Volume 5 - Issue #56 - Oct/Nov. 2019 Price Outside Toronto: $2 www.kheradmand.ca Tel: (416) 676-9-676
82 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
82 Kheradmand
مهاجرت و وکالت
To advertise here Call: (416) 676-9-676
عکاسی و فیلمبرداری
To advertise here Call: (416) 676-9-676
81 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مهر | آبان- ۵۶ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 81
وام مسکن
To advertise here Call: (416) 676-9-676
رسانه ها
80 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مهر | آبان- ۵۶ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 80
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
تعمیرگاه اتومبیل
79 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
79 Kheradmand
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
78 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مهر | آبان- ۵۶ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 78
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
77 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مهر | آبان- ۵۶ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 77
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
76 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مهر | آبان- ۵۶ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 76
خدمات برای منزل شما
To advertise here Call: (416) 676-9-676
75 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مهر | آبان- ۵۶ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 75
حسابداری
To advertise here Call: (416) 676-9-676
خدمات ساختمانی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
74 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مهر | آبان- ۵۶ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 74
دندانپزشکی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
رواندرمانی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
گوناگون
To advertise here Call: (416) 676-9-676
73 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مهر | آبان- ۵۶ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 73
بیمه و سرمایه گذاری
To advertise here Call: (416) 676-9-676
بازرسی ساختمان
To advertise here Call: (416) 676-9-676
72 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مهر | آبان- ۵۶ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 72
آرایشگاه و لیزر
To advertise here Call: (416) 676-9-676
آژانس مسافرتی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
71 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مهر | آبان- ۵۶ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 71
خدمات ارزی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
آموزشگاه ها
To advertise here Call: (416) 676-9-676
70 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مهر | آبان- ۵۶ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 70
باشم.
شــهر تا حــدودی غالب اســت.
مــن پیــش از این در مســابقات آســیایی هــم حاضر بــودم .آنجــا هم اولین نماینــده بودم .بایــد بگویم که حس و حال عجیب و غریبی بود .هم اســترس داشــتم هــم خوشــحالی .در کل میتوانم بگویــم حس خیلی خوبــی بود .در واقــع قابل توصیف نیســت .من پیش از مســابقات بــه وزنه زدن در رقابتهــای جهانی فکر کرده بــودم ،امــا واقعیت چیز دیگــری بود.
خوبــی به انتخابــم داشــتهاند .مخصوصــا برادرانم که یکــی از آنهــا نیز خــودش ورزشــکار اســت و طالی بینالمللــی دارد خیلــی تشــویق و حمایــت کردند که حتمــا راهــم را در این رشــته ادامــه بدهــم .در واقع خانــواده ورزشــکار مــن در مســیری که پیــش گرفتم کمــک صددرصدی داشــتهاند.
واکنش همشــهریها ،دوســتان و آشــنایان به حس شــما به عنــوان اولیــن زن ایرانی حاضر فعالیــت شــما در یک رشــته ورزشــی که به در مســابقات جهانــی چه بــود؟ هنگامی که عنوان رشــته مردانــه معروف شــده چه بود؟ روی ســکو قرار گرفتید به ایــن فکر میکردید خیلی اســتقبال خوبی از من شــده اســت .جــز مادرم که یک اتفــاق تاریخی رقــم خورده؟ که نگران ســامتیام اســت بقیه واکنشهــای مثبت و
چه کار میشــود کــرد کــه وزنهبــرداری زنان واکنش رسانهها و ســایر ورزشکاران به حضور پیشرفت داشــته باشد. شــما چه بود؟ آنهــا عادت نداشــتند در تیم در نمودار رشــد ،از زمانی که اســتارت زدیم رشد خوبی وزنهبــرداری ایران زنــان را هم ببینند. داشــتهایم .رشــد ما نرمال بوده اســت .اگر همینطور
بلــه ،همــه رســانهها واکنش نشــان دادنــد .میتوانم بگویم ما مــورد توجه همــه خبرنگاران قرار داشــتیم. حتــی وزنــه زدن ما با حجــاب مورد تحســین و تقدیر فدراســیون جهانــی قرار گرفــت .ما روی سایت فدراســیون جهانی رفتیم و آنجا در موردمان نوشــتند :دختران ایرانــی اعــام حضــور کردنــد .ما با این مســابقهای کــه دادیــم در واقع خودمــان را و وزنهبرداری زنان ایران را به دنیا معرفی کردیم .در کل استقبال بســیار خوبی از ما شــد .بســیاری از کشــورهایی که آنجا حضور داشــتند، آمدنــد و به ما تبریک گفتنــد و ابراز خوشــحالی کردند.
هیــچ یــک از ورزشــکاران زن ایــران در مســابقات جهانــی حــذف نشــدند .همــه شــما توانســتید رکورد مجمــوع را به ثبت برســانید ،اما در قســمت آقایــان ما حذفی داشــتیم .این حذف نشــدن شــما بــه خاطر محافظــهکاری در انتخــاب وزنههــا بــود؟
محافظــهکاری نبود .ما طبــق اصول وزنــه زدیم .هیچ یــک از بچهها خیلی زیر رکوردهای شخصیشــان وزنه نزدنــد .ایــن طور نبــود که مــا اختالف زیادی داشــته باشــیم با رکوردهــای تمرین .اتفاقــا عددهایی که برای من انتخاب شــد ۹۰ ،درصد رکورد تمرینــی خودم بود. در آقایــان هم همینطور اســت .یعنــی همانطور که در قســمت آقایان برای شــروع وزنه انتخاب میشــود برای مــا هم به همان شــکل انتخاب شــد .رکوردهای مــا پایینتر از آقایان اســت ولی محافظــهکاری در کار نبــود .دختران خــوب ظاهر شــدند .اعتمــاد به نفس باالیی نشــان دادند و خدا را شــکر اوتی نداشــتیم. مــا میدانیــم که شــهر کرمانشــاه یکی از شــهرهای قهرمانپــرور ایــران در رشــتههایی مثــل کشــتی و وزنهبــرداری اســت .در عیــن حال بافت ســنتی نیز بر
69 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
ادامــه دهیم و فدراســیون مثل ســابق از مــا حمایت کنــد ،مطمئنم که این رشــد صعودی را نگــه میداریم و ذرهذره و منطقــی در ســالهای آینــده پیشــرفت
مــن فکر میکنم اگر برنامه اصولی باشــد و بدنســازی درســت انجام شــود ،همانطوری که االن اجرا میشود، آســیبی وارد نمیشــود .در عیــن حال که آســیب هم جزیــی از ورزش اســت .کمــا اینکه آقایان هم آســیب میبیننــد و اتفاقــا بیشــتر هم آســیب میبیننــد .در نهایــت میخواهم این را بگویم کــه تفاوتی بین مردان و زنان در ورزش نیســت.
امکانات در تهران و ســایر شهرســتانها برای وزنهبــرداری زنان چطور اســت؟
خوب شــد کــه این ســوال را پرســیدید .جــا دارد من همینجــا گالیــهای بکنــم از مســووالن ورزش تهران. بــا اینکه دو ســال از شــروع فعالیت وزنهبــرداری زنان میگــذرد نه ســالنی در اختیــار خانمها قــرار دادند و نه میلــه وزنهبرداری مخصوص زنــان داریم و نه مربی. شانســی که مــن آوردم ایــن بود کــه تمریناتــم را به صورت طوالنیمــدت در اردوی تیم ملی پیگیری کردم. اگــر اردویــی در نظر نمیگرفتند من اینقدر پیشــرفت نمیکــردم .اگــر قرار بــود منتظر مســووالن ورزشــی تهــران بمانم و ببینم کی ســالن میدهنــد و کی میله میآورنــد بــه جایــی نمیرســیدم. جالــب اســت کــه هنــوز هــم این امکانات فراهم نشــده .با اینکه گفته میشــود همــه امکانــات در تهــران جمــع شــده میتوانم بگویــم تهران در وزنهبــرداری زنــان ضعیفتریــن عملکــرد را دارد.
شــما رقبایتــان را در ســطح جهانــی م یشناســید؟
میکنیــم و به مدال آســیایی و جهانی هم میرســیم. یــک تفکر قدیمی هســت که میگویــد فیزیک بدنی زنان برای رشــتههایی مثل وزنهبرداری مناســب نیست؛
بلــه ،همه را میشناســم .وزنهبرداری زنان در ســطح دنیا پیشــرفت زیادی داشــته و رکوردهای خیلــی باالیی به ثبت میرســد .در مســابقات جهانی در وزن مــن دو نفر از چین ،یک نفر از فیلیپیــن و یــک نفر از ازبکســتان اول تــا چهارم شــدند .یعنی هر چهار نفر اول جهانی آســیایی هســتند .در یــک وزن باالتر هم که مــن قرار بود شــرکت کنم باز قهرمانان از کشــورهای شرق آسیا مثل چینتایپــه هســتند .یعنی رقبــای اصلی مــا در جهان آســیاییها هستند.
چراکــه زنــان ممکن اســت آســیب ببینند و دیگر بسکتبال را ادامه نمیدهید؟ چیزهایی از این دســت .آیا شــما با این تفکر موافقید؟ وزنهبــرداری زنان بــا مردان فرقی نمیکند .آســیب اگر قرار باشــد اتفاق بیفتد هم برای آقایان اســت هم برای خانمها .در قســمت زنــان ما عجوالنــه کار نمیکنیم. انتقــادات زیادی البته بــه ما وارد میشــود .میگویند چــرا رفتید مدال نیاوردید یا چرا ســیام شــدید .انتقاد زیاد اســت ،اما فدراســیون و کادر فنی ما با یک برنامه منطقــی با دختران کار میکند و خدا را شــکر ما تا االن آســیبی در بین دختران نداشتیم.
خیلی بــه بســکتبال عالقــه دارم .خیلی دوســت دارم ایــن رشــته را ادامه دهم و بــاز هم بازی کنــم ،اما اگر بخواهــم در پیشــرفت و فرصتهــای پیشرو ســبک ســنگین کنم ،قطعا وزنهبرداری انتخابم است و ترجیح میدهم همیــن رشــته را ادامه دهم .البته اگر بشــود هــم تمرین تیم ملی وزنهبــرداری را شــرکت و هم در لیــگ برای یکــی از تیمها بــازی کنم حتما ایــن کار را میکنم .
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
69 Kheradmand
پوپک بسامی؛ اولین وزنهبردار زن ایرانی در مسابقات جهانی مســابقات جهانــی وزنهبــرداری در تایلنــد گرچــه با نتایــج قابــل قبولی همراه نبــود ،اما یــک نکته مثبت داشــت .بــرای اولینبار بعــد از انقالب تیم زنــان ایران در رقابتهــای جهانی حاضر شــد و پوپک بســامی به عنــوان اولین زن ایرانــی در آوردگاه جهانــی وزنه زد.
علیولیاللهی مســابقات جهانــی وزنهبــرداری در تایلنــد گرچه بــا نتایج قابــل قبولی همــراه نبود ،امــا یک نکتــه مثبت داشــت .برای اولینبار بعد از انقالب تیــم زنان ایــران در رقابتهــای جهانی حاضر شــد و پوپک بســامی به عنوان اولین زن ایرانی در آوردگاه جهانــی وزنه زد. این ورزشــکار دسته ۵۵کیلوگرم کشورمان در مسابقات جهانــی با مهــار وزنههــای ۷۲در یکضــرب و ۸۶در دوضرب و مجمــوع ۱۵۸کیلوگرم بــه کار خودش پایان داد و گرچــه مقــام درخــوری بــه دســت نیــاورد ،اما عملکــرد قابــل قبولی از خــودش به نمایش گذاشــت. زندگی ورزشــی بســامی روایت جالبــی دارد. بــه نوشــته روزنامــه اعتماد ،دختــری که ۱۳ســال به صورت حرفهای بســکتبال بــازی کرده بــود و حتی در تیمهــای ســوپرلیگ نیز تــوپ زده بود ،اما با شــنیدن خبر اســتعدادیابی فدراســیون وزنهبرداری در قســمت زنان مســیر زندگی ورزشــیاش عوض شــد .او حاال نفر اول ایــران اســت و با اینکه دلش خیلی برای بســکتبال تنــگ شــده میخواهــد وزنهبــرداری را ادامــه دهد و به مــدال جهانی برســد .دختری از خطــه قهرمانپرور کرمانشــاه کــه از تکتک جمالت و لحــن حرف زدنش امیــد به آینده و موفقیت شــنیده میشــود.
برعکس بســکتبال که همــه میگفتنــد فیزیکت برای ایــن رشــته خوب نیســت ،آنجا هــر کس مــرا میدید میگفت قــد کوتاهت بــه درد وزنهبــرداری میخورد. ایــن خیلی مــرا تشــویق کرد که الاقــل جایی باشــم که پذیــرای قــد و اســتایل من اســت .دو ،ســه ماه نظر ز یــر
موفقیــت مــن را میتوان گذاشــت به پــای نوپا بودن ولــی واقعیــت این اســت که من اصــا کار ســادهای نداشــتم .خیلی تالش کــردم .تالش را میتوانــم به این صــورت تعریف کنــم کــه در اردوی اول ۴۰نفر دعوت شــدند .بعد شــدیم ۱۰نفر در اردوی دوم و در نهایت شــدیم ۴نفر .من ســخت کار کردم تا توانســتم جزو ۴ نفر پایانی قرار بگیرم و در همان ۴نفــر اول
مر بــی تمریــن و نظر آنها را جلــب کردم. هم خیلــی عالقه پیــدا کردم و خــود م محکــم و سرســخت تمریــن را ادامه دادم .بعــد از آن چنــد دوره مســابقه برگزار شــد که بیشــتر رکوردگیری بــود .بعــد از یک ســال مســابقات انتخابــی تیم ملی برگزار شــد .آنجا اول و راهی تیم ملی شــدم .ســال بعد هــم دوباره اول شــدم و نامم در تیم ملــی قرار گرفت. یک ســال پشــت ســر هم در اردو بودم و در این مدت راهــی مســابقات آســیایی و جهانی شــدم. شــما بعد از ۱۳ســال بســکتبال بازی کردن با یک سال تمرین به جایگاه نخســت وزنهبرداری کشــور رسیدید و ملیپوش شــدید.
چقدر از پیشــرفت چشمگیر شــما مربوط به تــاش خودتــان و چقــدر از آن بــه نوپا بودن وزنهبــرداری و نداشــتن رقیب جــدی در این شما چندین ســال به صورت حرفهای بسکتبال رشــته برمیگردد؟ بــازی کردیــد و بعــد به ســمت وزنهبــرداری در بســکتبال ما با یک رشــته تیمی طرفیــم .در ضمن تغییر مســیر دادید .چه شــد کــه این تصمیم بســکتبال زنان در ایــران قدمت طوالنیای دارد؛ شــاید را گرفتید؟ در حــدود هفتــاد یا هشــتاد ســال .به همیــن علت
من ۱۳ســال بســکتبال بازی کــردم و هفت ســال در تیمهــای ســوپرلیگ حاضــر بــودم .آن زمــان زیر نظر خانم دارســتانی از مربیان خوب کرمانشاه که چند دوره نیز ســرمربی تیم ملی بودند ،مشــغول بــه کار بودم .با توجــه به قد کوتاهی که دارم از نظــر خودم و مربیانی که با آنهــا کار میکردم ،بسکتبالیســت موفقی بودم. تا اینکه رشــته وزنهبــرداری زنان راهاندازی شــد و یکی از دوســتانم اطالع داد که در این رشــته قرار است یک دوره اســتعدادیابی برگــزار شــود و اگر تو هم شــرکت کنــی بد نیســت .در آن برهــه من در تیم ســوپرلیگی باژونــد بوشــهر توپ مــیزدم .بعد از اینکــه مدتی در مورد شــرکت در برنامه فدراســیون فکر کــردم ،در یک فرصت مناســب رفتم فدراســیون وزنهبرداری.
68 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
شــمار خیلی زیــادی بسکتبالیســت داریــم و این کار را بــرای رســیدن بــه تیم ملــی خیلی ســخت میکند. موافقــم با شــما که وزنهبرداری نوپاســت ولــی تعداد شــرکتکنندگان اصــا کم نبودنــد .در اولین مســابقه کشــوری که ما رفتیــم نزدیــک ۲۰۰وزنهبــردار حاضر بودند .ســال بعد این عدد دوبرابر شــد و امروزه خیلی خیلی بیشــتر شــده اســت .دلیلش هم این اســت که وزنهبرداری یک رشــته ســنتی در ایران است و در همه خانوادههــا میشــود یک نفــر را پیدا کرد کــه در این رشــته فعالیت کرده باشــد. حاال شــما حســاب کنید اینها بخواهند دخترانشــان یــا یکی از اعضای فامیلشــان را بیاورند در این رشــته. این شــد کــه وزنهبرداری زنان خیلی زود شــلوغ شــد.
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
68 Kheradmand
67 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
67 Kheradmand
66 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
66 Kheradmand
65 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
65 Kheradmand
64 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
64 Kheradmand
63 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
63 Kheradmand
62 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
62 Kheradmand
دفعــات بعد باز هم این تجربیات خــوب را تکرار کند .تمریناتریلکسیشن را تحــت کنترل بگیرد و بتوانــد بهتر فکر کند. هــر چنــد مهم اســت کــه خشــم درون به شــیوهای پیدا کردن ســرگرمیها و فعالیتهــای لذتبخش و آرام یک راه مناســب و خالقانه برای تخلیهی خشم درســت و خالقانــه بروز داده شــود ،اما کنترل خشــم کننــده وقتی شــاد هســتید و از چیزی لــذت میبرید پیدا کنید و جلوگیری از درد سرســاز شــدن آن نیز مهارتی اســت واقعــا به ســختی میتوانیــد از چیزی عصبانی شــوید مــا اغلب بهتریــن کارهای هنــری یک هنرمنــد را به که هر کســی در زندگی باید بلد باشــد .خیلــی از افراد و این شــیوهای اســت برای خیلــی از نوجوانــان که از هیجانــات و احساســات نــاب او مربــوط میدانیم و ســعی میکنند خشــم درون خــود را ســرکوب کنند و خشــم فاصلــه بگیرند و بتواننــد موقتا حــواس خود را خشــم نیز یکــی از این هیجانات اســت کــه میتواند بــه این طریق هیجانــات خود را تحت کنتــرل بگیرند ،پــرت کننــد .هر وقــت فرزند نوجــوان شــما از چیزی تبدیــل به یک اثــر هنری فــوق العاده شــود؛ و فرزند اما احساســات و هیجانات باید شناســایی و ابراز شوند عصبانــی شــد به او بگوییــد یکی دو ســاعت به کاری نوجوان شــما هم میتوانــد هیجانات ناب خــود را به و فرزنــد نوجوان شــما هــم باید یاد بگیرد ســرکوب و بپــردازد کــه او را شــاد میکنــد و به او حــس خوبی شــیوهای خالقانه بروز بدهد و از طریق میدهــد .بعد از اینکه کارش تمام شــد خلــق یک اثر هنری حس خــود را بروز بــه احتمال زیاد موضوعــی را که باعث دهد .مثال نوشــتن ،نقاشی کشیدن و یا خشــمش شــده بــود فرامــوش کــرده شما وقتی خودتان عصبانی میشوید نواختن یک ســاز یا هــر کار مبتکرانهی اســت و به این معنی اســت کــه واقعا دیگــری تنها چنــد نمونــه از راههایی مســئلهی مهمی نبــوده اســت .اما اگر چه نوع واکنشی نشان میدهید؟ هســتند که به روشهایی ســالم ،درون همچنان خشــم و ناراحتی در وجودش را بــه بیرون میکشــند و ایــن راههای بــود نشــان میدهــد که این احســاس بیشــمار و پایان ناپذیرند. نیاز به بررســی شــدن دارد تــا نوجوان اگر فرزنــد نوجوانی دارید که خیلی اهل هنر نیســت پنهــان کردن احساســات کمکی بــه او نمیکند و حتی شــما بتواند بــه خوبی از آن عبــور کند. و بیشــتر به فعالیتهای فیزیکی عالقه دارد ،تشویقش میتوانــد در آینــده بــرای او مشــکل ســاز شــود .در کنیــد در ورزشهای تیمی شــرکت کند یــا به تمرینات عوض بــه فرزندتان یــاد بدهید که هیچ ایــرادی ندارد فردی مشــغول شود و از این طریق خشم خود را تخلیه هیجانــات خود را ابــراز کند و تا زمانــی که به خودش خودتان الگوی مناسبی از کنترل خشم باشید نماید .تمــام ورزشهــا و تمرینــات ُپرشــدت راههای یا کســی آســیب نزند و بتوانــد بعد از آن بــه کنترل و وقتی خودتان عصبانی میشــوید چه واکنشــی نشــان مناســبی هســتند کــه خشــم درون را آزاد میکنند و آرامش برســد ،آزاد اســت احساســش را نشان بدهد .میدهید؟ آیا میتوانید به شــیوهای مناســب خشــم و احســاس بهتری به فرد میدهند .البتــه فراموش نکنید فقط حرف زدن کافی نیســت .شــما باید ابزارهای الزم ناراحتیتــان را بروز بدهید و بلدید چگونه در شــرایط کــه باید تحت هــر شــرایطی باید مطمئن شــوید که جهت رســیدن به آرامــش را برای فرزنــد نوجوان خود تغییر ایجاد کنیــد؟ اول خودتان مهارتهــای الزم برای فرزندتــان به هــم تیمیهایش آســیب نزند و خشــم فراهم کنید مثال تمرینات تنفســی ،مدیتیشــن و سایر کنترل هیجانــات را خوب یاد بگیرید تــا بتوانید الگوی متدهای ریلکسیشــن که به او کمک میکند خشــمش مناســبی برای فرزندتان باشید. خــود را دوباره به شــیوهای منفــی تخلیه نکند.
61 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
61 Kheradmand
روشهای کنترل خشم در نوجوانان
هدی بانکی برترینهــا :در فیلمهــا و کتابها و ...تصویــری که از یــک نوجوان ارائه میشــود ،فردی با نوســانات خلقی، روحیه تهاجمی و شــورشگر اســت ،زیرا ایــن انتظاری اســت که بیشــتر مــا از یک نوجــوان داریــم و پدر و مادرهــا نیــز تائیــد میکنند کــه فرزند نوجوانشــان چنین رفتارهایــی دارد. هــر چنــد باید حــاالت و احساســات یک نوجــوان را در ســنین حســاس نوجوانی درک کرد و بــه پیامدها و تغییــرات طبیعی این مرحله از رشــد یک انســان آگاه بــود ،اما نباید اجــازه بدهید که یک نوجوان ،با خشــم و پرخــاش خــود زندگــی کند و نســبت بــه رفتارهای تهاجمــی او بــا دیگران بیتفاوت باشــید. یــک نوجــوان هم درســت مانند هــر انســان دیگری نیــاز دارد که یــاد بگیرد چطور هیجانان خــود را کنترل کنــد و پــدر و مادرهــا نیــز بایــد مطمئن شــوند که فرزند نوجوان آنها قادر اســت مســئولیت رفتارهایش را بپذیــرد و ابزارهــای و شــرایط الزم بــرای فراگیــری مهارتهای ضــروری را بــرای او فراهــم نمایند. اگــر تــا اینجــای ایــن مطلــب را خواندهایــد پس به احتمــال زیاد فرزند نوجوانی در خانه دارید و احســاس میکنیــد برای کمــک به کنتــرل هیجانــات او نیاز به نــکات و راهنماییهایی دارید و دلتــان میخواهد تا آخرین حد توان خود شــرایط یک زندگی ســالم و شاد را بــرای فرزند نوجوانتــان فراهم کنید.
60 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
ببینید چه چیزی خشــم فرزنــد نوجوانتان را تغذیــه م یکند
نوجوانان ممکن اســت در آن ِ واحــد و ظاهرا بیدلیل دچار خشــم و عصیان شوند و شــما حتی فرصتی پیدا نکنید تا بفهمید چه چیزی در ابتدا آنها را خشــمگین کرده اســت و چــرا در این لحظه دچــار چنین هیجانی شــدهاند .اولیــن قدم برای کنترل خشــم این اســت که بــه فرزند نوجــوان خود کمک کنید بفهمــد چه زمانی شــروع به احســاس خشــم میکند ،چه زمانی احساس میکنــد باید خشــم خــود را بــه حرکتی تبدیــل کند و اینکــه آیــا این حرکت نســبت بــه دیگران اســت یا خودش. بــه او یاد بدهید که الزم اســت از خودش بپرســد «چه چیــزی مــن را تــا این حــد عصبانــی میکنــد؟»« ،آیا میتوانــم این خشــم را مختــص زمانی خــاص بدانم و اگــر این طور اســت آن چه زمانی اســت؟» .اگر بتوانید بفهمید چه چیــزی عصبانیتان میکنــد بهتر خواهید توانســت موقعیت را کنترل کنید.
برای هر مشکل چند راه حل پیدا کنید
بــرای برخی از نوجوانان ،مدیریت خشــم میتواند کار بســیار سختی باشــد ،زیرا اولین تمایل یک نوجوان این اســت که جوری واکنش نشــان بدهد که سبب آسیب جســمی یا هیجانی شــود یا فراتر از قــدرت والدینش باشــد .برای غلبه بر چنیــن تمایلی ،یک نوجــوان باید بدانــد عــاوه بر واکنشــی کــه در حال حاضر نشــان میدهــد ،راه دیگــری هــم دارد و آن این اســت که با
شــما بنشــیند و در مــورد هیجانات خــود و اینکه چرا چنین احساســی دارد با شــما حرف بزند. همچنین اگر چیزی که شــما گفتید یــا کاری که کردید را دوســت نــدارد ،میتوانــد انتخاب کند بــه دنبال راه حلــی برود که بــه او اجازه میدهد هیجانــات خود را به شــیوهای ســالمتر تخلیه کند تا بتواند بدون اینهمه خشــم و عصیان ،موقعیت را پشــت ســر بگــذارد .هر چنــد بــرای یک نوجــوان به نظر میرســد مشــکالت مانند ســنگ بسیار بزرگی هســتند که هرگز نمیتواند آنهــا را بردارد ،اما او باید یاد بگیرد برای هر مشــکلی راه حلهایــی وجــود دارد و برخــی از ایــن راه حلها بهتــر از بقیهاند.
تفکر قبل از دست به عمل زدن
خشــم یک نوع هیجان اســت کــه معموال بــا دلیلی همراه است .خشم واکنشــی ناگهانی است و نوجوانان خشــمگین نیــز اغلب دســت بــه رفتارهــای ناگهانی میزننــد .آنهــا عواقــب رفتارهــای خــود را در نظر نمیگیرنــد ،اما واقعیت این اســت کــه رفتارهای آنها پیامدهایــی دارد ،هــم خــوب و هم بد .قبــل از اینکه فرزنــد نوجوان شــما راه حلی برای مشــکلش پیدا کند، بایــد به عواقب انتخابش فکر کنــد و در نظر بگیرد چه اتفاقــی خواهد افتاد و نتیجهی این انتخــاب و راه حل چه خواهــد بود. اگر نوجوان شــما نتیجهی فکر کردن قبل از دســت به عمــل زدن را ببینــد و تجربه کند ،انگیــزه پیدا خواهد کــرد کــه مهارتهــای کنتــرل خشــم را یاد بگیــرد تا
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
60 Kheradmand
هســتند که دستگیر نشــدهاند و تصور شــده سریالی نبودهانــد .همانطــور کــه در فیلــم میبینیــم ،مهین خیلــی واضــح میگفت که انگیــزهاش مالی بــوده؛ به دلیل بیماری فرزند و شــوهر معتــاد و مادری که ولش کرده بــود .اینکه بپذیریم صرفا انگیــزه مالی میتواند یــک شــخص را تبدیــل به قاتل ســریالی کند ،ســخت اســت .خیلــی از افــراد انگیــزه مالی دارنــد و مرتکب ســرقت میشــوند ،ولی نمیتوانند مرتکب قتل شوند. اینکه شــخصی بــه صورت ســریالی افرادی را بکشــد کــه مالــی را به دســت بیــاورد ،در توان هر شــخصی نیســت؛ این شــخص باید وضــع روانــی متفاوتی با دیگران داشــته باشــد .اینکه عاملی مثل فقــر میتواند در تبدیــل یــک شــخص بــه یــک قاتل ســریالی نقــش داشــته باشــد ،کمرنگ اســت .این افــراد از نظــر روانــی دچار اختــاالت مختلفــی مثل خودشــیفتگی و… هســتند که باعــث قتل میشــود. مهیــن حتی اســلحه تهیــه کــرده بود و داشــت حرفهایتــر میشــد در حالی که کســی که فقط انگیــزه مالی بــرای قتل دارد ،بعــد از برآوردهشــدن نیازش ،اصوال باید قتلهــا را متوقــف کند.
مــادر بــودن را تجربــه میکنــد و بــه نظر میرســد در فاصلــه کوتاهــی به زن سرپرســت خانــوار تبدیل میشــود .او در مرحلــهای کــه با فشــارهای اجتماعی روبهرو میشــود ،بدتریــن راه را انتخاب میکند .مهین بــه هرحــال خصوصیــات غالــب مردانــه و بعد خط قرمزهایــی دارد؛ او فرد جامعهپذیرنشــدهای اســت که دیوانــه نیســت و برای خودش حســاب و کتــاب دارد. بــه وضوح تکنیکهای خنثیســازی را براســاس نظریه معــروف خنثیســازی در او میبینیــم ،بهخصــوص
همه میتوانیم قاتل سریالی باشیم
وقتهایــی کــه او در نقــش قربانــی مــیرود و در مصاحبههــای مطبوعاتــی آن زمانــش میگوید هرکس جــای من بود ،همیــن کار را میکرد و رســانهها از من غول ســاختهاند .او میگفت که اینها یکســری پیرزن بودند که نوه و نتیجههایشــان را دیــده بودند و خیالم راحــت بــود .یا میگفــت آنهــا ویترین طالفروشــی بودنــد و جایــی که بــه اشــتباه ،یک تکه طــای یکی از قربانیــان را برنداشــته بود ،افســوس میخورد .یکی از مهمتریــن ویژگیهای ایــن افراد این اســت که بین ارزشهای خودشــان و دیگــران ،ارزشهای خــود را که برای ما ضد ارزش اســت ،تبدیل بــه ارزشهای نهادینه میکنند؛ یعنی وجدان سرزنشــگر خــود را با تکنیکها و توجیههایــی خفه میکنند تا نشــان دهند کارشــان موجه و درســت بوده .مهین این مســیر را طی میکند و بهویــژه در بحث ضعــف خودکنترلی ،هوشــمندانه برخــورد میکنــد .آنها جامعــه را مقصــر میدانند و میداننــد کــه ضدارزشهــای آنهــا رفتــار میکنند. هســتند بین مــا ،دوســتان و اعضــای خانــواده ما که دچار اختالل شــخصیت ضداجتماعیانــد و تا زمانی که همه چیز خوب اســت ،آنها هم خوبنــد ،اما وقتی در شــرایط بد و اســتیصال قرار میگیرند ،اگر درمان نشده باشــند ،میتوانند از یــک مادر به یک قاتــل زنجیرهای تبدیل شوند.
عظیــ مزاده :پرونده مهین به دلیــل اتفاقات اواخر دهه ۸۰چندان برجســته نشــد و مردم زیــادی از ماجرای او باخبــر نشــدند .این پرونــده از لحــاظ اجتماعی حایز اهمیــت اســت .قاعــدهای کــه در مباحــث اجتماعی مطــرح میشــود ایــن اســت کــه بزهــکار ،محصول جامعــهای اســت کــه در آن تربیت میشــود .همه ما کمابیــش در وجودمــان احســاس و تمایل به بدشــدن داریــم ،امــا اینکه چــه اتفاقی میافتــد و چه عواملی موثــر اســت تا این حــس پویا شــود ،فــرق میکند. در فیلم مهیــن ،گذاری را میبینیم از تبدیلشــدن یک مادر متین و تالشــگر برای حفــظ بنیانهای خانواده به یک قاتل سریالی .اختالل شخصیتی و ضداجتماعبودن، معموال در قاتالن ســریالی دیده میشــود .آنها در حد دیوانــه یا بیمار روانی نیســتند؛ آنها قــوه تمییز دارند و… .ســال ۸۹مجازات مهین اجرا شد ،اما کاش تعجیل نظــام قضائی در مجازات قاتالن ســریالی کمتر باشــد؛ معمــوال بــرای اینکــه مردم خیالشــان راحت شــود و باقی مســائل ،ســریعتر حکــم اعدام اتفــاق میافتد و صورت مســأله حذف میشــود ،ولــی این افــراد برای توســعه دانش جرمشناسی مناسبند. خوب اســت که شــرایط برای گرفتــن نمونهگیریهای ژنتیــک و… از لحــاظ زیستشناســی جــرم ،فراهــم شــود.ای کاش ســاعتها روان درمانگرها بــا این افراد صحبت کنند برای اینکه بشــود در حوزه جرمشناســی از آنها اســتفاده کــرد .در جامعه شناســی مربوط به قاتــان ســریالی مراحــل مختلــف کودکــی ،گــذار به نوجوانــی ،بلوغ و بزرگســالی ایــن افراد باید بررســی شــود؛ موضوعی کــه درمورد مهین قدیــری هم درحال بررســی است؛ او در ۱۴سالگی ازدواج میکند ،بالفاصله
59 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
زنــان هــم میتوانند قاتل باشــند ،هــم قاتل سریالی
تهمورث بشــیریه :در تاریخ جرمشناســی ایران ،اساســا قایــل بــه ایــن نبودهاند کــه زنــان میتواننــد مجرم باشــند؛ نمونهگیریهایــی هــم صــورت میگیــرد که اساســا زنــان در آن راه ندارنــد .کتاب انســان جنایتکار
مهمترین اثری اســت که بنیانهای جرمشناســی نوین را بررســی میکنــد ،در ایــن کتــاب قریب بــه ۶هزار نمونــه بررســی شــده اســت و در هیچکــدام از آنها زنان نیســتند .در آن زمــان اعتقاد بر این بــود که زنان میتوانند جرایمی مانند ســقط جنین یا روســپیگری را انجــام دهند یا جرایمی که ما امــروزه آن را معاونت در جرایم میشناســیم. شــاید این ناشــی از نگرشی اســت که زن را دارای طبع ظریفــی میداند که اساســا این کارهــا از او برنمیآید. اما به مــرور وقتی میبینیم کــه زنان در عرصه اجتماعی بیشــتر وارد میشــوند، کمکم جرایمــی هم توســط آنها اتفاق میافتــد و اینجــا باورهــای قدیمی به چالش جــدی کشــیده میشــود .اینجا جامعهشناســان از تفــاوت بیــن جنس و جنســیت ســخن میگوینــد .جنــس به عنوان یــک عامل ذاتــی در ارتکاب جرم موثر اســت؛ مردبودن بــا ارتکاب جرم به صــورت ایجابی و مونثبــودن به صورت ســلبی رابطه مســتقیم دارد .اما با ورود زنــان به اجتماع ،با بحــث دیگری مواجه میشویم و آن جنســیت است در مقابل جنــس؛ یعنی آثــار حقوقــی و اجتماعی مرتکب بر جنس و تمایزاتی که ســاختار جامعــه قایل میشــود و ایــن تمایزات باعــث تفاوت معنــادار در ارتــکاب جــرم میشــود .در گذشــته زنان اجازه رانندگی نداشــتند ،پس جرایم رانندگی را مرتکب نمیشــدند .بــه زنان دســته چــک تعلــق نمیگرفت، پس نمیتوانســتند چک بالمحل بکشــند .زنان ،کارمند ادارت نمیشــدند بنابراین نمیتوانســتند رشوه بگیرند یــا اختالس کننــد و همینطور در حوزههــای دیگر .اما بــه محض اینکه زنان وارد اجتماع شــدند ،نشــان داده شــد که آب نبوده وگرنــه زنان هم میتوانند شــناگران ماهری باشــند .فیلم مهین از ایــن جهت حایز اهمیت اســت کــه قســیانهترین جــرم را نشــان میدهــد که توسط کســی که مظهر لطافت اســت ،انجام میشود.
رسانهها ،ابزاری در دست قاتالن
غالمحســین بیابانی :رســانهها به چند دلیل به مباحث جنایــی میپردازند؛ یکی اینکه به دنبــال جرایم نادرند، نــه جرایــم رایــج .در حال حاضــر ۹۰درصــد جرمهای ما ســرقت اســت ،امــا ســهدهم آن جنایی اســت ،اما حدود ۲۰درصــد صفحات روزنامهها بــه جرایم جنایی اختصــاص دارد و درباره ســرقت بــه خبرهای معمولی اکتفــا میشــود .موضــوع دیگر ،یــادآوری خشــونت اســت؛ مثــا تجاوزهای جنســی در صفحــات حوادث طرفدار بیشــتری دارد. ســوم اینکه این خبرهــا باید حداقل ۲۴ســاعت دوام داشــته باشــد .همه اینها یک بــدی دارد و آن اینکه وقتی جــرم را انعــکاس میدهی ،بهطور غیرمســتقیم آمــوزش هــم میدهی .رســانهها باید نــگاه واقعی به موضوع داشــته باشــند که هم جذابیت داشــته باشد و هم آگاهیرســانی ،اما جرم را اشــاعه ندهد و اقتدار پلیس را هم در نظر داشــته باشــد.
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
59 Kheradmand
مهین؛ نخستین قاتل سریالی زن ایران را بشناسید
مهین قدیری در ۱۴سالگی ازدواج کرده بود و زمان قتلها ۳۲ساله بود و دو فرزند داشت. وی بعدها دلیل قتلهایش را فقر و نیاز مالی برای درمان یکی از دو فرزندش اعالم کرد. تا ســال ،۱۳۸۷ایرانیها هنوز با یک زن قاتل ســریالی آشــنا نشــده بودنــد .در بهمنســال ،۸۷باپیدا شــدن جســد زنــی میانســال در قزویــن ،داســتان قتلهــای زنجیرهای که بعدها مشــخص شــد ،به دســت یک زن اتفــاق میافتد ،آغاز شــد. «مهیــن قدیری» ،چهارمــاه بعد به دســت پلیس افتاد. وقتــی پنــج زن و یک مــرد راکشــته بــود و از آن روز نامــش را در تاریــخ جنایی ایــران ثبت کرد :نخســتین قاتــل ســریالی زن در ایران. مهیــن قدیری در ۱۴ســالگی ازدواج کرده بــود و زمان قتلهــا ۳۲ســاله بــود و دو فرزند داشــت .وی بعدها دلیــل قتلهایــش را فقــر و نیــاز مالــی بــرای درمان یکــی از دو فرزندش اعــام کرد .او با پرســه در اطراف زیارتگاههــای قزویــن ،زنان مســنی را که در دســت و ســر و گردنشــان زیورآالت طال داشــتند شناسایی و به بهانه رساندنشــان به خانه ،آنها را ســوار رنوی زردش میکــرد و بعد آنها را با آبمیوه مســموم و خفهشــان میکرد .مهیــن در زمان اعترافاتش ،شــخصیتی پیچیده و باهوش از خود نشــان داد و همین او را برایبررســی، خاصتــر کرد. مهین ،آذرســال ۸۹اعــدام و پروندهاش برای همیشــه بســته شــد ،اما حــاال دوباره باســاخته شــدن فیلمی دربــاره زندگــی و قتلهــای او ،یــک بار دیگــر نامش بر ســر زبانهــا افتــاده؛ فیلمی بــه نــام «مهین» که
محمدحســین حیدری آن را ساخته و از مرداد امسال در گــروه هنــر و تجربه بــه نمایش در آمدهاســت. آخریــن نمایش این فیلــم بر میگردد به یکشــنبه این هفتــه و در جلســهای با همت انجمن حقوقشناســی که با حضور کارشناســان حقوق و جامعهشناسی برگزار شــد؛ این کارشناســان پس از پایان فیلم ،بــامحورهای مفهومشناســی و گونهشناســی قتــل ســریالی ،ابعــاد جرمیابــی مربــوط بــه این نــوع از قتلهــا ،جنبههای جامعهشــناختی ،جنبههــای روانشناســانه موضــوع و انعــکاس موضــوع در رســانهها ،قتلهای ســریالی با محوریــت زنان را بررســی کردند.
58 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
خاصترین قاتل سریالی جهان
جمشــید غالملو :همــه مــا قابلیــت ایــن را داریم که قتــل تــک قربانــی را انجام دهیــم؛ یا در حادثــه یا بر اثــر عصبانیت یا نقشــه قبلــی .قتلهــای چندقربانی قتلهــای ســریالی یــا قتلهای دســتهجمعی اســت؛ مثــا وقتی در آمریکا کســی در مدرســه چندین نفر را بــه رگبار میبنــدد ،تفاوتش بــا قتلهای ســریالی این اســت که در یک زمــان اتفاق میافتد ،امــا اگر قتلها پــی در پی و با فاصله زمانی باشــد ،میشــود قتلهای سریالی. جــدای از اینکــه قربانیــان بایــد ســه نفر یا بیشــتر باشــند که آن را قتلهای ســریالی بدانیــم ،انگیزه قاتل هــم اهمیــت دارد؛ بنابرایــن اگر ســربازی به دســتور فرمانــدهاش چنــد نفــر را در جنگ میکشــد ،این قتل ســریالی نیســت یا اگر شــخصی مزدور اســت و کسی را میکشــد ،قاتل ســریالی نیســت .قتل با انگیزههای سیاســی هم ترور اســت .درواقع قاتل سریالی شخصی
اســت که قتلها ناشــی از نیازهــای درونی او اســت. گونهشناســی درباره قتلهای ســریالی هم براساس دو متغیر و معیار اســت؛ یک به معنای رفتار سازمانیافته و ســازمان نیافته و دو گونهشناســی براســاس انگیزهها اســت؛ این گونهشناسی ،قاتلهای ســریالی را به چهار دســته تقســیم میکند؛ یک دســته ،الهامیافته اســت؛ مثــا قاتــل میگوید بــه من کســی الهام میکــرد که ایــن کار را بکنم .دســته دوم انگیزههای ماموریتیافته اســت مثال واضح آن ســعید حنایی اســت که احساس میکــرد به او ماموریتی داده شــده که زمیــن را از زنان روســپی پاک کند. دســته بعدی ،دســته قدرتطلب اســت که میکشــد بــرای اینکه از اعمال تســلط بر قربانی لــذت میبرد؛ در یکــی از نمونههــای معــروف قاتل ســریالی ،وقتی او اســلحه را بر شــقیقه قربانیاش گذاشــته بــود ،اما دید کــه قربانی از دســتورات او تمکین میکنــد ،او را نکشت ،او دوســت داشت قربانی التماسش کند .دسته چهــارم لذتطلبند ،چه از نظر جنســی چه مالی .مهین جزو دســته چهارم اســت کــه با انگیزههــای مالی قتل انجام داد. مهین قدیری قاتلی اســت که نهتنهــا در ایران خاص، بلکــه بیــن قاتالن ســریالی هم خاص اســت؛ بــه این دلیــل که قاتل ســریالی مرد بیشــتر داریــم ،دو اینکه قاتــان ســریالی بــا انگیزههــای مالی هم به نســبت کمترند و ســه اینکه قاتل ســریالی کــه قربانیانش هم زن باشــند ،کــم داریم .معمــوال قاتل ســریالی ،جنس مخالف یــا کودکان را میکشــد. مهین اولین قاتل ســریالی زنی اســت که دستگیر شده اســت؛ چــون من معتقدم تعــدادی قاتل ســریالی هم
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
58 Kheradmand
57 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
57 Kheradmand
56 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
56 Kheradmand
اطالعــات به همان ســرعت کــه تولید میشــوند ،دور برســاخته شــدن بــا تصاویرند .ایــن روزها ســبکی در مــدل موها و لبــاس و ...و هر روز نیاز تــازهای را برای ریختــه میشــوند .امــا به نظر میرســد امــروز از این معماری ،بازارپســند شــده اســت که معمــاری رومی مخاطبان و مصرفکنندگان تعریف میکنند .کارخانهای هــم فراتــر رفتهایــم و عصر زبالــه تصاویر آغاز شــده نامیده شــده اســت .برخی از برجســتهترین این بناها کــه دنیای ســرمایهداری متاخر به راه انداخته اســت و است. صرفا ساخت یک پوســته کاذب از روی عکس شهرهای کارگــران آن ،مصرفکننــدگان بیخبر و ولیع هســتند. تصویرهــای پرشــمار تولیــد میشــوند ،بــه ســرعت اروپایی اســت. کارگرانــی که بــه جای گرفتن دســتمزد ،مشــتاقانه در مصــرف میشــوند ،امــا دور ریختــه نمیشــوند .این اســتعارهای تلــخ بــه این معنا کــه بناهــای معمولی صــف پرداختهای مختلــف ردیف شــدهاند و با هر تصاویــر در ذهن مخاطبان بســیار انباشــت میشــود برای دیده شــدن و بازارپسند شــدن باید نقاب بزنند یا بــار مصرف تصاویــر ،ناخودآگاه به بازتولید ســاز و کار و کمکــم بــه ناخودآگاهشــان منتقــل میشــود؛ بــه کمــی آنطرفتر نوعی معماری ســطح باالتر ،معماری ایــن چرخ بیاحســاس کمــک کردهایم. قضاوتهــا و پیشــداوریهای فراوان شــهروندان امروز فــارغ از رنگها و ختــم میشــود؛ آســتانه تحمــل ملیتهــا در یک مفهوم مشــترکند: مشــکالت را کاهــش داده و خالقیت هر شــهروند همزمان هم تولیدکننده حالی همان در مجازی، های م آلبو مخاطبان عبــور از بحرانهــا را کمرنــگ کرده تصویــر و هم مصرفکننــده تصویر و امیــد و اعتمــاد به نفــس را پایین اســت .البتــه بســته بــه بنیانهای خویشتن کنند، ی م پسند را شما تصویر که آورده اســت و در نهایــت «اینکــه فرهنگــی ،اقتصــادی و ســرمایه دیگران خوشــبخت و مــا بدبختیم». اجتماعــی هر ســرزمینی ،این پدیده خویش را نیز قضاوت میکنند متاســفانه پدیــده «عقلشــان بــه تغیر دارد. لنزشــان» در حــال فراگیری اســت و گوشــیهای جدیدتــر ،خانههایــی مــا از عصر تحلیل و تخیــل به عصر ویژهتــر ،خودروهایــی متمایزتــر، تصویر و تصور غلتیدهایم .شــاید بهتر باشــد این گونه archdailyکــه بــر اســاس نمونههــای معرفی شــده ســفرهای لوکستــر ،مهاجــرت و اقامــت بــه هــر عنوان شــود کــه ذهن مــا زبالــهدان تصاویری اســت توســط این سایت ،کپی دســت چندمی از آنها را ارایه قیمــت یا حتی ژســت روشــنفکری و منتقــد گرفتن و که دیگــران تولید کردهاند که شــاید در نگاه نخســت میکند .همچنان که ســاختمانها و شهرها هر روز به تفضلنمایــی و نقش دانــای در اقلیت بــه نیت تولید هــدف دیگری داشــتهاند ،اما در الیههای پســین خود ،یکدیگر شــبیه میشــوند ،انســانها هم روز به روز به تصویــر ،همــه از نتایــج این بــازی تصاویر اســت که تسلســلی از «دیگرکس پنــداری» و «خودخس پنداری» هم شــبیهتر میشــوند و همانند محصوالت کارخانهای بهطور کلی به مصرف بیشــتر حســرتها ،قضاوتها، را همــراه دارند. در مقیــاس انبوه تکثیر میشــوند .یــک خویشگرفت تنهاییهــا و افســردگیها میانجامــد و در انتهــا ،در بــازی تصویر از این هم فراتر رفته اســت .احساســات (ســلفی) ســاده میتواند موجی از جراحیهای زیبایی بمبــاران شــبانهروزی تصاویر ،ویرانتر و بیپناهتر ســر مختلــف روزمــره ،بــه ایموجیها و شــکلکها تقلیل ایجاد کند. بــر بالیــن میگذاریم. یافتهانــد .حتــی معمــاری و شــهرها هــم در حــال بینیهــای اصالحشــده ،گونههــا و لبهــای برآمده ،روزنامه اعتماد
55 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
55 Kheradmand
مردم «عقلشان به لنزشان» است! احمدنامداریان پدیــده عکــس و عکاســی در پهنای زمــان ،تغییر کم نداشــته اســت .این یادداشــت ،یــک جســتار فنی یا تاریخی پیرامون عکاســی نیســت ،بلکه بــه دنبالههای اجتماعــی عکــس امروز میپــردازد .تحلیلی که شــاید عمومیت نداشــته باشــد یــا حتــی بدبینانه بــه نظر آید ،امــا میرود کــه فراگیر شــود .بنابراین اگر شــما خواننده محترم در قاب ایــن تحلیل نمیگنجید ،پوزش میخواهــم .ضمــن آنکه این یادداشــت بــه دنبال آن نیســت که یــک حکم کلی راجــع به پدیــده تصویر و تصویرشدگی دهد ،بلکه یک جســتار انتقادی است در خصــوص نحوه اســتفاده از شــبکههای مجــازی که بر پایــه تصویــر و به صــورت بدیهی درآمده اســت. تقریبــا در هر خانــهای آلبومــی اســت از عکسهای قدیمــی .امــا رفتهرفته ،ایــن آلبومها «دود میشــوند و بــه هوا میرونــد» .زمانی نــه چندان دیــر ،آلبومها هماننــد یک دفترچــه خاطرات بــود و عکسها جهت ثبت در تاریخ برداشته میشــدند تا روزی ،در خلوت و جلوت ،به مثابــه یک ضیافــت ورق بخورند. امروزه امــا ،تغییرات فنی و ســبک زندگی مفهوم این ایــده را به کلی دگرگون کرده اســت؛ بیراه نیســت اگر همین آینده نزدیک ،ســخن از زبان تصویر گفته شــود. پدیده ســلفی (خویشگرفت) یکــی از بدیهیات زندگی روزمره شــده است. در کنــار آن ،شــبکههای پرشــمار اجتماعی بــه مثابه بــازار پــر رونــق عکسهای خوشــبختی اســت که به همان ســرعتی که تولید میشــوند ،مصرف میشــوند. امــا حتی ایــن پدیده نیــز امر مذمومی نیســت. مشــکل از آنجــا شــروع میشــود کــه از مرحلــهای، مخاطبــان آلبومهــای مجــازی ،در همــان حالــی که تصویر شــما را پســند میکننــد ،خویشــتن خویش را قضــاوت میکنند؛ زمانــی که مخاطب بــا چند تصویر منتخــب از چند فــرد گوناگــون مواجه شــود ،ذهنش شــروع بــه سناریوســازی کــرده و قبل و بعــدی برای عکسهــا میســازد. بــا افزایش ایــن تصاویر ،مخاطــب به دنبــال جایگاه خویــش اســت و تــاش میکند قــد و قامت خــود را
54 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
در ردیــف ایــن خوشــبختیها بیابد؛ مقایســه خود با موقعیتهایی که از دیگران ســاخته شــروع میشــود؛ کنجکاوی تشــدید میشــود؛ بازدید مــدام صفحه یک اعتیــاد میشــود .بازخواســت خــود آغــاز میشــود: چــرا من بــه اندازه کافی خوشــبخت نیســتم؛ چرا من موقعیــت دیگران را نــدارم؛ چرا دیگــران خوشاقبال و طالع من شــوم اســت. اســتفاده ناصحیــح از ایــن شــبکهها یــا پیامــد اجتنابناپذیــر اســتفاده از آنهــا« ،تصویرســازی» و تزایی» را موجب میشــوند .از یک مرحلهای، «حســر مقصریابــی شــروع میشــود :خانــواده ،همســر ،کار، دوســتان ،شــهر محل زندگــی و ...مظنونین هســتند و ارتباطات پیشــین آســیب میبینند .بدیهی اســت که ایــن قیاسها و سناریوســازیها و میــزان مقاومت در برابــر ایــن جریان ،بــه عوامل بســیاری بســتگی دارد: آمــوزش ،تربیت ،عزت نفس ،تجربــه و پختگی ،آگاهی و غنای فرهنگی و بســیار عوامل دیگر در کند شــدن و حتــی خنثیســازی ایــن فرآیند کمــک میکند. اما متاســفانه ،ســازوکار این آلبومها ،مبتنی اســت بر پرتوافکنی بر لحظات خوب دیگران و برجســته ساختن کمبودهای خویشــتن .با تکــرار چند بــاره و چند روزه این فرآیند ،لحظات تاریک و کمبودها بیشــتر شــده و به اســتیصال فزایندهای میانجامد .البته سیســتم شما را فراموش نکرده اســت. شــما هم برای فرار از این حمــات میتوانید وارد این «بازی تصاویر» شــوید و شــما هم لحظات خوبتان را به مقابله بفرســتید .اگر لحظات خوب نداشــته باشید، کم باشــد یا در قــد و قوارههــای تصاویر رقبا نباشــد، حرکت بعد شــما آغاز میشــود :خوشــبختی بســازید. ایــن فعالیتهای شــما ،دعوتنامه ناخودآگاهی اســت بــرای دیگران تا به این بازی تصویر ملحق شــوند .بازی ادامه مییابد .اضطرابها بیشــتر میشــود؛ از تصاویر، هویتی برایتان ســاخته شده اســت که بازتابنده کامل واقعیت شما نیست. از یــک جایــی بایــد خودتــان را شــبیه تصاویرتان و تصورات دیگران از خودتان کنید و این آســان نیســت. معاشــرتها کمتر خواهد شــد ،چراکه هر لحظه امکان مخدوش شــدن تصویرتــان میرود .خودتــان میتوانید
ادامــه ایــن رونــد را حــدس بزنید .درســت شــبیه به بازیهــای اســتراتژیک کــه تقریبــا همه تجربــه آن را داشــتهاند .ما نیــز مهرههای بــازی دیگرانی شــدهایم کــه چندان پیدا نیســتند. شــما برای پیشــبرد بازی بایــد خودتان را قــوی کنید؛ از انبــار پررونــق سیســتم قرض کنیــد؛ مبادلــه کنید؛ چانــه بزنیــد؛ حقــه بزنیــد؛ نقــش بــازی کنیــد؛ تیم بســازید؛ خیانــت کنیــد و ...یــک بــازی که میشــود «تصویرشــدگی» نامید .تصاویرتــان از آخرین دورهمی، تازهتریــن ســفر ،عادتهــا ،ژســتها و کژنماییهای مبهوتکننــده و «همین حاالهای» پرشــمار که غایبان را بــه تصور میاندازنــد .ارتباط اجتماعی بــه ارتباط و مبادلــه تصــورات تقلیل مییابــد؛ رابطه فــرد -فرد به رابطه تصــور -تصــور فروکاهیده میشــود. هــر لغزشــی کــه تصویــر ذهنــی افــراد را از دیگری مخــدوش کنــد ،میتوانــد بــه افســردگیها و بیاعتمادیهای وســیع منجر شــود .مثل هر ســاختار زبانــی دیگــر ،در اینجــا نیــز تصاویــر ،بــار نمادین و اســتعاری دارند؛ مجموعــهای از رفتارها و ســبکهای مختلــف زندگی را با خــود تعریف کرده اســت .حتی زاویــه دوربیــن ،نور و حرکات دســت بــه مثابه الفبای این زبــان ،مفهومی را منتقل میکننــد که پیشتر و بر اثر بمبــاران تصاویــر ،بین مخاطبان به صــورت قاعده پذیرفته شــده است. دیگــر حتــی تصاویر کوچــک و به ظاهــر کماهمیت میتواند ویرانگر شــود .کم نیســتند افرادی که با دیدن تصویــر کیــک عصرانه یــک دوســت ،بــد اقبالیهای خویــش را شــماره میکننــد .ایــن روزهــا ،تصویرهــا از ابــزار ثبــت ،بــه هدف بدل شــدهاند .چنــدی پیش بــا یکی از دوســتان مقیم بارســلونا همکالم شــدم که تورگــردان هم بــود و گردشــگران ایرانی زیــادی را در بارســلونا و اروپا گردانده اســت. خاطرات ایشــان از گروههای مختلف بســیار شنیدنی بــود :از گردشــگرانی میگفت که با صــرف هزینه زیاد آمــده بودند و بیشــتر از آنکه کشــف فضــا کنند ،تنها به فکر تولیــد تصویر و ممتاز شــدن از گروه مخاطبان صفحههــای شخصیشــان بودند .ایــوان کلیمــا زمانه اکنــون را عصــر زبالــه اطالعــات نامیده اســت :انبوه
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
54 Kheradmand
53 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
53 Kheradmand
بقیه از صفحه 23
ســرجایش باز میگردد و باز هم دختری که ســوال اول را پرســیده ســوالی میپرســد
دارند ،خوشــحال شوند».
درمــورد عرفان خیام که شــفیعی در جوابش میگوید« :ســوالت برخالف ســوال اول حضور مهندس و موسیقیدان در کالس
چرت اســت و اشــتباه؛ خیام اصال عرفانی ندارد». جوابــش که تمام میشــود تعداد دیگری از دانشــجوها دستشــان را بــاال میگیرند تا ســوال بپرســند ،اما شــفیعی میگوید« :بچهها خســته شــدم واقعا ،بگذاریم برای جلسه بعد».
گل برای تولد
همه خستهنباشــیدی میگویند و اســتاد از روی صندلــی بلنــد میشــود ،گل را دســتم میگیــرم و نزدیــک میشــوم، برمیگــردد تــا میکروفــن را از پیراهنش جــدا کند که ســبد گل را دســتم میبیند و میپرســد« :برای من اســت؟» بلهای در جــواب میگویم و ادامــه میدهم« :برای تولدتــان گرفتهایم». خوشــحال میشــود و با آن خنــدهای که همیشــه روی لبش اســت ،تشکر میکند و میگویــد« :عزیــزم ببــر بــذار در دفتر گــروه و بگــو که برای من اســت ».دانشــجوها همینطور کنارش ســه طبقــه را راه میرونــد و ســوال میپرســند ،گاهی میایســتد و جــواب میدهــد و بــا آرامش با همه عکــس میگیرد .نزدیک در خروجی دانشــکده که میرســد ،دختــری نزدیکش میشــود و میگوید مقالهای دارم و میخواهم از شــما ســوالی بپرسم ،شفیعی حدود ۱۰دقیقه صحبــت کرده و راهنمایــیاش میکند.
یک گام جلوتر بیا
وقتی ســالن خلوت میشــود و تعــداد کمتری دور و برش هســتند ،جلــو میروم و میگویم« :اســتاد ۱۹مهر تولد شماســت .دانشــجوها خیلی شــما را دوســت دارند، میشــود یک جملــهای ما را میهمان کنید تا این همه دانشــجو که شــما را دوســت بقیه از صفحه 41نویســنده همواره در ایــن موضع قرار دارد ،چون همیشــه از لحــاظ زمانــی و مکانی از فردی که کتابش را میخواند ،دور اســت .نوشــتن هر چیزی همیشــه پرشی اســت به آینده نامعلوم.
در گذشــته با وجود اینکه خوانندگان و منتقدان ایدههای فمینیستی در کارتان مشــاهده کردهاند از برچسب فمینیستی امتناع میکردید. اینکه شــما را چهرهای فمینیستی بدانند ،چه احساسی دارد؟
اگــر برچســبی به مــن بزنند و تعریفــش را برایــم نگویند ،راحت نیســتم .بایدبپرســید از کــدام فمینیســم صحبت میکنید؟ مثل اینکه کســی از شــما بپرســد مســیحی هســتید ،کدام فرقهاش؟ شما کســی هســتید که با مارها میرقصد؟ آیا مــن فکر میکنــم پاپ مصون از خطاســت؟ در این موارد دقیقــا درباره چه چیزی صحبــت میکنیم؟ در کجــای ایــن طیف قــرار داریم ،چون ایــن بحثها تنوع زیادی دارند .مشــابه این مباحث ،فمینیســتها هســتند که مدام همدیگر را تقبیــح میکنند .پس من چه جور فمینیســتی هســتم؟ چون من به عدالــت عالقهمندم ،مســاواتخواهم کــه در آن برابــر یعنــی برابر و به معنای برتر نیســت .به این ترتیــب دیگر امتیاز اضافه نداری.
اما برایتان اهمیتی ندارد که به آثارتان برچســب پادآرمانشــهری زده شود. -چــون میدانم معنیاش چیســت .پادآرمانشــهر جامعهای اســت که نســبت به
52 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
تشــکر میکنم و بــاز هم همــه دنبالش میرونــد که یا عکــس یــادگاری بگیرند یا ســوالی بپرســند ،کنار میروم و به جملهای کــه دوباره از او گرفتــهام گوش میدهم، پســری نزدیــک میشــود و میگوید« :من از ســال ۹۱بــه کالسهای اســتاد میآیم، دانشجوی لیســانس مهندسی پزشــکی دانشــگاه امیرکبیر بودم ،ولی همه کالسهای سهشــنبهام را بهخاطــر ایــن کالس نمیرفتــم تــا اســتاد را ببینــم ،االن هم دانشــجوی موســیقی در همین دانشگاه تهران هســتم و باز هم این کالسها را از دســت نمیدهم. بهنظــرم هر کســی کــه عاشــق ادبیات است ،باید از این دو ساعت کالس استفاده کند ،چــون اگر نیاید ،خیلــی چیزها را از دســت میدهــد ».صحبتمان کــه تمام میشــود ،میخواهــد برایــش صوتی که از اســتاد گرفتم را بگذارم ،گوش میدهد و میگوید ایــن را در کتــاب تذکرهاالولیا هــم آورده اســت ،دوبــاره بــه جمعیت نزدیک میشــوم و میگویم« :اســتاد خواهشــی دارم». میگویــد« :بگذاریــد ببینــم خانم چــه میخواهــد؟» میگویــم« :میخواهیم چند فریم عکس تکی از شــما داشــته باشــیم ».میخندد و میگوید« :پــس بگذار جلوی این مجســمه بایســتم و عکستان را بگیرید ».جلوی مجســمه فردوســی میایستد. عکسهــا گرفته میشــود و باز هم دانشــجوها تنهایــش نمیگذارند و تا ماشــین با او همراهــی میکنند .اینجا دانشــکده ادبیات دانشــگاه تهران اســت ،امــا نه در یک روز عادی ،بلکه در سهشــنبههای دوستداشــتنی این دانشــگاه کــه از صبح تا ظهر در کالس ۴۴۲طبقــه ســوم ،بــرای خودش دیگر به یک رســم تبدیل شــده اســت که دوســتداران ادبیــات را به این کالس میکشــاند .سهشــنبههایی دوستداشــتنی که امیدواریم همچنان برقرار باشــد. جوامعــی که در آن زندگی میکنیم ،مطلوبتر نیســتند و آرمانشــهر جایی اســت کــه فرض بر این اســت که نســبت به جامعهای کــه در آن زندگــی میکنیم همه چیــز بهتر اســت .امــا همانطور که اشــاره کردم پادآرمانشــهر برخی ،آرمانشــهر برخی دیگر اســت و بالعکس.
در حال حاضر چه چیزی شما را خیلی میترساند؟
بــرای اینکــه از چیزی خیلی بترســم ،خیلی پیر شــدهام .وقتی جوانــی و پیرنگزندگیات را نمیدانی آن وقت میترســی ۲۰ .ســاله که هستی و دستاوردی نداری، از آینــدهات میترســی و البته که باید اینطور باشــد .امیــد داری و هیجانزدهای، اما میترســی .االن به جای اینکه ترســیده باشــم به جوانها امیدوارم .آنها دارند گفتمان سیاســی را تغییر میدهند.
تــا بــه حال بــه این فکــر کردهاید کــه رمان دیگــری دربــاره گیلیاد بنویســید و ایــن آثارتان را ســهگانه کنید؟ -نه ،من برای این چیزها خیلی پیرم.
روی رمان دیگری کار میکنید؟
این پرســش را باید از برنامه زمانی پرســید که چقدر وقت دارم؟ با ســن و ســالیکــه من دارم چهار ســال طول میکشــد تا رمانی را بنویســم .کــی میداند؟ اینها پرســشهای نظری هســتند .چند تولد مهم دیگر میتوانید داشــته باشید؟ Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
52 Kheradmand
کرد: • DHCP • NAT • Sub netting • IPv4 • IPv6 • Public v Private IP • DNS • Routers and Switches • VLANs • OSI model • MAC addres • ARP
مهارتهایلینوکس
برنامهنویسی
هکر باید دانش برنامه نویســی داشــته باشــد در غیر اینصــورت همیشــه نیازمند دیگر هکرهــا خواهد بود. عــدم اطــاع از برنامه نویســی کارایی شــما را کاهش میدهــد .یک هکر قانونی باید قدرت خــود در برنامه نویســی را افزایــش دهــد .هکرهــای کاله ســفید باید حداقل به یکی از زبانهای اســکریپتی برنامه نویســی مسلط باشند.
مهارتهای پایگاه داده
اگر بخواهید به درســتی پایگاههــای داده را هک کنید، باید نحــوهی کارکــرد پایگاههــای داده را بدانید و این شــامل زبان SQLاســت .تســلط بر یکی از پایگاههای داده SQL Server, Oracle, MySQLنیز مهم اســت.
داشــتن مهــارت در لینوکس نیز به شــدت بــرای یک نرم افزارهای تحت وب
هکــر مهــم اســت .تقریبــا تمــام ابزارهایــی که یک هکر بــه آن نیاز دارد ،برای لینوکس ســاخته میشــود. همچنیــن لینوکــس به شــما امکاناتی را مــی دهد که وینــدوز در اختیار شــما قــرار نمیدهد. برنامههای Wiresharkیا Tcpdump Wiresharkرایــج ترین ابزار بــرای آنالیز یا Sniffکردن پروتکلهــا اســت .برنامه Tcpdumpنیــز یک آنالیزگر پروتــکل تحت محیط فرمان اســت .هر دو ابــزار برای آنالیــز کــردن ترافیــک TCP/IPبرای هکرهــای کاله سفید الزمند. مجازی سازی بــرای هک راحتتر بایــد یک نرم افزار مجازی ســازی ماننــد VirtualBoxیــا VMWareرا انتخــاب و در ان مهــارت داشــت .نرم افزارهــای مجازی ســازی در واقع بــرای تســت نفوذ الزمنــد .نفوذهــای خــود را قبل از پیاده ســازی در دنیــای واقعی در ایــن محیط آزمایش کنید . مفاهیمامنیت هکرهــای کاله ســفید بایــد بــا تمــام مفاهیــم و تکنولوژیهــای امنیتــی به خوبی آشــنا باشــند .برای اینکــه بتــوان از موانع امنیتی عبور کرد آشــنایی با این مفاهیــم الزم اســت. یــک هکر بایــد بداند کــه چیزهایی ماننــد PKI,SSL, IDS, Firewallsو امثــال اینهــا چی هســتند و چگونه کار میکنند. تکنولوژی بی سیم بــرای اینکــه بتوان یک شــبکه بی ســیم را هــک کرد، ابتــدا بایــد از نحوه عملکرد آن مطلع شــد .آشــنایی با موضوعاتی چــون الگوریتمهــای رمز گــذاری (WEP, )WPA, WPA2و WPSو فهمیدن مســائلی همچون پروتکلهــا برای برقــراری ارتباط الزم اســت.
دوم :مهارتهای متوسط
دانســتن مهارتهای متوســط هم برای هکرهای کاله ســفید مهم اســت .زیــرا کمــک میکند کــه هکر به ســطح پیشــرفتهتری برســد و بتواند خود کارهایش را بــدون اتکا به دیگــر هکرها انجــام دهد. 51 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
هرچــه یــک هکر بیشــتر بــا نــرم افزارهــا و نحوهی عملکــرد آنهــا آشــنا باشــد ،موفق تــر خواهــد بود.
آشنایی با اصول رمزنگاری
هکرهــای کاله ســفید الزم نیســت کــه یــک رمزنگار ماهــر باشــند امــا هرچه بیشــتر بــا نقــاط ضعف و قــدرت الگوریتمهای رمزنگاری آشــنا باشــند ،راحتتر میتواننــد آنهــا را هــک کننــد .بــه عالوه یــک هکر میتوانــد از تکنیکهــای رمزنگاری بــرای مخفی کردن فعالیتهــای خــود اســتفاده کند.
سوم :مهارتهای حرفهای
ازجملــه مهارتهــای حرفهای که یک هکــر به آن نیاز دارد به شــرح زیر هستند:
خالقانه فکر کردن
همیشــه یک راه بــرای هک کردن یک سیســتم وجود دارد .یــک هکر خــاق به دنبــال مســیرهای جدید و روشهــای متفاوتی برای هک اســت.
مهارت حل مشکل
هکر با مشــکالت حل نشــده مواجه اســت کــه باید بتــواد آنهــا را حــل کند .حــل چنین مشــکالتی باعث میشــود هکــر با تفکــر تحلیلی خو بگیــرد .به همین دلیــل هکــر بایــد دقیقــا تشــخیص دهد که مشــکل کجاســت تا آن را حــل کند.
آشــنایی با تعــدادی از برتریــن هکرهای کاله ســفید در جهان تا اینجــا در مورد اینکه منظور از هکرهای کاله ســفید چیســت ،چرا به یک سیســتم نفوذ میکنند ،هکرهای کاله ســفید به چه مهارتهایی نیاز دارند ،ســخن گفته شــد .در اینجا قصد داریم تعــدادی از برترین هکرهای کاله ســفید جهان را معرفی کنیم.
استیو وزنیاک ()Stephan Wozniak
اســتیون َگــری وازن َیک مشــهور به اســتیو وازنیک یک مهندس کامپیوتر ،مخترع و دانشــمند آمریکایی اســت
که در ۲۶ســالگی همــراه با رونالد وین و اســتیو جابز کمپانی اپل را در ســال ۱۹۷۶تأســیس کرد. اســتفان وزنیاک متولد ۱۱آگوســت ۱۹۵۰ســن خوزه کالیفورنیا اســت .در ســال ۱۹۶۹وازنیک به دلیل هک کــردن سیســتم دانشــگاه کلــرادو بولدر کــه در آن به عنوان دانشــجوی ســال اولــی تحصیل میکــرد از آنجا اخراج شــد .وی یکی از هکرهای کاله ســفید اســت.
تیم برنرز لی ()Tim Berners Lee
ســر تیموتی جان برنرز لی زاد ٔه ۸ژوئن ۱۹۵۵در لندن، دانشمند بریتانیایی علوم رایانه ،استاد دانشگاهامآیتی، اســتاد و پژوهشگر دانشــگاه ســاوثهمپتون و ریاست کنسرســیوم وب جهانگستر است و تکامل وب را تحت نظــر دارد .به گفت ٔه تیم برنرزلی ،وب هم مانند بیشــتر انســانها پس از ۲۰ســالگی به مرحله اصلی شکوفایی خود رسیدهاست.
لینوس توروالدز ()Linus Torvalds
لینــوس بندیکت توروالــدز زاده ۲۸دســامبر ۱۹۶۹در هلســینکی فنالنــد ،یــک مهنــدس نرمافــزار فنالندی آمریکایی اســت کــه به خاطر آغاز و توســع ٔه هســته لینوکس و همچنین نرمافزار گیت شــناخته میشود .او پس از چندی معمار ارشــد پروژ ٔه هســته لینوکس شــد و هماکنون مســئولیت هماهنگ کنند ٔه پروژه (هســته لینوکــس) را بر عهــده دارد .وی از جمله هکرهای کاله ســفید برتر است.
سیتومو شیمومورا ()Tsutomu Shimomura
شــیمومورا فیزیکــدان و متخصــص امنیــت اطالعات آمریکایــی متولد ۲۳اکتبر ۱۹۶۴ژاپن اســت .وی نمونه بــارز یک هکر کاله ســفید اســت و هم اکنــون مدیر عامــل و مدیــر فنــاوری کمپانــی Neofocal Systems است.
ریچارد متیــو اســتالمن (Richard Matthew )Stallman
ریچــارد متیو اســتالمن که بــا نام RMSنیز شــناخته میشــود با جنبشهــا و فعالیتهــای آزادی خواهانه در زمینــه نــرم افزار ،ایجــاد کننده پــروژه GNUبوده است .اســتالمن متولد ۱۶مارچ ۱۹۵۳در شهر نیویورک است.
جووانا راتکوفسکا ()Joanna Rutkowska
زنهایــی موفق نیز در دنیای تکنولــوژی حضور دارند. جووانا راتکوفســکا در این میان موفق بوده و توانســته یکــی از هکرهــای کاله ســفید برتر باشــد .خانم جوانا متولد ۱۹۸۱لهســتان یک محقق امنیت کامپیوتر است و بــه خاطر تحقیقاتش در زمینه امنیت ســطح پایین و بدافزارها ،شــناخته شده است. هکرهای کاله ســفید چیست ،موضوع اصلی این مقاله بود .دســته بندی هکرها و اینکه عملکرد هکرهای کاله ســفید چگونه است ،مورد بررســی قرار رفت .همچنین بــا مهراتهایــی که یک هکر کاله ســفید باید داشــته باشــد نیز آشنا شدیم.
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
51 Kheradmand
منظور از هکرهای کاله سفید چیست و آنها چه کاری انجام میدهند؟ در این مطلب قصد بررسی این موضوع را داریم .یک هکر کاله سفید عملکردی متفاوت دارد و هدف او از هک نیز چیز دیگری است وبســایت تکراتــو :منظــور از هکرهــای کاله ســفید چیســت؟ در این مطلب قصد بررســی ایــن موضوع را داریم .یک هکر کاله ســفید عملکــردی متفاوت دارد و هــدف او از هــک نیز چیز دیگری اســت. بهتر اســت قبل از بررســی اینکه منظــور از هکرهای کاله ســفید چیســت ،به ســراغ تعریفــی از تاریخچه، هک و هکر برویم .تاریخچهی اســتفاده از واژه هک و هکر به اســتفاده از آن در مؤسسه فناوری ماساچوست در ســال ۱۹۶۰برمیگردد ومعنی اصلی آن ســود بردن از یک روش ســریع و هوشــمندانه برای حل مشــکلی تکنیکی بودهاســت. در تعریفی ســاده هــک ( )hackبه معنی وارد شــدن و دزدی اطالعــات یــا تغییر دادن آنها اســت .اما هکر کیســت؟ هکر فردی اســت کــه توانایی هک کــردن را داشته باشــد .یعنی بتواند عمل ورود و دزدی اطالعات را انجــام دهد. معمــوالً ایــن افراد ضریب هوشــی باال ،ســرعت عمل فوقالعــاده و آگاه هســتند .کار هکرها هــم میتواند گروهــی باشــد و هم فــردی .اینها تعریف ســادهای از هک و هکــر بود. هکرهــا دســتهبندی متفاوتی دارنــد و انگیــزه آنها از ورود بــه سیســتمها و دزدیدن اطالعــات نیز متفاوت اســت .همهی هکرها بد نیســتند ،هکرهای خوب هم داریــم .بنابرایــن میتــوان گفــت که هکرهــا همگی مخرب و ســارق و وحشتناک نیســتند .معموالً هکرها براســاس فعالیت و هدفشــان از نفوذ به سیســتمهای رایانــهای در دســتههای زیر قــرار میگیرند: • هکرهای کاله سفید • هکرهای کاله سیاه • هکرهای کالهخاکستری • هکرهای کاله صورتی • هکر نخبه • بچه اسکریپت 50 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
• نوب • هکر کاله آبی البته در بین این انواع دســته بندیهــا ،در این مطلب هکرهــای کاله ســفید مــورد بررســی قــرار میگیرند. به بررســی هکرهای کاله ســفید ،نحوه عملکــرد آنها، هــدف از نفوذ آنها به سیســتمها ،مهارتهــای آنها و انــواع هکرهای کاله ســفید میپردازیم.
سیســتمهای مختلــف گزارشــاتی ارائــه کنند. البتــه برخی از هکرهای کاله ســفید هم بدون کســب اجــازه از شــرکتهای مختلــف فعالند ولــی قوانین را نقض نمیکنند و دســت به اقداماتــی جالب و خالقانه میزنند .هکرهای کاله ســفید متخصصــان و کامپیوتر دوســتانی هستند که ســعی می کنند مشکالت امنیتی در یــک سیســتم کامپیوتری را پیــدا و آنهــا را برطرف نمایند.
هکرهای کاله سفید ( )White Hat Hackerبه گروهی از هکرهــا گفته میشــوند کــه کارهای مفیــدی انجام میدهنــد ،نفوذ میکننــد اما نیت بــدی ندارند .علت اصلــی نفوذ ایــن گونه هکرهــا به سیســتمها معموالً بررســی امنیت یک سیســتم اســت .البته ایــن کار در جامعه امنیت کامپیوتری تســت نفوذ گفته میشــود. ایــن افــراد ممکن اســت با شــرکتها قــراردادی برای کشف نقاط ضعف سیســتم آنها ببندند و تالش کنند تا بــا رعایت کلیه اصول هک اخالقی به سیســتم آنها نفوذ کنند. بنابرایــن در این نــوع نفوذ هدف نشــان دادن ضعف سیســتمهای امنیتی شــبکههای کامپیوتری است .این گــروه به نــام هکرهای خــوب معروف هســتند .پس هکرهــای کاله ســفید نه تنهــا مضر نیســتند بلکه در تحکیم دیواره حفاظتی شــبکهها نقش اساســی دارند. هکرهای کاله ســفید اطالعات را دســتکاری نمیکنند، جاسوســی نمیکننــد و بــه پخــش ویــروس نیــز نمیپردازنــد. هکرهــای کاله ســفید با هــدف آگاهــی کاربــران از حفرههــا و آســیب پذیریهــای موجــود اقــدام بــه هــک میکننــد؛ مختــرع وب نیز خود جــزو هکرهای کاله ســفید بوده اســت ایــن دســته از هکرها معموال توســط شــرکتهای مختلف تجــاری و ســازمانهای اداری اســتخدام میشــوند تــا از میزان آســیب پذیری
به چه مهارتهایی نیاز دارند؟
منظور از هکرهای کاله سفید چیست؟
فردی که نقش یک هکر کاله ســفید را دارد الزم اســت تا مهراتهایی ویژه نیز داشــته باشــد .هکرهای قانونی بیشــتر به فکر کمک و تامین امنیت هســتند تا بتوانند مانع ایجاد مشــکالت امنیتی شــوند .امــا مهارتهایی کــه بــرای هکرهــای کاله ســفید الزم اســت ،کدامها هستند؟
اول :مهارتهای مقدماتی
منظــور از مهارتهــای مقدماتی ،مهارتهایی اســت که هــر هکر حتــی قبــل از اینکه بخواهــد هک کند باید به آنها مســلط باشــد.
تهایپایهایکامپیوتر مهار
هکرهای کاله ســفید بدون شــک نیاز بــه مهارتهای پایــهای کامپیوتــر دارنــد .ایــن مهارتها البتــه چیزی شــبیه به ســاخت یک فایل Wordو یا گشــت زدن در اینترنت نیســت بلکه هکر بایــد بتواند با محیط فرمان وینــدوز کار کند ،قســمت رجیســتری را ویرایش کند و پارامترهای شــبکهی خــود را تعریف نماید.
تهایشبکه مهار
هکرهای کاله ســفید بــه آموزش مفاهیم اولیه شــبکه نیــاز دارند کــه از جمله میتــوان به موارد زیر اشــاره
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
50 Kheradmand
االن تشــخیص دهید ،ولی نیازی نیســت برای رفعشان میترسید از گذشته دل بکنید
پیشــاپیش اقدام کنید.
از قضاوت دیگران میترسید
خیلــی از مــا بــا این بــاور بزرگ شــدهایم کــه اگر در زندگی بــه هر موفقیتی برســیم ،دیگــران حمایتمان خواهنــد کرد و از موفقیتمان خشــنود خواهند شــد. امــا واقعیــت میتواند چیز دیگــری باشــد .در زندگی واقعــی ،آدمهــای زیادی هســتند که ممکن اســت از موفقیتهــای اطرافیانشــان دلگیــر شــوند .این قبیل آدمها به پیشــرفت دیگــران حســادت میکنند. آنهــا برایشــان اهمیتی ندارد کــه به چه دســتاوردی رســیدهایم و حتــی اگــر کاری کــه انجــام دادهایم به نفع بشــریت باشــد ،بــاز هــم قضاوتمــان خواهند کــرد .چنانچــه بیــش از حد بــه نظــرات اطرافیانتان اعتنــا کنید ،بعــد از مدتی بــه آدمی تبدیل میشــوید کــه دیگــران برایــش تصمیــم میگیرنــد و از خودش هیــچ ارادهای نــدارد .بگذارید دیگران هر چه دلشــان خواســت دربــاره تصمیماتتــان بگویند. بــه خودتــان بقبوالنیــد کــه نمیتوانید جلــوی افکار مــردم را بگیرید ،چون آنها هــر کاری هم که بکنید ،در نهایت آنطور که خودشــان دوســت دارنــد قضاوتتان خواهند کــرد .به تدریج در ادامه مســیر یــاد خواهید گرفت کــه قضاوتهای نابجای دیگران بیــش از آن که به شخص شــما مربوط باشــد ،در واقع آینه تمامنمای چیزی اســت که خودشــان هستند.
49 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
بــه ده ســال پیش فکــر کنید کــه جوانتر بودیــد .آن وقتهــا زندگی آســانتر نبود؟ واقعیت این اســت که آن روزها وظایف کمتری برای انجام دادن داشــتید و به همین دلیل زندگی برایتان آســانتر ســپری میشــد. اگــر از تــرس واقعیتهــای امــروز مــدام به گذشــته بچســبید ،از پیشــرفت باز خواهید ماند .وابســتگی به گذشــته ممکن اســت وادارمان کند تصمیماتی بگیریم کــه بــه هیچ وجــه بــا شــرایط فعلیمــان همخوانی ندارند.
میترسیدتنهابمانید
همــه مــا دلمــان میخواهــد دوســتمان بدارند و حمایتمان کنند .بدون شــک از ایــن که احترام ببینیم و بــه خاطــر کارهایــی که انجــام میدهیم تحســین شــویم ،لذت خواهیم برد .اما گاهــی آنچه ما از زندگی میخواهیــم با اهــداف دیگران در تضاد اســت .بدانید ت زمانی حاصل میشــود که تصمیــم بگیرید موفقیــ کاری انجــام دهیــد که اکثریــت تمایلی بــه انجامش ندارند. قبول کنید شــاید مجبور شوید مسیر موفقیت را تنهایی طی کنید ،چون بیشــتر افــراد این روحیــه را ندارند که مثل شــما برای رســیدن به اهدافشــان ســخت تالش کننــد .باید بــا موانع زیادی دســت و پنجه نــرم کنید، حــال آن که فقط گــروه اندکی درکتــان خواهند کرد. از ایــن رو ،شــاید فکــر کنید تــا به حال هیــچ کس در مســیری که شــما به آن وارد شــدهاید قدم نگذاشــته
اســت ،اما اصال این طور نیســت؛ کســانی هم هستند که با مشــکالت مشابه شــما پیشــتر روبرو شده اند. شــاید جزییات مسیر متفاوت باشــد ،اما در نمای کلی بیشــتر آدمهــای موفق تقریبا مشــکالت یکســانی را تجربــه کردهانــد.آن قدرهــا هم که فکــر میکنید تنها نیســتید .در هــر مرحلــهای از زندگی با ســختیهایی مواجه خواهید شــد که پیش از شــما کســانی بودهاند کــه بر این ســختیها غلبه کنند .پس اگــر کس دیگری توانســته این ســختیها را پشت ســر بگذارد ،چرا شما چرا نتوانید؟
میترسید وقتتان تلف شود
«متأســفم که زمــان داره میگــذره و مــن هنوز هیچ کار خاصــی انجــام نــدادم ».اینهــا کلماتی اســت که پــس ذهنمان داریم ،به ویژه کســانی خیلــی از ما در ِ کــه در زندگــی دنبال یــک مســیر جدیــد میگردند. هــر چه ســنمان باالتــر مــیرود ،بیشــتر متوجه گذر زمان میشــویم و ســعی میکنیم از وقتمــان نهایت اســتفاده را ببریم. اگر بــرای یادگیــری یا انجــام کاری وقت گذاشــتهاید، مطمئــن باشــید کــه ارزشــش را دارد ،چــون در آینده همیــن چیــزی کــه یــاد گرفتهاید یــا کاری کــه انجام دادهایــد ،زمینهســاز مســیرهای جدیــد دیگــری در زندگیتــان خواهد شــد.به جای این که بــه انجام دادن یــا ندادن کاری شــک کنید ،به پیامدهــای انجام ندادن آن کار فکــر کنیــد و از خودتــان بپرســید اگر تصمیم بگیــرم کــه ایــن کار را نکنم چه خواهد شــد.
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
49 Kheradmand
ترسهایی که مانع پیشرفت میشوند
همه ما دلمان میخواهد پیشــرفت کنیم و اهدافی را فقــط نتیجــه زحمتشــان را میبینیــد ،حــال آن که دســت بــه کار جدیــدی میزنیــد ،اولش هیجــانزده، که در ســر داریم تحقق ببخشــیم ،اما چرا فقط تعداد بــرای رســیدن به این موفقیــت چه فــراز و فرودهایی پرانــرژی و در عیــن حال مضطرب هســتید. اندکــی از مــا به آرزوهایمــان میرســیم؟ در ادامه ،از که تجربــه نکردهانــد .پس اگر دســت بــه کاری زدید همیشــه بخشــی از دلهرهتان بــه این دلیل اســت که ترسهایــی خواهیم گفت کــه قــدرت تصمیمگیری را که نتیجــهاش بــه دلخواهتان تمام نشــد ،فکــر نکنید میترســید شکســت بخوریــد و بخش دیگــر آن بابت از مــا میگیرنــد ،اما اگر یــاد بگیریم بــر ترسهایی که شکســت خوردهاید ،بلکه از این تجربــه درس بگیرید .تــرس از موفقیــت اســت .آدمهایــی کــه از موفقیت نمیگذارنــد تواناییهایمان را به چالش بکشــیم غلبه ایــن تجربــه کمکتــان خواهــد کــرد که اشــتباهات میترســند از خودشــان میپرســند« :اگه موفق بشــم بعــدش چــی میشــه؟ نکنــه یــه عالمــه کار خالــی کنیــم ،خواهیم توانســت اهدافی را که دســتنیافتنی گذشــتهتان را در تالشهــای بعــدی تکــرار نکنید. مینمایند به واقعیــت تبدیل کنیم شــه روی ســرم ،طــوری که نتونــم از پس همهشــون از موفقیت میترسید بربیام؟»پیشــنهاد میکنیــم بــرای اتفاقاتی کــه هنوز از شکست میترسید به احتمــال زیاد تــرس از موفقیت کمتر بــه گوشتان نیفتادهانــد ،از پیــش برنامهریــزی نکنیــد. هرچــه در زندگــی اهــداف دورتــری داشــته باشــید ،خورده اســت .بله ،همان طور که خیلیها از شکســت برای کســی که از بیرون به قضیه نــگاه میکند ،چنین ســختتر خواهیــد توانســت بــه انتظاراتــی کــه از واهمه دارند ،آدمهایی هم هســتند که از موفقیتهای پرســشهایی احمقانه بــه نظر میرســند ،در حالی که خودتان داریــد جامه عمل بپوشــانید .در نتیجه ،چون آنچنانی میترســند .بهبــود روابط اجتماعی ،رشــد و برای شــما همیــن دغدغههــای بیمورد آنقــدر جدی از شکســت میترســید و فکــر میکنیــد بــه اهداف توســعه فردی و ارتقای شــغلی نمونههایی از موفقیت و واقعــی هســتند کــه حتــی فکرشــان مضطربتان مورد نظرتان دســت نخواهید یافــت ،ترجیح میدهید هســتند که بســیاری از ما به آنهــا فکر میکنیم. میکنــد .بجــای ایــن کــه بیهوده غصــه بخوریــد ،به دســت روی دســت بگذارید و هیچ قدمــی در جهت بــه دنبــال هر نــوع موفقیتی که هســتید ،ابتــدا باید خودتان بگویید« :درسته ســؤاالتی که االن توی ذهنمه تحقــق اهدافتــان برنداریــد .امــا بــا این طــرز فکر این واقعیت را بپذیریــد که هیچ موفقیتی بدون تغییر چیزایــی هســتند کــه ممکنــه در آینده مجبور بشــم فقــط خودتان را عقــب میاندازیــد و هرگز بهشــون فکر بکنــم ،اما واقعیت اینــه که در نخواهید توانســت بــه قابلیتهایــی که در حــال حاضــر دونســتن راهحل این ســؤالها آدمهایی هم وجود دارند که وجودتان نهفته اســت پی ببرید.اجازه ندهید بــه دردم نمیخــوره و بعــدا میتونــم هــر ترس از شکســت بر شــما غلبــه کند. موقــع وقتش شــد براشــون یه چــارهای پیدا از موفقیتهای بزرگ میترسند! میپرســید چرا؟ خــوب معلوم اســت ،چون کنم».نیازی نیســت برای اتفاقاتــی که هنوز بیعملــی و دســت روی دســت گذاشــتن نیفتادهانــد از پیش تصمیم بگیریــد .این کار بــه ضررتان تمــام خواهد شــد .همــه ما در فقــط باعــث میشــود بیدلیــل بترســید و مقاطــع مختلفی از زندگی به لحظات سرنوشتســازی حاصل نمیشــود ،یعنی همیــن طور که قــدم به قدم نتوانیــد در قدمهــای بعدی درســت عمــل کنید. برمیخوریــم که اگر دســت بجنبانیم ،زندگیمــان را از بــه موفقیت نهایــی نزدیکتر میشــوید ،روند بعضی بیشــتر به اموری بپردازید کــه در حال حاضر میتوانید ایــن رو بــه آن رو خواهند کرد و ایــن فقط به تصمیم امــور تغییر خواهد کــرد .چون به ایــن تغییرات عادت انجامشــان دهیــد و غصــه چیزهایــی را نخوریــد که خودمان بســتگی دارد کــه به این فرصتها پشــت پا ندارید ،شــاید در ابتدا احســاس خوشــایندی نداشــته کنترلشــان از دســتتان خــارج اســت .بجــای این که بزنیــم یــا از آنها در جهــت تحقق اهدافمان ســود باشید. مــدام به فکــر اتفاقات آینده باشــید ،همــه قدرتتان ببریم.یادتان نرود هیچ موفقیــت بزرگی بدون زحمت توصیه میشــود از این احســاس ناخوشــایند که چیزی را بــه کار بگیرید تــا موانعی را که امــروز پیش پایتان به دســت نمیآید. شــبیه ترس و اضطراب اســت به وحشــت نیفتید ،چرا قــرار دارنــد از بین ببریــد .مقصود این نیســت که به آدمهای موفقــی که در برنامههــای تلویزیونی حضور کــه ایــن دلهــره صرفاً یــک بخــش طبیعــی از فرآیند کل از آینــده چشــم بردارید ،بلکه الزم اســت موانعی مییابنــد ،یک شــبه به مدارج عالی نرســیدهاند .شــما موفقیــت اســت و چیز عجیب و غریبی نیســت.وقتی را که شــاید در آینده ســر راهتان سبز شــوند از همین 48 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
48 Kheradmand
وضعیت را توضیح داد نظریه ســایه «گوســتاو یونگ» اســت .نظریه یونگ ابتدا در ســطح ناخــودآگاه فردی طرح شــد اما بعدها برای توضیــح پدیدههای اجتماعی و در ســطح ناخودآگاه جمعی نیز به کار گرفته شــد. طبــق نظــر یونــگ ،روان آدمــی متشــکل از همــه عواطــف ،خصوصیات و ویژگیهایی اســت که شــاید به نظــر متضــاد بیاینــد ،اما انســان به تمامــی آنها نیــاز دارد .روان انســان ترکیبی از تمام خصایص اســت و انســان برای زندگــی نیازمند تعادل بیــن ویژگیهای روانــی خــود (اعــم از مثبــت و منفی) و اســتفاده به موقــع از همه ابعاد روان اســت .اما معمــوالً به خاطر آموزههــای تربیتــی یا اتفاقــات دوران کودکی ،انســان بخشــی از روانش را ســرکوب میکند .برای مثال ممکن اســت احساس غم یا خشم از ســوی فرد سرکوب شود. بخش ســرکوب شــده که ســایه نامیــده میشــود ،از خودآگاه به ســمت ناخــودآگاه رانده میشــود .اما به این معنی نیســت کــه از زندگــی فرد بیــرون میرود. آنچــه که طرد شــده تــا ابد در ســایه باقــی نمیماند، بلکــه با مکانیزمهــای پیچیــده روانی رفتار فــرد را در کنتــرل خــود در مــیآورد .آنچــه کــه رانده شــده ،با نیرویــی قویتر بــاز میگــردد .از نظر یونــگ اگر این ســرکوب به صورت افراطی انجام شــود ،به دلیل برهم
را میدهنــد. حــال بــه راز محبوبیــت تتلــو بــاز گردیــم .ما طی چند دهه گذشــته جامعــهی آرمانگرایــی بودیم که میخواســتیم کوچکتریــن و ضعیفتریــن اشــکال ناهنجــاری را هــم از جامعــه پــاک کنیــم .ارزشها و هنجارهایــی کــه طــی صدها ســال از طریق نظم خودجــوش اجتماعــی بــا تســاهل و تســامح پیش آمدهبــود ،به قوانیــن و قواعد ســختگیرانهای تبدیل شــد که تخطی از آنهــا تحت هیچ شــرایطی جایز نیست . بیشــتر کنشها و حرفهایــی که از طــرف عرف با عمومی تساهل و تســامح پذیرفته میشد ،در عرصه ِ مــورد نظارت دولــت با عنــوان ضدهنجــار ،بر هم زننده نظم عمومی و مانند آن طرد و ســرکوب شــد. از پوشــشهای ســنتی اقوام تا فحشهــای معمولی کــه در زندگــی روزمره همه مــا مورد اســتفاده قرار میگیــرد ،از آب بــازی در پــارک تا دعــوای معمولی خانوادگی ،همه از عرصه فرهنگ رســمی زدوده شد. این فشــار بیــش از همــه در عرصه زندگــی روزمره خــود را نشــان میدهــد .از طرفی قواعــد و قوانین بســیار زیــادی برای کنتــرل و ارتقای زندگــی روزمره افــراد عرضه میشــود و از طرف دیگر ایــن قواعد با
نسلی که به صورت افراطی به برخی از ارزشها و آداب اجتماعی گرایش داشته باشد ،به صورت ناخودآگاه
بخش زیست نشده خود را در روان نسل بعد چون آرزوی وسوسه کنندهای جا خواهد گذاشت
خــودن تعــادل روان ،همراه با آســیبهایی بــرای فرد اســت .در نتیجه روان انسان از طریق بازگرداندن بخش ســرکوب شــده ،برای برقراری تعادل تــاش میکند .هر چه ســرکوب شدیدتر باشد ،بازگشــت آن نیز پرقدرتتر و آســیبزنندهتر خواهــد بــود .بــه زبان ســاده روان، بــرای ایجاد تعادل پاســخ افراط را بــا تفریط میدهد. در مــورد جوامــع هــم چنین اســت .نســلی کــه به صــورت افراطی به برخی از ارزشهــا و آداب اجتماعی گرایش داشــته باشــد ،بــه صــورت ناخــودآگاه بخش زیســت نشــده خود را در روان نســل بعد چون آرزوی وسوســه کنندهای جا خواهد گذاشــت .بــه این ترتیب ســایه این نســل به طرز پیچیدهای نســخه عمل نسل بعــدی را فراهم میکنــد .ناخودآگاه جمعی با دســتی نامریــی دنبــال ایجــاد تعــادل در جامعــه اســت .به همیــن دلیل اســت که گفته میشــود هــر چیزی ضد خــودش را تولیــد میکنــد .برای مثال طی چند نســل ژاپنیهــا بــا ارزشهــای بســیار ســختگیرانه نظم و قواعــد اجتماعــی زندگی کردهانــد ،آنها کمتــر اجازه اســتراحت ،تفریح ،لــذت از زندگی و حتی تنبلی کردن را بــه خود میدادند .گفته میشــود بخشــی از نســل جدیــد با ســبک زندگی ولنگار خود پاســخ ایــن افراط
47 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
ســختگیری زیاد و حتی به پشــتوانه نیروی نظامی اجــرا میشــود .لبــاس رســمی ،لبــاس غیررســمی، خوردنیها ،نوشــیدنیها ،عقاید ،صحبتها و ...برای تــک تک اینهــا قواعد نوشــته و نانوشــته متنوعی وجــود دارد که فرد هر لحظه خود را در فشــار عمل به آنها احســاس میکند .نمونه اعــای عمل به این قواعد را میتوان در فیلمهای صدا و ســیما مشاهده کــرد .جایی کــه در آن آدم خوبها بــه قول معروف «حتی دســت توی دماغشــان نمیکنند ».آیا جامعه از این همه کنترل و قاعده به ســتوه نیامده اســت؟ آیا تتلو و محبوبیتش ســایه ما نیســت که به ســوی مــا باز گشــته اســت؟ آیا نســل جدید بــا عالقه به تتلــو و همــه رفتارهــای ضدهنجارش ،پاســخ افراط نســلهای قبلــی را نمیدهد؟ شــاید واقعاً حجم قوانیــن و هنجارها بیش از تحمل جامعه اســت .شــاید جامعه از این همه پاســتوریزه بودن خســته شــده ،شــاید زمــان آن رســیده عرصه زندگــی روزمره به عــرف و نظم خودجــوش اجتماعی سپرده شود. ایرنا Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
47 Kheradmand
آیا تتلو سایه خود ما است؟ سپیدهاکبرپوران ُپســت اخیر یک خواننــده جنجالی و زیرزمینی در اینســتاگرام با حــدود ۱۶میلیون کامنت ،رکوردشــکنی کرد و شگفتی بســیاری از ناظران و تحلیلگران مسائل اجتماعی را برانگیخت .چه بســا راز این رکوردشــکنی در شکســتن قواعدی باشد که به صورت افراطی بر عرصه زندگی روزمره تحمیل شــده اســت. بــه گــزارش گــروه تحلیــل ،تفســیر و پژوهش های خبــری ایرنــا ،اخبــار مربوط به ت و کارهای «امیرحســین مقصودلو» معروف به تتلو ،هر چنــد وقت یک بار فعالیــ توجــه افکار عمومی را به خود جلب میکند؛ حواشــیای کــه طرفدارانش را به وجد مــیآورد و ناظران خامــوش را در بهت و حیــرت فرو میبرد. او که ســال ۹۲از ســوی پلیس امنیت اخالقی بازداشــت شــده بود ،بعدها با آهنگ «خلیــج مســلح فارس» از عرشــه یک شــناور نظامی ســردرآورد .یک بــار هم بدون دعوت ســر تمریــن تیم پرســپولیس حاضر شــد .کمی بعــد ،از «تتلیتیهــا» (نامی کــه برای طرفدارانش برگزید) خواســت کــه در کامنتها «بغبغو» کننــد و در کمال شــگفتی هــزاران نفر با نوشــتن بغبغو ،تتلیتی بــودن خود را ابــراز کردند. دو ســال بعد از این اتفاق با ایســتادن کنار حجت االســام «سیدابراهیم رئیسی» وارد کارزار انتخابات شــد و بعد در جشــن خبرگزاری «فارس» مورد تقدیر «حمید رسایی» قرار گرفت. تتلــو پــس از انتخابات ۹۶از عرصه سیاســی فاصله گرفت .از کشــور خارج شــد و با فحاشــیهای رکیــک در اینســتاگرامش توجههــا را به خــود جلب کــرد؛ فحشهای رکیکی که تا روی ســن اجرای کنســرت در گرجســتان ادامه پیدا کرد و واکنش کاربران را به همراه داشــت. 46 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
اینــک دوبــاره تتلــو خبرســاز شدهاســت؛ ایــن بار بــا شکســتن رکــورد کامنت در اینســتاگرامش .تتلو هفته گذشته از مخاطبانش خواســته بود که کامنتهای پستش را بــه باالی ده میلیون برســانند ،تا آلبوم جدیدش را منتشــر کند .هدف او شکســتن رکورد «کایلی جنر» خواهر «کیم کارداشــیان» ســلبریتی حاشــیه ســاز آمریکایی بود کــه بــا ۱۴۶میلیــون دنبالکننده ،بــرای یکی از پســتهایش نزدیک بــه ۱۰میلیون کامنــت دریافــت کردهبــود .حاال تتلو بــا حدود ۲میلیــون دنبال کننــده ،نزدیک به ۱۶میلیــون کامنــت دریافــت کرده و بــا فاصله زیاد رکــورد اینســتاگرام را جا به جا کردهاســت؛ آماری کــه همچنان رو به افزایش اســت . آنچــه کــه تحلیلگران اجتماعــی را گیج کرده محبوبیــت روز افزون تتلــو ،علی رغم تمــام رفتارهــای ضــد و نقیض ،هیجانــی ،ضد فرهنگش اســت .چرا مــردی که روی ســن بــا رکیکترین الفاظ فحــش میدهــد ،رفتاری نســبتاً ضدهنجــار دارد و حتی بــرای طرفدارانش احترام قایل نیســت ،چنین طرفداران پروباقرصــی دارد؟ چرا روز به روز بــر محبوبیت و شــهرتش افزوده میشــود؟ تــا جایی که در ویکیپدیــا در مورد تتلیتیهــا نوشــته شدهاســت «تتلیتیها کــه عموماً نوجوان هســتند با هم شــبکه میشــوند و در فضــای مجازی حضــور دارند .تتلیتیها از رســوم و آیینهای خاصی برخوردارنــد .از جمله آنها "دوره پاکی" نــام دارد که در آن تتلیتیها باید نیت کرده، و از گنــاه و انــرژی منفی و بدی کردن خــودداری کنند ».چه چیزی بــه این خواننده خــام و هیجــانزده این قــدرت را داده که حداقل برای تتلیتیهــا در نقش یک رهبر اجتماعی ظاهر شــود و در مــورد اصول زندگی موعظه کنــد؟ راز محبوبیت ،نفوذ و قدرت او در چیســت؟ بــا رویکردهــای متفاوتی میتوان به این مســاله پرداخت و جوانب ناشــناختهاش را از زوایــای متفاوتــی میتــوان دید .یکــی از نظریههایی که با کمــک آن میتوان این Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
46 Kheradmand
45 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
45 Kheradmand
44 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
44 Kheradmand
خب ،آن زن را نکشــت .اما در هر حال نمیخواســت محبــوب اســت ،بــا فشــارهای زیــادی برایاو را بکشــد .او آنقدر ســاخته و پرداخته شده است که دنبالــهای رضایتبخــش روبهرو شــدهاید .آیا برای راضــی کردن توقــع طرفدارانتان عصبی نمیشود کشتش. و تحت فشــار بودید؟ منظورتــان این اســت که آیــا این موضــوع آیندهام،کدام شخصیت را میگویید؟ -خاله لیدیا.
شــهرت ادبــیام را تبــاه میکند؟ اگــر ۳۵ســاله بودم کامال حق داشــتید چنین پرسشــی را مطــرح کنید .اما چنیــن موضوعی دغدغهام نیســت.
-چنــد نکته در کتاب اســت که آنهــا اصال متوجهش
این رمان شــما را تــکان داد؟
اعتقــاد دارنــد .بــه ســازندگان ســریال راهــی بــرای برونرفــت از این موضــوع دادم .بنابراین آنها به چند دلیل بازیگــران چندنژادی برای ایفای نقش در ســریال انتخــاب کردند :یــک ،داســتان را بهروز کننــد .دو ،در اساســنامه شــبکه Huluمــادهای برای قائل شــدن به تنوع نژادی ذکر شــده اســت .ســه ،ســریالی که همه بازیگرانش سفیدپوست باشــند ،تماشایش خستهکننده میشود .
را از روزنامههــا قیچــی میکردیــم و دربــاره تمــام چیزهایــی که حــاال موضــوع بحثها و علــل نزاعها هســتند ،صحبت میشد.
تــا به حــال پیش آمده که ســازندگان ســریال بخواهند پیرنگ و شــخصیتها را وارد مسیری کنند که احســاس کنید به قوانیــن جهانی که آیــا پیــش از اینکــه «وصیتهــا» را بنویســید ،رمــان ســاختهاید ،تخطی م یکنند؟ «سرگذشــت ندیمه» را دوباره خواندیــد؟ چه چیزی در
رمــان «وصیتهــا» به انــدازه رمان نخســت پیچیده نیســت و پایانی باز ندارد .چنین کاری را عامدانه انجام دادید و خواســتید داســتانی ارایــه کنیــد که حــس پایــان را بــه مخاطب بدهد؟
وای ،نمیدانم .این رمان قطعیت بیشــتری دارد .یکیمیگفــت« :وای ،چه پایان شــادی ،خــب ،البته نه برای همه شــخصیتها ».پایانــی مثبتتــر از آن چیزی که در مراحلــی از رمــان انتظــار دارید ،پیــش میآید .من فرزند جنگ جهانی دوم هســتم .در سال ۱۹۴۲دنیایی کامال ســیاه داشتیم.
نشــدهاند ،امــا میتوانیــد بفهمیــد چرا متوجهشــان -البتــه که خواندم .همچنین ســراغ پوشــهای رفتم که از اینکه کتابتان طنین سیاســی جدیدی دارد در آن بریدههــای روزنامــه را نگهــداری میکنم .چون و گاهــی آن را نمــاد مقاومــت مینامید ،چه نشــدهاند ،چون ســریال تلویزیونی میســازند. در کتــاب ،شــخصیتها بــه برترپنــداری نژاد ســفید در آن زمــان اینترنتی وجود نداشــت و ما یادداشــتها احساسی دارید؟
اینکــه مخاطبان شــما در دنیای سیاســت این روزهــا طنینهایی از پادآرمانشــهر داســتانی شــما میشــنوند ،به نوعی رنجآور اســت؟
در رمــان «وصیتهــا» خاله لیدیا شــخصیتی پیچیدهتــر و دلســوزتر ،قربانــی و در عیــن حــال خطــاکار دارد .طــی این چنــد دهه این شــخصیت چطور در ذهنتان دگرگون شــد و چــرا تصمیم گرفتیــد او را شــخصیت محوری دنبالــه رمان قــرار دهید؟
چطور در نظــام دیکتاتوری توتالیتر به فردی عالیرتبهبدل میشــوید؟ یــا از ابتدا اعتقادی راســخ داشــتهاید کــه احیانــا بعدهــا تطهیر میشــوید یــا فرصتطلب هســتید .یــا شــاید هم میترســید یــا ممکن اســت ترکیبــی از همــه اینها باشــد .من ترس را شــماره اول قــرار میدهــم :اگر این کار را نکنم ،کشــته میشــوم. خالــه لیدیــا همیشــه باالرونده اســت ،پــس به قله صعــود میکند .او بــه راحتی آزرده نمیشــود ،اما مثل بعضیهــا اعتقــادی راســخ ندارد .درســت مثــل جی. ادگار هــوور (اولیــن رییــس اداره تحقیقات فــدرال یا افبــیآی) ،خالــه لیدیا متوجــه میشــود میتواند از افــراد سوءاســتفاده کنــد و کارش را علنی نکند.
از دیدگاه سیاســی ،نتیجه دلخواه «سرگذشت ندیمه»این بوده اســت که به عنوان اثری تاریخــی در هالهای از ابهــام قرار بگیرد ،بنابراین صحیح بودن هشــدارهای جــدیام ثابت نمیشــوند .تاریخ وظیفه خــودش را به سرانجام نرسانده است.
بــا ظهــور برترپنــداری نــژاد ســفید ،این الیــه هرگز کنار گذاشــته نشــد ،همیشه حضور داشــت ،اما کسی راه را بــاز کــرد .درباره آیینهــای مذهبی کــه زنان را فرمانبــردار میدانســتند ،صحبت شــد .کودکربایی به موتیفی بدل شــد کــه به اندازه عمر انســان روی زمین قدمت داشــت .وای خــدا ،اجبار زنان به داشــتن فرزند در جنگ تــروآ روی داد.
اولینبــاری که ایــده نوشــتن «وصیتها» به از رویدادهــای اخیــر چــه چیزی طــرز تفکر نوشــتن ذهنتان رســید ،کی بود و آیا قبال امــابههیچوقت شما را شــکل داد؟ ایــن رمان فکــر کــرده بودید، -نمیخواهــم خیلی دقیق باشــم ،چون به این شــکل ســراغش نرفته بودید؟ به خواننــده دیکته میکنی و ترجیــح میدهم بگذارم همیشــه به آن فکر میکردم .اخیرا به یادداشتهایمبازگشــتم و دیدم در ســال ۱۹۹۱به دنباله «سرگذشت ندیمه» فکــر میکردم .پس همان وقت دســت به کار شــدم تا ببینم کار به کجا میرســد.
بــا اثــری که بــه انــدازه «سرگذشــت ندیمه» 41 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
مــن هیچ کنترلــی روی این موضوع نــدارم .به نظرماســتفاده از لباسهــای ندیمههــا به عنوان بخشــی از رونــد اعتــراض ،کاری درخشــان بود .نمیتوانســتند از آنجا بیرونشــان کننــد ،مزاحمتــی ایجــاد نمیکردند، هیچ حرفی نمیزدند ،اما قابل مشــاهده بودند و همه میدانســتند منظورشــان از این کار چه بــود .بنابراین پوشــیدن لباسهای ندیمهها ترفندی درخشــان است.
خودشــان به موضوع بیندیشــند .به همین دلیل است کــه وقتی مردم میپرســند چــه بالیی ســر آفرد آمد، میگویــم انتخــاب با شماســت .تاریخ پــر از آدمهایی اســت که ناپدید شــدهاند و قــادر نیســتید ردپایی از آنها پیدا کنید .شــما دوســت دارید پایان این داســتان چگونه باشد؟
آفرد در «سرگذشــت ندیمــه» و خالــه لیدیا در «وصیتهــا» نمیداننــد آیــا کســی پیدا میشــود کــه نوشــتههای آنهــا را بخواند و آیــا داستانهایشــان بــرای کســی اهمیــت دارد یــا نه .پرسشــم این اســت کــه آیا چنین چیزی دیدگاههای شــما را به نوشــتن ،میلتان بــه برقــراری ارتباط بــا خوانندههــا و ترس از اینکه شــاید اثرتان تاثیری نداشته باشد ،نشان میدهد؟
چنیــن چیــزی در مــورد همــه نویســندهها صدقمیکنــد ،همه نویســندهها .حتی زمانی که نوشــتهاید و آن را برای ناشــر میفرســتید به این فکر میکنید که نکند ویراستار نوشــتهتان را از بین ببرد؟ آن وقت است که هرگــز خوانندهای ندارید .هر بار که ابــزاری را روی ســطحی میگذارید تا بنویســید -نمیگویــم قلم روی کاغــذ میگذاریــد ،چون ممکــن اســت بخواهید روی ســنگ یا درخت بنویسید -خوانندهای را در ذهن دارید و همیشــه خوانندهای از آینده را تجســم میکنید مگر اینکه شــخصی پشــت سر شــما باشــد و همان موقع نوشــتهتان را بخواند. بقیه در صفحه 52
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
41 Kheradmand
گفتوگوینیویورکتایمز با مارگارت اتوود، نویسنده «سرگذشت ندیمه»
MARGARET ATWOOD میشــدند و یکــی از این چه میشــد اگرهــا این بود :تلویزیونی «سرگذشــت ندیمه» به آنها اشاره بهار سرلک کامــا به این موضــوع معتقدم که نظامهــای توتالیتر شده اســت .آیا آگاهانه سعی داشتید داستان مــارگارت اتــوود دســتکم ســه دهه به فکر نوشــتن دوام نمیآورنــد .برخــی از این نظامها بیشــتر از بقیه را بــا این عناصــر پیش ببرید؟
ادامه رمان پادآرمانشــهری «سرگذشــت ندیمــه» نبود. شــاید اگر خواننــدهای از او میخواســت ایــن ادامه را بنویســد ،اتــوود در جــواب میگفت« :فقــط یک بار میتوانید بدون تجهیزات از ســاختمان امپایر اســتیت بــاال بروید.اگــر برای بــار دوم تــاش کردیــد ،مطمئن باشــید ســقوط میکنید». روزنامه اعتمــاد :اما روی کار آمــدن دونالد ترامپ به «سرگذشــت ندیمه» را بــه صدر جــدول پرفروشترین کتابهــا رســاند و نســخه انگلیســی این کتــاب بیش از ۸میلیــون جلــد در سراســر دنیا فروخته شــد .زنان بــرای اعتراض بــه محدودیتهــای حقوق بــاروری با لبــاس ندیمهها در محوطــه بیرونی ســازمانها تجمع میکردنــد و در همیــن روزها بود که دســتاندرکاران شــبکه Huluتصمیم گرفتند اقتباس تلویزیونی این اثر را جلــوی دوربین ببرند. شــاید همین اتفاقــات کافی بــود تا اتوود که امســال ۸۰ســاله میشــود ،تصمیم بگیــرد باالخــره دنباله این رمان را بنویسد .این نویســنده کانادایی پس از ۳۴سال دنباله «سرگذشــت ندیمه» را با عنوان «وصیتها» (در ایران فعال با این عنوان معرفی و شــناخته شــده است) منتشــر کرد .این اثــر آنقدر مورد اقبال قــرار گرفت که پیش از اینکه روی پیشــخوان کتابفروشــیها جا بگیرد، به فهرســت نامزدهای نهایی من بوکــر راه یافت.
دوام آوردهانــد .زمانی که ســقوط میکننــد چه چیزی سقوطشــان را رقــم زده؟ خب ،ســناریوهای مختلفی وجــود دارد .از درون میپاشــند ،پاکســازی الیتهــا؛ حملههــای بیرونی؛ جانشــینی نســلها .نســل اول با اشــتیاقی مثــال زدنی ســر کار میآید ،نســل دوم روی اجرای حکومت تمرکز دارد و نســل ســوم به تدریج به ایــن فکــر میکند کــه دارند چــه کار میکنند؟
پــس از قرار گرفتــن دونالد ترامپ بر مســند ریاســتجمهوری ،فروش «سرگذشت ندیمه» افزایــش یافــت و خوانندههــا معتقــد بودند داســتان آن شــدیدا با این دوره تناســب دارد. حتــی برخــی عناصر داســتان بــا رویدادهای جــاری مانند لغو کــردن حقوق بــاروری ،جدا کــردن والدیــن از فرزندانشــان در مرزهــا و هــدف قــرار گرفتــن اقلیتهــا توســط برترپندارهای نژاد ســفید ،در یک راســتا قرار میگیرنــد .میتــوان اینطور قلمــداد کرد که بخشــی از دلیل نوشــتن دنباله ایــن رمان این بــود که میخواســتید بــه توازیهــای جدید اشــاره کنید؟
ســعی داشــتم داســتان را طوری بســازم کــه در آنتناقضهای چشمگیری وجود نداشــته باشد .سازندگان ســریال رویدادهــا را بــهروز کردنــد ،بنابرایــن بــرای بســیاری از مســائل محدوده زمانی را در نظر نگرفتیم.
در فصــل دوم ســریال «سرگذشــت ندیمه»، نیکــول ،بچــه آفرد را به صــورت قاچاقی از کشــور خــارج و به کانــادا میبــرد .نیکول در پیرنگ رمان جدیدتان شــخصیتی محــوری را ایفا میکند .آیا ایده شــخصیت او را از سریال و تصمیــم گرفتید در دنباله رمان آن را بســط بدهید؟
نــه ،نیکــول اســم من بــود .متوجه خواهید شــد کهمن پسزمینههایی را در پشــت صحنه برای ســازندگان فیلــم خالی گذاشــتم ،بنابرایــن بر عهده آنهاســت که آدمهــا را بــه عنوان مهــرهای در پیرنگ چطــور از مرز رد کنند.
شــما در ساخت ســریال هم ســهم عمدهای را بــه خــود اختصــاص دادید .در این ســریال داســتان آفرد از مقیاس رمان نخســت شــما -نــه ،نه .چنیــن چیزهایی همیشــه در هر کشــوری فراتــر مــیرود .این روند شــبیه به چــه بود؟
حضور دارنــد .برترپنداریهای نژاد ســفید وجود دارند و زمانی که شــرایط برایشــان مهیا باشــد خودشــان را نشــان میدهنــد همانطور که حــاال در ایاالت متحده امریــکا روی کار آمدهاند.
من در ســاخت ســریال تاثیر داشــتم ،اما هیچ قدرتینداشــتم .ایــن دو ،یــک دنیا با هــم فاصلــه دارند .من از آن دســت افرادی نیســتم که پــای هر قــراردادی را امضــا کنــم .در نتیجه با بروس میلر گفتگــو میکردم و چیزهایــی مثل «نمیتوانــی آن آدم را بکشــی» را با او در میان میگذاشــتم.
زمانی که اعالم کردید دنباله رمان «سرگذشــت ندیمــه» را مینویســید ،گفتیــد این رمــان را به قصد پاســخ به پرســشهایی مینویســید کــه خواننــدگان سالهاســت دربــاره گیلیاد وقایع رمان «وصیتها» ۱۵ســال بعد از زمان رمان نخســت روی میدهــد ،امــا در پیرنگ میپرســند .این پرســشها چــه بودند؟ -همــه این پرســشها بــا «چه میشــد اگر» شــروع آن عناصــری تنیــده شــدهاند که در ســریال به این حرف عمل هم کرد؟
40 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
40 Kheradmand
جالــب اســت بدانیــد ژاک شــیراک تنها سیاســتمدار فرانســوی اســت کــه دو بــار بهعنــوان نخســتوزیر ایــن کشــور انتخــاب شــده اســت .ماجــرای دومین نخســتوزیری ژاک شــیراک بــه ســال ۱۹۸۶بــاز میگــردد .در آن زمــان «فرانســوا میتــران» (François ،)Mitterrandســکان ریاســتجمهوری فرانســه را در اختیــار داشــت و بهرغــم اینکــه بســیاری از نزدیکان «میتران» تمایل داشــتند تا او «ژاک چابــان دلماس» را بهعنوان نخســتوزیر فرانســه انتخاب کند« ،میتران» ژاک شــیراک را بــرای دومیــن بــار بهمقــام نخســتوزیری فرانســه برگزیــد.
بــه دور دوم کشــید و ناآرامیها و شــلوغیهای زیادی را بهدنبــال داشــت .در نهایــت ژاک شــیراک در دور دوم انتخابات ریاســتجمهوری فرانســه در سال ۲۰۰۲ توانســت برنــده میدان باشــد ،امــا مخالفیــن زیادی هم پیــدا کرد و مجلــه معروف «اکونومیســت» (The )Economistدر مقالهای در ســال ،۲۰۰۶ژاک شــیراک را نامحبوبترین ســاکن کاخ الیــزه در تاریخ جمهوری پنجم فرانســه دانست.
ژاک شیراک و شهرداری پاریس
پــس از کنارهگیــری از هیئت دولت فرانســه، ژاک شــیراک که ســودای ریاســتجمهوری را در ســر داشــت روانه شــهرداری پاریس شد و از ســال ۱۹۷۷تا ،۱۹۹۵شــهردار این شهر زیبا و رویایی بــود .هواداران ژاک شــیراک مدعی هســتند او در مقام شــهردار ،خدمات زیادی را برای ســالمندان و توانیابان پاریســی انجام داده اســت ،امــا این ســکه روی دیگــری نیز دارد و پروندههــای زیادی در خصوص فســاد شــیراک در دوران ریاست شــهرداری پاریس بر علیه او تشکیل شد.
ژاک شیراک و ریاستجمهوری فرانسه
فعالیتهای شــیراک از عزم او برای حضور در باالترین جایگاه سیاســی فرانســه خبر میداد و بههمین منظور چندین بار نامزد ریاســتجمهوری شــد و فعالیتهای گســترده تبلیغاتی را انجــام داد .یکی از ایــن موارد به ســال ۱۹۸۸باز میگردد که در آن زمان ژاک شــیراک در دور اول انتخابــات تنها ۲۰درصد از آرا را بدســت آورد و در دور دوم نیــز ۴۶درصد از آرا را از آن خود کرد تا این انتخابات را به رقیبش« ،فرانســوا میتــران» ،واگذار کند. در نهایــت رؤیــای شــیراک بــه واقعیــت پیوســت و در انتخابــات ســال ۱۹۹۵فرانســه توانســت مقــام ریاســتجمهوری این کشــور را از آن خود کنــد .او در دور اول این انتخابات ۲۰.۸درصد از آرا را بدســت آورد و در دور دوم نیــز ۵۲.۶درصد آرا را از آن خود کرد .ژاک شــیراک برای رســیدن به ریاســتجمهوری وعدههای مختلفی داده بــود که مهمترین ایــن وعدهها ،کاهش مالیات و ایجاد شــغل بود ،اما سیاســتهای او در چند ماه اول ریاســتجمهوری رضایت کارگران فرانســوی را بدست نیاورد .ژاک شــیراک که فرماندهی کل نیروهای فرانســه را نیــز در اختیــار داشــت ،بودجــه نیروهای مســلح را کاهش داد و در سال ۱۹۷۷و ۲۰۰۰دو فروند نــاو هواپیمابر فرانســوی را از چرخه فعالیت خارج کرد و تــا ســال ،۲۰۰۱نیروهــای مســلح فرانســه هیچ ناو هواپیمابری در اختیار نداشــت. ژاک شــیراک در ســال ۲۰۰۲و زمانی که ۶۹ســال سن داشــت کمپیــن دیگــری بــرای نامــزدی در انتخابات ریاســتجمهوری فرانســه ب هراه انداخت و در دور اول انتخابــات ریاســتجمهوری فرانســه در آوریل همان ســال ۲۰درصد آرا را از آن خود کرد .در نتیجه انتخابات 39 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
س وءقصد به جان ژاک شیراک
در تاریــخ چهاردهــم جــوالی ســال ۲۰۰۲و در زمــان برگــزاری «جشــنهای روز ملــی فرانســه» (Bastille ،)Dayفــردی بــا نام «ماکســیم برونقــی» (Maxime ،)Brunerieبــا اســلحه لولهبلندی کــه در جعبه گیتار پنهان کرده بود به ســمت خودروی حامل ژاک شــیراک آتش گشــود و سپس توســط جمعیت دستگیر شد .در این حادثه آســیبی به ژاک شــیراک و شــرکتکنندهها وارد نشد.
ژاک شیراک و سیاستهای خارجی فرانسه
شــیراک در زمــان حملــه آمریــکا بــه عــراق ،ســکان ریاســتجمهوری فرانســه را در اختیار داشت و در این دوران به همراه پوتیــن« ،هو جینتائو» )Hu Jintao( ،و «گرهارد شــرودر» ( ،)Gerhard Schröderاز مخالفین جنــگ عــراق بهحســاب میآمــد و در ســال ،۲۰۰۳با جــورج دبلیو بوش و تونی بلر برای لشکرکشــی آمریکا و انگلیــس اختــاف نظرهای زیــادی داشــت .جالب اســت بدانیــد ژاک شــیراک رابطــه بســیار خوبــی با والدمیــر پوتین داشــت و او را دوســت نزدیک خودش خطــاب میکــرد .او در صحبتهای خــود مدعی بود کــه عــراق تهدیــدی خطرنــاک بهحســاب نمیآید و نیازی به ضرباالجل برای لشکرکشــی بــه عراق وجود ندارد .در ۱۹ژانویه ســال ۲۰۰۶نیز شــیراک رسما اعالم کــرد که فرانســه آماده اســت تا به کشــورهای حامی تروریســت حمله اتمی انجــام دهد.
ناآرامیهــای داخلی فرانســه و سیاســتهای ژاک شیراک در طول مدتی که ژاک شــیراک سکان ریاستجمهوری فرانســه را در اختیــار داشــت ،این کشــور در بازههای
زمانی مختلفــی ناآرامیهای گســتردهای را تجربه کرد. در ایــن زمینــه میتوان بــه ناآرامیهای ســال ۲۰۰۵و اعتراضات کارگری در ســال ۲۰۰۶اشــاره کــرد .بهدنبال ایــن اعتراضها و کشتهشــدن دو پســر نوجــوان ،ژاک شــیراک اقداماتــی را بــرای آرام نگهداشــتن وضعیــت کشــور انجــام داد ،اما هرگــز نتوانســت رضایت کامل فرانســویها را بدست آورد.
بازنشستگی ژاک شیراک
در اوایل ســپتامبر ســال ،۲۰۰۵ژاک شــیراک ســکته ناقصــی را تجربــه کــرد و پــس از اســتراحت کوتاهــی ،وظایف سیاســیاش را ادامــه داد .او در گفتگــوی تلویزیونی که در تاریخ ۱۱مــارس ۲۰۰۷پخش شــد ،اعالم کرد کــه برنامــهای بــرای حضــور در دوره بعدی انتخابات ریاســتجمهوری فرانســه نــدارد. وی در صحبتهــای خــود مدعــی شــد که تمام عمــرش را بــه فرانســه و صلح خدمت کرده اســت و پــس از کنارهگیری از سیاســت نیــز راههای دیگری را بــرای ادامه خدمت به کشــورش پیدا خواهــد کرد. ژاک شــیراک مدتــی پــس از تــرک دفتــر رئیسجمهــوری ،بنیاد شــیراک را در ژوئن ســال ۲۰۰۸ تاســیس کرد .ایــن بنیاد اهــداف انساندوســتانهای را دنبــال میکند.
محکومیت ژاک شیراک به جرم فساد
ژاک شــیراک چهــره شــناخته شــدهای در میــان مردم فرانســه اســت و بهرغــم خدمتهایــی کــه بــه این ملت داشــته ،پروندههای قضایــی و دادگاههایی نیز بر علیه او تشــکیل شــد .بیشــتر این پروندهها به دوران شــهرداری ژاک شــیراک مربــوط میشــود و از آنجایی کــه در زمان تشــکیل دادگاه برای محاکمه شــیراک ،او رئیسجمهور فرانســه بود ،دادگاه فرانسه در سال ۱۹۹۹ فرمان مصونیت قضایی ژاک شــیراک را صــادر کرد .در نتیجه دادگاه ژاک شیراک تا سال ۲۰۰۷برگزار نشد و در آن زمــان پس از پایان مصونیت قضایی ،شــکایتهایی که از شــیراک شــده بود دوباره بهجریــان افتاد. ایــن دادگاههــا ادامه پیدا کــرد تا اینکــه در نهایت در تاریخ ۱۵دســامبر ســال ،۲۰۱۱دادگاه ژاک شــیراک را مجــرم اعالم کرد و او به ۲ســال حبس تعلیقی محکوم شــد .همانگونــه که حتمــاً در جریان هســتید حبس تعلیقــی ،عمــ ًا زندانی به دنبــال ندارد و بــا توجه به وضعیت پزشــکی ژاک شــیراک در آن زمان ،او حتی در دادگاه نیــز حضور پیــدا نکرد و هرگز پــای او به زندان نرسید.
پایان زندگی ژاک شیراک
ژاک شــیراک در تاریخ ۲۶سپتامبر سال ۲۰۱۹در حالی کــه در میان اعضــای خانــوادهاش بود از دنیــا رفت و جامعه سیاســی فرانســه را در غم و انــدوه فرو برد. منبعen.wikipedia :
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
39 Kheradmand
نگاهی به زندگی و فعالیتهای سیاسی ژاک شیراک
محمدکامالن در میان چهرههای سیاســی اروپا ،ژاک شیراک شخصیت شناختهشــدهای بهحســاب میآید و او چیــزی حدود ۱۲ســال ســکان رئیسجمهــوری فرانســه را در اختیار داشــت .ایــن سیاســتمدار فرانســوی فرازوفرودهای گوناگونــی را در حدود ۴۰ســال حضور خــود در دنیای سیاســت تجربه کــرد و پذیــرای چهرههــای مهمی از سیاســتمداران ایران در دوران قبل و بعد از انقالب بود و از ایــن لحــاظ نیز در میــان ما ایرانیها سیاســتمدار معروفی بهحســاب میآیــد .در این بین باخبر شــدیم که ژاک شــیراک صبح روز چهارشــنبه ۲۶سپتامبر سال ۲۰۱۹دار فانــی را وداع گفــت و به همیــن منظور در ادامــه نگاهی به زندگــی و فعالیتهای سیاســی ژاک شــیراک خواهیم داشت.
اوایل زندگی ژاک شیراک
«ژاک رنــه شــیراک» ،)Jacques René Chirac( ،فرزند «ابل فرانسیس ماری شــیراک» (Abel François Marie )Chiracیــک مدیــر موفق شــرکت هواپیماســازی و «مــاری لوئیز والِت» ( )Marie-Louise Valetteبود ،وی در تاریــخ ۲۹نوامبر ســال ۱۹۳۲در کلینیکی در پاریس بهدنیــا آمــد و تنها فرزنــد خانــوادهاش بــود (خواهر بزرگــش در دوران نــوزادی و قبــل از تولــد ژاک از دنیا رفت) .ژاک شــیراک تحصیالتــش را در «کورس ها ِتمر» ( )Cours Hattemerکــه مدرســهای خصوصــی بــود آغــاز نمود .او تحصیالتش را در مراکز آموزشــی دیگری ادامــه داد و پس از پایــان دوران دبیرســتان بهمدت ۳ مــاه بهعنــوان ملوان در یک کشــتی حملذغالســنگ مشــغول به کار شد. ژاک شــیراک در دوران جوانــی به راگبی عالقه نشــان داد و در تیــم جوانــان «بریــو» ( )Briveبــا شــماره ۸ بــازی میکــرد .او در ســال ۱۹۵۶بــا «برنادت شــاقدو دی کوســل» ()Bernadette Chodron de Courcel ازدواج کــرد و صاحــب دو فرزند با نامهــای «لورنس»
38 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
( )Laurenceو «کالود» ( )Claudeشــد .ایــن ازدواج تــا پایان عمر ژاک شــیراک ادامــه پیدا کــرد ،،اما گفته میشــود شــیراک روابط دیگری نیز داشت که جزئیات این روابط برمال نشــده اســت.
تحصیالت و سابقه خدمت در ارتش
ژاک شــیراک شــدیداً تحتتاثیــر «ژنرال شــارل دوگل» ( )General Charles de Gaulleقــرار گرفتــه بــود و بــه همین دلیل نیــز در دهه ۵۰میــادی فعالیتهای خود را در شــهرداری شــروع کرد .او در ایــن بازهزمانی بــه عضویــت حــزب کمونیســت درآمد و «اســتیناف اســتکهلم» ( )Stockholm Appealرا مبنــی بــر از بینبــردن ســاحهای اتمــی را امضــا کــرد .وی در ســال ۱۹۵۳از انســتیتو مطالعــات سیاســی فرانســه فارغالتحصیــل شــد و در تابســتان همــان ســال در دانشــگاه هاروارد ادامــه تحصیل داد .ژاک شــیراک در دانشــگاه افســری نیز تحصیــل کرد و برای شــرکت در جنــگ الجزایر داوطلب شــد .مافوقهای ژاک شــیراک از آنجایــی که نگران گرایش او به کمونیســتها بودند، تمایلــی به اعزام شــیراک بــه میدان نبرد نداشــتند ،اما ژاک شــیراک توانســت با ارتباطات شــخصی که داشت راهــی میادیــن نبرد الجزایر شــود.
شروع فعالیتهای سیاسی
در آوریــل ســال ،۱۹۶۲ژاک شــیراک بهعنــوان مدیــر پرســنلی «ژرژ پومپیــدو» (،)Georges Pompidou نخســتوزیر وقــت فرانســه ،مشــغول به کار شــد و حضــور او در دفتــر ریاســت جمهوری ،پای شــیراک را به دنیای سیاســت فرانسه باز کرد .شــیراک در آن زمان خدمات زیــادی بــرای «رئیسجمهــور فرانســه انجام داد و «پومپیــدو» به او لقب «بولــدوزر» ()bulldozer را داد و مدعی شــد ژاک شــیراک تنها کســی است که هــر کاری بــه او واگذار میشــود را تما موکمــال انجام میدهــد .جالب اســت بدانیــد این لقــب در محافل سیاســی فرانســه دستبهدســت چرخید و تا مدتها
بعد ژاک شــیراک با لقب «بولدوزر» شــناخته میشــد. در ســال ،۱۹۷۶ژاک شــیراک توانســت نقــش مهمی در مذاکــرات صلــح در ناآرامیهــای ســال ۱۹۶۸میان دانشــجویان ،کارگران و دولت فرانســه ایفا کنــد .او از ســال ۱۹۶۸تا ۱۹۷۱ســمت دفترداری وزارت دارایی را در اختیــار داشــت و در آن زمــان همــکاری نزدیکی با «والری ژیسکار دستن» (،)Valéry Giscard d'Estaing رئیــس وزارت اقتصــاد و دارایی فرانســه را آغاز کرد.
ژاک شیراک و حضور در هیئت دولت فرانسه
روابط ژاک شــیراک با بزرگان دنیای سیاســت فرانســه، پــای او را بــه هیئــت دولت فرانســه بــاز کــرد و در ســال ،۱۹۷۲شــیراک بهعنوان وزیر کشــاورزی فرانسه انتخاب شــد .شــیراک بهســرعت محبوبیت زیادی در میان کشــاورزان فرانســوی پیــدا کــرد و در ۲۷فوریه مارســلین» ســال ۱۹۷۴بهدنبــال اســتعفای «ریمونــد ِ ( ،)Raymond Marcellinبهعنــوان وزیــر امور داخلی فرانســه برگزیده شد. رئیسجمهــور «پومپیــدو» کــه از دیربــاز هــوای ژاک شیراک را داشــت در سال ،۱۹۷۴مشغول به آمادهسازی حضــور شــیراک در انتخابات ریاســتجمهوری ســال ۱۹۷۶فرانســه شــد ،اما مرگ ناگهانی «پومپیدو» باعث شــد تا تاریخ برگــزاری انتخابات تغییر کنــد .در نهایت «ژیســکار دستن» بهعنوان جانشــین «پومپیدو» سکان ریاســتجمهوری فرانســه را در اختیــار گرفــت و ژاک شــیراک در هیئت دولت رئیسجمهور جدید مشــغول به خدمت شــد.
ژاک شیراک و نخستوزیری فرانسه
در تاریخ ۲۷ماه میســال « ،۱۹۷۴ژیسکار دستن» ،ژاک شــیراک را بهعنوان نخستوزیر فرانســه انتخاب کرد و شــیراک که در آن زمان تنها ۴۱ســال بیشتر نداشت به چهــرهای جوان در میان بزرگمردان سیاســت فرانســه تبدیل شــد .او تا ســال ۱۹۷۶در ســمت نخستوزیری فرانســه خدمت کرد و نهایتاً استعفا داد.
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
38 Kheradmand
وقتی دیدند رو به مرگم ،آزادم کردند
در میــان غــم و غصــه خانوادههای صیادان اســیر در دســت دزدان دریایی ســومالیایی ،اما خبــر خوش این روزهــا برای یکــی از همین خانواده هــا ،آزادی محمد شــریفپناهنده ،یکی از صیادانی اســت که پنج ســال در اســارت دزدان دریایی سومالی بود .او فردا از طریق کشــور ترکیــه از کشــور اتیوپی بــه تهران ســپس به چابهار ،محــل زندگیاش پــرواز میکند. اســماعیل فروزانمهــر ،بــرادر محمــد شــریف در مــورد آزادی بــرادرش از بند دزدان دریایی ســومالیایی میگویــد :هنوز هم نــه خودمان و نه بــرادرم باورمان نمیشــود او آزاد شــده اســت .بعد از اســارت برادرم، دزدان دریایــی بــا مــا تمــاس گرفتنــد و گفتنــد با ما معاملــه کنید تا اســرایتان را آزاد کنیم .بعد از پرداخت پــول ،جایی قــرار میگذاریــم و آنهــا را آزاد میکنیم. آنها دائم درخواســت پول میکردنــد ۲۰۰ - ۳۰۰ .هزار دالر طلــب میکردنــد .رقمها هــر بار متفــاوت بود. مبلــغ درخواستیشــان باال بــود و پرداختــش در توان مــا و خانواده اســرا نبــود .جراتش را هم نداشــتیم به جایــی که آنهــا میگوینــد ،برویم .حتی خــود دولت ســومالی هــم از آنهــا حــذر میکند ،چــون جایی که دزدان مســتقر هســتند ،خودمختار و خطرناک است. ایــن تماسها همچنــان ادامه داشــت ،امــا هیچ یک متوجــه زبــان یکدیگــر نمیشــدیم .هم خانــواده ما و هــم دزدان دریایی ســومالی دو مترجم مســلط به زبان انگلیســی گرفتیم و از طریــق آنها با هم صحبت میکردیم. در ایــن تماسهــا ،متوجه شــرایط بســیار بد بــرادرم و دیگــر صیادان زندانی شــدیم .بارها آنها را شــکنجه و تهدیــد به مــرگ میکردند .از پشــت تلفــن صدای گریه و ضجه و شــکنجه آنها را میشــنیدم که بســیار وحشــتناک بود .بعضی وقتها حتی گلوله به ســمت صیادان شــلیک میکردنــد یا میگفتند آنهــا مردهاند. بعضــی وقتهــا دزدان دریایی حتی نصف شــب هم زنــگ میزدنــد و درخواســت پــول میکردنــد .دائم به صیــادان فشــار میآوردند کــه بــه خانوادههایتان بگوییــد بــه مــا پــول بدهنــد .صیــادان هــم گریه میکردنــد هر طور شــده یا خودتان یــا دولت پول به دزدان بدهیــد تا مــا را آزاد کنند. بعضــی وقتهــا دزدان دریایــی بــه صیــادان چنــد روز آب و غــذا نمیدادنــد تــا صدایشــان تغییرکند و اینطــور وانمود کننــد آنها را خیلی شــکنجه دادهاند. اوضــاع بهگونــهای بود که اســرای ما گریــه میکردند و میگفتنــد مراقــب خانواده ما باشــید تــا کمبودی احســاس نکننــد ،چون مــا فکــر نمیکنیــم دیگر به ایران برگردیم .یکجورهایی داشــتند بــرای ما وصیت میکردنــد .در حالیکــه دزدان دریایــی بــه ما فشــار میآوردنــد ،بــرادر دیگــرم از طریق دولــت و وزارت خارجــه ،پیگیر وضعیت محمد شــریف بــود .بعد از پیگیریهــای بــرادرم ،مســؤوالن دولتی گفتنــد تمام تالشمــان را برای آزادیاش انجــام میدهیم .در همین روزها بود که یکی از دوســتانم بــه من زنگ زد وگفت قرار اســت بــرادرت آزاد شــود .باور نکــردم و گفتم تا
صدایش را نشــنوم ،باور نمیکنم .تا به خانه رســیدیم، خودش به گوشــی پســر عمویم زنــگ زد و گفت من آزاد شــدهام .از او پرسیدم چطور شد آزاد شدی؟ گفت از طریــق یک ســازمان بشــر دوســتانه که بــا دزدان دریایی ســومالی ارتباط برقرار کرده بــود .البته دولت ایــران هــم در آزادی برادرم بســیار کمک کرد. آنطور که محمدشــریف پــس از آزادی تعریف کرده اســت ،ســازمان بشردوســتانه به دزدان گفتــه بودند وضعیــت جســمی بــرادرم بهخاطر بیغذایی بســیار بحرانی اســت و اگر آزاد نشود ،احتمال دارد فوت کند. او بهدلیل نخوردن غذای درســت ،پوســت و استخوان شــده بود .در منطقهای که صیــادان و برادرم نگهداری میشــدند ،حتی زنان روســتا هم به دزدان گفته بودند این مــرد بهدلیل الغــری بیش ازحد ،وضعیت بســیار بدی دارد .او مســلمان اســت و اگر بمیرد ،شــما دچار عــذاب وجــدان میشــوید .اینکــه االن بیــن دزدان دریایی و آن ســازمان بشردوســتانه و دولت ایران پول رد و بدل شــده اســت ،اطالع ندارم ،اما بهدلیل بیماری او را آزاد کردنــد .بــرادرم وقتی با مــن صحبت میکرد گفــت جای مــن امن اســت و االن در اختیار ســفارت ایــران در آدیسآبابا هســتم .پزشــک به من رســیدگی کــرده و دارو داده و االن وضعیتم خیلی خوب اســت. اول خواســت خداونــد و بعــد حمایتهــای بیدریغ دولت ایران و ســازمان بشردوســتانه بود که باعث شد برادرم از چنگ دزدان دریایی ســومالی رها شــود و به آغوش خانــواده برگردد.
چشم انتظار پسرم هستم
فاطمــه بنایی ،مــادر پیر منیــر صبوری هنوز چشــم انتظار دیدن پســرش اســت .صدای زنگ تلفنکه بلند میشــود ،فکر میکنــد منیر یا دزدان دریایی هســتند س گرفتهاند .بار اول که بــا او تماس میگیریم، کــه تما بــا صدایــی بیرمــق حــرف میزند ،امــا بــار دوم که خــودش با مــا تمــاس میگیرد ،به چشــم او فرشــته نجاتــی هســتیم کــه اگر با مــا صحبتکنــد ،همه به درخواســت کمکش توجــه میکنند. فاطمــه تندتنــد حرف میزنــد و از پســرش میگوید: پنج ســال اســت که از پســرم بیخبرم .آخریــن باری کــه با او صحبــت کردم ،محــرم چهار ســال پیش بود که زنــگ زد و گفت ماهیگیریمان تمام شــود ،زود به خانــه برمیگردیم ،اما دیگر از او خبری نشــد .پســرم موقعیکــه رفــت ،همســرش بــاردار بــود و االن یک دختر چهار ســاله دارد که پدرش را ندیده اســت .برای پیگیــری وضعیت منیر ،همراه پســر دیگرم به منطقه آزاد چابهار ،شــیالت ،فرمانــداری و خیلی جاها رفتیم. گفتنــد دنبالــش میگردیم ،امــا تا االن خبری نشــده اســت .دزدهــا از ما دو میلیــارد تومان میخواســتند تــا منیــر را آزاد کنند ،اما پولــش را نداشــتیم .البته با ما تمــاس نگرفتنــد ،آنها با مــادر ناخدای لنــج (عابد درانــی) تماسگرفتند وگفتند اگر میخواهند اســرا آزاد شــوند ،باید پول پرداختکننــد .قبولکردیم ،اما گفتیم مبلغ را کمترکنند. --------------
37 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
37 Kheradmand
۱۶۷۵روز اسارت در جهنم سومالی
جزئیاتی تکاندهنده از اسارت و شکنجه صیادان ایرانی به دست دزدان دریایی سومالی؛ تشان صیادانی که حاال پس از ۵سال سرنوش مشخص شده است. روزنامــه جامجــم در گزارشــی جزئیاتــی از اســارت و شــکنجه صیــادان ایرانــی بــه دســت دزدان دریایی ســومالی را منتشــر کرده اســت؛ « ۱۶۷۵روز اســارت در بدترین شرایط ۱۶۷۵ ،روز دوری از خانواده ۱۶۷۵ ،روز ترس و نگرانی ۱۶۷۵ ،روز شکنجه و تحمــل گرســنگی و تشــنگی ۱۶۷۵ ،روز ،فقط ۱۶۷۵ روز نیســت ،فقط گذشــت حدود پنج سال نیست ،یک عمر درد و رنج غیرقابل فراموشــی بــرای تعدادی صیاد ایرانی اســت که هنوز هم اســیر چنــگ دزدان دریایی ســومالی هســتند و هر یک روز اســارت ب ه اندازه صد ســال برای آنها میگــذرد .ماجرای صیــادان ایرانی تازه نیســت ،اما خیلی هم قدیمی نیســت .بهمــن ۹۳بود کــه ۲۱صیــاد با یک لنــج از کنــارک به دریــا رفتند تا رزق و روزی همیشگیشــان را از آب بگیرند و لقمهای نان حــال برای زن و بچهشــان ببرند ،امــا آنچه دزدان ســومالیایی به سرشــان آوردند و چهار صیاد ایرانی بعد از آزادی تعریــف کردنــد ،داســتانی عجیب ،ســخت و هولناک اســت .از ۲۱صیاد ،شــانس با مسعود بلوچی، شــیرمحمد تابهزر ،احمد بلوچــی و آدم بلوچی یار بود کــه دزدان دریایی ســومالی تصمیم گرفتنــد آنها را پس از گذشــت ۴۰ماه جهنمی آزاد کنند تا پس از بازگشت به ایران روایتگر درد و رنجشــان باشــند. آنهــا هفــت روز تمــام روی دریــا بودنــد تا بــه ۴۰۶ کیلومتری ســاحل سومالی رســیدند .به منطقه آزاد که رســیدند ،تور ماهیگیریشــان را پهنکردند .تــا ۲۵روز نانشــان در روغن بــود و ماهی شــکارکردند ،اما عصر روز۲۶ام ناگهان ورق برگشــت. ۱۵دزد دریایی مســلح بــه آرپیجــی و نارنجکانداز، ســوار بــر دو قایــق تندرو به صیــادان نزدیک شــدند. مــردان ایرانــی بــا چشمهایگشــاد شــده از تــرس به 36 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
حــرکات مارپیچ دزدان دریایی نــگاه میکردند که دائم دور میزدنــد تا رد کشــتی آنها را پیداکننــد ،اما هرچه گشــتند ،کمتر پیدا کردنــد .دزدان وارد لنج شــدند و از ناخدا و رفقایش خواســتند دستشــان را روی سرشــان بگذارنــد و رو بــه دریــا بنشــینند .این آغــاز ماجرای هولناکی بود که شــیرمحمد ،یکی از صیادان آزاد شــده از اســارت دزدان ســومالیایی از روز حادثه برای جامجم تعریف کرد. دزدان دریایــی ،مــردان صیاد را ۱۴مــاه در لنج زندانی کردند و بعــد آنها را به جنگل بردنــد .در جنگل ،چنان بالیی بر ســر صیادان آوردند که آرزو کردند ای کاش در همان لنج خودشــان زندانی میماندند .مــرگ را روزی هــزار بار جلوی چشمشــان دیدند. مدتی بعد ،هشــت نفــر از صیادان بهخاطر شــکنجه و گرســنگی و تشــنگی جلوی چشــم بقیه جان دادند. برادر جلوی چشــم برادر ُمرد و صیادان عزادار ،اجســاد برادرانشــان را با دســتور دزدان دریایی ،درست در یک متری خــود دفن کردنــد .در ایــن گیرودار ،فــرار یکی دیگــر از صیــادان بهنــام گالب اوضــاع را خرابتر کرد. بــا فــرار او ،دزدان دریایی شــکنجهها را خیلی بدتر از قبــل دوباره از ســرگرفتند .آب و غذا را قطــع کردند ،با دنــدان بازوی صیادان را گاز گرفتند ،طوری که گوشــت از بــدن جدا شــد .با آهــن پای یکــی از صیــادان را از چهار جا شکســتند و سیگار روشــن را روی پوستشان خاموشکردنــد .شــرایط لحظه به لحظه بــرای صیادان شــکنجهآورتر میشــد.صیادان کــه میدانســتند اگــر همینطــور پیش بــرود ،دیر یــا زود میمیرنــد ،دنبال راه چارهگشــتند .به دزدهــا گفتند زنده آنها بیشــتر از مردهشــان بــه درد میخــورد و اگــر پــول میخواهند باید با خانوادههایشــان تماس بگیرنــد .طمع پول زیاد باعث شــد دزدان دریایی ســومالی دســت از شــکنجه بردارنــد .دوباره به صیــادان آب و غذا دادنــد و مردان صیاد هم طبق قــرار و مدار قبلی با خانوادههایشــان تماسگرفتنــد وگفتند ۱۲۰هزار دالر به حســاب دزدان ســومالیایی بریزند .خانــواده صیادان به امید برگشــتن
مردانشــان ،بیمعطلی ۴۵هزار دالر جمــع کردند و با واســطه به دزدان دادند .صاحب لنــج هم ۷۵هزار دالر به مردی ســومالیایی بــه نام عثمانی داد کــه او پولها را دزدید. در حالیکــه دزدان ســومالیایی بــا پولهای بــادآورده مشــغول خوشــگذرانی و صیادان چشــم انتظــار مرگ بودنــد ،در ایران اما خیلی خبرها بود .درســت یک ماه بعــد از به اســارت درآمدن صیادان ،دولــت برای نجات آنهــا وارد عمل شــد .همه پــای کار بودند؛ از شــورای عالــی امنیت ملی تــا وزارت اطالعــات و وزارت خارجه و ســپاه قــدس .در فاز بعدی عملیات نجــات و با تمام مشــکالتی که وجود داشــت ،چهار صیــاد با کمک تیم زبــده عملیاتــی از بند دزدان دریایی آزاد شــدند و پس از تحمل ســه ســال اســارت توانســتند خاک پاک وطن را ســرمه چشمانشان کنند و با عشــق بگویند«:همین ســاحل ایران خوب اســت ،حداقل امنیــت دارد». در حالیکه ســه ســال از آزادی چهار صیاد میگذشت و خیلیها تصــور میکردند دولت صیــادان زنده دیگر ش کــرده اســت ،چنــد روز پیش ســیدعباس را فرامــو موســوی ،ســخنگوی وزارت خارجه خبر خوبــی داد و گفــت صیاد دیگــری بهنام محمد شــریفپناهنده هم از چنگال دزدان دریایی آزاد شــده و قرار است بهزودی وارد ایران شــود.خبر بــه اندازه کافی خوشــحالکننده بــود ،امــا آنطــور کــه موســوی میگفت هنوز ســه صیــاد دیگــر در چنگ دزدان ســومالی هســتند و قرار اســت بهزودی مقدمــات آزادی آنها هم فراهم شــود، اما از سرنوشــت صیــادان دیگر خبــری نبود.با این خبر بهدنبــال رد و نشــانی از ســه صیــاد دیگــر در کنارک میگردیــم ،امــا نتیجــه متفاوت اســت .دولت رســما اعــام کرده ســه صیاد اســیر هســتند ،امــا آنطور که خانوادههایشــان بــه جامجمتوضیــح میدهند ،هنوز هشــت صیاد دیگر بهنامهای پیر ُمنیر صبوری ،افشــین غالمی ،محســن غالمی ،زاهــد غالمی ،خالــد دهقانی، عابــد درانی ،نعیــم درانــی و احمد دُرزاده در اســارت دزدان ســومالیایی هستند.
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
36 Kheradmand
در ســال ۱۹۵۱نفــت در ایــران ملی اعالم شــد .برخی از کشــورهای دیگر هم همین کار را کردند .عربســتان ســعودی یکی از ثروتمندترین کشــورهای دنیاســت و ایــن ثروت را مدیون ذخایر نفتی خود اســت .شــرکت نفتی دولتی این کشــور ،آرامکو ،ارزشــی بیشتر از اپل و گــوگل و آمازون دارد. اما هیچکس عربســتان ســعودی را بــا اقتصاد پیچیده
سوختشــان را هــم بــا خود حمــل کننــد و هرچه این سوخت ســبکتر باشــد بهتر اســت .یک کیلوگرم نفت بــه انــدازه ۶۰کیلوگرم باتــری انرژی ذخیــره میکند و ایــن قابلیــت را دارد که بعــد از مصرف ناپدید شــود. باتریهــای خالــی بــه انــدازه باتریهــای پر ســنگین هســتند .خودروهــای برقــی باالخــره توانســتهاند به موفقیتهایی دســت پیــدا کنند ،امــا جامبوجتهای
و ســطحباالی کشــورهایی مانند ژاپن و آلمان اشــتباه نمیگیرد .اقتصاد عربســتان چیزی شــبیه اقتصاد پیتهل اســت در اندازهای وسیعتر. در اغلب کشــورهای نفتخیز وضع بــه همین منوال اســت .کمتر کشــور نفتخیــزی از ونزوئال تــا عراق و نیجریه از این کشــف ارزشــمند به خوشــبختی رسیده «نفریــن نفت» اســت .اقتصاددانــان این وضعیــت را ِ میخواننــد .خــوآن پابلــو ِپــ ِرز آلفونســو ،وزیر نفت ونزوئــا در اوایل دهــه ،۱۹۶۰توصیف شــفافتری از
برقــی هنوز یــک چالــش بزرگاند. زمانــی بــود کــه بهنظــر میرســید نفــت بــه پایان خواهد رســید « -نفــت در نقطــه اوج» اصطالحی بود کــه بــرای آن اســتفاده میشــد – و باعــث باالرفتــن قیمتهــا خواهد شــد و ما انگیزه پیــدا میکنیم که به ســمت اقتصادی پــاک و تجدیدپذیر حرکــت کنیم .اما درحقیقت ،نفت بســیار سریعتر از سرعت مصرفش در حال اکتشــاف است .بخشــی از آن به دلیل رشد سریع «فرکینگ» یا شکســتگی هیدرولیکی اســت – فرایندی
کمتر کشور نفتخیزی از ونزوئال تا عراق و نیجریه توانستهاند از این کشف ارزشمند
به خوشبختی برسند .اقتصاددانان این وضعیت را «نفری ِن نفت» میخوانند ایــن وضعیــت ارائه کرده بــود .او در ســال ۱۹۷۵اعالم کرد« :این [نفت]مدفوع شــیطان اســت .مــا داریم در مدفوع شــیطان غرق میشــویم».
چرا نفت زیاد داشتن مسئلهآفرین است؟
صــادرات نفــت ارزش پول رایــج را افزایش میدهد که میتوانــد تولید هر چیزی غیر از نفــت را در خانه گران تمــام کند .به این معنی که راهاندازی و توســعه صنایع خدماتــی پیشــرفته یا کارخانه بســیار ســخت خواهد بود .سیاســتمداران در طول تاریخ تــاش کردهاند نفت را برای خودشــان و همپیمانانشــان انحصاری کنند .در اینصــورت ،برای عــدهای ،پــول تولید خواهد شــد ،اما این نوع اقتصادها شــکننده و الغرنــد .دلیل دیگری که امیدواریــم چیز دیگری جایگزین نفت شــود ،تغییرات آب و هوایی اســت. اما نفــت تاکنــون در مقابل جاگزین شــدن بــا باتری مقاومــت کرده اســت .این به این علت اســت که اکثر ماشــینهایی کــه حرکــت میکننــد ،نیاز دارنــد منبع 35 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
بحثبرانگیــز که در آن آب و ماســه و مواد شــیمیایی تحت فشــار زیــاد به اعمــاق زمین تزریق میشــود تا نفت و گاز آزاد شــود. فرکینگ بیش از آنکه به جســتجوی ســنتی و اکتشاف نفــت مربوط باشــد یک نــوع تولید کارخانــهای نفت اســت .فرکینــگ بــا توجــه بــه بهــای نفت شــروع و متوقــف میشــود .بســیاری از شــهرها نســبت بــه پیامدهــای بلند-مــدت فرکینگ ابراز نگرانــی کردهاند. بااینحــال ،پرمیــان بســین ،محل فرکنیــگ صنعتی در آمریکا ،اکنون بیشــتر از ۱۴عضو ســازمان کشــورهای صادرکننده نفت (اوپک) ،بهجز عربســتان ســعودی و عــراق ،نفت تولیــد میکند. بهنظر میرســد ما همچنان در مدفوع شــیطان دست و پــا میزنیــم و ایــن کار ممکن اســت تــا مدتهای طوالنی ادامه داشــته باشد. منبعThe BBC World : Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
35 Kheradmand
آیا ما در «مدفوع شیطان» غرق خواهیم شد؟
عاطفهرضواننیا
اندکــی از افــراد ثــروت هنگفتی بــه جیب زدنــد؛ اما اقتصــاد واقعــی پیچیــده و خود-پایدار اســت .پیتهل هیچکــدام از اینهــا نبــود و در عــرض یکســال ،همه چیز بــر باد رفت .شــکوفایی نفتی طولی نکشــید ،اما تشــنگی ما برای ســوخت بیشتر و بیشتر شــد .اقتصاد مدرن بــا نفت درآمیخته اســت. نفــت منبع بیــش از یک-ســوم از انرژی جهان اســت. این میزان بیشــتر از زغالسنگ است؛ و دو برابر بیشتر ترکیــب ســوخت هســتهای، از ِ
دالر بــرای هر بشــکه افزایــش یافت .ایــن اقدام منجر به کندشــدن تولیــد و رشــد اقتصاد در ســطح جهانی شــد .آمریکا به دنبال چنــد دوره افزایش قیمت نفت، رکوردهای چشــمگیری را در ســالهای ۱۹۹۰ ،۱۹۷۸و ۲۰۰۱تجربــه کرد .برخی اقتصاددانــان براینباورند که افزایــش بهای نفت نقــش اصلی را در رکــود اقتصادی ســال ۲۰۰۸در سطح جهان داشــته است؛ درحالیکه در آخــر فقط بحرانهای بانکی مقصر این رکود شناســایی شــدند .اقتصاد همان مســیری را طی میکند که نفت تعیین میکند.
آگوســت ۱۸۵۹بــود که یک پیام فوری ارســال روز ۲۷ ِ مالــی اِدوین شــد .باالخره کاســۀ صب ِر آخریــن حامی ِ د ِریــک ،که یک کارآفرین بود ،لبریز شــد .پیام او حاوی این جمــات بود :قرضهایــت را پرداخت کن ،بیخیال شو و برگرد. «ســنگ نفــت» پیدا فرادیــد -دریــک امیــدوار بود ِ رنــگ کنــد؛ ِ خــام» قهــوهای ِ «نفــت ِ تصفیهنشــدهای کــه برخــی اوقــات غــرب پنســیلوانیا قــل در نزدیکــی ِ وزیر ن ف ت ون ز وئ ال د ر ســؤال ایــن اســت کــه چرا نفــت خام را مــیزد .او میخواســت ِ سال اعالم کرد: « ای بهطــرز فاجعهبــاری به نفت نفت یــا تصفیــه کــرده به کروســن ن ِ [ن فت] م د ف و ع شی طا ن ا وابســته شدیم؟ ســفید بــرای روشــنکردنِ چــراغ ست .ما داریم در م د ف و دنیــل ِیرگیــن تاریخچــه فوقالعاده روغن ع تبدیــل کند؛ جایگزینی بــرای ِ شیطان غ ر ق م ی ش وی م. » نفت را در کتاب «جایزه» با داســتانی نهنــگ کــه بســیار گــران بــود .او از وینســتون چرچیــل و دو رراهی او همچنیــن میتوانســت مشــتقات آغــاز میکند .چرچیل در ســال ۱۹۱۱ کمترکاربــردیای ماننــد بنزیــن تولیــد کنــد؛ امــا اگر منابــع انــرژی سرپرســت نیروی دریایی سلطنتی در خریــداری برای آن وجود نداشــت ،مجبــور بود همه را تجدیدپذیــر و برقآبی اســت .نفــت و گاز با همدیگر یک-چهــارم برق مــا را تولیــد و مواد خام بــرای تولید انگلســتان بود .یکی از نخســتین تصمیمهــای او این دور بریــزد. بود که آیا امپراطوری انگلســتان به کمک کشــتیهای دســت پالســتیک را تأمیــن میکنند. پیام فرســتاده شــده بود؛ اما پیــش از آنکه به ِ ایمن حفــاری او به یک مخــزنِ زیرزمینی دریک برســد ،متۀ ِ جدیــد جنگی خــود که بــا زغال ِ ســنگ امــن و ِ تحت فشــار برخــورد کرده بود حمل و نقل نیز وابســته به نفت اســت .احتم ًال ادوین ولــزی کار میکنند ،میتواند از پس توســعهطلبیهای نفت خام ِ پروپیمــان از ِ ِ نفت و نفــت از عمــق ۲۱متری شــروع کرد به بــاال آمدن .دریــک پیش خــودش فکر کرده بود که آخر چه کســی آلمــان بربیاید یــا اینکه ایــن کار فقط بــا کمک ِ نهنگها نجــات یافته بودند و جهان در آســتانۀ تغییر بنزیــن میخــرد؛ امــا چیــزی نمانــده بود کــه موتور پرشــیای دور ،یا ایران مدرنِ امروزی امکانپذیر اســت؟ احتراق داخلی پاســخ ســؤال او را بدهد .از خودروها تا چرا کســی باید روی منبعی اینچنین غیرایمن حساب بود. جنگی نفتی ســرعت بســیار های ی کشــت ا ر زیــ کنــد؟ های ت ســوخ هنوز هواپیماها، و ها ی کشــت ها، ن کامیو ِ شکوفایی نفتی که طولی نکشید! مشتقشــده از نفت هســتند که مــا را بــه حرکت در بیشــتری داشــتند و به تعــداد نیروهای کمتــری برای کنتــرل ســوخت نیاز بــود و همچنین فضای بیشــتری براســاس گزارش نیویــورک تایمز ،وقتی نفت در ســال میآورنــد و به ایــن طرف و آن طــرف میبرند. ۱۸۶۴در پیتهُــل در پنســیلوانیای آمریکا از زمین بیرون جــای شــگفتی نیســت کــه بهــای نفــت بهطــرز بــرای نگهــداری ســاح و مهمــات در کشــتی ایجــاد آمــد« ،کمتر از ۵۰نفــر در منطقهای به وســعت چند بحثبرانگیــزی مهمتریــن قیمت واحــد در کل جهان میشــد .ســاده اینکه نفت ســوخت بســیار بهتری از مایل ســاکن بودند». زغالســنگ بود« .شــیرجۀ سرنوشتســاز» چرچیل در ا ست . یکســال بعد ،پیتهل حداقــل ۱۰۰۰۰ســاکن ۵۰ ،هتل ،در ســال ،۱۹۷۳وقتیکه برخی کشــورهای عربی فروش آوریــل ســال ۱۹۱۲همــان منطقی را بازتــاب میدهد یکی از شــلوغترین دفاتر پســتی کشــور ،دو ایستگاه چندیــن محموله نفتی را به چند کشــور ثروتمند اعالم کــه از آن زمــان بــه بعــد بر وابســتگی ما بــه نفت و تلگــراف و دهها مکان برای عیشونوش داشــت .تعداد کردند ،بهای نفت در عــرض فقط ۶ماه از ۳دالر به ۱۲شــکلگیری سیاســتهای جهانــی حاکم بوده اســت.
۱۹۷۵
34 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
34 Kheradmand
میدهــد .همچنیــن درپائین عكس ، تونل زیر رودخانــه و بر روی آن كانال هدایت رودخانه دیده میشــود . تصویری کمیــاب از مهندس ورســک (الدیســاوس فون رابسویچ) .مهندس ورســک در ســال ۱۹۳۸ایــران را ترک كــرد و در كــوران جنــگ دوم جهانی ،پــروژه هــای بســیاری را در آلمان ، نــروژ و مصــر اجــرا نمود .رابســویچ در ســال ۱۹۵۱دكتــرای خــود را از دانشــگاه گراتــس اتریــش دریافت و بعدها بهعنوان مشــاور ســازمانملل در ســالهای ۱۹۵۶تا ۱۹۵۸در ونزوئال خدمــت کرد. نظارت بر احــداث این پل به مهندس ورســک (الدیســاوس فون رابسویچ) سپرده شــد .به همین دلیل رابسویچ و خانــوادهاش حــدود دو ســال در خانهای در پائین دســت پل و در كنار رودخانــه زندگــی می كردنــد .نمایی از ارتبــاط كابلی بیــن دو کوه جهت انتقــال تجهیزات هنگام ســاخت پل ورســک. نمایــی از کارگــران در حــال ســاخت پل ورســک .پل ورســک از مالت ســیمان و شــن شســته شــده و آجر ســاخته شــده و در ســاختمان آن از بتنآرمه استفاده نشــده است. روزنامــه اطالعات در تاریخ ۵اردیبهشــت ســال ۱۳۱۵
33 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
به نقل از مهندس الدیســاوس فون رابســویچ نوشت: «روزی كــه ایــن مدل را بــرای احداث پل ورســك تهیه كردم مهندســان دیگر با نظر حیرت به آن نگریســته و اجرای نقشــه و احداث آن را در شــمار یكی از فتوحات علم مهندســی به حســاب آوردنــد .امروز كــه این پل احداث شــده ،همه ،من و رفقایم را تشــویق و تحسین میكننــد و آن را در شــمار بهتریــن پلهای قشــنگ و
شاهكار مهندســی میدانند». با شــروع جنگ دوم جهانی و با توجه به احتمــال ورود متفقین بــه ایران و اســتفاده آنان از راهآهن ایران ،تصمیم گرفته شــد كه همه پلهــا مینگذاری شــوند .پل راه آهن ورســک نیز شامل این دســتور بــود ،اما پلهــا هیچگاه منفجــر نشــدند و متفقیــن پــس از اطــاع از این موضــوع اقدام به خنثی كردن مینهــا كردند. محمد ســجادی وزیــر راه ایــران بین ســالهای ۱۳۱۷تا ۱۳۲۰با اشــاره به مینگذاری پل ورســک گفتــه بود« :با شــنیدن اخبار وحشتناک از جبهههای جنگ شوروی ،دســتور مینگذاری پل ورســک و پلهای مهم دیگــر راهآهن داده شــد و ایــن كار بــا دقــت و به صــورت محرمانه انجام پذیرفت .لیكن پس از اشــغال ایران توســط متفقین، دســتوری بــرای انفجار پلهــا صادر
نشد». با گذشــت حدود ۷۵سال از ســاخت پل ورسک ،قطار تهران -ســاری هر روز دو بــار از روی این پل میگذرد. قطارهای گــرگان و قطارهای باربری و ســوختی نیز ،از روی پل ورســک میگذرنــد .پل ورســک بهعنوان یکی از مهمترین آثار مهندســی راه آهــن ایران به ثبت ملی رسیدهاست.
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
33 Kheradmand
نقش پل ورسک در تغییر نقشه جهان
پل ورســک حدود ۷۵ســال پیش ســاخته شــد .این پل که در كمکرســانی به اتحاد جماهیر شــوروی محاصره اتریشــی این پل موظف شــد تا در هنــگام عبور اولین از شــگفتیهای مهندســی راهآهن ایران اســت که در شــده توســط آلمان هیتلری ایفــا کرد معروف شــد و قطــار زیــر پل قــرار بگیرد تــا در صــورت تخریب پل، جنگجهانــی دوم به «پــل پیروزی متفقیــن» معروف لقــب پل پیروزی گرفــت .به قــول فرماندهان متفقین اولین شــخص کشــته شــده از این حادثه خود او باشد. شد .از شگفتیهای ســاخت این پل عدم پیمــان صدفــی درباره نتیجــه تحقیقات اســتفاده از هیچ ســازه فلزی در ســاخت با شروع جنگ دوم جهانی و با توجه به احتمال ورود خــود از روند ســاخت پل ورســک ادامه آن است. میدهــد « :بــه دســتور دولــت آلمــان، متفقین به ایران و استفاده آنان از راهآهن ایران ،تصمیم الدیســاوس فون رابســویچ اهــل اتریش که در ایران به مهندس ورســک مشــهور معمــاری نیوز :پل ورســک شــده بــه همراه همســر و گرفته شد كه همه پلها مینگذاری شوند حــدود ۷۵ســال پیــش در فرزندانــش بــه ایــران آمد شهرســتان ســوادکوه استان تــا یكــی از ســخت تریــن مازنــدران ســاخته شــد .از كارهای دنیــا را در فیروزكوه شــگفتیهای ســاخت این به انجام برســاند .پل ورسک پــل عــدم اســتفاده از هیچ هنوز هــم نماد مهندســی ســازه فلزی در ســاخت آن پیشــرفته آلمانیها و انجام اســت .این پــل در مســیر كار محكم و درست است». راه آهــن سراســری شــمال در پژوهشــی بــا نــام " جنــوب و در ارتفــاع ۱۱۰افســانه مهنــدس ورســک" متــری از ته دره با دهانه ۶۶ که پیمان صدفــی گرداوری متــری و با وســایلی ابتدایی کــرده ،آمده اســت مهندس ســاخته شــد .ایــن پــل دو ورســک (الدیســاوس فون كــوه عظیــم و ســختگذر رابســویچ) در اوقات فراغت عباسآبــاد را بــه هم متصل بهویــژه در فصل زمســتان میکنــد. كــه بهدلیل رعایــت ایمنی ســاخت پــل ورســک از عملیات احداث پل ورســک اواســط آبــان ســال ۱۳۱۳ تعطیــل میشــد ،بــه كار آغــاز و افتتــاح رســمی آن مورد عالقهاش یعنی نقاشی روز ۵اردیبهشــت ۱۳۱۵انجام شــد .هزینه احداث پل اگــر راه آهــن ایــران وجود نداشــت ،نقشــه جهان به میپرداخــت .یک نمونه از نقاشــیهای او تصویر زیر ورســک ۲میلیون و ۶۰۰هزار ریال اعالم شــد .نمایی از شــكل دیگری بود». اســت كه پل ورســک را درمرحله اتمام بخش قوسی و عملیــات ریــل گــذاری روی پل ورســک. به گــزارش روزنامه "آفتاب یزد" ،رضاشــاه بــرای افتتاح ســتونهای نگهدارنــده تــاج پــل نشــان میدهد. پیمــان صدفی پژوهشــگر که دربــاره تاریخچه این پل پل ورســک شــخصا به ســوادكوه که زادگاه خودش نیز نقاشــی بعدی پل ورســک که توســط مهندس ورسک تحقیــق کرده اســت ،درباره اهمیت ایــن پل میگوید :بــود آمــد .در برخی روایتهــا دربــاره روز افتتاح این (الدیسالوس فون رابســویچ) کشیده شده است ،مراحل «پل ورســک در زمان جنگجهانی دوم بهخاطر نقشــی پــل آمده اســت که به دســتور رضا شــاه ســرمهندس آخر ســاخت پل ورسک در زمســتان سال ۱۳۱۴را نشان 32 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
32 Kheradmand
31 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
31 Kheradmand
اخبار و گزارشهای مختلف مرتبط با زندگی ایرانیان در کانادا با همکاری سایت پرشین میرور www.PersianMirror.ca -
آزار و اذیت جنسی در مدرسه کاتولیک تورنتو بر اســاس گزارش کندین پرس ،ســه دانش آموز ســابق یــک مدرســه خصوصی مشــهور در شــهر تورنتو روز پنجشــنبه ،در پــی رســوایی آزار و اذیت جنســی در مدرســه کاتولیک پسرانه که در ســال گذشته به وقوع پیوســته بود ،به گنــاه خود اعتــراف کردند. این دانش آموزان که در مدرســه ســنت میشــل درس میخواندند ،به یک فقره آزار جنســی به وســیله یک جســم ســخت و یک فقره آزار غیر جنسی توسط یک جســم ســخت ،اعتراف به گناه کردند .همچنین یکی از آنهــا به جرم عکســبرداری و فیلمبرداری جنســی از کودکان نیــز اعتراف کرد. ک نامارا ،دادســتان کل ،بیانیه مــورد توافق دو ارین م طــرف را در دادگاه کــودکان و نوجوانان قرائت کرد که در آن گفته شــده اســت« :یکی از اعضاء تیم فوتبال ( فوتبــال آمریکایــی) ،پس از تمرین روز ۱۷اکتبر ســال ،۲۰۱۸وارد اتــاق رختکن میشــود و صدای فریاد یکی از همتیمیهایــش را میشــنود .او قصــد فرار میکند اما گــروه اراذل و اوبــاش مدرســه او را میگیرند و به روی زمیــن میاندازند. ســه نوجوان ،هم تیمــی خود را میگیرند و شــلوار او را پاییــن میکشــند ،در حالی که یکی دیگــر از آنها با دســت بر روی باســن او میزند .ســپس یکــی از این نوجوانان با دســته جارو وی را مورد آزار جنســی قرار میدهــد و نوجوان دیگــر از این صحنــه فیلمبرداری میکنــد ،کــه بعــداً با درخواســت فــرد قربانــی این صحنههــا را پــاک میکند». به گفته دادســتان ،در روز ۷نوامبر سال ،۲۰۱۸حادثه مشــابهای پس از پایــان یکی از بازیهــای تیم و پس
30 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
از اینکــه مربیان اتــاق رختکن را ترک کــرده بودند به وقــوع میپیوندد. بر اســاس مطالــب منــدرج در بیانیــه ،در آن حادثه، نوجوانــی دیگر که عضو تیم نبوده اســت ،برای یافتن کســی که او را با اتومبیل به مســیر خانهاش برســاند، وارد اتــاق رختکــن میشــود .یکــی از بازیکنــان تیم فریاد میزند« :بگیریدش» ،ســپس ســه نفر دیگر او را میگیرنــد و بر روی زمیــن میاندازنــد و در حالی که دو نفــر در حال پــاره کردن لباسهــای او بودند وی را به روی شــکمش بر میگردانند .یکــی از این نوجوانان با دســته جــارو وی را مورد آزار جنســی قرار میدهد، و دیگری دســته جــارو را گرفته و خــودش فرد قربانی را مورد آزار و اذیت جنســی قــرار میدهد. بــه گفته مک نامــارا ،فرد قربانی فریاد میزده اســت کــه بس کنید .نوجــوان دیگر از تمام ایــن وقایع فیلم گرفتــه و بعداً این فیلم را در تمام مدرســه پخش کرده است. پلیس گفته اســت که ســال گذشــته ،پس از اطالع از ایــن اتفاقــات ،تحقیقات خــود را در ایــن زمینه آغاز کرده اســت. هفــت دانش آموز ،که به دلیل قانــون عدالت کیفری جوانــان از نام بــردن آنها خودداری شــده اســت ،در نهایت به ســه فقره جــرم اذیت و آزار و آزار جنســی مرتبط بــا این وقایع متهم شــدند. مدرســه سنت میشل توسط پدران باسیلین (Basillian ،)Fathersجامعهای از کشیشــان با ریشــههایی که به اعضاء کلیسای ســنت باسیل در فرانســه باز میگردد اداره میشــود .مدیــر و رییــس هیئــت مدیــره این
مدرســه در میان انتقادات وارد بــر نحوه مدیریت این پرونــده از مقام خود اســتعفا دادند. تحقیقــات بــر روی ایــن پرونده ،موضــوع یک بحث ملی و سراســری درباره قلــدری و وادار کردن به انجام کاری بر خالف میــل افراد در مدارس کانــادا را مجدداً بــه میان آورد .بســیاری از دانش آموزان پیشــین برای بازگــو کــردن داســتانهای خــود دربــاره مورد ســوء اســتفاده قــرار گرفتن در مــدارس کاتولیــک ،پا پیش گذاشــتند ،در حالــی کــه عــدهای دیگــر از خاطرات مثبت خــود در این موؤسســات صحبــت کردند. علیرغــم اقدامــات جــدی و گســترده صــورت گرفته توســط این مدرســه پس از آشکار شــدن این رسوایی، یک کمیته مســتقل برای بررســی رفتارهــای قلدری و زورگویی که به صورت سیســتماتیک در مدرسه سنت میشــل باقی ماندهاند ،تشــکیل شــده است. این کمیته در ماه آگوســت امســال یک گــزارش ۱۲۳ صفحهای منتشــر کــرد که حــاوی ۳۶پیشــنهاد بود، از جملــه توســعه راهکارهــای کاربردی بــرای مقابله بــا قلــدری و آمــوزش کارکنان بــرای مواجــه با چنین رفتارهایی در مدرســه بوده اســت. مدرســه ســنت میشــل وعده داده اســت تا خود را با تمام پیشــنهادهای این کمیتــه تطبیق دهد.
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
30 Kheradmand
حقوق 70,000دالری برای همه کارمندان
یک مدیر مســتقل که چهار ســال پیش حقوق خود را کاهــش داد تا حقــوق کارمندان خــود را افزایش دهد، مجدداً دســت به اقدامی مشــابه زده است. دن پرایــس ( ،)Dan Priceمدیــر شــرکت Gravity Paymentsواقع در شــهر ســیاتل آمریــکا که در زمینه ت کارتهای اعتبــاری بانکی فعالیــت میکند، پرداخــ روز سهشــنبه اعــام کرد کــه تمامی کارمندان شــاغل در دفتــر این شــرکت در شــهر Boiseدر ایالت آیداهو آمریکا ،تا ســال ۲۰۲۴حداقل دســتمزد ساالنهشــان به رقم ۷۰هــزار دالر خواهد رســید. دن پرایــس در توییتر خود نوشــت« :امروز صبح روبان دفتــر GravityPymtsدر شــهر ( Boiseبویســی یا با تلفظی دیگــر بویزی) را پاره کردیــم و اعالم کردیم که حد اقل دســتمزد ســاالنه تمام کارمندان ما در اینجا۷۰ ، هزار دالر در ســال خواهد بود .من بســیار خوشــحالم که با ایــن گروه عالــی کار میکنم و میتوانم ارزشــی
کــه آنها بــا خود بــه کمپانی مــا آوردهانــد را پرداخت کنم». در ســال ،۲۰۱۵پرایــس پــس از مطالعه یــک تحقیق دربــاره شــادی ،تصمیــم گرفت تــا حقــوق کارمندان خــود را افزایــش دهــد .در آن تحقیق گفته شــده بود کــه وقتی افــراد مبلغــی در حــدود ۷۵هــزار دالر در ســال درآمد داشته باشــند ،این درآمد بیشــتر میتواند تفــاوت چشــمگیری در ســامت احساســی و روحی اشــخاص بگذارد. وی ســپس تصمیــم گرفت تا میــزان حداقل دســتمزد ســاالنه برای تمام ۱۲۰کارمند شــاغل در دفتر شــرکت خود در ســیاتل را به رقم ۷۰هــزار دالر افزایش دهد ،و بــرای اجرای ایــن تصمیم ۹۰ ،درصد از حقوق ســالیانه یــک میلیون دالری خــود را کاهش داد. این حرکــت وی ،حقوق تقریباً ســی نفــر از کارمندان ایــن شــرکت را دو برابر کرد ،و حقــوق ۴۰نفر دیگر را
افزایش قابــل مالحظهای داد. دن پرایــس میگویــد ،حقوقهــای بــاال در زندگــی کارمندانــش باعــث تغییرات بزرگی شــده اســت .آنها توانســتهاند خانواده خــود را بزرگتر کننــد ،بیش از ۱۰ درصد از کارمندان توانســتهاند برای نخســتین بار خانه بخرند ،و مبلــغ پرداختی به صندوقهای بازنشســتگی فردی آنها دو برابر شــده اســت. از آن زمان تاکنون ،دن پرایس داســتان خود را در سراسر آمریکا بازگو کرده اســت و مدیران شــرکتهای دیگر را نیز تشــویق به انجام چنین اقدامی کرده است. بر اســاس اطالعات مندرج در وب ســایت این کمپانی، کارمندان این شــرکت برای تشــکر از مدیــر خود ( دن پرایــس) یک کار قابل توجه انجــام دادهاند .همگی آنها بــا جمع کــردن پول ،بــه عنوان هدیــه ،یک اتومبیل تســا مــدل اِس را بــرای مدیر خود خرید هاند.
کشاورز کانادایی و انتخابات سراسری کانادا یک کشــاورز اهل اســتان انتاریو به وســیله فرســتادن پیام خــود به رای دهنــدگان از طریق مزرعــه خود ،در حــال شــخم زدن راه خود به محافل سیاســی اســت. نامــزد حــزب لیبــرال بــرای انتخابــات فــدرال کانادا، ،Danielle Takacsبــا انتشــار تصویــری بــر روی صفه فیســبوک خــود در روز جمعــه ،یک مزرعه کشــاورزی را نشــان داد کــه در نزدیکی شــهر برانتفورد در اســتان انتاریــو اســت و بــر روی علفهای ســبز ایــن مزرعه ایــن جمله حک شــده بود« :شــییر -فــورد هیچ فرقی ندارند!» در زیرنویــس این پســت فیســبوکی ،این نامــزد حزب لیبرال نوشــته اســت « :کشــاورز لیبــرال ،جــان لنگز، میخواهــد که پیامش را همه ببیننــد و من هم همین را م یخواهــم». در روزهای پایان هفته این پســت فیســبوکی صدها بار باز نشــر شده است. ایــن عبارت حک شــده بر روی زمین ســبز کشــاورزی، درباره رهبر محافظهکار فدرال ،اندرو شــییر و نخســت وزیر اســتان انتاریو ،داگ فورد رهبــر حزب محافظهکار انتاریو میباشــد. بر عکس نخست وزیر اســتان آلبرتا ،جیسون کنی ،داگ 29 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
فــورد تاکنــون از دخالت در انتخابات فــدرال خودداری کرده اســت .از زمان آغــاز کارزارهــای انتخابات فدرال در روز ۱۱ســپتامبر ،شــییر و فــورد در هیچ کمپینی با یکدیگــر نبودهاند. هفته گذشــته خبرنگاران از اندرو شــییر دربــاره اینکه چرا نخســت وزیــر انتاریــو در کمپینهــای او حضور ندارد ســوال کرده بودند که وی در پاســخ گفت« :تمرکز مــا در اینجا بــر حمایــت از نامزدهای حزب ،و ارســال پیــام خود به مردم سراســر کشــور و در همــه مناطق می باشد». « مــا قصد داریم تا در اســتانهایی کــه برای مدتهای زیادی اســت که نخســت وزیــر محافظــهکار نداریم، کرســیهای زیادی را برنده شــویم ،میخواهیم در تمام مناطق این کشــور نماینده داشــته باشیم». علیرغم کاهش محبوبیت داگ فورد در تابستان امسال، او اصــرار دارد کــه دولــت محافظــهکار وی در اســتان انتاریو بیش از یکســال که از پیــروزی حزب او میگذرد همچنان محبوب اســت. وی در ایــن زمینــه گفته اســت« :من همیشــه گفتهام که به نظرســنجی باور ندارم ،درســته؟ اما نظرسنجیها را میبینیــد .رســانهها از گزارش کردن نظرســنجیهای
خــوب صــرف نظــر میکننــد .آنهــا بدهــا را گــزارش میکننــد .امــا حقیقت امــر این اســت که اگــر امروز انتخابــات برگــزار میشــد ،ما برنده میشــدیم». بــا ایــن وجود ،نخســت وزیــر انتاریــو به دفعــات به هنــگام حضــور در انظار عموم «هو» شــده اســت ،از جمله در مراســم افتتاحیه المپیک ویــژه جوانان در ماه ِمی .البته این اولین بار نیســت که جان لنگز ،کشــاورز اهل اســتان انتاریو از مزرعه خود برای مقاصد سیاســی اســتفاده میکند .در سپتامبر ســال ،۲۰۱۵او پیام « هر کســی جــز هارپــر» را در زمین خــود حک کــرده بود، و بدین وســیله نخســت وزیر محافظهکار وقت کانادا، اســتیفن هارپر را مورد نقد قــرار داده بود. او در مصاحبــهای بــا Brantford Expositorدر ســال ،۲۰۱۵دربــاره هارپر گفتــه بود « :او بدترین نخســت وزیری اســت که تــا بحال داشــتهایم». انــدرو شــییر و داگ فورد در حســابهای کاربری خود در شــبکههای اجتماعی اشــارهای به این پیــام نکردند. امــا داگ فــورد در توییتر خــود به طور غیر مســتقیم در روز یکشــنبه به کارگران روســتایی اشــاره کرد و در یک پســت ویدیویی نوشت« :من کشــاورزان را دوست دارم».
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
29 Kheradmand
اخبار و گزارشهای مختلف مرتبط با زندگی ایرانیان در کانادا با همکاری سایت پرشین میرور www.PersianMirror.ca -
اوج دوباره فروش مسکن در تورنتو و ونکوور یــک گــزارش جدیــد منتشــر شــده توســط کپیتــال اکونومیکــس ( ،)Capital Economicsمیگویــد بازارهــای مســکن در شــهرهای تورنتو و ونکــوور به طور فشــرده در حال رشــد هســتند ،و این میتواند به معنی بازگشــت به رشد ســریع قیمت مســکن باشد. در ایــن گزارش که روز پنجشــنبه انتشــار یافت ،به این نکتــه توجه شــده اســت که عرضه مســکن در بــازار، حتــی با بازگشــت خریداران که اشــاره به رشــد قویتر قیمت مســکن دارد ،در حال کاهش اســت. اســتیفن براون ،اقتصاددان ارشد میگوید« :جهش اخیر در فروش مســکن به نظر میرســد اشــارهای به دورهای جدید از رشــد سریع قیمت مسکن داشــته باشــد ،که معموالً بــا افزایش مصرف همــراه خواهد بود». براون اضافه کرده اســت«: اما میزان بدهی باالی مــرد م
28 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
کانــادا بــه معنــی این اســت که دســت کــم در طول ســال آینده یا بعد از آن پول بیشــتری برای خرج کردن ندارنــد .و ایــن امــر همچنین میــزان افزایــش قیمت مســکن را نیــز محــدود خواهد کــرد». هیئت مدیره امالک و مســتغالت تورنتو روز پنجشــنبه اعالم کرد که فروش مســکن در شــهر تورنتو در مقایسه با همین ماه در ســال گذشــته ۲۲ ،درصد افزایش داشته اســت ،اگرچه همچنــان کمتــر از میــزان اوج خود در همین ماه در ســال ۲۰۱۶میباشــد. ایــن آمار برای شــهر ونکوور و در همیــن دوره زمانی، ۴۶٫۳درصد افزایش داشــته است. اَشلی اســمیت ،رییس هیئت مدیره امالک و مستغالت در بیانیــهای گفته اســت« :ما در ســه ماه گذشــته در مقایســه با همین زمان در ســال گذشــته ،شرایط یک بــازار متعادلتری را شــاهد بودهایم .امــروز خریداران مســکن برای ارایه پیشــنهاد خرید، بویــژه در بــازار آپارتمــان و خانههــای شــهری اراده بیشــتری دارند».
در شــهر تورنتــو ،میانگیــن قیمت بــرای تمــام انواع خانههــا از ســال گذشــته ۵٫۸ ،درصد بیشــتر شــده و بــه رقم ۸۴۳هزار و ۱۱۵دالر رســیده اســت .در شــهر ونکــوور ،قیمت پایــه برای انواع خانههــا با کاهش ۷٫۳ درصدی بــه رقم ۹۹۰هزار و ۶۰۰دالر رســیده اســت. امــا ســرعت کاهش قیمتها کند شــده اســت. جان دیمیشــل ،مدیــر اجرایی هیئت مدیــره امالک و مســتغالت تورنتو در بیانیهای گفته است « :تقاضا برای تمــام انــواع خانهها در بزرگشــهر تورنتــو ،مالکیت یا اجاره ،همچنــان قوی باقی خواهد مانــد .این واقعیت تاییــدی بر نیــاز فوری و اقدامــات پایدار بــرای عرضه مسکن در شــهر تورنتو است». استیفن براون اشــاره کرده اســت که ،مصرف کنندگان بدهــکار ،فضای بیشــتری بــرای هزینه کــردن ندارند. او نوشــته اســت« :مســایل مالی خانوادهها همچنان شــکننده اســت ،بنابراین ما انتظــار داریم تــا برای ۱۸ مــاه آینــده نیز بــه همیــن منوال پیــش برود .رشــد قیمت مسکن در طول ســال آینده در سراسر کشور در حــدود ۳درصد محدود خواهد مانــد .این به معنی آن اســت که در حال حاضر کســب ثروت از طریق مسکن بســیار کمتر از میزان آن در ســالیان گذشــته است».
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
28 Kheradmand
کــه پرســپولیس ۲بر یک برنده شــد ،روی دوش یــاران خودی و البتــه ناصر حجازی، دروازهبــان وقت اســتقالل ،از دنیای فوتبــال خداحافظی کرد.
فوتبالیستی که دیپلمات شد
خداحافظــیاش از فوتبــال ایــران ،کارهایــش در وزارت امــور خارجه را بیشــتر کــرد .میگویند یکــی از دالیلی کــه تصمیم گرفت زود از دنیــای فوتبال خداحافظی کند این بود که وعده داده بودند قرار اســت به کنســولگری ایــران در انگلیس فرســتاده شــود .این امــر البته محقق هم شــد و کاشــانی بهعنــوان دیپلمات راهــی انگلیس شــد .زندگــی سیاســی او بهعنــوان کارمنــد وزارت امور خارجــه تــداوم داشــت .او در ســفارتخانههای مختلف ایران در کشــورهای آلمان ،ســوریه و امــارات هم انجام وظیفــه کرد تا ایــن که دوباره بــه ایران برگشــت .البته دوران دیپلماتیکــش هم مثــل زمان فوتبالــش متفاوت بود. ماجــرای مجادلــهاش بــا صــادق خلخالی ،حاکم شــرع دادگاههای ایران در تابســتان ســال ۱۳۶۱هــم ماجرای متفاوتی اســت که دربارهاش زیاد صحبت نشــده است. در آن سالها جعفر کاشــانی سرپرست کنسولگری ایران در امــارات بود؛ روایتــی از همان زمانها نقل شــده که خلخالــی تصمیــم میگیرد در ســفرش به امارات ،ســخنرانیای ترتیب دهــد و در آن نــام خلیج فارس را بهعنوان خلیج اســامی معرفی کند .کاشــانی که بــه این موضوع پــی برده بــود ،مانع از این اقدام میشــود و اجــازه چنین ســخنرانی و بالطبع چنین تغییــری را نمیدهد. از قــرار ،همان مجادله ســرآغاز اختالف این دو نفر میشــود؛ به طــوری که خلخالی در بازگشــت از امارات از وزیر وقت ایران میخواهد «ورزشــکار فاسداالخالق سابق»
27 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
را برکنــار کننــد .ایــن درخواســت ،اما در روزنامه کیهان همان ســال منتشــر شــده؛ «کیهــان» در گزارشــی از دیــدار صــادق خلخالی بــا «علیاکبر والیتــی» ،وزیر وقت امــور خارجه ایران ،نوشــت« :هنوز نارســاییهایی در کار وزارت امــور خارجه وجود دارد ....شــخصی به نام کاشانی که ورزشکاری فاســداالخالق بوده و این آدم را در آنجا (دوبی) سرپرســت کنســولگری کردنــد و بعد هم وقتی پروندهاش به جریــان افتاد ،فهمیدند آدم نابابی اســت. او را خواســتند ،اما نیامده بــه آلمان رفت». کاشــانی را نه آن ســال ،بلکه ســه ســال بعد بــه ایران برگرداندنــد و از قرار ،پیشــنهادهای سیاســی دیگری به او دادنــد تــا همچنــان بــه کارش در این عرصــه ادامه دهــد ،ولــی او کــه از رفتارهــای سینوســی در دنیــای سیاســت خسته شــده بود ،هیچکدام از آن پیشنهادها را نمیپذیــرد و دوبــاره به دنیــای فوتبــال برمیگردد.
از سفارت به فوتبال
قســمت ســوم زندگی جعفــر کاشــانی هم دوبــاره به فوتبــال معطــوف شــد؛ البته نه بــه بــازیاش ،بلکه به مدیریتش .ســعی کــرد برود و تیم شــاهین را از آبوگل دربیاورد .بعدها ،اما به کادر مدیریتی پرســپولیس اضافه شــد و همواره هم صاحبنظر بود؛ بیشــتر همین چند ورزش مســعود فصل اخیر که در دولت روحانی و وزارت ِ ســلطانیفر بهعنوان رئیس هیاتمدیره باشــگاه معرفی شــد. در قهرمانیهــای پرســپولیس در عصــر برانکو حضور داشــت؛ هرچند کــه البته دل پرســپولیس جدید با برانکو خوشــی از این ســرمربی کروات نداشــت .اعتقاد داشت ِ ســاخته شــده ،ولی باید مربی بزرگتــری از او بیاید تا پرســپولیس را به تیمی مدعی در آســیا تبدیل کند .با همین اندیشــههای مدیریتیاش ســروکله مــیزد که ناگهان و در ۷۶ســالگی دار فانــی را وداع گفت».
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
27 Kheradmand
بازخوانیمناقشهی صادق خلخالی و جعفر کاشانی
ماجــرای مجادلــه جعفر کاشــانی با صــادق خلخالی، حاکم شــرع دادگاههای ایران در تابســتان ســال ۱۳۶۱ هم ماجرای متفاوتی اســت که دربــارهاش زیاد صحبت نشده است. به نوشــته روزنامه شــرق «فوتبال ،سیاســت و فوتبال» میشــود زندگی جعفر کاشــانی ،یکی از اســطورههای باشــگاه پرســپولیس و یکی از کارمنــدان وزارت امــور خارجــه را همین قــدر خالصــه توصیف کــرد؛ خالصهبودنش ،اما دلیلی بر ســادهبودنش نیســت .مــردی که بــه دلیــل بیمــاری آمبولی روی پلههــای خانــهاش جــان داد ،یکــی از متفاوتتریــن بازیکنان تاریخ فوتبــال ایران بود. بــرای متفاوتبودنش هم میشــود هزاران دلیل آورد؛ از تبحــرش در ُکشــتی و والیبــال گرفته تا ســفیربودنش در کشــورهای مختلــف .جعفر کاشــانی یکی از فوتبالیهای تحصیلکرده ایران بــود؛ آن قــدر باهــوش و زرنــگ بود کــه کمتر کســی فکر میکرد قیــد درس را بزنــد و فوتبال پیشه کند. بــا ایــن حــال آن قــدر در انجــام ورزش تبحــر داشــت کــه مانــده بــود کدامیــک را بهعنوان حرفــه اصلــی دنبال کنــد .پرشهــای بلند دلیل گرایشــش به والیبال شــده بود .عشــق کشــتی را هم مثل بســیاری دیگــر از جوانــان ایرانی که تازه پشــت لبشــان ســبز شــده بود داشــت ،ولی خودش میگوید برنامههای تمرین کشــتیاش با درســش تداخل داشت و دیگــر نمیتوانســت به ســراغ کشــتی برود. فوتبــال ،امــا برایــش چیز دیگــری بود .در مســابقات 26 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
محــات و رقابتهای مدارس درخشــیده بــود و بدون این که خودش بداند ،نظر ســرمربی وقت تیم شــاهین، یکــی از بهتریــن باشــگاههای تاریــخ فوتبال ایــران را جلــب کرده بود .کاشــانی اولیــن دوره متفاوتبودنش را از شــاهین اســتارت زد؛ در حالی که بیش از صد نفر از بازیکنــان حرفــهای و نیمهحرفهای مترصــد بودند تا
از تیمهــای پایهای شــاهین عبــور کــرده و باالخره به بازی در تیم اصلی برســند ،او راه صدســاله را یکشــبه طی کــرد .بدون حضور در تیمهای پایهای و ب هواســطه اســتعدادی کــه داشــت ،مســتقیما راهی تیــم اصلی شاهین شد. حســادت بقیه را برانگیخت ،ولی آن قدر انگیزه داشت
کــه از ایــن موضوع بــرای خــودش پلهای بــرای ترقی درست کند .با وجود سن و ســال کم ،اما آچارفرانسهای کارگشــا بود؛ درون دروازه ایستاد و نگذاشت تیمش گل بخــورد؛ بعد هم که هافبک وینگر شــد و در یک بازی چندیــن بــار گلزنی کرد .دســت آخر ،اما مدافع شــد تا در امــر ســازماندهی بازی از عقب زمیــن و جنگندگی هــم نقــش داشــته باشــد .آنق در پســتهای متفاوتــی بازی کــرده بــود که در هــر کدامش صاحبنظر شــده بود. ســه ســالی در شــاهین بازی کرد کــه خبر لغو امتیاز این باشــگاه مثــل آواری بر ســرش خراب شــد .شــاهین عشــق حرفهایاش بــود؛ آن قدر عاشقانه که اسم پســرش را هم شاهین گذاشت. این عشــق ،اما اجازه فعالیت بیشتر پیدا نکرد تا او ناراحــت و غمگین تصمیم بگیــرد راهی پاس شــود .میانههای این انتقــال ،اما ســروکله علی عبــده ،مرد متمول آن روزهــای فوتبال ایران پیدا شــد .او جعفــر کاشــانی را به پرســپولیس برد و بــرگ تاریخی دیگری در زندگــی حرفهایاش رقم زد. کاشــانی در پرســپولیس تولد دوبارهای داشت و بــه بازیهــای ملیاش هــم اضافه کــرد .او چند ســالی مهــره کلیــدی و تأثیرگذار ســرخها بــود ،ولی روزهــای آخر فوتبالش ،دلخوری از مســئوالن باشــگاه که تصمیم گرفته بودند عــذرش را بخواهند و جایش را بــه بازیکن جوانتری بدهنــد ،او را از فوتبال جدا کرد و به دنیای سیاســت فرســتاد .برای خداحافظی از فوتبال ســن کمی داشــت ،ولی در داربــی تهران ،بعــد از این
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
26 Kheradmand
کرد و گفت ۱۰ :شــتر ســفید میخواهد ،بعد خندید و ادامه داد که شــوخی کرده اســت .در نهایت چیزی از من نخواســت .مراسم عروســیمان را هم خودمان مدیریــت کردیــم و بــا پسانــدازی کــه داشــتیم، جشــن گرفتیم .نیــازی بــه جهیزیه و وســایل جدید هــم نمیبینیــم ،چــرا که هــر دوی مان تــا حدودی وســایل اولیه و ضروری شــروع یک زندگــی دو نفره را داریــم .از نظر قواعد پوشــش در ایران هم خانمم مشــکلی نداردَ .فتی جان پوششــی به عنوان حجاب اســتفاده میکند کــه در زادگاهش وجود داشــته و با آن بزرگ شــده اســت .او موهایش را با همان پوشش مخصــوص میپوشــاند و حجابش از بعضــی دختران ایرانــی کاملتر هم هســت .این در حالی اســت که او در لنــدن زندگی کــرده و هیچ اجباری برای انتخاب حجاب نداشــته اســت .او معتقد است حجاب باعث میشــود تا حریم زندگی آدمها بیشــتر حفظ شــود. تمــام این مــوارد باعث شــده اســت کــه خانم من احســاس نزدیک تری به ایران و ایرانی داشــته باشد».
تنها دامــاد ایرانیام که رنگ ماشــین عروس را ندیده!
تصور میکنید که مراســم ازدواج چنین زوجی ،چطور برگــزار خواهد شــد؟ یک دختر آفریقایــی که مادرش ملکــه بوده اســت از شــوهرش چــه توقعاتــی برای برگزاری چنین مراســم مهمی خواهد داشــت؟ فرشاد که توقع پرســیدن چنین سوالی را داشــت ،میگوید: «حــدس میزدم که این ســوال را بکنیــد چراکه مردم زیــادی دربــاره اش کنجــکاو هســتند! البته مراســم ازدواجمــان از نظــر نحوه برگزاری تفــاوت چندانی با بقیه عروســیهای ایرانی نداشــت ،اما شاید من تنها داماد ایرانی باشــم که رنگ ماشــین عــروس را ندیده اســت! در عروســیهای ایرانــی معمــول اســت که داماد دنبــال عروس خانم به آرایشــگاه مــیرود ،اما مــن عروس را تا اواســط مجلس ندیــدم! او به همراه پدرش و به ســبک عروسهــای اروپایی از آرایشــگاه با ماشــین عروس بــه تاالر آمدنــد .بزرگترین تفاوت جشــن مــا در مهمانهــای رنگارنش بود .مــا از تمام نقــاط دنیــا مهمان داشــتیم .روســیه ،کانــادا ،مالی، فرانســه و ....میدانید که در دنیا پشــت ســر کشور ما حرفها و دروغهای ترســناک زیــادی وجود دارد. بــه همین دلیل ایــران در اولویت مناطق گردشــگری افــراد قرار نمیگیــرد .رســانهها و پروپاگانداها مردم اروپا و دیگر کشــورها را میترســانند که ایران کشور ناامنی اســت .حرفهایی که قصد دارنــد ارتباط دنیا را بــا مــا قطع کننــد .با وجــود این مهمانهــای مان اعتماد کردنــد و آمدند. میتوانم بگویم صددرصدشــان عاشــق ایران شدند و تصمیــم دارند باز هم به ایران ســفر کننــد .افزون بر لبــاس معمولی عــروس و دامــاد ،مادرخانمم برایمان یک دســت لباس ســنتی آفریقایی طراحی کرده بود. غذاهــای متفــاوت ،پوشــش و آرایشهــای متفاوت، همــه ایــن تفاوتها جشــن مــا را شــگفت انگیز و 25 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
منحصــر به فرد کــرده بود.
تفاوتهایی وجود دارد ،اما ...
ممکن اســت از نظر بعضی افراد ،متفاوت بودن یک دختر و پســر برای ازدواج هم حدی داشــته باشــد و ازدواج فرشــاد و همســر آفریقایــیاش کــه به ظاهر هیچ شــباهتی ندارند ،باورکردنی نباشــد. فرشــاد در این باره میگوید« :جوانانی را ســراغ دارم کــه تفاوتهای کوچــک را بزرگ میکننــد .نگاهتان را منعطــف کنید تا کیفیت زندگیتان بیشــتر شــود. تفاوت همیشــه وجود دارد ،شــما ویژگیهای اصلی خودتــان را در نظــر بگیریــد و روی دیگــر تفاوتها تمرکــز نکنید .مــن خودم چند ویژگی در نظرداشــتم کــه همانها اهمیت داشــت.
میخواســتم شــخص مقابلم یک انســان بــا اخالق باشــد ،صداقت داشته باشــد و مرا درک کند .همسرم هــم اولویتهایــش همین بــود .اینکه همســرمان فرهنگ ،قومیت و نژاد دیگری داشــته باشــد ،ســن و سالش پســند جامعه نباشــد یا رنگش متفاوت باشد، چه اهمیتی دارد؟ برخی تمام تمرکزشــان روی گذشته آدمهــا ســت .آدمیزاد موجــود ثابتی نیســت ،تغییر میکند .روی مســائل غیر اساســی برچســب «باید» نچســبانید .پــس اگر فــردی که مقابل شماســت ،به شــما احســاس آرامش میدهــد ،تنها بــه دلیل چند تفاوت بــیارزش از کنار خوشــبختیتان عبور نکنید. اگر روی تفاوتها پا فشــاری کردید ،مطمئن باشــید در آینــده تفاوتهایی پیش خواهد آمــد که توانایی هضم و گــذر از آنها را نخواهید داشــت».
هرجا میرویم ،از ما عکس میگیرند!
«مــا خوش شــانس بودیم که یکدیگــر را از دو نقطه دور دنیــا پیــدا کردیم .خوش شــانس بودیــم که در خانــوادهای بــه دنیا آمدیــم که به دنبــال یافتن ایراد و برهم ریختن احساســات عاطفی یکدیگر نیســتند. تا بــه امروز چیزی بــه جز برخوردهــای محبت آمیز از مــردم و اطرافیــان ندیدهایــم ،با وجــود این توجه بیــش از حــد گاهــی اذیتمــان میکند ».فرشــاد با ایــن مقدمــه میگوید« :هرجــا که میرویــم عدهای دورمــان جمــع میشــوند و عکــس میگیرنــد .در خیابــان ،در بــازار و حتی در ســفری که به ماســوله داشتیم. یــک دقیقه نتوانســتیم بــه تنهایــی کنــار یکدیگر بنشینیم و از تنهایی و سکوت طبیعت استفاده کنیم. بــا این حــال ممنون مردمان شــریفمان هســتم که باعث شــدند خانمــم از تصمیم اش بــرای زندگی در ایران خشــنود باشــد .خانمم زبان فارســی را اندک و در حد چنــد جمله محاوره میدانــد .به همین دلیل کالس زبــان فارســی ثبــت نام کــرده اســت .زبان ما بــه قدری زیبــا و آهنگین اســت که گاهــی وقتی با دیگــران صحبــت میکنم ،فتــی جان تصــور میکند شــعر رد و بــدل میکنیم». Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
25 Kheradmand
ماجرای ازدواج پسر ایرانی و پرنسس قبیلهی آفریقایی!
سرنوشت همیشه آنطور که فکرش را میکنیم ،برای زندگیمان تصمیم نمیگیرد .یک نفر مثل «فرشاد خوانساری» که در اراک به دنیا آمده ،هرگز تصورش را نمیکرد دست تقدیر او را به دختری برساند که مادرش ملکه یکی از قبایل بزرگ آفریقایی است!
الهامحبشی سرنوشــت همیشــه آنطور که فکرش را میکنیم ،برای زندگیمــان تصمیــم نمیگیــرد .یک نفر مثل «فرشــاد خوانســاری» کــه در اراک به دنیا آمــده ،هرگز تصورش را نمیکــرد دســت تقدیــر او را به دختری برســاند که مادرش ملکه یکــی از قبایل بزرگ آفریقایی اســت! در روزهایــی که فرشــاد در تهران مشــغول زندگــی و کار اســت ،دختری ازکشــور مالی چمدان میبندد و راهی ایــران میشــود .آمــد و نمیدانســت کــه قرار اســت قلبــش را در هــوای ایران جا بگذارد .فرســنگها دورتر از یکدیگــر متولد شــدهاند و هزار هزار تفــاوت دارند. تفاوتهایــی کــه حضورشــان را در کنــار یکدیگر در ذهــن آدمــی ،نشــدنی میکند ،امــا خبر ازدواجشــان در یک روز تابســتانی در شــبکههای اجتماعی منتشر میشــود و خیلیها مشتاق دانســتن چگونگی ازدواج پســر ایرانی با یک پرنســس آفریقایی هستند ،ازدواجی کــه قواعد اســامی در آن رعایت شــده اســت بعد از مدت کوتاهی از شــروع زندگیشــان ،ویدئویی از آنها پخش میشــود کــه چیز زیــادی از لوکیشــن ماجرا در آن مشخص نیســت .شــاید کافهای کوچک یا حجرهای نقلی باشــد .مرد جوان در حالی کــه لبخند از صورتش حذف نمیشــود ،با مردمی که از ســر کنجکاوی دورش حلقــه زدهاند ،اختــاط میکند. پوشــش این خانــم هم با دیگــر سیاهپوســتانی که تا بــه امــروز در ایران دیدهایــم ،فرق دارد .شــالی حجیم کــه دور ســرش گره زده اســت ،مرا به یاد نقاشــیهای
24 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
کوبیســم و مجســمههای انتزاعــی و کشــیده زنــان آفریقایی میانــدازد .بعد از کمی جســتوجو ،صفحه اینســتاگرام داماد را پیــدا میکنم .تصاویــر را تک تک تماشــا میکنم و از کنــار هم قرار گرفتــن دو چهرهای کــه در ظاهر اندک شــباهتی بــا یکدیگــر ندارند و در دو فرهنــگ متفاوت بزرگ شــدهاند ،غرق در شــگفتی میشــوم که زاییــده ،پرترهای جدید از چهره عشــق در توگویم من اســت .دیگر صبر را جایــز نمیدانم و گف را با فرشــاد درباره عشقشــان که به ظاهر رنگ و بوی دیگری دارد ،شــروع میکنم.
بانوی آفریقایی و آقای مترجم
فرشــاد اصالتا اراکی و در رشــته عمــران درس خوانده اســت ۲۹ .ســال ســن دارد و خانمش « َفتــی بوکوم» با او همســن و ســال اســت .از کارش که ســوال میکنیم اینطور توضیــح میدهد که در کنار انجــام پروژههای عمرانــی ،پارهوقــت بــه کار مترجمــی زبان فرانســه مشــغول اســت .فرشــاد میگوید که آنهــا در همین ایــران خودمــان بــا هم آشــنا شــدهاند .شــاید برایتان عجیب باشــد و بپرســید بانوی آفریقایــی در ایران چه میکرده اســت؟ فرشــاد در این باره میگوید« :دو سال پیــش «بوکــوم» برای تجدید دیدار با دوســتی پارســی زبــان بــه ایران ســفر میکند .درســت در همیــن ایام اســت که من برای مترجمی به هتــل اقامت او رفتم و حکایت عاشــقی ما آغاز شــد». «بوکوم» اصالتا اهل کشــور مالی اســت و مادرش ملکه یکــی از قبایل بــوده ،پدرش هم یک دیپلمات اســت و
هرازچندگاهــی برای دیدار بــا دیپلماتــی ایرانی که از دوســتان قدیمیشــان اســت ،بــه ایران ســفر میکند. فرشــاد بــا خانــواده بوکوم همراه و آهســته آهســته رشتههایی از اشــتراک در میان آنها درخشان میشود. به همین ســبب اســت که تصمیم میگیرند بیشــتر با یکدیگر در ارتباط باشــند .اندک زمانی نگذشــته است که «بوکــوم» بیخبــر و غافل گیر کننــده در روز تولد فرشــاد به ایــران بــاز میگــردد .فرشــاد در ایــن باره میگویــد« :فتیجــان ،خوشــحال کردن مرا بلد اســت. دغدغههایــم را میداند و خواســتههایم بــا اهداف او در یک مســیر مشــترک قرار گرفته اســت .محبت بین ما عشــق در یــک نگاه نیســت .مــا از روی یک عالقه زودگــذر تصمیــم بــه ازدواج نگرفتیم و مــدت زمانی حدود یک ســال را صرف شــناخت یکدیگــر کردیم».
خانمم شیفته ایران و ایرانی است
مســائل زیادی وجود دارد که فرشــاد و همســرش باید بر ســر آنها توافق کنند ،از کشــور محل زندگیشــان بگیریــد تا رســم و رســوم متفــاوت دربــاره جهیزیه و ....فرشــاد در این بــاره میگوید« :خانم مــن در لندن زندگــی میکنــد و مشــغول به کار اســت .بــه همین علــت توافــق کردهایم تــا پنج ســال ابتدایــی زندگی مشــترکمان را در لنــدن بگذرانیم و بعــد از آن راهی ایران شــویم .او مشــکلی با زندگــی در ایران نــدارد و آنقــدر در ایــن مــدت بازخوردهای مثبت از ســمت ایرانیها دریافت کرده که شــیفته ایران شــده اســت. درباره رســم مهریــه که با او صحبت کــردم ،کمی فکر
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
24 Kheradmand
جــواب میدهنــد و همین بــرای من دانشــجو کافی است».
احساسات کالمی را نگویید!
صحبتمــان کــه تمــام میشــود ،همان پســری کــه گفــت گل را به اســتاد نده ،روبــهروی همه قــرار میگیــرد و میگویــد« :باید چنــد نکته را بگویــم که همــه رعایت کنیــد ،ســوالهایتان را روی برگــهای بنویســید و به ما تحویــل دهید تا به اســتاد بدهیم ،سوالهای مشــابه نپرسید ،لطفا احساســات کالمیتان را هم بیان نکنید ،چون اســتاد خوششــان نمیآیــد!» حرفهایش که تمام میشــود، برخی زیــر لب غرولنــدی میکنند. چنــد نفری هم بــا هم میخندند .پســری که گوشــه کالس نشســته اســت ،با دوســتانش صحبــت میکند و میگویــد« :جمعــه تولد اســتاد اســت ،کاش ما هم چیزی خریده بودیم که خوشــحالش کنیم ».دوســتش میگویــد« :اینهــا کــه میگوینــد اســتاد ناراحــت میشــود ».پســر اولــی میگوید« :نــه بابا ،ســال قبل بچههــا برایــش تولد گرفتند ،خیلی خوشــحال شــد و تشــکر کرد».
سوال خوب بپرسید
وســط نگاهــم کــه در کالس میچرخیــد ،دیــدم دانشــجویان بلنــد شــدند .اســتاد ادبیــات وارد کالس شــد و روی صندلــی نشســت و ،چون همه جلســات ضبط میشــود ،میکروفنــی را به لباســش وصل کردند و پشــت میکروفن گفت« :االن صــدام به انتهای کالس میرســه؟» ،چون هنــوز میکروفن وصل نشــده ،همه میگوینــد« :نــه»؛ خنــدهاش میگیرد و به کســی که میکروفــن را به لباســش وصل میکنــد ،میگوید« :این دستگاه شــما همیشــه ایرادی داره ،باید یه کاری کنیم که درســت بشه». دوبــاره همــه میخنــدد و بعــد از درســت شــدن میکروفــن میگویــد« :خب ،ســوالها را شــروع کنیم، اما ســعی کنید برای اینکه وقت دوســتانتان را نگیرید، ســوالهای تکــراری را حــذف کنیــد و ســوال خــوب بپرســید .بلنــد هم بگویید که گوشــم بشــنود».
تفاوت عرفان نظری و عملی
دختری که ســوالها را جمع کرده اســت ،اولین برگه را به دســت شــفیعیکدکنی میدهد و او هم با برداشتن عینک برگه را میخواند و میگوید« :ســوال این اســت کــه در تفــاوت عرفــان ابــن عربــی و عرفــان مکتب خراســان ،آیــا میتــوان نبــودن یک تئوری مشــخص فلســفی عرفــان و خراســانی را در نظــر گرفــت؟ آیا میشــود گفت عرفان خراســان صرفا عملگراســت؟» ســوال که تمام میشود به دختری که جلوی صندلیاش نشســته ،اســتاد میگوید« :سوال تو اســت؟» و دختر تاییــد میکند و شــفیعی ادامــه میدهــد و میگوید: «ســوال سنجیدهای اســت ،برای کســانی که عالقهمند بــه مطالعات عرفانی از منظر تاریخــی و نظریه عرفان باشــند ،اگــر کتــاب «زبان شــعر در نــزد صوفیــه» را خوانده باشــید ،آنجا در چندین فصــل مختلف تفاوت
23 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
خراســان را بنیــادی عرفان گفتــهام .وقتــی از خراســان حــرف میزنیم ،شــمس تبریــزی هم خراســانی اســت ،عینالقضــات همدانی هم خراسانی اســت ،این به معنای حصر در جغرافیای خراســان بزرگ یا ماوراءالنهر نیســت ،همه بــزرگان از جمله عینالقضات همدانی و شــمس تبریزی زیر چتر مفهومــی عرفــان خراســان قــرار میگیرنــد. به دلیــل اینکه مــا میخواهیــم پارادایمهــای هند و ایــن جریان را بیشــتر با ابنعربی شــکل دهیــم و در حــوزه پارادایمهــای ابن عربــی قابل فهمیدن اســت و آن دیگری که بهعنوان عرفان خراســان از آن ســخن گفتــه میشــود و امثــال شــمس تبریــزی و اینها در قلمرو مفهومــی عرفان خراســان قــرار میگیرند و در تقابــل باجریان ابنعربی هســتند. در ایــن ســوال آمده اســت که میتوانیــم بگوییم این عرفــان یعنی عرفان خراســان عملگراســت؟ و مفهوم مخالفــش ایــن خواهــد بود کــه عرفــان ابــن عربی عملگرا نیســت؟ آری چنیــن اســت ،یعنــی فــرض بفرمایید کــه اگر ما یکــی از چهرههای عرفان خراســان را انتخاب کنیم ،هر کســی که مد نظر شــما باشــد ،مثال بایزید ،یا بوسعید را درنظــر بگیرید ،شــمس تبریزی را در نظــر بگیرید، آنهایــی کــه در تذکرهاالولیــای عطــار دربارهشــان آمده اســت ،مــا اینهــا را عرفان خراســان میدانیم و نقطــه مقابل ایــن جریان -کــه بــا پارادایمهای خاص ابــن عربــی در قرن ششــم شــکل گرفته اســت -آن را میگوییــم عرفــان ابن عربی یــا نظری. شــکی نیســت کــه آن مجموعــهای کــه زیــر چتــر مفهومی عرفان خراســان قــرار میگیرند ولو بســیاری از آنهــا و بســیاری از مهمتریــن آنها خراســانی به آن معنا نیســتند ،شــکی نیســت نســبت به آنچه که ابنعربــی و اتبــاع او را از آنهــا جــدا میکنــد ،آنها یعنــی خراســانیها بیشــتر اهل عمل هســتند .یعنی آموزشهــای ابوالحســن خرقانی یا بوســعید ،تا قدمای آنهــا .آنها یــک نوع عرفانی را میگوینــد که با زندگی روزمره انسان ســروکار دارد ،یا اخالق عملی که آسایش انســان و تربیت انســان در جهت اجتماعی اســت گره خــورده .اما عرفان ابن عربــی در جهت تئوری و نظری اســت و جالب اســت و آدم را مجذوب خودش میکند
و برایش هیچ انســانی در آن اندازه که برای ابوســعید، انســان وجــود دارد ،وجود نــدارد ،انســان در دایره ابن عربــی یکی از مفاهیم انتزاعی اســت کــه ابن عربی آنهــا را بهعنــوان «الحضــرات الخمســه و الهیه» معرفــی میکند و آن انســان یک مفهــوم ازلی و ابدی و درحقیقت یک تعبیر اســاطیری ،تجریدی و انتزاعی اســت. کاری بــه این آدم کوچــه و بازار نــدارد؛ بنابراین ســوالی کــه خانم کردنــد از ایــن منظــر از هر دو طرف قابل گســترش اســت ،چــه پارادایمهای ویــژه ابــن عربــی و اتبــاع او را درنظــر بگیریم که بینهایت متنوع اســت و شــاید اگــر بخواهیم این دو جریان عرفانی را با حوزه اصطالحاتشــان ،زبانشــان و ترمینولوژیشــان از هم جــدا کنیم. مثــا فصــوص الحکم ابــن عربــی و االنســان الکامل عبدالکریــم جیلی را با هم مقایســه کنیم ،البته همین دو کتاب کافی اســت و به کتابهای دیگرشــان احتیاج نداریــم .عبدالکریــم جیلــی یــک نســل یا دو نســل بــا ابــن عربــی فاصلــه دارد و یکــی از تبیینکنندگان نظریــه عرفانی ابن عربی اســت ،با مقــداری تصرفات و افزودههــای ذهنــی خــودش کــه عمــا بــر دامنه ترمینولــوژی و زبــان عرفانــی ابن عربــی میافزاید. از آن طرف هم در کنار آن کتابها ،مثال کتاب الرســاله القشــیریه ابوالقاســم عبدالکریم بن هوازن قشــیری و کتاب «اللمع» ابونصر ســراج طوسی را بردارید و بیایید ایــن دو کتــاب را بررســی کنیــد و زبان دقیــق عرفان خراســان [که]در کتاب «اللمع» ابونصر وجود دارد [را] بخوانید. ابونصر در ســال ۳۷۰فوت شــده و طبعــا کتاب اللمع را در ســال [ ۳۵۰یعنــی]در وســط قرن چهــارم تالیف کرده اســت .امام قشــیری هم تصور میکنــم در ۴۶۰ فوت کــرده [یعنی]در وســط قرن پنجم .ایــن دو متن کالســیک و بســیار ارزشــمند را بیاوریم و بــا حوصله و دقــت بخوانیــم و واژگان عرفانــی ایــن دو کتاب را بهعنــوان دو نمونه تیپیکال عرفان خراســانی بررســی کنیم و همین مطالعــه را در حوزه زبان عرفانی موجود در کتابهــای قبلــی که گفتم انجــام دهیم. صرف مقایســه زبــان عرفانــی موجود در قشــیریه و طوســی و صرف زبــان عرفانی موجــود در ابن عربی و جیلــی به ما یــاد میدهــد یعنی گواهــی میدهد که دو نــگاه متفــاوت از منظــر فهم عرفانی دیــن یا نگاه هنری به الهیات اســامی وجــود دارد».
نه محکمی که باعث خنده شد
جــواب ســوال که تمام میشــود ،میگویــد نفر بعدی ســوالش را بپرســد .پســری که کنارم نشســته است ،از همان جایی که نشســته ســوالش را میپرســد. شــفیعی متوجه سوال نمیشــود و میخواهد که پسر نزدیکش برود و ســوال را بپرســد که بــاز هم به همان ســوال قبلی برمیگردد و شــفیعی در جوابش میگوید: «فقط باید بگویــم نه ،همین». همه کالس به نه محکم او میخندند و پسر به
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
بقیه در صفحه 52 23 Kheradmand
یک روز در شلوغترین کالس دنیا!
عاطفهجعفری اینجا دانشکده ادبیات دانشگاه تهران است، اما نه در یک روز عادی ،بلکه در سهشنبههای دوستداشتنی این دانشگاه .پیشنهادم گرفتن سبد گل بود و رفتن به خانهاش که هم بهانهای باشد برای تبریک تولد و هم شروع یک گپوگفت با استاد. روزنامه فرهیختگان نوشت :اینکه بخواهیم به خانهاش برویــم کمی ســخت بــود و طبیعتــا ایجــاد مزاحمت میکــرد .برای همیــن سهشــنبههای دوستداشــتنی دانشــکده ادبیات دانشــگاه تهران را انتخــاب کردیم.
کالسی متفاوت از بقیه کالسها
عبدالحســین زرینکوب ،ادیب و تاریخنگار ،در مطلب کوتاهــی که برای ســفرنامه باران ،نقد و تحلیل اشــعار محمدرضا شــفیعیکدکنی نوشــته اســت ،آورده« :حق آن اســت کــه کمتر دیدهام محققی راســتین در شــعر و شــاعری هم پایــهای عالی احراز کند و خرســندم که این اســتثنا را در وجود آن دوســت عزیز کشف کردم». کم نیســتند بزرگان ادبیات معاصر کــه از قدر و اعتبار شــفیعیکدکنی در زمینه شــعر و آثار انتقادی ،نوشــته و گفتــه باشــند و قدر کالم مــن نیز کفایــت این مهم نیســت .الجرم به قــدر توان بــه کالس درس او رفتیم تا پای درس ادبیات او بنشــینم. 22 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
۱۹مهرماه ،تولد شــفیعیکدکنی اســت ،سالهاســت بــرای ادبیــات ایــن مــرز و بــوم زحمــت کشــیده و شــاگردان زیادی از دنیای ادبیات معاصــر پای درس او نشســتهاند .شــنیده بودم که اســتاد شــاعر به تواضع گفتــه اســت« :مــن از دانشــجوها یــاد میگیریــم و به عشــق آنهــا به اینجــا میآیــم ».و صــد البته که مهربانــی و تواضــع از بزرگان خوشنماســت. در آســتانه زادروز اســتاد شــفیعیکدکنی به دانشگاه تهران رفتیم و آنچه میخوانید شــرح یک دیدار ســاده از کالس درس اوســت .ســاعت حــدود ۹:۳۰بود که با ســبد گل وارد کالس شــدم ،همه نیمکتها پــر بود و بعد از گذاشتن دســتهگل روی میز ،روی زمین نشستم و نگاهم را به شــاگردانی دوختم که مشــخص بود از ۸ صبح بــه کالس آمدهاند. ورود برای عموم آزاد اســت به قدر اندازه کالس .پسری کــه جلــوی کالس ایســتاده بــود و همــه را راهنمایی میکــرد ،صدایم کــرد و گفت« :ببینید ،اســتاد ناراحت میشــوند اگــر گل را ببیننــد یــا تولدشــان را تبریــک بگوییــد ،ممکــن اســت کالس را تــرک کننــد ،پس اگر ممکن اســت گل را بعــد از کالس به ایشــان بدهید». حرفــش را قبــول میکنم و دوبــاره برمیگــردم و روی زمیــن مینشــینم و گل را هــم کنــارم میگذارم. کالس را برانــداز میکنــم تــا حس و حال دانشــجوها را ببینــم؟ جالــب اســت بیــن آنهایی کــه روی زمین نشســتند هــم مرجــان شــیرمحمدی ،بازیگر ســینما و همســر بهــروز افخمــی ،همــان جلــوی در کالس نشسته؛ چند نفری برای نشســتن روی نیمکت تعارف میکننــد ،میگوید« :راحتم ».ســن و ســالها متفاوت اســت ،ولــی اکثرا جوان هســتند.
تفکیک شدن کالس به خاطر شلوغی
کالس تقریبا شــلوغ شــده اســت و هر جایی که برای نشســتن بوده اســت پــر شــده ،برخالف تصــوری که داشــتم ســاعت ۱۰کالس شروع نشــد و از دختری که کنــارم نشســته بود ،پرســیدم پــس کی کالس شــروع میشــود که او گفت« :این کالس برای کســانی اســت که دانشــجوی دکتــری یا دکتری تخصصی هســتند ،اما خب ،چــون از همهجــا بــرای ایــن کالس میآمدند و سوال داشــتند ،دانشــجوهای دکتری اعتراض کردند که نمیتوانند سوالهایشــان را بپرســند. برای همین کالس تقســیم شــد ،اســتاد شفیعیکدکنی ســاعت ۱۰تا ۱۱را برای دانشــجوهای دکتری گذاشتند و از ۱۱تــا ۱۲هــم به این کالس میآیند تا ســوالهای مابقی دانشــجویان را جواب دهند». از فرصــت اســتفاده میکنــم و از دختــر میپرســم: «دانشــجوی همیــن دانشــگاه و کالس هســتید؟» میگوید« :نه ،من دانشــجوی ادبیات از یک دانشــگاه دیگر هســتم ،اما آنقدر اســتاد شــفیعی را دوست دارم که همیشــه با خواهــرم وقتمان را خالــی میکنیم و بــه ایــن کالس میآییم». میپرســم« :خب این دوستداشــتن از کجــا میآید؟ فرق ایشــان با اساتید دیگر چیســت؟» مکثی میکند و میگوید« :ببینید اســتاد شــفیعی مثل خیلی از اساتید، اینگونــه نیســت که فقط کتابی منتشــر کرده باشــد، بلکه در ادبیات خودشــان نظر و نگاه دارند ،این خیلی مهم اســت ،تصحیحهایی کــه بر کتابهــای مختلف دارنــد واقعــا بــرای دانشــجوها راهگشاســت و نکته مهمتر همین کالسهاســت که ایشــان ســواالتمان را
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
22 Kheradmand
21 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
21 Kheradmand
کشــیده ایــم ،پس چگونه مــی توانیم بــه خود نهیب زده و افکارمــان را در جهت قضــاوت دیگران مدیریت کنیــم ۱ـ یکــی از بهتریــن راه حلها آن اســت که خود را جــای طرف مقابل قرار دهیم و باور داشــته باشــیم کــه چالشــها ،تجربیــات ،داشــته ها و نداشــته های هــر کس بــا دیگری فــرق داردو نمی توانیــم اطمینان داشــته باشــیم که دلیل رفتار دیگران چیست به قولی هرگز با کفشــهای دیگران راه نرفتــه ایم پس چگونه در باره شــان داوری کنیم؟بایــد درک همدالنه از موقعیت دیگران داشــته باشیم۲ .ـ سعی کنیم در هنگام قضاوت دیگــران ،مــچ فکــر خودمــان را بگیریــم و بدانیم که بدگویــی و قضــاوت ،هیوالیی اســت که دوســتی ها را نابــود مــی کنــد ،اعتمــاد را از بین می بــرد و هرگز عایــدی و پیامد خوبــی در پی نخواهد داشــت ۳ـ در هنگام قضــاوت دیگران در واقــع وارد حریم خصوصی آنها شــده ایم ،انســانها دیدگاههای متفاوت دارند ولی در کنــار هــم کار و زندگــی می کنند اگر مــا با منش و رفتاری مشــکل داریم بهتر اســت نظرمــان را با آن فرد در میــان بگذاریم تا به حل مشــکل برســیم ،یــا او را همانگونــه بپذیریم و یــا محتاطانه و بــدون درگیری آرام آرام از او دوری کنیــم ۴ـ بــه خــود یادآور شــویم هرگز نقل منفی از فردی نشــان جســارت و شــجاعت ما نیســت بلکه عاملی جــدی برای تخریــب خودمان مــی باشــد ۵ـ الزم اســت به دیگــران زمــان دهیم که حرف و سخنشــان را بگویند و مســاله تحلیل شــود به احتمال زیاد این مکالمه ،جلوی قضاوتها را به درســتی می گیرد و به پرسشــهای ناخوشــایند ذهنمان پاسخی
20 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
مناســب مــی دهد ۶ـ شــایع هســت هر شــخصی را که بار نخســت می بینیــم او را مورد قضــاوت قرارمی دهیــم در حالــی که ایــن امر نیاز به زمانی بیشــتر و مراوده ای محکم تر دارد و این قضاوت اولیه نادرســت اســت ۷ـ یادمان باشــد قبل از قضــاوت دیگران جنبه هــای مثبــت و منفی را با هم بســنجیم ۸ـ همیشــه نخســتین حرفــی کــه بــه ذهنمان مــی رســد گزینه درســتی نیست ۹.ـ واقف باشــیم و به خودمان بگوییم قضاوت من ممکن اســت ناشــی از تفاوتهای فرهنگی و شــرایط مختلف باشــد حتی دو نفر در یک خانواده لزوما دیدگاه یکســانی ندارنــد و این تضادها در محیط های دوســتانه و اجتماعی بیشتر اســت ،یادمان باشد گاهی شــنونده قضاوت ما فقط یک نفر اســت ولی به کوچه شــایعه ســرک می کشــد ،زندگیها را هدف قرار داده و نابــود می کند پس محافظــه کارانه حرف بزنیم ،به تبعات آن بیندیشــیم که هم نشــان از آینده نگری و هم نشــان از آن دارد کــه یک طرفه به قاضی نرفته تا راضــی برگردیــم -۱۰وقتی از قضــاوت دیگران می رنجیم و آزرده می شــویم چرا با قضــاوت خود دیگران را برنجانیم که قضاوت دشــمن دوســتی ها و دوســت دشــمنی هاســت پس دیگران را مورد قضاوت مطلوب و مثبت قرار دهیم تا ســبب دوام و بقای روابط شــود. - ۱۱و در پایان بیندیشــیم که اگر قضاوتم را فرو دهم و یــا در موقعیت بهتــری بیان کنم چیزی را از دســت می دهم؟ وظیفــه من و شــما این اســت کــه وقتــی در جمعی متوجــه بدگویــی و قضاوت شــدیم ســعی کنیــم این
چرخه معیوب را بشــکنیم ،از همین امروز شروع کنیم و بــا خــود قرار بگذاریم کــه برای یک ســاعت آینده ، از ذهنمــان بیشــتر مواقبــت کنیم تا اگــر قضاوتی به ذهــن آمد آن را بر زبــان نیــاورده و داوری را به تاخیر بیندازیم ،از امــروز دیگران را محاکمه نکنیم تا ذهنی آرام و پــاک را بیشــتر تجربه کنیم. از امــروز تمرین کنیم کــه به جای آرایــش ظاهر ،هر روز ســاعتی را بــه آرایــش ذهن و افکارمــان اختصاص دهیم .از امروز ریشــه قضــاوت را در ذهنمان جراحی کنیــم .از امــروز بدگویی را پاکســازی کنیــم .از امروز برداشــتها و نگاهمــان را زیبا کنیــم و افکار زایــد را از ذهنمان بزداییم تا احســاس آرامش را به دســت آوریم و بــاور کنیم که هیچ چیــزی به اندازه یــک ذهن زیبا و آرام ،مــا را به آرامش نمی رســاند. ازامــروز روی دریچــه ذهنمــان تابلویی بزنیــم که «: قضــاوت ممنوع» دوســتان خــوب خواننده ،حــال پس از خوانــدن این مقالــه فکر کنیــد که : چنــد بــار مورد قضاوت قــرار گرفته ایــد و چه حالیپیدا کــرده اید؟ چنــد بار دیگران را قضاوت کرده اید و چه احساســیدر آنها بــه وجود آورده اید؟ شــما چه پیشــنهادهایی برای متوقف کردن قضاوتدارید؟ آیــا پــس از خوانــدن این مطلب نحــوه قضاوتتانتغییر خواهــد کرد؟ masrooreh@gmail.com
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
20 Kheradmand
باشــیم ،پس داشتن اعتبار و محبوبیت می تواند انگیزه خوبی بــرای عدم قضاوت باشــد .قضــاوت بر عملکرد دیگــران ،ما را از آرامشــی که به دنبال آن هســتیم دور مــی کند چرا که بار ســنگین منفی را حمــل می کند و یکــی از آزاردهنده ترین رفتارهایی اســت که می تواند در وجــود افراد نهادینه شــود ،قضــاوت عجوالنه تنها باعــث می شــود دلــی را به رنجانیــم ،و از آرامشــی که به دنبال آن هســتیم دور شــویم ،بایــد از قضاوت دیگــران پرهیز کنیم و یا کمــی مهربانانه تر و همراه با احتــرام حرفمــان را زده و زاویه دید منفــی را به طرف مثبــت تغیید دهیم کــه قطعا نیاز به تمرین بیشــتری داریم .یادمان باشــد قبل از داوری دیگــران از خودمان بپرســیم آیــا آمادگــی قضــاوت عادالنــه و منصفانه را داریــم؟ آیا دوســت داریم دیگــران هم مــا را قضاوت کند؟ آیــا دلیل محکمی برای این قضــاوت داریم یا بر اســاس فرضیه های ذهنی اســت؟ و آیا منفعتی در پی دارد؟ پــس چرا؟؟ ؟ قضاوت یک چرخه معیوب اســت که نهایتا دوســتی و رابطــه هــا را نابــود می کنــد و فرامــوش نکنیم که همــه نباید مانند هــم فکر کنند ،این تفاوتهاســت که بــه زندگی رنــگ و بوی تــازه می دهد و بســیار پیش مــی آید که چــون دیگران را با تــرازوی نگرش خود می ســنجیم به خطا و اشــتباه می رویم. بــرای خود مــا هم پیش آمــده که از قضــاوت دیگران ســخت رنجیده ایم و تــاب تحمل داوری دیگــران را از دســت داده ایــم و عکس العمل و واکنشــی را نشــان داده ایــم کــه هم به روابــط ما لطمه زده و ســبب از
19 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
کف دادن دوســتان شــده و هم به یک شخص ناشکیبا و پرخاشــجو تبدیل شــده ایم ،ولی چگونــه می توان برده قضاوت دیگران نشــویم و به آنها اجازه دسترسی بــه درونمان را ندهیم ،،،،،شــوربختانه ما در جامعه ای رشــد کرده ایم که خودمان ارزشــهای درونیمان را سوار بر قضاوت دیگران می کنیم و وابســته به این هســتیم که دیگــران چگونه مــا را می بینند و چطــور در مورد مــا فکر می کنند و این فراینــد کامال طبیعی و حتی در نهاد خانواده پایه گذاری و تعریف شــده اســت .تعداد کمــی از مــا با حــس موهبت احتــرام به خــود بزرگ شــده ایم ،شــرایط رشــد و بزرگ شــدن ما بیشتر به نظــر و رضایت دیگران منوط بوده به شــکلی که کامال شــرطی شــده ایم و در بســیاری مواقع زمانی احساس رضایــت می کنیم که دیگــران ما را تایید کــرده و از ما راضی باشــند ،قضاوت آنها در مورد ما ،یعنی مســیر و راه پیشــرفت ،،یعنی خوشحالی و زندگی موفق ما و در نقطه مقابل چنانچه نکوهش و ســرزنش شــویم حس بدی نســبت بــه خود پیدا مــی کنیم و ایــن به معنای فضای مســموم رشــد و تربیت ماســت ،باید به شیوه ای این احســاس نامطلوب وابستگی به قضاوت دیگران را در خــود تعدیل و ســپس نابود کنیم ،وابســتگی ما بــه قضــاوت و تصویری کــه دیگران از ما دارند ســبب می شــود که اگر شــخصی ،شــخصیت یا ظاهــر ما را قضاوت کرده و زیر ســوال ببرد ،به ســختی آســیب می بینیم و این آســیب در ما به شــکلی بــروز می کند آن را فــرو داده و نهایتا روزی به آن شــخص برمی گردانیم ،باید کــه به خود تلقین کنیم و یــاد بگیریم که در این
زمینــه ما حق انتخاب داریم ۱ـ می توانیم به شــکلهای گوناگــون به فــرد ثابت کنیم که اشــتباه مــی کند چرا که نظرمان نســبت بــه خودمان آنگونه نیســت که او قضــاوت کــرده ۲ـ می توانیم به خود اجــازه دهیم که بــه نظر و قضاوت دیگــران از درون بی تفاوت باشــیم ۳ـ هر کســی می تواند در مورد مــا هر نظر و قضاوتی داشــته باشــد اما ایــن داوری به من ربطــی نداردبلکه بر اســاس تجربه و شــرایط زندگی و ســطح انســانیت خودش اســت امانکته مهم این اســت که اگر اکثریت افــراد نزدیک و موثر و صــادق در روابط مــا ،از رفتار و کنش ما ،برداشــت خوشــایندی نداشــته باشند الزم اســت در خود باز نگــری کنیم بعید اســت جملگی و یا اکثریت آنها اشــتباه کنند و یا قصــد بدی در قضاوت داشــته باشند و شایســته اســت رفتارهایی را که سبب داوری و ظن منفی آنها شــده را از دایره رفتارهای خود حــذف کنیم تا کمتر مورد هجوم قضــاوت قرار بگیریم و حالمان بهتر شــود که البته اطمینــان از یکرنگ بودن و بــدون قصد و غرض بودن قاضی ما ،بســیار اهمیت دارد .اصــوال مقولــه قضــاوت به گروه خاصــی بر نمی گــردد همــه ما از منصب قضــاوت وحشــت داریم اما بــی توجه و ناخودآگاه روزانه بارهــا بر این جایگاه می نشــینیم و در داوری در مورد دیگران ید طوالیی داریم و درصــدد بر مــی آییــم کــه دیگــران را متقاعدکرده که نظــر ما ۱۰۰٪درســت اســت ولی به کــرات پیش آمــده که پــس از مدتی متوجه خطا و اشــتباهمان می شــویم ،چه بســا این قضاوت ســبب پاره شدن زنجیر دوســتی و مودت شــده و از این بابت رنجــی را به دل
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
19 Kheradmand
آیا من قاضی هستم؟ مسروره بنی هاشمی masrooreh@gmail.com
کرد مردی از سخندانی سوال حق و باطل چیست ای واال مقام گوش را بگرفت و گفت این باطل است چشم ،حق است و یقینش حاصل است مولوی
از زمانــی که انســان دو پــا ،با نافرمانی مورد خشــم قــرار گرفت و به کــره منحصر به فرد و خــارق العاده زمیــن پا گذاشــت ،قضاوت هم شــروع شــد بنابراین تاریــخ داوری ,دیرینــه بــوده و به درازای عمر بشــر و به ابتــدای آفرینش بر می گــردد و از آن زمان تا کنون ،نــه مــی توان انســانی را یافــت که در مــورد دیگران قضــاوت نکرده باشــد و بــه می توان انســانی را یافت کــه مورد قضاوت دیگــران قرار نگرفته باشــد ،اتفاقی کــه شــروعش معلــوم و پایانــش نامعلوم اســت .هر زمانــی که اندیشــه و گمانی بــه ذهن مــا خطور می کند در واقع شــاهین تــرازوی قضاوت ما به راســت و چــپ می چرخــد و دیدگاهمان را نســبت بــه دیگران رقم می زند بســیاری اوقات هــم ،بافته های ذهنمان را مــی پرورانده ،گســترش داده و ســپس برداشــتهای نادرســتمان را بــه دیگــران منتقل می کنیــم و کالفی می ســازیم که دســت به دســت می گردد و بســیاری را در دام رشــته های خود گرفتــار می کند .قضاوتهایی کــه دلهــا را شکســته ،قضاوتهایی که به بهــای تباهی زندگیهــا تمام شــده و چه بســیار خانواده هــا و افراد کــه به خاطــر این قضاوتها به بــاد فنا رفته انــد ،آنگاه شــاید به خــود نهیب زنیم که کاش ســکوت را بر ذهن آشــفته ام حاکم می کردم تــا چنیــن داوری را بر زبان نمی آوردم ! هرگــز داوریهای ســطحی نگرانــه ،از انســانی آگاه و عاقــل بر نمی آیــد و قضاوت یــک انســان عاقل باید بر مبنــای دوراندیشــی ،تامل ،تحقیق و تفحص باشــد و بــر اســاس ادراکات ســطحی و ابتدایی شــکل و فرم نگیــرد تــا مبــادا در دام شــیطان داوریهای شــتابانه و نادرســت گرفتار گردیم ،باید که از قضاوتهای منفعالنه و ســطحی در مــورد افراد که منشــا آن از طریق ادراک حسی ظاهری اســت ،به ســختی اجتناب کنیم تا جزو افراد ظاهربین و ســریع القضاوه قــرار نگیریم و به یاد
18 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
بســپریم کــه اگر ذهنی اثرگذار و زیبا نداشــته باشــیم و صاحــب زیباتریــن چهــره ها باشــیم ،نمــی توانیم مانــدگار و موثــر بمانیم ،یک ذهن زیبــا و آرام ما را از قضاوتها دور ســاخته و به محبوبیــت نزدیک می کند ، چگونــه می توان بــه فردی که مدام مــا را قضاوت می کند اعتمــاد کرد. ما طبــق عادت و به صورت روزانه در ریز و درشــتهای زندگــی ،آلــوده قضاوت هســتیم و شــوربختانه این داوریها فقط نشــانه هــای غلطی از افراد بــه ما داده و ســمت و ســو و وجــه تاریــک آنهــا را در تعامالت اجتماعــی بــه ما نشــان می دهد که آســیب رســان اســت وحتی این روزها فراتر رفته و به روشــنی شاهد قضاوتهــا نه تنهــا در دنیای حقیقی که با شــدت و بی حرمتی بیشــتر در فضاهای مجازی هستیم هنگامی که خبــری در مورد یــک فرد یا یــک رویــداد در این فضا نشــر می یابد ،بســیاری خــود را صاحب نظر دانســته و شــاهد ســیل و مــوج قضاوتها و نظــرات به اصطالح کارشناسانه هســتیم ! چرا که می توانیم پشت مانیتور پنهان شــده و هــر چه می خواهیــم بگوییم. رســانه هــای اجتماعی پر شــده اســت از کســانی که نســبت به هــم بیگانــه اند و بــدون آن که شــناخت واقعی از نویســنده داشته باشــیم کرکری خواندن ،منم منم ،مشاجرات واژه ای ،و کل کل کردنها ،گل می کند ،راه و روش ،اتیکت و آداب شــحصی فراموش می شود و بــا تازیانه کالمــی خود دیگــران را قضاوت می کنیم تنهــا به جــرم این که ایــده ای متفــاوت دارنــد و این نشــان از آن دارد که ما در جامعــه ای قضاوتگر زندگی می کنیم حتی پیش می آید با دوســتان و بســتگان نیز در دنیــای مجازی ،جــور دیگری برخــورد می کنیم که باید آگاهانه تر عمل کنیــم ،افکار و عقاید خود را بهتر بشناســیم و بدانیــم چه می گوییم و چه می نویســیم ،قطعا بهتر اســت که هــر وقت احســاس کردیم باید کســی را به بابت عقیــده متفاوتــش در فضای مجازی به اصطالح ادب کرده و ســرجایش بنشــانیم بک لحظه درنــگ کــرده و فکر کنیــم کــه چنانچــه رودررو هم باشــیم همین گونــه عکس العمل نشــان مــی دهیم فقط به جرم تفاوت اندیشــیدن؟ اگــر او با ما این گونه رفتــار کنــد چه احساســی خواهیــم داشــت؟ آیا باب میلمان خواهد بود؟ پس درنگی دوباره داشــته باشــیم و بدانیــم که قوانینی که در دنیای مجــازی و ارتباطات onlineبرقــرار اســت باید همان باشــد کــه در روابط
حقیقــی به صــورت کنتــرل کننــده وجــود دارد؟ پس مهربــان تر باشــیم و به دیگران دیده یــا نادیده احترام بگذاریــم ،نباید گذاشــت قضاوت و داوری بخشــی از خصلتهــا و عادتها و عوامل بنیادین وجود ما شــود هر چند عده ای به دلیل رشــد و پرورش در شــرایط طاقت فرســای قضاوت خانــواده ،آن را به عنوان یک عامل در برقراری ارتباطها و رابطه هایشــان یــاد می گیرند .یک کودک یــاد نگرفته ،دیگران را مــورد قضاوت قرار دهد و ایــن رفتــار را از اطرافش الگوبــرداری می کند ،برخی دیگــران را به ایــن دلیل مورد قضاوت قــرار می دهند که سرپوشــی باشــد برای بر عیوب خودشــان ،آنها در مورد عیــوب دیگران خیلی راحت تــر از طرح نقصهای خودشــان حرف مــی زنند ،آنها به دیگــران می پردازند تا تمرکز و توجه از مســایل خودشــان گرفته شود ،چرا کــه گفته می شــود مــا ازآن جهتی که بیشــتر ضعف داریم و آســیب پذیر هســتیم دیگران را مورد قضاوت قــرار مــی دهیــم در واقع این گــروه مــی خواهند در پشــت پرده قضاوت خــود را پنهان کنند. آنتــوان دوســنت اگزوپــری(Antoine de Saint- )Exuperyنویســنده دهها کتاب جمله جالب و تامل برانگیــزی در همین مورد دارد او مــی گوید «:محاکمه کــردن خــود از محاکمه کردن دیگران بســی دشــوارتر است ». بــدون شــک بســیاری از مــا ،قاضی دیگران هســتیم و قضــاوت دیگــران خواســته یــا ناخواســته ،آگاهانه یــا ناخــودآگاه جزو عادتهایمان محســوب می شــود در واقــع اگر توانســتیم در مــورد خود عادل باشــیم و قضاوت درســتی بکنیم ،پیداست یک فرزانه تمام عیار شــده ایم ،راســتی چگونه مــی توان با به کار بســتن برخــی راهکارهــا از روند قضاوت دیگــران پرهیز کرده و به تکامل شــخصیت خود کمک کنیــم ،مهمترین و موثرترین آن ،در نظر داشــتن نقــاط قوت و تواناییهای پنهــان افراد اســت که قابل مشــاهده نیســت به طور مثــال با جوانی کــه آرایش موی عجیــب و غریبی دارد روبه رو می شــوید به جای این کــه او را قضاوت کنیم بــه خود بگوییم :من حقیقــت درون این جوان را نمی دانــم به طور یقین او چیزهای مثبتــی از جمله اعتماد بــه نفــس باالیــی دارد و ذهن خود را به ســوی مثبت آندیشــی تمرین دهیــم .قطعا هیچ یک از ما دوســت نداریــم در اذهــان دیگران یک شــخصیت بــی اعتبار
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
18 Kheradmand
کوروســاوا را به عبــاس مقدم و شــاپور قبادی ،جــال کیارستمی قبادی وعباس شکیبایی ،بهمن خسرو کیارستمی اهدا کردند و قریب ایفــای نقــش کردهاســت. او نیــز به بهــروز وثوقی بهــروز وثوقــی همچنیــن بــا دیدن که کسی عنوان ه ب بارها وثوقی بهروز از تقدیــم کرد. بازیگــران نامــداری چون کامــرون بهــروز وثوقــی بعــد لی ،آنتونــی میچل ،کریســتوفر فیلمهایش آنها را به سینما عالقهمند کردهاست انقــاب دوســتی خــود بنایی ،داریــوش کویین ،پــوری را با ناصــر ملــک اسدزاده ،جمشــید مشــایخی ،رضا اند ه کرد یاد مطیعی و جمشــید کرمرضایی ،پرویــز فنیزاده ،عزتاللــه مشایخی حفظ نموده و انتظامی ،گوگوش ،مونیــکا بلوچی ،لیال به گفتــ ٔه خودش فقط بــا این دو هنرپیشــه در داخل رســولالله چندین ســال رابط ٔه بســیار صمیمانــهای با فروهر ،شــهره آغداشــلو ،ناصر ملکمطیعی ،فرامــرز کشــور در ارتبــاط بود .هنرپیشــه مشــهور آمریکایی وی در آمریکا داشــت ه اســت .وثوقی در ســال ۱۹۷۸در قریبیان ،رضــا بیــک ایمانوردی ،شــهال ریاحی،پرویــن آنتونــی کویین بازیگــر نقــش حمــزه در فیلم محمد فیلم کاروانهابــه همراه آنتونــی کوئین و کریســتوفر خیربخش ،نــوری کســرایی ،فخری خوروش ،جنیفــر لی بــه ایفــای نقــش پرداخــت. اونیل ،محمدعلی کشــاورز ،بهزاد فراهانی ،گلشــیفته بهروز وثوقی همیشــه در قراردادهــای خود از عقیده فراهانی ،فرزانــه تأئیدی ،ایــرج قــادری ،داود خاصــی برخــوردار بــود و آن ایــن بــود که در رشــیدی ،جیمز کارن ،اســتوارت ویتمن ،الکــه فیلمی بهعنــوان نقــش اول در ابتدای فیلم زومر ،بهمــن مفید ،جعفــر والی ،اکبر مشــکین ،ایرن اگــر نــام او نوشــته نمیشــد ،در آن زازیانس ،کورنبــرگ ریس و جــف دانیلز همبــازی فیلــم ایفای نقــش نمیکــرد ،هرچند بود هاســت. این مســئله بــرای فیلمســازان هم حایــز اهمیــت بــود و باعــث بهــروز وثوقــی از ستایششــدهترین و بــه عقیــد ٔه پرفروشــی اثر آنهــا میگردید .بســیاری از اهالی ســینما و هنرمنــدان (مانند فریبرز ِ در حادثــ ٔه آتشسوزی ســینما عــرب نیا ،خســرو شــکیبایی ،پرویز فن یزاده ،پرویــز رکس آبــادان در مــرداد ،۱۳۵۷پرســتویی،داریوش اقبالی ،بهمــن قبادی ،مهــدی ِ ازدحــام جمعیت برای تماشــای هاشــمی ،فاطمه معتمدآریا ،پژمــان بازغی ،حامــد فیلم گوزنهای بهــروز وثوقــی بهداد ،سعید راد و شهاب حسینی و بابک حمیدیان)... بود. بهتریــن بازیگــر تاریخ ســینمای ایران اســت.
کارنامه هنری بهروز وثوقی
بهــروز وثوقــی در آثــار کارگردانــان نامــداری چون ســاموئل خاچیکیان ،ناصــر تقوایی ،امیــر نادری ،فریــدون ُگله ،مســعود کیمیایی ،خســرو هریتاش ،علــی حاتمــی ، ژان نگولســکو ،رضا بدیعی ،شــیرین نشــاط ،جیمز فارگو ،بهمــن
17 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
آخریــن کار هنری و اولین کار بهــروز وثوقی در صحنه تئاتر در ایــران ،بازیگری در نمایشــنامه موضوع جدی نیســت از لویی جی پیراندلو ،نویســنده بنــام ایتالیایی بــه ترجمه و کارگردانــی ایرج انور بود که در تابســتان ۱۳۵۷در انجمــن ایران و آمریکا بــه اجرا درآمد و نقش مقابل او را شــهره آغداشــلو به عهده داشت .تلویزیون ملی ایــران این نمایــش را به کیفیت عالــی ضبط کرد اما هرگز پخش نشــد.
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
17 Kheradmand
بیوگرافی بهروز وثوقی ،قیصر سینمای ایران بهــروز وثوقــی در ۲۰اســفند ۱۳۱۶در شــهر خــوی ،نگولســکو ،رضا بدیعی ،شــیرین نشــاط ،جیمز بازیگر شدن بهروز وثوقی
آذربایجــان غربــی بــه دنیا آمد .بهــروز وثوقــی برادر چنگیــز وثوقی و شــهراد وثوقی اســت که هــر دو در ایــران بــه کار هنرپیشــگی مشــغولند .بهــروز وثوقی ســتایش شــده ترین بازیگر تاریخ ســینمای ایران و به عقیده بســیاری از سینماگران و منتقدان سینما بهترین بازیگر تاریخ ســینمای ایران اســت.
بیوگرافی بهروز وثوقی:
اســفند ۲۰ وثوقــی( زاد ٔه بهــروز و پرســابقه )۱۳۱۶هنرپیشــه ایرانی سرشناس ســینما و تئاتر اهل ایران در خوی به دنیــا آمــد .در ســال ۱۳۱۶به گفتــه خودش از شــش ماهگــی به تهران آمــد و در خیابان خرمشــهر ســاکن شــد .بهروز وثوقــی برادر چنگیز وثوقی و شــهراد وثوقــی اســت کــه هــر دو در ایــران بــه کار
هنرپیشــگی مشــغو لا ند . وثوقــی قبــل از بازیگــری در ســینما، کارمنــد ادار ٔه دارایــی و بعــد دوبلــور و گوینــد ٔه رادیــو تلویزیــون بــود .بهــروز وثوقی که محبوبیتــی افســانهای بین مــردم و ســینما دوســتان دارد ،همواره یکی از محبوبترین چهرههای ســینمای ایــران بودهاســت. بهــروز وثوقی در آثــار کارگردانان چون ســاموئل نامــداری خاچیکیان ،ناصــر تقوایی ،امیر نادری ،فریدون ُگله ،مســعود کیمیا یی ،خســر و هر یتا ش ،علــی حا تمــی ،ژ ا ن
16 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
فارگو ،بهمن قبادی ،جالل مقدم و شــاپور قریب ایفای نقــش کــرده و در موفقیت بهترین فیلمهای مســعود کیمیایی همچون قیصر ،گوزنهــا ،داش آکل ،رضــا موتوری و خاک تأثیــر فراوانــی داشتهاســت. بهــروز وثوقــی در طول فعالیت هنــریاش بارها نامزد و برنــده جوایــز جشــنوارههای مختلــف شــد کــه از مهمترین آنها میتوان به کســب دو مجســم ٔه سپاس بهتریــن بازیگــر نقش اول مــرد بــرای فیلمهای قیصر و رضــا موتــوری ،و جایز ٔه بــز بالدار جشــنواره جهانی فیلم تهران برای فیلم گوزنها اشــاره کــرد .بهروز وثوقی بهخاطــر نقش شــمای ل وارش در فیلم قیصر از ســوی سینمادوســتان ایرانی به «قیصر ســینمای ایران» ملقب شدهاســت. بهــروز وثوقــی بــا گوگوش بازیگــر و خواننــده بیــن ســالهای ۱۳۵۴تا ۵۵زن و شــوهر بودند.
شــخصی به نام مســعود صمدی در ســال ۱۳۳۴در ۱۸ ســالگی بهروز وثوقی را مطرح کــرد .بازی در نقشهای متفاوت و شــخصیتهای بهیادماندنی ســینمای ایران ماننــد مــردی که قاتلــش را کشــت ،داش آکل ،ســید در گوزنهــا ،مجید ظــروف چی در ســوته دالن ،ممل آمریکایــی ،زائر محمد (شــیر محمد) در تنگســیر،رضا موتوری ،ابی نســیه در کندو ،دکتر رســتگار در سازش، ســرهنگ نصرالله در کاروانهــا وی را تبدیل به یکی از محبوبترین بازیگران تاریخ ســینمای ایران کردهاست. او از ســال ۱۳۳۷بــا بــازی در فیلم طوفان در شــهر ما به ســینما آمد و تا ســال ۱۳۴۷در نقشهــای متفاوت اما نچندان پررنگی ظاهر شــد .نخستین فیلم سینمایی مــورد توجه او صــد کیلو دامــاد بــه کارگردانی عباس شــباویز در ســال ۱۳۴۰بــود .وی در ســال ۱۳۴۸ توسط مســعود کیمیایی به فیلم قیصر دعوت شــد و این نقطه شــروع وی به عنوان یــک بازیگر مطرح بود، بــازی وی در این فیلم مــورد توجه عموم و عالقهمندان به ســینما قرار گرفت. جــوان اول آن ســالهای ســینمای ایران در بســیاری از فیلم بــه ایفای نقش پرداختهاســت .از جمله فیلمهای مطرحی کــه وی در آن بــه ایفای نقش پرداختهاســت میتــوان بــه :ممــل أمریکایی .رضــا موتوری .دشــنه. طوقــی .گورنهــا .ســازش .کاروان .ملکوت .گــرگ بیزار. فــرار از تله .قهرمانــان و زرین اشــاره کرد. بهــروز وثوقــی پس از آن بــه آمریکا رفت تــا در فیلم «گربه در قفس» ســاخته تونی زریندســت بازی کند که اقامت او در آمریکا با انقالب اسالمی مصادف شــد .در ســال ۲۰۰۰داوران جشــنواره فیلــم سانفرانسیســکو جایــز ٔه آکیرا
به بهانه حضوربهروز وثوقی در تورنتو Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
16 Kheradmand
جنگ داخلی بهرغم توافق صلح؟
کارشناســان امور سیاســی بهرغــم توافق صلح بیــن اتیوپــی و اریتره به راه دشــوار برقــراری صلح و ثبات در منطقه اشــاره کردهانــد .توافق صلح اتیوپــی و اریتره برای اجرایی شــدن هنوز با موانع بســیاری روبهرو اســت. لودگر شادومســکی ،رئیس بخش زبان آمهاری دویچه ولــه درباره توافق صلح دو کشــور گفته است: «گرچه خط پرواز مســتقیم روزانه بین دو کشــور پیش از این متخاصم اتیوپی و اریتره برقرار شــده ،اما هنوز بسیاری از نــکات مطروحــه در توافق صلح دو کشــور اجرایی نشــدهاند .حتی گذرگاه مرزی بین دو کشــور مجددا مســدود شــدهو تماسهای دیپلماتیــک بین دو کشــور به حالت رکود درآمده اســت». گفتــه میشــود که سیاســت و راهکار آشــتیجویانهای کــه از ســوی آبــی احمــد دنبــال میشــود ،در اتیوپــی مورد مناقشه است .بســیاری نگران آن هســتند که این تالشها بــه جای آنکه صلح با همســایه این کشــور را در پی داشته باشــد ،به جنگ داخلی در خود اتیوپی دامــن بزند. خشــونت و قهر در کشــور اتیوپی ،شــامل چندین قوم و ملت ،رو به افزایش اســت. سیاســتهای اصالحاتی نخســتوزیر اتیوپی نیز مشــکالت جدیدی به همراه داشته اســت .فلیکس هورنــه ،یکی از مســئوالن ســازمان دیدهبان حقوق بشــر اعالم کرده
15 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
اســت که تالشهای آبی احمد در زمینه کاهش کنترل امنیتی بر کشــور ،باعث شــده کــه نظم و امنیت در بســیاری از نقاط بــه مخاطره افتد. افزایش خشــونت و قهر باعث شــده که در ســال ۲۰۱۸بر اســاس آمار منتشــر شده از ســوی اداره کمکهــای اضطــراری ســازمان ملل ،حدود سه میلیون و ۲۰۰ هزار نفــر از شــهروندان اتیوپی ناگزیر بــه فــرار از خانه و کاشــانه شــوند .به باور مســئوالن کمیته نوبل ،جایزه نوبل صلح پشــتوانه خوبی بــرای آبی احمد و پیشبرد سیاســتهای صلحجویانه او خواهد بود. جایــزه صلــح نوبل بالغ بر نــه میلیون کرون ســوئد (حدود ۸۳۰هــزار یورو) است و همه ســاله در روز ۱۰دسامبر، سالروز درگذشــت آلفرد نوبل در اسلو، پایتخــت نــروژ اهــدا میشــود .پیش از آبــی احمــد ،در بیــن چهرههــای سرشناســی که این جایــزه را از آن خود کردهانــد ،میتــوان بــه بــاراک اوباما ( ،)۲۰۰۹نلســون مانــدال ( ،)۱۹۹۳مادر ترزا ( )۱۹۷۹و آلبرت شــوایتزر ()۱۹۵۲ اشــاره کرد .در سال گذشــته این جایزه به نادیــا مراد ،از کردهــای ایزدی عراق و همچنین به دنیس موکویگی ،پزشک اهــل کنگو بــه خاطر مبــارزه آنها علیــه بهره گرفتن از خشــونت جنســی بهمثابه ســاحی غیرانســانی در کشــمکشهای سیاســی تعلق گرفته بود. منابعdw، euronews :
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
15 Kheradmand
آبی احمد علی،
برنده جایزه نوبل
صلح ۲۰۱۹کیست؟ در تبعید به کشــور از جمله اقدامات او در یک ســال اخیر بوده اســت ،اما مهمترین اقــدام او امضــای قرارداد صلح با اریتره بود ،اقدامی که به بن بســت سیاســی روابط دو کشور پایان داد. وی همچنین نقش مهمی در کمک به تقســیم قدرت در ســودان داشــت که به حل بحران سیاســی در این کشور کمک کرد. آبــی احمد علی در واکنــش به دریافت این جایزه اظهار خرســندی کرده و خطاب به کمیتــه نروژی نوبل گفته اســت« :خیلی متشــکرم .این جایزه به آفریقــا و به اتیوپی داده شــده اســت و من میتوانم تصور کنم که رهبران آفریقایی این جایزه را بعنوان تــاش برای پیشــبرد فرایند صلح در قاره مــا در نظر خواهند گرفت».
جایــزه نوبل صلح ســال ۲۰۱۹که یکصدمین جایزه اعطا شــده نوبل صلح محســوب میشــود روز جمعــه ۱۹مهرمــاه به آبی احمد علی ،نخســت وزیــر اتیوپی به خاطر تالشهایــش در راه صلح و توســعه همکاریهای بینالمللی اعطا شــد. کمیتــه نوبل گفته اســت که تالشهای نگاهــی به کارنامه سیاســی آبی او بویــژه برای حل مناقشــه مــرزی با فلیکس هورنه :تالشهای آبی احمد در زمینه ا حمد اریتره که ســال گذشــته به توافق صلح جایــزه نوبــل صلــح بــرای یکصدمین میان دو کشــور انجامید ،از جمله دالیل کاهش کنترل امنیتی بر کشور ،باعث شده که بــار اهدا شــد .جایزه نوبل صلح ســال اعطــای جایزه صلح نوبل بــه وی بوده ۲۰۱۹بــه نخســتوزیر اتیوپــی ،آبی اســت .توافق صلــح اتیوپی بــا اریتره نظم و امنیت در بسیاری از نقاط به مخاطره افتد احمــد ،تعلــق گرفت .این جایــزه برای بــه ۲۰ســال بنبســت روابط بر ســر قدرشناســی از تــاش و زحمــات آبــی اختالفــات مرزی دو کشــور پایــان داد احمــد در رابطــه بــا دســتیابی بــه که در پــی جنگ مرزی بین ســالهای توافــق صلــح با اریتره به او اهدا شــد .آبی احمد شــعار اصلی و وعده سیاســی خود ۱۹۹۸تــا ۲۰۰۰میالدی ایجاد شــده بود. به نوشــته برترینها آبی احمد علی ۴۳ســاله در ۱۹۷۶در جنوب اتیوپی متولد شــد .را در یــک کالم بــه زبان آورده اســت" :مدمــر" .واژهای که برگــردان آن "پیوند دادن" فارغ التحصیل دکتری در حوزه صلح و مســائل امنیتی اســت و یک مدرک کارشناسی و "آشــتی" اســت .او همه تالش خــود را به کار گرفت تا با شــتابی حیــرتآور وعده ارشــد نیز در حــوزه رهبری تحولگــرا در رزومه خــود دارد .او وقتی نوجــوان بود به سیاســی خود را عملی ســازد. نظامیانی پیوســت که علیه رژیم کمونیســتی «دیرگ »Dergکه از ۱۹۷۴تا ۱۹۸۷در او از زمــان بــه دســت گرفتن زمام امور کشــور اتیوپــی در آوریل ســال ۲۰۱۸موفق اتیوپــی روی کار بــود ،میجنگیدند .او بعدتر بعنوان صلحبان ســازمان ملل متحد در شــد به رغم مقاومتهای بســیار و مخالفتهای گسترده ،با دشــمن دیرینه اتیوپی، اریتــره ،بر ســر برقراری صلح به توافق برســد .در ســایه توافق صلح این دو کشــور، روانــدا خدمت کرد. احمــد علی بیــن ســالهای ۱۹۹۸تــا ۲۰۰۰میــادی و در جریان جنگ مــرزی بین هزاران زندانی سیاســی آزاد شــدند و احزاب ممنوعه موفق شدند مجددا فعالیتهای اریتره و اتیوپی ،رهبری یک تیم جاسوســی را برای شناســایی در ناحیه مرزی برعهده خــود را آغــاز کننــد- .ایــن موفقیت بزرگ سیاســی باعث شــد که مهمتریــن جایزه داشــت .دوران نمایندگی او در پارلمان با درگیری میان مســلمان و مسیحیان مصادف سیاســی جهان ،جایــزه نوبل صلح ســال ۲۰۱۹به او تعلق گیرد .مســئول کمیته نوبل شــد .احمد علی در ایــن موقعیت «مجمع مذهبی بــرای صلح» را راهانــدازی کرد تا اعــام کرده اســت که این کمیته با اهــدای جایزه به آبی احمــد در عین حال از همه کســانی که برای اســتقرار صلح در شرق آفریقا و بین دو کشــور پیش از این متخاصم راهحلی پایدار بــرای صلح بیابد. آبی احمد علی در آوریل ۲۰۱۸بعنوان نخســت وزیر کشــوری انتخاب شــد که بیش اتیوپی و اریتــره تالش کردهانــد ،قدردانی میکند. از ۱۰۰میلیون جمعیت دارد .در پی کســب قدرت او اصالحات وســیعی را در اتیوپی تالشهــا و فعالیــت صلحجویانــه آبی احمد پیــش از آن نیز در ماه ســپتامبر ســال شــروع کرد .آزادی هزاران نیروی اپوزیســوین از زندان و اجازه بازگشــت به مخالفان جــاری بــا اهــدای جایزه صلح ایالت هســن آلمــان مورد تحســین قــرار گرفته بود. 14 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۶مهر | آبان ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 56 - Oct/Nov 2019 - Tel: 647-932-8283
14 Kheradmand
13 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
13 Kheradmand
ماهنامه اجتماعی ،ف رهنگی ،هنری خردمند ناشر :انت شارات خردمند -تورنتو سردبیر :محمد ُسهی امور داخلی و اداری :حامد خ ّرم بخت تایپ :مریم ُسهی طراحی و صفحه آر با ت ایی :انتشارات خردمند شکر از :مسروره بن ی ها شم ی ر ضا می رف خ رایی کا الهه شهبازی -فرهادشانی کبیر -خسرو خب یر ی م ح مد تا جد ولت یو همه کسانی که در این شماره ما را یار و یاور بودند. روی جلد:
بزرگ داشت بهروز وثوقی در تورنتو -صفحه ۱۳
National Ethnic
Press and Media ada Council of Can
er of d is a Memb Kheradman d an ss nic Pre National Eth a ad an C cil of Media Coun
ماهنامــه ارســالی خردمنــد در ویرایش و ا ص الح م طال ب ار سـ ـال ی بایـ طگیری شــده و به اختیــار دارد .مقاالت شــوند .ـد حتماً تایــپ و غل آ در س نظ ای ر ا می ت ل ن م وی ج له ارســال ســندگان مقاالت ،الزامــاً ب یان نی گر د یــ دگ س اه ــئ ما ســت .م ولیت قیمت ها، هنامه خردمند سـ ـر وی س ها، ن ح وه ارائه درج شــ ده در آگهــی ها بــه عهده صاحب آگهی ا خدمات و کلیه مطالب ســ ت. -676 el: 416-676-9 T • 3 8 2 2-8 dmand.ca • Tel: 647-93 • www.khera a .c d n a m d • info@khera ite 207 e Street, Su g n o Y 1 3 1 8 • 6 tario L3T 2C Thornhill, On
شما
ره - ۵۶مهر
/آبان - ۱۳۹۸
اکتب ر/نوامبر ۲۰۱۹
آب ی احمد علی ،برنده جای زه ن وب ل صل ح ۹ ۲۰۱ کی ست؟ . بیوگرافی ب ۱۴ . . . . . . . . . . هروز وثوقی ،قیصر سین ما ی ای ر ا ن.. . . . . . آیا م ن قاضی هستم؟. . . ۱۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . یک ر وز در شلوغترین کالس دنیا! ۱۸ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . با . . زخوانی مناقش هی صادق ۲۲ . . . . . . . . . خل خال ی و جع فر کا شانی. . . اخبار و گزار ۲۶ . . . . . . . . . . شهای مختلف مرتبط با زن دگ ی ای ر انی ان در ک نقش پل ورسک در تغییر نق انادا ۲۸ . . . . . . . . شه جه ان . . . . . . . . آیا ما در «مدفوع شیطان» غرق خواهیم شد؟ ۳۲ . . . . . . . . . . . . . ۵ . . ۱۶۷روز اسارت در جهنم ۳۴ . . . . . . . . . سو مال ی . . . . . . . . . . نگاه ی به زندگی و فعالی ۳۶ . . . . . . . . . . تهای سی اس ی ژا ک شی ر ا ک . . . گفتوگوی نیویور ۳۸ . . . . . . . . . کتایمز با ما رگ ار ت ا تو ود، ن وی سن ده «س در ضیافت وا رگذشت ندیمه» ۴۰ . . ژه ها -صفحات شعر . . . . . . . . . آیا . . تتلو سایه خود ما اس ۴۴ . . . . . . . . . ت؟ . . . . . . . . . . . . تر سهایی که ۴۶ . . . . . . . . . . مانع پیشرفت م یشون د. . . . . . . . . منظ . ور از هک رهای کاله سف ۴۸ . . . . . . . . . ید چی س ت و آن ها چه ک اری ان مردم «عق لش جام م یدهند؟۵۰ . . . ان به لنزشان» است!. . . . . . . . . . . . عکس ۵۴ . . . . . . . . . م های دیدنی این ماه . . . . . . . . . . . . . . هین؛ نخس ۵۶ . . . . . . . . . . تین قاتل سریالی زن ایر ان ر ا ب شنا سی د. . . . رو . شها ۵۸ . . . . . . . . . ی کنترل خشم در نوج وان ان . . . . . . . . . . لطفا زیاد جدی ۶۰ . . . . . . . . . نگیرید -م .شنبلیله . . . . . . . . . . . هوش و . ۶۲ . . . . . . . . خالقیت های ذهنی - خ س رو خ بی ری . . . . . جدول . . . . . ۶۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . پوپک ب . ۶۶ . . . . . . . . سامی؛ اولین وزن هبردار زن ای ر ان ی در م ساب قا ت ج بازار چه -دایرکتوری مصور مشاغل . . . . . . . .هانی ۶8 . . . . . . . . . . . . . ۷0 . . . . . . . .
11 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
11 Kheradmand
10 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
10 Kheradmand
9 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
9 Kheradmand
8 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
8 Kheradmand
7 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
7 Kheradmand
6 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
6 Kheradmand
4 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۵شهریور | مهر ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 55 - Sep/Oct 2019 - Tel: 647-932-8283
4 Kheradmand