Volume 5 - Issue #54 - Aug/Sep. 2019 Price Outside Toronto: $2 www.kheradmand.ca Tel: (416) 676-9-676
82 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
82 Kheradmand
مهاجرت و وکالت
To advertise here Call: (416) 676-9-676
عکاسی و فیلمبرداری
To advertise here Call: (416) 676-9-676
81 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مرداد | شهریور- ۵۴ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 81
وام مسکن
To advertise here Call: (416) 676-9-676
رسانه ها
80 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مرداد | شهریور- ۵۴ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 80
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
تعمیرگاه اتومبیل
79 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
79 Kheradmand
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
78 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مرداد | شهریور- ۵۴ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 78
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
77 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مرداد | شهریور- ۵۴ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 77
مشاورامالک
To advertise here Call: (416) 676-9-676
76 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مرداد | شهریور- ۵۴ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 76
خدمات برای منزل شما
To advertise here Call: (416) 676-9-676
75 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مرداد | شهریور- ۵۴ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 75
حسابداری
To advertise here Call: (416) 676-9-676
خدمات ساختمانی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
74 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مرداد | شهریور- ۵۴ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 74
دندانپزشکی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
روان‌درمانی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
گوناگون
To advertise here Call: (416) 676-9-676
73 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مرداد | شهریور- ۵۴ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 73
بیمه و سرمایه گذاری
To advertise here Call: (416) 676-9-676
بازرسی ساختمان
To advertise here Call: (416) 676-9-676
72 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مرداد | شهریور- ۵۴ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 72
آرایشگاه و لیزر
To advertise here Call: (416) 676-9-676
آژانس مسافرتی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
71 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مرداد | شهریور- ۵۴ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 71
خدمات ارزی
To advertise here Call: (416) 676-9-676
آموزشگاه ها
To advertise here Call: (416) 676-9-676
70 Kheradmand
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
۹۸ مرداد | شهریور- ۵۴ شماره- سال پنجم- ماهنامه خردمند 70
69 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
69 Kheradmand
67 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
67 Kheradmand
66 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
66 Kheradmand
65 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
65 Kheradmand
64 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
64 Kheradmand
63 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
63 Kheradmand
62 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
62 Kheradmand
بــر این اســاس ،در ایــن پژوهــش خیانت بیشــتر در افــرادی دیده میشــود که عالیق جنســی شــدیدتری دارنــد ،ارزش‌هــای جنســی ســهل‌گیرانه‌تری اتخــاذ می‌کننــد و رضایــت کمتــری از شــریک زندگــی خود دارنــد و روابــط اجتماعی مشــترک کمتری با همســر خــود برقــرار میکنند. ســردی روابط ،سردشدن نســبت به یکدیگر ،اعتماد به نفس پایین و خودانگاره منفی نســبت به خود ،داشتن اختــاالت و مشــکالت روان‌شــناختی ،انتقام‌گرفتــن، برآورده‌نشــدن نیازهای جنســی ،هیجان‌خواهی ،علل اقتصــادی و کنجــکاوی از جملــه عوامل مهــم و مؤثر بــر خیانت زناشــویی و به تبــع آن ،گرایــش زوجین به اســتفاده از فضای مجازی اســت. نارضایتــی از زندگــی زناشــویی ،طــاق ،پایین‌بــودن ســن ازدواج ،وضعیت شــغلی نامناســب ،درآمد پایین، پایین‌بــودن تحصیــات ،فقــدان عقایــد مذهبــی و ویژگی‌هــای روانــی و شــخصیتی از جملــه عوامــل زمینه‌ســاز خیانت در زندگی زناشــویی است که در این پژوهــش نیز مطالعه شــده اســت. در ایــن راســتا ،درباره بررســی تأثیر فضــای مجازی و شــبکه‌های اجتماعی بر ارتباط همســران آمده اســت: ایجــاد پیوند‌های مجــازی و قطع پیوند‌هــای حقیقی، بی‌توجهــی بــه نیازهــای عاطفــی و روانــی زوجین، کاســتن از فرصت گفتگو و اعتمادآفرینی ،شــکل‌گیری روابــط نامشــروع و رواج بی‌وفایی‌هــا از جملــه ایــن موارد اســت. در ایــن پژوهش هر کدام از عوامل خیانت زناشــویی و
61 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
شــاخص‌ها و مؤلفه‌های مهم بررســی شده و در نهایت به این نتیجه رســیده اســت که برای مقابلــه با ناامنی در مســائل خانوادگــی بایــد اولویــت خانواده‌هــا بر روابــط مبتنی بــر واقعیت ،مهرورزی ،عاطفه و عشــق اســتوار باشــد و فضای مجازی به عنــوان مکمل فضای حقیقــی در این زمینه قــرار گیرد. اگــر ارتباطــات مجــازی نقش مکمل داشــته باشــند، مفیدتــر به نظــر می‌رســند و بهتــر می‌تواننــد نقش تکمیل‌کنندگــی را در امنیــت خانواده‌هــا ایفــا کنند. همچنیــن هنگامی که به دالیلی نتواننــد افراد خانواده دور هــم باشــند ،فضای مجــازی می‌تواند بــا امکانات و داشــتن بستری مناســب ،عواطف خانوادگی و عشق بیــن افــراد خانــواده را محکم‌تر بــه نمایــش درآورد. همــواره باید روابط حقیقی خانــواده را در نظر گرفت و در جهــت میل بــه آن حرکت کــرد و جایگزینی برای آن نبایــد انتخاب کــرد و نباید به جایگزین نامناســبی اجــازه داد به جــای رابطه حقیقی بنشــیند. منبع :روزنامه شرق
ی طاجتماع یدید همیشو دک هرواب تبیشت رد رافراد خیان یباهمس رخو دبرقرا رمیکنند ککمتر مشتر
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
61 Kheradmand
رمزگشایی از ابعاد پیچیده خیانت زناشویی در تهران
اگر ارتباطات مجازی نقش مکمل داشته باشند مفیدتر به نظر می‌رسند و بهتر می‌توانند نقش تکمی لکنندگی را در ا منی ت خان واد ه ها ای فا کن ند
زن و شوهرها چرا خیانت میکنند؟ هنگامی که بــه دالیلی نتوانند افراد خانــواده دور هم باشــند ،فضای مجــازی می‌تواند با امکانات و داشــتن بســتری مناســب ،عواطف خانوادگی و عشق بین افراد خانــواده را محکم‌تر به نمایــش درآورد .همــواره باید روابــط حقیقی خانــواده را در نظر گرفــت و در جهت میــل بــه آن حرکــت کــرد و جایگزینی بــرای آن نباید انتخــاب کــرد و نباید به جایگزین نامناســبی اجازه داد بــه جای رابطه حقیقی بنشــیند. ســروان لیال حیدری؛ کارشــناس اداره بــرآورد اجتماعی و افکارســنجی معاونــت اجتماعی پلیس تهــران بزرگ در پژوهشــی به «بررســی وضعیت اســتفاده از فضای مجازی و تأثیر آن بر خیانت زناشــویی در شــهر تهران» پرداخته است. ایــن تحقیق کــه بــه روش اســنادی و کتابخانــه‌ای و مصاحبه با دستگیرشــدگان و مطالعه پرونده‌های ایشان در پلیــس فتای فرماندهی انتظامی تهــران بزرگ انجام شــده اســت ،ابتدا بــه پیدایش فضای مجــازی و میزان تأثیــر آن بــر ابعاد مختلــف زندگی فــردی و اجتماعی افــراد می‌پــردازد و معتقد اســت فضای مجازی نســل
جدیــدی از فضای روابــط اجتماعی را ایجــاد کرده که افــراد می‌تواننــد از فاصله‌هــای دور در دنیــای واقعی از ایــن طریق با هــم ارتباط برقرار کننــد؛ از آنجا که از زمــان ورود اینترنت و شــبکه‌های اجتماعــی به زندگی شــهروندان تهرانی تا به امروز با وجود همه محاســنی کــه بــا خــود بــه ارمغــان آورده اســت ،دغدغه‌ها و نگرانی‌هایــی را نیــز بــرای خانواده‌هــا و فراتــر از آن ســطح جامعه بــه وجود آورده اســت .فضــای مجازی و آســیب‌های اجتماعــی آن موضوعی اساســی اســت کــه در همه جوامع موضوعیت داشــته و بــه جوامع، اقلیت‌هــا و گروه‌های ســنی خاص محدود نمی‌شــود. در ایــن پژوهــش به دنبــال رابطــه علــت و معلولی میان وضعیت اســتفاده از فضای مجــازی و تأثیر آن بر
60 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
خیانت زناشــویی در زندگی هستیم و مورد مطالعه نیز در شــهر تهران است؛ شــهری که به واسطه طیف‌های مختلف اجتماعی و ســطح ســواد اجتماعی و رسانه‌ای، میتوانــد در معــرض آســیب‌های مختلــف اجتماعی و فرهنگــی باشــد .شــبکه‌های اجتماعــی می‌تواننــد زمینه‌ســاز افزایش خیانت زناشــویی و کاهــش روابط زوجین شوند. با توجه به اینکه نداشــتن سواد رســانه‌ای و غرق‌شدن در فضــای مجازی می‌تواند فرد را از زندگی شــخصی و خصوصی خود دور کــرده و وارد ورطه هالک و خیانت کنــد ،ایــن پژوهش در تــاش اســت با یافتــن عوامل زمینه‌ســاز خیانت در زندگــی زناشــویی ،ردپای فضای مجازی را یافتــه و بر اســاس آن راه‌حل‌هایی ارائه کند.
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
60 Kheradmand
59 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
59 Kheradmand
58 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
58 Kheradmand
57 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
57 Kheradmand
56 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
56 Kheradmand
خانم‌هــا برای خودشــان آرایــش میکنند نــه اطرافیان شــان .تحقیقات نشــان داده اکثر خانم هــا ،تنها برای رضایــت خودشــان و باال رفتــن اعتماد به نفس شــان آرایــش میکنند .امــروزه مصرف لــوازم آرایش خانم‌ها تا %۲۵نســبت به ۲ســال قبــل افزایش یافته اســت و ایــن بــه دلیل اهمیتی ســت کــه خانم‌ها ایــن روزها بیشــتر به خــود و ظاهرشــان می‌دهند.
زنان مورد خشونت قرار می‌گیرند
یکــی از بزرگترین مشــکالتی کــه امروزه زنــان با آن دســت و پنجه نرم میکنند ،خشــونتی ســت که با آن هــر روزه در تمــاس اند .طبق تحقیقــات ،تقریبا از هر ۳زن ،یــک زن در دوره‌ای از زندگی اش مورد خشــونت فیزیکی یا جنســی قرار گرفته که بیشــتر آنهــا نیز از جانب شــریک زندگی شــان بوده است. تحقیقــی دیگــر نشــان داد کــه %۳۰از زنانــی که در رابطــه عاطفی قــرار دارند ،مورد چنین خشــونت‌هایی از جانب شــریک زندگی شــان قرار می‌گیرنــد .یا حتی می‌تــوان بــه قتل‌هایی که در ســال ۲۰۱۷اتفــاق افتاه اشــاره کرد %۵۸ .افرادی که در آن ســال به قتل رسیدند، زنانی بودند که به دســت مردان کشــته شــدند .جالب اســت بدانید که اکثر قاتل‌ها همســر یا یکی از اعضای خانــواده مقتول‌ها بوده اند .البته این خشــونت‌ها تنها بــه خشــونت‌های خانوادگی محدود نمی‌شــوند ،بلکه خشــونت‌های اجتماعــی نیز آمــار باالیــی در جامعه دارد .یــک جمله قدیمی و معروف اســت که می‌گوید:
«همانطــور که مــردان می‌ترســند مورد تمســخر زنان قــرار بگیرند ،زنان نیز از کشــته شــدن شــان توســط مردان هــراس دارند».
زنان امنیت ندارند
بــه دلیل خشــونت‌های زیادی کــه در جامعــه زنان را
ایــن کفش‌هــا در دراز مــدت می‌تواند ســامت فرد را بــه خطر بیندازد %۷۱ .از کفش‌های پاشــنه بلند موجب کمردرد و پادرد میشــوند و یک ســوم آنها تاثیرات بد بلنــد مدتی روی فرد می‌گذارند کــه یکی از آنها تغییر فرم قوزک پا اســت.
تهدیــد می‌کند ،زنان در هر جایی که هســتند ،از داخل بــه زیبایی زنان بیــش از هر چیز دیگری توجه خانــه گرفته تا خــارج از آن ،احســاس ناامنی میکنند .می شود
آنهــا اعتقاد دارند که جامعه به امنیت شــخصی آنها اهمیتی نمی‌دهد .مشــکالت زیــادی در جامعه وجود دارد که نتیجه آن حس ناامنی زنان اســت ک مســئوالن جامعــه هیــچ راه حلــی برای آنهــا ارائــه نمی‌دهند. زنــان هنــگام بیــرون رفتن در شــب ،هنــگام راه رفتن در کوچــه‌ای تاریــک ،زمانی که تنهــا در خانه می‌مانند و حتــی در محیــط و کار و ...هم نمی‌توانند احســاس امنیت کنند و مدام در تنش و اســترس به ســر می‌برند.
کفش‌های پاشــنه بلند بیشــتر از زیبایی ،به پا آسیب می‌رسانند برخــی از زنــان معمــوال بــرای زیبایی و جلــب توجه دســت بــه هــر کاری می‌زننــد ،آنها حتــی حاضرند که به خودشــان ســختی دهنــد و حتی به بدن شــان آســیب برســانند ،اما در نــگاه دیگران جــذاب به نظر آینــد .به عنوان مثال کفش‌های پاشــنه بلند بیشــتر از زیبایــی برای زنــان ضــرر دارد .راه رفتن بــا کفش‌های پاشــنه بلند بســیار سخت اســت به طوری که پوشیدن
55 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
اگــر به تبلیغــات برند‌هــای مختلف نگاهــی انداخته باشــید ،خواهید دید که تنهــا زنان جــوان ،زیبا ،خوش انــدام و جــذاب در آنهــا حضــور دارنــد ،از تبلیغات تلویزیونــی گرفته تا بیلبورد و مجــات و غیره .در واقع آنها بــه عوامل مهمتــری ،چون موقعیــت اجتماعی، دانــش ،قدرت و تاثیرگــذاری اهمیتی نمی‌دهند .همین تبلیغــات باعث میشــود کــه مــردان بــرای زنانی که ظاهر زیباتری دارند ،ارزش بیشــتری قائل شــوند که به تبع روی طرز فکر آنها نســبت به خودشــان نیز تاثیر گــذار خواهد بود. نســلهای بعــدی ،زمانی کــه می‌بینند زیبایــی بر هر چیز دیگری اولویت دارد ،دســت بــه هر کاری از جمله عمل‌هــای مختلف زیبایــی می‌زنند .در واقــع آنها از خود واقعی شــان دور میشــوند و به جــای که این که خود واقعی شــان را بپذیرند ،تبدیل بــه آدم دیگری که نقابــی به چهره زده میشــوند .همیــن رفتار خود یکی از دالیل بیشــتر قدرت گرفتن مردان اســت. منبعthelist :
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
55 Kheradmand
حقایقی آزاردهند ه برای زنان
ترجمه از پردیس بختیاری مقــاالت زیــادی در مــورد تبعیضی که میان مــردان و زنــان در جامعه صــورت میگیرد ،وجــود دارد .اگر چه تفــاوت فیزیکــی و روحی زیــادی میان ایــن دو جنس برقرار اســت ،اما تحقیقات ثابت کــرده که هیچ تفاوت فاحشــی در مغــز آنها دیده نشــده اســت ،از این رو جنســیت نمی‌توانــد روی شــخصیت و قوه تشــخیص آنهــا تاثیــر بگذارد .با ایــن وجود ،جایگاهــی که زنان در جامعــه پیدا کرده اند بســیار پایین‌تر از زنان نشــان داده شــده اســت .ســایت برترین‌ها برخی از مشکالت آزاردهنــده‌ای را کــه تنها زنــان آنهــا را درک میکنند، برایتان گرد آورده اســت.
زنان در محیط کار جدی گرفته نمی‌شوند
تحقیقــات نشــان داده کــه در محیــط کار آقایــان از خانم‌هــا جدی‌تر و بــا ارزش‌تر به حســاب می‌آیند .به عنــوان مثــال اگر یک حــرف را هم یک آقــا و هم یک خانــم بزند ،حرف آن آقا بیشــتر به چشــم خواهد آمد و مــورد قبول واقــع خواهد شــد .اگر به شــرکت‌ها و
ســازمان‌های مختلف نــگاه کرده باشــید ،می‌بینید که معمــوال آقایان به عنــوان مدیر انتخاب میشــوند. معمــوال معلم‌هــای زنــی کــه شــاگردان مرد یا پســر دارنــد ،از ایــن موضوع که مــورد احترام شاگردانشــان قــرار نمی‌گیرند ،شــکایت میکنند .این در حالی ســت که آنهــا حــرف معلم‌های مردشــان را بیشــتر گوش می‌دهنــد و بــه آنها احترام بیشــتری می‌گذارند .یکی از معلمــان زن از تجربیات اش نوشــته« :من نمی‌توانم در کالس درســی کــه بــا آقایان یــا پســران دارم ،خودم باشــم .مــدام بایــد قیافه‌ای جــدی به خــودم بگیرم و بــه دنبال راهی بــرای احترام از جانب آنها باشــم .به محــض ایــن که کمی از حالت خشــک و جــدی خارج می‌شــوم ،آنها بی احترامی به من را شــروع میکنند». این موضــوع برای تمام معلم‌های زن چنین اســت .در واقــع زنان اعتــراف میکنند که نســبت بــه آقایان در کالس‌های درســت تحت فشار بیشــتری هستند.
زنان نسبت به آقایان درآمد کمتری دارند
اگــر بــه حقــوق خانم‌هــا و آقایــان در موقعیت‌های مختلف نگاه کرده باشــید ،می‌بینید که اختالف حقوق
54 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
دریافتی آنها بســیار زیاد اســت .ایــن موضوع نه تنها در کشــور ما ،بلکــه در تمام کشــورهای جهــان یکی ســت .به عنــوان مثــال در تحقیقی که در ســال ۲۰۱۸ از درآمــد خانم‌هــا و آقایان انجام شــد ،ثابــت کرد که حقــوق یک آقا در یک ســاعت چند برابــر حقوق یک خانم اســت .ایــن موضوع زمانی که بحث نژادپرســتی نیز در میان می‌آید ،بیشــتر شــدت میگیرد ،به طوری که درآمد یک زن ســیاه پوســت از درآمد یک زن سفید پوســت پایین‌تر اســت .ایــن تفاوتی که میــان حقوق آقایــان و خانم‌ها وجــود دارد ،با گذشــت زمان نه تنها بهتر نشــده که بدتر هم شــده اســت .البتــه حتی اگر موقعیــت اجتماعی یک مرد و زن یکی باشــد ،عواملی، چــون بــارداری ،مســئولیت خانــه ،مراقبــت از بچه و نداشــتن وقت کافی بــرای اضافــه کاری در محیط کار، در ایــن روند بی تاثیــر نخواهد بود.
آرایش ،خودنمایی برای مردان نیست
ایــد درک ایــن موضوع برای آقایان ســخت باشــد ،اما آرایش به خانم‌ها اعتماد به نفس و شــادی می‌بخشــد. تعــداد زیــادی از خانم‌هــا بــه آرایش به عنــوان یک ســرگرمی یــا حتی هنــر نــگاه میکنند پــس در واقع
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
54 Kheradmand
53 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
53 Kheradmand
52 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
52 Kheradmand
بعضی‌ها شــرایط مدیریتی و شــغلی شــان این وظیفه را برایشــان به‌وجود می‌آورد که ســری به هنرمندی که تمام زندگی‌اش را برای هنر این کشــور گذاشــته ،بزنند. به هر حــال آن روزها گذشــت و من سپاســگزار تمام کســانی هســتم که در آن ایام و بعد از آن کنار خانواده مــا بودند و مــا را تنها نگذاشــتند.
از دغدغه‌هــای آقــای رشــیدی در زمان حیات شان بگویید. از ســال ۱۳۴۱که ایشــان به ایران بازگشــتند در وزارت فرهنگ و هنر ســابق ،در اداره تئاتر مشغول کار شدند و تا ســال ۵۰که وارد ســینما شــدند دغدغه شان فقط تئاتر بود.
زمانی‌کــه بــا هــم ازدواج کردیــد چند ســال داشتید؟
فــرخ غفــاری بودند که البته با آقای رشــیدی دوســتی نزدیکــی داشــتند و کار‌هــای خوبی هم بــا همکاری یکدیگــر در تلویزیــون انجــام دادند .زمانی‌کــه تئاتر شــهر هم به عنوان بزرگترین مجموعــه نمایش ایران توســط تلویزیون افتتاح شد ،آقای رشــیدی جزو اولین کسانی بودند که در ســال ،۱۳۵۶نمایش «آنتیگونه» را در آنجــا با بازی زنده یاد جمشــید مشــایخی ،مرضیه برومنــد ،راضیه برومند ،ســعید پورصمیمــی و ...روی صحنه بردند.
بــرای زنده نگه داشــتن نام یــک هنرمند هر کســی راهــی را انتخــاب می‌کنــد .باوجــود اینکه نام آقای رشــیدی همیشــه در تاریخ و هنــر این ســرزمین زنده اســت ،اما شــما چه طرح یــا کاری برای بیشــتر زنده نگه‌داشــتن برایــم جالب اســت که آقای رشــیدی در تمام نام ایشــان انجــام دادید؟ ســریال‌های داوود میرباقــری هــم حضــور به هــر حــال امکانــات مالی در هــر اقدامی بســیار داشتند! موثر اســت .بدون شــک اگر من هم یک خانه نســبتا بلــه ،دقیقــا .در «معصومیــت از دســت رفتــه»، «مختارنامــه»« ،گرگ‌هــا» و «امــام علــی (ع)» نقــش
من ۲۱ســالم بــود و آقای رشــیدی ۳۵ ســال ۱۴ .ســال اختــاف ســنی باهم داشــتیم .البته ۳۵ســالهای آن زمان با ۳۵ســالهای االن خیلــی فــرق دارند.
چطور ایشان وارد سینما شدند؟
در ســال ۱۳۵۰و با پیشــنهاد زنده یاد جالل مقدم وارد ســینما شــدند و فیلم «فــرار از تلــه» را به کارگردانی ایشــان بازی کردند.
آقای رشــیدی چه توصیــه‌ای به خانواده شــان داشتند؟
ایشــان اصرار زیــادی بــر کار کردن و بیکار نماندن داشــتند .مــن هیچ‌وقت ندیــدم به لیلــی و فرهــاد (فرزندان مــان) بگویند این کار را بکن و آن کار را نکن .همیشــه به لیلی ســفارش می‌کردنــد کــه تو با ســواد و دانشــی کــه داری نباید بیــکار بمانی .خودشــان هــم البته همین‌طــور بودند می‌نوشــتند ،بــازی می‌کردنــد کارگردانــی می‌کردند و خالصــه که بیــکار نمی‌ماندند .کار برای آقای رشــیدی، مقدس بود .در هر موقعیتی که برایشــان مهیا می‌شــد بچه‌هــای تئاتر شهرســتان را حمایت می‌کردنــد .برای اینکــه عقیده داشــتند اســتعداد‌های بی‌شــماری در شهرســتان‌ها وجود دارند که متاسفانه دیده نمی‌شوند و بــه هــدر نمی‌روند.
پس کال برایشــان بــازی تئاتر یا ســینما فرقی نمی‌کرد؟
بــرای آقای رشــیدی مهم کار کــردن و با شــرافت کار کردن بــود و البته همیشــه تئاتر را ترجیــح می‌دادند. در ســال ۱۳۵۲بود کــه ایشــان از اداره فرهنگ و هنر اســتعفا کردنــد و به عنــوان مســؤول واحــد نمایش تلویزیون در ســازمان رادیو تلویزیون آن زمان مشــغول بــه کار شــدند .آن زمان تلویزیون ۲شــبکه داشــت و تمــام نمایش‌ها ،ســرگرمی‌ها ،ســریال‌ها و مســابقات زیــر نظــر واحد نمایــش به سرپرســتی آقای رشــیدی بود .رئیــس فعالیت‌های فرهنگی تلویزیــون هم آقای
می‌دهنــد مثل تمام کارمندان ،پزشــکان ،مهندســان و. آقای رشــیدی هــم البته بــا اصالت ،رفتار ،شــخصیت و منش‌شــان در ایــن بــاور و اطمینان قلبــی من نقش به‌ســزایی داشتند.
شــاخص و خوبی داشتند که از یاد رفتنی نیست .اساسا آقای رشــیدی ســریال‌های تاریخی زیــادی در کارنامه کاری خود دارند و در ســریال‌های «تنهاترین سردار» و «والیت عشــق» هم بازی داشــتند که البته نقش آقای رشــیدی در بازپخش‌هــای ســریال «والیت‌عشــق» به نوعــی مثله (قطعه قطعه) شــد .هر وقت این ســریال یــا حتی فیلم ســینمایی‌اش پخش میشــود بخشهای مربــوط به آقای رشــیدی خیلی محدود و کوتاه اســت کــه البته خــودم فکــر می‌کنــم این اقــدام بــه دلیل ناراحتی شــخصی تهیه کننده این ســریال (خانم پروانه پرتــو) با آقای رشــیدی اســت کــه واقعا از ایــن بابت متاســفم .چون ورود ســایق و دلخوری‌های شــخصی به کار‌هــای جمعی و عمومــی هیچ توجیهــی ندارد.
یک ســوال خیلــی شــخصی از خدمــت تان بپرســم .به عنوان یــک زن وقتــی زن دیگری به عنوان بازیگر روبه‌روی آقای رشــیدی بازی می‌کرد احســاس ناراحتــی نمی‌کردید؟
هرگــز .تمام باورم چه در زمان جوانی و چه میانســالی این بود که بازیگری شــغل و حرفه آقای رشــیدی است و ایشــان همــراه بــا بازیگر خانــم مقابل‌شــان هر دو دارند نقش‌هایشــان را بــازی می‌کننــد .به‌نوعی دارند کارشــان را که سالها برایش زحمت کشــیده‌اند انجام
51 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
بــزرگ و قدیمی داشــتم ،خــودم شــخصا آن را تبدیل بــه خانه-مــوزه همــراه با یــک پالتوی کوچــک تئاتر می‌کــردم .چون عکس‌ها و دســت نوشــته‌های زیادی نه تنهــا از آقای رشــیدی بلکه از خیلــی از صاحب نامان ســینما دارم که جزو اســناد سینماست. در این ســه ســال هم مســؤول یا نهــادی بــرای همــکاری با مــا در انجــام چنین کاری جلــو نیامد ،اما خانــواده مــا در این ســه ســال با کمــک برخــی نهادهــای مرتبــط بــا فرهنــگ و البتــه دوســتان‌مان در هر شــب ســال ایشــان به سه نفر (شــخصیت فرهنگــی ،تئاتری، ســینمایی یا روزنامه نــگار) و البته یک ســال به چهار نفر نشــانی به یــادگار اهدا کردیــم که جنبه کامال معنوی دارد. انتخــاب این افــراد با خانواده رشــیدی اســت و البته مشــاورانی هــم در کنــار ما حضــور دارنــد .این نکته را هــم یــادآور شــوم کــه انتخاب‌هــای مــا براســاس معیار‌هایی اســت که خود آقای رشــیدی به آن معتقد و پایبنــد بودند. خواســته مــن هم همــواره این بــوده که این مراســم درنهایت ســادگی برگزار شود .نشــانی که به برگزیدگان اهدا میشــود بایــد بتوانــد ارزش خــودش را پیدا کند و ارزش لزومــا بــه ایــن نیســت کــه یــک مجلس پر زرق‌و‌برق باشــد.
ایــن مراســم هــر ســال در یک مــکان خاص برگزار میشــود؟
نــه ،هر ســال در جا‌هــای متفاوتــی برگــزار می‌کنیم. «نمایش ادامه دارد» نام مراســم‌هایی اســت که برگزار می‌کنیم که ســال اول در تئاتر شــهر برگزار شد ،پارسال در ســالن ســنگلج و امســال قرار است در ســالن زنده یاد عباس کیارســتمی در بنیاد فارابی این مراسم را اجرا کنیم .این مراســم با حداقل مخارج برگزار میشــود .در واقع کســانی‌که از کســانی‌که به مــا در برگــزاری این مراســم کمک میکنند دســتمزدی طلــب نمی‌کنند و همه با عشــق همراه ما هســتند.
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
51 Kheradmand
ورق زدن تاریخ سینما سانازقنبری صحبــت بــا بعضی‌هــا ورق زدن تاریــخ سینماســت. فرصتی اســت مغتنم کــه می‌توانی عظمــت هنر این ســرزمین را با کالمشــان حس کنی و ســهم مــن از این فرصــت ،گفــت و گویی اســت که بــا احتــرام برومند انجام دادم. زنی احترام برانگیز و همیشــه مهربــان که تمام زندگی اش را بــرای رشــد و اعتــای کــودکان و نوجوانــان این ســرزمین گذاشــته .احترام برومند ،همســر زنــده یاد داوود رشــیدی اســت کــه ســال‌ها کنــار هــم زندگی کردنــد .زندگی‌ای که بدون شــک می‌تواند الگویی زیبا بــرای خیلــی از جوان‌ها باشــد و ما به بهانــه ۲۵تیر، ســالروز تولد زنده یــاد داوود رشــیدی بازیگر صاحب نام کشــورمان سراغشــان رفتیم و با ایشان هم صحبت شــدیم تــا برایمــان از ســال‌ها زندگی مشــترک شــان بگویند.
حــدودا ۴۰روز مانــده به ســومین ســالگرد درگذشــت زنده یاد داوود رشــیدی .به عنوان یک دوســت و همســر این ۳ســال برای شما چطور گذشــت؟
تلخ .داوود رشــیدی انســانی بــود که می‌توانســت تا آخرین لحظه زندگی اش کار کند ،اما متاســفانه در چند ســال اخیر با شــروع سرطان پروســتات و عوارض ناشی از معالجــات ســنگین این بیمــاری که تبعــات دیگری به دنبال داشــت ،نتوانســتند فعالیت‌هایشــان را ادامه دهند .خاطرم هســت سه ســال پیش ،از چند روز قبل از تولدشــان متوجه شــدیم که ســرطان شــان متاستاز داده و به غدد لنفاوی شــان رســیده و این اتفاق خیلی بــرای مــا ناراحت کننده بــود و فکــر می‌کردیم چطور می‌توانند تحمل معالجات ســنگین و رفــت و آمد‌های مکرر به بیمارســتان را داشــته باشــند ،اما فکر میکنم خواســت خدا بود که ایشــان درگیر آن دوران ســخت درمان نشــوند و در ۵شــهریور همان ســال در سن ۸۳ ســالگی بر اثر ایســت قلبی فوت کنند. ۸۳ســالی که البته بســیار پربار و باعث افتخار اســت و مــن هنوز بعد از ســه ســال هــر جا پا می‌گــذارم از نانوایی و میوه فروشــی گرفته تا ســالن تئاتر و ســینما و مســافرت به شــهرهای مختلف اولیــن حرفی که به من می‌زنند این اســت که; «روح آقای رشــیدی شــاد». به نظرم این مایه ســعادت و خوشــبختی آدمی اســت کــه تــا ســال‌ها بعــد از رفتــن ات و تا همیشــه نام و یــادت به نیکــی بین مردم زنــده بماند.
شــدیم و آقای رشــیدی آخرین نمایش شــان را سال ۹۰ در ســالن ایرانشــهر روی صحنه بردند .تقریبا اواســط ســال ۹۰هم بــود کــه احســاس کردیــم معالجات و هورمــون درمانی‌های شــدیدی که روی ایشــان انجام شــده عوارض دیگــری را به دنبــال داشــته .البته علم پزشــکی بســیار پیچیــده اســت ،اما بــا بررســی‌ها و صحبت‌هایی که با پزشــکان مختلف داشــتم و مطالبی کــه در‌این‌بــاره خواندم متوجه شــدم که اگر شــخصی زمینه بیماری‌هایی مثل پارکینســون یا آلزایمر را داشته باشــد این معالجات ســنگین می‌تواندبه این بیماریها شــتاب و جهش بدهد. ایشــان دو ســال آخر زندگی شــان را در منــزل بودند، امــا من تمــام ســعی ام را کــردم کــه از اجتماع دورشــان نکنــم .هرکســی که بــه دیدن شــان می‌آمــد بــا روی بــاز پذیرای شــان بودیم .دوران ســختی بود، خب زندگی سرشــار از دوره‌های مختلفی اســت که انسان از سر می‌گذرانــد تا به مرگ برســد. آن دوران ســخت بود ،اما برای ایشــان مانند تک تــک دوران زندگی شان باشــکوه گذشت. با توجه به جایگاه آقای رشــیدی در هنــر ایــران ،در ایــن دوران کــه گذراندیــد از نــگاه مســؤوالن به ایشان راضــی بودیــد؟ چون متاســفانه مســؤ و ال ن هنــری مــا گا هــی
دچــار بی توجهی و فراموشــی نســبت بــه هنرمندان میشــوند ! آن زمــان آقــای ایوبی رئیس ســازمان ســینمایی وقت بودند و قبل از شــروع جشــنواره فیلم فجــر به دیدن تمام پیشکســوتان می‌رفتنــد .طبیعتا به منــزل ما هم می‌آمدنــد .باید اضافــه کنم مســؤوالن وزارت ارشــاد همیشــه جویای حال آقای رشــیدی بودنــد ،اما گله‌ای کــه مــن دارم از مســؤوالن تلویزیــون آن زمان اســت. آقــای رشــیدی کارهای شــاخصی در تلویزیــون انجام دادنــد ،متاســفانه در آن ایام هیچ‌کس از این ســازمان بــرای احوالپرســی بــه منــزل ما نیامــد و مــن البته از آقای‌ضرغامــی گلــه کردم. چنــد ماه قبــل از فوت ایشــان ،یکی از دوســتان ما کــه بــه مرکــز بهداشــت تلویزیون رفت و آمد داشــت از حــال آقای رشــیدی در آنجا گفتــه بود که بعد از آن آقای‌دکتر حســینی (رئیــس مرکز بهداشــت) به دیدن آقای‌رشــیدی آمدند و متعاقب این دیــدار بود که رئیس شــبکه یک به همراه چند نفر دیگــر نیز به منزل مــا برای احوالپرســی آمدند. در آن روزهــا توقع خاصی از کسی نداشتم ،اما خــب
آخریــن کار هنــری که آقــای رشــیدی انجام دادنــد ،خاطرتان هســت؟ اواخــر ســال ۸۹بــود که مــا متوجــه بیماری ایشــان
50 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
50 Kheradmand
ادامه مطلب
چالش سالمندی سالمندان بقیه از صفحه 17
می شــود ،عفونت ادرادی کــه در بانوان به دلیل کمبود اســتروژن و در آقایان به علت بزرگی پروستات میباشد از دیگر مشــکالت اســت که باید قبل از صدمه زدن به اندامهــای دیگــر درمان گــردد ،بد خوابــی ،کم خوابی و بــی خوابی یکی دیگر از معضالت دوران ســالمندی اســت که البته بخشــی از روند پیری به حســاب نمی آیــد ولــی باید آگاهانــه به درمــان آن پرداخــت و در پایان به دلیل پیر شــدن ســلولها ،تحلیــل بافت چربی و اهمال در نوشــیدن آب،پوســت خشــک شده و ترک برمی دارد که باید توشــط پزشــک درمانهای الزم انجام گیرد .داشــتن یک پزشک خانواده آگاه،معتمد و دلسوز، مــی تواند بیشــترین نقش را در حل مشــکالت دوران سالخوردگی داشــته باشد ،پزشــکی که سالها،سالمند را زیر نظر داشــته و با افت و خیزهای ســامتی و بیماری او آشــنا بوده می تواند بهترین پیشــنهادهاو درمانها را ارایه دهد. در ایــن روزهــا و فرداهای نیامده نه چنــدان دور ،و با پیشرفتهای پزشــکی و باال و باالتر رفتن آمار سالمندان، نگهــداری از ســالمندان چالشــی بزرگتــر به حســاب
خواهد ،چرا که از یک ســو ســالمند عالقمند اســت در خانه خود سکنی داشته باشــد و از سوی دیگر مراقبت از او در خانه،نیــاز بــه فراهم کردن شــرایط فیزیکی و مکانــی مناســب و داشــتن فــردی در خانه اســت هر چنــد که ســالمند خود را پیــر و ناتوان نمــی بیندولی حضور پرســتار که از مهارتهای حرفه ای برخوردار باشد ضــرورت پیدا مــی کند ،پرســتاری که از نظر جســمی ســامت بوده و آشــنا به نیازهای دوران ســالمندی ،به او گــوش کند ،انعطاف پذیر باشــد ،چون کــودکان با او رفتــار نکند ،مشــکالت پیش آمــده را مدیریت کند ،در انجــام امور ســالمند افــراط نکند ،با مالقــات کنندگان رفتاری مهرآمیز داشته باشــد ،سالمند را به فضاهای باز و دیگــر مکانها برده تا با همســاالن خــود گفتگو کند، با پزشــک او آشنا شده و مراقب آزمایشــات او باشد ،از زمان اســتفاده داروهای ســالمندغافل نشود و... ضمــن تمــاس بــا دکتــر امیــر ابهــت کــه متخصــص پزشــکی ســالمندان در آمریــکا هســتند (& MD Board certified Internal Medicine )Board certified Geriatric Medicineاز او خواستم تــا مهمتریــن توصیــه اش را بــرای ایــن گــروه ســنی داشــته باشــد .دکتر ابهــت ضمن ذکر رشــد جمعیت
49 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
ســالخورده در ســالهای اخیر و آینده،باور داشــتند که بایــد تعــادل بین وضعیت جســمی و روحــی را حفظ کرد ،با پیشــرفت علم برای مشکالت جسمی،درمانهایی وجــود دارد فرضــا برای مشــکل مفصل زانــو ،راه حل تعویــض در نظــر گرفتــه شــده ،ولی ذهن همیشــه تغییــرات را نمــی پذیــرد و این عدم تعــادل بین ذهن و بــدن روند پیــری را چون یک مارپیچ نزولی،تســریع مــی کند،ذهن را فعال نگــه دارند من بــه بیماران می گویم محدودیتهای ســنی خود را بسنجند،هدفهایشان را ارزیابی وبازیابی کنند،هرگز ناامید نشــوند و مهمتر از هــر دارویی،داشــتن زندگــی اجتماعــی و گریــز از انزواست. آنچــه مســلم اســت نســل مهاجــر چند دهــه پیش بــه کشــورهای مهاجرپذیر ،دیگــر به ســالخوردگی و ســالمندی رســیده اند ،باشــد که نسل رشــد یافته در این کشــورها،بهترین تصمیم را برای این ســرمایه های زنذگــی بــا توجه به نیازهاو شــرایط او اتخــاذ نمایند. حال من و شــما بــه عنوان یــک مهاجــر دور از وطن چگونــه بــه ســالهای آینده کــه چندان دور نیســت و شــاید ســالهای ناتوانی باشــد می اندیشیم؟ چه انتظاری از فرزندانمان خواهیم داشت؟ اکنــون کــه هنــوز توانمنــد هســتیم هیچــگاه بــه ســالخوردگی و ناتوانــی فکــر کرده ایــم؟ آیــا در این مورد تصمیــم گرفته ایم؟ و آنرا بــا فرزندانمان در میان گذاشــته‌ایم؟ به راستی که این غافله عمر عجب می گذرد !!!
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
49 Kheradmand
نداشــتن حمام و دستشویی اذیتشــان می‌کند .آنها نابســامان است و تحریم‌ها نفس کشــور را بند آورده ،وقتی قیمت ارز ،مواد خوراکی بقیه از صفحه 39می‌گوینــد صاحبخانه‌ای پیدا نمی‌شــود کــه به چند و مســکن و ...روزانه باال می‌رود ،وقتی در این اوضاع ســیل از یک ســو و خشکسالی تا مــرد مجرد خانه بدهــد ،پیدا هم بشــود خانه‌اش از ســوی دیگر کشــاورزی را در بســیاری از اســتان‌ها تحت شــعاع خود قــرار داده، کوچک و جای ناامنی اســت« .زمســتون پارســال ،دره فرحزاد خونه اجاره کردیم ۵ ،در زمانــی که در اســتان‌های محروم هیــچ صنعتی وجود ندارد و جوانان بیکار هســتند، ۵متــر ۵ .میلیون بــا ماهی ۷۰۰هــزار تومن. خب معلوم اســت که جوانان برای اشــتغال به ســمت شــهرهای بزرگــی مثل تهران یــه چهــار دیواری بیــرون خونه ســاخته بود به اســم حمــوم و دستشــویی .یه گاز هجــوم می‌آورند و بــه کارهای خدماتی همچون کارگری در رســتوران‌ها ،رانندگی در رومیــزی هم گذاشــته بودیــم روی زمین برای آشــپزی .بازم بد نبــود ۱۲ ،۱۰ .نفری با تاکســی‌های اینترنتــی و ...روی می‌آورند. هــم می‌خوابیدیم .اما امنیت نداشــت .ماشــین رو باید چند کیلومتــر دورتر از خونه یــک روز این بحران خود را به شــکل خوابیدن در رســتوران‌ها و کارخانه‌های تولیدی پــارک می‌کردیــم ،چــون جا نبــود ،هر روز ماشــین یکی‌مــون رو مــی‌زدن .از طرفی کوچک نشــان می‌دهد و روز دیگر زندگی شــبانه روزی در خودروی شخصی و گوشه دیدیم که کولر نداره ،گفتیم تابســتون خفه می‌شــیم .حداقل اینطــوری تو فضای باز و کنــار پارک‌ها و ســاختمان‌های نیمه‌کاره .آیا این ماجرا باعث آســیب‌های اجتماعی گرما رو بیشــتر میشــه تحمل کرد». متعدد خواهد شــد؟ آیا تبعات شــخصی بــرای خود این افــراد هــم دارد؟ آیا باید با آنها برخورد ســلبی کرد و مجبورشــان کرد که به شهرشــان برگردنــد؟ یــا باید در چنیــن وضعیت اقتصادی نامســاعد و آیا باید با آنها برخورد سلبی کرد و مجبورشان کرد که به بحرانــی با آنها مــدارا کرد و اجــازه داد از ایــن راه حداقل درآمدی داشــته باشند؟ شهرشان برگردند؟ یا باید در چنین وضعیت اقتصادی نامساعد بایــد تأکیــد کنم که درصد قابــل توجهی از این افــراد دارای مــدارک تحصیلی بــاال همچون لیســانس و فوق لیســانس و بحرانی با آنها مدارا کرد هســتند و از ســر ناچاری و اســتیصال که به باال رفتن سن و داشــتن خانواده مســتقل بر می‌گــردد ،به این مشــاغل روی می‌آورند .از ســویی دیگر شاهد هســتیم که تهران در حوزه ایلمان می‌پرد وســط حرف امیر «شــما صبح‌ها ســاعت ۷بیا اینجا ،چشــم بچه‌ها از حمل‌ونقــل عمومــی هنوز دچار مشــکالت متعددی اســت و همیــن نقطه ضعف بی‌خوابــی قرمــزه ،هر روز ســر درد داریم .کالفه‌ایــم ،دائم مریض می‌شــیم .ظهر‌ها باعــث رونق حمل‌ونقل غیررســمی شــده؛ بنابراین می‌بینیم تقاضا زیادشــده و افراد بایــد غذای آماده بخوریم و شــب‌ها غذا خــورده و نخورده بخوابیم .گوشــی‌ها را با مهاجر برای عرضه وارد میشــوند ،ولی درآمدشــان آنقدر نیســت که بتوانند خانه‌ای جافندکی ماشــین شــارژ می‌کنیم ،هر دو‌مــاه باید یک باطری بخریــم و هر چند‌ماه در تهران اجاره کنند .این میشــود که شــب‌ها در ماشینشــان یا گوشــه و کناری در یه بار ،مجبوریم گوشــی را عوض کنیم .ماشــین هــر روز خرج تازهای روی دســتمان فضا‌هــای عمومی شــهر می‌خوابند و بــا رعایت حداقل‌هــای غذایی ،بقیــه درآمد را میگــذارد .همین دو هفته پیش تســمه‌تایم بریدم .همه ما خانه‌به‌دوشــیم ،صندوق برای خانواده‌شــان می‌فرستند. عقب‌مــون همیشــه پره و اگر مســافر فرودگاه بــه تورمون بخوره ،چــون جایی برای قطعا این شــکل کار و ســکونت شــبانه ،آســیب‌های اجتماعی متعددی برای برخی چمدان‌هــا نداریــم ،مجبوریم درخواســت را قبول نکنیم .همین‌جا کــه می‌بینید ،دو محــات دارد ،ایجاد ســر و صدا ،ســد معبــر ،امکان بــروز خالف‌های کلــی و جزئی شــب پیــش یکی از بچه‌هــا رو خفت کــردن و دار و نــدارش رو بردن .مــا مجبوریم برخی از آنهاســت ،اما آســیب‌های فــردی این نوع اشــتغال برای خود ایــن رانندگان اینطوری زندگی کنیم .شــما چــاره می‌بینی؟» به‌مراتب بیشــتر اســت و آنها در معرض امراض مختلف روحی و جســمی هستند، شــام آماده شــده ،صالح بشــقاب‌های اســتیلی کــه با آب بطری و دســت شســته ،دوری از خانــواده ،نبــودن در محیط آرامبخش خانه ،خوابیــدن در صندلی‌های تنگ میگــذارد وســط و زیــر نور چــراغ کوچکی کــه به باتــری یکی از ماشــین‌ها وصل ماشــین و ســر و صدای زیــاد خیابــان ،ناتوانی در رعایت بهداشــت شــخصی مانند شــده ،مرغ تفت داده شــده در پیــاز را با نان می‌خورند .پشــه‌های خاکــی هم دور حمــام و ...باعث فرســوده شــدن روح و جســم این افــراد به مرور زمان میشــود و نور چــراغ تند تنــد می‌چرخند. آســیب‌های زیــادی را به آنهــا وارد می‌کند. به‌نظــر من ایــن پدیده موقت اســت و بــه محض ســامان یافتن اوضــاع اقتصادی، سکانس آخر :اینجا تهرانه لعنتی شوخی نیستش برطــرف میشــود و نبایــد با این افــراد برخورد ســلبی و حتی برعکــس ترحم انگیز دیگــر حرفــی نمانده و هر چه بــوده را به چشــم دیده‌ایم .مرد‌هــای دور از خانه و داشــت ،بلکــه باید کمــک کــرد در دوره موقتــی که آنهــا مجبور به‌کار هســتند، کاشــانه هر کدام بی‌صدا مشــغول کاری هســتند .آن طرف بســاط شــام پهن است .شــرایطی را فراهــم آورد که آســیب‌های فردی و گروهــی را پاییــن آورد .مثال مراکز ایــن طرف نان و خربزه می‌خورند و در جمع دیگر پول‌های خردشــان را می‌شــمارند .تاکســی‌های اینترنتی باید بخشــی از ســود کار خود را به تامین محلی برای خوابگاه بعضی‌ها هــم رفته‌اند داخل ماشینشــان بخوابند .همان‌ها که گرمــای زمین تفتیده ایــن افراد اختصــاص بدهند یا شــهرداری مکانی را برای اســتقرار شــبانه ایــن افراد را نمی‌تواننــد تحمــل کننــد و صدای بــوق ماشــین‌ها و موتور کامیون‌های شــب‌رو تعیین کند .نباید اینطور تلقی شــود که ما در قبال آنها مســئول نیســتیم و امورات اذیتشــان می‌کند .مهرشــاد یکی از آنهاست. شخصی‌شــان ربطــی به ما ندارد .چرا که اگر این افراد آســیبی ببینند قطعــا آثار آن را ســاعت یک شــب اســت .امشــب بچه‌های لرســتان نیامده‌اند .یکــی می‌گوید بعد می‌تــوان در خیابان‌های شــهر دید؛ اتفاقاتــی مانند نزاع خیابانی که آمــار آن هر روز از اینکــه دزد یکی‌شــان را نیمه‌شــب خفــت کــرد ،جای دیگــری را پاتــوق کرده‌اند ،در تهــران در حال افزایش اســت. دیگــری ،امــا می‌گوید رفته‌انــد چند روزی شهرشــان و بر می‌گردند .مــاه با یک خال مرد‌ها از این نوع زندگی خســته شــده‌اند .اینکه شــب‌ها مجبورند توی ماشینشــان مشــکی بزرگ از پشــت ســاختمان نیمه کاره مهیب و پرســروصدا بیــرون می‌آید و یا کنار آن بخوابند .ســر و صدا ،گرما و ســرما بیشــتر از نداشــتن حمام و دستشــویی نــور می‌انــدازد در گــودی .کمی آن طرف‌تر دو پا از پنجره ماشــینی کــه از جمع تک اذیتشــان می‌کنــد .آنها می‌گوینــد صاحبخانه‌ای پیدا نمی‌شــود که به چنــد تا مرد افتاده بیرون اســت .صدای موســیقی رپ با دود غلیظ ســیگار با هم قاطی شده و از مجــرد خانه بدهد ماشــین بیرون می‌زند« .اینجا تهرانه لعنتی! شــوخی نیســتش ،خبری از گل و بستنی *** چوبــی نیســتش /اینجا جنگلــه ،بخور تا خورده نشــی /اختالف طبقاتــی اینجا بیداد پراید اســت که پشــت پرایــد وارد گودی میشــود .همه هم ســفید و طوســی .هر می‌کنــه ،روح مردم زخمی و بیمار میکنه /حقیقت روشــنه ،خودتو بــه اون راه نزن /کســی جایــی دارد .مثل یک پــازل مرتب دو تا آن طــرف ،دو تا این طــرف ،دو تا باال روشــنترش میکنم پس بمون جــا نزن»./ و دو تــا پاییــن .مربعی بزرگ آن وســط شــکل میگیرد کــه گرداگردش را ماشــین‌ها پدیده ماشین خوابی موقت است محصــور کرده‌اند. حســین ایمانــی جاجرمــی /جامعه‌شــناس شــهری :وقتی اوضــاع اقتصادی کشــور روزنامه همشهری تهران
48 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
48 Kheradmand
گاردین و بی‌بی‌ســی جهانی مبتنی بر نتیجه تحقیقات چند مرکز امنیتی ســایبری ارائه داده‌اند رد شــده است. بــه عبــارت دیگر ،مدرکی به دســت نیامده که نشــان دهد این نرم‌افزار ،تصاویر دیگر کاربر را از روی دستگاه هوشــمند او دزدیده و اپلود می‌کند .همچنین بگذریم از اینکــه ایــن نرم‌افــزار هــم در فروشــگاه اینترنتــی گوگل‌پلی و هم در فروشــگاه اینترنتی اپ‌استور متعلق به اپل در حال حاضر عرضه میشــود .فروشــگاه‌هایی کــه در صورت ظن امنیتــی ،عرضه ایــن اپ را متوقف می‌کننــد به خصــوص اپ‌اســتور آمریکایی که نشــان داده در این زمینه با کســی شــوخی نــدارد .نکته بعد سوءاســتفاده از تصاویــری بــرای تکمیــل طرح‌هــای الگوریتم هوش مصنوعی اســت .یوروسالو گونچاروف، مدیر ارشــد اجرایی فیــس‌اپ در گفت‌وگویی که با بی. بی .ســی جهانی داشــته صریحا این اتهــام را رد کرده و
نصب هــر نرم‌افــزاری روی دســتگاه هوشــمندتان، اجازه یک ســری دسترســی‌ها را به آنهــا می‌دهید. فرقــی هــم نمی‌کنــد همیــن فروشــگاه اینترنتــی بــازار خودمان باشــد یا اینســتاگرام یا فیــس‌اپ .این دسترســی‌ها می‌تواننــد کــم یا زیــاد باشــند و مورد اســتفاده‌های بــه جا یــا نابجا قــرار گیرنــد .به هر حــال فیس‌اپ هــم مانند دیگــر نرم‌افزار‌هــا هنگام نصب اجــازه دسترســی به یکســری اطالعــات را از شــما می‌گیــرد .حــاال اینکــه از این اطالعــات چه اســتفاده‌ای می‌کنــد جای خــود دارد. مثال فکــر کرده‌اید همیــن جناب گوگل کــه کار من و شــما را خیلــی راحت کرده و خدماتی کــه دارد به مــا رایگان ارائــه می‌دهد برای خودش هــم رایگان و مفت تمام نمی‌شــود؟! نــه خیــر آقا یــا خانم محتــرم! گوگل هنــگام نصب
تصویر آپلود شده را برای مواردی نظیر الگوریتم‌های تشخیص چهره هوش مصنوعی مورد سوءاستفاده قرار ی‌دهیم نم عنــوان کرده ما فقــط امکانات ویرایــش تصویری را در اختیــار کاربر قــرار می‌دهیم و در نهایــت هم تصویر آپلــود شــده او را بــرای مــواردی نظیــر الگوریتم‌های تشــخیص چهره هــوش مصنوعــی مورد سوءاســتفاده قــرار نم ی‌دهیم.
یعنی امن و امان است؟
اینکه تاکنــون مدرکی در مورد سوءاســتفاده فیس‌اپ از اطالعات شــخصی روی دســتگاه هوشــمند شما به دســت نیامــده به ایــن معنی نیســت که لزومــا این نرم‌افزار‌هــا از امنیــت کامــل برخوردارند .شــما هنگام
برنامه‌هــای مختلفش روی دســتگاه‌های هوشــمند من و شــما ،اجازه دسترســی به کلــی اطالعات روی دســتگاه را از مــا می‌گیــرد از نقطــه جغرافیایی که در آن قــرار گرفته‌ایــم بگیریــد تــا تصاویر و ســایر اطالعات‌مــان در شــبکه‌های مختلــف اجتماعــی. اینکــه از ایــن اطالعات چقدر اســتفاده جاسوســی میشــود را باید از آمریکایی‌ها پرســید ،اما حداقلش ایــن اســت که بــا همین اطالعــات من و شــما بخش مهمــی از توســعه تجاری خــودش را انجــام می‌دهد. همــه این‌ها یعنی مراقب بحث امنیتــی اطالعات روی دســتگاه‌های هوشــمندمان باشــیم .روزنامه جام‌جم
47 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
47 Kheradmand
آیا «فیس‌اپ» اطالعات شما را می‌دزدد؟ «امروز که اینستاگرام را باز کردم احساس کردم رفته‌ام خانه سالمندان!» کشــوری مربوط میشــود که برند فیس‌اپ در آنجا ثبت شــده اســت؛ روســیه! حاال ایــن جملــه یکی از همکاران‌مان بود .ســه چهار روز قبل هنــوز این چالش فیس‌اپ بیاییــد این وضعیت را دوباره مرور کنیم .در زمانی که رســانه‌ها و مقامات آمریکایی بــه این اندازه داغ نشــده و شــور قضیه هم در نیامــده بود .حاال ،اما هــر که را پیدا اتهامــات متعددی به روس‌ها درباره فعالیت‌های ســایبری آنهــا علیه منافع آمریکا کنی یــک تصویر از خودش در گروه‌های دوســتانه و خانوادگی به اشــتراک گذشــته مطــرح میکنند یکباره چالشــی در شــبکه‌های اجتماعی همه‌گیر میشــود که نبض کــه چهــره او را در ایام پیری و کهنســالی نشــان می‌دهد .چالش فیــس‌اپ و عکس تپنده آن یک برند روســی اســت .برندی کــه از قضا دفتر آن هم در ســنت‌پترزبورگ پیــری آنقدر همه‌گیر شــده که دیگر با تصویر اشــخاص معمولی جذابیــت ندارد و قــرار دارد .حاال توقع دارید رســانه‌های آمریکایی بی‌خیال موضوع شــوند؟ کاربــران افتاده‌اند دنبال پیر کردن چهره‌هایی که سال‌هاســت درگذشــته‌اند تا ببینید بهتریــن موقعیــت بــرای یک جریــان رســانه‌ای به وجــود آمده اســت .همین هم اگــر فرد متوفی االن زنده بود در پیری‌اش چه شــکلی داشــت. میشــود کــه رســانه‌های آمریکایــی و غربــی یکباره هوار میشــوند ســر موضوع. همه مشــغول بــازی و ســرگرمی بودند که ناگهــان فضای مجازی فارســی نمونــه‌اش همیــن جریده معظــم واشنگتن‌پســت که صفحــه رفته بود پــر شــد از حــرف و حدیث‌هایــی کــه ملت چــه نشســته‌اید که مراقــب اطالعات شــخصی‌تان در اســتفاده از این نرم‌افزار باشــید فیس‌اپ یک ابزار جاسوســی اســت یا از چهره شما سوءاستفاده و ایــن صحبت‌هــا .در ادامه هم که بعضی رســانه‌های داخلی می‌کننــد و ایــن حرف‌ها.همین هم باعث شــد تــا در حوزه که اصــوال عالقه بــه مرموزبــازی دارند عین موضــوع را در صنایــع فرهنگی صفحــات فرهنگی جام‌جــم برویم دنبال فضای رســانه‌های فارســی‌زبان بازتاب دادند و بعدش هم م ا ب ا ی د ایــن قضیــه و ســر و گوشــی آب بدهیم تــا ببینیم قضیه جو اضافه رســانه‌ای و کــش دادن که تا االن هم رســیده مراق ب بحث امنیتی به همین گــزارش ما. چیســت .اجمــاال هم ایــن را بگوییــم که قضیــه به آن اط ال ع ا ت ر و ی د ســفت و سختی نیســت که مدعیان امنیت شــبکه دارند ستگا ههای ه و فیس‌اپ واقعا روسی است؟ هشــدار می‌دهند. شمندم ا ن ب ا ش ی م ظاهــرا بلــه .مدیر اجرایی و کســی که به عنــوان نماینده داستان از کجا شروع شد؟ ایــن شــرکت بــا بی‌بی‌ســی جهانــی مصاحبــه کــرده یک قضیــه ظاهــرا از یــک توییــت یکــی از متخصصــان نرم‌افزار فرد روســی اســت .مثل همــه روس‌هــا هم اســم منحصر به و رایانه شــروع شــده اســت .توییتی کــه ظاهــرا االن دیگر وجود فــرد و تابلویــی دارد؛ یوروســاو گونچــاروف! از آن طرف هســته خارجــی ندارد .او توییت کرده بود مراقب فیس‌اپ باشــید ،چراکه این اپ اولیــه تحقیق و توســعه این شــرکت هم در ســنت‌پترزبورگ ثبت شــده بدون اینکه شــما تصویــری را انتخاب کرده باشــید ،آن را فورا آپلــود می‌کند .همین و مشــغول فعالیــت اســت .با همــه این‌ها ایــن ،اما تمــام ماجرا نیســت .فیس‌اپ هم شــد که دعــوا باال گرفــت .در ادامه هم بعضی از رســانه‌های انگلیســ ی‌زبان به مشــغول اســتفاده از ســرویس‌هایی اســت که تحت نظارت و زیر نظر شرکت‌هایی ایــن نگرانــی دامن زدند و ســوال‌هایی را درباره حریم خصوصی ایــن نرم‌افزار مطرح مانند گــوگل و آمازون فعالیت می‌کننــد .به‌عبارت دیگر ،بخش‌هایــی از گلوگاه‌های کردند. س‌اپ روســی از زیر دســت دو ســه شــرکت آمریکایی می‌گذرد .بگذریم از اینکه فی ایــن درســت زمانی بود که چالــش فیس‌اپ از ســر و کول شــبک ههای اجتماعی باال دیتابیــس تصاویری که فیــس‌اپ از کاربران میگیرد هم نه در خاک روســیه بلکه در میرفــت .چالشــی کــه در آن ،کاربــران تصویر ســلفی از خودشــان می‌گرفتند و به خــاک ایاالت متحده اســت. کمــک این نرم‌افــزار و امکاناتی کــه در آن وجود دارد ،ســن و تصویر خــود را تغییر می‌دادنــد .حاال یک متخصص شــبکه از راه رســیده بود و تلویحا اتهام جاسوســی و واقعا جاسوسی می‌کند؟ اتهــام اصلــی که بــه فیس‌اپ زده شــده حول دو محــور مهم اســت؛ اول اینکه این دزدی اطالعــات به این نرم‌افــزار می‌زد. نرم‌افزار ،بدون اجازه کاربر تصاویر متعددی را از روی دســتگاه تلفن همراه هوشــمند چرا مهم شد؟ او کپــی کرده و آپلود می‌کند .اتهام بعدی این اســت که فیــس اپ از تصاویر کاربران خــب این حق شماســت کــه این چالــش را مطرح کنید کــه روزانه اتهامــات زیادی سوءاســتفاده کرده بــه این ترتیــب این تصاویــر را در خدمت دســتگاه‌های امنیتی دربــاره برند‌ها و شــرکت‌های گوناگون مطرح میشــوند پــس چرا یکباره بــه اندازه روســی قــرار داده یا بــرای تکمیل الگوریتم‌هــای هوش مصنوعی و تشــخیص چهره فیس‌اپ مهم نمی‌شــوند و رســانه‌ها به آن توجه نمی‌کنند .قضیه به مکان جغرافیایی مورد اســتفاده قرار می‌دهد .اتهام اول به اســتناد گزارش‌هایی که رســانه‌هایی مانند 46 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
46 Kheradmand
مدرســه عکس نگیرید و هر نشــانه‌ای که محل اقامت شــما را نشــان می‌دهد ،حذف کنید .محتوای نامناسب را گــزارش کنید :هر مطلبی که فکر می‌کنید نامناســب اســت و نباید باشــد را از والدین‌تان بخواهید تا گزارش کننــد .تیک‌تاک ایــن گزارش‌ها را می‌بینــد و آن مطلب را حــذف می‌کنــد .حســاب کاربری خــود را خصوصی کنیــد :به ایــن معنا که فقــط افرادی کــه می‌خواهید، مطالب شــما را خواهند دید .در بخــش تنظیمات این اپلیکیشــن با فشــار یک دکمــه می‌توانید ایــن کار را بکنید.
دالر بــرای این کار خرج کرده اســت .او می‌گوید :هدیه دادن در تیک‌تــاک مثــل قمــار کردن اســت ،اعتیادآور اســت .من احســاس نمی‌کردم کــه کار خالفی میکنم، امــا حــاال فکر می‌کنــم که ارزشــش را نداشــت .هیچ حرفی بــرای دفاع از ایــن کار ندارم .انتخاب شــخصی خــودم بود ،اما فکر کنم باید محدودیت ســنی یا روش بازدارنده‌ای باشد. بی‌بی‌ســی بــا چندیــن ســتار ٔه تیک‌تــاک کــه چنین روش‌هایــی را بــرای هدیــه گرفتــن بــه کار می‌بردند، تمــاس گرفــت ،اما هیچ‌کــدام از آنها جــواب ندادند.
۱۴ســال اســت و آنهــا همیشــه از مزایایــی کــه در برابــر هدایا بــه آنها می‌دهــد ،راضی هســتند .اما او هــم وقتــی چندین هدیــه از طرفداران خیلی کم‌ســن دریافــت می‌کنــد ،احســاس ناراحتی می‌کنــد .او هم مایل است که محدودیتهای ســنی بیشتری در زمین ٔه هدیــه دادن‌هــا ،اجرا شــود .او گفت :چنیــن امری به ما به عنوان ســازنده آرامش خاطر بیشــتری می‌بخشد. این امر باعث میشــود احســاس بهتری داشــته باشم، چون پــول گرفتن از بچه‌هــا برای گــذران زندگی واقعاً کاری اخالقی نیســت.
وعده
احساس گناه
بکاری فری
بیــش از ده هفتــه ،بی‌بی‌ســی چندیــن اجــرای زنده بــرادران نفاتــی فقــط با حدود شــش ماه حضــور در هدیه دادن در پخش زند ٔه فیلم‌ها از چین شــروع شــد، کــه در آنها ســتاره‌های ایــن اپلیکیشــن از طرفداران این شــبکه ،حــدود ۲.۵میلیــون فالوئر دارنــد .برادران جایــی که مقــر شــرکت بیت‌دنس ،صاحــب تیک‌تاک خــود هدیه می‌خواســتند را زیر نظر گرفــت .در برابر دوقلوی لهســتانی که دربلکبرن النکاشر واقع در شمال قــرار دارد .ایــن کار در آنجا بســیار بیشــتر رواج دارد. ایــن هدیه‌هــا آنهــا در فیلم‌هــای زنــده وعده‌هایی غربی انگلســتان زندگی میکنند بــرای فیلم‌های رقص دختــران حرفــه‌ای مبالغ هنگفتــی از مخاطبــان خود می‌دادنــد .می‌گفتند که آنهــا هم طرفــداران خود را و طرح‌هــای کمدی خــود مشــهورند .آنهــا در برابر درمیآورنــد .در غــرب ،هدیــه دادن‌ها بیــش از پیش در شــبکه‌های اجتماعی دنبال خواهند کرد رواج پیــدا کــرده اســت به‌ویــژه در عرص ه ٔ بازی‌هــای کامپیوتری ماننــد توییچ .هرچند یا پیشــنهاد اجــرای دو نفــری می‌دادند ،که همانند رشــد برق‌آسا و بی‌ســابق ٔه تیک‌تاک در آن طرفداران می‌توانســتند در صفحه‌ای هیــچ نمونــه‌ای در میان کســب وکار‌های که به دو قســمت تقسیم میشــود همراه دیگر ســراغ نداریم .بیت‌دنس شــرکتی که با ســتار ٔه تیک‌تــاک فیلمی را اجــرا کنند. صاحــب تیک‌تاک هم هســت از پاســخ به یکــی از ســازندگان فیلم‌هــا بــه یکــی از بعضی پرســش‌های ما خــوددداری کرد ،اما طرفدارانش در اینســتاگرام قــول داد تا یک به ما گفت که هدیه‌هــای دیجیتالی نوعی هفتــه بــا او حرف بزند به شــرطی که ســه ســرمایه‌گذاری اســت.این شــرکت گفتــه هدیه به ارزش کلی بیــش از ۱۵۰دالر به او اســت ما هیــچ نــوع رفتــار فریب‌کارانه و بدهــد .بعضی از ســازندگان فیلم‌ها ،روزانه تقلــب را تحمل نخواهیم کرد و از شــنیدن پیام‌های خصوصی و شــماره تلفن شخصی بعضــی از تجربه‌های کاربران متأســفیم .ما در برابــر دریافت هدیــه می‌دهند. معتقدیم همیشــه امکان پیشرفت و بهبود بی‌بی‌ســی همچنیــن گروهــی را یافت که در رهنمود‌هــا و اطالعات در دســترس به دنبال افرادی کــه هدیه بدهند تمام است اجتماعی های ه شبک اپلیکیشن تاک ک تی کاربــران وجود دارد ،بــه نحوی که برای اپلیکیشن را جســتجو میکنند و بعد با هم ٔه کاربران روشــن و قابل‌فهم باشــد. آنها به طور مســتقیم تماس می‌گیرند است داشته را رشد ترین ع سری که مــا از دریافــت هرگونه بازخــوردی که و در برابر الیک و فالو پول درخواســت باعــث تقویــت سیاســت‌های کاری و میکنند. دریافت هدیــه‌ای به ارزش ۶۰دالر بــه طرفداران خود محصــوالت آینــد ٔه ما شــود ،اســتقبال می‌کنیــم .این سؤاستفاده قــول فالو کــردن می‌دهند یا اگر چند هدیه بفرســتند شــرکت هیچ توضیحی در مــورد جزئیات سیاســت‌ها اســتفانی باربــور ،از تورنتــو ،دریافــت کــه دختر ۱۱قــول می‌دهنــد نــام طرفــدار را روی پیشــانی خــود یــا روش‌هایــی که قرار اســت تغییر کنــد در اختیار ما ســاله‌اش مبلغ ۴۰۰دالر خرج کرده اســت .او می‌گوید :بنویسند. نگذاشت. مــن از اینکه چنین مبلغی خرج شــده اســت ،تعجب آنها گفتند که روش ســازندگان فیلم‌هــای دیگر را در الساندرو بولیاری ،از مؤسســ ٔه بازاریابی اینفلوئنسر‌ها، کــردم .از دختــرم پرســیدم کــه آیــا در برابــر این پول ایــن برنامــه در پیش گرفته‌اند و بیشــتر طرفدارانی که گفــت :فشــارهای بیشــتری بــر تیک‌تاک بــرای ایجاد چیزی دریافت کرده اســت؟ و او گفــت نه .بزرگ‌تر‌ها هدیه می‌فرســتند باالتر از ۳۰ســال دارند .آنها گفتند تغییــرات وجــود دارد .او می‌گوید:چنیــن گزارش‌هایی می‌دانند .شــاید حتی نوجوان‌هــای دیگر هم بدانند که کــه وقتی طرفداران کم‌ســن به آنهــا هدیه می‌دهند بــرای یــک شــبکه اجتماعی که بــه کمــک مارک‌ها و نباید از بچه‌ها درخواســت پول کــرد .کلی ،یک طرفدار آنها احســاس گنــاه می‌کننــد .آنها گفتند :دوســت مدل‌ها و بازاریابان محبوب شــده مناســب نیست .این دیگــر تیک‌تاک به بی‌بی‌ســی گفت که صد‌هــا دالر از نداریــم کــه هدیه‌دهنده‌ها کم‌ســن باشــند و در این اپلیکیشــن پتانســیل باالیی دارد و حتماً برای بهبود آن پول خــودش را صرف هدیه‌های دیجیتال کرده اســت .صورت حتماً از آنها می‌پرســیم که آیا والدین‌شــان از می‌تــوان کار‌هایی انجــام داد .من فکــر میکنم کنترل او دیگــر چنیــن هدیه‌هایــی نمی‌فرســتد ،چــون فکر این موضــوع اطالع دارنــد یا نه. بیشــتر والدین فکر خوبی اســت و تعیین نوعی سقف می‌کند که از او سؤاســتفاده میشــود. مــا نمی‌توانیم جلوی آنهــا را بگیریم ،مــا نمی‌توانیم و حــد برای میــزان هدیــه دادن در هر روز یــا در هر کلی گفت :مــن خوب می‌فهمم که ایــن روزها آدم‌ها ایــن کار را متوقــف کنیم .مــا این برنامه‌هــا را به طور فیلــم و پخش زنــده .همچنین روش‌هــا و قوانین باید نیازدارنــد تا در شــبکه‌های اجتماعی پــول درآورند ،اما زنــده اجرا می‌کنیم تا مخاطبان بیشــتری پیــدا کنیم و روشــن‌تر باشــد و از بعضی مفاهیــم و موضوعات که مــن فکر می‌کنــم ایــن کار فشــردن گلــوی بچه‌های کار مــا فقط برای پول نیســت. به راحتی برای کاربران پذیرفتنی نیســت ،پرهیز شــود. کم‌ســنی اســت که به دلیل نیــاز به توجه یا ارزشــمند ریــا از ولــز ،بــرای مهارتــی کــه در ویرایــش نوآوران ٔه ------------------------- بــودن چنیــن پول‌هایــی را خــرج می‌کننــد .ریس ۲۰فیلم‌هــا دارد ۲.۵ ،میلیــون هــوادار دارد. bbc منبــع: ســاله ،بدون آنکه حواســش باشــد حدود بیش از هزار او می‌گویــد متوســط ســن طرفدارانــش بیــن ۱۰تــا
45 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
45 Kheradmand
«تیک‌تاک» چیست و چرا این روزها جنجالی شده؟
اپلیکیشــن اشــتراک ویدیــوی تیک‌تــاک از ایــن کــه شــماری از کاربرانش از جمله کــودکان و جوانان ناچار بــه فرســتادن پول بــه اینفلوئنســر‌های محبوب‌شــان شــده‌اند ،ابراز تأســف کرده اســت. فقط برای آن کســانی که ممکن اســت بی‌خبر باشــند باید بگوییم که تیک‌تــاک در جهان بیش از یک میلیارد کاربر دارد و تنها اپلیکیشــنی اســت که به این ســرعت همه‌گیر شــده اســت .درســت مثل یوتیوب ،بعضی از کاربــران تیک‌تاک میلیون‌هــا فالوئر دارند. این اپلیکیشــن اکنون به ۷۵زبان در دسترس است .باید ۱۳ســال داشــته باشــید تا بتوانید از تیک‌تاک استفاده کنیــد ،اما تعــداد زیــادی از کاربران این اپلیکیشــن در جهــان از جمله ایران زیر ســیزده ســال دارند .تیک‌تاک می‌گوید اگر کســی دربار ٔه ســن خود دروغ گفته باشد، حســاب کاربری او در این اپلیکیشــن مسدود می‌شود. تیک‌تاک اجــازه می‌دهد کــه طرفــداران تهیه‌کنندگان ویدیو‌هــا بــه آنها هدیه‌هــای دیجیتال بدهنــد که تا ۶۰دالر ارزش دارد .در تحقیق بی‌بی‌ســی آشــکار شــد که اینفلوئنســر‌ها به طرفداران خود وعد ٔه به اشــتراک گذاشــتن شــماره تلفن خود را در برابر هدیه می‌دهند. تیک‌تــاک گفــت کــه سیاســت‌ها و رهنمود‌هــای تو‌ســخت‌تری به کار خواهد بســت ،امــا در مورد سف چگونگــی آن توضیحی نداد. کلر (نــام واقعی نیســت) به بی‌بی‌ســی گفــت که از خــرج کــردن پول بــرای به‌دســت آوردن شــماره تلفن ســتار ٔه تیک‌تاک محبوبش پشــیمان اســت ،این ستار ٔه تیک‌تــاک هرگز بــه تلفــن او جواب نداده اســت.
کلر دوازده‌ســاله که در شــمال غربی انگلستان زندگی می‌کند برای سباســتین می ،ســتار ٔه تیک‌تــاک هدیه‌ای به ارزش تقریب شــصت دالر فرســتاد تا قدردانی خود را از ویدیو‌هــای او نشــان دهد؛ و وقتی سباســتین در برابر دادن شــماره تلفن شــخصی‌اش ،درخواست هدی ٔه دیگــری کرد ،کلــر گفت دیگــر پولی در بســاط ندارد. سباســتین ،تولید‌کنند ٔه آمریکایــی ویدیو‌های تیک‌تاک، ۳.۸میلیــون طرفــدار دارد و هیچ‌کــدام از قوانیــن ایــن اپلیکیشــن را هــم زیر پا نگذاشــته اســت .او به درخواســت بی‌بی‌ســی بــرای اظهار‌نظر پاســخ نداد.
نگاهی به تیک‌تاک
تیک‌تــاک اپلیکیشــن شــبکه‌های اجتماعــی اســت کــه ســریع‌ترین رشــد را داشــته اســت ،هرچنــد این شــرکت آمار کاربــران خود را آشــکار نمی‌کنــد ،اما به نظــر می‌رســد کــه باید بیــش از یــک میلیارد بــار در فروشگاه‌های اینترنتی اپلیکیشــن‌ها دانلود شده باشد. این اپلیکیشــن به کاربــران امکان پســت فیلم‌های ۱۵ ثانیه‌ای می‌دهد .این اپلیکیشــن شــهرت خود را مدیون کلیپ‌هــای نوجوانانــی اســت کــه در ایــن فیلم‌ها با ترانه‌های مشــهور و محبوب لب می‌زنند و می‌رقصند. ایــن شــرکت می‌گوید این کار بیشــتر بین افــراد ۱۶تا ۲۴ســاله رواج دارد ،امــا شــواهد نشــان می‌دهــد که بیشــتر کاربــران زیر ۱۳ســال هســتند ،کــه بر خالف مقررات این اپلیکیشــن اســت. ایــن شــرکت ۵.۷میلیــون دالر بنا بر مقــررات آمریکا به اتهام جمع‌آوری اطالعات شــخصی کــودکان زیر ۱۳
44 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
ســال بدون رضایت والدین‌شــان ،جریمه شــده است. مقامات بریتانیا گفته‌اند در حال تحقیق و بررســی این مســاله هســتند تا دریابند این اپلیکیشــن تــا چه حد اقدامات الزم را برای حفاظت و امنیت کاربران کم‌ســن خود انجــام می‌دهد. ویدیو‌ســاز‌هایی کــه بیــش از ۱۰۰۰فالوئــر دارنــد می‌توانند در این شــبکه به طــور زنده برنامه اجرا کنند. در جریــان اجرای زنده اســت که طرفــداران می‌توانند هدیه‌های دیجیتال بفرســتند تا قدردانی خود را نشــان دهند .ایــن هدیه‌ها بــه صورت نقاشــی‌های متحرکی روی صفحه ظاهر میشــود .ســتاره‌های پرطرفدار این اپلیکیشــن می‌توانند هــزاران دالر در هر اجــرای زنده کســب کننــد .تیک‌تــاک از اعــام اینکه چه مقــدار از این پــول را بــرای خودش برمــیدارد ،خــودداری کرد، اما بســیاری از اینفلوئنســر‌ها به بی‌بی‌ســی گفتند که آنها فقــط ۵۰درصد از هدیه‌هــا را دریافت میکنند.
بهتریــن توصیه‌هــا بــرای اســتفاد ٔه امــن از تیک‌تــاک حواس‌تــان بــه رد‌پای‌تــان در اینترنــت باشــد :چیزی کــه امروز بــه نظرتان خنــده‌دار می‌آید ممکن اســت بــر آیند ٔه شــما تأثیــر بگذارد ،چــون همه چیــز برای همیشــه در اینترنت باقــی میماند .همیشــه پیش از پســت کردن هــر مطلبی بــه این موضوع فکــر کنید. از چیز‌هــای قابل شناســایی اســتفاده نکنیــد :هرگز از جایی کــه ممکن اســت نشــانی و محل اقامت شــما را مشــخص کند ،فیلم نگیریــد .با روپــوش و یونیفورم
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
44 Kheradmand
قرار است این بار قصه از مازندران شروع شود و پایتختی‌ها از مازندران به جا‌های دیگر سفر میکنند و گذاشــتن انرژی برای نقش‌اش تا چــه میزان می‌تواند مــردم را همــراه خودش کند .او در پنــج فصل با وجود اینکــه نقــش‌اش کوتاه بود ،اما توانســت خنــده را به لــب مخاطبــان بیاورد .حــاال در فصل جدیــد خبری از بابــا پنجعلی نیســت .غفوری درباره حذف شــخصیت بابــا پنجعلی افــزود« :قرار نیســت در پایتخــت ۶به دلیل پخــش در ایام نوروز با فــوت بابا پنجعلی مواجه شــویم و آغاز ســریال مدتی اســت کــه از فــوت بابا پنجعلی گذشــته است». وی ادامه داد« :نقش برای آقای خمســه داشت تکراری می‌شــد و نمی‌توانســتیم شــرایط جدیدی بــرای نقش به وجــود آوریم و این خســته‌کننده بودن بــرای آقای بازیگــر و محســن تنابنــده باعــث شــد تــا تصمیــم بــه حذف این شــخصیت بگیریم. از ســوی دیگــر ایــن تصمیم از ســال گذشــته گرفته شــد و در فصــل جدیــد دیگــر بابا پنجعلی را نخواهیم داشــت».
ملحق شــده بود ،در پاســخ به ســؤال جام‌جــم که این ســریال چه ویژگی‌هایی داشــت که شــما را برای بازی ترغیــب کرد ،توضیحــش این بــود« :بزرگترین ویژگی این ســریال کارگردانی ســیروس مقدم است .مجموعه تلویزیونــی «ثریــا» یکی از بهترین کار‌هایی اســت که مــن تا بــه حال بــازی کــرده ام .وقتــی با مقــدم کار میکنم ،حس خوبی دارم .از سوی دیگر استاندارد‌هایی که مقــدم در کارهایش لحاظ می‌کنــد ،برایم جذابیت دارد .زمانــی کــه ســری اول پایتخــت پخــش شــد ،با احمــد مهرانفر تمــاس گرفتم و به خاطــر بازی خوبش تبریــک گفتم .من یک دختر دارم که واقعا این ســریال را دوســت داشــت و عالقه‌منــد بــود من هــم در این
بهبــود از دنیــای مردگان می‌آیــد!
بهبــود همان مهــران احمدی اســت که در فصل دوم وسوم ســریال پایتخــت بــازی کرده بــود .البتــه در فصل‌هــای بعــدی پایتخــت شــخصیت بهبود حــذف و اعالم شــد او نیســت و بعد گفته شد بهبود مرده اســت .اکنون قرار است شــخصیت بهبــود در فصــل ششــم ســریال پایتخت وارد. تهیه‌کننــده مجموعه‌هــای پایتخــت در ایــن بــاره گفــت« :راســتش مــن می‌خواســتم بازگشــت بهبــود بــه پایتخــت ۶یک غافلگیری باشــد ،اما آنقــدر این خبر گســترش یافت که تصمیــم گرفتم خــودم دربــاره آن صحبــت کنــم ،امــا اجــازه بدهید ماجرا‌هــای مربــوط بــه ایــن شــخصیت را در پایتخــت ۶ببینید». مهران احمــدی هم چند روز پیش با انتشــار ویدئویی در صفحه اینســتاگرامش ،به بازگشــت خــود به جمع پایتختی‌ها واکنش نشــان داد .غفوری در پاســخ به این پرســش که بهبود مرده بــود ،چطــور او را می‌خواهید در قصــه زنده کنید ،توضیــح داد« :به هر حال اتفاقاتی در قصــه می‌افتد که بهبــود را می‌بینید!» مهران احمدی بهمن ســال ۹۱کــه به جمع پایتختی‌ها
ســختی اســت؛ چراکه هم باید با لحن مازندرانی حرف بزنــم و هم اینکه یکی از چشــمان بهبود چپ اســت. قبول کنید حفظ این دو ویژگی کار دشــواری اســت».
سفر پایتختی‌ها از مازندران
ممکــن اســت این ســؤال شــکل بگیــرد که ایــن بار پایتختی‌هــا را قرار اســت در کجا ببینیــم .در این پنج فصل پایتختی‌ها از شــمال تا جنوب ایــران رفتند ،حتی ســری هم به کشــور همجوار یعنــی ترکیــه زدند .در ایــن چند فصــل بینندگان بــا فضاهای بکر ایران آشــنا شدند و نســبت به مناطقی همچون شــیرگاه شناخت خوبــی پیــدا کردند کــه محل اولیــه زندگــی خانواده نقــی معمولی اســت .تا قبل از آن مخاطبــان شــاید نام این منطقه را هم نشــنیده بودند، امــا در حــال حاضر شــناخت کافی هــم دارند. بــه گفته غفــوری ،تهیه‌کننده پایتخت ،قــرار اســت این بار قصه از مازندران شــروع شود و پایتختی‌هــا از مازنــدران به جا‌هــای دیگر ســفر میکنند کــه حتمــا تماشــای آن برای مخاطبان جــذاب خواهد بود. «البتــه باید قصــه جلوتر برود تــا من بیشــتر جزئیــات آن را بیــان کنم».
پایتختی‌هــا آذرمــاه جلو دوربین
ســریال بازی کنم تا اینکه شــرایط بــازی در ســری دوم این ســریال برایم پیش آمد .شخصیتی کــه در این ســریال دارم ،متفاوت بــا دیگر نقش‌هایی اســت که تا بــه حال بازی کــرده‌ام. در این ســریال نقش بهبــود را بازی می‌کنــم که داماد خانــواده و جنگلبان اســت .اجرای این شــخصیت کار
41 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
در حــال حاضــر قصــه فصل ششم ســریال پایتخت نوشته می‌شود و الهــام غفوری و ســیروس مقدم هم مشــغول آماده‌ســازی زیرســاخت‌های ایــن فصل از ســریال پایتخت هســتند. تهیه‌کننــده ســریال اعالم کرد قرار اســت تصویربــرداری ســریال از اوایل یا اواســط آذرمــاه شــروع شــود و پایتختی‌هــا جلوی دوربیــن بروند. البتــه غفــوری معتقد اســت باید پیــش تولید دو مــاه قبــل از کلید خوردن شــروع شــود .به همین دلیــل مهرماه پیش‌تولید آغاز میشــود و گــروه مکان‌های فیلمبرداری متفاوت و متناســب بــا قصــه را مورد بررســی قــرار می‌دهنــد تا محل اســتقرار گروه مشخص شــود؛ بنابراین تیم نویسندگان فرصــت دارنــد در این مدت فیلمنامه را بنویســند. روزنامه جا مجم
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
41 Kheradmand
همه‌چیز در مورد سری ششم سریال پایتخت گروه سازنده این سریال می‌خواهد این فصل جدید از پایتخت را برای نوروز ۹۹آماده کند تا به این واسطه لبخند را به لب مخاطبان شبکه یک بیاورند. اواخــر اســفندماه پارســال بود کــه خبر فوت خشــایار الونــد ،یــار ثابــت پایتختی‌هــا ســرفصل خبرهــای خبرگزاری‌هــا و مطبوعات شــد .او در حالی که داشــت فیلمنامه فیلــم تلویزیونی پایتخت را برای شــب ســال نو می‌نوشــت در اثر ایســت قلبی جامعه هنــری را به ســوگ نشــاند .بعد از فوت او دیگــر پایتختی‌ها به قول معــروف دل و دمــاغ ســاخت پایتخت را نداشــتند و از ســوی دیگر فیلمنامه هم نصــف و نیمه مانده و همین باعــث شــد تــا بی‌خیــال ســاخت تله‌فیلم برای شــب ســال نو شــوند .تا اینکه چنــد روز پیش الهــام غفوری، تهیه‌کننــده ســریال پایتخت در برنامه ســام صبح بخیر شبکه ســه و این خبر خوش را داد که پایتختی‌ها دوباره عزم‌شــان را جــزم کردنــد تا فصــل ششــم از پایتخت را بسازند. گروه ســازنده این ســریال می‌خواهد ایــن فصل جدید از پایتخــت را بــرای نــوروز ۹۹آمــاده کنــد تــا به این واســطه لبخند را به لب مخاطبان شــبکه یــک بیاورند. ســیروس مقدم هم مثل همیشه ســکانداری این سریال را به‌عهــده دارد و تــاش می‌کند مردم با تماشــای فصل ششــم این سریال حســابی غافلگیر شــوند .در واقع او در هــر قســمت از این مجموعه نه‌تن‌هــا به مفاهیمی همچــون خانــواده و حمایت از همدیگر تاکید داشــته، بلکــه تــاش کرده فضا‌هــای بکر و جــذاب ایــران را به تصویر بکشــد و هــر بار مــردم را با یک قصه شــیرین و جذاب نه‌تنها ســرگرم کنــد ،بلکه می‌خواهــد آنها با تماشــای ایــن مجموعه به مفاهیم این ســریال هم فکر کنند .
در واقــع مجموعه پایتخت به زیبایی در پنج فصل تالش کرده نشــان دهد که چطور می‌توان با همبســتگی بین افراد خانواده مشــکالت را پشت ســر گذاشت .این خبر خــوش که چنــد روز پیش الهــام غفــوری در تلویزیون اعــام کرد ،بهانه‌ای شــد تا ما با او و آرش عباســی ،یکی از نویســندگان سریال تماس بگیریم و جزئیات این فصل از پایتخت را جویا شــویم.
تئاترپایتختی‌ها
محســن تنابنــده از ابتــدا قصــه مجموعــه پایتخت را طراحــی کــرده و از آنجا کــه خــودش در همه فصل‌ها بــازی می‌کــرد ،به همیــن دلیــل نویســندگانی را برای نگارش بــه کار اضافه می‌کرد تــا در نگارش کمک‌حالش باشــند .در ایــن بــاره می‌تــوان بــه حســن وارســته و زنده‌یاد خشــایار الوند اشــاره کــرد .بعد از فــوت الوند و شــروع فصل ششــم پایتخت ،این بار تنابنده به سراغ آرش عباســی رفته اســت. عباســی دربــاره این همــکاری و اینکه چطور شــد به گــروه پایتختی‌ها ملحق شــده به جام‌جــم توضیح داد: «قبــل از پایتخت ۶قرار بود بــا همدیگر همکاری کنیم و حتــی می‌خواســتم از پایتخــت ۵به گــروه در زمینه نــگارش کمک کنــم ،اما از آنجــا که نگارش این ســریال بــا کار دیگری همزمان شــد ،نتوانســتم همــکاری کنم. همچنیــن از قبل با آقای تنابنده صحبــت کرده بودم که تئاتــر پایتخت هم کار کنیم ،ولی مشــغله هــر دوی ما باعث شــد این همکاری شــکل نگیرد .تا اینکه شــرایط فراهم شد». وی ادامه داد« :البته محســن تنابنــده این روزها هم در
40 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
تئاتــر مولــن روژ هم بــازی می‌کند که من نویســندگی آن را بــه عهده دارم .تجربه همکاری با محســن تنابنده بســیار بی‌نظیــر اســت ،چــون او ذهنی بســیار پویا و فعــال دارد ».این نویســنده عنوان کــرد« :نگارش فصل ششــم ســریال پایتخت را با آقای تنابنده شــروع کردیم. تا به امروز هم دو قســمت از ســریال نوشته شده است و بقیــه نــگارش هم ادامــه دارد .تالش می‌کنیــم قبل از شــروع ضبط ،نگارش را تمام کنیم ».غفوری هم در پاسخ به اینکــه آیا از خط قصه فیلــم تلویزیونی پایتخت که قــرار بود برای نوروز ۹۸ســاخته شــود و خشــایار الوند آن را نوشــته بود ،اســتفاده می‌کنید؟ تصریــح کرد« :نه، خــط قصه بــه گونه دیگــری رقم خــورده کــه در حال حاضــر نمی‌توانــم توضیح زیــادی درباره قصــه فصل ۶ بدهم ،اما حتما ســعی می‌کنیم مخاطبــان را راضی نگه داریــم که از تماشــای ســریال لذت ببرند .قصــه ناتمام آن فیلم تلویزیونی هم فعال کنار گذاشــته شــده ،شــاید روزی دیگر مورد اســتفاده قــرار بگیرد».
چه خبر از ناهار بابا پنجعلی؟!
«ناهار نخردمه!» این دیالوگ آشــنای بابا پنجعلی اســت کــه با شــیرینی خاصی خطاب به پســرش نقی معمولی می‌گفــت .وقتی رســانه‌ها در ابتــدا چهره گریم شــده علیرضــا خمســه را در قالب نقش بابــا پنجعلی دیدند، تصــور نمی‌کردنــد کــه ایــن بابای نقــی بتواند تــا این انــدازه دل مــردم را ببــرد و همه در کوچــه و خیابان به تقلید از بابا پنجعلی ایــن دیالوگ را به همدیگر بگویند و بعــد با صدای بلنــد بخندند. اما علیرضا خمســه نشــان داد بازیگر با توانمندی‌هایش
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
40 Kheradmand
بقیه در صفحه 48
هــم می‌زند و نمــک را ســرازیر می‌کند تــوی قابلمه .پیــش من کار می‌کــردن ،وقتــی مخابرات واگذار شــد روفرشــی‌ها و تشــک‌های نازک پشــمی هــم حریف «مــن ۶ماهــه اومــدم تهــران ،بیــن اینا مثل ســرباز از کار بیــکار شــدم و رفتــم پــی کارگــری و بنایی ،این داغی آســفالت کف خیابان نیســتند .مرد‌های جوان در صفــر می‌مونم که همــه کار‌ها رو مینــدازن گردنش ».مســافربری‌های اینترنتی که راه افتــاد ،یه پراید خریدم ســکوت نشسته‌اند .آغشــین آن طرف‌تر دارد حال مادر می‌خندد و چشــم‌های بادامــی‌اش را زیر چتریهای بلن ِد و مشــغول شــدم .بچه‌ها رو هم گفتن بیان ».بینشــان و پســر مریضش را از زنش می‌پرســد .گوش‌های ناامید ِ موهای مــدل‌دارش قایــم می‌کند. بعضی‌هــا لیســانس و فــوق لیســانس و فــوق دیپلم یک طرف مکالمه را می‌شــنوند .تلفن قطع میشــود و ِ دارنــد .امــا مدرک را چــه فایده وقتی در شــهر خودت باز هم بــه ترکمنی حرف‌هایی رد و بدل میشــود .غم سکانس :۲مردان از ایل جدا افتاده شــتک می‌زند به‌صورت مــردان جوان. نتوانــی کار پیدا کنی. «ایلینــده ن آیرا دوشــن /آه اوراریلــی گوزالر/یولوندان آنهــا روزی ۱۲-۱۸ســاعت کار می‌کننــد .بیشــتر «هیــچ مردی توی روســتا نیســت ،همه در بــه در یه جــدا دوشــن/جهداده ر یولــی گؤزالر/گؤکــده فلــک میشــود کــه کمتــر نمی‌شــود ۶ .و نیــم صبــح بیدار کاری تو یه شــهر دیگه هستند ،ما اینجا با بدبختیامون گرداندیر/خلق یرده ســرگرداندیر /نــه بازیگر جهاندیر /میشــوند ،ســاعت ۷نخســتین مســافر را می‌گیرند و تنهاییــم و زنهامون اونجا با مشــکالت تنهــا .پدر باالی گؤز آچــان مالــی گؤزالر/کیملره آلتیــن تأجدیر/کیملر اســتارت ماشــین را بــا بســم‌الله می‌زننــد و این قصه ســر بچه‌هامون نیســت .دو‌ماه به دو ماه ،ســه‌ماه به ســایل محتاجدیر/کیملر دویبده ن ّ غلچدیر/کیم یوپک تــا ۱۰و حتــی ۱۲شــب ،ســر دراز دارد .از غرب تهران ســه‌ماه مــا رو نمی‌بینن ،ایــن آخه چه جــور زندگیه؟» حالــی گــؤزألر» امیــر از «مختــوم قلی فراغی» شــاعر می‌رونــد شــرق تهــران ،از شــمال می‌رونــد جنــوب ،می‌گوینــد زنــان ترکمن سال‌هاســت عــادت کرده‌اند معــروف ترکمــن می‌خواند .بــا آواز و با صــدای بلند .خیابان‌هــا و کوچه‌های تهران را حاال بعد از چند ســال بــه نبود مردهایشــان .از همــان روز اول که عروســی بغضــی در صدایش هســت که اشــک می‌کننــد ،هــم زن خودشــانند و هــم دلتنگــی را در چشــمان مــردان دور از مــرد خودشــان« .برید روســتامون به خانــه و صحرا جمــع می‌کند. اندازه دو تا انگشــتای دســت ،مرد پیدا کســی که از ایلــش دور می‌افتــد /آه نمی‌کنید .اگه باشــن فوقــش پیرمردی، کشــان دیارش را می‌جوید /کسی که از پســر بچه‌ای ،چیزی .زن ترکمن صبوره، راه جدا میشــود/در تالش باز یافتن راه پرتحملــه .اگــه یــه زنــی بخــواد مرد اســت/فلک آن باال گردان اســت /مردم ترکمن رو بفهمــه اون زن ترکمنه ».راه روی زمیــن ســرگردانند /این جهان چه کم نیســت ۷۵۰ .کیلومتر تا روستایشان بازیگریســت / ...که هر که در آن چشم فاصلــه اســت« .راهمون خیلــی دوره، گشــود /به‌دنبال مال و منــال می‌گردد/ نمی‌شــه زود بــه زود رفت». بعضی‌هــا تاج‌های طالیی بر سرشــان/ باهادیر تنها کســی اســت کــه زنش را بعضی دیگر سائالنی نیازمندند/عده‌ای یک ســال آورده تهــران بــرای زندگی، زمین زیراندازشــان/عده‌ای دیگر در پی اما هزینه‌هــای باال و دلتنگــی زیاد او فرش‌های ابریشمند». را بازگردانــده به روســتا پیــش زن‌های «مــا سال‌هاســت از دیارمــون دوریم، دیگــر« .دیــدم ســخته ،با دو تا پســر از همــون وقتــی که ســبیل پشــت بچــه .آوردمــش و یــه خانــه اجــاره لبمون ســبز میشــه ،مجبوریم جمع کردیــم .ولی آنقــدر هزینه‌ها باال بود و گرونــی اذیتمــون می‌کــرد و خونه کنیم و بیایم شــهر غریــب برای یک صاحبخانه‌ای پیدا نمیشود که به چند تا مرد مجرد خانه لقمــه نون .امان از خشکســالی ،امان بــرا زنــم دلگیر بــود که آخــر گفت از بی‌آبــی ،امان از خســت آســمون بدهد ،پیدا هم بشود خانه‌اش کوچک و جای ناامنی است باهادیــر مــا رو برگــردون ».باهادیر کــه باعث شــد ما‌هــا خونــه زندگی ۲۲ســال دارد ،زنش آیالر ۱۹ســال و رو ول کنیــم و ناچــار و درمونــده، بچه‌هایش ۶ماهه و ۲ســاله‌اند۴۰« . آواره شــهر غریــب بشــیم و گرنه مرد صحرا و دشــت خوب بلدند .آن وســط‌ها اگر وقتی هم گیرشــان بیاید ،روز یــه بار می‌بینمشــون .بقیه‌اش تلفنی از حال‌شــون کجــا و خرابه‌هــای تهــران کجــا؟» امیــر ســیگارش را می‌رونــد یــک غــذای آمــاده و ارزان می‌خرنــد و توی خبر می‌گیــرم .میگه باهادیر چشــمت زن‌های تهرونی روشــن می‌کند .همــه این ۵۰مــرد ترکمــن از یکی از ماشینشــان می‌خورند و باز مســافر و مسافر و مسافر .رو نگیــره ،ما رو یــادت بره .نمی‌دونه یه تــار موش رو شهرســتان‌های خراســان شــمالی که در مرز با اســتان هــر دو اپلیکیشــن معــروف مســافربری را هــم روی بــا یه دنیــا عــوض نمی‌کنم». گلســتان قــرار دارد ،بــه تهــران آمده‌اند .همــه قوم و گوشی‌شــان دارنــد« .به اســم درآمدش خوبــه ،میگیم عروســی صالح نزدیک اســت .عید قربان که بیاید همه خویش‌اند .چهره‌هاشــان هم شــبیه هم است؛ موهای ۴.۵میلیــون ،میگن ماشــاال چــه خوب! مــا کارمندیم می‌رونــد والیت بــرای عروســی او و صالح می‌گوید که لخت ،چشــمان بادامی ،بازوان قوی ،ســینه‌های ستبر ،اینقــدر درنمی‌آریم .امــا نمی‌دونن ماشــینی که روزی دیگــر بــر نمی‌گــردد« .دوری ســخته ،آوارگی ســخته، از لباس تنشــان بوی اســب می‌آید .یموت و آخال تکه ۱۵ســاعت بدوئــه ،هر چند روز یه خرجــی روی دوش ایــن زندگی نیســت که ما داریــم .صبح تا شــب توی و چنــاران .یادگار دشــت و صحرا. صاحبــش می‌گذاره .دو و نیم می‌فرســتیم بــرای زن و دود و دم کار می‌کنیم و شــب وســط همــون دود دم دســت سرنوشــت ،اما حاال ایــن ۵۰برادر و دوســت را بچــه و پدر و مــادر ،کم‌کم یــک و نیم تــا دو میلیون ســر به زمیــن می‌ذاریم ».آغشــین و ایلمــان و امیر و بــه تهران کشــانده و همگــی در یکی از شــرکت‌های هــم خرج ماشــین و خورد و خوراک خودمون میشــه .فیــروز می‌خندنــد و می‌گویند ما هــم از این حرف‌ها مســافربری اینترنتی مشــغول بــه کارند .بزرگ‌ترشــان یه وقتایی هــم وقتی داریم برمی‌گردیم شــهرمون توی می‌زدیم. امیــر اســت با ٤٤ســال ســن که ١١ســال قبــل آمده راه ماشــین خــراب میشــه و گرفتارمــون میکنه». سکانس ۱۲ :۴نفر در خانه ۴۰متری تهران و به‌عنوان پیمانکار در شــرکت مخابرات مشغول مرد‌هــا از ایــن نــوع زندگــی خســته شــده‌اند. شــده ،امــا واگذاری‌ها او را از کار بیــکار کرده تا بعد‌ها سکانس :۳زنان صبور ترکمن به‌عنوان مســافربر اینترنتــی دوباره به تهــران برگردد .ســاعت از ۱۱شــب گذشــته ،اما هوا هنوز گرم است ،اینکه شــب‌ها مجبورند تــوی ماشینشــان یا کنار «پیمانــکار دســت دوم بــودم ۸ ،نفــر از همین بچه‌ها پشــه‌های خاکی دور نــور چراغ ماشــین‌ها می‌رقصند .آن بخوابنــد .ســر و صدا ،گرما و ســرما بیشــتر از 39 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
39 Kheradmand
حال و هوای مسافرکش‌های ماشین‌خواب در تهران
آنهــا روزی ۱۲-۱۸ســاعت کار میکنند ۶ .و نیم صبح بیدار میشــوند ،ساعت ۷نخســتین مسافر را می‌گیرند و اســتارت ماشــین را با بســم‌الله می‌زننــد و این قصه تــا ۱۰و حتــی ۱۲شــب ،ســر دراز دارد .از غرب تهران می‌رونــد شــرق تهــران ،از شــمال می‌رونــد جنــوب، خیابان‌هــا و کوچه‌های تهران را حاال بعد از چند ســال خوب بلدند.
فهیمهطباطبایی
هوا گرگ و میش و غروب خاکســتری اســت و روز داغ مــردادی ،نفس‌های آخرش را می‌کشــد .صورت ســرخ خورشــید را ســاختمان نیمه‌کاره بد هیبت پوشــانده و فقــط رد کمرنگــی از نور قرمــز و زرد از گوشــه و کنار ســتون‌ها و تیرآهن‌هــای غول‌پیکــر عبــور می‌کنــد و می‌ریزد روی آســفالت داغ. اینجــا که ایســتادیم نه خیابان اســت ،نــه خرابه .یک گــودی بــزرگ چنــد هــزار متری اســت که رها شــده در گوشــه‌ای از شــمال شهر .شــاید محصول یک پروژه نافرجــام باشــد ،شــاید هــم یکــی از همیــن روزها، بی‌ســروصدا تبدیــل به بــرج یا مرکــز خریدی شــود. انتظارمان خیلی طوالنی نمی‌شــود و باالخره نخســتین ماشــین از باالی گودی ســر می‌رســد .پشــت ســرش، دومین ماشــین هم بالفاصلــه از راه می‌رســد .با کمی فاصلــه روبه‌روی هم می‌ایســتند و ماشــین را خاموش میکنند . پیــاده میشــوند ،اول کاپــوت را می‌دهند بــاال و بعد
کفــش و جورابشــان را درمیآورنــد و جایــش دمپایی پایشــان می‌کننــد .احمــد ســیگاری آتــش می‌زنــد و دکمه‌های پیراهنــش را باز می‌کند .گرمــای مرداد عرق شــده روی پیشــانی‌اش و شــره می‌کنــد روی گــردن و زیرپــوش آبی‌اش. آســان ،امــا خســته و بی‌حوصلــه پشــتی صندلی را می‌خواباند و ولو میشــود روی صندلی طوســی زهوار درفتــه پرایــد ســفیدش« .بچه‌هــا کم کم می‌رســن ،تا ســاعت ۱۰شب اینجا پر میشــه از ماشین .صبر کنین، هنوز زوده ».ســاعت از ۹گذشــته .انگار شــب ،غم از غروب وام گرفته اســت .آسالن سر در گریبان گوشی‌اش می‌بــرد و احمد ســیگار را با ســیگار روشــن می‌کند و عمیق ُپــک می‌زند.
ســکانس :۱از صحرای پرســتاره تا خرابه بدون آسمان
چنــد دقیقه‌ای از ســاعت ۱۰شــب نگذشــته که بقیه ماشــین‌ها هم می‌رســند .پراید اســت که پشــت پراید وارد گــودی میشــود .همه هم ســفید و طوســی .هر کســی جایی دارد .مثل یک پازل مرتــب دو تا آن طرف، دو تــا این طرف ،دو تا بــاال و دو تا پایین .مربعی بزرگ آن وســط شــکل میگیرد کــه گرداگردش را ماشــین‌ها محصــور کرده‌اند. ُگلــه بــه ُگلــه گعده‌هایــی از پرایــد به همین شــکل درســت میشــود .مثل زنجیــره‌ای که انگار قرار اســت تــا انتهای گــود ادامه پیدا کند .بعد از اینکه ماشــین‌ها
38 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
کنــار هــم قــرار می‌گیرند ،در عــرض یکــی ،دو دقیقه د ِر صنــدوق عقب‌هــا باز میشــود و همــه زیرانداز و تشــک و بالش‌شــان را در فضــای خالــی محصور بین ماشــین‌ها پهن میکنند .هر کســی خانه بی‌سقف‌اش را کنار ماشــین خودش می‌گســتراند و روی زیرانداز ولو میشــود .خســتگی ۱۴-۱۵ســاعت رانندگــی بی‌وقفه در خیابان‌هــای داغ تهــران ،در چهــره تــک تک‌شــان پیداست. صالــح عیــد قربان عروســی‌اش اســت و با همســرش حــرف می‌زند .ایــواز پول‌های نقدی که از مســافر‌های امروز گرفته ،می‌شــمارد ،آغشین ســر در کاپوت ماشین کــرده و مجید بــه زبان ترکمنی ماجــرای بحث و جدل بــا یکی از مســافران امــروزش را برای ایلمــان تعریف می‌کند« .می‌گفــت کولر بزن ،نزنی نمــره منفی میدم، هــر چــی توضیــح دادم خانم ایــن پرایــده ،اینجا هم ســرباالییه ،از صبح پشت هم مسافر داشتم ،موتور داغ کرده ،نمی‌کشــه کولر بزنم .فایده نکــرد که نکرد .پیاده که شــد چند دقیقه بعد از شــرکت بهم زنــگ زدن». این وســط ،اما ایلمان فقط حواســش به شــام اســت. پیــک نیــک را از صنــدوق در مــی‌آورد و میگــذارد وســط مربع .پالســتیک مرغ‌هــای تکه شــده و پیازی را کــه خریــده هم کنار دســتش میگــذارد .پیک نیک که روشــن شــد ،قابلمه را از صندوق صالــح می‌آورند. ایلمان نشســته روی آســفالت داغ و پیاز‌ها را با چاقوی ُکندش ،شــلخته خرد می‌کند در قابلمــه پرروغن .هنوز پیاز‌ها ســرخ نشــده کــه تکه‌هــای مــرغ را می‌ریزد،
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
38 Kheradmand
اقــدام بــه فــروش آنها می‌کننــد؛ به عنــوان مثال در یکــی از ایــن آگهی‌ها قید شــده که قبــری در قطعه ۷۶بهشــت زهرا به فروش می‌رســد یا با یــک خودرو معاوضه میشــود .وقتی خبرنگار «شهروند» با صاحب ایــن آگهی تمــاس میگیرد ،او می‌گویــد که این قطعه را بــا قیمت ٦٥میلیون تومان می‌فروشــد یــا اینکه با یــک خودرو در همین حدود قیمــت معاوضه می‌کند. یکی دیگــر از فروشــندگان قبر هم قبر ســه طبقه‌ای را بــا قیمــت ٤٥٠میلیون تومان به فروش گذاشــته ،اما اگــر بخواهید یــک طبقــه را بخرید بایــد ١٠٠میلیون تومــان هزینه کنید.
حمل متوفی چند؟
یکــی از خدماتــی که باید برای مراســم کفــن و دفن مــردگان خود انجــام دهید ،کرایه‌کــردن آمبوالنس‌های جســدبر اســت .جالب اینجاست که بســتگان متوفی هم حــق انتقال جســد را ندارند و متوفــی صرفا باید توســط آمبوالنس‌هــای بهشــت‌زهرا جابه‌جا شــود و بــرای این جابه‌جایی هم گاهی باید هزینه‌های نســبتا باالیــی پرداخــت کرد کــه ایــن هزینه‌ها بــا توجه به مســافت تعیین میشــوند .بر اســاس آخرین مصوبه، هزینه حمل اجســاد از سطح شــهر به پزشکی قانونی ۲۰۰هزار تومان اســت. البتــه این نــرخ آمبوالنس‌هــای عمومی اســت و اگر بخواهیــد از آمبوالنــس خصوصی تک نفره اســتفاده کنید ،باید ٢٨٠هزار تومان هزینه کنید .کرایه آمبوالنس عمومی چهارنفره ۱۸۰هزار تومــان ،آمبوالنس عمومی کــودک ۹۰هزار تومــان ،آمبوالنس قطع عضــو ۷۵هزار تومــان و تعرفه حمل از شهرســتان‌ها به بهشــت زهرا به ازای هر کیلومتر رفت و برگشــت‌هزار و ۵۰۰تومان اســت که البتــه این نرخ‌هــا چندان رعایت نمی‌شــود و حتــی آمبوالنس‌هــای برخــی از بیمارســتان‌ها تــا ٥٠٠هزار تومان هم بابت رســاندن اجســاد به بهشت زهرا کرایــه دریافت میکنند و بــه بهانه‌های مختلف نــرخ جابه‌جایــی را افزایــش می‌دهنــد .جالب اســت بدانید که ســازمان خدمات بهشــت زهرا برای غســل و بســته‌بندی مردگان هم تعرفه‌های مشــخصی دارد. براســاس آنچه در ســایت بهشــت زهرا منتشر شده، غســل هر جســد بزرگســال ٧٥هــزار تومــان ،کودک ٣٥هزار تومان ،بســته‌بندی متوفی بزرگســال همراه با تابــوت ١٥٠هزار تومان ،بســته‌بندی کــودک به همراه تابــوت ١٠٠هــزار تومان بــرای خانواده‌هــای متوفیان هزینــه در بــر دارد .جالــب اســت بدانیــد کــه نرخ بســته‌بندی‌ها هــم براســاس کاور‌ها متفاوت اســت. هزینه کاور بســته‌بندی ۲۰هزار تومــان و ترمه ۴۰هزار تومــان اســت کــه اینجا هم تفــاوت قیمت‌هــا توی ذوق می‌زنــد.
ســنگ قبر طالیــی بــا چمــن‌کاری و باغچه ا ختصا صی
ایــن روزهــا انگار همــه چیــز روند الکچری‌شــدن و گران‌شــدن را بــا ســرعت باالیی طی می‌کننــد .بعد از بررســی قیمت قبر‌هــا در بهشــت زهرا ،حــاال نوبت ســنگ قبرهای نجومی اســت .وقتی برای خرید سنگ
قبر به بهشــت زهرا بروید ،از تنوع و البته قیمت‌های باال شــوکه می‌شوید .یکی از ســازندگان و فروشندگان ســنگ قبــر در بهشــت زهــرا دربــاره قیمت‌هــا به «شــهروند» می‌گویــد« :قیمت‌ها از ٧٠٠هــزار تومان شــروع میشــود و باال مــی‌رود .مــا اینجا براســاس ســلیقه مشــتری و پولی که می‌خواهــد پرداخت کند ســنگ قبر می‌ســازیم .همین چند وقت پیش بود که برای یک مشــتری ســنگ قبری با قیمــت ٤٠میلیون تومــان ســاختم که از بهتریــن مرمر موجــود در بازار بود و با آب طال روی آن نوشــته شــده بود ».او ادامه می‌دهــد« :در حال حاضــر گران‌ترین ســنگ موجود در بازار مرمر ســبز اســت؛ البته به‌تازگی نوعی سنگ برزیلــی به بازار آمــده که بهتر از انواع داخلی اســت و کیفیــت باالیی دارد .این ســنگ‌ها در مقابل ســرما و گرمــای هوا هــم مقاوم‌تر هســتند و قیمتشــان از ٥میلیــون تومان آغــاز میشــود .برخی از مشــتریان هم ســفارش گل‌کاری یا ســاخت باغچه را بر ســر مزار عزیــزان خود می‌دهنــد که قیمت ایــن باغچه‌ها هم از دو‌میلیــون تومان به باال اســت».
ختم با قابلیت پخش الیو
یکــی از مهمتریــن آداب و رســوم ایرانی‌هــا وقتــی عزیــزی را از دســت می‌دهنــد ،برگــزاری مراســم در مســاجد اســت .چندی پیش شــایعه شــده بــود که مســاجد معــروف تهــران قیمت‌هــای نجومــی برای برگزاری مراســم ترحیم می‌گیرند .در بین این مســاجد باالتریــن نرخی که برای ارایه خدماتــی ،چون مداحی، ســخنرانی و پذیرایی خدمــه گرفته میشــود ،متعلق بــه مســجدالزهراء اســدآباد واقع در زعفرانیه اســت. این مســجد که از معدود مســاجد تهران برای مراســم ترحیم اســت ،ســالن بازی برای ســرگرم‌کردن کودکان دارد .هزینه برگزاری مراســم در این مســجد ٣میلیون و ٥٠٠هــزار تومان اســت کــه خدمات ویــژه‌ای ،چون فیلمبــرداری هم ارایه می‌دهد .مراســمی کــه در این مســجد برگزار میشــود به صــورت الیــو قابل پخش است. یکی از مســاجد معــروف تهران ،مســجد نــور واقع در میــدان فاطمــی اســت کــه اغلــب چهره‌هــای سرشــناس ورزشــی ،هنری و سیاســی این مســجد را بــرای برگزاری مراســم ترحیــم عزیزان خــود انتخاب می‌کننــد .هزینــه برگزاری مراســم در این مســاجد با خدماتی مثل ســخنرانی ،مداحــی و خدمه یک‌میلیون و ٥٠٠هــزار تومان اســت .یکی دیگر از مســاجد گران تهران ،مســجد الغدیــر در خیابان میرداماد اســت که نرخ این مســجد بــرای ســخنرانی ،مداحــی و خدمه مبلغ ٢میلیون و ٢٠٠هزار تومان است.مســجدالرضا در خیابــان خرمشــهر را هم تقریبا می‌توان بین مســاجد گــران طبقه‌بندی کرد .این مســجد هم بــرای خدماتی مثــل بقیه مســاجد تهــران مبلــغ یک‌میلیــون و ٧٠٠ هــزار تومان دریافت می‌کند؛ البته وســایل پذیرایی بر عهده مســاجد نیســت و خود خانواده متوفی باید آن را تهیــه کنند .با وجــود این برخی مســاجد تهران هم وجــود دارند کــه عالوه بر خدمــات فرهنگی ،خدمات پذیرایــی و غــذا را هم ارایــه می‌دهند.
37 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
37 Kheradmand
زندگی پس از مرگ؛ بازار سوگواری و قبرهای الکچری
مــرگ مجلل یکــی از پدیده‌های عجیب بــازار خدمات ایران اســت .آنها در مســجد شــمال شــهر با قابلیت پخــش زنده و الیو مراســم ختم می‌گیرنــد و بچه‌ها در اتاق بازی مســجد ســرگرم میشــوند .مــرده کفن ترمه دارد و برای خریدن قبرش درســت بــه اندازه یک خانه مســکونی هزینه کرده‌اند.
پریسا اسالم زاده
ســنگ قبــر مرمر ســبز وارداتی اســت که بــا آب طال خطاطــی شــده اســت .متوفــی باغچــه اختصاصی با گل‌کاری و چمن‌کاری هم دارد و کارگری برای رســیدگی به قبــر و شست‌وشــوی آن و هــرس و باغبانی باغچه ماهانــه از بســتگان مرده حقــوق میگیرد.
قب رهایالکچری
قبرهــای یک‌طبقــه و چندطبقه در بهشــت‌زهرا (س) با قیمت‌هــای چند میلیونی خرید و فروش میشــوند. البتــه چنــدی پیش اعالم شــد که بهشــت زهــرا برای حدود ســه ســال دیگر جا برای دفن اموات دارد و باید بــرای مکان‌یابی جدید فکر اساســی کرد .در حال حاضر فاصلــه زیــادی بین ارزان‌تریــن و گران‌تریــن قبرها در بهشــت زهرا وجــود دارد .جالب اســت بدانیــد که در حــال حاضر بهشــت زهرا از ســه بخــش گران‌قیمت، متوســط و ارزان‌قیمت تشــکیل شــده اســت .فاز یک در قســمت شــمالی و غربــی با قطعات یــک تا ١١٠و قدمتی بیش از ٤٠ســال ،گران‌ترین قبر‌هــا را دارد .فاز ٢ در قسمت شــرقی با قطعات بین ٢٠٠تا ٢٥٥و قدمتی بیش از ١٠ســال ،از نظر قیمتی در سطح دوم قرار دارد. ارزان‌تریــن قبرها هم در فاز ســوم و قســمت جنوب
بهشــت زهرا واقع شــده‌اند کــه قطعــات ٣٠٠به باال با قدمت ٥ســال را شــامل میشــوند .در این قطعات کمتر اثری از خریدوفروش قبرها به صورت غیررســمی دیــده میشــود؛ چون مــردگان به طــور خــودکار و از طریــق دفتر اداری بهشــت‌زهرا ،به صــورت رایگان در طبقــه اول ایــن قبرها و با پرداخــت یک‌میلیون تومان بــرای طبقــه دوم یــا ســوم ،دفن میشــوند؛ امــا اگر بخواهیــد که در نقاط بکر بهشــت زهــرا عزیزان خود را دفن کنید نمی‌توانید مســتقیما بــه واحد‌های اداری برویــد و در ایــن مناطق قبــر بخرید بلکه باید ســراغ دالالنی را بگیرید که کارشــان این اســت کــه با گرفتن درصــد ،مردگان را در مناطــق منحصربه‌فرد! دفن کنند.
آپشن‌های ویژه قبرهای گران
شــاید خنــده‌دار باشــد ،ولی وقتــی دالیــل گرانی این قبر‌هــا را جویــا می‌شــویم ،عواملی مثل همجــواری با غســالخانه و بخش اداری ،قدیمی‌بــودن ،برخورداری از فضای ســبز ،ســر نبش‌بودن ،دسترســی به ورودی‌های اصلــی ،همجواری با مترو ،نزدیکی به انشــعابات آب و بــرق ،دکه تنقالت ،گلفروشــی و ...را می‌شــنویم. یکــی از ایــن دالالن می‌گویــد که قیمت قبــور در فاز یک بهشــت زهرا بســیار بــاال رفته و حتــی در برخی از نقــاط خــوش آب‌وهــوا کــه دسترســی خوبــی هم دارد ،قبر‌هــا با مبالغــی حدود ٢٠٠میلیــون تومان هم فروخته میشــوند که البتــه اگر بخواهید ایــن قبر دو طبقــه یا ســه طبقه شــود ،باید بــرای هــر طبقه هم هزینــه‌ای در حــدود ٢٠میلیون تومــان پرداخت کنید. قیمــت قبــور در فــاز ٢هــم نجومــی اســت .در فاز دوی بهشــت زهرا قیمــت قبرها از ٥٠میلیون شــروع
36 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
میشــود و به حدود ١٠٠میلیون تومان می‌رســد .البته همانطــور که گفتیــم قیمت‌هــا براســاس مالک‌های عجیــب و غریبی تعیین شــده‌اند که البته مــورد تأیید مســئوالن بهشت زهرا نیست .شــاید برایتان باورکردنی نباشــد ،اما در بهشــت زهرا افرادی هم هســتند که در ازای دریافت حقوق ماهانه به قبور رســیدگی و اطراف آنهــا گل‌کاری میکنند و نظافتشــان را بر عهده دارند. بر اساس مشــاهدات خبرنگار «شــهروند» این افراد به ازای کار‌هایــی کــه برای قبور الکچــری و صاحبان آنها انجــام می‌دهند بین یــک تا ٢میلیون حقــوق دریافت می‌کننــد .البتــه چند ماه پیــش بود که شــایعه فروش قبرهای میلیاردی در بهشــت زهرای تهران ســروصدای زیــادی به پا کرد .ماجرا از این قــرار بود که آگهی‌هایی در ســایت‌های اینترنتی درباره فــروش قبرهای ویالیی منتشر شــده بود .شــایعه‌ای که البته دالل‌های بهشت زهــرا آن را تأیید نمی‌کننــد و می‌گویند که در قیمت‌ها اغراق شده اســت و قیمت میلیاردی را تأیید نمی‌کنند. آنها می‌گویند حداکثر قیمــت این قبرها ٨٠٠میلیون تومان اســت و البته خریــد و فروش ایــن مقبره‌ها در دفاتر اســناد رســمی انجام میشــود و بعد از پرداخت پــول بابــت خرید این مقبره‌ها به شــما برگــه‌ای مانند ســند داده می‌شود.
آگهی برای معاوضه قبور
البته پــای خرید و فــروش قبر به آگهی‌هــای اینترنتی هم رســیده اســت و اگر به ســایت‌های خرید و فروش اینترنتی ســری بزنید ،آگهی‌هایی می‌بینید که به شــما پیشــنهاد معاوضه قبور می‌دهند یا اینکه در گذشــته قبر‌هایــی خریده‌انــد و حاال کــه قیمت‌ها بــاال رفته،
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
36 Kheradmand
مــی توانید قلعه دختر در ضلع غربی کوه را مشــاهده کنید که اشــتیاق تــان را چند برابــر می کند.
مقبره خواجه مهدی
خواجــه مهــدی در واقع یکی از نــوادگان حضرت علی علیه الســام اســت که بعد از اســام آوردن ایرانیان به والــی گری کرمان منصوب می شــود .وی در یک ســفر که به منطقه سیســتان داشــته اســت توســط راهزنان کشــته می شــود .اهالی منطقه به دلیل احترامی که به خاندان علوی داشــتند تصمیم می گیرنــد که جنازه وی را در محلــی مقدس که همان کوه خواجه اســت دفن کننــد .از آن زمــان به بعد کوه خواجه برای مســلمانان نیــز مکانی مقدس محســوب می شــود .اتاقک مقبره یــک اتاق ســاده و گچ کاری شــده اســت کــه قبر به نســبت بزرگی در وســط آن قــرار دارد .روی قبر پارچه هــای مخملی ســیاه رنگی انداختــه اند کــه مزین به اســامی مبارک ائمه اطهار اســت .بیرون مقبره نیز می توانید ســنگ قبرهای جالب و متعددی را ببنید که هر کــدام از آن هــا متعلق بــه یکی از بزرگان گذشــته اند و امــروز متاســفانه نام و نشــانی از آن ها باقی نمانده است .اشــکال قبرها بسیار متنوع هســتند و حتی می توانند زمــان زیادی از بازدید شــما را بگیرند.
خواجــه تا قبل از خشکســالی هامــون در محاصره آب هــا قرار داشــت و همین موضوع آن را تا حدی دســت نیافتنــی کــرده بود امــا امــروزه حتی برای دسترســی آســان تر جاده ای تا بــاالی کوه تعبیه کــرده اند! یکی دیگــر از عوامل تخریب مجموعــه جنس مصالح به کار رفتــه در ســاخت بناهاســت .از آن جایی کــه این کوه مقــدس به شــمار می رفته اســت بنابرایــن هنرمندان معمار برای احداث بناها دســت به تیشــه نبرده و کوه را نتراشــیده اند .آن ها از خشت و ِگل برای ساخت کاخ ها کمــک گرفته اند.
در کمر کش کوه خواجه چه می گذرد؟
قلعــه ها و آثار ساســانی کوه در بخش پاییــن تر و در دامنــه کوه قــرار دارد .هر چنــد در قله وجود ســنگ قبرهــای متنــوع توجه شــما را جلــب می کنــد ،اما از آنچه کــه در کمر کش کوه اســت غافل نشــوید .برای رســیدن به آثار باســتانی باید دوباره ســوار خودرویتان
اگر از قدمت سیستان و بلوچستان آگاهی داشته باشید حتما شما هم شیفته گردشگری در این سرزمین
کوه اوشیدا مامن تمام ادیان
در دشــت بی پستی و بلندی سیســتان تنها یک بلندی بازالتــی وجود دارد و آن چیزی نیســت جز کوه خواجه کــه در زمــان هــای قدیم بــه زبــان پارســی میانه به اوشــیدا یعنی جــاودان و ابدی معروف اســت .شــاید همیــن فــراز منحصر بفــرد در پهنه دشــت خودش به خودی خــود نوعی حالت اعجازگونه به کوه بخشــیده است. در کتب باســتانی زردتشــت آمده است که اینجا جایی اســت کــه دختر یکــی از مغ هــای بــزرگ در هامون آبســتن سوشــیانت وعده داده خواهد شــد .بر همین اساس بســیاری از باســتان شناســان وجود آتشکده در ضلــع شــرقی مجموعــه را توجیه مــی کنند .امــا نگاه ویژه ادیان به این کوه حتی به مســیحیت نیز کشــیده اســت .در ترجمه التین انجیل متی آمده اســت که سه مغ( روحانی) زردتشــتی بر فراز این کوه ســتاره ای که بشــارت دهنده تولد مســیح بوده اســت را دیده اند و بــه بیت الحم آمده انــد و بعد از دیــدار مریم مقدس و مســیح به دین عیســی گرویدند.
بنای خشتی در دامنه کوه مقدس
حــال که ادیــان مختلف نــگاه ویــژه ای بــه این کوه داشــتند باید تا می توانیــد توقع تان را از کوه اوشــیدا بــاال ببرید .آثار باســتانی ایــن کوه از دورهــای پارتیان، ساســانیان ،اشــکانیان و دوره های اسالمی به جا مانده اســت .اما متاسفانه شــرایط جوی منطقه از یک طرف و کم لطفی مســئولین میراث فرهنگی اســتان همگی دســت به دســت هم داده اند که بخش های زیادی از این گنجینه تخریب شــود .این موضوع تا حدی اســت که حتی عده ای خشــکی ناراحت کننــده هامون را نیز دلیلی بر ســرعت تخریــت مجموعه دانســته اند .کوه
ضلع غربی مجموعه قــرار دارد .اتاق طواف ،آتشــدان، قلعــه کافــرون ،کک کهــزاد و ایــوان های زیبــای کاخ چیزهایی اســت که در کمر کش کوه منتظر شماســت. امــا اوج زیبایــی های قلعــه در ایوان هــای کاخ اتفاق مــی افتــد .در و دیوارهای ایــوان ها پــر از پرتره های نقاشــی شده شــاهان و روحانیون باســتانی است .اکثر این نقاشــی ها از نیم رخ کشــیده شــده انــد و دارای رنــگ هــای زیبــا و جذابی اند.برخــی از ایــن تصاویر حتی تا روی ســقف نیــز امتداد پیدا کرده اســت .البته متاســفانه صــورت بیشــتر ایــن تصاویر نابود شــده و بخش هــای کمی از این آثــار باقیمانده انــد .عالوه بر این تصاویر جالب و رنگی دو نقش برجســته دیگر نیز آدیــن بخش این ایوان هاســت تــا حدی که بــه ایوان هــا لقب گالری داده اند .در یکی از این نقش برجســته ها ســه ســوارکار در حال تاخت قرار دارند و در دیگری شــیری در حال حمله به یک ســوارکار اســت.
زیبا خواهید شد شــوید و از کوه پایین بیایید وســط های کوه راه فرعی بهترین فصل سیستان گردی
به ســمت چپ شــما را به پارکینگ دیگری می رســاند کــه بعد از پــارک خودور حدود بیســت دقیقــه پیاده روی بــا کمــی ســختی پیــش رو داریــد تا بــه ورودی مجموعه برســید .مطمئنا در هنــگام ورود به مجموعه حســابی در ذوقتان می خورد .باید بــرای دیدن زیبایی هــای به جا مانــده کمی صبور و البته بــه همان میزان تیز بین باشــید.
کاخ در کوه
درکــوه خواجــه دژ عظیمی از خشــت و گل بنا شــده اســت که از نظر باســتان شناســان و با توجه به آثار و شــواهدی چون نقــوش به کار گرفته شــده اش مربوط به دوره ساســانیان اســت .مثــا وجود آتشــکده چهار طاقــی در ضلــع شــرقی یکــی از آثــار معــروف دوره ساســانیان است .آتشــکده مشــتمل بر یک تاالر بزرگ و دو راهــرو در طرفین اســت که نمونــه آن را می توان در تخت ســلیمان تکاب مشــاهده کنیــم( .الزم به ذکر اســت دخل و خرج به این مجموعه نیز ســر زده است و شــما می توانید با یک وبگردی ساده آن را پیداکنید). عــاوه بر آتشــکده بقایای کاخی نیز در کوه به چشــم مــی خــورد .کاخ دارای عمــارت ،ســالن ،ایــوان هــای مســقف مشــرف به حیاط و حیاط است .منظره ای که روی ایوان ها نمایانســت منظره زیبایی از پهنه وســیع هامون اســت که حتما قبل از خشکسالی جلوه بهشت گونــه ای از کویــر را تقدیم تماشــاگر می کرده اســت. قلعه دختر بــه عنوان یک مکان مذهبــی دیگر نیز در
35 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
اســتان سیســتان بلوچســتان به دلیل قــرار گرفتن در منطقه گرم و خشــک دارای آب و هوای کویری اســت. بنابراین تابســتان های گرم و خشــک و زمســتان های کوتــاه مدت از شــاخصه های این نوع آب و هواســت. بهترین فصل سیســتان گردی از اوایل اســفند تا اواسط خردادماه اســت که هــوا در نهایت لطافــت خود قرار دارد.
اقامت در سیستان
چنانچــه آمــد ایــن کــوه در نزدیکــی دو شــهر زابل وزاهــدان قــرار دارد .اما متاســفانه در اطــراف این اثر ملی هیچ خبری از کوچکترین امکانات رفاهی نیســت و همین موضوع مشــکالت بهداشــتی فراوانــی را برای منطقــه به وجــود آورده اســت .نبود امکانــات تنها به نبود ســرویس بهداشــتی ،نمازخانه و حتــی دکه های فروشــگاهی ختم نمی شــود .مجموعه متاســفانه در زمینه سیســتم روشــنایی نیــز فقیراســت .بناراین اگر برنامــه کــوه خواجــه را در ســر دارید حتما تــا قبل از غــروب مــکان را ترک کنیــد .بــرای اقامــت دو گزینه پیــش رو دارید یا شــب را در یکــی از دو هتل زابل به صبح برســانید که هزینه حدود 150هــزار تا 300هزار تومان برای تــان دارد یا اینکه مســافت 225کیلومتری تا زاهــدان را به جــان بخرید و انتخاب های بیشــتری داشته باشــید.هزینه شــب مانی در هتل های زاهدان بــا زابل خیلی تفــاوت ندارد .یکــی از نکته های مثبت زاهدان گــردی قیمت به صرفه خورد و خوراک اســت.
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
35 Kheradmand
سفر به سرزمین رستم دستان سمیهمحمدنیاحنایی شــاید همین که اســم استان سیســتان و بلوچستان به گوش تان برســد اولین چیزی که در ذهنتان تصور کنید ،ســرزمین های خشــک و بی آب و علفی باشد که زیر ســایه بی مهری مســئوالن به ورطه فراموشــی ســپرده شــده اند .اســتان مرزی و پهناوری که با وجود مردمان زحمتکــش و غیور هر روز با مشــکالت زیادی دســت وپنچــه نــرم می کنــد .با آن که ،چند ســالی اســت به همــت و جان فشــانی نیــروی های مســلح ،وضعیت امنیتی اســتان تــا حد قابــل قبولی بهبود یافته اســت اما بخش اعظم این اســتان و شــاید بهتر باشــد بگویم کــه بیــش از 90درصد منطقه همچنــان از نعمت گاز لوله کشــی بی بهره اند و این در حالی اســت که تهیه آب شــرب شــهرهای بزرگی چون زابــل و زاهدان نیز با مشــکالت فراوانی روبه روســت .با این اوصاف احتماال زمانــی کــه از میــزان مراکز رفاهــی و اقامتی اســتان باخبر شــوید احتماال قیدگردشــگری در ایــن منطقه را خواهیــد زد و در بهتریــن حالت سیســتان را به عنوان یــک اقامت گاه چند ســاعته بین راهــی انتخاب کنید. امــا باید خدمت تان عرض کنم در دشــت های وســیع و همــوار نزدیــک زابل گنجینــه ای قدیمــی از دوران پارتیــان جا خــوش کرده اســت که در طــول قرن های متمادی مــورد تقدیس ادیان مختلف بوده اســت .پس اگر عاشق باستان شناسی هســتید ،به مباحث اسطوره ای و تخیلــی عالقه داریــد و حاضرید اندک رنج ســفر را تحمل کنیــد ،کوله بارتان را ببندید که عازم ســفر به بهشت باســتان شناسان هستیم.
سیستان و بلوچستان
شــاید برای تــان واژه بهشــت باســتان شناســان برای سیســتان کمی اغراق آمیز جلوه کنــد .اما اگر از قدمت ایــن منطقه بــرای تان بگویم حتما شــما هم شــیفته گردشــگری در این ســرزمین خواهید شــد .سیستان از دیرباز به دلیل موقعیت جغرافیایی اش همیشــه دارای ابعــاد امنیتــی و اســتراتژیکی مهمی بوده اســت .چه در زمانــی که هنوز یکــی از ملحقات ایران محســوب مــی شــد و چــه در زمانــی که بــا فشــارهای خارجی بخــش وســیعی از آن از ایــران جــدا شــد .از قدمــت سیســتان آنقدر بــرای تان بگویم که در کتب باســتانی زردتشــتیان این منطقــه یازدهمین ســرزمینی بوده که توســط اهورامزدا خلق شــده اســت .همچنیــن از این ســرزمین در داستان شــاهنامه به عنوان زادگاه پهلوانان اســطوره ای ایرانی مانند زال و رســتم دســتان نام برده شــده اســت .حتی عــده ای بر ایــن باور هســتند که این شــخصیت ها فــارغ از رنــگ های تخیلــی که در شــاهنامه بــه آن ها داده شــده اســت در واقع یکی از
بنیان گذاران سیستان هســتند و حتی آرامگاه رستم در باالی کــوه خواجه قــرار دارد. همانطــور که می دانید بیشــتر تمدن هــای بزرگ در کنار رودخانه ها و آبگیرها بناشــده اســت این مســئله درباره سیســتان نیــز صدق مــی کنــد .رود هیرمند و دریاچــه هامون تا ســالهای زیــادی رونق بخش منطقه بوده اســت .کــوه خواجــه که مقصــد امروز ماســت دقیقا در وســط دریاچه قرار داشــته و منظره بی بدیلی را خلــق می کرده اســت.
کوه خواجه بنای خشتی جا مانده از اشکانیان
کوه خواجه یکی از چند منطقه باســتانی و گردشــگری سیســتان می باشــد که بــه دلیــل نزدیکی بــه زابل و دسترســی آســان مقصد خوبی برای کســانی است که
34 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
قصد زیــاد ماندن در زابل را ندارند ،اســت .این منطقه در 30کیلومتــری جنوب غــرب زابل قــرار دارد و برای رفتن بــه آن جا کافی اســت زابل را به ســمت زاهدان تــرک کنید .همــان ابتدای جاده کوه برافراشــته خواجه دیده می شــود و هر چه بیشــتر برانیــد عظمت آن را بیشــتر درک می کنید .در همان ابتدای جاده و ســمت راســت تابلوی قهوه ای رنگ گردشــگری کــوه خواجه نمایان می شــود .باید از جاده خارج شــده و وارد فرعی خاکــی شــوید که با یک شــیب مالیم شــما را به باالی کوه خواجه و نزدیکی مقبره خواجه مهدی می رســاند. جاده به طوری کشــیده شــده اســت که در صورتی که هامون دوباره پر آب شــود هم مشــکلی در رفت و آمد وســایل نقلیه بــه وجود نمــی آید .اولین جلــوه دقیق کــوه در جاده خاکی دیده می شــود و شــما به راحتی
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
34 Kheradmand
عبوس رســمی به مبــارزه بپردازد .خنــده در ذات خود لذت در این فضا عقده‌گشــایی می‌کنــد .آنکه همواره قــاب و چارچوب متص ّلــب که او را محــدود می‌کند. نوعــی دیالوگ اســت که در انزوا معنــی پیدا نمی‌کند ،تحت فشــار قوانیــن و هنجار‌های اجتماعی -سیاســی میل ســوژه چنــان قدرتی بــرای درهم شکســتن دیوار بنابرایــن کارناوال برخالف فرهنگ رســمی که مبتنی بر قــرار می‌گیــرد خــود را آزاد پنداشــته و ســعی دارد از قوانیــن پیدا می‌کنــد که کمتــر تجربــه‌ای از آن را در مونولوگ اســت ،امری دیالوجیک اســت. ممنوعیت‌هــای اعمال شــده تخطی کند. فضا‌هــای رســمی و عمومــی می‌تــوان ســراغ گرفت. خنــده از این حیث نوعی کنش اســت کــه در آن هم او کــه در ســاخت واقعــی جامعه مجبور بــه حرکت حضوری ب یواســطه قاب‌هــا و سرشــار از میل ،فضایی برابــری وجــود دارد و هــم آزادی». درســت مقابــل فضــای رســمی خنــده و شــوخی بــا بــه چالــش ایجــاد کــرده اســت .منطقــه‌ای با کشــیدن جدیت حاکم بــر فرهنگ صورت‌بندی‌هــای متکثــر و متنوع رســمی ســاختار سلســله‌مراتبی را و کمترکنترل‌کننــده کــه امــکان با تمــام مناســبات و پروتکل‌هایش تولید ســوژه خالق و مولــد و البته ویــران می‌کنــد .مــا در جامعــه قدرتمنــد را فراهــم مــی‌آورد .او مجازی‌مان با تعلیق نسبی تمایزات به راحتــی و از طریــق خندیدن از و حصار‌هــای سلســله‌مراتبی و محدوده‌هــا فــرا مــی‌رود و به این ممنوعیت‌هــا مواجه هســتیم .این واســطه انتقام خــود را از هر آنچه فضا امــکان به ســخره گرفتن تمام باعــث محدودیتش شــده میگیرد. چیز‌هایــی را کــه در خــارج از این با ایــن تعبیــر ،جامعــه ناشــاد ما فضا صاحب ابهــت و جایگاه بــا خنــده قــدرت می‌طلبــد هســتند را فراهــم مــی‌آورد. و محدودیــت می‌زدایــد و در جریــان این ریشــخند‌ها و تحملش را در برابر ســختی‌ها آزادی هم و دارد وجود برابری هم آن در که است کنش نوعی خنده لوده‌بازی‌هــا جدیت ســاخت و نامالیمتی‌هــا بــاال می‌برد. رســمی نفی میشــود و سوژه شــادی‌های مجــازی را به‌واســطه دســت‌انداختن نمی‌تــوان بــه پــای شــادی قــدرت حاکــم و مســلط قدرت‌نمایــی می‌کند. در داخل چارچوب‌های معینی اســت در این ســاخت اجتماعی‌مــان گذاشــت و چنیــن برداشــت کــرد کــه طنز و به ســخره گرفتن عالوه بر اینکه احســاس قدرت بی‌نهایت متکثــر و منعطف عقده پرواز بــر فراز تمام مــا ایرانی‌هــا افراد شــادی هســتیم کــه بــه راحتی با ســوژه را باال می‌برد ،فشــار‌ها و ســختی‌های زندگی و آن ســاختار‌ها و چارچوب‌هــا را می‌گشــاید و لــذت هرچیــزی شــوخی می‌کنیــم. ِ تلخی‌های ناشــی از برخی مســائل و تصمیمات را قابل قدرتــی را تجربه می‌کند که در فضــای واقعی هرگز به تحمل‌تــر می‌کنــد .ســوژه ناکام‌مانــده از تجربــه ناب آن دســت‌نیافته بــود؛ لذتی محصول گریــز از هرگونه روزنامه اعتماد
33 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
33 Kheradmand
چرا در دنیای مجازی شادیم و در دنیای واقعی افسرده؟
شــادی‌های مجــازی را نمی‌تــوان بــه پــای شــادی اجتماعی‌مــان گذاشــت و چنیــن برداشــت کــرد کــه مــا ایرانی‌هــا افراد شــادی هســتیم کــه بــه راحتی با هرچیــزی شــوخی می‌کنیــم.
زهرا معرفت نتایــج پژوهش‌ها نشــان می‌دهــد که ایرانیــان درگیر ناشــادی جمعی هســتند :بر مبنــای «گــزارش جهانی شــادی» در ســال ۲۰۱۶ایــران از لحــاظ شــاخص‌های نشــاط عمومی در میان ۱۵۷کشــو ِر مورد بررســی در رتبــه ۱۰۵قرار داشــت .این رتبه در ســالهای ۲۰۱۷و ۲۰۱۸به‌ترتیــب به ۱۱۶و ۱۱۷کاهش یافت ،موسســه آمریکایی گالوپ نیز به تازگی در یک نظرســنجی ایران را جزو ۱۰کشــور غمگین جهــان معرفی کرد .همچنین بــر اســاس گزارشــی از مرکــز تحقیقــات اســتراتژیک ریاســت‌جمهوری با عنوان «آینده‌پژوهی ایران ،»۱۳۹۶ ۷۵درصــد از مــردم دچار یأس و ناامیدی هســتند. از ایــن دســت پژوهش‌ها که تاکید بر ناشــادی جمعی ما دارند کم نیســت؛ تجربه زیســته مان هم چیزی جز ایــن نمی‌گویــد؛ ما دالیل زیــادی برای ناشــادی داریم: حس درماندگی ،پیش‌بینی‌ناپذیر‌بــودن آینده ،وضعیت بــد اقتصادی ،نوســاناتی که مــدام درگیرمــان می‌کند، وجــود موانــع ســاختاری در برابــر تکوین و گســترش فرهنــگ شــادی و صد‌هــا دلیل ریــز و درشــت دیگر. جامعــه ما از افرادی تشــکیل شــده کــه روزم ّرگی‌های خــود را با دلهره ســپری میکنند؛ چیزی کــه اتفاقا این روزها بیــش از پیش قابل لمس اســت. این نســبت ناچیــ ِز ما با شــادی ،اما گاهی زیر ســوال مــی‌رود :آنجا کــه جدی‌ترین و بعضا تلخ‌ترین مســائل پیرامــون خود را به طنز و ســخره می‌گیریم این ســوال پیــش می‌آیــد که اگــر ما آدم‌هــای غمگینی هســتیم
چگونــه واکنــش غالــب و آنی‌مــان به برخی مســائل با هجــو و خنده‌ای افسارگســیخته همراه اســت؟ این موضــوع در فضای مجــازی و شــبکه‌های اجتماعی آن بیــش از هر جــای دیگری نمایان اســت .بخــش قابل توجهــی از پرمخاطب‌هــا و بــه اصطــاح پرالیک‌های شــبکه‌های اجتماعــی هجو‌هــا و مطالبــی اســت که جدی‌ترین مســائل جامعه را به ســخره می‌گیرند .شاید شــما هــم این جمله را شــنیده باشــید کــه می‌گویند ایرانی‌هــا خیلی هم شــادند ،با همه چیــز و همه کس شــوخی میکنند! ایــن تصــور زمانــی شــدت گرفــت کــه شــبکه‌های اجتماعی مجازی و حضور در آنها بخش نســبتا زیادی از روزم ّرگی‌هــای ما را ُپر کرد .ســوال این اســت که این تضا ِد بیــن جامعه واقعی و مجــازی را چگونه می‌توان تحلیــل کــرد .آیــا پژوهش‌هــا اشــتباه می‌کننــد و ما آدم‌های واقعا شــادی هستیم؟ یا شــاید هم باید گفت شــادی مجازی ما بی‌اعتبار اســت؟ واقعیت این اســت کــه نــه پژوهش‌ها اشــتباه می‌کننــد؛ حداقــل تجربه زیســته ما که این را می‌گوید ،و نه شــادی‌های مجازی بی‌اعتبــار؛ بلکــه بالعکس هــر کدام از ایــن کنش‌ها و واکنش‌هــای هرچند ســطحی دارای ارزش تحلیلی قوی هســتند .بنابرایــن باید جــواب این تضــاد را در جایی دیگــر جســت .پیــش از هر چیــز در رابطه بــا فضای مجــازی باید بدانیــم که ما با یــک دنیای بــدون مرز، فضایی ســیال و شــکننده ،منعطف و نفوذ‌پذیر ،متکثر و متنــوع ،بــا شــاخصه دگرگون‌پذیری مــدام ،و فقدان چارچوب‌های پیشــینی روبه‌رو هســتیم. چنیــن فضایی بــا هرگونه ســاختار منظــم و متصلب، درتضاد اســت .محیطی زنده ،وابســته بــه حال و کمتر ساختار‌یافته؛ بنابراین ســاخت فضای مجازی این اجازه را بــه ســوژه می‌دهد که راحت باشــد. مــا در این فضــا با گســتره بازنمایی مواجهیــم؛ یعنی
32 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
بازیگران ایــن فضا برای به نمایش‌گذاشــتن کنش خود بســیار کمتر از فضای واقعی متحمــل محدودیتهای ســاختار رســمی میشــوند و برخــاف فضــای واقعی تماما در قاب ســاختار‌ها گرفتار نمی‌آیند .از این لحاظ ســاختار فضای واقعی آمرانه و مرجعیت‌محور اســت؛ در آن الگویــی ازپیشتعیینشــده ب هواســطه قــدرت حاکم بر ســوژه تحمیل میشــود که رفتــار او را تحت تأثیر قــرار داده و عدم تبعیت ،رفتــاری نا‌بهنجار تلقی می‌شود. در‌مقابــل ،ســاخت فضای مجــازی منعطف‌تر اســت و در بســتر آن حــس رهایــی از ســاختار‌ها و عــرف و هنجار‌هــا تا حــدودی تجربه میشــود .مجــاز امکان بیشــتری برای عرضه خود‌بیانگرانه می‌دهــد .از این‌رو افــراد نگــران و ناشــا ِد جامعه بــه مجاز که می‌رســند گونه‌ای دیگر رفتار میکنند؛ شــوخی و خنده و استهزاء ســایه خود را بــر محدودیت‌ها می‌گســتراند و جامعه مجــازی را درســت مقابــل جامعــه واقعی‌مان شــاد و دلچســب نشــان می‌دهد .در این فضا تقریبا هیچ فرد و موضوعی از تیررس به اســتهزاء و شــوخی گرفته‌شدن در امــان نمی‌ماند« .لذت» مهمتریــن اصل این جامعه مجازیســت .اینجا ســاختار‌ها ب هراحتی می‌شکنند و از این منظــر فضای مجــازی کارناوالی تمام‌عیار اســت. شــادی‌های فضای مجــازی را باید از ایــن رهگذر مورد بررســی قــرار داد؛ مــا در مجاز می‌خندیم و به ســخره می‌گیریــم و بــه طــرز افسارگســیخته‌ای بــا هرآنچه جدی و حتی بعضا دردآور اســت به شــکل طنزگونه‌ای مواجــه می‌شــویم .این‌هــا همه نــه از آن روســت که مــا واقعا جامعه شــادابی داریم بلکه فضــا برای مبارزه بــا فرهنــگ عبوس و خشــک رســمی فراهم اســت و انــگار مــا را بــه مبــارزه می‌طلبــد« .به‌زعــم باختین کارنــاوال سرشــار از مشــارکت‌های آزاد مردمی اســت که می‌خواهند به‌وســیله اســتهزا و خنــده ،با فرهنگ
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
32 Kheradmand
31 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
31 Kheradmand
رشد گروه‌های
دست‌راستی افراطی در کانادا
تعــداد و فعالیت‌هــای گروه‌هــای دست‌راســتی افراطــی و نژادپرســت در کانادا رو به افزایش اســت. دو فیلــم مســتند «مستند‌ســازی نفــرت» و « نازی‌هــای آمریکایــی جدیــد» تمرکز خــود را بــر روی گروه‌هــای نئو نــازی در ایاالت متحده آمریکا قــرار داده‌اند. این دو مستند که پس از تحقیقاتــی یکســاله ،ســاخته شــده تعدادی از گروه‌هایی که در پشــت کشــتار‌های ت بار در آمریکا هســتند را در مرکز توجه قرار خشــون داده‌انــد ،و اینکــه چگونــه عمل می‌کننــد و همچنان بــدون مجــازات به عملیــات خــود ادامــه می‌دهند. امــا کارشناســان معتقدنــد که مــردم کانادا نیــز باید دربــاره افزایــش گروه‌هــای افراطــی در ایــن کشــور حساســیت بیشــتری از خود نشــان دهند .بــه گزارش ســی بی‌ســی و طبق گفته باربارا ِپری ،اســتاد دانشگاه و کارشــناس در زمینــه جــرم و جنایت ناشــی از تنفر، در حــال حاضر دســت کم ۱۳۰گروه دســت راســتی افراطــی در سراســر کانادا فعال هســتند ،که از ســال ۲۰۱۵تاکنون رشــد ۳۰درصدی داشــته اســت. ایدئولــوژی اغلــب این گروه‌ها علیه ادیــان و نژاد‌های خــاص شــکل گرفتــه اســت .افــکار ضــد اســامی و احساســات ضــد یهــودی از جملــه متداول‌تریــن ایدئولوژی‌هــای آنهــا اســت ،و به دنبال آنهــا نفرت از مهاجــران ،زنــان ،مردمان بومــی ،جوامــع و گروه‌های دگربــاش و دیگــر گروه‌های اقلیــت در رده‌های بعدی قــرار دارند. خانــم پــری می‌گوید «:هــر هفته چند تظاهــرات به اصطــاح دســت راســتی در کانــادا برگزار میشــود و اخیراً گروه‌هــای نفرت پراکن اقدام به تشــکیل ائتالف با یکدیگــر کرده‌انــد .این عمــل که انعــکاس دهنده شــعار (راستی‌ها متحد شــویم) در شارلوتسویل است، یــک رونــد آزار دهنــده را نشــان می‌دهد کــه آنها با یکدیگــر وحــدت دارنــد و دارای یــک چشــم انــداز مشــترک هستند».
خانم پــری دربــاره اینکه آیا ممکن اســت کــه حوادثــی همچون شــورش شارلوتســویل در ویرجینیا ،اینجا در کانــادا هــم اتفاق بیافتد ،گفته است«: فقط یکــی دو نفر از خط خارج میشــوند. من نمی‌گویــم که در اینجــا اتفــاق نخواهد افتــاد ،ما نیــز در اینجا بــا برخــی از گروه‌هــای مســلح و تعدادی از اعضاء خیلــی تهاجمی آنها مواجه هستیم » . وی بــه گروه‌هایــی ماننــد (ســه درصدی‌هــا) اشــاره می‌کنــد ،کــه در اســتان‌های آلبرتــا و انتاریــو دارای شــعبه هســتند و اعضای آن بــه دلیل برخــورداری از آموزش‌های شــبه نظامی و نظامی مشــهور هســتند. آمار‌ها نیز نشــان می‌دهنــد که جنایات بــر پایه تنفر در کانادا در حال افزایش اســت .مابین ســالهای ۲۰۱۴ تــا ،۲۰۱۷حوادثــی که انگیزه وقوع آنهــا نفرت بوده و به پلیس گزارش شــده بیش از ۶۰درصد رشــد داشــته اســت .در این مــدت ۲۰۷۳مورد از ایــن قبیل حوادث گزارش شــده بود. از ایــن تعداد جنایــات اتفاق افتــاده ۳۸ ،درصد جرایم خشونت آمیز بودند ،که شــامل حمله فیزیکی ،تهدید و آزار و اذیــت جنایی می‌شــدند .و طبــق گفته خانم پری ،بیشتر جنایاتی که توســط پلیس برای آنها پرونده مســتند تشــکیل شــده به وســیله افــرادی بــه وقوع پیوســته اســت که در حال حاضر عضو هیچیک از این گروه‌هــای نفرت پراکن نیســتند ،و نشــان می‌دهد که ایــن مشــکل بســیار فراگیر تــر از چیزی اســت که ما تصــور می‌کنیم. اطالعــات پلیس بر مبنای اثبــات از طریق تحقیقات و به طور گســترده بســتگی به اراده قربانیــان به گزارش دادن ایــن جنایــات دارد .باربارا پــری توضیح می‌دهد که بســیاری از عوامل از جمله عــدم اهتماد به پلیس، بــر روی گــزارش نــدادن قربانیــان تاثیر گذار اســت.
30 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
به گفتــه او « :بعضــی از ماموران پلیس دارای ســابقه خشــونت‌های ضــد دگرباشــی و ضد ترانس هســتند، بنابرایــن افــرادی که متعلق بــه این گروه‌ها هســتند کمتــر عالقــه‌ای به ارائه گــزارش خشــونت‌هایی دارند کــه قربانــی آن بوده‌اند». خانــم پــری ادامه داده اســت که بر اســاس مطالعات انجــام شــده ۸۰ ،تــا ۸۵درصد از جنایات بــر پایه تنفر گزارش نمی‌شــوند. ایــوان بالگورد ،مدیر اجرایی شــبکه ضد نفــرت کانادا، می‌گوید که جلوگیــری از گروه‌های نفــرت پراکن برای انتشــار اطالعات آنالین بســیار حیاتی است .این شبکه کــه در ســال ۲۰۱۸راه افتاده اســت ،در تعطیل کردن بزرگترین پادکســت نئو نازی‌های کانادا شــرکت داشته است. بــا این حــال ،بعضی از ایــن گروه‌ها برای انتشــار پیام خــود از روش‌هــای قدیمی اســتفاده می‌کننــد ،اوایل ژوئیــه بالگــورد گزارشــی دریافت کرد مبنــی بر اینکه یک گــروه دســت راســتی به منظــور پذیــرش عضو، اقدام به الصاق پوســتر در اطراف محله‌های َب ِترســت و ســنت کلر در تورنتــو کرده‌اند. بالگــورد می‌گویــد ،بــر خــاف آمریــکا ،اعضــاء این گروه‌هــا در کانــادا در مورد شــناخته شــدن حســاس هســتند و ســعی میکنند که توجه زیــادی را به خود جلب نکنند ،بنابراین درباره حرکات سیاســی خود جار و جنجــال به پــا نمی‌کنند. خانــم پری می‌گویــد که قوانین جــاری کانــادا درباره عواقــب ســازماندهی گروه‌هــای نفــرت پراکــن هیچ دســتور‌العمل خاصی ندارنــد ،بخصــوص از زمانی که مــاده ۱۳قانــون حقوق بشــر کانادا ،که دربــاره نفرت کالمــی بود ،در ســال ۲۰۱۳توســط دولــت هارپر لغو شــد .وی اضافــه کــرده اســت کــه بــرای جــدا کردن گروه‌های تروریســتی (برچســبی که تمایل دارند برای گروه‌هــای شــبه نظامی اســامی اســتفاده کننــد) از گروه‌هــای نفرت پراکن توســط مقامات و مســوؤلین اجــرای قانــون اقداماتی صــورت گرفته اســت ،اگرچه خانم پــری اعتقــاد دارد که گروه‌های دســت راســتی بایــد در رده بندی گروه‌های تروریســتی قــرار بگیرند. خانــم پری می‌گوید مــردم کانادا در زمینــه اعتراض به تظاهــرات گروه‌های دســت راســتی حضور اســتثنایی داشــته‌اند .تعــداد آنهــا در اغلــب مــوارد از تظاهــر کننــدگان بیشــتر بــوده اســت .او بر اهمیت داشــتن اتحاد در ســطح فردی به هنگام مشاهده نفرت کالمی یا جنایــت بر پایه نفــرت تاکید دارد .خانــم پری گفته اســت « :بخش آمــوزش عمومــی نیز ضروری اســت. اگرچــه مردم کانادا هــر روز در مورد وجــود گروه‌های افراطی دســت راســتی آگاهی بیشــتری پیدا میکنند، اما عده زیادی آگاه نیســتند .کانادایی‌ها بســیار راضی هســتند .در آمریکا وضع بدتر اســت ،اما بیش ا ز ایــن نمی‌توانیــم آن را انــکار کنیــم ،خیلی آشــکار است».
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
30 Kheradmand
رفــت و آمــد اعالم شــود ،این بازداشــت شــدگان باید از دســتور اطاعــت کننــد و در ایــن صــورت مالقــات خانواده‌هــا و دیگــر افــراد بــا آنهــا با مشــکل مواجه خواهد شــد. بــه گفتــه او «:ما دربــاره افرادی صحبــت می‌کنیم که به هیچ جرمی متهم نشــده‌اند و تحــت رفتار با قوانین و مقرراتــی قرار گرفته‌انــد که برای افرادی ایجاد شــده اســت که متهــم و مرتکب یک عمل مجرمانه شــده‌اند و این کام ًال ناعادالنه اســت». قوانین کانادا تصریح داشته است که در بازداشتگاه‌های مهاجــران ،منافع کودکان باید به بهترین شــکل مراعات شــود .اداره خدمــات مرزی کانادا می‌گویــد که کودکان فقــط در صورتی کــه هیچ راه چــاره‌ای باقــی نمانده باشــد بازداشت می‌شوند. بر اســاس آمار اداره خدمات مرزی کانادا ،در ســال -۱۸ ،۲۰۱۷تعداد ۱۵۱کودک بازداشــت شــدند ،کــه از این تعــداد ۱۴۴ ،نفر همراه با والدین یــا ق ّیم خود بودند و هفت نفر بدون همــراه بودند.
از نظــر تئــوری ،والدین در مورد اینکــه فرزندان آنها به همراه خود در بازداشــت بمانند تصمیم گیرنده هستند. امــا حنا گــروس ،وکیــل مهاجــرت و پناهندگــی گفته اســت «:این واقعاً یک انتخاب اشــتباه است .وقتی شما در یک کشــور تازه وارد هســتید ،لزومــاً در اینجا هیچ فــردی را نمی‌شناســید ،هیچ دوســت خانوادگی و هیچ نــوع حمایت جامعه را ندارید ،شــما با افــرادی مواجه هســتید که کشــور خود را با شــرایط بســیار بحرانی و ترســناک تــرک کرده‌اند و حــاال در این موقعیــت قرار گرفته‌اند». بــه گفته خانم گروس ،اگر کودک شــهروند کانادا باشــد و والدین او هنگام بازداشــت غیر شــهروند باشــند ،در صورتــی کــه والدین ایــن کــودکان آنها را همــراه خود در بازداشــت نگــه دارنــد ،این کــودکان به عنــوان فرد بازداشــت شــده در نظر گرفته نمی‌شــوند. خانــم ســیلورمن می‌گویــد «:در صورتــی کــه یک فرد مهاجر به کشــور دیگری دیپورت شــود ،هر دو کشــور بایــد بــر ســر اینکه این فــرد یک کشــور را تــرک و به کشــور دیگر فرســتاده میشــود توافق داشــته باشند.
اخــراج از کشــور ،یک توافــق دو جانبه بین کشــورها اســت ،و به خود شــخص بســتگی ندارد .به یک شکلی فــرد دیپورت شــده باید وارد کشــور دیگری شــود». بــه گفته خانم ســیلورمن اگــر هر یک از دو کشــور و یا فــرد اخراجی نتواننــد هویت فرد را تاییــد کنند ،این شــخص باید هویــت خــود را از داخل مرکــز نگهداری مهاجران به اثبات برســاند که کار بســیار مشکلی است. ایــن مرحلــه بــرای مهاجــران دارای ســابقه جنایی به مراتب ســخت‌تر اســت. در پایــان خانم ســیلورمن اضافه کرده اســت ،بعضی از کشــورها برای افــرادی که دارای ملیت بیگانه هســتند و در کشــور دیگــری مرتکب جــرم شــده‌اند هیچ نوع مدرک مســافرتی صادر نمی‌کنند ،که این مســئله باعث طوالنی‌تر شــدن مراحل بازداشــت می‌شود.
امکانات بیشتر پلیس انتاریو برای پیدا کردن افراد گمشده سالمند خبرهــای مربــوط بــه ناپدیــد شــدن شــهروندان ارشد(ســالمندان) مدام در رســانه‌ها منتشر می‌شود. بســیاری از افراد ســالمند ناپدید شــده بطــور عادی از محــل ســکونت خــود خــارج شــده و دیگــر باز نگشــته‌اند. ناپدید شــدن افراد ســالمند با توجه به رشــد تعداد آنهــا ،دولــت محافظــه‌کار انتاریــو را به فکــر چاره انداخته اســت. در همیــن زمینه روز هشــتم آگوســت ریموند چو، وزیــر ســالمندان و دسترســی بــه امکانــات رفاهی دولــت انتاریــو ،همــراه بــا مقامات پلیــس منطقه یــورک و با حضور مایکل پارســا(ایرانی تبــار) ،دیزی وای ،بیلی پنگ ،و لــوگان کاناپاتی ،نمایندگان پارلمان انتاریــو ،امکانات و تســهیالت جدید بــرای کمک به پلیــس جهت پیدا کــردن افراد ســالمند گمشــده را اعــام کردند. براســاس آمار رســمی بیش از ۲۴۰هزار نفر ســالمند در اســتان انتاریو با بیماری زوال عقل(دمانس) زندگی میکنند .تجربه‌های گذشــته نشــان داده اســت که توانایــی پیدا کردن افراد ســالمند در بیســت و چهار ســاعت اول ،پــس از گــم شــدن آنهــا ،بــرای نجات جانشان بســیار حیاتی است. اســتان انتاریو با در اختیار گذاشــتن امکانات بیشتر در خدمت ماموران پلیس جهت بررســی و تحقیقات ســریع و مؤثــر برای افراد ســالمند گمشــده ،امنیت ســالمندان را در اولویت قرار داده اســت.
ریموند چو ،وزیر ســالمندان و دسترسی گفته است، زمانــی که یک فرد ســالمند گم میشــود ،هر دقیقه برای کمک به امنیت آنها سرنوشــت ســاز اســت ،به همیــن جهــت دولت از طریــق قــرار دادن خدمات ضــروری اولیــه بــرای کمک بــه پیدا کردن ســریعتر افراد سالمند گمشده ،ســامت و آرامش خانواده‌های آنــان را در اولویت قرار داده اســت. قانــون مربــوط بــه امنیــت افراد گمشــده کــه در اول مــاه ژوئیــه گذشــته از طــرف دولت اعالم شــد، بــه پلیس اجــازه می‌دهــد ،از امکانات و تســهیالت گســترده‌تری برای یافتن افراد ســالمند ناپدید شــده اســتفاده کند. براســاس قوانیــن و تصمیمــات جدیــد دولت پلیس می‌تواند: – به اســناد و مدارکی که روند تحقیقات را ســریعتر می‌کند دسترســی کامل پیدا کند. – بــرای ورود بــه همــه اماکنــی کــه می‌توانند فرد گمشــده را پیــدا کنند حکــم بازرســی بگیرند. – و بــدون نیاز بــه حکم دادگاه دســتور به اطالعات خصوصــی افــراد در رابطه بــا یافتن افراد گمشــده دسترســی فوری داشــته باشد. این قانــون همچنین شــامل دســتور‌العمل‌هایی در مــورد نوع اطالعاتی کــه پلیس میتوانــد درباره فرد گمشــده قبل و پــس از پیدا کــردن آنها فاش ســازد، نیز هست.
29 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
پیــش از ایــن ،هر زمــان که فــردی بدون مــدرک و انگیــزه فعالیت مجرمانــه ناپدید می‌شــد ،پلیس در مورد روش‌هــای تحقیق محدودیت‌هایی داشــت .با ایــن قانون ،پلیــس می‌تواند همزمان بــا ایجاد تعادل و هماهنگــی در مــورد نگرانی‌هــای حفــظ اســرار شــخصی افــراد ،ســریعتر از گذشــته بــه تحقیقات دربــاره افراد گمشــده پاســخ دهد. ســیلویا جونــز ،معــاون دادگســتری اســتان انتاریو گفتــه اســت «:پلیــس و اعضــاء خانواده‌هــا بــه ما می‌گویند که ســاعات اولیه پس از گم شــدن هر فرد بحرانی‌ترین ســاعات اســت .به همین دلیل است که ما ابزار و امکانات بیشــتری برای پیدا کردن ســریعتر عزیزانمان فراهــم کردیم». موارد مهم: – پنجــاه درصــد از افرادی که به مدت ۲۴ســاعت یا بیشــتر گم میشــوند ،در معــرض خطــرات جدی یا حتــی مرگ قــرار می‌گیرند. – شــصت درصد از افرادی که بــا زوال عقل (دمانس) زندگــی می‌کننــد در مرحله‌ای از زندگــی خود اغلب بدون هشــدار قبلی ناپدید می‌شوند. – بــرای گــزارش بــه پلیس دربــاره فرد گمشــده در انتاریــو باید فــوراً اقدام کــرد و فرصت را از دســت نداد. براســاس گــزارش پلیــس در ســال ۲۰۱۸نزدیــک به ۷۵۰۰نفــر در اســتان انتاریــو ناپدید شــدند.
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
29 Kheradmand
اخبار و گزارش‌های مختلف مرتبط با زندگی ایرانیان در کانادا با همکاری سایت پرشین میرور www.PersianMirror.ca -
در بازداشتگاه‌های مهاجران در کانادا چه می‌گذرد؟ وضعیــت بازداشــتگاه‌های مرزی آمریکا مدتی اســت موضــوع اعتراضــات گروه‌هایــی از مــردم آمریــکا، ســازمان‌های مدافع حقوق بشــر و بویــژه گروه‌هایی از یهودیان آمریکا شــده است .شرایط غیر بهداشتی و ازدحام بیــش از حد در بازداشــتگاه‌های مرزی آمریکا و نحــوه رفتار بــا مهاجران بــرای گروه‌هــای معترض یهودی یــادآور بازداشــتگاه‌های آلمان نــازی در زمان جنگ دوم جهانی اســت. در کانــادا هم تعــدادی بازداشــتگاه بــرای نگهداری مهاجــران و پناهجویــان وجــود دارد .نگاهی به نحوه رفتار دولت کانادا با مهاجران بازداشــت شده موضوع گزارشــی اســت که کنیدین پرس چند روز پیش منتشر کرده است. براســاس این گزارش اداره خدمات مــرزی کانادا تحت شــرایط خاصی می‌تواند افرادی از ملیت‌های خارجی را بازداشــت کنــد .اگر این افــراد برای امنیــت کانادا خطرناک باشــند و یا در دادگاه‌هــای مهاجرت حضور نیابند ممکن اســت بازداشــت شــوند ،اما پیش از آن تمــام گزینه‌های منطقــی باید در نظر گرفته شــوند. اداره خدمــات مــرزی کانــادا می‌گویــد که ســامت روانی و جســمی بازداشت شــدگان برای آنها اولویت دارد. فرد بازداشــت شــده ممکن اســت در مرکز نگهداری مهاجــران اداره خدمات مرزی کانــادا در تورنتو ،الوال در کبــک ،و ونکوور نگهداری شــود .در مناطق دیگر، افــراد ممکــن اســت در زندان‌های اســتانی نگهداری شوند. بازداشــتگاه مهاجــران تورنتو ظرفیت نگهــداری ۱۹۵ نفــر ،و مرکز الوال در اســتان کبــک ظرفیت نگهداری ۱۰۹نفــر را دارنــد .بــر اســاس اعــام اداره خدمات مــرزی کانادا ،در هــر دو ایــن مراکز ،مــردان ،زنان و خانواده‌هــا به صــورت جداگانه نگهداری میشــوند، و از امکانــات تفریحــی در محوطه باز و محل مالقات برخوردار هســتند و به غذای روزانه ،تلویزیون ،تلفن، ســرگرمی و خدمات پزشکی دسترســی دارند. مرکــز ونکــوور در فــرودگاه ایــن شــهر قــرار دارد و
ظرفیــت نگهــداری ۲۴نفــر تا مــدت زمــان حداکثر ۴۸ســاعت را دارد .زنــان و مردان به طــور جداگانه و کــودکان همراه با مادران خود نگهداری میشــوند .در این مرکز نیز افراد بازداشــت شــده به تلویزیون ،تلفن و بازی و ســرگرمی دسترســی دارند. اداره خدمــات مــرزی کانادا گفته اســت کــه تمامی افراد بازداشــتی در این مراکز ســه وعده غذای روزانه و دو میــان وعده دریافت می‌کننــد ،و برای افرادی که دارای حساســیت‌های غذایی هســتند ،غذای مناسب آنها ارائه میشــود. ایــن اداره گفته اســت در مناطقی کــه مرکز نگهداری ویــژه مهاجــران ندارند به مراکــز تادیبی اســتانی که بــرای نگهــداری بازداشــت شــدگان خطرنــاک دارای ســابقه جنایــی در نظر گرفته شــده‌اند اتــکا می‌کند، و بازداشــت شــدگانی که خطرناک نیســتند و بیش از ۴۸ســاعت در بازداشــت می‌مانند را بــه این زندان‌ها می‌فرســتند .ایــن اداره تاکیــد کرده اســت که ســعی می‌کند تــا کمترین میزان تعامل بیــن زندانیان جنایی و بازداشــت شــدگان مهاجرتی برقرار شود. اداره خدمــات مــرزی کانــادا همچنیــن اعــام کرده اســت ،در ســال ۲۰۱۷و ۲۰۱۸تعداد افراد بازداشــت شــده در این مراکــز ۶۶۰۹نفر بوده کــه از رقم ۴۲۴۸ نفر در ســال ۲۰۱۶بیشــتر شده اســت .در سال ۲۰۱۸ تعداد ۱۸۳۱نفر مهاجر در زندان نگهداری شــدند ،در حالیکــه در ســال ۲۰۱۶و ۲۰۱۷این رقــم به ۹۷۱نفر می رسید. اســتفانی ســیلورمن ،که با یکــی از گروه‌هــای مدافع حقــوق مهاجران به نــام (تینکینگ فــوروارد نتوورک) همــکاری می‌کنــد می‌گویــد ،پرونــده افــراد مهاجر بازداشــت شــده در فواصــل زمانــی مشــخص تحت بررســی قرار می‌گیــرد .اولین مرحله ظرف ۴۸ســاعت اول بازداشت ،ســپس بعد از هفت روز ،و در آخر بعد از هــر ۳۰روز تــا زمانی که بازداشــت آنها رفع شــود. بر اســاس گفته خانم ســیلورمن «:رفع بازداشــت این افــراد از طریق ورود به جامعه ،معموالً تحت شــرایط خاص ،و یا اخراج از کشــور خواهد بود ،و توجه داشته باشــید که هیچ محدودیت زمانی بــرای نگهداری یک
28 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
فرد در بازداشــت وجود نــدارد .امکان دارد پیش از آزاد شــدن به مدت ۴۸ســاعت در آنجا باشید یا سه ماه و یا به مدت پنج ســال در بازداشــتگاه بمانید». اداره خدمــات مــرزی کانادا گزارش داده اســت که در ســال ،۲۰۱۷-۱۸رقمی معادل ۳٫۸درصد از بازداشــت شــدگان بیــش از ۹۹روز در بازداشــت به ســر بردند، در حالیکــه ۴۷٫۲درصد از آنها به مدت ۲۴ســاعت یا کمتر در بازداشــت بودند .مابقی آنهــا بین ۲۵الی ۴۸ ســاعت و ۴۰الی ۹۹روز در بازداشــت بودند. اداره خدمــات مــرزی کانادا هزینه نگهــداری هر فرد بازداشــتی را ۳۲۰دالر در روز تخمین زده اســت. ژانت ِدنــچ ،مدیر اجرایی شــورای پناهنــدگان کانادا، می‌گویــد افــرادی کــه در مراکــز نگهــداری مهاجران بازداشت میشــوند به غذا و آب کافی دسترسی دارند امــا امکانات محدودی دارند .به گفتــه وی «:این افراد اجازه دسترســی به اینترنــت را ندارند و این کار را برای آنهــا ســخت می‌کند تا بــا خانــواده خــود و دیگران تمــاس بگیرند تا مدارکی که نیاز دارند را به دستشــان برســانند ،در عین حال دسترســی به تلفن نیز بســیار محدود و کنترل شــده است». اداره خدمــات مــرزی کانــادا می‌گویــد کــه امــکان دسترســی به مشــاور حقوقی و نماینده ســازمان‌های غیر انتفاعی در محل نگهداری بازداشــت شدگان را در حد امکان فراهم کرده اســت ،و تایید کرده اســت که هر فرد بازداشــت شــده می‌تواند در هر زمان دلخواه بــا یکی از مامــوران اداره خدمات مــرزی صحبت کند و یــا با مشــاور حقوقی یــا نماینده ســازمان‌های غیر انتفاعــی مالقات کند. ایــن اداره همچنیــن اعالم کرده اســت کــه در مراکز نگهداری مهاجران بازداشــت شــده که تحت مدیریت اداره خدمات مرزی کانادا هســتند خدمات پزشــکی، پرستاری ،مراقبت‌های روانشناســی و روانپزشکی ارائه میشــود و بــه پرونــده افرادی کــه نیازهــای خاص دارنــد به صــورت مورد به مورد رســیدگی میشــود. خانــم دنــچ می‌گویــد بازداشــت شــدگان مهاجر در زندان‌هــا ماننــد دیگر زندانیــان تحــت قوانین خاص هســتند .اگر در یــک زندان وضعیــت قرنطینه و منع
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
28 Kheradmand
تابستان هرسال یک افتخار ایرانــی تعلــق گرفــت. همیــن تابســتان گذشــته بــود کــه کیهــان کلهــر جایــزه معتبــر بین‌المللــی بــه گفته مســووالن ایــن مســابقه بین‌المللــی آثار و Human Spiritایــزاک اشــترن را دریافت کرد .بر اســاس آنچه در نشســت اهــداف موســیقایی کلهــر اغلب خبــری ۲۸آگوســت ۲۰۱۸در ســمفونی‌هال شــانگ‌های بــه اطــاع رویکرد بشردوســتانه ،فراتــر از زادگاه و ملیت او را خبرنــگاران رســید ،آهنگســاز و نوازنده کمانچــه و گروه مدنظر داشــته و به این منظور ســاخته شــده‌اند. کــر Farmersبــه عنوان برنــدگان جایزه معتبــر Isaac آزمون (مســابقه) بین‌المللی ایزاک اشــترن در کنار Stern Human Spirit Awardمعرفی شــدند .جایزه آزمون‌هــای بین‌المللــی چایکوفســکی و کوئیــن Human Spiritایــزاک اشــترن -که از ســال ۲۰۱۶ الیزابــت از معتبرتریــن آزمون‌های موســیقی بــه بنیان‌گــذاری شــده – نیــز بــه منظــور احترام جهان هستند. کــه ســهم گروه‌هــا یــا افرادی طراحی شــده اســت به ایــن اعتبــار می‌توان کیهــان کلهر را مســائل انسانی برجســته‌ای در کمــک بــه بشــریت و پرچمدار معرفی موسیقی اصیل ایرانی کنــار برگــزاری از طریــق موســیقی داشــته‌اند .در به جهــان و معــرف نوای انســانی و ۲۰۱۶هــر دو مســابقه بین‌المللــی ویولــن ،از ســال فرهنــگ انسان‌دوســتی ایرانیــان به هنــر ی ســال یک‌بــار جایــزه‌ای برای دســتاورد مــردم اقصی‌نقــاط جهــان قلمداد موزیســین‌هایی که آثار و فعالیت کــرد .عالوه بــر تمام ایــن گزاره‌ها آنهــا به منظــور نزدیک کردن باید بــه این نکته نیــز توجه کنیم انســانها در جهــان از طریق کــه جایــگاه و اعتبار آهنگســاز و موســیقی صــورت گرفتــه و نوازنده بین‌المللــی ایرانی امروز در سهم برجسته‌ای در درک ما مرتبــه‌ای قرار دارد کــه اتفاقا حضور از انسانیت از طریق مدیوم او بــه جریان‌هــا و جشــنواره‌های موســیقی داشــته‌اند جهانــی اعتبــار می‌بخشــد. تعلــق می‌گیــرد که بــه ایــن معنــی کــه جوایز سال گذشــته دومین می‌توان او را پرچمدار معرفی موسیقی اصیل ایرانی به جهان و معرف بــه کلهــر اعتبــار نمی‌دهند، جایــزه دســتاورد بلکــه او اســت کــه بــه جوایــز و جشــنواره‌ها اعتبار هنری انسان‌دوستانه فرهنگ انسان‌دوستی ایرانیان به مردم اقصی‌نقاط جهان قلمداد کرد بــه کیهــان کلهــر می‌بخشــد. موزیســین برجسته روزنامه اعتماد
27 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
27 Kheradmand
افتخار پشت افتخار با کیهان کلهر کلهر پیش از این نیز جوایز معتبر عرصه موسیقی را به خود اختصاص داده که از جمله آنها می‌توان به دریافت جایزه گرمی همراه با گروه راه ابریشم اشاره کرد .آهنگساز و نوازنده‌ای که حاال دیگر عالقه‌مندانش را عادت داده هر سال حداقل منتظر کسب یک افتخار از سوی او باشند. بابک احمدی مــرام «هنرمنــد» بــا تمــام ویژگی‌هایی کــه در زبان فرنگــی از واژه Artistمراد میشــود ،در یک کلمه قابل تعریف اســت؛ کلمه‌ای که هنرمندان با اصالت معموال ســه بار تکــرار می‌کننــد .کار ،کار و کار .بــه این تعبیر دریافــت جایــزه و تقدیر و تشــویق تغییــری در روند زیســت هنرمند واقعی ایجــاد نمی‌کند .کیهــان کلهر، موســیقیدان ایرانــی و نوازنــده چیره‌دســت کمانچه و ســه‌تار نیز در زمره آن دســت هنرمندانی قرار میگیرد کــه هیچ‌گاه دســت از کار نکشــیده و چــه در ایران و چــه در عرصه بین‌المللی همواره ســرگرم تمرین و اجرا است. آهنگســاز و نوازنــده‌ای کــه حاال دیگــر عالقه‌مندانش را عــادت داده هــر ســال حداقــل منتظر کســب یک افتخار از ســوی او باشــند .هنرمند شناخته‌شده ایرانی در تازه‌تریــن مورد ،نوزدهمین جایزه جهانی موســیقی (وومکــس) را دریافت کرده که آبان امســال در کشــور فنالنــد بــه او اهدا خواهد شــد .کلهر پیــش از این نیز جوایز معتبر عرصه موســیقی را به خود اختصاص داده کــه از جملــه آنها می‌تــوان به دریافــت جایزه گرمی همــراه با گروه راه ابریشــم اشــاره کرد. وب‌ســایت وومکــس علــت اهــدای ایــن جایــزه را بــه کلهــر« ،تســلط و یگانگــی مهــارت ایــن نوازنده چیره‌دســت کمانچــه در نــوآوری و ایجــاد زبان‌هــای جدید هیجان‌انگیز موســیقی و رساندن سنت موسیقی
کالســیک ایرانی به گوش مردم سراســر جهان» دانسته است. به گزارش ایســنا ،این ســایت همچنین در توصیف هنر کمانچه‌نوازی کلهر نوشــته اســت« :برای کلهر ،کمانچه صدای اوســت .هنگامی که می‌نــوازد انگار زبانی کامل ایجاد می‌کند که با سراســر مردم جهان از گذشــته دور تــا آینــده ارتباط برقــرار می‌کند .کیهان کلهــر در طول زندگــی حرفه‌ای خود بــا بهترین نوازنــدگان جای جای ایــران همــکاری کــرده و موســیقی اقوام کردســتان و خراســان را مورد مطالعه قرار داده اســت. او بــا موســیقیدان‌های ســایر فرهنگ‌ها نیــز از جمله شــجاعت حسین خان از هند ،یویوما و گروه بین‌المللی جــاده ابریشــم ،اردال ارزنجــان از ترکیــه ،تریو هلندی رامبرانــت ،تومانی دیاباته از مالــی ،گروه بروکلین رایدر و کوارتــت کرونوس؛ با زبان موســیقی دیالوگ داشــته اســت؛ از ایــن رو به همــه این صدا‌ها اجــازه می‌دهد تــا صــدای او را فراگیر کنند ».جایــزه وومکس ۲۷اکتبر امســال (پنجــم آبــان) در مراســم بیســت و پنجمین ســالگرد تاســیس این رویداد در فنالند بــه کیهان کلهر اهدا خواهد شــد .کلهر در این مراســم همــراه با اردال ارزنجان (موســیقیدان اهــل ترکیه) نوازنــده باغالما به اجرا خواهنــد پرداخت.
رامیــن صدیقــی و کیهــان کلهر در فهرســت بهترین‌هــای جهــان بــه این ترتیــب کیهان کلهــر دومین ایرانــی‌ای خواهد
26 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
بــود کــه این جایــزه به او اهدا میشــود ۵ .ســال قبل نیز رامیــن صدیقی (مدیر نشــر هرمــس) در همایش « »Womexاز میــان صد‌ها کاندیدا ،بــا دریافت جایزه نقش‌آفرینــی حرفــه‌ای منحصــر بــه فــرد ،بــه عنوان برترین تهیه‌کننده موســیقی جهان شــناخته شــد. هیــات داوران این همایــش پیش‌تر با بیــان اینکه کار و تــاش بنیانگذار هرمــس ،رامین صدیقــی در صحنه موســیقی ایرانــی باعــث ایجــاد نقاط عطــف مهم و زیادی در کمک به ایجاد یکــی از اولین راه‌های قانونی بــرای خرید موســیقی از غــرب (از طریــق هرمس) و ترویج موســیقی ایران در مقیاس جهانی شده است؛ او را شایســته دریافت جایزه بهترین ناشــر سال دانستند. جایــزه وومکس که بــه عنوان جایزه جهانی موســیقی اکســپو شناخته میشــود ،در ســال ۱۹۹۹تاسیس شده اســت .این جایزه از آغــاز برای احتــرام و ارج نهادن به موارد برجســته موســیقی جهان در ســطح بین‌المللی و بــا اذعــان بــه تعالی موســیقی ،اهمیــت اجتماعی، موفقیت تجــاری ،تاثیر سیاســی و یک عمر دســتاورد هنری معرفی کرده و تاســیس شــده اســت .هر ســال نیــز در ماه اکتبر همزمان با رویــداد وومکس Womex (رویــداد نمایشــگاهی موســیقی جهان) جایــزه‌ای به یک نفر که شایســته ایــن عنوان در جهان اســت داده میشــود .از ســال ۲۰۰۸جایزه وومکس برای هنرمند و بــرای تعالی حرفه‌ای بــه هنرمندان اهدا میشــود .این جایزه ســال گذشــته به کوارتت زهی کرونوس از امریکا تعلــق گرفته بود.
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
26 Kheradmand
۱۴۰۰سال قدمت
دبیــر اجرایــی آیین «نــوروز َبل» هم با بیــان اینکه ایــن رویداد جــزو فرهنگ ماســت ،دربــاره برگزاری ایــن آییــن در اســتان می‌گوید :هزاران ســال اســت ایــن آییــن در گیــان گرامی داشــته میشــود و یک آییــن کاربردی اســت .بعضی افــراد این آییــن را به زرتشــتیان منصــوب می‌کننــد در حالی که زرتشــت ۲۵۰۰ســال قدمــت دارد و ایــن آیین ۱۴۰۰ســال. رمضانی می‌افزاید :معتقدم ملتــی می‌تواند روی پای خود بایســتد کــه خودش را بشناســد .مــا گیالنی‌ها نیز باید خودمان را بشناســیم .ما گاه‌شــمار مخصوص
کــه نشــان می‌دهــد برخالف ســالهای گذشــته که ســخت‌گیری‌هایی وجــود داشــت ،اگر بــه آیین‌های بومــی اهمیــت دهیــم ،ســبب جــذب گردشــگر می‌شویم. ایــن هنرمنــد موســیقی فولکلوریک گیالن بــا بیان اینکــه تعداد زیــادی از اشــعار فولکلوریک منطقه، از آوا‌هــا و نوا‌هــا گرفته تــا ترانه‌ها ،در این مراســم خوانــده میشــوند ،هــم می‌گویــد :ترانــه محلــی معروف «گــروم گروم گــروم بل (صدای شکســتن و ســوختن هیــزم) /نوروزما و نوروز بل (اشــاره به روز آغازین و شــعله نوروزی) /نوســال ببون ســال ســو
(دعــا :خدایا ســال نو ســال نور و سرشــار روشنایی باشــد) /نو بدی خونه واشــو (تازگی و طــراوت را به عنــوان پاگشــای عروس ســال تازه ارمغــان بــده)» مهم‌ترین آن است. و آیین‌هــای خــود را داریــم .شــناخت ایــن آیین‌ها موجب میشــود خودمان را پیــدا کنیم.
جذب گردشگر با برگزاری آیین‌های بومی
دبیــر اجرایــی ایــن آییــن دربــاره جذب گردشــگر بــا ایــن آیین هــم توضیــح می‌دهــد :ایــن آیین‌ها جاذبــه زیادی بــرای گردشــگران دارند« .نــوروز َبل» میتوانــد به صنعــت گردشــگری رونق بدهــد .اگر بــه صورت منظم ،هدفمنــد و با برنامه برگزار شــود، هزاران گردشــگر حتی گردشــگران خارجی را به گیالن می‌کشا ند . وی بــا بیــان اینکــه «نــوروز َبل» موســیقی و لباس مخصــوص خــود را دارد ،می‌افزایــد :افــراد زیــادی در دنیــا میلیون‌هــا دالر خــرج میکنند تا مناســک باســتانی را از نزدیــک ببینند .حاال «نــوروز َبل» با آن شکل و شمایل شــاد و رنگارنگش یک ظرفیت بالقوه برای جذب گردشــگران خارجی اســت .این پژوهشگر فرهنــگ گیالنی ادامــه می‌دهد :در چند ســال اخیر به طــور منظــم و از ســوی گروه‌هــای مختلف این آیین برپا شــده و اســتقبال مردم بی‌نظیر بوده است
جشنی بر مبنای تقویم خورشیدی
در پژوهش‌هــای محقق فقید حــوزه فرهنگ ایرانی، زنده‌یــاد عبدالرحمان عمــادی ،آمده اســت« :نوروز َبــل در حقیقــت جشــنی اســت مربوط بــه تقویم خورشــیدی مردم بســیار قدیم از عهد کاســیان ،پیش از عهــد هخامنشــیان ،پیــش از ماد‌هــا و بــر مبنای علمی اســت .مبنای علمی اش هم از خورشید شروع میشــود .ماهــی که ایــن کار را میکنند ،مــاه مرداد اســت که در زردتشــتی امــرداد خوانده میشــود و ماه شــیر و خورشــید اســت .یعنی برجی کــه خانه اختصاصی خورشــید اســت .از ۷ســتاره نجوم قدیم، یک ســتاره که خداوند و فرمانروای روز بود خورشــید اســت .خانه نجومی خورشید در نجوم قدیم Sunday اســت که میشــود روز یکشــنبه .ماه مرداد هم ماه شیر و خورشید اســت .در این تقویم ،اول نوروز ما بر مبنای تقویم خورشــیدی ،از خورشــید شروع می‌شود و درســت هم هســت ،چــون تقویم در تمــام اقوام متمدن و شهرنشــین و دهقان از خورشــید است». روزنامه همشهری تهران
25 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
25 Kheradmand
نوروز َبل؛ جشن گیالنی‌ها برای خورشید
فرشته رضایی
آیین «نوروز بل» از آیین‌های کهن کوه‌نشیان گیالن در روستای هالی‌دشت لنگرود
آییــن بومــی «نــوروز َبــل» همزمان بــا آغاز ســال نو دیلمی در گاه‌شــماری باستانی گیالن ،روز ۸آگوست در روســتای هالی‌دشــت لنگرود برگزار‌شد. «نوروز بل» از آیین‌های کهن کوه‌نشــیان گیالن اســت. ایــن آییــن بعد از جریان نوســازی و تغییــر و تحوالت اجتماعــی عصــر جدیــد رو به فراموشــی بــود که در یکی دو دهه اخیر با تالش پژوهشــگران و دوســتداران فرهنــگ گیالنــی دوبــاره مورد توجــه قــرار گرفت .بر همین اســاس همه ســاله جشــن نوروز بل در مناطق کوهســتانی گیالن کــه محل زندگــی دامداران اســت، برگــزار میشــود .اهمیت و توجه مــردم منطقه به این آیین تا حدی اســت که نوروز بل در ســال ۹۶از ســوی ســازمان میراث فرهنگی به عنوان میــراث غیرملموس گیــان به ثبت ملی رســید. واژه «نــوروز» بــه معنــای اولیــن روز بهــار نیســت، بلکــه بــه معنــای اولین روز ســال نو اســت .ســال نو هــم در فرهنگ‌هــا و کشــورهای مختلــف در فصول و زمان‌هــای مختلفــی تحویل میشــود .بنــا برهمین تعریف باید گفت که در گاه‌شــمار دیلمی هم ســال نو در نیمه تابستان تحویل می‌شــد و نمونه آن را می‌توان در تقویم البرزنشــینان دیگــر هم دید.
آیینی از کوه‌نشینان گیالن
دبیر اجرایــی این آیین می‌گوید :مطابق با گاه‌شــماری
قدیم گیالن ،فردا مطابق با ۳۰اســفند در تقویم دیلمی اســت .طبق رســم بر جا مانده از گیل و دیلم در شــب ســال نو در کوهستان‌های گیالن ،جشــن سال نو برگزار می‌شود. صفرعلــی رمضانی که از فعاالن حوزه موســیقی بومی و پژوهشــگران فرهنــگ عامه گیالن اســت ،می‌افزاید: همانند نوروز باســتانی ،نــوروز دیلمی نیز بــا برگزاری آیین‌ها و جشــن‌هایی همراه اســت .از سال‌های بسیار دور مــردم کوه‌های شــرقی گیالن در دیلمــان ،املش و همچنیــن کوه‌های غرب مازندران در شــب ســال نو با روشــن کردن آتش و برگزاری دیگــر آیین‌های محلی به استقبال ســال نو می‌روند. وی ایــن آییــن را متعلق به کوه‌نشــینان گیالن می‌داند و اظهــار می‌کنــد :گالش‌ها به دلیل ســهولت در حفظ کــردن ،روز‌های مــاه را به عــدد می‌شــناختند .اگرچه امــروزه در گاه‌شــمار «بهدینــان» اســامی روز‌های ماه دارای عناوینــی ،چون رام ،باد ،دی و آذر اســت.
فلسفه تحویل سال باستانی
اگــر بخواهیم ســری بــه تاریــخ دورو دراز «گالش»ها (کوه‌نشــینان) گیــان بزنیــم ،خواهیــم دید کــه آنها سنت تحویل ســال باســتانی ایرانی را دنبال می‌کردند. زیرا پس از ظهور اســام تقویم رســمی کشور تغییر کرد و بر اســاس تقویم اســامی شــد .از آنجا که این تقویم
24 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
ســیار اســت و ســال جدید اسالمی مقــارن بــا اول مــاه محــرم حلــول می‌کنــد ،دامــداران و کشــاورزان گیالنــی نمی‌توانســتند محاســبه‌های اقتصــادی مانند پرداخــت مالیــات ســرانه را بر اســاس تقویم اســامی انجام دهنــد .زیرا محرم ممکن بــود در زمانی به پاییز در زمانــی به زمســتان برخــورد کند. کشــاورزی و دامداری پایه اقتصاد منطقه بود و همین مســاله موجب شد آنها روال گذشــته را برای محاسبه ســال دنبال کننــد .باید توجه داشــت که تقویم ســال نو شمســی رایج و رســمی کشــور عمرش بــه یک قرن هم نمی‌رســد .تا پیش از این هم تاریخ رســمی کشــور براســاس تقویــم قمــری محاســبه می‌شــد .همچنین تقویــم جاللی هم در قــرون بعدی اســامی یعنی در دوره خوارزمشــاهیان و از ســوی دانشمندان ایرانی زیر نظــر عمرخیام نیشــابوری تهیه و تدوین شــده بود. البتــه روایت و مســتند‌هایی هم وجــود دارد که زمان تعیین ســال دیلمی براســاس ســال مرگ یزدگرد ســوم، آخرین پادشــاه ساســانی ،بوده اســت که این مساله با شــروع این ســال دیلمــی همخوانی دارد .حــال تبیین همین موضوع برای گیالنی‌های امروزی بســیار دشــوار اســت .چون دراین گاه‌شــمار اصطالحات زیادی وجود دارد کــه هر یک برای تشــریح نیازمنــد توضیح زیادی اســت .بر همین اســاس هم گیالنی‌هــای امروزی فقط در چنیــن روزی گرد هم جمع میشــوند و ایــن روز را جشــن می‌گیرند.
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
24 Kheradmand
مگابایــت تراکنش شــامل چند هزار تراکنش بررســی و تأییــد شــود .دوم اضافه کردن یک بلــوک از تراکنش‌ها بــه بالک‌چیــن که بــرای آن بایــد یک مســئله ریاضی محاسباتی پیچیده حل شــود که "اثبات کارکرد" نامیده می‌شود . آنچه که ماینرهــا در واقع انجام می‌دهنــد ،تالش برای حــل یک مســئله دســتگاه اعــداد پایه ۱۶یا دســتگاه شــانزده شــانزدهی ۶۴رقمــی به نام "هش" اســت که هش هدف باشــد .اساســاً یــک رایانه کمتــر مســاوی ِ اســتخراج کننده یا همــان ماینر باید تمــام جواب‌های ۶۴رقمــی ممکــن را حــدس بزنــد تا به هــش هدف برســد .به عبــارت دیگر ،ایــن کار یک قمار اســت. ســطح دشــواری بلوک‌هــای جدیــد در زمان نوشــتن ایــن گــزارش حــدود ۶,۰۶۱,۵۱۸,۸۳۱,۰۲۷اســت .بــه ایــن معنــی که احتمــال رســیدن رایانه بــه یک هش، ۱در ،۶,۰۶۱,۵۱۸,۸۳۱,۰۲۷بــه عبارتــی کمتر از ۱در ۶ تریلیون اســت. ً ایــن ســطح در هر ۲۰۱۶بلــوک یا تقریبــا هر ۲هفته بــا هدف حفظ ثبــات اســتخراج ،تنظیم میشــود .به این معنا که هر چه ماینرهای بیشــتری برای اســتخراج رقابت کنند ،مســئله مشکل‌تر میشــود .مخالفش هم درست اســت .اگر قدرت محاســباتی از شبکه برداشته شــود ،استخراج ســاده‌تر می‌شود. بگذاریــد یــک مثال بزنیــم :بیایید بگوییم من به ســه تــن از دوســتان خــود می‌گویم کــه دارم بــه یک عدد
شــانزدهی ۶۴رقمــی و از میلیون‌ها ماینر می‌پرســم. حــاال می‌بینید که حــدس زدن جواب درســت چقدر دشوار است. اگــر احتمــال ۱در ۶تریلیــون به انــدازه کافی ناامید کننده نیســت ،باید بگوییــم که ماینرها نــه تنها باید بــه جواب درســت برســند بلکــه باید اولیــن ماینری باشــند که به هش درســت می‌رســند. ً از آنجایی که اســتخراج بیت‌کوین اصوال بر پایه حدس است ،پس اســتخراج بیت‌کوین به سرعت تولید هش توســط رایانه استخراج کننده بســتگی دارد .یک دهه پیش ماینرها می‌توانســتند بر روی رایانه‌های معمولی کار کننــد .اما با گذشــت زمان ،ماینرها متوجه شــدند کــه کارت‌هــای گرافیکی کــه معموالً بــرای بازی‌های ویدئویــی مورد اســتفاده قرار می‌گیرند ،در اســتخراج مؤثرتر هســتند و واحد پردازش گرافیکــی( )GPUدر این فرآیند دخیل اســت. ماینرها از ســال ۲۰۱۳شــروع به استفاده از رایانه‌های طراحــی شــده سفارشــی بــرای اســتخراج بیت‌کوین کردنــد که هزینــه آنها بیــن ۵۰۰تا دهها هــزار دالر است. امروزه اســتخراج بیت‌کوین بسیار رقابتی است و تنها بــا مجموعه‌ای از رایانه‌های جدید ســودآور میشــود و هزینــه مصــرف انــرژی رایانه‌هــای قدیمــی بیش از درآمــد حاصــل از اســتخراج بیت‌کویــن میشــود. حتــی جدیدتریــن رایانــه هم بــه نــدرت می‌تواند با
یک مزرعه استخراج شامل گروهی از ماینرها است که قدرت محاسباتی خود را ترکیب کرده‌اند و بیت‌کوین استخراج شده را بین هم تقسیم میکنند. بیــن ۱تا ۱۰۰فکــر میکنم و این شــماره را روی یــک قطعــه کاغذ می‌نویســم و آن را در یــک پاکت می‌گــذارم .دوســتان مــن مجبور نیستند عدد دقیق را حدس بزنند، آنهــا فقط بایــد نخســتین فردی باشــند که می‌تواند عــددی را که کمتر یا مســاوی با عدد من است را حــدس بزنند و هیچ محدودیتی هم بــرای تعداد حدس‌هــای آنها وجــود ندارد. مثــ ًا مــن بــه شــماره ۱۹فکــر می‌کنــم .اگــر دوســت اول مــن عــدد ۲۱را حدس بزند ،باخته اســت ،چــرا که ۲۱از ۱۹ بزرگتر اســت .اگر دوســت دوم من عدد ۱۶و دوست ســومم عــدد ۱۲را حدس بزند ،هــر دوی آنها به لحاظ نظری به پاســخ‌های قابل قبولی رســیده‌اند و دوســت دومم بخاطر اینکه عدد نزدیکتری را حدس زده اســت، به دوســت ســومم برتری ندارد. حــاال تصور کنید که مــن نه یک عدد بیــن ۱تا ۱۰۰و نه تنها از ســه نفر ،بلکه یک عدد در دســتگاه شــانزده
آنچــه ماینرها بــه آن «مزرعه اســتخراج» یا «اســتخر اســتخراج» می‌گوینــد ،رقابت کند. یــک مزرعــه اســتخراج شــامل گروهــی از ماینرهــا اســت که قدرت محاســباتی خود را ترکیــب کرده‌اند و بیت‌کویــن اســتخراج شــده را بیــن هــم تقســیم می‌کننــد .تعــداد بی‌شــماری از بلوک‌هــا به وســیله مزارع اســتخراج تولیــد میشــوند .در ژوئیــه ،۲۰۱۷ مــزارع اســتخراج ۸۰تا ۹۰درصد از قدرت محاســبات بیت‌کویــن را تشــکیل می‌دادنــد.
23 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
23 Kheradmand
بالک‌چین چیست؟ استخراج بیت‌کوین چگونه انجام میگیرد؟ فعالیتغیرقانونی
در حالــی کــه محرمانــه بــودن در شــبکه بالک‌چین، کاربــران را از هک محافظت می‌کند و حریم خصوصی آنها را نیــز حفظ می‌کند ،اما امــکان فعالیت و تجارت غیرقانونــی را نیــز فراهم می‌کند.
بارزتریــن نمونــه ذکــر شــده از اســتفاده از بالک‌چیــن در معامالت غیرقانونــی ،احتماالً "جاده ابریشــم"( )Silk Roadاســت که یک بــازار اینترنتی "وب تاریــک"( )dark webبود کــه از فوریــه ۲۰۱۱تا اکتبــر ۲۰۱۳فعالیت می‌کــرد و توســط اف‌بی‌آی بســته شــد .این وب‌ســایت بــه کاربــران اجازه مــی‌داد بدون اینکه ردیابی شــوند اقدام بــه خریدهای غیر قانونــی با بیت‌کویــن کنند. مقررات موجــود در ایاالت متحده ،کاربران را از تبــادل ارز آنالیــن مانند چیــزی که بر روی بالک‌چین ســاخته شــده ،منع می‌کند .چرا که کاربران را ناشــناس می‌کند .در ایاالت متحده هنگام تبــادل ارز آنالین باید اطالعات مربوط به مشــتریان هنــگام باز کردن یک حســاب ثبت شــود و هویت هر مشــتری تأیید شــود تا مشتریان در فهرست ســازمان‌های شناخته شــده به عنــوان تروریســت یا مشــکوک به تروریست نباشد.
نگرانی بانک‌های مرکزی
چندیــن بانــک مرکزی از جملــه بانک فــدرال آمریکا، بانک مرکزی کانادا و بانک مرکزی انگلســتان تحقیقات خــود را در مــورد ارزهــای دیجیتــال آغــاز کرده‌اند و همگی در مورد توانایی یک سیســتم در ســر و سامان دادن به معامــات بدون نیاز به نظــارت و تأیید بانک مرکزی برای کنترل ارزش و امنیت سیســتم شــک دارند.
قابلیتهک
شــبکه‌های رمزنــگاری جدید و شــبکه بالک‌چین مورد حمــات بســیاری از جانــب هکرهــا قــرار می‌گیرند. "جــوزف بونو" پژوهشــگر علــوم رایانــه‌ای می‌گوید: این حمالت بســیار دشــوار اســت زیرا نیاز بــه قدرت محاســباتی بســیاری دارد ،امــا هکرهــا هم‌اکنــون می‌توانند به ســادگی محاســبات را اجاره کنند و نیازی بــه خرید تمــام تجهیــزات ندارند. البتــه این حمالت بــه گروهــی از اســتخراج کنندگان
یــا اصطالحــاً "ماینرها" انجام میشــود که بیــش از ۵۰ درصد از شــبکه اســتخراج و قــدرت محاســباتی را در اختیــار دارند.
استخراجبیت‌کوین
بحــث اســتخراج بیت‌کویــن( )mining bitcoinایــن
روزهــا در ایــران خیلی داغ شــده اســت. اســتخراج بیت‌کوین با اســتفاده از رایانه‌های پرقدرت که قدرت حل مســائل پیچیــده محاســباتی ریاضی را دارنــد ،انجام میشــود .به ایــن دلیل به آن اســتخراج گفتــه میشــود که به همــان میزان شــانس و زحمت زیــادی نیــاز دارد که برای پیــدا کردن طــا در معدن طال نیاز اســت. اســتخراج بیت‌کوین یک کار دو ســر ســود است .اول اینکــه وقتــی رایانه‌ها این مســائل پیچیــده ریاضی را در شــبکه بیت‌کوین حــل می‌کننــد ،بیت‌کوین جدید تولیــد می‌کننــد و در واقع بــه آنها بیت‌کویــن پاداش داده میشــود .دوم اینکــه با حل این مســائل ریاضی، ماینرهــا اطالعــات مربوط بــه تراکنش‌ها را در شــبکه پرداخــت بیت‌کویــن تأییــد می‌کننــد و این شــبکه را قابل اعتماد می‌ســازند. مــردم تمایــل بــه اســتفاده از ارزهــای چاپــی مانند
22 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
قسمت دوم
دالر دارنــد و بــه آنها اعتمــاد دارند ،چرا کــه پول‌های چاپــی توســط بانک‌های مرکــزی و دولت‌هــا حمایت میشــوند .عــاوه بــر اینکه بانــک مرکــزی تولید پول جدیــد را مدیریت می‌کند و اســتفاده از پول جعلی را محاکمــه می‌کند. حتــی پرداخت‌هــای دیجیتال بــا اســتفاده از پول‌های چاپــی نیز توســط یک مقام مرکــزی حمایت میشــود .بــرای مثــال ،هنگام خریــد آنالین بــا اســتفاده از کارت اعتبــاری ،ایــن تراکنش توســط یک شــرکت پردازش پرداخت پردازش میشــود و عالوه بــر ضبط ســابقه تراکنش، ایــن شــرکت‌ها تأییــد میکنند کــه تراکنش جعلی نیســت. از ســوی دیگــر بیت‌کوین توســط یک مقام مرکــزی مدیریــت نمی‌شــود .در عــوض، بیت‌کوین توســط میلیون‌ها رایانه در سراسر جهان بــه نــام "ماینر" پشــتیبانی میشــود. این شــبکه رایانــه‌ای مثل بانــک مرکزی عمل می‌کند . هنگامــی که ماینرهــای بیت‌کوین یک بلوک جدیــد از تراکنش‌هــا را به بالک‌چیــن اضافه می‌کننــد ،بخشــی از کار آنهــا این اســت که مطمئــن شــوند کــه ایــن تراکنش‌هــا دقیق هســتند و تکراری نیستند و در ازای آن پاداش دریافــت میکنند. حــدود ۶۰۰هــزار خریــد و فــروش روزانــه در شــبکه بیت‌کویــن ،کار ماینرها را دشــوار می‌کنــد .مقــدار بیت‌کوینی کــه با افــزودن هر بلوک پــاداش داده میشــود" ،پاداش بلوک" نامیده میشــود. پــاداش بلــوک در هر ۲۱۰هــزار بلوک یــا تقریباً هر ۴ ســال تقریباً نصف میشــود. پــاداش بلــوک در ســال ۵۰ ،۲۰۰۹بود .در ســال ۲۰۱۳ به ۲۵رســید و در ســال ۲۰۱۸کمتــر از ۱۲.۵بود و در اواســط ســال ،۲۰۲۰به نصــف ،یعنی ۶.۲۵می‌رســد. با ایــن نرخ نصــف شــدن ،تعــداد کل بیت‌کوین‌های در گــردش به معــادل ۲۱میلیون خواهد رســید و این باعث میشــود که ایــن رمز ارز در طــول زمان کمیاب و ارزشــمند شــود ،امــا اســتخراج آن بــرای اســتخراج کنندگان ،هزینه بیشــتری دارد.
استخراج بیت‌کوین چگونه کار می‌کند؟
همانطــور کــه در بــاال گفتــه شــد بــرای اســتخراج بیت‌کویــن بایــد دو چیــز رخ دهــد .اول اینکــه تــا ۱
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
22 Kheradmand
و موفــق به دنیــای هالیودد نیــز راه پیــدا میکنند و اقتباس‌هــای ســینمایی زیــادی را از کتاب‌های پرفروش شــاهد هســتیم .به‌همیــن دلیــل موفقیــت کتــاب «محبــوب» زمینــه را بــرای ســاخت فیلمــی از ایــن کتــاب فراهم کــرد و در ســال « ۱۹۹۸جاناتــان ِدمی» ( )Jonathan Demmeدر مقــام کارگــردان ،این فیلم را بــه‌روی پرده برد .جالب اســت بدانیــد تهیه‌کنندگی و بازیگــری این فیلــم بر عهده اپرا وینفری بــود و از قرار معلوم اپرا عالقــه زیادی به ســاخت و بازیگری در این فیلم داشــت و چیزی حدود ۱۰ســال برنامه‌ریزی کرده بود تا شــرایط ســاخت ایــن فیلم مهیا شــود. ســازوکار ساخت نسخه سینمایی کتاب «محبوب» مهیا شــد و در کنــار اپــرا وینفری ،د َنــی گلوور نیــز در این فیلم حضور داشــت ،اما به‌رغم حضور هنرپیشــه‌های مطــرح و فیلمنامه‌ای جذاب ،فیلــم «محبوب» آن‌گونه که باید و شــاید نتوانســت نظر منتقدین را جلب کند. ایــن فیلم به نظــر تماشــاچی‌ها نیز مطلــوب نیافتاد و بــه شکســتی تمام‌عیار بــرای ســازنده‌های آن تبدیل شــد .هزینه ســاخت فیلم «محبــوب» چیــزی حدود ۸۰میلیــون دالر بــود ،اما این فیلم تنهــا نزدیک به ۲۳ میلیــون دالر از این هزینه را در گیشــه بدســت آورد و ضرر زیادی روی دســت تهینه‌کنندگانش گذاشــت. ناگفتــه نمانــد حمایت‌هــای اپــرا وینفــری از تونــی موریســون در فــروش کتاب‌هــای او بی‌تاثیــر نبــود و به‌رغم اینکه ســاخت فیلــم «محبوب» با ســرمایه اپرا وینفــری ضــرر زیادی بــه او وارد کــرد ،امــا وینفری با معرفــی کتاب‌های تونــی موریســون در برنامه‌هایش
بــه افزایش فــروش ایــن کتاب‌هــا کمک زیــادی کرد. در ایــن زمینــه برای نمونــه می‌توان بــه معرفی کتاب «آبی‌ترین چشــم» اشــاره کرد که پس از معرفی توسط اپرا وینفــری ،این کتاب چیزی حدود ۸۰۰هزار نســخه فروش داشــت.رابطه تونی موریســون و اپــرا وینفری، رابطه بســیار دوســتانه و محبت‌آمیز بود و موریســون ســه‌مرتبه در برنامه‌هــای اپــرا حضور پیــدا کرد.
خوشبختانه موریســون توانســت روحیه‌اش را باز یابد و در نهایــت این رمــان را با نام «خانــه» ( ،)Homeبه پایان رســاند و آن را به روح پســرش ،اِســ ِلید موریسون، تقدیم کرد .موریســون در ســال ۲۰۱۵کتــاب «خدا به بچه کمک کنــد» ( ،)God Help the Childرا به‌عنوان یازدهمین کتابش منتشــر کــرد و در نهایــت در تاریخ پنجم آگوســت ســال ۲۰۱۹بر اثر ابتال به سینه‌پهلو در ســن ۸۸ســالگی از دنیا رفت.
موریســون سردو‌گرم روزگار را چشیده بود و با آغاز قرن بیســت و یکم ،به‌رغم اینکه سن و ســالی از او گذشته بــود ،باز هم از نوشــتن و آموزش دســت برنداشــت و همچنان شــاهد حضور نام او در کرسی‌های دانشگاهی و کتابفروشــی‌ها بودیم .در ســال ۲۰۰۶نیز مجله «نقد کتاب نیویورک تایمز» (The New York Times Book ،)Reviewکتــاب «محبوب» را به‌عنــوان بهترین کتاب منتشرشده در ۲۵ســال گذشته ،انتخاب کرد. تونی موریسون در ســال ۲۰۰۶رسما اعالم بازنشستگی کــرد ،امــا بــاز هــم تاجایــی کــه می‌توانســت در انجمن‌هــای ادبــی و دانشــگاهی حضــور داشــت .او به پســرش« ،اِســ ِلید موریســون»،)Slade Morrison( ، بــرای نــگارش کتاب‌های کــودکان نیز کمــک می‌کرد، امــا متأســفانه عمــر اســلید به‌دنیا نبــود و در ســال ۲۰۱۰به‌دلیل ســرطان لوزالمعده در ســن ۴۵ســالگی از دنیــا رفــت .مرگ اســلید موریســون ،تأثیــر زیادی در زندگــی تونــی موریســون داشــت و پــس از مرگ پســرش ،از نگارش جدیدترین رمانش دســت کشید .اما
در پایــان پیشــنهاد می‌کنیــم اگــر تونی موریســون را می‌شناســید و کتاب‌های مفیدی از این نویســنده فقید خوانده‌ایــد ،نظر خــود را در خصــوص کتاب‌های تونی موریســون در قســمت نظرات با ما و دیگر خواننده‌ها در میان بگذارید. اگــر هــم تاکنــون کتابــی از تونــی موریســون دســت‌نگرفته‌اید ،اکنــون فرصت خوبی اســت که آثار برجســته ایــن نویســنده برنده جایــزه نوبــل ادبیات را مطالعــه کنیــد ،به‌همیــن دلیل بــرای راحتی شــما در ادامــه بــه فهرســت کتاب‌هــای ترجمه‌شــده تونی موریســون در ایــران اشــاره می‌کنیــم: «خانه» با ترجمه میچکاسرمدی ،نشر زاوش؛ «یــک بخشــش» ( ،)A Mercyبا ترجمه علــی قادری، نشر مروارید؛ «عشق» ،با ترجمه شهریار وقفی‌پو ِر ،نشر مکتوب؛ «بهشت» ،با ترجمه گیسو پارسای ،نشر روزگار؛ «محبــوب» ،بــا ترجمــه شــیریندخت دقیقیان ،نشــر چشمه .
تونی موریسون و قرن بیست و یکم
21 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
21 Kheradmand
ملــی را بــرای ایــن نویســنده سیاه‌پوســت به‌دنبــال داشــت .این کتاب جایزه ملی حلقه منتقــدان کتاب را دریافــت کرد .در ســال ۱۹۸۱باز هم موریســون کتاب دیگــری را با نام «بچه قیر» ( )Tar Babyمنتشــرکرد که داســتان آن در زمان معاصر آمریکا رخ می‌داد و باز هم شــاهد روایت جالبی از زندگی سیاه‌پوستان و مشکالت آنهــا در این کتــاب بودیم .درنهایت تونی موریســون که انتشــار کتاب‌هایــش او را به ثبــات مالی خوبی رســانده بــود از کار در انتشــارات رنــدوم هــاوس کناره‌گرفــت تــا وقــت بیشــتری برای نویســندگی داشته باشد. او در منطقــه‌ای معمولــی در نیویــورک خانــه گرفت و در دو دانشــگاه مشــغول به تدریس شــد. تونی موریســون در ســال ۱۹۵۵نمایشــنامه «امت خیالباف» ،)Dreaming Emmett( ،را منتشــر کرد.
دام می‌افتد .تونی موریســون در کتاب «محبوب» روح ایــن بچه را دوباره به زندگی مــادرش باز میگرداند تا با داســتانی عجیــب و تکان‌دهنده طرف باشــیم. کتــاب «محبــوب» بــه موفقیت بســیار چشــمگیری دســت پیــدا کــرد و چیزی حــدود ۲۵هفتــه در صدر جــدول پرفروش‌ترین کتاب‌های نیویــورک قرار گرفت. این کتــاب در جامعه ادبی نیز نقد‌های بســیار مثبتی
سه‌گانه کتاب «محبوب» و جایزه نوبل
در ســال ۱۹۸۷تونــی موریســون کتــاب بســیار پرطرفــدار «محبوب »را منتشــر کرد ،ایــن کتاب از داســتان زن بــرده سیاه‌پوســتی بــا نام «مــارگارت گارنر» )margaret garner( ،الهام گرفته شــده بود. مــارگارت گارنر از دســت بــرده‌داران فــرا می‌کند، امــا دائــم در حال گریــز اســت و باز هم بــه دام بــرده‌داران می‌افتد .این زن بیچــاره که از برده‌بودن خســته شــده بود ترجیــح می‌دهد بچه دوســاله‌اش را بکشــد تا در بزرگســالی این بچه را بــه بردگی نگیرند. اما پس از کشــتن فرزندش دوباره توســط برده‌دار‌ها به
دریافــت کرد و نویســندگان مطرحی ماننــد «مارگارت اَتــوود» ( ،)Margaret Atwoodاز کتــاب «محبــوب» تعریــف و تمجید‌های زیادی کردند .جالب اینجاســت
20 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
به‌رغــم تمــام نقد‌هــای مثبتی کــه کتــاب «محبوب» دریافــت کرد ،این کتاب موفق بــه دریافت جایزه ملی حلقــه منتقدان کتاب یا جایزه کتاب ملی آمریکا نشــد. خوشــبختانه کتــاب «محبــوب» از دیــد داوران جایزه پولیتــزر پنهــان نمانــد و دو مــاه پــس از انتشــار این کتــاب ،شــاهد اختصاص جایزه بســیار معتبــر پولیتزر به تونی موریســون بابت کتاب «محبــوب» بودیم .این کتاب اولین نســخه از ســه کتــاب با داســتان‌های تاریخــی تونی موریســون به‌حســاب می‌آید .تونی ِ موریســون نیــز مدعــی بود که این ســه کتــاب با هــدف خواندن پشت‌ســر هم نگاشــته شــده‌اند. دومیــن کتــاب از ســه گانــه «محبوب» در ســال «جز» ( ،)Jazzمنتشــر شــد و قبل از ۱۹۹۲بــا نــام َ انتشار ســومین نسخه از ســه‌گانه «محبوب» تونی موریســون افتخار دریافت جایزه نوبل ادبیات را به کارنامــه‌اش اضافه کرد. در نهایــت نیــز در ســال ۱۹۹۷تونــی موریســون ســومین نســخه از ســه‌گانه «محبــوب» را بــا نام «بهشــت» ( ،)Paradiseمنتشــر کــرد .یــک ســال بعــد نیز چهــره تونــی موریســون روی جلد مجله تایمــز نقش بســت تا او بــه دومین زن نویســنده داستان‌های فیکشــن و اولین نویسنده سیاه‌پوستی تبدیل شــود که مجلــه تایمز چهــره او را برای جلد مجلــه انتخاب کــرده بود.
اقتباس سینمایی کتاب «محبوب»
تجربه نشــان داده اســت بیشــتر کتاب‌هــای پرفروش
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
20 Kheradmand
نوشــتن پیدا کرد مشــغول به مطالعه آثار جین آستین و لئو تولســتوی شــد .او در ســن ۱۲ســالگی به عنوان یــک کاتولیک معتقد تعمید داده شــد و نــام آنتونی را بــا توجه به نــام آنتونی قدیس برای خــود انتخاب کرد. اســم آنتونی بعد‌هــا به تونی خالصه شــد و از آن زمان تا پایــان عمرش او را بــا همین نام خطــاب می‌کردند. بزرگسالی و حضور در دنیای ویراستاری تونــی موریســون در ســال ۱۹۴۹در دانشــگاهی در واشــنگتن دی .ســی مشــغول بــه تحصیل شــد و در آن زمــان سیاه‌پوســت‌ها اجازه نداشــتند در قســمت مخصــوص سفید‌پوســتان در رســتوران‌ها و اتوبوس‌ها بنشــینند و اگر صندلی خالی در اتوبوس برای نشســتن یک سفیدپوســت وجود نداشــت ،سیاه‌پوستی که روی صندلی نشســته بــود باید از جای خود بلند می‌شــد تا جا برای نشســتن فرد سفیدپوســت فراهم شــود .تونی موریســون که با تبعیض نــژادی غریبه نبود توانســت به‌رغــم تمــام تبعیض‌هــا در ســال ۱۹۵۳از دانشــگاه فارغ‌التحصیل شــود. او پایان‌نامــه‌اش را بــا موضــوع «ویرجینیــا ولــف» ( )Virginia Woolfنــگارش کرد و به‌مدت دوســال در دانشــگاهی در «هیوســتون» ( ،)Houstonبــه آموزش زبــان انگلیســی پرداخــت و آمــوزش را به‌مدت هفت ســال دیگر در دانشــگاه «هــوارد» ،)Howard( ،ادامه داد .در همیــن زمــان بــود که بــا «هارولد موریســون «( ،)Harold Morrisonآشــنا شــد ،هارولــد مهنــدس ســاختمان اهــل جامائیکا بود و این آشــنایی در ســال ۱۹۵۸به ازدواج منجر شــد .اما آتش عشــق میان تونی
و هارولــد دیری نپایید و زمانی کــه تونی فرزند دومش را بــاردار بــود در ســال ۱۹۶۴از هارولــد طالق گرفت. پس از جدایی از هارولد ،تونی موریســون در انتشارات « َرنــدوم هــاوس» ،)Random House( ،به‌عنــوان ویراســتار مشغول به‌کار شــد و عالقه‌اش به ویراستاری و نویســندگی زمینه‌هــای انتقــال تونی موریســون به نیویورک انتشــارات رندوم هــاوس را فراهم کرد واحــد ِ و بــه اولین زن سیاه‌پوســتی تبدیل شــد کــه در واحد داستان‌های فیکشن ،ســمت ویراستار ارشد را در اختیار داشــت .تونی مویســون تالش زیادی بــرای زنده‌کردن ادبیــات ســیاهان انجــام داد و در ســال ۱۹۷۲کتابــی با نــام «ادبیــات معاصــر آفریقــا» (Contemporary )African Literatureرا ویراســتاری کــرد ،در این کتاب مجموعه‌ای از نوشــته‌های نویسندگان آفریقای جنوبی گردآوری شــده بود .او در ایــن دوران کتاب زندگی‌نامه محمــد علی ،مشــت‌زن معــروف ،را نیــز ویرایش کرد و تبلیغ و انتشــار کتاب نویســنده سیاه‌پوســتی با نام «هنــری دومــاس» را نیز بر عهــده گرفت.
آغاز به‌کار نویسندگی
موریسون بواسطه شــغل ویراســتاری که در انتشارات رندوم هاوس داشــت با گروهی غیررســمی از شــاعران و نویســندگان دانشــگاه هوارد آشــنا شــد و به همراه اعضای این گروه ،داستان‌نویســی فیکشن را شروع کرد. او در یکی از دورهمی‌های این گروه داســتانی جالب را برای ســایر اعضا خواند ،این داســتان از زندگی دخترکی سیاه‌پوســت می‌گفــت کــه آرزو داشــت چشــم‌هایی
19 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
آبی داشــته باشــد .این داســتان کوتاه بعد‌هــا پروبال بیشــتری گرفــت و با نــام «آبی‌ترین چشــم» در قالب یک داســتان بلند توســط تونی موریســون منتشر شد. اگر خاطر شــما باشــد گفتیم که تونی موریسون زمانی کــه فرزند دومــش را باردار بود طــاق گرفت و مجبور بــود چرخ زندگــی را به‌تن‌هایــی بگردانــد و بچه‌ها را یک هو‌تن‌هــا بزرگ کنــد .اما ایــن دشــواری‌های جلوی عشــق و عالقه موریســون به‌نویســندگی را نگرفت و بــرای اینکه بــا دو فرزنــد قدو‌نیم‌قد فرصت مناســبی بــرای نویســندگی پیــدا کنــد ،هــر روز صبح ســاعت ۴صبــح از رختخــواب بلنــد می‌شــد تــا درفرصتی که بچه‌ها خواب هســتند ،به نویســندگی بپــردازد. این تالش‌هــا منجر به نگارش کتاب «آبی‌ترین چشــم» شــد ،موریســون این کتاب را زمانی که ۳۹سال داشت در ســال ۱۹۷۰منتشــر کرد و در ابتدا کتــاب با فروش خوبــی روبرو نشــد .اما «دانشــگاه شــهری نیویورک» ( ،)City University of New Yorkایــن کتــاب را در فهرســت آثار جدیدی که توســط سیاه‌پوســتان نوشته شــده بود قرار داد. چند دانشــگاه دیگر نیــز این کتاب را به فهرســت آثار خــود اضافه کردند و این قضیه فروش چشــمگیر کتاب آبی‌ترین چشــم را به‌دنبال داشــت .مورســیون در سال ۱۹۷۵کتــاب دومش را با نام «ســوال» ( ،)Sulaمنتشــر کرد .ایــن کتاب داســتان رفاقت دو زن سیاه‌پوســت را روایــت می‌کــرد و نامــزد دریافت «جایــزه کتاب ملی آمریــکا» ( )National Book Awardشــد .کتاب بعدی تونی موریســون در ســال ۱۹۷۷منتشر شــد و آوازه‌ای
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
19 Kheradmand
تونی موریسون؛ از سیاهی گفت و به سفیدی پرکشید محمدکامالن
تونی مورســیون ســتاره‌ای پرفروغ در دنیای ادبیات به‌حســاب می‌آید و در کنــار نوبل ادبیــات ،جایزه پولیتزر و مــدال آزادی آمریکا را نیز به کارنامه افتخاراتش اضافه کرده اســت. امــکان نــدارد اهــل مطالعــه باشــید و «تونــی موریســون» (Tony )Morrisonرا نشناســید .این بانوی سیاه‌پوســت ،پرآوازه‌ترین نویسنده آمریکایــی آفریقایــی تبــا ِر دنیا به‌حســاب می‌آیــد و از نویســنده‌ای صحبــت می‌کنیــم که در ســال ۱۹۹۳ســنت جایــزه نوبل ادبیــات را شکســت و اولیــن زن سیاه‌پوســت دنیا شــد که ایــن جایــزه را از آن خــود کرده بــود .تونی مورســیون ســتاره‌ای پرفروغ در دنیــای ادبیات به‌حســاب می‌آید و در کنار نوبل ادبیات ،جایــزه پولیتزر و مدال آزادی آمریــکا را نیز بــه کارنامــه افتخاراتش اضافه کرده اســت. همان‌گونه که حتماً در جریان هســتید ،این بانوی سیاه‌پوســت موفق و فروتن شــامگاه چهاردهم مرداد( ۵آگوســت) از دنیــا رفت و جامعه ادبــی جهانی را غصه‌دار کرد .از تونی مورســون چیــزی حدود ۱۱کتاب به‌جــای مانده اســت که خوشــبختانه بیشــتر ایــن کتاب‌هــا در ایران ترجمه شــده‌اند و با نویســنده بسیار شناخته شــده‌ای در میان جامعه کتاب‌خوان‌های ایرانی ســروکار داریم .در نتیجه در ادامه برای شــما از زندگی تونی موریســون و دســتاورد‌های این بانوی نویســنده خواهیم گفت. «کلوئه آنتونــی و ُوفــورد» )Chloe Anthony Wofford( ،که در دنیای ادبیــات او را بــا نــام تونــی موریســون می‌شناســیم زاده ۱۸فوریــه ســال ۱۹۳۱اســت و در کنــار نگارش رمان ،دســتی در مقاله‌نویســی، ویراســتاری و معلمــی نیز داشــت .اولین کتاب تونی موریســون با نام «آبی‌ترین چشــم» ،)The Bluest Eye( ،در ســال ۱۹۷۰منتشــر شد و کتــاب بعدی خــود را بــا نــام «آواز ســلیمان» (،)Song of Solomon در ســال ۱۹۷۷منتشــر کرد و این کتــاب «جایزه ملــی حلقه منتقدان کتــاب» ( )National Book Critics Circle Awardرا برای او به‌ارمغان آورد .مورســیون در ســال ۱۹۸۷با نگارش کتاب «محبوب» (،)Beloved توانســت جایزه معتبر پولیتــزر و «جایزه کتاب آمریــکا» (American )Book Awardsرا از آن خــود کنــد. این کتاب در ایران با نام‌های «محبوب» و «دلبند» شــناخته میشــود. موفقیتهای تونی مورســیون ادامــه پیدا کرد تا در نهایــت این بانوی
18 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
پرآوازه دنیای ادبیات توانســت در ســال ۱۹۹۳جایزه نوبل ادبیات را از آن خود کند و نخســتین بانوی سیاه‌پوســتی باشــد که تا آن زمان نوبل ادبیــات گرفته بــود .باراک اوبامــا ،رئیس‌جمهور آمریکا در ســال ۲۰۱۶ مــدال آزادی آمریکا را برگردن تونی مورســیون آویخت تا افتخارات این نویســنده سیاه‌پوست تکمیل شود.
پستی و بلندی‌های زندگی تونی موریسون
تونــی موریســون در خانواده‌ای کارگــر در ایالت اوهایــو آمریکا بدنیا آمــد ،پــدر او «جــورج وافــورد» ( ،)George Woffordنــام داشــت و مــادرش «راما» ( )Ramahنامیده می‌شــد .پدر تونی موریســون زمانی که تنها ۱۵ســال بیشــتر نداشــت شــاهد اعــدام دو سیاه‌پوســت در خیابان بود .از قرار معلوم این دو ســیاه پوســت بدون محاکمه رسمی، توســط شــهروندان به‌طرز فجیعی کشته میشــوند و این حادثه تأثیر زیــادی روی پــدر تونی موریســون می‌گذارد. در نتیجــه مدتی بعد جــورج وافورد خانــواده‌اش را به شــهر «لورین» ( ،)Lorainواقــع در اوهایــو می‌بــرد تا در این شــهر کمتــر در معرض تبعیض‌نــژادی قــرار بگیرند .او در این شــهر به شــغل‌های ســخت و طاقت‌فرســایی در کارخانه فوالد آمریکا مشــغول به‌کار شد .مادر تونی موریســون نیز خانه‌داری می‌کرد و زن مســیحی مؤمن و با ایمانی بود. در ایــن بین روزگار با خانواده تونی موریســون ســر ســازش نداشــت و زمانی که موریســون تنها ۲ســال بیشــتر نداشــت ،صاحبخانه‌شان، منــزل آنهــا را در حالــی کــه در خانه بودنــد به آتش می‌کشــد ،چرا که پــدر و مادر موریســون تــوان پرداخت اجــاره را نداشــتند .جالب اینجاســت به‌رغم رفتار خصمانه و مرگبــار صاحبخانه ،پدر و مادر تونی موریســون در پاســخ به ایــن رفتار لبخنــد می‌زنند و هرگــز از زندگی ناامید نمی‌شــوند .مدت‌ها بعد موریســون در ایــن زمینه گفته بود که ایــن رفتار پــدر و مادرش به او آموخت که چگونــه بزرگواری خود را در هر شــرایط حفظ کند و اختیــار زندگی‌اش را بدســت بگیرد. پــدر و مــادر تونی موریســون برای کودکانشــان داســتان‌های قدیمی بازگــو می‌کردنــد و با خوانــدن داســتان و ترانه‌های ســنتی آفریقایی اســباب ســرگرمی بچه‌هــا را فراهــم می‌نمودنــد .ایــن قضیــه عالقه موریســون را به داســتان افزایش داد و به‌محض اینکه ســواد خواندن و
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
18 Kheradmand
که تا پایان نیمه اول قرن ،۲۱ما شــاهد چشــمگیر رشد نیســت که ترجیح آنهــا بــودن در کنار آنهاســت .چه شــایعترین آنها پوکی اســتخوان،درد آشــنای سالمندان جمعیــت ســالمندی خواهیم بــود که به آن ســونامی این عزیــزان جهاندیــده در بین اعضا خانواده باشــند ،اســت کــه همراه بــا خطر شکســتگی ســتون فقرات ســالمندی نیزمــی گویند ولــی حقیقت این اســت که چــه در مراکز نگهــداری دولتی و خصوصــی و چه در و لگــن می باشــد کــه درمــان و جوش خــوردن آن به نیازها و احتیاجات دوران کهولت غیر قابل انکار اســت خانه مســکونی خــود و با کمک زندگی کننــد ،باید که آســانی میسر نمی باشد ورزشهای ســاده را نباید دست از ایــن روســت که کــم و بیــش نهادهــای دولتی و برای کاهش عوارض ســالمندی نیازهــای گوناگون آنها کــم گرفت تــا کمکی برای حفــظ عضالت آنها باشــد، خصوصی نیز در ایجاد ســهولت برای ســالمندان و باال را بهتر شــناخت و بر نامه ریزی کــرد نیازهای عاطفی ،انجمن فیزیوتراپیســتهای انگلســتان می گوید :نزدیک بردن چگونگی کیفیت زندگی آنــان ،برنامه ریزی کرده معیشــتی،تفریحی ،آرامــش وامنیت و ...با مشــکالت به یک چهارم ســالخوردگان باالی ۶۵ســال،برای تقویت و پــروژه هــای کوتــاه و دراز مــدت را در پیــش گرفته جســمی و بیماریهای رایج در این دوران بیشــتر آشــنا قــوای عضالنــی خودشــان تن بــه ورزش نمــی دهند. انــد ،لــذا ســازمان ملــل متحد پژوهشــی کــه در مــورد ۲۰۰۰ روز اول اکتبــر را ((روز جهانــی ســالمند انجام شــده نشان می ســالمندی)) نامگــذاری کــرده نزدیک به یک چهارم سالخوردگان باالی ۶۵سال ،برای دهــد یــک چهــارم آنهــا برای و اتحادیــه اروپا ســال ۲۰۱۲را تقویــت عضــات خــود تــن ((ســال بین المللی ســالمندی تقویت قوای عضالنی خودشان تن به ورزش نمی‌دهند بــه ورزش نمــی دهنــدو هیچ فعال)) نامیده اســت بر اساس تمرین و فعالیــت بدنی ندارند. ایــن هــدف کــه برنامــه ریزی یــک پنجم آنهــا نه تنهــا اصوال دقیق تر و سیاســتگذاری مناســبتری برای ارتقا زندگی شــد .هــر چند بــی نیاز از نظر مســایل مالی باشــند نمــی داننــد چگونــه بایــد ورزش کنند بلکــه مایل به ســالمندان ،مورد اهتمام قــرار گیرد .امــروزه پژوهش ولــی از توجه عاطفی بی نیاز نخواهند بود،در گذشــته چنیــن کاری هم نبودنــد .این انجمــن توصیه می کند و مطالعــات علمی و تحقیقاتی در زمینه ســالمندی و فرزندان توجه بیشــتری به آنها داشــتند و اخالق حکم تــا با کارهای ســاده چــون حمل خرید ،کشــیدن جارو فراینــد و پدیــده هــای پیوند خــورده با آن ،ســبب به می کــرد احترام بیشــتری به آنها گذاشــته شــود،ایده برقــی ،باغبانی ،وزنــه زدن ،یوگا و انجام حــرکات (تای وجود آمدن دانش و علم ((ســالمند شناســی))گردیده جالبی اســت که برای پــر کردن این خال ،از ســالمندان چــی) بــه تقویت عضــات خود کمــک کنند. کــه بــه صــورت اکادمیــک از دهــه ۱۹۵۰بــه عنوان در مــدارس ابتدایی و مهدهای کودک دعوت شــود تا از بهتریــن ورزش بــرای ایــن گــروه ســنی ،ورزشــهای تحصیــات تکمیلی در تعدادی از دانشــگاههای معتبر تجربیات و اتفاقات گذشــته تعریف کننــد که این کار مقاومتــی و هــوازی اســت کــه توصیه می شــود اگر آمــوزش داده می شــود .در این دانش نویــن به مبانی هــم حس خوبی به ســالمند می دهد و هم گسســت ســالمند مشکل خاصی نداشــته باشــد هفته ای ۱۵۰ روانشناختی ،اجتماعی و زیســت شناختی سالمندان و و پارگی بین نســلها را از بین برده و ســبب پیوند نسلها دقیقــه برنامه و فعالیت جســمی داشــته باشــند .در روشــها و راهبردهابــرای باال بردن کیفیت زیســتی در می شــود .بیشترســالمندان ،احتیاجات معیشتی چون بســیاری از ســالخوردگان بر اثر مصرف چربــی ،قند و ابعــاد مختلف عاطفــی ،اجتماعی ،روحی ،جســمانی ،خوراک ،پوشــاک ،مســکن و بهداشــت دارنــد ،باید به نمــک ،عروق آنها گرفتار تنگی شــده به ویــژه آنها که اخالق و جنســی بیشــتر مــورد توجه قرار مــی گیرد و بهداشــت روان ســالمندان هم توجه شــود،آنها احتیاج دخانیات اســتفاده می کنند ،برخی گرفتار خردسودگی نشــانگر آن است که ســالمندی ،همزیستی و زوال عقــل مــی شــوند طبق آمار ســال تنگاتنگ و جدانشــدنی با فرایندهای روانی ۲۰۱۴حــدود ۹۵هزار نفر جــان خود را به و اجتماعی دارد و تنهایی و انزوای اجتماعی دلیــل الزایمر از دســت داده انــد ،عده ای تاثیرات منفی شــدیدی بر ســامت روانی و به دلیل نقــص در سیســتم اعصاب،گرفتار جســمانی آنها وارد می کند که ســبب بروز لــرزش اندامهای حرکتی چون دســت و پا و و افزایــش بیماریهــا و نهایتــا منتــج به باال گردن هســتند که پارکینســون نامیده شده رفتــن آمار مــرگ و میر در آنها می شــود و اســت .بیماریهــای مزمــن تنفســی مانند اینجاســت که نقش خانه هایــی با اتاقهایی انســداد ریه یکی از عوامــل به خطر افتادن در کنــار هــم و زندگــی کــردن چند نســل ســامتی ســالمندان اســت کــه بایدطبق با هــم و باز بــودن چتر حمایتی نســلهای دســتور پزشک پس از آزمایشــات داروهای جوانتر خانواده از ســالمندان و پیران آشکار مربوطــه را اســتفاده کــرد به طــور کلی با مــی گردد ،وفراموش نکنیــم که هرگز وجود افزایش ســن به دلیل کم شــدن رشته های شــبکه های مجازی حتی تصویری آنها،جای عضالنی،عضــات نرمی ،انعطاف،ســرعت نفس گــرم فرزندان را در کنــار آنها نخواهد و قــدرت خــود را از دســت مــی دهنــد. گرفــت ،در برخــی از کشــورها ایــن چتــر حمایتی در به تفریج دارند تا ســبب ارتقا ســطح روانی و جســمی مشــکالت ســوء تغذیــه به دلیل ترشــح کمتــر معده، دســت دولــت و نهادهــای خصوصــی اســت ولی در و در نهایت شــادی و ســرزندگی شــود ،بخش مهمی از تحلیل پوشــش دســتگاه گــوارش قدرت جــذب مواد قیــاس با نقش خانــواده قابل قیاس نیســت و خانواده رازهای شــادی و ســامتی ســالمندان به تفریح وابسته غذایــی را کاهش مــی یابد ،با کم شــدن اشــتها،خطر حرف نخســت را در نگهداری از ســالمند می زند و آنها است،ســالمندان احتیــاج به گــذران وقت مناســب با کمبود مــواد غذایی افزایش می یابد،یبوســت نیز یکی هرگز نمــی توانند جای نقش پررنــگ عاطفی خانواده شــرایط جسمیشــان دارند چرا که از بیــکاری و بطالت دیگر از گله های ســالمندان اســت که ناشــی از تغذیه را پــر کنند.مراکــزی زیر عنوان ((آسایشــگاه یا ســرای رنــج مــی برند و رفتن بــه گردش ،پارک و نشســتن و نامناســب و عدم تحرک است و ســبب چاقی و اضافه ســالمندان)) هر چند به ظاهــر در برخی از جنبه های تماشــای افراد ،دیدن بازی کودکان ،شــرکت در محافل وزن ناخواســته می شــود .خرابی دندانهــا نیز مزید بر مثبت نیازهای ســالمندان که همانا برقــراری ارتباطات ادبی ،شــنیدن موســیقی ،خواندن کتاب و دیدن فیلم ،علت می باشــد،دیابت هم عارضه دیگر باال رفتن ســن اجتماعی و یا نیازهای پزشــکی و انجام امور روزانه آنها و ســفرهای کوتاه دســتجمعی ،درایجــاد روحیه خوب ،اســت که باید با تغییر در شــیوه تغذیه و پرهیز غذایی موثر اســت اما حقیقت این اســت که آنــان همچنان موثر است. آن را کنتــرل نمود ،درمــان و کنترل برخــی از بیماریها گرفتار حــس تنهایی و انزوا بدون وجــود اعضا خانواده بــه جــز نیازهــای روحــی ،باپــا گذاشــتن بــه دوران بــا دارو و تداخــل دارویــی نیز ســبب ایجــاد ناراحتی ای که پیوســته با آنها زندگی کرده اند هســتند و شکی ســالمندی شــاهد بروز برخــی بیماریها هســتیم که هــای دیگر در عزیزان ســالمند بقیه در صفحه 49
17 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
17 Kheradmand
چالش سالمندی سالمندان مسروره بنی هاشمی masrooreh@gmail.com
بر من از پیری ،سرای عاریت زندان شده است زندگی دشوار و ترک زندگی ،آسان شده است دل ضعیف و مغز پوچ و خلق تنگ وفهم کند اشتها کم ،حرص افزون ،معده نافرمان شده است چشم کند و گوش سنگین ،دست لرزان ،پای سست جای دندان،جانشین گوهر دندان شده است می رود آب از دهان و چشم من بی اختیار کشتی بی لنگرم ،بازیچه طوفان شده است رعشه برده است از کفم بیرون عنان اختیار زین تزلزل ،خانه معمور تن ویران شده است کرده دلسرد از حیاتم ،برگریزان حواس زین خزان بی مروت ،گلشنم ویران شده است رفته جز یاد جوانی،هر چه هست از خاطرم طاق نسیان قامتم هر چند از دوران شده است صائب تبریزی دلــم بــرای خانه هــای قدیمی تنگ شــده ،دلــم برای ســاکنین خانــه هــای قدیمی بیشــتر تنگ شــده ،می دانیــد کدام خانــه ها؟ خانــه هایی که معمــاری آنها، آرام آرام فقــط در حافظــه تاریــخ جا می گیــرد ،خانه هایــی کــه دور تــا دور آن را اتاقهایــی گرفتــه بود که حریمهــا رعایت می شــد ،اتاقهایی که قفلی نداشــتند ولــی اهل خانــه در آرامــش بودند ،خانــه هایی که بر اساس فرهنگ و ســبک زندگی مردم آن دوران ،طراحی و ســاخته شــده بودند،خانه هایی که دیگــر تاریخ در آنهــا حرکت می کند نه انســانها ،خانــه هایی که چند نســل در کنار هم و با پشــتوانه و پشتیبانی و دلگرمی بــه هم،با عشــق زندگی می کردند ،خانــه هایی که در آن هیچ کس احســاس تنهایــی نمی کــرد ،خانه هایی که عصای دســت مادربزرگها و پدربزرگها در کنارشــان و آن هــم ،فرزندان و نــوه هایش بودند،خانه هایی که مادربــزرگ بــا پــا و کمر دردناکــش و پس از هــر آه،.. پوششــی از عشــق را در اطرافش حس مــی کرد ،خانه هایی کــه پدربــزرگ هرگز احســاس بــی پناهی نمی کرد،خانــه هایی از جنس محبت ،خانــه های امن چند نســل در کنــار هم و بــا مهر به هــم .ایــن روزها نه از ایــن خانــه هــا خبری هســت و نه از پشــت و پناه هــای بزرگتر ها .شــما دلتــان برای این خانــه ها تنگ نشــده؟؟ نمی دانم گناه را بایــد به گردن زمانه انداخت یا به گــردن خودمان آویزان کنم ،به درســتی نمی دانم چرا جریان زندگی چند نســل در یک خانه،متوقف شد بــه احتمال بســیار زیاد ،باید گناه را بــه گردن فرهنگ
اســتقالل طلبــی آویخــت آن خانــه هــای تبــادل تجربه و مهــر ،آن خانه های باصفا،بــا حیاط های بــزرگ ،با باغچه هــای پر گل و حوض وســط آن،آرام آرام تبدیــل بــه خانــه هــای چنــد طبقه شــد کــه هــر خانه هم در و پیکــر مخصوص به خود داشــت و حصــاری کــه بــه راحتی قابــل ورود نبــود .مادربزرگهــا و پدربزرگها اگر خیلی خوش شــانس بودنــد ،در طبقــه مخصوص بــه خود،روز و شــب را مــی گذراننــد اما هنوز امیدشــان بــه قلبهایی بود کــه چند متــر باالتر و یا پاییــن تر،برای آنها در حال تپیدن اســت،اما این ســبک معماری هم به هوای ســود بیشــتر چندان دوام نیاورد و رونــد مرتبــه ســازی و برجها ،جــای آنهــا را پر کرد، ســبک زندگــی تــازه ای کــه دیگــر نشــانی از قلبهای تپنده دراطراف نســل ســالمند دیده نمی شــود ،دیگر کســی در اطــراف آنها نیســت تا به نیازهــای عاطفی و روحــی و جســمی آنها توجه داشــته باشــد ،چرا که آنهــا در خانه های مدرن احســاس غربــت می‌کردند، بســیاری از آنها ترجیحشــان بودن در کنار هم سنهای سالمندشــان و در خانه های خاطراتشــان اســت ،برای بســیاری از آنها تــرک ماوا و محل سکونتشــان رنج آور اســت با وجودیکه نیاز به پشــتیبانی عاطفی و روحی در دوران ســالخوردگی و پیــری را بیشــتر حــس مــی کننــد که به راســتی ((مصیبت بود پیری و نیســتی)) پیــری چیســت ،ســالمند کیســت و نیازهایشــان چه می باشــد؟ بنا بر تعریف ســازمان بهداشــت جهانی، ســالمندی بــه گــذار از مراحل مختلــف زندگی چون کودکــی ،نوجوانــی ،جوانــی و میان ســالی و گــذر از ســن ۶۰ســالگی اطالق می شــود و بخشــی از روند و فراینــد طبیعــی و انکارناپذیــر زندگی می باشــد که البته ســرعت پیدا شــدن پیری در افراد تفاوت بســیار دارد و در ســنین متفــاوت و با ســرعت متفاوت اتفاق می افتــد .ناگفته نماند کــه به افراد بین ۶۰-۷۵ســال ســالمند ،از ۷۶تا ۹۰ســالگی پیر و بــه باالی ۹۰خیلی پیر گفته می شــود هــر چند از زمان تولــد هر لحظه، فرایند مســن شــدن را طی می کنیم چرا کــه از همان نوجوانی شــنیدن فرکانســهای باالتر از ۲۰کیلوهرتز را از دســت می دهیم،در ۳۰ســالگی پوســت شروع به پیر شــدن می کند ،از ۳۵ســالگی بــاروری ضعیف می شــود ،از ۴۵سالگی چشــمها گرفتار پیرچشمی شده،از ۵۰ســالگی موها شروع به خاکســتری شدن می کند و کم کم آرتروز خودش را نشــان می دهد از ۷۰ســالگی گوشــها کم شنوا می شــود ،در ۸۵سالگی حس تشنگی بســیار از بین می رود و ســبب کاهش تــوده عضالنی می شــود و تقریبا ٪۵۰سالمندان گرفتار خردسودگی و الزایمر شــده و بســیاری از آنها توان زیستن به تنهایی
16 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
را از دســت مــی دهنــد و به ایــن ترتیــب باعث می شــود که نگهداری از ســالخوردگان و مراقبت از آنها با دردســر و مشــکالتی رو به رو شود. در ایــران و پــس از پیــش آمدن تحوالت در مســایل سیاســی ،اقتصادی ،اجتماعــی و ...بســیاری از ایرانیان به اطــراف جهــان پراکنده شــده اند ،بســیاری ،با زن و فرزنــد و و مادر و پــدر -برخی والدیــن را رها کرده بــه تنهایی عازم شــدند و پدر و مادرانی که دســت در دســت فرزندان برای راهیابی بــه زندگی بهتر و آینده ای تابناکتــر ،رنج مهاجــرت را به جــان خریدند ،اکنون آن نســل ،چه والدینی که با فرزندانشــان راهی شدند، چــه والدینی کــه در وطن ســکنی گزیدنــدو فرزندان دور از آنهــا همیشــه نگران و دلواپس آنها هســتند ،به ســالمندی قدم گذاشته اند که این ســالمندان دغدغه جدی نســل نو خانواده هــا و دولتها هســتند چرا که دیگــر نــه از زندگی چند نســل بــا هم در یــک خانه نشــانی باقیســت تــا جوانتر هــا مراقب مســن تر ها باشــند ،و نــه دردســرهای زندگــی در غربــت توان و مجالــی برای رســیدگی و تامیــن نیازهای ســالمندان میگــذارد و نه وجود برنامه ریزی درســت و هدفمندی و در بســیاری از مــوارد هــم اصــوال راجــ ع به مقوله ســالمندی فکر نشــده اســت هر چند کــه گفته می شــود دوران ســالمندی ،دوران پختگــی ،ورزیدگــی، و زمــان احســاس بــی نیازی اســت و فرصت ســیر به ســوی کمال و رســیدگی به خویشتن ،ســالمندان باور ارزشــهای وجــودی خانــواده و جامعــه هســتند ،آنها کولــه بــار تجربه انــد و در فرهنگ ما (پیــری) واژه ای ناخوشــایند نیســت بلکه به عنوان گنجینه ای از خرد، و خــرورزی ،فرزانگی ،کمال و حکمت اســت و مرحله ای گرانقــدر و موثــر در زندگی تلقی می شــود( ،آنچه جوان در آیینه بیند،پیر در خشــت خام بیند) پیشرفت در امر بهداشــت و باال رفتن کیفیــت زندگی در دنیای کنونــی ،کمک به افزایــش طول عمر و بــاال رفتن آمار جمعیــت این جهاندیدگان در جهان ،ســبب می شــود
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
16 Kheradmand
بــر مــن و دنیــای اطرافم ،چه نشــانی باقــی گذاشــت .مــن بــه بســیاری از جهات تغییر کــرده‌ام و اکنون یک چیز را به‌طــور ویــژه بایــد اعالم کنــم :این حادثــه چیــزی در درونم تغییــر نداد. مــن نمی‌گــذارم زمــان فوق‌العــاده‌ای که بــا تمام افــراد خارق‌العاده داشــتم بــا جاه‌طلبــی خودخواهانــه گروهــی از بزهــکاران جــوان مورد تجــاوز قرار بگیرد .من هرگز نتوانســتم اجازه دهم این پروژه که همه شــما بخشــی از آن هســتید ،به نوعــی تحــت تأثیر چنین رفتار‌هــای بــدوی قرار بگیــرد .مطمئنا تأثیری خواهد گذاشــت :بــرای بازیابی و ســازماندهی مجدد تجهیزات ســرقت شــده و نابود شــده ،باید مرخصــی بگیرم و بدتــر از همه :پروژه جــاده ابریشــم )Silk Road Mountain Race( ۲۰۱۹حاال یک موضوع از دســت رفته برای من اســت .تدارکات بســیار خوب پیــش می‌رفت و این رویداد حماســی می‌توانســت یک داســتان کامل (ماجــرای همه چی تمــام) در این ســفر عالی باشــد .امــا اتفاقاتی افتاده اســت و حــال فرصتی نیســت .در عین حال، با تشــکر از همه شــما افــراد نگرانی که ســخنانی دوست‌داشــتنی برای من ارســال می‌کنیــد! یــک بار دیگر بایــد بگویم که تجربه شــگفت‌انگیز مــن از فرهنگ ایرانی تحــت تأثیر دســته‌ای از احمق‌های بــدوی قرار نخواهد گرفت .ســفر من به پامیر به محــض اینکه دوبــاره بتوانم از دهانم اســتفاده کنــم ادامه خواهــد یافت». مارکگراف با انتشــار پســت دیگری در صفحه اینســتاگرام خود با انتشــار تصویری از یک تســبیح ،به تمجید از فرهنگ ایران ،کمک دوســتان ایرانی‌اش و تمام احساســات، آرزو‌هــا و عذرخواهی‌هایــی که کاربــران ایرانی برایش ارســال کردنــد پرداخت و در بخشــی از این پســت نوشــت« :ســفر شــگفت‌انگیز من از میــان چشــم‌انداز‌ها و
15 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
فرهنــگ ایرانی ،خاطــره بدی به‌خاطــر آن واقعه با خود به همراه نخواهد داشــت».
برای فلیپ شمال ایران خطرناک‌تر از سرطان بود
بســیاری از ســلبریتی‌ها دربــاره ایــن اتفــاق اظهار تأســف کــرده و در رســانه‌های اجتماعــی خــود پیام‌هایــی را منتشــر کردند. پرویــز پرســتویی با انتشــار دو تصویــر از فلیپ ،یکی قبــل از ضرب و شــتم و یکی بعــدازآن ،ابــراز امیــدواری می‌کند که این خبر صحت نداشــته باشــد. مژده لواسانی مجری صداوسیما در این باره می نویسد: ماشــاال عزیــزان هموطــن ،خاطــرات بی نظیــری رقم زدند بــرای این بی نــوا ،البته ادعــای مهربانی و انســان دوســتیمون بــه هرحال گــوش فلک رو هم کــر میکنه و احساســمون هــم اینه که برتریــن نژاد عالم هســتیم! ما ِکی وقت کردیم اینقدر گرگ بشیم نمیدونم!
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
15 Kheradmand
همه ما شرمنده دوچرخه‌سوار آلمانی هستیم...
محال یادش بره! خاطرات شمال ِ بازمانــده از مبــارزه بــا ســرطان ،دوچرخــه را برمــیدارد و قصد می‌کنــد جاده‌های زمیــن را درنــوردد تا کمکی جمع کند بــرای تامین هزینه‌های انجمنــی ترویجی برای کــودکان و جوانانی که با ســرطان مبارزه می‌کننــد .او از آلمان مســیر جنوب هند را در پیــش می‌گیــرد .اما زمانی که بــه ایران می‌رســد ،با یک حادثه تلخ ســفرش نیمه تمــام میماند. فیلیــپ مارکگراف دوچرخه‌ســوار آلمانــی ،در اینســتاگرام خود در دفــاع از فرهنگ ایرانی ،ســنگ تمام گذاشــته و نوشــته کــه این اتفــاق را به دل نگرفته اســت ،با این حال تصویر پس از ضرب و شــتم وحشــیانه او ،ســوژه کاربران شــبکه‌های اجتماعی (بــدون ضمیمه کــردن توضیحــات مهربانانه مارکگراف) شــد ،به طور مثــال کاربری بــه نام هادی با انتشــار دو تصویر دلخراش از او در توئیتر نوشــت« :دوچرخه‌ســوار آلمانــی که به تازگی بیماری ســرطانش درمان شــده و با دوچرخــه جهانگردی و برای مبــارزه با ســرطان تبلیــغ می‌کرد ،تو نشــتارود مازنــدران ۷نفر ریختن ســرش تا حد مــرگ زدنش و فک و دندوناش شکســته و همه وســایلش رو هــم دزدیدن» البته این بخشــی از واقعیت غیرقابل انکار اســت. بــا ایــن حال همــان روز‌هــای ابتدایی پــس از وقــوع حادثه خبــر آمد که ســارقان دســتگیر شــدند .ایســنا ۲۷ ،جوالی گزارش داد که این دوچرخه‌ســوار چهارشــنبه ۲۴ جوالی ســاعت حدود ۲۲شــب در شــهر نشــتارود و در نزدیکی تنکابن توسط ۷نفر مهاجــم مورد ضرب و شــتم قرار گرفته و وســایلش نیز به ســرقت مــی‌رود .او که به شــدت از ناحیه صورت آســیب دیده و دچار شکســتگی فک و دندان شــده بود ،به بیمارســتان شهید رجایی تنکابن منتقل میشــود .اما بالفاصله پس از اینکه فرمانداری تنکابــن و نیروی انتظامی در جریــان ماجرا قرار می‌گیرند ،در مــدت زمان کوتاهی ۷ متهم این پرونده دســتگیر و به زندان منتقل شــده‌اند و اموال مســروقه نیز کشف و تحویل مالباخته شــده اســت .این دوچرخه‌سوار اکنون با مســاعدت مسئوالن استانی بــرای درمــان بهتر به بخــش VIPبیمارســتان خاتم‌االنبیا تهران منتقل شــده تا برای درمان بهتر و جراحی شکســتگی فــک تحت مداوای بهتر قــرار گیرد». آن زمــان همچنیــن در خبر‌هــا آمــده بود که قرار اســت مــادر این دوچرخه‌ســوار 14 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
نیــز بــه زودی وارد تهران شــود .نکته قابــل توجــه ایــن کــه پلیــس از این د وچرخه‌ســوا ر دلجویــی کــرده و بســتگان او نیــز از عملکــرد پلیــس و مقامات محلــی تقدیــر کردنــد .امــا در مقابل ایــن حرکت پلیس گویــا بیش از ســامتی این دوچرخه‌ســوار صرفاً سلب مسئولیت از حادثه برای فدراســیون دوچرخه‌سواری ایران اهمیت داشــت .چنانکه در خبری آمد فدراســیون دوچرخه‌ســواری ایــران اعالم کرده کــه این دوچرخه‌ســوار مجوز ســایکل توریســت برای تــردد با دوچرخه در شــهر‌ها و اســتان‌های ایــران را نداشــته اســت .نکتــه اینجاســت که ایــن مجــوز از الزامات دوچرخه‌ســواری در جاده نیســت و اخذ آن فرآیند آســانی حتی برای گردشگر داخلی نــدارد چه برســد بــه گردشــگر خارجی. ایــن موضوع بــا یک جســت و جوی ســاده «مجوز ســایکل توریســت» قابل درک اســت .به هــر حال ایــن دوچرخه‌ســوار آلمانی ســرانجام ســه روز پیش با انتشــار عکســی از خــود پس از اندکی بهبودی ،به شــرح این ماجرا پرداخــت .در این تصویر، نیمه راســت صورت این دوچرخه‌ســوار ورم کرده ،چشــم راســت خونین و البته پلک زیرین آن بخیه خورده اســت؛ صحنه‌ای که دیدنش هم آســان نیســت ،چه برســد به تجربــه ضرب و شــتم‌هایی که چنیــن التهابی را به وجــود آوردند. او در مطلبــی بــا عنوان «چه داســتان غم انگیــزی» نوشــت ۱۰« :روز پیش ،گروهی جوان ســفر شــگفت‌انگیز من در ایران را با روشی وحشــیانه به پایان رساندند .هنگام کمــپ در دریــای خزر ،من مورد ضرب و شــتم شــدید و ســرقت قــرار گرفتم .چهره مــن درهم شکســت .بعد از عمــل ،دهانم به فوالد پیچ شــد .حداقل یــک ماه طول می‌کشــد تا این عمل درمان شــود. آن شــب می‌خواســتم مطلبی را منتشــر کنم درباره اینکه چهار ماه زندگی در جاده
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
14 Kheradmand
13 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
13 Kheradmand
ماهنامه اجتماعی ،ف رهنگی ،هنری خردمند ناشر :انت شارات خردمند -تورنتو سردبیر :محمد ُسهی امور داخلی و اداری :حامد خ ّرم بخت تایپ :مریم ُسهی طراحی و صفحه آر با ت ایی :انتشارات خردمند شکر از :مسروره بن ی ها شم ی ر ضا می رف خ رایی کاشان الهه شهبازی -فرهادی کبیر -محمد تاجدولت ی خ س رو خب یر ی ف هیمه شیرمحمد ،صبا شیردل و همه ک سانی که در این شماره ما را یار و یاور بودند.
روی جلد: نور وز بَل؛ جشن گیالن یها برا ی خورشید -صفحه ۲۴
National Ethnic
Press and Media ada Council of Can
er of d is a Memb Kheradman d an ss nic Pre National Eth a ad an C cil of Media Coun
ماهنامــه ارســالی خردمنــد در ویرایش و ا ص الح م طال ب ار سـ ـال ی بایـ طگیری شــده و به اختیــار دارد .مقاالت شــوند .ـد حتماً تایــپ و غل آ در س نظ ای ر ا می ت ل ن م وی ج له ارســال ســندگان مقاالت ،الزامــاً ب یان نی گر د یــ دگ س اه ــئ ما ســت .م ولیت قیمت ها، هنامه خردمند سـ ـر وی س ها، ن ح وه ارائه درج شــ ده در آگهــی ها بــه عهده صاحب آگهی ا خدمات و کلیه مطالب ســ ت. -676 el: 416-676-9 T • 3 8 2 2-8 dmand.ca • Tel: 647-93 • www.khera a .c d n a m d • info@khera ite 207 e Street, Su g n o Y 1 3 1 8 • 6 tario L3T 2C Thornhill, On
)۱
شماره 54
-مرداد/شه
ریور - ۱۳۹۸ آگوست/س
پتامبر ۲۰۱۹
خ اطرات شمال محالِ یاد ش بر ه؛. . . . . . . . . . . . چالش سالم ۱۴ . . . . . . . . . . ندی سالمندان . . . . . . . . . . . . . تون . ی موریسون؛ از سیاهی ۱۴ . . . . . . . . . . گف ت و به سف ید ی پ بال رکشید. . کچین ۱۸ . . . . . . . . . چیست؟ (قسمت دوم). . . . . . . . . . نور . وز بَل؛ جشن گیالن یها ب ۲۲ . . . . . . . . . . ر ا ی خ ور شی د. . . . . . . . افتخار پش ۲۴ . . . . . . . . . . اخبار ت افتخار با کیهان کلهر. . . . . . . . . . . و گزار شهای م ۲۶ . . . . . . . . . . ختلف مرتبط با زندگی ای ر انی ان در ک انا دا . چرا در دنیا . ۲۸ . . . . . . ی مجازی شادیم و در د نیا ی و ا قع ی اف سر ده سفر به سرزمین رستم دستان . . . . . . . . . .؟ ۳۲ . . . . . . . . . . . . . زندگی پس از ۳۴ . . . . . . . . . . مرگ؛ بازار سوگواری و قب ر ها ی الک چر ی . . حال و هوای مسافرک ۳۶ . . . . . . . . . شهای ما شی ن خ وا ب در ته ر ان . . هم هچیز در ۳8 . . . . . . . . . . مورد سری ششم سریال پ ایت خ ت . . . . . . «تیک ۴۰ . . . . . . . . . تاک» چیست و چرا این رو ز ها جن جال ی ش ده ؟. . . آیا «فیس‌اپ» ۴۴ . . . . . . . . . اطالعات شما را م یدز دد ؟. . . . . . . . . ورق ز ۴۶ . . . . . . . . . دن تاریخ سینما. . . . . . . . . . . . . . . . . حقایقی آزار ۵۰ . . . . . . . . . . عکس دهند ه برای زنان . . . . . . . . . . . . . . های دیدنی این ۵۴ . . . . . . . . . ماه . . . . . . . . . . . . . . . . . . بچه ها سالم - . ۵۶ . . . . . فهیمه شیرمحمد . . . . . . . . . . . رمزگ . ۵۹ . . . . . . . . . شایی از ابعاد پیچیده خ یان ت زن اش وی ی در ته ر ان . . لطفا زیاد جدی ۶۰ . . . . . . . . . نگیرید -م .شنبلیله . . . . . . . . . . . هوش و . ۶۲ . . . . . . . . خالقیت های ذهنی - خ س رو خ بی ری . . . . . جدول . . . . . ۶۴ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . در ض . . ۶۶ . . . . . . . . یافت واژه ها -صفحات ش عر . . . . . . . . ب . . ریده تاریخ . . . . . . . ۶8 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . بازارچه - ۶۹ . . . . . . . . . . دایرکتوری مصور مشاغ ل. . . . . . . . . . . ۷0 . . . . . . . . . .
ماجــرای قتلی که توســط نجفــی ،شــهردار و وزیر ســابق انجــام پذیرفت ،پس از بخشــیده شــدن وی توســط خانــواده مقتــول وارد مرحله دیگری شــد. بــروز و وقــوع هرگونــه قتــل و آدمکشــی از منظر قانــون ،جنبه خصوصی ندارد کــه اولیای دم بخواهند ببخشــند یا نبخشــند ،بلکه اینگونه جنایــات ضربه زننده به کل جامعه هســتند و دادســتان از طرف کل جامعــه موظف به دادخواهی اســت .بخشــیده شــدن قاتل از طرف بســتگان مقتــول فقط میتوانــد نجفی را از اعدام شــدن برهاند بــس و مجازاتهایی که از منظــر عمــوم و مدعی‌العمــوم به این مســئله وارد اســت به قوت خــود باقی میماند.بایــد دیــد در آینــده این جــرم از منظــر کل جامعه چــه مجازاتی دربر خواهد داشــت. متاســفانه در تمام کشــورهای جهان شــامل برخوردهــای دوگانه بــا افرادی که مرتکب جرم و خالف میشــوند هســتیم .ایــران نیز از این گردونه خارج نیســت و وابســتگی مجــرم با مراکز قــدرت ،بر روی حکــم و نحوه اجــرای حکم تاثیر
میگــزارد و دو نفر کــه مرتکب یک نوع جرم شــده‌اند لزوماً یــک نوع مجازات برایشــان درنظر گرفته نمیشود.
)۲
تیــرگان ۲۰۱۹بــه اتمام رســید ،جشــنواره تیــرگان که بزرگتریــن گردهمایی فرهنگی ایرانیان در خارج از کشــور برگزار میشــود ،امســال در بخشهای بیشتر و متنوع‌تــر برگــزار شــد .صرفنظر از بعضی اشــکاالت اجرایی که برخــی از آنها اجتناب ناپذیر مینمایاند ،تیرگان توانســت با خوبی این تجربه را نیز پشــت ســر بگذارد و چشــم به موفقیتهای آینده داشــته باشــد. بزرگتریــن کاســتی در برگــزاری ایــن دوره از تیرگان نحوه خدمت رســانی و ســرویس دهــی به دســت انــدرکاران و خبرنــگاران مدیا بــود که امیــدوارم با رایزنی‌هایــی کــه انجام گرفته و مشــکالتی کــه در دیدارهــای خصوصی انجام گرفتــه با مســئولین تیرگان درمیان گذاشــته شــده اســت ،این نقیصــه نیز در دوره‌هــای آینده برطرف شــود. به هر شــکل ،باید به مســئوالن تیرگان خســته نباشــید گفت که کار بســیار بزرگی را رهبــری و اجرا میکنند.
11 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
11 Kheradmand
10 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
10 Kheradmand
9 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
9 Kheradmand
8 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
8 Kheradmand
7 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
7 Kheradmand
6 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
6 Kheradmand
4 ماهنامه خردمند -سال پنجم -شماره - ۵۴مرداد | شهریور ۹۸
Monthly - Vol. 5 - # 54 - Aug/Sep 2019 - Tel: 647-932-8283
4 Kheradmand