفات جدیــد پرندگان را بگیریــم و چه تضمینی وجــود دارد که در صــورت عــدم اقدام ما ،ســایر گونه ها نیز به بوتولســیم مبتال نشــوند.
جمع آوری ۱۲هزار الشه
در حالــی که همزمان با اعالم توقف مرگ پرندگان ،محیط زیســت مازندران الشــه هــای جمع آوری شــده را حدود هشــت هزار بال اعــام کرده بــود ،اکنون گزارش هایی از افزایش الشــه های جمع آوری شــده به ۱۲هزار دریافت شــده اســت.
بقیه از صفحه 41ســریالها را هم دنبــال کند تا اطالعات ســینمایی کافی داشــته باشــد .مثال ســریالی بود که داخلش ارجاعات جالب از دنیای ســینما وجود داشــت. خب کســی کــه فیلمبین خوبی باشــد میتواند ایــن ارجاعها را بهخوبــی درک کند و ترجمــه دقیقتــری ارائه دهد .من معتقدم به جز تســلط بر زبان مبدا ،تســلط بر خود زبان فارســی هم خیلی مهم اســت .من میبینم بچههایــی که ترجمه میکنند زبان انگلیسیشــان خوب اســت ،اما گاهی به خاطر نداشــتن تســلط کامل بر زبان فارســی ،نمیتوانند معادلهــای دقیقی پیدا کنند و ترجمه ضعیف میشــود.» .
خبرنــگار ایرنــا که با منابــع مختلــف در محیط زیســت مازندران ،تشــکل های زیســت محیطی و کارشناســان و اکیــپ فعال در صحنــه در میانکالــه برای جمع آوری الشــه در ارتباط اســت ،مطلع شــده اســت که تا روز پنجشــنبه دهم بهمن ماه حدود ۱۲هزار الشــه پرندگان مهاجر زمســتان گذر که بیشترشــان از گونه های چنگــر و فالمینگو بودنــد ،از منطقه جمع آوری و دفن شــد. همچنیــن بر اســاس همین اطالعــات ،آمار جمع آوری الشــه ها پــس از فروکش کــردن اولیــه ،دوبــاره رو به افزایش گذاشــته به گونــه ای که مثال در روزهای ســه شــنبه و چهارشــنبه تلفات انگشت شمار و الشــه ها هم بندرت یافت می شد ولی در روز پنجشــنبه بیشتر از یکصد قطعه الشــه جمع آوری شد و مردم محلی هم از مشــاهده الشــه های جدید در مناطق مختلف خبــر داده اند. تــاالب بین المللی میانکاله در شــرق مازندران دارای ۴۰هزار هکتار مســاحت آبی اســت که از دهســتان میانکاله در شهرســتان بهشهر تا آشــوراده در استان گلستان گســترده اســت .این منطقه به دلیل داشــتن پهنه آبی مناســب بــا ذخایر غذایی غنی و آبزیان همه ســاله پذیرای بیش از ۳۰تا ۴۰گونه از پرندگان مهاجر زمســتان گــذران و بیــش از ۱۰۰گونه از پرندگان بومی آبزی و کنارآبزی اســت. ایــن تاالب با داشــتن پناهگاه حیات وحش به مســاحت حــدود ۲۸هزار هکتار و تنــوع گیاهی از جمله درختان ســازیل و انار وحشــی که تغذیه برخــی پرندگان را تشــکیل می دهد توانســت بیــش از ۵۰۰گونه جانوری را در خــود جای دهد و به نوعی بهشــت پرندگان اســتان نــام بگیرد و با این تنوع زیســتی به عنــوان یکی از ذخیره گاههای زیســت کره جهان از ســوی ســازمان های جهانی حفاظت از محیط زیســت قرار گرفت. نبــود مدیریت جامع در ســال های گذشــته ایــن منطقه حیاتی زیســت محیطی برای ایران و جهان را دســتخوش دســتیازی زمیــن خواران و تاالب خــواران قرار داد بــه گونــه ای که حدود ۲هــزار و ۵۰۰هکتار از اراضی این تــاالب و پناهگاه حیات وحــش طی حــدود دو دهه گذشــته از ســوی برخی زمیــن خــواران تصاحب غیر قانونی شــد و با وجود تالشــی که در ســال های اخیر از ســوی محیط زیست برای بازپــس گیــری این اراضی انجام شــد ،هنوز بازگشــت این اراضی امکانپذیر نشــده است.
مترجم نباید حس مخاطب را خراب کند
حتما شــما هــم هنگام تماشــای فیلمهــای زبان اصلی بــا توضیحات اضافــهای در بعضــی زیرنویسها مواجــه شــدهاید .توضیحات اضافــهای که گاهــی بامزگیهای مترجم اســت و بعضی اوقات توضیح یک موضوع که دانســتن اش برای بیننده الزم اســت .خانم محمــدی درباره ایــن گونه توضیحــات در زیرنویس میگویــد« :من با مزه ریختن اصال موافق نیســتم و به نظرم حرکت اشــتباهی اســت .به خصوص توی فیلمهــای جــدی که کال حواس مخاطــب را پرت میکنــد و حس در لحظــه او را از بیــن میبــرد .البته بعضی وقتها توضیحــات اضافه میتواند مفید هم واقع شــود. گاهی از روی صوت کنترل میکنم مثال در یک فیلم به موضوعی اشــاره میشــود که یک مخاطب ایرانی ممکن اســت بعضــی فیلمها یــا ســریالها دیالوگهای زیــادی دارنــد و بعضی خیلــی کمتر .از از آن بیاطــاع باشــد ،یا کنایه و تلمیحی بــه کار میرود که در فرهنگ ما شــناخته خانــم محمدی میپرســم ترجمه هــر فیلم چقدر زمــان میبرد که پاســخ میدهد :شــده نیســت .در چنین شــرایطی خوب اســت توضیحی درباره آن در زیرنویس قید «بســتگی به میزان ارجاعات یا ســختی و آســانی کار دارد .بعضی کارها را که دیالوگ شــود که بیننده آگاه شود.» . کمتــری دارد میتــوان یــک ســاعته تمام کــرد ،اما بعضی کارها ممکن اســت ســه چهــار ســاعتی زمــان ببرد .مثال ســریال «ویچــر» که بهتازگی منتشــر شــده ،چون به امید یک همت اخالقیزیرنویسهــای مختلــف و متعــددی این روزها در فضای مجازی منتشــر میشــود. گرامــر قدیمی و ناآشــنا داشــت کار مترجمــی را وقتگیرتر میکرد. بعضــی فیلمهــا هــم ممکــن اســت دارای اصطالحات تخصصی باشــند کــه کار را ســوال پایانیام از هدی محمدی این اســت که به نظرش دنیــای زیرنویس اکنون چه دشــوارتر میکند» .برایم ســوال اســت که اصوال ترجمه فیلمهــا از روی صوت آنها جایگاهی از نظر شــغلی در جامعــه دارد و چه کمکی برای بهبود جایگاهش میتوان انجــام میشــود یــا از روی زیرنویسهــای زبــان اصلی صــورت میگیــرد که هدی کــرد که او میگویــد« :در حال حاضر کیفیت قابل قبول اســت ،ولــی امیدوارم بهتر میگویــد« :عمــوم کارهــا از روی زیرنویس زبان اصلــی موجود انجام میشــود .اما هم بشــود .برای بهبود جایــگاه ترجمه زیرنویس هم بایــد از طرف مترجمها همتی مثــا دربــاره پویانماییها خود مــن از روی صوت هم بعضی اوقات درســتی ترجمه باشــد کــه ترجمههای دقیقی ارائه شــودو هم مردم همت اخالقی بــه خرج دهند و را کنترل میکردم ،چون زیرنویس انگلیســی موجود هم ممکن بود اشــکاالتی داشته حقــوق مترجمان را حفظ کنند .از طرف دیگر خوب اســت شــرایطی به وجود بیاید باشــد .البته ترجمه کردن از روی صوت کار به شــدت ســخت و وقتگیر میشــود» .که قانون از حقــوق مترجمان دفاع کند.
52 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۹دی | بهمن ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
52 Kheradmand
را بــه صــورت دقیق تحلیل و موشــکافی کنند .ناگفته نمانــد که نگاه انتقــادی به اطالعــات و بهویژه آماری کــه به صورت روزانه مصرف میشــود ،دشــواریهایی هــم دارد .اطالعــات آماری به عنــوان اطالعات دقیقی ارائه میشــوند که بــه خاطر دقت باال ،نمیشــود در آنها تردیــد کرد .سیاســتمداران هم بــه همین دلیل از آمــار سوءاســتفاده میکننــد .یکــی از ترفندهــای سیاستمداران این اســت که از آمار قدیمی برای گمراه کردن مردم در ســخنرانیهای خود اســتفاده میکنند. مردم بــرای اینکه بتوانند این آمار را تحلیل و بررســی کننــد ،باید مهــارت و دانش کافی داشــته باشــند ،اما همــه از مهــارت و دانــش الزم برای تحلیل و بررســی اطالعــات آماری برخوردار نیســتند و بــه همین دلیل به ســادگی گــول میخورند.
افراد بــرای گول خــوردن از سیاســتمداران ،آن افرادی هســتند که خودشــان را دانشــمند میدانند ،ولی در حقیقــت دانش کمــی دارند .ایــن افراد هــم در برابر سیاســتمداران بســیار آسیبپذیر هســتند و درنتیجه زیاد گــول میخورند. ایــن روزها پــای فیکنیوز یــا همان اخبــار جعلی به میــان آمده اســت .اما این فقط اخبار جعلی نیســت، بهتازگــی deep fakeهــم در میــان سیاســتمداران طرفــدار پیدا کــرده؛ شــکلی از جعل که بــه آن جعل عمیــق میگوینــد و در حقیقت جعل ویدیو اســت. اگر در گذشــته ،عکس و صــدا را جعل میکردند ،اخیرا ویدیو را هم جعل میکننــد .همین ویدیوهای جعلی باعث شــده سیاســتمداران بیشــتر دروغ بگویند و از ایــن ابزار سوءاســتفاده کنند .بســیاری از مواقع آنها حرفهــای دروغ خود را میگوینــد و هنگام انتخابات از آن سوءاســتفاده میکننــد ،امــا بعدا که مشــخص
مهمترین دلیلی که باعث میشود انسانها گول بخورند ،این است که خودشان میخواهند گول بخورند آزمون راستی و درستی
آدمهــا گــول میخورند چــون تشــخیص دروغگوها کار ســادهای نیســت .بــرای همــه پیش آمــده که در زندگــی روزانه خــود ،از افرادی که ســالها با آنها در ارتبــاط بودهاند هــم گول بخورند ،پس طبیعی اســت کــه گول سیاســتمداران را هــم بخورنــد .واقعیت این اســت که تشخیص دروغگوها کار ســادهای نیست .در برخــی موارد ،این تشــخیص ســختتر هم میشــود. بررســیها نشــان میدهد افــرادی که دانش و ســواد کمتــری دارند ،بیشــتر در معــرض گول خــوردن قرار دارنــد .اغلــب اوقــات سیاســتمداران آنهــا را هدف قــرار میدهنــد .این افراد بــه دلیل دانــش پایینی که دارنــد ،هر چیزی را که مطابق با تعصبات شــخصی و پیشفرضهای ذهنیشــان باشــد ،میپذیرند .در واقع بــرای آنها هــر چیزی کــه مطابق بــا پیشفرضهای ذهنیشــان باشــد ،قابــل باور اســت .سیاســتمداران هــم از ایــن مســئله آگاه هســتند و درنتیجــه از این جریــان به عنــوان ترفندی برای گــول زدن ایــن افراد سوءاســتفاده میکنند .در واقع دو مسئله احساسات و پیشفرضهای ذهنی دســت به دســت هم میدهند و باعــث میشــوند مــردم فریــب بخورنــد .آدمهــا وقتی احساســاتی میشــوند ،آســیبپذیرتر میشوند. سیاســتمداران هم از این جریان به نفع خودشان بهره میگیرنــد .هر جا که عقالنیت محدود میشــود و پای احساســات بــه میان میآیــد ،احتمال فریــب خوردن هم بــاال میرود و اینجاســت که سیاســتمداران وارد میدان عمل میشــوند .البته ناگفتــه نماند که بهترین
شــد دروغ گفتهاند ،ادعــا میکنند اینهــا حرفهای خودشــان نیســت ،بلکه ویدیوی جعلی است. تحلیلگــران میگوینــد مهمتریــن دلیلی کــه باعث میشــود انســانها گــول بخورنــد ،ایــن اســت کــه خودشــان میخواهند گول بخورند .بررســیها نشــان میدهــد وقتــی فــردی میخواهــد راســت و دروغ چیــزی را بررســی کنــد ،بایــد این ســوال ســاده را از خــودش بپرســد :آیا میتوانــم آن را بــاور کنم؟ یعنی باورپذیــری آن را بــرای خــودش بــه مســئله تبدیــل میکنــد .امــا وقتی پــای تعصبــات به میــان میآید، فــرد با خــودش میگویــد :آیا بایــد این را بــاور کنم؟ و به ایــن ترتیب ،مطابــق با میل و خواســته خودش، آن را بــاور یــا رد میکنــد .بــه همین دلیل اســت که 99درصــد از دانشــمندان میگوینــد گرمایــش زمین بــه دالیل انســانی رخ میدهــد ،اما انســانها هنگام بررســی ایــن پدیــده ،همــان یــک درصــدی را باور میکننــد کــه گزینههایی غیر از فعالیتهای انســانی را بابــت گرمایــش زمین محکــوم میکنــد .در دنیای سیاســت ،بیــش از سیاســتمداران ،ایــن خــود مــردم هســتند که در فریب خوردن خود مقصر هستند .اگر پیشفرضهای خودشــان را محل پرســش قــرار دهند، بــدون تردید بــه این نتیجه میرســند که انتخابشــان هــم در دنیــای دموکراتیک بــا نقصها و اشــتباهاتی همــراه بــوده و درنتیجه مانــع گول خــوردن خود در آینــده میشــوند .برای گــول نخوردن هنــوز هم دیر نشــده؛ هر کســی بایــد از خودش شــروع کند.
51 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
51 Kheradmand
این گزارش پر از دروغ است!
پینوکیوهای دنیای سیاست
نسیمبنایی چلچــراغ -ســالها پیش بوریس جانســون بــه خاطر نقــل قــول دروغی که ســر هم کــرده بود ،بــه عنوان روزنامهنــگار از یــک روزنامه اخراج شــد .بااینحال ،او در حــال حاضر نخســتوزیر بریتانیاســت .چند وقت پیــش بود کــه هنــد اعــام کرد یــک جــت جنگنده پاکســتانی را که در آســمان این کشــور مشاهده شده، ســرنگون کــردهاســت .نارندرا مــودی ،نخســتوزیر هنــد ،که خــودش را بــرای انتخابــات آمــاده میکرد، بــا اعــام این خبــر ،تاکید کرد کــه هند با ایــن کار به پاکســتان درس بزرگــی دادهاســت .در واقعیــت امــا، آمریــکا اعالم کــرد همه جتهــای جنگنده پاکســتان در جای خودشــان هســتند و هیچ جنگندهای سرنگون نشــده! نخســتوزیر هنــد فقــط از این خبــر کذب بــرای حفــظ موقعیــت خــود بهــره گرفــت .در مورد دونالــد ترامپ ،رئیسجمهــوری آمریکا ،که دیگر حرفی برای گفتــن نمانده ،همــه ســایتها و خبرگزاریهای دنیــا به دنبــال بیصداقتیهــای او در عالم سیاســت هســتند .هفتهنامــه اکونومیســت در تحلیلی نوشــته ترامــپ از روزی که وارد دفتر ریاســتجمهوری آمریکا شــده ،تــا نهم اکتبــر دســتکم 13هــزار و 435اظهار نظــر غلط یــا گمراهکننــده داشــته ،یعنــی او در کاخ ریاســتجمهوری آمریکا نشسته و مشغول دروغ گفتن اســت .سیاســتمداران دروغ میگوینــد و همــه این را میدانند ،بااینحــال ،مردم باز هم گول سیاســتمداران را میخورند و سیاســتمداران اغلب اوقــات با پرداخت کمتریــن هزینــه ،دروغهــای خــود را به خــورد مردم مید هند .
رمز موفقیت سیاسی
«صادق باشــه»« ،دروغ نگه!»؛ اینها جمالتی هســتند کــه خیلی از افــراد به عنــوان معیار اصلی خــود برای انتخاب دوســت و همســر بــه کار میبرنــد .حتی در دنیــای کاری و حرفهای هم یکــی از مهمترین معیارها بــرای انتخــاب نیــروی کار ،صداقــت اســت .در عالم
سیاســت هم وقتــی مــردم میخواهند به فــردی رأی
تها گول م یخورند بدهنــد ،صداقــت را به عنــوان مهمترین معیــار خود حواسپر
مطــرح میکننــد .بــا وجــود همــه اینهــا ،بــاز هم ظاهــرا دروغ مهمتریــن ابــزار بــرای حفــظ موقعیت سیاســی اســت .ظاهرا دروغگویی در سیاست کمترین میــزان آسیبرســانی را دارد و در برخــی مــوارد حتی رمــز موفقیــت اســت .دیکتاتوریها که کال بــر دروغ پایهگــذاری میشــوند .خیلــی از آدمهایــی کــه خارج از کــره شــمالی زندگــی میکننــد ،رهبر این کشــور را دروغگویی بــزرگ میدانند ،اما برای مردم این کشــور، کیــم جونــگ اون ،بتی بــزرگ اســت و او را همردیف خدای خود میپرســتند .همه میداننــد در روز چهارم 1989در میدان تیانامن چه کشــتار بزرگی به راه افتاد، اما آنهــا که دســتی در این ماجرا داشــتند ،میگویند اتفــاق خاصــی نیفتــاد .اتحــاد جماهیر شــوروی نام روزنامه اصلی خود را Pravdaگذاشــت ،واژهای روســی به معنــای «حقیقت» .البته که این هــم دروغی بزرگ بود. ایــن فقــط دیکتاتوریهــا نیســتند که بــا دروغ پیش میروند ،دموکراســیها هم با سیاســتمدارانی اشــباع شــدهاند کــه کارشــان فقــط دروغگویی اســت .حتی میتــوان گفت دموکراســیها بیشــتر از دیکتاتوریها به دروغ محتاج هســتند ،دلیل اصلیاش این اســت که آنهــا با رأی مردم انتخاب میشــوند ،درنتیجه باید رأی مردم را دســتکاری کننــد تا درنهایت انتخاب شــوند. آنهــا مــردم را گمراه میکننــد و به قدرت میرســند. نمونــهاش همیــن بوریس جانســون که نخســتوزیر بریتانیا شــد ،یــا دونالد ترامپ که به ریاســتجمهوری ابرقــدرت دنیــا یعنی ایاالت متحده دســت پیــدا کرد. دروغگوییهــای ترامــپ کامال واضح و روشــن اســت. درصــد محبوبت او در آمریــکا در حال حاضر 43درصد اســت و نســبت به درصــد محبوبیت او در ســالی که به دفتر ریاســتجمهوری آمریــکا راه یافت ،یک درصد کاهــش یافتهاســت .اما ایــن روزها هیــچ تحلیلگری نمیتوانــد بــا قاطعیــت بگویــد ترامــپ ســال آینده دوبــاره رئیسجمهــوری آمریــکا نخواهــد شــد .اتفاقا هنوز هــم او را فــردی بیرقیــب میدانند.
50 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
سیاســتمداران دروغ میگویند ،اما چرا مردم همیشــه گــول آنها را میخورنــد؟ مردم اغلب اوقــات در برابر سیاســتمداران بدترین تصمیمهــا را میگیرند .دروغها ب هراحتــی حــواس آنهــا را پــرت میکنــد .آنهــا به سیاســتمدارانی که با رأی خودشان به قدرت رسیدهاند، اعتماد دارند .اخیرا دو اندیشــمند در دانشــگاه بریگام یانــگ ،روی مورد خــاص ترامــپ مطالعاتــی را انجام دادهانــد تــا با دالیل مــردم در مورد اعتمــاد به ترامپ آشــنا شــوند .ترامــپ خــودش را یــک جمهوریخواه معرفــی کرده ،اما بســیاری از کارهایی کــه انجام داده، خالف عقایــد جمهوریخواهان آمریکایی اســت .برای مثــال جریان تجــارت آزاد و اعتماد به روســیه ،جزو دو مــورد مهمــی هســتند که نشــان میدهــد ترامپ در حقیقت یــک جمهوریخواه نیســت و صرفــا خودش را جمهوریخــواه معرفــی کــرده ،اما جالب اســت که بســیاری از رأیدهنــدگان جمهوریخــواه هنــوز به او وفادار ماندهانــد .دلیلش واضح اســت؛ ترامپ انتخاب آنهاســت و نمیخواهند به انتخاب خود پشــت کنند. در واقــع اعتمــاد به سیاســتمداران و گول خــوردن در اکثــر مواقع دالیل شــخصی دارد. البتــه برخی مواقع دالیل دیگری برای گول خوردن مردم از سیاســتمداران وارد ماجرا میشود .اکثر سیاستمداران آمــار و ارقام را به نفع خودشــان دســتکاری میکنند. یعنــی از آمــار و ارقــام جعلی کــه با اهــداف و منافع خودشان همســو شــده ،بهره میگیرند .به این ترتیب، آنهــا اکثر مواقــع در حال سوءاســتفاده از آمار و ارقام هســتند .اســتفاده از آمار جعلی ،تاریــخ دور و درازی هــم دارد .بــرای مثال مــارک تواین در ســال 1906در کتــاب خــود برای نخســتین بــار ،نخســتوزیر وقت بریتانیــا را بــه دروغگویی و اســتفاده از آمــار جعلی متهــم کرد ه اســت .اما چــرا مردم گــول آمــار و ارقام کذبــی را میخورند کــه سیاســتمداران ارائه میدهند؟ یک دلیل مهم این اســت که اغلب افــراد نگاه انتقادی نســبت به آماری که میشــنوند ،ندارند .در واقع آنها اطالعــات را مصرف میکنند ،بــدون اینکه آن اطالعات
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
50 Kheradmand
بعید اســت در شــبکههای اجتماعی دســت به چنین حــذف شــد ،اما همــان موقع جنجــال زیــادی را به پا کاری بزننــد .در واقــع اگر آنها عادت بــه فحش دادن اینجــا فقــط چیزی بگــو که جلــوی مامانت کــرد .پیودیپای هم یــک یوتیوبر و کمدین اســت که ندارند ،خیلی بعید اســت حس ســرکوب شــدن داشته هــم میگی! علیــه یک گــروه خاص اظهاراتی داشــت کــه به نوعی باشــند و بخواهنــد در فضــای مجازی به جــای فضای فحاشــی آدمهایی که شــهرت ندارند ،در فضای مجازی فحاشــی و توهیــن به شــمار میآمــد .به خاطــر این واقعی فحاشــی کننــد .اما آنهــا که اغلــب در دنیای بهنــدرت میتوانــد جنجال بــه پا کند ،امــا بددهانی و اظهــارات بود که خیلیهــا هم همکاری خــود را با او واقعــی فحــش میدهند ،احتمــاال در فضــای مجازی بدزبانــی افرادی که شــهرت دارند ،قطعا جنجالبرانگیز قطــع کردند .این در حالی اســت که آن زمان پیودیپای هــم همین رویــه را در پیش میگیرند .امــا اگر به این اســت و توجــه همه را به ســوی خود جلــب میکند .بیشــترین دســتمزد جهان را به عنوان یوتیوبر دریافت فکر کنند کــه ردپای فحش و بد و بیراه گفتنهایشــان جک مینارد یکی از مشــاهیری اســت که در سال 2011میکــرد .او از برنامههــای تبلیغاتی گــوگل هم حذف در فضــای مجــازی باقــی میمانــد ،احتمــاال منصرف توییتهای جنجالی داشــت .این توییتها برای برخی شــد .در واقع فحاشــی علیه یــک گروه خــاص باعث میشــوند ،در واقــع شد از بســیار مسائل قوانیــن میتوانــد محروم شود .البته او مقوله به نسبت که نظری هر و دارند که ای ه عقید هر با باشد بهتر شاید تــا حــدودی نقــش بعدا بابــت اظهارات بازدارنــده را در ایــن خــود عذرخواهــی جلوی که بگویند را چیزهایی همان فقط فضا این در هم باز دارند، اخالق زمینــه بــرای آنهــا کــرد ،امــا دیگــر ایفــا کنــد .آنها که فایدهای نداشــت .او است. نفعشان به احتماال کنند سکوت وگرنه گویند ی م هم مادرشان ســونامی فحــش در بارهــا تالش کــرد از فضای مجــازی به راه خــودش دفــاع کند، میاندازنــد ،اغلــب امــا درنهایــت ایــن نــگاه متفاوتی به مقوله اخالقمــداری در زندگی دارند .نژادهــا توهینآمیز بود و به نوعی فحاشــی علیه آنها اظهــارات او را از بســیاری از برنامههــا محــروم کرد. در واقــع آنها یا به اخالقمداری بــاور ندارند یا باوری به شــمار میآمد .همین مســئله باعث شد او درنهایت شــاید همانطور که یکی از ســلبریتیها گفته ،فضای متفــاوت از بــاور رایــج دارنــد .همیــن تفاوتها هم بابــت توییتهایــش عذرخواهــی کنــد .مینــارد بعدا مجــازی جای این نیســت کــه کاربران هرچه دلشــان باعث میشــود پرســه زدن در فضای مجــازی همراه با گفــت« :در شــبکههای اجتماعی چیــزی را نگویید که میخواهد ،بگویند .شــاید بهتر باشــد بــا هر عقیدهای انواع و اقســام فحشهــا همراه باشــد .همین اختالف جلــوی مادرتان هــم نمیگویید ».تن والــز یکی دیگر کــه دارنــد و هر نظــری که نســبت به مقولــه اخالق عقایــد گاهــی میتواند در دنیــای مجازی آتــش به پا از مشــاهیر اســت که در فضای مجازی به برخی افراد دارنــد ،بــاز هــم در این فضا فقــط همــان چیزهایی کنــد .وقتــی پای ســلبریتیها و افراد مشــهور به میان توهیــن کــرده بود و آنهــا را یک گونه خــاص معرفی را بگوینــد کــه جلوی مادرشــان هم میگوینــد .وگرنه میآیــد ،این قضیه جدیتر میشــود و بــه این ترتیب ،کــرده بــود .به خاطــر همیــن اظهــارات ،او از حضور ســکوت کنند احتماال به نفعشــان اســت. در یــک جشــنواره هم محروم شــد .البته اظهــارات او ماجــرا هــم جنجالیتر میشــود.
49 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
49 Kheradmand
نیمنگاهی بر فحاشی در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی
از همــان ابتــدا ،غولی بیشــاخودم دیده میشــد که امنیــت و آرامــش را از همه انســانها ســلب میکند. اغلب منتقدان شــبکههای مجازی اینطــور میگویند که فضای مجازی یک فضای مســموم اســت ،هر کسی هــم میخواهــد وارد این دنیا شــود ،باید با ماســک و وســایل ایمنــی قدم بــردارد .یکــی از دالیلی کــه برای توجیه مســمومیت این فضا آورده میشــود ،فحاشــی آزادانه در آن اســت .اما مســائلی وجــود دارد که قضیه توهین و فحاشــی در فضــای مجــازی را کمی پیچیده میکنــد .بــرای مثال برخی کارشناســان بــه آزادی بیان اشــاره میکنند و به همین خاطر مســئله اســتفاده از الفاظی که از دیدگاه عمومی مناســب نیســت ،یا حتی زشــت محســوب میشــود ،پیچیده میشود.
نسیمبنایی فحش میدهم پس هستم
«فحش خوب اســت ،اگر فحش نباشــد ،آدم خشــمش را چــه کار کنــد؟» این را یکــی از کاربران شــبکههای اجتماعی به شــوخی ،درباره فحاشــی در فضای مجازی میگویــد .نگاه کاربــران فضای مجازی به فحاشــی در ایــن محیط کامــا متفاوت اســت .برخــی آن را مانند فضــای واقعی ،بد میداننــد و برخی هــم آن را ابزاری مناســب برای بــروز خشــم و ناراحتی خــود میدانند. فحاشــی میتوانــد فضــای مجــازی را بــه محیطــی آزاردهنــده بــرای برخی از کاربــران تبدیل کنــد .برای مثال فحاشــی علیه یــک گروه نژادی یــا مذهبی خاص میتوانــد آن گــروه را اذیت کند .قوانینــی وجود دارند که دســت کاربران را برای فحاشــی به نژادهای مختلف
میبنــدد .در واقــع توهین و تحقیر فرد یــا گروهی که بــه نژاد خاصی تعلق دارد یــا ملیت و مذهب متفاوتی دارد ،یــک عمل غیرقانونی به شــمار میآیــد .مقامات قانونــی از این طریق تالش کردهاند جلوی فحاشــی به گروههای نــژادی مختلف را بگیرند .قشــر دیگری هم هســتند که در فضای مجازی آســیبپذیرتر هســتند؛ کــودکان .قاعدتا نباید اینطور باشــد ،امــا کودکان هم تقریبــا به اندازه افراد بزرگســال به اینترنت و درنتیجه به مضامین درون شــبکههای اجتماعی دسترسی دارند. به همین خاطر اســت که بایــد محدودیتهایی ایجاد شــود .البته اغلب میگوینــد این کودکان هســتند که باید محدود شــوند .در واقع آنها نباید در هر شرایطی به هر مضمونی در اینترنت دسترســی داشــته باشــند. به همین خاطر اســت که دولتهــا در این زمینه ورود کردهانــد و قوانینی وضع کردهاند تا محتوای نامناســب در معــرض دید کــودکان قــرار نگیــرد .واقعیــت این اســت که مضمــون توهینآمیز در فضــای مجازی برای بزرگســاالن هــم با ســرعت در حــال افزایش اســت. مســئوالن شــبکههای اجتماعی هم در این زمینه اقدام زیــادی نمیکنند و فیلتــری برای این مضامیــن ندارند. به همین خاطر اســت که شــاهد افزایش فحاشــی در ســطوح مختلــف فضای مجــازی هســتیم و هر جایی میتوانیــم ردی از فحــش پیدا کنیم.
ردپای جرم
حتما بارها و بارها این صحنــه را دیدهاید که دو راننده بــا هم درگیر میشــوند و یکی به دیگری یــا هر دو به همدیگر فحش میدهند و میگذرند .شــاید بســیاری از کاربــران فضــای مجازی تصور میکننــد فحش دادن
48 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
در شــبکههای اجتماعی مثل فحش دادن پشــت فرمان ماشــین اســت .اما همانطور که گاهی فحاشی پشت فرمــان میتوانــد جرقههــای دعواهای بزرگــی را بزند، فحاشــی در فضــای مجازی هــم میتوانــد گریبان فرد فحــاش را بگیــرد .در واقــع کســانیکه در شــبکههای مجــازی فحش میدهند ،بــه نوعی ردپایــی از خود به جــای میگذارند .اگــر فردی که احســاس اهانت کرده، مایل باشــد ،میتواند مســئله را پیگیری کنــد .در اکثر نقاط دنیا ،فحاشــی کردن در فضای مجازی جرم اســت و افراد میتواننــد از طریق پلیس این قضیه را پیگیری کننــد .در ایران هــم پلیس فتا در زمینــه رعایت اصول اخالقی در اینترنت فعالیت دارد و کســان ی که در زمینه فحاشیهای اینترنتی شکایتی داشــته باشند ،میتوانند از طریــق پلیس فتا پیگیری کنند .اما مســئله اصلی در مورد فحاشــی در فضای مجازی ،بــه اخالق بازمیگردد. در واقــع اختالفنظــر در زمینه اخالقی یــا غیراخالقی بودن این کار باعث میشــود همچنان شــاهد فحاشی در فضای مجازی باشــیم.
پرسهزنی مجازی با چاشنی فحش
زندگــی در دنیــای ارتباطــات بــدون بهــره گرفتــن از شــبکههای اجتماعــی تقریبــا ناممکــن اســت .همه افراد بــه نوعی با شــبکههای اجتماعی ســروکار دارند و هر شــخصی عقیــده و نظری دارد که ممکن اســت تفاوتهــای عمیقی بــا عقاید دیگران داشــته باشــد. فعــاالن شــبکههای اجتماعــی چــه بخواهنــد و چه نخواهنــد ،بســیاری از مواقــع باید در میــان کوهی از فحشهــا و توهینها پرســه بزنند .آنها کــه در دنیای واقعی به اصطالح بددهان نیســتند و عفت کالم دارند،
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
48 Kheradmand
«روابــط عمومــی بعــدا اعــام میکنــد»« ،از نزدیکان بیمار ســوال کنیــد» و نظایر اینها مواجه شــد .ظاهرا حواشــی هولناک عباس کیارســتمی در این بیمارســتان باعث شــده مســئوالن اینبیمارستان به شــدت درباره چهرههای شــناخته شــده رفتار محافظهکارانه داشــته باشند! صحبتها ادامه یافت تا اینکه پزشــک معالج شــجریان شــاید برای ایجاد نشــدن تجمع مردم مقابل بیمارستان دراینباره توضیح داد . دیــروز ،امــا اخبــار نگرانکننده کــم نبود .یــک فعال موســیقی توییتی نوشــت با این مضمون که «برخالف ادعاهــای رســمی ،اوضــاعمحمدرضا شــجریان رو به وخامــت اســت .ایشــان به بخــش مراقبتهــای ویژه منتقــل شــدهاند ،آن هــم در بیمارســتان ج م ! پاســخگو نبــودن و اطالعرســانی قطــره چکانــی ،بدترین نــوع تشــویش اذهان عمومــی در این قبیــل مواقع اســت». کاوه راد ،وکیــل خانــه موســیقی نیــز نوشــت« :وضعیــت اســتاد شــجریان متاســفانه رو به وخامت اســت .ایشان در بخش مراقبتهــای ویژه بیمارســتان جم بستری هستند و اقدامات درمانی درحال انجام اســت.
نوشــت« :محمدرضا شــجریانکه چند ســالی است بــه دلیل بیماری بســتری اســت ،به دلیــل وخامت حالــش بــه بیمارســتان اعزام شــده اســت ،بــا این وجود رئیس بیمارســتانجم از ترخیــص او در آینده نزدیــک خبر میدهد».با اینکه کمتر کســی در این زمینه خبررســانی دقیقی کرده اســت ،اما شــنیدهها و زمزمههــای پراکنده نشــان میدهد ظاهــرا دلیل حضــورشــجریان در بیمارســتان بــه گفتــه رئیس بیمارســتان «جم» تعبیه راه عروقی برای دارورسانی راحتتر بوده اســت . خبرنگاران موســیقی به شیوه مرســوم قطرهچکانی در مــورد اخبــار چهرههــای مهــم موارد دیگــری را روشــن کردهاند :اســتاد شــجریاندیروز تحت نظر دکتــر بهلولی و دکتر عباســی تحت عمل جراحی قــرار گرفتــه و آنطــور که گفته میشــود، جراحــی موفقیتآمیــز بــوده اســت. دکتری که استاد شــجریان را عمل کرده، دکتــر مهرداد بهلولــی متخصص جراحی عمومی ،ســرطان و الپاراســکوپی پزشک معالــج وحید شمســایی نیز بــوده و به این دلیــل چهرهای رســانهای است. کمکــم اخبــار بهتــر و
استاد هر چند وقت یک بار برای چکاپ باید چند روزی بروندبیمارستان و برای خلط ریهشون هم باید یک روز تحت نظر باشند که عفونتی چیزی نباش ه برای ایشــان دعــا کنیم».
توییت کاوه راد نگرانیها را به اوج رساند.
کمکــم پای رســانههای رســمی نیز به جریان باز شــد. خبرگزاری مهر از بستریشــدن شــجریان خبر داد .ایسنا عالوه بر انتشــار خبربستریشــدن محمدرضا شجریان از قــول شــاهرخ تویســرکانی نویســنده و روزنامهنگار نوشــت که وضع او در فرآیند پزشــکیگذشــته است و یــادآوری کرد که اســتاد هر چند وقت ،دســتکم برای چکاپهای تجویزشــده به بیمارســتان مراجعه داشــته اســت .ایلنــاهم خبــر از ایــن داد که اســتاد در بخش مراقبتهــای ویژه (آیســییو) یکی از بیمارســتانهای تهران است . بعدتر اخبار تکمیلی هم از راه رســیدند .ایســنا نوشت: «محمدرضا شــجریان هماینک در بخــش مراقبتهای ویژه (آیســییو) یکی ازبیمارســتانهای تهران بستری اســت ،اما خانــواده او به ارایه اطالعات بیشــتر در این زمینــه تمایلــی ندارند و خواهــان رعایــت و احترام به حریم خصوصــی خانواده خــود هســتند ».ایلنا هم با ذکر نام بیمارســتانی که شــجریان در آن بســتری است،
امیدوارکنندهتر نیز از راه رســیدند .اخبار و اطالعاتی کــه نگرانیهــا را تــا حــدی برطــرف کردنــد .دکتر حسنعباســی ،هماهنگکننده تیم پزشکی شجریان شــرایط عمومــی اســتاد را پایــدار اعــام کــرد .این پزشک متخصص که ٢٨سال اســت درجریان پرونده درمانی محمدرضا شــجریان قــرار دارد ،حال عمومی او را پایدار و مســاعد عنوان کرد و از شــدت نگرانی دوســتداراناســتاد کاســت« :شــرایط اصــا وخیم نیســت و ایشــان برای رســیدگیهای جزیی که الزم بوده اینجا هســتند .او تنها بهعلت کنترل بیشــتردر سیســییو بســتری شده اســت». مدیــر روابــط عمومــی ســازمان نظام پزشــکی نیز گفت« :استاد شــجریان برای تعبیه راه عروقی جهت دارورسانی راحت به بیمارســتانمراجعه کرده است و امــروز یــا فــردا مرخص میشــود .حــال عمومی شــجریان مساعد اســت» .رئیس بیمارســتان «جم» نیز روال درمانیشــجریان را مثل گذشته ارزیابی کرد و گفت ایشــان ظــرف امروز یا فردا مرخص خواهد شــد. محمدرضــا ظفرقندی ،رئیسکل نظام پزشــکی هم طی تمــاس تلفنی بــا رئیس بیمارســتان «جم» ضمــن ابراز
47 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
47 Kheradmand
استاد محمدرضا شجریان؛ بُگزین ره سالمت اخیــرا نــام اســتاد محمدرضــا شــجریان بارهــا و بارهــا در رســانهها و فضــای مجــازی تکرار شــد .نام هنرمنــد محبوب برای طیف گســتردهای از حامیانــش دلنگرانیهایی به دنبال داشــت .چه شــده که بعد از چند ماه ســکوت ،یک بار دیگر نام خســرویآواز ایران به رسانهها رســید؟ آنهم در شرایطی که به گفته محمدحســین آقاســی ،وکیل محمدرضا شــجریان «در ماههــای اخیر ایشــاندر منزل تحــت مراقبتهای ویژه بودند و ســه پرســتار در سه شــیفت به صورت دایم از ایشان پرســتاری میکردند». شــجریان تابســتان ســال گذشــته در بیمارســتان بستری شــد و جمعیت را پریشــان خاطر کرد. شــایعات پارســال البتــه ختــم بــه خیر شــد وبعدتــر دکتر حســن عباسی ،پزشــک معالج محمدرضا شــجریان حضور او را در بیمارســتان امری طبیعی و برای انجام آزمایشاتدورهای دانســت. شــاید مســأله دیگری که بستری شــدن محمدرضا شــجریان را غمانگیــز و نگــران کــرده باشــد بیشــتر به جو عمومــی جامعه در ایــن روزهامربوط باشــد. یــک بــار روزنامهنــگاری قدیمــی دربــاره ســیل اخبــار مأیوسکننــدهای که راه بــ هراه از راه میرســید و غمی جدید بــهغمهــای عمومی میافــزود از ترکیــب «خبرتــرس» برای توصیــف وضع و حــال عمومی اســتفاده کرده بــود .ترکیبی مانــدگار که امروزهــم میتواند به کار آید که واقعا بســیاری از ایرانیها از شــنیدن اخبار و شایعات ترسناک درباره هنرمند محبوبشــان «خبرترس»شــدهاند .ما همه خبرترس شــدهایم ایــن روزها و درباره حال اســتاد ،از همیشــه بیشــتر .از زبان موالنــا زمزمه میکنیم «بگزین ره ســامت ،تــرک ره بال کن». دیــروز خبرنــگار «شــهروند» که بــرای انجام یکســری امور شــخصی به بیمارســتان جم رفته بود ،خبر از بســتری شــدن اســتاد محمدرضاشــجریان در آن بیمارســتان داد .بیمارستانی کــه آخرین بــار نامش بــا ماجرای درگذشــت زندهیــاد عباس کیارســتمی رســانهای شــده بود.انتشــار خبر بســتری شدن شــجریان ،اما بــه این دلیــل که بهطور رســمی تأیید نشــده بــود ،ممکن نبود .مزید بر آن ،این پندار ســرگردان درهزارتوی افکارمــان بــود که با انتشــار خبر بســتری شــدن اســتاد (که معنــای تلویحــیاش میتوانســت وخیم شــدن حال ایشــان باشــد) به آنرســمیت دهد.. امــا توییــت یکی از خبرنــگاران حوزه موســیقی بــه یکباره فضــای مجازی را پــر کرد از نــام محمدرضا شــجریان و انبوه پســتها وتوییتهایی که آرزوی ســامتی او را داشــتند .در حقیقت وقتی بهمــن بابــازاده ،روزنامهنگار حوزه موســیقی خبر داد که محمدرضاشــجریان در بیمارســتان بســتری شده و حــال عمومــی ایشــان ظاهرا چنــدان خوب نیســت؛ انگار ســیلبند از میان برداشته شــد و مخاطبانماندند و هنرمندی که عمــری خاطــره خوب براشــان ســاخته بــود .مخاطبان و خواننــدهای کــه همه عمرش ســعی کرده بــود از مردمــش جدانشــود .مخاطبان ماندنــد و خســروی آواز ایــران ،خواننده صبح اســت ســاقیا ،اشــک مهتاب ،ســاز خامــوش ،فریــاد ،خون جوانان وطن،مرغ ســحر و البته ربنایی که شــاید هر ایرانی یکبــار هم که شــده پای ســفره افطــار خاطرهای با آن ســاخته باشــد. تماسهای متعدد «شــهروند» با بیمارســتان جم با «خبری نداریــم»« ،نمیدانیم»، 46 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
46 Kheradmand
43 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 43
42 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 42
کار زیرنویس از ترجمه کتاب سختتر است
دنیــای ترجمه دنیای متنوعی اســت .از دنیای کتابها و مقاالت گرفتــه تا دنیای ترجمه برای فیلم و ســریال میتواند متفاوت باشــد .از میالد دربــاره این موضوع میپرســم که پاســخ میدهد« :فــرق کار ترجمه فیلم بــا مقالــه و کتــاب ایــن اســت که شــما هــر روز با اصطالحات جدید مواجه میشــوید .میتوانید ســطح خودتــان را از نظر زبــان باال ببرید. چــون داخــل فیلمهــا اصطالحــات جدید سیاســی، علمی ،پزشــکی و ...مطرح میشــود که آن را ســخت، امــا هیجانانگیــز و پردردســر میکنــد .در کل زبانی که داخل فیلمها اســتفاده میشــود به زبــان محاوره نزدیکتــر اســت و این هــم میتواند آن را دشــوارتر کند .بــه نظرم در دنیــای گوناگون ترجمــه ،زیرنویس هم جایــگاه خــودش را دارد .به طــوری که حتی یک مترجــم حرفهای هــم بخواهــد فیلمی را بــا خانواده ببینــد دنبــال یک زیرنویــس باکیفیت خواهــد بود تا منظور و مفهوم فیلم را به طور کامل بتواند برســاند».
بعضی فیلمها به اطالعات قبلی نیاز دارند
میــاد در طــول ایــن هفت ســال ترجمــه فیلمها و پویانماییهای مختلفی را انجام داده اســت .او درباره میزان وقتــی که باید روی هر کدام بگــذارد ،میگوید: «ترجمــه یــک فیلــم بســته به ژانر و ســال ســاخت میتوانــد تفاوتهایی داشــته باشــد .مثــا فیلمهای دنیــای ابرقهرمانیهــا نیــاز بــه ایــن دارند که شــما پیشزمینــهای از دنیای آنها داشــته باشــید تا بتوانید ترجمــه کنید .همچنیــن فیلمهایی کــه از روی کتاب ســاخته میشــوند ممکن اســت نیاز به رجــوع به آن کتاب داشــته باشند .بســتگی به همین سخت یا آسان بــودن دارد و از یــک تــا چهار روز ممکن اســت طول بکشد .فیلمهای غیرانگلیســی هم به خاطر اشکاالتی کــه ممکــن اســت در زیرنویس انگلیســی بــه وجود بیاید ،بهتر اســت مترجــم یک پیشزمینــه از آن زبان داشــته باشــد تا بتواند ترجمــه دقیقی ارائــه دهد .به طــور معمول که از روی زیرنویس رســمی فیلم ترجمه صــورت میگیــرد ،اما برای بعضی کارها ممکن اســت به صــوت فیلم هم مراجعــه کنیم».
به خاطر عشــقم بــه دنیای واژههــا به دنیای زیرنویس پا گذاشــتم
محمدی با ۷ســال تجربه در حــوزه ترجمه زیرنویس، معتقد اســت یــک مترجم خــوب باید دایــره واژگان فارســیاش هــم به انــدازه کافــی غنی باشــد« .هدی محمــدی» ۲۷ ،ســاله ،کارش را بــا ترجمــه کتــاب به صــورت رایگان برای ســایتها آغاز کرده اســت .حاال در کارنامــه کاریاش تجربــهای هفــت ســاله از انواع ترجمــه کتاب ،کمیک ،پویانمایی ،فیلم و ســریال دارد. این مترجم ،تحصیالت کارشناســی ارشد طراحی شهری دارد و خــودش از ترجمــه کردن و زیرنویــس دادن به عنــوان عشــقی صحبــت میکند کــه نمیشــود ازآن
از دنیای ترجمه نمیتوان دل کند
هــر کســی بــرای ورود به شــغل اش ماجرایــی دارد. هــدی دربــاره نحــوه ورودش بــه دنیــای زیرنویــس اینگونه توضیــح میدهد« :من با ترجمــه کتاب برای ســایت شــروع کردم .این کار را به صورت رایگان انجام میدادم .ســپس یک ســری مشــکالتی پیــش آمد که سایت بســته شــد و من وارد ترجمه دنیای پویانمایی شــدم .آنجــا بهتدریــج کارهــای مختلــف زیرنویس انجــام دادم .من قبــل از آن کتاب ترجمه کــرده بودم، امــا میخواســتم در محــاوره و دیالوگنویســی هــم خــودم را تقویت کنم. واقعیــت ایــن اســت کــه وقتــی وارد دنیــای ترجمه زیرنویــس میشــوید ،این عالقــه آدم را میکشــاند و دیگــر نمیتوانیــد از آن دل بکنید .کال دنیــای واژهها بــرای من دنیــای جذابی اســت .مدتی پــس از اینکه وارد این رشــته شــدم ،ســعی کردم دانشــم را در این حیطــه افزایــش دهــم .همــه تالشــم ایــن بــود که اطالعاتــم دربــاره ترجمــه را زیاد کنم .مســئله دیگر آشــنایی عمیق با پیچیدگیهای زبان فارســی است که بــه نظرم تاثیر مهمی در موفقیــت در امر ترجمه دارد و متاســفانه کمتر بــه آن توجه میشــود».
حقوق ما ضایع میشود
زیرنویسهــا معموال به صورت رایگان در ســایتهای مختلــف عرضــه میشــوند .همیــن باعث میشــود کنجکاو شــویم تا ببینیــم مترجمان منبع درآمدشــان کجاســت و آیــا حقوقشــان به انــدازه کافــی رعایت میشــود یــا خیــر .هــدی محمــدی در ایــن بــاره میگویــد« :من ایــن کار را تقریبا رایگان شــروع کردم. بعضی ســایتها در ازای ترجمه بهمان دســتمزدهایی میدهنــد که زیاد نیســت .البته درآمد مــن در همان زمــان هــم در حدی بــود کــه بتوانم از پــس مخارج دانشــجویی خودم بربیایم. بعــد از مدتی که توانســتم وارد کار ترجمه برای دوبله شــوم ،کارم بــه درآمدزایی رســید .اســتفاده بیاجازه از زیرنویــس متاســفانه زیــاد اتفــاق میافتــد .عالوه بــر بعضــی ســایتها ،متاســفانه پیش آمــده بعضی اســتودیوها هم بدون رعایت حقوق مترجم زیرنویس را برای دوبالژ اســتفاده میکنند .بعضی از استودیوها پیــش آمده پــس از اعتــراض ما حق ضایع شــده ما را برگرداندهانــد ،امــا بعضیها انگار اصال برایشــان مهم نیست».
فارسیمان هم باید قوی باشد
زیرنویسهایــی کــه بــرای فیلمها اســتفاده میکنیم گاهی دچار اشکاالتی هســتند که باعث میشود فیلم را نتوانیم درســت متوجه شــویم و بــه اندازه کافی از تماشــایش لذت نبریم .هدی درباره تواناییهای الزم بــرای مترجم خوب شــدن در دنیای زیرنویس میگویــد« :یک مترجم خوب طبیعتــا باید از زبان مبــدا اطالعات کافی داشــته باشــد .او باید فیلم و
41 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
بقیه در صفحه 52
چیزی بیــن دو تا پنج میلیون تومان در مــاه از این راه درآمد کســب کند».
دل کنــد .با «هــدی محمــدی» درباره شــغل جالبش گفتوگویی داشــتیم کــه از نظرتــان میگذرد.
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
بقیه در صفحه 41 41 Kheradmand
گفتوگو با ۲مترجم زیرنویس دربارهی شغل متفاوتشان
هیجانانگیز ،اما پردردسر محمدعلیمحمدپور این روزها با فراگیر شــدن ســایتها و اپلیکیشــنهای قانونی دانلود فیلم ،امکان تماشــای فیلم و سریالهای روز دنیــا برای مــا فراهم اســت .در این بیــن ،افرادی در ایجــاد این امکان نقــش به ســزایی دارند که خیلی کمتــر دیده میشــوند .وقتی یــک زیرنویــس دقیق و باکیفیت ارائه میشــود ،لذت تماشــای فیلم و ســریال هم دوچندان میشــود. آنهــا آدمهــای فیلمبیــن و عالقه مندی هســتند که ســاعتهای زیــادی برای ترجمــه وقــت میگذارند ،با ســرعت و دقــت زیــاد کار میکنند تا در ســریعترین زمــان ،اولین فایل زیرنویــس را برســانند .در نهایت به جــز آمــار دانلــود و کامنتهایی که در وب ســایتها گذاشــته میشــود ایــن کار دســتاورد مالــی زیــادی برایشــان نــدارد .در پرونــده امــروز به ســراغ دو نفر از فعــاالن عرصــه تولیــد زیرنویس رفتهایم تا با شــغل جالــب آنها بیشــتر آشــنا شــویم .البته پیــدا کردن و گفتگــو بــا آنها کار چنــدان آســانی هم نبــود .انگار ناشــناس ماندن یــک روش کاری برای آنهاســت.
شغلمان هیجانانگیز ،اما پردردسر است
طاهرخانــی ،مهندســی نرمافــزار خوانــده و تاکنــون زیرنویــس بیش از ۲۳۰فیلم را تهیه کرده اســت« .میالد طاهرخانــی» ۲۹ســاله اســت .کارشناســی مهندســی نرمافزار خوانده و ســاکن تاکســتان قزوین است .میالد از هفت ســال پیش کار ترجمه زیرنویس را شروع کرده اســت و خودش میگویــد تاکنــون ۲۳۰کار مختلف را
ترجمه کرده اســت .او هم اینک بــرای جایی به صورت درآمدمــان بابــت هر فیلــم بین ۶۰تــا ۶۰۰ قــراردادی یــا اســتخدام کار ترجمــه انجــام نمیدهد هزارتومان اســت
و بــه صورت مســتقل کار میکنــد .از طریــق یکی از وب ســایتهای ارائــه زیرنویس میالد را پیــدا کردیم و درباره شــغلاش از او پرسیدیم.
فیلم هندی زیاد میدیدم
بســیاری از زیرنویــس کنندگان خودشــان از خورههای فیلــم دیدن هســتند .میالد هــم این موضــوع را تایید میکنــد و میگویــد آن موقــع فیلــم زیــاد میدیدم. البتــه خودش توضیح میدهد کــه آن اوایل فیلم هندی زیاد تماشــا میکــردم .او دربــاره ماجــرای ورودش به دنیــای ترجمــه زیرنویس میگوید« :راســتش شــرایط زندگــیام بــه گونهای بود کــه وقت زیادی بــرای فیلم دیــدن داشــتم .با دیــدن ایــن فیلمها ،زبــان هندی و انگلیســیام حســابی تقویت شــده بود .بهتدریج فکر کردم خــوب اســت وارد کار ترجمه هم بشــوم. آن اوایــل فقط کارهــای بالیــوودی را ترجمه میکردم بــه ایندلیــل کــه آن موقــع کمتــر زیرنویس میشــد و مخاطــب خوبــی هــم داشــت .ایــن کار بــرای من هــم تمرینی برای بهتر شــدن زبــان انگلیســی بود و هــم احســاس میکردم کار ســودمندی اســت و کمک میکنــد مــردم بتواننــد فیلمهای مــورد عالقهشــان را ب هراحتی تماشــا کننــد .البته که درآمد کمــی هم برای مــن ایجاد کرده بــود .بهتدریج که جلوتــر رفتم بعد از یک ســال سراغ فیلم و ســریالهای آمریکایی هم رفتم و آنهــا را هم ترجمــه کردم».
40 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
میــاد معتقد اســت ،درآمد ترجمه زیرنویــس در ایران راضیکننده نیســت .آن را با کشــورهای دیگر مقایسه میکنــد و میگویــد اینجــا نمیشــود روی درآمد این کار حســاب بــاز کــرد .او دالیلــش را ایــن طــور ذکر میکنــد« :اولین مشــکلی که وجود دارد این اســت که صنفی نداریم؛ بنابراین به رســمیت شناخته نمیشویم و حقوقمــان ب هراحتی ممکن اســت ضایع شــود .دوم اینکــه این جــا قانــون کپ یرایــت رعایت نمیشــود. به شــکل گســتردهای کپــیکاری انجام میشــود .مورد مهمتــر از همــه ایــن اســت که جایــی وجود نــدارد بتوانیــم به طــور منظم بــا آن جــا همــکاری کنیم و بدانیــم که حقــوق مشــخصی میگیریم. همــه اینهــا باعــث میشــود کــه در شــرایط فعلی نتــوان روی درآمد ترجمه زیرنویس حســاب کرد .اینها در حالــی اســت که واقعــا خیلی هــم کارمــان دیده نمیشــود و فقط عشــق اســت کــه آدمهــا را در این کار نگــه مــیدارد .با این حــال بعضی ســایتها برای زیرنویــس ،خطــی ۱۰۰تــا ۳۵۰هــزار تومان حســاب میکننــد کــه اگر مثال فیلمی ۷۰۰خط داشــته باشــد، میشــود چیزی بیــن ۷۰تــا ۲۴۰هزار تومــان .بعضی ســایتها هم که بودجه مالی کمتری دارنــد ،برای هر فیلم بیــن ۶۰تا ۱۰۰هــزار تومان دســتمزد میدهند. بــرای دوبله هــم از دقیقــهای دو هزار تومان تا شــش هزار تومان پرداخت میشــود .یعنی بــرای یک فیلم تا ۶۰۰هــزار تومان! در مجموع و بــه طور میانگین ،یک نفر ممکن اســت در پرکارتریــن و منظمترین حالتها
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
40 Kheradmand
میکنــد کــهمــردم میتوانند خشــم و غضــب خود نســبت به وضــع سیاســی موجــود را بــر آن بازتاب دهنــد« .جنبــش پنــج ســتاره» همانقدر بــا جنبش «اشــغال»وجه اشــتراک دارد که با «یوکیپ» .جنبشی غریب ،پارادوکســیکال ،گهگاه بالتکلیف و بدعتگذار. بهعــاوه ایــن جنبــش جنبــهایکارناوالی هــم دارد، شــخصیت گریلو بیش از آنکه شــبیه رهبران فاشیست باشــد بــه «احمقهــا» ۳میماند. البتــه منظــورم این نیســت کــه نبایــد نگــران انواع مختلــف پوپولیســم باشــیم ،چــون آنهــا همیشــه مســتعد فاشیستشدن هســتند .هر چه باشــد ،دلوز و گواتــاری در مورد میکروفاشیســمهای درونی احزاب چــپ و راســت صحبــت کردهاند .به عــاوه ،همه جا تراســتی دوروبرمــان انواع و اقســامپوپولیســم دس واقعــی و خطرنــاک ســر بــرآورده کــه نقــاب مبارزه سیاســی ضدسیســتم را بر چهــره دارند. بــا توجه بــه وخیمتــر شــدنبحرانهــای اقتصادی
هنــوز خشــونت خیابانی «انگلیش دیفنــس لیگ» به همان ســبک قدیم وجــود دارد. بــه نظرم اطــاق تعبیــر «میل به ســرکوب» بــر این قبیــل تهدیدهــا هــم محاســنی دارد و هــم معایبی. از یــک طــرف ،اســتفاده از اینتعبیــر میتواند حک و اصالحــی مفیــد باشــد در انگاره منســوخ و بیثمر «آگاهــی کاذب» کــه طبــق آن مــردم از ســر جهل یا توهــم ،خواهان ســرکوب یا اســتثمار خود هســتند. از طــرف دیگــر ،چــه در مــورد رایــش و چــه دلوز، این خطــر وجود دارد کــهانگاره «آگاهــی کاذب» به اصطــاح دوباره از در پشــتی وارد شــود ،یعنــی از د ِر تمایــزی تلویحی میان کســانی که از میلــی «خوب» بهرهمندنــد (میــل بــه آزادی یا انقالب) و کســانی که بــه میل «بــد» گرفتارند (میل به ســرکوب یــا اقتدار) و بــه همیــن دلیــلهــم محتاج کســی هســتند که روشــنگری آنهــا را به عهده بگیرد (یــک حزب ،رهبر یــا روشــنفکر) .از ایــن هــم کلیتر ،مطمئننیســتم
باید دید آیا این انگاره هنوز هم جنبه رهاییبخش داردیا صرفا همان تصور جاافتاده در اندیشه سیاسی است :تمامیتی خیالی که قدرت
دولتی از دل آن سر برمیآورد ،یا به عبارتدیگر ،پیکرهای سیاسی که به حاکم مشروعیت میبخشد.
و بدتر شــدن اوضــاع بیــکاری در سراســر اروپا ،جای تعجب نیســت که شــاهد ظهور جریانهای فاشیستی ونژادپرســتیهای ضدمهاجران هســتیم .کافی اســت نگاهــی بیندازیم به یونان و جنبــش «فجر طالیی» یا دوباره قدرتگرفتن راســت افراطیدر فرانســه .زمینه برای بالیدن فاشیســمهای جدید کامال مســاعد است. من نگران بربریســمی محتملالوقوع هســتم... در وضعیــت کنونــیاز اعتبار تحلیــل رایش هیچ کم نشــده .بله ،در برههای خاص و تحت شــرایطی خاص مردم خواهان فاشیسم هســتند .مسئله بر سر آگاهی کاذب نیســت؛ در ســایه «مــردم» یــک ماشــین میل فاشیســتی در کار است. ســایمون چوت :اقتدارطلبی و حتی فاشیسم هنوز هم در سراســر اروپــا تهدیدهایی جدی بهشــمار میآیند. ضمن آنکــه روزبهروزتهدید نوعی «فاشیســم رقیق» یا «فاشیســم بــا چهره انســانی» هم قــوت میگیرد، منظــورم قوتگرفتــن حزبهــا و جنبشهایی اســت که بــالفاظیهای پوپولیســتی شــرکتهای بــزرگ و نظــام بانکــی را تقبیــح میکنــد ،ولی سیاســتهایی ســرمایهدارانه ،اقتدارطلبانــه و (تلویحــا یــاتصریحا) نژادپرســتانه پیش مینهند. در انگلیــس هم شــاید بشــود گفت« :یوکیــپ» (که علیرغــم نامش بیشــتر پدیدهای انگلیســی اســت تا بریتانیایــی) ۴همین خــط را نمایندگــی میکند (هر چند بــه همــان روال معمول انگلیســیها کــه غالبا آتششــان خیلی تند نیســت) و البته در همان جا هم
مفهوم «ســرکوب» مفهوم چنــدان مفیدی باشــد :در عالم ســرمایهداری قدرت نه از طریق ســرکوب بلکه از راه تحریــک وبرانگیختن میل و لــذت عمل میکند. با اینحــال ،تعبیر «میکرو فاشیســم» تعبیری اســت کــه میتواند بــه کار آید مــادام که توجه مــا را جلب میکنــد بــه آندســته از مایهگذاریهــای عاطفــی و روالهــای اجتماعــی هــرروزه کــه مراکز قــدرت را تقویت میکنند :فاشیســم دســتکم تاحدیمیتواند از دل میــل بــه نظم یا حس تعلق ســر بــرآورد ،میلی کــه به خصوص در دورههای بحران تشــدید میشــود و میتوانــد خــودرا بــه شــکلهای اقتدارطلبانه بروز دهد. بــه همین دلیل اســت که بایــد مراقب «پوپولیســم دیجیتــال» جریانی مثل گریلیســمو باشــیم:کشــش خودشــیفت هوار رســانههای اجتماعــی جذابیــت آن را بــرای مردمی که میــل دارند بخشــی از یک «جنبش» باشــند تشــدیدمیکند؛ و باالخــره باید گفــت :درک علــل ظهور اقتدارطلبــی در دنیای امــروز نیازمند یک تحلیل تاریخــی درازمدت و انضمامیاســت ،تحلیلی که نــه تنها بحران اقتصادی امــروز بلکه عوامل متنوع دیگــر را هــم در نظر بگیــرد ،از جملــه ،عواملی مثل ظهورنولیبرالیسم در ســی سال گذشته ،شیوع بیکاری و بیقدرتشــدن مــردم ،افول اتحادیههــای کارگری و چــپ سوســیالدموکراتو البته عوامــل مهم دیگر.
39 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
39 Kheradmand
یسم معاصر
تویکم پسادموکراسی در قرن بیس
ست و پوپول ا
در باب سی
مرتضیپاکنیا فاشیســم روســتایی ،فاشیســم شــهری یا محلــهای، فاشیســم جوانان ،فاشیســم کهنهســربازا ن ... فاشیسم زوجها ،خانواده ،مدرســه و اداره .فقطمیکروفاشیســم میتوانــد بــه این پرســش جهانی پاســخ دهــد« :چرا میل مشــتاق سرکوب خود اســت؟ چگونه ممکن است میل ســرکوب خودرا بخواهد؟» ژیــل دلوز و فیلیکس گواتــاری ،هزار فــات ،ص .۲۷۱ . وبــاگ ایتالیایــی «ســرمایهداری منســوخ» در ســالهای ۲۰۱۳و ۲۰۱۴رواج جنبشهــای پوپولیســتی و شبهفاشیســتی سراســر دنیا راموضوع سلســلهمصاحبههایی با برخی متفکران چپ قرار داده و بــه تأثیرات احتمالی رســانههای دیجیتــال بر عرصه سیاســت میپردازد.ایــنمصاحبهها به صــورت کتبی و آنالیــن صــورت گرفتــه و مصاحبهکنندههــا لزوما از پاســخهای یکدیگــر اطالعــی نداشــتهاند. آنچه درادامهمیآید پاســخهای سال نیومن و سایمون چوت به ســؤالهای طرحشــده در این مصاحبه است. ســال نیومــن ،نظریهپرداز اســترالیایی ســاکن لندن و استاد نظریه سیاســی در دانشگاه گلداسمیت است که پیــش از ایــن متنهایی از او بهفارســی ترجمه شــده اســت .نیومن را نماینده «پستآنارشیســم» میدانند. دلمشــغولی اصلی او قرائت اندیشــه آنارشیستی قرن نوزدهم ازمنظر پساســاختارگرایی قرن بیســتم است. «از باکونیــن تا لــکان» (« ،)۲۰۰۱قدرت وسیاســت در تفکر پساســاختارگرایان :نظریههای جدید امر سیاسی» (« ،)۲۰۰۵کلیتهــای بیثبــات :پستمدرنیســم و سیاســترادیکال» (« ،)۲۰۰۷سیاست پستآنارشیسم» (« ،)۲۰۱۰ماکس اشــتیرنر» (« ،)۲۰۱۱آگامبن و سیاست حقوق بشر» (به همراه جانلشــته ،)۲۰۱۳ ،و «الهیات سیاســی :مقدمهای انتقادی» ( )۲۰۱۸عناوین کتابهای
اوســت. ســایمون چوت ،نظریهپرداز انگلیسی و استاد سیاســت و روابــط بینالملل دانشــگاه کینگاســتون لندن است« .مارکس وپساســاختارگرایی:لیوتار ،دریدا، فوکو ،دلوز» )۲۰۱۰( ،و «راهنمای گروندریســه مارکس» ( )۲۰۱۶از جمله آثار اوســت.
در باب میکروفاشیسم
اجــازه دهیــد بحــث را بــا تحلیلــی شــروع کنیم که گــروه «وو مینــگ» ۱در مقالــه کوتاهشــان بــا عنوان تراســتی «گریلیســمو ۲:بــاز هــم یــک کالــت دس دیگــر در ایتالیا ســر بــرآورده» طرح کردهانــد .در این مقالــه آنها «جنبشپنج ســتاره گریلــو» را یک جناح تراســتی جدیــد میخواننــد .چرا در اقتدارطلــب دس اکثررأیدهندهها باز هم میل تغییر مشــتاق ســرکوب خود اســت؟ بــه نظر میرســد یکبــار دیگر شــاهد مهــر تأییدی هســتیم برایــن نظر ویلهلــم رایش که گفته بــود :در یک برهــه خاص از تاریــخ ،تودهها خواهان فاشیســم بودنــد .تودههــافریب نخوردهانــد ،اتفاقا خیلی خوب خطــر اقتدارطلبی را درک کردهانــد ،ولی به هر حال به آن رأیدادهانــد .از این هــم نگرانکنندهتر آنکه حزب اقتدارطلب «مردم آزاد برلوسکونی» ( )PDLو «جنبش پنــج ســتاره» گریلــو ( )M۵Sروی هم بیــش از نصف رأیدهنــدگان ایتالیــا را جذب خــودکردهاند .موقعیت بســیار مشــابهی را هم در بریتانیا شــاهد بودیم وقتی حزب «یوکیــپ» برنده انتخابات محلیمه ۲۰۱۳شــد. به نظر شــما زهر اقتدارطلبی و میکروفاشیســم به چه میــزان در جامعه معاصر اروپا جاری اســت وعلت آن چیست؟ ســال نیومن :راســتش من خیلی با تحلیل «وو مینگ» در مــورد گریلو و «جنبش پنج ســتاره» موافق نیســتم. به نظرم در اینجا لزوما بافاشیســم ،نئوفاشیسم یا حتی
38 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
تراســتی مواجه نیســتیم .البته مسلما اقتدارطلبی دس این جنبش پوپولیســتی است و پشــت پوپولیسم و هر فیگــوری از «مردم» همیشــه شــبح مبهم فاشیســمی بالقــوه پنهــان اســت .بــا اینحــال بهنظــرم گریلو و «جنبش پنج ســتاره» -دســتکم در قالبکنونی آن - پدیدهای غامضتر از این حرفهاســت و نمیشــود به این ســادگی آن را ذیل یکی از مقولههای ایدئولوژیکی و سیاســی سنتیگنجاند. من ایــن پدیده را پوپولیســم پســتمدرن میخوانم، شــکلی از ضد سیاســت که تالش میکند در فرایندهای سیاســی معمول وقفهبینــدازد و از این راه شــیوههای جاافتــاده و مســتقر بازنمایــی سیاســی را متزلزل کند. به عبارت دیگر ،پوپولیســم پســتمدرن میکوشــد در فرایندهای عادی سیاســی نوعی فضــای نمادین خالی بــاز کند و -دســتکم بــه زعم خود -فســاد و تباهی طبقه سیاســی حاکم را برمالســازد .خــب این تاحدی فــرق دارد بــا برنامــه اقتدارطلبــی یــا فاشیســم برای بهدســتگرفتن قدرت. یک جنبــش فاشیســتی واقعی هــر فرصتــی رابرای تشــکیل دولت غنیمت میشمرد ،ولی گریلو و «جنبش پنج ســتاره» تا بــه حال از این کار ســر بــاز زدهاند .به عــاوه ،خــود این جنبشهــم ملغمهای غریب اســت از مشــیها و برنامههــای نامتجانــس ،گاه پیشــرو و گاه ارتجاعــی ،هم دســت چپی و هم دســت راســتی، لیبرتارین وپوپولیســتی .بســیاری از مضمونهای این جنبــش -دســتکم اگر بخواهیــم موضع آنهــا را بر اســاس آنچه خودشــان اعــام میکنند جــدیبگیریم واقعــا جذاب اســت :دموکراســی مشــارکتی ،عدالتاجتماعــی ،محافظت از محیط زیســت و از این قبیل. «جنبش پنج ســتاره»سیاســت یا در واقع ضدسیاستی اســت در قالب نمایش ،نمایشــی ضدنمایش. ایــن جنبــش مثل دالــی تهی یــا پــردهای خالی عمل
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
38 Kheradmand
کارتــر و بیل کلینتون ،رؤســای جمهوری ســابق ایاالت متحــده و همچنین الرنس الیویه و کارول برنت بازیگر بــوده انــد. .۱۲وی پدرشوهر کاترین زتا-جونز است. .۱۳در اصــل قرار بود در فیلم «اولیــن خون» ()۱۹۸۲ نقش ســرهنگ ســم تراتمــن را بــازی کنــد ،ولی وی پــروژه را ترک کرد ،زیرا میخواســت تغییرات اساســی در فیلمنامــه اعمــال شــود .بــه خصــوص اینکه جان رمبــو به دســت تراتمــن کشــته میشــود ،همانطور که این کاراکتر در نســخه رمان این فیلم کشــته شــد. نویســندگان قبول نکردنــد و در نهایــت این نقش به ریچارد کرنا رســید. .۱۴موسســه فیلــم آمریکا در فهرســت « ۵۰افســانه ســینمایی برتــر» خــود ،رتبه ۱۷بــه او داد. .۱۵در بســیاری از فیلــم هایــش از پاشــنه مصنوعی اســتفاده میکرد تــا قدش در فیلم بلندتر دیده شــود. یک بــار محــض شــوخی ،برت لنکســتر پاشــنههای مصنوعــی اش را در محــل فیلمبــرداری پیــدا کرده و
.۲۰در ســال ۲۰۰۵بــر خالف توصیه پزشــکان ،هر دو کاســه زانوانش را عوض کــرد که البته عملش موفقیت آمیز بود. .۲۱پس از آنکه پســرش مایکل از صحنه تئاتر «درخت تابســتانی» اخراج شــد ،کرک کل ســال تئاتر و حقوق فیلــم آن را خریداری کرد و آن را به مایکل داد تا در آن نقش آفرینی کند. .۲۲وی پدربــزرگ هفــت نــوه بــه نامهــای کامرون داگالس ،دیــان مایکل داگالس ،کاریس زتا داگالس( ،هر ســه فرزندان مایکل) ،کلســی داگالس ،تایلــر داگالس، رایان داگالس و جیســون داگالس (فرزندان پیتر) است. .۲۳اگــر بــه توصیــه همســرش آن داگالس نبــود ،در ســال ۱۹۵۸وی سواری جت شــخصی مایک تاد (تهیه کننده) میشــد کــه دچار حادثه شــد و ســقوط کرد و همه سرنشــینانش کشــته شدند .همســر تاد یعنی الیزابــت تیلــور (بازیگــر) نیز قــرار بــود در این جت باشــد ،که به خاطر ســرماخوردگی شــدید سفرش لغو شــده بود.
«برای رسیدن به چیزهایی که میخواهید ،باید به
اندازه کافی شجاعت شکست خوردن داشته باشید» آنهــا را پنهان کرد کــه ظاهراً این بازیگر قــد کوتاه را بینهایت خشــمگین کــرده بود. .۱۶در اوت ۱۹۸۶پــس از بیهــوش شــدن در یــک رســتوران ،بــرای قلبش پیــس میکر (ضربان ســاز) کار گذاشتند. .۱۷در ســال ۱۹۸۰رئیس هیئت داوران جشنواره فیلم کن بود. .۱۸در ســال ۱۹۷۰عضو هیئت داوران جشنواره فیلم کن بود. .۱۹در هشــت فیلــم با برت لنکســتر همبــازی بود: «تنها پیــاده روی میکنــم» (« ،)۱۹۴۷جدال در اوکی کرال» ( )۱۹۵۷و «مرید شــیطان» (« ،)۱۹۵۹فهرســت آدریــان مســنجر» (« ،)۱۹۶۳هفــت روز در مــاه مه» (« ،)۱۹۶۴پیــروزی در انتبــه» (« ،)۱۹۷۶مــردان مرده چهارخانــه نمیپوشــند» ( )۱۹۸۲و «مــردان عاقــل» (.)۱۹۸۶
.۲۴در ســال ۱۹۵۰عادت کشــیدن دو تا ســه بســته ســیگار در روز را تــرک کــرد .بعدهــا پدرش در ســال ۱۹۵۵در ســن ۷۲سالگی در اثر سرطان ریه درگذشت. .۲۵در ژوئن ،۲۰۰۴در مراســم تشــییع جنــازه رونالد ریگان ،رئیس جمهور ســابق آمریکا ،همراه با چارلتون هســتون ،تــام ســلک و آرنولــد شــوارتزنگر ،فرماندار کالیفرنیا ،شــرکت نمود. .۲۶در مراســم اکــران نخســت فیلم «غریــزه اصلی» ( )۱۹۹۲کــه پســرش مایــکل در آن بــازی کــرده بود، حضــور یافت. .۲۷رئیس جمهور هری اس .ترومن ،الگوی او بود. .۲۸در فوریه ۱۹۶۰ســتارهای در پیاده روی مشــاهیر بلــوار هالیوود به او اهدا شــد. .۲۹او تــا اواخر زندگیاش کاربر فعــال اینترنت بود و در مای اسپیس حســاب کاربری داشت. .۳۰مربی بازیگری اش ،گری کوپر بوده است.
37 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
37 Kheradmand
حقایقی درباره کرک داگالس که شاید ندانید کــرک داگالس زاده ۹دســامبر ،۱۹۱۶بازیگــر ،تهیــه کننده ،کارگردان و نویســنده آمریکایی اســت که یکی از آخریــن بازماندگان دوران طالیی صنعت فیلمســازی بود که روز ۵فوریه ۲۰۲۰در ســن ۱۰۳ســالگی بر اثر کهولت ســن درگذشت. پــس از ســپری کــردن دوران کودکی فقیرانــهای با پدر و مــادری مهاجــر و شــش خواهر ،وی با فیلم «عشــق عجیــب مارتــا ایــورس» ( )۱۹۴۶بــا باربارا اســتنویک همبازی شــد کــه این اولیــه تجربه بازیگــری اش بود. خیلــی زود داگالس در دهههای پنجاه و شــصت تبدیل به ســتاره باکس آفیس شــد و به عنــوان بازیگر اصلی درامهــای جــدی از جملــه فیلمهای وســترن و جنگی شــناخته شــد .وی در طول دوران بازیگری اش در بیش از ۹۰فیلــم ســینمایی ظاهــر شــد .داگالس به ســبک بازیگری انفجاری اش مشــهور اســت. از طریــق محبوبیــت کاراکتــری کــه داگالس در نقش اصلــی فیلم «قهرمان» ( )۱۹۴۹بــازی کرد بود که تبدیل به یک ســتاره بین المللی شــد و اولین نامزدی اســکار بهتریــن بازیگــر نقش اول مــرد را بدســت آورد .دیگر فیلمهایــی که در اوایــل دوران حرفــهای اش بازی کرد عبــارت بودند از« :مرد جــوان با یک شــیپور» ()۱۹۵۰ کــه در مقابــل لورن بــاکال و دوریــس دی ایفای نقش کــرد؛ «تــک خــال در حفــره» ( )۱۹۵۱در مقابــل جان اســترلینگ؛ و «یــک داســتان کارآگاهــی» ( .)۱۹۵۱وی دومین نامزدی اســکارش را برای نقــش دراماتیک فیلم «بــد و زیبــا» ( )۱۹۵۲در مقابــل النــا ترنر و ســومین نامــزدی اش را بخاطر بازی در نقش ونســان ونگوگ در فیلم «شــور زندگی» ( )۱۹۵۶بدســت آورد.
ویلیــام هولدن در فیلــم «اســتاالگ .)۱۹۵۳( »۱۷ .۶وی چهار پســر بــه نامهای مایکل ،اریــک ،جوئل و پیتر دارد. .۷فقــط بــا گفتن معادل انگلیســی «قهــوه» در پایان یــک پیام بازرگانــی تلویزیونی ژاپنی در دهه هشــتاد، ۵۰هــزار دالر گرفت. .۸زبانهــای آلمانــی و فرانســه را بــه راحتی صحبت میکند . .۹در فوریــه ۱۹۹۱از حادثــه ســقوط هلیکوپتر جان ســالم به در برد کــه در ایــن حادثه دیگر سرنشــینان کشــته شــدند و او فقط کمرش آســیب دید. .۱۰با مدرک زبان انگلیســی از دانشــگاه ســنت الرنــس در کانتــون نیویورک دانــش آموخته شــد و در ســال ۱۹۳۹ممتاز کالســش شد. .۱۱مــدال افتخار دانشــگاه کالیفرنیا را در تاریــخ ۱۴ژوئــن ۲۰۰۲طــی مراســم فــارغ التحصیلــی
د ا نشــجو یا ن تئاتــر ،فیلم و تلویزیــون د ر یا فــت نمــود .دیگــر د ر یا فــت کننــد گا ن ایــن مــدال افتخــار ،جیمــی
.۱کرک داگالس را اغلــب با صدای خاص و چال چانــه اش میشناســیم .وی اغلب نقــش مردان عصبانــی و بانفــوذ را بازی میکــرد ،کاراکترهایی که دوست داشــتنی نبودند ،ولی همیشه بیننده را تحت تأثیر قــرار میدادند. .۲در اکتبــر ۱۹۹۷وی از ســوی مجله امپایر رتبه ۱۰۰« ۵۳ســتاره ســینمایی برتر تمام دوران ها» را بدست آورد. .۳در ژانویــه ۱۹۹۶ســکتهای کرد کــه منجر به مشــکل تکلم در او شــد و طی ســالها بــا گفتار درمانی توانســت این مشــکل را بــه تدریج حل کند . .۴در روز هفدهــم ژانویه ۱۹۸۱از ســوی جیمی کارتر ،رئیس جمهــور وقت ایــاالت متحده مدال ریاســت جمهوری آزادی را دریافت کرد که برترین افتخاری اســت که یک شــهروند آمریکایی میتواند به آن دســت یابد. .۵دو نقــش برنــده اســکار را رد کــرد :یکــی نقش لی مارویــن در «کــت بالــو» ( )۱۹۶۵بــود و دیگری نقش 36 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
36 Kheradmand
35 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 35
بهارم ،دخترم ،از جای برخیز به بهانه حضور بانو «سیما بینا» در جشنواره نوروزی تیرگان مسروره بنی هاشمی masrooreh@gmail.com
بهارم ،دخترم ،از جای برخیز شکرخندی بزن ،شوری برانگیز جشــنواره نوروزی تیرگان در تاریــخ ۲۰۲۰/ ۰۳ /۱۳باز هــم به پیشــوازت می آید ،مــی دانم که در شــهر ما بهــار هنوز بوی زمســتان می دهــد ولی برخیــز تا ما هم در شــهر یخــزده تورنتو بهــار را با بنفشــه هایش ببینیــم ،برخیــز که با ســیما بینا بخوانیــم (( بهار آمد که مو شــیدا بگــردم )) زمین! منتظریم تا نفســی تازه کنی ،چرا که جشــنواره نــوروزی تیرگان تولد دوباره تو را جشــن می گیرد . زمیــن! تیــرگان ,تــو را بــا نواهای مــادران ســرزمین پدریمــان ،بــا نواهــای الالیی هــای مادرانه زیســت بوممان و صدای جاودانه و جادویی « ســیما بینا» تولد دوبــاره تو را جشــن مــی گیرد . زمیــن! تیــرگان ,بهــار تو را با نــوای دل انگیــز « گلی از دســت مــا بســتون و بــو کــن» در هم مــی آمیزد تــا فرزندان ســرزمین اهوراییمــان ،کیلومترهــا دورتر ،نواهــای محلــی را بــا «ســیما بینــا» زمزمــه کنند و یادگارهــای گذشــته گانمــان را زنــده نــگاه دارند .
زمین! نفســی تازه کن ،می خواهیم این بار با «ســیما بینــا» تولــد دوبــاره تــو را ،دور از میهــن نیاکانمان با تیــرگان و خانواده بزرگ تیرگان جشــن بگیریــم تا او با نغمــه های دســت چینش ،رنج دلتنگیهــای دل غربت زده مــا را ,برایمان آســان کند . «ســیما بینا» بانــوی آواهــای محلی ،کــه صدایش بر برگ برگ درختــان کوچه باغهای آبادیهــا و دهکده ها و بر دلهای مردم عاشــق نشســته را ،همه می شناسند بــا الالیی هایــش ،بــا ترانه هــای محلــی اش ،که از شــکاف ســینه های ســترگ مردم ایران زمیــن ،بیرون آمده اســت ،هر چند شــاگرد زنده نام ســیحون بود و نقاشی اســت چیره دســت ،اما گســتره رادیو گسترده تــر بود چرا کــه او با «گلهای صحرایی» گلها را شــکوفا کرد .دلش آرشــیوی اســت از نواهای ایــران اهورایی ، نواهایــی که الیه هــای دلها را می شــکافد و در عمق جــان النه می کند .او از ال به الی زمزمه « دو تا چشــم ســیاه داری»بــا قلم ســیاهش دخترکی را با چشــمانی ســیاه می کشــد تا بــه او بگوید « می خــوام برم کوه» و «بیا بریم دشــت» بانــوی ترانه هــای کوچه باغهــا! همه فرزنــدان تو در تیــرگان برایت مــی خوانند « آی بانو ،آی بانو ،بنشــین بــه روی زانو» می دانیم شــهر ما ســرد اســت ،شــاید شــهر ما برفی هــم باشــد ،اما تو بــرف را و نقشــهای قشــنگ آن را دوســت می داری ،شــاید هم « بارون بهار» را داشــته باشــیم کســی چه می داند. تمــام دختــرکان تیرگانی بــا آرزوی تندرســتی برایت ،
34 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
بغل می گشــایند تا تــو بخوانی «بغل وا کن که ســرما خــورده یم مو» آغوش ایرانیهای تورنتو در جشــنواره نوروزی تیرگان در تاریــخ ۲۰۲۰ /۰۳ /۱۳بــه روی مادر الالیــی های ایران گشوده است ،می نشــینیم در کنارت ای دختر سرزمین بیرجنــد تا بخوانــی « عزیز بشــنه کنارم» و بــا «چراغ روشنایی» ما را به لرســتان و به کنار« شیرعلی مردون» ببری ،در شــیراز « گلی از دســت ما بستون و بو کن»و مارا با دختر «قوچانی» آشــنا کنــی تا دیگر نگویی «دل هوس ســبزه و صحــرا نداره» می دانم کــه تو« مجنون نبودی/م» ولی مارا در ســیزدهمین شــامگاه ماه مارچ در جشــنواره نــوروزی تیــرگان ،با صدای ســحرآمیزت ، مجنــون خواهی کرد . در شماره پیشــین ماهنامه خردمند ،گفتگویی از سیما بینــا به چاپ رســیده بود کــه عنوانش این بــود :مثل کاهــی روی اقیانــوس شــدهایم من میخواهــم بگویم بانو ســیما بینا! اینجا در شــهر ما تورنتــو « کاهی روی اقیانوس» نیســتی ،بلکه خود خود اقیانوســی . همشــهریان تورنتویــی! یک بــار دیگر بــا حضورمان، همبســتگی مــان را در پیوســتن به جشــنواره نوروزی تیــرگان اعالم کنیم تا جانمــان با نواهــای اصیل ایرانی جال گیرد. مشــتاق دیدارهنرمنــد آواهــای بومــی هســتیم ، ســیزدهمین شــامگاه مارچ 2020را فراموش نخواهیم کــرد و بــه رســم میزبانــی در کنــاراو خواهیــم بود. masrooreh@gmail.com
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
34 Kheradmand
فقــط ۲۴نماینــده دارد .نامزدهــای دمکــرات بــرای تصاحب ایــن نماینده ها ،در انتخابــات درون حزبی با یکدیگر رقابــت میکنند. در انتخابــات درون حزبــی ،۲۰۲۰یــک رویــداد مهم بــه نام «ســه شــنبه بــزرگ» وجــود دارد که در ســوم مارس آینــده خواهد بود .در ایــن روز ،انتخابات درون حزبــی در ۱۶ایالــت به طور همزمان برگزار میشــود. ایــن ایالتهــا ،یک ســوم نماینــدگان حــزب دمکرات را تشــکیل میدهنــد .از همین رو ،بعد از ســه شــنبه بــزرگ ،تا حــدود زیادی معلــوم خواهد شــد که کدام یــک از نامزدهای دمکرات ،نامــزدی نهایی این حزب را بــه عهده خواهــد گرفت.
کنوانسیونملی
تعــداد نمایندگانی کــه نامزدهــا در انتخابــات درون حزبــی به دســت میآورند ،سرنوشــت نامــزدی آنها را در کنوانســیون ملــی حــزب رقم میزننــد .دو حزب جمهوریخــواه و دمکــرات ،بــه ترتیب در ۲۴آگوســت و ۱۳ژوئیــه ،کنوانســیونهای ملــی خــود را برگــزار میکننــد .بــه احتمــال خیلی زیــاد ،ترامپ بــه عنوان نامــزد نهایــی حزب جمهوریخواه ســوگند یــاد خواهد کرد .اما دمکراتها رقابت نفســگیری خواهند داشــت کــه نماینــدگان در آن نقش حیاتی بــازی خواهند کرد. از میــان نامزدهای دمکراتها ،کســی میتواند نامزدی نهایی حــزب را به دســت آورد کــه در انتخابات درون
حزبی ،بیشــترین تعــداد نمایندگان را به دســت آورده باشــد .مثال اگر یکــی از نامزدهای فعلــی دمکرات در کل دوره انتخابات مقدماتی ۲۰نماینده به دســت آورد، این ۲۰نماینده در کنوانســیون ملــی حزب دمکرات به او رأی خواهنــد داد .کل حــزب دمکرات ۳۹۷۹ ،نماینده دارد .حــال ،اگــر یکــی از نامزدها بتوانــد در انتخابات مقدماتــی بیش از ۵۰درصد این نمایندگان را به دســت آورد ،اینها در کنوانســیون ملی بــه او رأی خواهند داد و در نتیجــه او بــرای رقابت با دونالــد ترامپ به عنوان نامزد نهایــی دمکراتها معرفی خواهد شــد. امــا اگــر هیچکــدام از نامزدهــا ،تــا زمــان برگــزاری کنوانســیون نتواننــد بیش از نصــف نماینــدگان را به دســت آورند ،بار دیگر بر سر به دســت آوردن اکثریت ۳۹۷۹نماینــده حزبی ،انتخابات برگزار خواهد شــد .اما این بــار« ۷۷۱ ،نماینده ارشــد» (از جمله بیل کلینتون) بــه نمایندگان قبلی اضافه میشــود .پــس از آن نیز اگر نامــزدی بیش ۵۰درصد نمایندگان را به دســت آورد ،به عنــوان نامزد نهایــی حزب معرفی خواهد شــد. نکتــه دیگــر اینکه بعــد از معرفــی نامزد نهایــی ،در جریان کنوانســیون ملی ،معــاون اول نامزد نیز معرفی میشود . کنوانســیون ملــی احــزاب ،آخریــن رقابــت درون حزبــی اســت .نامزدهای نهایــی دو حــزب دمکرات و جمهوریخواه بعد از برگزاری کنوانســیونهای حزبی ،رو
33 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
در روی یکدیگــر قرار میگیرند تا اینکــه روز انتخابات ریاســت جمهــوری در ســوم نوامبر ۲۰۲۰فرا برســد. در ایــن روز ،همــه مــردم آمریــکا در انتخابــات رأی میدهنــد .امــا بــه طــور مســتقیم رئیس جمهــور و معاونــش را انتخاب نمیکنند .بلکــه در قالب فرآیندی بــه نام الکترال کالج ،رئیس جمهــور و معاونش انتخاب میشــوند .در روز انتخابات ،مردم هــر ایالت ،به تعداد نمایندگانشــان در کنگــره ،حــق دارند افــرادی به نام الکتــور انتخاب کنند .ایــن الکتورها ،که تعدادشــان از ایالتــی به ایالت دیگر متفاوت اســت ،در نهایت ،رئیس جمهــور را انتخــاب میکننــد .کل الکتورهــا ۵۳۸ ،نفر هستند . کاندیدایــی کــه بتواند رأی بیــش از نصــف الکتورها (حداقــل ۲۷۰رأی الکتــرال کالــج) را به دســت بیاورد، رئیــس جمهور آمریکا خواهد شــد .در انتخابات ،۲۰۱۶ هیــاری کلینتــون بــه رغــم اینکه چنــد میلیــون رأی عمومی بیشــتری نســبت بــه دونالد ترامــپ آورد ،اما، چــون آرای الکتــرال کالــج کمتری داشــت ،نتوانســت رئیس جمهور شــود .ترامپ ۳۰۴رأی الکترال و کلینتون ۲۲۷رأی الکتــرال داشــت .بدین ترتیــب ترامپ رئیس جمهــور آمریکا شــد .همیــن تفــاوت آرای عمومی و الکتــرال کالــج در انتخــاب ترامپ ،موجب شــد بحث داغــی درباره ضرورت وجود سیســتم الکتــرال کالج در سیســتم انتخابات آمریکا شــگل بگیرد.
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
33 Kheradmand
انتخابات ۲۰۲۰آمریکا چه مراحلی دارد؟
با برگزاری نخســتین رقابتهای درون حزبی ،انتخابات ریاســت جمهوری آمریکا عمال کلید خورد و این کشور وارد فصــل جدیدی از انتخابات پراکنده محلی شــد که در نهایــت به یــک انتخابــات فراگیر ملــی و انتخاب رئیــس جمهور بعدی منتهی خواهند شــد. به گزارش فرارو ،در بســیاری از کشورهایی که مقامات بلندپایه سیاســی از طریق انتخابات به قدرت میرسند، ظرف یک یا چند روز انتخابات برگزار میشــود و حزب یــا فردی که بیشــتری آراء را کســب کند ،زمــام امور را به دســت میگیرد .مقامــات بلندپایه سیاســی آمریکا نیــز از حیث انتخابی بــودن ،وضعیت مشــابهی دارند بــا این تفــاوت که انتخــاب آنها ،نه در یــک روز ،بلکه در یــک فرآینــد طوالنــی چندماهه صــورت میگیرد. سیســتم انتخابات آمریکا ،از همین منظر با بسیاری از کشــورهای جهان متفاوت اســت .اما این سیســتم چه مراحلی دارد؟
انتخابات اولیه درون حزبی
طبق قانون اساســی آمریکا ،رئیس جمهــور باید متولد و شــهروند آمریکا باشــد ،حداقل ۳۵سال داشته باشد و به مدت ۱۴ســال در آمریکا زندگی کرده باشــد .کسانی کــه واجد این شــروط هســتند ،معمــوال در قالب دو حزب دمکرات و جمهوریخــواه ،فعالیتهای انتخاباتی خــود ،از قبیل راه اندازی ســتاد تبلیغاتــی ،جمع آوری کمکهــای مالی انتخاباتــی ،شــرکت در گردهماییها
و مناظــرات انتخاباتــی را مدتهــا قبــل از انتخابات مقدماتی شــروع میکننــد .با این وجــود ،فعالیتهای رســمی انتخابات ،از فوریه شــروع میشــود و تا ســوم نوامبــر ،۲۰۲۰یعنــی روز برگزاری انتخابات سراســری ریاســت جمهوری ،امتــداد مییابد. اگر چــه نامزدهای انتخابات ریاســت جمهوری آمریکا تقریبا از یک ســال پیش وارد معرکه انتخابات شــدند و ماههــا پیش ســتاد انتخاباتی دایر کردند ،اما نخســتین مرحله عملــی و رســمی انتخابات ریاســت جمهوری، روز دوشــنبه ســوم فوریه آغاز شــد .در این روز ،اولین انتخابــات درون حزبی در ایالت آیوا برگزار شــد. انتخابــات درون حزبــی نیز به دو شــکل «رایزنشها» ( )Caucusesو «مقدماتــی» ( )Primariesانجــام میشــود .هــدف اصلی هــر دو شــکل ،تعییــن نامزد نهایــی هر کدام از حزبها در انتخابات اســت .معموال حزب حاکم ،از رئیس جمهور مســتقر بــه عنوان نامزد نهایــی حمایت میکنــد .به همین دلیــل ،در انتخابات درون حزبــی کســی به حــزب جمهوریخــواه توجهی نمیکنــد .چون ،نامــزدی ترامپ تقریبا قطعی اســت. هــم اکنون ،بیشــتر توجهها به ســوی حــزب دمکرات جلــب شــده و رســانهها به دقــت نتایــج رقابتهای درونــی این حــزب را رصــد میکنند. در رایزنــش آیوا ،که نخســتین رویداد انتخاباتی ســال ۲۰۲۰اســت ،اعضــای حزب ،جلســه میگیرنــد و برای انتخــاب یکــی از نامزدها بــا هم رایزنــی میکنند .این
32 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
جلســات معموال در اماکــن عمومی برگزار میشــوند. مثال امســال بــرای اولین بــار یکی از جلســات رایزنش در یکی از مســاجد آیوا برگزار شــد .پیــروزی هر کدام از نامزدهــا در انتخابــات آیــوا ،اهمیت نمادیــن دارد و میتوانــد بــه ایــن نامزد در کســب نامــزدی نهایی حزب انــرژی و هیجان دهد .در سیســتم مقدماتی که در بیشــتر ایالتها برگــزار میشــود ،رأی دهندگان در مراکــزی معین حضور پیدا میکنند و بعــد از رای دادن محل را تــرک میکنند. بعد از آیوا ،ایالت نیو همپشــایر نیز ســه شــنبه آینده ( ۱۱فوریــه) شــاهد انتخابــات درون حزبــی از نــوع مقدماتــی خواهد بود .این انتخابــات در همه ایالتها برگزار خواهد شــد کــه آخرین آنهــا ،در اوایل ماه ژوئن در پورتــو ریکو خواهد بــود .یعنــی از االن تا چند ماه آینــده ،آمریکا درگیــر انتخابــات درون حزبی در همه ایالتهــا خواهد بــود .نحوه کارکرد ایــن انتخابات نیز بدین شــکل اســت که :هر کــدام از نامزدها کــه آرای بیشــتری در انتخابات درون حزبی هر کدام از ایالتها به دســت بیــاورد ،به همــان میــزان «نمایندگانی» در کنوانســیون ملی حــزب خواهد داشــت .برای دســت یابــی به ایــن نماینــدگان نیز هــر نامزد بایــد حداقل ۱۵درصــد آرای هــر ایالت را به دســت بیــاورد .تعداد نماینــدگان هر ایالت نیز متفاوت اســت و تعیین آنها رونــد پیچیــدهای دارد .مثــا حزب دمکــرات در ایالت کالیفرنیــا ۴۱۵نماینــده دارد ،ولی ایالت نیوهمپشــایر
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
32 Kheradmand
31 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 31
دیپورتدانشجویانایرانی دیپــورت دانشــجویان ایرانــی کــه بــه قصــد ادامه تحصیــل راهــی دانشــگاههای مختلــف آمریــکا میشــوند در حال افزایش اســت و این مســئله باعث نگرانــی دانشــگاههای آمریکا شــده اســت .کاترین شــویچت ،نویسنده ارشد شبکه خبری ســی ان ان در امور مهاجرت در گزارشــی آورده است که دانشجویان ایرانی با در دســت داشــتن ویزای معتبر ایران را ترک میکنند اما ســاعاتی پس از فــرود هواپیما در آمریکا، مجبــور میشــوند با پــروازی دیگــر به کشــور خود بازگردند.
دیپورت دانشجوی ایرانی از آمریکا
از ماساچوست تا میشیگان ،گزارشها درباره بازداشت و دیپورت دانشــجویان ایرانی در فرودگاههای آمریکا توســط مقامــات اداره مهاجــرت این کشــور در حال افزایش اســت .روز دوشــنبه یک دانشــجوی ۲۷ساله ایرانی که قصد داشــت در دانشــگاه ایالتی میشیگان در رشــته مهندســی در مقطع دکترا تحصیــل کند از فرودگاه دیترویت دیپورت شــد. یــک هفته پیش از آن نیز ،یک دانشــجوی ۲۴ســاله ایرانی دانشــگاه نورثایســترن هنگامی که عدهای در فــرودگاه لوگان بوســتون خواســتار آزادی وی بودند، توســط مقامــات اداره مهاجرت به داخــل هواپیمای برگشت اســکورت شد. دیپورت دانشــجویان ایرانی از آمریکا در حال افزایش است 5 این مســئله برای دانشــجویان ناراحت کننده اســت، برای فعاالن حقوق مهاجران یک الگوی دردســر ســاز اســت و برای دانشــگاههای آمریکایی که امیدوارند تا دانشــجویان برتر دنیا را ترغیــب کنند تا در کالسهای درس آنهــا تحصیــل کننــد حتی اگــر تعــداد کل این موارد هنوز هم در ســطح پایینی باشــد ایجاد نگرانی میکند .
ویزا مشــخص نشــده بوند .ایــن اداره همچنین اعالم کرده اســت برای شــخصی که ویزای معتبر در دست دارد ،هیــچ ضمانتی برای ورود بــه خاک آمریکا وجود نــدارد .و هــر روز از ورود صدهــا نفــر در مرزهــای ورودی آمریــکا جلوگیــری بــه عمــل میآید. اما ســازمانهای حقوقــی ،گروههای دفــاع از حقوق بشــر و مشــاوران قانونی میگویند کــه این وضعیتی که اخیراً شــاهد آن هســتند فاصله زیادی با وضعیت معمولی دارد.
دیپورت دانشجوی هاروارد از آمریکا
علی رهنما ،مشــاور حقوقی روابــط عمومی اتحادیه آمریکاییهــای ایرانــی تبــار میگویــد« :اکنــون یک چیــزی فرق کرده اســت .دیپورت کردن ایــن تعداد از دانشــجویان غیر عادی اســت». اداره گمــرک و حفاظــت مــرزی آمریکا آمار رســمی تعــداد دانشــجویان ایرانی کــه در ماههــای اخیر از ورود آنهــا جلوگیــری کــرده را اعــام نکرده اســت و ایــن اداره میگویــد که بــه دلیل قانــون حفاظت از اطالعات شــخصی از افشــا کردن جزییــات این موارد معذور اســت. طبــق گفتــه علــی رهنمــا ،از مــاه اوت ســال ۲۰۱۹ تاکنون ،دســت کــم ۱۷دانشــجوی ایرانــی از آمریکا دیپــورت شــدهاند و ایــن امر نســبت به ســال پیش از آن کــه یــک یــا دو مورد در ســال اتفــاق میافتاد،
کانادا و دانشجویان خارجی
ِتــری هارتــل ،معــاون شــورای آمــوزش آمریــکا ،که ۱۸۰۰کالج و دانشــگاه در سراسر آمریکا را نمایندگی میکنــد میگویــد « :دانشــگاهها دربــاره آنچــه که در مرزهــای ورودی اتفــاق میافتــد نســبت بــه گذشته بیشــتر نگران هســتند .پیش از این زمانی که دانشــجویان خارجی ویزای خود را دریافت میکردند، یک نفــس راحت میکشــیدیم ،اما حــاال وقتی که آنهــا به داخل دانشــگاه برســند میتوانیم نفس راحت بکشــیم». اداره گمــرک و حفاظــت مــرزی آمریــکا میگویــد کــه بازرســیهای آنهــا مــوارد بیشــتری را در بــر میگیــرد و میتوانــد باعث آشــکار شــدن جزییاتی شوند که در بررســیهای قبلــی بــرای دریافت 30 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
جهش قابل توجهی داشــته اســت .از این تعــداد۱۱ ، مورد فقط در فرودگاه لوگان در شــهر بوستون آمریکا اتفاق افتاده اســت. کارول ُرز ،مدیــر اجرایــی اتحادیــه آزادیهــای مدنی آمریــکا در ماساچوســت میگوید« :روند رو به رشــد دیپــورت دانشــجویان ایرانی آشــکار اســت .اما دلیل آن همچنــان یک معما اســت .ما نمیدانیــم که این تصمیم از طــرف دفتر اداره گمــرک و حفاظت مرزی آمریــکا در بوســتون اســت ،و یا تصمیمی اســت که دولت ترامــپ اتخاذ کرده ،چون تمــام این تصمیمها مخفیانه صــورت میگیرد». دیپــورت پزشــک ایرانــی و خانــوادهاش از آمریکا ،به دلیل ســابقه فعالیت در بســیج دانشــجویی تــری هارتل میگویــد در ایــن زمینه گفته اســت« : تعداد دانشــجویان خارجی در آمریــکا پس از افزایش متوالــی در طــول یک دهــه ،رو به کاهش اســت .به نظــر ما دلیــل این امر این اســت که آمریکا نســبت به گذشــته به دانشــجویان خارجی روی خوشی نشان نمیدهد». دیپورت دانشــجویان ایرانی از آمریکا در حال افزایش است 7 به گفتــه آقای هارتل « :بر اســاس آخرین آمار دولتی، بیش از یک میلیون دانشــجوی خارجــی در آمریکا در حال تحصیل میباشــند کــه از این میــان ،بیش از ۱۲ هــزار نفر ایرانی هســتند .در ماههــای اخیر تعدادی دانشــجو از کشــورهای دیگــر نیز دیپورت شــدهاند، ماننــد گروهــی از دانشــجویان چینــی کــه در مــاه سپتامبر گذشــته راهی دانشــگاه ایالتی آریزونا بودند نیــز از آمریکا دیپورت شــدند».
کالهبرداری از دانشجویان خارجی
یکــی از دانشــجویان ایرانــی کــه در ماه دســامبر ۲۰۱۹از فــرودگاه لوگان در شــهر بوســتون آمریکا دیپورت شــد ،مهال شــاهخواجه دانشجوی ۲۶ساله ایرانــی بود کــه قصد داشــت در مقطــع دکترا در رشــته مهندســی صنایع در دانشــگاه آیــوا ادامه تحصیل دهد .مامــوران اداره گمرک و حفاظت مــرزی آمریکا در فــرودگاه بوســتون پس از چند ســاعت بازجویی از وی ،ویزای تحصیلی او را لغــو کردند و اجــازه ورود به خاک آمریکا را بــه او ندادند. یکــی از مدیــران اداره گمــرک و حفاظــت مــرزی آمریــکا گفتــه اســت « :ویــزا مجــوزی اســت که میتوانیــد بــا آن بــه جلــوی در ورودی آمریــکا بیایید و هنگام رســیدن به جلــوی این در ،این مامــور اداره گمرک و حفاظت مرزی اســت کــه تصمیم نهایی را اتخــاذ میکند که آیا شــما شــرایط و صالحیت ورود به داخل آمریــکا را داریــد یا خیر».
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
30 Kheradmand
تشــخیص داده شــود ،ایــن درخواســت بــه بخــش حفاظــت پناهندگی در شــورای مهاجرت و پناهندگی کانادا برای بررســی ارجاع میشــود .در بیشــتر موارد، فرد متقاضی تا زمــان برگزاری دادگاه بررســی پرونده وی ،بر اســاس ضوابط و مقــررات خاصی میتواند در داخل کانــادا منتظر بماند. افــرادی که درخواســت آنها واجد شــرایط تشــخیص داده نشــود ،دســتور اخراج از کانادا بــرای آنها صادر میشــود و تا زمان معرفــی خود برای انجــام مراحل اخراج بر اســاس شــرایط خاصی در کانــادا میمانند. تمامی درخواســتهای واجــد شــرایط پناهندگی از یک دادگاه شــبه قضایی منصفانه و مستقل در شورای مهاجــرت و پناهندگی کانادا برخوردار خواهند شــد. هــر پرونده بر پایه شــرایط و اســناد و مــدارک ارایه شــده مختص به آن پرونده مورد بررســی قرار خواهد گرفت. در طــی روند تصمیمگیری ،این شــورا شــرایط تعیین شــده در کنوانسیون پناهندگی ســازمان ملل را ،که با قوانیــن کانادا تطبیق داده شــده اســت ،برای تصمیم خــود در نظر میگیــرد .طبــق تعریف کنوانســیون
پناهندگی ســازمان ملل متحد ،پناهنده فردی اســت کــه دارای ترس موجــه از آزار و اذیت بر اســاس نژاد، مذهب ،عقیده سیاســی ،ملیت ،یــا عضویت در یک گروه اجتماعی خاص باشــد .براســاس قانون مهاجرت و پناهندگی کانادا ،فرد نیازمند به حفاظت ،شــخصی اســت که بر اســاس یکــی از دالیل فــوق در صورت بازگشــت به کشــورش با خطر دســتگیری ،شــکنجه، مجــازات غیــر معمول و بــه خطر افتــادن جان خود مواجــه خواهــد شــد و در کانــادا احســاس امنیت خواهد کرد. در صــورت واجــد شــرایط بــودن درخواســت فــرد متقاضی تا زمانیکه درخواســت وی در حال بررســی و دریافــت نتیجــه نهایــی میباشــد ،وی میتوانــد به کلیــه کمکهــای اجتماعــی ،آموزشــی ،خدمات بهداشــتی ،مســکن اضطــراری و کمکهــای قانونی دسترســی داشــته باشــد .به عالوه ،اغلب متقاضیانی که واجد شــرایط تشخیص داده شــوند بدون توجه به اینکه درخواســت پناهندگی خــود را در مرز ورودی و یــا در دفاتــر اداره مهاجرت ارائه کرده باشــند ،پس از انجام بررســیهای پزشــکی میتوانند متقاضی مجوز
کار در کانادا بشــوند. پــس از بررســ ی درخواســت پناهندگــی ،در صورت قبولی درخواســت فــرد متقاضی ،وی فــرد محافظت شــده اعــام میگــردد و از تمامــی خدمــات فدرال ویــژه افراد محافظت شــده برخــوردار خواهد شــد و میتوانــد در کانــادا اقامــت داشــته باشــد ،و پس از مدت زمان مشــخص شــده در قانــون و دارا بودن شــرایط الزم ،اقامت دایــم کانادا را دریافــت کند .اما اگر جــواب درخواســت فــرد متقاضی منفی باشــد، شــخص متقاضــی میتوانــد درخواســت تجدید نظر خــود را به بخش تجدیــد نظر پناهندگی در شــورای مهاجــرت و پناهندگــی کانــادا ارائه کند .اگــر به فرد متقاضی چنین حقی داده نشــده باشــد ،میتواند از دادگاه فــدرال کانادا بــرای تجدید نظر در این تصمیم درخواســت بدهد. اگــر تمامــی راههای تجدیــد نظر به هیــچ نتیجهای نرســد ،دســتور اخراج صادر شده اولیه بــه اجــرا در خواهــد آمــد تــا مراحل اخراج رســمی آغاز شــود.
تاریــخ تولــد، ملیت ،جنســیت و مشــخصات مدرک مســافرتی از جمله نــوع ،شــماره و
دســتورالعمل جدید ،اگر مســافران در ســابقه ســفر خــود هرگونه اشــتباهی را متوجه بشــوند ،حق دارند تــا از اداره امنیت مــرزی و گمرک کانادا یک نســخه از اطالعات مســافرتی شــخصی خود را دریافت کنند. بر طبق قانون حفاظت از اطالعات شــخصی ،ماموران اداره امنیــت مــرزی و گمــرک کانــادا و همینطــور مامــوران وزارت مهاجــرت کانــادا ،فقــط در صورتی مجاز به انتشــار اطالعات مســافرتی افراد میباشــند کــه این اقــدام برای اجرای قوانین مهاجرتی و توســط مقامات دارای صالحیت درخواســت شــده باشــد. الزم بــه ذکر اســت کــه اداره امنیت مــرزی و گمرک کانــادا بــا پلیس فــدرال کانــادا ( آر ســی اِم پی)، ســازمان توســعه اجتماعی و شــغلی کانادا و اداره مالیات کانــادا موافتنامهای را به امضاء رســانده اســت که بر اســاس آن در صورت لــزوم ایــن اطالعــات را میتوانــد بــا ایــن ســازمانها به اشــتراک بگذارد.
قانون جدید مهاجرتی کانادا قانون جدیــد مهاجرتی کانادا که برنامــه ورود/خروج نــام دارد ،میتوانــد تأثیر زیــادی بــر تقاضانامههای اقامت دایم و شــهروندی کانــادا بگذارد. از مــاه فوریه ســال جــاری ،وزارت مهاجــرت فدرال کانــادا برنامهای را به اجرا درآورده اســت که از طریق آن میتواند تمام مشــخصات مســافرانی که از طریق زمینــی بــه کانــادا ســفر میکننــد و یــا از آن خارج میشــوند را به دســت آورد. تعــداد روزهایی که یک فرد خارجــی در کانادا اقامت دارد اثــر مســتقیمی بــر روی تقاضانامههایــی مانند اجــازه کار ،اجــازه تحصیل ،ویــزای دیــدار ،وضعیت اقامــت دایم و شــهروندی کانادا خواهد گذاشــت. زمانــی که مســافران از مرزهــای زمینی ،کانــادا را به ســمت آمریکا ترک میکننــد ،اطالعات اولیــه آنها از طریــق برنامه ورود/خــروج در سیســتم اداره امنیت مــرزی و گمــرک کانادا ثبت میشــود. بر اســاس اطالعات مندرج در وب سایت اداره امنیت مــرزی و گمرک کانــادا ،از این پــس وزارت مهاجرت، شــهروندی و پناهندگی کانادا به منظور کارهای اداری و اجــرای قوانین برنامههــای مهاجرتی و شــهروندی دسترســی مســتقیم بــه این اطالعات خواهد داشــت. اطالعــات اولیــه کــه در مرزهــای کانادا توســط اداره امنیت مــرزی و گمرک جمع آوری میشــود عبارتنــد از :نــام کامــل،
کشــور محــل صــدور آن. انتظــار مــیرود برنامــه ورود/خروج برای ســفرهای هوایــی از ژوئــن ۲۰۲۰به اجــرا دربیاید. .بــر طبــق اطالعــات وب ســایت وزارت مهاجــرت، شــهروندی و پناهندگی کانادا ،دسترســی به اطالعات ورود/خــروج بــرای تعیین و تشــخیص صحیح یکی از شــروط دریافــت اقامت دایم و شــهروندی کانــادا و دیگر برنامههــای مهاجرتی که مــدت زمــان اقامــت فــرد متقاضی در داخل خــاک کانادا میباشــد ،بــه اجرا در آمده اســت. همچنین از طریق ایــن برنامه ،وزارت مهاجــرت و شــهروندی و پناهندگی کانــادا قــادر خواهد بود تــا افرادی را کــه بیش از حد مجــاز ویزای خــود در کانــادا اقامــت داشــتهاند را شناســایی کند . بر اســاس
29 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
29 Kheradmand
اخبار و گزارشهای مختلف مرتبط با زندگی ایرانیان در کانادا با همکاری سایت پرشین میرور www.PersianMirror.ca -
پناهندگی در کانادا ،چگونه و با چه شرایطی؟
چنــد ماهــی اســت تعــداد ایرانیــان متقاضــی پناهندگــی از کانادا افزایش چشــمگیری داشــته اســت .برخــی از رســانههای سراســری کانادا ،از جمله ســایت خبری «رادیو کانادا» نیــز چنــدی پیــش گــزارش مشــروحی در بــاره این موضــوع تهیه و منتشــر کردهاند .براســاس اطالعات منتشــر شــده در گزارش «رادیو کانادا» و شنیدههای متعــدد و روزافــزون در میان اعضــای جامعه ایرانی- کانادایی ،برخالف بسیاری از پناهجویان ایرانی دو سه دهــه پیش کــه از طریق مرزهای هوایــی و به محض ورود بــه خاک کانــادا تقاضای پناهندگی خــود را به ماموران مــرزی کانــادا ارائه میدادند ،درصد بســیار باالیــی از متقاضیــان ایرانــی پناهندگی بــه کانادا در ماههای اخیــر ،با دارا بودن پاســپورت ایرانی و ویزای توریســتی به کانادا آمده و پــس از پایان مهلت ویزای توریســتی و یا در زمانی که هنوز ویزای اقامت موقت آنان معتبر اســت ،بــا مراجعه بــه وکالی مهاجرت یا دفاتــر مشــاوره مهاجرتی پرونده پناهندگی تشــکیل میدهنــد و وارد روند مراحــل قانونی پذیرش تقاضای پناهندگــی در کانادا میشــوند. در همین رابطه تعداد موارد سوءاســتفاده از وضعیت اقامــت و نیاز «توریســتهای پناهجــو»ی ایرانی از طرف برخــی از ســودجویان روبه افزایش اســت .در هفتههــای اخیر تعــدادی از مخاطبان ســایت خبری پــرژن میــرور با تماس تلفنــی یا ایمیل ،بــرای خود یا دوســتان و آشــنایانی که به تازهگی به کانــادا آمده و متقاضی پناهندگی هســتند ،خواســتار راهنمایی و یا مشــاوره شدهاند. بدیهی اســت که ســایت خبری پرژن میرور ،بهعنوان یک رســانه رســمی ثبت شــده در کانادا ،یــک دفتر حقوقی مهاجرتی نیســت و بههیچ عنــوان نمیتواند مشــاوره حقوقــی و قانونــی ،در هیــچ زمینــهای ،از جملــه در زمینــه مهاجــرت و پناهندگــی ارائه دهد. امــا بهعنــوان یــک رســانه وظیفــه دارد ،همچون ۳ ســال گذشــته با تهیه گزارشها و انجــام گفتگوها با صاحبنظــران و متخصصــان امور مهاجــرت و تولید و ترجمــه خبرها و اطالعات رســمی و موثــق ،تا حد امکان بــرای آگاهی بیشــتر مخاطبان تــاش کند. بــه همیــن جهــت بــا اســتفاده از مطالب منتشــر شــده در سایت رســمی وزارت مهاجرت ،شهروندی و پناهندگی کانادا ،اطالعــات عمومی و ضروری مربوط به پناهندگی ،مهاجرت و شــهروندی بــرای مخاطبان فارســی زبان منتشــر میشود.
پناهنده کیســت؟ و چگونه میتوان به کشــور کانادا پناهنده شد؟ قانــون مهاجــرت و محافظــت از پناهنــدگان کانادا وظیفــه دارد وضعیــت و شــرایط هــر فــردی کــه درخواســت ورود بــه کشــور کانــادا را دارد در مــرز ورودی مورد بازرســی قرار دهد تا مشــخص شود که آیــا صالحیت ورود به کانــادا ،و اقامت کوتاه مدت یا بلنــد مــدت در ایــن کشــور را دارد یا خیر. اداره خدمــات مرزی کانادا ( )CBSAو پلیس ســواره نظــام ســلطنتی کانــادا ( )RCMPدر حفاظــت از مرزهای کانادا نقش اساســی ایفا میکننــد ،ورود غیر قانونــی بــه کانــادا را پیشگیری و متوقــف میکنند و امنیــت کانــادا را برعهــده دارنــد .ایــن دو اداره با همــکاری نهادهای داخلی و بینالمللــی از ورود غیر قانونــی افــراد بــه کانــادا جلوگیری میکننــد .پلیس ســواره نظام سلطنتی کانادا مســئولیت امنیت مرزی در سراسر کشــور و هماهنگی بین مرزهای ورودی را بــر عهــده دارد ،و اداره خدمات مــرزی کانادا امنیت مــرزی به هنگام ورود به کشــور و مســائل مهاجرتی داخل کشــور را برعهده دارد. افرادی که قصد ارائه درخواســت پناهندگی به کانادا را دارند میتوانند درخواســت خود را در مــرز ورودی به کشــور و یــا در یکی از دفاتر اداره مهاجرت ،شــهروندی و پناهندگی در داخل کشــور ارائه دهند .مقامــات اداره خدمات مــرزی کانادا و یــا وزارت مهاجرت، شــهروندی و پناهندگــی کانــادا تشــخیص خواهنــد داد کــه آیا فــرد مورد نظــر دارای صالحیــت ارائــه این درخواســت هســت یا خیــر .عوامل متعددی در ایــن مرحله نقش دارنــد کــه از آن جملــه میتوان به ســابقه ارتــکاب جرم فرد متقاضی ،ارائه درخواســت پناهندگــی قبلــی متقاضــی در کانــادا و یا دریافت پناهندگی از کشــوری دیگر اشــاره کرد. متقاضیــان پناهندگی با پناهندگان مســتقر و اســکان مجــدد یافتــه متفاوت هســتند. متقاضیان پناهندگی ،درخواســت پناهندگی خود را در داخل خــاک کانادا در مرز ورودی و یــا یکــی از دفاتر ادارههــای مربوطه ارائه میدهند .در حالی که پناهندگان مســتقر و
28 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
اسکان مجدد یافته پیش از صادر شــدن ویزای ورود به کانــادا ،در خارج از مرزهای کانادا و در کشــورهای دیگر مورد بررسیهای امنیتی و پزشــکی قرار میگیرند ،و وقتی کــه آنها وارد کانادا میشــوند دارای اقامت دائم کانادا هســتند. در حالــی کــه متقاضیــان پناهندگــی و پناهنــدگان مســتقر از طریــق دو روش مهاجرتــی مختلــف وارد کانادا میشــوند ،افــرادی که از طریق غیــر قانونی از مــرز عبور میکنند و درخواســت پناهندگی میدهند بدون نوبت وارد صف نمیشــوند ،و از امتیاز ویژهای برخوردار نخواهند شــد. تمامــی متقاضیــان پناهندگی ،بدون توجــه به نحوه ورود بــه کانــادا ،بایــد تحــت بررســیهای امنیتی، جنایی و پزشــکی قــرار بگیرند .عــدهای از افــراد به طــور غیــر قانونی از مناطــق مابین مرزهای رســمی وارد کانادا میشــوند .این روش بســیار خطرناک و بر خــاف قانون اســت .دولــت کانادا به دالیــل قانونی و حفاظــت از امنیت شــخصی افــراد ،تمام مــردم را تشــویق به ورود بــه کانادا از طریق مرزهای رســمی میکند . اگر درخواســت پناهندگی فرد متقاضی واجد شــرایط
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
28 Kheradmand
عنــوان علت مــرگ پرندگان افزایش و ســبب نگرانی شــده اســت. پیــش از این مدیرکل دامپزشــکی مازنــدران در مــورد تردید برخی کارشناســان آبزی پروری در مورد اعالم بیماری بوتولیســم به عنوان علت مرگ پرندگان مهاجر زمســتان گــذران به خبرنگار ایرنــا توضیح داده بود :کارشناســان آبزی پروری بــه دلیل این که تلفــات ماهــی در تاالب میانکاله گزارش نشــده ،احتمــال ابتال به بوتولیســم را مورد تردیــد قــرار دادند .بیماری بوتولیســم دارای چندین تیپ مختلف اســت و نوعی که در تــاالب بین المللی میانکاله مشــاهده شــده ،صرفا تاثیرش بر پرندگان اســت و به همیــن خاطر هم فقط پرندگان را دچار مســمومیت و ســپس تلف کــرد و تاثیری در ماهیان نداشــت ضمــن این که احتمــال انتقال به انســان را نیز در ایــن تیپ وجود ندارد. اگــر چــه افرادی که در باره بیماری بوتولیســم به عنوان علت مــرگ تردید می کنند ، توضیحات بیشــتری نمی دهنــد و احتمال خاصی را هم با توجه به رد شــدن بیماری های فصلی مانند آنفلوانزا و نیوکاســل به جای بوتولیســم مطرح نمــی کنند ،ولی از ادامه دار شــدن تلفات از یک ســو و ارائه نشدن اطالعات بیشــتر از جزییات بیماری ،چگونگــی شــیوع آن ،اثــرات احتمالی آن بر زندگــی مردم بویژه بــر مرغداری های خانگی و غیره نگران هســتند.
تلفات تمامی ندارد
27 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
بقیه در صفحه 52
ادامه داشــتن تلفات پرندگان در میانکاله را رییس اداره حیات وحش محیط زیســت مازنــدران هــم در گفت و گو با خبرنــگار ایرنا تایید کرد و گفــت :اگرچه آمار تلفات نســبت به روزهای اول شــیوع کاهش چشمگیری نشــان می دهد ،ولی همچنان این روند کم و بیــش ادامه دارد. کــوروس ربیعی افزود :ما همه روزه با بســیج نیروهای خود ،پاکســازی الشــه ها از ســطح آب تــاالب و کنــاره ها را انجــام می دهیم ،ولــی به نظر می رســد که تلفات تمامی ندارد. وی گفت :به دلیل کاهش بارندگی در اســتان طی ماه هــای آذر و دی ،میزان ورودی آب به تاالب میانکاله نســبت به ماههای فصل ســرد سال گذشــته کاهش داشته و در
مقابــل هوا نیــز در این مدت گرمتر از گذشــته بــود و احتمال می رود ایــن روند بر راکد ماندن آب و بروز بیماری بوتولیســم که از ســوی دامپزشــکی اعالم شــده ،تاثیر گذار بوده باشــد. او افزود :در شــرایط فعلــی تداوم تلفات پرندگان برای ما تا حــد زیادی نگران کننده شــد و ایــن که نمی دانیــم تا کی ایــن روند می خواهد ادامه داشــته باشــد نیز این وضعیــت را بــرای ما بدتر مــی کند و امیدواریم تــا در روزهای آینده دامپزشــکی که متولی شناســایی بیماری اســت ،در این بحث اظهار نظری داشــته باشد. رسیدن تلفات به پرندگان شکاری مســئول تشــکل زیســت محیطی دیده بان در شــرق مازندران هم با ابراز نگرانی از ادامــه تلفــات پرندگان وحشــی در میانکاله و ابراز نگرانی نســبت به ایــن روند ،به خبرنــگار ایرنا گفت :ادامه روند تلفات پرندگان مهاجر زمســتان گذری و تســری آنها بــه برخی از پرندگان شــکاری تا حدودی بیماری بوتولیســم را که نوعی مســمومیت غذایی از ســوی دامپزشــکی بــرای این تلفات اعالم شــده ،با تشــکیک مواجه کرد و این رویه نگرانی تشــکل های زیســت محیطی و حتی مردم منطقه را موجب شــده است. حرمنصــوری عبدالمالکــی افزود :بر اســاس اعالم مســئوالن ســازمان دامپزشــکی از جمله رییس ســازمان دامپزشکی کشــور که روز سه شنبه هشــتم بهمن ماه از تاالب میانکالــه بازدید داشــت ،تلفات پرندگان به صفر رســیده و پیش بینی شــده بود که دیگــر تلفات جدیــد رخ ندهد و این در حالیســت که واقعیت منطقــه چیز دیگری اســت و تلفات کم و بیــش ادامه دارد. ایــن فعال زیســت محیطی گفت :دســتکم در ایــن روزها بین ۵۰تــا ۱۰۰بال پرنده وحشــی که بیشترشــان از نوع فالمینگو و چنگر معمولی هســتند ،تلف می شوند و این تلفات در پرندگان شــکاری که از الشــه آنها اســتفاده می کنند نیز وجود دارد. ســخنگوی پویش حمایت از حیوانات میانکاله افزود :به نظر می رســد دامپزشکی بــا اعــام علت تلفــات کار خــود را به نوعی تمام شــده قلمــداد کــرد و این در حالیســت که با شرایط جدید باید بررســی میدانی و آزمایشگاهی بیشتری صورت گیرد.
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
27 Kheradmand
تلفات پرندگان در میانکاله و نگرانی دوستداران محیط زیست
ادامه تلفات پرنــدگان مهاجر زمســتانگذران در تاالب بینالمللــی میانکالــه آن هــم چنــد روز پــس از اعالم رســمی دامپزشــکی مبنــی بر توقــف روند مــرگ این گونهها ،نه تنها در باره شــناخت منشــاء مرگ پرندگان تردیــد ایجاد کرد ،بلکه ســبب نگرانی محلیها شــده اســت .بررســی های میدانــی خبرنگار ایرنا نشــان می دهــد که همچنان الشــه پرنــدگان در بخــش هایی از تــاالب میانکالــه دیــده می شــود و مــردم محلی هم مدعی هســتند که آمــار تلفات اگر چــه کاهش یافته ، ولی به صفر نرســیده اســت. مدیــرکل دامپزشــکی مازندران بــا اعالم ایــن که دلیل قطعــی تلفــات چندین هــزار بالــی پرنــدگان مهاجر زمســتان گذران در تــاالب بین المللی میانکاله ناشــی از بیماری بوتولیســم بوده ،به خبرنــگار ایرنا گفته بود کــه " تلفات پرندگان متوقف و به اســتناد گزارش یگان حفاظت محیط زیســت و کارشناسان دامپزشکی حاضر در منطقــه از روز گذشــته تلفات پرنــدگان مهاجر به صفر رســید و گزارشــی از تلفات جدید تاکنون نداشته ایــم و این به معنــای پایان تلفات اســت ". دکتــر سیدحســین رضوانــی همچنیــن گفتــه بــود : پاکســازی منطقه از الشــه پرندگان تلف شــده در اکثر نقــاط تــاالب بین المللــی میانکالــه به پایان رســید و
پیش بینی میشــود بزودی بقیه الشــه هــای احتمالی باقــی مانــده که نمــی تواند زیاد باشــد ،جمــع آوری و تــاالب بیــن المللی به طــور کامل از الشــه پرندگان پاکســازی شود. مهــم ترین کانون تلفــات پرندگان مهاجــر در میانکاله ،منطقــه " قلعه پایان " در حوزه جغرافیایی شهرســتان گلــوگاه بوده اســت ،جایی که گــزارش خبرنــگار ایرنا حاکیســت که الشــه پرندگان همچنان کــم و بیش در ایــن منطقــه یافت می شــود و مــردم محلــی هم از ادامه داشــتن تلفات به تعداد کمتر در هر روز ســخن می گویند. دوســتداران محیط زیست و عضو تشکل های شناخته شــده در شهرســتان گلوگاه هم به خبرنگار ایرنا گفتند :هرچند تلفات پرندگان وحشــی کــه چنگر معمولی و فالمینگو بیشــترین گونه از این پرندگان را تشــکیل می دادند نســبت بــه روزهای آغازین کاهش چشــمگیری یافتــه ،ولــی همچنان ایــن روند با دور کندتر نســبت بــه روزهای اولیــه ادامه دارد و از چند هــزار در روز به کمتر از ۱۰۰بال رســیده است.
تردید نسبت به نوع بیماری
یکــی از تبعات ادامه دار شــدن تلفات پرندگان در کنار
26 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
اعالم رســمی توقف آن از ســوی دامپزشکی ،دامن زدن به تردیــد در باره علت مرگ پرندگان بوده اســت. رییس ســازمان دامپزشــکی کشور که ســه شنبه هفته پیــش به منطقه ســفر کــرده بــود ،علــت اولیه مرگ پرنــدگان را بیماری میکروبی " بوتولیســم " اعالم و روز بعــد نیز از ســوی مدیــرکل دامپزشــکی مازنــدران به عنوان علــت قطعی اعالم شــد. بوتولیســم نوعی بیماری برای پرندگان و آبزیان اســت که بر اثر دو میکروب "کلوســتریدیوم " و " بوتولینیوم" ایجاد می شــود و به آن مســمومیت طبیعی هم گفته می شود. در همــان زمان زمزمــه هایی از تردیــد در باره بیماری بوتولیســم بــرای پرنــدگان وجود داشــت بویــژه این کــه تنها گونه هــای مشــخصی از پرندگان بــر اثر این بیماری تلف شــدند در حالی که آبزیــان بویژه ماهیان به عنوان قربانی اصلی ایــن بیماری ،هیچگونه تلفاتی نداشتند. اکنــون نیز مردم محلــی و برخی اعضای تشــکل های زیســت محیطی می گوینــد که با اضافه شــدن برخی دیگــر از گونــه هــای پرنــدگان وحشــی بــه خصوص پرنــدگان شــکاری از جملــه کاکایــی به تلفــات جدید در روزهــای جاری ،تردید نســبت اعالم بوتولیســم به
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
26 Kheradmand
ســنی از او گذشــته بــود ،امــا حافظه بســیار خوبی داشــت و یک روز در مســجد مونولوگی را به زیبایی اجــرا کــرد که همه بعــد از اجرا برایش دســت زدند.
میکــرد .چنــان در نقــش غرق میشــد کــه هنگام بــازی فکــر نمیکردیم کــه او ،ولــی ا ...شــیراندامی هست .خالقیت بســیاری در کار داشت که واقعا هر بیننــدهای تحتتاثیر قــرار میگرفت.
سعید امیرســلیمانی ،بازیگر :دوســتی من و ،ولی ا... شــیراندامی به ۵۸ســال پیــش برمیگردد .همیشــه رفیــق بودیم و رفــت و آمــد خانوادگی داشــتیم .از دســت دادن او برایــم حادثه بســیار غمانگیزی بود.
هنرپیشه خوبی بود
نجیب و خانوادهدوست
عنایت شــفیعی ،بازیگر :مســلما از دســت دادن هر یــک از هنرمندان ســخت اســت .خــدا رحمت کند، ولی ا ...شــیراندامی را .با هم همکار بودیم .میتوانم
من مریضم و نیاز به رسیدگی دارم ،برای همین همسرم باید همراهم باشد .از دوران جوانی هم هر موقع تئاتر بازی میکردم، همسرم کنارم بود و با او دیالوگها را تمرین میکردم. متاســفانه امســال یکی یکی دوســتانم را از دســت دادهام و ایــن مســاله برایــم ناراحتکننــده اســت. شــیراندامی در کارش هنرمنــد بــود .او در تئاتر یکی از اســاتید بــود .واقعــا هنرمنــد عزیزی را از دســت دادهایــم .شــیراندامی نه تنهــا در کارش اســتاد بود، بلکــه به لحــاظ اخالق هم عالی بــود .میتوان گفت که او یک انســان شــریف ،نجیب و خانواده دوست بود.
خالق و عاشق کار
کاظــم بلوچــی ،بازیگر و کارگــردان :ولی ا ...عاشــق کارش بود .امکان نداشــت نقشــی به او ســپرده شود و عاشــقانه برای آن وقت نگذارد .عشــق او به کارش باعث شــده بود که بســیار هم وقت شــناس باشــد. ســریال عیاران را بــا هم کار کردیم که مــن کارگردان بــودم .هیچ وقــت به یاد ندارم که او دیر ســر صحنه آمده باشــد .بســیار مهربــان بود و نســبت به کارش تســلط داشــت .میدانســت باید چطور با نقش سر و کلــه بزند تا بــرای مخاطــب باورپذیر کنــد .واقعا جلــوی دوربیــن راحت و بــا نقش همــذات پنداری
بگویم که مرد بســیار خوبی بود و از دســت دادنش ســخت .عالوهبــر آن در کارش بســیار منضبط بود و برایــش اهمیت داشــت که نقشــش را بســیار خوب بازی کنــد .به همین دلیل بــرای کارش انرژی و وقت میگذاشــت .در مجموع هنرپیشــه خوبی بود.
ناگفتههایشیراندامی
داود میرباقــری وقتی من رو دید بــه همه ،همانجا گفت :من همین شــیراندامی را میخواهم! من به او گفتــم :من مریضم .میرباقــری در جوابم گفت :اتفاقا در همین حــال مریضی و در حالی که دســتهایت میلــرزد میخواهم ،چون ســلیمان بــن صرد خزاعی در هنگام شهادت ۹۰ســال سن داشت. مــن اینقــدر به این مــرد نزدیک شــدم کــه کم کم هرچه میگفتم باور کردم خود ســلیمان هســتم .در تمام دوران بــازی مختارنامه به میرباقری گفتم :ببین مــن مریضم و نیــاز به رســیدگی دارم ،بــرای همین همســرم باید همراهــم باشــد .از دوران جوانی هم هر موقع تئاتــر بازی میکردم ،همســرم کنارم بود و بــا او دیالوگها را تمریــن میکردم.
25 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
25 Kheradmand
بهیاد ولیاهلل شیراندامی؛ ُملک سیما بدون سلیمان مگر میشــود ســریال مختارنامه را دیده باشیم و نقش ســلیمان بن صرد خزاعی را فراموش کرده باشیم .کسی کــه این نقــش را در تلویزیــون برای همیشــه ماندگار کــرد ،زندهیــاد ،ولــی ا ...شــیراندامی بــود .بــا وجود اینکــه ایــن هنرمنــد در زمان تولیــد این ســریال در اواســط ۷۰ســالگی به سر میبرد و ســن و سالش هم زیــاد بود ،اما بــه خوبی این نقش را بــازی کرد و حتی میتــوان گفــت یکــی از بازیهای درخشــان ســریال مختارنامــه بــود .البتــه داود میرباقری هم تعمدی زنــده یاد شــیراندامی را برای نقش ســلیمان بن صــرد خزاعــی انتخــاب کــرد،
زیــرا بــه دنبال بازیگری بود که س نوســالدار باشــد و بــرای این نقش کامال تناســب داشــته باشــد. بــه همیــن دلیل بــه ســراغ شــیراندامی رفــت و این هنرمنــد هــم با وجود اینکه خیلی ســر و حــال نبود، امــا پذیرفت این نقــش را بازی کند .شــیراندامی وقتی جلــوی دوربیــن قــرار میگرفــت ،کامال خــودش را با نقــش عجین میکــرد و میتوان گفت کــه این ویژگی او بود .به همین دلیــل وقتی هم جلوی دوربین داود میرباقــری برای بازی در ســریال مختارنامــه رفت ،کامال ســعی کرد نقش ســلیمان بن صرد خزاعی را بــا انرژی
پشــیمان شــده بود که امــام حســین (ع) را در واقعه کربــا تنها گذاشــته بود ،شــیراندامی ایــن صحنهها را در بــازیاش بــا ظرافت کامل درآورده بــود تا مخاطبان کامــا بــا نقــش همذاتپنــداری کند. به گــزارش جام جم ،زندهیاد شــیراندامی بعــد از بازی در این ســریال به دلیل کهولت سن و بیماری نتوانست ایفــای نقــش در اثر دیگری داشــته باشــد و عصر روز جمعــه ۱۱بهمن ایــن بازیگر و کارگردان پیشکســوت تئاتــر ،ســینما و تلویزیون پــس از ســالها درگیری با بیماری در بیمارستان رســول اکرم (ص) دارفانی را وداع گفت .آخریــن نمایش به کارگردانــی این هنرمند فقید با عنوان «هنر کمدی» نوشــته ادواردو فیلیپو ســال ۹۱ در سالن اســتاد ناظرزاده کرمانی تماشــاخانه ایرانشهر روی صحنــه رفــت .وی همچنیــن بعد از اجــرای این نمایــش ،کتــاب «تحلیــل کارگردانی نمایشــنامه مرگ پیشــهور» را تالیف کرد که توســط انتشــارات نمایش چاپ شــد .با همکاران شــیراندامی درباره ویژگیهای شــخصیتی و کاری او صحبت کردیم.
مقید به دیالوگهایش در حین بازی
کا مل بــازی کند، حتــی از پس صحنه هــا ی جنــگ هــم ب هخوبــی بــر آمــد و بــه زیبایــی تصویرگــر فرمانــده نظامی بــود .لحظاتی که ســلیمان بن صرعد خز ا عــی
24 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
کریــم اکبریمبارکــه ،بازیگــر :به یــاد دارم در ســریال عیاران در خدمت زندهیاد شــیراندامی بودم .او بســیار منظــم بــود و بــه موقع ســر صحنه حاضر میشــد و هــر زمــان اعالم میشــد که بایــد گریم شــوند ،اولین نفــری بود کــه در اتــاق گریم بــود .ضمــن اینکه به کارش خیلــی تعهد داشــت .شــاید باورتان نشــود ،اما مقیــد به دیالوگهایی که برایش نوشــته میشــد ،بود. امکان نداشــت با صالحدید خــودش دیالوگها را تغییر بدهد. عالوهبــر آن همــه صحنههــا را بــا جــان و دل بــازی میکرد .بــه یاد دارم در یکی از صحنههای این ســریال وقتــی دیالوگــش را میگفــت بــا تمــام وجــود گریه میکــرد ،چون صحنه حســی هــم بود .زمانی که ســر دوبــاژ این ســریال رفتــم ،اتفاقی با همیــن صحنه رو بــه رو شــدم و باز هم شــیراندامی اشــک ریخت. گرچــه در این کار همبــازی بودیــم ،امــا مــن از او آموختــم .در مجمــوع بازیگــر بســیار دوستداشــتنی بود . البته مــن و زندهیاد شــیراندامی در ســریال مختارنامــه هم همبــازی بودیــم ،امــا صحنه مشــترک با هم نداشتیم. بــا این کــه
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
24 Kheradmand
ایــن رفتارها ریشــهی عمیقی در گذشــته شــان دارد. ایــن گذشــته کــه در محیــط اجتماعــی و خانوادگی شــخصیتها مهمترین نقش را داشــته است ،عقدهها و مســائل روانی مختلفــی را در این شــخصیتها بر جای گذاشــته است. ایــن گذشــته در خیلــی از جاهــای داســتان خانــه ادریســیها دیگــر حضوری نــدارد و یــا حتی ممکن اســت شــخصیت نیز آنها را از یاد برده باشد .اما این تاثیــر این اتفاقــات در ناخودآگاه موجــب رفتارهایی در خــودآگاه شــخصیتها میشــود کــه میتوانــد سرنوشــت هر یــک از آنها را تحت تاثیــر قرار دهد.
یک شــخصیت داســتان تعلق دارد. راوی این رمان را علیزاده دانای کل انتخاب کرده اســت و به نظر میرســد که او این داســتانرا که آمیختهای از واقعیــت و خیال اســت را به دقت معماری اســت .او در ایــن رمان از همان زبان همیشــگی خود اســتفاده کرده ،اما جالب اینجا اســت که این زبان همیشگی در هــر کدام از داســتان هایش به گونــهای جلوه میکند کــه به هیــچ وجه تکــراری به نظــر نمیآینــد .رمان ادریســیها جوایز بســیاری را از آن خود کرد که البته این جوایز پــس از مرگ خودخواســتهی غزاله علیزاده بــه رمان او رســید .او پیــش از مرگ نامــهی کوتاهی
عدهای بر این باورند که غزاله علیزاده یکی از نویسندگانی بود که توانست نگاه زنانه را وارد ادبیات ما کند .اما آنچه که بیش از زبان زنانه یا مردانه و یا هر مفهومی از این دست در آثار علیزاده جلب نظر میکند ،دغدغهی انسانی است .او بیشتر آن که بخواهد دغدغههای زنان و یا حتی نگاه زنان را به شکل موجوداتی جدا از مردان ارائه دهد ،مسائل و رفتارهای انسانی و بشر را به نمایش میگذارد. برای مثال خانم ادریســی رفتارهایــی را اعمال میکند کــه مخاطــب در نهایــت میفهمد سرچشــمهی این رفتار عشــق ناکام ماندهی او در دوران جوانی اســت. شــخصیت لقا شــخصیتی اســت که در طول داستان نســبت به مردها ابــراز تنفر میکند و بــه گونهای به آنها خشــم دارد. ایــن رفتار میتواند نتیجهی بی توجهــی مردها به لقا باشــد و این ســازوکاری دفاعی در روان این شخصیت باشــد .همچنین شــخصیت وهاب که به دلیل کمبود مهرمادری زن دیگری را جایگزین مادرش کرده اســت. امــا این شــخصیتها علــی رغــم تمام کاســتیها و ضربههایــی کــه خــورده انــد ،دارای نیروی انســانی هســتند .نیرویی که آنهــا را برای بقا و مبارزه ســرپا نگــه مــیدارد .رمــان خانــه ادریســیها را میتــوان رمانــی با فرم کالســیک دانســت که هر بخشــش به
نوشــت که در این نامه سروســامان دادن به ٍآارش را به ادبای مورد اطمینان خود ،گلشــیری و براهنی ســپرد. دیگر آثــار غزاله علیــزاده عبارتند از :رمان شــبهای تهران ،داســتان بلند ملک آســیاب ،رمــان دومنظره و مجموعه داســتانهای ســفر ناگذشــتنی ،چهــارراه و تاال رها. جملــهی زیر یکــی از آخرین جمالتی اســت که پیش از مرگ گفته اســت .این جمله را شــاید پس از گذشت بیش از بیســت ســال و با توجه به حــال و هوای این روزهــا هر چه بیشــتر لمس کرد: «دســتاویز من بــرای ادامهی زندگی ،ســاختن جهانی اســت منظم ،دنیای رمان یا داســتان ،بــه امید گرفتن ضرب هــرج و مرج جهــان بیرون».
23 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
23 Kheradmand
غزاله علیزاده و خانه ادریسیهایش؛ نابغهای با مرگ خودخواسته
صدفپیکامی غزاله علیزاده نویســندهی داســتان و رمان ،نام آشنایی در دنیای ادبیات و مخاطبان حرفهای ادبیات اســت .اما آنان کــه ادبیات را با عنوان کلی آن میشناســند و تنها مطالعههایی که داشــته اند کتب نویســندگان بســیار مشــهور بــوده ،چــه؟! جالب اینجاســت کــه میتوان گفــت حتــی در خیلی از کرســیهای علمــی ادبی نیز نامــی از او بــرده نشــده اســت .مخاطبانی که شــاید اکثریــت عموم مردم را تشــکیل میدهند بــه احتمال زیــاد تا به حال نــام غزاله علیزاده را نیز نشــنیده اند... اگر از آنان بپرســیم کــه از چند تن از ادیبــان زن ایران نام ببرید ممکن اســت تنها بتوانند چند شــاعر معاصر کــه در کتــاب ادبیات فارســی دوران تحصیــل خوانده انــد نام ببرند و یا اینکه نویســندهای بســیار مشــهور، چون ســیمین دانشــور را به یــاد بیاورند .امــا ادبیات معاصر فارســی در واقع دارای تعداد زیادی نویسندهی زن اســت که هــر کدام توانســته انــد در ایــن وادی، نوآوریهــای قابل توجهی انجام دهنــد .در این مطلب نیز مــا میخواهیم بهانــهی زادروز غزالــه علیزاده که ســال ۱۳۲۷در بهمن مــاه اتفاق افتاد بــه این چهرهی برجســتهی ادبیات معاصر فارســی بپردازیم. والدیــن او کــه خــود ،در وادی ادبیات دســتی بر آتش داشــتند از هنــگام کودکــی وی متوجه اخــاق و رفتار منحصــر به فرد او شــده بودنــد .علیزاده کــه کودکی خوددار ،اما شــجاع و خاص بود در تحصیل خود موفق بود و به ادبیات نیزعالقه داشــت .او داســتان نویسی را در زادگاه خــود آغاز کرد .تحصیالتــش ابتدا در زمینهی علوم سیاســی بود ،اما ســپس وارد رشــتهی فلسفه در دانشــگاه سوربن شــد که البته آن را نیمه کاره رها کرد. غزاله علیزاده داســتان نویسی را از ســال ۱۳۴۰به طور جدی شــروع کرد .اولین داســتانهای این نویسنده در
نشــریهی خوشــه به چاپ رســید .میتــوان گفت که غزالــه علیزاده هیــچ گاه برای مشــهور و نامی شــدن عجلهای نداشت. او نوشــتن را آرام آرام ادامه داد و توانســت در مجموع آثــاری قابــل تامــل و توجه از خــود بر جــای بگذارد. نخستین مجموعه داســتان غزاله علیزاده سال ۱۳۵۶به چاپ رسید .غزاله علیزاده در اغلب آثارش از انسانهای طبقهی اقتصادی متوســط به باال مینوشــت .او هرگز تــاش نکرد بــه خاطر دغدغههــای روشــنفکران زمان خود از مردمانی ســخن بگوید که آنها را نمیشناخت و هرگــز به واقع رنج هایشــان را درک نکــرده بود .این شــاید یکــی از مهمترین ویژگیهای علیزاده باشــد که در دورانی که اکثر نویســندگان تمایــل به موضوعاتی، چــون فقــر ،روستانشــینی و ...داشــتند ،او از رنجها و زندگــی پرفــراز و نشــیب طبقهی متوســط و اشــراف ســخن گفته اســت .او رنجهای این طبقه را که همواره کمتــر مورد توجه بوده را با نگارشــی تمیز و نثری روان به قلم درآورده اســت. غزالــه علیزاده که خــود دارای شــخصیتی پیچیده بود به دلیــل روح عصیانگر و پرسشــگرش ،حــاالت روحی پرفــرازو نشــیبی را تجربه کــرده بود .شــاید به همین دلیل اســت که شــخصیت پــردازی در آثار وی بســیار متنوع و همراه با گونهای نگاه روانکاونه و کاوشــگرانه بــه انســان اســت .روح و روان ایــن انســانها اغلب آنهــا را در موقعیتهایــی ســخت قــرار میدهد ،اما علیــزاده با طنز ظریــف منحصر به زبان خــودش ،این موقعیتهــای تراژیــک را گاهی تلطیــف میکند. او زبانــی ســاده را بــرای روایــت انتخاب میکنــد ،اما ایــن ســادگی به معنای عــاری بــودن از فرمهای خاص ادبی نیســت بلکه میتوان گفت علیزاده از آن دســته نویســندگانی بود که داســتان هایش را معماری میکرد و بــه لحــاظ ســاختار زبانی ،بر فرم و شــکل نوشــتار
22 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
دقت بســیار داشت .نویسنگان بســیاری دربارهی غزاله علیــزاده صحبــت کــرده اند و در بیشــتر مواقــع او را تحســین کرده اند ،اما جملهای که هوشــنگ گلشــیری کــه قطعا از برجســتهترین نویســندگان ایرانی اســت دربــارهی او میگوید بســیار کوتــاه ،اما پرمعناســت. گلشــیری پــس از آن که غزالــه علیزاده در ســال ۱۳۷۵ در جنگلهای شــمال کشور خودکشــی کرد ،گفت« :او یک ســیلی بــه همه مــا زد و رفت».
خانهادریسیها
عــدهای بــر ایــن باورند کــه غزالــه علیــزاده یکی از نویسندگانی بود که توانســت نگاه زنانه را وارد ادبیات ما کنــد .اما آنچــه که بیش از زبــان زنانه یــا مردانه و یــا هــر مفهومی از دســت در آثار علیــزاده جلب نظر میکنــد ،دغدغــهی انســانی اســت .او بیشــتر آن که بخواهــد دغدغههــای زنان و یــا حتی نگاه زنــان را به شــکل موجوداتی جدا از مــردان ارائه دهد ،مســائل و رفتارهای انســان و بشــر را بــه نمایش میگــذارد .اما نکتــهای کــه گاهی ادبیــات زنــان را متمایــز میکند، نــگاه روانکانهی عمیــق و ریزبینانهی زنان نویســنده و بــه ویــژه غزاله علیــزاده اســت .توجه بــه جزئیات در آثــار ادبــی منجر به نگاه موشــکافانهی بیشــتر در روانشــخصیتها میشــود .البتــه گفتنــی اســت که ایــن ریزبینی در روان شــخصیتها و انســانها در ٍآار نویســندگانی ،چون صادق هدایت ،هوشــنگ گلشیری و صــادق چوبک نیــز جلب نظــر میکند. رمان ســه جلدی خانه ادریســیها ســال ۱۳۷۳منتشر شــد .داســتان آن ماجرای زندگی خانوادهای است اهل عشــق آباد که بعــد از انقالب بلشــویکی زندگیشــان دچــار تغیرر و تحول اساســی میشــود .این رمان ســه شــخصیت اصلی بــه نامهای خانم ادریســی ،خانم لقا و وهــاب دارد .ایــن ســه شــخصیت ،اعمالــی را انجام میدهنــد و در واقــع رفتــاری دارنــد که هر کــدام از
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
22 Kheradmand
21 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 21
نمیکشــید. * چقدر خوب از او دفاع میکنی؟! زن :آدم مجبــور اســت .وقتی کســی و پــدر و مادری نــدارم ،مجبــورم زندگی کنــم .جدا بشــوم و بروم پیش چه کســی؟! بــرادرم یا عمویم میخواهد نگهــم دارد؟! مــن که کســی را ندارم. * به جز شما کسی دیگر هم به اینجا میآید؟ زن :نــه هیچ کســی به اینجــا نمیآیــد ،چنــد باری از طرف شــهرداری آمدند تا اجــازه ندهند اینجا بمانیم ،گفتیم جا و مکانــی نداریم .آنها هم رفتند.
* پس برای حمام و دستشویی چه میکنید؟ زن :ســه ماه اســت که حمــام نرفتــه ام .دوده همین پیــک نیــک روی گلو و دســت هایم مانده اســت .هر کســی نگاه کند فکــر میکند مواد مصرف کــرده ام که اینجوری پوســت گلویم و دســتهایم سیاه است. دســتهایش را نشــان میدهد ،اما اجــازه عکس گرفتن نمیدهد. مرد :میترسیم آبرویش برود. * کسی را ندارید که پیش آنها برگردید؟
* دقیقــا چــه مــدت است که اینجا هستید؟ مــرد :یــک مــاه از تابستان امســال مانده بود کــه اینجــا آمدیم. قبــل از آن در مرقد امام میماندیــم. زن :تــوی مرقــد امــام امــا میماندیــم، میترســیدیم ،چــون طــرح جمــع آوری معتــادان بود و میترســیدیم که او را ببرنــد و تنهــا بمانــم.
* پاهایت چی شــده؟ (از زن میپرســم که به ســختی روی پاهای خمیده اش ایســتاده اســت). مــرد :عصــب پاهایش مشــکل داشــت ،رفتیــم دکتر، گفتنــد که باید به فیزیوتراپی برود ،پول نداشــتیم دیگر نرفتیم. ســوز ســرما زیاد اســت .با آنکــه لباس گرمــی بر تن دارم ،میلــرزم ،زن هــم میلرزد ،اما انــگار این لرزیدن برایــش عادی شــده باشــد ،اعتراضی به ســرما ندارد. اجازه نمیدهد ســری بــه آلونکــش بزنیــم. زمین بــه خاطــر برف و بــاران روزهــای قبل هنوز خیس اســت ،زن همچنان میلــرزد و ما شــرمنده از شرایط آنها، از هــر دو میخواهیم تــا بــه آلونکشــان بر گردند.
شــهرداری میکنــد ؟
چــه
بــه دنبــال ایــن دیدار و مالقــات ســرزده موضوع را به شهرداری تهــران اعــام کردیم تا موضــوع را پیگیــری و یک سالم بود که پدرم توی تصادف مرد ،دو سال بعد وضعیت زندگی این زن و شــوهر را ســاماندهی کننــد. هم مادرم ازدواج و مرا رها کرد .یک پدربزرگ ســازمان خدمــات اجتماعــی پیر دارم که خودش مریض و مستاجر است. شــهرداری تهــران اســتقبال کرد مــرد :به خاطــر ترســمان آمدیم و مددکارانــش ۲روز پیاپــی برای اینجا. اسکان و ســاماندهی زوج مذکور زن :دو ســه بــار مامــوران او را بــه همین نقطه مراجعــه کردند، گرفتــه انــد ،امــا بــه خاطــر من ولــش کردند تا برگــردد و تنهــا نمانم ،گفتــم آواره ام .زن :یک ســالم بود که پدرم توی تصادف مرد ،دو ســال امــا مــددکاران میگویند بــا مقاومت آنان بــرای ترک بعــد هم مــادرم ازدواج و مــرا رها کرد .یــک پدربزرگ محــل مواجه شــده اند. *وقــت باران و بــرف ،اینجــا اذیت نمیشــوید؟ زمین پیر دارم که خودش مریض و مســتاجر اســت .خانواده مــددکاران شــهرداری میگوینــد :روز دوم ،مــرد ابتدا شــوهرم هم خودشــان مســتاجر خانه کوچــک مردم خمــار بــود و متوجه منظــور مــددکاران نشــد .یکی زیرتــان خیس نمیشــود؟! زن :خــوب اطــراف ایــن نایلــون را بــا ســنگ و آجر هســتند .مــن با چه رویی بــروم و پیش آنــان بمانم؟! از مــددکاران ناچار شــد پولی بــه او بدهد تــا موادی مصــرف کنــد و متوجــه صحبت آنان شــود. پوشــانده ،آب وارد نمیشــود. وقتــی مرد هوشــیار شــد ،در برابر جابجایی و اســکان * اهل خود تهرانید؟ مرد :نه هر دویمان از ۹ســال قبل کــه ازدواج کردیم از در محلــی جدیــد حتی برای چند ســاعت بــه منظور *چقدر به متادون میدهی؟ غرب کشــور آمده ایــم .اهل آنجاییم ،ولی آنجا کســی اســتحمام و تعویض لبــاس مقاومت کرد. مرد ۲۴ :هزار تومان میدهم و ۶روز مصرف میکنم. را نداشــتیم و نداریم که بخواهیــم پیش آنان برگردیم .مــددکاران میگوینــد در روزهای بعــد همچنان تالش * چه کار میکنی؟ خواهنــد کــرد او را به گرمخانههای شــهرداری یا مراکز مــرد :ضایعــات جمــع میکنــم ،روزی ۲۰تــا ۳۰هزار تــرک اعتیاد منتقــل کنند ،امــا مرد گفته اســت کامال تومان درآمدم میشــود .هر روز صبــح میروم تا عصر * ،بچه ندارید؟ پالســتیک توی آشــغالها را جمع میکنم و دستمزدی زن :خودمــان نخواســتیم که بچه دار شــویم ،به خاطر مخالــف چنین پیشــنهادهایی اســت و از محل کنونی نیز جابجا خواهد شــد. میگیرم ،ســر راه هــم غذایی یا نانــی میخرم. همین وضــع زندگیمان. مــددکاران شــهرداری ایــن موضــوع را هــم گفتند که طبق قانون نمیتوانند کســی را مجبــور به جابجایی یا * در خانه چه بساطی دارید؟ * قبال کاری نداشتی؟ مــرد :خانــه که نیســت ،همیــن یک پتویی اســت که مــرد :قبال در یک کارگاه جوشــکاری ۲ coکار میکردم .ترک کننــد و فرد خــودش باید مایل به این کار باشــد. منبع :خبرگزاری ایرنا زیرمــان انداخته ایــم با یک پیــک نیک. وقتی فهمیدند که معتــادم ،اخراجم کردند. 20 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
20 Kheradmand
زن و مــرد هــر دو با هــم میگوینــد :دوده پیک نیک است. * از مرد میپرسم :چند وقت است اینجایی؟ مــرد :از اســفند ســال گذشــته در همین حوالــی و به همین شــکل زندگــی میکنیم. زن :جایــی نداریم ،پــول هم نداریم که خانــهای اجاره کنیم. * نمیخواهی ترک کنی؟ مــرد :چــرا میخواهــم ،امــا این بدبختــی اجــازه نمیدهد. زن :زیــاد کمکــش کــردم ،امــا خــودش بایــد بخواهــد تــا ترک کنــد .نمیتوانم مجبــورش کنم. خــودم تا بــه حاال اصال اســتفاده نکرده ام ،ســیگار هم نکشیده ام. مــرد :قبــل از اینجــا در باقرآباد (محلــهای در جنــوب تهــران) بودیــم ،صاحبخانه بیرونمان کرد و وســایلمان را بیرون ریخــت .حــاال هیچ وســیلهای نداریم .وســیله هایمان را بردیــم گذاشــتیم در پارکینــگ یکی از همســایه ها، خــودش آمد بــرد و گفــت :در راه خدا میگــذارم توی پارکینــگ ،هر وقت خواســتید بیایید و ببریــد .بعد از ســه ماه رفتیم و دیدیم که وســیلهای نیســت .او گفت کــه همه را بــه نیازمندان داده اســت .مــا هم مدرکی نداشــتیم و دســتمان خالی ماند .حاال یک ســال است همینجــور مانــده ایــم و نمیتوانیم خانــهای بگیریم.
* مهارت خاصی هم داری؟ مرد :جوشــکاری بلدم ،اما هر جا که مــیروم و صورت مــرا میبینند ،میگویند که معتــادی و کار نمیدهند. زن :میگوینــد بایــد ترک کنی و ســرحال شــوی تا کار بدهیم. مــرد :نمیتوانــم در خیابان زنــم را ول کنــم و بروم تا مواد را ترک کنم که! ،دســت خالــی و بدون کمپ هم
نمیخواهی ترک کنی؟ چرا میخواهم ،امااین بدبختی اجازه نمیدهد... نمیتوانــم ترک کنم. زن :شربت میخورد (متادون). مــرد :آدم تــا کمــپ نــرود کــه نمیتواند تــرک کند. نمیتوانــم زنم را هم ول کنم و بــروم کمپ برای ترک. زن و مرد :شب و روز اینجاییم ،تلفن و برق نداریم. * اگر کســی هوای زنت را داشــته باشــد ،حاضری ترک کنی؟ مــرد :اگر کســی پناهی بــه زنم بدهد ،مــیروم کمپ
19 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
تا تــرک کنم. زن :اینطور نیســت ،واقعــا خودش بایــد بخواهد ،اگر مــن مجبورش کنــم بعــد از خــروج از کمــپ دوباره شــروع میکند. *چند سالتان است؟ مرد :متولد ۵۹هستم. زن :متولد .۶۱ * اگــر کمــپ جــور کنیــم و همســرت هــم جایــی باشــد، حاضــری تــرک کنــی؟ زن :من که زنش هســتم ،به خدا اعتماد زیادی بــه او ندارم .قبل از آواره شدنمان نمیکشید. * از چنــد وقــت قبــل مصــرف میکنیــد؟ زن :قبــا هروئیــن میکشــید ،اما ترک کرده بــود برای ۶سال. مــرد :قبــل از این تــرک ۶ســاله هم ۲ســال هروئین میکشــیدم .در این مدت آوارگی هــم موادیها آمدند و بغل دســتمان نشســتند ،همنشــین هم شدیم و من هم وسوســه شــدم و مصرف کردم. * از کی دوباره مصرف میکنی؟ زن :از وقتــی اینجــوری آواره شــدیم ،کشــید .قبلــش
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
19 Kheradmand
یک جایی پشت دیوارهای بهشت...
شال را که باز و بسته میکند تا دوباره روی سرش مرتب کند ،متوجه سیاهی زیر گلویش میشوم .هر دو نفر خموده و با پاهایی جمع شده هستند .زن به سختی روی پاهایش ایستاده ،اما مرد با تن خموده ،سرحالتر به نظر میرسد. مینا افشاری ترک جایــی پشــت دیوارهــای بهشــت زهــرا در جنــوب پایتخت ،ســوز ســرما اجازه حضور هیچ شخص زندهای را نمیدهــد ،مگــر کســی که بــه زور مواد گرم شــده باشد. اینجــا ،جایی اســت کــه فقط میتــوان یــا دکل دید، یــا ســاختمانهای نیمــه کاره یا اســکلت ســوله .چند ۱۰متــر پایینتــر از خیابــان اصلــی ،خانهای نیســت، از کنــار خیابــان هــم که بگــذری تا صدهــا متر فقط خودروهــای رنگارنگــی را میبینــی که بــرای رفتن بر ســر مزار عزیزانشــان به سمت بهشــت زهرا میروند یــا از همانجا بر میگردنــد .در این وانفســا ،کمتر آدم پیــادهای را میتوان دید مگر معتــادی زaباله گرد را در البه الی پســماندهای ســاختمانی که در جست وجوی چیزی بــرای فــروش و راهی برای بقا اســت. چنــد متر دورتــر از خیابــان اصلی ،حد فاصــل قبرها و خیابان ،نزدیک اســکلت لخت یک ســوله و درســت وســط یک محوطــه خاکی ،جایــی که هیــچ خبری از
آب ،بــرق و تلفــن و گاز نیســت چیزی شــبیه آلونک دیده میشــود کــه به کمک چند تکه نایلــون ،بنرهای پــاره و پتوهــای کهنــه برپا شــده اســت ،چند جفت کفــش کهنه هم جلــوی این آلونک مشــمایی اســت، کفشهایی کــه خبر میدهــد درونش چند نفر بســر میبرند. در جســت وجوی ســوژههایی برای خبر به این منطقه آمــده ام و با فکــر اینکه آنجــا پاتوقی بــرای معتادان همیــن حوالــی اســت ،بــه آلونــک نزدیک میشــوم. آلونــک بســیار کوچــک اســت و ابعــاد آن را میتوان حدود یــک متــر در ۱.۲۵مترمربع برآورد کــرد .ارتفاع آن هم کوتاه اســت .به یک متر نمیرســد و اگر کســی درونش بایستد ســرش از ســقف آلونک بیرون خواهد زد. با شــنیدن صــدای پایــم ،مردی ژنــده پوش از گوشــه همیــن آلونــک ســرش را بیــرون مــیآورد .داخــل آن تاریــک اســت و حدس میزنم مشــغول مصــرف مواد باشــد ،میپرســد :کاری دارید؟! میگویم :میشود چند دقیقهای بیــرون بیایید؟ بیــرون میآیــد .از گوشــه کنــار رفته آلونــک میتوان فهمید کــه به جز خودش ،شــخص دیگــری هم داخل نشســته اســت .میپرســم او کیســت؟ میگوید :زنم است. خواهــش میکنــم تا زنش هــم از آلونک خارج شــود. ابتدا قبــول نمیکنــد و میگوید همســرش نمیتواند روی پاهایش بایســتد ،مریض اســت .اصرار میکنم که فقط چنــد دقیقه.
18 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
دســتش را به درون دراز میکند تــا زن را که روی پتوی تاشدهای نشسته اســت ،بلند کند و بیرون بیاید .زن دو دســتی ،دســت دراز شــده مرد را میگیرد تا به کمکش بلند و از آلونک خارج شــود. زن کــه بــه کمک مــرد بیــرون میآید ،ســر و وضع و لباســش همچون مرد گــواه از وضعیت مالی اســفناک آنهــا میدهــد؛ او یک ژاکت طوســی رنگ طــرح دار چــرک بر تــن دارد ،با شــلوار نخــی وا رفتــهای به پا و شال مشــکی بر سر. شــال را که باز و بســته میکنــد تا دوباره روی ســرش مرتــب کند ،متوجه ســیاهی زیر گلویش میشــوم .هر دو نفر خموده و با پاهایی جمع شــده هســتند .زن به ســختی روی پاهایش ایســتاده ،اما مرد بــا تن خموده، ســرحالتر به نظر میرسد. * مواد مصرف میکنی؟ مرد :بله متادون میخورم. * تو هم مصرف میکنی؟ زن :نه ،اصال. * شــوهرت کنــارت مــواد مصــرف میکنــد و تو اصال مصــرف نمیکنی؟! زن :نه اصال ،تا به حاال لب نزده ام. دندانهای او سالم است .شاید راست میگوید. * پس سیاهی زیر گلویت چیست؟
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
18 Kheradmand
بچه ها با دست خالی و با عشق تیرگان و این جشنواره را به اینجا رساندند که یک صدای فرهنگی برای جامعه ایرانی در سراسر جهان به حساب میآید
توانســتیم در ظرف سه روز برای بزرگداشت و یادبود جانباختگان سقوط هواپیما چنان گردهمایی بــزرگ و خوبی را تــدارک ببینیم که بســیار آبرومند و عظیم بود. بــرای همین بــه ارزش داشــتن نهادهــای اجتماعــی قــوی در جامعــه واقف می شــویم و این خیلی اهمیت دارد که ما بتوانیم در کانادا و اصوالً در کشــورهای دموکراتیک ،نهادســازی بکنیم ،ما باید نهادهای قوی داشــته باشــیم ،نهاد های حرفه ای داشــته باشیم ،نهادهایی که بتواننــد صدای جامعه باشــند و نمایندگان جامعه ما باشــند.
که من عاشــق ایران هســتم به نظر خودم آدم لیبرالی هستتم و توی ذهنم ایدئولوژی خاصی ندارم و مردم را دوست دارم.
آیا پیش آمده است که از کاری که کردهاید خسته یا ناامید شوید؟
دوست دارید جای چه کسی یا چه شخصیتی در تاریخ باشید؟
اگر بخواهم واقعیت را بگویم باید بگم بله!بعضــی وقتهــا زمانــی که به شــما تهمت زده میشــود .وقتــی آدم می بیند کــه کار، وقــت ،پــول و زندگــیات را داری برای ایــن کار مصرف می کنی و بعد تهمت میشــنوی بســیار ناراحت کننده اســت .خوشــبختانه تعداد این تهمتها بسیار بســیار کم است و همانطــور که میبینید جمعیتی که از تیرگان اســتقبال میکنند نشــان دهنده این اســت کــه تهمــت ها و شــایعات هیچ تاثیری روی مردم نداشــته اســت .شــما بــه عنوان یک داوطلــب علیرغــم این کــه دلگیر میشــوی از تهمتهــا اما وقتی میبینــی یک بخش بزرگی از جامعه از این رویداد اســتقبال می کنند و از آن اســتفاده می کنند ،دلگرم شــده و دوبــاره بارقه امید در قلبتون می درخشــد. البته اشــکال اصلی در نداشــتن اعتماد اجتماعی است که ســرمایه بسیار بزرگی برای هر جامعه محســوب میشــود .زمانی کــه من آمدم کانــادا واقعاً فکر میکنم که ســطح این اعتماد در جامعه ما بســیار بســیار پایین بود .ایرانیها از همدیگر فرار میکردند و حتی بــه یکدیگــر توصیه میکردند کــه اص ًال با ایرانیها کار نداشــته باشــیم! حتی بعضی ها میگفتنــد مــا از آن مملکــت آمده ایم کــه دیگر با ایرانیها کار نداشــته باشــیم! حتی یــک عده ایرانی بودنشــان را هم پنهــان میکردند! ولی من امروز فکــر می کنم به دلیل وجــود نهادهایــی مثل تیرگان موثر بوده اســت ،نهادهــای دیگری هم در این شــهر کار کردهانــد و خیلی هم زحمت کشــیدهاند ،رســانه هایــی که تو این شــهر مانند خردمند کار کردهاند .ما میدانیم که کار فرهنگی که ســود مالی آنچنانی ندارد و بیشــتر کســانی که واقعا عاشــق این کار هســتند به کارفرهنگی میپردازند .ذر طول ســالها همه و همه کار کردنــد و زحمــت کشــیدند و امروز مــی بینیم که جامعــه ما یک مقدار قــوام پیدا کرده اســت و نبــود اعتماد اجتماعی کمرنگتر شــده و این یک ســرمایه اجتماعی برای همه ایرانی ها محســوب می شــود.
باشــم .من خیلی خوشــحال می شــوم کــه بتوانــم بــه زندگیام برســم (می خندد).
مهــرداد آریــن نژاد را با ســه صفت به ایرانیان بشناسانید: سوال سختی اســت .من اولینچیزی کــه می گویم این اســت
من فکر نمی کنم دوســت داشــته باشــم جای کســی باشــم ،من دوســت دارم جایخودم باشــم ،دوســت دارم ســاز خودم رو بزنــم و راه خــودم را بروم.
چه کسی را تحسین می کنید؟
-خیلی آدم ها را تحسین می کنم ماهاتما گاندی ،مارتین لوتر کینگ ،واتسالف هاول...
خوشایندترین لذتی که در زندگی برده اید چه بوده است؟
خیلــی روزهای خوشــحال کننده ای داشــتهام… اگر بخواهم بگویــم چه چیزی خیلیخیلــی خیلی خوشــحالم کرده اســت اینه که ما تونســتیم اســم تیــرگان را زنــده کنیم جشــنواره تیــرگان کــه یک ســنت فراموش شــده در فرهنگ ایــران بود را ما توانســتیم اســمش را زنــده کنیم .حاال حداقل تعــدادی از جوانــان میروند و به این اســم فکر می کننــد و بررســی مــی کنند تا ببینند کــه تیرگان چه بوده اســت؟ چرا بوده و چــرا ما این برنامــه را در تاریــخ اجــرا می کردیــم .همچنین از این خوشــحالم که ما توانســتیم این
آیا شده است از یاوران و داوطلبان تیرگان درسی آموخته باشید؟
بلــه من خیلــی درس گرفتهام از داوطلبان تیــرگان .واقعاً آدم هــر روز در تیرگان چیزییــاد مــی گیرد .من و دوســتان دیگری که ســالها با تیــرگان کار کردهایم در جلســات و نشســت هایــی که داریــم واقعاً هم یــاد می گیریم و هــم یاد می دهیــم .اگر بخواهم مثالــی بزنــم باید در مــورد خانم پریناز قادرپنــاه صحبت کنم که از یــاران تیرگان بودند و در ایــن فاجعــه ســقوط هواپیما جان خــود را از دســت دادند .من چند بار ایشــان را در این جلســات دیدم کــه وقتی میآمد بــدون هیچگونه تقاضایی ،و بــدون هیچگونه توقعــی کار مــی کرد ،مــن واقعا خوشــحال می شــدم و حضــور چنین افــرادی به من امیــد میــداد و بــه مــن درس میداد و باعث خوشــحالی من می شــد کــه آدم هایی در جانعهمــان هســتند که بخواهند برای جامعــه بدون هیچگونه توقعــی کار کنند چرا که نگــران جامعه و نگران مردمشــان هســت و ایــن خیلی برای مــن مهم بود.
اگــر بــه شــما گفته شــود که دیگــر هیــچ مســئولیتی در تیــرگان ندارید چه احساســی پیدا مــی کنید؟
مجموعــه را بــه وجود بیاوریم کــه ایرانی ها با هر ســن و مقام و درجــه بتوانند بیایند اینجــا با همدیگه کار کنند ،اینها برای من خوشــحال کننده اســت ،همانطــور که داالیی المــا میگویــد یک فرقی هســت بین لذت و ســعادت .لــذت یک پدیــده کوتاه مدت اســت مث ًال شــما یک ماشــین نو میخرید و خوشــحال میشــوید اما ســعادت چیزیست که همیشــه با شــما خواهد بود مث ًال شــما یک مدرســه می ســازید ،به یک آدم ســیل زده یــا ســونامی زاده یا زلزلــه زده کمک میکنید یا بــرای انجام یــک کار خیر داوطلب می شــوید یا مثــ ًا یک کار فرهنگــی مثل تیرگان انجام میدهید اینها به شــما ســعادت مــی دهد اینها به شــما رضایــت درونی می دهد که تــا آخر زندگی با شماســت و اص ًال موقتی نیســت و شــما برای همیشــه احســاس رضایت خواهید داشــت به همین دلیل تیــرگان و اصــوالً کار اجتماعی به من ســعادت می دهد. تیرگان تشــکیل شده اســت که آدم ها را دور هم جمع کند بقیه در صفحه 69 چــرا که مــا باید بتوانیم دور هم جمع بشــیم تــا بتوانیم به
من خیلی خوشــحال میشــم (می خندد) جــدی میگویم! من واقعاً به امیــد آن روزیهســتم که بدون داشــتن مســئولیتی به این ســنگینی ،بتوانــم در در جشــنواره تیرگان شــرکت کــرده و از برنامههای متنــوع آن لذت ببرم .حتی بتوانم به عنــوان یک داوطلب کــه مــردم را راهنمایی میکند اونجا کمک بکنم ولی مســئولیت چنین عظیمی نداشــته 15 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸ 15 Kheradmand Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
آیــا در هنگام برگزاری جشــنواره های مختلف تیرگان بــرای حفاظت از محیط زیســت هم تدابیر خاصــی در نظر میگیرید؟
بلــه ببینیــد بچه هایی کــه با ما کار میکنند بســیار جوان هســتند و همگــی با ایدههــای نــو ،مبتکرانــه و خالقای بــه ما می پیوندنــد ،ولی بعضــی موقع ها پیــاده کردن ایــن گونه ایده ها خیلی ســخت و هزینهبر میباشــد اما ما همیشــه بــه دنبال حفاظت از محیــط زیســت بودهایم .امســال در جشــنواره نــوروزی تیــرگان مــا حجــم آیتمهای چاپ شــده مــان را کــم کردهایــم و ســعی کردهایــم بیشــتر بــه ســمت دیجیتال بــودن برویــم .در جشــنواره تابســتانی تیرگان هم یک بطری آب آلومینیومی با لوگــو تیرگان به مــردم فروخته میشــد که بتوانند بجــای اســتفاده از بطریهای پالســتیکی از آنها به صــورت مکــرر و دائمی اســتفاده کننــد .امیدوارم کــه در آینــده بتوانیم بــا به خدمت گرفتــن افراد بیشــتری که بــه نوعی حقوق بگیر باشــند بتوانیم از ظرفیتهــای باالتری برای اهــداف و نیت های بزرگی کــه داریم اســتفاده کنیم.
البته بــه خاطــر دارم که تیرگان بــا همکاری شــهرداری نــورت یورک اقــدام به پاکســازی چند پــارک را نیز انجــام داد...
بلــه چه خوب که بــه این نکته اشــاره کردید .مایکبار بــرای اینکه آگاهــی ایجاد کنیــم کار بزرگی انجام دادیــم .ببینید ما از ایران به کانــادا آمدهایم و همگی می دانســتیم که چه چیزهایی را دوست نداریــم ولــی بهتر اســت که یواش یواش یــاد بگیریم که بــا ارزش هایی کــه این ور نیز اهمیت دارد نیز آشــنا بشــویم و در زندگیمان آنها را به کار بگیریم .یکی از این ارزشها اهمیت دادن به محیط زیســت اســت .من فکر می کنم فرهنگ ایرانی در گذشــته برای ایــن کار خیلــی احتــرام قائل بوده اســت منجمله ســمبل هایــی که بر روی ســفره هفت ســین وجــود دارد ،اگــر دقت کنیم می بینیــم که تمــام اجزای ســفره هفت ســین از چیزهای طبیعی تشــکیل شــده اســت که بــه نوعی احترام بــه طبیعت را تداعــی می کند بــه همین دلیــل ما یک کمپین پاکســازی چند تا از پارک های شهر در تورنتــو را با کمک بچه هــای داوطلب انجــام دادیم که خیلی از آن اســتقبال هم شــد و باعث افتخار بود.
کاش این مســئله را گسترش بدهیمکــه هر روز پس از پایــان برنامه های تیرگان شــاهد پاکسازی محیط زیست توســط همه شــرکت کنندگان باشیم چــون بــه هر حال ما بــا انجام کار فرهنگــی که قصد داریــم فرهنگ خودمان را بــه ملیت های دیگر نشــان دهیم ،پس بهتر اســت که فرهنــگ تمیز بودن و اهمیــت دادن به محیط زیســت را نیــز برای غیر ایرانی هایــی که در برنامه های تیرگان شــرکت می کنند به نمایــش بگذاریم.
صــد در صــد .مــن فکــر می کنــم در اینجا یــک وظیفه بــزرگ نیز به عهده رســانههــا اســت و آن این اســت که بایــد در این مورد برای مــردم آگاهیرســانی بکنند .البته مســئولین تیرگان هم به عنوان برگزار کننده دارای وظایفی هســتند و نهایت سعی خود را انجــام مــی دهند تا به مــردم چنین آگاهی داده شــود.
همراه؟
هیــچ وقــت برای مــن در تیرگان ریاســت هیــچ مفهومی نــدارد ،من خــودم را یکداوطلــب در تیــرگان مــی بینم ،با ایــن تفاوت کــه از ابتدا با تیــرگان بوده اســت و به ایــن دلیــل تجربه زیادی کســب کرده اســت .مــن مانند بقیــه داوطلبان خــودم را یک دوســت بــرای تیــرگان میدانم و ســعی می کنــم در روابطام هــم ایــن را رعایت کنم. منتها بعضــی موقع ها در کارهــای اجرایی احتیاج اســت که یک تصمیــم اجرایی گرفته شــود یا باید کاری انجام به انجام برســد ،اونجاســت که نمیشود صبــر کنرد تــا یک گروهــی بیایند و در مــورد اون مســئله تصمیم گیری کنند .تمــام تصمیم هایی که در تیــرگان گرفته میشــود با رعایت نظــر گروهی هســت یعنی ســعی میکنیــم همه مســائل را به بحث بگذاریــم و از نظرهای تخصصــی افراد بهره مند بشــیم و بتوانیــم یک تصمیم جــدی بگیریم. مــا در تیرگان بــه خرد جمعی عقیــده داریم چون هــم بــه داوطلبــان تیرگان ایــن فرصــت رو میده کــه احســاس میکننــد ایــن مجموعــه متعلق به آنهاســت هــم باعث میشــود که در اکثــر مواقع تصمیم بهتری گرفته شــود. وقتــی کــه یک مســئولیت بــه عهدهتان هســت هرچه این عنوان بزرگتر باشــد مســئولیت و وزنی کــه روی دوش شماســت بیشــتر خواهد شــد اگر مــا این جور بــه این قضیــه نگاه کنیــم می بینیم کــه هر کس در هر ســازمان و تشــکیالتی ،که رتبه باالتــری به دســت آورده چه مســئولیت بزرگتر و خطیــری را به دوش می کشــد.
اگــر شــما در محیطی قرار بگیرید که با چهره شــما آشــنایی ندارنــد و مواجه شــوید کــه در آن جمــع از تیــرگان تعریف میکننــد یا انتقــاد میکنند، چه احساســی پیدا می کنید و دوست داریــد چه چیــزی به آنهــا بگویید؟
خیلی پرســش جالب و خوبی است .مندوســت دارم حرفهایشــان را بشنوم چه آنهــا که انتقــاد می کننــد و چــه آنها که تعریف می کنند ،شــاید حتی بیشــتر دلم میخواهــد کــه انتقادها را بشــنوم چون خوبــی هــا را آدم خــودش هــم میتواند ببیند اگرچه شــنیدن خوبی هــا نیز باعث دلگرمــی آدم مــی شــود و امیــدواری آدم را بیشــتر مــی کند .مــن خیلــی دلم می خواســت یک رســانه فراگیری داشــتیم که هــر حرفــی در آن زده میشــد بــه جمع بزرگی از ایرانیان منتقل داده میشد ،چون خیلی از انتقاداتی که به تیرگان وارد می شــود درســت اســت اما بخشــی از این انتقادها به دلیل عدم آگاهی انتقاد کننده از مشــکالت و مســائلی اســت که تیرگان با آنها روبرو اســت بنابرایــن این یک نقطه تعادلی وجــود دارد که اگر ما می توانســتیم این گفتگوی فراگیــر را ایجــاد کنیم که جامعه انتقــاد بکند و ما هم تا جایی که میتوانیم پاســخگوی این انتقادها باشــیم ،آنوقت این دو نظر به همدیگر نزدیک می شــد .مســلماً کار تیرگان کم ایراد نیســت ولی ما با دســت خالــی این کار را کردیم .زمانی که تیــرگان را بنا نهادیم مــن دانشــجو بودم و ما یک ســنت به غیر از پولــی که خودمون می گذاشــتیم و انرژی کــه بــرای این کار میگذاشــتیم نداشــتیم .بچه ها با دســت خالی و با عشــق تیرگان و این جشــنواره را به اینجا رســاندند که یک صدای فرهنگی برای جامعه ایرانی در سراســر جهــان به حســاب میآید و ما اثــرات آن را امــروز بهتر می بینیم .دیدیــم که چطور ما
آیــا شــما برای تیرگان یک رئیس جدی هســتید یا یک دوســت غمخــوار و یار 14 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸ 14 Kheradmand Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
داده خواهــد شــد .همین طور در ســالن محــل برگزاری جشــنواره در قســمت ویــژهای از ســالن فضایــی برای بزرگداشــت این عزیزان در نظر گرفته شــده است که در تمام طول جشــنواره برپا خواهد داشــت .همچنین یکی از برنامههای موســیقی جشــنواره مخصــوص این یادبود خواهد بود.
ضایعــه از دســت دادن اعضا خانــواده و داوطلبان تیرگانــی و دیگــر از دســت رفتــگان ایــن فاجعه هولنــاک بایــد بــه شــکلی در حافظــه تاریخی ما ایرانیــان ،مانــدگار بمانــد ،آیا تیــرگان در این مورد هــم برنامه ریــزی دارد؟
مــا بر روی برنامه ها و ایدههــای متفاوتی کار میکنیمتا ببینیــم چطور میتوانیم یــک یاد بود دائمــی برای این عزیــزان یا در اتاوا یا در فرودگاه پیرســون و ترمینال ســه که قرار بود مســافران ایــن پرواز در ایــن ترمینال فرود بیاینــد داشــته باشــیم .اما انجــام چنین پروژههایی کار آســانی نیســت و عوامــل متعددی باید دســت به دســت یکدیگر دهند تا عملی شــوند ،بنابر این باید روش فکر بشــه، بایــد برنامهریــزی بشه ،و باید نهادهای متفاوتــی دســت در دســت هــم بگزارند تا ایــن کار ماندگار به وقــوع بپیوندد.
آیــا در نظــر داریــد که بخشــی از درآمــد امســال ایــن جشــنواره را بــه شــکلی بــه پرپرشــدگان ایــن حادثــه دلخراش اختصــاص دهید و یا بــه دلیل اعتمــادی که مردم به ایــن نهاد فرهنگی هنــری دارند آیــا برای جمع آوری حمایتهــای مالــی و اختصــاص آن به یک امر مانــا (مث ال برای بورســیه های دانشــجویی) برنامه ریــزی خاصــی دارید؟
بــه جمــعاوری کمکهای مردمــی خواهیم کــرد .البته امــکان دریافــت کمــک از ســایر کشــورها و خصوصا آمریــکا نیــز وجود خواهد داشــت .و چــون تیرگان یک ســازمان خیریه اســت به همیــن دلیل می توانــد برای تمامــی کمک هــای انجام گرفته رســید مالیاتــی صادر کنــد که ایــن خود باعث خواهد شــد صاحبان مشــاغل بیشــتری بــه انجام این گونــه کمک ها ترغیب شــوند.
جشــنواره های تیرگان معموال تــم و موضوعی را دنبال می کند ،تم برگزاری امســال جشــنواره حول چه محــوری می چرخد؟ تولد دوباره .تم امســال جشــنواره تیــرگان تولد دوبارهنــام دارد که بــاز هم به نوعی به کشــته شــدگان عزیز ایــن فاجعه اشــاره دارد .یعنــی ما می گوییــم که مرگ پایــان زندگی نیســت و می گوییــم که تولــد دوبارهای وجــود دارد .ب هواقــع نــوروز بیــان گر تولــد دوباره اســت که همواره با آمدن بهــار ،پایان زمستان جشــن گرفته میشود و بــا آمدن بهــار ،همــه چیز دوبــاره از نــو متولــد میشــود.
ا ست ؟
تیــرگان از یــک نقطه آغــاز کرد، قــد کشــید ،به شــهرت رســید و جهانــی شــد .این بســتر زیــر بنــای خاصــی را مــی طلبــد چــرا که آســان به دســت نمی آید .مبانی و اصول شــما در حصــول ایــن موفقیت چــه بوده
در درجــه اول راســتی .ایــن کــه مــا با خودمــون روراســت باشــیم و تمام فعالیت های این مجموعه کامال شفاف باشــد و برای منافع شخصی نباشــد .عامل دیگر همهپذیر بودن تیرگان اســت ،اینکه مــردم بدانند تیرگان جشــنوارههای مــا معموالً ســود مالــی ندارنــد ،مث ًال همانقــدر به من کــه خود از بنیانگذاران این تشــکیالتجشــنواره نوروزی ســال گذشــته ۸۰هزار دالر ضرر دارد بودهانــد تعلق دارد کــه به هر کس دیگر کــه امروز به که ما در جشــنواره تابســتانی تیرگان توانستیم بخشی از این مجموعه پیوســته اســت و حتی اگر کســانی تو این ایــن ضرر را جبران کنیم همچنین بــا کمک های اهدایی مجموعــه هم نباشــند ،باز هم بــه عنوان یــک ایرانی، مردم اســت که ما می توانیم بخشــی از این کســریها را در هــر جای جهــان که دارنــد زندگی میکننــد به آنها جبران کنیــم .همین االن که من با شــما صحبت میکنم هــم تعلق دارد .ما همیشــه ســعی کردیم بیــن افراد و تیــرگان یک بدهــی خیلی خیلی بزرگــی دارد که که خود آدم هــا فــرق نگذاریم و اعــام کردهایم که مــا پذیرای اعضا و دوســتانی که اینجا کار میکنند از جیب خودشون همه کس هســتیم و هــر کس به انــدازه توانایی هایش پول گذاشــتهاند و قــرض دادهاند تا بتوانیم این سیســتم و اســتعدادهایش مــی تواند در این مجموعه رشــد کند را ســرپا نگه داریــم وگرنه ما از لحاظ مالــی آنچنان بنیه و به این مجموعه تعلق داشــته باشــد. اصــل دیگری که باعث موفقیت ما شــده ایــن بوده که قوی نداریم. امــا اینکه ما چطــور بتوانیــم آن پروژه و یــادگار مانا که مــا به آن هدف اصلی کــه تیرگان یک مجموعه فرهنگی صحبتــش را کردیم را انجم بدهیــم و چگونه بتوانیم پول باشــد همیشــه وفــادار بودهایم یعنی ما هیــچ وقت از جمع کنیم بحث دیگری اســت .ما حتمــا ما یک فراخوان محدوده انجــام کارهای فرهنگی خارج نشــدهایم و این فاند ریزینگ خواهیم داشــت که به محــض اینکه پروژه وفــاداری بــه آرمــان نیز در موفقیــت ما تاثیــر فراوانی و هزینههایش مشــخص شــود ،مادر ســطح کانادا اقدام داشته است. 13 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸ 13 Kheradmand Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
گفتگومسروره بنی هاشمی با مهرداد آرین نژاد در مورد جشنواره نوروزی تیرگان
فرهنگ و هنر عصاره بشریت و انسانیت است
با تشــکر از شما برای شــرکت در این گفتگو ،تیرگان از نــوروز ۲۰۰۶و بــا عنوان زیر گنبد کبود شــروع بــه فعالیــت فرهنگی کرد ولــی بعد به جشــنواره تابســتانی تبدیل شــد .چه عاملی سبب شــد که از ســال ۲۰۰۷دوبــاره تصمیــم گرفتید ایــن آتشزیر خاکستر را شعله ور کنید و در بازار رقابت جشنواره هــای نوروزی حضوری پر قدرت داشــته باشــید؟
خیلــی ممنونــم از شــما کــه بانی این شــدهاید تــا این گفتگو انجــام پذیرد. مــا زمانی کــه شــروع بــه انجــام کار فرهنگــی کردیم، هدفمــان فقــط برگــزاری یک جشــنواره نبــود .هدف ایــن بود کــه مــردم را دور همدیگر جمــع کنیم ،هدف ایــن بود کــه فرهنــگ و هنــر ایــران را تعریــف کنیم، هــدف این بــود کــه بتوانیم بــا جامعه میزبــان یک راه بــرای دیالــوگ و گفتگو ایجاد کنیم… یکــی از این راه ها برپایی یک جشــنواره بــود و همانطور که اشــاره کردید، اولین جشــنواره ما در ســال ۲۰۰۶به نــام زیر گنبد کبود برگزار شــد که یک جشــنواره نوروزی بــود .بعد به خاطر اســتقبال زیاد مــردم ،این جشــنواره به تابســتان منتقل شــده و به تیــرگان تغییر نــام داد. بــه مــرور زمان ســاختار این ســازمان محکمتــر و حرفه ای تر شــده اســت ،امروز ما دارای یــک دفتر اختصاصی هســتیم ،دو نفــر کارمنــد تمام وقــت داریــم و تصمیم گرفتیم حــاال که ســاختاری بهتر و ظرفیتهــای اجرایی برتــری داریــم ،یک کار دیگــر و جدیدی انجــام دهیم و چه کاری بهتر اســت برگزاری جشــنواره نوروز که بهترین و غنــی ترین میراث فرهنگی ما اســت .تیــرگان در زمینه برگزاری جشــنواره نــوروزی ،با هیچ نهــاد و ارگان دیگری هــم قصد رقابــت ندارد ،به نظــر ما در حــوزه فرهنگی،
هــر کس کار خــود را انجام میدهد ،بهتر اســت که باید صدتا فســتیوال و جشــنواره اعم از نوروزی یا جشــنواره فیلم یا جشــنواره کتــاب یا جشــنوارههای فرهنگی دیگر برگزار شــوند چرا کــه تمام این کارهــای فرهنگی برای ما خوب اســت و چیزی کــه همه ما را صرفنظــر از هرگونه دســته بندی سیاســی یا عقیدتی به عنــوان یک ملت به همیکدیگــر پیونــد میزند ،فرهنگ ماســت .بنــا بر این اگــر فرهنگ مــا را از ما بگیرند ،فکر میکنــم که در دنیا حرفــی برای گفتن داشــته باشــد .در این صــورت ما یک ســری آدم خواهیم بود کــه می آییم و یــک زندگیای را ســپری میکنیم و از بیــن خواهیم رفت.
لطفــا در مورد برنامههای پیــش رو که نزدیکترین آن جشــنواره بهار ۲۰۲۰یا نوروز ۱۳۹۹است مردم را در جریان بگذارید. حتمــا .میدونیــد که بنای تیــرگان بر اســاس انجام امورفرهنگی اســت ،اکنون ما دو برنامــه ثابت فرهنگی داریم گه یکی تیرگان اســت که هر دو ســال یکبار در تابســتان برگــزار می شــود و یکــی دیگرجشــنواره نوروزی اســت که در بهارهر ســال برگزار میشــود .این بهــار ،چهارمین جشــنواره نوروزی ما خواهد بود که درنــورت یورک و در محل ســابق که اکنون نامش مریدیان ســنتر است برگزار می شــود .در طول مدت سه روز برپایی جشنواره برنامه هــای متنوعی این فرهنگــی برگزار خواهد شــد و برنامه های بســیار متنــوع و جالبی بــرای کــودکان و نوجوانان اعم از فیلم ،انیمیشن ،داســتانخوانی ،کارگاههای آمزشی، برنامههــای موســیقی و ...خیلی قعالیتهــای فرهنگی دیگرخواهد داشت .این جشــنواره با یک برنامه افتتاحیه در روز جمعــه ۱۳مــارچ بــا حضــور خانم ســیما بینا و
12 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
گــروه اختصاصیشــان کــه از اروپــا تشــریف میآورند آغــاز بــه کار خواهد کــرد .البته مــی دانید کــه عالوه بــر کنســرت در برنامه افتتاحیه برنامه هــای دیگری هم هســت مانند اجرای موســیقی و صرف شــام و دور هم بــودن .از برنامههــای دیگر جشــنواره نــوروزی تیرگان امســال حضــور خانــم دریــا دادور ،حضور گــروه لیان به سرپرســتی آقای شــریفیان که موســیقیهای جنوب ایــران را ارائــه میدهند ،حضور خانمها مهســا و مرجان وحــدت و برنامه هــای متنوع هنــری و فرهنگی دیگر خواهــد بود .یک برنامه اختصاصی نیز برای بزرگداشــت یاد و خاطره سهراب ســپهری خواهیم داشت که گروهی به نام ســیرکل بنــد به همراه آقای ســلی ایــن برنامه را اجــرا خواهند کرد که احتماالً اســتاد غالمرضــا نامی نیز در آنجا حضور داشــته و یک پرزنتیشــین مخصوص برای ســهراب ســپهری خواهند داشــت .برنامه های بســیار متنــوع و پــر تعــداد دیگری نیــز خواهد بود کــه مردم میتواننــد برای کســب آگاهی بیشــتر به وب ســایت ما مراجعه کنند یا ما را در اینســتاگرام دنبال کنند .همچنین در همیــن شــماره از ماهنامه خردمند نیز لیســت کامل ایــن برنامه هــای فرهنگی تیــرگان برای آگاهی رســانی بیشــتر به چاپ رســیده است .امســال یک تفاوت بزرگ بــا ســالهای قبل وجــود دارد و آن این اســت کــه برای بزرگداشــت یاد و خاطره کســانی که در حادثه سرنگونی هواپیمای ســافربری در پرواز شــماره ۷۵۲جان خود را از دســت دادند ،ما تصمیم گرفتهایم تا جشــنواره امســال را به ایــن عزیزان تقدیــم کنیم و همینطور چــون تعدادی از داوطلبــان تیرگان و خانوادههاشــون هم متاســفانه در ایــن هواپیما بودند ،برنامه افتتاحیــه تیرگان نیز اختصاص داده شــده اســت با داوطلبان تیرگان ،کسانی که جانشان را از دســت دادند ولی همیشــه وقت و زندگــی و انرژی شــان را بــرای ترویج کارهای فرهنگــی و هنری اختصاص مــی دادنــد و فرهنگ و هنــر ایران را توســعه میدادند. ایــن اختصاص دادن جشــنواره نوروزی تیرگان به کشــته شــدگان پرواز ۷۵۲و بزرگداشت آنها به معنی این نیست که ما میخواهیم غمگین باشــیم بلکه به این معناســت اســت که چون نوروز می آید و زندگــی ها را تازه میکند، مــا نیز باید امید به آینده داشــته باشــیم ولــی همزمان یاد و خاطــره این عزیزان را گرامــی میداریم.
لطفا در مــورد چگونگی اختصاص دادن جشــنواره نوروزی تیرگان امســال به کشــته شــدگان سقوط هواپیما بیشــتر توضیح دهید؟ در برنامه افتتاحیه یک گفتــار کوتاه به یادبود و افتخاراین عزیزان انجام خواهد شــد .عکس هایی از آنها نشــان
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
12 Kheradmand
ماهنامه اجتماعی ،ف رهنگی ،هنری خردمند ناشر :انت شارات خردمند -تورنتو سردبیر :محمد ُسهی طراحی، حروفچینی و صفحه آر ایی :انتشارات خردمند مسرو با تشکر از: ره بن یهاشمی -رضا می رف خ ر ای ی ال هه ش هب از ی افسانه هم فرهاد کاشانی کبیر -رنگ -محمد تاجدولتی و ه مه ک سان ی که در این شماره ما را یار و یاور بودند.
روی جلد: گ فتگو با مهرداد آریننژاد پی رامون جشنواره نوروزی تیرگان -صفحه ۱۲
National Ethnic
Press and Media ada Council of Can
nal Ethnic ber of Natio em M a is d Kheradman l of Canada edia Counci Press and M
ماهنامــه ارســالی خردمنــد در ویرایش و ا ص الح م طال ب ار سـ ـال ی بایـ طگیری شــده و به اختیــار دارد .مقاالت شــوند .ـد حتماً تایــپ و غل آ در س نظ ای ر ا می ت ل ن م وی ج له ارســال ســندگان مقاالت ،الزامــاً ب یان نی گر د یــ دگ س اه ــئ ما ســت .م ولیت قیمت ها، هنامه خردمند سـ ـر وی س ها، ن ح وه ارائه درج شــ ده در آگهــی ها بــه عهده صاحب آگهی ا خدمات و کلیه مطالب ســ ت. 76
6-9-6 • Tel: 416-67 3 8 2 -8 2 d.ca • Tel: 647-93 .kheradman w w w • a .c d dman • info@khera ite 207 e Street, Su • 8131 Yong 6 tario L3T 2C Thornhill, On
ش
ماره - ۶۰به
من/اسفند
- ۱۳۹۸فوری ه /مارچ ۲۰۲۰
فرهنگ و هنر عصاره بشریت و انسانی ت اس ت. . . . یک . . جایی پشت دیوا رهای ۱۲ . . . . . . . . به ش ت. ... . . . . . . . . غزاله علیزاده ۱۸ . . . . . . . . . . و خانه ادریس یهایش؛ نا بغ ه ا ی با مر گ خ ود بهیاد ول خواسته ۲۲ . . . . . یالله شیراندامی؛ مُلک سی ما بد ون سلی ما ن . . . تلفات پرندگان ۲۴ . . . . . . . . . در میانکاله و نگرانی دو ست دا ر ان م حی ط زی س اخبار و گزار ت2۶ . . . . . . .. شهای مختلف م رتب ط با زن دگ ی ای ر انی ان در ک انتخابات ۲۰۲۰ انادا ۲۸ . . . . . . . . آمریکا چه مراحلی دار د؟ . . . . . . . . بهارم ،د . ۳۲ . . . . . . . . خترم ،از جای برخیز . . . . . . . . . . . . . . حقایقی دربا ۳۴ . . . . . . . . . ره کرک داگالس که شاید ند انی د. . . . . . . پسادم . ۳۶ . . . . . . . . وکراسی در قرن بیس توی کم . . . . . . . . . . گفتوگو با ۲م ۳۸ . . . . . . . . . . برنامه ها ترجم زیرنویس دربارهی شغ ل مت فا وت ش ان . ی جشنواره نو ۴۰ . . . . . . . . روزی تیرگان. . . . . . . . ا . . . . . . . . ستاد محمدرضا شجریا ن؛ ب ۴۴ . . . . ُگ زی ن ره س الم ت. . . . . . نی منگاهی ۴۶ . . . . . . . . . . بر فحاشی در فضای م ج از ی و ش بک ه ها ی پ ا ج تم ینوکیوهای دنیای سیاس اعی ۴۸ . . . . . . . ت . . . . . . . . . . . . . . ایران ،کل ۵۰ . . . . . . . . . . عک ده و شوش (قسمت سو م) . . . . . . . . . . س های دیدنی ۵۴ . . . . . . . . . . این ماه . . . . . . . . . . . . . . . . . کوبی برایان ۵۶ . . . . . . . ت از زبان خودش. . . . . . . . . . . . در . ضیافت واژه ها ۵۸ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . لطفا زیاد ۶۰ . . . . . . . . . جدی نگیرید -م .شنبلیله . . . . . . . . . چ . را همه ما پرخاشگر و ع ج ۶۲ . . . . . . . . . . ول شد ه ا یم ؟. . . . . . . . جدول . . . ۶۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . گزارش ۶۶ . . . . . . . . . . تصویری خردمند از مر ا سم ب زر گد اش ت د رگ ذشتگان چگونه با صانحه هوایی۶۷ . . . تاثیر اتفاقات تلخ بر زندگ ی رو زم ره م قاب له کن بازا یم رچه ،دایرکتوری مشاغل ای ؟۶۸ . . . . . . . . . . ر ان ی . . . . . . . . . . . ۷۰ . . . . . . . . . .
در آستانه آغاز
ششمین سال انتشار ماهنامه خردمند
۶ســال پیش و بعد از ســپری شــدن ۱۸سال سابقه کار در فرهنــگ ایرانیــان تورنتــو ،تصمیم به انتشــار ماهنامــهای فرهنگــی و قدری متفــاوت با مرســومات تورنتو گرفتــم .ماهنامه خردمند توانســت بالفاصله پس از انتشار اولین شــمارهاش جای خود را در قلب ایرانیــان تورنتو بــاز کند ،مــردم فهیم و بافرهنــگ تورنتو تفاوتهــای ظاهری و محتوایــی ایــن مجلــه را پســندیدند ،دلگرممــان کردنــد و با پیامهــای امید بخششــان ما را بــه ادامه راه مصمــم نمودند. نزدیــک به ۶ســال اســت که ما هر ماه ثمــره تالش ماهانهمان را به خانه شــما میفرســتیم ۶ ،ســال اســت که از بین دهها و صدها مقاله ،بهترینهای موجود را برای شــما انتخاب کرده و به چاپ میرســانیم ۶ ،ســال اســت کــه بر فرهنگ
غنــی کشــورمان تاکید داریــم و در این راه قلم و قدم میزنیم ۶ ،ســال اســت اســتوار بر حفظ کالس مجلهمان ایســتادهایم و در انتخاب مطالب و حتی نحوه اخذ آگهی ،تفاوتهای ســاختاریمان را پاس داشــتهایم. در ایــن ۶ســال اتفاقهای خوب و بد زیــادی افتاده اســت .روی جلد ماهنامه خردمند در این ۶ســال شــاهد بزرگداشتها و یادبودهای بســیاری بوده است، از محمدعلــی اینانلو گرفتــه تا مایکل کوهــن ،از محمدرضا شــجریان گرفته تا کیهــان کلهر ،از هنرمندان مهم و طراز اول شــهرمان امیــر رهبر و گلرخ امینیان گرفتــه تا راجر واترز ،از معرفــی و حمایت از تیرگان گرفته تــا یادبود هموطنان پرپر شــدهمان در فاجعه ســرنگونی هواپیما و.... ما به لطف سختکوشــی و عشــ ق به کارمــان در خردمند توانســتهایم متفاوت منتشــر شــویم و متفاوت بمانیــم .همکاران ما با عشــق قلم میزنند ،با عشــق گفتگو میکنند ،با عشــق عکس میگیرند و با عشــق مینویســند ...و این عشــق بیشــائبه که از دل برخواســته اســت بــه زیبایی بــر دل مخاطبان ما نشســته اســت .اکنون و پس از نزدیک به ۶ســال نقش و تصویری که از خردمند در جام شــما مردم خوب و فهیم افتاده اســت ،همان نقش فرهنگی بودن و افتخار به انجام کار فرهنگی اســت. با ما بمانید...
8 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 8
7 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۶۰بهمن | اسفند ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 60 -Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
7 Kheradmand
6 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 6
4 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 59 -Jan/Feb 2020 - Tel: 647-932-8283
۹۸ دی | بهمن- ۵۹ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 4
2 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - #60-Feb/Mar 2020 - Tel: 647-932-8283
۶۴۷-۹۳۲-۸۲۸۳ : تلفن-1398 بهمن \ اسفند- ۶۰ شماره- ماهنامه خردمند2