Volume 5 - Issue #53 - July/Aug. 2019 Price Outside Toronto: $2 www.kheradmand.ca Tel: (416) 676-9-676
82 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 82
مهاجرت و وکالت
To advertise here Call: (416) 676-9-676
عکاسی و فیلمبرداری
To advertise here Call: (416) 676-9-676
81 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 81
وام مسکن
To advertise here Call: (416) 676-9-676
رسانه ها
80 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 80
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
تعمیرگاه اتومبیل
79 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
79 Kheradmand
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
78 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 78
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
77 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 77
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
76 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 76
خدمات برای منزل شما
To advertise here Call: (416) 676-9-676
75 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 75
حسابداری
To advertise here Call: (416) 676-9-676
خدمات ساختمانی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
74 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 74
دندانپزشکی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
رواندرمانی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
گوناگون
To advertise here Call: (416) 676-9-676
73 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 73
بیمه و سرمایه گذاری
To advertise here Call: (416) 676-9-676
بازرسی ساختمان
To advertise here Call: (416) 676-9-676
72 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 72
آرایشگاه و لیزر
To advertise here Call: (416) 676-9-676
آژانس مسافرتی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
71 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 71
خدمات ارزی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
آموزشگاه ها
To advertise here Call: (416) 676-9-676
70 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 70
67 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 67
66 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 66
65 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 65
64 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 64
63 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 63
62 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 62
61 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 61
60 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 60
دارنــد ماننــد خــودرو و چندان هــم بر رنــگ آمیزی تمرکز نخواهد داشــت .در واقع دخترها شــخصیتگرا و پســرها عملگرا هســتند. بدیــن ترتیــب کــودکان دختــر ارتبــاط بهتــری بــا عملکردهای احساســی ،تشــخیص حــاالت چهــره و لحن صــدا برقرار میکننــد .ایــن ویژگیهــا تاییــدی بــر تاخیر یادگیری مکالمه در پســر بچههــا خواهد بود .آنهــا در ابتدا، دایره واژگان محدودتــری دارند و با دشــواری بیشــتری قادر به برقراری ارتبــاط میــان عواطــف و کلمــات هســتند و دیرتــر از دختــر بچهها حــرف زدن را شــروع میکننــد .در ضمــن مــدت زمــان ایجــاد ارتباط چشــمی از جانب پسر بچهها کمتر از کــودکان دختر اســت و به همین علــت ممکن اســت والدیــن تصور کننــد فرزنــد آنهــا دچار مشــکل اســت ،اما باید بدانیم این مسئلهای کامــا طبیعــی اســت و ناشــی از تفاوتهــای ذهنــی میــان دو جنس زن و مرد اســت.
اعتماد به نفس کدام یک سختتر است؟ دختر
توســعه یک تصویر ذهنی ســالم برای هــر کودکی از اهمیت زیادی برخوردار اســت .به گفته دانشــمندان،
59 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
از آن جایــی کــه جنــس مونــث بیش از جنــس مذکر مــردم گراســت (موضــوع بحــث تاییــد یا نفــی این جملــه نیســت ،بلکه تنهــا بــه باورهای رایــج جامعه اشــاره میشــود) ،اعتماد بــه نفس پایینتــر و امنیت
ترجیــح دهد و تــا حد امکان در جایگاه شــخص تقاضا کننــده قــرار نگیــرد .این رونــد مخرب پــس از مدتی کوتــاه و حتــی در دختــر بچههــا تبدیل به واکنشــی خــودکار میشــود و ناخــودآگاه اعتماد به نفــس را از بیــن میبرد».
درس خواندن کــدام یک ســختتر اســت؟ اغلب پســر
روانی کمتــری را نیز تجربه میکند .یــک رواندرمانگر خانــواده از آلمان و نویســنده کتاب ،این مســئله را به گونهای جالب توضیح داده اســت« :فشارهای فرهنگی در جوامع کنونی ســبب انزوای هرچه بیشــتر خانمها شــده اســت .در واقــع از جنس مونث انتظــار میرود نیازها و خواســتههای دیگران را بــه اولویتهای خود
اگــر بخواهیــم نگاهی بــه عملکرد کــودکان دختــر و پســر در محیط مدرســه داشته باشــیم ،باید بگوییم تربیــت و پــرورش پســر بچههــا با چالشهای بیشــتری همراه خواهد بــود .قابلیتهــای حــل مســئله، مدیریــت خــود ،دقت ،اســتفاده از مهارتهــای کالمــی و همچنیــن حرکتــی در کــودک پســر ،دیرتر از کــودک دختر تکامــل مییابند .تنها حیطــهای کــه ممکن اســت دختر بچههــا در آن ضعیفتــر عمل کننــد ،یادگیری فضایی مانند دانش هندســه اســت .علــت این موضــوع نیز میتوانــد عملکــرد قســمتهایی از مغــز باشــد که بــرای پــردازش ادراک فرد از مفاهیــم فضایی اختصاص یافتهانــد.
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
59 Kheradmand
تربیت کودک پسر سختتر است یا دختر؟
این پرســش کــه تربیــت و نگهــداری از کــدام جنس (دختر یا پســر) بــرای والدین ســختتر خواهــد بود، همواره یکی از چالشــیترین بحثهای ممکن اســت و بــرای پاســخ به آن بایــد فاکتورهای متفاوتــی را مد نظر داشــت کــه در ادامه شــماری از آنها را بررســی خواهیــم کرد .به گــزارش عصرایران ،بــرای آن که بتوان به این ســوال پاســخ درستتری داد ،ســطح دشواری را بــه صورت موضوعــی بررســی خواهیم کرد.
انضباط کدام یک سختتر است؟ پسر
چــرا اینطــور به نظر میرســد که پســر بچهها توجه کمتــری در مقایســه بــا دختر بچهها بــه صحبتهای والدین خــود دارند؟ شــاید متعجب شــوید ،اما علت، این اســت کــه توجه پســرها کمتر اســت و کــودکان دختــر بهتــر از پســرها میشــنوند! شــنوایی دختــر بچههــا بــه گفتارهایی کــه لحنی تبعیض آمیــز دارند، بســیار حســاستر اســت و مراکز کالمی مغز آنها نیز ســریعتر از پســر بچههــا رشــد میکند. ایــن موضــوع بدیــن معناســت کــه کــودکان دختر 58 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
میتواننــد واکنــش بهتــری بــه دســتورات تربیتــی و انضباطــی مانند «آن کار را انجام نده» یا «حواســت به صحبتهایــت باشــد» ،نشــان دهند .بــه همین دلیل اســت کــه توصیه میشــود ،روشهــای تربیتــی مورد اســتفاده والدیــن ،درخصوص کــودکان پســر مقداری صریحتر باشــد.
امنیت و سالمت بدنی کدام یک سختتر است؟ پسر
و انتخابهــای یــک کــودک پســر خواهد بود .پســر بچههــا به صورت غریــزی و در قالب بخشــی از روند تکامــل خــود ،هویتهایــی خطرپذیــر را بــه نمایش میگذارنــد و بهتر اســت کــه والدین این احســاس را در آنها کنتــرل کنند .در مقابل ،دختــر بچهها چندان خطرپذیر نیســتند و نیازمند تشویق بیشتر برای پذیرش خطــر خواهند بود.
برقراری ارتباط تمایل شــدید به مشــارکت در بازیهایی کــه نیازمند کدام یک سختتر است؟ هر دو
فعالیت فیزیکی هســتند یا حتی کشــتی گرفتن پســر بچهها با هم درســت پس از صرف شــام ،برای والدینی که کودک پســر دارند بســیار آشناســت .به بــاور روان شناســان کــودک ،پســر بچهها شــخصیتی غیــر قابل کنترل و بی قانون دارند .همین ویژگی ســبب میشــود والدین بــرای تربیت صحیح آنها نیازمنــد صرف زمان و انرژی بســیار بیشتری باشند. خطــر پذیری و انجام حرکات خطرناک ،مراکز احســاس لــذت در مغز پســرها را فعــال میکند که ایــن مورد نیز خــود دلیلی محکم برای توجــه دقیقتر به حرکات
از همــان ابتدای تولد ،دختر بچهها عالقه بیشــتری به برقــراری ارتبــاط با رنگها و اجســام محیــط پیرامون خــود دارند .ایــن موضوع در خصــوص حاالت مختلف چهــره والدیــن و اطرافیــان نیز صدق میکنــد .این در حالی اســت که یک پســر بچه توجه بهتری به حرکات خواهد داشــت .ایــن تفاوتها را در نقاشــیهای آنها نیــز میتــوان بــه خوبی مشــاهده کــرد .بــرای مثال کــودک دختر تمایل بیشــتری به اســتفاده از رنگهای متنــوع در نقاشــیهای خــود دارد .در مقابــل کودک پســر ،اجســامی را نقاشــی میکند که قابلیت حرکت
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
58 Kheradmand
57 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 57
56 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 56
55 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 55
بقیه از صفحه 33
به نظر میرســد شــیوه آوازخوانی ســید علی اصغرکردســتانی تحت تأثیر موســیقی دوران قاجار اســت .آیا دیگــر خوانندگان کــرد زبان راه و روش او را دنبــال کــرده اند؟ دوران قاجار یــک دوران تاریخی اســت .همان طورکه اشــاره کردم شیوه آوازخوانی سید علی اصغر کردستانی قرابت و نزدیکی بســیاری با بزرگانی ،چون قمرالملوک وزیری ،اقبال آذر ،ســید احمدخان ،طاهــرزاده و ...دارد. ایــن افــراد خــود مؤلــف بودهانــد نه مقلــد و همین مؤلــف بودن باعــث و بانی ماندگاری آنها اســت.
آیــا خواننــدگان کــردی ،چــون حســن زیرک، مظهر خالقی و ...پیرو ســبک و ســیاق ســید علــی اصغر کردســتانی بــوده اند؟
ســید علی اصغر کردســتانی در موســیقی کردســتان و ایران یک اســتثنا اســت .ســبک و ســیاق ،خوانش و صــدای او منحصر به فرد اســت و همانطــور که قب ًال اشــاره کردم نــه خوانندگان پیــش از او و نه خوانندگان پــس از او درآن وادی قــرار نگرفتهانــد .او تــا به امروز تالــی و همتا نداشــته و ندارد. حســن زیــرک و مظهرخالقــی هــر دو ازخواننــدگان موســیقی کردی ایران هســتند که هر کــدام به تنهایی خوانش و ســبک و ســیاق ویژه و منحصربه خود را در آواز دارا هســتند .استاد حســن زیرک با وجود نداشتن تحصیــات ،ازنبــوغ و خالقیــت اعجــاب برانگیــز و از صدایی پر قــدرت و درعین حال پر احســاس برخوردار
54 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
بــوده و بداهه خوانی خالق و کم نظیر اســت .اوادامه دهنــده ســنت بداهــه گویــی و بداهــه خوانــی در آوازخوانی کردســتان است . به طورســنتی ازقدیم االیام خوانندگان دورگرد و مجلس آرای مجالــس بزم و شــادی و وصلتها در کردســتان، از حــس و خالقیــت بداهــه گویــی ،بداهــه خوانی و بداههســازی بینظیردر شــعر و آواز برخوردار بودهاند و بــه همین دلیــل بهطورســنتی ایــن خواننــدگان را «شــاعر» مینامیدند ،ســنتی که در شــعر پارســی هم وجود داشته است .سرایش شــعر و آواز بهطورهمزمان در شــعر پارســی و قدیم ایــران بهطور ســنتی معمول بــوده اســت و از ســرآمدان این شــیوه حافــظ بزرگ اســت که به اعتبارمضامین اشــعارش ،بــه این موضوع به روشــنی در جای جای غزلیاتش اشــاره کرده اســت. حســن زیرک را هم میتــوان ادامه دهنده این ســنت دیرینــه و ارزنده دانســت .این آوازخوان شــاعر هم در بســیاری ازآثارش همانطور که همــکاران و همراهانی، چــون شــادروانان حســن یوســف زمانــی و مجتبــی میرزاده به آن اشــاره کردهاند دراســتودیو یا درمجالس آوازخوانــی ،بهطورهمزمان کالم و ملودی مناســب را با هم همتــراز و همخــوان میکرد.
در خبرهــا آمــده بــود شــما و چند نفــر از اصحاب هنر به دعوت دانشــگاه سلیمانیه به مناســبت بزرگداشــت آقای مظهــر خالقی به ســلیمانیه رفته بودید از این مراســم بگویید.
چنــدی پیش مراســم بزرگداشــت آقای مظهــر خالقی
بــا حضور تعــدادی از اهالی هنر و ادب ایــران و دیگر مناطق کردنشین سایر کشــورها در دانشگاه سلیمانیه عراق برگزارشد .مراسم باشــکوهی بود .الزم به یادآوری اســت که پیش از این آقــای مظهر خالقی از ۳۰ســال پیش تــا به امروز با تالش و ممارســت و پشــتکار زیاد انســتیتوی موسیقی معظم و ارزشــمندی در سلیمانیه عــراق راهاندازی کردهاند .انســتیتویی کــه روز به روز گســتره آن وســیعتر میشــود و آثارموســیقی کــردی مناطــق مختلف دنیــا در آنجا ثبت و جمعآوری شــده و میشــود .آرشــیو بــزرگ و مجهــزی که به بــاور من ارزش فرهنگــی و هنری بســیار باالیی دارد و گنجینهای اســت از موســیقی و آثار صوتی کردی و پژوهشــگران موســیقی میتوانند بخوبی و تمام و کمال ازاین آرشیو اســتفادهها ببرند.
در پایــان بــه نظر شــما برای حفــظ و ترویج موســیقی اصیل ایران و موســیقی مناطق چه تدبیری باید اندیشــید؟
این ســؤال را باید مســئوالن و متولیان فرهنگی رسمی و دولتی کشــور پاســخ دهنــد .اینان هنوز بعــد از ۴۰ ســال تعریفــی جامــع ،روشــن و کارایی بــرای حفظ و اشــاعه پدیــده ارزشــمند ،شــریف و مهمــی بهنام موســیقی نیندیشــیدهاند؛ بنابراین وقتی اصل موضوع موســیقی ،مشــکل دار و مســأله آفرین بوده و هست ما که دســتمان به هیــچ جایی بند نیســت قبای ژنده خود را به کجای این شــب تیــره بیاویزیم و ارائه طریق روزنامــه ایــران کنیــم.
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
54 Kheradmand
53 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 53
بقیه از صفحه 17
هر چنــد که واقفم همیشــه انتقاد خوشــایند نیســت و گفته می شــود که ایــن موضوع به علــم اعصاب بر مــی گردد ولی به گمان شــما چــون انتقــاد ناراحت کننده اســت و آســیب پذیــری آن از ســوی افــراد بیگانه بــا این علم ، بیشــتر اســت ،باید برای جلوگیری از ناراحتی و واکنــش نامطلوب ،از ارایه آن خــودداری کرد ؟ آیا اگر شــما انتقاد درستی نســبت به فردی دارید باید به دلیــل واکنش دلخوری فــرد مقابل آنرا بیــان نکرد؟ بــه هیــچ وجــه باید در مــورد آن تفکر کــرد چرا که انتقاد ســازنده ،یــک بخش کلیــدی در موفقیت و به
ویژگیهــای ارزشــمند فــرد پرداخت و ســپس به نقاط ضعف او اشــارتی داشــت و آنرا درپوششــی از سخنان دلچســب و دلپذیر قــرار داد به جز ایــن نکته ،نکات قابــل توجه دیگــری را باید در نظر داشــته باشــیم تا شــیرینی ســازندگی انتقاد ،تلخــی آنرا از بیــن ببرد و تاثیرگــذاری آن نیز بیشــتر شــود ،دیگر نحــوه بیان و لحن دوســتانه آن اســت که مخاطب بدون آن که مورد حمله قــرار گیــرد ،از معایب خود آگاه شــود ،دقیقا باید معلوم باشــد چه رفتــاری مورد انتقاد اســت که بــا قاطعیــت و دقیق مطرح شــود لــذا از کلی گویی پرهیز شــود ،باید اطمینان پیدا کرد که شــخص ،مورد
درســت است ممکن اســت شــنونده آنرا پذیرا نباشد ، انگیــزه الزم برای بیــان انتقاد به منظور تغییــر رفتار را باید داشــت تا به حل مشــکل کمک شــود و در پایان ایــن کــه از تحمیل نظر و عقیده باید جدا پرهیز شــود وآن به گونه ای بیان شــود که از یک ســو مخاطب آنرا بپذیرد و از ســوی دیگــر به بهبود روابــط کمک کند . حــال اگر خود ما در مقابل انتقــاد و هدف انتقاد قرار گرفتیــم ،چه کنیم و چگونــه با آن کنار بیاییــم :باید کــه اجازه ندهیــم انتقاد مــا را به هم بریــزد بلکه با روحیه شــاد با آن مواجه گردیــم ،فکر نکنیم که انتقاد به خاطر نفرت از ماســت بلکه هدف آن بهبود شرایط
ثمــر رســاندن کارهاســت اگر بــر نحوه اســت ،بدانیــم افــرادی کــه نقــد پذیر بیــان انتقاد فکر شــده باشــد و ســپس بایــد آرام آرام از روبــه رو شــدن و وقــت گذرانی با نیســتند به ندرت در کارشان پیشرفتی به ارایــه گردد به افــراد کمک مــی کند که این افراد ،که ســبب رنجش مداوم شــما می شوند دســت می آورنــد ،بپذیریــم که ممکن عملکرد بهتری داشــته باشند و رفتار خود اســت دیگران چیزی در مــا ببینند که ما کنید. دوری دارنــد نمی بر دایمی انتقــاد از دســت و را اصــاح کرده و بهبود دهند و همچنین قــادر به دیدن آن در خود نیســتیم ،اگر تلنگری اســت که آدمها را بیدار و هشیار بــه انتقادها و اظهارنظرهــای دیگران بی کند کــه نباید قانــع و راضی به عملکرد فعلی باشــند انتقــاد را متوجه شــده تــا این امر منجــر به گفتگویی تفــاوت و بی اهمیت باشــیم زمینه تکرار اشــتباهات بلکــه بــه این واقعیت برســند کــه آنها شایســتگیهای دو جانبــه گردد ،صدایمان بلند نشــود و لحن کالممان خــود را فراهــم مــی کنیم حتــی اگر با بخشــی از آن باالتــر و واالتری دارند اگر این تصور را داشــته باشــیم خشــن و طعنه دار نباشــد ،از حاالت خشم آلود چون موافقیــد در حقیقت امــکان یادگیری را بــرای خودتان که هیچگاه اشــتباه نمی کنیم و همه کارهایمان بدون اخــم کردن ،گره بــه ابرو انداختن و ...پرهیز شــود به مهیا کــرده اید ،پــس از هر انتقاد از خود بپرســیم که ایــراد و نقص اســت خود دلیلــی بر کم دانی ماســت قول ارد بزرگ( نقد و ارزیابی بی کینه ،پاداشــی اســت از ایــن انتقــاد چه چیــزی آموختم ،حالــت تدافعی و شــاید دلیل زجــرآور بودن انتقاد برایمان این اســت که که ارزش آنرا باید دانســت ) ،این نکته فراموش نشــود مقابلــه را کنار بگذاریم ،کینــه به دل نگیرید عصبانی ناخود آکاه و ناخواســته ،به انتقادهای شــکننده دوران که فــرد مخاطــب را با دیگــران به قیاس نکشــانیم و و نگــران ماندن از یک اشــتباه می توانــد روابط آتی ما کودکی و ســالهای گذشــته مــا پیوند زده شــده و یک انتقاد سبب تحقیر او نشــود ،در خلوت و در محیطی را هــم تحت تاثیر قــرار دهد و در پایان همیشــه قبل الگوی نازیبا و نامناســب را برایمان یاد آور می شــود ،کــه آرامــش او فراهم اســت و دیگــران در رفت و آمد از پاســخگویی ،فرصتی برای فکر کردن بــه انتقاد ،به اگر پس زمینه انتقاد هوشــمندانه باشــد آثار درستی به نیســتند مطرح شــود ،در موضوع مورد انتقاد ،منتقد خود بدهید . دنبال خواهد داشــت. باید که دانش و اشــراف الزم را داشــته باشــد ،فقط حــال من و شــما به عنوان یک منتقــد و به عنوان یک رفتــار منتقدانه درســت ،خــود هنری اســت که باید رفتــار و یا گفتــار او مورد انتقاد قرار گیرد و شــخصیت نقــد کننــده ،اگر بخواهیم در مــوردی ،نقد و انتقادی آموخــت تا جلــوی زیان بــار بــودن آن گرفته شــود .او مورد حمله قرار نگیرد و اطمینان زیاد داشــته باشــد داشــته باشــیم چگونه با مهارت و تســلط آنــرا مطرح بســیار مشــاهده می شــود و این نکته جا افتاده است کــه رفتــار مــورد انتقاد قابــل تغییر اســت و چنانچه خواهیم کرد ؟ کــه در هنــگام انتقــاد کــردن ،در ابتدا بایــد بر نقاط تغییــر را مشــاهده کــرد آنرا تحســین کنــد ،در نظر و اگــر نقد و انتقادی بر ما وارد شــد ،بازخورد و عکس مثبــت تاکیــد و تکیه داشــت و به تعریــف و تمجید داشــته باشــیم انتقادی که از ســوی ما کامــا موجه و العمل درســت ما در مقابل آن چگونه خواهد بود ؟ 52 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
52 Kheradmand
میدانســتیم و اطمینان به این کــه او کار میکند و من قناعت .راســتی او قبل از ازدواج ،ســربازی نرفته بود و بــرای خدمت باید به ســنندج میرفــت .تحمل دوری برایمان ســخت شــده بود .ایمان دوســت داشت کنار من باشــد تا بهتریــن وســای لرا برایم بخرد ،مســافرت برویــم و تمام اوقات خوشــی را که زن و شــوهرها در عقد بــا هم دارند ،داشــته باشــیم ،اما مــن هیچوقت در آن دو ســال از او نخواســتم کــه بیایــد و هواییاش نکــردم .در آن روزهای ســخت ،به همــراه خانوادهها بــه او دلداری دادیم و از او خواســتیم تحمل کند تا این مدت بگذرد .اســفند ،۹۳باالخره ســربازیاش تمام شد و فــردای آن روز به ســر کار رفت .هرچنــد ایمان بعد از گرفتــن کارت پایــان خدمتــش ،تا ماهها بعد شــغل ثابتی پیــدا نکرد.
عروســی ســاده که تا یک ســال مقروضمان کرد! در شــب عروسی من و ایمان متاســفانه خاله همسرم فــوت کرد و بیشــتر فامیــل با فکــر این که عروســی بــه هم خورده اســت ،به جشــن نیامدند .ما عروســی آن چنــان مجللــی نگرفتــه بودیــم .در تــاالر یک نوع غــذا داشــتیم .آرزوی هــر دختری اســت کــه بهترین عروســی را برایش بگیرند ،اما با توجه به شــرایط ایمان نمیتوانســتم بیش از حد توقع داشــته باشم .متاسفانه هزینههای عروســی جبران نشــد و زندگــی ما روز بعد از عروســی بــا قرض و بدهی شــروع شــد ،امــا با کم خــوردن و گــرد خوابیدنمــان ،همه قرضهــا را بعد از یک ســال دادیم .حدود یک ســال از ازدواج ما گذشــته بــود و ما در خانهای مســتاجری زندگــی میکردیم ،اما قناعــت میکردیــم و زندگیمــان روی روال افتاده بود. مــن و همســرم همدیگــر را بــا تمام خوبــی و بدی و کم و کاســتیها انتخــاب کردیم پس بایــد در زندگی با شــرایط کمی ســخت هم کنــار میآمدیم.
بارداری من بهترین روزهای زندگی مان شد
خــرداد ،۹۵بهترین روزهای زندگی مشــترکمان شــد، چون متوجه شــدیم باردارم .پس برای ســه نفره شــدن بایــد آماده میشــدیم ،اما کم کم زندگی ،روی ســخت ترش را هم به ما نشــان داد .تا اواســط بــارداری ،ایمان کار و درآمد داشــت ،اما ســه ماه مانده تا به دنیا آمدن دخترمان شــغلش را از دســت داد .قبلترها کاشیکاری هم میکــرد ،امــا در آن روزهــای پاییزی ،هــوا بارانی شــد و کاشیکاری در بیرون ســاختمان در این وضعیت ممکن نبــود بنابراین تا زمان به دنیــا آمدن «النا» همه پس اندازمان خرج شــد.
ایمان در به در دنبال کار بود اما...
آن روزهــا هــر کاری از دســت ایمان بــرای پیدا کردن شــغل بر میآمد ،انجام میداد .بی پولــی به هر دو ما فشــار آورده بود ،اما پشــت هم بودیــم و به هم قوت قلــب میدادیم بــا این کــه در دلمــان از آینده مبهم دخترمــان میترســیدیم .وقتــی از بیمارســتان مرخص شــدم ،پولمــان کامــا تمام شــده بــود و خانوادهها تا جایــی که توانســتند ،کمک کردند .قــرض و بدهیمان
51 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
شــروع شــده بود ،ولــی عشــق میانمان هیــچگاه از بیــن نرفت یا کم نشــد و این تنها انگیــزه ما بــرای ادامــه دادن زندگی بود. در همین روزها شــهرداری اطالعیهای داد که تعدادی نیــروی جوان برای اســتخدام میخواهــد .ایمان بــه شــهرداری رفت و برای پاکبانــی فرم پر کرد .باورم نمیشــد مــرد زندگیام تا این حد فداکار باشــد و هیــچکاری را برای خودش عیــب نداند. وقتی رفت بــه او گفته بودند که ممکن اســت از جلوی پــای فــردی زباله جمع کنی ،ممکن اســت تحقیر شــوی و مردم با نــگاه دیگری تــو را ببیننــد ،اما گفته بــود که ســختی و نحــوه کار بــرای من مهم نیســت ،مهم زن و بچهام هســتند کــه بــه کار کــردن مــن احتیــاج دارند. وقتــی به خانه برگشــت ،لبــاس نارنجی رنگی در دســت داشــت و گفت« :مریم جــان ،از فــردا کار من همینه. خیلی خوشــحالم» .راســتش تا روزی که ســر کار بــرود ،مــن تصــوری از پاکبانی نداشــتم ،امــا موضــوع مهم بــرای من زندگــیام بــود و بچهای کــه نباید در بــی پولی بزرگ میشــد .هرچند خانــواده ام در ابتدا مخالف بودند ،اما خوشــحالم از اینکه پشــتم ماندند.
عکســی که باعث دیده شــدن اینستاگراممان شد
همسر من پســر جوان ۲۱ســالهای بود که ممکن بود پیش دوســت و آشنا تحقیر شــود .بعضی از مردم رفتار خوبــی بــا پاکبانهــا ندارنــد و برخی جلوی رویشــان زباله میریزند واگر تذکری بشــنوند ،شــاکی میشــوند که وظیفه اســت و حقوقش را میگیری و ....در مقابل افــرادی هم هســتند که احتــرام میگذارند ،اما کســی متوجه ســختی کار آنها نیســت .کاری کــه هم روح و روان و هم جســم و جانشــان درگیر آن اســت. بــا وجــود ایــن و بــه دلیــل خانوادهشــان ،بــوی بد خودروی زبالهای که تا چند متریاش نمیتوان ایســتاد و نگاههــای ترحمآمیــز برخی را تحمــل میکنند .یادم نمــیرود که یک ســال از کار کردن ایمان میگذشــت و هنــوز حرفهــا و کنایههای مردم مــا رو آزار میداد. بهمــن ســال ۹۶یــک شــب بارانــی بــود که دلــم از رفتارهایــی که با همســرم و تمام همکارانش میشــد، گرفته بود .دوســت داشــتم جایی باشــد تــا حرفهای دلــم را داد بزنــم و بگویــم« :میشــود عاشــق بود و عاشــق مانــد و در تمــام مراحل مایه دلگرمی همســر بــود ».بنابرایــن صفحــهای را در اینســتاگرام به اســم «پاکبان عاشــق» درســت کردم ،چون به نظر من همه پاکبانهــا ،عاشــق کار ،زن و بچهشــان هســتند و روی شغلشــان غیرت دارند .در صفحــهام از ایمان و دخترم مینوشــتم ،اما بازدید زیادی نداشــت تــا این که حس کردم چند روزی هســت ایمان دستانش را از من پنهان میکند .
وقتــی خواب بود با دیدنشــان ترســیدم ،چون به طرز وحشــتناکی پینه بســته بــود .از آنها عکــس گرفتم و داخــل صفحــه گذاشــتم .بــرای خیلیها جالــب بود کــه من از شــغل همســرم خجالت نمیکشــم و حتی منتشــرش میکنم .همین باعث شد مخاطبان مختلفی عکــس را ببیننــد و بازدیــد بــاال رود .به مــرور تعداد مخاطبهــای دل نوشــتههایم افزایش یافــت ،چون از اعمــاق وجودم بــود .برخی منتظر تلنگری هســتند تا قدر زندگــی و خانوادهشــان را بدانند. تعــداد کمی هم هســتند که فکر میکننــد این زندگی مــن ،خیالی اســت و اصــا نمیشــود با این شــرایط زندگــی کــرد و دوام آورد .برایــم خیلــی دلنشــین بود کــه نتیجه حرفهایم تاثیــری در زندگی دیگــران دارد، عکسهایی کــه رنگ و لعابش حقیقــت تصویر بود و نوشــتههایی که شــعار نبــود و تجربه شــده بود. خانوادههایــی متوســط کــه از دیــدن عکسهــای الکچری خســته شــده بودند ،متوجه شــدند که عکس همه زندگیها این طور نیســت و وجود دارند کســانی که زندگیشــان بر پایه عشــق و سادگی اســت .با زیاد شــدن تعــداد مخاطبهــا شــرایطی بود که میشــد درآمــد کوچکی از این طریــق در آورد ،امــا به صورتی نبود که زندگیمــان را عوض کند .آمــار دنبال کنندگان صفحــهام زیاد نبود ،اما به مــرور به ۱۲۳هزار مخاطب رســید ،بــدون هیــچ تبلیغــات و تــاش بــرای افزایش تعدادشــان ،حتی از بیشــتر کســانی که برای تبلیغ به مــن پیام میدهنــد ،مبلغــی دریافت نمیکنــم و این پــول را به آنها میبخشــم .هنوز هم مشــکالت مالی قبلی هســت ،مخصوصا االن که بایــد محل زندگیمان را عــوض کنیم و اجارهها هم که ســر به فلک کشــیده اســت .مشــکل بزرگمان در این روزها بــاز هم درآمد ایمــان اســت و پرداخــت نامنظم آنکه بــا هزینههای باالی ایــن روزها بدهکار میشــویم.
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
51 Kheradmand
من همسر یک پاکبان هستم
محدثهفیروزبخت در بیــن این همه پیج الکچری ،همســر یــک پاکبان با صفحــه بی ریایــش توجه بیــش از ۱۲۳هــزار کاربر را جلب کــرده و به ما از عاشــقانه هایشــان میگوید. مریم ماننــد هر روز و در زمانی که خورشــید در تالش برای پنهان شــدن از چشــم دیگران اســت ،شــانه را بر مــیدارد تا موهــای دختــر دو و نیم ســالهاش را تمیز و مرتــب کنــد .بعدش هم دســتی به ســر و روی خود میکشــد و لباسهــای زیبــای «النا» را تنــش میکند. حاال «مریم» و «النا» آماده اســتقبال از شوهر و پدرشان میشــوند تا با دلبریهــای زنانه و دخترانــه ،روی مرد زندگیشــان را ببوســند و التیامی برای دستهای پینه بســته او شوند .داستان زندگی «ایمان عباسی» و «مریم آزمــوده» که بــا انتشــار عکسهایی واقعــی از زندگی سادهشــان ،مورد توجــه کاربران اینســتاگرام قرار گرفته اســت و پیج شــان ۱۲۳هزار عضو داردما را ترغیب کرد تا گپ و گفتی با آنها داشــته باشــیم. این خانــواده ،پدری زحمتکش و مادری دلســوز دارد کــه اگرچه ســن پایینی برای ازدواج داشــته انــد ،اما به راحتی میتوانند الگوی جوانهایی باشــند که در ســن ازدواج هســتند و حتی متاهل شــدهاند ،امــا رو به رو شــدن با کمترین ســختی و مانــع در زندگــی ،آنها را از پــای میانــدازد .در ادامه داســتان زندگی پــر از فراز و نشــیب ،اما الهامبخــش این پاکبان عاشــق را از زبان مریم آزمــوده میخوانید:
ماجــرای آشــنایی مریــم و ایمــان در یــک تصــادف!
دختــری ۱۷ســاله در حال عبــور از خیابانی نزدیک به مدرســهای در شهرســتان خمام اســتان گیــان بود که پراید ســفیدی با او تصــادف کرد .راننــده در حالی که
50 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
در ماشــین نشسته و ترســیده بود ،دستپاچه پیاده شد، اما خوشــبختانه ایــن تصادف ختم به خیر شــد و حال دختر خوب بود .این داســتان آشنایی ماست .شهرستان ما فضــای کوچکی داشــت و پیــدا کردن من بــرای او بعــد از ایــن اتفاق ،آســان بــود .گاهی اوقــات اطراف مدرســه میدیــدماش تــا اینکــه مدتی بعــد ،تصمیم به خواســتگاری گرفــت و این نقطه آغاز آشــنایی من و ایمــان بود .ســن زیادی نداشــت و فقط دو ســال از مــن بزرگتر بود .هرچنــد ایمان متولد ۷۲بــود ،اما از حرفهایش مشــخص بود که بیشــتر از سنش میتوان روی او حســاب بــاز کــرد .تــا جایی کــه در تحقیقات خبــردار شــدیم ،او بــا اینکــه ســن کمی داشــت ،اما هفت صبح بیدار میشــد و هر روز ســر کار میرفت. بایــد قبول کنیم که این روزها پســری مســئولیتپذیر و اهــل خانــواده کمتر پیدا میشــود .من مــردی برای زندگی مشــترک میخواســتم کــه مانند پــدرم صبحها بــرای لقمــهای نــان از خانــه بیــرون برود و شــب به خانــه بیاید .اوضــاع مالی خانــواده ما متوســط بود و هیچوقت دســتهای پینه بســته پدرم را در ظهرهای داغ تابســتانهایی کــه در حال کار بود ،یــادم نمیرود. قهرمان زندگی همه دختران ،پدرهایشــان هســتند.
به دنبال زندگی متوسط ،اما سالم بودم
پدر و مادرم کشــاورزی میکنند و مــن از آینده خودم که زندگی متوســط داشــته باشــم ،فــرار نکــردم و به دنبال زندگی متوســط ،اما ســالم بــودم .رویــا پردازی نکــردم که فــردی بیاید تــا وضعیت مالی زندگــیام را از ایــن رو بــه آن رو کند .عقده مالی نداشــتم .هنگام روبــه رویی بــا ایمــان او را مثل پــدرم مــردی با جنم شــناختم .از نظر من مــرد رویاهایم باید خصوصیاتی را میداشــت که ایمان همــه آنها را داشــت .کار دولتی و آزادش برایم مهم نبود ،مهم ســر بــه زیری و نجابتی
بــود که داشــت و جنم کار کــردن .البته ایمــان دیپلم ردی بــود و نیمههــای راه ،درس را بــرای کار کردن رها کرده بود .شــرایط ازدواج خاصی هم نداشــت ،سربازی نرفته بود و کار ثابتی نداشــت که مشــغول باشد .تنها دلگرمــیام اخالق خوبش بود و غیــرت کاری که برایش کار ،عار نمیآمد و همیشــه دوست داشت ،دستش در جیب خودش باشد .جســارت و غیرت مردانهاش دلم را بــرای زندگی بــا او قرص میکرد و در خانواده حســرت داشــتن هیچ چیزی بــر دلم نمانــده بــود ،از کفش و لبــاس بگیرید تا میوههــای نوبرانه....
دنبــال جــذب طــرف مقابــل بــا وعدههای خیالــی نبودیم
در جلســات اول خواســتگاری ،ایمــان شــرایط مالــی خــودش را بــرای مــن تعریف کــرد و گفت که شــاید در زندگــی بــا او کم و کســری حس کنم ،امــا قول داد کــه خوشــبختم کنــد و کاری کند که همیشــه بخندم. همینجــا بایــد اشــاره کنــم کــه خیلی خوب اســت، افراد هنــگام ازدواج با یکدیگر رو راســت باشــند .من و ایمــان تمام خواســته و داشــتههایمان را بــا هم در میان گذاشــتیم و هیچگاه نخواســتیم طرف مقابل را با وعدههــای خیالی مجــذوب کنیم. در ایــن بیــن ،مراســم خواســتگاری به خوبــی برگزار شــد و پدرم غیرت کاری ایمان را تحســین کــرد و قرار بر این شــد که بعــد از اتمام ســربازی ایمان ،مراســم عروســی ما برگزار شــود .خیلی از دخترها شرط ازدواج را خانه و خودرویی به اســم خودشــان با مهریهای باال میگذارند ،اما مهریه من ۱۱۳ســکه تمام اســت و هیچ خانه و زمینــی از خانواده ایمان درخواســت نکردم.
شوهرم کار میکند و من قناعت
مــن و همســرم شــرط ازدواجمــان را اعتمــاد به هم
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
50 Kheradmand
49 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 49
48 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 48
تو میروی آمریکا و پناهنده میشــوی .مگر میشــود کســی بــرود و برگردد؟ رفتــم دوچرخه بگیــرم و گفتم میشــود ایــن دوچرخــه را به مــن هدیــه بدهید من برایتــان تبلیغ کنــم؟ گفتند هرکس میخواهــد تا کرج بــرود ،میآید از مــا دوچرخــه میگیرد! بــرای همین مجبور شــدم دوچرخــه را با پول خــودم بگیرم. درنهایــت آن زمــان هم ٣نفر روی هــم ٩٠٠هزارتومان بــه من پول دادنــد که البته آنهــا هــم بــاورم نکــرده بودنــد ،ولی گفتنــد ،چون جرأت طــرح ایــن موضوع را داری ،مــا بــه تــو کمک میکنیــم .با همیــن مقدار پــول هم دوچرخــه خریدم و درنهایــت بــا ٣٥٠دالر پول قرضی ســفرم را شروع کردم. نکته جالــب و مهم در روز آغــاز ســفرتان این بــود که درســت در همان روزی که راهی شــدید ،جنگ آمریکا با عراق شــروع شد و اولین بمــب در بغداد افتــاد و مرزها امنیتی شــدند. هر چند شــعار سفر من صلح و دوســتی بود ،اما قصد نداشــتم همزمان با جنگ ســفر کنم و ناخواســته این اتفــاق افتاد .یعنی همزمــان با اولیــن روز حرکت من، اولین بمب آمریکا در عــراق افتاد ،ولی کارگردان اصلی یعنی خداوند نقشــه کشــیده بود دختری که اســمش پوپه اســت و برای اولینبــار میخواهد این کار را انجام دهد ،اوال باید ایرانی باشــد ،باید مســلمان باشــد ،باید شیعه باشــد ،باید خانم باشــد و باید همزمان با جنگ باشــد؛ یعنــی همــه اتفاقهایی کــه میتوانــد باعث شــود یک موضوع پیش نرود و همه درها بســته باشد تا بتواند بعدهــا به دیگران بگوید بــرای همه کارها و آرزوهایــی کــه دارید ،تالشتان را بکنیــد و اگر خداوند بخواهــد حتما درها باز میشــود.
زد زیــر خنده و گفت تــو میخواهی بروی دور دنیا؟ برگــرد بــرو خانهتــان .میخواهم بگویــم هیچکس مرا باور نداشــت .در نهایت ،دیدم ســاعت یک ظهر شــده و برای امروز دیر اســت که بخواهم راه بیفتم. آن روز برگشــتم خانــه و میخواســتم فــردا حرکت کنم کــه تلویزیون نشــان داد ســربازهای آمریکایی آمدهانــد لــب مرز عــراق ،داخــل ترکیه و مــن اگر راه میافتــادم ،ســه هفته بعــد میرســیدم بــه آن منطقــه .نم یخواســتم بروم و به مشــکل بخورم و برگــردم .برای همین ١٤ روز مانــدم و ،چون جنگ تمــام نشــد ،ســفر ترکیه و یونــان را حــذف کردم و یــک بلیــت مســتقیم به مقصــد ایتالیــا گرفتم و درخواســت مالقــات با پاپ ژان پــل دوم را کردم.
ظاهرا ســفرتان را هم از ایتالیــا آغاز کردید، درست است؟
بلــه ،در آنجــا بــا کاردینــال مارتینو ،رئیس شــورای عدالت صلــح واتیکان دیدار کردم و او پیشــنهاد داد که ســفرم را از واتیکان آغاز کنــم .فکر کردم بهترین قــدم بــرای صلح همین اســت که بهعنــوان یک زن مســلمان ســفرم را از مرکز مســیحیت آغاز کنم.
مسیرهای سفرتان کجا بود؟
ایتالیــا ،فرانســه ،آلــپ ،انگلیس ،آمریکا ،عربســتان، هنــد ،نپــال ،چیــن ،تبت و کــره جنوبى.
سفرهایتان چقدر طول کشید؟
شانزده ماه و چهار روز با پرواز برگشتم به ایران.
یعنی شــما با دوچرخه از مرزهایی رد شــدید در طول این سفرها پولتان تمام نشد؟ چــرا ،یکبــار در پاریــس که بــودم ،پولم تمام شــد که بیخ گوشــش جنگ و بمبــاران بود؟
جنگ که شــروع شــد خیلی از دوســتانم با من تماس گرفتنــد و گفتنــد پوپه نرو .حتــی آن روز قــرار بود از تلویزیــون بیایند و از مراســم بدرقه مــن فیلم بگیرند، ولــی چون جنگ شــروع شــده بــود البد فکــر کردند که من هم از ســفر منصرف شــدهام .بــرای همین هم نیامدنــد ،ولی من راهی شــدم .از تهران خارج شــدم تا بروم ســمت تبریــز و ترکیه و یونان و بعــد هم ایتالیا. خالصه همــان روز با چند نفر از فامیل و دوســتان که بدرقــهام کردند ،راهی شــدم و آنها تــا عوارضی کرج همراهیام کردند .به عوارضی که رســیدم ،میخواستم از عوارضــی رد شــوم که مســئول آنجا بــه من گفت خانــم برگرد بــرو ،دوچرخه بایــد از جــاده قدیم برود. یکــی از همراهانــم گفــت این خانم میخواهد ســفر دور دنیا برود؛ آن جاده مســیرش امن نیســت. یادم اســت مســئول عوارضی ســر تا پایم را نگاه کرد و
47 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
و حتــی در انگلیــس هم ســهبار به من حمله شــد و پولهایــم را دزدیدنــد .بههرحــال ،وقتی پولهایم تمام میشــد ،چنــد نفری بودنــد که از ایــران برایم پــول میفرســتادند و گاهــی هــم در طول ســفر از خــودم و دوچرخــهام عکــس میانداختــم و ،چون در اروپــا رســم اســت به مســافرها پــول میدهند و کمکشــان میکنند ،مــن گفتــم نمیخواهد پول بدهیــد به جایــش عکسهایــم را بخرید. روزی چندتــا از عکسهایــم را میفروختــم و بههرحــال ،خرجــم را درمــیآوردم .در آمریــکا ،ولی وضــع فرق کــرد و ،چون دیگر اســمم در رســانهها آمــده بــود و خبرنگارها بــرای مصاحبه به ســراغم آمــده بودنــد ،ایرانیان مقیم آمریکا که مــن را بهعنوان یــک زن ایرانی دیــده بودنــد ،خیلی کمکــم کردند. روزنامه شهروند تهران Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
47 Kheradmand
این زن ایرانی جهان را با دوچرخه فتح کرد پوپــه مهدوینــادر این روزها مشــغول ایرانگردی اســت و در زمان زلزله کرمانشــاه مــدت زیــادی را در ســرپل ذهاب و مناطــق زلزلــهزده گذراند .ســفرنامههای اولین بانوی جهانگــرد ایرانــی را در این مطلــب میخوانید.
آزادم را تنهایــی بــه کــوه میرفتم .بعــد هم با یک کولهپشــتی ســفررفتن پیاده در ایران را شــروع کردم.
منظورتــان از اینکه پیاده ســفر میکردید این اســت کــه از در خانه تا ١٥ســال از آن روزی که «پوپه مهدوینادر» تصمیم گرفت با دوچرخه سفر جهانیاش مثال شــهری در غربیترین نقطه ایــران را با پای پیــاده میرفتید؟
را آغــاز کند ،میگذرد .اول فروردین ســال ٨٣و چندســاعت بعد از ســالتحویل قرار بــود ســفرش را آغاز کند و درســت در همــان روز و ســاعت جنگ آمریــکا با عراق شــروع شــد و اولین بمب در بغداد منفجر شد. جنگــی که بیخ گوش کشــور اتفــاق افتاد ،باعث شــد مرزها به دالیل امنیتی بســته شــوند .اتفاقی که شــاید اگــر در زندگی برای خیلــی از آدمها بیفتد ،آن را نشــانهای ببینــد تــا از تصمیمشــان منصــرف شــوند ،اما جنــگ هم پوپــه را برای ســفری که شــعارش صلح و عشــق و دوســتی بود ،منصــرف نکرد و این شــد که او درســت در میانه جنگ و کشــتار انســانهای بیگناه بهعنوان یک دختر ایرانــی پیامآور صلح در جهان شــد .ســفرنامهاش درســت به اندازه یک جلد کتاب اســت. از تجربیــات و دیدنیهــا و آموختههایــش گرفتــه تا مشــکالت و مصائبی کــه تجربه کرده اســت .ســفری که ١٦مــاه و ٤روز طول کشــید و از مرزهــای ایتالیــا و فرانســه و انگلســتان تا ایالتهای آمریکا گذشــت و میانه راه توانســت بــه خانه خدا برســد .او درنهایت بعــد از حدود یکســالونیم به ایــران برگشــت و درحالی که قبل از ســفرش هیچکس حرفش را باور نداشــت و بدرقــهاش نکــرد ،در فــرودگاه بــا اســتقبال دوربینهــا و میکروفنهــا و خبرنــگاران قــرار گرفت .او این روزها مشــغول ایرانگردی است و در زمان زلزله کرمانشــاه مدت زیادی را در سرپل ذهاب و مناطق زلزلهزده گذراند .ســفرنامههای اولین بانوی جهانگــرد ایرانی هرچند که بیش از حــد و اندازه یــک صفحه روزنامه اســت ،اما در ایــن گفتگو بــا او روایت ســفرهایی را مــرور میکنیم.
شــما نخســتین بانوی جهانگرد ایرانی هستید و ســال ٨٣با دوچرخه به کشــورهای زیادی ســفر کردید .حتی اگر به عقبتر برگردیــم ،در دوره زمانــی کــه خانوادهها کمتر به دخترهایشــان اجازه تنهایی ســفرکردن میدادنــد ،ایرانگردی هم میکردید .از شــروع ســفرهایتان بگویید .چه شد که اهل ســفر شدید؟
بله؛ من از ٢٠تا ٢٢ســالگی ایران را با پای پیاده ســفر کردم .من از کودکی مثل همه بچههایــی که از آنها میپرســند بزرگ شــدی میخواهی چکاره شــوی ،دو تا هدف داشــتم .من از همان موقع ٢تا چیز را خیلی دوســت دوســت داشــتم؛ یکی اینکه جهانگرد شــوم و در رویاهایم هم میدیدم که یک کولهپشــتی روی دوشــم اســت و ســرزمینها را پشتســر هم رد میکنم و دو اینکه یک خانه ٢طبقه داشــته باشــم کــه یک طبقهاش خودم زندگی کنم و یک طبقه پرورشــگاه باشــد. ١٧ســاله کــه بــودم ،با یک خیریــه رحمتالعالمین آشــنا شــدم که بچههــای یتیم را بورســیه میکردنــد؛ وقتــی یک نوجــوان با یک چنیــن ماجرایی زندگــیاش تغییر کنــد ،زاویه دیــدش هم تغییر میکنــد؛ بنابراین مــن از آن دوران مددکار هم شــدم و در واقــع یکــی از آرزوهای کودکــیام برآورده شــد و میماند آرزوی ســفررفتن و جهانگــردی .از همــان موقع خیلی جــدی کوهنوردی را شــروع کــردم و همه وقت 46 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
ســفر بک پکر یا با کولهپشــتی ســفری اســت که یک جاهایــی را پیاده مــیروی و یک قســمتهایی را از هر وســیله نقلیه اســتفاده میکنی .مثال تا اصفهان را با قطار میرفتم ،بعد از آنجا مســیر روســتاها را بــا پای پیاده میرفتم .اصوال به کســی بک پکــر میگوینــد که از هر وســیله نقلیهای اســتفاده میکنــد ،اما عمده ســفر پیاده است.
کجاهــا اقامــت میکردید؟ چــون در دهــه ٧٠هتلها بــه خانم مجرد اتــاق نمیدادند.
هتــل نمیرفتم .معموال یک جایــی چادر میزدم یا وقتی به کــوه م یرفتــم ،در پناهگاههای روی قلــه اقامت میکــردم .خیلــی وقتهــا هم در روســتاها به مسجدشــان میرفتم و از متولیاش اجــازه میگرفتــم کــه آنجــا بمانــم و بعــدش هــم اهالی روســتا میآمدنــد و مــن را به خانه خودشــان میبردند.
برســیم به نقطــه عطف ســفرهایتان و اینکــه در ٢٨ســالگی تصمیــم گرفتیــد جهانگــردی را شــروع کنیــد .ســفررفتن قواعــد و قوانین خــودش را دارد .معموال آدمهــا بــرای ســف رهای طوالنیمــدت برنامهریــزی میکنند و باالخره یکســری مشــکالت ممکــن اســت از ســفررفتن پشیمانشــان کنــد .پوپــه مهدوینــادر چطور توانســت خیلی راحت ســفرش با دوچرخــه آن هــم خــارج از مرزهــای کشــورش را تجربــه کند؟
آنموقــع بــا اســتادم آقای دکتر شــهریار روحانی صحبــت کردم و تصمیــم مبنی بر اینکــه میخواهم بــا دوچرخه جهانگردی کنــم را به او گفتم .جوابشــان به من این بود که این کار از آن کارهایی اســت که ممکن اســت ســالها بعد که سنات بیشتر شــد ،حســرتش را بخوری .همین جوابش برایم کافی بود و دیگر نیــازی به فکرکردن نداشــت .خیلی ســریع برنامهریزی کردم و مســیر سفرم را از قشــنگترین مسیرهای جهان انتخاب کردم و شــعار ســفرم را هم با عنوان «به نام عشــق ،دوســتی و صلح جهانــی ».و ٣تــا هدف هم داشــتم یــک ،جمــعآوری حمایت مالی بــرای بچههای یتیــم ،دوم ،گفتگو با جوانهای کشــورهای دیگر و ســوم ،دیدن نشــانههای خداوند در جهان هستی.
حاال چرا با دوچرخه؟
مــن قــرار بود بــروم با مــردم صحبت کنــم .دوچرخــه بهترین وســیلهای بــود که میتوانســتم رودررو بــا مردم باشــم.
یک بخش مهم سفر پولداشتن است .چقدر پول داشتید؟
بله؛ یک بخش ســفر که تصمیم خودم بود ،جور شــد ،اما باید برای هزینه ســفرهایم اسپانســر میگرفتــم٨ .ماه تمــام تالش کردم و هیچکــس مرا باور نکــرد .همه گفتند
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
46 Kheradmand
دارنــد یــا تجربیات شــگرفی داشــتهاند وگرنــه اینکه بودجههــای کالن عمومــی را صرف آثــاری بیخاصیت کنند کــه کمترین مانــدگاریای ندارند هیــچ فایدهای نخواهد داشــت .تئاتر با ســینما که یک صنعت اســت تفــاوت داشــته و آمیخته با دهها هنر اســت .امیدوارم دولتمردان ایــن موضوع را درک و حمایت کنند .ناگفته نمانــد اخــاق ،حــرف اول را در تئاتر میزند و چشــم هنرمند حوزه تئاتر باید به نوامیس مردم بســته باشــد. همســر شــما بانوی تحصیلکرده و هنرمندی است که فعالیتهــای مشــترک هنری متعددی با هم داشــتید. از ازدواج بــا خانم فهیمه رحیمینیــا برایمان بگویید. اعتــراف میکنم که فهیمه مســیر زندگــی من را عوض کــرد و موفقیتهایم را مدیون او هســتم .ســال۱۳۴۶ تقریبــا ۲۳ســاله بودم کــه با او آشــنا شــدم .او برای ایــن ازدواج چند شــرط پیشروی من قــرار داد .فهیمه بانــوی باســواد و فهیمی اســت کــه به داشــتن علم، تحصیــات و تخصص اصرار دارد .آن زمــان برای ازدواج شــرط کرد کــه دیپلم بگیرم ،دانشــگاه شــرکت کنم و همچنیــن سیگارکشــیدن را ترک کنم .به عشــق او هر ۳شــرط را عملی کــردم و کمکم به ادامــه تحصیل در مقاطــع باالتر مشــتاق شــدم .تا جایی که پســر مکتبرفتــه روســتایی ســر از کالسهــای تئاتر فرانســه درآورد .ناگفتــه نماند او شــاگرد آقایان عبــاس جوانمرد و بهــرام بیضایی بــوده و ۱۳۴۸ زن اول تئاتر ایران شــد .همســرم دکتری نقاشی داشــته و فارغ التحصیل رشته هنرهای تجسمی از دانشــگاه D.E.Aعلومانســانی استراســبورگ فرانسه است.
اگــر روزی همســرم بخواهــد از من جدا شــود شــک نکنیــد که بهخاطر تماشــای زیــاد فوتبال اســت .تیم آرســنال تیم محبوب من اســت .در فرانسه هم مارسی و پاریســنژرمن را دوســت دارم.
االن هم فوتبال بازی میکنید؟
تــا ۵۲ســالگی فوتبــال بــازی میکــردم .هماکنــون بهخاطر مصدومیت از ناحیه ســاق پای راســتم ،ورزش و فوتبــال چندانــی نمیتوانــم بکنم.
خانواده شــما ،همســر ،فرزندان و حتی نوه و از آرزوهایتان برایمان بگویید؟ من بــه جایگاهی کــه میخواســتم رســیدم و آرزوی فرزندخوانده شــما همگی اهل هنر و بهویژه چندانــی بــرای خودم نــدارم .بعــد از عمــری به یک هنرهای نمایشــیاند .از تأثیــری که فعالیت واقعنگری رســیدم کــه دیگر نه با کســی کاری دارم نه شــما روی خانواده گذاشته برایمان بگویید.
کنایــه و انتقادی شــخصی میکنم .اگــر هم موضوعی را مطــرح میکنم دغدغه شــخصی نبــوده و نگرانیام از وضــع کنونــی جامعــه اســت .بهخاطــر دغدغهای که در هیــأت مدیره انجمــن بازیگران تئاتــر دارم این مســائل نابســامان را مطرح میکنم .آرزوی من زندگی در جامعهای اســت که در آن تمامی قشــرهای اجتماع
بازی کدام هنرپیشهها را میپسندید؟
بــازی هنرمنــدان زیــادی را میپســندم ،امــا سعیدپورصمیمی در آقایان و ترانه علیدوستی در خانمهــا را میتوانــم نــام ببرم.
توصیــهای بــه جوانهایی که تــازه این مســیر را شــروع کردهانــد دارید؟
ســواد ،ســواد ،ســواد .بازیگــر بایــد ســواد داشــته و رمانهای بزرگ دنیا و کشــور را خوانده باشــد .شعر و انواع آن را بشناســد ،تمام نمایشــنامههای نوشته شده را بخوانــد و از نظر من بازیگر باســواد کســی اســت کــه دائمــا در حال خوانــدن و مطالعه باشــد .هنرمند بیســواد موفق نخواهــد بود.
از تفریح و اوقات فراغتتان برایمان بگویید.
از نوجوانــی اهل فوتبال و کاپیتان تیم جوانان در محله دوالب بــودم .یــادش بهخیــر ســر ایــن فوتبالرفتنها حتــی از داییام هم کتــک خوردم (باخنــده) .خانواده اصرار داشــتند به جای فوتبال ،دنبال درس و دانشــگاه باشــم کــه در آن مقطع هیچ کــدام را بهنحــو دلخواه نتوانستم ادامه بدهم و ســمت تئاتر رفتم .ورزش مورد عالقهام شــطرنج اســت و کســی حریف من در کیش و مــات نمیشــود .تماشــای فوتبال هم اکنون بیشــتر اوقــات فراغتم را پرکــرده تا جایی که صدای همســرم بهخاطر تماشــای همیشــگی فوتبال بلند شــده است.
45 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
ســریال دلدار کــه کاری از بــرادران محمــودی در ماه مبــارک رمضــان بود من نقــش پدری را بــازی کردم که فرزندش را از دســت داده اســت .بســیاری با داســتان ایــن مجموعه تلویزیونــی ارتباط عاطفی برقــرار کرده بودنــد .حتی یــک نفر از لرســتان به من پیام فرســتاد که آقای فراهانی باید آرش ،قاتل پســرت را ببخشــی و اگر خواســتار قصاص او شــوی به تهــران میآیم و تو را بــا تفنگ کشــته و خــودم را به پلیــس معرفی میکنم (خنده).
ســهمی برابر در ســود همگانی داشته باشــند .خدا را شــکر کموکســری در زندگی نــدارم و تــاش و آرزویم بــرای مردم جامعهام اســت. هنرمند متعهد باید چشــم و گوش مردم جامعه باشــد و ایــن شــعار نیســت .من وقتی بــه خانه یــک کارگر مــیروم میبینم کــه دیگر حتی تــوان آوردن یک چای را هم ندارند ...نمیخواهم وارد مســائل سیاســی شوم. درد مــن هــم درد بخــش اعظمی از هنرمندان اســت. یــک هنرمند بااســتعداد ســالها در خانــه میماند و کســی به او پیشــنهاد کار نمیدهد .هنرمنــد دیگر در یک ســال در چندیــن فیلم و نمایــش کار میکند .من طعم تلــخ فقر را کشــیدم و نداریهای مــردم را درک میکنم .
خاطــرهای شــنیدنی از ســالها فعالیــت هنر یتــان داریــد؟ خاطره کــه بســیار دارم ،اما اجــازه بدهیــد از آخرین خاطره کــه به تازگی اتفــاق افتاده برایتــان بگویم .در
شــخصیت باســواد ،صاف و دوستداشــتنی همســرم بیتأثیــر در تربیــت فرزندانــم نبــوده اســت .امــا بد نیســت بــه این نکته اشــاره کنم کــه مــن در خانهای بــزرگ شــدم کــه در آن پدربزرگــم ســخن از موالنا و حــرف از لحظات عاشــقانه نظامــی مــیزد .از انوری میگفــت و ســعدی و حافــظ میخواند .مــن در این فضای ادبی بزرگ شــده و ســعی کردم فرزندانم را هــم بــا ادب و هنــر ایرانی آشــنا کنــم .من خــودم ۳ســال در مکتبخانــه درس خواندم و گلســتان را از بر کردم .خالصــه در یک خانواده شعردوســت و فرهنگی بزرگ شــدم ودر بدترین شرایط درســم را ادامه دادم .همیشه تالش کردم بــزرگان اهل و ادب بــه خانه من رفتوآمد کنند و فرزندانــم از کودکی با این افراد تعامل داشــته و با منش و ســواد این افراد آشــنا شــدند. پــس از رفتــن یکــی از فرزندانتان به خــارج از کشــور حاشــیههای بســیاری برای خانواده شما در ایران ایجاد شــد .اگر تمایــل دارید در اینباره توضیح دهید. بــد یــا خوب هــر چــه هســت بــرای خودش هســت و مســتقل از خودش با کارگــردان بزرگ کار میکنــد .آن زمــان متنهایی جعلی مبنی بر طردکردن گلشــیفته از ســوی من منتشــر شــد که من همــه آنهــا را رد میکنــم .مــن بارها گفتــهام که به همــه فرزندانم افتخــار میکنم.
سخنپایانی؟
مجــددا خواهشــم از اصحاب رســانه و مطبوعات این اســت کــه وجــدان کاری داشــته باشــند .مــن یکبار گفتــم رئیسجمهور وقت دکتر احمدینژاد در ســاخت خانــه تئاتر کمــک کردند .بعــد از آن یــک روزنامه به ناجوانمــردی بــا این جمله مــن بازی کــردی و تیتر زد؛ «احمدینــژاد برای ســاخت خانه بــه هنرمندان کمک کرده اســت ».بهنظر مــن این کار بیشــرمانه بود .من و بســیاری از هنرمندان برای ساخت خانهمان از دولت پــول نگرفتهایم و این تیتر ممکن بــود ذهنیت دیگران را نســبت به ما خراب کند .البته آرزوی من این اســت کــه تــا زمانی کــه در انجمن تئاتــر ســمت دارم کاری برای خانهدار شــدن مســتأجران هنرمند و بهویژه زنان سرپرســت خانوار بکنم.
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
45 Kheradmand
بهزاد فراهانی پدر گلشیفته:
به همه فرزندانم افتخار میکنم
النازعباسیان برخالف نقشهــای جدی و هنرنماییهــای دراماتیک خود ،شــوخطبع است و گویی ترســیم لحظه به لحظه لبخند بر لبان هر آن کســی که بــا او دیدار دارد ،جزئی از رســالت اوســت .از هم نشــینی با این مرد ۷۵ساله تئاتــر ایران ســیراب نشــده و متوجه نمیشــویم کی زمــان را از دســت دادهایم .در عــوض چیزهایی زیادی بهدســت آوردهایم؛ منش و جهانبینــی خاصی که او را در رده برترین پیشکســوتان تئاتر ایران قرار داده است. حتمــا هنرنمایی او در ســریالهای «امامعلــی» (ع) و «کت جادویی» را به یاد دارید .حســن دیگــر همصحبتی بــا بهــزاد فراهانی شــنیدن اشــعار زیبایــی اســت که به گفتــه خــودش چاشــنی حرفهایــش اســت .بیجا نگفتهایم اگــر بگوییم که ۵۰ســال در هنرهــای نمایشــی ایران خاک صحنــه خورده اســت و در تئاتر، تلویزیــون و ســینمای ایــران از معدود پدران هنرمندی اســت که همه اعضای خانوادهاش از همســر گرفته تا ۳فرزند و یــک نوه ،هنرمند هســتند .ســاعاتی مهمــان ایــن هنرمنــد پیشکســوت شــدیم و از دغدغههــای این روزهایش پرســیدیم .او کــه رئیس هیــأت مدیره انجمــن بازیگــران تئاتــر کشــور هــم هســت با روی گشــاده به ســؤاالت ما پاسخ داد.
موضوع پرداختــم که این ضعــف در مدیریت موجب این سمتوســو بــرود؟
میشــود تا همکاران هنری ما وارد یــک میدان تجارت و کاسبیشــده و این بســیار غلط اســت. در مثال به آقای نوید محمدزاده که از دوســتانم اســت اشــاره کــردم .من به ایــن پســر ارادت و عالقه خاصی دارم و اصال خودم نخســتین جایزه فعالیت هنریاش را اهدا کردم .بازی نوید را دوســت دارم .پســر بااستعداد و صاحب ســبکی در هنرماست .حتی در سفر اخیرمان در ســلیمانیه همســفر بودیــم و کلــی گــپ و گفت کردیم .شــنیده بودم تهیهکنندهای گفته اســت دستمزد او در فــان فیلم باالی یک میلیارد اســت.
شــما در فرانســه تحصیــل و نــگارش دههــا نمایشــنامه و فیلمنامه را در کارنامه کاری خود ثبــت کردهایــد .وضعیــت تئاتر کشــورمان را چگونــه میبینید؟
شما در آخرین نشست خبریتان که مربوط بــه ســریال «دلدار» میشــد از وضعیــت دســتمزد هنرمندان در ســینما و تلویزیون ایــران انتقاد کردید .کمــی در این باره برایمان مــن گفتم اگر چنین چیزی راســت باشــد و دســتمزد بگویید. من نوعــی ۲۰میلیون اســت چطــور میتوانیم با هم
متأســفانه همــکاران رســانهای شــما کملطفــی کرده و بــه جای انتشــار کامل منظــور من ،فقــط هر آنچه بــرای برجســتهکردن خبر خودشــان مهم بــود تدوین و منتشــر کردنــد .ایــن بــار اول نیســت و بارهــا از صحبتهــای افــراد مختلف جامعه چه سرشــناس چه غیرسرشــناس ایــن کار را کردهانــد .بهنظــر مــن اینجا شــعر زیبای محمد علی افراشــته مصداق پیدا میکند کــه میگوید« :بشــکنیای قلــم،ای دســت اگر /پیچی از خدمــت محرومــان ســر ».در آن نشســت بحث بر ســر مدیریــت کالن هنــر در جامعه بــود .اعتقاد من این بود و هســت کــه در کل تاریخ هنــر ایران منهای چنــد برهــه زمانی ،نادانــی و کمدانی بــوده و به هنر لطمــه وارد کــرده اســت .در تحلیل این معنــا به این
44 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
تعــارف کــه نداریــم وضعیت معیشــتی بســیاری از شــهروندان هماکنون در مضیقه اســت و دستمزد یک کارگــر زحمتکش چیــزی حدود یک تــا ۲میلیون تومان درماه اســت .تضاد طبقاتی نان را از ســفره زحمتکشان دریغ میکنــد .ادامه پرداخت حقوقهــای کالن لطمه زننــده اســت و هنــر را از قامــت متعهد خــود خارج میکنــد؛ هنری کــه باید در خدمت مردم باشــد تبدیل به یــک پدیده ناهنجار میشــود .علت هم مشــخص اســت؛ در کارزاری که همه چیز به گیشــه و بهتر است بگویم کیســه (کیسه پول) ختم میشــود این وضعیت پیــش خواهد آمد. مــن مخالــف ایــن پرداختهــا بــه برخــی هنرمنــدان نیســتم ،امــا باید حواســمان به وضع معیشــت ،بیمه و مســکن ســایر هنرمندان و دیگر افراد جامعه باشــد .پــس نتیجــه میگیریم مــا نیازمند یک دگرگونــی و انقالب در حوزه هنر هســتیم .در همین زمینه به مســئوالن بارها پیشــنهاد تشکیل اتاق فکــر هنــری دادهایم ،امــا نتیجهای در برنداشته.
کار کنیــم .مگــر میشــود من کــه او را در بســیاری از محافــل و کالسهــای هنــری بهعنــوان الگــو و نمونه معرفی میکنم نســبت به او دید بدی داشــته باشــم. اما اصحاب رســانه به جای انتقــال کل پیام و انتقاد من بــه مدیریت هنر ،متأســفانه حق مطلــب را ادا نکرده و فقــط مثــال صحبتهای مــن را رســانهای کردهاند. منظور من در این نشســت اشــاره به وضع نابســامان حقــوق و دســتمزدها بود که هیج تناســبی با شــرایط اقتصــادی و معیشــتی اکثریت مردم کشــورمان ندارد.
شــما بارهــا بــه وضعیــت معیشــتی مردم و نحــوه پرداخــت حقــوق کالن بــه برخــی هنرمندان انتقاد داشــتید .چــرا باید هنر ما به
تئاتر یکی از ابزارهــای بزرگ فرهنگی و تمدن بشــری است و سابقه کهنی در جهان دارد .تئاتر زبان هشــدار و چشم و گوش گســتاخ این مردم اســت و اگر گســتاخ نباشــد باید مماشــات کرده و بــه دولتمردان تعظیم کنــد .هنرمند نباید به مســئول تعظیم کنــد بلکه باید به مردم ســر تعظیم فــروآورد. هنرمند تئاتری درآمد چندانی نــدارد و اگر میخواهیم که تئاتر داشــته باشــیم بایــد حمایت کنیــم .نهادهای فرهنگــی وظیفــه دارند که بــه اهالی هنــر و از جمله تئاتر کمــک کنند و تا به روی صحنه برود .بهتر اســت ایــن حمایت از طریــق نهادهای تئاتری کشــورها و با کمــک بــه هنرمنــدان واقعــی و دارای کارنامه صورت گیرد. اتفاقــی کــه در کشــور مــا رخ داده این اســت که هر نهــادی بهطــور خودمختــار بــرای خودش تئاتــر روی صحنه میبــرد؛ حمایــت نهادهایی که پول دستشــان اســت از تئاتــر هیچ ایــرادی ندارد ،اما ایــن حمایتها بایــد از طریــق ضوابــط و منطبق با تعامــل با صنوف تئاتــر صرف گروههایی شــود کــه یا اســتعداد خاصی
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
44 Kheradmand
بــود تا کمکخــرج مادرش باشــد .هرکس از دوســتان و آشــنایان ســالمندی را میشــناخت که نیاز به پرستار داشــت« ،زهــره» را معرفــی میکرد .دوســال پیش به واسطه یکی از آشــنایان برای پرستاری معرفی میشود؛ پرســتاری شــبانهروزی در خانهای در خیابــان نفت ،با حقوق ماهانه خوب .مــردی که زهره باید از او مراقبت میکرد ،بازنشســته وزارت کشــور بود .فرزندانش خارج از کشــور زندگــی میکردنــد و بعد از فوت همســرش تنهــا شــده بود و بیماری و کهولت ســن از پــا درآورده بودش .تمام مدت روی تخت با ســرمی به دســت ،دراز کشــیده بود .توانایی هیچ کاری را نداشــت. «زهره» از وقتی وارد خانه شــد ،دل به کار داد .هر روز خانــه را تمیــز میکــرد و به کارهای شــخصی بیمارش میرســید .هواخــوری و رفتن بیــرون از خانــه یکی از برنامههایشــان بود .یکســال به همین منوال گذشت و «زهــره» و خانواده بیمار از او رضایت کامل داشــتند تــا اینکه دختران پیرمرد به «زهره» پیشــنهاد میدهند بــه عقد پدرشــان دربیایــد .زنــی ٢٧ســاله و پیرمردی ٨٠ســاله که از فرط بیمــاری رو به فوت بــود .فرزندان پیرمــرد تصمیم گرفتهاند بــا این کار زندگــی «زهــره» را نجــات بدهند. «٦میلیون مگر چند یورو میشــود؟ بگــذار زندگــی یکنفر سروســامان بگیرد ».بعــد از فوت پیرمرد خانهای تحتعنــوان ارثیــه بــرای «زهــره» خریداری شــد تا زندگی اش مســیر تــازهای به خــود بگیرد.
ازدواجهــای نامتعــارف میتــوان بــه دالیــل مختلف فــردی ،اجتماعی و ...اشــاره داشــت .هر کــدام از این افــراد کــه تن بــه ایــن نــوع ازدواجها میدهنــد ،چه مــرد ،چــه زن دارای خصوصیات فردیاند کــه هرکدام بایــد جداگانه مــورد واکاوی و قضاوت قــرا رگیرند .اگر چــه اجتماع هم در ایــن ازدواجها نقش خــودش را به عهــده دارد؛ بــه طور خالصــه باید گفت بــه هر حال دختر جوانــی که با مرد مســنی ازدواج میکند ،ممکن اســت تنها دلیلش مســائل مالی نباشد و شــرایط او را در موقعیتــی قرار بدهد که مجبور بــه چنین ازدواجی شــود؛ البته این احتمال هم وجود دارد کــه این ازدواج بیهیــچ شــرط و موقعیتســنجیای و بــا رضایــت طرفین صــورت بگیرد».
راهکار و برنامهای نداریم
ســیدمحمد جنانی ،مدیرکل امور فنی مســتمریبگیران البتــه ازدواج بــا پیرمردها را مســألهای قدیمی میداند و بــه «شــهروند» میگویــد« :اینکه دختــر جوانی با پیرمــردی ازدواج میکند ،مشــکلی اســت کــه از قدیم
زنانی به دنبال حمایتشدن
مجتبی دلیــر ،روانشــناس و مدرس دانشــگاه ،عضو هیأتمدیره و دبیر انجمــن روانشناســی اجتماعی ایران در گفتگــو بــا «شــهروند» و چرایی ایــن ازدواجها میگویــد« :ازدواج در سراســر دنیا امــری مقدس و مــورد تأیید همگانی اســت و به شــکل طبیعی در اغلب ازدواجها اصل همســانگزینی رعایت میشــود؛ اگر چه همواره ازدواجهایــی هم وجود دارند که از مســیر طبیعی خود خارج شــده و بــا اهداف دیگری انجام میشــوند .یکی از ایــن انحرافهــا از اهــداف عالــی ازدواج مربوط به مســائل مالی اســت که در طــول تاریخ و پــس از این هم ،بــوده و خواهد بود؛ ازدواجهایــی که نه به خاطر خــود فرد بلکه به منظور دســتیابی به ثــروت و مال و امــوال او صورت گرفتــه و خواهند گرفت». و ادامــه میدهــد« :بســیاری از دختران جــوان تالش میکننــد با تحصیالت بیشــتر یــا به شــیوههای دیگر خودشــان بــه مشــاغل بهتــر و در نتیجه به اســتقالل مالــی دســت پیدا کننــد ،اما این خواســته بــرای همه افراد در دســترس قرار نمیگیــرد .در مقابل مردانی هم هســتند که به حمایتکــردن گرایش دارنــد ،اما امروزه مردان جــوان کمــی میتوانند از عهــده حمایت مالی خــوب یک فــر ِد از جنس مکمل برآینــد ».دبیر انجمن روانشناســی اجتماعــی ایران در اینبــاره میگوید« :در 39 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
بــوده و هنــوز هم هســت؛ اما مشــکل دیگــری هم وجــود دارد؛ طبــق قانــون حمایــت از خانــواده بند ٣ مــاده ٤٨دختری که کار و همســر نــدارد ،میتواند از مســتمری پدر اســتفاده کند .این قانون در ماه ١٢سال ٩١به تصویب رســید ،اما موجبات سوءاســتفاده از این قانون ســبب شــده تخلفاتی به چشــم بخورد .مسأله ازدواج دختــران جوان از دیرباز وجود داشــته و مختص امــروز و قانون حمایت از خانواده نیســت و برای همه صندوقهــای بازنشســتگی وجود دارد و اگر کســی زن رســمی فرد باشد ،محق اســتفاده از مستمریاش است. متاســفانه آماری از این ازدواجها در دســت نیســت و آمارهــای مربوط به طالقهای صوری هم به ســال ٩٤ برمیگردد ».البتــه مدیرکل امور فنی مســتمریبگیران چالــش اصلــی ســازمان تأمیناجتماعــی را طالقهای صــوری میدانــد و ادامه میدهــد« :ســازمان در حال حاضر بــا چالــش طالقهای صــوری روبهرو اســت و ســعی دارد بــا راهکارهایــی ایــن چالــش را مدیریت کند؛ بهشــخصه در مــورد ازدواجهای صــوری اطالعاتی
نــدارم و معتقــدم گفتن در مــورد این نــوع ازدواجها و طالقهــا هیــچ ضرورتــی نــدارد ».جنانی در پاســخ به ســوال «شــهروند» که ســازمان تأمیناجتماعی چه راهــکاری برای مقابله بــا این ازدواجها دارد و ســازمان چــه بــار مالــی را تحمل میکنــد ،میگویــد« :به نظر شــما چــه کاری میشــود ،کرد؟ چطــور میتــوان این نــوع ازدواجها را کنترل کرد؟ بار مالــی را هم نمیتوان کتمــان کــرد ،چــون زمانی کــه فــرد جوانــی بازمانده مســتمریبگیر متوفی است ،طبیعتا طول عمر بیشتری دارد و ســالهای بیشتری از مســتمری استفاده خواهد کــرد؛ البته ما در این مورد راهــکار و برنامهای نداریم».
نیتخوانی خیلی سخت است
آمارها هرســاله بــرای گفتــن از طالقهــا و ازدواجها اعــداد و ارقامــی را ارایــه میدهند ،اما گویــی در این میــان ازدواجها و طالقهاییاند که ثبت میشــوند ،اما هــر دو صوریاند و بهزیســتی و تامیناجتماعی آماری از آنهــا در دســت نــدارد و مجبورنــد با دردســرهای آن دســت به گریبان باشــند؛ دردســری که بــار مالی را به ســازمان تأمیــن اجتماعی تحمیل میکند و به گفته مســئوالن سازمان میتواند آســیبهای دیگری را برای جامعه در پی داشــته باشد. زهــره ارزنــی ،وکیــل خانــواده در گفتگــو بــا «شــهروند» بــه مســأله ازدواج دختــران جــوان بــا مســتمریبگیران میپــردازد و میگویــد« :ازدواج دختــران جوان با مردان مســن مقولهای مختص امروز و دیروز نیســت و همیشــه جامعه بــا انحای مختلف بــا آن درگیر بوده و حــاال بــا اشــاره ســازمان تأمیــن اجتماعــی بــه آن ،توجــه جامعــه بــه آن معطوف شــده اســت .این ازدواجها منــع قانونــی ندارند اگر منع قانونی داشــت باید جلــوی ازدواج مرد ٦٠ســاله با دختر ١٥ســاله که به نام مهریه و شــیربها از خانواده دختر خریداری میشــود گرفته شــود ».یکی از اشــکال مختلف ازدواجهایی که در جامعــه به چشــم میخــورد ازدواج صوری اســت؛ ازدواجــی که به شــکل قــراردادی در شناســنامه ثبت میشــود و هیــچ رابطه زناشــویی و زندگی مشــترکی شــکل نمیگیــرد و تنها به این منظور صــورت میگیرد که زن بعد از فوت مرد بتواند از مســتمریاش استفاده کنــد؛ امر محتملی اســت و نمیتــوان منکر آن شــد. ارزنــی ایــن نــوع از ازدواجها را هم تخلــف نمیداند: «ایــن شــکل از ازدواج هم تخلف نیســت و نمیتوان پیگرد قانونــی داشــت .ســازمان تامیناجتماعی واقعا نگران این مســأله اســت؟ درســت اســت که هدف از ازدواج تشــکیل یک زندگی مشــترک اســت ،اما زمانی کــه در ازدواج مــرد و زن هر دو رضایت دارند شــخص ثالثی مانند ســازمان تأمین اجتماعــی نمیتواند مدعی این مسأله شــود که زن با ســوءنیت و برای استفاده از مســتمری مــرد بــا او ازدواج کرده اســت».
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
39 Kheradmand
در انتظار مرگ شوهر برای چند لقمه نان
این مطلب ،گزارشی است از زندگی زنان جوانی که با مستمریبگیران ازدواج میکنند تا بعد از فوتشان از مستمری آنها استفاده کنند. «بعضــی دختران جــوان به عقد مســتمریبگیرانی که ســن باالیــی دارنــد و احتمال فوتشــان زیاد اســت، درمیآینــد تا پس از فــوت آن فرد ،موفــق به دریافت مســتمری ســازمان شــوند!» خبری که هفته گذشــته محمدحســن زدا ،سرپرســت ســازمان تامیناجتماعی در اینســتاگرامش دربارهاش نوشــت« :چندسالی است ســازمان تأمیناجتماعی بــا پدیده طالق صــوری برای برقراری مســتمری فرزندان آنانی که پدرشان بیمه شده یا مســتمریبگیر سازمان است ،روبهروســت و در کنار آن مســأله ازدواج بعضــی دختــران جوان کــه به عقد مســتمریبگیران درمیآینــد تا بعد از فــوت فرد موفق به دریافت مســتمری ســازمان شــوند را هم داریم». سرپرست ســازمان تأمیناجتماعی این موارد را مفسده دانســته و نوشــته اســت« :در این موارد موضوع فقط به دریافت مســتمری ختم نمیشــود ،بلکه مفسدهها و مشــکالت فراوان بعــدی برای خانوادههــا بهویژه آن زنــان طالقگرفته و دختــران ازدواجکــرده پیش میآید کــه در ایــن زمینههــا بایــد نهادهــا و افراد مســئول، خانوادهها را آگاه کــرده و اطالعات الزم را ارایه دهند». ایــن خبــر حاشــیههایی را بــه دنبــال داشــت؛ حاشــیههایی کــه بیــش از همــه طالقهــای صــوری را نشــانه رفتند تــا جایی کــه بعضی مســئوالن مانند ناهید حیــدری ،مدیــرکل تأمیناجتماعی غــرب تهران از مــردم خواســته بــود دربــاره شناســایی طالقهای صــوری تأمیناجتماعــی را یــاری کنند و البتــه در این میــان گروهی هــم خبرهایــی از این دســت را هدف ســازمان تأمیناجتماعی برای جلوگیــری از ضرر و زیان ســازمان تأمیناجتماعی بهعنوان صندوق و ســرمایهای بیننســلی کــه ســرمایههای آن متعلق به نســلهای آینده اســت دانســتند. 38 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
برای نجات یک زندگی
خجالت میکشــیده .به هیچکس نگفتــه ازدواج کرده. میترســیده مســخرهاش کنند ،اما چاره دیگری نداشته. «خواســتگار زیاد داشــتم ،اما همین کــه میفهمیدند از دنیــا یک عمو و خواهــر دارم ،دنبــال دختر دیگری میرفتند و من کلی از زنعمویم خجالت میکشــیدم». با دســت حرف میزند و صــدای النگوهایــی که روی مچ الغر ســفیدش میلغزنــد ،میــان صحبتهایش به گــوش میرســند« :بیپناه و ســرباربودن ســختترین احساســاتی اند کــه هرکــس میتواند تجربــه کند .از عمویم خواســتگاریام کرد .بازنشسته یکی از ارگانهای دولتی اســت و حقــوق خوبی دارد .دو دختــر دارد که خــارج از کشــور زندگی میکنند و همان دوســال پیش در مراســم کفنودفن حاجمحمود دیدمشــان». «ریحانــه» وقتــی نــام «حاجمحمــود» میآیــد ،نفس عمیقی میکشــد و زیرلب «خدابیامــرزدت» را به زبان میآورد .گونههایش ســرخ میشــود و ســرش را پایین میانــدازد« .خیلیها برای این ازدواج ســرکوفتم کردند، امــا من بــرای نجــات خــودم و خواهرم چــاره دیگری نداشــتم ،البته در وهله اول من دخالتی نمیتوانســتم داشــته باشــم؛ عمویم تصمیــم گرفت و مــن اطاعت کــردم .مــن با عمویــم زندگــی میکــردم و خواهرم با یکــی از عمههایم .دوران خیلی ســختی بــود ،اما حاال بــا هــم در یــک خانــه زندگــی میکنیم و مســتمری محمــود کفــاف زندگیمــان را میدهــد ».او موهــای مششــدهاش را زیــر روســری مشــکیاش میکنــد، خــودش را بــه کنجــی میکشــد و کمــی آرامتر حرف میزنــد تا کســی صدایش را نشــنود. همانطور کــه حرف میزند ،با گوشــه چشــم اطراف را نگاه میکند تا مطمئن شــود کســی حواســش به او نیســت« :یک روز با یک قواره چادر ســفید ،انگشــتر، کلهقنــد و یک جعبه شــیرینی از دَر خانــه عمویم آمد و رفتیــم محضر و از آنجا به خانهاش٣٢ .ســال بیشــتر نداشــتم .خیلی ســخت بــود .ازدواج کرده بــودم و در خانــه خودم معذب بــودم .مثل هر دختــری کلی آرزو
داشــتم ،اما همیشــه آنطور که مــا میخواهیم زندگی پیــش نمیرود .بــا این ازدواج برای همیشــه حســرت مادرشــدن به دلم میماند ،چون بــرای اینکه خواهرم، حق انتخاب بیشــتری داشته باشــد ،نمیخواهم ازدواج کنم .بیشــتر دخترانی مانند من از ســر ناچــاری تن به ایــن ازدواج میدهنــد .مثال خود من پنج کالس بیشــتر درس نخواندهام ،چطور میخواســتم خــرج زندگیام را دربیاورم؟ ناراضی نیســتم». ریحانــه خجالتــی اســت و تا امــروز به کســی نگفته تنهــا چهارســال زندگی مشــترک داشــته ،البته بیشــتر چهارسال پرســتاری بوده تا همســرداری« .وقتی کسی در مــورد همســرم میپرســد ،واقعیــت را نمیگویــم. بیشترشــان فکر میکننــد بچهدار نشــدهام و حاال بعد از مرگ همســرم بــا خواهرم زندگی میکنــم .برای چه بایــد توضیــح بدهم تــا قضاوتــم کنند؟ کســی که از زندگــیام خبر ندارد ».همانطور کــه خریدهایش را در نایلکــس میچیند ،جملــهای میگوید و دور میشــود: «تــا از زندگی و حالوروز کســی خبر نداشــته باشــید، قضاوتکــردن راحت اســت .مــردم راحــت میگویند برای پــول ،زن پیرمرد شــده». «زهــره» یکــی دیگــر از زنان جوانی اســت کــه برگ دوم شناســنامهاش را بــا نام مرد مســنی ســیاه کرده تا زندگی مســیر تــازهای پیشرویش قرار بدهــد .او پیش از ازدواجــش در یکــی از شــهرکهای حاشــیه تهــران زندگــی میکرد ،همیشــه مضطــرب بود و هــر روز با بهانــه یا بیبهانــه کتک میخــورد .مــادرش صبح زود از خانــه مــیزد بیرون تــا از بســاط دستفروشــیاش نانی ســر ســفره ببرد و پول مواد همســر خمــارش را دربیــاورد .آخرین خاطــرهاش از درسومشــق به دوران اول راهنمایــی برمیگردد .روزی که بعد از برگشــت از مدرســه به بهانه خماری پدر ســخت کتک خورده بود و تســلیم ایــن تصمیم پدر شــده بود که مدرســهرفتن دیگــر تعطیل .دختــر را چه به درسخوانــدن! اینها را کســی کــه از زندگی «زهــره» خبــر دارد ،میگوید. «زهره» ٢٧ســال بیشــتر نداشــت و پرســتار سالمندان
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
38 Kheradmand
گرفت و غارت و یکی از محافظان کاروان کشــته شد و مهرههای آهنی پوشــش ســقف از دســت رفت. افراد کاروان به ناچار بخشــی از محموله را در کوههای نزدیــک شــیراز بــر شــانههای خــود حمل کردنــد ،تا عاقبت ســقف بنا در ۲۴ژوئن (اوایــل تیرماه) به تهران رســید .مشــکل دیگــر کمبــود مصالح الزم و مناســب بــود و حتــی به ســبب قحطی شــدید آن ایــام و نبود قاطــر برای حمــل ،بخش دیگری از محمولــه در بغداد زمینگیر شــد .قفلهــای فرســتاده شــده عوضی بود و ســختیهای فراوان دیگر ســاخت عمارت را بســیار دشــوار کرد. عاقبــت بــا همــه ماجراهــا بنــای تاریخی ســفارت انگلیــس در ژوئــن ۱۸۷۶به پایــان رســید و در اختیار ایلچی و دســتیارانش قــرار گرفت تا بــه افزایش قدرت دولت عصــر ویکتوریایی کمک شــایانی کنــد .این بنا شــاهد حوادث بســیاری بــوده اســت ،نظیــر؛ اجرای ســاالنه بزرگتریــن جشــن دیپلماتیک تولــد الیزابت دوم ،بستنشــینی سال ۱۲۸۵ / ۱۹۰۶ش .دوران انقالب مشــروطه و حوادث فــراوان دیگر. ایــن عمــارت محــل اقامــت جورج کــرزن کــه بعد نایبالســطنه و فرمانفرمــای انگلیــس در هنــد شــد در ســال ،۱۸۸۹گرترود بــل در ســال ۱۸۹۲و مورتیمر دوراند در ســال ،۱۸۹۵چارلز هاردینگ (نایبالســلطنه و فرمانفرمای بعدی هند) و سیســیل اســپرینگ -رایس و ...بوده اســت .و ،اما معمار این عمارت و دســتیار او، جیمــز ویلیام وایلــد ( ۹مــارس ۷ - ۱۸۱۴نوامبر )۱۸۹۲ معمار انگلیســی بود. پدرش چارلز وایلد اســت .او در لینکلن زاده شد .وی از ســال ۱۸۳۰نزد معمار جورج بســوی George Basevi به آمــوزش پرداخت و پس از کارآموزی ابتدا در ســبک گوتیک ( Gothic styleگوتیک ســبکی معمول در قرون وســطی در اروپــا بــود) کار کــرد و مهارت یافــت و با طراحــی یک کلیســا کارش را آغــاز کرد و پــس از آن و پیش از ۱۸۴۰شــش کلیســا طراحی کرد و در انگلستان به شــهرت و آوازه فراوانی دســت یافت. 37 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
ســپس به معماری رومــی پرداخت .او در مــاه ژوئیه ۱۸۴۱یــک ســالن ۲۸۵۰صندلــی را در لیورپــول برای انجمن کشــاورزی سلطنتی ســاخت و از سال ۱۸۴۲در مصر با کارل ریچارد لپســیوس Karl Richard Lepsius مصرشــناس همــکاری کــرد و چندیــن ســال در مصر گذرانــد .وایلد در ســال ۱۸۴۸به انگلیس بازگشــت و در ســال ۱۸۵۱بهعنــوان معمار داخلی منصوب شــد و بــرج Grimsbyرا در ســال ۱۸۵۲تکمیل کرد و موزه جنوبی کنزینگتن South Kensingtonرا طراحی کرد. در ســال ،۱۸۶۷بهعنوان دستیار ارشد معماری سرهنگ هنری اســکات منصوب شــد .کلیساهای بســیاری در سراســر مدیترانه از آجر ســاخته شده اســت .او با این مصالح آشــنا شــد و در طراحی عمارت ســفارت تهران از آجر اســتفاده کــرد .در ســال ،۱۸۶۹طرحهایی برای ســاختمانهای ســفارتخانه بــرای ســفارت انگلیس در اســکندریه و ســفارت در تهــران فراهــم کــرد که تنها دومی ســاخته شد. ســاخت ســفارت انگلیــس در تهــران در ۱۸۷۱آغاز شــد و در ژوئــن ۱۸۷۶پایان رســید .او از ســال ۱۸۷۸ تــا ۱۸۹۲سرپرســتی مــوزه John Soaneرا بر عهده داشــت .نقاشــیهای ســفر او ،در حــال حاضــر در موسســه گریفیث دانشگاه آکســفورد قرار دارد .موزه ویکتوریــا و آلبرت نیز مجموعــهای از طرحهای وی را نمایــش میدهد. دســتیار نظارتی او در تهران ،کاســپار پــوردون کالرک بود .وی کســی اســت که همچنین در ســال ۱۸۷۲در اســکندریه برای نظارت بر دکوراســیونهای تزئینی در کلیسای وایلد همکاری داشــت .کالرک زاده سال ،۱۸۴۶ پســر دوم ادوارد مارمودوک کالرک است. او در ســال ۱۸۶۷در ســاخت مــوزه کنزینگتن جنوبی با وایلــد همکاری و بر تولید موزاییک نظارت داشــت. کالرک از ســال ،۱۸۷۴بهعنوان مهندس ناظر بر ساخت عمارت ســفارت تهران ،نظارت داشت منبع :روزنامه دنیای اقتصاد Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
37 Kheradmand
چه کسی سفارت انگلیس در تهران را ساخت؟ داریوش شهبازی انگلیــس پیش از قاجاریه با ایران روابطی داشــت ،اما نه پیوســته و مدام ،بلکه دو کشــور بســته به سیاست روز خود گاه نزدیک و گاهی دور میشــدند .این روابط از ســوی طرفین هیچگاه تهاجمی و سلطهجویانه نبود، تا اینکه ســده نــوزده و عصر اســتعماری انگلیس آغاز شــد .در این موســم حکومت ایران به دســت قاجاریه افتــاد .در اوایــل ایــن حکومــت ،ســلطهگر دیگر این عصــر جهان ،روســیه بر ایران تاخــت و بخش عظیمی از خــاک ایران را تصرف کرد و به ســرزمین خود افزود.
وایلد ،سازنده سفارت انگلیس در تهران
دو اســتعمارگر در ایــن حادثــه نحس شــریک و هم داســتان شــدند و ایران باقیمانده را رهــا نکردند ،زیرا میدانســتند تــرکان و کــردان و از قــوم لــر یــا دیگر مردمــان ایــن مرز و بــوم این خفــت و خــواری را بر نمیتابنــد و شــورش و هنگامــه بهپا خواهنــد کرد و خاک از دســت رفتــه را بــاز پس خواهنــد گرفت. چنان که شــاه اســماعیل و نادر و آقامحمدخــان و... گرفتند و این به مصلحت دو اســتعمارگر نبود؛ بنابراین بــه دربــار فتحعلی شــاه نفــوذ کردند و بنــا بر صالح خویــش ،ایــران را به حــال محتضری درآوردنــد که نه میمــرد و نــه جــان بــهدر میبــرد .پــس از آن برای ماندن در این ســرزمین طرحــی دراز دامان درانداختند و در پایتخت تازه تاســیس ایــران رحل اقامت افکندند. هر دو دولت بــا رقابتی تنگاتنگ در محله عتیق بازار قــرب هم ،هر یــک زمینی تصــرف کردنــد و عمارتی بــرای ایلچی خود بنــا نهادند .نام بــاغ و قهوهخانه و... ایلچی بازمانده آن ایام اســت .ســالیانی ،چون گذشت درباریان را آســانتر از تصور بــه ثمنبخس خریدند و نفــس مخالفانی ،چون امیرکبیــر و قائم مقام را بریدند و میخ خیمه تســلط و چیرگی را بر ایــن خاک بیادعا و مردم بــی نوا کوبیدند و آنچــه نباید کردند. دو رقیب امکان حضور دیگــر مدعیان فرنگ را در این میدان از آنان ســتاندند و عرصه را برای عرضاندامشــان تنــگ کردند .بعدها بــه قصد غلبه برتر محل ســفارت را ارتقــای کیفــی دادند و باز هــم در رقابت با یکدیگر همسایگی برگزیدند. نخســتین هیات ثابت نمایندگی انگلیس ،در سال ۱۸۲۱ میالدی ۱۲۰۰ /خورشــیدی در باغ ایلچی در محله بازار تهران گود زنبورکخانه اســتقرار یافت .با گذشــت حدود چهــل ســال انگلیســیها جایی خواســتند بــا ابهتتر 36 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
و مناســب نقش اســتعماری و دور از فشــردگی محله بــازار و هم بــرای فــرار از آب آلوده و غیربهداشــتی، زمینی وســیع در شــمال حصار صفوی تهران در خیابان فردوســی کنونی تهران به قیمت بیســت هــزار تومان خریدنــد .بنای جدید ســفارتخانه را به معمار مشــهور آن زمــان انگلیس جیمز وایلد ســپردند. وایلد معماری شــناخته شــده و باتجربه در خاورمیانه بــود .طــرح وایلد شــامل چارچــوب و پوشــش آهنی ســاخت انگلیس برای ســقف بود .عملیــات احداث به زودی آغاز شــد .وی ابتدا خواســت عملیــات احداث را در اواخر ســال ۱۲۵۱ / ۱۸۷۱خورشــیدی تمام کند ،اما
بــر این داســتان با اوضــاع روز ایران ،افتاد مشــکلها. بخشــی از ســقف بنــا در ژانویه ســال ۱۸۷۱در حین انتقــال از انگلیــس به ایــران در دریا از دســت رفت و بســیاری از آبروهای شــیروانی که از جنس چدن بود، شکســت .در روز ۱۸مــارس /اواخر اســفند دو کاروان شــامل ۳۶۷شــتر که ســقف آهنی را حمل میکرد ،از بنــدر بوشــهر در خلیج فارس بــه راه افتاد. کاروان نخســت چنــد هفته توســط مامــوران مالیاتی ایــران که در پــی گرفتن پول بودند ،توقیف شــد .کمی پــس از آزادی ایــن کاروان مــورد دســتبرد راهزنان قرار
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
36 Kheradmand
واقعیت .تاریخ دیر و زود نمیکند .تاریخ همیشــه ســر وقت اســت .صادق هدایت دست تقدیر را برنمیتافت که برای کســانی بنویســد که هیچ شــبیهش نبودند و باای نحال آنقدر از آنهــا بیگانــه نبود که برایشان ننویسد. هدایــت درس خوانده بود و ما نخوانــده بودیم. دنیــا را دیــده بود و مــا ندیده بودیــم .فاصلــه میــان پاریــس مــدرن بعد از اصالحات هوســمان بــا تهرانی که هنوز از بیشــتر کوچههایــش گــرد و خاک بلند بــود ،برایش تحملناکردنــی بود .احســاس میکرد از میــان «تئاتر و اومانیســم و کتــاب» نمیتواند به یکباره پرتاب شــود بــه اینجا .چــه وقتهایی کــه طنزهــای پرنیشوکنایه بــه کار میبســت و چــه وقتهایــی که زهــر در قلم میریخت ،از همین فاصله بعیــد میگفت و مینالید. گفتهانــد که «بوف کــور» را از روی فالن فیلم یا بهمان داســتان الهــام گرفته بود .آنهــا که ایــن را میگویند، خــود صحــه میگذارند بــر اینکــه هدایت چــه بود. هدایت ادبیات مدرن میدانســت و ما نمیدانســتیم. چیــزی دود میکــرد که مــا اصــا از بودنــش بیخبر بودیــم .وظیفــهاش این بــود کــه بماند و ما را شــبیه خــودش کنــد؟ وظیفــه معیــن کــردن بــرای آدمها از آنجور رسمهاســت که بهتر اســت فراموششــان کنیم. ســالها بعد ،حــاال فقــط میتوانیم بفهمیــم هدایت چقدر شــبیه مــا نبــود و بااینحال چقدر از مــا بود .با ســبیلش که بههرحال همیشه ،به رســم وطن ،بود ،اما هیچ شــبیه مال مــا نبود.
دوم :1340ملکوت
شــاید اگــر امروز بــود ،تقدیــر دیگری میداشــت .نه اینکــه از ایــن وصلهها به او بچســبد که بــرای مردم آینده مینوشــت یــا اراجیفــی از این دســت .احتماال فقــط برای خــودش مینوشــت و حلقه محــدودی از دوســتانش که عموما هم از نویســندگان شناختهشده نبودنــد .زمانــهای نبــود که کســی در آن شــیطنت و شــوخطبعی را ارزش تلقــی کنــد ،طبقه متوســط را به عنوان ســوژه یــک داســتان به رســمیت بشناســد ،یا بپذیــرد که لزومــی ندارد که یک داســتان پر باشــد از نمادها و اســتعارههای سیاســی .در آن زمانه نوشتن از آقــای مودت کــه ناگهان جــن در او حلول کــرده بود، مازیــار که آنقــدر در خیابان منتظر دوســتان بدقولش ایســتاده بــود که نقــرس گرفته بــود ،آقــای عکاس که بیــن عکس یک بنــای قدیمــی و یک آقای کالهبهســر فرقی نمیگذاشــت ،یا اشــی و مشــی و میرزاسلیمون که بــرای پر کــردن اوقــات فراغت قصد داشــتند یک گربــه را بگیرند ،دمش را ببندنــد به نخ ،نخ را ببندند به میــخ و میخ را بکوبنــد توی زمین خطایی بود ســخت
35 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
دردناک. کــه میتواند قضــاوت کند کــه اگر بهــرام صادقی ،به قــدر یکــی دو دهه ناقابــل اینطــرف یــا آنطرفتر بــه دنیا آمــده بود ،باز هــم به همین ۲۰ ،۱۰داســتان کوتــاه و یک داســتان بلنــد قناعت میکــرد و بعد به همــان ســادگی کــه م.ل یکی یکــی اعضــای تنــش را بریده بــود ،یکــی یکــی ارتباطــش را بــا آدمهــای ایــن جهــان قطع میکــرد و آنقدر نمینوشــت تا رســم نوشتن از ســکه بیفتد و در یــک بعدازظهــر ،بیآنکه کســی وقتی برای غصه خوردن داشــته باشــد ،از دنیا میرفت؟ بهــرام صادقــی چه چیــزش با باقی همقطارهایــش م یخواند کــه بخواهد ســبیلش بــا آنها بخوانــد؟ در عصــر رونق ســبیلهای اســتالینی تابیده پشــت لبهای او ســبیل دســتهفرمانی نســبتا نازکی نشســته بود که نمیتوانســت شــیطنت لبخنــدش را قایــم کند.
سوم :1348شازده احتجاب
باالخــره باید یک وقــت با آن روبهرو میشــدیم دیگر. چه بهتر که در 10 .1348ســال پیش از انقالب .همیشه که نمیشــود از دســت تاریخ فرار کرد .تاریخ سوراخی بــرای قایــم شــدن ندارد .هــر جا کــه باشــی ،باالخره میرســد و یقهگیــر میشــود و ســهمش را میگیــرد. همه اجــداد بزرگ و مفاخر گردگرفته کــه آن باال ،روی رفهــا و تاقچههــا ســبیل به ســبیل نشســتهاند روی جلــد کتابهــا ،کاسهبشــقابها ،گلدانهــا و قلیانها و شمعدانیها و زل زدهاند بــه خزیدن مــا ،ایــن پاییــن. همــه فتحنامههــا و جنگنامههــا و بزمنامههــا .همــه ارواح ســرگردانی که چیــزی از زنــدگان طلب دارنــد ،حتی بــه انــدازه یــک بهیــادآوردن ســاده. «شــازده احتجــاب» بازخوانی همیــن فراخوانی تاریخ بــود .داســتانی از درهمشکســتن یک خانــواده بزرگ اشــرافی زیر بار خــودش .داســتان دســتان خردکننده تاریــخ کــه همیشــه در کمیناند .با همــه پیش و پس رفتنهایــش در میــان صفحــات گردگرفتــه .بــا همه پاییــن و بــاال رفتنهایــش از طبقــات خانــه در حال فرو ریختــن .با لولیدن مــداوم گذشــته در دل حال .با آونگ شــدن دائــم میان آدمها و زمانهــا و مکانها .با درهمریختگی ســنجیده اما آشــفته وقایع که نمیشود یکــی را پــ ی بگیری و تــا انتهــا ردش را دنبال کنی. برای گلشیری تاریخ همیشــه در حال بازفراخوانی بود.
مگــر بعدتــر در «فتحنامه مغــان» هــم همینطورها نبــود؟ یــا در «معصــوم پنجــم» ،یــا اگر آنطــور که گفتهاند مال او باشــد؟ همین به نظم نیامدن آشــفتگی روایتهــای او بود که در خطوط چهرهاش هم آشــکار بــود و از همه آشــکارتر در بههمریختگی همیشــگی موهــای انبوه پشــت لبش؟ از ســر بیقراری بــود؟ از ســر اضطراب؟ از ســر نویســنده زمانه اضطراب بودن؟
چهارم :1382سلوک
گــم شــدهایم .جایی میــان اســطوره و تاریــخ .جایی میان جنــگ و رضا .جایی میان شــوریدن و آرام گرفتن. جایی میان به درون کشــیدن و تا خــوردن و خمیدن یا بیرون ریختن و به آتش کشــیدن .جایی میان آشــوب و آرامش .جایی که نمیشــود درســت روی نقشه نشانش داد .نمیشــود در مشــت گرفتش .جایی کــه دائم فرار میکنــد .جایی که با به دســت نیامدنش وجــود دارد. بــرای روایت گمگشــتگی اســباب دیگری الزم اســت. چیــزی بیــش از کاغذ و قلم .چیزی شــبیه بــاد .چیزی شــبیه طرحهــای ابــر و باد کــه هیچکــس روی کاغذ نمیتوانــد نشــان دهــد کــه فــان نقطــهاش ،آنجا، همانجــا کــه بــا انگشــت نشــان میدهنــد ،دقیقــا ســفید اســت یا ســیاه ،یا چیزی میان این دو ،یا چیزی
غیــر از ایــن هر دو ،یــا چیزکی با ســهمی بــا هر دو. کشــیدن خطوط واضح ،بــه صف کردن اینشــکلیها و آنشــکلیها خــاص زمانــه دیگــری اســت .خاطــره همــه صفحــات فراموششــده ،همه صفحــات هرگز نوشتهنشــده و هرگز خواندهنشــده آوار میشــود روی قلم و بــه او رســم دیگــری میآموزد. بــرای روایــت گمگشــتگی نویســنده بــودن کفایــت نمیکنــد .بایــد با ســلوک قلم آشــنا باشــی .باید آیین پیچوخمشهایــش را بدانــی .بایــد بــا او خم شــوی و بگردی .با او نازک شــوی و اســتوار شوی .باید بدانی که قیس «سلوک» چیزی نیســت مگر یارمحمد «کلیدر» و بااینحــال هرگز او نیســت .باید بتوانی چیزی بســازی کــه دائم میان قیس و یارمحمد نوســان کنــد و در هر دم هــر دو باشــد و هیچکدام. عجیب اســت اگر هر بار که «ســلوک» یــا «کلیدر» را دســت گرفت ه باشیم ،هر دو را شبیه محمود دولتآبادی دیده باشــیم؟ عجیب اســت اگر هر دو را مثل او دیده باشــیم با همان چشــمهای ریــز نافذ و همان ســبیل پرپشــت که لبها را میپوشــاند .همان سبیل پرپشتی که نمیگذارد ببینیم پشــتش چه ســهم قیس اســت و ازچهلچــراغچــه ســهم یارمحمــد؟
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
35 Kheradmand
قسمت دوم
سیبیلوهای هنر ،ادبیات و سیاست
در احوال پیچیدگی یک اثر در تشبه به بهرام بیضایی
حمیدمیرحسینی بهــرام بیضایــی ،زمانی ،شــاید حوالی دوروبــر آخرین فیلمــش« ،وقتی همــه خوابیــم» ،در مصاحبهای گفته بــود« :زمانــی کــه کاری را نمیخواهنــد ،میگوینــد پیچیده اســت ».مقصــود او از ضمیر مســتتر آنها ،در ایــن جمله و جمالت شــبیه آن کــه در ادبیات بیضایی فراوان اســت ،نیروهــای مرئی و نامرئی فراوانی اســت که معمــوال در گلوگاههای تعیینکنندهای با اســمهای بهظاهــر بیخطــری مثل کارشناســی فالن یــا ارزیابی بهمــان ،تعییــن بودجه ،منابــع مالی ،امــور مجوزها یا هر اســم بیمعنــی دیگری نشســتهاند و بــدون آنکه واقعا از روی اســم جایی که نشســتهاند معلوم باشــد، میتواننــد سرنوشــت یک اثر هنری ،یــک کار تحقیقی یــا حتی یک انســان را عــوض کنند. باز اگر اشــتباه نکنم ،زمانی در همان حدود ،هوشــنگ گلمکانــی یا احمــد طالبینژاد نوشــته بود داشــتن یا نداشــتن ســبیل در اینکه فیلمها یــا تئاترهای بیضایی چطــور از آب دربیایــد ،نقــش تعیینکننــدهای دارد. زمانهایی که ســبیل میگــذارد ،چــون خیالش راحت اســت کــه به انــدازه کافی فاصلــهاش را بــا مخاطبش حفــظ کــرده ،بــا فکــر آســوده کارهایی میســازد که آســانتر میشــود بــا آن ارتبــاط گرفــت و برعکــس وقتهایی کــه ســبیلش را میزند ،حــس میکند باید آنقــدر کار صعباالرتباطــی بســازد کــه حســاب کار دســت مخاطبش بیاید. بههرحــال ایــن مقدمــه طوالنی پــر از شــاید و انگار را نوشــتم که بــروم ســراغ اولیــن و تنها بــاری که در زندگــیام بــا اســتاد بیضایی قیاس شــدم و بــا اینکه چیز افتخارآمیزی در این مقایســه وجود نداشت ،هنوز مزهاش زیر دندانم اســت .ماجرا این بود که چند ســال قبل بــرای فیلم گرفتــن از مراســم خاص قالیشــوران 34 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
مشــهد اردهال به آن منطقه ســفر کرده بــودم و توی دلــم مطمئن بودم کــه چیزی خواهم ســاخت یگانه و بیمانند شــبیه اولین مســتندهای ناصر تقوایی .مراسم مشــهد اردهال آن زمان هنــوز به انــدازه االن معروف و همگانی نشــده بــود و اگر واقعا میتوانســتم از آن تصویر بگیــرم ،خوب بــود .منتها قضیه همــان ابتدای کار ،وقت چیدن دفتر و دســتک فیلمبرداری تمام شــد! آقایــی که احســاس کــرد تصویر گرفتن از مراسمشــان ممکن اســت مزاحم کارشــان باشــد ،من را دید و بردم پیش آقای باالدســتیاش ،معلوم بود ســمت رســمی از
هم خنــدهام گرفته بود ،هــم نمیدانســتم باید واقعا چــه کار کنــم ،یــا اصــا مگــر بهــرام بیضایی غیــر از پژوهش دربــاره تعزیه چه کرده که باعث این دردســر شــود .چند دقیقــهای به قیافــه آن دو نفر نــگاه کردم ببینــم قصــد کوتاه آمــدن دارند یــا نه ،و وقتــی دیدم خبری نیســت ،بیرون آمدم .همسرم پرســید ماجرا چه بــود؟ الکــی گفتم« :گفتنــد فیلمت مثل آثــار بیضایی پیچیده اســت .نمیشــود آن را بسازی». اگــر از آن دســته آدمهــا باشــید کــه معتقدنــد حتی اتفاقــات تصادفی زندگی هــم آنقدر کــه تصادفی به نظر میرســند ،تصادفی نیســتند ،احتماال در همشکلی واژه ســبیل در زبان فارســی با سبیل عربی چیزکی برای کشــف کردن پیــدا میکنید .اعــراب بــه راه میگویند ســبیل و البته آن را در معنای اســتعاری شــیوه و روش و گاه حتــی آیین هــم به کار میبرند .ســبیل هم برای ما گاهی حکمی شــبیه همین داشــته اســت .از همان گذشــتههای دور ،با ســبیل درویشــان و ســبیل عیاران که بــ ه نوعی مرام صنفیشــان را مینمایانــد ،گرفته تا همیــن چند دهه پیش که ســبیل نمایانگر یک گرایش سیاســی و فکری بود و حتی میتوانســت در دادگاه به عنــوان مدرک جــرم یا الاقل یک شــاهد بــه کار حکم بیاید .با همین دســتور ،شــاید بشود بخشــی از تاریخ ادبیــات معاصر ایــران را هــم از نو خوانــد .خواندنی شــاید نه لزوما بــا نتیجــهای دندانگیر ،اما دســتکم بدون جدیــت خفقانآور دســتورهای دیگر.
داشتن یا نداشتن سبیل در اینکه فیلمها یا تئاترهای بیضایی چطور از آب دربیاید ،نقش تعیینکنندهای دارد! طــرف جایــی ندارنــد اما نمیشــد به حرفشــان گوش یکم نــداد .آن آقا هم گفت برای تصویربــرداری به مجوز ما :1315بوف کور نیــاز داری .گفتــم خب! پس مجوز میخواهم .راســت یــا دروغ ،که احتماال دروغ ،گفت« :بــه ما گفتهاند این ســبیلوها همهشــان میخواهند ادای بهــرام بیضایی را دربیاورند».
زودتــر از موقــع رســیده بــود؟ از همانهــا بــود که میگوینــد باید در گوشــه و کنار تاریــخ منتظر بمانند تــا کســانی بــرای فهمیدنشــان از راه برســند؟ اینها توجیههایــی ســادهاند بــرای فرار کــردن از دشــواری
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
34 Kheradmand
بیشــتری به سبک و ســیاق موســیقی ایرانی دارد .در ایــن بــاره توضیح دهید؟ 
اینکــه گفته میشــود آثار اســتاد مظهــر خالقی لحن و لهجه زبــان فارســی دارد چندان پر بیــراه نمیتواند
باشــد .خالقی نســبت بــه خوانندگانی ،چون حســن زیــرک ،عزیز شــاهرخ ،محمــد ماملی و ...خــودآگاه و ناخودآگاه گرایش محســوس و متفاوت تری درخوانش موســیقی کردی داشــته اســت .تأثیر محیط ،اســکان ومراوده بیشــتر با هنرمندان پایتخــت بیگمان در نوع خوانش و اجرای خالقــی و هر هنرمند دیگری بیتأثیر نمیتوانســته باشــد .همکاری و همراهی با اســتادان بــزرگ ،چــون مرتضی حنانه ،ایرج گلســرخی ،حســین یوســف زمانــی و ...آثارمانــدگاری به تاریخ موســیقی
33 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
کردســتان اضافه کرده اســت. همــکاری با این بزرگان و تولید آثارارکســترال وآرانژمان ویــژه ایــن آثار ،طعــم و رنــگ و بوی دیگــری به نوع خوانــش این اســتاد بزرگ داده اســت و شــنونده را به ســمت نوعی از موســیقی میبرد که بــا وجود کالمش که کردی اســت ،حال و هوا و تنظیــم کار رنگ ویژهای بــه خــود گرفتــه اســت .دو نمونــه از معروفتریــن کارهایــی که آقای خالقی با ارکســترهای بــزرگ رادیو و تلویزیــون به رهبری ایرج گلســرخی و مرتضی حنانه اجــرا کــرده قطعات مانــدگار و قدیمی «دو بــه دو» و «آمــان هی آمان» اســت کــه در حال و هــوای مذکور اجرا شــده اســت .بهطورکلی باید گفت نوع خوانش و اجرای هر خوانندهای متأثر از ارکســتر و اجرای ارکستر و همچنین به نوع و ژانرآهنگ وابســته اســت. اساســاً مظهرخالقــی از صدایی نرم و لطیــف و گیرا و سرشــار از احســاس برخوردار اســت .شــعر شناسی و ریتم شناســی و ژوســت خوانــی از دیگــر ویژگیهای مظهرخالقی اســت.
ســبک خوانش و لحن استاد ســید علی اصغر کردســتانی با دیگــر خوانندگان بعــد از خود ازجملــه حســن زیــرک و بهدنبــال آن مظهر خالقــی و ...چه تفاوتهایی داشــته اســت؟ بــه اعتبــار آثار بــه جامانــده از پیــش و پس اســتاد ســیدعلی اصغــر کردســتانی ،به ضرس قاطــع میتوان گفــت خوانش ،لحن و بیان ایــن خواننده بزرگ با همه خوانندگان تاریخ موســیقی کردســتان اعم ازکردســتان
ایران ،عراق ،ترکیه ،ســوریه و دیگــر نقاط کرد زبان دنیا متفاوت بوده و هســت. آوازسیدعلی اصغرکردستانی متأثر از موسیقی دستگاهی و ردیف موســیقی ایرانی اســت .در واقع مشــترکاتش با موســیقی ردیف و دســتگاهی ایران بســیار بیشــتر از مشــترکات با ســایر الحــان و بیان دیگر شــیوههای آوازی درموسیقی کردی اســت .به اعتبارصفحات و آثار بــه جا مانــده از ایشــان باید گفت ســید علــی اصغر کردســتانی به موســیقی دســتگاهی و ردیف موسیقی ایرانی اشــراف کامل داشــتند. او هــم عصــر و همنوا بــا بزرگانی ،چــون قمرالملوک وزیری ،طاهرزاده ،اقبال آذر و ...بوده اســت .باید گفت ســید علی اصغر کردســتانی با نبــوغ و خالقیت باال و صدای ویژه و یونیک توانســته اســت خوانش و روایت متفــاوت ،ویــژه و نو از آواز و موســیقی کردی داشــته باشــد البته مبتنی و منطبق با موســیقی دســتگاهی و ردیف موســیقی اصیل و قدیــم ایران. ازایشــان کارهای بســیار زیبا و بیمانندی در ســه گاه، همایــون ،ابوعطا ،بیات تــرک و ...به یــادگار مانده که لحن موســیقی کردی درآن هویدا اســت و استمراردارد. اساساً شعر فارســی با موسیقی ایرانی پیوند ناگسستنی دارد ،اما به نظر میرســد پیوند این موســیقی با اشعار کردی بســیار دشوارو ناشدنی اســت چیزی شبیه به راه رفتــن روی لبه تیغ ،اما ســید علی اصغر کردســتانی با نبــوغ ،خالقیت و مهــارت باالی خود بخوبــی از عهده این کارمشــکل برآمده است.
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
بقیه در صفحه 54
33 Kheradmand
از نجواها و آواهای «هوره» در دل زاگرس نشینان تا الالییهای «اورامان»
راویـان نغمههـای تـاریخی موسیقـی کردستــان
در گفتگو با صدیق از هنرمندان بزرگ کرد زبان نداسیجانی از عراق و ترکیه و ســوریه تا دیگر اقصی نقاط دنیا نغمههای زیبا و تأثیرگذار کردی همچنان شــنیدنی اســت؛ موســیقی که قدمتی دیرینه در جهان دارد و بزرگانی ،چون ســیدعلی اصغرکردســتانی ،حسن زیرک ،مظهر خالقی ،عزیز شــاهرخ ،شهرام ناظری، بیــژن کامــکار ،کیهــان کلهر ،علــی اکبرمــرادی و صدیق تعریف و ...در این ســرزمین متولد شــده و پــرورش یافتهاند.
از نجواهــا و آواهای «هوره» در دل زاگرس نشــینان تا
32 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
الالییهــای «اورامان»؛ ازطاق بســتان تــا کتیبه تنگیور و .ســخن از سرزمینی اســت که مهد فرهنگ و تمدنش مینامند .گســترهاش تنها شــامل ایران زمین نمیشود، از عــراق و ترکیــه و ســوریه تا دیگر اقصــی نقاط دنیا نغمههای زیبــا و تأثیرگــذار کردی همچنان شــنیدنی اســت؛ موســیقی که قدمتــی دیرینه در جهــان دارد و بزرگانی ،چون ســیدعلی اصغرکردســتانی ،حسن زیرک، مظهــر خالقــی ،عزیز شــاهرخ ،شــهرام ناظــری ،بیژن کامکار ،کیهان کلهر ،علی اکبرمــرادی و صدیق تعریف و ...در این ســرزمین متولد شــده و پــرورش یافتهاند. آنــان هرکــدام در ســبک وســیاق خــود میــراث دار
موســیقی اصیــل کــردی و از ســرآمدان این موســیقی بودهانــد ،موســیقی کــه همچنــان در دنیا شــنیدنی اســت .صدیق تعریــف از دیگر هنرمندان بــزرگ کرد زبان اســت .او طی ســالها فعالیت درعرصه موسیقی آثــار مانا و ماندگاری در حوزه موســیقی اصیل ایرانی و موســیقی کردی منتشــر کرده اســت.
مظهرخالقی از هنرمندان بزرگ و صاحب سبک موســیقی کردســتان اســت .در افواه عمومی گفته میشــود که خوانش و لحن آوازی ایشان نســبت به دیگر خوانندهها گرایش وشــباهت
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
32 Kheradmand
31 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 31
جهان و کانادا یک قدم به سفر غیر کاغذی نزدیکتر شدند روز چهارشــنبه فرودگاه پیرسون شــهر تورنتو همراه بــا مجمع جهانــی اقتصاد ،دولــت کانــادا و هلند ،و طرفهــای ذینفع در صنعــت هوانــوردی از هر دو کشــور کانــادا و هلنــد از یــک طرح آزمایشــی خبر دادنــد که برای اولین بار ســفر غیر کاغــذی را امکان پذیــر خواهــد کــرد .طرح هویــت دیجیتال مســافر شناخته شــده (( KTDIنخستین ابتکار برای استفاده از هویت دیجیتال ،تحت مدیریت مســافر اســت که ســفر بینالمللی غیــر کاغذی را امــکان پذیر خواهد کرد. ایــن طــرح بــا همــکاری بیــن دولــت و صنایــع، فرودگاههــا ،ارائــه دهنــدگان تکنولــوژی ،و خطوط هوایــی برای ایجاد یک سیســتم ســازگار بــرای یک ســفر امــن و راحتتــر از قبــل ایجاد شــده اســت. در ایــن طــرح آزمایشــی فــرودگاه پیرســون تورنتو همــراه با ایر کانــادا ،خطوط هوایی هلنــد ک اِل اِم، فرودگاه بینالمللی مونترال ترودو و فرودگاه شــیپول یا ســکیپول آمســتردام شــرکت خواهند داشت.
مدیــر فــرودگاه تورنتو بــزرگ ،هــوارد اِنــگ ،گفته اســت «:فرودگاه پیرســون دارای بیشــترین پروازهای ارتباطــی در آمریــکای شــمالی و پنجمیــن در جهان اســت .ما تا میانه دهــه ۲۰۳۰به حــدود ۸۵میلیون مسافر ســرویس خواهیم داد ،و برای اجرای موفقیت آمیــز این کار ،همکاری ،ابتکار ،و تمرکز بر مســافرین اولویت ما خواهد بود .این طرح آزمایشــی نشــان از تعهد مشــترک صنعت و دولت بــرای جابجایی امن، مطمئــن و مؤثر مردم اســت. هــدف ابتکار مجمع جهانی اقتصــاد ،از ایجاد هویت دیجیتال مســافر شــناخته شــده ،ارائه تجربه ســفر راحتتــر و کــم برخورد برای مســافرین اســت و در عین حال امکان کنترل بیشــتر بر اطالعات شــخصی افــراد را به آنهــا میدهد. اطالعــات هویتی کــه معمــوالً بر روی یــک قطعه الکترونیکــی بــه نام چیپ بــر روی گذرنامــه ذخیره میشــود بــه صــورت امن و مطمئــن و رمــز گذاری شــده بر روی دســتگاه تلفــن همراه مســافر ذخیره خواهد شــد.
مســافرین قــادر خواهنــد بود تــا اطالعات خــود را مدیریــت کننــد و موافقت خــود را اعــام میکنند تا پیش از شــروع ســفر این اطالعات را با مســئولین مــرزی ،خطوط هوایی ،و دیگر ســازمانهای شــرکت کننــده در ایــن طرح در میــان بگذارند. بــا اســتفاده از اطالعــات بایومتریک ،مســافرین در تمــام مراحل ســفر شناســایی خواهند شــد و بدون نیاز به اســتفاده از گذرنامه به مقصد خواهند رســید، در نتیجــه یک ســفر بــی دغدغه و راحــت را تجربه میکنند . پالتفــرم هویــت دیجیتال مســافر شــناخته شــده ( ( KTDIدر ابتدا با سیســتمهای شــرکت کنندگان در ایــن طرح منطبق و ســازگار خواهد شــد و در ســال جاری مــورد آزمایــش قرار خواهــد گرفت. انتظــار میرود که اولین ســفر غیر کاغــذی کامل در اوایل ســال ۲۰۲۰اتفــاق بیافتد .تا آنزمان برای ســفر بینالمللــی گذرنامه واقعی و کاغذی خــود را همراه داشته باشید.
دولت کانادا گروههای دست راستی افراطی را سازمان تروریستی نامید گروههــای ( ِبالد انــد آ ِنرز و کامبت ) ۱۸در لیســت ســازمانهای تروریســتی قرار گرفتند. برای نخســتین بار ،دولت کانادا به طور رســمی اعالم کــرد که گروههای دســت راســتی افراطی بــه عنوان سازمانهای تروریســتی شناخته شدند و فعالیت آنها در کشــور غیر قانونی است. دو گروه دســت راســتی افراطی به نامهای ( بالد اند آ ِنــرز و کامبت )۱۸هــم اکنون از نظــر دولت کانادا به عنوان ســازمانهای تروریستی شــناخته شدهاند و عملیات آنها غیر قانونی اســت .دولــت کانادا امیدوار اســت تا با برداشــتن این قدم به حفظ کشور و مردم از هرگونــه حمالت بر پایه نفرت کمک کرده باشــد. روزنامــه رســمی کانــادا روز چهارشــنبه اعــام کرد، دولــت کانادا از این پس تعدادی از گروههای دســت راســتی افراطــی را بــه عنــوان تروریســت مجازات خواهــد کــرد .دولت گفته اســت که قــرار دادن این گروهها در فهرســت ســازمانهای تروریســتی ،تحت پیگــرد قــرار دادن طرفــداران این گروههــا و توقف کمکهای مالــی تروریســم را آســانتر خواهد کرد. این دو گروه دســت راســتی افراطی در کنار سه گروه 30 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
شــبه نظامی شــیعه به نامهای «االشــتر بریــگادز»، «حرکتالصابرین» و «لشــگر فاطمیــون» گروههایی هســتند که توســط دولت کانــادا در ایــن هفته به فهرست ســازمانهای تروریســتی اضافه شدند. بــه گــزارش گلوبــال نیــوز ،یکــی از ایــن گروههای افراطــی بــه نام ( ِبالد انــد آنرز) یک شــعبه در کانادا دارد .این گروه در ســال ۱۹۸۷در انگلســتان تشــکیل شــد و از آن زمان تاکنون شــعبات زیادی را در سراسر اروپــا و حتــی در داخــل کانادا ایجاد کرده اســت. ایــن گــروه افراطــی در آمریکای شــمالی دســت به حمالتــی نیــز زدهانــد ،در ســال ۲۰۱۲دو مــرد بی خانمــان در فلوریدای آمریکا را به دلیل اینکه از نظر این گروه پســت و دون پایه بودند به قتل رســاندند. بر اســاس گــزارش گلوبال نیــوز ،گــروه (کام َبت )۱۸ نیز پشــت تعدادی از حمالت دســت راستی افراطی بوده اســت ،از جمله این حمالت میتــوان به پرتاب بمبهــای آتــش زا به یــک ســاختمان در جمهوری چک که تعــدادی خانــواده به همراه کــودکان خود در آن زندگــی میکردند اشــاره کرد. دولــت کانــادا اعــام کــرده اســت هر گونــه عمل خشــونت آمیــز که بــه علت تنفــر و یا ایجــاد ترس
انجــام شــود در تعریــف افراطگرایی قــرار میگیرد. ســرویس اطالعاتــی و امنیتی کانادا به شــبکه خبری گلوبــال نیوز گفته اســت کــه گروههــای افراطی در زمینه هدف قرار دادن افراد با گرایشهای جنســیتی، نــژادی و مذهبی فعالیت میکنند و شــناخته شــده هســتند .ایــن گروههــای افراطــی عمدتــاً از مردان ســفید پوست تشکیل شــده است. گلوبــال نیــوز اعــام کــرده اســت کــه شــبکههای اجتماعــی یکی از عوامل اصلی برای نفوذ و گســترش ایــن گروههــای افراطــی و ایدئولوژی آنهــا به داخل کانــادا بودهاند .با قرار دادن این دو گروه در فهرســت سازمانهای تروریســتی ،مرکز مطالعات بینالمللی و اســتراتژیک به اطالعــات مهم و کلیدی افــراد اصلی و امــوال و داراییهــای آنها و نحــوه عملکرد فضای تهدید کننده جاری دســت یافته اســت.
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
30 Kheradmand
بیش از پانصد هزار شغل در سراسر کانادا خالی مانده است
تعــداد فرصتهای شــغلی در کانادا در ســه ماهه نخســت ســال ۲۰۱۹در مقایســه با همین دوره در ســال ۲۰۱۸مجدداً افزایش یافته اســت ،این افزایش در شش اســتان و قلمرو نوناووت گزارش شده است. فرصتهای شــغلی در ســه ماهه نخســت امســال بــه رقم ۵۰۶٫۰۰۰رســید .ایــن رقم افزایــش ۴۴٫۰۰۰ شــغل نسبت به همین دوره در ســال ۲۰۱۸را نشان میدهــد ،و بــرای دهمیــن ســال متوالی اســت که برای ســه ماهه نخســت هر ســال نســبت به سال قبــل افزایش نشــان میدهد. اداره آمــار کانــادا اعــام کرده اســت کــه تقریباً ۸۰ درصد از این فرصتهای شــغلی مختص پســتهای دایمی هستند. کارفرمایــان در سراســر کانــادا با کمبود نیــروی کار مواجــه هســتند که بــا بــاال رفتن ســن جمعیت و تعداد زیــاد افرادی که به زمان بازنشســتگی نزدیک میشــوند ارتباط دارد. یکی از اقدامــات کلیدی دولت فــدرال در برابر این چالــش تصمیم بــه افزایش ســطح میــزان مهاجرت در طول ســه ســال آینده اســت ،که انتظــار میرود اکثریــت تــازه واردیــن از طریــق برنامــه مهاجرتی اقتصادی وارد کشــور شــوند. اســتان کبک بیشــترین میزان افزایش ســال به سال در فرصتهای شــغلی در کانادا در مدت زمان ســه ماهه نخســت ۲۰۱۹را بــه خود دیده اســت که به رقم ۲۱۴۰۰یــا ۲۳درصد افزایش یافته اســت. اداره آمــار کانادا اعالم کرده اســت که تقریباً نیمی از این افزایش در میان ســه بخش تقســیم شده است: مراقبتهای بهداشــتی و کمکهای اجتماعی ،تولید و خدمات غذایی و مهمانداری. دو منطقــه اقتصادی کبک – ال موریــس و لورانتید- مقــام اول و ســوم را در زمینــه افزایــش فرصتهای شغلی در مقایســه با سه ماهه نخســت سال ۲۰۱۸ 29 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
در کانــادا به خود اختصــاص دادهاند. ال موریســی رشــد ســال بــه ســال ۸۹٫۴درصــد در فرصتهای شــغلی خالــی را تجربه کرده اســت در حالی که ایــن افزایش در لورانتیــد ۵۷٫۱درصد بوده است. اســتان انتاریو بــا افزایــش ۱۲٫۴۰۰فرصت شــغلی خالی دومین ســال پیاپی را پشــت سر گذاشته است، و بیشــترین افزایــش در بخشهــای مراقبتهــای بهداشــتی و کمکهــای اجتماعــی ،بــازار خــرده فروشــی ،تخصصی ،خدمات علمی و فنی ،و خدمات غذایــی و مهمانــداری بودهاند. در بریتیش کلمبیا افزایش فرصتهای شــغلی خالی به رقم ۹۳۰۰رســیده اســت و در بخشهای خدمات علمــی و فنی ،انبارداری و حمل و نقل رشــد داشــته است. اســتان بریتیش کلمبیا برای ســه ماهه نخست سال ۲۰۱۹نرخ فرصت شــغلی خالی ۴٫۴درصد را داشــته اســت ،و اداره آمــار کانادا گفته اســت کــه این نرخ در میان تمام اســتانها و قلمروهــای کانادا باالترین میــزان بــوده و این اســتان را به تنهاترین اســتان با نرخ فرصت شــغلی خالی باالتــر از میانگین ملی ۳٫۱ درصد تبدیل کرده اســت. بــر اســاس اعــام اداره آمــار کانــادا ۷۹٫۹ ،درصد از فرصتهــای شــغلی خالــی در ســه ماهه نخســت ۲۰۱۹مختــص به پســتهای دایمی بوده اســت که با آمار ســال گذشــته در همین مدت برابری میکند. یک شــغل دایم به شــغلی گفته میشــود که انتظار مــیرود مادامی کــه کارگر یا کارمنــد بخواهد در آن شــغل کار کند آن شــغل وجود داشــته باشد. به گفتــه اداره آمــار کانادا اســتخدام دایــم «اغلب همــراه با حقوق بــاال ،مزایای بیشــتر و احتمال زیاد در پیوســتن بــه اتحادیهها و آموزشهای ارایه شــده توســط کارفرما نســبت به اســتخدام موقت است».
در مقایســه با سه ماهه نخســت ،۲۰۱۸فرصتهای شــغلی در هفت بخــش از ۱۰بخش صنعتی افزایش داشــته اســت .بر اســاس این گزارش عامل این رشد افزایــش در بخش بهداشــت و کمکهــای اجتماعی هماننــد بخشهای تخصصــی ،و خدمــات علمی و فنی بوده اســت. در بخــش مراقبتهــای بهداشــتی و خدمــات اجتماعی ،فرصتهای شــغلی نســبت به ســه ماهه نخســت ،۲۰۱۸به میزان ۹۹۰۰شــغل بیشــتر شــده اســت که بیشــترین افزایش را در رشــته پرستاری و مراکــز مراقبت در منزل داشــته اســت. کبک و انتاریو بیشــترین افزایش را شــاهد بودهاند، و اســتانهای نوا اسکوشــیا و پرینس ادوارد آیلند نیز به تناســب شــاهد افزایش در این آمــار بودهاند. فرصتهــای شــغلی در بخــش تخصصــی ،علمی و فنــی ،با افزایــش ۲۸درصــدی برابر با ۹۱۰۰شــغل در مقایســه با همیــن مدت زمان در ســال ۲۰۱۸در بیشــتر اســتانها روبرو بوده اســت. ایــن بخــش همچنین شــاهد ســریعترین رشــد در پرداخــت به کارکنان در میان ۱۰بخش صنعتی را دارا بوده اســت .اداره آمار کانادا گزارش داده اســت که«: متوســط مزد ساعتی پیشنهاد شــده برای پستهای خالــی در این بخــش با ۱دالر و ۲۰ســنت افزایش ( ۴٫۲درصد) به ۳۰دالر و ۱۰ســنت در ساعت رسیده اســت ،که باالترین دســتمزد پیشــنهادی در میان ۱۰ بخش بزرگ صنعتی اســت».
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
29 Kheradmand
اخبار و گزارشهای مختلف مرتبط با زندگی ایرانیان در کانادا با همکاری سایت پرشین میرور www.PersianMirror.ca -
آمریکاییها برای خرید انسولین ارزانتر به کانادا میآیند
هفته گذشــته یــک «کاروان» برای خرید انســولین ارزانتر و اطالعرســانی در مورد دالر صرفــه جویی خواهند کرد. «بحــران قیمت انســولین» در آمریکا ،ســوار بر اتوبــوس از مرز عبــور کردند و وارد خاک کانادا شــدند. خانم اســمیت هولت گفت ،در داروخانههای کانادا برای انســولین نیازی به نســخه پزشــک نیســت ،اما اعضا ایــن گروه بــرای اثبات بــه اداره مرزبانی کانــادا مبنی بر این گروه ،که نام کاروان را بر روی خود گذاشــتهاند ســفر خــود را از مینیاپولیس در اینکــه به هنگام بازگشــت بــه آمریکا قصد فــروش مجدد ایــن داروهــا را ندارند، ایالت مینهســوتا آغــاز کردند و روز بعد بــرای خرید داروی مورد نیــاز ،برای دیابت همراه خود نســخه پزشــک را نیز داشتند. نــوع ۱از یک داروخانه در شــهر لندن در اســتان انتاریو ،توقف کردند. کوئین نیســتروم ،یکی از روســای « ت یوان اینترنشــنال مینهســوتا» ،در مــاه می از بنــا به گفته نیکول اســمیت هولت ،یکی از اعضــا این گروه ،ایــن کاروان از ۲۰نفر طریــق توییتــر اعالم کرد که قیمت انســولین در آمریــکا برای هر آمپــول ۳۲۰دالر تشــکیل شده بود .خانم اســمیت هولت گفت که پسر ۲۶ســاله وی در سال ۲۰۱۷بــود ،در صورتی کــه همین دارو با یک نــام دیگر در کانادا ۳۰دالر قیمت داشــت. بــه دلیل اینکه مجبور شــده بــود به علت قیمت باالی انســولین ،ایــن دارو را برای پســر خــود جیرهبنــدی کند ،فــوت کرده اســت .این دومیــن باری اســت که خانم ســازمان غیر انتفاعی «تی وان اینترنشــنال» که از افزایش دسترسی به داروی دیابت هولــت با ایــن کاروان از آمریکا به کانــادا میآید. نــوع ۱حمایت میکنــد ،وضعیت ایــن دارو در آمریکا را بحران انســولین توصیف میکند. به گفته خانم اســمیت هولت ایــن کاروان در ماه می نیز به کانادا ســفر کرده بود، امــا تعداد مســافران کمتر از این تعــداد بود .به گفته وی ،مــردم آمریکا پیش از این مدیر اجرایی این ســازمان ،الیزابت فایســتر ،در یک بیانیه اظهار داشــته اســت «:ما بــرای خرید داروهــای با قیمت پایینتر بــه مکزیک و کانادا ســفر میکردند و این میدانیم که بســیاری از مــردم به دلیل عدم توانایــی در پرداخت هزینههای جانبی کار همچنان ادامه دارد. نمیتوانند برای خرید انســولین به یک کشــور دیگر ســفر کنند». شــبکه خبری سی بی ســی کانادا ،در ماه می گزارش داد داروســازان کانادایی شاهد بر اســاس اطالعات وب ســایت «بنتینگ هــاوس» ،این خانه محلی بوده اســت که افزایــش ورود تدریجی افرادی از آمریکا هســتند که برای خریــد داروهای ارزانتر به پزشــک و دانشــمند کانادایی ،فردریک بنتینگ که کاشف انســولین بوده است ،در کانادا میآیند. ســالهای ۱۹۲۰و ۱۹۲۱در ایــن خانه زندگی میکرده اســت .ایــن کاروان در برنامه ســفر خــود بعدازظهر همان روز شــنبه برای بازدیــد از این خانه در شــهر لندن در بر اســاس یک گــزارش تحقیقی کــه در مــاه ژانویه انجــام گرفت ،در ســال ،۲۰۱۲اســتان انتاریو توقف کردند. میانگین هزینه ســالیانه خرید انســولین در آمریکا ۲۸۶۴ ،دالر بوده در حالی که در ســال ،۲۰۱۶ایــن رقم بــه ۵۷۰۵دالر افزایش پیدا کرده اســت. خانــم اســمیت هولت گفت کــه این گــروه در حال حاضــر برنامهای بــرای چنین ســفری در آینده ندارد ،اما ممکن اســت بر حســب نیــاز در آینــدهای نزدیک برای به گفته خانم اســمیت هولت ،با اینکه همه افراد به یک میزان انســولین خریداری چنیــن ســفری ســازماندهی الزم را انجام دهنــد .وی به راه حلهای بلنــد مدتی از نمیکننــد ،امــا اغلب افراد برای مصرف ســه ماه انســولین حــدود ۳۰۰۰دالر کمتر قبیــل ،ســقف قیمت ،قوانین ضد اجحــاف ،اصالح در ثبــت اختراع و میپردازنــد ،و در مجمــوع تمام افراد این گــروه مبلغی بین پانزده تا بیســت هزار شــفافیت از ســوی شــرکتهای داروســازی در آمریکا امیدوار است. 28 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
28 Kheradmand
آورده و دولتهــای ناحیــه -بهویژه دولتهــای عربی -نتیجه حضــور چینیها را در اقتصــاد منطقه خود بــا تزریق دالرهای فــراوان بعینه لمس میکنند.توســعه صنایع مختلف و ایجاد فرصتهای شــغلی و تأســیس و ایجاد مشــاغل جدیــد باعث رونق ایــن نواحــی و از همــه مهمتر باعث مشــروعیت حضور چینیها شــده اســت که دولتهــای منطقــه موافقتنامههای مختلفی را با کشــور چین منعقــد کردهاند. هماکنــون طرف چینی بهعنوان بزرگترین شــریک تجاری کشــورهای عضو شــورای همــکاری خلیــج فارس هســتند .ثبات سیاســی چین ،رونــق اقتصادی این کشــور و مهمتــر از آن پروژههــای بلندپروازانهای که مناطق کمتر توســعهیافته شــاهد افتتاح آن هســتند کــه بــرای آنــان مشــکل و رفــاه آورده اســت ،حضــور چینیها را در اذهــان مــردم عادی مشــروع جلوه دولت چین بندر تازهتوسعهیافته «دقم» را از ســالها قبل بندر گــوادر را در برنامه میدهد .سختکوشــی چینیهــا که در توســعهای خود قرار دادند .خلیج گوادر از نفوذ هر نوع پایگاههای نظامی و حضور مدت چند ســال بنــدر متــروک «دقم» دارای مزیتــی اســت که این بنــدر را از را کــه بنــدر ماهیگیــری با وســایل و ناوهای جنگی دور نگه داشته است دیگر بنادر حاشــیه خلیج فارس و دریای ابزار ســنتی بــود ،بــه بندری مــدرن و عمان مســتثنا کرده است. توســعهیافته تبدیــل کــرده اســت ،بــا دولــت چین بــا ظرافت خاصی که از فرهنگ توســعهطلبانه چینیها نشــئت گرفته ،توســعه ســریع بندر گوادر که تحرک خاصی به منطقه داده و بــر زندگی مردم آن اثر بنــدر تازهتوســعهیافته «دقم» را از نفوذ هر نوع پایگاههــای نظامی و حضور ناوهای گذاشــته اســت ،به برگ برنده چینیها تبدیل شــده؛ درحالیکه دیگــر بنادر منطقه جنگــی دور نگه داشــته اســت؛ اما در بندر گــوادر از همان ابتدا حضــور نظامی هم مثل بندرعباس ،بندر امام ،بوشــهر و بنادر حاشــیه جنوبی حتی بندر پیشرفتهای مثل داشــته و ایــن بندر بهعنوان پایگاه منطقهای ناوهای چینی هم محســوب میشــود .جبلعلــی که پیشــانی دولــت امارات بــود ،دیگر اهمیــت ســابق را ندارند. از اهمیــت ایــن منطقــه همین بس کــه چین عــاوه بر بنــدر «دقــم» در عمان و بندر گوادر در پاکســتان ،در چند بندر دیگر در پاکســتان ،میانمار ،ســریالنکا و حتی آیا تنگه هرمز اهمیت خود را از دســت خواهد داد؟ توســعه صنایع مختلف و ایجاد بنــگالدش عــاوه بر حضور تجــاری و فعالیتهای اقتصادی ،حضــور نظامی هم دارد فرصتهای شــغلی و تأســیس و ایجاد مشــاغل جدیــد باعث رونق ایــن نواحی و از و دلیــل ایــن حضــور حفظ امنیــت کریدورهای انــرژی و تجاری منطقــه و به گفته همه مهمتر باعث مشــروعیت حضور چینیها شــده اســت کــه دولتهای منطقه چینیها راه ابریشــم جدید است. موافقتنامههــای مختلفی را با کشــور چین منعقد کردهانــد .هماکنون طرف چینی توســعه چین در داخل کشــور و پروژههای بلندپروازانه این کشــور بهویژه در حاشیه بهعنوان بزرگترین شــریک تجاری کشــورهای عضو شــورای همــکاری خلیج فارس دریایــی جهــان بــه بهانه ایجاد راه ابریشــم جدیــد تحرکی در منطقه هــم به وجود هستند.
27 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
27 Kheradmand
آیا «تنگه هرمز» اهمیت خود را از دست خواهد داد؟
بنــدر «دقم» کــه مورد توجــه دولت چین واقع شــده تا بنــادر خلیج فــارس و دریــای عمــان در بنبســت قرار گیرنــد ،تاکنون بیــش از ۱۰ میلیارد دالر خرج نوســازی آن شــده اســت .دولت چین درصدد اســت تا ســال ۲۰۲۰که اولین فاز توســعه بنــدر «دقم» راهاندازی میشــود، مناطــق ویژه اقتصادی و شــهر صنعتی آن در کنار اســکلهها و هتلها راهاندازی شود.
توآمد کشــتیهای تنگــه هرمز اهمیــت اســتراتژیکی در عرصــه رف تجــاری و نفتکشهــا دارد ،شــرایط فعلی حاکــم بر روابــط ایران و دنیــای غــرب از یک طــرف و جبههگیری دنیــای غرب از دیگر ســو و تهدیــد هرازگاهی بســتن تنگه هرمز و اتفاقاتی که ایــن اواخر در بندر فجیــره و نیز دهانــه دریای عمان درباره کشــتیهای نفتکش رخ داد، آیــا نــگاه جهانی را به این تنگــه تغییر خواهــد داد؛ تاجاییکه به فکر بنادر جایگزیــن در خارج از تنگه هرمز باشــند؟ نعمت احمدی در روزنامه شــرق نوشــت :عربســتان و امارات سالها قبــل برنامــه پرهزینــهای را برای انتقــال نفت به خــارج از تنگه هرمز تــدارک دیدند ،خط لولهای کــه نفت عربســتان را از مناطق نفتخیز حاشــیه خلیج فــارس به کنار دریای ســرخ انتقــال میدهد و همچنین خــط لولــهای که نفت امــارات را تا بندر فجیره -خــارج از تنگه هرمز- انتقــال میدهد و بندر فجیره که تا دو ،ســه دهه قبــل ،بندری پرت و دورافتاده بود و جز کشــتیهای محلی که توســط صیــادان برای صید راهــی به دریا داشــتند ،ناوگان دریایی دیگری در اســکلههای فرتوت و قدیمــی این بندر دورافتــاده پهلو نمیگرفتند.
بندرفجیره نعمتاحمدی حقوقدان
در ســالهای گذشــته بندر فجیــره از یک بندر ماهیگیــری به بندری نفتــی که بخــش اعظم نفت امــارات را از طریق خطــوط انتقال نفت به ســاحل خود میکشــاند ،تبدیل شــده اســت .عالوه بر خطوط لوله نفتی و شــکلگیری بنادر نفتی خارج از تنگه هرمز ،کشــورهای شــرق دور آســیا به دنبــال احداث بنــادری خــارج از تنگه هرمز هســتند تا از اهمیــت اســتراتژیکی خلیج فــارس و تنگه هرمز بکاهند .نخســتین منطقــهای که مــورد توجه قرار گرفته اســت و موقعیتــی راهبردی به بازارهــای جنوب آســیا مانند هنــد و پاکســتان دارد و فاصله کمی هم با بازارهای شــرق آفریقــا دارد ،منطقه «دقم» اســت. بنــدر «دقم» در حد فاصــل خلیج عمان (دریای عمــان) و خلیج عدن واقع شــده اســت .در اهمیــت این منطقه همین بس کــه دولت چین
26 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
ســرمایهگذاری هنگفتی برای مدرنســازی بندر «دقم» کرده اســت که بــه علــت همجواری بــا منطقه وســیعی از خارج تنگه هرمــز -دریای عمــان -دریای عــرب و اقیانوس هنــد حائز اهمیت اســت و بازارهای جنوب آســیا مانند هند و پاکستان را هم پوشــش میدهد .این منطقه تــا چند ســال پیش کمترین امکانات را داشــت و درواقــع بندری خالی از ســکنه بود که امروزه به شــهری مدرن در غرب کشــور عمان تبدیل شــده اســت؛ شــهری مدرن و صنعتی با هتلهای لوکس ،شــهرکهای صنعتــی و امکانــات اقامتــی با جمعیتی بیــش از ۱۲۰هــزار نفر .این بنــدر ۴۸۰کیلومتر با مســقط فاصلــه دارد و یکی از اهداف مشــترک چیــن و عمان در کناره اقیانوس هند اســت که به صــورت منطقه آزاد اقتصــادی چندین کشــور را هدف قرار داده اســت و بــا افتتاح چندین شــبکه بزرگراهی ،اســکله مدرن بندری ،چندین هتل پنجستاره و برنامه احــداث پاالیشــگاه که با تزریق نفت خام به این پاالیشــگاه ســوخت کشــتیهای عازم خاور دور و شرق آســیا را از پاالیشگاه جدیدالتأسیس این بنــدر تازه تجهی ز شــده فراهم کند.
بندر دقم
بنــدر «دقم» کــه مورد توجــه دولت چین واقع شــده تا بنــادر خلیج فــارس و دریــای عمــان در بنبســت قرار گیرنــد ،تاکنون بیــش از ۱۰ میلیارد دالر خرج نوســازی آن شــده اســت .دولت چین درصدد اســت تا ســال ۲۰۲۰که اولین فاز توســعه بنــدر «دقم» راهاندازی میشــود، مناطــق ویژه اقتصادی و شــهر صنعتی آن در کنار اســکلهها و هتلها راهاندازی شــود .دولت عمان نیز توسعه مناطق مسکونی و دانشگاهی ایــن بندر را در دســتور کار قرار داده اســت و بر این باور هســتند که بــا افزایش تردد کشــتیها در منطقــه و وجود پاالیشــگاه ،اقتصاد این ناحیــه را دگرگــون خواهد کــرد و بارانــدازی برای همه کشــتیها در منطقــهای دور از تنشهــای خلیج فــارس و تنگه هرمز خواهد شــد. دولــت چین تــا هماکنون یک پاالیشــگاه ،یک واحد متانــول ،کارخانه ســاخت ســلولهای خورشــیدی ،مرکز تولید خــودرو و کارخانه تولید مصالح ســاختمانی ،یک مجتمع گردشــگری با هتل پنجســتاره که بیش از ۲۰۰میلیــون دالر هزینــه آن شــده اســت و یک شــهرک صنعتی و گردشــگری برای ســکونت بیش از ۲۵هزار نفر را در حال ســاخت دارد یا ســاخت آن را به پایان رســانده اســت .عــاوه بر چین ،کشــورهای کویــت ،ژاپــن ،عربســتان و کــره جنوبی هــم در منطقــه آزاد تجاری «دقــم» ســرمایه گــذاری کردهاند .این حجــم از ســرمایهگذاری در این منطقه نشــانه حضور پایــدار دولت چیــن در منطقــه و حضور دیگر کشورهاست.
بندر گوادر
بنــدری کــه رقیب بنــادر واقــع در خلیج فــارس و دریای عمان شــده اســت ،بــا این تفــاوت کــه از درگیریهــای احتمالی تنگــه هرمز دور اســت ،دومیــن بندری که خــارج از تنگــه هرمز اســت و توجه دولت چین واقع شــده ،بندر گوادر پاکســتان اســت .چینیها به بهانه توسعه راه ابریشــم جدید و گســترش سرشــاخههای دریایی ایــن راه تاریخی
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
26 Kheradmand
اتومبی لرانی و کســب کاپهای پرتعداد به شــوماخر ایــران معروف شــده و بین عالقهمنــدان اتومبی لرانی بــا لقب بیــوک شــوماخر شــناخته میشــود؛ «هیچ وقــت دنبــال بازی بــا القاب نبــودهام و بــرای خودم لقــب نســاختهام .ماجــرای لقب بیوک شــوماخر هم به ۱۵ســال قبــل برمیگردد که بــرای مصاحبه با یکی از مجــات خودرو به دفتر کارشــان رفته بــودم .وقتی مصاحبــه چاپ شــد دیدم نوشــتهاند بیــوک جدیری، شــوماخر ایران .وقتی دلیلش را جویا شدم گفتند تو از شــوماخر هم بیشتر کاپ گرفته ای .البته درســت میگوینــد ،چــون شــوماخر حدود ۸۰بار کاپ گرفته ،اما من ۱۵۳ کاپ گرفتهام». پرافتخارترین اتومبیلران ایرانــی یکبار هــم برای میشــل شــوماخر نامه نوشــته؛ «وقتی شــنیدم شــوماخر هنگام اسکی زمین خــورده و بــه ُکما رفته ،با دوســتان دور هم جمع شدیم و برایش نامه نوشتم. در آن نامــه برایش نوشــتم شــوماخر واقعــی تویی و من ادایــت را درمیآورم و در پایان نامــه آرزو کردم هرچه زودتر ســامتیاش را بهدســت بیــاورد و به پیســت برگــردد». دریافت کاپ در ۸۲سالگی  بیــوک جدیــری در ۸۲ســالگی هم پــای ثابت همه مســابقات اتومبی لرانی اســت و شاید به همین دلیل بارهــا در برنامههــای مختلــف تلویزیونــی حضور داشــته تا بهعنوان کســی که در ســالخوردگی شــور زندگــی دارد بــه نســل جــوان معرفی شــود. او که دســتی هــم در کارهــای خیــر دارد، مدتــی قبــل در یــک برنامــه تلویزیونــی، ماشــینی که بــا آن به اوج شــهرت رسیده بود را بــه نفع ســیلزدگان بــه حــراج گذاشــت؛ «وقتــی بــه تلویزیون رفتــم تصمیــم گرفتم از ایــن فرصت بــرای کمک به قربانیان ســیل استفاده کنم و به همین دلیل ماشینی کــه بــا آن بیــش از ۱۰۰کاپ کســب کــردم را حراج گذاشــتم ،امــا قهرمانــان اتومبی لرانی و عــده زیادی از مــردم که با بــیامو ۲۰۰۲من خاطــره دارند مانع ایــن کار شــدند و همگــی تصمیم گرفتیــم به جای فروش ماشــین ،کمــک جمع کنیــم .در همین مدت و با کمــک قهرمانان اتومبی لرانی حــدود ۲۰میلیون تومــان کمک جمع شــده و در نخســتین فرصت آن را بــه مناطق ســیل زده ارســال میکنیــم .آخرین بار 25 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
هــم در مســابقات رالی کالســیک که اســفند ســال گذشــته برگزار شد شــرکت کردم و بهعنوان نفر سوم کاپ گرفتــم .یک اشــتباه کوچک باعث شــد در این مســابقه قهرمان نشــوم».
مرد بدون ترمز
او بــرای ماندن در کــورس رقابت بــا رانندههایی که سن و ســال نوههایش را دارند از سبک زندگی خاصی پیــروی میکند؛ «برنامه غذایی و تایم اســتراحت من حســاب و کتاب دارد؛ مثال قبــل از خوردن هــر غذایی به کتابی رجــوع میکنــم کــه میــزان کالــری غذاهــا را نوشــته اســت .شــبها شام نمیخــورم و بــه خــوردن یــک پیاله ســوپ که همســرم بــا پای مــرغ میپزد اکتفــا میکنم .در ۸۲ ســالگی با خســتگی بیگانهام و تا وقتی جان در بدن دارم مســابقه میدهم و کاپ میگیرم .در مســابقات رالی حتی اســتراحت بین راه ندارم و مسیر را بهطور کامــل و بیوقفه طــی میکنم .نقشــهخوانی که مرا در مســابقات همراهــی میکند ۱۳ســاله اســت و دیدن ما در کنار هم خیلیها را شــگفتزده میکند، امــا وقتی پای مســابقه در میــان باشــد رانندههای جــوان رعایت ســن و ســال مــرا نمیکننــد ».مورد عجیــب بیوک جدیــری این اســت که ۲۰ســال پای ثابت همه مســابقات اتومبی لرانی بــوده و بارها در مســابقات رالی و ســرعت حضور داشــته ،اما تاکنون تصــادف نکــرده و از مصد و میتهــا ی گاه و بیگاهــی کــه گریبــان اتومبیلــران جماعــت را میگیرد در امــان مانــده اســت .راز موفقیت پرافتخارتریــن راننده ایرانی در جزئیات به ظاهــر ســاده نهفته است؛ «شاید برایتان جالب باشــد که اعتقــادی به ترمز نــدارم و معتقدم راننــده بــا تنظیم فاصلــه و کنترل ســرعت نیازی به ترمــز گرفتن ندارد .بارها در مســابقات رالی شــرکت کــردهام و هرگــز بهخاطر نزدیکبــودن فاصله با رقبا ترمز نگرفتهام .علت بســیاری از تصادفهای سریالی و تصادفهــای منجــر به فــوت در اثــر عدمرعایت فاصله اســت و اگر بــه ازای ســرعت ۱۰کیلومتر در ســاعت ۱۰متــر از ماشــین جلویی فاصلــه بگیریم هرگــز دچار ســانحه نمیشــویم». روزنامه همشهری -تهران Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
25 Kheradmand
مرد بدون ترمز
گفتوگو با بیوک جدیری ،پرافتخارترین اتومبیلران ایرانی بهنامسلطانی بیــوک جدیری که این روزها با لقب «بیوک شــوماخر» شــناخته میشــود و در فضای مجازی طرفداران زیادی پیدا کرده با ۸۲ســال ســن صاحب این ماشــین است و بــا همین بیامو دودر بیش از ۱۰۰کاپ گرفته اســت. در مســابقات مختلــف اتومبی لرانــی ،از ســرعت و اســالوم گرفتــه تا رالی و کالســیک همیشــه پای یک بیامو ســفیدرنگ در میان اســت و همــه به حضورش در پیســت آزادی عادت کردهاند؛ بــیامو قدیمیای که تاکنون حضور در بیش از ۳۰۰مســابقه را تجربه کرده، اما همچون الماســی در میان همه ماشــینهای جدید میدرخشــد و برای صاحبش خوشرکابترین ماشــین دنیاست. بیــوک جدیری که این روزها با لقب «بیوک شــوماخر» شــناخته میشــود و در فضای مجازی طرفداران زیادی پیدا کرده با ۸۲ســال ســن صاحب این ماشــین است و بــا همین بــیامو دودر بیش از ۱۰۰کاپ گرفته اســت؛ مــرد خنــدهرو و بذلهگویی کــه میگوید تاکنــون ۱۵۳ کاپ گرفتــه و از ایــن حیث گوی ســبقت را از میکائیل شوماخر افســانهای هم ربوده است. 24 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
شروع رانندگی از ششسالگی
فضای داخــل خانه بهگونــهای تزئین شــده کــه به محــض ورود میتــوان دریافت کــه اینجا خانه یک قهرمان با عناوین ریز و درشــت اســت .تعداد کاپهــا به حدی زیاد اســت که هر چهارگوشــه خانه را اشــغال کردهاند .مهارت در رانندگــی در خانواده جدیری
معمــوال در پیســت آزادی برگــزار میشــود و با بیامو ۲۰۰۲ســفیدرنگی که پرچم ایران روی ســقف آن نقش بســته شــناخته میشــود .نیمی از عناوینــش را بــا همیــن به قــول خــودش لکنته به
شاید برایتان جالب باشد که اعتقادی به ترمز ندارم و معتقدم راننده با تنظیم فاصله و کنترل سرعت نیازی به ترمز گرفتن ندارد ریشــه موروثــی دارد و او معتقد اســت که این تخصص را از پــدر به ارث برده اســت؛ «پدرم راننده خیلی خوبی بود ،اما وقتی ۶ســال داشتم پشــت فرمان ماشین برادرم اســد جدیــری -کــه قهرمــان اتومبی لرانی کشــور بودمینشســتم و با اینکــه به زحمت پایم بــه ترمز و کالچ میرســید اشــتیاق زیادی برای یادگیری داشــتم .هر دو پســر من هم از قهرمانان اتومبی لرانی هســتند و حتی نوهام عالقه زیادی به ماشــین و پیست و مسابقه دارد». بیــوک جدیری پــای ثابت همه مســابقاتی اســت که
ویتریــن افتخاراتش اضافه کــرده اســت؛ «این کاپها آســان بهدســت نیامدهانــد و بــرای هرکــدام از آنها هزینــه کــردهام .میتوانم بگویم برای هــر کاپ حدود ۱۰میلیــون تومان هزینــه کردهام چراکه ماشــین برای هر مســابقه بایــد آماده شــود .نکته جالــب اینکه در طول همــه ســالها تصادف نکــردهام».
نامهای به شوماخر
جدیــری بــه واســطه حضــور بیوقفــه در مســابقات
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
24 Kheradmand
است. در اســتخراج بیتکویــن ،رایانهها برای "اثبــات کارکرد" بایــد خــود را با حــل یک مســئله ریاضی محاســباتی پیچیــده ثابت کنند .اگــر یک رایانه یکی از این مســائل را حــل کند ،بــرای اضافه کردن یک بلــوک به بالکچین واجد شــرایط میشــود. امــا فرآینــد اضافه کــردن بلوک به بالکچیــن که جهان رمزنــگاری آن را "اســتخراج"( )miningمینامــد ،آســان نیســت .در واقع احتمال حل یکی از این مسائل ریاضی در شــبکه بیتکویــن در فوریــه ۲۰۱۹حــدود ۱در ۵.۸ تریلیــون بود! برای حل مســائل پیچیده ریاضــی با این میــزان شــانس ،رایانهها بایــد برنامههایــی را اجرا کنند که بــه مقدار هنگفتــی انرژی (شــما بخوانید پول) نیــاز دارند" .اثبــات کارکرد" حمله هکرها را غیرممکن نمیکند ،اما ایــن کار را تا حدودی بیفایــده میکند .اگــر یک هکــر بخواهد به بالکچیــن حملــه کنــد ،باید مســائل پیچیده محاســباتی ریاضــی را حل کند کــه مثل بقیه تنهــا ۱در ۵.۸تریلیون شــانس دارد.
رایانــه خود یک برنامــه اجرا میکنند و ســعی میکنند یک مســئله پیچیده ریاضی به نام «هــش» را حل کنند. هنگامــی که یک رایانه مســئله را حل کند ،بلوک را تأیید کرده اســت و معاملــه کامل به طور عمومــی به عنوان یک بلــوک در بالکچین ضبط و ذخیره میشــود که در ایــن نقطه غیر قابل تغییر میشــود. در مــورد بیتکویــن و اکثــر بالکچینهــای دیگــر، رایانههایــی کــه بلوکهــا را بــا موفقیــت تأییــد و به بالکچیــن اضافــه میکننــد ،بــرای کار خود ،رمــز ارز پــاداش میگیرند کــه فرآیند این کار و نحوه اســتحصال پاداش در روش اســتخراج بیتکویــن را در ادامه توضیح خواهیم داد.
23 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
معایببالکچین
در حالــی کــه پیشــرفتهای قابــل مالحظــهای بــرای بالکچیــن وجود دارد ،این فنــاوری با چالشهای مهمی نیز روبروســت .موانع برای استفاده از فناوری بالکچین فقط فنی نیســت .چالشهای اصلی ،سیاســی و نظارتی اســت .زیــرا هزینه زیــادی بــرای طراحــی نرمافزارهای مناســب و برنامه نویســی متناســب با این فناوری نیاز اســت و نظــام مالــی و زیرســاختهای کشــورها برای اســتفاده از ایــن فناوری باید دگرگون شــود. در اینجــا برخی از چالشهایی که در راه پذیرش گســترده بالکچین وجود دارد را ذکر میکنیم.
هزینهفناوریبالکچین
ارتباط بالکچین با بیتکوین
هــدف بالکچیــن فراهم کــردن امــکان ثبت و توزیــع اطالعات دیجیتــال اما بــدون امکان ویرایش اســت .فهم این مفهوم میتواند بدون اینکه ایــن فنــاوری را در عمل ببینیم ،دشــوار باشد. فناوری بالکچین برای اولین بار در ســال ۱۹۹۱توســط "اســتوارت هابر" و دبلیو.اسکات استورنتا" معرفی شد که دو محقــق بودند که در پی پیادهســازی سیســتمهایی بودند که زمان نشــانهگذاری اسناد را نتوان در آنها تغییر داد .اما تقریباً تــا دو دهه بعد و قبل از ظهور بیتکوین در ژانویــه ۲۰۰۹محقــق نشــد .در واقــع اولیــن ظهور بالکچیــن و کاربــرد آن در دنیــای واقعــی با بیتکوین رقم خــورد .پروتــکل بیتکوین روی بالکچین ســاخته شــده اســت .در یک مقاله پژوهشــی که در مــورد ارز دیجیتال منتشــر شده است" ،ساتوشــی ناکاموتو" خالق اســطورهای بیتکوین ،آن را به عنوان یک سیستم نقدی الکترونیــک جدید و همتــا به همتا معرفی کــرد که به هیچ شــخص یا سیســتم ثالثی اعتماد ندارد. بر اســاس یــک مطالعــه در ســال ۲۰۱۷توســط مرکز کمبریــج ،تعــداد کل دارنــدگان بیتکویــن حــدود ۵.۹ میلیــون نفــر بوده اســت .فرض کنیــد یکــی از این ۵.۹ میلیــون نفر میخواهد بیتکوین خــود را در بازار خرج کنــد .ایــن جایی اســت که بالکچیــن وارد میشــود. هنگامی که پای پول چاپی وســط باشد ،اســتفاده از آن توســط یک ســازمان مرکزی ،معموالً یک بانک مرکزی یا دولت تأیید میشــود ،اما بیتکوین توســط هیچ کسی کنترل نمیشــود .در عوض ،تراکنشهای انجام شــده در بیتکوین توســط شــبکهای از رایانهها تأیید میشوند. هنگامی که یک شــخص بــرای کاالهای خریــداری کرده خود از حســاب بیتکوین خــود پرداخت انجــام دهد، رایانهها در شــبکه بیتکویــن رقابت میکنند تا تراکنش را تأیید کننــد .به منظور انجام ایــن کار ،کاربران بر روی
محرمانه اســت ،این فناوری تقریباً همیشــه "منبع باز " ( )open sourceاســت.
اگرچــه تراکنشهــا بصــورت عمومــی در یــک بلــوک ثبت میشــوند ،امــا اطالعــات کاربر یا ثبت نمیشــود یــا حداقــل کامل ثبت نمیشــود .برای انجــام معامالت در شــبکه بیتکوین ،شــرکت کنندگان بایــد یک برنامه را بــه نــام "والــت"( )walletاجرا کنند .هر والت شــامل دو کلیــد رمزنگاری منحصر به فرد و متمایز اســت :یک کلیــد عمومــی و یک کلیــد خصوصی .کلیــد عمومی، محلی اســت کــه در آن تراکنشها به آن ســپرده و از آن خارج میشــوند .همچنین کلیدی اســت که بــه عنوان امضــای دیجیتال کاربر بــر روی دفتــر توزیع بالکچین ظاهر میشــود .کلیــد عمومی کاربر یک نســخه کوتاه از کلید خصوصی وی اســت کــه از طریق یک الگوریتم پیچیــده ریاضــی ایجاد شــده اســت .بــا این حــال ،با توجه بــه پیچیدگی این معادله ،تقریباً غیرممکن اســت کــه رونــد را معکوس کــرده و یک کلید خصوصــی را از یــک کلید عمومی تولید کــرد .به همین دلیــل ،فناوری بالکچیــن محرمانــه محســوب میشــود .در نهایــت فنــاوری بالکچیــن به دلیــل ایمنی فوق العــاده و غیر قابل هک بــودن میتواند در موارد قابل توجه بســیاری بــه کار گرفتــه شــود و اول از همه بانکــداری را متحول کنــد .همچنین میتــوان از این فنــاوری در مــواردی از قبیل پزشــکی و ســامت عمومی ،ثبت اســناد و دارایی، صنایــع غذایی و انتخابات بهره جســت .چــرا که امکان تقلــب و کالهبــرداری در هر یک از این مــوارد را از بین خواهد برد.
شفافیت
با اینکــه اطالعات شــخصی در بالکچیــن خصوصی و
اگرچه بالکچیــن میتواند در هزینــه کاربران صرفهجویــی کنــد ،اما این فنــاوری تــا رایگان شــدن راه زیــادی دارد .بــرای مثــال ،سیســتم "اثبــات کارکــرد" کــه بیتکویــن بــرای تأیید اعتبار تراکنشها از آن اســتفاده میکند ،مقدار زیــادی انــرژی و تــوان محاســباتی را مصــرف میکند .مثــ ًا قدرتی کــه میلیونهــا رایانه در شــبکه بیتکویــن مصرف میکننــد نزدیک به مصرف انرژی ســاالنه کشــور دانمارک اســت. با توجــه به مطالعات اخیر شــرکت تحقیقاتــی "االیت فیکســچرز"( ،)Elite Fixturesهزینــه اســتخراج یــک بیتکویــن بــا توجه بــه مناطــق مختلف جهــان ،بین ۵۳۱دالر تــا ۲۶هــزار و ۱۷۰دالر اســت کــه همانطور کــه میبینیــد به طــور چشــمگیری متفاوت اســت و موجب میشــود در برخی نقاط دنیــا از ارزان بودن برق سوءاســتفاده شــود .این هزینه در ایاالت متحده نزدیک به ۴۷۵۸دالر اســت. بــا وجــود هزینههــای گــزاف اســتخراج بیتکویــن، کاربــران بــا وجــود هزینه بــرق مصرفی ،همچنــان به تأیید تراکنشهــا در بالکچین ادامــه میدهند ،چرا که درآمد اســتخراج بیتکوین از هزینه برق مصرفی بیشتر میشود.
سرعتپایین
بیتکویــن یــک مــورد مطالعاتــی ایــده آل در مــورد ســرعت پایین بالکچین است .سیســتم "اثبات کارکرد" بیتکویــن حدود ۱۰دقیقه طول میکشــد تا یک بلوک جدیــد به بالکچین اضافه کنــد .با این ســرعت ،برآورد شــده اســت که شــبکه بالکچین تنهــا میتواند هفت تراکنش در ثانیه را مدیریــت کند .اگرچه دیگر رمز ارزها ماننــد "اتریــوم"( ۲۰ ) Ethereumتراکنــش در ثانیــه و "بیتکویــن کــش"( ۶۰ )Bitcoin Cashتراکنش در ثانیه مدیریــت میکنند که بهتــر از بیتکوین عمل میکنند، اما آنهــا هنوز توســط بالکچین محدود شــدهاند. ایــن در حالی اســت که مث ًال ســرعت "ویــزا"( )Visaدر پــردازش تراکنشها ۲۴هــزار تراکنش در ثانیه اســت. ادامه دارد…
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
23 Kheradmand
بالکچین چیست؟
استخراج بیتکوین چگونه انجام میگیرد؟ موضوع استخراج "بیتکوین" به بحث داغ این روزها در کشورمان تبدیل شده است که به دلیل مصرف باالی برق فع ًال از جانب مقامات قضائی ممنوع اعالم شده است ،اما ما در این گزارش سعی داریم شما را با نحوه شکلگیری و فلسفه وجودی این ارز رمزنگاری شده و فناوری بالکچین که حکم "مادر بیتکوین" را دارد ،آشنا کنیم. به گزارش ایســنا ،بیتکوین( )Bitcoinیک ارز رمزنگاری شــده یا اصطالحــاً "رمز ارز" اســت که هنوز مانند پولهای فیزیکی در بســیاری از کشورها به رسمیت شــناخته نمیشــود اما همان کارکرد را دارد .این رمز ارز یک ارز دیجیتالی اســت که روشی خاص برای استخراج دارد و ما در ادامه ایــن روش را مفصل توضیح میدهیم. بــرای آشــنایی بــا بیتکوین ابتــدا باید اســاس فنــاوری بالکچیــن( )Block chianیــا زنجیــره بلوکی را شــناخت. اگــر طی ۱۰ســال اخیر بانکــداری ،ســرمایهگذاری و یا ارز رمزنگاری شــده (رمز ارز) را دنبال کرده باشید ،ممکن است بــا واژه و مفهــوم بالکچین که فناوری ثبــت تراکنشها و فناوری پشــتیبان بیتکوین است ،آشنا شــده باشید .برای کسب اطالعات بیشــتر در مورد بالکچین باید دانست که بالکچین یک دفتر کل توزیع شــده ،غیر متمرکز و عمومی اســت .البته فهمیدن نحــوه کارایی بالکچین به پیچیدگی فهمیدن جمله قبل نیست.
بالکچینچیست؟
اگــر ایــن فنــاوری بســیار پیچیــده اســت ،چــرا آن را بالکچیــن مینامند؟ بالکچیــن در پایینترین ســطح خــود ،به معنــای واقعی کلمه یک زنجیــره از بلوکهای دیجیتالی اســت .وقتی ما از کلمات "بلــوک" و "زنجیره" در این زمینه صحبت میکنیــم ،در واقع درباره اطالعات دیجیتــال (بلوک) ذخیره شــده در پایــگاه داده عمومی (زنجیره) صحبــت میکنیم. بلوکهــا در زنجیره بلوکی از قطعات دیجیتالی اطالعات تشــکیل شدهاند .به طور مشــخص آنها سه بخش دارند: .۱بلوکهــا اطالعات مربوط به معامــات مانند تاریخ، زمان و مقــدار دالری خرید اخیر کاربران از ســایتهای خردهفروش اینترنتــی مانند آمــازون را ذخیره میکند. .۲بلوکهــا اطالعــات مربوط بــه اینکه چه کســی در تراکنشهــا دخیــل اســت را ذخیــره میکنــد .مث ًال یک بلوک بــرای خرید شــما از آمــازون ،بلوک نام مســتعار منحصــر به فرد شــما را همراه با ســایت آمــازون ثبت
22 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
میکنــد .بنابراین به جای اســتفاده از نام واقعی شــما، خرید شــما بدون هیــچ اطالعات شناســایی هویت و با اســتفاده از یــک امضای دیجیتال منحصر بــه فرد مانند یــک نــام کاربری ثبت میشــود. .۳بلوکهــا اطالعاتــی را ذخیــره میکنند که آنهــا را از بلوکهــای دیگــر متمایز میکنــد .مثل اینکــه دو نفر نامهــای متفاوتــی دارند تــا از یکدیگر تشــخیص داده شــوند ،هــر بلوک هــم یک کد منحصــر به فــرد به نام "هــش"( )hashذخیــره میکند که به ما اجــازه میدهد آن را از هــر بلوک دیگــر متمایز بدانیم. یــک بلــوک واحــد در بالکچیــن بســته بــه انــدازه تراکنشهــا میتواند تــا یک مگابایــت داده ذخیره کند. به ایــن معنی که یک بلــوک واحد میتوانــد چند هزار تراکنــش را زیر یک ســقف جمــع کند.
بالکچین چگونه کار میکند؟
هنگامــی کــه یــک بلــوک دادههــای جدیــد را ذخیره میکنــد ،در انتهــا بــه زنجیره بلوکــی اضافه میشــود. زنجیره بلوکی همانطور که از نامش پیداســت ،متشــکل از چند بلوک متصل شــده اســت و برای اینکه یک بلوک به بالکچین اضافه شــود ،باید چهار چیــز اتفاق بیافتد: معامله باید رخ دهد ،باید تأیید شــود ،باید در یک بلوک ذخیره شــود و در نهایــت باید یک "هش" بــه آن بلوک اختصــاص داده شــود .هنگامی که یک بلــوک جدید به بالکچیــن اضافــه میشــود ،در معــرض دیــد همگان قــرار میگیــرد و به صورت عمومی در دســترس اســت. اگر نگاهــی به بالکچین بیتکویــن بیاندازید ،خواهید دید که شــما به دادههــای تراکنش ،همــراه با اطالعات در مــورد زمان ،مکان و کســی که بلــوک را به بالکچین اضافه کرده ،دسترســی دارید.
آیا بالکچین خصوصی است؟
همه میتواننــد محتویات بالکچین را مشــاهده کنند، اما کاربران همچنیــن میتوانند رایانه خود را به شــبکه
قسمت اول
بالکچیــن وصــل کننــد .بــا انجــام این کار ،رایانــه یــک کپــی از بالکچیــن را دریافــت میکند که به طــور خودکار هر زمــان که یک بلــوک جدید اضافه شــود بهروزرســانی میشود. هر رایانه در شــبکه بالکچین ،یک کپی از بالکچیــن دارد ،بــه ایــن معنــی که هزاران یا در مــورد بیتکوین ،میلیونها نســخه از یــک بالکچیــن وجــود دارد. اگرچــه کــه کپیهای بالکچین یکســان هســتند ،امــا انتشــار اطالعــات در یک شــبکه از رایانههــا باعــث میشــود که دســتکاری اطالعات خیلی دشــوار باشد. در واقــع یک هکر بــرای هک اطالعــات بالکچین نیاز به دســتکاری هــر کپــی از بالکچین در شــبکه دارد!
آیا بالکچین امن است؟
فناوری بالکچین با چندین روش حافظ مســائل امنیتی اســت .اول اینکــه بلوکهای جدید همیشــه به صورت خطی و بــا زمانبندی ذخیره میشــوند .به عبارت دیگر آنها همیشــه به انتهای بالکچین اضافه میشــوند .اگر نگاهــی به بالکچین بیتکویــن بیاندازید ،میبینید که "هیت" هــر بلوک موقعیتــی را در زنجیــره دارد به نــام ِ به معنــی ارتفــاع .در فوریــه ۲۰۱۹ارتفــاع بلوکها به ۵۶۲هــزار رســیده بــود .پــس از اینکــه یک بلــوک به انتهای بالکچین اضافه شــد ،به عقب برگشــتن و تغییر محتویات بلوک بســیار دشــوار اســت ،چرا که هر بلوک حــاوی "هش" مخصوص خود همراه با "هش" بلوک قبل از خود اســت .کدهای "هش" توســط یــک تابع ریاضی ایجاد میشــوند که اطالعات دیجیتال را به یک رشــته از اعــداد و حروف تبدیــل میکند .اگر اطالعــات بلوک به هر نحوی ویرایش شــود ،کد "هــش" نیز تغییر میکند. به همین دلیل اســت که بالکچین امنیــت باالیی دارد. بنابرایــن اگر یک هکــر بخواهد یکــی از تراکنشها در یکی از از بلوکها را دســتکاری کنــد مجبور خواهد بود تمــام بلوکهای بعــد از آن را نیز دســتکاری کند و برای ایــن کار باید ابتدا کدهای هــش هر بلوک را پیدا کند که چیزی در حد غیرممکن اســت. برای حل مســئله اعتماد ،شــبکههای بالکچین مسائل ریاضــی را بــرای رایانههایــی که میخواهند به شــبکه بپیوندنــد و بلوک بــه آن اضافه کننــد ،طراحی میکند. این مســائل که "مدلهــای اجماع" نامیده میشــوند از کاربــران میخواهند که خود را قبــل از اینکه بتوانند به شــبکه بالکچین بپیوندند ،اثبات کنند .یکی از رایجترین نمونههــای آن "اثبات کارکــرد"( )proof of workنامیده میشــود که توســط بیتکوین به خدمت گرفته شــده
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
22 Kheradmand
21 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 21
با همه زیباییهای ظاهریشــان ،زندگیهای شــخصی ناموفقی دارند.
خداحافظی با شاهزاده رویایی!
مردانــه طــرف هســتند؛ از قهرمانــان عرصــه نبــرد تا کاشــفان فضا .دســتاوردهای زنان در زندگی واقعی اما تا حد زیــادی از کتابهای حوزه کــودکان بیرون مانده اســت .در چنین شــرایطی اســت که کتاب «قصههای آخرشــبی برای دختران ســرکش» نوشــته النا فاویلی و فرانچســکا کاوالــو که مجموعــه داســتانهای واقعی دربــاره زنان مهم دنیاســت ،در ســایت کیکاســتارتر
آنهــا نگران رلمدلهای فرزندانشــان هســتند. کتــاب «قصههــای آخرشــبی بــرای دختران ســرکش» تابهحــال به زبــان ایتالیایی ،فرانســوی و چینی ترجمه شــده و در کشــورهای مختلفی به فروش رسیده است. فریــدا کالوی نقاش ،ســرنا و ونــوس ویلیامز تنیسباز و ویرجینیا وولف نویســنده از چهرههایی هستند که در ایــن کتاب به آنها پرداخته شــده اســت.
سالهاســت کــه داســتانهای کودکانــه بــا تبعیت از افســانههای کالســیک ،یک الگــوی مشــخص را دنبال میکننــد :دختــر زیبایــی بــه دردســر افتــاده و کمــک پســر جوانــی -بخوانیــد شــاهزادهای اگر از زنان تست رانندگی گرفته شود ،درحالیکه به آنها رلمد لهای امروزی در دورهای کــه اینســتاگرام پــر رویایــی -را طلــب میکنــد کــه زنان رانندگی چرا که کنیم بررسی است «قرار شده گفته شــده از اولترا فمنیســتهایی که قرار اســت با اسب ســفید بیاید میخواهنــد جهانبینی و مســیر و او را از فالکــت نجــات بدهد. در که دارد احتمال بیشتر دوبرابر است»، مردان از بدتر زندگــی زنهــای ایرانــی را عوض البتــه در ایــن میان اســتثناهایی کنند ،ما هم در اینستاگرام چلچراغ مثــل آنشــرلی ال.ام مونتگومری این تست تصادف کنند. از مخاطبهــا نظرســنجی کردیم و ماتیلــدای رولــد دال هم وجود و خواســتیم از زنهــای ایرانی که داشته؛ شــخصیتهایی که شجاع و باهوشانــد و زندگیشــان را آنطور کــه میخواهند ،رکوردشــکنی میکند و حدود 676هــزار دالر از طریق دوســت دارند رلمدلشــان باشــند ،اســم ببرند. تغییر میدهند .همین تماشــا کــردن این زنان قدرتمند کمکهــای مردمی برای چــاپ این مجموعه داســتان بــه دختربچهها ایــن حــس را میدهد کــه آنها هم جمــعآوری میشــود .در ســال ،2017جلــد دوم ایــن پرتکرارتریناسمهااینهابود: میتواننــد .بــه همیــن دلیل اســت کــه رلمدلها در کتــاب رکورد خودش در ســال قبل را میشــکند و 866فــروغ فرخــزاد /مریــم میرزاخانــی /نرگس کلباســی / هــزار دالر کمک جمعآوری میکنــد .بخش عمدهای از ترانــه علیدوســتی /مژگان و گیســو حریــری (معماران دنیــای کودکانهمــان اهمیــت پیــدا میکنند. درحالیکــه رماننویسهای حوزه کــودکان و نوجوانان حامیــان این کمپیــن احتماال مادرهای نگرانی هســتند برتر جهــان در ســال 2004و / )2012قمرالملوک وزیری/ چند وقتی اســت شــروع به نوشــتن درباره دخترهایی کــه دوســت دارنــد دختربچههایشــان رلمدلهــای رخشــان بنیاعتماد /ســیمین دانشــور /بــاران کوثری / کردهانــد کــه قالبهــای ســنتی را کنــار زدهانــد ،بهتــری داشــته باشــند؛ همــان مادرهایی که شــرکت توران میرهادی /ســیمین بهبهانی /انوشه انصاری /عارفه نویســندگان آثــار غیررمــان از این قافله جــا ماندهاند .باربــی در جریــان پژوهشهای کمپین «شــکاف رویا» منصــوری (طراح مــد) /پروین اعتصامی /لیلی گلســتان منبع چلچراغ پســرها با انبوهــی از زیرژانرها با حضــور رلمدلهای مــورد بررســی قرار داد و متوجه شــد کــه 86درصد از
20 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
20 Kheradmand
(قهرمــان اســنوبورد) ،بینــدی ایرویــن (فعــال محیط زیســت) ،آملیــا ایرهــارت (اولین خلبــان زن) و… این فهرست والیبالیســت ،دانشمند ناســا ،بالرین ،سرآشپز، فوتبالیســت ،خبرنــگار ،قهرمــان ژیمناســتیک ،مــدل تبلیغاتــی و بازیگــر را هم شــامل میشــود .فهرســت اولیــه رلمدلهــای باربی یک زن ایرانی هــم دارد؛ لیال پیدایــش ،طراح مــد و کارآفریــن ایرانی مقیــم آلمان؛ کســی کــه کارش را بــا فروش چنــد پولیور دســتدوز شــروع کرده و درنهایت به ثبت برند الال برلین رســیده است. فهرســت رلمدلهای باربی هنوز بســته نشــده .مردم رلمدلهای پیشنهادیشــان را با هشــتگ «رلمدلهای بیشــتر» یا MoreRoleModelsدر شبکههای اجتماعی بــه اشــتراک میگذارنــد تــا پیشــنهادها بررســی و عروســکهای جدیــد طراحی شــود .ابزارها و وســایل شخصی این عروســکهای جدید هم متناسب با حوزه کاریشــان طراحــی شــده و در خرت و پرتهایشــان دیگــر خبــری از برسهــا و سشــوارهای صورتیرنــگ نیســت .هنــوز آمــار رســمی از فروش عروســکهای جدیــد باربی اعالم نشــده ،اما اســتقبال مخاطبها از ایــن کمپین در شــبکههای اجتماعی قابــل توجه بوده است.
عروسکهای زنده :بازگشت جنسیتزدگی
در ســالهای اخیر ،رســانهها عالقه زیــادی به نمایش چهره زنــان زیبایی داشــتهاند که زندگی شخصیشــان یــک فاجعــه تمامعیــار اســت؛ زنانــی مثــل پاریــس
19 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
هیلتــون ،بریتنــی اســپیرز ،لیندســی لوهــان و کیتی پرایــس .گذشــته از این ،زنهــا در نقشهــای دختران و زنــان چهرههــای سرشــناس و محبــوب ،بــه دفعات در رســانهها ظاهــر شــدهاند .صفحــات روزنامهها پر شــده از داســتانهایی درباره همســران فوتبالیستها
پژوهشها نشان داده که کودکان از همان سنینابتداییکلیشههای فرهنگی را قبول میکنند؛کلیشههاییمثل اینکه پسرها از دخترها باهوشترند. و بازیگــران؛ زنانــی کــه اغلــب تنهــا برگ برندهشــان زیبایــی و ازدواج بــا یک ســلبریتی بوده .ایــن رویکرد تمرکــز بر زنــان به عنوان یکــی از لــوازم جانبی مردان قدرتمند ،به کمپینهای انتخاباتی هم کشــیده شــده. درحالیکــه تعداد سیاســتمداران زن دنیا هنوز بســیار
کم اســت و اغلــب آنها با وجود همه توانمندیشــان همچنان نامرئیاند ،همســران و دختران سیاستمداران در کمپینهــای انتخاباتی قد علم میکننــد و جزئیات زندگی خصوصیشــان برای مخاطبان مهم میشــود؛ از مــدل کفش و لباس تا رنگ مو و عطر .در ســخنرانیها از روی متنهــای شــورانگیزی کــه به زیبایی برایشــان نوشــته شــده ،میخواننــد و تالش میکننــد چهره یک زن شــاد زیبــا و موفــق را از خود به نمایــش بگذارند. درنهایــت امــا آنهــا را بــه اســم همسرانشــان صدا میکنند . ناتاشــا والتر در کتاب «عروســکهای زنده :بازگشــت جنســیتزدگی» از «خطر کلیشــههای جنسیتی» گفته اســت« :عملکــرد افــراد در حوزههای مشــخص تا حد زیادی تحــت تاثیر آگاهی آنها از انتظاراتی اســت که از گروهــی کــه به آن تعلــق دارند ،مــیرود .به عنوان مثــال ،پژوهش دانشــگاه کویینزلنــد نشــان داده اگر از زنــان تســت رانندگــی گرفتــه شــود ،درحالیکه به آنهــا گفته شــده «قرار اســت بررســی کنیــم که چرا رانندگــی زنــان بدتر از مردان اســت» ،دوبرابر بیشــتر احتمال دارد که در تســت رانندگی تصــادف کنند .این در حالی اســت که وقتی این کلیشــه جنســیتزده به زنــان یــادآوری نمیشــود ،در آزمــون رانندگی عملکرد بهتری از خودشــان نشــان میدهند ».بــه همین دلیل اســت که اعتیاد رســانهها بــه نمایش چهــرهای زیبا از زنــان ،یا تاکید بر نشــان دادن آنها در نقش همســر یا دختر مــردان موفق ،میتواند بر زندگــی دختران جوان تاثیر بگــذارد و الگوهایــی را به آنهــا معرفی کند که
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
19 Kheradmand
زنـان کوچک گزارشی درباره عروسکهای باربی نسل جدید مریم عربی «بیایید درباره شــکاف رویا صحبت کنیم؛ شــکافی که بیــن دختــران و نهایت ظرفیت و توانشــان قــرار دارد. میدانید ،از پنجســالگی ،دخترهــا رویای رئیسجمهور شدن ،دانشمند شــدن ،فضانورد ،متفکر بزرگ ،مهندس و مدیرعامل شــدن را از سرشــان بیــرون میکنند .این فهرســت همینطــور ادامــه دارد .چرا؟ چــون چه چیز دیگــری را قرار اســت باور کنیم ،وقتی ما دخترها ســه برابر کمتر احتمال دارد که در معرض اســباببازیهای مرتبــط بــا ایــن مشــاغل علمــی قــرار بگیریــم .این ناراحتکننده اســت .امکان این که والدینمان در گوگل ســرچ کنند که پســرم بااستعداد اســت ،دو برابر بیشتر از آن اســت که ســرچ کنند دخترم بااســتعداد است؛ و ایــن اصال جالب نیســت .ما نیاز داریم کــه زنان خیلی بااســتعدادمان را بااســتعداد ببینیم؛ تــا ببینیم چطور بــه آنجایــی کــه االن هســتند ،رســیدهاند .خودمان را تصــور کنیــم کــه کاری را انجام میدهیــم که آنها انجــام میدهنــد .امــا نمیتوانیــم ایــن کار را تنهایی انجــام دهیــم .مــا به کمــک همه شــما نیــاز داریم؛ مامانهایمان ،باباهایمــان ،برادرهایمان ،رئیسهایمان. شــکاف رویا را پر کنید .این به همه ما بســتگی دارد». ایــن جملههــا درددلهــای چند دختربچه پنج،شــش ســاله اســت کــه در ویدیــوی تبلیغاتی جدیــد باربی شــنیده میشــود؛ دخترهایــی کــه عــادت کردهاند با 18 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
باربیهــای خوشاندام و خوشلباســی بــازی کنند که پیراهنهــای صورتی دخترانه تــن کردهاند و میزتوالت، برس ،لباس شــنا ،عینک ،کاله ،سشــوار ،وسایل آرایش و حتی وان حمام دارند .حاال که چندین نســل از دختران، زیبایی زنانه را با عروســکهای باربــی محک زدهاند و لباسهــای صورتی و لــوازم آرایش عروسکهایشــان را در بزرگســالی به دنیــای واقع ی خــود آوردهاند ،باربی بــه ســرش زده که ایــن فضا را عــوض کند .ادعــا کرده میخواهــد دنیایــی ایجاد کنــد کــه در آن دخترها به ممکنهــای نامحــدود دسترســی پیــدا میکننــد و از همان کودکــی مدیرعامل بــودن ،رئیسجمهور بودن و دانشــمند و فضانورد بودن را تمریــن میکنند؛ چطور؟ ظاهرا با عروســکهای جدیــد باربی!
فاصله رویا تا واقعیت
شــکاف رویــا از ســن پنجســالگی شــروع میشــود. از همیــن ســن دخترهــا تصمیــم میگیرنــد باورهای شخصیشــان را محــدود کننــد .باور میکننــد که قرار نیســت مدیرعامل یا خلبان باشــند و در بهترین حالت قرار اســت یک کارمند خوب باشــند .پژوهشها نشان داده کــه کودکان از همان ســنین ابتدایی کلیشــههای فرهنگــی را قبــول میکنند؛ کلیشــههایی مثــل اینکه پســرها از دخترهــا باهوشترنــد .این کلیشــهها که از طریــق رســانهها یــا بزرگترهایشــان در ذهــن آنها حک شــده ،بر مســیر زندگــی دختــران و انتخابهای
شغلیشــان در آینــده تاثیــر میگذارد. بــه دلیل وجود همین کلیشههاســت کــه حاال کمپین شــکاف رویا یا Dream Gapباربــی میخواهد فاصله رویــا تــا واقعیت را بــرای دختربچهها ترســیمکند .در جریــان این کمپین ،در کنار تولید عروســکهای باربی، الیــن Sheroبــرای نشــان دادن تصویــری قدرتمند از زنــان بــرای دختربچههــا راهاندازی شــده اســت .این الیــن به جــای تولیــد باربیهــای زیبا ،عروســک زنان قهرمــان و موفــق واقعــی را بــه دســت دختربچهها میرســاند .بچهها تا قبــل از این فقط یا بــا باربیهای بــاردار طــرف بودنــد ،یا باربیهــای خوشانــدام زیبا؛ عروســکهایی که قــرار بود یــک زنانگی باربــ یوار را از کودکــی به دختربچههــا یاد بدهد .حاال قرار اســت به جــای زن جذاب ،یــک زن دانشــمند ،مدیر یا حتی رئیسجمهور باشــند .اما ســوال اینجاســت؛ کســانی که قرار اســت جــای باربیهــای زیبای خوشانــدام را در زندگی دخترها بگیرند و قهرمان زندگیشــان شــوند، چه کســانی هستند؟
رلمد لهایعروسکی
رلمدلها یــا الگوهایی کــه باربی تا به حــال انتخاب کــرده ،این شــخصیتها هســتند :ابتهــاج محمد (زن مســلمان قهرمــان شمشــیربازی) ،فریدا کالــو (نقاش سرشــناس مکزیکــی) ،پتــی جنکینــز (فیلمســاز)، نیکــوال آدامــز اوب (قهرمــان بوکــس) ،کلویــی کیــم
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
18 Kheradmand
بابــت چاقــی مالمت می کنیــم و به خود مــی گوییم نــه تنها خــود انتقــاد پذیر نیســتیم بلکه شــیوه های در مکانهای علمی و اکادمیک و دانشــگاهی نیز رشــته که مثل خرس یا بشــکه شــده ام به خــود بگوییم باید درســت مطرح کــردن و نقد کــردن را هم نمــی دانیم ای بــه نــام نقد و یــا چیزی شــبیه به آن وجــود ندارد کوشــش کنم که از وزن خــود بکاهم . و بــه خود این اجــازه را می دهیم کــه تحت لوای نقد و معمــوال کســانی نقــد را انجام می دهنــد که دانش خانم دکتر تامــر چانســکی ( )Dr Tommer chanskyو انتقــاد هــر ســخنی را بگوییــم در حالی کــه انتقاد و آگاهــی الزم را در ایــن زمینــه نه در مکان آموزشــی روانشــناس ،نویســنده و ســخنران می گویــد :من به کردن شــرایط خاص خود را داراســت ،فــرض کنید وارد کســب کرده انــد و نه در خانواده تجربه ای به دســت مراجعینــم ایــن ســفارش را دارم کــه به خــود نگویید فروشــگاهی شده و از فروشنده جنســی را مطالبه می آورده انــد ،باید که شــعار نقدپذیری و ســازنده بودن که مــن احمقم بلکه بگوییــد کاری که انجــام داده ام کنید که دسترســی به آن برایش چندان راحت نیســت نقــد را به عمــل تبدیل کنیم تــا راهی بــرای کم کردن احمقانه اســت ).و بین این دو تفاوت معناداری وجود و او شــروع بــه غرو لند کــردن می کند ،واکنش شــما اشــتباهات پیدا شود .اگر شــجاعت و جرات نقد کردن دارد ،بــه نظر می رســد درســت و نقــد پذیــری کــه از یک طــرف انتقاد درســت را پیدا کنیم و به شخصی که نقد می کند مغرضانه عمل نکرده و به دنبال حل از خــود مســیر انتقاد به ایــن نکته واقف شــویم ها ه سلیق انتقاد، در گاهی ،اما است آن حل راه کردن پیدا و مشکل دیگــران و حــس و حالی که اشــتباه کردن دلیل بر که در دیگــران ایجاد می بــد بودن نیســت ،دیگر و اغراض شخصی جا گرفته و وارد می شود کنیــم را در ابتــدا خــود در مقابــل نقــد ،موضع تجربــه کنیــم و از طرف گیــری نمــی شــود ،این دیگر ســبب می شــود کــه درد انتقاد دیگــران از خود در ایــن موقــع چیســت ؟ مــی توانید بگوییــد آقا اگر موضــوع را به خاطر داشــته باشــیم که نقــد و انتقاد را نیــز کمتر حس کنیم ،احساســات منفی خــود را در حوصلــه نداری چــرا کرکره مغــازه ات را باال کشــیدی کردن شــرایط خاص خود را داراســت ،انتقاد را متوجه مقابــل انتقاد ،بهتر می توانید بررســی کــرده و آماده ،با این ســخن انگار شــما بمبــی را در وجودش منفجر رفتــار و یــا گفتــار فــرد باید کرد و شــخص را نشــانه رویارویی ســازنده با آنها شــوید ،وقتی یــاد گرفتید که کــرده اید و واکنش ســخت او را خواهید دید و شــنید نگرفته و به شــخصبت فرد حمله نشــود ،احساسمان به خود انتقاد داشــته باشــید و راه کنار آمــدن با آن را و شــما مجبورید دســت خالــی انجا را تــرک کنید چرا را به روشــنی و شــفافی بیان کنیم تــا اهمیت موضوع تجربــه کرده باشــید بــه این نتیجــه می رســید که در کــه هم ایشــان تحمل شــنیدن ایــن انتقاد را نــداردو معلــوم گــردد ،گاهــی حتی شــنیدن یــک جمله در انتقاد از شــما منظور درســتی نهفته اســت وبا زمــان نامناســب مثــل این کــه :الزم اســت با کمی کنکاش می توان به آن رســید و اشــکال را هــم صحبــت کنیــم .می توانــد فــرد را دچار اصــاح کرد ،هر چند همیشــه روبه رو شــدن اضطــراب و دلواپســی کند چــرا که هیچکس بــا انتقاد دردآور اســت ولی رویارویی ســرزنده دوســت ندارد مــورد انتقاد قرار گیــرد در حالی بــا آن تحولی در ما و زندگــی فردی و اجتماعی که بازخــورد صادقانه و درســت آن مــی تواند مــا ایجاد خواهــد کرد و مــا را به ایــن آگاهی یکی از ارزشــمندترین ابزارهــا ،برای بهبود امور می رســاند کــه اغلب افــراد انتقادگــر ،هدف و عدم تکرار اشــتباهات باشد و سبب می شود و منظــور بــدی ندارنــد ،آنهــا به مــا و زندگی نه تنها به او صدمه ای وارد نشــود بلکه ســبب مــا اهمیــت مــی دهند و آنرا از ســر دوســت افزونی و ایجاد اشــتیاق ،حرمت نفس و اعتماد داشــتن و مهربانی انجام می دهند پس ســعی و آرامــش ذهنــی او گردد ،آمــوزش و تقویت کنیــم محبــت را از پس کلمات آنهــا پیدا کنیم شــهامت شــکل گیرد و انتقاد به یــک هدیه و ،نفــس عمیقی بکشــیم و با لبخند ،بــا انتقاد ارمغــان تبدیل شــود ،ممکن اســت فکر کنید مواجه شــویم و فکــر کنیم آنها بــرای ما ارزش چگونــه عاملی که ســبب دلخــوری و ناراحتی گذاشــته اند هر چنــد برخی از ایــن منتقدین مــی شــود را ،یک هدیه برشــماریم ،بگذارید ســاخته شــده اند که انتقاد کنند و به عبارتی با برایتــان حکایتــی را در همیــن بــاب از زبان انتقــاد زنده اند چــرا که انتقاد کــردن آنها انتها معین بنویســم او می گویــد :در پایان یکی از و پایانــی ندارد در این شــرایط اســت که نباید جلســات ســخنرانیم ،یکی از حضار که فردی با هــم ما آنرا به شــیوه ای درســت بیان نکــرده ایم ،می گذاشــت که احســاس دلخوری از آنها کهنه شود و باید ظاهــری آراســته و موی فلفل نمکی بــود با لهجه لری تــوان نحوه بیــان انتقــاد را عوض کرد که بدون شــک با آنها گفتگویی دوســتانه اما بی رودربایســتی داشــته بختیــاری به من گفــت :آقای معین ؛ من از ســخنرانی منجر بــه تغییر رفتار فروشــنده خواهد شــد مثال می باشــیم و محترمانه به آنها بگوییــم که از لطف و توجه شــما بســیار لذت بردم و حتی صدای شــما برایم لذت توانیــد بگویید :می دانم دسترســی به جنس مورد نظر شــان سپاســگزار بوده اما انتقادهای پی در پی ایشــان بخش بود ولی وقتی ارتباط چشــمی بــا من برقرار می ســخت اســت ولی من آمادگــی کامل بــرای کمک به ســبب آزارتان می شــود ،احیانا احســاس مــی کنید به کردید در چشــمان شــما برق خاصی را حــس کردم که شــما را دارم .ناتوانــی در بیان انتقــاد و عکس العمل شــما توهین می شــود و حــس خوبی پیــدا نمی کنید مــرا می ترســاند .ایــن کالم مخاطب مــن ،مرا حیرت در مقابــل آن ســبب مــی شــود صدمه های بســیاری و برایتــان ناراحت کننده اســت ولی چنانچــه با وجود زده کرد و ســبب شــد تا تعمق بیشــتری در حاالتم در بــه رابطه ها وارد شــود کــه این امر در جامعه ســنتی عدم رغبت شــما به شــنیدن انتقادهــا ،این هجمه ها هنگام ســخنرانی داشتهباشــم و به این نتیجه رســیدم مــا ایرانیــان گاهــی طبیعی بــه نظر می رســد چرا که همچنــان ادامه یافت و پایان پیدا نکــرد ،باید آرام آرام که وقتی در هنگام ســخنرانی ،به اصطالح بســیار حس در خانــواده هــای ســنتی ،تصمیم گیرنــده اصلی پدر از روبه رو شــدن و وقت گذرانی با این افراد ،که ســبب میگیــرم تا مطلــب و محتــوا را بــا تمام وجــود بیان اســت و دســتورات او بدون هیچ اظهــار نظر از جانب رنجش مداوم شــما می شوند و دســت از انتقاد دایمی کنم چشــمانم کمی ریز مــی شــود ،درک این مطلب دیگــر اعضای خانواده بــی چون و چرا باید اجرا شــود بر نمــی دارند دوری کنیــد چرا که بردبــاری و صبوری سبب شــد که بر روی چشــمانم کنترل بیشتری داشته و زمانی کــه کودکان از ســالهای کودکی عبور می کنند شــما هم انــدازه ای دارد ،بهتر اســت بــه جای تحمل باشــم که ســبب انتقال وحشــت به مخاطبانم نشود . و همین کودکان جامعه بزرگســال را تشکیل می دهند کــردن و یا دعــوا راه انداختن ،از آنهــا دوری کنید . آری اینگونــه اســت که یک انتقاد درســت مــی تواند چگونه می توانند منتقدان درســتی از آب در آیند وقتی ، ما ایــن یک حقیقــت گزنده اســت کــه بســیاری از باشــد ســازنده هدیه یــک بقیه در صفحه 52 آموزش آنــرا در نهاد خانواده ندیده اند و در جامعه نیز 17 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
17 Kheradmand
انتقاد چیست ؟ منتقد کیست ؟ مسروره بنی هاشمی دلبر ما را که تدبیر و تعقل بایدش نقدهای مثبت و نازک تر از گل بایدش فرض کن باالی چشم یار ابرو دیده است قبل از آنکه بر زبان آرد ،تامل بایدش پس سر بی درد را ،بیخود نبندد دستمال عارفانه در چنین حالی تجاهل بایدش منتقد خوب است و بحثی نیست در آن ،منتها احتیاطا وقت نقادی ،قراول بایدش منتقد باید همیشه مثبت اندیشی کند عیبها را یا نبیند یا تغافل بایدش داد از آن روزی که نقدش اندکی منفی بود فحشها از این جناح و آن تشکل بایدش نقد کن ای دل ولی از فحش دلدارت منال منتقد گر بی سواد افتد تحمل بایدش سعید سلیمان پور ایــن روزهــا در ارتباطات اجتماعی و به ویژه در شــبکه های مجازی ،بســیار شــنیده و دیده می شــود که گفته هــا ،نوشــته ها و حتی خود شــخص و شــخصیت او ، گاهــی بــی رحمانه ،زیر ذره بین نقــد و انتقاد قرار می گیــرد و بســیار هم دیده می شــود که به عبارتــی افراد با نام و نشــان کــه پایگاه اجتماعی و علمــی را نیز دارا هســتند زیر شــاق انتقاد و نقد واقع می شوند ،ولی آیا هــر فردی می تواند و شایســتگی آنــرا دارد که نقاد درســت و اثر گذاری باشــد ؟ و آیا انتقاد کردن مهارتهای خــاص خــود را می طلبد ؟ آیا انتقاد همان نقد اســت و نقد همــان ایرادگیری و عیب جویی می باشــد ؟ وقتی بــه دنبال یافتن معنای نقد در فرهنگ معین می گردیم بــه بیــان و مطــرح کردن ضعــف و قوت یــک اثر می رسیم و در ویکی پدیا ،شناختن خوبیها و بدیها و سره از ناســره و به طور اعم تشــخیص خوب از بد و به شــکل عامیانه و ســاده و کلی می تــوان گفت که دیدن خوبیها و بدیهــای یک اثر ،نقد گفته می شــود. حــال که از نقد ســخن رفت واژه انتقــاد را در فرهنگ معین جســتجو می کنیم کــه درج شــده :خالص کردن، خرده گرفتن ،برشــمردن درســتی ها و نادرستی ها یک اثــر و همچنین آمده نکوهش ،نکوهیدن ،ســنجش و ســنجیدن ،باریک بینی و ســخن سنجی . پــس نقد بررســی نقاط قــوت و ضعفهــا در یک زمان است و شــخصی که نقد می کند مغرضانه عمل نکرده و بــه دنبال حل مشــکل و پیدا کردن راه حل آن اســت ،امــا در انتقاد ،ســلیقه ها و اغراض شــخصی جا گرفته و وارد می شــود و پیامی اســت که جنبه های منفی و 16 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
معایــب را در خــود دارد در واقع یک مطلب انتقادی ، مطلبی اســت که ویژگی اصلــی آن جهت گیری منفی نســبت به یک اندیشــه ،اثــر و یک رویداد اســت هر چنــد به گمــان من مــرز بســیار باریکی بیــن نقد و انتقــاد وجود دارد که گاهی این مرز ناپدید شــده و از هــر دو به یک منظــور و هدف بهره گیری می شــود . برای بســیاری از ما شــنیدن واژه انتقاد ،خاطرات تلخ و گزنــده ای را با خــود برایمان به همراه مــی آورد چرا کــه به یــاد می آوریــم فرد منتقــد ،بی پــروا و تند ، عیــوب را برشــمرده و موارد ایراد را بیان کرده اســت و از ایــن رو در مــا یــک حالت تهاجمی پیدا شــده و در برابــر آن انتقاد مقاومت نشــان داده ایــم در حالی که به احتمال بســیار آن فرد از بیــان انتقاد منظور خاصی هم نداشــته و بر روی حســن نیت بیان کرده اســت ، ولی شــرایط انتقاد فراهم نبوده ،درســت است که به نظر می رســد انتقاد بیشــتر جنبه تخربیی و تهاجمی دارد اما می تواند ســازنده نیز باشــد یــک منتقد آگاه نه تنها ســبب بحران روحی شــنونده نمی شــود بلکه حــس ســازندگی را در او بر مــی انگیزانــد و آن زمانی اســت که عالوه بــر آنکه اشــکاالت و ضعفهــا را بروز داده و بیــان می کند ،راهکارها و رهنمودهایی را برای
بهبود شــرایط و رفع آن اشــکاالت ،پیش رو می گذارد و در واقــع راه حلهای پیشــنهادی ،اصالح اشــکاالت را به دنبال دارد. بیاییــد کمک کنیــم و یاد بگیریــم که در ابتــدا انتقاد کــردن را از خود شــروع کــرده و در واقــع منتقد خود باشــیم ،آیــا تاکنون به ایــن موضوع توجه داشــته اید کــه چرا بحث من و دوســتم به جدل کشــیده شــد ؟ بــرای چه برخوردمــن با دوســت دیرینــه ام منجر به
قهــر او از من شــد ؟ چرا برخوردم بــا یکی از همکاران ســبب آزردگــی خاطــر او گردیــد ؟ مــن کــه حرکت ناشایســتی نکــردم پــس چرا مافــوق و رییســم با من ایــن طــور رفتار کرد ؟ بــرای چه همســایه ام به تلخی بــا من صحبت کــرد ؟ آیا در پاســخ به تمام پرسشــها و چراهــا و ســوالهادر مــوارد بــاال حق را بــه خود می دهیــد ؟ و رفتــار و گفتــار مقابلمان را حــق خود نمی دانید ؟ اگر این گونه اســت به گمانم وقت آن رســیده که منصفانه بنشــینید و ابتدا با خود مشــورتی داشــته باشــید و در صورت لزوم حتی به مشــاور هم مراجعه کنید ،باید احتمال آن را بدهیم شــاید اشتباه و اشکال و ایــراد در جایــی و در زمانــی از من بوده که نســبت بــه آن ناآگاه هســتم در واقع به نقد خــود بپردازیم و منتقد خود باشــیم و راه انتقاد را از خود شــروع کنیم ، حقیقت آن اســت کــه گاهی و مقداری انتقــاد از خود ،نه تنها چیز بدی نیســت بلکه چشــمهای مارا به روی واقعیتهــا و حقیقتها باز مــی کند ،گاه بــه گاهی داور خود بــودن ،می تواند یــک حرکت واقع گرایانه باشــد کــه کمک کنــد از ما فرد بهتــری بســازد ،البته ناگفته نمانــد که انتقاد بیــش از حد و خود سرزنشــی مداوم هــم نتایــج وارونه ای به همــراه مــی آورد تحقیقاتی کــه در این زمینه انجــام گرفته نشــان داده که تکرار و دفعات بســیار انتقــاد از خود ،باعث افزایش اســترس و گاهی حتی بروز افســردگی می شــود .روانشناســان معتقدنــد که وقتی مورد هجوم انتقــاد قرار می گیرید چند نفس عمیق بکشــید و قبل از آن که خود انتقادی روح و روان شــما را مورد تهاجم قــرار دهد ،محدودش کنیــد .به خود نگویید داشــت همه چیــز خوب پیش مــی رفت ولــی حرف احمقانــه من ســبب خرابی کار شــد ،شاید بهتر باشــد که برای حفظ اعتماد و حرمت نفســتان این پیشــامدها را کوچک و ســپس برای عدم تکــرار آن ها ،بــه تجزیــه و تحلیل بپردازید تا فشــار بســیاری بر مــا وارد نشــود ،در واقع به شــکلی دروغ ســنج داخلیمــان را خامــوش کنیم ،جلــوی یک حرف یا حرکتمــان را بگیریــم و آنرا به قســمی بچرخانیم تا مثبــت جلوه کند ،امــا تحقیقات نشــان از آن دارد که ایــن عکس العملهــای درونی ما ،ســبب می شــود که حالمان بهتر شــود درســت اســت که با خودشناســی بیشــتر و انتقاد از خود می توان اشــکاالت را شناخت و در پــی رفع آن بر آمد امــا فراموش نکنیم که مالمت و ســرزنش بسیار سبب کســالت روحمان می شود پس بهتر اســت که اندازه نگه داریم که اندازه نکوســت ،با خود قدری بیشــتر مهربان باشــیم و از ســرزنش مداوم خــود و مالمت علیه خودمان کمتر اســتفاده کنیم مگر بــه جــا ،به موقع و به انــدازه و از جــاده تعادل خارج نشــویم ،ندای انتقاد درونی خود را بشنویم ولی صدای آنــرا پایین بیاوریــم و یا حتی می توان شــکل انتقاد به خــود را عــوض کرد بــه طور مثــال اگر مــداوم خود را
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
16 Kheradmand
از آن دســت خصائل نیکوســت که چندی اســت در جامعه ما رنگ باخته اســت. این شــیوه برخورد گالب آدینه خبر از اصالت انســانی میدهــد که تربیت یافته یک آمــوزه قدیمی فرهنگ ماســت کــه میگوید« :هر ســخن جایی و هــر نکته مکانی * * * دارد» و قرار نیســت به هر دلیلی تمامی نوزدهمین دوره جشــن حافظ با اهــدای تندیس مرزها را در هم شــکند و هــر چه بوده هــا بــه برگزیدگان به پایــان رســید و فیلم «متری و نبــوده را از یاد ببرد. شــیش و نیم» پیشــتاز بخش ســینمایی و سریال قدرشناســی گوهــری گرانبهاســت هــر «بانوی عمــارت» رکورددار آثار تلویزیونی شــدند. انســانی کــه از ایــن موهبــت بهرهمند بــه گــزارش «تابنــاک» بــه نقــل از خبرآنالیــن، باشــد قطعا به لحاظ شخصیتی و درونی نوزدهمیــن دوره جشــن حافظ (دنیــای تصویر) بــه مراتبی باال دســت یافته اســت. با حضــور هنرمنــدان حــوزه ســینما و تلویزیون در روزگاری کــه بــه دلیل وجــود فضای شــامگاه امروز (پنجشــنبه ۲۰تیر) با دو ســاعت مجــازی کوچکتریــن اتفاقــات زندگی تأخیــر آغــاز و در بــرج میــاد برگزار شــد .ضمن شــخصی افراد شناخته شــده به سرعت آنکــه اجرای بخــش خوشــامدگویی بــه حضار با نور منتشــر میشــود و اتفاقــا غالبا به ناهماهنگیهایــی همــراه بود. تنــش و تخریــب و ...در همین فضای در ابتــدای این مراســم و پس از خوشــامدگویی هر که خود تعیین میکند مسیر مجــازی میانجامــد دیــدن شــیوه ایمان معلم پســر کوچک علی معلــم به حضار، برخورد ،کالم و تفکــر خانم آدینه واقعا رویــا نونهالــی روی صحنــه حضور پیــدا کرد و زندگی اش را به کدامین سمت و غبطــه برانگیــز و قابل تقدیر اســت. متنی را درباره جشــن حافظ در آستانه بیستمین این درســی کــه او به همه مــا آموخته ســال برگزاری قرائت کرد. سو هدایت کند اســت که هــر که خود تعییــن میکند در ادامــه امیــد معلــم دبیر جشــن حافظ روی مســیر زندگی اش را به کدامین ســمت صحنــه حضــور پیــدا کــرد و ضمــن تاکیــد بر و ســو هدایت کند .همچنین نشان داد استقالل کامل جشــن و هیات داوران درخواست میتوان با تعقل و درایت از شــعلهور شــدن آتشــی که به دســت دیگری یا دیگران کــرد کلیــپ مرتبط بــا آنان پخش شــود .جواد طوســی ،محمدرضا لطفی ،ســید آریا برافروختــه شــده جلوگیــری کرد و حتــی آب ســردی ریخت بر این آتش و حســرتی قریشــی ،آذر معماریــان ،امید معلم ،امیر هوشــنگ هاشــمی ،کســری والیــی ،امیر گذاشــت بر دل دالالن منتفع از چنین دســت اتفاقاتی ،علی الخصــوص دالالن الیک ،پوریا ،امیررضا نوری پرتو ،علیرضا مجمع و خســرودهقان اعضــای هیئت داوران دوره کامنت ،فالور و ... نوزدهم جشــن حافــظ بودند. زیبایی گفتار و رفتار خانم آدینه ســبب شــده تمام روز بعد (جمعه) را با احساســی -----------زیبا در درونم ســپری کنم ،درود بر ســتارههای اصیل ســینمای ایران.
15 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
15 Kheradmand
درس بزرگی که گالب آدینه به ما داد کاوهمعینفر
پن جشنبه ۲۰تیر ( ۱۱جوالی) نوزدهمین آیین جشن حافظ با حضور جمعی از هنرمندان و عالقهمندان برگزار شد و برندگان این جشن معرفی شدند .در این دوره جایزه ویژه دنیای تصویر به پاس یک عمر فعالیت هنری به «گالب آدینه» بازیگر تئاتر و سینما و تلویزیون تعلق گرفت. پنجشــنبه ۲۰تیــر نوزدهمیــن آیین جشــن حافظ با حضــور جمعی از هنرمنــدان و عالقهمنــدان برگزار شــد و برندگان این جشــن معرفی شــدند .به گزارش وبســایت عصر ایران ،در ایــن دوره جایزه ویژه دنیای تصویــر به پاس یــک عمر فعالیــت هنری بــه «گالب آدینــه» بازیگر تئاتــر و ســینما و تلویزیــون تعلق گرفــت .وقتی گالب آدینــه بر روی صحنــه رفــت در حضور نورا هاشــمی (دختــرش) با لحنــی بغضآلود گفــت« :هرچه تمرین کــردم که امروز بغض نکنم ،اما نشــد آدم وقتی کارهایش در گذشــته را میبیند احساســاتی میشــود ،بــه خصوص که زیــر پرچم مرد بزرگــی مثل علی معلم باشــد. همیشــه در این گونه مراســم همــه میآیند و تشــکر میکنند ،علت ایــن تشــکرها این اســت که تریبونــی برای تشــکر از افــرادی فراهم میشــود که باعــث شــدند آدم در چنین جایگاهی باشــد. من هم از اســتادان خودم مهدی هاشــمی نازنین ،سوســن تسلیمی و رخشــان بنیاعتماد تشــکر میکنم و بایــد هم بگویم مــن هنوز یک هنرآمــوز هســتم و از تماشــاگران و تمام کســانی که مــن را الیق این صحنه دانســتند تشــکر میکنم ،حقشــناس یکدیگر باشیم».
14 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۳تیر | مرداد ۹۸
این ســخنان او با تشــویق تماشــاگران همراه شــد و در ادامه جشــن، واکنــش مثبــت برخی از هنرمنــدان حاضــر در روی صحنــه را در پی داشــت .از جمله بهــاره رهنما گفت« :خانم گالب آدینه خوشــحالم که در عصر بازیگری با گذشــت ،بزرگ و با شــعور مثل شــمابه دنیا آمدم و در بزرگداشــت شــما حضور داشتم». ســیما تیرانــداز هم گفــت« :من همیشــه شــاگرد خانــم گالب آدینه بــودم و امشــب یک درس بــزرگ گرفتم که همانا مهربانی و بخشــش و گذشــت است». بــا توجــه به اتفاقــات اخیری که بیــن گالب آدینه و همســرش مهدی هاشــمی رخ داده بود (انتشــار خبر ازدواج مهدی هاشــمی با بازیگری دیگــر و )...تشــکر گالب آدینــه را میتــوان درس بزرگــی بــرای همه دانست. گالب آدینــه البتــه در همــان زمــان انتشــار خبــر پر ســر و صدا هم در جــواب به ســیل پرســشها فقط یک کامنــت در اینســتاگرام خود گذاشــته بود« :توجهــی نکنید .ببینیــد و بخندید» بعدتــر هم نســبت به ویدیوی مهدی هاشــمی و یادداشــتی که او در بانی فیلم نوشــت و در رسانههای دیگر بازنشــر شد هیچ پاسخی نداد تا نشــان دهد تصمیم ندارد موضــوع درون خانوادگی را به نقل محافل خارج از خانــه و خانواده تبدیل کند. ایــن کــه گالب آدینه طی اتفاقــات اخیر تا چــه اندازه دل شکســته و ناراحــت بــوده را فقط خودش میدانــد و خدای خــودش ،اما اینکه با توجــه به تمــام این مســائل او در چنین موقعیتی قــدر دانی از مهدی هاشــمی را از یــادش نمیکاهد و از او با تعبیر اســتاد خــود نام میبرد
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
14 Kheradmand
tirgan.ca
SUMMER FESTIVAL
محسن نامجو
کیهان کلهر اجرای متفاوت۲ با
پریسا بانوی موسیقی ایران
شاعر نقره ای نمایشی از هوشنگ توزیع درباره فریدون فرخزاد
JULY 28
JULY 27-28
JULY 26
JULY 27
خاله سوسکه به کارگردانی شاهرخ مشکین قلم
شاهین نجفی
گروه موسیقی مانوشان و رقص شور انگیز شاهرخ مشکین قلم
حامد نیک پی کنسرت صوفی فانک
JULY 27-28
JULY 27
JULY 25
JULY 26
دنگ شو
کنفرانس نگاهی به تاریخ و میراث روشنقکری در ایران
نمایش زهاک افسانه شاه ماردوش
دیجی طبا با همکاری رادیو جوان
JULY 27 PRESENTING SPONSOR
JULY 26
JULY 27-28
JULY 27
PLATINUM SPONSOR
MEDIA SPONSOR
DIAMOND SPONSORS
Michelle Refani
& Shervin Zeinalianz
GOLD SPONSORS
SILVER SPONSOR
POMEGRANATE RESTAURANT
GOVERNMENT SUPPORT
($35,000)
($15,000)
(UP TO $5,000)
HOSHANG SHANS
KATI ASGARI
HEKMAT MOLA SALEHI NARGES & ALI SHAKERI REZA ESMAEILI RBC ROYAL BANK SHAHRIAR MIRZAEI TOORAN & BABAK MORTAZAVI
($10,000)
HOSEIN AMOOSHAHI NYX CAPITAL CORP. STEVE TABRIZI
13 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
GRAPHIC COMMUNICATION PARTNER
MEDIA SUPPORTERS
ﻣﺎﻫﻨﺎﻣﻪ ﺧﺮدﻣﻨﺪ
Printed on: June 15st 2019
MAJOR DONORS / OUR CULTURE OUR IDENTITY
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 13
ماهنامه اجتماعی ،ف رهنگی ،هنری خردمند ناشر :انت شارات خردمند -تورنتو سردبیر :محمد ُسهی امور داخلی و اداری :حامد خ ّرم بخت تایپ :مریم ُسهی طراحی و صفحه آر با ت ایی :انتشارات خردمند شکر از :مسروره بن ی ها شم ی ر ضا می رف خ رایی کا الهه شهبازی -فرهادشانی کبیر -محمد تاجد ولت ی خ س رو خب یر ی فهیمه شیرمحمد و همه ک سانی که در این شماره ما را یار و یاور بودند.
روی جلد: ج شنوارهتابستانیتیرگان صفحات ۴۰و ۴۱
National Ethnic
Press and Media ada Council of Can
er of d is a Memb Kheradman d an ss nic Pre National Eth a ad an C cil of Media Coun
ماهنامــه ارســالی خردمنــد در ویرایش و ا ص الح م طال ب ار سـ ـال ی بایـ طگیری شــده و به اختیــار دارد .مقاالت شــوند .ـد حتماً تایــپ و غل آ در س نظ ای ر ا می ت ل ن م وی ج له ارســال ســندگان مقاالت ،الزامــاً ب یان نی گر د یــ دگ س اه ــئ ما ســت .م ولیت قیمت ها، هنامه خردمند سـ ـر وی س ها، ن ح وه ارائه درج شــ ده در آگهــی ها بــه عهده صاحب آگهی ا خدمات و کلیه مطالب ســ ت. -676 el: 416-676-9 T • 3 8 2 2-8 dmand.ca • Tel: 647-93 • www.khera a .c d n a m d • info@khera ite 207 e Street, Su g n o Y 1 3 1 8 • 6 tario L3T 2C Thornhill, On
شماره - ۵۳تیر/م
رداد - ۱۳۹۸
جوالی/ آگوست ۲۰۱۹
درس بزرگی که گالب آدی نه به ما د اد . . . . . . . . . انتقاد چی ۱۴ . . . . . . . . . . ست ؟ منتقد کیست ؟ (م س رو ره بن ی ها شم ی). زنان کوچک ۱۶ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . «بال کچین» چیست و ا ۱۸ . . . . . . . . . ست خ ر ا ج «بی ت ک وی ن» چگونه ان گفت جام میگیرد؟ ۲۲ . . . . وگو با بیوک جدیری ،پرا فت خ ارت ری ن ات وم بی ل ر ان ایرانی آیا «تنگه ه ۲۴ . . . . . . . . . رمز» اهمیت خود را از دس ت خ وا هد د اد ؟ . اخبار و گزار شهای مختل ۲۶ . . . . . . . . . . ف م رتب ط با زن دگ ی ای ر انیان در ک راویـان انادا ۲۸ . . . . . . . . نغم ههـای تـاریخی مو سی قـ ی ک رد ست ــا ن . . . . سیبیلوهای ۳۲ . . . . . . . . . . هنر ،ادبیات و سیاست . . . . . . . . . . چه کسی سفارت ۳۴ . . . . . . . . . . انگلیس در تهران را سا خ ت؟ . . . . . در . . ۳۶ . . . . . . . انتظار مرگ شوهر برای چ ند لق مه نا ن . . . . . . . به همه ف ۳8 . . . . . . . . . . رزندانم افتخار م یکنم، گ فت گو با به ز اد ف ر ا هان ی این زن ایرانی ۴۴ . . . . . . . . . جهان را با دوچرخه فتح ک رد . . . . . . . . بریده ۴۶ . . . . . . . . تاریخ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . من هم ۴8 . . . . . . . . . . سر یک پاکبان هستم . . . . . . . . . . . . . عکس های دیدن ۵۰ . . . . . . . . . . ی این ماه . . . . . . . . . . . . . ت . . . ۵۶ . . . . . . . . ربیت کودک پسر سخ تتر اس ت یا دخ تر ؟ . . . . . . . بچه ها ۵۸ . . . . . . . . . سالم -فهیمه شیرمحمد . . . . . . . . . . . لطفا زیاد جد ۶۰ . . . . . . . . . . ی نگیرید -م .شنبلیله . . . . . . . . . . . هو ۶۲ . . . . . . . . . ش و خالقیت های ذهن ی خ س رو خ بی ری . . . . . جدول . . ۶۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . در ضیافت وا ۶۶ . . . . . . . . . . ژه ها -صفحات شعر . . . . . . . . . . باز . ۶8 . . . . . . . . . ارچه -دایرکتوری مصور م ش اغ ل. . . . . . . . . . . ۷0 . . . . . . . . . .
مشکالت و نگرانیهای زندگی مهاجرتی
شــخصی که مهاجــرت میکنــد ،دیار و نــوع زندگی ســابق خود را رها میکند به این امیــد که به اهداف خود نائل شــود .برای برشــمردن این اهداف ،معموال افــراد به دســتیابی به رفــاه اجتماعی یا تــاش برای رســیدن بــه رفاه مالــی اشــاره میکننــد .مهاجران به اســتقبال ناشــناختههای بیپایــان یک زندگی مهاجرتــی میروند تا بلکه به آرمانهای فکری یا معیشــتی خود دســت یابند. زندگی مهاجرتی پســتی و بلندیهای فراوانی دارد که تنها چنانچه آن را زیســته باشــید میتوانیــد ابعــادش را درک کنید .شــخص مهاجــر ،هرچقدر هــم که در زندگی جدیدش طعم موفقیتهای اجتماعی یا مالی را چشــیده باشــد ،باز هم بــه دلیل وجود ریشــههای قوی که او را به ســرزمینش پیونــد میدهد ،نمیتواند از گزندهــای روحی-روانی مصون و در امان باشــد.
یکی از این همه ریشــه ،پیوندهای عاطفی و احساسی است که با بزرگترهایمان داشــته و داریم .چنانچه از نعمت داشتن پدر و مادر برخورداریم ،نبود و ندیدن و کمبــود آنهــا در زندگیمان گاهی تبدیــل به یک معضل حل ناشــدنی خواهد شــد .چه بســیار از دوســتان و آشــنایان را دیدهام که تاب فقدان و یا ناخوشــی عزیــزان خود را نیاوردهاند و سراســیمه به ســوی دیار خود شتافتهاند.بســیاری دیــر رســیدهاند ،و حتــی میبینیم کــه بودهاند افرادی که ب هواســطه مســائل پیشــین و یا داشــتن اندیشــهای دیگر ،از برگشتن خود آســیب هم دیدهاند و یا حتی کارشــان به زندان هم کشــیده اســت ،اما به هنگامی که خود را در معرض فشــار روحی بیشــمار دیدهاند ،رفتهاند و در راه رســیدن به معشوق یا بزرگتر یــا ولینعمت خــود ،تمامی خطــرات را به جان خریدهاند .شــما تا خــود به آن درجه از فشــار یــا صدمه روانی یا کمبود روحی نرســیده باشــی نمیتوانی درک کنــی که چطور یــک نفر میتوانــد تمامی خطراتــی را که ممکن اســت برایش وجود داشــته باشــد ،بجان بخرد و بــرای دیدن بزرگانش به ایــران برگردد. شــماچنانچه مشــکل خاصی برای بازگشــت ندارید ،این نصیحت مــن را پذیرا باشــید و از هــر فرصتی هرچند کوتاه بــرای تجدید دیار با عزیزانتان اســتقابل کنید.
11 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 11
10 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 10
9 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 9
8 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 8
7 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 7
6 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 6
4 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 53 - July/Aug 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ تیر | مرداد- ۵۳ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 4