POWRÓT POMORZA I KUJAW DO WOLNEJ POLSKI Każdy gatunek literacki, a takim niewątpliwie dziś jest komiks, ma swoją specyfikę. I swoje prawa. Są nimi: wartka akcja i bohaterowie, którzy, dosłownie, walczą z wrogami. I takie postacie i takie wydarzenia (choć milczą o nich kronikarskie zapiski i dzieła historyków) znajdą Ci, którzy sięgną po tę publikację. Ale poznają także klimat i nastrój wydarzeń sprzed stu lat, gdy Pomorze i Kujawy Zachodnie wracały do Macierzy. Odnajdą dzieje swoich przodków, którzy z pomorską i kujawską systematycznością i pracowitością, przez ponad wiek nie dali się zniemczyć, zabrać wiary i ojcowizny. A gdy, już listopadzie 1918 roku, wolność zawitała do Włocławka i okolic, a kilka miesięcy później, za sprawą powstańców wielkopolskich, dotarła do Inowrocławia, na Pałuki i Krajnę, po pomorsku zachowali chłodną głowę. Nie dali się sprowokować do przedwczesnego wystąpienia, które wobec przewagi Niemców mogło się skończyć utratą szans na niepodległość. Za to przez ponad rok, w spokoju, przygotowywali się na przyjęcie Polski. Na terenach, gdzie nie tylko nie wolno było w szkołach i urzędach mówić po polsku, ale żaden Polak nie mógł być nauczycielem, oficerem czy państwowym urzędnikiem. A mimo to, w zaledwie w kilka godzin po opuszczeniu tych ziem przez niemieckie wojska, a na chwilę przed wkroczeniem Błękitnej Armii generała Hallera, wszędzie pojawiły się nie tylko biało-czerwone flagi, ale także polskie: urzędy, poczty, koleje i szkoły. Struktury państwa polskiego w: Golubiu, Toruniu, Bydgoszczy, Grudziądzu, Chełmnie, Chełmży, wyszły z konspiracji i od początku sprawnie działały. I to był największy cud owego pamiętnego stycznia 1920 roku. Cud, który wydarzył się jedynie dzięki rozsądkowi i wytrwałej pracy naszych przodków. I także o tym jest ta opowieść.
Ku ra s fo t. M iko łaj
fot . An drz ej Goińs
ki
fot. Andrz ej Goińs ki
Piotr Całbecki Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego
MACIEJ JASIŃSKI SCENARIUSZ
JACEK MICHALSKI RYS U N K I ISBN 978-83-953483-4-1