14 minute read
Water, een dodelijke val
Tekst: Simon Winkler Vertaling: Mario Spee
Nog niet eerder verongelukten zoveel Duitse piloten als afgelopen jaar door waterlandingen. De DHV, de Duitse zusterorganisatie van de KNVvL, rapporteert vier verdronken piloten in kustvlieggebieden en een verdronken piloot in een bergrivier. Reden voor hen om in dit artikel eens op een rijtje te zetten wat de gevaren zijn, en vooral: wat kun je doen om ze te minimaliseren?
Water. Eigenlijk veiligheidsvoorziening nummer één bij zekerheidstrainingen. Maar wanneer hulp bij de redding niet nabij is en vooral als het water in beweging is, herbergt het water een van de grootste gevaren voor schermvliegers. Waar moet je op letten?
Eb en vloed Landingsterreinen aan het strand zijn variabel. Al naar gelang het getij zijn ze enorm groot, of totaal afwezig. Zorg ervoor dat je weet wanneer je in de lucht bent en welke landingsgebieden bij vloed eventueel verdwijnen. Wanneer je langs de kust afstanden vliegt, kijk dan altijd uit naar noodlandingsterreinen en riskeer niets als de mogelijkheden beperkt zijn! heeft) helpt alleen bij een landing in kalm of stilstaand water. In de branding kan het na succesvol verlaten van het harnas zelfs hinderlijk zijn. Het wegzwemmen uit de branding wordt door het drijfvermogen duidelijk bemoeilijkt. Door golven heen duiken wordt zelfs onmogelijk. Dit wordt ook door professionele surfers bevestigd. Niet voor niets gebruiken zij zwemvesten met zogeheten Quickdeflate, een voorziening om het vest snel te kunnen laten leeglopen.
Wit water en branding Om de brandingszone (wit water) te verlaten, moet je nooit proberen direct richting strand te zwemmen. Probeer eerst het gebied met kleinere golven te bereiken. Zwem daarom parallel aan het strand. Er bevinden zich in de branding kanalen, stromingen die ontstaan door het terug naar zee stromende water. Bij het terugstromen zoekt dit de makkelijkste weg naar buiten. Een kanaal bevindt
Zwemplezier aan zee? Even afkoelen na een lange soarvlucht? Wat de Franse acropiloot Theo Audebaud hier is overkomen, is nog een grappig pechgevalletje. Natte voeten, natte spullen. Een beetje vervelend, maar ‘s avonds bij het landingsbier wordt er alleen nog maar om gelachen. Dat hij zich in deze zwakke branding al in levensgevaar bevindt, ontgaat echter de meesten. Als het scherm in het water valt, kan de stroming de piloot naar zee trekken. Daarbij zorgt de beweging van het water ervoor, dat de piloot snel in de lijnen verstrikt kan raken. Het natte zand, dat wil zeggen het gebied dat door de golven overstroomd wordt, en de branding kunnen echt bloedlink zijn!
zich dus nooit in de brekende golven, omdat deze een te grote weerstand vormen. Surfers benutten deze kanalen om gemakkelijker achter de grote brekers te geraken. Je kunt een kanaal herkennen aan het wat meer omgewoelde water, waarbij de golven niet of nauwelijks breken. Bij naar buiten peddelen voel je een lichte zuiging. Wat surfers gebruiken om hun krachten te sparen, kunnen wij gebruiken om te overleven. Het gaat er om dat je uit de brekende golven komt, ofwel richting strand, of richting de kalmere zee. Alleen buiten de branding is redding mogelijk. Probeer nooit tegen de stroming in te zwemmen.
Het gevaar van een redding Het klinkt wellicht hard: wanneer je een schermvlieger bij ruwe zee in de branding ziet, bel dan direct het alarmnummer en ga niet zonder plan het water in om te helpen! De kans dat je succes hebt is erg klein, de kans dat je sterft is echter heel groot! Meerdere personen met geschikte hulpmiddelen (touw, boot, surfplank) kunnen samen een gecoördineerde reddingspoging wagen. Een professionele redding is echter altijd de betere keuze.
Ook voor soarders! De natuur is altijd vloek en zegen tegelijk. Mooi en soms ook gevaarlijk. Zo kan de meest ontspannen vorm van schermvliegen - soaren aan de kust zoals wij in Nederland graag doen – al snel in een nachtmerrie veranderen. Goed voorbereid vliegen, goed risicomanagement en weten wat te doen als het toch eens mis gaat, zijn belangrijke pijlers voor veilig vliegen. Houd de tips uit dit artikel in het achterhoofd en maak altijd een goede inschatting van de risico’s. Ook bij een nog zo eenvoudige vlucht. Dit artikel verscheen eerder in DHV Info 216, maart-april 2019.
Zonder hulp bij uit het water komen en aan de kant raken wordt een waterlanding zelfs in kalm water al levensgevaarlijk. Het grote drijfvermogen van de rugprotector in een harnas draait de piloot direct na het landen op de buik. In het ergste geval wordt het hoofd hierbij meteen onder water gedrukt. Alleen door actief te zwemmen kun je het hoofd boven water houden. De lijnen wikkelen zich om je ledematen en elke zwembeweging zorgt ervoor dat je meer in de lijnen verstrikt raakt, waardoor zwemmen al snel onmogelijk wordt.
Wat kan ik doen? • Waterlandingen absoluut vermijden! • Als je de keus hebt tussen een hindernis op het land (boom, struik) of het water, kies dan altijd het land. • Draag bij vluchten in de buurt van water een automatisch zwemvest met tenminste 200 N drijfvermogen. • Maak jezelf zo snel mogelijk los van je uitrusting. • Is er genoeg tijd, open dan alvast zoveel mogelijk van het harnas. Land tegen de wind in en laat je bij contact met het water (niet eerder!) uit het harnas glijden. Hierbij zal je uitrusting ongeveer 1 à 2 meter achter je in het water landen. • Is er onvoldoende tijd om de sluitingen te openen, of is dat niet mogelijk vanwege de manier waarop je onder je reserveparachute hangt, land dan tegen de wind in als je kunt sturen, zodat het scherm achter je valt. • Land je met de wind mee, rem het scherm dan niet af. Hierdoor zal het voor je op het water terecht komen en gevuld blijven. De wind zal de lijnen gestrekt houden en je kan na het verlaten van het harnas onder de lijnen door duiken. • Draag een hookknife onder handbereik aan het harnas. Test het mes, sommigen zijn na een paar keer gebruiken bot! • Is het niet mogelijk de sluitingen snel te openen, snijd jezelf dan los! • Zit je verstrikt, snijd jezelf dan los! • Land in de buurt van potentiële reddingsvaartuigen zoals kleine bootjes. • Blijf uit de buurt van grote schepen! • Blijf kalm en beweeg zo weinig mogelijk. • Maak kleine zwembewegingen met de armen, houd de benen stil en bij elkaar om verstrikking in de lijnen te voorkomen. Bewegend water herbergt dezelfde gevaren als kalm water, echter worden deze drastisch versterkt. Het scherm beweegt zich onvoorspelbaar wanneer het in het water ligt en ontwikkelt enorme trekkrachten. Een scherm van 22 m 2 kan ongeveer 4 m 3 water bevatten. Dat is vierduizend kilo ofwel drie grote auto’s! Tegen een dergelijke massa heb je geen enkele kans, ook niet met meerdere helpers.
Wat kan ik doen? • Waterlanding absoluut vermijden! Zeker wanneer het bewegend water zoals de branding of een stromende rivier betreft. • Zorg dat je de getijden kent. Je moet weten of het water stijgt of daalt. Wees in het bijzonder voorzichtig bij opkomende vloed. • Informeer ter plaatse naar lokale bijzonderheden. • Als er geen surfers of zwemmers in het water zijn, blijf dan bij het water uit de buurt! • Land nooit op het natte zand, ook niet in de buurt. • Breng het scherm gecontroleerd omlaag en in geen geval in het water. Zelfs wanneer slechts een klein deel het water raakt, kan het je al meesleuren. • Wanneer een landing op het natte zand of in de branding niet te vermijden is, maak dan vlak voor de landing de sluitingen van het harnas los en breng jezelf in veiligheid. • Vergeet de uitrusting! Probeer deze nooit te bergen, het kan je je leven kosten. • Wanneer je niet uit het harnas of de lijnen komt, snijd jezelf dan los. Je zou nooit zonder een goed mes aan de kust moeten vliegen en zelfs dan is het nog heel moeilijk jezelf in de branding te bevrijden. • Als een waterlanding onvermijdelijk is, vlieg dan liever over de branding heen, ofwel terug de zee op, en land in het rustige water. De golven breken daar veel minder en het is mogelijk je met een boot te redden.
Op het eerste gezicht biedt de oever voldoende ruimte om te landen. Bekijk je het wat nauwkeuriger, dan zie je hoe ver de golven het strand op komen! Bij eb of vloed kan de ruimte om te landen binnen enkele minuten sterk veranderen. Foto: Peter Rummel.
Bij een waterlanding met wind ontwikkelt het (gedeeltelijk) met lucht gevulde scherm als een kite enorme trekkrachten, waardoor de piloot door het water getrokken wordt. De ontstane waterverplaatsing maakt het daarbij moeilijk het hoofd boven water te houden. Ondanks een zwemvest krijg je veel water in het gezicht gedrukt. Zwemmen is onmogelijk. Nog erger is het bij een landing aan het noodscherm. Dit blijft meestal volledig gevuld met lucht en ontwikkelt nog meer trekkracht. Waar je het hoofdscherm nog zelf kan laten inklappen, helpt bij een noodscherm alleen het trekken aan een zijlijn of de vanglijn. Kans op succes is hierbij echter zeer gering.
Wat kan ik doen? • Waterlanding absoluut vermijden! • Scheid jezelf van je uitrusting! • Is dat onmogelijk, probeer dan de trekkracht van het materiaal te beperken. • Stall het scherm met de stuurlijnen of achterste risers. Klap het reddingsscherm in door een zijlijn of de vanglijn binnen te halen.
“Na de start vanaf de Brauneck een normale vlucht over de Benediktenwand en de Vorderriss richting Karwendel. Westelijk van de Falkengruppe vond ik geen thermiek meer en ik besloot door het Johannestal naar het noorden te vliegen. Omdat de sink toenam, zag ik mij gedwongen in het Johannestal te landen. Na de landing viel het scherm achter mij in de Johannesbach. Door de stroming werd ik meegesleurd en tegen een dwars liggende boom gedrukt. De trekkrachten waren te groot om mijn harnas los te maken en mijzelf te bevrijden. Op mijn hulpgeroep verschenen kort na elkaar twee mannen, die mij uit mijn benarde positie bevrijdden.”
(Voorvalverslag van een onbekende piloot)
Als er iets fout gaat boven het water kan de meest ontspannen vorm van schermvliegen - soaren aan de kust zoals wij in Nederland graag doen – ook in een nachtmerrie veranderen. Het is verleidelijk maar onverstandig om zonder voorzorgsmaatregelen boven het water te gaan vliegen. Foto: Leonard Bik.
Zijn verrassende waterlanding en hoe hij die overleefde Interview met Horacio Llorens
Horacio, het is alweer een paar jaar geleden: in 2014 ben je op het eiland Tahuata in Frans-Polynesië gestart en moest uiteindelijk in zee landen. Hoe is dat gebeurd?
“Ik maakte een overlandvlucht over het noordeiland in harde wind. Om het andere einde van het eiland te bereiken, had ik wat meer hoogte nodig voor de lange glijvlucht daar naartoe. Ik maakte niet bepaald de slimste keuze en vloog dicht naar de wolk om nog 200 meter hoogte te winnen. Normaal gesproken vlieg ik altijd met GPS en magneetkompas, want op de eilanden is de basis vaak sterk wisselend en je raakt vaak onbedoeld in de wolken of nevel. Helaas heb ik mijn kompas eerder deze reis verloren en was ik volledig op mijn GPS aangewezen. Alsof de duivel er mee speelde, kwam ik in de wolk terecht en verloor vervolgens ook nog het GPS signaal. Hierdoor kon ik mij dus niet meer oriënteren. Ik kon ook geen hoogte afbouwen, omdat de wolken dicht bij de berg hingen. Spiralen, oren trekken of zelfs een B-stall waren geen optie. Ik besloot dan maar verder omhoog te draaien om over de berg te kunnen vliegen, en dan aan de lijzijde die hoogte weer af te kunnen bouwen. De wolk was echter groter dan verwacht. Ik steeg tot 2500 meter en de wind was zeer sterk. Doordat ik me niet kon oriënteren, en het erg turbulent was, bleef ik echt lang in de wolk vliegen. Ik wilde er zeker van zijn, dat ik aan de lijzijde van de berg zat, voordat ik begon met hoogte afbouwen. Na enige tijd koos ik een afdaalmethode en kon zo op 800 meter onder de wolk uit komen. Toen kwam echter de schrik: ik was in de lijzijde erg ver van het eiland boven open zee beland. “
Wow, dat klinkt niet goed. Hoe was de landing in het water? “Ik was erg ver van het eiland verwijderd. Daarom was de lucht in de lij van het eiland zelfs rustig. Ik besloot niet met materiaal en al het water in te gaan. Ik zocht mijn radio en maakte deze los van mijn harnas. Ik maakte alle sluitingen van mijn harnas los en bleef rustig zitten. Pas 1 meter boven het water gleed ik uit mijn harnas. Daarbij
Cool mind, hot water. Gedurende de lange wachttijd had Horacio zelfs nog tijd voor een selfie (zonder haai). Foto: Horacio Llorens.
hield ik mijn radio zo hoog mogelijk , zodat deze droog bleef. Mijn scherm landde zo’n 1 à 2 meter van mij vandaan in zee.”
Hoe was het water? Was de zee ruw of had je geluk dat de golven klein waren? “Het was tamelijk vlak en kalm. Ik had geluk. Ik lag beschut in de lij van het eiland.”
Wat heb je gedaan, om niet in je uitrusting verstrikt te raken? “Omdat ik voor de landing uit mijn harnas gleed, had ik in het water geen contact met scherm of lijnen. Deze lagen op enige afstand naast mij. Later heb ik het harnas als drijver gebruikt, waarbij ik erop lette, niet met de lijnen in aanraking te komen. Dit werkte heel goed, omdat het scherm voor mij in de lij lag.”
Hoe ben je veilig uit het water gekomen? “Ik heb geprobeerd via mijn radio contact te zoeken met mijn vrienden. Aanvankelijk reageerde niemand. Ze konden mij niet horen, omdat ze aan de andere kant van het eiland zaten. Thomas de Dorlodot had echter door dat er iets niet klopte. Hij is te voet de berg op gerend. Toen hij op de top aankwam, hadden we eindelijk radio contact. Met behulp van de zonnestand en het eiland als vast punt, kon ik grofweg mijn positie doorgeven. Het eiland, de zon en ik, bevonden zich precies op één lijn, daar had ik echt enorm geluk mee. En dat niet alleen, gelukkig is het water hier ook erg warm. Hoewel mijn vrienden direct in een boot gesprongen zijn, heb ik toch nog 2,5 uur moeten wachten. Maar serieus, zonder mijn radio had dit voor mij heel slecht kunnen aflopen. “
Wat was jouw grootste angst? “Haaien. Haaien overal om mij heen. Daar werd ik echt heel zenuwachtig van. De oceaan zit vol met deze dieren en we hebben er tijdens onze reis veel gezien. Eerlijk gezegd wilde ik niet weten wat er zich allemaal onder mij afspeelde. Ik heb eigenlijk alleen maar naar het eiland gekeken. “
Wat zou je andere piloten na deze ervaring willen adviseren? “Wanneer je in een gebied vliegt, waarbij het risico op een waterlanding bestaat, vlieg dan altijd met een zwemvest en een radio. Zorg dat je de weersomstandigheden en de lokale veranderingen kent.”
Wil je ons nog iets meegeven? “Blijf rustig en raak niet in paniek. Denk altijd positief en denk goed na over wat je doet of wil doen. Koelbloedigheid is echt heel belangrijk in noodsituaties.”
(Horacio Llorens sprak met Simon Winkler voor dit interview)
Paramotor piloten
Aan het einde van het Val d’Anniviers, verscholen tussen de bergtoppen van de “keizerlijke kroon” in Wallis, ligt Zinal. Vanwege de gunstige ligging en de windrichting een ideale zomer- en winterbestemming voor Paragliding.
Geniet vanuit een authentiek Zwitsers chalet, gelegen aan het landingsveld en dicht bij de skilift van dit prachtige landschap. Le Bouton d’Or is een comfortabele zespersoons chalet. Voor uitgebreide informatie bezoek onze site.
gelegen aan het landingsveld
We hebben zoveel gemeen. Vliegen is onze gezamenlijke passie. Wij leveren hele veilige spullen en verkopen alleen dat waar we achter kunnen staan.
