Kresy Wschodnie

giej po³owie XVII wieku, w wyniku ekspansji cesarstwa rosyjskiego, Rzeczpospolita utraci³a wschodni¹ (zadnieprzañsk¹) Ukrainê z Kijowem.

W rezultacie rozbiorów, w roku 1795 ca³oœæ Kresów dostaje siê pod panowanie carów moskiewskich. W XIX wieku Polacy okreœlaj¹ te tereny jako „ziemie zabrane”. Powstania narodowe w 1830 r. i 1863 r. maj¹ na celu odzyskanie Kresów i odrodzenie Polski w granicach z 1772 r.

Polska w³aœciwa to jest Witebsk, Miñsk, Wilno, Ryga, Kijów. Stanis³aw Cat-Mackiewicz

Termin „kresy” w ogólnym tego s³owa znaczeniu oznacza ziemie le¿¹ce na skraju lub pograniczu danego pañstwa. W Polsce by³y to terytoria Ukrainy, Bia³orusi i Litwy, które niegdyœ nale¿a³y do Rzeczpospolitej.

W pocz¹tkach XX wieku s³owo „Kresy”, jako polskie ziemie wschodnie, zaczêto pisaæ z du¿ej litery. Mia³o ono wiele znaczeñ: polityczne, geograficzne, historyczne i kulturowe.

Ludnoœæ mieszkaj¹ca na tych terenach reprezentowa³a etniczn¹ mozaikê. Ocenia siê, ¿e ¿y³o tam ponad 30 narodowoœci. Najwiêksze z nich to Polacy, Rusini (Ukraiñcy), Bia³orusini, Litwini, ¯ydzi, Niemcy, Ormianie. Mieszkañcy kresów byli wyznawcami ró¿norodnych religii. Najbardziej znacz¹ce grupy to rzymscy katolicy, grekokatolicy, prawos³awni, wyznawcy judaizmu, muzu³manie oraz protestanci (luteranie, kalwini, baptyœci, adwentyœci).

Obszary Kresów nale¿a³y od XIV wieku do Wielkiego Ksiêstwa Litewskiego, a po zawarciu Unii Lubelskiej w 1569 r. wesz³y w sk³ad Rzeczpospolitej. W dru-