Kurier Plus - e-wydanie 8 kwietnia 2023

Kap³ani i wierni parafii œw. Stanis³awa Kostki

Greenpoint, Brooklyn

sk³adaj¹ redakcji Kurier Plus Czytelnikom i ca³ej Polonii najlepsze ¿yczenia z okazji œwi¹t Zmartwychwstania Pana.

Chrystus Zmartwychwsta³! Prawdziwie Zmartwychwsta³!

Ten, który zwyciê¿y³ œmieræ, grzech i szatana, daje nam udzia³ w Swoim zwyciêstwie. Niech Zmartwychwsta³y Chrystus b³ogos³awi naszej walce o prawdziwe szczêœcie i radoœæ ducha. Niech pomo¿e nam poznaæ sens d¹¿enia do doskona³oœci i kieruje drogami naszego codziennego ¿ycia. Weso³ego Alleluja!

W duchu wspólnego prze¿ywania radosnych Œwi¹t Zmartwychwstania Pañskiego zapraszamy na uroczystoœci Wielkiego Tygodnia:

Wielki Czwartek i Wielki Pi¹tek – 19:00, Wielka Sobota – 19:30. Wielkanoc - Msza Œwiêta Rezurekcyjna – godz. 6 rano. Pozosta³e msze œw. 10:15, 11:30, 13:00, 20:00

Œwiêcenie pokarmów w Wielk¹ Sobotê: 9:00 – 16:30 co pó³ godziny w dolnym koœciele.

WesołychÂwiàtWielkanocnych!

ZdrowychispokojnychÊwiàtWielkiejNocywduchutradycji oraz pogodywsercuiradoÊcizeZmartwychwstaniaPaƒskiego. AbywczasÂwi´tapaschywnaszychsercachidomachrodzinnych zagoÊciłspokójiwielkanadziejaodradzajàcegosi´˝ycia. Niechka˝dydzieƒnadchodzàcejwiosny b´dziewypełnionywiaràioptymizmem. ˚yczy KonsulGeneralnyRPwNowymJorku AdrianKubickiwrazzZespołem

Niedziela Palmowa na Greenpoincie

2 kwietnia w Palmow¹ Niedzielê w koœciele Œw. Stanis³awa Kostki na Greenpoincie odby³a siê Msza Œw. po której nast¹pi³a uroczystoœæ upamiêtniaj¹ca 18 rocznicê œmierci œw. Jana Paw³a II.

Goœciem honorowym by³ Konsul Generalny RP Adrian Kubicki, przybyli tak¿e przedstawiciele Polsko-S³owiañskiej Federalnej Unii Kredytowej, pedagodzy Polskiej Szko³y im. Marii Konopnickiej z uczniami oraz braæ harcerska zwi¹zana z koœcio³em œw. Stanis³awa Kostki. Mszê œw. koncelebrowa³ proboszcz ksi¹dz Grzegorz Markulak, a czytania i psalmy wykonali ministranci. Dzieci przynios³y w³asnorêcznie zrobione palmy wielkanocne, a po mszy przeprowadzono konkurs na najwy¿sz¹ i najpiêkniejsz¹ palmê. Jurorami byli: Konsul Generalny – Adrian Kubicki, Bogdan Chmielewski i Anna Branas z PSFUK. Zwyciêzcami zostali: Emilia Idec (najwiêksza palma) i Alan Boguski (najpiêkniejsza). Dodatkowo jurorzy ufundowali nagrodê Konsula i Unii Kredytowej: tu wy³oniono dwoje zwyciêzców: najm³odsz¹ z uczestniczek Sophiê Klusek oraz Gabriela Drozda za palmê w papieskich i polskich kolorach.

Po Mszy Œw. t³um wiernych przeszed³ pod pomnik œw. Jana Paw³a II usytuowany przed plebani¹.

Ksi¹dz proboszcz Grzegorz Markulak. w swoim przemówieniu przypomina³ znaczenie autorytetu ispuœcizny œw. Jana Paw³a II. 18-t¹ rocznicê jego œmierci uzna³ za okazjê, aby odœwie¿yæ pamiêæ o wielkim rodaku i wróciæ dojego nauczania. „Wspomnienie œw. Jana Paw³a II wci¹¿ przynosi nam wielk¹ radoœæ i pomaga nam ¿yæ. Jest dla nas natchnieniem i wsparciem.(...) Rocznica œmierci Jana

Paw³a II, czyli jego narodzin w niebie, to dobry moment podziêkowania za niego Panu Bogu, ale te¿ z³¹czenia w jednoœci si³ Polonii w Ameryce i na ca³ym œwiecie” – oceni³ ksi¹dz Markulak.

Zgromadzeni pod pomnikiem uczniowie Polskiej Szko³y im. M. Konopnickiej recytowali wiersze i czytali fragmenty z nauczania Œw. Jana Paw³a II, a tak¿e fragmenty poezji pisane przez wiernych dla Jana Paw³a II. Dyrektorka szko³y Danuta Bronchard podkreœla³a, ¿e „doroœli musz¹ przypominaæ i wskazywaæ dzieciom drogê i nauki, które g³osi³ Jan Pawe³ II, nie tylko w koœciele i na religii.“

Konsul Generalny Adrian Kubicki w swym wyst¹pieniu przekonywa³ ¿e Jana Paw³a II nie trzeba broniæ „prawda obroni siê sama”. Zwraca³ uwagê na wielki autorytet polskiego papie¿a nie tylko jako g³owy Koœcio³a katolickiego, lecz tak¿e dyplomaty i orêdownika pokoju na œwiecie. Powiedzia³, ¿e „Amerykanie kochali œw. Jana Paw³a II za jego charyzmê, za wsparcie w obaleniu komunizmu i muru berliñskiego, a przedstawiciele Poloni traktuj¹ go jako ambasadora naszego kraju w Stanach.”

Pod pomnikiem œw. Jana Paw³a II, d³uta Karola Partyki, z³o¿ono kwiaty i odœpiewano Barkê ulubion¹ pieœñ polskiego Papie¿a. Chórowi zebranych akompaniowa³ na gitarze ksi¹dz proboszcz.

Zmartwychwstanie

Czym jest Zmartwychwstanie Jezusa?

To chwila, wktórej Bóg mówi Ci, ¿e Ciê kocha – zw³aszcza wtedy gdy Ty zapominasz kochaæ samego siebie. A zapominasz bardzo czêsto. Zamêczasz siê tym, co siê sta³o wiele lat temu, a zapominasz, ¿e Bóg Ci ju¿ dawno przebaczy³ bo ma w sobie tyle mi³oœci, ¿e rozumie wszystkie Twoje zmagania.

Tak, bêd¹ cienie wTwoim ¿yciu.

To s¹ cienie i œlady Twoich pora¿ek, nierozwi¹zanych spraw, ale to nie oznacza, ¿e œwiat³o doCiebie nie dociera. Dotrze, jeœli chcesz. Jeœli w niedzielê Zmartwychwstania powiesz Chrystusowi – jestem, bo szukam œwiat³a, by zrozumieæ chocia¿ trochê, jakie to moje ¿ycie powinno byæ.

Dziœ byæ mo¿e jest wTobie wiêcej ¿alu ni¿ gniewu, ale proszê, b¹dŸ dobrej myœli. Jezus mówi Aposto³om i Tobie POKÓJ niech bêdzie z Tob¹.

W³aœnie POKÓJ, na te chwile Twoich zmagañ, rozczarowañ.

Niech pokój bêdzie z Tob¹, bo Twoi bliscy byæ mo¿e nie chc¹ siê zmieniæ, ale Ty chcesz, bo wierzysz bardziej, bo szukasz g³êbiej, bo pytasz wiêcej… ¯yczê Ci, by Ewangelia Chrystusa Zmartwychwsta³ego by³a dla Ciebie zrozumia³a, bo tam chodzi tylko o to, by mi³oœæ nas przemienia³a, by nas wyci¹ga³a z grobu naszej rutyny, z³ych przyzwyczajeñ.

Kiedy zajrzysz w Wielkanocny czas do swego serca co tam znajdziesz? Strach, ¿e stoisz w miejscu? Obawy, ¿e kolejne œwiêta, a Ty ledwo ¿yjesz? A mo¿e znajdziesz tam te¿ pe³ne nadziei s³owa Chrystusa, ¿e Twoje ¿ycie to Jego misja, by Ciê wyci¹gn¹æ ze œmierci do ¿ycia.

Zosia ¯eleska-Bobrowski

John Tapper Zofia Doktorowicz-K³opotowska

Adam Mattauszek

Czy zdajesz sobie sprawê, ¿e Zmartwychwsta³y i wszechmog¹cy Jezus potrzebuje Twojej zgody na cud w Twoim ¿yciu. On nie chce nasi³ê wchodziæ do Twoich spraw wiêc pyta Ciê o zgodê. Zatem proszê Ciê zgódŸ siê, by Ciê prowadzi³, zgódŸ siê proszê, by Ciê leczy³ z ran, które sam sobie zadajesz bo zapominasz, ¿e Ty te¿ jesteœ wa¿ny, ¿e Ty te¿ masz godnoœæ, ¿e Ty te¿ masz wartoœæ, bo Bóg stworzy³ Ciê, byœ by³ oryginalny, a nie kopi¹ innych, bo tak jest ³atwiej.

ZgódŸ siê na to, ¿eby Zmartwychwsta³y Bóg kocha³ Ciê zw³aszcza wtedy, gdy Ty zapominasz kochaæ siebie.

Du¿o pokoju Ci ¿yczê kimkolwiek jesteœ Drogi Czytelniku!

: 176 Java Street Brooklyn, NY 11222 Pokój numer 10

: (718) 389-3018 : kurier@kurierplus.com

: www.kurierplus.com

Zofia Doktorowicz-K³opotowska

Maria Bielski, Andrzej Józef D¹browski, Ma³gorzata Ka³u¿a, Czes³aw Karkowski, Krzysztof K³opotowski, Bo¿ena Konkiel, Weronika Kwiatkowska, Chris Miekina, Jolanta Szczepkowska, Katarzyna Zió³kowska

Ksi¹dz proboszcz Grzegorz Markulak przemawia przed pomnikiem œw. Jana Paw³a II

Po uroczystej mszy wspólne zdjêcie z palmami.

Goœcie Honorowi, pierwszy z prawej konsul generalny Adrian Kubicki i Bogdan Chmielewski (PSFCU)

Na drogach Prawdy Bo¿ej Ks. Ryszard Koper

Jerozolimski œwit

Pierwszego dnia po szabacie, wczesnym rankiem, gdy jeszcze by³o ciemno, Maria Magdalena uda³a siê do grobu i zobaczy³a kamieñ odsuniêty od grobu. Pobieg³a wiêc i przyby³a do SzymonaPiotra oraz do drugiego ucznia, którego Jezus kocha³, i rzek³a do nich: „Zabrano Pana z grobu i nie wiemy, gdzie Go po³o¿ono”. Wyszed³ wiêc Piotr i ów drugi uczeñ i szli do grobu. Biegli obydwaj razem, lecz ów drugi uczeñ wyprzedzi³ Piotra i przyby³ pierwszy do grobu. A kiedy siê nachyli³, zobaczy³ le¿¹ce p³ótna, jednak¿e nie wszed³ do œrodka. Nadszed³ potem tak¿e Szymon Piotr, id¹cy za nim. Wszed³ on do wnêtrza grobu i ujrza³ le¿¹ce p³ótna oraz chustê, która by³a na Jego g³owie, le¿¹c¹ nie razem z p³ótnami, ale oddzielnie zwiniêt¹ w jednym miejscu. Wtedy wszed³ downêtrza tak¿e i ów drugi uczeñ, który przyby³ pierwszy do grobu. Ujrza³ i uwierzy³. (J 20, 1-8)

Z lat dzieciñstwa pamiêtam przebudzenie w poranek wielkanocny. W Wielk¹ Sobotê wieczorem prosiliœmy rodziców, aby skoro œwit obudzili nas na Rezurekcjê. Najczêœciej mama og³asza³a pobudkê. Nieraz musia³a posun¹æ siê do bardziej zdecydowanych dzia³añ. Kube³ zimnej wody albo œci¹gniêcie z nas pierzyny skutecznie stawia³o nas na nogi. Potem nie trzeba by³o nas popêdzaæ. Szybko myliœmy siê, wk³adaliœmy odœwiêtne ubrania i wyruszaliœmy doparafialnego koœcio³a w Majdanie Sopockim na Roztoczu. Na niebie pojawia³y siê pierwsze poranne zorze, a nad zieleniej¹cymi polami s³ychaæ by³o g³os pierwszego skowronka. Z ca³ej okolicy wszyscy zd¹¿ali w jednym kierunku. Wmiarê zbli¿ania siê do koœcio³a t³um gêstnia³. Kto wczeœniej wsta³ mia³ szansê stan¹æ blisko grobu Jezusa, do którego kap³an wychodzi³ z procesj¹, okadza³ Najœwiêtszy Sakrament i pozdrawia³ wiernych: „Chrystus zmartwychwsta³!” Wierni odpowiadali: „Prawdziwie zmartwychwsta³!”

Bardzo czêsto w tym momencie stra¿acy pe³ni¹cy wartê ugrobu Jezusa z hukiem padali na ziemiê, aby za chwilê powstaæ i wyruszyæ w procesji rezurekcyjnej. Kap³an trzymaj¹c wysoko monstrancjê intonowa³ pieœñ „Weso³y nam dzieñ dziœ nasta³”. Procesja w blaskach wschodz¹cego s³oñca wygl¹da³a nadzwyczaj uroczyœcie i kolorowo. Obrazy, feretrony, chor¹gwie by³y odœwiêtnie przystrojone. Wiele dni wczeœniej panie gromadzi³y siê w domach i robi³y z marszczonej kolorowej bibu³ki kwiaty doprzyozdobienia obrazów procesyjnych. W czasie procesji s³ychaæ by³o radosne œpiewy, którym czêsto towarzyszy³a dêta orkiestra. Nie mog³o zabrakn¹æ potê¿nych wybuchów, których czêstotliwoœæ by³a uzale¿niona w mojej parafii od iloœci ¿o³nierzy, którzy otrzymali urlopy na œwiêta. Starali siê aby w wojskowych magazynach „za³atwiæ” chocia¿ jedn¹ petardê.

9 kwietnia 2023 roku, po raz pierwszy w moim ¿yciu nabo¿nie nawiedzam miejsce, gdzie siê to wszystko zaczê³o. Tym miejscem jest pusty grób Jezusa w Jerozolimie.

Ka¿de nawiedzenie grobu Jezusa dla chrzeœcijanina jest niesamowitym prze¿y-

ciem, ale wielkanocnego nawiedzenia nie da siê z niczym porównaæ.

To wielka ³aska prze¿ywaæ Paschê w miejscu, w którym rozegra³y siê najwa¿niejsze wydarzenia w historii naszego zbawienia. Nad Jerozolim¹ pe³nia ksiê¿yca, bo zmartwychwstanie Jezusa mia³o miejsce po pierwszej wiosennej pe³ni. St¹d te¿ w tym czasie œwiêtujemy Wielkanoc. Zapewne pamiêtamy tê pe³niê z obrazów przedstawiaj¹cych modlitwê Jezusa w Ogrójcu. Ale w naszym dzisiejszym obrazie Jerozolimy ta pe³nia wspó³gra z radosnym Alleluja. W tym roku nasza katolicka Wielkanoc zbiega siê z ¿ydowsk¹ Pasch¹, st¹d te¿ widzimy rodziny ¿ydowskie przygotowuj¹ce siê do Paschy. W Izraelu jest piêkna wiosna – zieleñ, kwiaty i œpiew ptaków. Tak zapewne by³o w ogrodzie jerozolimskim przy pustym grobie Jezusa.

W Jerozolimie wierni Koœcio³a katolickiego rozpoczynaj¹ celebracjê Niedzieli Zmartwychwstania Pañskiego od nocnej liturgii Godziny Czytañ, której najczêœciej przewodniczy Kustosz Ziemi Œwiêtej z zakonu Franciszkanów. W poranek wielkanocny, rezurekcyjnej Eucharystii przy pustym grobie Jezusa przewodniczy zwykle administrator apostolski ³aciñskiego patriarchatu Jerozolimy. Na zakoñczenie Eucharystii odbywa siê procesja wokó³ kaplicy Bo¿ego Grobu, podczas której diakoni œpiewaj¹ Ewangeliê o zmartwychwstaniu Jezusa na cztery strony œwiata.

Tradycyjnie we Mszy œwiêtej rezurekcyjnej przy pustym grobie uczestnicz¹ przedstawiciele Koœcio³a prawos³awnego, ormiañskiego, reprezentanci korpusu dyplomatycznego i w³adz cywilnych.

W poranek wielkanocny 2019 r. w czasie uroczystej Eucharystii przy pustym grobie administrator apostolski ³aciñskiego patriarchatu Jerozolimy abp Pierbattista Pizzaballa powiedzia³: „Chrzeœcijañska nadzieja ma swe korzenie w pustym grobie Jezusa. Ka¿dego dnia wiara œciera siê z wrogoœci¹ i przemoc¹. Niekiedy mo¿e wydawaæ siê nam, ¿e z³o zwyciê¿a. Jednak nadzieja pozwala nam spogl¹daæ w przysz³oœæ i jest Ÿród³em naszego dzia³ania. Nadzieja zmartwychwstania i ¿ycia wiecznego z Bogiem pomaga nam iœæ w przysz³oœæ nieprzewidywaln¹ dla nas. Staj¹c

dziœ przy pustym grobie Jezusa pragniemy, by powtórzy³o siê wydarzenie, które zmieni³o ¿ycie Marii Magdaleny, Piotra i Jana, a nastêpnie wszystkich innych uczniów, i œwiêtych wszystkich czasów. Spogl¹daj¹c na pusty grób Jezusa prosimy o ³askê i dar serca zdolnego dostrzec znaki obecnoœci zmartwychwsta³ego Chrystusa poœród nas. Tylko mi³oœæ mo¿e bowiem pokonaæ œmieræ i pokonaæ granice czasu”.

Staj¹c przy pustym grobie Jezusa w Jerozolimie bardzo bliskie staj¹ siê nam prze¿ycia Marii Magdaleny, Piotra i Jana, którzy jako pierwsi przybyli dogrobu Jezusa w poranek wielkanocny.

Ró¿nymi drogami zd¹¿amy do postawy œw. Jana, októrym ewangelista pisze: „Wtedy wszed³ do wnêtrza tak¿e i ów drugi uczeñ, który przyby³ pierwszy do grobu. Ujrza³ i uwierzy³”.

Na tej drodze doœwiadczaæ mo¿emy niepewnoœci œw. Magdaleny, do której nie dociera œwiadomoœæ, ¿e Chrystus zmartwychwsta³. Mówi: „Zabrano Pana z grobu i nie wiemy, gdzie Go po³o¿ono”.

Z pewnoœci¹ szukamy jak œw. Piotr i Jan, którzy pobiegli sprawdziæ, czy Magdalena mówi prawdê. PóŸniej Jezus przy spotkaniu w Emaus im to wypomni: „Jacy jesteœcie niem¹drzy! Tak trudno uwierzyæ wam w to, co prorocy powiedzieli w Piœmie! Przecie¿ Mesjasz mia³ to wszystko

wycierpieæ, zanim zostanie otoczony chwa³¹!”

Emaus bêdzie ostatnim miejscem jakie nawiedzimy w czasie wielkanocnej pielgrzymki do Ziemi Œwiêtej. Znamy historiê tego miejsca. W Ewangelii czytamy: „Jeszcze tego samego dnia dwaj uczniowie Jezusa szli dowioski Emaus, odleg³ej o jedenaœcie kilometrów od Jerozolimy irozmawiali o ostatnich wydarzeniach. Gdy tak ¿ywo dyskutowali, sam Jezus podszed³ i przy³¹czy³ siê do nich. Oni jednak nie rozpoznali Go”. Chcieli byæ jak najdalej odtego miejsca, gdzie dokona³a siê tragedia, bo nie wiedzieli jeszcze o zmartwychwstaniu Chrystusa. Nierozpoznany Jezus zaczyna im t³umaczyæ, ¿e tak mia³o byæ. A gdy dzieñ chyli³ siê ku zachodowi Jezus zosta³ z nimi na kolacjê: „Gdy zasiedli do kolacji, wzi¹³ chleb, podziêkowa³ za niego Bogu, po³ama³ go na kawa³ki i poda³ im. Wtedy przejrzeli na oczy i rozpoznali Go, ale On znikn¹³. Zaczêli wiêc mówiæ jeden do drugiego: „Czy serce nie bi³o nam mocniej, gdy podczas drogi rozmawia³ z nami i wyjaœnia³ Pismo?”

Zapewne poprze¿yciach kolejnych œwi¹t Zmartwychwstania Pañskiego nasze serca bêd¹ biæ mocniej mi³oœci¹ i wiar¹, gdy wspólnie zasiadaæ bêdziemy do Eucharystycznego sto³u. ❍

Zapraszamy na stronê Autora: ryszardkoper.pl

Grupa Pro-Life

œw. Maksymiliana Kolbe

Zapraszamy do udzia³u w Krucjacie Ró¿añcowej Matki Bo¿ej z Fatimy w obronie ¿ycia poczêtego. 13 kwietnia o 12:00 przed koœcio³em Œw. Antoniego i Alfonsa, 862 Manhattan Ave., Greenpoint. Info: brat Jan 347 938 8362

Czy konieczne jest poddawanie siê testom na obecnoœæ narkotyków

w sprawach œwiadczeñ prawniczych w Nowym Jorku?

To, czy test na obecnoœæ narkotyków w organiŸmie jest obowi¹zkowy w postêpowaniu o œwiadczenia pracownicze w Nowym Jorku, zale¿eæ bêdzie od rodzaju leków, jakie przyjmuje poszkodowany pracownik.

Wytyczne dotycz¹ce leczenia bólu nieostrego (Non-Acute Pain Medical Treatment Guidelines) okreœlaj¹, kiedy lekarz musi zleciæ testy naobecnoœæ narkotyków. Czêstotliwoœæ wykonywania testów na obecnoœæ narkotyków zale¿y równie¿ od tego, czy poszkodowany pracownik jest osob¹ z grupy wysokiego ryzyka. Jeœli poszkodowany pracownik przyjmuje leki opioidowe, takie jak morfina, fentanyl lub oksykodon, to Wytyczne zalecaj¹ cykliczne testy na obecnoœæ narkotyków. Co wa¿ne, Wytyczne dotycz¹ce leczenia s¹ zaleceniami, a nie zasadami. Jednak w kwestii tego, Komisja zazwyczaj stosuje siê doWytycznych. Lekarze stosuj¹ testy narkotykowe jako metodê kontrolowania ryzyka, jakie niesie ze sob¹ leczenie. Wiêkszoœæ lekarzy i ubezpieczycieli uznaje testy na obecnoœæ narkotyków za obowi¹zkowe, kiedy pracownik przyjmuje leki opioidowe. W niedawnej sprawie Komisja zajê³a siê kwesti¹ tego, czy badanie toksykologiczne moczu jest zgodne z Wytycznymi dotycz¹cymi leczenia bólu nieostrego.

We wspomnianej sprawie poszkodowana pracownica przyjmowa³a Tramadol, lek przeciwbólowy, który przepisa³ jej lekarz. Kobieta dozna³a urazu pleców i bioder. Ubezpieczyciel nie uzna³ rachunku medycznego za testy na obecnoœæ narkotyków w moczu. W szczególnoœci argumentowa³ on, ¿e poszkodowana pracownica by³a poddawana badaniom moczu czêœciej, ni¿

jest to zalecane w Wytycznych. W zwi¹zku z tym nie chcia³ pokryæ rachunku. Wnosz¹ca roszczenie argumentowa³a, ¿e nale¿y do osób z grupy wysokiego ryzyka uzale¿nienia siê od opioidów. Zgodnie z Wytycznymi osoba z grupy wysokiego ryzyka wymaga czêstszych testów narkotykowych. Tym samym poszkodowana pracownica argumentowa³a, ¿e ubezpieczyciel musi pokryæ rachunek za obowi¹zkowe testy na obecnoœæ narkotyków. W swojej decyzji Panel Komisji wyjaœni³ cel testów na obecnoœæ narkotyków. Lekarze zlecaj¹ te testy w celu wykrycia nadu¿ywania, anormalnego zachowania oraz sprawdzenia, czy wnioskodawca przestrzega ustalonego leczenia. Pozwala to tak¿e lekarzowi na w³aœciwe prowadzenie terapii opioidami. Wytyczne zalecaj¹ wyrywkowe badania moczu w celu monitorowania przestrzegania zaleceñ. Testy narkotykowe identyfikuj¹ równie¿ inne substancje, które mog¹ wp³ywaæ na decyzje dotycz¹ce leczenia.

Oskar¿ony Donald Trump

By³y prezydent Donald Trump nie przyzna³ siê do pope³nienia ¿adnego z 34 przestêpstw, o które zosta³ oskar¿ony ws¹dzie w Nowym Jorku.

Pod koniec kampanii prezydenckiej w 2016 r. Donald Trump znalaz³ siê w k³opocie. By³y portier z Trump Tower zacz¹³ rozpowiadaæ, ¿e kandydat na prezydenta jest ojcem dziecka z nieprawego ³o¿a. Spraw¹ zaj¹³ siê tabloid National Enquirer. Portierowi zap³acono 30 tys. dolarów za wy³¹czne prawo do opublikowania jego historii. D³ugoletni sojusznik Trumpa, David Pecker, szef wydawnictwa, którego czêœci¹ jest National Enquirer, nie mia³ jednak zamiaru publikowaæ artyku³u. Zap³aci³ za wy³¹cznoœæ, po to ¿eby uciszyæ portiera. Kolejna taka p³atnoœæ mia³a trafiæ do by³ej modelki Playboya, Karen McDougal, która zg³osi³a siê z histori¹ romansu zTrumpem. Modelka, podobnie jak portier, zawar³a z National Enquirer umowê: 150 tys. dolarów za wy³¹cznoœæ na opisanie jej sprawy. Artyku³ znów jednak siê nie ukaza³, bo David Packer ponownie zap³aci³, tylko po to, ¿eby nikt inny nie opisa³ tej historii. Taka praktyka nazywa siê w dziennikarskim œwiatku catch and kill. Trzecia p³atnoœæ, która jest bezpoœrednim przedmiotem oskar¿enia, trafi³a do aktorki filmów porno Stormy Daniels, która tak¿e twierdzi³a, ¿e mia³a z Trumpem romans. 130 tys. dolarów wyp³aci³ jej ówczesny prawnik Trumpa, Michael Cohen. I tu zaczyna siê prze-

stêpstwo. Trump, kiedy ju¿ zosta³ prezydentem, zrefundowa³ pieni¹dze Cohenowi, ale w dokumentach finansowych jego firmy wydatek ten zaksiêgowano jako koszty prawne, wynikaj¹ce z zawartej z Cohenem umowy. Jak twierdzi prokuratura ¿adnych kosztów prawnych nie by³o, a umowa równie¿ by³a fikcyjna. Stworzono j¹ tylko po to, by ukryæ wydatki na rzecz uciszenia Stormy Daniels. Wed³ug prokuratury by³o to czêœci¹ innego przestêpstwa polegaj¹cego na próbie nielegalnego wp³yniêcia na wynik wyborów, poprzez kupowanie i ukrywanie spraw mog¹cych zaszkodziæ Trumpowi.

Kluczowym œwiadkiem prokuratury jest sam Cohen, który w latach 2006-2018 by³ wiceprezydentem Trump Organization i doradc¹ prawnym Donalda Trumpa. Cohen, podobnie jak Pecker, kilkakrotnie zeznawa³ w trakcie postêpowania prokuratorskiego twierdz¹c, ¿e Trump osobiœcie poleci³ mu wyp³acenie pieniêdzy dla Stomy Daniels.

Zanim Trump zosta³ oskar¿ony szef prowadz¹cej sprawê prokuratury, Alvin Bragg, przedstawi³ j¹ ³awie przysiêg³ych, z³o¿onej z mieszkañców Manhattanu. Po wys³uchaniu argumentów Bragga uzna³a ona, ¿e zachodzi uzasadnione podejrzenie przestêpstwa i zgodzi³a siê na formalne aresztowanie i oskar¿enie Trumpa. W zwi¹zku z tym, w miniony wtorek, by³y prezydent musia³ stawiæ siê w s¹dzie na Manhattanie, gdzie jak od ka¿dego innego oskar¿onego, pobrano

Panel Komisji wskaza³, ¿e zgodnie z Wytycznymi wnioskodawcy z grupy niskiego ryzyka powinni poddaæ siê badaniu moczu raz na rok. Choæ jest to tylko zalecenie, ten standard dla testów narkotykowych przyj¹³ siê do tego stopnia, ¿e w praktyce sta³o siê to obowi¹zkowe. Nieprzestrzeganie regu³ dotycz¹cych testów narkotykowych mo¿e prowadziæ do zaprzestania/odmowy przepisywania leków opioidowych. Wytyczne zalecaj¹ równie¿, aby lekarze poddawali testom pacjentów z grupy wysokiego ryzyka 3-4 razy w roku.

Panel Komisji zauwa¿y³ ponadto, ¿e sam brak dowodu na nieprawid³owe zachowanie lub nieprzestrzeganie re¿imu leczenia nie oznacza, ¿e pracownik nale¿y do grupy niskiego ryzyka, ale tak¿e, ¿e dokumentacja medyczna stwierdzaj¹ca, ¿e pracownik nale¿y do grupy wysokiego ryzyka bez ¿adnego innego wyjaœnienia, równie¿ nie uzasadnia dalszych testów. Panel Komisji uzna³, ¿e to lekarz musi

Jeœli Pañstwo sami stali siê ofiar¹ wypadku, lub znaj¹ kogoœ kto potrzebuje pomocy prawnej po wypadku, to zapraszamy do bezp³atnej konsultacji pod numerem telefonu 212-514-5100, emaliowo pod adresem swp@plattalaw.com, lub w czasie osobistego spotkania w naszej kancelarii na dolnym Manhattanie. Mo¿ecie Pañstwo równie¿ zadaæ nam pytania bezpoœrednio na stronie internetowej (www.plattalaw.com) u¿ywaj¹c emaila lub czatu, który jest dostêpny dla Pañstwa 24 godziny na dobê. Zawsze udzielimy Pañstwu bezp³atnej porady w ka¿dej sprawie, w której bêdziemy mogli Pañstwa reprezentowaæ.

przeprowadziæ pe³n¹ ocenê ryzyka, by zaliczyæ dan¹ osobê do grupy wysokiego ryzyka. Sprawê przywrócono do kalendarza rozpraw wcelu opracowania protoko³u, czy wnosz¹ca roszczenie by³a osob¹ z grupy wysokiego ryzyka. Nie ma wiêc jednoznacznej odpowiedzi na pytanie czy test na obecnoœæ narkotyków w ciele jest obowi¹zkowy w postêpowaniu o œwiadczenia pracownicze w Nowym Jorku, poniewa¿ zale¿y to od okolicznoœci sprawy i zastosowanej metody leczenia.

dzia uzna³, ¿e nie ma niebezpieczeñstwa, by siê na ni¹ nie stawi³. Odbêdzie siê ona nie wczeœniej ni¿ w grudniu. Przez tych kilka miesiêcy obroñcy Trumpa bêd¹ siê zapoznawaæ z dowodami zgromadzonymi w trakcie postêpowania, czyli wszystkimi dokumentami, zeznaniami œwiadków itd. Mog¹ oni sk³adaæ ró¿nego rodzaju wnioski, co mo¿e przyczyniæ siê do przesuniêcia procesu na przysz³y rok.

od niego odciski palców i doprowadzono na salê rozpraw. Drobn¹ ró¿nic¹ by³o to, ¿e oskar¿onemu nie za³o¿ono kajdanek, co spotyka w³aœciwie wszystkich podejrzanych o przestêpstwa kryminalne. W trakcie procedury s¹dowej znanej jako arraignment, Donald Trump i reprezentuj¹cy go prawnicy, zapoznali siê z pe³nym aktem oskar¿enia, w którym znalaz³y siê ³¹cznie 34 zarzuty. Nastêpnie sêdzia zapyta³ Trumpa czy przyznaje siê do pope³nienia przestêpstw, a by³y prezydent odrzuci³ wszystkie zarzuty. Gdyby Trump siê przyzna³, sprawa zakoñczy³aby siê w tym momencie. Sêdzia wyznaczy³by karê, bez procesu. Trump twierdzi jednak, ¿e jest niewinny, a oskar¿enie motywowane jest politycznie. Zaprzecza tak¿e, by mia³ romans zktórakolwiek z wymienionych wy¿ej kobiet. Dlatego konieczna bêdzie rozprawa. Do czasu jej rozpoczêcia Trump bêdzie przebywa³ na wolnoœci, gdy¿ sê-

Trump jest pierwszym w historii USA by³ym prezydentem oskar¿onym o przestêpstwo. W przesz³oœci dosz³o ju¿ jednak do aresztowania prezydenta. W 1872 roku spotka³o to Ulyssesa Granta, który zosta³ zatrzymany za zbyt szybk¹ jazdê powozem konnym na ulicach Waszyngtonu. Prezydent musia³ wówczas zap³aciæ grzywnê w wysokoœci 20 dolarów, co dziœ stanowi³oby sumê oko³o 500 dolarów.

Donald Trump teoretycznie mo¿e trafiæ do wiêzienia. Zazarzucane mu fa³szerstwo grozi do czterech lat. Jest jednak ma³o prawdopodobne, by sprawa przybra³a taki obrót.

Gdyby dosz³o do skazania by³ego prezydenta, sêdzia najprawdopodobniej wyznaczy³by karê w zawieszeniu. Prokuratura nie bêdzie mia³a ³atwego zadania. Bêdzie musia³a udowodniæ nie tylko, ¿e dosz³o do fa³szerstwa, ale równie¿, ¿e by³y prezydent dokona³ go œwiadomie. Nawet w przypadku skazania Trump nie straci mo¿liwoœci ubiegania siê o prezydenturê. Zgodnie z konstytucj¹ prawo do startu w wyborach prezydenckich ma ka¿dy urodzony w Stanach Zjednoczonych obywatel USA, który ukoñczy³ 35 lat i mieszka na terenie kraju co najmniej od 14 lat.

Donald Trump jest pierwszym w historii USA by³ym prezydentem oskar¿onym o przestêpstwo, ale prokuratura nie bêdzie mia³a ³atwego zadania.

Polskie wczoraj i dziœ

Za wasz¹ wolnoœæ...

zwê Legionów Polskich. Mundury i sztandary by³y zbli¿one do polskich, jêzyk komend i stopnie wojskowe równie¿ by³y polskie. Na szlifach widnia³ w³oski napis Ludzie wolni s¹ braæmi. Legioniœci wolbrzymiej wiêkszoœci byli zbiegami z wojska austriackiego. Czêœæ stanowili polscy jeñcy wziêci do niewoli przez Francuzów.

mi. W wêgierskiej wojnie o niepodleg³oœæ uczestniczy³ kilkutysiêczny legion polski pod komend¹ genera³a Józefa Wysockiego. O klêsce Wêgrów w lecie 1849 r. zadecydowa³a interwencja wojsk rosyjskich. Historia powtórzy³a siê przesz³o sto lat póŸniej, kiedy czo³gi sowieckie st³umi³y rewolucjê wêgiersk¹ w 1956 r.

Kazimierz Wierzbicki

planów Pi³sudskiego. Wojsko polskie obroni³o niepodleg³oœæ ojczyzny, lecz idea wolnej Ukrainy iBia³orusi upad³a.

Polscy ochotnicy bior¹ udzia³ w obronie Ukrainy prawie od samego pocz¹tku rosyjskiej inwazji. Obecnie trwa organizacja Polskiego Legionu Ochotniczego, który ma wykonywaæ zadania rozpoznawcze i wywiadowcze. Od ubieg³ego roku zginê³o na Ukrainie szeœciu polskich ochotników.

Polacy maj¹ d³ug¹ tradycjê walki o wolnoœæ innych narodów. W roku 1241 ksi¹¿e Henryk Pobo¿ny zgin¹³ w bitwie z Mongo³ami podLegnic¹. Polacy ponieœli pora¿kê, ale najeŸdŸcy musieli wstrzymaæ swój pochód do serca Europy. Podobnie wojska polskie uratowa³y stary kontynent przed inwazj¹ tureck¹ – pod Chocimiem w 1621 r. i w odsieczy wiedeñskiej 1683 r. W wojnie o niepodleg³oœæ Stanów Zjednoczonych wielk¹ s³awê zdobyli Tadeusz Koœciuszko i Kazimierz Pu³aski. Dzisiaj ulice miast w Ameryce nosz¹ ich imiona. Pu³aski zgin¹³ bohatersk¹ œmierci¹ w bitwie podSavannah w 1779 r. Najwiêcej jednak przyk³adów walki „Za wasz¹ i nasz¹ wolnoœæ” dali Polacy w XIX i XX wieku.

Ju¿ kilka lat po upadku niepodleg³oœci ochotnicy znad Wis³y i Warty formowali jednostki wojskowe do walki z Austriakami we W³oszech. Ich oddzia³y otrzyma³y na-

W latach 1797-1805 przez szeregi legionów przesz³o kilkanaœcie tysiêcy ochotników. Polacy niejednokrotnie ponieœli ciê¿kie straty. W bitwach pod Weron¹ iMagnano w 1799 r. ponad dwa tysi¹ce ¿o³nierzy poleg³o lub zosta³o rannych. Czêœæ legionistów wróci³a do Polski zasilaj¹c armiê Ksiêstwa Warszawskiego. Kilka tysiêcy zosta³o wys³anych przez Napoleona dokolonii francuskiej San Domingo na Karaibach. Polacy mieli uczestniczyæ w t³umieniu powstania murzyñskich niewolników. Legioniœci niechêtnie walczyli przeciw ludziom, którzy sami d¹¿yli doniepodleg³oœci. Tote¿ traktowano ich lepiej gdy dostali siê do niewoli.

Wielu Polaków uczestniczy³o w rewolucjach Wiosny Ludów w latach 18481849. Genera³ Wojciech Chrzanowski dowodzi³ wojskami w³oskiego królestwa Piemontu w wojnie oniepodleg³oœæ z Austri¹. W marcu 1848 r. Adam Mickiewicz utworzy³ licz¹cy oko³o dwustu ochotników Legion Polski, który bra³ udzia³ w kilku bitwach przeciw Austriakom w pó³nocnej Italii. Od roku 1849 na czele Legionu Mickiewicza sta³ pu³kownik Aleksander Fija³kowski. Legion pod jego dowództwem odznaczy³ siê chlubnie, broni¹c Rzymu przedpo³¹czonymi si³ami austriacko-francuskimi.

Wielu Polaków bra³o udzia³ w powstaniu wêgierskim, które wybuch³o wiosn¹ 1848 r. Wojskami wêgierskimi dowodzili genera³owie Henryk Dembiñski i Józef Bem. Ten ostatni odznaczy³ siê wielkim talentem i odwag¹ w walkach z Austriaka-

Tydzieñ na kolanie

dzenie netu to najlepsza rzecz jak¹ mo¿esz czyniæ w czasie – tak krótkiego dla nas wszystkich wobec Wiecznoœci – pobytu na tym najlepszym ze œwiatów?...

Wtorek

Donald Trump postawiony w stan oskar¿enia. Wielotygodniowy medialno-polityczny orgazm „OMG, maj¹ Trumpa za kratami” eksplodowa³ dzisiaj. I jak to zwykle bywa w tym zidiocia³ym œwiecie politycznych komentatorów-opowiadaczy dziwnych treœci 24/7, „nie hukiem ale skomleniem”. T³ocz¹cy siê, niemal tratuj¹cy na ulicy ró¿ni medja³orkerzy, bo przez resztki szacunku dla zawodu, trudno ich nazwaæ dziennikarzami, mogli zlizaæ jedynie widok zza szybki. Gdzieœ w oddali widzieli figurki (trzymani za barierami pod budynkiem s¹du i prokuratury na Manhattanie), bo na salê s¹dow¹ weszli tylko nieliczni. Wiêc nie doœæ, ¿e orgazm w¹tpliwej jakoœci, to jeszcze jakby prze¿ywany z pewnego oddalenia. Naprawdê, Ameryko, dajesz siê nabieraæ na historiê, ¿e ogl¹danie kana³ów telewizyjnych i œle-

Co do meritum. Donald Trump us³ysza³ we wtorek 34 zarzuty fa³szowania dokumentów biznesowych w zwi¹zku z czekami, jakie wypisa³ swojemu prawnikowi Michaelowi Cohenowi, by zap³aci³ aktorce porno Stormy Daniels za jej milczenie na temat rzekomego romansu. Jak twierdzi prokuratura, Trump chcia³ ukryæ w ten sposób przestêpstwo, jakim mia³ byæ uk³ad zwydawc¹ tabloidu „National Inquirer” zawarty w celu tuszowania potencjalnych skandali na jego temat w czasie kampanii wyborczej. Za spraw¹ stoi lewicowy prokurator Jorku Alvin Bragg, który s³ynie z lekkoœci z jak¹ traktuje ulicznych rzezimieszków.

„Bez wzglêdu na to, kim ktoœ jest, nie mo¿emy i nie bêdziemy normalizowaæ powa¿nej dzia³alnoœci przestêpczej – powiedzia³ we wtorek na konferencji prasowej prokurator Bragg po postawieniu zarzutów by³emu prezydentowi Donaldowi Trumpowi. Jego zdaniem „zgodnie z pra-

Kilkuset Polaków bra³o udzia³ w Komunie Paryskiej w 1871 r. Opinie o tym wydarzeniu s¹ kontrowersyjne wœród historyków. Wielu obarcza komunardów win¹ za zniszczenie miasta i egzekuzjê zak³adników pod koniec walk. Inni wskazuj¹ na fakt, ¿e tam gdzie toczy³a siê walka o sprawiedliwoœæ spo³eczn¹ Polacy stali zwykle postronie represjonowanych.

Najwiêksz¹ s³awê w paryskiej rewolucji uzyska³ Jaros³aw D¹browski, który dowodzi³ wojskami Komuny i zgin¹l na barykadach w koñcowym etapie walk. Ostatnim komunikatem dowództwa Komuny by³ rozkaz os³aniania pogrzebu D¹browskiego.

Ma³o znany jest udzia³ Polaków w walkach o suwerennoœæ ludów kaukaskich. Polacy, którzy s³u¿yli w armii rosyjskiej, niejednokrotnie przechodzili na stronê walcz¹cych o wolnoœæ.

D¹¿enia narodów Kaukazu do niepodleg³oœci popiera³a polska emigracja na czele z ksiêciem Adamem Czartoryskim i œrodowiskiem Hotelu Lambert. W roku 1857 oddzia³ Teofila £apiñskiego zosta³ wys³any na Kaukaz wcelu wsparcia partyzantki czerkieskiej (czeczeñskiej).

Po odzyskaniu niepodleg³oœci w 1918 r., Polska próbowa³a pomóc Ukraiñcom i Bia³orusinom w utworzeniu suwerennych pañstw. Gor¹cym zwolennikiem tej polityki, która nawi¹zywa³a do tradycji Polski jagielloñskiej, by³ Józef Pi³sudski. W maju 1920 r. Polacy wraz z sojusznicz¹ armi¹ ukraiñsk¹ wyzwolili Kijow spod okupacji bolszewickiej. Wielka ofensywa Armii Czewonej uniemo¿liwi³a realizacjê

wem stanu Nowy Jork przestêpstwem jest fa³szowanie dokumentacji biznesowej z intencj¹ oszukania i ukrycia innego przestêpstwa”. Jak wyjaœni³ prokurator, ka¿dy z zarzutów odpowiada jednemu czekowi, który Trump wystawi³ za „us³ugi prawne” swojemu ówczesnemu prawnikowi Michaelowi Cohenowi. W rzeczywistoœci p³aci³ mu, by zwróciæ pieni¹dze, które Cohen wyda³ na zapewnienie milczenia aktorki porno Stormy Daniels na temat rzekomego jej romansu z Trumpem podczas kampanii wyborczej 2016 r.

„Zarzuty dla mnie s¹ ingerencj¹ w wybory na niespotykan¹ skalê – powiedzia³ by³y prezydent Donald Trump, podczas wyst¹pienia wswojej posiad³oœci Mar-a-Lago na Florydzie. Zaatakowa³ te¿ sêdziego prowadz¹cego jego sprawê oraz stwierdzi³, ¿e prokurator, który wniós³ zarzuty, sam powinien zostaæ postawiony w stan oskar¿enia. –Nigdy nie myœla³em, ¿e coœ takiego mo¿e staæ siê w Ameryce. Jedynym przestêpstwem, jakie pope³ni³em to energiczna obrona naszego narodu przed tymi, którzy chc¹ go zniszczyæ – doda³ by³y prezydent.

Wiêkszoœæ Amerykanów wie lub czuje, ¿e to dête i polityczne zagranie z serii „dopaœæ Donalda za wszelk¹ cenê”, ale na tyle nie lubi Trumpa, ¿e jest z tym ok, byleby ju¿ znikn¹³ z publicznej areny. A na ca³ej grze

W czasie II wojny œwiatowej polscy ¿o³nierze walczyli o wolnoœæ wielu narodów, szczególnie w Europie zachodniej. W bitwie o Angliê uczestniczy³y cztery polskie dywizjony – dwa bombowe: 300 i 301, dwa myœliwskie: 302 i 303 oraz 81 polskich pilotów wdywizjonach brytyjskich. W sumie 144 pilotów, których postawa rozs³awi³a imiê Polski na ca³y œwiat.

W maju 1944 r. Drugi Korpus pod dowództwem genera³a W³adys³awa Andersa zdoby³ umocnienia niemieckie na wzgórzu Monte Cassino. Sukces zosta³ okupiony olbrzymimi stratami. Zginê³o ponad 900 Polaków a niemal trzy tysi¹ce zosta³o rannych. Zwyciêstwo Korpusu otworzy³o aliantom drogê na Rzym, który dwa tygodnie póŸniej zosta³ wyzwolony.

Po wyl¹dowaniu aliantów w Normandii, Polacy brali udzia³ wwyzwoleniu Francji, Belgii i Holandii. Klêska Niemców w bitwie pod Falaise w sierpniu 1944 r. by³a w du¿ej mierze zas³ug¹ Dywizji Pancernej genera³a Stanis³awa Maczka. Nieco póŸniej polscy pancerniacy wyzwolili szereg miast belgijskich. We wrzeœniu Brygada Spadochronowa genera³a Stanis³awa Sosabowskiego walczy³a na terenie Holandii pod Arnhem, w nieudanej niestety operacji Garden Market. Powy¿sze przyk³ady to tylko czêœæ dzia³añ polskich si³ zbrojnych na froncie zachodnim pod koniec II wojny œwiatowej.

* Na przestrzeni kilku stuleci Polacy pomagali narodom walcz¹cym z tyrani¹ i zniewoleniem. Dziœ pomoc p³yn¹ca z Polski do Ukrainy jest œwiadectwem, ¿e has³o „Za nasz¹ i wasz¹ wolnoœæ” jest w dalszym ci¹gu aktualne. ❍

zale¿y Trumpowi (Ÿle czy dobrze, wa¿ne ¿e mówi¹ o mnie i wymieniaj¹ poprawnie nazwisko), to oczywiste. Ale tak¿e… Demokratom, bo obecnoœæ Trumpa na kartach wyborczych w 2024 to chyba jedyna szansa, ¿eby nie dostali ³omotu w wyborach prezydenckich ze strony bardziej umiarkowanego Republikanina. No i media, dla których Trump to idealny dostarczyciel tzw. contentu, dodatkowych klikniêæ i ogl¹dalnoœci. Nawet jak to sprzedawane jest pod has³em: Trump jest taki niedobry, taki z³y, takim zagro¿eniem dla demokracji, tak powinien znikn¹æ z areny publicznej, ¿e musimy ca³y czas o nim mówiæ… Kto tego nie widzi, œlepym jest. Amen.

Œroda

Prezydent Ukrainy Wo³odymyr Ze³enski z oficjaln¹ wizyt¹ w Polsce! Kiedy piszê te s³owa, jest w Pa³acu Prezydenckim w Warszawie. W uznaniu zas³ug w pog³êbianiu stosunków miêdzy Polsk¹, a Ukrain¹, za dzia³alnoœæ na rzecz bezpieczeñstwa, niez³omnoœæ w obronie praw cz³owieka prezydent Ukrainy Wo³odymyr Ze³enski zosta³ w œrodê odznaczony Orderem Or³a Bia³ego –poinformowa³a Kancelaria Prezydenta RP. – Order Or³a Bia³ego jest najstarszym i najcenniejszym polskim odznaczeniem. Jest wrêczany wyj¹tkowym osobom, które swoim ¿yciem dokona³y

Jeremi Zaborowski

Kartki z przemijania

nad œwiatem. Z³oœæ mnie ogarnia ilekroæ czytam lub s³yszê ró¿ne zachodnie zachwyty nad rosyjsk¹ szerok¹ dusz¹ i rosyjskim œpiewnym liryzmem.

Kiedy pytam wyznawców kaczyzmu lub ziobryzmu: czy s¹ w Polsce niezale¿ne s¹dy, niezale¿ny Trybuna³ Konstytucyjny i niezale¿ne media publiczne, patrz¹ na mnie z nienawiœci¹ tak¹, jakbym napisa³, ¿e w imiê prawdy trzeba weryfikowaæ wszystkie mity.

Andrzej Józef D¹browski

Ja ju¿ by³em. To, co mogê i chcê daæ, nie jest dziœ nikomu potrzebne. To, co wiem i umiem, te¿ ju¿ nie. Nie rozpaczam z tego powodu, bo od zawsze wiedzia³em, ¿e tak bêdzie. To „bêdzie” teraz w³aœnie nasta³o.

Nigdy nie obchodzi³em ¿adnego jubileuszu. Sam nie zauwa¿y³em, ¿e przepracowa³em ju¿ ponad pó³ wieku W Polsce 18 lat, zaœ w Nowym Jorku bez ma³a 34. Chêtnie pisa³em o osobach wybitnych i zas³u¿onych, sam zaœ by³em niezauwa¿any, co lubi³em, lub pomijany, co mnie krzywdzi³o i krzywdzi. Rzadko dostawa³em dobre s³owo od tych, od których powinienem je otrzymaæ.

Im wiêcej widzê i im g³êbiej przenikam, tym bardziej stajê siê samotny. Jestem grub¹ ksiêg¹, która sama siê czyta.

Nie mów o sobie Ÿle. Inni zrobi¹ to lepiej.

Codziennie s³yszê o kolejnych klêskach ponoszonych przez Rosjan na Ukrainie. Bardzo mnie ciesz¹, bo agresorom ¿yczê jak najgorzej. Jednakowo¿ nic nie wskazuje na to, ¿eby te¿ klêski a¿ tak os³abi³y najeŸdŸców, by zaprzestali tego, co robi¹ na okupowanych przez siebie terenach i nie kontynuowali prób dalszego podboju. Obawiam siê, ¿e Rosja wcale nie jest tak s³aba, jak siê j¹ ¿yczeniowo przedstawia w mediach. Nawet, jeœli przegra obecn¹ wojnê z Ukrain¹, to wcale nie oznacza, ¿e nie wznieci nastêpnej, bowiem nacjonalizm/szowinizm zdecydowanej wiêkszoœci Rosjan ma siê ca³kiem dobrze i jest nieŸle spotêgowany przez ich mit o œwiêtej Rusi, która powinna nawróciæ œwiat naprawdziw¹ wiarê. Nic to, ¿e jeszcze wczoraj wierzyli w komunizm, który pod ich zwierzchnictwem powinien zapanowaæ

wyj¹tkowych zas³ug wobec Rzeczypospolitej, tego, co j¹ otacza – powiedzia³ prezydent Andrzej Duda. „Nie ma w¹tpliwoœci, ¿e jesteœ wyj¹tkowy. Trudno ukryæ ³zy wzruszenia obserwuj¹c Twoj¹ s³u¿bê wobec ojczyzny. Nie porzuci³eœ ani Ukrainy, ani swoich rodaków. Jesteœ wzorem przywódcy pañstwa i narodu

doda³ trochê emocjonalnie polski prezydent.

Trwaj¹ rozmowy delegacji podprzewodnictwem prezydentów Dudy i Ze³enskiego. „Polska jest najwiêkszym partnerem gospodarczym Ukrainy” – powiedzia³ Ze³enski. Po oficjalnych spotkaniach i rozmowach wcztery oczy, odbêdzie siê wspólnakonferencja prezydentów. W tym czasie pierwsze damy spotkaj¹ siê z ukraiñskimi medykami szkol¹cymi siê w Polsce. Potem spotkanie publiczne z Polakami i Ukraiñcami w Polsce. Wœród tematów rozmów: m.in. o tym jak zachowaæ jednoœæ i wsparcie Zachodu dla Ukrainy, kwestie gospodarcze i historyczne. Ukraina ma podpisaæ zamówienie na polsk¹ broñ, bêd¹ wyjaœniane kwestie importu ukraiñskiego zbo¿a, co Ÿle wp³ywa na sytuacjê polskich rolników. Ja bym sobie zamarzy³, ¿eby prezydent Ze³enski w Warszawie og³osi³ na ten przyk³ad rozpoczêcie ukraiñskiej kontrofensywy… ale marzenia schowajmy w kieszeñ. Wa¿ne, ¿e wizyta odbywa siê, ¿e wci¹¿ aktywnie wspieramy Ukraiñców w walce z kacapsk¹ nawa³¹… Weso³ego Alleluja wszystkim!

Onegdaj wWilnie pod panowaniem sowiecko-litewskim mia³em wystawiæ „Barbarê Radziwi³³ównê” – tragediê Alojzego Feliñskiego.

t³em akcji. Niestety pomys³ ten nie spodoba³ siê ówczesnym w³odarzom miasta, niechêtnie nastawionym do przypominania Unii Lubelskiej, a tak¿e boj¹cych siê reakcji sowieckich nadzorców. Dla wileñskich hierarchów koœcielnych te¿ by³o nie do pomyœlenia, i¿by dawna œwi¹tynia by³a miejscem przedstawienia o tematyce – b¹dŸ co b¹dŸ –mi³osnej. Przepychanki trwa³y na ró¿nych szczeblach, ja zaœ naiwnie siê rozmarzy³em i wyobra¿a³em sobie powtórzenie mojej wileñskiej inscenizacji na dziedziñcu zamku w Trokach i w Katedrze œw. Piotra i œw. Paw³a w Kownie. Nic z tego nie by³o mi dane, bo w czerwcu 1976 roku na wieœæ o rozruchach w Radomiu, Ursusie i P³ocku rozmowy zosta³y przerwane. Polska natychmiast sta³a siê „be” w oczach tamtejszych w³adz. Rozmowy niby mia³y byæ wznowione we wrzeœniu tego¿ roku, ale wtedy powsta³ Komitet Obrony Robotników, czyli legendarny KOR. W dodatku nasila³o siê zbieranie podpisów przeciw zmianom w Konstytucji PRL, wprowadzaj¹cym na zawsze komunizm i przyjaŸñ z ZSRR. Znajomi Litwini, nawet ci nie lubi¹cy Polaków, podziwiali ich za odwagê i umiejêtnoœæ buntowania siê. Oni sami bali siê, ¿e ich wszystkich sowieci wysiedl¹ gdzieœ za Ural. Projekt wystawienia „Barbary Radziwi³³ówny” zosta³ od³o¿ony ad calendas graecas. Nie napiszê, co wtedy czu³em…

Mia³o to byæ przedstawienie przygotowane w ramach festiwalu kultury polskiej w litewskiej stolicy, nadzorowanego oczywiœcie przez tamtejsze komunistyczne w³adze i

zdalnie – przez urzêdników z polskiego Ministerstwa Kultury. Prze¿ywa³em tê sposobnoœæ tak bardzo, ¿e przeczyta³em o tym utworze chyba wszystko, co opublikowali znawcy poezji i dramatu polskiego oraz wiele naukowych publikacji o ma³¿eñstwie króla Zygmunta Augusta z piêkn¹ Litwink¹, której wizerunek jest ponoæ uwieczniony w Wilnie w postaci Matki Boskiej Ostrobramskiej. Zgodnie z intencj¹ autora, chcia³em zrobiæ rzecz o konflikcie miêdzy mi³osnym uczuciem, a racjami politycznymi idynastycznymi. Chcia³em te¿ przypomnieæ wspólnotê polsko-litewsk¹ jako wartoœæ korzystn¹ dla obu narodów. Umyœli³em sobie, ¿eby tê tragediê wystawiæ nie w teatrze, tylko przy grobie Barbary Radziwi³³ówny w Katedrze Wileñskiej, zamienionej wówczas na galeriê sztuki isalê koncertow¹. W Wilnie mia³em zaprzyjaŸnionego scenografa, który ochoczo wzi¹³ siê do dzie³a i obaj zaprojektowaliœmy inscenizacjê tak, ¿eby ów grób by³

3 kwietnia, w122 rocznicê œmierci Józefa Czapskiego, nie mogê nie przypomnieæ fragmentu listu, który 27 czerwca 1990 roku napisa³ doñ Zbigniew Herbert – „Mój Najdro¿szy Józiu, otrzyma³em Twój list jak dar z Niebios i chocia¿ mówi on o sprawach cienia, nie jest wcale smutny. Nie bêdê mówi³ bana³ów, ¿e Ciê kocham, ¿e istnieje miêdzy nami mocna niæ porozumienia, a tak¿e, ¿e jesteœ mi po prostu potrzebny do ¿ycia. (...) Dziêkujê Ci bardzo za ¿yczliwe uwagi o moim pisaniu. Nie przyjmujê nigdy ¿adnych komplementów, bo odczuwam mocno, ¿e prowadzi mnie niewidzialna rêka i ¿e moi polegli Towarzysze œledz¹ pilnie dukt mego pióra. Nie jest to zatem wcale moja zas³uga, a jeœli jakaœ drobnajest, to bêdzie ni¹ ws³uchiwanie siê w g³osy umar³ych. Mia³em tê dyspozycjê od dzieciñstwa. Jeœli mo¿na porównywaæ ma³e z wielkim – mia³ j¹ tak¿e Juliusz S³owacki. Kochany Józiu, prowadzê z Tob¹ bez przerwy d³ugie rozmowy na tematy wa¿ne, a nawet spory, które wzmacniaj¹ jeszcze moj¹ g³êbok¹ przyjaŸñ do Ciebie. Przesy³am Tobie wiersz pt. „Guziki”, który wyrós³ z Twojej cichej inspiracji. Najgorêcej œciskam i ca³ujê. Twój kochaj¹cy zawsze Zbigniew Herbert”. Siedzê teraz w korespondencjach dyplomatów, naukowców i artystów, którzy z ró¿nych powodów mnie ciekawi¹. Ten list jest jednym z najpiêkniejszych. ❍

W Ewangelii œw. Marka czytamy, m.in.: „A bardzo rano (…) przysz³y do grobu, gdy ju¿ wzesz³o s³oñce. (…) A wszed³szy w grób ujrza³y m³odzieñca ubranego w szatê bia³¹ izdumia³y siê. (M, 16,2-5).

Podobnie u œw. £ukasza: „A wszed³szy nie nalaz³y cia³a Pana Jezusowego. I sta³o siê, gdy siê sercem zatrwo¿y³y dlatego, oto dwaj mê¿owie stanêli przynich w szatach œwietlnych.” (£, 24:3-4).

W Ewangelii œw. Jana: „I ujrza³a dwu Anio³ów w bieli siedz¹cych, jednego u g³owy, a drugiego u nóg, kiedy po³o¿one by³o cia³o Jezusowe.” (J. 20,12).

Tylko czwarta ewangelia mówi wprost o anio³ach, pozosta³e – o m³odzieñcach, w których kobiety u grobu jakby nie rozpoznawa³y niebieskich pos³añców. Nie zdradza³y wiêc ich to¿samoœci anielskie skrzyd³a – widomy znak rozpoznawczy niebiañskiego pochodzenia? Ze sk¹pego opisu ewangelistów wynika, ¿e najwyraŸniej ich nie mia³y. Biel stroju, œwietliste szaty, charakteryzowa³y te nieziemskie postaci.

Co wiêc siê sta³o, ¿e w pewnym momencie dziejów przybrano anio³y w skrzyd³a? Tu wkraczamy wsferê domys³ów i przypuszczeñ. Anio³, wdos³ownym znaczeniu „pos³aniec”, pe³ni³ funkcjê poœred-

Kto je odzia³ w pióry? Polish Institute of Arts and Sciences

nika; tego, który przekazuje polecenia boskie. W tej funkcji w malarstwie najbardziej znany jest anio³ informuj¹cy Mariê o poruczonym jej zadaniu: urodzeniu Jezusa. Zwiastowanie by³o jednym z najczêœciej obrazowanych zdarzeñ relacjonowanych przez Pismo œw. Nieodmiennie ana tych obrazach mamy anio³a w pow³óczystej szacie o raczej nieokreœlonej p³ci i zawsze ze skrzyd³ami, niekiedy têczowymi. Sam Bóg ludziom siê nie objawia³ i choæ niekiedy s³yszano jego g³os, zawsze jednak pozostawa³ w ukryciu. Jednak dwukrotnie w Psalmach obdarzano go skrzyd³ami: „Strze¿ mnie jak Ÿrenicy oka, w cieniu Twoich skrzyde³ ukryj mnie” (Psalm 17:8) „Pod jego skrzyd³ami bêdziesz bezpieczny” (Psalm 91:4)

Dziœ odczytalibyœmy s³owa psalmisty jako metaforê, w tamtych, dawidowych czasach, by³a to dos³ownoœæ obrazowania. Zapewne wp³yw wierzeñ orientalnych – babiloñskich, perskich, wktórych rozmaite bóstwa odziewano w skrzyd³a jako znamiê ich nadzwyczajnej, nieziemskiej (dos³ownie: powietrznej) natury. Szybko jednak tego rodzaju charakterystyka znika, tote¿ i w póŸniejszych wyobra¿eniach œwiata chrzeœcijañskiego, jeœli przedstawiano Boga, to nigdy ze skrzyd³ami. Nawet anio³y jako ³¹cznicy miêdzy niebem, a ziemia tej ptasiej cechy nie potrzebowa³y. Biblijny Jakub „ujrza³ we œnie drabinê stoj¹c¹ na ziemi, a wierzch jej dosiêgaj¹cy nieba: i Anio³y Bo¿e wstêpuj¹ce i zstêpuj¹ce po niej.” (Gen, 28:12) Id¹, nie frun¹ w dó³ i w górê. Nie trzeba by³o lataæ, wystarczy³a drabina, jak na starych miniaturach, ¿eby poruszaæ siê miêdzy niebem, a ziemi¹.

Na ilustracji Biblii Wieñczys³awa IV sam Bóg podtrzymuje drabinê w niebie. Na obrazie renesansowego artysty, Giorgio Vasariego, anio³y z niewielkimi skrzyd³ami maj¹ do u¿ytku okaza³e schody, ale ju¿ u póŸniejszego brytyjskiego poety i mistyka, Williama Blake, zgodnie z liter¹ Pisma, owe eteryczne postaci, tak¿e na schodach, skrzyde³ nie maj¹. Na obrazie œwietnego Jose de Ribery anio³y we œnie Jakuba poruszaj¹ siê w snopie œwietlnym – ani to schody, ani drabina, ale s³up boskiej, œwietlistej energii pozwalaj¹cy pos³añcom na swobodne zstêpowanie na ziemiê i powrót do nieba.

Nawiasem, jeœli ktoœ za wielk¹ wyobraŸniê poczytuje filmowe sceny o przybyszach z obcych planet, którzy pos³uguj¹ siê tak¹ w³a-

œnie wi¹zk¹ energii, niech przyjmie do wiadomoœci, ¿e hiszpañski barokowy artysta (i nie tylko on) wyprzedzi³ ich o 400 lat. Twórcy filmowi ze starego malarstwa czerpali inspiracjê.

W najstarszych zachowanych obrazach anio³y ju¿ obowi¹zkowo ubrane s¹ w skrzyd³a. Zapewne to oddzia³ywanie obrazowania wschodniego chrzeœcijañstwa, pozostaj¹cego pod wp³ywem rozmaitych wierzeñ orientalnych, gdzie skrzyd³a uwa¿ano za znak boskoœci. Poza tym maniera ta rozprzestrzeni³a siê na Zachodzie (po III w.) wraz z rozwojem malarstwa: odbiorcy, przez setki lat w wiêkszoœci nieuczeni, ogl¹dali obrazy, freski koœcielne i musieli jakoœ ³atwo rozpoznawaæ po umownych znakach namalowane postaci: kto œwiecki, kto œwiêty (charakterystyczne halo wokó³ g³owy), akto boski (skrzyd³a).

Barokowy Annibale Carracci przedstawi³ scenê przyjœcia trzech Marii do grobu Jezusa z natrêtn¹ symbolik¹: anio³ (jeden, co by sugerowa³o inspiracjê Ewangeli¹ œw. Marka) odziany jest nie tylko w bia³¹ œwietlist¹ szatê, ma do tego skrzyd³a oraz jeszcze z³ote halo (aureolê) wokó³ g³owy. Jak te ciemne kobiety mog³y nie rozpoznaæ w m³odzieñcu wys³annika niebieskiego?!

Podobnie na obrazie francuskiego akademika, William-Adolphe Bouguerau: trzy Marie stoj¹ w progu, bo od grobu bije wielka jasnoœæ, a w niej stoi m³odzieniec ze skrzyd³ami.

Przez setki lat malarstwa zachodniego utrwali³a siê tradycja podparta bardzo silnym wierzeniem chrzeœcijan wskrzydlat¹ naturê anio³ów. Nale¿y jednak pamiêtaæ: skrzyd³a s¹ umownym znakiem malarskim. W rzeczywistoœci anio³ nie musi ich mieæ. Dlatego te¿ mamy k³opoty w rozpoznawaniu dziœ anielskich postaci, byæ mo¿e s¹ wokó³ nas, ale sk¹d to mo¿emy to wiedzieæ? Jak¿e to – bez skrzyde³?

Drabina jakubowa, w: Biblia Wieñczys³awa Anio³y bez skrzyde³: William Blake – Drabina jakubowa José de Ribera – Sen Jakuba

Annibale Carracci – Œwiête kobiety w grobie Chrystusa

William-Adolphe Bouguereau – Œwiête kobiety u grobu

Wielkanocne ¿yczenia zdrowia, szczêœcia i wszelkiej pomyœlnoœci

Polonii serdecznie sk³ada

ASSOCIATION OF POLISH AMERICAN ENGINEERS POLONIA TECHNICA INC.

Since 1941

Organizing and serving the Polish-American Professionals in the USA Building reputation and prestige of Engineers and Technicians

Victor Kiszkiel

President of Polonia Technica Inc. with the Board, Auditors, and Members

Marlena Wiencko ● Andrzej Lamot ● Leszek Kuciêba

Marcin Wajda ● Janusz Romañski

Pawe³ Polaczyk ● Ewa Lewczuk

Karol Supiñski ● Teresa Halas ● Waldemar Lipiñski

www.poloniatechnica.org

Weso³ego Alleluja dla Ca³ej Polonii!

Z okazji Œwi¹t Wielkanocnych ¿yczymy wszystkim ciep³a domowego, mi³oœci bliŸniego, wzajemnej ¿yczliwoœci i zrozumienia. Aby Zmartwychwsta³y Chrystus nape³ni³ nasze serca nadziej¹ i obfitoœci¹ ³ask.

Komitet Parady Kazimierza Pu³askiego oraz Wielki Marsza³ek Franciszek Piwowarczyk

Maszerujemy z sercem, dum¹ i dusz¹

www.pulaskiparade.org

PLUMBING & HEATING

53-28 61st Street, Maspeth, NY 11378 Tel. 718-326-9090

Z okazji Œwi¹t sk³adamy

naszym Rodakom

¿yczenia wszelkiej pomyœlnoœci, du¿o zdrowia i œwiêtowania w gronie najbli¿szych.

W piêkne Œwiêta Wielkanocy, ¿yczymy samych radoœci. Niech bêdzie zdrowie, niech bêdzie szczêœcie. Dobrobyt niech u Was goœci.

Agnieszka i Artur Dybanowscy z córeczkami Anabelle i Abigail

207 Nassau Ave., Brooklyn, NY 11222 Tel. 718-389-8500

Z okazji Œwi¹t Wielkanocnych, ¿yczymy Polonii, naszym

Z okazji Œwi¹t Wielkanocnych, ¿yczymy Polonii, naszym

Klientom i Wspó³pracownikom

Klientom i Wspó³pracownikom

du¿o zdrowia, szczêœcia

du¿o zdrowia, szczêœcia

i wszelkiej pomyœlnoœci

w ¿yciu osobistym i zawodowym.

i wszelkiej pomyœlnoœci w ¿yciu osobistym i zawodowym.

Weso³ego Alleluja!

Weso³ego Alleluja!

Dariusz Knapik z ¯on¹

Dariusz Knapik z ¯on¹

Niech Œwiat³o Zmartwychwstania Pañskiego

przyniesie Wam wiarê, nadziejê i mi³oœæ, a Œwiêta Wielkanocne up³yn¹ w pe³nej harmonii.

Muzycznych Œwi¹t

¿yczy Bo¿ena Konkiel

i Nicholas Kaponyas

Wszystkim naszym

Klientom i ca³ej Polonii

¿yczymy zdrowych, spokojnych i radosnych Œwi¹t Wielkiejnocy

Alleluja!

Chrystus Zmartwychwsta³

Œwiêta Wielkiej Nocy to odrodzenie wiary w si³ê Chrystusa. Niech ta wiara wniesie spokój w serce ka¿dego Polaka i nadziejê na pokój na œwiecie. Niech umocni w œwiêtoœci. Utwierdzi wiarê w zwyciêstwo dobra nad z³em, mi³oœci i ¿yczliwoœci nad nienawiœci¹.

B³ogos³awionych Œwi¹t ca³ej Polonii

KOBO MUSIC STUDIO

Katolicki Klub Dyskusyjny Œw. Jana Paw³a II

Pamiêtamy o 160. rocznicy Powstania Styczniowego 1863-1864

Tytus Liwiusz, historyk staro¿ytnego

Rzymu napisa³: Historia to œwiadek czasów, œwiat³o prawdy, ¿ywa pamiêæ, mistrzyni ¿ycia, zwiastunka przesz³oœci.

W imiê tego œwiat³a prawdy, wielki wysi³ek odnalezienia œladów po bohaterach Powstania Styczniowego przyczyni³ siê do odtworzenia ich prawdziwej historii i utrzymania o nich pamiêci. Naoczni œwiadkowie ich czynów, tak pod zaborami jak i w nowej ojczyŸnie, ju¿ dawno zeszli z tego œwiata, ale nie mo¿na pozwoliæ, ¿eby dzisiejsze spo³eczeñstwo, a tak¿e przysz³e pokolenia o nich zapomnia³o. Tote¿ w niedzielê, 26 marca 2023 r. na cmentarzu weteranów i w sanktuarium

Matki Boskiej Czêstochowskiej w Doylestown, PA odby³a siê uroczystoœæ ods³oniêcia i poœwiêcenia tablicy pami¹tkowej 46. uczestników Powstania Styczniowego, którzy ¿yli i dzia³ali na terenie Stanów Zjednoczonych.

Zorganizowana przez Stowarzyszenie

Weteranów Armii Polskiej w Ameryce uroczystoœæ zgromadzi³a poczty sztandarowe i weteranów z Placówek SWAP z czterech stanów: Pl. 36 w Clifton, NJ, Pl. 51/99 w Jersey City, NJ, Pl. 12 w Bensalem, PA, Pl. 81 w Trenton, NJ, Pl. 123 i Pl. 21/201 w Nowym Jorku. Zarz¹d G³ówny SWAP reprezentowali: naczelny komendant Tadeusz Antoniak, 1-wicekomendant naczelny – Antoni P³otka, adiutant finansowy – Zygmunt Bielski. Pani Helena Knapczyk, naczelna prezeska Korpusu Pomocniczego Pañ przyjecha³a a¿ z Connecticut, uœwietniaj¹c uroczystoœæ wraz z „korpusiankami” z Clifton, NJ. Z Pittsburgha, PA dojecha³ prezes Sokolstwa Polskiego w Ameryce – Timothy KuŸma, a z Bostonu, MA Wies³aw Wierzbowski – przedstawiciel miejscowego oddzia³u Kongresu Polonii Amerykañskiej a zarazem prawnuk powstañca styczniowego Walentego Radowicza. W³adze Rzeczypospolitej Polskiej reprezentowali: prof. Krzysztof Szczerski –ambasador przy Sta³ej Misji RP przy ONZ w Nowym Jorku, p³k Klaudiusz Kamiñski i pp³k Karol Budniak – Attachat Obrony przy Ambasadzie RP w Waszyngtonie oraz wicekonsul z Nowego Jorku Stanis³aw Starnawski. Obecni te¿ byli przedstawiciele organizacji polonijnych m. in. Bogdan Chmielewski i Ma³gorzata Gradzki z Polsko-S³owiañskiej Federalnej Unii Kredytowej, Janusz Skowron z Instytutu Pi³sudskiego, Marian ¯ak z Centrum Polsko-S³owiañskiego, Franciszek Piwowarczyk – Wielki Marsza³ek Parady Pu³askiego 2023, Stanis³aw Bañkowski – komendant Kadetów Pu³askiego oraz harcmistrzyni Anna Radko ze Zwi¹zku Harcerstwa Polskiego. O godz. 11:30 rano wszyscy zebrani udali siê uroczystym pochodem na cmentarz przy sanktuarium by w pierwszej kolejnoœci z³o¿yæ wieniec na grobie dr. Teofila Starzyñskiego – wielce zas³u¿onego

dzia³acza Zwi¹zku Sokolstwa Polskiego w Ameryce i pierwszego prezesa SWAP. Kolejne wieñce z³o¿ono pod pomnikiem ¯o³nierzy Wyklêtych oraz pod pomnikiem Mœciciela-Husarza aby uhonorowaæ wszystkich ¿o³nierzy polskich poleg³ych w walce o wolnoœæ Polski. Krótka modlitwa za zmar³ych i Apel Pamiêci zakoñczy³ tê czêœæ programu, po której wszyscy udali siê do Sanktuarium.

Uroczyst¹ mszê œwiêt¹ odprawi³ ojciec przeor Marcin Æwierz. Po mszy naczelny komendant SWAP Tadeusz Antoniak przedstawi³ honorowych goœci i zapowie-

dzia³ kolejnoœæ programu. Komendanci placówek i okrêgów SWAP z pocztami sztandarowymi, przedstawiciele w³adz RP i organizacji polonijnych udali siê do przedsionka sanktuarium, gdzie pami¹tkow¹ tablicê z nazwiskami 46. powstañców styczniowych ods³oni³ ambasador Krzysztof Szczerski z pomoc¹ Wies³awa Wierzbowskiego, a przeor o. Marcin j¹ poœwiêci³.

Po tym bardzo wzruszaj¹cym momencie odby³a siê zaplanowana akademia. Na pocz¹tku ambasador Krzysztof Szczerski podziêkowa³ weteranom za zaproszenie na uroczystoœæ. Powiedzia³ m.in. Jestem

bardzo wzruszony i jest to dla mnie wielki zaszczyt byæ ponownie w Amerykañskiej Czêstochowie. Wspomnia³ o swoich wra¿eniach z wielkiego, wzruszaj¹cego pogrzebu w Wilnie 22 listopada 2019 r. szcz¹tków odnalezionych po ponad 150 latach bohaterów Powstania Styczniowego na Litwie. Pp³k Karol Budniak wyjaœni³ pocz¹tek akcji poszukiwania grobów powstañców styczniowych: Kiedy rozpoczêto przygotowania do 160. rocznicy obchodów wybuchu Powstania Styczniowego, Minister Obrony Narodowej zwróci³ siê do kilku attachatów w œwiecie z proœb¹ o podjêcie próby lokalizacji grobów Powstañców Styczniowych. I tak naprawdê z proœb¹, która zosta³a skierowana do Waszyngtonu, wi¹zano najmniejsze nadzieje. Jednak¿e dziêki olbrzymiej pracy dr. Teofila Lachowicza do tej pory zlokalizowano najwiêcej nazwisk i najwiêcej grobów Powstañców Styczniowych poza granicami Polski, w³aœnie w Stanach Zjednoczonych. Na koniec doda³: Serdecznie dziêkujê wszystkim za ustalenie nazwisk i doprowadzenie do dzisiejszej uroczystoœci

Z kolei dr Teofil Lachowicz obrazowo przybli¿y³ zebranym historiê kilku wybranych i wielce zas³u¿onych powstañców styczniowych oraz przedstawi³ rolê SWAP w wykonaniu pami¹tkowej tablicy: Z okazji 160 rocznicy Powstania Styczniowego z lat 1863-1864, Stowarzyszenie Weteranów Armii Polskiej w Ameryce postanowi³o uhonorowaæ pami¹tkow¹ tablic¹ powstañców styczniowych, którzy ¿yli i dzia³ali na terenie Stanów Zjednoczonych. Napodstawie ró¿nych Ÿróde³ uda³o siê ustaliæ z imienia i nazwiska 46 takich osób, chocia¿ by³o ich znacznie wiêcej. Ci powstañcy zapisali siê na kartach historii tego kraju poprzez swoj¹ aktywn¹ dzia³alnoœæ spo³eczno-patriotyczn¹. Odegrali oni znacz¹c¹ a w kilku przypadkach wybitn¹ rolê w dziejach uchodŸstwa polskiego w Ameryce. Czeœæ ich pamiêci! Mówca w serdecznych s³owach podziêkowa³ te¿ pp³k. Karolowi Budniakowi (zastêpcy Attache Obrony z Waszyngtonu) za pomoc w poszukiwaniach grobów powstañców styczniowych, spoczywaj¹cych na amerykañskich cmentarzach.

Po przemowach akademiê zakoñczy³ pieœniami patriotycznymi bard z Polski, Pawe³ Piekarczyk.

Po ¿o³nierskim posi³ku dla ponad dwustu osób, na proœbê komendanta Tadeusza Antoniaka, odby³ siê dodatkowy rozszerzony i wzruszaj¹cy Apel Poleg³ych pod pomnikiem Mœciciela-Husarza na cmentarzu.

Tytus Liwiusz pisa³ o przechowaniu pamiêci o przesz³oœci, lecz ta uroczystoœæ mia³a jeszcze wiêksze zadanie. Nie wystarczy tylko pamiêtaæ, trzeba tê pamiêæ przekazaæ innym w naoczny i wyraŸny sposób. Byæ mo¿e szereg nastêpnych pokoleñ stanie przed tablic¹ w sanktuarium Matki Boskiej Czêstochowskiej – obecnie najs³ynniejszym w Ameryce narodowym skarbcu pamiêci s³u¿by wielkich Polaków –i przeczyta te nazwiska i postanowi do-

Wieniec na grobie dr. Teofila Starzyñskiego od SWAP i Sokolstwa Polskiego z³o¿yli: Helena Knapczyk, Antoni P³otka i Timothy Kuzma

Naczelny komendant SWAP Tadeusz Antoniak sk³ada wieniec pod pomnikiem ¯o³nierzy Wyklêtych

wiedzieæ siê szczegó³ów chlubnej historii tych bohaterów. Mo¿e nastêpni spadkobiercy wielkich zmagañ o wolnoœæ Polski siêgn¹ dopodrêczników, mo¿e przeka¿¹ swoim dzieciom dumê narodow¹ zawart¹ w tym niedu¿ym a tyle znacz¹cym spisie 46 nazwisk. Jest to ogromna nadzieja tych, którzy zdobyli siê na konkretne upamiêtnienie i tych, którzy byli œwiadkami piêknej uroczystoœci w Amerykañskiej Czêstochowie z okazji 160. rocznicy Powstania Styczniowego.

Redakcja: Jolanta Szczepkowska

Teofil Lachowicz

Adres redakcji:

P.A.V.A. of America, District 2 , 17 Irving Place, New York, NY 10003

e-mail: pava.swap@gmail.com tel. 212-473-0580, www.pava-swap.org

Honorowi goœcie. Od lewej: pp³k Karol Budniak, p³k Klaudiusz Kamiñski, ambasador Krzysztof Szczerski, wicekonsul Stanis³aw Starnawski, Bogdan Chmielewski, Ma³gorzata Gradzki, Franciszek Piwowarczyk, Marian ¯ak

Moment ods³oniêcia tablicy

Przemawia ambasador Krzysztof Szczerski

Tablicê poœwiêci³ przeor o. Marcin Æwierz

Wspólna fotografia

Tablica przed ods³oniêciem

Dla wszystkich mi³oœników polskiego s³owa pe³ne wdziêcznoœci ¿yczenia piêknych chwil w czasie Œwi¹t Wielkiej Nocy sk³ada

Przytulisko

Literacko-Artystyczne

i EK Polish Bookstore

El¿bieta Kieszczyñska, red. Janusz Szlechta i Ella Wojczak

SKY FLOWERS SKY FLOWERS

164 Driggs Ave, Brooklyn, NY 11222 Tel. 718-349-2268

¯yczymy, aby Œwiêta Wielkanocne

przynios³y radoœæ, spokój oraz wzajemn¹ ¿yczliwoœæ.

By sta³y siê Ÿród³em

wzmacniania ducha.

Pañswtu

ATRAKCYJNE CENY NA:

Bilety lotnicze do Polski i na ca³y œwiat Pakiety wakacyjne: Karaiby, Hawaje, Floryda

All-inclusive: Punta Cana, Meksyk

Kwiaty na wszystkie okazje, Kwiaciarnia otwarta 7 dni w tygodniu.

Kwiaty na wszystkie okazje, Kwiaciarnia otwarta 7 dni w tygodniu.

Kwiaty na wszystkie okazje, Kwiaciarnia otwarta 7 dni w tygodniu.

Otrzyjcieju¿³zy,p³acz¹cy, ¿alezsercawyzujcie WszyscywChrystusawierz¹cy, weselciesiê,radujcie Bozmartwychwsta³samow³adnie, Jakprzepowiedzia³dok³adnie Alleluja,Alleluja!

NiechajzabrzmiAlleluja!

❖ Rezerwacja hoteli ❖ Wynajem samochodów ❖ Notariusz ❖ T³umaczenia ❖ Klauzula “Apostille” ❖ Zaproszenia ❖ Wysy³ka pieniêdzy Vigo

Promocyjne ceny przy zakupie biletu przez internet

Ca³un Turyñski - Pi¹ta Ewangelia

Ca³un Turyñski to niezwyk³a relikwia. Jest to lniane p³ótno przedstawiaj¹ce postaæ ludzk¹, naktórej widaæ œlady mêczeñskiej œmierci na krzy¿u. Œlady te detalicznie odpowiadaj¹ opisowi ran zadanych Jezusowi podczas Drogi Krzy¿owej i dlatego Ca³un Turyñski nazwa siê czasem Pi¹t¹ Ewangeli¹. Budzi on do dziœ wiele kontrowersji, a na jego temat kr¹¿y wiele sprzecznych opinii. Nie wiemy dziœ jak i kiedy powsta³, co w naturalny sposób wywo³uje falê domys³ów.

Nauka wobec Ca³unu Turyñskiego jest bezradna i nie daje ostatecznych odpowiedzi, co zkolei wzmacnia teoriê, ¿e jest on efektem nadprzyrodzonej ingerencji. P³ótno jest jednak zbyt wielkim wyzwaniem aby przejœæ obok niego obojêtnie bo mimo, ¿e nikt nie jest w stanie wyjaœniæ jak powsta³o, to przecie¿ istnieje!

Ca³un nazywa siê czasem mandylionem co oznacza, ¿e stworzony zosta³ w cudowny sposób i nie jest dzie³em ludzkiej rêki. Jest to wiêc ikona ikon. Prawdziwa relikwia chrzeœcijañstwa. Obraz jest w kolorze jasnej sepii. Jest blady i dziœ ledwie widoczny. Po raz pierwszy pe³en wizerunek ca³unu zobaczono na negatywie fotografii wykonanej przez w³oskiego adwokata Secondo Pia w 1898 roku.

Wœród wyznawców chrzeœcijañstwa panuje opinia, ¿e ca³unem przykryto cia³o Jezusa po tym, jak zdjêto go z krzy¿a, a nastêpnie przeniesiono do grobu. O takim ca³unie wspominaj¹ wszystkie cztery

Ewangelie. Œw. £ukasz w swojej Ewangelii pisze: „Jednak¿e Piotr wybra³ siê i pobieg³ do grobu; schyliwszy siê, ujrza³ same tylko p³ótna. I wróci³ do siebie, dziwi¹c siê temu, co siê sta³o.” Œw. Mateusz dodaje, ¿e: „Józef zabra³ cia³o, owin¹³ je w czyste p³ótno i z³o¿y³ w swoim nowym grobie, który kaza³ wykuæ w skale.” U œw. Marka czytamy: „Ten kupi³ p³ótno, zdj¹³ Jezusa z krzy¿a, owin¹³ w p³ótno i z³o¿y³ w grobie, który wykuty by³ w skale.”

A œw. Jan stwierdza: „Zabrali wiêc cia³o Jezusa i obwi¹zali je w p³ótna razem z wonnoœciami, stosownie do ¿ydowskiego sposobu grzebania.” Ewangelie nie mówi¹ jednak nic o wizerunku odbitym na przeœcieradle, ani o jego losie. A przecie¿ tu¿ po Zmartwychwstaniu taki wizerunek powinien byæ widoczny. Wspominaj¹ jednak o tym teksty apokryficzne, które nie wesz³y wsk³ad Nowego Testamentu. Brak informacji o wizerunku na ca³unie mo¿na wyjaœniæ, bo w tamtych czasach wszystkie przedmioty jakie mia³y kontakt ze zmar³ym uwa¿ane by³y za „nieczyste” i ¿aden pobo¿ny ¯yd nie

chcia³ mieæ z nimi kontaktu. Nie istnia³o wówczas jeszcze pojêcie relikwii.

P³ótno Ca³unu Turyñskiego zawiera dwa wizerunki tej samej osoby: jej przedni¹ i tyn¹ czêœæ. Jest to cia³o wysokiego mê¿czyzny, którego przed œmierci¹ poddawano torturom. Mia³ on ponad 183 cm wzrostu, wa¿y³ nieco ponad 90kg. By³ dobrze zbudowany i nosi³ d³ugie w³osy. Antropolodzy uznali, ¿e jego wiek odpowiada wiekowi Jezusa wczasie, gdy umar³ na krzy¿u. Uda³o siê ustaliæ grupê krwi pobran¹ z ca³unu i jest to grupa AB. Co ciekawe tê sam¹ grupê krwi wyodrêbniono z innej relikwii, któr¹ jest sudarium z Oviedo, czyli chusta jak¹ owijano twarz zmar³ego. Wœród niezwyk³ych relikwii jest jeszcze Ca³un z Manopello, naktórym odbita jest twarz identyczn¹ z t¹, jaka widnieje na Ca³unie Turyñskim. Ro¿nica polega jednak na tym, ¿e na Chuœcie z Manopello jest to odbicie twarzy wci¹¿ ¿ywej osoby. Wed³ug tradycji chust¹ mia³a obetrzeæ twarz Jezusa œw. Weronika. Tkanina z jakiej wykonano chustê jest zrobiona z bisioru, czyli z w³óknistej wydzieliny morskich ma³¿y, przez co nazywano j¹ morskim jedwabiem. Tkanina w czasach œredniowiecza by³a dro¿sza ni¿ z³oto, a parê delikatnych, bisiorowych rêkawiczek mo¿na by³o schowaæ do skorupki orzecha. Prawdopodobnie chusta zosta³a na³o¿ona na twarz cz³owieka w momencie, kiedy zosta³ zdjêty z krzy¿a, a nastêpnie po zawiniêciu go w ca³un, raz jeszcze po³o¿na na jego twarzy.

Charakterystyczne œlady tortur, które mo¿na zidentyfikowaæ na wizerunku z Ca³unu Turyñskiego odpowiadaj¹ biblijnemu opisowi mêki Chrystusa. Jego twarz ma z³amany nos. Widaæ œlady po niesieniu krzy¿a, a tak¿e po biczowaniu. Ca³un Turyñski odzwierciedla równie¿ œlady po koronie cierniowej, a tak¿e œlady na kolanach, co odpowiada opisowi Drogi Krzy¿owej, w której Chrystus pada pod ciê¿arem krzy¿a. W utrwalonym na p³ótnie wizerunku zarejestrowany zosta³ tak¿e ruch cia³a cz³owieka konaj¹cego na krzy¿u i rany na przebitych gwoŸdziem rêkach i nogach. W prawym boku, pomiêdzy pi¹tym, a szóstym ¿ebrem, ma on œlad po wbitej w³óczni. Te wszystkie detale sugeruj¹, ¿e mamy tu do czynienia z jedn¹, konkretn¹ osob¹, jak¹ by³ Jezus Chrystus. Obliczono, ¿e szansa aby by³o to odbicie kogoœ innego ni¿ Jezus jest jak jeden do dwustu miliardów!

Wielokrotnie próbowano udowodniæ, ¿e Ca³un Turyñski jest œredniowiecznym oszustwem i z osob¹ Jezusa nie ma nic wspólnego. W czerwcu 2011 roku, w³oski malarz i konserwator zabytków – Luciano Buso –stwierdzi³, ¿e autorem Ca³unu Turyñskiego jest Giotto. Jego zdaniem Giotto

wykona³ to malowid³o w 1315 roku i nawet podpisa³ swoje dzie³o imieniem i cyfr¹ oznaczaj¹c¹ rok powstania. Problem jednak w tym, ¿e naca³unie nie ma œladów farby. P³ótno nie by³o gruntowane, a do jego wykonania nie u¿yto barwników chemicznych. Co prawda odnaleziono œladowe iloœci farby, ale wynika³o to z tego, ¿e œredniowieczni kopiœci, tworz¹cy reprodukcjê wizerunku, po zakoñczeniu pracy nak³adali orygina³ na swoj¹ kopiê wierz¹c, ¿e przejdzie na ni¹ cudowna moc takiego obrazu. Dokonano wielu kopii ca³unu i dlatego nak³adano go wielokrotnie i st¹d minimalne iloœci chemicznego barwnika nap³ótnie. Badania ca³unu przeprowadzi³y tak¿e instytucje naukowe. Zbadano je izotopem wêgla C14, co pozwala w miarê dok³adnie okreœliæ datê powstania p³ótna. Testów dokonano w amerykañskim Tucson, w Oksfordzie i Zurychu, a ich wyniki opublikowano w presti¿owym magazynie naukowym „Nature”. Wynika³o z nich, ¿e p³ótno pochodzi z XIV wieku, ale te badania szybko zosta³y odrzucone przez innych naukowców. W burzliwej historii Ca³unu Turyñskiego jest epizod z 1532 roku, gdzie zosta³ w ostatniej chwili uratowany podczas po¿aru Œwiêtej Kaplicy w Chambéry, gdzie by³ wówczas przechowywany. Czêœæ sadzy z pewnoœci¹ wniknê³a w p³ótno, co wp³ynê³o na odczyt daty jego powstania. Do tego próbki pobrano z obrze¿y tkaniny, z rejonu, który by³ poŸniej naprawiany wspó³czesnymi niæmi przez siostry klaryski. Tak wiêc nawet jeœli metoda badawcza by³a w³aœciwa, to przeprowadzono j¹ na niew³aœciwej próbce. Istnieje tak¿e teoria, ¿e ca³un wykonano w œredniowieczu prymitywn¹ metod¹ fotograficzn¹ znan¹ jako „camera obscura”. Badania przeprowadzono za pomoc¹ densytometru i ostatecznie wykluczono tak¹ mo¿liwoœæ.

Najpowa¿niejsze instytucje naukowe œwiata nie by³y w stanie ustaliæ jaki proces chemiczny móg³ doprowadziæ do powstania koloru, który jest na pogrzebowym p³ótnie przykrywaj¹cym Jezusa. Aby dziœ, przy u¿yciu wspó³czenej technologii spróbowaæ stworzyæ taki wizerunek potrzebny by³by precyzyjny promieñ lasera impulsowego. Doœwiadczenia tego typu przepro-

wadzano wInstytucie Atomowym we Frascati.

Najciekawsz¹ cech¹ ca³unu, a jednoczeœnie najtrudniejsz¹ do podrobienia jest g³êbokoœæ na której ten wizerunek zosta³ zarejestrowany. Wizerunek tworz¹ odpowiednio zabarwione w³ókienka celulozy, ale g³êbokoœæ wnikania czynnika, który wywo³a³ ten obraz nie przekracza kilkunastu mikrometrów, co w praktyce oznacza, ¿e jest on niezwykle p³ytki. Ka¿da farba malarska wnika znacznie g³êbiej, zreszt¹ podobnie jak rozmaite media gazowe, które mog³y byæ zastosowane do stworzenia wizerunku. Do tego noœnikiem obrazu na ca³unie nie jest wcale len, a zanieczyszczenia na jego powierzchni. W dawnych warsztatach tkackich nitki z których robiono tkaninê powlekano skrobi¹, co sprawia³o ¿e nie rwa³y siê podczas tkania. Tkaninê nastêpnie prano i w ten sposób usuwano skrobiê, ale nie ca³kowicie, bo niewielka jej iloœæ pozostawa³a na jej powierzchni. W przypadku Ca³unu Turyñskiego to w³aœnie warstwa skrobi jest noœnikiem obrazu. Ciekawe jest to, ¿e wszêdzie tam, gdzie z p³ótnem zetknê³a siê krew to niwelowa³a ona efekt tworzenia siê wizerunku na ca³unie.

Tu¿ przed swoj¹ abdykacj¹ w 2013 roku, papie¿ Benedykt XVI wyrazi³ zgodê na drugie w historii wystawienie Ca³unu Turyñskiego nawidok publiczny. By³a to jego ostatnia decyzja jako g³owy koœcio³a katolickiego. Dwa lata póŸniej, jego nastêpca, papie¿ Franciszek zdecydowa³ aby raz jeszcze pokazaæ ca³un œwiatu. W tym jednak przypadku, ka¿dy kto chcia³ zobaczyæ ten niezwyk³y artefakt, musia³ uzyskaæ na to indywidualn¹ zgodê. W obu przypadkach Ca³un Turyñski mo¿na by³o ogl¹daæ w wielkanocn¹ Wielk¹ Sobotê. Papie¿ Benedykt nazwa³ ca³un „ikon¹ Wielkiej Soboty, która jest dniem ukrycia Boga”.

Jan Pawe³ II w 1998 roku maj¹c na myœli Ca³un Turyñski powiedzia³, ¿e „jest on wyzwaniem dla rozumu. Odka¿dego cz³owieka, zw³aszcza od uczonego wymaga przede wszystkim wysi³ku, który pozwoli mu przyj¹æ z pokor¹ g³êbokie przes³anie, przemawiaj¹ce do jego umys³u i dotykaj¹ce jego ¿ycia.”

Jan Pawe³ II zachêci³ aby do badania ca³unu przystêpowaæ bez ¿adnych uprzedzeñ iby nie uznawaæ za pewnik niczego, co nie zosta³o udowodnione. Podkreœli³, ¿e koœció³ wzywa, aby zachowaæ wewnêtrzn¹ wolnoœæ w dzia³aniu, skrupulatnie przestrzegaæ zasad naukowej metodologii, a zarazem szanowaæ wra¿liwoœæ wiernych, bo patrz¹c na Ca³un Turyñski zawsze pojawia siê pytanie o cel i sens ¿ycia, które nigdy nie traci na swojej aktualnoœci niezale¿nie od tego, w jakich czasach ¿yjemy. Weso³ych Œwi¹t!

Ca³un Turyñski

Chusta z Manoppello

Jan Pawe³ II modl¹cy siê przedCa³unem Turyñskim

Odtworzenie twarzy postaci z Ca³unu Turyñskiego

GRUBE RYBY I PLOTKI

Urodzi³a siê poddobrym manhattañskim adresem – w szpitalu przy Park Avenue. Dorasta³a w kamienicy miêdzy Central Parkiem aBroadwayem. Ojciec (z pochodzenia W³och) prowadzi³ firmê instaluj¹c¹ internet w hotelach, matka robi³a karierê w Verizonie. Stefani Joanne Angelina Germanotta rozpoczê³a naukê gry na fortepianie gdy mia³a zaledwie 4 lata. Potem wys³ano j¹ do prywatnej szko³y katolickiej dla dziewcz¹t. Ale po zajêciach – jak twierdzi³a – chodzi³a do pracy. Nie dlatego, ¿e musia³a. Chcia³a od³o¿yæ na… torebkê zlogo Gucci, której „po¿a³owa³a jej matka”. Jako nastolatka uczêszcza³a na zajêcia z aktorstwa w szkole Lee Strasberga. Chwali³a siê póŸniej, ¿e „umie sobie wyobraziæ wszystko”, anawet „osi¹gn¹æ orgazm si³¹ umys³u”. Ale szko³a nie by³a ulubionym miejscem Stefani. Nie by³a lubiana przez rówieœniczki. Odstawa³a. Trochê z samotnoœci, trochê z nudów – zaczê³a pisaæ pierwsze piosenki. Podobno kiedy maj¹c niespe³na 16 lat œpiewa³a pod nosem robi¹c zakupy w jednym z butików na Manhattanie, sprzedawca obdarzony s³uchem – da³ jej numer do swojego wuja, nauczyciela œpiewu. Dziewczynaskorzysta³a. Nie tylko z lekcji wydobywania g³osu, ale te¿ innych porad. Na przyk³ad tej, ¿e „jeœli w pokoju siedzisto osób i99 z nich nie uwierzy w twój talent, to nie zniechêcaj siê. Potrzebujesz tylko tej jednej”. Id¹c za ciosem, nowojorczanka nie wyró¿niaj¹ca siê ani urod¹, ani przesadnym talentem, za³o¿y³a kapelê rockow¹. Jednak œpiewanie coverów nie popycha³o kariery naprzód. Castingi do filmów i programów telewizyjnych – równie¿. Stefani „zapomina³a jêzyka w gêbie”, za bardzo siê stresowa³a. Po maturze zaczê³a studia w Tisch School of the Arts Uniwersytetu Nowojorskiego, kuŸni talentów dla Broadwayu, ale po roku zrezygnowa³a. Oœwiadczy³a rodzicom, ¿e postanowi³a zostaæ… przymieraj¹c¹ g³odem artystk¹. I do³¹czy³a do tysiêcy sobie podobnych – g³odnych s³awy i chwa³y nieodkrytych „gwiazd”. A potem spotka³a mê¿czyznê, który zobaczy³ w niej „kobiecego Johna Lennona” i „najdziwniejszy talent” i poradzi³, by „zaczê³a byæ div¹ 24 godziny na dobê”. Dziewczyna „z porz¹dnego domu” zaczê³a wiêc nosiæ coraz krótsze kiecki, a¿ zosta³a w samych majtkach, pod które czasem zak³ada³a rajstopy. W koñcu przyjê³a pseudonim sceniczny i uwierzy³a, ¿e bêdzie kimœ.

Tak siê narodzi³a Lady Gaga.

„Zosta³a chodz¹cym, 24-godzinnym spektaklem. Zaczê³a æwiczyæ zchoreografami, wymyœlaæ stroje, w koñcu nakrêci³a teledysk i ruszy³a wtrasê po ma³ych klubach w ca³ych Stanach. Postawi³a na androginicznoœæ, dziwacznoœæ. Cieszy³a siê, gdy pojawi³y siê plotki, ¿e jest hermafrodyt¹. Przy ówczesnych grzecznych gwiazdkach pop to by³a odœwie¿aj¹ca zmiana. Debiutancka „The Fame” wydana we wrzeœniu 2008 roku sprzedawa³a siê œwietnie. Stefani Joanne Angelina Germanotta sta³a siê najpopularniejsz¹ now¹ artystk¹ na œwiecie” – czytamy.

Po sukienkach z miêsa, spektaklach podczas których Gaga wykluwa³a siê z jaja, ekstrawaganckich kostiumach, szalonych teledyskach – dziœ nie ma ju¿ prawie œladu. Kilka tygodni temu 37-letnia artystka podczas oscarowej gali wyst¹pi³a w zwyk³ym podkoszulku i podartych jeansach. W³osy zaczesa³a w warkocz, zmy³a makija¿. Zdjê³a zbrojê. Zanim zaczê³a œpiewaæ, Gaga opowiedzia³a, jak wa¿na jest niej piosenka, któr¹ nominowano do Oscara („Hold My Hand” z filmu „Top Gun: Maverick”). „Ten utwór

jest dla mnie g³êboko osobisty, bo myœlê, ¿e potrzebujemy siebie nawzajem. Potrzebujemy mnóstwa mi³oœci, by przejœæ przez ¿ycie. I czasem wszyscy potrzebujemy bohatera. S¹ tacy bohaterowie wokó³ nas, [ujawniaj¹ siê] w najmniej spodziewanych miejscach. Mo¿ecie te¿ byæ swoimi w³asnymi bohaterami, nawet gdy czujecie siê z³amani w œrodku” – wyszepta³a do mikrofonu.

Ten komentarz odnosi³ siê do doniesieñ na temat traumy, której wokalistka

doœwiadczy³a w wieku19 lat. „Zosta³am zgwa³cona przez producenta muzycznego” – oœwiadczy³a œwiatu. Ale od razu doda³a, ¿e nie czuje siê na si³ach, ¿eby ujawniaæ jego nazwisko iponownie mierzyæ siê z tamtymi wydarzeniami. Kilka lat temu Gaga przyzna³a równie¿, ¿e po napaœci cierpi na zespó³ stresu pourazowego (PTSD). Czasem nie mo¿e z³apaæ tchu, dokuczaj¹ jej skurcze, nie mo¿e zapanowaæ nad p³aczem. Oprócz tego, wokalistka choruje nafibromialgiê, chorobê

objawiaj¹c¹ siê bólami miêœni. „U mnie, i zapewne u wielu innych chorych, cyklon niepokoju, depresji, PTSD, traumy i ataków paniki sprawia, ¿e uk³ad nerwowy siê przegrzewa, co powoduje nerwobóle. Ludzie powinni byæ bardziej wspó³czuj¹cy” – powiedzia³a wjednym z wywiadów. Od czasu ujawnienia diagnozy Lady Gaga zaanga¿owa³a siê w wiele projektów wspomagaj¹cych promocjê zdrowia psychicznego. Chce – jak deklaruje – „zrobiæ coœ dobrego dla innych”. I chwa³a jej za to.

*

Na ok³adce kwietniowego wydania filipiñskiej edycji magazynu VOGUE znalaz³a siê legendarna mistrzyni tatua¿u, 106-letnia Apo Whang-od. „Mia³a zaledwie 16 lat, kiedy pod okiem ojca zaczê³a siê uczyæ tatuowania technik¹ Batik. To sztuka o wielowiekowej historii, doktórej u¿ywa siê ciernia calamansi, rodzaju owocu cytrusowego, zapomoc¹ którego tatuator/ka nanosi tusz na skórê. Takimi tatua¿ami tradycyjnie ozdabiano skórê wojowników, a na cia³ach kobiet tatuowano symbole p³odnoœci. Technika ta jest doœæ bolesna, a sam zabieg czasoch³onny. Mimo to do Apo Whang-od ustawiaj¹ siê kolejki, choæ artystyczn¹ schedê przekaza³a swoim wnuczkom”

czytamy.

Jak pisze Martyna Wojciechowska: „Tatua¿e wœród grupy etnicznej Kalinga pe³ni³y wa¿n¹ funkcjê od wieków. Dla kobiet by³y form¹ upiêkszania cia³a, au mê¿czyzn okreœlone wzory mia³y swoje znaczenie i najczêœciej symbolizowa³y odwagê”. Podró¿niczka podkreœla, ¿e Whang-od by³a pierwsz¹ i jedyn¹ kobiet¹ w swojej wiosce, która zajmowa³a siê sztuk¹ tatuowania. „Whang-od czêsto nazywana by³a ostatni¹ MAMBABATOK, czyli tradycyjn¹ tatuatork¹. Przy tej metodzie tusz wprowadzany jest pod skórê przy pomocy ostro zakoñczonego kawa³ka drewna i uderzaniem patyka o patyk. To niezbyt przyjemnie doœwiadczenie i bardziej bolesne ni¿ lepiej nam znane wspó³czesne metody tatuowania” – uœciœli³a podró¿niczka. Œwiat dowiedzia³ siê o Whang-od 15 lat temu, kiedy dr Lars Krutak przygotowywa³ odcinek serialu „Tatoo Hunter”. W czasie pobytu w wiosce Buscalan na wyspie Luzon spotka³ 90-letni¹ w owym czasie Whang-od i postanowi³ przedstawiæ j¹ zachodniej publicznoœci. Fotografia autorstwa Artu Nepomuceno przedstawiaj¹ca siw¹ pani¹ w czerwonych koralach, z karminow¹ szmink¹ na ustach, ju¿ zosta³a okrzykniêta jedn¹ z najpiêkniejszych ok³adek w historii magazynu VOGUE. ❍

Stefani Joanne Angelina Germanotta czyli Lady Gaga

Apo Whang-od na ok³adce filipiñskiego Vogue’a – Whang-od czêsto nazywana by³a ostatni¹ MAMBABATOK, czyli tradycyjn¹ tatuatork¹ – mówi podró¿niczka Martyna Wojciechowska, która równie¿ jest zwolenniczk¹ upiêkszania cia³a.

Stany wewnêtrzne

Weronika Kwiatkowska

JasnoϾ

Trudno dogoniæ Instagram. Ale tobie siê uda³o – powiedzia³a kole¿anka na widok fotografii przedstawiaj¹cej stó³ œwi¹teczny, który przygotowa³am na tegoroczne „Jajeczko”. Od kilku lat organizujê kameralne przyjêcia oko³owielkanocne, których centralnym punktem jest wspólne robienie pisanek. Do barwienia skorupek u¿ywamy wy³¹cznie surowców naturalnych: tradycyjnych ³upin z cebuli, ale te¿ kurkumy, suszonych p³atków hibiskusa i nagietka, liœci herbaty, modrej kapusty, proszku matcha. Dogl¹danie wywaru i nadzorowanie procesu farbowania ma w sobie coœ z medytacji. Kolory za ka¿dym razem s¹ trochê inne. Ale zawsze piêkniejsze, ni¿ te syntetyczne, jadowite, z gotowego proszku. Siena, ochra, umbra. Kobaltowe ¿ó³cie, malachity, kadmowe czerwienie. Naturalne pigmenty idealnie komponuj¹ siê z szat¹ sto³u: lnem, jut¹, w³óknami banana malijskiego (abaca), herbacianym drzewem. ¯adnych plamoodpornych, plastykowych tkanin. Zamiast kwiatów – wierzbowe, bezlistne ga³êzie. W prostym, szklanym wazonie wygl¹daj¹

surowo, mo¿e trochê dramatycznie. Ale lubiê jak jest mniej. Proœciej. Wyznajê estetyczn¹ wstrzemiêŸliwoœæ. Minimalizm. Mo¿e dlatego, ¿e wychowywa³am siê w domu bez mebloœcianek, kryszta³ów, serwetek na telewizorach, porcelanowych figurek, ca³ej tej PRL-owskiej cepelii. Bia³e œciany. Lekkie meble. Brak boazerii w przedpokoju. I to wszystko, zanim do Polski zawita³a IKEA i przestawi³a ludziom w g³owach. I mieszkaniach.

Ech, gdybym mog³a urz¹dziæ siê po swojemu – wyrzuci³abym po³owê klunkrów pt. wzmacniacze do gitary, kolumny, stacjonarne komputery. Ale ¿yjê z mê¿czyzn¹. I muszê chadzaæ na kompromisy. Inaczej ogo³oci³abym salon zniepotrzebnych gratów, kupi³a ogromny, drewniany stó³, przyktórym mog³oby usi¹œæ wiêcej ni¿ szeœæ osób. I ca³kowicie przearan¿owa³a przestrzeñ. A tak, muszê kombinowaæ. Zas³aniaæ. £ataæ dziury.

Za to mogê zdecydowaæ o tym, co znajdzie siê na stole. U³o¿yæ menu. Zadbaæ o detale. W tym roku pracê rozpoczê³am od wyhodowania kie³ków. Poniewa¿ w pierwotnym zamyœle kolorem przewodnim mia³ byæ ró¿owy – znalaz³am nasionka szkar³atnego amarantusa i wysia³am w dwóch, niewielkich skrzynkach. Wyros³y delikatne, drobne wkolorze fuksji. Zamarynowa³am rzodkiewkê i modr¹ cebulkê – które pod wp³ywem octowej zalewy zabarwi³y siê na ró¿owo. Przygoto-

wa³am dwa rodzaje humusu: tradycyjny przybra³am owocem granatu i oliwkami, posypa³am obficie zio³ami i pra¿onymi p³atkami czosnku. Do drugiego doda³am pieczonego buraka, dziêki któremu œlicznie sp¹sowia³. Na przystawkê poda³am wêdzonego ³ososia narozmarynowych krakersach, z odrobin¹ kremu serowego; ca³oœæ przybra³am czarnym „kawiorem”, posypa³am p³atkami suszonych chabrów i ró¿owymi kie³kami. W ceramicznej brytfannie u³o¿y³am dwa du¿e kawa³ki greckiej fety, pomidorki na ga³¹zkach, kilka szalotek i czosnek w ³upinach. Ca³oœæ obficie pola³am oliw¹, doprawi³am i wstawi³am dopieca na 40 minut, razem z wegetariañskim quiche’em, do którego warzywa usma¿y³am dzieñ wczeœniej. Talarki zielonej i ¿ó³tej cukinii, drobno posiekany por i cebula, czerwona i pomarañczowa papryka, pieczarki, liœcie m³odego szpinaku, grillowane szparagi. Ca³oœæ zalewa siê mas¹ serowo- jajeczn¹. I gotowe. Wa¿ne, by u¿yæ dobrej jakoœci ricotty i parmezanu. A jeœli ktoœ ma sk³onnoœci do estetyzowania, mo¿e potraktowaæ brytfannê jak sztalugê, na której rozpinasiê p³ótno i „namalowaæ” ³¹kê. Do tego celu œwietnie nadaj¹ siê liœcie sza³wii, suszone pomidory, ga³¹zki œwie¿ego tymianku i rozmarynu, oliwki. Ca³oœci dope³ni³a domowa focaccia, któr¹ upiek³a kole¿anka. I– oczywiœcie – odpowiednie trunki. Deser przyjecha³ z najlepszej cukierni na Staten Island. Ob³êdnie puszysty sernik w towarzystwie gor¹cej polewy z mro¿onych, polskich wiœni zrobi³ furorê. Wzmocnione sutym posi³kiem, usiad³yœmy dopracy. Z roku na rok drapanie jaj idzie nam coraz lepiej, ha. Wzory s¹ wykwintniejsze, bardziej precyzyjne. Kiedy

Dumni weterani

szowem. Autentycznie by³em im wdziêczny, ¿e przyczyni¹ siê do wiêkszego bezpieczeñstwa Polski.

Widzia³em, ¿e pozdrawiali ich i uœmiechali siê do nich tak¿e inni Polacy.

Na forum dyskusyjnym ekspatów na Filipinach ktoœ grzecznie zauwa¿y³, ¿e w Stanach Zjednoczonych weterani wojskowi, w ogóle armia, otoczeni s¹ wyj¹tkowym i powszechnym szacunkiem. Nie neguj¹c ich odwagi i zas³ug dla kraju, dyskutant pyta, czy jest to fair wobec przedstawicieli innych zawodów, gdzie tak¿e s³u¿y siê krajowi, ale trzeba s³u¿yæ d³u¿ej by doczekaæ siê emerytury. A tê, podobnie jak inne benefity, wojskowi maj¹ wyj¹tkowo wysok¹.

Australijski weteran wojskowy napisa³ na to, ¿e przez ca³y okres s³u¿by nie przepracowa³ ciê¿ko ani jednego dnia. Inni zauwa¿yli, ¿e powa¿aniem u Amerykanów ciesz¹ siê te¿ policjanci (choæ nie zawsze) i jak najbardziej stra¿acy. -Thank you for your service!

s³ysz¹ od szarych obywateli nie tylko weterani, ale i m³odzi ch³opcy, dopiero od niedawna w mundurach.

Nie s³ysza³em, ¿eby przedstawicielom innych zawodów, nawet ³atwo odró¿nialnych z powodu uniformu, jak stewardessy, sanitariusze czy listonosze, kiedykolwiek dziêkowali obcy ludzie.

Przyznajê, ¿e ja te¿ raz podziêkowa³em amerykañskim ¿o³nierzom – na Dworcu Centralnym w Warszawie, gdzie byli w drodze do bazy wojskowej pod Rze-

Szacunek Amerykanów do munduru pokazywany jest w niezliczonych filmach. Najpierw w pozytywnym œwietle przedstawiana jest armia – jako szansa dla biednej, niewykszta³conej m³odzie¿y (czêsto Afroamerykanów), zarazem jako remedium na problemy m³odoœci: ¿ycia na bakier z prawem, za¿ywania narkotyków, zaniedbywania nauki. Jest to takie samo myœlenie jak kiedyœ u Polaków, którzy uwa¿ali, ¿e s³u¿ba wojskowa – nawet ta niechciana, obowi¹zkowa i czêsto bezsensowna – uczyni z ch³opca mê¿czyznê, nauczy go dyscypliny iodpowiedzialnoœci. Da mu „strukturê” w ¿yciu.

Dziêkowanie za s³u¿bê m³okosom wcielonym do niej przymusowo by³o nacechowane fa³szem. Dziœ, armia jest zawodowa – dziêkuje siê za wybór ryzykownego i wa¿nego dla pañstwa zawodu.

Na filmach ¿o³nierze doœwiadczaj¹ okrucieñstw i sami siê ich dopuszczaj¹. Zabijaj¹ i s¹ zabijani. Bohatersko ratuj¹ kolegów (wielki etos wzajemnego wspierania siê), czasem tchórz¹. Wracaj¹ z wojny bez rêki albo nogi (filmy pokazuj¹ niewydolny system opieki nad inwalidami wojennymi), a czêsto z traum¹, psychicznie odmienieni i to na trwa³e.

Amerykanie na ogó³ nie kwestionowali sensu udzia³u w II wojnie œwiatowej czy koreañskiej. Wojna w Wietnamie podzieli³a naród. Ostatnie interwencje: w Iraku, Afganistanie czêsto uznawane s¹, zw³aszcza za granic¹, za nieuzasadnione. Skoro

kilka miesiêcy temu otrzyma³am niezwyk³y podarunek w postaci notesu o kartach czarnych jak p³uca palacza, w zestawie z bia³ymi markerami, zaczê³am rysowaæ roœliny. Eukaliptus, mi³orz¹b, kwiaty maku, peonii. Wprowadzeniu kreski odnalaz³am spokój; wróci³a dzieciêca radoœæ, czysta, niezm¹cona przyjemnoœæ. U¿ywaj¹c tej samej techniki wykona³am seriê pisanek botanicznych. Bia³y rysunek na rdzawych, ciemnobr¹zowych i herbacianych skorupkach wyj¹tkowo dobrze siê komponowa³. PóŸnym popo³udniem zasiad³yœmy do herbaty. Mistrzyni Ceremonii roz³o¿y³a lniany obrusik i ustawi³a na nim maleñkie czarki. W mieszcz¹cym siê w d³oni ¿eliwnym czajniczku zaparzy³a liœcie, które – jak opowiada³a – pochodz¹ ze stuletnich krzewów porastaj¹cych zbocza gór miasteczka Lincang, w po³udniowych Chinach. „Wêdruj¹ca Gwiazda” mia³a mocny, wyrazisty smak, z lekko kwiatow¹ nut¹. Lubiê przygl¹daæ siê D., która w skupieniu wype³nia rytua³, pali Œwiête Drzewo, podaje czarki wype³nione aromatycznym p³ynem, zapraszaj¹c do medytacji; ¿eby zatrzymaæ siê na chwilê, wyciszyæ wewnêtrzny zgie³k, poczuæ, jak pulsuje wszechœwiat

*

To by³y moje œwiêta – powiedzia³a A., gdy ¿egna³yœmy siê w drzwiach. Na drogê wrêczy³am goœciom paczuszki z maœlanymi ciasteczkami w kszta³cie zaj¹czków, które upiek³am poprzedniego wieczoru. Wysz³yœmy przed dom. Pachnia³o wiosn¹. Zmian¹. Poczu³am radoœæ na tê jasnoœæ powietrza, to olœnienie, tê serca lekkoœæ.* ❍

* Seamus Heaney, Wychowanek

Zapraszamy na stronê Autorki: www.stanywewnetrzne.com

tak, nieuzasadniony by³ trud i ryzyko walcz¹cych tam ¿o³nierzy.

Ale oni i na filmach, i w ¿yciu, nie kwestionuj¹ sensu wojen. Zostali wys³ani, wiêc walcz¹ za kraj. Co ciekawe, nawet zagorzali przeciwnicy wojen, lewica, pacyfiœci, samych ¿o³nierzy siê nie czepiaj¹, najwy¿ej oskar¿aj¹ ich o naiwnoœæ. Ale i oni szanujê ich s³u¿bê i ich mundur.

Armia cieszy siê szacunkiem w wielu krajach. Nawet tam, gdzie uczestniczy³a w brutalnych przewrotach, na przyk³ad w Ameryce £aciñskiej, po up³ywie niewielu lat znowu jest proszona, by „zaprowadzi³a porz¹dek”.

Ciekawy jest stosunek Polaków do armii. Z naszej historii ho³ubimy w pamiêci akty odwagi polskich ¿o³nierzy, jesteœmy z nich dumni. Tak wiêc nawet w PRL-u, choæ armia by³a podporz¹dkowana w dzia³aniach strategicznych Moskwie i jeœli by kogoœ zaatakowa³a, to Niemcy i Amerykê, nie Zwi¹zek Radziecki, cieszy³a siê szacunkiem spo³ecznym. Có¿ winne te wiejskie ch³opaki z poboru. Pokutowa³ poza tym mit, ¿e – w odró¿nieniu od milicji, ZOMO i bezpieki – wojsko nie obróci³oby siê przeciwko swojemu narodowi. Mit zosta³ obalony, gdy stan wojenny wprowadzono pod os³on¹ naszych, w³asnych czo³gów.

W wolnej Polsce wojskowi, jak wynika z badañ, nadal s¹ jedn¹ z grup zawodowych o najwy¿szym uznaniu.

Wróæmy jednak do amerykañskich weteranów, bo jest ich w Angeles City, mnóstwo. W pobli¿u by³a najwiêksza w Azji amerykañska baza marynarki; zamkniêto j¹, ale znowu bêdzie otwarta.

Zaroi siê wiêc od amerykañskich byczków z si³owni, mi³oœników koszykówki

(czarni) i football-u (biali), chodz¹cych tu na piwo i dziewczyny. Ch³opaków, którzy œwiadomie, zamiast latami zakuwaæ, by dostaæ siê do college’u, zapisali siê do organizacji, która da im wikt i opierunek, przydatne w ¿yciu umiejêtnoœci, jak kierowcy ciê¿arówki i po krótkim przeszkolenia umieœci ich w bazie, w kraju lub zagranic¹. Gdzie jest du¿a szansa, ¿e nigdy w ¿yciu nie oddadz¹ strza³u. Otoczeni swoimi, jadaj¹cy ze swoimi w kantynie typowo amerykañskie jad³o, bêd¹ odk³adaæ do szybszej ni¿ u innych (mo¿e zwyj¹tkiem policjantów) emerytury. Do niej do³o¿¹ jakieœ dodatkowe œwiadczenia, renty inwalidzkie (bo poœlizgnêli siê kiedyœ w sto³ówce – wina rz¹du), ubezpieczenia medyczne.

Tutejsi weterani maj¹ czasem miesiêczne œwiadczenia 2-3 razy wy¿sze ni¿ gdyby wykonywali jakieœ zwyczajne, nie obsypane przywilejami zawody: budowlañca, taksówkarza, ksiêgowego. Moszcz¹ siê na Filipinach. Znajduj¹ sobie m³ode filipiñskie ¿ony i buduj¹ domy, przed którymi parkuj¹ forda pick-upa, a nawet motocykl Harley-Davidson. Nie czytaj¹ ksi¹¿ek –nie robili tego nigdy. Hoduj¹ brzuchy, chodz¹ na piwo, a pewnie wieczorami wy¿ywaj¹ siê w Internecie w jakichœ politycznych pyskówkach. A w nich najczêœciej prezentuj¹ postawê bezrefleksyjnego, amerykañskiego patriotyzmu: filmów Clinta Eastwooda, targów broni w Teksasie.

S¹ w sumie sympatyczni. Nie napracowali siê w ¿yciu i nie nag³ówkowali. Nikt jednak im tego nie wypomni. W koñcu, oni served their country.I naprawdê w to uwierzyli, nawet jeœli wbazie wojskowej strzygli trawniki. Swoje zwyczajne ¿ycie uwa¿aj¹ za wype³nienie wa¿nej misji, za ¿ycie, które mia³o sens dla nich i dla innych. Ma³o kto tak dobrze myœli o swoich dokonaniach i karierze, dlatego nale¿y im tylko pogratulowaæ i pozazdroœciæ. ❍

Fine Foods and Deli

66-65 Forest Ave., Ridgewood, NY 11385 tel. 347-881-1682

Naszym

Klientom

oraz ca³ej Polonii

¿yczymy szczêœliwych i rodzinnych

Œwi¹t Wielkanocnych

Zapraszamy na œwi¹teczne zakupy: Mamy wyœmienite wêdliny, kie³basy, pieczywo, ciasta oraz produkty importowane.

Wiosenne ¯yczenia redakcji

i czytelnikom Kuriera Plus sk³ada Stowarzyszenie Pañ im. Marii Sk³odowskiej Curie. Weso³ego Alleluja!

Zdrowych, pe³nych nadziei Œwi¹t Wielkiej Nocy ...i radoœci w przysz³oœci...

¯yczymy Pañstwu b³ogos³awionej Wielkanocy, wype³nionej radoœci¹ przebudzenia, pogod¹ ducha, odno wionej nadziei iobfitoœci¹ dóbr, któ re przychodz¹ wraz z wiosn¹. Niech wszystkie dobre rzeczy, których pragniecie zaczn¹ siê spe³niaæ.

Ten wielkanocny czas to tak ¿e okres korzystania z narnych uroków tego wyda rzenia co czêsto nie s³u¿y naszej sylwetce.

Wiêkszoœæ z nas pra gnie wygl¹daæ atrakcyjnie, szczup³o i mieæ uczucie lekkoœci.

Radosnych Œwi¹t Wielkanocnych

i Smacznego Jajka

¿ycz¹ Krakowianki i Górale

Jak osi¹gn¹æ ten stanl? Pierwsza myœl wiêkszoœci z nas to zapewne dieta. jeszcze raz dieta.

Otó¿ niekoniecznie. Ograniczenie pewnych pokarmów oraz zwiêkszenie aktywnoœci fizycznej s¹ jak najbardziej wskazane do odzyskania lub utrzymania piêknej i zgrabnej figury oraz pozbycia siê problemów jelitowych Jednak to nie wszystko. Przez d³ugie miesi¹ce niezdrowego od¿ywiania siê oraz braku jakiejkolwiek aktywnoœci fizycznej, nasz organizm jest nie tylko mocno os³abiony ale równie¿ nie-

Hufiec Harcerek „Podhale”

i Hufiec Harcerzy „Warmia”

³¹cz¹ siê z czytelnikami Kuriera Plus w prze¿ywaniu piêknych tradycji Wielkanocnych.

Na zdjêciu Stacja Drogi Krzy¿owej przedstawiona przez harcerki i harcerzy z New Britain, CT w 2022r.

prawid³owo od¿ywiony. Czêsto jemy ¿ywnoœæ zanieczyszczon¹ i niepe³nowartoœciow¹. Dlatego te¿, zanim „wezmiemy siê” porz¹dnie za dietê i odchudzanie, nale¿y pomyœleæ o oczyszczeniu organizmu. Mo¿emy to osi¹gn¹æ dziêki stosowaniu terapii opieraj¹cej siê na produkcie firmy RENEW LIFE

Cleanse Smart, który zapewni nam efektywne oczyszczanie organizmu (u³atwi i przyspieszy proces detoksykacji, czyli eliminacji toksyn z p³uc, w¹troby, uk³adu limfatycznego, nerek, skóry, krwi oraz jelit).

Jaki jest mechanizm dzia³ania tego produktu? Tak jak praca w brudnym otoczeniu utrudnia i komplikuje ¿ycie, tak samo utrudnione jest funkcjonowanie organizmu zanieczyszczonego toksynami. Toksyny s¹ powa¿nym zagro¿eniem dla ludzkiego organizmu, wystêpuj¹ najczêœciej w bardzo ma³ych iloœciach o ró¿nym stê¿eniu i oddzia³uj¹ na ludzki organizm przez d³ugi okres.

Innowacyjny produkt Cleanse Smart dzia³a dwuetapowo. Pierwszy etap to oczyszczanie w¹troby oraz innych organów wewnêtrznych. Efekt ten osi¹gany jest dziêki wyci¹gom z zió³, miêdzy innymi takich jak: kurkuma, ekstakt zliœci bambusa, korzeni czosnku, ostropestu, kozieradki, ekstraktu z karczocha, korzenia ashwagandhy, liœci

buraka, korzenia ³opianu i wielu innym. To w³aœnie ekstrakt znasion ostropestu plamistego i liœcia dziewanny stanowi¹ imponuj¹ce wsparcie g³êbokiego oczyszczania p³uc, uk³adu limfatycznego, nerek i krwi. Drugi etap procesu to detoksykacja jelit dziêki takim sk³adnikom jak: liœæ aloesu, korzeñ rabarbaru i imbiru, korzeñ prawoœlazu, nasiona kopru w³oskiego.

Cierpisz na zaparcia i masz ci¹g³e uczucie dyskomfortu? Czujesz siê ociê¿a³y, senny, zmêczony? Produkt Cleanse Smart to najlepsza, najskuteczniejsza inajbezpieczniejsza droga doosi¹gniêcia optymalnego satysfakcjonuj¹cego nas efektu.

Zapraszamy doMarkowej Apteki lub na nasz¹ stronê internetow¹: www.markowaapteka.com.

Przygotowujemy dania na wszystkie okazje (catering).

Jajka faszerowane na Wielkanoc (i nie tylko)

Pomys³ faszerowania jajek nie pochodzi z ¿adnego konkretnego miejsca czy kultury. Cz³owiek faszeruje jajka od zarania dziejów, a raczej od momentu, gdy opanowa³ sztukê gotowania jajek na twardo.

Jajko wielkanocne zawsze smakuje znakomicie, ale gdy jest to jajko faszerowane, to smakuje wrêcz ob³êdnie. Takie faszerowane jajka pojawia³y siê na moim rodzinnym stole od kiedy pamiêtam i nie by³a to tylko Wielkanoc. Jajka faszerowane by³y tak¿e obowi¹zkow¹ zak¹sk¹ podczas ka¿dej uroczystoœci rodzinnej, walcz¹c na stole o palmê pierwszeñstwa z nieœmierteln¹ sa³atk¹ warzywn¹.

Jajka same w sobie maj¹ wiele zalet. S¹ smaczne, nie drenuj¹ portfela i s¹ znakomitem Ÿród³em proteiny. Zawieraj¹ jednak spore iloœci cholesterolu, który mo¿e byæ szkodliwy. Piszê: „mo¿e”, bo wszystko zale¿y od stanu zdrowia i potêgi indywidualnego metabolizmu.

Jajka faszerowane s¹ tak¿e niezwykle ³atwe do zrobienia. Najpierw trzeba je ugotowaæ na twardo, obraæ ze skorupki, przekroiæ wzd³u¿ (aczasem wszerz!) na pó³, ostro¿nie wyj¹æ z nich œciête ¿ó³tka, z których po zmieszaniu z sosami, przyprawami i zio³ami uciera siê kremow¹, smakowit¹ masê. Taki krem w swojej podstawowej formie sk³ada siê oprócz ¿ó³tek z majonezu, musztardy, czarnego pieprzu i odrobiny ostrej czerwonej papryki. Gotowy farsz trzeba potem prze³o¿yæ do jajek, w miejsca sk¹d zabrane zosta³y ¿ó³tka. Ca³oœæ polewa siê sosem, posypuje zielenin¹ (najlepiej szczypiorkiem), mielon¹ papryk¹ (dla smaku i koloru) i smakowita przystawka gotowa! Pikantne nadzienie jajek balansuje majonez, co dziœ wydaje siê oczywiste, ale majonez jako sk³adnik jajek faszerowanych sta³ siê popularny dopiero w XX wieku w czasach, kiedy zaczêto produkowaæ go na skalê przemys³ow¹.

Farsz do jajek mo¿e byæ jednak dowolny i zale¿y od kreatywnoœci tego, kto go przygotowuje. Do ¿ó³tek mo¿na dodaæ ostry sos – tak czerwon¹ sriracha jak i zielone wasabi – mo¿na dodaæ kawior, drobno posiekane ogórki konserwowe, koperek, sma¿ony boczek, selery, cebulkê, czosnek, oliwki, pieczarki, pieczon¹ paprykê, posiekane pomidory, pietruszkê, œwie¿e cebulki, estragon, bazyliê, nasiona sezamu, przyprawê curry, sproszkowan¹ cebulê i czosnek, zmielone krakersy, sok cytrynowy, skórkê cytryny, wodê z ogórków kiszonych, maggi, rozmaite gatunki octów i oliwy, salsê, œmietanê, mas³o, kie³baski, szynki i polêdwiczki, wêdzonego kurczaka i wêdzon¹ makrelê. Lista dodatków do jajecznego farszu wydaje siê d³uga, ale jest to zaledwie czubek góry lodowej, bo tych sk³adników jest wielokrotnie wiêcej i wszystko zale¿y od fantazji twórcy farszu. Jajka faszerowane to w gastronomii osobny, rozleg³y i niezwykle kolorowy œwiat.

Nawet jeœli farsz dojajek robi siê wed³ug w³asnego upodobania, to s¹ miejsca, gdzie preferuje siê jeden konkretny styl takiego farszu. Na Wêgrzech na przyk³ad jajka faszeruje siê namoczon¹ w mleku bu³k¹ i musztard¹ zmieszan¹ z¿ó³tkami. Taki specja³ podaje siê czêsto w towarzystwie frytek. W Niemczech ¿ó³tka miesza siê z sardynkami i kaparami. W Rosji do jajek dodaje siê sa³atkê warzywn¹ zmieszan¹ z ekstra majonezem, natk¹ pietruszki i siekanymi pomidorami. Takie jajka wesz³y do restauracyjnego menu i podaje siê je w wielu miejscach na œwiecie. W Szwecji faszerowane jajka s¹ oficjaln¹ czêœci¹ celebrowania Wielkanocy i stanowi¹ prominentn¹ potrawê na smorgasbord czyli na… „szwedzkim stole”. Na tê okazjê jajka faszeruje siê kawiorem z ³ososia, œmietan¹, serkiem ricotta, czasami przyprawiaj¹c je cebul¹ i posypuj¹c natk¹ pietruszki lub koperkiem. Takie jajka zjada siê ze œledziem wmarynacie lub wêdzon¹ sardynk¹.

Faszerowane jajka jedzono w staro¿ytnym Rzymie, gdzie polewano je sosem i podawano w zestawie obiadowym jako pierwsze danie. By³o to tak powszechne, ¿e trafi³o nawet do rzymskiego porzekad³a: „ab ovo usque ad mala” czyli „od jajka do jab³ka”, czyli od pocz¹tku do koñca. Henryk Sienkiewicz w swojej nagrodzonej Noblem powieœci pt. „Quo vadis” przedstawia postaæ Petroniusza, autora „Satyriconu”, który umieœci³ w swoim dziele kilka przepisów na jaja faszerowane. W staro¿ytnym Rzymie ¿ó³tka mieszano z orzeszkami piniowymi, miodem, octem i odrobin¹ roso³u.

W œredniowiecznej, hiszpañskiej ksi¹¿ce kucharskiej znalaz³ siê przepis na jaja faszerowane listkami kolendry, sokiem z cebuli, sfermentowanym mastyksem z dodatkiem miêtowej wody. Ca³oœæ nale¿a³o oprószyæ pieprzem w iloœciach, które w ksi¹¿ce okreœlono terminem: „Jak Bóg da”. Ksi¹¿ka nazywa siê „Fadalat” i powsta³a pod wyraŸnym wp³ywem kuchni arabskiej.

Hiszpañskie jajka posmakowa³y reszcie Europejczyków, którzy ideê faszerowanych przenieœli na swój grunt, dodaj¹c do przepisu w³asne sk³adniki wed³ug gustu iuznania. W ten sposób do jajecznego farszu trafi³y rodzynki, rozmaitego rodzaju sery, miêta i sma¿ona naæ pietruszki. Posypywano je cynamonem, goŸdzikami, cukrem pudrem, imbirem i polewano cierpkimi sosami z ¿urawiny.

W Holandii, w bogatych domach do farszu dodawano jab³ka i posypywano jajka szafranem. Specjaln¹ wersj¹ takich jajek by³o tworzenie cienkiego naleœnika z samego bia³ka, w który zawijano ¿ó³tkowy farsz. Takie jajka nazywano w Holandii „pó³ zakonnicy”, bo wygl¹dem przypomina³y po³owê zakonnego kornetu noszonego wówczas przez mniszki. Mo¿e wyda siê to zaskakuj¹ce, ale jaja gotowane na twardo sta³y siê popularne w Europie dopiero w XVI wieku.

Wczeœniej jajka pieczono w piecu. Znano tak¿e metodê gotowania jaj w koszulce, ale robiono je jedynie w celach medycznych.

W krajach anglojêzycznych faszerowane jajka nazywano deviled co oznacza… diabelski. S³owo jest idiomem, który okreœla ostry i pikantny smak potrawy. W koñcu diabe³ kojarzy siê zpiekielnym gor¹cem.

W krajach zorientowanych frankofoñsko taka przek¹ska to „jajka mimoza”.

We francuskiej miejscowoœci Sete, w Bretanii, organizowany jest nawet doroczny konkurs na now¹ kreacjê faszerowanego jajka. W ostatnich mistrzostwach wygra³y jajka faszerowane oœmiornic¹.

Niemcy mówi¹ na takie jaja nadziewane, a my – faszerowane. W Australii robi siê tê przek¹skê z jajek strusia emu. Trzeba a¿ 70 minut aby ugotowaæ olbrzymie jajko, a do rozbicia skorupki potrzebny jest m³otek. W USA faszerowane jajka najpopularniejsze s¹ wpo³udniowych stanach kraju. Byæ mo¿e dlatego, ¿e to w³aœnie tam znajdowa³o siê najwiêcej kurzych farm i jajka by³y zawsze tanie i ³atwo dostêpne. Kiedy Jimmy Carter, czyli d¿entelmen z Po³udnia, startowa³ po raz pierwszy w wyborach prezydenckich i potrzebowa³ pieniêdzy na swoj¹ kampaniê wyborcza, zorganizowa³ obiad, który kosztowa³ zwolennika przysz³ego prezydenta piêæ tysiêcy dolarów. W sk³ad obiadu wchodzi³a szynka, pieczeñ wo³owa, sma¿ony kurczak, sa³atka ziemniaczana i jaja faszerowane. Ten obiad wyborczy wzmocni³ kampaniê Cartera o ca³y milion dolarów.

Przygotowanie jajek faszerowanych wydaje siê byæ dziecinnie proste, ale jak zawsze, diabe³ tkwi w szczegó³ach. Jajka musz¹ byæ ugotowane tak, aby ³atwo by³o zdj¹æ skorupkê. ¯ó³tko powinno byæ lekko wilgotne i pod ¿adnym pozorem nie mieæ dooko³a robi¹cej okropne wra¿enie zielonkawej obwódki. Jajko nie powinno mieæ tak¿e siarczanego, ohydnego zapachu. Dlatego jajka przeznaczone do faszerowanie nie mog¹ byæ œwie¿e i musz¹ czekaæ na swoj¹ kolej co najmniej kilka tygodni. W tym czasie membrana pod skorupk¹ staje siê nieco bardziej alkaliczna, przez co ³atwo odchodzi od ugotowanego jajka. Aby uzyskaæ perfekcyjne jajka do faszerowania wk³ada siê je do wrz¹cej wody, przez co ¿ó³tko i bia³ko gotuj¹ siê szybko, a przy okazji minimalnie siê kurcz¹, tworz¹c najlepszy z mo¿liwych jajeczny smak. Jajko wrzucone do zimnej wody i gotowane a¿ do punktu wrzenia zamiast siê kurczyæ – powiêksza siê nieznacznie i traci smak wzbyt d³ugiej obróbce termicznej. Tak wiêc po wrzuceniu jajek do wrz¹tku po oko³o pó³ minucie trzeba zmniejszyæ ciep³o igotowaæ je przez dziesiêæ minut na najmniejszym ogniu. Czêsto siê zdarza, ¿e jajka pêkaj¹ podczas gotowania i aby temu zapobiec dodaje siê do wody sól i ocet. Ocet sprawia, ¿e bia³ko w miejscu pêkniêcia œcina siê b³yskawicznie „goj¹c” pêkniêcie jak ranê i nie wyp³ywa ze skorupki.

Najlepsz¹ opcj¹ jest gotowanie takich jajek na parze. Para jest bardzo gor¹ca, ale ma mniejsz¹ gêstoœæ ni¿ woda, przez co dzia³a delikatniej ni¿ wrz¹tek. Po ugotowaniu jajka nale¿y natychmiast sch³odziæ w wodzie z lodem. W przeciwnym razie nawet po wyjêciu z wrz¹tku bêd¹ siê jeszcze przez jakiœ czas gotowaæ wewn¹trz skorupki. Zbyt d³ugo gotowane jajka zalatuj¹ piekieln¹ siark¹, co powinno byæ ostrze¿eniem dla kucharza, który pope³ni³ taki grzech zaniedbania. Zbyt d³ugo gotowane jajko ma tak¿e twarde i gumowate bia³ko, które zeœlizguje siê pod widelcem, urz¹dzaj¹c sobie gonitwy po talerzu. Do tego w za d³ugo gotowanym jajku siarka i wodór wchodz¹ ze sob¹ w reakcjê, tworz¹c siarkowodór, który z kolei wchodzi w reakcjê z ¿elazem w ¿ó³tku, tworz¹c wokó³ niego szarozielon¹, nieapetyczn¹ obwódkê. Im starsze jajka tym wiêkszy jest pêcherz powietrza pod skorupk¹ co sprawia, ¿e takie jajko po ugotowaniu jest zniekszta³cone. Jeœli sch³odziæ jajka w wodzie z lodem, para wodna jaka wytworzy³a siê w niszy pod skorupk¹ ucieka, tworz¹c chwilowy efekt pró¿ni, która zasysa bia³ko i wyrównujê jego kszta³t. Na podobnej zasadzie czasami udaje siê przyssawk¹ wyprostowaæ niewielkie wgiêcia w karoserii samochodu. I takich perfekcyjnych i przepysznie faszerowanych jajek ¿yczê Pañstwu na œwi¹tecznym stole i wielkanocnym œniadaniu.

Jajka z krewetkami

Jajka faszerowane Faszerowane wielkanocne kurczaczki

Polski stó³ wielkanocny

Faszerowane strusie jajo

Jajka z ogórkiem

Jajka z ostr¹ papryk¹ barwione w soku z buraka

El¿bieta Baumgartner radzi

Pod lup¹ Urzêdu Podatkowego

El¿bieta Baumgartner

Jesteœmy w okresie rozliczen podatkowych. Gdy wielu z nas koñczy wype³nianie swoich deklaracji, warto pomówiæ o podatkowej kontroli. IRS nie prowadzi ju¿ wyrywkowych audytów, lecz wybiera „ofiary” przez kojarzenie informacji i ocenianie prawdopodobieñstwa z³amania przepisów na podstawie tego, co ju¿ o danej osobie czy firmie wiedz¹. A dziêki komputeryzacji przep³ywu informacji wie coraz wiêcej. Oto jak IRS selekcjonuje podatkowe zeznania do kontroli.

Kojarzenie informacji IRS stosuje system komputerowy do kojarzenia (matching) informacji dostarczonych na zeznaniach przez podatników z danymi z innych Ÿróde³: instytucji finansowych, Social Security, Unemployment Office itp. IRS sprawdza 29 rodzajów przychodu i p³atnoœci, miêdzy innymi: zarobki zg³oszone przez pracodawców na druku W-2; zarobki zleceniobiorców (contractors) zg³oszone przez zleceniodawców; emerytury i renty Social Security; œwiadczenia dla bezrobotnych, spo³eczne i inne; odsetki zg³aszane przez banki i inne finansowe instytucje (raporty 1099); odpisy odsetek po¿yczki hipotecznej (raporty 1098); zap³acone podatki stanowe; zap³acone podatki gruntowe i od nieruchomoœci; wygrane w kasynach i na loterii; wyp³aty z kont emerytalnych (retirement distributions).

Automatyczny substytut rozliczenia

Matching program stanowi pierwsze sito kontroli. Je¿eli komputery wy³owi³y

Ÿród³o dochodu, którego nie wyjawi³eœ, albo w ogóle nie z³o¿y³eœ zeznania, to IRS rozliczy ciê sam, co nazywa siê Automated Substitute for Return (ASFR).

IRS przeœle ci list, w którym wyjaœni proponowane korekty, kwotê domiaru podatkowego oraz twoje prawa do odwo³ania. W odpowiedzi mo¿esz zap³aciæ nale¿noœæ, za¿¹daæ wiêcej wyjaœnieñ, albo z³o¿yæ wyt³umaczenia idokumentacjê. Je¿eli nie odpowiesz w ci¹gu 30 dni, IRS wysy³a nakaz p³atnoœci zwany Notice of Deficiency (irs.gov/individuals/understandingyour-cp3219n-notice). Gdybyœ nie zgadza³ siê z postanowieniami IRS, w ci¹gu 90 dni mo¿esz z³o¿yæ odwo³anie do S¹du Podatkowego.

Weryfikacja informacji

Komputery IRS sprawdzaj¹ zasadnoœæ kredytów nadzieci: prawdziwoœæ numerów Social Security, czy numery zgadzaj¹ siê z nazwiskami dzieci, czy dziecko nie zosta³o zg³oszone równie¿ na utrzymaniu innego podatnika.

Staraj¹c siê têpiæ nieprawid³owe roszczenia Earned Income Tax Credit (EITC), IRS sprawdza to¿samoœæ i przychody wszystkich cz³onków rodziny. Prawdopo-

dobieñstwo kontroli osób zarabiaj¹cych poni¿ej 25,000 dol. rocznie i kwalifikuj¹cych siê do EITC jest piêæ razy wiêksze ni¿ szansa kontroli osób zarabiaj¹cych ponad milion.

Sprawdzanie obliczeñ

Komputer IRS jednoczeœnie szuka b³êdów w obliczeniach i naniesieniu liczb (mathematical and clerical errors), takich jak: b³êdy w dzia³aniach matematycznych, nieprawid³owe tabele podatkowe, wpisy, które nie odpowiadaj¹ innym (np. nieprawid³owe przeniesienie liczb na drugi formularz lub b³êdne przeniesienie z brudnopisu) oraz odpisy lub kredyty ponad ustalone limity. Gdy IRS znajdzie b³¹d, wysy³a do podatnika list. Podatnik mo¿e dop³aciæ podatek albo siê mu sprzeciwiæ i przed³o¿yæ wyjaœnienia.

Wszystkie zeznania podatkowe podlegaj¹ powy¿szym sprawdzianom, niezale¿nie od tego, czy bêd¹ poddane dalszej kontroli czy nie.

Co to jest wskaŸnik ró¿nicowy Nawet je¿eli twoje zeznanie podatkowe jest prawid³owe i przejdzie pomyœlnie przez powy¿sze sito, ci¹gle jeszcze mo¿e podnieœæ czerwon¹ flagê. Komputer bowiem oblicza wskaŸnik ró¿nicowy, zwany DIF (od discriminant function), który mo¿e siê wahaæ odnegatywnych liczb a¿ do kilkuset punktów. Im wy¿szy DIF, tym wiêksze jest prawdopodobieñstwo wpadki. Wynik w granicach 500 czy 600 punktów mo¿e spowodowaæ kontrolê.

WskaŸnik DIF mierzy wspó³zale¿noœæ ró¿nych liczb na zeznaniu podatkowym, a tak¿e podobieñstwo danego raportu z przeciêtnymi liczbami osób w podobnej sytuacji finansowej. Na przyk³ad, wysoki wskaŸnik ró¿nicowy otrzyma ktoœ, kto odlicza sobie darowizny, posi³ki biznesowe czy oprocentowanie po¿yczki hipotecznej znacznie wy¿sze ni¿ rodziny w jego przedziale podatkowym.

Ekonomiczne realia

Ma³y, jednoosobowy biznes (sole proprietorship) daje najwiêcej pola do podatkowych manewrów, nie zawsze zgodnych z liter¹ prawa. IRS o tym wie i w uzasadnionych przypadkach robi kontrolê ekonomicznych realiów (economic reality audi-

ting), która wychodzi poza sprawdzian samego zeznania. Inspektorzy podatkowi badaj¹, czy styl ¿ycia przedsiêbiorców odpowiada deklarowanym zarobkom. Na przyk³ad, adres, podatki gruntowe i odsetki po¿yczki hipotecznej mog¹ œwiadczyæ o ¿yciu ponad stan sugerowany przez deklarowany dochód. Mo¿esz mieæ papiery w porz¹dku, ale jak wyjaœnisz nowego Mercedesa i dwa domy, gdy deklarujesz przychód równy po³owie kosztów utrzymania rodziny?

FATCA Œwiat podatkowy staje siê coraz bardziej powi¹zany i globalizowany, a pañstwa wymieniaj¹ siê informacjami finansowymi o swoich obywatelach z powodu umów w sprawie FATCA (Foreign Account Tax Compliance Act – Ustawa w sprawie ujawniania kont zagranicznych) i Common Reporting Standard (CRS). Informacje o finansowych dzia³aniach podatnika np. w Polsce mog¹ byæ doniesione do IRS przez polsk¹ skarbówkê, co wyjaœniam dok³adnie w ksi¹¿ce pt. „Jak chowaæ pieni¹dze przed fiskusem”.

Na zakoñczenie

Prawdopodobieñstwo kontroli podatkowej dla przeciêtnej osoby jest niewielkie

nie jest prawnikiem, a artyku³ ten nie powinien byæ uwa¿any za poradê prawn¹. Jest autork¹ wielu ksi¹¿ek-poradnikówo profilu finansowym i konsumenckim, m.in.

„Jak oszczêdzaæ na podatkach”, „Podrêcznik ochrony maj¹tkowej”, „Powrót do Polski” i wielu innych. S¹ one dostêpne w ksiêgarni Polonia, 882 Manhattan Ave., Greenpoint, albo bezpoœrednio od wydawcy Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492 www.PoradnikSukces.com poczta@poradniksukces.com

0.4 proc. dla podatników z dochodami poni¿ej 200,000 dol. Sprawdzanych jest 1.6 proc. osób samozatrudnionych, a najczêœciej, bo 8.6 proc. multimilionerów z przychodami ponad 10 mln dolarów. Dwie trzecie kontroli bywa listownych, a reszta przeprowadzana osobiœcie. Z powodu ciêæ bud¿etowych IRS ma coraz mniej kontrolerów, wiêc liczba dok³adnych kontroli spada.

A¿eby nie naraziæ siê Urzêdowi Podatkowemu, trzeba znikn¹æ w t³umie, czyli nie mieæ nadmiernych odpisów ani wydatków niewspó³miernych z przychodami. Nie znaczy to, ¿eby unikaæ nale¿nych ulg, lecz by stosowaæ je rozs¹dnie. Komputery IRS poluj¹ na nielogicznoœci i odchy³ki od regu³. Twój ksiêgowy z pewnoœci¹ dopowie ci wiêcej.

Jak pomniejszyæ podatki

Co reformy podatkowe w Stanach i w Polsce

wnios³y

dla

ciebie dowiesz siê z ksi¹¿ek

"Jak oszczêdzaæ na podatkach". Przepisy podatkowe, jak rozliczyæ siê samodzielnie. Cena $35 plus $5 na przesy³kê.

“Jak chowaæ pieni¹dze przed fiskusem. Podrêcznik agresywnej gry podatkowej”. Spadki, darowizny, przychody, inwestycje, sprzeda¿ mieszkania, konta w USA i w Polsce, walka z IRS. Euro-FATCA. Cena $50 plus $5.

Równie¿: „Emerytura reemigranta w Polsce” ($35).

Ksi¹¿ki s¹ uaktualnione na rok 2023 i dostêpne w ksiêgarni Polonia, 882 Manhattan Ave., Greenpoint, albo od wydawcy: Poradnik Sukces, 255 Park Lane, Douglaston, NY 11363, tel. 1-718-224-3492.

30+ poradników dostêpnych jest w wersji papierowej albo elektronicznej w: www.PoradnikSukces.com

Zamów og³oszenie drobne

Centrum Polsko – S³owiañskie

poszukuje wszechstronnej osoby do pracy biurowej ze znajomoœci¹ podstaw ksiêgowoœci.

Umiejêtnoœæ koordynowania wydarzeñ kulturalnych

bêdzie dodatkowym atutem

Wymagania:

☛ znajomoœæ Quickbooks Online, Excel, Outlook

☛ znajomoœæ j. polskiego i angielskiego

☛ uregulowany status imigracyjny

Oferujemy sta³¹ pracê po okresie próbnym, p³atne chorobowe.

Wynagrodzenie roczne: $ 40k - 45k w zale¿noœci od doœwiadczenia

CV prosimy przesy³aæ na adres e-mail: pscadmin@polishslaviccenter.org

● INSTALACJA NOWYCH BOILERÓW

● ZAMIANA BOILERÓW OLEJOWYCH NA GAZOWE

● USUWANIE GAS, NATIONAL GRID, DEPT OF BUILDINGS VIOLATIONS

● RPZ/BACKFLOW PREVENTER INSTALACJA & COROCZNE SERWISY

● CON ED/ NATIONAL GRID GAS SERVICE RESOTRATION

Cena $10 za maksimum 30 s³ów

Anna-Pol Travel

821 A Manhattan Ave. Brooklyn, NY 11222 Tel. 718-349-2423

WWW.ANNAPOLTRAVEL.COM

MICHA£ PANKOWSKI TAX & CONSULTING EXPERT

Us³ugi w zakresie:

ANIA TRAVEL AGENCY

57-53 61st Street, Maspeth, N.Y Tel. 718-416-0645, Fax 718-416-0653

✓ Bilety Lotnicze ✓ Wysy³ka pieniêdzy i paczek

✓ T³umaczenia ✓ Sprawy imigracyjne ✓ Notariusz

gry

● INSPEKCJE SYSTEMÓW LINII GAZOWYCH ZGODNIE Z LOCAL LAW 152 tel. 718-609-0088 email: Kobomusic@verizon.net

✓ Ksiêgowoœæ

✓ Rozliczenia podatkowe indywidualne i biznesowe, w tym samochodów ciê¿arowych

✓ Rejestracja biznesu i licencje

✓ Konsultacje

✓ Bezpodatkowa zamiana domów

✓ #SS - korekty danych

Email: Info@mpankowski.com

Zapraszamy do s³uchania Radio RAMP na czêstotliwoœci WSNR 620 AM w NY, NJ, CT w soboty od 15:00 do 21:00

Zasiêg Radio RAMPA 620 AM to piêæ dzielnic Nowego Jorku, atak¿e Long Island, stany New Jersey i Connecticut, czyli najwiêksze skupiska Polonii na Pó³nocno -Wschodnim Wybrze¿u USA. Ponadto, sobotni¹ audycjê, bez zmian, s³uchaæ bê dzie mo¿na za poœrednictwem naszej strony internetowej www.RadioRAMPA.com oraz aplikacji RAMPA na telefony komórkowe. Wszystko bezp³atnie.

Sztuka niedoskona³oœci

Tradycyjny japoñski papier sporz¹dzany g³ównie z w³ókien morwowego drzewa mo¿na w zasadzie jeœæ! Nie jest to mo¿e najistotniejsza informacja o nim. Ale usi³ujê wprowadziæ od pocz¹tku pewien efekt zaskoczenia!

Rêcznie czerpany jest nierówny, ale g³adki, nie chropowaty, czêœciowo przeŸroczysty. W³aœciwie u¿ywa siê go przede wszystkim w sztuce, w malarstwie, kola¿ach, ale wyrabia siê z niego równie¿ przedmioty codziennego u¿ytku jak aba¿ury daj¹ce œwiat³o miêkkie, nastrojowe, spokojne, przesiane.

Zupe³nie inaczej wygl¹da jako pionowo postawiony ¿agiel. Dziewiêtnaœcie arkuszy papieru washi, zwiewnego, delikatnego a jednak mocnego, sp³ywa jeden za drugim z sufitu ku do³owi. Skojarzenie z ¿aglami jest natychmiastowe. Ale to nie ¿agle ustawione pionowo by ³apa³y wiatr, a poziomo, jakby zatrzymywa³y miêdzy sob¹ przestrzeñ.

„Wisz¹ce ¿agle”. To pierwszy eksponat, jaki zobaczy³am na przygotowywanej w japoñskim muzeum w Delray Beach na Florydzie wystawie zatytu³owanej minimalistycznie: Washi.

Podesz³am jak mog³am najbli¿ej. Wydawa³o mi siê, ¿e mój oddech porusza zawieszon¹ pod sufitem strukturê. ¯adnych szyb, wiêc mog³am ch³on¹æ z bliska to, co wiedzia³am ju¿, jest japoñskim, tradycyjnym papierem. Wa znaczy” japoñski”, shi „papier”. Najlepiej by³oby to dotkn¹æ, ale nawet gdyby kuratorka nie sta³a tu¿ obok, nie zrobi³abym tego. Wszystkie eksponaty zosta³y ju¿ ustawione, powieszone, u³o¿one. Perfekcja w ka¿dym z nich. Ca³kowite zakoñczenie przemyœlanego procesu twórczego.

Oprócz kola¿y na jednej œcianie w których dominowa³ balansuj¹cy na granicy b³êkitu i fioletu kolor indygo…

Kuratorka zaprasza³a na spotkanie z jedn¹ z artystek uczestnicz¹cej w wystawie:

To w³aœnie ona, Kimura Yuko, zwróci³a siê do mnie.

„Coœ mniej idealnego, mniej perfekcyjnego, coœ ulotnego”, pomyœla³am i skierowa³am siê do innej sali, gdzie na podwy¿szeniu rozk³ada³a ró¿ne przedmioty drobna postaæ o miêkko uk³adaj¹cych siê pó³d³ugich, lekko podwiniêtych w³osach. Niewielkie kawa³ki materia³ów, szpulki, nitki, naparstki, motki, zwiniêta miêkka tkanina w kolorze indygo, ksi¹¿ka. Podesz³am bli¿ej „Wabi sabi dla artystów projektantów poetów iartystów”.

Yuko Kimura (piszê po europejsku imiê najpierw, a nie odwrotnie jak w kulturze japoñskiej) opowiada³a, jak powstaje washi. Sam proces. Dla niej jednak znaczenie ma przekazywanie rzemios³a. Wiadomo, zaczê³o siê w Chinach. Tam papier czerpany powsta³ na wiele wieków zanim tajemnicê jego produkcji w Œredniowieczu rozgryŸli Europejczycy. Do Japonii dotar³ tysi¹c trzysta lat temu. Do wyrobu s³u¿y³o g³ównie w³ókno z drzewa morwowego. Yuko u¿ywa takiego w³aœnie papieru. Czerpanego, dos³ownie, wielkim sitem

z namoczonej pulpy. Mo¿na te¿ u¿ywaæ szmat, kawa³ków starej odzie¿y, która ju¿ siê do niczego nie nadaje (jak to do niczego, jeœli nadaje siê do sporz¹dzania arkuszy bardzo trwa³ego papieru!).

Zanurzy³am siê w opowiadanie Kimury. Urodzona w 1968 roku w Oakland, w Kalifornii, ale wychowana w Japonii przez babciê. Zanim wróci³a do Stanów nasi¹knê³a opowieœciami kraju, z którego pochodzi³a jej rodzina, nauczy³a siê jego ¿ycia. Babcia by³a œwiatem jej dzieciñstwa. W Japonii nastêpowa³a szybka industrializacja. Kraj na wielkim starcie. Bardzo odleg³y i niewyobra¿alny by³ wtedy rok 2010, kiedy Chiny przeœcign¹ zapobiegliwych Japoñczyków… Rozwój rozwojem, postêpuj¹cy dobrobyt dobrobytem, a u babci nic nigdy siê nie marnowa³o. Tak ju¿ babcie na ogó³ maj¹, przynajmniej moj¹ Babciê Wu tak w³aœnie pamiêtam. Kilkuletnia Yuko patrzy³a, jak babcia przerabia rzeczy, jak je dopasowuje, jak szyje jej sukienki z tego co w domu by³o. Z niczego! Jak zrêcznie trzymaj¹ ig³ê babcine rêce i jakie cuda potrafi¹ wyczarowaæ. Zatrzyma³a wiele z tych kawa³ków i kawa³eczków, szmatek i ga³ganków dla siebie, i kiedy przysz³o jej doStanów wracaæ, przywioz³a je ze sob¹. Tak opowiada³a. Po skoñczeniu uczelni artystycznych w Cleveland i Ann Arbor (Michigan) po-

sz³a drog¹ babci. Do jakiegoœ stopnia. Z pewnoœci¹ babcia by³a jej inspiracj¹. Wyobrazi³am sobie, jak siedzi przy niej z koszyczkiem œcinków, ca³¹ bateri¹ igie³ i ró¿nymi cudami troskliwie posegregowanymi w pude³kach i pude³eczkach. Sama tak siedzia³am i by³y to chwile ogromnie intensywne. Babcia Wu umia³a opowiadaæ, zachêciæ, pokazaæ. Jednoczeœnie haftowa³a, wyszywa³a, przerabia³a. Jasne, posz³am w innym kierunku ni¿ Yuko, ale pewien stopieñ œwiadomoœci, sposób odbierania rzeczywistoœci uzyska³am siedz¹c nasto³eczku u babcinych stóp. Wiedzia³am, jak Yuko, ¿e naprawiæ mo¿na wszystko, wyrzucaæ nie powinno siê niczego, ¿e rzeczy powinny byæ solidne, bo d³u¿ej trwaj¹. I trzeba je lubiæ jakimi s¹! To, co teraz jest b³yskawicznie zu¿ywane, wyrzucane, kiedyœ nie by³o. Utylizacja nie zosta³a wymyœlona przez wielkie umys³y naszego i przesz³ego stulecia, ale przez nasze mamy i babcie, które „musia³y iumia³y sobie radziæ”. Dok³adnie tych s³ów u¿y³a Yuko w czasie spotkania w japoñskim muzeum w Delray Beach. Yuko pos³uguje siê (w³asnorêcznie) czerpanym papierem. Washi ma swoje miejsce w tradycji kulturowej Japonii. W czasie dwustuletniej izolacji, miêdzy XVII i XIX wiekiem, wszystko co by³o potrzebne wytwarzano na miejscu. Import jako s³owo nie istnia³ w s³owniku japoñskiej gospodarki. Z w³ókien morwy wytwarzano odzie¿. Washi przemienia³o siê zarówno w origami, jak i ksi¹¿ki. Niestety te ostatnie by³y zbyt smaczne dla niektórych insektów, które nadgryza³y kartki. Hm, w koñcu dowód, ¿e produkt by³ bio, naturalny!

Yuko podoba³y siê nadjedzone kartki, kawa³ki starej odzie¿y. Mia³y coœ wspólnego, coœ co w jej kulturze nazywa siê: Wabi sabi.

To pojêcie estetyczne, rodzaj filozofii ¿yciowej polegaj¹cej g³ównie na nieperfekcyjnoœci. Postrzêpione kartki, wiêdn¹cy kwiat, plama na srebrnej paterze, wyszczerbiona fili¿anka. To wszystko mieœci siê w estetyce wabi sabi. Niedoskona³oœæ i przemijanie. Ulotnoœæ chwili. Cieszenie siê rzeczami jakimi s¹. Czystym nic…

Wabi sabi trochê uwiera, bo mamy zakodowane, przyswojone pojêcie o japoñskim poczuciu piêkna w sensie doskona-

³oœci, a wabi sabi tym z pewnoœci¹ jest, ale na swój sposób.

Dla Yuko ma ono urok przesz³oœci prze³o¿onej w teraŸniejszoœæ. Tak j¹ zrozumia³am.

Podesz³am do jej kola¿y u³o¿onych na oparciach krzese³. Tu wolno by³o dotykaæ. Odczytywa³am teraz przekaz przemijania i trwania w zestawianiu strzêpków papieru pokrytych pismem z nik³ym, drobnym œciegiem fastrygowanymi kawa³kami tkanin w ulotnym kolorze miêdzy niebieskoœci¹, a fioletem.

Up³yw czasu, rozpad i odnowa. Piêkno ze skaz¹, ale nie wadliwe! Minimalistyczne i misterne zarazem prace. Warstwa na warstwie papier, tkanina, litery. Imperfekcyjna perfekcja! Tymi s³owami bym je okreœli³a. Ale to okreœlenie zbyt techniczne, wiêc mo¿e raczej „perfekcyjna nieidealnoœæ”?

Serwetki mojej Babci Wu by³y dok³adnie takie. Mere¿ka albo koronka Richelieu, albo haftowane bia³¹ nici¹, mulink¹ wzory przeniesione na lniane p³ótno, które pachnie roœlin¹, surowe, nie poddaje siê ³atwo igle. I te drobne pomy³ki w prowadzeniu haftu, jakieœ minimalne odbieganie od idea³u pierwowzoru, które zauwa¿y³am dopiero jako doros³a osoba, tak bardzo postrzega³am wszystko co Babcia Wu robi³a za perfekcyjne!

Washi, czerpany star¹ metod¹ papier z niedok³adnoœciami, prawie przeŸroczystymi miejscami, przez które przenika delikatnie œwiat³o, jest sam w sobie wabi sabi. Proces tworzenia: zbieranie morwowych ga³êzi, pozbawianie ich kory, moczenie, t³uczenie by wydobyæ z nich w³ókna jest wielowiekowym rytua³em, tradycj¹, przekazem.

Od prawie dwudziestu lat wpisano go na listê niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.

Nie tylko pomniki, kolekcje dzie³ sztuki, ksi¹¿ek, przedmiotów codziennego u¿ytku stanowi¹ to co nazywamy kultur¹. Jest ni¹ tak¿e to niematerialne, niedotykalne, to co przynios³a do nas przesz³oœæ, co powinno pozostawaæ w teraŸniejszoœæ i nigdy nie zostaæ zapomniane… ❍

Zapraszamy na stronê Autorki: www.anna4book.com

Z (nie tylko) florydzkiego ¿ycia

Washi jak tkanina

Kimura Yuko – Edo Sky

KURIER PLUS 8 KWIETNIA 2023

Wizyta Ojca Œwiêtego, Jana Paw³a II, w Stanach Zjednoczonych w 1979 roku

Wspomnienie

Jest paŸdziernik 2022 roku.

W czasie porz¹dkowania papierów w domu w £odzi, gdzie wróci³am po wielu latach pobytu w Stanach Zjednoczonych, natrafi³am na swój rêkopis napisany w poniedzia³ek 8 paŸdziernika 1979 roku – w dzieñ po zakoñczeniu pamiêtnej szeœciodniowej wizyty Jana Paw³a II w Stanach Zjednoczonych.

Pomyœla³am, ¿e mo¿e warto przypomnieæ te niezapomniane dni, opisane przeze mnie 43 lat temu.

To by³o ogromne prze¿ycie dla ludzi mieszkaj¹cych w USA, a szczególnie dla nas Polaków mieszkaj¹cych poza Ojczyzn¹. Ja by³am w Stanach dopiero od kilku miesiêcy.

To by³o wielkie wydarzenie.

Wczeœniej przed Jego przybyciem, w telewizji, radio iprasie pojawia³y siê audycje i artyku³y na temat przygotowañ do tej wa¿nej wizyty, o dokonaniach Jana Paw³a i o Jego ¿yciu.

*

W poniedzia³ek 1 paŸdziernika, Papie¿ przylecia³ z Irlandii doBostonu. Nalotnisku wœród witaj¹cych by³a pierwsza dama Rosalyn Carter i senator Edward Kennedy. W Bostonie – msza œw. dla oko³o miliona wiernych, przemówienia, rozentuzjazmowane t³umy, których kamery nie ukrywa³y.

We wtorek w Nowym Jorku ogólne œwiêto – starsi i m³odsi, katolicy, baptyœci, protestanci, ¿ydzi, ateiœci – wszyscy podnieceni, instytucje i szko³y przewa¿nie nieczynne. Od samego rana trasy przejazdu Jana Paw³a obstawione ludŸmi. Dwie stacje telewizyjne transmituj¹ bez przerwy wydarzenia.

W poniedzia³ek by³am oczywiœcie w Instytucie Pi³sudskiego, gdzie jestem wolontariuszem. Spotka³o mnie tam wielkie wyró¿nienie, bo otrzyma³am jako jedyna – mo¿e dlatego, ¿e najm³odsza – dwa bilety na spotkanie z papie¿em w Battery Park. Mimo planowanych szeregu takich wydarzeñ z oko³o dwoma milionami ludzi w Nowym Jorku, obilety by³o bardzo trudno. („koniki” podobno sprzedawali je, po 50 dolarów za sztukê).

Bilety by³y rozdzielane przez parafie i organizacje dla swoich parafian i cz³onków. Radoœæ wiêc moja z biletu by³a ogromna. Janek – mój m¹¿ by³ równie¿ bardzo uradowany.

We wtorek do Instytutu nie idê, wstajê wczeœniej i lecê na trasê przejazdu, która przebiega bardzo blisko naszego mieszkania. Papie¿ jedzie wzd³u¿ East River do siedziby Organizacji Narodów Zjednoczonych. Z aparatem fotograficznym w rêku, czekam wraz z gromad¹ dzieci z pobliskich szkó³ i ludŸmi z okolic. Gdy orientuj¹ siê, ¿e jestem z Polski, ustêpuj¹ miejsca, uœmiechaj¹ siê, duma mnie rozpiera. Nadje¿d¿a sznur motocykli z policjantami i samochody. W „papa mobile” jedzie Ojciec Œwiêty i b³ogos³awi.

Biegnê do domu, bo w telewizji transmisja z przemówienia Papie¿a na Sesji Zgromadzenia Ogólnego. Przemówienie bardzo g³êbokie i m¹dre. Na popo³udniowym przyjêciu w ONZ by³o pe³no znakomitych goœci. Miêdzy innymi Jackline Kennedy z mê¿em Onasissem, znani aktorzy i politycy.

W po³udnie uda³am siê znowu na trasê przejazdu papie¿a z ONZ do Katedry Œwiê-

tego Patricka, Katedry w Harlemie i Koœcio³a na Bronksie. Na ulicy t³um. Ja, niezbyt wysoka, nic nie widzê. I tu znowu pomog³o mi moje from Poland i zaproszono mnie do stania na bañce na œmieci. Papie¿ znowu przeje¿d¿a³ blisko, ale widzia³am tylko jego b³ogos³awi¹c¹ rêkê. Tam gdzie by³o bezpiecznie sta³ w otwartym samochodzie.

By³y nadzwyczajne œrodki ostro¿noœci. Mnóstwo policji. Niemal na ka¿dym wysokim domu sta³ obserwator z broni¹ w rêku. Bez przerwy kr¹¿y³y helikoptery. Potem Ojciec Œwiêty odprawi³ mszê œw. dla oko³o 90 tysiêcy wiernych na Yankee Stadion.

Ogl¹da³am to wszystko w telewizji. Nie mog³am oderwaæ oczu od ekranu, od twarzy naszego papie¿a – s³ucha³am jego przemówieñ. Rozumia³am prawie wszystko, bo mówi³ wolno i wyraŸnie po angielsku, wszêdzie bia³o czerwone chor¹giewki, polskie transparenty, sto lat, a podczas mszy s³ychaæ „serdecznamatko”.

Transmisja trwa³a do pó³nocy.

Sk¹d tyle si³ u Ojca Œwiêtego?

W jednym dniu: przyjazd rano z Irlandii (szeœæ godzin), potem ca³y czas na nogach pod obstrza³em spojrzeñ, kamer, mikrofonów, podawanie rêki w ONZ, odprawianie mszy, b³ogos³awieñstwa, g³askanie dzieci. Rêce prawie ci¹gle w górze i w tym wszystkich angielski jêzyk, który jest chyba jednak trudniejszy dla niego ni¿ jêzyk polski.

W œrodê od rana wiatr i ulewa. Có¿ za pech! Zaopatrzyliœmy siê w parasole i p³aszcze nieprzemakalne – i jedziemy do Battery Park. Pierwszy raz tam by³am. Piêkne miejsce nasamym dole Manhattanu. W pobli¿u trochê za mg³¹ widaæ Statuê Wolnoœci. T³umy ludzi czekaj¹cych w d³ugiej kolejce. Ka¿dy wchodz¹cy jest badany na obecnoœæ jakichkolwiek rzeczy, mog¹cych zagra¿aæ ¿yciu papie¿a. Deszcz leje, wiatr wieje, ale nikt nie wraca. Wszyscy wokó³ radoœni, im wiêksze strugi deszczu, tym wiêksze wybuchy œmiechu. Œpiewy, oczekiwanie naPapie¿a od rana.

A On znowu mia³ mnóstwo zajêæ przez ca³y dzieñ. Rano w katedrze Œw. Patricka przemawia³ do duchowieñstwa i zakonników, potem uda³ siê do Madison Square Garden, gdzie spotka³ siê z dwudziestoma tysi¹cami m³odzie¿y.

Ogl¹da³am te wydarzenia potem w telewizji: m³odzie¿ rozentuzjazmowana, prezenty – miêdzy innymi d¿insy i koszulka sportowa ipiosenki. Przemówienie papie¿a trafi³o chyba w serca m³odych. Owacje nie mia³y koñca. Papie¿ ¿artowa³, uœmiecha³ siê, czasami patrzy³ w zamyœleniu.

Z Madison Square Garden wieziony by³ otwartym samochodem wzd³u¿ Broadwayu, gdzie mu zgotowano przejazd jaki mieli astronauci, którzy wyl¹dowali pierwszy raz ksiê¿ycu. Ze wszystkich okien lecia³y niezliczone iloœci papierków, taœm papierowych i innych œcinków papierowych. Wszystko pochodz¹ce z banków i gie³dy na Wall Street. Na czas przejazdu deszcz prawie przesta³ padaæ, a gdy kawalkada samochodów dobrnê³a do Battery Park na widok Papie¿a wyjrza³o s³oñce.

Brawa, jeden wielki krzyk radoœci. Przemówienie Ojca Œwiêtego krótkie. Mówi³ na temat wolnoœci do ludzi ¿yj¹cych w wolnym kraju – w tle Statua Wolnoœci.

Pod koniec powiedzia³ popolsku „w odpowiedzi na s³owa na transparencie niech ¿yje papie¿ – mówiê – niech ¿yje Polska, niech ¿yj¹ Polacy”.

Czy mo¿na sobie wyobraziæ, co Polak taki jak ja, który tak bardzo têskni do swojego kraju czuje, s³ysz¹c te s³owa wo³ania papie¿a dotysiêcy Amerykanów zgromadzonych w Nowym Jorku i milionów patrz¹cych w telewizor i s³uchaj¹cych radia. Byliœmy z Janem bardzo wzruszeni i odœwie¿eni duchowo.

Z Battery Park Ojciec Œwiêty uda³ siê na Shea Stadion. Podrodze odwiedzi³ polski koœció³ naBrooklynie. Wita³y Go dzieci w krakowskich strojach (to ju¿ ogl¹da³am w telewizji).

Na stadionie znowu nabo¿eñstwo i kilkadziesi¹t tysiêcy ludzi. W tym czasie deszcz nie pada³. W telewizji by³y potem komentarze na temat tego deszczowego dnia, ¿e gdy papie¿ wysiada³ z samochodu to natychmiast ktoœ zakrêca³ kurek zwod¹, przestawa³o padaæ. Jak tylko Ojciec Œwiêty wsiada³ do samochodu lub wchodzi³ do zamkniêtego pomieszczenia to deszcz la³ znowu.

Nie pod¹¿aliœmy za papie¿em. Trzeba by³o udaæ siê dopracy. Spodnie ca³kowicie mokre. Sch³y namnie ze trzy godziny. Oczywiœcie musia³am zdaæ dok³adn¹ relacjê w Instytucie. Trudno by³o tego dnia pracowaæ. Rozmowy toczy³y siê tylko wokó³ tego wielkiego cz³owieka. Stosunek tutejszych znanych mi Polaków do Ojca Œwiêtego mo¿na nazwaæ prawie uwielbieniem, a mo¿e lepiej podziwem i mi³oœci¹ po³¹czon¹ zjak¹œ wielk¹ nadziej¹. Nie wiem jak to odczuwaj¹ rdzenni Amerykanie, bo z nimi nie rozmawia³am. Mówiê o osobach zwi¹zanych z Polsk¹.

Z obserwacji mogê jednak s¹dziæ, ¿e odczucia wiêkszoœci Amerykanów s¹ podobne. W ka¿dym razie Jan Pawe³ II zosta³ uznany za najwiêkszego przywódcê we wspó³czesnym œwiecie. Mo¿e to jest zwi¹zane z zapotrzebowaniem na uczciwoœæ i duchowego przewódcê, któremu mo¿na ufaæ.

Od czwartku papie¿ jeŸdzi³ po Stanach. By³ w Filadelfii, pojecha³ do Chicago. Przemawia³ po polsku do Polaków – m¹drze i prosto oraz ¿artowa³. Mówi siê tutaj, ¿e wreszcie mamy papie¿a, który zdj¹³ z siebie majestat oddzielaj¹cy go od zwyk³ego cz³owieka. W sobotê przyby³ do Waszyngtonu. Pierwszy raz w historii papie¿ by³ w Bia³ym Domu i to witany przez prezydenta Stanów Zjednoczonych s³owami polskimi „niech bêdzie Bóg pochwalony” i pieœni¹ „sto lat” œpiewan¹ przez dygnitarzy i senatorów kraju emigrantów i wolnoœci. Niektórzy mówi¹ o swoich polskich przod-

kach. Miêdzy innymi Zbigniew Brzeziñski, którego dziadek by³ polskim dyplomat¹. Czy ktokolwiek zdygnitarzy œwiatowych by³ goszczony przez prezydenta USA w Bia³ym Domu przez blisko cztery godziny? Papie¿ w swoim przemówieniu, wœród pochwa³ dla Ameryki i Amerykanów za ich wk³ad w ratowanie pozbawionych wolnoœci ludzi, podkreœli³ z jakiego wspania³ego kraju sam pochodzi – z Polski, gdzie ludzie na pierwszym miejscu stawiaj¹ wolnoœæ i walcz¹ o ni¹. S³uchaj¹ tego miliony – o naszej Polsce i Polakach.

Tak ciep³o robi siê na duszy. Polska nie zginie, jak ma takiego opiekuna. Stoj¹c przed bia³ym domem Jan Pawe³ II mówi³ równie¿ o pokoju, prawach cz³owieka i sprawiedliwoœci. Za zezwoleniem prezydenta pob³ogos³awi³ zgromadzonych, pewnie w wiêkszoœci nie katolików. Wydawa³o siê, ¿e wszyscy przyjêli to b³ogos³awieñstwo ze wzruszeniem.

7 paŸdziernika – niedziela: nastawi³am budzik, aby nie przespaæ porannej transmisji z Waszyngtonu ze spotkania ze studentami oraz mszy i mityngu z kobietami. M¹dre przemówienie na temat znaczenia kobiet w nauce i innych dziedzinach ¿ycia.

Po po³udniu transmisja ze spotkania na placu w Waszyngtonie – tysi¹ce ludzi. Czêœæ z nich zbiera³a siê w przededniu. Uk³adali pos³ania na placu i czekali przez dwadzieœcia godzin, aby mieæ miejsce blisko papie¿a. Ojciec Œwiêty w piêknym zielonym ornacie mówi³ na temat roli rodziny. T³umy przystêpuj¹ do komunii œwiêtej. Jan Pawe³ II b³ogos³awi zebranych, przytula i g³aszcze g³owy dzieciêce. Na twarzy Ojca Œwiêtego nie widaæ zmêczenia, mimo tych bardzo pracowitych, pe³nych napiêcia dni. Twarz pogodna, dobra, z czj¹cym siê wokó ust uœmiechem – zdobywa ka¿dego kto na ni¹ spojrzy. Wieczorem Papie¿ wraca doRzymu. Ogl¹damy specjalny program w telewizji – podsumowanie wizyty. Prezenterzy mówi¹ o Ojcu Œwiêtym ze wzruszeniem. Podkreœlaj¹, ¿e jest On najwiêkszym liderem w obecnym œwiecie. W prasie szereg komentarzy na temat tej wizyty.

Jestem szczêœliwa, ¿e mog³am uczestniczyæ w tym wa¿nym wydarzeniu, ogl¹daæ wzruszenie milionów Amerykanów w czasie spotkañ z Papie¿em. Po tej wizycie by³am jakby odnowiona, pe³na nadziei na lepsz¹ przesz³oœæ, która tak bardzo by³a w Polsce potrzebna.

W maju 1984 roku spotka³o mnie wielkie szczêœcie – rozmawia³am, z Ojcem Œwiêtym. Mój m¹¿ bra³ udzia³ w miêdzynarodowym sympozjum na temat badañ nad rakiem, zorganizowanym przez W³osk¹ Akademiê Nauk w Rzymie. Towarzyszy³am mu. Uczestnicy sympozjum zostali zaproszeni na specjaln¹ audiencjê z Papie¿em. To by³y niezapomniane chwile. Po rozmowach o wadze badañ nad rakiem, papie¿ przechodzi³ wzd³u¿ szpaleru naukowców na sali.

Wysunê³am siê i zawo³a³am, ¿e jestem z Polski. Papie¿ podszed³ do mnie, poda³ mi rêkê, a ja zamiast poca³owaæ pierœcieñ, uœcisnê³am Jego d³oñ. Zapyta³ sk¹d jesteœmy, pob³ogos³awi³ i¿yczy³ nam dobrego ¿ycia.

Wiele lat minê³o, a ja ci¹gle ze wzruszeniem wspominam to spotkanie.

Magda Kapuœciñska z Janem Paw³em II