Inhoud
Voorwoord Stadsdelen Amsterdam Start van de dag Plattegrond Amsterdam Stadsdeel Centrum Stadsdeel Oost Stadsdeel Zuid Stadsdeel Zuidoost Stadsdeel West Stadsdeel Nieuw-West Stadsdeel Westpoort Stadsdeel Noord Schiphol Slot van de dag Colofon
3 4 6 10 12 22 40 54 58 62 72 76 86 90 94
2
VOORWOORD PETER VELD
In de dialoogstand Meer dan honderd Amsterdamse bedrijven openden op 19 april 2013 hun deuren om met 600 managers en medewerkers van de Belastingdienst kennis te maken en kennis te delen. Het werd een boeiende, indrukwekkende ervaring. Dankzij u is onze Stad Expeditie Amsterdam een echt succes geworden. Waardoor dat komt, leest u in deze bundel met ervaringen van de deelnemers. Rapper Ali B, die de dag op zijn geheel eigen manier afsloot, gaf de Belastingdienst een compliment: “Jullie stellen jezelf vandaag heel kwetsbaar op, dat vind ik mooi.” Datzelfde compliment zou ik willen geven aan alle deelnemende ondernemers. Zij vertelden heel open over hun keuzes, problemen en oplossingen. Wij hebben daar vol bewondering en respect naar geluisterd. Bijvoorbeeld naar het architectenbureau dat liet zien wat de economische crisis met hun bedrijf deed. Zij zochten een uitweg door in andere landen vestigingen te openen en vertelden erbij hoe moeilijk dat is, ook fiscaal. Of het verhaal van een van oorsprong Amerikaans bedrijf, dat het hoofdkantoor in Nederland vestigde en daardoor het stempel kreeg van ‘belastingontwijker’. Diezelfde onderneming heeft inmiddels meerdere vestigingen met 1500 medewerkers in Nederland. Wij kregen zelf ook interessante vragen en tips. De Hogeschool van Amsterdam biedt zijn studenten maatschappelijke stageplekken aan in buurtgerichte kenniswinkels. Bewoners kunnen daar met allerhande vragen terecht, ook over belastingen en toeslagen. De kenniswinkels
zouden het toejuichen als wij daar gastcolleges komen geven. Niet alleen over belasting betalen, maar ook over de noodzaak daarvan en wat er met het geld gebeurt. Als Belastingdienst willen wij nieuwsgierig blijven. Door vragen te stellen en naar uw antwoorden te luisteren, begrijpen wij beter wat u als ondernemer van ons verwacht. U hebt aangegeven dat u onze informatie steeds beter bereikbaar en beschikbaar vindt. Maar u wilt ook graag een persoonlijk aanspreekpunt bij onze dienst, dat komt de snelheid en duidelijkheid ten goede. Wij gaan kijken of we onze dienstverlening nog verder bij uw wensen kunnen laten aansluiten. In zijn afsluitend praatje vertelde Ali B dat hij vertrekken leuker vindt dan gearriveerd zijn. Hij waardeert het dat de Belastingdienst met zijn managers- en medewerkersdag elk jaar weer terug gaat naar A, naar het vertrekpunt, naar degenen waar je het allemaal voor doet. Ik sluit me daar helemaal bij aan: het gaat niet om wat we waren, maar wat we kunnen worden als Belastingdienst.
Peter Veld Directeur-Generaal Belastingdienst
3
Amsterdam Centrum Oost Zuid Zuidoost West Nieuw-West Westpoort Noord Schiphol
4
5
6
Start M-dag 2013
7
8
Start M-dag 2013
9
10
11
“Aan het afsluiten bij Oost Indisch Groen: met groot respect nemen we afscheid van de zeer betrokken en gastvrije Demian en Danielle. Prachtig om te zien hoe zij zich inzetten voor dit mooie project en hoe zij in het leven staan. Ik ga hier vast en zeker nog eens langs.” Oost Indsich Groen
#mdag Amsterdam Roest creativiteit ten top! Mooie herbetemming van Oosterburgwerf. Stadgenoot / Amsterdam Roest
De visie van ABN Amro, verwoordt in Tops 2020, hoe houdt/ bindt ABN Amro haar klanten in de veranderde digitale wereld. Veel overeenkomsten met de Belastingdienst. Maak het de “Philips: maatschappelijk verantwoord ondernemen. klanten zo makkelijk mogelijk. - we leven in wereld van Boeiend verhaal met eenn prachtig uitzicht over Amsterdam!” voortdurende feedback (gevraagd en ongevraagd)- . En dat Philips International B.V. alles met rechtstreeks zicht op de beursvloer. ABN AMRO 10
Link Design, super cool bedrijf in mooi/speciaal pand. Het contact met de BD is via de accountant. Natuurlijk is de belastingdruk hoog, wat lastig is als ondernemer, niettemin ziet Frank Lina, stategy director van Link Design, de Nederlandse Belastingdienst als een van de beste belastingdiensten van de wereld. Vooral ook doordat we steeds bezig zijn ons te verbeteren. Wat hij wel merkt is dat de Belastingdienst vanwege de grootte van de organisatie, minder wendbaar is. Hij vindt het echt een prestatie dat het de overheid lukt om de goede kant op te gaan. Link Design
#mdag Groep 19 zit op dit moment bij Co-Op Midwest, prachtig initiatief. Co-op MidWest #mdag Filmpje expat center. Met buitenlandse ogen kijken naar je eigen vanzelfsprekendheden als belastingdienst. Confronterend... Expat Center #mdag Groep 19 is gearriveerd in Boloboost en wacht met spanning op een rondleiding door Bolo. Bos en Lommer
#mdag mediamatic bezoek. Na hydrocultuur komt een nieuwe techniek. Ziet er rose uit, is warm en vochtig. Aquaponics http://t.co/aLXXhcxsoq Mediamatic Fabriek
#mdag Project 2012, de wallen, houdt zich bezig met verminderen criminaliteit en tegelijkertijd het gebied wel spannend en actief houden. Project 1012
Daarna academie van bouwkunst. Wat een creativiteit. Weer heel ander bezoek dan het vorige. Leuk! #mdag
Crown kunstvervoer. Veilig inpakken, vervoer van museum naar museum en uitpakken. En dat all over the World. Beweging, logistiek, beveiliging en gezien het internationale karakter vaak in contact met de Douane. Een schilderij uit de zestiende met een waarde van vele miljoenen pak je natuurlijk niet uit op Schiphol. Maatwerk en daarin voorziet de Douane.
Academie van Bouwkunst
#mdag Op bezoek bij Euronext. Wat een mooi pand, wat een mooie geschiedenis. Euronext Amsterdam N.V.
Crown Worldwide Transport B.V.
#mdag team 58 had een zeer informatief gesprek met #NUON over een scala aan onderwerpen. Nieuwe… http://t.co/LwfoVKsAEh NV Nuon Energy
Creatief samenwerken; niet alleen investeren in individuen, maar vooral ook een arena creëren. #dec70 #mdag
#mdag, #zuidpark. Mooi concept Zuidpark. Innovatief, duurzaam, ruimtelijk. Lekkere appeltaart van Urban farming tuin. http://t.co/3onE3uhxehh Zuidpark
#mdag Ook rood-wit-blauw in top, maar dan anders. Op bezoek bij Tommy Hilfiger http://t.co/c8M7ZG8E4A Tommy Hilfiger Europe B.V.
Arts & Crafts Lab / Dec70
De FNV gaf ons een mooi inkijkje in hun belastingservice. Veel respect voor hun 6.000 vrijwilligers die aangiften/aanvragers helpen! #mdag FNV Vakcentrale
Heldere uitleg van de participatiemakelaar over zijn werk in de buurt: veel tijd en energie blijvend investeren in (het tot stand brengen van) netwerken en het op gang brengen van wijk dynamiek. Prachtige praktijkvoorbeelden! Daarnaast kort meegepraat over ambitie en toekomstplannen van de organisatie. Voor fiscaal inhoudelijk vragen wordt buiten deze dag om een lijntje gelegd met een collega van kantoor Amsterdam.
De kracht van verscheidenheid is de kern van KruxAmsterdam. Ontwerpers, kunstenaars en ambachtslieden in een broedplaats. #mdag Krux Amsterdam Enorme diversiteit aan ondernemingen en vragen op terrein Westergasfabriek, leuk! #mdag (en lekkere lunch) http://t.co/ZsOnc8MxVL Westergasfabriek
Meevaart / Participatiemakelaar Indische Buurt
Inmiddels bij AFM. Praten over gedragsbeinvloeding door het AFM. Spannend? #mdag Autoriteit FinanciĂŤle Markten
Groep 76 in de K- buurt. Mooi te zien hoe Bijlmer wordt gerenoveerd. flat kleiberg van 96M2 wordt casco verkocht voor ongeveer 120.000â‚Ź inclusief keuken en badkamer. Nu wordt tot renovatie deze lokatie ingezet voor o.a. Film opname. Penoze heeft hier o.a shots gedaan. Zijn bij de Bijlmerramp plaats geweest. Indrukwekkend!!! K-Buurt / Projectbureau Vernieuwing Bijlmermeer
ING is 3x keer zo groot als BD (qua medewerkers), zit in 40x zoveel landen en heeft 2x zoveel klanten... Nu rondleiding... #mdag ING Groep N.V.
Interessant inkijkje in de keuken van de Telegraaf Media Groep. En complimenten voor de Belastingdienst, ook wel eens leuk! #mdag Telegraaf Media Groep
Geweldig gesprek met @ThomasVaassen @HubAMS over doel en bedoeling van organisaties en overlap tussen collectief en individueel belang #mdag The Hub
Expat Center, WTC beheer en CitizenM. Bedankt voor gastvrijheid en inbreng. Heb genoten #mdag World Trade Center
Interessant verhaal over WOZ-waardering bij Gemeentebelastingen A’dam. Totale waarde van woningen en kantoren ver boven € 100 miljard #mdag Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam
Creatief reclamebedrijf, top of the bill. Werkt voornamelijk met expats, waarvoor zij de hele administratieve afhandeling doen. Gaat probleemloos. Nooit gedoe met de Belastingdienst, het gaat vele malen soepeler dan in Frankrijk.
Laatste “Zachte Atlas van Amsterdam” uitgereikt door @hvgerven aan Cofra (C&A). Boeiend gesprek. Nu borrel! #mdag http://t.co/hBB7RzxTJe COFRA Amsterdam B.V.
Wieden+Kennedy Amsterdam
MDAG2013 Net bij Miktor en Molf geweest. Wat inspirerend. #mdag Miktor & Molf
“Whoow heftig: bezoek aan de bajes! Mochten er gelukkig weer uit! Oud, groot en nog veel meer. Geweldige verhalen van bewakers: echte helden!” PI Amsterdam Over-Amstel
Mooi gesprek over armoede, respect, zelfredzaamheid, invordering en schuldhulpverlening, verbinding met doelgroepen bij @radargroep #mdag RadarAdvies
Onze gastheer is een beetje zoek, maar de mensen van het Juttersdok improviseren een warm welkom: koffie! #mdag
Onze gids is expert, heeft gewerkt bij een kuikenfarm, heeft opleiding dierwetenschappen gevolgd in Wageningen. Hij heeft ons de living animal regultations van IATA toegelicht. De spelregels m.b.t. verzorging/ vervoer ed. Bijvoorbeeld temperatuur, wachttijden, vervoersvorm. We hebben ook onze Douanecollega’s aan het werk gezien. KLM Dierenhotel
Op 21 maart heeft het Amsterdamse havenbedrijf Waterland Terminal hun 500.000ste Nissan overgeslagen! #mdag http://t.co/WIQ0Jz2J7D Waterland Terminal B.V.
Stichting Juttersdok
Lesje duurzaamheid in @degroenebocht #mdag Cool Endeavour / De Groene Bocht
RT @Koekkoekj: Even op bezoek geweest bij de stormmeeuw, Grote behoefte aan meer vrijwilligers, beroep op voedselspeciaal overgekomen voor de #mdag http://t.co/C97aJxZIMn banken neemt toe. Leuke job voor ons als belastingdienstDouaneboot Stormmeeuw medewerkers om je beschikbaar te stellen als vrijwilliger. Kan in het hele land, dus niet alleen in Adam en mooi is De Gemeentearchivaris nam ons mee in de wereld van het je kunt lekker met je sociale kant en daarmee empathie archief. Zonder archief zijn we niets, hebben we geen aan de slag en dat zorgt ook in het werk voor compliance! identiteit. - papier is veel gemakkelijker- en - digitaal is Voedselbank is echt nodig! Principe van de voedselbank ingewikkeld en duurder-. Digitalisering is echter de toekomst, tegen de verspilling! Voedselbank Amsterdam want de informatie in netwerken laten zich niet meer op papier vastleggen. Digitalisering maakt ook uitwisselen (internationaal) mogelijk. Stadsarchief
“Welke afspraken zijn tussen partou en bd gemaakt voor efficiente fiscale afhandeling, betalingen en controle?” Partou Kinderopvang Hoofdkantoor
In gesprek met de schrijver van het boek -het belastingparadijs-. Een quote van de schrijver: -Multinationals komen niet naar Nederland vanwege het weer- Uitgeverij Atlas Contact Met 6 collega’s op bezoek bij @Kennisland. Mooie creatieve en netwerkende organisatie! #MDAG2013 Kennisland
We zijn nu bij ‘Bekijk t’, producenten van cultuureducatie projecten voor jongeren op vmbo scholen. Leren door ervaren. Tip van haar aan ons is meer te doen met van die leuke filmpjes zoals onlangs die om jongeren te wijzen op de mogelijkheid geld terug te krijgen. We zouden daarmee volgens haar laagdrempeliger kunnen worden. Bekijk ‘t Studio SBS6. Kleiner dan je denkt. #mdag http://t.co/45ziLC09Oz SBS Broadcasting B.V.
#mdag @Haven Amsterdam Hoe verminderen we de bureaucratie en verbeteren we de logistieke keten? Samenwerking kan nog beter. Haven Amsterdam #mdag Effectory verhaal, helder, duidelijk en leerzaam. Effectory
“Het was een top dag, had wel buikpijn bij het eerste bezoek, wat krijg je voor vragen hoe loopt het, maar ik moet zeggen het liep goed. In de ochtend een eerste inspirerend bezoek aan Total Identity, daarna een winderige bijeenkomst op een kale vlakte voor windzeilen maar het werd regenzeilen en als afsluiter een commercial maken, wij waren echt de leukste!” Total Active Media
#mdag geweldig inkijkje in de wondere wereld van #nestlé in Amsterdam. Hartelijke ontvangst en ook… http://t.co/jMC4hoXX2t Nestlé Nederland
Op bezoek bij NRC. De gong gaat dus de krant is klaar. #mdag NRC
De mensen van Deloitte gaven aan dat ze uit gesprekken met individule inspecteurs wel eens wat horen over reorganisatie binnen Belastingen,maar niet structureel geinfomeerd zijn over de wijzigingen en toch wel zouden willen horen wat het voor hen betekent. Deloitte #mdag minder management, meer loslaten #mdag hoe wordt je de beste werkgever? #mdag wie neemt dit op zch? Effectory
“Een architectenbureau waarbij de eigenaar een heel enthousiast verhaal aan ons vertelde over de activiteiten. De crisis, die ervoor zorgt dat 70 % van de bureaus niet meer bestaan of in heel zwaar weer terecht zijn gekomen,heeft ook een kans gegeven. Dit bedrijf is gestart met contacten in China en gaat daar bijvoorbeeld in een hele vallei stadsontwikkeling toepassen. Daarbij kwamen ook gelijk belastingen aan bod. Namelijk het dubbel betalen van belasting daar en hier omdat niet duidelijk is hoe het met de BTW zit.� TEKTON Architekten
Wauw, wat een boeiend verhaal bij Heineken #mdag
“Leuk gesprek met financiele dienstverlener die eigenlijk best tevreden is over de Belastingdienst. Er is nog wel enige “Betrokken, vernieuwend, duidelijk en enthousiast. De directeur onduidelijkheid m.b.t. positie van een dienstverlener i.h.k.v. werkt mee om te weten wat er gebeurt en medewerkers worden horizontaal toezicht. Dan gaat het om verantwoordelijkheden aangesproken op gedrag. Daar kunnen wij ook nog wat van e.d. de beweging naar HT wordt echt als mooie ontwikkeling leren. Enthousiasme, certificering, grote klanten en je proces gezien. Mooi die passie voor het vak van de eigenaar die met kennen. En hier zeker Big Brother is watching you. Rij als ons in gesprek is.” Schouten Financiële Dienstverlening chauffeur niet te hard, de directeur ziet het. Meten is weten!” In & Out Logistics “Interessante presentaties; tevredenheid over samenwerking met BD/Douane. Aanpak BD wordt potentief ervaren!” ORAM Heineken NV
Onder de indruk van de beleefde en plezierige wijze waarop de studenten van ROC ons te woord staan. Die komen er wel! #mdag ROCvA - Raad van Bestuur en Ondersteunende Diensten
“IBFD: wereldwijde fiscale kennis langs onze eigen A10. Projecten in Vietnam, Buthan, Cambodja. Weer wat wijzer geworden!” St. Int. Belasting Documentatie Bureau (IBFD)
“Ruigoord en zijn kunstenaarsateliers, een bedrijvige diamant in een industriële omgeving. De kunstenaars hebben de verbinding gezocht met hun buren en daar is iets moois uitgegroeid.” Ruigoord
“We werden al opgewacht toen we aankwamen bij het GWL terrein. Diego vertelde ons over het ontstaan van de wijk die voor 50% uit sociale huurwoningen en voor 50% uit koopwoningen bestaat. Op het moment zijn ze vooral bezig met het eco principe nieuw leven in te blazen door een plan te ontwikkelen om de wijk groener te maken.” GWL-Terrein
11
Stadsdeel Centrum
12
Stadsdeel Centrum, het gedeelte binnen de Singelgracht, herbergt de meeste rijksmonumenten van Nederland. Het is dé toeristische trekpleister met de Wallen en de Grachtengordel, die sinds 2010 deel uitmaakt van de UNESCO Werelderfgoedlijst. Maar ook de culturele instellingen, het uitgaansleven en de vele winkels trekken dagelijks tienduizenden bezoekers. Het Centrum is nog steeds een woongebied: het kleinste stadsdeel heeft 84.541 inwoners en heeft na Stadsdeel West de hoogste bevolkingsdichtheid. Ondanks de drukte en de vele evenementen die er plaatsvinden, geven de inwoners hun stadsdeel een 8,1, het hoogste cijfer van alle stadsdelen. Wellicht komt dat door de grote hoeveelheid psychologen en psychotherapeuten, die met 208 praktijken bijna een vierde van alle gezondheidzorg voor hun rekening nemen. Minder goed bedeeld is het stadsdeel qua scholen en welzijnsorganisaties – 253, waarvan Zuidoost er maar liefst 552 heeft. En van die 15 scholen is er slechts één voor voortgezet onderwijs, het Barleus Gymnasium. Met de bedrijvigheid is het zeer goed gesteld in het Centrum: er zijn 20.852 bedrijven gevestigd, het meeste van alle stadsdelen. Dit betekent echter niet dat hier de meeste mensen werken. In de binnenstad zijn de meeste eenmanszaken van de stad gevestigd en het stadsdeel heeft het grootste aantal werkzame personen in de creatief zakelijke dienstverlening. Er zijn hier minder grote kantoren te vinden dan in bijvoorbeeld Zuid.
13
Route 64 Achter het Centraal station ontmoeten we elkaar, vijf collega’s van Belastingen, Centrale Administratie en ICT. Nieuwsgierig naar elkaars werk lopen we richting Nieuwmarkt. Waag Society/Creative Learning Lab Samen met een andere groep beklimmen we de steile trap van de Waag Society, een mooi gebouw uit de Gouden Eeuw. Nienke Hoekstra van ‘Creative Learning Lab’ begroet ons en vertelt dat de historie van dit gebouw wel wat luguber is. Hier werden de anatomische lessen gegeven met behulp van verse lijken van gehangenen. “Vandaag maken jullie zelf een 3D film” nodigt ze ons uit. Al gauw is de groep druk in de weer met het snijden van karton in allerlei vormen. We zijn het er snel over eens dat we de stad Amsterdam willen uitbeelden met de letters M-dag 2013 op de voorgrond. Niet zo raar dat we aan de geschiedenis moeten denken als twee van ons op het karton moeten gaan liggen om goede mensfiguren uit te kunnen snijden…
Gassan Diamonds Een VIP-behandeling valt ons ten deel bij Gassan Diamonds. We worden langs mopperende toeristen geleid en eigenaar Benno Leeser ontvangt ons. In vogelvlucht vertelt hij over zijn familiebedrijf dat zijn grootvader in oktober 1945 oprichtte. Nu heeft dit indrukwekkende bedrijf veel winkels in binnen- en buitenland. Een gids neemt ons mee langs de slijperij en de vitrines. Hij laat verschillende diamanten en briljanten zien. De gids legt uit dat het ontwerp, de snijwijze en de zuiverheid de prijs bepalen van een diamant. We mogen ook kijken in het antieke privékantoor van Kitty Leeser, die graag vertelt over haar kinderen die bijna allemaal in het familiebedrijf werken. Benno Leeser geeft aan dat zijn contact met de Belastingdienst heel goed is. “Wij hebben een convenant met de Belastingdienst en ik geloof sterk in Horizontaal Toezicht.”
14
NV Zeedijk, Buurtregisseur Wallengebied ‘NV Zeedijk’ is ons volgende doel. Tim Dekker is onze gids. Hij stelt ons voor aan de buurtregisseurwijkagent van dit gebied en de directeur van NV Zeedijk, Janny Alberts. “Prostitutie, vrouwenhandel en witwassen zijn zaken die ik heel snel herken”, geeft de agent aan. Daarna vertelt Janny Alberts over de geschiedenis van de Zeedijk die in de 17e eeuw bewoond werd door rijke koopmannen. “In de 18e eeuw verhuisden de koop-lieden naar de Herengracht en werd de Zeedijk een uitgaansgebied voor zeelieden. In de 19e eeuw ging het mis toen de omgeving zich ontwikkelde tot de Rosse buurt. De jaren ‘60 en ‘70 stonden voor verpaupering en verloedering. Voordat de toenmalige burgemeester de hele Zeedijk wilde afsluiten, werd NV Zeedijk gevormd. Dat bedrijf kocht veel huizen op en de Zeedijk werd opgeknapt. Het reddingsplan was een succes. Vandaag de dag is de Zeedijk een prettige buurt met leuke winkels en horeca”. Het bedrijf heeft zich altijd gesteund gevoeld door de informatie van de Belastingdienst in de opbouwfase van de Zeedijk. Het was tot dat moment een criminele omgeving. Samen met de Gemeente en onze organisatie is er nu toch iets moois neergezet.
Caroline Witte
CENTRUM REPORT #1
15
Route 67 Gezwind leiden de Amsterdammers in onze groep ons over de Zeedijk, waar de straten schoon gespoten worden en het rustig wandelen is. Op het Waterlooplein worden de kramen opgebouwd en zijn we meteen op onze eerste bestemming. Medewerkers van Belastingen, Centrale Administratie en de Facilitaire dienst zijn in onze groep vertegenwoordigd. De Bestuursdienst van de Gemeente Amsterdam Een mooi ruim opgezet gebouw, waar we een hartelijk ontvangst krijgen met koffie en heerlijke koeken. De directeur Economische Zaken presenteert de ‘Stadsafari Belastingdienst’. Op zijn vraag waarom we voor de Gemeente hebben gekozen, leggen we uit dat wij dezelfde vraagstukken en contacten met burgers hebben. Bij de havenbedrijven is bijvoorbeeld zowel de gemeente als de Belastingdienst actief. In 2013 zijn er veel jubilea en bijbehorende activiteiten. Zo bestaat het concertgebouw 150 jaar, belangrijk want het concertgebouw orkest is een internationaal handelsmerk. Ook de heropening van het Rijksmuseum komt eraan. “De Nachtwacht is van de gemeente, wil het Rijk dit niet kopen?”, vraagt hij. En dan is er elk jaar de druk bezochte Koninginnedag en de Gay Pride en dit jaar natuurlijk de inhuldiging van de nieuwe koning. Onze gastheer constateert dat de economie in Nederland en specifiek Amsterdam niet goed gaat. Bedrijven trekken weg. Beveiliging en catering lopen terug. De economie in Amsterdam draait op de financiële sector en de zakelijke dienstverlening. De ICT en ‘de bloemen’ groeien. Hij geeft het belang aan van de samenwerking tussen overheid, bedrijfsleven en kennisinstellingen. We moeten innoveren, is zijn boodschap en de kracht van de stad gebruiken. Hij is trots op zijn stad.
16
Hortus Botanicus Het tweede bezoek is bij de Hortus Botanicus. We krijgen een rondleiding door de botanische tuin en horen de geschiedenis van de tuin. Midden in de Gouden Eeuw, in 1635, breekt in Amsterdam een pestepidemie uit. Het stadbestuur besluit tot de stichting van een Hortus Medicus, een tuin vol medicinale planten. Zij dienden als grondstof voor medicijnen. In deze Hortus bestudeerden artsen en apothekers de medicinale planten en legden apothekers hun examens af. Dankzij de VOC komen veel exotische gewassen naar de Hortus waaronder ananas, kaneel, thee en koffie. Nu staan er in de stadstuin nog steeds 4000 soorten planten. De ervaringen met de Belastingdienst zijn goed. Onze gastheren hebben daarom geen vragen.
Waag Society Ons derde bezoek brengen we aan de Waag Society, waar we de workshop ‘What makes you happy?’ volgen. We brengen eerst in groepen in kaart wat ons gelukkig maakt. Vaak zijn dit belevenissen, plekken waar je herinneringen aan hebt, leuk werk, gezondheid en de gevoelens bij geboorte en opgroeiende kinderen. Per groep bedenken we een product waar onze klant gelukkiger van wordt, zoals: • het automatisch doorschakelen naar ANNA (digitale vraag-en antwoordmachine) als de informatie op belastingdienst.nl niet toereikend is. • Uren voor vrijwillige maatschappelijke dienstverlening. Je dient een goede zaak en het bevordert de positieve beeldvorming van dedienst.
Ingrid de Boer
CENTRUM REPORT #2
17
Route 68 In het Centraal station van Amsterdam ontmoeten we elkaar voor onze route 68, collega’s van CFD, Centrale Administratie, ICT, BelastingTelefoon en Belastingen. We vertrekken richting de eerste stop. Joods Historisch museum
Creative Learning Lab
In de Portugese synagoge krijgen we een interessante rondleiding. Het Joods Historisch Museum exploiteert sinds januari 2009 het synagogecomplex. Naast behoud en beheer is de doelstelling ook om het Joodse cultuurgoed toegankelijk te maken voor een breed publiek van alle leeftijden, culturen en levensbeschouwelijke achtergronden. We bezoeken de schatkamer waar de topstukken van de museumcollectie te zien zijn en worden verwend met koffie en zoete lekkernijen. Uiteindelijk hebben wij meer vragen voor onze gastvrouw en gastheer dan andersom. Niet ver van het Joods Historisch Museum ligt de plaats van ons tweede bezoek:
‘What makes you happy?’ Dat is de titel van een workshop die het Creative Learning Lab ons aanbiedt. Geluk is maakbaar, volgens de mensen van het Lab. Een paar creatieve en inspirerende doe-uren volgen over hoe je jezelf en anderen gelukkige momenten kunt bezorgen. Wat is geluk precies? Hoe krijg je inzicht in wat je motiveert; Kun je producten en diensten ontwikkelen die bijdragen aan de perceptie van geluk? Alle groepjes gaan flink aan de slag, met creatieve oplossingen voor een nieuwe dienst die onze organisatie zou kunnen aanbieden. Wat kwam uit de gesprekken met onze gastheren en gastvrouwen naar voren? Over het algemeen zijn ze zeker niet ontevreden, maar het zou nog makkelijker moeten, persoonlijker, sneller. We moeten bedrijven eerder laten weten waar zij aan toe zijn. Kortom, er is nog werk te doen! Gelukkig!
Hortus Botanicus Ook hier krijgen we een gastvrije ontvangst. De Hortus is al 375 jaar oud . Vanwege het unieke karakter en de verbondenheid met Amsterdam, is het deel van ons erfgoed. Springlevend erfgoed, en dat in letterlijke betekenis. Tijdens een boeiende rondleiding zien we planten achter tralies om beschadiging én diefstal te voorkomen en planten ‘die je maar één keer kunt eten’, volgens onze gids. En alhoewel in de vlinderkas mooie oranje vlinders vliegen, blijven die ook op 30 april in de kas. Natuurlijk komt ook de relatie met de Belastingdienst ter sprake. Onze gastheer vertelt dat het voor de Hortus soms onduidelijk is waar men moet zijn voor vragen over een bezwaar of betaling. Een aanspreekpunt zouden zij waarderen.
18
Bob Kros
CENTRUM REPORT #3
19
20
21
Stadsdeel Oost
22
Stadsdeel Oost kwam in 2010 tot stand door samenvoeging van de stadsdelen Zeeburg en Oost-Watergraaafsmeer. Oost is gevormd tijdens verschillende stadsuitbreidingen in de 19e en 20e eeuw. Het oudste gedeelte – de Oosterpark- en de Dapperbuurt kwamen reeds in de jaren 1880 en 1890 tot stand. Vervolgens werden daar de Indische Buurt, de Transveelbuurt en de Watergraafsmeer (jaren ’20 tot ’40), het Oostelijk Havengebied in de jaren ’90 en sinds 2002 IJburg aan toegevoegd. De bebouwing is nu net zo divers als haar inwoners: van kleine sociale huur rond de Dappermarkt en in de Indische Buurt tot grote koopwoningen in Watergraafsmeer, het Oostelijk Havengebied en op IJburg. En het is nu met 3055 ha één van de grotere stadsdelen. Oost is met haar 122.275 inwoners behoorlijk dun bevolkt; er wonen bijna 7.000 inwoners per km2, in West en het Centrum respectievelijk 15.527 en 13.419/km2. Dat valt deels te verklaren door de parken, waaronder het grote sportpark De Meer. Maar dat zal in de nabije toekomst waarschijnlijk veranderen. Op het Zeeburgereiland en grote delen van IJburg worden de komende jaren duizenden woningen gecreëerd. Het stadsdeel verwacht dat er in 2020 ca. 134.000 mensen wonen. En als die allemaal dan nog net zo tevreden zijn als de inwoners nu, die Oost een 7,4 geven (7,3 is gemiddeld in Amsterdam), dan doet het stadsdeel het heel behoorlijk. Wat betreft voorzieningen doet Oost het goed: met 749 vestigingen voor gezondheidszorg, 340 welzijnsinstellingen en 40 scholen zit het allemaal boven het gemiddelde. En met 13.986 bedrijfsvestigingen is het een bovengemiddeld ondernemend stadsdeel al komt het niet in de buurt van het Centrum waar op elke 4 inwoners, één bedrijf is gevestigd. Ter vergelijking: dat is in Oost 1 op 9.
23
Route 47 Amsterdam Muiderpoort is het startpunt van ‘onze’ M-dag, de groep van route 47. We komen uit allerlei dienstonderdelen: Douane, Belastingen, ICT en BelastingTelefoon. Vandaag bezoeken we een aantal bedrijven in Oost, waar ook Ali B zijn wortels heeft. Stadsdeelkantoor Oost Na de koffie nemen we plaats in de fraaie raadszaal van het stadsdeelkantoor. Participatiemakelaar Wouter Stoeken en gebiedsmanager Pieter Klapwijk vertellen over de ins en outs van Stadsdeel Oost. 179 nationaliteiten telt het stadsdeel maar liefst, op een totaal aantal van zo’n 122.000 inwoners in 32 wijken. Ali B heeft hier zijn roots. De diversiteit in afkomst, leeftijd, inkomen, woonsituatie en opleidingsniveau is volgens de sprekers gigantisch. Op allerlei manieren worden burgers uit dit stadsdeel betrokken en benaderd om actief te zijn in hun eigen wijk. Een elektronisch platform (apps en website) faciliteert dit. Deelraadsvergaderingen zijn live via internet te volgen. Transparantie is een kernbegrip, evenals horizontale verantwoording. Waar kennen we dat toch van?
Montessori College Oost Marianne Geuijen, teamleider economie van het Montessori College ontvangt ons hartelijk. Een rondleiding door het lichte en open VMBOschoolgebouw toont ons het ‘rode plein’ voor leerlingen en allerlei leslokalen. Daaraan kun je bijna ruiken waar ze voor dienen: olie bij autotechniek en etensgeuren in de keukens bij verzorging. Naast onderwijs krijgen leerlingen, waar nodig, een steuntje in de rug. Daarvoor creëert de school een gunstig klimaat. Leraren kennen hun pappenheimers en zijn zeer bij hen betrokken. De leerlingen die we tegenkomen worden dan ook bij naam genoemd. Marianne vertelt dat de uitdagingen voor de docenten zeer divers zijn.
24
Er is nadrukkelijk aandacht voor zaken die het leerproces nadelig kunnen beïnvloeden en de meeste leerlingen verlaten de school dan ook mét een diploma. Die bevlogenheid maakt op ons veel indruk.
Amsterdam Fashion Institute Het voormalig gebouw van Amstel is een fantastisch gebouw. Gastheer is René van de Velde, een zeer enthousiast ambassadeur van het Amsterdam Fashion Institute. Deze opleiding stoomt studenten klaar voor een baan in de mode. Kern van de opleiding is: toegepaste kunst met een directe link naar de praktijk. In alle onderdelen van de procesketen kunnen studenten hun talent ontwikkelen. Ontwerp, productie en verkoop kennen elk een eigen opleiding. Het instituut heeft een eigen winkel op het Spui en een eigen kledingmerk. Daarnaast is AMFI met alle studenten ook verbonden aan de Amsterdam Fashion Week. Met een hoofd vol indrukken en een goodiebag vertrekken we naar de gezamenlijke afsluiting en kijk nou… Ali B!
Hester Sybrandi
OOST REPORT #1
25
Route 50 Kennismaking op het Muiderpoortstation: keurig geregeld! We hebben voor Route 50 een breed gezelschap vanuit Belastingen, Douane, ICT, de Centrale OR en Handhavingscommunicatie. BOOT We wandelen in alle rust naar BOOT, een project van de Hogeschool van Amsterdam (HvA) om het onderwijs te urbaniseren. Het is een kenniswinkel voor de buurt met 4 locaties. BOOT biedt een maatschappelijke stageplek voor (vooral) vierdejaars studenten van de HvA. Het andere doel van BOOT is buurtbewoners helpen via spreekuren en workshops met allerlei zaken waar ze tegenaan lopen. Veel aandacht is er voor de zelfredzaamheid van de klant: helpen om het zelf te doen. De organisatie heeft ook een atelier stedelijke vernieuwing dat onderzoek doet naar de behoeftes die de bewoners hebben over hun omgeving. Deze vragen worden uitgezet bij de HvA, waardoor docenten hun onderwijs moeten afstemmen op sociale vragen. BOOT werkt veel samen met andere organisaties. De Belastingdienst is in beeld, maar vaak als loket om problemen voor te leggen. Hulp bij aangifte is erg belangrijk. Voor mensen op de armoedegrens is terugbetaling van toeslagen een probleem. Tip van de organisatie: Maak de standaardinstelling op de Toeslagensite zo dat zorgtoeslag rechtstreeks aan de zorgverzekeraar wordt betaald en huurtoeslag aan de verhuurder. Dat helpt problemen te voorkomen. Ook kunnen symbolen als smiley’s helpen om een tekst te verduidelijken. Boot juicht gastcolleges toe over belastingen en toeslagen.
Nederlands Philharmonisch Orkest - Majellakerk Onze volgende stop is de Majellakerk, de vaste repetitieruimte van het Nederlands Philharmonisch Orkest (NPhO). Het wordt een mooie rondleiding, met deskundige uitleg over de enorme verbouwing van de kerk in 2011 voor het NPhO. 26
Jammer, onze gastvrouwen van de gemeentelijke afdeling Stadsherstel hebben niet gerekend op een maatschappelijk gesprek.
Buurthuis Makassarplein Wij krijgen een duidelijke uitleg over de demografische opbouw van de Indische buurt: een achterstandswijk met veel verschillende culturen. Het buurthuis probeert alle buurtbewoners samen te smeden met activiteiten als inloopavonden, sportactiviteiten, muziekgroepen en inloopspreekuren van sociaal raadslieden. Er is in deze wijk relatief veel analfabetisme en leesachterstand. Er is veel hulpaanbod, ook voor belastingvragen. Medewerkers van het buurthuis suggereren dat de Belastingdienst samen met bijvoorbeeld sociaal raadslieden de buurtbewoners kunnen informeren over de noodzaak van belasting betalen. Het motto kan zijn: niet alleen is het makkelijk, maar we zijn ook leuk. Buurtwerk wil niet iets van boven opleggen, maar het samen doen met de buurtbewoners, rekening houdend met de verschillende culturen. Moslima’s willlen graag meepraten over buurtplannen, maar niet waar de mannen bier drinken en roken. Wie meewerkt in het buurthuis krijgt betaald: een Makkie per uur. Je kunt Makkies verdienen bij alle werkzaamheden die het buurthuis ondersteunt. Makkies uitgeven kan niet alleen in het buurthuis, maar ook bij twee Albert Heijns in de Indische buurt. M-dag 2013 is, wat de groep van Route 50 betreft, goed geslaagd.
Lion Hijmans
OOST REPORT #2
27
Route 60 We verzamelen op Station Amsterdam-Amstel en besluiten lopend de route van de bedrijfsbezoeken af te leggen. Zo leren de collega’s van Douane, Centrale Administratie, Belastingen en ICT elkaar een beetje kennen. Lingotto Even later arriveren we bij de voormalige kauwgomballenfabriek, waarin Lingotto is gevestigd. Commercieel beheerder Monique Cruijff vertelt ons dat deze projectontwikkelaar gespecialiseerd is in transformatie en herontwikkeling van bestaande gebouwen zoals fabrieken en kantoorpanden. Het bedrijf is dan ook gevestigd in een van haar eigen succesvolle projecten. In 2006 is de Kauwgomballenfabriek met gemeentelijke subsidie aangekocht. Het bestemmingsplan omschreef: creatieve industrie in een brede context. Hiermee wil de Gemeente Amsterdam het gebied rondom de Bijlmerbajes een positieve impuls geven. Inmiddels is de kauwgomballenfabriek een begrip in Amsterdam, met Q-music als een van de bekendste huurders. Na deze introductie bezoeken we een architectenbureau dat in het complex is gevestigd. Ons blijft bij dat men de Belastingdienst opener en meer benaderbaar vindt dan voorheen.
Delta Lloyd Naast de Rembrandttoren is ons volgende bezoek: het hoofdkantoor van Delta Lloyd, een financiële dienstverlener met producten en diensten als verzekeringen, pensioenen, beleggen en bankieren. Deze onderneming richt zich op consumenten, maar ook op kleine en grote ondernemingen, multinationals en pensioenfondsen. Wanneer het onderwerp Belastingdienst ter sprake komt, legt men uit dat veel buitenlandse ondernemingen in Nederland kantoor houden vanwege het gunstige belastingklimaat. Hierbij gaat het niet om het tarief maar het servicelevel van de Belastingdienst: deskundig, snel en duidelijk. Middels de Delta Lloyd Foundation geven medewerkers uitleg aan 28
kwetsbare groepen over financiële producten. Als professionals hebben ze verstand van geld, maar ze doen het op vrijwillige basis. Daarmee vergroten ze het financiële bewustzijn van die groeperingen, maar Delta Lloyd vindt het ook belangrijk dat medewerkers persoonlijk een bijdrage hieraan leveren.
Suit Supply Zonder omzwervingen komen we terecht bij een typisch bedrijfsverzamelgebouw op een nog saaier bedrijventerrein, maar binnen is alles anders. CFO Ric van der Woude en CEO Fokke de Jong van Suit Supply vertellen over het confectiebedrijf van een succesvolle selfmade ondernemer die inmiddels een omzet van bijna 70 miljoen euro genereert. Het bedrijf heeft nu vestigingen in heel Europa en sinds kort ook in de VS. Op de vraag welke verschillen zij zien tussen de verschillende belastingdiensten hoeven ze niet lang na te denken. “De Nederlandse Belastingdienst is een behoorlijke zegen. In Amerika is Horizontaal Toezicht ondenkbaar en de Belgische Belastingdienst is bureaucratisch en heeft werkelijk middeleeuwse regelgeving.” Terugkijkend op deze inspirerende dag en de gesprekken met zowel de bedrijven als collega’s, kunnen we zeggen dat we trots zijn op de organisatie waarvoor we werken: de Belastingdienst.
Sjoerd van Wanrooy
OOST REPORT #3
29
Route 95 In onze groep zijn verschillende Belastingdienstonderdelen vertegenwoordigd: Douane, Belastingen en de Facilitaire dienst. Muziekgebouw aan ’t IJ Directeur Boudewijn Berends en gastvrouw Marlette van Kleef ontvangen ons. Het Muziekgebouw aan ’t IJ, dat sinds 2005 bestaat, biedt ruimte aan een breed scala voorstellingen, zowel hedendaags als klassiek. Onderwerp van gesprek is de verminderde inkomstenstroom. De subsidiering van de gemeente is van 3,2 miljoen teruggebracht naar 2,5 miljoen euro. Ook de ensembles die ruimte huren, zijn gekort. Om dit op te vangen werkt het muziekgebouw samen met Paradiso en het Tropenmuseum en begeven ze zich op de conferentiemarkt. De 250 concerten zorgen voor een kleine winst, alhoewel de broodnodige sponsoring steeds moeilijker wordt. Het gebouw heeft een perfecte akoestiek die bovendien met allerlei technische snufjes te perfectioneren is van nagalmeffecten tot kathedraalervaringen. Een rondleiding langs studio’s, backstage, kleedkamers en solistenkamer brengt ons bij de artiestenuitgang.
Conservatorium van Amsterdam Ruud van Dijk, adjunct-directeur, en Jack Pistors, studieleider docent Pop vertellen dat het Conservatorium van Amsterdam onderdeel is van de Amsterdamse School van de Kunsten. De opleiding is in 1998 voortgekomen uit een fusie van het Sweelinckconservatorium dat zich voornamelijk richtte op klassieke muziek en het conservatorium in Hilversum dat vooral opleidde voor orkesten en jazz. Daarbij tekenden ze aan dat musici hun uitvoerend werk vaak combineren met les geven. Vandaar dat ook vakken als economie op het programma staan. Ook dit is weer een strak vormgegeven gebouw waarvan vier etages lesruimten zijn ingericht volgens een Japans concept: het Engawa systeem. De ambitie van het conservatorium is om een internationaal top conservatorium worden.
30
Nu wordt al veel samengewerkt met Rusland, Oostenrijk en de Verenigde Staten. Daarnaast wil de opleiding ook een ambachtsschool zijn: goede vakmensen afleveren. Het contact met de Belastingdienst is er regelmatig. Dat ondersteunt het instituut bij fiscale vragen. Mogelijk kunnen overeenkomsten met Douane het vervoer van instrumenten makkelijker maken.
Dienst Metro Met twee andere groepen bezoeken we daarna Dienst Metro. Oud ingenieur Dahmen toont ons een filmpje dat laat zien hoe de Noord-Zuidlijn tot stand is gekomen in een stad die acht eeuwen oud is met een kleine 800.000 inwoners en veel bezoekers. Sinds de eerste metrolijn in 1970 is de techniek veranderd. Tijdens het boren zijn veel archeologische vondsten gedaan, maar er zijn ook veel problemen geweest. Schade aan gebouwen en oplopende kosten maakten dat er veel gecommuniceerd moest worden. Open en eerlijk zijn met alle betrokken partijen is volgens onze gastheer van groot belang geweest. Aan de hand van maquettes kunnen we ons een beeld vormen voor we naar de ondergrondse bouwput gaan met laarzen, hes en helm. We begrijpen goed dat de bouwvakkers Sante Barbara, de beschermheilige van de mijnbouw, zo af en toe hebben aangeroepen.
Carla van Lingen-Liefveld
OOST REPORT #4
31
Route 98 Na aankomst op Amsterdam Centraal, een kop koffie en het verzamelen van deelnemers aan route 98, gaan we te voet op weg naar onze eerste afspraak. We zijn met collega’s van Belastingen, FIOD, BelastingTelefoon en ICT. Eén van hen werpt zich op als onze eigen Tomtom. Restaurant Fifteen Fifteen is een restaurant dat commercieel ondernemerschap combineert met een maatschappelijke functie. Door jongeren met de nodige bagage te trainen in zowel fatsoen, manieren als werkethos, krijgen deze jonge mensen de kans om hun eigen plek in de maatschappij te vinden. Bij aankomst begroet de schoonmaker ons als eerste. Miscommunicatie is een verschijnsel, waar we als Belastingdienst alles van weten, maar in dit geval verwacht de gastheer bij Fifteen ons later. We maken het ons gemakkelijk. Sarah Morman vraagt of ze ons kan helpen. Bij een kop koffie legt Sarah ons vriendelijk alvast uit wat het concept van Fifteen is. Onze gastheer voegt zich wat later ook bij ons gesprek. Voor de jongeren wordt de Belastingdienst pas belangrijk als ze hun aangifte Inkomstenbelasting gaan indienen of gebruik willen maken van toeslagen. Hierin zitten nog veel onbekende factoren. Ze komen met de vraag of de Belastingdienst een keer uitleg wil komen geven over deze onderwerpen.
Amsterdam School of Real Estate Onze volgende stop is de Amsterdam School of Real Estate. De ASRE bundelt bestaande kennis over vastgoed en stimuleert de kennisontwikkeling op dit gebied. De bel, die bij een van de collegezalen staat, valt gelijk op. Onze ontmoeting begint, nadat de bel is geluid, geheel conform de schoolregels. In de collegebanken krijgen we uileg over wat de ASRE is, waar het voor staat en welke doelstellingen de school nastreeft.
32
Ondanks het feit dat de ASRE zelf weinig met de Belastingdienst van doen heeft, hebben we een levendige discussie over de verhuurderheffing, vastgoedfraude, en hoe wij als Belastingdienst de waarde van vastgoed vaststellen.
Scheepvaartmuseum Na de lunch gaan we op weg naar het Scheepvaartmuseum. Dit museum is grondig gerenoveerd en nu weer open voor het publiek. Bij binnenkomst begroet een TV ons met een verbastering van onze lijfspreuk: Wij maken het leuker. Het nieuwe dak op de binnenplaats, een constructie van staal en glas gebaseerd op de kompasroos, is echt schitterend. De hele groep maakt met telefoons foto’s. De directeur geeft een presentatie over het nieuwe Scheepvaartmuseum, waarna hij ons rondleidt. Ze maken hun woorden bij de ingang waar: het merendeel van de groep wil nog een keer terug om het nieuwe Scheepvaartmuseum grondiger te bekijken.
Angelique Brinkhuis
OOST REPORT #5
33
Route 100 Met collega’s van Douane, Belastingen, BelastingTelefoon en ICT, gaan wij van Ahold via de School of Real Estate naar het Lloyd Hotel. Ahold Het eerste bezoek leidt ons naar Ahold, een internationaal concern voor detailhandel. Hun motto: ‘Better choice. Better value. Better life. Every day’. Alhoewel het concern veel merken heeft, vertellen Paulo Peereboom en Sandra Hogeveen met name over de Albert Heijn supermarkt. “Wie van deze groep heeft ooit bij de Albert Heijn gewerkt?”, vraagt de gastheer, om daarna te vertellen dat 12% van de Nederlanders minstens een uur werknemer is geweest. Ahold wil eenvoudig, efficiënt, en kostenbewust opereren zodat zij die verdienste terug kan geven aan hun klanten. “Je zou kunnen zeggen dat de klant onderdeel van ons proces is geworden.” Er is nog meer om trots op te zijn: “Weet u bijvoorbeeld dat AH de koelkast in de jaren ’60 in Nederland heeft geïntroduceerd? En weet u dat wij ook de primeur van de streepjescode hadden?” Paulo vindt dat hij goed met de Nederlandse fiscus kan samenwerken. “We zijn met elkaar in gesprek. In andere landen gaat de fiscus soms zeven tot tien jaren terug in de (boekhoud)tijd, dat is een nachtmerrie! Ik vind het zeer prettig dat ik hier de telefoon kan pakken en met de Belastingdienst kan overleggen. Dat is ontzettend waardevol.”
School of Real Estate We vervolgen onze M-dag naar ‘School of Real Estate’ (ASRE), het academisch instituut voor vastgoedkunde. Het instituut richt zich op onderwijs maar doet ook onderzoek. Peter Tempelman, program director executieve education en Leo Uittenbogaard, algemeen directeur, openen hun presentatie met een drietal foto’s over gebiedsontwikkeling. “Wat is vastgoed dat leeg staat eigenlijk waard en hoe kijkt de Belastingdienst daar tegenaan?”, is hun vraag.
34
Enkele collega’s geven aan kennis te missen over bijvoorbeeld de beoordeling van een taxatierapport of de waardering van onroerend goed. Kunnen ze bij ASRE terecht? Zover is het nog niet, maar mogelijkheden onderzoeken kan altijd.
Lloyd hotel Het laatste bezoekadres is meer een cadeautje dan dat we als Belastingdienst in gesprek zijn over onze wederzijdse relatie. Piet Bogaard, manager van Lloyd, vertelt hoe hier ooit scheepstickets werden verkocht aan passagiers voor de ZuidAmerikalijn. De functies die het hotel bekleedde variëren van gevangenis tot atelier. De huidige inrichting is uniek, mede tot stand gekomen door de betrokkenheid van vele kunstenaars en architecten. Volgens onze gastheer wil dit hotel mensen bij elkaar brengen: een zzp’er kan hier ook de hele dag zitten werken en het medewerkersbestand is een afspiegeling van de samenleving. Hij is blij met zijn financial controller. “Als het goed gaat heb je eigenlijk niet zo veel contact met de Belastingdienst”, zegt Piet, “Maar vanochtend werd ik wel erg blij toen ik zag dat de teruggave Omzetbelasting was bijgestort.” We sloten ons bezoek af met een rondleiding door dit prachtig rijksmonument.
Johanna Kuiper
OOST REPORT #6
35
36
37
38
39
Stadsdeel Zuid
40
Stadsdeel Zuid kwam in 2010 tot stand door samenvoeging van de stadsdelen Oud-Zuid en Zuider-Amstel. Het is qua bebouwing een zeer divers stadsdeel met kleinschalige bebouwing in de Pijp en langs de Schinkel, tegenover de (zeer) ruime huizen in de Rivierenbuurt en vanaf het Vondelpark in zuidelijke richting. Het oudst is de Pijp, de eerste stadsuitbreiding buiten de 17e eeuwse stadsmuur vanaf de jaren ’70 van de 19e eeuw. Als opvolger hiervan ontwierp Berlage in 1917 het veel geroemde Plan Zuid dat voorzag in de Rivieren-, Apollo- en Stadionbuurt, gekenmerkt door bouw in de stijl van de Amsterdamse School. Met 137.901 inwoners is Zuid, na Nieuw-West, het meest bevolkingrijke stadsdeel, maar omdat het met 1739 ha aanzienlijk groter is dan West en het Centrum - respectievelijk 988 ha en 809 ha - veel minder dicht bevolkt. En deze inwoners hebben het meest te besteden van de stad: gemiddeld €35.000,- per huishouden. Wellicht dat ze daarom ook zo tevreden zijn over hun stadsdeel; ze geven het een 7,9, zes tiende boven het gemiddelde van de stad. In Zuid zijn de meeste scholen van Amsterdam te vinden, te weten 64, op de voet gevolgd door stadsdeel Nieuw-West. In het laatste stadsdeel zijn het met name basisscholen en scholen voor speciaal onderwijs. Zuid heeft verreweg de meeste scholen voor voortgezet onderwijs: 21, een derde van de hele stad. Daarnaast heeft Zuid verreweg de meeste locaties in de gezondheidszorg van de stad – met 1338 ruim 1,5 keer zoveel als in West, de nummer twee op de lijst – en op het lijstje met welzijnsinstellingen staat het op de tweede plaatst met 415. En het is een ondernemend stadsdeel: met 20.362 vestigingen van bedrijven heeft het er nog geen 300 minder dan koploper Stadsdeel Centrum.
41
Route 34 De zon schijnt bij aankomst op station Amsterdam Zuid. We krijgen een bonnetje voor koffie of thee bij de Starbucks. Er verzamelen daar meerdere groepjes, voordat onze groep, met collega’s van Belastingen, Douane, Facilitaire dienst, BelastingTelefoon en het Ministerie richting de eerste bestemming vertrekt. Akzo Nobel
Olympisch stadion
Akzo Nobel is ’s werelds grootste verf- en coatingbedrijf. Twee fiscalisten verwelkomen ons en vertellen over het bedrijf. Wereldwijd zijn er 57.000 medewerkers, waarvan er ‘maar’ 5000 in Nederland werken. Ze maken onder andere Flexa- en Sikkensverf. Het bedrijf zoekt ook naar mogelijkheden voor duurzaamheid. Zo is er nu een coating, waardoor de schepen veel minder brandstof verbruiken. Akzo Nobel heeft een convenant met de Belastingdienst. Dankzij maandelijks overleg hebben zij nu geen prangende vragen voor ons.
Directeur Hans Lubberding geeft ons een rondleiding door het Olympisch stadion. We zien een film over de ontdekking van documenten, munten en postzegels die in 2012 gevonden werden achter een gedenksteen in de marathontoren. We vinden het bijna nog spannender dan Harry Potter! We nemen foto’s op de middenstip en zitten in de zelfde kleedkamer als Johan Cruijff. Dan is het weer tijd voor afscheid!
Houthoff Buruma Vanaf de 23e verdieping in dit gebouw is er normaal een spectaculair uitzicht over Amsterdam, maar helaas regent het, waardoor het zicht niet meer zo helder is. Met wereldwijd meer dan 250 medewerkers is Houthoff Buruma een groot advocatenkantoor. Klanten zijn onder andere BAM, Ballast, Mc Donalds en de ING. Recente zaken die het nieuws haalden zijn Vestia en DSB. Er ontstaat discussie over het belasten van iPads en daarna over de werking van de werkkostenregeling voor de loonbelasting.
42
Pakhuis de Zwijger We nemen de tram naar Centraal, waarna we overstappen op een andere tram, die ons bij Pakhuis de Zwijger brengt. Het is iets voor 5 uur. Gezien de drukte komen we als een van de laatsten binnen. Gelukkig hoef ik me niet in de stampvolle zaal te persen, want ik tref mijn Haagse collega’s buiten de zaal. Misschien is dat typisch Haags, wat koeler, maar wel naast de tap! Het is genieten om van bekende gezichten te horen wat hun ervaringen waren.
Marjolein van Went
Zuid REPORT #1
43
Route 36 M-Dag betekent ontmoetingen met collega’s van Douane, Belastingen en BelastingTelefoon. Coster Diamonds Niet veel van ons zullen bij een diamanthandel binnen zijn geweest. Dat doe je niet zo gauw als sobere Hollander. Coster Diamonds is dan ook volledig ingesteld op internationale toeristen. Een 82-jarige slijper werkt vooral voor de show, want het bedrijf kan niet op tegen Aziatische lagelonenlanden. Coster’s topverkoopster toont ons losse stenen, klein en betaalbaar van zo’n tweehonderd euro. Met hetzelfde gemak laat ze een steen zien van 5 karaat, cataloguswaarde ruim tweeëneenhalve ton. Ze spreekt Engels en toeristen uit Hongkong bedient ze in hun moerstaal. Vertrouwen is de sleutel van dit bedrijf. In Hongkong is zoveel namaak te koop dat ook de lokale bevolking niet vertrouwt op echtheid. Om vertrouwen waard te zijn, wordt stevig gecontroleerd. Elke steen wordt geïnspecteerd en geregistreerd, de collectie wordt dagelijks geteld. De kluis heeft een nachtslot, er zijn toegangspoortjes, camera’s, tralies, buizenpost en protocollen. De diamanten zijn dan wel betrouwbaar, maar klanten en personeel zijn dat niet altijd.
Concertgebouw In het Concertgebouw gaan we niet in de coulissen staan of backstage, nee, we gaan de zolder op. Tussen takels waar belichting en microfoons aan hangen, kijken we door gaten naar het podium, meters beneden ons. Het gesprek met de mensen van het Concertgebouw is pittig. Het Concertgebouw heeft een ‘vechtrelatie’ met de Belastingdienst. Wij houden, volgens hen, te krampachtig vast aan een erg strikte uitleg van de wet, bang voor precedentwerking van ruimhartiger maatwerk. Onlogische consequenties van belastingwetgeving worden besproken. Collega’s die niet in het primaire proces werken, kunnen niet overzien of de wet vreemd uitpakt, of dat ons beleid dit veroorzaakt. Hoe ruim is eigenlijk de bewegingsvrijheid van een ‘blauwe’ medewerker?
44
De kritiek weerhoudt onze gastheer en cultureel ondernemer er niet van om ook complimenten uit te delen. Een controle-inval gericht op de schoonmaakbranche is in goede samenwerking uitgevoerd.
DeLaMar theater In de kleine zaal van ‘DeLaMar’ ruikt het naar theater. Een groot deel van de spots is geautomatiseerd. De akoestiek is professioneel afgestemd. Hoe anders is het gesprek in DeLaMar in vergelijking met het vorige bezoek. Natuurlijk, het theater betaalt belasting, maar dat gaat vrijwel onopgemerkt. Uit het verhaal van de adjunct-directeur en de rondgang langs de museale fotocollectie blijkt hoe persoonlijk dit theater is, hoe privé en werk naadloos in elkaar overvloeien. Ook wordt duidelijk waarin de kracht van het succes zit. Initiatief nemen, het lef om af te durven wijken, bevlogenheid, een neus voor publiciteit. En zakelijk inzicht natuurlijk. Het verplaatsen van een bar en het weghalen van twee weinig gebruikte toiletten levert de ruimte op voor een aantal tafels in het restaurant. Dat genereert extra omzet. Een mini businesscase in twee minuten. Lopend door de gangen raapt de adjunct een papiertje van de vloer. Het lijkt een gewoonte, een habit of succes. Zijn cultureel ondernemerschap inspireert ons om ambtelijk ondernemer te zijn.
EriK Kraan
Zuid REPORT #2
45
Route 40 De stemming op Amsterdam Centraal tussen collega’s van Belastingen, Facilitaire dienst, Douane en Toeslagen is verwachtingsvol. Wat is Wetering Duurzaam? Hoe verloopt het werkbezoek bij De Nederlandsche Bank? En wat mogen we van het IDFA verwachten? Wetering Duurzaam Aan de Prinsengracht in Amsterdam ontvangt Maartje Romme, initiatiefneemster van Wetering Duurzaam, ons. In haar grachtenwoning nemen we plaats voor koffie met een stukje versgebakken cake. Wetering Duurzaam ontstond 2,5 jaar geleden als project vanuit de buurtvereniging Wetering Verbetering. Aan burgers wordt gevraagd een bijdrage te leveren aan uiteenlopende thema’s zoals eten, drinken en energie. Dankzij subsidie ligt de aandacht nu vooral bij energie, zoals aanpassingen aan het eigen huis of het zelf opwekken van energie om energieneutraal te leven. Alleen wanneer bepaalde kennis ontbreekt, worden experts of techneuten erbij gehaald. Het advies wat Maartje aan de Belastingdienst meegeeft: luister goed en kijk naar de problemen van burgers en ondernemingen in de samenleving, maak beleid dat eigen initiatieven stimuleert, werk burgers niet tegen. Samen in de maatschappij, met elkaar en vooral voor elkaar.
De Nederlandsche Bank Bij De Nederlandsche Bank (DNB) melden we ons bij het bezoekerscentrum. Net als andere bezoekers krijgen we een rondleiding met een introductiefilm over DNB. DNB informeert ons over de kerntaken en de belangrijkste activiteiten van de organisatie. Door de introductiefilm wordt duidelijk hoe bepaalde processen verlopen binnen de organisatie. Geld is een product bij DNB. In essentie is het een ruilmiddel. Producten hebben echter een uiterste houdbaarheidsdatum: alle producten worden doorontwikkeld en om de zoveel tijd vernieuwd. 46
Heeft DNB daarom een visie op andere vormen van betaalmiddelen, zoals de bitcoin? Of is er misschien een betaalmiddel te bedenken, met minder risico’s bij een crisis? De DNB medewerkers die ons rondleiden, dragen geen visie op nieuwe betaalmiddelen aan. De manier waarop DNB te maken krijgt met de Belastingdienst blijft jammer genoeg onbesproken. Ook de verbinding tussen DNB en de Belastingdienst wordt niet gezocht.
Het International Documentary Film Festival Amsterdam Het International Documentary Film Festival Amsterdam (IDFA) stimuleert op verschillende manieren het maken van documentaires. Na een prima ontvangst met een korte introductie waarin we meer horen over de IDFA en de organisatie, nemen we plaats in de bioscoopzaal voor de documentaire ‘Ik wil mijn geld terug.’ Een zoektocht van een vader die probeert te achterhalen hoe hij het geld van zijn zoon is kwijtgeraakt. Tijdens zijn onderzoek leert hij meer over de werking van geld en wat voor rol het speelt in het leven van mensen. Hij onderzoekt vooral de gevallen waarbij het mis is gegaan, mensen die hun geld zijn verloren door mooie beloftes van investeerders of beleggers. In de documentaire staat centraal dat de vader niet aan zijn zoon kon vertellen dat hij tienduizenden euro’s heeft verloren. Aan het eind wordt duidelijk wat de waarde van geld is en hoe bijzonder een vader-zoonrelatie kan zijn. Helaas is er na de documentaire te weinig tijd om vragen te stellen aan de IDFA, waardoor de informatie-uitwisseling tussen Belastingdienst en de IDFA achterwege blijft.
Radjan Hanoeman
Zuid REPORT #3
47
Route 41 Station Amsterdam RAI. Route 41 is de enige route die hier start. Een medewerkster van de Cultuurfabriek, de organisator van de M-dag, ontvangt ons in de hal van het station. Ondanks de aanwezigheid van 600 collega’s in Amsterdam, zijn wíj slechts met vijf van Belastingen, Douane, Future Center, en BelastingTelefoon. Op iPads bekijken we de persoonlijke videoboodschap van directeur-generaal Peter Veld en de route voor vandaag. Onze eerste afspraak ligt om de hoek. Amsterdam RAI Jael Varon, medewerker van de afdeling interne en externe communicatie van ‘Amsterdam RAI’ ontvangt ons op de negende verdieping met koffie. We kijken uit over bewolkt Amsterdam. Met een introductiefilm schetst Jael een beeld van de RAI als bedrijf voor het organiseren van beurzen en evenementen. Daarna leidt ze ons rond door het complex. De immense afmeting is imponerend. Je kunt hier zelfs een theater en een bruine kroeg vinden. Na een kort gesprek met de afdeling Finance over de positieve ervaringen met de Belastingdienst is er ook nog een punt van kritiek. Communicatie over de verleggingsregeling van de Omzetbelasting (OB) is nogal eens verschillend. Ook is de gratis software voor aangifte OB niet te gebruiken bij grote aangiftes. Dan moet betaalde software gebruikt worden. Dat moet toch beter kunnen.
Liberaal Joodse Gemeente Amsterdam Het bezoek aan de Liberaal Joodse Gemeente ademt een andere sfeer dan het voorgaande. Directeur Madelon Bino ontvangt ons hartelijk en we spreken uitvoerig over het Jodendom, politieke discussies daarover en over de betekenis van Joods-zijn in de huidige maatschappij. Ook hier krijgen we een rondleiding. De aanwezige kunst en het gebouw zijn een lust voor het oog. 48
In 2011 is daarvoor de gouden A.A.P. toegekend, de Amsterdamse architectuurprijs. Vooral de met bladgoud ingelegde deur naar de synagoge is indrukwekkend. Ervaringen met de Belastingdienst zijn nauwelijks onderwerp van gesprek. De vraag van mevrouw Bino met betrekking tot de gemeentelijke belastingen kunnen we helaas niet beantwoorden.
Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants Ook de Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants ontvangt ons met open armen. Directeur Berry Wammes en een medewerker geven een presentatie over het bedrijf. Onderwerpen van gesprek zijn: de taken van een accountant, het titelmisbruik en discussies omtrent het vakgebied. Bij dit bedrijf krijgen we positieve reacties over de Belastingdienst in het algemeen en over het initiatief van deze M-dag in het bijzonder.
Carolien Stevens
Zuid REPORT #4
49
50
51
52
53
Stadsdeel Zuidoost
54
Zuidoost is apart. Het wordt van de rest van Amsterdam gescheiden door de gemeente Ouder-Amstel en hoort pas sinds 1966 bij de hoofdstad. Het stadsdeel staat bekend om de Amsterdam Arena, de vele (leegstaande) kantoren in Amstel III maar bovenal de Bijlmermeer. Hier startte in het jaar van de annexatie door Amsterdam, de bouw van de voor die tijd vooruitstrevende stadswijk met een strikte scheiding tussen wonen, werken en recreëren, gebaseerd op de ideeën van Le Courbussier. Ook hier bleek de maakbare samenleving een utopie en binnen tien jaar na de bouw stond het reeds bekend om sociale problemen. In de jaren negentig werd een grootscheepse vernieuwingsoperatie in gang gezet die inmiddels een heel eind is gevorderd. Een groot deel van de hoogbouw is gesloopt en vervangen door kleinschaliger woningen, waaronder veel koophuizen. De resterende flats worden grondig gerenoveerd. Het diverse karakter van het stadsdeel is echter behouden gebleven: het is verreweg de meest multiculturele wijk van Amsterdam met misschien wel 160 verschillende nationaliteiten. In Zuidoost wonen officieel 82.866 mensen op een oppervlak van 2211 ha. Daarmee behoort het stadsdeel niet alleen tot de kleinen qua grondgebied – Noord is meer dan 6000 ha, Nieuw-West, Oost en Westpoort beslaan elk meer dan 3000 ha – maar is het ook tamelijk dun bevolkt: 4.143 inwoners per km2. Ter vergelijking: in Zuid zijn dat er 8.889 per km2 en in het Centrum en West respectievelijk 13.419 en 15.527. Deze lage bevolkingdichtheid valt grotendeels te verklaren door de bijdrage van Amstel III aan het grondgebied: één van de grootste bedrijventerreinen van de stad. En de vele kantoren maken het stadsdeel ook niet beter leefbaar: de inwoners geven het slechts een 6,9. Dat is een tiende meer dan hekkensluiters Noord en Nieuw-West. Het stadsdeel is tamelijk onderbedeeld qua voorzieningen in de gezondheidszorg met 242 vestigingen; 600 is gemiddeld in Amsterdam. Daar tegenover staan wel de meeste welzijnsinstellingen van de stad – 415 – waar 340 gemiddeld is. Wellicht heeft dat te maken met de vele sociale projecten voor de ‘probleemwijken’ in Zuidoost. Wat betreft scholen doet het stadsdeel het ook niet slecht met 42 vestigingen (gemiddeld = 40). Maar met 5462 gevestigde bedrijven komt Zuidoost er wel bekaaid af. Alleen Westpoort heeft er minder – 2333 – maar daar zijn voornamelijk grote bedrijven gevestigd. Dit aantal steekt schril af tegen de meer dan 20.000 bedrijven in Zuid en het Centrum. 55
Route 81 Hoewel de collega’s op station Bijlmer Arena totaal vreemden voor elkaar zijn, verbaast het ons hoe makkelijk het contact is. Op route 81 combineren we medewerkers van FIOD, ICT, Belastingen en CKC. Onze ‘teamleider voor vandaag’ leidt ons zonder problemen naar een deur met poster van onze Stadsexpeditie. Credit EuropeBank
Pakhuis De Zwijger
De Credit EuropeBank doet mee met Horizontaal Toezicht en heeft een eigen contactpersoon. Daar zijn ze tevreden over. Het tekent volgens hen de samenwerkingsgerichte houding van de Belastingdienst. Ook hier komen verbeterpunten aan de orde. Er is behoefte aan een overheid die de uitkomsten van de crisissituatie borgt in wetgeving zodat de sector meer zekerheid krijgt.
Ali B laat al improviserend onze kenmerken de revue passeren: onze kleuren, ons controversiële imago, de van oudsher verticale opstelling als politieagent. De focus van zijn optreden ligt op ‘begrijpelijke taal’. Peter Veld spreekt ook duidelijke taal als hij richting geeft aan onze focus. We hebben een verleden en een heden, maar onze blik op de toekomst vindt hij het belangrijkste.
Creative Community Heesterveld Al tijdens de wandeling erheen vallen de felgekleurde gebouwen op van onze volgende bestemming. Creative Community Heesterveld is een initiatief van kunstenaars en cultureel ondernemers om kunstzinnige initiatieven en festivals te organiseren. Zaten we eerst in comfortabele vergaderzalen met allerlei dure apparatuur, nu zitten we in een kamer van kaal beton op houten bankjes. Een professionele dichter ontvangt ons met de voordracht van een gedicht over Heesterveld. Hij vertelt hoe het complex door de vereniging in leven wordt gehouden. De appartementen worden bewoond door cultureel ondernemers van allerlei pluimage zoals muzikanten, schilders en dichters. En wat is hun ervaring met de Belastingdienst? Ondernemers hebben het naast hun werk vaak te druk om de belastingen te regelen en de vereniging is bezig deze zaken te bundelen in een soort club die dit voor hun gaat doen. Kan de Belastingdienst daarbij helpen? Dit wordt direct opgepakt door een collega die gegevens noteert.
56
Aurora Guds
ZuidOOST REPORT #1
57
Stadsdeel West
58
Stadsdeel West kwam in 2010 tot stand door samenvoeging van de stadsdelen Oud-West, Westerpark, De Baarsjes en Bos en Lommer. Dit gebied is een deel van de 19e en 20ste eeuwse stadsuitbreiding. Naast de grote stadstraten zijn hier veel smalle straten te vinden met de hoogste woningdichtheid van Amsterdam. Het zijn diverse buurten waar zowel de oude bewoners te vinden zijn als relatief veel starters op de woningmarkt. Van jong tot oud, allochtoon en autochtoon, gezin of alleenstaande. En deze bewoners zijn behoorlijk tevreden over hun wijk. Ze geven ‘m een 7,4; een 7,3 is gemiddeld in Amsterdam. Dit één na kleinste stadsdeel – 988 ha, tegenover de 809 ha van het Centrum – heeft verreweg de hoogste bevolkingsdichtheid van de stad. Er wonen maar liefst 135.083 mensen. En hen staan 39 scholen, 413 welzijnsinstellingen en 857 locaties voor gezondheidszorg ter beschikking. Ten opzichte van de oppervlakte wat ruim bedeeld – 87 zorgverlenende instanties per km2, ten opzichte van ½ per km2 in Westpoort – maar afgezet tegen het aantal bewoners, normaal – afgerond 6. En de (kleinschalige) bedrijvigheid bloeit in West. Er zijn 16.520 bedrijven gevestigd; alleen in het Centrum en Zuid zijn dat er meer. Volgens de Kamer van Koophandel is stadsdeel West het stadsdeel met de meeste startende bedrijven en noemt het stadsdeel de ‘economische kraamkamer’ van de stad.
59
Route 17 Zes medewerkers van Belastingen, Douane, Toeslagen en FIOD volgen route 17 op deze M-dag. Foodcenter Amsterdam Ons eerste bezoek is aan het Foodcenter Amsterdam, een verzamelplaats voor ondernemers in de voedselbranche. Ton van der Meer, oud-slager, verwelkomt ons. Hij is na zijn pensionering actief gebleven voor het Foodcenter. Medio 2013 wordt het huidige gebouw, waarin circa 90 bedrijven in de voedselbranche gehuisvest zijn, compleet gerenoveerd. De oude ‘Markthal’, met het formaat van een vliegtuighangar, wordt in ere hersteld, waarna het de nieuwe publiekstrekker is voor Amsterdam West, toegankelijk voor zowel ondernemers als buurtbewoners. Het project bevat duurzaam gebouwde woningen, groenvoorzieningen en wandel- en fietspaden. Bij de rondleiding over het bedrijfsterrein geven verschillende ondernemers ons een kijkje in hun bedrijf, waarbij we diverse soorten groenten en fruit proeven. Grote favoriet was een, ons tot dan toe onbekende, Spaanse vrucht, de Nispero.
Geef om de Jan Eef In de gezellige ‘woonkamer’ van de winkelstraatvereniging ontvangt Jeroen Jonkers ons met koffie en hapjes van de Marokkaanse bakker. De naam van de vereniging verwijst naar de Jan Evertsenstraat. In deze straat is in 2010 Juwelier Hund overvallen. Hij kwam hierbij om het leven. Een groep bewoners riep de buurtgenoten op om vaker boodschappen te doen in de straat. De heer Jonkers vertelt over de problematiek van ondernemers. Banken richten zich tegenwoordig meer op grotere ondernemingen dan op kleine winkels. Onderhoud is lastig. De panden zijn veelal in het bezit van vastgoedontwikkelaars die eerder de boven de winkels gelegen woningen willen onderhouden, dan de in de ‘plint’ gevestigde winkels. Om te zorgen dat alle winkeliers bijdragen aan de kosten voor onderhoud van de straat en de panden, is de zogenaamde BIZ-premie in het leven geroepen. BIZ staat voor Bedrijven Investerings Zone. Belastingdienst Amsterdam 60
incasseert de premie. De winkeliers krijgen deze premie in de vorm van ‘subsidie’ weer terug. Wij zijn onder de indruk van de bevlogenheid en de energieke manier waarop Jeroen Jonkers vertelt over de ontwikkelingen en activiteiten in de buurt. Zo is de ‘KassaMassa’ in het leven geroepen, waarbij een groep bewoners tegelijkertijd inkopen gaat doen bij dezelfde ondernemer, die iets extra’s heeft verdiend voor zijn inspanningen voor de buurt.
BOOT II We gaan naar BOOT II, de Buurtwinkel voor Onderwijs, Onderzoek en Talentontwikkeling, locatie Amsterdam West. BOOT is een initiatief van de Hogeschool van Amsterdam. Studenten zetten zich in om een bijdrage te leveren aan de vitaliteit van de Amsterdamse aandachtswijken. Coördinator Barbara Bijlstra en de studenten Koen en Rick geven een presentatie. BOOT ondersteunt de bewoners van de buurt op verschillende manieren Ze houden spreekuren op financieel, juridisch en maatschappelijk gebied. Buurtkinderen krijgen schoolwerkondersteuning. We praten over de moeilijkheden waar de buurtbewoners tegenaan lopen op het gebied van toeslagen en belastingen. Mensen hebben problemen met de taal of zijn terughoudend om persoonlijke gegevens via het internet te verstrekken. In het kader van de hulpverlening heeft BOOT contacten met onder meer de Belastingdienst en de gemeente.
Sandra Weltevreden
WEST REPORT #1
61
Stadsdeel Nieuw-West
62
Stadsdeel Nieuw-West kwam in 2010 tot stand door samenvoeging van de stadsdelen Geuzenveld/Slotermeer, Slotervaart en Osdorp, allen gelegen ‘buiten de ring’. Daarvoor stonden ze gezamenlijk bekend als de ‘Westelijke Tuinsteden’ die in de jaren ’50 en ’60 zijn gebouwd naar het Algemeen Uitbreidingsplan van stedenbouwkundige Cornelis van Eesteren. Het stadsdeel kenmerkt zich door ruim opgezette straten met veel groen tussen de huizen. Vanwege de woningnood van de wederopbouw zijn er echter ook vele buurten opgetrokken met kleine, slechte huizen. Dit stadsdeel stond bekend om de ‘probleembuurten’, wat maar gedeeltelijk terecht is. De werkloosheid en het percentage voortijdige schoolverlaters is er hoog. Het August Allebéplein, waar in 1998 de breed uitgemeten rellen plaatsvonden, licht in het stadsdeel. Inmiddels is de grote stedelijke vernieuwing van Nieuw-West, waarbij vele van de slechte woningen zijn gesloopt voor nieuwbouw en de betere flats worden gerenoveerd, ruim een decennium onderweg. En met name de detailhandel doet het goed in het stadsdeel. Maar er moet nog veel gebeuren want de 139.866 inwoners geven hun stadsdeel een 6,8 waar een 7,3 gemiddeld is in Amsterdam. Tot slot de voorzieningen. Nieuw-West is het stadsdeel met het op één na hoogste aantal scholen, 63. Dat is er één minder dan stadsdeel Zuid en ruim boven het gemiddelde van 40 per stadsdeel. Wat betreft welzijnsinstellingen en gezondheidszorglocaties is het stadsdeel relatief minder overbedeeld, respectievelijk 387 en 500. Gemiddeld zijn er 340 welzijninstellingen en 600 locaties voor gezondheidszorg per stadsdeel in Amsterdam.
63
Route 25 Bij aankomst op station Lelylaan staat het ontvangstcomité klaar met geldzakjes. Kunnen we onze eigen koffie kopen! Onze groep, met collega’s van Belastingen, BelastingTelefoon, Centrale Administratie en Douane pakt de metro om één halte verder onze eerste visite af te leggen. Sanoma Amsterdam Lucas Bussink en Joyce Heida van uitgeverij Sanoma ontvangen ons. In deze vestiging bevindt zich de digitale tak van het bedrijf dat ongeveer 70 magazines uitgeeft zoals Margriet, Donald Duck, Playboy en alles wat daartussen zit. Daarnaast zijn ze ook eigenaar van talloze apps, websites en mediaevents als het Truckstar Festival. Enkele jaren geleden heeft Het Nieuwe Werken hier al zijn intrede gedaan: variabele werkplekken op een industriële vloer. De strekking van de snelle presentatie is duidelijk: Sanoma is een dynamisch bedrijf met veel jonge en ambitieuze medewerkers. De tijd vliegt om en er komt dus niets terecht van het motto van deze dag: het uitwisselen van kennis, inzicht en ideeën.
Dutch Fashion Foundation Op de 13e verdieping van het World Fashion Centre is de Dutch Fashion Foundation gehuisvest. In een heel andere wereld worden we welkom geheten door Teresa Brito-Adão. Na een korte rondleiding langs unieke ontwerpen (‘Lady Gaga heeft er laatst nog eentje besteld’) geeft Teresa aan blij verrast te zijn met het initiatief van de Belastingdienst, omdat ze dankzij de M-dag een andere kant van ons ziet. Ze vertelt dat de Stichting Nederlandse top mode presenteert op nationale en internationale modeshows. Teresa begeleidt jonge modeontwerpers van educatie tot productie. Uit de hun stal komen bekende namen als Bas Kosters, Spijkers & Spijkers en Mattijs van Bergen. Ontwerpers van de toekomst, die allemaal prestigieuze prijzen in de wacht sleepten. 64
Na een snel rondje langs de talloze ateliertjes zijn we op weg naar de lunch en ons derde bedrijfsbezoek.
Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis (AvL) Als we ons melden, moeten we door een misverstand een kwartiertje wachten. De ambiance is niet zo vrolijk. Van elke voorbijganger vraag je je af wat hij of zij onder de leden heeft. Dan worden we begroet door Ineke Kooistra en Sandra Timmermans. In een korte algemene presentatie over het AvL horen we dat de naamgever van het ziekenhuis ooit is begonnen als lakenhandelaar. En dat het gebruik van simpele vergrootglazen om stoffen te controleren uiteindelijk leidde tot de ontdekking van eencelligen en bacteriën. Onze gastvrouwen praten ons ook bij over de recente en toekomstige ontwikkelingen in kankeronderzoek. Na afloop weten we alles over de paradigmaswitch, Lapatinib, Myelofibrosis en Vemurafenib en weer is de tijd voorbij voor we er erg in hebben. Dus weer geen gelegenheid voor ‘een gesprek over het werk, ontwikkelingen die spelen, slimme oplossingen voor knelpunten of zaken om trots op te zijn’.
Paul Heijne
Nieuw-WEST REPORT #1
65
Route 26 Ons eerste bedrijf heet OH3. Het lijkt voor onze medewerkers van Douane, Belastingen en BelastingTelefoon een scheikundeformule, maar het is de afkorting van het adres Otto Heldringstraat 3 in Nieuw West. OH3 ‘Broedplaats voor buurt en creatieve ondernemers’ staat er achter OH3 op ons briefje. Restaurant Coffeemania vormt de ingang van het bedrijf. Anne van der Meij leidt ons rond door het pand, een onverwacht doolhof van gangen en kleine en grotere bedrijfsruimtes. Tien creatieve ondernemers huren hier kantoor- en bedrijfsruimte: van schildersclub en fotograaf tot impresariaat en 3D-geprinte meubelmakerij. OH3 is niet alleen voor ondernemers een broedplaats, maar ook voor de buurt. Het restaurant is elke dag tot vijf uur open en daarnaast is het regelmatig in gebruik voor buurtactiviteiten en familiefeestjes. Het keukenpersoneel hoort ook bij de broedplaats. Als jongeren die buiten de boot dreigen te vallen, hier een half jaar volledig meewerken en inzet tonen, kunnen ze terecht bij een regulier bedrijf. Ervaringen met de Belastingdienst zijn er. In periodes dat het wat minder gaat, is het moeilijk aan betalingsverplichtingen te voldoen en dan helpt het om zelf contact opnemen met de dienst. Ondanks de welwillende medewerking draait de ambtelijke molen door met aanmaningen die geld kosten. Dat werkt ontmoedigend.
PriceWaterhouseCoopers (PWC) Op de negende verdieping van het schitterende kantorencomplex, wachten Arend Groenewoud en Job Hoefnagel van PWC ons op. Ze vertellen dat de Nederlandse tak van deze zakelijke dienstverlener jarenlang toonaangevend was, maar dat er de laatste jaren veel concurrentie is van Engelse bedrijven. Medewerkers hebben het nu vooral druk met klanten die oude aanslagen in Griekenland moeten betalen omdat de Griekse overheid geld nodig heeft: de gevolgen van de crisis in Europa. 66
Hun ervaringen met de Belastingdienst zijn goed. Er is rechtstreeks en persoonlijk contact. In tegenstelling tot belastingdiensten in andere landen, denkt de Nederlandse Belastingdienst mee. Het ondernemersklimaat in ons land heeft daar veel voordeel van. Vragen rond btw blijken lastig, er komt zelden snel een bevredigend antwoord, omdat een kennisgroep zich daarover moet buigen.
IBM Extreme Blue Gastheer Bert van Amerongen van IBM biedt ons koffie aan met speciaal voor ons gemaakte M-daggebakjes en vertelt ondertussen dat IBM wereldwijd 430.000 werknemers in dienst heeft, waarvan 5.000 in de Benelux. Tegenwoordig is hun specialisme software, en dan vooral slimmer werken daarmee. Met Extreme blue bijvoorbeeld kunnen burgers en bedrijven de politie helpen met informatie, zodat misdrijven en problemen eerder opgelost worden. In een aardedonker zaaltje zien we op de grond wat vage strepen. Er blijkt een kunststof zebrapad te liggen. De witte delen lichten fel op, zodra je een voet op het zebrapad zet. Een filmpje toont de praktijk aan de Coolsingel in Rotterdam. Zowel automobilisten als voetgangers vinden het prachtig. Mensen gaan springend van wit naar wit of van zwart naar zwart. Anderen dansen naar de overkant, terwijl de auto’s braaf wachten. Dan is er ook nog Watson, een supersterke computer die is voorzien van alle mogelijke medische informatie om diagnoses te stellen bij patiënten.
Gerda Blommaert
Nieuw-WEST REPORT #2
67
68
69
70
71
Stadsdeel Westpoort
72
Westpoort is het enige stadsdeel dat geen deelgemeente is en heeft geen eigen bestuur. Het valt direct onder de Centrale Stad. Op de website staat: “Westpoort is een stoer en divers bedrijventerrein in Amsterdam met internationale allure. Het omvat de vierde haven van West-Europa en is het grootste aaneengesloten bedrijventerrein van Nederland.” Het economische belang van dit ‘lege’ stadsdeel voor Amsterdam is dan ook zeer groot. Westpoort is het op één na grootste stadsdeel met haar ruim 3500 ha – tamelijk leeg. Er wonen slechts 448 mensen (17 per km2), die gebruik maken van 3 scholen, 12 vestigingen van welzijnsorganisaties en 18 van de gezondheidszorg. De grootste groep hiervan is waarschijnlijk de kunstenaars van de Broedplaats op het voormalige terrein van de Amsterdamse Droogdok Maatschappij (ADM). En het is dan wel ‘het grootste aaneengesloten bedrijventerrein van Nederland’, maar er zijn slechts 2333 bedrijven gevestigd; ter vergelijking: in het Centrum zijn het er 20.852. De bedrijvigheid op Westpoort levert een bijdrage van 12,4% in de totale Amsterdamse productie, 10,8% van de totale toegevoegde waarde en 9,9% van de export. Nog een vergelijking: de Koopman Car Terminal gelegen naast Nissan, is met haar 35 ha net zo groot als de middeleeuwse stad (de Burgwallen Oudezijde). Dit oudste gedeelte van Amsterdam heeft 3.750 bewoners; ruim acht keer zoveel als Westpoort.
73
Route 28 Amsterdam lacht ons uitnodigend toe: volop zonneschijn, blauwe lucht en zelfs de trein rijdt op tijd. Helaas staan we binnen een kwartier weer met beide benen op de grond! Voor het trefpunt op Sloterdijk is geen vergunning gevraagd en de overijverige NS-medewerker is onverbiddelijk. We moeten weg en ook buiten mag de herkenningsvlag niet wapperen! Maar we laten onze stemming niet bederven en maken kennis met elkaar. Belastingen, Douane en BelastingTelefoon zijn vertegenwoordigd. Om half tien rijden we in een echte douane-bus naar onze eerste afspraak. Nissan Motor Parts Center BV. Nissan werkt al vijftien jaar met Kaizen, werkvorm binnen Lean. Dat levert veel kleine ideeën op, vernieuwing en grote betrokkenheid van medewerkers. Maandelijks vindt een audit plaats en krijgt het winnende team de cup en taart. Resultaat is dat de kwaliteit van het werk en de medewerkerstevredenheid toenemen. Tijdens de rondleiding blijkt het enorme magazijn (90.000 m2) schoon, rustig en geordend. De contacten met de Belastingdienst verlopen via de klantcoördinator naar wens. De taxmanager oppert het idee om een opleiding te organiseren voor medewerkers van Nissan en de Belastingdienst vanwege het gezamenlijke belang.
Verenigd Cargodoors Kantoor BV (VKC) Na een rondleiding over het terrein krijgen we een presentatie. De VCK Group bestaat uit bedrijven die actief zijn in de logistiek en reizen. Opvallend is dat VCK een winst beogende onderneming is, maar uiteindelijk ook een charitatieve stichting. Het bedrijf stelt geld beschikbaar voor kankeronderzoek en dierenwelzijn. VCK wil graag in contact zijn met externen omdat dit input kan leveren voor een betere organisatie van de processen. 74
Over het algemeen is het bedrijf tevreden over de constructieve houding van Douane. Ook al is VCK AEO-gecertificeerd, er is toch behoefte aan douanetoezicht om risico’s te beperken.
E & A Scheer Voor ons laatste bezoek gaan we naar het 250 jaar oude bedrijf E & A Scheer, importeur van suikerrietdistillaten. Bij de ontvangst maakt de bedrijfsleider excuses, omdat er geen echte ontvangstruimte is. We staan in een loods waar vier tot vijf miljoen liter rum ligt opgeslagen en waar wij een rondleiding krijgen! Dat is veel leuker dan een mooi ontworpen vergaderzaal! De rum (75% sterk en dus nog niet voor consumptie geschikt) is in houten en roestvrijstalen vaten opgeslagen. Gelukkig worden we van geur niet dronken, want er hangen heel bijzondere luchtjes in deze loods! We mogen ook zelf een geurtest doen. Er staan zestien verschillende soorten rum klaar: de ene helft is rum die steeds langer heeft gelegen, de andere helft is rum waaraan geur is toegevoegd. Scheer heeft een goede verstandhouding met de Belastingdienst. Zij zijn ook AEO-gecertificeerd, en vinden net als VKC meer toezicht van Douane een goede zaak.
Hellen van Geffen
WESTpoort REPORT #1
75
Stadsdeel Noord
76
Amsterdam-Noord is het deel van Amsterdam dat boven het IJ ligt. Samen met Osdorp werd het in 1981 één van de twee eerste stadsdelen van de stad. Amsterdam benoorden het IJ bestond aanvankelijk slechts uit het schiereilandje de Volewijck, waarover de stad in 1393 zeggenschap kreeg. Hier was het galgenveld van de stad gelegen. Het huidige stadsdeel is in de loop der eeuwen ontstaan door verschillende droogmakingen en annexaties van aangrenzende gemeentes zoals Buiksloot, Nieuwendam en Randsdorp. Hiermee kwamen grote buitengebieden binnen de stadsgrenzen te liggen, het huidige Landelijk Noord. In de loop van de 20ste eeuw ontwikkelde Amsterdam-Noord zich tot het belangrijkste industriegebied van Amsterdam met zware en petrochemische industrie – Shell – en de scheepsbouw. Voor de arbeiders werden verschillende corporaties opgericht die de kleine, lage huisje realiseerden. Noord is verreweg het grootste stadsdeel van Amsterdam: 6388 ha. Dat is bijna twee keer zo groot als Westpoort, de nummer twee in oppervlakte. En het is met 87.342 inwoners – 48.000 minder dan het 988 ha grote West – het dunst bevolkte stadsdeel van Amsterdam: 2.087 inwoners/km2. (Westpoort telt in deze niet mee met 448 inwoners). Deze inwoners zijn niet erg tevreden: ze geven hun wijk een 6,8, samen met Nieuw-West het laagste van de stad, die overall een 7,3 krijgt. Dit lege stadsdeel heeft vergeleken met de andere weinig locaties voor gezondheidszorg, 288, en welzijn, 274. Dat is ruim onder het gemiddelde per stadsdeel. Hetzelfde geldt voor het aantal bedrijven dat er is gevestigd: 7029. In het Centrum en Zuid zijn dat er meer dan 20.000. Maar er zitten dan wel weer boven gemiddeld veel scholen, namelijk 46. En afgezet tegen het aantal inwoners zijn dat er nog meer: in Zuid, waar de meeste scholen zijn, is er één school op 2151 inwoners. In Noord is dat 1 op 1899.
77
Route 2 We ontmoeten elkaar aan de achterkant van het Centraal station, collega’s van Belastingen, het Ministerie, Douane en FIOD. NDSM Werf Na een korte boottocht met het veer van het Gemeente vervoerbedrijf is er koffie in de IJkantine van de NDSM-werf. Het huidige gebruik van de werf is ontstaan vanuit het krakersverleden. De meeste gebruikers zijn kunstenaars die op hun eigen vakgebied nieuwe concepten ontwikkelen. Met het rijkserfgoedlabel op alle gebouwen, is voorzichtigheid geboden bij alle ontwikkelingen van het terrein, maar binnen die beperkingen heeft de werf ongekende mogelijkheden. Ook belastingtechnisch ligt hier volgens onze gastheer een uitdaging. “We zoeken hier naar de mogelijkheden in plaats van de onmogelijkheden. De uitdaging is om de tijdelijkheid en flexibiliteit in stand te houden. Daarbij ontstaat een besloten eigen economie met de daarbij horende eigen munt.”
Hema academie Nieuwe concepten voor de winkels worden op de Hema academie ontwikkeld en uitgeprobeerd. Dat gebeurt niet vanachter een bureau, maar met prijsvragen waar iedereen aan kan meedoen. In Nederland is de helft van de bedrijfsleiders franchise-ondernemer, maar iedereen voelt zich ‘familie’. De organisatie lijkt strak geregisseerd, maar niets is minder waar. “Als je innovatief wilt zijn, moet je fouten durven maken”, is de opvatting. Het Nieuwe Werken is standaard: flexibel, plaats- en tijdonafhankelijk werken waar het kan, maar wel via alle denkbare media met elkaar in contact blijven. “We doen het gewone ongewoon goed”, en ”Wij maken het leuker en makkelijker” zijn opvattingen van de presentator.
78
Bij de Hema academie kan iedereen inmiddels terecht voor meer dan 300 cursussen op elk vlak. Van talen tot computer en van arbo tot management en alles via een elektronische leeromgeving. De samenwerking van Hema en Belastingdienst levert cursussen op die uitblinken door hun simpele uitstraling. Nooit meer dan drie knoppen per scherm en minimale informatie op de schermen, zodat alleen de boodschap die belangrijk is, overkomt.
Shipdock Na een korte wandeling komen we aan bij Shipdock, een bedrijf dat zich bezighoudt met scheepsbouw en renovatie. Na een presentatie hebben we een mooie rondleiding gehad over de werf.
Emiel Nierop
Noord REPORT #1
79
Route 7 Met collega’s van Belastingen, FIOD en het Ministerie van Financiën gaan we op weg naar Amsterdam-Noord: belastingmedewerkers met Limburgs dialect, een tikje Nijmeegs accent en taalgebruik uit het westen. Open Coöp Een gigantisch zilveren apparaat, dat lijkt op een UFO, maar een mega 3D printer is, staat in de tuin bij de ‘Open Coöp’, een samenwerkingsverband van meerdere bedrijven. De ondernemers delen hun idealen en passie met elkaar. Fouten maken mag, daar kun je van leren. Daar kunnen wij als groep belastingmensen van leren, zoals durven leren en buiten onze eigen comfortzone stappen. Bij binnenkomst krijgen we koffie van een zelfstandig ondernemer, een koffiedienstverlener. Op de vraag waar de melk en suiker staan, volgt ietwat teleurgesteld een verrassend scherp antwoord: dit is heel speciale Ethiopische koffie, eerst proeven! Bij vlagen ontstaat - met name bij termen als workflow of targets - een verschil in belevingswereld tussen enkelen van ons en de ondernemers. De ondernemers geven aan geen enkel contact te hebben gehad met de Belastingdienst bij de start van hun bedrijf. Dat verklaart waarom ze ons tijdens de workshops vertellen dat ze de Belastingdienst niet als ondersteunend ervaren. Een goede les voor ons: het kan geen kwaad als de Belastingdienst zich als partner laat zien in hun ondernemerschap.
Buurtparticipatie van der Pekstraat Het was even zoeken en dwalen, maar we worden dienstverlenend naar binnen geroepen op het moment dat we voor de derde keer langs het betreffende pand wandelen. Buurtparticipatie doet van alles. Focus en begeleiding in werkgelegenheid, ziekenaanpak, renovaties, retro bouw, (startende) ondernemers, teveel om op te noemen. Afwezig in dit rijtje is: samenwerken met de Belastingdienst.
80
Buurtparticipatie geeft aan niet op de hoogte te zijn van de begeleiding van startende ondernemers door de Belastingdienst. Ze weten niet dat ze met ons kunnen samenwerken, bijvoorbeeld door met ons en de Kamer van Koophandel een voorlichtingsavond te houden. Hier ligt een kans voor ons om deze ondernemers te bereiken.
Wisselwinkel Na de toelichting van Buurtparticipatie wandelen we door de winkelstraat om kennis te maken met verschillende ondernemers. Zo gaan we op bezoek bij de wisselwinkel. Dankzij Buurtparticipatie start in deze winkel elk half jaar een ondernemer zijn bedrijf. Hij kan als het ware proeven van het ondernemerschap. De huurprijs is laag en Buurtparticipatie faciliteert de starter met allerlei zaken rondom het opstarten van de onderneming. Na zes maanden moet het bedrijf sterk genoeg zijn om elders op eigen benen te staan. Daarna ontmoeten we nog verschillende enthousiaste ondernemers, zoals een moeder en dochter die vol passie een uitzendbureau runnen, en de eigenaar van een Italiaans restaurant die net zo energiek en trots vertelt over zijn zaak. Aan hen stellen we de vraag hoe het contact met de Belastingdienst is. Mensen hebben weinig contact met de dienst. “Zolang ik er niets van hoor, dan zal het wel goed zijn”, is een veelgehoorde reactie. Ook hier schuilt een les.
Nico Reijnen
Noord REPORT #2
81
82
83
Schiphol
84
Schiphol is de grootste Nederlandse luchthaven, de derde luchthaven van Europa en is vanaf 2010 qua aantallen in passagiersvervoer het vijftiende vliegveld ter wereld. Schiphol is tevens de thuishaven van de Nederlandse luchtvaartmaatschappijen KLM, Martinair, ArkeFly en Transavia. Daarnaast is het de Europese hub van Delta Air Lines, Vueling en EasyJet. De luchthaven ligt enkele meters onder zeeniveau en telt zes start- en landingsbanen. Op de plaats waar nu Schiphol ligt, heeft eerder een dorp gelegen: Rijk. De naam ‘Schiphol’ wordt ook gebruikt als plaatsnaam, evenals Schiphol-Oost en Schiphol-Rijk. Schiphol-Rijk en -Oost zijn bedrijventerreinen die deel uitmaken van de Luchthaven Schiphol. Veel bedrijven profiteren van de bedrijvigheid op Schiphol. Voorbeelden zijn grondafhandelings-, bewakings- en cateringbedrijven en winkels die voor en achter de Douane spullen verkopen. Ook zijn er veel bedrijven die niet actief zijn op de luchthaven zelf, maar wel goederen en diensten leveren aan de luchthaven en aan de bedrijven die op de luchthaven actief zijn. Er zijn ongeveer 700 bedrijven gevestigd in Schiphol en omgeving. Dagelijks zijn hier 60.000 mensen werkzaam. In dit gebied wonen slechts 790 inwoners, 16% is jonger dan 15 jaar, 11% van 15 – 25 jaar, 26% van 25-45 jaar en 40% is 45 jaar en ouder. In totaal 10% gezinshuishoudens en 90% eenpersoonshuishoudens. Schiphol kan niet onbeperkt groeien in de toekomst. In de Tweede Kamer is afgesproken dat zij tot en met 2020 mag groeien tot jaarlijks maximaal 510.000 vliegtuigbewegingen. In 2012 handelde Schiphol 420.250 vliegtuigbewegingen af. De luchthaven houdt voor de komende jaren rekening met een gemiddelde groei van het aantal vluchten met 2,5%.
85
Route 84 Op station Schiphol verzamelen we ons. Na een kop koffie gaat onze groep met medewerkers van Belastingen, Douane en ICT op expeditie. Ons programma geeft aan dat we ons moeten melden bij de VIP-ruimte op Schiphol. Omdat we eerst verkeerd lopen, krijgen we een prima indruk van de omvang van Schiphol. We passeren enkele zwaarbewapende Marechaussees en bereiken uiteindelijk de VIP-room. Schiphol Group De financieel directeur van Schiphol Group ontvangt ons hartelijk en de koffie staat al klaar. Enthousiast vertelt onze gastheer over zijn bedrijf. Schiphol Group is eigenaar en exploitant van Amsterdam Airport Schiphol. Het bedrijf heeft inmiddels een convenant met de Belastingdienst. Men is erg te spreken over de contactpersoon bij de Belastingdienst: hij is goed bereikbaar, reageert snel, gaat over alle belastingen, is open en duidelijk. Men draagt actief het convenant binnen het bedrijf uit en daarmee neemt het bewustzijn steeds meer toe dat het bedrijf convenantspartner is. Er loopt wel een geschil met de Belastingdienst, maar dit schaadt de relatie gelukkig niet. De vliegtax was zowel in wetgeving als in uitvoering een crime voor Schiphol. Ze zijn blij met de afschaffing ervan. Het steekt dat lopende zaken niet aangemeld konden worden bij de invoering van de Innovatie-box. Schiphol Group heeft een bagage-afhandelingssysteem ontwikkeld, waar wereldwijd belangstelling voor is. Het was echter te ver in ontwikkeling om nog voor de Innovatie-box in aanmerking te komen. Hun boodschap aan de Belastingdienst: eenvoud en snelheid. Voorbeelden van waar dat mis ging, zijn: de vliegtax (deze was niet eenvoudig) en de beslissing over control frame work in het convenant (dit ging niet snel).
Fast Forward Freight Bij de volgende onderneming die we bezoeken, 86
worden we ontvangen met koffie en koek. Een gedreven gastheer vertelt gepassioneerd over zijn bedrijf Fast Forward Freight, een expediteur met dadingsdrang. Samenwerking en onafhankelijkheid vormen samen de kracht van het bedrijf. Samenwerking met de Douane vindt in ruime mate plaats. Men heeft een duur scanapparaat aangeschaft, om de aangeboden vracht te kunnen screenen. Als er zaken worden opgespoord, schakelt men de Douane in. In de hal waar de Scan L3PX15.17-MV200 is opgesteld, krijgen we een demonstratie. Minpunt is dat het bedrijf als dank voor de hulp bij de opsporing met kosten geconfronteerd wordt, of soms zelfs aansprakelijk gehouden wordt voor de overtreding. Kan dat niet anders? De samenwerking met Douane is verder prima, men is vooral blij met de snelheid in afhandeling. Snelheid is essentieel voor een expediteur.
DHL DHL is gelieerd aan de Deutsche Post. Het bedrijf is een expediteur, maar vervoert daarnaast ook zelf. Ze werken veel samen met de Douane. Hetzelfde minpunt als bij Fast Forward Freight komt naar voren: het bedrijf mag de kosten als dank voor de opsporing dragen. Verder is men tevreden met de samenwerking en de huidige snelle afwikkeling bij de Douane. Huiverig kijkt men naar de nieuwe Europese regelgeving, die gaat terug in de tijd. Dat zal de snelheid in afhandeling niet ten goede komen. Ook hier is snelheid essentieel voor de expediteur.
Hannie Kroesen
Schiphol REPORT #1
87
Route 87 Net niet in Amsterdam, maar een M-dag op en rondom de luchthaven Schiphol. Onze groep, bestaande uit medewerkers van Belastingen, FIOD, Douane en Centrum voor Kennis en Communicatie, gaat vandaag van de luchtvaart naar harde schijven, om te eindigen bij lenzen en chirurgisch materiaal. Dit zijn bedrijven die voornamelijk met het onderdeel Douane van de Belastingdienst te maken hebben. Transavia
Bausch en Lomb
Het eerste bedrijf dat we bezoeken is Transavia. Dit bedrijf heeft de afgelopen tijd veel ingezet op Het Nieuwe Werken (HNW) en Maatschappelijk Verantwoordelijk Ondernemen (MVO). Dat zijn onderwerpen waar de Belastingdienst op dit moment ook volop mee bezig is. Belangrijk bij HNW is het vinden van een goede balans tussen mens en middelen. Maar ook MVO neemt een belangrijke plaats in. Vragen voor de organisatie zijn dan bijvoorbeeld: hoe kunnen we besparen op brandstof en hoe kunnen we afval hergebruiken?
Het laatste bedrijf dat onze groep bezoekt, is Bausch en Lomb. Dit bedrijf heeft ook voornamelijk met Douane te maken. Op Schiphol is het Europese distributiecentrum gevestigd. Producten variĂŤren van een enkele lens tot chirurgisch materiaal. Alle geproduceerde goederen worden ingevoerd van buiten de EU. Binnen Europa levert het bedrijf de bestelde goederen binnen maximaal 48 uur. Bausch en Lomp vertelt dat de samenwerking met Douane goed is. Het bedrijf geeft aan dat Nederland ver vooruit loopt in automatisering op het gebied van aangiftes. Hierdoor is het niet alleen mogelijk om het logistieke proces te versnellen, maar is de kans op fouten ook minder. Dit zien zij terug in hun interne systeem. Alle stappen van binnenkomst tot uitlevering bewaakt het elektronisch systeem.
Seagate Op weg naar Seagate is gelijk zichtbaar dat Schiphol een enorme luchthaven is, gezien de afstanden die we afleggen tussen de diverse bedrijven. Seagate is een bedrijf dat handelt in harde schijven. Deze komen in de meeste computers voor. Er zijn op dit moment nog maar drie producenten van harde schijven. Seagate maakt het product zelf en levert het direct aan de klant. Het bedrijf heeft als importeur veel te maken met Douane. Seagate geeft aan dat de verhouding met Douane zeer goed is. Daarnaast werkt de het bedrijf ook samen met de FIOD en Douane om nagemaakte harde schijven uit te bannen.
88
Cor Kuys
Schiphol REPORT #2
89
90
SLot M-dag 2013
91
92
SLot M-dag 2013
93
Colofon M-dag 2013 Projectteam Belastingdienst Annemiek van der Klauw (LKB), Deborah Freudenthal (B/CKC), Laura Bloksma (B/CKC), Jan-Hessel Kooij (B/Noord), Judith Vermeulen (B/Noord), Erwin Kessing (B/Amsterdam), Johan de Veer (B/CKC), Job Langbroek (B/CKC), Manon Arkesteijn (B/CKC) en Hester Tiggeloven (Cultuurfabriek) Projectteam Amsterdam Astrid Vermeulen (B/Amsterdam), Erwin Kessing (B/Amsterdam), Frank Roozenboom (Douane Amsterdam), Fleur van Haasteren (B/Amsterdam), Karel Verhaart (B/Amsterdam), ManonLaurey (B/Amsterdam) Peter van der Burgh (B/Amsterdam) en Rajen Budhu Lall (B/Amsterdam) Coördinatoren Diana de Groot (B/CA), Paul van der Meij (B/CFD), Mariska Stegeman (B/CAO & B/CIE & Minfin/ DGBel), Désirée Sinay (B/CKC), Cisca Cornelisse-Spaarkogel (Belastingen Amsterdam), Marianne Rietvink (Belastingen Haaglanden), Jeffrey Brugman (Belastingen Holland-Midden), Noëmi Vrede-Thielman (Belastingen Noord-Holland), Stef Grit (Belastingen Limburg), Astrid Zwerver-Dijkstra (Belastingen Noord), Ingrid de Boer (Belastingen Oost), Dorinda van der Zouwen-van Beek (Belastingen Brabant), Annemiek Langius (Belastingen Randmeren), Bob Kros (Belastingen Rijnmond), Caroline Wegman (Belastingen Rivierenland), Berthold Komduur (Belastingen Utrecht-Gooi), Marianne Breugelmans-van der Vorst (Belastingen Zuidwest), Sanne van Gastel (BelastingTelefoon), Marloes Boer (BelastingTelefoon), Mireille de Beurs (Douane Amsterdam), Michael Nendels (Douane Eindhoven& Roosendaal), Esther van der Panne (Douane Groningen), Sandra Weltevreden (Douane Amsterdam), Kees de Leeuw (Douane Rotterdam Haven & Landelijk kantoor douane), Jannie van Endhoven (Douane Rotterdam Rijnmond), Pim Thaler (Douane Schiphol Cargo & Passagiers) Bert-Jan van Kernebeek (FIOD) Sanne Bücking (LKB) en Arja GroeneveldBaarslag (Toeslagen)
Bedrijven en organisaties Aanpak Top600, ABN AMRO, Academie van Bouwkunst, Ahold, Akzo Nobel, AMFIAmsterdam, Fashion Institute, Amsterdam RAI, Amsterdam Roest, Amsterdam School of Real Estate, Amsterdam Smart City, Anne Frank Huis, Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Arts & Crafts Lab, Autoriteit Financiële Markten, Bausch+ Lomb, BAUT, Bazar Amsterdam, Bekijk ‘t, Bijlmer Parktheater, Blijburg, BNO, Boloboost, BOOT I (Oost), BOOT II (West), Bousie Advocaten B.V., Bouwinvest, Brouwerij ‘t IJ, Buurtboerderij, Buurtregisseur Wallengebied, Cafe Kostverloren, Cisco Systems International B.V., Citizen M Hotel, Co-op, MidWest, Coffeemania, COFRA Amsterdam B.V., Concertgebouw, Conservatorium Amsterdam, Conser-vatorium Hotel, Cool Endeavour / De Groene Bocht, Coster Diamonds, CPM Europe B.V., Credit Europe Bank N.V., Crown Worldwide, Transport B.V., De Bazel, De Gezonde Stad, De Nederlandsche Bank N.V., De Persgroep Nederland B.V., DEC 70, DeLaMar Theater, Deloitte, Delta Lloyd Groep, DHL, Dienst Belastingen Gemeente Amsterdam, Dienst Metro, Doetank, Dok 2013, Douaneboot Stormmeeuw, Drukkerij Rob Stolk , DUS Architects, Dutch Fashion Foundation, E. & A. Scheer B.V., Effectory, Euronext Amsterdam N.V., Eurotank Amsterdam B.V., Expat Center, EYE, Fast Forward Freight, FD Mediagroep, Fifteen, Flowtraders, FNV Vakcentrale, Foodcabinet, Foodcenter, G. Hulshoff en Zoon Verhuis- en Transport B.V., 94
GAK-Gebouw (De Studio), Gassan Diamonds, Geef om de Jan Eef, Gemeente Amsterdam-Dienst Ruimtelijke Ordening, Gemeente Amsterdam-Ontwikkelingsbedrijf Gemeente Amsterdam, Gemeente Amsterdam-Bestuursdienst, Glamour Manifest , Gummmbar, GWL-Terrein, Hartog’s Boterham, Haven Amsterdam, Heesterveld, Heineken Music Hall, Heineken NV, Helena Primakoff, HEMA academie, Het Badhuis, Het Scheepvaartmuseum, Hofje van Wijs, Hogeschool van Amsterdam/ Medialab, Hollandse Hoogte, Hortus Botanicus Amsterdam, Houthoff Buruma, IBM Nederland B.V., Iens Independent Index B.V. , IJburgTV, IJsfontein Holding B.V. , In & Out Logistic, ING Groep N.V., International Documentary Filmfestival Amsterdam (IDFA), Jacques Jour, Joods Historisch Museum (Portugese Synagoge), JWT Amsterdam, K-Buurt/Projectbureau Vernieuwing Bijlmermeer, Kamer van Koophandel, Kauwgomballenfabriek/ Lingotto, Kees Kraakman, Kennisland, Ketelhuis, KLM Dierenhotel, Koeweiden Postma B.V., Koninklijke Marechaussee, Kossmann.dejong, Krux Amsterdam, Liberaal Joodse Gemeente Amsterdam, Link Design, Lloyd Hotel & Culturele Ambassade, Luchthaven Schiphol N.V., Magazijn de Bijenkorf B.V. , Makassarplein Communiy, Makkie, MC Theater,Mediamatic Fabriek, Meevaart, Meneer Malasch, Menzies World Cargo (Amsterdam) B.V., Miktor & Molf, Montessori College Oost, Movies that Matter, Muziekgebouw aan ‘t IJ, NDSM-werf, Nederlands Philharmonisch Orkest/Majellakerk/Stadsherstel, Nederlandse Beroepsorganisatie van Accountants, Nestlé Nederland, Nissan Motor Parts Center BV, Noord-Europees Wijnopslag Bedrijf B.V., Noorderparkkamer, NRC, NV Nuon Energy, NV Zeedijk, Oiltanking, Olympisch Stadion, Oost Indsich Groen, Open Coöp, Openbare Bibliotheek Amsterdam, ORAM, Pacific Parc BV, Pakhuis de Zwijger, Pand 14, Partou Kinderopvang Hoofdkantoor, Philips International B.V., PI Amsterdam Over-Amstel, Pllek, Project 1012, PwC, Qoin, RadarAdvies, Rambler, Redouan Boussaid, Rob van Veelen, ROCvA - Raad van Bestuur en Ondersteunende Diensten, Ruigoord, Rumah Kami, Sal Meijer Kosher Sandwichshop Amsterdam, Sanoma Media Amsterdam, SBS Broadcasting B.V., Schouten Financiële Dienstverlening, Seagate Technology International, Shell Technology Centre Amsterdam, Shipdock, Sportfondsen Nederland, St. Int. Belasting Documentatie Bureau (IBFD), Stadgenoot, Stadsarchief, Stadsdeelkantoor Amsterdam Oost, Stadsdeelkantoor Amsterdam Zuidoost, Stadsherstel Amsterdam NV, Starcom Nederland, Station Lelylaan, Station RAI Amsterdam, Stedelijk Museum, Stichting Broedstraten, Stichting Juttersdok, Stichting Wetering Duurzaam, Studio OH3, Studio/K, Suitsupply, Swier CS Gerechtsdeurwaarders, TEKTON Architekten, Telegraaf, Media Groep, Tentoo, The Hub, Theodoor Gilissen, Tisfris, Tjin’s, Tommy Hilfiger Europe B.V., Tony’s Chocolonely, Total Active Media, Touch Down, Transavia, Uitgeverij Atlas Contact, Urhahn Urban Design, UvA / HvA - Maagdenhuis, Van Eesterenmuseum, Verenigd Cargadoors Kantoor B.V., Voedselbank Amsterdam, Volkskrant-gebouw, Vrijburcht, Waag Society/Creative Learning Lab, Waterland Terminal B.V., Waternet, Werck, Westergasfabriek, Wieden+Kennedy Amsterdam, Wind ‘n Wheels, Wings Schiphol, World Trade Center, Youth Food Movement, Zina Platform/Tafel van Zina en Zuidpark Projectteam Cultuurfabriek Egbert Fransen, Hester Tiggeloven, Judith Scheepers, Kim Hagenaar, Onno Warns en Quirine Winkler
Met dank aan Douane Harmonie
UITGAVE
Productie en realisatie Cultuurfabriek, Amsterdam Eindredactie Belastingdienst Marietta Wuisman en Liane Baltus Vormgeving vanRixtelvanderPut ontwerpers, Eindhoven Drukker Veenman+, Rotterdam Fotografen & Reporters Angelique Brinkhuis, Aurora Guds, Bob Kros, Carolien Stevens, Caroline Witte, Cor Kuys, Erik Kraan, Gerda Blommaert, Hannie Kroesen, Hellen H. van Geffen, Hester Sijbrandi, Ingrid de Boer, Johanna Kuiper, Lion Hijmans, Marjolein van Went, Nico Reijnen, Radjan Hanoeman, Sandra Weltevreden, Sjoerd van Wanrooy, Rob Terlouw, Ron le Pair, Paul Heijne en Joep Kroes