Historia ziem Pomorza i Kujaw

WIEM, DLACZEGO

#LUBIĘTUBYĆ SPORT

TURYSTYKA

KULTURA

HISTORIA

REKLAMA 009054443

20 lat województwa kujawsko-pomorskiego – poznaj historię naszego regionu WOJEWÓDZTWO KUJAWSKO-POMORSKIE MA JUŻ 20 LAT! Z OKAZJI OKRĄGŁEGO JUBILEUSZU PRZYPOMINAMY NAJWAŻNIEJSZE MIEJSCA, POSTACIE I WYDARZENIA HISTORYCZNE, KTÓRE MIAŁY WPŁYW NIE TYLKO NA NASZ REGION, ALE TEŻ NA LOSY CAŁEJ POLSKI. Historia naszego regionu to historia nas wszystkich. To właśnie tutaj urodził się Mikołaj Kopernik, wielki astronom oraz matematyk, który „wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię” i zmienił nasze postrzeganie świata. Dzięki Janowi Czochralskiemu, polskiemu chemikowi i metaloznawcy, rozwinęła się produkcja mikroprocesorów.

Pochodzący z Bydgoszczy Mikołaj Rejewski złamał szyfr Enigmy. Z naszym obecnym województwem związani byli także między innymi Anna Wazówna, Kazimierz Wielki, Albert Michelson i wiele innych wybitnych postaci historycznych.

Na Kujawach i Pomorzu rozgrywały się wielkie bitwy i wydarzenia polityczne, tutaj wciąż można zwiedzać wspaniale zachowane obiekty o historycznej wartości, na przykład osadę w Biskupinie, Mysią Wieżę w Kruszwicy czy Zamek Bierzgłowski.

Z okazji 20-lecia województwa zapraszamy w podróż w przeszłość – pokażemy Wam najważniejsze miejsca, postacie i wydarzenia historyczne z naszego regionu.

Poznaj naszą wspólną historię!

Zobaczcie więcej na www.lubietubyc.pomorska.pl oraz na www.fb.com/WojewodztwoKujawskoPomorskie

1

WIEM, DLACZEGO #LUBIĘTUBYĆ

REKLAMA 009054443

#TOP10 wydarzeń historycznych z naszego województwa NA KUJAWACH I POMORZU NIERZADKO ROZGRYWAŁY SIĘ WYDARZANIA, KTÓRE WPŁYWAŁY NA LOSY CAŁEJ POLSKI. CZASEM BYŁY TO MOMENTY PRAWDZIWIE TRUDNE, ALE RÓWNIEŻ NIEZWYKŁE, WZRUSZAJĄCE I PRZEŁOMOWE. TO ONE UKSZTAŁTOWANY NAS I NASZE WOJEWÓDZTWO. ZOBACZ NAJWAŻNIEJSZE WYDARZENIA HISTORYCZNE REGIONU. ANNA WAZÓWNA ZOSTAJE STAROSTĄ I PRZEBUDOWUJE ZAMEK W GOLUBIU

ZJAZD W GĄSAWIE 24 listopada 1227 r. na zjeździe w Gąsawie spotkali się książęta piastowscy – Leszek Biały, Henryk Brodaty oraz Konrad Mazowiecki. Celem było zjednoczenie podzielonej na dzielnice i rządzonej przez skłóconych władców Polski. Plany te udaremnił książę pomorski Świętopełek – podczas organizowanego przez niego najazdu zamordowano Leszka Białego i raniono Henryka Brodatego. W wyniku zamachu pogłębiło się rozbicie dzielnicowe, a Pomorze Gdańskie zyskało większą samodzielność.

Anna Wazówna, siostra króla Zygmunta III Wazy, w 1604 r. otrzymała we władanie starostwo brodnickie, a w 1611 r. golubskie. Wszystkie przekazy zgodnie podają, że była bardzo inteligentna, zdolna, dobrze wykształcona, wspierała artystów, interesowała się religią i botaniką. Podczas swoich rządów zadbała również o rozbudowę zamku w Golubiu – ozdobiono go m.in. attyką, zmieniono kształt okien, postawiono wieżyczki i założono ogród. Królewna zmarła w 1625 r. i została pochowana najpierw w piwnicach zamku w Brodnicy, a następnie w kościele Najświętszej Marii Panny w Toruniu. To jednak na zamku w Golubiu, według legendy, pojawia się jej duch, czyli słynna Biała Dama.

POWRÓT ZIEM POLSKICH DO MACIERZY Po zakończeniu I wojny światowej tylko część obecnego województwa kujawsko-pomorskiego odzyskała niepodległość.

Ziemie leżące na zachód od Wisły nadal pozostawały pod pruskim zarządem. 27 grudnia 1918 r. wybuchło Powstanie Wielkopolskie, które objęło także Pałuki, Krajnę i Kujawy Zachodnie. Walki zakończyły się 16 lutego 1919 r. rozejmem w Trewirze. Jednak dopiero w czerwcu tego samego roku w traktacie wersalskim ustalono ostateczny kształt polskich granic. Między 17 a 30 stycznia 1920 r. armia generała Józefa Hallera przywracała kolejne miasta naszego regionu do Macierzy.

ODKRYCIE OSADY BISKUPIŃSKIEJ

URODZINY MIKOŁAJA KOPERNIKA 19 lutego 1473 r. – to właśnie tego dnia w Toruniu przyszedł na świat Mikołaj Kopernik, człowiek, który „wstrzymał Słońce i ruszył Ziemię”. W dziele „O obrotach sfer niebieskich”, wydanym drukiem w 1543 r. w Norymberdze, Kopernik szczegółowo przedstawił i uzasadnił heliocentryczną wizję wszechświata.

Publikacja zapoczątkowała zmianę myślenia i rewolucję naukową, później nazwaną przewrotem kopernikańskim. Poza astronomią Kopernik zajmował się również matematyką, prawem, ekonomią, strategią wojskową, astrologią, był lekarzem i tłumaczem.

2

Jesienią 1939 r., wkrótce po wybuchu II wojny światowej, okupanci niemieccy rozpoczęli ludobójczą akcję „odpolszczania” zajętych ziem. Masowe rozstrzeliwanie ludności cywilnej, przede wszystkim inteligencji oraz osób zaangażowanych w umacnianie polskości, pochłonęło dziesiątki tysięcy istnień.

Do największych zbrodni doszło na terenie przedwojennego województwa pomorskiego – liczbę ofiar, w tym kobiet i dzieci, szacuje się na co najmniej 30 tysięcy. Sprawcami mordów byli miejscowi Niemcy zrzeszeni w organizacji Selbstschutz Westpreussen, nadzorowani przez SS.

BYDGOSKI MARZEC

SPROWADZENIE KRZYŻAKÓW PRZEZ KONRADA MAZOWIECKIEGO Sprowadzenie Krzyżaków jest jednym z najważniejszych wydarzeń w naszej historii. Kiedy w 1228 r. książę Konrad Mazowiecki zaprosił rycerzy Zakonu Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie do Polski i oddał im w dzierżawę ziemię chełmińską, miał nadzieję, że pomogą mu w szerzeniu wiary chrześcijańskiej. Jednak początkowo poprawne relacje z lokalną społecznością i władzami zostały zaprzepaszczone po podboju Pomorza Gdańskiego w 1309 r. oraz po krwawym oblężeniu Świecia. Od tego czasu państwo zakonne rosło w siłę, którą złamała dopiero bitwa pod Grunwaldem w 1410 r.

ZBRODNIA POMORSKA NA TERENACH DZISIEJSZEGO WOJEWÓDZTWA KUJAWSKO-POMORSKIEGO

W 1933 r. wody Jeziora Biskupińskiego opadły, odsłaniając fragment umocnień starożytnej osady. O odkryciu poinformował nauczyciel Walenty Szwajcer. Pierwsze prace archeologiczne na terenie tej unikatowej obronnej osady łużyckiej z VIII w. p.n.e. rozpoczęto w 1934 r.

16 września 1994 r. gród uznano za Pomnik Historii Polski, który nie posiada odpowiedników w swojej skali z tego okresu. Dziś zrekonstruowana z historycznym pietyzmem osada stanowi jedną z największych atrakcji turystycznych regionu.

19 marca 1981 r. w Bydgoszczy odbyła się sesja Wojewódzkiej Rady Narodowej, poświęcona sytuacji rolników i problemom żywnościowym regionu. Przy wsparciu „Solidarności” rolnicy walczyli o rejestrację swojej organizacji związkowej, niezależnej od władz komunistycznych. Równolegle prowadzili strajk okupacyjny. Ze strony „Solidarności” na sesję przybyło 35 osób z Janem Rulewskim na czele. Funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa pobili i siłą usunęli z sali obrad delegatów „Solidarności”. Podczas całej akcji poturbowani zostali trzej działacze: Jan Rulewski, Michał Bartoszcze i Mariusz Łabentowicz.

OSTATNIA MSZA KSIĘDZA JERZEGO POPIEŁUSZKI I JEGO TRAGICZNA ŚMIERĆ 19 października 1984 r. ksiądz Jerzy Popiełuszko, kapelan warszawskiej „Solidarności”, odprawił mszę świętą w parafii pw. Świętych Polskich Braci Męczenników w Bydgoszczy. Do Warszawy wracał tego samego dnia.

Nieopodal Górska został uprowadzony, a następnie zamordowany przez funkcjonariuszy Samodzielnej Grupy „D” Departamentu IV MSW, przebranych w mundury Wydziału Ruchu Drogowego Milicji Obywatelskiej.

Ciało Popiełuszki wyłowiono 30 października z zalewu na Wiśle koło Włocławka.

WIZYTY ŚW. JANA PAWŁA II W NASZYM WOJEWÓDZTWIE Jako papież, Karol Wojtyła odwiedził nasz region dwukrotnie: 6–7 czerwca 1991 r. spotkał się z wiernymi we Włocławku, a 7 czerwca 1999 r. w Bydgoszczy i Toruniu. We Włocławku Jan Paweł II modlił się w katedrze, spotkał się z delegatami nauczycieli oraz katechetów, odprawił mszę świętą na lotnisku w Kruszynie i poświęcił krzyż ku czci księdza Popiełuszki.

Podczas wizyty w Bydgoszczy papież koronował obraz Matki Bożej Pięknej Miłości, a władze miasta obdarzyły go tytułem Honorowego Obywatela Bydgoszczy. W Toruniu Jan Paweł II spotkał się m.in. z rektorami szkół wyższych i odprawił nabożeństwo czerwcowe. Warto dodać, że województwo kujawsko-pomorskie jako jedyny region w Europie ma swojego patrona. W 2017 r. decyzją Stolicy Apostolskiej został nim właśnie Jan Paweł II.

WIEM, DLACZEGO #LUBIĘTUBYĆ

REKLAMA 009054443

#TOP10 postaci historycznych z Kujaw i Pomorza WIELCY WŁADCY, ŚWIATOWEJ SŁAWY ODKRYWCY, ASTRONOMOWIE, FIZYCY, WSZECHSTRONNIE UZDOLNIENI NAUKOWCY – OTO LUDZIE, KTÓRZY ZMIENILI BIEG HISTORII NIE TYLKO POLSKI, ALE I CAŁEGO ŚWIATA. POZNAJMY BLIŻEJ POSTACIE HISTORYCZNE ZWIĄZANE Z NASZYM REGIONEM!

ANNA WAZÓWNA szwedzka królewna, starosta brodnicki i golubski

KAZIMIERZ WIELKI król Polski w latach 1333–1370, ostatni monarcha z dynastii Piastów MIKOŁAJ KOPERNIK astronom, matematyk, lekarz

SAMUEL BOGUMIŁ LINDE pedagog i bibliotekarz, badacz języka polskiego WILHELMINA IWANOWSKA astrofizyk, profesor w Instytucie Astronomii UMK

ELŻBIETA ZAWACKA generał, żołnierz AK, jedyna kobieta wśród cichociemnych

ALBERT ABRAHAM MICHELSON fizyk, laureat Nagrody Nobla

JAN CZOCHRALSKI chemik i wynalazca, ojciec światowej elektroniki

MARIAN REJEWSKI - matematyk i kryptolog, złamał szyfr Enigmy

JAN I JĘDRZEJ ŚNIADECCY Jan był astronomem, matematykiem i geografem Jędrzej - lekarzem, biologiem i cenionym chemikiem

3

WIEM, DLACZEGO #LUBIĘTUBYĆ

REKLAMA 009054443

#TOP10 miejsc historycznych ważnych dla naszego regionu ZWYCIĘSKIE BITWY, PRZEŁOMOWE WYDARZENIA POLITYCZNE, NIEZWYKŁE BUDOWLE I POMNIKI – ODKRYJ NAJWAŻNIEJSZE MIEJSCA ZWIĄZANE Z PRZESZŁOŚCIĄ KUJAW I POMORZA. TO WŁAŚNIE TUTAJ POWSTAWAŁA HISTORIA!

RUINY ZAMKU KRZYŻACKIEGO W TORUNIU miejsce buntu mieszczan przeciwko Krzyżakom w 1454 r., początek wojny trzynastoletniej

KANAŁ BYDGOSKI zabytek techniki przemysłowej, ważna historycznie droga transportu wodnego MYSIA WIEŻA W KRUSZWICY legendarna stolica Polski, pozostałość zamku wybudowanego ok. 1350 r. przez Kazimierza Wielkiego

ROTUNDA ŚW. PROKOPA W STRZELNIE jeden ze wspaniałych przykładów architektury romańskiej w naszym regionie

KOŚCIÓŁ ŚW. WITALISA WE WŁOCŁAWKU ufundowany przez biskupa Macieja z Gołańczy w 1330 r., najstarszy zabytek Włocławka

ZAMEK BIERZGŁOWSKI gotycki zamek, jedna z najstarszych obronnych budowli krzyżackich

KUJAWSKO-DOBRZYŃSKI PARK ETNOGRAFICZNY W KŁÓBCE Perła Kujaw, skansen z obiektami architektury wiejskiej z XVIII w. i dworem z XIX w.

4

POMNIK W PŁOWCACH postawiony na cześć wygranej bitwy pod Płowcami w 1331 r.

OSADA W BISKUPINIE osada łużycka z VIII w. p.n.e., unikatowy zabytek w skali Polski i świata KORONOWO miejsce zwycięskiej bitwy z Krzyżakami w 1410 r., która przyczyniła się do podpisania pokoju w Toruniu w 1411 r.